ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ Ή BULLING Επιμέλεια: Γ. Κλωστράκη
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ
Η σχολική βία και ο εκφοβισμός (ΣΒΕ) είναι ένα πολυδιάστατο κοινωνικό φαινόμενο με ανησυχητικές διαστάσεις και βλαβερές συνέπειες στην ψυχο-συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και στη διαδικασία της μάθησής του.
Οι έννοιες σχολικός εκφοβισμός και βία είναι ένα πεδίο «αντικοινωνικών» συμπεριφορών που γίνονται στον χώρο του σχολείου και μορφές κακοποίησης (Dawkins, 1995) κυμαινόμενων από την αντίθεση, τη διαφορετικότητα και τον εκφοβισμό μέχρι τις βίαιες επιθέσεις (Αντωνίου, 2008).
ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ; Επανάληψη: αναφερόμαστε στη διάπραξη σχολικής βίας μόνο όταν το φαινόμενο είναι επαναλαμβανόμενο και δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, όπως για παράδειγμα ένας τυχαίος καβγάς ή μια λεκτική διαμάχη ανάμεσα σε μαθητές.
Ανισορροπία δύναμης ή εξουσίας: το φαινόμενο της σχολικής βίας εκδηλώνεται σε καταστάσεις όπου ενυπάρχει το στοιχείο της ανισορροπίας δύναμης ή εξουσίας μεταξύ του παιδιού που εκφοβίζει και του παιδιού που εκφοβίζεται είτε πρόκειται για αντικειμενική ανισότητα δύναμης (π.χ. σωματική) είτε για αντιληπτή (π.χ. προσωπικότητας) (Χατζηγεωργίου και Αντωνίου, 2014).
ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
Λεκτικός εκφοβισμός (https:// www.youtube.com/watch?v=LOMbySJTKpg ) Συναισθηματικός εκφοβισμός (https:// www.youtube.com/watch?v=EvhIdB_8WXE )
Ψυχολογικός εκφοβισμός Σωματικός εκφοβισμός Κοινωνικός εκφοβισμός Σεξουαλικός εκφοβισμός (https:// www.youtube.com/watch?v=gyzEcIgogFg )
Ρατσιστικός
Εκφοβισμός με εκφοβισμό Ηλεκτρονικό bulling/cyber bulling
Facebook, ιστοσελίδες αναζήτησης φίλων, Twitter, Istagram (https:// www.youtube.com/watch?v=ceSUuKMr4xo )
ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ ΘΥΜΑ ΘΥΤΗΣ
ΘΕΑΤΕΣ
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημοκρατική λειτουργία του σχολείου στην ακρόαση των απόψεων των μαθητών για θέματα που τα αφορούν. στην ανάπτυξη ενός κλίματος συνεργασίας, κατανόησης, ασφάλειας και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές.
Οι μαθητές θα πρέπει να εξασκηθούν στο διάλογο, να αναλαμβάνουν ευθύνες, να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους και να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική ζωή. Σχολικών Κανονισμών Θα πρέπει να γίνονται συχνά συναντήσεις επικοινωνίας στην κάθε τάξη με την ευθύνη του εκπαιδευτικού τάξης στην πρωτοβάθμια
Θα πρέπει να υλοποιούνται ομαδο-συνεργατικές δραστηριότητες.
Θα πρέπει να γίνοντται προγράμματα Αγωγής Υγείας.
ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ:
Σύγκρουση των μαθητών έξω από την τάξη.
Σύγκρουση των μαθητών κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων.
Σύγκρουση των μαθητών πριν ή/και μετά τα μαθήματα.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να σταματήσει τον εκφοβισμό επί τόπου
Να υποστηρίξει το μαθητή που εκφοβίζεται.
ΤΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΚΆΝΟΥΝ ΟΙ ΘΕΑΤΕΣ;
Να πουν στον μαθητή που εκφοβίζει ότι δεν τους αρέσει αυτό που κάνει και ότι θα πρέπει να σταματήσει να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο.
Να μη χρησιμοποιήσουν προσβολές ή σωματική βία για να υπερασπιστούν το μαθητή θύμα του εκφοβισμού.
