Informatiemagazine gemeente Mol december 2014 - januari en februari 2015

‘Kort schooltoezicht’ om capaciteitstekorten in kinderclubs aan te pakken

Om de piekmomenten met bijhorend capaciteitstekort in de kinderclubs op te vangen, start het gemeentebestuur in samenwerking met de scholen op 5 januari met een proefproject voor ‘kort schooltoezicht’.

Cursus sociale vaardigheden voor jongeren: “Sociaal zijn kan je leren”

Al jaren organiseert de jeugddienst een assertiviteitscursus voor jongeren. Met resultaat zo blijkt, want heel wat jongeren die deelnamen, merken het verschil en houden er een goed gevoel aan over.

Wie zingt het meest? Smeer de kelen en zing onze gemeente naar de top! Met de challenge ‘Wie zingt het meest?’ wil de erfgoedcel k.ERF iedereen weer aan het zingen krijgen. Smeer dus de kelen en zing onze gemeente naar de top!

3 Strooien volgens plan, niet na individuele aanvraag

8 Computervragen? De Computerdokter weet raad!

9 “Het Zilvermeer verdient een jaarlijkse cyclocross”

12 Help jij mee elektriciteit te besparen?

14 Doe eens wat vrije tijd cadeau: koop de nieuwe vrijetijdscheque!

18 “Balmatt-site laten herleven tot industriële en commerciële aantrekkingspool”

20 ’t Centrum bruist in 2015 als allerlaatste Cultureel Ambassadeur

22 Drie jonge redacteurs van het boek ‘De Groote Oorlog 1914-1918’ aan het woord

WWW.GEMEENTEMOL.BE

Informatiemagazine uitgegeven door gemeentebestuur Mol

> Verantwoordelijke uitgever: Hans Schoofs, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol

> Info en vragen: communicatiedienst, 014 33 07 11, informatie@gemeentemol.be

Fotografie: o.a. Hans Cools, Roger Verdonck

Strooien volgens plan, niet na individuele aanvraag

Onze gemeente telt honderden kilometers wegen. Om deze zo efficiënt en snel mogelijk sneeuw- en ijsvrij te krijgen en te houden, werken we met een vast strooiplan. Op basis van gedetailleerde weersvoorspellingen van een gespecialiseerde firma, beslissen we wanneer we gaan strooien. We proberen de hinder zoveel mogelijk te beperken door preventief te strooien.

Bij winterweer zetten we alle beschikbare middelen in om de belangrijkste gemeentewegen en fietspaden sneeuw- en ijsvrij te maken. We werken volgens een strooiplan waarbij de belangrijkste gemeentewegen werden geselecteerd. Deze werden opgedeeld in twee verschillende routes.

Kleine gemeentewegen en woonstraten?

In kleine wegen en woonstraten strooien of schaven we in principe niet. Omdat daar weinig verkeer is, heeft strooien veel minder effect. Het strooizout geraakt moeilijker met de sneeuw of ijzel vermengd, wat belangrijk is om snel te smelten. Platgereden sneeuw en ijs kunnen we bovendien niet afschaven. Op kleine gemeentewegen en woonstraten is het de verantwoordelijkheid van de automobilist om het rijgedrag aan te passen.

Fietspaden?

Voor de verhoogde, niet-aanliggende fietspaden, hebben we een overeenkomst met een privépartner. Deze engageert zich om binnen de vier uur in totaal 72 kilometer sneeuwvrij te maken. De aanliggende fietspaden maken we vrij met eigen gemeentevoertuigen en -ploegen. Zij ruimen ook de omgeving van het ziekenhuis, ‘t Getouw en andere druk bezochte plaatsen. Uiteraard kunnen we niet overal tegelijkertijd aan de slag gaan.

Zelf sneeuw ruimen op stoepen?

Hoewel het niet verplicht is, moedigen we elke inwoner aan om de stoepen voor zijn deur of perceel sneeuwvrij te maken. Let wel dat je de sneeuw niet naar het fietspad, de rijweg of in de goot schept, maar leg het op een hoopje op de rand van het voetpad.

Gewestwegen?

Het strooien van de gewestwegen in onze gemeente is de verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid. Concreet gaat het over de N71 Zuiderring, de N110 Borgerhoutsendijk, de N18 Molderdijk, de N103 Ezaart-Ginderbuiten, de N136 Postelsesteenweg en de N18 Turnhoutsebaan.

Het gemeentebestuur beschikt over grote zoutvoorraden op de gemeentelijke stapelplaats Drill in Heidehuizen.

Om de vrijliggende en verhoogde fietspaden snel sneeuw- en ijsvrij te krijgen, sloten we een akkoord met een externe aannemer. Deze zet gespecialiseerd materiaal in en vertrekt meteen vanuit onze werkplaatsen in Ezaart.

Reservatiesysteem vooropvang op volle kracht

Vanaf maandag 5 januari geldt de volledige reglementering voor het nieuwe reservatiesysteem voor de voor- en naschoolse kinderopvang. De testperiode is achter de rug. De grootste wijzigingen zijn het effectieve gebruik van de jokers en het aanrekenen van de annuleringsbijdragen.

Even herhalen…

Waarom een reservatiesysteem voor buitenschoolse kinderopvang?

De vroegere uiterst flexibele werkwijze waarbij kinderen vrij konden worden gebracht en gehaald naar een van de kinderclubs, leidde tot onhoudbare situaties. Omdat de dienst nooit wist hoeveel kinderen er zouden opdagen, moest er overmatig veel personeel worden ingezet. Anderzijds kwamen er pieken voor waarbij er meer kinderen werden opgevangen dan de toegelaten capaciteit.

Kind & Gezin eiste de invoering van een sluitend reservatiesysteem om de capaciteit te bewaken. Als dit niet tijdig zou volgen, kwam onze erkenning in gevaar. Vrijwel alle gelijkaardige opvanginitiatieven in Vlaanderen werken al met een reservatiesysteem.

✓ Waarom een stapsgewijze invoering?

We beseffen dat het reservatiesysteem grote veranderingen met zich meebrengt voor de ouders. Voor- en naschoolse kinderopvang moet in het nieuwe systeem veel meer gepland worden dan vroeger. Ouders moeten bewust nadenken over de momenten waarop ze opvang nodig hebben en annuleren wanneer dit niet meer het geval is.

Om alle ouders stapsgewijs mee te nemen in het nieuwe verhaal, voerden we de nieuwe reglementering sinds 1 september 2014 stap voor stap in.

Om alle ouders gelijke kansen te geven, werken we met twee reservatieperiodes. Op twee momenten wordt een aantal plaatsen voor een opvangmoment vrijgegeven.

voor- en naschoolse kracht na kerstvakantie

✓ Waarom een reservatiebijdrage bij annulering?

We hopen dat ouders alleen een opvangmoment reserveren wanneer ze hier echt nood aan hebben. Om te vermijden dat ouders zeer vroeg massaal plaatsen reserveren om achteraf veelvuldig te annuleren, bestaat de reservatiebijdrage bij annulering.

Deze kleine kost moet ouders aanzetten hun opvang zo bewust en fair mogelijk te plannen. Deze annuleringskost betaal je omdat je een bepaalde plaats meer dan vijf dagen bezet hebt gehouden. De kost stijgt met het aantal dagen dat je een moment bezet hield. De maximale kost per opvangmoment bedraagt 0,75 euro, wat nog steeds lager is dan een half uur opvang.

Nieuw!

✓ Wat verandert er op 5 januari?

Na de kerstvakantie geldt de volledige nieuwe reglementering. Alleen kinderen die op de effectieve lijst staan, en dus niet op de reservelijst, worden opvangen. Daarnaast starten we met het aftrekken van jokers in bepaalde gevallen. Verder moet er in sommige gevallen een kleine reservatiebijdrage betaald worden bij annulering.

