15JANUARI 15 FEBRUARI 2009| JAARGANG 38 – N° 1 | MAANDBLAD
STRATEN IN JETTE
PLAZ’AID
België - Belgique P.B. 1090 Brussel 9 1/9473
VERENIGINGEN
5
P.
P.
3
P.
6
Magritte - workshops in Jette 450 schoolkinderen maken kennis met mijnheer Magritte
In het najaar 2008 was het precies 110 jaar geleden dat René Magritte geboren werd. Naar aanleiding van deze verjaardag organiseerden het Gemeenschapscentrum Essegem en de dienst cultuur en onderwijs van de gemeente Jette een reeks artistieke workshops rond Magritte in de Jetse scholen voor leerlingen van het 3de tot het 6de leerjaar. Wij gingen een kijkje nemen in de klassen, volgden de kinderen in het huis van Magritte en legden ons oor te luisteren bij Eefje Craenen, die de kinderen kunstzinnig begeleidde
H
et leek wel of Magritte die ochtend zelf had geensceneerd. In de schemering boven het schoolgebouw lichtte een fijne maansikkel op, wat onvermijdelijk de anekdote opriep over een jong meisje dat tegen de surrealistische schilder opmerkte over de halve maan in een van zijn werken : “ ik hou ervan dat de maan verborgen zit achter de bladeren van de boom. Waarop Magritte antwoordde: “Ja, ik hou ook van de maan achter de bladeren, maar de maan voor de bladeren dat zou pas ongelofelijk zijn. Het leven zou eindelijk zin krijgen!”
Surrealisme in de klas
Steunof postabonnementen rek.n°: 437-0166051-25 melding: Gazet van Jette vanaf 10 euro Oplage: 24 000 ex. V.U. Herman Van den Nest GC Essegem vzw Leopold-I-straat 329 1090 Jette 02 427 80 39 essegem@vgc.be www.essegem.be
Om vast te stellen of kinderen zich daadwerkelijk kunnen verplaatsen in de surrealistische wereld van Magritte en of er raakvlakken zijn met hun eigen leefwereld, brengen we een bezoek aan een workshop in een 4de klas onder leiding van Eefje
Craenen, die zelf verschillende kunstopleidingen volgde en vroeger al Magritte-ateliers verzorgde in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel. Eefje peilt bij de kinderen naar hun kennis van de schilder Magritte en constateert dat de meesten nog nooit van hem hebben gehoord. Ze haalt een oud bankbiljet van 500 frank boven met de beeltenis van Magritte en geeft wat feiten en wetenswaardigheden uit het leven van Magritte. Ze legt uit dat hij geen atelier had, dat hij in de eetkamer of keuken schilderde en dat hij ook nog een tijdje in een fabriek voor behangpapier heeft gewerkt. Als ze het surrealisme wil verklaren, speelt ze vooral met het element “fantasie” een begrip waarmee kinderen toch wel vertrouwd zijn en dat voor hen een reële betekenis heeft. Bij het bekende schilderij “De terugkeer” (uit 1940), een blau-
Nieuwjaarsfeest gc Essegem
zondag 25 januari 2009 Receptie 11.30 uur Tentoonstelling in het kader van ‘René Magritte’ workshop Uit de veren: 8.30 uur ontbijt en voorstelling (reserveren) Gemeenschapscentrum Essegem Leopold I-straat 329 - 1090 Jette
Jan 2009.indd 1
we vogel gevuld met wolken voor een met sterren bezaaide hemel, blijft ze een tijdlang stilstaan en merkt dat spelen met dag en nacht voor kinderen een dankbaar gegeven blijkt. Nadat Eefje nog een aantal andere werken van Magritte en enkele van zijn Franstalige opschriften heeft getoond, geeft ze de kinderen hun eerste oefening: ze moeten een fles tekenen met de volgende kenmerken: ze moet groot zijn en zweven, ze moet een andere functie krijgen en er moet een woord bijgeschreven worden dat er niet bij past . Na deze inleidende vingeroefeningen, komt dan het echte werk. Ieder kind krijgt de opdracht in totaal 3 flessen te tekenen met telkens een verschillende techniek: krijt (pastelkrijtjes en houtskool), waterverf (om-
dat Magritte ook met waterverf heeft gewerkt) en tenslotte collage. Die drie flessen worden uitgeknipt en op een nieuw groot blad gekleefd voorzien van teksten en titels.
Eindresultaten Om alles in de voorziene twee uur klaar te krijgen, is het echt wel doorwerken. Zeker als sommige kinderen blijven hangen bij de plaatjes en teksten in de magazines die ze moeten uitknippen voor hun collages. Maar Eefje licht toe dat de uiteindelijke realisaties boven alle verwachting zijn en dat de leerlingen het echt wel begrepen hebben: “Ieder werk is anders, het is persoonlijk, van henzelf, maar à la Magritte. Er ligt iets van hun eigen karakter in en ze kopiëren mekaar niet.
