نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
نا
آ
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
نا
ن اﮡ ﺌ وار و
ﺌﺊ ا ﺌ
ﺌو
ﺌو
،دڙو /
رآﺐﺌد
2013ع
ﺌب 1
www.sindhsalamat.com
2
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
۽ وا
اداري ﺌران : ﺌب
ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﻛﺘﺎب ﮔﻬﺮ ﭘﺎران ڊﺟﻴﭩﻞ ﺑﻮڪ اﻳﮉﻳﺸﻦ ﺳﻠﺴﻠﻲ ﺟﻮ ﻛﺘﺎب ﻧﻤﺒﺮ ) (115اوﻫﺎن اﮘﻴﺎن ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ .ﻫﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﻛﺘﺎب ”آﻟﻴﻮن اﮐﻴﻮن اﮢﭝﺎ وار“ ﻧﺎﻣﻴﺎري ﺷﺎﻋﺮ ﺳﺮوﻳﭻ ﺳﺠﺎوﻟﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ آﻫﻲ. ﻫﻲ ﻛﺘﺎب ﺳﭽﺎﺋﻲ اﺷﺎﻋﺖ ﮔﻬﺮ ﭘﺎران 2013ع ۾ ﮀﭙﺎﻳﻮ وﻳﻮ .ﻟﮏ ﭤﻮرا ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﺳﻨﮅي ﺟﺎ ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﺳﺎﻓﭧ ﻛﺎﭘﻲ ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﺗﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﺟﺎزت ڏﻧﻲ. اوﻫﺎن ﺳﭝﻨﻲ دوﺳﺘﻦ ،ﭜﺎﺋﺮن ،ﺳﭵﮣﻦ ،ﺑﺰرﮔﻦ ۽ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ وﻧﺪن ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻣﺸﻮرن ،راﻳﻦ ،ﺻﻼﺣﻦ ۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﻨﺘﻈﺮ.
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
ﺌ
ع
:
ن ن: آﺊ ٽ/ڊزاﺊ ز
: : : : : : :
ڙ
:
ن
ﺌﺊ
ﺌو
ﺌ
ظ
آ نا
ن اﮡ ﺌ وار
ﺌ ي ﺌو و ن 1972ع ﺑ 1997ع ﺐ 2013ع آ ر ﺌ ﮡ -ز ﺎ ﮡ را زرس ر ڪ ا زاق رآﺐﺌد03332634650. ﺌﺊ ا ﺌ دڙو03013647468 ،
ﺌن و ﺌڻ ﻣﻴﻨﻴﺠﻨﮓ اﻳﮉﻳﭩﺮ ) اﻋﺰازي (
Aalyon Akhiyon Anbha War (Poetry) written by: SARVECH SUJAWALI, Published by: Sachai Ishaat Ghar Daro, Sindh, Pakistan, Edition Third, October 2013.
ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ڊاٽ ﻛﺎم sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com
3
www.sindhsalamat.com
4
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
نا
آ
ﺋ
ر ﺌران ا
و ا ﺌران ﺋ ﺌ ﺐﺌﺐ ﺌڳ ﺌ
ﺐ
ﺌ :ﺐ و ﺌ از و ﺌﺊ
۾ رت ڏس! ا وﮡ ! وﮡ ﺋ روﺐ راﮡ ﮗﺌﺊ ڙي راﮡ د ﺌ ﺌڳ و ﺌ ڙ ر وﺌ ﺌ ﺌ ن ﺌ اﮗ ﺌن ڏ ڏن ﺌن ڙا ڙي ﺌ ﺌ ﺌﮡ ا ﺌم ﺌ اڌ وال ۾ وال ڌﮡ ﮭ ڏا ﺌﮡ ن ا ﺌن ﮗ !.... ﮗﮢ ن ﮗ ڙ ﮗﺌ - 5
ﺌ ا
ن اﮡ ﺌ وار :
08 11 12 14 17 20 25
32 35 39 43 45 48 51 55 57 59 62 65 69 72 77 79 www.sindhsalamat.com
ُڪ ن ﺌ ﮜا ار ﺌرا ۽ رن آ ن ۾ ُ ام ﺌﺊ ر ن رک و ّ ۽ ﺌراﮡ ڏ ﺌن اُن ڏ ۾ ڏ ﮢ ن ن ب ﮭ ﮭ ﺌن ار ﺌر ن ا دودا ۽ د ور ﮭ ﺌن ز ُ ﺌڙي وڏو ا ب ا ُ ي اُ اي ڏ ﺌ ﺌري ﺌڳ ي ۽ ... اُ ﺌ ا ڏا دﺑ دﺑ د و ﺌرو ز ه ﺐﺌد ر ر ﺌ ﮭ ﺌ ﮭ
82 84 87 89 91 94 98 100 104 106 107 110 115 120 124 127 131 135 140 144
ﺐ دو ﺌ ﺌ ن واﺊ ن
145 150 155 168 178 188 190
ڪ ڪ
6
و
)
ن ۾!
ﺌو
ﺌ (
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ﺌران
ار ﺌ ــ و ــ ڏار ـ ـ
ڏو ـ ـﺋ ـ ـ ن ،ﺌروﺊ ـ ـ ن ،ﺌ
ـ ـ ارن
ـ ـ ـ ــﺌ ۽ اُ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
ــ ا ــ
ـ ـ رن ـ ــﺌڙ ،ڏ ـ ـ
ــــ
ــ
ــــ
ﺌرن ،ـ ــﺌﺊ ن ۽ ــــ ﺐ ،ــــ
ـــــــ ن ـــــــ
ﺋ ـ ـ ن، ــ ن ــ ُ ،اڌ ـ ـ ـ ـ
ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺌ ﺐ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــﺌ .
ﺌل ﺑ ل
7
www.sindhsalamat.com
ــ ــﺌران ــ م ــﺌﺊ ــ ﺌو ا ــ 2008ع ۾ ــ و ـ ن ـ اڻ ـ ن“ ـ ” ﺋـ ـﺌ ﺎ ـ ـ ي ﺌو و ن اﮗ ـﺌن آ ـ و و ـ ،ـ ۾ وا ـ و ـ و ـ ـ ـ ﺌﺊ او ﺌن ـ ﮭ ۾ ـﺌ ـ ﺌﺊ ﺌران ﺌر ـ ا ـﺌ ـ ﺌو ا و ڏﺐ ۽ ا ﮭ وا ي ـ و ـﺌ ـ ي 2009ع ﺌﺊ اُ ﺌ ﮙ آ ، ـم ان ارڏي ا ﺐ ـﺌ ﺌ ﺎ ﺊ ز ﺌو ۾ و ـ ”ڌر ـ ﮭ ﮘـ ڌاڙا“ ـﺌ ﺎ ـ ـ ي ـ ﺌو ﺑ ﺎ ا ـﺌ ــ ۾ ــ ــﺌ .ا ــ ــﺌﺊ او ــﺌن ــ ردن ــ ــ ــﺌﺊ ـﺌن ـﺎ ـﺌﮡ ﺐ ـ ﮢـ ن ﺑ ﺐﺌﺊ ڏ ـ ـن ـ ي ـﺌ ﺎ ـ و ﺌﺊ ا ﺌن ا ار ـﺌب ـ د ـ ـﺋﮙ ـ . ”آ ن ا ن اﮡ ﺌ وار“ ڏ . ﺐ ﺌﺊ ن ﺊ ﺌﺊ ن ا ﺋ اب ڏ ، ـﺌ ﺌن ڏ ﺌن .ن وٽ ﺐ ـ ف ـ ﺊـ ﺌب ﺋ ﺊ ـ ي ـ دو ـ ـ ـ ـ ـﺌ ـﮙ و ـ ام ۾ و ﺐ ـ ﺋـ ، ــﺌب ـ ڏ ـ ،ـ وا ـ ي ــﺌن وا ـ ـ ـ ﺋ ـ و ﺋـ ،ـ ﺌ آ ـ ،ـ ﺌرا ف ن ﮢ ﺊ و. ـ ڏﺊـ ـ ﺌن ،وري يا ﺌ ﺌ آﮡ س، ﺌن وري ا ڏ ـ ۾ ـﺌﺊﮙ ـ وا ـ ي ﮘ ۽ ي .ا دو ـﺌ ۽ ـ ـ ﺌ، ڏ ﮢ و ۽ ا زﺐ د ـ ـ ان ـ ـﺌ .ﺌﮡ ـ ن وٽ ـ ﺌب ﺌل ري و ﺌ، 8
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ـﺌن ـﺌب ﺋـ ،ـ ـ ـ ي ﺐـﺌ ﺌ آﮡ ﺌن. ا ـز ـ ـ دو ـ ،ـ ـ ـ ـﺌم ـ ا ـ ا ـﺌرج ﺊﺑ ي ﺌول ـ ـﺌم ـﺌ ڙي ۽ ﺑ ا ۽ ـﺌ ـ ـ ﺋـ ا رو ﺌن ﺌب ﺑ ا م ﺌ ز اﺊ ور . ﺌن ﺌب ، ـ ـ 1972ع ۾ ـ ـ ، نا آ ن ا ن اﮡ ﺌ وار ـ ـ ـﺌﺊ ﺐ ﺐـل ـو و ، ۾ﺊ ف ـ ـﮙ ﮙ آ ا و ﺌ، ﺌب ﺌ ﺌ ا ﺌﮗﺋ ا و ـﺌ ۽ ـﺌب ﺌر ـ ۾ اﮡ ـ ـ و ـ . ۾ﺊ ف ـ ڏ ـ ،ـ رن ،دردن ۽ ـ اﺊ ۽ ـ ي ـﺌﮡ ﺌب ۾ ـﺌب ا ـ ـ اي ـ ي ف ﺋ ﺌري ﺌ ﺋ ر ـ ﺌن ـ ﺌب ر ﮙ ﺑﺎ ﺐ ـ ا ـ ل ۽ اﮡ ـ ﺐ ـ و ـ .ﺌ ـ ن ـﺌب ـ ، ي ـﺌﺐ ـﺌن ـ ﺌر ۾ 1972ع ﺌﺊ ـ ﺌن راﺊ ـ س ـ ـﺌران ـ م ـ ـ ﺌﺊ ـﺌ ﺎ ان ـ ﺌ ـﺌب ا ﺌم ﺌن از ـ ـ ،ـ و ـ ـ ار رو و ڏ ف 5رو ﺋ . ـﺌب و ﺌرو ـ ان ﺌ ان ﺐ 1998ع ۾ ﺌول ﺊ ﮙ ا ، نا ر ۽ اڻ آ آ ـ د ـﺌ . ـﺌ ـ ﺐـ ـﺌ ﺐـ ان ـ و ۽ و وا ي ـ ﺌﺊ ـ ي ﺌن ﺑ ۽ا ﺐﺌن ا اﺊـ او ـﺌن ـ ـ نا ـ ۽ اڻ آ ـ ﺌب ـ آ ـ ـ ـ ۾ ـﺌ و ـ آ ـ .ـ ۽ ا ـ ام ﺊـ ـ ﺌڻ ـﺌ ﺋ ۾ ﺌﺊﮙ ۾ ن ف داري ۽ ا ﺌب او ﺌن و ـ ـ ان ﺐﺌ ـ ،ﺐ ﺑـﺌڪ ۽ ﺐ ـﺌدر ـﺌﮡ آ ،ا ﮭ ا ـ ﺌر ـ ۾ ، ڙي ادب دو ۽ ادب ذوق رت ڏا و ﺋ ﺐﺌﺊ وز ﺌ ﮙآ ۽ ﺌ رو ﺌ 9
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ــﺌ ﺑ آ ـ . او ﺌن ا راﺊ ۽ د ﺌ ﺌري ر و ۽ ا ا آ ۾ آﺊ ز ﺌٿ
و
ـ س ــﺌٿ ۽ ـ ۾آ . آ .ا ﺌﮭ ا ﺌم ـ ﺐ ـ ﺌ ﺌ ن ﺌ ر ﺌ ۾ ن ﺌن ر ـ
ﺌو
ﺌر ــﺌن آ ـ ن ا ـ ن اﮡ ــﺌ وار ـ ـ س ف آﺊ ن ـﺌري ﺌو ا و ـﺌب ـ د ـ ـ ﺌﺊ او ـﺌن ـ ا. ۾ ﺌ ﮙ او ﺌن ـﺌب ـ راﺊ ـ آ ـﺌن ،ـ ﺐ ﺌٿ ڏ .
رج
ﺋ
ﺌو
ﺌو ا و 0300-3481767
10
،
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
و
ﺌو
ا
آ
ﺐ
ﺌ
ا
ر ۾ا ﺐ ﺌ ۽ ﺌص ر ﺌو و ـ ي ا ـ ـ آر ـ ڊي و ر ﺌ و ڙ ﺌ آ ، ـ ۾ ـ ـ ن ـ ﺐ ن ـ ن۽ ـ 83ع ۽ 86ع ـ ڪ ـ ۽ آ ـ دؤران ـﺌﮡ ۾ ﺌﮡ ـ ا ﺐ ﺌ يﮭ ذر ـ ڻ ۾آ ﺐ ﺌﮗ ﺌ ا ﺋ . ـڪ ـ ـ ـ اب ڏ ـﮙ ﺌو ـﺌڻ ﺊـ ان ﺋ ـ ﺋ وﺊ ﺌﺊ اڻ ر ‘ ﺌو ’ ﺌن ي و و ، آ . ي ـ ـ آ ـ ـﺌران آزاديﮭ ـ د ـﺌﺊﮙ ۽ ـ ا ﺌو و ـ ي ـ ــﺌر ۽ ﺌﺊ ـ ِ ـ ام ـ ـ ـ ـ ف ـ ڙﺌ ـ ”آ ن ا ن اﮡ ﺌ وار“ ﺌن ﺌڻ ﺑﺌ .ن ي ذوا ﺌر ر ﺌﺊ ۽ ﺌﮗ ـﺌ ـ ا ـﺌڻ و و ﺌﮡ ۽ ان ر ر آ . ـ ا .ـ س و ـ ڙو ـ ا ـﺌﮡ روز روز ـ ا ـﺌ ﺌو و ـﺌن ﺐـ ـ رو ـ ـ ڙ ۽ م ﺌن ﺌ س ـ ﺌ ـﺌن ـ وم ـ و ﺋـ آ ـ . ـ ﺌر ﺋﮙ ﺌن ﺌد ر ا . ا ﺌن ﺐ 24-10-2007
11
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
www.sindhsalamat.com
د ﺌ۾” و ﺌن ﺌرڙو ﺌ يﮭ و . ر ڙ ا ا ﮭ ﺌن ر ﺌن ﺌ ﺌو “ ۾ ﺌرڙي ﮝ ﺌول اﺐ ا 14ﺌرچ 1937ع ﮗ ٺ ي آ .ﺌڻ ﺌر در ﺌ س ا . ح ﺌ ح ﺌن رو ﺌ ﺌ ﺌ ا ت ﺌ ا ي اداد ﺌ ، ﺌﺊ . ﮙ وع ۽ 1955ع ﺌن ريﮭ و ﺑ ﮭ ﺌن س ن ﺌﺊ ي ام ۽ ﺐﺌ ﺌل ﺌ ﺐ ﺌﺊ ًﺌ ًﺌ ۽ ڙ ا ا ﮭ ﺌن ا ۽ اُ ﮭآ ﺐ ﺌو ﮭ آ .و ي زﺐﺌن ۾ َ َ ،ﺌدي ۽ اڙيﮭ ﺐ س و آ .و ،ﺌ يﮭ ۾ ر ڙ ﮭ ﺌن ز ،وا ن ،ﺐ ، ،ڪ ،ل، آ .وڪ: ر ﺋﺑ ﺐ ﺐ وارن ي و ه. دو ﺌ ،ﺌ ۽ س ن ﺐﺌه ﮘﮙ ﺑﺎ ﺌم وڏو ﺌ يﮭ ﺌ ا اُ ﺌو ﺌ ۽ ﺌ ادب .و يو ، ﮭ ﮗ ﺌﮡ ز ﺌ آ ا ﺋ آ .س ا ِاز ۾ ،وا ،ﺌ ۽ ڪ ، ف ﺋ ب ﺐ ﺌ واري روا ۽ اُ آ ف ﺐ ﺌن ۾ ﺌدو ﺌ آ . ﺑ ۽د ڙ ﺌ آ .و رده ﺌﮡ ۽ز و ڏ ﺌرو دل آواز آ .س م ۽ دُ ا ﺌن ﺐﺌت ۽ ﺌ ت، ڏ ڏڌيﮭ ،ﺌﮡ ﮭ ۽ ﺌ ﮭ ،ﺌﮡ ﮭ 12
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ي .س ﺌ يﮭ ۾ ﺌ ﺌ ﮭ ﺌ ﮭ۽ ﺌت آ . ﺌ و۽ ا آ ، آ .س م ۽ ﺌ ه ﺌر ﺌ ﺌدرا ﺌر ا ا. رده ﺌ ا ۽ز آ ،آ ز ه ﺐ .س ا ﺌن ﺐ و يڏ ، ﺌن و ﺌﮡﺌ آ . ڏ ا ڏ و ﺌ ڏ ،ﺐ ﮢ ﺌن ڏاڍي وآ و وآ .ا ان ۾ ﺌ يﮭ ر ۾ ا و ڏاڍا ڏو ڏورﮡﺌ ي و .ا ﮭ ﺌ م ﺌروﺊ ا، ،ا ﺊ .ا ﺌﺊ ﺊ و ا آ ، وآ . س روز ه ا ﺌ ﺊ ڏاڍن ﺌن ﺌن وڌ ﮭ۾ ﺌن ز و ﺌن و ا ﮗﺌ ﺌ ا ﺌﮡ ﮭ ﺋ ﺌ ﺌ آ ؟ ﺌڻ ﺌﺊ ﺌ ح ﺌن ﺌ ﺌ يﮭ ۾ آﺊ ن ا ﺋ ﺌن ﺌ آ ﺌن، ﺌ ﺌن ( ن آ ﺌن ،۽ ا راڳ ۾ ”ﺐ ﺑ ،اڻ“ )روﺐ آ ).ﺌ ( ﺌ وڌ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
۽
13
www.sindhsalamat.com
ﺌران ﺌ
و ۾واڙ وا ﺋ ا. ! ﺋ ! ﺌ ﺌ ﺌﺊ ،ل ﺌ ، ﺌ دل ﺌ داﮡﺌ، ر ﺌري ڌر ۽ ﮭ ﺌ ﮭ ﺌ ﮭ ﮭ او ۽ او ﺌن ا ،ﮡﺌ ﮡﺌ ،و ﺌنﮭ وڌاﮡﺌ، ﺌن ي زﺐﺌن ،او ﺌن ن ر ن ر ن، .او ن ،ﺌل او د ﺌل اﺊ ز ه ۽ ب اڙ ،ٽ اﮡ ٽ ،ا ۽ اڻ ڌر ﮭ ﺌ ڌﮡ ،دودا ،ڌاُ ، ُ ﺌر، ﺌرا ﺌر، ار ،ي ۽ ﺌ ﺌڊو ﺌن ۽ ا ر ! او ﺌن ڙ ﺌروﺊ ا ﺌل اﺊ و ا ۽ و ا ڪ۽ اڻ ﺌل اﺊ ن ۽ و ﺌ ،وا ﮙ وا ۽ ۽ ﮗ ٺ،و ﺌ و ر .ﺌل ور ۽ ﺌ ﺌل اﺊ و او ﺌن ﺌن اﺊ او ﺌن ن ﺌ ن ،ﺌرﺊ ن ُ َ ،ن ،ﮢ ن ،ﺌز ن ر ن ۽ ن ر .ﺌل او ﺌن ﺌ ن ﺌن ﺌڳ ﺊن و ُ ا ر۽ ﺌ َ ،ﺌ، ان ﺌر ﺌرا ا ا ر .ﺌل اﺊ او ﺌن ﺌ ا ُﺑ ۽ زﺐﺌن ﺌن ن ﺌ دا ن، ، ن ،ﮢ ن ُ ن ،ﺌ ۽ ﺌ ،رت ر ﮜ ن ا ا ﺌ ﮝ ا ُ ،ن ۽ ن ،ﺌ ﮡﺌ ،ﺋ ا،ّ ، ﺌﺊ ا ر . ت۽ ن ،رﺐ ن ،ڍ ون ڍورا ، ، ﺌن ﺌ ﺌل اﺊ ﺌن ﺌ راڳ ،ﺌچ ﮗ ﮗ ﺌ، ﮭ و ﺌن ِ ا ۽ ِ ا ر .ﺌل اﺊ ا ،ﺌز ، ُ ،راڳ ر ﺌﮡ ن وڌ ا ۽ ﺌ ،ﺐ ، ُ ﺌ، 14
ﺌن
رن ﺌڙ ،
ﺌڙ
ﺌڙ
۽و
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ﺌڙا، ﺌن ن را ن رو ن، ا ر .ﺌل اﺊ و ﺌن ﺌ ﺌ ، ن داﺊ ۽ ﺌﺊ ُ .ﺌل اﺊ ن، و ﺌڙا ،اﮛﮙ او ﺌ ن اُ ﺌ ﺌ ﺋن ﺌ . ن ۽ آﺐﺌﺊ ن ﺌد ۽ آﺐﺌد ُ . ڌر ﮭ ﮘ ﮘﺌﺊ ا ر ۽او اﺊ ن ن ﺌ ﺋ !: ﺌ ر ۽ و ن ﺌن ﺌل 1962ع ا ﺌن 1972ع ﺌﺊ اﮗ ﺌن آ . آ ”آ ن ا ن ،اﮡ ﺌ وار“ او ﺌن ن آ ﺌن. وڏو ﺌ اد ﺎ ﺌ ﺌ ڏ ڏار ڏو ﺋ ا! آﺊ ن ﺌ ۽ رن ﺌڙ اﮡ ﺌڻ اد ۽ ز ﺌ ﺊ آﺊ ن ﺐ ﺌ ور ۾ آ ۽ آﺊ ن ﺌ ي آ ﺌن .ﺌ ي او ﺌن ﺌ او ﺌن اﮗ ﺌن ﺌم ﮢﺌن .آﺊ ن ِاﺐ ﺌ آ ﺌن و ا اﺊ ،ﺐ ۽ اذ ڏ ڏو ن ،ا رن، ۽ ُ ، ﺌ .ﺐ ﺌل ﺌ ي ﺌن ﺌ ي ن ﮗﺌ ن ﮗﺌ ﺌن ، ڏ و آ ﺌن. ،آﺊ ن اُ ِ و آ ﺌن آ ﺌ ۽ وڙ . اﮗ ﺌن آ ﺌب او ﺌن راﺊ ر س. ا آﺊ ن او ﺌن ب ﺌ ن ،ﺌﺊ ن ،ڌ ﺋ ن ۽ ﺌ ﺋ ن ي ﺌﺊ ن، آﺊ ن او ﺌن ﺌ ﺐﺌ . ،ڏ ڏو ون ن رن راﺊ آ ﺌن ن ﺌن ﺌ ﺌن ﺐ و ﺌرڻ آ ۾ آﺊ ن ا ﮢ ﺌ ﺌن ا ﺌٿ ڏ .ﺐ ﺌب اﺊﮙ ۾ آ ﺌﺊ ر آ -: ﺌ ﺌن ﺌن ﺐ او ﺌن ﺌﺊ ﺌ ، ﺌ ا ر ﺌ ، ا ﺐ ﺌب ﺑﺌ .۽ ﮙ ر ﺌو ۽ ﺌ از ، ﺌول ﺌﮡ ﮭ ن ﺌن را ن ﺌﮗ ڻ۾ ﺎڏ ﮙ۽ ڙي ،آﺊ ن ا ﮭ ذ ۽ ر ا ﮭ ﺌﺊ ﺌن س راﺊ آ ﺌن .اُن ﺌن ۽ اَدي ” ز“ ﺌو ﮭ ﺐ و ﺌري 15
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ا ﮭ ﺐ ﺌن آﺊ ن اداره ”آزاد“ از ﺌ ﺎ و ﺌﺊ ۽ و ﺌﺊ ٽا ن ﺌن ﺌﺊ ﮭ ۽ و ۽ ر د ﺋ . ۽ س ﺌ ﺌل اﺊ
ار آ ﺌن،
ُ
ﺐ
ﺌر
اڻ
.
8ن 1972ع ﺌو و
16
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌب ”آ
نا ﺐﺌﺐ
و
ﺌو
آ
ن اﮡ ﺌ وار“ و ﺌ
ا ن
ـ ـ ام اﮗ ـﺌن ن ـ ۾ ﺌب ﺌل 1972ع ــ آ ــ .ــﺌب ۾ ــ ــﺌ ي 1958ع ــﺌن 1972ع ــﺌﺊ ـ ـﺌن آ .ـ ن ﺌن ار ۽ ﺌ ر ـﺌ ۾ ﺐـ ﺑـ ر ـ و ـ ۽ م ﺌ ار، ﺌ ﮙ ر آ .ﺋ ا ي روزا ا ﺑﺌرن ۾ ا ـﺌب ـ ﮙ ـﺌ ا ـﺌن ـ ـ ۾ ﺊـ آ ـ ﺌن اڍاﺊ ـﺋ ـﺌ ن و . ا ر ﺐ ڏ ن و ن، ا ۽ رآﺐﺌد ﺐ ڪ ا ﺌ ـ و ـ ن ،ـ ـ ـ ـﺌﮡ وٽ ـﺌب ۾ ﺐ ـﺌب ـ ﺌ ﺌر ﺌ ن اﺊﮙ ﺐ ،اُ وڌ د آ ،ان ي اُ ﺌب و وا ﺋﮙ ﺑﺎ ـﺋ ـ ـﺌب ـﺋ ﺐﺌن ڏاڍا ـﺌ س ـﺌ ۽ ـ و ـ و ـ ا ار و و ،ﺋ ﺋ ﺑ ﺌر و ﺌ وڌ ا .ﮝ ﮝ ـﺌ و ـﺌ ،ـ ا ـ س ـ ـﺌب ـ ﺌ ـ ت ـن ـ ـﺌب ـ ـ .ان ﺌ ﺐ ﺋ .ـ د ـ ن وٽ ﺐـ ﺌب ﺌ ﺌزيﮭ ﺑﺎ آﺊـ ن ﺐـ اُ ـ و ـ ۽ ـﺌب ﺐﺌﺐـ وچ ۾ ز ﺌ ور ِ .ان وچ ۾ ـﺌ دو ـ ﺌص ا ﺌ ﺌﺊ وڌ ﺌب ن ا ﺌ ادارا ﺊ ا آ ( ﺌ ﺌﺊ ن ) ـ ي ـ ام ـﺌﺊ ـ ا ـﺌن وڌ ـ ا ﺌ ﺌ ﺐـ ـ ﺋـ .ان ـ ي ـﺌرن ـ ن وٽ د ﺌ ن، 17
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ـﺌل آ ـ آ ، ﺌ ﺌب ا ﺌﺊ ،ـ ن ـﺑﺎ ـ ـﺌن وڏو م اڻ ر ﺐ دل ـ ـ .اُ ـ ان ـ ي ،ـ آﺊ ن ادﺐ د ﺌ ﺌن ـ ﺌ ــﺌ ،ـ ــﺌن ـ ــﺌن وڏو ۽ ـ ـ ن ـ ـ د ــﺌ ـ ـ ان ـ ٽ ـ ـ ـ و ـ ڙ ـ ﺌﺊ ڙ ۽ ﺐ ي ف ي ۽ ﺐ او ﺐ ﺌن و ﺐـ ي ﺌن ر ا ڪ ا ر ـﺋﮙ ـﺌن ـﺌري ـ . ﺌد ۾ ن ﺌن ا و ﮙ ،ن ر ـﺌ ﮭ ـﺌن دل ﺊـ ـ ـ ﺐـﺌ ـ ريﮭ ـﺑﺎ ان اﺊ ـ ـ ــﺌرن ــﺌ دو ـ “ ـ وﺊ ـ آ ـ ،ـ ــﺑﺎ ـ ـ ” .ا ﺋ ﮢـ ﺋ ـ ـ ن ي ن ﺌب ـ ـ ي و ـﺌ، م ﺌرو ﺌﺊ ن ،ﺐﺌ و رﮗ ﺌ ا ر ﺌ ۽ اُن ﺌن ﺌ ﺌن روﺐ و يﮭ ﺌن ـ ﺌﺊ ۽ ﺐ ﺌب ﺌر ي ور ﺌﺊ ن .ا يﮭ ﺐ ـ ، ـ ”ادﺐ ڌاڙ ـ “ ـ د ـﺌ ۾ ـ ن ﺌل ﺌن ﺐ ـ آ ـ ـ ـﮙ ۽ ـﺌب ـﺌﺊﮙ ﺊـ ﺑ، ﺌروﺊــ ن ـﺌن ـ ڙ ـ ، ي ڏ ،ا ر اُڌ ـ ۽ ـ ـ ـﺌرن ـ ڏاڍا ۽ ا ڌر ـ ﮭ ـﺌن ـ ڙ ـﺌ ﺌ م ،ان ي ﺌ زاﺊ ﮙ ن اڻ ن“ ـ ـﺌ ـﺌن ”ﺋ ا ﺌﮭ ا ا ، ـﺌب ـﺌن ﮢـ ـ و .ا ـ ﺋـ ـ ـ ﺌم ـ ا ـ و، ا ر ﮙﺐ ﺌب ا م ـ ان ـ ﺌول ـ ـ ـﺌﺊﺑ .ـ ا او ـﺌن ﺑـ ﺐ ــﺌﺊ رب ي ﺌن .س ڻآ ﺌم ﮢ ا ار ﺌ ـ ”ادﺐـ ڌاڙ ـ “ ـ ڏا ﺌت ـ ـ ـ ـ ا و ا ﺌ ـ ﺐـ ـ ـ رو ـﺌب ﮗ ـﺌﺊ و ـ ا ۽ ا ـﺌن وٽ ﺑـ ت ـ ر 18
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
س ﺌ
آ
ﺌول وا ا و۽ا ﺌ ﺌري دل واري ﺌول ، وري ﺌري ر ﺌﺊ . ان ﺌ
ـ
و ا ن. ار ـﺌﺐ ـ ـ ـ و ـ ـ ـ
ﺌو و 31ڊ ﺑ 1997ع و
19
نا
www.sindhsalamat.com
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
۽ اُ
ﺌﮡ
ار
ﺌڳ ﺐ
ر ا ۽ا ي زﺐﺌن ۽ ُ آ ُ .اُ ي ﺌ ن ﺌن ﺌو ،ا ﺌن و دو و اآ .و ﺌ س ﺌ ﺌ ي ﮗﺌ ن ن ﺌن ﺌﺐ و ارن ﺌن ت ن ﮗﺌ ن ،و ُ ُ ﺌن اﺊﮙ ن ڏ ﺌ ۽ رن ڙيﮭ ڏاڍن ﮗﺌ ن، ڻ ن ﮗﺌ ن .و ۽ ﮗﺌ ن، ُ ، آ . ۽ ﺌم ﺌم وڏن ﺌ ن ﺌن ۾ دور ﺊ ﮗﺌ م ﺋ س ن ﺌن آ ا و ﮢ و ڏات ڌﮡ آ ِ .ا ﺊ ﺑﺎ آ ﺌ آ ۽ﺐ ﺐ ن ﮘ ﮙ ﺌريﮭ ن او ن اُڏارون اﺊ ۾ س و۽ ﺌﺐ دآ .و اﮗ ﺌن ﺌﮡ ﮭ دار س ا ڪ ﺌ آ . ﺌ ه آ ﺌ ﺌ ُ ﺌ ﺐ ا ﺌر زﺐﺌ ﮭ ﺌن ا ِاز ﺐ ﺌن ،ﺌزڪ ﺌ ۽ ﺌ ن ﺌن د ﺌ۾ ﺌ يﮭ ي و و.ان ي ام ﺌ و دو ﺌ اﮗ ۽ ﺌم ﮢ اﮗ آ . ا س ﺌﺊ ﺌ ۽ اُن ﺌ ﺌ۽ ُان ﺌن ﺌر ا ﺌر ﺑ و ﺌﺋ ﺐ ک ﺌ ﺌ، ﺌري ن را ن ﮗ . ﮭ ۽ چ رخ ۽ رو ﺌن وع ﺋ ش ﺌ ﮭ ۽ چ ،رخ ۽ رو اﮗ وڌ ﺌ آ ُ ،ﺌڻ ۾ ا آ ا آ . ﺋ ا ۽ اُن ۾ آﮡﮙ و ام 20
ﺌ
ﺌب
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
و ام ي )(90 ۽ اڙيﮭ ﺌ ﺌﺐ ﺐ آ ،ﺐ ي قآ . ،چ ،رو ۽ رخ ۾ ﮙ ز آ ﺌن ن ﺌ دن ۽ ﺌص ادﺐ ذوق ر ﺑ ﺌ يو ُ ي .اُن ﺌ ۽ا ۾ا ي ڙي ﺑ ام آ . ﺐ ُ ور .اُ ﺌ ﺌﮗ آﺊ ۽ ﺋ ف اُن ﺌ ر ۽ر ام ۾ ون ﮢ و ف اُن ڻ۽ ﺋ ﺌﺐ ﺌ ﺌﺊ ارن ﺌ ﺌب و ن. ﺌﺊ ۽ د ﺌﺊﮙ ۾ ﺌ ا ﺑ و ي ڏ ﺌر آ ﺐ ﺌﺐ ر وا ﺑ آ ، ۾ ا ﺌس ﮢ ۽ ﺌ ﺌ ي ان ۾ آﮡﮙ ﺌڳ ﮙ ۽ ان ام ﺌن ر . ﺌ ي ﺌ ن ﺐ ک و دو ا يﮭ ر ا ﺌن آ .۽ اُن ﺌ ﺑ ِو ڙي داﺊ ي ﺌن ﺌڻ ِ
ِ ﺐا ﺌڻ رد ﺌروﺊ ن رﮗ ۽ ﺌ ڻ ﺌﺐ ﺌروﺊ و آ .س َ َ َ ، ي، رن آ ن ر ﺌ ڍ ن۾ ﺌ ن ﮭ ﺌ ي ۽ﺐ ۽ زوراور ن، ي ،ﺌرون ﺌﺊ ي، ﺌﺌ ﺌس ،اُ ي ﺌورﺊ ن م ۽ ر ن و نآ . ا ﺌ ﺌر اُ ۾ ﺌ آ . و و ﺐ اُ م“ واري ﮗﺌ وا ﺐ ﺌ ” ،ڏاڍ ،ﺌ مﺐ ﺌ آ . ﺌ ا ﺌ ﺌ ﺌن آ آ .ا ﮗﺌ ن ۽ َ ُ ل ﺌ ي ﺌن ڏ ﮗﺌ ا ﺌ ،و ﺌ ﺌن رت ور ۾ ن آ . ت۽ فا ﺌ ا ا ﺌﮡ ﺌ ر ،ڌاڙ ۽ م ام ﺌ ا ا ا ﺌس ر ڙ ا ن و ﺌ د ل، ار ﺌ آ ،ﺌ وري وڏن ز ارن ﺌ ﺌ ن، ﺌﺊ ن، ﺌل آ . ر ﮗ ام اﮗ ﺌن ر آ .ﺌول ﺌل ﺌ ،اﺐ ڏاڏن و وڙن ﺌروﺊ ن ا ال ﺐ ﮭ ﺌرﺊ ن ا ا ال آ . آ .ﮭ اُ ﺌ ر ي ام و ﺌ ﮗﺌ آ ، ﺌرن واري ا ﮢ وڏي ،ﺌن ڏ ﺌ واري ﺌ ر ،ڌراڙ ،ﮗ ار ،ﺌري ﺌري، ﺌن ي ﺌﮗ ن ۾ ﮗﺌ ﺌﺊ ا آ . ۽ ن ۾، ﺌ ﺑ روزا ﮭ واري ادي ﮭ ُ ۽ﺐ ﺐ ن ﮭ۾ س ﺌل ۽ا ۽ ﺌ زﺐ د ﮭ واري ﺌ ِ .۾ زور ﺌ ُ ﺑ ُر ﺌﺐ ﺌ ي رﮗ .و ﮭ ﺌ ڏ ُ ،۽ ﺌڻ ،و ﺌ ي ﺊﮙ س ﺌ ي ر ﺌ ٽ ﺌ ي ﺋ ا . آ ۽ نآ . ۽ و يﮭ وارو ۾ آ . ﺌ
ڙ ۾
ڻ ڙو ي ۽
يﮭ ي
يا ﺌ ﺌ ي ﺌآ ، ﺌﮡ ﺊ ﺌن ﺌ وﺋ آ . ام ﺌن ي ا اڻ يﮭ ح ﺌم ي ر د ﺌ ي ام اڄ ا ا ﺌ ﺐ ڏ ﺌري ٽ وا ﺌﺊ ﺌ ا ا ﺌﮡ ﺑ ﺌ ر ام ُ ح ي ﺌن ﺌ ﺑ ﮝ ﮗﺌ ﺌ . ﺌ ي ر ام ﺌن ﺊ ي ﺌڻ ڍ ﮭ ۾ ام دل و ﺌن ن دل ﮭ ام ﺌن ام ي ام ﺌ اڄ ا .ا اﺊ ي ﺌن ن ﺊ ﮗﺌ ڻ ﺌ ۽ ام ﺌڳ ۽ ﺐ ار ي وڏن ُ ﺌو ﺐ م و د ﺌ .ا ﺌن ي ان ﺌر ﺐ ﺋ ا اُ ﺌڙي ۽ ا و ﺌ آ .و 21
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
www.sindhsalamat.com
22
ﺌن
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
۽ ﺌ آ .اُن ۾ ﺌڻ ُ ادو ا ۽ ام وڙ ﺋ آ اُ ﺌ ُ يﮭ ِ آ . ﺌ ﮗﺌ آ .و ﮗﺌ ن و ا ﮭ ل ، ﮭ ي. ِور ﺌن اﮗ وڌڻ نآ آ ۽ اﺊ ﺐﺌﺐ ا ﺌن وٽ ﺌل ر ون ﺌ اﺊ ؟ ڏا ڏاڍا ا اﺊ ﺌ آ .ﺌﺊ ! و ﺌ ﺌ ﺌڳ ” ڙ و ،ا ۽ ُ ﺌﺊ آ ، ﮙ ن ﺌن وڌ ي ِ ﺊ و ﺌ“ -: ﺌ ر آ ﺌم و ﺌ! ن، ، ۾، ، ﺌ ون ! وا ن اُن ﮜﺌ ﺐ ﺌ ل ﺌ ﺌم ح ﮙ ، ِ ، ﺐ ، و ﺌ ﺌب ﺐ آ . ا ، ۾ و و ﮭ ڌڪ آ “ ” ﮭ ﺌن ڻ ﺌ اُ ﺌر ﺌآ ﺐ ﺌ ﺌن س ﮙ ﺌ رن ن ﺌ ا ڏ ﮙ ﺌن آﺊ ن د ى ﺌن ال اُ و ا ڏﺐﺌ م ﺌن و. ﺌب ﮢ س ا ﺌن .آﺊ ن ﺌن ۽ ا ار آ . ﺌﮡ ۽ا ﮙ ۽ وڙڻ ي ، ِ ي ﮗﺌ ﺋ و ورت ﺌ .ﮭ ﺌﺐ ﺌ ﮙ اول اُٺ ﺌﮡ ﮭ ۾ ردا رن ُ اﺊﮙ ﺌ ُ ۾ ﺋ ﺌرن دو ي وڙن ،ﺐ ﺌ ي ﺌ .ﮭ ارن، و ﺌرڻ ﺌ ي ۾ آﮡﮙ ُ اﺊﮙ ۽ ر ام ا ﺑ ۽ ُ اُڌ ۽ اُ آ ،ن دل دا ۽ ا ر اُ آ ،ن ي ام ﺌ ا ﺑ ﺐ آ .ا ﺊ ﺑﺎ آ ا ڏ ﮙ۾ ا و -: م ُ اﺊ اُ ا ۽ و
نا
ي
23
www.sindhsalamat.com
ﮭ
ا ﺌن
و ڙ ﺌ ِ
و
ن اﮡ ﺌ وار :
”ا ا ﺌﮡ ، ﺌرون اﺊ ﮭ و ﺐﺌد ﺌ آ .
