Ruimtelijke Structuurvisie Woerden 2009-2030 Gemeente Haarlemmermeer -Respect voor historie, ruimte voor groei!-
Ruimtelijke Structuurvisie Woerden 2009-2030
Respect voor historie, ruimte voor groei! Juli 2009 Kenmerk 2375/R2008-01/ML
luchtfoto gemeente Woerden (bron: Google earth)
Voor woord Woerden bestaat in 2022 650 jaar. Het open
Ondanks de druk op de ruimte kiezen we er
veenweidegebied, de Oude Rijnzone met een
bewust voor om niet de aantallen centraal te
meer besloten karakter, een levendig stadshart
stellen, maar de kwalitatieve ontwikkeling van
en de vele voorzieningen maken Woerden tot
onze gemeente als basis voor de Ruimtelijke
een prettige gemeente om te wonen, werken en
Structuurvisie te kiezen. Daarbij verdienen zo-
verblijven. Deze kwaliteiten bepalen samen de
wel het verleden als het heden als de toekom-
ruimtelijke identiteit van de gemeente. In 2022,
stige ontwikkelingen een plek. Het motto voor
maar ook nu al.
de Ruimtelijke Structuurvisie luidt dan ook ‘respect voor historie, ruimte voor groei’.
Bij het opstellen van deze Ruimtelijke Structuurvisie is het voor ons een belangrijk uit-
De Ruimtelijke Structuurvisie is samen met
gangspunt dat nieuwe ontwikkelingen die plaats
veel actieve en betrokken inwoners en andere
gaan vinden, passen bij deze identiteit. Het
partijen opgesteld. Dat dit lukte, was voor ons
plangebied voor de Ruimtelijke Structuurvisie is
een bewijs dat onze inwoners zich daadwer-
het hele gemeentelijke grondgebied met daar-
kelijk betrokken voelen bij hun leefomgeving.
binnen de kernen Woerden, Harmelen, Zegveld,
Individuele burgers, maatschappelijke organi-
Kamerik en Kanis.
saties, ondernemers, wijk- en dorpsplatforms, de gemeenteraad, college en ambtenaren heb-
Een Ruimtelijke Structuurvisie is nodig om een
ben een grote rol gespeeld. Na een intensieve
antwoord te formuleren op de vele ontwikke-
zienswijzenfase heeft de raad deze Ruimtelijke
lingen die in en rondom onze gemeente plaats-
Structuurvisie vastgesteld. Samen vormen we
vinden. De bijzondere ligging van de gemeente
Woerden en dankzij dit traject konden wij geza-
Woerden, centraal in Nederland en midden in
menlijk in de Ruimtelijke Structuurvisie richting
het Groene Hart en de Randstad, maken dat de
geven aan de identiteit van en de kansen voor
kern Woerden aantrekkelijk is als woonstad, als
onze gemeente.
werklocatie en voor recreatieve uitstapjes. Het omliggende landschap is binnen tien minuten
Namens raad en college van de gemeente
bereikbaar vanuit de binnenstad. Deze aan-
Woerden,
trekkelijkheid zorgt ervoor dat er vraag is naar woningen, bedrijven zich willen vestigen in de
Wethouder Johan Strik (Woerden Bouwt)
gemeente en er behoefte is aan een uitgebreid
Wethouder Wim Groeneweg (Woerden leefbaar
recreatief netwerk. Vanwege druk op de ruimte
en veilig)
is niets doen geen optie.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Inhoud 1. Inleiding
9
5.8 Bijzondere opgaven
29
1.1 De Ruimtelijke Structuurvisie
9
a. Versterken oeverwal
29
1.2 Status Ruimtelijke Structuurvisie
9
b. De voortuinen
31
9.1 Ruimtelijke context
69
1.3 Ter inzage legging en besluitvorming
9
c. Nieuw regionaal bedrijventerrein
32
9.2 Ontwikkeling van de regio Utrecht
71
1.4 Opbouw Ruimtelijke Structuurvisie
9
d. Golfbaan
34
9.3 Bestaand beleid
71
e. Jachthaven
35
Wonen
73
Werken
74
2. De kernambities
11
9. Bijlage II: Context en positionering Woerden
69
6. Ontwikkelingsperspectief per kern
37
Natuur en ecologie
76
6.1 W oerden
37
Water
77
Wonen
38
Groen
78
Werken
40
Recreatie en toerisme
79
Recreatie
42
Voorzieningen
80
11
Water, groen en ecologie
43
Milieu, duurzaamheid en klimaat
81
2.4 Woerden goed bereikbaar
11
Verkeer
44
Infrastructuur
82
2.5 Regionale functie verder uitbouwen
11
Voorzieningen
45
Archeologie en cultuurhistorie
85
2.1 K waliteiten Woerden verder ontwikkelen
11
2.2 R uimtelijke en cultuurhistorische identiteit als uitgangspunt
11
2.3 A lle kernen ook in de toekomst leefbaar en aantrekkelijk
2.6 R espect voor historie, ruimte voor groei!
11
3. De huidige ruimtelijke structuur
13
3.1 Raamwerk
13
3.3 Ruimtelijke opgave
6.2 Harmelen
46
6.3 Zegveld
48
10. Bijlage III: Resultaten planMER
87
6.4 Kamerik en Kanis
50
10.1 PlanMER
87
10.2 Conclusie planMER bedrijventerrein
87
7. FinanciĂŤle aspecten
53
10.3 Conclusie planMER golfbaan
88
7.1 De Grondexploitatiewet
53
10.4 Conclusie planMER jachthaven
89
13
7.2 Het uitvoeringsprogramma
53
13
7.3 FinanciĂŤle verkenning van het
Literatuurlijst
91
Colofon
92
3.2 Twee landschappen: traag en dynamisch
uitvoeringsprogramma
53
4. De opgave
14
4.1 Rijks- en provinciaal beleid
14
8. Bijlage I: Huidige ruimtelijke structuur
57
4.2 Gemeentelijk beleid
15
8.1 Drie lagen
57
8.2 Landschap en bodem
59
5. De Ruimtelijke Structuurvisie
17
8.3 Infrastructuur
61
5.1 Wonen
19
8.4 Occupatie en gebruikspatroon
63
5.2 Werken
21
8.5 Ruimtelijke karakteristiek oeverwal
65
5.3 Recreatie en toerisme
23
8.6 R uimtelijke karakteristiek
5.4 Natuur, ecologie en water
24
5.5 Groen
25
8.7 C onclusie: twee landschappen, een
5.6 Infrastructuur
26
dynamisch en een traag landschap
5.7 Voorzieningen
27
veenweidegebied
65
67
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Kanis
Zegveld Kamerik
Harmelen
Woerden
topografische kaart Woerden
1. Inleiding 1.1 De Ruimtelijke Structuurvisie In 2008 heeft de gemeenteraad de toe-
Die actieve samenwerking met de samenleving
eigenaren over een financiële bijdrage aan ruim-
was gemaakt. In de raadsvergadering van 2 juli
komstvisie Woerden 2022 vastgesteld. In dit
vinden we logisch. De samenleving verandert
telijke ontwikkelingen met een tekort, is het ver-
2009 is de Ruimtelijke Structuurvisie Woerden
document is de koers voor de brede toekom-
voortdurend en als gemeentebestuur geven we
eist dat deze ontwikkelingen in de structuurvisie
2009-2030 met bijbehorende Plan-MER gewij-
stige ontwikkeling van Woerden bepaald.
invulling aan die verandering. We zijn als samen-
benoemd staan. Vandaar ook dat in deze struc-
zigd vastgesteld. Dit besluit is gepubliceerd op
Beschreven staat welke functies en program-
leving gemiddeld rijker en hoger opgeleid dan
tuurvisie een projectenkaart en een financiële
16 juli 2009 en vervolgens is dit raadsbesluit
ma’s een plek moeten krijgen in Woerden. In
ooit, we maken meer dan ooit intensief gebruik
strategie zijn opgenomen.
verwerkt in de structuurvisie juli 2009.
de Ruimtelijke Structuurvisie wordt een ruim-
van de vrije tijd. De verschillen in leefstijlen en
telijke vertaling van de toekomstvisie gegeven
daarbij horende behoefte worden meer divers.
1.3 Ter inzage legging en besluitvorming
1.4 Opbouw Ruimtelijke Structuurvisie
en wordt de vraag beantwoord om hoeveel
We zijn bereid daarvoor te betalen en er grotere
Het ontwerp Ruimtelijke Structuurvisie
Na de inleiding worden als eerste in hoofdstuk
programma’s het gaat, waar en op welke ma-
afstanden voor af te leggen. Er is meer aandacht
Woerden 2009-2030 en de bijbehorende plan-
2 de kernambities voor de gemeente Woerden
nier hier in de gemeente ruimte voor is.
voor immateriële zaken en nieuwe vormen van
MER hebben ter inzage gelegen van 6 februari
beschreven. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de
maatschappelijke inzet. De individualisering zet
t/m 19 maart 2009. Een ieder kon zienswijzen
huidige ruimtelijke structuur beschreven en in
De Ruimtelijke Structuurvisie biedt daarmee
zich naar verwachting door en tegelijkertijd zijn
indienen bij de gemeenteraad. Tevens zijn
hoofdstuk 4 een samenvatting gegeven van de
een ruimtelijk ontwikkelings- en toetsingska-
de mensen actiever op zoek naar gemeenschap-
beide documenten toegezonden aan voorover-
opgave waar Woerden voor staat. Een uitgebrei-
der voor de gemeente Woerden voor de perio-
pelijke belevingen. Het zijn aspecten die ook en
leginstanties, zoals omliggende gemeenten,
dere versie hiervan is opgenomen in de bijlagen.
de tot 2030. Voor de periode tot 2015 gebeurt
vooral in ruimtelijke zin hun weerslag krijgen. In
provincie, inspectie VROM, ministerie van LNV,
In hoofdstuk 5 wordt de ruimtelijke structuur-
dat concreter dan voor de periode daarna. Het
deze structuurvisie geven we ons antwoord op
regionale maatschappelijke organisaties en de
visie beschreven. In hoofdstuk 6 wordt daarna
gaat om projecten die de gemeente zelf en
die ontwikkelingen.
Commissie m.e.r.. Er zijn 3 informatieavonden
ingegaan op het ontwikkelingsperspectief per
georganiseerd.
kern. Tot slot bevat hoofdstuk 7 de financiële
samen met andere partijen in gang zet. 1.2 Status Ruimtelijke Structuurvisie
aspecten behorende bij de structuurvisie.
We vinden dit ruimtelijk kader van groot be-
In de Wet ruimtelijke ordening (per 1 juli 2008)
Tijdens de ter inzage legging van 6 februari t/m
lang voor onze gemeente. We hebben niet
is een belangrijke plaats ingeruimd voor de
19 maart 2009 zijn er 1842 zienswijzen ontvan-
de pretentie als gemeentebestuur alleen het
(ruimtelijke) structuurvisie. Het is een ontwikke-
gen. Er zijn 1462 zienswijzen ingediend op basis
ruimtelijk beleid voor de toekomst te bepalen.
lingsvisie met een richtinggevend en program-
van een standaardformulier. De zienswijzen zijn
Alleen al vanwege het feit dat er vele grondei-
matisch karakter. Het bevat integrale keuzen
samengevat en beantwoord in de zienswijzen-
genaren zijn, is samenwerking een voorwaar-
voor de hoofdlijnen van het ruimtelijke beleid
rapportage. Deze zienswijzenrapportage is naar
de om vooruit te komen. De samenwerking
voor de komende jaren en kan worden ingezet
de indieners van de zienswijzen opgestuurd.
met burgers en andere private en particuliere
als onderdeel van een ruimtelijke onderbouwing
partijen wordt geheel anders ingevuld dan
voor bestemmingsplannen en projectbesluiten.
voorheen. Niet alleen inspraak achteraf, maar
In de vergadering van de Commissie Omgeving op 14 mei 2009 hebben de indieners van ziens-
juist ook vanaf de start van het opstellen van
De nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening heeft
wijzen een toelichting kunnen geven op hun
deze structuurvisie is input geleverd door de
een nauwe relatie met de Grondexploitatiewet.
zienswijze. Hiervoor hadden zich 18 perso-
bewoners en belangenvertegenwoordigers
Hiermee worden de rollen van ons als gemeen-
nen/organisaties aangemeld. Vervolgens heeft
van onze gemeente. Dankzij hun input aan
te, maar ook van andere eigenaren verduidelijkt
de commissie Omgeving op 11 juni 2009 de
de voorzijde van het traject hebben we be-
voor wat betreft het geleiden van grondexploi-
stukken met het College besproken. Ook is het
langrijke bouwstenen voor deze Ruimtelijke
taties. Het verhalen van kosten wordt helderder.
toetsingsadvies van de Commissie m.e.r. ont-
Structuurvisie kunnen formuleren.
Voor het maken van afspraken met particuliere
vangen, nadat een aanvullende notitie Plan-MER
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
foto Jaap van der Vooren senior
10
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
2. De kernambities Wij willen onze verantwoordelijkheid nemen
We hebben vijf kernambities geformuleerd als
groen- en blauwstructuren, zodat robuuste ver-
2.5 Regionale functie verder uitbouwen
als gemeente in het Groene Hart en in de
leidraad voor de ontwikkelingsrichting van de
bindingen ontstaan, die de landschappelijke struc-
Woerden heeft een belangrijke positie in de
regio Utrecht. Deze ligging biedt kansen en
Ruimtelijke Structuurvisie. Zij vormen de basis van
tuur versterken. Het versterken van de verschillen
regio. Dat brengt verantwoordelijkheden met
ook beperkingen. Het vraagt om een balans
datgene wat we in onze gemeente willen bereiken.
tussen het veenweidegebied en de oeverwalzone
zich mee. Veel van de kleinere kernen zullen in
maakt deel uit van deze ambitie. Een vitale en
toenemende mate afhankelijk zijn van Woerden
tussen dynamiek en rust en tussen regionale verantwoordelijkheid en lokaal bewustzijn.
2.1 Kwaliteiten Woerden verder ontwikkelen
duurzame agrarische sector vormt daarbij een
voor de dagelijkse boodschappen, maar ook
Deze balans is vertaald in een vijftal kernam-
Het is voor de toekomst van Woerden van be-
natuurlijke garantie voor het behoud van de land-
voor andere voorzieningen op het gebied van
bities en een centraal motto: ‘respect voor
lang om de kwaliteiten die Woerden heeft, ver-
schappelijke kwaliteiten op de lange termijn.
zorg, onderwijs, werkgelegenheid, leisure, cul-
historie, ruimte voor groei’.
der te ontwikkelen, zodat iedereen, inwoner en
De vijf kernambities vormen samen met de
bezoeker, trots kan zijn op Woerden. Die kwali-
2.3 Alle kernen ook in de toekomst leefbaar
druk op de historische binnenstad waar dan ook
huidige ruimtelijke structuur (hoofdstuk 3)
teiten zijn een stedelijke kern met goede voor-
en aantrekkelijk
blijvend geïnvesteerd zal moeten worden in een
en het huidige beleid en de positionering van
zieningen en een diversiteit aan woonmilieus,
Woerden is een aantrekkelijke woon- en werkge-
hoge kwaliteit van voorzieningenaanbod, de
Woerden in haar omgeving (hoofdstuk 4 en
centraal gelegen in het Groene Hart. Zo kan
meente en dat willen we ook blijven. Dit geldt voor
openbare ruimte en de verblijfskwaliteit in de
hoofdstuk 9, bijlage II), het vertrekpunt voor
gebouwd worden aan een sterke identiteit die
alle kernen binnen de gemeente. Dat betekent in
stad. De regionale functie biedt ook zeker kan-
de Ruimtelijke Structuurvisie.
gebaseerd is op voor de inwoners van Woerden
eerste instantie investeren in de bestaande woon-
sen voor Woerden. De samenstelling van en het
herkenbare maar soms deels onzichtbaar ge-
en werkgebieden. Maar ook het op peil houden
draagvlak voor voorzieningen wordt diverser en
worden waarden. Een belangrijke opgave hierbij
van voorzieningen en het aanbieden van voldoen-
krachtiger. Hier profiteren onze eigen inwoners
is het versterken van de samenhang tussen het
de mogelijkheden voor recreatie, groen, sportvoor-
van mee. Voor een deel van de ruimteclaims zal
bebouwd en onbebouwd gebied, de zogenaam-
zieningen en ontmoetingsruimten in en rondom de
op de lange termijn ook ruimte buiten de bin-
de stad-landrelaties. Dit kan door te investeren
kernen. Er zullen ook actief nieuwe aantrekkelijke
nenstad gezocht moeten worden.
in groen én rood en door de toegankelijkheid
woonmilieus ontwikkeld moeten worden die pas-
tussen “rood” en “groen” te versterken. Ook
sen bij de locatie, dus zowel in stedelijke als in
moet er aandacht zijn voor de verhouding tus-
lagere dichtheden. Ook wordt ruimte geboden om
sen rood en groen. Te veel rood leidt tot een te
werkgelegenheid een plek te geven.
tuur en recreatie. Dit zorgt voor een continue
2.6 Respect voor historie, ruimte voor groei! Dit is het overkoepelende motto voor de struc-
grote druk op het groen. 2.4 Woerden goed bereikbaar
tuurvisie. We kiezen ervoor om als gemeente
2.2 Ruimtelijke en cultuurhistorische identi-
Een goede bereikbaarheid is essentieel voor het
actief sturing te geven aan ruimtelijke ontwik-
teit als uitgangspunt
goed kunnen functioneren van een gemeente.
kelingen binnen de gemeente, omdat we vinden
De twee bestaande landschappen, het veen-
Dit geldt niet alleen voor auto’s, maar ook voor
dat we zo beter de regie kunnen voeren over de
weidegebied en de oeverwal, vormen al eeu-
het openbaar vervoer en het langzaam verkeer.
kwaliteit van onze gemeente. Het rijke verleden
wenlang de sturende kracht achter ruimtelijke
Het is onze ambitie om goed bereikbaar te zijn
van Woerden, zowel van de stad als het land-
ontwikkelingen in dit gebied. Door ook voor de
binnen de regio. En ook binnen de kernen is blij-
schap, vormt daarbij het vertrekpunt, hierdoor
toekomst de (cultuur)historie als vertrekpunt te
vende aandacht nodig voor een goede verkeers-
laten wij ons inspireren.
nemen, ontstaat een vanzelfsprekende koers die
afwikkeling. Het verbeteren van de verbindingen
Dat wil niet zeggen dat we de historische situ-
een logisch vervolg is op het verleden. De rijke
tussen de kernen en het landschap, met name
atie bevriezen; we kijken juist hoe nieuwe kwali-
cultuurhistorie van Woerden vormt een belang-
voor langzaam verkeer, draagt ertoe bij dat het
tatieve ontwikkelingen hierop kunnen aansluiten
rijke inspiratiebron bij toekomstige ontwikke-
buitengebied veel beter bereikbaar wordt voor
zodat heden en verleden elkaar versterken.
lingen. Hierbij past naast het ruimte bieden aan
recreatieve doeleinden.
verstedelijking ook het constant versterken van
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
11
raamwerkkaart
12
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
3. De huidige ruimtelijke structuur De gemeente Woerden is altijd in ontwik-
3.1 Raamwerk
3.2 Twee landschappen: traag en dynamisch
keling. De huidige ruimtelijke structuur van
Op de raamwerkkaart staat de huidige ruimte-
In de gemeente Woerden zijn landschap en be-
In de oeverwalzone ligt de belangrijkste op-
de gemeente en de afzonderlijke kernen
lijke structuur van Woerden afgebeeld. Deze
bouwing sterk met elkaar verweven. De oever-
gave voor Woerden. Het gaat er hierbij om de
is het resultaat van eeuwenlange ontwik-
kaart legt de bestaande kwaliteiten vast en
wal van de Oude Rijn en het veenweidegebied
oorspronkelijke kwaliteiten weer zichtbaar te
kelingen die steeds hun sporen hebben
laat de opbouw van Woerden in al haar lagen
hebben ieder een eigen dynamiek en eigen
maken, oude relaties te herstellen en het gebied
nagelaten in het landschap en verstedelijkt
zien: bodem, infrastructuur, occupatiepatroon
specifieke kwaliteiten. Het landschap ligt aan de
te voorzien van een nieuwe identiteit die meer
gebied. De wijze waarop de verschillende
en voorzieningen. Deze kaart vormt het ver-
oorsprong van de manier waarop de kernen zich
gebaseerd is op het oorspronkelijke landschap
lagen bodem en landschap, infrastructuur
trekpunt voor de Ruimtelijke Structuurvisie
hebben ontwikkeld en vormt dan ook de basis
en die de drager vormt voor ruimtelijke ontwik-
en het gebruikspatroon met elkaar samen-
en voor het nadenken over de toekomst van
voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling.
kelingen in de komende decennia.
hangen, is uniek en bepaalt het karakter
Woerden. Het veenweidegebied kan als een ‘traag’ land-
In het veenweidegebied vormt het behouden en
en de identiteit van Woerden. Het ‘trage’ veenweidegebied en de ‘dynamische’ oe-
De onderste laag wordt gevormd door het
schap worden getypeerd, waarbij ontwikkelin-
beschermen van de rust en openheid, zonder
verwal kunnen daarbij worden ingezet als
landschap, de bodemtypologie, het watersy-
gen geleidelijk plaatsvinden. De oeverwal kan
dat het gebied op slot gaat, het uitgangspunt.
sturende principes bij nieuwe ruimtelijke
steem en de hiermee samenhangende land-
een ‘dynamisch’ landschap worden genoemd.
Dit betekent een geleidelijke ontwikkeling ge-
ontwikkelingen.
schappelijke en cultuurhistorische waarden.
De oeverwal is niet alleen eerder ontstaan, het
richt op de vraag vanuit de bestaande kernen.
Deze laag is van oudsher sturend voor het
heeft ook een traditie van het ruimte bieden
gebruikspatroon. Bijzonder in Woerden is dat
aan de ruimtelijke groei van de gemeente. Door
wonen in kern
deze laag uiteenvalt in twee landschappen: het
de vele ontwikkelingen in deze zone is een on-
losse bebouwingskorrels
veenweidegebied en de oeverwal.
balans ontstaan: het landschappelijke patroon
De tweede laag wordt gevormd door de infra-
en de historische structuren zijn doorsneden
structuur, waaronder de snelwegen, provincia-
door de spoorlijn en rijksweg A12 waardoor de
kassen
le wegen, lokale wegen en spoorverbindingen.
oorspronkelijke kwaliteiten minder zichtbaar zijn
agrarisch gebied
Deze laag is met name de laatste decennia
geworden.
wonen
werken bedrijven kantoren
cultuurhistorie indicatie Limes
toekomstige ruimtevragen zal de infrastruc-
3.3 Ruimtelijke opgave
oeverwal
tuur een belangrijke sturende rol spelen, func-
De laatste twee eeuwen zijn de contrasten en
hoofd groenstructuur
ties moeten immers bereikbaar zijn.
ruimtelijke verschillen tussen het veenweidege-
park
De derde en bovenste laag bestaat uit het
bied en de oeverwal geleidelijk aan minder ge-
sportpark
ruimtegebruik voor wonen, werken, agrarische
worden. Vroeger waren de ruimtelijke verschil-
gebruik en recreatie. Dit wordt ook wel het oc-
len tussen de oeverwal en het veenweidegebied
cupatie- en gebruikspatroon genoemd. Deze
veel groter. Veel van de kleigronden op de
hoofd waterstructuur
laag is nauw verweven met de beide onderlig-
oeverwal zijn afgegraven voor de dakpannenin-
wateroppervlak
gende lagen. Bij nieuwe ruimtelijke vraagstuk-
dustrie en de agrarische gronden van het veen-
ken wordt daarom steeds gekeken wat de
weidegebied strekken zich nu dikwijls uit tot aan
relatie is met het onderliggende landschap en
de oevers van de Oude Rijn. De oeverwal tekent
groen
boomgaard Hollandse Kade water
voorzieningen historisch centrum
H
sturend geweest voor ontwikkelingen. Ook bij
ziekenhuis
de infrastructuur, alvorens een keuze wordt
zich minder duidelijk af in het landschap dan in
A12 BRAVO projecten
gemaakt voor de positionering van de betref-
het verleden. Hiermee is een kwaliteit verloren
A12 BRAVO tracé nader te bepalen
fende ruimteclaim.
gegaan.
verkeer
reservering toekomstige parallelweg A12
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
13
4. De opgave
Alphen aan den Rijn
De druk op de ruimte in Woerden is groot.
4.1 Rijks- en provinciaal beleid
De sociale, maatschappelijke, economische
Vanuit de strategische ligging van Woerden in
en bestuurlijke verhoudingen veranderen
het Groene Hart kunnen de volgende opgaven
en vragen om een ruimtelijk antwoord.
geformuleerd worden (voorloper structuurvisie
Dit antwoord geven we in de Ruimtelijke
Groene Hart en kabinetsvisie Randstad 2040):
Structuurvisie binnen de context van re-
n
levant bestaand beleid. Hierin ligt immers
liteiten van het Groene Hart: diversiteit,
de opgave voor de toekomst verscholen.
openheid, rust en stilte en het behoud en
Beleid geformuleerd vanuit het Rijk en de
versterken van het veenweidekarakter.
Provincie, maar ook voor de belangrijkste
Woerden
Utrecht
n
Versterken van de karakteristieke gebieds-
beleidsvelden binnen de gemeente Woerden
kenmerken in de gemeente, waardoor de
zelf. Binnen deze context bepalen wij onze
diversiteit van het landschap toeneemt en
positie.
deze meer contrastrijk wordt.
In het vorige hoofdstuk is de huidige ruimte-
n
lijke situatie binnen de gemeente geschetst. In hoofdstuk twee hebben we de kernambities benoemd. Daarnaast zijn er beleidsam-
Gouda
Terug laten komen van de vier kernkwa-
Ruimte bieden aan verstedelijking in de Transformatiezone Oude Rijnzone Oost.
n
Versterken van de landbouw en benutten van potenties van die sector.
bities. Het gaat om gemeentelijke ambities
De ambitie van het Rijk om het Venster
(de interne context), maar ook om ambities
Bodegraven-Woerden te versterken biedt
in onze omgeving (de externe context). Die
Woerden de kans om aan de westzijde het
ontwikkelingen samen vormen de opgave
landelijk gebied beter recreatief toegankelijk te
voor de toekomstige ruimtelijke ontwikke-
maken en de oeverwal met lommerrijke door-
ling.
zichten te versterken. In het streekplan van de Provincie Utrecht is ook een aantal belangrijke
de Oude Rijnzone in het Groene Hart
opgaven voor Woerden opgenomen. De provinciale en gemeentelijke ecologische hoofdstruc-
inwoners
woningen
tuur moet verder uitgebreid en versterkt worden
Harmelen
8.339
3.122
en biedt kansen voor de ontwikkeling van recre-
Kamerik
3.776
1.360
Zegveld
2.353
873
Woerden
33.927
13.809
Totaal
48.395
19.184
Oppervlakte gemeente 92,89km2 (land 89,53, water 3,36) Woningdichtheid gemeente 210 wo/km2 (bron: Gemeente Woerden)
14
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
atieve routes. Binnen de gemeente zal gezocht moeten worden naar een locatie voor een nieuw regionaal bedrijventerrein waarbij ook de behoefte van buurgemeenten opgevangen wordt. Daarnaast ligt er voor Woerden de opgave om een deel van de regionale woningbehoefte op te vangen.
4.2 Gemeentelijk beleid Wonen
Recreatie en toerisme
Kwantitatief is er voldoende bouwcapaciteit
het creëren van ‘steppingstones’ langs deze
Onze toeristische opgave is het ontwikkelen van
routes tussen de stad Woerden en het buitenge-
binnen de gemeente Woerden, kwalitatief sluit
verbindingen. Het streven is de ecologische
de recreatieve potentie van Woerden door in
bied en het creëren van een hoogwaardig fiets-
dit echter onvoldoende aan op de vraag en
hoofdstructuur zo veel mogelijk te combine-
het buitengebied het routenetwerk voor fiets,
routenetwerk. Daarnaast is het wenselijk voor
de behoefte van de Woerdense bevolking. Dit
ren met het recreatieve netwerk, waardoor de
voetganger en kano te verbeteren en uit te brei-
voetgangers de mogelijkheid te creëeren een
betekent dat de opgaven voor de Ruimtelijke
natuur door recreanten ervaren kan worden.
den, routes in stad en buitengebied met elkaar
ommetje rondom de dorpen te lopen.
Structuurvisie met name op het kwalitatieve
Het accent ligt daarbij op de as Haarzuilens-
te verbinden en door recreatieve voorzieningen
De A12 BRAVO projecten worden de komende
vlak liggen. Concreet gaat het om:
Linschoten.
uit te breiden. Ook hebben we de ambitie om
jaren uitgevoerd om de bereikbaarheid van
de komende jaren waterrecreatie als speerpunt
Woerden te verbeteren. Ook willen we al voor-
n
n
Meer gedifferentieerd aanbod aan woonmilieus, kijkend naar middel- en lange ter-
Water
verder uit te werken, mede via de natuur- en
uit kijken naar de reservering voor toekomstige
mijn (grondgebonden woonmilieus, groene
In Woerden is er zowel voor stedelijk, als voor
recreatieplas Cattenbroek. In de Ruimtelijke
uitbreidingen van het wegennet.
woonmilieus en exclusieve woonmilieus).
landelijk gebied sprake van een wateropgave.
Structuurvisie wordt daarnaast gezocht naar een
Naast bouwen in de stad Woerden ook zoe-
In stedelijk (bebouwd) gebied ligt deze op-
geschikte plek voor:
ken naar locaties bij de dorpen om aan de
gave met name in de wijken Snel en Polanen,
n
een golfbaan (27 holes, 75 hectare)
lokale woningbehoefte te kunnen voldoen
het Bloemen- en Bomenkwartier, het zuidelijk
n
een (nieuwe) jachthaven van 250 ligplaatsen
(onder meer van starters en ouderen).
deel van het Staatsliedenkwartier en de dor-
n
voorzieningen voor ontspanning (‘leisure’ en
pen Zegveld en Kamerik. In het landelijke ge-
‘wellness’).
Werken
bied hebben de meeste polders een opgave.
De opgave in de Ruimtelijke Structuurvisie is
Grofweg kan gezegd worden dat de polders die
Voorzieningen
een geschikte plek te vinden voor een nieuw,
verder van de Oude Rijn af liggen een grotere
De gemeente Woerden wil dat de stad Woerden
regionaal bedrijventerrein. Daarnaast ligt er een
waterbergingsopgave hebben.
een complete stad is met een compleet voorzieningenaanbod. De komende jaren wordt op
kwalitatieve opgave voor de revitalisering van bestaande bedrijventerreinen.
Groen
meerdere fronten beleid ontwikkeld ten aanzien
Het behoud van de agrarische functie, met
We willen de groenstructuur op drie schaalni-
van voorzieningen. Naast een Welzijnsvisie
name in het veenweidegebied, is een belangrijke
veaus versterken:
waarin het gewenste minimale voorzieningen-
voorwaarde voor het behoud van de bestaande
n
op het schaalniveau van de hele gemeente:
niveau per buurt, wijk, stad, dorp en regio wordt
de groene lijnen en de EHS.
vastgelegd, zal ook een detailhandelsnota wor-
op stedelijk niveau binnen de kern Woerden:
den opgesteld. Er liggen voor Woerden kansen
de structurerende groenelementen .
op het gebied van onderwijs, cultuur en leisure.
op wijkniveau en binnen de dorpen: het
Daarnaast vragen we bijzondere aandacht voor
gebruiks- en recreatieve groen.
de openbare ruimte, zowel in de bestaande
landschappelijke kwaliteiten. Ten aanzien van kantoren laat Woerden zich
n
leiden door de dynamiek van de markt en stelt zich bescheiden op. Flexibiliteit speelt dus een belangrijke rol.
n
Daarnaast stellen we ons tot doel de beide
buurten en wijken als bij nieuwe ontwikkelin-
Natuur en ecologie
Woerdense landschapstypen (veenweideland-
gen.
