ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ 54ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Τ΄ΑΣΤΕΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β’, ΤΜΗΜΑ: Β2
Οι συγγραφείς –αστέρια του Β2- είναι οι: Άγγελος, Αγγελική, Αντώνιος, Πόπη, Αλέξης, Αντώνης, Βασίλης, Βασίλης, Βερενίκη, Γιώργος, Καλλιόπη, Λάμπρος, Μαριάννα, Μαρία, Νίνα, Παναγιώτης, Ποθητή, Σταύρος, Σταυρούλα, Φίλιππος, Φώτης, Χρήστος. ΘΕΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ:
ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ, ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ (BULLING)
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ; Τις τρεις τελευταίες Παράλληλα ένας μεγάλος Η σχολική βία και ο δεκαετίες ο σχολικός αριθμός του μαθητικούεκφοβισμός (ΣΒΕ) είναι εκφοβισμός έχει τύχει πληθυσμού φαίνεται ναένα πολυδιάστατο ιδιαίτερης επιστημονι- αποτελεί τους μάρτυρεςκοινωνικό φαινόμενο με κής προσοχής. στα πε-ριστατικάανησυχητικές διαστά-σεις Όλες οι έρευνες πουσχολικού εκ-και βλαβερές συνέπειες ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ έχουν πραγματο-ποιηθείφοβισμού(Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., στην ψυχοέχουν δείξει την ύπαρξη 2008, Pateraki & συναισθηματική ανάΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ του εκφοβισμού στα σχο-Houndoumadi, 2001,πτυξη του παιδιού και στη ΒΙΑΣ (BULLING) λεία όλων των βαθ-Sapouna, 2008). διαδικασία της μάθησής Το φαινόμενο της μίδων (Α/θμια, Β/ θμιαΟι συστηματικές ανα-του. σχολικής βίας μελετή& Γ/θμια) σε μι-κρότεροσκοπήσεις των ερευ-νών,Ο σχολικός εκφοβισμός θηκε για πρώτη φορά το ή μεγαλύ-τερο βαθμόεπισημαίνουν την ανάγκηέχει επικρατήσει με τον 1978 στο Πανε-πιστήμιο (Αμερική, Αυστραλία,αύξησης του αριθμού τωναγγλικό όρο «Bulling» του Bergen στη Αγγλία, Ελλάδα, κ.τ.λ.). προγραμ-μάτων μιας και στην ελληνική Νορβηγία από το Σουηδό Στην Ελλάδα τοπαρέμβασης σε όλα ταγλώσσα και βάσει καθηγητή ψυχολογίας φαινόμενο του εκφο-επίπεδα-ατομικό, ελληνικής βιβλιο-γραφίας Dan Olweus. Το 1987, βισμού έχει λάβεισχολείου, τά-ξης- και γιααποδίδεται με διάφορες εννιά χρόνια αργό-τερα, ανησυχητικές διαστά-όλα τα μέλη της σχολικήςονομασίες, όπως εμφανίζεται ο σχετικός σεις και, ενώ το 5%κοι-νότητας- μαθητές, γο-«εκφοβισμός/ όρος «bulling» σε πολλά παραδέχονται ότι ασκούννείς και εκπαιδευ-τικούς. θυματοποίηση», «Σχοεπιστημονικά περιο-δικά βία (με συντρι-πτική λικός εκφοβισμός», (Βασιλείου, 2005). Στην πλειοψηφία των αγοριών «σχολική επιθετικόΕλλάδα ο όρος «bulling» στην άσκηση σωματικής τητα», «κακοποίηση χρησι-μοποιείται, για να βίας σε σύγκριση με τα συνομηλίκου», «άσκη-ση δηλώσει κυρίως τον κορίτσια που επιδίδοβίας από μαθητή σε εκφοβισμό και τη νται περισσότερο στον μαθητή», «κάνω τον θυματοποίηση κοινωνικό εκφοβισμό). μάγκα» κ.τ.λ. (Αρτινοπούλου, 2001).
ΣΕΛ.2
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΑ Οι έννοιες σχολικός εκφοβισμός και βία μπορούν να γίνουν κατανοητές ως ένα πεδίο «αντικοινωνικών» συμπεριφορών στον χώρο του σχολείου και μορφές κακοποίησης (Dawkins, 1995) κυ- μαινόμενων από την αντίθεση, τη διαφορετικότητα και τον εκφοβισμό μέχρι τις βίαιες επιθέσεις (Αντωνίου, 2008). Οι έννοιες σχολική βία και εκφοβισμός έχουν αποδοθεί με διάφο-ρους ορισμούς. Ο Roberts (2006:14) ορίζει τον σχολικό εκφοβισμό ως ένα συνδυασμό λεκτικών και σωματικών επιθέσεων και κακοποιήσεων, που απευθύνονται από έναν δράστη-θύτη («εκφοβιστή») (the “bully”) σε ένα στόχο το «θύμα». Επιπλέον, ο σχολικός εκφοβισμός έχει οριστεί ως η πραγμάτωση σκόπιμων, επαναλαμβανόμενων, βλαβε-ρών ενεργειών ή λέξεων, ή άλλου είδους συμπεριφοράς, όπως βρισιές, απειλές, οι οποίες διαπράττονται από ένα παιδί ή ομάδα παιδιών ενάντια σε ένα άλλο παιδί ή ομάδα παιδιών. Σύμφωνα με τον Olweus (1993, 1997), ο οποίος είναι πρωτοπόρος στην έρευνα για τη διερεύνηση του εκφοβισμού, ο σχολικός εκφοβισμός και η βία αποτελούν φαινόμενο που παρατηρείται όταν ένα παιδί «εκτίθεται κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου, σε αρνητικές πράξεις από ένα ή περισσότερα άτομα». Η διάρκεια χρόνου και η επανάληψη είναι τα δυο βασικά στοιχεία που διαχωρίζουν τον σχολικό εκφοβισμό από τη βίαιη συμπεριφορά, αν και σε πολλές περιπτώσεις ο σχολικός εκφοβισμός και η βίαιη συμπεριφορά είναι επικαλυπτόμενες συμπεριφορές. Οι περισσότεροι ερευνητές που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού συμφωνούν στα πέντε βασικά χαρακτηριστικά του: •
Εσκεμμένη αρνητική συμπεριφορά.