ﺌ آ . ا ﺌ ﮗﺌ
اُ
ﺌم ﮙ ش ﺌ ﮭ ا ﺌ ﺌ را و ﺌ يﮭ ۽ ا ﺋ ۽ ﺌ ا ي م
ﺌو
ڙا ﺌﮡ ،ﺌﮡ ُ ٿ ل، ﺌرون و ﺌ ،ي و ﺌ ا ان“ ام ﺌ يﮭ ۾ ﺌ ح ڙيﮭ ر آ .اڄ ا َ ﺌ يﮭ واٽ و ۽ س ا ﺌن ﮢ ﺌ ﺌ ش ﺑ ﮘ ﮜ ن ﮗﺌ ن ﺌن ا ﺌ ﺐ وري ﮗﺌ وري آ .ان ﺌن ﺐ وڌ ﺌ يﮭ ﺌ ﺑ و ﺌن ﺐ ا و ا ي م ا ﮭ۾ﺊ ل ل ﺌ آ .آ ۾ آﺊ ن ِ ڙ ﺌن . ﺌڳ ر
لﺐ رآﺐﺌد -7ن 1972ع
24
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
وڌ و ر
ا ﺌ ورق ﺌر .ا ﮭ دم ۽ ﺌر ،درو ﺌ ،اد ﺎ، ،ادﺐ ، ﺌﺊ
۽ وارث ﺌر ۽ ﺌر ورا ﺌ و ا ۾ اُ اُ ﺌ ۽ ﺌ ،ﺌ ۽ ﺌ ، ﺌ ﺌ ﺎ ،ا دل ،ا ا ،ﺎ۽ ۽ دور ا ﺌ اڄ ڏ ﺌ ا ۽ ﺌر ، ۽ ﺑ د ﺌ ۾ رو آ . ﺌر ارن ﺌن ر ۽ ﺌر ﺋ ﺐ آ . ﺌه ﺑ ﺐ ﺌر ن ن۽ ﺌ ا س ﺌ ي۽ ا ،ﺌر ام ،ﺌ ت ا ا ا ي. ﺊ ﺌر ﺑﺌب و و ﺌ ﺌﺐ ن ﺌدر ﺌ نا ﺐ ا و .ز ﺌ ﺌف ۽ ﺌف آﺊ وا ي ﺌن ا و ﺑﺌه ۽ ﺌراج ﺌ ﺑﺌب آ ا و ﺌن ف ﺊ رن و ﺌﮡ ۽ آ . ﺊ ۽ ﺌظ ﺌن ﺐ ﺌ. وم ر ا ا ﺌن ﺐ ﺌدي ور ﮭ ز ر ﺌل .اُ ﺑ ۽ را آ وارث آ ۽ وا ن يﺐ ﺌ ﺐ آ .ا ﺐ ﺌن ا ﺌن ،ا ﺌن ﺎآ درد ر ڙ ا ﺌن، ﺌن ي، ﺌ ل ﺌن ﺌ ي، ﺌر ا ﺌن ڏ ي اُ ﺌر آ .اُ آ ﺌ ﺐ ﺐﺌديﮭ ۽ ﺐ و ﺌ يﮭ ۽ ادﺐ ، ز آواز ﺌو و 25
www.sindhsalamat.com
ﺌﺊ و اﮗ د ﺌ ۾ڌا ۾ ﮢ م و و ﺌر ﺌﺊ ، ڻ ﺌب ﺌ آ ۽ ﺋ . و ﮗﺌ ﮗ ي ﺌب ا ﮭ ﺌ ﺌﺊ ﮭ ۽ ﺌ ﺋ .و ا ر ،ر وٽ آ ِ .ا ﺌ ﺐ ﮭ ﮗﺌ ﺋ ار ﺌ دو ن دور ۾ ﺌن ﺌف ﺌ آ اُ را و ﺌف ﺌڪ دا ن ﺌ وٽ ۽ ز ﺌ ا ﺌ اآ . و ﺌﺊ ار ،زردار ۽ دار ۽ ار ر ﺌﺊ ا ﮭ ﺌن ۽ ﺌ ر ﺌل ،و ﺌ ﺌراوا ۽ را ز ار ،وڏ ا ۽ وڏ ڌﮡ ، ۽ ﺌور، ار ۽ ﺌﮡﺌ، ،اد ﺎ ۽ ﺌ ، ﺌ ۽ وا ﺌري، ﺌﺊ ﺐ اڄ ڏ اڌ ﺌن ا دآ ، ۽ ڌر آ . ﺐ ڌ ﺌن ۽ ادب ڏا ي آ ، ۽ادب ﺌن ﺌﮡ ۾ نﮭ ﺐ ا ﺌ ۽ ،ردا ﺌ ،ا ِ ذوق ام ا ﺌن ﺌ ﺌري ڌڪ ﮘ ادب ي ا ﺌن ﮭ ﺐ ﺌﺊ ارن ﺌو ﺐ ۽ ادﺐ د ﺌ ﺌن ﺑ ا آ . ي ﺌﺊﮙ ۽ ر آ .ﺌ رو ڏو ن وا وآ . ۾ ڻ ِا ڪ ڻ۽ ۽ ﺑ ،ادﺐ ،ا ﺐ زردار ۽ ز ار ﺌن ﺌن ﺌ ا وﺊ ! ﺐﺌ ﮙ ا ﺌر ڏو يﮭ واري ﺌﺊ ار ۽ ﺌ و ا ي ۽ ُ ﺌ ﺐ ﺌڻ ﺌ اڳ ۾ س و ﺌر ُ و. ﺌ ﺌآ اﺊ د آ ۽ ، ﺐﺌو د اُن ن دو ڻ ۽ ﮜ و ُ 26
.
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
۽
اآ .و و ﺌ ن ڻ وا و و . وع ي ﺌب يﺐ ا ا اﺊ ي وارن ﺌ ﺌ ﺌﺊ ارن ۽ نﺊ و اﺊﮙ ۾ د ﺌب ور ﺌﺊ ﺌ ﺑ ور ﺌ ۽ ا ُ ﺌ دﺊ رن ﺌ ﺌن ف ِا ا .ن ﺌ ا ﺐ ﺌب ﮢﺌن . ذ ﺌن ﺌڻ آ ِ .ا ﺌ ﺎ وڏ و ﺌ ﺎ ا - -اي ۽ ا ﮭ۾ا ﮙ ﺐ ﺌز ي آ ۽ ﺌ ﺑ ﺌن و اَ ﺌب ۾ ور ا ا آ . اآ ۽ و ﺌ ﮗﺌ ﺌ ﺌ ﺑ ﺐ ﺌن و . ﺌ ﺌو ﺌ ﺑ ﺌ ﺌ .ﺐﺌ ار رو چ ﺌڻ ﺌ ﺎ ا ﺌ ﺋﺌ ،اُ ا ض ﺌن ﺐ و ﺌ ﺑ ڏ و ﺐﺌ ﺐ رک. ا ۾ ﺌﺐ ا ُ ﺌه ا ﺌب ﺐ ﺌ .ا ۾ ﺌب ﺌر او ﺌ ۽ ﺌ ﺑ ڏي آ .ا ا ۽ ﺌن ﺌ ﺌڳ ۽ ﮢ ﺑ ت ڏ آ .ﺐﺌ ازي ۽ ادب وريﮭ ﺌ و ض .و ﺌ ُ و .ﺌڻ رو اﺊ ﮢ اچ ۽ اد ﺎ ﺌن ادا! ﺌن ض او ﺌن ﺊ ﮢ آ .ن ﺌﺊ ن ﺌ وض ﺌ آ ﺌن ۽ وري ن ﺑر آ .ن ﺑ ﺊ آ . اُن ور ا از ۾ ن ۾ ﺌ ي و ﺌﺊ ، ي ﺌﺊ ي ا ﺌ وڏي ﺌ ِا ﺌ ض اب ﺊ ﺌ .ن ِ ،ا ﺌ ﺌ ﮭ ﺌ ﮭ ۾ ا . ﮗﺌ ﺌڳ ۽ ض ڻ ﺌ ﺐﺌر ﺐﺌر 27
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
س ﺐﺌ
و
ﺌو
ي ا .
۾
ڻ
س ،ا ﮭ ﺌڻ را ﺌ آ ا ِ ﺌدم ،اد ﺑ ﺌ ن ﺊ ﺌ ن ﺋ . و ادب ۽ ﺌ ﺌ آ ر وآ آ ، ﺌ ﺌ ڻ ا ﺌ ا ا ﺋﺌ .ا ﺐ ز ه ﺐ ر ، ﺐ ﺌ ﺌ و ﺌ ﺌرن ا ِ ﺌ ۽ ﺌ ن ،ﺌل ۽ ل اد ﺑ ، ۽ رو ُ ا و و ﺌ ن۽ رو ﺌ ﺌ ﺑ و ،اُ ا ۾ز ﺌ و آ . ف ﺌ ڻ ي ۾ ۽ ن ُ ي آ .اَ ﺌ ش ﺌ ﺌ ﺌﮡ ۾ ن ا ﺌ م ازي ِآ . ۽ ا ﺑﺌﺐ ا دو رو ﮢ ﺌس ﺌ آ . ﮢﮙ ﺐ وا ﺌﺊ ﮭ ﺐﺌن ۽ و ر ﺌن ،اُن ﮢ ﮭ ن وا ﺌﺊ ﮭ ي ﺋ .ن ازش ن ار ر وا ﺌﺊ ﮭ ﺐ اﺐ ﺐ وڙ ﺌ آ .ا ﺌ . ور د ﺌ۾ ﺌ ﺌ ﺌﺊ ن ۽ ﺐر ﺌ آ . ﺌﺐ ک َ َ ُ َ َ ا َو َ ﺐِﺌا َو ا ا نآ ﺐ و ر ﺌن . ن ﺋ ﮭ ن وا ه ز ي ادب دا ﺌﺐ ۽ ﺌف ﺌڪ ﺑ ،ﺋ ا ﺌ ُ ُ ﺌن ﺌ ر آ ،ان ن ادﺐ ۽ ﮢ ﺌﮛ ﺌ ۽ ،ادﺐ ،ﺌر ﺌ ﺊ و ا اد ﺎ ﺐﺌو د اﮗ ﺌن ڙن ﮢ ن۽ ۽ ادب ﺌ ي ادب ۾ ﺌل آ ذا ير ﺌآ . آ ۽ ان ﺌن اڳ ﺐ ﺌ ڏ ﺐ ﺌل ا ب آ آ ،ان 28
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
نا
آ
اد ﺑ ۽ ِا ِ ات ﺌ و ا ﺌ د . اد ﺌ ﺌ ﺐ و ﺌ ي ۽ ان ﺌن و ﺌﮡ ن ۽ ا ﺌ ﺌ ،ﺌ، ﺐ م ﺌ اج د ﺌ ﺌ ۽ ،ادﺐ ،ﺌر و و ﺌﺐ ۽ آ . ادب ﺌن ڙآ ، ﺐ ا ﺌ ﺌ ﺌن آﺊ ن د ى ﺌن ﺋ و ،ڪ ۽ اﮗ و آ .ا ﺌ ﺌن اد ﺌ ڏ ِ ن ﺐ اﺐ آ .ي ادب ڙي ﺑﺌس اﺊ ،اُن ﺌ ن ر ور و ا. ﺑ د ﺌ ۽ د ﺌ وارا د ر ﺌب ” و “ ﺌو ﮭ ر وف ا ﺐ ﺌ و از ۽ ادب ور۽ ﺌب ”آ ن ا ن اَﮡ ﺌ وار“ ﺌر آ ِ . ﮙ ۾ ﺐ وڌا ۾ اﺊ ﺌ يﮭ م ﺌه ل ۽ا ن ڙ آ ﺌا ن ۽ ﺌف ۽ ﺌف ﺌ ف و ﺌ ي۾ ﮙ ﺌل ﺌري ﺋ آ ان آ . ﺌ ﺐ ز ۽ رن ي ﺌ ن ۽ ﺑ ۽ ا ﮢ ڙ آ ﮢ ا از ۾ ” و “ ﺌ ﺎا ي ر ﺌآ ﺌ را وا ﺌ ن ا اﮗ ﺌن ا ا س اﺊ ا ر ﺌ. ڏ ۽ ﮢ ﺌن درد ر ڙ ﺌ ادا ﺌن ادا ي ﺌ ا ا از ۾ ا ي ﺐ ان ﺌ يﮭ ۾ ﺌ ” .و “ ﮗﺌ دل ڙ ان ده دور ۾ ۽ ان ﺌن ا ﮗ ﺌﮡ ﺌ ل ۽ و آ ا ا ﺌ ا ﺌن ي -: ﺌ ﺋن 29
www.sindhsalamat.com
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
خز ، ڙي ﺌن ر ﺌن ،او و خز ، ﺌن ِ ۽ ﺌ ڏ ﺌن ،او و ﺌ، ﺌ ،۾ ش ۾ا ن ﺌ، ﺌﺊ ﮭ ڌر ﮭ ﺌن ﮙ ُ ،ر ُ ر آ خز ، ﺌن ،او و ﺐ ڙي ﺌن ر ﺌن........ ح ﺋ ا : رن اُ ﺌر ﺌ ﺋن ، ا ﺌن ﮢ ن ﮗﺌ ن آ ، ﺑ ﺌ ا ﺋ ،رات ڏ ﺌن ﺌرن ﺐِ ، آ ﺌ ﮢ ﺐ ، ﺌ ﺌﺐ ۾ ﺌ ي! ج ڏس! زردار ﺌ ﺌ ﺌ ي! ﺌوﺌ ۽ﺐ و ﺐ ﺌم آ، ﺌ ﮘ ڌاڙا ڌڙا ڌڙ ،ب م آ، و ،ﺐﺌزار ۾ م دام آ، ،ت۽ ا آ ا اف ﺐ آرام آ، ﺋ ر ۾ ﺌن ﺌن ﺐ ار اڄ! ﺌرو اَڌ اُ ﺌڙ ن ر ن ،ﺌرا اُ ﺌڙا ﺌر اڄ! ﺌ ﺌ ُ ن، ِا ﺌ ،زار ن ﺌ ُ ن، ﺌ ﺌ ن اَ ن ن آ ن ﺐ اَ اڄ ،ﺐ ر ﺐﺌ ﺌ ُ ن، ﺌ ﺌ ُ ن، ﺌ را وڏ ا رﺊ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌل ۾! ، ح ﮢ اڌ وال“ ۾! وال و ”، و ﺌ وا ي ﺌب ” و “ آ ﺐ ا ﺌن ا 30
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
۽ ادب ۽
ا ي۽ر د ا ﺌ ﺋ ي و ا اﮗ وڌ
ﺌو
و
آ
ڙ ﺌﮡ و۽ د ي ﺌ ﺋن
و ﺌ يﮭ د ﺌ ۾ ا ﺌ ۽ ﺋ و ﺋ آ . ﺌﺊ ا ن ا ﺐ ﺌ ن وڌ ا ﺌ واڌاري ۽ اري و ار .
ا
۽ ﺌ ﺌن
و
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺊ ،
۾ رت
ﺌ
َ ﺌزن
-8ن 1972ع ﺌدم از و ﺌﺊ ار آزاد ا
ڏس، ڏس، ڏس، َ
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
ﺌون ﺌ ﺌﮗ وﮡ
و ﮢ داﮡ ” ُ “ ۾ ڌﮡ ﮢ ڌڻ ﺑ دڙ
د
ر
ﺐ ن ﺐن 31
و
ﺌو
www.sindhsalamat.com
32
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
ڏس ۾ رت
ڏس!
۾ رت ڏس!
۾ رت
ڏس!
۾ رت ڏس!
۾ رت ڏس!
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ن
ن
ﺌ
ن ن
و
آ
ﺌو
ڏس، ڏس، ڏس،
دم دم د ﮢ و
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
وڻ ﮙ و ۽ ن ّ ر
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
ﺌر ُ
ُ ﮡ
َ ُ ِ ُ ُ
ﮡ ََ ” ُ “ ۾ اَ وڻ
و
ُ
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
33
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌ ﮭ ِ ۾ رت ڏس!
ڏس، ڏس، ڏس،
ِ ا
اَ ﺑ
اَ
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس،
۽ ﺌرن ۾ رت ڏس،
ڏ ” ريﮭ
۾
ڍ “
ﺌﺊ ۾ رت ڏس!
اَد ﺌ
۾ رت ڏس!
اَدن
ن ن
ﺐن
” و “ ﺌ ڻ وڻ وڻ وا ﮙ ﮙ ﺌدر ڌڻ ڌڻ دا ﺌ
ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، ڏس، *
۾ رت ڏس!
www.sindhsalamat.com
ﺌ
و
ﺌو
34
۾ رت ڏس!
۾ رت ڏس!
۾ رت ڏس!
۾ رت ڏس!
۾ رت
ڏس!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
ا وﮡ
وﮡ ،
ﺌ و ، ن ۽ اَﺐﺌﮡ اي و ! دارنِ ، ﺌ و ، ﺌﮡ ﺌ ﺌرن ﺌ و ، وارن ،راڄ راﮡ راز رس ۽ ر ﺌ و ، ۽ ﺌﮡ ﺌ ﺌدڙن ﺌ ﺌ و ، ﺌﮡ ﺌل ﺌ ، ر ﺌ و ، ج ﺌﮡ ۽ ن ﺌ ارن ﺌ و ! ﺑ ب! اي ﺌ ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و آ ، ، ، ، ، ،
وﮡ ﺌل ۾ ﺌ ﺌرو وﮡ ت ۾ َ ﺌل ۾ َ وﮡ ﺌ ڏ ﺊ ﮭ ل ۾ ڏ وﮡ ۽ ﺌل ۾ ت ﺌ ﺌ ي وﮡ ﺌل ۾ ﺌرا ﺌ وﮡ ﮗﺌ ۾ ﺌ ﮗُﮢ ﺌ ان اي ﺐ ارن ﺌ و ! ب ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و ! آ ﺌرن ﺌ 35
ﺌ ََ
ا وﮡ ،
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ن ُ ” ،ن وﮡ ﺂ ا“ وﮡ ڙ وﮡ ،اُ ﮙ وﮡ “ ” ،وﮡ ” ا“ وﮡ ا ا وﮡ ” “ وﮡ ” ،ﺌ “ وﮡ ” ،يﮭ“ ا ا وﮡ ”ڏڌّ“ ۽ ”ڌو و“ وﮡ ” ّ ﮙ“ ُ ن ون ن ۽ ڏٿ وﮡ ڏو ا وﮡ ِ و ﺌن ﺌ ﺌن دو د رن ﺌ و آ ن ﺂ ن
ﺌڳ وارن ﺌ و !
ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن!! ﺌن
ﺊ ﮭ ۾ ﺌﮡ ن ﺌڳ وار ن ڙ ﺌر ن وﮡ ، ” ُ “۾ ت ار ن وﮡ ، ﺌڪ ﺌﮡ ﮭ ي ُ ﺌر ن وﮡ ، ۽ ﺌزور ﺌر ن وﮡ ، ﺌن ﺌرن ﺌ و ! ﺌن ﺌز ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و ! آ وا ﺌر ﺌ ﺌﮡ ٽ و ﺌ ا ُ 36
ڙ
ﺌ
وا ﺌن
ُ ﺌ ُ ﺌرن ن ﺌن ﺐ ُ ﺌن وا ﺌ
ل
، ، ، ، ،
ﺌر ن وﮡ ، ﺋ ﺌر ن وﮡ ،
ﺌ ا وﮡ ﺌ و و ا وﮡ ا وﮡ ﺌ ا وﮡ ﺌ ا وﮡ ۽ ﺌ ﮘ ا وﮡ
، ، ، ، ، ،
www.sindhsalamat.com
نا
آ
و
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
آ
دم دم ”دم“ ڌ ﺌرن ﺌ و ! ﺌ وﮡ ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و آ ، ، ، ، ، ،
ون ﺌز ۽ ُ ا وﮡ ن ﺌ ﺌ ا ُ ا وﮡ ۾ ﺌ ﺋ ف ا ُ ا وﮡ ﺌ ﺌر ل ﺌن ُ ا وﮡ ا ﺌ ڙ ا وﮡ ﺋ اُت ﺂ ن۾ ﺌ ﺋ ۾ ف ُ ُ ا وﮡ ﺌرن ﺌ و ! ﺌن ﺌر ﺌن ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و آ وا ِ
۽
ﺌﮡ ا ﺌ ﺌ ﺌﮡ
وارن ﺌ ﺌ وا ڙا وﮡ ، ڙا وﮡ ، ﮢﺌ ﺌف ِ ڙا وﮡ ، ۽ ڙا وﮡ ، ۾ ﺌٻ ي ﺌ َ ّ ﺌ ڙا وﮡ ، ﺌ ﮗ و ﮗﺌڙ ﺌ ﮗ ڙ ﺌ وﮡ ، ن ﮗﺌ ﺌن ﮗ ارن ﺌ و ! ﺌ ﮗﮙ ۽ ﮗﺌ ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و آ
ﮗ
ت ِ 37
ِ
ﺌ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ُ ُ ،ُ ، اﮗ ﺌن ون ن ڌُو ،ڌُو ،ڌُو ﺌ وﮡ ڌو ن ڌڻ ڌﮡ ر روپ ُروُ ،روُ ،رو، ر راﮡ ﺐُ ،ﺐُ ،ﺐُ ، ﺐﺌ ﺐ َ ﺐ ﺌر ﺌ ن ُ ُ ، ُ ،وﮡ ، ب ﺌن ن ُ ن ﺊ او ﮭ ﺌرن ﺌ و ! ﺌن ۾ ﺌ ن ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن ﺌ ﺌن و ﺌن!! ﺌن دو د رن ﺌ و آ ڏو ﺌﮡ ﺌ ڏو وﮡ ڏو ن ڏ ن ڍول ڍا ﺌﮡ ڊ ڍٽ ﺌ ۾ ڪ ﺌ اﮡ ڍا ﺌﮡ ڳ ﺌﮗ ﺌﮡ يﮭ ِ ۾ ب ﺌ ﺌﮡ ۽ ﺌﮡ ِ ن ڍ ن ” و “ ﺌ ﺌﮡ ان ڏ ﺌن و ﺌن ﺌ ﺌن دو د رن ﺌ و آ *
وﮡ وﮡ وﮡ وﮡ
، ، ، ،
ن وﮡ ن وﮡ ن وﮡ ن وﮡ ن وﮡ ن وﮡ
، ، ، ، ، ،
ارن ﺌ و ! ﺌرن ﺌ و ! و ﺌن!! ﺌن
ُ ُ ، ُ ،وﮡ ، www.sindhsalamat.com
38
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
ﺌو
راﮡ ﮗﺌﺊ
آ
ﺋ روﺐ
ﺌ ﺋ ن ﺌن ﺌﺊ آ و ن ﺌ ۽ ان ۾ اُن ۾ ڙ ﺌ واڙا اُن ۾ او ان ۾ و ﺌ ارن ﺌ ﺌڙا اُن ۾ ان ۾ و ﮢ ا ﺌن آ ڍا ﺌ ﺌ دل
ُ ﮢ 39
ﺌر، ﺌر، ار، ﺌر، ا
ﺌﮡ ن ا ﮙ ﺌ ﺌﮡ ﺌروﺊ ن
، ﺌن ﺌ اﮡ وارا ۽ ﺌ ُﮘ ، ن ڙ ﺌ ﺌرون ۾ ، ﺌر ﺌﮡ ڻ ڙي ﺌري ۾ ، ﺌر ِ ﺌ ﺌﺊ ﺌ ﺌ داﮡﺌ ﺌﮡﺌ را ب ﺌ۽ ﺌرﺊ ن ا ﺌن آ
ي ي ﺑﺐ ﺌ ﺌرن آ و ﺌر ﺌ لا ن ب وا آ ا ﺌن ُ ﮢ
ﺌف َ ورن ﺌ
و
ﺌن
ري
َ
ﺌروﺊ ن
۾
ﺌل! ﺌل!
ﺌ آل ﺌل!
ﺌل!
ڏ ﺌن،
www.sindhsalamat.com
ﺌ
َ
وڏي ۾ ﺌ ﺌف د ﮭ ۾ ﺌ ﺑ َ ﺌن ﺌﺊ ﺐ ﺑﺌ ﮭ ۾
ا
ﺌﮡ
ل! ﺌل!
و
ي
آ
ي ﺌر، ﺌن ر، ﺌ ﮭ ﺌ ﮭ ﺑﺌر، ن ڌا ﺌ ﺎ ﺌن ﺌر، و
نا
ﺌﮡ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ا آ ا ﺌ ﺋ ُرو ﺌن ﺌ ۽ ڏ
ِ آ
ڏ ﺌن،
ڏ ﺌن، ڏ ﺌن، ﺌ ﺐﺑ
َ
ا ﺌن
ي ﺌرو، ﺌن ﺌرف ﺌ
ﺌﮡ ن
ﺌروﺊ ن
رن ﺌن ﮙ
ڍول ز ا ب
ﺌل!
، ،
،
ﺌٽ ڏر ، ن ﺊ ﺌ و ان ﺌ ي ۾ ﮗُ ن ﮗ ن ﺌروﺊ ن ا ﺌن
ﮗﺌل! ﺌل!
