Mapo 4 shtator ok

Page 1

Faqe 2

Afër / larg

Ç’mund të lexohet tek abstraktja e mbledhjeve të mbyllura të Ramës Nga Vladimir Karaj

Themelues Henri Çili - Kryeredaktor Arion Sulo - E mërkurë, 4 shtator 2013. Numër 1003. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

në brendësi

Qeveria “Rama”, gati dosjen për Kuvendin me projektet e para Gjatë dy ditëve të mbledhjes në Shkodër, kabineti i ardhshëm ka diskutuar edhe programin e përbashkët PS-LSI për 100 ditët e para të qeverisjes apo strukturën e drejtorive dhe zv/ministrat FAQE 4

Kinezët dhe francezët, oferta për dy linjat e tramvajit Korporata Shtetërore Kineze për Ndërtim dhe Projektim ka shprehur interes për linjën e tramit Laprakë-Bulevard, ndërsa kompania ndërkombëtare “Egis” është interesuar për linjën tjetër FAQE 6

Llalla Solidarizohet me Ramën: sekuestroni ndërtimet pa leje Prokurori i Përgjithshëm, Adriatik Llalla përfshihet në nismën për prishjen e ndërtimeve pa leje. Urdhëron prokurorët e rretheve të nisin hetimet për objektet pa leje dhe paralelisht me këtë procedurë, t’i kërkojnë gjykatës sekuestrimin e tyre. Ashtu si kryeministri i ardhshëm, edhe Prokuroria është në pritje të denoncimeve nga qytetarët. Faqe 3

Tragjedi e re në Otranto? Zhduket gomonia me 27 klandestinë në bord Pranga drejtorit të bankës, vodhi 130 milionë lekë nga klienti

FAQE 7

op-ed / 10-11

Një alarm SOS ka mbërritur në policinë italiane, që fliste për një gomone në rrezik me 27 klandestinë në bord. Dyshohet se skafisti është shqiptar, ndërsa klandestinët kurdë, por asnjë gjurmë nuk është gjetur në det

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Liria banale e të menduarit

koment Baton Haxhiu

Diku Hegeli flet për “lirinë banale të të menduarit”. Shkrimi në Kosovë dhe Shqipëri nuk...

koment Shefqet DELIALLISI

13 kulturë

Nga kërkimet e djeshme për gomonen

Ish-godina e PD-së, hiqet logoja nga fasada e ndërtesës Zyrat e ish-ndërtesës së ushtarakëve janë zbrazur dhe prej ditësh po bëhet zhvendosja e dokumenteve nga ish-godina e PD-së. Në këto ambiente janë hequr të gjitha simbolet e mëparshme, ndërsa godina

Kush të drejtojë, mjeku apo ekonomisti? Shkenca e ekonomisë shëndetësore është bërë sot një disiplinë shumë e rëndësishme...

Një sinjal SOS mbi një gomone të rrezikuar në kanalin e Otrantos ka ngritur në këmbë policinë italiane dhe atë shqiptare, por edhe pas orësh të tëra kërkime, asnjë gjurmë nuk është gjetur. Mediat italiane raportuan se alarmi SOS kishte mbërritur nga bordi i një gomoneje me 27 klandestinë në të. Kërkesa për ndihmë ishte në gjuhën italiane, por autoritetet e vendit fqinj

po administrohet nga përfaqësuesit e Partisë Demokratike Hyrje-daljet e zyrtarëve demokratë në selinë e vjetër të Partisë Demokratike ishin e vetmja shenjë dje se ajo ndërtesë trekatëshe nuk ka kaluar ende de facto në pronësi të Bashkisë së... faqe 5

vrasja në durrës

Racion për të gjithë

Ismail Kadare: Kombet sulmohen, por sulmi nga vetvetja është më i rrezikshmi Shkrimtari i njohur i letrave shqipe ka qenë i ftuar në Kosovë për të marrë çmimin kombëtar “Ali Podrimja”. Ai është takuar dhe me presidenten Atifete Jahjaga

Atentati i Canit, shoqërohen mbi 40 vetë në polici

FAQE 7

aluduan se drejtuesi i gomones është shqiptar, ndërsa të tjerët dyshohet se janë klandestinë kurdë. Në orët e vona të mbrëmjes, pala italiane raportoi se kishte ndërprerë kërkimet. Konfirmimi vjen edhe nga policia kufitare shqiptare, e cila ka kontaktuar me Guardia Di Finanzia. Koordinatori i operacionit nga pala shqiptare, Kreshnik Seitaj, ka deklaruar për... faqe 7

koment / 11

Faqe 16

Nicholas D. Kristof

Përforcimi i një modeli në Siri Presidenti Bashar al-Assad mund ta përshkallëzojë konfliktin. “Hezbollah”-u mund të hakmerret kundër caqeve perëndimore. Raketat tona mund të vrasin civilë. Neve do të na mbetet një luftë civile, në një shtet të shkatërruar. Ne do të shpërqendrohemi nga telashet tona të brendshme. Disa ditë sulme me raketa nuk do të bëjnë asgjë tjetër, përveç shpërfaqjes së paaftësinë tonë... Ka shumë të vërteta në këtë mes, por ne po ashtu duhet të pranojmë esencën: Politika e presidentit Obama ndaj Sirisë ka dështuar dhe ka ardhur koha për një qasje më të ashpër. Obama thuhet se e kishte refuzuar propozimin e Hillary Clinton-it dhe David Petraeusit për armatosjen e rebelëve në Siri, për shkak se ai hezitonte që të futej në konflikt. Tani, sërish jemi futur...


2

afër/larg

1

Mbledhja e Shkodrës

politikë

Tragjedi e dytë në Otranto?

Rama: Hodhëm piketat e 100 ditëve të para

Transferimi i PD, hiqet logoja nga ndërtesa e vjetër

Zhduket gomonia me 27 klandestinë në bord

Faqe 4

Faqe 5

Faqe 7

Kryeministri të ri i duhet ndërkohë të bëjë të lexueshme atë që ndodh në mbledhjet e qeverisë, për të mos i lënë të gjithë të hamendësojnë, ndërsa raportohet se ai i lau duart.

Para mikrofonave, të gjithë kanë ikur dhe madje duke u futur në hall të madh për çka raportonin gazetarët që ndiqnin mbledhjen jozyrtare të qeverisë së re dhe që bënë zbulime të llojit; pas xhamave mund të shohësh vetëm kur ata ndriçohen nga brenda apo që para ushqimit edhe kryeministri i ardhshëm i lan duart.

Ç’mund të lexohet tek abstraktja e mbledhjeve të mbyllura të Ramës Vladimir Karaj

K

ryeministri i ri postoi një status në tuitter për mbledhjen joformale të qeverisë me të cilën ai do të drejtojë Shqipërinë për 4 vjetët e ardhshëm dhe që me gjasw do të mblidhet në mes të shtatorit. Ky ishte njoftimi i vetëm zyrtar për atë që ndodhi në dy ditë në Shkodër. Kryeministri po ashtu ndërroi pikturën që kishte për foto kopertine (coveri) në faqen e tij në Facebook dhe nuk është pak që miqtë e tij në rrjet vrapuan ta lexojnë t’i gjejnë një kuptim asaj që u pikturua dhe ta lidhin me politikën dhe atë që do t’i ndodhë Shqipërisë. Mesazhet në vetvete janë lexim i pritshmërie, ndoshta jo të zakonshme dhe jo të vogla që kanë votuesit e Ramës për atë që do mund të bëjë qeveria e tij. Ndoshta pikërisht për këtë, kryeministri i ardhshëm do duhej të kishte thënë diçka më shumë për atë që u fol në mbledhjen e mbyllur jo formale të qeverisë që do të votëbesohet në shtator. Jozyrtarisht merret vesh se janë vënë disa piketa, se ministrat kanë prezantuar një listë gjërash të cilave do u jepet përparësi dhe se Rama ka theksuar se “StopRrënimit” do t’i shkojë deri në fund. Zyrtarisht shqiptarët kanë parë parakalimin e ministrave të rinj me valixhe dhe çanta, ngujimin në një hotel mes kishës dhe xhamisë dhe më tej kanë mësuar prej një seti fotografish siç saktëson edhe Tema Online se në mbledhje është qeshur, buzëqeshur dhe se ministrat e rinj janë fotozhenikë. Para mikrofonave, të gjithë kanë ikur dhe madje duke u futur në hall të madh për çka raportonin gazetarët që ndiqnin mbledhjen jozyrtare të qeverisë së re dhe që bënë zbulime të llojit; pas xhamave mund të shohësh vetëm kur ata ndriçohen nga brenda apo që para ushqimit edhe kryeministri i ardhshëm i lan duart. Edi Rama e kishte premtuar që

mbledhjet e qeverisë së tij do të ishin të mbyllura, përkundër transmetimeve direkt të Berishës që është ende në detyrë. Shumë njerëz në fakt i kanë parë këto të fundit si një vend ku kryeministri mund të mbante fjalime të gjata mbushur herë-herë me patos arritjesh. Pak kush mban mend ndonjë diskutim publik mes ministrash për ndonjë vendim dhe për më shumë fakti që në mbledhje diskutohej gjerë e gjatë për opozitën dhe kreun e saj i bënte që ndonjëherë të dukeshin si mbledhje partie. Përballë kësaj, Rama ka vendosur të jetë thuajse hermetik. Sigurisht tani për tani, në një kohë kur as mund t’i kërkosh llogari, përderisa ende nuk është zyrtarisht në detyrë, ky lloj moskomunikimi apo komunikimi me simbole dhe tekste të shkurtra tuiteri, mund të justifikohet lehtë. Duke mos qenë zyrtare mbledhja, një formalitet që mund të ishte bërë edhe pa vënë në dijeni publikun dhe udhëtuar andej këndej nëpër Shqipëri, nuk ka pse të bëjë publike vendimet e saj që minimalisht do të lexohen në kuvend në ditën e votëbesimit dhe në formën e programit. Por “heshtja” zyrtare rreth tyre ( pa u marrë me teori konspirative) lë shumë gjëra për të hamendësuar dhe pak për të diskutuar. Nëse janë vendosur pika të 100 ditëshit një komunikatë do të kishte qenë e mjaftueshme për të sqaruar se ku do të ngulmohej, përtej kësaj heshtja bën që kronikat televizive dhe njerëzit të mësojnë vetëm ngjyrat e kos-

Por “heshtja” zyrtare rreth tyre ( pa u marrë me teori konspirative) lë shumë gjëra për të hamendësuar dhe pak për të diskutuar. Nëse janë vendosur pika të 100 ditëshit një komunikatë do të kishte qenë e mjaftueshme për të sqaruar se ku do të ngulmohej

Ashtu siç ka sqaruar Ylli Manjani i LSI, diskutimi nëse ishin apo jo ligjore takimet e Ramës me ata që ka zgjedhur dhe ia kanë zgjedhur për ministra është i kotë. Sigurisht përtej kësaj, kryeministri i ardhshëm mund të kishte qenë më diskret

tumeve që ministrat kishin veshur dhe sigurisht detaje deri në pafundësi të panevojshme si larja e duarve. Ashtu siç ka sqaruar Ylli Manjani i LSI, diskutimi nëse ishin apo jo ligjore takimet e Ramës me ata që ka zgjedhur dhe ia kanë zgjedhur për ministra është i kotë. Sigurisht përtej kësaj, kryeministri i ardhshëm mund të kishte qenë më diskret. Mbledhjet, që siç shpjegon zyrtari i lartë i LSI Manjani po shërbejnë për të “krijuar një frymë ekipi”, mund të ishin bërë edhe në një zyrë të Partisë Socialiste dhe të mos ishin shoqëruar me publicitet që përtej formës dhe vendit, nuk përcjell asgjë për atë që ndodh brenda tyre. Sigurisht ka shumë që do të donin të dinin ç’ndodhi në mbledhje. Më shumë se sa komentues që i kërkojnë kuptimin pikturës së kopertinës në Facebook e ku dikush lexon: “...qindra rrugë të ngatërruara që i la kopjo-gjashta Rilindjes, por shikoj dhe rrugëdaljen e shpresave të mëdha, ku timoni i drejtimit të shtetit, ndodhet në dorën e njeriu të ndershëm...”- e dikush tjetër sheh “kopjim”. Kryesocialisti nuk ka një sqarim as për këtë. Të gjithë atyre që përpiqen t’i gjejnë kuptim abstraktes në pikturë dhe gjithë atyre që presin të mësojnë se çfarë është vendosur në mbledhje u janë lënë hamendësimet ku një pjesë lexojnë me optimizëm dhe të tjerë me dyshim. Mbyllja dhe hermetizmi që i ka shoqëruar mbledhjet joformale të qeverisë mund të duket ndërkohë edhe si pararendës i asaj që do të ndodhë në të ardhmen kur mbledhjet do të zyrtarizohen. Kryeministri të ri i duhet ndërkohë të bëjë të lexueshme atë që ndodh në mbledhjet e qeverisë, për të mos i lënë të gjithë të hamendësojnë, ndërsa raportohet se ai i lau duart.


kryesore

urdhëri

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

04.09.2013

3

Reagimi i prokurorisë vjen menjëherë pasi qeveria e re ka shpallur si prioritet të saj shembjen e të gjitha ndërtimeve të paligjshme, kryesisht ato të ngritura në zonën e bregdetit

