Booq Magazine

DESIGN. L I F E ST Y L E .

I D E N T I T Y. JULI / AUGUSTUS 2010

01

ADOBE C R E AT I V E SUITE

NU 2,95

DAVID PACHE

DIETER RAMS

ADOBE CS5

INTERVIEW MET EEN

DE GELIJKENISSEN

HET NIEUWE DESIGN

GETALENTEERDE

TUSSEN BROWN

SOFTWAREPAKKET

LOGODESIGNER

EN APPLE

VAN ADOBE

BOOQ - 01 - 2010 - € 6,95

Even voorstellen...

Wij, Dylan, Lizanne, Hylke en Geert zijn studenten die

veel bezig met design, met name grafisch design, industrieel de-

studeren aan De Eindhovense School, en met plezier.

sign en architectuur. En ter ontspanning doet hij aan wielrennen.

Wij zijn de readactie van dit nieuwe, eigentijdse, lifestyle magazine! Na weken hard gewerkt te hebben,

Wat willen we met dit magazine bereiken? Dat was onze eerste

heeft u het eerste nummer voor u liggen.

vraag. We willen mensen graag kennis laten maken met design.

Maar ook met lifestyle. En dit dan gecombineerd. Wat ook een

Als eerste Dylan, een 23 jarige man die erg van het vak houdt.

belangrijke rol speelt is dat we creatieven willen inspireren net

In zijn vrije tijd ook veel bezig is met het grafische werk. Dan de

als, dat wij door hun geĂŻnspireerd worden.

gezellige Lizanne van Esch, 21 jaar en zeer hard bezig haar carriĂŠre op te bouwen. Haar favoriete bezigheden, als ze even niet bezig is

Kortom, Booq is een leerzaam en een inspirerend magazine, dat

met werk of school, zijn een lekker goed boek lezen, op vakantie

door iedereen gelezen kan worden zolang je met design of eigen

gaan en mode. Dan de 3de van het team, Hylke Greidanus, 18 jaar

lifestyle bezig bent.

en houdt ook van het vak. In haar vrije tijd is ze naast designen ook bezig met fotograferen en heeft ze haar eigen kleine bedrijfje.

Veel leesplezier!

Dan moeten we zeker deze niet vergeten, Geert Lebens en hij is 19 jaar. Hij werkt met liefde en passie aan dit vak. Evenals is hij

De Booq redactie.

Dylan Fanego

Hylke Greidanus

Lizanne van Esch

Geert Lebens

1

2

JULI / AUGUSTUS 2010

4

14

36

SAAB

46

DIETER RAMS

ADOBE CS5

D AV I D PA C H E

REVIEW

ADOBE CS5 GOOGLE PHONE I R I S VA N H E R P E N PICTOGRAPHIC SONY ALPHA 550

P. 1 4 P. 2 2 P. 3 2 P. 4 4 P. 5 8

RESEARCH

DESIGN POLITIEK ORDE IN DE CHAOS I N V L O E D VA N K L E U R FA S H I O N A D S

P. 2 4 P. 4 0 P. 5 2 P. 6 1

SPECIAL

LEADERS IN DESIGN DUTCH DESIGN WEEK HET SAAB GEVOEL P E T E R J AW O R O W S K I

P. 0 4 P. 3 0 P. 3 6 P. 5 6

INTERVIEW

D AV I D PA C H E ROBERT ALDERLIEFSTE

P. 4 6 P. 6 4

3

Het 20e eeuwse kader voor de toekomst.

De 20e eeuw is het begin van de toekomst. In het tweede deel van de 19e eeuw deed zich een indringende verandering voor in het straatbeeld en de industrie. Het is de opkomst van de industriële revolutie, alles moet sneller en functioneler want tijd is geld. Een goede gelegenheid voor uitvinders om een nieuw productiemodel te creëren. Hier liggen dan ook de grondbeginselen voor een code die in de eerste helft van de volgende eeuw intreden doet in de huiskamer, de kunst en de architectuur.

In 1896 deed de Amerikaanse architect Louis Sullivan de uitspraak

Mies van der Rohe. Het minimalistische principe staat voor een-

‘form follows function’ herklinken. Een uitspraak die eerder al te

voud en helderheid met genoeg ruimte om te ademen en kreeg

horen was uit de mond van Horatio Greenough, een Amerikaanse

veel aanhangers.

beeldhouwer. Louis Sullivan was een van de grote namen uit het modernisme, een uitspraak die misschien wel een toontje van in-

In de Jaren 50 is daar Dieter Rams, industrieel ontwerper met een

dustriële verbintenis met zich mee draagt. In de Eerste helft van

groot geloof in eigen kunnen. Een uitgesproken persoonlijkheid

de 20 eeuw wordt dit een kreet die zich doet weerklinken in

die voortdurend nieuwe dingen bleef proberen. Hij was innovatief

de bekende stijl Bauhaus. Ontwerpers zoals Mies van der Rohe,

en volhardend. Ook hij liet zijn stem horen; less but better zei

Marcel Breuer, Le Corbusier en J.J.P. Oud. Experimenteerden met

hij. Met als doel het creëren van innovatieve producten die zo

industriële materialen als metalen buizen, staal en glas. Deze

praktisch, duurzaam en gebruiksvriendelijk mogelijk dienen te zijn.

taferelen zijn terug te zien in gebouwen en gebruiksvoorwerpen

Rams producten hebben een heldere grafische stijl, een lichtheid

van deze ontwerpers. Het is de strakke en industriële look die de

van vorm, in aluminium, hout en vernieuwende kunststoffen. Veel

toon zet. Ook de beroemde uitspraak less is more - gedaan door

producten die Rams voor Braun ontworpen heeft gelden nu als

de Duitse architect Peter Behrends - wordt overgenomen door

ware iconen van 20e eeuws productdesign.

e

4

Foto: Dieter Rams, in zijn jaren als vormgever bij Braun.

spec

ial 5

Met een abonnement op Booq magazine krijgt u 10% korting op alle producten uit onze online Booqshop!

Less But Better, The design ethos of Dieter Rams.

Dit boek is een prachtige extensie van dit column. Een boek met veel beeldmateriaal en interessante onthullingen over de manier van werken van de grote meester van het industrieĂŤle ontwerp,

Dieter Rams.

Bestellen: Abonneren:

www.booq-magazine.nl/booqshop www.booq-magazine.nl/abonnement

De boodschapper en schepper.

Dieter Rams staat bekend om

In 1955 krijgt hij een functie als architect

samenwerking met de schooldirecteur

zijn zorgvuldig doordachte de-

en interieurontwerper bij Braun. Arthur

van De Hochschule für Gestaltung, Hans

sign. Iets wat hem mogelijk door

en Erwin Braun - de zoons van de grote

Gugelot, een volger van het form fol-

zijn grootvader met de paplepel

Max Braun - Besluiten vanwege hun

lows function-principe. Dit futuristische

is ingegoten. Dieter’s grootva-

grote fascinatie voor Bauhaus tot een

design stelde de techniek voorop, wat

der was timmerman en vaak te

herpositionering in de markt. Een nieuw

zorgt voor een optimaal bedieningsge-

vinden in zijn werkplaats. Daar

design volgens de principes van deze

mak. Later volgen steeds meer succes-

leerde de kleine Rams misschien

stroming paste immers goed bij de tech-

volle designs van Rams zoals de Transis-

wel de grondbeginselen van con-

nologische ontwikkelingen van die tijd.

tor 1 (1956) en de TP 1 (1959).

structietechniek.

Samen met De Hochschule für Gestaltung in Ulm stelt Braun een designteam

In 1961 wordt Dieter Rams op 29 jarige

samen met aan het hoofd, jawel, Dieter

leeftijd officieel leider van de design

Rams. Met als kwalificatieopdracht;

afdeling van Braun. Deze functie blijft

Op zijn vijftiende komt Dieter’s passie

het herontwerpen van een aantal ra-

hij houden tot 1995. Daarnaast doet hij

voor vormgeving tot uiting. Hij gaat

dioapparaten en fonografen. Uit het

vanaf 1957 ook ontwerpwerk voor Otto

architectuur en binnenhuisarchitectuur

designteam resulteert later een interne

Zapf, wat later Vitsoe+Zapf wordt. Als

studeren aan de Werkkunstschule in

designafdeling bij Braun.

in 1969 Zapf vertrekt en het merk doorgaat onder de naam Vitsoe volgen nog

Wiesbaden. Daarnaast slaagt hij erin een practicum meubelmaken af te ronden.

In datzelfde jaar (1955) verschijnt het

veel succesvolle ontwerpen tot op de

Hij studeert af in 1953 en werkt vervol-

design van de Phonosuper SK4, een

dag van vandaag. Enkele grote succes-

gens bij architectenbureau Otto Appel

combinatie van een platenspeler en ra-

sen zijn het modulaire opbergsysteem

in Frankfurt Am Main.

dio. Een design dat resulteerde uit Rams’

606 en 601/601 en de stoel 620.

7

Less is Objectified

In de documentaire Objectified van Gary Hustwit wordt de houding van de consument

Meer informatie vindt u op:

Erwan Bouroullec, Naoto Fucasawa, Jonathan Ive, Hella Jongerius, Marc Newson, Karim

www.objectifiedfilm.com

Rashid en Dieter Rams.

8

tot allerlei voorwerpen van dagelijks gebruik behandeld. Met daarnaast de mensen die

verantwoordelijk zijn voor de creatie daarvan. Met ondermeer interviews met Ronan &

Design, volgens Dieter Rams.

more Goed design is innovatief;

Goed design helpt ons het prod-

Goed design is duurzaam;

Kopiëren is uit den boze. Het toeken-

uct te doorgronden;

vermijd verspilling: geen eendagsvliegen

nen van een imago is een must, je moet

Het ontwerp moet een product laten

voor de wegwerpmaatschappij, maar

onderscheidend zijn.

‘spreken’, dus niet onnodig ingewikkeld

duurzaam ontworpen producten.

zijn. Onnodige ‘poespas’ kan leiden tot

Een goed product maakt een

verwarring of discussie.

product handzaam;

Goed design is tot in de puntjes doordacht;

de gebruiksvriendelijkheid staat voorop.

Goed design is onopvallend;

Ontwerpen met aandacht voor details,

De vormen laten zich dan al wijzen,

vermijd decoratieve elementen, ontwerp

ten dienste van het product en de func-

“form follows function”.

neutraal, zodat het ruimte laat voor de

tionaliteit.

zelfexpressie van de gebruiker.

Goed design is esthetisch;

Een goed ontwerp houdt rekenEen goed ontwerp is integer;

ing met het milieu;

maar duidelijk is dat onesthetische

beïnvloeding en manipulatie van consu-

verstandig gebruik van materialen.Een

producten ergernis en verwarring op-

menten door niet waar te maken claims

goed ontwerp straalt zo min mogelijk de-

wekken, Daarmee de gebruikswaarde

is ‘not done’.

sign uit; geen peospas, houd het puur.

Smaken

mogen

hierin

verschillen,

ondermijnend.

9

De Braun T1000 draagbare wereldontvanger, ontworpen door Dieter Rams.

Waar haalt Apple de mosterd?

Apple pleit al vrijwel zolang als het bestaat voor

samenwerking met Jonathan Ive - hoofd ontwerper bij Apple -

kwaliteit. Het is een bedrijf dat zorgvuldig haar leve-

als de moderne Erwin Braun kunnen zien.

ranciers kiest en erg betrokken is bij alle aspecten van het productieproces. Vanaf de kleinste onderdel-

Een grote hoeveelheid werken van Dieter Rams is een grote

en die door partners gemaakt worden tot de behu-

inspiratiebron geweest voor ontwerpers van vandaag. Soms

izing. Alles in het kader van optimale functionaliteit,

zelfs in die mate, dat veel ontwerpen eruitzien alsof door hem-

het design doet hier ook zeker niet aan onder. De hele

zelf zijn gemaakt. Jonathan Ive - maar ook Simon Hecht, Jasper

Apple-filosofie is doordacht geconstrueerd.

Morrison en Naoto Fukasawa - ontkennen niet dat Rams een ware grootmeester voor hen is.

De manier waarop die Apple-filosofie in elkaar zit is dan ook sterk te vergelijken met hoe de broers Braun dat aanpakte. Zij

Eén ding is héél duidelijk bij Apple, de kwaliteit en zorgvuldige

hadden een design georiënteerde visie op het runnen van een

bouw van de producten moet verkocht worden in een ‘jasje’

bedrijf, met een holistische benadering van corporate identity.

dat minstens zo duurzaam is als het product. En wie kan daar

Een rigoureus ontwerpregime dat meer is dan alleen product-

nou beter voor zorgen dan zo’n jonge ontwerper als Jonathan

design. Eén identiteit die zelfs overvloeit in architectuur voor

Ive, die zo goed de code van ontwerpers als Dieter Rams kan

zowel in- als exterieur. Je zou Apple-directeur Steve Jobs in zijn

laten voortbestaan. Is dit het design van de toekomst?

MAC Pro, het huidige model, ontworpen door: Jonathan Ive voor Apple.