Kleine Arthur, Grote Koning
vervolg op p. 4
ZON. 25.01
DOOR THEATER TOP
Wie wordt de nieuwe koning? De stalknecht en Lancelot proberen om beurt het zwaard uit de steen trekken . Dat lukt echter alleen mensen met blauw bloed . ‘ Oog in oog met een draak’, zegt Merlijn . Maar wat moeten ze met dat beest? Doden? Een lief babydraakje … ! ? voorstelling: -12 j. 4 euro - volw. 6 euro – cultuurwaardebons welkom ontbijt + voorstelling: -12 j. 5.50 euro - volw. 8.50euro RESERVATIE: 02 427 80 39 – essegem@vgc.be
12/01/2009 10:52:48
2 vrijetijdsaanbod
15 januari - 15 februari 2009
U kan in het voorjaar opnieuw genieten van een uitgebreid vrijetijdsaanbod in GC Essegem. Op deze pagina’s vindt u een deel van ons aanbod: Familietheater Uit de Veren, ExpoEssegem, Jota-cursussen… Voor het volledige aanbod surf naar www.essegem.be of vraag de najaarsbrochure aan bij GC Essegem, Leopold I-straat 329, Jette, 02 427 80 39 essegem@vgc.be Turnen 50+ Loop je fit
KLEUTERS, KINDEREN EN JONGEREN Kindersport in het park JoJo kleuter- en kinderatelier Ketjeskunst Spelen met Frans Spelen met Nederlands Nederlands voor tieners
RELAX Yoga Shiatsu Introductieweekend
Goedele Buytaert Shiatsu is een eeuwenoude oosterse massagetechniek die letterlijk ‘druk met de vingers’ betekent. Door druk uit te oefenen op het lichaam met de duimen, vingers, handen, ellebogen en zelfs voeten, leer je beter ontspannen en je gezondheid bevorderen. Gedurende dit doe-weekend krijg je een heleboel basistechnieken aangeleerd voor een verkwikkende én ontspannende massage. Er wordt geoefend in duo’s. Meebrengen: Comfortabele ligmat, grote badhanddoek, eventueel kussentjes en soepele katoenen kledij. Data: 14:00 tot 18:00, 23.5 en 24.5 Prijs: 25 euro
Pilates
Jong KAV Jette Pilates is een trainingsmethode voor lichaam en geest, ontstaan uit zowel oosterse als westerse technieken. Het is bedoeld om het lichaam te strekken, sterker te maken en het in balans en in vorm te houden. Met de nadruk op een correcte ademhaling en het juiste evenwicht tussen kracht en souplesse, gebruikt pilates de buik, de onderrug en de bilspieren als centrum van kracht. Door het volgen van pilates gaan je houding en zelfvertrouwen er op vooruit, terwijl stress en vermoeidheid minder vat op je krijgen. Leeftijd en conditie zijn van geen belang, enthousiasme des te meer.
Jan 2009.indd 2
Een matje en makkelijke kledij. Data: 19:30 tot 20:30, 5.3, 12.3, 19.3, 26.3, 2.4, 23.4, 30.4, 7.5, 14.5, 21.5 Prijs: 50euro
SPORT EN DANS Swingtime
Kom dit voorjaar de sfeer van de zwarte jazzclubs uit de swingende jaren ’30 opsnuiven. Lindy Hop (de enige échte swingdans) is de originele voorloper van de Jitterbug, Boogie Woogie, West Coast Swing en zelfs Rock ’n Roll! Lindy Hop is een uitbundige dans die de danspartners veel vrijheid geeft om hun eigen stijl te vinden. We dansen op populaire jazzklassiekers van Count Basie, Ella Fitzgerald, ... of op hedendaagse muziek. Als het maar swingt! In Amerika wordt de Lindy Hop vandaag zelfs op hip hop gedanst. Laat je meevoeren op de swingende tonen van jazz en ontdek het plezier van het lindy hoppen! Dit voorjaar starten er twee reeksen met elk lessen voor beginners en iets meer gevorderden. Comfortabele dansschoenen, geen hoge hakken! Data: 19:30 tot 20:30 (beginners), 20:30 tot 21:30 (niveau 2) Reeks 1: 6.1, 13.1, 20.1, 27.1, 3.2, 10.2, 17.2, 3.3, 10.3, 17.3 Reeks 2: 24.3, 31.3, 21.4, 28.4, 5.5, 12.5, 19.5, 26.5, 2.6, 9.6, 16.6, 23.6, 30.6 Prijs: Reeks 1: 75 euro 68 euro voor -26, Reeks 2: 97,5 euro 88 euro voor -26 Contact: info@apollo.be
Nederlands voor kleuters
CREATIEF De kruidige keuken
Nico Roose Een cursus voor culinaire lekkerbekken die op zoek zijn naar wat boeiende en leerrijke input voor hun volgende keukenexploten. Dit voorjaar stelt Nico enkele heerlijke kruidige menu’s samen die telkens op één avond bereid worden. Alles wordt afgewerkt: van aperitiefhapjes tot dessert. Tijdens het koken doet Nico zijn boekje open over de behandeling van ingrediënten en allerlei bereidingstrucjes die je slaagkansen op heerlijke maaltijden waar je van gaat watertanden de hoogte injagen. Schort, handdoek, scherp mes Plaats: GC Essegem Data: 19:00 tot 22:00, 4.5, 11.5, 18.5, 25.5 Prijs: 80 euro (etentjes en syllabus inbegrepen)
rekening gehouden met de verkrijgbaarheid van ingrediënten. Schort, handdoek, scherp mes Data: van 19:00 tot 22:00, 2.2, 9.2, 2.3, 16.3 en 23.3 ism: Jong KAV Jette Prijs: 60 euro (kookboek inbegrepen)
Stijladvies
Kleren maken de man en vrouw, maar het is niet altijd even makkelijk om de juiste kleding te kiezen. Goed gekleed gaan betekent dat je rekening moet houden met een heleboel factoren zoals lichaamsbouw, persoonlijkheid, kleurtype, levenswijze, enz. ... Om je persoonlijke stijl te ontwikkelen is het belangrijk om jezelf te kennen: iedere persoon is uniek en heeft een specifieke lichaamsbouw en bijzondere gelaatstrekken. Iets dragen dat je goed staat en waar je je goed in voelt, geeft je extra zelfvertrouwen en flair. Lintmeter Datum: Nog te bepalen ism: Jong KAV Jette Prijs: 5 euro
Bloemenatelier Kantklossen
VAKANTIES! Sportweek
Krokus: 23.2 – 1.3
Pasen: 6.4 – 10.4 Juli: 6.7 – 10.7 Augustus: 24.8 – 28.8
Kleuterweek
Krokus: 23.2 – 1.3 Pasen: 6.4 – 10.4 Juli: 1.7-3.7 (Kleuterdriedaagse!!) Juli: 6.7 – 10.7 Augustus: 24.8 – 28.8
TaalCreaWeek
Juli: 6.7 – 10.7 Augustus: 24.8 – 28.8 Prijs: 55 euro (48 voor een 2e kind uit hetzelfde gezin)
Workshop Radio
