SPIRITUALITEIT en POLITIEK Najaar 2012
1
Welkom ! . Spiritualiteit en politiek, kan dat wel samen? Wat is spiritualiteit eigenlijk? In welk opzicht zijn ‘spirituele’ mensen anders? Hoe kijken zij naar zichzelf en hun omgeving? En leidt dat er inderdaad toe dat er een vruchtbare bodem ontstaat voor het verweven van spirituele principes in de politiek? Of zelfs het oprichten van een spirituele politieke partij? Kan dat; alle ‘spirituelen’ onder de paraplu van 1 spiritueel-politieke partij? Of moet je dat niet willen? Vragen, vragen en nog eens vragen. Die zijn duidelijk. De antwoorden zijn minder helder. Hieronder vindt je artikelen en citaten van mensen die hierover iets hebben gezegd. Zo kan je zelf je eigen standpunt bepalen. Dat moet je echt zelf doen. Veel leesplezier! Volgens recente onderzoeken kan ongeveer 26% van de Nederlandse bevolking worden gerangschikt onder de noemer ‘ongebonden spirituelen’. Dat is een groep mensen die even groot is als de groep christenen. Het grote verschil is echter dat de stem van de ‘ongebonden spirituelen’ nauwelijks doorwerkt in de huidige politiek. Politiek die geinspireerd is vanuit een spirituele kijk op het leven kan wellicht tegenstellingen overbruggen. Het is soms een kwestie van anders in het leven staan en anders naar de wereld om je heen kijken. Hierdoor kunnen wellicht andere invalshoeken en oplossingen gevonden worden. Kijken naar wezenlijke oorzaken en structurele oplossingen in een open communicatie. Met gebeurtenissen omgaan vanuit een liefdevolle grondhouding. Mensen helpen meer hun eigen kracht en bewustzijn te ontwikkelen. Er zijn in 2008 drie politieke partijen opgericht die staan voor een politiek vanuit spirituele grondslag. Daarna kondigden nog enkele groeperingen aan zich in de politiek te willen storten. Van al die clubjes bestaat op dit moment alleen partij voor Mens en Spirit (MenS), met zo’n 1200 leden, als serieuze speler. Daarbij moet gezegd worden dat de uitslagen van de verkiezingen waar men aan meedeed niet bemoedigend waren. Partij voor Mens en Spirit deed in 2010 lokaal mee met de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam en Eindhoven, en haalde nog niet de helft van de benodigde kiezers voor 1 zetel. En ook landelijk loopt het (nog) niet storm. De landelijke verkiezingen voor de Tweede Kamer van juni 2010 leverde 26.000 stemmen op voor MenS (voor een zetel zijn circa 60.000 stemmen nodig). Tijdens de verkiezingen voor de provinciale staten (maart 2011) scoorde MenS, die alleen in de provincie Gelderland meedeed, 1.3 % van de stemmen. Voor een zetel zou minimaal 2,5% nodig zijn geweest. En het resultaat van de landelijke Tweede Kamer-verkiezingen van zomer 2012 was zelfs slechter dan dat van 2010.
2
Misschien is het vruchtbaarder om de hoop meer richten op spiritueel bevlogen individuen in de politiek of in de nabijheid van de politiek. Maar wie zijn dat dan? Wijffels (CDA) of Ruard Ganzevoort (GroeLinks) en wie verder nog……? Hieronder is van alles geplaatst over spiritualiteit en politiek. Het is iets waar al veel mensen mee bezig zijn. Veel leesplezier !
n.b. Ik ben Geert van der Leest, eigenaar/beheerder van www.geertvanderleest.com waarop onder andere over politiek en spiritualiteit wordt geschreven. Meer over mijzelf: facebook en linkedin. Ik vind het interessant om te zien of en op welke wijze spirtualiteit en politiek met elkaar samengaan de komende tijd, vandaar…….
3
De leidraad voor spirituele politiek volgens Ruard Ganzevoort: COMPASSIE Voor mij heeft het woord compassie drie lagen. De eerste laag is het besef van fundamentele verbondenheid met alles en iedereen: je bent deel van de wereld en jouw keuzes hebben invloed op anderen, en andersom hebben anderen weer invloed op jou. De tweede laagxa0 is de bereidheid je te laten raken door de ander, dus in de letterlijke betekenis van het woord: meevoelen met de ander. De derde laag is de vraag of je bereid bent om medeverantwoordelijkheid te willen nemen voor het lot van de ander. Verbondenheid, geraakt worden, verantwoordelijkheid nemen, die drie. Zelf wil ik daar ook naar leven. Ik wil me niet afsluiten voor het leed van de ander maar geraakt worden door het lot van mensen. Dat betekent ook dat ik iedereen als medemens wil zien. In de politiek wil ik compassie ook een rol laten spelen. De reactie daarop van anderen is vaak: “Maar politiek is toch een belangenstrijd?” Dat zie ik ook, maar dat is nou precies het tekort van de huidige politiek. Het grondbeginsel van de compassie moet richting geven aan politieke afwegingen. Bij alle concrete politieke discussies moet compassie een van de graadmeters zijn. Wat dat betreft zie ik politici een beetje als de dominees die de boodschap van wat het goede leven is zouden moeten uitdragen. Nu hebben de verschillende politieke stromingen natuurlijk allemaal een andere visie op wat het goede leven is. Mijn boodschap is: het goede leven begint met verbondenheid, geraakt worden, verantwoordelijkheid nemen, de drie grondbeginselen van compassie. In die zin is het publieke debat de moderne preekstoel. Zowel in de kerk als in de politiek gaat het erom dat je mensen een inspirerend verhaal meegeeft: waar gaan we naartoe met z’n allen? Zo hebben kerk en politiek meer raakvlakken, bijvoorbeeld op het thema ‘onderwijs’: hoe gaan orthodoxe scholen om met hun visie op tolerantie en seksualiteit? Als lid van de Eerste Kamer heb ik ook Defensie in mijn pakket. Daar praten we bijvoorbeeld over hoe we de krijgsmacht in willen zetten: offensief, defensief of humanitair? Mijn keuze is primair humanitair. Een deel van de wereldproblematiek heeft te maken met een structureel gebrek aan compassie. Grote conflicten gaan over eigen belang, niet over gedeeld belang. Het ontbreken van compassie is ook de noemer van veel financixeble problemen, zoals de bankencrisis en de eurocrisis. Of je compassie kunt aanleren? Het is een keuze: welke stappen wil ik zetten om iets voor elkaar te krijgen? Wil ik alleen m’n eigen straatje schoonvegen of wil ik dat we er met z’n allen uitkomen? Het is niet zozeer een zaak van karakter, maar de een zal van nature over meer compassie beschikken dan de ander. Ik geloof trouwens zeker dat je je compassie eigen kunt maken. Het komt echter niet altijd vanzelf. En soms is het makkelijker om je even niet onderdeel van een groter geheel te voelen. En er zijn ook situaties waarin je beseft dat je medeverantwoordelijk bent maar niet in staat wat te doen. Compassie betekent in die zin ook strijd met jezelf.
4
Ik geloof in de kracht van compassie. Het is voor mij de enige manier om verder te komen. Op korte termijn hebben polarisatie en je hard opstellen misschien meer effect, maar uiteindelijk is dat een doodlopende weg. Mijn grote voorbeeld als het gaat om compassie klinkt misschien clichÊ, maar dat is Nelson Mandela, met name na zijn gevangenschap, omdat hij zo zonder enige rancune scheidslijnen wist te overbruggen die hem zelf veel gekost hadden. Klassieker voorbeeld is Jezus, en daar liggen ook mijn wortels. Dichter bij huis zijn het onder meer m’n ouders. Ik ben opgegroeid in het besef dat er altijd mensen zijn die het slechter hebben dan jij en dat je daar iets voor moet doen, dat je ruimte voor hen moet maken. Het is dan niet de vraag of en hoe je dat doet, maar dat je het doet. http://ruardganzevoort.wordpress.com/2012/04/14/compassie-is-een-keuze/xa0 in zijn blog van : 14 april 2012, het betreft de tekst uit een interview in het boekje Compassie, uitgave van de PKN.
Reinder Ruard Ganzevoort (Haarlem, 14 februari 1965) is een Nederlandse hoogleraar praktische theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en was eerder lector theologie en levensbeschouwing aan de Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle. Hij was tevens president van de internationale academie voor praktische theologie. Daarnaast is hij sinds 7 juni 2011 voor GroenLinks lid van de Eerste Kamer. Binnen GroenLinks was Ganzevoort al actief als voorzitter van de Linker Wang, een platform voor geloof en politiek. Daarnaast runt hij samen met zijn partner een hotel in het centrum van Utrecht (Hotel de Admiraal).
5
De uitgangspunten voor een spirituele politiek volgens ……. Beatrix Van onze koningin verwachten we geen visionaire plannen en politieke vernieuwing. Misschien wil ze dat niet, kan ze dat niet of mag ze dat niet. Ik ken de koningin niet persoonlijk, maar dat laatste is in ieder geval zeker het geval. Staatsrechtelijk bezien mag zij geen politiek bedrijven en moet ze ‘boven de partijen staan’. In het kader van het staatsbelang. Maar……. het is juist van groot belang voor de Staat der Nederlanden dat ze dat wel doet als de burger en de politiek de weg kwijt zijn. En dat nu lijkt het geval. De burger (en daarmee het volk) is onzeker en verdeeld over waar het staat, heeft geen goed zicht waar het vandaan komt of een visie waar het heen wil of kan. En de politiek voegt zich in dat ronddolen. Maar als een koning(in) nog een belangrijke taak heeft dan is het toch wel luisteren, verbinden, versterken van maatschappelijk draagvlak. Een samenbindende factor zijn voor de maatschappij. En dat doet onze koningin ook wel. Misschien nog wat te bescheiden. Dat mag best nog wat krachtdadiger/duidelijker.Maar de eerste aanzetten zijn er! Kijk maar hieronder. Een appel op ons, burgers, het volk en impliciet ook op de politiek! Zie hier: de uitgangspunten voor een meer bevlogen visionaire politiek!
Deel 1 “Ieder mens heeft behoefte aan een veilige plek en een bestaan in harmonie met anderen; met elkaar maken wij deel uit van een samenleving. Daarom moeten wij zorgen dat de basis sterk blijft en de verhoudingen evenwichtig. Vrees voor onbestemde veranderingen leidt tot onrust en onzekerheid over de toekomst. Dan komt ook het maatschappelijk weefsel onder spanning. Wanneer mensen het vertrouwde niet meer herkennen, groeit wantrouwen. Maar geduld, respect en saamhorigheid kunnen tegenwicht bieden. Het komt aan op maatschappelijke verbondenheid. De uitdaging is steeds elkaar te betrekken bij het oplossen van problemen. Wie zich deelnemer voelt, wordt ook gesterkt in besef van eigenwaarde.
6
Wie wil meewerken aan begrip en vertrouwen zal bereid moeten zijn eigen vooroordelen onder ogen te zien en zijn handelen te toetsen op de consequenties voor medemensen en de gevolgen voor de samenleving als geheel. Elke gemeenschap is geworteld in sociaal gevoel en vergt verantwoordelijkheid over en weer. Medemenselijkheid, betrokkenheid en solidariteit zijn krachten die binden en in moeilijke tijden houvast kunnen bieden.
Steun wordt ook gezocht in het persoonlijk leven. In de kracht van eigen overtuiging kunnen mensen innerlijke zekerheid vinden. Maar wanneer in het leven de golven hoog gaan is moed nodig om vast te blijven houden aan beginselen. Tegen de stromen in komt het aan op standvastigheid. Uit verhalen over de Tweede Wereldoorlog kennen we indrukwekkende voorbeelden van persoonlijke moed, toen mensen die zichzelf niet moedig achtten, toch voor hun principes bleven staan. Hun keus had grote gevolgen voor anderen en voor henzelf. Ondanks vrees en vertwijfeling vonden zij toch de kracht om trouw te blijven aan hun geloof in humane solidariteit. Ook wij kunnen voor de vraag gesteld worden: waar staan we als het aankomt op gerechtigheid?
Het geweten is de toetssteen die de keus bepaalt. Door vanuit beginselen te leren omgaan met goed en kwaad wordt iemands geweten van jongsaf gevormd. Daarin ligt de basis voor persoonlijke overtuiging en standvastigheid. Wie op eigen keuzen wordt aangesproken moet zich niet alleen tegenover zichzelf kunnen verantwoorden maar ook tegenover anderen.
Dagelijks merken we dat over uitgangspunten en verwachtingen ten aanzien van het algemeen belang verschillend wordt gedacht. Het gevaar bestaat dat het gemeenschappelijke wordt verzwegen en verschillen worden uitvergroot. Dan worden muren van vermeende tegenstellingen opgetrokken en verharden standpunten. Maar het is juist belangrijk te zoeken naar wat verbindt en elkaar over en weer te bemoedigen.
Uiteenlopende opvattingen horen natuurlijk bij een open samenleving. We kunnen de verschillen niet ontkennen maar moeten ze zien als startpunt voor maatschappelijke dialoog. Het is niet nodig elkaar te overtuigen om elkaar te verdragen. Dat is de basis van wederzijds respect.
Bemoediging vinden wij evenzeer in het delen van waarden die door de eeuwen heen gestalte hebben gekregen. Die zijn herkenbaar op tal van plaatsen waar mensen vreedzaam met elkaar verkeren en samenwerken. Van oudsher berust dit op verdraagzaamheid, zorgvuldigheid en hulpvaardigheid. Deze principes zijn ook vandaag essentieel. Behandel anderen zoals u wilt dat zij u behandelen. Zo heeft Jezus de bekende gulden regel ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet’ positief geformuleerd. Bij de processen die het menselijk leven beheersen zijn wij allen betrokken. In tal van verbanden zijn wij 7
met elkaar verbonden. Door ons te richten op een gemeenschappelijk perspectief kunnen wij trachten angst en argwaan te overwinnen en een goede balans te vinden tussen ‘wij’ en ‘zij’.”
Deel 2. “Velen in onze wereld leven in spanning en onzekerheid over het bestaan. Onrust en bezorgdheid om de dag van morgen overheersen ook in Europa en in ons land. Zorg is er niet alleen om individuele welvaart maar ook om het welzijn van allen en het beheer van de aarde. Met onze kostbare planeet wordt zorgeloos omgesprongen en wat zij ons geeft wordt slecht verdeeld. Armoede en ongelijkheid tasten de leefbaarheid aan en bedreigen maatschappelijke saamhorigheid. Zelfzucht en de hang naar overdaad maken blind voor schade aan onze natuurlijke omgeving en ondermijnen gemeenschapszin. Zicht op de eindigheid van wat de aarde ons kan geven en op de houdbaarheid van de samenleving raakt zoek. Geen land kan er wel bij varen als mensen alleen zijn gericht op eigen gewin. Bij het bepalen van de waarde van alles moet daarom meer gelden dan geld alleen. Geldzucht en zich verrijken vervormen het doel van de economie. Aan de nood van hen die niet voor zichzelf kunnen opkomen mag niet worden voorbijgegaan. Allen moeten kunnen mxe9xe9delen in welvaart zodat het menselijk welzijn steeds wordt verbonden met het algemeen belang. Bovendien moet in elke besluitvorming de kwaliteit van de toekomst meetellen. Die ligt in beschermen van natuur en milieu, respect voor het culturele erfgoed en onderkennen van de immateriele waarden die zin geven aan beschaving. Met de afwegingen die nu worden gemaakt staat ook het leven van wie na ons komen op het spel; niemand mag daarvoor de ogen sluiten. Met kennis en informatie kunnen wij ons wapenen. Daarmee mag niet angst de drijfveer worden maar een nieuw gevoel van universele verantwoordelijkheid. In het Handvest voor de Aarde wordt dit uitgangspunt zo verwoord: “De aarde, ons thuis, is een unieke leefgemeenschap. De mondiale natuurlijke omgeving met haar eindige hulpbronnen is ons aller zorg. Bescherming van de vitaliteit, verscheidenheid en schoonheid van de aarde is een heilige opdracht.” ‘Duurzaamheid’ wordt dat vandaag genoemd. Dit vraagt niet alleen nieuwe eisen en regels voor houdbaarheid maar ook het bewust omgaan met al wat de natuur ons geeft. De aarde die het leven voedt maar niet voor zichzelf kan spreken, moet stem krijgen. In alle kleine en grote beslissingen zal die moeten doorklinken. Bemoedigend zijn de vele initiatieven om goede voornemens in praktijk te brengen. Zuinig gebruik van energie en water ligt binnen ieders bereik. Kritisch en bewust kopen blijkt het hele aanbod van goederen en diensten te kunnen beinvloeden. Ondernemers richten zich meer en meer op verantwoorde productie en houden rekening met de gevolgen voor het klimaat. Veel mensen spannen zich in voor natuurbehoud en leren kinderen oog te krijgen voor de onvervangbare schatten van de aarde. Ook voor de verbondenheid tussen landbouw en leefomgeving zetten velen zich enthousiast in. Op al die mogelijkheden kunnen wij elkaar aanspreken. Oude en nieuwe media informeren ons en roepen op om verantwoordelijkheid te nemen, elk op eigen niveau. Wat begint in het klein kan uitgroeien tot een nieuwe cultuur van zorg om de toekomst. Wie de wereld wil veranderen, moet nu eenmaal beginnen bij zichzelf. 8
Al die hoopgevende aanzetten tot verandering vanuit de maatschappij krijgen in het nieuws minder aandacht dan de zorgen om geld en goed. Een diffuus gevoel van onbehagen kenmerkt de vertrouwenscrisis van deze tijd. In het dagelijks werk wordt dikwijls een tekort aan visie en idealen ervaren. Gebrek aan ruimte voor individuele verantwoordelijkheid ontmoedigt eigen inzet. Gevoelens van onmacht roepen boosheid op en afkeer van retoriek en regels. Maar vechten noch vluchten biedt uitzicht op hervorming van structuren en levensstijl. De uitdaging blijft zelf iets te dxf3en, samen met anderen en in betrokkenheid op de gemeenschap. Overal nemen mensen nu reeds eigen initiatieven tot een meer bewuste manier van leven. Dat biedt hoop op een nieuw toekomstperspectief. Het zijn juist de jongeren die ons vandaag daartoe aansporen. Met kracht van overtuiging, moed en zelfvertrouwen zoeken zij medestanders en inspireren zij hun omgeving met een positief elan. Mahatma Gandhi zei eens: “De aarde heeft wel genoeg voor ieders behoefte maar niet voor ieders begeerte.” Als schepselen begiftigd met verstand en geweten mag van ons worden gevraagd dat we dit vertalen in dagelijkse zorg voor de aarde en inzet voor een rechtvaardige samenleving. Verbondenheid met de naaste en met de wereld om ons heen heeft Jezus ons zelf voorgeleefd. Laten wij zeggen wat wij hopen en doen wat wij kunnen.” Koningin Beatrix, december 2010 (1) en december 2011 (2), kersttoespraken.
Deel 3 In de wereld van vandaag is eigen vrijheid voor velen het hoogste goed. Mensen moeten zich kunnen ontplooien en mogen hun bestaan zelf vorm geven. Maar zonder saamhorigheid kan een individu zich niet ontwikkelen, verschraalt solidariteit en valt de samenleving uiteen. Er is nu meer dan ooit behoefte aan gezamenlijke waarden als basis voor vertrouwen. Vertrouwen kan niet worden opgelegd; het groeit vanuit de gemeenschap zelf. Het vergt geloof in elkaars trouw en betrouwbaarheid. Vertrouwen over en weer maakt de maatschappij leefbaar. Democratie beoogt voorwaarden te scheppen voor regeren op grond van vertrouwen. Onze grondwet geeft burgers gelijke rechten maar vraagt ons ook anderen als gelijkwaardig te aanvaarden en te respecteren. In de rechtsstaat ligt de basis voor een houdbare samenleving. Dit vraagt meer dan regelingen voor bestuur en besluitvorming. Het gaat vooral om aandacht voor elkaars verlangens en meningen èn gerichtheid op het algemeen belang. In openheid en tolerantie ligt een belangrijke grondslag voor vertrouwen. Door de eeuwen heen putte onze maatschappij kracht uit de aanwezigheid van mensen met verschillende culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. Verdraagzaamheid heeft ons land sterk gemaakt. De erkenning van waardigheid en gelijkwaardigheid van een ieder is een wezenlijk element van een vreedzame en rechtvaardige samenleving. In het winnen van wederkerig vertrouwen ligt een voortdurende opgave, in het klein en in het groot. Nederland is altijd open geweest en verbonden met de wereld om ons heen. Meer en meer heeft dit 9
geleid tot wederzijdse afhankelijkheid en betrokkenheid. Het inzicht dat ons eigen welzijn mede afhangt van het leven in andere landen richt de blik naar buiten. Niet in isolement ligt onze kracht maar in saamhorigheid. Wie trouw is aan zichzelf leeft vanuit eigen overtuiging en idealen. Maar niemand leeft voor zichzelf allĂŠĂŠn. Wij zijn ook verantwoordelijk voor elkaars toekomst, toegerust voor het goede met een geweten dat kan leren voorvoelen wat recht is en wat slecht. De opdracht is anderen te aanvaarden als naasten die zijn zoals wij, mensen met bestaansrecht. In medemenselijkheid ligt de kern van samen-leven. Geloof, hoop en liefde zijn het richtsnoer voor een wereld gegrond op vertrouwen. Geloof is vertrouwen dat ons leven een zin heeft die uitstijgt boven het alledaagse. Hoop is overtuiging dat de uitkomst goed zal zijn ook al is die niet zichtbaar. Liefde is kracht die ons verbindt met elkaar, die geeft en vergeeft en die haat kan overwinnen. In het licht van geloof, hoop en liefde worden mensen tot elkaar gebracht en vinden nieuwe bezieling. 'Laat liefde verbinden, laat hoop doen leven en laat geloof kracht geven.'
Koningin Beatrix, zondag 24-12-2012; kerstrede (selectie)
10
Healing Ik kwam onlangs een boekje tegen van Marianne Williamson. De schrijfster van 'een cursus in wonderen'. The Healing of America heet het. En komt uit 1997. Daarin omschrijft ze een weg die kan leiden tot heling van de maatschappij in de USA. Verrassend om te lezen hoe 'vooruitstrevend' zij toen al dacht. Teleurstellend wellicht om te ervaren dat haar boodschap wat dit betreft nog niet erg doorgewerkt heeft. Aan de andere kant……. wat is 14 jaar wanneer we het afmeten aan de tijd van het heelal…..?! Hieronder enkele citaten uit haar boek. We hebben ons geestelijke roer verloren, en zonder dat hebben wij noch individuele, noch collectieve wijsheid. Onze cultuur heeft zijn gevoel van heilige verbinding verloren met enige macht of autoriteit hoger dan onszelf. Grote politieke partijen nu sturen de discussie over wat er werkelijk speelt weg van dat wat er werkelijk toe doet, wellicht onbewust in een gevaarlijke ontkenning. Ze hebben geen context voor een meer psychologisch of moreel relevante discussie. Ze zijn qua standpunten nu dichter bij elkaar dan anders, en geen een van hen lijkt grote politieke alternatieven te hebben. Onze politieke vernieuwing zal niet komen van ons politieke systeem zoals het nu bestaat. Het zal komen van diep binnenin ons. Onze genezing is eigenlijk uiterst persoonlijk. We moeten groeien tot een dieper inzicht in ons leven en waarom wij leven, want een dergelijk inzicht is de moederschoot waaruit nieuw leven voor de (politieke) cultuur kan komen. De traditionele politieke activisten ontvangen hun inspiratie in toenemende mate van spirituele wijsheid, terwijl geestelijke contemplatieven steeds te popelen om hun dienstverlening uit te breiden tot de wereld in politieke sferen. De convergentie van de twee impulsen vormen wat Williamson noemt een 'holistische politiek’. Dit is een tijd, volgens Williamson, om opnieuw terug te keren naar onze eerste beginselen – politieke en geestelijke. Dit vraagt om de transformatie van het politiek bewustzijn en de herrijzenis van de krachtige betrokkenheid van de burger in een echte genezing van de samenleving. We zullen oogsten wat we zaaien, collectief en individueel.
11
Stel je een politiek voor doordrenkt met de volgende principes: 1. De kracht in ons is groter dan alle macht buiten ons. 2. De overheid moet zich minder bezig houden met alle externe zaken en meer met de innerlijkheid van de mensen. 3. De bron van onze rijkdom is onze capaciteit tot creativiteit. Het scheppen van rijkdom door middel van het stimuleren van creatief denken is dus de primaire bron van economisch herstel en stimulatie. 4. De hoogste politieke dialoog is geen hoor en wederhoor, maar veeleer een synergetisch gesprek. 5. De politiek van haat is een tak die geen vrucht draagt. Dat is de reden waarom een andere tak begint te groeien. Liefde is een machtige politieke en sociale instrument dan haat. 6. We kunnen niet vooruit zonder berouw voor ons gebrek aan gerechtigheid in de richting van anderen in het verleden en heden, en alle andere landen van de wereld. 7. We moeten de kracht van het innerlijke leven erkennen, de wijsheid gevonden in stilte, en het primaat van de stem van het geweten. De meeste mentale toestanden zijn het gevolg van eerdere gebeurtenissen in de ervaring van het individu. Wanneer een kind ervaringen kent van eerlijkheid en acceptatie, dan zal dat kind waarschijnlijk gevoelens van vertrouwen hebben, en de bereidheid om actief te worden in het gezin en in de samenleving. Omgekeerd, wanneer een kind ervaringen van leugens en afwijzing kent, dan zal dat kind waarschijnlijk gevoelens van twijfel en angst hebben, en een verlangen om het gezin en de samenleving te verlaten. Er zijn universele wetten van het bewustzijn die gelden voor sociale verandering. Ik denk aan hen als het Reglement van de Renaissance. 12
1. Het is altijd ons voorrecht, als individuen en als naties, om opnieuw te kiezen: nee te zeggen tegen een richting die we al bewegen en ja op weg naar een nieuwe. Onze grootste kracht is onze capaciteit om onze gedachten te veranderen. 2. Afstemming met hogere principes is altijd gesteund door onzichtbare krachten. 3. Als er een energie niet in overeenstemming is met de universele waarheid, dan is het uiteindelijk tijdelijk. Het zal niet eeuwig duren, en het is meer kwetsbaar dan het lijkt. 4. Het universum is onpersoonlijk, investeert in ontwikkeling in de richting van goedheid, en maakt gebruik van alle beschikbare leiding voor de toepassing van dit te doen. Bereidheid om zo te worden gebruikt, activeert de leiding. 5. Verwacht niet dat de oude orde u aardig vindt. 6. Een leven van liefde en inspanning ten behoeve van het collectieve goed belooft de voldoening om te weten dat je doet, waarvoor je bent geboren om te doen. 7. Focus je op het geluk in relatie tot de toekomst in plaats van op de woede in relatie tot wat werkelijkheid is nu.
Marianne Williamson, the Healing of America, 1997 26 May 2011
13
Trots op Nederland, De erfenis van Hugo de Groot; parallellen in de geschiedenis. Na vele jaren op koninginnedag alle kraampjes en festivals te zijn afgesjokt hadden we nu eens zin om de mensenmassa te ontvluchten en zijn door het rivierenland via Zaltbommel naar het westen gereden richting Woudrichem om op een landtong waar de Maas en de Waal samen komen halt te houden bij kasteel Loevestein. Ooit ben ik er als kind al wel eens geweest. Met de auto naar de haven van Woudrichem en dan met de pont/voetveer naar het kasteel. Een avontuurlijke toch voor een jongetje van 12 jaar! En natuurlijk kende ik dat verhaal van Hugo de Groot die ontsnapte uit kasteel loevestein door zich te verstoppen in de boekenkist. Maar waarom hij daar gevangen zat en wat er toen in die tijd speelde was me eigenlijk ontgaan. Maar zo’n middagje rondlopen in- en om het kasteel nu 30 april 2011 heeft me veel informatie verschaft! Wat kwam ik zoal te weten? welnu, het volgende. Wat de Zeven Provincien in de zestiende eeuw bijeen bracht was hun gezamenlijke afkeer van het Spaanse bestuur. In veel andere opzichten (zoals qua godsdienst en bevolkingssamenstelling) waren de provincies nogal verschillend en hadden ze niet dezelfde belangen. Daarom kozen zij ook voor een losse verbinding in de vorm van een statenbond (confederatie). Die was vooral bedoeld als een militair verbond tegen Spanje. Verder bewaakte iedere provincie angstvallig haar zelfstandigheid. In theorie waren alle Zeven Provincien gelijk. Maar het machtige en rijke Holland betaalde het grootste deel van de oorlogskosten. Van Oldenbarnevelt, de Hollandse landsadvocaat, wilde in ruil daarvoor ook meer macht. Dit riep verzet op bij de andere provincies. De tegenstellingen tussen de provincies verdwenen nooit helemaal. Ieder sociaal, religieus of politiek geschil leidde meteen tot spanningen tussen de provincies. Het echte probleem, maar tegelijkertijd ook de kracht van de Republiek, was dat de provinciale zelfstandigheid het gemeenschappelijk, nationaal belang vaak in de weg zat. Dit loopt als een rode draad door de geschiedenis van de Republiek.
Dit probleem werd al heel vroeg gezien. Hugo de Groot doet nog voor 1600 in een geschrift een voorstel om tot een beter landelijk bestuur te komen. Hij klaagt daarbij voortdurend dat juist het provinciaal denken en het gebrek aan centraal gezag een efficixc3xabnt besturen van het land onmogelijk maken. Een oplossing voor dit probleem werd nooit gevonden. 14
De concurrentie tussen de steden onderling en tussen de provincies was tegelijkertijd een belangrijke motor achter het economische en dus politieke succes van de Republiek. Zoals het motto van de Unie luidde: Res parvae concordia crescunt (Kleine zaken groeien en bloeien door eendracht). Vanaf het moment dat het christendom zich verspreidde, is er verdeeldheid ontstaan. Uiteenlopende leermeesters en sekten staken de kop op en vervreemdden christenen onderling van elkaar op dezelfde wijze als tevoren christenen en niet-christenen van elkaar verschilden. ‌ Die ziekte begon al lang geleden. Maar in onze dagen ‌ is dat zover gekomen dat er echt paal en perk aan moet worden gesteld. Want het blijft niet bij onverschilligheid en rivaliteit, maar onverzoenlijke haat en woede. Ja, werkelijk ongehoord! Heuse oorlogen worden ontketend onder geen ander voorwendsel dan dat van diezelfde religie die de vrede predikt. De beste remedie voor deze ziekte bestaat daarom hierin, dat we het aantal noodzakelijke geloofsartikelen beperken tot die enkele die vanzelfsprekend zijn ‌ en voorts de medemenselijkheid in acht houden en de leidraad van de H. Schrift volgen. Uit: Hugo de Groot, Meletius (1611) Het wezen van onze godsdienst is vrede en eensgezindheid. Die kunnen onmogelijk overleven als we niet ieder zijn persoonlijke vrije meningsvorming laten inzake allerlei aangelegenheden; immers, veel zaken zijn nu eenmaal bijzonder onduidelijk. Uit: Hugo de Groot, Meletius (1611) De staatsvorm van de Republiek (1581- 1795) is voor ons niet erg doorzichtig. Dat komt omdat de verschillen met onze huidige Nederlandse staatsvorm erg groot zijn, groter in elk geval dan de overeenkomsten. De Zeven Verenigde Provincixc3xabn waren in niet alle opzichten xc3xa9xc3xa9n land, maar zeven landen die op een aantal punten samenwerkten. Deze situatie is eigenlijk niet anders dan nu de samenwerking tussen de landen van de Europese Unie (EU). Toch werd de Republiek door andere
staten weldegelijk als een land gezien. slot Loevestein, de plaats waar Hugo de Groot gevangen werd gehouden omdat hij tegen het 'landsbelang' gehandeld zou hebben.
15
De eigenlijke macht in de Republiek lag bij de Provinciale Staten. De Provinciale Staten zijn een beetje te vergelijken met de parlementen van de lidstaten in de EU. Zo is het Europese Parlement vergelijkbaar met de Staten Generaal in onze Republiek. Zoals wij ons nu vaak verzetten tegen te veel macht in ‘Brussel’, verzetten onze provincies zich toen tegen te veel macht in ‘Den Haag’. En zoals wij nu praten en nadenken over een President van Europa (net als een President van de Verenigde Staten) om naar buiten toe een stem en een beleid te hebben, wilden velen dat in de Republiek ook. De Prins van Oranje wilde geen al te krachtige centraal bestuur, omdat hij ook wel inzag dat de Republiek veel baat had van de grote autonomie van steden en provincies. De wens van de jonge De Groot om de rol van de Raad van State verder uit te bouwen, werd ook niet vervuld. En zo doorliep de Republiek een moeizaam staatsvormingsproces, waarbij veel beslissingen steeds vooruitgeschoven werden. Zo bleven de Provincies tot op het laatst de baas in eigen xe2x80x98landxe2x80x99 en kwam er nooit een echt centraal bestuur tot stand. Een soortgelijk probleem moet de komende jaren binnen Europa opgelost gaan worden: aan de ene kant is er de wens van een centraler bestuur in Europa, aan de andere kant houden de lidstaten graag vast aan hun soevereiniteit. Vanaf 1550 zorgden geloofskwesties in heel Europa voor grote verdeeldheid. Veel vorsten bepaalden ten slotte dat hun eigen geloof voortaan ook het geloof van hun onderdanen moest zijn. Zij deden dit om de spanningen rond geloofskwesties te verminderen en de rust in hun land te bewaren. De bevolking had dan de keuze: aanpassen of vertrekken. Vanuit alle windstreken vertrokken veel mensen richting de Nederlanden. Hier was nog geen sterk centraal gezag ontwikkeld en bestond een grotere vrijheid van denken en geloofsuitoefening. Binnen de Republiek was iedere provincie zelfstandig in zaken van geloof. Calvinisten uit Frankrijk (Hugenoten), uit de Zuidelijke Provincies en uit de Duitse landen kwamen hierheen, en zo gold de Republiek als bolwerk van tolerantie. Onder deze buitenlanders waren veel intellectuelen, bestuurders en handelaren. Zij hebben grote invloed gehad op de bewustwording van het politiek denken, de economische groei en de opbloei van kunsten en wetenschappen in de Nederlanden. De opstand tegen Spanje was een strijd om het behoud van politieke rechten en geloofsvrijheden. De jonge Republiek maakte aanvankelijk naam als bolwerk van tolerantie. Zeker in vergelijking met de omringende landen, waar absolute vorsten hun onderdanen een geloof oplegden. De Republiek speelde op dit punt een voortrekkersrol in Europa. Ondertussen bleek al snel dat de verdraagzaamheid ook in onze streken niet eindeloos was. Toen de felle predikanten eenmaal vat kregen op een deel van de bevolking, probeerden zij ook de regering sterk te bexc3xafnvloeden. De xe2x80x98verstrengeling van de belangen van kerk en staatxe2x80x99 stortte ons land uiteindelijk in een diepe crisis.
16
Bij het sluiten van het verbond tegen Spanje, in de Unie van Utrecht in 1579, kwamen de onderhandelaars overeen dat er een grote mate van godsdienstvrijheid zou heersen in de Verenigde Provincixc3xabn. Dat was niet helemaal vol te houden, omdat de Calvinisten door hun aandeel in de vrijheidsstrijd en hun goede politieke organisatie stilletjes aan de heersende kerk (Hervormde Kerk) werden. Tegelijkertijd bleven andere kerkgenootschappen actief en ook binnen de heersende kerk bestonden verschillen van mening, over bijvoorbeeld de predestinatie en over het aandeel van de kerk in de politiek.
