Driemaandelijks tijdschrift - Jaargang 14
NUMMER 54
informatiemagazine maart 2015
p. 6-7
Hoe voelt het om 80 te zijn? Win een gratis vat voor jou en je vrienden! p. 3
p. 15
Achterbos viert twee eeuwen ‘Vijftien Kapellekens’
inhoud
I N F O R M AT I E M A G A Z I N E M A A R T 2 0 1 5 | n r 5 4
Te huur: volledig uitgeruste zaal in het Centrum. Rarara, waar lig ik?
Achterbos viert twee eeuwen ‘Vijftien Kapellekens’
Ontdek waar deze zaal ligt, neem een foto en stuur deze tijdig op. Je kan een vat winnen voor jezelf en je vrienden.
Onze gemeente telt talrijke prachtige kapelletjes. Weet jij ze te vinden?
15
3 Hoe voelt het om 80 te zijn? Eén dag in een simulatiepak
6
Ooit al nagedacht over hoe het voelt om 80 jaar te zijn? Met dit simulatiepak kan je het beleven. Wat voor een jong persoon evident lijkt, is dat niet meer voor wie een dagje ouder wordt.
4
20
Everzwijnen in Postel: “Uitroeien hoeft niet, maar niets doen is geen optie!”
Zeepkisten gezocht met dappere coureurs!
Tot drie à vier jaar geleden waren er in Postel nog geen everzwijnen te bespeuren. Vandaag zorgt hun grote aanwezigheid voor heel wat schade aan akkers en velden. Bovendien zorgen ze voor bijkomende risico’s voor het autoverkeer. Hoe wordt dit probleem aangepakt?
Ga samen met je papa of mama de uitdaging aan en bouw een zeepkist. Toon je koelbloedigheid en stuurvaardigheid tijdens de zeepkistenrace.
8
Viering 650 jaar dinsdagmarkt
10 Enorme uitdaging voor Koen Bollen van nieuwe Brandweerzone Kempen 12
Je bent jong en je M.art wat!
14
Woonwinkel+: ouderen informeren over woningaanpassingen
18
Gezocht: jong, bruisend talent voor talentenkamp ‘Mol’s Got Talent 2015’
19
Word animator bij Speelplein Galbergen!
22
50 jaar migratie
24
Terugblik
WWW.GEMEENTEMOL.BE Fotografie: o.a. Hans Cools, Roger Verdonck
Informatiemagazine uitgegeven door gemeentebestuur Mol > Verantwoordelijke uitgever: Hans Schoofs, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol > Info en vragen: communicatiedienst, 014 33 07 11, informatie@gemeentemol.be
Te huur: prima onderhouden feestzaal in het Centrum
Wedstrijd
Win een gratis vat voor jou en je vrienden! Zoek mij en mail een foto van mijn buitenkant naar informatie@ gemeentemol.be
Rarara, waar lig ik? Ik ben netjes, goed gelegen, mooi aan te kleden, betaalbaar én er is meer dan voldoende parkeergelegenheid in de directe omgeving. Als je een feest, een kienavond, een quiz of dergelijke wil organiseren, moet je eerst op zoek naar een geschikte en betaalbare zaal. Ver hoef je niet te kijken, ik bevind mij pal in het Centrum. Een geschikte zaal vinden voor je feest, themafeest of activiteit is dikwijls moeilijk. Zoek niet langer en kom bij mij een kijkje nemen. Je staat versteld. Voor een quiz bijvoorbeeld, kan ik 25 quizploegen van 6 personen herbergen. Er zijn 200 personen toegelaten voor een drinkfeest met enkel staanplaatsen. En als je het aanpalend café bijhuurt, mogen er zelfs 380 mensen binnen. Dan kan je al een heus feestje bouwen, nietwaar?
Voorwaarden • Je mag mij alleen huren tussen 8 uur ‘s morgens en 3 uur ‘s nachts. Ik mag dus geen logeerpartijtjes organiseren. • Als je mij gebruikt, moet je bepaalde reglementeringen naleven (gemeentelijk, bovenlokale overheid, auteursrechten, politiereglementen, de wet op de handelspraktijken, …). • Je laat mij achter zoals je mij gevonden hebt: proper en alles netjes op zijn plaats. Als mijn baasje vindt dat ik er na de activiteit of feest te slordig of te vuil bijlig, mag hij jou een toeslag laten betalen. • Als je mij reserveert, krijg je een gebruikersreglement. Neem dit goed door en zorg ervoor dat alle begeleiders, helpers, vrijwilligers, … ook van deze regels op de hoogte zijn.
Vind mij en win! Wie mij vindt, maakt kans op een gratis vat. Als je denkt te weten waar ik mij bevind, stuur dan vóór 1 mei een foto van mijn buitenkant én het antwoord op de schiftingsvraag naar informatie@gemeentemol.be. Schiftingsvraag: hoeveel juiste foto’s zullen we ontvangen?
Praktisch Waar? Dat moet je dus zelf uitzoeken Prijs? Afhankelijk van de groep waartoe je behoort Grootte? Om en bij de 170 m² (zonder aanpalend café) Drank? De brouwerij Haacht levert bij mij. De frisdranken zijn van Val en de cola van Pepsi. Licht en geluid? Hiervoor moet je zelf zorgen. Ik heb geen licht- of geluidsinstallatie.
Meer info: communicatiedienst, 014 33 07 11, informatie@gemeentemol.be www.gemeentemol.be
3
Everzwijnen in Postel vernielen akkers én vormen gevaar voor verkeersveiligheid
“Uitroeien hoeft niet, maar niets doen is geen optie!” Akkerbouwer Marc Van der Borne uit Postel weet waarover hij spreekt wanneer we het hebben over de vernietigende kracht van everzwijnen. “Overdag liggen ze braafjes verscholen. Bij duisternis trekken ze in groep op pad voor eten. Ze vertrappelen in hun zoektocht volledige maïsvelden en woelen met hun snuit de grond open, tot zelfs een halve meter diep. Die dieren kunnen daar gewoon niets aan doen. Dat zit in hun genen.” Tot drie à vier jaar geleden waren er in Postel nog geen everzwijnen te bespeuren. Hoe ze er gekomen zijn, is onder landbouwers, jagers en grondeigenaars een druk bediscussieerde vraag. Sommigen beweren dat er enkele dieren zijn uitgezet of uitgebroken, anderen stellen dat ze op eigen kracht vanuit de Ardennen en Limburg tot bij ons zijn geraakt. In elk geval voelen de dieren zich in Postel bijzonder goed thuis, want het kweken gaat razendsnel. “Elke zeug werpt tweemaal per jaar vier tot tien jongen. Nog voor het jaar om is, zijn deze zelf geslachtsrijp. Als er dit jaar ergens honderd everzwijnen zitten, dan kan dit aantal een jaar later verdubbeld zijn.”
Schade aan akkers en velden De landbouwers met akkers en velden in Postel hebben de massale intrede van everzwijnen geweten. “Ze houden enorm van aardappelvelden en maïsvelden. Daarnaast woelen ze andere akkers om op zoek naar eikels. Wanneer er een troep everzwijnen over je veld trekt, dan richten ze een complete ravage aan. Bij een collega veroorzaakten ze op één nacht voor 15 000 euro schade. Enerzijds door de verwoesting van 1,5 hectare maïsveld, anderzijds omdat hij door het mislukken van zijn eigen oogst het nodige voeder nu extern moet aankopen. Zelf probeer ik zoveel mogelijk akkers tijdelijk af te spannen met stroomdraad, maar zelfs dat houdt ze niet tegen. Ook afschrikwekkende lampen werken slechts enkele dagen. Nadien stoten de everzwijnen de statieven gewoon om.”
Populatie onder controle houden Om de snelle groei van het everzwijnenbestand in Postel een halt toe te roepen, hebben 4
informatiemagazine maart 2015
Jager Johan Broeckx en akkerbouwer Marc Van der Borne werken nauw samen om de everzwijnenproblematiek in Postel binnen de perken te houden.
de jagers en de landbouwers de handen in elkaar geslagen. Jager Johan Broeckx vertelt. “Onlangs heeft zelfs het Agentschap voor Natuur en Bos onder strikte voorwaarden jacht toegelaten in natuurgebied De Ronde Put. Everzwijnen maken geen verschil tussen kwetsbare vegetatie of een veld. Het zijn er gewoon te veel. Het is absoluut niet nodig om de everzwijnen uit te roeien, maar niets doen is ook geen optie. Het everzwijnenbestand moet onder controle gehouden worden. Dit vraagt van de jagers heel wat inspanningen, want een everzwijn laat zich overdag niet zien. Je moet als jager vele uren op een hoogzit doorbrengen om met wat geluk enkele everzwijnen te zien passeren. Daarom organiseren we op geregelde tijdstippen drukjachten. Het probleem hiervan is dat we niet het hele grondgebied Postel kunnen afdekken, waardoor de everzwijnen zich tijdelijk verplaatsen naar de gebieden waar er niet gejaagd wordt.”
