بحرالعميق :رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري
1
www.sindhsalamat.com
بحرالعميق :رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري درگاهه فتح پور شريف ،ضلعو گندا واه ،بلوچستان)
مرتب ۽ شايع ڪندڙ فتح چند ڪنيا لعل ڪارڙا ايڊووڪيٽ سڀاش چند فتح چند ڪارڙا سنجئه ڪمار فتح چند ڪارڙا ڊاڪٽر اجيت ڪمار فتح چند ڪارڙا ڪرتار ڪارڙا فتح چند ڪارڙا
ڊجيٽل ايڊيشن: 2018ع
سنڌ سالمت ڪتاب گهر 2
www.sindhsalamat.com
بحرالعميق :رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري
ڇپائيندڙ جا مڙئي حق محفوظ ڪتاب جو نالو :بحر العميق ليکڪ
:سيد چيزل شاهه صوفي القادري سال 2001ع
ڇاپو پهريون
:
ڇاپو پنجون
:سال 2014ع
تعداد
:هڪ هزار
ڇپيندڙ
:آزاد ڪميونيڪيشنز ،ڪراچي .فون 021- 32737290
ُملھه 300 :روپيه
ملڻ جو هنڌ: فتح چند ڪنيا لعل فتح ڪالٿ هائوس ڪالٿ مارڪيٽ ،جيڪب آباد فون 0722- 652455 : موبائيل 0333 7338188 :
3
www.sindhsalamat.com
بحرالعميق :رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري
توريت،
انجيل،
زبور
لٿو،
احمد
تي
فرقان
سچو
تنهنجي بحر عميق جو انت نه ڪو ،اهڙو احمد سان احسان ڪئي سمجهه رکيل سر ثابت سارو ،اناالحق جو هڻ تون نعرو يار ڏنو ٿي وحدت وارو او پنهنجي دفتر جو ديوان ڪيئي
4
www.sindhsalamat.com
بحرالعميق :رسالو سيد چيزل شاهه صوفي القادري
سنڌ سالمت پاران : سنڌ سالمت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب ”بحر العميق“ اوهان اڳيان پيش آهي .هي ڪتاب صوفي شاعر سيد چيزل شاهه صوفي القادري جي سوانح حيات ۽ شاعريَء جو مجموعو آهي. سائين چيزل شاهه هڪ اعلي شاهه ۽ درويش هو .سندس ڪالم نه رڳو تصوف جي تند تنوار سان بلند آهنگ ۾ آهي ،بلڪه شاعريَء جي روايت سان فن ۽ فڪر موجب ۾ ڳنڍيل آهي .سنڌ ۾ ڪافيَء جا شاعر گهڻا آهن .سائين رکيل ۽ چيزل به فني لحاظ کان سهڻيون ڪافيون چيون آهن .سائين چيزل شاهه سنڌي ۽ سرائڪي اردو امتزاج سان ڪافيون چيون آهن .عشق بادشاهه سندس ڪافي ڪالم جو خاص ۽ بنيادي موضوع آهي. هن ڪتاب جو پهريون ڇاپو 1987ع ۾ ڇپايو ويو جڏهن ته پنجون ڇاپو فتح چند ڪنيا لعل پاران 2014ع ۾ آزاد ڪميونيڪيشنز ،ڪراچي وٽان ڇپايو ويو .ٿورائتا آهيون محترم ڪنيا لعل جا جنهن پنهنجي هڙان وڙان رقم لڳائي ڪتاب نئين سر ڪمپوز ڪرائي سنڌ سالمت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ الِء موڪليو آهي .ڪمپوز دوران ڪيل ڪنهن به قسم جي غلطي ڪمپوزر پاران سمجهي وڃي ۽ اوهان دوستن کي عرض ته درستگين الِء اسان جي رهنمائي ڪجو.
محمد سليمان وساڻ
مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي ) سنڌ سالمت ڊاٽ ڪام sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com books.sindhsalamat.com
5
www.sindhsalamat.com
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
فهرست .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8
پهرين ڇاپي جو مهاڳ نئين ڇاپي جو مهاڳ محشر خيال :ڊاڪٽر عبد الجبار جوڻيجو اتم ادب جو ڪارج :ڊاڪٽر غالم نبي سڌايو حاالت زندگي فرمودات الثاني ڪالم شريف ڪالم جي تفيصيلي فهرست
www.sindhsalamat.com 6
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 7
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 8
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 9
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 10
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 11
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
نئين ڇاپي جو مهاڳ محبوب سائين صادق علي شاهه صاحب صوفي القادري جن جا لک ٿورا ۽ احسان آهن جو شروع کان وٺي مرشد جو ڪالم ڇپرائڻ الِء اتساهيندا ۽ دعائون ڏيندا رهيا آهن. هن کان اڳ ۱۹۸۷ع ۾ بحرالعميق جو پهريون ڇاپو ۳۰۰۰ڪاپيون ۽ ۲۰۰۱ع ۾ ٻيو ڇاپو هڪ هزار ڪاپيون مرشد کي عقيدت جا گل پيش ڪرڻ الِء ڇپرايا هئم .هاڻي هي ٽيون ڀيرو وري ڇپرائي رهيو آهيان اميد اٿم ته مرشد جي در تي هي ننڍڙي ڀيٽا قبول پوندي ۽ محبوب اڳيان آسوند آهيان مون کي سڄي حياتي پنهنجي خدمت جو موقعو عنايت ڪندا رهندا ،جيئن هن ڌرتيَء تي صوفين جي تصوف ،شانتي ،ڀائيچاري ۽ محبت ۽ رب جي بندگيَء جو پيغام در در پهچي ۽ اڄ جي خودپرستي جي دور ۾ سورن ۾ ڦاٿل انسانيت صوفيت جي درس جي ُستي پي سجاڳ ٿئي. اميد اٿم ته هاڻ هن ڌرتيَء جو هر ماڻهو انهن اهلل وارن صوفي درويشن جي پيغام کي گهر گهر پهچائڻ الِء ڪوشش ڪندو. ۱جنوري ،۲۰۰۴
فتح چند ڪارڙا
www.sindhsalamat.com 12
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
پهرين ڇاپي جو مهاڳ وڏي خوشيَء جي ڳالهه آهي جو منهنجي سائين حضرت چيزل شاهه صوفي القادري جي سوانح حيات مع ڪالم شيرين سان آراسته پيراسته ٿي منظر عام تي اچي رهي آهي .ان عظيم هستيَء ۽ خاندان معظمه سان بنده کي ۽ منهنجي خاندان خصوصا اسان جي ڏاڏي محترم دانو مل مرحوم کي عقيدت والهانه رهي آهي . صوفي مت ۽ روحانيت وارن کي چڱي ريت پروڙ آهي ته عاشق باهلل جو هر نڪتل ڪلمو يا ڪالم شاه صاحب جي نظريه موجب: جي تو بيت ڀانئيا سي آيتون آهين نيو من الئين ،پريان سندي پار ڏي. صوفيت عشق االهي جو درس ڏئي ٿي ،جنهن ۾ مذهبي متڀيد کان مٿانهون سائين چيزل شاهه جو ڪالم به عشق االهي ۽ رمز حقيقي جو درس ڏئي ٿو. سائين جن جي ڪالم جي سهيڙ ،ترتيب ،حاالت ،زندگي جي مواد ۾ هيٺين فقيرن جي تعاون ۽ اشتراڪ جو ٿورائتو آهيان. ( )1فقير حسين بخش صاحب )۲( ،مرحوم ماستر نواب علي زيب سومرو )۳( ،فقير محمد پريل صاحب ڀٽي ۽ ( )۴غالم حسين ڏاهاڻي .جيڪڏهن ڪا خامي پريس جي هجي ته درست ڪرڻ الِء اطالع ڏئي ٿورائتو ڪندا ته جيئن آئنده ڇاپي ۾ درستي ڪئي وڃي . جيڪب آباد ۳مارچ ۱۹۸۷ع
نيازمند فتح چند ڪنيا لعل ،ڪارڙا
www.sindhsalamat.com 13
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ٻين ڇاپي جو مهاڳ جيئن ته هن کان اڳ بحرالعميق جو پهريون ڇاپو سجاده نشين مرشد سائين صادق علي شاهه علي شاهه صاحب جن جي حڪم سان ۱۹۸۷ع ۾ ڇپرايو هو .هاڻي هي ٻيو ڇاپو اوهان جي هٿن ۾ آهي ،ڪوشش ڪري نواڻ آندي اٿم. هي سڀ ڪجهه فتح پور شريف جي مالڪن جي ڪرم نوازي آهي ،جو مان ناچيز درگاهه الِء هي عقيدت جا گل چاڙهي رهيو آهيان .مون کي هي عقيدت پنهنجي پيُء ڪنيا لعل ۽ ڏاڏي سائين محترم داني مل کان ورثي ۾ ملي . منهنجو ڏاڏو سائين جن جي صحبت ۾ رهي ويدانت ۽ تصوف جي پنڌن پيچرن کان چڱيَء طرح ڄاڻو بڻجي چڪو هو .هن کي خبر هئي ته مرشد جي صحبت ۾ رهي ڪيئن معرفت جو مقام ماڻي سگهجي ٿو .اهو ئي سبب هو جو هنن پنهنجي زندگي جو گهڻو حصو درگاهه فتح پور جي خدمت ۾ وقف ڪيو هو. مون کي ياد آهي ته هو منهنجي ننڍپڻ کان وٺي منهنجي والد کان وڌيڪ منهنجي ذهني جال الِء پتوڙيندو رهندو هو ۽ هميشه روحاني رمزون فقيرن درويشن جي حاالت زندگي ،انهن جو ڪالم ۽ ڪويتائون ،ٻڌائي مننهنجي عشق ۾ اضافو ڪندو رهيو .اهو ئي سبب آهي جو اڄ مان سائين جن جي ڪالم ۽ فقر کي عام ڪرڻ الِء هي ڇپائيَء جو سلسلو شروع ڪيو آهي ،منهنجي ڪوشش ۾ عقيدت ۽ محبت کان سواِء ٻي ڪابه محنت يا ڪمال شامل ڪونه آهي .هن کان اڳ ۱۹۹۲ع ۾ روضي ڌڻي قبله سائين ،رکيل شاه صوفي القادري جن جي ڪالم جو مجموعو ،بحرالعشق عقيدت طور ڇپائي پڌرو ڪيو هئم ،مقصد ڪو دنيوي الڀ ڪونه آهي .فقط مرشد جي خوشنودي ،مرشد جي محبت جي پرچار ۽ فڪر کي عام ڪرڻ آهي ،انهي خدمت طور مرشد کي عقيدت جا گل چاڙهڻ آهي. هن مجموعي ۾ سائين جن جي حاالت زندگيَء کان سواِء تصوف جي رمزن ۽ فرمودات سان گڏ سندس ڪالم کي پيش ڪيو ويو آهي .جنهن ۾ ڪافيون ،بيت سه حرفيون شامل ڪيون ويون آهن. ترتيب جي لحاظ کان سندس ڪافيونُ ،سرن مطابق پهريون لکيون ويون آهن .بعد ۾ بيت ۽ سه حرفيون ڏنيون ويون آهن. سائين جن جو ڪالم ،هندي ،سنڌي ،اردو ،سرائيڪي ۽ بلوچي زبانن ۾ آهي .اسان ڪوشش ڪري هن ڇاپي ۾ سائين جن جي سموري ڪالم کي سموهڻ جي ڪوشش ڪئي www.sindhsalamat.com 14
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
آهي .ڇو ته ڪجهه ڪالم پهرين ڇاپي ۾ رهجي ويا هئا ،اهي هاڻ ٻي ڇاپي ۾ شامل ڪيا ويا آهن . ڪتاب جي پروفنگ چيڪ ڪرڻ ۾ مون کي پنهنجي وڏي فرزند سڀاش چندر گهڻي مدد ڪئي آهي .جيڪڏهن ڪنهن عقيدت مند وٽ ڪو رهيل ڪالم هجي ته اسان کي ڏياري موڪليو ،جيئن آئينده ڇاپن ۾ شامل ڪري سگهجي. جيڪب آباد ۱مارچ ۲۰۰۱ع
فتح چند ڪنيا لعل ڪارڙا
www.sindhsalamat.com 15
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
محشر خيال اردوَء جي هڪ مصرع” :هي آدمي بجاِء خود اڪ محشر خيال“ _ ۾ انسان جي خياالت جي دنيا جو اشارو آهي .ان موجب هن جي دل خياالت جي آباد دنيا آهي .جنهن ۾ مجازي ۽ روحاني زندگيَء جا پوپٽ رنگ سمايل آهن .دنيا جي زندگي اعلي انسانن الِء هڪ قيد مثل آهي .هنن جي واڳ ڌڻيَء وس آهي .هو بيوس آهن .جيئن سائين رکيل شاهه چيو: ”وس نهين چلدا ،حجت نه هلدي، رت رووان هٿ ڌووان جند پئي جلدي“. سنڌي ۽ سرائڪي شاعريَء جي روايت گذريل ٽن سون سالن ۾ چٽا رنگ ڀريا آهن. شاهه ڪريم ،شاه عبدالطيف ،سچل ،خواجه فريد ،بيدل ،بيڪس ،خوش خير محمد ،سائين رکيل شاهه ۽ پوِء سندس فرزند سائين چيزل شاهه توڙي ٻين هن سلسي ۾ پاڻ مڃرايو آهي. سائين رکيل شاهه ۽ چيزل شاهه ارادت جي سلسي سان ڳنڍيل آهن ،سو ميران پور جهوڪ جي حضرت شاهه عنايت شهيد سان ملي ٿو :مٿي ويندي حضور صه سان تعلق آهي .صوفي در ويشن انسان ذات کي خدا ڏانهن راغب ڪيو ۽ محبت جي هن تلقين ماڻهن ۾ انسان دوستي ۽ بي تعصبي پيدا ڪئي .شاهه عنايت جي مريدن ۽ سائين رکيل ۽ سائين چيزل جي مريدن ۾ هندن جو هجڻ ان ڳالهه جي ثابتي آهي .پنهنجي والد محترم وانگر سائين چيزل شاهه هڪ اعلي شاهه ۽ درويش هو .سندس ڪالم نه رڳو تصوف جي تند تنوار سان بلند آهنگ ۾ آهي ،بلڪه شاعريَء جي روايت سان فن ۽ فڪر موجب ۾ ڳنڍيل آهي .سنڌ ۾ ڪافيَء جا شاعر گهڻا آهن .سائين رکيل ۽ چيزل به فني لحاظ کان سهڻيون ڪافيون چيون آهن .سائين چيزل شاهه سنڌي ۽ سرائڪي اردو امتزاج سان ڪافيون چيون آهن .عشق بادشاهه سندس ڪافي ڪالم جو خاص ۽ بنيادي موضوع آهي. فرمائي ٿو ته : آڻي عشق آتش اندر ٻاري ڙي اديون جان جسم جند ڳاري ،دردن ۾ ته آزاري .ڙي اديون هڪ آُء سهڻل ڪنهن ڀيري، ٻيو ته چاڪ پون جگر جيري، ٽيون ڪري ڪيئن وري تاري ڙي اديون. انساني بوتو حقيقي محبوب جي رهڻ جو آستانو آهي .آدم جو ويس پائي محبوب اچي واسو ڪيو آهي آدم ۾ اظهار ڪيو اٿس . سائين چيزل فرمائين ٿا ته : www.sindhsalamat.com 16
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ٿلهه :بيرنگ برقعو پائي پائي. آيو آدم هت اظهار ٿي. علم العين يقين تون ڄاڻي، احد ۽ احمد فرق نه آڻين وچون ميم وڃائي. آيو سڀن نبين جو سردار ٿي. آدم جو اوالد نه آهيون بلڪ آدم اسان جو ڄايو آهي .جيئن ُبال شاهه چيو تيئن ٻين به ڪيترن صوفين ۽ اهلل جي عاشقن به آالپيو. چيزل سائين فرمائين ٿا ته: ڪون اسان نون لوڪ سمجهاوي؟ اسين آدم دي اوالد نه ڄائي. ڪاڻ تماشي هتڙي آيم مٽ نه ڪنهن دا نه ڪوئي ڄايم سير سلطاني حقيقي پايم خيال ڳيا لنگهه سفر سجائي. عشق واليان نون هادي هدايت راهه رهبر سچ ڏسي هي وحدت ٻيا ڪونه ڪريسي سانون نصيحت چيزل نعرا نينهن وڄائي. شعر ۾ عارفن هڪ ته اعلي اڏام ڪندي ُاهي خيال ظاهر ڪيا آهن ،جن جي خبر به اهڙن عارفن کي ئي آهي .ٻيو ته زبان جو فرق به نه رکيو اٿن .ڇا سرائڪي ڇا سنڌي هندي ۽ اردو ،هنن ته ُاڏام ئي ڪئي آهي .بلند پرواز ۾ آهن .سائين چيزل شاهه وٽ به ُاها بلدن پرواز آهي: تيري عجب اسرار ڪا ،مجهه ڪو هئا ڪيسي خبر، هم هون هردم درد سي ديوان او در بدر. گلي گلي ۾ گول ڪرڪي يار آيوسي نظر، www.sindhsalamat.com 17
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ديدار ميري دل ڪو لٽيا ڦر آوي ڪيوين صبر. بره ڪي بازار ۾ سودا ڪيا هي سر بسر، العشق نار اهلل سي جل گيا جانون جگر. مطلب ته اهلل جي عاشقن جي زبان پنهنجي ،انهن جو بيان پنهنجو .هن زبان ۽ بيان جو اثر به دل وارن تي ٿيو .دکي خلق ڏانهن رجوع ٿي ۽ سک جو ساهه کنيائون .رسالو بحر العشق (سائين رکيل) ۽ رسالو بحر العميق (سائين چيزل) درد درياَء آهن .عشق جي عميق بحر جا واقف سڄي اسرار کي سمجهن ٿا .هڪ ڀيري وري بحرالعميق سڪ وارن الِء ميسر ٿيو. والسالم ۱۹۴شهريار منزل، شاه لطيف روڊ بدين ،سنڌ
ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو
www.sindhsalamat.com 18
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
اتم ادب جو ڪارج ادب کي زندگيَء کان ڪڏه ن به ڌار ڪري نٿو سگهجي ،ڇو ته ادب زندگيَء جواهڙو سچو سينگار آهي .جنهن سان زندگيَء جي اڻٽر ۽ اصولي مسئلن جي ڇنڊ ڇاڻ ۽ آگهي حاصل ٿئي ٿي .جيڪو اڻ ٿيڻو آهي .سندر ناهي ۽ سک ۽ سالمتي جي ڄاڻ نٿو ڏي اهو ڪنهن به طرح ساهت ناهي ،ڪال ناهي .ڪال ۽ ساهت اها سڦلي.چئبي جنهن ۾ قومي ۽ سماجي مسئلن کي اوليت ۽اهميت ڏنل هجي . انسان جي مهانتا ۽ وڏائي آتما (روح) سمايل آدمي مڙئي مهربانيون ۽ بخششون کيس قدرت کان مليل آهن .انسان جو فرض کوجنا ۽ ڪوشش ڪرڻ آهي ،جڏهن ڪو منش انهيَء مقصد کي حاصل ڪري ٿو اهو ئي زندگيَء جي سڦلتا ماڻي ٿو. اسان جنهن منش جو وستار ڪري رهيا آهيون ،اهو فطرت جي جوت جو هڪ ننڍڙو ترورو آهي .جنهن جو من سوچيندڙ آهي ،جنهن ۾ قدرت جي ڳجهن پروڙڻ جي چاهنا آهي ۽ جيڪو پنهنجو آئيندو سٽي ۽ رٿي سگهي ٿو .اصل ڳالهه اها ته حياتيَء جي ورقن تي ويچارڻ، پر ماتما جي سندرتا پکيڙڻ وارن گياني سنتن جي چاهت جو ٻوٽو سندس وشواس ۾ سمايل آهي .اها سٻاجهڙي شخصيت جيڪب آباد جي رهواسي فتح چند ڪنيالعل ڪارڙا جي آهي جنهن جي ويساه جي واڳ سندس روحاني مرشد (گرو) سيد رکيل شاهه ۽ سندس فرزند سيد چيزل شاه جي پوتر هٿن ۾ آهي .سندس نالي جو ڇيد ڪبو ته سڌو سنئون واسطو درگاهه فتح پور شريف سان نظر ايندو ،اهو ئي ڪارڻ آهي جو فتح چند سدائين فتح پور درگاهه سان واڳيل رهي ٿو. سندس ڏاڏوسرڳواسي دانومل انهي سچي درٻار جو چيلو هو .سائين جن جي صحبت ۾ رهي هن تصوف جي تعليم ورتي .فتح چند جي جي ٻالڪپڻي ۾ روحاني پرورش سندس ڏاڏي دانيمل ڪئي ،هو سندس آتما ۽ ذهن جي پٽي تي هر هر اهي گفتا آڻڻ جي ڪوشش ڪندو هو ته ” بابا ڪرمن جي گتي نياري آهي ،هي جڳ جو چڪر پيو گهاڻي جيان ڦرندو، سنها ته پيا پيسجن پر سوايا بچيو وڃن ٿا ،نيٺ هڪ ڏينهن سوايا ۽ تونگر به نيچو ڏسندا. سکڻا ڪنگر پيا ڀرجن ۽ ڀريل سکڻا ٿيو وڃن .ڪڏهن راجائون پيا پينو ٿين ته ڪڏهن بيکاري پيا بادشاهه بڻجن .ڪٿي سورن جو سنسار آهي ته ڪٿي سکن جون سيجون وڇايل آهن ڪڏهن ڏينهن آهي ته ڪڏهن رات انهي کي ڪرمن جو چڪر چئجي ٿو .انهي ڳوڙهي ڳجهارت کي سائين چيزل هيئن سلجهايو آهي پٽ“. ڳوال ڪرج ڳجهه ۾ ،رکج طلب تمام، www.sindhsalamat.com 19
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ماري نفي نفس کي ،ڇڏ وڃائج پاڻ، جاچي ڏس جيَء اندر ۾ ،سارو ٿي سبحان، چيزل پوئي تون ڄاڻ ،ته هر جاِء حاضر هڪ ٿي. ڏاڏي داني مل جي انهي طريقي واري تعليم فتح چند جي جيَء ۾ رچي ويئي آهي. ڪاروبار هجي يا سماجي ڪم ڪار ،ڌرمي ڪم هجن يا ساهت ۽ صحافت هجي ،هر هنڌ سندس سوچ ۾اٿاهه پيار ،پهنجائپ ،ڪهل ۽ ڪهڪاُء رهي ٿو. اتم ادب جا رچيندڙ حق پرست ٿين ٿا ۽ هر هنڌ سچ کي ڦهالئي ڀالئيَء جي پرچار ڪن ٿا .اسان جي صوفين ۽ سنتن سدائين سچ ۽ پيار جي پرچار پئي ڪئي آهي .سائين رکيل شاهه ۽ س ائين چيزل شاهه به ساڳي ئي ڌارا جا ٻه وهڪرا آهن .انهن جي فڪر کي عام ڪرڻ اتساهت وارو ڪم آهي .فتح چند ڪارڙا ٻنهي صوفي بزگن جي ڪالم جي ڦهالَء الِء ،عقيدي جو اظهار سندس ڪالم کي ڇپائي ڪيو آهي . فتح چند هڪ سچو پريمي ۽ شيواداري منش آهي .اسڪول ۾ اسڪائونٽنگ کان شروع ڪيل سماجي ڪم۱۹۸۳ ،ع ۾ نوجوان سماج سنگت جي جوڙجڪ تائين پهتو .ان تنظيم جي سهڪار سان شيوا ڪلينڪ قائم ڪئي ويئي جيڪا اڄ سوڌو بنا ڀيد ڀاُء جي هندو مسلم جي شيوا پئي ڪري .اخبار نويسي اختيار ڪري روزانه عوامي آواز ذريعي ضلعي جي عوام جا مسئال سلجهائڻ الِء جتن ڪندو رهي ٿو. جيڪب آبد جي يونين آف جرنلٽس جو سال ۱۹۹۶ع ۱۹۹۷ع الِء ٻه دفعا صدر چونڊجي، پريس جي آزادي ۽ پريس نمائدن جي مسئلن کي هل ڪرڻ الِء پاڻ پتوڙيندو رهيو آهي. اخب اري پتر لکڻ سان گڏ سائين رکيل شاهه بادشاهه جي ڪالم کي بحر العشق جي نالي سان نئين سر سموهي ،ڪجهه واڌارن سان پنهنجي هٿان ڇپرايو اٿس ۽ گڏوگڏ سائين چيزل شاهه جي ڪالمي مجمومي بحرالعميق کي هڪ دفعوسال ۱۹۸۷ع ۾ ڇپرايو هيائين ۽ هينئر ٻيهر انهيَء مجموعي کي ڪجهه ترتيبي تبديلين سان ڇاپي هيٺ آڻي رهيو آهي. اها سندس فڪري عقيدت ،اڻ ڳڻيا گڻ ۽ شيوا جي سڳنڌ هر سنڌ واسي صوفي ،توڙي صوفيانه شاعري سان انس رکندڙ انسان سدائين ماڻيندا رهندا. منهنجو ويساهه آهي ته چيزل سائين جي ڪالم جي بدولت فتح چند ڪنيا لعل وڌيڪ سوڀيا ماڻيندو ۽ ُ مان پائيندو. العابده ،غريب آباد جيڪب آباد ۲۰۰۱.۳.۱ع
ڊاڪٽر غالم نبي سڌايو. www.sindhsalamat.com 20
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
حاالت زندگي (الف) خاندان: مرشد ڪامل ،سلطان العارفين مجدد امام سخي دوران حضرت سائين چيزل شاهه صوفي القادري رحمت اهلل عليه جو دود مان عاليه حسيني علوي هاشمي آهي ،حضرت امام علي رضا عليه الصلواه و سالم سان سلسله ۽ نسب هجڻ سبب رضوي پڻ آهي. سلسله ۽ شجره بحر العشق جي حوالي مطابق هن ريت آهي: حضرت سائين چيزل شاه (عزيز شاه) بن سيد رکيل شاهه بن سيد نور محمد شاهه بن سيد رکيل شاهه بن سيد عزيز اهلل شاهه بن اول شاه ،بن سيد ولي شاهه ،بن سيد محمد بقا شاهه، بن سيد رستم شاه ،بن سيد ولي شاه بن سيد رستم شاه ،بن سيد عبدالنبي شاه بن سيد سلي مان شاه ،بن سيد الشار شاه ،بن سيد حامد شاه ،بن سيد جان نثار شاه ،بن سيد عبدالنبي شاه ،بن سيد ننگر شاه ،بن سيد عارب شاه ،بن سيد طاهر شاہ ،بن سيد ننگر شاه ،بن سيد حسين شاه ،بن سيد حيات شاه ،بن سيد حسين شاه ،بن سيد بائث شاه ،بن سيد حسين شاه ،بن سيد عبدالولي ش اه ،بن سيد عبدالحميد شاه ،بن سيد فريد شاه ،بن سيد عبداهلل شاه ،بن سيد جنيد شاه ،بن نظام الدين شاه ،بن سيد محمد شاه ،بن سيد قاسم شاه ،بن سيد عبدالحميد شاه، بن سيد علي شاه ،بن سيد يونس شاه ،بن سيد اسحاق شاه ،بن سيد عالم شاه ،بن سيد جعفر شاه ،بن سيد عقيل شاه بن سيد موسي شاه ،بن سيد محمد تقي شاه ،بن سيد علي نقي شاه، بن سيد امام علي رضا شاه ،بن امام موسي ڪاظم بن سيد امام جعفر صادق ،بن امام محمد باقر ،بن امام زين العابدين ،بن حسين عليه السالم ،بن يعسوب الدين امير المؤمنين علي ڪرم اهلل وجه ولي و وصي رسول اهلل صه. (ب) سڪونت آباِء وجداد: سائين چيزل شاه جا وڏا عربستان ،عراق ،ايران مان هجرت ڪري بلوچستان جهڙي گرم ۽ وارياسي عالئقي ۾ آباد ٿيا .سندس رهائش جو هنڌ فتح پور آهي ،سائين جن جي ڏاڏنگ مان سيد عبدالنبي ”سوا ڪيسري“ وارو ولي ،صاحب واليت هو ۽ بزرگ سلطان العارفين روضي ڌڻي رکيل شاه نوراني عشق ،حقيقت سان رڱيل ۽ فيض رسان مشهور ۽ معروف آهن ،وڌيڪ تفصلي احوالي بحرالعشق ۾ مرقوم آهي.
www.sindhsalamat.com 21
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
(ت) واالدت باسعادت: حضرت چيزل شاه صاحب جمعي جي رات ماهه جمادي الثاني 1332هجري سنه ۾ مرشد ڪامل سائين رکيل شاه جي گهر فتح پور شريف ۾ تولد ٿيا ،يعني رب القدوس هن عالئقي تي پنهنجو لطف و رحمت جي برسات جاري رکي. هڪڙي ڏينهن والده ماجده کيس وهنجاري سينگاري پينگهي ۾ سمهاري کيس لوڏڻ لڳي، اوچتو سائين چيزل شاه جي سر مبارڪ سان لڳ ڪارو نانگ ڏٺو ،بي بي سانئڻ خوف کان روضي ڌڻي سائين رکيل شاه وٽ ويئي ،سائين رکيل شاه عبادت اهلل ۾ مصروف هئا ،بي بي صاحبه سڄي حقيقت ڪئي .ان تي سلطان العاشقين فرمايو ته ،اهو نانگ نه بلڪ اهو عشق جو تاج آهي ،ڪو به خوف نه ڪر ،وڃي ٻيهر ڏس ،بي بي سانئڻ حضرت چيزل شاه جا وار مبارڪ ڪاري نانگ وانگر دراز ڏٺا. هڪڙي ڏينهن سائين چيزل شاه ٻارن سان راند ڪري رهيو هو ته ،کيس هڪ مجذوب ساوڻ فقير ڏسي فرمايو ته :بلند اختر شهزادو دنيا جي دوريشن جا امام ٿيندا ۽ ٻارن کي چيائين ته ،هن سان نه وڙهجو .ان تي اتي بيٺل عام ماڻن چيو ته ،چريا هي ٻار آهن .ڪڏهن وڙهندا ،ته ڪڏهن کيڏندا ،ان تي ساوڻ مجذوب چيو ته ،هي شهزادو دنيا جي عاشقن جو امام مجدد آهي ،ان سان ٻار ڇو وڙهن؟ سائين جن جو حليه مبارڪ هن ريت آهي: .1رنگ گندمي ،ڪشاده پيشاني .2ڪارا ڊگها چمڪدار وار .3سياهه ابرو هالل وانگر .4ٻاجهاريون وڏيون چمڪدار ۽ تابدا چشم .5نڪ نوڪدار .6شهپر گهاٽا مگر سنت ،نبوي موجب ،موزون سونهاري ڏاڙهي مٺ برابر. .7پير ،لڪ دار .8قد ۾ قداور ۽ موزون قامت. (نوٽ) محفل سماع دوران سائين مالڪن جي حليه مبارڪ الِء هي چوڻ الزمي ٿئي ٿو ته ،هر گهڙي هر ساعت چهري مبارڪ جي ڪيفييت نياري نياري رهندي هئي.
www.sindhsalamat.com 22
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 23
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 24
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
(ث) تعليم و تربيت ۽ شادي مبارڪ: فرمان آهي ته ،و علمنا من الدني علمامون کان انهن کي علم عطا ٿيل آهي ،روز ازل کان عاشقن کي معرفت علم لدني حاصل آهي ،مگر دنيا جي ظاهري دستور مطابق حضرت چيزل شاه کي سائين رکيل شاه قرآن پاڪ جي تعليم وٺڻ الِء پير سيد رسول بخش شاه جن وٽ ويهاريو .جڏهن درس قرآن پاڪ جي ابتدا ٿي ته مرشد ڪامل راند روند ترڪ ڪري ڇڏي. درس قرآن پاڪ کان فارغ ٿي ،سائين سلطان العارفين جي حضور ۾ پهچي ،ات رهندا هئا، جتي کيس روحاني تعليم به ملندي رهي ،پاڻ عربي ،فارسي ۽ اردو جي ظاهري تعليم سان سينگارجي ويا .ديني دنيوي ۽ روحاني علم سان رڱجي ريٽا ٿي ويا. جڏهن سائين جن جي عمر چوڏنهن سال ٿي ،ان وقت سنت نبوي موجب ،بمطابق شريعت محمدي شادي مبارڪ ڪيائون .سندن شادي ڏاڏنگ مان ٿي .ٻي شادي جيڪب آباد جي بخاري ساداتن مان ٿي ،جنهن مان کين پٽ جو اوالد ڪونه ٿيو. (ج) بيعت ۽ طريقت مرشد ڪامل سائين چيزل شاه ايڪويهه سالن جي عمر ۾ پنهنجي والد محترم جي هٿ تي بيعت ڪري صوفي القادري مسلڪ ۾ شامل ٿيا. ظاهري دنيا وارن الِء مرشد جو هجڻ ضروري آهي .هڪ حديث آه ته” :من الشيخ له فاشيخ هو الشيطان“ جنهن کي مرشد نه آهي انهي جو مرشد شيطان آهي. اگرچه عاشقن کي راهه ۽ رسم جي خبر ازل کان آهي ،تاهم ظاهر راهه عشق الِء رهبر جي ضرورت آهي .جيئن اتباع ،انڪسار ،خضوع ۽ خشوع جي ذريعي منزل ،حق ڏانهن راغب ٿئي ،طالبن کي انهيَء رمز مان گذرڻ ضروري آهي .مرشد ڪامل ئي پنهنجي مريد کي ورد و ظائف ڏئي جي تڪميل الِء آماده ڪندو آهي .ان طرح طريقت جي ذريعي ئي معرفت کي پهچبو آهي. اهل تصوف وٽ پنج ڏاڪا هوندا آهن ،جن جي ذريعي عاشق واصل باهلل ٿين ٿا. .1 .2 .3 .4 .5
شريعت :يعني اسالمي ارڪان ۽ عقائد جي پختگي طريقت :يعني مرشد حق جي اتباع معرفت :يعني رسول مقبول صه تائين رسائي ۽ خدا جي ساڃاهه ۽ ڪل ڄاڻ ملي. سائين چيزل شاه جي نظريه ۾ حقيقت تائين پهچڻ کان پوِء معرفت حاصل ٿئي ٿي. حقيقت :يعني اهلل تبارڪ و تعالي جي ڄاڻ ۽ پاڻ ۾ پرتو پسڻ. بقا دوام :يعني خدا جي ذات ۾ گم ٿي وحدت ۾ وحدت ٿيڻ. www.sindhsalamat.com 25
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
(نوٽ :چئن مقامن کان پوِء حقيقت دوام آهي ڪثرت مان ڦري وحدت ۾ گم ٿي ،واحد ٿيڻ آهي). پهرين ڏاڪي جي صورت ۾ عبادات ،تذڪير ۽ تهليل جون سڀ راهون سر ڪرڻيون آهين .هن ۾ امرو نواحي کي اهميت آهي .مثال: ( )1ومااناڪم الرسول فخذوه و مانهي ڪم عنه فانتهو. (۽ جيڪو توهان کي رسول ڏئي ،ان کي وٺو ۽ جنهن کان توهان کي روڪي ته پوِء رڪجي وڃو). ( )2ومن يطع الرسول فقد اطاع اهلل (۽ جنهن رسول جي تابعداري ڪئي ،تنهن اهلل جي تابعداري ڪئي). ( )3واطيعو اهلل واطيعو الرسول (۽ خدا جي تابعداري ڪريو ۽ رسول جي تابعدري ڪريو). ( )4فال و ربڪ االيو منون حتي يحڪوڪ. (۽ پوِء قسم آهي تنهنجي رب جو اهو تيسين مومن نه آهي جيسين توکي (حضور اڪرم) حاڪم نه مڃي). ان وقت ئي طريقت ۽ رياضت ۽ مجاهدن جي ضرورت ٿئي ٿي ،طريقت جي ذريعي ٽئين ڏاڪي تائين پهچي ٿو ،ٽئين ڏاڪي کان پوِء چوٿين ڏاڪي جي ڄاڻ حاصل ٿئي ٿي. معرفت جي ذريعي معلوم ٿئي ٿو ته ،هستي رسول مقبول ڇا آهي ،مثال: ( )1لوالڪ لما خلقت االفالڪ (۽ جيڪڏهن توکي (محمد صه) پيدا نه ڪريان ها ته دنيا کي پيدا نه ڪريان ها). انا ارسلناڪ بالحق بشيرا و نذيرا (اسان توکي حق سان بشارت ڏيندڙ ۽ ڊيڄاريندڙ ڪري موڪليو). انا من نور اهلل و خلق ڪلهم من نوري (مان اهلل جي نور مان آهيان ۽ ڪل مخلوق منهنجي نور مان آهي). اول مان خلق اهلل من نوري (پهرين اهلل تعالي منهنجو نور پيدا ڪيو). مجاهدات حضرت سائين چيزل شاه پنهنجي مرشد نوراني جي حڪم سان مجاهدات ۽ رياضت ۾ همه تن مصروف رهندا هئا ڇو ته طريقت ۾ هي ڳالهيون گهڻي اهميت جون حامل آهن.