ﺎ، ڳ ون ﮙ ﺎ، ﺎ، روﺊ ﺎ، ﺐ ﺋ آ ﺌروﺊ ن
ﺌل! ﺌل!
۾ ﺌﮗ ﺌﮡ ن ان ﺌ ﺌﮡ ِ ب ﺌن ڏي ﮗ ﺌﺋ ﺌ ﺋ ﺌل ا ر اوري ﺌ ﺋ ﮢ ﮗﺌﺊ و ن ﺌ ڙاﺊ ُ ا ۽ ا ﺌن آ
ڌڌ ﺌر، ڌو ڌو ن ﺌڪ ﺌڙيﮭ ڌو ُ ُ ﺌر، ﺋ و و ا وا وا ﺌر و و ﺌر، ۾ ﺌ نُ ﺌر، اڄ ﺌ دم دم و ي وڌ ي ر ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ﺌ ور پ ا ، ۾ ُ و ﮢ ﺌ اُ ﺌ آ پ ا ، ﺌن ا ُ اﺑ 40
ﺌل!
ﺌل! ﺌل!
www.sindhsalamat.com
آ
ڏ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
ڌﮡ ﮭ
و
ﺌو
آ
پ ا ، ﺑﺐ ﺐ ﺌﺊ ، ﺌ ڏوراپ ا ، ڏو ڏاڍا آ ﺌ ۾ ﺌﺊ َ ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ
ا ﺌل! ﺌ ،
ي، ﺌن وو-وو-و و-و و وا ﺌﮡ ي، ۽ ﺌ ڻ ﺌ ُ ﺌ ﺌﮡ ﺌن ﺌ ي، ﺌن رو ڍا -ڍا ،رو ڍا ﺌﮡ ي، ﺌن “ ﺌر ﺌر ” ﺌ ﺋ ﺌﮡ ﺌل! ﺌن ﺌر ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ﮗر ﮗر ُ ن ﺌرڻ ڙن وڻ وڻ و ”و
ﮗ
ََ آ
ڙ ﺌڙ ”راﮡ ﮗﺌﺊ
اَ وڻ وڻ 41
ڙ
ﮗﺌٽ ڏ ﺌ ﮗﺌﮛ ﺌﮡ ِ ﺌ ﺌٽ ڏ ار ﺌ ﺌٽ ڏ ا ﺌٽ ڏ ن ﺌ “ ان ﺑ ﺐ ڏس َ ِ ﺌﮗ ﺌروﺊ ن ا ﺌن ﺌ
ﺌر ڏ َ َم
ﺌ
ڏ
، ، ، ، ﺌ ، ، ، ، ﺋ ﺐ
آ ﺌ ﺋ ﮗﺌﺊ ﺋ روﺐ “ ۽ ش ن ﺌﺊ ﺌل ان ﺌﮡ اﮡ ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ڏس ر ﺌرا ﮢ ﺌر، ﺌن وﮡ ﺌر، واس و ﮙ وا و
نا
و
ﺌ ﺌل! ﺌل!
www.sindhsalamat.com
اﺑ
ﺌر آ
ڙي ۾ ﺌر ن ا ڙن
” ﺊ “ ” وﮭ“ ﺌج
ﺌل! ﺌل!
ن اﮡ ﺌ وار :
ل
و
ﮭ۾ ي ﺌر ۽ ﮙ ﺂ ا ﺌن ﺌآ ﺌ
ﺌﺌ ﺑﺌ اوڍ ﺌ ﺌري ا ﺌن آ ﺌ ُ ﺑب ُ
ﺌو
ﮭ ﺌ
۽ ﺐﺌران ” را ﮭ“ ا ﺌن آ
ا
ُ ﺌديﮭ ﺌ
و ﺌ ن۽
اﺑ ﺌروﺊ ن ُ
َ
ق ُ ﺌ ُ ا واري ﺌ ﺋ ن ُ ا ،ا ﺌروﺊ ن
ﺌرا ﺌن ﺌ ﺐﺌن ﺌ ان ﺌن ﺌ ﺌﮡ ﺌ ﺌن ا ﺌن ﺌ ﺌم ﺌﮡ ﺌروﺊ ن
و ﺌ ﺋ ا” ِ و “ ﺋ ﺑﺐ ﺌروﺊ ا ” ﺌ “ ﺋ ﺋ ﺌ ﺑﺋ ن ﺌ ﺋا ِ ڙ ۽ ڍا ﺋ ن ﺌڻ ڍو ﺌ دودو د د ور ا ﺌن آ *
42
ﺌر، ﺌر، ﮙ
خز خ ز خز خز ﺌروﺊ ن
؟ ، ، ،
ن ل! ﺌل!
ت
ﮢﺌ، ﮢﺌ، ﮢﺌ، ﮢﺌ، ۾ ب ، ، ، ، آ
ﺌل! ﺌل!
ﺌل! ﺌل!
۾ ڍال! ﺌل!
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
د ﺌن ﺌن ﺌ
ن
ِ ﺌ
ل ۾ دل ي
ڌار اُن
ڌار
دم 43
ڙي، ڙي.
ﺌﮡ ﺑﺌﮡ
ﮢ ، ڙي.
ا، ڙي.
ﺑ ﺌن وڌ ، ڙي. ﺌﮡ
ﺌر ُ
ﺑ
۾
، ﺌن ﮙ اﺐ ،ﺐ ڙي. ﺌﮡ آ ﺊ ُا ، ﺌن ﮙ ڙي ﺌڙ ڌار ڙي. ُ اﮡ “ ” ۾ آ
اﺐ دل ﺌن ﺌ
ﮙ
ﺌن ُﮡ
۽ ﮡ ﺌ ا ي ﺌدي ﺌ ن
ُ ڏ ﺌﮡ
ﺌ وﮡ ، ڙي. ﺌن ”
ا ﮙ
ڏڌ
ﺌري نآ ن ﺐﺌن ي ﺌن ﺌ ﺋ و ﺌر ﺌن ﺌﮡ واﮡ ﺋ
ﺌن راﮡ ﺌن ا د ي واري ﺐ ن ﺋ آ ﺌن اﮗ و اَب
ر ڏؤ ا ُ ڌار
ن اﮡ ﺌ وار :
ڙي
ﺌ
ي
ﺐ
آ
راﮡ
نا
ي
۾
ﮢ ﮭ رٺ
و
ﺌو
ﺌل ۾ ۾ ۾
دل
ڌؤ ي
ڌ ﺌﮡ
ي، ڙي.
ا، ن ﺌل ﺌ ﺌﮡ ڙي. رن ۾ ﺌﮡ ﺌڙ ن ﺌرﺊ ﺌ ﺌڳ ﮙ، ن ڙي. ري ﺌﮡ ﺋ ﺋ
اڻ ۾، ﺌ ﺌر ڙي. ۾ اي ﺌﮡ ﺐ ۾ ﮘ ڏﺊ ﺌر ل ن آ ا ﺌﮡ و اڄ اﺊ
داﺊ ﺌ ” و “ ۾ ﺌﺊ ر
*
ﺌﺊ ي اﺐﺌﮡ
ڏ ، ڙي.
ي، ڙي.
ﺐ ۾ وڌي، ڙي. ﺌﮡ “
ﮡ ن، ڙي. www.sindhsalamat.com
44
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
14آ
ﺌو
ڙ ر
اي ﺌر ﮙ! ﺌ ﺌﮗﺋ ڏ ﺌﮗ ﺋ ڏ ﺌﮗ ﺋ ڏ ﺌﮗ ﺋ ڏ ﺌ ون ! وا
ﺌﮡ 45
! وا
ﺌ
ﺌ، ﮢ ﺌن و ﺌن ﺌ، ن۾ز ،ﺌ ﺌ، ﺐ ن۾ ﺋ ﺌ، ۾ ﺌ ﺌن ا ﺌم و ا ا ﺌ ﺌم و ن ۾
ﺌ! ﺌ!
ﺌروﺊ ن ﺌ ﺌڳ و ﺌ، ن ۽ ﺌڳ و ﺌ، ﺌ ﮢ ن ﺌڳ و ﺌ، ﺌ ﺌڳ“ و ﺌ، ڙ ﺑ و ﺌ ۽ ﺌم و ﺌم و ن
ﺌ! ﺌ!
، ﺌرن ﺋ ﺌ ، ي ! ﺌ ﺋن ﮢ ُ ، ک ﺌﺊ ﮭ ، ڙي اﮗ ﺌﺊ ﺌ و ڙي ﺌﺊ ! اَ ن ﺌ آرام و ڏ ڙ ﺌم و ن ۾ ﺌ ون ن اڄ ِ و ﺌ، ﺌ ﺌ ڙ و ﺌ، ﺌ ! ﺌ ي ﺌﮡﺌ ن ﺌﮡ
و
ارن ﺌ ﺌﺊ ري ﺌ ﺌ ن ﺌ ون ! وا
ﺌ
ﺌ ﺌڳ و
ﺌرن ﺌرن ن ﺌ ﺋن ﺌ ﺌ ن ﺌ ﺌﮗ ﺌﮡ ﺌڳ رن و ” ﺂرا ﺌ ﺌرن ۽ ﺌ ون ! وا ” ﺌ “ ﺌﺐ و ک و
آ
ﺐ 1955ع
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌﺊ
ﺌ ۾
ﮢﺌ ﺌ
ﺌ ۽
و ﺌ، و ﺌ، دام و ﺌم و ن
ﺌ! ﺌ!
ﺌ، ﺌ، ﺌ،
ﺌ! ﺌ!
www.sindhsalamat.com
ﺌ ﺌن و اد ” دي“ ڏاڍا ط ،ﮢ ﺌن و ﺌ ﺌ ﮭ ﺌروﺊ رن ا ون ار ﺌن و ﺌ اد آس و ﺋ ا ﺌن و ﺌ، ﺌ ،ا ﺌ ر و ﺌم و ﺌ ن ﺋ اَﺐّ ڏاڏن وارا، ﺌم و ن ۾ ﺌ ون ! وا
ﺌ! ﺌ!
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌم و ﺌم و
ﺌ! ﺌ!
ﺌ ﺌﮡ ﺌ ﺌرن ﺌن د َ ﺌو ﺌ۽و و و يو ﺌ ن ﺌن اڄ ڙي ﺌ ن اڄ ﺌت ﺌ ﺌ اﮛ ا ﺌﺊ اُ آ ۾ ﺌ ون ! وا
ﺌر و ﺌر و ﺌر و ﺌر و او ن
زاﺊ ﺌ ﺌز و ﺌ، ﺌ او ﺌ ﺌﮡ وارا ،آ ن آواز و ﺌ، ن ن ي ﺌڙ ﺌز و ﺌ، ﺌ ﺌﮡ ﺌ وارا رو ﺌ ر راز و ﺌ، روح ر ﺌﮡ ر ن ا ار و ا ﺌم و ن ﺌر ن و ب ﺌم و ن ۾ ﺌ ون ! وا ر ن ر ن ﺌر ن و ن ،روپ و ﺌ ۽ ر و ﺌ، و ﺌ، ن ﺌ ،ﺌ ﮭ ﺌ م ،در ﺌ دڙ ن د و ﺌ، ي ﮭ م 46
ﺌ! ﺌ!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
و
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌ ! ﺊ ﺌر ﺌ ڙن وا ﺑﺌﮡ ۾ ﺌ ون ! وا ﮭ
آ
ﮢﺌ
ﺌ
ڙا ڙي! ن
ڏ ي ،ڏ
ﺌ، ام و ﺌم و
و
ﺌران
ﺌر،
ا وار، َو َر َو َر ڏ ﺋ ُ ”و ي“ اُن ﺌر، ﺌ اَ ا اﺐ رن ا ر ﺌڙ ﺌ ۽ ِ ﺌﺊ ﺌر، ي ﮢ ﺌن ﺌن ﺌ ﺌ ﺋ ، ﺌ ﺌ ﺌر ن ﺌم و ﮙ ﺐ و ا ﺌم و ن ۾ ﺌ ون ! وا ﺐ
ﺌ ﺐﺌ
” ﺌ “ ﺌ ر“ “” ” ﮙ ﺐ ” ﺌ ڻ“ ا ” ڪ ادب“ ﺌ ﮗ ِﺋ ﮗ ُ ۾ ﺌ ون ! وا اي! ﺌ ﺋ ا ” و “ اُ اُ ﺋا اي! ﺌ اُ اي! ﺌ ﺋ ا ﺋ ا واڻ اُ اي! ُ ”ُ
! وا
“
ﺌ
ﺌ
ﺌ
م
ُ ” دا “ ُ ” ذي“ ُ ” ﮭ“ ُ ” ﮗ ﮭ“ ﺌن
اڄ ﺌت
ﺌ ون
ﺌ
۾
ن
*
ﺌ! ﺌ!
نا
د ﺌ۾ڏ ڏاڍن
ي م
ﺌ! ﺌ!
ﺌٽ ﺌن،
ﺌٽ ﺌن، ﺌ ۽ ﺌم و ﺌم و ن ﺌر ﺌر ﺌر ﺌر ن
ﺌ ِ
ن، ن، ن، ن،
ﺌم و
ﺌم و
،ڏ ﮙ ،ڏ ﮙ ف زﺌ ﺐ رات
ﺌن !! ﺌن !! ، ﺌڪ و ﺌن !! ﺌر ،ر ﮙ
ﺐ ﺌ ڙي، ﺌن !!
ﺌر ﺌن ﺐ ﮙ ﺋ ، م و ي ڌيﮭ ، ﺌن !! ن ۾ ُ ن ڏﺋ ِ ﮙ يﮭ ۾ ان ڌ ﺋ ﺌن، و ﺌن !! دي ۾ اڙي ﺌﺊ ! ڏ ﮙ
ﺌ! ﺌ!
ﮢ
ﮙ ﺐ ﺌ
ﺌ!
ﺌ!
www.sindhsalamat.com
ﺑ
!
ﮗ ﺋ ، ﺌڻ ،ﺌ ﺌ ﺌن !! ﺌﮡ ، ،روﺊﮙ ﺌر ا ﺌڙا ۽ اَ ﺌ ُر ﮙ ا ر
ﺌٽ ﺌن، ﺌٽ ﺌن،
و
ر
ﺌز ڪ َ
آ 47
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
48
ا
ن
ِ ﮙ ﺊ ۾ ﺐ ﺌت ۾ او ﺌﺊ
ا ﺌڙي ﺌﮡ ﮭ ﮙ ي زردار
، درن ﺌن !! ر يﮭ ﮙ
ﮘ ﮭ ، ﺌن !!
ﺌن، اُر ﺌن !! ﺑﺎ ﺌﮡ
اﮗ ﺌن اڄ،
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
آ
زال ا ﺌڙي ﺐ ﺌر ﮗڙ
۾ ﺌري ﺌن و ﮙ ﮭ ۾ ﮢ
ﮗ
ڏ ﺌ ﮭ
دو
ﺐ ﺌر ُ و وا ﮭ
ي ﺑر ر ت ﺌا
ﺌرن ن 49
ﺌ
ا
و ﮙ
ﺌ
ﮙ ﺌ
۾
ﺌس
ﮘ ﮙ را ن ۽ ﺌ ڏ ﺐ اﺐ دوزخ ٽ وﮙ ﮢ ﺌرﺊ ﺌڳ ﮭ ُ ۾ ﮙ ﺌ ڍا
ﺌن !!
ن ﺌ، ﺌن !! ﮗﮡ ن ﺌ
ﺌن
ڏ ﮭ
ﮙ
ڏﺋ
ﮭ ﺌن، ﺌن !! زردار ﮙ
ن ﺌن، ﺌن !! ر ﺋﮙ يﮭ ﺌن
ﺌن
ﮙ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
، !! ن
ﺌل ُ ن ڙي، ﺌن !! ڍار ڍ ار
و ﺌري،
ﺌرن ا ﺌر ُ
ﺌﮗﮙ ﺌ
ﺌن !!
، ﺌن !!
ن ﺊ ن، ﺌن !!
ﺌ ﺐ
۾ اُت
ﺌن !!
و ڙي،
و
ن
ﺌو
ا ڻ
ﺌن ﮙ
ل ڊ م
ﺌ
ي و ، ﺌن !! ﺌ ﺋ ﮙ
ي ﺌ اَ َ و رات ﮙ ” و “ ﺌن ﺋ وڏو ر ﮙ ا و
ﺋ ، ﺌن !!
ﺌن !!
، ﺌج ر ﺌن !!
، ڏ ﺌن !!
ﺌرن
ﺋ ِو س ﺌن، واٽ و ڏي ن ان ،ﺐﺌﺐ اوڏو ا ي آ ﺋ ، ﺌن ُ ڌوﺊ ي ُرﺊ ي ﺋ ڏ ﺌﺊ َ َ َ. ن ،ﺌري ان ۾ ﺌ ﺌﮡ ڌيﮭ * ڙي و
ﺌر
ﺌ، ﺑ،
،
www.sindhsalamat.com
50
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
ﺌ
آ
ﺌ
و ﺌ!..
ﮭ ﺌڪ ﺌريﮭ ڌر ﮭ ﺌ ا ﺌ ٽ ﺌﺊ ّ ا ي ۽ ﺐ ﮭ دودي ﮢﺌ ڌا ڌا ُ اَ اي ﺌ ﺌري آ ۽ ا ﺊ
و اڄ اڄ رت او ﺌ ﺑ ﺌن ﮭ زر ﺌ اڄ ﺌرﺊ ﺌ ﺌﺊ اڄ ا ﺌ ز ﺌ آ دردن
ﺌﮡ ﺌل ﺑ ﺑﺌن آ ﺋن ﺋ ﺌ ۽ وک ﺐ
ُ
ﺌﮡ ﮭ 51
ﺋ
نا
ﮢ ﺌدار ﮢ ﺌ، ار ﮢ ﺌ، ﺌر ﮢ ﺌ، ﺌون و ﺌو ا ا
ﺌﮡ ﮢ ﺌ!! ﮢ ﺌ!!
ﺌري ﺌري ﺌري آ،
ﺌ !
ﺌ ﺌري ﺌري آ،
ن ﺌ ن ﺌﮗ
ﺌ
رن اڄ ﺌرن ﺌن ﺌ ﮗﺌ ري ،ا ر ا ال ﺌن ﺌل ﺊ و ﺌل ﺊ ﺌرو ض ﺋي ﺐ ﺌرن ﺌﮡ ﺋ رن ۾ ﺌڙ ﺌ و ﺌ آ واﮗ ﮢ ﺐ ﺌآ ﺌ ﺌس ايﮭ! ﺑ
، ، ، ،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌن ﺌ و ﺌرو دو ﺌﮡ ﺌرن ﺌﮡ ن ُ ا ﺌ ﺎ
ﺌ ﺌ ﺌري آ، ۾ اري آ،
ﺌن ﺌﮗ
و
ﺌو
۾ !!
۾!!
۽
ﺌ ﺌ
www.sindhsalamat.com
رﺊ 52
راﺊ ﺋ آ ر ن ﮢﺌ ﺌﮡ
ڏ
ڙ
نو ﺌ
ڙي!!
۾ﺌ ر ، ۽ رت ُ ، ﺋ و ﺌ ۽ ڌر َ ، ﺌ وﺌ ﺌري ﺌري ﺌم ، ﺌﺊ را ڏ ﺌ رت ﺌ ﮗ ڙ ﺌ روز روﺊ !! ﺌن ﺌ ُ ڌوﺊ !! ﺐﺌر ُ ۽ ي ﺋ ﺌري ﺌري رات رڙي، ي، ڙي رن ۾ ، ﺌ و ﺐﺌب ﺌر ﺐ
ڌي ﮙﺐ ﺌر ن ﺌر ن را ن ُ ﺌ ن ا ﺌرو ﺌﮡ رن
ﺋ اڄ و
ا وات ﮢﺌ، ﺌت ﮢﺌ، ﺌت ﮢﺌ،
ﺌ ر وڏ ا
ﺌ
و
اڄ ﺌ و !! ﺌ و !!
و
ﺌس
رات ﮢﺌ، ن و ﺌ ڙ ڙي!!
ُ و
ن
،
ﺌن ڏس ُ ر ﺌ!! ﺑ ر ﺌ!! ﺌ ﮭ ﺋ ، ، ، ،
رن ﺌڙ ﺌ ا ﺌ ﺌﮡ و ﺌ ﺌ ا ﺌروﺊ ن و ﺌ ﺌﺊ ۽ و ﺋ و ﺌر وا ا ي و وا ﺋ ﮗ ﺌﮡ ن ن ﮗﺌ ا ۽ رﮗ ن ﺋ !! ن ۽ در دارون ۾ رت ﺋ !! رو ﺌ ڏاڍو ﮢ ﺌ ﺌپ وڏا، ﮘ ار اﺊ ﺌس ا، ﺌ و ﺌ ﺌﺊ رت ﺌڙي ﺌﮡ ا، ﺌ ن ڙا رﮗ ﺊ ﺌﮡ www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نو ﺌ ُ ﺌ ﺌل ڙن ر ت
ﺌ اڄ
ﺌو
و
و آ ﮙ ﺌن
ﺌ رن
آ
ا، ﺐ ن اڄ ﺌرو ﺌل ﺌ ﺌري زال ﺋ
ڪ
۾
!! !!
!! !!
ا ﺌ ﮘﺌ، ﺋ ر وڏ ا ﺌ را ﺐ وﮗﺌ، ا و ﺌﺊ ﺌر ڍور ڍﮗﺌ، نو ن ﺌ وﺌ ن۽ ُ ﺎ ﮘﺌ، ﺌ ﮙ ﺋ ﺌرن ﺌن و وا و ﺌرو و ﺋ
ﺌن!!
ّ
ن اڄ
ن
ﺌن!!
۽ ڏ ل، آ اڄ ﺌ ﺋ ن ، و ﺌ ون ۾ اڄ ﺌ ﺌﮡ ﺌ َ ، ﺌر يآ ڪ ﺌﺋ ڪ ﺌن ا ن ۽ ﮙ ، ّ ﺋ ﺋ ﺌ ن دردن در ﺌن ﺌن!! اڄ ا ن ڌ ﺋ ﺌ ﺌن ﺌن!! ِ ﺌروﺊ ﺋ ﺌ ﮭ و 53
ﮭ ﮭ
ﮘ ،
ﺐﺌ ڌﮗ ، اي راﮡﺌ ﺌ ب ﮘ ، آ ﮗ اڄ ﺌﮡ ﺌن ورڏ و ي روز وﮗ ، و وا داد ﺋ ﺐ ڏاڍو آ ا اڄ دا يﮭ ۾ آ ﮢ ﺐ اديﮭ ﺋُ
ر ن
نا
www.sindhsalamat.com
ﺐ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌرن ن ن ُ اڄ ِ
ﺌو
ﮢ ﺌ ﺌ تڏ ، ات ڏ ، رن ﺐ ﺌت ڏ ، واﮗُ وا وات ڏ ، و ﺌ اڄ وا ﮭ وا ﮭ وا م ﮡ ﮭﺌ ُ
ﮭ !! ﮭ !!
ﺌن، ﺌري ر ي ﮘ ﺌڙ ﺌن، ﮢ اڏ ﺌﺊ ﺌ ڏاڍا ﮢ ﺌن، ﺌﺊ او و اُﺐ ڍ آ دو ﺌن، ۾ رڙ ا ﺌ ﺌﺊ ﺌر ن ﺐ ﺌر ﺐ ﺌ ۽ ﺌ ر ا ر رت روﺊ ا ر ا آ اڌ ﺋ ر
ا ﺌ!! ا ﺌ!!
ي ﺌ ي ﺐ ﺌر ﺌ اڄ او وا ڙن ﺋ و ﺋ ڏاڍن آ
اي! ِ ُّ ن ﺌن ﺐ ار اڄ ا وﮙ ﺋ ﺌ اي ﺌر ! ڙ ﺌ ڙ ﺌ اي ان ا ! ۽ ﺌر ا ! ڙ ﮢ ڻ ﺋ اڄ ز ۽ ﺌ ” و “ ا ! اڙ ي اڄ ر ۽ ڏاڍن اڄ ڏارڻ * ﺌ
54
دور ر ر اﺑ ر ا
ا ، ا ، ا ، ا ، اڻ ٽ ا !! ر ٽ ا !!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ﺌ اﮗ ﺌن ن ڏﺌ ﺌ ُ
ڏي ﺌر آ ﺌ
ﺌل
اُڌارا
۾، ۾!
ڪ ﺌن ﺌ ﺌرن ز ﺌرا
، ۾،
اي ﺌر اڄ،
ن
ﺌ
ﺌ ﺋ رڙن، ۾! دم ﺌرا
ون ام، م ﺌرن ر ِ ۾! ﮢ ﺌن ﺌرا ي ﺌ ر رن ﺌ، ي ر ر ۾! ﺌ ﺌﺊ ڙي! ﺌ ڻ ﺌرا ﺌ
ون رن ۾ ﺌ ﺋ ﺋ ، ِ ،ﺌ ،ن ﺌ ن، ا 55
ر ﺌپ
۾!
ا اُداس، ﮙ آ وار اﮡ ﺌ َ ُ ۾! ﺌرا و و ﺌ ﺐ ن وا ﮭ ۾ ُ گ ۽ واٽ واﮗ ن ِو ن، ۾! ﺌرا ﺌ م دم ﺌﮡ
نا
ن!..
ﺌرا ُ ۾ ﺌرن ﺌن ﺌر ﺌ ﺌل ﺌرا ي اري ﺋ ﺋ و ﺑ ر ﺐ ﺌ ،ﺐ ﺐ ﺐ ﺋ ﺋ ڏ ﺌ اﮗ ﺌن ڏ ﺌن
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺋ ن ل ﺌر، ،ﺌ ۾! ﺌ ﺌرا ،ڏ ،ﺌرن ﺐ در در
ﺋ ارا
ا ﺌل
ر
ﮙ ۽ ﺌن ﮢ
ﮢﮙ
ﺌﺊ اڄ ﺐ اڄ ﺐ
ا
ﺌرا ،ﺌرن وﺌ
ﺌ، ۾! ن ا
ن ﺌرا
ﺌ، ڙ ۾! ﺌرا اڄ ﺐ ار ”زار“ ﺌرا
ﺌﺌ ﺌ
ن، ۾!
ﺌ، ۾!
ڏ ﺋ ڏُک، ۾! ﺌ ﺌرا
ڏ ﺌﺊ ۽ ڏ ڏ ڏو ڏاڍ ﺌن ڏاڍن ﺌ ﺌ ڏ ان، ﺌ ﺐ ﺌﮗﺌ ﺌ ﺌ ! ﺌﮗ ۾! ﺌرا ﺌﮗ ﮭ ﺌ و ﺌ ن، ﺌن ِ ﺌن ڏ ” و “ ن ﺌ ﺌرا ن ﺌڙون
و، ۾!
وا ﺌري و ﺋ وﺊ س ﺌن واٽ و ﺌن ادڙي! ﮙ ﺌن ۾ ﺐ ي ﺋ ي ،دآ ن ڪ يﮭ ﺌن ا ڏ ﮙ ۾ آ اڄ ڙن
ا ، ۾!
www.sindhsalamat.com
ﺌ
ن
و
ﺌر
ﺌو
ُر ، وڙ ، ﺋ ، .
* 56
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
آ
ڏ ڏن ﺌن وارن
د ﺐ ُ
ﺋ ي ُ
ﺌ ُ
ُ
۾ ڏس! ﺐ
ز
و
ﺌﺑ !
ُ ر
57
ﺌ ُڍڪ ڏ
۽
ڙا ڙي!!
!..
ﺌري ڏ
۽ ڏس، م !
،
ﺐ ﺌڙي،
۾
و
“ ِ ، ” ڏ ڏن ﺌن ڏس ا ! ا !! آد ﮭ ڏ ﺌ ا ﺌن
آ م ، ﺌن ،دل دُ ،۽ روح ﺐ آرام ! ﺐُ ﺌل ﺌﺊ ،ﺌل ۾ ن ،ﺌ ! ﺌ ﺌن ۾ ﺌ ﮘ ﮭ ر َ ﺋ ر
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌم !
ﮭ۾
ڏس! ﺐ ﺌم
، ﺌري ﮭ ﺐ ﺌ ! ز ! ﺋﮙ ﺐ ا ﺌم ي ۽ ،رت روﺊ را ن رن ڏ ﺌم و ﺌرڙو رن ۾
،
ﮭ ﺌﮡ اَ
!
ﺎ، !
ﺌ، ﺌن ووﺊ ووﺊ !! و واو ادا! ا ام ! ر ﺌن رات ڏ ﺌن رت و ڙي اَن ڏ ، ﮢ و ا ﺌم ! اُن ﺐ ُ ،ﺐ ﺌر ن ۽ او www.sindhsalamat.com
ِ
ﮭ
۽ ا ﺌ ا ﺌم و ﮢ و ا !
ن۾ ﺌﺊ
ﺌ
ﺌﺊ
ڏ
ﺌڻ ڏس
ڏس ن ﮙ اُن و ﺌ ﺌﮡ ﺐ ﺌ
نآ ن اڄ ﺐ ۾ ي ﮙ ﺌ ا وا ن ڏ
ﺌم
ﺌري ڌيﮭ دام
، !
ا، !
ن ،ڏ ي ڏ ي ڏ ۾، ﺌن ﺌم ! ﺌري َ َ ا ﺌ ﺌ ِ ، م ! و ۾ ﺋ ، ﺌﺊ ي ،ﺐ َ ﺌ ﺐ ﺑ ۽ ﺌم ! ُ
ﺌرڻ اٽ، ت ۽ ﺌ ﺌم ! ﺋ ي وال يڏ يآ
م ﺌ ۾ ﺌ ﺐ ﺌ ن ” ﺑ ن ،ﺌم “ ﺌ ،ا ر ن و ّ ﺌر ” و “ * 58
ي
ﺌ، !
ﺌد ڏس، ،ﺌم ! ﺌ
و
ﺌ ﺌم
ﺌم
، !
، !
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
نا
ﺌرﺊ
ن اﮡ ﺌ وار :
ڍي ﺌرون ﺌﺊ
ﺌو
و
ﮢ ﺋ ،ﺌروﺊ ن ۽ وا
وڻ وڻ ﺌن ﺋ واٽ ُ ي ٽ ِ ي۽
و ﺌﺊ ﺊ
ﺌﺊ ، ﺌﺊ ،
ﺋ و ﺌﺊ
ﺌﺊ ،
ﮗﺌﺊ
ﺌﺊ ،
ﮗ ﺋ او
ﺋ ا ﺌ ،ﺌ آس ﮘﺌ و ﺌڻ و ٽ ﺌروﺊ ا
ڏ ﮭ وا ڏ ڏو وو ڙي واﺊ و ﺌرن ا ﮗﮢ ﺌ ﮗ ﺌﮡ ﮗﺌ ﮗﮢ ا ﺌر ﺌ آ ا ﺌﮡ ﺌﺊ وا و ﺌرن َ ﺌر ﺌ ﺋن
ڙا ڙي ﺌ ﺌ ﺌﮡ ا ﮢ ﺌدار ٽ ﺌﺊ ، ﺌ ُ ،د ﺑ او د ار د ي دم دم ﺌري ﺌر ﺌ ﺌﮡ ﺌر ن را ن ﺌر ﺌر ۾ ﺌ ﺌ ﺌرون ﺌ ﺌ نﮭ ري ،ڏس ﺌﮗ وا ڙن وات ا وﺊ وا ﺋ ن ﺌ ﺌﮡ
59
ﺌڌا ﺌل ذ ﺌرن ﺌ ن ُ ڏاڍا ر ﺌ ! ﺌرا ﺌرا ﺌل ن ﺌل ﺋ ﺌ ﺋ ي ،ﺌر ن ل ﺌﺊ ﺌ ۾ و ﺌ ﺌم ڻ ﺋ ّ ﺌ ، دم ﺌ ، “ ن ” ﺋ
، ، ، ،
ﺌ ﺌڳ واڳ ، ، ، ،
ﺌٽ ﺌٽ
! !
ﺌ
ڏو ﺌﮡ
ڏ ۾ ﺋ
ﮢ ڏ وﮡ ر ﮗﮢ ﮢ اَنّ دا ن ﺌ ﺌﮡ
آ ا ڊا ، ، ، ، ڌ ﺌر ﺌر
! !
! !
ﺌ و ﺌري ﺋ وا ﺌﮡ ، ،
ل
ﺌ ﺌ ﺌﮡ ،
ﺌ رن ﺌڙ ﺌ ﺌﮡ ، ُ ۽ َ ڙا! ڙا ڙي ﺌ ﺌ ﺌﮡ ، ڏ ل ﺋ َ ،و َر ڏَ ﺋ َو ِر ل وارن ۾ ﺋ واري ﺌل ﮢﺌ او! ڪ ن ﺌن
! !