Gevaar op de weg Niet alleen de landbouwers ondervinden schade. Sinds vorig jaar noteerden we al meer dan tien aanrijdingen. “Het is wachten op een dodelijk ongeval”, zegt Johan Broeckx. “Gelukkig hebben ze in Postel onlangs de snelheid verlaagd naar 70 kilometer per uur. Dat hier nog automobilisten durven voorbijrazen aan snelheden hoger dan 120 kilometer per
uur, begrijp ik gewoon niet. Dat is spelen met je eigen leven. Des te meer everzwijnen, des te groter de kans op aanrijdingen. Zeker in de oogstperiodes – wanneer de dieren hun schuilplaatsen in het maïs moeten verlaten – is het risico op plotseling overstekende everzwijnen bijzonder groot. Je ziet ze gewoon niet afkomen. Sommige everzwijnen wegen meer dan 150 kilogram. Bij een volle aanrijding is het net alsof je op een muur rijdt.”
Welzijn van de dieren Marc Van den Borne denkt ook aan het dierenwelzijn. “In vele gevallen is een aanrijding voor een everzwijn niet meteen dodelijk. Dit betekent dat deze dieren nog een tijdje zwaargewond verder strompelen. Een jager zorgt bij een schot voor een plotse, pijnloze dood.”
Agentschap Natuur & Bos “Wij erkennen absoluut de problematiek”
Landbouwers: meld schade aan het gemeentebestuur
Het Agentschap voor Natuur & Bos van de Vlaamse overheid beheert in Postel onder andere het natuurgebied De Ronde Put. Teamverantwoordelijke fauna en flora Hans De Schryver vertelt: “Enerzijds is het everzwijn een inheemse dierensoort en verdient het absoluut zijn plaats in onze natuur. Anderzijds mogen we onze ogen niet sluiten voor de schadeproblematiek en de risico’s voor de verkeersveiligheid. De populatie op een maatschappelijk aanvaardbaar niveau houden is dan ook de doelstelling. Bejaging volgens de jachtregelgeving, is daarvoor één van de methodes. Daarnaast is er ook nood aan preventieve maatregelen zoals het aanbrengen van omheiningen om akkers en velden te beschermen en goede afspraken tussen alle beheerders. Ook de uitbouw van robuuste natuurgebieden kan helpen om de problematiek het hoofd te bieden.”
Het gemeentebestuur roept alle landbouwers op om alle schade door everzwijnen, vossen, bosduiven,… te melden op de dienst landbouw. Dit laat ons toe om alles te inventariseren en op te volgen. Je kan mailen naar landbouwdienst@gemeentemol.be of bellen naar 014 33 07 38.
Meer info: dienst landbouw, 014 33 07 38, landbouwdienst@gemeentemol.be www.gemeentemol.be
5
In de huid van een 80-jarige dankzij het ouderdomssimulatiepak
“Dit is de sleutel tot een m Een knappe jonge man glimlacht naar me* vanop een oude foto. Het is mijn grootvader. Hij zit naast me en vertelt over toen. Met een stiekeme blik speur ik tussen zijn rimpels naar de man van op de foto. Hij heeft nog steeds die sprekende ogen. Verder kreeg hij zijn oude lichaam zomaar cadeau. Schuilt in hem nog steeds diezelfde jonge man? Dát vraag ik me af sinds mijn dag in het ouderdomssimulatiepak. Met mijn 33 jaar stapte ik in de huid van een 80-jarige. Gevangen in een oud lichaam, bleef ik gewoon mezelf… “Goeiemorgen Astrid. Ik laat je je nieuwe thuis even zien”, klinkt het als Ilse Tips, de hoofdverpleegkundige, me afhaalt. De stem komt van ver. En de persoon die me aanspreekt ziet er schimmig uit. Het duurt enkele seconden voor ik begrijp dat ze tegen mij praat. Ik sta recht. Moeizaam.
De mist klaart op
Onwerkelijk stil Ilse loodst me door de gang. Ik slenter mee en probeer herkenningspunten te vinden. Op mijn kamer rust ik uit. Ilse verdwijnt en het wordt stil. Héél stil. Geen geschuifel van voeten, geen stemmen in de verte. Mijn gehoorprobleem filtert al het huiselijke weg.
In de zithoek lezen ze de krant. De mist in mijn hoofd klaart op! Het nieuws trekt me weer naar het leven van elke dag. Tevergeefs speur ik de ruimte af, op zoek naar Hilde. Ik kan niet achterhalen of ze zich bij het gezelschap bevindt. Ik zie het niet. Meteen realiseer ik me dat contact leggen erg moeilijk is. Zo is oud worden eenzaam.
Contact leggen vraagt veel inspanning Een tijdje later, naar mijn gevoel uren, brengt ze me naar de zithoek. Het duurt maar even voordat ik gezelschap krijg. Hilde praat honderduit. Uiterste concentratie heb ik nodig om haar te verstaan. Maar het lukt. Volgens haar maakt Eddy Wally er een feestje van op de TV. Met een schok besef ik dat ik hem niet herkende.
Eten met je ogen “Ruik je het? Vandaag is het visdag.” Ik word begeleid naar de eetkamer. De soep smaakt. Maar de gewichten aan mijn polsen maken van eten een zware karwei. En ik ondervind: eten doe je met je ogen. Ik schep gretig van de puree en kom verward tot de conclusie dat er vis in mijn mond zit. Het sausje erop heeft dezelfde kleur…
Verheugd Fit op elke leeftijd “Ben je klaar voor een beetje sport?”, vraagt een verpleegkundige terwijl ze mijn arm aanraakt. Op de foto’s achteraf zie ik een stagiaire in een wit pak. Maar dat ontgaat me. “Ben je zeker dat het lukt? Je waggelt erg hoor.” Haar opmerking maakt me duidelijk dat de zelfzekere stappen die ik in mijn hoofd zet er alles behalve kordaat uitzien. Aarzelend begin ik aan de fit-o-meter. Ik leg het parcours zwetend en steunend af. Ik behaal de eindmeet. Het zou geen eerlijke race zijn tegen een 80-jarige. Ik besef maar al te goed dat mijn 33-jarige lichaam onder dit pak verstopt zit. 6
informatiemagazine maart 2015
Verheugd, zo voel ik me als ik uit het pak stap. Omdat ik weer vrij kan bewegen. Maar meer nog omdat dit pak de aanzet is naar zorg op maat. Een manier om tegemoet te komen aan wat ouderen écht nodig hebben. Ik ben ervan overtuigd dat deze fysieke beperkingen minder zwaar wegen met de juiste zorg door de juiste mensen! Dit is de sleutel tot een waardige oude dag…
mooie oude dag!” Ouderdomssimulatiepak: wat is dat? > Totaal gewicht: 12 kg > Verhindert bewegingsvrijheid in alle gewrichten > Beperkt gehoor en gezicht
Oordoppen en hoofdtelefoon: zeer beperkt gehoor
Bril: simuleert cataract
Halskraag: maakt hoofdbeweging stroef Harnas met gewichten: maakt bewegen moeilijk en zwaar
Rugband: bemoeilijkt buigen en bukken
Waardig ouder worden Waardig ouder worden, wat betekent dat? Zelf letterlijk aan de lijve ondervinden hoe het voelt een stram en stroef lichaam te hebben, brengt zorgverleners al een stap dichter bij de waarheid. Die bewustmaking ligt aan de basis van het project ‘Dignity in Care’. Woonzorgcentrum Ten Hove ging gretig in op de oproep naar een partner voor het project ‘Dignity in Care’ van woonzorgcentrum Sint-Isabella uit Arendonk. Sint-Isabella kocht een ouderdomssimulatiepak. Gespreid over twee jaren, trekken personeelsleden van beide woonzorgcentra het pak aan. Gedurende één voormiddag leven ze mee met de bewoners van elkaars rusthuis. Nadien volgt een gesprek over hun ervaringen en geven ze feedback. Ongetwijfeld leidt dit tot een kritische houding en een aangepaste zorg voor de bewoners.