Slot Loevestein, op een landtong waar Maas en Waal samen komen Men schoof het oplossen van deze problemen lang voor zich uit. De strijd tegen Spanje eiste alle aandacht op. Met het sluiten van het Twaalfjarig Bestand in 1609 viel het buitenlandse gevaar weg. Op dat moment kwamen de binnenlandse problemen naar buiten. Dit stortte de jonge Republiek in een crisis die in 1618 tot uitbarsting kwam. Maar omdat het probleem niet echt werd opgelost, bleef de scheiding van geesten bestaan tot aan het einde van de Republiek (1795) met de inval van de Fransen. Zelfs daarna bleef de oude geloofstegenstelling het maatschappelijke bestel bexc3xafnvloeden.
17
De Hollandse balling Hugo de Groot heeft in Parijs een nieuw werk uitgegeven met als titel Over het Recht van Oorlog en Vrede. Hierin zet hij zijn gedachten uiteen over alle aspecten van oorlogvoering. Zijn benadering vormt een doorbraak in het denken over de problematiek van oorlog en vrede. ‘Zijn oorlog en recht wel met elkaar te verenigen?’, is een veelgestelde vraag. De Groot schrijft in het voorwoord: ‘Verre van toe te geven dat in de oorlog alle recht ophoudt te bestaan, mag een oorlog juist alleen begonnen worden om het recht zijn loop te laten hebben en eenmaal begonnen slechts gevoerd worden binnen de grenzen van recht en goede trouw.’ Op de vraag waarom hij dit werk heeft geschreven, is zijn antwoord al even duidelijk: ‘Ik ben er volstrekt van overtuigd dat er tussen de volkeren een gemeenschappelijk recht bestaat dat zowel de oorlogsverklaring als de oorlogvoering beheerst. Welnu, ik bespeur door de gehele christelijke wereld een zelfs voor barbaren-volkeren beschamend gedrag in de oorlogvoering. Men grijpt voor de geringste aanleiding of zelfs zonder enige reden naar de wapens. En heeft men de wapens eenmaal opgenomen, dan heeft men geen enkele eerbied meer voor het goddelijk of menselijk recht, alsof vrij baan gegeven is voor alle mogelijke misdaden.’ Weinigen zullen daarover met De Groot van mening verschillen. Niemand mocht zo maar een oorlog beginnen vond De Groot. De wapens mochten alleen opgepakt worden als allerlaatste middel, wanneer alle vreedzame middelen gefaald hadden. Een oorlog moest eerst officieel verklaard worden en was aan strikte regels gebonden. Hugo de Groot zette precies uiteen wanneer, door wie en hoe de oorlog verklaard mocht worden, hoe hij gevoerd moest worden en op welke wijze het doel van de oorlog, duurzame vrede, het best bereikt kon worden. Het Recht van Oorlog en Vrede is sindsdien een belangrijke leidraad gebleven voor de betrekkingen tussen de Staten. Daarom ziet men dit werk uit 1625 wel als de oorsprong van het volkenrecht. Het gebruik van wapens is het uiterste middel om een meningsverschil tussen staten op te lossen. Het komt pas aan de orde wanneer alle vreedzame middelen zijn uitgeput. Daarom is het van belang zo veel mogelijk vreedzame antwoorden te vinden op de vele vormen van conflict die zich kunnen voordoen. Dit is een kernpunt van de leer van Hugo de Groot. De voornaamste mogelijkheden voor vreedzame geschillenbeslechting zijn: Diplomatieke onderhandelingen
Vredespaleis Den Haag, gerechtsgebouw voor internationaal volkenrecht
18
De snelste manier om een geschil op te lossen is een rechtstreeks gesprek (dialoog) tussen de twee betreffende landen. Daarvoor hebben zij hun diplomatieke dienst. Diplomaten proberen in gesprekken aan de onderhandelingstafel een oplossing voor het probleem te vinden. Andere – verdergaande – mogelijkheden zijn: Bemiddeling en verzoening, Commissies van onderzoek, Arbitrage, of Een internationaal Gerechtshof. ‘Er zijn zekere verplichtingen die zelfs in acht genomen moeten worden jegens hen door wie onrecht aangedaan is. Ook de wraak en de bestraffing kennen hun maat.’ Cicero ‘Oorlog richt zich tegen hen die zich door gerechtelijke uitspraken niet laten dwingen.’ Demosthenes ‘Wanneer de goede trouw wegvalt, vervallen alle betrekkingen tussen de mensen.’ Aristoteles ‘ Als men persoonlijk bedreigd wordt door acuut geweld dat levensgevaar met zich mee brengt en niet op enigerlei andere wijze kan worden afgewend, dan is de oorlog een geoorloofd middel, zelfs wanneer dit de dood tengevolge heeft van hem die dit gevaar veroorzaakte.’ Hugo de Groot De Groot verwoordt hier heel duidelijk dat oorlogvoering alleen is toegestaan bij vaststaand en onmiddellijk gevaar en niet op grond van een vermoeden hiervan. Een preventieve oorlog valt hier niet onder. Het werk van Hugo de Groot is eeuwenlang een leidraad en inspiratiebron geweest voor rechtsgeleerden over de hele wereld. Maar ook anderen gebruikten zijn ideexc3xabn, zoals politici en diplomaten, ook nog in onze tijd. In het Handvest van de Verenigde Naties en De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens vinden we veel gedachten van Hugo de Groot terug. Net zoals in onze eigen wetgeving en in de rechtspraak. In de praktijk van alledag wordt het gedachtegoed van Hugo de Groot waarschijnlijk nog het meest gebruikt door de rechters van de internationale gerechtshoven en tribunalen in Den Haag. Dat zijn het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, het Joegoslavixc3xab- Tribunaal en het ermanente Hof van Arbitrage. Hugo de Groot is altijd wereldberoemd geweest. Als jurist, diplomaat en godgeleerde. Zijn streven naar xc3xa9xc3xa9n rechtssysteem voor alle volkeren en zijn pleidooi voor de vrijheid van de wereldzeexc3xabn zijn altijd en overal zeer gewaardeerd. Zijn pogingen om de katholieke en protestantse kerken bijeen te brengen konden op veel minder enthousiasme rekenen. De laatste honderd jaar is De Groot vooral bekend als ‘Vader van het Volkenrecht’, met name in Amerika en Engeland. Tijdens de Eerste Haagse Vredesconferentie in 1899 nodigde de Amerikaanse delegatie op 4 juli, de Amerikaanse nationale feestdag, het hele congres uit voor een kranslegging bij het graf van De Groot in de Nieuwe Kerk in Delft. 19
In toespraken werd Hugo de Groot toen geprezen als een van de grondleggers van de Amerikaanse Constitutie. Zijn geschrift Het Recht van Oorlog en Vrede werd geroemd als het meest invloedrijke werk ter wereld, op de bijbel en koran na. Ik werd geraakt op die koninginnedag in Slot Loevestein. Door de geschiedenis en de personen die daarin een rol speelden. De kracht van eenheid in verscheidenheid (de 7 provincien). De republiek van de 7 provincien als bolwerk van tolerantie in de zestiende eeuw. De verrassende parallellen met de situatie nu in de wereld. De ontwikkeling van het oorlogsrecht, (volkenrecht) en het zeerecht door Hugo de Groot en de werledwijde doorwerking daarvan tot op nu. Maar waarom op deze weblog over spirituele politiek? Omdat ik in deze geschiedenis mensen zie die - met al hun beperkingen – hier met een open geest, vrijzinnig, zoekend, onderzoekend, grenzen verleggend bezig zijn. Ten gunste van land en volk. Ten gunste van de wereld. Ten gunste van de individuele mens. Omdat deze mensen en hun geschiedenis als voorbeeld kunnen dienen! Geert van der Leest, 5 May 2011
20
Dag-dag spirituele politiek Zelf was ik betrokken bij de aanloop van het ontstaan van de Partij Mens en Spirit en de andere groepen die daaruit voortkwamen. Steevast kwamen toen al in discussies over ‘spirituele politiek’ uit op de vraag of het gaat om spirituele politiek of om spiritueel-geinspireerde politici. Dat is namelijk nogal een verschil. Wat bedoel ik daarmee? Spirituele politiek is in essentie te vergelijken (en ervan te onderscheiden) met christelijke, boeddhistische, socialistische of wat-voor-isme-politiek dan ook. In feite betekent het willen bedrijven van spirituele politiek een nieuwe zuil, een vernauwing, een verkramping en zeker een beperking. Het is gewoon een stap terug in de geschiedenis, toen verzuiling een staatkundig gegeven was. Vanuit deze optiek verschilt spirituele politiek in essentie niet van de christelijk- orthodoxe politiek die de SGP bedrijft. Het alternatief voor spirituele politiek vormt de spirituele politicus. Dat is niet alleen een goede politicus; eentje die zijn of haar integere weg in het politieke gedraaikont weet te vinden, maar ook een persoonlijk geinspireerde die vanuit een hoger bewustzijn verantwoordelijkheid kan nemen voor staatkundige en bestuurlijke zaken. Van dit soort staat de geschiedenis bol: van de Gandhi’s tot Mandela. Stel je voor dat zij een vereniging hadden gehad (in ons land moet een nieuwe partij die zelfs hebben) die over partijprogramma, verkiezingsleuzen, acties etc. hadden moeten beslissen. Vreselijk, je had er niet aan moeten denken. Waarschijnlijk waren beiden tig keer geroyeerd geweest door hun eigen achterban wegens disloyaal gedrag. Nee, ik geloof niet in spirituele politiek. Ook niet meer in partijen die dat wel nastreven. Om niet te zeggen dat ik die een beetje zielig begin te vinden. Het heeft zelfs iets betweterigs, ik ben voor spiritualiteit in de politiek, jij niet dan? Stem dus op mij, anders ben je niet spiritueel. Alsof mijn stemkeuze gaat om het erkennen van de juiste route naar een betere samenleving. Vernauwing, bekrompenheid en verkokering, dat is daarvan het resultaat. Het gekke is dat lijsttrekker Lea Manders en enig overgebleven oprichter (van de drie van Mens en Spirit) gewoon raadslid is in de Arnhemse gemeenteraad, voor een belangenpartij. Als spiritueel mens. Blijkbaar werkt dat wel, want ondanks haar inspanningen voor Mens en Spirit werd ze recent als raadslid herkozen. Ik stem voortaan voor spirituele politici, niet voor spirituele politiek. U ook? Jammer alleen dat er zo weinig keuze is.
Ewald Wagenaar hoofdredacteur magazine Koorddanser www.kd.nl, 28 April 2011
21
Is er toekomst voor een spirituele politieke partij ??? Hieronder enkele discussie-items op internet juni 2010 over deze vraag. Als een vernieuwende Politieke Partij de Mens centraal wil stellen en wil regeren vanuit mensenkennis, wijsheid, broederschap en zuivere waarden, dan moet zo'n Partij een ongelooflijk goed uitgebalanceerde, realistische aanpak hebben, die door brede lagen van de bevolking HERKEND en mede gedragen kan worden. Zo'n Partij moet de taal spreken van ALLE mensen en niet van een selekte groep New-age-aanhangers. Irma Ruha
Ik heb zo'n gevoel (dus niet alleen de gedachte) dat I. Ruha een belangrijk kernpunt raakt. Wanneer mensen de wereld willen veranderen – of dat nu middels wetten, regels, normen en waarden, de politiek is of via muziek, boeken of andere kunstvormen, dan zal dit uit de uitingsvorm blijken. D.w.a. uit het individu en dus begint elke verandering bij onszelf. Politiek/economie en zoiets als spiritualiteit/holisme zijn elkaars uitersten en dat levert meestal crisis, oorlog of strijd op. Het is idd een kunst met een grote K om daarin een balans te vinden waarbij de mens centraal staat. Jacques Smeets
Aanvullend op mijn vorige stukje en als reactie op de reacties daarop, wil ik hier naar voren brengen dat een Politieke Partij pas daadwerkelijke draagvlak en maatschappelijke betekenis zal verwerven, als spirituele waarden NIET als expliciete factor wordt beschreven. Want echte spirituele inhoud krijgt pas draagvlak als dat wordt omgezet in voor iedere mens wezenlijk beleefbare, herkenbare en mensrelevante items; items die echt gaan over de realiteit van alledag (ook voor de zakelijk denkende VVDers, voor Ali, voor Henk en Ingrid, e.d.)! Wat je nu krijgt t.a.v. het gedachtengoed van deze Spirituele Partij, is ongelooflijk veel kritiek en verzet, gescheld over geitenwollensokken, kruidenthee drinkende wereldverbeteraars, zwevers e.d. Een groot deel van de bevolking moet niks hebben van dat opgeleukte, softe 'ons-kent-ons-new-age-sfeertje'. Het walmt naar reiki-vrouwen, sterrenwichelaars en 21-ste eeuwse flower power. Een werkelijk wijs bestuur, met echte mensenkennis vertelt niet dat de lijsttrekster aan astrologie doet maar tuned in op de ONGESCHREVEN 'spirituele' behoeften en groeifasen van groepen in een brede maatschappij. Uiteraard kun je nooit iedereen bereiken. Maar wijsheid wordt het pas als je de gevestigde politiek NIET aktief omtmanteld als tweedimensionaal (buitenkant-)systeemdenken (dus niet daar tegenaan gaat schoppen); alles wat je bevecht komt n.l. als een boemerang bij je terug. Nee, je moet proberen om als 'vernieuwende partij' op wezenlijke wijze de mensen psychologisch te verleiden tot meer holistische maatschappelijke beleving en bestuur (zoals in zichzelf vernieuwende bedrijven al geschiedt) en verdere ontwikkeling van een moderne en gezondmakende de menselijke maat! Wie het maatschappelijk bewustzijnsveld naar een 'hoger' niveau 22
wil tellen, moet verstand hebben van dieptepsychologie en van innerlijke groeiprocessen. Wat een v.d. schrijvers hieronder stelde, dat je vooral je gedachtengoed moet ZIJN en leven, dat het geheel moet kloppen, van binnen naar buiten en van buiten naar binnen, dat is maar al te waar! Uit Mens en Spirit spreekt het bij elkaar vergaren van allerlei gedachtegoed van allerlei mensen die dit hebben zitten bedenken. Daarmee is de dualiteit al gezaaid. Ego's zullen opstaan, er zal interne verdeeldheid ontstaan (JUIST in zo'n Partij), en vanuit het maatschappelijk veld zal veel weerstand komen. Eindig ik mijn betoog met dat ik het een geweldig moedig en positief initiatief vind!!!!! Maar er zal heel wat moeten veranderen aan deze Partij wil zij werkelijk succesvol worden! Irma Ruha In de reacties zitten, wijze woorden, van bewustlevende, innerlijk ontwikkelde mensen. Toch blijft het mij opvallen dat juist die innerlijk ontwikkelde mensen geneigd zijn te filosofische of te spirituele denkbeelden/begrippen te hanteren. Het 'gewone volk', als ik dit even oneerbiedig zo mag zeggen,heeft niet veel met innerlijke bespiegeling, spirituele wetmatigheden wat onze relatie met de werkelijkheid betreft. Zulk gedachtengoed moet je dus als Politieke Partij helemaal niet willen gebruiken of verwerken in je programma. En hier zitten we dan direkt met een dilemma! Moeten dan namelijk de mensen achter de schermen van deze partij, dat WEL kunnen en doen?? Een Politieke Partij staat in alle opzichten kompleet open en zichtbaar in de maatschappij. Je kunt geen ons-kent-ons cultuurtje kweken van een stel wijze mensen die daar achter de schermen aan de touwtjes gaan trekken. Voordat je het weet zit er een luciferische zweefteef, een ego-tripper met een dubbele agenda of een te hoogdravende spirit-tripper tussen. Ik heb ervaring met dit soort 'clubs' en ik zeg jullie; vroeg of laat komt er altijd stront van. Omdat de ego's de weelde niet kunnen dragen. Negatief? Nee, realistisch! Ze moeten dus TERUGSCHAKELEN, heel dicht bij de grote gemeenschap gaan staan, kijken waar ze de mores en de dagelijkse realiteit in deze maatschappij EEN, twee of drie stappen verder kunnen helpen. Dat mag vanuit spirituele beginselen. Maar alsjeblieft ZONDER PARA-beursattributen; hou dat, als je daar van houdt, alsbliiiiiieft prive! Zonder wollige taal, Niburu-praat of spirituele arrogantie!! Want er zijn massa's mensen in onze maatschappij die daar erg van over hun nek gaan‌ Als de Partij-mensen heel goed alle reacties bestuderen, kunnen ze daaruit goede en wijze conclusies trekken. Ik hoop dat deze mensen hiertoe in staat zijn, dat ze het snappen en in staat zijn om zichzelf in te zetten als dienstbaar instrument. Want ook dat heeft de 'nieuwe' politiek nodg; dat mensen zich inzetten als dienstbaar instrument, in het wezenlijke belang van de gehele samenleving! Allemaal nog een fijne, zonnige en inspirerende dag toegewenst! Irma Ruha
Het heikele punt is dat je in en rond een Politieke Partij niet kunt gaan discusieren over allerlei spirituele items, zoals persoonlijke bewustwording en groei. Ten eerste: inderdaad, die bewustwording en groei voltrekken zich aan jou persoonlijk, op een unieke wijze. Je kunt dit niet algemeen maken, of het wordt een GELOOF. Ik las ergens, als reactie op deze Partij: Jezus, alweeeeeer een Partij die gebasseerd is op geloof, nu met een sjiek woord; spiritualiteit! Ja, daar zitten we nou net op te wachten!' Deze persoon 23
bedoelde: Houd je levensovertuiging alsjeblieft prive voor jezelf, en betreedt er niet het politieke domein mee. Tja, maar nu het volgende: Hoe koppel je levensvisie en politieke statements wezenlijk los van elkaar? Want onze hele waarneming van de werkelijkheid bestaat immers uit persoonlijke waarneming, interpretatie en visie…, spiritueel of niet. Je kunt m.i. het spirituele niet scheiden van het 'gewone'. Er IS geen scheiding! Maar het als Partij zo benoemen, jaagt heel veel mensen de gordijnen in!! Ik zou dus zeggen: Kom met positieve, mensvriendelijke, hoogbeschaafde, persoonlijke ontwikkeling en samenwerking stimulerende items, maar laat alle spirituele franje er van af! Als deze Partij dat niet gaat doen, zullen ze steeds margnaal blijven. Je moet geen scheiding aanbrengen tussen spritueel/bewustlevend enerzijds en materialistisch, twee-dimensionaal denkend anderzijds. We moeten van die hokjesgeest af!!! Ik heb mensen meegemaakt die absoluut niets weten van Hoger Zelf, reincarnatie, meditatie, holisme etc, maar die in de dagelijkse praktijk WEL liefdevolle, verantwoordelijke, rechtvaardige en innerlijk ontwikkelde mensen waren! Ik ken ook de nodige spirituele hoogvliegers die, als je het laagje vernis er af krapt, heel vervelende, egocentrische, machtsbeluste, hypocriete mensen zijn. Dus over het voedende en dragende vlak van deze Partij moet nog maar eens heel goed nagedacht worden. De echte wijze geest werkt IN de processen, verbeeldingen en doelstellingen, en GEBRUIKT deze slechts als voertuig. Pas dus het voertuig aan, zodat de maatschappij geinteresseerd raakt, en doe vervolgens datgene dat gebeuren moet om deze maatschappij naar een hoger niveau te krijgen…. O, ik hoop zo dat ze het gaan begrijpen…. .
Irma Ruha, 52 jaar. bron: gastenboek www.mensenspirit.nl; juni 2010
24
Bewustwording via politiek……? Spirituele bewustwording zal niet via religie of politiek kunnen ontstaan. Als dat kon zou dat allang gebeurd zijn. Religie en politiek is er omdat er mensen zijn die macht en geld zoeken en via religie en politiek is dat ruimschoots te verkrijgen. In religie en in politiek vind je dan ook vaak best veel domme mensen die domme dingen doen, en komt er dan een keer iemand voorbij met geweldige en inspirerend vernieuwende ideeen dan loopt hij of zij grote kans om monddood gemaakt te wordenx. Spirituele bewustwording speelt n mijn beleving ook nagenoeg geen rol in dat wat de kiezers hebben laten zien. De meeste kiezers zijn gewoon het programma en de schijnheiligheid van bepaalde politieke figuren zat en waar die voor staan. Dus kiezen ze een ander, een ander verhaal, een ander kleurtje maar vernieuwing zal niet plaatsvinden omdat het systeem hetzelfde blijft inclusief de drijfveren van degene die het systeem bedienen en in stand houden. Er verandert in wezen niets. Die spirituele bewustwording is allang gaande. Alleen wil je die spiritualiteit werkelijk integreren dan begrijp je op den duur dat niets vanuit dwang blijvend is, dan niets vanuit onvrijheid kan blijven bestaan, dan niets met winstoogmerk bodem geeft voor daadwerkelijke verandering. En dus zal de weg van bewustwording voorlopig buiten politiek en religie blijven omdat dat nou eenmaal machtsbolwerken zijn en dus juist de twee struikelblokken zijn die spirituele bewustwording in de weg staan. Gaat dat ooit anders worden? Ja, dat zal gaan gebeuren, zodra iemand zonder machtstrillingen, zonder winstoogmerk, zonder de ander dwingend iets op te willen leggen uiteindelijk in de politiek of in een religieus bolwerk terechtkomt, niet omdat hij of zij dat wil, maar omdat de continuiteit van leven hem of haar daar neerzet, niet vanuit ego maar vanuit Geest.. en dan goed opletten dat er niet weer zo’n randdebiel als Volkert van de G. begint te schieten. Wie weet dan kan het zijn dat spiritualiteit in de politiek of in religie kan binnendruppelen. Rob Droog, 15 juni 2010, weblogreactie Spiritueel begeleider vanuit Psychosofia - Maatschappelijk werker - Natuurgeneeskundig psychotherapeut
25
Omdenken ! Onze subsidieverslaving en het nog onbenut laten van verdienmogelijkheden wordt op recepties onmiddellijk verklaard vanuit het korset van regels en wetten. Natuurlijk, we hebben onszelf lam geregeld. Zeker in deze tijd wordt elk incident opgeblazen door naar nieuws hunkerende journalisten en per direct nog groter gemaakt door om publiciteit smekende politici. Geen grotere erectie (m/v) dan door electie! Deze waan van de dag genereert generieke regels als uitingen van daadkracht, om vervolgens weer daadkracht te tonen in het snoeien van wildgroei. Dit mechanisme blijft op volle toeren draaien zolang we iedere seconde bevestiging van ons bestaan zoeken en vinden in nieuwe berichten. De oprukkende populariteit van sociale media doet vermoeden dat we nog lang niet toe zijn aan ontnuchtering. Klaarblijkelijk moeten we eerst ervaren dat we elkaar compleet gek maken met niets….. Omdenken binnen sectoren en kruisbestuiving tussen sectoren kan op termijn tientallen miljarden vrijspelen voor effectieve investeringen in diverse sectoren. .
. Optimaliseren binnen sectoren loopt namelijk langzamerhand tegen grenzen aan. Echt beter en met dezelfde middelen veel meer bereiken is alleen intersectoraal mogelijk. En dan wordt het plotseling stil……… Want dat impliceert een compleet andere orde. Sectorale toppers zijn niet langer de smaakmakers. Als we dat niet doen (buiten de hokjes denken) dan blijft bijvoorbeeld de zorg voor ons een grote zorg. Een koekoeksjong in het nest van de nationale begroting. De huidige 60 miljard is voor 2025 geprognosticeerd op 140 miljard. Voor curatieve zorg wel te verstaan. Terwijl wetenschappelijk vaststaat dat meer groen in e directe leefomgeving tot 10% kan besparen. In 2025 gaat dat om een 26
bedrag van 14 miljard. Zeker 5% valt te besparen als we voor ouderen levensloopbestendig bouwen. Het verhuizen van ouderen vergroot de kans op dementie. Verzorging van demente bejaarden in tehuizen is zeer kostbaar. De grootste winst zit in de betere voedselkwaliteit en voedingsgewoonten. Liefst twee derde van de chronische ziekten zijn direct gerelateerd aan slecht voedsel. Zolang we denken en werken vanuit gescheiden kokers smijten we onnodig miljarden over de balk. Dit is niet lange zo vol te houden. bron: Column Peter van Rooy, het hiernogmaals voorbij, RO Magazine, maart 2011. De laatste tijd zie je in diverse vakliteratuur steeds meer artikelen die pleiten voor meer ontschotting, samenhang en ketendenken. In feite een onderkenning van het feit dat veel zaken op één of andere wijze met elkaar samenhangen, met elkaar zijn verbonden. De auteurs daarvan zullen daar absoluut niet het stickertje 'spiritueel denken' op willen plakken, en dat hoeft ook helemaal niet. Dat stickertjes plakken moeten we helemaal niet willen. Maar het is leuk om te zien dat meer en meer het besef onstaat dat 'alles' met 'alles' samenhangt. De volgende vraag is hoe je dat 'ontschotten' dan verder kan organiseren en implementeren. Het begint denk ik met vrijdenkers en mensen die in staat zijn om vanuit dat 'out of the box denken' een pilot op te zetten en te realiseren. Dat zijn dus mensen die de weg weten in de wereld van financien en de politiek. Dat vraagt om politici die voor out-of-the-boxpilotprojecten regelvrije zones willen creeren en financiers die durfkapitaal willen inzetten. Ook daarin kan de overheid voorwaardescheppend zijn. Aarzelend worden er door de politiek al wel de eerste stappen gezet om te komen tot regelvrije proeftuinzones, maar daar kan best nog een tandje bij……. Geert van der Leest, voorjaar 2011
27
Dag van Verbondenheid 15 december Koninkrijksdag/Naturalisatiedag Verklaring van Verbondenheid "Ik zweer/verklaar dat ik de grondwettelijke orde van het Koninkrijk der Nederlanden, haar vrijheden en rechten respecteer en zweer/beloof de plichten die het staatsburgerschap met zich meebrengt getrouw te vervullen. Zo waarlijk helpe mij God almachtig./Dat verklaar en beloof ik." Op 15 december van elk jaar worden twee zaken herdacht/gevierd. Koninkrijksdag en Naturalisatiedag Koninkrijksdag is de viering van het tekenen van het koninkrijksstatuut in Nederland. Dit statuut werd op 15 december 1954 getekend door toenmalige Koningin Juliana. In het statuut worden de verhoudingen tussen Nederland en haar overzeese gebiedsdelen (de Nederlandse Antillen en Suriname; sinds 1986 ook Aruba) geregeld. Suriname en Nieuw-Guinea zijn inmiddels geen onderdeel meer van het Koninkrijk der Nederlanden, maar de regeling blijft nog altijd gelden in de andere gebieden. Op 15 december van elk jaar spreken alle mensen die de Nederlandse identiteit krijgen (dus worden genaturaliseerd van ‘vreemdeling’ tot Nederlander) tijdens een naturalisatieceremonie een verklaring uit. In feite wordt hiermee de verbondenheid tussen mensen onderling, mensen en overheid, en volk en land uitgesproken.
De verklaring van verbondenheid is de verklaring die wordt afgelegd op een naturalisatieceremonie in Nederland. De verklaring dient te worden uitgesproken door iedereen ouder dan 16 jaar, die na 1 maart 2009 naturalisatie heeft aangevraagd. Al bij de aanvraag tot naturalisatie, dus uiteraard lange tijd voor de gemeentelijke naturalisatieceremonie, dient de kandidaat zich bereid te verklaren de Verklaring van verbondenheid af te leggen. Er kan gekozen worden tussen twee varianten, de religieuze en de niet-religieuze. "Ik zweer/verklaar dat ik de grondwettelijke orde van het Koninkrijk der Nederlanden, haar vrijheden en rechten respecteer en zweer/beloof de plichten die het staatsburgerschap met zich meebrengt getrouw te vervullen. Zo waarlijk helpe mij God almachtig./Dat verklaar en beloof ik." 28
In de weergave in dit artikel zijn de religieuze varianten onderstreept, terwijl de niet-religieuze alternatieven in een ander lettertype zijn weergegeven. De spreker kiest dus tussen de religieuze en de niet-religieuze formulering; dat betreft slechts fragmenten, het grootste deel van de Verklaring is in beide gevallen gelijk. De verklaring houdt een aantal zaken in. De spreker eerbiedigt de vrijheden en rechten van de rechtsstaat ("de grondwettelijke orde"); hij of zij erkent de wetten van het Koninkrijk als geldend voor hem of haar. Hij erkent de grondrechten, de staatsvorm en -inrichting en de internationale verdragen. De democratie, de rechterlijke onafhankelijkheid, en de scheiding van kerk en staat worden alle erkend door de spreker. De belangrijkste rechten zijn de grondrechten en de zorg die de overheid van rechtswege dient te verlenen; tot de plichten behoort de verplichting om met medeburgers samen te leven. Bron: wikipedia Als u de verklaring van verbondenheid aflegt, zegt u dat u weet dat de wetten van het Koninkrijk der Nederlanden – dus Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba – ook voor u gelden. De verklaring wordt afgelegd in het Nederlands. Wat wordt bedoeld met de grondwettelijke orde van het Koninkrijk? De grondwettelijke orde is het geheel van regelingen die onder meer de grondrechten voor de burgers bevatten, maar ook de samenstelling, taken en bevoegdheden van de regering en de volksvertegenwoordiging. Ook horen er afspraken met andere landen bij, zoals verdragen over de mensenrechten. Het Koninkrijk is een democratie. Door te stemmen kan elke meerderjarige Nederlander afgevaardigden kiezen en zo invloed uitoefenen op het overheidsbestuur. Ook kan hij of zij zichzelf bij verkiezingen kandidaat stellen voor het parlement. De rechters zijn onafhankelijk van het bestuur. Zij beslissen bij conflicten en beschermen burgers tegen onrechtvaardige behandeling door de overheid of door medeburgers. Ook godsdienstige instellingen staan los van de overheid. Kerken hebben geen directe invloed op het overheidsbestuur en de overheid bemoeit zich niet met religie en levensovertuiging.
Wat zijn de voornaamste rechten en vrijheden?
29
Iedereen in het Koninkrijk is gelijk en moet gelijk worden behandeld. Heel belangrijk zijn ook de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging, de vrijheid van meningsuiting, en het recht om te vergaderen en te demonstreren. Verder dient de overheid te zorgen voor allerlei voorzieningen, bijvoorbeeld dat iedereen onderwijs en zorg kan krijgen. Wat zijn de plichten van het staatsburgerschap? De rechten en vrijheden gelden niet alleen voor u, maar ook voor uw medeburgers en dat dient dus te worden gerespecteerd. Als Nederlander leeft u in de samenleving van het Koninkrijk. Dat brengt mee dat u doet wat nodig is om ook daadwerkelijk samen met anderen te kunnen leven. Bron: folder rijksoverheid over de Verklaring van Verbondenheid 2010 Mooi zo’n ceremonie! Nuttig en nodig, lijkt me. Niet alleen voor nieuwkomers overigens. Menig Nederlander zou dit nog eens tot zich door moeten laten dringen denk ik. Laten we voortaan op 15 december van elk jaar met alle Nederlanders samen deze verklaring afleggen. Keer op keer. Opdat wij niet vergeten. We noemen die dag dan Dag van Verbondenheid! We zien overigens dat de hiervoor genoemde de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en het recht op de vrijheid van meningsuiting nog wel eens botsen de laatste tijd. Waar ligt de grens tussen het uiten van mijn mening over iets of iemand en belediging, smaad of laster. Daarover meer in een volgende blog. Geert van der Leest, 29 december 2010.
30
Compassie Als we het over verbondenheid hebben; verbondenheid tussen mensen en volken, meld ik hier het mooie initiatief van Karen Armstrong, schrijfster van het boek 'een geschiedenis van God'. Een initaitief dat eigenlijk voortkomt uit dit boek. Zij heeft najaar 2009 samen met enkele andere vooraanstaande denkers een wereldwijd Handvest voo Compassie opgesteld. Dat luidt alsvolgt. Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities; steeds opnieuw wordt daarmee een beroep op ons gedaan alle anderen te behandelen zoals wij zelf behandeld willen worden. Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect. Daarbij hoort tevens de opdracht om er zowel in het openbare als in het privÊ-leven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken. Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van die ander te misbruiken of te ontkennen, en door haat te zaaien met laatdunkende uitingen over anderen – zelfs over onze vijanden – doen wij de menselijkheid die wij allen met elkaar delen geweld aan.
Wij erkennen dat wij er niet in zijn geslaagd een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging het totale menselijke leed zelfs groter hebben gemaakt. Daarom roepen wij iedere man en vrouw op om - compassie opnieuw te maken tot de kern van moreel handelen en van religie - terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzet tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft - garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over andere tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren 31
- positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren - bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, voor het leed van alle mensen – ook van hen die wij als onze vijanden zien. Het is van wezenlijk belang dat wij compassie in onze gepolariseerde wereld maken tot een duidelijke, lichtende en dynamische kracht. Indien compassie is geworteld in principixc3xable vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoxc3xafsme, kan zij politieke, dogmatische en religieuze grenzen slechten. Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap die in vrede leeft met elkaar. bron: http://charterforcompassion.org 29 December 2010
32
Groen Links; de meest spirituele partij? Ruard Ganzevoort noemt zichzelf naar zijn voorvader Wessel Gansfort een bijbelse humanist met mystieke inslag. De nummer 18 op de lijst voor Groen Links is hoogleraar praktische theologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. ‘God is de grond onder mijn voeten en de lucht die ik inadem.’
Wat heeft u met de christelijke God? Dat is lastig om te zeggen. Het is niet zo dat ik kan zeggen ‘dat wel en dat niet’. Ik noem mezelf wel christen, maar niet altijd. In Afrika wel bijvoorbeeld, want daar labelen ze christen anders. In Nederland is dat vaak meteen conservatief en bekrompen. Ik sta in de christelijke traditie en ik vertaal dat in humane zaken, in strijden tegen onrecht en het inrichten van de samenleving; zonder dogmatisch te worden. God zit overal in het leven. Maar hoe vaak ben je je bewust van de lucht die je inademt? In films, muziek en theologische boeken herken ik vaak Bijbelse momenten. Ik ben predikant geweest en ik hoef maar een half woord te horen of te lezen en ik hoor iets van de stem van God. Waarom zou ik als zwevende christelijke kiezer op de Groen Links stemmen? Wij zijn de meest spirituele partij van het spectrum. Kenmerkend is dat wij niet alleen kijken naar het eigen belang, hoe ik er beter vanaf kom, maar hoe de wereld er beter vanaf komt. Bij economie ligt de focus op wat mensen nodig hebben en wat we voor de zwakkeren moeten doen. Ik kom de principes van het evangelie tegen in de manier waarop wij omgaan met schepping, vrede en onrecht. Heeft u een verlosser nodig? De wereld heeft verlossing nodig. Er moet een breuk komen met de oude wereld. Jezus heeft heel concreet de weg van God geleefd en het koninkrijk geopend. Het beeld van het koninkrijk moeten we vasthouden. We moeten verlost worden van het idee dat alles draait om macht en om geld. Dat gaat dieper. Ik ben ook zelfgericht. In theologische termen: ik strijd voortdurend tegen mijn vlees, mijn eigen ik. Jezus is een voorbeeld om te zien hoe hij authentiek en integer de strijd tot het einde streed. De verlossing is geen tegenstelling tussen of ik of Jezus het moet doen. Je moet zelf iets van het leven maken en dat kan niet zonder God. Dat is het werk van de Geest die overal doorheen werkt. bron: http://relaxedradicaal.wordpress.com/2010/06/08/ruard-ganzevoort-%E2%80%9Cwij-zijn-demeest-spirituele-partij%E2%80%9D/ 33
. Weblog Ruard Ganzevoort, 11 april 2010 Net bij DWARS geweest, de jongerenorganisatie van GroenLinks. Met nog zo’n tien kandidaten mochten we ons presenteren. Geweldige vitaliteit en betrokkenheid bij deze jongeren! In mijn praatje onder meer benadrukt dat ik GroenLinks de meest spirituele partij vind. Niet gebonden aan een bepaalde traditie of geloofsovertuiging, maar altijd gericht op dromen, idealen en hogere waarden. Andere partijen blijven bijna altijd steken in de belangen van hun eigen achterban, of het nu werknemers, ondernemers, witte Nederlanders, huizenbezitters, boeren, christenen of autorijders zijn. GroenLinks vraagt niet eerst naar belangen, maar vraagt in wat voor wereld we willen leven en hoe we die wereld voor iedereen mogelijk kunnen maken. Die droom die belangen voorbij gaat, maakt voor mij GroenLinks een spirituele partij. En het is de reden dat ik me er voor in wil zetten. http://ruardganzevoort.wordpress.com/2010/04/11/groenlinks-spiritueel/
34
Yes WE can change (over visie en charisma)
Waarom is in 2008 Obama tot president van de Verenigde Staten gekozen en niet Hillary Clinton? Clinton had immers alle eigenschappen in zich verenigd die ze crisismanagers moeten hebben. Recent is er een Nijenrode-studie geweest onder CEO’s. waarbij gevraagd werd welke eigenschappen een CEO moest hebben in slechte tijden. De top zeven was: 1. Overtuigend 2. Vertrouwenwekkend 3. Goed kunnen communiceren 4. 5. 6. 7.