Ism GC De Zeyp Jongeren met goesting, sterallures en al dan niet verborgen talenten kunnen zich deze paasvakantie onderdompelen in de wereld van de radio. Kom ontdekken hoe je een goed programma in elkaar steekt en werk aan je eigen reportages. Alles komt aan bod: van jingle tot nieuwsuitzending. Maak je eigen podcast en laat de wereld aan je lippen hangen. Wie weet horen we jou dan binnenkort wel op MNM of Studio Brussel! Voor jongeren van 15 tot en met 18 jaar Plaats: GC De Zeyp, Van Overbekelaan 164, 1083 Ganshoren Data: 13.04 – 17.04 Prijs: 50 euro (10% korting met leerlingenkaart)
Reis rond de wereld in 250 recepten
Dit voorjaar maak je in Essegem een culinaire wereldreis. We proeven een waaier aan gerechten uit alle continenten. Eerst houden we halt in mediterrane landen zoals Spanje, Italië en Griekenland, maar ook Tsjechië en Slowakije komen aan bod. Hierna reizen we verder naar het Indisch subcontinent en ZuidoostAzië. Van hieruit reizen we verder om de Zwart-Afrikaanse keuken te ontdekken en tenslotte verkennen onze smaakpapillen Midden- en Latijns-Amerika en de Caraïben. Bij de keuze van de recepten werd
12/01/2009 10:52:50
vrijetijdsaanbod 3
15 januari - 15 februari 2009
zie ook p. xxxx
Kleine Arthur, Grote Koning Door Theater Top
ZON. 25.01
Wie wordt de nieuwe koning? De stalknecht en Lancelot proberen om beurt het zwaard uit de steen trekken . Dat lukt echter alleen mensen met blauw bloed . ‘ Oog in oog met een draak ’ , zegt Merlijn . Maar wat moeten ze met dat beest? Doden? Een lief babydraakje … ! ?
De kinderen van de Rattenbeek Door Droommolen
ZON. 22.02
Let goed op wanneer de ‘ kinderen van de Rattenbeek ’ in de buurt zijn . Raf, Rekke en Rinke zijn drie ondeugende ratjes die graag rattenkwaad uithalen . Kapitein Von Ratt laat daarom een muzikale kinderjuf uit Parijs komen. De juf is niet de enige bezoeker in de riolen. Terwijl de kinderen vrolijk zingen over hun lievelingsdingen, duiken de zwerfratten Frak en Froemel op . Vergeet je duikbril niet want het zal er spetteren !
Mevrouw Drupjes door Kip van Troje
ZON. 29.03
HOOG HOOG HOOG laag laag laag water water water vlug en traag Wat beleefde Mevrouw Drupjes vandaag? Deze vertelproductie met als thema ‘water’ is een speelse aaneenschakeling van: een golfje poezie, een spat vioolspel, een druppel fabel, een kubiekje filosoferen met kinderen, kabbelende woordspelingen en een bruisend verhaal. We shaken dit met de nodige danspasjes en de inbreng van de kinderen lekker door elkaar.
Nieuwjaarsfeest GC Essegem zondag 25 januari 2009 Receptie 11.30 uur Het personeel en de vrijwilligers van GC Essegem nodigen hun publiek en alle Jettenaren uit op een gezellige nieuwjaarsdrink met heerlijke hapjes! Onze voorzitter Herman Van den Nest en Vlaamse Schepen Brigitte De Pauw heffen samen met jullie het glas op een voorspoedig 2009 Kids Tijdens de receptie kunnen kinderen hun gezicht vermommen dankzij een grimeerstudio. Tentoonstelling in het kader van workshops‘Magritte’. We stellen een aantal werken tentoon die de kinderen maakten de afgelopen maanden. Een samenwerkingsproject tussen Essegem en de Dienst Vlaamse Gemeenschap voor de Jetse lagere scholen. Uit de veren Om 10.30 uur. kan je met het ganse gezin komen genieten van ‘Kleine Arthur’ door Theater Top.. Naar maandelijkse gewoonte wordt deze voorstelling voorafgegaan door een lekker ontbijt vanaf 8.30 uur. - Enkel op reservatie ! Gemeenschapscentrum Essegem - Leopold I-straat 329 - 1090 Jette
Uit de veren is een gezellige gezinsuitstap waarin ontspanning, cultuur en lekker eten centraal staan. Eén keer per maand op zondagvoormiddag organiseert GC Essegem een leuke theatervoorstelling voor families: poppentheater, muziektheater, interactief theater. Een uitgebreid ontbijtbuffet met pistolets, sandwiches, croissants, chocoladekoeken, rozijnenbrood, verschillende soorten fruit en cornflakes, eitjes, ... staat klaar vanaf 8.30 uur. Ondertussen kan er gespeeld en gedold worden in de huisjes, op de matten, met de hoelahoeps. Om 10.30 uur dompelen we ons onder in een theateravontuur. Allen vroeg Uit de Veren om dit niet te missen! voorstelling: -12 j. 4 euro - volw. 6 euro – cultuurwaardebons welkom ontbijt + voorstelling: -12 j. 5.50 euro - volw. 8.50 euro RESERVATIE: 02 427 80 39 – essegem@vgc.be Advertentie
Jan 2009.indd 3
12/01/2009 10:52:53
4 nieuws
15 januari - 15 februari 2009
vervolg van p. 1
Magritte - workshops in Jette 450 schoolkinderen maken kennis met mijnheer Magritte Toch ben ik niet gefixeerd op het eindresultaat. Het werken rond zelfstandigheid is belangrijker en het feit dat ze er acheraf iets mee doen. Je kan zien dat ze het echt nodig hebben om zich artistiek uit te leven, het geeft hen plezier en voldoening. Maar het is ook duidelijk dat kinderen niet meer gewoon zijn om met materialen te werken. Ze hebben constant bevestiging nodig, ze zijn soms bang om iets te doen en vragen zich voortdurend af: is dit wel goed ?” Aan het einde van de workshop selecteert Eefje vier werken, waarbij ze de volgende criteria probeert te hanteren: tekeningen die het meest aanleunen bij de sfeer van Magritte, het element surrealisme moet aanwezig zijn en tenslotte ook originaliteit. Alle werken worden uiteindelijk verzameld voor de overzichtstentoonstelling op 25 januari tijdens de nieuwjaarsreceptie in Essegem en dat werkt stimulerend: de kinderen kijken uit naar een echte tentoonstelling met een echte vernissage, net om de hoek van de straat waar Magritte geleefd en gewerkt heeft.