Να μιλήσουν στους εκπαιδευτικούς για να δουν τι συμβαίνει και να σταματήσουν το άσχημο γεγονός.
ΤΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟ «ΘΎΜΑ»;
Να μιλήσει στον/ην εκπαιδευτικό της τάξης.
Να μιλήσει στους γονείς του.
Να μην αποδέχεται την επιθετική συμπεριφορά. Θα πρέπει να υπερασπίζει τα δικαιώματά του.
ΔΙΚΑΙΏΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ
Η Διεθνής σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού έχει υπογραφεί από 191 χώρες το έτος 1989 και είναι νόμος στη χώρα μας.
Τι είναι παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών. Η Πολιτεία θα πρέπει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα για να εφαρμόζονται τα δικαιώματα του παιδιού.
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΑΙΔΙΏΝ ΕΙΝΑΙ:
Να έχουν τροφή, νερό και σπίτι. Οι γονείς θα πρέπε ι να τα φροντίζουν και να ενδιαφέρονται γι΄ αυτά.
Να αισθάνονται ασφάλεια στους κοινωνικούς κύκλο υς που ανήκουν. Να έχουν υγειονομική περίθαλψη. Να απολαμβάνουν την κατάλληλη κοινωνική φροντίδα και ασφάλιση. Να λένε ελεύθερα τη γνώμη τους.
Να έχουν ελευθερία σκέψης και θρησκείας. Να μην προσβάλλεται η τιμή και η υπόληψή τους.
Να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ίσες ευκαιρίες σ τη μόρφωση. Να έχουν πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης π.χ. διαδίκτυο Να προστατεύονται από κάθε μορφή βίας, κακοποίησης, π ροσβολής, παραμέλησης, εγκατάλειψης, σωματικής, ψυχολ ογικής, πνευματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και εκμ ετάλλευσης, όσο βρίσκονται στην ευθύνη των γονιών ή τ ων κηδεμόνων τους ή άλλων προσώπων στα οποία αυτοί το έχουν εμπιστευθεί. Να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, θρησκεία και γλώσσα τα παιδιά που ανήκουν σε εθνικές, γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες.
Τα παιδιά με σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες έχουν δικαίωμα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονομία τους. Να ξεκουράζονται, να έχουν ελεύθερο χρόνο, να ψυχαγωγ ούνται και να ασχολούνται με πράγματα που τους ενδιαφ έρουν.
Να προστατεύονται από την οικονομική εκμετάλλευση και κάθε επικίνδυνη εργασία που μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την εκπαίδευση, την υγεία ή την ανάπτυξή τους.
Να προστατεύονται από την παράνομη χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και να μη χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ή τη διακίνησή τους.
Να προστατεύονται από κάθε μορφή σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης, όπως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική δραστηριότητα, πορνεία και πορνογραφία. Να έχουν τη δική τους ταυτότητα. Να πάρει μέτρα η πολιτεία για να προστατεύσει τα παιδιά από απαγωγές
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Να σέβονται τους άλλους. Να μη λένε ψέματα Να μην απλώνουν το χέρι σε πράγματα που δεν τους ανήκουν. Να ακούνε προσεχτικά τους άλλους. Να περιμένουν τη σειρά τους και να παίρνουν το λόγο με ευγενικό τρόπο. Να σέβονται τους κανόνες των κοινωνικών ομάδων που ανήκουν. Να προσέχουν και να προστατεύουν τον εαυτό τους.
Να μελετούν τα μαθήματά τους, γιατί αυτή είναι η δική τους εργασία. Να μην απαιτούν από τους γονείς τους συνέχεια νέα και ακριβά πράγματα (ρούχα, παιχνίδια, αντικείμενα) Να μη σηκώνουν το χέρι και να χτυπούν τους άλλους. Να μην κάνουν στους άλλους αυτό που δε θα ήθελαν να κάνουν οι άλλοι σε αυτούς. Να αποδέχονται και να σέβονται το διαφορετικό. Το διαφορετικό δεν είναι κακό. Να βοηθούν τους άλλους όταν μπορούν να βοηθήσουν.