! !
www.sindhsalamat.com
60
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ٽ ﺌﺊ ﺌ ، ﺌ وﺋ ، د ﺌ دوزخ ﺐ و ور وا ، و ﺌرا و ﺌرن ۾ وا ﺌ، ﺌ، ﺑن ﺌ ُ ا ا ﺌ، ڏي اڄ دل ۾ آ ﺌ ﮙ اﮡ ﺌوار ۽ ”اڱ ا ﺌڙا“ ،آ ﮙ ﺌ ﺌر ا ر ﺌ، رن
راﮡ وا
ن وا ن ﺐ و ﺌري! ا و ﺐ دل ﺌ ﺌر ﮢ ﺌ ،ا ي ي ﺌ ﺌ ﺌ رت روﺊﺌري ،ا و ر ن را واڙ اُڏاﺊ ،ا و و ي وا ر ﺌﺊ ،ا و اڙ ﺌ ﺌ ﺌڻ و ﺌرو ج ﺌﺊ ،
ري ﺐ ﮗ ي، رﺋ ر ﺌ آس اڌوري ر ي ،ﺐ ﺌرو ڏ ري ﮙ ﮢ ﺋ ” و “ ادا ، ﺑ ري ﺌ ﮭ ِ ﺌروﺊ ن ﺌري ﺌ۽ ﺋ ر ﺌﺊ ا ا ڏ ي ڏ ي *
61
، ، ، ،
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
! !
ﺌ آڻ اڻ
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﮙ
ﮙ
! !
! !
www.sindhsalamat.com
ا ﺌم ﺌر، ﮢ ﺌدار،
ﺌ ” ش َ ّ “ ﺌ ﺌرا ﺐﺌ “ ” ا ورا ﺌ و ڙي ﺌ ﺌﺐ ار، ﺌ ن ٽ۽ ر ﺌڪ ڌ ﺌﮡ ﺌﮗﺌرا ﮘ ار، ﺌ و ُ ﺌن آﺊ ن را ﮗﺌ ﺌن ﺑ ﺌم! رن ﺌ آﺊ ن و ا ﺌم! ﺌ ﺐ ﺌدر ،ڌا ﺌ ﺎ ُ ﺌن دو د دا ﺌ د و ن ۽ ور ﺌ ِ ڙو ڏ ﺋ ڏو ُ 62
ي ﺌن
د ﺑ ،و وا ﺋ دودا! ڌر د ﺌ و وارو و يﮭ ﺌن ۽ ﺌﮡ ﺐ ﺌ ﺌ ﺌ ڙي ڏاڏا ﺌﺊ ﺌ ﺐ ﺌدر ،ڌا ﺌ ﺎ
، ، ، ،
م! ا ﺌم!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
ﺌﺊ ،اڄ ﮙ ﺌر ﺌر رو ، ر ڙي “ ، ” ﺋ ۾ آﮡ ﺋ ﺋ آب ا را دل ﺌن ڌو ، ي ۽ ،داغ ﺌري ﺌت د ﺌ وو ، و “ و “! َورڙي ” َورڙي ” ُ
َ ڙا
ﺋ
َ
ﺐ ﺌدر ،ڌا ﺌ ﺎ
،
ي
ﺌ
ي ور ور ﺌم!
ا ﺌم!
ر ﺌ، ﺌﮡ وارن ﮢ ﺌ َو ﺌ، ا ِ ﺌروﺊ ن ر ﺑ ۽ و ﺌن ﺐ ﺌ، ي ﺋ ي ﺐﺌ ۾ ﺐ ادن ن ا ٽ ﺌ، ﺌﮡ ۾ ﺋ گ ي ر وﺌ ﺋ ﺑﺎ ﺌ راﮡ ﺌ ﺐ ﺌدر! ڌا ﺌ ﺎ ُ
م! ا ﺌم!
ﮢن ﺋ
ﺐ ﺌدر!
ُ ن ﺌن ڏس
” و ﺌز ﺌﮗ ﺌﺊ ڙي ﺌن ِ
” ﺋ
ُ
63
و
ڌا ﺌ ﺎ
ڏ ن“ ُ ﮢ ي ي ﺌ اڄ وارا ﺌ ڏ و ،آ “ آ ورد و
ﺐ ﺌدر!
،
ڌا ﺌ ﺎ
ﺌ
ﺌ ﺌ
ل ﺌڻ، ڍا ۽ واڻ، ۾ اڄ ا ﺌڻ، ﺌ ڏس اﮗ اڻ، ﺌ
ُﺑ
و
ٽ، ا ي ٽ، َ دن ﺌڌي ٽ، ! ٽ، ا
ﺌﺊ وڙ ا ر ﺌ ﮢ ا ﺌ ڪ ۾ ﺌرا اﺊ ا ڏ َ اَ ﺌﺊﮙ ﺌ ا ا ﮭ ﺌن ﺌڳ ﺌم! ﺌ ،ڏ ﺌر ا وا ﺋ ن وا ا ﺌم! ﺌ ﺐ ﺌدر! ڌا ﺌ ﺎ ُ ﺌن ﺌل
ﺌڙي ﺌ ، ڙي رن آ ﺌن ز ي وا ، ور و ﺌري ﺋ ور ﺌ واﮗ ا ﺌ، ا ﺌ ﺌڙيﮭ ﺌڙيﮭ ن ان ﺌ، ي ﺌن ﺌري ﮙآ اﮗ ﺌن
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ن او
ﺌ
ر
ان ﮘﺌ ن ﺌ اڄ ي ﺌڻ ا ﺌ و ﺌﺊ ا ن ﺑ ﺐ ﺌ ڙي ڏ ا ن ! ﺌ ﺋ ا ” و “ ُا ﺌري ﺌري دودن ﺌ ڊا ا ﺐ ﺌدر! ڌا ﺌ ﺎ ُ *
،
، ، ﺋ ، ﺌڳ ﺌم! ا ﺌم! ﺌ
ﺌم!
ا ﺌم!
ﺌم!
ا ﺌم!
www.sindhsalamat.com
64
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
وال د دو ! ﺌ وا ي ﺌو ﺋ ﺌ رن اﺊ
ﮗﺌ ﺐ
ن آ ﺑ ﺌرن ﺌ
آ
ﺌو
اَڌ وال ۾
ّ
ﺑ، ﮢﺌ ﺌن ، ڏي ش ،ﮗﺌ ، ﺌم و ﺑ ﺌ ﺌن ل ، ڻ ﺌن وڏو! ﮘ ﺌ ! و وڏو! م ي آ ﺌٺ ۾
، ا ﺌن ﮢ ن ، ﺌ ا ﺋ رات ڏ ﺌ ﺐِ ، آ ﺌ ﮢ ، ﺌ ﺌ ﺐ ۾ ج ڏس! زردار ﺌ ﺌ ﺌ وﺌ ۽ﺐ و ﺐ
ﺌ
ي! ي!
ِ ﺌم آ، ب ﺌ ﮘ ڌاڙا ڌڙاڌڙ! م آ، و ،ﺐﺌزار ۾ م دام آ، ﺐ ا ت ۽ آ ،ا اف ﺐ آرام آ، ﺋ ر ۾ ﺌن ﺌن ﺐ ار اڄ! ﺌرو ر ن؛ ﺌرا ا ﺌڙا ﺌر اڄ! اَڌ اَ ﺌڙ ن 65
نا
ز
www.sindhsalamat.com
ﺌ
ﮘ
ن اﮡ ﺌ وار :
ون
آ، آ، آ، آ،
ﮢ ن ﺌل ﮢ و ﺌل ﺋﮙ ﺐﺌر ﺌﺊ ! ۽ ان ،ﺌل ﺌن ﺐ ﺌل ي ۾ ﺌن و ﺌل و ، ي رات ڏ ﺌن ﺌم ن ،ﺐ ! ڏ ّ
ﺐ ن ﺐ ﺌر س ﺌرو ڙا و ۾ دا م
رات ڏ ﺌن وڃ َ آ ي ﺌن ُ ﮙ
و
ﺌو
ﺐ ﺐﺌد ﺌن ،ا ﺌن رﮗ ﺐ اد ن ۽ ا ﺌد ﺋن آ، وو ،درﺐ ر او د د ى دُف ،ﺐ ! د ﺋي
اڄ، اڄ، اڄ، اڄ، و
ات آ، رات آ،
ﺌ ن آ! ن آ!
، ۾ راڄ ر ت َ ، ۾ ﺐ ! ﺌ ن اﺐ َ ، ﺌن اﺊ ،ﺌن ا ور َ ، ن آ م ر ﺋ ﺐ ﺐِ آ م ب ﺌڌو
! !
آ، ﺌڻ ا ﺌ آ، ﺊ ﺐ ِ ﺋ ﺐ ﺌر ڏس آ، دَم ج اُن د ﺋ ﺋ آ، و آ، ف ا ن دارون ﺐ ﺌ ن در ر! ﮭ ﺌ ن ! و ﺌرڙا“ ﺌ ڏو ن ﺋ ”ڊا 66
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ﺌل ﺌ، ﺌن ﺐ ﺌر ﺌ آ ﺐُ ﺌل ﺌ، اﺐ ۽ وڏ ن ﺌ ُ ﺌ ﺌ ﺌل ﺌ، آ ،ڏس! او م ﺌل ﺌ، ﺌ ڌ ” ﺊ ن“ ۽ ”ر “ ٽ ڏس! ُن ﺋ ﺐ ا ﺌ ا ﺌن ﺌ ۽ ۾ ن ،ﺌوا ﮗﺌڙ ﺌ ٽ ڏس! ُ و ﺋ ا ﺌن ﮙ ﺌ ر ڌوڙ ۾ ا ﺌن ڙا ﺌ ﺌ
، ﺌن آ ّت ق َ ، آ ُ ،دار ﺋ ، ”ﺐﺌ رن“ و ، آ ان ﺐ ! ِدل ﺌل ڏ ي ،ڪ ڪ ﺌ ﺌ ﺌن ﺌﺊ ر ﺌ
ﺐ ! آ ُ وڏ ي وات ﺌڙ ِ ، ﮢ ڍور ڍڪ ۾ ڏ ،ﺌﺐ ﺋ ﺌر ﺌر ن ڪ ش اﺊ ﺌن ﺐ
نا
ا
،
ﺌن
ﺎ، ﺌﮡ ﺎ، ﺐﺌزي ڏس! ﺌن ا ن اُت َ ﺌﺊ ﺎ، ت ﮢ ُﮙ ﮘ ڏ راڄ ﺌ ر ﺑ ر ﺎ، ي ﺌ ﺌن ﺐ ﺑﺎ ۽ زال ُ ﺐ ! ﺌل 67
و
ﺌ ُ ن، ﺌ ا ﺌ ،زار ن ﺌ ن، ﺌ ﺌ نا ن نآ ن ﺐ اَ اڄ ،ﺐ ر ﺐﺌ ﺌ ن، ﺌ ن، ﺌ ﺌ را وڏ ا رﺊ ﺌ ﺌ ﺌن ﺌل ۾! ، ح ﮢ اڌ وال“ ۾! وال و ”، و ﺌ وا ﺐ ! ادا! ﺐ ن۾ ﺌ
وآ ن
ﺌ َ َ ن! ﺌ ن!
ﺌ
ﺌڻ رو ،درد ا
،اﮗ
ﮭآ ﺌﺊ ، ﺌرن ﺌ ا ُ
ي ، ﮢ و ، وڏ يﮭ ﺌن ﺐ د ، ،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ُ ي
دا ﺌن، ﺌن،
ﺌن، ﺊ ﺌن، وارن ﺋ و ﺐ ار! اي ” و “ ﺑﺌر! ي نا ن نا *
ﺐ داد آ، ا ﺌ ﺌد آ،
ﺌن ﺋ ! و ان ﺋ !
www.sindhsalamat.com
68
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
ﺌري ﺌﺊ ﺋ ي، ﺌ ڏ م ﺌري ﺌﺊ ن ﺌ ﺌن ﺐ م ﺌن ،ڏ ﺐ ڏاري ﺌﺊ ﺌرن وڌو آ ُ ﺐ ن ﮗﺌري ﺌﺊ آ ﮗ ِ ﮗﮢ ﮭ ن ن ن ن ﺑن ﮭ
و
،
،
ُ ُ ُ
ﺌرڻ ﺌرڻ
را ن را ۽ وٽ ،ر ن ﺌ ﺌرو ۾ڏ ﺌ ﺌ ﺋ ﺌ ُ ،ن اُ ﺌﮡ ، ُ ڻ ﺌن ﺋ ا ڙي آ ن در در ،ا ان ڌ ﺋ ،ر اُ ۾ ﺌ م ،ﮘ ن ﺎ و ﺌ ڏ ﮙ ﺌن
۽ ﺌ
ﺑ ﺌ
ن
و
ي ُ ۽ و ﺌم د ۾ ا و
ﺌ
ﺌ ﺌرو ،ڏ
ﺌن دم،
ﺌﮡ ،ر
ﺌن ُ
رت
ﺌﺊ ! ﺌﺊ !
ُ ﺐ ن۾
ﺌﺊ !
،
، ، ،
۾ ري ، وڏ ڏ ﮭ ُ ،ن ڙا ﺌ روﺊﮙ ۽ راڙوَ ، ِ َ ي۽ ﺌن ُ ﺊ و ﺌ ﺌﺊ َ ، ﺌ ﺌٺ ۽ ﺌڙي! ُ ، وڍ و ﮭ ۾ ن ن ،روﺊﮙ ۾ ا ﺌ ﺌ د د ۾ دَم دَم دُ ا ﺌن ﺌ ،او ﺌن ، ِ ُ
ﺌﺊ !
ت ن۾ ۾ ،ر ار اُ ۾ ﺌر ،و ﺌﺊ ؟ﺐ ﺌر اُ ۾ ﮗ ﺌن ﮗﺌڙ ﺌ ار ﮗ ڙ ﺌ ﮗن ﺌ ﺌ دوزخ ﺌل ﮝ ۾ ،ان ڙ ﺌ 69
ن، ن، ن، ن،
و
ون ا ،ﮜ ۾ ﺌﮡ ،اُداس ا ﺌ ن داﺊ ، ﺌ ﺌر ، ﺐُ ﺌ ڏار ،ڏ ن ﺌ ن اﺊ ن ﺌن ُ ، ﮙ ۾ اﺐ ﺌ َ ﺌ ن ﺌ دم ﺌ ن ڏس! ا ﺌڙي، ﺌ
ڌﮡ ڏا ، ، ، ،
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌﺊ ! ﺌﺊ !
www.sindhsalamat.com
،ﺋ ،ڌ
نِ
ﺋ اﺊ ﺌ ﺌرو ﺌ ﺌ ، ،ﺌ و ﺌري ا
ﺌن
ي،
َ
ِا
ﺌن ُ ۾آ ﺌن آ ِا
ﺌ
ا، ن ﺌ اَ ﺌ ۽ اَ ا، ڏ ﮙ ۾ ڏ ا، ي ﺌن را، ﺌﺊ ! ﺌ ا ﺌﺊ ! آ ا ﺌر ﺌر ﺌر ﺌر را را
، ، ، ،
ﺌﺊ ! ﺌﺊ !
ﺑ ﺎ ﺌﺊ ! ُا ا ﺌﺊ ، ا ﺌﺊ ، ﺌﺊ آﺊ ،
ري
ي
ﺌﺊ !
ﺌﺊ !
، در ﺌ م ﺌ ﺌر ، ﺎ ﺌرو، ﺌ ، ﮭ يﺐ ! ۽ ُر ﺌ ُ ، ﮘ اڌ ُ ،۽ دا َر ﺐ او ﮙ اَ ﺌ او ، ﺌڙي، ﺌ اُ ۽ د ﺌﺊ ! ا ﺌرن ﺌ اَ ﺌ ﺌﺊ ! ڙا ﺊ ﮙ ن ،ن ﺌ ﺌ 70
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
آ
۾ا ﺌن ﺌﺊ ﺌم ﺌري، ا ﺌل ي ي ﺌ ور ﺌري، ي ﮗ ي ﺐ ﺐ ا ﺌڙو، ﺋﮙ ا ! او دوزخ ا ! او ﺐ ا ! ڙي زاري، ﺌﺊ ! ﺎ ﺌرو ۽ ن ن ﺌﺊ ! ﺎ ﺌرو ا و اﺊ ُ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ي ،ﮗ ﮭ ﮗ ﮭ ۾ ﺑ آ ﺌري،
،
ﮢ
ﺌ ﺌ
ﺌ ڌﮡ
ﺌن ڙا ،ا
م وڏا ا ﺌ، ن ﺌ ، ﺌن ،ﮘ ﺌ و ﺌ، ﺌ ،و ﺌ ر ت ،ﺎ ڏﺊ اڙ اَن ﺌ َ َ ،ﺌ ﺌ ،ﮙ ﺌ ﺌ، ﺌﺊ ! ن او دم ،ﺌ آ ، ﺌﺊ ! ي ن او ن ،دُ ﺌ ﺌن
ا ﺌن ﺌ ر ﺑ ،و
ي
ِ ﺌﮡ
ﺌن ا ا ،زﺐﺌن ﺌ
ﺌ،
ﺌر
ﺌ ﺌ ،ﮢ
ﺌس ، و ۽ ي ﺌ !
ﺌﮡ آ” و “
ﺐ
،
*
آ
ﺌن
ڏ ﮙ
ﺌﺐ ،
اﺊ ﺌ ، ، ام ر ي۽ﺐ ،
ﺌ؟ ا ن ﺊ ا ﺌ نﺊ
ا ﺌ ڏاڍن ﮢ
ر
ﺌري، م ڏ ﺌن ۾ ﺌري، و ڏ ﺌري، ڏ ڏ ﺌن ڏ ۾، اري، ﺋﮙ ﺐ ﺌر، جا ﮭ ي ﺌن ۽ آ ،
ي اُ و وڏا ﺌڻ
ﺐ ا
ن
ﺌ ﺌﺊ ! ﺌﺊ !
ﺋﮙ ﺐ م
ﺐ ﺌ ڏ
ﺌن و
آ ل ،و ﺌ ﺐ رن ۾
71
www.sindhsalamat.com
72
ﺌﮡ ن
ا در ن ي
ﺌر ﺐ
ﺌ ﺌن
ي ﺌﮡ ﮗﺌ ﮗ ي ۾ ي ي
ﺌرو! ﺌرو!
ا ، ، ا ، ا ، آ ڙي، ڙي، ڙي، ڙي،
،و
ﺌ
ﺌرو!
ﺌرو!
آ ﺐ اُڌارو! ﺌ ڻ ۽ ﺌرو!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
م رات
ﺌﮡ ﺐ
ﺌو
و
آ
و
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ ﺐ
۾ و ،ور ﺑ آڳ اُ ﺌرن ﺌن آڙا ۾ ﺌڪ ُ ﮙ روز ڏ ﺌم ” ڪ
ا ﮢ
، ، ، ، ُ
و
درد
ﺌرو! ﺌرو!
ﺌﮡ ن“، ﺌن ﺌﮡ ن،
ﺌ ڏ ﺌن ن، و ﺌﺊ ِ ڪ ن رن ۾ ﺌﮡ ن، ﮙ ﺌن ُ راﮡ ن، راڳ ﺐ ﺌ روڄ، ﺌﮡ ر ۾ ارو! ، ﺋ ا ارو! ،او! اﮛﮢ ر ﺌ ﺌس و و آ ﺌ ُ را ﺌس و ، ُ ﺌ ﺌ ﺌس و ِ ، ﺌﮡ ،ﺐ ُ ﺐﺌس و ﺌپ َ ا ري
ﺑ
۾، ۾، ۾، ۾، ، ۾، ۾، ۾، ۾،
ي ﺌ ڏ
ﺌ ،آزاد و آزاد ر ن ُ ،ﺌد و ُ ي ﺌ داد و ﺋ دا ﺌن ﺌ ﺌ ! آ ﺐ اد و ﺐُ د ا ﺌن ﺌڻ ﺌ ﺌ ﺎ ّ ا ﺌ 73
ﺌرو! ڏ ﺌرو!
۾ ﺌرو! اي ﺌرو!
www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺌم ،اڄ وا واٽ ڍ ڍور ،ﺋ ڍاوا ﺌ ﮡ ﺐ ﺌ ﺌن ﺌ ،ڏ ﺌن ﮜ ﺌرو م ر ﺌ ڙي اُ دور ا ﺌن ﮢ ﺌ ﺌ ا س
ُ ر ﺐج
ﺌري اوڙ ا ر ﺐ ﺐُ ڏس ن ا ﮭ
ﮢ
س،
آ
اُ ن ڙي ُر
ﺌل و
ڏا
آ
ي
م
ي
ڏ
دور آ
ي ﺌل
ن
ﺌن
،
ن، ن، ن، ن،
ﺋ
ﺑ ﺑ ﺑ ﺑ ﮭ ۾
ﺌرو! ارو!
، ، ،
ن آﺐﺌد ز ن
ڏر ﺐ ﺑ ﺌم ﮢ ، ِ ﮢ ، ڏ ﺌﺐ ﺌن ﺌر ُﮢ ، ﺌر َﮢ ، را ن ﺐ ﺐ ﺋ ڏ رﮗ ﺌ 74
ن
ﺐﺌر
ﮢ
ﮢ
و و و و
۾، ۾، ۾، ۾،
ﺋ ﺋ ﺋ ﺋ
و ﺌرو! ﺌرو!
ون
پ
، ، ، ،
ي رات ﺐ ﺌ
ڙ
ﺌرو! ﺌرو!
ارو! ﺌرو!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
،ﺌﺊ ۽ وري رات ،ﮗﺌ ديﮭ ۾ ،ﺌ دور ﺐ ﺌ ر ﮭ ن ﺌر ن ﺐ ،اُ ﺌﺊ ڏي ﺌن وڏيﮭ ﺌﺊ ﺐ و ۽
، ، ، ،
ﺑ ﺑ ﺑ ﺑ
، ، ، ،
ز
ﺐ ا ﺑﺌر اَ ر
نﺐ،
ا ﺌ ﺐ
، ،
ي ي
،
ُ را ﺐ ڏا ڏو ن
ي ي
ﺊ ﮘﺌ ﺌر،
ان ﺌن ﺐ ڏ ﺌن ، ﺌف ُا ﺌڙو ۽ ﺐ ر ،و ﺌ ﺌ ﺌ ُ ڏ د و دل دُ ﺐ ﺌوت ﺌن
75
ڏ ﺐ
و
۾
و ي
۾ ،ﺌري ﮢ ُر ﺋ ﺋ ﺋ ﺋ ،ﺑ ي
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
۾ ﮘ روز ﺌ ﺌ
ﺌرو! ڏارو!
ﺌم
ڙي، ڙي، ڙي، ڙي، ،و ﺌ ﺌن ﺌن ﺌن ﺌن و
ﺌرو! ﺌرو!
و
وڏا و ﺊ
د ﺌ
ڏ ﺌن
ﺎ،
ﮘ آ ، ، روز ﺐ ﺌرن ۾، ” و
ﺌرو! ﺌرو!
76
،
ڏ ﺌن ،
ڏ ﺌن ، ڏ ﺌن ، آ و ي ﺋ
ﺌ ﺌڪ روز، ر ن ﺌ ﺑ ﺌڪ ُﮙ ﺌ ﮢ ﺌڪ ﺌن ﺌ ي ﺌڪ ﺌ ﺌڪ ا وڍڻ و ا ڍڳ ڌوڙ اوچ ۽
www.sindhsalamat.com
ﺌو
د
ر
ﺌرو! ارو!
ارادا، ارادا، ارادا، ارادا،
وارو! ن ﺌر ۾ ﺌرو! و ، ، ، ،
و ﺌﺊ ﺌ و ﺌڙ اَڏاﺊ ﺌﺊ َ ُّ اُڏاﺊ ۾ “ ﺑ ﺌن ،ﺋﮙ *
و ا ارو! ﺌرو!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
نا
آ
و
ﮗﮢ ن ﮗ ڙ ﮢﮙ وڌ ﺌ و
ﺌرو ﺌ، ا ﺌرو ، ﺋ ، ر۽ ر ن ، ن ﺌ
ي ﺌن ﺌر ” ل ُ ڪ ان ُ ﺌ ُ ﺋ
ﺌرو
ن! ۾!
ﺌن ﺌ و ! ﺋ ، ۾! ﺌرو “ ﺌر ن ﺐﺌر ﺌ ي ﺌ ﺌن ﺌ ﺌرو ﺌل ﺌ ،د
ر ! ۾!
ﮭ ۾ ﺌ ،ﺌ ﺌ ﺋ ، ﮗﺌ ﮗ ﺌﮡ ”ﮗﮢ ن ﮗ ڙ ﺌري ڏ ﺌن، ن ن ﺌ ﺌ ُ
77
ﺌ ا ڏُ ! ۾! ﺌرو ﮗﺌري ،ﮗﺌ ﮗ ﺌن ﮗ “ ﮗ
ﺌﺊ اري ،
ي! ۾!
ي ﺌ وٿ ﺌرن وٽ و ﺌرو ﺌ ِ ۽ ﺌﮡ ﺌ ﺌﮡ ا! ﺌ ،ڏ ِ ﺌرو ۾ ي ﺌ
ﺌن ﮗ !.. ۾! ۾!
رڌ ﮢ
ﺌرو
”
ﺌﮡ
ﺌﺊ ﺌرو
! ۾! ر ن“ ﺌرو
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ڏ ! رت ﺌن آب اڻ ﮢ ۾! ﺌرو ﺌن اَڻ َ ،او ا يڏ ي ،ڏ ڏ رڏ ڏ ﺌرو ﺐ ڏُٿ آﮡ ۽ ﺌڙ ﺌ ﮗ
ﮗ
ﺐ ﺌ ،اڄ ا ر ﮗﺌﺊ ّ ﺌد ﺌ ﺌ
*
ا! ﺌ ۾! ﺌرو و ” و “ اُ ي ِ ﺌرو
ي! ۾!
ﺌ! ۾!
ِ ! ۾!
! ۾!
ڏ ! ۾!
www.sindhsalamat.com
78
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ار ي ”
ـ
ـ
ﺌ ڏي ن ﺑ اي ﮙ ﺌري، ﺌ ،ﮙ ﺋ ﮙ وڙ ؟ ن ﮗﺌ ۽ ادي! ﺌل ڏ ي درد وڌو د
ن ﺌف
ﺌ ﺌل ي ن
راڄ رﮗ ﺊ روڳ ﺐ اي ﺌ نﮭ دک درد د ﺌن ﺋ ﺌل ﺌ ﺌل ي ن داد
ِ ﮗﺌ
!..
و ﺌﺊ ُ
ﺌ ﺋ
ﮢﺌﺊ
ﺐﺌت ادي! ،
درد
ﺌف
دل ﺌن ض وڌو
ﺐ ﺌ
و آڏ
ت
ﺌ اَ ﺌڙ ﺋﮙ ﺌن
ڏري!
ي وٽ دوا،
آ روا، روز روﺊﮙ ، ا م ﮢ ﺌﺐ ﺌ! ُ ر ا، ﮙ آ ، ﺐ ج ي! ت ﮜﺌن ،ﺋﮙ ﺐ ن واٽ وري! ،وڃ
ﺌ
ﺌ ﺋ
ﺐﺌر ا
ي، ،
ﺌﺊ
وا وري ﺐ
ن، ا ﺌ
ﺌ
ﺌڻ ﺌن، ڏﺊ ،
ﺐﺌ
ي ﺐ
۽ اُر ا ﺌڙو، ﮭ۾وﺌ ﺌن، ا
ﺐ ي!
،
ن روز ون،
ﮗﺌ “ ﮗﮢ ،ﮗ روز ﮗ ون ي ﺐ
ادي، ي، ، َ ، ﺌري
و
ﺊ
-
ڏ
ي، ﮢ اي ﺌ ا ﺌن ﺐﺌت ر روز ي، ﺐﺌ و ، روز ﺑ ۽ ري ت ي، ﺌن ﺌر و ا ﺌن ﺌپ ي، ي، ، ۽ ﮢ ﺌرڻ آ داد ﺐ اد راڄ ﺐ رات ارڻ آ ﮢ ، ڏ ڏ 79
-
ﺌو
آ ،ز
ون،
ب ون،
ﺌرڻ ﺐ ﺋﮙ ﺊ آ
ن،
ﮜ ن! ﮜ ن!
ﮢ ، ي ڙا وار ﮢ ، ﺌرا َ م زا ۽ ﮢ ، اﮗ ﺌن ڏس ﮙ ﮢ ،
ٻ ڏﺊ
ﺌر و ﺌ
اج ا
اا ز
ﺌم
ﺌس گ ن، روز ﺌ ﺋ ،ﺑر ﺌ ن ن روز ي ،ا ﺌن ﺋ ﺌد ﺌن ان ﺋ ا ﺌف ا و م آ او ﺌن داد ي ا و ادو دا اک ر ا ر ا اد ا م ﺌﮡ ُ
ي!
ي!
و ، و ، ﺋ ﺋ ، ور ان،
ي!
ي!
! !
www.sindhsalamat.com
80
www.sindhsalamat.com
نا
آ
روز روز روز روز
روز
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
، ن ،روز ن ، ﺌن ﺌرﺊ و ، ن ﺐﺌ ﺌر ، ﺌ ي۽ زردار ي ،رات ا ﺌن ﺋ درد رات وڏ و ﮙ اﺊ ﺌ ن روز ﮢ
ﺐ ﺌن اڄ آ ،ان
ﮢﮙ آ ﺌن ﺌن ﺐ اﺐ
، ،
ن ﺐ ِا ا ﺌن ﺋ ،ا ﺌن ﺋ ، ا س! ا ﺌﺊ ﺌ ڙي! او رت روز روﺊﮙ ن ض ﺌل ” و “ ادا اﮗ ﺌن آ ض ﮙ ﺌﮡ ﮭ ن و * آ
او ﺌن
ي
وڏو ا
ﺌن
! !
،
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
ﺌو
ڪ
ن۾
ﺋ
ڍ ، ،اُڌﮡ ُاڌﮡ ﮙ و ﺌﺊ و ن ، آﮡ و و ﮭ رات و ﺌﮡ ﮭ آ ن ، ﺌن ُ ﺋ ﺌﺊ ﺌر ﺐ ﺌ ۾ ا !! ۾ ڙي ﺌﺊ ! دم ا او ﺌن م
! !
ن ن ۾، ﺌﺊ ﺌ ن ﺌر ن ﺌر ن ن ۾، ﺌن دَم ﺌ ﮭ ۾ دم ﺌﺊ ﺌﮡ ﺋ َ ن ۾!! ڙي! ا ! ا ُڪ ُ ﺌف اُ ﺌڙ ن
ار ن
ﺌف
ﺌرڻ ﺌرو ﺌ ﺌﮡ ﺋ ﮙ ۾ ﺌ ڪ و و ون ت ۽ ﺌ ، ﺋ ﺌري داﺊ او ﺌن د ﮗﺌڙ
81
www.sindhsalamat.com
82
ﮢ ﺌري
ﮗﺌڙ
ﮙ
ن ۾،
رو ر ا ، ﺑر ا ، اﺑ ر ا ، د ر ا !!
رت ُرﺊ آ آ و ﺌﺊ ﺌر ُﺋ ﺌ و ﺌ ﺐ ﺋ ﺋ ڌﮡ ﺌ ُ ن ﺌر ُﺋ اي! ا !! ا ﺌرن
، ، ، !!
www.sindhsalamat.com
آ
و
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺋ ۽
و ﺌﺊ ﮭ و وا
و
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌ ا ، ﺌ ،رن ﺌڙ ﺌ ا ، ﺌروﺊ و ﺌ ﺋ ن ﺌ ا ، ۾ ر ۽ و ﺋ و ﺌر وا ا !!
ﺌڳ ِ ڙي رن ﺌڙ ﺌ ﺌ ﺋ ا ﺌرن ﺑ ﺌر ڏ
ﺌو
نا
” و “ڏ
ﺌ ﺌ
*
ڏ
نﮭ ﮙ وﺌ ُ
وا
و
ﮜا ﺌ ﺌ ﺌ
وا
ﺌ ﺌن ﺌ ا يﮭ ﺌن و ﮙ ن وٽ ﺌرن ن ُ
ا ، ا ، ا ،
ا !!
ﺌو
ﺌ
ن!..