De gemeente Woerden heeft de ambitie om de
schap en oeverwal) beter zichtbaar en herken-
provinciale ecologische hoofdstructuur (EHS)
baar te maken, met behulp van de groenstruc-
Verkeer
verder uit te bouwen. Dit gebeurt deels door
tuur.
Voor langzaam verkeer ligt er een opgave voor
het aanleggen van verbindingen en deels door
het uitbreiden van het recreatief netwerk en
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
15
Ruimtelijke Structuurvisiekaart
16
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
wonen hoog stedelijk
provinciale ecologische verbindingszone bestaand
wonen stedelijk
provinciale ecologische verbindingszone gewenst
wonen dorps
bestaande natuur
revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier
nieuwe natuur
transformatie naar wonen
groene verbinding bestaand
wonen met groene voet
groene verbinding gewenst
uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen 5. De Ruimtelijke Structuur visie ontwikkelen groene zoom (prioriteit)
langzaamverkeersverbinding gewenst knelpunt langzaamverkeersverbinding park is een gemeente in ontwikkeling. Woerden Hollandse Kade
Het landschap staat voortdurend onder druk wonen wonen hoog stedelijk wonen stedelijk
groenblauwe rand Woerden-West historische ecologische verbinding tussen
als gevolg van nieuwe ruimteclaims. Er ligontwikkelen groeneLinschoten zoom (prioriteit) landgoed en Haarzuilens
gen echter ook tal van ruimtelijke opgaven
Achtereenvolgens worden de gewenste ontwik-
voor de structuurvisie. We willen de identi-
kelingsrichtingen per thema omschreven. In dit
teit van Woerden als gemeente maar ook van
hoofdstuk gebeurt dat voor het hele gemeen-
werken de afzonderlijke kernen versterken. Daarbij is
telijke grondgebied, in het volgende hoofdstuk
ontwikkelen groene J. zoom toevoegen Bijzerwetering in groene hoofdstructuur
bedrijven bestaand
aandachtspunt Huize Harmelen groen raamwerk visie gemeente
uitbreiding bedrijven
wonen dorps
die Woerden de kans bieden verder te groei-
revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier
en als gemeente in de breedste zin van het Avontuur Natuur
landschap maar ook tussen de stedelijke kern-
Een aantal opgaven is zo bijzonder en specifiek
transformatie naar wonen
woord. De huidige ruimtelijke structuur zoals landgoed wateropgave stedelijk gebied
Woerden en de omliggende dorpen in stand te
dat we daar in een aparte paragraaf ‘Bijzondere
wonen met groene voet
weergegeven de raamwerkkaart in hoofdtoevoegen J.op Bijzerwetering in groene wateropgave landelijk gebied hoofdstructuur
houden.
opgaven’ aan het einde van dit hoofdstuk dieper
werken bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven representatieve voortuin agrarisch gebied
ecologische verbinding langs spoor
representatieve langs A12 blauwevoortuin verbinding gewenst ring van Woerden in haar omgeving (hoofdwater
groenblauwe rand Woerden-West stuk 4) vormen de basis voor de Ruimtelijke uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas Hollandse Kade Structuurvisie. blauwe verbinding gewenst knelpunt water
kassen
nieuwe jachthaven
ziekenhuis
indicatie Limes
winkelcentrum
provinciale ecologische verbindingszone bestaand
meubelboulevard
provinciale ecologische verbindingszone gewenst
middelbare school
bestaande natuur nieuwe natuur groene verbinding bestaand groene verbinding gewenst
kinderboerderij camping Kameryck De Berkenhoeve
langzaamverkeersverbinding gewenst
Boerinn
knelpunt langzaamverkeersverbinding
Ooievaarsbuitenstation
park
woonzorgcomplex
Hollandse Kade
recreatie
groenblauwe rand Woerden-West
centrum leisure
ontwikkelen groene zoom (prioriteit) ontwikkelen groene zoom aandachtspunt Huize Harmelen Avontuur Natuur landgoed toevoegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur versterken oeverwal representatieve voortuin langs A12 water uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas blauwe verbinding gewenst knelpunt water nieuwe jachthaven voorzieningen historisch centrum ziekenhuis winkelcentrum meubelboulevard middelbare school
agrarisch gebied
nieuw regionaal bedrijventerrein kassen
transformatiegebied Bij de uitwerking van diverse thema’s en onringen in het veenweidegebied geleidelijk en verbeteren zoom (prioriteit) ziekenhuis H kleinschalig zullen zijn en waarbij het accent qua groenederdelen van de structuurvisie zijn zogenaamde verbeteren groene zoom
winkelcentrum
meubelboulevard
bedoeld om een concreter beeld te geven van
Rijnzone).
de bedoeling van sommige voorgestelde ont-
kinderboerderij
wikkelingen. De spelregels moeten niet gezien
camping
In de eerste plaats vinden de ontwikkelingen Kameryck
wonen hoog stedelijk plaats binnen de bestaande De Berkenhoeve
kernen, maar ook
wonen stedelijk
Boerinn daarbuiten als dit tot een verbetering van de
wonen dorps
Ooievaarsbuitenstation ruimtelijke kwaliteit leidt. Daarbij zijn de ruimte-
worden als harde randvoorwaarden voor toekomstige ontwikkelingen, maar als denkrichting die verder uitgewerkt moet worden.
revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier woonzorgcomplex
lijke vraagstukken steeds integraal benaderd en
transformatie naar wonen recreatie
is gezocht naar situaties waarin ontwikkelingen
wonen met groene voet
centrum leisure
elkaar kunnen versterken.
uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen nieuwe golfbaan
ontwikkelen groene zoom station (prioriteit) als groene/recreatieve poort ontwikkelen groene zoom zoekgebied hotel sportvoorziening sportpark
park werken Avontuur Natuur station als groene/recreatieve poort bedrijven bestaand jachthaven zoekgebied hotel uitbreiding bedrijven nieuwe jachthaven sportvoorziening representatieve voortuin uitwerkingsgebied Middelland-Noord sportpark agrarisch gebied jachthaven nieuw regionaal bedrijventerrein reservering galoppeerpad kassen uitwerkingsgebied Middelland-Noord kantoren verkeer transformatiegebied A12 BRAVO projecten verbeteren groene zoom (prioriteit) ziekenhuis H A12 BRAVO tracé nader te bepalen verbeteren groene zoom winkelcentrum reservering toekomstige parallelweg A12 meubelboulevard reservering toekomstige verbindingsweg middelbare school nieuwe golfbaan
spelregels geformuleerd. Deze spelregels zijn
gen op de oeverwal van de Oude Rijn (de Oude middelbare school
wonen
op ingaan.
We kiezen voor een koers waarbij verandekantoren
historisch centrum
H
worden de ontwikkelingen per kern beschreven.
representatieve voortuin
ontwikkelingen de komende jaren komt te lig-
voorzieningen
transformatiegebied groen
het uitgangspunt het verschil tussen stad en
oeverwal Avontuur Natuur stuk versterken 2 en het huidige beleid en de positione-
nieuw regionaal bedrijventerrein
kantoren
H
ontwikkelen groene zoom
Het bestaande landschap vormt het vertrekpunt
A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracé nader te bepalen reservering toekomstige parallelweg A12 reservering toekomstige verbindingsweg
kinderboerderij camping Kameryck De Berkenhoeve Boerinn
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
17
orische ecologische verbinding tussen
goed Linschoten en Haarzuilens
oegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur
n raamwerk visie gemeente
ogische verbinding langs spoor
eropgave stedelijk gebied
eropgave landelijk gebied
ntuur Natuur
we verbinding gewenst
nblauwe rand Woerden-West
andse Kade
wonen wonen hoog stedelijk wonen stedelijk wonen dorps revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier transformatie naar wonen wonen met groene voet uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen ontwikkelen groene zoom (prioriteit) ontwikkelen groene zoom
18
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie werken bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven
ontwikkelingen wonen
5.1 Wonen Ontwikkelingen in het veenweidegebied
Ontwikkelingen op de oeverwal
De kernen in het veenweidegebied, Kamerik,
Ook in de Oude Rijnzone is de belangrijkste op-
Kanis en Zegveld zullen de komende decennia
gave voor wonen de opvang van de eigen groei
beperkt en geleidelijk groeien. Het voornaamste
(migratiesaldo 0), net als in het hele Groene
doel is hierbij het opvangen van de eigen groei.
Hart. Deze groei zal in eerste instantie voorna-
Binnen de rode contouren is hier geen ruimte
melijk binnen de rode contouren kunnen wor-
voor dus we hebben nieuwe locaties aangewe-
den opgevangen op binnenstedelijke locaties in
zen buiten de contouren, zoveel mogelijk reke-
de kernen Woerden en Harmelen en vervolgens
ning houdend met het waardevolle landschap
in de open contour bij Harmelen. Naast ap-
en de agrarische functie van het buitengebied.
partementen blijft echter behoefte bestaan aan
De ontwikkelingen hebben een kleinschalig
grondgebonden en vrijstaande woningen. De
karakter. Het woonmilieu is te typeren als
bestaande locaties zullen daar ruimte voor moe-
‘dorps’ met een relatief lage dichtheid van circa
ten bieden.
20 woningen per hectare. Het is vanwege de
In een integrale gebiedsvisie voor het gebied
bodemdaling noodzakelijk om wateraangepast
tussen Woerden en Harmelen krijgen de ambi-
te bouwen. De transformatie van boerenerven
ties op het gebied van recreatie, ecologie en het
langs de linten volgens de ‘ruimte voor ruimte
versterken van de oeverwal een plek. Bestaande
regeling’ behoort ook tot de mogelijkheden,
kwaliteiten vormen het vertrekpunt en worden
mits dit geen beperking vormt voor aangren-
verder uitgebouwd.
impressie groene zoom bij Zegveld met een nieuw landgoed
zende boerenbedrijven. Ook kan aan de rand van de dorpen gebruik worden gemaakt van de ‘Landgoederenregeling’ zoals die is opgenomen in het bestemmingsplan landelijk gebied. De ontwikkelingsmogelijkheden binnen de dorpen kunnen ingezet worden om het aanzicht van de randen van de dorpen te verbeteren en te vergroenen, zodat de dorpen op een vanzelfspre-
huidige rand Zegveld
kende manier in het landschap opgenomen worden met een zogenaamde ‘groene zoom’. Hierbij hoort ook het creëren van de mogelijkheid voor het maken van een ommetje rond het dorp en het toevoegen van recreatief- en gebruiksgroen. De groene zoom kan ook ruimte bieden aan bijzondere woonmilieus als korte stukjes lintbebouwing en landgoederen.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
19
orische ecologische verbinding tussen
goed Linschoten en Haarzuilens
oegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur
n raamwerk visie gemeente
ogische verbinding langs spoor
eropgave stedelijk gebied
eropgave landelijk gebied
ntuur Natuur
we verbinding gewenst
nblauwe rand Woerden-West
andse Kade
wonen wonen hoog stedelijk wonen stedelijk wonen dorps revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier transformatie naar wonen wonen met groene voet uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen ontwikkelen groene zoom (prioriteit) ontwikkelen groene zoom
werken bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven representatieve voortuin agrarisch gebied nieuw regionaal bedrijventerrein kassen kantoren transformatiegebied verbeteren groene zoom (prioriteit) verbeteren groene zoom
rum
ulevard
e school
derij
20
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
ontwikkelingen werken
5.2 Werken Werkgelegenheid dorpen Alle dorpen, met uitzondering van Kanis, be-
werkmilieus creëren, vooruitlopend op kwali-
schikken momenteel over een eigen bedrijven-
teitseisen op werklocaties.
terrein. Om de leefbaarheid van de dorpen op
Daarvoor zullen we naast binnenstedelijke revi-
peil te houden worden beperkte groeimoge-
talisering van bestaande verouderde bedrijven-
lijkheden van de bestaande terreinen voorzien
terreinen in de stad ook op korte termijn ruimte
(totaal circa 2 hectare). Deze kavels zijn alleen
bieden aan een nieuw regionaal bedrijventer-
bestemd voor niet hinderlijke bedrijven (cate-
rein. Dit bedrijventerrein is vooral bedoeld voor
gorie 1-3) met een zeer kleinschalig karakter en
de autonome groei van lokale bedrijven, maar
een lokale verbondenheid. Behalve een econo-
ook als vervangingsbehoefte van binnenste-
mische functie speelt juist dit type bedrijf een
delijke transformatiegebieden en om de regi-
rol bij het in stand houden van de leefbaarheid,
onale behoefte van de gemeenten Montfoort,
bijvoorbeeld door sponsoring van de lokale
Oudewater en Lopik en eventueel andere buur-
voetbalclubs of bijdragen aan de plaatselijke
gemeenten op te kunnen vangen. Een centraal
Oranjefeesten.
gelegen, regionaal bedrijventerrein sluit aan bij het rijksbeleid om bedrijvigheid te concentreren
Agrarische sector
in plaats van uit te spreiden over verschillende
Naast bedrijvigheid biedt het veenweidegebied
gemeenten. Bovendien draagt een dergelijk be-
veel ruimte aan de agrarische sector. Middels
drijventerrein bij aan de sterke werkgelegenheid
het bestemmingsplan landelijk gebied zijn de
van onze gemeente. Bereikbaarheid van een
mogelijkheden voor een duurzaam agrarisch
nieuw bedrijventerrein speelt een belangrijke
gebruik van het buitengebied gewaarborgd.
rol bij de keuze voor een locatie. In de paragraaf
Daarnaast biedt het bestemmingsplan ook de
‘Bijzondere opgaven’ wordt hier nader op inge-
nodige flexibiliteit voor economische activitei-
gaan.
Montfoort
Oudewater
Lopik locatie nieuw regionaal bedrijventerrein t.o.v. omringende gemeenten
ten. Representatieve voortuin Werkgelegenheid Woerden
In de zogenaamde ‘representatieve voortuin’
De stad Woerden heeft een sterke werkgele-
van Woerden willen we ruimte bieden aan
genheid. Dit willen we graag zo houden. We
een nieuw hotel en enkele paviljoenachtige
willen de groeiende beroepsbevolking nabij kun-
gebouwen in een groene setting. Ook hier
nen bedienen om woon-werkverkeer zo beperkt
wordt in achter in het hoofdstuk in de paragraaf
mogelijk te houden. Ook willen we bijzondere
‘Bijzondere Opgaven’ nader op ingegaan.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
21
bewegwijzerde fietsroute bestaand nieuwe fietsroute gewenst bewegzijderde wandelroute bestaand nieuwe wandelroute gewenst ontwikkelen groene zoom (prioriteit) ontwikkelen groene zoom bewegwijzerde fiets/wandelroute bestaand knelpunt reservering galoppeerpad Kameryck De Berkenhoeve Boerinn Ooievaarsbuitenstation Huize Harmelen landgoed park groenblauwe rand Woerden-West Avontuur Natuur sportpark sportvoorziening kinderboerderij camping station als groene/recreatieve poort centrum leisure recreatie nieuwe golfbaan blauwe verbinding gewenst knelpunt water nieuwe jachthaven
22
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
ontwikkelingen recreatie
5.3 Recreatie en toerisme Het veenweidegebied is als uniek Nederlands
in de regio aaneen. Het fort Wierickeschans,
cultuurlandschap een aantrekkelijk recreatiege-
een mogelijke nieuwe jachthaven aan de west-
bied voor onze eigen bewoners en de inwoners
zijde van Woerden, de historische binnenstad
van de regio. We richten ons voor recreatie
met haar jachthaven, park Bredius en Huize
vooral op recreatie op spierkracht. Dit zijn ex-
Harmelen zijn voorbeelden van deze parels. Een
tensieve vormen van recreatie zoals fietsen en
vaarverbinding tussen de Cattenbroekerplas en
wandelen. Hierbij passen ook bijzondere recre-
de Oude Rijn zou in het recreatieve vaarnetwerk
atieve functies, zoals kamperen bij de boer, zo-
ook een welkome aanvulling zijn op het be-
lang deze het open karakter van het landschap
staande netwerk. Naast de Oude Rijn vormt ook
niet aantasten.
de Grecht een belangrijke waterroute voor de meer ‘rustige’ recreatie.
Het buitengebied wordt de komende jaren beter toegankelijk voor fietsers, voetgangers, ruiters
De wens bestaat om op termijn het water in
en ook kano’s. Zo wordt het landschap beter
de Rijnstraat als slagader van Woerden weer
beleefbaar en ontstaan aantrekkelijke routes die
terug te brengen zodat deze historische ader
stad en land verbinden. Bestaande knelpunten
weer door de binnenstad kan stromen en zo
en missende schakels worden daarbij als eerste
de recreatieve waarde van de stad als geheel
opgelost. Voor de continuïteit van het recrea-
kan vergroten. Het ontwikkelen van de oor-
tieve netwerk is het van belang dat historische
spronkelijke kwaliteiten van het landschap door
Ook het vergroten van de jachthaven en de
structuren, die in het verleden doorsneden zijn
versterken van de oeverwal, het uitbouwen van
aanleg van een nieuwe golfbaan behoren bij
door de aanleg van spoor en snelweg, zoveel
het recreatieve netwerk en de verbinding met
het versterken van het recreatief voorzieningen-
mogelijk hersteld worden, bijvoorbeeld met het
het buitengebied kunnen de Oude Rijnzone nog
aanbod. Hier wordt onder het kopje ‘Bijzondere
realiseren van een onderdoorgang bij het spoor
verder versterken. Hier wordt onder het kopje
opgaven’ nader op ingegaan.
of de A12.
‘Bijzondere opgaven’ nader op ingegaan.
Woerden wil zich meer profileren als gemeente
impressie water terug in de Rijnstraat
midden in het Groene Hart. Door de zone tussen De Ouderijnzone en de singels zijn belang-
Behalve het optimaal benutten en versterken
Woerden, Harmelen en de A12 te beschouwen
rijke recreatieve aders binnen de gemeente
van onze bestaande recreatieve kwaliteiten wil-
als de voortuin van de gemeente kan de ge-
Woerden. Naast het leggen van verbindingen
len we ook nieuwe recreatieve functies op het
meente zich nadrukkelijker presenteren als aan-
tussen nieuwe en bestaande routes in het
gebied van vermaak en ontspanning (‘leisure’
trekkelijke woon- en werkgemeente. Hier wordt
buitengebied vinden we het ook wenselijk om
en ‘wellness’) in en aan de rand van de stad toe-
onder het kopje ‘Bijzondere opgaven’ nader op
ruimte te creëren voor het maken van een om-
voegen. Hiervoor zijn twee locaties in beeld: de
ingegaan.
metje rondom de dorpen. Deze opgave hangt
zuidzijde van het station/het gebied Middelland-
deels samen met de vormgeving van de dorps-
Noord en de zuidzijde van de Cattenbroekerplas.
Ook het station, een andere entree van de ge-
randen, maar kan ook los hiervan al worden
De plas wordt verder uitgebreid. De exacte
meente, speelt hier een rol in. Het station in
opgepakt.
omvang ervan wordt in samenhang met het
Woerden is een belangrijke toegangspoort tot
recreatief programma en de aanwezige en te
de Oude Rijnzone en het Veenweidegebied. Hier
De Oude Rijnzone is een belangrijke recreatieve
ontwikkelen natuurwaarden bepaald. Bij het
ligt letterlijk de poort tot het Groene Hart. Bij
ader binnen de gemeente Woerden. De Oude
ontwikkelingsperspectief Woerden wordt hier
het ontwikkelingsperspectief van Woerden in
Rijn rijgt als een parelsnoer diverse belangrijke
nader op ingegaan.
hoofdstuk 6 wordt hier nader op ingegaan.
huidige situatie Rijnstraat
recreatieve bestemmingen en hoogtepunten
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
23
5.4 Natuur, ecologie en water Op de oeverwal liggen ook belangrijke ambities
Zowel in het veenweidegebied als op de oever-
voor ecologische verbindingszones. Hier ligt
wal is sprake van een wateropgave. De volgen-
onze prioriteit. De ambities concentreren zich
de oplossingsrichtingen zullen gecombineerd
met name aan de oostzijde van de gemeente,
worden toegepast in het landelijk gebied:
daar waar de oeverwal zich splitst en zich ook
n
verbreden van bestaande sloten door groen-
in noordelijke en zuidelijke richting verplaatst.
blauwe diensten (acitiviteiten ondernomen
De schakels binnen het Woerdens grondgebied
door particulieren)
verbinden de ontwikkelingen in het groengebied
n
overloopgebieden aanwijzen
Utrecht west. In het versterken van de oeverwal
n
kleinschalige maatregelen
nemen we de knelpunten die ontstaan zijn door
n
groter gemaal
infrastructuur mee.
n
aanleg natuurvriendelijke oevers
De ecologische hoofdstructuur is deels uitstekend te combineren met het recreatieve
Voor het stedelijk gebied zijn de oplossingen
netwerk, waardoor de natuur door recreanten
vaak minder eenvoudig. Het creĂŤren van extra
ervaren kan worden. Belangrijk is om de open-
oppervlaktewater of het verbreden van sloten is
heid, de rust en de ruimte die zo kenmerkend
vaak niet mogelijk. In de dorpen in het veenwei-
zijn voor het veenweidegebied te handhaven en
degebied zullen de komende tijd wel hoogwa-
beleefbaar te maken.
tervoorzieningen getroffen worden waardoor de
Door de Oude Rijnzone te ontwikkelen tot een
bestaande bebouwing wordt veiliggesteld. De
landschappelijke zone met lommerrijke door-
overige oplossingrichtingen worden besproken
zichten ontstaat meer contrast met de openheid
bij het ontwikkelingsperspectief van de afzon-
van het veenweidegebied. In deze zone ontstaat
derlijke kernen.
groen raamwerk visie gemeente
door het versterken van de oeverwal meer ruim-
In het algemeen geldt dat bij alle nieuwbouw-
ecologische verbinding langs spoor
te voor onder andere de natuur- en wateropga-
ontwikkelingen rekening gehouden moet wor-
wateropgave stedelijk gebied
ven. In de paragraaf ‘Bijzondere opgaven’ gaan
den met een wateropgave. In het verstedelijkt
wateropgave landelijk gebied
we hier verder op in.
gebied zal rekening gehouden moeten worden
ontwikkelingen ecologie en water wonen
historische ecologische verbinding tussen
wonen hoog stedelijk wonen stedelijk wonen dorps revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier transformatie naar wonen wonen met groene voet werken
landgoed Linschoten en Haarzuilens toevoegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur
Avontuur Natuur
bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven representatieve voortuin
met een wateropgave als bebouwde elementen
blauwe verbinding gewenst
worden toegevoegd aan het landschap.
groenblauwe rand Woerden-West Hollandse Kade
agrarisch gebied nieuw regionaal bedrijventerrein kassen kantoren transformatiegebied groen indicatie Limes provinciale ecologische verbindingszone bestaand provinciale ecologische verbindingszone gewenst bestaande natuur nieuwe natuur groene verbinding bestaand groene verbinding gewenst langzaamverkeersverbinding gewenst
24
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
knelpunt langzaamverkeersverbinding park Hollandse Kade groenblauwe rand Woerden-West
wonen wonen hoog stedelijk wonen stedelijk wonen dorps revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier transformatie naar wonen wonen met groene voet uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen ontwikkelen groene zoom (prioriteit) ontwikkelen groene zoom
In het veenweidegebied geldt dat er uit moet-
5.5 Groen worden gegaan van een relatief slechte bodem-
We willen binnen de gemeente Woerden het
maar ook om kwaliteit. De VROM-norm van 75
ook vooral dat het groen kwalitatief een hoog-
gesteldheid als er gebouwd wordt. Dat vraagt
groen, zowel structurerend groen als recrea-
m2 openbaar groen per woning wordt in geen
waardig karakter heeft.
om andere methoden van funderen, bouw- en
tief- en gebruiksgroen, op verschillende schaal-
enkele Woerdense wijk of woonkern gehaald.
In buurten met gestapelde bebouwing zijn
woonrijp maken (bijvoorbeeld op palen, drij-
niveaus versterken. Op gemeentelijk niveau
Het Bloemen- en Bomenkwartier, Molenvliet,
bewoners vaak aangewezen op gemeenschap-
vend). Een belangrijk aandachtspunt zijn de
vinden we het belangrijk om de groene/ecolo-
Staatsliedenkwartier en Meander benaderen
pelijk groen, dit in tegenstelling tot buurten
tuinen, deze verzakken ook in het veenweidege-
gische verbinding tussen landgoed Linschoten
deze grens wel redelijk. In het centrum, Snel
met grondgebonden woningen met tuinen. Is
bied.
en Haarzuilens, die grotendeels verdwenen is,
en Polanen en de kernen Zegveld, Kamerik en
dit groen niet in voldoende mate aanwezig, dan
te herstellen. Door de Jaap Bijzerwetering weer
Kanis dient aan de omvang van openbaar groen
heeft dit een negatieve invloed op de leefbaar-
Daarnaast zou de bodemdaling in het veenwei-
toe te voegen in de groene hoofdstructuur, kan
bij nieuwe uitbreidingen aandacht te worden
heid van een buurt. Een gevarieerd woningaan-
degebied tot een eventuele functiewijziging
deze verbinding weer hersteld worden. Dit kan
besteed. Ook kan bij de aanleg van een groene
bod (zowel grondgebonden als appartementen),
van de agrarische sector kunnen leiden. De
door de wetering groen in te pakken en veel
zoom rondom de dorpen de hoeveelheid bruik-
waarbij ook rekening wordt gehouden met ge-
gemeente Woerden hecht groot belang aan een
uitwisseling te laten plaatsvinden tussen wa-
baar groen aanzienlijk toenemen. Hier wordt
meenschappelijk gebruiksgroen is wenselijk.
gezonde, goed functionerende agrarische sector
ter en groen (samenspel struiken langs water
bij het ontwikkelingsperspectief van de kernen
in het buitengebied. Het is mogelijk dat er in de
voor bijvoorbeeld vleermuizen of ijsvogels).
nader op ingegaan.
Om de groene ambitie te realiseren, is een
toekomst ontwikkelingen plaatsvinden die er-
Langs de wetering is dan ook weer extensieve
Het voorstel is om in de wijken Bloemen- en
nieuw Groenbeleidsplan nodig waarin boven-
voor zullen zorgen dat agrarische bedrijven niet
recreatie mogelijk zoals wandelen en fietsen
Bomenkwartier, Molenvliet, Staatsliedenkwar-
staande ambities verder worden uitgewerkt.
meer goed kunnen functioneren. Op dat mo-
net zoals nu al het geval is ten noorden van de
tier en Meander de kwaliteit van het bestaande
Dit plan wordt per buurt uitgewerkt in een
ment zal er gekeken worden welke functies nog
Middellandbaan.
groen te verhogen door openbaar groen om te
groenwerkplan, waar de beleidsuitgangspunten
wel in het gebied een plek kunnen krijgen.