πράξη
/επιθετική
•
Απρόκλητη επιθετική συμπεριφορά.
•
Επανάληψη.
•
Ανισορροπία δύναμης ή εξουσίας.
Με τον όρο «αρνητική πράξη» αναφερόμαστε σε ενέργειες που ασκούνται από ένα ή περισσότερα άτομα σε άλλο ή άλλα άτομα προκειμένου να τους προ-καλέσουν εσκεμμένη βλάβη ή να τους πλη-γώσουν συναισθηματικά είτε ασκώντας σω-ματική ή λεκτική βία ή και με άλλες εχθρικές ενέργειες.
Απρόκλητη επιθετική συμπεριφορά: οι εκδηλώσεις επιθετικής συμπεριφοράς γίνεται απρόκλητα, χωρίς ο μαθητής που δέχεται εκφοβισμό να έχει προκαλέσει ή εκδηλώσει κανένα είδος επιθετικότητας λεκτικής ή σωματικής. Επανάληψη: αναφερόμαστε στη διάπραξη σχολικής βίας μόνο όταν το φαινόμενο είναι επαναλαμβανόμενο και δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, όπως για παρά-δειγμα ένας τυχαίος καβγάς ή μια λεκτική διαμάχη ανάμεσα σε μαθητές.
ΣΕΛ.3
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Ανισορροπία δύναμης ή εξουσίας: το φαινόμενο της σχολικής βίας εκδηλώνεται σε καταστάσεις όπου ενυπάρχει το στοιχείο της ανισορροπίας δύναμης ή εξουσίας μεταξύ του παιδιού που εκφοβίζει και του παιδιού που εκφοβίζεται είτε πρόκειται για αντικειμενική ανισότητα δύναμης (π.χ. σω-ματική) είτε για αντιληπτή (π.χ. προσω-πικότητας) (Χατζηγεωργίου και Αντωνίου, 2014). Στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού εμπλέκονται πολλά άτομα και όχι μόνο τα πρόσωπα που εκφοβίζουν ή εκφοβίζονται. Αυτά είναι: • Ο θύτης (ο μαθητής ή οι μαθητές που εκφοβίζουν). •
Το θύμα (ο εκφοβισμό).
μαθητής που δέχεται τον
•
Τα παιδιά θεατές.
•
Οι εκπαιδευτικοί ή άλλο προσωπικό της σχολικής μονάδας.
•
Οι γονείς.
ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
ΒΙΑΣ
ΚΑΙ
Ο εκφοβισμός μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορες μορφές, άμεσες ή έμμεσες, οι οποίες αναφέρονται σε διάφορα περιστατικά τα οποία παραβιάζουν τα δικαιώματα των παιδιών (Χηνάς & Χρυσαφίδης, 2000, Pinheiro, 2006). Οι άμεσες μορφές εκφοβισμού αναγνωρίζονται πιο εύκολα, προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα, ενώ οι έμμεσες χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και παρατήρησης εκ μέρους των εκπαιδευτικών και των γονέων. Όλες οι μορφές του εκφοβισμού έχουν αρνητικές συνέπειες στα άτομα στα οποία ασκούνται είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα, ενώ δυστυχώς, σε ορισμένες περιπτώσεις απειλείται και η σωματική ακεραιότητα των μαθητών. Λεκτικός εκφοβισμός: πρόκειται για άμεση μορφή εκφοβισμού, ο οποίος περιλαμβάνει τη χρήση υβριστικών ή περιπαιχτικών εκφράσεων, παρατσουκλιών, πειραγμάτων, απειλών, εκβιασμών, αγενών σχολίων και ειρωνείας ή και άλλου είδους κοροϊδευτικών και σαρκαστικών εκφράσεων που απευθύνονται σκόπιμα από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων σε κάποιο άλλο προκειμένου να το πληγώσουν (Barone, 1997, Smith & Sharp, 1994). Συναισθηματικός εκφοβισμός: πρόκειται για έμμεση μορφή εκφοβισμού. Ο συναισθηματικός εκφοβισμός απειλές, εκφοβισμούς, διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών, υβριστικές ή περιπαιχτικές
ΣΕΛ.4
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
περιπαιχτικές εκφράσεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας, τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος, επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων, απομόνωση ή και άσκηση πίεσης από τους συμμαθητές (Nese et. al…, 2002). Ψυχολογικός εκφοβισμός: πρόκειται για έμμεση μορφή εκφοβισμού, όπου τα θύματα βιώνουν εσκεμμένα σε μεγάλη συχνότητα, αποκλεισμό από κοινωνικές ή και ομαδικές δραστηριότητες, κοινωνική απομόνωση ή αποκλεισμό από το παιχνίδι στα διαλείμματα. Σωματικός εκφοβισμός: πρόκειται για άμεση μορφή εκφοβισμού. Αφορά την άσκηση φυσικής βίας, χτυπήματα, τσιμπήματα, δαγκω-νιές, σπρωξίματα, τρικλοποδιές, γρονθο-κοπήματα, την καταστροφή ή την κλοπή προσωπικής περιουσίας. Τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια αποτελούν αποδέκτες σω-ματικής βίας. Κοινωνικός εκφοβισμός: ο κοινωνικός εκφοβισμός αφορά στον σκόπιμο αποκλεισμό των μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες ή στην άσκηση επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων, ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για το θύμα, προκειμένου να υποδαυλίζεται συστηματικά η αυτοπεποίθηση του θύματος και μπορεί να είναι άμεσος ή έμμεσος, όπως π.χ. συστηματικός αποκλεισμός, απομόνωση και αδιαφορία απέναντι στο θύμα (άμεσος) ή «σιωπηλός» αποκλεισμός (έμμεσος) (Coloroso, 2003, Lee, 2004). Σεξουαλικός εκφοβισμός: πρόκειται για μια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης, η οποία αφορά σε αγόρια και κορίτσια και εκδηλώνεται με υβριστικά σχόλια ή πειράγματα σεξουαλι-