فان مع العسريسرا ان مع العسريسرا
(تحقيق سختي سان آساني ،تحقيق آساني سان اهنج آهي). www.sindhsalamat.com 26
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
موتوا قبل ان تموتوا. (مرو مرڻ کان اڳ)
يمشي علي الراس بدون القدم
(پيرن جي بجاِء مٿي ڀر هلڻو آهي). انهيَء کان سواِء هيٺين ريت ڄاڻ حاصل ٿئي ٿي:
الحياه الدنيا االمتاع الغرور
(دنيا جي زندگي تڪبر ۽ وڏائي جو سامان آهي).
توڪل علي اهلل ان اهلل يحب المتوڪلين
(اهلل تي ڀروسو رکو ،تحقيق اهلل تعالي توڪل ڪندڙن سان محبت ڪري ٿو).
هڪ دفعي سائين پاڻ مجاهده ۾ مستغرق ٿي ويا .ڪيترا ڏينهن لنگهي ويا ،امان سانئڻ کي خيال ٿي پيو ،وڃي روضي ڌڻي کان حقيقت ڄاڻڻ جي ڪوشش ڪئي ،روضي ڌڻي فقير فيض محمد کي چيو ته ،شهزادي کي ڏس ،صحبت ڪري چويس جو هو ڪاهي پيو آهي .مڇ ۾ عشق موال جو باهه آهي ،هڪ مچ مان لنگهي ٻئي ۾ ٽپي پيو ،متان مچ کيس ساڙي ڇڏي عربي ۾ مقوله: العشق ناريحرق ڪلم شيِء ما سوا اهلل عشق باهه آهي سڀ کي ساڙي ٿو ،سواِء اهلل جي. فقير فيض محمد سائين جن وٽ پهچي حق موجود چئي ويهي رهيو .پر پاڻ استغراق ۾ مست ۽ محو رهيا .آخر فقير واپس ٿي روضي ڌڻي وٽ عشاَء جي وقت حاضر ٿيو .جڏهن سماع جو رهاڻ شروع ٿيڻ واري هئي ته به پاڻ سائين جن روضي ڌڻي جي آڏو حاضر ٿيا. روضي ڌڻي فقير کان خبر معلوم ڪئي ،جنهن جوابا عرض ڪيو ته” ،قبال سائين جن جي فرمان موجب ات ويس ،پر هتي عشق جو غلبو ۽ مستي حال آهن ،ڪنهن صحبت جي ضرورت ڪونه آهي .مان ويهي ويهي موٽي آيس پاڻ واجهائي به نه ڏٺائون “.روضي ڌڻي فرمايو ته” ،سڀاڻي مان پاڻ ويندس “.ٻئي ڏينهن حضرت سائين نوراني جن پاڻ فقيري کاڌو کڻي وٽس ويا ،جڏهن سائين چيز ل شاه مرشد نوراني رکيل شاهه صاحب کي ايندو ڏٺو ،هٿ ادب جا ٻڌي جهڪي بيهي رهيا ،پاڻ سائين رکيل شاه ويٺو ته سائين چيزل شاه ادب کان گوڏا ڀڃي ويٺو .روضي ڌڻي هدايت ڪندا ۽ سمجهائيندا رهيا ،سائين جن ڌيان سان ويٺي ٻڌو، ڪجهه وقت جي ڪچهري کان پوِء سائين جن شهنشاهه نوراني سان گڏجي خير سان گهر روانا ٿيا. ان وقت همه اوست ۾ داخل ٿي نئون ٻول دهريائون: دور ہے یارو دیس ہمارا کہاں عجب سے آیا ہے
www.sindhsalamat.com 27
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
واہ واہ سیراسی ہے جگ کا کس ںے آپ بںایا ہے ظاہر ابںا یام دھرا کر عاید لوگ سڈایا ہے
چیزل میری ذات ںہ کائی یا تو کس کا جایا ہے بي بي سانئڻ شهنشاه کان خبر پڇڻ آئي ته کيس شهنشاهه فرمايو ته” ،تون چوين ٿي ته منهنجو پٽ آهي ،مان دعوي ڪريان ٿو ته منهنجو پٽ ،پر پاڻ چيزل شاهه چوي ٿو ته ،مان ڪنهن جو ڄايو نه آهيان ،پاڻ سائين چيزل شاهه ايتري ته رياضت ۽ مجاهده ڪيو .شهنشاهه راضي ٿي کيس هر راز اسرار غيبي خزانن جو مالڪ بڻائي ڇڏيو آهي“. رياضت ۽ مجاهدي دوران عجب عجب ڪرشما نمودار ٿيا ،جو حقيقت ،معرفت کان لنگهي وڃي بقا باهلل کي رسيا. (خ) همه از اوست ،همه اوست فرهنگ :وحدت مان ڪثرت ۽ ڪثرت ئي وحدت: مجاهدات جي دوران عجيب و غريب عجائبات ڏسڻ ۾ اچن ٿا ،حال ۾ مستي ۽ خودي اجاگر ٿئي ٿي .اهڙي ريت سائين چيزل شاهه جن عجائب ۽ مظاهر ،قدرت ۾ وحدت ڏٺي ،يعني ڪثرت مان وحدت مان ڪثرت جتي دوئي جا پردا چاڪ ٿي ويا. پاڻ فرمائن ٿا ته: اپني مهر موال سي معراج ڪيا.... مطلب ته خدا خود اسم جو اولو بشري پهري اثبات ۾ آيو ۽ معراج ڪري ،ارتقا جو مقصد سمجهايو( .عملي طريقي سان) در دروئی جسم کی هين یادساهی مين کںا؟ یادساهی کچھ نهين ،ہم خود جدائی مين کںا؟ مطلب ته سائين چيزل شاه چوي ٿو ته ،مان پنهنجي جسم اندر راز پاتم ،ظاهري بادشاهي ڪجهه به نه آهي .بلڪه مان جو ڪجهه ڪيو ،اهو خدا بڻجي ڪيو ،ڇو ته مان خود خدا آهيان .انهي کان سواِء وحدت ڪل جا گهڻا راز مختلف ڪالمن ۾ واضح فرمايا آهن:
(و) وصال: حديث :اال ان اولياَء اهلل اليمونتون بل ينقلبون من الدار الي الدار: اولياَء اهلل مرن نه ٿا ،بلڪ هڪ جڳهه کان ٻي جڳهه ڏانهن منتقل ٿي وڃن ٿا. 16مئي 1984ع اربع ڏينهن شام جو 8وڳي بمطابق سنه 1404هجري بروز اربع ،تاريخ 15ماهه شعبان تي هن جهان مان برقعو مٽايو ۽ دارالبقا ڏانهن روانا ٿيا( .قالوانا هلل و انا اليه راجعون www.sindhsalamat.com 28
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
رضينا بقضا اهلل) پاڻ سائين جن ڪل ٻاهتر ورهيه اولي بشري ۾ رهي درس حقيقت ڏنو ۽ طالبن ج ي تاس اجهائي ،راهه محبت ۾ شهيد ٿي شهادت جو سبق پنهنجي طالبن کي سيکارڻ ۾ وقت گذاريائون .بمصداق ،من مات في حب اهلل فقد مات شهيد يعني جو شخص محبت اللهي ۾ مري ويو اهو فوتي شهيد آهي. (هه) رهڻي ڪهڻي: حضرت چيزل شاهه سادي زندگي بسر ڪندا هئا ،ننڍن ۽ وڏن سان عزت ڪندا هئا .ننڍن ۽ وڏن سان عزت سان هلندا هئا ،ڪوبه ماڻهو وٽس ايندو ته ان کي بامراد ڪندا هئا .انهن ماڻهن جي عيب ۽ ثواب ڏي ڪونه نهاريندا هئا .پاڻ قرآن پاڪ جي فرمان ”فامالسائل فال تنهر“ پوِء سوالي کي ڇڙب نه ڏيو .جي مجسم تصوير هئا. پاڻ فرمائيندا هئا ته ،اهڙن طالبن کي ڏسڻ سان ٺرندا آهيون ،جيڪي سوالي کي نٿا جهڻڪن. سائين جن روزانه ٽي دفعا ڪچهري ڪندا هئا. ( )1صبح جو عام ماڻهن ۽ طالبن جا ڏک سور معلوم ڪرڻ ۽ انهن سان عام ڪچهري. ( )2شام جو عام ماڻهن سان ڪچهري ،مختصر فيصلن جا تصفيه ڪرڻ ۽ ڪچهري. ( )3رات جو ماني کائڻ کان پوِء فقيرن سان ڪچهري ڪندا هئا. محفل سماع ٿيند هئي ،ان ۾ ويهي حقيقت جي رازن کي کولي سمجهائيندا هئا. سندس مقوالت هيٺين ريت آهي: (” )1الشيخ في القوم کانبي في االمت“ جيئن نبي امت ۾ هوندو آهي ،ان طرف مرشد پنهنجي قوم (مريدن) ۾ هوندو آهي( .ٻئي هدايت الِء هوندا آهن). ( )2ڏاڍو شوق شريعت سان رک. ٻڌي توڪل طريقت تون سک هل حقيقت ساڻ معرفت مطلب قلزم ڪاڻ نانهه جو نڪتو سڃاڻ ( )3فقيرن ۽ مسڪينن سان محبت ڪرڻ نبي جو ڪم آهي ،انهن سان گڏ ويهڻ پرهيزگارن جو ڪم آهي. ( )4غريب اهلل جو عيال آهي ،انهن سان خنده پيشاني سان ملو ۽ عيب ۽ ثواب ڏي نه نهاريو. پوشاڪ هن ريت هوندي هئن: ڊگهي پهراڻ مٿان گيڙو رنگ جو دستار مبارڪ ،ڪڏهن سائي ۽ نيري دستار پائيندا هئا. اونهاري جي موسم ۾ ڀرت ڀريل ٽوپي پهريندا هئا .هٿ مبارڪ ۾ عصا (لٺ) رومال به www.sindhsalamat.com 29
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
جهليندا هئا ،چيچ ۾ منڊي پائيندا هئا ،پيرن ۾ ڀرت ڀريل جتي پهريندا هئا ،ڪڏهن بوٽ به پائيندا ،اونهاري جا ٻه مهينا جون ۽ جوالِء ڪڏهن آگسٽ ۾ پنهنجي عيال عزيز ۽ فقراَء سميت ڪوئٽه ۾ گزاريندا هئا .گهڻو عرصو درگاهه فتح پور ۾ رهندا هئا .طالبن جي عرض موجب انهن جي ڳوٺن ۽ گهرن ۾ پير گهمائي خوشيون ۽ روشنيون بخشيندا هئا .خاص موقعن تي پنهنجي مرشد ڪامل پاران عطا ٿيل تاج پهريندا هئا .هر سال حضرت شاهه عنايت شهيد جهوڪ واري جي ميلي تي حاضري ضروري ڀريندا هئا. (ي) اوالد سائين چيزل شاه کي اهلل تعالي ٽن فرزندن سان نوازيو: ( )1سائين صادق علي شاه ،جيڪي هن وقت سجاده نشين آهن ،فقيرن کي هدايت ۽ رشد عطا ڪري رهيا آهن ،ننگر بٺي سان مسڪينن فقيرن ۽ مسافرن کي ڍؤ ڪرائن ٿا. حضرت سائين جن وانگر معمول مطابق ڪچهريون ۽ ٻيا مقرره اصول اختيار ڪندا رهن ٿا. ( )2سائين نياز حسين شاه عرف علي حيدر شاه. ( )3سائين رکيل شاه عرف علي اڪبر شاه. ٽيئي فرزند پنهنجو مٽ پاڻ آهن ،ڇا حسن جمال ۾ ،قرب ڪمال ۾ ،سخا و عطا ۾ مروت ۽ محبت ۾ ،قال خواهه حال ۾ ڪنهن لفظي تعريف جا محتاج نه آهن.
خانواده سالسل ،طريقت
( )1جناب سرور ڪائنات ،فخر موجودات حضرت محمد صه. ( )2حيدر ڪرار وصي رسول اهلل حضرت علي ڪرم اهلل وجه عليه السالم. ( )3شهيد ڪربال ،امام الشهداِء حضرت امام حسين عليه السالم. ( )4سيد الصابرين و امام العاشقين حضرت زين العابدين عيله السالم. ( )5امام پنجم ،انوار پيهم امام حق حضرت محمد باقر عليه السالم. ( )6روشن ضمير حضرت امام جعفر صادق عليه السالم (مدينه) ( )7حضرت موسي ڪاظم ڪاظمين شريف عراق ( )8حضرت امام علي رضا مشهد مقدس ملڪ ايران. ( )9شيخ المشائخ حضرت معروف ڪرخي رح ڪرخ ،ترڪستان. سردار السالڪين حضرت سري سقطي رحه اصفهان ،ايران. ()10 حضرت خواجه جنيد بغدادري رحه ،بغداد ،عراق. ()11 خواجه شبلي ابوبڪر رحه مڪه معظمه ،عربستان. ()12 www.sindhsalamat.com 30
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
مخدوم ابوالفضل عبدالواحد بن عبدالعزيز رحه ،شهر يمن ،ملڪ يمن. ()13 حضرت ابوالفرح عبداهلل طرطوسي طرطوس ،مصر. ()14 ابوالحسن علي بن محمد يوسف هنڪاري رحه ،هنڪاري ترڪستان. ()15 مخدوم ابي سعيد بن علي مبارڪ مخزومي رحه ،مخزوم ،مصر. ()16 حضرت پيران پير محي الدين عبدالقادر رحه جيالني ،گيالن ،عراق( .هتان ()17 قادري طريقو شروع ٿئي ٿو). حضرت سيد عبدالرزاق شاهه رحه ،بغداد عراق. ()18 اڪمل اوالوليا حضرت شهاب الدين-ملڪ روم. ()19 حضرت محمد شاهه بن احمد شاهه رحه-مڪه معظمه عربستان. ()20 حضرت حسن شاهه بغدادي-بغداد ،عراق. ()21 حضرت محمد شاه بغدادي-بغداد ،عراق. ()22 حضرت سيد علي شاه-شهر مدائن ،ايران. ()23 حضرت سيد موسي شاهه-تهران ،ايران. ()24 حضرت سيد مير حسن شاهه-سرحد ،شام. ()25 سيد ابوالعباس احمد شاه بن مير حسن شاه سرحد ،شام ۽ يمن. ()26 حضرت خواجه بهاؤالدين ابراهيم-شهر بخارا ،ترڪستان. ()27 ابوالفتح شمس الدين عرف شيخ شاهي – ملتان ،پاڪستان. ()28 حضرت سيد عبدالمالڪ شاهه -بيجاپور ،ڏکڻ هندستان. ()29 حضرت عنايت اهلل شاه ،شاه عنايت شهيد جهوڪ سنڌ ،ميران پور. ()30 مخدوم سيد اسماعيل شاه ٺٽو ،سنڌ پاڪستان. ()31 مخدوم ابراهيم شاه ڊٻ وارو جهوڪ ،ميرانپور. ()32 مخدوم محمد زاهد شاه جهوڪ ميرانپور سنڌ. ()33 حضرت فضل اهلل شاه قلندر ،جهوڪ ميرانپور ،سنڌ ()34 حضرت خواجه ابراهيم شاه ،جهوڪ ميرانپور ،سنڌ ()35 حضرت خواجه محمد شاهه ،جهوڪ ميرانپور ،سنڌ ()36 حضرت نوراني عبدالستار شاه ،جهوڪ ميرانپور ،سنڌ. ()37 حضرت پير رکيل شاه ،فتح پور ،بلوچستان پاڪستان. ()38 حضرت پير روشن ضمير مجدد و امام سيد چيزل شاه صاحب ،فتح پور، ()39 بلوچستان. صوفي القادري سيد صادق علي شاه صاحب سجاده نشين درگاهه فتح پور ()40 بلوچستان. www.sindhsalamat.com 31
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
تعارف ڪالم
هڪ بي بصير ،هڪ صاحب بصيرت ۽ اهل نظر جي ڪالم تي تبصرو ڪري ته انهيَء صاحب بصيرت جي اوصاف حميده ،ڪالم جميله جي مدحت جي ڪماحقه تعريف نه ٿي سگهي ٿي ،تاهم ڪجهه نه ڪجهه نڪات جي وضاحت ڪرڻ سان وڌيڪ رازن کلڻ جو رستو هموار ٿي وڃي ٿو .ان استواريت الِء بنده سعي ڪري ٿو ،اميد ته حسب نيت ڪم جي تڪميل الِء اجر دارين سان مملو ٿيندو .آمين ثم آمين. سائين چيزل شاه جي ڪالم شيرين ۾ ڪافي خوبيون ۽ خصوصيتون آهن .جن مان همه اوست هم ازاوست سر – فهرست آهن ،عجز و نياز ۽ طلب حق الِء واضح اشارا ۽ حڪم ملن ٿا ،جيڪي متالشي حق الِء رهنما ثابت ٿين ٿا.
(الف) صنائع و بدائع حضرت سائين چيزل شاه جو ڪالم اگرچه ڇند وديا تي آهي ،تنهن هوندي به صنائع ۽ بدائع جون خوبيون موجود آهن. -1سالست :سائين جن جي ڪالم ۾ هر مقصد آسان نموني سان سلجهائڻ آهي ،مثال: .1چشمن سان تير هڻڻ ،نيڻ کڻن. .2دکن درد هزار ،مليا ساٿ سورن جا. -2بالغت :سائين جن جي ڪالم ۾ عام مفهوم وارن لفظن ۾ بلند خياالت جا آثار ملن ٿا. .1آيا سر تي سور عاشق راتيان ڏينها روڄ ۾ رڙ .2عاشق الف سان اکڙيون اڙايون بي جو ڀولو الهيو تن. -3فصاحت :سائين جن جي ڪالم ۾ هر مقصد چٽي طرح سمجهايل آهي. .1دم ويسارو دل کان ناهي ياد هميشه يار ميان! .2اسم اعظم دا باب ،اهو ئي پير مغان ته پڙهايا هئه www.sindhsalamat.com 32
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
-4صنعت تلميح :سائين جن جي ڪالم ۾ تاريخي ۽ داستاني واقعات جي ذريعي معرفت حقيقي جا درست ڏنل آهين. .1دارا سڪندر در تنهنجي نانگا گهمن ٿا نراال .2سک منصوري مام سڃاڻي سر سوريَء تي نيزي چاڙهي دارا ايران جو شهزادو هو .سڪندر ،دنيا جو فاتح هو ،اهي به گداگر آهن مالڪ وٽ. اهڙي طرح هر دينوي لحاظ وارا امير خواه غريب مرشد وٽ گداگر آهن. منصور حالج هڪ همه صفت بزرگ هو ،جنهن همه اوست ۽ همه ازوست جو نعرو هڻي عوام کي باخبر ڪيو. -5صنعت ،تجاهل ،عارفانه :اهڙي ڳالهه جيڪا ڄاتل سڃاتل هجي پر اڻ ڄاڻ بڻجي پڇجي ته ڇا آهي. .1اربع عناصر نام سڏائين، ڪاڏهن آئين ڪاٿي ڄائين. جيتوڻيڪ صاحب ڪمال ماڻهوَء کي سڃاڻي ٿو ،اهو ڪٿان آيو ۽ ڪٿي ڄائو ،پر سمجهاڻي خاطر سوال پڇي مقصد کي واضح ڪرڻ گهري ٿو. .2ڪيئن مسافر ڪاڏهن آئين، ڪاٿي آ تنهنجي اصلي جاِء. هن ۾ آمد جي جاِء بابت ڳالهه پڇيل آهي ،مگر ڪالم ۾ اڳتي هلي اصلي مڪان جي وضاحت ڪيل آهي. -6صنعت حرفي تجنيس :اهڙا لفظ جيڪي ساڳئي هڪ آواز سان شروع ٿين. .1جيرا جوش جاليا ”ج“ هر لفظ جي شروعات ۾ آهي. .2نازين نال نويا ”ن“ هر لفظ جي شروعات ۾ آهي. -7استخاره :سائين جي ڪالم ۾ عام ڳالهين کي مخصوص راز ڏانهن ڀيٽي مقصد سمجهايل آهي. .1ڏسي باهه مچ تون، www.sindhsalamat.com 33
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
پتنگ وانگي پچ تون. باهه مچ جو مقصد عشق االهي آهي ،پتنگ مان مراد عاشق حقيقي آهي ،مگر استعاري طور مچ ۾ پتنگ ڪم آيل آهي. .2لهر ۾ لڙهندا ڪنڌي نه ڪائي، توڪل ترهي تاريو آ. لهر گردش دنيا جي ،ڪنڌي آرام جي جاِء ،ترهو ڪاٺي جو تختو ۽ سهارو ،اهي سڀ شيون سمنڊ سان الڳاپو رکن ٿيون ،مگر عاشق انهن کي دنيا جي صفتن سان ڀيٽي پنهنجي حبيب کي ٻڌائي ٿو ته ،توڪل ۽ تنهنجي محبت جي باعث عاشق حقيقت کي پهچي ويو آهي. -8ڪنايه :اهڙي لفظي معني جيڪا هوبهو نه هجي ،مگر ڪنهن خوبيَء سبب استعمال ڪري ٻئي شيِء سان ڀيٽجي. .1مشرگان مارن تير تفنگ، ابرو نين اڙاون جنگ. مشرگان ظاهري طور ڪمان ناهن ،مگر ڪنايه طور ڪمان جي مفهوم ۾ لکيل آهن. ابرو ۽ نيڻ جنگجو نه آهين ،مگرل تمثيل طور جنگجو ڄاڻايل آهن. -9صنعت تضاد يا مطابقت :اهڙو ڪالم جنهن ۾ متضاد لفظ به هجن ته پاڻ ۾ مطابقت به رکن. .1ڪل پوندي ڪين مون، ٿي نفي مان اثبات. نفي جو ضد اثبات ،پر ٻئي هڪ ٻي سان نسبت رکن ٿا. .2ٿي شتاب شمع تي، پتنگ جان پچاوين، شمع ۽ پتنگ هڪ ٻئي جا ضد آهن ،مگر پاڻ ۾ محبت جي ڪري نسبت رکن ٿا. -10اصطالح :اهڙا لفظن جا ميڙ جيڪي ڪن واقعن جي حقيقت سان تعلق رکي ٻئي معني ۾ ٻڌائين. .1سچو سنڌرو ٻڌم ساهي، راضي آهيان تنهنجي راز تي. سنڌرو ٻڌڻ تيار ٿي ڪم شروع ڪرڻ (اصطالح) .2سور سڀيئي پاتم جهولي، ماُء ڏکان دي ڏتڙم لولي. www.sindhsalamat.com 34
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
سور جهولي جهلڻ ڏکن جي لولي اصطالح آهن. -11ملمع :ڪالم ۾ ثابتيَء الِء قرآن پاڪ مان حواال درج ڪيل آهن. قم باذني قول ڪها ڪر ”قم باذني“ منهنجي اجازت سان اٿ عربي فرمان آهي ،جيڪو حضرت عيسي عليه السالم ڏانهن منسوب آهي” .فاذڪ روني اذڪرڪم“ پري ناهين توکان وار ميان” .فاذڪروني اذڪرو ڪم“ تون مون کي ياد ڪر ،مان توکي ياد ڪريان ،هر هڪ مومن کي امر ڪيل آهي. -12صنعت تضمين :ڪالم يقيني بنائڻ الِء قرآن پاڪ کان ضامن آيت پيش ڪري ٿو. .1وهي يتوڪل صلي اهلل فهو حسبه. .2هذا ايحبونهم في الظلمات. .3من ذالذي يشفع عنده اال باذنه. .4ان الذين آمنو سائين جن جي ڪالم ۾ ٻيون به گهڻيون صنعتون موجود اهن ،مگر طوالت سبب اختتام ڪجي ٿو. (ب) صوفيانه رنگ سائين جن جي ڪالم ۾ عجز و نياز به آهي ،ته سرمستي به موجود آهي .سائين چيزل شاه جن جنهن ماحول ۾ پلي جوان ٿيا ،اهو ماحول ئي روحاني هو ،يعني ڄمندي ڄام هئا .سندن ڪالم ۾ روح ۽ رب جي وچ ۾ يڪرنگي جو نعرو ٻڌڻ ۾ اچي ٿو ڪثرت ۽ وحدت ۽ وحدت مان ڪثرت جي مام ملي ٿي. .1بيرنگ برقعو پائي آيو آدم هت اظهار ٿي. .2بيرنگ برقعو بشري پاتم، سڀ چيزل سينگار. .3قلندر لعل اپني سي ،جاللي هون جاللي هون، نشا وحدت خمر پيئا ،موالي هون موالي هون. سائين جن جي ڪالم ۾ سچل سرمست واري سرمستي آهي ته وري شاهه ڀٽائي واري عجز و انڪساري به ڪثرت سان ملي ٿي. (الف) سرمستيَء وارو ڪالم ۽ سائين چيزل شاهه www.sindhsalamat.com 35
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
سچل سرمست -1صورت سڀ سلطان ،پاڻ ڏسڻ آيو پنهنجو تماشو. -2سچل آُء تان ناهيان ،پوِء ساري سڌ پيام ٿو پاڻ ٻاروچو ٻول. سائين چيزل شاهه: -1چيزل عين اهلل جو آهي ،ڪونهي ڪوڙ خالف -2شغل شهانا ،پائي ڳل ڳچي ڳانا. ڪري ڪير معني ،چيزل ڳالهايو. -3فيئون فثمه اهلل ،وجه حق تجال هر جاِء نور اهلل ،نظر سان نياز. شاهه ڀٽائي: -1پنهون هيس پاڻ ،سسئي تان سور هئا -2سو هي ،سو هو ،سو اجل ،سو اهلل سو پرين جو پساهه ،سو ويري سو واهرو. سامي صاحب جو سلوڪ: کوجن لڌو کوج ،پرچي پريم نگر جو، ٻڌئين ٻانڀڻ چوي ،تنهن ۾ سهج سروج، هردئي منجهه هر وج ،درسن ڪري دوست جو. سائين چيزل شاه جي ڪالم ۾ طلب ۽ تات جاري رکڻ الِء هيٺيان ڪالم ملن ٿا: -1آڌوتي الف کان واندا ڪين وهن -2ماري نفي نفس کي ڇڏ وڃائج پاڻ -3راتيان ڏينهان رڙي ،وڃي هادي سان هو رسيا ڪبير ڀڳت چوي ٿو: -1بن پيا جئا ترسي ڪالي بدريا مورا جئا ڊالئي -2ميرا پيارا پيا پرديس اب تو نه رهيو جاِء نه ديس www.sindhsalamat.com 36
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
موالنا رومي: هر ڪجا تو با مني من خوشدلم ور بود درقعر گوري منزلم -1من ۾ يار جي جلوي بابت رومي جو ڪالم سائين شاه جي ڪالم جي تشريح آهي. -2تو مڪاني اصل در المڪان، اين دڪان بربند و بکشان آ دڪان. سائين چيزل شاه جاچي ڏس جيَء اندر۾ سارو ٿي سبحان، چيزل سمجهه پوئي تون ڄاڻ هرجاِء حاضر هڪ ٿي. سائين چيزل شاه جي ڪالم ۾ رندي ،سرمستي: سيرت نگاري ،فطرت نگاري ،طلب حق الِء قرباني ،محبت الِء سر جي بازي ،درس انساينت جا گهڻا آثار ملن ٿا. سندس ڪالم عجز ۽ نياز بابت پاڻ کي ڪڏهن سسئي سان ،ڪڏهن هير سان ۽ ڪڏهن مارئي سان ڀيٽي ٿو .ڪڏهن طمع تياڳڻ ،نفس کي مارڻ الِء آڌوتي ،سامي ،جوڳي ۽ فقيرن سان ڀيٽي محنت جاري رکڻ جو درس ڏئي ٿو. سندس ڪالم ۾ دوئي ،غيرت کي مذمت ڪيل آهي ،هميشه وحدت وارو پيالو آهي، جنهن ۾ محبت ،عشق پيار آهي ،ان جو آسائتو آهي. سائين چيزل شاه ڪٿي وري منصور ،سرمد ،شاه عنايت ،سچل فقير ،روحل فقير، سائين رکيل شاه وانگر دم هڻي ٿو ،ته ڪٿي شاه ڀٽائي ،ڪبيرڀڳت ،گرونانڪ ،سامي وانگر عجز ۽ نياز جو پتلو بڻ جي وڃي ٿو .ڪٿي رومي ،جامي ۽ سعدي وانگر طالب ٿي زندگي گذارڻ جو درس ڏئي ٿو ،ڪٿي حضرت جنيد ،بايزيد بسطامي ،امام معروف ڪرخي وانگر رياضت االهي ۾ مصروف رهڻ الِء درس ڏئي ٿو .ڪٿي ساڌن فقيرن ۽ تارڪ الدنيا فقيرن وانگر حرص ۽ هوا کي ترڪ ڪرڻ الِء اصرار ڪن ٿا. مطلب ته ڪالم ۾ هر رنگ موجود آهي ،جيڪي اکين وارا آهن ،اهي ڏسي سگهن ٿا، حق تائين رسائي حاصل ڪري سگهن ٿا .اڻ ڄاڻن الِء مامه هجي جيڪا پوِء انهن جي دلين تان دوئي جا پردا چاڪ ڪري.
www.sindhsalamat.com 37
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
فرمودات
حضرت سائين چيزل شاهه ۽ هڪ مريد طالب جي درميان مڪالمه طالب :قبال! نفس ڇا کي چئجي؟ هادي ڪامل :نفس 1حرص هوس کي چوندا آهن. طالب :قبال روح موال جي ذات آهي؟ هادي ڪامل :جڏهن نفس مڪمل مري وڃي 2ته رڳو (روح) 3ذات موال مان انسان اهلل بڻجي وڃي ٿو. طالب :قبال! انسان کي اهلل ڇو نه ٿو چئجي؟ هادي ڪامل :جڏهن نفس مري وڃي ۽ بقا باهلل ٿئي ته پوِء چئجي ،اڳ چوڻ ڪفر آهي. طالب :قبال! نفس ڪيئن ۽ ڪٿي مري ٿو؟ مرشد :من عرف نفسه فقد عرف ريه پهريون حصو :فقد عرف نفسه في الفنا4 ٻيو حصو :فقد عرف ربه في البقا 5 طالب :قبال! نفس کي ڪيئن فنا ڪجي؟ مرشد :نفس کي ذڪر ،فڪر ۽ اوجاڳن سان فنا ڪجي؟ طالب :قبال! ڏک ڪٿي ڪاٽجن. مرشد :ڏک ،بک ۽ گوشه تنهائيَء 6۾ ڪاٽجن ،جيئن نفس مري وڃي. __________
-1نفس :خواهشات جي معني ۾ استعمال ٿئي ٿو .انسان مٽي جي پتلي جي هجڻ سبب خواهشات جو مرڪز رهي ٿو. ان ڪري نفس کي ٻن حصن ۾ ورهايو وڃي ٿو. (الف) نفس امارو :هي نفس مادياتي شين ڏانهن الڙو رکي ٿو .فقير ،ولين اهڙي نفس کي مارڻ الِء تلقين ڪئي آهي. (ب) نفس مطمئنه :هي نفس روحاني تعلقات کي اڀارڻ جي خواهش رکي ٿو. -2نفس جو مرڻ :نفس اماره کي ختم ڪري لذائذ ماديات ۽ آرائش جسماني غرور ،تڪبر ،ڪاوڙ ۽ هوڏ کي ختم ڪرڻ جي معني نفس کي مارڻ آهي. .3روح :قرآن پاڪ ۾ آهي ته: يسئلونڪ عن الروح قل هو الروح من امرو ربي روح امر ربي آهي – الزوال آهي. سائين چيزل شاه جي فڪر ،رسا موجب روح الزوال آهي خود خدا آهي .روح کي ذات موال سمجهي ٿو .ان جو قائل آهي. -4فقد عرف نفسه في الفنا :هن مان مراد نفس اماره کي فنا ڪري ،نفس مطمئنه کي اڀارڻ آهي. 5فقد عرف نفسه في البقا :هن مان مراد نفس المطمئنه جي فروغ سان روح جي ماهيت پر کي اهلل جي بقائيت کي ڄاڻڻ آهي ۽ ان ۾ استغراق ڪلي آهي. – 6بک ۽ گوشه تنهاي :جسمائي لذائذ جي ذريعي نفس اماره طاقتور ٿئي ٿو .انهيَء ڪري تپسيا جي ذريعي اهڙن خواهشن کي بک جي ذريعي ختم ڪري سگهجي ٿو ،روحاني منزلن کي پهتلن کي معلوم آهي ته روح جي خوراڪ ذڪر موال جو آهي .جيڪڏهن ذڪر ۽ فڪر ۾ اضافو ايندو آهي .ذڪر ۽ فڪر سان ذهن ۽ دل ۾ هم آهنگي پيدا ٿيندي آهي. www.sindhsalamat.com 38
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
طالب؛ اوجاڳا ڪٿي ۽ ڪهڙي نموني ڪجن؟ مرشد :ترتيب هن ريت آهي: (الف) اسم ذات 7ڪمائڻ (ب) اڌ رات جو جاڳڻ 8 (ت) صفا اڪيلو رهڻ (ث) اٺين پهر ماني کائڻ. (ي) هر هڪ دم 9سان دم دم ياد ڪرڻ طالب :قبال! اهي ڪشاال ڪيئن ڪڍجن؟ مرشد :موتو قبل ان تموتو (مر اڳ مرڻ کان) موت کان پهريان مرڻ سان. طالب :اڳ مرڻ جي ترتيب ڪيئن آهي؟ مرشد :ترتيب هن ريت آهي. (الف) جهان جي خواهشات ترڪ ڪرڻ( .ب) اڪيلي ڪوٺي ۾ ويهڻ (ت) اسم ذات ڪمائڻ (ث) جهان جون لذتون ڇڏي ،فاقي ۾ رهجي ان کي مرڻ کان اڳ مرڻ چئجي ،ان ريت چؤته اڳ مري ويو. طالب :قبال نفس ذڪر سان ٿو مري يا فاقئي سان؟ مرشد :ذڪر به هجي ،فڪر به هجي ۽ تنهائي بک فاقيه به هجن ،پر ذڪر قلب صاف ڪري ٿو. طالب :قلب 10ڪٿي ٿو صاف ٿئي؟ مرشد :قلب ذڪر ذاتي سان ،جيئن اهلل فرمايو آي .فاذڪروني اذڪرڪم (پوِء ياد ڪر مون کي مان ياد ڪريان ٿو توکي) سان ظلمات جا پردا چاڪ ٿي وڃن ٿا. – 7اسم ذاتي ڪمائڻ :هن مان مراد اهلل جي تذڪير ۽ تهليل آهي .ذات واحد ۾ گم ڪرڻ جو ذريعو آهي. – 8اڌ رات جاڳڻ :فارسي ۾ مقوله آهي ته ”آه نيم شب“ حضرت علي ڪرمه اهلل وجهه جو چوڻ آهي ته اڌ رات جو مٺي ننڊ ڦٽائي ،ذڪر موال جو ڪرڻ افضل ترين عبادت آهي .سڄي دنيا ننڊ ۾ هوندي آهي ،اڌ رات جو آسمان ۾ قدرتي چاندي جهڙي سفيد ۽ وڻندڙ روشني ذڪر ۽ فڪر وارن کي نصيب ٿيندي آهي. – 9دم سان دم :هن مان مراد هر ساهه کڻڻ وقت خدا جو نالو وٺي .ڇو ته خود خدا فرمايو آهي :وفي انفسڪم افالتبصرون انفس مان مراد ساهه آهي هر ساهه ۾ خدا هجي پوِء اهڙي ساهه کي خدا جي نالي سان ظاهري طور اجارجي ته جيئن ذات ڪبريا جا رنگ ۽ مظهر نمايان ٿيندا. – 10قلب ۽ تنقب ح :عام طرح قلب مان مراد دل آهي .پر دماغ ۽ دل جي ارتباط کي قلب چئجي .غدود سري جيڪو دل غدود روحي جيڪو دماغ ۾ رهي ٿو انهن جي سنگم سان دل ۾ حرڪت پيدا ٿئي ٿي .پر جيڪڏهن غدود ڪسري ۽ غدود نفسي جو سنگم ٿيو ته قلب ۾ فتور چئجي ٿو .ماڻهو کي روحاني دنيا کان هٽائي مادياتي دنيا ڏانهن رغبت پيد ڪري ٿو .غدود سري ۽ غدود جي افزائش سان قلب جي صفائي ٿيندي آهي نقشو هن ريت آهي؛
www.sindhsalamat.com 39
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
غدود نفسي ----غدود ڪسري هن ۾ قلبي رجحان شيطنت ۽ ماديات ڏانهن ٿي وڃي ٿو .شهوت ،عناد ،فتنه وفساد جي جڙ آهن. غدود روحي ---غدود سري هن ۾ قلبي رحجان روحانيت ڏانهن راغب ٿئي ٿو. -1غدود نفسي :هن ۾ خواهشات اڀري ٿي ،راجع ماديات آهي. -2غدود ڪسري :هن ۾ ڪسرت ۽ ڪسري حقائق ۾ اضافه ٿئي ،ال اهلل جو مرڪز آهي. -3غدود روحي :هن ۾ هو جو مرڪز آهي .راجع الي اهلل آهي. -4غدود سري :هي اال اهلل جو مرڪز آهي ،دل ۾ ارفع غشا تي رهندڙ آهي ،روح سان ربط پيدا ڪرڻ جو واحد ذريعو آهي.