10

Foto: Jonathan Ive, vormgever bij Apple

Jonathan Ive, bewaarder van de code.

Jonathan Ive trad in 1992 tot de

industrial design van Apple. Er mag dus

ontwerpen. Het was een goede zet van

ontwerpafdeling van Apple. Vier jaar

wel gesteld worden dat Jonathan Ive

Erwin om de hele productlijn te resty-

later kreeg hij - door de terugkeer van

ruimschoots schatplichtig is aan Dieter

len en te herdefiniëren. Iets wat voor

Steve Jobs - bij het computerbedrijf

Rams. Wie de Bruan T1000 naast de

die tijd uiterst ongehoord was. Erwin

alle ruimte om zijn vooruitstrevende

Mac Pro zet ziet de overeenkomsten.

had een geweldige visie. De enige he-

minimalistische ontwerpen in produc-

Ives gebruik van kunststoffen en later

dendaagse ontwerper die eenzelfde

tie te nemen. Producten als de iMac,

aluminium en glas, alsmede de ontwik-

symbiotische verstandhouding had zo-

PowerBook G4, MacBook en MacBook

keling van zijn ontwerpen naar een nog

als ik vroeger met Erwin, is Jonathan

Pro, iPod en iPhone hebben dankzij Ive

extremer functionalisme en minima-

Ive met Steve Jobs bij Apple. En dat hij

een appetijtelijk jasje gekregen. Deze

lisme tonen dat aan.

sommige dingen van mij overneemt, beschouw ik als het beste compliment

producten hebben het merk gekatapulteerd en op een voor Microsoft gevaar-

Rams dankt zijn succes grotendeels aan

dat je als ontwerper kunt krijgen. Zegt

lijk hoog concurrentieniveau gebracht.

de vrijheid die Erwin Braun hem gaf als

Dieter Rams.

Ive is inmiddels senior vice president of

ontwerper om zó innovatief te kunnen

11

Studenten KABK ontwerpen beeld The Hague Festivals 2010 Een cheque van €1000 én de unieke gelegenheid om als tweedejaars studenten het campagnebeeld te ontwerpen voor The Hague Festivals 2010. Dat is wat Nadine Magner (23 jaar) en Rogier van der Sluis (24 jaar), studenten aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK), hebben gewonnen met hun posterontwerp.

Directeur voor Graphic Design Museum

Dit jaar presenteerden drie teams hun festivalposter aan een deskundige jury bestaande uit wethouder Citymarketing Frits Huffnagel (voorzitter), directeur KABK Jack Verduyn Lunel, grafisch ontwerper Gert Dumbar en directeur

Fred en Wilma in de Vinex Wijk

Den Haag Marketing Anja Overhoff.

Volgens de jury heeft het ontwerp van

Mieke Gerritzen is benoemd tot

Nadine en Rogier de meeste potentie om

Nienke Oosterbaan, Fred en Wil-

nieuwe directeur van het Graphic

uit te groeien tot een volwaardige cam-

ma in de Vinex-wijk. Maak van je

Design Museum

pagne. “De winnende poster is net als

huis een zelfvoorzienend paradijs,

vorig jaar erg creatief en kleurrijk.” aldus

Snor, 2010, 144 pag.

‘Mieke Gerritzen brengt dit nieuwe na-

de juryvoorzitter Frits Huffnagel.

tionale museum een krachtige visie. Ze

Al tijden op zoek naar een betere tijds-

herbergt een unieke combinatie van

besteding? Naar een nieuwe vorm van

kwaliteiten als internationaal befaamd

luxe? Ga de uitdaging aan; de uitgave

ontwerpster, publicist, curator en orga-

‘Fred en Wilma in de Vinex Wijk’, ontwer-

nisator van exposities in binnen- en bui-

pen door Studio Boot, geeft tips, work-

tenland met bovendien een uitgebreide

shops en doe-het-zelf ontwerpen van

ervaring in het kunstonderwijs’, aldus

Nederlandse ontwerpers. Zodat iedereen

voorzitter van de Raad van Toezicht Hedy

binnenkort kan overleven zonder hulp

D’Ancona. Gerritzen begint per 1 januari

van anderen.

2011 aan haar nieuwe functie. www.graphicdesignmuseum.nl

12

www.thehaguefestivals.com

www.uitgeverijsnor.nl

14

w e i v re

Na de aankondiging en de geruchtenstroom was het vandaag was het weer Adobe dag. De lancering/onthulling van de opvolger van de Creative Suite 4, de Creative Suite 5. Het nummer mag geen verassing zijn. Wat wel verassend is dat er echt heel veel nieuwe features in CS5 zitten. Ongeveer tussen de 250-300 features verdeeld over de diverse applicaties.

In een volgeboekt Pakhuis de Zwijger pre-

pakken en de lijn daar dunner of dikker

maken door te slepen. senteerden Klaasjan Tukker, Ton Frederiks David staat bekend om zijn eenvoudige en doeltreffende indenen Christoph Rooms van Adobe NL veel tity ontwerpen. dat een herkennen merk makkelijker onthouden Overigens zowelteIllustrator nieuwe features en mogelijkheden van de Hij vind is als het om simpel overgebracht wordt.

Omdat hij een zeer geals Photoshop nu de hoek van je Wacom diverse pakketten. Het is onmogelijk

varieerde benaderingpen. heeft om een logo te ontwerpen Daarmee samenhangend ookkandehij nu zo snel al veel te vertellen, zeker omveel expirimenteren met verschillende tools. Zo werkt hij veel manier van het gebruiken van penselen en dat ik het zelf nog niet echt heb kunnen met markers, lego, schilderijen en fotografie. kwasten. Een mooie nieuwe kwast is de uitproberen. Ik zal het beperkt houden In dit interview praat David over het maken van custom tyzgn. “Bristle brush” Een penseel waarmee tot de features die geshowd zijn. Voordat pografie in logo ontwerpen voor zijn klanten. Ook spreekt hij je nauwkeuriger binnen en buiten objecje verder leest, PowerPC Mac’s hebben over zijn schetsen , concepten en meer. ten kunt “schilderen”. pech. CS5 draait niet meer op het PowerPC platform: it’s Intel only.

1. Vertel ons eens iets over jezelf. Waar kom je vandaan, Vanuit Illustrator kunnen items, voor-

Illustrator

welke opleiding heb je gevolgd en hoe ben je begonbeelden van een interface met het nieu-

nen in deze business?

In een volgeboekt Pakhuis de Zwijger pre-

we product Flash Catalyst interactief

gemaakt worden. senteerden Klaasjan Tukker, Ton Frederiks Ik ben de oprichter en eigenaar van Helvetic Brands, een onafen Christoph Rooms van Adobe NL veel hankelijke design studio in een klein dorpje vlakbij Geneva, Zwitnieuwe features en mogelijkheden van de Flash Catalyst serland. diverse pakketten. Het is onmogelijk om Een nieuw product dat in elke Premium nu zo snel al veel te vertellen, zeker om-

box toegevoegd is. Waarom wordt dui-

dat ik het zelf nog niet echt heb kunnen

delijk bij de demo, elke tak kan nu be-

uitproberen. Ik zal het beperkt houden

werkt worden voor een ander medium.

tot de features die geshowd zijn. Voordat

Vanuit print maar ook vanuit de video om-

je verder leest, PowerPC Mac’s hebben

geving. Flash Catalyst leest je Illustrator

pech. CS5 draait niet meer op het Po-

document met de daarin aparte onderde-

werPC platform: it’s Intel only. Lijndiktes

len. Zonder enig vorm van coderen kun je

kunnen verlopen. Je kunt nu op een lijn

elementen converteren naar interactieve

van bv 10 pt ergens op de lijn een punt

elementen. Uiteraard naar Flash.

Ik heb graphic design gestudeerd. Ik ben zeer gepassioneerd bezig met mijn vak en dat ben ik altijd al geweest. Ik kan me nog goed herrinneren dat mijn moeder me vroeger leerde om

15

Photoshop

Video

De Content Aware Fill was door Adobe al een tijdje geleden

Het videogedeelte van Premiere en After Effects is te ingewikkeld

“gelekt”. Ja, hij is echt en ja het ziet er goed uit. Toch zal iemand

en onbekend voor mij. Een aantal dingen zijn toch wel interes-

wel goed naar foto’s moeten kijken om te zien of er ondanks

sant om gewoon even te melden. Alle applicaties van het video

de mooie tools geen rare verspringen/kloon patronen ontstaan

gedeelte zijn 64bit en 64bit only. Om mensen de mogelijkheid te

zijn. Het aanpassen van selectie en maskers is ook eenvoudiger

bieden om goed te kunnen samenwerken kan je in Premiere ook

geworden door het kunnen toepassen van de “Smart Radius”.

FinalCut en Avid projecten/bestanden te openen/importeren. Zelf

Overgebracht vanuit After Effects is de Puppet Warp. Een manier

het exporteren naar deze formaten kan. Veel aardige kenmerken,

om interactiviteit (ja dat is het CS5 toverwoord) toe te voegen

zeker de Roto scoping tool kan heel veel tijd schelen. Het real-

aan je document.

time previews gebeurt met de Mercury playback. Deze speler kan je aanpassen naar het systeem waarop je de software draait. Een

Dreamweaver

full review op een MacPro met een x aantal corps en veel RAM,

Het starten van een site is vereenvoudigd, je hoeft nu niet meer

een 1/4 preview op een MacBookPro. Zo blijft je preview toch

allerlei info over servers, FTP gegevens in te voeren maar je kan

“lopen” zonder het hakkelen van het beeld.

nu gewoon beginnen. De “Discovery” knop laat je van bv een php file alle gekoppelde bestanden zien (die zijn ook nog te filteren).

InDesign

LiveView is nog steeds aanwezig, wil je nu echter je site’s testen

InDesign is behoorlijk onder handen genomen met extra func-

(op uiterlijk, geen foutmeldingen of beveiligingskenmerken) kan

tionaliteit. Fontbeheer van een document wordt door InDesign

je gebruik maken van Adobe BrowserLabs. Daar wordt je site in

zelf geregeld, er worden geen fonts geïnstalleerd maar per docu-

de diverse brossers geladen en je krijgt puur het visuele gedeelte

ment geactiveerd in InDesign zelf. Meerdere paginaformaten in 1

als output terug. “Inspect” gaat visueel over je CSS heen, zo kan

document geeft je de mogelijkheid om documenten te gebruiken

je dus veel sneller fouten herstellen. Of je nou je CSS aanpast of

die bijvoorbeeld een omslagflap hebben. Deellaag opties, zoals

je past een klein onderdeel aan.

in Illustrator, elke afzonderlijk item op een laag is nu via het lagenpaneel te selecteren en te kopiëren, verslepen, aan te passen.

Flash

Ideaal natuurlijk voor mensen die netjes in lagen werken en dat

Flash heeft een mooie nieuwe feature genaamd “code snip-

doen we natuurlijk allemaal.

pets”. Waarom zou je iedere keer het wiel willen uitvinden? Het werkt een beetje opdezelfde manier als bv bibliotheek items in

InDesign heeft nu ook de mogelijkheid om je koppelingen gelijk

InDesign. Een bibliotheek die een groot aantal voorgeïnstaleerde

te zien. Zoals dat nu in CS4 standaard in Bridge zit. Om dit pro-

actions(scripts) die je makkelijk kan loslaten op elementen etc.

ces te vergemakkelijken heeft InDesign een Mini Bridge gekregen

Overigens heeft Flash nu ook code completen. Sterk verbetert in

(die ook in Photoshop) te vinden is. Automatisch toevoegen van

Flash is ook het tekstgedeelte. Er zijn mensen van het InDesign

onderschriften vanuit de metadata van foto’s. Werkt natuurlijk

team toegevoegd aan het Flash team met als gevolg dat teksten

alleen als die Metadata goed beheerd zijn/worden. De metadata

in Flash beter bewerkbaar zijn en zelf ligaturen bevatten. Zo zie je

is ook vanuit InDesign wel aan te passen (Edit original). Koppen

ook de samenwerking tussen de applicatiebouwers .

“automagisch” verdelen over meerdere kolommen, dat kan ook met opsommingen zonder dus teksten te moeten opbreken en opnieuw in kaders te koppelen. Ook vanuit InDesign kan je nu interactief werken met animaties (die vanuit Flash gehaald worden en ook onderling met Flash uitwisselbaar zijn).

16

Prijs en beschikbaarheid van Adobe CS5 producten

CS5 Production Premium en 1.299 euro voor CS5 Design Stan-

Adobe Creative Suite 5-producten komen naar verwachting bin-

dard. Genoemde prijzen zijn exclusief btw en gelden voor de

nen dertig dagen beschikbaar en zullen verkrijgbaar zijn via Ado-

Engelstalige versies. Prijzen van de Nederlandstalige versies zijn

be geautoriseerde resellers, via de Adobe Store en via directe

op aanvraag verkrijgbaar. Upgradeprijzen en volumelicenties zijn

verkoop. De verwachte verkoopadviesprijs van de suites is 2.899

beschikbaar. Adobe CS5-producten integreren met de Adobe CS

euro voor Master Collection CS5, 1.899 euro voor CS5 Design

Live diensten die complementair voor een gelimiteerde periode

Premium, 1.799 euro voor CS5 Web Premium, 1.899 euro voor

beschikbaar zijn.

