Inleiding: groei vraagt om verbinding

Eindhoven groeit. De brainport van ons land doet het goed. Het is een trekpleister voor bedrijfsleven en innovatieve high-tech industrie. Bedrijven besluiten zich er te vestigen, te blijven en uit te breiden. Dutch Design wordt meer dan ooit met Eindhoven geassocieerd. Er zijn banen te over, banen voor Eindhovenaren, maar ook voor mensen uit andere delen van het land en de wereld. Er worden volop gebieden ontwikkeld om te wonen en te werken in de stad. Strijp-S trekt als ontwikkeling interesse van vakgenoten en bezoekers van ver buiten onze landsgrenzen. De voorzieningen van Eindhoven groeien mee met de behoeften en wensen van al die nieuwe bewoners. Om al die ontwikkelingen in goede banen te leiden is mobiliteit van onmisbare waarde. Nieuwe verbindingen en vormen van vervoers houden de stad bereikbaar en leefbaar. Voor de Eindhovenaren is dat misschien even wennen, zeker nu de ontwikkelingen in een stroomversnelling komen. Ontstaan als vijf aan elkaar gegroeide dorpen met een landelijk ommeland was de auto voor veel Eindhovenaren een logisch en onmisbaar vervoermiddel. Met het verdichten en uitbreiden van de stad verandert dit snel. Vervoersbehoeften van de Eindhovenaren en de gebruikers en bezoekers van Eindhoven zullen veranderen, en de mogelijkheden om te verplaatsen worden meer divers. De grootstedelijke dichtheid van de stad maakt andere vervoerssystemen mogelijk en noodzakelijk. De beschikbare ruimte in de stad is schaars en duur.

Wandelen, fietsen en gedeelde oplossingen voor vervoer, van deelscooters en -auto’s tot hoogwaardig openbaar vervoer, zijn in zo’n verdichtende stad al snel aantrekkelijker dan individueel bezit van een auto die veel ruimte opeist en grotendeels ongebruikt stil staat. Voor inwoners en voor de bedrijven in de stad, de nieuwe bedrijvigheid, maar ook de al zittende bedrijven, is mobiliteit van onmisbare waarde. Mobiliteit gaat in essentie om verbinding. Het brengt mensen bij elkaar, familie, relaties, werkgevers en werknemers, docenten en leerlingen, artiesten en bezoekers, teams bij de wekelijkse trainingen en wedstrijd, etc. Het is de smeerolie voor de stad, of, in schonere en positievere termen, de wonderolie voor een stad en haar gebruikers

In dit essay ga ik in op het belang van en de voorwaarden voor mobiliteit om die verbindende waarde te kunnen vervullen, om de wonderolie te kunnen (blijven) zijn. Dat vraagt om investeringen en veranderingen van gedrag van professionele partijen die de stad ontwikkelen en beheren, en van burgers en bedrijven. En ik zal stil staan bij daar waar de wonderolie misschien niet door iedereen wordt erkend of ervaren. Hoewel mobiliteit een verbindende waarde is, kan het op gespannen voet staan en schuren met andere waarden, en is soms een scheut extra nodig om het te doen werken.