κού περιεχομένου, ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητα αγγίγματα κ.τ.λ. Ρατσιστικός: πρόκειται για την εκδήλωση λεκτικής, συναισθηματικής ή και σωματικής βίας που στόχο έχει να προσβάλει το θύμα λόγω της καταγωγής του, της κοινωνικής τάξης του, της οικονομικής κατάστασης της οικογένειάς του και γενικά της διαφο-ρετικότητάς του από το σύνολο. Εκφοβισμός με εκφοβισμό: συνήθως αναφέρεται στην κλοπή ή καταστροφής υλικών αντικειμένων του θύματος π.χ. κλοπή κινητού και συνοδεύεται από απειλές ή και τον εξαναγκασμό σε ανεπιθύμητες αντικοινωνικές πράξεις. Ηλεκτρονικό bulling/cyber bulling: το cyberbulling περιγράφεται ως «η επαναλαμβανόμενη και εκ προθέσεως βλάβη που προκαλείται δια μέσου της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλε-φώνων και άλλων ηλεκτρονικών μέσων και εμφανίζεται περισσότερο σε ιστότοπους όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός εφήβων» (Patchin & Hinduja, 2010, Stonje et.al..., 2013).
ΣΕΛ.5
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Οι διαστάσεις του φαινομένου της σχολικής βίας και του εκφοβισμού είναι: • Νομικές •
Ψυχολογικές
•
Παιδαγωγικές Νομικές διαστάσεις: στην ελληνική εκπαιδευτική νομοθεσία δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την παραβατικότητα ανηλίκων στο σχολείο και, ειδικότερα, για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, ούτε οι αρμοδιότητες των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας (Σχολικός Σύμβουλος, Διευθυντής, Δάσκαλος). Σε περιπτώσεις παραβατικότητας των ανήλικων μαθητών στο σχολείο εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα που αναφέρονται στους ανήλικους. Η εμφάνιση κρουσμάτων βίας μεταξύ των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον καθιστά επιτακτική την ανάγκη θέσπισης ενός σαφούς πλαισίου πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου της σχολικής βίας, το οποίο θα υποστηρίζεται και θα τροφοδοτείται συστηματικά από εκπαιδευτικές πολιτικές και καλές πρακτικές. Ψυχολογικές: όπως έχει προαναφερθεί στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού εμπλέκονται ο θύτης (το παιδί που εκφοβίζει), το θύμα (το παιδί που εκφοβίζεται) και τα παιδιά θεατές (οι παρατηρητές, bystanders). Η βίωση καταστάσεων και περιστατικών σχολικού εκφοβισμού από τα εμπλεκόμενα μέρη θα έχει πολλές σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις είτε βραχυπρό-θεσμα είτε μακροπρόθεσμα στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού ή του εφήβου αλλά και στη διαδικασία της μάθησης (Krige et.al..2000, Smith et.al… 2004, Georgion & Stavrinides, 2008, Stavrinides et.al..2010). Θα υπάρχουν πολλές αρνητικές επιπτώσεις στο θύμα, λόγω των αναίτιων επιθετικών καταστάσεων που βιώνει, οι οποίες θα το επηρεάσουν ενδεχομένως για όλη του τη ζωή (Espelage & Holt, 2001, Espelage and Swearer, 2003). Τα θύματα αντιμετω-πίζουν συνήθως προβλήματα στις κοινωνι-κές τους σχέσεις με τους συνομηλίκους τους (Kokkinos & Panayiotou, 2004, Nansel et.al… 2001) και διακατέχονται από το αίσθημα της μοναξιάς και της χαμηλής αυτοεκτίμησης (Andreou, 2004).
Συγκεκριμένα το θύμα θα διακρίνεται από: • Χαμηλή αυτοεκτίμηση (Salmivalli & Nieminen, 2002, Solberg & Olweus, 2003). •
Αίσθημα απελπισίας, ντροπής.
•
Αδυναμία επίλυσης προβλημάτων.
•
Εμφάνιση μορφών κατάθλιψης (Kaltliala-Heina et.al.., 2000).
•
Αδυναμία εκδήλωσης συναισθη-μάτων ή έντονα συναισθηματικά ξεσπάσματα.
ΣΕΛ.6
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
•
Αίσθημα μοναξιάς (Graham & Juvonen, 1998, Nansel et.al…, 2001).