Naar een meer belevingsgerichte zorg
Brace met gewichten rond alle gewrichten: bemoeilijkt bewegingen
“We willen onze personeelsleden inzicht geven in de belevingswereld van onze bewoners”, vertelt Koen Geerts, kwaliteitscoördinator van woonzorgcentrum Sint-Isabella. “Hen laten voelen wat oud zijn betekent en hoe het is om met een beperking te leven maakt duidelijk dat goed bedoelde zorg niet altijd ‘goed’ is voor de bewoner. Door deze inzichten komen we tot een betere belevingsgerichte en warme zorg waarbij de noden van onze bewoners centraal staan”, besluit hij.
Schoen: verhindert afrol voeten
* Astrid Vrolix werkt als deskundige op de communicatiedienst.
Meer info: woonzorgcentrum Ten Hove, 014 33 15 70, ten.hove@ocmwmol.be, www.woonzorgcentrumtenhove.be www.gemeentemol.be
7
650 jaar dinsdagmarkt
“Sociale functie blijft rug “Tot eeuwigen dagen durende, zullen ze hebben: één vrije marktdag te Mol die zal zijn op dinsdag”, zo luidde het marktcharter van 1 maart 1365 opgemaakt voor hertog en hertogin van Luxemburg, Lotharingen, Brabant, Limburg. Met deze woorden werd onze dinsdagmarkt geboren. Vandaag, 650 jaar later, is onze markt nog steeds elke dinsdagvoormiddag drukbezocht. De markt kende hoogtes en laagtes maar met uitzondering van de oorlogsjaren stonden de handelslui elke dinsdag trouw op post. Elke dinsdagvoormiddag bezetten 125 markthandelaars en demonstreerders het Rondplein, de Corbiestraat en de Lakenmakersstraat. Wij gingen langs bij de jongste en de oudste handelaar.
Fabienne en Georgette werden als marktkramer in de wieg gelegd. Ze staan beiden sinds hun 14de op de markt.
Karolina Grobelska, 30 jaar, jongste marktkramer.
“De goede sfeer maakt van Mol mijn favoriet!”
“Mijn zus werkt als marktkramer. Via haar kwam ik in contact met dit beroep. Sinds vier jaar heb ik een eigen kraam. Ik verkoop tafellakens, wenskaarten en paraplu’s. En af en toe kleine speelgoedjes.”
Alles start met een mooie collectie! “Ik kies mijn collectie tafellakens met veel zorg uit. Elk seizoen wat anders. Zo bied ik mijn klanten voor elke gelegenheid iets moois: met Pasen, voor kerst en iets fleurigs in de zomer. Daarnaast is het belangrijk om een sterke basiscollectie te hebben. Zo vindt iedereen zijn gading.”
Marktbezoekers zorgen voor afwisseling “Ik sta wekelijks op zes markten. Op dinsdag is Mol mijn vaste stek. De sfeer tussen de marktkramers is erg goed. Ik ken hen bijna allemaal. Bovendien geniet ik van het contact met mijn klanten. Vroeg opstaan en gure dagen trotseren, neem ik er met plezier bij!”
Georgette Levrie, 82 jaar, het langst op de dinsdagmarkt
“Ik sta al 68 jaar op de markt!” In de familie van Georgette Levrie en haar dochter Fabienne Spiessens werd het beroep marktkramer doorgegeven van generatie op generatie. “Mijn grootmoeder startte ermee, mijn vader, ikzelf en mijn dochter zetten de zaak verder. Het werd ons met de paplepel ingegeven”, begint Georgette.
Van kruiwagen tot marktkraam “In de beginjaren trokken mijn grootmoeder en ik met de kruiwagen naar de markt. We stalden onze waren uit op een zeil. Later huurde mijn vader een stootkar. Als we verder weg gingen, propten we met een tiental marktkramers al onze waren in één auto. Nu is alles luxueuzer, een mooie kraam is een noodzaak.”
Harde stiel “Marktkramer was vroeger een harde stiel en dat is het nu nog altijd. Je moet knokken 8
informatiemagazine maart 2015
Met vier jaar ervaring staat Karolina nog aan het begin van haar carrière als marktkramer.
voor een goed inkomen. Het wordt zelfs almaar moeilijker. Vroeger spaarden onze klanten om iets nieuws te kopen. Nu moet het zo goedkoop mogelijk zijn.”
Klant veeleisender “In de beginjaren was het aanbod kleiner. Nu moet je een groot assortiment aanbieden om klanten aan te trekken”, vertelt Fabienne. “Ze zijn veeleisender. Bij nieuwe klanten is het aftasten en geduld hebben. Maar we kennen de voorkeuren van onze vaste klanten en spelen hier graag op in.”
Sociale functie blijft “Iets wat niet veranderde, is de sociale functie van de markt. Marktbezoekers houden van een babbeltje, ze ontmoeten graag mensen. Dat is de sterkte van een markt”, verzekert Fabienne ons.
ggengraat van de markt”
Onze botermarkt was rond de eeuwwisseling de grootste van het land! Leuke weetjes uit de geschiedenis van onze dinsdagmarkt
Onze dinsdagmarkt startte op de Markt.
• De dinsdagmarkt startte op de Markt in 1365. • Zowel gewone gezinnen als opkopers bezochten de markt. Zelfs kooplieden uit Brussel, Antwerpen en Mechelen zakten af naar onze gemeente voor ‘goei Molse boter’. • Alle marktkramers lieten hun boter wegen bij de ‘waag’. Het aantal aangeboden kilo’s en het aantal kopers bepaalden de kostprijs. • Vanaf 1586 hadden de markkramers ‘vaste’ standplaatsen. Een schets verdeelde de standplaatsen per aangeboden product: specerijen, graan, vetwaren, vodden, vee,… • In 1884 vond de eerste publieke botermarkt plaats. Tijdens deze markt werden 75 klonten boter verkocht, goed voor 478 kilo. Deze boter was binnen het kwartier uitverkocht. De verkoop
verdubbelde in enkele weken tijd en de markt werd almaar succesvoller. Zo succesvol zelfs dat de botermarkt in Balen moest stoppen in 1885. • De aankondigingen in het ‘Annoncenblad’ promootten de markt en zorgde mee voor de groeiende populariteit ervan. • De opening van de tramlijn in 1895 gaf de dinsdagmarkt nieuwe impulsen. Tot dan werd alle koopwaar te voet, met de fiets of per kar aangebracht. Met de komst van de tram was dit eenvoudiger en werd ook koopwaar aangeboden van ver buiten de gemeentegrenzen. Vanaf dan namen kramen met veel verschillende producten de overhand.
Feestmarkt ter ere van 650 jaar dinsdagmarkt: dinsdag 19 mei Wat mag je verwachten? ✓ Een tentoonstelling met foto’s van de vroegere markt. ✓ Marktkramers in traditionele kledij. ✓ Verloten van vijf gevulde rieten manden boordevol marktproducten. ✓ Marktkramers die met groot betoog authentieke producten uit de tijd van toen aan de man brengen. ✓ Een streepje muziek en volksdans. ✓ Een speciaal marktmenu in de horecazaken in de buurt.
Meer info: dienst lokale economie, 014 33 08 99, lokale.economie@gemeentemol.be www.gemeentemol.be
9
Nieuwe zonecommandant Koen Bollen van Brandweerzone Kempen staat voor enorme uitdaging
“Elke burger verdient gelijke bescherming aan dezelfde kost” Brandweerinterventies op het terrein zitten er voor de nieuwe zonecommandant Koen Bollen niet meer in. “Uiteraard vind ik dat wel wat jammer”, reageert hij. “Want daarvoor ben ik uiteindelijk brandweerman geworden. Gelukkig maakt de gigantische uitdaging om de brandweerhervorming te doen slagen in de Kempen veel goed.”
Sinds 1 januari 2015 bestaan de gemeentelijke brandweerkorpsen niet meer. Maar geen paniek. Eén telefoontje bij nood en de vertrouwde spuitgasten staan nog steeds zo snel mogelijk voor je deur. De verschillende brandweerkorpsen werden geïntegreerd in de nieuwe brandweerzone Kempen. Koen Bollen: “Concreet gaat het over de korpsen van Balen, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Mol en Westerlo én hun bijhorende beschermingsgebieden. In 2015 blijft de dagelijkse werking van elk korps behouden zoals in het verleden. Volgend jaar voeren we stapsgewijs de nieuwe overkoepelende werkwijze van de brandweerzone in. Daarbij respecteren we maximaal de eigenheid van iedere brandweerpost.”