Ten huize van Magritte En zo zijn we meteen aanbeland bij het tweede luik van de Magritte-workshops: een bezoek aan het huis in Jette, waar Magritte vierentwintig jaar gewoond en gewerkt heeft (1930-1954). Hij betrok er het gelijkvloers, had er een tuin en bouwde in 1932 aan de achterzijde van die tuin Studio Dongo, waar hij ontwerpen voor publi-
citeit realiseerde. Enige jaren later liet hij de keuken verbouwen en voegde er een badkamer aan toe. Hij schilderde meestal in de eetkamer en zou in deze bescheiden ruimte vrijwel de helft van al zijn schilderijen en gouaches realiseren. Na grondige renovatie werd de woning ingericht als museum en dit jaar zal het exact 10 jaar geleden zijn dat het officieel ingehuldigd werd.
Bezoek In groepjes van maximum twaalf doorkruisen de leerlingen de leefvertrekken van de schilder en hebben niets dan lof voor het mooie huis. Alleen de keuken vinden ze wat klein. De kinderen blijken gefascineerd door de oude alledaagse huiselijke voorwerpen, die ze nu meestal niet meer kennen: de zwarte kachel, de echte tubes verf, het lage bed, de bretellen en de opgezette hond. Ook het tapijt met tekst aan de muur maakt indruk en enkelen proberen het te ontcijferen, tevergeefs want de tekst is poëtische nonsens en dus niet letterlijk te vertalen. Tijdens de rondleiding beseffen ze ook dat het leven van een kunstschilder anders is dan bij hen thuis. Ze zijn verwonderd over de kunstenaars die regelmatig bij Magritte thuis over de vloer kwamen en over het tekort aan stoelen om iedereen een plaats te geven. Tijdens hun tocht bestoken ze Lieve, die de kinderen door het huis gidst en loodst, met de vreemdste vragen: “Bent u de vrouw van Magritte, omdat u alles weet ?” of “Was u rijk en heeft u voor Magritte gewerkt
?” en nog “Heeft Magritte deze trapleuning echt aangeraakt ?”... en als ze het huis verlaten, wil een jongetje de klink van de buitendeur niet meer loslaten omdat Magritte die zelf heeft vastgehad.
Evaluatie en toekomstige projecten Het is de bedoeling om met alle betrokkenen een analyse te maken van de workshops, waar uiteindelijk in totaal 450 leerlingen aan deelnamen. Maar nu is al duidelijk dat de scholen positief reageren op het project. “Eindelijk iets voor de Jetse leerlingen rond Magritte”, is een veelgehoorde uitspraak. Leerkrachten en directies zijn vooral enthousiast over het totaalpakket dat wordt aangeboden: de ateliers in de scholen zelf in combinatie met het bezoek aan het huis van Magritte. “We willen echt wel doorgaan met zulke schoolprogrammatie en verder werken in dezelfde filosofie, nl. één thema in alle scholen. Alles gebeurt in de scholen zelf, ze moeten zich niet verplaatsen en dat maakt ook een deel van het succes uit. We gaan bij toekomstige themaworkshops wel de leerkrachten er nog meer bij betrekken, ze misschien zelf ateliers aanbieden om te leren hoe ze nadien met de kinderen plastisch kunnen werken.” Maar dat is voor later, laten we eerst maar al genieten van de werken van de kinderen zelf en afspreken op de Nieuwjaarsreceptie van 25 januari in GC Essegem om hun artistieke prestaties te bewonderen.
Magritte in feiten, faits-divers en anecdotes
R
ené Magritte, geboren op 21 november 1898 te Lessines - gestorven thuis te Brussel op 15 augustus in 1967 – Magritte, nauwelijks veertien, verliest zijn moeder die zich op een nacht het leven beneemt door verdrinking in de Samber - verhuist naar Charlerois, waar Magritte Georgette Berger ontmoet, het meisje dat later zijn vrouw zal worden - schildersopleiding aan de academie van Brussel vanaf 1916 - huwelijk in 1922 - verblijf in Parijs en nauwe, maar ongemakkelijke contacten met de surrealisten van 1927-1930 - daarna woonachtig te Brussel - een tijdlang werkzaam als publiciteitsontwerper – geen kinderen - honden die loulou heten - zijn vrienden zijn dichters en schrijvers - in 1960 ontvangt Magritte als eerste schilder de
Jan 2009.indd 4
Belgische Staatsprijs. Zo buitengewoon Magrittes schilderijen zijn, zo alledaags was zijn leven. Hij hield zich ver van het romantische bohémienbestaan en woonde met zijn vrouw Georgette in een rustige buitenwijk van Brussel.Gekleed als de burgerman die we zo goed kennen van zijn schilderijen liet Magritte elke dag de hond uit. De grootste Belgische kunstenaar van de 20e eeuw had zelfs geen eigen atelier. Schilderen deed hij in de woonkamer of aan de keukentafel. Als het eten klaar was, vlogen zijn meesterwerken onverbiddelijk aan de kant. René Magritte gaat een kaaswinkel in Brussel binnen om een bol Zwiterse kaas te kopen. De winkelier neemt er een uit de etalage, maar Magritte verkiest degene achter de toonbank.
“Maar ze zijn alletwee identiek” protesteert de kaasverkoper”. “Nee” houdt Magritte vol, “naar deze heb Toen ik wilde verhuizen, heb ik de straten met namen die herinneren aan militaire, sociale of vanderlandslievende wapenfeiten vermeden.. Ach ja, die pijp... Daar heeft iedereen nu toch al genoeg over gezeurd. Maar probeer ze eens te stoppen, die pijp van me. Het zal je niet lukken. Ik heb een tekening, een plaatje gemaakt van een pijp. Dus als ik onder mijn schilderij had geschreven: “Dit is een pijp”, dan zou ik liegen ! Mijn schilderijen roepen mysterie op en inderdaad, als je ze bekijkt, vraag je je af: “Wat betekent dat”. Het betekent niets, want mysterie betekent ook niets, je kan het onmogelijk kennen.