Het basisprincipe blijft dat ouders in twee reservatieperiodes hun kinderen gericht inschrijven voor de gewenste voor- en naschoolse momenten. Wanneer de opvang niet meer nodig is, annuleer je zo snel mogelijk om plaats te maken voor een ander kindje. Alleen correct ingeschreven kinderen worden opgevangen.

Om alle ouders gelijke kansen te geven, werken we met twee reservatieperiodes. Op twee momenten wordt een aantal plaatsen voor een opvangmoment vrijgegeven. Het reservatiesysteem werkt op basis van solidariteit tussen de ouders.

✓ Hoe werkt het systeem met de jokers?

Elk schooljaar start ieder kind met vier jokers. Deze jokers hebben vooral een sensibiliserende bedoeling. Zo verlies je een joker wanneer…

• … je een plaats reserveert, maar je kind komt opdagen. Bij ziekte of andere geldige redenen breng je een ziektebriefje of ander bewijs binnen op de dienst buitenschoolse opvang. Je kan een ingescand document ook mailen naar bkomol@gemeentemol.be.

• … je pas na 18.30 uur (= sluitingsuur kinderclubs) je kind komt ophalen.

Wanneer je vier jokers kwijt bent, dan word je na de volgende overtreding maand uitgesloten van de buitenschoolse kinderopvang.

Meer info: dienst buitenschoolse kinderopvang, 014 33 05 31, bkomol@gemeentemol.be

Na de kerstvakantie geldt de volledige nieuwe reglementering. Alleen kinderen die op de effectieve lijst staan, en dus niet op de reservelijst, worden opvangen.

Proefproject ‘kort schooltoezicht’ om capaciteitsproblemen in kinderclubs flexibel aan te pakken

Om de piekmomenten met bijhorende capaciteitstekorten in de kinderclubs op te vangen, start het gemeentebestuur in samenwerking met de scholen op 5 januari met een proefproject voor ‘kort schooltoezicht’. Dit houdt in dat ouders die slechts zeer kort opvang nodig hebben hun kinderen op gerichte momenten online kunnen inschrijven voor ‘kort schooltoezicht’. Dit systeem geldt alleen voor de scholen waar er in de kinderclubs een structureel tekort aan opvangcapaciteit heerst én op specifieke momenten in de week.

De stapsgewijze invoering van het reservatiesysteem leverde de afgelopen maanden heel wat informatie op over de nood aan kinderopvang in de verschillende gehuchten. Zo zien we, ook na de invoering van een verplichte reservatie, dat tijdens verschillende, steeds weerkerende piekmomenten de capaciteit van sommige kinderclubs niet volstaat.

Piekmomenten flexibel opvangen Samen met de scholen zocht het gemeentebestuur naar een flexibel systeem om deze piekmomenten op te vangen zonder meteen de structurele capaciteit van de kinderclubs te verhogen. Met het oog op een evaluatie voor 1 september 2015 starten we op 5 januari in verschillende scholen met een proefproject ‘kort schooltoezicht’. Tijdens dit schooltoezicht zijn vrijwillige leerkrachten of externe vrijwilligers binnen de schoolmuren verantwoordelijk voor het toezicht op de kinderen.

“Oei! Er is voor mijn kind geen plaats meer!”

Verplicht inschrijven via dezelfde software

Kort schooltoezicht betekent dat ouders hun kinderen op specifieke dagen voor een korte tijd in de school kunnen laten opvangen. Concreet gaat het over een korte periode voorschools en naschools. De begin- en einduren worden per school vastgelegd, afhankelijk van het capaciteitstekort in de kinderclub. Voorschools start het schooltoezicht om 8 uur, naschools wordt het einde per school vastgelegd. Dit ligt uiterlijk op 17 uur. Ook voor het korte schooltoezicht geldt dat je vooraf verplicht bent

om te reserveren via de reservatiesoftware. Dit kan zeer flexibel en voor het naschoolse opvangmoment zelfs nog tot 14 uur op de dag zelf.

Hoeveel kost kort schooltoezicht?

Het gemeentebestuur voorziet voor de scholen een vergoeding om het toezicht te organiseren. De ouders betalen via het maandelijkse factuur van de kinderopvang 0,80 euro per ingeschreven moment schooltoezicht. Dit bedrag is hetzelfde als een half uur in de vooren naschoolse opvang.

Bewust kiezen voor juiste oplossing

We hopen dat ouders die slechts korte tijd opvang nodig hebben op de piekdagen bewust kiezen voor het ‘kort schooltoezicht’. Hierdoor maken ze ruimte vrij voor de kinderen die langer dan een half uur voorschoolse of meer dan een uur naschoolse opvang nodig hebben. Standaard geldt er voor het korte schooltoezicht een capaciteit van twintig kinderen per school.

Waar en wanneer?

In welke scholen en op welke dagen er voor- en of naschools schooltoezicht wordt georganiseerd, hangt af van de piekmomenten in de bijhorende kinderclub. Deze variëren, zo blijkt uit de cijfers, doorheen het schooljaar. Daarom wordt het ‘kort schooltoezicht’ van schoolvakantie tot schoolvakantie vastgelegd.

Voor het schooltoezicht geldt geen reservatieperiode. Je kan de derde zaterdag voor de start van een volgende periode het schooltoezicht boeken tot aan de volgende schoolvakantie. Annuleren is uiteraard ook mogelijk.

Het project ‘kort schooltoezicht’ houdt in dat ouders via dezelfde reservatiesoftware van de kinderopvang hun kinderen op specifieke dagen voor een korte tijd in de school kunnen laten opvangen.

We hopen dat ouders die slechts kort opvang nodig hebben, op de piekdagen kiezen voor het ‘korte schooltoezicht’. Hierdoor maken ze ruimte vrij voor de kinderen die langer opvang nodig hebben.

Hoe gaan we van start?

Alle scholen stappen mee in het systeem. Dit betekent niet dat er meteen overal kort schooltoezicht komt. Als er geen capaciteitsprobleem in de kinderclub bestaat, hoeft het schooltoezicht niet. Dat geldt bijvoorbeeld op dit moment voor Sluis en Achterbos. Onderstaande tabel geeft weer wanneer er kort schooltoezicht wordt georganiseerd vanaf maandag 5 januari. Deze opvangmomenten op school worden volgens dit schema aangehouden tot de krokusvakantie die start op vrijdag 14 februari. Je kan voor het kort schooltoezicht reserveren vanaf zaterdag 20 december. Na de krokusvakantie bekijken we waar en wanneer het schooltoezicht nodig is voor een volgende periode.

Kort schooltoezicht in een notendop

✓ Alternatief voor piekmomenten in de kinderclubs

✓ Voor ouders die slechts korte opvang nodig hebben

✓ Verplicht vooraf inschrijven via online reservatiesysteem.

Tot op de dag zelf

✓ Voor langere periode boeken

✓ Vaste kost van 0,80 euro per ingeschreven moment

✓ Dagen en uren schooltoezicht kunnen na elke schoolvakantie wijzigen

Meer info: dienst buitenschoolse kinderopvang, 014 33 05 31, bkomol@gemeentemol.be

Vrijwilligers van digidak helpen je bij computerproblemen

Computervragen?

De Computerdokter weet raad!

Wil je weten hoe je een antivirusprogramma installeert? Waarom je prullenbak ineens verdwenen is op je bureaublad of hoe het komt dat je mailbox niet meer werkt? Kom dan elke zaterdagvoormiddag van 9 tot 12 uur naar de Computerdokter in het lokaal dienstencentrum.

De vrijwilligers van digidak organiseren gratis vrije inloopmomenten, computerinitiaties en sinds oktober ook de Computerdokter. Deze laatste biedt een antwoord op vragen van burgers.