Kryeprokurori i shpall “luftë” ndërtimeve pa leje: I sekuestroni! Prokurori i Përgjithshëm “solidarizohet” me planin e Ramës për ndërtimet pa leje. Urdhëron prokurorët e rretheve të nisin hetimet për objektet pa leje dhe paralelisht me këtë procedurë, t’i kërkojnë gjykatës sekuestrimin e tyre Leonard Bakillari Vala e ndërtimeve pa leje që ka përfshirë thuajse gjithë vendin, duket se ka “zgjuar” edhe Prokurorinë, e cila do të hetojë të gjitha rastet e ndërtimeve të paligjshme. Prokurori i Përgjithshëm, Adriatik Llalla, pritet të firmosë këtë javë një qarkore që do t’u dërgohet të gjitha prokurorive në rrethe, me qëllim hetimin e të gjitha rasteve ku vërehen ndërtime të paligjshme. Reagimi i prokurorisë vjen menjëherë pasi qeveria e re ka shpallur si prioritet të saj shembjen e të gjitha ndërtimeve të paligjshme, kryesisht ato të ngritura në zonën e bregdetit. Sipas burimeve të rezervuara mësohet se qarkorja që ka nisur të hartohet në Prokurorinë e Përgjithshme do të përmbajë dy elementë kryesorë. Së pari, prokuroritë e rretheve urdhërohen të nisin procedim penal për çdo rast që ka një kallëzim penal për ndërtim të paligjshëm. Në këtë mënyrë, kreu i akuzës synon të njehsojë praktikën e hetimit në të gjitha insti-

tucionet vartëse, pasi deri tani prokurori të ndryshme kanë mbajtur qëndrime të ndryshme për rastet e ndërtimeve pa leje. Ndërsa një tjetër pikë e rëndësishme në qarkoren që do të firmoset brenda javës nga z.Llalla ka të bëjë me sekuestrimin e të gjitha objekteve kur vërtetohet se janë ndërtuar në kundërshtim me ligjin. “Nga momenti që konstatohet se një ndërtim është i paligjshëm, prokurori do t’i drejtohet gjykatës së rrethit përkatës për të kërkuar sekuestro preventive për objektin”,- tha një burim i prokurorisë, duke cituar një pjesë të përmbajtjes së qarkores. Të pyetur për arsyet e këtij reagimi të prokurorisë, pikërisht kur qeveria e re ka shpallur prioritet disiplinimin dhe shembjen e ndërtimeve të paligjshme, burime zyrtare pranë Prokurorisë së Përgjithshme thanë se kjo qarkore po bëhet për shkak të situatës së krijuar. “Prej kohësh ka një debat publik për ndërtimet e paligjshme. Duke qenë se janë vërejtur qëndrime të

ndryshme të prokurorive rreth trajtimit të këtyre çështjeve, Prokurori i Përgjithshëm ka vendosur të unifikojë hetimin dhe qëndrimin e akuzës për të gjitha rastet”,- tha një burim i prokurorisë për gazetën “Mapo”. Qarkorja që detajon qëndrimin e prokurorisë për çdo rast ndërtimi pa leje të evidentuar, do t’u dërgohet të gjitha prokurorive të rretheve brenda kësaj jave, sapo ajo të jetë përfundimtare. Ndërkohë, burimet sqarojnë se në çdo rast ku do të ndërhyjë prokuroria është i nevojshëm një kallëzim penal nga kushdo që ka minimumin e informacionit për paligjshmërinë e objektit të ndërtuar, apo që është në ndërtim e sipër. Edhe pse në Kodin Penal, ndërtimi i paligjshëm parashikohet si vepër penale, në shumë raste qëndrimi i akuzës ka lënë për të dëshiruar. Kjo është edhe arsyeja përse praktika e hetimit të këtyre çështjeve do të unifikohet me anë të një qarkoreje që do të firmoset nga kryeprokurori Adriatik Llalla. Lidhur me referimin e këtyre

rasteve në prokurori, shifrat tregojnë se në 6 muajt e parë të këtij viti, pranë prokurorive të rretheve në të gjithë vendin kanë mbërritur vetëm 105 denoncime. Kjo shifër është rreth shatë herë më e vogël se denoncimet publike që janë bërë në faqen online StopRrenimit. com, e cila është hapur nën kujdesin personal të kryeministrit të zgjedhur, Edi Rama. “Praktika” e re e prokurorisë duket se ka nisur të funksionojë që në fillim të muajit gusht, kur Prokuroria e Vlorës kërkoi nga gjykata sekuestrimin e tri objekteve të ndërtuara pa leje ose me dokumente të falsifikuara. Vlora së bashku me Durrësin dhe Sarandën janë tri qytetet bregdetare më problematike sa i përket ndërtimeve të paligjshme, pasi në prokuroritë e këtyre qyteteve është regjistruar edhe numri më i madh i ndërtimeve pa leje. Tashmë prioriteti i qeverisë që do të marrë detyrën më 9 shtator, pritet të jetë në sinkron të plotë me politikat e reja penale të Prokurorisë së Përgjithshme.

Tenderat 22 milionë, tetë zyrtarë lokalë të pandehur Prokuroria mbyll hetimet për zyrtarët e Bashkisë së Orikumit, të cilët kanë shkelur kriteret për dy tendera me vlerë 22 milionë e 500 mijë lekë Tiranë Tetë zyrtarë të Bashkisë Orikum janë marrë të pandehur nga Prokuroria e Vlorës, pasi dyshohet se kanë abuzuar me dy prokurime. Ata akuzohen për shkelje të barazisë në tendera, duke i shkaktuar buxhetit të shtetit një dëm financiar që llogaritet në 22 milionë e 500 mijë lekë të reja. Më herët, Kontrolli i Lartë i Shtetit kishte kryer një kontroll në Bashkinë e Orikumit, ku kishte konstatuar parregullsi në dy tendera, të cilët janë fituar nga kompani që nuk përmbushnin kriteret ligjore për të marrë pjesë në prokuri-

met publike. Sipas prokurorisë, të pandehur janë marrë të gjithë anëtarët e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave në të dy tenderat, të cilët janë: R.Mjalti, H.Çapoj, V.Ibrushi, E. Xhelilaj, I. Kokuri, A. Karafilaj, F. Bozhani dhe I. Troqe. “Shkelja më e rëndë është konstatuar në procedurën e prokurimit me objekt “Rehabilitimi i lagjes 4-Orikum”, me fond 20.833.000 lekë të reja. Nga shqyrtimi i dokumentacionit ka rezultuar se në konkurrim kanë marrë pjesë dy shoqëri, të cilat nuk plotësonin kushtet teknike dhe ligjore. Në rastin konkret, asnjë nga dy operatorët ekonomikë që kanë paraqitur ofertën e tyre në lidhje me tenderin e zhvilluar nuk kanë plotësuar kriteret specifike për kualifikim dhe duhej që të ishin skualifikuar dhe të përsëritej procedura e prokurimit”, - thuhet në dosjen e

prokurorisë. Gjithashtu të pandehurve, sipas prokurorisë u është vërtetuar edhe një tjetër shkelje që ka të bëjë me një prokurim për blerje automjetesh me fond 2 milionë e 500 mijë lekë të reja. Pjesë e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave kanë qenë të njëjtët zyrtarë që tashmë do të përballen në gjykatë me akuzën e “shkeljes së barazisë në tendera”. “Në përfundim të hetimit është konstatuar se në këtë procedurë kanë marrë pjesë dy kompani dhe është shpallur fituese shoqëria ‘Q…. sh.p.k’, pavarësisht faktit se nuk plotësonte kriteret specifike pjesëmarrjen në tender”,- thotë prokuroria. Të pandehurit janë hetuar në gjendje të lirë nga Prokuroria e Vlorës dhe pas dërgimit të dosjes në gjykatë ndaj zyrtarëve të Bashkisë Orikum pritet të nisë procesi gjyqësor për akuzat e ngritura.

nisma

Stop Rrënimi, 682 foto në sitin e hapur nga Rama Nisma e Edi Ramës që fton qytetarët për të denoncuar objektet pa leje ka krijuar tashmë një arkiv të plotë fotosh në të gjithë vendin. Deri dje në mbrëmje, në sitin ‘Stop Rrënimit’ ishin postuar 682 foto nga qytetarë të ndryshëm, të ndërtimeve pa leje apo në kundërshtim me kushtet e përcaktuara në ligj. Denoncimet më të mëdha vijnë nga Tirana, Vlora dhe Durrësi, ku poshtë fotove, qytetarët nuk hezitojnë të kritikojnë përfaqësuesit e PS në nivel lokal, të cilët kanë lejuar këtë katrahurë me territorin. Vetë Rama ka deklaruar se deri në shtator duhet të nisë operacioni për prishjen e objekteve të vogla pa leje, për t’i hapur rrugën një operacioni më të gjerë, që sipas tij do të rivendosë kontrollin mbi territorin. Aktualisht, ekspertët e PS-së janë duke përgatitur një masterplan për zonën e bregdetit, ku do të evidentohen të gjitha objektet pa leje apo ato që bien ndesh me planet urbanistike. Vetëm pak ditë më parë u deklarua se për një periudhë 6-mujore do të vendoset një moratorium në bregdet për të realizuar studimin e gjithë zonës. Më pas, qeveria e re do të ndërhyjë përmes një drafti që pritet të kalojë në Kuvend e ku do të përcaktohet se si do të ndërhyhet tek objektet që kanë leje, edhe pse në kundërshtim me ligjin.


4

në fokus

ngjarje e ditës

Mbyllet mbledhja e dytë e qeverisë së re. Rama përshëndet frymën e ekipit dhe u premton shkodranëve përkushtim në qeverisje

Mbledhja e Shkodrës

Rama: Hodhëm piketat e 100 ditëve të para dhe natyrën e qeverisjes Prioritetet e 100 ditëve të para, programi qeverisës, mbulimi financiar i projekteve të para, strukturat përkatëse për çdo ministri, temë diskutimi në këtë mbledhje Fejzi Braushi

Q

everia “Rama” është gati që javën tjetër të marrë zyrtarisht detyrën. Në mbledhjen e dytë që ka zhvilluar në qytetin e Shkodrës, kabineti i ri qeveritar që pritet të mandatohet ligjërisht, ka ezauruar një pjesë të mirë të çështjeve përgatitore për marrjen e pushtetit, duke filluar që nga prioritetet e 100 ditëve të para, programi qeverisës që do t’i paraqitet Parlamentit për votim, mbulimi financiar i projekteve të para që do zbatohen në muajt e mbetur të këtij viti, si dhe strukturat përkatëse për çdo ministri, duke përfshirë numrin e zëvendësministrave dhe drejtorive. Në mungesë të një komunikimi zyrtar lidhur me axhendën e diskutimeve ka qenë vetë kryeministri i ardhshëm, Edi Rama, ai që nëpërmjet disa publikimeve të shkurtra në faqen e tij në ‘Facebook’ ka zbardhur disa nga pikat kryesore të diskutuara në këtë mbledhje të dytë të qeverisë. Sip a s t ij, kj o mb l e d hj e e dy t ë dyditore ka shërbyer për të vendosur prioritetet e 100 ditëve të para të qeverisjes së ardhshme, si dhe programin qeverisës për vitin e parë, që do t’i paraqitet Par-

lamentit për votim. “Vendosen në Shkodër piketa të qarta për 100 ditët e para, si dhe për 300 ditët që do të përcaktojnë natyrën e qeverisjes dhe cilësinë e marrëdhënies me njerëzit”, - shkroi Rama në faqen e tij. Ai gjithashtu, duke komentuar fotot e publikuara nga ky takim, e ka vlerësuar kabinetin e tij qeveritar si “Një skuadër e gatshme për të meritua r b e s i m i n e 2 3 q e r s h o r it ” . Ndërkohë që burime nga mbledhja kanë bërë të ditur se lidhur me programin janë integruar propozimet apo premtimet elektorale të dy forcave kryesore të këtij koalicioni, pra të PS-së dhe LSI-së. Kështu mësohet se përfundimisht është hequr dorë nga taksa progresive e shtrirë për të gjitha kategoritë dhe është lënë që ajo të zbatohet vetëm për të ardhurat, duke shmangur kështu fitimin. Gjithashtu, kryeministri i zgjedhur iu ka kërkuar ministrave frymë ekipi. Krijimi i kësaj fryme duket se ka qenë qëllimi edhe i këtyre mbledhjeve të gjata dyditore, herën e parë në Vlorë dhe kësaj here në Shkodër. Mësohet edhe se gjatë ditës së dytë të mbledhjes, Rama i ka pohuar kabinetit të ri qeverisës vendosmërinë

Kështu mësohet se përfundimisht është hequr dorë nga taksa progresive e shtrirë për të gjitha kategoritë dhe është lënë që ajo të zbatohet vetëm për të ardhurat, duke shmangur kështu fitimin

e tij për ta bërë realitet nismën “Stop Rrënimit”. Qëndrimin e tij në Shkodër, kreu socialist e ka shfrytëzuar edhe për të takuar qytetarë shkodranë gjatë shëtitjes së mbrëmjes përgjatë pedonales. Duke iu referuar këtyre takimeve, ai do të shprehej në ‘Facebook’ se do t’ua shpërblente qytetarëve besimin e dhënë me punë. “I mrekulluar nga përzemërsia e besimi i qytetarëve që takova në rrugët e Shkodrës. Do t’ua kthej me punë të ndershme e të palodhur me ta”, shkroi Rama.

Reeker me Metën: Zgjedhjet e 23 qershorit, test i kaluar Zëvendësndihmës-Sekretari amerikan i Shtetit, Philip Reeker e ka konsideruar të kaluar testin që Shqipëria pati me zgjedhjet e 23 qershorit. Vlerësimin pozitiv për zgjedhjet ai e shprehu gjatë takimit që pati me kryetarin e ardhshëm të Kuvendit dhe kreun e LSI-së, Ilir Meta, gjatë Forumit Strategjik të Bledit në Slloveni. Siç raportohet nga vetë zyra e LSI-së, në fokus të takimit ishin zhvillimet e fundit politike në Shqipëri pas zg jedhjeve të 23 qershorit, roli konstruktiv dhe stabilizues i Shqipërisë në rajon, si dhe sfidat që qeveria e re duhet të kapërcejë për t’i dhënë një impuls të ri procesit të integrimit europian të vendit. Gjatë takimit të dy bashkëbiseduesit konfirmuan marrëdhëniet e shkëlqyera mes dy vendeve dhe popujve tanë, dhe në mënyrë të veçante rolin e pazëvendësueshëm të Shqipërisë për paqen dhe stabilitetin në rajon, duke u ndalur te rëndësia që ka intensifikimi i bashkëpunimit rajonal. Meta nga ana e tij theksoi se zg jedhjet e 23 qershorit

përmbushën standardet dhe sollën ndryshimin që pritej nga shumica e qytetarëve shqiptarë. “Padyshim që roli i SHBA-së ishte shumë jetik për transparencën e plotë të zgjedhjeve”, citohet të jetë shprehur Meta. Nga ana e tij, Reeker vlerësoi në mënyrë të veçantë faktin se “Shqipëria kaloi me sukses testin për mbajtjen e zgjedhjeve të ndershme dhe të lira, si një premisë e rëndësishme për të avancuar më tej drejt reformave strukturore, institucionale dhe ekonomike që i duhen vendit për të njohur një zhvillim të qëndrueshëm drejt rrugëtimit në BE”. Ai e siguroi Metën se SHBA do të vazhdojë ta mbështesë Shqipërinë jo vetëm në planin strategjik, por edhe në funksion të rritjes së marrëdhënieve ekonomiko-tregtare, si dhe investimeve amerikane në vend. Në fund Meta i konfirmoi zyrtarit të lartë amerikan se Shqipëria do të vazhdojë të mbështesë çdo vendim që SHBA dhe aleatët e saj do të marrin në lidhje me çështjen e Sirisë.

Reeker vlerësoi në mënyrë të veçantë faktin se “Shqipëria kaloi me sukses testin për mbajtjen e zgjedhjeve të ndershme dhe të lira, si një premisë e rëndësishme për të avancuar më tej drejt reformave strukturore, institucionale dhe ekonomike që i duhen vendit për të njohur një zhvillim të qëndrueshëm drejt rrugëtimit në BE”.

qëndrimi

Ndarja e pushtetit, Koçi: Kërkesat e aleatëve, joserioze Joserioze. Kështu e ka vlerësuar kreu i PSV91, Petro Koçi, mënyrën sesi po veprojnë aleatët e vegjël të Partisë Socialiste me parashtrimin e kërkesave të tyre sa i përket posteve politike që pretendojnë të kenë në qeverisjen e ardhshme. Duke folur dje gjatë një interviste televizive, Koçi duke marrë shkas nga lista e gjatë e kërkesave që kanë paraqitur partitë e vogla, pjesë e koalicionit të majtë për të marrë pjesë nga “torta” e pushtetit, ka theksuar se kjo mënyrë e të vepruarit e bën procesin qesharak. “Kërkesat me lista për një tufë drejtorësh të disa partive e paraqesin procesin e bashkëqeverisjes si joserioz”, - u shpreh Koçi. Më tej, duke folur edhe për qëndrimin e tij karshi këtij procesi, ai ka theksuar se aleatët presin së pari nga kryesocialisti Edi Rama dhe forca që ai drejton, që të përcaktojnë mënyrën sesi do të zbatohet marrëveshja paraelektorale që u nënshkrua me secilën forcë politike, pjesë e koalicionit. “Presim një koncept nga PS për zbatimin konkret të marrëveshjes për postet politike”, - tha Koçi. Ditët e fundit, njeriu i vendosur nga Rama për të koordinuar kërkesat e aleatëve të vegjël, Gjet Ndoji ka bërë të ditur se numri i kërkesave të aleatëve është tepër i lartë, duke theksuar se vetëm për drejtoritë ky numër i kalon 40 të tilla, pa përfshirë kërkesat për zëvendësministra e prefektë.