Daarnaast willen we ook de groene verbinding
vormen naar gebruiksgroen (bijvoorbeeld door
per wijk vertaald worden naar concrete maat-
ten zuiden van de Cattenbroekerplas versterken.
een klein grasveldje om te vormen naar een
regelen. Voor Molenvliet, Staatsliedenkwartier
Op de oeverwal kan wel traditioneel gebouwd
Vanaf het spoor/sportpark Cromwijck, loopt
klein buurtparkje). In andere wijken en kernen
en Meander zijn al dergelijke groenwerkplannen
worden, met uitzondering van het gebied direct
deze verbinding via de ‘voortuinen’, ten zuiden
is het bij nieuwbouwplannen onze ambitie dat
opgesteld.
langs de Oude Rijn tussen de waterkeringen.
van de plas richting het spoor en takt deze ver-
er per saldo meer (openbaar) groen komt, maar
Tussen de waterkeringen mag het waterpeil
binding ook aan op de geplande EHS (onder
van de Oude Rijn fluctueren om water aan te
de hoogspanningsmasten tussen Waterrijk en
voeren gedurende droogte en af te voeren bij
Harmelen). In deze verbinding spelen de spoor-
wateroverschot. Bestaande woningen hebben
wegtaluds/zones een cruciale rol. Deze worden
vloerpeilen van ten minste de kruinhoogte van
beheerd door Prorail.
de waterkering. Nieuwe bebouwing mag de
Naast openbaar groen is het belangrijk dat er
loop van de Oude Rijn niet verstoren. Hier wordt
binnen de stad Woerden en in de kleine kernen
op palen gebouwd en het bestaande maaiveld
voldoende gebruiks- en recreatief groen aanwe-
behouden of verlaagd..
zig is. Het gaat hierbij niet alleen om kwantiteit,
ontwikkelruimte kantoren/hotel
water en natuur
40 m
40 m
reservering A12
30 m
openbaar pad
openbare dijk
wetering
A12
profiel voortuin langs A12
straat/achtertuinen
profiel Jaap Bijzerwetering
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
25
uitbreiding bedrijven landgoed
representatieve voortuin
toevoegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur versterken oeverwal representatieve voortuin langs A12 water uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas blauwe verbinding gewenst
nieuw regionaal bedrijventerrein
kassen
kassen
kantoren
kantoren
transformatiegebied
transformatiegebied ziekenhuis H
verbeteren groene zoom (prioriteit)
groen
winkelcentrum
knelpunt water
indicatie Limes meubelboulevard
nieuwe jachthaven
provinciale ecologische bestaand middelbareverbindingszone school
voorzieningen
meubelboulevard middelbare school kinderboerderij camping
wonen stedelijk
keer van de dorpen en recreatief verkeer. Het
revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier
is wenselijk om sluipverkeer in dit kwetsbare
transformatie naar wonen
gebied zoveel mogelijk te voorkomen. De hui-
wonen met groene voet
dige auto-ontsluiting in het veenweidegebied is
uitwerkingsgebied Woerden-Harmelen
toereikend voor ontwikkelen groene zoom (prioriteit) structuurvisie ontwikkelen groene zoom
recreatie centrum leisure
bedrijven bestaand
uitbreiding bedrijvenDaarnaast
wordt in de regio het Randstadspoor
Avontuur Natuur sportpark
aangelegd representatieve voortuin
waardoor er meer treinverbindingen
park toevoegen J. Avontuur Bijzerwetering in groene hoofdstructuur Natuur
station als groene/recreatieve poort
A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracé nader te bepalen
versterken oeverwal jachthaven
zoekgebied hotel
jachthaven
ontwikkelingen infrastructuur
uitwerkingsgebied Middelland-Noord uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas blauwe verbinding gewenst
reservering galoppeerpad
knelpunt water
uitwerkingsgebied Middelland-Noord
nieuwe jachthaven voorzieningen
A12 BRAVO projecten
historisch centrum
A12 BRAVO tracé nader te bepalen
H
reservering toekomstige parallelweg A12
ziekenhuis
meubelboulevard middelbare school
camping Kameryck De Berkenhoeve Boerinn Ooievaarsbuitenstation woonzorgcomplex recreatie
zoekgebied hotel
sportpark
reservering galoppeerpad uitwerkingsgebied Middelland-Noord
verkeer A12 BRAVO projecten
wegen zijn nu nog niet nodig maar we wil-
meubelboulevard
len er wel al ruimte voor reserveren zodat hier
middelbare school
in de toekomst geen belemmeringen worden
kinderboerderij
gecreëerd voor toekomstige infrastructurele
camping
ontwikkelingen. De aanleg van een noordelijke
De Berkenhoeve Boerinn
randweg bij Woerden is niet wenselijk vanwege de aantasting van het cultuurhistorisch waardevolle landschap. Bovendien zou deze weg geen
woonzorgcomplex
wezenlijke bijdrage leveren aan de ontlasting
recreatie
van bestaande wegen binnen Woerden.
centrum leisure
Binnen de kernen wordt, in samenhang met het
nieuwe golfbaan
versterken van de groenstructuur, gewerkt aan
station als groene/recreatieve poort
de verbetering van de ontsluiting tussen kernen
zoekgebied hotel
Avontuur Natuur jachthaven nieuwe jachthaven
ontwikkelingen voorzieningen
jachthaven
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Deze verbeteren groene zoom
park
station als groene/recreatieve poort
twee ruimtelijke reserve-
doortrekken van de parallelbanen langs de A12.
winkelcentrum
sportpark
nieuwe golfbaan
nieuw regionaal bedrijventerrein in de structuurvisie
verbeteren groene zoom (prioriteit)
sportvoorziening
centrum leisure
komen. Naast de A12 BRAVO projecten worden
ziekenhuis
Ooievaarsbuitenstation
kinderboerderij
sportvoorziening
H
Kameryck
winkelcentrum
reservering toekomstige verbindingsweg
agrarisch gebied
kassen ringen opgenomen: een verbinding tussen de reservering toekomstige parallelweg A12 kantoren reservering toekomstige verbindingsweg N212 en de oostelijke randweg Woerden en het transformatiegebied
representatieve voortuin langs A12 nieuwe jachthaven water
van Woerden en Harmelen aanzienlijk verbetert.
aandachtspunt Huize Harmelen sportvoorziening landgoed
nieuwe golfbaan
uitgevoerd, waardoor de autobereikbaarheid
werken
ontwikkelen groene zoomhotel zoekgebied
woonzorgcomplex
voorzien.
den de A12 BRAVO projecten de komende jaren
ontwikkelen groene (prioriteit) station zoom als groene/recreatieve poort
Ooievaarsbuitenstation
de ontwikkelingen die we in de
In de zone tussen de oeverwal en de A12 wor-
groenblauwe nieuwe rand Woerden-West golfbaan
Boerinn
route, kent het veenweidegebied twee
belangrijke verkeerssoorten: bestemmingsver-
wonen dorps
recreatie Hollandse Kade centrum leisure
De Berkenhoeve
26
wonen hoog stedelijkgaande
park
Kameryck
verkeer
Naast de Ir. Enschedeweg, een belangrijke door-
wonen
nieuwe natuurKameryck groene verbinding bestaand De Berkenhoeve groene verbinding gewenst Boerinn langzaamverkeersverbinding gewenst Ooievaarsbuitenstation knelpunt langzaamverkeersverbinding woonzorgcomplex
winkelcentrum
sportpark
5.6 Infrastructuur
bestaande natuur camping
ziekenhuis
sportvoorziening
verbeteren groene zoom
provinciale ecologische verbindingszone gewenst kinderboerderij
historisch centrum
H
agrarisch gebied
representatieve voortuin groenblauwe rand Woerden-West agrarisch gebied Hollandse Kade nieuw regionaal bedrijventerrein
uitwerkingsgebied Middelland-Noord
en ommeland door de aanleg van recreatieve routes. Het netwerk voor fietsers en voetgangers wordt A12 BRAVO projecten
zowel in het veenweidegebied als op de oever-
A12 BRAVO tracé nader te bepalen
wal uitgebreid en verdicht, zodat de beleefbaar-
reservering toekomstige parallelweg A12
heid van het Groene Hart kan worden vergroot.
reservering toekomstige verbindingsweg
5.7 Voorzieningen Goed bereikbare maatschappelijke en recreatieve voorzieningen We blijven investeren in maatschappelijke en re-
worden ondergebracht. Er wordt gewerkt aan
punten. Maar ook de beeldende kunst levert
creatieve voorzieningen. Het gaat om een breed
een dekkend netwerk van laagdrempelige in-
een bijdrage aan de visuele kwaliteit van de
aanbod aan voorzieningen op de terreinen lei-
loopvoorzieningen voor opgroei- en opvoedon-
openbare ruimte en kan de sociale interactie via
sure, opvoeding, gezondheidszorg, maatschap-
dersteuning (gevestigd in bijv. scholen, peuter-
kunstprojecten beïnvloeden.
pelijke ondersteuning, cultuur, sport, speelvoor-
speelzalen, consultatiebureaus, buurthuizen en
zieningen, onderwijs en specifieke woonvormen
multifunctionele accommodaties).
ten behoeve van ouderen en gehandicapten. We
De openbare ruimte wordt nadrukkelijk ingezet als één van de fysieke en sociale bouwstenen,
willen de wijkwinkelcentra in stand houden en
Voor wat betreft sport en spel willen we het
gericht op het bevorderen van deelname van
waar mogelijk versterken door er als gemeente
brede aanbod van verschillende voorzieningen
alle burgers aan het maatschappelijk verkeer en
op te sturen dat de verspreide detailhandel
behouden en versterken. Naast sportaccommo-
het voorkomen van uitsluiting. Multifunctionele
meer in deze centra wordt geconcentreerd. In
daties en sportparken op stedelijk niveau moet
gebruiksmogelijkheden vergemakkelijken het
de wijkwinkelcentra wordt beperkt horeca toe-
er vooral ook ruimte zijn in de wijken. Sporten
tot stand brengen van deze sociale relaties. De
gelaten, in principe alleen daghoreca.
en spelen moeten dicht bij huis plaats kunnen
openbare ruimte moet vooral bijdragen aan:
vinden. Het combineren van buitenschoolse op-
n
de mogelijkheden van mensen met een
We streven ernaar om de dorpen leefbaar te
vang met sportaccommodaties is hier een goed
beperking om deel te nemen aan het maat-
houden en het huidige voorzieningenniveau
voorbeeld van.
schappelijk verkeer;
in de dorpen op peil te houden. Dat betekent
n
de mogelijkheden van kinderen en jongeren
dat er gegarandeerd een minimaal aanbod van
Het ziekenhuis in Woerden is een belangrijke
om meer te bewegen, te spelen en te spor-
sport, zorg en winkels voor de dagelijkse bood-
functie voor de stad en de dorpen, dat op ter-
ten;
schappen aanwezig is. Ook is het belangrijk dat
mijn uitbreidingsmogelijkheden kan krijgen op
er ruimte voor ontmoeting is. Dat kan zijn in
de huidige locatie waardoor de regionale positie
ontspannen, te recreëren en elkaar te ont-
een dorpshuis, in het park, een multifunctioneel
van Woerden verder verstevigd kan worden.
moeten in en buiten de stad.
kerkgebouw of andere buurtvoorziening. Maar
Op deze mogelijkheid wordt nader ingegaan in
ook moet gedacht worden aan bijvoorbeeld par-
het ontwikkelingsperspectief van Woerden in
ticipatie en wijkgericht werken als middel om
hoofdstuk 6.
n
de mogelijkheden van alle bewoners om te
mensen te betrekken bij ontwikkelingen in het dorp en de betrokkenheid te vergroten.
Een prettige openbare ruimte De openbare ruimte is een belangrijk onderdeel
Kleinschaligere voorzieningen moeten dicht bij
binnen de structuur van de stad. Veiligheid,
huis te vinden zijn. Dat geldt voor basisscholen,
bereikbaarheid en oriëntatie zijn belangrijke
kinderdagopvang, peuterspeelzalen, dokter en
kwaliteitsaspecten. Naarmate de verblijfsfunc-
apotheek. We willen multifunctioneel inzetbare
tie toeneemt, neemt ook de sociale betekenis
welzijnsaccommodaties (met daarin een bunde-
van de openbare ruimte toe. De ruimtelijke en
ling van onderwijs, sportvoorzieningen, oude-
functionele relatie met de omringende bebou-
renwerk en buurthuizen) realiseren en, zoveel
wing gaat een grotere rol spelen. Voor het tot
mogelijk daaraan gekoppeld, een aantal woon-
stand brengen van sociale contacten zijn de
servicezones instellen. Het is de bedoeling dat,
ruimtelijke inrichting en de toegankelijkheid van
afhankelijk van de gebieden, functies bij elkaar
publieke voorzieningen belangrijke aangrijpings-
voorzieningen voor jong en oud
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
27
raamwerkkaart
28
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
5.8 Bijzondere opgaven a. Versterken oeverwal De verstedelijkingsdruk en de toenemende zorg
n
Zichtlijn verbeteren tussen historische struc-
over verrommeling zorgen voor veel beleids-
turen of historische bebouwing door het niet
aandacht voor de oeverwal van de Oude Rijn.
toestaan van storende nieuwe bebouwing of
In het rapport “Inspiratie voor realisatie” voor
beplanting of eventueel verwijderen van sto-
het Venster Bodegraven-Woerden is al een
rende bebouwing of beplanting.
visie voor versterking van de oeverwal tussen
n
Doorzichten vanaf de oeverwal naar de open
Woerden en Bodegraven aangegeven. Dit wordt
weidegebieden verbeteren, waarbij beplan-
voor het Venster Bodegraven-Woerden verder
ting in de lijn van de slagenverkaveling wordt
uitgewerkt. Voor de versterking van de hele oe-
behouden, maar andere storende bebouwing
verwal in Woerden en Harmelen kan aangeslo-
en overige beplanting verwijderd wordt.
ten worden op deze werkwijze.
n
Natuurgebieden versterken en ecologische verbindingen met faunapassages realiseren,
Bij het versterken van de landschappelijke kwa-
die zowel de oeverwal, Oude Rijn als histo-
liteit van de oeverwal wordt aandacht gegeven
rische wegenstructuur en jaagpad doorkrui-
aan het versterken van de lommerrijkheid,
sen.
behoud of versterking van de essentiële door-
n
Recreatieve verbindingen realiseren en zicht-
zichten, verbeteren van de toegankelijkheid en
baar en beleefbaar maken van de Romeinse
historische beleefbaarheid en de water- en na-
Limesweg.
tuuropgave in de oeverwal een plek geven. De bestaande cultuurhistorisch waardevolle oost-
Een deel van de opgaven in de oeverwal kan
west verbindingen mogen hierbij zo min moge-
op projectmatige basis gerealiseerd worden in
lijk onderbroken worden en zouden eventueel
samenwerking met andere overheden en orga-
zelfs hersteld kunnen worden, zoals het jaagpad
nisaties, zoals provincie en waterschap. Voor
langs de Oude Rijn en de archeologisch zeer
een groot deel zal stimulering via bijv. groen-
waardevolle Limesweg.
blauwe diensten mogelijk zijn of de al bestaande regelingen als ‘ruimte voor ruimte’ en de land-
Aandachtspunten:
goederen regeling. Op specifieke locaties kan
n
De achter- en zijkanten van bebouwde per-
maatwerk nodig zijn om één van bovenstaande
celen beplanten met streekeigen beplanting
opgaven te realiseren. Deze maatwerklocaties
om achterkanten in te passen in het lommer-
zullen na instemming van de raad ontwikkeld
rijke beeld van de oeverwal en om de ran-
gaan worden.
den van de doorzichten te begeleiden met beplanting. n
Nieuwe watergangen in de lijn van de slagenverkaveling om noord-zuid zichtlijn te verbeteren, de structuur van lange smalle kavels terugbrengen en een bijdrage aan de wateropgave leveren.
Oude Rijnzone
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
29
1
sportieve acitiviteiten
2
cultuurhistorie en agrarische functie
3
parkzone ter hoogte van bedrijventerrein Polanen
4
recreatieve acitiviteiten
5
agrarische zone
6
natuur en ecologie (Avontuur Natuur)
5
6
4
3 1 2
voortuinen
Spelregels Cattenbroekerplas
Spelregels parkzone Polanen
n
n
n
Ruimte voor recreatief strand met voldoende parkeer- en stallingsvoorzieningen voor fietsers en auto’s en een goede aansluiting op recreatie-
krijgen met een natuurlijke uitstraling die past bij het landschap van het
ve routes en het wegennet.
veenweidegebied. De strook kan gebruikt worden om extra water te
Naast het recreatiestrand dient onderzocht te worden of er ruimte is
bergen tijdens piekmomenten van de wijk Snel en Polanen.
voor aanvullende recreatieve voorzieningen zoals een horecagelegen-
verblijfsrecreatieve invullingen, die nog niet in Woerden aanwezig zijn.
Parkeren zal ondergronds of onder een opgetild maaiveld moeten wor-
Ook nieuwe routestructuren, galoppeerbaan e.d. zijn in beeld voor dit
den opgelost.
Bij alle ontwikkelingen dient rekening gehouden te worden met de eco-
paviljoens dienen een sterke vormverwantschap te vertonen.
Er mogen geen ontwikkelingen plaatsvinden die de (zwem)waterkwaliteit negatief kunnen beïnvloeden.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Bij de entree van Woerden kan in de strook een hotel gebouwd worden (maximale bouwhoogte 30 m) als nieuw stadsicoon. Het hotel en de
groenblauwe verbindingszone langs de A12.
30
n
gesitueerd worden.
van de Cattenbroekerplas loopt en een daarop aansluitende stevige
mogelijke invulling voortuinen
In de strook kunnen kleine alzijdig georiënteerde gebouwen van maximaal 3 lagen hoog ingepast worden in de groenblauwe structuur.
logische verbindingszone die in noordzuidrichting langs de oostzijde
n
n
heid, sauna/wellnessvoorzieningen, een duikvereniging, andere dag- en
gebied. Eventueel kunnen deze voorzieningen ten zuiden van de plas
n
De strook dient een overwegend openbare groenblauwe inrichting te
n
Er zal een stevige groenblauwe verbindingszone langs de A12 moeten komen, waarin de waterberging evt. een plek kan krijgen.
b. De voortuinen De open ruimten aan de A12 vormen de ‘voor-
telijk verplicht is om geluidsonderzoek naar de
De voortuinen kunnen ingezet worden als mid-
tuinen’ van onze gemeente en zijn daarmee
invloed van de A12 uit te voeren. De gemeente
del om ons groene karakter naar buiten toe te
bepalend voor het imago van Woerden als poort
wil bij nieuwe woningbouwontwikkelingen een
tonen. In principe worden daarom geen geluids-
van het Groene Hart en gemeente met vele re-
zo goed mogelijk woon- en leefklimaat nastre-
werende voorzieningen langs de A12 geplaatst,
creatieve mogelijkheden. Bij dit groene imago
ven. Met een geluidsscherm ondervindt de
met uitzondering van de zone bij Waterrijk.
hoort dat de kernen vrij liggend in het landschap
recreatieve oever aan deze zijde van de plas be-
Van west naar oost wordt via de voortuinen de
zichtbaar blijven en dat de bestaande grenzen
duidend minder geluidshinder van de snelweg.
veelzijdigheid van onze gemeente getoond, ver-
tussen stad en landschap blijven bestaan.
+
lopend van het Venster Bodengraven-Woerden Als we langs een deel van de A12 op Woerdens
met de geschakeerde openheid tot het oever-
Het landschap en het groene imago van
grondgebied schermen plaatsen voor bestaande
wallandschap bij Harmelen met de lommerrijke
Woerden staan steeds onder druk, waardoor we
woningen in Leidsche Rijn om de geluidskwali-
doorzichten.
voor een dilemma staan. Overlast in de vorm
teit te verbeteren, kan dit leiden tot een situatie
van geluid leidt tot de vraag of geluidsscher-
waarin ook langs de A12, bij alle bestaande wij-
Achtereenvolgens is er een voortuin gericht op
men nodig zijn om de woonkwaliteit van de
ken in Woerden, (circa 9 km) geluidsschermen
sport, een tuin gericht op cultuurhistorie, een
verschillende (bestaande) wijken te verbeteren.
geplaatst zouden moeten worden. Het voordeel
parkzone met bijzondere gebouwen/functies als
Vanuit de beleving van het landschap willen we
is dat langs het hele traject wellicht een ver-
letterlijke entree van de stad vanaf de A12, een
geluidsschermen en/of geluidswallen zoveel
betering van de woonkwaliteit kan optreden.
recreatieve voortuin bij de Cattenbroekerplas,
mogelijk voorkomen. Vanuit de woonkwaliteit
De landschappelijke ligging van Woerden en
een agrarische voortuin bij Harmelen en tot
in de kernen en de milieuambities binnen de
Harmelen, onze voortuinen, wordt hierdoor ech-
slot Avontuur Natuur aan de oostzijde van
gemeente heeft het de voorkeur om de snelweg
ter ook aangetast. Geluidsschermen nodigen
Harmelen. Met deze visie komen we tegemoet
af te schermen.
gemakkelijk uit tot nieuwe woningbouw: er is
aan de rijksvisie om via snelwegpanorama’s het
geen sprake van geluidshinder en het landschap
landschap van de streek te tonen en daarmee
Afweging
is niet meer herkenbaar als open landschap. Het
de veelzijdigheid van de gemeente Woerden.
Volgens de wettelijke normen uit de Wet geluid-
gevaar bestaat dat Woerden en Harmelen tot
hinder is het niet nodig om voor de bestaande
een bandstad richting Utrecht kunnen groeien,
woonwijken geluidsschermen te plaatsen. Ook
waarbij de karakteristieke eigenschappen van
onderzoek verricht in het kader van A12 BRAVO
stad, landschap en dorp zouden vervagen. Dit
heeft aangetoond dat voor deze verkeerskun-
is een scenario dat we nadrukkelijk willen voor-
dige ingrepen geen extra geluidswerende voor-
komen. De bestaande kwaliteiten, waarbij stad,
zieningen getroffen hoeven te worden.
dorp en landschap nog als afzonderlijke eenhe-
Waterrijk ligt buiten de zone waarvoor het wet-
den zichtbaar zijn, willen we behouden.
+
+
+
doemscenario: Woerden en Harmelen groeien aaneen tot een bandstad
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
31
c. Nieuw regionaal bedrijventerrein In het streekplan van de Provincie Utrecht is in
stand op de bestaande bedrijventerreinen is,
het verleden een locatie aan de westzijde van
waardoor intensieve herstructurering van bedrij-
Woerden aangewezen als potentiële locatie voor
ven niet mogelijk is. De bestaande bedrijventer-
uitbreiding van het bedrijvenareaal. Deze loca-
reinen zijn behoorlijk vol, waardoor ook intensi-
tie is echter door Woerden afgewezen, mede in
vering niet mogelijk is.
relatie tot het Venster Bodegraven-Woerden en ambities voor het Groene Hart aan deze zijde
Woerden kiest voor een kwalitatief hoogwaar-
van Woerden.
dig bedrijventerrein met voldoende concurrentiekracht en wil daarmee een nieuwe kwaliteits-
impressie bedrijvenpark
huidige situatie
32
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
De ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein
standaard in de regio neerleggen. Flexibiliteit
gaat voor onze gemeente hand in hand met het
is een belangrijke voorwaarde voor de ontwik-
in acht nemen van de spelregels van de zoge-
keling van het terrein. Immers, de vraag uit de
naamde SER-ladder voor bedrijventerreinen.
regio hebben we niet volledig zelf in de hand.
Deze is in 1999 opgesteld om de verschillende
We kiezen voor de situering van het nieuwe
ruimtelijke mogelijkheden zorgvuldig af te we-
regionale bedrijventerrein voor een locatie in
gen en in 2008 vastgelegd in een Algemene
de oostzone van onze gemeente, een locatie
Maatregel van Bestuur. Het principe van de
ten noorden van de A12 in de polder Bijleveld.
SER-ladder luidt als volgt:
De uitkomsten van de milieueffectrapportage
n
Gebruik de ruimte die reeds beschikbaar is
zijn meegenomen bij de keuze. De locatie biedt
gesteld voor een bepaalde functie of door
voldoende ruimte voor wateropvang en het ont-
herstructurering beschikbaar gemaakt kan
wikkelen van groen en de ecologische verbin-
worden.
dingszones worden niet aangetast. De locatie
n
Maak optimaal gebruik van de mogelijkhe-
kan organisch groeien: klein beginnen en bij een
den om door meervoudig ruimtegebruik de
eventuele blijvende vraag in de toekomst uit-
ruimteproductiviteit te verhogen.
breiden. In dat geval kan de groei op de locatie
n
Indien het voorgaande onvoldoende soelaas
plaatsvinden en treedt er geen verdere versnip-
biedt, is de optie van uitbreiding van het
pering op van het landschap elders binnen de
ruimtegebruik aan de orde.
gemeente.
Daarbij dienen de verschillende relevante waar-
De polder Bijleveld zal ontwikkeld moeten wor-
den en belangen goed te worden afgewogen in
den tot een buffer tussen Utrecht en Woerden/
een gebiedsgerichte aanpak. Door een zorgvul-
Harmelen door naast de locatie van het be-
dige keuze van de locatie van ‘rode’ functies en
drijventerrein in deze polder de mogelijkheid
door investeringen in kwaliteitsverbetering van
van een golfbaan te onderzoeken. Dit voor het
de omliggende groene ruimte moet worden ver-
geval de voorkeurslocatie van een golfbaan bij
zekerd dat het extra ruimtegebruik voor wonen,
Kamerik niet mogelijk is.
bedrijventerreinen of infrastructuur de kwaliteit
Bij de verdere uitwerking/realisering van een
van natuur en landschap respecteert en waar
regionaal bedrijventerrein wordt in overleg met
mogelijk versterkt. (bron: website SER)
de provincie en regiogemeenten bepaald hoe de
Het doorlopen van de SER-ladder leidt tot de
samenwerking het beste zijn beslag kan krijgen.
conclusie dat er een beperkte structurele leeg-
Zie bijlage III: Resultaten planMER.
Spelregels nieuw bedrijventerrein Het is onze ambitie het nieuwe regionale bedrijventerrein een hoogwaardig en innovatief ‘bedrijvenpark’ te laten zijn waarbij bestaande landschappelijke kwaliteiten in het gebied zoveel mogelijk worden ingepast. Dit betekent dat groen en water deel uitmaken van het openbaar gebied in het bedrijventerrein maar ook dat randen van het gebied een robuuste groene vormgeving krijgen. Hierbij ontstaat ook de mogelijkheid om recreatieve verbindingen door het gebied door de robuuste randen op een goede manier in te passen. Om dit te kunnen realiseren wordt rekening gehouden met een hogere bruto-nettoverhouding dan bij een standaard bedrijventerrein (1:1,4). Daarnaast zijn de volgende spelregels voor de ontwikkeling van het bedrijvenpark opgesteld: n
Waterberging realiseren binnen plangebied voor de opvang van het water.
n
Bouwen op een ‘klei op veen’ ondergrond vraagt een aangepaste vorm van bouwen.
n
Energieneutraal bouwen, duurzame concepten (bijv. uitbreidingsmogelijkheden in verticale zin tot een max. van x m, dus hier bij constructie al rekening mee houden).
n
locatie nieuw regionaal bedrijventerrein
Mogelijkheden voor duurzame energiewinning (zonne-energie, windenergie, wko e.a.).
n
Inpandige opslag.
n
Laad- en losdecks aan zijkant/achterkant van percelen, zo veel mogelijk uit het zicht vanaf openbaar gebied of afgeschermd door robuust groen.
n
Streven naar een hoog bebouwingspercentage en intensief ruimtege-
bruik binnen uitgeefbaar gebied. Ook innovatieve parkeeroplossingen
om ruimtegebruik te beperken.
n Realisatie
van gezamelijke voorzieningen (restaurant, vergaderaccom-
bedrijventerrein:
bedrijvenpark: meer ruimte
standaard ruimtegebruik
voor water en groen
bedrijvenpark: met groen
bedrijvenpark: ingepakt
en water verweven
met water en groen
modaties, kinderdagverblijf, sportfaciliteiten). n
Bedrijven categorieën 1-3 (evt. 4, als het gaat om uitplaatsing uit de
regio).
n
Het opzetten van een parkmanagementorganisatie waardoor win-win-
situaties ontstaan in onder andere het beheer en onderhoud, de bevei-
liging, het energiegebruik en de afvalverwerking.
n
Bij het ontwikkelen van een regionaal bedrijventerrein groter dan 100 hectare is een landbouweffectrapportage nodig.
In een bestemmingsplan, met bijbehorend beeldkwaliteitplan, zal de grens tussen uitgeefbaar en openbaar gebied nauwkeurig worden vastgelegd.
verhouding uitgeefbaar - openbaar gebied
referentiebeelden bedrijvenpark
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
33
d. Golfbaan Er bestaat veel behoefte aan een golfbaan in Woerden. De golfbaan wordt gerealiseerd ten zuidoosten van Kamerik. Op deze locatie in het veenweidegebied is het mogelijk de golfbaan op een goede manier in te passen in het landschap waarbij de karakteristiek van het veenweidelandschap behouden blijft. De locatie is een recreatief visitekaartje voor de gemeente, op weinig andere locaties wordt in een vergelijkbaar landschap gegolfd.
Naast de ruimtelijke inpassing en beoogde kwaliteit zijn de snelheid en haalbaarheid van realisatie leidend geweest in de keuze voor deze locatie.
De realisatie op deze locatie is relatief eenvoudig en kan snel plaats vinden doordat er slechts locatie nieuwe golfbaan
één grondeigenaar in het gebied is. Bovendien doet de kans zich voor met een pachtconstructie te werken, waardoor de grond op termijn weer een agrarische bestemming kan krijgen, mocht de golfbaan ooit willen vertrekken. De locatie is goed bereikbaar en ligt centraal binnen de gemeente Woerden.
Uit een milieu-effect onderzoek is naar voren gekomen dat er weinig verschillen zijn tussen de locatie in Kamerik en de alternatieve locatie, ten oosten van de Cattenbroekerplas in Woerden. Daar zou door de aanleg van een golfbaan de bestaande ecologische hoofdstructuur enigszins worden aangetast. Op de voorkeurslocatie kan bovendien extra bebouwing worden gesloopt waardoor er minder verhard oppervlak in het landelijk gebied komt. Zie bijlage III: Resultaten planMER.
referenties golfbaan geïntegreerd in landschap
34
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
e. Jachthaven We kiezen voor de realisatie van een nieuwe jachthaven in het westen van Woerden. De voorkeur voor een nieuwe locatie boven een forse vergroting van de bestaande jachthaven wordt ingegeven door het niet aantasten van een waterwingebied en het beter passen in het landschap. Daarnaast is de locatie goed bereikbaar en sluit goed aan op de recreatieve routes. Met de aanleg en inpassing van de westelijke randweg kan Woerden een groenblauwe westrand krijgen waar de nieuwe jachthaven onderdeel van uit maakt. Zie bijlage III: Resultaten planMER.
locatie nieuwe jachthaven
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
35
ontwikkelingsperspectief Woerden
36
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
groen indicatie Limes provinciale ecologische verbindingszone bestaand provinciale ecologische verbindingszone gewenst groene verbinding bestaand groene verbinding gewenst
6. Ontwikkelingsperspectief per kern
wonenlangzaamverkeersverbinding gewenst wonen hoog stedelijk knelpunt langzaamverkeersverbinding wonen stedelijk park
6.1 Woerden
revitaliseren Bloemenen Bomenkwartier groenblauwe rand Woerden-West transformatie naar wonen landgoed wonen metJ.groene voet toevoegen Bijzerwetering in groene hoofdstructuur werkenversterken oeverwal bedrijven bestaand representatieve voortuin langs A12 water uitbreiding bedrijven representatieve voortuin uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas
historische binnenstad Woerden
blauwe verbinding agrarisch gebied gewenst kantoren water wonenknelpunt nieuwe jachthaven transformatiegebied wonen hoog stedelijk
Woerden heeft een rijk, historisch verleden.