17

Abonneren: www.booq-magazine.nl/abonnement

1 nummer gratis!* *Als u vóór 1 september 2010 een abonnement neemt betaald u slechts € 34,75 voor 6 nummers, daarmee bespaart u de aankoop van 1 nummer!

Met een abonnement op Booq magazine heeft u elke twee maanden het nieuwste nummer op de mat!

Met een abonnement op Booq magazine krijgt u 10% korting op alle producten uit onze online Booqshop!

19

Iris van Herpen en Lady Gaga?...

De hand van Iris van Herpen is duidelijk te herkennen in de collectie. Volgens de ontwerpster is dat essentieel in een goed ontwerp: “Een goed ontwerp moet

Haar collectie was zo’n succes,

een duidelijk handschrift hebben en het

dat zelfs Lady Gaga een creatie uit

moet je raken als je het ziet. Het moet

deze lijn droeg!

je bijblijven.” Haar creaties aanschouwen kan vanaf 19 juni tot 12 september in het Centraal Museum in Utrecht. www.irisvanherpen.com

Zie ook pagina 34!

Levering iPhone 4 uitgesteld wegens grote vraag

Op de eerste verkoopdag zijn al 600 duizend voorbestellingen voor de iPhone 4 geplaatst. Dat was zoveel dat de systemen van provider AT&T het niet meer aankonden. Gevolg: sommige bestellingen werden verstuurd naar de verkeerde personen. AT&T heeft de voorbestellingen tijdelijk stilgelegd: de iPhone 4 is

De iPhone 4 is zo populair dat

nu even uitverkocht. De meeste van de

Apple nu in de VS als leveringsda-

eerdere bestellers krijgen hun telefoon

tum 14 juli hanteert.

gewoon, maar wie van plan was vanaf 2 juli naar de VS te gaan om er eentje te kopen, moet zijn reisplannen omgooien.

Want door het uitverkopen heeft Apple grote moeite om aan de enorme vraag naar het nieuwe toestel te voldoen.

Daarom heeft het bedrijf de Amerikaanse leverdatum nu verzet naar 14 juli.

Wat de gevolgen zijn voor de start van de verkoop in andere landen, zoals Nederland, is nog onbekend. Eind juli zou de iPhone hier in de verkoop gaan. De iPhone 4 is in deze pre-fase van de verkoop veel populairder dan zijn voorganger. De iPad moet ook rond die tijd verkrijgbaar zijn in Nederland.

20

www.apple.com/nl

revie

Google Phone / Nexus One

w

Beter dan de iPhone 3GS?

Prijs: 529 US Dollar in de VS (zonder contract, zonder simlock) €400,- a €600,- online (zonder contract, zonder simlock)

Dat Google graag het succes van de i-

waardige concurrent voor de iPhone

het besturingssysteem van Google, An-

Phone zou overdoen, is geen geheim

3GS? Het ging al sinds eind mei 2008

droid, gebruikt. Google doet het voorko-

meer. Daarom lanceerde Google zelf

over de eerste smartphone met Android,

men alsof de nieuwe ‘Google Phone’, de

onlangs de zogeheten ‘Google Phone’ of

de HTC G1, en een jaar daarna over de

Nexus One, hun eigen telefoon is, maar

‘Nexus One’, de eerste smartphone met

opvolger, HTC Hero, Beide mobieltjes

niet is minder waar, het gaat hier nog

Android die Google zelf op de markt

werden gebouwd door het Taiwaneese

altijd om een door HTC gefabriceerde

brengt. Wat heeft deze nieuwe telefoon

HTC, dat niet meteen mooie of flashy

smartphone, met een (nieuwere) versie

te bieden? En is deze Google Phone een

toestellen op de markt brengt, maar wel

van Android.

22

Dunner en lichter

Android 2.1

Google Goggles. Dit is een krachtinge ap-

De Nexus One lijkt een stuk meer op

Gebruik je de Nexus One voor het eerst,

plicatie waarmee je met de ingebouwde

de iPhone dan het geval was bij de HTC

dan kun je je Google-accountgegevens in-

camera foto’s neemt van logo’s, boeken,

Hero. De vormgeving is gelijkwaardig;

geven, zodat contacten, e-mail en agenda

dvd’s,

de telefoon is maar 11,5 millimeter dun

automatisch gesynchroniseerd worden.

visitekaartjes of winkels, waarna Google

(tegenover 12,3 bij de iPhone 3GS) en

Een Google-account is niet verplicht:

online op zoek gaat naar treffers. Apps

meet 12 bij 6 centimter (de iPhone 3GS

zonder account kun je de telefoon ook

installeren op de Nexus One doe je met

meet 11,5 bij 6,2 centimeter). De Nexus

gebruiken. De Nexus One is de eerste

de Android Market. Er zijn duizenden

One is ook net iets lichter dan de iPhone

telefoon die Android-versie 2.1 gebruikt:

programma’s en een groot aantal ervan

3GS (130 tegenover 135 gram) en ligt heel

dat zie je aan nieuw bureaublad (met

vind je ook in de iPhone App Store terug.

goed in de hand. Net als andere Android-

Live Wallpapers) en een overzichterlijke

De meeste apps zijn gratis, maar er zijn

telefoons is er maar 512 MB flashgeheu-

desktop. Net als bij de iPhone heb je de

er ook die je moet betalen. Verwarrend

gen ingebouwd, maar er wordt wel een 4

beschikking over meerdere pagina’s, zo-

is dat sommige apps te betalen zijn in

GB Micro SD-kaartje meegeleverd, dat je

dat je je apps kunt schikken. Standaard

euro’s en weer andere in dollar. Ook ben

kunt vervangen door een exemplaar tot 32

vinden we natuurlijk een browser terug,

je verplicht de apps op de Nexus One

GB. Verder beschikt de telefoon over alle

Google Maps, Gmail, een andere e-mail-

zelf te kopen; een applicatie als iTunes

moderne voorzieningen: een 5 megapixel

app, Facebook, YouYube, een link naar

ontbreekt en ook het synchroniseren van

camera met flits, 3G-ondersteuning (tot

de Amazon mp3-store en het nieuwe

muziek moet manueel.

streepjescode,

monumenten,

HSDPA 7,2 Mbps), wifi, gps, bluetooth en een hoofdtelefoonaansluiting. Opvallend is wel het touchscreen, dat groter is dan dat van de iPhone 3GS (9,4 centimeter in plaats van 8,9) en vooral een veel hogere resolutie heeft, namelijk 480 bij 800 pixels tegenover 480 bij 320 op de iPhone 3GS. Dat merken we ook meteen: het scherm is kwalitatief beter en helderder.

Ook bij het webbrowsen en het bekijken van foto’s levert dit meteen voordeel op.

Net als bij de andere Android-telefoons heeft de Nexus One een vervangbare batterij, die helaas niet lang meegaat: in de praktijk gaf de batterij er na vijf uur bellen of twee uur gamen de brui aan.

23

re- h searc

nieuwe design politiek Hans-Maier-Aichen signaleert een voorzichtige verandering in het omgaan met origineel design en corporate identity in China. Voor dit enorme land is het een kwestie van nationaal belang geworden om het imago van fabrikant van goedkope kopieen van zich af te schudden. De kennis is er, en aan de visie wordt gewerkt.

Met de openingsceremonie van de Olympische Spelen van Peking in 2008 maakte China grote indruk op het Westen. Dat deed het al in een economisch opzicht, maar nu groeide ook het ontzag voor de prestaties op cultureel gebied. De ceremonie was tegelijkertijd een gigantische show van fascinerende beelden uit de Chinese traditie en een modern Westers spektakel. De perfectie en schaal ervan overtroffen alles wat ons tot dusver bij dergelijke gelegenheden was voorgeschoteld. Een reeks creatieve hoogstandjes van toparchitecten uit Europa en Australie, met het ‘Vogelnest’ stadion van Herzog + de Meuron als hoofdact, maakte de ambities van de regering in Peking duidelijk: de enscenering van een sportspectakel naar Westers voorbeeld. Alleen al dat demonstreert het zelfbewustzijn waarmee de Chinese gezagsdragers vandaag de dag onbeperkt aan de haal gaan met buitenlandse superlatieven, op die terreinen waarop

24

men in eigen land nog geen vergelijkbare prestaties levert. Het toont ook aan dat China zijn globale rol met verve speelt om de eigen betekenis en nationale trots op het wereldtoneel op het hoogste niveau te laten gelden.

Tegenstellingen Tijdens mijn eerste bezoek aan het ‘Rijk van Midden’, in 1968, hadden de overal aanwezige politiek en de groepsdynamiek van de mensenmassa’s nog een angstaanjangend effect op het handjevol Westerse bezoekers dat in die tijd naar China kwam, maar tegelijkertijd waren we onder de indruk van de esthetiek ervan.

Dag in dag uit marcheerden kilo-meters lange rijen mensen met rode vaandels en reusachtige portretten van de politieke leuzen en staccato opgedreunde passages van hun grote roerzanger Mao Ze-Dong - een begenadigd dichter - beheersten deze massa’s op indrukwekkende wijze het straatbeeld. Alles wat we over de meedogenloze activiteiten van de Rode Gardisten wisten - hun willekeur, hun vernielzucht met betrekking tot het historisch cultuurgoed en de eigen geschiedenis, hun nietsontziende confronaties met de bevolking - was aan deze draai geenscheneerde massaoptredens nauwelijks af te lezen. Een zo indrukwekkende machtsvertoon riep fascinatie op, maar ook angst.

In vergelijking tot de massale politieke onrust van die dage n waren de gereedschappen en producten van het dagelijks leven van een betoverende eenvoud en grote authecticiteit. Archaische vormgevingsprincipes, zo anders dan die waarmee de Westerse consument vertrouwd was, verrasten en verwezen naar een lange culturele traditie van ambachtelijke vaar-

25

digheden in de omgang met de dingen van

stijl of smaak werd geeist. De eigenlijke

alledag, die van generatie op generatie

aanjagers van de industriele namaakpoli-

hun specifieke doelmatigheid bewezen.

tiek van China vanaf de jaren zeventig

Toen ik in 1972 als creative director van

waren de Amerikaanse en Europese be-

Artipresent - de voorloper van Authen-

drijven van vertegenwoordigers, die met

tics - opnieuw naar China reisde met het

onverstoorbare naiviteit enige scrupule

plan om een internationale collectie van

met elk denkbaar product naar dit land

alledaagse gebruiksvoorwerpen bijeen te

van ongekende mogelijkheden opeisden

brengen, ging het me om die authentieke

en de Chinezen uitnodigden het exact na

kwaliteit. In die tijd oefende de charme

te maken. ‘We only copy the original!’ zo

van regionale materialen een grote

luidde de slogan van veel Chinese fabri-

bekoring op de Westerse bezoeker uit.

kanten, woorden die bij veel Westerlin-

We bewonderden de gebruiksvoorwer-

gen het bloed doen koken. Als ontwer-

pen die door zogenaamde Local Corpora-

per ken ik dat gevoel: in 1984 ontwierp

tions werden vervaardigd: mandwerk van

ik een afvalemmer in diverse maten - de

wilgentenen, bamboe en rotan, kunstig

Can-familie in Authentics - waarvan ook

geglazuurd keramiek, vernuftige porse-

vandaag de dag nog grote aantallen

leinwaren en verfijnd lakwerk. Dit oog

worden verkocht. Uit onderzoek bleek

voor kwaliteit en authenticiteit vertegen-

dat er nu, na ruim 25 jaar, meer dan veer-

woordigde een bewustzijnsniveau dat in

tig exacte kopieen van dit product op de

de afgelopen vier decennia van enono-

wereldmarkt worden aangeboden, voor-

mische groei helaas zo goed als verloren

namelijk illegale namaakproducten uit

is gegaan. Chinese fabricagecapaciteit

China en Thailand maar ook uit Europese

werd in die tijd gereduceerd tot een ex-

landen. die tot het kleinste detail met het

portmachine en de ontwikkeling daarvan

origineel overeenkomen. Tot op heden

begon rond 1972, toen de Amerikaanse

is het begrip ‘intellectueel eigendom’ in

president Nixon het land bezocht en de

China no existent en wordt het vrijwel

handel ermee in gang zette.

volstrekt genegeerd. Heel geleidelijk gaan jonge ontwerpers en producenten

Tijdgeest

zich meer richten op eigen designpre-

Het van generatie op generatie vast-

sentaties op een symbiose van Westerse

houden aan een solide origineel en dat

voorbeelden en orientaalse tradities met

namaken was honderden jaren lang het

behulp van zelfstandig archiefonderzoek.

beproefde recept van de Chinese cultuur.