Gevolg van Gellingen Deze grote brandweerhervorming is een uitvloeisel van de gasramp bij Gellingen. “In de onderzoeken na deze ramp legde een commissie een aantal pijnpunten bloot van de historische gemeentelijke brandweerorganisatie.” Elke gemeente met een eigen brandweerkorps bouwde dit naar eigen goeddunken uit. Koen Bollen: “Sommige gemeenten investeerden veel in hun brandweer, in andere gemeenten lag de interesse in een goed functionerend korps veel lager. Dit leidde tot de onaanvaardbare situatie dat niet elke burger dezelfde brandweerbescherming geniet. De kosten voor de brandweer variëren in onze zone per burger van 15 euro tot 64 euro per jaar. Er moest iets veranderen.”
Twee zones voor de Kempen Koen Bollen is de zonecommandant van de nieuwe brandweerzone Kempen.
10
informatiemagazine maart 2015
Na het nodige overleg op het niveau van de burgemeesters kwamen er voor de Kempen twee brandweerzones uit de bus: Brandweerzone Kempen en Brandweerzone Taxandria. “Brandweerzone Taxandria omvat Turnhout en de omliggende gemeenten. Brandweerzone Kempen behelst de regio rond Herentals, Geel en Mol. Als brandweerzone kunnen we, verspreid over de zeven posten, rekenen op een 70-tal beroepsmensen en 330 vrijwilligers.”
Extra brandweerposten? Een federale risicoanalyse toonde eerder aan dat er ook in onze zone nog enkele blinde vlekken zijn waar het lang duurt vooraleer de brandweer ter plaatse is. Koen Bollen: “Of dit aanvaardbaar is, hangt af van de lokale risico’s. Door het gebrek aan federale regels, moet elke zone zijn eigen norm vastleggen. Indien we onze dienstverlening willen verbeteren, dan is het mogelijk dat er de komende jaren ergens lokale brandweerposten bijkomen. Dat kost uiteraard veel geld.”
Recht op de snelste hulp In 2007 kwam een einde aan de territoriale begrenzing van het optreden van de brandweerdiensten. “Sinds toen werken we onder het principe van ‘snelste adequate hulp’. Dit betekent dat – ongeacht waar het incident gebeurde – altijd het korps werd uitgestuurd dat het snelst ter plaatse kon zijn. Dit systeem vraagt verdere verfijning. Momenteel komt vaak nog te veel materieel ter plaatse. Door de interventies vanop één plaats zonaal aan te sturen, optimaliseren we de samenwerking tussen de brandweerposten.”
Hoger schaalniveau De gemeentelijke brandweerkorpsen kregen de opdracht om tegen 1 januari 2015 samen te smelten tot grotere brandweerzones. Deze hervorming leidt tot schaalvoordelen. Koen Bollen: “Vanuit een centrale aansturing willen we de dienstverlening aan de burger op verschillende vlakken verbeteren. Zo stemmen we het preventiebeleid met bijhorend technisch advies inhoudelijk op elkaar af. Iedereen krijgt dezelfde behandeling, ook de architecten zullen beter weten waar ze aan toe zijn. Niet elke post moet zich nog in alles specialiseren. Specialisaties volgen uit de risico’s in de buurt. De volledige zone zal van elke specialisatie kunnen gebruikmaken. Verder willen we de kennis waarover onze vrijwilligers beschikken dankzij hun job of studie, beter benutten binnen de zone.” Ook het materieel zal gerationaliseerd worden. Voertuigen worden in de toekomst centraal aangekocht en efficiënter verdeeld over de
zeven posten. “Niet elk korps moet nog zelf alle logistieke en financiële taken beredderen, hiervoor komen er centrale diensten.”
Organisatie op het terrein Eén van de eerste grote veranderingen is het invoeren van één centrale meldkamer. “Nog dit najaar sturen we alle posten aan vanuit één meldkamer in Geel. Deze meldkamer staat in verbinding met het hulpcentrum 100 in Antwerpen. We zullen uitrukken via een netwerk van brandweerposten. Dit betekent dat we naar één incident manschappen van verschillende posten sturen. We werken dan met twee officieren van wacht die in een beurtrol 24 uur op 24 verantwoordelijk zijn voor ofwel de noordelijke of zuidelijke cluster van onze zone. Bij een oproep sturen zij de manschappen - over de verschillende posten heen - aan op het terrein.”
Niet-dringende oproepen Voor niet-dringende oproepen zoals wespenverdelging blijven de lokale telefoonnummers behouden, maar deze worden op termijn automatisch doorgeschakeld naar
de centrale meldkamer. “Ook bekijken we de mogelijkheid om via online formulieren de centrale te ontlasten van niet-dringende oproepen.”
Burgers sensibiliseren De nieuwe zonecommandant heeft de ambitie om de dienstverlening van de brandweer stap voor stap te verbeteren, toch ziet hij ook een grote rol voor de burger weggelegd. “Wij kunnen onze kerntaken - en dat zijn dringende interventies in noodsituaties - alleen maar op een betaalbare wijze uitvoeren wanneer ook de burger zijn verantwoordelijkheid opneemt. Burgers kunnen veel schade en leed voorkomen door zelf bewuster met hun veiligheid om te gaan. Vanaf 2015 investeren we extra in brandpreventieadviseurs.”
beetje water in de kelder verwijder je best zelf met aftrekker en dweil. Bladeren tijdig uit de dakgoot halen, voorkomt waterschade bij hevige regenval. Eén enkele losliggende dakpan leg je best zelf terug. Dit geeft de brandweer de ruimte om zich te concentreren op de meer ernstige schadegevallen.” Vanuit deze visie werd het zonale retributiereglement uitgewerkt. “Elke inwoner van de zone krijgt in de toekomst een rekening voor niet-dringende interventies waar de brandweer niet noodzakelijk is. De bedragen dekken de kosten niet, maar moeten het signaal geven dat de brandweerinzet niet vanzelfsprekend is. Uiteraard verwittigen we de burger vooraf wanneer de hulpverlening doorgerekend wordt.”
Zelfredzaamheid burger Ook de zelfredzaamheid van de burger moet omhoog. “We maken de burger stapsgewijs duidelijk dat de brandweer enkel in noodgevallen mag ingeschakeld worden. Een wespennest die niemand hindert, moet niet weg. Een
Sinds dit jaar bestaan de gemeentelijke brandweerkorpsen niet meer. Geen paniek. Eén telefoontje bij nood en de vertrouwde spuitgasten staan nog steeds voor je deur.
www.gemeentemol.be
11
Op een niet-schoolse manier bezig zijn met kunst
Je bent jong M.art verzamelt jong creatief geweld om te werken rond kunst. Kunst met grote en kleine K, voor echte profs én voor onervaren groentjes. Muziek, dans, fotografie, tekenen, schilderen, film, vormgeving, illustratie, mode,… de lijst is lang en groeit nog steeds. Ben jij tussen 14 en 26 jaar én heb je een creatieve geest? Kom langs en sluit je aan bij de M.artiesten!
M.art interpreteert Smits In de zomer van 2015 bezetten de M.artiesten zes weken lang het Jakob Smitsmuseum met een tentoonstelling van hun eigen werken. In hun werk leggen ze een link met de kunstenaar, zijn schilderijen, schetsen of gedachtengoed.
Jakob wie? Neem je deel? Dan dompelt M.art je onder in het leven en werk van Jakob Smits en de Molse School. Museumbezoeken en
workshops inspireren je ongetwijfeld om zelf aan de slag te gaan. Naast het maken van kunst, behartigen de M.artiesten alles wat bij een echte expo hoort: van de opbouw tot de marketing, van het verkopen van tickets tot het gidsen van groepen. Kortom: je krijgt er een hoop interessante ervaringen bij!
Deelnemen? Voel je je aangesproken tot het werk van Jakob Smits, zijn levensstijl of karakter,… Sta je open voor een heus ‘Jakob Smitskunstbad’? Zie je het zitten om je eigen werk te linken aan dat van de kunstenaar? Aarzel niet en neem deel!
Elien Lievens “Dankzij
M.art heb ik al drie keer tentoongesteld!”
M.artiesten aan het woord:
Mijn kunst? Fotografie “Op het juiste moment het juiste beeld maken, daar draait het om! Zo creëer je een unieke blik, een puur beeld. Ik startte met een mini-fototoestel, intussen heb ik een professioneel toestel en ben ik fotografe in bijberoep.”
Waarom M.art? Je werk tonen “Dankzij M.art heb ik al drie keer tentoongesteld! De workshops en projecten – zoals UrbexxKempen – bieden nieuwe kansen. We bezochten unieke locaties in Mol en maakten er heel bijzondere foto’s. Het was heel leuk en het resultaat is geweldig!”