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

1

Në ambientet e reja të partisë, aty ku më parë ishte Shtëpia Qendrore e Ushtrisë, punimet vijojnë. Në ambientet e jashtme, në hyrje të godinës së ish-SHQUP-it, valëvitet flamuri i Partisë Demokratike, krah flamurit shqiptar, NATO-s dhe atij të Bashkimit Europian.

2

Në ambientet e brendshme vijon lyerja e mureve, zëvendësimi i dyerve për të filluar rregullimin e zyrave të para që pikënisjen e kanë me ngritjen e zyrës kryesore, atë të kryetarit të PD-së, Lulëzim Basha, për shkak të rëndësisë së pozicionit që ai ka. Në katin e dytë është menduar edhe një zyrë për ish-kryetarin e PD-së, Sali Berisha

04.09.2013

3

5

Rruga para ndërtesës është e ndriçuar totalisht, ndërsa po bëhet kujdes për gjelbërimin e saj. Që prej krijimit të saj, Partia Demokratike ka ndërruar disa herë “shtëpi”

Ish-SHQUP-i, godina e re e PD

Logoja e hequr e ish-godinës së PD

Transferimi i PD, hiqet logoja nga ndërtesa e vjetër Zyrat e ish-ndërtesës së ushtarakëve janë zbrazur dhe prej ditësh po bëhet zhvendosja e dokumenteve nga ish-godina e PD-së. Në këto ambiente janë hequr të gjitha simbolet e mëparshme, ndërsa godina po administrohet nga përfaqësuesit e Partisë Demokratike TIRANË Hyrje-daljet e zyrtarëve demokratë në selinë e vjetër të Partisë Demokratike ishin e vetmja shenjë dje se ajo ndërtesë trekatëshe nuk ka kaluar ende de facto në pronësi të Bashkisë së Tiranës. Dje, në fasadën e ish-godinës së selisë blu u hoq edhe logoja e Partisë Demokratike, ndërsa zyrat kanë filluar të boshatisen. E vetmja gjë që me sa duket nuk do të zhvendoset në zyrat e reja janë një palë kolltukë të vendosur prej vitesh në korridorin e katit të dytë të selisë, aty ku ndodheshin zyra e këshillit kombëtar, ajo e shtypit, financa dhe disa zyra të sekretariatit. Ndërkohë në ambientet e reja të partisë, aty ku më parë ishte Shtëpia Qendrore e Ushtrisë, punimet vijojnë. Në ambientet e jashtme, në hyrje të godinës së ish-SHQUPit, valëvitet flamuri i Partisë Demokra-

tike, krah flamurit shqiptar, NATO-s dhe atij të Bashkimit Europian. Zyrat e ish-ndërtesës së ushtarakëve janë zbrazur dhe prej ditësh po bëhet zhvendosja e dokumenteve nga ish-godina e PD-së. Në këto ambiente janë hequr të gjitha simbolet e mëparshme, ndërsa godina po administrohet nga përfaqësuesit e Partisë Demokratike, të cilët kanë angazhuar me dhjetëra punonjës për përshtatjen e godinës nga brenda për funksione partiake. Në ambientet e brendshme vijon lyerja e mureve, zëvendësimi i dyerve për të filluar rregullimin e zyrave të para që pikënisjen e kanë me ngritjen e zyrës kryesore, atë të kryetarit të PD-së, Lulëzim Basha, për shkak të rëndësisë së pozicionit që ai ka. Në katin e dytë është menduar edhe një zyrë për ish-kryetarin e PD-së, Sali Berisha,

Në ambientet e brendshme vijon lyerja e mureve, zëvendësimi i dyerve për të filluar rregullimin e zyrave të para që pikënisjen e kanë me ngritjen e zyrës kryesore, atë të kryetarit të PD-së, Lulëzim Basha, për shkak të rëndësisë së pozicionit që ai ka.

ndërsa struktura tjetër do të jetë thuajse njësoj, zyra për sekretariatin, zyra e shtypit, ajo e organizimit, këshilli kombëtar, kryesia e partisë, dhe zyrat e dy nënkryetarëve. Në ambientet e reja është menduar edhe një zyrë për takimet e zyrtarëve të lartë demokratë, ndërsa ka përfunduar rikonstruksioni edhe i korridorit të madh në katin e dytë, ku pak ditë më parë u zhvillua edhe konferenca për shtyp e kryetarit demokrat Basha, me ambasadorin Arvizu. Në ambientet jashtë saj vihet re krijimi i një hapësire më të madhe sa më parë, pas prerjes së disa degëve të pemëve që dikur rrethonin sheshin. Rruga para ndërtesës është e ndriçuar totalisht, ndërsa po bëhet kujdes për gjelbërimin e saj. Që prej krijimit të saj, Partia Demokratike ka ndërruar disa herë

“shtëpi”. Ambientet e para të PD-së ishin disa dhoma të godinave të Qytetit Studenti, që u shfrytëzuan nga ishthemeluesit e kësaj force politike vetëm për disa ditë. Më pas, përreth një vit, PD-ja kalo i në një vilë dykatëshe në rrugën “Fortuzi”. Në fillim të vitit 1991, PD-ja mori një godinë në Rrugën e Kavajës, ku gjatë kohës së regjimit komunist kanë qenë zyrat e Institutit të Monumenteve. Pas fitores së zgjedhjeve të para pluraliste në vend, më 22 mars, Partia Demokratike mori godinën shumëvjeçare, ku qëndroi deri para një muaji. Demokratët milituan prej vitesh në godinën e vendosur në qendër të Tiranës, pranë Bashkisë dhe Ministrisë së Brendshme, si dhe vetëm pak metra larg nga ambientet e Parlamentit.

Berisha me ambasadorin: Shqipëria, asnjë veprim kundër Iranit Kryeministri: “Nga territori i Shqipërisë nuk do të mundet të ndërmerret qoftë edhe një veprim në drejtim të Iranit nga askush…” TIRANË Kryeministri Sali Berisha zhvilloi dje një takim me ambasadorin e ri të Iranit në vendin tonë, z. A. Majid Mozafari. Ky i fundit gjatë takimit të zhvilluar është shprehur se Irani nuk do të kishte dashur që Shqipëria të ishte vendi i parë i strehimit të individëve të grupit MEK(Mojahedin-e-Khalq), të cilët

ndodheshin në kampin “Liria” në Irak. Nga ana e tij, Berisha i është përgjigjur ambasadorit iranian se ky vendim ka të bëjë me një qëndrim tërësisht humanitar të qeverisë shqiptare. Sipas njoftimit për shtyp të Kryeministrisë, Berisha e ka siguruar gjithashtu ambasadorin iranian se “nga territori i Shqipërisë nuk do të mundet të ndërmerret qoftë edhe një veprim në drejtim të Iranit nga askush, dhe së dyti, cilido prej të strehuarve që do të ketë garancinë e plotë të autoriteteve iraniane dhe dëshiron të kthehet në vendin e tij, nuk do të ketë asnjë pengesë nga autoritetet shqiptare”. “Ne jemi të

përkushtuar, - tha kryeministri Berisha, - t’u krijojmë atyre të gjitha kushtet për një jetë të lirë dhe të mirë në këtë vend, ndërsa ritheksoi se ky akt nuk ka të bëjë me asgjë tjetër veç qëllimit humanitar. Berisha tha se ishte plotësisht i vetëdijshëm në potencialin e madh që ekziston mes marrëdhënieve të Iranit dhe Shqipërisë, ndërsa uroi që Irani, në interesin më të mirë të tij, të zgjidhë me transparencë dhe bashkëpunim të besueshëm, siç edhe vendet e tjera i kanë zgjidhur, kundërshtitë për problemin e armëve bërthamore dhe të eci në rrugën e kooperimit e bashkëpunimit ndërkombëtar.

Berisha tha se është plotësisht i vetëdijshëm në potencialin e madh që ekziston mes marrëdhënieve të Iranit dhe Shqipërisë


6

Kronika e ditës

ditari

Gazsjellësi TAP, projekti do të nisë nga rrugët e reja Zyrtarët e projekt TAP kanë zbarkuar dje në Tiranë për t’i dhënë falenderimet kryeministrit Berisha për kontributin në projekt dhe i bënë të ditur se shumë shpejt puna do të nisë nga ndërtimi i rrugëve lidhëse. Menaxheri i Përgjithshëm, Kjetil Tungland dhe Drejtori për Marrëdhëniet me Jashtë, z. Michael Hoffmann, janë takuar dje me kryeministrin Berisha. Tungland shprehu mirënjohjen e tij të thellë për mbështetjen dhe rolin shumë të rëndësishëm që Shqipëria dhe kryeministri Berisha personalisht luajtën në projek-

tin TAP, pa të cilat nuk do të ishte mundësuar vendimi përfundimtar pozitiv nga Konsorciumi i Shah Denizit për përzgjedhjen e TAP. “Kjo mbështetje e siguruar ishte veçanërisht domethënëse në vitet e fundit, përmendi ai, - ku Shqipëria u angazhua maksimalisht për përfundimin e të gjithë kuadrit ligjor e rregullator, të nevojshëm për konsiderimin e aplikimit të projektit të TAP-it pranë Konsorciumit të Shah Deniz-it”. Gjithashtu, ai e njohu Kryeministrin me ecurinë në vijim të projektit të TAP-it, lid-

hur me vendimin për fillimin e punimeve dhe vendimin përfundimtar të investimit nga konsorciumi i Shah Deniz-it. “Së shpejti puna në Shqipëri do të fillojë për ndërtimin e rrugëve të aksesit në funksion të ndërtimit të gazsjellësit”, - theksoi ai. Zoti Tungland informoi Kryeministrin se Konsorciumit të TAP-it i është bashkuar kompania belge më e madhe e shpërndarjes së gazit në atë vend, “Fluxys”, e cila me ndërtimin e gazsjellësit Belgjikë-Itali, e bën TAP-in një projekt për furnizim gazi paneuropian.

Kinezët dhe francezët, oferta për tramvajin e Tiranës Korporata Shtetërore Kineze për Ndërtim dhe Projektim ka shprehur interes për linjën e tramit, Laprakë-Bulevard, ndërsa kompania ndërkombëtare “Egis” është interesuar për linjën tjetër, Kombinat-Kinostudio, njoftoi Bashkia e Tiranës. Ja detajet e projekteve Bashkia e Tiranës është në prag të gjetjes së financimeve për të ndërtuar dy linja tramvaji, KombinatKinostudio dhe e dyta, nga Terminali i ri i pasagjerëve (Laprakë) tek ‘Bulevardi i ri’, pasi kompani të mëdha ndërkombëtare kineze dhe franceze janë të interesuara për financimin e projekteve. Kompanitë

Burimet nga Bashkia e Tiranës njoftuan se Korporata Shtetërore Kineze për Ndërtim dhe Projektim, kompania e tretë në botë për ndërtime, ka shprehur interes për linjën e tramit nga Terminali i pasagjereve përmes “Bulevardit të ri” deri në sheshin “Nënë Tereza”. Zyrtarisht, kjo kompani i ka paraqitur Bashkisë së Tiranës interesin e saj për financimin dhe ndërtimin e kësaj linje nëpërmjet partneritetit, publik –privat. Interes është shfaqur edhe për ndërtimin e linjës tjetër të tramit, atë që lidh Kombinatin me Kinostudion. Përfundimi i studimit të fizibilitetit të kësaj linje nga kompania “Egis International”, financuar nga qeveria franceze me një grant 750 mijë euro, ka faktuar se ndërtimi i kësaj linje është i leverdishëm, gjë që ka nxitur kompanitë të shprehin interesin e tyre për ndërtimin e këtyre dy linjave të tramit. Burimet nga Bashkia bëjnë me dije se po

shqyrtojnë interesin e shprehur, në mënyrë që të përcaktohet modeli i financimit dhe t’i hapet rrugë ndërtimit të linjës së tramit, Kombinat-Kinostudio. Ndryshimi

Vënia në shërbim e tramit në Tiranë do të ketë një impakt të menjëhershëm në modernizimin dhe uljen e kostos së lëvizshmërisë për qytetarët dhe përmirësim të cilësisë së ajrit e ambientit në Tiranë. Këto investime pritet të sjellin një transformim tërësor të mentalitetit të transportit në Tiranë, duke i orientuar qytetarët drejt transportit publik dhe duke ulur në këtë mënyrë dukshëm nevojën për përdorimin e mjeteve personale brenda qytetit. Për realizimin e këtyre projekteve, Bashkia është duke gjetur forma financimi të buta dhe pa kosto, nëpërmjet bashkëfinancimit me privatët. Kostoja më e madhe paraqitet tek shpronësimet, deri më tani në të tilla raste janë mbuluar nga qeveria. Rasti i fundit është ai i Unazës së Madhe, ku shpronësimet e aksit Tiranë e ReSauk janë mbuluar nga qeveria. Dy linjat e tramit kryqëzohen me njëra-tjetrën në Bulevardin e madh, duke mundësuar shërbimin e transportit të udhëtarëve nga tri pikat ekstreme të kryeqytetit. Bashkë me Terminalin e ri të pas-

Projekti i linjave të tramit në Tiranë

Linja e tramvajit Kinostudio – Kombinat Vënia në shërbim e tramit në Tiranë do të ketë një impakt të menjëhershëm në modernizimin dhe uljen e kostos së lëvizshmërisë për qytetarët dhe përmirësim të cilësisë së ajrit e ambientit në Tiranë.

agjerëve në zonën e Laprakës, i cili është në procedura koncesioni, linjat e tramit do të sjellin Tiranën në dimensionet e një metropoli të vërtetë, duke e përfshirë atë në kryeqytetet europiane me një transport modern.

Linja do të lidhë lindjen me perëndimin e qytetit të Tiranës, e cila aktualisht është zona me fluksin më të madh të udhëtarëve. Për këtë do të përdoret Sistemi i Lehtë Hekurudhor (LRT), prej rreth 10 km gjatësi. Ky do të jetë financim bankar me kredi të butë dhe me bazë operimi PPP (Partneritet Publik dhe Privat), si dhe me koncesion, nga ku rreth 45 % e investimit do të jenë punime civile, ndërsa pjesa tjetër do të jetë për trena dhe sistemin e operimit, depot e riparimit dhe parkingun. Kohëzgjatja e projektit do të jetë 36 muaj.

Linja e tramvajit “Sheshi ‘Nënë Tereza’” – Terminali Multifunksional Linja do të lidhë veriun me jugun e qytetit të Tiranës. Për këtë do të përdoret Sistemi i Lehtë Hekurudhor (LRT) prej rreth 7 km gjatësi. Ky do të jetë financim bankar me kredi të butë dhe me bazë operimi PPP (Partneritet Publik dhe Privat), si dhe me koncesion, nga ku rreth 45 % e investimit do të jenë punime civile dhe pjesa tjetër për trenat dhe sistemin e operimit, depot e riparimit dhe parkingun. Kohëzgjatja e projektit do të jetë 36 muaj.