Greta uit Ezaart hoorde over de Computerdokter via een workshop ‘computerwegwijs’ die ze volgde bij digidak. “Niet alleen tijdens de workshop hoorde ik over de Computerdokter, ook op de website van de gemeente Mol vond ik informatie terug. Er waren verschillende mankementen bij mijn laptop: de cijfertjes op mijn toetsenbord werkten niet meer, ik kreeg geen bijlagen open in mails en het icoontje Mozilla Firefox werkte niet. De Computerdokter loste alles op en vertelde me duidelijk hoe ik dat zelf kan doen in de toekomst. Ik voelde me welkom en er werd echt geluisterd naar wat ik vertelde. In de toekomst kom ik zeker nog terug.”

De 19-jarige Jens uit Ezaart engageert zich als vrijwilliger voor digidak. “Ik merk dat veel mensen nood hebben aan ondersteuning bij computerproblemen. Tijdens onze vrije inloopmomenten elke dinsdagnamiddag, -avond en vrijdagvoormiddag krijg ik hier vaak vragen over. Op die momenten oefenen we samen op de computer. Bij de Computerdokter gaat het wel over dingen die niet werken zoals ze zouden moeten werken.”

Alles oplossen is natuurlijk niet mogelijk voor de Computerdokter. “Als Computerdokter analyseren we het probleem en proberen we het op te lossen. Soms al binnen vijf minuten, een andere keer duurt het wat langer. Als er bijvoorbeeld onderdelen vervangen moeten worden, adviseren wij de mensen. Dit helpt hen om het probleem duidelijk uit te leggen in de computerwinkel.”

Wanneer kan ik terecht bij de Computerdokter?

Elke zaterdag van 9 tot 12 uur ben je welkom in het pc-lokaal van het lokaal dienstencentrum in Ten Hove, Jakob Smitslaan 28.

Meer info: dienst samenlevingsopbouw, 014 33 15 67, www.digiweten.be en computerdokter@digiweten.be

Greta Vandeperre, bezoeker:

“Laptop kampte met verschillende problemen.”

Jens Mortier, Computerdokter in spé:

“Er zijn mankementen die we op vijf minuten oplossen.”

Na een meer dan geslaagd BK Cyclocross krijgt het Zilvermeer een jaarlijkse afspraak met de beste veldrijders uit binnen- en buitenland: de Zilvermeercross. En niet zomaar een wedstrijd op zondagnamiddag, wél een avondcross met sfeerverlichting. Is er nog meer nodig om een gezellig feestje te bouwen? Organisator Koen Monu heeft zelfs nog een groter doel voor ogen: “Als elders een Superprestigewedstrijd de boeken neerlegt, dan stellen wij ons meteen kandidaat.”

“Het Zilvermeer verdient een jaarlijkse cyclocross”

Het BK Cyclocross overtuigde iedereen dat het Zilvermeer de ideale locatie is voor een professionele veldritwedstrijd. Het zandstrand aan het prachtige meer, de bossen met zijn verschillende hindernissen én de hoge witte berg aan de speeltuin, meer heeft de doorgewinterde organisator Koen Monu niet nodig om een prachtevent te organiseren.

Koen Monu: “Ik liep al jarenlang rond met plannen voor een cross op het Zilvermeer. Toen het dan eindelijk lukte met het BK mocht ik dat moment niet laten passeren. Ik zag na het wegvallen van Kalmthout een gaatje vrijkomen op de agenda en heb de Belgische Wielerbond overtuigd voor de Zilvermeercross. Geen profwedstrijd overdag zoals er al veel zijn, wél een wedstrijd ’s avonds in sfeerverlichting. VIER zendt de wedstrijd live uit en zorgt ook voor het budget om het hele parcours uit te lichten. We spreken hier over een investering van 90 000 euro. Voorlopig staat de wedstrijd nog op zichzelf, hopelijk maken we binnen enkele jaren deel uit van een criterium zoals de Superprestige. Wanneer er ergens een organisator afhaakt, staan wij klaar.”

Steun

De organisator vond voor zijn plannen meteen steun bij het gemeentebestuur, de provincie en het Zilvermeer. “Iedereen sprong direct mee op de kar. Als organisator is het fantastisch

om samen te werken met mensen die een gelijkaardig doel voor ogen hebben: Mol en de infrastructuur van het Zilvermeer nog sterker op de kaart zetten als uitstekende sportlocatie.”

Deelnemersveld

Het deelnemersveld voor de eerste Zilvermeercross oogt alvast veelbelovend. “Mathieu van der Poel wordt dit seizoen de echte ster. Hij tekent alvast present. Daarnaast verwacht ik een sterke Tom Meeusen, Klaas Vantornhout en Wout Van Aert. Uiteraard mogen in Mol ook thuisrijders Rob en Yannick Peeters niet ontbreken. Wie weet zorgen zij wel voor een verrassing? Bij de dames hebben we Sanne Cant en Silke Bastiaensen.”

Volksfeest

Op het strand zelf komt er een tent waar er in aloude cyclocrosstraditie kan gefeest worden. “Het wordt opnieuw een volksfeest zoals op het BK. Toen mochten we 35 000 bezoekers verwelkomen, nu mikken we op 6 000 toeschouwers. We gaan het parcours wat compacter maken om de gezelligheid te verzekeren.” Koen Monu houdt bewust de inkomprijzen laag. “Wij werken met 8 euro in voorverkoop en 10 euro aan de kassa. Tegenwoordig betaal je overal 10 en 12 euro. Tot 12 jaar is de toegang volledig gratis.”

Programma

> 11.30 uur, G-Sport wielrennen

> 13 uur, Nieuwelingen

> 14 uur, Vastgoedservice Challenge met BV’s

> 14.45 uur, Junioren

> 16 uur, Dames

> 17.30 uur, Elite & beloften

Kaarten koop je aan de informatie- en onthaalbalie in ’t Getouw en op de dienst toerisme.

De Zilvermeercross is meteen ook de sluitingsdag van de ‘Week van de G-Sport’ (sport voor personen met een handicap). Om 12 uur staat er een wedstrijd G-Sport wielrennen op het programma. Heb jij een hart voor G-Sport? Word dan G-Sportfan op www.gsportfonds.be.

Organisator Koen Monu hoopt met de Zilvermeercross op een vaste jaarlijkse afspraak op de cyclocrosskalender.

Tijdens het BK Cyclocross genoten duizenden toeschouwers van het spektakel in dit prachtige decor. De wedstrijd groeide uit tot een echt volksfeest.

Driekoningen, nieuwjaarke zoete, Kaarske in lantaarn, …

Wie zingt het Smeer de kelen en zing gemeente naar de top

Bedelzingen, eeuwenoud maar toch springlevend! Jaarlijks trotseren vele zangertjes de kou om van deur tot deur centjes en snoep in te zamelen. Dit doen ze met Driekoningen, nieuwjaarke zoete, Kaarske in de lantaarn, … Toch geraken deze tradities hier en daar wat in verval. Met de challenge ‘Wie zingt het meest?’ wil de erfgoedcel k.ERF iedereen weer aan het zingen krijgen. Smeer dus de kelen en zing onze gemeente naar de top!

Kirsten Belmans, Gompel: “Sander en Fie doen dit héél graag!”

“Onze kinderen Sander (11 jaar) en Fie (7 jaar) zingen heel graag Driekoningen. Ook mijn petekindje Lilin (6 jaar) gaat soms mee. Eenmaal het zover is, duiken ze in de verkleedkoffer. Sander verkleedt zich als een échte koning met een rode fluwelen mantel, een sjaal om zijn hoofd en een kroon. Ook mijn oude lange kleren komen goed van pas en ieder jaar knutselen we samen een nieuwe ster. Andere kinderen zien we niet veel, maar

Het zou spijtig zijn mocht dit gezongen erfgoed verdwijnen. Gelukkig trekken ook in onze gemeente jaarlijks heel wat kinderen, jongeren, mama’s en papa’s, oma’s en opa’s van deur tot deur.