12/01/2009 10:53:13
historie 5
15 januari - 15 februari 2009
De straatnamen van Jette -37door André Monteyne
Jean Palfijnlaan -
Kortrijk 28.11.1650 - Gent 21.04.1730
D
eze laan die vrijwel volledig over Brussel loopt, vormt de verbinding tussen de Houba de Strooperlaan en de wijk achter het Brugmannziekenhuis die aangelegd werd naar aanleiding van de wereldtentoonstelling van 1935. De meeste straten in deze buurt werden genoemd naar belangrijke artsen en daarin mocht de beroemde Vlaamse chirurg en anatoom Jan Palfijn (of Palfyn) niet ontbreken. Op 15.01.1935 besliste het Brussels schepencollege de laan en de aansluitende “square” te noemen naar deze uitvinder van de verlostang. Maar Palfijn was vooral een belangrijke chirurg wiens werken over heelkunde en anatomie in de wetenschappelijke wereld grote vermaardheid genoten. Zijn vader had hem in het vak opgeleid. Na verdere studies in Parijs en vele omzwervingen langs menige Europese universiteit, vestigde hij zich in 1696 als “meester-chirurgijn”
in Gent waar hij in 1708 lector werd in de ontleedkunde. Zijn hoofdwerk “Heelkonstige ontleeding van ‘s menschen lighaam” (1718) werd in de voornaamste Europese talen vertaald. Vreemd genoeg heeft Palfijn heel weinig geschreven over het nuttig geneeskundig instrument (lepels van Palfijn) waaraan zijn naam verbonden blijft. Hij had zijn uitvinding in 1721 voorgesteld aan de Académie des Sciences in het Parijse Louvre. Het instrument werd er goedgekeurd en kreeg bekendheid als “tire-tête” of “mains de fer”. Bijna drie eeuwen na zijn dood is de verlostang (weliswaar in een sterk verbeterde versie) nog altijd een bruikbaar instrument. Wie meer wil weten over deze merkwaardige geleerde in een tijd waarin de Zuidelijke Nederlanden in een diepe intellectuele slaap waren verzonken, kan terecht bij het boekje (1997) van Roger
Blondeau, “Palfijn, een Vlaamse heelmeester in de 17de en 18de eeuw”, uitgegeven bij Lannoo. (avenue Jean Palfijn)
Nb: op grondgebied Brussel (Laken) heet de laan in het Nederlands correcter Jan Palfynlaan
Pannenhuisstraatstraat
I
n 1890 werd de Pannenhuisweg (weg nr. 32), op de grens tussen Jette en Laken, verbreed tot 12 m. en bij KB van 27.11.1890 gedoopt naar de nabijgelegen brouwerij ‘t Oud Pannenhuys, een van het tweehonderdtal brouwerijtjes (vooral geuze en lambiek) die Jette-Ganshoren vroeger rijk was. Het is samen met de “Wilg”* en de prelatuur van de Abdij van Dielegem*, een van de oudste gebouwen van Jette. De bekende pleisterplaats voor boerkozen op weg naar de Brusselse markten gaf zijn naam aan de gehele wijk, aan een spoorwegstation, aan een metrostation, aan een plein, en dus ook aan de straat. Het huidige “Vieux Pannenhuis” ligt op de plaats van een oud-Frankisch hof op de weg van Jette naar Namen (thans Leopold-I-straat*). Op gronden gekocht van Pieter Van Malder, uitbater van “‘t Spieghelhuys” en van andere herbergen, hadden de echtgenoten Jacobus van Ruyckveld (schepen van Sint-Pieters Jette) - Johanna de Bont eind 1771 een afspanning met brouwerij gebouwd (de steen met de vermelding “1636” komt vermoedelijk van een nabijgelegen afgebrand pand). Volgens de Jetse gemeenteraad van 29.10.1826 was de naam waarschijnlijk afgeleid van de pannenbedekking van het dak, daar waar in die tijd, de “meestvuldige huizen (in leem) zijn gedeckt met strooidakken”. Maar volgens een andere versie zou de naam afgeleid zijn van het Oudnederlands “panhuis” of “paanhuis” wat de plaats in een brouwerij betekent waar vroeger de ziedpan stond. In 1789 zou het tot hoofdkwartier gediend hebben van Vonck om er de Brabantse omwen-
Jan 2009.indd 5
teling voor te bereiden. Napoleon Bonaparte zou er geslapen hebben. Ook de Belgische revolutionairen van 1830 zouden er bijeen zijn gekomen. Maar dit alles is niet bewezen. Waarschijnlijker lijkt wel dat Leopold I er na zijn troonsbestijging op weg naar het kasteel van Laken is afgestapt. Zoals in andere herbergen hielden de notarissen hier hun openbare verkopen. In 1885 werd het geheel gekocht door Amélie Gomand*, weduwe Adolphe Tircher*; het pand bleef in het bezit van de familie Tircher tot 1953. In die tijd kwamen ganse gezinnen in de “lusttuin” achter de brouwerij boterhammen met plattekaas eten. Voor de kinderen was er een speeltuin. Zo populair was de herberg dat in de buurt een “Nieuw Pannenhuis” werd geopend met een mini-
hippodroom voor kinderen; het werd echter gesloopt bij de verbreding van de Pannenhuisstraat. Tijdens de tweede wereldoorlog werd in de kelders van de “Vieux Pannenhuis” door weerstanders de “stunt” van de valse “Soir” beraamd; na de oorlog werd het een bekend café waar ook gedanst werd. Na 1953 leidde het een moeizaam bestaan en de vrees bestond dat het eveneens zou worden afgebroken. Gelukkig heeft een mecenas zich in de jaren zestig over het pand ontfermd en het liefdevol laten restaureren en omvormen tot een fraai-ogend restaurant in Vlaamse renaissancestijl. In 1964 won de ploeg die in het huis werkzaam was het groot lot van de Nationale Loterij (10 miljoen BEF)- wat uiteraard uitbundig gevierd werd. In 1988 kochten Michel de Genval en Jac-
queline Lacroix het restaurant over en bouwden het op tot het huidige klasserestaurant dat de typische sfeer bewaart. Een jaar later had bovengetekende als voorzitter van het betrokken comité van de Nederlandse Cultuurcommissie (NCC), de eer hier de tweehonderdste verjaardag van de Brabantse omwenteling te herdenken.