•
τάση για απομόνωση.
•
Άρνηση για δημιουργία κοινωνικές συναναστροφές.
•
Χαμηλές σχολικές επιδόσεις και αδικαιολόγητες απουσίες Nansel et.al…, 2001).
•
Διαταραχές συμπεριφοράς.
•
Άγχος, φοβίες.
•
Ανασφάλειες,
•
Τάσεις αυτοκτονίας (Holt et.al.., 2015).
φιλίας
και
Ως προς τις σωματικές συνέπειες θα εμφανίζει (Gini & Pozzoli, 2009): • Ψυχολογικά/ψυχοσωματικά προβλήματα. •
Ενούρηση, διαταραχές ύπνου.
•
Να δαγκώνει τα νύχια του.
•
Να έχει απώλεια όρεξης.
Ο θύτης διακρίνεται από: • Επιθετικότητα •
Έλλειψη κοινωνικών (Bernstein & Watson, 1997).
•
Μειωμένη ικανότητα αυτό-ελέγχου (Unnever & Cornell, 2003).
•
δεξιοτήτων
Χαμηλή ενσυναίσθηση (Espelage et.al.., 2004, Gini et.al…, 2007, Farrington & Baldry, 2010).
Τα παιδιά θεατές εμφανίζουν διαφορετικές αντιδράσεις, όπως για παράδειγμα άλλα αισθάνονται ντροπή, θυμό ή και ενοχές που δεν παρεμβαίνουν, άλλα είναι αδιάφορα, άλλα φοβούνται κ.τ.λ. Παιδαγωγικές: ερευνητικά δεδομένα κατάδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν το σχολικό κλίμα, η σχολική διοίκηση και οι παρεμβάσεις των εκπαιδευ-τικών στην αναχαίτιση ή στην εκδήλωση της βίαιης συμπεριφοράς από τους μαθητές (Χηνάς & Χρυσαφίδης, 2000). Σύμφωνα με τα νέα ερευνητικά δεδομένα, σχετικά με τις κυρώσεις που θα πρέπει να επιβάλλονται σε μαθητές που διαπράττουν επιθετικές ενέργειες εις βάρος των συμμαθητών τους συστήνεται: •
Να αποφεύγεται η επιβολή αποβολών και η ποινικοποίηση της πράξης. Το παιδί που εκφοβίσει, εφόσον έχει τιμωρηθεί με αποβολή, θα συνεχίσει να παρενοχλεί το θύμα.
•
Να μην επιδιώκεται η συμφιλίωση μεταξύ θύτη και θύματος, καθώς σε περίπτωση επανάληψης, ο θύτης θα επιβεβαιώσει τη «δύναμη» και την «κυριαρχία» του, ενώ το θύμα θα βρεθεί σε ακόμη δυσμενέστερη θέση.
Κοινωνικές: Ο σχολικός εκφοβισμός επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις των θυμάτων με τα άτομα που συναναστρέφονται στα κοινωνικά πλαίσια στα οποία
ΣΕΛ.7
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Τα αποτελέσματα πολλών διαχρονικών μελετών • δείχνουν ότι τα παιδιά-θύτες κου-βαλούν αυτά τα προβλήματα κοινωνικής συ-μπεριφοράς και στην ενήλικη ζωή και, το σημαντικότερο, τα περνούν στη νεότερη γενιά (Farrington, 1991, Serbin et.al,1991). Επίσης, οι θύτες περιστατικών βίας ή εκ-φοβισμού είναι πιθανόν να εμπλακούν σε εγκληματικές δραστηριότητες (Farrington, 1991).
Το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ • ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ Η σύγχρονη εκπαιδευτική πράξη δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην πρόληψη προβλη-μάτων συμπεριφοράς και μάθησης (Albee, 1996). Στόχος των εκπαιδευτικών συστημάτων είναι να • λειτουργήσουν προληπτικά δηλαδή πριν εμφανιστούν τέτοιου είδους προβλήματα στη σχολική κοινότητα.
Θα πρέπει να γίνονται συχνά συναντήσεις
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ • ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ • Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημοκρατική
Θα
λειτουργία του σχολείου, στην ακρόαση των
ασφάλειας
να
αναλαμβάνουν
ευθύνες,
εφαρμογής
Κανονισμών σε κάθε σχολική
μονάδα, με τη συμμετοχή και των μαθη-τών, με
βάση
τις
αρχές
της
δημοκρατικής
σχολικής διοίκησης.
επικοινωνίας στην κάθε τάξη με την ευ-θύνη του εκπαιδευτικού τάξης στην πρω-τοβάθμια και του υπεύθυνου εκπαι-δευτικού τάξης στη δευτεροβάθμια εκπαί-δευση. Θα
πρέπει
συνεργατικές
να
υλοποιούνται
δραστηριότητες,
ομαδο-
όπως
π.χ.
ομάδες έκφρασης, εικαστικής τέχνης, χορού, μουσικής κτλ. πρέπει
να
δοθεί
έμφαση
στη
διαπολιτισμική εκπαίδευση μέσα από δραστηριότητες που προάγουν τη βιωματική
Θα πρέπει να ενισχυθούν τα προγράμματα Αγωγής Υγείας με αντικείμενο σχετικό με βίας
να
και
την
προαγωγή
της
αρμονικής
συμβίωσης και συνύπαρξης.
εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους και να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική ζωή.
και
την πρόληψη και αντιμετώπιση κάθε μορ-φής
Οι μαθητές θα πρέπει να εξασκηθούν στο διάλογο,
Σχολικών
σύνταξης
μορφής «διακρίσεων».