Mijn link met Jakob Smits: spelen met licht en pure beelden “Smits had een unieke levensstijl. Hoe hij in zijn werk omgaat met licht, mensen en de natuur: dat wil ik overbrengen in mijn foto’s. Eerst verdiep ik me nog wat in zijn werk en ga samen met andere M.artiesten naar het museum om inspiratie op te doen. Het resultaat zal ongetwijfeld verrassend zijn!”
12
informatiemagazine maart 2015
en je M.art wat! M.artiest worden? Deelnemen aan M.art interpreteert Smits? Kom langs op onze M.artlabs. Het programma bekijk je op: > www.facebook.com/M.art2400 > www.facebook.com/pages/Mart-interpreteert-SMITS/ > www.marttydeeh.be - coming soon!
Anna Collart “Je ding
doen, samen met anderen!”
Mijn kunst? Ik ben een echte duizendpoot “Schetsen, schilderen, schrijven, film, mode,… als ik creatief kan zijn, voel ik me goed. Film, schrijven en mode krijgen mijn voorkeur. Ik popel om naar de filmschool te gaan.”
Waarom M.art? Leren van mekaar! “In de M.artlabs kan je je ding doen samen met anderen. In de workshops krijg je opdrachten maar blijft er ruimte om je eigen accenten te leggen. Ik hou van verhalen en krijg via M.art de kans om ze in beeld te brengen.”
Mijn link met Jakob Smits? Zijn sociale ingesteldheid en zelfs zijn uiterlijk! “Zijn kleurgebruik met veel pastel spreekt me aan. Hij speelt ook enorm met licht. Hij houdt van de natuur en toont de werkelijkheid. Het kale hoofd, bril en baard zijn zelfs een inspiratiebron. Ik wil graag het moderne laten weerspiegelen in zijn werk. Mijn schetsen en ideetjes zijn eigenlijk een hele voorstudie geworden. Ik kan niet wachten om ze uit te werken!”
Debbie Van Keulen “Elkaar inspireren”
Mijn kunst? Grafisch ontwerp en illustratie “Creatief zijn zit in mijn bloed. Ik startte met architectuur maar ontdekte dat vormgeving en illustratie meer mijn ding zijn. Ik droom van een eigen productlijn met schriftjes, boekjes, papier, kaartjes.”
Waarom M.art? Samen creatief zijn is leuker dan alleen “Het leuke aan M.art is de mix van deelnemers. De één schildert, de ander is bezig met muziek en weer iemand anders danst. Verschillende mensen, verschillende invalshoeken,… dat inspireert! Daarnaast houdt M.art rekening met ieders mogelijkheden en kunnen.”
Mijn link met Jakob Smits? Ik ga op zoek naar iets wat de meesten nog niet weten “Ik ben nog volop aan het brainstormen. Ik ga op zoek naar iets uit zijn leven of werk dat nog onbekend is. Zo hoop ik inspiratie te vinden om iets grafisch uit te werken en de kunstenaar in een ander daglicht te plaatsen.”
Meer info: Jeugdhuis Tydeeh, M.art, Liesbeth Eysermans, 014 32 12 83, liesbeth@tydeeh.be, www.facebook.com/M.art2400 www.gemeentemol.be
13
Nieuw initiatief: Woonwinkel+
Ouderen informeren over woningaanpassingen Als je wat ouder wordt of je hebt een beperking, dringen aanpassingen aan je woning zich op. Om je wegwijs te maken in regels, premies en diensten waarmee je te maken krijgt, richtten het OCMW en het gemeentebestuur Woonwinkel+ op. Je bent elke tweede dinsdag van de maand welkom tussen 10 en 12 uur in het lokaal dienstencentrum in Ten Hove, Jakob Smitslaan 28, zaal 5.
Mevrouw Agnes Dox kwam als één van de eerste ‘klanten’ langs bij Woonwinkel+.
Een traplift, bredere deuropeningen, een inloopdouche,… maken het leven heel wat eenvoudiger voor ouderen of mensen met een beperking. Voor sommige woningaanpassingen krijg je een premie, moet je een stedenbouwkundige vergunning hebben of een architect aanstellen. In Woonwinkel+ luisteren deskundige vrijwilligers naar je vraag. Je krijgt alle info die je nodig hebt waarmee je nadien zelf doelgericht aan de slag gaat.
Samenwerking Woonwinkel+ is een initiatief van de werkgroep wonen voor ouderen van de gemeentelijke seniorenraad. Zij werken nauw samen met de gemeentelijke dienst voor ruimtelijke ordening. Ook de Molse Bouwmaatschappij en het Kempens woonplatform ondersteunen dit initiatief. De samenwerking zorgt voor een doelgerichte doorverwijzing en bundelt alle informatie op één plaats.
Woonwinkel+ steunt op de gedreven inzet van talrijke vrijwilligers. Daarnaast zijn er ook nog ondersteunende partners.
“Informatie nodig voor inrichting nieuw appartement” Mevrouw Agnes Dox was één van de eerste ‘klanten’ van Woonwinkel+. Agnes: “Ikzelf ben al een eind in de 70, mijn man is 90 jaar oud en moeilijk te been. In huis kan hij zich nog wat behelpen maar als we een wandeling willen maken, heeft hij een rolstoel nodig. We kochten onlangs een nieuwbouwappartement omdat de nodige aanpassingen in onze huidige woning niet kunnen. Eigenlijk hadden we een serviceflat willen huren. Maar met zes kinderen die graag op bezoek komen, was dat toch wat klein. In de wekelijkse elektronische nieuwsbrief van de gemeente las ik onlangs een bericht over Woonwinkel+. Ons nieuwe appartement moet nog helemaal ingericht worden, dus vond ik het een goed idee om eens te informeren wat er kan, waar we moeten op letten, van welke premies we eventueel kunnen genieten en zo meer. De mensen hier hebben mij heel goed op weg geholpen en heel wat bruikbare en zinvolle informatie gegeven.”
Praktisch Wat? Woonwinkel+. Bedoeling is dat je met de info die je krijgt zelf gemakkelijker de nodige stappen onderneemt. Voor wie? Voor alle senioren en voor mensen met een beperking die vragen hebben over het aanpassen van hun woning. Waar? Lokaal dienstencentrum in Ten Hove, zaal 5, Jakob Smitslaan 28. Wanneer? Elke tweede dinsdag van de maand van 10 tot 12 uur.
Meer info: dienst welzijn, 014 33 16 89, welzijn@gemeentemol.be 14
informatiemagazine maart 2015
Erfgoeddag en opening toeristisch seizoen op zondag 26 april
Achterbos viert twee eeuwen ‘Vijftien Kapellekens’ Kapelletjes, je vindt ze in alle maten en bijna op elke hoek van de straat. Onze gemeente telt er meer dan 70, waarvan sommigen wel héél bijzonder zijn. Neem nu de ‘Vijftien Kapellekens’ in Achterbos. Opgericht in 1815 als bedevaartsoord en nu een veel bezochte toeristische trekpleister. De ‘Vrienden van de 15 Kapellekens’ vieren deze 200e verjaardag op zondag 26 april. Iedereen is bij deze uitgenodigd.
Wist je trouwens dat het woord kapel is afgeleid van het Latijnse cappa = mantel, verkleinwoord capella, en verwijst naar de mantel van SintMaarten, bisschop van Tours (316 - 397). Sint-Maarten gaf zijn halve mantel weg aan een arme, de halve mantel werd een relikwie en de ruimte waarin de mantel werd bewaard, ging capella of kapel heten. Van relikwiebewaarplaats werd kapel een naam voor een bedehuis. De 15 Kapellekens zijn dan misschien wel de meest opvallende, maar ook tal van andere verdienen zeker een vermelding. We zetten er enkele op een rijtje.
1. 15 Kapellekens Op de steile noordoostrand van een uitgestrekt duinencomplex staat lang voor 1800 een kleine stenen kapel bedoeld als rustplaats voor reizigers. Het hele gebied er omheen draagt de plaatsnaam ‘Heylige Kruysberg’. Pater Helsen uit Geel, dienstdoend geestelijke in Achterbos, richt de overige veertien kapelletjes op in 1815. Helsen bedelt bij de inwoners en bij rijke lakenfabrikanten de nodige fondsen bij elkaar. Ieder kapelletje bevat een afbeelding van de Kruisweg. In tijden van besmettelijke ziekten, pest, cholera en pokken, is de toeloop naar de Heilige Kruisweg zeer groot. De geburen van de zieke trekken al biddend naar de kapelletjes om hulp en genezing af te smeken.