(rue Pannenhuis) NB: de linkerkant van de straat, komende van de Leopold-I-straat, ligt op grondgebied Brussel (Laken). Op de naamborden langs de Lakense kant wordt de straat in het Frans Rue du Pannenhuys geschreven.
Pannenhuisplein
Naam op 04.05.1928 gegeven door het College aan het kruispunt tussen de Dapperheids, -Weerstands-, Rechtschapenheids-, en Jacobs-Fontainestraten, onder verwijzing naar de nabijgelegen herberg.(Rond point du Pannenhuis) Volgende straten: Pattijn, Leopold Peret, Gérard Philippe
12/01/2009 10:53:16
6 verenigingen KAV Jette-Dielegem zondag 25 januari - 19:30 Nieuwjaarsfeest: Verrassingsfeestje Zaal onder de Sint.- Jozefskerk datum en bestemming nog te bepalen. Van Roy L., tel: 02 478 62 83 Feek Lutgarde tel.: 02 478 64 18
OKRA dinsdag 2 februari 14:00 In the Valley of Elah Filmforum Kinépolis donderdag 5 februari - 14:00 donderdag 26 maart 14:00 “Expo ‘58: 50 jaar geleden voordracht seniorenacademie disndag 24 februari - 14:00 Karnavalviering GC Essegem Marie-Louise De Vos tel.: 02 426 09 99 Mary Teugels tel.: 02 427 10 10
Belgische Postuurkanarieclub wondag 18 januari 9:45 Ledenvergadering iedereen welkom wrijdag 13 februari 19:30 Bestuursvergadering Info: De Scheerder - Beylemans Maasstraat 77 3272 Messelbroek tel.: 013 55 68 71
Vlaamse Bond van Gepensioneerden Jette Elke woensdagnamiddag vanaf 13:30 tot 17:30 in St.-Pieterscollege: Lokalen: ingang J.B. Verbeyststraat Gezellig samenzijn, kaarten, een babbeltje en dans met de dansgroep “De Goeie Tijd”
15 januari - 15 februari 2009
ter al wordt er geen muziek gebruikt bij de trainingen. Pas in een later stadium wordt er gewerkt met allerlei wapens. Beginnerslessen en een training voor gevorderden vloeien op de wekelijkse woensdagtraining organisch in elkaar over. Beginners: 18:00 - 19:30 Gevorderden: 19:00 - 21:00 Meer info op www.kalaripayat.be
West-In Zaterdag 3 januari 19:30 Weens Nieuwjaarsconcert. De Meent. Vrijdag 9 januari 16:30 Bozar. Groepsbezoek Boeddha’s glimlach. Zaterdag 10 januari 20:15 Theater “Karel Vingerhoeds” K&C Woluwe. Zondag 11 januari 13:30 Vertrek Huldenberg gemeenteplein. West-uit Wandeling. Donderdag 15 januari 14:00 Exploratie “London” van Thienpont-Vanden Brande. Essegem. Zaterdag 17 januari 14:30 Infodag “Het bankwezen in het wereldgebeuren”. De Zeyp. Zondag 18 januari 8:00 Daguitstap XI’AN tentoonstelling, Oud-Rekem... Woensdag 21 januari 20:00 Kokkerellen De Platoo, Maandag 2 februari 20:15 Concert “Scala” K&C Woluwe. Vrijdag 6 februari 14:00 Reisreportage “Berlijn 2007 & Nord-Pas-de-Calais”.
Woensdag 7 januari Viering Driekoningen Leden gratis
Maandag 16 februari 20:15 Theater “Terug op de plaats die ik nooit heb verlaten” K&C Woluwe.
Donderdag 15 januari 14:00 Deelname aan de klankdiareportage org. “West In” – Essegem
Woensdag 18 februari 20:00 Kokkerellen De Platoo,
Woensdag 28 januari Algemene vergadering
Zondag 22 februari 11:00 Aperitiefconcert “Trio Fenix” Oude Kerk Berchem, .