Moedig Rationeel Orderlijk Kalm
Voila: Clinton. Rationeel met goed gekozen woorden, ordelijk en kalm. Toch legde zij het af tegen een outsider die emoties kon losmaken. Een outsider die met welgekozen woorden zo’n enorme kracht in de Amerikaan losmaakte, waarmee hij de gekozen leider werd. Kijk eens naar wat de CEO’s zeiden over de eigenschappen die nodig waren in goede tijden: 1. Visie 2. Inspirerend 3. Vertrouwenwekkend 4. Innovatief 5. Georienteerd op lange termijn 6. Overtuigend Hoe kan dat? Laten we eerst kijken wat er met u, uw vrienden en mij gebeurt in crisistijd. Waarom doet niemand iets? Waarom blijft iedereen zitten waar hij zit? Precies, het vertrouwen is weg en mensen zoeken houvast. Elke richting is weg. We gaan pas weer bewegen als de richting en de kaders duidelijk zijn. Wat hebben we dan nodig in onzekere tijden? Een visie! Daar gaan we heen, volg me. Inspiratie! Hier haal ik mijn energie uit om uit deze shit te komen. Innovatie! Juist diegenen die te lang aan oude structuren vast houden, lopen de meeste averij op. Deze oude structuren hebben ervoor gezorgd dat we in deze storm terecht kwamen. Er zijn nieuwe ideeen nodig om eruit te komen. Beter, sterker! We hebben juist nu charismatische leiders nodig die ons houvast geven aan een visie en ons inspireren. Yes, we can!
De geinterviewde CEO’s hadden geen gelijk. In emotie zit een enorme onbewuste kracht die nodig is om een verandering te bewerkstellen. Veel groter dan dat je met je verstand kan bereiken. De karaktereigenschappen van goede en slechte tijden moeten precies omgedraaid worden. Obama inspireert mensen. Hij zei eigenlijk maar twee dingen: zoals het nu gaat, gaat het niet goed: ‘We can change’ en als iedereen samenwerkt, kunnen we die verandering waarmaken:Yes, we can. Hij maakte een enorme kracht in de mensen los. Kijk maar eens naar onderstaande New Hampshire speech van Obama van 8 januari 2008. Hij verloor hier, maar gaf een overwinningsspeech! bron: http://www.managementsite.nl/1129/leiderschap/follow-me.html
35
Speech Barack Obama, 8 januari 2008, New Hampshire (verkiezingen partijleider democraten staten) Well, first of all, I want to congratulate Senator Clinton on a hard-fought victory here in New Hampshire. She did an outstanding job. Give her a big round of applause. You know, a few weeks ago, no one imagined that we'd have accomplished what we did here tonight in New Hampshire. No one could have imagined it. For most of this campaign, we were far behind. We always knew our climb would be steep. But in record numbers, you came out, and you spoke up for change. And with your voices and your votes, you made it clear that at this moment, in this election, there is something happening in America. There is something happening when men and women in Des Moines and Davenport, in Lebanon and Concord, come out in the snows of January to wait in lines that stretch block after block because they believe in what this country can be. There is something happening. There's something happening when Americans who are young in age and in spirit, who've never participated in politics before, turn out in numbers we have never seen because they know in their hearts that this time must be different. There's something happening when people vote not just for party that they belong to, but the hopes that they hold in common. And whether we are rich or poor, black or white, Latino or Asian, whether we hail from Iowa or New Hampshire, Nevada or South Carolina, we are ready to take this country in a fundamentally new direction. That's what's happening in America right now; change is what's happening in America. You, all of you who are here tonight, all who put so much heart and soul and work into this campaign, you can be the new majority who can lead this nation out of a long political darkness. Democrats, independents and Republicans who are tired of the division and distraction that has clouded Washington, who know that we can disagree without being disagreeable, who understand that, if we mobilize our voices to challenge the money and influence that stood in our way and challenge ourselves to reach for something better, there is no problem we cannot solve, there is no destiny that we cannot fulfill. Our new American majority can end the outrage of unaffordable, unavailable health care in our time. We can bring doctors and patients, workers and businesses, Democrats and Republicans together, and we can tell the drug and insurance industry that, while they get a seat at the table, they don't get to buy every chair, not this time, not now. Our new majority can end the tax breaks for corporations that ship our jobs overseas and put a middle-class tax cut in the pockets of working Americans who deserve it.
36
We can stop sending our children to schools with corridors of shame and start putting them on a pathway to success. We can stop talking about how great teachers are and start rewarding them for their greatness by giving them more pay and more support. We can do this with our new majority. We can harness the ingenuity of farmers and scientists, citizens and entrepreneurs to free this nation from the tyranny of oil and save our planet from a point of no return. And when I am president of the United States, we will end this war in Iraq and bring our troops home. We will end this war in Iraq. We will bring our troops home. We will finish the job — we will finish the job against Al Qaida in Afghanistan. We will care for our veterans. We will restore our moral standing in the world. And we will never use 9/11 as a way to scare up votes, because it is not a tactic to win an election. It is a challenge that should unite America and the world against the common threats of the 21st century: terrorism and nuclear weapons, climate change and poverty, genocide and disease. All of the candidates in this race share these goals. All of the candidates in this race have good ideas and all are patriots who serve this country honorably. But the reason our campaign has always been different, the reason we began this improbable journey almost a year ago is because it's not just about what I will do as president. It is also about what you, the people who love this country, the citizens of the United States of America, can do to change it. That's what this election is all about. That's why tonight belongs to you. It belongs to the organizers, and the volunteers, and the staff who believed in this journey and rallied so many others to join the cause. We know the battle ahead will be long. But always remember that, no matter what obstacles stand in our way, nothing can stand in the way of the power of millions of voices calling for change. We have been told we cannot do this by a chorus of cynics. And they will only grow louder and more dissonant in the weeks and months to come. We've been asked to pause for a reality check. We've been warned against offering the people of this nation false hope. But in the unlikely story that is America, there has never been anything false about hope. For when we have faced down impossible odds, when we've been told we're not ready or that we shouldn't try or that we can't, generations of Americans have responded with a simple creed that sums up the spirit of a people: Yes, we can. Yes, we can. Yes, we can. It was a creed written into the founding documents that declared the destiny of a nation: Yes, we can.
37
It was whispered by slaves and abolitionists as they blazed a trail towards freedom through the darkest of nights: Yes, we can. It was sung by immigrants as they struck out from distant shores and pioneers who pushed westward
against an unforgiving wilderness: Yes, we can. It was the call of workers who organized, women who reached for the ballot, a president who chose the moon as our new frontier, and a king who took us to the mountaintop and pointed the way to the promised land: Yes, we can, to justice and equality. Yes, we can, to opportunity and prosperity. Yes, we can heal this nation. Yes, we can repair this world. Yes, we can. And so, tomorrow, as we take the campaign south and west, as we learn that the struggles of the textile workers in Spartanburg are not so different than the plight of the dishwasher in Las Vegas, that the hopes of the little girl who goes to the crumbling school in Dillon are the same as the dreams of the boy who learns on the streets of L.A., we will remember that there is something happening in America, that we are not as divided as our politics suggest, that we are one people, we are one nation. And, together, we will begin the next great chapter in the American story, with three words that will ring from coast to coast, from sea to shining sea: Yes, we can. Thank you, New Hampshire. Thank you. Thank you.
38
Beleid en management? Nee dank u. Uitvoering, ja doen !! Afgelopen weken heb ik wegens een medisch defect veelvuldig verschillende ziekenhuizen van binnen mogen zien en ervaren. Wat me is opgevallen is hoe er door de medewerkers met grote liefde, betrokkenheid en inzet voor mensen wordt gewerkt. Van baliemevrouw tot e specialist aan toe. Door alle stormen heen van steeds weer veranderende wetgeving, beleidsregels, protocollen en ondanks het wispelturige gedrag van menig management en bestuur (deels weer veroorzaakt door politieke wensen en eisen) blijven deze mensen gaan voor de zorg voor hun medemens. Soms denk ik wel eens dat we vergeten dat het land misschien wel juist xe2x80x98bij elkaar gehoudenxe2x80x99 wordt door al die mensen die vanuit een betrokkenheid en liefde voor het vak en hun medemens hun inzet plegen. Politiemensen, brandweermensen, ziekenbroeders, verpleging, verzorgenden, leraren. Veelal xe2x80x98dienendexe2x80x99 functies (dus gericht op welzijn van andere mensen). Toevallig kwam ik in dat verband onderstaand pleidooi tegen. Ik kan me er van harte in vinden en vermeld het daarom hieronder integraal. Die vraag werd me laatst gesteld. Als jij nu minister-president was. Het was op een event van de Community of Talents en het ging over innovatie. Als jij premier was, wat zou je dan als eerste doen? Nou, iedereen altijd overal gratis internet, dat had ik al gezegd. En nog een paar van die dingen die de gewone Nederlander weer in staat zouden stellen leiding te nemen over hun regering. Maar verder zou ik niet zo daadkrachtig zijn, geloof ik. Ik overwoog, toen mij de vraag gesteld werd, dat ik dan op de een of andere manier populariteit verworven had. Of in elk geval naar voren geschoven was door een partij die de verkiezingen met grote overmacht gewonnen had. Lijst ffNix. Lijst ffNix zou de kiezers beloofd hebben om gedurende de tijd dat zij het voor het zeggen had er geen nieuw beleid zou worden gemaakt. Wie het weet mag het zeggen. Dat zou de verkiezingsleuze zijn geweest. En tijdens bijeenkomsten in het land en verkiezingsdebatten, zouden wij met verve verdedigd hebben dat besluiten uitsluitend genomen zouden mogen worden door mensen die echt verstand zouden hebben van het onderwerp. Dus als het over thuiszorg zou gaan, zou dat zijn door thuiszorgmedewerkers en thuiszorgbehoevenden. En als het gaat over onderwijs, door onderwijzers en leerlingen. En als het zou gaan over gratis internet door iedereen die verstand heeft van gratis internet. De dames en heren journalisten zouden nog vrijwel uitsluitend aandacht hebben voor ffNix..Hoe gaat dat dan precies werken? zou hun belangrijkste vraag zijn. En hoe houdt u dat onder controle? Dat zijn de vragen die ze nu ook al stellen. Direct gevolgd door: En wie is er dan verantwoordelijk? Tja, dat is natuurlijk de grap; je weet niet precies hoe dat gaat werken. Misschien ontwerpt een kunstenaar wel een grote boom, waar we dan met z’n allen onder gaan zitten. Tot we eruit zijn. Misschien vragen we het wel de First Nations in Lillooet. Of gaan we te rade bij America Speaks over hoe zij zijn gaan faciliteren hoe Amerikanen hun democratische rechten konden uitoefenen nadat hun regeringen geheel waren gekoloniseerd door het bedrijfsleven. Dat zijn echte feesten der democratie. Je moet gewoon stappen zetten en je verstand erbij houden.
Wat zou dan de eerste stap zijn? Dat was in feite de vraag die mij gesteld werd op die bijeenkomst van de Community of Talents, een club van overheidsmensen die proberen zich te 39
bevrijden uit knellende structuren. Als ik premier was, zo stelde ik, zou ik alle ambtenaren die geen echte werk hadden zoals het ophalen van vuilnis of het vangen van ratten, oproepen om gedurende de kabinetsperiode sopstage te gaan lopen. Een sopstage is dat je dus echt gaat meesoppen daar waar gesopt moet worden. De beleidsambtenaren van het Ministerie van Onderwijs gaan voor de klas of worden voor een paar jaar concixc3xabrge. En ambtenaren van VWS gaan soppen bij de mensen thuis of in het ziekenhuis of stervensbegeleiding doen of zoiets. En ambtenaren van SoZaWe krijgen bijstand en sollicitatieplicht.
Ik zou daar eerlijk gezegd niet zoveel aan regelen. Ik zou ze dat lekker zelf laten uitzoeken. De enige voorwaarde is dat het moet gaan over het echte werk op het terrein waarover ze beleid voeren. Het zou op basis van vrijwilligheid gaan, maar wel met de harde target van 17 procent. Zeventien procent van alle beleidsambtenaren moet sopstage gaan lopen. Geen muis minder. De meeste van die ambtenaren gaan natuurlijk hopeloos falen. Maar daarin zit het Grote Leren. Ze worden tijdens hun sopstage uiteraard kundig begeleid door echte vakmensen. Die leren dan weer wat beleid maken is. Aanvankelijk zal dat wel bonje worden, maar ik reken uiteindelijk op grote verbroedering. Want vier jaar is een hele tijd. Huilend zouden ze elkaar in de armen vallen. ‘Dit heb ik nooit geweten’ zouden ze aan beide zijden van de scheidslijn snikken. In gans het land zou een cultuuromslag plaatsvinden. Ja, een breinbeving die over de gehele wereld te horen zou zijn. Een tsunami van intelligente besluiten zou de wereld overspoelen.
Geschreven door Harold Janssen, gepubliceerd op: http://www.organisatieactivist.nl/www/lijst-ffnix/ 19 September 2010
40
Wegwijzer voor zoekende politici en burgers
Ik heb vroeger nogal wat gedaan aan staats- en bestuursrecht. Ben zeer gehecht aan 'vrijheid'. Maar ook gehecht aan nuance, bedachtzaamheid, visie, lef en daadkracht. En ik zie ons volkje en hun politici rondspartelen waarbij het mij lijkt of veel van vorenstaande zaken bij mensen niet in beeld zijn of slechts op een enkel onderdeel. Vanuit die achtergrond heb ik een essay geschreven en dit in juni 2010 opgestuurd aan alle fractievoorzitters van de politieke partijen in de Tweede Kamer. In de hoop dat het ergens bij iemand een snaar raakt. Wellicht raak ik ook jou? Vandaar nu iets daarvan hieronder. .
41
Een analyse van de onvrede over het functioneren van overheid en volksvertegenwoordiging en hoe het anders zou kunnen. Het gaat velen van ons niet slecht in Nederland. We hebben ons natje en droogje. En toch wordt er veel gemopperd op de regering of de politiek. Ze doen maar, ze luisteren niet naar ons, ze zijn er wel als we ze niet nodig hebben en zijn er niet als je ze wel nodig hebt. Ze hollen van incident naar incident. Het zijn veelgehoorde kreten. Ze zeggen in ieder geval iets over de degenen die deze kreten roepen. Waarom zijn we boos of ontevreden? Zo slecht hebben we het toch niet? Is het soms omdat we eigenlijk geen grote gezamenlijke problemen hebben die vragen om een gezamenlijke oplossing? Of voelen we ons door de overheid in onze sterke drang naar onze eigen individualiteit aangetast? Vertrouwen we de regering en overheid soms niet? En hoe komt dat dan? Maar dit soort uitingen zegt echter toch ook iets over die andere kant. Over ons zelf. Over onze beleving van de politiek, de overheid en onze bestuurders. Over hoe wij zelf staan ten opzichte van andere medemensen. Beseffen we wat we hebben? Beseffen we in welke rechtstaat wij leven? Beseffen we dat onze eigen rol daarin van groot belang is? Onze eigen verantwoordelijkheid? Hebben we nog gezamenlijke waarden die nog voldoende verbindend vermogen hebben voor alle burgers? Wat is tegenwoordig nog ons algemene belang? Heeft de nationale staat nog genoeg draagvlak voor het bewaken van het algemene belang en het uitdragen van de collectieve wil? In de zoektocht naar antwoorden komen vele verschillende antwoorden en oplossingen op tafel. Sommigen klinken aanlokkelijk. Maar geen inzicht zonder overzicht. Zonder kennis geen goede diagnose. En zonder goede diagnose ook geen goede oplossing. Over welke problemen hebben we het nu daadwerkelijk? Wat speelt er achter de feitelijke vragen en opmerkingen zoals die op de straat te horen zijn? Daarom kijken we eerst naar de basis. Wat is democratie eigenlijk? Waarom is dat nodig. Wat heb je er aan? We hebben daartoe vele stukken geraadpleegd die hierover de afgelopen tijd geschreven zijn door journalisten, hoogleraren en politicologen. Op basis daarvan hebben we eerst de feiten en analyses genoteerd.
42
Daarna gaan we in op de verschillende mogelijkheden om tot een betere democratie te komen; dat wil zeggen een samenleving waarin mensen door een betere vorm van invloed op het benoemen van doelstellingen, beleid, uitvoering en controle door ons mensen, nog beter individueel tot hun recht kunnen komen. Nee, een simpele remedie is er niet. Het lijkt er eerder op alsof onze rijkvertakte, sterk geindividualiseerde en verinternationaliseerde samenleving te ingewikkeld geworden is voor zoiets simpels als een volksvertegenwoordigende democratie. Het wonderlijke van het Nederlandse stelsel is dat het uit volksvertegenwoordigend oogpunt beroerd functioneert, maar dat het land daarom nog niet slecht bestuurd wordt. Het systeem werkt en het leidt niet tot een gruwelijke bevoordeling van de een boven de ander. Daarom vinden vele Nederlanders het misschien ten diepste eigenlijk wel best dat een politieke kaste de last van het besturen exclusief op de schouders heeft genomen. En ziet men vanuit het streven naar maximale eigen individuele vrijheid helemaal niet zitten om actief te participeren in politieke besluitvorming. Daarom geeft een groot deel van dit bevoorrechte volk wellicht graag af op zijn politici, zonder zich de moeite van een gang naar de stembus te getroosten. Is dat erg? Nee, mits deze groep burgers wel de mogelijkheid blijft open staan om indirect invloed uit te oefenen indien men dat wil. Ja, wel als dat gepaard gaat met het niet participeren in maatschappelijke instituties. Eerder hebben namelijk al gesteld dat de checks en balances bij de uitoefening van de macht mede tot stand komt door de input van instituties. Juist in de confrontatie van verschillen in dezelfde politieke ruimte komt tolerantie onder druk te staan. Als reactie hierop moet niet voortdurend naar antwoorden, zekerheden of naar ordening worden gezocht. Agree to disagreexe betekent niet dat alles transparant en uitgesproken moet zijn. Tolerantie is vaak ook het accepteren van de dingen van de wereld en de mensen zoals ze zijn. Markt, staat en burgersamenleving zijn wederzijds van elkaar afhankelijk. Wederzijdse afhankelijkheid vereist vertrouwen. Vertrouwen dat de ander zijn eigen functie kent en competent is om die functie naar behoren uit te oefenen; vertrouwen in de bereidheid de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de instandhouding van de democratische rechtsorde te aanvaarden met de daarbij behorende spelregels. Zijn burgers lange tijd niet te goed van vertrouwen geweest? Dat vertrouwen kan in een society of principles niet alleen door toezichthouders worden bewaakt, door de wetgever in regels worden vastgelegd of door de sterke arm worden gehandhaafd.
43
Vertrouwen veronderstelt de wederzijdse bereidheid, naast de eigen werkelijkheid ook de andere werkelijkheid, naast het private belang ook het publieke belang, naast de politieke opvatting van de meerderheid ook de politieke opvatting van de minderheid, te erkennen en te respecteren. Die bereidheid is minder geworden. Toch vormen die erkenning en dat respect de essentie van een democratie waarin niemand een natuurlijk recht op de macht heeft; de essentie van de rechtsstaat met zijn vier vrijheden: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en levensovertuiging, vrijwaring van nood en gebrek, vrij zijn van angst en vrees. Dat besef is weggezakt. De democratische rechtsstaat berust op het vertrouwen van continuiteit. De continuiteit van rechtsgelijkheid en rechtszekerheid, van democratische legitimiteit en publieke verantwoording, van doeltreffendheid en doelmatigheid en van onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke toetsing. Kunnen wij de staat vertrouwen? Een democratische rechtsstaat moet juist in tijden van verandering door continuiteit zekerheid bieden. Zekerheid dat ieder zijn zegje kan doen en gehoord wordt, maar ook zekerheid dat het recht wordt gehandhaafd; zekerheid dat de staat zijn eigen regels in acht neemt, maar ook instaat voor de bereikbaarheid en toegankelijkheid van publieke diensten; zekerheid dat de staat de individuele vrijheden beschermt, maar ook in actie komt als het algemeen belang dat vraagt; zekerheid dat de staat zegt wat hij doet en doet wat hij zegt; zekerheid dat er toegang tot de rechter is. Niet voorspelbaarheid is een voorwaarde voor vertrouwen, maar de zekerheid te weten waar men (ook rechtens) aan toe is en welke (inhoudelijke) koers wordt gevolgd bij het aanpakken van grote maatschappelijke problemen die de levensduur van een kabinet over schrijden en de partijpolitieke grenzen doorbreken. Waar het om gaat, is dat juist bij ingrijpende veranderingen de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat gewaarborgd moeten zijn. In de huidige crises is daarom niet alleen en misschien zelfs niet in de eerste plaats van belang hoe sterk de economie is, maar hoe sterk de democratische rechtsorde is in Nederland en in Europa! Ondanks wetenschappelijk onderzoek dat steeds duidelijker aantoont dat ons geluk in belangrijke mate wordt bepaald door het geluk van de groep, lag en ligt onze focus nog altijd om de versterking van de rol van het individu. De zoektocht naar een nieuw institutioneel kader voor de 21e eeuw is daarom wellicht eerder een zoektocht naar een nieuw verbond tussen burgers onderling en naar een nieuw verbond tussen burgers en overheid. Dat is dat mensen vanuit eigen visie en overtuiging kunnen en willen (!) vertrouwen op vormen van centraal gezag. Dat men beseft dat dit uit noodzaak is omdat die overheid iets ten algemene nutte regelt. Dat men beseft dat de maatschappij meer is dan een optelsom van losse individuen die alleen gericht zijn op zichzelf. En dat men zelf de gelegenheid heeft om een speler te zijn die zelf inkleuring kan geven in de wijze hoe wij met elkaar omgaan> Die beseft welke waarden het waard maken om voor te leven en dat je eigen geluk uiteindelijk vooral wordt bepaald als jouw omgeving gelukkig is. En 44
die maak jij gelukkig door er voor die ander te zijn. Dat is gewoon een wisselwerking; een belangrijke basis om SAMEN-te leven! De maatschappij? Dat ben JIJ ! Geert van der Leest 1 August 2010 By spirituelepolitiek on 13:38
45
Bewustzijnsgroei; nastreven via de politiek ? De groei van het eigen individuele bewustzijn, maar ook het collectieve bewustzijn is iets dat belangrijk wordt gevonden bij 'spirituelen'. Bewust te zijn van het eigen handelen en de drijfveren van het eigen handelen (de eigen 'ik'), maar ook bewust te zijn van de omgeving en de krachten en machten die van invleod zijn op natuurlijke en maatschappelijke processen. Waarom is dat handig? Op die manier kan je als mens beter afwegen waar je staat, wat je voelt, waarom je zo voelt en wat jouw diepste drijfveren zijn die jouw tot mens die zijn of haar unieke talenten optimaal kan laten spreken. Inzicht leidt tot overzicht. Overzicht leidt tot inzicht. Een mooie weg naar vrede, balans, liefde en een gelukkig 'Zijn'. En wie wil dat nu niet‌‌.?
. Kan je zoiets stimuleren via de politiek? Kan en moet je dat via de politiek eigenlijk wel willen bereiken? Het waarden en normenverhaal bijvoorbeeld van het kabinet Balkenende 2007-2010 is uiteindelijk toch ook niet echt collectief 'geland' in het innerlijk van mensen?
46
Als je dat al wil doen dan zal het moeten 'voorleven'. Elke keer laten zien dat er achter die zogenaamde urgente zaken een achterliggend belang of oorzaak ligt. Dus: verder kijken dan je neus lang is en dat ook telkens uitdragen. In licht en liefde. Dat vraagt om 'voorgangers' die in licht en liefde in de wereld staan en vanuit 'wijsheid' kunnen reageren. Dus geen 'last' (meer) hebben van de eigen 'ego' (die lastige 'ik' die altijd probeert naar voren te dringen). Die zodanig 'licht en liefde' zijn dat ze zich om die reden staande kunnen houden in de (politiek) wereld van dualiteit en polarisering. Dat vraagt om 'wijze' mensen die vanuit vrede, balans en liefde zich kwetsbaar en open op willen en kunnen stellen om te geven en te onvangen. Ook feedback. Vanuit die open houding te willen kijken in de spiegel, signalen op te pikken en daarvan te willen leren. Alleen op die manier kan een 'voorganger' zich staande houden in de wereld van de politiek, waar ongekende machten en krachten werkzaam zijn waarin mensen gauw worden meegezogen. In ons land leven meer dan 16 miljoen mensen. Allen uniek individueel mens. Allen in verschillende stadia van bewustzijn. Er is dus niet 1 recept om te zeggen 'zo kan het'. Als je dat al wilt zul je mensen op verschillende wijzen moeten aanspreken om stappen te zetten in hun ontwikkeling. Belangrijker nog is dat ieder individu vrij is en blijft om daar zelf vanuit eigen innerlijke overtuiging wel of niet stappen in te zetten. Er 'moet' helemaal niks. En last but not least: moeten we wel trekken, duwen en sjorren aan dingen die zich in het kosmisch stelsel al vele lichtjaren gewoon als vanzelf ontvouwen? Tenslotte in dit verband een mailbericht uit het gastenboek van Mens en Spirit hierover dat me aansprak. Ik plaats het daarom hier integraal.
09-06-2010 01:58 "Ik geloof zeker dat jullie heel andere ideexc3xabn hebben dan de gevestigde politiek. Mijn ervaring is alleen dat je niet bewust wordt door iets van buitenaf. Je wordt je alleen maar bewust door jezelf aan te gaan, van binnen. Bewust zijn van de wereld om je heen komt uit het bewustzijn vanuit je Zelf. Maar dan moet je wel eerst je Zelf ZIJN en dat houdt uiteindelijk in dat je uit je hoofd moet zien te komen en in je Zelf. Dan ben je in de eenheid en ervaar je dingen energetisch, wat de enige manier is om bewust te zijn want dat gaat over verbinding.Die verbinding is dus energetisch en daarvoor moet je eerst zelf weer heel worden. Bewustzijn houdt in dat je het zelf kunt voelen en dat gaat wederom over energie. In dualiteit is er geen energie maar emotie, energie die stil staat, en zelfs dat wordt onderdrukt. Uit eigen ervaringen kan ik dan zeggen dat je juist daardoor verstard blijft. Dus moet eerst die verstarring weer los gemaakt worden en de eenheid herstelt worden om weer te kunnen voelen." "Om dat te bereiken moet een mens door zijn eigen angsten en emoties heen gaan zodat zijn energie weer gaat stromen. DAT kan alleen maar IN de mens ontwikkelen en dat is de weg van de ziel." "Het enige wat de buitenwereld doet is mij spiegelen en triggeren zodat ik door dingen heen kan gaan. En dat is de enige manier. Je kunt mensen niet bewust maken want bewust zijn is zelf ervaren. Je kunt mensen van alles vertellen maar als ze het zich niet bewust zijn voelen ze het zelf niet. Dan blijven het alleen maar woorden." bron: gastenboek www.mensenspirit.nl/gastenbboek Geert van der Leest, 13 June 2010
47
Kan een spirituele politieke partij wezenlijk iets veranderen? Hieronder enkele mailreacties op deze vraag. 21-05-2010 05:30 Het idee van een spirituele partij vind ik op zich een mooie vooruitgang. Het zal nodig zijn want het loopt inmiddels de spuigaten uit in Nederland. Toch geloof ik niet dat de partij iets wezenlijks kan veranderen. Het blijft een gedachtengang in de politiek, nog steeds naar buiten gericht. Er verandert pas werkelijk iets als de mens naar binnen gaat, zijn innerlijke weg gaat, naar zijn basis in plaats van naar zijn hoofd. Die weg moet individueel gewezen worden als iemand die weg niet kent of gaat. En wat ik persoonlijk heb ervaren kan alleen iets kosmisch die weg wijzen of iemand die die weg zelf gaat. Er gaat veel om maar er zijn maar weinig mensen die echt tot de kern komen door werkelijk dat innerlijk pad te gaan, wat betekent dat je dwars door alles heen moet gaan wat je in je Zelf tegen komt. Als iedereen die weg zou gaan, zou de huidige maatschappij niet meer (kunnen) bestaan. Dan zou iedereen zichzelf tegen komen in plaats van naar buiten gericht te zijn. En als je jezelf werkelijk aan gaat, kun je niet meer werken of leven zoals je altijd gedaan hebt. Dan ontdek je dat je aan het overleven bent geweest en dat je in elk conflict alleen maar je Zelf tegen komt om weer ergens doorheen te gaan en er van te leren. Wij zijn geen mens, we moeten menselijk WORDEN…VAN BINNEN. Robert
21-05-2010 05:49 Als aanvulling op mijn vorige stukje: Er is niets in de buitenwereld waardoor er van binnen wezenlijk iets kan veranderen. Geen therapeut, geen geneeswijze, geen cursus, geen opleiding, helemaal niets. We moeten in ons Zelf ZIJN. Alleen van daaruit kunnen we ons echt verbonden voelen. Daarvoor moet er iets geheeld worden. Dualiteit is niets meer dan een grote emotionele wond maar omdat we geleerd hebben alles te onderdrukken wordt die wond groter. Als leren alles te doorleven, van binnen aan te gaan dan kan die wond weer helen. In menselijk taal betekent dat: huilen. Spanning is emotie die vast zit en emotie is energie die stil staat. Emotie betekent ‘beweging’. Het breekt de spanning af waardoor er meer energie opgebouwd wordt. Zo kunnen we HEEL worden en weer in de eenheid komen, puur en alleen maar van binnen. Dat kunnen we alleen maar ZELF doen. En dan is het ook niet eens een DOEN maar een LATEN GEBEUREN. In de buitenwereld is er HELEMAAL NIETS dat die heling kan doen. Het menselijke denken keert alles binnenste buiten, draait alles verkeerd om en richt het naar buiten. We zijn in de kern een ziel dus we zijn alles spiritueel. En we zijn niet geboren om op een spirituele manier te ontwikkelen maar op een aardse manier. Dat houdt in dat we de weg van de ziel moeten gaan als we werkelijk iets wezenlijks willen veranderen. Maar dan wel op een aardse manier. Karma uitwerken, of levenslessen, KAN alleen maar op een aardse manier en alleen van binnen. Daar hebben we niemand voor nodig. Dat is ook de bedoeling van de ziel. We moeten alleen die weg leren kennen. Dan is iemand die die weg al gaat de enige die ons die weg kan wijzen. bron: www.mensenspirit.nl/gastenboek 23 May 2010
48
Spiritualiteit en Politiek; kan dat? Hieronder enkele mailreacties op deze vraag. 15-05-2010 10:40 Politiek gaat over vorm. Dus over normen, waarden, regels, wetten, middelen en methoden. Spiritualiteit gaat niet over vorm. Dat gaat over het opheffen van onze afgescheidenheid van de Bron, het Geheel, de eenheid, God, ons Ware Zelf. Of kortweg over de bevrijding uit ons ego (niet te verwarren met persoonlijkheid) en het realiseren van het Zijn (wie je echt bent). Concreet betekent dit het niet langer volgen van de wil van ons ego die weet wat die wil of wil weten wat die wil. Maar de overgave aan de Wil van ons Ware Zelf die niet gekend maar wel ervaren kan worden als de impuls tot manifestatie in het hier en nu oftewel als dat wat vanzelf gebeurt. Een impuls die in het verloop van de tijd uit oneindig veel impulsen bestaat en derhalve de Stroom genoemd kan worden. Het gaat er dus om xc3xa9xc3xa9n te zijn met het Geheel c.q. ons Ware Zelf en daardoor het (absoluut) Goede te zijn en te doen. Dus net zo te functioneren als de natuur, maar dan bewust. De spirituele wereld denkt over het algemeen nog dat spiritualiteit over vorm gaat. Dat heet spiritueel materialisme. De Partij voor mens en Spirit is daar een voorbeeld van. Daardoor wordt, net zoals met vele andere begrippen is gebeurd, de betekenis van het begrip spiritualiteit uitgehold. Het wordt dan namelijk geassocieerd met bepaalde politieke opvattingen, dus met wat wel en niet gerealiseerd moet worden. Dat zou buitengewoon jammer zijn. Want het is juist nu, nu de mensheid als geheel wordt bedreigd, van cruciaal en zelfs van existentieel belang om xc3xa9xc3xa9n te worden met het Geheel. .
Cor Bijl
. .