Hajdutët e karburanteve, institucionet zvarrisin publikimin e emrave Publikimi i emrave të kompanive që vjedhin naftë kur furnizojnë automjetet, duket se është shndërruar në një lojë të mirëfilltë kungulleshke. Pasi për më shumë se një javë institucionet përgjegjëse në ikje janë duke transferuar fajin tek njëri-tjetri dhe tek ligji. Zv/ministri i Tregtisë dhe Energjetikës, Enno Bozdo tha dje se ekziston e gjithë hapësira ligjore për të publikuar emrat e kompanive dhe nuk ka nevojë për një akt të posaçëm normativ për këtë çështje. “Projekt-akti i përgatitur nga Drejtoria e Metrologjisë është konsultuar me ekspertë të fushës dhe në përfundim METE vendosi që, një akt i tillë nuk është i nevojshëm”, - tha Bozdo. Ai shtoi se ligji

“Për Metrologjinë” e shpreh qartë detyrimin e DPM-së të publikojë të dhëna inspektuese atëherë kur preken interesat e konsumatorëve. “Ky qëndrim i ministrisë i është bërë i ditur edhe Drejtorisë së Metrologjisë dhe është vënë në dijeni edhe Kryeministri”, - ka pohuar Bozdo. Pas një kontrolli që kreu Drejtoria e Metrologjisë dy muajt e fundit, rezultoi se 11 % e pikave të karburantit në shkallë vendi abuzonin me sasinë, e cila bashkë me cilësinë e dobët po përkthehet në një faturë të rëndë për konsumatorët. Sipas inspektorëve të Metrologjisë, pikat e pakicës kanë manovruar me pompat e furnizimit, të cilat fillimisht vulosen dhe më pas kolaudohen perio-

dikisht. Nga kontrollet ka rezultuar se një në 10 pompa furnizimi vidhet. Ky fenomen në fakt është konstatuar edhe më parë nga vetë konsumatorët. Pasi të gjitha makinat e kanë një limit harxhimi për X kilometër. Mirëpo në shumë raste sasia e karburantit nuk përkon me kilometrazhin. Ky dyshim tashmë i konfirmuar ka shqetësuar edhe kryeministrin në ikje, Sali Berisha, i cili pasi është njoftuar me rezultatet e kontrollit, ka kërkuar që urgjentisht të publikohen emrat e kompanive që abuzojnë me sasinë. Mirëpo publikimi i emrave pengohet nga ligji “Për metrologjinë”, një nen i të cilit do të s h f u q i z o h e t n g a q e ve r i a t ë mërkurën. Por Ministria e Ekono-

misë duket se e konsideron të mbyllur këtë proces, duke mos lejuar dorëzimin e aktit në qeveri, duke ia faturuar kështu të gjithë përgjegjësinë për publikimin e emrave Drejtorisë së Metrologjisë. Tregu i karburanteve mbetet nga më spekulativët në vend në të gjitha aspektet, si nga ana e çmimit, sasisë dhe cilësisë, tashmë të vërtetuara edhe zyrtarisht. Janë ushtruar disa derë gjoba, por bizneset e karburanteve nuk e kanë harxh të madh të paguajnë gjobën dhe vijojnë abuzimin. Pasi shuma që duhet paguar në raport me fitimin është e papërfillshme. Nga ana tjetër, organizatat serioze të biznesit e kanë mbështetur publikimin e emrave që kanë abuzuar me sasinë.


Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

04.09.2013

7

Pranga drejtorit të bankës, vodhi 130 milionë lekë nga një klient Drejtori i filialit të një banke në qytetin e Bilishtit ka përfunduar në pranga pasditen e djeshme, pasi akuzohet se ka vjedhur plot 130 milionë lekë nga llogaria e një klienti. Denoncimi është bërë disa muaj më parë nga shtetasi N. Z, klient në këtë bankë, i cili ka deklaruar në polici se nga llogaria e tij janë zhdukur plot 13 milionë lekë të reja. Sipas burimeve nga prokuroria mësohet se pas hetimit disamujor me metoda speciale të hetimit, i është

kërkuar Gjykatës së Korçës masa e sigurisë “arrest me burg” për shtetasin B. Topalli, 35 vjeç, me detyrë drejtor i filialit të një banke në qytetin e Bilishtit. Sipas prokurorisë, i arrestuari dyshohet se ka konsumuar veprat penale “falsifikim dokumentesh”, “pastrim parash” dhe “vjedhje duke shpërdoruar detyrën”. Sipas hetimit rezulton se 35-vjeçari ka “zbrazur” llogarinë e klientit N. Z, në një periudhë kohore prej vetëm tre mua-

jsh. Nëpërmjet falsifikimit të dokumenteve ai ka tërhequr në kohë të ndryshme shuma të konsiderueshme parash, duke arritur kështu shifrën prej 13 milionë lekë të reja. Sipas prokurorisë, dyshohet se i arrestuari me këtë shumë parash ka blerë një shtëpi dhe dy troje, pasuri këto që nuk i justifikon dot me të ardhurat që ai dhe familja e tij kanë. Për këtë arsye 35-vjeçari do të hetohet edhe për akuzën e “pastrimit të produkteve të

veprës penale”, pasi paratë që dyshohet se ka vjedhur, i ka shpenzuar në blerjen e pasurive të paluajtshme. B. Topalli u arrestua pasditen e djeshme, pasi Gjykata e Korçës caktoi ndaj tij masën e sigurisë “arrest me burg” për tri akuzat, që sipas prokurorisë dyshohet se ka konsumuar 35-vjeçari. Prokuroria e Korçës tha se vijojnë hetimet për të verifikuar nëse ka transaksione të tjera nga klientët e bankës që drejtohej nga Topalli.

Tragjedi e dytë në Otranto? Zhduket gomonia me 27 klandestinë në bord Një alarm SOS ka mbërritur në policinë italiane, që fliste për një gomone në rrezik me 27 klandestinë në bord. Dyshohet se skafisti është shqiptar, ndërsa klandestinët kurdë, por asnjë gjurmë nuk është gjetur në det Një sinjal SOS mbi një gomone të rrezikuar në kanalin e Otrantos ka ngritur në këmbë policinë italiane dhe atë shqiptare, por edhe pas orësh të tëra kërkime, asnjë gjurmë nuk është gjetur. Mediat italiane raportuan se alarmi SOS kishte mbërritur nga bordi i një gomoneje me 27 klandestinë në të. Kërkesa për ndihmë ishte në gjuhën italiane, por autoritetet e vendit fqinj aluduan se drejtuesi i gomones është shqiptar, ndërsa të tjerët dyshohet se janë klandestinë kurdë. Në orët e vona të mbrëmjes, pala italiane raportoi se kishte ndërprerë kërkimet. Konfirmimi vjen edhe nga policia kufitare shqiptare, e cila ka kontaktuar me Guardia Di Finanzia. Koordinatori i operacionit nga pala shqiptare, Kreshnik Seitaj, ka deklaruar për mediat se pritet vendimi i palës italiane për të mësuar nëse operacioni i kërkimit do të vijojë apo jo ditën e sotme. Alarmi është dhënë nga një telefonatë ku një person kërkonte ndihmë në gjuhën italiane, duke deklaruar se në bordin e gomones ndodheshin 27 persona. Drejtori i Qendrës Ndërinstitucionale Operacionale në Durrës, Shefqet Bruka, deklaroi për “News24” se nuk ka ende asnjë gjurmë nga gomonia e zhdukur në kanalin e Otrantos. Sipas Brukës, aktualisht po vijojnë kërkimet në Adriatik për gjetjen e gomones, që sipas mediave italiane, dyshohet se është nisur nga brigjet shqiptare me 27 persona në bord. Bruka bëri të ditur se thirrja për ndihmë ka ardhur nga një radio dhe është lokalizuar në pjesën italiane. Ai konfirmoi se pala shqiptare nuk

situata

Burgaj mbledh vartësit: Rendin e kemi nën kontroll

ka kapur asnjë mjet në radar në momentin kur është dhënë alarmi. Sipas tij, ky alarm mund të jetë edhe fals, por autoritetet po vijojnë hetimet për të zbardhur ngjarjen. Gjatë gjithë ditës së djeshme autoritetet shqiptare kanë qenë në kontakt me palën italiane. Por asnjë gjurmë nuk u gjend nga gomonia e zhdukur me 27 klandestinë në bord. Mediat italiane shkruajnë se kërkimet janë duke vazhduar në një hapësirë të gjerë që përfshin brigjet e Adriatikut në Pulia, pas sinjalizimit të dhënë mbrëmjen e së hënës, në orën 23:00 nga Kapiteneria e portit të Barit për një gomone, e cila ndodhej në vështirësi dhe që ishte nisur nga Shqipëria me rreth 26 apo 27 emigrantë në bordin e saj. Në det po punojnë gjashtë motovedeta të Guar-

dia Di Financës, madje kërkimeve u është bashkuar edhe një helikopter. Sipas gazetës italiane “La Repubblica”, sinjalizimi për gomonen erdhi nga një person, i cili ka njoftuar se ndodhej në bordin e saj dhe mjeti lundrues ishte në vështirësi, për shkak të një avarie në sistemin motorik. Kërkimet vazhduan në Brindizi dhe Bari, ndërsa në orët e vona janë ndërprerë. Lajmi, nëse konfirmohet si i vërtetë, jep alarmin për një riaktivizim të trafikut klandestin përmes detit, duke përdorur si vend tranzit Shqipërinë. Vetëm gjatë javëve të fundit, një numër i madh klandestinësh nga Lindja e Mesme apo Afrika janë ndaluar nga policia në Shqipëri dhe janë kthyer mbrapsht.

Kërkimet vazhduan në Brindizi dhe Bari, ndërsa në orët e vona janë ndërprerë. Lajmi, nëse konfirmohet si i vërtetë, jep alarmin për një riaktivizim të trafikut klandestin përmes detit, duke përdorur si vend tranzit Shqipërinë

Atentati ndaj Canit, shoqërohen mbi 40 vetë në polici Hetuesit e Durrësit mbledhin informacione mbi rrjetin e drogës ku ishte implikuar Plarent Cani. Ish i dënuari biznesmen dyshohet se u qëllua nga vrasës me pagesë Mbi 40 persona kanë dhënë dëshminë për vrasjen e Plarent Canit në Durrës, por ende nuk ka asnjë të dyshuar për krimin. Burime nga grupi hetimor bëjnë të ditur se pista kryesore e hetimit është mundësia e ndonjë konflikti të mundshëm të biznesmenit në Itali në lidhje me trafikun e drogës. Cani kishte vuajtur një dënim në Itali, si pjesë e një organi-

zate të trafikut të heroinës e me t’u kthyer në Durrës, në vitin 2006 kishte nisur biznesin e ndërtimit të pallateve. Policia e Durrësit dyshon se për të zbardhur këtë krim, duhen hetuar lidhjet e viktimës me rrjetet e drogës në të shkuarën. Burime nga policia e qytetit bregdetar konfirmojnë se në aktivitetin e viktimës në fushën e ndërtimit është verifikuar se nuk ka pasur konflikte. Hetimet po zhvillohen nga Prokuroria e Durrësit dhe Drejtoria e Krimeve të Rënda në policinë e qarkut, ku po merren në pyetje persona me të cilit Plarent Cani ka qëndruar jashtë vendit. 40-vjeçari Plarent Cani u ekzekutua me katër plumba gjatë një atentati të mirorganizuar të tipit mafioz. Ngjar-

ja ka ndodhur rreth orës 8 e 30 të mëngjesit të së hënës, në sektorin “Teuta” në plazhin e Durrësit, pak metra larg themeleve të një pallati që po ngrihej nga biznesmeni, i mbërritur në Durrës kohët e fundit nga Italia. Policia e qytetit bregdetar bëri

me dije se 2 persona të maskuar që lëviznin me motor, e kanë qëlluar me armë zjarri tip pistoletë 40-vjeçarin dhe janë larguar me shpejtësi nga vendi i krimit. 40-vjeçari, baba i tre fëmijëve, ka qenë duke pirë kafe me shoferin dhe disa prej punonjësve të tij. Biznesmeni është transportuar në spital në gjendje të rëndë, por ka ndërruar jetë disa minuta më pas. Nga ndërtimi i skenës së krimit, hetuesit janë të bindur se ka qenë një atentat i tipit mafioz dhe vrasja është bërë nga njerëz me pagesë. Autorët e kanë ruajtur për disa ditë viktimën, kanë pritur me kujdesin më të madh që në tavolinë të kishte sa më pak persona, për të mos shkaktuar viktima të tjera.

Kreu i Policisë së Shtetit, Hysni Burgaj, mblodhi dje vartësit e tij për t’u thënë se situata me rendin është e patolerueshme. Takimi i Burgajt me 12 drejtorët e policisë në qarqe dhe zv/drejtorët e Përgjithshëm të Policisë së Shtetit është bërë me dyer të mbyllura, por në njoftimin zyrtar thuhet se policia e ka rendin nën kontroll. “Pavarësisht faktit se për periudhën 8-mujore ka një rënie të numrit të veprave penale me 708 vepra më pak krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë, po ashtu dhe një rënie të numrit të vrasjeve me 7 më pak, objektiv parësor i punës së të gjitha strukturave të Policisë së Shtetit duhet të jetë parandalimi dhe goditja e kriminalitetit, e në mënyrë të veçantë krimeve të rënda siç janë vrasjet, të cilat janë tepër të ndjeshme për sigurinë dhe qetësinë e qytetarëve, prandaj vëmendja e strukturave policore duhet të jetë e përqendruar në këtë drejtim të punës”, ka deklaruar Hysni Burgaj. Po kështu, sipas njoftimit, gjatë këtyre tetë muajve ka pasur edhe rënie të numrit të aksidenteve me pasojë vdekjen, 28 të tilla më pak. Por, megjithëse Burgaj thotë se ka statistika të përmirësuara të kriminalitetit, situata në vend është problematike. Në çdo 24 orë ndodh një krim kundër jetës, ndërsa vrasje të mbetura në tentativë regjistrohet një në çdo 36 orë. Sipas statistikave që Burgaj nuk i përmend, për një vit janë evidentuar 14.030 vepra penale, ku pjesën dërrmuese të tyre (rreth 96%) e zënë vjedhjet e ndryshme, kanosjet, armëmbajtjet pa leje, plagosjet dhe veprat penale kundër pronës, ku mesatarisht çdo 40 minuta ka ndodhur një krim.