και
εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και • μαθητές. •
διαδικασιών
ρετικό» και την καταπολέμηση των κάθε
αφορούν και στην ανάπτυξη ενός κλίματος κατανόησης,
νομικά και να υποστηρίζει την καθιέρωση
μάθηση της συνύπαρξης με τον «διαφο-
απόψεων των μαθητών για θέματα που τα συνεργασίας,
Θρησκευμάτων θα πρέπει να προβλέπει
•
Επίσης, θα πρέπει να υλοποιούνται ειδικά προγράμματα (ciberbulling), να διδάσκο-νται τα
δικαιώματα
και
οι
κοινωνικές
υποχρεώσεις των μαθητών και εναλλα-κτικοί
ΣΕΛ.8
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Θα πρέπει να δοθεί έμφαση: • στο ελκυστικό σχολείο •
στη συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών
•
στη συνεργασία σχολείου-οικογένειας
ΠΟΥ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ: • ΜΕΡΗ στη συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση Σύγκρουση των μαθητών έξω από την τάξη. Σύγκρουση των μαθητών κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Σύγκρουση των μαθητών πριν ή/και μετά τα μαθήματα.
ΤΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία τα σημάδια αυτά είναι: •
Κοινωνική απομόνωση.
•
Συναισθήματα απόρριψης και μοναξιάς
•
Συναισθήματα θυμού που δεν μπορούν να ελεγχθούν.
•
Χαμηλά επίπεδα ενδιαφέροντος για το σχολείο και κακή σχολική επίδοση.
•
Βίαιη μεταχείριση στο σπίτι.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
•
Η διαχείριση των περιστατικών είναι μέρος της κοινά συμφωνημένης πολιτικής της σχολικής μονάδας. Βάσει ερευνητικών πορισμάτων προτείνονται οι • παρακάτω αποτελεσματικές στρατηγικές: •
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να σταματήσει τον εκφοβισμό επί τόπου, δηλαδή να παρέμβει άμεσα, να χωρίσει τα παιδιά, να καλύψει τυχόν άμεσες ψυχικές και σωματικές ανάγκες και να διατηρήσει την ψυχραιμία του.
Να μάθει τι συνέβη, δηλαδή να διαχωρίσει τους
εμπλεκόμενους,
να
ακούσει
την
ιστορία από διάφορες πηγές και να ακούσει χωρίς να κατηγορήσει κανέναν. Να
υποστηρίξει
εκφοβίζεται,
το
δηλαδή
μαθητή να
ακούσει
που με
προσοχή το μαθητή, να τον διαβε-βαιώσει ότι ο εκφοβισμός δεν είναι δικό του φταίξιμο, να του υπενθυμίσει ότι
ΣΕΛ.9
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
τον νοιάζεται και ότι βρίσκεται εκεί για να τον προστατεύσει, να του εξηγήσει ότι πρέπει να ζητά βοήθεια, να του δώσει συμβουλές, να ζητήσει βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας αν το κρίνει αναγκαίο.
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΤΗ ΠΟΥ ΕΚΦΟΒΙΖΕΙ Παροχή υποστήριξης από τον εκπαιδευτικό θα πρέπει να δοθεί όχι μόνο στο παιδί που εκφοβίζεται (θύμα) ή στο θεατή αλλά και στο παιδί που εκφοβίζει (θύτης). Ειδικότερα οι ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΟΥΣ εκπαιδευτικοί μπορούν να ανταποκριθούν στον ΘΕΑΤΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ μαθητή που εκφοβίζει με τα παρακάτω βήματα: Η ενδυνάμωση των θεατών για να • Να πουν στον μαθητή που εκφοβίζει ότι δεν υπερασπιστούν το θύμα είναι μία από τις πιο τους αρέσει αυτό που κάνει και ότι θα πρέπει αποτελεσματικές παρεμβάσεις κατά του να σταματήσει να συμπεριφέρεται με αυτόν εκφοβισμού (Poyhonen et. al.2012). τον τρόπο. Οι περισσότεροι θεατές προτιμούν είτε να μην παρέμβουν είτε να ενισχύσουν τον εκφοβισμό • Να μη χρησιμοποιήσουν προσβολές ή φανερά ή σιωπηλά. σωματική βία για να υπερασπιστούν το Οι εκπαιδευτικοί σε σχέση με τους θεατές μαθητή θύμα του εκφοβισμού. θα πρέπει: • Να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές • Να συνεχίσουν οι εκπαιδευτικοί να παρέχοντάς τους πληροφορίες σχετικά με προσπαθούν. Να μιλήσουν με ειδικούς τους διαφορετικούς ρόλους στα φαινόμενα επιστήμονες και συμβούλους ώστε να εκφοβισμού. σταματήσουν τέτοιου είδους φαινόμενα. • Να τους εκπαιδεύσουν ώστε να • Αν οι εκπαιδευτικοί αισθανθούν ότι αυτό δεν αποδοκιμάζουν ανοικτά τον εκφοβισμό. είναι δική τους υποχρέωση θα πρέπει να • Να τους παροτρύνουν να κάθονται και να προσπαθήσουν να βάλουν τον εαυτό τους στη μιλούν ή να παίζουν στα διαλείμματα με το θέση του παιδιού-θύματος (ενσυναίσθηση) παιδί-θύμα του εκφοβισμού. για να κατανοήσουν πώς νιώθει. • Να τονίσουν στους μαθητές ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για το αν υπάρχει ή όχι • Να αναζητήσουν ευκαιρίες για να εμπλέξουν εκφοβισμός στην τάξη. το μαθητή που εκφοβίζει στην καταπολέμηση •
Να τους ενθαρρύνουν να βοηθήσουν ένα μαθητή που εκφοβίζεται.