Maar dit proces is nog maar net begon-

Op die manier wisten bepaalde vormgeef-

nen.

principess en - processen die zich hadden

26

bewezen gedurende enorme tijdspannen

Het bezoek van de Amerikaanse president

hun betekenis te behouden. De gener-

Richard Nixon in 1972 was het startsein

atie paste de principes aan de tijd-geest

voor een golf van economische uitwisse-

waardoor continuiteit en traditie hun

ling tussen beide landen. Amerikaanse

rol bleven houden, in tegenstelling tot

uit alle denkbare sectoren trokken naar

de Europese cultuur waarin uit ideologi-

het nieuw ontdekte land en werden er

sche of intellectuele onverdraagzaam-

overweldigd door de ambachtelijke en

heid steeds de eliminatie van een eerdere

technische mogelijkheden, maar vooral

27

door de schaal van de productfaciliteiten.

kunnen worden besteed. Dat blijkt niet

En dan zwijgen we nog over de prijs-

alleen duidelijk uit het huidige onderwijs-

kwaliteitsverhouding, die alles overtrof

aanbod van de designopleidingen maar

wat Westerse en Oost-Europese fabri-

ook uit het geringe aantal zelf ontwik-

kanten konden leveren. Er begon een

kelde producten van Chinese firma’s in

onvoorstelbare runop deze Chinese pro-

de afgelopen twintig jaar. Omdat ze zich

ductie-infrastructuur:

handelsbeurzen,

op de export richtten, zonder een domi-

razendsnel uit de grond gestampte ho-

nante binnenlandse markt, waren eigen

tels en reusachtige showrooms vol uitge-

vormgevingscriteria voor de Chinezen

stalde waren die dagelijks door verse

van ondergeschikt belang, en pas sinds

leveringen uit het achterland werden

de late jaren negentig wordt er op som-

aangevuld. Op de eerste reusachtige han-

mige universiteiten nagedacht over de-

delsbeurzen voor consumentproducten

sign- en architectuurfaculteiten. Met de

uit Guangzhou, in het zuiden van dit im-

voortschrijnende opening van China, geï-

mense land, werd ook meteen duidelijk

nitieerd en sterk gestimuleerd door Deng

hoe snel en zonder omwegen een ge-

Xiaping, de machtigste politieke leider na

wenste productlijn vrijwel van de ene dag

Mao en een voorstander van de Chinees-

op de andere door locale concurrenten

Amerikaanse toenadering, ontwikkelde

werd nageaapt. Binnen enkele jaren werd

zich aarzelend een gestaag toenemende

de Amerikaanse markt overspoeld door

privatisering. De eerste Chinese bedrij-

producten, ‘Made in China’, waarbij het

ven die met Westerse partners gingen

ging om overwegend gekopieerde waar

samenwerken stimuleerden hun verou-

waarvan de copyrights bij het Westen

derde productieprocessen. Deze door de

berustten. Wat destijds uit China kwam,

staat geleide en gesteunde ontwikkeling

was honderd procent namaak, van porse-

stelde vooral jonge Chinezen in staat om

leinen serviesgoed tot tuinmeubels, en

zich met zelf ontwikkelde bedrijfsmodel-

van T-shirts tot koffiezetapparaten. In

len actief en succelvol in de binnenlandse

luttele jaren groeinden de over het hele

concurrentie te begeven. Tegelijkertijd

land verspreiden, ambachtelijke werk-

gingen jonge Chinezen zich aanmelden

plaatsen, die tot dan toe voor de binnen-

voor een studie aan universiteiten in de

landse markt hadden geproduceerd, uit

Verenigde Staten en Europa, waar ze al

tot logistiek geavanceerde fabricagehal-

snel naam maakten als leergierige en

len met duizenden werknemers, die in

gedisiplineerde studenten, met name in

24-uurs ploegendiensten een hongerige

technische en natuurlijkschappelijke vak-

wereldmarkt voedden.

ken. Toen Peking in de late jaren negentig design tot ‘sleutelfactor’ voor de econo-

Steutelfactor

mische ontwikkelingg uitriep, nam het

Zo heeft China zich in de afgelopen de-

aantal designopleidingen en -academies

cennia een unieke positie als ‘werkplaats

een enorme vlucht: in de afgelopen

van de wereld’ verworven en in veel

twaalf jaar zijn alle grote en middelgrote

sectoren een vrijwel maximale produc-

steden van het land tussen de 500 en

tiecapaciteit bereikt. Het land verloor

600 nieuwe designscholen of faculteiten

daarmee echter veel tijd die aan een

opgericht.

zoektocht naar een eigen identiteit had

28

Dutch design week

een terugblik op ddw 2009

Met 290 aangemelde events en zo’n 60 lokaties verspreid over de stad ontstond een enorme groei in bezoekersaantallen tijdens Dutch Design Week. Daarnaast was de interesse van buitenlandse pers bijna verdubbeld ten opzichte van vorige jaren.

DDW opende de week tezamen met

Design, met een pers -en informatiepunt

jaren gooide DAE hoge ogen met zijn

theatergezelschap Aardlek en presen-

en een restaurant/bar waar zo’n 20.000

Graduation Galleries. Niet alleen inter-

teerde een eigen ‘Trendboek’ aan de Eind-

bezoekers gebruik van hebben gemaakt.

ieur, maar ook industrieel ontwerp kwam

hovense Burgemeester Rob van Gijzel.

Naast de stijging in het aantal bezoek-

uitvoerig naar voren tijdens de week. De

Op zaterdag 17 oktober ging de ‘Golden

ers, was er bijna een verdubbeling van

TU/e presenteerde werk van zijn eindex-

Eye’ Award van de Dutch Design Awards

internationale persaandacht (o.a. Italie,

amen studenten (Industrieel ontwerp

dit jaar naar studio ‘Wieki Somers’ met de

Frankrijk, GB, Finland, Zweden, Z-O Azie,

en Bouwkunde) en in het Klokgebouw

‘Merry-go-round- coatrack’. Voor het eerst

Australie, Rusland, Spanje, Duitsland en

presenteerden de grootste industrieel

opende DDW een eigen festival lokatie

Belgie) op te merken. DDW gaf een di-

ontwerp bureaus zich samen onder de

ontstaan uit de samenwerking met ABN

verse kijk op het Nederlands design van

noemer ‘Going Dutch’.

AMRO/Dialogues House en Eat Drink

vandaag en morgen. Net als voorgaande

30

Op www.ddw.nl nieuwspagina vind je rechts in de grijze balk een dagoverzicht van de activiteiten. Maak hier je keuze voor de dag en je krijgt een overzicht van wat er te doen is naast de dagelijks geopende tentoonstellingen. Maak met MyDDW je eigen selectie en spring in een Design Ride (taxi, 1,50 per rit) of huur een DDW BUB (fietsverhuur 8 euro per dag) om de verschillende locaties te bezoeken. Dutch Design Week is een breed scala aan design en geopend van 23 t/m 31 oktober, ga naar www.ddw.nl voor het programmaoverzicht van 2010.

‘

Wat is er te doen?

Strijp-S

‘Brick’ van EKWC

Het Strijp-S terrein is elk jaar het crea-

De expositie ’Ceramics & Architecture’

tieve hart van Eindhoven. Zowel jong tal-

liet zien hoe spannend keramiek in ar-

ent als gevestigde namen tonen hier hun

chitectuur kan zijn. In het onderdeel

werk. De presentaties in het Klokgebouw

Brick stond de keramische huid van het

mag je niet missen. Naast exposities, zijn

gebouw centraal. De deelnemers had-

hier lezingen, workshops en seminars te

den zich laten inspireren door het meest

bezoeken. Vorig jaar was de expositie

vanzelfsprekende

‘Glass is More’ te zien in de Machineka-

ons land kent: de baksteen. Combined

mer, zat het ontwerperscollectief Ate-

Residencies was gericht op een kruisbes-

lierdorp in Strijp-X, en kon je een kijkje

tuiving van kunstenaars die een archi-

nemen in het atelier van de ontwerpers

tectonisch project afleverden, tot archi-

Kiki & Joost.

tecten die zich aan de beeldende kunst

bouwmateriaal

die

waagden. Wat deze ruim 60 architecten, kunstenaars en ontwerpers de afgelopen jaren hadden ontwikkeld, kon je zien op twee locaties. Organisatie: EKWC Locaties: Klokgebouw en de faculteit Bouwkunde van de TU/e.

Nederlands ontwerp heeft een eigenzinnige stijl en Dutch Design Week toont eens te meer dat ons land een goede kweekvijver is voor jong talent. DDW heeft in 2009 laten zien een kwaliteitsslag te hebben gemaakt.

Dit blijkt uit betere samenwerking met de deelnemers, eenduidige uitstraling en betere bewaking van de kwaliteit van de verschillende exposities. Daarnaast ligt de internationale focus voor design steeds meer bij Eindhoven, waarschijnlijk te herleiden uit de World Design Capital 2012 nominatie.

Next DDW: 23/31 oktober 2010!

spec

ial 31

32

revie

w

`Ik zoek het contrast op.

Het is deze keer wat harder en zwaarder.´ Iris van Herpen (23) is niet de eerste de beste modeontwerpster. Ze is jong en maakt het liefst niet-draagbare kleding. Ze heeft ideeën waar andere modeontwerpers in hun stoutste dromen nog niet eens in de buurt komen. De uniciteit van haar creaties reikt tot in Japan, waar ze wellicht bekender is dan in eigen land.

Tijdens de expositie ´Recht voor zijn raap´ zal ze te zien zijn in het Centraal Museum Utrecht van 19 juni t/m 12 september 2010.

33

Recht voor zijn raap Stip 2010 en kunst nu 19 juni t/m 12 september 2010 Het Centraal Museum Utrecht biedt deze zomer een platform voor jonge en vernieuwende kunst. In samenwerking met Fonds BKVB wordt van 19 juni t/m 12 september 2010 de tentoonstelling Recht voor zijn raap. Stip 2010 en kunst nu gepresenteerd. Voor deze presentatie is een selectie gemaakt van de jongste generatie beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten die tussen 2006 en 2008 voor hun werk een startstipendium van het Fonds BKVB hebben ontvangen.

Kunst nu Uit de ruim 350 kunstenaars die van

nu toont naast aanstormend talent ook

van Marc Koehler. Vormgevers Alfons

het Fonds BKVB een bijdrage mochten

kunstenaars die zich met behulp van

Hooikaas en Felix Weigand verzorgen de

ontvangen,

Edwin

het stipendium konden ontwikkelen

tweedelige catalogus.

Jacobs en álle conservatoren van het

en al zijn uitgegroeid tot een succes.

Centraal

hebben

directeur

een

Christien Meindertsma won in 2008

Fonds BKVB

selectie gemaakt. Hierdoor wordt er een

met PIG 05049 een Dutch Design

Het Fonds BKVB is de landelijke instelling

zo breed mogelijk beeld gegeven van wat

Award voor beste ontwerp. Illustrator

die het beeldend kunstenaars, vormgevers,

er op dit moment leeft in de kunst. Er

Gijs Huijgen en modeontwerper Iris van

architecten en bemiddelaars mogelijk

wordt werk getoond van 31 veelbelovende

Herpen kregen in 2009 voor hun werk

maakt hun werk op velerlei wijzen te

kunstenaars die er niet voor schromen

dezelfde prijs toegekend in de categorie

ontwikkelen. Een startstipendium is een

hun mening over de huidige maatschappij

beste illustratie en beste product mode,

subsidie die bedoeld is om beginnende

met het publiek te delen. Verschillende

sieraad & accessoire. Daarbij komt dat

kunstenaars in staat te stellen zich op

disciplines en talenten komen samen

een aantal kunstenaars speciaal voor

de artistieke en zakelijke ontplooiing van

in

vormgeving,

de tentoonstelling nieuw werk maakt.

hun werk te richten. Bij de tentoonstelling

de

Museum

gezamenlijk

tentoonstelling:

illustratie,

Zo zal Sjocosjon een muurschildering

verschijnt een tweedelige catalogus.

schilderkunst, design en film. Ondanks

van 2x3 meter maken in één van de

Het eerste deel toont het werk van de

alle verscheidenheid kan de aard van

tentoonstellingszalen en Idan Hayosh

kunstenaars die voor Recht voor zijn

de werken gekarakteriseerd worden

een spectaculaire lampeninstallatie in

raap. Stip 2010 en kunst nu geselecteerd

als helder, direct en de confrontatie

CM studio opzetten. Het werk van de

werden. Het tweede deel omvat het

zoekend: recht voor zijn raap. Succesvol

kunstenaars beperkt zich niet alleen tot

werk van alle kunstenaars (368) die een

talent en nieuw werk. De tentoonstelling

de tentoonstelling zelf, het omvat ook de

startstipendium ontvingen tussen 2006-

Recht voor zijn raap. Stip 2010 en kunst

vormgeving. Zo is de inrichting in handen

2008.

architectuur,

34

fotografie,

zie, vo 36

Het Saab-gevoel.