CMYK

8 04.09.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA

PUSHIME DHE PLAZH

Zbuloni dimensionin tonë në artikujt verorë …

²adër plazhi poliestër, Dia. 2 m

1.690 L

²adër, Dia. 2 m

890 L

Kodi: 16402

Kodi: 16399

Suport çadre PP 44 x 44 x 14 cm

880 L

Karrige plazhi + jastëk me rrjetë plastike 83 x 56 x 90 cm

Kodi: 16403

²antë termus 6 L

1.595 L

990 L

Kodi: 17882

Kodi: 16719

Shtrojë plazhi natyrale 60 x 180 cm

199 L

Shezlong me konstrukt metalik dhe rrjetë plastike 185 x 58 x 29 cm

Kodi: 16953

2.950 L

1.350 L

Kodi: 17562

Artikuj për peshkim E Re New

Peshqir pambuku “Valerio Monte” duke filluar nga

Vera na fton në ditët e saj me ngrohta të shijojmë natyrën në të gjithë dimensionin e saj. Buzë detit, në mal, kudo ku freskia të përqafon, bashkuar me shoqërinë e miqve dhe familjeve tona. Secili nga ne po mendon për pushimet. ²do zgjedhje bëhet e përshtatshme dhe fal kënaqësi nëse ju keni me vete edhe aksesorët e duhur për të shijuar në maksimum aventurat e planifikuara. Në MEGATEK do të gjeni produktet më cilësore dhe me çmimet më ekonomike në treg. Për më shumë produkte shfleto katalogun online në website MEGATEK.

Shtrojë plazhi natyrale 60 x 180 cm + shapka

Krahë plazhi “Tweety’’

390 L

590 L

Grepa Trab Akura 130 BN 02 15 copë

Kodi: 17862

Kodi: 16952

150 L Kodi: 52124

Plumbçe sferë, 20 gr skorevole 10 copë

220 L Kodi: 64323

Imitues Trab Sabiki Luminos

300 L Kodi: 52141 Kallam SHIMANO, JOY 10600 4 m

1.800 L Kodi: 52167

Filispanjë Hikaru 0.20mm

350 L

Kodi: 52183

Dyshek tek me ajër 185 x 79 x 22 cm

1.950 L Kodi: 17880

Komardare rrethore 91cm

590 L

Kodi: 17861

Autobuzi Megatek-Citypark FALAS, çdo 30 minuta!

Kontakt:

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7 Shqipëri www.megateksa.com; info@megateksa.com Linja e shërbimit për klientin: 04 23 88 333


CMYK

NJOFTIM / REKLAMA

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

04.09.2013

9


10

Opinione & Editoriale

Blog & Ide

OpEd

Nga Bujar Kapexhiu

Opinione dhe Editoriale

Kush të drejtojë, mjeku apo ekonomisti?

S

hkenca e ekonomisë shëndetësore është bërë sot një disiplinë shumë e rëndësishme. Konceptet ekonomike janë bërë pjesë e kujdesit shëndetësor bashkëkohor. Ekonomistët dhe administratorët e kujdesit shëndetësor janë bërë aktorë esencialë të sistemit të kujdesit shëndetësor. Sot flitet për industrinë e shërbimit të kujdesit shëndetësor që prodhon shëndet. Sot, gjithnjë e më shumë politikat publike po ndërtohen në terma ekonomike. Kërkesë-ofertë, konkurrencë, kosto-efektivitet, spital ndërmarrje etj., janë bërë tashmë terma familjarë në sistemin shëndetësor. Reklamat në media për mjekët, spitalet, medikamentet, procedurat shëndetësore etj., konsiderohen normale. Nga ana tjetër, shumë nga gjeneratat e mjekëve të trajnuar për një praktikë tradicionale, kanë ndërtuar për profesionin e tyre një histori legjendare, sentimentale, romantike, nga e cila e kanë të vështirë të ndahen. Ndërhyrjen e ekonomisë në mjekësi ata e shohin me skepticizëm. Sipas tyre, shkenca ekonomike nuk konsideron ndjenjat dhe humanizmin që karakterizojnë praktikimin e mjekësisë, kostoefektiviteti është në kundërshtim me parimet e Betimit të Hipokratit, sipas të cilit, e mira e pacientit është prioriteti më i lartë. Por kohët kanë ndryshuar. Madje, që në vitin 1967, Gordon McLean, ekspert lider në kujdesin shëndetësor britanik shkruante: “Një nga kërkesat politike madhore të shumicës së shoqërive perëndimore sot, është shmangia dhe vlerësimi në mënyrë kritike i dogmave dhe klisheve me të cilat është e mbushur politikëbërja për kujdesin mjekësor.” Kush duhet ta drejtojë sistemin shëndetësor?

Sipas ekonomistit John Maurice Clark (1950): “Ka dy botë. Bota e investigimit të ftohtë të shkakut dhe pasojës, dhe bota e dëshirave, idealeve, gjykimit të vlerave. Me të parën kanë të bëjnë shkencat e natyrës, me të dytën, etika. E veçanta e shkencës ekonomike është se është thirrur për të shërbyer si një urë që lidh këto dy brigje.”Në fakt, ekonomia shëndetësore si shkencë është relativisht e re. Mjafton të përmendet fakti se konferenca e parë ndërkombëtare mbi këtë subjekt

koment Shefqet DELIALLISI

Nga të gjithë pranohet që mjekët dhe ekonomistët duhet të ndihmojnë për ngritjen e urës që lidh shëndetësinë me ekonominë, pa të cilën funksionimi i sistemi shëndetësor është i pamundur. Dilema qëndron në faktin se kush do ta drejtojë sistemin, kush do të jetë i pari: mjeku apo ekonomisti ? Në kushtet e sotme, menaxhimi i spitaleve, klinikave dhe organizatave të tjera të kujdesit shëndetësor është bërë domosdoshmëri. Rekomandimet nuk mungojnë. Nuk janë të reja, as të panjohura. Ato vazhdojnë të serviren pa ndërprerje. Fakti që kudo në botë nuk implementohen gjerësisht, tregon se problemi është i sistemit dhe jo thjesht pasojë e neglizhencës...

është mbajtur në vitin 1973. Edhe në vendet më të zhvilluara, numri i ekonomistëve shëndetësorë është i kufizuar. Në SHBA, ndonëse për shëndetin shpenzohet një përqindje shumë më e madhe e GDP-së krahasuar me bujqësinë, ekonomistë agrarë ka shumë më tepër se shëndetësorë. Por rritja marramendëse, e pandalshme, e shpenzimeve për kujdesin shëndetësor dekadat e fundit është bërë shkak i një progresi të dukshëm në fushën e ekonomisë shëndetësore. Ekonomistët shëndetësorë më të shquar që ka bota sot, vijnë nga tri drejtime. Ekonomistë nga industritë e shërbimeve, të trajnuar si ekspertë në mjekësi, ekonomistë të përgatitur në mënyrë të mirëfilltë për kujdes shëndetësor, dhe mjekë të trajnuar si ekspertë në ekonomi. Nga të gjithë pranohet që mjekët dhe ekonomistët duhet të ndihmojnë për ngritjen e urës që lidh shëndetësinë me ekonominë, pa të cilën funksionimi i sistemi shëndetësor është i pamundur. Dilema qëndron në faktin se kush do ta drejtojë sistemin, kush do të jetë i pari: mjeku apo ekonomisti ? Në kushtet e sotme, menaxhimi i spitaleve, klinikave dhe organizatave të tjera të kujdesit shëndetësor është bërë domosdoshmëri. Rekomandimet nuk mungojnë. Nuk janë të reja, as të panjohura. Ato vazhdojnë të serviren pa ndërprerje. Fakti që kudo në botë nuk implementohen gjerësisht, tregon se problemi është i sistemit dhe jo thjesht pasojë e neglizhencës. Dihet se praktikisht është e pamundur që mjeku të marrë përgjegjësinë për financime e shpenzime të kapitaleve të rëndësishme. Dihet se është e pamundur që ai të bëjë biznes me planifikues, rregullues, dhe rimbursues. Dihet se është e pamundur që të koordinojë gjithë interesat e mjekëve, infermiereve, laborantëve dhe specialistëve të tjerë. Por, nga ana tjetër, a është e mundur të kuptohen problemet e kujdesit shëndetësor pa kuptuar mjekët? A është e mundur të bëhen ndryshime të rëndësishme në këtë fushë pa ndryshuar shprehitë e mjekëve? Dr. Paul Elwood, jo pa ironi, shkruan: “Spitalet nuk kanë pacientë; doktorët kanë pacientë, dhe spitalet kanë doktorë”. Ndërsa Fuchs, nga kënd-

Racion për të gjithë

vështrimi i administratorit të spitalit: “Të drejtosh një spital, është si të përpiqesh të drejtosh një automobil, timonin dhe shpejtësinë e të cilit e kontrollojnë pasagjerët (mjekët), ndërsa më e shumta që administratori (shoferi) mund të bëjë, është që në ndonjë rast, të shkelë frenat!!” Roli dominues i mjekëve është veçanërisht i rëndësishëm, në “thembrën e Akilit” të sistemit, në koston e kujdesit shëndetësor. Janë ata që e kontrollojnë plotësisht këtë proces. Është vendimmarrja e tyre për medikamentet, ekzaminimet dhe hospitalizimet që përcaktojnë pjesën më të madhe të shpenzimeve të kujdesit shëndetësor. Sa më e mirë vendimmarrja e mjekëve, aq më e ulët kostoja. Pra, kush duhet ta drejtojë sistemin, mjeku apo ekonomisti ? Sigurisht që në shumë raste, falë dijeve që zotërojnë, në sistemin ekzistues të fragmentuar të kujdesit shëndetësor, kërkesa për lidershipin e mjekëve do të vazhdojë të jetë e madhe. Pa dyshim, shumë mjekë do të vazhdojnë të kryejnë punën e tyre si teknikë shumë të specializuar për aspekte të veçanta të mjekësisë apo kirurgjisë. Shumë të tjerë nuk do të përfshihen më drejtpërdrejt në mënyrën e administrimit të kujdesit shëndetësor, por të gjithë do të vazhdojnë të marrin përgjegjësinë për shëndetin e njerëzve që mbulojnë. “Mjekët, nënvizon Sigerist, - si shkencëtarë tepër të specializuar, nuk janë të përgatitur të luftojnë me probleme që në radhë të parë janë sociale dhe ekonomike.” Pra, ndonëse autoriteti i mjekut si profesionist apo ekspert kërkohet dhe pranohet me kënaqësi nga pacientët dhe profesionistët e shëndetit, është kërkesë e kohës që ai të ”hapë rrugë”. Dikush tjetër duhet të marrë rolin e lidershipit të sistemit. Në vend të tij ose bashkë me të. Më shumë se kurrë, sot mjeku duhet ta ndajë fuqinë drejtuese me ekonomistin shëndetësor. Çfarë ndodh tek ne ? Në kushtet kur mundësitë financiare janë të kufizuara, kur Instituti i Kujdesit Shëndetësor (ISKSH) ka marrë përsipër edhe financimin e spitaleve, kur pritet që çdo spital të ketë autonomi të plotë ekonomike dhe kur vetë dre-

jtori të jetë përgjegjës për menaxhimin e fondeve, fakti se kush do të drejtojë bëhet tepër i rëndësishëm. Aq më tepër kur dihet se pjesa më e madhe e fondeve konsumohen në sistemin spitalor dhe duke mbajtur nën kontroll koston e spitaleve, më shumë fonde do të jenë të disponueshme për mjekësinë parandaluese, kujdesin parësor, kujdesin ambulator, kërkimet shkencore dhe nevoja të tjera të rëndësishme. Që në fillim duhet theksuar: tek ne nuk ekzistojnë ekonomistë shëndetësorë profesionistë, në kuptimin e vërtetë të fjalës. Tek ne drejtojnë mjekë të patrajnuar në mënyrë të mirëfilltë në ekonomi, të mbështetur nga ekonomistë të zakonshëm, pa njohuritë e mjaftueshme në shëndetësi. Në njëfarë mënyre, së bashku ata përpiqen, sa mundin, të plotësojnë njëritjetrin. Drejtimi i spitaleve nga ekonomistë të zakonshëm, apo menaxherë siç kanë qejf ata ta quajnë veten, do të ishte përsëritja e një eksperimenti të pasuksesshëm. Aq më tepër kur mund të abuzohet me qëllimin e mirë për të përmirësuar drejtimin e sistemit shëndetësor, duke e përdorur atë për nevoja dhe ekuilibra të çastit. Në fakt, problemi i drejtimit të spitaleve nga ekonomistë shëndetësorë nuk është i ri. Të paktën është në diskutim që nga viti 1995. Sikur, që nga ajo kohë të kishim përgatitur të paktën 20 të tillë, në universitetet më të mira të fushës, qoftë dhe me bursë nga shteti, pse jo dhe ISKSH, përfitimi do të ishte i madh, dhe problemi do të ishte zgjidhur për spitalet kryesore të vendit. Sidoqoftë, asnjëherë nuk është vonë. Për sa kohë që ekonomistë shëndetësorë të mirëfilltë ende nuk kemi, drejtimi i spitaleve me dy bashkëdrejtorë (mjek – ekonomist) do të ishte zgjidhja më e mirë për momentin. Por edhe një rrugë e tretë vlen të konsiderohet. Eksperienca e Spanjës, ku 70% e spitaleve menaxhohen nga privatë, të kontraktuar nga autoritetet shtetërore shëndetësore, duke ruajtur në një shkallë të lartë kontrollin publik. Aplikimi i këtij partneriteti publik-privat, qoftë edhe në disa nga 12 spitalet tona rajonale, mendoj se do të ishte me vlerë.


op-ed

2

Blog / Vitet

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

03.09.2013

Kulturë/ Kadare: Kombet Universitet / sulmohen, por sulmi nga Dyfishohet Erasmus, vetvetja është më i rrezikshmi lind Erasmus Plus

11

“Unë nuk e di se me çfarë armësh do të luftohet Lufta e Tretë Botërore, por e di që Lufta e Katërt Botërore do të luftohet me shkopinj dhe gurë.” - Albert Einstein