www.sindhsalamat.com 40
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
طالب :قبال! ڪٿي يا ڪٿان ياد ڪجي؟ مرشد :وفي انفسڪم افال تبصرون يعني دمن سان ياد ڪجي. طالب :دمن سان ياد ته ڪجي ته اهلل ستين آسمان تي آهي ڪٿي ياد ڪجي؟ مرشد :ونحن اقرب اليه من حبل الوريد (ساهه جي رڳ کان به وڌيڪ نزديد آهي) اهلل تعالي حاضر و ناظر آهي .جڏهن نفس مري ته پوِء خبر پوندي ته برابر اها شئي آهيان. طالب :سائين روح ڇا کي چون ٿا ۽ ذات ڇاکي چون ٿا؟ مرشد :انسان ۾ ٻه شيون آهن .1 :روح .2نفس. طالب :سائين ذات ٽين شئي آهي ڇا؟ مرشد :ذات ۽ روح هڪ شئي آهي .باقي نفس ٻيو آهي .انسان جي ساڄي پاسي روح (ذات) رهندو آهي ۽ کاٻي پاسي نفس رڳو صحبت جو اثر آهي. طالب :قبال! صحبت ڪنهن سان ڪجي؟ مرشد :روح جڏهن صحبت ذڪر موال سان ڪري ته ذات موال جي بڻجي وڃي ٿي .نفس جڏهن دنيا شهوت ۽ خوشي سان صحبت ڪري ته ماڻهو رڳو نفس بنجي ٿو. طالب :قبال! انسان ٻه شيون 11آهي؟ مرشد :انسان هڪ شئي آهي مگر ٻيا ئي سبب ٻه آهي .نفس مري ته پوِء انسان هڪ شئي آهي. طالب :قبال! ذڪر سان ڪٿي صحبت ڪجي؟ مرشد :ذڪر دم دم ۾ ياد ڪجي ،هڪ دم به ويسارو نه ڪجي ،اثر وٺي گهمندي ياد ٿي ويو ته هر جاِء اهلل نظر ايندو” .فاينما تولوا فثم وجه اهلل“ هر جاِء تي موال نظر ايندو. ______ --11روح ،نفس ۽ جسم :اصل شئي روح آهي ،جسم جاِء يا مقام آهي ،نفس ٻنهي جي باهمي نسبت اهي .جڏهن خواب ڏسبو آهي ان وقت روح محو پرواز هوندو آهي .مگر جسم سان تار جي ذريعي ربط برقرار رکندو آهي .نفس محو خواب هوندو آهي. هر هڪ انسان کي نسبت جي ذريعي زندگي بسر ڪرڻي پوي ٿي .نسبت جا ٻه پهلو آهن .جيڪڏهن اماره جو پهلو دنيوي ۽ مادياتي مقاصد حاصل ٿين ٿا جيڪڏهن مطمئنه جو پهلو ته روحاني راز حاصل ٿين ٿا ٽنهي جا ارتباط سان هڪ فرد جو وجود ظاهر ٿئي ٿو .روح نه هجي ته جسم بي جان ۽ بيڪار آهي ،جيڪڏهن نفس نه هجي ته صفات بشري کان عاري آهي .جيڪڏهن جسم نه هجي ته ڪو اسم بشر وجود ۾ ئي ڪونه اچي.
www.sindhsalamat.com 41
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
طالب :قبال! دم دم سان ڪاهڻ ڏکيو آهي .ڪٿي ڪمائجي؟ مرشد :پهريان سخت ۽ ڏکيو لڳندو پر جڏهن ياد پچي ويو ته پوِء تمام لذيذ ٿي ويندو. بمصداق حضرت ڀٽائي رحه: جيئن ڏٺو مون آرياڻي ،اوهان ڇا ڏٺو! مکڻ ماکي ،مصري کان منهنجو محبت مٺو بمصداق سائين جن خود: احوال سارو حضرت عشق جو جڳ کي ٻڌايان هيئن چئي المقصد ،دنيا ۾ سڀ لذت کان زنا ۾ لذت آهي .خراب ڪم ۽ حرام شئي ۾ ڪيتري لذت آهي ،جڏهن اصل شئي آهي نام اهلل جو ۽ ان جو ذڪر وتهليل ۾ ڪيڏي نه لذت هوندي جڏهن نام اهلل جو پچي وڃي (ياد ٿي وڃي). طالب :قبال! ڪٿي لذت رهندي آهي؟ مرشد :جڏهن دم عروج نزول 12ٿيندو آهي ته لذت ايندي آهي. طالب :قبال ڪٿي عروج نزول ٿيندو آهي؟ مرشد :دم ستين آسمان کان مٿي ويو ته عروج ۽ اتان ئي نزول ٿيندو آهي.
---12عروج ۽ نزول :عروج مان مراد هر هڪ دم کي ”هو“ جي ذڪر سان بلندي تي پهچائڻ ،نزول مان مراد تجلي – نور کي قلب ۾ جلوه گر ڪرڻ آهي .حرڪت عروج دم سان ٿئي ٿو .حرڪت نزول تجلي ،نور سان ٿئي ٿو .هن حقيقت دوران فاذڪروني اذڪرڪم جا مظهر کلن ٿا. www.sindhsalamat.com 42
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
طالب :قبال! ڪٿي دم ستين آسمان کان مٿي وڃي؟ مرشد :ستين آسمان ۽ ستين ڌرتين کان به پري وڃي ٿو. طالب :قبال! بس ڪٿي به وڃي خبر نه ٿي پوي؟ مرشد :جڏهن واليت حاصل ٿئي ته پوِء دل ۾ ظاهر ٿيندي. طالب :واليت ڪٿي حاصل ٿيندي؟ مرشد :واليت الحد ۽ المڪان 13تي حاصل ٿيندي ان کي ئي واليت چوندا آهن. طالب :ال حد ۽ المڪان ڇا کي چوندا آهن؟ مرشد :الحد ۾ چار شيون آهن. -1شريعت -2 ،طريقت -3حقيقت -4معرفت چار شيون فڪر جون آهن. -1ناسوت -2 ،جبروت -3ملڪوت -4الهوت طالب :الحد جي چئن فڪرن جي معني ڇا آهي؟ مرشد -1 :ناسوت هي جهان آهي -2 .جبروت :محنت ۽ مشقت جو عالم آهي -3 .ملڪوت :فنا في اهلل جو درجو آهي ،جنهن ۾ سالڪ کي تپسيا ڪرڻي آهي ،مالئڪن وانگر کاڌي کان پري رهڻ ۽ گناهه کان دور رهڻ -4 .الهوت :هن جي حد نه آهي .وڏي عظيم منزل آهي .هن مڪان ۽ منزل تي اهلل تعالي کي الحد ڏسي ۽ هر جاِء تي موجود ڏسي پر ان سان ڪنهن کي شريڪ نه ڪري واحد ڪري ڄاڻي. -1شريعت رستو آهي جنهن ۾ هيٺيان اسباب هوندا اهن .نماز ،روزو ۽ ٻيا احڪام جيڪي سفر ۾ هٿيار آهن. -2طريقت ۾ دنيا کي ترڪ ڪري هڪ جاِء تي ويهڻ آهي. -3حقيقت جي ڪري اهلل کي هڪ ڪري سمجهڻ ،ڄاڻڻ ۽ ڏسڻ آهي. -4معرفت ۾ سڀ شئي ۾ اهلل جو مظهر ڏسڻ آهي مظهر ۾ موال ڏسڻ آهي .فڪر سان االاهلل جو مقام پسجي ٿو. طالب :قبال! اهلل کي ڪٿي هڪ ڏسجي؟ مرشد :فنا ٿيڻ کانپوِء خبر پوندي. ________
-13الحد ۽ المڪان :الحد مان مراد ڪنهن به حد اندر خدا جي ذات کي محدود نه ڏسڻ مگر هر جڳهه تجلي ۽ مظهر االهي کي ڏسڻ ال مڪان مان مراد ڪنهن مخصوص جڳهه نه مگر هر هنڌ حاضر و www.sindhsalamat.com 43
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ناظر ڏسڻ .روحانيت ۾ وقت ۽ مڪان نه هوندو آهي .اتي حال ئي آهي .هر مڪان المڪان نه يعني فاصله جو ذڪر ڏسڻ ٻڌڻ ۾ نه ٿو اچي. الحد جا عالم: -1عالم شريعت :احڪام شريعت ،عقائد ،تعميل تشڪيل ۽ تڪميل جا مرحال اچي وڃن ٿا. -2عالم طريقت :هن ۾ اتباع ،مرشد و سالڪ ۽ حڪم ڪل ڄاڻڻ جا اسباب اچي وڃن ٿا. -3عالم حقيقت :ذات ڪبريا کي هڪ سمجهڻ ۽ ڏسڻ وارو عالم آهي. -4عالم معرفت :هن ۾ ماهيت ڪبريا ،ماهميت ذات ۽ ارتباط روح جي خبر پوي ٿي. تصوف جا عالم: -1عالم ناسوت :هي مادياتي دنيا جنهن ۾ انسان کي عمل ڪرڻ الِء اهلل تعالي موڪليو. -2عالم جبروت :راز االهي کي پروڙڻ ۽ حقيقت ڏانهن رجوع ڪرڻ آهي. -3عالم ملڪوت :صفات مالئڪه سان منسوب ٿيڻ وارو عالم آهي. -4عالم الهوت :انوار و تجلي االهي وارو عالم جنهن ۾ وحدت ئي وحدت آهي. بشري عالم: -1عالم تمثال :هن ۾ انسان پنهنجي وجود سان ظاهر ٿئي ٿو ،پاڻ جهڙن انسانن جي مثال سٽا ۽ بيهڪ ۾ يڪسان رهي ٿو. -2عالم برزخ يا اعراف :هن ۾ انسان صفات بشري کان الڳ ٿي پهچي ٿو. -3عالم محشر :هي حساب و ڪتاب جو عالم آهي .هر هڪ بشر الِء الزم آهي.
www.sindhsalamat.com 44
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 45
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
طالب :فنا ڪئين ٿجي؟ مرشد :فنا جو مفهوم پاڻ کي نه ڄاڻڻ ،سڀ ڪم اهلل جي حوالي ڪرڻ پوِء بقا باهلل ٿي ويندو. طالب قبال! بقا باهلل ڪٿي ٿيندو؟ مرشد :بقا باهلل ۾ پاڻ اهلل بڻجي وڃي. طالب :قبال! ڪئين پاڻ اهلل بڻجي وڃي؟ مرشد :انسان کي روح ۽ نفس آهي ،جڏهن نفس مري وڃي ته روح اهلل آهي. طالب :ڪٿي ٿئي ٿو روح پاڪ ٿئي ٿو؟ مرشد :اٿي ،ويٺي ،گهمندي ،سمهندي ذڪر پچي ويو ته دم پاڪ ٿيو ۽ روح پاڪ ٿيو. طالب :ذڪر ۽ فڪر جا ڏاڪا (منزلون) ڪيئن حاصل ٿين ٿيون؟ مرشد :شريعت ،طريقت ،حقيقت ۽ معرفت ذڪر جون ناسوت ،جبروت ،ملڪوت ۽ الهوت فڪر جا ڏاڪا (پئڙيون) آهن .جيڪي هن ذريعن سان نصيب ٿين ٿيون. -1علم اليقين -2حلم اليقين -3عين اليقين -4حق اليقين __________ -4عالم جنت و دوزخ :هي ٻئي عالم عمل جي گهٽ وڌائي سبب مختلف عملن وارا ڏسندا. علم اليقين ،حلم اليقن ،عين اليقين ،حق اليقين علم اليقين :انسان حالت يا ڪيفيت ،جنهن ۾ وارادات ،محسوسات ،فڪر انساني ۾ مرڪزيت پيدا ڪري ته اهو علم اليقين آهي. حلم اليقين :اها مرڪزيت جنهن ۾ سوچ ۽ فڪر ۽ اعتدال پيدا ٿئي ،جستجو الِء آمادگي پيدا ٿئي ،اتباع جي خوبي اڀري. عين اليقين :اها مرڪزيت جتي يقين پختو ٿئي يقين ۾ عين عيان ٿئي. حق اليقين :هن مرڪزيت ۾ چار مظهر عيان. -4منظور -3ناظر -1نظر -2نظاره -4مشهود -2مشاهده -3شاهد -1شهود -4مطلوب -3طالب -2مطالبه -1طلب -4محبوب -3محب -1حب -2محبت -4حق اليقين. -1علم اليقين -2حلم اليقين -3عين اليقين
www.sindhsalamat.com 46
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 47
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 48
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 49
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
مڪالمه2 :
نفي ۽ اثبات طالب :قبال! فرعون ،نمرود پاڻ کي خدا سڏايو ته ان کي ڪافر چئجي پر مسلمان ولي پاڻ کي خدا سڏائي ته ان کي ولي اهلل چئجي ٿو. مرشد :فرعون ۽ نمرود عالم ناسوت ۾ نفي جي حالت ۾ پاڻ کي اهلل سڏايو ،ان ڪري ڪافر سڏجن ٿا .پر اولياَء ڪرام مثال منصور ،سرمد ،سچل سرمست وغيره هم عالم ،الهوت ۾ رهي اثبات جي ڪيفيت ۾ اهلل سڏايو .هي شهود ،مشاهده ،شاهد ،مشهود جي مشترڪه منزل آهي .ڪفر نه مگر عين عشق االهي آهي. مڪالمه3 :
مرشد ۾ خوبي ۽ خصوصيت طالب :قبال مرشد جي رسائي ڪيسين ٿئي ٿي؟ مرشد :مرشد پنهنجي طالب جي صحيح طلب ۽ ان جي رهنمائيَء الِء ستين آسمان تان به ڪري ٿو ،ان جي مشڪل ڪشائي ڪري ته ،اها مرشد جي خوبي ۽ خصوصيت آهي .کين دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ تائين رسائي حاصل آهي.
مڪالمه 4 :
قديم ڪشالن جي دؤر۽ هاڻوڪي جديد دور ۾ طالب جي رهنمائي ۾ فرق ،وقت جي قرب و بعد طالب :قبال پراڻي دور ۾ طالبن کي سالن جا سال ڪشاال ڪاٽڻا پوندا هئا .تڏهن واليت تي پهچندو هو پر هن وقت ٿوري تڪليف ۾ واليت نصيب ٿئي ٿي .ائين ڇو آهي .وقت به ٿورو صرف ٿئي ٿو؟
www.sindhsalamat.com 50
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
مرشد :پراڻي دور ۾ دنيا جي آرائش ۽ آسائش موجود ڪونه هئي ،ماڻهو تڪليفن ۽ ڪشالن جا عادي هئا ،انهن کي دير سان واليت ان ڪري ملندي هئي جو انهن جو تڪليفون وڌن، جسم تڪليفن جو هيراڪ ٿئي. اڄوڪي دور ۾ آرائش و آسائش جا سڀ اسباب موجود آهي ،ماڻهن کي ان آرام ۽ آسائش ترڪ ڪرڻ سان اوتري تڪليف ۽ مشڪل سهڻي پوندي ،جيئن پراڻي زماني جي بادشاهه کي ترڪ تعلقات ڪرڻ سان پهچي. اهو ئي سبب آهي ته آسائش جي فراهمي هوندي ترڪ _ تعلق ڪرڻ هڪ عظيم جهاد ۽ تپسيا آهي .اهلل تبارڪ و تعالي فطرت جي تقاضا موجب اڄوڪي ماڻهوَء کي منهن ڦيرائي ڏسڻ سان ئي واليت عطا ڪري ٿو ۽ سامان آسائش کي ترڪ ڪري ،هڪ موال ڏانهن راجع ٿيڻ ،موجوده دور ۾ تمام مشڪل آهي .اهلل خبير ،بصير آهي.اڳئين دور جي ماڻهو جي بنسبت اڄوڪي دور جو ماڻهو وڌيڪ حق رسائي ٿي سگهي ٿو ڇو جو دنيا جي آرام ۽ آسائش کان منهن موڙڻ ،بادشاهي ڇڏڻ جي برابر آهي.
www.sindhsalamat.com 51
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
مڪالمه 5 :
الحد جي عالم موجب فقيرانه اسرار ۽ مسائل ”جا حل“ طالب :قبال! الحد جي اصولن جي وضاحت ۽ حدود ۽ حل بابت وضاحت فرمايو. مرشد :فقيرن ۽ ولين جي عملي ڪارڪردگيَء جي تمثيل هن ريت آهي ته: هڪ ويٺل ماڻه وَء کي ڪو راهگير ماڻهو ڪنهن ڏنڊي ياتڪليف ڏيندڙ اوزار سان تڪليف پهچائي ٿو ته: -1شريعت موجب تڪليف ڏيندڙ کي القصاص بالقصاس موجب سزا ملندي ،ڇو ته شريعت ظاهر اسباب موجب فيصلو ڏيندي. -2طريقت موجب تڪليف ڏيندڙ کي ڪجهه به نه چئبو ،ڏک ۽ تڪليف سهڻو پوندو قسمت تي قانع ٿي خاموش رهڻو پوندو. -3حقيقت موجب تڪليف ڏيندڙ کي ڪجهه به چوڻو نه پوندو .پنهنجي حالت ۽ ڪيفيت جو جائزو وٺي ،پاڻ کي قصوروار سمجهڻو پوندو ،ٿي سگهي ٿو ته قدرت ڪنهن ڏوه جي قصاص ۾ تڪليف پهچرائي هجي. -4معرفت موجب تڪليف ڏيندڙ جي دلجوئي ڪجي ڇو ته ان ڪننهن مجبوري ۽ اڻ ڄاڻائي سبب تڪليف ڏني هجي ،ان جي تڪليف ڏنڊي کان به وڌيڪ سخت هجي يا ڏنڊي هڻڻ سببب ڪو جاني نقصان ٿيو هجي .تڪليف ڏيندڙ جي دل جوئي ۽ تاليف قلوب الِء عملي قدم کڻڻ گهرجي. .1شريعت :القصاص بالقصاص .2طريقت :تقدير تي راضي .3حقيقت :تجزيه خود ۽ گناهه خود تي نگاهه .4معرفت :مڪلف جي دل جوئي ۽ تاليف قلوب
مڪالمه نمبر 6 : هي مڪالمه ڪوئيٽا جي سفر دوران ،سائين چيزل شاهه جي شيرين دهني کان صادر ٿيو. مرشد جي در تي حاضري ۽ مرشد جي ياد www.sindhsalamat.com 52
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
سائين چيزل شاه :هڪ طالب کي ! اڄ دير سان آيو آهين خير ته هيو؟ طالب :قبال! نفس جي غالمي ۾ هيس جڏهن واندڪائي ملي ته حاضر ٿيس. سائين چيزل شاه :ادا! ڪجهه وقت اسان کي پاڻ وٽ رکو .تجربي سان اوهان کي لطف ايندو ناسوت ۾ رهي مرشد سان گڏ هجڻ طالب جو فرض آهي .ٻنهي مڪانن جي پروڙ رکڻ گهرجي، ناسوت جي زندگي ۾ سجاڳ رهڻ گهرجي .شريعت ناسوت نه آهي ،ڪثرت ڪا شريعت ناهي اگر طالب اهڙي نگاه کان ڪثرت وارو ناسوت ڏسي ته ان مان عبرت حاصل ڪري ،پنهنجي پير مغان سان هجي پوِء اهڙي ڪثرت به وحدت آهي .پير مغان سان گڏ هجڻ سبب ناسوت ۾ ڪا به ت ڪليف ٿيندي ڪثرت جي ڏکيائي ختم ٿي ويندي عالم ناسوت کي نفس کي چئن پهلوئن سان ختم ڪري .1 .ٿورو کائي .2 ،ٿورو ڳالهائي .3 ،ٿوري ننڊ ڪري .4 ،ذڪر موال جي ڪري انهن دوران تصور هميشه مرشد جو هجي ،مرشد جي بارگاه ۾ رهڻ سان ناسوت، نفس 7ڪثرت فنا ٿي ويندا.
علم سائين چيزل شاهه :هڪ طالب کي ڪهڙن ڪهڙن علمن کان واقف آهين؟ طالب :قبال! تنهنجي ڏسڻ سان سڀ علم وسري ويا اٿم ،هاڻ اڳئين زندگي مطابق ڪجهه به ياد نه اٿم. مرشد :برحق :علم جا هيٺيان خاص قسم آهين. .1علم لدني .2 ،علم وحدانيت .3 ،علم ڪشف القبور .4 ،علم ڪشف القلوب .5 ،علم ظاهريات .6 .علم نفسيات .7 ،علم ادارڪ. علم لدني ۽ علم وحدانيت باقي ۽ الزوال آهن .باقي ٻيا علم فاني ۽ بي بقا آهن .علم لدني ۽ علم وحدانيت روحانيت کي فروغ ڏين ٿا انهن جو ذڪر ذاتي سان تعلق آهي. طالب فدا حسن شاهه :قبال! طالب الِء ڇا ظاهري علم پرائڻ ضروري آهي؟ مرشد :برحق :علم ظاهري ذريعي به علم باطن حاصل ٿئي ٿو. طالب :قبال! ڪي اولياَء ۽ عارف علم ظاهري کان وقتي طور واقف نه هئا ،انهن کي شروع کان ئي علم لدني ۽ وحدانيت عطا ٿيل هو. مرشد ڪامل :ادا اهي ڄمندي ئي ڄام هئا ،مگر عام طالبن کي ظاهري علم حاصل ڪرڻ ضروري آهي .ڇو ته اهو ئي علم حقيقي جي ڏاڪڻ ثابت ٿئي ٿو. طالب :قبال اهڙو ڄمندي ڄام هجڻ جو رتبو ڪيئن مليو؟ مرشد برحق :اهو رتبو موال جي خاص عنايت سان حاصل ٿئي ٿو. www.sindhsalamat.com 53
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
مثال :حضرت ابراهيم عليه السالم کي حضرت اسماعيل ۽ حضرت اسحاق جي بشارت ملي، اها عنايت اهڙين هستين تي ٿئي ٿي .جيڪي موال کان دم به غافل نٿا رهن. ”جو دم غافل ،اهو دم ڪافر“
نبي اهلل ۽ ولي اهلل جي رتبن ۾ فرق طالب قبال! نبي ۽ ولي اهلل جي رتبن ۾ تفاوت؟ مرشد برحق :اهي رتبا مالڪ طرفان آهن .ٻئي ڪڏهن هڪ رتبي وارا آهن .پر ڪنهن حد ولي اهلل کي نبي اهلل کان ڪجهه قدر وڌيڪ علم تفويض ٿئي ٿو .مثال حضرت خضر عليه السالم غيبت ۾ آهي .ولي اهلل آهي ،حضرت موسي نبي اهلل آهي .پندرهين سورهين پاره جي پڙهڻ سان معلوم ٿئي ٿو حضرت خضر حضرت موسي عليه السالم کان وڌيڪ آهي ،جنهن جي تصديد ”لن تستطيع معي صبرا“ ملي ٿي .حضرت خضر عليه السالم کان عملي استفاده حاصل ڪيو .ٻنهي جو ڪم راهه ،هدايت ڏيکارڻ آهي. نبي اهلل کي تبليغ هدايت الِء موڪليو وڃي ٿو .پر ولي اهلل پنهنجي عشق سبب خدا کان راغب ٿي فاذڪروني اذڪر ڪم جي رسم تي ڪار بند رهي ٿو ۽ عشق نبوت ۾ به آهي. مگر واليت وارو عشق جلڻ ۽ پڄرڻ آهي .جنهن ڪري حڪم االهي آهي” .ان اوليا اهلل الخوف عليهم والهم يحزنون“ عشق سان پاڻ کي پچائڻو آهي .جيڪو منهن سان ڪرڻو پوي ٿو مگر نبوت ۾ خدا جو امر شامل آهي .نبي اهلل پاڻ کي نه جالئي ٿو ۽ نه وري پهچڻ الِء وليَء جيتري ڪوشش ڪري ٿو .اهلل تعالي راضي ٿي ولي اهلل کي اهڙو علم عطا ڪري ٿو جيڪو نبوت کان مختلف ٿئي ٿو. طالب جون منزلون: طالب :قبال طالب جون منزلون ڪهڙيون آهن؟ هادي برحق :طالب الِء هيٺيون منزلون آهن: .1فنا في الشيخ .2 ،فنا في الرسول .3فنا في اهلل .4 ،بقا با اهلل. رزق حالل: طالب :قبال طالب الِء رزق حالل ڪيتري الِء صحيح ۽ ڪيتري قدر نقصانڪار آهي؟ مرشد ڪامل :مرڪندي فرمايو ته رزق ٻن قسمن جو ٿئي ٿو. -1روحاني غذا واسطي -2 ،جسماني غذا واسطي. www.sindhsalamat.com 54
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
روحاني غذا جيڪا مرشد کان طالب کي ملي هر هڪ دم ذڪر موال سان شاغل رهي ان مان کيس روحاني سڪون ۽ طمانيت قلب حاصل ٿئي ٿو .روحاني غذا الِء رزق حالل هي آهن. -1مرشد جو ڪالم -2 ،درويش جو ڪالم -3 ،درويشن جي صحبت. اهي فاذڪروني اذڪرڪم مان ملن ٿيون. جسماني غذا واسطي رزق حالل اهو آهي ته جيڪو محنت مزدوري ڪري محنت سچائي ۽ نيڪ نيتي سان ڪجي .ان جي ابتڙ بي ايماني ،کوٽ ڪري حاصل ڪيل رزق، رزق حرام آهي .رزق جي متعلق روز حشر تي پڇا ٿيندي ،رزق حالل راهموار ڪندو مگر رزق حرام عذاب جو سبب بڻجندو. هڪ دفعي سائين جن ڪچهريَء ۾ هڪ درويش جو واقعو ٻڌايو ته هڪ درويش اڏامندو ڪنهن ٻئي درويش وٽ آيو گفتگو ڪرڻ کانپوِء هليو ويو .ويٺل درويش کان پڇا ڪئي وئي. طالب :هي اڏامڻ وارو وڏي واليت وارو هوندو؟ مرشد برحق :انهيَء واليت وڃائي آهي. طالب :اها حقيقت معلوم ڪرڻ جي اجازت ملي. مرشد برحق :فقير کي منهنجا سالم ڏئي حقيقت پڇي آُء. طالب چيو ان حقيقت کي معلوم ڪرڻ الِء فقير وٽ پهتس. طالب :فقير صاح ب ڪجهه ڏينهن اڳ اوهان اسان جي مرشد وٽ آيا هئا .سائين جن چيو ته اڏامڻ جي باوجود توهان کان واليت کسجي چڪي آهي” ائين ڇو؟ فقير صاحب :هڪ ڏينهن ڪنهن رڻ پٽ ۾ وڃڻ ٿيو اتي موال کان دعا گهريم ته موال هن عالئقي ۾ برسات وسائي ميدان کي گل و گلزار ڪر .اهلل برسات ته وسائي مگر منهنجي واليت کسي ورتائين .ڇو ته رضا االهي جي بر خالف رضا انسان هئي .فقير جو ڪم رضا االهي تي راضي رهڻ آهي.
واقعات .1صحبت جو اثر: سائين چيزل شاه بادشاه هڪ تمثيل ڏيئي صحبت جي اثر متعلق فرمايو: هڪ ننڍڙو شينهن ٻڪرين سان گڏجي جهنگ ۾ گهمندو ڦرندو هو ،ڇو ته ننڍي هوندي کان ئي ٻڪرين جي کير تي پلي جوان ٿيو هو .هڪڙو پالتو شير بنجي ٻڪريَء وانگر بزدل ٿي ويو هو .هڪڙي ڏينهن اوچتو انهن ٻڪرين ۾ هڪ جهنگلي شير جي آمد سبب ڀاڄ پئجي وئي ،پالتو شينهن به ٻڪرين سان گڏ ڀڄڻ لڳ. www.sindhsalamat.com 55
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
جهنگلي شير تکو ڊوڙي پالتو شير کي پڪڙيو ،کانئس پڇيو ته ٻڪريون ته ڀڄي ويون تون شينهن ڇو ڀڳ ين؟ پالتو شير جواب ڏنو ته مان ٻڪري آهيان ،جهنگلي شير کيس هڪ پاڻي جي چشمي تي وٺي ويو ان ۾ پنهنجو پاڇو ۽ پالتو شير جو پاڇو ڏيکاريائين ۽ هڪ ٻئي جي بيهڪ ۽ هڪجهڙائي محسوس ڪرايائين ۽ کيس پڇ جي ذريعي ٺڪاَء ڪڍريائينس پالتو شينهن پاڻ کي شينهن سمجهي حقيقت کان واقف ٿيو. هن تمثيل مان معلوم ٿيو ته جاهل ۽ نا معقول جي صحبت ۾ انسان نامعقول بنجي وڃي ٿو .پر ولين ۽ بزرگن جي صحبت ۾ رهي پنهنجي اصليت کي پرکي حقيقت ڏانهن راغب ٿئي ٿو. جهڙي صحبت تهڙو اثر: .2 هڪڙي لوهار جي تمثيل ڏيندي پاڻ فرمايائون ته جڏهن لوهه جي ٽڪر کي باهه جي مچ ۾ وجهي تپائي ڳاڙهو ڪجي ته ان لوهه ۾ باهه جو پورو تاثير ۽ صالحيت باهه واري پيدا ٿي وڃي ٿي .ان ريت جيڪي انسان اسم ذات جي تهليل ڪن ٿا ان ۾ ذاتي اسم سبب ذاتيات جون ڪل خصوصيتون سمائجي وڃن ٿيون .اگرچه لوهه وانگر لوهه جي ذات الڳ ۽ باهه جي ذات الڳ آهي ته انسان جي ذات خدا جي ذات کان ائين الڳ آهي ،مگر خصوصيت ساڳ رهي ٿي .هن تمثيل مان ٻيو مقصد به نڪري ٿو ته ”وکان عرشه علي الماَء اهلل تبارڪ و تعالي“ انسان کي پنهنجي صفت مان پيدا ڪيو اسم ذات جي ڪري خود ذاتيات بنجي ويو .مثال: سمجهي پاڻ کي ڏس تون ڇاهين ڪونهي ڪو تنهنجي ثاني اال چيزل تون به اهو ئي آهين آدم اعلي ثاني اال موال جي رهائش گاهه .3 دوران گفتگو هڪ طالب مالڪن کان پڇيو :قبال! اهلل تبارڪ و تعالي جي رهڻ جي جاِء ڪٿي آهي؟ مرشد ڪامل :دل ۾ ٻه خانا ٿين ٿا جن جي وچ ۾ هڪ پردو ٿئي ٿو .کاٻي پاسي ۾ گرمائش نفساني خواهشات جو باعث شيطاني مرڪز بنجي ٿو مگر ساڄي تي اال اهلل جو مرڪز آهي. جنهن ۾ خدا جي ذات رهي ٿي .خدا جي ذات کي دل ۾ اجاگر ڪرڻ ڏکيو به آهي ته سولو به آهي فرمان آهي ته: ”االنسان سري وانا سره“
www.sindhsalamat.com 56
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 57
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
آسمان جي تعداد متعلق وضاحت .4 طالب :سائين آسمانن جي متعلق ٻڌڻ ۾ اچي ٿو ته ست آهن .ان باري ۾ وضاحت فرمايو. مرشد ڪامل :آسمان ست آهن پر اٺون عرشي اعلي ۽ نائون ڪرسي آهي .آسمانن جي بناوت سون ،چاندي ،زمرد ،ياقوت ۽ زبرجد جا ٺهيل آهن. طالب :آسمان جا دروازه ڪڏهن کلندا آهن؟ مرشد ڪامل :سڀنن آسمانن جو دروازو هڪ وقت اسر وقت کلندو آهي .جيڪي انسان ذڪر موال جو ڪندا آهن انهن تي نور تجليات جي بارش ٿيندي آهي. فقير سرائي رسول بخش :اها تجليات جي بارش هر وقت يا ڪڏهن ڏسڻ ۾ ايندي آهي؟ مرشد ڪامل جڏهن دل مٿان 360ظلمات جا پڙدا هٽي وڃن ٿا ۽ ذڪر االهي سان جلي وڃن ٿا ته تجليات جو مظاهرو ٿئي ٿو. سرائي رسول بخش :قبال انهن دروازن کان سواِء ڪي ٻيا به آهن؟ مرشد ڪامل :ٻه خاص دروازا ٻيا به آهن هڪڙو دروازو جتان ذاڪر جي عروج ۽ نزول جي رسد جاري رهندي آهي .ٻيو دروازو جتان درويش جي ضمير خيرات جي رسد جاري رهندي آهي .درويش جي برقعي مٽائڻ کانپوِء اهي ٻئي دروازا روئيندا آهن.
www.sindhsalamat.com 58
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم شريف
www.sindhsalamat.com 59
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بسم اهلل الرحمن الرحيم ڪالم نمبر1 : (”کنڀات“ سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :عشق بنايا ايسا سولي اوپر سر ڌراڪي
ديکو خيال خودي ڪو کايا انالحق االيا
.1آدم ڪو هڪ عذرداڻي نال ڪسي سي ڪيها بهانا
ڪڍ بهشتون دور تڙايا بازي يار بنايا
.2احسان ٿيا سڀ عالم تي ملڪ بنيا معراج ڪيتي
جڏان ميم ڪا منصب پايا شاهه ڪربل شافي آيا
.3نال شريعت شمس دي ڪيسي شاهه بالول گهاڻي پيڙهائيئي
جيئري کل کاليا يونس مڇل ڳهايا.