Dankzij het rijke verleden is Woerden nu een
Ontstaan op de stroomrug van de Oude Rijn
cultuurhistorische kern midden in het Groene
ontwikkelde Woerden zich langs deze oude
Hart. Woerden is een aantrekkelijke woonplaats
handelsroute tot een belangrijke stad. In 1372
met een sterke werkgelegenheid. De voorzienin-
kreeg Woerden stadsrechten.
gen in de binnenstad hebben regionale aantrek-
Het vervoer over land werd langzaamaan be-
kingskracht.
langrijker en Woerden profiteerde van de gunstige ligging op de kruising van belangrijke ver-
De binnenstad heeft de historische structuur
meente Woerden is een ontwikkelingsper-
voersassen over zowel land als water. Geleidelijk
behouden, maar de loop van de Oude Rijn is
spectief per kern opgesteld. Daarbij staat de
groeide de stad buiten de stadswallen in noord-
gedempt. Een groot deel van de singelstructuur
eigen identiteit van de kernen centraal.
delijke, westelijke en oostelijke richting op de
is behouden en heeft een groen karakter. In de
stroomrug. In de jaren tachtig werd Woerden
binnenstad staat veel historische bebouwing.
groene verbinding middelbare school gewenst bedrijven bestaand
Op basis van de integrale visie voor het hele wonen hoog stedelijk gemeentelijke grondgebied zijn de verschilwonen stedelijk
aangewezen als groeikern en vanaf dat moment
Veel elementen herinneren nog aan het militaire
langzaamverkeersverbinding gewenst kinderboerderij uitbreiding bedrijven
lenderevitaliseren deelopgaven peren kern nader geconcreBloemenBomenkwartier
groeide de stad exponentieel. Het voorzienin-
verleden van Woerden.
knelpunt langzaamverkeersverbinding camping representatieve voortuin
tiseerd en uitgewerkt. transformatie naar wonen
genaanbod breidde zich uit en naast woonfunc-
wonen met groene Per kern wordt eerstvoet kort de historie be-
ties werden in deze periode ook grootscha-
Om de historische kern heen zijn de woonwijken
lige bedrijventerreinen aangelegd, waardoor
en bedrijventerreinen gegroeid, die zich qua
Woerden zich op het gebied van werkgelegen-
ruimtelijke structuur en bouwstijl kenmerken
heid sterk heeft ontwikkeld. Woerdenaren en
door de periode waarin ze gebouwd zijn.
indicatie Limes historisch centrum revitaliseren Bloemen- en Bomenkwartier provinciale ecologische verbindingszone bestaand ziekenhuis transformatie naar wonen provinciale winkelcentrum wonen metecologische groene voetverbindingszone gewenst groene verbinding bestaand werkenmeubelboulevard
park woonzorgcomplex agrarisch gebied groenblauwe rand Woerden-West recreatie kantoren landgoed centrum leisure transformatiegebied toevoegen J. Bijzerwetering inpoort groene hoofdstructuur als groene/recreatieve groen station versterken oeverwal pleinensnoer indicatie Limes
wonen
werken schreven, vervolgens wordt ingegaan op de bedrijven bestaand
huidige karakteristiek en tot slot worden de uitbreiding bedrijven
gewenste ontwikkelingen beschreven. representatieve voortuin
representatieve voortuinverbindingszone langs A12 culturele asecologische provinciale bestaand
agrarisch gebied
water provinciale zoekgebiedecologische hotel verbindingszone gewenst uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas sportvoorziening groene verbinding bestaand blauwe verbinding gewenst sportpark groene verbinding gewenst knelpunt water jachthaven langzaamverkeersverbinding gewenst nieuwe jachthaven reservering galoppeerpad knelpunt langzaamverkeersverbinding voorzieningen park uitwerkingsgebied Middelland-Noord historisch centrum verkeergroenblauwe rand Woerden-West ziekenhuis H A12 BRAVO projecten landgoed
transformatiegebied groen indicatie Limes provinciale ecologische verbindingszone bestaand provinciale ecologische verbindingszone gewenst groene verbinding bestaand groene verbinding gewenst
winkelcentrum toevoegen Bijzerwetering in groene hoofdstructuur A12 BRAVOJ.tracĂŠ nader te bepalen
langzaamverkeersverbinding gewenst
meubelboulevard versterken oeverwal reservering toekomstige parallelweg A12
knelpunt langzaamverkeersverbinding
middelbare school representatieve voortuin verbindingsweg langs A12 reservering toekomstige
park groenblauwe rand Woerden-West
camping uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas
landgoed
woonzorgcomplex blauwe verbinding gewenst
toevoegen J. Bijzerwetering in groene hoofdstructuur
recreatie water knelpunt
versterken oeverwal
centrumjachthaven leisure nieuwe
representatieve voortuin langs A12
station als groene/recreatieve poort voorzieningen
water
castellum
pleinensnoer historisch centrum
uitbreiding zuiden Cattenbroekerplas
culturele as ziekenhuis
blauwe verbinding gewenst
zoekgebied hotel winkelcentrum
knelpunt water
sportvoorziening meubelboulevard
nieuwe jachthaven
sportpark school middelbare
voorzieningen historisch centrum
jachthaven kinderboerderij reservering galoppeerpad
veel mensen ‘van buiten’ werken in Woerden.
kantoren
water kinderboerderij
H
Ruimtelijke karakteristiek
Voor de afzonderlijke kernen binnen de ge-
groen wonen stedelijk voorzieningen
H
Historie
H
ziekenhuis
-
stadsrechten
-
handelsstad
-
woon/werk stad in het Groene Hart
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
37
Wonen Woerden is een prettige stad om te wonen
De afgelopen jaren zijn grote delen van het
dankzij de centrale en aantrekkelijke ligging
Schilderskwartier geherstructureerd. Grote
midden in Nederland en in het Groene Hart en
aantallen woningen zijn gerenoveerd of door
door het gevarieerde aanbod aan woonmilieus,
nieuwbouwwoningen vervangen. Ook is door
uiteenlopend van stedelijk tot groen en klein-
verplaatsing van de sportclub Woerden naar
schalig.
de wijk Snel en Polanen een nieuw woonmilieu met duurdere woningen en openbaar groen aan
De bestaande wijken
de wijk toegevoegd. De komende jaren staan
De binnenstad heeft een stedelijk woonmilieu
nog een aantal woningbouwprojecten op stapel.
met een sterke menging van dure en betaalbare
Dit proces zal het woningaantal niet sterk beïn-
woningen en een uitgebreid voorzieningenaan-
vloeden. De buurtwinkels zijn de laatste jaren
bod. De woningen in de binnenstad zijn relatief
uit de buurt verdwenen. In het Schilderskwartier
klein, hebben weinig buitenruimte en beperkte
ligt geen concrete ruimtelijke opgave voor de
parkeermogelijkheid. De voorzieningen, sfeer
structuurvisie.
en de cultuurhistorische uitstraling zijn de be-
woonwijken
langrijkste kwaliteiten om te kiezen voor een
Molenvliet is een gevarieerde buitenwijk met
woning in de binnenstad. Defensie-eiland is
zowel sociale woningbouw als woningen in de
een grote ontwikkeling die de komende jaren
vrije sector. Ook is er een ruime mix van gesta-
in de binnenstad plaatsvindt. Op deze locatie is
pelde woningen en eengezinswoningen met een
hoogstedelijk bouwen voorzien, uitgaande van
tuin. Molenvliet is overwegend een woonwijk.
de bestaande randvoorwaarden. Hier ontstaat
Voor voorzieningen zijn de bewoners aange-
een woongebied aangevuld met culturele voor-
wezen op het wijkcentrum en de binnenstad.
zieningen en mogelijkheden voor kleinschalige
Molenvliet biedt kansen om de relatie met het
bedrijvigheid in een bestaande monumentale
buitengebied te versterken. Extra aandacht is er
omgeving.
in de toekomst nodig voor bewoners met een ‘zorgvraag’.
Het Bloemen- en Bomenkwartier ligt dicht tegen de binnenstad aan. Een deel van de
Het Staatsliedenkwartier is een tuinwijk met
Bloemenbuurt is nog van voor de oorlog.
veel eengezinswoningen met tuin in zowel de
Van de sociale huurwoningen is een deel aan
koop- als de huursector. Door de ligging van
grondige renovatie of sloop/nieuwbouw toe.
de wijk in de stad en tussen infrastructuur is de
Aandachtspunten zijn de verkeerssituatie, par-
wijk vrij sterk naar binnen gericht. De wijk heeft
keren, de waterhuishouding en de groenvoorzie-
een stevige groenstructuur op wijkniveau in de
ningen. Voor het Bloemen- en Bomenkwartier
vorm van beplante lanen en plantsoenen. De
wordt in 2009 een wijkvisie uitgewerkt.
wijk is geliefd bij de bewoners, mensen blijven er lange tijd wonen. Wel is er vraag naar meer
ontwikkelingen wonen
38
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Het Schilderskwartier is deels opgezet als tuin-
gebruiksgroen in de buurten. Hier ligt een ruim-
wijk met eengezinswoningen. De buurten in
telijke opgave voor woningen voor mensen met
het Schilderskwartier onderscheiden zich met
een ‘zorgvraag’.
name qua eigendomssituatie (koop of huur).
Meander, onderdeel van het Staatslieden-
schap uit te geven. Daarbij staat consumentge-
De locatie Breeveld, nu nog een bedrijventerrein
kwartier, is een gebied met voornamelijk ruime
richt bouwen hoog in het vaandel. Ook hier is
(o.a. voorheen Den Oudsten) maar wel gelegen
vrijstaande koopwoningen op grote percelen.
sprake van een gemengd woonprogramma voor
binnen de rode contour, is een aantrekkelijke
Voor voorzieningen zijn de bewoners aangewe-
verschillende doelgroepen. Bijzonder is dat in
locatie waar een groen, tuinstedelijk woonmi-
zen op het winkelcentrum Staatsliedenkwartier.
Waterrijk ruimte is voor bijzondere woonvormen
lieu ontwikkeld kan worden in aanvulling op de
als drijvend wonen in het water of het zelf bou-
binnenstedelijke locaties. Ook een deel van het
Een typisch Woerdens en bijzonder woonmilieu
wen van een villa in het villapark. In Waterrijk
bedrijventerrein Honthorst, langs de singels en
wordt gevormd door de historische linten in de
ligt voor de komende jaren geen ruimtelijke op-
aansluitend op de bestaande woningen, tegen
kern. De van oorsprong bedrijfslinten zijn in de
gave voor de structuurvisie.
de binnenstad aan, zal op termijn van bedrijvig-
loop der jaren enigszins verdicht en ingevuld
heid naar wonen transformeren.
met combinaties van wonen en bedrijvigheid
Nieuwe ontwikkelingen
In de noordwesthoek van Woerden, ten noor-
(op achterterreinen). De linten zijn kleinschalig.
Nadat Waterrijk gereed is, zal de ruimte voor
den van de Oude Rijn aan het Rietveld nabij de
Kenmerkend is de afwisseling van groen met
nieuwe ontwikkelingen gevonden moeten
Zegveldse Uitweg, ligt een aantal bedrijven dat
wonen en werken. De bewoners hebben een
worden in de stad. In de stad is voldoende
op termijn getransformeerd zou kunnen worden
sterke binding met hun omgeving. Het ruimtelijk
ruimte om aan de woningbehoefte te kunnen
tot een groen en grondgebonden woonmilieu.
beleid voor de linten is erop gericht om zorgvul-
voldoen die tot 2030 geraamd is in de Nota
De ligging aan de rand van de stad met uitzicht
dig om te gaan met de ruimte, verdichting van
Wonen. Grote ontwikkelingen de komende jaren
op de polder maakt dit gebied tot een aantrek-
de linten tegen te gaan, maar wel ruimte te bie-
zijn het Defensie-eiland, het Campinaterrein,
kelijke plek om te wonen.
den voor florerende bedrijvigheid.
Snellerpoort en Hoge Rijndijk. Het grootste deel van het geplande aanbod voor
De ontwikkelingen voor wonen in Woerden zijn
Snel en Polanen is een relatief nieuwe wijk met
de komende jaren bestaat uit appartementen
in de structuurvisie tweeledig. Enerzijds gaat
buurten die qua architectuur en ligging in de
in een stedelijke setting. De woningbehoefte
het om het afronden van herstructurering en het
wijk (afgescheiden door water of wegen) een
zal echter ook uitgaan naar grondgebonden
realiseren van ontwikkelingen die reeds gepland
duidelijk eigen ruimtelijk karakter hebben. Het
woningen in meer groene, tuinstedelijke woon-
zijn. Anderzijds ligt er een kwalitatieve opgave
woningprogramma is gemengd met ruime een-
milieus. Ook blijft er een behoefte bestaan aan
waarin ruimte gezocht wordt voor groene tuin-
gezinswoningen, kleinere woningen voor star-
het exclusieve segment (zoals de vrije kavels
stedelijke woonmilieus voor grondgebonden
ters en ouderen, grondgebonden en gestapelde
in Waterrijk). Het kunnen bieden van deze
woningen en meer exclusieve woonmilieus.
woningen, koop en huur in verschillende prijs-
woonmilieus speelt een belangrijke rol in de
Voor de groene, tuinstedelijke milieus zien we
klassen. Het zwaartepunt van het programma
doorstroming van het middensegment naar het
kansen bij transformatie van Breeveld en bedrij-
ligt echter bij eengezinswoningen. Voor voor-
dure segment, waardoor weer meer middeldure
vigheid aan het Rietveld.
zieningen zijn de bewoners aangewezen op het
woningen vrijkomen voor doorstromers en
winkelcentrum Snel en Polanen en het stads-
ook keer op keer voldoende starterswoningen
centrum. De wijk wordt nog uitgebreid richting
beschikbaar komen. Deze woonmilieus spelen
het spoor (Snellerpoort).
daarnaast een rol in het binden van kapitaalkrachtige bewoners aan de stad, hetgeen be-
De huidige bouwactiviteiten vinden plaats in
langrijk is voor de koopkracht en het voorzienin-
Waterrijk, dat in 2012 helemaal gereed zal zijn.
genniveau in de stad.
Hier wordt invulling gegeven aan het rijksbeleid
Voor deze woonmilieus zullen aanvullende wo-
om tenminste 30% in particulier opdrachtgever-
ningbouwlocaties gevonden moeten worden. diversiteit woonmilieus gemeente Woerden
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
39
Werken In Woerden liggen verschillende werklocaties die ieder hun eigen identiteit en profiel hebben.
Barwoutswaarder en Honthorst De terreinen ten noorden van het spoor, Barwoutswaarder en Honthorst zijn de oudste bedrijventerreinen. Ze zijn aantrekkelijk voor kleinschalige, lokale bedrijvigheid en voorzien hiermee duidelijk in een belangrijke behoefte. De kwaliteit van de openbare ruimte op beide terreinen laat te wensen over. Beide locaties worden intensief benut, er is sprake van een zeer hoge bebouwingsintensiteit. Er is behoefte aan groei, maar er is nagenoeg geen ruimte beschikbaar om te intensiveren. Op Barwoutswaarder is nog zeer beperkt ruimte voor groei aan de westzijde in relatie tot bedrijven
bestaande bedrijven
revitalisering op de huidige locatie.
kantoren
Op het oudste deel van Honthorst vinden al enkele ontwikkelingen plaats zoals revitalisering, maar ook ontwikkelingen waarbij bedrijvigheid wordt getransformeerd tot wonen. Gezien de zeer gunstige ligging van dit gebied ten opzichte van de binnenstad vinden we dit een gewenste ontwikkeling die doorgezet wordt. De komende decennia zal aan de noordoostrand van Honthorst een geleidelijke transformatie plaatsvinden van bedrijvigheid naar een gemengd stedelijk woonmilieu. Bedrijven die van Honthorst vertrekken, kunnen een plaats vinden op vrijkomende locaties elders binnen Woerden of op het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein uitbreiding bedrijven revitaliseren consolideren
40
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Op Honthorst, ten zuidwesten van de Industrieweg, leggen we het ontwikkelaccent op revitali-
herstructureren/transformeren
sering en het verbeteren van de kwaliteit van de
transformatiegebied
inrichting van de openbare ruimte.
representatieve voortuin
ontwikkelingen bedrijven
(zie hoofdstuk 5).
zoekgebied hotel
Middelland-Noord en Middelland-Zuid
Snellerpoort
Middelland-Noord en Middelland-Zuid zijn van
ling van het ziekenhuis in Middelland-Noord
Snellerpoort is een gebied aan de zuidzijde van
meer recente data en liggen aan de zuidzijde
zou een belangrijke katalysator kunnen vor-
het spoor dat de komende jaren ontwikkeld
van het spoor. Middelland-Zuid functioneert
men voor de verdere transformatie van dit
wordt tot een gemengd stedelijk gebied.
goed, hier voorzien we geen veranderingen.
gebied.
Op Middelland-Noord is gemengde bedrijvig-
n
Het stadhuis van Woerden ligt op een
De ontwikkelingen voor werken in de
heid gevestigd, waaronder een aantal grote
onaantrekkelijke plek en heeft op de huidi-
Ruimtelijke Structuurvisie verschillen per bedrij-
transportbedrijven, het ziekenhuis en het ge-
ge locatie weinig binding met de stad. Door
venterrein.
meentehuis. Ook zijn op het bedrijventerrein
op termijn op zoek te gaan naar een nieuwe
Barwoutswaarder
kantoorgebouwen gevestigd, waarvan een deel
locatie, meer in de nabijheid van het station
n
verouderd is en leeg staat.
en dichter bij de binnenstad, komt ruimte vrij
De komende jaren wordt nagedacht over de
voor de mogelijke verdere uitbreiding van
n
vraag welke functies geschikt zijn in dit gebied
het ziekenhuis.
Honthorst
westzijde beperkte uitbreiding in relatie tot revitalisering op de huidige locatie
en welke functies Middelland-Noord een nieu-
Het is wenselijk om op korte termijn als uit-
n
we, positieve impuls kunnen geven.
werking van de Ruimtelijke Structuurvisie een
n
integrale gebiedsvisie op te stellen voor het hele
revitalisering van de openbare ruimte
revitalisering
van de openbare ruimte
transformatie noordwestrand tot een gemengd stedelijk woonmilieu
Mogelijke aanknopingspunten voor transforma-
gebied ten zuiden van het station waarbij alle
Middelland-Noord
tie zijn:
bovenstaande mogelijkheden nader worden on-
n
n
De grote transport- en distributiebedrijven
derzocht en de relatie met ontwikkelingen aan
ding en verbreding van het aanbod aan zorg
hebben geen mogelijkheden om verder uit te
de noord-oostzijde van het station wordt gelegd
en welzijnsvoorzieningen bij het ziekenhuis,
breiden op Middelland-Noord en overwegen
(zie ook paragraaf voorzieningen op pagina 45).
mogelijkheden voor leisure, opstellen van integrale gebiedsvisie voor deze locatie
te vertrekken. Ook laat de bereikbaarheid in
n
transformatie naar nieuwe functies: uitbrei-
de spits te wensen over. Doordat deze groot-
Polanen
schalige bedrijvigheid mogelijk uitwijkt naar
Bedrijventerrein Polanen is het meest recente
het nieuwe regionale bedrijventerrein komen
bedrijventerrein van Woerden en functioneert
op Middelland-Noord grote bedrijfskavels
goed. Aan de zuidzijde grenst dit bedrijventer-
beschikbaar die na opdeling kunnen voor-
rein aan de A12, hier ligt een brede grasstrook
Polanen
zien in de vraag naar kleine kavels voor klein-
tussen de bedrijven en de snelweg. Het is onze
n
schalige en lokale bedrijvigheid, bijvoorbeeld
ambitie de ruimtelijke kwaliteit van dit gebied te
nieuw hotel, representatieve kantoren en
van bedrijven die op Honthorst niet meer
verbeteren en dit te ontwikkelen als één van de
ecologische verbindingszone
kunnen groeien.
‘voortuinen’ van Woerden. De inrichting van de-
Uitbreiding van functies bij het ziekenhuis.
ze voortuin vindt plaats vanuit de kwaliteiten die
De tendens in Nederland is dat ziekenhui-
het landschap biedt. Er is oog voor het creëren
zen zich steeds breder gaan positioneren en
van een groene verbinding tussen Linschoten
transformeren tot een complete aanbieder
en de Cattenbroekerplas. De noodzaak tot
van voorzieningen op het gebied van zorg en
waterberging wordt als kans beschouwd om
welzijn met bijvoorbeeld een zorghotel, aan
de uitstraling van een aantal representatieve
zorg gerelateerde voorzieningen en winkels,
gebouwen te versterken. Een nieuw hotel in
welness en leisure etc. De verdere ontwikke-
Woerden kan in deze zone worden gesitueerd als herkenbaar landmark bij de afrit Woerden.
n
verplaatsen grote transportbedrijven naar nieuwe regionale bedrijventerrein
n
vrijkomende percelen herverkavelen ten behoeve van lokale, kleinschalige bedrijven
ontwikkelen representatieve voortuin met
Snellerpoort n
ontwikkelen tot gemengd stedelijk gebied
referentiebeelden bedrijvenpark
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
41
Recreatie
?
ontwikkelingen recreatie
We willen de gemeente Woerden recreatief be-
Het terugbrengen van water in de Rijnstraat
ter op de kaart zetten zoals is verwoord in de re-
is een ambitie voor de lange termijn die een
cente Recreatienota: Poort naar de toekomst. In
belangrijke betekenis kan hebben voor de aan-
de stad is het belangrijk dat er vanuit de wijken
trekkelijkheid van de binnenstad als recreatieve
goede verbindingen zijn voor fietsers en wande-
bestemming. De mogelijkheden hiertoe worden
laars naar het buitengebied. Dit moeten aantrek-
de komende jaren verder verkend.
kelijke, groene en uitnodigende routes zijn.
Met de ontwikkeling van de zuidelijke oever van
De noordzijde van het station is één van de vi-
de Cattenbroekerplas tot een recreatiegebied
sitekaartjes van Woerden. Het gebied heeft nu
krijgt Woerden er een belangrijke recreatieve
een kwalitatief laagwaardige uitstraling. Een stij-
attractie bij. Naast een ligstrand kan ook ge-
gende trend in het te verwachten aantal trein-
dacht worden aan bijvoorbeeld voorzieningen
reizigers heeft tot gevolg dat het stationsgebied
op het gebied van wellness en leisure en een
intensiever gebruikt gaat worden en er meer
grote buitenspeelplaats voor kinderen. De be-
voorzieningen nodig zijn in en om het station.
reikbaarheid en de mogelijkheden voor parkeren
Het toenemende fietsverkeer wordt tegemoet
dienen in een volgende fase goed onderzocht te
gekomen middels het verbeteren van het assen-
worden, alvorens het definitieve programma te
kruis van fietsroutes en het toevoegen van vei-
bepalen. De wens is om vanuit dit gebied ook
lige en comfortabele stallingen. Het kruispunt
een ruiterroute aan te leggen naar de manege in
van routes wordt verbeterd door aanleg van de
Harmelen en een galoppeerbaan. Dit gebied is
langzaamverkeersbrug over de Singel richting
een voortuin van Woerden en zal als groen lei-
het Defensie-eiland en de nieuwe langzaamver-
sure landschap ontwikkeld kunnen worden.
keersroute over het Campinaterrein. Het station zal een groen knooppunt worden als ‘poort’
Samengevat spelen de volgende ontwikkelingen:
naar het Groene Hart.
n
Goede bewegwijzerde en groene routes die de stad met het buitengebied verbinden.
We streven ernaar de Oude Rijn verder te
n
ontwikkelen tot een aantrekkelijke vaarroute.
belangrijk toeristisch vertrekpunt en visite-
Momenteel zijn er verschillende knelpunten
kaartje van de stad.
waar bruggen niet voldoende hoogte hebben
n
knelpunten op te lossen zodat Woerden beter
n
n
circa 250 ligplaatsen, ter vervanging van de bestaande jachthaven aan de Zegveldse Uitweg
42
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Een nieuwe jachthaven aan de westkant van Woerden.
n
Verkennen van de mogelijkheden om water terug te brengen in de Rijnstraat.
draagt hieraan bij. Daarnaast is in de structuurvisie ook een reservering opgenomen voor een
Verbeteren van de bereikbaarheid van Woerden over water.
bereikbaar wordt over het water. Een nieuwe jachthaven aan de westzijde van Woerden met
Waar mogelijk kleine parken en uitloopgebieden toevoegen aan de stad.
voor de recreatieve vaart. Het is wenselijk deze
ontwikkelingen water, groen en ecologie
Het stationsgebied opnieuw inrichten als
n
Recreatiegebied Cattenbroekerplas ontwik-
verbinding tussen de Cattenbroekerplas en de
kelen en voorzieningen op het gebied van
Oude Rijn ten behoeve van de recreatievaart.
leisure en wellness toevoegen.
Water, groen en ecologie In het bebouwd gebied ligt in verschillende
Groen in de wijk draagt ook bij aan een beter kli-
tuur binnenstedelijk te versterken zal de groen-
buurten een wateropgave. De volgende oplos-
maat in de wijk doordat het zuurstof produceert
structuur aan de Jaap Bijzerwetering hersteld
singsrichtingen zijn in beeld:
en CO2, luchtvervuiling en fijnstof wegvangt.
moeten worden. Het huidige karakter van het
n
Bloemen- en Bomenkwartier: de herstruc-
Daarnaast zorgt groen ervoor dat de bodem
Brediuspark wordt gehadhaafd.
turering in deze wijk biedt de kans om meer
vochtig blijft doordat er minder water verdampt
water in de wijk te bergen, bijvoorbeeld door
en vertraagt groen het wegstromen van regen-
Samengevat gaat het bij water, groen en ecolo-
het oppervlak verharding terug te brengen
water in het riool. Groen kan ook een ecologi-
gie om de volgende ontwikkelingen:
en door water langer vast te houden in de
sche waarde hebben. Tot slot heeft groen ook
We zien onszelf als stad met een groen hart
wijk (bijvoorbeeld vegetatiedaken).
een economische waarde. Aantrekkelijk groen
en willen daarom ruim aandacht besteden aan
Middelland-Zuid: in dit kantorenpark kunnen
verhoogt de waarde van nabijgelegen huizen en
groen, zowel aan bestaand groen als aan nieuw
bestaande sloten verbreed worden waardoor
bedrijven.
groen bij ontwikkelingen. Daarnaast zal bij alle
n
binnenstedelijke ontwikkelingen rekening ge-
de bergingscapaciteit toeneemt. n
n
n
Molenvliet: voor deze wijk kan in het tracé-
Over het geheel gezien stellen we dat er
houden moeten worden met een wateropgave.
ontwerp van de westelijke randweg gekeken
een kwantitatief tekort is aan groen in
Het versterken van de groenstructuur aan de
worden of extra bergingscapaciteit gecre-
Woerden. Langs alle doorgaande wegen lig-
Jaap Bijzerwetering, en waar mogelijk in de wij-
ëërd kan worden.
gen brede groenstructuren. Verspreid over
ken, zijn belangrijke ingrepen om de groenstruc-
Staatsliedenkwartier: de ontwikkeling van
de stad ligt daarnaast een aantal wijkpar-
tuur van Woerden te versterken.
Snellerpoort biedt wellicht kansen om extra
ken. Het Brediuspark, park Molenvliet en de
bergingscapaciteit te vinden voor deze aan-
Cattenbroekerplas zijn de grootste groene uit-
grenzende buurt.
loopgebieden in de stad. Aan de noordkant van
Snel en Polanen: in de wijk kunnen groen-
Woerden, langs ‘s Gravensloot en Geestdorp,
stroken/parken wellicht zo aangepast wor-
is de oorspronkelijke structuur van de oeverwal
den dat deze tijdelijk onder water kunnen
herkenbaar met lommerrijke doorzichten naar
lopen. Een andere oplossing is de ontwikke-
het veenweidegebied.
ling van de strook ten zuiden van bedrijventerrein Snel en Polanen langs de A12 (zie ook
Het groen in de bestaande wijken blijft gehand-
ontwikkelingen bedrijventerreinen op pagi-
haafd en wordt waar mogelijk versterkt. Als
na 47). Door deze strook te ontwikkelen tot
stad in het Groene Hart willen we ruim aandacht
een parkachtig gebied met water kan water
besteden aan het groen in de stad. Bij nieuwe
uit de woonwijk bij extreme regenval hier
ontwikkelingen wordt voldoende groen opgeno-
geborgen worden.
men in het programma van eisen. De transformatie van bedrijvigheid op Breeveld
Groen in de stad
en aan het Rietveld/Zegveldse Uitweg biedt
Groen, zowel tuinen als gemeentelijke plantsoe-
kansen voor het ontwikkelen van groene
nen, zorgt ervoor dat mensen zich prettig voe-
woonmilieus met een stevige groene rand. Het
len in hun wijk. Groen kan gebruikt worden voor
nieuwe regionale bedrijventerrein biedt de mo-
sport en spel en draagt op deze manier bij aan
gelijkheid om groen en bedrijven met elkaar te
een gezondere leefomgeving.
verweven (zie hoofdstuk 5). Om de groenstrucgroenimpressies gemeente Woerden
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
43
Verkeer Auto Woerden heeft een verkeerscirculatieplan
De interne ontsluitingswegen in de kern
voor de binnenstad maar geen verkeers- en
Woerden die als grootste knelpunt beschouwd
vervoersplan. Er zijn de afgelopen jaren tal van
worden, zijn: de Europabaan en aansluitende
(deel)onderzoeken uitgevoerd waarin de bereik-
wegen, de Rembrandtlaan/Jozef Israëlslaan/
baarheid en de toegankelijkheid van de kern
Boerendijk, de Steinhagenseweg en de omge-
Woerden centraal heeft gestaan. De belasting
ving Snellerbrug.
van de interne wegen binnen Woerden speelt
De problemen op de Europabaan en aansluiten-
daarin een centrale rol.
de wegen worden in het kader van A12 BRAVO aangepakt.
ontwikkelingen infrastructuur
De hoofdontsluiting is geleidelijk meegegroeid
Op een andere zwaarbelaste as, de route
met Woerden en bestaat nu uit een afsplitsing
Rembrandtlaan/Jozef Israëlslaan/Boerendijk, is
vanaf de A12 met aftakkingen het veenweide-
sprake van zowel een doorstromingsprobleem
gebied in. De ontsluitingsstructuur heeft zich
als overlast en veiligheidsprobleem. Omdat de
vooral ontwikkeld in noordzuidelijke richting, in
randwegen volgens de prognoses maar een
de stad is daardoor geen duidelijke ontsluitings-
bescheiden afname op de Boerendijk tot gevolg
structuur in oostwestelijke richting. Meerdere
zullen hebben, moeten de oplossingen voor de
verkeerskundige onderzoeken hebben aange-
knelpunten op deze wegen zelf worden gevon-
toond dat dit euvel zonder draconische maatre-
den. Voor de doorstroming moet de oplossing
gelen niet te verhelpen is.
gevonden worden in de inrichting van de kruispunten.
Knelpunten
ontwikkelingen voorzieningen
44
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Een van de belangrijkste knelpunten, het door-
De Steinhagenseweg is aangelegd als ooste-
gaand verkeer door het centrum, is met de
lijke randweg van Woerden. Het tracé is des-
uitvoering van het VerkeersCirculatiePlan bin-
tijds zo gekozen om met deze weg meerdere
nenstad (VCP’95) met eenrichtingsverkeer op de
doelen te kunnen bedienen. Voor de ontwik-
centrumring voor een groot deel opgelost. Het
keling van Snellerpoort is de capaciteit van
aandeel doorgaand verkeer door het centrum,
de Steinhagenseweg met twee rijstroken als
dat veel overlast bezorgde, is daardoor sub-
bepalend beschouwd. Met het volledig inge-
stantieel afgenomen. Het verkeer dat door deze
richt Snellerpoort is deze weg zwaar belast.
maatregel buiten het centrum blijft, heeft zich
De grootste problemen die op deze route
naar verwachting verplaatst naar het gebied ten
ondervonden worden, zijn de verkeersveilig-
noorden en ten zuiden daarvan. De hoeveelheid
heid en verkeersoverlast. Om die reden zijn
verkeer door het noordelijk gebied wordt met
alternatieven voor deze weg in vele vormen de
enkele aanvullende maatregelen acceptabel
afgelopen jaren onderzocht en niet haalbaar of
geacht. Een mogelijke randweg ten noorden
onvoldoende effectief bevonden. De enige aan-
van de kern Woerden zal geen grote afname van
passing die plaats gaat vinden, is dat de weg ter
verkeer in dit gebied tot gevolg hebben en is
plekke van Snellerpoort dicht tegen het spoor
dus ook niet wenselijk.
wordt gelegd.
Voorzieningen Aanleg randwegen
De binnenstad van Woerden vervult een be-
Voorzieningen op het gebied van vrijetijdsbeste-
Met de westelijke en oostelijke randweg verbe-
langrijke rol op het gebied van winkelen voor
ding (‘leisure’) ontbreken in Woerden. Ruimte
tert de bereikbaarheid van de stad aanzienlijk
Woerden zelf en voor de omliggende kernen.
voor dergelijke voorzieningen kan gevonden
(zie A12 BRAVO projecten in hoofdstuk 5). Een
Deze rol vraagt om constante aandacht voor de
worden nabij de Cattenbroekerplas (outdoor) en
eventuele noordelijke randweg is in het verleden
kwaliteit van de voorzieningen, gebouwen en de
ten zuiden van het station, in Middelland-Noord
wel eens onderzocht, maar blijkt niet wenselijk
openbare ruimte in de binnenstad. Een nieuwe
(indoor).
vanwege de grote cultuurhistorische waarden
ontwikkeling die bijdraagt aan het voorzienin-
Ook uitbreiding van het ziekenhuis en verbre-
in het gebied en niet nodig gezien de relatief
genniveau in de binnenstad is het Defensie-ei-
ding van functies bij het ziekenhuis dragen bij
geringe bijdrage aan het verminderen van de
land. Hier komt een bijzondere combinatie van
aan het versterken van de voorzieningenstruc-
verkeersdrukte in de stad.
cultuurhistorie, hedendaagse cultuur en wonen
tuur van Woerden. Dit wordt meegenomen in
(zie www.defensie-eiland.nl). Met deze ontwik-
de gebiedsvisie voor Middelland-Noord.