του εκφοβισμού του σχολείου μέσω της
•
Να βοηθήσουν τους μαθητές να σκεφτούν • και να προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου του εκφοβισμού.
Να αξιοποιήσουν τη δύναμη του παιδιού που
δημιουργίας αφισών, ταινιών, ιστοριών κτλ.
εκφοβίζει σε θετικές συμπεριφορές.
ΣΕΛ.10
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
•
Η τιμωρία θα πρέπει να επιβάλλεται σε
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ
διαπροσωπικό
ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
πλαίσιο
μεταξύ
εκπαι-
δευτικών και μαθητών, ώστε να έχει να έχει προσωπικό νόημα για τους θύτες. Οι
•
κανόνων συμπε-
ριφοράς στην τάξη.
θύτες δεν πρέπει να θεωρήσουν την τιμωρία ως εκδίκηση ή απόρριψη από τους
Συλλογική διατύπωση
•
Διαμόρφωση θετικού σχολικού κλίματος
ενήλικες. Θα πρέπει να κατά-νοήσουν ότι
(σεβασμός,
απορρίπτεται η συμπερι-φορά τους και όχι
ψυχική ελευθερία, ασφάλεια, δημοκρα-τικό
οι ίδιοι ως άτομα.
κλίμα).
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ Η ενημέρωση των γονιών τόσο του παιδιού που εκφοβίζεται όσο και του παιδιού που εκφοβίζει θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δάφνη II (2008) θα πρέπει να γίνεται την ίδια μέρα και ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός θα πρέπει να έχει ακριβή στοιχεία του περιστατικού. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει: • Να μιλήσει ιδιαιτέρως με τους γονείς των παιδιών
που
εμπλέκονται
στο
περι-
•
επικοινωνία,
Διαμόρφωση σχέσεων
υπευθυνότητα,
θετικών
(αποδοχή
διαπροσωπικών διαφορετικότητας,
ομαδικό πνεύμα, κοινωνικές δεξιότητες, ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης, αλληλοϋποστήριξη, αλληλεγγύη…). •
Αναμόρφωση της μαθησιακής διαδικα-σίας (συνεργασία,
ομαδικές,
βιωματικές
δράσεις, δημιουργικές δραστηριότητες). •
Ανάπτυξη
κοινωνικών
και
συναισθη-
ματικών δεξιοτήτων (ολική ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή).
στατικό. •
Να αναγνωρίσει την αγωνία του γονέα και να τον ακούσει χωρίς διακοπή.
•
Να επαναλάβει τι μπορεί να κάνει και ποιος είναι ο ρόλος του στην τάξη και στο σχολείο.
•
Να παραμείνει ήρεμος και να είναι αντικειμενικός.
•
Να μην αμφισβητεί τις πληροφορίες που παρέχονται και να κρατά σημειώσεις.
ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ Η επίλυση των συγκρούσεων περιλαμβάνει τις εξής
διαδικασίες
(Χηνάς
&
Χρυσαφίδης,
2000): Διαπραγμάτευση:
οι
εμπλεκόμενοι
στη
σύγκρουση συναντώνται για να βρουν λύση στο πρόβλημα. Διαιτησία: οι εμπλεκόμενοι στη σύγκρουση συναντώνται για να βρουν λύση στο πρόβλημα με τη βοήθεια τρίτου προσώπου που έχει ΣΕΛ.11
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Τη λήψη απόφασης με συναίνεση: πρόκει-ται για μια ομαδική διαδικασία κατά την οποία όλοι όσοι εμπλέκονται στη σύγκρουση δημιουργούν ένα σχέδιο δράσης, αποδεκτό από όλους, προκειμένου να φτάσουν στην επίλυση του προβλήματος. Ο εκπαιδευτικός κατά τη διαδικασία επίλυσης των συγκρούσεων μπορεί να ακολουθήσει τα εξής βήματα (Χηνάς & Χρυσαφίδης, 2000): •
Να προσδιορίσει το πρόβλημα και τον βαθμό της επίλυσής του.
•
Να
βοηθήσει
τους
εμπλεκόμενους
να
αποστασιοποιηθούν από το πρόβλημα για να μπορέσουν να διακρίνουν τα πραγματικά ζητήματα διαφωνίας από τα ζητήματα διαπροσωπικών σχέσεων. •
Να διατυπώσει τους κανόνες επίλυσης του προβλήματος.
•
Να ενθαρρύνει τους μαθητές να σέβονται και να ακούν τις διαφορετικές απόψεις του άλλου.
•
Να εντοπίζει τα κίνητρα, τις ανάγκες και τα συμφέροντα του καθενός που οδηγούν στη σύγκρουση.
•
Να αναζητά και να ενθαρρύνει εναλλακτικές λύσεις.