Liria banale e të menduarit Ky shkrim i dedikohet Xenit, jo për ta mbrojtur atë, por për të denoncuar një gjuhë të poshtër që nuk është asgjë tjetër vetëm gjuhë e racistëve të padijshëm, që më ngjajnë në ata që dikur shkruanin serbisht kundër Xenit, e tash të tjerët që jetojnë në Kosovë, shajnë me të njëjtën mënyrë të të menduarit, vetëm se këtë herë përdorin shkronja shqipe. Janë njëlloj si serbët racistë, por flasin gjuhë shqipe. Diku Hegeli flet për “lirinë banale të të menduarit”.Shkrimi në Kosovë dhe Shqipëri nuk është vetëm çështje e të menduarit të thjeshtë, por në vete mban edhe fuqinë banale të të shkruarit dhe të të menduarit. Ofendimet dhe gjuha ‘ad hominem’ janë bërë detyrë sportive e ekspertëve të ofendimeve, të cilët duan të demonstrojnë se sa mirë, ata, e zotërojnë zejen e tyre. Kjo gjuhë e ulët s’është as sfidë m e n do r e, p o r nj ë r e a l it e t , q ë pamëshirshëm po bie mbi njerëzit që janë jashtë dhe shumë larg kontaminimit gjuhësor. Kështu më bëri vaki edhe mua sy më sy me realitetin, i cili përafërsisht mund të përthekohet vetëm me fjalët përfundimtare: E papërshkrueshme atë që lexoja për Shkëlzen Maliqin. Edhe pse e njoh për dekadë e gjysmë Shkëlzen Maliqin, për mua njeriun më të rëndësishëm të shkronjave dhe mendimeve publicistike në 20 vitet e fundit, duke lexuar marrëzi shkronjash për të, nuk kuptoja se ofendimet në rrjetin social ishin, në f akt, një vrapim mendjelehtë njerëzish me konstatime qesharake, pa kurrfarë mbështetje, dhe

të “stolisura“ vetëm me sharje. Pyetja është se kush janë njerëzit, të cilët i lexova. Apo më mirë thënë kush janë pamfletistët e gërditshëm, që emrin e Shkëlzenit e lakojnë si të ishte një plaçkë për fshirjen e këpucëve. Nuk arrita ta kuptoj as qëllimin, sepse përshtypjeve kontaminuese të këtyre njerëzve kisha dashur t’ua vë përballë përvojat e mia, me shpresën që polemika të mos zëvendësohet me ofendime, por, së paku ata që flasin për Xenin, të lexojnë disa rreshta të librave të tij të shumtë. Dhe pastaj, kështu, të gjendet diçka si një emërues i përbashkët minimal ndërmjet asaj që thonë dhe atë që lexojnë. Dallimi në qasje dhe mënyra se si këta njerëz flasin dhe shkruajnë shkakton shok kulturor, të cilin unë e përjetova me shkrimet të botuara në Tiranë dhe në Prishtinë. Nuk e kuptova, dhe as sot nuk e kam të qartë ndezjen e gjakrave kundër Shkëlzenit, që kur i lexoja me shkronja shqip, dukeshin si pamflete të historianëve, politikanëve dhe dijetarëve serbë nga periudhat e fillimit të viteve të ’90-ta. Atëherë ishin si shembull i veçantë i racizmit të hapur ndaj shqiptarëve, kur polemizonin me Shkëlzen Maliqin, i vetmi, ose ndër të rrallët, që mbronte shqiptarët, kurse sot disa të tjerë që shkruajnë shqip përfaqësojnë një racizëm personal kundër Shkëlzenit, që për pasojë nuk vjen nga një mendim i dalluar por nga liria banale e të menduarit. Pyetja që shtrohet, kur lexon shkronjat kundër Shkëlzenit është: Pse në hapësirat shqiptare mungon kultura e

komunikimit publik? Gjuha poshtëruese dhe e paargumentuar sikur u pëlqen njerëzve. Dhe, në vend të dialogut të civilizuar që zhvillohet duke argumentuar mendimet dhe qëndrimet, mbizotëron diskursi denigrues, sulmi ndaj personalitetit, e t i ke t i m e p a r ag j yku e s e d h e poshtëruese… Tradicionalisht shqiptari e ka respektuar hierarkinë familjare dhe autoritetin e kryeplakut dhe prindit, por në shoqëri nuk i është nënshtruar lehtë autoritetit të tjetrit edhe kur ai ka pasur dije dhe rangun më të lartë shoqëror deri në kokëfortësi, që e kanë hetuar fqinjët e shqiptarëve që e kanë lënë atë thënien: “Tutti Albanesi, tutti comandanti!” Sot, kjo dukuri e debateve dhe akuzave denigruese ka marrë përmasa të mëdha, sidomos në komentet që dalin të pacensuruara në rrjetet sociale, por edhe në publicistikën shqiptare. Shumë lehtë politikanët dhe intelektualët, që mund të kenë gabime dhe dobësi të ndryshme, por kanë edhe merita dhe të arritura profesionale, etiketohen pa asnjë argument si tradhtarë, të padijshëm, të korruptuar etj. Keqpërdoret në mënyrë më brutale fjala e lirë, sepse për pohime të tilla ai që i thotë nuk jep përgjegjësi. Në shumicën e rasteve janë këto akuza që i thonë njerëzit anonimë, ose me pseudonime ose ndonjë i papërgjegjshëm që etiketimin e ka mënyre të jetës. Kjo dukuri devalvon edhe domosdonë e mbrojtjes të fjalës së lirë publike si dhe rëndësinë e kritikës shoqërore. Është e saktë se askush nuk mund

koment Baton Haxhiu

Nga të gjithë që shkruan për Shkëlzenin nuk e pashë asnjërin që mund të ketë lexuar shkronjat e tij. Lexova vetëm ata që shkronjat i kanë për të vrarë njeriun kur nuk kanë asnjë mundësi tjetër linçimi. Nuk pashë edhe asnjë shkrim të miqve tanë të përbashkët që janë krijuar ose kanë marrë mjaltin e dijes, dhe jo vetëm të dijes nga Xeni të përjashtohet nga kritika, qoftë edhe personalitetet në postet më të larta, sepse edhe përgjegjësinë e kanë më të madhe, por po aq sa përgjegjësia e tyre duhet të jetë edhe e atyre që i sulmojnë pa argumente që arsyetojnë akuzat, qoftë edhe në formën e dyshimit të arsyeshëm… Një metodë e trajtimit të këtyre sulmeve denigruese është që të injorohen. Por kjo vetëm trimëron edhe më shumë anonimët që të vazhdojnë me ndotjen e ambientit. Tjetra metodë është që ofenduesit të

paditën dhe t’u përgjigjen publikisht, nëse jo shkruesit që zakonisht janë anonimë, atëherë medieve ku publikohen këso shkarravina. Kjo praktikë nuk është jetësuar ende të ne, sepse si e tha dikush në një debat, i ofenduari edhe ashtu nuk ka mbrojtje efikase nga ligji dhe ambienti, dhe demantimi i ngjan pastrimit të qenefeve. Të tjerët, me sulme primitive hanë mut për ty, e ti duhesh me u marrë me ato mutsihane! Nga të gjithë që shkruan për Shkëlzenin nuk e pashë asnjërin që mund të ketë lexuar shkronjat e tij. Lexova vetëm ata që shkronjat i kanë për të vrarë njeriun kur nuk kanë asnjë mundësi tjetër linçimi. Nuk pashë edhe asnjë shkrim të miqve tanë të përbashkët që janë krijuar ose kanë marrë mjaltin e dijes, dhe jo vetëm të dijes nga Xeni. Sidoqoftë, brenda kulturës së komunikimit nuk pashë ose pashë shumë pak njerëz të kenë shkruar shkronja që do të thoshin diçka për Xenin, sepse Xeni s’ka nevojë fare për mbrojtje, por ta mbronin kontaminimin nga një terrorizëm shkronjash, që shtrembëronin gjithçka, që me banalitetin e të menduarit kishin korruptuar faqet e rrjeteve sociale duke qenë të padenjë të jenë pjesë e tyre. Lehtësia e padurueshme e përdorimit të fjalorit për të fyer dhe shpifur, jo vetëm kundër Xenit, nuk i takon as armiqve që e kanë tepruar me raki në një kafe të mbyllur qyteti, e lëre më që aso fjalë dhe fjali të përdoren në shkronja nga budallenj të panumërt në rrjetet sociale. Marrë nga gazeta “Tribuna”

Përforcimi i një modeli në Siri Presidenti Bashar al-Assad mund ta përshkallëzojë konfliktin. “Hezbollah”-u mund të hakmerret kundër caqeve perëndimore. Raketat tona mund të vrasin civilë. Neve do të na mbetet një luftë civile, në një shtet të shkatërruar. Ne do të shpërqendrohemi nga telashet tona të brendshme. Disa ditë sulme me raketa nuk do të bëjnë asgjë tjetër, përveç shpërfaq jes së paaftësinë tonë... Ka shumë të vërteta në këtë mes, por ne po ashtu duhet të pranojmë esencën: Politika e presidentit Obama ndaj Sirisë ka dështuar dhe ka ardhur koha për një qasje më të ashpër. Obama thuhet se e kishte refuzuar propozimin e Hillary Clinton-it dhe David Petraeusit për armatosjen e rebelëve në Siri, për shkak se ai hezitonte që të futej në konflikt. Tani, sërish jemi futur në konflikt dhe të gjitha shqetësimet tona janë bërë të vërteta. Lufta është përhapur dhe e ka destabilizuar Libanin, Jordaninë, Irakun dhe Turqinë. Rebelët radikalë të “Nusras” kanë rritur fuqinë, pjesërisht për shkak se kemi zmbrapsur të moderuarit. Armata siriane ka fituar terren. Lufta e tejzgjatur ka thelluar

koment Nicholas D. Kristof

urrejtjet sektare, që do ta bëjnë më të vështirë se kurrë ribashkimin e Sirisë. Më shumë se 100.000 sirianë janë vrarë. Me numrin e viktimave që po rritet me shpejtësi gjithnjë e më të madhe, Siria ka gjasa që të bëhet një Ruandë e dytë, kur t’i skadojë mandati Obamas. Kam prirjen për të qenë skeptik ndaj opsionit ushtarak dhe kam kundërshtuar fuqishëm luftën në Irak dhe “fryrjen” afgane. Por, e kombinuar me diplomacinë, fuqia ushtarake mund të shpëtojë jetë. Një gjë të tillë e kemi parë në Bosnjë dhe Kosovë, gjatë mandatit të Bill Clinton-it (që duket se favorizon një qasje më të rreptë amerikane në Siri) dhe këtë gjë e kemi parë pikërisht këtë vit në Mali. Problemi është se përkushtimi i tepërt në Afganistan dhe Irak na ka

lënë pas Sindromën e Stresit Posttraumatik, kështu që nuk jemi të gatshëm të angazhohemi në Siri. Pasiviteti i Obamas mund të kuptohet fare lehtë: vetëm një e pesta e qytetarëve amerikanë favorizon armatosjen e rebelëve. Herën e fundit që isha në Siri, në muajin nëntor, takova një gjyshe që kish humbur bashkëshortin, të birin dhe nusen nga forcat e Assadit. Ajo po jetonte në shtëpinë e pestë për atë vit, një tendë që rridhte, duke u pyetur se kush e kishte radhën të vdiste. Si të gjithë, ajo kërkonte me dëshpërim përkrahjen ndërkombëtare. “E kërkojmë ndihmën e Zotit për t’i dhënë fund kësaj, ashtu si edhe të Obamas”, tha ajo. Çfarë t’i themi asaj? Se nuk jemi të interesuar për t’i ndihmuar? Se preferojmë të presim, derisa t’ia vrasin të gjithë nipërit dhe mbesat dhe derisa numri i viktimave të arrijë në qindra e mijëra? Natyrisht se ekziston çështja legjitime rreth asaj nëse një apo dy ditë të sulmeve raketore kundër Sirisë (që duket të jetë skenari më i mundshëm) do ta zmbrapsin Assadin nga përdorimi i mëtejmë i armëve kimike. Nuk mund të jemi të sigurt, por një gjë e

tillë më duket e mundshme. Armët kimike janë thjesht vetëm edhe një mënyrë shtesë për terrorizimin dhe demoralizimin e kundërshtarëve. Presidenti Assad ka matur me kujdes veprimet e tij gjatë viteve të kaluara, duke e testuar reagimin e brendshëm dhe ndërkombëtar para eskalimit të gjendjes. Fillimisht ai vetëm arrestonte protestuesit. Më pas, forcat e tij filluan që të shkrepin në drejtim të tyre. Pastaj, ushtarët filluan operacionet në lagjet armiqësore. Pastaj, Ushtria Siriane filloi që të shtijë raketa dhe mortaja në pozicionet rebele. Assad e eskaloi gjendjen, duke ndërmarrë bombardime. Më pas ushtria e tij përdori me sa duket armë kimike nëpër sulme të vogla. Më në fund, ushtria e tij duket të ketë ndërmarrë një sulm të madh me gaz nervor. Për mua, ka njëfarë shprese se shkatërrimi i aeroplanëve luftarakë apo shtabit të inteligjencës mund ta bindin Assadin se armët kimike nuk ia vlejnë për shkak të pasojave dhe se ai duhet të gjejë mënyra më banale të masakrimit të popullit të tij. Kjo është e pakënaqshme, por mund të jetë mësim i dobishëm për liderët tjerë. Një gjë e

tillë do të përforconte normën ndërkombëtare kundër armëve të shkatërrimit në masë. A mos e kemi ekzagjeruar çështjen e armëve kimike? Mbase më pak se një për qind e të vrarëve në Siri kanë vdekur nga sulmet me gaz nervor. Në Siri, arma kryesore e shkatërrimit në masë ka qenë AK-47. Megjithatë, ekziston vlera e caktuar e përforcimit të normave ndërkombëtare në rastet si gjenocidi apo përdorimi i armëve kimike. Që kur presidenti Obama vendosi një “vijë të kuqe” rreth përdorimit të armëve kimike, besueshmëria e tij ka qenë disi pezull: ai thjesht nuk mund të zmbrapset tani. Gjithsesi, Siria do të jetë një rrëmujë, pa marrë parasysh se çfarë bëjmë. Mundësia optimale e ndërhyrjes, duke mbështetur rebelët e moderuar, për të arritur një fund të shpejtë të luftës, mund të na ketë humbur. Por, po qe se përplasja në vijim na jep një mundësi më shumë për të armatosur grupet e caktuara rebele apo të shkëmbejmë me ta të dhënat e inteligjencës, një gjë e tillë mund të na shërbejë shumë – duke e mbështetur në të njëjtën kohë idenë e një zgjidhjeje të negociuar.


12

trajnime europiane

universitet

Mbi katër milionë studentë do të përfitojnë nga fondet e BE-së për edukimin dhe trajnimin në 7 vitet e ardhshme

ERASMUS + Projekti që bazohet në bashkimin konstruktiv të të gjithë mekanizmave precedentë europianë të lidhur me formimin, edukimin, rininë dhe sportin, është pagëzuar me emrin “Erasmus+”. Është parashikuar gjithashtu edhe një dyfishim i bursave të studimit për studentët që mezi presin ta jetojnë këtë përvojë unike.

Ministri Quinn “Erasmus + do të përmirësojë punësimin e të rinjve dhe do të hapë mundësi të reja për ta. Që nga viti 2007, afro 400 mijë të rinj në vit nëpër Europë kanë përfituar nga programet aktuale dhe zhvillimet e sotme do të thonë se edhe më shumë njerëz, nga të gjitha moshat dhe background-et, do të mund të përfitojnë nga kjo mbështetje”.