Transferium
keling krijgt Woerden de kans om een culturele
Woerden vervult een rol in de voorzieningen-
Er is op dit moment geen aanleiding om in
ruggengraat te ontwikkelen: een kralensnoer
structuur van de stad zelf en van de omliggende
Woerden een transferium te realiseren. Een
van bijzondere plekken en voorzieningen zoals
kernen. We koesteren deze rol en vinden het
transferium bij het station zou een te grote
de regiobibliotheek, het stadsmuseum, het
op peil houden en het waar nodig versterken
verkeersaantrekkende werking hebben. Aan
centrum voor podiumkunsten het Klooster, het
van onze voorzieningen belangrijk. Waar nodig
de westzijde van Woerden bij het toekomstige
Kasteel in de toekomst het Defensie-eiland.
staan we uitbreidingsruimte toe voor voorzienin-
keerpunt van het spoor levert een station te
gen in de wijken.
weinig reizigers om een transferium te kunnen
Naast de binnenstad zijn er in Woerden voorzie-
realiseren.
ningencentra in de wijken. Deze voorzieningen
Nieuwe opgaven liggen op het vlak van uitbrei-
voorzien in de dagelijkse behoeften aan bood-
den van het cultuuraanbod (op Defensie-eiland)
Fiets
schappen, zorg, welzijn en lager onderwijs.
en het creĂŤren van een culturele ruggengraat
De voorzieningen voor fietsers binnen Woerden
Het streven is om deze wijkcentra gezond te
in de binnenstad, het uitbreiden van contacten
zijn goed. In principe kan iedereen op de fiets
houden. In sommige gevallen betekent dit dat
tussen onderwijs en het bedrijfsleven, het toe-
binnen 10 minuten in het buitengebied zijn. We
we beperkte uitbreiding toestaan. In andere
voegen van leisurevoorzieningen nabij het stati-
willen graag dat deze routes naar buiten toe
gevallen, zoals in het Staatsliedenkwartier, is
on en/of de Cattenbroekerplas en uitbreiding en
groene en aantrekkelijke routes zijn.
het juist belangrijk het huidige niveau op peil te
verbreding van het ziekenhuis. Als uitwerking
houden en ervoor te zorgen dat de supermarkt
van de structuurvisie wordt onderzocht hoe
Samengevat zullen er op infrastructureel gebied
niet verdwijnt. In alle wijken wordt gewerkt aan
deze ambitie vorm kan krijgen.
de komende jaren geen ingrijpende ontwikkelin-
woonservicezones.
Ook zal in 2009 een visie voor de binnenstad
gen zijn binnen de kern Woerden. In de randen
worden opgesteld.
gebeurd wel veel met de aanleg van de nieuwe
Op het gebied van onderwijs hebben we de am-
oostelijke, westelijke en zuidelijke randweg.
bitie om nieuwe verbanden aan te gaan tussen
Deze ingrepen in combinatie met mogelijke
onderwijs en bedrijfsleven. Het stationsgebied
maatregelen op de Boerendijk zijn voldoende
en Middelland-Noord zijn gebieden die hiervoor
om de bereikbaarheid van Woerden te verbe-
in aanmerking komen. Een gebiedsvisie als na-
teren. Daarnaast wordt op het gebied van het
dere uitwerking van de structuurvisie geeft hier
openbaar vervoer randstadrail verder uitgebreid
meer inzicht in.
en worden goede busverbindingen nagestreefd. diversiteit voorzieningenaanbod Woerden
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
45
6.2 Harmelen Historie en ruimtelijke structuur Harmelen is, evenals Woerden, ontstaan op de
Naast het Vijverbos bestaat de groenstructuur
stroomrug van de Oude Rijn/Leidsche Rijn. De
rondom Harmelen ook uit het nieuw aan te leg-
stroomrug is ter hoogte van Harmelen smal. De
gen Avontuur Natuur, het bestaande natuurter-
hoofdstructuur van het dorp wordt gevormd
rein De Kievit en diverse aan te leggen ecolo-
door de linten Leidsestraatweg/Dorpsstraat
gische verbindingszones. Het natuurterrein De
en Haanwijk. Deze linten zijn nog duidelijk
Kievit grenst aan de Hollandse Kade en heeft
herkenbaar in de ruimtelijke structuur van het
een belangrijke recreatieve en educatieve func-
dorp. Opvallend is dat de Oude Rijn vanaf de
tie voor Harmelen.
Leidsestraat/Dorpsstraat door de dichte bebouwing niet te ervaren is, hoewel het water direct
Ontwikkelingsrichting
achter de bebouwing loopt. Vanaf de zijde van
Harmelen blijft een middelgroot dorp met 8.339
Haanwijk en vanaf het Jaagpad is de Oude Rijn
inwoners op de oeverwal. De woningbehoefte
wel weer herkenbaar en beleefbaar.
tot 2015 bedraagt 310 woningen en tot 2030 530 woningen en is dus aanzienlijk. Ook daarna
huidige situatie Harmelen
Rondom deze oude routes is Harmelen geleide-
blijft Harmelen nog beperkt groeien. Fasering
lijk gegroeid. De uitbreidingen weerspiegelen
in Harmelen houdt in dat eerst op inbreidingslo-
de karakteristiek van de periode waarin ze zijn
caties en daarna op de locatie bij de open rode
gebouwd en weerspiegelen niet specifiek de
contour kan worden gebouwd. Harmelen heeft
karakteristiek van Harmelen. De middeleeuwse
een open contour aan de zuidwestzijde in de pol-
kelders van Huize Harmelen zijn een beziens-
der Haanwijk. In het huidige streekplan is reeds
waardigheid. Het huis ligt in een parkachtige
voorzien in een woningbouwopgave van circa
omgeving, waarin de duiventil een icoon is.
90 woningen aan deze zijde. Door deze locatie te verruimen in een aantal fasen, met de rand-
rode contour wonen dorps bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven versterken oeverwal
de resterende woonbehoefte van Harmelen hier
Oude Rijn zijn nieuwe woonwijken gebouwd, elk
opgelost worden in een dorpse dichtheid van
weerspiegelt de tijd waarin ze gerealiseerd zijn.
circa 25 wo/ha.
bestaand
net uitstijgt boven de dagelijkse voorzieningen.
Harmelen heeft ook nog enige inbreidingsloca-
provinciale ecologische verbindingszone
De historische linten worden van oudsher ge-
ties. Afhankelijk van het aantal woningen dat
gewenst
kenmerkt door gemengde woon-werkfuncties.
hier gerealiseerd kan worden, zal de opgave
langzaamverkeersverbinding gewenst
Langs de spoorlijn ligt bedrijventerrein Putkop.
voor de locatie Haanwijk groter dan wel kleiner
Bijzonder is dat op verschillende plekken het
zijn. De Hof van Harmelen is de locatie achter
landschap tot in Harmelen doordringt, vooral
de Ambachtsheerelaan. Dit is circa 4,5 hectare,
het gebied tussen de Breudijk en de bebouwde
waar ook wordt gedacht aan een dorpse dicht-
winkelcentrum
kom is lommerrijk, het zogenaamde Vijverbos
heid van circa 25 wo/ha. Daar aansluitend, tot
knelpunt water
en omgeving.
aan de Tiendweg, ligt buiten de rode contour
aandachtspunt Huize Harmelen Avontuur Natuur
sportvoorziening
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
gegroeid. Ten noorden en ten zuiden van de
Harmelen heeft een voorzieningenniveau dat
park
46
weg als uiterste grens, kan een groot deel van
provinciale ecologische verbindingszone
Hollandse Kade
ontwikkelingen Harmelen
Het dorp Harmelen is de laatste decennia hard
representatieve voortuin langs A12
een aantal verouderde glastuinbouwbedrijven.
Spelregels Haanwijk Aan de zuidwestzijde van Harmelen wordt in de toekomst Haanwijk gereDit gebied kan via ‘ruimte voor ruimte’ of even-
aliseerd. Het gaat om een uitbreiding in een dorpse sfeer, aansluitend bij
tueel maatwerk herontwikkeld worden en zo een
Harmelen. Deze wijk kan in de toekomst een tweede slag krijgen en ver-
gradiënt vormen van de rode contour naar de
der uitbreiden tot aan de nieuwe ontsluitingsweg 6b. Van belang is de
Tiendweg.
beëindiging van de wijk aan zowel de noordwest- als de zuidwestkant. Achterkanten zijn alleen mogelijk in de vorm van een nieuw lint (variatie
Aan de noordzijde van Harmelen bevindt zich het
van erven met weitjes/hoogstamboomgaard etc.). De randen geven vooral
Vijverbos, een aantrekkelijk en waterrijk natuurge-
het kleinschalige, dorpse karakter van Harmelen weer. De volgende spelre-
bied dat het kenmerkende landschap van de oe-
gels zijn opgesteld:
verwal benadrukt. De verouderde kassen langs de
n
De woningen stralen een dorpse sfeer uit.
Appellaan kunnen op termijn gesaneerd worden
n
De uitbreiding kan bestaan uit verschillende buurtjes die ieder een
via ‘ruimte voor ruimte’ of eventueel maatwerk.
eigen karakter hebben en een specifieke openbare ruimte (groene brink, een waterbuurt etc.).
Het bedrijventerrein Putkop is de afgelopen jaren
n
De woningen hebben bij voorkeur allemaal voortuinen.
gerevitaliseerd en heeft voorlopig geen opgave meer.
n
De straatprofielen zijn smal en dorps.
n
Kleinschalige woningbouw, wisselende bebouwing van vrijstaande woningen, tweekappers en korte rijtjes, appartementen mits kleinscha-
Harmelen
lige complexen, evt. een klein aandeel vrije kavels.
Behoefte wonen tot 2030: 550 woningen
n
De woningen hebben allemaal een kap.
n
n
Openbare groen/recreatieve rand aan de buitenzijde van de wijk, bijv.
Hof van Harmelen: binnen rode contour 4,5 ha, 25 wo/ha
bomenlaan langs zuidzijde Harmelen doortrekken richting het westen
n
andere inbreidingslocaties ca. 40 woningen
voor mooie groene rand.
n
Haanwijk: maximaal 12 ha, 25 wo/ha
n
Dichtheid maximaal 25 wo/ha.
n
Groene zoom langs de woonwijk en langs de Randweg van minmaal 50
Uitbreiding bedrijven: n
Purkop 0,5 ha
meter breed. n
Creëren extra waterberging voor huidige wateropgave en voor compensatie.
? referentiebeelden Haanwijk
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
47
6.3 Zegveld Historie en ruimtelijke structuur Zegveld is ontstaan in de Middeleeuwen als
tie ligt aan de noordoostzijde en één locatie aan
lint en later uitgegroeid tot een kruisdorp in
de zuidwestzijde. Gedacht wordt aan dorpse
het veenweidegebied. De oorsprong van het
ontwikkelingen in een lage dichtheid van circa
dorp ligt bij de kerk langs wat tegenwoordig de
20 wo/ha. Door middel van de nieuwbouw kan
Hoofdweg is. De Zegveldse wetering, die dwars
het aanzien van het dorp vanaf het buitengebied
door het dorp liep, was lange tijd de voornaam-
worden verbeterd en een meer ‘dorps’ karakter
ste vervoersas; vervoer over land was lange
krijgen. Bij deze ontwikkelingen dient rekening
tijd beperkt. Over land was alleen Woerden
gehouden te worden met een wateropgave en
goed bereikbaar. De ruilverkaveling die in 1958
water aangepast bouwen. Ook dient rondom
werd gestart, bracht grote veranderingen met
deze locaties een groene zoom gerealiseerd te
zich mee. Het plan voorzag in de aanleg van
worden.
diverse wegen. Zegveld werd hierdoor uit haar
huidige situatie Zegveld
isolement gehaald en er volgde op beschei-
Naast woningbouw wordt ook beperkt voorzien
den schaal enige nieuwbouw. In de jaren ‘70
in de groei van het bestaande bedrijventerrein.
werd de viersprong Hoofdweg-Molenweg-
Het gaat om een kleine uitbreiding zuidwaarts
Milandweg-Middenweg de kern van het dorp.
van circa 1 ha ten behoeve van kleinschalige
De basis van het dorp was en is de agrarische
lokaal georiënteerde bedrijvigheid. Dit is nodig
sector. Het dorp is erg op zichzelf en heeft enke-
om verplaasting van bedrijven uit de kern moge-
le eigen voorzieningen. In 1978 werd een bedrij-
lijk te maken.
venterrein, de Nijverheidsbuurt, aangelegd even ten zuiden van het dorp. Op het bedrijventerrein
De toegankelijkheid van het buitengebied rond-
is lokale bedrijvigheid gevestigd.
om Zegveld is beperkt, evenals de mogelijkheden om vanuit het dorp een ommetje te maken.
rode contour wonen dorps bedrijven bestaand uitbreiding bedrijven ontwikkelen groene zoom (prioriteit)
ontwikkelingen Zegveld
48
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Ontwikkelingsrichting
Door het dorp te beëindigen met een groene
Zegveld blijft een kleinschalig agrarisch geori-
zoom kan een voetpad aangelegd worden
ënteerd dorp in het veenweidegebied. De ont-
rondom het dorp en kan eveneens het aanzicht
wikkelingen die plaatsvinden zijn gericht op de
van het dorp vanuit het buitengebied verbeterd
eigen kern en kleinschalig van karakter.
worden. In de groene zoom kan ook een deel
We streven naar het instandhouden van het hui-
van de woonbehoefte van de kern na 2015 wor-
dige voorzieningenniveau. Er wordt ruimte ge-
den opgevangen. Dit kan door bijvoorbeeld lint-
boden aan beperkte woningbouw voor verschil-
bebouwing in de zoom op te nemen of door de
lende doelgroepen aan de randen van het dorp
bouw van nieuwe landgoederen als onderdeel
om de eigen groei op te kunnen vangen.
van de groene zoom.
Tot 2015 heeft Zegveld een behoefte van 105
ontwikkelen groene zoom
woningen. Daarvan zijn er al 16 gerealiseerd en
langzaamverkeersverbinding gewenst
staan er nog 12 op stapel. De woningen kunnen
winkelvoorziening
gerealiseerd worden in twee locaties, beiden
Ooievaarsbuitenstation
vallen buiten de huidige rode contour. Eén loca-
Spelregels uitbreiding Zegveld n
Wateraangepast bouwen (voorwaarde streekplan in veenweidegebied).
n
Vooral randen noordoost- en noordwestzijde verbeteren: meer dorps maken.
n
Aansluiten op de landschappelijke verkavelingsstructuur (bijv. het slotenpatroon door laten lopen in de nieuwe wijk).
n
Dorp groene zoom geven, dat kan op verschillende manieren:
n
een openbaar pad aanleggen met een groene berm/bomenlaan
n
lintachtige ontwikkelingen met tuinen naar het landschap en
groene doorzichten vanuit het dorp
n
bredere openbare groenstroken met beperkte landgoedachtige
ontwikkelingen of lintbebouwing als kostendrager.
n
Vanuit het dorp groene doorkijkjes naar het buitengebied maken.
n
Bij uitbreidingen aandacht voor doelgroep ouderen en starters.
n
Kleinschalige woningbouw, wisselende bebouwing van vrijstaande woningen, tweekappers en korte rijtjes, kleinschalige appartementenimpressie groene zoom bij Zegveld met een nieuw lint
complexen. n
De woningen stralen een dorpse/landelijke sfeer uit.
n
Gevarieerd beeld in kleur en materialen (overwegend baksteen met pannendaken).
n
De woningen hebben een voortuin.
n
De woningen aan de buitenrand hebben een relatief lage goot (maximaal 1, 5 laag met kap).
n
Dorpse en smalle straatprofielen.
n
De auto mag de dorpsrand niet domineren er wordt zoveel mogelijk op eigen terrein geparkeerd.
n
Voldoende ruimte voor groen en spelen bij nieuwe uitbreidingen.
n
Eventueel een ‘blauwe’ rand maken om extra waterberging voor het
dorp
huidige rand Zegveld groene zoom met lint (50m)
dorp te creëren, wooneiland in het water of drijvende woningen. n
Dichtheid maximaal 20 wo/ha.
Zegveld Behoefte wonen tot 2030: 190 woningen n
locatie zuid-west: 3,7 ha
n
locatie noord-oost: 3 ha
n
dichtheid circa 20 wo/ha
dorp
dorp
groene zoom met lint (50m)
groene zoom met lint (50m)
Uitbreiding bedrijven: n
1,0 ha dorp
dorp
groene zoom met landgoed (50m)
groene zoom met landgoed (50m) Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
49
6.4 Kamerik en Kanis Historie en ruimtelijke structuur Kamerik is een lintdorp in het veenweidege-
zijn er nu 50 gebouwd. In deze behoefte zal
bied. Bij de ontginningen in de 11e eeuw zijn de
worden voorzien in een aantal fasen in de noord-
gronden rond Kamerik in cultuur gebracht. Na
oosthoek, aansluitend op de meest recente
de Tweede Wereldoorlog heeft er in Kamerik
uitbreidingen van het dorp. Het gaat om ontwik-
en Kanis op bescheiden schaal nieuwbouw
kelingen in een lage en dorpse dichtheid van
plaatsgevonden, vooral voor de eigen bewoners.
circa 20 woningen per hectare. Bij deze ontwik-
Rondom de kerk in Kamerik is sprake van een
kelingen dient rekening gehouden te worden
concentratie van bebouwing en enkele lokale
met een wateropgave en water aangepast bou-
voorzieningen. Aan de zuidzijde van het dorp ligt
wen. Ook dient rondom de locaties een groene
een bedrijventerrein voor lokale bedrijvigheid.
zoom van minimaal 50 meter breed gerealiseerd te worden.
De lintbebouwing van boerderijen is kenmer-
huidige situatie Kamerik
kend voor Kamerik. Bijzonder is het ‘tweede
In Kamerik wordt evenals in Zegveld voorgesteld
lint’; oude boerderijstroken bestaande uit boer-
om een groene zoom om het dorp aan te leggen.
derijen die niet ‘aan de weg’ langs de Kamerikse
De zoom kan ruimte bieden aan een recreatieve
Wetering liggen, maar verder het land in staan.
route, groen uitloopgebied maar ook beperkt
Het dorp Kamerik werd na de beeldenstorm
woningen (lintbebouwing en landgoederen)
overwegend protestants. In 1865 bouwden
om te kunnen voorzien in de woningbehoefte
rooms-katholieken twee kilometer buiten het
na 2015. De wateropgave speelt daarbij een
dorp een nieuwe grotendeels katholieke kern: de
rol. Naast woningbouw zal ook beperkt ruimte
Kanis.
geboden worden aan de uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein aan de westzijde, in het
Kanis is eveneens een typisch lintdorp in het
verlengde van de bestaande straten. Evenals in
veenweidegebied, met een langgerekt lint van
Zegveld gaat het hier om kleinschalig, lokaal ge-
bebouwing en enkele wijkjes aan de Mijzijde van
oriënteerde bedrijvigheid. Bij de uitbreiding moet
de Kamerikse wetering. Kanis is sterk gericht op
ook een groene zoom gerealiseerd worden.
de eigen bewoners, voor voorzieningen zijn de rode contour
bewoners aangewezen op Kamerik of Woerden. rode contour transformatie naar wonen
wonen dorps bedrijven bestaand
schalige toeristische ontwikkelingen in de omge-
uitbreiding bedrijven
De ontwikkelingen in Kamerik en Kanis de ko-
ving. De aanleg van een nieuwe golfbaan op een
ontwikkelen groene zoom (prioriteit)
mende jaren zullen met name gericht zijn op de
locatie ten zuiden van Kamerik kan hier nog een
eigen bevolking van de kernen. Kanis kent geen
extra impuls aan geven.
langzaamverkeersverbinding gewenst groene verbinding gewenst park
50
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Kamerik op peil te houden, zeker gezien de klein-
camping Ontwikkelingsrichting
ontwikkelen groene zoom
ontwikkelingen Kamerik
Het streven is om het voorzieningenniveau in
groei-opgave, alleen een beperkte herstructureringsopgave op de voormalige locatie van zorg-
nieuwe golfbaan
centrum Miland.
voorzieningencentrum
In Kamerik is op basis van migratiesaldo 0 een
Boerinn
behoefte van 165 woningen tot 2015. Daarvan
sportvoorziening
Kamerik
Spelregels uitbreiding Kamerik en Kanis
Behoefte wonen tot 2030: 285 woningen
n
Wateraangepast bouwen (voorwaarde streekplan in veenweidegebied).
n
locatie noord-oost (binnen contour) 4,8 ha
n
Door middel van nieuwbouw dorpsbeeld aan de noordoostzijde ‘her-
n
locatie noord-oost (buiten contour) 4,3 ha
n
dichtheid circa 20 wo/ha
stellen’. n
Aansluiten op de landschappelijke verkavelingsstructuur (bijv. het slotenpatroon door laten lopen in de nieuwe wijk).
Uitbreiding bedrijven: n
n
1,7 ha
Afstand houden tot het historische lint (minimaal 10 meter), hier groene (speel)functies leggen.
n
Dorp groene zoom geven, dat kan op verschillende manieren:
n
een openbaar pad aanleggen met een groene berm/bomenlaan
(zie bijvoorbeeld fietspad achter Nieuwstraat, Zegveld)
n
lintachtige ontwikkelingen met tuinen naar het landschap en
groene doorzichten vanuit het dorp
n
bredere openbare groenstroken met beperkte landgoedachtige
ontwikkelingen of lintbebouwing als kostendrager. n
Vanuit het dorp groene doorkijkjes naar het buitengebied mogelijk maken en een ommetje mogelijk maken vanuit het park aan de westzijde, via de sportvelden naar de oostzijde.
huidige situatie Kanis
n
Niet alleen doorkijkjes naar het buitengebied, maar het gebied ook echt toegankelijk maken met een route richting Zegveld en het oosten van Kamerik.
n
Bij uitbreidingen aandacht voor doelgroep ouderen en starters.
n
Kleinschalige woningbouw, wisselende bebouwing van vrijstaande woningen, tweekappers en korte rijtjes, kleinschalige appartementencomplexen.
ontwikkelingen Kanis
r
rode contour
s
transformatie naar wonen
staand
camping
n
De woningen stralen een dorpse/landelijke sfeer uit.
n
Gevarieerd beeld in kleur en materialen (baksteen met pannendaken).
n
De woningen hebben een voortuin.
n
De woningen aan de buitenrand hebben een relatief lage goot (maximaal 1,5 laag met kap).
n
Dorpse en smalle straatprofielen.
n
De auto mag de dorpsrand niet domineren, er wordt zoveel mogelijk op eigen terrein geparkeerd.
edrijven
?
groene zoom (prioriteit)
n
Voldoende ruimte voor groen en spelen bij nieuwe uitbreidingen.
groene zoom
n
Eventueel een ‘blauwe’ rand maken om extra waterberging voor het dorp te creëren, wooneiland in het water of drijvende woningen.
keersverbinding gewenst
nding gewenst
aan
n
Dichtheid maximaal 20 wo/ha.
ncentrum
referentiebeelden Kamerik en Kanis
ning
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
51
wonen werken voorzieningen recreatie en toerisme infrastructuur groen en ecologie water milieu
52
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
projecten 2009-2015
7. Financiële aspecten Deze ruimtelijke structuurvisie richt zich op
7.1 De Grondexploitatiewet
de ruimtelijke ontwikkeling van Woerden
Met de Grondexploitatiewet worden de rollen
Planning van de projecten
voor de kortere en langere termijn. Visie en
van de gemeente en eigenaren bij particuliere
Op de kaarten staan alle projecten voor de kor-
uitvoeringskosten wordt gedoeld op kosten van
ambitie gaan hand in hand met een concreet
grondexploitatie verduidelijkt. De nieuwe Wet
tere termijn, de periode 2009-2015 en de lan-
zaken als verwerving, sloop, sanering, realisatie
programma en de financiële onderbouwing
ruimtelijke ordening (Wro) biedt de gemeente
gere termijn, de periode 2016-2030.
van infrastructuur en het bouw- en woonrijp
daarvan. In dit hoofdstuk wordt inzicht ge-
de mogelijkheid om de ruimtelijke ontwikke-
geven in financiële consequenties van de
ling te sturen en de Grondexploitatiewet geeft
7.3 Financiële verkenning van het uitvoe-
De opbrengsten
uitvoering van de in deze structuurvisie ge-
de gemeente instrumenten om de particuliere
ringsprogramma
De opbrengsten die in de financiële verkenning
schetste ruimtelijke ontwikkelingen.
grondexploitatie te geleiden. Met de nieuwe
De methodiek
van de structuurvisie zijn opgenomen zijn als
Wro wordt een verbreding van het kosten-
De structuurvisie heeft een looptijd van ruim 20
volgt onderverdeeld:
verhaal geregeld. De structuurvisie geeft een
jaar. Gezien deze lange looptijd kent de struc-
n
beeld van de potentiële ontwikkellocaties en
tuurvisie veel onzekerheden en is het abstractie-
grond die door de gemeente wordt uitgege-
de grootschalige infrastructurele voorzieningen
niveau van de structuurvisie en de bijbehorende
ven.
die hiervoor nodig zijn. Op deze wijze geeft de
berekening groot. Dit hoge abstractieniveau laat
structuurvisie een eerste inzicht in de boven-
alleen een indicatieve financiële analyse van de
wijkse voorzieningen en kan daarmee als basis
projecten toe. Op basis van kengetallen zijn de
dienen voor de toerekening van de kosten van
kosten en opbrengsten van de verschillende
de voorzieningen.
projecten in kaart gebracht. Zowel de kosten
maken van locaties.
n
Opbrengsten uit de verkoop van bouwrijpe
Bijdragen van het Rijk, de provincie en naburige gemeenten.
n
Bepaalde kosten kunnen worden gedekt via kostenverhaal.
als de opbrengsten zijn gefaseerd in de periode
Het resultaat
Voor het maken van afspraken met particuliere
2009 tot en met 2030. Per project zijn aanna-
In grafiek op pagina 61 zijn de jaarlijkse inves-
eigenaren over een financiële bijdrage aan de
men gedaan voor de fasering. De fasering van
teringen, opbrengsten en rente tot 2030 weer-
realisatie van ruimtelijke ontwikkelingen (die
kosten en opbrengsten leidt tot kosten- en op-
gegeven. Ook is het saldo per jaar in de grafiek
niet als exploitatiekosten aan de eigenaar kun-
brengstenstijgingen en rentewinsten en -verlie-
opgenomen.
nen worden toegerekend) en de realisatie van
zen. Door deze faseringseffecten op te nemen in
ontwikkelingen met een tekort (bovenplanse
de financiële verkenning wordt de eindwaarde
De berekening van het uitvoeringsprogramma
verevening), is het vereist dat deze ontwikke-
per project berekend. Daarnaast is de netto con-
van deze structuurvisie leidt, met de gehan-
lingen in de structuurvisie benoemd zijn. In dit
tante waarde per project op 1/1/2009 bepaald.
teerde aannames, tot de volgende financiële
hoofdstuk worden deze projecten benoemd.
inzichten: De kosten
n
De totale kosten bedragen € 419 miljoen
7.2 Het uitvoeringsprogramma
De uitvoering van de in de structuurvisie ge-
De projecten die in de voorgaande hoofdstuk-
noemde projecten vergt grote investeringen.
ken zijn toegelicht worden in dit hoofdstuk glo-
Bij het bepalen van de kosten is onderscheid
baal in de tijd gefaseerd in een uitvoeringspro-
gemaakt tussen voorbereidingskosten en uit-
gamma. In het uitvoeringsprogramma zijn zowel
voeringskosten. Onder voorbereidingskosten
(eindwaarde (1/1/2030). In de grafiek is het
de gebiedsontwikkelingen (wonen, werken) als
worden verstaan de kosten die de gemeente
jaarlijkse rentebedrag opgenomen dat wordt
de bovenwijkse projecten (infrastructuur, groen
maakt bij het onderzoeken om de eigen ambi-
veroorzaakt door de fasering van de kosten
en ecologie, water en milieu) opgenomen.
tie van plannen te bepalen (planvorming). Met
en de opbrengsten.
(eindwaarde (1/1/2030). n
De totale opbrengsten bedragen € 255 miljoen (eindwaarde (1/1/2030).
n
Het renteverlies bedraagt circa € 86 miljoen
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
53
wonen werken voorzieningen recreatie en toerisme infrastructuur groen en ecologie water milieu
54
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
projecten 2015-2030
Project
Bouwperiode 2009-2015
wonen 1. Afronding Waterrijk 2. Snellerpoort West (FNV locatie) 3. Snellerpoort Oost 4. Snellerpoort Minkema locatie 5. Defensie Eiland 6. Hoge Rijndijk 7. Campinaterrein eerste fase 8. Campinaterrein tweede fase (Pels) 9. Transformatie kop Honthorst naar woningen eerste fase 10. Transformatie kop Honthorst naar woningen tweede fase 11. Transformatie Breeveld tot wonen (grond gemeente) 12. Transformatie Breeveld tot wonen (grond particulier) 13. Transformatie bedrijven Rietveld naar wonen 14. Haanwijk eerste fase 15. Hof van Harmelen (zuid) 16. Uitbreiding Zegveld Zuidwest 17. Uitbreiding Zegveld Noordoost 18. Uitbreiding Kamerik Noordoost II 19. Uitbreiding Kamerik Noordoost III 20. Overige particuliere projecten werken 21. Regionaal bedijventerrein 22. Ontwikkeling ‘Bastions’ bedrijventerrein Polanen aan A12 (incl. hotel) 23. Revitalisering Honthorst 24. Uitbreiding Barwoutswaarder 25. Revitalisering Barwoutswaarder 26. Transformatie Middelland-Noord (heruitgifte kavels) 27. Revitalisering Middelland-Noord 28. Uitbreiding Putkop Zuidoost 29. Uitbreiding Nijverheidsbuurt Zegveld 30. Uitbreiding Handelsweg Kamerik voorzieningen 31. Wijkcentra 32. Onderwijs
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x
recreatie en toerisme 33. Golfbaan 34. Jachthaven 35. Uitbreiding en opheffen knelpunten recreatief netwerk (wandel/fiets)* 36. Opheffen knelpunten vaarroute Oude Rijn (bruggen) 37. Uitbreiding Cattenbroekerplas 38. Terugbrengen water in Rijnstraat 39. Inrichting recreatieve oever plas en toevoegen outdoor leisure infrastructuur 40. Uitvoering A12 BRAVO (project 1 t/m 9) 41. Herinrichting stationsgebied als poort Groene Hart
x x x x x x
n
2015-2030
x x
Het saldo van de exploitatie komt daar-
voorzieningen. Op basis van de nieuwe Wro
mee uit op een tekort van circa € 250 mil-
en de bijbehorende Grondexploitatiewet kan
joen euro (eindwaarde (1/1/2030). Wordt dit
worden bepaald in welke mate particuliere
bedrag teruggerekend naar 1/1/2009, dan
ontwikkelingen een financiële bijdrage kun-
bedraagt het tekort van de exploitatie circa €
nen leveren aan bovenwijkse voorzieningen.
121 miljoen euro (netto contante waarde).