2. Kapel Onze-Lieve-Vrouw
3. Onze-Lieve-Vrouw
Het kapelletje - voor de eerste maal opgetrokken omstreeks de 17e eeuw - wordt gebouwd tegen de pest. Vandaar ook wel de naam: pestkapelletje. Er staan in de omgeving dan een zestal huizen of hutten. Naast bedeplaats dient het kapelletje ook als schuilplaats voor de mensen die op het veld werken. Op de witte steen boven de deur stond eens de tekst: “Ter eere van Jezus’ hert en van zijne en onze onbevlekte Moeder Maria. Hortensia Verbist 1883”.
Het kapelletje wordt in 1843 geplaatst door Willem De Boey als herinnering aan een wandeling waaraan pater De Smet, apostel van de Indianen, deelneemt. De Boey is een rijke koopman uit Antwerpen. In 1837 bezit hij onder andere de Gompelse hoeven en het Rozenbergklooster. Apostel Pieter De Smet maakt tussen 1838 en 1842 zijn eerste missiereizen naar de Far West. Hij wordt er door de Indianen aanvaard als ‘de enige blanke wiens tong niet gespleten is’. In 1843 bezoekt hij Willem De Boey in zijn kloosterlandhuis op de Rozenberg in Mol uit dank voor zijn milde giften aan de Amerika-missies.
www.gemeentemol.be
15
als
ent
Wolfsbos
Her
Postelsesteenweg
aal
Kan
che
as S
Ma
Donk
al
ana
Sluis s lui
S
Ginderbuiten
Achterbos A
Gompel
g we zel Kie
LOMMEL
RING
E
Wezel
H
F
Millegem
Rauw
Kanaal Dessel - Kwaadmechelen
K lde
LOMMEL
Centrum G
D
C
BALEN
Ezaart
B
Keikenstraat
BALEN
RING
GEEL
Doe mee en win! Zoek op het plannetje de juiste locatie van deze kapelletjes. Vul B, C, D, … in achter het juiste cijfer. Schiftingsvraag: hoeveel lezers zullen deze prijsvraag juist beantwoorden? Stuur je oplossing voor 31 maart 2015 per post op naar communicatiedienst, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol of via e-mail naar: informatie@gemeentemol.be. Misschien win jij wel een vrijetijdscheque van 10 euro. 1 = A (15 Kapellekens)
3=
2 =
4 =
5 =
6 =
7=
Schiftingsvraag:
8=
4. Willibrorduskapel De kapel in barokstijl wordt onder impuls van onderpastoor Pots in 1696 opgetrokken ter vervanging van een middeleeuws bedehuis. Ze is toegewijd aan de Heilige Willibrordus, beschermheilige tegen zenuwziekten en de Heilige Marculphus. Rond 1840 dient de kapel als ‘lijn’ van de douanen. Deze heren kijken toe of al het hoornvee dat voorbijkomt gebrandmerkt is en dat elk stuk laken in Ezaart vervaardigd en in Mol geblauwd, aangegeven wordt. Na WOI doet de kapel dienst als klaslokaal. In 1919 telt de klas 72 leerlingen.
16
5. Beeldekenskapelleke
6. Sint-Jozefhofke
Het ‘Beeldeke’ wordt al in 1577 vermeld. Het is één van de oude Onze-Lieve-Vrouwin-Nood-kapelletjes waar de mensen bij noodweer schuilen. Gelegen op de splitsing van veldwegen en kruispunten en beschut door hoge bomen is het een typisch voorbeeld van een Kempisch volkskapelletje. In 1878 wordt het bij de aanleg van de spoorweg Antwerpen – Mol, verplaatst.
Het ‘Hofke’ wordt ingericht uit dank omdat de parochie tijdens WOII gespaard blijft van oorlogsgeweld. In 1945 start het oprichten van zeven kapelletjes ter ere van de zeven smarten en vreugden van Sint-Jozef. De jaarlijkse herdenking van de inhuldiging van het ‘Hofke’ groeit uit tot een mooie bedevaart. Speciale autobusdiensten worden ingelegd om de bedevaarders uit de omliggende gemeenten op te halen.
informatiemagazine maart 2015
7. Muneskapelleke
8. Kapel Sint-Antonius
Dit veldkapelletje is toegewijd aan OnzeLieve-Vrouw-in-Nood en dient tot bescherming van reizigers in ontij. We vinden het Muneskapelleke terug op de Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden van 1771 – 78. In 1794 wordt ze door Franse soldaten vernield. In 1900 laat Justina De Cart, gehuwd met Adolf van Praet, de kapel herbouwen. Tijdens de oorlogsjaren bidden mensen uit de buurt er voor de behouden terugkeer van de weggevoerden.
In 1901 laat Marie Van Moll, een heel welstellende dame geboren in Berchem in 1851, deze kapel bouwen. Het wordt een lusthuisje waar de gegoede burgerij ’s zondags naartoe wandelt en samenkomt. In de houten vloer van het kapelletje bevindt zich een ophefbare deur, afgesloten met een hangslot, met daaronder een wijnkelder. Trouwe bezoekers genieten er op de rustbanken van een lekker glaasje.
Viering 200 jaar ‘15 Kapellekens’ Wat? • 10 tot 17.30 uur: erfgoedwandeling met fotozoektocht, infostand aan 15 kapellekens • 10 tot 18 uur: openluchtexpo aan 15 Kapellekens, Processieweg-Mastenstraat • 13.30 tot 17 uur: filmvertoningen over 15 Kapellekens vroeger en nu van AFM in parochiezaal Achterbos • 14 uur: stoet met harmonie op kop naar 15 Kapellekens, vertrek aan parochiezaal Achterbos Na 26 april is de fotozoektocht verkrijgbaar bij de dienst toerisme, Markt 1a. Prijs? Gratis Organisatie? De Vrienden van de 15 Kapellekens in samenwerking met k.ERF, de Molse Kamer voor Heemkunde en het gemeentebestuur
Meer info: dienst erfgoed, 014 33 09 70, archief@gemeentemol.be dienst toerisme, 014 33 07 85, toerisme@gemeentemol.be www.gemeentemol.be
17
Gezocht: jong, bruisend talent voor talentenkamp ‘Mol’s Got Talent 2015’ Tijdens het schooljaar vul je als kind of jongere je vrije tijd in met muzieklessen in de academie, trainen bij je favoriete sportclub, … In de vakantieperiode(s) liggen deze werkingen stil. Als je je niet wilt vervelen in de volgende grote vakantie, schrijf je dan in voor het talentenkamp ‘Mol’s Got Talent 2015’. Het gemeentebestuur, TAMUSEMENT vzw en People on Stage organiseren dit samen met een aantal geëngageerde vrijwilligers. Het kamp (zonder overnachtingen) vindt plaats van maandag 6 tot en met vrijdag 10 juli. Ben jij een podiumbeest en of amuseer je graag andere mensen? Ben je goed in sport of zing je graag? Als je geboren bent tussen 1997 en 2008 kan je deelnemen aan de talentenweek ‘Mol’s Got Talent 2015’. Er zijn achttien verschillende kampen, ingedeeld volgens niveau en categorie. Bij elk kamp is professionele begeleiding voorzien. Het wordt ongetwijfeld een keitoffe en plezante week!
Als het kriebelt, … … moet je sporten of zingen of dansen of muziek maken. Als je kiest voor een van de cultuurkampen ga je een ganse week oefenen om vervolgens te schitteren op de toonmomenten op vrijdag 10 juli in Schouwburg Rex. Ja, je krijgt een heus podium ter beschikking om je talenten te showen! Komen aan bod: Musical, Dans of Muziektheater, afhankelijk van je leeftijd en keuze.
in 2014, na 25 jaar, in schoonheid afgesloten. Maar bij organisator Frans Vanuytven en een aantal vrijwilligers borrelden al wat ideeën voor iets nieuws. Zo werd het idee geboren om een talentenweek voor kinderen en jongeren te organiseren. Voor de praktische coördinatie van het culturele gedeelte doen zij een beroep op People on stage, de vzw achter Mol-in-Scène. Het sportieve luik wordt gecoördineerd door Aloïs Vanuytven van TAMUSEMENT vzw. Het gemeentebestuur stelt haar infrastructuur ter beschikking en biedt logistieke ondersteuning.
Oproep voor vrijwilligers Voel je je geroepen om een week lang plezant met kinderen en jongeren bezig te zijn? Laat het snel weten via frans.vanuytven@telenet.be. We zijn nog op zoek naar enkele enthousiaste vrijwilligers.