19-05-2010 12:30 De mensen die een politieke partij op spirituele grondslag hebben opgericht willen wat vrijwel alle religies gedaan hebben en wat ze tot op heden is gelukt. Waarom is ze dat gelukt? Dat is ze gelukt, omdat ze de indruk wekken namens God, Allah e.d. te spreken en te handelen. Maar doen ze dat werkelijk? Gezien het feit dat het ego nog dominant is en derhalve de oplossing van problemen uitsluitend in de vorm, dus in het xe2x80x98hebbenxe2x80x99 en niet in het xe2x80x98zijnxe2x80x99, gezocht wordt, is dat vrijwel uitgesloten. Zouden politieke partijen die zich op de nieuwe spiritualiteit baseren dat dan wel doen? Zij baseren zich immers niet, zoals de religieuze partijen, op concepten die al dan niet aan een of ander heilig boek zijn ontleend, maar op het hart. Het hart is dus volgens deze partijen hun bron van zelfsturing en bepaalt derhalve hun politieke keuzes. Maar is dat wezenlijk anders en in dat geval beter dan wat de religieuze partijen doen? Dat zou alleen het geval zijn als ieder lid van die partij zich heeft bevrijd van zijn ego en derhalve het Zijn, het diepste ideaal van ieder mens, heeft gerealiseerd. Want dan zijn ze xc3xa9xc3xa9n met het Geheel en volgen ze de Wil van het Geheel. M.a.w. dan zijn en doen ze het (absoluut) Goede, dan functioneren ze zoals de natuur maar dan bewust. Zeggen dat je vanuit het hart politiek bedrijft toont dat niet aan, ook al wordt het woord hart met een hoofdletter geschreven. Want zolang het Zijn niet is gerealiseerd, zijn alle gevoelens en dus ook hartgevoelens een instrument van het ego. De bron van waaruit de spirituele politieke partijen handelen is dus niet anders dan die van de religieuze partijen. Val dus als kiezer niet in dezelfde val als die van de religieuze partijen. Laat je dus niet verlijden door de bewering dat ze christelijk zijn, of dat ze vanuit een nieuw concept als bijvoorbeeld holisme of
49
vanuit het hart handelen! Maar beoordeel ze, net als alle andere partijen, op hun programmaxe2x80x99s. En dan vooral op die onderdelen die van groot belang zijn voor de samenleving die jij wenst en waar ook andere parijen een standpunt over hebben. Ontbreken dergelijke standpunten, dan houden ze dat hoogstwaarschijnlijk opzettelijk verborgen omdat ze weten dat hun verleidelijke val, bestaande uit hun uitspraak dat ze vanuit het hart of een nieuw concept politiek bedrijven, dan niet of minder werkt. Laat je ook niet verleiden door de eventuele uitspraak dat ze zich niet met dergelijke standpunten bezig houden. Want hebben ze eenmaal politieke invloed, dan zullen ze hun stem er over uitbrengen zodra er over gestemd wordt. Cor Bijl. NLbe, Nederlands instituut voor zijnsontwikkeling http://www.nlbe.nl/ bron: www.mensenspirit.nl/gastenboek 20 May 2010
50
Veranderen, open staan en loslaten Wie innerlijk leeg is kan het leven zinvol maken door geestelijke rijkdom. Maar vaak zoekt men de gemakkelijkste weg van verrijking door bezit of macht. Want macht is ook een vorm van bezit. Je hebt volgelingen en als je macht hebt kan je gemakkelijker aan geld komen. Het probleem is dat de mensen steeds mondiger worden en vrijer. Ze erkennen steeds minder de macht van anderen en willen zelf hun eigen macht opbouwen. Domme mensen worden gemakkelijk machtsbezit, maar naarmate als ze meer geschoold zijn willen ze geen machtsbezit meer zijn. De machtsbolwerken vallen dan uiteen. Dat zien we in de politiek. Plato heeft dit vervalproces in de politiek beschreven in zijn politeia. Na democratie komt er volgens hem anarchie omdat iedereen de baas wil zijn en zeggenschap wil hebben. Het bestuur komt in handen van mensen met macht en minder met mensen met kennis en deskundigheid. . Er volgt vanzelfsprekend een anarchie, een chaotisch bestuur. Daarna komt de roep naar de filosoof, dat is de persoon die op het zijnsniveau de zaken aanpakt en vanuit de essentie voor de problemen een oplossing zoekt. Alles wat niet geworteld ligt op het diepere niveau van de geest valt vroeg of laat uiteen. We kunnen veel leren van de natuur, die zich voortdurend vernieuwt door het simpele proces van geboorte, dood en nieuw leven. . Een plant wordt geboren, gaat dood en de zaden zorgen voor nieuw beter aangepast leven. In de herfst gaat alles dood en houdt daarmee flinke schoonmaak. In de lente komt alles weer tot nieuw leven. Aan deze natuurwet is ook de mens onderhevig, maar de mens kan zich ertegen
verzetten en weigeren dood te gaan en los te laten. Deze krampachtigheid leidt juist tot de ondergang, want men wil niet loslaten. Succesformules wil men niet los laten en verworvenheden weigert men weg te doen. Dat gebeurt in het bestuur, in het onderwijs, in de zorg, in de zakenwereld. Maar we vergeten dat de omgeving steeds sneller verandert en dat is dodelijk voor succesformules die zich niet aanpassen of verworvenheden die zich niet vernieuwen. Wie de herfst niet toelaat komt nooit tot een lente. De natuur heeft in het leven een crisis ingebouwd om te kunnen vernieuwen. Ik las het verhaal van een burgemeester van een dorp in Portugal die een deel van zijn salaris afstond om het lot van zijn werknemers te verbeteren. Zij staf volgde hem na. Aanvankelijk werd hun beleid belachelijk gevonden, maar na enige tijd kreeg dit gedrag op vele plaatsen navolging. Om iets te veranderen kunnen we enkel bij onszelf beginnen. Wie dit doet straalt, komt tot vernieuwing en straalt dit uit. Dan volgen anderen dit voorbeeld. Paul de Blot,
Emailnieuwsbrief | www.pauldeblot.nl | 15 maart 2010
De enige effectieve vernieuwing bestaat uit de vernieuwing van de mens, van de hele mens in zijn sociale en geestelijke karakter. Dat is de weg naar binnen. Alle vernieuwingen die ons van buiten af
51
aanleren kunnen we gemakkelijk weer verliezen. Alle rijkdom die gebaseerd zijn op materixc3xable en uiterlijke garanties blijven kwetsbaar. De beleidsmakers spreken over de nieuwe architectuur van de wereldeconomie maar vergeten vaak dat deze architectuur uit mensen bestaat die het moeten doen. Echte vernieuwing komt alleen tot stand als we investeren in mensen, mensen die onze toekomst kunnen garanderen en hiervoor geld kunnen maken. Hiervoor leveren onderwijs en de zorg de belangrijkste bijdrage. De enige weg van vernieuwing in deze crisis is en blijft de weg naar de mens. Dat is de weg naar de zingeving, de weg naar binnen. De enige blijvende vernieuwing is de vernieuwing van wat we zijn, door bewustwording van de zin van ons bestaan. Dit inzicht schept een innerlijke vernieuwingskracht en verantwoordelijkheid voor de toekomst van de mensheid. Hoe vernieuwt een goed gezin? Niet aan de hand van een economisch model, maar vanuit een innerlijke kracht en verantwoordelijkheid voor elkaar, door geestelijke saamhorigheid van vriendschap en liefde. De enige weg van vernieuwing is de weg naar binnen, de weg van vernieuwing vanuit een innerlijke zekerheid.
Emailnieuwsbrief | www.pauldeblot.nl | 3 Mei 2010 7 May 2010
52
Spiritualiteit via 1 aparte spirituele politieke partij; werkt dat? Politiek; het MOET anders en het KAN anders! Een politiek vanuit het Hart. Dat zou toch moeten kunnen? Echt en Anders. Ik meende dat dit mogelijk zou zijn, uitgaande van de volgende visie/uitgangspunten. 1. Jijzelf bepaalt de kwaliteit van jouw leefomgeving (bewustwording). 2. Wat is jouw visie, jouw verhaal, op basis waarvan jij je zeker kan en mag voelen? Op basis waarvan je met vertrouwen in jezelf en anderen de toekomst durft in te kijken. (een helicopterview vanuit liefde). 3. Dat jij jezelf en anderen van waarde vindt. Dat je voelt dat het eigen bestaan er toe doet. Dat je weet op welke wijze je dat gevoel zelf kan oproepen en verwerkelijken. Dat je beseft dat je met andere mensen gedeelde waarden en belangen hebt waarmee je verbonden bent. Durf voorbij de huidige werkelijkheid te kijken; schep iets of vindt uit wat nog niet bestaat. Leef volgens jouw verbeelding, jouw droom, jouw hoop, doelen en idealen. Vanuit liefde en respect voor al wat er is. (manier van kijken).
1. bewustzijn Men zegt wel eens dat de mens ten diepste wordt gedreven vanuit twee polen: liefde en angst. Datgene wat jou gevend en open maakt is hoop en vertrouwen, dat in essentie gebaseerd is op het vertrouwen in en liefde voor jezelf, dat opbloeit na het helen van jezelf van angst en pijn. Hoop en vertrouwen. In jezelf, in andere mensen, in de maatschappij (organisaties en regering). Hoe? Wees bewust van jouw ‘zijn’ (bewustzijn). Pas dan kan jouw schoonheid, creativiteit, humaniteit en essentie opbloeien. De essentie is dat de maatschappij een weerspiegeling is van hoe je zelf bent. Je kan bijvoorbeeld geen vrede in de wereld als jezelf heel boos, angstig of ongelukkig bent van binnen. Daarom is het stimuleren van eigen bewustzijn belangrijk. Veel aandacht voor opvoeding, onderwijs en scholing. Kernwoorden (in willekeurige volgorde) die daarbij helpen: eenheid, heelheid, inspiratie, gelijkwaardigheid, vernieuwing, verbondenheid, beweging, welzijn, respect, bewustwording, kwaliteit, authenticiteit, kracht. Niet de waan van de dag is belangrijk, maar de achterliggende essentiele zaken. Het is belangrijk dat mensen keer op keer een visie aangereikt krijgt xe2x80x98vanuit de helikopterxe2x80x99 zodat men de grote verbanden en de echt belangrijke zaken in beeld komen en blijven, telkens uitgaande van de kernwoorden: eenheid, heelheid, inspiratie, gelijkwaardigheid, vernieuwing, verbondenheid, beweging, welzijn, respect, bewustwording, kwaliteit, authenticiteit, kracht. 53
Regie en sturing kan alleen goed vanuit een situatie van xe2x80x98overzicht en inzichtxe2x80x99. 2. helicopterview in plaats van de ‘waan van de dag’ Het enige constante is verandering. Juist om die reden moet je terughoudend zijn in het tot in detail vastleggen van standpunten over allerlei kwesties omdat die morgen alweer anders kunnen en soms moeten liggen onder invloed van veranderende feiten of omstandigheden. Herleidt alle politieke kwesties altijd terug vanuit een open, liefdevolle houding en brengt die terug tot de wezenlijke zaken die op een dieper/hoger achterliggend niveau spelen. Dat is heel belangrijk. Geef per concreet (politieke) standpunt aan vanuit welke spirituele perceptie/ overwegingen tot een standpunt is gekomen. Wees een bijzonder plek in die Tweede Kamer. Een plaats van rust, bezinning, perspectief, verdieping en vermenselijking van de mensen en uiteindelijk dan ook van het systeem. Inderdaad, geheel anders. Als dat niet onderscheidend is! Dat is uniek! 3. luisteren, beschouwen en dan pas (be)oordelen Politieke partijen functioneert niet meer als voorvechter van eigen belangen, maar als manier van kijken. Elk eigen standpunt vanuit zoxe2x80x99n partij is van waarde, want het geeft een grotere kijk op het complexe geheel. Niemand heeft gelijk. Of, anders gezegd, iedereen heeft deels gelijk en uit het communiceren, het gemeenschappelijk maken van de deelblik kan iets ontstaan wat geen van de deelnemers aan het proces vooraf had kunnen bedenken. Het gesprek heeft de vorm van een dialoog. Er wordt geluisterd in het besef dat iedereen een stukje van de werkelijkheid ziet en het belangrijk is een zo compleet mogelijk beeld te krijgen. Met alle verschillende observaties en interpretaties van de voorliggende kwestie loop je als het ware om het vraagstuk heen. Het vergt de bereidheid om alles te willen horen/luisteren, je in te willen leven in de achtergrond van anderen, ook wat in eerste instantie weerstand oproept. En de bereidheid om het idee op te geven dat jij of jouw partij weet hoe het moet. Daar is de werkelijkheid te complex voor geworden. Dan is het de kunst om net zolang te blijven communiceren tot de beslissing zichzelf als het ware kenbaar maakt. Tot er iets uitkomt dat vanzelfsprekend is, terwijl het tegelijkertijd wellicht anders is dan de partijen van te voren hadden kunnen bedenken. In zo’n ontdekkend proces gaat het niet over slim argumenteren om gelijk te krijgen of debatteren om te winnen. Het gaat niet om het behalen van een partijpolitiek succesje of om scoren voor het oog van de camera. Het gaat er steeds om de complexiteit van een kwestie zo goed mogelijk te doorgronden en via het kijken door de verschillende lenzen tot een oplossing komen. Het gaat niet meer om compromis, maar om creatie. Om uitkomsten waar iedereen bij wint.
54
Een politieke partij vertegenwoordigt zo dus een manier van kijken. Iedereen kan dan ook weer de partijprogramma’s lezen, omdat een partij op een A4 duidelijk kan maken welk perspectief zij voor jou in het algemene gesprek zullen vertegenwoordigen. Door te stemmen laat je als kiezer zien, wat jouw dominante manier van kijken is van het moment. Je bent je er daarbij van bewust dat het niet de enige manier van kijken is, want aan jezelf heb je bijvoorbeeld al gemerkt dat je, zelfs terwijl je lekker lang onder een warme douche staat, nog kunt vinden dat het tijd is voor strenge maatregelen tegen klimaatverandering. Samen werken aan groei, duurzaamheid, respect en solidariteit. Werken aan een sociale samenhang, veiligheid en stabiliteit, een innovatieve economie en een slagvaardige overheid. Niet je energie steken in afkammen en kleineren van anderen, maar in het toejuichen en op een constructieve manier meedenken. Stel je voor, dat we het woord oppositie vervangen door complement. Stel je voor wat voor creatiekracht we dan losmaken met z’n allen! Tenslotte Een politieke partij op spirituele grondslag; een huis met veel kamers waar een diversiteit van mensen zich thuis kan voelen bij het gedachtegoed. Zowel mensen vanuit oorspronkelijk politiek rechtse hoek als mensen vanuit politiek linkse hoek. Een aparte politieke partij die zich onmiskenbaar opwerpt en onderscheidt als bruggenbouwer, visiebrenger, hoopgever. Een club mensen die politici gaan plagen met SMILE vragen: 1. Sustainable: zit er een verhaal achter of zijn het losse flodders. Echte verhalen ordenen de chaos! 2. Mission driven: gaat het ergens over of ben je alleen met je eigen subsysteem bezig? 3. Intelligence: is er nagedacht over de vraag achter de vraag of ga je alleen voor de korte termijn winst? 4. Love: zonder liefde voor het vak, je medemens en jezelf lukt het niet, alleen een voorliefde voor geld is echt niet genoeg. 5. Empowered: Levert het ons energie op of kost het alleen maar een berg energie? Tot zover mijn ‘droom’. Ik heb echt een tijd gemeend dat het vorenstaande mogelijk zou kunnen zijn. Maar kan het wel: zo’n politieke spirituele partij? Kan het wel: zo’n politieke richting aan de hand van de vorenstaande set waarden en normen? Kan het wel: een beweging in de politiek die vanuit die set waarden en normen paraplu en wegwijzer wil zijn voor zoveel mogelijk mensen? Ik meende tot voor kort – met enige twijfel – dat het kon als drie elementen in alles leidend zouden zijn: 55
- een streven naar een stimulering van de groei van het eigen bewustzijn - steeds weer de concrete problematieken beschouwend op een hoger abstractie-niveau (helicopterview); wat wil deze actualiteit werkelijk zeggen, wat is de onderliggende problematiek - manier van kijken (open kijken, voelen en luisteren), zonder (voor)oordeel, op zoek naar verbinding. Onderscheidend als richtingaanwijzer aan andere mensen, hoe je vanuit die drie hiervoor genoemde benaderingswijzen ook de politiek kunt benaderen en vormgeven. Een paraplu voor velen omdat zowel spiritueel rechts als spiritueel links het telkens naar voren brengen van die drie kernpunten van het ‘anders-zijn’, een belangrijker signaal vindt dan de politieke conclusie (standpunt) die daaruit voorvloeit. Maar ik ben de afgelopen tijd de overtuiging kwijt geraakt dat het ook daadwerkelijk zo kan zoals mij voor ogen stond. In de praktijk zal het niet zo kunnen werken. Waarom? Omdat ondanks ‘spirituele’ uitgangspunten van de ‘spirituele’ mensen, deze mensen vanuit hun eigen perceptie, opleiding, ervaring, voorkeuren, in volledige vrijheid en vanuit hun ‘waarheid’ en hun unieke Zijn toch tot verschillende standpunten zullen komen inzake maatschappelijke, financiele, economische, juridische, sociale en politieke kwesties. En juist dat is waar de politiek over gaat. Het is mij nu helder dat het een utopie is om te veronderstellen dat we de spirituele mensen politiek gezien kunnen verbinden onder 1 paraplu, tenzij………… het meer een beweging is dan een partij. Een beweging die anderen aanzet tot nadenken en bewegen, maar in feite die functie leidend laat zijn en niet zozeer de politieke standpunten en consequenties die daaruit voortvloeien. Dat kan dus betekenen dat de partij op voorhand geen duidelijke standpunten heeft en dat – als men al zou willen stemmen – tot standpunten komt die een deel van de achterban niet deelt; immers mijn waarheid kan een andere zijn dat jouw waarheid. Er zijn ‘spirituelen’ die zich eerder thuisvoelen bij CDA, D’66 en weer anderen bij de PVDA. Kan dat? Politiek vraagt continu om keuzes. Dan zou zo’n beweging terughoudend moeten zijn om in het politieke speelveld politieke keuzes te maken. Dan gaat het streven naar een brede basispartij voor ‘spirituelen’ continu boven de politieke statements (want die laatste werken juist polariserend). In feite krijg je dan een soort basisbeweging die op deze wijze tracht mensen bewust te laten zijn van zichzelf en hun omgeving. Maar moet je dat op deze wijze dan nog wel via het politieke kanaal doen? Politiek IS immers toch het nemen van besluiten over allerlei issues. Je zou zo’n stimulering van bewustzijn net zo goed als maatschappelijke organisatie na kunnen streven. En waarom al deze moeite? Is er een dringende noodzaak om de stroming van de rivier te willen verleggen door het zijn van een steen? Waarom ‘moeten’ mensen groeien in bewustzijn? Ieder mens is toch uniek? Uniek ook in zijn/haar eigen ontwikkeling en bewustzijnsniveau?
56
Waarom trekken en duwen in een universum waarin op ÊÊn of andere wijze alles met alles is verbonden en krachten en energien elkaar beinvloeden? Kortom; de overtuiging is er niet meer dat het nodig is, zo’n spirituele politieke partij. Wat wel nodig is een visie om vanuit liefde, vrede, balans en verbondenheid vorm te geven aan de toekomst van onze maatschappij. Dat hoef je niet over te laten aan politieke partijen. Daar kan jij als individu mee beginnen! Geert, maart 2010. 19 March 2010
57
Samen op reis naar de toekomst Het is mijn diepe overtuiging dat – meer dan op elk punt in de menselijke geschiedenis – de belangen van naties en volkeren nu worden gedeeld. De religieuze overtuigingen die wij hebben kunnen nieuwe banden smeden tussen mensen, maar kunnen ons ook scheiden van elkaar. De technologie die we kunnen benutten kan de weg naar vrede verlichten, maar kan ons ook voor altijd in het donker laten. De energie die we gebruiken kan onze planeet behouden, of vernietigen. Franklin Roosevelt, de Amerikaanse president zei het in 1944 op deze manier – en ik citeer: "De structuur van vrede in de wereld kan niet het werk zijn van xc3xa9xc3xa9n man, xc3xa9xc3xa9n partij, of xc3xa9xc3xa9n natie ….. . Het kan geen vrede zijn van alleen grote naties – of van allee kleine naties. Het moet een vrede zijn die berust op de gezamenlijke inspanning van de hele wereld. " De gezamenlijke inspanning van de hele wereld. Deze woorden gelden nog meer voor de dag van vandaag. Het is echter niet alleen vrede, maar ook onze gezondheid en onze welvaart die we met elkaar gemeen hebben. Niets is makkelijker dan anderen de schuld geven van onze problemen, en onszelf vrijspreken van de verantwoordelijkheid voor onze keuzes en ons handelen. Iedereen kan dat doen. Verantwoordelijkheid en leiderschap in de 21ste eeuw vraagt echter meer. In een tijdperk waarin ons lot wordt gedeeld, is machtstrijd geen spel zonder gevolgen. Geen enkele natie kan of zou moeten proberen een andere natie te domineren. Een wereldorde die een natie of een groep mensen verheft boven een ander zal niet slagen. De tijd is gekomen om te beseffen dat de oude gewoonten, de oude argumenten, niet relevant zijn voor de uitdagingen waar we als mensen voor staan. Samen moeten we nieuwe coalities bouwen – coalities van verschillende godsdiensten en overtuigingen, van noord en zuid, oost, west, zwart, wit en bruin. De keuze is aan ons. We kunnen herinnerd worden als een generatie die ervoor gekozen heeft om harde keuzes uit te stellen, te weigeren om vooruit te kijken, omdat wij onszelf vooral definieren waar we tegen zijn in plaats van waar we voor zijn. Een toekomst van vrede en welvaart kunnen we alleen bereiken als we erkennen dat alle naties rechten hebben. Maar alle landen hebben ook verantwoordelijkheden. Dat is de afspraak die we maken. Dat moet het leidend beginsel zijn van internationale samenwerking. Naar mijn mening zijn vandaag de dag vier pijlers fundamenteel voor de toekomst die we voor onze kinderen willen: -non-proliferatie en ontwapening; -de bevordering van vrede en veiligheid,
58
-het behoud van onze planeet, en -een mondiale economie die kansen biedt voor alle mensen. Echte verandering kan alleen komen door de mensen zelf die wij vertegenwoordigen. Dat is de reden waarom wij xe2x80x93 als vertegenwoordiger van volkeren – het zware werk moeten doen om de basis voor de vooruitgang in onze eigen hoofdsteden te leggen. Dat is waarom we de consensus bouwen om conflicten te bexc3xabindigen. Technologie benutten voor vreedzame doeleinden. De manier veranderen waarop we energie opwekken en benutten. En de groei zodanig bevorderen dat deze kan worden volgehouden en gedeeld. De beginselen xe2x80x98democratiexe2x80x99 en xe2x80x98mensenrechtenxe2x80x99 zijn essentieel voor het bereiken van elk van de hiervoor genoemde doelen, omdat de regeringen van de mensen en door de mensen meer kans hebben om te handelen naar de bredere belangen van hun eigen mensen, in plaats van dan de belangen van de machthebbers. De test van onze leiders zal niet zijn de mate waarin we er in slagen om de angst en oude haatgevoelens te voeden van onze mensen. Ware leiderschap zal niet worden gemeten door de mogelijkheid om afwijkende meningen te verbieden, of mensen te intimideren en treiteren of politieke tegenstanders tegen te werken. De mensen van de wereld willen veranderen. Ze zullen niet langer degenen tolereren die aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan. Het Handvest van de Verenigde Naties verplicht ieder van ons – en ik citeer – "om vertrouwen te bevestigen in de fundamentele mensenrechten, in de waardigheid en waarde van de menselijke persoon, in de gelijke rechten van mannen en vrouwen." Exc3xa9n van deze rechten is de geestelijke vrijheid en vrijheid van godsdienst om vrij te zijn in je geest en in aanbidding te spreken tot wie je wilt, de belofte van gelijkheid van de rassen, en de mogelijkheid voor vrouwen en meisjes om hun eigen potentieel te benutten; de mogelijkheid voor burgers om inspraak te hebben in hoe zaken worden geregeld, en vertrouwen te kunnen hebben in de werking van justitie. Want net zoals geen enkele natie mag worden gedwongen in te stemmen met de tirannie van een ander volk, moet ook geen individu worden gedwongen om de tirannie van hun eigen volk te aanvaarden. Democratie kan niet worden opgelegd aan elke natie van buitenaf. Elke samenleving moet zoeken naar zijn eigen weg, en geen pad is perfect. Elk land zal zich een pad moeten zoeken, geworteld in de cultuur van zijn volk en in het verleden van de tradities. Vijfenzestig jaar geleden, sprak een vermoeide president Roosevelt het Amerikaanse volk toe in zijn vierde en laatste inaugurele rede. Na jaren van oorlog, zocht hij naar een samenvatting van de lessen die kunnen worden getrokken uit het verschrikkelijke lijden, het enorme offer dat had plaatsgevonden. "We hebben geleerd," zei hij, "de burgers te worden van de wereld, de leden van de menselijke gemeenschap." 59
Toespraak tot de Algemene Vergadering van Verenigde Naties 23 september 2009, door president Obama in New York
60
De toekomst maak jezelf! Soms, als we de tijd nemen, dan kijken we omhoog in de donkere sterrennacht. Gewoon op je rug kijken naar de overweldigende sterrenhemel. Kijken naar de sterren die atomen hebben voortgebracht waaruit wij mensen zijn gemaakt. Zonder sterren geen ik. Je kent waarschijnlijk wel het effect van een vliegreis en het uitzicht boven het wolkendek. Het is de eerste keer een bijzonder moment om alles wat in het dagelijkse leven groot en problematisch is vanuit de lucht als nietig te beschouwen. Maar die ervaring valt in het niets bij wat astronauten meemaken als zij vanuit de ruimte de aarde aanschouwen als een blauwe bol. Het universum roept diepe vragen op over de menselijke geest. Wij zijn ontdekkingsreizigers, en de meest dwingende grens van onze tijd is die van het menselijk
bewustzijn, aldus Edgar Mitchell, bemanningslid van de Apollo 14. Wij weten niet veel raad met de toekomst. Onze toekomstvisies zijn projecties. En projecties worden vooral bexc3xafnvloed door de dingen die we al kennen, het bestaande. De huidige samenleving wordt gekenmerkt door het samenspel van technologie, communicatie en economische krachten. Ligt onze toekomst in mxc3xa9xc3xa9r technologie, mxc3xa9xc3xa9r communicatie, mxc3xa9xc3xa9r economie? Daar komt nog bij dat snelheid mxc3xa9xc3xa9r snelheid wordt. Is onze toekomst dus een versneld verlengde van het heden? De afgelopen eeuwen heeft de mens zich enthousiast beziggehouden met het ontdekken van alles wat je kunt zien en vasthouden. De vraag naar het xe2x80x98waaromxe2x80x99 van het bestaan werd in toenemende mate terzijde geschoven. Maar democratie, technologie, en economie bieden geen antwoord op die vraag. De mens echter lijkt zich meer thuis te voelen voor de televisie of computerscherm dan in zijn eigen belevingswereld. Maar bieden meer technologie, communicatie en economie een oplossing voor de huidige en toekomstige problemen waar we mee te maken hebben zoals vervuiling, oprakende energiebronnen, klimaatverandering, voedsel en waterschaarste? Misschien wel.
61
Maar misschien is het ook zoals Albert Einstein destijds al aangaf: problemen kunnen niet goed worden opgelost op hetzelfde niveau als waarop ze zijn gecrexc3xaberd. Misschien zijn milieuvervuiling, overbevolking en tegenstellingen tussen arm en rijk niet de grote uitdagingen van onze wereld. Misschien ligt het antwoord op die uitdaging verborgen in de houding waarmee de mens de wereld tegemoet treedt. Ofwel, in zijn bewustzijn. Natuurlijk heeft de mens materixc3xable behoeften; eten, drinken, veiligheid. Maar dat is niet alles. Mensen hebben daarnaast ook behoefte aan betekenis en zingeving van hun leven; zelfverwezenlijking. Misschien zijn de huidige problemen in de wereld te wijten aan het feit dat de voortgaande materixc3xable ontwikkeling niet gepaard is gegaan met spirituele ontwikkeling. De externe evolutie vraagt om een interne evolutie. Betekenis, zingeving, zelfverwezenlijking en de zoektocht naar de groei van het eigen bewustzijn is natuurlijk geen nieuwe visie. Mensen als Lao Tse, Confucius, Boeddha, Socrates, Plato, Mozes, Jezus, Mohammed en vele anderen hebben er allemaal hun leven aan gewijd. Maar zij waren enkelingen in hun tijd. Het huidige informatietijdperk zorgt ervoor dat het bewustzijn nu meer dan ooit op de agenda van de mensheid staat. Een steeds groeiend communicatieweb rijgt miljarden mensen aaneen. Mensen bexc3xafnvloeden en inspireren elkaar via de huidige communicatiemogelijkheden steeds sneller en vaker. En dat betekent dat inzichten steeds sneller hun weg kunnen vinden. Diep in ons is er een streven naar waarheid, schoonheid en rechtvaardigheid. Dat is nooit helemaal verdwenen. Het bewustzijn onderscheidt de mens van andere levende wezens. De mens is herkenbaar uniek en individueel. En dat unieke wil hij verwezenlijken. De groei naar een bewuste mens die zichzelf stuur tot verwezenlijking van zijn unieke potentie. Bij mondialisering denken we vandaag alleen aan economie, aan materie. Het is een uitdaging om ons een voorstelling te gaan maken van geestelijke, spirituele mondialisering en de effecten daarvan op mens en maatschappij. Zo komt de mens op het geestelijke pad tot het besef dat elk individu, elk schepsel onderdeel is van een groter geheel. Zoals economische groei concurrentie voedt, zo voedt geestelijke groei samenwerking en het gevoel van verbondenheid. Dat betekent dat de wereld er anders uit kan gaan zien. Minder accent op heerschappij en macht, meer ruimte voor zelforganisatie. Minder winnen of verliezen en meer spontane synergie op weg naar een gemeenschappelijk resultaat. De groei van het eigen bewustzijn kan de wereld uiteindelijk ingrijpend veranderen. Het is een perspectief dat vanuit het huidige wereldbeeld moeilijk is voor te stellen. Maar we spelen als individueel mens natuurlijk samen wel degelijk een rol van betekenis in de wereld.
62
Wij kunnen onszelf de tijd en ruimte geven om meer naar ons innerlijk te luisteren. We kunnen actief aandacht geven aan die projecten en initiatieven die we herkennen als de vooruitstrevende voorlopers. Die we herkennen als de mogelijkheden van straks. Die ontwikkelingen maken de toekomst. De grootste reis die wij kunnen maken, is de reis naar binnen. Die reis begint met voelen, luisteren, kijken, beleven en ervaren. Een moment te nemen in het drukke leven om de toekomst uit te nodigen. Om te ontdekken dat geluk iets anders is dan materie of bezit. Om te ervaren dat gezondheid allereerst een individuele, innerlijke beleving is. Wie die reis begint, verandert niet alleen zijn eigen leven, maar draagt een steentje bij aan een andere menselijker wereld. De vraag is niet of verandering komt. De vraag is wanneer. De enige constante is immers verandering. En op het antwoord op die vraag hebben wij invloed. Nieuwe ideexc3xabn komen in allerlei vormen die soms samensmelten en zich vermenigvuldigen en soms weer uit elkaar vloeien. Veranderingen hebben tijd nodig. Maar de hervorming van de wereld, de wereldorde, de wereldeconomie is al begonnen. Het is aan mensen om leiderschap te tonen en dat proces te stimuleren. Om een nieuwe werkelijkheid van morgen te maken. Dat is geen zelfoverschatting. De mens is niet oppermachtig en allesbepalend. Maar elk mens kan in zijn eigen leven zeggen en doen wat hij goed acht. Die invloed telt en bepaalt. Die veranderingen gaan niet alleen over uiterlijke regels, maar juist ook over een innerlijke mentaliteit. Er is meer nodig dan een paar nieuwe afspraken om hebzucht te beteugelen. Dat vraagt om een combinatie van moed, geduld en hoop. De moed om in kwetsbaarheid te zoeken naar je eigen ik. Naar een manier om in je eigen stilte te luisteren naar je eigen innerlijk. Op weg naar de verwezenlijking van je unieke eigen ik. En daarvoor uit te komen naar anderen toe. In kwetsbaarheid en authenticiteit zeggen wat je ten diepste voelt. Het geduld om frustratie, teleurstelling en verzet te overwinnen. En hoop. Hoop is niet naxc3xafef, maar functioneel. Hoop is nodig om de kracht te vinden om nieuwe mogelijkheden te verwezenlijken. Om problemen op te lossen en dilemmaxe2x80x99s te doorbreken. De hoop om vanuit je diepste eigen drijfveer, vanuit liefde voor jezelf, de medemens tegemoet te treden
en zodoende een andere toekomst te scheppen. door Geert van dsr Leest Eerder gepubliceerd in een nieuwsbrief van de Partij voor Mens en Spirit, medio 2009.
63
Geinspireerd op een artikel van Juriaan Kemp.
64
Spirituele waarden in de politiek Liefde Het uitgangspunt bij beleid en bij handelen ligt in liefde en respect voor al wat is. Liefde voor jezelf en voor anderen. In de praktijk betekent dit: steeds streven naar en werken aan een wereld waarin het welbevinden van een ieder centraal staat. Welbevinden van de een gaat nooit ten koste van het
welbevinden van de ander. Er is plek voor ieder. Er is voldoende voor ieder. . Authenticiteit We zijn allemaal een unieke en prachtige creatie die alle ruimte mag hebben in de wereld. In de samenleving willen wij meer ruimte maken voor ieders unieke zijn. Politiek vanuit het hart werkt aan een open en tolerante samenleving, waarin vertrouwen het motto mag gaan worden We dragen verantwoordelijkheid voor ons eigen stoffelijk en onstoffelijk welbevinden. We laten liefdevol ruimte aan de ander voor zijn/haar stoffelijk en onstoffelijk welbevinden. We co-crexc3xabren daarvoor de condities. Verbondenheid
We zijn allemaal uniek en daarnaast ook met elkaar verbonden. We delen de wereld en werken samen om alle schoonheid tot bloei te helpen brengen. Politiek vanuit het hart wil samenbrengen en samenwerken. . Bewustwording Door inzicht te verwerven in waarom we wat denken, voelen en doen, (de onderliggende uitgangspunten en principes) komen we tot beslissingen die heilzaam zijn voor mens en natuur. Politiek vanuit het hart stelt vragen, wil luisteren naar wat mensen werkelijk drijft en stelt zich ten doel vervolgens vanuit een zo volledig mogelijk overzicht tot besluitvorming komen. Eerst weten en begrijpen, dan actie. Meer bewustzijn betekent meer innerlijke rijkdom, harmonie en begrip. Meer bewustzijn leidt tot menselijkheid en compassie, tot emensipatie. Heelheid 65
Alles bezit een schoonheid en compleetheid in zichzelf. Die heelheid bewonderen wij en willen we eren. Politiek vanuit het hart is gericht op respect voor de heelheid en op heling van mens en natuur. Inspiratie We staan open voor die andere dimensie in en buiten onszelf. Politiek vanuit het hart ziet mensoverstijgende krachten die een rol spelen, zonder dat dit de eigen verantwoordelijkheid van de mens overneemt of vermindert. Spiritualiteit
Er is meer tussen hemel en aarde. Ieder heeft daar een eigen beleving van. Politiek vanuit het hart ziet zingeving en liefde als basisvoorwaarden voor een gelukvol bestaan. Vernieuwing Het is belangrijk open te willen staan en los te durven komen van het oude, als dit oude dit slechts overleeft omdat we er aan gewend zijn. Politiek vanuit het hart betekent: werkelijk open luisteren en kijken. . Beweging Het leven verandert en wij veranderen mee. Politiek vanuit het hart betekent mee kunnen golven met vernieuwende tendensen in de samenleving. . Respect Vanuit respect voor de eigenheid van ieder willen wij met elkaar omgaan. Politiek vanuit het hart buigt angst om naar begrip en territoriumdrang naar eerlijk delen. . Welzijn Dxc3xa1xc3xa1r doen we het voor: voor het welzijn van elkaar. Politiek vanuit het hart betekent dat we dienen ten bate van het geheel. 66
. Kracht Het leven is een uitdaging die een combinatie van mildheid en kracht vraagt. Politiek vanuit het hart betekent besluitvorming vanuit liefde gepaard aan moed en passie. . Duurzame voldoening De mens heeft behoefte aan een diep gevoel van zin en vervulling. Hierdoor ervaart de mens een duurzame vorm van geluk. Politiek vanuit het hart stimuleert individuen en groepen om dit pad te volgen, waardoor eenzijdige gerichtheid op materie wordt vervangen door duurzame voldoening. . Eenheid
We weten en voelen dat we deel uitmaken van een prachtvol geheel en daar willen we naar leven. Politiek vanuit het hart richt zich op het bevorderen van eenheid en heeft de wens verschillen te overstijgen. In alle verscheidenheid is er de essentie van eenheid, omdat wij allen verbonden zijn met elkaar door energetische, emotionele en fysieke systemen. Het besef van deze eenheid betekent continue zorg voor elkaar en voor het geheel. We zijn een geheel in onszelf en maken daarnaast deel uit van grotere gehelen, waarin een samenhang, ordening en interactie gaande is. Alles bexc3xafnvloedt elkaar. Alles relateert met elkaar. Elk levensaspect bestaat uit een combinatie van de elementen aarde, water, lucht, vuur en geest (ether, spirit, levensenergie). Elk element heeft het andere nodig om in stand te kunnen blijven. Zo is het ook met elk element in deze wereld. Politiek vanuit het hart wil die eenheid en verwantschap van alles met elkaar benadrukken en koesteren. Leven en dienen vanuit dat bewustzijn laat als vanzelf compassie, integriteit en zorgvuldigheid ontwaken in allen. . Emensipatie Na emancipatie komt emensipatie: het gaat nu om het evenwicht tussen mannelijke en vrouwelijke aspecten. Politiek vanuit het hart wil aandacht en waardering voor de mens en diens kwaliteiten in elke levensfase en wil daar ruimte voor bieden. .