De hoogte van deze bijdrage wordt bepaald aan de hand van een drietal criteria, te weten
x
Alternatieve financieringsmogelijkheden
(1) profijt, (2) causaliteit) en (3) proportionali-
Aangezien het uitvoeringsprogramma leidt tot
teit. In vervolg op deze structuurvisie zal een
een tekort, zullen extra middelen moeten wor-
separate Nota Bovenwijkse Voorzieningen
den gezocht. Mogelijkheden hiertoe zijn:
worden opgesteld. Hierin wordt per ontwik-
n
Een deel van de investeringen die zijn opge-
keling bepaald of en hoeveel bovenwijkse
x x
nomen in de structuurvisie kunnen worden
investeringen kunnen worden verhaald. De
gedekt of zijn reeds gedekt door binnen de
gemeente zal deze nota jaarlijks actualiseren.
x
gemeente aanwezige reserveringen zoals het
x x x x x
n
ten door verdienlocaties.
fonds RIW en het Groenfonds. n
Bovenplanse verevening: bijdrage aan tekor-
In de komende jaren moet gezocht worden
n
Bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen.
x x x
naar aanvullende bijdragen vanuit het Rijk,
Het gaat hierbij om voorzieningen die niet
de Provincie, de EU of andere publieke licha-
aan de hand van de drie genoemde crite-
x
men.
ria zijn toe te rekenen, maar waarover wel in
Een deel van de investeringen in de struc-
de anterieure overeenkomst met particuliere
tuurvisie betreft zogenaamde bovenwijkse
eigenaren afspraken zijn te maken.
x x
n
€ 70.000.000
x x
€ 60.000.000
x
€ 40.000.000
€ 50.000.000 € 30.000.000 TOTAAL INVESTERINGEN
€ 20.000.000
x x
TOTAAL OPBRENGSTEN
€ 10.000.000
RENTE
€€ 10.000.000- 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 2027 2029
groen en ecologie 42. Aanleg Avontuur Natuur 43. Uitbreiden/versterken EHS 44. Versterken Venster Bodegraven-Woerden 45. Groene zoom Zegveld 46. Groene zoom Kamerik 47. Diverse (wijk)groenprojecten
x x x x x
water 48. Vergroten bergingscapaciteit landelijk gebied 49. Vergroten bergingscapaciteit stedelijk gebied 50. Vaarverbinding Cattenbroekerplas-Oude Rijn
x x
milieu 51. Geluidswal aan zuidzijde Cattenbroekerplas/Waterrijk
SALDO
€ 20.000.000-
x x x x x x x
x
€ 30.000.000€ 40.000.000€ 50.000.000-
jaren Jaarlijkse investeringen en opbrengsten tot 2030
* - 35 km nieuwe fietsroutes - 2 fietsverbindingen over het spoor - 1 fietsverbinding over de A12 - 1 fiets/voetgangersbrug tussen Zegveld en Kamerik
Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Woerden 2009 - 2030
- 1 fiets/voetgangersbrug in route vanuit Molenvliet over de Middelwetering
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
55
impressies ruimtegebruik gemeente Woerden
impressies infrastructuur gemeente Woerden
impressies landschap en bodem gemeente Woerden
56
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
8. Bijlage I: Huidige ruimtelijke structuur De gemeente Woerden is altijd in ontwik-
8.1 Drie lagen
keling. De huidige ruimtelijke structuur van
Men kan in Woerden drie lagen onderschei-
tuur een belangrijke sturende rol spelen, func-
de gemeente en de afzonderlijke kernen
den:
ties moeten immers bereikbaar zijn.
is het resultaat van eeuwenlange ontwik-
De onderste laag wordt gevormd door het
kelingen die steeds hun sporen hebben
landschap, de bodemtypologie, het watersy-
De derde en bovenste laag bestaat uit het ruim-
nagelaten in het landschap en verstedelijkt
steem en de hiermee samenhangende land-
tegebruik voor wonen, werken, agrarisch ge-
gebied. De wijze waarop de verschillende
schappelijke en cultuurhistorische waarden.
bruik en recreatie. Dit wordt ook wel het occu-
lagen bodem en landschap, infrastructuur
Deze laag is van oudsher sturend voor het
patie- en gebruikspatroon genoemd. Deze laag
en het gebruikspatroon met elkaar samen-
gebruikspatroon. Bijzonder in Woerden is dat
is nauw verweven met de beide onderliggende
hangen, bepaalt het karakter en de identi-
deze laag uiteenvalt in twee landschappen: het
lagen. Bij nieuwe ruimtelijke vraagstukken wordt
teit van Woerden. Het ‘trage’ veenweidege-
veenweidegebied en de oeverwal. Beide land-
daarom steeds gekeken wat de relatie is met het
bied en de ‘dynamische’ oeverwal kunnen
schappen vormen op eigen wijze en met een
onderliggende landschap en de infrastructuur,
worden ingezet als sturende principes bij
eigen dynamiek de basis voor ontwikkelingen
alvorens een keuze wordt gemaakt voor de posi-
nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.
in de tweede en derde laag en bieden eigen
tionering van de betreffende ruimteclaim.
aanknopingspunten voor toekomstige ontwikDe verschillende lagen zijn weergegeven op de
kelingen.
raamwerkkaart en geven een neutraal beeld van De tweede laag wordt gevormd door de infra-
de huidige stand van zaken. De kaart vormt de
structuur, waaronder de snelwegen, provincia-
basis voor het nadenken over de toekomst van
le wegen, lokale wegen en spoorverbindingen.
Woerden. Hierna wordt dieper ingegaan op de
Deze laag is met name de laatste decennia
verschillende lagen.
sturend geweest voor ontwikkelingen. Ook bij toekomstige ruimtevragen zal de infrastruc-
bodem
infrastructuur
occupatiepatroon
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
57
bodem (bron: Alterra)
oude ontginningen vrije opstrek regelmatige cope ontginning onregelmatige cope ontginning restblokken
cultuurhistorische structuur (bron: Land van Woerden)
58
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
ontginningsbasis
diversiteit besloten en open landschap gemeente Woerden
8.2 Landschap en bodem Het gemeentelijk grondgebied kent vanuit een
lijke elementen (Oude Rijn, Grecht of Meije). Dit
samenhangende geomorfologische ontstaans-
geeft opvallende, afwijkende en soms grillige
geschiedenis twee verschillende landschappen:
verkavelingspatronen.
het landschap van het veen en dat van de rivie-
Tussen de polders lagen kades. Deze kades zijn
ren. Beide hebben hun eigen identiteit.
tot op de dag van vandaag ruimtelijk beleefbaar. De Hollandse Kade was een bijzondere kade,
Het uitgestrekte veenweidelandschap met zijn
want deze kade vormde behalve de grens tus-
grotendeels rationele slagenverkaveling en ki-
sen twee polders ook de grens tussen Holland
lometers lange ontginningslinten wordt vooral
en het Sticht (Utrecht).
gekenmerkt door grootschaligheid en openheid. tweede boerderijenlint Kamerik
In het veenweidegebied zorgden de Grecht, de
Het rivierenlandschap ‘stroomt’ met de kronke-
Meije en de Bijleveld van oudsher voor afwate-
lende Oude Rijn door het veenweidegebied. In
ring van het gebied en ze zijn leidend geweest
het stroomgebied van de rivier zijn natuurlijke
voor de ontstane ontginningsstructuur. Via de
hoogtes ontstaan door afzetting van klei die
ontginningslinten werd het landschap in polders
aantrekkelijke plekken vormden voor bewoning.
ontgonnen. Zo is vanaf de Grecht richting de
Deze hogere gronden waren relatief veilig bij
Kamerikse Wetering ontgonnen. Hier is ook een
overstromingen en bovendien vruchtbaar. Het
voor Nederland uniek fenomeen zichtbaar van
oeverwallandschap kent veel meer variatie dan
het zogenaamde tweede lint, evenwijdig aan de
het veenweidegebied en kenmerkt zich door een
Grecht.
kleinschalige afwisseling van besloten en open ruimtes.
Evenwijdig aan de ontginningslinten lagen de
Polder Zegvelderbroek
weteringen. Weteringen waren en zijn nog
De twee landschappen zijn niet strikt geschei-
steeds heel belangrijk voor de ontwatering van
den, maar wel duidelijk herkenbaar. Ze lopen op
het gebied. De ontginningsverkaveling is altijd
een vanzelfsprekende manier in elkaar over.
haaks op de ontginningslinten georiënteerd en
Juist in hun onderscheid geven ze elkaar kracht.
past zich soms aan op het verloop van natuur-
binnenstad Woerden
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
59
A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracĂŠ nader te bepalen reservering toekomstige parallelweg A12 1. benuttingsmaatregelen A12 Gouda-Oudenrijn 3. weg van Nieuwerbrug/Waarder naar Woerden-Middelland 4. westelijke randweg Woerden 5. reconstructie aansluiting N204 op de A12 Woerden/Linschoten 6a. weg van aansluiting Woerden-Oost westwaarts 6b. westelijke randweg Harmelen 6c. oostelijke randweg Woerden 7. aansluiting Woerden-Oost 8. weg van Woerden-Oost naar N198 9. weg van Woerden-Oost naar de Veldhuizerweg
A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracĂŠ nader te bepalen reservering toekomstige parallelweg A12
infrastructuur
radiaalstructuur wegen vanuit Woerden naar kernen 1. benuttingsmaatregelen A12 Gouda-Oudenrijn 3. weg van Nieuwerbrug/Waarder naar Woerden-Middelland 4. westelijke randweg Woerden 5. reconstructie aansluiting N204 op de A12 Woerden/Linschoten 6a. weg van aansluiting Woerden-Oost westwaarts 6b. westelijke randweg Harmelen 6c. oostelijke randweg Woerden 7. aansluiting Woerden-Oost 8. weg van Woerden-Oost naar N198 9. weg van Woerden-Oost naar de Veldhuizerweg
1500
60
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
1940-1970
1970-1980
8.3 Infrastructuur Binnen de gemeente Woerden zijn infrastructuur en ontwikkeling altijd samen op gegaan. In het veenweidegebied volgt de infrastructuur het landschappelijk patroon van de ontginning. Dit heeft rondom Woerden geleid tot een uitwaaierend, radiaal patroon van wegen die de omliggende kernen ontsluiten.
De Oude Rijn doorsnijdt het veenweidegebied en verbindt de gemeente Woerden met verder weg gelegen gebieden als Utrecht en Leiden. Oude Rijn: de snelweg van de middeleeuwen
De Oude Rijn is sturend geweest voor de ontwikkelingen op de oeverwal. Recentere infrastructuur als spoor en A12 zijn min of meer parallel aan de Oude Rijn gelegd. Oorspronkelijke landschappelijke relaties in het veenweidegebied zijn hierdoor deels verstoord.
Rond 1855 werd de spoorlijn Utrecht – Gouda aangelegd en kreeg Woerden een station. De stad Woerden ontwikkelde zich eerst in westelijke en later in oostelijke richting. Het spoor vormde lange tijd de zuidgrens van de kern Woerden. Met de aanleg van de A12 nam de automobiliteit sterk toe. Aan de zuidzijde van A12
het spoor werden in Woerden nieuwe, grootschalige bedrijventerreinen aangelegd. Later zijn hier ook nieuwe woonwijken gebouwd met de wijk Waterrijk als meest recente uitbreiding. Het spoor is echter altijd een barrière gebleven, die de stad in tweeën deelt. Met de realisatie van A12 BRAVO projecten zal de komende jaren de infrastructuur rondom Woerden verder uitgebreid worden om de bereikbaarheid van Woerden en de omliggende kernen te bevorderen en verstopping van het wegennet tegen te gaan.
1980-1990
2008
groei Woerden
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
61
historische kaart anno 1850
topografische kaart anno 2005
62
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
8.4 Occupatie en gebruikspatroon De twee landschapstypen, het veenweidegebied en de oeverwal, hebben hun eigen occupatiegeschiedenis, waarbij de specifieke bodemgesteldheid en infrastructuur een belangrijke rol hebben gespeeld. De oeverwal, met de hogere en meer vruchtbare kleigronden, is het langst bewoond. Het veenweidegebied, van oorsprong een moerassig gebied, is pas in de middeleeuwen ontgonnen en getransformeerd tot cultuurlandschap.
stad dorp
bebouwingsstructuur
lint
historisch centrum
H
woongebied
ziekenhuis
historisch centrum
station
bedrijven
winkelcentrum
kantoren
meubelboulevard middelbare school kinderboerderij camping woonzorgcomplex park sportpark
kassen
H
ziekenhuis station park sportpark agrarisch gebied water
sportvoorziening
functies
jachthaven
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
63
doorzichten en beslotenheid op de oeverwal
64
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
8.5 Ruimtelijke karakteristiek oeverwal De oeverwallen van de Oude Rijn worden ver-
Harmelen is een aantrekkelijke woonkern met
moedelijk al heel lang bewoond, al lang voor-
een kleinschalig historische hart.
dat de Romeinen de huidige plek van de stad Woerden verkozen om er een castellum langs de
8.6 Ruimtelijke karakteristiek veenweidege-
Romeinse grens (‘limes’) te bouwen. Het fort lag
bied
strategisch op het kruispunt van de Oude Rijn
De veengebieden in het buitengebied van
met de Linschoterstroom.
Woerden bleven lange tijd grotendeels woest en ongebruikt moerasland. Dat veranderde
Later was de Oude Rijn een belangrijke trans-
in de loop van de tijd. Tussen 1000 en 1300
portas en de Oude Rijnzone thuishaven voor tal
werd het uitgestrekte veengebied ontgonnen.
van soorten bedrijvigheid (dakpannenfabrieken,
Aanvankelijk hadden de ontginningen vanaf de
kaasopslag, etc.), die zo de basis vormden voor
stroomrug het ongestructureerde karakter van
de ontwikkeling van grotere nederzettingen. Ook
‘vrije opstrek’, later kregen de ontginningen
belangrijke infrastructurele lijnen zoals het spoor
een regelmatiger vorm, de zogenaamde ‘cope-
en de snelweg werden parallel aan de Oude Rijn
ontginningen’. Langs de ontginningslinten werd
aangelegd.
de eerste bebouwing opgericht. Zo ontstonden de bebouwingslinten van Zegveld, Kamerik en
In de loop der eeuwen hebben nederzettingen
Kanis. Zegveld, Kamerik en Kanis zijn dorpen in
als Woerden en Harmelen, maar ook boerener-
het landschap die dicht bij hun agrarische basis
ven, villa’s en landgoederen zich aaneengeregen
staan en zich op kleinschaligere wijze ontwikkel-
langs de rivier. De erven, villa’s en landgoederen
den, vooral voor de eigen bewoners.
veenweidegebied
langs de rivier hebben verschillende ‘korrelgroottes’, maar liggen altijd in het groen. Dankzij deze
Het veenweidegebied heeft al eeuwenlang
groene setting gaven en geven ze het stroomge-
hetzelfde karakter en is nauwelijks veranderd.
bied een stevige, landschappelijke invulling en
Hier kan nog echt het begrip horizon worden
ontstond er een rijk mozaïek van afwisselende,
ervaren; op sommige plekken kan kilometers
landelijke bouwvormen en in groen gekaderde
ver gekeken worden. De ontginningslinten met
open ruimtes van kleinere schaal ertussen.
boerderijen en woonhuizen vormen de begren-
Landschap en bebouwing werden intensief met
zing van de leegte ertussenin. Uit de analyse
elkaar verweven als in een kantwerk. Ook de
van het Venster Bodegraven-Woerden is gescha-
economische rijkdom vond hier zijn plek en gaf
keerde openheid karakteristiek voor het veenwei-
de bouwvormen allure. Uit de analyse van het
degebied. Ook het gebruik van het landschap is
Venster Bodegraven-Woerden zijn lommerrijke
nog steeds hetzelfde. De agrarische sector func-
doorzichten karakteristiek voor de oeverwal.
tioneert in de gemeente Woerden zeer goed. De dorpen zijn wel geleidelijk groter geworden,
Woerden is op de oeverwal uitgegroeid tot een
maar de vergezichten, rust en openheid zijn nog
een middelgrote woon- en werkstad met 38.000
steeds aanwezig. De landschappelijke kwalitei-
inwoners en een cultuurhistorische kern met een
ten mogen gekoesterd worden.
breed aanbod aan voorzieningen met regionale aantrekkingskracht, midden in het Groene Hart.
oeverwal
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
65
raamwerkkaart
66
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
8.7 Conclusie: twee landschappen, een dynamisch en een traag landschap In de gemeente Woerden zijn landschap en be-
balans ontstaan: het landschappelijke patroon
bouwing sterk met elkaar verweven. Het land-
en de historische structuren zijn doorsneden
schap bestaat uit oeverwal en veenweidegebied;
door de spoorlijn en rijksweg A12 waardoor de
beide met een eigen dynamiek en eigen kwali-
oorspronkelijke kwaliteiten minder zichtbaar zijn
teiten. Het landschap ligt aan de oorsprong van
geworden.
de manier waarop de kernen zich hebben ont-
In de oeverwalzone ligt de belangrijkste opgave
wikkeld en vormt de basis voor de toekomstige
voor Woerden. Het gaat er om oorspronkelijke
ruimtelijke ontwikkeling.
kwaliteiten zichtbaar te maken, oude relaties te herstellen en het gebied te voorzien van een
De laatste twee eeuwen zijn de contrasten en
nieuwe identiteit die meer gebaseerd is op het
ruimtelijke verschillen tussen het veenweidege-
oorspronkelijke landschap. Het versterken van
bied en de oeverwallen geleidelijk aan minder
de oeverwal is in hoofdstuk 5 verder uitgewerkt.
geworden. Het lommerrijke karakter van de
veenweidegebied en oeverwal
oeverwal is deels verloren gegaan. Veel van de
In het veenweidegebied vormt het behouden
kleigronden zijn afgegraven voor de dakpan-
en beschermen van de rust en openheid het
nenindustrie en de agrarische gronden van het
uitgangspunt. Dit betekent niet dat het gebied
veenweidegebied strekken zich dikwijls uit tot
op slot gaat. We gaan uit van een geleidelijke
wonen in kern
aan de oevers van de Oude Rijn. De oeverwal
ontwikkeling gericht op de vraag vanuit de be-
losse bebouwingskorrels
tekent zich minder duidelijk af in het landschap
staande kernen. Daarbij kan gebouwd worden in
dan in het verleden en hiermee is een kwaliteit
een lage dichtheid met een dorpse uitstraling en
verloren gegaan.
worden bestaande zichtrelaties zoveel mogelijk
wonen
werken bedrijven kantoren
intact gelaten.
kassen agrarisch gebied cultuurhistorie
Het veenweidegebied kan als een ‘traag’ landschap worden getypeerd, waarbij ontwikkelin-
Op de raamwerkkaart staat de huidige ruimte-
gen geleidelijk plaatsvinden. De oeverwal heeft
lijke structuur van Woerden afgebeeld. Deze
oeverwal
een veel dynamischer karakter dan het veenwei-
kaart legt de bestaande kwaliteiten vast en laat
hoofd groenstructuur
degebied. Het is niet alleen eerder ontstaan, het
de opbouw van Woerden in al haar lagen zien:
park
heeft ook een traditie van het accommoderen
bodem, infrastructuur, occupatiepatroon en
sportpark
van de ruimtelijke groei van de gemeente. Door
voorzieningen. Deze kaart vormt het vertrekpunt
de vele ontwikkelingen in deze zone is een on-
voor de Ruimtelijke Structuurvisie.
indicatie Limes groen
boomgaard Hollandse Kade water hoofd waterstructuur wateroppervlak voorzieningen historisch centrum
H
ziekenhuis
verkeer A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracé nader te bepalen reservering toekomstige parallelweg A12
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
67
De druk op de ruimte in Woerden is groot en behoeften veranderen. De sociale, maatschappelijke, economische en bestuurlijke verhoudingen veranderen en vragen om een ruimtelijk antwoord. Dit antwoord geven we in de Ruimtelijke Structuurvisie binnen de context van relevant bestaand beleid, de bestuurlijke en sociaal-maatschappelijke omgeving en de ruimtelijke omgeving. Binnen deze context bepalen wij onze positie.
Woerden midden in het Groene Hart
de Oude Rijnzone in het Groene Hart
68
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
9. Bijlage II: Context en positionering Woerden 9.1 Ruimtelijke context Ligging in het Groene Hart
Voorloper Groene Hart 2008-2020
Woerden ligt midden in, en biedt toegang tot,
Het is aan provincies, regio’s en andere partijen
De Voorloper Groene Hart is een gezamenlijke
De gemeente Woerden ligt in de gebiedsge-
het Groene Hart. Onze gemeente wordt daarom
om uitvoering te geven aan de visie. Het moet
bouwsteen voor de provinciale structuurvisies.
richte beleidsstrategieën Waarden en Venen, de
ook wel de poort tot het Groene Hart genoemd.
hierbij gaan om een duurzame uitvoering van de
Het omschrijft de gezamenlijke ruimtelijke spel-
Transformatiezone Oude Rijnzone Oost en in het
Het Groene Hart is één van de Nationale Land-
Structuurvisie Randstad 2040 met respect voor
regels voor de sturing van het Groene Hart. De
Metropolitane landschap, grenzend aan Utrecht
schappen in Nederland. De openheid en groene
groen en open ruimte. De gemeente Woerden
Voorloper is geen formeel plan en heeft geen
en Rijnenburg.
kwaliteit van het Groene Hart staan onder
geeft invulling aan de vier leidende principes
formele verplichtingen voor de provincies, maar
n
druk. Ondanks de bijzondere status hebben de
en de ruimtelijke inrichtingskeuzes die de
geeft wel een richting aan voor de plannen in de
stel en ontwikkeling van het karakteristie-
afgelopen jaren talloze kleine ontwikkelingen
Structuurvisie Randstad 2040 hiervoor formu-
gemeente Woerden.
ke veenweidelandschap van belang, zonder
plaatsgevonden die ten koste zijn gegaan van
leert. Dit gebeurt door:
het groen.
n
Voor de Waarden en Venen is behoud, her-
daarmee het gebied op slot te zetten.
Uit te gaan van migratiesaldo 0 en te zoe-
De Voorloper benoemt vier landschappelijke
We hechten veel waarde aan de positie als kern
ken naar groenblauwe verbindingen in het
kernkwaliteiten van het Groene Hart: diver-
naar herstel en versterking van de land-
in het Groene Hart. Daarom wordt de open-
Groene Hart.
siteit, openheid, rust en stilte en het behoud
schapsstructuur in combinatie met zoek-
Te profiteren van de wisselwerking tussen
en versterken van het veenweidekarakter.
gebieden voor verstedelijking, waarbij het
bewaakt. Er worden echter ook inspanningen
de verschillende elementen in het landschap
Karakteristieke gebiedskenmerken (zoals lom-
openhouden van het Venster Bodegraven-
verricht om de toegankelijkheid en de moge-
en vooral de variatie aan leefomgevingen te
merrijke doorzichten en strokenverkaveling)
Woerden van groot belang is.
lijkheden om het Groene Hart te beleven, te
beschermen en te ontwikkelen.
worden in de toekomst versterkt, waardoor de
De contrasten in het landschap te verster-
diversiteit op niveau van het Groene Hart toe-
en ontwikkeling van landschappelijke diver-
woon- en werkgelegenheid. In de Ruimtelijke
ken en nieuwe landschappen met groen en
neemt en contrastrijker wordt. De openheid van
siteit, het groenblauwe karakter en verstevi-
Structuurvisie worden hiervoor de afwegingen
water in de omgeving van Woerden te ont-
het landschap zou volgens de Voorloper onder
ging van de stad-land relatie belangrijk.
gemaakt.
wikkelen.
andere tot uiting moeten komen in het Venster
Het realiseren van een groenblauwe kwali-
Bodegraven-Woerden. Door deze grootschalige
In de Voorloper Groene Hart is aangegeven dat
Structuurvisie Randstad 2040
teitsimpuls bij steden in de vorm van ‘metro-
openheid zouden daarnaast ook de landschap-
woningbouw in het Groene Hart mogelijk is tot
De Structuurvisie Randstad 2040 zet de koers
politane parken’ (hier sluiten Randstad 2040
pen aan weerszijden van de Oude Rijnzone be-
migratiesaldo nul (max. aantal woningen tot
uit voor de ruimtelijke ontwikkelingen van de
en de Voorloper Groene Hart op elkaar aan).
leefbaar blijven.
2020). Ook in de Voorloper wordt erkend dat
Randstad op lange termijn. Het is onderdeel
Dit kan door huidige bufferzones een ster-
van het kabinetsbrede programma Randstad
kere recreatieve functie te geven, maar ook
In de Voorloper wordt aandacht gevraagd voor
lijk is en dat de rode contouren in de provincie
Urgent. De ruimtelijke keuzes van het kabinet in
door metropolitane parken te ontwikkelen.
landbouw. Landbouw wordt gezien als dé be-
Utrecht (gaan nu tot 2015) waar nodig aange-
Het optimaal benutten en klimaatbestendig
langrijkste drager van de kernkwaliteiten van
past zullen worden, zodat ze ruimte bieden tot
leidende ‘principes’:
inrichten van binnenstedelijke ruimte voor
een groot deel van het Groene Hart. Ambitie is
2020 (zie pag. 20 Voorloper). De Voorloper stelt
n
Leven in een klimaatbestendige en groen-
wonen, werken en voorzieningen door trans-
om de landbouw te versterken en de potenties
dat als ruimte noodzakelijk blijkt voor nieuwe
blauwe delta
formeren, herstructureren en intensiveren.
goed te benutten. Bij vrijkomende gronden
woningbouwlocaties, dan wordt vooral gezocht
Kwaliteit maken door een sterke wisselwer-
Om differentiatie te kunnen vergroten, kiest
wordt daarbij ingezet op vergroting van de
in de transformatiezones, bijv. Oude Rijnzone
king groen, blauw en rood
Randstad 2040 aan de ene kant voor verde-
blijvende bedrijven, natuurontwikkeling, recrea-
Oost, passend bij de kernkwaliteiten van de
n
Wat internationaal sterk is, sterker maken
re bundeling en verdichting, en aan de ande-
tieve inrichting en de wateropgave.
betreffende gebieden. In de andere gebieden,
n
Krachtige duurzame steden en regionale
re kant voor ruimte voor groene woon- en
zoals De Waarden en De Venen, is beperktere
bereikbaarheid
werkomgevingen.
ruimte voor woningbouw, tenzij hier ook trans-
heid en het groen rondom onze stad en kernen
verbeteren en te voorzien in voldoende goede
n
n
n
de Structuurvisie zijn terug te voeren naar vier
n
n
n
n
Voor de Transformatiezone wordt gestreefd
In het Metropolitane landschap is behoud
woningbouw bij de kleine kernen nog moge-
formatieopgaven liggen.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
69
In de Voorloper is voor werken aangegeven
het Venster Bodegraven-Woerden. In het uit-
dat er ruimte is voor groei van bestaande be-
voeringsprogramma voor het Groene Hart is het
drijven en enige ruimte voor vernieuwing, voor
Venster als één van de iconen van het Groene
verplaatsen van verspreid liggende bedrijven,
Hart vastgelegd. Bijzondere aandacht wordt
die niet passen in het landschap, en dat nieuwe
gevraagd voor een hoogwaardige overgang van
bedrijventerreinen zoveel mogelijk regionaal
de openheid van het Venster naar het aangren-
moeten worden bezien. De provincies hanteren
zende stedelijke gebied. Het Venster vervult een
hierbij de SER-ladder als algemeen principe.
belangrijke ecologische functie en speelt een
Bestaande afspraken uit de streekplannen over
belangrijke rol in de beleving en ervaring van het
oppervlakten van nieuwe of uit te breiden be-
Groene Hart. In dit gebied is de openheid van het
drijventerreinen blijven gehandhaafd. Regionale
Groene Hart tot nu toe nog steeds intact.
sturing kan aanleiding geven tot bijstelling van deze afspraken in de richting van de transforma-
In een aparte studie is het ruimtelijk kader voor
tiegebieden, zoals Oude Rijnzone Oost.
het Venster Bodegraven-Woerden onderzocht. Centraal hierin staan de basiskwaliteiten van zo-
zichtbaartijdsanalyse (bron: Snelwegpanorama’s in Nederland)
De Oude Rijnzone en het Venster Bodegraven-
wel het gebied van de Oude Rijn met haar lom-
Woerden
merrijke doorzichten, als het veenweidegebied
De Oude Rijnzone vormt een belangrijk struc-
met haar geschakeerde openheid, evenals de
turerend element binnen het Groene Hart. Het
beleving van het Groene Hart vanaf de snelweg.
Groene Hart wordt door de Oude Rijnzone ver-
De A12 moet van een barrière een toegangs-
deeld in een noordelijk en zuidelijk deel. In de
poort worden. De ambities zijn om aan de west-
visie van de provincie Zuid-Holland is de Oude
zijde van Woerden het landelijk gebied beter
Rijnzone west één van de transformatiegebie-
recreatief toegankelijk te maken, de oeverwal
den van het Groene Hart waar ruimte is voor
met lommerrijke doorzichten te versterken en
allerlei verschillende functies: wonen op de oe-
Woerden duidelijker te profileren als gemeente
verwallen in groene woon- werklandschappen
midden in het Groene Hart.
of werken en toeristische attracties gekoppeld aan historisch erfgoed. De Oude Rijnzone wordt
Snelwegpanorama’s
daarbij gezien als belangrijke verbinding van de
De A12 is een van de rijkswegen die deel uit-
Zuidvleugel van de Randstad met het Groene
maken van het voorstel van het Rijk om een
Hart.
structuurvisie op te stellen voor nationale snel-
De Oude Rijnzone oost in het Utrechtse deel
wegpanorama’s. Een ‘snelwegpanorama’ is een
van het Groene Hart kan, net als in het Zuid-
open gebied met vanaf de snelweg zichtbare en
Hollandse deel, gezien worden als een belang-
herkenbare landschappelijke en cultuurhistori-
rijke verbinding van de oostelijke Randstad tot
sche kwaliteiten. Het doel van dit initiatief is om
het Groene Hart.
een verdere verrommeling van het landschap tegen te gaan en te werken aan een duurzame
ontwikkelingsvisie NV Utrecht
70
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Door de verstedelijking van de Oude Rijnzone
versterking van de specifieke kwaliteiten van
gedurende de afgelopen decennia is de verbin-
de betreffende gebieden. Het Venster tussen
ding tussen het noordelijk en zuidelijk deel van
Woerden en Bodegraven is aangewezen als be-
het Groene Hart gereduceerd tot een corridor:
langrijk snelwegpanorama omdat hier aan twee
en werken. Hoewel op korte termijn niet aan de
9.3 Bestaand beleid
zijden vrij zicht is. Het rijksbeleid past in de visie
orde, houden we er rekening mee dat Woerden
Toekomstvisie Woerden 2022
van Woerden om de grens tussen stad en veen-
op de lange termijn een rol dient te vervullen bij
In de toekomstvisie Woerden 2022 zetten we de
weidegebied helder te houden en de landschap-
het zoeken naar nieuwe locaties.
koers uit voor de toekomstige ontwikkeling van
pelijke kwaliteit als uitgangspunt te nemen bij
Woerden tot 2022. Woerden is een gemeente
nieuwe ontwikkelingen. Deze uitgangspunten
waar mensen graag willen wonen, werken
worden in deze Ruimtelijke Structuurvisie verder
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
en recreëren. We blijven inzetten op goede
uitgewerkt.
Vanuit de strategische ligging van Woerden in
woonmilieus die Woerdenaren bindt. Werken
het Groene Hart kunnen de volgende opgaven
wordt deels uitgebreid en deels omgevormd.
9.2 Ontwikkeling van de regio Utrecht
geformuleerd worden:
Bovendien wordt de recreatieve potentie van
In het streekplan van de provincie Utrecht is
n
Terug laten komen van de vier kernkwalitei-
onze gemeente in de toekomst beter benut.
de gewenste ruimtelijke ontwikkeling tot 2015
ten van het Groene Hart: focus op diversiteit,
Onze ambitie is dat er wordt gewerkt aan een
vastgelegd. Woerden is een zogenaamde ‘op-
openheid, rust en stilte en het behoud en
herstructurering van een aantal wijken en het
vang en verzorgingskern’. Tijdens het opstellen
versterken van het veenweidekarakter.
aanbieden van verschillende woonmilieus,
Versterken van de karakteristieke gebieds-
waarbij er ook beperkt buiten de rode contou-
geen grote verstedelijkingsopgave meer voor-
kenmerken in de gemeente, waardoor de
ren gebouwd kan worden. Voor het werken
zien. Rondom de kernen zijn in het streekplan
diversiteit van het landschap toeneemt en
betekent dit deels herstructureren van be-
dan ook rode contouren getrokken, waarbinnen
deze meer contrastrijk wordt.
staande bedrijventerreinen, deels transforme-
Versterken van de landbouw en benutten
ren tot woongebieden en het ontwikkelen van
van potenties.
een nieuw bedrijventerrein. De recreatie vindt
van het streekplan werd voor Woerden na 2015
de ruimte gevonden moet worden voor nieuwe bebouwing en functies.
n
n
De ambitie van het Rijk om het Venster
vooral op spierkracht plaats (wandelen, fietsen)
Inmiddels is duidelijk dat de behoefte aan
Bodegraven-Woerden te realiseren, geeft
en er wordt voorzien in een nieuwe moderne
nieuwe woon- en werklocaties in de regio ook
Woerden de kans om aan de westzijde het lan-
jachthaven buiten het centrum. Water, cultuur,
na 2015 nog zal aanhouden. Een aantal grote
delijk gebied beter recreatief toegankelijk te ma-
natuurwaarde en cultuurhistorische waarden
partijen rondom Utrecht heeft zich verenigd
ken en de oeverwal met lommerrijke doorzich-
vormen de uitgangspunten voor recreatie. Qua
in de NV Utrecht, een samenwerkingsverband
ten te versterken. Om de specifieke kwaliteiten
infrastructuur en mobiliteit wordt er gezocht
van provincie Utrecht, gemeenten Utrecht,
van het Woerdens landschap zoveel mogelijk te
naar een breed pakket van vernieuwende oplos-
Amersfoort en Hilversum, het Bestuur Regio
tonen, is het wenselijk de snelwegpanorama’s
singen.