Yoni Goos, leider chiro Rauw: “Zelf geknutselde kamelen gaan altijd mee”

bij de chiro leeft de traditie nog wel. Zelf gaan we vooral bij mensen die we kennen. De kinderen zingen dan het traditionele driekoningenlied, ook al leren ze op school soms een ander. Als mensen vragen of ze centjes of snoep willen, vinden ze geld het leukst. Spijtig genoeg doen sommige mensen niet open, ook al zijn ze thuis. Maar gelukkig is niet iedereen zo: een oud vrouwtje uit onze straat vindt het heel fijn als we langskomen.”

“De traditie van het Driekoningen zingen zit er bij onze chirogroep nog goed in. Bij mijn weten nemen we al meer dan vijftien jaar zelf geknutselde kamelen mee op ronde. De kleintjes vinden dat super! Leden van de oudste groep wisselen elkaar dan af om het houten frame van de kamelen op hun schouders te dragen. Die dag komen ze in grote getale naar de chiro en iedereen is verkleed. De sterren krijgen we van leden die ze ontgroeid zijn. Telkens delen we de groep op in kleinere groepjes die elk hun eigen parcours afleggen. Meestal wordt er geld gegeven, maar mensen die onze chiro een warm hart toedragen geven vaak wat meer. Sommigen halen speciaal voor ons extra snoep in huis. Onderweg lassen we rustpauzes in en krijgen we bij oud-leiding, ouders of sympathisanten een warme chocomelk. Het opgehaalde snoepgoed verdelen we achteraf onder de leden. Met de centen gaan we met de hele groep schaatsen of zwemmen.”

het meest? zing onze top!

Fons Geubbelmans, Rauw: “Ik hou van volkscultuur”

Van Fons Geubbelmans mogen de zangtradities best wat aangemoedigd worden. “Kinderen die van deur tot deur gaan in de hoop een centje te krijgen, mooi toch? Als jonge leraar vertelde ik mijn leerlingen over het kerstverhaal en het feest van Driekoningen. In de lessen creativiteit maakten we dan samen een kroon en een ster. Met de ouders sprak ik af om samen met hun kinderen te gaan zingen. Vaak ging er iemand van hen mee omwille van de veiligheid. Toen ik in de F.S. Emsenslaan kwam wonen, moedigde ik ook de kinderen van onze straat aan om te gaan zingen. De dag voordien sloegen we aan het knutselen. Wie Caspar werd, schminkten we zwart met houtskool. Steeds zongen we het klassieke liedje van Driekoningen dat we afsloten met ‘Krijg ik wa, krijg ik wa. Komend jaar ok wa’ (X2). Als het wat te lang duurde voor de deur openging, zongen we nog eens en schudden we hard met onze ijzeren bus. Dat rammelde goed. Deed men niet open, dan zongen we van ‘Hoog huis, laag huis. Er zit een giere pin in huis.’ Nadien verdeelden we de centjes en het snoepgoed onder de kinderen.” Zoveel jaar later gaat Fons nog steeds met de kinderen uit de buurt zingen. “Ik hou van volkscultuur, van mij mogen deze gewoontes best blijven bestaan. Maar het doet me vooral veel plezier om dit samen met de kinderen te doen.”

Challenge ’Wie zingt het meest?’

We zijn benieuwd naar welke zangtradities er in onze regio leven, maar vooral ook naar hoeveel er gezongen wordt. Daarom organiseert de erfgoedcel k.ERF de challenge ‘Wie zingt het meest?”. Deelnemen is eenvoudig. Maak tijdens jouw zangstonde een foto, surf daarna naar www.zing-ze.be en registreer je. Iedereen uit Balen, Geel, Laakdal, Meerhout, Retie, Dessel en Mol mag deelnemen, individueel of in groep. Zorg voor zoveel mogelijk deelnemers, smeer de kelen en zing Mol naar de top! De winnaar mag zich een jaar lang tot ‘Zangdorp’ kronen. Volg de resultaten op de voet via www.zing-ze.be.

www.zing-ze.be

Onze regio kent een rijke traditie aan bedelzangers. Maar wist je dat er in de Kempen ook enkele zeldzame en zelfs unieke zangtradities bestaan? Ontdek ze allemaal via www.zing-ze.be. Elke traditie wordt voorgesteld met een leuk zangfiguurtje. Naast historische informatie vind je op deze website ook praktische knutseltips, een zangkalender, liedjes, educatieve pakketten, foto’s, filmpjes, interviews en alle informatie over de challenge ‘Wie zingt het meest?”.

Meer info: > dienst erfgoed, 014 33 09 70, archief@gemeentemol.be > Erfgoedcel k.ERF, 014 56 66 88, niels@erfgoedcelkerf.be, www.erfgoedcelkerf.be

Mol zit niet in het afschakelplan, toch dragen we graag ons steentje bij

Mol zit niet in het afschakelplan dat deze winter een algemene stroomuitval moet vermijden. Toch roepen we iedereen op om uit solidariteit het elektriciteitsverbruik te verminderen, zeker op de momenten dat het risico op afschakeling reëel wordt. Wat mag je deze winter verwachten én hoe kan jij eenvoudig stroom besparen zonder in te boeten op je levenscomfort?

Help jij mee elektriciteit

Stroomtekort in België. Hoe kan dat?

Elektriciteit kan niet in grote massa’s langdurig worden opgeslagen. Op het moment dat het verbruik piekt, moet er ook voldoende stroom aangemaakt worden. Voor deze winter bestaat het risico dat er niet voldoende elektriciteit beschikbaar is om aan ieders vraag te voldoen. Dit komt vooral door het onverwacht wegvallen van drie kerncentrales.

Verder is het in de winter niet altijd mogelijk om voldoende stroom uit het buitenland in te voeren. Tenslotte bieden hernieuwbare energiebronnen op de momenten dat er weinig zon en wind is, geen oplossing.

Waarom een afschakelplan?

Bij grote onevenwichten tussen de vraag en het aanbod naar elektriciteit, bestaat het risico op een volledige black-out. Dit betekent dat het volledige elektriciteitsnetwerk plotseling wegvalt.

Om dit risico te minimaliseren, werd een afschakelplan opgesteld om op sommige momenten landelijke gebieden voor enkele uren in de vooravond zonder stroom te zetten. Deze gebieden zijn opgedeeld in zes schijven. Telkens zal een bepaalde schijf zonder stroom worden gezet. Mol zit niet in het afschakelplan.

Ben jij solidair?

Hoewel we zelf niet in het afschakelplan zitten, kunnen we toch ons steentje bijdragen om te vermijden dat er bepaalde gebieden enkele uren zonder stroom worden gezet. Zo kan Elia, verantwoordelijk voor het beheer van het hoogspanningsnet, vanaf zeven dagen vooraf reëel inschatten wanneer er een stroomtekort dreigt.

In dat geval volgt er een algemene waarschuwing dat binnen zeven dagen het afschakelplan mogelijks zal moeten worden ingezet. Wanneer we in die week met zijn allen veel elektriciteit besparen, vermijden we het afschakelen.

elektriciteit te besparen?

Hoe draag jij je steentje bij?

Alle instanties en overheden bekijken momenteel hoe de grote verbruikers, waaronder industrie en de overheid zelf, maximaal besparen.

Ook het gemeentebestuur neemt hiervoor de nodige maatregelen, waaronder het doven van de kerstverlichting tijdens periodes dat er een stroomtekort dreigt. Daarnaast heb ook jij als burger de mogelijkheid om je steentje bij te dragen. Wanneer iedereen een stukje bespaart, heeft dit opgeteld een groot effect.

www.offon.be

Op de website www.offon.be vind je tal van praktische tips om thuis, op het werk, met je vereniging en op school elektriciteit te besparen.

Op www.offon.be vind je ook een stroomindicator. Deze geeft met de kleurcodes groen, oranje en rood aan of we de komende dagen een stroomtekort mogen verwachten.