Woensdag 11 februari 37 jaar Vlaamse Bond. Tentoonstelling + receptie: Inlichtingen: Secretaris: 02 472 24 82 40 G. Gilsonstraat 49-1090 Jette Voorzitter: J. De Berlangeer 02 479 4176
Kalaripayat Woensdag 18:00 - 21:00 Kalaripayat is een oeroude Indische krijgskunst met een eigen bewegingstaal die geïnspireerd is op dieren. Omwille van de sierlijkheid van de bewegingen heeft kalaripayat een ‘dansant karak-
Jan 2009.indd 6
Zaterdag 28 februari 12:30 Uitstap Culinaire wandeling & ballet DON QUICHOT Info en contact: Hugo Schobben, Voorzitter West-In Jette. Tel.:02 428 44 78 hudo schobben@hotmail.com Ruimere omschrijving vindt u op www.infozomaar.be Een aanrader...stel uw reservaties niet uit tot morgen. Dit kan via telefoon op 02 465 30 21 info_zomaar@telenet.be
KWB Laken
Zaalvoetbal – spelers gezocht KWB Laken speelt maandelijks – elke derde maandag- een traininswedstrijd tegen de jongeren van KAJ in de sportzaal van ErasmusJette. Het zijn vriendschappelijke matchen, waarbij teamspirit en spelplezier bovenaan staan. Alle spelers worden opgesteld, deelnemen is belangrijker dan winnen. Er zijn nog een aantal vacante plaatsen. Leden van KWB nemen gratis deel. Niet-leden betalen 2,50 € per deelname Wie interesse heeft kan zich wenden tot Pol Arnauts pol.arnauts@compaqnet.be tel.: 02 479 10 61
PASAR Zondag 11 januari - 14:00 het d’Hoogvorstwandelpad in Meise (10 km) Vertrek: Sint-Martinuskerk te Meise om 14 uur. Zondag 8 februari - 12:00 Spaghettifestijn in gemeenschapscentrum Essegem , nadien wandelen we door het mooie vlakke landschap van Boudewijnpark, Laarbeekbos en Relegem (11 km) Vanaf 12 uur staat de spaghetti klaar in GC Essegem. (prijs: volwassene 7.00 €, kind 5.00 €) Vertrek: GC Essegem om 14:30 uur ofwel ingang Boudewijnpark (naast HeiligHartschool) om 14:45 Graag inschrijven voor de spaghetti ( 02 479 53 84 of 02 201 05 85 )Tenzij anders vermeld zijn deze activiteiten gratis voor de leden; nietleden betalen 1.00 € Info: Monik Gonnissen monik@ gonnissen.com tel.: 02 479 53 84
Willemsfonds Brussels Gewest Donderdag 19 februari - 18:00 De jaarlijkse ontmoeting van alle Brusselse leden van het Willemsfonds. Met viering van verdienstelijke leden... én verrassingsoptreden! Ook geïnteresseerde niet-leden zijn welkom! Gemeenschapscentrum Nekkersdal, E. Bockstaellaan 107 te Laken Info: WF-secretariaat, tel. 02 218 44 88
Koninklijke Toneel- en Taalkring De Violier De Violiertjes en De Violier-Juniors spelen “Theater enzovoort” Een reeks leuke, grappige en gekke verhalen voor kinderen ... tekst: Herman Mennekens regie: Mimi en Jef Mennekens “Een criminele vakantie” komische thriller regie: Herman Mennekens
zaterdag 10 januari Winterwandeling Haacht Een stevige wandeling van een 12 tal km langs de antitankgracht in Haacht en het waardevolle natuurgebied ‘De Lombaarden’. Afspraak aan het station van Jette (carpooling) om 13:15 of aan de parking ‘De Lombaarden’ in Haacht om 13:45 An Verdoodt 02 425 97 00 an.verdoodt@edpnet.be dinsdag 20 januari - 19:45 ‘DNA schrijft geschiedenis… en toekomst’ Lezing door Jean-Jacques Cassiman en Peter Raeymaekers Peter Raeymaekers, wetenschapsjournalist, legt uit hoe DNA een revolutie ontketende en zal veroorzaken in diverse domeinen van levenwetenschappen. De gids die ons begeleidt is Jean-Jacques Cassiman, eminent geneticus.met afsluitende receptie Cultuurforum Brussel KUB www.davidsfonds.be zondag 1 februari - 15:00 ‘Yasmine houdt woord’ Yasmine brengt het woord. Geschreven. Gesproken. Gezongen. Begeleid door sfeerbeelden. Zij zal jullie meesleuren in haarpersoonlijke verhalen, via poëzie en haar muziek. Df tournee AB-club Brussel Mia Felix 02 888 28 29 mia.felix@fulladsl.be vrijdag 13 februari Kookdemonstratie GC Essegem Roeren in Marokkaanse kookpotten. Inschrijvingen bij Isabelle. Isabelle Van Vreckem 0496 799 462 isabelle_van_vreckem@hotmail.com zaterdag 14 februari Groot Nederlands Dictee Brussels Parlement Initiatief van Davidsfonds Nationaal. meer info 016 31 06 00 Mia Felix 02 888 28 29 mia.felix@fulladsl.be dinsdag 17 februari - 19:45 Cultuurforum Brussel KUB De Bourgondische Vorsten en de eenmaking der Nederlanden’ Lezing door Edward De Maesschalck, doctor in de geschiedenis, geeft toelichtingen bij de rol die gespeeld werd door de Bourgondische hertogen, vooral vrouwen, onder wie Jeanne d’Arc, bij de eenmaking der Nederlanden. met afsluitende receptie. Mia Felix 02 888 28 29 mia.felix@fulladsl.be
zaterdag 21 februari 2009 om 15:00 GC Essegem, Leopold I-straat 329 – Jette info: Mimi Mennekens, tel. 02 478 83 29
Davidsfonds
12/01/2009 10:53:16
verenigingen 7
15 januari - 15 februari 2009
Advertentie
Na een zoektocht van bijna 4 jaar heeft Jeugdhuis De Branding eindelijk onderdak! In de loop van 2009 zullen we verhuizen voor maximum 2 jaar naar de Wemmelsesteenweg. Een nieuw lokaal betekent ook nieuwe infrastructuur (toog, zetels, ...). U kan ons helpen hierbij door op zondag 15 februari gezellig mee aan tafel aan te schuiven voor ons SPAGHETTIFESTIJN! U hebt de keuze uit BOLOGNAISE, VEGETARISCH of ZALM. Tickets in voorverkoop bij Monique (Ter Linden) of reserveren op 0486 78 70 07: 10€ (Menu volwassen + dessert) of 6€ (Menu kind + dessert Aan de kassa: 12€ (Menu volwassen + dessert) of 8€ (Menu kind + dessert) Het Spaghettifestijn gaat door in het Gemeenschapscentrum Essegem - Leopold I - straat 329 - 1090 Jette Het dessert met dank aan: Patisserie P. Chanson,Gustaaf Vanden Berghestraat 1, 1070 Anderlecht, 02 521 80 84 Advertentie
Advertentie
Jan 2009.indd 7
12/01/2009 10:53:21
Essegem
Leopold I-straat 329 1090 Jette 02 427 80 39 essegem@vgc.be www.essegem.be
uit de veren
De kinderen van de Rattenbeek Droommolen
Let goed op wanneer de ‘ kinderen van de Rattenbeek ’ in de buurt zijn. Raf, Rekke en Rinke zijn drie ondeugende ratjes die graag rattenkwaad uithalen . Kapitein Von Ratt laat daarom een muzikale kinderjuf uit Parijs komen . De juf is niet de enige bezoeker in de riolen, de zwerfratten Frak en Froemel op duiken op. Vergeet je duikbril niet want het zal er spetteren !