Utrecht, het gewest Gooi-en Vechtstreek en het
open te houden.
In het uitvoeren van de toekomstvisie en het
gewest Eemland.
De provinciale en gemeentelijke ecologische
realiseren van de ambities doen wij een beroep
Door de NV Utrecht is de Ontwikkelingsvisie
hoofdstructuur dient verder uitgebreid en ver-
op de burgers. Zo verdient het bevorderen van
2015-2030 opgesteld waarin de toekomstige
sterkt te worden en biedt kansen voor de ontwi-
de sociale samenhang met behulp van cultuur,
ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten cen-
keling van recreatieve routes.
sport, recreatie en vrijwilligerswerk aandacht,
traal staan en nieuwe locaties voor wonen, wer-
Binnen de gemeente zal gezocht moeten wor-
evenals het bewaken van individuele en collec-
ken en de toekomstige bereikbaarheid van de
den naar een locatie voor een nieuw regionaal
tieve verantwoordelijkheden.
regio onderzocht worden.
bedrijventerrein waarbij ook de behoefte van
In de Ruimtelijke Structuurvisie geven we een
buurgemeenten opgevangen wordt.
ruimtelijke vertaling van de toekomstvisie en
Duidelijk is dat na het benutten van alle be-
Daarnaast ligt er voor Woerden de opgave om
wordt de vraag beantwoord om hoeveel pro-
schikbare ontwikkelruimte in de regio er nog
een deel van de regionale woningbehoefte op te
gramma’s (wonen, werken, recreatie, voorzie-
behoefte blijft aan nieuwe locaties voor wonen
vangen.
ningen etc.) het gaat en waar, en op welke manier, hier in de gemeente ruimte voor is.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
71
Migratiesaldo 0 en de woningbouwproductie
Ruimte voor Ruimte-regeling
De Nota Ruimte van het Rijk geeft aan dat bin-
Het doel van de Ruimte voor Ruimte-regeling is
nen nationale landschappen, zoals het Groene
om vrijkomende agrarische bebouwing te slo-
Hart, ruimte is voor woningbouw voor ten hoog-
pen. Het gaat hierbij in Woerden om minimaal
ste de eigen bevolkingsgroei met migratiesaldo
duizend m2 niet cultuurhistorisch waardevolle
nul. Daarbij is de eigen groei de natuurlijke aan-
opstallen. Als compensatie daarvoor mag er een
was door geboorte min sterfte. Het migratiesal-
woning worden gebouwd op dezelfde locatie.
do nul is immigratie min emigratie. Het gaat dus
Deze kwaliteitsverbetering kan overal in het lan-
om de groei van huishoudens waarbij ervan uit
delijk gebied onder voorwaarden plaatsvinden,
wordt gegaan dat het aantal verhuizingen door
met uitzondering van het glastuinbouwconcen-
immigratie en emigratie per saldo nul is. Dit kan
tratiegebied in de Harmelerwaard.
jaarlijks worden gemonitord en op basis van de
Om aanspraak te kunnen maken op deze rege-
uitkomsten kan het woningbouwprogramma
ling is een beeldkwaliteitsplan nodig om de
worden bijgesteld.
situering van de nieuw te bouwen woning en de
Dit leidt tot de in de tabel aangegeven behoefte
verbetering van de landschappelijke kwaliteit af
aan woningen per jaar. De bouwproductie wordt
te kunnen wegen.
daar op afgestemd. rode contour huidige Streekplan
Behoefte per jaar/per kern
2005-2014
2015-2024
2025-2029
Totaal 2005-2029
Woerden
164
83
41
2675
Harmelen
30
20
10
550
Kamerik
16
10
5
285
Zegveld
10
7
4
190
220
120
60
3700
10
10
5
2200
1200
300
Totaal per jaar Aantal jaren
geplande woningbouwprojecten kern Woerden
Totaal periode
3700
woningbehoefte volgens Nota Wonen
72
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Wonen In de Nota Wonen is een prognose van de wo-
daarbij moeilijk te ontwikkelen door geluidspro-
atieve routes rondom de kern (groene zoom).
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
ningbehoefte gemaakt. Daarbij is onderscheid
blematiek en hoge kosten (verwervingskosten,
Een landgoed in nabijheid van een ecologische
Kwantitatief is er voldoende bouwcapaciteit
gemaakt tussen de periode tot 2015 en de peri-
bijzondere parkeeroplossingen). Naast de vraag
verbindingszone kan eveneens de recreatieve
binnen de gemeente Woerden, kwalitatief sluit
ode daarna, tussen 2015 en 2030. In de periode
naar appartementen zal er de komende jaren
toegankelijkheid vergroten, mits het landgoed
dit echter onvoldoende aan op de vraag en de
2005-2014 zijn 2.200 woningen nodig voor
ook vraag zijn naar (ruime) eengezinswoningen
ook grenst aan de openbare weg.
behoefte van de Woerdense bevolking. (Noot:
migratiesaldo 0. Migratiesaldo 0 houdt rekening
in de gemeente. Deze woningen zijn nodig voor
met de aanwas van de eigen Woerdense bevol-
een goede doorstroming in bestaande wijken.
king plus woningen als compensatie voor her-
als de regionale behoefte werkelijk 2500 woVoor deze regeling komen agrarische percelen
ningen is, is er ook een kwantitatief tekort.) Dit
in aanmerking in of aansluitend bij de kernrand-
betekent dat de opgaven voor de Ruimtelijke
structurering en beperkte opvang van woning-
Jaarlijks worden nu circa 15 vrije kavels uitge-
zone (250 m van de kern) of grenzend aan de
Structuurvisie met name op het kwalitatieve
behoefte uit de regio. De eigen aanwas voor de
geven in Waterrijk en daar is heel veel behoefte
EHS. Deze percelen kunnen wijzigen in natuur,
vlak liggen. Concreet gaat het om:
Woerdense bevolking wordt voor deze periode
aan. Dat loopt nog door tot 2012. Tot 2030
bos, groen of wonen. Andere spelregels zijn dat
n
gepland op 1900 woningen.
zouden 270 vrije kavels nodig zijn om in deze
het om minimaal 10 ha agrarisch gebied moet
milieus, kijkend naar middel- en lange ter-
behoefte te kunnen voorzien. Dit zal gezocht
gaan, grenzend aan de openbare weg, waarvan
mijn (grondgebonden woonmilieus, groene
Na 2015 (bij migratiesaldo 0) neemt de
worden in locaties aan de rand van de kernen
minimaal 9 ha openbaar toegankelijk bos of
woonmilieus en exclusieve woonmilieus).
Woerdense bevolking nog beperkt toe, om
(zoals Breeveld of Haanwijk).
natuurgebied (incl. extensieve openluchtrecre-
Een passende woonmilieuverdeling kan zijn:
naar verwachting rond 2030 te stabiliseren. De
atie) wordt en maximaal 1 ha voor privĂŠ wonen
Meer gedifferentieerd aanbod aan woon-
centrum stedelijk
25%
toename van de eigen woningbehoefte voor de
Provincie Utrecht
gebruikt mag worden. Op deze 1 ha mogen
stedelijk
25%
periode 2016-2030 ligt rond de 1.300 tot 1.500
Naast de gemeentelijke prognoses heeft de pro-
maximaal 3 woongebouwen van elk 1.500 m3
groen stedelijk
25%
woningen. De woningbehoeftecijfers na 2014
vincie Utrecht ook prognoses opgesteld voor de
gerealiseerd worden (waarin meerdere woon-
dorps
15%
kunnen afhankelijk zijn van nu nog niet gekende
autonome groei van Utrecht-West. Deze behoef-
eenheden zijn toegestaan). Met een inrichtings-
landelijk
10%
maatschappelijke of demografische ontwik-
te bedraagt 7.500 woningen voor de periode
plan moet de meerwaarde voor recreatie, na-
n
Naast bouwen in de stad Woerden ook zoe-
kelingen, die verder in de tijd steeds minder
van 2015-2030. Als dit naar rato van inwoners
tuur, landschap en cultuurhistorie worden aan-
ken naar locaties bij de dorpen om aan de
nauwkeurig kunnen blijken te zijn. De ontwikke-
doorvertaald wordt voor Woerden, dan betekent
getoond. Met name bij grotere oppervlaktes dan
lokale woningbehoefte te kunnen voldoen
ling van de woningbehoefte zal steeds periodiek
dit een opgave van circa 2.500 woningen. Dit is
10 ha kunnen de recreatieve mogelijkheden bij
(onder meer van starters en ouderen).
gemonitord moeten worden tegen de dan be-
ruim 1000 woningen meer dan de gemeenteijke
een kern hierdoor worden vergroot voor bepaal-
kende achtergrondinformatie. Zo nodig worden
behoefte.
de doelgroepen (bijv. trimbaan, galoppeerbaan,
dan de dan geldende cijfers en indicaties naar
speelbos, park etc.). Naast deze landgoederen-
de verdere toekomst toe bijgesteld. Dat kan no-
Landgoederenregeling
regeling kan ook gebruik gemaakt worden van
dig zijn bij een nieuwe structuurvisie over tien
De gemeente Woerden stimuleert het ontstaan
de Ruimte voor Ruimte-regeling in het landelijk
jaar na nu, of na tussentijdse evaluatie zoveel
van landgoederen in de nabijheid van de ker-
gebied (zie kader).
eerder als nodig is, als marktsituaties of andere
nen en de Ecologische HoofdStructuur (EHS).
ontwikkelingen daar om vragen.
Deze regeling is vastgelegd in 2008 in het Bestemmingsplan landelijk gebied Woerden,
Binnen de rode contouren is in de gemeente tot
Kamerik, Zegveld. De gemeente stimuleert deze
2030 capaciteit voor circa 3.600 woningen op
rood voor groen benadering om de nadruk bij
basis van de Locatie-atlas. Dit zijn met name
de kernen en de EHS te leggen op het kwalita-
ontwikkellocaties binnen de stad Woerden met
tief groen, maar ook om dit groen geschikt te
een centrumstedelijk en stedelijk woonmilieu
maken als gebruiksgroen. Een landgoed heeft
met hoge dichtheden en grotendeels bestaand
namelijk een openbaar toegankelijk karakter en
uit appartementen. Veel van deze locaties zijn
kan hierdoor een meerwaarde zijn voor recre-
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
73
Werken In de Economische Visie (2007) is het beleid ten
weide-pack). Het vigerende beleid van onder
aanzien van de functie werken vastgelegd. De
andere Rijk, provincie en gemeente zet daarom
economie van Woerden rust op vier pijlers:
in op het verbreden en verdiepen van de agrari-
n
traditionele, kleinschalige, lokale industrie
sche bedrijfsmogelijkheden, onder andere door
(bouw en handel)
het bieden van mogelijkheden voor verbetering
regionale, grootschalige gezondheids- en
van de agrarische bedrijfsstructuur (kavelruil),
onderwijsinstellingen
stimuleren van biologische landbouw, agrarisch
moderne, landelijke instellingen en naams-
natuurbeheer of agrarische recreatie.
n
n
bekende kantoren in dienstverlening n
de agrarische sector
Bovendien willen Rijk, Provincie en Gemeente
We willen de positie van de gemeente Woerden
de mogelijkheden verruimen om vrijkomende
als streekstad versterken door een samenwer-
agrarische bebouwing te gebruiken voor niet-
kingsverband op te zetten met het bedrijfsleven
agrarische functies. Gemeenten bepalen, op
om scholing en kennisinnovatie te stimuleren.
basis van algemene richtlijnen van provincies, welke veranderingen wel en welke niet zijn toe-
bestaande bedrijventerreinen bedrijven kantoren kassen
Groei 2008-2020
netto (ha)
bruto (1:1,4)
bruto (1:2)
Autonome groei
16
21
30
Regionale opvang (MOL)
22
31
44
Vervanging
20
28
40
Totaal
57
80
114
bron: Economische Visie 2007
De agrarische sector
gestaan. Ook de gemeente Woerden stimuleert
De agrarische sector is sterk in de ge-
‘plattelandsvernieuwing’ door het realiseren
meente Woerden. De beleidskaders
van niet-agrarische nevenfuncties mogelijk te
(Bestemmingsplannen landelijk gebied
maken in het bestemmingsplan. Ook wordt
Woerden, Kamerik, Zegveld en Harmelen) gaan
gestimuleerd de publieke toegankelijkheid van
uit van een agrarische hoofdfunctie in het ge-
het landelijk gebied te vergroten, met name
bied. Dit komt enerzijds voort uit de wens het
voor extensieve recreatie. Men beoogt daarom
gebied open te houden. Anderzijds wordt on-
bij agrarisch-recreatieve projecten ook wandel-,
derstreept dat de huidige landschappelijke kwa-
fiets-, kano- en ruiterroutes te bevorderen.
liteit alleen behouden kan blijven door agrarisch beheer.
Bedrijventerreinen De werkgelegenheid in Woerden is sterk ge-
In het veenweidegebied komen voornamelijk
concentreerd op bedrijventerreinen in de stad
melkveebedrijven voor, die een belangrijke bij-
Woerden en bij Harmelen, Zegveld en Kamerik.
drage leveren aan de instandhouding van het
Voor de bedrijventerreinen gelden de ambities
landschap. Veel melkveebedrijven functioneren
om voldoende geschikte ruimte voor doorgroei
op dit moment nog goed. Op termijn is echter
van gevestigde bedrijvigheid te bieden, de kwa-
de verwachting dat het steeds moeilijker gaat
liteit van de bedrijfsomgeving, waar nodig, op
worden om de agrarische bedrijven te laten
peil te houden en te verbeteren en startende
functioneren, mede vanwege internationale
bedrijven goed te faciliteren.
ontwikkelingen en de aanwezige bodemom-
74
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
standigheden. In gebieden met zeer sterke
In Woerden is sprake van een krappe bedrijfs-
bodemdaling wordt gezocht naar alternatieven
ruimtemarkt. De leegstand van bedrijfsruimte
( onderwater drainage, natuurboerderij, veen-
ligt met 3% onder het landelijk gemiddelde (6%)
en ook onder hetgeen als frictieleegstand wen-
Zeker is dat de geprognosticeerde behoefte aan
selijk is (5%). Dit betekent dat er meer ruimte
extra bedrijvigheid niet gevonden kan worden
voor verhuisbewegingen nodig is.
op de bestaande bedrijventerreinen. Daarvoor is er onvoldoende (ijzeren) voorraad dan wel leeg-
De behoefte aan bedrijventerreinen die in de
stand, op in ontwikkeling zijnde of bestaande
Economische Visie kwantitatief geprognosti-
terreinen. Bovendien zijn de perceel- en kavel-
ceerd is, bestaat uit drie onderdelen: de auto-
groottes op de bestaande terreinen niet geënt
nome groei, regionale opvang en vervangings-
op de vraag naar percelen (zowel uitbreiding
behoefte voor transformatie en revitalisering. De
als nieuw te ontwikkelen). Een nieuw, regionaal
autonome groei (van 2005) tot 2020 bedraagt
bedrijventerrein is daarom noodzakelijk. Dit
15 tot 22 hectare netto uitgeefbaar bedrijventer-
bedrijventerrein is reeds voorzien in het provin-
rein (1 á 1,5 hectare netto bedrijventerrein per
ciale streekplan, aan de westzijde van Woerden.
jaar). De regionale opvang voor bedrijvigheid uit
Nieuwe inzichten voor het Groene Hart, met
de MOL-gemeenten (Montfoort, Oudewater en
name het venster Bodegraven-Woerden, maar
Lopik) bedraagt circa 22 hectare netto uitgeef-
ook het feit dat hier slechts beperkt ruimte ge-
baar bedrijventerrein. De vervangingsbehoefte
vonden kan worden, hebben ertoe geleid dat
als gevolg van transformatie en revitalisering
naar een andere locatie uitgekeken zal moeten
van de bedrijventerreinen Honthorst, Zegveldse
worden.
bedrijvigheid gemeente Woerden
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
Uitweg en Spoorzone Middelland omvat 10 tot 20 hectare netto uitgeefbaar bedrijventerrein.
Kantoren
De opgave in de Ruimtelijke Structuurvisie is
De totale behoefte van 2008-2030 is daarmee
De kantorensector in Woerden is kwetsbaar. Als
een geschikte plek te vinden voor het nieuwe,
60 ha netto uitgeefbaar gebied. Het netto uit-
gevolg van bedrijfsbeëindigingen en vertrek van
regionale bedrijventerrein. Kwalitatief is revitali-
geefbaar terrein omvat uitsluitend de kavels die
bedrijven naar Utrecht is de leegstand van kan-
sering nodig van Honthorst en Barwoutswaarder
aan bedrijven uitgegeven worden, hier komen
toren in Woerden groot. Voor een deel van deze
in Woerden en Nijverheidsbuurt in Zegveld.
voorzieningen als ontsluiting, groen en water bij.
kantoren geldt dat ze technisch en economisch
Verder wordt het stimuleren van intensiever
verouderd zijn en alleen tegen hoge kosten weer
ruimtegebruik op bestaande terreinen nage-
Er is de afgelopen jaren zeer weinig terrein uit-
marktconform gemaakt kunnen worden. De
streefd door bebouwingsregels op te rekken.
gegeven en de vraag stapelt zich op. De regio-
gemeente heeft geen actief beleid hiervoor ont-
Het behoud van de agrarische functie, met
nale opvang lijkt misschien wat hoog, maar de
wikkeld. Vooralsnog bepaalt de dynamiek van
name in het veenweidegebied, is een belangrijke
termijn is tot 2030. De autonome groei tot 2030
de markt de ontwikkeling. Dat geldt ook voor
voorwaarde voor het behoud van de bestaande
is nog hoger dan geraamd, dus de behoefte van
de kop van het gebied Snellerpoort. Wat betreft
landschappelijke kwaliteiten. Een verbreding van
circa 55 ha netto is zeker hard nodig (Bestaand
kantoren ambieert Woerden geen overloopfunc-
de agrarische sector wordt nagestreefd door
is er circa 175 ha netto bedrijventerrein in
tie meer in stadsgewestelijk verband.
het stimuleren van plattelandsvernieuwing.
Woerden).
Ten aanzien van kantoren laat Woerden zich leiden door de dynamiek van de markt. Flexibiliteit speelt dus een belangrijke rol.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
75
Natuur en ecologie De ecologische hoofdstructuur (EHS) binnen
Buiten de EHS zijn er meer natuurwaarden in de
de gemeente Woerden is uitgewerkt in de
gemeente Woerden. Verspreid door het landelijk
Natuurgebiedsplannen De Venen en Zuidwest
gebied komen in meer of mindere mate rijke
Utrecht (Provincie Utrecht 2001 resp. 2002,
vegetaties voor in sloten en langs slootkanten.
Herziening Natuurgebiedsplannen Provincie Utrecht 2005). De belangrijkste verbindingen
Het veenweidegebied is van grote waarde voor
zijn:
weidevogels. In het beheergebiedsplan 2004
n
Meije, Grecht en Rietveldse kade
van de Provincie Utrecht is het hele landelijke
n
Groengebied Utrecht West/Bijleveld
gebied van de gemeente Woerden aangewezen
n
Spoor
als beheergebied voor weidevogels.
n
Hollandse Kade/Haanwijkse Kade
n
A12-Oude Wetering
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
n
Oude Wetering.
De gemeente Woerden heeft de ambitie om
Gekoppeld aan deze verbindingzones liggen
de provinciale ecologische hoofdstructuur ver-
diverse natuurgebieden, deels bestaand, deels
der uit te bouwen. Dit gebeurt deels door het
nog aan te leggen/te ontwikkelen:
aanleggen van verbindingen en deels door het
n
Schraalgraslanden langs de Meije/
creëren van ‘steppingstones’ langs deze ver-
Zegvelderbroek: deels bestaand, deels in
bindingen. ‘Steppingstones’ zijn de stapstenen
ontwikkeling/te verwerven
waarlangs planten en dieren zich door het ge-
Kamerikse Nessen: bestaand, zeer hoge
bied kunnen verspreiden.
waarde
Verwerving van grond voor ‘steppingstones’
Polder Rietveld: te verwerven/in ontwikke-
vindt plaats op vrijwillige basis, er wordt niet
bestaande natuur
ling, verwerving op vrijwillige basis
actief onteigend.
nieuwe natuur
Vijverbos: bestaand bosgebied in bezit van
Het streven is de ecologische hoofdstructuur zo
groenvisie gemeente
Utrechts Landschap
veel mogelijk te combineren met het recreatieve
Avontuur Natuur Harmelen Zuidoost: nieuwe
netwerk, waardoor de natuur door recreanten
natuur in ontwikkeling
ervaren kan worden. Het accent ligt daarbij op
De Kieviet: bestaand natuurgebiedje in bezit
de as Haarzuilens-Linschoten.
n
n
n
n
n
van Utrechts Landschap n
Natuurstroken achter plas Breeveld en Recreatieplas Cattenbroek: ingericht als natuurgebied achter beiden plassen
n
Kortjakse pad: nog te verwerven en in te richten als grote ecologische verbindingszone, verwerving op vrijwillige basis
n
Breudijk: nog te verwerven en in te richten als rietland, ruigte, nat schraalgrasland en bos, verwerving op vrijwillige basis
76
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
ecologische hoofdstructuur provinciale ecologische verbindingszone provinciale ecologische verbindingszone gewenst
Water In het gemeentelijke Waterplan is het beleid
functies als stedelijk gebied krijgen daarbij een
van Woerden ten aanzien van water vastge-
hoger beschermingsniveau/norm.
legd. Cultuurhistorisch gezien hoort water bij Woerden. Het watersysteem in Woerden moet
Realisatie
echter de komende klimaatveranderingen het
In het buitengebied worden gebieden aange-
hoofd kunnen bieden. Hoog water en sterke
wezen die ruimte moeten bieden aan water
regenval maar ook lange periodes van droogte
wanneer dat nodig is. Er is extra bergingsruimte
moeten worden opgevangen. Daarnaast is op-
nodig voor water in het algemeen en in het
pervlaktewater van groot belang evenals het
bijzonder in perioden van hevige regenval, ook
beperken van de bodemdaling. Duurzaam, veilig
binnen de bebouwde kom. Water in de vorm
en schoon water zijn daarbij de kernwoorden.
van sloten, grachten en vijvers maar ook inven-
Kernpunten uit het door Woerden en haar wa-
tieve manieren om de afvoer van regenwater
terpartners opgestelde waterplan zijn:
te vertragen vormen een vast onderdeel van
n
Water heeft meer ruimte nodig.
stedenbouwkundige plannen. De positieve bele-
n
Het water moet door mensen beter beleefd
ving van het water wordt zo groot mogelijk ge-
kunnen worden.
maakt door aantrekkelijke oevers aan te leggen,
n
De waterkwaliteit moet verbeterd worden.
doorkijkmogelijkheden te creëren en te bouwen
n
De wateroverlast door grondwater en het
met zicht op water. Om de waterkwaliteit te ver-
riool mag niet toenemen.
beteren is het nodig om de riolering en de zuive-
Zuivering en riolering dienen beter op elkaar
ring beter op elkaar aan te sluiten. Afkoppeling
afgestemd te worden.
van regenwater is daar een belangrijk onderdeel
huidige waterstructuur n
van. Dit kan een beperking van de hoeveelheid Nationaal Bestuursakkoord Water
verhard oppervlakte betekenen bij nieuwe ont-
Veiligheidsnormen en risicokaart
In het Nationaal Bestuursakkoord Water zijn
wikkelingen.
In stedelijk gebied mag eens in de 100 jaar
afspraken tussen het Rijk, het Interprovinciaal
sprake zijn van wateroverlast vanuit opper-
Overleg, de Unie van Waterschappen en de
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
vlaktewater. In landelijk gebied mag dit eens
Vereniging van Nederlandse Gemeenten over
Vanuit het onderzoek van het Hoogheemraad-
in de 10 jaar optreden. Dit zijn de bescher-
het waterbeleid in de 21e eeuw vastgelegd. De
schap blijkt dat er volgens de werknormen in
mingsniveaus/normen. In dat geval stromen
hoofddoelstellingen zijn: het waarborgen van
Woerden zowel voor stedelijk, als voor landelijk
de sloten over, kunnen delen van het land-
het veiligheidsniveau bij overstromingen en het
gebied sprake is van een wateropgave. In stede-
schap onder water komen te staan (en kan
verminderen van wateroverlast.
lijk (bebouwd) gebied ligt deze opgave met na-
de riolering overstromen). Op waterrisico-
Het Hoogheemraadschap heeft maatregelen
me in de wijken Snel en Polanen, het Bloemen-
kaarten wordt aangegeven in welke gebie-
opgesteld om het watersysteem op orde te
en Bomenkwartier, het zuidelijk deel van het
den in de toekomst mogelijk problemen op
brengen en te houden. Dit houdt in dat de op-
Staatsliedenkwartier en de dorpen Zegveld en
zullen treden. Daarnaast wordt een handrei-
vang- en verwerkingcapaciteit van het watersy-
Kamerik. In het landelijke gebied hebben de
king ‘randvoorwaarden wateraangepast bou-
steem wordt vergroot. Op deze manier wordt de
meeste polders een opgave. Grofweg kan ge-
wen’ opgesteld. De risicokaart en de handrei-
kans op wateroverlast vanuit oppervlaktewater
zegd worden dat de polders die verder van de
king zullen onder andere worden gebruikt in
beperkt. Mocht er toch wateroverlast optreden
Oude Rijn af liggen een grotere waterbergings-
de communicatie met projectontwikkelaars.
dan zal de schade beperkt blijven. Kwetsbare
opgave hebben.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
77
Groen Groenstructuurplan In het groenstructuurplan van 1998 staat duur-
mogelijk het uitgangspunt bij het beheer en
zaam groenbeheer centraal. Dit betekent inves-
verdere ontwikkeling van groen.
teren in de hoofdstructuur en keuzes maken voor
In de Welstandsnota, het Belvedereproject en
kwaliteit op lange termijn, een evenwichtig bomen-
het Landschapsbeleidsplan worden verschil-
bestand en natuurlijk groenbeheer. Het motto van
lende facetten van de beeldkwaliteit op de
het groenstructuurplan is ‘het juiste groen op de
erven in het landelijk gebied benadrukt. Het
juiste plek’. Het groenstructuurplan legt de basis
Landschapsbeleidsplan en het Belvedereproject
voor de groentypen die zich kunnen ontwikkelen
‘Land van Woerden’ zijn beide gericht op sti-
zodat op lange termijn een duurzaam evenwicht
mulering van behoud en versterking van de
wordt bereikt.
landschappelijke kwaliteiten in het gebied, door
Het groenstructuurplan geeft per wijk en dorp een
stimuleringsmaatregelen die door particulieren
beschrijving van de ruimtelijke opbouw, de hoofd-
uitgevoerd kunnen worden: het aanbrengen van
groenstructuur, bomenrijen en te verbeteren rela-
streekeigen beplanting zoals hoogstamboom-
ties en punten. Zo krijgt Woerden vier gezichten:
gaarden, geriefhoutbosjes, elzensingels e.d. Het
n
Woerden als historische stad aan de Oude
beleid met betrekking tot het landschap kent een
Rijn, met routes en historische groenstructu-
sterke relatie met de beleidsrichtlijnen vanuit de
ren langs de Oude Rijn en rondom de binnen-
aspecten cultuurhistorie, natuur en water.
stad. n
n
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
park
is veenweidegebied of oeverwal met water
Algemeen geldt in Woerden de opgave om de
bosschage
en bebouwingslinten. Deze landschapstypen
groenstructuur te versterken volgens boven-
boomgaard
komen in stad en dorp tot uiting door herken-
staande principes. Het gaat er daarbij om de
bare overgangen naar het landschap en door
groenstructuur op drie schaalniveaus te verster-
beplantingselementen op voormalige dijken,
ken:
langs linten en in boomgaarden in stad of
n
78
op het schaalniveau van de hele gemeente:
dorp.
het betreft hier met name de groene lijnen
Woerden langs het spoor en hoofdwegen-
en de EHS n
op stedelijk niveau binnen de kern Woerden:
ontsluitingswegen moet bijdragen aan de her-
het gaat hierbij om de groenelementen die
kenbaarheid van het wegennet op de oeverwal
bepalend zijn op stedelijk niveau
en langs historische lijnen.
n
hoofdgroenstructuur
Woerden in het Groene Hart. Het landschap
net. Monumentale beplanting langs de
n
hoofdgroenstructuur
n
op wijkniveau en binnen de dorpen: op dit
Bij de (her-)inrichting van bedrijventerreinen
schaalniveau ligt de nadruk op het gebruiks-
verdienen de groene uitstraling, verhouding
en recreatieve groen.
openbaar/privé en natuurontwikkeling aan-
Daarnaast stellen we ons tot doel de beide
dacht.
Woerdense landschapstypen (veenweideland-
Wonen in Woerden. De huidige groenstructu-
schap en oeverwal) beter zichtbaar en herken-
ren volgen uit de stedenbouwkundige struc-
baar te maken, met behulp van de groenstruc-
tuur per wijk. Deze verschillen blijven zoveel
tuur.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Recreatie en toerisme We hebben de Nota recreatie en toerisme,
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
‘Poort naar de toekomst’in 2008 vastgesteld.
