De kunst van het balanceren

In dit essay is stilgestaan bij het belang van mobiliteit in een snel en flink groeiende stad en stedelijke regio. Het succes van Eindhoven als ‘brainport’ heeft de stad wereldwijd op de kaart gezet, met als gevolg dat Eindhoven nu een volgende groei doormaakt. Het is de kunst om deze groei in goede banen te leiden, in een groei die past bij Eindhoven. Het plannen en organiseren van mobiliteit is van groot belang voor het functioneren van een stad, tijdens de verbouwing, maar ook om toekomstige ontwikkelingen te kunnen blijven accommoderen. In dit essay is ingegaan op factoren van belang voor een ‘goede’ ruimtelijke planvorming, ontwikkeling en beheer. Wat wordt verstaan onder ‘goed’, is deels een politieke keuze. Op basis van kennis over ruimtelijke planvorming, stedelijke ontwikkeling en participatie van burgers en belanghebbenden is echter wel een aantal condities aan te geven die een goed proces van planvorming en uitvoering waarborgen, en daarmee ook de kans op een goede of acceptabele uitkomst vergroten. De snelheid en de omvang van de groei zet dit proces onder grote druk, die voor bepaalde belangen en gebieden onevenwichtig groot kan uitpakken. Het vereist balanceerkunst om in samenwerking met elkaar, publiek en privaat, en in nauwe interactie met burgers, plannen vorm te geven en uit te voeren, en daarbij snelheid te betrachten zonder in te boeten op ruimtelijke kwaliteit en procedurele waarborgen. Het ontkoppelen van processen in afzonderlijke projecten is daarbij al snel noodzakelijk omwille van de voortgang, maar vereist dat projecten blijven ingebed in een groter geheel. Die afstemming op hoger niveau, het niveau van het systeem van verkeer en vervoer, is met name voor verbindende werking van mobiliteit cruciaal. Een goed verbindend netwerk legt ook een beslag op de ruimte, nu en in de toekomst. Dat vereist ook reserveringen in de ruimte, zowel in de publieke als private ruimte ten behoeve van nieuwe verbindingen en modaliteiten. Enkele grote projecten zullen die ruimte alvast deels invullen daarmee zicht bieden