•
Να αξιολογεί τις εναλλακτικές λύσεις και να συντελεί στην επίτευξη της συμφωνίας που να ικανοποιεί τους μαθητές που
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΟΥ
ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΕ
ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Οι σχέσεις και η συνεργασία του σχολείου με φορείς της κοινότητας και τους γονείς είναι πάρα πολύ σημαντική για την ομαλή λειτουργία του σχολείου και τη διαμόρφωση ενός δημοκρατικού, ελεύθερου σχολικού κλίματος. Στην εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων, η συνεργασία με άλλους φορείς μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά με κοινό σκοπό τη μείωση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού και τη δημιουργία ενός ασφαλούςυποστηρικτικού κλίματος στο σχολείο με το χαρακτηριστικό της αλληλεγγύης (Ματσαγγούρας, 2002). Το σχολείο μπορεί να ενημερώνει τους γονείς, ώστε να δημιουργήσει ένα κλίμα συνεργασίας και κοινής προσπάθειας επίλυσης των συγκρούσεων και βελτίωσης του σχολικού περιβάλλοντος. Με τον όρο γονείς δεν εννοούνται μόνο οι γονείς των θυτών, των θυμάτων και των αυτόπτων μαρτύρων, αλλά και οι γονείς όλων των μαθητών του σχολείου, καθώς ο σχολικός εκφοβισμός δεν επηρεάζει μόνο μαθητές που εμπλέκονται άμεσα ως θύτες, θύματα και αυτόπτες μάρτυρες εκφο-βιστικής συμπεριφοράς, αλλά όλους τους μαθητές του σχολείου. Το σχολείο θα πρέπει να ενημερώνει τους γονείς για να αναπτύξουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, ώστε να αντιμε-τωπίζουν αποτελεσματικά το θέμα του σχολικού εκφοβισμού. Πηγή υλικού για τη σχολική βία: http://stop-bullying.sch.gr/en
ΣΕΛ.12
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΤΟΥ Β2 ΣΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΠΑΛΟΝΙ https://www.youtube.com/watch? v=e2Y1tRBOXfA Ήταν ένα παιδάκι που βρήκε ένα κόκκινο μπαλόνι. Όταν το βρήκε χάρηκε πολύ μετά ήρθε η ώρα να πάει στο σχολείο. Όμως δεν μπορούσε να μπει στο λεωφορείο, γιατί ενοχλούσε τους ανθρώπους το κόκκινο μπαλόνι και επειδή δεν μπορούσε να μπει στο λεωφορείο πήγε με τα πόδια. Όταν έφτασε είχε αργήσει λίγο και ο διευθυντής τον τιμώρησε και τον κλείδωσε μέσα σε μια αποθήκη. Ο διευθυντής ξέχασε το μαθητή μέσα στην αποθήκη και το κόκκινο μπαλόνι ενοχλούσε το διευθυντή και τον ανάγκασε να ελευθερώσει το φίλο του. Τα άλλα παιδιά ζήλεψαν και ήθελαν να του σκάσουν το μπαλόνι. Όταν τα παιδιά του το έσκασαν πετάχτηκαν πολλά πολύχρωμα μπαλόνια, ενώθηκαν όλα μαζί και πήγαν το παιδί μια βόλτα στον πολύχρωμο ουρανό. Συγγραφική Ομάδα: Αγγελική Κοντελέ Σταυρούλα Μελά, Σταύρος Κλαδάς, Άγγελος Πασχάλης, Αντώνης Καραγιάννης, Φίλιππος Νικολόπουλος. Καλλιτεχνικό Ψευδώνυμο Ομάδας: ΖουζουνοΟμάδα
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ. Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΕΣΩΡΟΥΧΟΥ. https://www.youtube.com/watch? v=gyzEcIgogFg Η μικρή Νίκη ήταν μόνη στο σπίτι. Ξαφνικά χτύπησε το κουδούνι και ήταν κάποιος φίλος της οικογένειας. Η Νίκη τον άφησε να μπει στο σπίτι και αυτός προσφέρθηκε να την βοηθήσει στα μαθήματά της. Όταν τελείωσαν τα μαθήματα ο φίλος της οικογένειας της έδωσε ένα δώρο. Έφτιαξαν μαζί ένα αερόστατο. Στη συνέχεια ο κύριος ζήτησε από τη Νίκη να παίξουν ένα διαφορετικό παιχνίδι, αλλά της ζήτησε να το κρατήσει μυστικό. Πήγαν λοιπόν στο δωμάτιό της και ο κύριος της ζήτησε να αγγίξει διάφορα μέρη του σώματός της όπως τη μύτη, το χέρι…. Ξαφνικά της ζήτησε να αγγίξει την περιοχή που κάλυπτε το εσώρουχό της. Η Νίκη ένιωσε πολύ άσχημα και του ζήτησε να σταματήσουν το παιχνίδι. Η καλή Νεράιδα της είπε ότι κανένας δεν έχει δικαίωμα να αγγίζει την περιοχή που καλύπτει το εσώρουχό της. Της είπε επίσης ότι θα πρέπει να ξέρει τα δικαιώματά της για να μπορεί να προστατεύει τον εαυτό της. ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ ΤΟΥ ΕΣΩΡΟΥΧΟΥ. Παρουσίαση βίντεο: Γεωργία Κλωστράκη
ΣΕΛ.13
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
PETS SHOP https://www.youtube.com/watch?v=xt0iL6df5Y Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αγοράκι που είχε πρόβλημα στο πόδι του. Ένα παιδάκι τον ρώτησε αν παίζει μπάλα. Εκείνος απάντησε «όχι». Μια μέρα πήγε σε ένα κατάστημα με ζώα. Όταν μπήκε μέσα είδε ένα σκυλάκι που κι αυτό είχε πρόβλημα στο πόδι. Τότε λέει στον ιδιοκτήτη: «Θέλω αυτό το σκυλί». Ο κύριος του είπε ότι αυτό το σκυλί είναι άχρηστο. Όμως το αγοράκι επέμενε. Τότε ο κύριος τον άφησε να το πάρει και αν και είπε στο αγοράκι ότι του το δίνει χωρίς χρήματα, το αγοράκι τον πλήρωσε κανονικά με το χαρτζιλίκι που είχε μαζέψει. Συγγραφική Ομάδα: Βερενίκη Λειβαδίτη, Βασίλης Κωστόπουλος, Νίνα Κουμέντου, Αντώνης Καρβούνης Ψευδώνυμο Ομάδας: Αστερο-Ομάδα
VALIDATION (Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΧΑΡΙΖΕ ΧΑΜΟΓΕΛΑ) https://www.youtube.com/watch? v=Cbk980jV7Ao Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας άνθρωπος που χάριζε χαμόγελα. Αυτός ο άνθρωπος δούλευε σε ένα πάρκιν και όλοι του οι πελάτες ήταν λυπημένοι και τους έκανε χαρούμενους με το χαμόγελό του.