.4يوسف ڪو وچ کوهه گهتا ڪي جر جيس ڪو اندر وچ جفادي
مصر چا ملهه چڪايا يحي قتل ڪرايا
تينون ترس نه آيا .5عاشق لک هزار ڪهائيئه اور اسان نون ڪيا وت پڇدئين منصور مفت مارايا .6عشق دي الٽي چال ۾ ديکو جوئي ”چيزل“ آگ سي جليا
ڪنهن ول سک نه پايا دک سي دن نڀايا **********
www.sindhsalamat.com 60
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم2: (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :مجهه کو ديا هي ساقي وه جام ايسا پينا -1
ڪيا ڪرينگي حور ڪو ايمان ڪچهه ناڪام هي
-2
ديکهو وحدت ڪا تماشا اس دنيا عقبه دونون ڪو
-3
هڪ درد کي ضرورت عاشق قتل کيا هي -5سارا چل گيا زمانا
جواني گئي ئي محبت مين
شراب مستو ورنا پهر دوزخ سي نه ڊرنا خود جنت بهشت قصور ڪو ديدار تجهه سي مرنا اس ني خيال دکهايا ڪيسا درڪار ڪچهه نه ڪرنا مذکور هي حضورت پرور غريب دهرنا چيزل رهيا مستانا اظهار ظاهر بريا ********** www.sindhsalamat.com 61
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 62
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم3 : (سر شام ڪلياڻ) اهڙو لوهه لکي انگ اليو آ برهه باب پڙهايو آ برهه جون ڳالهيون نينهن جون نراليون ناز سڄڻ تنهنجا نيون نيون چاليون دردن دود دکايو آ سور سبق ٿي سکن کان سنهنجا ڏاج ڏوالوا ڏک ٿي منهنجا سورن سکڙو وڃايو آ مري موتو جي مام سڃاڻين ذات صفات هڪ ڪري ڄاڻين اها صورت سڀ ۾ سمايو آ مام انهيَء ڪيئي مرد مارئيا سورهه سولي اتي ته سينگاريا اناالحق ته االيو آ ونحن واعدو ويجهو ڄاڻين شڪ ڇڏي تون شرڪ نه آڻين فنغخت فيه فرمايو آ چڻنگ ”چيزل“ تنهنجي پئي آهي چولي ٻوليون ٻولڻهار ٿو ٻولي رهبر راز وکايو آ **********
www.sindhsalamat.com 63
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم4 : (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :آڻي عشق آتش اندر ٻاري ڙي اديون جان جسم جند ڳاري دردن ۾ ته آزاري ڙي اديون -1هڪ روئي رات گذاري ٻيو ته سيج سمهڻ ويو وساري ٽيون ماري يار جيئاري ڙي اديون -2هڪ آُء سهڻل ڪنهن ڀيري ٻيو ته چاڪ پون جگر جيري ٽيون ڪيري ڪيئي وري تاري ڙي اديون -3هڪ لڳس تنهنجي الري ٻيو ته پاڻ لڪي وئي ڏيکاري ٽيون کاري ڪيئي اوجاري ڙي اديون -4هڪ ”چيزل“ سک نه سيبائي ٻيو ته لوڪ تتي کي تپائي ٽيون کائي ڪيئي وري ڌاري ڙي اديون **********
www.sindhsalamat.com 64
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم5 : (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :آوين سانگ اساڏي ليئا پاوين وو يار روئيندي نال االوين وو يا -1 -2 -3 -4
سهڻل تيڏي سڪ وچ سڙدي ماندي نون ته مالوين وو يار تيڏي درد وڇوڙي ماري روحان وچ نه رالوين وو يار ڏيندي باهه اندر وچ ڀڙڪي جندڙي نون نه جالوين وو يار ”چيزل“ مونجهي ڪاڻ ميالپي واڳان وطن تي والوين وو يار **********
ڪالم6 : (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :دلبر دوست نه ٿي موکئون دم تون پري ساهه منهنجو توکئو ڪيئن سري -1 -2 -3 -4
دل ته سڪي پئي ديدار تنهنجي ڪاڻ او مل اچي مونجهي پئي ٿي مري ايڏو درد دکائي ويڙا باهه اندر ۾ مچ ٿو ٻري هج تون هميشه يار اسان وٽ تنهنجي ڏٺي منهنجو هيان ٺري ”چيزل“ پاڻ پرين هت ايندا ڪير ڪشاال پنڌ پيو ڪري ********** www.sindhsalamat.com 65
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم7 : (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه :ڪيوين ڪيتئي يار جدائي وو يار اسان رو رو رات نڀائي وو يار -1ڪڏان اساڏي اڱڻ تي اوسين هو وين ڪول سدائين او يار -2يار ٻاروچل دلڙي لٽ ڳيا ڪريسان شهر گدائي او يار -3تنهن بن پيارل ڪيوين مئين ڪريسان ڏيوين وال وڌائي او يار -4چيزل صدقي سرهي سارا ڪريسان پاڻ فدائي او يار **********
www.sindhsalamat.com 66
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم8 : (سر شام ڪلياڻ) ٿلهه:
دلڙي دوست کڻي ويو دم ۾ وو يار هيس ڏاڍي ڪم ۾ وو يار -1ڪيئي لٽي وري ڪيئي ته ڦرين ٿو ڪي آڙاهه اڌ ۾ وو يار -2ڪيئي وري چالين ڪيئي وري ڀالين ڪي وڇوڙي وهم ۾ وو يار -3ڪيئي وري ساجهر ساٿ سينگارن ڪي مرن ماتم ۾ وو يار -4ڪيئي وري ”چيزل“ ڪاڏي ويڙا ڪي فنا جي فهم ۾ وو يار **********
www.sindhsalamat.com 67
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم9 : (سر تلنگ) ٿلهه:
بيرنگ برقعو پائي پائي آيو آدم هتي اظهار ٿي
-1علم العين يقين تون ڄاڻي وچون ميم وڃائي وڃائي
احد ۽ احمد فرق نه آڻين آيو سڀن نبين جو سردار ٿي
-2آهين آدم عين اهو ئي غير اندر جو الهي الهي
سمجهي ڏس تون ناهي ٻيو ڪوئي ونحن پري نه وار ٿي
-3ڪيئن نفي ۾ ناهه ٿي آئين بوتو خاڪي ٺاهي ٺاهي
قطرو قلزم منجهه سمائين آيو نانُء رکي نروار ٿي
-4ڪيئن تون ”چيزل“ ڪاڏهن آئين اڳي ڪاٿي هئين هتي ڪيئن ڄائين سر تي سهندين سختيون بار ٿي. دم رهڻ هتي آهي آهي **********
www.sindhsalamat.com 68
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم10 : (سر تلنگ) ٿلهه :سمجهي ڏس تون ڇاهين ڇاهين آهين آدم اصلي ڪير وو ميان اربع عناصر نام سڏائين اٿي هوش عقل جو ڦيرو وو ميان
-1
آدم ٿي هت ڪاڏنهن آئي تون اصلي ناهي ناهي
-2
قطرو قلزم جي منجهه پيڙوخاڪ منجهارؤن آدم ٺهيڙو سينو ڪيڏو تون ساهين ساهين اٿي من تنهنجي ۾ ميرو وو ميان
-3
سمجهي پنهنجي پاڻ وڃائج غير وجود جو الهي الهي
ذاتي اسم سان قلب ڪمائج ڪيڏو عشق ڪيو آ انڌيرو وو ميان
-4
ڪيڏو شان تنهنجو هيڙو ڇا چيزل تون آهين آهين
ملڪن سر کي سجدو ڪيڙو ٿي پاڻ ۾ پنهنجو سير وو ميان **********
www.sindhsalamat.com 69
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم11: (سر تلنگ) ٿلهه:
ڳولي ڏس تون ڳولي اٿي اندر ۾ اسرار وي
-1
پنهنجي اندر ۾ پائي ڏس جهاتي، آهي تنهنجي چولي چولي
سرآن ساڳي ذات سفاتي ڏس دل اندر ديدار وي
-2
ونحن واري واٽ نهارج ڏس اکيون تون کولي کولي
اسم ذاتي دل تي ويهارج آهي سڀ تو ۾ سنسار وي
-3
ڳولهي ڏس پاڻ تون ويهي ڀل نه ٻي ڪنهن ڀولي ڀولي
سيني اندر ٿي سير سڀوئي ناهين پري تو کئون وار وي
-4
چيزل پنهنجو پاڻ سڃاڻج ڪير اندر ٿو ٻولي ٻولي
نفس نفي ڪري موجان ماڻج اتي آڻج ايڏو اعتبار وي **********
www.sindhsalamat.com 70
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم12 : (سر تلنگ) ٿلهه :نانهه جو نقطو سڃاڻ پاڻ نه ڀانئج پوِء وري ڄاڻي -1
نفس ناسوتي نانهه سان مرندو جڏهن جبروتي جوشن ۾ جلندو ملڪ ملڪوتي ماڻ لنگهي الهوت ۾ الحد هاڻي
-2
حلم العلم ال پنڌ ٿي هورو ڪر فقر ته فنا ٿيڻ ڳؤرو عين ال خاص ڪير ايمان حق الحق تي يقين تون آڻي
-3
ڏاڍو شوق شريعت سان رک ٻڌي توڪل طريقت تون سک هل حقيقت ساڻ معرفت مطلب قلزم ڪاڻي
-4
بادي ناري آبي خاڪي ڇڏي عناصر ٿي فالڪي پنهنجو سڃاڻج پاڻ ”چيزل“ گڏ ٿي پري ڇو ٿو تاڻي **********
www.sindhsalamat.com 71
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم13: (سر تلنگ) ٿلهه :ڏسي اها موج مستي جي پيا وڃي بحر ۾ ڪاهي نه ٿا ترسن اهي عاشق سانگو سر ساهه جو الهي -1
اهي مچ عشق ۾ پيڙا پتنگ قربان لک ٿيڙا موتو فنا في اهلل ميڙا ٻڌو سندرو سورهين ساهي
-2
اسم هڪ الف سان جيُء اڙ سبق سورن سندوئي پڙهه شمع جي شعاع تي تون سڙ پوڻ منجهه باهه جي ڇاهي
-3
روئان شب روز هي دم دم اندر آڙاهه آهي ماتم هميشه درد تنهنجو غم سوري جي سر مٿئون آهي
-4
چيزل هي آگ ٿي ساڙي لکيو ازلي پنهنجو پاڙي رڳان ،هڏ ،تن جسم ڪاڙهي چڙهين تون ڪيئن وڃي ٿو ڦاهي ********** www.sindhsalamat.com 72
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 73
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم14 : (سر تلنگ) ٿلهه :ٻڌي توڪل سچا طالب تڏهن تلقين سڃاڻي .1ڪمائج دم اسم ذاتي وهي ٿي قلب تي ڪاتي پائي ڏس پاڻ ۾ جهاتي نفي اثبات کي ڄاڻ .2تڪيو جن توڙ جو آهي چڙهن منصور ٿا ڦاهي سانگو سر ساهه جو الهي تڏهن وڃي موج هو ماڻي .3اندر ۾ باهه ويو ٻاري رڳان تن من جسم ساڙي سڙي کي ٿو سور اوجاري ساجن سهجن جا سک ٿو ڪوماڻي .4چيزل ٻي ڳالهه نه آڻج سورن کي سيج ڪري ڄاڻج مري موتو منصب ماڻج عجب اعتقاد اتي آڻي **********
www.sindhsalamat.com 74
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم15 : (سر تلنگ) ٿلهه :لوڪ ڇا ڄاڻي عام عشق اڻائو الٽي بازي .1رمز انهي ۾ رند ڪي رهندا سورهيه سور ۽ سختيون سر تي سهندا ڪي غازي کڻندا گام درد وڃائي دور درازي .2انا الحق ٿو عشق پڙهائي سوري اتي منصور چڙهائي اولو رکي اسالم نه ڄاڻن محبت مالن قاضي .3محو خيال مستي ۾ آهن سر جو سانگو هو ٿا الهن پاڻ ڪرن قتالم غرق وحدت ۾ آهن غازي .4وحدت واعظ عشق جو آهي اال قليل نصف جا ڳائي آهي نينهن وارن جو نام چيزل اگهندي اتي وڃي آزي **********
www.sindhsalamat.com 75
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم16 : (سر تلنگ) ٿلهه :لڳا سوز ڳيا سنسار نال تساڏي مئين يار التي -1لوڪ عالم سڀ مارن طعني عاشق رهندي سڀ مست ديواني طلب تيڏي هي ديدار خلق ساري دي مئين خواري چاتي -2نال خيال دي محبت الوين خاص خريد خودي نون کاوين ٻڌ نه ٻي ڪا پچار جل گئي جان تي ساري ڇاتي -3سڪندي عمر وئي آ ساري دوست نه ڏيندا ڪا دلداري روئيندي آن زارئون زار لڪ ڇپ چوري مئين جهاتي پاتي -4عاشق رهندي مست نرالي چيزل آيم سخت ڪشالي اندر هي ته آزار قربان تساڏي ماري ڪاتي **********
www.sindhsalamat.com 76
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم17 : (سر تلنگ) ٿلهه:
پيتم جام تمام دستئون ساقي پرڪر وحدت
-1پياال پيتم جام الستي سرڪي سوز دي التي مستي نظر ڏٺم نروار هارجاِء حق ٿي هويا ثابت -2وحدت پرڪر پياال پيتم رخ روشن تڏاهين ٿيم صاف صورت صبحان هر مظهر وچ الحد الشڪ -3ڪي وت ڄاڻن محبت معني سالڪ سمجهن رنديگانا خيال رکين هڪ خاص ظاهر باطن دم دم محبت -4حق پاڪ صنم صبحان هي سارا وفي انفسڪم ڏتس اشارا چيزل مام سڃاڻ راز اهين وچ هو يا رحمت **********
www.sindhsalamat.com 77
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم18 : (سر تلنگ) ٿلهه:
ڪون اسان نون لوڪ سمجهاوي اسين آدم دي اوالد نه ڄائي
-1ڪاڻ تماشي هتڙي آيم مٽ نه ڪنهن دا نه ڪوئي ڄايم سير سلطاني حقيقي پايم خيال ڳيا لنگهه سفر سجائي -2نفس نصيحت آپ نه ڪردا خوف خدا جي رب نه ڏردا عشق واليان نون هي علم اندر دا حرف هڪو ٻئي ڪم اجائي -3اهي اکيان شل انڌيان هوون يار پنهل بن ٻئي ڏي واجهاون ديدان هميشه دل وچ الون تير تفنگي ابرو بڇاوي. -4عشق واليان نون هادي هدايت راهه رهبر سچ ڏسي هي وحدت ٻيا ڪون ڪريسي سانون نصيحت چيزل نعرا نينهن وڄاوي **********
www.sindhsalamat.com 78
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم19 : (سر تلنگ) ٿلهه:
عشق ڪيو اثبات نفس عقل جون ويون سڀ ڳالهيون
-1پاڻ وڃائي پڌر پياسي جاڏي ڪاڏي عين ٿياسي ڪاڏي وئي ظلمات نينهن تنهنجي جون آهن نراليون -2عشق ڇڏيا سڀ لڙئي الهي هر جاِء حاضر هڪ اهو آهي سمجهڻ ساري صفات خاص انهي جون آهن خياليون -3پنهنجو پاڻ سمجهي ڄاتم ونحن اقرب قول سڃاتم طلب تنهنجي آ هڪ تات جنگ جسم سان پياٿا جاليون -4چيزل اصلي ناهي اولو سڪ وارن ڪان سمجهڻ سولو عشق وڏي آ آفات اول آخر کئون اهي تنهنجو چاليون **********
www.sindhsalamat.com 79
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم20 : (سر تلنگ) ٿلهه:
لک ڪيان شڪران منهنجي اڱڻ تي ڪيئن تون آئين
-1ايڏيون ڀاليون تنهنجون ڀايان چئي ٻين کي ڇا ته ٻڌايان سر ڪيان قربان اهڙو وري ناتو ڪيئن ٿو الئين -2انگ اصل کئون اڳي ئي آهي هن ۽ هن سان منهنجو ڇاهي دل ڪيئي ويران هاڻي وري پاڻ کي ڇو ٿو لڪائين -3ونحن اقرب پاڻ چئي ويو اولو اکين جو ڪيئن ته لهي ويو ٿيو ظاهر عين عيان الحد واريون ٿو رمزان رالئين -4چيزل سڌ نه ڪا سار لڌائون پيار ڏئي ڪيئن مچ ۾ وڌائون درد جو ٻڌ داستان ماندي سان مل ڇو ٿو ستائين **********
www.sindhsalamat.com 80
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم21 : (سر تلنگ) ٿلهه:
ڪهڙيون ڪيان تنهنجون ڳالهيون نراليون لوڪون لڪايان چئي ڇا ٻڌايان
-1ڳجهه جون ڳالهيون سلڻ نه جهڙيون پنهنجي اندر ۾ پاڻ سان ڪيڙيون ڪري نظر ڏس ڀاليون نراليون ڪير ٻيو آه ڪنهن ڏانهن ٿي ڀائيان -2ڪيئي عاشق قتل ڪرايئه
سرمد جهڙا مست مارائيه تنهنجو اصل کئون چاليون نراليون نازن واري سان ٿي نيهن نڀايان
-3ايڏو بار بره جو آهي
پتنگ پون ٿا مچ ۾ ڪاهي تن کي لبن تي الليون نراليون ڳڻ تنهنجا مان پئي ٿي ڳايان
-4چيزل ڪيئي صدقي سارا
عشق جا ڏس تون نينهن نظارا چڙهي سولي تي جاليون نراليون وحدت واري وصال ۾ آهيان. **********
www.sindhsalamat.com 81
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم22 : (سر تلنگ) ٿلهه:
عشق جو پيتم جام شوق شراب جو مست پيالو
-1وحدت وارو جام پيارئين قلب روشن دل ڪيائين خودي ٿي ته تمام کلي نظر تي ويو آ ڪشالو -2بي خود مست برهه ڪيو آ عشق انا الحق پاڻ چيو آ سک منصوري مام چڙهي سوري تي ڏس نينهن نرالو -3ساقي سرڪي صاف پياري مست ڪري جنهن مئين آ ماري دل کي وجهي ويا دام دم دم سان تنهنجو هڪڙو نالو -4چيزل ڪيف ڪالل پياريو موتو قبل ال ماري جياريو ڪهڙي ڪل ٻي عام ستت ڪر تون پنهنجون سنڀالو **********
www.sindhsalamat.com 82
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم23 : (سر تلنگ) ٿلهه :عشق جو پنڌ آ پري پري سمجهڻ آهي مشڪل معني -1ڪي ته برهه جي باهه ۾ پيڙا مجنون وانگي مست جو ٿيڙا آيا عشق جي اري اري سوين دليالن ڪن ٿا دانا -2عالم عاقل اونا ڄاڻن
نفس عقل ڏي پيا ٿا تاڻن جيئري وري ڪو مري مري پتنگ پچن ٿا اهي پروانا
-3شوق وارن جا شغل شهانا
مست رهن ٿا منجهه مئخانا
دل وئي نه ٿي وري وري
بي خود بحر ۾ آهن بيگانا
-4چيزل ٻڌ تون سندرو ساهي
پئو ته برهه جي باهه ۾ ڪاهي ڳالهه ڪيون پئي ڳري ڳري درد ڏکن ۾ آهن ديوانا. **********
www.sindhsalamat.com 83
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم24 : (سر تلنگ) ٿلهه :اچي عشق اٿاريون اندر منهنجي ۾ ڪيئي نينهن سنديون نيون ڳالهيڙيون -1اچن اوقات ٿا اهڙا اوٻر روئي وڃايان پنهنجا حالڙيون -2ساعت ساعت سورن جي آ جوشن ۾ ويهي جالڙيون -3سئو ڦيرا قربان تن تئون مڏيون صدق سڀ مالڙيون -4چيزل کي چڪ چور جو ڪيڙو روئي وهايان نيون نالڙيون **********
www.sindhsalamat.com 84
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم25 : (سر تلنگ) ٿلهه :برهه اسان کي بيمار ڪيو آ نڪو سيج پلنگ نڪو سک ٿو وڻي -1ڳجهه مرض اندر جو آهي سورن ساڙيو آ سنڌ سنڌ ته ڳڻي -2سوين طبيبن ستيون ته ڪمايون نڪو فائدو فرق هاڻي -3کائڻ پيئڻ زهر جو ٿيڙو دکي ڪيو آ درد آڻي -4ڪڏهن چيزل سان ڪر نه وڇوڙو قلم قضا جيڪي باب بڻي. **********
www.sindhsalamat.com 85
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم 26 : (سر تلنگ) ٿلهه :پل پل پوندي ني پور ڏاڍا عشق اويڙا -1دلڙي مئين التي سنگت نه ساٿي تتي ڦاٿي وچ ته ڪلور -2دکي دم جيتا سهاڳ جو نيتا تيڏي عشق ڪيتا چڪنا چور -3نڪلن دانهان ٿڌڙيان آهان ٻيان واهان وسريم مور -4عشق اويڙا وسريم ويڙها پيا ڳل دا جهيڙا نور -5چيزل روندا ول يار نه ائوندا ڏاڍيان ڳالهيان ڳاؤندا دور **********
www.sindhsalamat.com 86
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم27 : (سر تلنگ) ٿلهه :دردن ۾ دل آهي آهي ،ڏک سورن ۾ سڙي ساهه ويو .1سور آياٿم ستت سويرا ،عشق اصل کئون التم ڀيرا سندرو ٻڌو مان ساهي ساهي .2درد اندر ۾ عشق اويڙو ،جيُء جسم سان لڳو آ جهيڙو عشق عقل کي ڊاهي ڊاهي .3دانهان ڪيان ٿي وسريم واٽان ،عشق اوالنبو عرش تي الٽا باهه ڏئي ويو ٺاهي ٺاهي .4ساهه ڪيان صدقي گهوري ،جان جسم هڏ ڀڃي ٿو ڀوري ڳاهه ڪيون ٿو ڳاهي ڳاهي .5چيزل صدقي سر جي ٻولي ،ڏک اچن پيا پاتم جهولي ڪاهه ڪيون ٿو ڪاهي ڪاهي *********
www.sindhsalamat.com 87
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم28 : (سر تلنگ) ٿلهه :عشق عجب هتي آيو آيو ،هي ته ناتو ٿي نينهن نڀايان -1عشق بيٺو ميدان ملهائي، جيئري جسم جاليو جاليو
سورهه سر جو سانگو الهي مون ته چئي ٻين کي ڇا ٻڌايان
-2عشق ڪيڏا وري ڪم ڪريا ڪوفين ڪوڙ ڪمايو ڪمايو
ڪربل ۾ آڻي گهوٽ گهرايا هي ته انگ ازل جو لکئي ڏانهن ڀايان
-3شمس الحق جي کل کاليئي انا الحق ته االيو االيو
سوريَء تي منصور ماريئي هي ته جلد جسم کئون جدا ڪري الهيان
-4انگ ازل جو لکيو پنهنجو پاڙيو سرمد سيس ڪپايو ڪپايو اهي
صوفي جو سر نيزي چاڙهيو ناز تنهنجا وري ڳڻ ٿي ڳايان
-5چيزل آهن ڪهڙيون ڳالهيون پير پرجهي پايو پايو
عاشق ماري ڏسي ٿو ڀاليون آهي عشق اويڙو ڪن منجهه ڪاهيان **********
www.sindhsalamat.com 88
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم29 : (تلنگ) ٿلهه:
محبت موجان اليون اليون اچي نينهن مچايا ناز ميان
-1هڪ الف اندر منجهه آيو غير خودي جو خيال وڃايو ويو عشق چنبن ۾ چايون چايون ڏک سورن جا ڏئي ساز ميان -2خفي غفي ٿي روحي سالب ذات اسم ته ذڪر آ غالب ڪشف قلوب ڪمايون ڪمايون هڪ وحدت وارا آواز ميان -3مست ڪري دل بي خود ساري درد ڏکن جي آهي ته آزاري ڏيئي سور ويو سمجهايون سمجهايون هڪ رمز ڦاسايا راز ميان -4سڌ پوي ٿي سرت نه ڪائي چيزل رات ڏکن جي آئي ويو پيچ پرين سان پايون پايون ڇڏي علم عقل عرفان ميان. **********
www.sindhsalamat.com 89
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم30 : (سر تلنگ) ٿلهه:
پنڌ اٿي ڏاڍو اوري اوري پري ڇو ٿو پاڻ ڏسائين
-1توڪل وارا توڙ کئون هيڙا موتو قبل ال اڳ ئي ميڙا سر صدق ڪيائون گهوري گهوري رهبر نيئي ٿو روِء رسائي -2سڪ کئون سندرو ٻڌائون ساهي پنڌ اڳتئون انهن جي ڇاهي ويا ڪنهن جي نه ٿوري ٿوري پنهنجي سر تي ورهه وسائي -3جاڏي ڪاڏي ڳالهه اها ئي حق بنا ٻي وات نه وائي ڏکيا ڏونگر ڏس ڏوري ڏوري ويهه نه پنهنجو پاڻ ڦاسائي -4عشق ازل کئون اڳ ئي آيو چيزل ڪر تون ساجهر سعيو ذاتي ذڪر ڏس چوري چوري پارس سان ڏس پاڻ گسائي **********
www.sindhsalamat.com 90
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم31 : (سر تلنگ) ٿلهه:
آهن ناز تنهنجا اهي نوان نوان مون سمجهي سڃاتو تون پاڻ آن
-1ڪربال ۾ ڪوس ڪرايئي عاشق پنهنجا پاڻ مارايئي سوز اچن ٿا سنوان سنوان -2شاهه بالول گهاڻي پيڙايئي شمس الحق جي کل کاليئي رند ٿيا وڃي روان روان -3پيارو تنهنجو خاص جو هيڙو ابراهيم آڙاهه منجهه پيڙو حال ڪهڙو ڪنهن کي چوان چوان -4چيزل عاشق اتي ڪيئن اڙندا سوريَء تي منصور به چڙهندا پير نه پوئتي پوان پوان. **********
www.sindhsalamat.com 91
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم32 : (سر تلنگ) ٿلهه:
سهڻي صورت جو ڪهڙو ڪيان مون بيان منڙو مست ٿيو حسن ڏسي حيران
-1لڳيون رمزان نين دلڙي ديواني سچي آ صنم جي صورت سبحاني الحد لنگهي ويا الهوتي الثاني برهه تن باطن آهي عشق عيان -2سدا سورن ۾ سرتيون ويٺان جاليون سهڻي رکيل جون پون ياد ڳالهيون روئان راتون ڏينهان ڪيان روز راڙيون سئو ڦيرا صدقي قدمين ٿي قربان -3عاشق انهيَء کي وڌو سوز ساڙي جان جسم جند جن ڪيو حوالي ڪڏهن متان کڻي سهڻل نين ڀالي هڻي تير ابرو ماري مجگان ڪان -4جن کي هدايت ويا سي واليت فيض فقر آهي شاهه عنايت راز رکيل جو ملي آ امانت چيزل نڪي آه نيڻن ننڊ آرام **********
www.sindhsalamat.com 92
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم33 : (سر تلنگ) ٿلهه :دوست آهي منهنجو اهو دل وارو اڄ ته اسان وٽ ايندم هاڻي -1پل نه ٿي هڪ پري تون پاسي دلڙي تو لئه باسان ٿي باسي سڄو آهي منهنجو سارو سارو سڀ ڪنهن کي ٿو پاڻ سڃاڻي -2ٻئي ته ڪنهن کي ڪين مان چوندس مري ويندس توکي نه ڇڏيندس ساهه کئون آهي ڏاڍو پيارو پيارو حال اسان جو هڪ تون ڄاڻي -3ايڏيون سختيون دل تي سهي ٿي سڌ سورن جي ڪانه پوي ٿي سخت ڏکيو آهي چارو چارو ناحق ڇو ٿو پيو رولي ٿوراڻي -4چيزل پنهنجي دل کي جاڳائج ذاتي اسم سان قلب ڪمائج دم ناهين ته وسارو وسارو محبت جو ميدان ٿو ماڻي. **********
www.sindhsalamat.com 93
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم34: (سر تلنگ) ٿلهه:
سڪ سوز سهڻل دي سڙئيان لک درد ونديان ديان ڌڙيئان
-1ميڪون پير مغان سمجهايا ساڏا بخت ٿيا سوايا مين نال الف دي اڙيئان -2عشق آيم سر زوري رات ڏينهان دي لوري مين باب برهه دي پڙهيئان -3چيزل چاڪ فراقين ماريا ڳجهه ڳڻتين اسان نون ڳاريا مين ويسان مول نه کڙيان **********
www.sindhsalamat.com 94
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم35 : (سر تلنگ) ٿلهه:
دل وئين سڄي کسي ايڏي بي پرواهي ڇو ڪري
-1ڪيئي عاشق قتل ڪرايئي سوليَء تي منصور چڙهايئي
حال ايهو نه ٿو ڏسي
-2شمسل حق جي کل کاليئي ڪربل ۾ ڪيڏا ڪم ڪرايئي ناز ڪيون پيو هسي -3ڀري پيالو جام پياريئي محبت ۾ کڻي مست ڪرايئي وحدت ۾ ٿو وسي -4چيزل دلڙي ياد ڪري ٿي هيڏي هوڏي ڪين لڙي ٿي
لوهه پارس سان گسي
www.sindhsalamat.com 95
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم36 : (سر تلنگ) ٿلهه:
سائت هڪ نه ٿي سار ميان آيا سخت غمن جا بار ميان
-1جاڪو تو سان نينهڙو اليم صحت فرحت سک وڃايم پل هڪ نه ٿي مون کان پري پري ڪرين ٿو دل تي وار ميان -2پتنگ پون ٿا مچ ۾ ڪاهي سر جو سانگو الشڪ الهي ڪنڌ اڏيَء تي ڌري ڌري ڪسي پير مغان پئي ڌار ميان -3درد اندر ۾ دکايم دونهو سورن ۾ آهي ستت سونهون باهه اندر ۾ ٻري ٻري هي ته روئي پٽي ڪڍي پار ميان -4چيزل پنهنجو پاڻ ۾ پيهي ڏيئي اوجاڳو ڏس تون ويهي ناُء وتيون پيو ٺري ٺري هڪ دم دم سان ديدار ميان **********
www.sindhsalamat.com 96
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم37 : (سر پيلو) ٿلهه:
قلندر لعل اپني سي جاللي هون جاللي هون نشا وهدت خمر پيئا موالي هون موالي هون
-1جسي مجهه ڪو ديا پياال اسي ڪا شان هئي اعلي صاحب صورت سخا واال اسي ديدار خيالي هون -2سچي سرڪي ديا ساقي رهيا هئي خيال ڪل باقي ڏٺم صورت صفا ذاتي برهه بيشڪ بحالي هون -3ايسا انوار عجب ديا سينا سارا صفا ٿيا حجابئون غير ڪل ڳيا وره سي خود وصالي هون -4همارا لعل هم ساعت جسي مجهه ڪو ديا وحدت اسي هر دو جهان عزت چيزل ازلي آزاري هون. **********
www.sindhsalamat.com 97
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم38 : (سر پيلو) ٿلهه:
پاليا حوض ڪوثر ڪا ووهي ساقي هوا ڪيسا شرابون شوق ڪا پياال ديا هي جام وه ايسا
-1هويا مدهوش مئخانا جو محبت ۾ مال مجهه سي صنم ڪي دست سي پيئا عجب خوشبوِء هئي خاصا -2ڪيا ظاهر ذڪر ذاتي گيا ظلمات ڪا پردا جو عين غين سي هڪ هئي دوئي يڪدم هوا ماسا -3نه جنت بهشت حوران ڪي جو خواهش وو رهي دل سي يڪي ديدار ڪي سڪ هئي جدائي ۾ رها جيسا -4چيزل ڪا حال هي سارا جو عالم لوڪ ڪيا جاني ديا دتعدي و تنسي تڪبر سي ڪيا پاسا. ********** www.sindhsalamat.com 98
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 99
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم39 : (سر پيلو) ٿلهه :واهه واهه مليا مرد حقاني برقعا پا انساني
هويا سر سبحاني مليا مرد حقاني
يار مليو سي مست جاللي -1جنهن دي ڪيتي مئين سوالي پيتم جام وصالي و هوا ڏتڙس شوق شراب پياال نشا نينهن اٿاريا سير ٿيا سلطان جنهندا قرب ڪمالي و هوا -2پير يمغان سانون پارس مليا ڏتڙس دست داللي و هوا گهن ڪر ڪولهه ٻلهايس ميڪون مهل انهي معراج بڻيو سي عرش مٿي آسماني -3ملڪ موال دا عجب تماشه لدني رمز تي راز حقيقي گل ڦل باغ باغيچا بن ڳيا
سمجهي سير ڪيو سي آدم خاڪ ٺهيو سي دنيا هي جڳ فاني
-4عشق لڳاين عاشق هويا موتو پهلي موت سي مرنا اسڪا معني مطلب هويا
گوشي گذر ڪيا ٿا وهوا دونو جڳ جيا ٿا وهوا بيحد برهه بياني
-5فيض فتحپور عشق االهي شعاع شمع تي عاشق آون جهوڪ ميرانپور عبدالستار
گهوٽ رکيل دا شاني پتنگ سوين پرواني چيزل قدم قرباني **********
www.sindhsalamat.com 100
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم40 : (سر پيلو) ٿلهه:
مرنا هئي وه مرنا هئي سورهيه سردا سانگا ڇوڙين
مرڻ سي ڦر ڪيا ڊرنا هي سوري تي سر چڙهنا هي
-1موت سي پهلي آپ ڪون مارين قدم پڇوتي پوِء نه نهارين
سر دا سودا سيس سنڀالين اهو ڪم قتل دا ڪرنا هئا
-2ايسا مست رهو رس يارو سوري چڙهه ڪر سير گذارو
موت سي پهلي آپ ڪون مارو سر جدا ڌڙ ڌرنا هئي
-3وحدت وادي واه جو هويا اوڪث فيما عشق لگايا
عمي اڪثر اقتا ڌويا يفعلويب ارنا هي
-4ايسا پيار پريت هي ياري عاشق رو رو عمر گذاري
اهل صفا ڇوڙ ننڊ پيار صرف سورين وچ سڙنا هئي
-5سک منصوري مام سڃاڻي اناالحق نار نارا مارين
سر سوري تي نيزي چاڙهين ڪفر دا ڪلما پڙهنا هئي
-6رهو ته عاشق بي ريائي مٽ نه مائٽ نه ڪو ڀائي
خيال وجودئون ترڪ طمائي پلڪه هڪو هت رهنا هئي
-7ياڪم االياد االوين چيزل ايسا عشق لگاوين
وچ نفي دي مر تون جاوين ٻيهر ٻارڻ وچ ٻرنا هئي **********
www.sindhsalamat.com 101
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم41 : (سر پيلو) ٿلهه :شان تنهنجو آهي اعلي فتح پور واال واال -1مرشد منهنجو شاهه رکيل آ سڀ لهي ٿو سنڀاال -2عرب عجم جو احمد تون آن لکين آهن تنهنجا ناال -3دارا سڪندر در تنهنجي تي نانگا گهمن ٿا نراال -4پنڌ ڪري وڃي پاڻهين ڏسندس چائٺ چمندس داال چيزل تنهنجي در جو دايو تون ننگي ننگ پاال **********
www.sindhsalamat.com 102
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم42 : (سر پيلو) ٿلهه :دم نه هتڙي رهندس فتح پور ويندس ويندس -1جاٿي آهي ڪار قتل جي سر اڏي تي ڏيندس -2پنڌ پوٺن جا پيرين پيادي سهجئون سڪ مان سڏيندس -3طلب طمع کئون جيڪي تارڪ حال انهن کي چوندس -4چيزل صدقو سڪ وارن تئون پير تنهن جا چمندس **********
www.sindhsalamat.com 103
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم43 : (سر پيلو) ٿلهه :اڳيون ڄاڻي نه ڄاڻي
اسين ان جا آهيون اسين انهي جا آهيون اسين انهي جا آهيون
-1جيتر جيئندس در نه ڇڏيندس ايندو هاڻي ته صبحاڻي -2دوست پنهنجي ڪاڻ دلڙي ماندي ايندو هاڻي ته هاڻي -3سڪ مان ساريان پئي ٿي سنڀاريان دل تاڻي پئي تاڻي -4چيزل عاشق ڪيئي ته ڪهايئي پيڙي گهاڻي ٿو گهاڻي **********
www.sindhsalamat.com 104
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم44 : (سر ضلو) ٿلهه:
مئڪون رانجهن يار نه ملندا ميڏا جيُء اندر پيا جلدا
-1مئين سڪندي سال گذاريم
هڪ ساعت يار نه آيم
مئڪون رانجهن روِء نه اليم ميڏا ڏکڙا ڏيهن گذردا -2جند جوشئون جان جاليم ڪوئي ڦيرا يار نه پايم -3جڏان نينهن ماهي نال اليم اپڻا ننگ ناموس وڃايم -4ڏاڍي ڏکڙين ڏيل ڏکايم دل وچ دردان دود دکايم
سڀ سک وجود وڃايم مئڪون لڳڙا درد قهر دا سڀ طعني سر تي چايم ميڏا ايوين لکيا ها ازل دا مئين ناتا نينهن نڀايم ڀر چيزل ڍڪ زهر دا
**********
www.sindhsalamat.com 105
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم45 : (سر ضلو) ٿلهه :جڏان نينهن ايم نڪو سک سهايم ويتر وڇوڙا ڏوجها پيش آيم -1مئين ته مٺي نون اهو مرض لڳڙا جاري اندر وچ ڏاڍا زخم سڙدا ڪنهن نون سڻانوان اهو حال دل دا راتيان ڏينهان مئين رو رو نڀايم -2هڪ نه مسايل ماريل هجر دي ڏوجها بار غم دا ساعت نه سردي دم دم پنهل ڪان دانهان ڪريندي ساري عمر مئين سڪندي گذاريم -3پيا رات روهاٿي ڳئي جدا
ڏاڍي مونجهه من وچ تسان بي پرواهي ڏکيا وقت لنگهدا سک ڳيا سڀوئي نهين خواب وڻندا ٻن سيج ساڙيم
-4اصلي اسانون لکيا اهو رايا پنهل پيارا هڪدم نه آيا پيا پور چيزل سينا سوز ساڙيا ڏاڍي ڏکان دا ڳل هار پايم **********
www.sindhsalamat.com 106
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم46 : (سر ضلو) ٿلهه :نڪو ملڪ ٿم مال سڀ پئي لٽايم عقل انڌي ڪان ڦڪ نه بچايم -1دنيا اجائي سڀ ڪر صفائي گڏ گهڻي ٿيندئي ايندي وڏائي ڪڍ تون گڏهه کي الهتي اهلل هي ناحق مڏي تي منهن نه مٽايم -2عقل انڌي جون ملڪ ميرا تان کائڻ سمهڻ خوش لذت خوراڪان پٽ ته سچو هجي پهريان پوشاڪان اهڙي بدن کان موال بچايم -3عاشق اصل کئون توڪل تڪيه ۾ فائدو ڏٺو جن فڪر ۽ فائقي ۾ مڏيون ڇا ڪندا مال هڻندا مٿي ۾ سڃ جو سفر باري برهه بڇايم -4سڪ کئنو سبق حرف حقيقي پڙهيا سي دنيا تتي جا تعلق تڙيا سي چيزل سورن ۾ قلبون ڪڙهيا سي شاهه رکيل ڇڪن کون ڇڏايم **********
www.sindhsalamat.com 107
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم47 : (سر ضلو) ٿلهه :ايهو احوال اندر دا ڪهنون آک سڻاوان مئين آتش آڙاهه ٻل ڳيا اپني جان جالوان مئين -1سينا سولين ساڙيا سارا جگر دا ماس گڏ ڳاريا برهه ڀڙڪا ڀڀڙ ٻاريا پتنگ سي جان پچاوان مئين -2برهه دي باهه ٻل گئي هئي جسم جل ڪر فتح ٿئي هئي صحت فرحت خوشي ڳئي هئي روئڻ سي روح ريجهاوان مئين -3پرين پيارا ڪهان ملتا روئڻ سي روح نهين رهتا تسلي دل اندر هوتا جدائي سر سهانوان مئين .4
عجب نوڪان جليان ڪيهان روز ٿي روئان راتيان ڏينهان چيزل سک ڪيئن سمهان ويهان برهه برسر اٺاوان مئين **********
www.sindhsalamat.com 108
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم48 : (سر ڪلنگڙو) ٿلهه :دلبر يار ڪا سينگار، دم ڌار دل يار،
مئين ديدار ڪرتان هون سر قربان ڪرتا هون.