ر ،ﺌ ﺐ رگ ٽ ﺑ ، ﺌرف وارث و ، ﺌ ،او ﺌ ڙي ، ﺌن ﺋ ،ا ي آ ن ، و اآ ﺌن و ﺌون و ! ﺌران آ م ل ! ا ن، ﺌ ُ
ن ” ﺌرن“ ا ﺌل، ﺌا ﺎ ﺌن ﺌ ، ڍو ﮙ ڍال، ن ڍڪ ڍول ڍ ن ،ڍا ڍا ﺌ ﺌر ﺌل، ي ڙيﮭ ﺌ ﺌج اﮡ ! ن ،ﺋ ﺋ ﺌڙيﮭ ﺌ ا ن ﺌرن ن ن
ﺌن ن آ ڙ ُ ﺌرن ڏي ڪ ُ ن وا وا ﺌ ﺐ اﺐ ﺌﺑ ﮗ ُاو ﺌرن ن 83
www.sindhsalamat.com
84
ن ُ ،نﮭ ُ نﮭ ۾
ﮢ ﺌ ا وٽ ﺌرا ﺌ اڄ ،ت ن و ﺌ ووڙ ور ڏﺊ ﺌ ﺌ ا ر آ، ﺌ ا ن
ﮙ ل،
م، ﺌڪ ﺌم، و ور ﺌم، ﺌم، ﺑ ۾ اڄ ﺌم اُ
! !
! !
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌ
َُ ا ا آ يﮭ يﮭ
ﺌو
،
ﺌ
ﺌرن
ﮭ۾
ﺌ ،ﮙ ﮙ
وا و ﺌرن ﺌ
ﺌر
ن
آ
ﺌ
آ ﺌن ا ن
ﺊ ﺌڙ
ﺌر
،۾
ﺌرن ﺌرن ن ﺌروﺊ ن ﺌ ن۽ ﺌ ﺋ ن ﺌ، ﺌل و ن ﺌ ﮢ ن ﺌ، ﺌﮗ ﺌﮡ ﺌڳ ﺌ درس ڌ ﺌ ن د ﺑ ! رو ﺌ رس ر آ ﺌن، ري ا ن، ﺌرن ن ” ن“ ۽ ” ﺌﺊ ““،
“
ا
ﺌ
او ﺌﮭ
ﺌب،
ﺎ
ﺌ
ﺌڳ ﺌڳ ﺌڳ راڳ ﮭ۾ ﺌ
م
ﺑﺌب،
ن ُ ن
ن
اداس، اداس، اداس، اداس، م ا
ﺌزڪ ﺌزڪ ا ﺊ و ﺌآ ،ا ا ﺌ رن ڏ ﺌ ڏاڍا ﺌري ﺌن ﺊ ن ڪ و ﺌ ﺌرن ڙي ﺌن ۽ ڏ ڏرت ي ﺌ ا ن، ﺌرن ن
85
ﺌﮗ ۾ ن ﮗﺌ روح ر
ڙ اب، رﺐﺌب،
ا
نا
! !
ﺊ
ﺌ
و ﮢ
۾ ﺋ
ﺌن و
ن“ ﺋ ،ﺌ ا ن،
ي ز
ﺌ
و و ﺌ ن زاﺊ ﺌ ُ ،اُ ﺌ ل ُ ون و
،ر ن ﺋ
، ر ، ن ﺌ
، ،
ﺑ ! !
ا ﺌز، آواز،
ﺌز ﺌز،
ُرت ۾ راﮡ ن روح ﺌ اور راز، ِرم ﮗ ﺌﮡ ن ﺋ ﮗﺌٽ اُ ﮗﺌﮛﺌ ﮗ ﮗ ﺌن ﮗ ﺌ ا ن، ﺌرن ن
ر ! !
ﺌرا آ واڙ ﺌرا وا آ ﺌ اَ ن، ن ﮗﺌڙ ن ا ﺌڙا ارن ﺌ ﺌ ﺋ ا ﺌﺐ ” و “ نﺊ ا ن، ﺌرن ن *
! !
www.sindhsalamat.com
ش
ﺌﮡ ۾ ﺌ ﺌرن ﺌ
و
ن ،ﺑ ﺐ ﺌن ن ﮗ ن ،ر ارن ﺌن ﺌ
” ﮜا ﺌرن ن
،
، ، ،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
86
ﺌرو د وارو و
، ،
ّ ﺑ ﺌرج ﺌ
،
ڪ
! !
،
ﺌن
! !
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ﺌرا ۽
ار
رات ﺐ ﺊ ، ا، ﺌ ا ۾ ُ ڏ ۽ ﺌڙون وا ﮭ۾ ﺌ ! ڏ ڙي! ﺌ رات ﺐ
آ
ﺌرا
ﺐ
ﺌ
ﺋﮙ
رات ﺐ ا
ا،
ﺊ ،
او ﮡﺌ ڏي،
و،
۾ ﺌر، ي ﺊ ﺌزڪ ﺌر، وار، ڌوﮡ ي ﺌر!! اﺊ ﺊ ُ ، ،و ا ،ﺌ ﺌ
ﺌل و ﺌﺊ و ﺌ ن ﺌ ڏ ڙي ﺌ !
۾
ﺋ
ﺐ
َ ۾ ڙي زال، ي وال، و ﺌرو ﺌل، اﺊ ﮢ ﺌل!
ﺌﺊ
ُ ر
ي و ۾
ﮭ، رن ِ ﮭ!!
ﺌ درد و ي دل ،ﺌ ِ ﺌن آ ر
ي ﺌ، رات ﺐ ﺊ َ َ ،ﺌن ا ﺌ، آ ،دل ۾ ﺌ و و و ي وا ، ،وو ! ا ور واﮗ نﮭ وا ﺌ، ڙي ي وﺊ ،ا اڄ ﺐﺌ ﮢ
ﺌر، ﮢ ﮗ رو ﺐﺌر!!
www.sindhsalamat.com
ڙ
ﺋ ،ڏس ﺌڙي
ﺋ
آ
ﮭ،
وار، وا َڊ ۽ ﺌرو ، ي ،ي ۾ ،ڙو و ﺌرو ﺐ ﺌر، اﮗ ﺌن ﺌرو ﺌر، او ، ڏﺋ ر ُ ڪ ن ﺌ زارو زار!! ا و ڏ ي ﺌﺊ
دي ﺌر،
ﺌ
وا
رات ﺐ
ﺊ ،در ﮘ وٽ
ﮢ ڌيﮭ،
ي ، اﮗ ﺌن رات ﺐ ﺊ ، رو ، ا ر ن ﮗﺌ ن ﮗﮢ ﮗﺌڙ ﺌ ﮗ ڙ ﺌ و ﮗ ، اﺐ ڪو ﺊ و ﺌن ڏﺋ ي !! و ﮢ ، ﺌڙي! ﺌر ﺌ ﮭ
ڙا ﺌر،
ﮭ ﺌن ري ﮙ، رات ﺐ ﺊ ، ﮙ، ﺌﺊ اُڀ ۾ آس اڙا ،و و ﮙ، َ ،و َر َو َر ﺌن ڏي ن ُا ا ﮙ!! !! دي ﺌڙ ﺌ ﺌ ﺋ ا ڙي! 87
نا
ﺌ ڏ ﺌ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
۽ ﺌرو ،رات ا اري ﺌري ﺌٽ، و ﺌﺊ وڳّ ۽ واٽ، و ﺌ، ﺌ وا و و ا ﺌٽ، رن ﺌن ” و “ ادا، ﺌ ي وا ڙن ۾ ﺌر ن ٽ!! اي ﺌ ! ا ا * 88
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
رن آ ن ۾
ﺌن ﺌر ُ يﮭ يﮭ ﮭ ُ ﺐ
ام
۾ ن ﮢ ي ﮢ ي، وﺊ ﺌم! يڏ ي و ﺌﺋ رن ﺌڙ ﺋ ، و ڙﺋ ﺋ، ﮙ
ي، ﮭ و ﺋ ﺋ ۽ ﺌن و ﮭ و ام“! ﺊ ﺌڌﮭ ” ،رن آ ن ۾ ري ر وار ِ ۽ ِ ي َ ي ﺐﺌر ﺌري ﺋ ﺐﺌزار و ،ﺋ ﺐ و،
ﺐ جﮗ و۽ ي ﺐ ن ۾ ﺐﺌر ﺐ ُ ر ُ ڻ ﺌن 89
ڏ
ڙ ﺌڻ ﮢ
ﺑﺎ و ﺌ، ي
ﮢ
اڄ
ما ﺌ
ن اﮡ ﺌ وار :
ي ي ﺌن ا و اَ ا و ﺋ ﺌﮡ ڏ يﮭ ”آ “ -
دام، ﺋ درد وڌا ا دل واري ﮙ! ﺐ ﺌم! ﺌ ﮢ ﺌت ي ﺌر ن ﺌ ن ﮗ ﮭ ۾ ﺌ ﺋ ، ﺋ و ِو ﺌﮡ و ﺋ ي وام! او ا ي، يڏ ﮭ ۾ ي ،ڏ ﺌﮡ ﺌڏ ﺌﺋ ﺋ ﺋ
نا
و
ڍي ﮙ، ﺌم!
ﺐو
ﺌڻ
ﺌﮡ ! آ ڏ ڏرﺊ ر
ُ ا ، ﺌ ﺌم!
ﮢ
ڏ ي ڙن ﺋ ﺌزو ي ت رڌي ﺌن آ ﺊ ،ﺌل ا ﮭ و ﺌ ،و ڏ ڙي اوڌر
ُ وري، ور ﺌم!
و ،
ﺌري ﺌزڪ ﺌر ُ ام؟ ﺋ ر، ﺋ ﺌ دم دا اﮛﮙ ۾ ﺌ ﺋ ﺌ ﺌم! ﺌ ِ ﮭ ﺌن ڪ ﺌ، ُ ي ﺋ
ڌيﮭ
، ﺌم!
و
ا
ﺌو
ﺌن
اي!
اﮗ ﺌن ن
ّ
ا ﺌ ،ﮙ
ي ﺌ ! ن ِ ۾، *
ﮭ
ور،
م!
ﮝ۾ ﺌ ، ﺐ ﺋ ڙا ڙي! او! ن ام! ” و “ ، ر ،ا ا ۽ آ م!!
،
ﺋ
م!
ب ﺐ ﺌ، ام!
www.sindhsalamat.com
90
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
ﺌر ﺌر ﺌر ﺌر ﺌر ﺌر
ن ن ي ۾ اڄ ﺐ ُ ن ن ِ ا ﺌڙي ر ﺌرو ڏ ۾ ﮗ ﺌﮡ ن ﮗ ن ن ﮗﺌ ن ﮗﮢ ن ن و ﺌ ي ﺌرڻ ڏاڍو ڏرن ن ڏ ڏاڍ ڏاڍن داد ﺌرڻ داد ! ن در ورن ن ن ي ن ﮢ او! ”ﺐ يﮭ“ ﺌ ﺐ رگ ﺐﺌد ﺌ
ﺌﺊ ! ﺌ، ﺌ ﺌﺐ ﺌ ن ا ن ﺌ او ﮭ ۾ اَ ﺌ، ﺌ وڏا، ن رو ۽ ﺌ، ﺌر ﺌﺊ ن دوا، ﺐ درد و ن دُ ﺌ، ڌﮡ ﮭ در ا ي د ﺌ ن ﺂل
آ ﺌس راڄ
91
ﺑ ﺑ ﺑ ﺑ ﺑ ﺑ ﺌ
ا ا ا ا ا ا ن ﺌا ور دران
ُ ﺌ ﺌرو ، ُ ِ ﺌ ن ﺌ ن۽ ا ﺋ ا ﺌن اڄ ،ا ﺌن ﺋ ﮙ ﮘ آ ﺌم و ﺌﮡ ﮭ ن ُ ﺐ ا و ن ا ﺌن ﺌ ري ر ن ۾ رات ڏ ﺌ ﺌن ُ و ﺌرا رﮗ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
، ، ، ، ، ،
ُ ام، ام، ﺌم، ﺌم، ﺌم، ﺌم، ن
ّ
ﺌ
ﺌ ﺌ
! !
! !
www.sindhsalamat.com
وﺋ
ﺌ ﺌ ﮢ
ﺌﺐ ن وو وا
ن، ن، ن، ن، ن، ن،
ﺌ
، ، ، ، ، ،
ل ﺊ آ ڪ ﺌن ﺌل ظ و زوريﮭ ﺌن ﺌ زال م ﺌل َ آ ،ﺌ ُ ﺌل ﺋﮙ ﺐﺌ ، ن ل ڪ ﺌ و ﺌﺊ ر ﺌﺊ ﺌرن وڌو ،ڙا ڙي ﺌ ،ور ﺌم وراث ور ا او! و
ا ﺌن ن اُ ي ا ﺐ و ۽ﺐ ان! ﺌﮗ ﺌﮗ ﺌ ﺌن و ن ﺌري اﮗ ﺌن ﺌن ﺌب، س ا ن ﺌ ٽ ﺐﺌ ڏ ن ﺐ ن۽ ا ن ن ﺌن
! !
! !
ﺌب، ن د ﺌ ا ي اڄ ﺌ ﺌر ۾ ن ﺌ ﺌب، ري ﺐ ﺌب، ۾ ا و ا ب، اُ !! آﮡ ن اب، وڍ ن ڏ ﺋ ﮗ
92
! !
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺐ ! رﮗ آ اُ ﮙ ﺌ نﺐ ا و ﺌڻ ﺌڻ آ ن ﺌڻ ﺊ ﺌ اڄ اُ ڙ ن ﺌ نڍ ﺌري ﺌري ڍ و ﺌن و ن و و ِ وڍ ن ” و “ ﺌوي ۾ ﺐ ﺌ ن * د
آ
ﺌ دو ﺌ دو ﺌ دو ﺌ دو ﺌ دو ﺌ دو
، ، ، ، ، ، ﺌڙ وارن ﺌ ﺌرن ﺌ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
رک ! !
ﺌو
و
ﺌن ڙي اڄ ي درﺐ ر د د ﺌ ﺌرڙن، ڌ ڌڻ ﺌن ﺌ ﺌن ا ﺌز ﺌن ا ﺌر
ر ن...
ﺌرن وارن د ۽ ﺌرن ڌ ﺌرن ز ﺌر
ﺌر، ﺌر، ﺌر، ﺌر، ڙي! ڙي!
، ﺌ ﺌرو ﺌن وارا ﺐﺌ ﺌ ۽ ﺐﺌ ، ڏ آ ن ﺌز ﺋ ت ۾ د او ﺌ ا ، ا ر ﺋ ُ آ ا ، ن۾ا ﺐ ﺌ اڄ ڙي! اڄ آ ﺐ ڙي! ﺌن آ اڻ ا آب ﺌ ﺌ ،ﺌ رات ڏ ﺌن ِ ﺌ ۾ ڏ ڏاڍ ڏاڍن َ 93
www.sindhsalamat.com
ﮙا
94
ن
ﺋ
، ﺌﮡ ن ﺌرڙا اٽ ﺌ ا ﺌ ا ن، ت ﺌن ﺌ اڳ ن، ۾ ڏرن، ﺌ ڏ ار
رن
ن ﺑ ون
ﺑ ون
ڙي!
ڙي!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ڏ
ﺌو
و
آ
ﺌ ﺌرو
ُ
ﮭ۾
۾ ڏ ﺌن ﺐ ﺌڙ ﺌ ڙن ﺑﺎ ﺌدڙا ﺌ ي ﺌز ﺌن ﺌل و ڙ ن ﺌر ن ڏسَ ، ن ﺌﮡ ن ن ن ڏ ﺌن ﺌ ﺑﺌ ي ن ِ ت ادي“ ” َﺋ َ “ ” ُ ن وار ن ﺌ دن ﮢ وڌ ﺌﮗ ﺌڻ ﺌ
َ وڙ ن ڏ ۾ ُ او ﺌﺊ ، ن ﮢ ن ا ﮙ ﺌر ن
، ن ﺌرڙن ن ﺌ ن ﺌ ، ن ن ن ڏ ي ﺌ ﮗ ن ﮗﺌ ن ، رس ن را ڙ ن ۽ ، ن “ ” ل يﮭ“ ن ﮘ ” “ ﺌ ب ن ڙي!! ”و َ “ ﮙ وڏ ڙي!! “ ل “ ” ڙي ”
،
ر، ﺌ ﮭ ﺌ ، ﺋ رﮗﺌ ﺌ ﺌ ﺌم َ ، ﺌ و ﺌﺊ ڙي! ﺌﺌ رن ڙي! ي ﺌﺌ
اا ، آڌي اُ ، ﮭ ﺌن ﮘ ، ﮢﺌ ن، ت ڙي!! ڙي!!
ﺌن ، ﺌرڙن ﺌ وﮡ ، ي ﺐ ڊﺌ۽ﺐ ﮭ ۾ ﺌ ِ ، دَم رﺊ دا ن ڏ ۽ دم ﺌ ﺌ ب ڏاڍي ﺌن ُ ن، ﺌ ﺌرڙا ڙي!! ﺌرا ل ﺌ ﺌدڙا ڙي!! ﮭ ﺌرا و ﺌ وﮡ
، ﺌٽ ﺌن ن ن رون ڏُ ، ﮢ ﺌﮡ و ُ ، ، ﮢ اﮗ ﺌن ن ڙي!! ﺌ ن اﮡ ن ُ ﺌن ۽
ڌا ن داد ن ن ڌر ﮭ ۾ ڌوپ ن ب ڌو روز راﮡ ن روپ ل ﺌﺊ ﺌﮡﺌ پ يﮭ ﺌن ﺌر پ ي ﮢ ،ن ت ن ر ن ض ر ﺐ ن ر ن ڏک ر ن 95
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ﺌﮡ ن
ڙي ﺋ
www.sindhsalamat.com
و
ڙ
ن ﮭ ۾ ﺐ ﺐ ﺌر ڏ ٽ ﺌرن ﮢ ﺌا 96
رن
ﺑ
ڙﺌ ا ر ۾ او ن ا ي ا ڌار ڏ ﺊ آ دل ڌ ﺌرن ُ ّ ﺌر ﺌﺊ ﺌرن آ ُ
ڙي!!
، ، ، ، ڙي!! ڙي!!
ي
ا
ﺌرن ﺌ دم رﮗﺌ
ﺋ
و ﺌن
ر، ر،
ر،
ا ﺑ ر، ڙي!! ڙي!!
ﺌر، ﺌ ﺌ اُ ﺌڙا ﮙ ﺌر، ﺌ ﺌﺊ ﺐ ﺌ ﺐ ار، نﺐ ن۾ ﺐ ﮢ و ال ﺌ رب ﺌر، ڙي!! ا ﺌ ِ ي رڙ ا ڙي!! ﺋ www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
آ
م، ﺑ ض ﺋ ﺌ ﺌم ﺌم، ﺌ ا او و ا ا ر ﺌﺊ ﺌم، ﺌ ﮘﺌﺊ ﺌ ام، ﺌرن ن ﺌ وڌاﺊ ڙي!! ُ ﺌ ﺐ آ ﺌرن ڙي!! ر ن“ ن رک ا ”رک و و ۾ﺐ و ، ڙي، ﺌ ﺌ ِ ، ﺌ ض ، ن روز ر ن روز ڌاڙا روز ح ﺌن ُ ا ، ڙي ۾ آ ﺐ ڙي!! ن ُ ﮢﺌﺊ ﺌﺊ ا ڙي!! ُ ﮘﺌﺊ ﺋ ڙ و ﺌﺊﮙ ور ڏ ﺋ وري واڙي ڏ ک آ ا اﺊﮙ ر ر ر ﺑن آڳ آ ﺊﮙ ن ﺌ ﺌڻ ڏ ﺌﺊﮙ ڏاڍ ڏو ﺌ ﺌن ﺌل ﺌل ۾ ُ ن ﺋ ﺌ ﺌرن ﺌن ۽ ﺌن ﺌل ُ ﺌ ڌ ﺌر ن آ ڌار ﺌر ن آ ا ﺌر ن آ ڏي ﺋ د ﺌڻ ﺌر ن آ ﺌﮡ اي ” و “ ﺌري وز ن ﺌري آ ڏ * 97
ﮙ ﮙ ﮙ ﮙ
نا
www.sindhsalamat.com
و
۽ ﺌراﮡ يﮭ ۾، ِ ﮭ ﺌدر ﺌﺊ ڏ يﮭ ۾، ا ن ﺐﺌﺐ ﺐ يﮭ ۾، ما ن وڏو ﺋ ِاﺊ وڌي يﮭ ۾، ﺊ ا ُ ﺋ ﺌ اَ يﮭ اُ ﺌري آ؟ و ﺌر ﺌن ﺌ اَ ري آ! ﺐﺌﺐ ي اُ ﺌري آ اﺊ
ﮘ ، ﮘ ، ﮘ ، ﮘ ، ڙي!! ڙي!!
ُ ، ُ ، ُ ، ُ ، ڙي!! ڙي!!
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
زﺐﺌن
ﺌڏ
زﺐﺌن زﺐﺌن و ﺋ ا ﮭ ﺌن وڌ
ﺊ
ﺌ
س
م دل يﮭ ۾
ﺋ ڏ
ﺐ ڌن ﺌﮡ ؟
۽ و ﮘﺌﮡ ، ِو ر آ ﮙ اري آ! ﮝ ۾ ﺋﮙ ﺊ ﺌري آ؟ ا ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
ي ۾ ڏ ﺌري ” ﺌ “ ﮭ ﺌن ﮗ ﮗ ﺋ ﺌڙ ۾ و ﺋ ﺌرﺊ روﺊ را ۾ “ ” ي آ ن آﮡ زﺐﺌن ﺌن ﺐ “۽ ﺌ ﮭ ا” 98
ﺑﺌﮡ ، ّ ۽ ﺌراﮡ ،
وا ر ُ ب
ﺌ آ، ﺌ آ، ﺌ آ، ﺌ آ، اري آ، ﺌري آ!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
و
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
ي ﺌ ا ﺌﮡ ن ﺊ ن ﺌز
ﮭ۾
َ ن ا ﺌن
ار ن
ﺌ
ﺌر ن ﮗ ﮗﺌﺊ ن ُ اﺊ ن ﮢﺌﺊ ُ ُ
ن ۾
ﺌ ن ﺌن
ﺌﺊ
۾
زﺐﺌن ﺐ “ ” ي زﺐﺌن ﺌ ﺌن
آ آ دﺑ ۽ درازن ۾ ر ،ﺐ ي ،ﺐ رو ۽ ﺌري ادب ﺌ ﺌ ادب ا ﺌن ا ل و
ُ
آ
ر ﺐ
۽
۽ وا ۾ ﺌ آ ﺌن ﺌ ۾
ﺌ ا! آﺐﺌد رک وﮗ ۽ وار
ﺌرن ﺌن
ن،
ري آ! ﺌري آ!
ي ﺐ *
ڏ
ﺌن زﺐﺌن ﺌڻ َ ﺌ
ا” و “ ﺌ
۾ ِو
نا
ڏ ﺌن اُن ڏ
۾ڏ ﮢ ن
ڙي ﺌن ر ُ -ي ڏ ن اُ اي! م ﺌ و يﮭ ۽ ڏار ن ڏاڍ ﺌ ڏو -اَ َ َ ُ ا
، ، ، ،
ﺌ ڏ ﺌري آ! و ﺌري آ!
َ ي ِ
www.sindhsalamat.com
ﺌ ﺌ -ﺌرن و ن -اَ َ َ
ﺌ-اُ ا ا ڍو ﺌ-اَ َ َ
ﺌﮗ ڊ ن ﺌ
ن ن
ﺌ
و يﮭ ڏ
ڙا-اُ ا ڙا-اَ َ َ
ﺌ ا
ُ
د ا-اُ
ﺋن يﮭ ِ
ن ڙي -ﺌ را ﺌ ِ و ن ڙي-اَ َ َ
وڍ
100
ﺌ ﺌ
ن
ڌراڙن 99
و
ن، ن، ن،
ﺐﺌ ، ﺌﺊ ڪ ﮙ ا ، ، ﺌول ،ﺌ و ،ﺌ ، ﺌ ، ا و ﺌن ﺌري آ! ۾ ز واري آ! ﺌ ﺌ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
يﮭ
ﺌ ُ ڙي
ن ُ ڏو
ﺌ
ﺌ ڏ ﺌن و يﮭ ُ
ُ
ا-اَ َ َ
آﺌ
و يﮭ
ڙا ا ُ
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
” ﺌﺊ ﮭ وڍ ن ﺌ
ن
ا اُ
اي! نو
اُ اي! ل ڏ ُ ن ﺋند
ﮢ ن-ڏ ﺌن اُن ڏ و يﮭ ﮢ ن-اَ َ َ
ُ ﺋ
ﺋ ڏاڍ ي
ﺌرا-و وارا-اَ َ َ
ن و يﮭ
ﺌري-
ﺌري-اَ َ َ
ن ﺌﺊ ن-روﺊ ﺌن آﺊ ن-اَ َ َ
ا ي
اﺐ
ا
ڙي!
ڌ
۾
ورو،
ُ ُ ﺌن ڏو ﺊ ﺌ ﺌﮡ ن ُ
www.sindhsalamat.com
يﮭ
ڌ ﺋ -ﺌﮡ و ور-اَ َ َ ار نَ - ﺌر ن-اَ َ َ ﺌن
“ ﺌ ﺌ
ﺌ
و -
يﮭ
وٽ
-اَ َ َ
و
و ﺌري- ي اُ آري-اَ َ َ
و
ريﮭ ۾ ُ ي ِ ﺌ اُ اڙي ڍل-اَ َ َ
و
ن
ن ُ ﺌ
يﮭ
ن
ڙي ﺋ -ا ِ ڏ ﺋ -اَ َ َ
ي ﺋ ا ا
يﮭ
يﮭ يﮭ يﮭ
ﺌر و
يﮭ
ﺋ ُ
ن ﺌر ن ُ ِد دا
ُ ور و ﺋ ُ ﺌن ﺌري ُ آ ُ
ي ﺌﮭ -ﮢ ﺋ ﺌن ۾ و يﮭ ڙي ﺌﮭ-اَ َ َ
ي آرس اُ راﮡﺌ- ﺐ ﺌ ن ﺌﮗ ﺌﮡﺌ-اَ َ َ 102
و
واﮗ و
وﮗ ا ن
ُ
ن آب ر ﺌﺊ ن و يﮭ ُ
”
ُ ﺌري ﺌ ا
ﺌري
اد ن-و ﺌﺊ ادا اد ن-اَ َ َ
ن۾ دود ِ
ا
ن ﺌرا
و
۾ و ﺌر
ُ
و يﮭ ڏو و يﮭ
نا
ُ
ي -ﮢ ڏ ي-اَ َ َ
ﺋي ن وا ﺌﮡ ن- و يﮭ ن ﺌ ﺌﮡ ن-اَ َ َ ن
۾ ڏﮢ ن
ا ﺋن و يﮭ
ﺌﺊ - ﺌﺊ -اَ َ َ
و ن آن
101
ﺌو
ﺌﺊ ا- ن و يﮭ ا-اَ َ َ
د ﺌ ون
َن او ﺌ
ﮢ
و
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌ ُ ۾
ﺌﮡﺌ ُ
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ن ﺌ
ﺌ ُ
درازيﮭ ﺌرن ”
ﺌو
و
آ
ن وا ن-ﮗ ﺌﮗﺌ ن-اَ َ َ دل ﺌر - ﺌن ﺌر -اَ َ َ
ڌﺌ ر“ ﺎ ﺌ ن ُ ّ ٽ
و د ﺌ
ﺐ
ﺐ ﺌ
ﺌر
ا
ﺌ
ﮭ
ﺌر ُ
يﮭ
ﺌ-ر ﺌ-اَ َ َ
ﺌڻ وٽ يﮭ ُ
ﺌ
ﺌ ڻ
ﺌ
ﺌ ڻ ﺌ -ا آوڻ ﺌ-اَ َ َ ﺌ ﺌرا اڄ- ﺌر اڄ-اَ َ َ
ﺋ ﺌ ﮢ ” و “ ﺌ
ُ
“ ﺌ “و اَ َ َو
۾ و يﮭ يﮭ
و
ﮘ ا-و ﺌر و ڙا-اَ َ َ *
ا ُ
و يﮭ
ور
ُ
ﺌرا اڄ
ﺌن ﺌ ﺌ
ﺌن آ ا
ار ﮗ ڙ ﺌ، ا
ُ ﺋ ،
www.sindhsalamat.com
و
۾
رن
۾
ن
ﺌ
ِ ن ن اﺑ ر ۾ َ ّ رﺌ ﺌ ارادا ﮭ ﺑ ن ﺌڙون ﮙ ﺌ ا ڙي! ﺌ
ا ا
104
يڏ ن ﺌ ﺌ ،
ﺌن ﮗ
،
،ا
ن،
ن! ن!
يڏ ن ﺌ ﺌ ،
اﺊ
،ﮗ
ن، ن، ن، ن،
ﮘ يڏ ن ﺌ ﺌ ،
اﮗ ﺌن ،ﺌر
وڍ ن،
ُ ُ
ب
ﺌن ،ﺌ
ي،
ا ڙي! ﺌ
اي! وڏڙا
ﮭ
ن!
ﺐ ﺌر آﮡ ﺌ ا ڙي ﺌ ،و ۾ ﺋ ان ﺌ ﺌر آﮡ ﺌ ،اﺊ ﺌ ن ﮙ ُ ام ﺌ ﺋ ا ﺑﺌر آﮡ و و ۽و ﺌ وا ُ ، ار آﮡ ﺐ ار ﺌرو ،ا اب ون ۽ ا وڏا ي ڏ ﺐ ب ﮭ ﮭ ، ﺌ ا ڙي! ﺌ
ُ
ﺌ
ري، و يﮭ
و
ﺌ ﮗﺌ ن
ﺌ ﮭ ﺌ و يﮭ
يﮢ ،ﺌرﺊ ، ن۽ و َ َ -اَ َ َ
103
۾ و يﮭ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
يڏ ن ﺌ ﺌ ، ن ﺐ
ﺌب
ﮭ
ﮭ
ن
ﺌ ﺌڙ ﺌ ،
۾
ب
ن!
ن!
ن اُ ﺌڙ ﺌ ،
ن ام اﮗ ﺌن اُ ﺌڙ ﺌ ، ﺌڙ ﺌ ، ن ﺐ و ﺌب ،ن۽ ب ﮭ ﮭ
ن! ن!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن ِ
وڏا وڏا ا
ن اﮡ ﺌ وار :
وڏا
ﺌ ،وڏا ڙ
ﺌن ا ا ڙي ﺌ ،
ن ﮗﺌ
ﺌ ، ا
و
آ
ﺌو
ن ،او ﺌن ﺌن
ﮗ ،وڏا
ُ ﺌ ،ﮘ
ﺌ اﮗ ﺌن ۽ ﺌ
ﺌن ا
ن
نا
روﮗ اَ ﺌن اي ﺌﺊ ، ﺐ
ﮭ
و
ﺌن اي ﺌ ،
ان اي ﺌﺊ ، ﺌن اي ﺌﺊ ،
ﺌري ﮭ
ﺌب ب
آ ﺌرو، ﺑ ﺌن ، ” ن“ آ ﺌرو، ﮢ ﺌن ،ﮢ ”رﺊ “ ﺌرو، ﺌ ، ﺌ وڏ ي وارو، ن و ڏ ا، ﮢ ا ِ ِ ﺌر اب ّ نا ون ﺌن ب ﮭ ﮭ ﺌ ا ڙي! ﺌ ﺌﺌ ﺌ اﮗ ي ي ﺌن وٽ، ُّ ڙي ﺑ ﺌن ﺌ دم ،رﮗ ﮢ ﺌ۽ ﺌ ي ﺌم ﺌن ، را ِ ادا ڙي! ﺌ ،ا ن ﺌن ﺊ و ن ﺌد ﺌ اب ﺌ ﺌر ن ،ا ﺑ ا ب ﮭ ﮭ ﺌ ا ڙي! ﺌ
، ، ، ،
ﺌم ا، ن اﮡﺌ ر و رواج ڙي ،ﺋ ن ب ﺌم ا، ن ۾ ﺐ ﺌن ﺋ و ڙي ﺌ ،اُ ن اڄ ِا ﺌم ا، ﮢ ن ام ا، ن ازم“ آﮡ ، ﺊ ” و رﺐﺌب ﺌ و ۾ ي رﮗ ان ب ﮭ ﮭ ﺌ ا ڙي! ﺌ * 105
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ا ن! ن!
ا ﺌن
ﺌ
ﺋ
ﮢ
ا ﺌن
ا ا
،ا
ﺌ
ا
ا ا
ﺌ
ا ﺌن ر ﺌ اَ
ﺐﺌ
ن! ن!
و ا ﺌن
www.sindhsalamat.com
106
،ا
ڌا ان آ و َ ﺌن آ
ار
ي
ا ،ﺑ ﺐ
ﺌن ار ﺌر ن“ َ ،ن
ا ﺌن
ن! ن!