Dyfishohet Erasmus, lind Erasmus Plus Një financim prej 16 miliardë eurosh është ai që mes periudhës 2014-2020 do të mbështesë programet e reja të formimit Erasmus. Lajmi ka ardhur nga presidenca irlandeze e BE-së

E

rëndësishme marrëveshja e arritur nga BE në lidhje me të rinjtë dhe të nxënit. Rreziku që në kohë krize të madhe, si ajo që po kalon Europa prej disa kohësh, të pakësoheshin fondet e destinuara studentëve, duke u mohuar atyre mundësinë për të studiuar jashtë vendit, duket se tashmë është lënë në hije. Fatmirësisht nuk perëndon ëndrra për të perfeksionuar formimin jashtë shtetit përmes një prej eksperiencave më të gjera dhe më të kërkuara nga studentët. Erasmus dyfishohet duke i dhënë jetë një programi të ri: Erasmus Plus. 16 miliardë euro për Erasmus, kjo është shifra e lajmëruar nga presidenca irlandeze. Jo vetëm që BE i ka ruajtur të gjitha fondet për kapitullin Erasmus, por edhe i ka rritur në 43% krahasuar me periudhën 2007-2013. Plani i marrëveshjes së arritur sjell kënaqësi të mëdha, siç dukeshin edhe nga fjalët e zv/presidentit së Komisionit të Kulturës së Parlamentit të BE-së, danezit Morten Lokkegaard, i cili e quan lajm të shkëlqyer për studentët, mësuesit dhe të gjithë të rinjtë europianë. “Një dëshmi e rëndësishme ajo e marrëveshjes së arritur, që me gjithë krizën e fortë, Europa mund të vazhdojë të investojë në formimin e brezave të rinj. Eksperienca e perfeksionimit jashtë shtetit, falë finan-

cimeve të parashikuara, do të jetë e garantuar për afro 4 milionë studentë. Një fitore kjo e të rinjve dhe kulturës”. Mbi 4 milionë të rinj do të përfitojnë nga fondet e BE-së për mundësi edukimi dhe trajnimi jashtë vendit të tyre në periudhën 2014-2020, duke e dyfishuar numrin e atyre që kishin marrë këtë mbështetje deri më tani. Programi Erasmus Plus sjell bashkë të gjitha skemat aktuale të BE-së por edhe ato ndërkombëtare për edukimin, trajnimin dhe rininë. Për herë të parë janë të përfshira edhe nismat për sportin. Zyrtarët irlandeze kanë punuar intensivisht për të siguruar marrëveshjen mes shteteve anëtare dhe Parlamentit Europian. Programi do të fokusohet në mobilitet, bashkëpunim dhe reforma politikash. Përmirësime do të bëhen për të mbështetur studimet ndërkombëtare, trajnimin, mësimdhënien dhe mundësitë e vullnetarizmit. Këto përmirësime do të jenë në përfitim të arsimit të lartë dhe studentëve, trajnerëve, mësuesve dhe punonjësve të rinj. Praktika e mirë do të ndahet mes mësimit ndërkulturor dhe ndërinstitucional në institutet e arsimit dhe ato të trajnimit si edhe organizatat rinore. Kjo do të vendoset formalisht përmes “Aleancës së Dijes” në nivelet universitare përmes “Aleancës së sektorit të aftësive” në institucionet teknike. Programi siguron angazhimin në sektorin privat për të strehuar novacionin dhe për të siguruar të nxënit praktik dhe arsimit. Në fushën e sportit, programi do të fokusohet veçanërisht në bashkëpunimin dhe aktivitetet në sportet e fushave të blerta. Pas marrëveshjes, ministri irlandez i

Comenius, Erasmus edhe për shkollat e mesme

Për të studiuar jashtë shtetit është Comenius, programi i shkëmbimit për nxënësit. Programi është i fokusuar në të gjitha nivelet e arsimit, nga parashkollorët e deri te shkollat e mesme. Lajm i rëndësishëm për këdo që është i përfshirë në arsimin shkollor, kryesisht nxënës dhe mësues por edhe autoritetet vendase, përfaqësues të shoqatave të prindërve, organizata joqeveritare, institute trajnuese për mësuesi dhe universitete. Si pjesë e programit të të mësuarit gjatë gjithë jetës, veprimet e Comenius synojnë të ndihmojnë të rinjtë dhe stafin arsimor për të kuptuar më mirë gamën e kulturave europiane, gjuhëve dhe vlerave. Gjithashtu ndihmojnë të vegjlit të sigurojnë aftësitë bazike të jetës dhe kompetencat e nevojshme për zhvillim personal, punësim të ardhshëm dhe qytetari aktive.

Arsimit dhe Aftësive, Ruairí Quinn u shpreh: “Synimi kryesor i Irlandës gjatë presidencës sonë është të kërkojë mënyra për të mbështetur punët e qëndrueshme dhe rritjen ekonomike në Europë. Me punësimin, sidomos mes të rinjve, në nivele të larta nëpër Europë, ky program i ri do të ketë një rol kyç në ndalimin dhe zgjidhjen e krizës”. Ministri theksoi se vlerësohet që nga viti 2020, afro 35% të të gjitha vendeve të punës do të klasifikohen si me aftësi të larta. “Duhet të sigurohemi që të rinjtë tanë janë të pajisur mirë për t’u përballur me kërkesat e ardhshme të tregut të punës dhe se po u sigurojmë atyre mundësi që do të mund të zbulojnë potencialin e tyre të plotë”, përfundoi Quinn.


kulturë

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

04.09.2013

13

Shkrimtari i njohur i letrave shqipe ka qenë i ftuar në Kosovë për të marrë çmimin kombëtar “Ali Podrimja”. Ai është takuar dhe me presidenten Atifete Jahjaga

Ismail Kadare:

Kombet sulmohen, por sulmi nga vetvetja është më i rrezikshmi

Ekspozita

Arti bashkëkohor brazilian për herë të parë në Tiranë

Kombi shqiptar e ka vendin në Evropë, dhe diskutimi rreth kësaj çështjeje është absurd për shkrimtarin Ismail Kadare. Sipas tij, është e natyrshme që kombet të sulmohen në mënyrë të paparashikueshme, nga lloj-lloj rrethanash, shpesh nga vetvetja, e ky është sulmi më i rrezikshëm. Shkrimtari Ismail Kadare i bëri këto komente gjatë një ceremonie në Universitetin AAB në Prishtinë, ku iu dha çmimi “Ali Podrimja”, një çmim që jepet për herë të parë në kujtim të poetit, i cili ndërroi jetë një vit më parë në Francë. “Letërsia nuk rregullon punët e një kombi, letërsia nuk rregullon punët e një shteti, nuk rregullon punët e partive, prandaj ajo është mirë që të qëndrojë jashtë tyre, ajo ka vlerë si vlerë e pavarur në radhë të parë, si një vlerë paralele, si një botë paralele. Por, ka stinë në jetën e popujve kur kanë nevojë për të dhe atëherë letërsia e thyen zakonin e saj të pavarësisë dhe përzihet në punët e kombit. Kështu është përzier letërsia shqipe në 120 vjet përpara, 150 vjet përpara, në kohën e Rilindjes Kombëtare, kështu duhet të përzihet përsëri kultura shqiptare sot, kur kombi shqiptar ka një problem serioz”, - tha ai. Dhe ky problem serioz, për shkrimtarin Kadare është debati i rrezikshëm nëse kombi shqiptar e ka apo jo vendin në Evropë. Sipas tij, kombi shqiptar është i vetmi komb ndaj të cilit ka pasur përpjekje për ta nxjerrë nga kontinenti. “Kombi shqiptar e ka gjeografinë e vet, vendin e vet në Evropë, historinë e vet e ka në Evropë, qytetërimin e ka pjesë të qytetërimit evropian dhe nuk ka pse të shtrohet ky absurditet, që është makabër po ta shikosh nga një anë, të një populli a duhet të jetë në Evropë, apo duhet të dëbohet. Në pjesën e tij më barbare formulimi është bërë i tillë që kombi shqiptar s’e ka vendin këtu dhe nuk është keq që të dëbohet nga kontinenti. Kjo kaherë është quajtur shpërngulje, herë dëbim, dhe drama e fundit ka qenë para katërmbëdhjetë vitesh, kur u bë përpjekja e fundit për ta përgjysmuar një pjesë të tij, për ta nxjerrë nga Evropa”. Por kjo, sipas Kadaresë, nuk e bën kombin shqiptar të pafat. Sipas tij, kombet, si çdo gjë tjetër janë të vdekshëm dhe ata që janë të gjallë do të thotë që kanë triumfuar mbi një të keqe të madhe që e sulmon gjithmonë kombin. Gjatë vizitës së tij në Prishtinë, shkrimtari Ismail Kadare pati një takim dhe me Presidenten e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga. Kjo e fundit, sapo ka mësuar për vizitën e shkrimtarit në Kosovë, e ka ftuar në rezidencën e saj në Prishtinë. Në këtë takim ata diskutuan për çështje të ndryshme

Ka stinë në jetën e popujve kur kanë nevojë për të dhe atëherë letërsia e thyen zakonin e saj të pavarësisë dhe përzihet në punët e kombit. Kështu është përzier letërsia shqipe në 120 vjet përpara, 150 vjet përpara, në kohën e Rilindjes Kombëtare, kështu duhet të përzihet përsëri kultura shqiptare sot, kur kombi shqiptar ka një problem serioz” politike, shoqërore dhe kulturore, si dhe mbi proceset demokratike nëpër të cilat po kalon Kosova. Pasi i uroi mirëseardhjen në Kosovë dhe e përgëzoi për marrjen e çmimit kombëtar “Ali Podrimja”, presidentja Jahjaga u shpreh se është një nder i madh për gjithë Kosovën vizita e shkrimtarit të madh shqiptar, Ismail Kadare, vepra e të cilit vazhdon të jetë frymëzim për të gjitha gjeneratat. Ajo u shpreh se kontributi i zotit Kadare për Kosovën në shtypin dhe diplomacinë botërore është i jashtëzakonshëm dhe me ndikim të madh. Ndërsa shkrimtari Kadare u ndal në perspektivën europiane të Kosovës, Shqipërisë dhe të gjithë Ballkanit, duke theksuar se kjo është zgjidhja e natyrshme për secilin vend të rajonit.

Festivali B3F

“Kohë dhe kujtesë: Gravura bashkëkohore braziliane” është ekspozita që do të prezantojë për herë të parë në Shqipëri 11 artistë bashkëkohorë brazilianë. Ekspozita që do të çelet më 6 shtator në hollin kryesor të Muzeut Historik Kombëtar, është organizuar nga Ambasada e Brazilit në Tiranë. Kjo e fundit ka përzgjedhur si kuratore artisten Suzana Magalhaes për të bërë përzgjedhjen e 11 artistëve bashkëkohorë, të cilët punojnë me gdhendjen dhe teknikat e lidhura me to, për të qenë pjesë e kësaj ekspozeje. Gjithsej do të paraqiten 39 punime për

publikun shqiptar. Për të promovuar artin e tyre bashkëkohor do të vijnë në Tiranë dy artistë të njohur brazilianë, të cilët do të vizitojnë muzetë dhe institucionet kulturore shqiptare. Artistë të tjerë që do të prezantohen me punimet e tyre në ekspozitën “Kohë dhe kujtesë: Gravura bashkëkohore braziliane” janë: Airton Cardim, Alessandro Lima, Alexandre Camanho, Antonio Oba, Eduardo Belga, Julia Goeldi, Julia Lapagesse, Rachel Vallego dhe Tatiana Bond. Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 15 shtator, në Muzeun Historik Kombëtar.

Kinemaja, pasqyra e një Ballkani të ri kulturor Kineastët e Ballkanit janë mbledhur në Pogradec në kuadër të Festivalit të Filmit Ballkanik. Kineastë nga Maqedonia, Rumani, Bullgaria, Serbia, Greqia, Turqia, Kroacia dhe Sllovenia do të prezantojnë për një javë filmat e viteve të fundit. Gazetari Fatos Baxhaku, një ndër organizatorët e festivalit, shprehet se ky festival është një rast i mirë që krijuesit e vendeve të Ballkanit të prezantojnë krijimet e tyre dhe të dëshmojnë se Ballkani ka ndryshuar mjaft e tashmë mund të flitet për një Ballkan të ri kulturor, i cili është krejt tjetër nga gadishulli konfliktual, siç e përshkojnë rëndom. Regjisori Eno Milkani, ideatori i këtij festivali, thekson se B3F është ndërtuar si një mundësi e mirë që të prezantohen me krijimet e tyre të gjithë brezat e artit kinematografik të vendeve të Ballkanit.


14

zbavitje

lojra të ndrsyhme

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

Facebook sot vlen 100 miliardë dollarë! 5

6

7

8

9

12

10

13

16

14

11 15

16

17 19

23

20

24

18

21

22

25

28

26

29

33

34

27

30

31

35

36

38

39

41

32

42

43

47

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

37

40 44

48

45

Koha e fillimit ____:____

46

Koha e mbarimit ____:____

49

Horizontalisht

Vertikalisht:

1. Ndihmë financiare që i jep shteti gjatë një periudhe një dege të ekonomisë, një institucioni, një organizate etj. për t'i ndihmuar e për t`u lehtësuar veprimtarinë ose për t'u mbuluar shpenzimet e ndryshme. 11. Dëshiron. 12. Tuist, personazh i famshëm i Dikensit. 13. Që ekziston me të vërtetë. 16. Kundër dëshirës, a vullnetit. 17. Të holla që harxhohen për të blerë diçka. 19. Emër që i është vënë një frymori, një bime, një sendi, një dukurie etj. 22. Figurë gjeometrike. 23. Rrjedhë e madhe uji të ëmbël. 25. Gjilpërë në dialekt. 27. Organizatë Islamike. 28. Maja e mprehtë e shiringës. 29. Kam njohuri. 30. Burim me ujëra të nxehta ose me avuj uji, që shpërthejnë herë pas here. 32. Agjensi Letrare. 33. Sigla e Korçës. 34. Pëlhurë e trashë për rroba dimri. 36. Vjersha të sajuara aty për aty. 38. Hark. 39. Lloj drithi. 41. Ai që merret me punime druri. 44. Lloj shpendi. 47. Mjekimi i sëmundjeve të brendshme vetëm me barna, pa operacion. 48. Dru gardhi. 49. Vajza në dialekt.

1. Enë prej teneqeje, që përdoret për ujë. 2. Tufë artistësh endacakë. 3. Pika kur uji arrin në 100 gradë. 4. Irlanda në origjinal. 5. Neve pa dyshen. 6. Aparat që përdoret për të ndarë mekanikisht një lëndë ose për të hequr ujin nga një send a nga një përzierje me anë të rrotullimeve të fuqishme. 7. Industria e Rëndë. 8. Krahinë, anë në dialekt. 9. Lloj kandrre si bleta. 10. Tregim i shkurtër që të bën të qeshësh. 11. Kafshë me brirë. 14. Koço i muzikës. 15. Shtet në Afrikë. 17. Tymrat që ndotin atmosferën. 18. Shenjë dalluese me figura simbolike që përfaqëson një shtet, një parti, etj. 20. Një orë zvicerane e njohur. 21. Industria Ndërtimit. 24. Tognazzi i kinemasë italiane. 26. Marr e bie dikë a diçka me vete. 31. Ent Bashkiak. 32. Baba. 34. Piqen më shpejt domatet në to. 35. Mjet lundrimi. 37. Mirel, trajner futbolli. 38. Bimë që mbin lëndinave. 40. Rrip i gjerë leshi që përdoret për të lidhur foshnjat në djep. 41. Gjysëm mesi. 42. Ndërmarrje Industriale. 43. Shkronjë dyshe. 45. Repart Ushtarak. 46. Agjensi Privatizimi.

Sudoku | nivel mesatar 2 7

9

6

6 1

3

1

9 1 2 8 3

2 4

9

1 3

2

5

3 7

7 4

2 6

9 6

2 4

6

5

3 7

4 6 1 5 4

2

4 6 1 3 4 2 8 6 8

7 8 3

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

5 Koha e fillimit _____:____

7

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

Vlera e kapitalizimit të tregut për rrjetin social Facebook për të parën herë ka arritur rekordin prej 100 miliardë dollarësh, ndërsa rreth një viti më parë kompania mbante rekordin më të ulët të vlerës tregtare e cila ishte regjistruar ndonjëherë. Javën e kaluar, vlera e aksioneve të Facebook është rritur në 38 dollarë, ndërsa të hënën e njëjta ka arritur në 41.34, për ta ngritur vlerën tregtare të kompanisë në 100 miliardë dollarë. Krejt rastësisht, të hënën Facebook gjithashtu ka mbyllur rastin e njohur në gjykatë, nga i cili rrjeti social detyrohet që përdoruesve të saj paditës t’i paguajë dëmshpërblim në vlerë prej 20 milionë dollarëve, pasi që këta të fundit e kishin paditur gjigantin e teknologjisë për përdorim të llogarive të tyre personale për qëllime të reklamimit nga bizneset. Kohëve të fundit, rrjeti social Facebook bashkë me emra të mëdhenj të industrisë, sikurse Google, Apple dhe Microsoft janë vënë në qendër të vëmendjes së publikut ndërkombëtar, për shkak të programit të sigurisë kombëtare të SHBA-së, PRISM, nga i cili dyshohet se shtetet mbikqyrin llogaritë e përdoruesve të dyshimtë.