-1ڳل وچ هار ڪر سينگار، تيري ناز خوش آواز، مجگان مار اندر ڳار مئين نادان هان بدنام،
ظالم ظلم ڪيا هئي عشق عذاب ديا هئي سينا ساڙ ڳيا هئي بيحد بار ڀرتا هون
-2مئين مشتاق قدمين خاڪ، هڪ دن وار ڏي ديدار، هنجون هار رووان زار، هڪ بيواهه ڏوجهي آهه،
تيري هاٿ هويا هون تڪ تڪ يار رها هون دکي سي ڌار ميان هون درد ڪي دانهن ڌرتاهون
-3مجهه سي ڀال نظر نال ڪرلبيس روپي ويس هي ارمان صبح شام ڳڻتين ڳار مجهه ڪون مار
ڪيسا حال ڪيا ٿا ڦر پرديس ڳيا ٿا ڪجهه ناڪام ڪيا ٿا زارؤن زار روتا هون
-4مئين قربان جند جان مڏيون مال گهرٻال ٿيا آزار ڳيا سنسار اڄ دن روز صنم سوز
سارا ساهه ڪيا هئي جو ڪڇ خيال هوا هئي خوش خيال ڳيا هئي سڪ ۾ ساهه سڙتا هون
-5تيري نام بن ويران دلڙي ٽوڙ مجهه ڪو ڇوڙ کاڌي طعام ٿئي حرام چيزل جال هڏڙي ٻال
دلبر دم نه جيا هئي ڪيسا قهر ڪيئا هئي سمهڻ سيج ڳيا هئي جوشين نال جلتا هون
********** www.sindhsalamat.com 109
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم49 : (سر ڀيروي) ٿلهه :چشمن سان تير هڻن نيڻ کڻن ڏاڍيون قهريون ڪجليون خماريل ڙي اديون -1ديدان دل منجهه هڻن
ڪيفي اکيون ڪيس ڪرن ڏورئون ڏسڻ ساڻ ڏنگن ونگڙو وجهن ڏاڍيون زابر زلفان زور اورڙي اديون
-2ناز منجهؤن نيڻ کڻن جيَء ۾ جيڏيون ڪان هڻن سوريهه ڪي سرڙو ڏين پتنگ پچن ڏاڍيون محبت مچ جون مچايل ڙي اديون -3حسن جون فوجان چڙهن عاشق سر قتل ڪرن صادق ڪيئي پيا ڪسن روز اچن ڏاڍي سهڻي صورت سمايل ڙي اديون -4چاڪ چيزل روز چڪن دل منجهه دونهان درد ٿا دکن محبت جا مچ ٿا مچن اوالنبا اچن ڏاڍي تنهنجي درد دکايل ڙي اديون **********
www.sindhsalamat.com 110
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم50 : (سر ڀيروي) ٿلهه :تنهنجي درد دلبر ڪيا ڪيئي آزار اچي سور سختيون سونهان ٿيم هزار -1تنهنجي عشق ماريا ڪٺن قول پاڙيا
سوين سوز ساڙيا وڍي سڙو ڌار
-2ڪيئي ڪنڌ ڪپائي اهڙو عشق آهي
سوين سر وڍائي ٻڌو هي پچار
-3پيارا پاڻ مارايئي ستم ڏيئي سهايئي
نيزي سر چڙهايئي گهوڙي گهوٽ سوار
-4تنهنجي نينهن نوبت انهي راز رحمت
ڀڳا شينهن هئبت مٿي سرمدار
-5آيو عشق زوري پئي جيَء ۾ جهوري
لڳي تن کي لوري ويا سڀ سنسار
-6ڏنا سيڪ سورن چيزل چاڪ چورن
تنهنجي گهوٽ گهورن وهن نيڻن نار
**********
www.sindhsalamat.com 111
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم51 : (سر ڀيروي) ٿلهه :اچي سور ٿيم سنگت ساٿي منهنجي دلڙي ڪيئن وڃي ڦاٿي -1رڻ روهه رئي اڳيون رڪ ٿارائن وڃن پيا عشق پوِء نه واجهائن شينهن ٻيالئي چيتا پيا کائن رڙڪي هڏ جسم هانُء ڇاتي -2ڪو مرد هجي اچي پڙ ۾ ڪاهي شل نه نينهڙو ڪوئي نه الئي تکو وري تاب آتش جو آهي رکي ڪنڌ اڏي تي ڪاتي -3سڌ سورن جي جن کي آهي لڳت لڳي ويهان ڪيئن مان لڪائي عام نه ڄاڻن ٻين ڪان ڇاهي پائي سئي جي لنگهي ٿو هائي -4ڏاڍو بار برهه جو باري چيزل دلڙي سخت آزاري
خبر تنهن کي آهي توبيهه زاري هان سک جي سڌ نه ڪا ڄاتي
********** www.sindhsalamat.com 112
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم52 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
سمهڻ ننڊ ويم سک جي ساري، مان ته روئيندي رات گذاري
.1سيج پلنگ ساڙيان طول وهاڻا کائڻ کاڌا زهر ٿي ڄاڻا ڏکڙا ڏسي ڀڄي سک ويم سياڻا انهيَء ڳاراڻي ڳڻتن ڳاري .2جبل جا جهاڪا رڪ جون راهان رت پئي رووان ڪيان ٿي دانهان ڀري ڀري سڏڪا ٿڌڙيون ساهان انهي ماتم مونجهن ماري .3لڳيون نينهن جون نوڪان ناز نوان اچن سر تي سختيون سور سهان ڪهڙو حال ڏکن جو ڪنهن کي چوان آڻي آگ آتش اندر ٻاري .4جيَء ۾ لڳي آجان ٿي ڄاڻي عشق وارن کي ڪير سڃاڻي حيرت هوش وڃايم هاڻي چيزل چاڪ پون ٿا چوڌاري **********
www.sindhsalamat.com 113
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم53 : (سر ڀيروي) ٿلهه :ايها عيد اجائي ارمان اٿم دم دوست بنان ويران اٿم -1پياري پنهل بنا مان ڪيئن عيد ڪيان نيڻن روز وهن ٿا نير نوان هن جيڏيون جڳ ۾ ڪيئن مان جيئان لڳو ڪان قهر جگر جان اٿم -2جنهن هوت پنهل سان مان حج ڪيا اهي هال جا واقف منهنجا هيا هاڻي سرتيون سفر تي ڪيئن ويا نڪو اچڻ نه انجام اٿم -3جنهن کنئون ساهه منهنجو هڪدم نه سري پنهل ڪيچ هليو ويو ڪلور ڪري هن ڏکي جي ڏسڻ کئون دور پري سچو سورن جا سامان اٿم -4ور ويهي ڪيئن مان وساريندس لکيو لوح قلم انگ پاڙيندس ساري عمر سورن ۾ گذاريندس چيزل مونجهه اندر ماتام اٿم. **********
www.sindhsalamat.com 114
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم54 : (سر ڀيروي) ٿلهه :اچي پرچ پرين مان سان يار تو لئي هتي منهنجو ساهه سڪي ٿو -1
سڪ اندر ۾ سک نه ٿي ساريان پنهنجي پنهل کي ويهي نه وساريان آهي دل منجهه دلبريار توڻي لڳايان ڪين لڪي ٿو
-2
ڏوهه گناهه مٺي جون مندايون هن بندي جون ڏس نه گندايون اڳي قول ڪيئي اقرار هاڻي وري مون وٽ ڇو نه ٽڪين ٿو
.3
الست بربڪم راز وکائيئي قالو بلي جو سبق سيکائيئي آهي نينهن وارن سان ناز درد اندر ۾ زخم ڏکي ٿو
-4
حيرت هال سمجهڻ اهنجو ڀولو ڀائڻ چيزل پنهنجو اٿي پردي اندر منجهه پاڻ االنساني اولو رکي ٿو
**********
www.sindhsalamat.com 115
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم55 : (سر ڀيروي) ٿلهه :لڳو درد جدائي وارو ڪان ميان سارو جسم وجود ويران ميان -1
عشق تنهنجي جي آزاري آ برهه باهه اندر منجهه ٻاري آ هي ميان درد وڇوڙي جي ماري آ ڪهڙو سڪ جو ڪيان بيان ميان
-2
باهه اندر منجهه پئي ٿي ٻري هڪڙو دم نه هجان تو کئون ڌار پري هي ميان تنهنجي ملڻ ڪان پئي ٿي مري آهيان پيار منجهانئون حيران ميان
-3
زخم اندر منجهه ڏاڍو ڏکي جيئن ڦاڙيل ڦٽ پيو چاڪ چڪي هي ميان تنهنجي ڏسڻ ڪان پئي ٿي سڪي ڪيان ساهه صدق قربان ميان
-4
چيزل آهي دلڙي اداسي ڪيئن ته پرين وئي آهي توسان ڦاسي هي ميان محبت تنهنجي ڪاڻ پياسي آهيان پتنگ شمع تي پروان ميان
**********
www.sindhsalamat.com 116
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم56 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
ايندم اوڏهو شال تنهنجي ملڻ بنان
وري ڪندا ته وصال منهنجا ڏکيا ڏاڍا حال
.1ور ته پنهنجي جون واٽان نهاريان دل ڏاڍي آهي پئي ٿي سنڀاريان ڏيان باهه تن کي هڏ پئي ٿي ٻاريان سڪ ۾ سڙي وئي لنگهي ويا سوين سال -2ڪيچي قهر ڪري پنهل کڻي ويڙا ڏيرن ڏکيَء سان ڏاڍا ڊوهه ڪيڙا ساٿي سويرا اچي سور ٿيڙا ٻڌ ته وڇوڙي جا وڏا ڏاڍا ٿي مثال -3ڪيچ شهر ڏي ويندس مان ڪاهي پنڌ ته ڏونگر جو ڏاڍو ڏکيو آهي سڪ کئون جو سسئي ٻڌو سندرو ساهي پير پٿر ڦاڙي ڦاڪون ڪيا پئمال -4ڪيئن ته پنهل سان ٿيڙم جدائي ڪنهن کي ٻڌايان ڪونهي حال ڀائي ساري رات رووان نڪا ننڊ ڪائي چيزل سکن جا سڙي ويا سڀ خيال ********** www.sindhsalamat.com 117
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم57 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
منهنجي توکئون سوا ٿي ڪانه سري تون دوست نه ٿي مون کئون دم ته پري
-1
عشق االنبو ٻاريو آ
-2
ٿيا چاڪ سيني منجهه چير سنوا نيڻين روز وهن ٿا نير نوان اچن سور سڀئي مان سر تي کنيان ڏاڍا ڏک ته ڏسي ٿو ڏيل ڏري
-3
جاڪون تو سان نيهڙو ٿيو
تن ماس هڏن تئون ڳاريو آ لکيو لوح قلم پنهنجو پاڙيو آ تقدير قضا ڪيڏا ڪم ٿي ڪري
ايڏو عشق اچي آزار ڪيو -4
سڀ کائڻ پيئڻ سک ويو جيئن باهه اندر ۾ مچ ٿو ٻري
تنهنجا طرحين طرحين جا ناز نوان سانڀي سور سڀئي مان ته ڪيئن ويهان چيزل غم جون پهري پوشاڪ پايان توڻي جيڏا کڻي ڏيو بار ڀري
**********
www.sindhsalamat.com 118
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم58 : (سرڀيروي) ٿلهه:
ڏسي هن ڏکي جي حال تي مٿي خيال ڪجي مٿي خيال ڪجي معلوم مر ته هجي
-1
توکئون سوا ٻيو ڪير آ نڪو ٻيو پيو سجهي
-2
عشق چکي آڙاهه ۾
-3
رت رووان تو ڪان روز پئي جيُء پنهنجو جهلجي
-4
چيزل عشق آويڙ ۾
جيئن ڪڻانهون رجهي
سکيو ڪيئن سمجهي
www.sindhsalamat.com 119
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم59 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
سرتيون سک ويا چڪن چاڪ پيا ڏکيا آيا ڏوالوي جا ڏينهن وو
-1
ڏکي ڏاڍي ته ڏهاڳ جي ڪر هل ڪيچ هيا
-2
عشق تنهنجي ته آزار ۾ سوين سور رهيا
-3
ڪنهن ڏهون ڀايان ڪينڪي لکئي قلم ڪيا
-4
چيزل طلب توحيد جي محبت منجهه ميا
**********
www.sindhsalamat.com 120
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم60 : (سر ڀيروي) ٿلهه :پنهنجي پنهل جي ڪاڻ ميان
رلندي پئي روهه ۾
-1سنجهي ساٿ کڻي ويا -2هتئون ڇڏي ته هلي ويا -3روئان پيئ رڻ پٽ ۾ -4چيزل رسندم راهه ۾
او مون کي نه نياؤن ساڻ ميان او خالي هنڌ ته وٿاڻ ميان او اوٺي اباڻا آڻ ميان او رهبر ايندم ڄاڻ ميان
ڪالم61 : (سر ڀيروي) ٿلهه :سڏڙا ڪيان ٿي ڪوڪان ڪوهياريل
تنهنجي ڪاڻ ماندي آهيان ملندس شال
ڪيچ شهر ڏي ويندس ڪاهي -1انگ ازل جو لکيو منهنجو آهي سور وارن جي لهدنو سنڀال چوٽ جبل تي مون وڃي چڙهندس -2پنڌ ڏکن جو موٽي نه مڙندس پاڻ ڏسي ويا ڏکيا منهنجا حال -3سرتيون سورن جون ڳالهيون مان ڳايان لوڪ عالم کي ڇا ته ٻڌايان تن لئه سڪان پئي لنگهي ويا سال درد وندي کي دالسو ڏيندو -4ڪڏهن ته چيزل مان واٽ ايندو لک ته ڀايان تنهنجون ڀاليون ڀال
********** www.sindhsalamat.com 121
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم62 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
مان ته سورن تئون صدقي پرين پسايو جن وو يار
-1
ڀايان ڀاليون ڏکن جون او واقف ڪيو آهي تن وو يار
-2
ڏک ڏسان مان روز پئي او سکن کي ڏيان ٻن وو يار
-3
ڪوهيارل اٿم ڪيچ ڏي او مون کئون شل نه رسن وو يار
-4
چيزل آڙاهه عشق جو اوالنبا ته اٿن وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 122
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم63 : (سر ڀيروي) ٿلهه:
ڪنن جا ڪڙڪا وو يار سڌي وڃائي پئي سير سان
-1
لڙهان لهرن وچ ۾ اوٽ ناهين اڙڪا وو يار
-2
تکو لنگهائيندم تار مئون دوست نه ڏي دڙڪا وو يار
-3
توڪل ترهي سان تريس ڊپ وڏا ٿي کڙڪا وو يار
-4
چيزل سان ته ملڻ جي ڪر اچي ڳڻ ڪا وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 123
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم64 : (سر ڀيروي) ٿلهه :مون ۾ ٿي عيب هزار حال منهنجو توکي معلوم آهي -1
دل ته منهنجي دلبر تو سان آهي ٻئي ته ڪنهن سان منهنجو ڇاهي سائين منهنجا سردار
-2
نينهن لڳو آ تو سان جائي لوڪ عالم کي خبر نه ڪائي دم نه ٿجاِء مون کئون ڌار
-3
عشق تنهنجي مدهوش جو ڪيرو کائڻ پيئڻ سڀ زهر جو ٿيڙو وسري ويا سنسار
-4
سڪندي وئي آ عمر ساري درد فيراقن وڇوڙي ماري رووان ٿي زارئون زار
-5
چيزل عشق اڻانگو آهي سر جو سانگو ڇڏ تون الهي هڻي نعرو ٿي نروار
**********
www.sindhsalamat.com 124
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم65 : (سر ڀيروي) ٿلهه :لٽيل دل پئي ڦرجي
ڳڻتين ۾ نه ڳار يار
-1
سسئي سورن ۾ سڙي پنهل ٿيس ڌار
-2
ڏير ته ڏاڍ ڪري ويا
-3
مل اچي مان سان پرين نه ته مٺي کي کڻي مار
-4
ڏکي پئي دانهان ڪري سڏ ٻڌج سردار
-5
سهڻل تنهنجي سڪ ۾ رووان زارئون زار
-6
سورن ساڙيو ساهه کي اندر سخت آزار
-7
هاڻي حال ڏکيو ٿيو
-8
چيزل پئو ته چکي ۾ سورن ۾ کڻي ٻار
ڪيچن ڪيڙي آڪار
ستت لهه تون سار
********** www.sindhsalamat.com 125
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 126
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم66 : (سر ڀيروي) ٿلهه :ڪيئن سمهي گذاريم سيج تي ڇڏي ور ويو ڇڏي ور ويو مونسان ڏيرن ڏاڍ ڪيو -1
ڪاهي پڄندس ڪيچ کي اچي پيرين پنڌ پيو
-2
باهه ڏيان ته ڀنڀور کي سورن ساٿ رهيو
-3
ڏکيا پنڌ ڏونگر جا
-4
چيزل پنڌ پرين ڏي
مون کي ڪنهن نه چيو واقف حال هيو
www.sindhsalamat.com 127
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم67 : (سر ڀيروي) ٿلهه :مونجهي آهي ماندي
آيل وو آريَء ڄام ڪاڻ
-1
سسئي سڃ ۾ راتڙي او روهن ۾ رهندي
-2
ڏير ته ڏيئي ويم ڏوجهرا او جبل جهاڳيندي
-3
آئي ڏاڍي ڏوجهرين
-4
چيزل چڙهندس ڏونگرين او لڪ لنگهي لهندي
او سور مڙئي سهندي
**********
www.sindhsalamat.com 128
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم68 : (سر ڀيروي) ٿلهه :مون کي ماروئڙن جي آهي طلب تمام وو يار -1
جن جي آهيان مان تن ڏي ويندس توڙي ڪرن قتالم وو يار
-2
ماروَء ويا اٿم ملڪ انهي تي مون کي ڏئي ويا مام وو يار
-3
ڏاڍا سر تي ڏک ته ڏئي ويا دل کي وجهي ويا دام وو يار
-4
چيزل ساري عمر سورن ۾ ڪهڙي ڪل ٻئي عام وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 129
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم69 : (سر ڀيروي) ٿلهه :ڏونگر جا ڏاڪا وو يار ڏوريندس ڏکن سان -1
پنهل جا پيرا ڏسي
-2
ڏسي جوش جبل جا
-3
لڪ وڏا الڙا اٿس
-4
چڙهي چيزل چوٽ تي او ڪوڪ ڪندس ڪاڪا وو يار
وڏا ڪندس واڪا وو يار او دل ڪري دهڪا وو يار او جبل جا جهاڪا وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 130
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم70: (سر ڀيروي) ٿلهه :ملڪ موال جي موجان ٿا ماڻيون هڪ بنا ٻئي ڪنهن کي نه ڄاڻيون -1
جاڏي ڪاڏي سهي ته سڃاتم پنهنجي پرين سان پڪو پيچ پاتم سمجهه وارا توکي ٿا ڏسن سياڻيون
-2
ڳولي ڦولي يار لڌو سي هر دم هڪ سان خيال ٻڏو سي عشق بنا ٻيون ٿي ڪوڙيون ڪهاڻيون
-3
سمجهه ڪري تون سهي ته سڃاڻج پنهنجو پاڻ کي اصلي نه آڻج هر دم هڪ تي يقين ٿا آڻيون
-4
چيزل صدقي سر ڪيان گهوري جان جسم هڏ ڀڃي ويو ڀوري اصلي اڳ جون ڳالهيون ته پراڻيون
**********
www.sindhsalamat.com 131
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم71: (سر ڀيروي) ٿلهه :مشڪل جيئري مرڻو آ مشڪل جيئري مرڻو آ چوٽ سوليَء تي چڙهڻو آ .1پنهنجو پاڻ کي قتل ڪري ڏس سر اڏي تي ڌرڻو آ -2عشق جو پنڌ آ ڏاڍو اوکو ڪم قتل جو ڪرڻون آ -3بره جون باهيون بڀڙ ٿا ڀڙڪن سوز انهي ۾ سڙڻو آ -4چيزل ايڏيون سختيون سر تي بار بره جو کڻڻو آ **********
www.sindhsalamat.com 132
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم72: (سر ڀيروي) ٿلهه :پاڻ پنهل ڪيچ ويو مون کي ڪنهن نه چيو ڪين لڌائين وو ستيَء جون سنڀاران اال -1
سسئي کي سنجهي سرتيون ڏاج ڏکن جا مليا ٻڌ توڪل جهاڳ جبل لکيو ٿي ازل ڪهڙيون ڪيان مان ڪنهن سان پچاران اال
-2
ماُء جهلي جهولي ۾ وجهي ڏني ته ڏکن جي لولي سڀ کڻجانِء پوِء نه پئجانِء ڪجهه نه چئجانِء متان مونکي ڏين مياران اال
-3
ڏک چئي ڏوالوا ڏاڍا سنگت ٿيا اچي سرتيون پاڻ ويندس پنڌ مان ڪندس لڪ لنگهندس ڪوڪان ڪيان ٿي ٻڌندو تنواران اال
-4
چيزل سڀوئي سسئي سور کنيا هن سر تي واٽ ڏک هڪ ته بکي ٻيو وڃي پئي تکي پير تتي جا ڦاڪون ٿيا ڦاران اال
**********
www.sindhsalamat.com 133
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم73: (ستر ڀيروي) ٿلهه :مون نه هتي رهندس وو يار گهوريان گهر ته ڀنڀور جا -1
پکا پنهنجي پرين جا او ڏورئون وڃي ڏسندس وو يار
-2
جاٿي رات رهي ويا او رند ڏسي رڙندس وو يار
-3
هن ڀنڀور کي باهه ڏيان او ڪيچن سان ملندس وو يار
-4
چيزل ويهان ڪيئن واٽ تي او پنڌ پيرا پڇندس وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 134
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم74: (سر ڀيروي) ٿلهه :مارو ويا پنهنجي ملڪ تي او ڦاڙي ڦٽ ته فراق ميان -1
درد ڏيئي دلگير ڪيائون چير وجهي ويا چاڪ
-2
ڳڻتين ڳاريو ڳجهه ۾ او غرض ڪيو غمناڪ ميان
-3
ڏيئي وڇوڙو هليا ويا او ماندي آهي مشتاق ميان
-4
چيزل دم ڪيئن ڌار ٿيان او انگ لکيو حق پاڪ ميان
**********
www.sindhsalamat.com 135
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم75: (سر ڀيروي) ٿلهه :االئي ڪڏهن ايندا
ويندا ڏينهن ڏکن جا
-1
پرين ايندم پاڻ ميان
-2
هتي رهندس ڪينڪي ڇاکون مون کي ڇڏيندا او يار
-3
سڪ ۾ ساهه سڙي ويو گولي کي گڏيندا او يار
-4
”چيزل“ حال اندر جو ڪنهن کي نه ڏيندا او يار
نال ورتيون نيندا او يار
**********
www.sindhsalamat.com 136
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم76: (سر جوڳ) ٿلهه :آيا عشق حقيقي شاهي شور مچايا موج محبت والي ازلي آتش اليا -1
عشق ازل دي ماريا نعرا دئي ڪنون دل هڪا هوئي هادي حاضر ناظر
-2نفس عقل دي عزت منصب حوران پريان جنت جايان هر دو جهان وسارين
ڀڄ ڳيا ڪل انڌارا صاف وجودؤن سارا مخفي مام االيا لذت ڪل وڃايا خواهش نفس امارا پيچ پرين هڪ پايا
-3
عشق اوالنبا اليا، حرف هڪوئي هادي ڏسيا، حال حڪايت واال،
دل وچ محبت مچ مچايا سوالن سبق پڙهايا پيريمغان سمجهايا
-4
بار بره دا باري آيا، راز حقيقي رهبر واال، چيزل چشم ماهي دي
نوبت نينهن وڄايا چم اکيان سرچايا ڏاڍي چوٽ چاليا
**********
www.sindhsalamat.com 137
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم77: (سر جوڳ) ٿلهه :پياال مست پاليس نينهن نشانهين لهندا سرڪي ساقي والي وهواڪيف خمردا -1ساقي سانون پرڪر پياال، مست ٿيو سي محبت وچ، ڀوال ڀڄ ڳيا سارا، -2
وحدت جام پاليا ٻي وائي ڪل وڃايا هر جاِء نور نظر دا
الم لذيذ چکايا شوق شراب تي عشق االهي سؤبار صدق تنهن سهڻل نئون ،جنهن اپنا اسم وکايا ونحن قول پرين دا دئي دور تڙايا،
-3
آب حيات اسان نون ازلي حال حيات هميشه هر دم عشق آگ اندر وچ،
دستئون خضر ماليا خطرا موت وڃايا لڳڙا سوز صنم دا
-4
هادي حرف حڪايت واال، اوال ڪر انساني آيا، چيزل صحيح ته سڃاتم،
علم سارا سمجهايا احدؤن عبد سڏايا برقعا پايا بشر دا.
**********
www.sindhsalamat.com 138
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم78 : (سر جوڳ) ٿلهه :هم اسي اسرار سي هر وقت هر دم گم هوا ڪؤن اندر پيا ٻوليندا اور ديگر تم هوا -1
خاڪ ۾ حق پاڪ هئي واحد سڀ وجود هئي فرقان ۾ فرمان هئي انسان سر اتم هوا
-2
اسم جسم جان هئي الحد المڪان هئي،
-3
ڪفر اور اسالم ۾
-4
دائمي ديدار هئي
صورت سڀ سلطان هئي خيال ڪل ختم هوا
آدم اعلي شان ۾ اها ذات هئي انسان ۾ خاص مظهر خود هوا
فرخندسي آثار هئي چيزل همه ڪل يار هئي اثبات ۾ ظاهر هوا
**********
www.sindhsalamat.com 139
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 140
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم79 : (سر جوڳ) ٿلهه :عالم اسي آڙاهه سي ،جلنا هيا جسڪو جگر تجهه ڪو طلب تڪرار ڪا ،هر وقت هيئ هم ڪو صبر -1تيري ڪتابون مين لکت ميري پاڪ حق ڪي هي صفت اس ڪا مذهب اسڪي ملت ديگر همه هئه ڪل هي مڪر -2
پڙه پڙه ڪتابون ڪا سبق ڪيون عشق سي نهين غرق احد احمد ڪيها فرق ظاهر نظر سي هي بشر
-3
قاضي ڪنهن زير و زبر مسلي پڙهن ڏاڍي فخر او عشق سي هئين بي خبر وحدت نه ڄاڻن سي ذڪر
-4
وارين نمازون ڪا ورق سجدا صنم ڪو ديو ويڪ عرشئون مڪان جس ڪا فلڪ اسڪو عيان ساري نظر
-5
هر دم طلب توحيد ڪا آدم بنيا هئي خاڪ ڪا دم پاڪ چيزل ذات ڪا هر جاِء هو يا شيِء قدر
********** www.sindhsalamat.com 141
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم80 : (سر جوڳ) ٿلهه :تيري عجب اسرار ڪا مجهه ڪو هوا ڪيسي خبر هم هون هر دم درد سي ديوان او دربدر -1
گلي گلي ۾ گول ڪرڪي يار آيو سي نظر ديدار ميري دل ڪو لٽيا ڦر آوي ڪيوين صبر
-2
بره ڪي بازار ۾
-3
بي نيازي يار ڪي
سودا ڪيا هئي سربسر العشق ناراهلل ميرا سي جل گيا جان و جنگر
بن پيارل يار دي -4
بيحد ڪيا هئي بي خبر کاوڻ پيوڻ هئي سڀ زهر
مجهه ڪو وره ويران ڪيا ڪل گيا هئي ٻار گهر جس ني چيزل دوڌ دکايا هر دوجهان اسڪو اجر
**********
www.sindhsalamat.com 142
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم81 : (سر جوڳ) ٿلهه :عشق جون الٽيون چاليون چاليون چئي مان ڇا ته ٻڌايان -1
عشق اندر ۾ آڙاهه ٻاريو سيج پلنگ سڀ مان سمجهڻ ساڙيو جيئري مري ٿا جاليون جاليون
-2
عشق بنامثل جهنگل حيوانا توڙي هجن ڪي مالن ملوانا سڀ ٻڏن سچ سياليون سياليون
-3
مام مردن جي ڪيرسڃاڻي سالڪ ٻاجهئون ٻيو ڪير ٿو ڄاڻي ڪهڙيون ڪيان ڪنهن سان ڳالهيون ڳالهيون
-4
مرد اها ٿا منزل ماڻهن جاتي سوريَء تي منصور کي چاڙهن قول وڃن پنهنجو پاليون پاليون
-5
چيزل ڇڏ تون فخر وڏائي سڀ ڌنڌا ٻيا ٿي ڪم اجائي ڪري نظر ڏس ڀاليون ڀاليون
**********
www.sindhsalamat.com 143
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم82 : (سر جوڳ) ٿلهه :ڪيچي مان سان قهر ڪري ويارولي ويا رڻ ۾ ڇڏي ويا سسئي کي سڃ ۾ -1
ڏاج ڏکن جا ڏير ڏئي ويا سور لکين سر تي سوين پنهل بنا پرديس انهي ۾ هتڙي ڪونه وڻي
-2
ساعت جن کئون ڪين سري ويا ڪهڙي ڳالهه ڳڻي انهيَء جيئڻ کئون صدقي سسئي شل ڪو موت کڻي
-3
ساڙي شهر ڀنڀور جو ويا ڀينگ ڇڏي بر ۾ هن تتي تقدير لکيو هو جيڪا باب بڻي
-4
چيزل آهان عشق وارن جون دانهان ڪن دل ۾ دم دم چڙهيل چاڪ چڪن ٿا ڦاٽن ڦٽ ڀلين
**********
www.sindhsalamat.com 144
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم83 : (سرجوڳ) ٿلهه :سمجهي سرت سان ٿيُء مسافر ٿي ماڳ اجايو -1
جي تون ڄاڻي جيُء جاڳائج غير پليتي پاڻ نه وڏائج جيئري مري تون جيُء تڏهن ٿيندِء سفر سجايو
-2
فڪر ڪري تون ٿي وڃي فاني اصل نڪو تنهنجو نانُء نشاني هن کي ڇڏي ڏي هيُء الف ڪمائي اسم جاڳايو
-3
آيم اوجاڳا ننڊ نه ڪائي درد ڏکن آڻي دل جاڳائي پر ڪري پيالو پيُء رهبر واري رمز ريجهايو
-4
موج مستي جي بي خود ساري آگ اندر ۾ آتش ٻاري وحدت وارو ٿي ويُء پيار چيزل توکي پرت پڄايو
**********
www.sindhsalamat.com 145
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم84 : (سر جوڳ) ٿلهه :عاشق اهلل کي لوچي لڌؤون ،ڏس ڪيئن لهي پاڻ کي پئمال ڪيئون ،ثابت ٿيا ساڳي سهي -1
هي اشارو آ انهن کي جيڪي ڇڏي ويا ٻئي طرفين کان تارڪ ٿيا هڪ دوست دلڙي رهي
-2
اصل کان اقرار هيڙو پاڻ پنهنجو ويا چئي قالؤ بلي واري قول تي پڪا ٻول ٻڌي ويٺا ٺهي
-3
سر مٿي سوري چاڙهي انالحق چون هوڪا ڏئي اهلل آدم عين آ ونحن ڏي ويا اوهي وهي
-4
چيزل اولو عشق الٿو ظاهر وڃي ذات ٿي ليس في الدارين غيري ڪنهن کي ٻڌائين ڪيئن ڪهي
**********
www.sindhsalamat.com 146
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم85 : (سر جوڳ) ٿلهه :مرد ٿي منصور جان ڇو ٿو ڊڄين تون عام کئون عاشق الف اثبات ڪر واندو نه ٿي هڪ نام کئون -1
جن کي طلب موال سندي اهي غير کون ويڙا لنگهي هر دم حاضر حق ڏسن محبت سندي مئخان کئون
-2
سهجون ڏيئي سر ڪين مڙ سورهه مٿي سوريَء تون چڙهه ناتو نڀائج نينهن سان نيزي سندي نشان کئون.
-3
توبهه ڪري توڪل ٻڌي ڏس سالڪي تون رندي عارف ائين عوشاق ٿئين سانگو الهي سر ساهه کئون
-4
ورد واري ڇڏ طمع رهه مست چيزل تون مدام ٿي نينهن ۾ نانگو نشان ڪلي عقل عرفان کئون
**********
www.sindhsalamat.com 147
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم86 : (سر وهاڳ) ٿلهه :منهنجي دل جي خبر ڪنهن کي ڪانه پئي ساري رات اسان جي روئندي وئي -1
دل درد منهنجا رؤن دانهن ڪئي مٿي عرش عظيم تي آهه وئي ڦاڙيا ڦٽ ته فراق هزار ڪيئي ڪهڙو حال ٻڌايان مان ڪنهن کي چئي.