67
Multimenselijk samenleven
In elk cultureel jasje zit een mens met herkenbare menselijke gevoelens en behoeften. Politiek vanuit het hart zoekt naar de menselijke kwaliteiten en de eigenheid van de ander, waarbij wederzijds respect centraal staat. We benoemen waarderend de eigenschappen van de ander en zoeken daarbij mogelijke groei en verbondenheid. . Natuurlijk! Leven! Doe je dingen die niet goed voor je zijn? Je kunt andere keuzes maken. Je kiest je eigen leven en levensinstelling. Je bent het waard, Mens! bron: www.mensenspirit.nl, voorjaar 2010.
68
Spiritualiteit in de politiek; werkt dat? Deze vraag is niet zo vreemd als je ziet dat politici vaak meer bezig zijn met partij- en eigenbelang dan met het algemene belang. Toch kan politiek wel degelijk spiritueel zijn, als het aansturen van een land en het komen tot een goede besluitvorming gebeurd op basis van wijsheid, inlevingsvermogen en verbondenheid. Besluitvorming op deze basis moet transparantie en redelijkheid uitstralen. Van spirituele politici mag je werkelijke betrokkenheid verwachten met alles wat leeft. Onderstaande punten zijn geinspireerd door de geschriften van wijzen, zoals onder andere Rudolf Steiner, Lao Tse en Krishnamurti. Politiek bedrijven vanuit liefdevolle verbondenheid met en dienstbaarheid ten behoeve van het welzijn van allen en alles en leiderschap zien en gebruiken als een prachtige weg tot dienen. Het willen spreken en handelen vanuit integriteit, wijsheid, inspiratie en betrokkenheid. Het besef dat samenleving en politiek elkaar weerspiegelen. Daarom vervullen politici en politiek een belangrijke voorbeeldfunctie in samenleving en wereld Het besef dat conflict en strijd hart en inzicht vertroebelen en dat Liefde hart en inzicht verheldert. Menselijkheid, spiritualiteit en het hart belangrijker laten zijn dan geld en economie. Gericht zijn op het stimuleren van een fysieke, emotionele en geestelijke totaalontplooiing en een optimale leefomgeving voor elk wezen. Politieke keuzes maken vanuit een evenwicht tussen gevoel, verstand en inspiratie en deze keuzes samen met belanghebbenden en betrokkenen bepalen. Het algemeen belang boven partijbelang stellen. Het besef dat spirituele politiek bedrijven betekent dat individuele belangen soms overstegen moeten worden. Het uitgangspunt is: het komen tot een optimaal en rechtvaardig evenwicht tussen individueel belang en algemeen belang. De (functie van de) overheid zien als een dienende, transparante instantie, gericht op het belang van de individuele burger en van de samenleving als geheel. De overheid werkt niet topdown, maar bottom up en functioneert vanuit het idee dat het er om gaat de wens tot het goede en juiste, die in essentie ingeboren is in elk mens, aan het licht te brengen. Regelgeving kan hierbij een hulpmiddel zijn, maar is geen doel op zich. Het werken aan veiligheid en een zich steeds verbeterende samenleving door te inspireren tot een vernieuwende levenshouding en mentaliteit. 69
De uitgangspunten van: SPIRITUAL POLITICS xe2x80x93 changing the World from inside out Respecteren van de verbondenheid van alle leven Denken in systemen als geheel Zoeken naar gemeenschappelijkheid en naar het goede voor het geheel Niet aanvallende maar win/win oplossingen voor problemen crexc3xabren Civiele dialoog xe2x80x93 het werkelijk leren luisteren naar andere gezichtspunten Het transformeren van oude definities van links en rechts Een hogere synthese crexc3xabren uit tegenstrijdige posities Rechten en verantwoordelijkheden met elkaar matchen Het beste van hixc3xabrarchie en democratie synthetiseren in nieuwe vormen van leiderschap Onderzoeken van de psychologische wortels van problemen Vijandsbeelden doen oplossen Promoten van initiatieven die leiden tot zelf-vertrouwen en zelf-respect Intuxc3xaftie en afstemming aanwenden in besluitvormingsprocessen Verdiepen in de aspecten van wereldgebeurtenissen vanuit het perspectief van bewustzijn Bestuderen van collectieve lessen die van crisis geleerd worden
Uit ‘ spiritual politics’ van Corinne McLaughlin and Gordon Davidson www.visionarylead.org
70
Spirituele besluitvorming in de praktijk Spirituele besluitvorming wordt voorafgegaan door een totaal andere grondhouding: de wens om problemen en processen vanuit andere perspectieven en niveaus te doorgronden alvorens te kunnen beslissen. Gewoon maar even handelen vanuit ‘meeste stemmen gelden’, snel problemen oplossen en vooral veel aandacht in de media genereren is misschien democratisch en gebruikelijk, maar zo wordt besluitvorming vaak bepaald ‘door de waan van de dag’. McLaughlin en Davidson stellen voor het probleem op holistische wijze als een ui tot de kern af te pellen. Eerst kijk je naar wat er gebeurt, naar de feiten. Je vraagt je dan af wat de betekenis van deze gebeurtenis is op psychologisch, symbolisch en spiritueel niveau. Dat zal ons ook steeds confronteren met oorzaken en gevolgen die dieper liggen dan zo oppervlakkig zichtbaar is. We hebben in januari 2008 bijvoorbeeld veel rumoer gehad over de scholierenstaking in verband met de urennorm. De vraag ligt hier of dit wel het ware probleem is. Is het niet opvallend dat er steeds meer kinderen ‘probleemkinderen’ zijn, aan de ritalin gezet worden en kennelijk niet passen in het schoolsysteem. Maar laten we die vraag eens omdraaien. Past het schoolsysteem nog wel op het kind-van-deze-tijd? Vele spirituele systemen stellen dat we geestelijk in een stroomversnelling zijn gekomen, ook onze kinderen. Het onderwijs weet echter geen raad met kinderen die hoogsensitief zijn of over een soort diepe innerlijke wijsheid bezitten. Maar weer ritalin geven dus in plaats van een andere blik te werpen op de geestelijke kwaliteit van het onderwijs? Kinderen moeten ook vroeg voor een studierichting kiezen, maar kennen zichzelf niet. Daar heeft de school een taak. Kinderen moeten niet zozeer tot economisch nuttige wezens worden opgevoed, maar geholpen worden de authentieke persoon te onthullen die zij in wezen zijn. Het geluk en het innerlijk evenwicht dat daardoor ontstaat zal een andere samenleving veroorzaken! Wat verstaan jullie onder politiek en wat verstaan jullie onder spiritualiteit? Wij voelen ons thuis bij de volgende definitie van politiek uit xe2x80x98Spiritual politicsxe2x80x99 van Corinne McLaughlin and Gordon Davidson: ‘Politiek is de kunst van het regeren, een kunst die in staat is tegenstellingen te overbruggen en deze tegenstellingen te brengen tot een hoger niveau van begrijpen.’ Hoe zouden we spiritualiteit kunnen definixc3xabren? Soms wordt het begrip gebruikt als een soort modewoord, als een containerbegrip, want er kan van alles onder worden verstaan. Wij herkennen ons in de volgende eenvoudige definitie: Spiritualiteit is het tegengestelde van materialisme, waarbij het materialisme ervan uit gaat dat de stof primair is en dat daaruit de geestelijke vermogens ontstaan, terwijl spiritualiteit de geest ziet als oorzaak van en beheerser van de stof. (Irr. Felix Ort) Daarnaast is spiritualiteit uitermate persoonlijk en individueel. Misschien ligt een essentie vooral in die persoonlijke zoektocht naar Het Hogere, in welke vorm dan ook. Een zoektocht die uitgaat van de eigen authenticiteit en verantwoordelijkheid. Een zoektocht die past bij de mens in deze tijd, die op zijn of haar eigen wijze eigen-wijs een Pad zoekt.
71
Spirit: geestelijke kracht, innerlijke kracht, fut, instelling, mentaliteit. Spirit is afgeleid van spirare (latijn), hetgeen xe2x80x98ademenxe2x80x99 betekent. De spirit is de goddelijke vonk; de aanwezigheid en vertegenwoordiging van het oerscheppende principe, heeft geen identiteit en is onveranderlijk. Het woord xe2x80x98partijxe2x80x99 betekent al dat je niet het geheel bent. Hoe denken jullie daarover, gezien jullie wens tot eenheid? Partij betekent xe2x80x98deel vanxe2x80x99. Wij zijn een deel van het geheel. Wij zijn ook xe2x80x98slechtsxe2x80x99 een deel van het geheel. Wij hebben de wens tot eenheid, maar we kunnen ook niet ontkennen dat er deelbelangen zijn. Dat is de worsteling met de dualiteit van deze wereld. Wij denken dat we kun en werken aan de eenheid door deel te nemen als deel aan het geheel, hoe tegenstrijdig dat ook mag klinken. Niets doen blijkt echter te hebben geleid tot een steeds meer materialistische samenleving. We moeten ook kleur durven bekennen, al scheid jij je daarmee in zekere zin af van een geheel. bron: www.mensenspirit.nl, voorjaar 2009.
72
Politiek en Spiritualiteit; gaat dat samen? Hieronder enkele reacties met name verzameld vanuit een hyves-discussie. . Reactie 1. van Dunja (155) 28 aug 2008, 23:59 mensenspirit.hyves.net "De ware leider leid je naar de leider in jezelf",dat ten eerste.Het probleem is volgens mij dat we met zn allen nog zo in afgescheidenheid leven.Als we daadwerkelijk totale verantwoordelijkheid voor ons eigen wezen gaan nemen tot op het diepste nivo dus,doen we dat vanzelfsprekent ook voor alle andere levende wezens en voor Moeder Aarde dus.Ik denk dat dat het grondbeginsel moet zijn voor een dergelijke party.Ik denk niet dat je ware spiritualiteit kunt matchen met de politiek en economie zoals we die nu kennen,want de kracht van spiritualiteit bevind zich altijd in het Nu,terwijl de economie en politiek altyd lange termijn-denken is-en als je dat weer gaat uit analyseren kom je ook weer op het kenmerk van afgescheidenheid:Angst- Er zal een enorme omwenteling moeten plaatsvinden maar dat gaat gepaart met een enorme bewustzijnsgroei cq opening en mensen die al duizenden jaren lang onbewust leven krijg je niet in 1 dag bewust…Wakker blijven schudden dus op een confronterende doch uiteraard positieve manier totdat "het kwartje valt":her-innering . 2. Een reactie van Arno, 20 juli 2009, mensenspirit.hyves.net Politiek zoals ik die ken komt op mij over als iets met weinig vrede… weinig rust. Laat staan innerlijke rust en vrede… Spiritualiteit lijkt zich vooral te openbaren in uitmuntend voorbeeldgedrag. De spirituele meesters kenmerkten zich door onbaatzuchtige liefde, vrede en een groot inzicht in Waarheid, de diepere kennis omtrent ons bestaan. Wil je dat integreren in de politiek? Ik denk dat het kan… Maar onder de voorwaarde dat de resultaten van ondergeschikt belang zullen zijn. Te handelen met al je liefde, vrede en kennis om de spirituele waarden te vestigen in ieders hart, zonder zieltjes te willen winnen. Zonder teleurgesteld te zijn als bepaalde doelen niet gehaald worden… Puur om door het eigen handelen een bijdrage te leveren aan het grotere goed. Ik zie spiritualiteit in de politiek vooral als een middel om de Universele menselijke (spirituele) waarden te versterken in het eigen hart en de samenleving. Door eigen toewijding in spiritualiteit en goede initiatieven om spiritualiteit te vestigen in de samenleving. Of dat gebeurt door er in de kamer bij te zitten weet ik niet. Wat ik wel zeker weet is dat alle oprechte spirituele initiatieven bijdragen aan eenheid, broederschap en Liefde. . 73
Reactie 3 van Jens de Langer, 2 juli 2009, mensenspirit.hyves.net Afkeer tegen iets hebben is een vorm van verzet. Als je je meer spiritueel instelt, kom je er achter dat je zelf voor de keuze staat om het OF te aanvaarden, en dus los te laten, OF je gaat er op een positieve manier iets tegen doen. Op deze manier kun je het dus wat meer losmaken van je eigen emoties, hoe erg maatschappelijke gebeurtenissen en situaties ook zijn. Dit is namelijk de fout die de huidige politiek blijft maken t.a.v. symptomen als Geert Wilders. Hoe meer het zich verzet tegen Wilders en datgene wat hij verkondigt, hoe groter het draagvlak in de samenleving wordt voor zijn extremistische anti-opvattingen. Algemener gezegd: hoe meer je je verzet tegen "het kwaad", hoe groter dat kwaad wordt. Afkeer is dus een erg vruchtbare voedingsbodem van alles waar je "tegen" bent. Heel paradoxaal, maar het is wel zo. . Reactie 4 van Giok, 2 juli 2009, mensenspirit.hyves.net Denk je dat de Berlijnse Muur ooit gevallen zou zijn als niet zoveel mensen zich ertegen hadden verzet? Denk je dat Hitler nooit aan de macht zou zijn gekomen als niet zoveel Duitsers op hem hadden gestemd? Het gaat hier niet om goed en kwaad, maar om de macht van de meerderheid. Bewust handelen is een prxc3xa9 in het leven en daar heb je niet alleen je hart en ziel bij nodig maar ook je hoofd. . Reactie 4. Geert, 24 augustus 2009 Op bladzijde 198 van het boek van Tijn Touber "Spoedcursus Verlichting" wordt ingegaan op de vraag wat de belangrijkste misconcepten zij die ons tegenhouden. "Ten eerste dat je afgescheiden zou zijn van het geheel en ten tweede dat er iets verkeerd zou zijn wat moet worden goedgemaakt. De waarheid is dat je niet bent afgescheiden en dat er niets verkeerd is. Niets is ooit verkeerd geweest en kan ook ooit verkeerd zijn. Het concept van ‘verkeerd’ is de motor achter onze beschaving en achter al het menselijke drama. Drama vereist conflict. Geen conflict, geen drama. Als er niet is wat verkeerd is, is er niets te repareren, wat betekent dat we niets hoeven doen. En dat is precies waar we zo bang voor zijn: dat we niets zijn en niets hoeven doen. We hoeven helemaal geen bergen te verzetten, macht na te streven, geld te verzamelen en religies op te richten." Ik heb de schrijver Tijn Touber daarop een mailtje gestuurd met de volgende vraag. "Als ik het goed begrijp is dat dezelfde discussie over de vraag of er wel goed en kwaad is. Want aan de hand van welke waarden en normen noemen nu vandaag iets kwaad of goed wat we later weer heel anders zien?! Mijn vraag is of het voorgaande er niet toe leidt dat we dus geen kwalificaties over bepaalde zaken moeten uiten, dus niet oordelen, en dus niet handelen, en of dat niet leidt tot een gedrag dat juist 74
veranderingen tegengaat. Als voorbeeld: als we onze krachten niet hadden gebundeld in de VN of Amnesty of Greenpeace of in de ‘geallieerden’ in 1940-1945 hadden veel ‘verkeerde’ situaties nu nog bestaan. Ik blijf dat een erg moeilijk punt vinden." Binnen een paar dagen gelukkig de navolgende reactie van Tijn. "Hi Geert, dat is inderdaad een ingewikkeld punt. Zoals ik het zie spelen die realiteiten zich af op twee verschillende niveaus. Op het ‘hoogste’ niveau (eenheid) is alles volmaakt zoals het is. Op het materiele niveau ligt dat anders en moeten we wel degelijk keuzes maken. De kunst is om beide niveaus tegelijkertijd te ervaren. Het is EN allemaal goed EN er gaat een hoop fout waarop we kunnen reageren. Hoop dat dit helpt! Hartelijke groet, Tijn"
75
SPIRITUELE POLITIEK, WAT IS DAT?
Zoekende op internet viel het mij op dat er weinig over het onderwerp spirituele politiek te vinden was. Ghandi en Steiner zijn een van de weinigen die hier een aantal uitspraken over hebben gedaan. Nelson Mandela is voor mij een levend voorbeeld van een spirituele politicus, maar heeft, voor zover ik weet, niets in die richting uitgesproken. Al zoekende kwam ik bij xe2x80x98Spiritual politicsxe2x80x99[3] van Corinne McLaughlin and Gordon Davidson. Dit paar is vanaf de zestiger jaren al bezig met maatschappelijke bewustwording, heeft geleefd in Findhorn, is politiek actief geweest, heeft een spirituele gemeenschap gesticht en geeft geregeld les aan een universiteit in Washington DC. Hun uitgangspunten voor spirituele politiek vonden zij in de xe2x80x98Ageless Wisdom traditiexe2x80x99. Hiermee bedoelen zij de spirituele en esoterische leren die door de eeuwen heen zijn doorgegeven aan de mensheid. Zij verwijzen onder andere naar de doorgekregen geschriften van Blavatsky en Bailey, die zich ook weer lieten inspireren door oosterse meesters, maar ook naar de kabbalah, gnostiek, enzovoort. McLaughlin and Davidson stellen dat het specifiek de westerse weg is om het meestal te doen zonder uitwendige guru of leraar en te leren vertrouwen op de Innerlijke Gids en eigen intuxc3xaftie. Politiek beschouwen zij als; de kunst van het regeren, een kunst die in staat is tegenstellingen te overbruggen en deze tegenstellingen te brengen tot een hoger niveau van begrijpen. Het belangrijkste van spirituele politiek is het veranderen van paradigma; het veranderen van de set denkmodellen en aannames die onze waarneming van de werkelijkheid kleuren. We moeten leren kijken vanuit vier verschillende niveaus: Het niveau van informatie, feiten en data: wat gebeurt er? Het niveau van symboliek: wat vertellen symbolen over de energie die nu werkzaam is? Het niveau van betekenissen: wat betekenen gebeurtenissen, als we ze bezien vanuit een liefdevol hart? Het niveau van belangrijkheid: wat betekenen gebeurtenissen, bezien vanuit het Hogere, vanuit de groei van bewustzijn? Deze geheel andere kijkrichtingen veroorzaken een xe2x80x98reframingxe2x80x99, die een compleet
andere attitude zal betekenen en zal leiden tot een andere politiek. BASISUITGANGSPUNTEN VAN SPIRITUELE POLITIEK
76
Verander de wereld van binnenuit, dus vanuit ons eigen binnenste en vanuit het binnenste van organisaties en dus ook vanuit een partij. Het zelf leven van datgene wat je voor staat. Zie de Ziel in elk wezen en de eenheid van alle leven, maar ziet eveneens de individuele problemen en struikelblokken. Denk na over de karmische oorzaken van problemen van gemeenschappen en landen en hecht waarde aan de samenhangen, bijvoorbeeld via symbolen en tekens. Zoek oplossingen niet zozeer in vormen, als wel in andere houdingen en het veranderen van energetische patronen/structuren. Spirituele politiek baseert zich op een transcendente levenshouding. Dat houdt in zich distantixc3xabren van onze begeerten en emoties indien zij een heldere blik vertroebelen. Filosofisch en hoger denken worden gecombineerd met medeleven en dienstbaarheid. Spirituele politiek ziet Geest als materie in zijn hoogste verschijningsvorm en ziet materie als Geest op zijn laagste punt. Dualiteiten worden overstegen door de waarheid te zien in beide kanten. Enkele voorbeelden als praktische uitwerking van hun probleemaanpak. Problemen in steden met jongeren oplossen door trainingen in zelfrespect; gevoel van identiteit versterken, een gevoel geven van ertoe doen en erbij horen o.a. via holistische zelfhulpmethodieken en het ontdekken en trainen van de persoonlijke talenten. Problemen met ineffectief hixc3xabrarchisch leiderschap oplossen door ieders potentieel te waarderen en toekomstig potentieel te koesteren. Hixc3xabrarchie dient te worden ingevuld vanuit betrokkenheid en zorg en dit kunnen we matchen met vormen van democratie. Besluitvorming vindt plaats door consensus. Etnische, religieuze en raciale conflicten oplossen door een xe2x80x98deep listeningxe2x80x99 waardoor men bereid is te veranderen door kennis te nemen van de ander; men bereid is waarheden te zien in de opponerende visie; men gevoelens gaat delen en vergevend te zijn; vijandsbeelden los laten en de ander als mens te willen zien; de ander niet willen veranderen. Ieder land heeft een eigen ziel en een eigen opdracht volgens Corinne McLaughlin and Gordon Davidson. Zij baseren dat op de theorie van de zeven stralen van Alice Bailey. Nederland wordt niet genoemd, maar voor bijvoorbeeld Frankrijk zien zij het esoterische thema xe2x80x98I release the lightxe2x80x99 met als taak verlichting in de wereld te brengen door de verwantschap met de derde straal van actieve intelligentie. Het nieuwe Duitsland wordt beheerst door de eerste straal van macht en wil. Hierdoor heeft Duitsland een beschermende taak, maar kan ook vervallen in oude patronen. De Verenigde Naties worden gezien als een levende gedachtevorm, als een evoluerende entiteit die zijn wortels heeft in een centrale plaats van geestelijke synthetiserende krachten. De Verenigde Naties zouden gezien kunnen worden als een soort beginnend embryonaal brein van de menselijke soort als geheel. Een brein dat vele mogelijkheden bezit, maar nog zeer jong is, gezien in het licht van de menselijke evolutie. VALKUILEN 77
Creeert spirituele politiek een ideale wereld? Mijn antwoord is nee. Ik heb voldoende gezien en meegemaakt in spirituele groepen om te zien dat mensen toch mensen blijven en dat het ego zijn stem altijd weer doet gelden. Maar vanuit een spirituele geestes- en levenshouding kan de kwaliteit van leven ingrijpend veranderen en verbeteren en is men aanspreekbaar op zijn of haar menszijn en de egostoornissen die zich geregeld voor doen. Daarnaast volgt er een onvermijdelijke afwending van een eenzijdig kapitalistisch en materieel wereldbeeld en is het onvermijdelijk respectvol om te gaan met
alles wat bezield is, dus ook met de natuur. Er zijn valkuilen. Het probleem met hogere waarheden is, dat het ego zich er snel meester van maakt om ze voor eigen doeleinden te gebruiken en te manipuleren. Spirituele clichxc3xa9s worden dan gebruikt als rechtvaardiging van het eigen gedrag. Het ego vermomt zich graag in spirituele kledij. Het ego voelt zich graag beter en pretendeert graag dat het op een hoger niveau staat. Die clichxc3xa9s komen naar mijn ervaring ondanks alle goede bedoelingen ook stevig om de hoek kijken in spirituele groepen, waar men elkaar om de oren slaat met uitspraken als: wat je ziet en voelt ligt alleen aan jezelf, Ik volg mijn gevoel, je bent zelf verantwoordelijk voor alles wat er met je gebeurt. Dit zijn op spiritueel niveau op zichzelf juiste constateringen, maar je kunt ze gebruiken om jezelf af te schermen, te manipuleren of om de ander op zijn plaats te zetten. Of kan er zelfs sprake zijn of worden van een spiritueel kapitalisme of materialisme, zoals waar Dylan van Rijsbergen[5] over schrijft in een interessant artikel over spirituele politiek op zijn web-log, waarbij meditatie wordt gebruikt om de productie te gaan verhogen of om het leed van de wereld van je af te schuiven en je comfort te kunnen verklaren door goed karma? Waarbij spirituele uitgangspunten kunnen worden gebruikt om niet verder te kijken dan je neus lang is, maar alleen in het hier en nu te leven. En vervolgens volgens de principes van The Secret het normaal te vinden van alles voor jezelf te wensen en naar je toe te hopen te halen. Spiritueel materialisme dus. Wat is spiritualiteit? En dan als laatste de vraag wat is spiritualiteit of wat zouden we met spiritualiteit kunnen bedoelen. Ik kan daar alleen maar mijn persoonlijke antwoord op geven. Voor mij is spiritualiteit het besef dat er meer is tussen hemel en aarde in samenhang met de wens te leven en handelen vanuit verbinding, betrokkenheid, bewustzijn en vanuit het hart. Het betekent een streven een positieve bijdrage te willen zijn voor Het Geheel en respect en liefde te hebben voor alles wat leeft. Samenvattend Spirituele politiek komt voort vanuit een totaal andere houding, die direct vanuit het hart gevoed dient te worden. Dit vraagt een levenshouding die steeds gericht is op de wens tot zelf-bewustzijn, ook op het 78
moment dat ego-belangen in het spel zijn en zeker als zij dreigen te winnen van de belangen van het geheel. Dat betekent uiteraard niet dat het individu geen eigen belang mag kennen of niet daarvoor mag gaan, maar wel dat ieder zich sterk bewust is van de verantwoordelijkheden en consequenties van elke keuze. Spirituele politiek dient niet te zijn gebaseerd op afkeuring van anderen of van deze maatschappij, omdat dit vijandsbeelden crexc3xabert. Hiermee bedoel ik niet een houding van kritiekloos toezien en laten gebeuren, maar een positieve actieve betrokkenheid en de eigen verantwoordelijkheid zien en op ons nemen. Niet een afzetten tegen, maar een gaan voor. Een spirituele politiek dient mijns inziens gericht te zijn op het bieden van alternatieven die aan het hart getoetst moeten worden. Een spirituele partij zou zich ten doel kunnen stellen een nieuwe dimensie in de politiek te willen brengen. Een dimensie zich baseert op een wereld- en maatschappijvisie die zich grondvest in een diepgevoeld besef van eenheid, heelheid en inspiratie. Een politiek die zich richt op verbinding en waar mogelijk wil leiden tot win/win beslissingen voor allen. Een politiek die de burger ziet als partner en zoveel mogelijk wil aansluiten op en meebewegen met de materiele, sociale, emotionele en spirituele behoeften van mens en natuur. [1] Jay MacDaniel (1997) xe2x80x98The sacred Whole: An Ecumenical Protestant Approachxe2x80x99. [2] De WRR analyseerde gegevens van onderzoeksbureau Motivaction over de rol van religie in het dagelijks leven van Nederlanders. "De zingevingsbehoefte is door de tijd heen niet erg veranderd", stellen de onderzoekers. De WRR signaleert de opkomst van twee nieuwe groepen: de ongebonden spirituelen en de niet-religieuze niet-humanisten, ook wel ontevreden buitenstaanders genoemd. De ongebonden spirituelen (26% van alle Nederlanders) geloven in rexc3xafncarnatie, doen aan wellness, yoga en meditatie. Het lijkt een toevallig samenraapsel, maar er zit lijn in, zegt Motivaction. "Ze zijn gericht op harmonie en liefde, vertrouwen op hun intuxc3xaftie, ze menen dat iets waar je positieve aandacht aan schenkt, zal groeien. Dat er een invloedrijke, hogere werkelijkheid is. Dat alles verbindt ze." Zij vormen een kwart van de Nederlandse bevolking(!), een even grote groep als de christenen. [3] Uit Spiritual politics van Corinne McLaughlin and Gordon Davidson www.visionarylead.org
[5] http://nemodroomt.web-log.nl/mijn_weblog/2007/08/spirituele_poli_1.html Lea Manders, voorjaar 2008.
79
Over spirituele waarden en politiek Het lijden van de aarde wordt het lijden van de mensheid. We hebben consequent de schaduwzijde van die ontwikkeling genegeerd en dat doen we nog steeds. De aarde, die onze woning is en die van alle andere levende wezens, is meedogenloos gebruikt op een uitputtende manier. Er ontstaat ook een groeiend verlangen naar genezing van het individu en van de aarde. Het besef van een wijdverbreid verlangen naar de spirituele genezing van de mens zowel als de aarde; Gods schepping, of Moeder Aarde zoals anderen haar noemen. De kern is om ethische en morele keuzes te maken, om over te gaan op een technologie met een menselijk gezicht en op een niet-gewelddadige economie die zou samenwerken met de aarde en de natuur in plaats van ze te uit te buiten. We leven in een wereld die volledig gericht is op groei en die een onbeperkt vertrouwen heeft in nieuwe technologiexc3xabn. Moderne technologie is verantwoordelijk voor het verdwijnen van onze bossen, van onze rivieren en moerassen, van de biodiversiteit, van fossiele en minerale rijkdommen, en voor het oprukken van woestijnen en kale, onherbergzame gebieden. De crisis doet zich niet alleen voor in onze economische groei en ons consumptiegedrag, maar ook in ons sociale, morele en spirituele leven. De opvatting dat een wetenschappelijke en technologische benadering de enige juiste is, begint te veranderen. De afgelopen twee- tot driehonderd jaar heeft de westerse mens wetenschap en technologie op grote schaal gebruikt voor het bevredigen van zijn hebzucht en het verkrijgen van macht. Daarbij heeft hij de aarde ernstig beschadigd en vergiftigd, maar ook zichzelf ernstig beschadigd en zijn geest verontreinigd. Het is tijd voor een (nieuwe) visie en een spirituele en ethische basis die richting en grenzen geeft aan van de wetenschappelijke en technologische verandering. Het helpt bij het ontwikkelen van een allesomvattende, ecologische en ethische visie op kennis; een kennis die in vele opzichten gelijk is aan die van mystici en spiritueel denkende religieuze mensen. De aarde is heilig, net als voor veel inheemse volkeren en voor hindoes, jains en boeddhisten. Deze behandelden de aarde dienovereenkomstig en gebruikten de natuur niet zonder zich te bekommeren om haar welzijn, om haar duurzaamheid. Zoals Gandhi zei: De aarde heeft genoeg voor onze behoeften, maar niet genoeg voor onze hebzucht. Als we ons zorgen maken over duurzame ontwikkeling, over armoede en ongelijkheid, over geweld, misdaad en oorlog, moeten we ons wenden tot Mahatma Gandhi, een man van diepgaande spirituele, morele en ethische principes, maar ook een man van actie die miljoenen
80
kon omvormen en een niet-gewelddadige revolutie kon leiden. Als we de aarde willen redden en op weg willen naar een duurzame toekomst, kunnen we heel wat leren van Mahatma. Gandhi methode was satyagraha, wat letterlijk betekent: vasthouden aan de waarheid. In wezen is satyagraha een moreel principe, veranderd in een manier om voor sociale en politieke gerechtigheid te vechten. In al zijn politieke handelen introduceerde Gandhi de geest van religie. Toen men hem vroeg of hij een heilige was of een politicus, antwoordde hij: Ik zou geen religieus leven kunnen leiden als ik mij niet identificeerde met de hele mensheid, en dat zou ik niet kunnen als ik me niet met politiek inliet. Misschien moet de actie nu religieus, spiritueel en politiek zijn, zoals die van Gandhi. We zullen Gandhi’ s principes van waarheid en geweldloosheid moeten toepassen als we de mensheid willen overreden. Wij stellen een nieuw ontwikkelingsmodel voor, een door mensen geleide ontwikkeling die voor de armen, voor de natuur en voor vrouwen is. Net als Gandhi moeten we doen wat we preken. Als Gandhi zich het lot van de allerarmsten aantrok, ging hij net zo leven als zij. Als ik in mijn lendendoek verschijn, zei hij, is dat omdat ik de half verhongerde, halfnaakte, geen stem hebbende miljoenen van India vertegenwoordig. Van Gandhi weten we ook dat het begin van verandering in onszelf moet liggen. Als we onszelf niet kunnen veranderen, kunnen we de wereld niet veranderen. We moeten de innerlijke kracht hebben om tegen onszelf en de wereld te kunnen zeggen: Mijn leven is mijn boodschap. Uiteindelijk is de duurzaamheid van de aarde gebaseerd op diepe spirituele en religieuze ervaring. De aarde is heilig en spiritueel en dient als zodanig behandeld te worden. In India hebben we de vedische hymnen opgedragen aan de aarde; ze worden al minstens drieduizend jaar opgezegd en gezongen. We willen de aarde behandelen als heilig, met respect en compassie, en haar alleen gebruiken als de duurzaamheid dat toestaat. Lea Manders, voorjaar 2008.
81
Politiek en spiritualiteit verdragen elkaar niet zo Of weg met de wereldverbeteraars! Door Satyamo Uyldert Is politiek bedrijven te verenigen met een spirituele levenshouding? Het lijkt bijna onmogelijk. Aan de ene kant betekent spiritueel bewustzijn een aanvaarding van de werkelijkheid zoals die is, en wil het niet ingrijpen in de gang van zaken. Aan de andere kant lijkt de wereld er nog lang niet ideaal uit te zien en roept soms alles in je om actie. Zijn politiek en spiritualiteit dan onverenigbaar? . Eerlijk gezegd geloof ik niet zo in wereldverbeteraars. Ik ben van verbeter de wereld, begin bij jezelf. Zolang je zelf niet verlicht bent, kan je ook geen licht voor de wereld zijn. Ik durf zelfs de stelling aan dat veel mensen de wereld gaan verbeteren omdat ze dan niet aan zichzelf te hoeven werken. Waarbij ze dan ook nog complimenten van jan en alleman krijgen, vanwege alle moeite en inzet. En wellicht heeft zo iemand zichzelf op dubieuze wijze verrijkt ten koste van mens en milieu, voordat hij zich met vrijwilligerswerk voor de medemens ging inzetten xe2x80x93 is het weinig anders dan al dan niet bewust schuldgevoel. Zolang een mens zich niet bewust is van zijn egoxc3xafsme – en dat geldt voor iedereen die niet verlicht is, want dit bewustzijn heeft niet alleen betrekking op weten, maar ook op ervaren, voelen, beleven‌ zolang een mens zich niet bewust is van zijn eigen egoxc3xafsme zal hij dit op anderen projecteren en de oplossing overal buiten zichzelf gaan zoeken. Zo is niet alleen bijna iedereen egoxc3xafstisch, maar krijgt men daar ook nog een lading egoxc3xafsme van anderen bovenop geprojecteerd. Bijna iedereen maakt zich schuldig aan het geven van de schuld aan anderen, en dat schiet niet op xe2x80x93 zeker als je van daaruit wilt proberen goed te doen. . Politiek afschaffen? Betekent dit dat we maar moeten stoppen met het verbeteren van de wereld? Misschien wel. Het lijkt me dat in de afgelopen eeuwen xe2x80x93 en zeker in de afgelopen decennia! xe2x80x93 wel is gebleken dat dat niet echt gelukt is. Nationaal blijken de puinruimers zelf nog mxc3xa9xc3xa9r puin te veroorzaken, en internationaal blijkt ontwikkelingshulp eerder een vloek dan een zegen voor de Derde Wereld te zijn. En soms lijkt politiek het slechtste in de mens wakker te maken: de lust van macht, leugen en bedrog, gezagsgetrouwheid, autoritair optreden, vaagheid en onbetrouwbaarheid blijken zo vaak zo kenmerkend voor politici xe2x80x93 lees de verhalen van Marten Toonder er maar op na. Ja, als er xc3xa9xc3xa9n beroep is waarvoor zelfkennis gxc3xa9xc3xa9n vereiste is, dan is dat wel dat van politicus. Een beroep waarvoor geen enkel diploma nodig is, en dat is te merken ook. Afschaffen dan maar, die politiek? Maar hoe moeten het dorp, de stad, de provincie, het land en Europa dan bestuurd worden? Of moeten we het hele bestuur maar opheffen? Daar zijn we eigenlijk al mee bezig, want ongemerkt stevenen we in ons liberale schip De Vrijheid af op een anarchie, waarin Darwins survival of the fittest volledig in ere wordt hersteld. Jammer, want het liberalisme was zo leuk begonnen met de Franse Revolutie. Maar ook het socialisme is niet ongevoelig voor verwording en is lang niet meer alles wat het geweest is, en wellicht geldt dit voor elke politieke stroming die te lang machtig is 82
geweest. Omdat er in de loop van de tijd steeds meer ego-energie in ging zitten, en de manifestatie ervan in de vorm van de partij, de coalitie of het kabinet belangrijker werd dan de inhoud ervan. Autisme In de film Rain Man wil Dustin Hoffman de straat oversteken. Maar halverwege springt het voetgangerslicht op don’t walk, zodat hij midden op straat verstijft en al het verkeer maar om zich heen laat razen. Een mooiere illustratie van autisme, waarbij iemand niet in staat is de betekenis achter de woorden te vatten, ken ik niet. Daarvoor is iets als empathie, inlevingsvermogen nodig, en als dat ontbreekt kun je alleen nog naar de letter van de wet leven, en begrijp je niets meer van de geest van de wet. Het is dan ook dit psychologisch gebrek dat in het politieke en bestuurlijke landschap welig tiert. Politici leven zo vaak in hun eigen wereldje dat ze totaal geen gevoel meer hebben voor wat ze allemaal aanrichten met hun beleid. En geef toe: een beetje ego wil niks hebben van dat meegevoel – dat is veel te soft – en zal zich liever verschansen op zijn eigen eilandje, en wat hulp van asperger is daarbij nooit weg.