Nood aan meer informatie?

✓ Hoe werkt de elektriciteitsmarkt en wat is het risico op een stroomtekort? http://www.winterklaar.be/

✓ Welke maatregelen neemt de overheid?

http://economie.fgov.be/nl/elektriciteitsschaarste/

✓ Bij een aangekondigde afschakeling

http://crisiscentrum.be/

✓ Informatie over het afschakelplan

http://www.eandis.be/eandis/klant.htm

Doe eens wat vrije tijd koop de nieuwe vrijetijdscheque!

De komende eindejaarsperiode is de eindeloze zoektocht naar het perfecte geschenk voorgoed verleden tijd. De nieuwe vrijetijdscheque is het broertje van de populaire cadeaubon. Met deze cheque doe je een stukje ‘vrije tijd’ cadeau!

Sinds oktober biedt het gemeentebestuur twee originele cadeaus aan om iemand lekker in de watten te leggen. Naast de populaire cadeaubon is er nu ook de vrijetijdscheque. Je gebruikt deze als betaalmiddel bij verenigingen, organisaties en diensten om bijvoorbeeld het lidgeld te betalen van je favoriete sportclub, een toegangsticket te kopen voor een film, voorstelling of cursus in cc ’t Getouw,... Zwemmen in Den Uyt of deelnemen aan Grabbelpas- of SWAP-activiteiten behoren ook tot de mogelijkheden. Kortom, keuze genoeg om iemand te verwennen.

Tuur, Noor en Nabil schenken vrijetijdscheque aan klasgenoot op verjaardagsfeestje

“We vinden de vrijetijdscheque een leuk cadeautje voor de jarige. Hij wil ermee naar de film of gaan zwemmen.” Ook de mama van de jarige vindt dit een origineel geschenk: “We besteden de cheque zeker aan een leuke activiteit. We houden het krantje Uit in Mol for kids in het oog om ideeën op te doen. De meeste activiteiten die erin staan mag je betalen met de cheque.”

cadeau: vrijetijdscheque!

Je besteedt de cheque voor een activiteit die het best bij je past. Hiervoor kan je terecht bij:

> Bijna 40 Molse verenigingen: sportclubs, chiro, scouts, gidsen, seniorenverenigingen, …

> Bibliotheek

> Cultuurcentrum ‘t Getouw en Pionier

> Sportdienst

> Jeugddienst

> Dienst toerisme

> Dienst senioren

> Fietsenatelier

> Gym 2000

> Mol in Action

> Snooker Buckingham

> Sportopolis

> Zander

> Port Aventura

> …

Een complete lijst vind je op www.gemeentemol.be. Ook ontvang je een lijst bij de aankoop van een vrijetijdscheque. De deelnemers maken zich kenbaar met een sticker aan de ingang van hun gebouw.

Klein of groot cadeautje?

De cheque is verkrijgbaar in verschillende waardes:

• 2,5 euro

• 5 euro

• 10 euro

• 20 euro

Je stelt de cheque dus volledig samen naargelang het budget dat je wil besteden.

Waar koop je de cheque?

De vrijetijdscheque is te koop op drie verschillende plaatsen in onze gemeente:

• de informatie- en onthaalbalie in ’t Getouw, Molenhoekstraat 2, 014 33 07 11

• de balie in Ten Hove, Jakob Smitslaan 28, 014 33 16 00

• de balie van het sociaal huis, Jakob Smitslaan 22, 014 33 15 11

“Sociaal zijn kan je leren”

Al jaren organiseert de jeugddienst een assertiviteitscursus voor jongeren. Met resultaat zo blijkt, want heel wat jongeren die deelnamen, merken het verschil en houden er een goed gevoel aan over. Omdat de cursus meer inhoudt dan enkel assertiviteitstraining, wijzigt de naam in cursus sociale vaardigheden. Binnenkort start een nieuwe sessie. Birgit Verspeek, lesgeefster van de vorige cursus: “De cursus is zeker geen wondermiddel. Maar jongeren die er voor open staan en willen veranderen, raad ik aan om deel te nemen.”

We gaan er vaak van uit dat sociaal zijn iets is dat in je bloed zit. Maar veel sociale mensen hebben dit ook moeten leren. Durf jij zeggen wat je denkt? Ben jij jezelf? Of vind je dat moeilijk? Wat doe je als je kritiek krijgt? Of hoe zeg je dat je iets niet graag wil? Hoe maak je een praatje met iemand die je nog niet kent?

In de cursus leren jongeren samen met leeftijdsgenoten wat sociale vaardigheden en assertiviteit zijn en hoe ze hieraan kunnen werken. De thema’s die behandeld worden, hangen af van de vragen die de jongeren en de ouders zelf aanbrengen tijdens het intakegesprek.

Birgit: “Jongeren leren veel van elkaar”

Nog voor de cursus start, heeft de lesgeefster een intakegesprek met de jongere en zijn ouders. “Dat is een voorwaarde om te mogen deelnemen. Zo kan ik inschatten wie ik voor me heb. Vaak zijn het heel verschillende jongeren: verlegen, moeilijk gedrag, jongeren met een specifieke vraag zoals ‘Ik wil graag een vakantiejob doen,

maar ik ben niet zeker van mezelf’. Net deze mix maakt het voor de groep interessant. Wie bijvoorbeeld verlegen is, leert veel van wie heel spontaan is. Maar de jongere moet uit zijn comfortzone durven komen: wie vaak zit te gamen, moet nu naar buiten komen. Ik merk dat wie een alternatief heeft, zijn pc al snel laat voor wat het is.”

Tien vormingsmomenten

Enkele mogelijke thema’s tijdens de vormingsmomenten zijn: vrienden maken en behouden, actief luisteren, assertief reageren, positief denken, overtuigen en beïnvloeden, conflicthantering, gevoelens herkennen en verwoorden, … “De jongeren én hun ouders bepalen zelf welke thema’s aan bod komen. Elke jongere stelt voor zichzelf een doel, hieraan koppelen we dan de verschillende sessies. De moeilijke thema’s houden we tot laatst, wanneer het ‘goed’ zit in de groep.”

Verloop van de cursus

Na een kennismakingsronde gaat de cursus dan echt van start. “Allereerst spreken we een gedragscode af: ik wil dat de groep respect heeft voor elkaar. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn en zijn gevoelens durven tonen zonder hiermee geplaagd te worden. De cursus mag ook niet te schools overkomen en de vormingsmomenten moeten dicht bij de leefwereld van de jongeren staan. Jongeren zijn vaak heel visueel ingesteld, daarom werken we met filmpjes, liedjes, foto’s, … die we op de computer vinden. Zo leren we bijvoorbeeld om ons in te leven in anderen en hoe we bij anderen overkomen.”

Eindgesprek

Na de cursus is er voor de ouders en jongeren nog een eindgesprek. “Ik peil naar hun mening over de cursus, hun ervaringen, hun leerproces en of ze er iets van opgestoken hebben. Ook aan de ouders vraag ik of ze merken dat er iets veranderd is. Natuurlijk wil niemand graag op cursus komen om ‘normaal’ te zijn. Maar eenmaal de drempel over, blijven de jongeren komen. Aan ouders wil ik meegeven: kom naar dat eerste gesprek, daarna zien we wel. Een jongere die vroeger letterlijk tegen de muren bokste omdat hij down was en nu als alternatief naar muziek luistert, dat vind ik nu zo schoon aan dit project.”

Thibo: “Ik ben een

nieuw mens geworden”

Toen Thibo de stap zette naar de middelbare school, begonnen de problemen. “Ik kreeg een grote mond: wist niet wat ik wel of niet mocht zeggen. Ik zocht de foute vrienden op waar ik mee kon opvallen.” De ouders van Thibo vonden het welletjes en spoorden hem aan om de cursus te volgen.