-2
ايهو خون جگر جو پيئڻ آ ڪهڙو درد غمن جو جيئڻ آ ڪنهن کي ڏک جا ڏوراپا نه ڏيڻ آ اڳئيون روهه جبل جي آ رڪجي رئي
-3
اهڙي عشق آڙاهه ۾ ڪير اچي گهري مچ ۾ مانجهي مرد مچي ڏسي شعاع شمع جيئن پتنگ پچي پرين پاڻ ويو ڏاڍا ڏک ته ڏيئي
-4
”چيزل“ ڪر نه تون ساهه سکيو اهڙو درد جو دل منجهه دوڌ دکيو منهنجي قسمت ۾ جيئن قلم لکيو جند جان سڄي مان قربان ڪئي
**********
www.sindhsalamat.com 148
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم87 : (سر وهاڳ) ٿلهه :او دلڙي کڻي دلبر يار ويو منهنجو ساهه سورن ۾ پيو -1
ويٺي ڳڻيان پئي وار مان ٻي نه ڪيان ڪا پچار مان او روئي ڀريان سڏڪار مان منهنجو حال هي ڏکڙن ڪيو
-2
ڪر ته اچي ڪو وصال مان روئيندي لنگهي ويم سال مان او ماري هجر ڪيو پئمال مان اچي درد دل منجهه هي رهيو
-3
سو سور سهمان پئي سهان پنهنجو حال ٻين کي ڇا چوان او هاڻي ٻڌايو مان ڪيئن ڪيان مون کئون دوست دلبر ڌار ٿيو
-4
چيزل اهي اوٻر اچن
تنهنجي جوش ۾ جيرا پچن او محبت سندا مچ ٿا مچن اندر عشق جو آڙهه هيو
**********
www.sindhsalamat.com 149
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم88 : (سر ڪونسيو) ٿلهه :هل هوت ڏي تون هيڪلي ڇن آسرا اصلي نه ڪر -1
ڪيئن ستي سهڻل ويم هاڻي پنڌ ڏاڍو مشڪل ٿيم سرتيون جبل جهاڳڻ آيم ڪوڪان ڪيم سڏڙا تون ڀر
-2
سڪ کئون اٿي سندرو ٻڌي هل ڪيچ ڏي پيرين پنڌي ڏاڍا ڏکيا ڏونگر لڪ لنگهي وڃ دوست دلبر جي تون در
-3
شهر ڀنڀور جا آسرا
-4
هئي هئي پٽيندي عمر ويم اهو انگ ازل کئون لکيو هيم ”چيزل“ لڳت مون سان لڳم دکن دوڌ ٿا دونها اندر
الهي ڇڏج لوڪئون ليئا سرتيون ڏوالوا ڏک مليا ٻڌ سورن جي ساهي ڪمر
**********
www.sindhsalamat.com 150
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم89 : (سر سهڻي) ٿلهه :دور هئي يارو ديس همارا ڪهان عجب سي آيا هئي وهوا سير اسي هئي جڳ ڪا ڪس ني آپ بنايا هئي -1
ڪهان آدم نون جب جوڙ بناڪر ڳجهه اسرار ڇپايا هئي بيرنگ دا اهو راز االهي انت ڪسي نه پايا هئي
-2
ڪن فيڪون دا ڪن ڪهاڪر صورت سڀ سمايا هئي االنسان تي برقعه بشري اپنا سر ڇپايا هئي
-3
قم باذني قول ڪهاڪر قالو بلي بتايا هئي عرش منور آپ بنايس قدوس ڪونه وکايا هئي
-4
ڪڏان احمد شاه وچ عرب دي امن عدالت آي هئي شهنشاهه رسول سڏاڪي اپنا فيض وڌايا هئي
-5
طاهر اپنا نام ڌراڪي عابد لوڪ سڏيا هئي چيزل ميري ذات نه ڪوئي ناته ڪسي ڪا ڄايا هئي
********** www.sindhsalamat.com 151
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم90 : (سر سهڻي) ٿلهه :ڪون هماري حال ڪا واقف آدم اصل نه ڄائي هون ظاهر ذات صفات هي ميري ملڪ فنا وچ آئي هون .1آدم دي وچ آپي آڪر احمد اسم نام همارا
بشري بيک بنائي هون ميم ڪا برقعا پائي هون
-2
حال حالج هم اوست ٿيو سي سر پر سانگا چائي هون دم دم انالحق جو ڪهيا سولي سر چڙهائي هون
-3
شمسي ڪمبي قول ڪهيوسي کلڙي آپ کالئي هون وچ ڪربل دي ڪنڌ ڪپاڪر سر پر ستم سهائي هون
-4
ڪل شيِء اال يار ٿيو سي خطري خام وڃائي هون ماسو اهلل موت نه ڪوئي چيزل ڀول ڀالئي هون
**********
www.sindhsalamat.com 152
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم91 : (سر سهڻي) ٿلهه :ڪڏان ته ڪعبا مست قلندر ڪڏان نفي وچ ناهيون وهوا -1
ڪڏان قضائف پاڪ مسال هنري حڪم هاليون وهوا ڪڏان وت ويندي وچ بت خاني شيشا شوق اٺايون وهوا
-2
ڪڏان شاهي تخت سڪندر سرلو الڪي پايون وهوا ڪڏان گداگر گشت ڪريندا درد در ڇيريون ڇمڪايو وهوا
-3
ڪڏان انالحق آپ اليندا سر منصور سڏايون وهوا سوري چڙهه ڪري سير ٿيو سي نعرا نينهن وڄايون وهوا
-4
رکيل سائين راز وکايا ستت لڌائين سنڀاران وهوا ڳلي ڳلي ۾ سير تماشا رنگ ۾ پور وت وهايون وهوا
-5
”چيزل“ چارئي عناصر ڇوڙين هڪ دل نال هڪ هووين وهوا هو وڻ هستي حال مڙوئي پاڻ ۾ پنهنجو ڀانيو وهوا
********** www.sindhsalamat.com 153
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم92 : (سر سهڻي) ٿلهه :مئين هون ڪافر عشق سي عاشق مسلماني سي ميرا ڪيا دين ڪا مذهب دور هئي يارو اور اسي سي تيرا ڪيا -1
ڇوڙ ڪي هستي گهن ڪر مستي ڳل و جڻيان پاوڻ ڪيا تلڪ لڳاوڻ ساڌ سڏاوڻ سجدي سر جهڪاوڻ ڪيا
-2
مالن مسجد واعط ڪريندي جوڙڪي مسئلي جائز ڪيا نال رجاوت ڪارڻ ڪثرت اپنا فخر وڌاوڻ ڪيا
-3
عاشق عين حقيقت والي نام نزول هئي شان تنهاندا
-4
قلبي ذڪر ڪماوڻ ڪيا آيت آپ لڪاوڻ ڪيا
”چيزل“ ڀوال آپ نه ڀاوين
لوڪان خلق مناوڻ ڪيا جو ڪوئي آپ نون آپ مناوي ٻئي ته ڪنهين نال ڪم هي ڪيا
**********
www.sindhsalamat.com 154
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم93 : (سر سهڻي) ٿلھه :ڏس مدينو مرسل جو ڪعبو آهي تو سان ساڻ -1
جاٿي حج حقيقي آهي ڪر طواف تون دل کي ٺاهي ونحن اقرب ويجهو ڇاهي پرجهي ڏس تون پنهنجو پاڻ
-2
انا احمد احد هڪوئي ميم جو برقعو ناهي ڪوئي واحد شاهد سڀ ۾ سوئي بال ميمي رمز سڃاڻ
-3
ڏس تون پنهنجو پاڻ ۾ ڳولي ڪير اندر ٿو ٻوليون ٻولي ال اهلل ڀل نه ڀولي اال اهلل جو مقصد ڄاڻ
-4
ڪعبو خاص خليل بڻايو تون آن اصلي ڪنهن جو ڄايو آدم ٿي ته اهلل سڏايو ”چيزل“ اولو عالم ڪاڻ
**********
www.sindhsalamat.com 155
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم94 : (سر سهڻي) ٿلهه :پاڻ اهلل آدم ٿي آيو برقعو پائي انساني اال -1
انا احمد بال ميمي محمد نور نشاني اال
-2
االنسان تي خلق اال آدم آهي سر صبحاني اال
-3
ونحن اقرب پاڻ چيائين دل ۾ اٿي دل جاني اال
-4
سمجهي پاڻ کي ڏس تون ڇاهين ڪونهي تنهنجي ثاني اال چيزل تون ڀي اهو ئي آهين آدم اعلي شاني اال
-5
**********
www.sindhsalamat.com 156
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم95 : (سر سهڻي) ٿلهه :خاطر الف اسم بن آدم اسي قرب ڪنهين هت آيي هون -1
قول اڳي اهو ٻول ٻڌوسي دم دم دلبر ياد ڪيتوسي اسان دل دا مطلب پايي هون
-2
مستي اسان نون محب ماليا هستي وئي سڀ دور جي ٿيڙا اسان جسم جان جاليي هون
-3
الف اسان نون اثبات اندر وچ نينهن نفي هڪ نام نظر وچ اسان روحي رمز داليي هون
-4
پلئي پکي اچي عشق پيوسي تان طمع سڀ ترڪ ڳيوسي اسان چيزل ڪين ڪمايي هون
**********
www.sindhsalamat.com 157
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم96 : (سر سهڻي) ٿلهه :الف دا علم پڙهاوڻ سک سوالن نال نڀاوڻ سک -1
علم باطوني جوئي پڙهيا عمر ساري وچ سوالن سڙيا هڪ دي نال پريت جو رليا روئيندي رات ريجهاوڻ سک
-2
عشق اندر وچ آگ ٻليندا جيرا بڪيان هانُء جليندا ڀن ڪباب تي رمز رليندا خون جگر دا کاوڻ سک
-3
ٻارڻ عشق جنهين سر ٻردا هويا جيئيري موت قبر دا عاشق آڙهه وچ پيا سڙدا جيئري جان جالوڻ سک
-4
چيزل سور سدائين هو ون ڪر خوراڪ خوشي نون کاون نال غمان دي نينهن لڳاون آڙه عشق اڙاوڻ سک
**********
www.sindhsalamat.com 158
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم97 : (سر سهڻي) ٿلهه :عاشق الف سان اکڙيون اڙايون بي جو ڀولو الهيو تن سوز فراق ۾ جيڪي سڙيا جاري اسم جاڳايو تن -1
ترڪ طمع هو طلب نه ڪنهن ۾ خواهش خواب وڃايو تن سهجئون سي ئي سرڪ جي پيتئون دردون دوڌ دکايو تن
-2
جوڳي جسم جالئي سارو سامن سور وهايو تن جيڪي الهوتي الم سان لڙيا وهوا سفر سجايو تن
-3
هو غازي منجهه گم ٿيا وحدت مري پاڻ ملهايو تن ستت سيئي سڃ لگهي ويا ڪڏي ڪڏي قدم وڌايو تن
-4
ساهه سڄو قربان صنم ٿئون گهوري سرڙو گهمايو تن جيڪي چيزل چرخو چورن صاحب سچ ته سمايو تن
**********
www.sindhsalamat.com 159
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم98 : (سر سهڻي) ٿلهه :منهنجي آهي سنگت سورن سان اسان روئي روز نهاريون ٿا -1
پهريون جسم جلي ويو سارو اسين ٻيهر ٻارڻ ٻاريون ٿا
-2
موتو قبل االنت موتو اسين موٽي پاڻ کي ماريون ٿا
-3
ونحن اقرب امرائين آ اسين دم نه خيال وساريون ٿا
-4
چيزل عشق اڻانگو آهي اسين سوري سرڙو سينگاريون ٿا
**********
www.sindhsalamat.com 160
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم99 : (سر سهڻي) ٿلهه :دم وسارو دل کئون ناهي ياد هميشه يار ميان -1
هر جاِء حاضر هادي آهي درشن ڪيون ديدار ميان
-2
فاذڪروني اذڪرڪم پري ناهي تون کئون وار ميان
-3
تو منجهه تو ساڻ گڏ اهو ئي آهي تو منجهه آ اسرار ميان
-4
چيزل احمد احد هڪو آ محمد آهي مختيار ميان
**********
www.sindhsalamat.com 161
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم100 : (سر سهڻي) ٿلهه :دل يار توکئون ڌار هڪ دم نه جيئان مان روئان زار ڪڍان پار پيالو زهر پيئان مان -1
لڳي تانگهه تنهنجي سانگ اڏايان ڪانگ هتي پئي پريشان ٿيو خفقان هاڻي ڪئين ڪيان مان
-2
ڏينهان رات تنهنجي تات وائي وات هميشه هج تون شال ساڏي نال تيڏي ڪولهه جيان مان
-3
تنهنجا هنڌ ڏسي رند پيرين پنڌ پڇان پئي چڪن چاڪ ڦٽ فراق ڪنهن کي حال ڏيان مان
-4
تنهنجا ناز هي غماز ٻڌ تون ساز سورن جا چيزل ساڻ ملندم ڄاڻ سرتي سور کنيان مان
**********
www.sindhsalamat.com 162
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم101 : (سر سهڻي) ٿلهه :عاشق شعاع شمع تي آهن پتنگ ٿئين پروانا سڙ -1
جيئري پنهنجو پاڻ پچائي ويهه تون عاشق مچ مچائي ڳلي ڳلي ۾ ٿو يار نچائي سوريَء تي هسوار ٿي چڙهه
-2
عشق جو سمجهي اهو اشارو هاڻي آيو تنهنجو وارو ٿي ڪسي قتالم تون سارو وڍي جدا ڪر سر هي ڌڙ
-3
ساڙيو تنهنجي سوز فراقن چور ڪيو آ چڪنا چاڪن آيا سر تي سور عثاقن راتيان ڏينهن روڄ ۾ رڙ
-4
سمجهي پنهنجو پاڻ وڃائج الف اندر ۾ دم ڪمائج ٿي عروج نزول سمائج چيزل اعظم اسم تون پڙهه
**********
www.sindhsalamat.com 163
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم102 : (سر سهڻي) ٿلهه :شاه رکيل ته فتح پور وارو ناڙي ۾ جنهن جو نعرو آ -1
بشري برقعو عربيَء وارو ساڳي آهي سر اهو سارو پنجتن جو پرين پيارو آ
-2
عاشقن جو ته امام به آهي عالم ۾ اقطاب سڏائي تو کئون سوا نڪو چارو آ
-3
دوست اچي ڏي ڪا دلداري سڪندي عمر وئي آ ساري دل کئون دم نه وسارو آ
-4
چيزل تنهنجو در نه ڇڏيندس قدمن تئون قربان مان ٿيندس صدقو سرهي سارو آ
**********
www.sindhsalamat.com 164
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم103 : (سر سهڻي) ٿلهه :ڏس ’ري‘ ’کي‘ ’يي‘ الم ميان ڪر سجدو سر قتالم ميان -1
رازق رب جو پاڪ پيارو سڀ جو آهي سردار سونهارو جنهن پياريو آهي جام ميان
-2
’الف‘ ’الم‘ ’ميم‘ ’زال‘ تنهين ۾ چارئي لفظ مثال انهين ۾ اٿي مخفي معني مام ميان
-3
عبديت جو برقعو پائي واحد ٿي پنهنجي ذات ڇپائي توکي ڪير سڃاڻي عام ميان
-4
”چيزل“ توکي صحيح ته سڃاتو پيريمغان کي حق ڪري ڄاتو آهي آل نبي ته امام ميان
**********
www.sindhsalamat.com 165
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم104 : (سرسهڻي) ٿلهه :ويکو اس نون ڪون هئا هئي ڪس ني درد دکايا هئي ڪس ني درد دکيا هئي وهي ڪهان ڪب جايا هئي -1
مرڻ جيئڻ دي ڪل نه ڪائي پهلي موت منايا هئي موتو قبل االنت موتو مرنا جيئندي آيا هئي
-2
شوق شراب دا پياال مجهه ڪو مئي دا جام پاليا هئي ڳيا انڌيرا ٿي روشنائي باطل ڪوڙ وڃايا هئي
-3
اسم اعظم دا باب اهو ئي پيريمغان ته پڙهايا هئي ثابت صاف نظر ۾ آيا وجهه اهلل ته سمايا هئي
-4
”چيزل“ عشق ازل دا آيا بي خود بات بتايا هي انالحق دا نعرا ماريس سوري سر چڙهايا هئي
**********
www.sindhsalamat.com 166
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم105 : (سر سهڻي) ٿلهه :ڪيئن مسافر ڪاڏنهن آئين ڪاٿي آ تنهنجي اصلي جاِء -1
ڪاڏنهن آئين ڇا ٿو ڀائين ڪيڏو پنهنجو پاڻ پڏائين توکي سمجهه نه پئي آ ننڍڙي الِء
-2
ديس ڇڏي هت آئين پرديسي پيار انهيَء ۾ ڪيئن وئين ڦاسي تون ته وکر ويهي ڪين وڃاِء
-3
ايڏيون سختيون سر تي سهندين ملڪ انهيَء ۾ هتي نه رهندين تون ته دم اسم سان قلب ڪماِء
-4
چيزل فڪر فنا جو آهي وقت اهو ٿي ويهه نه وساري تون ته ڳالهه اها ٻي ڪين ڳالهاِء
**********
www.sindhsalamat.com 167
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم106 : (سر سهڻي) ٿلهه :فنا دنيا گهڙي هڪ آهي مڏيون مال پرايو آ -1
سمجهي سوچي ڏس تون ويهي ڪاڏي ويا ٿي مٽ اهي ائي توکي پرور پاڻ گهرايو آ
-2
ڪيڏا سانگا ڪرين ٿو سهيڙي مال خزانا دنيا ميڙي تون ناحق نام ڌاريو آ
-3
خيال ڪري هي ساعت سڃاڻج محبت وارا مزا اوهي ماڻج هاڻي وارو يار ورايو آ
4۔
چيزل ملڪ موال جو آهي اچن ٿا عاشق تو ڏي ڪاهي تون ته ڪيڏا ڪاف ڪرايو آ
**********
www.sindhsalamat.com 168
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم107 : (سر سهڻي) ٿلهه :مستن واري ملڪ انهي تي جاٿي ناهين ڏوهه ثواب -1
پنهنجو سمجهي پاڻ ڏسن ٿا سر سڃاڻي سجدا ڪن ٿا توکي ونحن وارو آهي خطاب
-2
صورت اصلي عين تون آهين االنساني پاڻ سڏائين تو ته کول اکيون ڏس الهه حجاب
-3
عاشق زهر پيالو پيئن موتو قبل ال مري ٿا جيئن تون ته سڙي پتنگ جان ٿي ڪباب
-4
چيزل بشري برقعو پايو عام کان اولي احد سڏايو تون ته تجلو نوري کول نقاب
**********
www.sindhsalamat.com 169
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم108: (سر سهڻي) ٿلهه :اکين ايڏو انصاف ڪيو جيئن تجلي جاليو ڪوهه طور ميان -1
رخ تنهنجو آهي مثل مهتابي صورت سهڻي رنگ گالبي آهي پاڪ پيشاني نور ميان
-2
ابرو نين خماريل آهن پنبڻين جا پيڪان ٿا مارن ڪيو لعل لبن چڪچور ميان
-3
وجهه جنهن جو االنساني ساڳي آهي سر سبهاني آهي خاص خدا جو حضور ميان
-4
چيزل اهو عرفان به آهي تنهنجي حسن جو بيان به آهي آهي ذات االهي ظهور ميان
**********
www.sindhsalamat.com 170
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم109 : (سر سهڻي) ٿلهه :لڳ ڳيا ترڪش تير حسن دا زخم سيني وچ جاري اال صورت ويک تماشه جلوا کليئي باغ بهاري اال -1
واهه چشمان دي چال چڱيري اکيان خوب خماري اال مرڪڻ نال مشتاق ڪتوئي حسن ماهي دا هزاري الال
-2
دلبر دي ديدار ڪتي
-3
مل تون ميڏا يار پيارا هوت آوين هڪ واري اال صدق وچان سؤ وارصنم تؤن گهول گهتنا جند ساري اال
-4
الف اسانون يار پڙهايا ب ت ث سڌ ساري اال شهر فتحپور راز االهي هو هو دي هٻڪاري اال
-5
چيزل موهيا چشم ماهي دي دردان دل آزاري اال هردم هو وان نال پنهل دي عمر وڃايم ساري
سڪندي دلڙي ويچاري اال دم دم دانهنا عرش االهان دوست نه ڏيندا دلدار اال
www.sindhsalamat.com 171
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم110 : (سر سهڻي) ٿلهه :منجهه دروني درسن کولي ڳولي اندر ۾ لڌڙم يار -1
فذڪروني پاڻ سڃاتم سچو آندم اتي اعتبار
-2
پنهنجو پاڻ ۾ ڄاتم پيهي پري ناهين تو کئون هڪ وار
-3
رکيل سائين سچي راهه ڏسي توڙ رسائيندم نيئي سردار
-4
چيزل پاڻ نه ڄاتم پنهنجو نينهن ڪيو کڻي هتي نروار
**********
www.sindhsalamat.com 172
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم111 : (سر سهڻي) ٿلهه :اثبات ٿيم هاڻي ڪيئن نه چوان ٿيو ظاهر سڀ باطون عيان -1
فذڪروني اذڪر ڄاتم ونحن اقرب قول سڃاتم جوڙ پڙهي ٿيس رمز روان
-2
پنهنجو پاڻ کي سجدو ڪيڙم صاف وجود ۾ واحد هيڙم ٿيا االاهلل جا سبق سنوان
-3
اربع عناصر نام سڏائين ڪاڏهون آئين ڪاٿي ڄائين ٿيا دم دم سان ديدار نوان
-4
چيزل عاشق عين به آهن موتو قبلل مري ٿا جيئن چڙهي سوريَء تي پوِء نه پوان
**********
www.sindhsalamat.com 173
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم112 : (سر ڪوهياري) ٿلههُ :اٿي اور اندر ائٽ سان ڇڏ تون سمهڻ جو ساُء -1
تند وجهي انهيَء تار جي تون ته پوڻيون اوڀي اڻاِء ڪرڻو پيو ٿي ڪم گهڻو اڃا ڪوڙين پئي ٿي ڪپاهه
-2
ويهي وقت وڃايئي نڪو چت رکيو تو چاهه سڀ ويٺي آن سٽ وڃائي پوِء ڪندين هاِء هاِء
-3
سنهو ڪتئي ڪينڪي ٿلهو ٿورو ٺاهه جيڏن سرتين جوڙيون اڻايون تو نه اڻيو هڪ پاُء
-4
چيزل چور چرخي کي ٻن سمهڻ کي ڏي باهه هر دم تنهنجا طعني تائن تتي کي نه تپاِء
**********
www.sindhsalamat.com 174
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم113 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :ڏس تتي جا تال هي جيئن وڻئي پيو لٽ وو -1
اچي وڃي پي واٽ سان دعوي ڌوتي جي سٽ وو
.2سالڪ سمجهن ڳالهه کي آهي گهوري گهٽ وو -3
دل هڪا هڪ يار سان منهن نه موڙي مٽ وو
-4
چيزل چئي مان ڇا چوان پاڙ پٽيَء جي پٽ وو
**********
www.sindhsalamat.com 175
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم114 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :هن ڀنڀور کي ڇڏ وو اٿي پنهل جا پير ڏس -1
لنگهي ويا ته لڪن کئون ڀري سڏڪا سڏ وو
-2
ويندس رهندس ڪينڪي لوِء منجهارئون لڏ وو
-3
مان ته مونجهي آهيان هن گندي کي گڏ وو
-4
چيزل ڇني ڇڏ آسرا آڏاڻا نه اڏ وو
**********
www.sindhsalamat.com 176
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم115 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :وڃي پنهنجي پنهل سان مون ملندس هن ڀينگ ڀنڀور کي باهه ڏيندس -1
ساڙيا سيج پلنگ کي روهه ڏکي ۾ وڃي رهندس
-2
پنڌ ڏکن جا ڏوجهرا
-3
رند ڏسي رڙندي وتان سڪ ته لڳي ٿم ڪيئن سمجهندس
-4
چيزل هل تون هوت ڏي سور سڀوئي سر سهندس
جبل جهاڳي وڃي رهندس
**********
www.sindhsalamat.com 177
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم116 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :منهنجو نئون لڳو آهي نينهن وو يار ڪيئن ٻڌايان ٻين کي -1
رات لنگهي ٿي روڄ ۾ ڏکن سندو ڏينهن وو يار
-2
اندر گهوريو گهر پيو ماري ٻاهر ڀڃي شينهن وو يار
-3
اچي اٺو آهي اوچتو
-4
چيزل ڪتييُء ڪين ڪي اٿي ٿلهو ٿورو پينهن وو يار
ڪو محبت سندو مينهن وو يار
www.sindhsalamat.com 178
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم117 : (سر ڪوهيار) ٿلهه :هن ته مٺي سان مل تون اچي ڏاڍي سڪڙي لڳي آ نٿو صبر اچي -1
سڪ ته سنجهي سور اٿاريا بيحد وڌو آ بره ڦٽي
-2
ويندس ملڪ انهيَء ۾ قسمت ڪيو آ قيد هتي
-3
ڪيچي ڳالهه ڪهي ويا هيَء ته نماڻي ڪجهه نه ڪڇي
-4
بره سنديون باهيون ٻريون منهنجي اندر۾ مچڙو مچي
-5
چيزل چاڪ سيني ۾
ملم نه ڪائي نه ناسور ڇٽي
**********
www.sindhsalamat.com 179
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم118 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :سڃ ۾ سسئي سڏ ٿي ڪري ڏاڍو سخت ڏکيو آهي پنڌ پري -1
اوکا پنڌ ته پهاڙ جا
-2
روهه ڏکي رڻ راهه ۾ منزل مونجهارو ڪيون ڳڻتين ڳري
-3
پٿرن پير پٿون ڪيا
-4
ملندس هوت پنهل سان ساعت سواِء جنهن کئون دم نه سري
-5
چيزل آگ اندر ۾
ڏونگر ڏسي منهنجو هنياُء ڏري
وڃي ٿي ويچاري پوِء نه وري
ڀڀڙ ٿا ڀڙڪن باهه ٻري
**********
www.sindhsalamat.com 180
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم119 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :ماُء سورن ڪاڻ سسئي ڄڻي وڃي صدقو ڪندس سر ڪيچ ڌڻي -1
سمهي سيج پلنگ تي ننڊ ته نڀاڳي وئي آکڻي
-2
ڏونگر اٿي هاڻي ڏور تون ڏاگهن ڏڌي آهيان رند نه اڻي
-3
واقف نه انهي واٽ جي هوتن وڌو آ هيڪار هڻي
-4
چيزل ڪيچ شهر ڏي
وک ته وڌائي وجهه تون گهڻي
**********
www.sindhsalamat.com 181
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم120 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :دکن درد هزار
مليا ساٿ سورن جا
-1
قلم لکئي ته قضا ڪيو دلبر مون کان ڌار
-2
سڙان تنهنجي سڪ ۾ رووان زارئون زار
-3
ويندس واٽ ڏکن جي موٽڻ مون کي ميار
.4
چيزل مون سان يار جو ملندو ستت لهندو سنڀار
**********
www.sindhsalamat.com 182
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم121 : (سر ڪوهياري) ٿلهه :سڪايل انهي ساٿ سان ماندي وڃي ملندي وو يار -1
ڏسي پير پنهل جا لوچي وڃي لهندي وو يار
-2
ڏسي جوش جبل جو روهن ۾ رهندي وو يار
-3
ڏکيل دل نه ڏکائجي سور سڀوئي سهندي وو يار
-4
چيزل حال اندر جو ڪنهن کي نه چوندي وو يار
**********
www.sindhsalamat.com 183
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم122 : (سر ڪوهياري) ٿلهه:
مون کي ڇو ته ڇڏي ويا ڏئي ويا بار ڏکن جا
-1
ڪاهيون ويڙا ڪيچ ڏي هتئون لعل لڏي ويا
-2
ويندس رهندس ڪينڪي سونهان ٿي ته سڏي ويا
-3
سرتيون سڪ ته پرين جي ڏکي دل ته گڏي ويا
-4
چيزل ان جي آسري
آڌر ٿي ته اڏي ويا
**********
www.sindhsalamat.com 184
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم123 : سر ڪوهياري ٿلهه:
ويجهو ٿي پنڌ پٿر جو دلڙي نه ٿي دلگير وو
-1
صدقو ڪندس سر کي نيڻن وهائيندس نير وو
-2
الئيندس خاڪ لڱن کي لوئي پائيندس لير وو
-3
ايندم شال اڱڻ تي
-4
چيزل مرشد منهنجو
مرسل منهنجو مير وو رکيل شاه فقير وو
**********
www.sindhsalamat.com 185
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم124 : سر ڪوهياري ٿلهه:
هن ڏکي کي ڏوجهرا آيا پيرين پنڌ
-1
مان ته روئي ڏسان رند هن ڏکي کي ڏوجهرا
-2
ڏونگر ڏک ته ڇو ڏئين ساڙيان سيج هنڌ
-3
پنڌ وڏا ته پهاڙ جا ميان اڳيون واري بند
-4
ڏيندس لهم لڱن جو ميان وڍي سارا سنڌ
-5
چيزل صدقي سرڙو ميان ڪهي ڪاتيون ڪنڌ
**********
www.sindhsalamat.com 186
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم125 : سر ڪوهياري ٿلهه:
درد ڪيو دلگير وو
-1
راڙيون ڪندي راتڙيون ڀلو وو منهنجا يار نيڻين وهن ٿا نير وو
-2
دل وڇوڙي درد ۾ ڀلو وو منهنجا يار چاڪ پون ٿا چير وو
-3
ڪيئن سمهان سکي سيج تي ڀلو وو منهنجا يار تکا هڻين ٿو تير وو
-4
چيزل انگ ازل جو ڀلو وو منهنجا يار جيڪي لکيو تقدير وو
ڪونهي ڪو سرتيون سورن ڀائي
**********
www.sindhsalamat.com 187
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم126 : سر ڪوهياري ٿلهه:
سڀ کئون گهڻا مون ڏي سڄڻا سرتيون آيم سور
-1
لکيا اصلي اڳ جا
-2
پرين پاڻهي موڪليا
-3
ايڏو بار برهه جو
-4
چيزل پيار پرين جو
**********
ظاهر ٿيا ته ضرور مون کي سر منظور قلم ڪيو آ ڪلور محبت جو آ مذڪور
www.sindhsalamat.com 188
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم127 : سر ڪوهياري ٿلهه:
ڏاڍو غم جو گذارڻ آهي ڏکيو جيڪي باب منهنجي تقدير لکيو
-1
ناهين ننڊ ته نيڻن کي سمهڻ ويو آرام سکيو
-2
رووان رت ته پنهل ڪاڻ اندر ٻري آڙاهه چکو
-3
اچن اوالنبا عشق جا
-4
چيزل بار برهه جو
درد جو دل منجهه دوڌ دکيو رهبر آڻي راز رکيو
**********
www.sindhsalamat.com 189
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم128 : سر ڪوهياري ٿلهه:
مري ويندي سانِء
-1
وندر جي ته وڻن ۾
-2
ڏکيا پنڌ ته ڏونگر جا
-3
ڏيرن جي ته ڏکن جون ڳالهون چوندي سانِء
-4
چيزل ڏاج ڏکن جا
نه مڙندي سانِء ويندس خان پنهل ڏي لوچي لهندي سانِء لڪ لگهندي سانِء
سور سهندي سانِء
**********
www.sindhsalamat.com 190
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم129 : سر ڪوهياري ٿلهه:
او مان پنهنجو پاڻ ڦاسايو
دلبر دلڙي کڻي ويو زوري
-1
ڪاف ويٺي ٿي مان ڪاهيان ڏاڍي ماتم مونجهه ۾ آهيان
مان ته ڏک جا ڏينهن نڀايان پئي جيئه جسم منجهه جهوري
-2
اوهو ڏينهن االئي ڪڏهن ٿيندو اچي دل کي دالسو ڏيندو
منهنجو مرشد مان وٽ ايندو مان ته صدق ٿيان سؤ گهوري
-3
هڪ دم دم سان ٿي سنڀاريان گهڙي هت نه ٿي گهاريان توکي ويهي ڪيئن مان وساريان لڳي لونَء لونَء ۾ تنهنجي لوري
-4
چيزل ڪيچ ڌڻين ڏي مان ويندس ،وڃي ڏک جو حال مان ڏيندس مان هتڙي ڪين ڪي رهندس ،اصل ڪين ڇڏيندم ڇوري
**********
www.sindhsalamat.com 191
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم130 : سر بالولي ٿلهه:
بازر نرخ نوان هي تيار ،وهوا کليا باغ بهار
-1
بازر بازي يار بنائي ،ڪرگهن سودا وڻج سچائي اوندي ويندي خبر نه ڪائي ،لکين لک هزار
-2
برهه تيڏي دي پٿري بازي ،ٻاجهون سردي مول نه راضي چوٽ سولي تي چڙهدي غازي ،عاشق انهي آزار
-3
واپار وحدت واال ونڊيا ،نفس عقل دا روال رنڊيا سور ڏسي سوين سڌڙيا سنگيا ،سوره سر کئون ڌار
-4
نفل نمازان مارن مٿي سجدي ڏي ڏي اجائي ٿڪي قلبئون ڪين ڪمازون ڪچي ،بن وحدت دي ڪل خار
-5
مالن قاضي سبق پڙهاون ،فذڪروني قول نه ڄاڻن دنيا واسطي مٿي مارن ،عامل عملدار
-6
نفس عقل دا مونجهه مونجهارا ،ڀڄ ڳيا ڀوال دم نه وسارا ٿي قلندر ماريم نعرا وچون نفي نروار
-7
صوفي سمجهين رک صفائي ،حق بنان ٻي وات نه وائي رکيل مام اها سمجهائي چيزل دم نه ڌار.
