De batterij, waar komt die vandaan?

Je wekker, tablet of gamecontroller: al je elektrische apparaten hebben stroom nodig. Met een snoer met een stekker eraan kun je stroom uit het stopcontact halen. Maar dat is niet zo handig als je een apparaat wil meenemen. Daarom gebruiken we batterijen en accu’s. De eerste batterij is ruim 200 jaar geleden al uitgevonden!

1780

Het begon met een kikker

In 1780 steekt natuurwetenschapper Luigi Galvani verschillende metalen in de poot van een dode kikker. Hij ontdekt dat de spieren van de kikker daardoor samentrekken. Het beestje leeft niet meer, maar beweegt nog wel! Galvani vertelt een vriend over zijn ontdekking. Deze vriend, de Italiaanse natuurkundige Alessandro Volta, snapt dat de kikker onder stroom kwam te staan door de metalen.

1800

De eerste batterij

Alessandro Volta experimenteert verder met metalen. Hij maakt een stapel van stukjes koper en zink en stopt er vilt tussen dat in een bak met zuur heeft

gelegen. De boven- en onderkant van de stapel maakt hij aan elkaar vast met een koperen draadje. Het zink, de zuren en het koper reageren op elkaar. Er ontstaat een chemische reactie:

er loopt stroom doorheen! Volta noemt zijn ontdekking ‘de zuil van Volta’: de eerste batterij!

Hoe werkt het?

Zink is een metaal dat elektronen loslaat. Koper is een metaal dat juist elektronen ontvangt. Als je zink, koper en een zuur (of zout) met elkaar verbindt, stromen de elektronen van het zink via een draadje naar het koper toe. En zo heb je stroom, waarmee je bijvoorbeeld een lampje kunt laten branden.

ee- e-

1. Zink 2. Zout of zuur 3. Koper

1836

De veilige versie

In 1836 ontwikkelt de Britse scheikundige John Frederic Daniell een batterij die langer meegaat dan de zuil van Volta. De batterij geeft ook stabieler stroom af en is veiliger. De batterij van Daniell wordt al snel veel gebruikt, bijvoorbeeld voor apparaten waarmee je telegrammen kunt versturen. Telefoon of e-mail bestaat nog niet, maar met zo’n telegram kunnen mensen elkaar toch een berichtje sturen.

1900

Na 1900: klein maar fijn

De batterijen van Daniell hebben een omhulsel van

papier. Dat papier is niet zo handig: vloeistoffen uit de batterij kunnen erdoorheen lekken. Daardoor

krijg je roest in je apparaat. Nu gebruiken we batterijen van metaal en zijn ze een stuk kleiner dan hun voorgangers. Slim! De hoeveelheid stroom die een batterij opwekt, druk je uit met het woord volt. Een AA-batterij levert bijvoorbeeld 1,5 volt. Lees deze pagina’s eens goed. Waar komt het woord volt vandaan, denk je?