. Satyamo Uyldert . Echte verandering, groei, kan pas beginnen bij het onderkennen van het probleem, bij onderzoek, bij acceptatie van dat wat is als gegevenheid. Zo is diagnostiek voor je het weet hetzelfde als therapie, want juist die acceptatie, dat respect voor de gang van zaken zoals die zich hier en nu voordoet, is de basis van verandering. Dat betekent dat ook erkend moet worden dat De Telegraaf de grootste krant is, dat de VPRO een kleine omroep is en weinig mensen in Bach zijn gexc3xafnteresseerd. Maar juist xc3xb3xc3xb3k respect opbrengen voor de middelmaat, voor de burgerlijkheid en de bekrompenheid, is een voorwaarde om daar op een creatieve wijze mee om te gaan. Een volk krijgt nu eenmaal de regering die het verdient, omdat die een product is van de eigen astrale deken waarin het zich maar al te graag koestert. Als je kinderen van de basisschool te snel op een universiteit wil krijgen, getuigt dat van weinig respect voor het kind zijn. . To be or not to be Pas als ik de status quo volledig accepteer, kan ik iets als groei de kans geven. Dat is een paradox, want waarom zou ik nog iets willen veranderen als ik alles al goed vind zoals het is? Maar ik accepteer xc3xb3xc3xb3k dat ik verandering, verbetering wil, dat ik de huidige gang van zaken niet accepteer zoals die is. Ik accepteer mijn ego. Ik ben mij bewust van mijn ego, en in het licht van dat bewustzijn is het ego niet meer de Grote Boosdoener die het in spirituele kringen te vaak is, maar gewoon een noodzakelijk 83
instrument om in onze stoffelijke wereld te kunnen functioneren. Te zijn of niet te zijn, vroeg Shakespeare zich af. Te zijn xc3xa9n niet te zijn, dat is het antwoord dat hij niet heeft bedacht. De dualiteit wordt overstegen in bewustzijn, in de getuige die het spel van tegenstellingen gadeslaat en zich nergens mee identificeert. Alleen vanuit zoxe2x80x99n houding kun je iets doen, een doen dat tegelijk niet-doen, wu-wei is. Bewustzijn kun je alleen brengen door zelf bewustzijn te zijn. Niet dat dit altijd bij mij het geval is, maar af en toe sijpelt dat een beetje door me heen, al is het maar in de vorm van een grapje of relativerende opmerking. Politiek wordt ondoenbaar als je hoge eisen en doelen stelt, en je mag al blij zijn als je kleine dingen kan bereiken, een enkele boom voor kap hebt kunnen behoeden. Want alles begint klein, en de hele wereld naar jouw hand willen zetten is niet alleen betweterige arrogantie, maar ook een gebrek aan respect voor de huidige gang van zaken. Want wie ben ik om te ontkennen dat de wereld niet goed is zoals hij is? Die wereld waarin ik toch nog vind dat er teveel bomen worden gekapt? Wie ben ik om mijn ego te veroordelen? Politiek werkt alleen als je kleinschalig denkt, niet al te grote verwachtingen hebt, de anderen niet als je vijand ziet maar hooguit als onbewuste wezens die niet weten wat ze doen. Pas met een dergelijke bescheidenheid en relativeringsvermogen is het mogelijk om een begin te maken met iets dat je spirituele politiek zou kunnen noemen. . Satyamo Uylder is gemeenteraadslid in Blaricum. Info: www.satyamo.nl http://www.kd.nl/forum/viewtopic.php?f=7&t=846&sid=b864cda2b9918073b427ef2425a4efb2
84
Spiritualiteit in de politiek; kan dat?
Is er dan geen alternatief voor enerzijds een xe2x80x98doe wat de baas zegtxe2x80x99 systeem, en anderzijds een democratie met bijbehorende politieke kaste die de kiezer naar de mond moet praten om in het zadel te blijven ? Terugkerend naar de kloosters en ashrams, blijkt daar een interessante ontwikkeling gaande. Moderne spirituele gemeenschappen experimenteren met nieuwe vormen van bestuur. Vormen die passen bij deze tijd, waarin het individu zich niet meer van alles laat opdragen zonder eigen inzicht of betrokkenheid. Bekende grote gemeenschappen, zoals Auroville, Findhorn, Ananda en Damanhur, hebben het xe2x80x98doe wat ik zegxe2x80x99 achter zich gelaten, terwijl spirituele principes en intenties nog steeds de leidraad vormen bij beslissingen. Soms, zoals in Findhorn, moet een gemeenschap door een roerige periode waarin verticaal leiderschap overgenomen wordt door de leden zelf. Auroville experimenteert met xe2x80x98creative anarchyxe2x80x99. Soms evolueert in westerse gemeenschappen het oude ashramsysteem als vanzelf naar een eigentijdser model.
. De in die gemeenschappen voor succes noodzakelijke ingredixc3xabnten, kunnen ons inspireren bij het vormgeven van spirituele politiek. De belangrijkste zijn: helderheid in intenties en principes; betrokkenheid van alle leden (ieder is medeverantwoordelijk voor het geheel); grote mate van vrijheid voor individuen of groepen die een taak op zich nemen of een project willen starten; zich onderdeel voelen van de wereldwijde familie der mensheid; vertrouwen in degenen die de geestelijke richting van de gemeenschap en het morele niveau van besluiten bewaken. Last but not least: het in stilte bewust zoeken van leiding vanuit de geestelijke wereld. Kijkend naar de huidige politieke praktijk, lijkt dit misschien utopisch. Maar als we het omdraaien ? Dat mensen die deze intenties hebben, de zelfbewuste nieuwe kiezers en politici worden ? Oftewel, spirituele politiek begint niet in Den Haag of Hilversum, maar altijd hier en nu. Dus zonder de oude, comfortabele tegenstelling van xe2x80x98wij burgers die het wetenxe2x80x99 en xe2x80x98zij politici die het verkeerd doenxe2x80x99. Nederland is een gemeenschap, en als wij die willen xe2x80x9cspiritualiserenxe2x80x9d dan zijn wij zelf het middel daartoe. Men weet nooit wanneer een omslagpunt bereikt zal zijn. Maar vast staat dat wanneer voldoende mensen een intentie in zich dragen, de stroom opeens die kant op zal gaan. http://www.petervankan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=132&Itemid=115 6 March 2010
85
Gaan politiek en spiritualiteit samen? xe2x8ax95 | #44654 | 19-09-2008 15:03 | Rebel Spiritualiteit en politiek zijn contradicties en gaan nooit samen. Het is de kunst je spiritualiteit vorm te geven tussen de tegels van de politiek en economie. Zoals het herderstasje gewoon op de stoep groeit. Een spirituele politiek ontaard. Politiek vereist compromis, spiritualiteit sluit compromis uit. Een spirituele politiek wordt gelijk aan Korea, China, USSR, USA. Dat is eigenlijk al spiritueel.
xe2x8ax95 | #44657 | 19-09-2008 15:37 | benb Een partij gebaseerd op spiritualiteit kan wel degelijk en moet er ook komen. Voor de opzet van zo’n partij is er meer dan genoeg ervaring en informatie beschikbaar. Ware zorg voor de Aarde, geweldloosheid, de eenheidsgedachte etc, etc. moeten de basis zijn van zo’n partij. In het huidige politieke spectrum zal zo’n partij links moeten zijn. Namelijk het kapitalisme voorbij. Dat is heel wat anders dan menig socialistisch of communistisch experiment tot nu toe. Als je dit niet meteen goed aanpakt, is de oprichting van zo’n partij zinloos en niet meer dan een extra tak aan de rechtse boom die al immens groot is. Succes, Ben xe2x8ax95 | #44658 | 19-09-2008 15:50 | Rebel Alleen al het woord partij, deeltje, polariteit, staat spiritualiteit in de weg. Maar ga vooral door een 2e CDA met wichelroeden en tarotkaarten, Obama of McCain het maakt niet uit. Voor spiritualiteit blijft alles een eenheid. EN hoeft er niets verbeterd te worden. Verbetering betekent dat je ontevereden bent met je eigen spiritualiteit. http://zaplog.nl/zaplog/article/is_er
86
Spirituele organisaties: zegen of vloek?
Welnu, daar kan je op z’n minst over discussieren. Neem nu de kerk. Van een handjevol enthousiaste discipelen dat de bevrijdende boodschap van hun guru doorgaf, is de kerk gegroeid tot een gigantische organisatie. Met wereldse belangen en bezittingen, tienduizenden betaalde medewerkers, dogma’s, regels, rituelen, strakke hierarchie, 100% top-down management, een verleden vol schanddaden, enz. enz. Hoeveel miljoenen mensen zijn niet het slachtoffer geworden van de geleidelijke bevriezing van het oorspronkelijk ‘levende water’ waar Jezus over sprak ? Van de neiging om de leden in het gareel te willen houden en oorspronkelijk denken af te wijzen, zelfs te bestraffen ? Het lijkt een onvermijdelijk proces: wanneer er rondom een geinspireerde leraar, of een ideaal, een organisatie ontstaat, wordt daarmee het begin van het einde ingeluid. De lerares (want aan het geslacht ligt het niet) wordt op een voetstuk geplaatst. Er ontstaat een kleine kring van mensen die dichtbij haar staan/stonden en haar leer of het ideaal beter begrijpen dan de rest. (Alle dieren zijn gelijk, maar sommige zijn meer gelijk dan andere.) Om nieuwelingen te helpen in het juiste spoor te komen en te blijven, worden regels uitgevaardigd. Die krijgen geleidelijk aan de status van feiten of openbaringen. Er ontstaat een groepscultuur. Wie kritiek heeft, die is blijkbaar niet loyaal. Leden ontlenen hun identiteit, status, misschien ook inkomen aan hun positie in de organisatie. Zo wordt langzamerhand de organisatie een doel in zichzelf, en raakt het geestelijk welzijn van het individuele lid daaraan ondergeschikt. Kortom, bij organisaties is de neiging tot verstarring en (daarmee) vervlakking een gegeven.
. Aan de andere kant…………. Je kunt zeggen wat je wilt, maar het is te danken aan de organisatie die kerk heet, dat er kerkgebouwen zijn. Waar je in deze hectische tijd stilte vindt, ruimte voor bezinning en zelfs een luisterend oor. Algemener gesteld: organisaties zorgen voor kerken, tempels, moskeexc3x83xc2xabn, ziekenhuizen, scholen, spirituele centra, workshops, boekuitgaven, festivals, houvast en opvang. Ze zijn kanalen via welke inspiratie, wijsheid en technieken tot ons komen. Zonder moskeebesturen, kerken, nationale yogaverenigingen, de vele kleinere en grotere organisaties die verlichte leraren over de hele wereld laten reizen, kloosterordes, plaatselijke stichtingen die lezingen organiseren voor gemiddeld 23 bezoekers, spirituele cafe’s, uitgeverijen opgezet om 1 geinspireerd boek in de wereld te zetten, enz. enz., zouden we in een geestelijk duistere wereld van chaos en geweld leven. Of, waarschijnlijker, helemaal niet leven.
87
. Organisaties zijn een uitdrukking van een verlangen om te delen. Om licht op aarde te brengen, is het nodig dat mensen zich met een ideaal en met elkaar verbinden. En om dat met succes te kunnen doen, is het noodzakelijk dat de werkers hun persoonlijke voorkeuren, althans deels en op bepaalde momenten, op het tweede plan kunnen zetten. Een organisatie kan een thuishaven zijn; een energieveld waarin de jongere kan profiteren van wat de ouderen hebben neergezet. Waarin wat door de ene mens doorworsteld en verworven is, ten goede kan komen aan de ander. Waarin regels dingen mogelijk maken, makkelijker en eerlijker. Het is een school die permanent onderwijs geeft in het zich verbinden en delen. Wellicht, beste lezer, heb je bij het lezen van beide stukken tekst gedacht "Ja, dat klopt wel ongeveer". Maar dan blijft de vraag: zal ik nu spirituele organisaties mijden of omarmen ? De aanleiding voor dit artikel is de grote weerstand tegen georganiseerde religie die er in Nederland leeft. Die weerstand is te begrijpen. De opluchting over het ontsnappen aan de verstikkende greep van de kerken op ons innerlijke en uiterlijke leven, hangt nog in de lucht. Voeg daarbij de (overigens vaak vermeende) schandalen rond oosterse meesters plus de mega-waarschuwing tegen ‘achter iemand aanlopen’ van WO2, en een gepast kritische houding t.o.v. georganiseerd geestelijk leven is niet alleen begrijpelijk maar zelfs aan te raden. De vraag is echter of we hierin niet zijn doorgeschoten. Hangt het in wezen niet af van onze eigen opstelling? Wat er met organisaties gebeurt, zegt iets over ons. We are the world. De neiging tot verstarring geldt niet alleen spirituele maar alle organisaties. Blijkbaar is het de mens eigen om te neigen tot vervlakken, vergeten, niet in het hier en nu willen zijn, te lui te zijn om door eigen inspanning inspiratie levend te houden. Om loyaliteit te ontwikkelen jegens de status quo i.p.v. de oorspronkelijke impuls. Om status te ontlenen aan een positie; zekerheid aan routine. Niet organisaties zijn het probleem, maar wijzelf. Een zeer effectieve manier om mezelf tegen deze neigingen te beschermen is: mij nergens mee verbinden. Zo ben ik nooit verantwoordelijk voor wat er fout gaat; kan ik kritiek leveren zonder het risico dat ik de situatie zelf moet opknappen; maak ik geen vijanden en kan ik ieder moment nog alle kanten op. Als een inspirerende impuls is uitgewerkt, zoek ik een nieuwe. Omdat ik alles afmeet aan mijn eigen wijsheid (gespeld eigen-wijsheid), riskeer ik geen confrontatie met een eventueel gebrek eraan. Niemand staat boven mij. Omdat ik mijn eigen individuele weg volg, kan niemand mij ooit wijzen op verkeerde gewoonten en attitudes, ongepast gedrag of dwaasheid van beslissingen. Want alle anderen gaan een andere weg en begrijpen mij dus niet. "Dat is jouw waarheid", zeg ik zonodig. Discussie gesloten. "Elk voordeel heb ze nadeel" zei de meester. Het nadeel is de achterkant van het voordeel. Er staat niemand boven mij. Dus aan wie trek ik me op? Wie zijn mijn rolmodellen? Hoe vaak kan ik een nieuwe inspiratiebron zoeken zonder mijn vastberadenheid te ondermijnen? Hoeveel invloed heeft mijn eigen wijsheid als ik steevast commentaar lever op wat zij doen, i.p.v. evalueer wat wij doen? Ik maak geen vijanden. Maar met wie voel ik de verbondenheid die alleen ontstaat door het samen worstelen en een resultaat neerzetten? Wie wijst me op mijn blinde vlekken? Hoe kan er gezamenlijk bezit bestaan als ik niet samen verantwoordelijkheid ervoor wil dragen ? De consequentie van dit alles is dat ik mijn eigen ding doe voor eigen rekening, op kleine schaal en zonder veel impact. .
88
Peter van Kan Misschien is het tijd om de jaren ’60′ en ’70′ definitief achter ons te laten en de oplossing voor het probleem met organisaties in onszelf te zoeken. Om te beginnen dienen we dan realistische verwachtingen te koesteren. Zelfs een organisatie rond een volmaakt mens of loepzuiver ideaal, is niet volmaakt. We dienen te aanvaarden dat loyaliteit noodzakelijk is op het spirituele pad. Het is iets heel anders dan blinde gehoorzaamheid. Je kunt het niet altijd met alles eens zijn. Focus dus op de hoofdzaken, en gebruik eventuele weerstand bij details als persoonlijk groeimiddel. Tenslotte is het innerlijke vrijheid waar we naar verlangen, en niet ongebreidelde persoonlijke expressie. Identificeer je gerust met de inspiratie waaruit een organisatie ontstaan is, maar niet met de organisatie zelf. En dan zien we: als de leden wakker blijven, blijft een organisatie levend. Is er geen grens aan dat loyaal zijn en groeien door weerstand ? Natuurlijk. Het doel van elke spirituele organisatie is om de individuele mens van dienst te zijn. Wanneer die mens "de mensheid" wordt, een vaag en ver begrip dat losgeraakt is van het hier en nu, een abstractie die het bestaan van de organisatie moet rechtvaardigen, dan kan de tijd gekomen zijn om afscheid te nemen. In dankbaarheid voor wat je geleerd en ontvangen hebt. Je verbinden met een spirituele organisatie kost je een stuk ego, maar dan ontvang en deel je ook wat. Peter van Kan. http://www.petervankan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=69&Itemid=93
89
Tijd voor een Spiritueel Democratisch Appel
Tijd voor een Spiritueel Democratisch Appel
De C van CDA en CU vormen een blokkade voor de grote groep ongebonden spirituelen die Nederland kent. Volgens het rapport van de WRR Geloven in het publieke domein is die groep (26%) zelfs groter dan de christenen (25%). Waarom is er nog geen Jan Nagel opgestaan om voor ongebondenen een lijsttrekker te vinden? Een SDA of een SpiritUnie is pas echt een gat in de politieke markt, misschien zelfs een krater. Laten we die braak liggen? Christenen worden meer en meer argwanend bekeken door Darwinisten, Dawkinianen, agnosten, moslims en joden, om maar een paar categorien mensen te noemen. Ongebonden spirituelen zullen niet snel lid worden van een christelijke politieke partij, want dan onderschrijven zij de C die ze niet erkennen. Waar kan je als ongebonden spiritueel dan politiek asiel vinden? Behalve ongebonden spirituelen zijn er ook christenen zijn die niet graag lid willen worden van de CDA of CU. Die zoeken hun heil bij de PVV, de SP, de PVDA en wellicht zelfs bij de Partij voor de Dieren. Maar die partijen komen niet echt op voor de belangen van zowel christenen als ongebonden spirituelen. De spirituelen herkennen in de christelijke partijen natuurlijk wel veel van hun eigen politieke ideeen over een betere wereld. Zij willen ook strijden voor vrede, een beter milieu, rechtvaardigheid en mededogen. Het liefst zouden ze dat politiek vertalen, maar dan zonder de dogma’s waardoor de christenen zich steeds weer beperken in hun politieke werk. Een klein voorbeeld hiervan is de zondagsrust. Winkels die niet open mogen op Gods rustdag. Die politieke stellingname komt regelrecht voort uit de Bijbel. Ongebonden spirituelen zijn misschien ook wel voor een of andere vorm van zondagsrust, maar dan niet gebonden aan de Bijbel die dat voorschrijft. Hun ideeen ontstaan uit een vrije manier van denken die bijvoorbeeld het humanisme of de spiritualiteit voorstaat.
90
Het SDA of de SpiritUnie zouden waarschijnlijk ook gesteund worden door de groep van 28% die de WRR noemt, en die er een niet-religieuze en (gematigd) humanistische levensbeschouwing op nahouden. Zo’n politieke partij zou in de peilingen minstens 30 zetels scoren en daarmee zowel de nieuwe partij van Nagel als de PVV voorbij streven. Gepubliceerd door Paul Delfgaauw om 17:13:45 Europe/Amsterdam in Politiek&religie | Permanente link , 10 september 2009, http://vangodenenmensen.web-log.nl/vangodenenmensen/2009/09/tijdvoor-een-s.html en http://www.nieuwslog.nl/article/religie_85809/Een_spirituele_politieke_partij_.html en http://www.trouwcommunities.nl/religie-filosofie/opinie/blogs/2503/11215.html 18 October 2009
91
De voorbode van Spirituele politiek
door Philip de Wolf Er wordt weinig geschreven over de relatie tussen de spirituele beweging en politiek. Vermoedelijk omdat men deze twee werelden als gescheiden ervaart. Waar links zich in de politieke arena bevindt van meningen en partijtaferelen, columnisten van kranten, verslaggevers en publieke opinie, houden mensen die spiritueel geinteresseerd zijn zich voornamelijk bezig met zichzelf, hun persoonlijke ontwikkeling, de waarheid achter paranormale verschijnselen en de zin van het leven en de kosmos.
Politiek Politici hoor je over het algemeen niet over spiritualiteit. Spiritualiteit heeft iets onwetenschappelijks, geloof boven de rede, iets waar je in moet geloven. Iets vaags ook, mystieks. Niet iets waar de tamelijk nuchtere en rationele Nederlander voor te winnen is. Zeker niet als een politicus ermee aan komt zetten. Die zal zich twee keer bedenken voor hij met spirituele waarheden komt aanzetten waar de media graag in zou hakken.
Het morele kompas dat politici in Nederland gebruiken komt voort uit de oudere religieuze stromingen (CDA, SGP), uit oude socialistische ideexc3xabn, veelal vervormd (SP, Groenlinks, PvdA), uit een a-religieus geloof in vrijheid, vrije markt en democratie (VVD, D66) en sinds Pim Fortuin het anti-establishment-kompas, dat gevoed wordt door vervreemding, komst van buitenlanders, de islam, het gevoel nooit vertegenwoordigd te zijn in Den Haag. De oude kompassen zijn in die zin de laatste tientallen jaren vooral vertroebeld en minder leidend geworden. En er lijkt geen verlichtende ideologische stroming te bestaan die hier een antwoord op heeft. De paradoxen van het globaliserende kapitalisme worden niet opgelost. Toch is er wel een stroming die verder kijkt, alleen is die nog niet politiek manifest. De mensen die zich verdiepen in spiritualiteit zoeken naar zingeving, hogere waarheden van het leven, soms van buiten de aardse sferen. Ze zoeken ook een weegschaal en kompas waarop je keuzes kunt baseren, en de juiste goeroe of leraar zal ze sturen naar de enige echte plek waar een antwoord te vinden is: het eigen zijn en bewustzijn. En dat is bijzonder, want de antwoorden die hier liggen, komen niet van bestaande, externe autoriteiten, maar van de enige ware autoriteit, het zelf.
Het Zelf Is dat een goed-aardig beestje, het zelf? Het is een fundamentele vraag, en elke spirituele leraar zal je hetzelfde vertellen: ja, dit is een goed-aardig beestje. Ieders ziel is van een hogere orde, van een hoger bewustzijn. Het ego brengt de illusie dat wij onszelf moeten beschermen en afgescheiden zijn van de rest.
92
Het Zelf bezegelt een andere waarheid xe2x80x93eenheid, liefde en mededogen en een fundamenteel doel: zelfverwezenlijking en het terugkeren naar het Zelf. Het kennen van het Zelf. Het bewustzijn naar een hoger niveau tillen. Hier bevindt zich de realisatie dat het Zelf niet gebonden is aan de eigen persoon, maar deel uit maakt van een met bewustzijn doorspekt universum waar jouw blik en geest deel van uit maakt. De stroming die het kennen van het Zelf, en het vergroten van het bewustzijn aanmoedigt, begint langzamerhand aan aandacht te winnen. Ik vermoed dat dit geen eendagsvlieg zal zijn, of zij zal in elk geval na verloop van tijd terug komen. In tijdschriftenland zijn psychologiebladen als Happinez en Ode steeds populairder aan het worden. Yoga is meer gemeengoed, en laatst kwam het bericht van de constante groei in het aantal aanhangers van het boeddhisme. Het zijn allen tekenen.
Sommige columnisten gebruiken de term ‘ietsisme’ xe2x80x93 om de groep aan te duiden voor mensen die geloven dat er wel ‘iets’ is. Mensen als Char en tv-programma’s rond het paranormale gedijen hierop. Het ‘ietsisme’ is een mooie term voor mensen die ‘iets’ hogers vermoeden, maar niet geloven in de dogma’s uit de religies. Het raakt echter nog niet de kern van de groeiende groep, die gelooft in zelfverwezenlijking en groei door transformatie van het zelf en het collectief.
Partij en spiritualiteit In de bestaande politiek is er nog geen partij met een programma en visie dat zich op spirituele principes baseert en op basis hiervan doelen voor een samenleving opstelt. Maar die zal er ergens in de komende tien of twintig jaar wel komen, zo vermoed ik. De Partij voor de Dieren is wat dat betreft een voorbode xe2x80x93 de partij die niet alleen focust op dieren maar op duurzaamheidsthema’s en het leven in het algemeen. En daarbij het welzijn van natuur, mens (ook de toekomstige!) en dier centraal stelt. Maar ze baseert zich niet op een spirituele zienswijze, al zijn er sterke relaties tussen deze bewegingen. Een duurzamere levensstijl is vooral te behalen door tevreden te zijn met weinig. Onze permanente staat van unease, het eeuwige stemmetje in je hoofd dat zoekt naar genot, aandacht, verlichting en liefde, wordt in onze samenleving bedolven onder signalen in de vorm van reclame en sociale normen die meer, groter, cooler en goedkoper als ultieme vorm van succes neerzetten. De maatschappij zet het ego op 1. Deze nieuwe bewegingen overstijgen deze norm. Er zijn interessante overeenkomsten tussen deze spirituele beweging en kritisch links. Het is geen toeval dat juist deze groep bio- en fair-trade koopt en minder getrokken wordt door materialisme, maar juist zoekt naar authenticiteit.
93
De meest interessante overeenkomst vind ik echter dat beide stromingen proberen zelf na te denken en niet alles voor zoete koek slikken. Voorbeeld: als je wat langer nadenkt over vrijhandel dan simpelweg uit te gaan van de heersende stroom in de economische wetenschap, realiseer je je dat vrijhandel misschien aardig zou kunnen werken in een wereld met een gelijk speelveld en mondiaal evenwicht in welvaart. Maar dat dit niet gaat werken om arme landen zichzelf te laten ontwikkelen en een gezonde mate van onafhankelijkheid te laten crexc3xabren (mocht dat al de bedoeling zijn van mannen in pak in D.C.).
Houding naar wetenschap Interessant is ook hoe beide groepen tegen wetenschap aan kijken. Bij links is het vaak een instrument geweest voor onafhankelijke waarheidsvinding xe2x80x93 de kritische blik op politici en beleid die eigen observaties vaak steunt. Hoewel dat laatste, vooral als het gaat om economische issues, verdomd lastig is door de indoctrinatie en een vasthoudend geloof in neoliberalisme, kapitalisme, anti-socialisme en de ‘we need growth to afford the costs of a good environment’ideologie bij academische economen. Wetenschap voor mensen met een ander, spiritueel bewustzijn is naar mijn idee echter anders. Wetenschap is voor zo’n partij een instrument om waarheid te kennen, maar slechts een instrument. Het andere instrument, de ervaring, het zijn, en de daarmee gepaard gaande onvermijdelijke zelfdefiniering, is net zo, zo niet waardevoller. De hoek van de wetenschap zal voor zijn partij ook de grootste vijand zijn, want een hoger bewustzijnsbesef zal ook een besef omvatten van waarheden waar de instrumenten van de wetenschap niet aan kan komen. Het zal zich buiten de huidige wetenschappelijke paradigma’s begeven, en dat roept weerstand op. Want de wetenschap is er deels nog niet aan toe, en is deels niet als instrument geschikt voor het toetsen van in spiritualiteit gezochte waarheden. De basis van wetenschap: reproduceerbaarheid, logica, falsifieerbaarheid en steeds beter beschrijvende modellen van de werkelijkheid die gevonden zijn door principes van inductie en deductie hebben hun manco’s in het beschrijven van het universum.
Liefde Ook de fundamentele subjectiviteit van de menselijke interpretatie voorkomt denk ik dat een ‘theorie van alles’ gevonden wordt in de spiritualiteit. De niet-reproduceerbaarheid van het unieke van de menselijke ervaring zorgt ervoor dat dit voor de wetenschap onbegaanbaar terrein is. Werelden die zich buiten de aardse sfeer bevinden, kunnen (nog?) niet wetenschappelijk worden gemeten en zijn dus slechts bereikbaar voor vrij gespeculeer.
94
Voor de ware spirituele zoeker echter niet, want het antwoord zoekt hij of zij in zichzelf. En die ware aard zal hem brengen bij wat hij werkelijk is op het diepste niveau: liefde. Elke keuze, op persoonlijk, sociaal, of maatschappelijk niveau kan gezocht worden op basis van de vraag: wat zou liefde nu doen? Maar een dergelijke partij zal een essentieel woord zijn van mensen en het menszijn eentje met een kleine, vaste, en langzaam groeiende aanhang. Eentje die vele, oud-linkse principes zal steunen, maar die de autoriteit niet bij Marx, het socialisme of de democratie zoekt, maar in onszelf. De hippie-achtige waardes van zo’n partij zullen door grote afwezigheid van egoistische motieven vooral geridiculiseerd worden. Ze zullen nog sterker weggezet worden als idealisten dan de socialisten en communisten van nu, maar vroeg of laat gaat het kwartje vallen, daar ben ik van overtuigd. http://www.ravagedigitaal.org/index.htm?2009/47/artikel.php~mainFrame Ravagedigitaal 15 juli 2009
95
De taak van de politiek De belangrijkste taak van de politiek is de mens tot zijn recht te laten komen met zijn of haar eigen verantwoordelijkheid en bewust te worden van de zin van zijn of haar bestaan. Hierbij heeft vooral onderwijs en de zorg een fundamentele taak om aan de toekomst te werken en een gezonde maatschappij te garanderen. Deze sectoren moeten daarom de volste steun krijgen van de politiek.
Paul de B lot Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode Business Universiteit Nieuwsbrief 1 oktober 2009 www.pauldeblot.nl
96
Vragen; gaat spiritualiteit en politiek wel samen?
Hieronder enkele vragen over spiritualiteit en politiek en een reactie daarop. 1. Een zieke geest veroorzaakt als vanzelf een zieke economie. Een gezonde geest veroorzaakt als vanzelf een gezonde economie. Laten we niet sleutelen aan de economie (want dat is een GEVOLG, een SYMPTOOM, geen OORZAAK), maar slechts onze (geconditioneerde) geest weer gezond maken. De essentie van die redenering is dat de maatschappij een weerspiegeling is van ons eigen zijn. Ons eigen zijn, vertaalt zich als vanzelf in ons handelen. Reactie MenS: Inderdaad vinden ook wij dat de economie een weerspiegeling is van de collectieve samenleving. Alles is met elkaar verbonden. Alleen een uitwendige verandering zal inderdaad niet werken. Daarnaast ervaren wij wel dat een uitwendige verandering een stuk bewustzijnsontwikkeling op gang brengen kan. Zo zien we dat een probleem (kredietcrisis) of andere gebeurtenis een aanzet kan geven tot een innerlijke transformatie. Er is dus een sterke wisselwerking tussen binnen en buiten. Daarom denken wij dat politiek een belangrijk middel kan zijn om een verandering in de samenleving te stimuleren, maar dat lukt alleen als er al voldoende voedingsbodem aanwezig is. Wij denken dat dit nu het geval is.
2. Ik geloof niet in politieke en of spirituele partijen dat brengt geen eenheid. Het leven is een innerlijk proces daar moeten we de eenheid vinden, in ons hart, zodat we elkaar weer zien en respecteren zoals we zijn:goden! Richt de aandacht naar binnen. Alleen een "eerste" kamer zou een goed begin kunnen zijn naar een nieuw evenwicht in Nederland. Politiek is dualiteit daarom geloof ik helaas ook niet in een spirituele partij, die doet immers het zelfde. Reactie MenS: In essentie is alles een eenheid, maar er is eveneens sprake van dualiteit. Dat is een realiteit die we niet kunnen ontkennen. Er is licht en donker, groot en klein, man en vrouwxe2x80xa6 Velen hebben de aandacht vooral naar binnen gericht en dat brengt veel teweeg. Echter, onze samenleving is de afgelopen jaren desalniettemin steeds zakelijker en onmenselijker geworden. Het is in onze ogen tevens voor sommigen een spirituele opdracht om een stuk verantwoording te dragen in en voor die samenleving. Denk bijvoorbeeld aan Ghandi, Mandela, Moeder Theresa die in staat waren en zijn om gemeenschappen te inspireren. Politiek is voor ons overigens geen doel, maar een middel om binnen dit systeem transformatie teweeg trachten te brengen. 3. De vraag is niet of een dergelijke partij niet ten onder gaat aan de individualistische overtuigingen van de verschillende leden. Oude religieuze partijen, zoals CDA of Christen Unie gaan uit van gexc3xafnstitutionaliseerde religie. De uitgangspunten daarvan staan min of meer 97
vast. Hoe moet dat met de enorme diversiteit aan spirituele filosofiexc3xabn die ten grondslag liggen aan het wereldbeeld van ‘ongebonden spirituelen’? Gaat daar xc3xbcberhaupt enige samenbindende werking vanuit? Het zal een uitdaging zijn voor de spirituelen om hun uitgangspunten zodanig te formuleren dat al deze groepen zich er in kunnen vinden. Reactie MenS: Ongebonden spirituelen zijn, zo ervaren wij, inderdaad ongebonden en daarmee veelal zeer authentiek en individualistisch. Moderne spiritualiteit kent echter ook een aantal duidelijke lijnen die breed onderschreven worden, zoals: de wens tot eenheid, maar tevens de wens tot authenticiteit; het besef van het goddelijk van alles; de waarde van gevoel, intuxc3xaftie en het hart; vanuit positiviteit veranderingen in gang willen zetten; geen wij-zij denken meer; het grote belang van collectieve en individuele bewustwording en groei. Vanuit deze grondhoudingen komen als vanzelf een aantal politieke uitgangspunten naar voren. Vanuit een eenheidsdenken is het onaanvaardbaar om de derde wereld uit te buiten of bio-industrie te willen handhaven. Nadruk op bewustwording en groei leidt onontkoombaar tot een ander onderwijs, enzovoorts. 4. Sinds wanneer heeft ‘eenwording’ een tijdsbeperking? We zijn er nog helemaal niet aan toe om een te worden en al helemaal niet als samenleving. De meeste mensen op deze aarde weten nog niet eens wat ze INDIVIDUEEL allemaal kunnen, waar hun talenten liggen en hun creativiteit. De meeste mensen kunnen nog niet eens genoeg verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen oorzaken en gevolgen, oordelen en donkere kanten. Laat ze eerst maar eens een worden met zichzelf. Alles dat wij kunnen doen is een middel verschaffen, bijvoorbeeld door de politiek…
Reactie MenS: De wens tot eenwording is een hele mooie wens, maar het is inderdaad de vraag wanneer we collectief daaraan toe zijn. We horen geluiden dat wellicht 2012 hierin betekenisvol kan zijn. Op dit moment kunnen we dat nog niet overzien en vinden ook wij het belangrijk om zelf als individu die verantwoording op te pakken. bron: nieuwsbrief juli 2009 van de Partij voor Mens en Spirit, www.mensenspirit.nl 26 July 2009
98
Een half jaar Paul de Blot (2009:1) Paul de Blot, citaten uit nieuwsbrieven uit de eerste helft van 2009 Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode Business Universiteit
"Iedereen is zich bewust dat er verandering in moet komen, maar hoe? Je kunt anderen niet veranderen, want iedereen is vrij om te veranderen of niet. Dat is ons gevoel van onmacht in deze crisis. Je kunt niemand dwingen te veranderen. Wat is dan wel mogelijk? De enige weg om uit de crisis te komen is aan jezelf te werken en je bewust te maken van je eigen rijkdom en levensdroom. Zelf trachten door te dringen tot op het diepste zijnsniveau van ons bestaan om daar de zin van ons leven te ontdekken, de kracht en rijkdom ervan. Doordrongen zijn van onze eigen diepste roeping is de enige weg om door te dringen in het leven van anderen. Dan groeit er uit een persoonlijke spirituele rijkdom een collectieve rijkdom, een maatschappelijke bewustwording en collectieve spiritualiteit. Dit collectieve proces van spirituele verdieping komt nu stapsgewijs op gang. Topmanagers worden zich steeds meer bewust van een rijkdom die niet puur stoffelijk van aard is, maar vooral menselijk. Daarmee brengen ze een maatschappelijke bewustwording op gang van onze waarde als mens. Dat is de uitweg uit de crisis." "Obama wil eenheid scheppen in zijn land en in heel de wereld, eenheid en samenwerking. Hij begint zijn regeringsbeleid met een strijd tegen polarisatie en vraagt een homosexueel als voorganger bij zijn inauguratie om het gebed uit te spreken. Hij viert voor zijn inauguratie een feest waar vertegenwoordigers van de meest tegengestelde groeperingen aan deelnemen. Hij schept ruimte voor tegenstellingen en wint zo vertrouwen. Heel duidelijk beseft hij dat tegenstellingen elkaar kunnen verrijken en aanvullen. De crisis is vooral ontstaan door gebrek aan vertrouwen als gevolg van polarisatie en verscherping van tegenstellingen op maatschappelijk, cultureel, politiek, ethisch en zelf religieus gebied. Zonder vertrouwen en samenhang worden organisaties onbestuurbaar. Dat beseft Obama. De kracht van de spiritualiteit is hierin gelegen dat het op een dieper spiritueel niveau ruimte schept voor tegenstellingen. Op het zijnsniveau is ieder wezen uniek, elke gebeurtenis is eenmalig en elke organisatie is authentiek. Iemand die van het ene onderdeel van een bedrijf overgaat naar een andere afdeling ervaart dit verschil in werkomgeving. Tegenstellingen zijn geen verarming, maar eerder een verrijking omdat ze anders zijn en elkaar kunnen aanvullen en versterken.