ﺌ ،
ﺌ
”ا
ن! ن!
ﺌن ﺌن ن ﮙ
ار ﺌر ن!
ﺌن
ُ ون رزم
ُ ّ
۽
و
َ ﺌن آ
ﺐ ،ا ﺌن ﺊ ﺌن آ ن زﺐﺌن آ
، ن.
رو
،
ﺌن ،ڻ ۽ ﺌرڻ ا ﺌن ﺐ ُ ﺌن آ ﺌ ،ا
آ، ن.
ﺌﺊ ،ا ﺌن
ديﮭ
ﺌ
َر َ ﺌن
،ا ﺌن ﺊ
ﺌ ﺌ ﺋ
ﺌ،
ن.
،ا ﺌن،
ي
ﺌﺊ
ن، ن.
ن ،ا ،
ﺌد ﺌ ،ا ﺌن ه ا ا ﺑ، *
ل ﺌن آ
ن،
ﺌﮡ ، و ا ا ﺌن آ ن. ﺌن ﺊ ” و “ ِ ﺐ ﺌ ، ﺌن آ ن. ا ۾ www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
ا
ﺌن ُا ﺌن ا ﺌن ﺌن ﺐﺌن ﺌ ي ﺌن م اُ ﺌ ﺌم ڏ ن ﺐ ﺑ
و
ِا ا ﮭ ِ ﺌل َ ن ﺐ ﺋ د
ا اُن ڏي ﺌراج
ا و
ﺌ ﺋن ﺌ ي د ﺌ ﺌن ۾ ِ َ
ا ُ ﺌرڻ ۽ ڻ آ ذات ا ﺌن ن ﺌ
107
ﺌ
ﺌ
ڏ اﮗ ﺌن ﺐ ۽ ب
ا ا ا ا
ﺌڪ ُ ا ! !
و ﺌدار ﺌ ، ن ت ﺑﺌ ، ا ، ن ﺌج ۽ ﺌ ، ﺌن ﺌن ﺌﺊ ! ن ن ِ ٽ ﺌﺊ ! ﺌ
ﺌﮡ ن ﺌ ا ، ﺋ ن ﮗﺌ ﺐ اﺐ ، ﺌﺑ ، د ﺌ ۾ ۾ دودا ۽ د ور، ﺊ ا ا ﺌن ا ﺌ ﮭ ﺌن ﺐ
و
ڌار ِ ڌڙ ﺌن ر ن وري ِ ﺌر ۽ ڌڙ ﺐ ﺐﺌد ِ ﺌر ّ ﺌر ، ِ ﺌر ﺌدان ا ﮭ اَ ڏي ﺌ ﮢن
دودا ۽ د ور ، ، ، ،
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ا ﺌن ﺌن د ﺐ و ر م ۾ ﮘ ﺋ ڙت ﺌن ي
ﺐ دود ا ﺌن ﺌن ا ﺌن ﺌن ، ﺐ دل ُ ﺎ ا ﺌن ﺌن ، ، ان
ﺑ ﺋ ! ﺑ ﺋ !
www.sindhsalamat.com
آڻ
108
ڏ ﺊ و ا ﺌ
ﺌ
ن ن ن ن ﺌن،
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺐ
ﺌن ﺌري! ِ را ﺐ ﺌري!
بﺐ ن ، رت رﮗ ، ﺌس ن ، ﺌن ﺌن ﺐ اَ ، ڏ ن ا و ﺌر
ن ي
ا
، ، ، ، ﺌ
۾! ﺌ وﮗ ۾!
ﺌ ﺌڪ ارادا! ﺑ ﺌڪ ارادا!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ا ق ،ادب ،ب ،ڌراوت ﺌ ﺌڳ، ر ،اﺌ ﺌن ڻ ر ،روا د ﺌن ﮢ ﺌن ﺐ ﺌ
ﺌو
آ
آ ا ﺌ آ ا ﺌ آ ا ﺌ آ ا ﺌ ۾ ﺌ ﺌوت ۾
ﺌن ﺌن
ﺌﺑ ! ﺌﺑ !
ﺌريﮭ ” و “ ا اڻ ﺌن آ ن ،دل و ﺌن ﺌڻ ۾ ﺊ آ ن ،ﮘﺌ ﺌ ﺋ ۾ آ ن او د ۾و ن ِ *
ﺌ ﺌن ﺌ ﺌر
109
www.sindhsalamat.com
نا
و
ز،
، ، ، ،
ﺌ ، ﺌور، ﺐ ادر، ﺐ ادر،
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ن ﺌ وا ن
ُ
ﺌﺊ !
ﮭ ﮭ ﮭ ﮭ
َّ دُ و
ﺌڙيﮭ ن د ﮘ ن د ن ن و
ﺌن! ، ، ، ،
دن ﺌ ﮭ وا وا ﮭ ي ن ڌن ﺌ ا و وڌو آ ﺌﮡ واﮡ ، ﺌڙي، ﮗﺌ ُ ز، ن ﺌڻ ي وﺊ
ﺌﺊ !
ﮭ ﮭ ﮭ ﮭ
ن 110
ﺌن ﺌ ﺌڻ ي وﺊ
دو دودن ڍن ر ڌن ُ ﮗ ن ﮗ ڌن
، ، ، ،
ﮭ ﮭ ﺌ
د
ﺌڻ
آ
ﺐ
ب ﺐ و ٽ اُ ﺌ ﺋ ،ل ﺌڙي ﮗﺌ ُ ز،
، ، ، ، ﮭ
ﮭ
ﺌن! ﺌن!
، ،
،
،
ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﮭ ۽ ُ ﮭ
و
ر
ڙي
ا
ﺌور ڏ
ﺌو
ڍ
آ
، ، ، ،
ﺌﺊ اﺊ
ﺌرن ا ﮭ ي ّارن ﺐ واﮡ ا ﮭ را ر رت ﺌﮡ
ن ﺌڻ 111
ر،
ي وﺊ
ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
ﺌ
، ﮗﺌ ُ ز،
ﮭ
ن ﺌڙيﮭ
، ، ؟
، و ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
www.sindhsalamat.com
رن ﺌ، ا رن ﺌ، َ ﺌ ﺌرن ﺌ، ﺌ ﮭ ﺌرچ“ وارن ﺌ،
و اﺌ ﺌ و ن ﺌڻ ي وﺊ
۽
و ن ڳ ور ﺌ و ّ ن زور ﮘ ز
ا
، ، ي، ،
، ، ، ،
ﺌﺋ
ن اﮡ ﺌ وار :
۽ ”
آ! ا ،ر ﺌض ،۽ ﺌﮗ َ ﺌﮗ َ ا ٽ اڄ ﺌ ﺌر ﺌ ر ر ر ا ن ﺋ راﮡ ن ،ر ﮜ ر ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ُ ز، ن ﺌڻ ي وﺊ
ن
نا
ﮭ ﮭ ﮭ
و
ﺌو
و
ﺌ، ن ﺌ، ﺐ ﺌدر ﺌﺊ ﺌ ﺌﮗ ، ﺌﮗ ﺌ ﺌڳ ڌﮡ ﺌ، اﺌ و ڏ ي ،ڏور ،و ﮭ ﺌن! ﺌ، ﮭ ﺌن! ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ُ ز،
وارن ﺌرن ﺌڪ وار ﺌ ﺌور ﺌر
، ، ، ،
ﮗﺌڙ ان اڻ اڙ ﺌڻ ي ۽ آ! ﺌ ﺌ ،ﺌ ا ڙ ﺐ ﮗﺌ ُ ز ن ﺌڻ ي وﺊ ، 112
، ، ، ، ﺌڙيﮭ
ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﮭ ۽ ” ّ ﮭ ﮭ
ٽ ﺌﺊ ﮭ “ ل ” اﺊ “ ﺌ ﺌ ا را
ﮭ
۽
ﮭ
ﺌ وﮭ
ا ﺌﮡ ﮭ ڌو ۽ ۽ ۽
ن ﺌڻ
113
ﺌو
ﮭ ﮭ ﮭ ﮭ
، ، ، ،
وڙن ّ ڙن ﺌ ﺌ - -ولّ وﮗ ڙن ﺌ آ د ڌﮡ ي ۾ ﮗﺌ ﺌﺊ ڙي!! ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ُ ز، ي وﺊ
ﺌف ﺌڻ
۽
و
آ
ﮭ
و ﮢ ي ي وﺊ
نا
، ، ، ،
و ﺌﺊ ﺌﺊ واﺊ اﺊ ﺌڙيﮭ
آ، آ، آ، آ،
و
ﺌون و ن ن ﮭ دودي ر ﺐ ﮭ
، ، ، ،
ﮭ
ﮢ
۽ ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
ﮭ ن ﺌڻ ي وﺊ
آ، آ، آ، آ، ﮗﺌﺊ ۾ ﺌ ﺌ ۾ ۾ ا ﮗﺌ ،ز،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌر
ﮭ
آ
ڙا،
” و “ ڙيﮭ و س ي ، ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ،ز، *
، ، ﺌ! ،
ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
ﮭ ﺌن! ﮭ ﺌن!
www.sindhsalamat.com
114
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
وڏو ڊ ِا
ﺌو
ا
با
، ، ﺌر ّ ﺐ ڊا ﺌن وڏ ن وڏ ن ِو ن و ، وش ﺌ ، ن ي ،اي ﺌڻ ُ ، ﺌ ﺌڳ ر ِ ،ا ﺌ ﺌڳ
ڙ ﺌ، ٽ ِا ُ ڏ ڏاڍ ﺌ ﺋ ﺌن ،ڏ ِا ّ اﮗ ﺌن ،وڏا وڏا او ﺌن ا، او ﺌن ﺌن ﺌﺐ ن َ اُ وڏو ا ب ا ڊ ڊ ڊ ڊ اُ ۽ ﺌ ّ ا ڊ
115
آ
ي ﺌ، ي ڏري ﺌ، ﺌ، ُ ﺌ، ڏ ن ،ام ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!! ،وڏي ﺌن
،رﺊ ﺌڻ ﺌ ، ُ ن ِ ” ،ﺋ “ ، ﺌن ب، ﺌڻ دو ، ﺐ ﺌن ،ڊ ﺋ ﺌ
ﺌن، ﺌن، ﺌن، ﺌن،
و و، ﺋ اُ ،ﺌ! وڙ وڙ ، و و ۽ س ن ا ﮭ ،ﺌف ﺌف ّ ﺋ ، ﺌ ﺌ ، ﺌ دو ،ڊ اُ ن ،ام ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!! وڏو ا ب ا ،وڏي www.sindhsalamat.com
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ُ ي و ﺌ، ،
ﮢ وﺌ
ﺌو
ا
ﺋن
ﺐ
ﺌ؟
ڍ ون دُ ﺌ،
ﺐ ، ﺐ ﺊ ﺌر، ﺌﺊ ن ﺌڻ ﺌن ﺋ ن ا، ﺌن ،رﮗﺌ و و ﺌ ﺌس
ا
ا
ﮭ
ﮭ
ﺌن ،آ ت ﮭ د ﺌ ، ﮭ ز ِ ﺌ ، آ ، ﺐِ ، ت ، ز ﺌﺊ و! ا ۽ ڏاڍ ﺌن و، ي اُ ن ،ام ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!! وڏو ا ب ا ،وڏي
ﺌ نِ ،ا ﺌ ﺐ ز ي ا ر ﮭ ۾ َ ِ ﺌ نِ ،ا ﺌ ﺐ ز ۽ ﺌ ﮗ نِ ،ا ﺌ ﺐ ز ﺋ ﮗ ﺌ ت ري ﺌ نِ ،ا ﺌ ﺐ ز ۾ ُ ،ﺌﮗﮢ ن و
ڌ ﺋ ون
ا ﺌن ﺐ
116
،
ون
ن
ﮭ
” ،ﺐُ ن“
ُا وڏو
ﺌن ِ
ن،
ا
ڏا
با
ﺌن ﺐ
وڌي ن ،ام ،وڏي
، ، ، ، ، ،
،
،
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر ُ
ُ
ن اﮡ ﺌ وار :
ُ
۽
ا ﺌ ﺐ
ا ﺌن
ا ﺌن
ﺌر ﺐ ُ ﺌر ﺌر ڍ
نﺐ ر
ﺌو
و
آ
ﺌن ،ﮗ ي ﮗ ي ا ا ۾، ِ وڏا ﺋ ِ ڍﮗﺌ ﺌن
م ﺌ اﺐﺌ، اُ وڏو
ﺌڊ
،
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ،
ِ
ﮘﺌ، ﺋ ا ُ ﮙ ن ،ام ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!! ا ب ا ،وڏي
۾ ﺌن،
ﺌر ﺌر
ا ﺌن
،
ُ ي
ُ ي
ُ
ُ ،ﺌڏﺋ ،ي ي ُ
ُ
ﺐ
۽ ،ا ﺌن ﺋ
و ،
ُ ار، ون
و ، و ،
ا ﺌن ﺋ ر ُ ر ن ،ا ﺌن ﺌ ُ ﺌ وڏا ،ا ﺌ ﺌ ا ﺌن ڏ ا ،ا ﺌن ا ﺌ ﺐ ﺌ اُ ن ،ام وڏو ا ب ا ،وڏي َ
ُ
و ،
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
www.sindhsalamat.com
ِ ِد
آ م آ م م د
وڌون وا ۽ ﺌ ﮢﺌﺊ ڏ
118
، ، ، ،
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
،اُ ن ڏ ن، ،اُ ن، رتّ ﺋ ڏ ن؟ ،وري ﺐ ﺌٿ ﺋ ن، ون ،ﺋ ن ُ
اُ ن
ﺌ،
ﺌ، ﺌ، ﺌ،
ِ
، ، ، ،
،ڏ ا ﮢ ڏ ﺌﺊﺑ ڏاڍ ﺌن! ،ﺌن ي ﺌﺊﺑ ر وڌاﺊﺑ ﺎ ۾، ﺌن ڊا ﺑ ڙي ڊا ﺑ ڙ ، ٽ اُ ن َ ،ام وڏو ا ب ا ،وڏي
۽ ﮘﺌ،
ﺌنُ ، َ ، ُ ،
و
و ﺌِ ،ر ﺋ وڏ ا ﺌڻ ۾ ڏ ، ﺌ ِ ﺋ ن، ن و ﺌري دُ ﺌ ِد و ﺌ ،ﺋ دو وڏا و اﺊ ر ﺐ اي ﺎ، او
وﮗﺌ، ن و ،رﮗ ﺊ ر ر ﺌ ُﮘﺌ، ﺌ ،اﺊ ر
ا ﺌن ا ﺌن
117
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
اُ ن،
وڌون، اُ
ُا وڏو
ي
ن ﺐ
ﺊ ﺌن، ﺌ ،ا ﺌن ﺌن
ا
با
ﺌ
ن،
ن، ﺑ ن َ ن، ن، ڙا
ن، ،وڏي
ام
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ي اُ اي
ﺌ ﺑﺌ، ،وري ﺐ و و وري ﺐ س ﺌرﺐﺌ، و و وري ﺐ راڄ رﺐﺌ ،وري ﺐ ُ ڪ ﺌرﺐﺌ، ﺑﺌ، ن وري ﺐ ن وري ﺐ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
ﺑ ۾ ، وري ﺐ ﺌﺊ ن و ، وري ﺐ ڌ ﺋ ون ن اد ن ،ڙي ر ۾ وري ﺐ ن ِو ن د ن ،اُ ﺌ وري ﺐ اُ ن ،ام وڏو ا ب ا ،وڏي و
و و و ﺋ وري ﺐ وري ﺐ ﺌ ﮭ وري ﺐ وري ﺐ ا ﮭ
119
وﺌ او ﺌن او او ﺌن
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
ﺑ ن، ،وري ﺐ ﺋ ،وري ﺐ ﺋ آ ن، ن ،وري ﺐ ڙ ﺌ ن، ﺋ َ ﺐ ن، ن ،ا ﺌن
ن ،وري ﺐ ﺌرا ﺌر ﮭ ۾ ن ،وري ﺐ ﺌم ﺌر ن زور ،وري ﺐ ر ن اور اڄ ﺌﺊ و! ا اُ ن ،ام وڏو ا ب ا ،وڏي ) ٽ:
ن، ن، ن، ن،
ڊ ﺑ 1970ع
*
ا
ن، ن، ن، ن،
و
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
او او او او
ﺌن ﺌن ﺌن ﺌن
ﺌن ،اي ﺌ ،اي ﺌ ڀ آ اُ ﺌ ،اي! ﺌ س م ﺋ ،اي! ﺌ
ڏ ﺌ!.. ﺑﺌر ﺑﺌر ﺑﺌر ﺑﺌر
، ، ، ،
ﺌپ ،آ ﺌڙ ﺌن ﺌن، ﺌ ٽ ُ ُ ُ ، ش ڏاڍ ،ن ڏ ﺋ َ ِ ﺌر آ!! او ﺌن وار وار ﺌن ،ا ﺌ او ﺌن اي! ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!! ّ ﺊ
ﺐ ،او ﺌن ن او ﺌن ﺌ ﺌ ،او ﺌن ن او ُ َ ّ ﺌ ،او ﺌ ٽ او ﺌن ﺑ َن ﺌن ﺌ ،او ﺌ ن او
ر م ﺌن!! ڌام ڌوم ﺌن!!
او او او او
نﺐ نﺐ ن ﺐ نﺐ
، ، ، ،
ﺌن ﺌن ﺌن ﺌن
ل ﺌر ﺌ، ﺌ وڏا ،او ﺌن ب ّ ﺌر ﺌ، آ ،او ﺌن آ و وار ﺌ، ڏاڍ ڏار ﺌ ،او ﺌن ﺌر ﺌ، ﺌن ،ي ﺌن د ۾ و ،وڌي ﺌن و ﺌر آ!! او ﺌن او ﺌن اي! ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
120
www.sindhsalamat.com
و (.
www.sindhsalamat.com
ن، ن، ن، ن،
آ
نا
او او ﺌن و
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ُا ﺌ ،وڏا وڏا ُ ، ﺌڻ ﺌڻ ﺊ ُ د ڏ ، ّ ُ ر درد ِ ، ِ ُ
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ،
ﺋ اُڏي و ﺌ، اﮗ ﺌن ،ا م او ﺌن ي ُ ي و ﺌ، ّ ن ڏ ، او ﺌ ُ ي و ﺌ، ي ﺋ ،اﮗ ﮡ ڏ م ﺌن ُ ي و ﺌ، ﺌ، َ م ﺌن ُ ﺌر ۽ ڌ ﺌر آ!! ۾ ، ﺊ او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!! ن
او ﺌن او ﺌن ﺌ م ﮭ ز او ﺌ ﺌل او
ن ،او ﺌن ﺊ
،بﺐ ا ،ﺐ ﺌ ،او
ﺌ ﺌب ﺌ، ﺌب ﺌ، ﺐﺌب ﺌ، اب ﺌ،
ﺌڙ ن، ،او ﺌ ﺌ آ او ﺌ ﺌڙ ن، ﺌ ،اي! ﺌ ٽ ا ﺌڙ ن، ڏ ﺌ ِ ،ن ﮢ ُ ي ا اي! رت ﮗﺌڙ ن، ڍار ن ،ا ڍ ا ُ ﺌر آ!! ﺌن! ﮭ و ِو ُ او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
121
www.sindhsalamat.com
او او او ا
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌ ڌﮡ ،او ﺌن ﺌن ُ ﺌ ﺌ ﺐﺌغ ،ﺐ ،او ﺌ ﺋ ،اﮗ ﺌن رﮗ ا ،ا ّ ﺌ ﮭ ۾
ﺐ
نِ ﺐ
آ، آ، آ، آ،
ﮭز
روﺊ ۽ رڙي و ﺌب ﺌ ، ّ ۽ و ،وڌو وڌو وڙ ﺌب ّ ۽ ن ﮢ يو ﺐ ڊا ﺌن، ڊ ﺋ ُي و ي و ۽ ن ﮢ او ﺌن
او ﺌن ُا اُ اُ ُا ا ا ا
۽ ۽ ۽ ۽
ُ
122
ﺋ ﺋ
ﺋ ﺋ
و، و،
روڪ ﺌ
اي ”
ُ
، ، ، ،
ﺌ ،او ﺌ
ﺎ ﺌ، “
،اﺐ و ،ادو ﮢ ” “ و،
ا
ﺌر آ!!
م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
، ، ، ، ن، ن، ن، ن،
ڙ ڏاڍ ڏار ن ،ا ڙ ،ﺋ م ،ﺌ و ڙي! ڙ واڳ و ي ڙ ،ا آ م ﺌڙ نِ ،ا ﺊ ا ﺌر آ!! ﺌ ا او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
www.sindhsalamat.com
آ
او او او او
نا
ﺌو
۾ ﺐ ن ،او ﺌن ﺌ ﺌن ن ،او ﺌ ﺌ م رو ن ﺌن ن ﺌ ﺌ َ ُرڪ ﺌ ،او ﺌ ﺌ ﺎ ﺌر ﮗ ا ﺌن!، ﺌ ﺌن
اُ ا ﺌ ا ﺌ ا ﺌن
۽
ا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌن ﺌن ﺌن
ِا ِا ِا ِا
ﺌڳ ﺐﺌز ﺐﺌغ
ن ،ا ﺌ ُﮘﺌ ،ا ﺌ ،ا ﺌ ن ،ﮢ ا ﺌن او ﺌن
1970ع واري ا ) ٽ: ﺌم ۾ ﺌب ذوا ﺌر
123
ﺌ، ﺌ،
ﺌ، ﺌ، ي، ي، ي، ي،
ن ن ﺐﺑ ن ن ﺊ ﺌر ﺎ ، اي ﺎ ﺌ ،
ﺌز ن ،وري ِ د ِ ﺌ ،وري ﺐ ۾ َ َ ۾ ﺌر ن وري ،وري ﺐ ﺌف ﺌف ﺌ ” “ ﺌن ﺌﺊ ا ﺌف ﺌف ن ” ﺌف ﺌف ن ” ﺌف ﺌف ن ” ﺌف ﺌف ن ” ا او
*
ﺌري ﺌڳ 1
، ، ، ،
ﺌن ن ،رن ﺌڙ ﺌري ﺌڳ، ﺌ و ﺌري ﺌڳ، ﺌڙ ﺌ ،ن ﺌڙ وڙ ﺌري ﺌڳ، ﺌن و وڏ ي ،ن و ۾ واڙ ﺌري ﺌڳ، ﺌ ﺌر ي ۾ ﺌر ﺋ ،ﺌرڻ ﺌر
ﺌن ار آ!! م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!ٰ!
، ، ، ،
“ ﺌن ون ُ “ ﺌن ﺌﺊ ون ُ “ ﺌن ڌ ﺋ ون ُ “ ﺌن ن ُ ف ۾ ُ ل، ﮭ ﺌن اي ﺎ ﺌ ، ۾ ا د ﮭ۾
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ِو
ﺌر ﺌر آ!! م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
ﺌول ۾ و (.
www.sindhsalamat.com
ﺌ ِ وڏ ي ،۽ و َ ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن
ﺋ
ن ي
ﺌ وار!! ي ﺌر!!
2 ﺌن و وڏا، ﺐ اَن دا ﺌ، ن ِ ڌر ﮭ و ﺌ ﺌ ﺎ ﺌل ا، ڏار ۾، ن ﺌ ا، ﺌرو ،ﺌڻ ر ﺌ ﺐ ! ﺌ ﺌس ﮗ ي و ا، ﺌ ﺌ ﺌ ،۽ و ﺌن و اُٿ ﺌڙ ﺌ ن ِ ﺌ ﺌﺊ ! ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ن، 124
ي
ﺌر!! ي ﺌر!!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
3 ﺌ ک ﺌﺊ اَن دا ﺌ، ڌر ﮭ ن ر ر ﺌﺊ دم ﺌن د ﺌ رو ، ج ﺌﺊ ۾ ، ،ﺑ ۽ ﺐ ۽ اَ ر اﺊ اُ ﺌڙو ،ﺌﺊ ﺐ ﺐُ و وڏي ،اُٿ َوڍ وڏ و ﺌڻ و ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن ُ
اي ﮢﺌ ﺌﮡ ،ﺌرڻ ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ن
ر
5
ﮭ ﺐ ! نﺊ
ﺋ
۽
ن 125
ﺌ
ﺌ
ڌر ن ﺌرا آ ، ُ
آ ،۽ ُ ،
ي ﺌري ﺌﮡ ،ﺌ
ر وا ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ
ي،
ن،
”ڏو
ﺐ
ﺌ
ﺐ
ﺌ ﺋ ُ ي
6
، ، ، ،
ار!! ي ﺌر!!
ﮢ ﺌدار!! ي ﺌر!!
، ، ، ،
ﺌن ﺌٿ آ ُ ، ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن
آ، آ، آ،
آ؟
ﺑ اڄ ﺌﺐ
ﺌن ،ن
ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن
ن نﺊ ” ﺊ ﺐ
“ وارا ڏار!!
ي ﺌر!!
www.sindhsalamat.com
ﺌ ﺌ
ي
7 ُ ﺊَ ﺌ َ ر ري ﮢ ، ﺌ َ ڏوري ﺌ ﺌﮡ ۾ ﮗ ڙ ﺌ ﺌﺊ ،ڏورڻ َ ِ ِ ﺌ ري آ ،ن ري ِا ۽ ﺌر ا “ ” ا
ﺌر!! ي ﺌر!!
ﺌرا
و
وارا ڙي، ﺌن“ و ،ڏا ،ڏا ار ن” ﺌرا ڙي، ﺌن ،ذ ۾ ِو ن ﺌ ﺌر ۽ ﺌ ڙ ﺐﺌرا ڙي، ۾ و ن ”و ﺌڙن ﺌن ﺌر وڏ ا“ ﺌ ﺌڻ ﺌرا ڙي، ﺌﮗ ، ﺌڻ
4 ﺌم اُ ﺌڙ ي ﺌڙي ،او ﮭ ڌر ن ﺌڙ ن ﺊ را ن ﺌﮗ راﮡﺌ! ِ ِ ﺌ ﺌ ِ ﺌڙ ﮭ ۾، ديﮭ نﺊ ﺋ ،ﮗﺌڙ ﺌ ﮗ ڙ ﺌ ﮗﺌڙﺊ ﺐ ﮗّ ﮗّ ڙيﮭ ۾ ي
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
126
8
ڙيﮭ ” ِ و “ ﺎ ﺌنِ ﺌ ن، ﮙ ﺌن ڏر ُ ﺌڙيﮭ وارا“ ”
ش
ﺌﺊ
،
نﺊ ،آ ﺐ ُ ا ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن *
ﺌ ﺌ
ﺌر،
ي
ا ،ن ﺌري
ي ﺌر!! ن ﺌن ﺐ
ﮢﺌ ﺌ ﺌ ي
، ، ، ،
، !؟
، “
ﮢ ﺌر!! ي ﺌر!!
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
ﺌو
ا ﺌا ُ ر ﺌﮡ درد دل ۾
ا ﺌن ا
ﮭ ِ
ﺌ ُ
ُ رن ۾، ﮙ ﺌ ،
ُا اُ
ا ﺊ ڌار ﺌ ڌُو ﺌ وارث، ﺊ د
اُ
اُ ﺌ ا ”اُ ﺐ ﺌ ﺌ
ڏو ِم ڏ
ي ﺋ اڙي ﺌ ، ن ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺌ
ﺌد ﺌ ڌ
ي ۽ُ ،ا ۽ ﺌ ﺌ ،ﺌ ِو
اُ و
ي ﮝ ﺌن، ا ﺌ ﺌﺊ !
www.sindhsalamat.com
ُ
آ، ﺌﺐ ن ِو ﮢ ا ﺌ ﺌﺊ !
ﺌﺐ “ ۽ ﺌ ﮭ ،ﺌ ُ ،ﺋ
ڌ َﺋ
ن
” ﺌ 128
ﺌري، ن ،و
ﺊ
ُ او ﮙ اَ م
،ا ﺌ
ﺋ
اُ ،
،
ڌوڙ ﺌ ڌاڙن، ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺌﺊ آ، ا ﺌ ﺌﺊ !
ڪ ِ ۾ ڏس ،ﮘ ﺋ ن ُ م ن ّن
” ﺐ ا
ﺌ
و
ﺊ
ﺌ ُ
ن اڄ ،اُ م ﺌ َ ِ ﺌ ،ﺌ
ڏاڍو ﮢ
ا
،اُ
ِ
ا ا ا ﺌ م
۾، ا ﺌ ﺌﺊ !
ا ﺌ را ﺌ، ا ﺌ ﺌﺊ !
ُ
ڌم َ
اُ اُ
”
ﺌن ُﮙ ﮢ اﮗ و، ﺌري ،اﮗﺋ ا ﺌ ﺌﺊ ! ز ﺌڙي ۾ ،ن ُ
و
رَ
ﺊ ﺊ
ُا ﺌ ﺊ اُ ﺋ
ﺌ، ا ﮙ ڏاج ۾ ﺌ ڏُ ا ﺌ ﺌﺊ !
ﺌ ۽ ّ ر اُ ﺊ ﺌﮗ ﺌ ﺌ ﺌﮡ ۾ ،ڏ ُا 127
اُ ﺌ ﺊ اُ
ﺌ ،ﺌ ِو ن ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺌُ ،ا اُ ن ا ﺌ ﺌﺊ !
۾
ﺊ آ، ﺌر ن
نا
ي ۽!..
ڏُ ڏ
ڏو
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
، ڙ ﺌ ڏر ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺌ ﺌﺊ “
ُ
ن َ
آ ،آ ديﮭ ۾ ِ ،ن
، ا ﺌ ﺌﺊ !
ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺋ ُ
،
ُﮘ
ا ﺌ ﺌﺊ !
اَ
و، ا ﺌ ﺌﺊ !
َ ، َ ،ﺌس ۽ رت ﺌن، دور ﺌريﮭ ا ﺌ ﺌﺊ ! وڏن وارا“ ﺐ www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺊ
ڏ
ﺌرن
ِ
ُ ڪ وا
ﺌ
َ
ن
ﺋ ا،
” َوڏ َور ڌيﮭ“ ن
ر ت رآ وﮗﺌ ﺌ ”روس ۽ آ ” ي ا را
129
،
ُ
ون ﺐ ﺌ را، ن ا ﺌ ﺌﺊ !
ڙ ن
او
نڏ
ﺌ رن ،آ، ﺐ ،ﺌ ن ﺑ، ﺌﮡ
و ﺋ ، ﺌ دم،
ﺋ، ُ ا ﺌ ﺌﺊ !
،
ﺋ
ا ﺌ ﺌﺊ !
روز ﺌﺊ َ ، ُ ا ﺌ ﺌﺊ ! ﺋ ،ﺌ ﺑ ﺌ“ ﺌ ُ ﺌ و ﺌ اَن “ ﺌ
ﺌ
۾ ﺋ ِو
“ ﺌﺊ ، ” ا ﺌ ”زار“
ا ا ڙا ِا ا
و
آ ،ز ” ودي“، ر ن ا ﺌ ﺌﺊ !
ﮢﺌ ﺌ
ﺌ َ، ﺌري ،اُ ﺌﺊ ڍڳ ن ا ﺌ ﺌﺊ ! س و،
َ
وڏ ي
ا ﺌ
ﺌو
” ُ ﮙ ۾ َ َ اَﮗ آ “، م ﺌﮡ ا ﺌ ﺌﺊ ! ا اُره“ ﺌ ڍ
”اُ ﺌڙا و ﺌﺊ
و
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌ
م، ﺐ ﺐﺌد ا ن ا ﺌ ﺌﺊ !
ِ ي ق
ﺌرن ﺌ
، ُ ا ﺌ ﺌﺊ !
ِ ، ُ ّ ﺌم ،ﮢ ِا ﺌن ﺌ اُﺐ ﺌ ،ڏ
، ﺌن ﺌ ُ ﮙ َ ا ﺌ ﺌﺊ !
ﺌ، ڙاﺊ ن،
ﺌن وار واري اڄ، ا ﺌ ﺌﺊ ! ن ُ
” ُ
، رتّ را ا ﺌ ﺌﺊ !
ﺌ
ﺌ ﺌ ، م ﺋ آ ِ ،ا
ﺌ ن ﺌ
، ا ﺌ ﺌﺊ !
ﺌو
“ َ ،ﺌ
” و “ ﺌ ﺋ ا ُ ،ﺌﮗﮙ رن ۾ ﺌ ُ
ﺌ، ﺋ اﺐ ِﺑ ن ا ﺌ ﺌﺊ !
) ٽ:
www.sindhsalamat.com
130
ﺌﺊ آ
(.
آ ،ﺌﺐ ي، ا ﺌ ﺌﺊ ! ﮭ ۾، ا ﺌ ﺌﺊ !