Ieder zijn eigen verhaal “Eerst twijfelde ik omdat ik niet wist wat ik ervan moest verwachten. Maar uiteindelijk zette ik de stap. Iets waarvan ik achteraf geen spijt heb. Al tijdens de eerste les voelde ik me goed in de groep: ik kon er mezelf zijn. Elke jongere had zo zijn eigen verhaal: de ene legde moeilijk sociaal contact, de andere was verlegen, …” De cursus bestond uit tien vormingsmomenten die telkens doorgingen op dinsdagavond bij de jeugddienst. “We spraken in groep over onze interesses, onze gevoelens, wat we wel of niet graag deden, … en werkten samen aan opdrachten. Soms kregen we een taak mee naar huis.”

Cursus maakt het verschil

Thibo hield vol. De cursus werd afgesloten met een individueel eindgesprek samen met de lesgeefster en Thibo’s ouders. “De lesgeefster was héél tevreden. Volgens haar was ik een nieuw mens geworden. Mijn gedrag maakte goede vorderingen. Zelf voel ik het verschil ook goed. Wanneer bijvoorbeeld op de gang iemand tegen me aanbotst zou ik die vroeger fysiek aangepakt hebben. Nu maak ik beleefd een opmerking en ga verder.” Ook thuis gaat het beter. “Vroeger kwam ik thuis, zette mijn boekentas weg en ging naar vrienden. Nu maak ik eerst mijn huiswerk en spreek dan pas met vrienden af.”

Een nieuw begin

De slechte schoolresultaten deden Thibo besluiten om het jaar over te doen en een nieuwe start te maken. “Ik heb mijn foute vrienden losgelaten. In deze klas voel ik me veel beter en kreeg ik nieuwe vrienden.” Volgens Thibo is de cursus een échte

aanrader. “Het is een heel goede cursus. Ook al had ik niet altijd evenveel zin om te gaan, toch was het plezant en leerde ik veel nieuwe vrienden kennen.”

Praktisch

Wie? Jongeren van 12 tot 14 jaar

Waar? Jeugddienst, Markt 28

Wanneer? Eerste sessie op 6 januari 2015 om 17.30 uur (in totaal zijn er tien sessies)

Deelnameprijs? 30 euro

“Balmatt-site laten herleven en commerciële aantrekkingspool”

De toekomstplannen van VITO houden rekening met de mooie omgeving langs het Kempisch kanaal. Bovendien zorgt de openheid van de site ervoor dat bewoners, fietsers en wandelaars meegenieten van deze unieke

Begin juli verdwenen de schouwen en de koeltoren van de voormalige elektriciteitscentrale van Electrabel in Donk voorgoed. De vrijgekomen gronden zijn net zoals de gesaneerde Balmatt-site eigendom van VITO. De Vlaamse onderzoeksinstelling bouwt hier langs het Kempisch kanaal nieuwe gebouwen met een geothermiecentrale. “Het opblazen van de schouwen en de koeltoren was de symbolische eerste stap in de wedergeboorte van de site”, aldus Agnes Bosmans, directeur HR en algemene diensten bij VITO. “Deze herontwikkeling weerspiegelt exact waar onze organisatie voor staat. We investeren niet enkel in onderzoek, maar ook in de omgeving. Met de geothermiecentrale genereren we een business die Mol meer welvaart brengt.”

VITO en SCK∙CEN delen op dit ogenblik hetzelfde bedrijventerrein. Strengere nucleaire veiligheidsvoorschriften maken een volledige fysieke scheiding tussen beide instellingen noodzakelijk. “Door de Balmatt-site te herontwikkelen, maken we die scheiding mogelijk. Bovendien geeft het nieuwe terrein ons de mogelijkheid om uit te breiden. Door de sterke groei van onze instelling kampen we met een nijpend ruimtegebrek”, begint Agnes Bosmans haar verhaal. “Als toonaangevend, internationaal gerenommeerd onderzoeksinstituut hebben we nood aan een omgeving en een gebouw dat het open karakter van onze werking symboliseert. Daarom zullen we kiezen voor een transparante architectuur. De

architectuur en ontwikkeling zullen perfect aansluiten bij onze visie, met respect voor het landschap.”

Diepe geothermie als hernieuwbare energiebron Voor de energievoorziening van de nieuwe en huidige gebouwen zet VITO in op hernieuwbare energie. De onderzoeksinstelling voert al jarenlang onderzoek naar de mogelijkheden van aardwarmte of geothermie als onuitputtelijke energiebron. “Nu zien we de kans om onze expertise in praktijk om te zetten”, aldus Agnes Bosmans. “Op de Balmatt-site hopen we warmte van een drietal kilometer onder de grond te kunnen inzetten voor verwarming en sanitair warm water en voor de productie

plek.

Een warmtenet laat in de toekomst niet enkel de eigen VITO-gebouwen, maar ook de woningen en bedrijven in de omgeving meegenieten van hernieuwbare energie uit de geothermiecentrale.

herleven tot industriële aantrekkingspool”

van elektriciteit”, verduidelijkt ze. “In eerste instantie voor onze eigen gebouwen. In een latere fase zullen we de mogelijkheden bekijken om via een warmtenet ook andere bedrijven of woningen in de omgeving aan te sluiten.”

Proefboring naar warm water in de aarde

“De jarenlange voorbereidingen zorgen ervoor dat we begin 2015 kunnen starten met een proefboring. Hiervoor komt er eerst een

tijdelijke boortoren. Die toren dient enkel voor de boringen, nadien verdwijnt deze en is een eenvoudig gebouw het enige zichtbare van de centrale”, vertelt Agnes Bosmans. “Geen impact op het landschap dus, in tegenstelling tot bijvoorbeeld windturbines.”

De evaluatie van de proefboring bepaalt of er nog drie tot vier bijkomende boringen volgen. In een volgende fase zou VITO leidingen kunnen aanleggen naar het bestaande warmtenet van VITO, SCK•CEN en Belgoprocess. “Op dat ogenblik zal worden beslist of we ook een elektriciteitsturbine installeren voor de productie van stroom op basis van de geothermische warmte. Ondertussen stomen we alles klaar om op de site te starten met de bouwwerken voor onze nieuwe gebouwen.”

Aantrekkingspool voor nieuwe industrie en werkgelegenheid

“Dit project betekent gegarandeerd een industriële en commerciële meerwaarde voor onze regio. De geothermiecentrale zal heel wat nieuwe bedrijven aantrekken om zich te verdiepen in deze nieuwe vorm van hernieuwbare energie. Dit zal voor extra werkgelegenheid zorgen. We voeren nu al gesprekken met IOK en Voka Kempen om deze nieuwe industriële sector te ontwikkelen”, benadrukt Agnes Bosmans.

Wat is geothermie?

Geothermie betekent letterlijk aardwarmte. Bij diepe geothermie worden warme waterlagen, gelegen op enkele kilometer diepte, gebruikt als energiebron. Met het opgepompte water worden gebouwen verwarmd en kan via een stroomgenerator en turbine elektriciteit opgewekt worden.

De troeven van geothermie?

> Het is een onuitputtelijke en groene energiebron

> Het is duurzaam en continu aanwezig

> Geen impact op het landschap

> Geen vervuilende activiteit

Meer info over geothermie en de plannen van VITO: Bekijk de website: www.vito.be/balmattVolg het project op Facebook via www.facebook.com/balmattsite - Schrijf je in op de nieuwsbrief: geothermie@vito.be

Agnes Bosmans: “Over enkele jaren is de vroegere Electrabel- en Balmatt-site een nieuw kenniscentrum dat draait rond diepe geothermie. Uniek in Vlaanderen én een meerwaarde voor Mol.”

“We staan voor een serieuze uitdaging. Alle hulp is welkom!”