Horoskopi i ditës DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

Do jeni shume xheloze dhe posesive me atë qe keni ne krah gjate kësaj dite dhe do keni debate te forta. Ndryshoni sa me pare sjellje nëse nuk doni te keni probleme serioze. Beqaret do jene te shqetësuar për disa çështje familjare dhe nuk do mendojnë për dashurinë. Ne planin financiar do jeni me te qetes sepse situata do jete e qëndrueshme.

Dite mjaft e animuar dhe e mbushur me emocione kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Nuk do dëshironi aspak qe dita te mbaroje. Edhe për beqaret do jete dite premtuese dhe e mbushur me takime. Personat qe do iu joshin do jene mjaft te veçante. Me financat duhet te bëni shume kujdes. Nuk ka ardhur ende koha te kryeni shpenzime te mëdha.

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Jeta ne çift do jete me e qete se ditët e shkuara dhe do flisni me lirshëm me personin qe keni ne krah. Ne këtë mënyrë do i sqaroni edhe keqkuptimet qe keni pasur. Nëse jeni ende te lire do josheni nga personat me te mëdhenj ne moshe. Kujdes sepse disa mund te kenë edhe lidhje tjetër. Ne planin financiar do iu gjeni zgjidhje te gjitha problemeve qe keni pasur.

Venusi do iu mbështetë sot ne jetën tuaj ne çift dhe çdo gjë do shkoje për mrekulli. Si ju ashtu edhe partneri do jeni me humor te mire dhe do jeni gati te bëni çdo çmenduri për te përjetuar emocione pa fund. Beqaret do kenë takime, por thjesht do flasin qetësisht me personat qe do takojnë. Financat do jene te çekuilibruara. Shmangni investimet.

LUANI (23/VII-22/VIII)

Edhe për ju do jete dite pozitive. Marrëdhënia ne çift nuk do ketë asnjë problem, përkundrazi do filloni te keni me tepër besim tek partneri juaj dhe do mendoni një te ardhme me te. Beqaret duhet te kuptojnë njëherë atë qe duan ne te vërtetë para se te hedhin çdo lloj hapi. Me financat duhet te merreni pak me tepër.

PESHORJA (23/IX-22/X)

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Dite e mbushur me surpriza te këndshme kjo e sotmja për te dashuruarit. Do përjetoni emocione te njëpasnjëshme dhe do ndiheni me se miri. Beqaret do jene shume te turpshëm dhe nuk do përfitojnë nga ftesat qe do iu bëhen. Ndryshoni sa me pare nëse nuk doni te mbeteni vetëm. Ne planin financiar do keni fat dhe nuk do përballeni me probleme.

2 2 4

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

6 5 Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Numra me 3 shifra: 165. 356, 414,420, 521, 548, 612, 618, 640, 718, 854, 968. Numra me 4 shifra: 2015, 2101, 2632, 3541, 4415, 7414, 8963, 9685. Numra me 6 shifra: 215354, 242722, 243132, 262159,

263524, 405126, 416189, 549658, 555494, 555591, 587414, 681216, 752145, 789632, 799652, 806346, 852632, 870227, 913875, 939847. Numra me 7 shifra: 1632503, 3092311, 5114178, 9414656.

Ata qe janë ne një lidhje do kenë një dite goxha te trazuat dhe te mbushur me debate. Nuk do bini dakord me partnerin dhe askush prej jush nuk do toleroje. Beqaret sado qe do kërkojnë princin e tyre te kaltër nuk do e gjejnë dot atë. Yjet nuk do jene ne anën tuaj sot. Financat nuk do jene problematike kështu qe mund te rrini te qete ne këtë plan.

Gjeni 10 ndryshimet

UJORI (20/I-19/II) Mos u tregoni shume kapricoze sot ne jetën tuaj ne çift sepse do krijohen konflikte te panevojshme me partnerin. Ruani sa te mundni qetësinë. Beqaret nuk do kërkojnë me ngulm te krijojnë një lidhje sepse miqtë nuk do i lënë për asnjë moment vetëm. Ekuilibri financiar do tronditet se tepërmi.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

Mos e humbni kohen kot duke u marre me te metat e partnerit tuaj sepse askush nuk është perfekt. Mundohuni te tregoheni me te kuptueshëm me te nëse doni qe gjerat te shkojnë mire. Beqaret do kenë një jete sentimentale me te bukur fale një takimi mjaft interesant. Ne planin financiar do kryeni transaksione te rëndësishme sepse situata dojetenegjendjenmetemiretemundshme.

AKREPI (22/X-21/XII)

Do bashkëpunoni mjaft me partnerin tuaj gjate kësaj dite dhe marrëdhënia mes jush do jete me e ngrohte se kohet e fundit. Disa mund te marrin edhe vendime te rëndësishme. Beqaret do vazhdojnë te mbeten vetëm edhe pse do kenë takime. Me shpenzimet tregohuni sa me te matur sepse situata mund t’iu dale jashtë kontrollit dhe askush nuk do mund t’iu ndihmoje.

BRICJAPI (22/XII-20/I) Do i përballoni me se miri problemet ne çift gjate kësaj dite dhe do jeni me te qarte për atë qe doni. Partneri do iu qëndrojë gjate gjithë kohës pranë dhe do iu mbështesë. Beqaret do gjejnë shume persona interesante me te cilët do ia vleje te krijohen lidhje. Dite shume e mire edhe për sektorin e financave. Situata do jete me e qëndrueshme sesa mendonit.

PESHQIT (20/II-19/III) Venusi do ndikoje shume pozitivisht ne jetën sentimentale te çifteve. Ka ardhur momenti qe t’i rregulloni njëherë e përgjithmonë problemet qe keni pasur. Edhe beqaret do jene me shume fat. Do takoni persona te shumte me te cilët mund te fillosh pa frike një histori dashurie.


blog

1001

ditë që formësuan botën

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

04.09.2013

15

“Zoti e krijoi luftën në mënyrë që amerikanët të mësonin gjeografinë.” - Mark Tuein

4 shtator

476

fundi i një perandorie Romolus Augustulus, perandori i fundit i Perëndimit, rrëzohet nga froni Më 23 gusht 476, gjenerali barbar Odovacar filloi një rebelim kundër perandorit romakoperëndimor, Romulus Augustulus. Më 4 shtator, Odovacar kapi Romnulus-in dhe e nxori në pension në një vilë afër Napolit. Odovacar i shkruajti perandorit romako-lindor, Zeno në Kostandinopojë, duke i thënë se nuk ishte më e nevojshme për perandorinë që të kishte dy

perandorë dhe se ai do të sundonte Italinë—të gjithë atë që ngelej nga Perandoria Romake Perëndimore—si përfaqësuesi i tij. Këto ngjarje në përgjithësi shihen si fillimi i rënies së Perandorisë Romake Perëndimore. I riu Romulusi ishte caktuar perandor në tetor të 475 nga i ati i tij, gjeneral Orestes, i cili kishte rrëzuar perandorin e mëparshëm Julius Nepos dhe donte të sundonte nëpërmjet të birit. Kur Odovacar kapi rob Orestes më 28 gusht, dha urdhër që t’i pritej koka, por Romulus-it iu kursye jeta sepse titulli i peran-

dorit nuk kishte më shumë status. Për historianët, rrëzimi i Romulus-it shënon fundin e Perandorisë Romake dhe fillimin e Mesjetës. Zeno gjithmonë e kishte parë Romulus-in si një pushtues dhe e pranoi ofertën e Odovacarit për të sunduar si mëkëmbës i tij, gjë që mbajti gjallë trillimin ligjor se Italia mbetej pjesë e Perandorisë Romake. Ndërsa Odovacar mbante administratën romake, jeta për shumicën e subjekteve të tij nuk ndryshoi aspak nga çasti vendimtar që përfaqësonte fundi i sundimit të Romulus-it.

Blitz

Flick

23

Për qind është rritja e shpenzimeve për student në kolegjet kryesore publike amerikane që nga viti 2005.

61

Për qind është rritja e shpenzimeve për atletët e kolegjeve amerikane.

51.1

Për qind e të diplomuarve në kolegjet amerikane janë femra.

4.2

Për qind e të diplomuarve në kolegjet amerikane janë CEO të kompanive ‘Fortune 500’.

Titulli: korea e veriut dhe festat e çmendura të diktaturës

Në Facebook Ilir Hoxholli

Për ata që kishin pikëpyetje se pse shqiptarët dolën në proteste përkrah Sirisë... Le t’i japin një shpjegim vetes pse serbët dalin në përkrahje të Basharit? Lutfi Dervishi

Sikur njerëzit t’i jepnin dorën njëri-tjetrit po aq shpesh sa japin një jetë në “Candi Crush Saga” ( X...gave a life in Candy Crush Saga). Mediaelirë

Plarent Cani, i dënuar në Itali në mungesë me 14 vite burg në Bari, vjen në Shqipëri, hap një biznes ndërtimi nën emrin e tij, madje edhe kompanisë i vë emrin e vet. Për policinë shqiptare, të gjitha këto nuk kanë rëndësi. Ka shumë “biznesmenë” të tillë Shqipëria. Namir Lapardhaja Teksa pa një grup “rilindasish” të uritur në bulevard, Xhymerti vuri duart në kokë (aty vuri re për herë të parë se flokët kishin filluar t’i binin) e tha: “Mjerë Shqipëria me kë do “rilindë”!”

gazetamapo@gmail.com cel: 068 20 55 477

Vitet Nga Cesare Pavese Prej atij që kam qenë atëherë nuk ka mbetur më asgjë: ende jo burrë, isha një fëmijë. E dija prej kohësh, por gjithçka ndodhi në fund të dimrit, një mbrëmje e një mëngjes. Ishim bashkë, thuajse të fshehur, në një dhomë që shihte për nga shëtitorja. Atë natë, Silvia më tha se duhej të largohesha, ose do të largohej ajo – nuk kishim ç’të bënim më bashkë. Iu përgjërova që ta provonim sërish; isha shtrirë përkrah saj dhe e përqafoja. Ajo më tha: – E për çfarë? – Flisnim me zë të ulët, në errësirë. Pastaj, Silvian e kapiti gjumi, ndërsa unë e mbajta njërin gju ngjitur me të sajin, deri në mëngjes. Mëngjesi u shfaq siç qe shfaqur gjithmonë, dhe bënte shumë ftohtë; Silvias i kishin rënë balluket përmbi sy dhe nuk lëvizte. Unë shihja kohën teksa kalonte në gjysmëhije, e dija se kalonte dhe vraponte, dhe se jashtë kishte rënë mjegulla. E gjithë koha që kisha kaluar me Silvian në atë dhomë, ishte si një ditë-natë e vetme, e cila po mbaronte tani në mëngjes. Atëherë e kuptova se nuk do dilnim kurrë së bashku në mjegullën e freskët. Do bëja mirë të vishesha e të ikja pa e zgjuar. Por, tani kisha në mendje ta pyesja edhe për diçka tjetër. Prita, duke u përpjekur të merrja një sy gjumë. Kur u zgjua, Silvia më dhuroi një buzëqeshje. Filluam të flisnim. Ajo tha: – Është bukur të jesh i sinqertë si ne. – Oh Silvia, – i pëshpërita – çfarë do të bëj kur të dal që këtej? Ku të shkoj? – Për këtë doja ta pyesja. Ajo qeshi sërish, lumturisht, pa e lëvizur kokën nga jastëku. – Budalla, – më tha – do shkosh ku të duash ti. A nuk është bukur të jesh i lirë? Do të njohësh shumë vajza, do bësh ç’të duash. Diçka, për të cilën të kam zili. Tani mëngjesi mbushte dhomën dhe veçse shtrati kishte ruajtur pak ngrohtësi. Silvia priste e duruar. – Ti je si një prostitutë, – i thashë, – dhe gjithmonë ke qenë

e tillë. Silvia nuk i hapi sytë. – Ndihesh më mirë tani që e the? – më tha. Atëherë u mbështeta sikur ajo të mos ishte aty, vështroja tavanin dhe qaja në heshtje. Lotët më mbushnin sytë dhe më rridhnin poshtë faqeve. Nuk ia vlente që ajo ta dinte këtë. Ka kaluar shumë kohë, dhe tani e di se ata lot të heshtur qenë e vetmja burrëri që tregova me Silvian; e di se qaja jo për të, por sepse kisha parashikuar fatin tim. Prej atij që isha atëherë nuk ka mbetur më asgjë. Mbeti vetëm se e kisha kuptuar kush do të isha në të ardhmen. Pastaj, Silvia më tha: – Tani mjaft. Duhet të ngrihem. U ngritëm bashkë, të dy. Nuk e pashë teksa vishej. U ngrita shpejt në këmbë, në dritare, shihja lulet që çelnin. Pas mjegullës fshihej dielli, ai diell që kishte përshkuar kaq herë dhomën. Edhe Silvia u vesh shpejt, dhe më pyeti nëse do t’i merrja me vete gjërat e mia. I thashë se më parë doja të bëja një kafe, dhe ndeza furnelën. Silvia, e ulur në cepin e shtratit, nisi të bënte thonjtë. Më parë i kishte bërë gjithmonë në tavolinë. Dukej e menduar dhe flokët i binin vazhdimisht mbi sy. Atëherë bënte një lëvizje me kokë dhe çlirohej prej tyre. Unë u vërdallosa nëpër dhomë të mblidhja gjërat e mia. Bëra një grumbull mbi karrige, kur për një çast Silvia u ngrit dhe vrapoi të hiqte kafenë që po derdhej. Pastaj nxora valixhen dhe futa teshat. Ndërkaq, brenda përpiqesha të mblidhja të gjitha kujtimet e këqija që kisha me Silvian – kotësitë, gjendjet e mërzitshme, fjalët acaruese, rrudhat. Këto po merrja nga dhoma e saj. Ajo çfarë lija ishte një mjegull. Kur mbarova, kafeja ishte gati. E pimë në këmbë, pranë furnelës. Silvia diç tha, se do të shkonte tek një tip për të folur për një punë. Pas pak, lashë filxhanin dhe u largova me valixhen. Jashtë mjegulla dhe dielli të qorronin sytë. Përktheu: Renato Kalemi/ Marrë nga tiranacalling.wordpress.com

Themelues: Henri Çili. Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani. Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku. Speciale: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina Hoxha. . Kultura: Aida Tuci. Suplement: Arta Çano. Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha. Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

Marketing / Drejtore: Fiziana Bora Cel: 068 20 55 437 E-mail: fiziana_bora@yahoo.com Menaxhim / Dhimitraq Hido Cel: 068 20 55 440


CMYK

16 04.09.2013

Gazeta MAPO

www.mapo.al / gazetamapo@gmail.com

NJOFTIM / REKLAMA


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.