99
Een gezin begint met man en vrouw, de grootste tegenstelling die er van nature bestaat. Een gezin begint met een tegenstelling van geslacht en ook met een tegenstelling van generatie, want men wordt opgenomen in een aangetrouwde familie met ouders, grootouders, schoonouders, ooms en tantes. Daarna komen er kinderen, kleinkinderen, weer een andere generatie met een eigen identiteit. Ondanks al deze tegenstellingen vormt een gezin toch een eenheid, die levenslang kan volhouden. Hoe is dit mogelijk? De tegenstellingen verrijken elkaar op een dieper zijnsniveau en ze vormen een spirituele kracht om de verscheidenheid tot eenheid te brengen. Dat is ook de kracht van de spiritualiteit in het zakendoen, gebruik maken van tegenstellingen om elkaar te verrijken en niet om te polariseren. Obama toont in dit punt de grootheid van zijn spirituele kracht om Amerika tot een samenhangende eenheid te maken en daarmee ook de wereld." "De sterkste kracht van de mens is gelegen in zijn diepste verlangen om meer menselijk te worden, meer mens voor anderen en met anderen, meer xe2x80x98Gemeinschaftxe2x80x99. Onze crisis is een crisis van het mens-zijn. De mens die wordt gedegenereerd tot een economische waarde komt door een economisch verval ook tot menselijk verval en raakt verminkt is zijn mens-zijn. Herstel is enkel mogelijk door herstel van de mens, herstel van werk en inspiratie, herstel van menswaardigheid, vaak ten koste van economische reserves." "Het antwoord op de crisis is in mensen te investeren en op die manier hun lichamelijke energiebron aanboren en hun geestelijke vermogens ontwikkelen. Gezonde mensen presteren meer en kosten minder. Gezonde mensen hebben meestal meer plezier in hun werk en garanderen ook betere resultaten. Investeren in gezondheid heeft een multipel effect en is van groot belang om de crisis te boven te komen. Daar moet dus niet aan geschaafd worden. Een andere krachtbron is de menselijke geest. Die komt in goed onderwijs tot bloei. Goed onderwijs schept spirituele energie, verlangen om te leren en vooruit te komen. Geschoolde mensen presteren meer en zijn beter in staat kwaliteit te garanderen en geld te genereren." "Een onderwijssysteem is een opvoedingssysteem van mensen om volwassen te worden. Die volwassenheid komt niet vanzelf, maar moet gevormd worden met mensen door menselijke relaties. Mensen leren van elkaar en voor elkaar. Kinderen leren van hun ouders maar ouders leren ook van hun kinderen. Het is een wederkerig leerproces dat elkaar verrijkt. Hetzelfde leerproces zet zich voort in het onderwijs in de relatie van student-docent die elkaar verrijken in een leerproces dat kennis produceert voor de gemeenschap. Het resultaat is meer dan louter verstandelijke kennis, want het hele karakter en de geestelijke rijkdom wordt erdoor verdiept. Dat gebeurde in het klassieke gildewezen waar de leerling van de meester geen louter verstandelijke kennis opdoet, maar naast vakkundigheid en kennis ook levenswijsheid krijgt. In het onderwijs systeem gaat evenmin om een kant en klaar kennisproduct dat de school aan de leerling verkoopt. Het gaat om een xe2x80x98productxe2x80x99 dat ontstaat uit een menselijke relatie van student-docent. Als de student niet wil leren en niet wordt bezield gebeurd er niets. De student is daarom een even belangrijke component van de kenniseconomie. Deze gezamenlijke verworvenheid aan kennis wordt xe2x80x98verkochtxe2x80x99 aan de maatschappij. Dat is de markt die er ook voor betaalt.
100
Het gaat in het onderwijs en de opvoeding in de eerste plaats om de relatie, de wederkerige verrijking van docent en student. Die gaat verloren bij schaalvergroting van de klas. De rijkdom aan kennis verschaalt dan tot puur rationele kennis. Schaalverkleining daarentegen zal ook de inspiratie en energie om met liefde les te geven en om te leren vergroten en daarmee de kwaliteit. Ik herinner me hoe ik van scheikunde ben gaan houden en daarin verder ben gaan studeren door de inspiratie van mijn scheikundeleraar die me wist te boeien. Het is vooral een investering in mensen die de toekomst van onze maatschappij bepalen." "Als we in generaties rekenen is de democratie nog betrekkelijk jong en is nog zeer onvolgroeid. Ze beperkt zich nog tot het doe niveau met haar juridische en economische systemen. De individuele beslissingen worden vaak nog genomen op grond van vooroordelen of onder invloed van stoorzenders. Ze wordt nog niet gedragen door een diepere menselijke verantwoordelijkheid voor het mens-zijn en het besef dat men mens is voor anderen en met anderen. De behoefte aan inzicht op het zijnsniveau uit liefde voor de waarheid. Dat is de zingeving, die wordt ervaren als eudaimonia, te vertalen als gelukservaring, innerlijke vrede en rust, harmonie, schoonheid en dergelijke. Dat is de ervaring van de zingeving, de waarde en de schoonheid van je leven als een geschenk.
Deze verantwoordelijkheid komt niet vanzelf maar ze groeit door een proces van trial and error, van vallen en opstaan in het zoeken naar de zin van ons leven. Wie deze zin ontdekt heeft kan tot de ervaring komen van de genoemde eudaimonia, die de Jood als Shaloom benoemt en de Arabier tot uitdrukking brengt in zijn groet Salamalaikum Salam. Democratie is ontstaan uit menselijke relaties en begint altijd kleinschalig als een openheid voor elkaar en een verantwoordelijkheid voor elkaar. Zo ontstaat er een netwerk van menselijke verantwoordelijkheid dat het beleid van een organisatie en van de staat kan dragen. Dan pas kan men spreken van een bestuur door het volk volgens de letterlijke betekenis van het woord demo-cratie met haar spirituele diepgang en bezieling. Dat is het volk dat zichzelf leidt en bestuurt in een nooit voltooid proces. Dat is ook het democratisch gedragen organisatiemodel." Paul de Blot, citaten uit nieuwsbrieven uit de eerste helft van 2009 Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode Business Universiteit www.pauldeblot.nl
21 June 2009
101
Politieke verandering van ‘binnenuit’
"Ik hou me minder bezig met de vraag hoe je de politiek verandert en meer met de vraag hoe je zxc3xa9lf verandert. Ik was altijd naar buiten gericht en richt me nu naar binnen. Politiek kan pas als mensen innerlijk evenwichtig zijn. Zolang er verslaving is aan alcohol, drugs, porno, roken, werk, de auto of consumentisme is het draagvlak voor verandering beperkt. daarom richt ik me nu op de ziel. Ook het innerlijk heeft verandering nodig. De Oranje Vrijstaat kan er pas komen als mensen op grote schaal hun verslavingen laten vallen en zich bewust inzetten voor de samenleving als geheel." aldus Roel van Duyn ex Provo en raadslid Groen Links Amsterdam, na 40 jaar (politiek) activisme. VNG-Magazine, 19 december 2008. 9 May 2009
102
De spirituele politiek volgens Satyamo Nieuwe politieke partij voor al uw horoscopen, schreeuwt een kop in Dagblad de Pers van afgelopen dinsdag ons tegemoet. Het gaat over de op die dag om tien voor elf op te richten Partij voor Mens en Spirit waarmee oprichtster Lea Manders vijf tot zes zetels in de kamer hoopt te halen. Een beetje dom artikeltje, met vragen als Hoeveel zetels gaat u halen volgens de waarzeggers? waarop Lea gelukkig nuchter antwoordt: Waarzeggers bestaan niet. Mijn zegen heeft ze. Ik ken haar nog van vroeger, toen ze in 1995 veel stampei veroorzaakte binnen het Nederlands Genootschap van Praktizerende Astrologen, waar zij toen voorzitter van was. Ze ging bij Ralph Inbar aan tafel zitten in een zevendelige televisieserie die over astrologie ging, en dat werd binnen de astrologische vakvereniging niet overal gewaardeerd. Omdat dit programma positief afstak tegen veel astropulp in de media, droegen Nandan en ik haar een warm hart toe en mengden we ons ongegeneerd tussen het publiek in de studio. De spanningen binnen de astrologische vakvereniging leidden ertoe dat zij uiteindelijk haar eigen astrologische vakvereniging begon, zodat we er nu twee hebben: de Astrologische Vakvereniging Nederland, die later ontstaan is uit een samengaan van het NGPA met de vereniging van medische astrologen, en de Astrologische Associatie van Lea Manders. En ook de Partij voor Mens en Spirit is weer een soort afsplitsing. In dit geval van een groep mensen die zich onder de naam Spiritueel Politiek Initiatief bezighoudt met spirituele politiek. Daarover wilde Ewald, die ook hoofdredacteur van de Koorddanser is, eens een avondje met me brainstormen. Want net als Lea Manders ben ik ook gemeenteraadslid met een nogal alternatief beroep, en wellicht zou ik vanuit die achtergrond een en ander kunnen bijdragen. Zo belandde ik een paar weken geleden op een zondagavond in het donkerbruine Pake Pieksta, waar we brainstormden over wat spirituele poltiek nu eigenlijk zou kunnen zijn. Hij vertelde me over de bijeenkomsten van de S.P.I., waarvan ik inmiddels een analysedocument en de beginselverklaring met rode oortjes had gelezen. Met een even enthousiast hart had ik ook kennisgenomen van Die Violetten in Duitsland, een partij die qua visie en praktijk uitstekend in elkaar zit. Maar voor Lea en een groepje om haar heen ging het kennelijk te langzaam en als een donderslag bij heldere hemel bleek ze opeens haar eigen Partij voor Mens en Spirit begonnen te zijn. Ze wilde iets doen, aan de slag, niet eindeloos blijven nadenken en schrijven. En Ewald wilde natuurlijk weten wat ik me voorstelde bij spirituele politiek. Hij bood me een sigaartje aan dat ik me lekker liet smaken, hoewel dat voor de rook niet echt nodig is bij Pake Piekstra. Net toen ik met de beginselverklaring van haar partij wapperde, wipte coalitiegenootje Felice van de VVD even langs: xe2x80x98Leuk dat jullie over ons praten! Weet je wat het is? Wij gaan een heleboel van Dxe2x80x9966 overnemen! Want dxc3xa1xc3xa1r zijn de echte denkers, maar zij zijn geen doeners, zoals wij!xe2x80x99 xe2x80x98Ja, daar ben ik het mee eens,xe2x80x99 grapte ik. xe2x80x98Bij de VVD wordt inderdaad veel gedaan, maar niet gedacht!xe2x80x99 en we gaven elkaar wat vrolijke porren. Met Felice ben ik altijd aan het dollen, ook vlak vxc3xb3xc3xb3r en na raadsvergaderingen. Want net als ik vindt ze dat een beetje humor en lichtheid in de politiek geen kwaad kan. Met haar ben ik opeens hartstikke heteroseksueel, en misschien neem ik wel eens een voorbeeld aan haar. Bijvoorbeeld door eens als een echte relnicht de raadszaal te betreden, wat door velen met angst en beven tegemoet wordt gezien. Bestaat spirituele politiek? Het antwoord is hiermee al een beetje gegeven, want diep van binnen geloof ik dat humor an sich al iets spiritueels is. Omdat het relativeert, lucht geeft, ruimte schept, alles ontdoet van zwaarte en serieusheid die maar al te vaak de dingen alleen maar erger maakt dan ze al zijn.
103
Wat is spiritualiteit eigenlijk? Tegenwoordig wordt van alles en nog wat xe2x80x98spiritueelxe2x80x99 genoemd. Een paar dagen geleden kwam er reclame in mijn mailbox voor het Business Spiritualiteit Magazine Nyenrode van de gelijknamige school die zich godbetert ook nog univerity mag noemen. Dat blad gaat dan over zingeving van het management alsof er al geen onzingeving genoeg is! Ik bedoel maar. Straks krijg je een cursus spiritueel SUV-rijden hier in Oldegeppel, wedden? Dat schiet niet op. Dus moet er eerst eens een duidelijke definitie van spiritualiteit komen. Ik liet Ewald lezen wat ik onlangs in De Vuurfakkel heb gepubliceerd: Licht brengen door de bewustwording van de eenheid van al dat is, niet alleen in de zichtbare wereld maar ook in en met de onzichtbare werelden, zowel in heden, verleden als toekomst. Eenheid, niet alleen in ruimte, maar ook in tijd. Is nu eenmaal sinds eigen heugenis een stokpaardje van me. Maar Ewald vond het geloof ik te algemeen, kon er niet zoveel mee. Terwijl het de kern van al het holisme is in welke betekenis dan ook dat door volgens mij integere spirituele bewegingen wordt omarmd. Dit betekent dat je je realiseert dat er veel werelden zijn dan alleen het mensenrijk dat te vaak uitsluitend met zichzelf rekening houdt. De Partij van de Dieren is zonder meer een stap in de goede richting! Tegelijk geloof ik eigenlijk niet dat spiritualiteit iets is dat je in hokjes van bepaald gedrag kan onderbrengen. Omdat het niets zegt over wat je doet, maar alles zegt over hoe je het doet, over de kwaliteit die je je daden meegeeft. Een verstokte roker of een slager kan ook spiritueel zijn. Ik vecht tegen UMTS-masten en voor bomen, maar dat is zinloos als ik dat niet doe vanuit een eigen spirituele volwassenheid. Centraal staat daarin dat ik niet mezelf maar het geheel centraal stel, dat ik over mijn eigen persoonlijkheid met zijn eigen wensjes en angstjes durf heen te stappen. Waardoor ik ook met kleine resultaten tevreden kan zijn en niet zo nodig hoef te scoren. Zodat ik niet vloekend thuiskom als mijn amendement of motie niet door de raad gedragen wordt terwijl ik toch meen het gelijk aan mijn zijde te hebben. Dat ik zie dat een volk uiteindelijk de overheid krijgt die het verdient. En dat het volk ook mij als haar vertegenwoordiger verdiend heeft, waarbij ik opkom voor dat waarvoor ik gekozen ben. Met een spirituele politieke partij is dus niks mis, bijna alles is beter dan wat waarmee we het nu moeten doen. Maar die zal wel door spirituele mensen gedragen moeten worden!
Weblog van Satyamo, 13 maart 2008 http://www.satyamo.nl/spirituele-politiek/113/ 7 May 2009
104
Interview
Partij voor Mens en Spirit Door: Jeroen van Dinteren – Zinweb Sinds kort is Nederland weer een politieke partij rijker: De Partij voor Mens en Spirit. Zinwebverslaggever Jeroen van Dinteren belde met Lea Manders, een van de oprichtsters. Wie zijn jullie? We zijn een partij die zich verwant voelt met de groep ongebonden spirituelen in Nederland. Zij maken volgens het CBS en het CPB 26% uit van de Nederlandse bevolking. Deze groep heeft een geheel andere levensvisie, vooral gebaseerd op holisme en moderne spiritualiteit, maar deze groep wordt op geen enkele manier vertegenwoordigd of gehoord binnen de huidige politieke stromingen. We willen graag vernieuwende ideexc3xabn de samenleving in brengen. Je moet dan denken aan zaken als een positieve grondhouding,, de eenheid van mens, natuur en kosmos onder ogen zien en daar de consequenties van trekken in beleid, de authenticiteit van het individu en bewustzijnsontwikkeling de ruimte geven. Dit zijn allemaal thema’s die momenteel niet aan bod komen in de politiek. We merken daarnaast de laatste 10 jaar een verharding in de samenleving, alsmede een verzakelijking en vercommercialisering waarbij de economie haast wel als enige waarde lijkt te bestaan en het alleen maar draait om geld en meer werken. Laten we ophouden met werk en geld als enige waarden te zien en gaan voor meer menselijkheid, rust, warmte en betrokkenheid!
Wat betekent dat nu concreet? Wat gaan jullie doen? We zijn vernieuwende vormen van economie aan het onderzoeken, zoals onder andere het basisinkomen. Daarnaast willen we ook een andere insteek in het onderwijs. We willen dat er meer oog komt voor de eigen talenten van kinderen en volwassenen, zoals creativiteit, intuxc3xaftie en werken met je handen. We vinden het geen goede zaak dat iedereen maar moet passen in een economisch gedefinieerd keurslijf. Het is niet voor niest dat zoveel kinderen problemen hebben. We constateren een overwaardering voor het zakelijke en een onderwaardering voor het verbindende zorgzame, intuxc3xaftieve ofwel het vrouwelijke. Zijn jullie een feministische club? Neenee, we zijn niet pro-vrouw of anti-man. Maar zoals gezegd, het vrouwelijke wordt ondergewaardeerd, we vinden dat de balans weg is en die moet terug. Sinds wanneer bestaan jullie? Tijdens de vorige verkiezingen ben ik erg geschrokken. Verliezers riepen zichzelf uit tot winnaars, al die scoringsdrang, al die shows die werden opgevoerd. Ik heb toen besloten dat een spirituele partij broodnodig was en dat ik dus hier iets aan zou willen veranderen, maar ik wist nog niet hoe. Tijdens
105
een meditatie is toen wel de naam xe2x80x9cPartij voor Mens en Spiritxe2x80x9d bij me naar boven gekomen. Op 20 januari jongstleden hebben Hanneke Bijl, Zubin Westrik en ik besloten deze partij te starten en sinds 11 maart zijn we officieel opgericht bij de notaris. Hebben jullie ook iets te bieden voor die 74% die niet tot de ongebonden spirituelen behoren? Oh ja, je ziet een groeiende afname van vertrouwen in de politiek, er is veel ontevredenheid onder de bevolking. Marktwerking in de energie- en de zorgsector heeft alleen maar tot chaos en prijsstijgingen geleid, daar storen zich een hoop mensen aan. We zijn dan ook tegen deze vormen van privatisering. De overheid dient een gemeenschapsdienst te worden en basisvoorzieningen te faciliteren zonder winstoogmerk. Dat is zinniger dan topdown regel na regel op te leggen en steeds meer te gaan controleren. Wij vinden dat het roer stevig om moet! Hoeveel zetels willen jullie halen in 2011? Daar zijn we niet zo mee bezig, we vinden het belangrijker te werken aan bewustwording. Maar ik denk dat we tegen die tijd zeker in de Tweede Kamer komen, daar maak ik me niet zo druk om. We hebben de afgelopen weken al meer dan 3500 bezoekers op onze site gehad en we krijgen gemiddeld 15 mailtjes per dag binnen van mensen die lid willen worden, willen helpen of geld willen geven. Horen jullie nog tot een specifieke spirituele stroming? Nee, niet echt. We zijn allemaal spiritueel breed georienteerd. Zelf ben ik astrologe, daarnaast lees ik graag Donald Neil Walsh en Osho. Mijn collega’s hebben een achtergrond in de Soefibeweging, maar
zijn ook breder georixc3xabnteerd. Wat levert dit nu voor je zelf op? Het geeft me een gevoel van enorme vreugde, ook gezien de reacties op dit initiatief vanuit de samenleving. Het geeft me ook het gevoel dat alle lijnen uit mijn leven bij elkaar komen en ik zo in totaalheid kan functioneren. Het is vermoeiend, maar het geeft me ook veel energie. door Jeroen van Dinteren zomer 2008
106
Spirituele politiek? Nee, dank je ! "N.a.v. het initiatief voor een spirituele partij/beweging: Ik vind het pretentieus om je als groep ‘spiritueel’ te noemen. Op deze website staan links naar online-biografien van politiek actieve figuren die in mijn ogen spiritueel bezig zijn (geweest), omdat zij dat via daden hebben laten zien. Niet omdat ze zichzelf als spiritueel afficheerden, of omdat hun aanhangers dat deden. Een mooi voorbeeld komt uit Birma. Exc3xa9n van de dictator-generaals aldaar ziet zichzelf als een vrome boeddhist, een ware bodhisattva. Aung San Suu Kyi vertelt aan haar interviewer (Alan Clements) dat zij zichzelf niet als zodanig ziet. Wie van beiden is een bodhisattva, ‘spiritueel’? Over wat ik als de aard van die daden beschouw, heb ik op m’n site (zie http://www.politicalheroes.org/index.php?page=item&id=26) een en ander geschreven: "Vele bekende en minder bekende mannen en vrouwen geven via hun leven het antwoord. Zxc3xadj zijn het voorbeeld van hoe het ook kan: - kwetsbaarheid als kracht - gelouterd door tegenslag - geloof in een te verwezenlijken droom - gegroeid in waardigheid en zelfrespect - maatschappelijke dienstbaarheid als roeping - materialisme en status ontstegen - luisterend leiden, oog voor het individu -
inleven in de tegenstander nieuwsgierig naar andere visies humor relativeert om te beginnen jezelf angst mag er zijn, maar moed is sterker open staan voor nieuwe vormen en gedachten voortdurend ontspannen in het nu geweld als verdediging is bijna altijd vermijdbaar…"
Dit zijn voor mij praktische kenmerken van spiritualiteit. Van de door mij geselecteerde personen heeft een groot deel een progressieve orixc3xabntatie. Sommigen komen echter uit andere richtingen zoals de christen-democratische, liberale en zelfs orthodox katholieke. Welke partij of organisatie zou dan aanspraak mogen maken op het predikaat ‘spiritueel’? Aan de vruchten herkent men de boom – niet omdat er een bordje bijstaat met de naam van de boom. In feite is dit hetzelfde bezwaar tegen partijen die zich ‘christelijk’ noemen – en dat vaak niet lijken te zijn. Ik zie dus, zeker in een relatieve democratie als de Nederlandse, geen ruimte voor een Spirituele Politieke Partij (ervan uitgaande van een partij die meedoet aan verkiezingen). Daarbij komt dat slechts zo’n 13% van de nieuwe partijen die meedoen met de Tweede Kamerverkiezingen het lukt om minstens een zetel te krijgen. En maar de helft daarvan blijft bij de daarop volgende verkiezingen in de Kamer. Bovendien vergt het veel inspanning om een landelijke partij te organiseren met afdelingen, (landelijke) congressen en al die activiteiten die nu eenmaal horen bij een grote organisatie. De spirit sneeuwt dan al gauw onder de organisatorische klussen, zo is mijn ervaring.
107
Wellicht heeft een politieke spirituele beweging of groepering wel zin. Die zou de wijze waarop wij, burgers/kiezers, de Nederlandse staat inrichten ten positieve kunnen beinvloeden. Via eigen activiteiten en initiatieven en/of via inidviduele bijdragen aan bestaande partijen en andere groeperingen. Voorwaarde daarbij zou voor mij zijn dat de leden daadwerkelijk spiritueel willen zijn. Dat begint voor mij met de bereidheid om kritisch en met mildheid naar je eigen opvattingen en die van anderen te kijken. En dat de waarde van de te ontplooien activiteiten vooral ligt in de kwaliteit ervan. Kwaliteit zowel naar inhoud (goed overwogen, berustend op feiten) als naar vorm (helder, origineel)" gelezen op:
http://www.politicalheroes.org/index.php?page=item&id=37
108
Spirituele politiek
Spirituele politiek Een van de maatschappelijke ontwikkelingen die nog teveel over het hoofd wordt gezien is de opkomst van de zogenaamde nieuwe spirituelen. De steeds groter wordende groep van Happinez lezende, opzoek-naar-zichzelf-zijnde, milieubewuste levenskunstenaars. De onderliggende behoefte van deze mensen, de zoektocht naar authenticiteit in een steeds artificixc3xabler wordende en op hol gedraaide kapitalistische wereld ligt veel dieper dan een oppervlakkige modetrend: het is niet de zoveelste nieuwe lifestyle. Er is iets meer aan de hand en linkse partijen zouden daarop moeten inhaken. Waarom verkoopt een boek als Tijd van onbehagen van filosoof Ad Verbrugge zo goed? Waarom zie ik meerdere mensen in mijn omgeving, die anders nooit filosofie zouden lezen dit boek aanschaffen en zich door zijn moeizame Hegeliaanse en Heideggeriaanse jargon heenploegen? Dat heeft natuurlijk te maken met de fenomenale marketing van Verbrugge zelf en de diep-doorvoelde boodschap die er in zijn optreden bij Tegenlicht en Zomergasten naar boven kwam. Namelijk een fundamentele kritiek op de moderne tijd, het snelle kapitalisme en de oppervlakkige individualisering. Verbrugge is in staat dit zo perfect en zo doorleefd te verwoorden dat velen het direct herkennen. Wat je ook van hem vindt: de VU-filosoof is authentiek, hij is echt en hij meent elk woord van wat hij zegt. Dat zijn oplossingen voor de problematiek vaak hopeloos conservatief zijn en getuigen van een griezelig gemeenschapsdenken dat juist tegengesteld is aan een individuele levenskunst, nemen de meesten voor lief. Zo profiteert een rechtse filosoof van de hang naar authenticiteit en de onderliggende maatschappijkritiek bij de nieuwe spirituelen. Zeker partijen als Groen Links en de PvdA zouden volgens mij kunnen winnen door zich serieuzer bezig te houden met het onderwerp spiritualiteit, bijvoorbeeld door debatten te wijden aan de relatie tussen spiritualiteit en politiek. Vanwaar die angst van de politiek om zich hiermee bezig te houden? De relatie tussen politiek, idealisme en persoonlijke overtuigingen heeft in Nederland immers een lange traditie. De dichter Albert Verwey gaf van 1905 tot 1919 een tijdschrift uit, genaamd De Beweging, waarin al deze onderwerpen samenkwamen. In dit blad, de Happinez van het fin de sixc3xa8cle, was de socialist Troelstra naast anderen een vaste contribuant. Een van de oorzaken van de linkse angst voor spiritualiteit, maar ook voor idealisme in het algemeen, heeft te maken met een aantal hardnekkige mythen. In de eerste plaats is dat de na de val van de muur ontstane overtuiging dat grote idealen eigenlijk heel gevaarlijk zijn. Kijk maar naar het communisme, zei men. Die communisten hadden ook goede bedoelingen, zie wat ervan komt: een handvol dorre dictaturen die uiteindelijk van ellende uiteenvallen. Voor het gemak werd het communisme nog even gelijk gesteld met het fascisme. Dat was immers ook een vorm van xe2x80x98idealismexe2x80x99 met verschrikkelijke gevolgen. Dit soort banaliteiten en gemakkelijke redeneringen vonden een vruchtbare voedingsbodem bij teleurgestelde linkse mensen na het falen van het rexc3xabel bestaande socialisme in een tijd van opkomend neoliberalisme. In de jaren 90 groeide de interesse voor een pragmatische benadering van politieke vraagstukken. Geen grootse vergezichten, stapje voor stapje, niet te hard van stapel. Zorgen dat mensen het een beetje beter krijgen drukte Wouter Bos het uit in 1 van de meest ontluisterende televisiemomenten. Intussen werden bedrijven geprivatiseerd en werd de samenleving almaar sneller en anoniemer. Het loslaten van grote idealen maakte dat alleen de oppervlakte overbleef. Gedurende de jaren 90 bleef er
109
een geloof bestaan in de technocraten van Paars, die probeerden het neoliberalisme een menselijk gezicht te geven. In plaats daarvan bereikten ze het tegendeel. Juist door het menselijke gezicht van de neoliberalen werd het verstandelijke, rationele, oppervlakkige van hun missie zichtbaar. Ad Melkert was de vleesgeworden verstandige rationaliteit en zijn beroemde confrontatie met Fortuyn was het moment waarop voor het eerst de fundamentele stroom van onbehagen zich publiekelijk manifesteerde. Melkert wist het allemaal zoveel beter en zat er daarom zover naast. Hij bleef op zijn oppervlakteniveau debatteren en ontmaskerde zich zo genadeloos als iemand die de greep op de veranderde tijdgeest volledig kwijt is, Fortuyn maakte in zijn populisme een diep ongenoegen duidelijk. Maar tegelijk was hij een idealist met een gedeeltelijke neoconservatieve agenda. Het neoconservatisme nam het idealisme van links over en dat was een gebeurtenis op wereldschaal. Heel de aarde leek te beven toen Bush met zijn troepen Irak binnenviel met het grote ideaal om deze dictatuur om te vormen tot een moderne democratie. Het falen van de Irak-missie sterkte vele voorheen linkse intellectuelen in een gematigd conservatisme (dat dus tegengesteld is aan het rabiaat idealistische neoconservatisme dat geloofde in de maakbaarheid van een democratie). Had het pragmatisme in de jaren 90 nog een progressieve en idealistische uitstraling gehad: we gaan met verstandig beleid alle problemen oplossen, dit nieuwe conservatisme ging uit van de slechtheid van de mens. Problemen kunnen we niet oplossen, we kunnen slechts de schade beperken. Een conservatief als John Gray wordt tegenwoordig veel gelezen en geprezen in intellectuele kringen. Een voorheen links blad als De groene Amsterdammer is zo langzamerhand een orgaan geworden voor dit soort gematigd behoudende tendensen. Het grappige is nu dat de nieuwe spirituelen zowel tegenover het technocratische pragmatisme, het nieuwe gematigde conservatisme als het neoconservatisme staan. Deze mensen willen weer geloven. In zichzelf, in authenticiteit, in een betere wereld. Zij voelen zich niet aangetrokken door het sombere mensbeeld van pragmatici en conservatieven of door overdreven idealistisch spierballenvertoon. Dit zijn eerder mensen die behoefte hebben aan inspiratie, aan nieuwe leiders in de stijl van Martin Luther King, Mahatma Gandhi en Nelson Mandela. Of de figuur Joe Speedboot uit de gelijknamige roman van Tommy Wieringa. Want deze dromers leren dat niet elk idealisme eindigt in sombere dictaturen. Er is wel degelijk ruimte om de wereld te veranderen en te denken vanuit grootse vergezichten (I have a dream!). En er is een grote groep mensen die hier voor open staat, mits ze aangesproken worden vanuit hun eigen individuele hang naar echtheid, authenticiteit en spirituele verbondenheid. Zoals de filosoof Zizek voortdurend blijft uitleggen: wat er nodig is voor werkelijke verandering is geloof. Niet het perverse geloof van de fundamentalisten, maar het vertrouwen in een betere wereld en de mogelijkheid om daar als persoon iets aan te doen. Een prachtige exponent van dit nieuwe idealisme is iemand als Remko van Broekhoven, die dit jaar zijn boek Staat van tederheid publiceerde. Dit boek, dat juist liefde en tederheid als uitgangspunt neemt voor werkelijk idealisme vormt in mijn ogen een begin voor een linkse stroming die vele mensen zou kunnen inspireren en stimuleren. Het boek heeft onverdiend te weinig aandacht gekregen in de media, gedeeltelijk doordat die media vooral bezet worden door gematigd conservatieve intellectuelen. Daarnaast kan het boek nog veel beter en concreter worden uitgewerkt. Maar zoals gezegd: het is een begin. Het wordt eens tijd dat men hier in links politieke kringen meer oog voor krijgt, voordat nog meer rechtse denkers (en politici) ermee vandoor gaan
110
Spirituele politiek (2) In mijn vorige stuk opperde ik dat er een enorm potentieel voor de linkse partijen zou kunnen liggen bij de zogenaamde nieuwe spirituelen, de toenemende groep mensen op zoek naar authentieke, verlichtende ervaringen. De vraag is natuurlijk: biedt die spiritualiteit werkelijk een mogelijkheid tot maatschappelijke revolte, of doet deze niets anders dan de bestaande rat-race, het doorgedraaide neoliberale kapitalisme te ondersteunen? Is dagelijkse meditatie bijvoorbeeld niet iets dat ons juist klaarstoomt om meer te werken, meer te produceren? Is de herhaalde roep om te leven in het nu juist niet de perfecte manier om elke werkelijke kennis over de maatschappelijke omstandigheden te ontlopen, om rondjes te draaien als een goudvis in zijn kom en dat nog prettig te vinden ook omdat we telkens weer vergeten dat we steeds hetzelfde rondje zwemmen? Yoga en opium Een blik op het laatste nummer van Happinez voorspelt niet veel goeds. Het in vrolijke kleurtjes vormgegeven magazine behandelt bijvoorbeeld de yoga-filosofie van swami Umesh Yogi Als je om je heen kijkt, dan zie je dat de natuur zonder moeite is gecreeerd. De natuur doet geen moeite er zo mooi uit te zien. Zij is zo. Vervolgens vertelt de swami dat de mens een en al strijd is en dat dat komt omdat onze perceptie incompleet is. De oplossing hiervoor is meditatie. Nu is de redenering van deze Yoga-adept behoorlijk aanvechtbaar. De natuur is immers niet zonder moeite gecreerd maar uit strijd ontstaan en nog steeds vol van strijd. De natuur heeft een wrede en meedogenloze kant, dieren vreten elkaar op, vermoorden soms hun eigen jongen, planten en bomen vechten om een paar zonnestralen. De swami laat zich verblinden door de schijnbaar harmonische uitstraling van de natuur op een mooie lentedag en probeert dat gevoel over te brengen op zijn studenten. Als je maar afstand neemt van de werkelijkheid, als het ware een perspectief vanaf een berg neemt, dan ziet alles er vredig uit en vergeet je het gewelddadig krioelen. De perceptie van Umesh Yogi is in wezen opium. Opium voor de gespiritualiseerde middenklasse, die na meditatie weer fijn aan het werk kan. Is het alleen maar verdoving waar deze middenklasse naar op zoek is? Is de spiritualiteit die ze trachten te vinden niets anders dan een moment van rust tussen de hectische arbeid door? Of het creeeren van een geidealiseerd zelfbeeld waarin alles in je leven heeft, mooier is dan de dagelijkse gang naar het werk, de kantoren met hun flikkerende beeldschermen? Ik vond de column van Susan Smit in dezelfde Happinez zeer interessant, omdat deze wat zegt over de zelf-perceptie van de nieuwe spirituelen. Flexibel spiritualisme In deze column doet Smit een tweetal belangrijke dingen. Zo rekent ze zichzelf expliciet tot de groep nieuwe spirituelen, maar wijst ze het label van een gelovige af: Iets aannemen omdat het toevallig in een heilig boek staat, of omdat het zo prachtig en verheven klinkt, lukt mij niet. Ik onderzoek, avonturier, experimenteer en de inzichten die ik daarbij opdoe, integreer ik in mijn levensbeschouwing. Dat heeft weinig met geloven te maken. Verderop zegt ze: ik wil flexibel zijn, mijn overtuigingen steeds opnieuw aanpassen aan nieuwe inzichten. Het is grappig te zien hoe Smit het jargon van het moderne flexibele kapitalisme moeiteloos toepast op haar spirituele leven. Zoals de moderne flexwerker van baan naar baan hopt, zich overal aanpast en voortdurend openstaat voor nieuwe ondernemingen, zo zijn de nieuwe spirituelen in staat om te hoppen van regressietherapie naar yoga, en van daar naar tarotkaarten leggen en Indiaanse zweethutten. Ze binden zich niet meer
111
aan een geloofsovertuiging (zoals in het oude kapitalisme de werknemer loyaal was tegenover een werkgever waar je soms je hele leven carriere maakte) maar trekken rond als spirituele nomaden en gebruiken wat hen van pas komt. Ik wil deze houding niet bij voorbaat veroordelen. Mijn eigen verhouding tot filosofie is vergelijkbaar, ook ik gebruik wat mij van pas komt. En dezelfde vormen vind je terug bij het leven van de zogenaamde happy single. Uiteindelijk is dit zwervende bestaan tegenwoordig onontkoombaar, omdat economische verhoudingen voor een groot deel onze culturele uitingen determineren. Werk is zo belangrijk, je bent er zo een groot deel van je leven mee bezig, het kan niet anders dan dat de structuur van je werk ook invloed heeft op je uitingen en ook op je denken zelf. Maar wat nu als je in dit nomadische bestaan inzichten opdoet, die niet zo prettig zijn? Je bewust wordt van waarheden die keihard zijn en zich niet op de pastelkleuren van Happinez laten afdrukken? Wat dan? Incorporeer je die ook in je levensbeschouwing en doe je er iets mee, of ga je ze uit de weg, door bijvoorbeeld nog maar even in meditatie te gaan bij swami Umesh Yogi? Werkelijke spiritualiteit De vrolijke flexwerker, de happy single, de zoekende spiritueel, allen worden ze geconfronteerd met de donkere kant van het leven. De flexwerker wordt ontslagen en ontdekt in een periode van recessie dat hij of zij geen baan meer kan vinden. Of wordt uitgebuit met een laag salaris en slechte secundaire arbeidsvoorwaarden. De flexwerker is monddood, want heeft totaal geen invloed op besluitvorming. Als je het er niet mee eens bent, dan zoek je toch een andere werkgever? De happy single is meestal niet zo happy en ondervindt de nadelen van een bestaan waarin niemand zich meer durft te binden. En de zoekende spiritueel wordt geconfronteerd met de leegte van sommige therapien, de harde, commerciele kant maar eveneens met haar eigen onvrede, omdat zij maar blijft zoeken. Het is de bewustwording van dat onvervulde dat toegang geeft tot werkelijke spiritualiteit. Het universele besef dat je als mens altijd iets zal blijven missen, dat er altijd strijd is en dat elke schijnbare harmonie verstoord wordt door iets dat niet klopt, iets wat het totaalbeeld ontwricht. Juist het bewustzijn van die onevenwichtigheid geeft een werkelijk perspectief op het zelf. Spiritualiteit en politiek Dat is allemaal prachtig, zal de oplettende lezer denken, maar in wat voor opzicht leidt deze universele waarheid nu nog tot politiek verzet? Het besef van de gespletenheid van het zelf is van alle tijden, dat vind je al terug in de mythe van de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs. Mijn redenering is dat de gefragmenteerde leefsituatie in de periode van het flexibele kapitalisme meer dan ooit de mens prijsgeeft aan de onvolledigheid van zijn natuur. Als we niet vluchten in holle ideologien en verdovende therapien dan blijft alleen de ontstellende eenzaamheid en onzekerheid van de moderne tijd over. De onvolledigheid van alle new age inzichten en de lange tocht langs alle nepverlossers drukt ons met de neus op het gebrek aan structuur en vastigheid in deze van economische groei bezeten wereld. Ik bepleit geen terugkeer naar de tijden van weleer, maar geloof wel dat wil er enige rust komen op de andere vlakken van ons leven, ook het spirituele vlak, er eerst aan de bodem, in de onderbouw, veranderingen moeten worden doorgevoerd. Het economisch systeem zou zo moeten functioneren, dat het mensen in staat stelt om werkelijk de confrontatie met het bestaan aan te gaan, zonder voortdurend te worden aangetast in hun bestaanszekerheid en zonder zich altijd maar flexibel te moeten opstellen, met andere woorden, zich voortdurend hoeven te conformeren aan de wensen van een werkgever, de markt of de krampachtig activerende overheid. Dit zal de tragische kant van de
112
menselijke conditie vrees ik niet oplossen. Maar geeft ons wel de kans om de confrontatie ermee aan te gaan en zo werkelijk spiritueel te leren leven. www.nemodroom.web-log.nl
113
Spirituele politiek (3) Alweer een tijd terug schreef ik een aantal blogs (1, 2) over het onderwerp spirituele politiek. Volgens onderzoeksbureau Motivaction valt ruim een kwart van de Nederlanders onder de categorie van ongebonden spirituelen. Een samenraapsel van new agers, ietsisten, holisten, paganisten en yoga-beoefenaars, kortom mensen die geloven dat er meer is maar dat niet bij een van de traditionele geloven zoeken. Wel geloven ze in positief denken en vertrouwen ze op intuitie. Een blad dat een mooi beeld geeft van datgene waar deze mensen zich mee bezighouden is het immens populaire Happinez. Ik vroeg me destijds af of deze groep, die kritisch lijkt te staan ten opzichte van veel misstanden in de moderne samenleving, politiek actief te maken is. Uiteindelijk was ik behoorlijk kritisch over het mogelijke politieke potentieel. De vele new age therapien zijn juist een doekje voor het bloeden in een samenleving die steeds flexibeler en neoliberaler wordt en in hun shop-karakter spiegelen ze de structuur van diezelfde maatschappij. Zouden deze spirituelen nu werkelijk naar een betere wereld streven of gaat het er gewoon om dat ze zichzelf in hun eigen bewierookte wereldje gelukkig voelen? Op 11 maart 2008 werd de Partij voor Mens en Spirit opgericht. Al ruim daarvoor had Lea Manders, EĂŠn van de oprichtsters, contact met me gezocht om te vragen of ze gebruik mocht maken van xc3xa9xc3xa9n van mijn blogjes. Dat verwonderde me, vanwege het kritische karakter van die stukjes. Maar zo vertelde ze me- juist daarom wilde ze naar mijn schrijfsels verwijzen, om bewust te worden van de eigen valkuilen. Zoveel zelfreflectie had ik van nieuwe spirituelen niet verwacht en was dan ook blij verrast. Het is altijd fijn als datgene wat je schrijft enige impact heeft. Ik heb eindelijk wat tijd gevonden om de website van de Partij voor Mens en Spirit (MenS) eens goed te bekijken. Ik vond veel van de visie en uitgangspunten van de partij uitgesproken sympathiek, maar tegelijkertijd erg idealistisch. Bijvoorbeeld: De economie wordt niet meer centraal gesteld, maar economie wordt gezien als de dienende en verbindende bloedstroom van het totale systeem. De mens is er niet voor de economie, maar economie staat in dienst van de mens. 1. Praktisch: Instellingen en bedrijven maken de belangen van de werknemers nooit ondergeschikt aan eigenbelang of aan materialistische uitgangspunten. Bedrijven die hun belangen niet ondergeschikt maken aan eigenbelang en materialistische uitgangspunten? Dat is een uitgesproken radicale stelling. Wel heel sympathiek trouwens en netjes doorgeredeneerd vanuit hun spirituele uitgangspunten. In dit opzicht had ik ongelijk: spiritualisme heeft wel degelijk een maatschappijkritisch potentieel. Ze lopen dan echter wel weer tegen een ander gevaar aan. Dat is het gevaar van de veel te hoge idealen. Spirituelen zijn toch al wolkenridders: als ze hun uitgangspunten niet realistisch formuleren zullen ze mijn inziens al helemaal niet serieus worden genomen. Beter kunnen ze hier iets zeggen over het 114
stimuleren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, bijvoorbeeld via een subsidiestelsel. Dichter bij huis en haalbaarder. Overigens zijn andere ideexc3xabn veel praktischer geformuleerd. Neem nou: ‘De mens en diens vrije geestelijke en persoonlijke ontwikkeling staan steeds centraal. De mens wordt gezien als integraal verbonden met de natuur. Alles maakt deel uit van xc3xa9xc3xa9n systeem.