**********
www.sindhsalamat.com 192
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم131 : سر بالولي ٿلهه :تيري عشق ڪا افضل شان صدق قربان صدق قربان -1
هم ايسا عشق لڳايا هئي سر -دي نه قدم هٽايا هئي ڪب جيئندي ئي مرجايا هئي سر ساهه ڪيتم نذران
-2
جس نوبت نينهن نشان ڪيا سڀ طبق صحن چوغان ٿيا دل عرش عظيم قرآن ٿيا سٽ سر زمين آسمان
-3
ڪڏان عاشق سخت آزرڻ ڪيا وچ هجر فراق گذارڻ ڪيا هڪ دم نه خيال وسارڻ ڪيا ڦر ڪيها هئي ارمان
-4
چيزل ڀوال ڀڄ ڳيا سارا هو هو ماريا حق دا نعرا قول الستي دم نه وسارا مئين گهول ڪران جند جان
**********
www.sindhsalamat.com 193
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم132 : سر بالولي ٿلهه:
ديدار خود دکايا پرهيز مين ڪيا بازار اپني عشق ڪا ڪيون تيز مين ڪيا
-1
آج دن ملڻ کي طلب هئي تيرا جواب هئي تيري جواب مجهه ڪو بيزار مين ڪيا
-2
اڪنون هويا عاشق تيرا مثال هئي تيرا مثال ايسا اياز مين ڪيا
-3
امروز بيقراري دلگير انتظار تيري جو انتظاري ديروز مين ڪيا
-4
چيزل اسي دنيا ۾ تيري ياد نام هئي تيرا نام ميري دل ڪو پرواز مين ڪيا
********** www.sindhsalamat.com 194
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 195
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم133 : (سر بالولي) ٿلهه:
جس ني جاليا مجهه ڪو او دوست هي ميري دل آنسو آنکهون سي چلتي ٿي يه راز هئي اصل ڪا
-1
تيري اسم ڪي آگ ۾ سر ساهه سينا سڙڳيا ٻلنا هوا وو ٻل ڳيا يه ڪام هئي ازل ڪا
-2
يه هئي تمنا آرزو تصدي داده مي شود
ايڪ دوست ڪي ديدار ڪا پيار مئينون پل ڪا
-3
ڪيا سناوان بات ساري عشق ڪي اسرار ڪي مجنون مفلس هو گيا تيرا ناز هئي آجڪل ڪا
-4
ڪيسا قتل ڪيا هئي عاشقان نون بي قصور قربان تيري نام پر سر ساهه صدقي چيزل ڪا
**********
www.sindhsalamat.com 196
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم134 : (سر بالولي) ٿلهه:
لڳم آڳ اندر وو يار ،جيرا جوش جاليا نڪا سڌ نه خبر وو يار ،باري بره بڇايا
.1عشق اندر وچ آگ مچائي،بڀڙ ڀڙڪن بات نه ڪائي نڪو سک نه صبر وو يار ،سينا سوز تپايا .2نه سک قرار آرام سحر هئي ،خواب خوشيون ڪل طعام زهر هئي برهه لڳم بيحد وو يار ،نيڻين ننڊ وڃايا .3عشق اوالنبا لڳڙم لوري ،آيم سر تي آتش زوري بيوس دل لٽ کس وو يار ،نازين نال نوايا .4مئين ماندي نون ماهي موهيا ،درد اندروهه اندر وچ هويا ترس نه ڪيتس تل وو يار ،نيزا نينهن وهايا .5بار برهه داسر تي آيم ،سڀ عمر غم ڏکندي نڀايم سدا سور سرس وو يار ،دونها درد دکيا .6ڏينهنان ڏوڙا ڏکڙا آيا ،چيزل سنڌ سنڌ سوز سڪايا ڀيڙ ڏيئي ڀن سٽ وو يار ،تکا تيغ چاليا **********
www.sindhsalamat.com 197
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم135 : (سر بالولي) ٿلهه:
جيڪي نينهن بنا نادان ڏس تون انڌن جا ارڪان
-1
هادي هدايت ڪين سڃاڻن اهي عمر ڪرن پيا زيان
-2
راتيارن ڏينهان طلب تمامي اهي حرص ڪيا حيران
-3
دنيا دنيا ڪندا وتن ٿا کنيون ويندا ارمان
-4
پيريمغان جي دستئون پيتم چيزل ُپ ُر ڪر جام
**********
www.sindhsalamat.com 198
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم136 : سر بالولي ٿلهه:
ٻڌ سورن جي ته پچار ڏاڍي ڏاڍي عشق آزاريو يار
-1
عشق اڻانگو اصلي آهي ڪيئن ڪيائين سر ڌار
-2
ڪربل ۾ ڏس ڪيئن ڪهايئي سڀئي هيا سردار
-3
صوفي سائين شاه عنايت نيزي ٿيو نروار
-4
سوري تي منصور چڙهايئي تنهنجا الٽا ٿي اسرار
-5
شمس الحق جي کل کالئيئي پنهنجا پاڙيئي پئي اقرار
-6
ڪهڙيون ڳالهيون ڪنهن سان ڪيان مان تنهنجا خوني خيال خمار
-7
چيزل سودو سر جو آهي سچو ڪرج واپار
**********
www.sindhsalamat.com 199
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم137 : سر بالولي ٿلهه:
ڪعبو پاڻ ڪري ٿو طواف ڏس تون عشق جو هي انصاف
-1
نفل نمازان سنتان ساريون سنگ سڀوئي معاف
-2
ونحن سان ته وصال ڪري ڏس سينو ٿيو هي صاف
-3
ظاهر سڀ ظلمات جو آهي ڪاٽي ويا ڪوه ڪاف
-4
چيزل عين اهلل جو آهي ڪونهي ڪوڙ خالف
**********
www.sindhsalamat.com 200
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم138 : سر بالولي ٿلهه:
عجب عشق وارن جون ،ڳالهيون مان ڳايان صبر جو سدائين چئي ،ڇا ٻڌايا
-1
اهڙي آگ آهي ،دوزخ کي اجهائي عاشق سر سهائي ،ناتو ٿي نڀايان
-2
بره بيقراري لڳي ،چوٽ جاري نيزي جي سواري ،عاشق آزمايان
-3
صبر ساڻ سرور ،ڪيڏو ڪيس ڪربل ٿيو واقعو گهر گهر ،ٿي ماتم منايان
-4
سورن ۾ سهائي ،اهو پيار آهي هزارين ڪهائي ،ڪيئي گهوٽ گهايان
-5
عاشق آهي پياسي چڙهيا ڪيئي ڦاسي سوري سيج خاصي نيزي نينهن اليا
-6
ڪيئي ُهل هالئي ڳجهو پيو ڳالهائي سڄي کل کالئي ،اهي ناز ٿي ڀايان
-7
اندر آگ ٻاري ،عاشق ٿو آزاري لکئون لک ماري ،سورهيه ٿي سڏايان
-8
ڏسي باهه مچ تون ،پتنگ وانگي پچ تون سڙي سارو سچ تون ،جسم ٿي جاليان
-9
سچي سڪ ۾ سڙندا مرڻ کئون نه مڙندا وڃي چوٽ چڙهندا ،حاذق ٿي هاليان www.sindhsalamat.com 201
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
-10
اهو حال ڪنهن سان ،نه ڪر عام ٻئي سان لڳو نينهن توسان ،نيڻين ننڊ وڃايان
-11
ڪٺا جي ڪاللن ،انهي خاص خيالن مرڻ جي مثالن موتو موت آهيان
-12
نه ڪر تون وسارو ،ازل جو اشارو لڳو نينهن نعرو ،ٿي نوبت وڄايا
-13
چيزل پيچ پايو ،پرين پاڻ آيو ٿيم ڪم سجايو ،متان دم وڃايان
**********
www.sindhsalamat.com 202
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم139 : سر بالولي ٿلهه:
در دروني جسم ڪي بادشاهي مين ڪيا بادشاهي ڪڇ نهين هم خود خدائي مين ڪيا
.1اس اسم ڪي طوفان مين موج اعظم ڪي رهي مزڪور ذاڪر ايڪ هي ڦر ڪيون جدائي مين ڪيا -2
ظاهر ميري ذات هي ،ڪون پهچاني گا ڪڀي انسان اعلي شان هي ،يه سمجهه سدائي مين ڪيا
-3
آپ ڪو خود مين ديکها هي ،اسرار ظاهر هوگيا حق آيا باطل گيا ،يه نام ندائي مين ڪيا
-4
ايسي چيزل بات ڪا ڪرنا نهين ضرور وه مشتمل ميري ساٿ هي ونهن ودائي مين ڪيا
**********
www.sindhsalamat.com 203
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم140 : سر راڻو ٿلهه:
اسان مسڪينان نون مار سٽيوئي ڪر بيواهه بيوس وو ڪر بيوهه بيس وو زوران زوري دل کس وو
-1
ڪوڪان ڪيان پئي ڪونه ٻڌي پيو هين مٺي سان عڪس وو
-2
ماندي هن ته مريض جو
-3
کائڻ پيئڻ سڀ سک هليا ويا ويو هل ته هوس وو
-4
هن ته بندي کي برهه بيماري سور ڏئي ويا سرس وو
-5
سائين ساريان سڪ منجهارئون رهبر رڻ ۾ رس وو
.6
چيزل جهوري جيَء اندر ۾
ڪونه پيو ڪو ترس وو
ڏکن ڏنو ڪو ڏس وو
**********
www.sindhsalamat.com 204
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم141 : (سر راڻو) ٿلهه:
جان جلي وئي جندڙي ساري برهه بڀڙ هت ٻاريو آ برهه بڀڙ هت ٻاريو آ منهنجي ساهه کي سورن ساڙيو آ
-1
جان جلي وڌو سورن ساڙي قول ازل لکيو پاڙيو آ سک قرار آرام نه ڪوئي ڳڻتين اندر ڳاريو آ
-2
درد ڏکن ۾ دلڙي ماندي موت وڇوڙي ماريو آ عرش االهان وڃن پيون آهان مون روئندي رات گذاريو آ
-3
برهه جا ڀڙڪا ڪن ٿا ڪڙڪن عشق اويڙو آيو آ لهر ۾ لڙهندا ڪنڌي نه ڪائي توڪل ترهي تاريو آ
-4
سخت ستايو ڏني سورن سوداِء دردن دل کي آزاريو آ چيزل عشق اصل کئون اهڙو جنهن سر سولي نيئي چاڙهو آ
********** www.sindhsalamat.com 205
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 206
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم142 : سر راڻو ٿلهه:
پرچ پرين اچي پيارل مون سان ماندي آهي موت تي
-1
سڪ تنهنجي ۾ ساهه سڪي ٿو زخم اندر ۾ روز ڏکي ٿو دم دم چڙيل چاڪ چڪي ٿو راڙيون ڪيون روئندي وتي
-2
ڳڻتين ڳاريو جيَء ۾ جهوري دل کڻي ويو دلبر زوري هڪ لڳي آهي تنهنجي لوري تو کئون سواِء ڪيئن رهان هتي
-3
ناتو تو سان نينهن نڀايم
-4
چيزل لکيو لوح جو آهي
طعنا تنڪا سر تي چايم عشق تنهنجي ۾ جان جاليم سکي سمهان ڪيئن سيج تي
سچو سندرو ٻڌم ساهي
امر ائين ويو قلم وهائي راضي آهيان تنهنجي راز تي
**********
www.sindhsalamat.com 207
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم143 : سر راڻو ٿلهه:
پاڻ ڏاڍي سان دل ڦاسائي ،ناحق نيهڙو مان اليو آ مون کي ڏکن ڏاڍو ڏکايو آ
-1
حال کان ڪڍي بيحال ڪيائين ،سڌ نه ڪا سنڀار لڌائين صفا پيهين پئمال ڪيائين ،سڪندي کي ته سڪايو آ
-2
اڳي خبر مون کي ڪانه جو هيڙي ،عشق اصل کان اهڙو آ جيئري کل کاليئي ساري ،جان جسم ته جاليو آ
-3
پاڻ وڇوڙو فراق ڏئي ،ويا ،ڏينهان راتيان روئڻ آ اکيون صفائي ڪونه سڪن ٿيون ،ڳوڙها ڳلن تي وهايو آ.
-4
چيزل صدقي ِس ُر تن تان ،جن مون کي ايڏا ڏک ته ڏنا پئي نڀايان ڪنهن کي ٻڌايان ،سورن آڻي ستايو آ.
**********
www.sindhsalamat.com 208
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم144 : سر سورٺ ٿلهه:
تنهنجي سهڻي صنم سينگار مونکي مستان ڪيو
-1
مجگان مارن تير تفنگي ترڪش جو تکو تيز
ابرو نين اهڙاون جنگي لنگهي سيني پار پيو
-2
منهن مهتاب تي سهڻي صورت سوين حوران سڪن پيون زيارت ڪيئي ملڪ مشتاق درسن ديدار ڪيو
-3
قرب ڪمال تي رخ نوراني اهڙي صورت اظهار
-4
دم دم چيزل دوڌ دکن ٿا ڪسي ٿي قربان
سر لوالڪ ڇٽ شهاني جوڙي جنسار ڪيو سور سوين ڪيئن سر تي اچن پيا ورهه ويران ڪيو
**********
www.sindhsalamat.com 209
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم145 : سر سورٺ ٿلهه:
تنهنجي محبت ۾ ڏينهان رات پوي ٿي ڪل ڪانه مون کي
-1
پيريمغان مون کي پاڻ چيو آ مري جيئڻ اثبات آهي فرمان مون کي
-2
عشق اوندوه اويڙانهي منجهه جلي وئي جسمات ڪيو آ پروان مون کي
-3
بي خود بحر انهي منجهه آيس رندن جي رسمات ڪيو آ نيشان مون کي
-4
چيزل سر سولي تي آهي ٻڌ بره جي بات لڳي آ جڙ جان مون کي
**********
www.sindhsalamat.com 210
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم146 : سر سورٺ ٿلهه:
تنهنجي درد وڇوڙي جو يار لڳو آ فراق مون کي
-1
درد منجهارئون دانهان ڪيان ٿي دل کسي دلدار پيو آهي سيني چاڪ مون کي
-2
باهه بره جي آتش اهڙي تن تپائي تڪرار ڪيو آ ساڙي خاڪ مون کي
-3
راتيان ڏينهان سڪ سدائين واندي نه هڪ وار ڪيو آ مشتاق مون کي
-4
چيزل عشق ازل کئون آيو ڪيئن ڪيو مون کي ڌار لکيو آ ميثاق مون کي
**********
www.sindhsalamat.com 211
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم147 : سر سورٺ ٿلهه:
تنهنجي عشق ٻاريو آڙاهه پتنگ ويا اهي ته پچي
-1
سڪ کئون سندرو ٻڌائون ساهي ڪونه ٿيو همراهه صدق ڪيئون سرڙو اچي
-2
مچ ۾ عاشق اچن ٿا ڪاهي سورن ۾ سڙيو ساهه مانجهي بيٺا مرد مچي
-3
ايڏيون بالئون برهه بڇايون رند وٺي ٿيا راهه بهادر ويا اهي ته بچي
-4
چيزل مرشد موال آهي ٻڌ وحدت ويساهه اٿي اها ڳالهه سچي
**********
www.sindhsalamat.com 212
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم148 : سر سورٺ ٿلهه:
تنهنجي عشق ڏنا آزار ڏاڍا ڏک ڇو ٿو ڏئين
-1
سورن جي آ سڌ نه ڪائي مل اچي هڪ وار ڪندين نت ڪيئن ته ائين
-2
اهڙيون ڳالهيون اڳ جو هيڙيون قول تنهنجا قرار پري هاڻي ڪيئن ٿو ٿئين
-3
تو کئون سوا ٻيو ڪير نه ڪوئي تنهنجي آهي آڌار ٻئي شل جڳ ته جيئين
-4
چيزل مست ٿيو مئخاني نشي ڪيو نروار پيالو جڏهن مئي جو پيئين
**********
www.sindhsalamat.com 213
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم149 : سر لوڙائو ٿلهه :عاشق ٿئين سڙ عشق مين ڇڏ دور دنيا جا مزا -1
توبهه ڪري توڪل تون ٻڌ اٿي بره جو باري هي پنڌ هتڙي رهڻ جو ناهي هنڌ ڏي ساهه کي سورهيه سزا
-2
دارا سڪندر ويڙا ڇڏي تو کي موت ٿو ماري سڏي هتڙئون ويا ڪيئي لڏي گام کڻ غازي غذا
-3
توکي حول آهي ڪيترو دنيا نه ايندِء ڪم ذرو اچڻ وڃڻ جو هي درو کڻ بار سر جيڪي جزا
-4
سمجهي سڃاڻي ڄاڻ تون چيزل وڃائج پاڻ تون موجان سورن جون ماڻ تون رهه راز تي راضي رضا
**********
www.sindhsalamat.com 214
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم150 : سر لوڙائو ٿلهه:
ناز نيڻن جي مرڪڻ ماريو
-1
حسن تنهنجي آهي صورت ساڳي عين هڪو ته حضور مون کي تجلن تنهنجن طور وکايو زهد ڪيو آ ضرور مون کي
-2
ناز نراال اچن ٿا سر تي
چشمن ڪيو چڪچور مون کي تنهنجي محبت ،ڪيو مخمور مون کي
عشق ڪڻا هو آتش ٽڙڪن
وحدت ڪيو آ وهلور مون کي درد مچايو ڪلور مون کي
-3
روز ڏهاڙيون ور جو وڇوڙو درد ڦٽي ڪيو دور مون کي دل سڪي پئي ديدار تنهنجي ڪان پون پرين جا پور مون کي
-4
ديدن سان هڻي دل کي موهيو گهائي وڌو تنهنجي گهور مون کي چيزل درد اندر آ دل منجهه ساڙي ڇڏيو آ سور مون کي
**********
www.sindhsalamat.com 215
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم151 : سر لوڙائو ٿلهه :اڄ ته اسان وٽ اهي پرين ايندا جن لئي دلڙي آهي حيران -1
اڱڻ ٻهاريان عطر ٿي هاريان روئي روئي روز نهاريان سڏڙا ڪيون توکي پئي ته سنڀاريان دردن آڻي ڪيو ديوان
-2
نام تنهنجو هڪ ياد پڙهان ٿي سڪ ته لڳي آهي ساري سڙان ٿي پئي ته ڪڻا هي منجهه ته ڪڙهان ٿي موهي وڌو تو ڪري مستان
-3
دل کئون دلبر ويهه نه وساري اصل جنهين جي لڳي آهيان الري ڳڻتي اوهان جي وڌو من ڳاري درد وندي جو آهي درمان
-4
نازڪ نينهڙو تو سان اليم ڏاڍي ته ڏکن ۾ جندڙي آيم
چيزل پنهنجي پاڻ وڃايم صدقو وڃان مون آهيان قربان
**********
www.sindhsalamat.com 216
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم152 : سر لوڙائو ٿلهه :لڌم پير رندڙي اديون مان لوچي لڌو آ پنهنجو پاڻ ۾ -1
واٽ ڏونگر جي ڏک نه ڪوئي نڪوپري آهي پنڌڙي اديون
-2
اڄ اڱڻ تي مان وٽ آيو هوڪان ڏينس هر هنڌڙي اديون
-3
ونحن واري واٽ سان ويندس سسي لهي توڙي ڪنڌڙي اديون
-4
اٽڪل ڪوڙ اجائي بازي فعل ويو ڦير ڦندڙي اديون عشق چيزل هي اوالنبو اليو سورن ساڙيو سنڌ سن ِڌڙي اديون
-5
**********
www.sindhsalamat.com 217
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم153 : سر لوڙائون ٿلهه :مٺا ماروئڙا ڇا کون ڇڏي ويڙا اصلي انهن جا ڪهڙا قول هيڙا -1
ڦاڙي ويا ڦٽ فراقن جي ماري، دلڙي دردن جي آهي ته آزاري ڏکيا ڏينهن آيا خوشي وئي ساري، دم دم پرين جا اچي پور پيڙا
-2
کائڻ سمهڻ ويا سيج ساڙيون، خالي ڏسان مان اهي محل ماڙيون دلگير دلڙي روئي ڪري راڙيون، جانب جدائي اهي حال ڪيڙا
.3ڏئي ويا دالسا دل کڻي ويا ساڻ، هيڪل هتي ئي ويٺي پليان پنهنجو پاڻ وعدا و نحن جا موٽي ايندم اوهي ڄاڻ سورن سالن جا دک دور ٿيڙا -4
چيزل سڪان پئي ڪڏهن يار ايندو محل انهيَء ۾ معراج ٿيندو غم چئي وڇوڙا ورتيون نال نيندو صدقي انهن تان جن بار کنيڙا.
**********
www.sindhsalamat.com 218
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم154 : سر مانجهه ٿلهه :فيض فتحپور ۾ فاقيو ڪي سر ڏيئي سورهيه اچن پتنگ ڪيئي پروان ٿيا اهي مرد مانجهي ٿا مچن -1
سر ڏيڻ جو ڪر تون سودو ڪنڌ اڏيَء تي ٿا ڪسن مرد اهي منصور هن هڪ گام نه پوئتي هٽن
-2
انهي دهشتي درياَء ۾ ڪن ٿا اتي ڪڙڪا ڪن جيڪي گهريا انهي گهير ۾ ثابت نه سي موٽي بچن
-3
ڪي وااليت تي ويا ڪي ٿا اڃا اوري پڇن ڪن کي لڳت اهڙي لڳي وجهي خاڪ منهن ڇائي ڇتن
-4
ڪن کي نزاڪت نينهن جي نوڪان لڳيون منهن نه مٽن رکيل راز اهلل آ ويساهه سان چيزل کٽن
********** www.sindhsalamat.com 219
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 220
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم155 : سر مانجهه ٿلهه :انهي سير جا سونها سوين ڪيئي واٽ وحدت جي ويا -1
سر تري تي ٿا اچن ڪسجي وڃن ڪجهه نه ڪڇن انهي آگ مچ ۾ ٿا پچن شمع شعاَء تي عاشق هيا
-2
توڪل سنڌو ترهو ترن اهي مرد نه موٽي مڙن ڪن ٿا اتي ڪڙڪا ڪرن وڃي پار ڀرتي هو پيا
-3
ڪي وحدت واندا ٿيا ڪي زهد تقوي مجهه پيا ڪن نعرا اناالحق جا چيا منصور ٿي اها ميا
-4
ڪي سڃاپڻ ۾ اچن ڪي لوڪ کئون لڪا وتن ڪي اڏي تي اڃان اچن سرمد سوين هوندا رهيا
-5
سر سوري تي چوٽ چڙهه منصور ٿي تون ڪين مڙ چيزل سچو ڪلمون تون پڙهه الاله اندر اال اهلل ڪيا
********** www.sindhsalamat.com 221
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم156 : (سر مانجهه) ٿلهه :مئين هون مست موالئي ،طالب تڪيه توڪل دا دل وچ درد هميشه ،صاحب صاف صبر دا -1
دنيا ڌوتي خاص خرابي ،مرد سڃاڻن معني تارڪ ترڪ ڪريندي تنهنڪون ،هوسن جنگ جوانا سالڪ سمجهن ڄاڻن ،ساري سڌ خبر دا
-2
نفس ندورا ناتڪ انڌا ،ڪنهن نون ڪين سڃاڻي خاطر دنيا دؤڙ اجائي ،ڪوئي نه مطلب ماڻي ڪارڻ مڃيا مردا ،خالق خوف نه ڪردا
-3
عاشق ارض فلڪ ڏهون آون سڀ ڪون سهج سهاون جن مالئڪ حوران سڪديا ،سؤ سؤ ڳاوڻ ڳاون شاهي شان تنهاندا ،ڪوڙا ڪم قصب دا
-4
ڪر سڪونت صاحب دلدا ،رک خيال خدائي دم دم دي وچ هو هو اهلل ،ڪر نه زيان اجائي چيزل برهه بهاري ڪيها غم گذر دا.
**********
www.sindhsalamat.com 222
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم157 : سر مانجهه ٿلهه :ڦاسائي ڇڏي ويڙا ڇڏي ويڙا مون کي ڇڏي ويڙا شل ڪوئي نه نينهڙو نه الئي -1
مون کي چئي نه ڪنهن سمجهايو ،اهڙو عشق اڻانگو آيو ويو جان جسم ته جالئي
-2
ٻڌ عشق وارن جون ڳالهيون ،اٿي روزئون روز نراليون ڪيئي عاشق ڪيئن ٿو ڪهائي
-3
اهڙو عشق اصل کئون آهي ،ويو لهم لڱن جو الهي هاڻي خون جگر جو ٿو کائي
-4
ٻڌ درد وندن جون دانهان ،مٿي عرشي وڃن ٿيون االهنا هاڻي ڏکيل دل ٿو ڏکائي
-5
ڏئي عشق ويو ته اشارا ،سڀوئي سک وڃائي سارا ويو عشرت عيش وڃائي
-6
آڻي درد مچايم دونها ،سڀوئي سور اچي ٿيم سونها ويو ڪاتب قلم وهائي
-7
ايڏو بار برهه جو آيو ،سڀ چيزل سر تي سهايو ڏسو پتنگ جان ٿو پچائي
**********
www.sindhsalamat.com 223
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم158 : سر مانجهه ٿلهه :پون بره جي باهه ۾ عاشق ڪهڙو سر جو سانگو آ ڪهڙو سر جو سانگو آ ڏاڍو عشق اڻانگو آ -1
سوريَء تي منصور چڙهايئي اسم اناالحق آپ االيئي ڪهڙو دين ايمان محبت مرڻ مهانگو آ
-2
آگ اسم سان جسم جالئي ماري نفس خوديَء کي کائي پاڻ سر ڪرن قتالم الحد پهريون النگهو آ
-3
خون جگر جو عاشق پيئن موتو قبل مري ٿا جيئن ورهه ڪين ويران مستيَء ۾ سر نانگو آ
-4
وحدت ويهي ڪين وساري دم دم دلڙي ياد سنڀاري نينهن ڪيم نيشان چيزل سر سهانگو آ.
********** www.sindhsalamat.com 224
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 225
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم159 : سر مانجهه ٿلهه :سڙي سوالن سک نه سنڀار ،وو ماهي يار مٺي روِء روِء رل رل ،رهه ڳئي ئي -1
سوالن ساعت نال گذرندي ،سيج پلنگ سک سمهڻ نه ڏيندي ساڙيس گهر ڪل ٻار ،او ماهي يار ڳالهيان ڪر ڪر ڳڻتين ڳل ڳئي هئي
-2
سڙ سڙ ميندي سرخي جو ويندي ڪجل مساڳ تي سينڌ نه ٺهندي ستر ڳيو سي سينگار ،او ماهي يار مونجهي ماتم دي وچ مرڳئي هئي
-3
لڳا ڪان قهر دا درد جدائي ،موٽي ملڻ دي اميد نه ڪائي دل پئي سڪي ديدار ،او ماهي يار اکيان تڪ تڪ ڳوڙهين ڳل ڳئي هئي
-4
سر ڦيري صنم تان صدقي مئين ٿيسان ،جيئندي جڳ وچ مول نه هوسان
-5
ڪيچ ڪنون ڪو پيغام نه آيا ،رو رو آب اکين ۾ وهايا مليم ڏکان داهي ڏاڻ او ماهي يار ساري رات اسيڏي لنگهه ڳئي هئي
-6
سور سڀيئي سر پاتم جهولي ،ماُء ڏکان دي ڏتڙم لولي ڪر چيزل سر قربان او ماهي يار گولي نالي پنهل دي گڏ ڳئي هئي
موت اڳي رب مار ،او ماهي يار ٻولي ٻاروچل نال ڪر ڳئي هئي.
********** www.sindhsalamat.com 226
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم160 : سر مانجهه روئندي وتان پئي رڙان ماندي ويندس مري
ٿلهه: -1
ساهه منهنجو ٿو توکي ساري دم دم ساڻ سنڀاري گهڙي هتي نا گهاري ساعت ڪين سري
-2
هوت پنهل ڪان هاڻي پاڪ ڌڻي ٿو ڄاڻي هڏ جسم پيا گهاڻي پيڙي پاڻ وري
-3
چاڪ پون ٿا جائي سور نه ڏين ٿا ساهي
-4
چيزل سان دل الئي پنهل ويو ڦاسائي
مل اچي تون ماهي نه ته پوِء ٿيندس چري
ساهه سورن ۾ آهي دردن کولي دري
**********
www.sindhsalamat.com 227
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم161 : سر مانجهه ٿلهه :مارون مسافر ويڙا ،سانگ ڪري تان سفر سانگ ڪري تان سفر من ۾ مچائي حشر -1
جنن سواِء ڪين سري ڇاکون ڇڏي ويا پري محبت ڪان پئي مري ڌار ڪري ويا دلبر
-2
ڏکن ڏکايو ڏاڍي ،اديون ڙي وڃان ڪيئن ڪاڏي مڙي آيا سڀ ماڏي ،سورن ڏنو آ صبر
-3
ايڏي جدائي ٺهي ،دلڙي نه ٿي پئي سهي ملڻ بنا ڪين رهي ،ڇوري ڇڏي ويا ڇپر
-4
ڏاڍي ڏکن ۾ آيم ،ناحق مان ڪيئن ڄايم قلم لکئي ايئين ڪيم ،تڏهن ڇڏي ويو ٿم ور
-5
هڪ ته جدائي ماريو ،ويتر تو وساريو ڇو ٿا مئيَء کي ماريو ،پاڻ پوندو پوِء قدر
-6
”چيزل“ ڪنهن کي چوان دل جون ڳالهيون اڃا سڀ سنڀالي ڪيان ،اندر پنهنجي جو اوٻر
**********
www.sindhsalamat.com 228
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم162 : سر مانجهه ٿلهه :ويندس ماڳ وري ،آهيان هڪڙي گهڙي .1
سک سمهڻ نه آرام آ ،وئي ڳاراني منجهه ڳري
.2
عشق سندي آڙاهه ۾ ٻارڻ ويو ٻري
.3
موٽي اڇڻ نه آسرو ،مهل اها اٿي ٻڙي
.4
چيزل تنهنجي آسري کوٽي آهيان کري
**********
www.sindhsalamat.com 229
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم163 : سر مانجهه ٿلهه :مون کي ماروئڙن جا ،پل پل پور پون پل پل پور پون ،اکڙيون رت ٿيون روئن. -1
مارو ملڪ ملير ۾ مر جان خوش هجن
-2
ساعت ساعت سانگن ڪان ،سرتيون سال لنگهن
-3
موٽي ملندي مارئي ،ويندي شال وطن
-4
قسمت قيد نصيب ڪيو ،قابو منجهه ڪوٽن
-5
چيزل باهه برهه جي من ۾ مچ ٿا ٻرن
**********
www.sindhsalamat.com 230
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم164 : سر مانجهه ٿلهه :مان ته ڪنهن کي ڪين ٻڌايا پنهنجي قسمت ڏهون ٿي ڀايان -1
سڪندي سڪندي سال لنگهي ويا روئي رات نڀايان
-2
ڪڏهن ملندا مارو مان سان
-3
ڏيئي جدائي پاڻ هليا ويا
-4
چيزل ساهه سورن ۾ آهي
او مونجهي ڏاڍي آهيان انگ لکيو ڪيئن اليان پير نه پوئتي پايان.