Eind 2015 valt het doek over het Cultureel Ambassadeurschap zoals we dat gewoon zijn. Aan het Centrum de eer om de cirkel in 2015 rond te maken. Nu alle gehuchten aan bod kwamen, wil ook het Centrum laten zien wat het in petto heeft. Etienne Luyten en Marcel Mentens, leden van het kerncomité, barsten van ideeën. Met de slogan ‘’t Centrum bruist’ moet dit zeker lukken!

Het Centrum is niet aan zijn proefstuk toe: in 2004 kreeg het gehucht het ambassadeurschap al een keer toegewezen. “Destijds kwamen we met verschillende verenigingen samen, maar al snel bleek dat er weinig belangstelling was”, vertelt Etienne. “Het ambassadeurschap Centrum werd dan ook afgeblazen, maar met de opmerking dat we het op een later tijdstip opnieuw zouden proberen. En nu is het dan eindelijk zover.”

Nieuwe start

Begin dit jaar richtte het cultuurcentrum opnieuw haar pijlen op het Centrum. Met een oproep aan alle inwoners, wijkwerkingen, verenigingen, … hoopte zij dat dit gehucht alsnog het ambassadeurschap op zich wou nemen. “Deze keer voelden we dat er meer interesse leefde”, zegt Marcel. “Na een paar keer samenzitten, hakten we dan ook de knoop door en beslisten om ervoor te gaan. We beseffen dat we voor een serieuze uitdaging staan!”

Kerncomité en Co

Momenteel bestaat het kerncomité uit vertegenwoordigers van de wijkwerkingen Rondplein en Keirlandse Zillen, Ontspanningscomité Ginderbroek, Lichtstoet Rozenberg, KWB-Centrum, Molshoop, jeugdhuis Tydeeh / M.art en Vuslat Mol. “Wanneer elk lid van het kerncomité telkens een vijftal mensen aantrekt om bij een activiteit te helpen, moet dit zeker lukken”, zegt Etienne overtuigd. “Daarnaast zijn er een aantal mensen buiten het kerncomité die – vanuit hun ervaring – alvast hun medewerking beloofden voor een specifieke activiteit.”

Van Ginderbroek tot Rozenberg

Eén van de ambities van de kerngroep is heel het Centrum te betrekken bij het ambassadeurschap. “Onze activiteiten verspreiden zich daarom van Ginderbroek tot einde Rozenberg”, geeft Marcel mee. “Ook qua thema’s gaat ons aanbod heel breed: van een kunsthappening tot een culinair event, van een marktenweekend tot een garçonloop, van de Vrolijke Vrijdag tot een wandeling, … Het wordt een mengeling van kleine en grote activiteiten, waarvan sommige hopelijk uitgroeien tot iets blijvends.”

Win-winsituatie

De nieuwe cultureel ambassadeur wenst met haar activiteiten alvast veel volk naar het Centrum te lokken. “We hopen dat ook de

handelaars en de verenigingen het positieve hiervan inzien en hun bijdrage leveren. Zo wordt het voor iedereen een ‘win-winsituatie’”, besluit Etienne.

Een blik op het voorlopige programma

Een volledige kalender is er nog niet, maar we lichten alvast een tipje van de sluier…

- 17 januari: Fakkeloverdracht

vanaf 18 uur aan Jeugdhuis Tydeeh

- 21 februari: Smakelijk Mol

- 3 mei: M.artbom (kunsthappening)

- 3 mei: Wandeling door ’t Centrum

- 17 mei: Marktendag

- 7 juni: Open-kerk-dag

- Rond 11 juli: Vlaanderen Feest

- augustus: Vrolijke Vrijdag

- 6 september: Netewandeling

- 8 november: Bezoek Boulevardpark

Hoe Mol-Centrum ontstond …

Van zanderige hoogte tot verstedelijkt dorp Hoe oud Mol is valt niet met een jaartal te zeggen. Een ruwe schatting: de naam ontstaat in de derde eeuw na Christus. Simpel gezegd betekent de naam Mol een zanderige hoogte boven het brede Netedal. Op die beboste hoogte leven al duizenden jaren lang mensen. Enkele groepjes hutten bij elkaar. Denk aan Ginderbroek, Laar, Rozenberg. In 882 branden de Noormannen de versterkingen plat van Mol, Gompel en de omliggende dorpen.

Voogden van Mol

In 882 is Mol duidelijk een centrum. Het is dan eigendom van de Noord-Franse abdij van Corbie (nabij Amiens). In Mol zelf woont een voogd: de plaatselijke edele die de voogdij Mol, Balen en Dessel bestuurt. In Gompel staat de herenhoeve van de rentmeester van de abdij van Corbie. De voogden van Mol wonen in statige huizen, waar nu het oude Gesticht (Academie voor Beeldende Kunsten, De Zwaan) op de Markt is. De woningen hebben een afgesloten tuin en worden omgeven door een waterversterking aan de Nete. De voogden van Mol zijn ridders met namen als Willem en Hendrik. Zij besturen, spreken recht en zijn in persoon het middelpunt van de streek. Een streek die volop wordt ontgonnen. Zo ontstaan de buitengehuchten Achterbos, Ginderbuiten, Sluis, Ezaart en Stokt.

Handelscentrum

Het Molse centrum, als zetel van de voogdij Mol, Balen, Dessel, telt door de eeuwen heen steeds ambtenaren en bestuursfunctionarissen die er naast de lakenfabrikanten, handelaars en de ambachtslieden de toon aangeven. Na 1300 neemt de wolverwerking snel uitbreiding . De schapenteelt op de uitgestrekte heigronden werkt dit in de hand. Zo wordt Mol-Centrum een handelscentrum voor de verwerking en verkoop van goedkope wollen stoffen. De machtige hertog van Brabant schenkt zijn ‘goede luden van Molle’ een wekelijkse dinsdagmarkt en een jaarmarkt, met allerhande burgerlijke vrijheden. Dat is in 1365. Tot in de negentiende eeuw zijn het de lakenfabrikantengrondbezitters die in Mol de lakens uitdelen.

Knooppunt

In de tweede helft van de negentiende eeuw wordt Mol een centrum van betekenis: verharde wegen, de spoorweg en de tram ontsluiten het achterland. Mol-Centrum is tot dan toe een langgerekt lint, bewoond vanaf Ezaart tot Ginderbuiten. Na de aanleg van de spoorweg in 1878 verandert dit snel. Tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw verschijnen er overal fabrieksschouwen. Later wordt het centrum een verstedelijkt dorp, met handel, onderwijs en allerlei diensten. Mol zelf blijft wat het is: een knooppunt en centrum tussen Antwerpen, Hasselt en Eindhoven.

Gezocht: helpende handen

Woon jij in het Centrum en wil je dat dit cultureel ambassadeurschap slaagt?

Stel je dan kandidaat als vrijwilliger en bezorg je contactgegevens aan het cultuurcentrum via 014 33 09 00 of cultuurbalie@gemeentemol.be. Alle hulp is welkom!

Meer info: cultuurcentrum ‘t Getouw, 014 33 09 00, cultuurbalie@gemeentemol.be

“Geur van oude documenten kan je niet beschrijven, die moet je zelf ervaren.”

Begin september lanceerde VVG het boek ‘De Groote Oorlog 1914-1918’. Dries Majewski, Gil Geerings en Jens Staes zijn drie jonge mannen die gefascineerd zijn door de Wereldoorlog(en) en de verhalen erachter. Zij werkten als auteur actief mee aan het boek, samen met de oudere generatie van de Verbroedering Vaderlandslievende Groeperingen (VVG). Het drietal is blij dat ze deze kans kreeg, maar vooral dat ze met gelijkgestemden konden werken rond hetzelfde thema.