1. Praktisch: Mens en natuur horen bij elkaar. Elke mens dient in de buurt groen en ruimte te hebben om zich vrijelijk te kunnen ontwikkelen, evenals onderwijs en een leefomgeving die het individu aanvult en respecteert.’ Dat is nog eens een heel concrete uitwerking van een theoretisch uitgangspunt! Als de partij het voor elkaar krijgt om hun spirituele filosofie, die veel mensen in Nederland aan zal spreken, om te zetten in dit soort praktische standpunten in een verkiezingsprogramma, dan zouden ze volgens mij best nog wel eens op een aantal zetels kunnen rekenen. De vraag is echter niet of een dergelijke partij niet ten onder gaat aan de individualistische overtuigingen van de verschillende leden. Oude religieuze partijen, zoals CDA of Christenunie gaan uit van geinstitutionaliseerde religie. De uitgangspunten daarvan staan min of meer vast. Hoe moet dat met de enorme diversiteit aan spirituele filosofien die ten grondslag liggen aan het wereldbeeld van ongebonden spirituelen? Gaat daar xc3xbcberhaupt enige samenbindende werking vanuit? Het zal een uitdaging zijn voor de spirituelen om hun uitgangspunten zodanig te formuleren dat al deze groepen zich er in kunnen vinden. Ik ben benieuwd hoe dat zich zal ontwikkelen. Gepubliceerd op 11-4-08 om 14:21 in Politiek | Permanente link http://nemodroomt.web-log.nl/mijn_weblog/2008/04/spirituele-poli.html
115
Politiek en Spiritualiteit
Politiek en spiritualiteit . Wat heeft politiek met spiritualiteit te maken? Wanneer we denken aan Hitler, Pinochet, Stalin, etcetera, dan is inderdaad de vraag of politiek niet juist het tegenovergestelde is van spiritualiteit. Maar gelukkig hebben we ook Nelson Mandela, De Klerk, Gorbatsjov, Ghandi en anderen. Het kan dus wel. Maar waar zit het verschil? Het eerste wat we moeten opmerken is dat politici bijna altijd veel buik-energie hebben. Het zijn mensen die zich willen manifesteren en een punt willen maken in deze wereld. Het zijn dus ofwel wereldverbeteraars (een goede reden om de politiek in te gaan), ofwel macht- en statuszoekers. Het gevaar is dus dat politici nogal dominant zijn, graag gelijk willen hebben (veel debat en disscussie) en gaan voor de winst. En daar zit op zich al een gevaar in. Het tweede is dat macht corrumpeert, en dat absolute macht absoluut corrumpeert. Dit betekent dus dat politici goed in de gaten moeten worden gehouden. Dit geldt met name omdat politici meestal allerlei dwarsverbanden hebben met het bedrijfsleven en regelgevende overheden en de schijn van machtsmisbruik moet ten allen tijde worden vermeden. Hier zie je al veel verkeerd gaan. Een ander punt is dat politici soms hun eigen trauma meenemen in de politiek. En in plaats van hun eigen trauma aan te pakken gaan ze de wereld veranderen aan de hand van hun eigen trauma. Het meest krankzinnige voorbeeld is natuurlijk Adolf Hitler, maar een voorbeeld dat dichterbij ligt, en dat gelukkig oneindig veel subtieler ligt, is Ayaan Hirsi Ali. Zij heeft haar gruwelijke verleden omgezet in politieke actie en daarbij scheert ze alle moslims over 1 kam. En met dat laatste gaat ze de fout in. Het probleem van buik-energie is natuurlijk dat het relatief gemakkelijk is om er mensen mee te mobiliseren, want buik-energie is vooral angst en woede. Buik-energie is niet de stem van de redelijkheid. Dictators hebben altijd een vast repertoire: men hitst de laagopgeleide en ontevreden meute op met veel buik-energie (angst en woede), men zet de intelligentsia in de gevangenis (het verwijderen van de hoofd-energie, ofwel de rede en de redelijkheid), men verwijdert de sociale organisaties waaronder de Kerk (het verwijderen van de hart-energie) en men vermoordt de rivaliserende facties (de rivaliserende buik-energie). En dan is men waar men wezen wil: een gewetenloze buik-energie, zonder enig tegenspel. En dat was Hitler-Duitsland, maar er zijn ook vele andere voorbeelden. Een gezonde maatschappij heeft buik-energie, hart-energie en hoofd-energie. Grappig genoeg zien we dat ook terug in het politieke spectrum. De VVD heeft een accent op buik-energie (de wetten van de economie: persoonlijke verantwoordelijkheid, marktwerking, prikkels, minder en lagere uitkeringen, bijna "survival of the fittest"), de SP en de PvdA hebben het accent op hartenergie (sociaal beleid staat voorop: opkomen voor de zwakkere, tegengaan van onverdedigbare welvaars-verschillen) en D’66 staat heeft het accent op hoofd-energie (met ingewikkelde en impopulaire concepten als "bestuurlijke vernieuwing"). De christelijke partijen zijn grappig genoeg moeilijk onder te brengen, het CDA is behoorlijk naar de VVD opgeschoven, het SGP is bijna reactionair, en alleen de ChristenUnie is een moderne Christenpartij die hart heeft. Door 116
steeds wisselende coalities zorgt ons land er voor dat alle drie invloeden (buik, hart en hoofd) voldoende aan bod komen. De buik-energie zorgt ervoor dat we genoeg verdienen met elkaar, de hart-energie zorgt ervoor dat die welvaart binnen fatsoensnormen wordt verkregen en toekomt aan degene die er voor hebben gewerkt, en de hoofd-energie zorgt ervoor dat we de redelijkheid zoveel mogelijk in acht nemen. En hoe zit het nu met de zielsdimensie in de politiek? De zielsdimensie is de stem van wijsheid, want wijsheid is de stem van God. Politieke besluiten zouden het element van wijsheid moeten bevatten, en dat is lastig, want politici zijn liever dogmatisch: dat "verkoopt" beter. Echter, wijsheid en dogmatismen gaan niet samen: wijsheid bloeit namelijk op de bereidheid iedere situatie als uniek te beschouwen. Wijsheid is dan ook alleen gegeven aan hen die het verschil kunnen maken tussen noodzakelijke hardvochtigheid en gevraagde compassie. Rita Verdonk is niet iemand met grote wijsheid: voor haar bestaan alleen de kleuren zwart en wit, want grijstinten bestaan niet. Dit soort dogmatisch (a-spiritueel) gedrag heeft echter grote aantrekkingskracht onder a-spirituele mensen want ze kreeg 620.000 voorkeursstemmen bij de verkiezingen.
117
Spirituele politiek; kan dat?
SPIRITUELE POLITIEK ! ? Peter van Kan Een steeds groter percentage van de Nederlandse bevolking rekent zich tot de vrije spirituelen (om het maar een naam te geven). Het was dan ook te verwachten dat vroeg of laat een groep mensen zich zou buigen over de vraag of een spirituele benadering van de politiek ons land verder zou kunnen brengen. Laten we bij het begin beginnen: ons democratische systeem. Door velen gezien als de enig juiste vorm van staatsinrichting. Na de val van de muur kwam Francis Fukuyama met zijn essay over Het einde van de geschiedenis. Ik doe de man onrecht, maar simplistisch weergegeven kwam het hierop neer: de liberale democratie had bewezen het beste politieke systeem te zijn en zou dat de rest van de geschiedenis blijven. Gezien alleen al het feit dat het voortbestaan van de mensheid bedreigt wordt door de aantasting van onze leefomgeving, waaraan juist die bejubelde liberale democratiexc3xabn de grootste bijdrage hebben geleverd, is er alle aanleiding om vraagtekens te zetten bij deze vermeende suprematie. En om ons zelfs af te vragen of politiek op basis van spirituele principes wel mogelijk is binnen onze huidige democratie. Want wat is de zwakke plek van ons huidige politieke systeem ? Hoe kan het dat meerderheden een beleid wensen dat op langere termijn tegen het belang van dezelfde meerderheden (om over de minderheden nog maar te zwijgen) indruist ? Het antwoord is simpel: de menselijke natuur. Onze neiging om korte termijn plezier/voordeel/genot voorrang te geven boven lange termijn wijsheid, uit zich blijkbaar zowel op microniveau (shit, weer teveel gegeten) als in ons stemgedrag. Als wij 30 jaar geleden het roer omgegooid hadden en ecologisch denken onderdeel hadden gemaakt van het economisch beleid, dan waren de kosten van behoud van de aarde als onze woonplaats aanzienlijk lager geweest dan ze nu zijn. Zowel in geld als in reeds vernietigde natuur. Dat het fout aan het lopen was, dat was toen al bekend en werd ook gezegd. Desondanks wogen bij verkiezingen een procent meer loon, vakantie in Spanje of een tweede auto blijkbaar zwaarder. Waren er 30 jaar geleden dan geen politici die beseften dat het zo niet door kon gaan ? Zeker wel. Maar die werden helemaal niet gekozen of niet in voldoende aantallen. Ziedaar de achilleshiel van onze democratie. Politici zitten gevangen in een systeem dat korte termijn beleid in de hand werkt. Generaliserend gesproken is de kiezer niet in staat, of niet bereid, om over de eigen korte termijn behoefte heen te kijken. Voeg daarbij dat het eigen belang afwegen tegen het algemeen belang, emotioneel moeilijk is. (In menige, met hoge idealen gestarte leefgemeenschap is woedend gebekvecht over de vraag van wie de boormachine nu eigenlijk was) En ook nog dat onderwerpen vaak zo complex zijn, dat de kiezer in feite geen idee heeft hoe de eigen situatie past in een groter geheel. Het maakt alles bij elkaar dat wijsheid en rechtvaardigheid het in een democratie vaak afleggen tegen de behoefte aan zekerheid en economische vooruitgang. Onwillekeurig moet men daarbij denken aan kinderen. Een kind beseft niet dat nu chips eten, straks dorst hebben betekent. Of dat nu veel junkfood eten, straks tot gevolg kan hebben dat klasgenoten je onaantrekkelijk dik vinden. Het verschil is: een kind heeft ouders. Die het, naar men mag hopen, eerst
118
beschermen tegen de eigen impulsen en later geleidelijk aan leren ermee om te gaan. Een andere analogie is die van de zoeker die de eerste schreden zet op het spirituele pad. In zijn enthousiasme meent hij geen leiding, geen leraar en al helemaal geen guru nodig te hebben. In zijn eigenwijsheid (hij spelt het als: eigen-wijsheid), en trots op de met 2 cursussen en 3 boeken verworven kennis, stort hij zich in een levenswijze waarvan hij niet beseft dat die helemaal niet bij zijn natuur past. Het verschil is: de zoeker zal met vallen en opstaan inderdaad wijs worden, bereid zijn van anderen te leren en de hemel geduldig te bestormen. Het ziet er al met al dus niet best uit voor de democratie. De kiezer heeft geen ouders om hem tegen zijn impulsen te beschermen. Integendeel, hij heeft politici die zeggen: Stem op mij want ik geef je je zin. En zelfs als de individuele kiezer in de loop der jaren wijzer wordt, dan geldt dat nog niet voor het electoraat als geheel. Want de wijs geworden lange termijn kiezer gaat dood en in zijn plaats komen nieuwe impulskiezers. Je kent de uitspraak Het enige dat we van de geschiedenis leren, is dat we niets van de geschiedenis leren. Je zou willen dat het niet waar is, maar moet vrezen dat het wel zo is. Het is dan ook veelzeggend dat de politici die belangrijke veranderingen teweeg brachten, in hun land en in de wereld, dit vaak niet dankzij maar ondanks hun kiezers deden. Gandhi, Mandela, Gorbatchov, Churchill, Havel. Het rijtje is bekend. Mandela overlegde niet met het ANC bestuur voordat hij besloot te gaan onderhandelen met de blanke regering. En toen zijn achterban na zijn vrijlating via een burgeroorlog met chief Buthulezi wilde afrekenen, bleef Mandela tegen hun zin geduld bepleiten. Gandhi dwong zijn volk tot kalmte met een hongerstaking. Het is een verbijsterend sterk staaltje waar men allerlei goeds van kan zeggen, maar niet dat het democratisch is. Gorbatchov ging in tegen de wens van de (overigens zelf niet democratische) partij. Havel ging weliswaar uiteindelijk akkoord met de verdeling van Tjecho-Slowakije, maar hij deed dat niet zo snel als het volk wilde en wist het riskante proces daardoor in goede banen te leiden. Churchill had jaren tegen dovemansoren geroepen dat er met Hitler niet te onderhandelen viel en weigerde dat, tegen de wens van een groot deel van parlement en bevolking in, ook te doen toen Londen leed onder zware bombardementen. Wat deze mensen gemeen hebben, ook met vrouwen die baanbrekend werk deden (ze zijn pas recent tot de politieke top doorgedrongen en staan om die reden nog niet in dit rijtje), is dat ze dankzij hun charisma zoveel krediet hadden dat zij de neiging tot korte termijn denken van de bevolking konden weerstaan. Hun uitstraling kocht a.h.w. de tijd die nodig was om te laten zien dat hun koers inderdaad de beste was. De tijd die, met alle respect, de Ruttes en Bossen in onze vaderlandse politiek nooit zullen krijgen. Een ander punt van overeenkomst is dat deze spiritueel krachtige figuren op de voorgrond traden in roerige, zware omstandigheden. Blijkbaar zijn burgers dan pas bereid om algemeen lange termijn belang te laten prevaleren en leiding van en charismatisch persoon te aanvaarden. Dus is de vraag: Moeten wij, als we het hebben over spirituele politiek, niet beginnen met de huidige vorm van democratie ter discussie te stellen ? Politici beweren graag – de klant is koning nietwaar ? xe2x80x93 dat de kiezer altijd gelijk heeft. Terwijl dat idee door de geschiedenis al vele malen is gelogenstraft. Als de belangrijke en noodzakelijke koerswendingen toch moeten komen van wijze mensen met charisma, en als die in een democratie alleen maar boven komen drijven in zware tijden, kunnen we ze dan niet beter nu gaan zoeken ? In plaats van wachten op die zware tijden ? Kunnen spirituele principes onze democratie een nieuwe impuls geven, of moeten we de twee als onverenigbaar
119
beschouwen ? Teruggebracht naar het persoonlijke: in hoeverre mag je iemand tegen zijn zin in helpen toe doen of laten wat goed voor hem is ? Waar ligt de grens tussen verantwoordelijkheid en arrogantie ?
Bron: http://www.petervankan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=129&Itemid=115
120
Spirituele politiek 2 Kunnen spirituele principes onze democratie een nieuwe impuls geven, of moeten we de twee als onverenigbaar beschouwen ? Dat was de vraag aan het eind van het artikel in de vorige Koordanser. Hiermee startend, kijken we deze keer naar hoe de twee zich tot elkaar (kunnen) verhouden en wat spirituele politiek van kiezers vraagt. Het idee dat onze democratie misschien niet het beste, of zelfs enig juiste systeem van besturen is, lijkt zo nieuw dat er vaak in eerste instantie een stilte valt. Soms gevolgd door een argwanende blik. Alsof de vraag opwerpen gelijk staat aan zeggen dat die Hitler het nog zo gek niet bekeken had. Maar is het idee wel nieuw ? Of zijn er samenlevingen (geweest) die spirituele principes als basis voor het bestuur hanteren ? Zeker, een heleboel. Zelfs als we de landen met shariawetgeving, door de letterlijke opvatting van overgeleverde woorden en daden eerder dictatoriaal dan spiritueel te noemen, buiten beschouwing laten. In de Verenigde Arabische Emiraten bijvoorbeeld, wordt meer vanuit de geest van de Islamitische wetten geregeerd dan naar de letter ervan. Er zijn nauwelijks individuele rechten en alles is van de Sheik. En toch, waar deze met wijsheid bestuurt (er zijn 7 emiraten, elk met een eigen Sheik), is de bevolking over het algemeen tevreden en welvarend. Nog iets verder weg, in India, kent men al duizenden jaren de ashram als vorm van spirituele samenleving. De guru is de baas, ook al laat deze praktische zaken vaak aan anderen over en bewaakt hij/zij vooral de energie. Het werkt doorgaans prima. Ook in de christelijke wereld hebben we eeuwenlang ashrams gekend (ze lopen leeg) waarin ondemocratisch wordt bestuurd op basis van religieuze richtlijnen: de kloosters. De abt, of de moeder-overste, had het voor het zeggen. En ook hier geldt dat daar waar met wijsheid werd bestuurd, de gemeenschap succesvol was. Er heerste harmonie en het klooster had in de omgeving, naast de religieuze rol, vaak een belangrijke sociale functie. Als de kwaliteit van bestuur zo duidelijk van personen afhangt, zou spirituele politiek dan niet gewoon dit kunnen zijn: een verlichteling kiezen die tot zijn/haar dood de baas mag zijn ? Een soort gekozen paus ? Met die vraag komen we bij de crux van de zaak. Namelijk wijzelf. Zijn wij burgers in staat om voorbij onszelf en de korte termijn te kijken, en bewust te kiezen voor het algemeen belang en moreel juist handelen ? Zo ja, dan kunnen we op ons oordeel vertrouwen en ons laten leiden door de wijsheid van wie geestelijk boven ons staat. Zo nee, dan lopen we het gevaar een wolf, al dan niet in schaapskleren, op het schild te hijsen. Dat is een serieus risico, zoals de geschiedenis leert. En de beste bescherming ertegen, hoewel geen garantie, heet xe2x80xa6. democratie. De paradox is daar: hoe hoger ontwikkeld ons bewustzijn is, hoe succesvoller onze democratie zal functioneren. En tegelijk: hoe minder hij nodig is. Andersom gaat het ook op. Hoe kortzichtiger de kiezer, hoe meer deze tegen zichzelf beschermt dient te worden. Elk jaar een andere regering; de Italianen kunnen ons vertellen dat het niet opschiet. Maar, zal de Iraanse bevolking melden, het is nog altijd beter dan juichend een ayatollah binnenhalen en er
121
vervolgens niet meer vanaf kunnen komen. Is er dan geen alternatief voor enerzijds een xe2x80x98doe wat de baas zegtxe2x80x99 systeem, en anderzijds een democratie met bijbehorende politieke kaste die de kiezer naar de mond moet praten om in het zadel te blijven ? Terugkerend naar de kloosters en ashrams, blijkt daar een interessante ontwikkeling gaande. Moderne spirituele gemeenschappen experimenteren met nieuwe vormen van bestuur. Vormen die passen bij deze tijd, waarin het individu zich niet meer van alles laat opdragen zonder eigen inzicht of betrokkenheid. Bekende grote gemeenschappen, zoals Auroville, Findhorn, Ananda en Damanhur, hebben het doe wat ik zeg achter zich gelaten, terwijl spirituele principes en intenties nog steeds de leidraad vormen bij beslissingen. Soms, zoals in Findhorn, moet een gemeenschap door een roerige periode waarin verticaal leiderschap overgenomen wordt door de leden zelf. Auroville experimenteert met creative anarchy. Soms evolueert in westerse gemeenschappen het oude ashramsysteem als vanzelf naar een eigentijdser model. De in die gemeenschappen voor succes noodzakelijke ingredixc3xabnten, kunnen ons inspireren bij het vormgeven van spirituele politiek. De belangrijkste zijn: helderheid in intenties en principes; betrokkenheid van alle leden (ieder is medeverantwoordelijk voor het geheel); grote mate van vrijheid voor individuen of groepen die een taak op zich nemen of een project willen starten; zich onderdeel voelen van de wereldwijde familie der mensheid; vertrouwen in degenen die de geestelijke richting van de gemeenschap en het morele niveau van besluiten bewaken. Last but not least: het in stilte bewust zoeken van leiding vanuit de geestelijke wereld. Kijkend naar de huidige politieke praktijk, lijkt dit misschien utopisch. Maar als we het omdraaien ? Dat mensen die deze intenties hebben, de zelfbewuste nieuwe kiezers en politici worden ? Oftewel, spirituele politiek begint niet in Den Haag of Hilversum, maar altijd hier en nu. Dus zonder de oude, comfortabele tegenstelling van wij burgers die het weten en zij politici die het verkeerd doen. Nederland is een gemeenschap, en als wij die willen spiritualiseren dan zijn wij zelf het middel daartoe. Men weet nooit wanneer een omslagpunt bereikt zal zijn. Maar vast staat dat wanneer voldoende mensen een intentie in zich dragen, de stroom opeens die kant op zal gaan. Bron: http://www.petervankan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=130&Itemid=115 Peter van Kan, is publicist, singer/songwriter, organisator en uitgever.
122
Van persoonlijke groei naar maatschappelijke verandering
Spirituele politiek De stap van persoonlijke groei naar maatschappelijke verandering.
Jurriaan Kamp | 27 juli/augustus 1999 issue Spirituele groei staat steeds nadrukkelijker op steeds meer individuele agenda’s. Mensen gaan op zoek naar een innerlijk leven en ontdekken daarin een nieuw soort van vervulling. Kenmerkend voor deze ontwikkeling is het individuele proces. Waar eerder deze eeuw de massa hand in hand op weg ging voor de emancipatie van arbeiders en vrouwen, gaan mensen nu xc3xa9xc3xa9n voor xc3xa9xc3xa9n hun eigen weg. En daarmee lijkt deze spirituele revolutie voorbij te gaan aan collectieve verbanden, aan maatschappelijke structuren en de politiek. Bij de recente verkiezingen in Nederland presenteerde de Natuurwetpartij zich als een eerste voorbeeld van een politieke partij met (ook) spirituele beginselen. Deze partij, die voortkomt uit de Transcendente meditatiebeweging rond Maharishi Yogi, wist echter vooralsnog weinig te bereiken. Ook het initiatief van De Nieuwe Partij – die eveneens ruimte bood aan spirituele idealen in haar programma – kwam niet van de grond. En toch nadert de spiritualiteit de politiek steeds meer. Dat is een veelbelovend perspectief. Het voornaamste doel van spirituele groei is het overstijgen van de beperkingen van het ego. Dat ego is niet alleen de bron van innerlijke onvrede, maar ook van de conflicten en tegenstellingen die de moderne maatschappij kenmerken. Een samengaan van individuele spirituele ontwikkeling en gemeenschappelijke politiek kan dan ook de weg vrijmaken naar een minder gepolariseerde, vreedzamer samenleving. Een ander voornaam aspect van spiritualiteit is het aanvaarden van eigen verantwoordelijkheid. Als je je eigen levensweg omarmt als jouw persoonlijke uitdaging – waarvoor niemand anders dan jijzelf verantwoordelijkheid draagt – heeft dat een ingrijpend effect op de wijze waarop je om je heen naar de maatschappij kijkt. De Britse auteur David Edwards – van wie in 1995 een boek over de informatiemaatschappij verscheen, Free to be human (zie ook Ode 4) – schreef een nieuw boek over de relatie tussen politiek en spiritualiteit, The Compassionate Revolution (Green Books, 1998). Daarbij liet hij zich vooral inspireren door het boeddhisme. Edwards ziet de spiritualiteit als een hoognodige nieuwe inspiratie voor de politiek. Immers, ‘de democratie is teruggebracht tot de keuze tussen twee rechtervleugels van dezelfde Business partij’. In de moderne politiek gaat alles over geld en die monomanie vernietigt maatschappij, milieu en sociale verbanden. Edwards formuleert de uitdaging voor de burger als volgt: ‘wat kan ik doen om de ellende en verwoesting in de wereld tegen te gaan, zonder dat dat ten koste gaat van mijn persoonlijke geluk?’ Hij vindt zijn antwoord in het boeddhistische begrip ‘compassie’, dat je – dichter bij huis – ook barmhartigheid kunt noemen: een barmhartige bijdrage leveren aan het lot van een medemens vervult ook het eigen leven. Het is een simpele, maar niettemin nog grote stap in de huidige wereld van egocentrisme en individueel genot. Aan de andere kant: het is juist de groeiende, spirituele ontwikkeling die mensen helpt om die stap te nemen. Tikkun (maart/april 1999) voegt een belangrijk element toe aan het concept van ‘spirituele politiek’. Het blad verzet zich tegen de gedachte die nogal eens wordt geformuleerd in de kringen van het Nieuwe Tijdsdenken, dat ‘alles goed is zoals het is’. Met andere woorden: aanvaard de omstandigheden – ook al zijn ze
123
onrechtvaardig en wreed – zoals ze zijn. Aanvaarden ja, zegt Tikkun, echter niet om je er passief bij neer te leggen, maar juist om de misstanden op te lossen. ‘We kunnen onze harten openen en de wereld aanvaarden, niet door onszelf en andere te vertellen dat alle pijn een kosmische betekenis heeft, maar door er wat aan te doen.’ Het blad bepleit een duidelijke standpuntbepaling. De vraag of iets ‘goed’ of ‘fout’ is, is een vraag die iedereen individueel moet beantwoorden. Het gaat erom je tegen het kwaad te verzetten, ook al kun je compassie betonen jegens de overtreders. Tikkun stelt vast, dat veel mensen het verzet tegen wantoestanden uit de weg gaan en hun schuldgevoel afkopen met het storten van hun bijdrage op een of ander gironummer. Als spiritualiteit gaat over het overstijgen van het ego, schrijft het blad, dan is verzet tonen de weg die daarnaartoe leidt. Want met verzet maak je je keuze kenbaar en breek je uit je eigen isolement. Je kunt in stilte biotechnologie afkeuren, maar je kunt ook actief kiezen voor de biologische supermarkt. Toch omvat spirituele politiek meer dan een hernieuwde, publieke keuze voor fundamentele waarden. Sociale verandering begint ook bij simpel individueel gedrag, schrijft Tikkun in het voorafgaande nummer van januari/februari 1999. Het blad sluit aan bij de compassie van David Edwards: met de aandacht voor de postbode en de caissixc3xa8re in de supermarkt wordt ook een begin gemaakt met een vreedzamer samenleving. Het blad ziet meditatie als een instrument van sociale verandering, omdat het helpt om je te openen voor de wereld om je heen. Meditatie stimuleert om te omarmen in plaats van uit te sluiten, om betrokkenheid te tonen in plaats van af te wijzen. En dan is er het effect waarover zoveel spirituele meesters hebben geschreven en gesproken: innerlijke concentratie heeft uiterlijke gevolgen. Ofwel: mediteren voor een betere wereld helpt. Misschien duurt het nog even voordat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties – of welk ander belangrijk politiek orgaan dan ook – zijn vergaderingen met een gemeenschappelijke meditatie begint, maar het zou een grote stap naar meer vrede zijn. Bron: http://nl.odemagazine.com/doc/0027/spirituele-politiek/
124