Nekkersdal
De Kroon
E.Bockstaellaan 107 1020 Laken 02 421 80 60 info@nekkersdal.be www.nekkersdal.be
JB Vandendrieschstr. 19 1082 Sint-Agatha-Berchem 02/482.00.10 dekroon@vgc.be dekroon.vgc.be
1,2,3 Ribbedebie
Fenix Trio
Roodspiegelkikkerkapje Viv & Viviane
Een voorstelling over het kijken naar anderen, maar ook over bekeken worden. Een broer, een zus en hun neef willen samen spelen. Samen... da’s niet makkelijk. En elkaar plagen is veel leuker! Gelukkig is er André. Een muzikaal verhaal met stoute spiegels, kussende kikkers en een raar rood kapje. Over de mooiste van de wereld willen zijn, over willen spelen,... maar niet alleen, over jongens in een kleedje. Maar... waar is André? 15.02.2009 – 14u30
Jozef Haydn : Divertimento in Bes Ludwig Van Beethoven : Trio in D Eugène Ysaye : Le Chimay Shirly Laub,viool, Tony Nys, altviool Karel Steylaerts, cello 9€ / 11€ (cultuurwaardebon is geldig) Zondag 22 februari 2009 - 11:00 uur
Bix Medard
(CD-voorstelling)
De muziek van Bix Medard kan het best omschreven worden als een rijkelijke kruisbestuiving tussen Serge en Charlotte Gainsbourg, Björk, Vive la Fête, vroege Pink Floyd, New Wave en Brain Eno. De teksten van Bix zijn in het Frans geschreven, en getuigen van een gezond minimalisme, wat perfect past bij de electronische layers van Peter Clasen.
De Zeyp
van Overbekelaan 164 1083 Ganshoren 02 422 00 11 dezeyp@vgc.be dezeyp.vgc.be
Brussels Operette Theater De jonge sopraan Nathalie Denyft ging na haar middelbare studies een zangopleiding volgen aan het Lemmensinstituut te Leuven en aan het Conservatorium van Maastricht bij Axel Everaert. Eind mei 2006 behaalde ze met grote onderscheiding het Masterdiploma solozang. In 2009 staat een rol in de wereldcreatie ‘De Waterman’ op het programma, maar eerst komt ze nog naar De Zeyp, met een uitgelezen programma. Zorg dat u dit aanstormende talent niet mist! 7 € 12.02.2009 - 14:30
Op de koffie met
Leo Pleysier
zo 22.2 van 8:30 tot 11:30u
Jota
Sportweek
Donderdag 5 februari - 20u30
Leo Pleysier is vooral bekend om zijn roman ‘Wit is altijd schoon’. Zijn laatste boek ‘De latino’s’ (2007) is geschreven in een vlotte spreektaal en leest als een maatschappijkritiek waar humor en ironie uit spreekt. 3 €
Lorgnette - Post Scriptum
19.02.2009 - 14:00
In Post-scriptum wil Lorgnette ons zonder woorden maar met veel spelplezier het verhaaltje van Roodkapje vertellen. Daartoe combineert ze marionetten-, bewegings- en objectentheater met mime. Grappig, ont-
The Swingmasters
6,20 €
De sportmonitoren bedenken een gevarieerd programma dat gaat van toffe kringspelen tot circustechnieken en kennismakingen met bekende en minder bekende sportdisciplines. Meebrengen: Gemakkelijke sportkledij en –schoenen, lunchpakket en drankjes i.s.m. VGC Sportdiens
Cabaret Gorcha Davydova en Petra Truant Gorcha heeft het niet gemakkelijk als sexy alleenstaande vrouw uit Kazakstan. Ze krijgt alleen maar geile mannen en jaloerse vrouwen achter zich aan. Gorcha wil hier iets aan doen. Ze wil zich integreren, onze gebruiken begrijpen Kleuterweek en ons leren kennen zoals we echt zijn. En hoe kan dat beter dan als stand-up comedian Er wordt gewerkt met een weekthema waar- ons land doorreizen? rond verhalen, knutselsessies en spelletjes Petra is 17 en dat zal je geweten hebben. Ze georganiseerd worden. Een week waarin wil de wereld veranderen op haar enige goeie de kleuters bijleren, vriendjes maken en hun manier en daarbij hoort de jeugd gebannen te creativiteit verder ontwikkelen. worden. Petra haat stereotypen en houdt van Er is een dutkamer in de namiddag. terroristen. De wereld door de ogen van een Voor kleutertjes vanaf 4 jaar. jongvolwassene in opgroei die ondanks haar Meebrengen: Kleren die vuil mogen worden, jonge leeftijd meer ballen aan haar lijf heeft lunchpakket en voldoende drankjes. dan sommige van haar mannelijke collega’s. 9:00 tot 16:30 opvang 8:00 tot 17:00 Dat belooft. 23.02 – 01.03.2009
20.02.2009 – 20u30
Jazzdelights met
roerend en met een hedendaagse kijk op het aloude verhaal van het meisje, de oma en de boze wolf. Het resultaat is een wat absurd spektakel waarin veel aan de verbeelding van de kijkertjes wordt overgelaten en met een mooi decor vol verrassingen. Absoluut een aanrader vanaf 6+ Kinderen: 4 € - volwassenen: 6 €
The Swingmasters en de Nederlandse zangeres Elaine McKeown brengen met veel verve een bloemlezing uit het oeuvre van Billie Holiday. Songs van de jazzlegende worden afgewisseld met instrumentale nummers, bekend door de muzikanten waarmee Lady Day samenwerkte. 7 €
22.02.2009 - 15:00
27.03.2009 - 20:30
te beleven in gemeenschapscentra in de buurgemeenten Jan 2009.indd 8
12/01/2009 10:53:24