Tijdens de onthulling van het monument van de Lancaster in Postel in 2006, neemt de al bestaande belangstelling in krijgsgeschiedenis van Dries en Gil een nieuwe wending. Beiden deelden dezelfde interesse maar zochten nog een manier om hier meer mee te doen. Tijdens de onthulling legden ze de eerste contacten met leden van VVG die hen vroegen om in de redactie van de VVG te stappen. Dit om samen aan brochures en nu ook het boek rond WOI te

werken. Jens, met zijn 28 jaar de jongste van het trio, sloot zich een jaar later aan bij zijn twee kompanen. Samen met de vijf oudere heren van VVG, begonnen ze aan een boek over De Groote Oorlog.

Waarom interesseert de Eerste Wereldoorlog

jullie zo?

Dries Majewski vertelt: “Mijn familienaam klinkt niet echt Mols. Daarom ging ik op zoek naar mijn roots. Zo vertoefde ik vele uren in archieven en dan kom je al eens andere dingen tegen die je interesse wekken. Ik raakte gefascineerd door de wereldoorlogen maar vooral door de vele verhalen die de nabestaanden vertellen. Ook door mijn studie als godsdienstleraar bracht ik veel tijd door in bibliotheken en archieven. We houden alle drie van de geur van oude documenten. Een geur die je niet kan uitleggen, maar zelf moet ervaren”.

Bij Gil Geerings begon het een tiental jaar geleden te kriebelen. “Ik ging veel op pad met mijn metaaldetector, in de beginperiode vooral in de Ardennen en Luxemburg. Zo

Drie jonge redacteurs van het boek ‘De Groote Oorlog 1914-1918’ aan het woord

Paardenmonstering op de Markteind juli-begin augustus 1914

de drie jonge redacteurs, v.l.n.r. Jens Staes, Dries Majewski en Gil Geerings

stootte ik op heel wat voorwerpen uit de Eerste Wereldoorlog. Ik vond onder andere identiteitsplaatjes van soldaten en ging dan op zoek naar de familie van de gesneuvelde soldaat. Meer en meer raakte ik geboeid door de verhalen die ik hoorde. Dat mijn moeder gids is in Mol en de geschiedenis van onze gemeente door en door kent, had zeker zijn invloed.”

Jens Staes is de jongste van de drie. “Ik ben geschiedenisleraar en door mijn studies leerde ik uiteraard veel over de oorlog. Ook mijn familiegeschiedenis was een aanzet om mee te werken aan dit boek. Frans Vandenbergh, ook lid van VVG, is mijn grootvader. Hij is oorlogswees. Zijn vader stierf in een krijgsgevangenenkamp”, vertelt hij. “Mijn oom Erwin Vandenbergh schreef hierover ook een boek.”

Waar vonden jullie de informatie?

Wat hebben jullie gevonden?

“We spendeerden veel tijd in het gemeenteen krijgsarchief. Eerder dit jaar deed het archief een oproep om foto’s, documenten en voorwerpen van WOI binnen te brengen voor de tentoonstelling ‘Slijk, stank en gas. Molse soldaten in WOI’. We stootten op een dagboek

“Blijf herinneringen levend houden”

Dries, Gil en Jens doen een oproep aan de jongere generatie: “Ga naar herdenkingsplechtigheden van de oorlogen en houd op die manier samen met geïnteresseerden dit onderwerp levend. De oudere generatie verdwijnt stilaan en we zouden het zeer spijtig vinden als daarmee ook de verhalen en het collectief geheugen uitgewist worden. Aan de oudere generatie willen we nog meegeven om hun memorabilia niet enkel voor zichzelf te houden. Deel ze met anderen, vertel de verhalen erachter, zodat we samen de herinneringen levend houden.”

van Edmond Van Eynde. Hierin staat in grote lijnen beschreven wat er gebeurde in Mol tijdens de Groote Oorlog en hoe hij de oorlog beleefde. We konden ook de hand leggen op een unieke foto en een postkaart. Deze mochten we gebruiken in het boek. Op de foto staan een tiental Molse soldaten die aan de IJzer vochten met hun regiment. In het boek vind je ook een hele lijst van ‘Vuurkruisers’, soldaten die aan het front onder vuur streden. Deze lijst werd aangereikt door Marcel

Heuvelmans. Jens legde zich erop toe om de lange opsomming die ze bijvoorbeeld op www. kempenseklaprozen.be vonden, te overlopen en er de Molse soldaten uit te lichten. Het is de eerste keer dat er een samengevatte lijst van Molse vuurkruisers en gesneuvelden wordt opgesteld. Het is één van de hoogtepunten in het boek, samen met de unieke foto’s en de leuke en scherpe anekdotes.”

Hoe doorstond Mol de oorlog?

“Onze gemeente had, al dan niet terecht, de reputatie van een verzetsgemeente. De inwoners waren geen grote verzetsstrijders, het zat hem eerder in de kleine dingen. Bijvoorbeeld op een vaderlandse feestdag lagen in de etalage van de garenwinkel de bollen of strengen wol zo gesorteerd dat ze de Belgische driekleur vormden. Omdat Mol een grensgemeente is, kwamen vele burgers naar hier om te vluchten naar Nederland. Ook de aanwezigheid van de abdij droeg bij tot de populariteit van Mol. Velen dachten dat het bij de paters wel veilig was en ze daar voldoende te eten zouden hebben”, vertelt het drietal nog.

Boek kopen?

Het boek ‘De Groote Oorlog 1914-1918’ is te koop in de Kamer voor Heemkunde (’t Getouw) en in Perswinkel ‘t Pleintje in Ginderbroek voor 22 euro. Je betaalt ter plaatse of je ontvangt het boek thuis (+ 6 euro verzendkosten) na overschrijving van het bedrag op rekeningnummer BE70 9731 1816 4525 van VVG, Martelarenstraat 35, 2400 Mol

Meer info: > dienst erfgoed, 014 33 09 70, archief@gemeentemol.be > VVG, Frans Vandenbergh, 014 31 15 51, fvandenbergh@telenet.be

Frans Lambert Beyens - een Molse soldaat ‘gepakt van de gas’ en aan de gevolgen overleden in 1922.

Ontplofte munitietrein aan het station van Mol - ontploft op 16 november 1918.

Terugblik...

Dag van de Jeugdbeweging

Maar liefst 900 ontbijten vlogen de deur uit tijdens de ‘Dag van de Jeugdbeweging’ op 17 oktober, een absoluut record!. Alle kinderen en jongeren die in uniform naar school of werk gingen, kregen ’s morgens op de binnenkoer van de Zwaan een gratis ontbijt aangeboden. De vele jongeren zorgden met hun uniformen, sjaaltjes en T-shirts voor een kleurrijk en amusant spektakel.

Kunstweek in Ten Hove

Kunstweek in Ten Hove

Van 6 tot en met 10 oktober organiseerde het woonzorgcentrum in Ten Hove een kunstweek. Samen met de bewoners werden er onder andere portretten geschilderd en gewerkt met papier-maché. De mooie resultaten werden achteraf tentoongesteld.

60-jarigen vieren feest

Op 11 oktober werden de 60-jarigen uit onze gemeente uitgebreid gevierd. Het was al voor de 29e keer dat het gemeentebestuur deze festiviteit samen met het feestcomité 60-jarigen organiseerde. 221 genodigden verzamelden in Ten Huize Foets in Millegem. Vroegere vrienden zagen elkaar terug en konden tijdens een lekker diner gezellig bijpraten.

De bibliotheek lanceerde op 1 oktober een zogeheten ‘zwerfbib’. Zo vinden treinreizigers in de stationshal een grote kast met een honderdtal romans. Elke treinreiziger is vrij om – zonder verdere registratie of kosten –een boek te nemen en het te lezen op de trein. Eens uitgelezen plaatst hij of zij het boek terug zodat het opnieuw beschikbaar is voor andere reizigers. De zwerfbib werkt volledig op basis van vertrouwen.

www.gemeentemol.be

Verantwoordelijke uitgever: Hans Schoofs, schepen van informatie en public relations, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol

‘Zwerfbib’ leesvoer op de trein