**********
www.sindhsalamat.com 231
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم165 : سر پهاڙي ٿلهه :از حجر دوست درد دل گريان زار زار افغاِء آه هر دم برسرز بار بار -1
شب روز رقص درغم ،ديوان شد مدام مرهم ز درد دل ما ديدار يار يار
-2
مسڪين ما مسافر ،زيراڪ دام ڪرد ازبال بي پر آشد ،پرواز وو مدار
-3
گاهي جدا نشينم ،االزازين چني از خود قتل نمودم ،عضوا پار پار
-4
ويران هزار عاشق ،چندين ڪند چه ما جز حرف حق نه دانم ،ديگار ڪار ڪار
-5
غم سوز ميگزارم ،چيزل زاز تمام مخبر زمان نه گردد جسمي وو جان نار نار
**********
www.sindhsalamat.com 232
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم166 : سر پهاڙي ٿلهه :ما غريبان ڪس نه دانم، يڪي ديگري در دوستي همچون عاشق رؤ نه ترسد دربان وو دربستئي -1
الحال من حال نه گشته خود مڪاني المڪان باطنت پنهان ڪرده داخلي در پيشتسئه
-2
همين وقت حسر ت۾ گذارم هر روز تنها بود لم در جهان هيچ ڪاري بيمار ما ازرو ستئي
-3
گرهمين خواهي ڪي طلب از خويش تن برون به ڪن اال حب فراق من الموت شد ڪاران ڪز ڪشتئه
-4
يڪ جاِء بود از ڪم زخورده رفتن توئي الچار باش پردئه پندار دارد درچست چيزل ڪشتئه
********** www.sindhsalamat.com 233
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 234
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم167 : سر پهاڙي ٿلهه :بالشڪ حسن سي هم هئي ووئي مشتاق محبت ڪا -1
اگر مڪرل مشائخ بن تانا تياز تحمت ڪا منع تقوي مجهي ڪرمر يه ئي برباد بحمت ڪا
-2
اگر عاشق تو بن هووين وظائف نام ڪا ڳاوين مالمت توڪ ڳل پاوين ڪجا لعنت يه رحمت ڪا
-3
اگر علم عظمت بن تالوت سي طلب ڪرنا وجاهت ملت سي مرنا يه هي تحصيل تحمت ڪا
-4
اگر واصل واليت هو محل حق سي فخر اهلل بسي ملڪيت االبال چيزل القاب الهت ڪا
**********
www.sindhsalamat.com 235
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم168 : سر پهاڙي ٿلهه :غريبن جو غور توکي الزم ڪرڻو آ الزم ڪرڻو آ ننگي ننگ کڻڻو آ -1
سڄي آهيان ساري تنهنجي ٻي نه ڪنهن جي ايندو اچي ڪندو وارث واهر منهنجي آهيان ته حوالي تنهنجي ،تو کئون ڪين ڦرڻو آ
-2
سڪ کئون سڏيندس توکي نه ڇڏيندس حال ڏکن جو ڏوراپا نه ڏيندس تون آهين صاحب دل جو ،در تنهنجي تي ڌرڻو آ
-3
تو کئون سواِء ڪير آهي ڪنهن کي سهايان تنهنجي ملڻ جون اميدان نه الهيان دلبردلڙي لٽي وئي ،سڪ تنهنجي ۾ سڙڻون آ
-4
پيار ڏئي منهنجي دل ته کسي وئي هڪ ته اسم ذاتي نام ڏسي وئي سچو آهيان عاشق تنهنجو چيزل سولي چڙڻو آ
**********
www.sindhsalamat.com 236
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم169 : (سر آسا) ٿلهه :علم اسان نون عشق پڙهايا الٽا باب بتايس وهوا -1
بيسر باب بره دا پڙهدي عاشق سوري تي سر ڏي چڙهدي مام منصوري ميدان تي کڙدي ان الحق ته االيس وهوا
-2
فرض فنا وچ آپ سڃاڻين دم دم خيال نفي دا ڄاڻين اال شيِء التڪ ثاني ذات صفات و کايس وهوا
-3
آپ صنم اظهار ٿي آيا لوڪ عالم ڪنهن ڀيڌ نه پايا هر هر جاِء حق آپ سمايا عبدون احد وکايس وهوا
-4
مشڪل معني حرف حڪايت نال توحيد دي هويا ثابت چيزل سمجهين عشق اشارت سر سبحان وکايس وهوا
**********
www.sindhsalamat.com 237
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم170 : سر آسا مان ڪاڏي ڳوليندس ڪيچ ڏي منهنجو پنهل ايندم اڄ ڙي اديون
ٿلهه: -1
ڏک ڏونگر جا واٽ اڻائي
-2
رات انڌاري روه ڏکي ۾
-3
هن ولهي جو ور ته هليو ويو روئي روئي ڪري رڄ ڙي اديون
-4
ڪيئن چيزل تنهنجي قلم لکيو آ سمهڻ ويو ٿم سهج ڙي اديون
پيرين پيادي پڄ ڙي اديون صبح ٿيندو سج ڙي اديون
**********
www.sindhsalamat.com 238
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم171 : سر آسا چاڪ فراق وڇوڙي ماريس اندر آهي اڪير وي ميان
ٿلهه: -1
درد اندر ۾ ڏکن ڏکايس سورن ڪيو سڌيروي ميان
-2
هر دم تو لئه رت رئيندس نيڻين وهن ٿا نير وي ميان
-3
سڪ ۾ سارو ساهه سڙي ويو جوش پون ٿا جهير وي ميان
-4
چيزل ڪيئن توکي ڪنهن سمجهايو پير مغان سچ پير وي ميان
**********
www.sindhsalamat.com 239
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم172 : سر آسا ڦاٽن ڦٽ ته فراق وو حال اهو ته به ڪنهن کي نه چوان
ٿلهه: -1
محبت تنهنجي ڪان پئي ته مران ٿي ماندي آهيان مشتاق وو
-2
ايڏو زخم اندر منجهه آهي
-3
جيڪي آيا اصل کئون اهڙا
-4
دل ۾ درد دکن ٿا ڪيئي
-5
چيزل ونحن پاڻ چوي ٿو
دانهان ڪيان دردناڪ وو انگ لکيو آ حق پاڪ وو سور سڀيئي خوراڪ وو ڇو ٿو ٿئين پوِء غمناڪ وو
**********
www.sindhsalamat.com 240
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم173 : سر آسا تن اميدان موڪليون تنهنجا نوان نوان آهن ناز ميان
ٿلهه: -1
دم وسارو دل کئون ناهين الف سندا آواز ميان
-2
راتيان ڏينهان رمز انهي ۾ رهبر وارا راز ميان
-3
تن اندر ۾ طلب جون تاران ڳل سورن جا ساز ميان
-4
چيزل پاڻ پرين ته پڙهايو بره باطوني بياض ميان
**********
www.sindhsalamat.com 241
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم174 : سر آسا ٿلهه :ميري درد ڪي دوائي ديدار هي صنم جان و جسم ساهه ڪا سينگار هي صنم -1
عشق ڪا آزار هي تيري بره ۾ بيمار هئي التماس ڪر ڪر هو رهيان سنتا نهين صنم
-2
مهتاب او محتاج هئي رخ مثل آفتاب هئي وهوا حسن ميري هادي ڪا جنسار هئي صنم
-3
صفت هئي فرقان ۾ مشهور هئي اسالم سي دربار اعلي سيد ڪا صلوات اعلي بر صنم
-4
طالب هين توحيد ۾ صادق هوئين هين سر صفا امر نهي مصروف هئي فرمان چيزل هئي صنم
**********
www.sindhsalamat.com 242
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم175 : (سر صبوحي) ٿلهه :اهي سامي سدا پيا سهائن جيڪي جوڳي جسم جاڳائن -1
جوڳي اهي جيڪي جسم جاڳائن سر جو سانگو طمع نه آڻن اهي قربئون ڪنڌ ڪپائن
-2
جايون جوڳن جون ڏس تون جاچي الحد الهوتي وڃن پيا تاٿي اهي نانگا نينهن نڀائن
-3
سڀئي سرها سير سامن جا لوڪ الڳاپا الهيون ته وتن ٿا اهي محبت مچ مچائين
-4
ويران هميشه وجود ويراڳي بر ۾ جايون جوڙن پيا بيراڳي اهي چيزل پاڻ وڃائن
**********
www.sindhsalamat.com 243
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم176 : سر صبوحي ٿلهه :اديون جاڳو جيڏيون گهر گهوٽ آيو اٿي ڪر سويلي ساجهر تون سعيو -1
اکڙين اوجاڳا سدا سهاڳا پائي هار ڌاڳا چندن راليو
-2
ساري رات اڌ رات ڇڏ سمهڻ جي تات هاڻي ڦٽي پرڀات الوان ماليو
-3
ٿيڙيون خوشيون کاڄ سرها سڀئي ويڙهي يار آيو اٿي جاڳو ويهي اصلئون ته ويهي رئايو کاليو
-4
شغل شهانا پائي ڳل جا ڳانا
ڪري ڪير معني ”چيزل“ ڳالهايو
**********
www.sindhsalamat.com 244
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم177 : سر صبوحي ٿلهه :ڪنهن جي نه پئي آ ڪنهن کي نه وڻان ٿي ساري عمر جا سهمان کڻان ٿي -1
چوان ڪرمن کي ڪاڏهن مان آيم هئي هئي سورن ڪان ناحق مان ڄايم سڄي رات ساري رڻ ۾ رڙان ٿي
-2
بيوس بندياڻي بيزار سڀڪو ڏاڍي ڏکيل کئون پري ڀڄي هرڪو سخت سورن جون چاڙهيون چڙهان ٿي
-3
هرڪو ڏئي پيو ڌڪا ڌوڻان دڙڪا روئي اکين جا ويٺي پويان مڻڪا سڪ ته لڳي آ ساري سڙا ٿي
-4
چيزل ڏکيو حال ڪنهن کي ٻڌايان ڏاڍي غمن ۽ دردن ۾ آهيان باهه برهه جي قلبئون ڪڙهان ٿي
**********
www.sindhsalamat.com 245
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم178 : سر ٽوڙي ٿلهه :ڏس عاشقن جا آستانا ميان جيڪي مست هجن مستانا ميان -1
عاشق اهي اظهار هجن سڀ بار مالمت سر تي کڻن جيڪي خواري خلق کئون ڪين ڊڄن اهي يار ڏسو ته يگانا ميان
-2
سالڪ سوين سر ڌار ٿيا اهي نيزي نينهن نروار ٿيار منجهه وحدت جي گم گار ٿيار اهي سورهيه سر گردانا ميان
-3
ڪامل ڪيئي قربان هجن اهي ڪنهن کي ڪجهه ئي ڪين چون راتيان ڏينهان پنهنجي جيَء سان وڙهن اهي مرد ڏسو مردانا ميان
-4
مرد اهي منصور جهڙا جيڪي موت ڏسي ڀي ڪين مڙيا اهي سهجئون سوري ستت چڙهيا اهي پتنگ ڏسو پروانا ميان
-5
ڪٿي ازلي اعلي شان ڏٺم ڪل وصف نبين جا نيشان ڏٺم چيزل پاڪ صنم عربي ڄام ڏٺم جيڪو شاهين داهئي شهانا ميان
www.sindhsalamat.com 246
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
**********
ڪالم179 : سر ٽوڙي ٿلهه :وه واه شان محمد عربي تيرا موال آپ ڪها تجهه په صلي علي -1
تيري جاِء فلق سي هئي عرش اوپر تون هئين وارث جهان ڪا هئين ڪوثر تيري ذات سچي تو سچا سرور موال ڀيج تيري فرقان ديا
-2
اپني مهر موال سي معراج ڪيا يه هي فيض حقيقي امداد هوا تحفا ازلي اسم ذڪر ذاتي مليا هوئي سوا لک ڪل نبي سرها
-3
يه جهان دنيا تيري واسطي بنيا تو هئين شاه خلق ڪا هر دو راهنما تيري احد سي ڪيوين ميم بنيا عالم ميم ڪي پردي ڀول گيا
-4
چيزل احد علي ڪيها نام فرق جيڪو شاه نجف دا هئي مالڪ اسي ڪي جن بشر ملڪ ڪل بيعت اسڪي نام صدق مئين قربان ڦرا
**********
www.sindhsalamat.com 247
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم180 : سر ٽوڙي ٿلهه :ڪيوين ميم ڪا پردار پاڪي کڙا اين ڪر احمد اوال اونداهي تون اين صاحب صفا محبوب خدا وچ نور اهيندي رهندا هي -1
ڪيئي تخت سليمان تابع تيري سوين در تي سڪندر پاون ڦيري تون اين خالق خدا مهندار ميري سڀ بار امت داسهندا هئي
-2
لک الئق تيڏي احسان اهڙي ڪيا تعريف ڪران ميئن بيان ڪهڙي توڻي خاص خليل اهلل جهڙي محتاج سوا لک هوندا هئي
-3
معراج ڳيا مٿي عرش اوپر ڦر ڪؤن اکيندا تينون بشر ووئي ڪلمان نبي ڪا پڙهندي پٿر آسمان فلڪ سڀ اهيندا هي
-4
تون اين ذات خدا ڪي فقط اسم ڪوئي ثاني نهين ماري تيرا دم ويکڻ نال چيزل ساري لهندي غم او سنڀال اسان ڏي لهندا هي
********** www.sindhsalamat.com 248
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
www.sindhsalamat.com 249
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم181 : سر ٽوڙي ٿلهه :لهندو سڪ ته وارن جي سنڀال اسان سؤ ڏک ته ته غمن جا آهن بار اسان -1
هڪ ساعت سک جي ڪين ڏٺم ٻيو سور سڀئي سر تي سٺم ٽيون محبت وارا مينهن اٺم چوٿون يار ٿيو آهي ڌار اسان
-2
هڪ ڪير ٻڌي اسان جي ڪير ميان ٻيو ته قسمت جو آهي ڦير ميان ٽيون ڪاريهر تي پيو پير ميان چوٿون هار ويو آ سينگار اسان
-3
هڪ امر لکئي ڏهون ڀايان مان ٻيو ته ڪنهن کي ڪين ٻڌايان مان ٽيون سخت سورن ۾ آهيان مان چوٿون عشق ڏنا هن آزار اسان
-4
هڪ سرتيون سک جو سمهڻ ويو ٻيو ته کائڻ پيئڻ زهر ٿيو ٽيون چيزل روئڻ روز پيو چوٿون بره ڪيو آ بيمار اسان
**********
www.sindhsalamat.com 250
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم182 : (سر ٽوڙي) ٿلهه :لڳا نينهن صنم بي پرواهه دي نال شل دم دم گذري هڪ خيال دي نال -1
نينهن صنم دي نهوڙ گهتيا سارا سنڌ سنڌ عشق اکيڙ گهتيا لڳا تير تکا جگر جان ڦٽيا ساڏا گذر ڏکيا هئي آزار دي نال
.2سر ساهه صدق جند جان جدا مئين مشتاق هوا هون قربان فدا ڪران روز صنم در در تي گدا دلڙي دست ڪيتس چا ديدار دي نال -3
حمال حسن صورت سر تي ناز اچن سئي سئي ابرو قهري ڪان سٽن من محبت سيتي مار گهتن ڪهڙا ناحق ناَء نظاري دي نال
-4
راتيان ڏينهان ڏکڙي روز آيم سڀ بار مالمت سر تي چايم هئي هئي چيزل سوران ڪيتي ڄايم پئي جان جسم جنگ جيَء دي نال
**********
www.sindhsalamat.com 251
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم183 : سر ٽوڙي ٿلهه :اهو حال اسان کي ڏس ته سهي ڪيئن دل ته ڪيئي بيوس ته سهي -1
ڪي وره تنهنجي ويران ڪيا سوين سر ته صدق قربان ٿيا ڪيئي نيزي تي ته نشان هيا تون ته عاشق ماري هس ته سهي
-2
جٿي محبت مينگهه ملهار ڪيا اتي ابرن جا وسڪار ٿيا اتي تير تفنگ ته هزار هيا تون ته بارش وانگر وس ته سهي
-3
ڪيئن باهه اندر منجهه ٻارين ٿو وري ماري پاڻ جيئارين ٿو انهي تار منجهارئون تارين ٿو تون ته پارس وانگر گس ته سهي
-4چيزل سان تو ٻول ٻڌا دلڙي يار کڻي ويوڪري ته جدا فراق وڇوڙي زخم وڌا تون ته رهبر رڻ ۾ رس ته سهي **********
www.sindhsalamat.com 252
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم184 : سر ٽوڙي ٿلهه :ريَء مارن لئي پل مول نه سري اهي قسمت ڪيا ڪيئن ڌار پري -1
مام مارن جي ماري ٿي ايها ڳڻتي اوهان جي ڳاري ٿي دلڙي دم دم سانگن کي ساري ٿي هت رويون ويٺي سڏڙا ڪري
-2
ٻن سيج پلنگ نڪي سک ٿا وڻن مون کي مارن جا ٿا پور پون اکيون راتيان ڏيهان رت پيون رڙن هتي ڳٽتن ۾ منهنجو جيُء ڳري
-3
اميد اها اڪير اٿم شل ته مارن سان مون ملندم نه ته هئي هئي هتڙي ڪيئن مان ڪندم هي ماندي مونجهي ويٺي مري
-4
صحت سرتيون سکڙا ويم اچي پيش پلئه منهنجي ڏکڙا پيم چيزل سورن ۾ سارو ساهه سڙيم هيَء ته حال ڏکيو وري ڪنهن سان ڪري
**********
www.sindhsalamat.com 253
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم185 : سر ڌناسري ٿلهه :ڪيئن نفي مؤن نروار ٿي آيس اصل هتي اظهار -1
جاِء مڪان مئي جو نالو نفي ٿي آهيان سورن جو سردار
-2
عام عالم مون کي ڪين سڃاڻن آهيان جوڙ عجب جنسار
-3
ڄائن الڪون ڄاڻ پيو سي
-4
بيرنگ برقعو بشري پايم
ديدان کليان ديدار سڀ چيزل سينگار
**********
www.sindhsalamat.com 254
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم186 : سر ڌناسري ٿلهه :دل اسان جي يار پيارا بيوس بيحد ماندي آ -1
راتيان ڏينهان نيڻين نير وهن ٿا روڄ روئڻ کئون نه رهندي آ
-2
درد فراق وڇوڙي ماريس ڪيئن هت قسمت آندي آ
-3
دم دم دل ۾ طلب توهان جي هڪ وقت نه ويلهو واندي آ
-4
چيزل سڪندي سال لنگهي ويا بره ڪئي هي باندي آ
**********
www.sindhsalamat.com 255
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم187 : سر ڌناسري ٿلهه :ڪهڙا سور ڪنهن کي ٻڌايان مان قضا قلم لکي ڏهون ڀايان مان -1
انگ ازل جو امر ائين هو نيڻن رت ٿي وهايان مان
-2
سرتيون ساعت سال لنگهن ٿا ڏينهن ڏکيا ٿي گذاريان مان
-3
عشق اندر ۾ آتش ٻاري جوشئون جيئري ٿي جان جاليان مان
-4
چيزل سڪ ۾ ساهه سڙي ويو اهو لحم لڱن کئون ٿي الهيان مان
**********
www.sindhsalamat.com 256
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم 188 : سر بسنت ٿلهه :يار اسان نون ڪيا ول ڪيتوئي سڌ نه رهندي ڏوهه ثواب -1
نال نشي وچ مدهوش جو ٿيم شوق شراب دا پياال پيئم هر دو جهان دي تعلق ڳيم پڙهڻ نمازا ڪيها هي حساب
-2
لنگهه اٿان وڃ الهد اڙيان حرف هڪو ڏس وحدت پڙهيان غير گمان سڀ خطري سڙيان ٿي ڳئي صفائي ڀڄ ڳيا حجاب
-3
نال اسان ڏي نيهڙا اليئي بيوس دلڙي ڪيئن چا ڦسايئي عاشق اپنا قتل ڪرايئي درد لڳا تي سخت عذات
-4
برقعه پاڪي ڪيوين هڻ لڪدئين ڇوڙ اسان نون ڪٿان وت ٽڪدئين ٻئي ته سڀنا ڪون سڀ ڪجهه ڏسدئاين چيزل ڪڏان ته ملئي مهتاب
**********
www.sindhsalamat.com 257
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم189 : سر بست ناحق نال اسان ڏي سيان ڪهڙا سڀالين دا ساڙ ماهي
ٿلهه: -1
مئين رانجهين دي نال جو ويسان ،وڃ ماهي دا ملڪ مڻيسان شاهي تخت هزار ماهي
-2
ڏيون ويڻ االون جهيڙي ،خوار خراب جو ٿيڙي کيڙي اصل مئين هان بيزار ماهي
-3
جيڏيان سينگيا ٿي ڳئي جدائ ،خواري خلق ول ڪهي مچائي ٽوڪان طعني هزار ماهي
-4
چاڪ دي نال مئين نينهن جو اليا ،جٺيان جهيڙي لوڪ تپايا جاڻي باغ بهار ماهي
-5
چيزل پيچ پرين مئين پايا ،بيوس دل ميڏي ڪيئن چا ڦسايا سر صدق سؤوار ماهي
**********
www.sindhsalamat.com 258
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم190 : سر بسونت ٿلهه :عشق اسان وٽ آيو آيو خاص اها ئي خبر کڻي -1
ملڪن کي ڪل ڪانه جو پيڙي ڳجهه ۾ اها تو ڳالهه ڳڻي
-2
اول مارين پوِء ٿو جيئارين وهوا اها توکي ڳالهه وڻي
.3راتيان ڏينهان طلب هڪائي ڄاڻي پرور پاڻ ڌڻي ” .4چيزل“ بار برهه جو آيو
جيڪا منهنجي باب بڻي
**********
www.sindhsalamat.com 259
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بسم اهلل الرحمان الرحيم
ڏوهيڙه شريف بيت1- آڌوتي الف کئون واندا ڪين ويهن پهريون پنهنجي نفس کي ٿا پل پل پرزا ڪن سامهون ٿيا صبحان کي ٿا ساري رات رڙن اٿي اسر ويل جو ٿا سيني سوز سڙن سهڻا چيزل ٿا پور پون جو دم دم دونهان درد جا بيت2- رڙي رڙي راتيان ڏينهان نيڻين وهايم نير ڏکي پنهنجي ڏک جا ڇا ڪري باب نظير سيني سور سنوان ٿيار چاڪ پون ٿا چير سهڻا چيزل ڏس فقير جيڪي سورن منجهه سڙي ويا بيت3- دانهان ڪيون درد جون دل ۾ دکائج دوڌ ٻڌي سورن سندرو جسم جالئج جود فنا ٿي فراق ۾ نفي ۾ نابود سهجئون سر پنهنجو ذاڪر ڏي تون زود ساڙي سڀ وجود سهڻا چيزل ُٻڌي نوبت نيهن جي
www.sindhsalamat.com 260
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت4- ڳوال ڪرج ڳجهه ۾ رکج طلب تمام ماري نفي نفس کي ڇڏ وڃائج پاڻ جاچي ڏس جيَء اندر ۾ سارو ٿي سبهان سهڻا چيزل سمجهه پوئي تون ڄاڻ هر جاِء حاضر هڪ ٿي بيت5- هر جا ،حاضر هڪ ٿي تون ڪهه نه ڪائي بات ٻي نه آڻج ٻولڙي نه ڪا وائي وات ڪل پوندئي ڪين مئون ٿي نفي مئون اثبات ظاهر ظهورو ذات ٻي صورت سڀ صفات سهڻا چيزل مشڪل بات اٿي سڌ پردو ئي سمجهه جو بيت6- هادي اسان نون حرف پڙهايا سڀ وجود وڃاوين ٻن ڏي ٻيائي ڪون ذاتي ذڪر ڪماوين ٿي شتاب شمع تي پتنگ جان پچاوين وچ نفي دي نابود ٿيون سختي بار سهاوين رهبر راهه هڪايت واال سهڻا چيزل تون صحيح سر سڃاڻين بيت7- راڳ ٻڌ ته رمز لڳئي صوفي ٿئين سچ ڪنڌ رکي انهي ڪات تي ته عاشق اڏي تي اچ ڏسي شعاع شمع جو تون پرواني وانگي پچ سهڻا چيزل ٻاري مچ ته دونهان نڪرن درد جا www.sindhsalamat.com 261
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت8- راڳ سڄو هي راز آهي ڪي معني ڪن مهمير پرجهي ويهن پاڻ ۾ آهه اندر تن اڪير سمجهن سچ سلوڪ کئون اهي نيڻين وهائن نير سهڻا چيزل چون فقير ته راڳ منجهه به رمز ٿي بيت9- راڳ منجهه به رمز ٿي عام ليکي آ ُهل سمجهن ڪين سلوڪ کئون آهي ٻيائي تن کي ڀل عاشقن کي آواز ٿيا هو هو مچاين هل سهڻا چيزل عين امل وڃي عاشق اظهار ٿيا بيت10- عاشق اظهار ٿيا کڻن گال سندو گانگهو ڪنڌ رکي هن ڪات تي ڪن نا سر جو سانگو جيڪي آيا عشق اويڙ ۾ تن موٽڻ مهانگو سهڻا چيزل سودو سهانگو سوري جڏهن سر ڏين بيت11- خدا ڪي ملڪ ۾ محفل جو مئين ايسي بنايا ٿا ُاسي ڪي نام ڪا نيزه جو جب سيني لگايا ٿا مقدر مين نوي سد هئي جو ڪوئي رنجور آيا ٿا بره ڪي باهه ۾ چيزل جسم اپنا جاليا ٿا.
www.sindhsalamat.com 262
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت12- خدا ڪي نام ڪا صدقا جو مجهه سي نيهن اليا هئي اسي سي هم ڀي ڦر ايسا حوالي جان ڪيا هئي موتو قبلل جو مرڪر ڪي بها ميري خون ديا هئي اسي ڪا هل هنگامه هئي جو چيزل سمجهه گيا هئي بيت13- خدا ڪي عشق مين اپنا جسم سارا جاليا هون اسي ڪي آگ مين يارو سر سارا گنوايا هون ومن يتو ڪل علي اهلل فهو حسبه االياهون نسنگ نروار چڙه نيزي جو چيزل نينهن اليا هون بيت14- نينان ميڪون نهوڙ گهتيا مئين چشم ماهي دي چٽيان رمزان غمزان يار ديان ناز ڪرن تي دل لٽيان ترڪش تيري چالوان قهري ڏيون سئي سئي جلوي جهٽيان منهن مهتاب پيريمغان دا سهڻا چيزل مئين ويک سينگار ڪو سٽيان بيت15- رانجهن مئڪون رمز رالئي مئين ته رلندي رل ڳئيان هير تتي نون يار نه ملدا مئين ته سڪندي سڙ ڳئيان رانجهن تخت هزاري دا صاحب مئين ته ٿل وچ ڪملي پئيان چاڪ جهڙا ماهي يار ملي سهڻا چيزل مئين رؤ رؤ بيوس ٿيئان
www.sindhsalamat.com 263
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت ()1 نهاري ناز سان نازڪ ڏٺائون صدق قربان قربن سان ڪٺائون ()2 ڀري پيالو ڏيئي پر جام وحدت خمر خاصو اٿاريائين ڪيف فرحت ()3 نه ڄاڻان شهد هو يا آب زم زم پيئڻ سيتي اٿاريائين تيک دم دم ()4 رکيو هٿ جي مٿان تنهن دست دلبر پائي برقعو آيو احدون بشر ()5 تنهن الڪون وٺي تهدل ٿياسي سڀئي دنيا سندا تعلق ڇناسي ()6 ڪريمن جي ڪريان ساراهه ثنائي ڏسيو جنهن ياد هڪ نالو بقائي ()7 سڪونت صبر ڪر اختيار دلڙي فنا دنيا اٿي هڪڙي گهڙي
www.sindhsalamat.com 264
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
()8 ڏسي چيزل فڪر ڪر تون سدا هي فنا دنيا اٿئي هڪ دم فنا هي
بيت رڙي رڙي راتيان ڏينهان منهنجو هيڻو ٿيم حال اهڙو درد دل ۾ نڪو سک ٿيم قرار ڏکي پنهنجي ڏوجهري نڪو صحت جو سوال باري بار برهه جو ،مٿي سر ٿيم بحال چيزل سور سنڀال ته سنڌو ساعت ڪينڪي
www.sindhsalamat.com 265
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت سسئي جا بيت1- سسئيَء سڙي سورن جي اڳي ڏاڍي هئي ته ڏکي هڪ ڏير ڏئي ويا ڏوجهرا ٻيو پنهل پياسي ۾ بکي رند ڏسي راڙيون ڪري سسئي ڪين ٿڪي وڃي تيزئون تيز تکي ڏسو چيزل ڪيئن چري ٿي آ بيت2- ڏس چيزل ڪيئن چري ٿي آ پنهنجي ور ڪان ويچاري ڏئي باه ڀنڀور کي ڪيئين ترت سگهو تياري واڪا ڪندي وڃي پئي هئي منزل جي ماري ڪري ڪوڪان ڪوهياري سائين چيزل ڪڏهن ملندي ڪيچ کي بيت3- ڏاڍا ڏکيا ڏونگر ڏوجهرا اٿي پاهڻ پيرين پنڌ سسئي روئي سڪي پئي ڏسي راهون نهاري رند چري چاڪن چور ڪئي وڏيون چاڙهيون بيحد بند پوِء ته نهاري ڪنڌ سسئي ملندي ساٿ سان بيت4- سسئي ملندي ساٿ سان ڇڏي ڀينگ ڀنڀور ڪيچي قهر ڪري ويا ٻيو پنهل نيائون زور آيا ڏکيا ڏوجهرا ڏونگر ويٺي ڏور گهوري سر گهور سهڻا چيزل صدقي سسئي www.sindhsalamat.com 266
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت5- پهرين پهر پنهل الِء منهنجو سڪ ۾ ساهه ويو اديون آريَء ڄام جو مون کي پلپل پور پيو ويهڻ کائڻ وهه ٿيو نڪي سمهڻ سکي رهيو ڏسان هوت اهو سهڻا چيزل پنهنجي يار پنهل کي بيت6- ٻي پهر ٻڌي هيم هاڪ اها ته هڪل پنهل کڻي ويا پاڻ سان نڪي منهن ڪري موڪل صبح جو اٿي سسئي ٻڌي تن اندر توڪل موٽي ملندي شل سهڻا چيزل پنهنجي يار پنهل سان بيت7- ٽئين پهر ٽپي وئي ڏونگر واٽ ڏکي لڪ اڳيون الڙا لنگهي واري واٽ سکي جبل جهاڳي ڌار پئي هڪ پيرين پيادي بکي سسئي مئي سڪي سهڻا چيزل پنهنجي يار پنهل ڪان بيت8- چوٿئين پهر چري ٿي آ ڇڏي سسئي سڀ سينگار ٿڌڙيون ساهون سڏڪا ڀري ويٺي روئي زارئون زار آيا پنڌ ڏونگر جا ٻيو جبل جهاڳڻ ڌار موٽي ملندِء پنهل يار سهڻا چيزل سچي ٿيندي سسئي
www.sindhsalamat.com 267
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت ڪربال جا بيت1- ڪربال ۾ قهر ٿيو ڪيڏا هل هشر ڪوفن ڪاغذ لکيا رکي ڊوهه مڪر شهزادا هليا شام ڏي سڀيئي ساڻ سفر ڪٽا ُاهي ڪافر سهڻا چيزل سيد سان سامهون ٿيا بيت2- ڪربال ۾ قافلو آيا اڄ امام سختي سٺائون سر تي کڻي سورن جا سامان ظاهر ظلم يزيد جو آهي مخفي معني مام پاندئون هيا پهلوان سهڻا چيزل شير شهيد ٿيا بيت3- ڪربال ۾ قافلو آيا اڄ کڻي رايو هيو رب جو اهاوين ڳالهه وڻي ظاهر ظلم يزيد جو هيو پرور پاڻ ڌڻي اڃا آهي ڳالهه گهڻي سهڻا چيزل شير شهيد ٿيا بيت4- ڪربال جي پڙ ۾ آيو حر ڪري هڪل ڪٽڪ ڪارون ڀار مئون آيو هڪ ڄڻو هيکل تنهن سوريهه تئون صدقون وڃان آيو سختي مجهه مهل ٻڌي تن اندر توڪل چيزل شير شهيد ٿيو www.sindhsalamat.com 268
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بيت5- ڪربال جي قهر جو ٿو ماتم مچ ٻري ڪيئن ٻڌايان عام کي ظاهر ڳالهه ڪري ڌڙ جنهين جا ڌار ٿيا نيزي سر چڙهي اهو اشارو عشق جو سمجهڻ مام پري سهڻا چيزل جيَء ڳري ماتم منجهه مري وڃان بيت6- ماتم منجهه مري وڃان مون کي سورن سمجهايو هئي هئي قاسم گهوٽ ڪان جنهن جي ميندي جو سعيو بيبي پنهنجي ڀاُء کي ڏاڍي پيارئون پرڻايو ڪسڻ ڪان ڄايو سهڻا چيزل قاسم تئون قربان ٿيان بيت7- قاسم تئون قربان ٿيان صدقو ڪيان هي ساهه سهرا مينديون سيج ڇڏي شهادت رسيو شاه اهو جرجلو جيُء اندر م اٺو موت سندو ماهه سهڻا چيزل ڪڍان آهه ته جبل ڪل جلي وڃن. **********
www.sindhsalamat.com 269
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
ڪالم سي حرفي (سر ڀيروي)
.1الف عشق وارا پڙهي ويا نماز دمن سان دوگانا سندا هي بياز .2پهريون باب بي جو تڪيو تي طمع جو هو وڻ هستي پنهنجو ويا ثي ثواز .3جيمئون جن پيتو جي تنن حق ڏٺو هي خدا جي خبر کي ويا خطرا خاز .4دالئون ڌيان ڌر تون مڃتا ڪان نه مرتون طمع ترڪ ڪر تون ذالئون ذڪر آز .5ريئون رب جي رحمت لٿي تن تئون شامت وئي دور ظلمت زيئون زهن ساز .6سينئون سڪ اوهان جي سمهڻ سيج سنهنجي نيڻين ننڊ اسان جي شينئون وئي آ شاز .7صوادئون سک سمهڻ ويو لذت خوش گهمڻ ويو روزئون روز روئڻ پيو ڏکي ضوادون ضواد .8جن ط تڪيو آ انهن سچ ڏٺو آ دنيا ڪم ڪچو آ ظيئو ظلم راز .9عينئون عشق عادت سچي سڪ سعادت وئي غين غفلت غازي منجهه غياز www.sindhsalamat.com 270
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
.10فيئون فثمه اهلل وجه حق تجال هر جاِء نور اهلل نظرسان نياز .11ڪافئون ڪين ڪمايم نڪو پاڻ ڀايم جڏهن عشق آيم قافئون ڪين قاز .12المئون لک ٿيون سي دنيا هٿ کنيوسي تتي کي تڙيو سي فائقي منجهه فياض .13ميمئون نا مڙن ٿا سوري تي چڙهن ٿا مالن سڀ سڙن ٿا ڏسي نينهن ناز .14نونئون نظر وارا نفل سنت سارا دنيا جا ڏيکارا رڪعتان رواز -15جنن وا وساري تنن ننڊ پياري وئي عمر ساري اجائي اياز -16سکي سڀ کئون شريعت تڪيو پنڌ طريقت ڏسي هي حقيقت معرفت ملڪ معاز -17المئون ڏس الهوتي صبر چپ ثابوتي اهو حال هاهوتي باهوتي غواز -18عه الف عشق آيم دنيا هٿ ڇڏايم هڪو خيال اليم الف سان آواز -19يڪوي اڙيا سي پنجئي وقت پڙهياسي چيزل سارا سڙيا سي عاشق کي آغاز
www.sindhsalamat.com 271
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
بسم اهلل الرحمن الرحيم ( )1الف الف عاشق پڙهي ويا سامي لنگهي سڃ نفي ڪري نفس کي ماري ڪيائون مڃ ٻڌي سهجئون سندرو سدا سورن ڄڃ رکي فرض فهم وڃي هاديَء سان هو رسيا ( )2ب باب بره جو بيشڪ ڪيائون بحال هذيحبون نهم في الظمات ڏسي پنهنجو حال سامي سڪائي تن کي پاڻ ڪيئون پئمال رکي خاصو خيال وڃي هادي سان هو رسيا ( ) 3ت تپائي تن کي طالب ٿيا تمام باهيون ڏئي بره جون رهن عاشق مست مدام من زل لذي يشفع عنده االباذنه آه آيت منجهه قرآن خطرا الهي خام وڃي هادي سان هو رسيا ( ) 4ث سهجئون سوز ۾ سامي ويا سڙي ٻڌي ڳالهه ڳري ويا ماتم منجهه مري تن کي طلب تن ۾ لڳن ذوق ذري گهوري سر گهري وڃي هادي سان هو رسيا www.sindhsalamat.com 272
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )5ج جيمئون هن جهان جا سانگا سٽيائون قاتل نفس قريب کي هڻي ڪاتي ڪٺائون ان الذين آمنو اها آيت ڏٺائون مقصد سڀ مٽيائون وڃي هادي سان هو رسيا ( )6ح حيئون انهي حال ۾ ٿيس حيرت ۾ حيران عدم منجهئون آدمي تون ڪيئن ٿئين انسان موال پنهنجي مهر سان توکي سائين ڏنو سڀ ڄاڻ تو ۾ تنهنجو ساڻ وڃي هادي سان هو رسيا ( )7خ خيئون خدا جي خوف ۾ عاشق منجهه آزار سسيون چڙهيون سوريَء تي ڌڙ ٿيا هن ڌار ڪل وهي من النسماِء و لبدري في الدجاِء ڏسن دل اندر ديدار صاحب رب ستار وڃي هادي سان هو رسيا ( ) 8د دالئون انهي ديوان جو پهريون پڙهيم باب نفل نمازان نيتان ڇڏي سنت سڀ ثواب مرد انهي ملڪ ۾ جاٿي ڏوهه نه حساب ننڊ وڃائي خواب وڃي هادي سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 273
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( ) 9ذ ذالئون ظاهر ذات آ ڪو سمجهي مرد ڏسي فذڪروني اذ ڪر ڪم پنهنجو پاڻ پسي وشڪرولي ڪفرون وحدت سان وسي گڏجي گر گسي وڃي هادي سان هو رسيا ( )10ر ريئون رضا رب جي ڇڏي هو هليا پاڻ حڪم هاديَء جو مڃي امر سڀ فرمان انهي نظر نور سان ڏسيو عرش المڪان هر جاِء حق سڃاڻ وڃي هادي سان هو رسيا ( )11ز زيئون تنهنجي ذوق ۾ منهنجو اهڙو حال ٿيو ڪارا ڪپڙا ڪڙيون مون کئون سک جو سهج ويو راتيان ڏينهان روز هت روئڻ روڄ رهيو پرين پور پيو وڃي هادي سان هو رسيا ( )12س سيئون سڪ گهڻي آ ڏاڍو اندر منجهه آزار اٿان ويهان سور سان نه ڪو سک وڻي سنسار مٺي هي مريض ٿي ويٺي روئي زارئون زار واندي ناهين وار وڃي هادي سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 274
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )13ش شيئون شهد شڪر مئون چکي ٿيس چري دم دم کئون لذت لذيذ آ اچي باهه ٻري لهما في السموات و مافي االرض ساعت ڪين سري ڳڻتي وئي ڳري وڃي هادي سان هو رسيا ( )14ص صوادئون دل صبر ڪر اکڙين جهلج آب ماتم سندي ملڪ ۾ اتي روئڻ روز ثواب مٺي هن مريض جو ڇٽڻ الجواب آهي ازل جو عذاب وڃي هادي سان هو رسيا ( )15ض ضوادئون ڏک لڳو ٿم سک سڀوئي ويا في ظلمات عذات عليم ٻڌيم ڳالهه اها تڏهن توبه ترڪ ٿيو جيڪو دم جييا موتو مام ميان وڃي هادي سان هو رسيا ( )16ط طئي هن طلسم ۾ نٿا عاشق بيهن اڙ قصو سڄو قلزم جو واعدو ڪيائون وڙ المقصود في الدارين اال هو سر جدا ڪرڌڙ راتيان ڏينهان رڙ وڃي هاديَء سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 275
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )17ط ظئي ظالم نفس کي ماري ڪر ميد تنبيها ڏيئي طلب جون هڻي ڪوٺي قيد بشيَء من علمه اال بما شا سجدي مننجهه سجيد نفي ٿي نااميد وڃي هادي سان هو رسيا ( )18ع عينئون عشق انهي ۾ جوڳي جوان جليا عارف اهي اظهار هن مٿي ملڪ هليا قالو بلي قول تي هڪو احد اهلل بيشڪ بات ڀال وڃي هادي سان هو رسيا ( )19غ غينئون اهي غرق هن غازي منجهه غزا پنهنجو ڪهن پاڻ کي ڏيئي ساهه سزا ماڻن انهيَء ملڪ جا محبت مرد مزا جيئري جوان جزا وڃي هادي سان هو رسيا ( )20ف فيئون فنا في اهلل ۾ اهي عاشق ٿيا اثبات نينهن لڳو نظر کلي هي ظالم وئي ظلمات الشيِء موجود غير اهلل سڀ ۾ سچي ذات طالبن کي تنهنجي تات وڃي هادي سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 276
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )21ڪ ڪافئون پنهنجي قدرت سان هي جسم بنيو جهان معراج سندي مرد ڪان جو اعلي تن جو شان انا احمد بال ميمي مٿي تن مڪان اهو عاشقن کي عيان وڃي هاديَء هو رسيا ()22ق قافئون قلم لکيو آ عاشقن جي ازل واهوا سختي صبر سان سٺيو مردن انهي مهل هيو امتحان عشق جو ظاهر ظلم زلل عشق جي عين اڇل وڃي هادي سان هو رسيا ( )23ل المعون الغفار آه غرض ڪنهن ته گناهه وسيلن سندي واقعي ڏج پرور پاڻ پناهه ڪوڙن ڪنهن نه جهليو نه ڪنهن مالڪ الئي مناه سورن جي ثناه وڃي هاديَء سان هو رسيا ( )24م ميمئون ُاهي منصور هن جو سوري سر چڙهن نيزي الئن نينهن ٿا نٿا مست مڙن سورهيه انهي سختي ۾ عاشق ڪين اڙن ڪلمون پاڪ پڙهن وڃي هادي سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 277
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )25ن نون ڇڏي ناسوت کي جوڳي هليا جبروت معذن قربا ملڪوت ۾ لوچي الحد لنگهي الهوت هاهوت ۽ باهوت ۾ صبر چپ سڪوت خودي کائي قوت وڃي هادي سان هو رسيا ( )26و واُءانهي وصال جون حوران هت هيون شرابن طهورا شوق جو آيون پاڻ کنيون غرض انهي گهوٽ جي ڏنيون الل ويون پوِء مرڪي ايئن چيائون وڃي هادي سان هو رسيا ( )27هه هيئون انهي حال ۾ آ ديسي آهين نانگا پنهنجي نفس کي ٿا ماري منائين الحب اهلل والبغض اهلل خودي کي کائين او سامي سڏائين وڃي هادي سان هو رسيا ( )28ال المئون المقصود هن طالب طلب ترڪ عاشق استغراق ۾ آهن اهي غرق احد احمد هڪڙو آ ڪيهو ميم فرق اها مردن مام مرڪ وڃي هادي سان هو رسيا
www.sindhsalamat.com 278
بحر العميق (رسالو سيد چيزل شاهه)
( )29ع الفئون انهي ازار ۾ اهي عاشق به آهين جيئري پنهنجي جسم کي ٿا جوڳي جالئين لم يلد ولم يولد اتي آڻين رازق رالئين وڃي هادي سان هو رسيا ( )30ي ييئون يد اهلل فوڪ ايديهم ڳولج ٻي نه ڳلي مشڪل ڪشي مصطفي حيدر هڪ علي احد ڪم ايمانڪ واصل لعل ولي سهڻا چيزل بات ڀلي وڃي هادي سان هو رسيا پورو ٿيو
www.sindhsalamat.com 279