Saab is een sympathiek automerk, dat er

Het Saab-design is de grootste voort

altijd voor heeft gezorgd dat de bestuur-

trekker van ‘het Saab-gevoel’. Dat blijkt

der zich gevleid voelt om erin te mogen

wel uit de colonne Saabs die op zondag

rijden. De subtiele modelletjes waren

17 januari 2010 vanaf 8 regionale ver-

qua vorm erg strak maar elegant. Toen

zamelpunten naar het Militair Luchtvaart

Saab in de jaren vijftig van de vorige

Museum in Soesterberg reden. Hier-

eeuw in Nederland geïmporteerd werd

vandaan reed het ‘Saab Support Convoy’

stak men sympathiek zijn hand op als er

naar het Maxis terrein in Muiden. Met

een andere Saab je tegemoet reed, een

deze bijeenkomst hebben de ruim 470

gebruik dat in leven bleef tot in de jaren

Saab-rijders hun steun willen betuigen

tachtig. Bovendien is het een ware cult-

aan het automerk. Dit is een niet te

auto voor artistieke en creatieve mensen.

onderschatten pluspunt van Saab. Het

Vroeger was dat ‘het eitje’ Saab 92 en

beschikt over een heel trouwe commu-

93, tegenwoordig is dat het model 900,

nity van aanhangers, die niet gauw naar

zowel in turbo als in cabrio uitvoering.

een ander merk zullen afzwaaien. Een

Van oudsher zijn de cabriomodellen erg

auto voor professionals en mensen die

populair. In 1986 in de VS geïntroduceerd

iets anders willen dan de producten van

en sindsdien gemoderniseerd met de ver-

de Duitse marktleiders.

schillende productcycli.

Het Saab dealer netwerk wordt vaak geDe nu productieklaar gepresenteerde

noemd in de commentaren op de over-

nieuwe Saab 9-5 is qua techniek geba-

name van Saab door Spyker. Heb je er

seerd op de vorig jaar geïntroduceerde

wat aan? Voorzover het dedicated Saab

Opel Insignia, die goed ontvangen is en

dealers zijn: om die dealers heen hebben

heel goed verkocht wordt. Maar de nieu-

zich veel Saab liefhebbers verzameld.

we Saab 9-5 is ook qua design erg goed

Vergeet ook de Saab specialisten niet,

ontvangen. Dit model beschikt tenslotte

geen officiële dealers, maar hele goede

- gelukkig - ook weer over de oude kern-

ambassadeurs van het merk, zeer en-

waarden van Saab-design, zoals eigenzin-

thousiaste kleine garages, die een stabiel

nigheid en duidelijke herkenbaarheid.

publiek van liefhebbers van oudere Saabs bedienen.

oel, ben spec

ial 37

Foto: Saab 92 model uit de jaren ‘50.

Foto: Saab 93 model uit de jaren ‘50.

Imago onder General Motors Het Zweedse Saab produceerde in 1992

Wat heeft General Motors verkeerd

gehad voor de eigenheid van ‘de Saab’

haar eerste model onder de hoede van

gedaan met Saab? GM heeft zich veel

- de reden waarom de Saab-liefhebber

het grote General Motors. Dit model -

te veel bemoeid met het design - wat

een Saab rijdt - Hierdoor is het aantal

de 900 GM - werd meteen door Saab-

de Saab zo exclusief maakte - Zo be-

aankopen van Saab auto’s sterk gedaald

kenners als onder de maat beschouwd.

schikken de Saab-modellen na 2003

in de voorbije 18 jaar. In 2009 staat het

Een stukje imago schade wat Saab onder

niet meer over de bekende ‘fastback’.

verkoopcijfer slechts nog op een magere

leiding van GM niet meer hersteld kreeg.

Ook staken ze veel te laat hun neus in

40.000 en heeft het merk de afgelopen

De daarop volgende modellen waren ook

het ontwikkelen van stationmodellen.

20 jaar nauwelijks winst gemaakt.

niet overtuigend genoeg voor Saab-ken-

Bovendien werd veel Saab-techniek

ners om het imago op te krikken tot het

vervangen voor Opel-techniek. General

Foto: Saab 93 GM. Het eerste model geprodu-

niveau dat het vóór de overname had.

Motors heeft dus duidelijk té weinig oog

ceerd na overname door General Motors.

38

Foto: Victor Muller, na cariëres bij Macintoch en Wijsmuller, is hij nu topman van het nieuwe Nederlandse Spyker.

De nieuwe charismatisch leider Bij de herpositionering van een merk als

lin Wiedeking. Ook voor de duvel niet

Saab is een charismatische leider met een

bang en aangetreden op een absoluut

hoge mate van volhardendheid nodig. De

dieptepunt van het merk Porsche, waaruit

nieuwe topman Victor Muller van Spyker

hij een lijnrechte opmars inzette. Over de

heeft in dat opzicht een goed track record

combinatie Spyker-Saab zijn de meeste

opgebouwd bij achtereenvolgens Mac-

commentatoren nog niet optimistisch.

intosh, Wijsmuller en nu Spyker. Waar hij

Reactie van Muller: “De Spyker company

deuken heeft opgelopen is het avontuur

gebruiken we alleen maar als investe-

met Spyker. Maar juist hier heeft hij zich

ringsvehikel, we hebben niet de illusie

bijzonder doortastend getoond en heeft

iets bij te dragen aan de techniek of de

hij zich niet uit het veld laten slaan door

productie van Saab. Wel in ondernemer-

de, met name negatieve berichtgevingen

schap, om het bedrijf zelfstandig te laten

rond Spyker. De situatie doet denken

draaien, los van de grote allesbepalende

aan voormalig Porsche topman Wende-

moeder General Motors.”

39

Orde in de chaos Een bekende uitspraak

is “een opgeruimde werkplek is een opgeruimd hoofd�.

Je bureau is in feite je startplaats voor je werkzaamheden (als kenniswerker).

Daarom hebben we 10 tips om je bureau op te ruimen of te organiseren. Sommige kunnen werken voor je, anderen wat minder.

40

Tien tips voor een opgeruimd bureau Ruim de pennen en potloden op

Scannen van documenten

Waarom hebben veel bureauwerkers

Het scannen en digitaal opbergen (en

toch een pennenbak vol met pennen en

backuppen!) van belangrijke documenten

potloden? Je hebt aan één pen en één

kan

potlood genoeg.

opleveren.

Geef je oplaadstation een plek

Hou een schrijfblokje bij de hand

Maak op je bureau of in een la een plekje

Gedurende de dag is er vaak vanalles

waar je al je opladers hebt liggen van

wat je toch even snel opschrijft. Tijdens

telefoon, PDA en ander electronisch

een telefoongesprek, een kort gesprek

gerei. Zo heb je alles bij elkaar liggen

met een collega of een ideetje wat je te

en hoef je niet steeds op zoek naar de

binnen schiet.

een

enorme

ruimtebesparing

“Een opgeruimde werkplek is een opgeruimd hoofd.”

opladers.

Snoeren opruimen Veelgebruikte items vlakbij je leggen

Met snoeropbergsystemen of simpel

Zorg dat je de spullen die je vaak gebruikt,

klitteband kun je de snoeren van PC,

het makkelijkst kunt pakken of dicht bij je

monitor, netwerk en USB makkelijk bij

hebt liggen.

elkaar houden en uit het zicht werken.

Een electronica-vrij bureau

Verlichting

Modems, router, externe harddisk. Je

Zorg voor voldoende daglicht op je

gebruikt ze waarschijnlijk vaak, maar zet

werkplek. Als dat lastig is (omdat je ook

die nu juist direct in beeld. Zorg dat deze

vaak ‘s avonds werkt) zorg er dan in elk

items buiten je directe beeld liggen of

geval voor dat je goede verlichting bij je

staan.

bureau hebt.

Documenten binnen handbereik

Organiseer “as you go”

Hoge kasten en opbergsystemen voor

Het is efficiënter om gedurende de

documenten zijn mooi, maar het is

werkdag er voor te zorgen dat je bureau

handiger om je documenten op draai-

opgeruimd en georganiseerd blijft dan te

afstand van je stoel te hebben.

proberen aan het einde van de dag of de

spec

ial

week alles op orde te krijgen.

41

Pictographic Pictographic

gezien. Op dit punt gingen de grafische vormgeving en illustratie hun eigen weg in. Natuurlijk zijn er altijd personen die deze twee disciplines combineerden. De afgelopen decennia waren computers instrumenten die voorheen alleen be-

Deze maand in de topic ‘‘What to read’’, Pictographic. Een pas uitgebracht

schikbaar waren voor grote studio’s.

boek. Bordevol flyers, posters etc... Een lekker boek om door te kijken en

Maar deze zijn tegenwoordig in de han-

inspiratie op te doen. Of om aan mede studenten, collega’s, vrienden en

den van individuele kunstenaars geko-

familie te laten zien. Er staan o.a intervieuws in van; Ray Fenwick, Jochen

men. Ontwerpers zijn begonnen met het

Gerner, Max Kisman, Andy Smith, Spike Press en Henning wagenbreth.

meer en meer samen te smelten.

Deze zijn uitgebreid met afbeeldingen. De flyers e.d. zijn onderverdeeld in ‘‘Profielen’’. In de index kun je het makkelijk opzoeken per ontwerper.

Een nieuwe generatie kunstenaars is minder betrokken bij de kloof die bestond in de hoofden van hun voorgangers. Belet-

In het verleden waren de meeste grafisch

zestig begonnen de meeste ontwerpers -

tering - ook in de vorm van aangepaste

ontwerpers en illustratoren zeer veel-

dankzij de uitvinding van photosetting en

lettertypen - is het maken van een mid-

zijdig en was het vaak onmogelijk om een

de invloed van Zwitserse ontwerpen - de

del voor persoonlijke expressie, die zou

strikte scheidingslijn tussen deze twee

illustratie te verlaten en letters te maken

kunnen worden opgevat als een reactie

beroepen te trekken. Bijvoorbeeld de il-

in het voordeel van een schaar, lijm en

tegen een groot deel van de steriele

lustratie en vormgeving van boekomsla-

roosters. Illustratie werd ook gestaag

ontwerpen die er zijn.

gen, deze werden vaak ontworpen door

vervangen door fotografie.

Van verschillende ontwerpers zijn pro-

dezelfde persoon. Een groot deel van de letters is van dezelfde kwaliteit als

De meeste grafisch ontwerpers waren

fielen gemaakt, van ontwerpers uit

metaal type, maar omdat het met de

gestopt met het produceren van illustra-

Nederland, andere delen van Europa en

hand werd gemaakt, was de stijl van de

ties. Zichzelf en hun werk werd meer

Amerika. Ze laten in dit boek hun beste

kunstenaar beter herkenbaar. In de jaren

en meer als een samengestelde baan

werk zien. Verder staan in het boek ook verschillende intervieuws met de ontwerpers. Deze zijn helaas wel in het engels maar zo kun je meteen je Engels bijspijkeren!

Bij de introductie vertellen Karolina & Hans Lijklema dít aan de lezers: In dit boek vindt u illustratie en grafisch ontwerp en alles daartussenin. Als u werkt in hetzelfde gebied, zou het hier gepresenteerde u kunnen inspireren tot een meer persoonlijke benadering van uw eigen werk. Als je al je eigen pad hebt gevonden, dan zal het werk van andere getalenteerde professionelen misschien bevestigen dat u op het juiste spoor zit.

Kortom een heel leerzaam en leuk boek om te lezen of om cadeau te geven!

44

revie

w

45

r e t in w vie

46

DAVID PACHE

David Pache is een branding expert uit Zwitserland. Zijn werk is gebaseerd op vernieuwend design. Dit geeft hem een sterk platform om unieke logo’s te maken.

Recentelijk heeft hij zijn eigen studio een nieuwe stijl en naam gegeven. Voorheen was zijn merknaam ‘Dache’, nu gaat hij verder onder de naam ‘Helvetic Brands’.

David staat bekend om zijn eenvoudige en doeltreffende indentity

bezig met mijn vak en dat ben ik altijd al geweest. Ik kan me

ontwerpen. Hij vind dat een merk makkelijker te onthouden is als

nog goed herrinneren dat mijn moeder me vroeger leerde om

het simpel overgebracht wordt. Omdat hij een zeer gevarieerde

dieren te tekenen. Ik denk dat dat me op het creatieve pad heeft

benadering heeft om een logo te ontwerpen kan hij veel expiri-

gebracht.

menteren met verschillende tools. Zo werkt hij veel met markers, lego, schilderijen en fotografie.

Mijn eigen ontwerp bureau beginnen was meteen een droom nadat ik klaar was met de opleiding. Ik wilde aandacht besteeden

In dit interview praat David over het maken van custom typografie

aan mijn eigen bureau in plaats van een grote, bestaand reclame-

in logo ontwerpen voor zijn klanten. Ook spreekt hij over zijn

bureau. Ik ben in 2005 begonnen met mijn eigen business en heb

schetsen , concepten en meer.

me er toen volledig op gefocused. In die tijd had ik al wel een website waar mijn portfolio op stond.

Vertel ons eens iets over jezelf. Waar kom je vandaan, welke opleiding heb je gevolgd en hoe ben je begonnen in deze business?