Onze toeristische opgave is het ontwikkelen van
Woerden heeft als historische stad in het
de recreatieve potentie van Woerden door in het
Groene Hart een enorme potentie op het gebied
buitengebied het routenetwerk voor fiets, voet-
van recreatie. In de nota is het bestaande recre-
ganger en kano te verbeteren en uit te breiden,
atieve aanbod in Woerden in beeld gebracht en
routes in stad en buitengebied met elkaar te
de kansen en mogelijkheden zijn geïnventari-
verbinden en door recreatieve voorzieningen uit
seerd.
te breiden. Het gemeentelijk actieprogramma in
Uitgangspunt is te streven naar een gevarieerd
de Nota recreatie en toerisme richt zich op vrij-
aanbod van recreatiemogelijkheden voor in-
liggende fietspaden, netwerken van paardrijd-
woners van Woerden en omgeving, afgestemd
mogelijkheden en ruiterroutes bij stallingsvoor-
op de vrijetijdsbehoefte. Het accent ligt op het
zieningen en het vergroten van de wandelmoge-
ervaren van de leefomgeving en op recreatie op
lijkheden tussen Kamerik en Zegveld, Houtkade
spierkracht.
en de Grecht, aan de westzijde van Woerden en
De toegankelijkheid van het recreatieve netwerk
een binnenstadsroute in Woerden. Ook hebben
in het buitengebied kan vergroot worden, waar-
we de ambitie om de komende jaren waterrecre-
bij de relatie tussen buitengebied en binnenstad
atie als speerpunt verder uit te werken, mede via
wordt versterkt. Verder biedt de historische
de natuur- en recreatieplas Cattenbroek.
achtergrond van de Limes aanknopingspunten
In de Ruimtelijke Structuurvisie wordt daarnaast
Plan de Venen
voor recreatie, bijvoorbeeld door er recreatieve
gezocht naar een geschikte plek voor:
n
Oortjespad/Kameryck= knooppunt (ca. 100.000 bezoekers per jaar)
routes aan te koppelen.
n
een golfbaan (18/27 holes, 75 hectare)
n
De Boerinn en station= startpunt (ca. 25.000 bezoekers per jaar)
n
een nieuwe jachthaven van 250 ligplaatsen
n
Routeknooppunten worden vanuit start- en knooppunten gemaakt
n
voorzieningen voor ontspanning (‘leisure’ en
n
Ook voor de zuidzijde Cattenbroekerplas is op termijn een knooppuntfunctie gewenst
recreatieve relaties omgeving Woerden
‘wellness’)
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
79
Voorzieningen Leefbaarheid in de wijken Voor de inwoners van onze gemeente is het be-
Waterrijk en Snellerpoort komt een zorgcentrum
hier potentie voor. Hier is verder op ingegaan in
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
langrijk prettig te kunnen wonen in een woon-
in Snellerpoort tegenover het winkelcentrum.
het ontwikkelingsperspectief van Woerden, in
Woerden wil een complete stad zijn met een
omgeving met een aangenaam leefklimaat. We
In Staatsliedenkwartier/Binnenstad ligt zorg-
hoofdstuk 6.
compleet voorzieningenniveau. De komende
streven ernaar in elke wijk een compleet pakket
centrum Woerden. In Harmelen komt het zorg-
aan basisvoorzieningen aan te bieden, zowel
centrum in De Driesprong of in het voormalig
Openbare ruimte
keld worden ten aanzien van voorzieningen,
voor de stedelijke en regionale functies als de
gemeentehuis.
De openbare ruimte wordt nadrukkelijk ingezet
onder andere in de binnenstadsvisie die in 2009
als één van de fysieke en sociale bouwstenen,
zal worden opgesteld. Naast een Welzijnsvisie
kleinschaligere voorzieningen die bepalend
jaren zal op meerdere fronten beleid ontwik-
zijn voor de leefbaarheid. Het gaat daarbij om
Bij de verdere uitwerking van de structuurvisie
gericht op het bevorderen van deelname van
waarin het gewenste minimale voorzieningen-
zorg, onderwijs, winkels en vrijetijdsbesteding.
zal aandacht besteed worden aan de sociale
alle burgers aan het maatschappelijk verkeer en
niveau per buurt, wijk, dorp, stad en regio zal
Een veilige, aantrekkelijke en kindvriendelijke
infrastructuur, zoals woonzorgfuncties, gezond-
het voorkomen van uitsluiting. Multifunctionele
worden vastgelegd, zal ook een detailhandels-
openbare ruimte hoort daar bij. We stellen een
heidscentra en wijkcentra. Daarnaast hebben
gebruiksmogelijkheden vergemakkelijken het
nota worden opgesteld.
Welzijnsvisie op waarin het minimaal gewenste
we veel aandacht besteed aan de ontmoetings-
tot stand brengen van deze sociale relaties. De
Er liggen voor Woerden kansen op het gebied
voorzieningenniveau op buurt-, wijk-, dorps-,
functie in nieuwe plannen. Het gaat hierbij om
openbare ruimte moet vooral bijdragen aan:
van onderwijs, cultuur en leisure.
stads- en regionaal niveau zal worden vastge-
mogelijkheden voor ontmoeting in de openbare
n
de mogelijkheden van mensen met een
Daarnaast vragen we bijzondere aandacht voor
legd.
ruimte, ontmoeting binnen in gebouwen, maar
beperking om deel te nemen aan het maat-
de openbare ruimte, zowel in de bestaande
ook mogelijkheden voor participatie en wijkge-
schappelijk verkeer;
buurten en wijken als bij nieuwe ontwikkelin-
de mogelijkheden van kinderen en jongeren
gen. Hier ontmoeten mensen elkaar en wordt de
om meer te bewegen, te spelen en te spor-
sociale structuur van de gemeente versterkt.
Voor welzijn, zorg en primair onderwijs is er in
richt werken.
n
iedere wijk een aanbod nodig van goed bereikVoorzieningen voor stedelijke en regionale func-
peuterspeelzalen, dokter en apotheek dichter
ties, zoals culturele voorzieningen, onderwijs
bij huis. Voor het onderwijs wordt het integraal
(voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs) en
ontspannen, te recreëren en elkaar te ont-
huisvestingsplan uitgevoerd.
leisure situeren we op centrale en goed bereik-
moeten in en buiten de stad;
bare plaatsen (centrum en de knooppunten) in
80
ten;
bare (gemaks)voorzieningen, zoals basisscholen,
n
n
de mogelijkheden van alle bewoners om te
het bieden van een belangrijk speeldomein voor kinderen.
In alle wijken wordt gewerkt aan woonzorgfunc-
de stad, waar ze bijdragen aan de levendigheid
ties. Een woonservicegebied heeft de omvang
van stad en regio. Het is onze ambitie om de
We willen kleinschalige sport- en speelveldjes
van een wijk of groter. Een woonservicezone
positie van Woerden als gezondheidscentrum
en ‘kindlinten’ ontwikkelen. Dat zijn routes
heeft een straal van 500 meter uit een zorgcen-
in de streek te verbreden en in te zetten op sa-
waarlangs kinderen zelfstandig, veilig en prettig
trum. In het gemeentelijke Uitvoeringsplan Wel
menwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs.
naar allerlei opvang-, onderwijs- en vrijetijds-
Thuis zijn de huidige en toekomstige woonser-
Als uitwerking van de Economische Visie wordt
voorzieningen kunnen lopen en/of fietsen. In
vicezones opgenomen.
detailhandelsbeleid ontwikkeld (start 2008).
een aantal straten moet iets worden gedaan aan
Er liggen kansen voor Woerden om het culture-
de parkeerproblemen.
In Schilderskwartier/Bloemenkwartier ligt
le aanbod en het aanbod van leisure te verster-
Bij herstructurering, herinrichting of nieuwbouw
zorgcentrum De Plint. De woningen binnen de
ken (zie ook kopje ‘Recreatie’ bij het ontwikke-
werken we met de landelijk opgestelde normen
woonservicezone rondom De Plint worden de
lingsperspectief van Woerden). Daarnaast biedt
voor openbaar groen. Dit betekent dat o.a.
komende jaren geschikt gemaakt voor mensen
de gunstige ligging van onze gemeente en de
10 m2 speelruimte per woning beschikbaar is
met een beperking. In Kamerik/Kanis ligt zorg-
goede bereikbaarheid via het spoor ons de mo-
voor ‘buurtrecreatief gebruik’. Daarnaast han-
centrum De Cope. In Molenvliet/Bomenkwartier
gelijkheid om de regionale onderwijsfunctie van
teren we de richtlijn van één trapveld per 1.000
komt het zorgcentrum bij het winkelcen-
Woerden de komende jaren te versterken. Met
woningen.
trum Molenvliet. In Snel en Polanen inclusief
name bedrijventerrein Middelland-Noord biedt
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Milieu, duurzaamheid en klimaat In de Milieuvisie 2005-2014 is richting gegeven aan de milieutaken van de gemeente Woerden. In 2009 wordt de visie opgesteld. De uitgangspunten zijn het realiseren en bewaken van de basismilieukwaliteit, het benutten van kansen, duurzaamheid en leefbaarheid als speerpunten zone externe veiligheid (voorkeurszone)
beschouwen en bewust werken aan samenwer-
- spoor 30 m
king. Duurzaamheid loopt als een rode draad
- snelweg 200 m
door alle projecten die de gemeente Woerden
zone geluid (wettelijk vastgesteld)
oppakt.
- spoor 850 m - snelweg 600 m
In de Milieuvisie wordt een gebiedsgericht mi-
zone luchtkwaliteit
lieubeleid neergelegd. Hierin worden voor de
- snelweg 200 m
hinderzoneskaart
- provinciale wegen 100 m
verschillende gebiedstypen speerpunten aange-
aardgastransportleiding
geven, waarmee bij nieuwe planontwikkelingen
zone hoogspanningsleiding 230 m
rekening moet worden gehouden.
waterwingebied
Op basis van de motie van de raad “mag het een pondje meer zijn� wordt de milieuvisie herijkt. Deze motie richt zich hoofdzakelijk op de herijking van de inzet op het gebied van klimaat en energie. Op basis van de motie wordt voor de Spoorzone gestreefd naar energieneutraal bouwen. Er wordt onderzocht op welke wijze dit uitvoering kan krijgen.
In de herijking van de milieuvisie zullen voor de verschillende gebiedstypen nadere basiskwali-
historisch centrum
H
woongebied
teiten en ambities worden geformuleerd. Bij de
ziekenhuis
historisch centrum
station
(her)ontwikkeling van gebieden zullen deze ba-
bedrijven
winkelcentrum
siskwaliteiten kantoren
meubelboulevard middelbare school kinderboerderij camping woonzorgcomplex park sportpark
huidige voorzieningen
en ambities als randvoorwaarde
kassenfungeren.
H
ziekenhuis stationOpgave park
Ruimtelijke Structuurvisie
Woerden heeft de ambitie om bij alle ontwik-
sportpark
kelingen in de stad aandacht te besteden aan
agrarisch gebied water
het milieu en kansen op het gebied van duur-
sportvoorziening
zaamheid te benutten. Gedacht kan worden
jachthaven
aan onder andere energieneutraal ontwikkelen, warmte-koudeopslag en waterberging.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
81
Infrastructuur Ons uitgangspunt is een goede bereikbaarheid
fijnmazig netwerk vormen de hoofdfietsroutes
voor alle modaliteiten, dus behalve voor de auto
een fietsroutenetwerk met snelle en directe
ook voor openbaar vervoer en langzaam verkeer.
verbindingen tussen de belangrijkste voorzieningen binnen Woerden. Naast het centrum en
Langzaam verkeer
het station zijn dat onder andere de scholen,
Woerden wil zich graag als fietsstad profileren,
sport- en recreatievoorzieningen, instellingen en
immers, fietsers zijn in Woerden een zeer be-
bedrijven.
langrijke en grote groep verkeersdeelnemers. Beleid van de gemeente is gericht op het extra
Om het gebruik van de fiets te bevorderen is
bevorderen van het gebruik van de fiets als een
een kwalitatief hoogwaardig fietsroutenetwerk
goed alternatief voor de auto. Voor fietsend
nodig dat moet voldoen aan:
woon- en werkverkeer wordt uitgegaan van
n
afstanden van 2,5 km tot 5 km (bron ASVV). Uitgaande van 5 km worden vanuit de kern
veilig voor alle weggebruikers. n
Woerden alle kernen en nagenoeg het gehele grondgebied bereikt.
Verkeersveiligheid: de fietsinfrastructuur is
Directheid: de fietsroutes ontsluiten zo direct mogelijk belangrijke voorzieningen.
n
Samenhang: de fietsinfrastructuur vormt een
In het fietsnetwerk van de kern Woerden is on-
samenhangend geheel en sluit aan op de
derscheid te maken tussen hoofdfietsroutes en
herkomst en bestemmingen.
het onderliggend fijnmazig fietsnetwerk.
n
Comfort: de fietsinfrastructuur maakt een
De hoofdfietsroutes zijn zodanig gekozen dat
vlotte en comfortabele doorstroming voor de
ze voor een groot deel van de Woerdense
fietser mogelijk.
bevolking de kortste route vormen tussen bij-
n
Aantrekkelijkheid: de vormgeving van de
voorbeeld de woning en het station of centrum.
fietsinfrastructuur is goed in de omgeving
Daarnaast vormen de hoofdfietsroutes een sa-
ingepast, zodat het aantrekkelijk en sociaal
menhangend geheel met de regionale/provinci-
veilig is om te fietsen.
ale fietsroutes. Het streven is om de hoofdfietsroutes hoogwaardig en herkenbaar in te richten
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
waarbij de fietsers zo veel mogelijk prioriteit
Voor langzaam verkeer ligt er een opgave voor
krijgen. Bij voorkeur worden deze hoofdfiets-
het uitbreiden van het recreatief netwerk en
routes met fietspaden uitgevoerd (eventueel
routes tussen de stad Woerden en het buitenge-
fietssuggestiestroken) of in bestaande woon-
bied en het creëren van een hoogwaardig fiets-
straten als fietsstraat heringericht. Op de krui-
routenetwerk (zie ook de paragraaf Recreatie).
singen krijgen, waar mogelijk, de fietsers op
De barrièrewerking van het spoor en de snel-
de hoofdfietsroutes voorrang op het kruisende
weg dient zoveel mogelijk geminimaliseerd te
(auto)verkeer.
worden door bestaande knelpunten op te lossen en missende schakels in het netwerk te herstel-
82
Het onderliggend fijnmazig netwerk bestaat uit
len. Daarnaast is het wenselijk voor voetgangers
alle andere verkeersvoorzieningen waar fietsen
de mogelijkheid te creëeren een ommetje rond-
is toegestaan. Samen met dit onderliggend
om de dorpen te lopen.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
hoofdfietspadennetwerk
Openbaar vervoer Woerden is goed bereikbaar met het openbaar
n
provincie Utrecht)
vervoer. Naast een NS-station is er ook een uitgebreid systeem van busdiensten die de stad en
n
5 - reconstructie aansluiting Woerden Centrum (uitvoering provincie Utrecht)
het ommeland bedienen. Transferpunten bij de OV-knooppunten zijn in
3 - zuidelijke randweg Woerden (uitvoering
n
6ab - westelijke en zuidelijke randweg
Woerden niet gewenst bij het station, gezien de
Harmelen (uitvoering gemeente Woerden/
aanzienlijke ruimteclaim die dit met zich mee-
provincie Utrecht)
brengt en de verkeersaantrekkende werking van
n
een dergelijke functie.
(uitvoering provincie Utrecht/RWS) n
Auto Woerden heeft geen verkeers- en vervoersplan. Wel zijn de afgelopen jaren tal van
7 - nieuwe aansluiting Harmelen op de A12
8 - oostelijke randweg Harmelen (uitvoering gemeente Woerden)
n
9 - Verbindingsweg Woerden Oost/ Veldhuizerweg (provincie Utrecht)
(deel)onderzoeken uitgevoerd waarin de bereik-
huidige verkeersstructuur met A12 BRAVO A12 BRAVO projecten A12 BRAVO tracĂŠ nader te bepalen
baarheid en de toegankelijkheid van de kern
De westelijke randweg Woerden (4) verbindt de
Woerden centraal heeft gestaan. Bij het auto-
N458 met de Hollandbaan en de zuidelijke rand-
verkeer in Woerden spelen twee vraagstukken
weg van Woerden. Deze weg ontlast een aantal
een belangrijke rol:
interne ontsluitingswegen aan de westzijde van
n
de ontsluiting naar de A12
Woerden van verkeer maar kan de problemen
n
de belasting van de interne wegen.
op die wegen niet geheel oplossen.
reservering toekomstige parallelweg A12 1. benuttingsmaatregelen A12 Gouda-Oudenrijn 3. weg van Nieuwerbrug/Waarder naar Woerden-Middelland 4. westelijke randweg Woerden 5. reconstructie aansluiting N204 op de A12 Woerden/Linschoten 6a. weg van aansluiting Woerden-Oost westwaarts 6b. westelijke randweg Harmelen 6c. oostelijke randweg Woerden 7. aansluiting Woerden-Oost 8. weg van Woerden-Oost naar N198 9. weg van Woerden-Oost naar de Veldhuizerweg
A12 BRAVO
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
A12 BRAVO staat voor Brede Regionale Aanpak
De A12 BRAVO projecten krijgen een plek in de
Voorkomt Oponthoud en is een samenwerkings-
Ruimtelijke Structuurvisie. De MER-procedure
verband van provincie Utrecht, Rijkswaterstaat
voor deze projecten loopt nog.
directie Utrecht, Bestuur Regio Utrecht (BRU)
Op de lange termijn wordt rekening gehouden
en de gemeenten Woerden, Bodegraven,
met een reservering voor het aanleggen van
Montfoort, Nieuwegein en Utrecht. Samen wer-
parallelwegen langs de A12, indien dit noodza-
ken we aan een betere bereikbaarheid, veilig-
kelijk is.
heid en leefbaarheid op en rondom de A12 vanaf
Mogelijk is het in de toekomst ook wenselijk
A12 BRAVO projecten
verkeersplein Oude Rijn tot en met Bodegraven.
een verbinding te maken tussen de oostelijke
A12 BRAVO tracĂŠ nader te bepalen
De realisatie van de A12 BRAVO projecten zal de
randweg en de N212.
reservering toekomstige parallelweg A12
komende jaren een belangrijke bijdrage leveren
radiaalstructuur wegen vanuit Woerden naar kernen 1. benuttingsmaatregelen A12 Gouda-Oudenrijn 3. weg van Nieuwerbrug/Waarder naar Woerden-Middelland 4. westelijke randweg Woerden 5. reconstructie aansluiting N204 op de A12 Woerden/Linschoten 6a. weg van aansluiting Woerden-Oost westwaarts 6b. westelijke randweg Harmelen 6c. oostelijke randweg Woerden 7. aansluiting Woerden-Oost 8. weg van Woerden-Oost naar N198 9. weg van Woerden-Oost naar de Veldhuizerweg
aan het verbeteren van de bereikbaarheid van Woerden vanaf het hoofdwegennet.
In de eerste fase van A12 BRAVO staan voor Woerden de volgende projecten op de planning: n
1 - A12 2x4 rijstroken (uitvoering RWS)
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
83
cultuurhistorische elementen (bron: Het land van Woerden)
84
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
Archeologie en cultuurhistorie Cultuurhistorie is de overkoepelende aanduiding
landschap in Woerden. Het Belvedere-credo
voor het brede beleidsveld van archeologie, mo-
‘behoud door ontwikkeling’ is toegepast in het
numenten en cultuurlandschap.
bestemmingsplan. Zo zijn er vergaande mo-
In november 2007 is het archeologisch beleids-
gelijkheden om karakteristieke bijgebouwen
plan ‘Bodemschatten van Woerden’ door de
van een nieuwe functie te voorzien met als uit-
gemeenteraad vastgesteld. De volgende doelen
gangspunt de restauratie van het hoofdgebouw
zijn daarin omschreven:
of het terugbrengen van de oorspronkelijke
n
Behouden en beschermen van bodemschat-
erfaanleg.
ten.
De rijke historie van Woerden ligt deels (verbor-
Vermeerdering van kennis over de bewo-
gen) in het landschap. Cultuurhistorische waar-
ningsgeschiedenis en het omliggende lande-
den in het landschap van de gemeente Woerden
lijke gebied.
zijn geïnventariseerd in het project ‘Land van
Optimaal gebruik maken van de kansen die
Woerden’.
n
n
voorlichting en educatie op het gebied van archeologie bieden.
Opgave Ruimtelijke Structuurvisie
In 2004 is in de Archeologische Monumenten
De belangrijkste opgave is om zorgvuldig om te
Kaart Woerden een inventarisatie gemaakt
gaan met de cultuurhistorische waarden bij de
van alle bekende en verwachte archeologische
ruimtelijke ontwikkelingen. De cultuurhistorie
waarden. In 2008 en 2009 wordt deze kaart ver-
kan gebruikt worden als inspiratiebron voor de
zeer hoge archeologische waarde
fijnd en geactualiseerd. Tevens wordt de kaart
ontwikkeling. Dit kan onder andere op de vol-
hoge archeologische waarde
dan voorzien van beleidsrichtlijnen die kunnen
gende manieren:
archeologisch hoge trefkans
worden vastgelegd in bestemmingsplannen.
n
zichtbaar maken van archeologisch onderzoek
n
informatie verstrekken over opgravingen
n
visualiseren van specifieke elementen in de
archeologische en cultuurhistorische waarden zeer hoge archeologsiche waarde, beschermd
beschermd dorpsgezicht Kamerik indicatie Limes
De gemeente Woerden heeft één beschermd
historisch bebouwingslint
dorpsgezicht (Kamerik), 100 rijksmonumen-
openbare ruimte, bijv. de ligging van de Limes
ten en 136 gemeentelijke monumenten. Het
n
accentueren van bouwkundige monumenten
Castellum Laurum en Kasteelplaats Wulverhorst
n
zichtbaar maken van kenmerkend patroon van
zijn beschermde archeologisch monumenten. In 2008 is de Nota ‘Monumentenbeleid in breed
cultuurlandschap bij nieuwe ontwikkelingen n
creëren van doorzichten vanuit nieuwe ontwik-
perspectief’ vastgesteld. Volgens deze nota zal
kelingen maar ook vanaf infrastructuur zodat
de gemeentelijke monumentenlijst in de ko-
het historische landschap beleefd kan worden
mende jaren vergroot kunnen worden tot circa 250 panden. Lange tijd is er alleen aandacht ge-
n
instandhouden van belangrijke herkenningspunten als bruggen en monumenten.
weest voor de bescherming van de individuele grens ontginningsblok
objecten. Sinds enkele jaren wordt in Woerden
historisch bebouwingslint
de historische en ruimtelijke context van het
kleibaan
monument steeds meer bij de afweging betrok-
molenplaats
ken. Dit sluit aan bij het rijksbeleid.
korenmolen
De karakteristieke bebouwing in het buitenge-
archeologisch waardevol terrein
bied vormt één van de dragers van het unieke
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
85
getoetste locaties nieuw regionaal bedrijventerrein
Nulalternatief
Westzijde Woerden
Zuiden A12
Noorden A12
Effecten op bodem
0
-
-
-
Effecten op water
0
0
0
0
Effecten op cultuurhistorie en archeologie
0
-
0
-
Effecten op landschap
0
--
--
-
Effecten op natuur/ecologie
0
-
-
-
Effecten op bereikbaarheid
0
-
0
0
Effecten op verkeersveiligheid
0
0
0
0
Effecten op geluid
0
-
-
--
Effecten op lucht
0
0
0
0
Effecten op (externe) veiligheid
0
0
0
0
Effecten op geur
0
0
0
0
Effecten op recreatie en toerisme
0
0
0
0
Effecten op werkgelegenheid en bedrijvigheid
0
++
++
++
Aspect Natuurlijk Milieu
Verkeer en Vervoer
Woon- en leefmilieu
Economie
Reslutaten planMER bedrijventerrein
86
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
10. Bijlage III: Resultaten planMER 10.1 PlanMER Voor het opstellen van de ruimtelijke structuur-
De westzijde van Woerden heeft de meeste pro-
visie is een milieu-effect rapportage, de zoge-
blemen met verkeer en vervoer, vooral de be-
naamde planMER opgesteld voor die ontwikke-
reikbaarheid is een knelpunt. Er wordt aan deze
lingen waar milieu-effecten te verwachten zijn.
zijde van Woerden wel een randweg aangelegd,
In dit geval betreft het de geplande ontwikkelin-
maar om daar te komen moet verkeer wel eerst
gen voor een bedrijventerrein, een jachthaven
over de bestaande infrastructuur van de stad
en een golfbaan. Voor deze ontwikkelingen is
Woerden. Dit levert enige knelpunten op. Dit
inzichtelijk gemaakt wat de autonome ontwik-
geldt niet voor het zuidoosten van Harmelen ten
kelingen zouden zijn (dus zonder nieuw pro-
noorden van de A12 en ten zuiden van de A12.
gramma te realiseren) en wat de te verwachten
Het zuidoosten van Harmelen ten noorden van
gevolgen voor het milieu zijn voor een aantal
de A12 scoort het meest negatief op geluid. Met
mogelijke alternatieve locaties.
name het industrielawaai van het bedrijventerrein geeft problemen voor de woonwijken die in
10.2 Conclusie planMER bedrijventerrein
de nabijheid van dit gebied liggen.
In de tabel is te zien dat er voor bodem, water,
Bij alle drie alternatieven wordt ruimschoots aan
natuur, externe veiligheid, geur, recreatie en
de grenswaarde (40 µm/m3) van luchtkwaliteit
toerisme en werkgelegenheid en bedrijvigheid
voldaan. Luchtkwaliteit vormt dus geen belem-
geen onderscheid is tussen de alternatieven.
mering voor de planvorming. Bij de alternatie-
Aan de westzijde van Woerden en ten zuidoos-
ven Westzijde van Woerden en ten zuidoosten
ten van Harmelen ten noorden van de A12 sco-
van Harmelen ten noorden van de A12 bedraagt
ren negatief op cultuurhistorie en archeologie;
de maximale planbijdrage voor stikstofdioxide
ten zuidoosten Harmelen ten zuiden van de A12
(NO2) meer dan 0,4µm/m3. Dit betekent dat het
scoort hier neutraal omdat hier geen archeolo-
bedrijventerrein bij deze twee alternatieven ‘in
gische vindplaatsen zijn. Wel dient hier met de
betekenende mate’ bijdraagt aan de concentra-
aanwezige overige cultuurhistorische aspecten
tie NO2 in de buitenlucht. Vanwege het voldoen
rekening gehouden te worden.
aan de grenswaarde levert dit geen belemme-
De westzijde van Woerden en ten zuidoosten
ring op.
van Harmelen ten zuiden van de A12 hebben de meeste impact op landschap, met name door de aantasting van de openheid van het gebied ten opzichte van de autonome ontwikkeling.
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
87
10.3 Conclusie planMER golfbaan De scores voor de locaties van het golfterrein zijn alleen onderscheidend op het aspect water en natuur. De positieve score op water voor het golfterrein locatie Kamerik komt voornamelijk doordat er een groot verhard oppervlak verdwijnt. De locatie ten oosten van de Cattenbroekerplas scoort negatiever door de aantasting van de bestaande ecologische verbinding door dit gebied.
getoetste locaties nieuwe golfbaan
Nulalternatief
Cattenbroekerplas
Kamerik
Effecten op bodem
0
0
0
Effecten op water
0
0
+
Effecten op cultuurhistorie
0
0
0
Effecten op landschap
0
0
0
Effecten op natuur
0
--
-
Effecten op bereikbaarheid
0
0
0
Effecten op verkeersveiligheid
0
0
0
Effecten op geluid
0
0
0
Effecten op lucht
0
0
0
Effecten op (externe) veiligheid
0
0
0
Effecten op recreatie en toerisme
0
+
+
Effecten op werkgelegenheid en bedrijvigheid
0
0
0
Aspect Natuurlijk Milieu
Verkeer en vervoer
Woon- en leefmilieu
Economie
Reslutaten planMER golfbaan
88
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
10.4 Conclusie planMER jachthaven In de tabel is te zien dat alleen aspecten van Natuurlijk milieu onderscheidend zijn. Bij de verplaatsing van de jachthaven komt er een extra groot gebied voor water vrij, waardoor dit alternatief op water positief scoort. Op de huidige locatie komt er een kleiner gebied vrij voor water. Daarnaast ligt de huidige locatie in een grondwaterbeschermingsgebied. De uitbreiding van de huidige jachthaven tast het zeer waardevolle landschap van dit gebied aan terwijl de jachthaven op de nieuwe locatie beter in de lommerijke setting van het zeer waardevolle landschap ingepast kan worden.
getoetste locaties nieuwe jachthaven
Nulalternatief
Huidige locatie
Verplaatsing
Effecten op bodem
0
0
0
Effecten op water
0
0
+
Effecten op cultuurhistorie
0
-
-
Effecten op landschap
0
--
-
Effecten op natuur
0
0
0
Effecten op bereikbaarheid
0
0
0
Effecten op verkeersveiligheid
0
0
0
Effecten op geluid
0
0
0
Effecten op lucht
0
0
0
Effecten op (externe) veiligheid
0
0
0
Effecten op geur
0
0
0
Effecten op recreatie en toerisme
0
+
+
Effecten op werkgelegenheid en bedrijvigheid
0
0
0
Aspect Natuurlijk Milieu
Verkeer en vervoer
Woon- en leefmilieu
Economie
Reslutaten planMER jachthaven
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
89
Gemeente Haarlemmermeer
Literatuurlijst n
Gemeente Woerden, concept Nota van Uitgangspunten, juli 2007
n
Gemeente Woerden, Bestemmingsplan Landelijke gebied Woerden, Kamerik, Zegveld en harmelen, juli 2008
n
Projectbureau Oude Rijnzone, Transformatievisie 2020, maart 2007
n
Projectbureau Oude Rijnzone/ Groene vensters Oude Rijnzone, oktober 2007
n
Projectbureau Oude Rijnzone, Ruimtelijke kwaliteit Oude Rijnzone, november 2006
n
Provincie Utrecht/ Roland Blijdenstein (2005) Tastbare tijd, cultuurhistorische atlas van de provincie Utrecht, Amsterdam PlanPlan
n
Provincie Utrecht, Streekplan 2005-2015
n
Provincie Utrecht/ Roland Blijdenstein (2002) Niet van gisteren, cultuurhistorische hoofdstructuur van de provincie Utrecht, Goudriaan De Groot Drukkerij BV
n
Noordvleugel Utrecht/ Groenblauwe visie 2030, september 2006
n
Noordvleugel Utrecht/ Ontwikkelingsvisie 2015-2030, verdichting en kwaliteit, april 2007
n
Haartsen, A. (2003) Het land van Woerden, Gemeente Woerden
n
Stuurgroep Groene Hart/ Inspiratieboek Bodegraven-Woerden, maart 2008
n
Randstad 2040
n
Belvederenota’s gemeente
n
Gemeente Woerden, Nota Wonen 2006
n
Gemeente Woerden, Economische Visie 2007
Gemeente Woerden Ruimtelijke Structuurvisie
91
Colofon Juli 2009 Kenmerk 2375/R2008-01/ML Projectnummer 2375
Ontwerp
Charlot Teng (SVP Architectuur en Stedenbouw)
Maartje Luisman (SVP Architectuur en Stedenbouw)
Daniëlle Sauren (SVP Architectuur en Stedenbouw)
Ronald Löhr (Plein 13)
Elfi de Wit (DHV)
Joost Smeets (DHV)
Marieke de Groot (gemeente)
Cees Vermeulen (gemeente)
Ben Beving (gemeente)
Maarten Kamphuis (gemeente)
Jan van Leer (gemeente)
Edwin Aarts (gemeente)
Maarten Bekkers (gemeente)
Frans Krabbendam (gemeente)
Madelon Schachtschabel (gemeente)
Elise van Andel (gemeente)
Cees Vermeent (gemeente)
Rachel Broekmeulen (gemeente)
Johan Westhuis (gemeente)
Anke van Ansenwoude (gemeente)
Tekeningen Daniëlle Sauren (SVP) Sonia van der Zwaan (SVP)
Paul van Kerkoerle (SVP)
Peter van Beek (SVP)
Tekst
Charlot Teng (SVP)
De structuurvisie is opgesteld door SVP Architectuur en
SVP Architectuur en Stedenbouw
Maartje Luisman (SVP)
Stedenbouw in samenwerking met de gemeente Woerden.
‘t Zand 17
Ronald Löhr (Plein13)
Elfi de Wit (DHV)
Lay-out
Désirée Barends (SVP)
Postbus 465 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
3800 AL Amersfoort
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder vooraf schrifte-
telefoon: 033 470 11 88
lijke toestemming van SVP Architectuur en Stedenbouw
internet: www.svp-svp.nl