* www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ا
ڏا َﺋ
ا، ي ﺌل ﺌ د ،ا اَﺐﺌ، ﺌد ان ﺋ ِ ،ا ﺌ اڄ ا، ا ايﮭ
ﺐ ﺌدر
،
ا
ُ
رﮜ
ُ
131
ﺐ
ﺐ ول
ﺌري و رت ﺌن ر
ﺌ
وا
ُ ﺌ
ي دان
ﺌﺊ
ﺌدر ﺋ ل” “ ﺐ ﺌدر ﺐ ﺑﺌڪ ﺐﺌ د ار دودو د ور ﺌن ي ﺌ
ﺋ ، ﺋ ، ﺋ ،
” ﺌم ﺌ “ ا ﺌل م ﺌر ﺐﺌ ﺌ ،او ﺌ ا ُ ۾ وڏي ﺌک
ﺋ ، ﺋ ، ﺋ ،
ﺌن
نﮭ
ﺋ ﺌر ” ان و ر ﺑ
!
!
ِم
س ﺌن
د ﺌ او ﺌن
!!
اﺋ
!!
www.sindhsalamat.com
و ” را “ ﺌر ﺌ ﺌ ﺋ وا “ ر
ﺋ ، ﺋ ، ﺋ ،
ﺌن ا ﺌن
!!
ا ﺌ ، ا ﺌ ، ﺌ ﺌ ، ر ﺌن ر
!!
ﺌري ﺐ ﺌري ،ﺐ ﺌ ُ اري ﺐ ﮗﮢ ﺌن ﮗﺌ
ا س ﺌن
و
ﺌرو ﺌري، ﮭ ا ﺌنِ ﺌرو ﺌري، آ، ُ ﺌﮗ ﮭ “ ﺌرو ،ﺌرو ﺌري، ” ت
،
،
د
ﺌو
132
ﺌن دﺐ
، ، ،
ن
ﺌا
ِ ﺌن، ڏ ﺌن، اي ﺌ اٺ ِ ﺋ ﺌن، ﺌ آ ،ﺌن
ﺌن
ﺌن
!!
!!
!!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
ي“، اي! ” ُﺑﺌرڪ آ، ر ﺑ ِر ي، ” ﺌح“ ﺐ آ ي، آ ” راﺊ ﺌ “ وا ر ڏ زﺐﺌن ا
ﺌر
آ
ﺌﮡ ﮭ
”ا
ي ا ﺋ
س ش ﮭ رت
!!
ﺌن ﺌ ن ڏ ﺌن، ﺌن، ﺐ ﺌن ّ ڏ اي! ﺌن، ا ﺌن ﮭ ّ تڏ
!!
ا
ﺌ ن َ ّ ي
133
و
ﺌن
ﺌ
ﺌ
ﺌﺊ
ﺊ َ
ﮙ د از، ﺋ ﺌ ﺑﺌز، ا ﺌز ﺌز، ﺐﺌزي دن
!!
وع
۾ ۽ ا ! دو
!!
) ٽ1970 :ع ۾ و
ان
!!
www.sindhsalamat.com
ا
ا
وڌ ا ي ري آ
ا ﺌر ﺌن ﺌر ا ل ﺌ ﺌﮡ ر آ، ڙا ” و “ ﺌ اَ َ َ
ﺋ ،
ا ن
اُ ، ي او! ُ دا ﺌﺐ ، ﺌ زﺐﺌن ﺋ، ﺌ ﺌ ،ان ﺋﮙ ﺌ ﮝ ۾ ﺌن ﺌن د ا
ﺋ ، ﺋ ،
!!
ُ
چ،
و
ﺌد، ﺌ ﺐ ر ،ان ﺌد، ﺌ ﺌ ر ﺌ ﺐ ﺋ ،ا ﺌد ﺐﺌد، آ ،ا ﺌن ﺌن وڌي
!!
چ چ، ﺌ ،ﺌڻ ز ان
ا
نا
ﺐ چ“
ي
ُﺑﺌرڪ اي ﺌﺊ ن
ﺌن
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
134
(.
”
ي ﺌ دن
َو
، ، ، ﺌا ي، ي، ي،
يﮭ ۾
ﮭ
ﺌن
ان
!!
!!
ﺌ ﮙ“ واري
و
*
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
و
دﺑ دﺑ د ﺌ ﮢ ﺌدار ُ ۽ وا ﺋ ا و ﺌر ُ ۾ ﺌر ُ ا ۽ ﺌ ﺌر ُ اَرڏا ﺋ ۽
او! وا
ﺌﮡ
ِ ۽ ۽
او!وا 135
ﺌﮡ
نا
!
ڌا دودا ڌ ﺌ ِ ۽ ا ﺌ ﺌ ر ۽ ر ﺌ
، ، ، ،
ُ ، اڙ ، ﺑ ۾، ُ ، ﺐ ! ﺌﮗ و دﺑ دﺑ د ، ﮭداﮡ و دﺑ د ،ﺋ ﺋ ک وڌا ِو ّ د ﺑ د ﺑ د و !!
ﺌ ﺌڳ ُ ، ڙ ﺌ ﺌڳ ُ ، ﺌﮗ ﺌﮡ ، روح ر ا راڳ ﺌڳ ُ ، ﺌرن ﺌل ڙا ڙا ڏ ُ ۽ و ا ر ا د ﺋ اﮡ ٽ ُ ﮙ ن ُ ُ ر ُ ر د ، ُ ﮢ دﺑ د ،ﺋ ﺋ ِوکّ وڌا د ﺑ د ﺑ د و !!
ن اﮡ ﺌ وار :
و
!! !!
۽
و و
!! !!
www.sindhsalamat.com
ُ
ُ
ُ
ُ
، ، ، ،
اٽ ُ ، ر ُ ۾ ٽ ُ ، او ا ﺌ، ﮗ رن ﮗ رن ﮗ ﺌﮡ ُ ، ا ﮗﺌٽ ا و د ، ﺌﮡ ﮗﺌڙ ،ﮗﺌڙ و دﺑ د ،ﺋ ﺋ ِوکّ وڌا او! وا د ﺑ د ﺑ د و !!
۽ ، ، ، ،
ﺌو
او! وا
136
ﺐ
اڻ ۾ ﺌ اڻ ۾ ﺌ اڻ ڻ
، ، ، ،
ﺌر ﺌ ﺌر ۽ ﺌ راﮡ راڄ ڌ ﺌﮡ ﺌر ، ﺐ ! ﺌٿ ﺐ ر ﺐ ر د ، ﺐ ُ ﺐ ﺌر دﺑ د ،ﺋ ﺋ ِوکّ وڌا د ﺑ د ﺑ د و !!
، ، ﺌ، ،
و و
!! !!
!! !!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
۽
و
آ
ﺌو
۾ ُ ن ُ -ن ﺐ ُ ن ُ -ن ﺐ
ﺂ ن
، ،
ُ ن ُ -ن ﺐ
ڏ ِوکّ وڌا
،ڏ او!وا
۽ ۽
ُ
ُ
،
ُ
ن،
او! وا
137
، ُ ُ-ﺐ ، ڌو ﺐ ڌوُ - ُ ِ اﮗ ﺌن ﺌل ن، ُ-
ا
ﮢ
ﺌن روز
ن
،
ُﺐ
د دﺑ د !!
و و
!! !!
، ، ،
ن
ﺌر
۽
ِوکّ وڌا
،
،ﺋ ﺋ دﺑ دﺑ د و
ﺌ يﮭ ﺌﮡﺌ ﺌ ﺌ ڙ
، ، ، ،
،
۽ رڳ رڳ ۾ ُرونُ -رون ﺐ ﺌ ۽ ڌو ن
ﺋ ِوک ِوک ،
،
، ﺌر ، ُ ﺌر و و ۾ ﺌرو! ، وﮡ ﺌر
،ﺋ ﺋ دﺑ دﺑ د و
!!
دﺑ د
د
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
َو
و
!!
!!
www.sindhsalamat.com
ت ل ﺌت ۽ ّ ﺐ ﺌت ۽ َوس َوس واﺊ وات ” ُ ُ“ ُ ﺑ ۾ ُ ل ُ ِ -ڌﮡ ﮭ ” وﮭ ﺌ ، ﺌرن ،ﺌ ،ﺋ ﺋ ک وڌا ِو ّ او! وا دﺑ دﺑ د و
ُ ُ ﺐ ُ ﺐ واﺊ ﺐُ ﺑ ﺐ د ﺌ دﺑ د !!
، ، ، “
و و
، ﺌ ل ﺌ ﺌر ، ل ُن ۽ ، ﺂ ِ ن ﺌ ل ، ﺌرو ڍول ڍا ، ﺌڪ ار ن ، ۽ ﺌﮗ ﺌﮡ ن ﺐ ﺑﺌڪ ا ﺌ؟ ڻ ۽ ، رن ﺌن ُ ﺌڪ و ﺌ د ﺌ ڪ ِ ، ﺌﮡ دﺑ د و ،ﺋ ِوکّ وڌا ن ﺋ او! وا د ﺑ د ﺑ د و !!
138
!! !!
!! !!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
، ﺌن ﺌروﺊ ا ، ﺌن ﮙ ﺌ ي ، ﺋ ا ﺌن ا ، ﺌن ﺐﺌن ُ ، ﺋا ” و “ ، ۽ ﺌﺊ وا ِ ِ ﺌريﮭ ڌر ﮭ ﺌن، ، ﺌ ﺐ ! ﺌ َو ن وارو ،ﺌ َ ر ﺌ َ ر د ارن و دﺑ د ،ﺋ ﺋ ِوکّ وڌا او! وا د ﺑ د ﺑ د و !! *
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌرو ز
ﺐﺌد
۾
ﺌرو ز ه ﺐﺌد ﺐ ! ۽
ﺌرو ز 139
ر -ﺌرو ز ه ﺐﺌد
و ، ﺌ اي ن و ، آل ن ل او ِ ﺌڪ ﮢ ، ﮘ ﺌن ۾ و ﺌن اي ٽ ﮢ ، ا
!! !!
www.sindhsalamat.com
و
ﺌو
140
ن ڙيﮭ ن ن ا ر ن ِ آ ر -ﺌرو ز ﺐﺌد!
اُ ان ﺌ ﺌﮡﺌ ﺌن ُا ا ُا ﮢ ﺌدار ﺌﮡ ﺌر اُ ﺌن
ﺌز ﺑﺌز آواز ﺌد
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ر،
ﺌ، ﺌ، ﺌ، ﺌ،
واڻ ُا ﺌ، ۽ ر ﺌڻ ُا ﺌ، ﮭ ﺌ ﺌڻ اُ ﺌ، ڏ ڏو ر، ﺌد و ﺌﺊ اڄ ﺐﺌد ر -ﺌرو ز ﺐﺌد! www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
نا
ر ، ۾ ﺌ ۽ وا ﺋ ن ﺌن و ر ، آ، آ ﺌن ا و آ، ﺌن ڪ ۾ ا ﺌ اَ ّ
ﺌرو ز ۽
ﺌرو
۽
َ ّﺌ
ﺌرو ز
141
ﺐﺌد
ﺑ ﺌن ڏاڍن ڏ ڏ ﺌ ڏاڍن ڏ ”واڍن“ و ي وا ﺐ ﺐﺌد ﺌڻ ر -ﺌرو ز ﺐﺌد! ﺌﮡ ري ﺌﮡ ﺌ
ﮡ آ، و ي ڍ ي و رت ﺌن ﮡ آ، ان دودا ا ا، ان ڌا ا ا، ا ”ﺐ ِ ﮭ“ ، ، ، ر،
ڙي، ڙي ڌا وڙ ا ڊ ن ﮢ ا ڊوڙي ڊوڙي، ڙي، و س ر، ﺐﺌد د ” ﺌري“ ر -ﺌرو ز ﺐﺌد!
ﺌرو ز
رت ڏ ، ڏ ، َ ڏ ﺌ، ڏ ﺌ، َ
ﺌﮡ ور د ۽ ور ن آزاد ن ﺐﺌد ر -ﺌرو ز ﺐﺌد!
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
” ﺌ “
۽ ي، دڙي، ي، ر،
www.sindhsalamat.com
ﺌرو ز
142
ﺌت
ﺌ
ﺌٽ
ﺌڙي
ﺌٽ
،
، ، ،
ٽ ُا ﺌ، ﮗﺌڙ ﺌ ﮗ و ﺌن ٽ ُا ﺌ، ٽ ﺐ ۽ اڻ ٽ ُا ﺌ، ﺌ ارڏا ر، آﺐﺌد ر د ﺐﺌد ر -ﺌرو ز ﺐﺌد!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
نا
ﺌن، ي آ وڙ س ڏ ن ﺌن، ڏ ﺐ دل آ ﺐ ﺑﺌرن ﺌن، ن
ﺌرو ز
۽
د ﺌ
ﺌرو ز
143
ﺐﺌد ڙيﮭ ﺌن ﮢﺌ ﺐ
ﺌ
ﺌرن ﺌن،
ﺌﮡ ﺌرن ﺌن، را ا ڪ وارن ﺌن، ا ارن ﺌن، ر او د ﺌ ر – ﺌرو ز ﺐﺌد! ور ﺑﺌ ﺌ ن
ر
ﺐ
ﮭﺌ
ڙيﮭ ﺌ ” و “ ا ﺌ، ا ﺌ ۽ ا ﺌ، ﺌ ﺌﺊ ر ا ﺐ اد ر ﺐﺌد ر – ﺌرو ز ﺐﺌد! *
ر
ﮭ
دو ﺌ ﺌ
ﺑﺌ، ﺑﺌ، ، ،
www.sindhsalamat.com
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ن
وا ن
ڪ
144
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
نا
ﺐ ﺌن ﺋ د
ڙي، روﺊ ﺌر و وڏا ا ﺌر، ،ڏي ﺊ ل ﺌِ ، ار، ﺌروﺊ ا ﺌ، وڍ ﺌ، ار، ﺌر ن ﺌر ن، ﺌر ن ُ ﺌ ،ا ڙي ﺌر، ﺌ َ و ﺌﺊ ڙي! دل ۾ درد ار ،ﺌ * ﺌﺊ
ُ ي ا وا 145
ﺌﺊ
آ
۽
ار
،
،
* ُ ،
ُ ن ﺌ ﺌ ۽ ُ
م ﺌن، َ ؟
ﺌﺑ ، ﺋ اڄ ﺐ ﺑ، ۽ ي، ﺌ وﺋ ﺐ ُ، ﺋ ا ﮭ ﺌن ﺐ اد ا ﺌن ” و “ ﺋ ،و ﺋ رو ِ رو، ﺌﮡ ُ ۾! آﮡ ي ُ ﮭ ،ﺌ ،ﺌ ُ *
ن را ن، ،ر ﺌڻ ۾! ،و ﺌ روﺊ *
، ﺌ اڄ ﺐ ي و ﺌ، ﺌري ﺌﮡ ۾ ” و “ ﺋ ،اڄ ، ُ ﮭ ﮘﺌ *
ﺌ، ،ﺌﺊ وا ﺌﺊ ، اوڏو ض ا ﺌ ﺌ ،ن ا ، ﮘ ،ﺌ آ اُ ﺌڙ ! و ”وي “ * www.sindhsalamat.com
و
ﺌ، وا ﺌ ،ﺌﺊ ﺌﺊ ُ ﺌ ﺌ ، ۾ ،اڄ ﺌ ﮭ ﮢ ﮭ ﺌ ، ﺌروﺊ ي، ﺌ ،ﺌ ، ي وات ۾! وا ،وا ُﮗ وا ﺌﮡ * ، ﮢ ﮗ ﮭ ﺌ ، ﺌ ڙي! ڏي ﺋ دردن ي دا ُ ، *
ڏور ،اَد ن اَ ﺌرڻ، ﺌن ُ ُرﮗﺌ ُ ر، ﺋ و ﺌن ا ،ا ُ ر، ﺌن ﺌ، ﺌج رت رﺊﺌر ! د ُ ر، *
۽
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
146
ﺌ ، ،ﺌ ، ﺋﺌ ، ﺌر ن ن ارن ﺌ! www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
ﺌ ﺌرُ ،روﺊ ﮗ ڙ ﺌ رت اڄ ﺐ ﺐ ﺌ ۽ ﺐ ۾، ﺐ ﺌ ۽ ي ﺌري ڪ ۾ ،ﺌ ي اڱ ُا ﺌڙا ،اَڻ ﺌُ ، آ ﺌر ،ا ﺌن و ﺌ ڏ * ﺐ
اڄ
ﺊن
،
ﺌري
ﺌرو ، ﺌرن ڙ ۾، و ،ور ڏ وا *
نا
ﺌ، ﺌر، ﺌر، ﺌر، ي!!
ﺌرن ﺌرج وٽ آ ﺌن، آ ڏي، ﮡ اُف ﺌرن ، َ ُ ﺋ ” و “ ﺋ ﺌ و ،وا وڃ و * ﺊ ن وار ،ﺌ ﺌ وا ﺌڻ ﺌرن ن ﺌ ، ﺌن ُ ارن ، ور ﺌرڻ ﺌ ﺌﮡ ن ﺌﺊ ” و “ ﺋ ، ﺌرڻ ﺌرﺊ ﺌرن ، ي ُ * ﺊ ﺊ ﺌرﺊ ، ﺌرڻ ﺌرن ُ ﺌﺊ ﺌ ن، ﮗ ﮗا ن َور ڏ وا ﺌﺊ ﺌرڻ و ﺌري، وا ” و “ ﺋ ،ﺌ اُ اُو ﺌﺊ ﺌرو ڏ ﮙ ﺋ ارن ﺌﺊ ، ن *
اڄ ﺐ ﺌروﺊ نِ ، ﺌ ﺋ ، ُ ﺋ ن، ﺌڳ ، رڙ ن، راﮡ روپ ي ڏ ﺌ ،۽ رو ﺌ ! ن ﺌر ن، ر * ﺌرو ﺌر ﺌ ُ ﺊ ﺌ ﺌرﺊ وا ن 147
ﺌ ،ﺋﺌ ،اڄ ﺌروﺊ ﺋ ﮢ ﺌڻ ﺋ ، ﺌ ﺌرون ، ڙا ﺌ ” و “ ﺋ ،ﺌ ﺋ ۾ ،ﺐ ﮢﺋ ﺌرڻ و ﺌري ﺌ، ﺌرن ﺌرج ﺌ ﺌٽُ ، *
ﮗﺌٽ، اوراٽ، ﺌٽ، اٽ، ﺌٽ، اﮗ اٽ، ٽ، !
www.sindhsalamat.com
و
،
وڌا ﺌ ي، ، ِ، ِ ۽ ي!
دم او
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
، ن ﺌديﮭ ﮝ ا ، ُ ﺑ ، ﮡ و ﺌم ا ، ،اي ُ ﺌرت ﺌرڻ ، ِ ، ﺌ ، ! ن وار ، ، ، ، ! ، ، ، ، !
ا ﺌس، ، ﺌ ن ﺌن ،ﺋ رڍن ۾ را ﺌس، ﺌ ﺌﺊ ﺌس، ﺌرن و ” و “ ﺋ ، ُ ُ َ اداس، اﺋ ، ڏري ڏ ڏ ﺌن ُ ﺌ و اس، و ﺌ، ! ﺌس ” ُ “ اورا * 148
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
،
آ
ڏ
اورا ، ﺌري ﺌروﺊ ن ڏي ،۽ ﺐ ﮙ ﮙ ،ن روﺊ راﮡ ن ر ﺌڙ آ“ و “ ﺋ ِ ،ان رن ” و“ ” ﺌﮡ ت“، *
ڌ ﺌن ا ر ﺌري و
ذات، ﺌت، ﺐﺌت، رات، ات، ﺋ !
ﺌن ،ن راﮡ ن رت روﺊ ، ُا ۾ ،ن ﺌ ﮭ ريﮭ ُ ، ﺌروﺊ ن ، ﺌر ن ” و “ ﺋ ،اڄ و ﺌر ن و ، ﺌ ۾ ،ﺌ رن ﺌن ُ ، ۾ ،ﺌ اَ ﺋ ﺌ ﺋا َ ! ﺋن ،ﺌڙ ۽ ُ * ار ﺌن، ،اڄ ﺋن ﺌڙ ﺌﺊ ﮗﺌن، ،ﺐ ﮗ وڍي و ﺌڙ ﺌﺊ ن ﺌ ﺋ ن ،ﺌ ڙا ُ ﺌن، ن ،ﺌ ﺌڪ زﺐﺌن، و -ﺌﺐ ، ڙيﮭ ۾ ﺌن، ﺋا” و “ ﺋ ،ﺌ ! ﺌروﺊ ن ﺌن، ﮘ ڙﺊ * 149
www.sindhsalamat.com
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
دو ﺌ ﺌ ا ﺌ ا ،اَ ا اَ ا ،ﺌﮡﺌ و ِو ﺌ ﺌ ،وا ﺌن ور * ﮢﺌ ڪ ﺌ ﮗﮢ
ﮢﺌ،
ﺋا ﮗ
ﮢﺌ
۾
ﺌﮡﺌ ﺋا
ﮢﺌ ،ﺌرڻ ِ زنِ ، *
ﺌرو ڏ ﺌﺑﺋ ا ﮗ ﺌﮡﺌ ﺌ ،ﮗﺌراﮡ *
ام! ﮙ ور ﺌم!!
۾
ﮢﺌ ڙي! ﮢﺌ ڙي!!
ڏک ر ن! ۾ روز ﮗ ن!!
را ن ﺌﮗ ُ ،ر ن ﺌﮗ ،رت و ڙن روزيﮭ ﺋ ! ،ر ا و ۾ ﺋ !! ﺋ ري ﮭﺐ * ۾ ﺌ ڏ ﺐ ﮢ
150
ﮢ ر ﺌﺊ ، ڏ ،ڏ ﺌﮡ *
ڏ ! ڏ !!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌڻ ڏاڍن
و
ڏارون ۽ ديﮭ ﺐ ﺌرن ﺌﺊ
ﺌو
ي،
وڙ
*
ﺐﺌ
ﺌ
آ
ﺌ ن ون ،ﺌ ﺌ ”ڌوڙ ﺊ ڙي د ﺌ“، ﺌ ن ﺌروﺊ ن
151
،
ﺌڍ ا ﺌن و و
۽ ون ﮢ ي ُ ،ﺌ ﮭ ﺌڙ ﺌ ﺌ ،ﺌ ِ ۽ ِ * ۾
نا
ﺌڙي ،اَ ﺌ اَ ﺑﺌر ڏ ﺋ ن! ،ﺐ ڏاڍي ﺌر ڏ ﺋ ن!! *
ﺌڙي ﺌ ڏ ۾
ن ِ د ن وا وڏ ن
آ
ي ،ﺐ
۾ ﺋ
*
*
و
ﺌ ﺌﮡ ن ڌ ﺋ ن ﺌ زردارن ُ ﺋ ن! وڌﺊ ن!!
ن
”ﺌ
ِ ﺌن! ُ ﺌنِ !! و ﺌنِ ﺐ ﺌ! ر ﺌ!!
ڏا
ا
َ *
ڙا ڙي! ﺌ دا
۾ و
زردارن
152
ن! ن!!
ن ،زا ن ن “ ﺌ ُ ن يو * ﺌ
۾ *
ن ﺌﮡ ن زردارن ن زا ن *
ن زا ن آ ن زا ن زردارن *
! !!
رن ن ﺌر ن روز ﮭ ن ﺌ
د ﺌ۾و و ڏس ن ﺊ اﺊ ر و ا ي راڄ ۾ آ *
دُ دَ ﺌم! ﺌ ﺌم!!
www.sindhsalamat.com
ﮡ ر
ن ﺐﺌ ڏ
ﺌرا ﺌرا ڏي زردارن
ﺑ ر! ،ﺌرو ﺌ ﮭ ﺋ آ د ر!! دردن
ن ،ﺌ ن ﺌد ن ،ﺌ ﺌ ر َ َ ۾ ﺐ ، *
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ن
!
ﺋ ﺌر ن ﺌر و ا
ن! !! ا ! !!
ن ﺌﺊ ن ڙي! ﺑ ﺐﺌﺊ ن ڙي!!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
آ
ارن ﺌ ُ ا ڌ ﺋ ن ۾ ﺌﮡ * ا ﺌ ﺌ ﺌ م و ﺌري
*
” ﺌ “ا ﺌ ﺌ او ﺌ م ا ﺌ ﺌ م ي
ﺌر
وا وڏ ا م و ﺌروﺊ ن ڏي ّ ﺌ را م
153
۾آ
ﺌ
ﺌرن ﺌ ﺌﮡ * ﺌ
ڏ و
مڏ
۾
ﺌن *
ﺌن
وڏا
نا
وم ﺌ! م ﺌ!! ﺌ
وا ﺌر ﮢ ﺌﮡ
ﺌري! ﺌري!!
ﺌﺐ
ن ﺋ ﮢ ڌاﮗ
ﺌ! ﺌ!!
ش ڏ ن! ﮭ ۾ راﮡﺌ ﺌ رو ش ڏ ن!!
ب ڙ ا
ﺌ و ي ،و ي ،و ي ،ڙي! ي ،ي ،ي ڙي!! * ا ﺌڏ ﺌري *
ّ
و
وارو آ ،ب وت ا ّ وڏا! ﺌس ا!! ﺌﺊ و ا رت ﺌ * ﺋن ﺌن ڏس ﺌ ﺌ ڙﺌ ڏ م
ن *
ا
ريﮭ ﺌڙ ﮙ ﺌ
ﺌ ﺌ دو ﺌ دُک
154
ﺌ
ن و ﺌ ن ﺌ ون
ﺌ ﺌ آ *
*
و ﺌرو دو د ﺌ ۾ ﺌرن ﺌﮡ *
ﮭ وا ڏَ ﮢ ! ﺌﮡﺌ و ﺌ روز ﮢ !!
www.sindhsalamat.com
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌﺊ
ﺌ *
م را ﺐ ﺌو ڙﺊ ﺋ
ﺌ ﺌ
ڙ ڙ
ڙي! ڙي!!
ي ڙڻ ۾! ﮙ ۾!! ڌوڙ ﺌن! ڏس ُ ُ ڙ ﺌن!! ﺌ
ﺌ
ﺌ ﮢ ! ﮢ !!
ﺐﺌ ﺌ ” و “ ﺑﺌ ﺌ ” و “
! !!
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
ﺌ
ﺌ ﺋ ،آ ﺌ ﺐَ ﺌس ﺌرو ن و ڙا ري ﺋ ﺌ ڙ ُ ،ڻ ﺌن روﺊ رتّ ر ،ﺌ ﺌ ﺋ ِﮜ آ ﺌ ﺐ ﺌ اَن داﮡ ﺐُ ﮭ اُس ۾ ﺌ و ﺋ ي و ر َ َ ﺌ ﺋ ُ ﺌ ﺌ َ َ وﺋ ﺌ ﺌ ۾ ﺌس و س
ُ
ُ ،
آ
يﮭ ۾! ڙي، ُ ُ ڙي، ڙي، ُ را يﮭ ۾، ، ڙي، ڙي، ڙي، ﺌ يﮭ ۾، ، ﺌن ڙي، ﺌن ڙي،
نا
و
ﺌ
يﮭ ۾،
يﮭ ۾!
يﮭ ۾!
ِا
ت
وڃ دور ا ! ﺌن ر ا ! ﺌن
و و
و
ش ﺌن ڏ س ُ ر ا ! ﺌن
ﮗﺌ
واري ﺐ اُن
ن
ر ﺌن
ﺌن ڙي،
ڍو يﮭ ۾، و وڏا ڊام ﺋ ، ﺌ ﺋ ر ” و “ ِ ﺌﺊ ، ﺌﺊ ، ن ۾ ا ّ ڏﺌ ﺊ ، ڏ وڏا ڏاڍن ﺌ يﮭ ۾، ﺐ م ر ﺋ ، ﺌ ﺋ * 155
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
يﮭ ۾!
www.sindhsalamat.com
ﺌت 156
ُا ۾
و ﺌ
ﮭ ر ا ! ﺌن
را ا ﮭ ب ﮘﺌ ﺌن اَ ﺑ ُ ر ا ! ﺌن
ا يﮭ ۾!
ُ ر ا ! ﺌن
ﺌ ﺌ
ت ﺌن ﺌﮗ ۾ ڌو ب ﺐ ُور ا ! ﺌن ﺌن
و
ﺌ
آ ﺌن، آ ﺌن. ﮙ، ﮙ،
آ ﺌن.
ﺌري، واري، آ ﺌن. ﺌ
ﺊ
ﺐ ﺌن ، ر ﺌن ، آ ﺌن. ﺌ و رو و
و
ﺌ ُ ان ان ﺌ
، ، ، ،
آ ﺌن،
آ ﺌن.
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
ﺌو
زور زﺐ ي ۽ ﺌس ُور ا ! ﺌن ن
آ
ﺌن ﺌن
ڙي ڙي و
ﺌن ش ج َ ﮭ ﺌن ﺌر و ُ ر ا ! ﺌن
ﺌ
ﺌر ﺐ
ٽ
ج ﺌن
ﺌن،
وﮭ ُ ر ا ! ﺌن
و ۾ ڏور ا ! ﺌن ڏ ﺌ ﺌن ُ
ڏ
ﺌنِ وﮭ ﺌڪ ﺌن ۾ ُ ر ا ! ﺌن ۾
157
ِ و
ﺌ
ان
ڙ
و
ﺌ
آ ﺌن.
،
آ ﺌن.
ﺌ
و ﺌ ﺌن، ﺌ ﺌن، آ ﺌن. ﺌ ان ُ ان ﺌ
ن ﺌن ﺌ
، ، ، ،
آ ﺌن.
َ
ﺌ
ﺋ ، ا ﺋ ، آ ﺌن. ﺌ
www.sindhsalamat.com
ڏاڍ ﺌ
ُ ََ ﺌ ﮭڏ
ا
ِ
ﺌ
ﮗ ار ا ﺌ ﺌﺊ
158
ن
ﺌن ،و ﮙ -ﺌ
ن ﺌ
آ،
ن-
ﺌ ﺌر
ِ ن
آ ﺌن.
ﮭ“ وارو، ” ش ر ﺌن ”دودي“” ،ﺐ ّ ﮭ“ وارو، ش ﺌ آ ﺌن. و ُ ر ا ! ﺌن و ” و “ ﺋا ﺌن ﺌنِ نُ ، و ،ڙ ﺌ ُ ر ا ! ﺌن *
نا
و
ﺌن ،
ڪ
و
، ،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌن و ﺋ ن-ڌ ﺌرن ٽ
ن
ﺌ ا ار ن
۾
ن د ن ڌڙ
ز ي- ي ِ -ﺌڙ ن ﺌنُ - ﺌن-ڊ
، .
ن ﺌڌم
ن،
.
اڄ ز ي، . َ َن ﺌن
ﺌن، .
ﮗﮙ ﮗﺌ -روﺊﺌن ” و “ ِ ﺌ ، . ﺌن وڙ وا آ - * www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺌ ڙ ن ڙي، دودا ،ﮢ ڙ ن ڙي! ”ﺐ ّ ﮭ“ ۽ ﺐﺌ ﺌ ،ﮢ ﺌن ﺌرو، د َ ي و وارو، ﺌن و ِوڙ ﺌ ڻ ﺌرو، ، ڏ ڙ ن ڙي، ﮗ و ۽ ﮗ ڌا ،ﮢ ڙ دودا ﮢ ن، ۾ ڏي ڏ ن، ُ ا ﮭ۾ﺊ ن، ﺌر ،ﮢ ُ ز د ڙ ن ڙي، ڌا ،ﮢ ڙ دودا ﮢ ﺌن ڏ ﺌ، ، اا ﺌڙ ، ا ا ﺌڻ، ڙ ، ا ا ۽ ان ۾ ﺌ ڙ ن ڙي، ﺌ ،ﮢ ڙ دودا ﮢ اُ ، ﺋ ن ل ﺌ ، ﺋ ِ يﮭ وڙ ر ، ﺋ ،ن ﺋ ﺋ ڙ ن ڙي، ” ِ و “ ڍا ،ﮢ ڙ دودا ﮢ * 159
ن ڙي!
ﺌ ڙي ﺌن ر ﺌن ،او ِ و ﺌن ِ ۽ ﺌ ڏ ﺌن ،او ِ و
ن ڙي! ن۾ا ن ڙي!
ن ڙي!
www.sindhsalamat.com
ُ خز ُ خز
ﺌ، ،۾ ش ﺌ ن ﺌ، ﺌﺊ ﮭ ڌر ﮭ ﺌن ﮙ ُ ،ر ُ ر آ ُ خز ، ﺌن ،او و ﺐ ڙي ﺌن ر ﺌن........