Ik ben de oprichter en eigenaar van Helvetic Brands, een onafhan-

Hoe lang heb je er over gedaan om je voet tussen de deur te krijgen in de reclamewereld en je eigen klantenkring te werven? Had je al ervaring opgedaan bij andere bureau’s?

kelijke design studio in een klein dorpje vlakbij Geneva, Zwitserland. Ik heb graphic design gestudeerd. Ik ben zeer gepassioneerd

Ik denk dat na ongeveer twee jaar een online portfolio gehad te hebben mijn naam langzaam bekend begon te worden. Ik heb een antal klanten waar ik vaker voor werk, maar de meeste klanten hoeven alleen een logo. Toen in 2007 het aantal klanten verdubbelde wist ik dat ik er echt helemaal voor moest gaan!

Daar voor was ik freelancer die het deed als hobby, maar toen wist ik dat ik er een leven mee kon leiden. Tijdens een aantal stages die ik heb gelopen kwam ik er achter dat ik op een andere manier met klanten om wilde gaan. Meer persoonlijk, meer toegespitst op die ene klant.

47

‘‘De schetsen hoeven niet eens goed te zijn.

Het is het idee dat telt.’’

Hoe belangrijk zijn geometrie, grids en andere design principes voor jou logo en typografie ontwerpen?

Fundamentele design principes zoals geometrie en grids zijn ele-

Je tutorial “Dache: Logo Design Process” op de website WebDesignerWall laat een interessant kleuren expiriment zien voordat je de computer gebruikt. Bekijk je vaker de kleuren mogenlijkheden voordat je Illustrator opent?

menten die een factor zijn in mijn designs. Maar grotendeels zijn het ondersteunende functies die bijdragen aan het ontwerp. Pas

Ik vind het erg belangrijk om verschilende instrumenten te ge-

als je de basisregels begrijpt kun je de grenzen opzoeken en je

bruiken. Expirimenteren doe ik altijd voor ik naar de computer

eigen creatieve interpretatie de overhand laten nemen.

stap omdat het mijn inspiratie fris houdt. In dit geval was het passend om markers te gebruiken maar soms gebruik ik lego,

Hoe maak je een memorabel logo? Hoe bereik je dat terwijl je aan meerdere projecten tegelijk werkt?

schilderijen of fotografie.

Het is erg belangrijk om je ontwerpproces aan te passen aan het project, zodat je een ‘eureka’ moment kan krijgen. Inspiratie kan

Een memorabel logo moet helder en relevant zijn voor het bedrijf. Hoe simpeler het ontwerp is, hoe makkelijker deze onthouden kan worden door de doelgroep. Daardoor is ontstaat er een directe asociatie met het bedrijf.

Ik ben blij dat ik de onwerpen die ik maak niet te moeilijk maak voor de klanten. Om dit te bereiken ben ik gedurende het hele project in overleg met de klant. Zo ontstaat er een flow die in beide richtingen gaat, en daardoor ontstaan er talloze ideeën en ontwerpen met een hoge standaard. Ik ben nog steeds van mening dat een persoonlijke benadering naar de klant toe de beste is.

48

overal vandaan komen.

Hoe veel tijd gaat er zitten in het bedenken van concepten en het schetsen voordat je achter je computer duikt?

Hoe presenteer je de voorstellen aan de klanten? Laat je meestal meteen de hele huisstijl zien inclusief website ontwerp, geprint materiaal etc?

Maak je huisstijl handboeken?

Het grootste deel van de tijd werk ik op papier. Mijn schetsboek gaat overal mee naar toe. Als ik een idee heb dan pak ik meteer

Ik presenteer mijn werk na iedere fase. Daarvoor gebruik een

mijn schetsboek en begin te tekenen totdat ik tevreden ben met

web-based slideshow presentatie. Omdat ik een design en bran-

het resultaat. Ik heb geen limiet met schetsen, ik ga door tot ik

ding studio ben specialiseer ik me in alle elementen van branding

een goed resultaat heb. De schetsen hoeven niet eens goed te

dus verzorg ik datgene waar de klant om vraagt.

zijn, het is het idee dat telt.

Het gros van de opdrachten bestaat uit een huisstijl ontwerp en

Wanneer besluit je de computer te gaan gebruiken om het logo af te maken? Welke tools in Illustrator zijn essentieel voor jou werkproces?

een website. Soms wil de klant ook stickers, posters en werkkleding, Ik had al best een aantal huisstijlhandboken gemaakt tijdens mijn

Hoewel ik nooit een project begin met ontwerp software, is het

stages. Dit was een zeer goede ervaring omdat ik werd gemen-

een essentieel onderdeel van mijn werkproces. Dit omdat het

tord door zeer goede designers. Nu ik mijn eigen bedrijf heb, ver-

zorgt voor perfectie en me mogelijkheden geeft die potlood me

zorg ik voor iedere klant die dat wil een huisstijlhandboek. Het

niet kan geven. De tools die ik gebruik zijn natuurlijk de pen-tool,

zijn meestal de grote klanten die dit willen.

de shape-tool etc.

49

Waar zie je jezelf en je bedrijf over vijf jaar?

Over vijf jaar ben ik zover om mijn bedrijf naar een volgend sta-

Hartelijk dank voor dit interview David! Heb je nog een goed advies voor de ontwerpers die hard aan het werk zijn om professional te worden?

dium te liften. Ik ben nu bezig een naam te maken en dat ik aardig aan het lukken. Over vijf jaar wil ik bekend staan als een betrouw-

Sta achter je product, durf je werkstijl te varieren en stop nooit

baar, origineel en creatief vormgever.

met het ontdekken en onderzoeken van alles om je heen!

Wat zijn jou favoriete manieren om jezelf te promoten op het web? Zijn er veel websites waar je jezelf presenteerd?

Mijn favoriete manier is Twitter. Kort geleden heb ik een feature geintroduceerd waarbij mijn volgers iedere dag een updat krijgen van mijn dagelijkse bezigheden m.b.t. vormgeven.

Daarnaast maak ik gebruik van gallery-sites als Behance.net en Logopond.com.

50

51

re- h searc

INVLOED VAN KLEUREN

Het begrip kleur blijkt in het dagelijkse leven sterk gekoppeld te zijn aan onze persoonlijke kleurwaarneming, zoals uit ons spraak-gebruik overduidelijk blijkt. We noemen iets ‘rood’ en communiceren daarmee een voor iedereen begrijpelijke boodschap, hoewel er natuurlijk geen eenduidige kleur rood bestaat.

Zodra je wat specifieker probeert te worden slaat daarom de verwarring toe, die ook met nog steeds vrij algemene benamingen als ‘brandweerrood’ of ‘bloedrood’, ‘kobaltblauw’ of ‘azuurblauw’ maar weinig minder zal worden. Het is op dit punt dat we in feite omschakelen van een algemene kleurwaarneming naar een beschrijving van een specifieke kleur. Om dit echt doeltreffend te doen zou je waarschijnlijk beter kunnen spreken over de specifieke golflengte van een kleurnuance in ‘nm’ (van nanometer, een miljoenste millimeter - zichtbare kleuren lopen van 380 nm, violet, tot 780 nm, rood). Maar hoewel dit natuurlijk wel exact

is, lijkt het niet iets waar we in de praktijk gemakkelijk mee om

heeft weten te vergroten. Dit naast de al van oudsher bekende

kunnen gaan.

‘aardkleuren’ (zoals de meeste rode en gele okers) en al die uitgesproken kleuren waarbij zware metalen een rol spelen (zoals

Schaarse kleuren

cadmiumgeel en -rood).

Kleuren hebben voor mensen immers vooral een - vaak grote emotionele waarde en hebben dit eigenlijk altijd gehad. In het

Kleuren en emoties

verre verleden werd aan een bepaalde kleuren zelfs een god-

Kleurnamen worden dan ook gebruikt om emoties en gemoeds-

delijke kracht toegekend en ook de economische waarde van

toestanden aan te duiden: we zijn rood van woede, grauw van

de verschillende kleurstoffen kon aanzienlijk zijn, hetgeen vaak

vermoeidheid, groen van jaloezie... Er zijn omgekeerd genoeg aan-

had te maken met de moeilijke beschikbaarheid. Zo werd de

wijzingen dat kleuren uit de omgeving een zekere invloed op onze

prachtige blauwe kleur ‘lapus lazuli’ verkregen door het moei-

gesteldheid uitoefenen. Rood licht maakt actief en gespannen,

zame fijnwrijven van halfedelstenen en het dieprode ‘kraplak’

terwijl het groen van een bos (of van een operatiekamer) juist

door ontelbare schilden van een speciaal kevertje te vermalen.

rust weet te geven, geel bevordert een opgewekt gevoel. Sommi-

In ons chemische tijdperk echter hebben we de meeste kleur-

gen gaan in deze opvatting zo ver dat ze bij elke kleur een speci-

stoffen volledig weten te synthetiseren en maken we ze voor

fieke invloed op het lichaam veronderstellen en met gekleurde

een groot deel gewoon uit aardolie, hetgeen het democratisch

lampen of met lapjes gekleurde zijde allerlei ziektes te lijf gaan.

gehalte door een bijna onbeperkte toegankelijkheid aanmerkelijk

Naar men claimt met een positief resultaat, maar dat zullen dan degelijke, dubbelblind-proeven moeten uitwijzen. Wel is daarmee duidelijk dat de technische en de gevoelsmatige benadering van het fenomeen kleur sterk van elkaar verschillen.

KLEUREN DOEN MEER DAN WE DENKEN

Licht en kleur Een belangrijk punt is dat we alleen maar over kleuren kunnen spreken wanneer er tevens sprake is van een verlichting, dus van een lichtbron. Immers, een voorwerp weerkaatst of filtert alleen maar licht (wanneer we de lichtgevende voorwerpen even buiten beschouwing laten) en slechts dat geeft ons oog een kleurindruk.

Maar ook een lichtbron bezit een heel eigen kleur. De zon is daarbij onze belangrijkste referentie en daaruit leiden we het voor ons zichtbare spectrum af. Een gewone gloeilamp wijkt daarvan sterk af. Toch beoordelen we kleuren net zo onbevangen bij zowel dagals kunstlicht, omdat de subjectieve kleurbeoordeling voor een groot deel in onze hersenen tot stand komt. Problemen ontstaan wat dit betreft soms bij TL-licht, omdat dit een afwijkend karakter bezit. En iedereen kent ongetwijfeld uit ervaring de merkwaardige kleurweergave op de snelweg, die het gevolg is van een monochrome geel/oranje natriumverlichting.

Over lichtbronnen We onderscheiden in principe lichtbronnen die een continue spectrum vertegenwoordigen en andere die volgens een lijnenspectrum kleuren uitzenden. Tot de eerste categorie behoren alle gloeilichamen, waarvan de zon uiteraard de belangrijkste representant is, maar ook allerlei, deels oudere, lichtbronnen als olielampen, kaarsen en gloeilampen.

53

Hun kenmerk is het voortbrengen van licht waarin alle spectrale

worden en zo in elk stadium kleine wijzigingen doorgevoerd,

lichtsoorten meer of minder voorkomen. Dit in tegenstelling tot

waarvan de resultaten zo snel mogelijk beoordeeld werden.

gasontladingslampen waarbij door wisselende (ont)ladingen van

Door grote grafische firma’s als Kodak en Agfa werden diverse

atomen in een speciaal gekozen gas al dan niet zichtbare licht-

gereedschappen ontwikkeld voor kleurbeheersing, ook voor PC

straling wordt opgewekt.

en Macintosh gebruik. Met de betere bewerkingssoftware wordt vaak hetzij Kodak Color Management System (CMS) of Agfa

De gassoort bepaalt hierbij de kleur, die meestal geen continue

ColorFlow meegeleverd. De toepassing ervan vergt uiteraard de

karakter heeft zoals bij alle verhitte gloeilichamen, maar die zich

nodige tijd, maar essentieel is vooral een vaste werkdiscipline die

afspeelt binnen een (beperkte) ‘band’ of die heel specifiek een

dan min of meer wordt terugverdiend door een betere en con-

aantal van dergelijke kleurbanden omvat, het zogenaamde ‘lijnen-

stanter kleurkwaliteit.

spectrum’.

RGB en CMY(K) Kleuren en het oog

We hadden het al over additieve en subtractieve kleursystemen,

Het menselijk oog is een wonder van aanpassing, maar is op zich-

waarbij het eerste met name een rol speelt binnen het digitale

zelf in kwaliteit niet te vergelijken met de lens van zelfs de goed-

traject (van scanner of digitale camera tot de monitor) en het

koopste camera. Proeven die met een (geprepareerde) ooglens

tweede vooral te maken heeft met de wijze van reproductie op

werden gemaakt gaven steeds een onscherp en sterk vertekend

papier. Om begrijpelijke redenen is de contrastomvang bij dit

beeld te zien. Ons oog fungeert echter vooral als informatiever-

laatste aanmerkelijk kleiner, terwijl men daarnaast bij de keuze

schaffer aan de supercomputer die door onze hersenen wordt

van inktpigmenten moet roeien met de riemen die men heeft en

gevormd en in eendrachtige samenwerking worden daarbij echt

nooit de zuiverheid kan behalen van een nauwkeurig bepaalde

de ongelooflijkste prestaties verricht.

lichtbron.