Mol’s Got Talent/Sport Naast meerdere cultuurkampen zijn er die week ook sportkampen. Kinderen geboren tussen 1997 en 2006 kunnen een ganse week van een waaier aan sporten genieten.
‘G in de Spot (GIDS)’ Ook kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking, geboren tussen 2001 en 2008, krijgen de kans om hun talenten aan te scherpen en te schitteren. De talentenweek voor deze groep situeert zich vooral op cultureel vlak.
TAMUSEMENT vzw en co TAMUSEMENT vzw klinkt misschien bekend in de oren. Zij organiseerden in het verleden het Kleuter- & KinderKnalKamp (KKKK). Die werking werd
Praktisch Wie? Kinderen en jongeren van geboortejaar 2006 of 2008 (afhankelijk van de keuze van je kamp) tot en met 1997 . Toonmomenten? De toonmomenten vinden plaats in Schouwburg Rex op vrijdag 10 juli (16 uur en 19 uur). Verder zijn Zaal ‘t Getouw, sporthal en zwembad Den Uyt’ en de Robianozaal van de school Rozenberg de plaatsen waar je de hele week oefent, afhankelijk van de categorie waarvoor je inschrijft. Wanneer? Van maandag 6 tot en met vrijdag 10 juli Deelnameprijs? 105 euro Inschrijven? Vanaf 14 maart via het inschrijvingssysteem van Grabbelpas en Swap (gebruikersnaam en wachtwoord nodig).
Meer info: TAMUSEMENT vzw, frans.vanuytven@telenet.be, 014 31 40 36 Voor meer info over de invulling van het culturele gedeelte: www.peopleonstage.be 18
informatiemagazine maart 2015
Zin in een zomer om van te smullen?
Word animator bij Speelplein Galbergen! Al meer dan 60 jaar is Speelplein Galbergen dé plek om lekker te ravotten. Tijdens de paas- en zomervakantie staat een enthousiaste animatorenploeg klaar om er telkens weer een onvergetelijke dag van te maken. Maar zonder animatoren, geen speelplein. Het gemeentebestuur draagt de speelpleinwerking een warm hart toe. Daarom deze oproep: ben je minimum 16 jaar of word je dit jaar 16? Ben je nog een echte speelvogel en vind je kinderen dé max! Word dan animator bij Speelplein Galbergen. Je krijgt er heel wat voor terug. Twijfel je nog? Misschien kunnen animatoren Betty en Sebastian jou overtuigen.
Sebastian Haesen: “Tijdens de zomer ben ik er niet weg te slaan. Ik zie er echt naar uit. Het spelen met de kinderen, de nieuwe vrienden die ik er leerde kennen, ik vind het allemaal geweldig! De eerste week was het een beetje wennen, maar daarna werd het pas echt plezant. Ook de cursus animator die ik volgde van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) is een echte aanrader. Zelf beleefde ik er een zalige week. Alle deelnemers hadden er nadien zin in om er in te vliegen. Ondertussen begeleid ik zelf animatorcursussen. Telkens met heel gemotiveerde jongeren.” Betty Geys: “Ik ben al drie jaar animator. Ik doe het heel graag! Spelen met de kinderen, jezelf uitleven, toffe spelletjes verzinnen, de vriendschap van de kinderen die je ervoor terugkrijgt en alles wat daarrond hangt. En … ik kreeg er een hechte vriendengroep bij. We zien elkaar bijna wekelijks, gaan samen uit, vieren samen Nieuwjaar en tijdens de blokperiode lassen we samen ontspanningsmomenten in. Het speelplein werkt bovendien heel flexibel: de dag zelf beslis je of je al dan niet komt.”
Voor ouders: praktische info speelplein Wie? Voor kinderen die dit jaar 4 jaar worden tot het jaar dat ze 15 worden Waar? Speelplein Galbergen, Don Boscostraat 35 Wanneer? Van dinsdag tot en met vrijdag: > Paasvakantie: van 14 tot en met 17 april, telkens van 12.30 tot 16.30 uur > Zomervakantie: van 7 juli tot en met 21 augustus, telkens van 9 tot 12 uur en/of van 12.30 tot 16.30 uur Op maandag is er geen speelplein. Inschrijven? Vooraf inschrijven niet verplicht. De dag zelf kom je tussen 9 en 9.30 uur of tussen 12.30 en 13 uur met je kinderen naar het secretariaat op het speelplein. De eerste keer vul je een fiche in met contactgegevens en medische info. Kostprijs? > Halve dag: 3 euro, vieruurtje inbegrepen > Hele dag: 5 euro, vieruurtje en drankje tijdens de middag inbegrepen Kinderen brengen zelf een lunchpakket mee als ze blijven eten Eénmaal per jaar betaal je een verzekeringskost van 7,50 euro. Opendeurdag: woensdag 1 juli van 16.30 tot 20 uur met kinderanimatie en zomerterras
Animator worden? Wie? Minimum 16 jaar zijn of dit jaar nog 16 worden Waar? Stel je kandidaat via stage@speelplein-galbergen.be of 0498 49 56 04 Wanneer? Je kiest zelf wanneer je komt animeren, minimum twee weken (paasvakantie: van 14 tot en met 17 april en/of zomervakantie: van 7 juli tot en met 21 augustus) Cursus animator: Het eerste jaar niet verplicht, maar een goeie basis om een échte animator te worden. Meer info op www.speelplein.net.
Meer info: Speelplein Galbergen, Betty Geys, 0498 49 56 04 of stage@speelplein-galbergen.be, www.speelplein-galbergen.be www.gemeentemol.be
19
Spannende zeepkistenrace op 26 april: de inschrijvingen zijn geopend!
Zeepkisten gezocht met dappere coureurs! Samen met papa knutselden Luna en Joppe knappe zeepkisten in elkaar. Oma Betty hielp bij de schilderwerken.
Op zondag 26 april organiseert de jeugddienst voor de allereerste keer een spannende zeepkistenrace. Wie komt met een eigengemaakte zeepkist zo snel mogelijk aan de finish? Durf jij de uitdaging aan? Trommel je vrienden, familie, collega’s, … op en ga aan de slag met het bouwen van een originele bolide. Bedenk daarbij een leuke naam en schrijf je ten laatste in op 10 april. Een plezante knutseltip tijdens de paasvakantie voor jou en je kinderen. Succes! De gemeentelijke basisschool van Gompel organiseerde vorig schooljaar al een soortgelijke race. Ook Luna en Joppe Roelandts rolden toen in volle vaart de helling af. “Ik vond het een superleuk idee!”, zegt Luna. “Al was het zoeken naar een originele naam voor onze zeepkist best wel moeilijk. We wisten bij het inschrijven nog niet hoe ze eruit ging zien.” Samen met papa knutselden Luna en Joppe knappe zeepkisten in elkaar. Oma Betty hielp bij de schilderwerken. Luna doopte de hare ‘Flower Power’, die van Joppe kreeg de naam ‘De dampende draak’. 20
informatiemagazine maart 2015
Wie komt met een eigengemaakte zeepkist zo snel mogelijk aan de finish?
Spannend! Joppe vond het de dag zelf héél spannend. “Toen ik boven op de schans stond, voelde ik mijn hartje kloppen.” Ook bij Luna gierden de zenuwen door haar lijf: “Ooooh nee, dacht ik bij het naar beneden racen.” Maar zowel Luna als Joppe genoten, samen met de andere deelnemers én de vele toeschouwers, van het spektakel. “De andere kinderen zien rijden, vond ik het allerleukst”, vertelt Luna enthousiast. “Er zaten hele mooie zeepkisten bij en hele rappe.” Ook Joppe is er nog vol van: “Wij moesten op het parcours ook een bocht nemen en aan de finish een grote bel luiden. Gelukkig lag er veel hooi aan de kant. En … we wonnen de publieksprijs!”
Luna: “De anderen zien rijden, vond ik het allerleukst.”
Joppe racend op zijn ‘dampende draak’.