َ ﺋ آا ڙو ڙو ﺌف ۽ ُ و، و يﮭ ﺌن ﺐ ّ ذ ،و ﺌ ﮭ ُ خز ﺌﮡ ﺌڪ ﺌن ،او و ڙي ﺌن 160
، .
، ، ، ر ﺌن........
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
وري وا ، ﺌﮗ ﺌﮗ ، ٽ ﺌن ،او و ﺌ ﮝ
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
ﺌ ﺌڌم ﺌم، ا و آرام، خز ، ڙي ﺌن ر ﺌن........
ﺌن وڌ ﺌ آ ِ ، ۾ َ ﺌن ُ ، ِ ، ﺌر ﺌن ون، ڏ ﺌن ُ خز ، ا ڏ ﺌن ،او و ڙي ﺌن ر ﺌن....... ﮭ“ ۾ دودو در ﺌ ﺌن ۽ ” ،ﺌ ڏ ر ﺌن ﺑ ﺌم ﺌن،او و
ار، ا ُ ﺌر، ا ُ خز ، ڙي ﺌن ر ﺌن........
ﺌ ِ ” ،و “ ن ،ﮗ ۾ ﺌن ،او و
ڙي، ا ﺌن ڙي، ﮗﺌ ﺌن ُ خز ، ڙي ﺌن ر ﺌن........
ﺌ ﺌن ﺌ ﮗُﮙ ۽ ﮗﺌ ﺌن ﺑﺌ
*
161
ﺌ ﺌﮗ ﺌري ۾ ڏ ﺌدڙا ﺌ ﺑ ﺌ ﺌ ل
www.sindhsalamat.com
162
ي ” ُ ن“
،
،ﺐ
ن ﺌر ن ُ نِ ﺌل! ون ﺐ ﺌر ن ُ نِ ﺌل!
ﺊ ِ ، ڏو ڏ ، ُ ، ا ارن ،ﺋ ن ﺌر ن ﺊ ﺌر ن ُ نِ ﺌل! ي ُ
........
ُ ، ُ ن، ﺌل! ي
.........
۾ ﺌن ڏي ﺌ ن ،ﺌ َ ن ﺌرن ۾ ي ڏون ُ ﮭ ﺌڻ ﺌﮡ ۾، ﺌر ن ُ نِ
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
و
نا
ت ِ ِ ﺌن اﮗ ﺌن ُ ون ِ ن
ﺌ
ي ﺌڻ
ُا ﺌم ﺌڳ ﺐﺌ ۽ ﺐ ڌڻ ن ڌا ر
ﺌو
ﺌ ن ﺌن او ﺌﮗ ۽
آ
ُُ ،ُ ، ُ،ُ ،ُ ،
۽ وﮡ
۾
ن وا ن و ﺌﮡ ﺌ ۾ ﺌﮡ ن ﺌ ﺌ ﺐ ن ۽ ر ﺌﮡ ن ،روح وار ن روز ر
ُن
ي
، ، ﺌل!
، ﺌر ، ُ نِ ﺌل! ي
ُ ، ﺌ ن ﺊ ﺌرن ڏي ﺌﮗ ض ُ ، ُ ﺌ ﺌوا ﺌف دل ” ِ و “ ﺌ ، ڏ ﺌﮡ ،ڏ ﺌر ن ُ ن ﺌل! ﺌري ۾ ڏ ي *
163
و
،
، ار ن ُ ن ﺌل! ي
آب داﮡ ﺌﮡ ش ڌ ﺌرون
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌ
............ روز ا ﺌو ﺌڏ ، ..........
........
www.sindhsalamat.com
ُ ﺌڳ ﺌر ﺌري ض ﺋ آ ا ﺌو ﺌڏ ،ش
ﺌﮡ ، روﺊ ي ڍو ﮙ، ُ را ! اَ َ َ . ﺌ ! !
ڏ ن ﺋ آ ﺌ اُن ا ﺌو ﺌڏ ،ش
ﺌن، ن ڏ ي ڍو ﮙ، ُر ا ! اَ َ َ . ﺌ ! !
و اَ ا ﺌو ﺌڏ
........
ي ڍو ﮙ، ُر ا ! اَ َ َ . ﺌ ! ! ش
ﮢ ن اڄ، ﺌرو َو َر ڏﺊ ي ڍو ﮙ، اَ ﺑ ر ،ا ! اَ َ َ . ﺌ ِ ! ! ،ش
ﺌن ِ و، ڙي ي ڍو ﮙ، ر ا ! ” و “ ڻ اَ َ َ . ﺌ ِ ! ! ا ﺌو ﺌڏ ،ش * 164
www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺌ و ﺌ ڙي! ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ !
ﺌ ،ﮘ دل ۾ ﺌ دم دم ڌَڪ، ۾ ِ دل ۾ َ ! ڌاران ،ﺌ
ڌ ﺌرن ري َن ڙ ُ
ِ
ن
ڌ ﺌر ُ
ﺌن
رون
ﺌن ُ
يِ ،
ي،
ان ﺌ دم،
ﮭ ِ
۽ ري
165
” و “
ت اوڍي
۾ ﺌ ، اَ ڪ!
ﺌ آ ن ﺌﺊ ڏ
ي، َ !
ُ
م ،ا
۾ ﺌ ي ِ ي، ا و ﺋ و ي، ﺋ ﺌ ي
م ﺌﺑ ،ر *
ﮗ
ﺌس ﺌ ُ
ي، َ !
ِ
ڏو
ُﺋ ﮭ ﺌ
ﺌ ي،
ا، ن ﺌ وڙ و ﮙ ﺌڻ ﮗﺌ ن و ﮭ و و ا، رو ، را ۾ و ن ر ُ و ﺌ ڙي ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ ! ِويﮭ ور ۾، و ن واس وس ﺌ و ۾، ﺌ ﺌ ِ ن ﺌڪ ﺌ ُ ون ِ ﺑ ﺑ ﺌن ُ ، و ﺌ ڙي ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ ! ﺋ ڏ وري وا ﺌ ڙ و
ﺌن ڏَڪ.
www.sindhsalamat.com
ﺋ
166
ڏُ ﺌن
ﺌل ﺌرو، وري ﺌل وارو، ُ ، و ﺌ ڙي ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ !
ﺋ ، ﺌر ” و “ ﺋ ، ﺌر ُ ﺌر ورن وا َو ُ ، ﺌﮡ ﺌﺊ و ﺌ ڙي ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ ! * www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
واﺊ ن! ن
ﺌ و ﺌﺊ ۾
ا وا ڏ ﺌن َ ﺌن ﺌﮡ ﺋ
ا
ُ
ڏو ﺊ ،ﺋ ﺌﺊ ،م
ﺌن ﺌر
ﺊ، .
ﺌرن ر
ﺌڳ رو ُ ،ان ﺌن ﺌر ڌ ﺌر دور ۽ دورو ،دُ ﺐ ﺌﺊ ِ ،رﮡ ﺌﺊ ،ن اَن ﺌﮡ
ن
”
۾،اُ ، ،ڙ ،ﺌري ۾، ڏ ﺌن ” و “ ﺌڙ . ﺌري ۾ُ ،ا ﮗﺌ ﮗ ار ا ﺌن ﺊ ڏ *
ﺌري
167
www.sindhsalamat.com
ﺌن.
رڻ ﺌ ،ﺌ
ُ و اچ وو ا ، ڻ ﺋ
ﺌن.
ﺋ س
رو ن ﺊ ، . ار
ا
ﮭ ﺌدر ﺌ ﺌن! ﮗُ
ن
رو، .
ڏ ور
ﮭ ۾ ﺌدر ﺌﮡ ، ﺌ
يا
ن“
ﮭ ڻ ﺋﮙ
۾ ِا ﺊ ڻ ﺋﮙ
و، ڙ
وو ا ، وو ا ،
ﺌن. ﺌن.
آ
وو ا ، ڻ ﺋﮙ
ﺌن.
” و “ ﺌن ن ُ ،ر ا
ﮭ ۾ وو ا ، ڻ ﺋﮙ
ﺌن.
* 168
ﺌن.
ﮗﮢﮙ ﺌن ﮗ وو ا ، ڻ ﺋ
ڙيﮭ ﺌن ِ
لا
ا
ﺑ
ڏ
،و آﺊ ن،
و ﺌر ل ﺌر
، .
! وو ا ، ڻ ﺋﮙ
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌن ﮝ
و
ﺌو
واﺊ
ﺌري ﺌن
۾َ
ﺌر
َ
ﺌڪ ﺌڪ ﺐ ﺌ ﺋ
ي،
ري
ﺌڙي وارا ،ﺌڻ اﮗ ﺋ ڌن دودن
”
“
ور ور ڏ ﺋ ﺌ
169
ُ
ﺌڪ، ﺌر ا !
ﺌڪ.
ﺌڪ، ﺌر ا !
ﺌڪ.
ﺌﮡ ﺌڪ، ﺌر ا !
ﺌڪ.
ا !
ﺌڪ،
ﺌر
ﺌڪ.
آ ،د ﺌ ا ر ڌاڪ، ﺌر ا !
ﺌڪ.
ر“ ﺑ ﺌڪ، ﺌر ا !
ﺌڪ.
ﺌ ﺌرو ۽ ”
ن ِ ،ﺌﮗ ﺌﮡ ن ﺐ ﺑﺌڪ،
ﺌن ﺌ ِّ
آ
ا !
۽ ﺑ،
ﺌر
ﺑ ﮭ واري ﺌڪ،
ﺌر
واڪ، ﺌرو ،و ي ڏي ﺌر ا !
ﺌڪ.
” و “ا
ا !
ﺌڪ، دو د ﮭ ﺌُ ، ﺌر ا ! *
نا
ﺌرو
ﺌ ڍول،
ﺌ
ﺌ ڍول، ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن.
ﺌ
يﮭ ﺌن
ﺌ ل، ِ ا ،ﺌ ﺌﮡ ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن.
ا
ن ک ر ل، ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن.
ِو ﺌن وڌاﮡ و ۾ ُ
،
ﺌ ل، ي ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن.
ﺌر ن اﺊ ،
ﺌ اﮡ ن ، َ ،ﺌ ن، ُ ڙن، ﺌﮡ
ﺌڪ.
www.sindhsalamat.com
و
واﺊ
ﺌڪ. ﺌڪ.
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
،
ا
۾” و “
ل، ن ﺋ ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن. ﺌ ل، ﺌ ﺋ و ﺌر ﺌن ﮙ آﺊ ن.
ﺌن اﺊ ، *
170
اَ ل، ون آﺊ ن. ﺋ و ﺌر ﺌن www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
واﺊ واﺊ ِو َ م ﮙ ُ ُ ڙ
۽ ارن
ﺌ ﺌﮡ ﺌ
171
ﺌن
ن ﺌ
ُن ﺌ
ﺌري
، ﮗ ڙ ﺌﮗ ،
ﺌن ﮗﺌڙي ﮗﺌڙي.
ﮗ ڙ ﺌﮗ
ﺌر آﺊ ن ﺌ
ﺋ
، ُر ُ ﺌن ﮗﺌڙي ﮗﺌڙي.
َُ ِ
ﮭ”
، َ ُ ،ﺋ ﮭ ڏي ﺌ ُ ﮗ ڙ ﺌ ﮗ ﺌن ﮗﺌڙي ﮗﺌڙي.
ﺌﺊ
، ،ﺌ ي او! ﺌﺐ ُ ﮗ ڙ ﺌ ﮗ ﺌن ﮗﺌڙي ﮗﺌڙي.
آ
۾ ” و “ ُ ﺌن ،ڍا ﮗ ڙ ﺌﮗ *
ﺊ ﺌرن
، ﺌس ُڊ ﺌن ﮗﺌڙي ﮗﺌڙي.
www.sindhsalamat.com
ر
ڙيِ ،ايﮭ َ َ آﺊ ن ﺌ
ﺌن. ر
روز
“ ۾ ﺌرو ڏ ر آﺊ ن ﺌ ا، آﺊ ن ﺌ
اڙيﮭ ر
ﺌر، ﺌ ﺌر،
ﮘ ،اڄ ُ ن ُ نﮭ ر آﺊ ن ﺌ
ڙيﮭ ۾ ” و “ ڏ ﺌن ،ﺌوڪ ر آﺊ ن ﺌ * 172
ار،
ُ
ﺌر، ﺌر،
ﺌن. ﺌن. ﺌن. ﺌن. ﺌن.
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
واﺊ ُ ﺌ ﮙ ُﺊ
م َ ﺌ
درد دُ ﺌ ﮙ و اڄ ﺐ
173
ﺌر،
آﺊ ن ﺌڙ
ﺌن ،ﺌ ۽ آﺊ ن ﺌڙ
ﺋ ار،
دو ﺌن دل ۾ ،دَم دَم ﺌد ڌ ﺌر، آﺊ ن ﺌڙ ۾ ُ ،ﺋ م رات آﺊ ن ﺌڙ
ﺌر،
ﺌ
ي وا ﺋ ا و آﺊ ن ﺌڙ
ﺌر،
ي اُن ريﮭ ا ر ﺌن او آﺊ ن ﺌڙ *
ﺌر،
و ن
ﺋ ﺋ ﺋ ﺋ ﺋ
َ ﺌن؟
واﺊ ِ
ﺌن؟ ﺌن؟ ﺌن؟
ﺊ ، ﮢ
وار
ون
ﺌ ُ
،
” و “ ادا
ﺌ ڏو ﺋ ن ي ڏوﺊ ، ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ،ڙ ﺌن و *
174
ﺋم ﺌڙ
ﺊ ، َﺌري ِﺌري آ ﺌن.
،ڌ ﺌر ري ڌوﺊ ، ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ي
ﺌﺊ ﮭ
ﺌن؟
ي،
و
ڏو
ﺌن؟
www.sindhsalamat.com
ُ
روﺊ ، ﺌل و ﺌ ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن.
ﺌڙ
ﺊ ، َﺌري ِﺌري آ ﺌن.
www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
آ
ﺌو
نا
دم َ
ﺋ ي۾ ِ
ڏاڍا ﮘ م ڏ ڏاڍا ڏ
ڏُ ﮭ
.
ّ
ﺌ
.
ِڏ ڏ
ن
و م ﺌرو ،ووڙ ي وﮡ ﺌر، ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ
.
“ و “ ﺌن
ڏو *
ﺐﺌدل ﺌن ﺐ ﺌت و ﺋ
ڌاران
ٽ
ﺋ
ﺋ ،ا نﺐ ڌاران ٽ اري، ڌاران
ﺌڙو روز
۾ ” و “ ڏﺌ
ﺌ ،ﺌ ﺎ ربّ ﺌر، ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ . www.sindhsalamat.com
،
َ ن ۾.
ر ﺌ ن دل ۾ ﺌ ن ،ڙا ﺌر ﺌن ﺋ ؟ ڌاران ٽ َ ن ۾.
ﺋ ل ار، ﺌ ﺌ ،ن ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ . ن ﺌن و ﺌ ،اُ ي آرو ﺌر، ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ
ﺌﮡ
175
ڏو
و
واﺊ
واﺊ ا ﺌر،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
* 176
اﺊ . َ ن ۾.
ٽ
ﺋ ، َ ن ۾.
،ﺌرن ﺌ ڌاران ٽ
، َ ن ۾.
www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
و
آ
ﺌو
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
ﺌو
واﺊ ر و روﺊﺌن ﺋ زار، ن
ا ﺌ ِ
۾ ن ﺌف
ﺌن ،و ڍو ﮙ ﺌرُ ،ر
ﺌر، ﺌو ﺌ ﺌن. وﺊ
آ ن ُ ،ﺋ ن ت ار، ﺌ ﺌن. راﮡ ﺌرُ ،ر وﺊ ،دل د ﺑ ﺌرُ ،ر
ﺌ ﺌنﮭ ” و “
177
را
ﺌرُ ،ر
وﺊ
ﺌ ﺌن.
ﺌ ڻ ﺌ ۾
ن ﺊ ﺌر، ﺌ ﺌن. وﺊ
ﺑ
ي ﺌ ﺐ ﺌر، ﺌ ِ ا، ﺌ ﺌن. ﺌرُ ،ر وﺊ
ﺋ ِت ﮗ ّ
روز ﺌر، ۾ آ ، ﺌ ﺌن. ڍل ﺌرُ ،ر وﺊ www.sindhsalamat.com
178
َ ورا، ڏ را! ﮗﺌﺊ
ِ
ﺌ َ
ي
ڙا
ﺌ، و ﺌ، ﺋ، ﺌﮡ ﮗ را ﮗ را، َ ورا! ﺌ ڻ ﺌ ڏ ﮗﺌﺊ را! ۾ www.sindhsalamat.com
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ڙ ن و
ﺋ و
ﺌر
و
و
ڙ نﺐ ﺌن
آ
ﺌو
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺐ ُ ون،
ﺌ ُ ن ُ ن،
و ، و ﮭ را، را ﮭ ﺌن َ ورا! ﺌ ڻ ﺌ ڏ ﮗﺌﺊ را! ۾
ُ ﺌ ُ ﺌ واس وﮡ ن ﺌم ڌﮡ ﺌﺎ ﺌ ل ُ ڻ ا را ﺋي ۾ ﺋ ﺌ
۾، ۾، ﺋ ، را، َ ورا! ڻ ﺌ ڏ ﮗﺌﺊ را! ۾
ﺌرو، ُ ر ُ ر ﺌف ﺌرو، اک ﮝ ، ﺌن ،ﺌ ﺌرو ﺌن َ آ ﺋ ا !
ﺌرا ﺌرا ﺌر وڌن ﺌ، ﺌ، ﺌ وا ﺌر ِور ﺌ ﺐِ ، ﺐ ﺐ ﮗ را، َ ۾ ﮗﺌﺊ َ ورا! ﺌ ڻ ﺌ ڏ ﮗﺌﺊ را! ۾ *
وﮡ ڙ وڌ و
وﮡ ڙ ر و رک
ڏاڍو وا ، ا ﺌﮭ ا ، ﺌن، ي ا !
179
www.sindhsalamat.com
180
ﺋ
د ﺌن د د
ﺌ
ﺌ
د
! !
! !
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ن ﺌر ن، ۾ ُب ﺌر ن، ج ۾ ﺌﮡ ﮭ ﺌﮡ ﮭ ۾ آ، ا ﺋ ا ! ون ۽ ُ ﺋ وڻ وڻ واس
ﺌرون ﺌرون ريﮭ ا !
ﺌﺊ ﺌرو ج ﺌم ﮘﺌﺊ ﺌن ِ ن ا ! ﺌري
ﺌ ڻ ڙي را آڌ آڌ ﺌ ﮗ ري ﮗﺌٽ ُا
ا ! 181
نا
و
نر نر ن ﺌ راز ۽ ر ون ﺌ
آﺐ د
! !
۾، ۾، ﺌن، ور ور ڏ وا د ﺋ
! !
۾، ۾، ، ﺌ ﺋ ﺋ
! !
ﺌﺊ ، ﺌﺊ ، ﺌن،
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ِﮗ ﺋ ۾ ﮗﺌﺊ د ﺋ
ِ ّ۽ ن وا
، ا ُ ،ن ا ر او ، ﺌ، اَ ڪ ُ ﺋ ا !
د
ڏي، ُ ي ﺌڙ ڏي، ﺌن ﺋ ﺐ اﺐ ، ڍو ﺌ ﺌرو ڏ ﺋ ا !
ﺌن ڏس، ﺌ ،وا ،ﺐ ﺌن ڏس، ، ، ، ” و “ ﺌور ڏ
! !
www.sindhsalamat.com
و ا ﺋ
وو د
ا !
ڏ ﺌﺋ د
وا
ن، ن، آ،
ا ! * 182
ﺋ
ﺌ
ﮢ
د
ﺌر د
! !
! !
! !
! !
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
اَ اَ
ن اﺊ ن
ا
و
ُ
ﺌ
ﺌو
ﺎ ِ ُ ﺌر و ر ُ
ﺐﺌدل وا
ا ا ُ
ﺌر! ر!
ا، ا،
ﮭ داﮡﺌ، ﺌرل ﺌﮡﺌ،
ﮙ ﺐ ﮙ ت
نا
ﺌن ۽
ا،
ا
ا ن اﺊ
ﺐ ﺑﺌ ا ن اﺊ
و
ﺌرا، وار ﺌر ﺌرا، ۾ ڏس ﮗﺌﺊ و ،
ن ﺌر ﺌﮡ ، ا د ﺑ اڄ ﺌ ﺑ ﺌﮡ ، م ﺂل ﺋ ﺌن ،دو ا ا ن اﺊ
دم دم ۾ ﺌ در و ِور و ڙا وڍ ڏ ﺌ ا ا
183
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
د ار! ﺌ ﺌر!
ب
ﺌ
ار!
ﺌر!
ُ ار! ﺌ ﺌر!
، ،
ڪ آ ﺌ آ ﺌ ﺌر! ﺌ ،ﺌڻ َ ﺌ ﺌر! ا ن اﺊ * www.sindhsalamat.com
ِڙي ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
ڙو
ﺌﺊ ، آ از ﺋ ن آ ﺌ ﺌﺊ ، ر و رو وڌ و ر و آ ُ ، ﺌر را ۾ ﺌر ۾ ﺐ ن ۽ ﺐ ﺌ ِ ﮡ وا
َ
ن
ﺑ
ﺌن ﺌن ﺐ
ﺌن
، ،
و، و،
ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
،
ڏس ۽
،آ
ّ ت دار ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
۾ ، ﺌ ﺌر ۾ ، وو-وو و ن ن ،ﺐ ڙ ن ۾ ،ﺑ ري 184
ڌار ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
www.sindhsalamat.com
نا
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
آُ و ُ
َ ڙو
۾
ي
ور ڙ ڙو
ّ
ﺌ ﮭ
آ
ُ
ﺐ ،وا ن ﺌ
ﺌو
۾، ۾، ،دردن
وا ﺌن ﺌن
يﮭ ر ا ﺌز ان ۽ ون ن ُ ﺌ
و
ُ
،
، ،
ا، ۽ ا، ا ِ ن،
نا
ﺌ
آ ،ڌار ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
ﺋن
ڏا
ي ﺐ ُ ،ﺐ ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
و
– اڄ ُﮙ، ﺌر ﺌ ڏاڍا ﺌ و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! ُ
ﺌ ا
ﺌٽ و و
ﺌ
ِا ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
ن
ﺌ
ﺌ
ار ﺌرا! ﺌر ﺌرا!
ِ
ِ
ﺌﺊ ! ﺋ ڌو ﺌر ﺌرا! ﺌر ﺌرا! www.sindhsalamat.com
186
ن ﺌر،
ِ
ُ و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
ﺋ آ
ﺊ
ي ﺌزي ﮡ ﮗ ﮗ ﺌ ۽ ﺌر، و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
۾ اڄ، و
ﺌر،
۾، ا ن ﺌرو ﺌر، و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
اُڀ ۾ ا ي، و
ﺌ،
ﺌ و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
و
۾ ڏس، ۾ ڏس، ۾ ﮙ ،ﮘ ﮝ
وا ، و ۽ ر ، ﺌر ۽ ﺌ ڏ و ن و ن ﺌن ،ڌو
185
آ
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
آ
ﺊ
ن، و ﮭ ﺌ ﺌر، ﺌ ﺋ ن ﮗﺌڙ ﺌ ُ و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! ﺋ ،دو ن ” و “ ﺌر، آ ا دار! و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! *
ﺌر،
ار،
ﺌر،
ﺌر،
ش
ﺌر،
اڙيﮭ
ﺌ ﺌر،
ﺌ د ار،
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ن اﮡ ﺌ وار :
نا
ﺌو
و
ڪ ُ ﺌڻ ﺐ !! ڙيﮭ !! اڻ ج اڻ ﺐ !! ج اڻ ﺐ !! ج ڏ ؛ ﺌوا ڏ ؛ ڙ ڙ ۾؛ ﮢ ﺌ ﺌ اڻ ﺐ !! اڄ ڏ ﮭ اڻ ﺐ !! ج ﺌر ڏ ؛ ﺐ ۾ ﮭ ُ ﺌر ڏ ؛ ﮭ ، د ﺑ ڌر ﮭ ﺌ اڻ ﺐ !! اڄ اڻ ﺐ !! ج روپ ڏ ؛ ﺐ ر ﺌ ڌوپ ڏ ؛ دود ؛ ﺌري ﮭ ل ڻ ﺐ !! آ، اڻ ﺐ !! ج ﮙ ﮙ ﺌن ِ ڏ ؛ ڙيﮭ ﺌ ” و “ ڏ ؛ ﺌ؛ ﺌرا ڍا واڻ ﺐ !! ﺌٿ ڌﮡ اڻ ﺐ !! ج * 187
www.sindhsalamat.com
َ
۾
ي ،او!
ُ ي ،او! ﮗ
ِ
،او! ﺐ ُ
ن
188
و، ڙي! ﺌ
ﮘ و؛ ﺌ وا ن؛ ڙي ،ادڙ ن ا ﺌ ن !! او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ن!!
ﮭ
ن، ڙي! ُ ن ۽ ُ ن، ۾ ڏ ﺌ ن، ڏ ڙي ،ادڙ ن ا ﺌ ن!! او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ن!! ،
ڙي! ا ن ڙي ،ادڙ او! ڌ ﺋ
ﮭ
، ﺌن آ ون، ن ا ﺌ ن!! ن ا ﺌ ن!!
ُ ـ ي ،او! ﮙ ﺌن ون، ون، ڙي! ﮘ ۾ ﺐ ن ۽ ﺐ ﺌ ن، ڙي ،ادڙ ن ا ﺌ ن!! او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ن!! www.sindhsalamat.com
آ
نا
و
ن اﮡ ﺌ وار :
،او!
ﺌو
ﺌ
ون ۽
،
آ
ﺌر ن ﺌر ن ﺌ
ن ﺌن ﺌ ن، ﮙ ۾ را ڙي! ُ ن ڙي! ادڙ ن ا ﺌ او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ
ن، ن، ن!! ن!!
ُ
ﺌ ﺌس
ﺌ ُ
* 189
ڙي!
ن،
رن
ن ُ
ڪ ﺌ
ﺌڙو، ن،
ڙي! ادڙ ن ا ﺌ او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ﺌﮡﺌ ﺌﮡﺌ
و
ڙي! ڏ ﺌ ﺌ ڏ ، ن، ﮗﮢ ﺌن ﺌ ﮗﺌ ڙي! ادڙ ن ا ﺌ ن!! او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ن!!
ن ،آ روﺊﮙ ۽ راڙو رن ڙي!
او! ُ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ن!! ن!!
ا ا ا ا
ا ا
ر
ﺌن ِ ﺌن ﺌن ﺌن
نڏ ﺋ ن ﺌﺊ ﺌﮗ ﺌ
يآ
ا ا
ﺌﮡ
ن
ور ور ور ور ر
ﺌـ ﺌـ ـ ـ ـ ـ يآ
ﺌﮡ
ن
ادا ﺌ د ا ـ ﺌ دا ـ آ ﺌ ڙي آ درد ا ـ ﺌ رد ا ـ ﺌر يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ن،
ﺌ ن، ﺋ ڙي! ادڙ ن ا ﺌ ن!! او! ڌ ﺋ ن ا ﺌ ن!! www.sindhsalamat.com
ﺌو
190
ﺌ . ﺌ . ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
. . . .
ﺌـ ﺌـ
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
و
آ
ﺌو
ا ا ا ا
ا ـ آ ن واري ﺌﮡ ن و ا ـ ﺌـ و وارث ﺌـ د وا يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
ا
اڄ آزاد آ ن ـ د ۾ آﺐﺌد آ ن ـ ﺌن ﺌن اڄ ﺌد آ ن ـ دودن او د آ ن ـ يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
ا
ا ا
ﺌ ِﺎ
ا
او ا ۾
ا ا ا ا
ﺌﮡ ﺌ دو ۽ د
ا
191
آ نـ آ نـ آ
ا ا
ﺌ
آ نـ يآ ن ر ﺌﮡ آ نـ آ نـ ﺌر آ
ﺌٿ ﺌ ﺌ ر آ ا ا
نـ
ا ا ا ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ا
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ .
ﺌ .
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
نـ يآ ر ﺌﮡ
ﺌ .
ﺌ . ن
ا
ا
ﺌ . ﺌ .
نـ
نا
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
www.sindhsalamat.com
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
و
ﺌ ڙي ـ ٽآ ن ﺌ ڙي ـ ُ آ ن َ ﺌﮗ ﺌ آ ن ﺌڳ ﺌ ڙي ـ
ﺌ
ا ا ﺌ ﺌن
ﺌ
ﺌڳ ﺌ ڙي ـ
ر آ
يآ
آ
ﺌﮡ
ﺌ . ﺌ . ﺌ . ﺌ .
ن
نـ
ﺌ .
نـ
ﺌ .
ا ا
ﮭ ﺌ رآ نـ ڙيﮭ ﺌن ر آ ن ـ يآ ن ا ر ﺌﮡ ا ـ
ﺌ . ﺌ .
ا ا ا ا
ﺌﺊ ﮭ ﺌ ﺌر آ ن ـ ﺌ ڙي ﺌر آ ن ـ ﮭ ﺌ ُ ﺑ ار آ ن ـ ﺌر آ ن ـ دودي يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
ا ا ا
راﮡﺌ آ ن راڄ ﺌ ـ ڏ ﺌ آ ن ﺌڄ ﺌ ـ ٽ اڻ ٽ آ ن ـ
ﺌ . ﺌ . ﺌ .
ا
192
دي
ا ا
نـ
ٽآ
ر
يآ
ﺌﮡ
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ن
ﺌ .
ﺌـ ﺌـ
ﺌـ ﺌـ
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
www.sindhsalamat.com
آ
نا
ن اﮡ ﺌ وار :
ا ا
ڍا آ ن ڍٽ ﺌ ڙي ـ ﺌ ڙي ـ ﺌن آ ن
ا
اُ
ا
ا
ا ا ا
ﺊ
ﺌ . ﺌ .
ﺌن ﺌک آ
نـ
ﺌڪ ﺌ ﺌن ﺌن آ
نـ
ن
۾ ”ا
ﺌ دن وا
193
ﺌو
ﺐﺌک آ ن ـ يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ﺌ ﮭ ﺌ ﺌن آ ن ـ راﮡﺌ ”ر ﮭ ٽ“ ﺌ ڙي ـ ڍا ن ٽ ﺌ ڙي ـ يآ ن ا ر ﺌﮡ ا ﺋ
ا ا ا ا
و
آ
“
ﺌﺊ ـ
ي ڌيﮭ ﺌﺊ ـ
ﺌ .
ﺌ .
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
نا
ا ا ا ا
ﺌ .
ﺌ . ﺌ . ﺌ .
ﺌـ ﺌـ
ﺌ .
َ آ ﺌﺊ ـ آ وات واﺊ ـ يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
ﺌ . ﺌ .
ﺌ ار ﺌر ن ـ ﺌر ﺌر ن ـ ﺌن ﺌ ا ﺌر ﺌر ن ـ د ُ دار ﺌر ن ـ ذي يآ ن ا ر ﺌﮡ ا
. . . .
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
ا ا
ﺌـ ﺌـ
ﺌـ ﺌـ
ﺌ . ﺌ .
ا
ا
اڻ آﮡ ن ـ ﺌڻ آﮡ ن ـ ڻ آﮡ ن ـ ﺌ اڻ آﮡ ن ـ
ا
ﺌل ﺌرو ﺌ ﺌل
ا
ﺐ ﺌدر ۽ ﺐ ﺑﺌڪ آ
د
ﺋ ڌاڪ آ
ﺋ ا” و “آ
ﺌﺊ آ
ا ا
ن
نـ
نـ
194
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
نـ نـ
نـ نـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
ﺌ .
نـ
آ نـ يآ ن ر ﺌﮡ
*
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌ
. . . .
ﺌ .
ﺌ ڙي ڍو ﮙ ـ ڌن ﺌن ـ ﺌ
ﺌ . ﺌ .
www.sindhsalamat.com
ج ۾ ۾ ۾
و
ﺋ ﺌﮗ ﺌ ڙي ـ ﺋ ﺌﮗ ﺌ ڙي ـ ﺌ ﺌڳ ﺌ ﺌز ُ ﺌﮗ ﺌ ڙي ـ ﺌ و ي ﺋ واﮗ ﺌ ڙي ـ ﺌل ا ا ﺌرو ﺌ ﺌل
ﺌ . ﺌ .
ﺌ .
ن اﮡ ﺌ وار :
ﺌو
ﺌ .
ﺌ .
ﺌ ڙي ـ ﺌ ڙي ـ
ﺌ . ﺌ .
ﺌ . ﺌ .
www.sindhsalamat.com