Overigens blijkt de rol van het oog volgens de nieuwste onder-

In theorie zou men door de drie (complementaire) filterkleuren

zoekingen toch wel groter dan tot nu toe werd aangenomen. Dat

over elkaar heen door totale uitdoving van het licht zwart moe-

zit vooral in de manier waarop een gigantische hoeveelheid infor-

ten krijgen, maar omdat een kleurpigment niet alleen filtereigen-

matie gericht wordt aangeboden. Al heel lang veronderstelt men

schappen bezit maar ook een zekere reflectie, die zich als kleur

in het netvlies twee soorten receptoren: kegeltjes en staafjes.

doet kennen, voegt men bij het afdrukken tevens een echte

De laatste zijn het meest lichtgevoelig (met name ook voor be-

zwarte inkt toe (welke dan ook voor zwarte tekst gebruikt wordt).

weging) maar zijn niet tot kleuronderscheid in staat. De kegeltjes

Hierdoor ontstaat een 32-bits bestandsformaat en spreekt men

daarentegen wel en deze zijn daarbij ook heel kleurselectief.

ook van 4-kleurendruk. Zoals gezegd werkt men bij het subtractieve model met complementaire kleuren, in dit geval Cyaan

Grafische industrie koploper

(groenig blauw), Magenta (violetachtig rood) en Yellow (geel).

Een veel langere geschiedenis echter kent de kleurbeheersing in

Het vertalen van RGB naar dit CMYK (waarbij de ‘K’ staat voor

de grafische industrie, maar daar was het dan ook een bittere

blacK) is daarbij vrij complex. Een additioneel probleem is dat

noodzaak, want het drukproces is te kostbaar om bij een slecht

vier inktlagen over elkaar nogal eens problemen geven. Dit heeft

eindresultaat maar weer opnieuw te gaan scannen. Er werd dus

geleid tot een techniek die ‘Under Color Removal’ heet, waarbij

een heel systeem ontwikkeld waarbij op de scan, de drukplaat

overtollige kleurcomponenten door berekeningen bij voorbaat

en op proefdrukken teststroken onderling vergeleken konden

worden weggelaten.

54

l a i c pe

s

Created by

Peter Jaworowski

U ziet hier werk van Peter Jaworowski. Hij is een 20 jarige

een nieuw mobieltje inmiddels net zo modebewust als bij de

man van Poolse afkomtst. Hij heeft een eigen reclame bureau

keuze van hun kleding en andere accesoires. Curtis hoopt dan ook

(www.arsthanea.com ) die o.a. ook voor Playstation, Disco-

dat iedereen die oog heeft voor design en detail uiteindelijk ‘ver-

very Channel en vele andere heeft gewerkt. In dit topic wordt

liefd’ zullen raken op de L’Amour collectie. Voor deze campagne

o.a verteld over de Campagne van Nike en Nokia.

werd Peter meteen gevraagd. Er was geen twijfel over mogelijk.

Hij moest de campagne maken voor de nieuwe design telefoon.

Met de introductie van de L’Amour collectie zet Nokia een nieuwe

Met de campagne voor ‘Nike City Moves’ wilde Peter Jaworowski

stap in de wereld van Fashion Phones. Vooralsnog brengt men 3

zich weer bewijzen. Zijn stijl wordt snel herkend en het spreekt

modellen op de markt, de 7360, 7370 en 7380. De toestellen

mensen aan. Nike city moves staan in centraal met de stad. ‘‘The

zijn stuk voor stuk een toonbeeld van high-tech design, gecom-

Big City’’, zoals New York en Tokyo. De lijn is voor zowel man-

bineerd met natuurlijke kleuren en materialen en met een passie

nen als voor vrouwen. Het is een Limited edition uitgave. Deze

voor detail en vormgeving. Volgens Alistair Curtis, VP Design van

zomer komen ze in de winkels te liggen en zulllen maar 2 maan-

Nokia, is de GSM voor velen van ons een verlengstuk geworden

den worden verkocht. De schoenen hebben een zachte kleur en

van onze ‘stijl van leven’ en zijn velen van ons bij de keuze voor

stralen zo ook rust uit. Het is voor de sportieve mens die graag sport of gewoon een leuk paar sneakers wil hebben!

56

57

Sony Alpha 550 Bijzondere functies bij fotograferen in JPEG!

revie

w

Prijs: €698,95

Met de Alpha 550 introduceert

formaat vereist. Je moet immers andere

mera heeft namelijk alleen een speciale

Sony een spiegelreflexcamera die

RAW foto’s bewerken en converteren

ingebouwde methode om schaduwen

speciaal bedoeld is voor mensen

met een RAW-converter en dat kost tijd.

van een foto op te lichten, maar kan ook

die liever niet in RAW fotografe-

Fotograferen in JPEG heeft als voordeel

een ‘HDR-opname’ maken via het com-

ren omdat dit tijdrovender is. De

dat de camera al dat werk doet, maar

bineren van twee beelden met verschil-

A550 heeft twee speciale functies

het nadeel is dat de mogelijkheden tot

lende belichting. De A550 maakt dan

om het contrast in JPEG-foto’s te

ingrij-pen daardoor ook veel beperkter

een opname met normale belichting en

beheersen.

zijn. Vooral bij scenes met veel contrast

een opname met een langere belichting.

leidt dat toch vaak tot minder goede fo-

Dat betekend dat HDR de doorteke-

Hoewel het RAW-formaat de beste

to’s, met dichtlopende schaduwen. Sony

ning van de schaduwen verbetert, maar

kwaliteit digitale foto’s oplevert, wil niet

probeert dit probleem met de A550 op

niets doet voor de hoge lichten. Daarop

iedereen het extra werk doen dat dit

een unieke manier op te lossen. De ca-

moet je dus de belichting afstemmen. De

58

beelden worden eerst uitgelijnd voordat

- bijvoorbeeld bij studio-opnamen - de

ze worden samengevoegd, waardoor je

scherpte extra nauwkeurig te bepalen.

ook uit de hand met deze instelling kunt

Bij de tweede vorm van live view kan dat

werken.

wel, want die werkt met de hoofdsensor.

Je hebt dan alleen geen autofocus, dus

Extra ruis

dan moet je die scherpte ook wel zelf

Naast de opvallende goed werkende

handmatig instellen. De Sony A550 heeft

HDR-optie kent de camera ook nog

ingebouwde beeldstabilisatie via een be-

DRO (Dynamic Range Optimizer), waar-

wegende sensor, die je gemiddeld zo’n 2

bij schaduwen van een enkelvoudige

tot 3 stoppen winst oplevert. Opvallend

opname worden verbeterd. Dit werkt

is dat deze camera niet kan filmen, iets

dus ook met bewegende onderwerpen,

dat je juist bij (een echt videomerk als) Sony zou verwachten.

maar het gaat wel gepaard met extra ruis

Conclusie

is. Voor de gemiddelde studio-opname

in die schaduwen. Omdat beide metho-

De beeldkwaliteit is goed, maar wel

zal de kwaliteit beslist voldoende zijn,

den bewerkingen achteraf zijn, hebben

minder dan die van de topmodellen die

zeker omdat je meestal niet met extreem

ze alleen invloed op JPEG-foto’s, niet op

we afgelopen jaren getest hebben. Vooral

hoge gevoeligheid zal werken. Wel blijft

RAW. Vooral het effect van DRO kun je

bij hogere ISO-waarden zie je meer ruis.

werken in RAW de beste kwaliteit le-

dan ook zelf met een RAW-bestand re-

De detaillering van de 14 Mpixel sensor

veren. Je krijgt dan toch wat wat meer

delijk makkelijk evenaren en zelfs nog

is natuurlijk ook minder dan bij model-

detaillering, omdat de camera standaard

wel wat verbeteren. De A550 kent twee

len met 18 tot 24 Mpixel. De camera

kennelijk een vrij sterkte ruisreductie uit-

vormen van ‘live view’. Bij de eerste

is gezien het relatief bescheiden prijs-

voert, ook bij lage ISO-waarden. Ook de

methoede wordt gebruik gemaakt van

kaartje ook niet bedoeld om daarmee

witbalans is dan nauwkeuriger af te stem-

een aparte sensor in de zoeker. Die werkt

te concurreren, maar vormt toch een

men op wat je wilt hebben dan met de

goed en snel, maar is niet bruikbaar om

alternatief als de prijs van groot belang

automatische bewerking in JPEG.

59

Een onthullend onderzoek naar strategie in fashion ads.

researc h

Makkelijk doen als het moeilijk kan?

Is er verschil in effect tussen een simpele en een complexe advertentiestrategie bij fashion advertising? Dit was de centrale vraag in het onderzoek dat Lieke Eemers vanuit Radboud Universiteit Nijmegen uitvoerde, in opdracht van fusionbrandingbureau Crossmarks uit ‘s-Hertogenbosch. De vraag vloeide voort uit de vaststelling dat modemerken (uitzonderingen daargelaten) doorgaans een opvallend conventionele strategie kiezen voor hun advertenties in printmedia. En de conclusie uit het onderzoek mag op zijn minst verrassend worden genoemd...

61

Open advertenties

Bij vrouwen is dat laatste ook het geval, maar er is een belangrijk

Wie de aandacht van de consument wil trekken, kan ervoor kiezen

verschil. Waar vrouwen hun hoge prijsperceptie zien als een sig-

om af te wijken van het geijkte verwachtingspatroon. Dit gebeurt

naal om hun koopintentie iets te temperen, zien mannen het juist

bijvoorbeeld door middel van uitingen waarbij de relatie tussen

een bevestiging van kwaliteit. Dit leidt bij meer dan de helft van

de advertentie en het aangeprezen merk/product niet geheel dui-

hen juist tot een verhoogde koopintentie!

delijk is, maar waarbij vooral een belevingswereld rondom het merk/product wordt gecreeerd. Zulke ‘open advertenties’ vinden

Gedurfde strategie

steeds weer weerklank - behalve in fashion advertising, zo stelt

Een ding is duidelijk: complexe modeadvertenties worden gemid-

Crossmarks.

deld positiever beoordeeld dan simpele advertenties. En dat geldt met name voor mannenmode. Een conclusie die nogal haaks staat

Spraakmakende merken

op de praktijk van modemerken om voornamelijk voor een sim-

Een stelling die lijkt te kloppen. Want wat blijkt? In veel mode-

pele strategie te kiezen. Gezien de resultaten uit het onderzoek

advertenties toont een model de kleding, zónder dat daarbij

ligt het voor de hand om vaker te kiezen voor een meer com-

aandacht is besteed aan een achterliggende boodschap of een

plexe, onderscheidende strategie. Al spelen de merkwaarden die

bijzonder verhaal waarmee het kledingmerk zich zou kunnen

je als merk wilt uitdragen daarbij wel een sturende rol, want bij

positioneren. Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat verreweg de

een down-to-earth imago past juist weer een simpele strategie.

meeste mode-advertenties (89%) deze uitgesproken voorzichtige

Uit de analyse blijkt namelijk dat kernwaarden als ‘gedurfd’, ‘fan-

strategie volgen. Er is meer aandacht voor de kleding en het mo-

tasierijk’, ‘stoer’, ‘up-to-date’ beter associëren met een complexe

del dan voor een relevante achtergrond of een pakkend verhaal.

uiting, terwijl een simpele uiting vaker wordt gezien als ‘nuttig’,

Bij slecht 7% van de geanalyseerde advertenties weet het merk

‘intelligent’, ‘betrouwbaar’ en ‘eerlijk’. Pas wanneer het imago en

zich aan deze uniformiteit te onttrekken en is er sprake van een

de positionering van een modemerk helder zijn gedefiniëerd, kan

complexere advertentiestrategie. Merken als Benetton. WE en

worden bepaald of een printuiting beter simpel of complex kan

Diesel - toch niet de minste - komen met originele concepten

worden.

waarin de achterliggende boodschap meer aandacht krijgt dan de kleding zelf. Bij Benetton wordt de kleding vaak zelf helemaal niet

Het hogere segment

getoond. Een aanpak die kennelijk wel zijn vruchten afwerpt.

Als een merk positionering of imagoverbetering als communicatiedoelstellling heeft, zou een complexe advertentie over het

Behoudend gedrag

algemeen een goede keus zijn. Daarbij moet dan wel zorgvuldig

De vraag rijst dus waarom andere modemerken niet massaal over-

naar de merkwaarden worden gekeken, om te voorkomen dat een

stappen op de creatievere strategieën, als die kennelijk zo succes-

uiting zijn doel voorbij schiet. Omdat de kwaliteit van de kleding

vol kunnen zijn. Waarom kiezen de meeste modemerken voor de

in een complexe advertentie vaak wordt gekoppeld aan een ho-

veilige weg van een simpele advertentiestrategie? Een reden zou

gere prijsperceptie, is zo’n aanpak bij vrouwen alleen gunstig voor

kunnen zijn, dat sommige merken extreme settings mijden om-

een merk dat ook daadwerkelijk in een hoger segment opereert.

dat ze hun campagne wereldwijd willen kunnen adapteren. Vaak

Onder mannen roept een complexe advertentie ook bij merken

wordt als argument gegeven dat een extreme strategie niet past

in het middensegment al een hoog kwaliteitsgevoel op - wat juist

bij de eigen merkidentiteit. En bij sommigen leeft de overtuiging

kansen creëert voor de merken.

dat klanten de beste indruk van kleding krijgen als deze wordt getoond op een model, zonder afleidende entourage.