Heb jij het lef om deel te nemen? Wie: leeftijdscategorieën van 6 tot en met 9 jaar, 10 tot en met 16 jaar, 17 jaar en ouder. Tot de leeftijd van 12 jaar is een volwassen begeleider verplicht. Maximum 2 personen per zeepkist. De leeftijd van de oudste deelnemer is bepalend voor de leeftijdscategorie. Waar: Rivierstraat Wanneer: Zondag 26 april vanaf 13.30 uur Inschrijven: ten laatste op 10 april op de jeugddienst, Markt 28 Kostprijs: 20 euro waarborg
Ga zelf aan de slag! Hoe bouw ik een goede zeepkist? Heb je zin gekregen om zelf aan de slag te gaan? Dan geeft papa Jan je graag enkele tips om een goede zeepkist te bouwen. 1. Zorg dat het gewicht (zwaartepunt) dicht bij de grond ligt, zo krijg je een stabiele zeepkist, vier wielen is stabieler dan drie wielen. 2. Ben je niet super handig of heb je niet veel tijd, neem dan als basis (onderstel) een bestaande go-cart of iets anders op vier wielen. 3. Zorg ervoor dat de bestuurder zich niet kan kwetsen moest de zeepkist kantelen of ergens tegen botsen. 4. Steek niet teveel tijd in details (tenzij je daar tijd en zin in hebt), de meeste mensen en de jury staan op een afstand. 5. Maak je zeepkist ludiek en aantrekkelijk, dit kan door gebruik te maken van grote, felle kleurvlakken, iets te laten bewegen, rook, ... 6. Neem er tijd voor, je kids vinden het super om samen iets te bouwen.
Meer info en inschrijven: jeugddienst, 014 33 05 30, jeugddienst@gemeentemol.be www.gemeentemol.be
21
50 jaar migratie
“Een medisch attest en een voeds de start van een nieuw leven in B “Een medisch attest en een voedselpakket, dat was mijn bagage toen ik op het vliegtuig richting Brussel stapte. Ik verliet Turkije om twee jaar hard te werken. Nadien zou ik terugkeren met voldoende spaargeld om mijn huwelijk te betalen. Intussen zijn we 50 jaar verder en is er veel dat me onlosmakelijk met België verbindt…” Dat is het verhaal van Mehmet Öz, maar ook van talloze andere gastarbeiders die in de jaren ‘60 naar ons land kwamen. 50 jaar geleden sloot België een akkoord met Marokko en Turkije waardoor werkwillige arbeiders uit deze landen makkelijker naar hier konden komen. België had gastarbeiders nodig om de tekorten op de arbeidsmarkt op te vullen. Dat was het begin van een lang verhaal van migratie en integratie, ook voor Mehmet Öz (76 jaar) en Tahsin Yavas (77 jaar).
Enkele reis naar Brussel “Ik meldde me in ’64 voor een medische controle om in Duitsland te werken”, begint Mehmet zijn verhaal. “Een paar weken later
Tahsin Yavas met een foto van zichzelf 50 jaar geleden: “Dit was ik toen ik als jongeman naar België kwam.”
ontving ik een brief met een goedkeuring en een datum waarop ik in Ankara op het vliegtuig kon stappen richting Brussel. In Duitsland waren geen arbeidsplaatsen meer vrij.”
Je toekomst in handen van een ander In ‘67 stapte ook Tahsin op een vliegtuig
richting België. “We landden in een stad waarvan we niet wisten dat het Brussel was. We kwamen samen in een cafeetje waar we willekeurig verdeeld werden. De eerste zes mannen moesten naar Charleroi, de volgende zes naar Heusden-Zolder, enzovoort. Je toekomst lag letterlijk in handen van één persoon”, vertelt hij. “Ikzelf trok naar HeusdenZolder.” Mehmet kwam enkele jaren voordien in Beringen terecht.
Aan het werk na een rondleiding “We kregen een rondleiding en wat info. Daarna moesten we meedraaien in de mijn. Hard werken, nieuwe mensen, een taal die je niet beheerst en het gemis van onze families… het waren moeilijke tijden”, herinnert Mehmet zich.
Met hand en tand “Taallessen bestonden niet”, gaat hij verder. “Iets vertellen ging letterlijk met hand en tand. Als we naar de winkel gingen, konden we niet lezen hoeveel de dingen kostten. We betaalden met biljetten omdat we dan meer kans hadden dat het genoeg was. We vonden het heel vervelend als de verkoper geld moest bijvragen.”
Naar het glasfabriek Mehmet Öz in de mijn in Beringen
22
informatiemagazine maart 2015
Het werk in de mijn was zwaar. Zowel Mehmet als Tahsin vroegen een overplaatsing naar het glasfabriek in onze gemeente. Daar kruisten hun wegen. Met hun spaargeld huurden ze elk
selpakket: België” een huisje en bouwden stilaan een nieuw leven op. Tahsin huwde met een Belgische vrouw, Mehmet met een Turkse. Ze stichtten een gezin.
151 mensen van Turkse origine in Mol Rond de jaren ‘70 telde onze gemeente zo’n 151 inwoners van Turkse origine en een 25-tal mensen van Marokkaanse afkomst. “Er waren niet veel buitenlanders, maar we werden warm onthaald. De mensen waren blij met extra arbeiders. Ze stonden echt open voor ons en onze cultuur. Ze waren nieuwsgierig”, vertelt Mehmet.
Woning wordt Moskee “Toen ik een tijdje in Mol woonde, vroeg ik aan de burgemeester of we ergens een gebedsplaats mochten inrichten. Hij reageerde positief en schonk ons een oude woning in Ginderbuiten. Iemand uit onze gemeenschap werd Imam. Deze persoon kreeg hiervoor zelfs vrije uren op het werk”, vertelt Tahsin.
50 jaar migratie: vier met ons mee Heel wat verenigingen slaan de handen in elkaar om 50 jaar migratie niet zomaar voorbij te laten gaan. Iedereen is welkom op de gratis activiteiten: Datum
Uur
Activiteit
Plaats
7/3
18.30-20 uur
Turkish tea night: voorstelling over het belang van thee in de Turkse cultuur.
Robianozaal, Rozenberg
Vanaf 8/3
13-18 uur
Cartoontentoonstelling met multicultureel aanbod van hapjes, drankjes en workshops.
Robianozaal, Rozenberg
8/3
11-13 uur
Inburgeringsceremonie: Raadzaal ’t Getouw, 56 mensen die in onze gemeente Molenhoekstraat 2 kwamen wonen, behaalden hun inburgeringsattest. Ze rondden de lessen Nederlands en de maatschappelijke oriëntatie met succes af!
8/3
13-18 uur
Cultuur op je bord: een multiculturele hapjes-namiddag met workshops.
Robianozaal, Rozenberg
12-31/3
Tentoonstelling ‘De tijd staat niet stil’ van de Turkse Unie.
In de gangen van ‘t Getouw, Molenhoekstraat 2
1-21/4
Tentoonstelling ‘50 jaar in België’ van Beltud. De vereniging voor Belgisch-Turkse vriendschap.
In de gangen van ‘t Getouw, Molenhoekstraat 2
Nog steeds hoop om terug te keren “De jaren vlogen voorbij. Mijn kinderen en kleinkinderen verbinden me onlosmakelijk met België. Toch hoop ik op een dag samen met mijn vrouw terug te keren naar Turkije…” besluit Mehmet.
Mehmet Öz: “Op vakantie gaan in Turkije is altijd met een dubbel gevoel: blij om mijn familie te zien en verdrietig om hen weer achter te laten.”
Meer info: dienst samenlevingsopbouw, 014 33 16 23, samenlevingsopbouw@dsomol.be www.gemeentemol.be
23
Terugblik... Gezelligste buurt 2014 De F.S. Emsenslaan in Rauw mag zich de gezelligste buurt van 2014 noemen. Uit de 59 subsidieaanvragen voor wijk- en buurtfeesten die in 2014 bij de dienst toerisme binnenkwamen, trok een onschuldige hand op 15 januari één winnaar. In hun straat prijkt binnenkort een bordje met het opschrift ‘Gezelligste buurt’.
Bedankt meters en peters!
Het gemeentebestuur organiseerde op 1 februari een dankactiviteit voor de meters en peters van de wandelpaden. Jaar na jaar engageren deze vrijwilligers zich om de wandelpaden in onze gemeente te onderhouden.
Sportprijzen 2014 uitgereikt Op 6 februari werden in Schouwburg Rex de jaarlijkse sporttrofeeën uitgereikt. Meer dan 150 sporters die het afgelopen jaar een kampioenstitel veroverden, werden op het podium geroepen. Hoogtepunt van de avond was de bekendmaking van de sportlaureaten van 2014 door de sportraad.
Op 17 januari droeg cultureel ambassadeur Heidehuizen – Hutten officieel de fakkel over aan het Centrum. Het hele jaar door zal het culturele leven in onze gemeente in het teken staan van dit gehucht. Zij kondigen hun activiteiten aan onder de slogan ’t Centrum bruist.
www.gemeentemol.be Verantwoordelijke uitgever: Hans Schoofs, schepen van informatie en public relations, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol
’t Centrum bruist