Hoe nu verder?

Al met al staat vast dat de huivering van veel modemerken om

Verrassende inzichten

complexe advertenties in te zetten niet op zijn plaats is. Vooral

De uitkomsten van het onderzoek weerleggen echter deze opvat-

als het gaat om mannenmode, is er geen enkele aanleiding om

tingen, vooral als het gaat om mannenmode. Gebleken is dat bij

terug te deinzen voor complexiteit bij het ontwikkelen van nieuwe

mannen de kwaliteitsperceptie van een complexe uiting groter

printcampagnes. Zeker nu de concurrentie nog in overwegende

is dan van een simpele uiting. Daarmee hangt samen dat de kle-

mate kiest voor de simpele aanpak - de aanpak die bij mannen

ding in een complexe uiting vaak ook duurder wordt ingeschat.

zoveel lager scoort...

62

‘Als fotograaf blijf ik een perfectionist’ De roots van Robert Alderliefste (40) liggen aan de kust van IJmuiden. Daar is hij sinds zijn geboorte altijd blijven wonen.

Als kleine jongen leerde hij dankzij zijn ouders de schoonheid van het buitenleven waarderen. Van het strand om de hoek tot aan de Alpen in het hart van Europa: ‘We gingen uren wandelen. En ik liep altijd voorop.’ Robert is op 6 juni 2008 getrouwd met zijn Poolse vriendin: ‘Op D-day. Ik vraag me nu eigenlijk af of dat toeval is, aangezien geschiedenis eveneens een hobby van me is.’

IN THE PICTURE

inter view -

Robert Alderliefste Het is ochtend. De wekker rinkelt in alle vroegte. De week gaat weer beginnen, en voor Robert Alderliefste betekent dat post bezorgen. Maar op deze zomerse dag in juli loopt het anders. Robert gaat even op de bank zitten, want hij voelt zich niet lekker. Zijn hart gaat als een dolle tekeer, zijn hoofd barst zowat uit elkaar en zijn rug doet pijn. ‘Jij gaat naar de dokter’, roept zijn vrouw. Na een paar weken huisarrest en een psychologische test gaat het snel. De diagnose burn-out slaat in als een bom. Ruim een half jaar na dato lijkt Robert weer de weg uit het dal te hebben gevonden. We drinken een kop koffie in Eindhoven, waar Robert Alderliefste, na een afspraak met zijn psycholoog, geheel in stijl arriveert met de fiets.

Zo te zien gaat het nu beter

te trekken en alles voor iedereen perfect

Heb je tijdens je ziekte veel aan

met je...

te doen. Dicht bij mezelf blijven is mijn

fotografie gehad?

Ik heb geleerd om me niet overal druk

doel. Zodra je dat doet, valt er een last

Drie weken voordat mijn burn-out werd

om te maken. Bij TNT Post kon ik goed

van je af. In mijn fotografie is en blijft per-

bevestigd, had ik mijn nieuwe camera

voor mezelf en mijn collega’s opkomen.

fectie mijn doel. Dat ben ik verplicht aan

gekocht: de Canon EOS 5D Mark II. Toen

Maar daarbij hield ik ook rekening met

de natuur.

ik ziek was, durfde ik hem wekenlang niet

het bedrijf. Eigenlijk hield ik te veel re-

aan te raken, uit angst dat ik hem zou la-

kening met alles en iedereen. Ik streefde

Waarom voel je die verplichting?

ten vallen. Daarnaast voelde ik me schul-

te veel naar perfectie. Dat nekte mij op

De natuur toont mij zoveel schoonheid;

dig dat ik zo’n dure camera had gekocht.

den duur.

daar voel ik dankbaarheid voor. Wanneer

De reden dat ik hem kon betalen, was

ik ga fotograferen, loop ik soms uren rond

dat ik als klein kind geld opzij had gezet,

Dat doe je nu niet meer?

en geniet ik van de omgeving. Daarna ga

en dat geld kwam toen vrij. Mijn vrouw

Streven naar perfectie is mijn kracht,

ik pas aan het werk. Als ik dan een mooie

heeft me aangemoedigd om die camera

maar ook mijn valkuil. In het dagelijks

foto heb gemaakt, kijk ik over mijn came-

te kopen. Anders had ik het niet gedaan.

leven probeer ik me niet meer alles aan

ra en zeg ik soms hardop: ‘Bedankt!’

65

66

67

Waarom heb je ‘zo’n dure camera’

leuk om hiermee aan de slag te gaan,

gekocht?

maar veel verder dan kiekjes kwam ik

Met mijn toenmalige Sony liep ik steeds

niet. Toen deze kapotging, kocht ik - vlak

tegen de beperkingen aan. Ik wilde meer

voor mijn vakantie - een spiegelreflex:

dynamisch bereik en minder ruis, en kun-

een Sony Alpha 100. Maar ik wist vrijwel

nen fotograferen op ISO 50 is natuurlijk

niets van dat ding en gebruikte hem niet

ook niet verkeerd. Ik zie dat er veel

optimaal.

mensen zijn die gigantisch dure camera’s kopen, terwijl ze nog niet ‘klaar’ zijn

De experimentele fase..

met de oude. Mijn tip: spaar eerst voor

Precies! Vanaf 2007 ging ik me veel meer

een mooie lens en probeer daar fantas-

in de materie verdiepen, in het bijzonder

tische resultaten mee te behalen. Dat is

in landschapsfotografie. Omdat mijn hart

waarschijnlijk veel effectiever. Nu ik de

bij landschapsfotografie ligt, maar ook

5D heb, spaar ik door voor een mooie

met een meer pragmatische reden. Fo-

telelens. De Alpha is tegenwoordig mijn

tografie is een dure hobby. Geld om te

back-upcamera.

investeren in een arsenaal lenzen heb ik niet, dus de keuze was snel gemaakt.

Twee verschillende merken

Met mijn groothoeklens wil ik het maxi-

camera’s: is dat niet onhandig?

male resultaat behalen.

Dat je geen objectieven van de ene camera op de andere kunt gebruiken en zo, zie

Hoe kom je aan die prachtige

ik zelf niet als een probleem. De Sony

locaties?

is en blijft een mooie camera. Wanneer

Door heel veel rond te lopen, uren achter

ik nieuwe spullen koop, zijn die voor de

elkaar. Het is ook een kwestie van intuïtie

Canon. Maar de Sony gaat altijd mee, net

en gevoel. Ik geniet enorm van de omge-

zoals mijn oude Coolpix.

ving. De sneeuw van de maanden december en januari was prachtig: ik voelde me

Bewerk je veel aan je foto’s?

als een kind in de snoepwinkel! Ik ging

Vrij weinig: de standaard dingen. Het is

naar Marken en Burgerdam. Plekken die

wel eens nodig om de horizon recht te

op mijn lijstje van mooie fotolocaties

zetten. Soms maak ik de foto iets lichter

stonden, maar ik was er nog nooit ge-

of donkerder, en ja: ook ik moet af en toe

weest. Met al die sneeuw wilde ik de kans

wat stofdeeltjes verwijderen. Maar al

niet laten schieten. Ik vergat de kou en

met al heb ik het geduld niet voor een

heb prachtige foto’s gemaakt. Al hebben

ingrijpende fotobewerking. Daarom moet

mijn vingers nog wekenlang getinteld...

alles met de camera gebeuren.

Je voelde in eerste instantie

68

Hoe ben je als fotograaf

de kou niet...?

gevormd?

Eigenlijk niet... Dat was ook al zo toen ik

Als ik kijk hoe mijn ontwikkeling tot nu

klein was. Tijdens het wandelen met mijn

toe gelopen is, denk ik dat ik verschil-

ouders kon ik opeens midden in een rivier

lende fases doorlopen heb. In 2005 ben

staan. Ik liep simpelweg waar ik naartoe

ik begonnen met digitale fotografie. Ik

wilde, en voelde het water nauwelijks.

kocht een Nikon Coolpix. Ik vond het

Mijn fantasie ging met me aan de haal. Ik

was nieuwsgierig en beleefde mijn eigen avonturen, precies zoals in de stripverhalen van Johan en Pierewiet. Stel dat ik morgen in Polen fotografeer, dan klim ik gerust tegen een steile bergwand op, of sta ik bij temperaturen rond het vriespunt rustig in een rivier of de zee. Gewoon omdat ik een mooie foto als doel heb. Ik zie dat bijna als mijn plicht. Daardoor zet ik een stap extra: dat is mijn grootste troef.

Het is mijn droom om als fotograaf aan het werk te gaan. Aan mijn enthousiasme en inzet zal het niet liggen...

Wat zijn je favoriete landschappen?

Ik vind Nederland minder mooi om te zien, maar makkelijker om mooi te fotograferen. In de bergen, bijvoorbeeld de Oostenrijkse Alpen, ben ik als een vis in het water. Die lucht, die natuur en uiteraard de rust... heerlijk gewoon! Maar probeer die bergen maar eens mooi op de foto te zetten. Dat blijf ik gigantisch moeilijk vinden.

Wanneer ga je weer aan het werk?

Ik ben er weer klaar voor! Althans, ik voel me stukken beter. Morgen heb ik een sollicitatiegesprek bij de Media Markt. Ze zoeken een servicemedewerker. Ik heb me expres niet enorm voorbereid. Volgens mij willen mensen met een klacht geen robot tegenkomen, maar een echt mens. Dat ga ik morgen laten zien!

Kijk ook op: eenmomentjesvp.zoom.nl

69

Colofon

In ons volgende nummer

Redactiemedewerkers:

Special: Ken Yeang

Dylan Fanego

Geestelijk vader van de bioklima-

Geert Lebens

tologische gebouwen; In zijn visie

Hylke Greidanus

ontwerpt hij gebouwen als steden

Lizanne van Esch

op zich met een eigen eco-systeem.

Styling, art direction en vormgeving:

www.architectenweb.nl

Dylan Fanego Geert Lebens Hylke Greidanus Lizanne van Esch

Uitgever: Weener Groep ‘s-Hertogenbosch

Drukwerkbegeleiding: Océ-Nederland B.V.

iRent verhuurt online Apple-systemen ICT-dienstverlener OnDemand Groep is onlangs van start gegaan met een nieuwe onderneming voor het online verhuren van Apple-systemen: iRent, the Apple rental company.

The Green Skyscraper

Top tien iPhone apps

Distrubutie:

Voor de iPhone zijn inmiddels tienduizenden applicaties die je mobiele web-

Betapress, Gilze

wereld leuker of makkelijker zouden moeten maken. Maar welke apps zijn nu echt goed? Publish stelde een eigen Top 10 iPhone apps samen met applicaties

Verantwoordelijke uitgever België:

die helemaal niets kosten.

De Mey Micheline Eekhoutdriesstraat 67 B- 9041 Oostakker

ISSN 1568-1440

Commentaar: Anti-Apple Een van ‘s werelds best gewaardeerde merken begint scheuren te vertonen.

Apple was altijd al arrogant, maar inmiddels heeft het ook macht.

De uitgever kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor enige eventueel geleden schade door foutieve vermelding in dit blad Copyright 2010 ©

Force Link Publicaties & Promotie Haarlemmermeerstraat 26 1058 KA Amsterdam Telefoon: 020 669 7566

En verder...

Interview met Scott Kelby Brits design uit Milaan Review: Bamboo Pen

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen in welke vorm dan ook zonder nadrukkelijke schrif-telijke toestemming van de uitgever.

70

Stay up to date op www.booq-magazine.nl!

Je gelooft je ogen niet!

Kwaliteit op tafel! Dat is wat de Océ Arizona 250 GT flatbedprinter biedt.

Dankzij de Océ VariaDot® technologie worden inktdruppels gegenereerd die kunnen variëren tussen 6 en 42 picoliter. Dit resulteert in een uitzonderlijk hoge printkwaliteit zowel in kleine tekst, scherpe foto’s als grote volvlakken.

Bovendien ligt het inktverbruik dankzij deze revolutionaire technologie tot 35% lager dan bij traditionele 6-kleuren printers.

De Océ Arizona 250 GT is een “echte” vlakbedprinter. Op een tafel van 125x250 cm wordt het materiaal door middel van vacuüm vastgehouden terwijl de printkoppen zowel in de X- als in de Y-richting over het materiaal bewegen. Zo kunt u probleemloos printen op vooraf uitgesneden materialen of materialen met speciale vormen. Toepassingen waarbij een hoge densiteit wordt vereist zoals plexi of glas kunnen meerdere malen beprint worden zonder dat hierbij registratieverschillen optreden.

Applicaties waar u gisteren enkel van kon dromen, worden met de Océ Arizona 250 GT vandaag verwezenlijkt.

Vanzelfsprekend biedt Océ u alle bijbehorende software, supplies, finishing benodigdheden, service en colour management ondersteuning.

Meer weten over de Océ Arizona 250 GT of één van onze andere grootformaat oplossingen? Voor Nederland bel +31 73 6 815 493.

Bel +32 2 729 42 37 voor België. Of kijk op www.oce.com.