Μια μέρα πήγε να βγάλει φωτογραφία και είδε μία κοπέλα που του άρεσε πολύ αλλά όποιος χαμογελούσε τον έδιωχνε. Δεν του έβγαζε φωτογραφία. Έτσι έχασε κι αυτός το χαμόγελό του. Μια μέρα όμως ξανασυναντήθηκαν. Είδε πολύ κόσμο να περιμένει τη φωτογράφο να τους βγάλει φωτογραφία. Πήγε τότε να φωτογραφηθεί κι αυτός. Πλησίασε τη γυναίκα, βρεθήκανε πιο κοντά και αγαπήθηκαν. Συγγραφική ομάδα: Παναγιώτης Κωστάκος, Μιχαέλα Καρρά, Καλλιόπη Μουστακέα, Γιώργος Κριαλάκος, Φώτης Μανίσης, Μαριάννα Ρουμελιώτη. Ψευδώνυμο Ομάδας: Φεγγαρο-Ομάδα
Ο ΜΑΥΡΟΣ ΕΠΙΒΑΤΗΣ https://www.youtube.com/watch? v=UbMzN0gq9Gc Μια μέρα ένας μαύρος κύριος ανέβηκε στο τρένο για να πάει στη δουλειά του. Όταν μπήκε στο τρένο είδε μία κυρία και κάθισε δίπλα της. Αυτή η κυρία ήταν γιαγιά. Καθώς έτρωγε τα φιστίκια του η κυρία μουρμούριζε άσχημα λόγια για αυτόν. Ο κύριος δεν της έδωσε καθόλου σημασία. Ξαφνικά μπήκε στο τρένο ο ελεγκτής.
ΣΕΛ.14
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Η κυρία συνέχισε να μιλάει άσχημα για τον μαύρο κύριο και έβγαλε το εισιτήριό της για να το δείξει στον ελεγκτή. Έτσι όπως το κρατούσε και συνέχισε να μιλάει άσχημα για τον μαύρο κύριο, ο κύριος της το παίρνει και το βάζει στο στόμα του. Τότε πέρασε ο ελεγκτής για να δει το εισιτήριό της αλλά η κυρία δεν είχε εισιτήριο και του είπε ότι της το έφαγε ο μαύρος κύριος. Ο ελεγκτής φυσικά δεν την πίστεψε και την κατέβασε από το τρένο. Συγγραφική Ομάδα: Βασίλης Καλογεράκος, Χρήστος Πασχάλης, Πόπη Κωστέτσου, Αλέξης Νάκας. Ψευδώνυμο Ομάδας: Μικροί Συγγραφείς ΕΛΜΕΡ Ο ΠΑΡΔΑΛΟΣ ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ
https://www.youtube.com/watch? v=qSqQzKcr4VM&list=PLpZYHkrInw9hlbwGQaYcJdhGNEYmxpk8
Μία φορά ήταν ένα παρδαλό ελεφαντάκι που το έλεγαν Έλμερ. Ήταν πολύχρωμο και καλό. Κάθε μέρα έκανε αστεία στους φίλους του για να γελάνε και να είναι ευτυχισμένοι. Μια μέρα βαρέθηκε να είναι διαφορετικός και νόμιζε ότι οι φίλοι του γελούσαν μαζί του επειδή ήταν πολύχρωμος και όχι με τα αστεία που τους έκανε. Τότε πήγε σε ένα θάμνο με βατόμουρα, πήρε την ουρά του και έβαψε όλο του το σώμα γκρι. Όταν γύρισε πίσω στους φίλους του δεν τον αναγνώρισαν. Όλοι οι ελέφαντες ήταν σοβαροί. Ο Έλμερ βαρέθηκε να τους βλέπει έτσι κι άρχισε να τους κάνει αστεία. Όλοι οι ελέφαντες φώναξαν με μια φωνή: Είναι ο Έλμερ!!!
Συγγραφική Ομάδα: Μαριάννα Ρουμελιώτη, Γιώργος Κριαλάκος, Φώτης Μανίσης, Μιχαέλα Καρρά, Πάνος Κωστάκος. Ψευδώνυμο Ομάδας: Φεγγαρο-Ομάδα Zero, https://www.youtube.com/watch? v=LOMbySJTKpg Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αγοράκι που είχε πάνω στην μπλούζα του τον αριθμό «Μηδέν».Αυτό το αγοράκι ήταν μοναχό και τα άλλα παιδιά το κορόιδευαν γιατί ήταν διαφορετικό. Το παιδί περπατούσε στο δρόμο και τα άλλα παιδιά τον κλοτσούσαν. Ξαφνικά συνάντησε ένα κοριτσάκι. Αυτό το κορίτσι το ερωτεύτηκε. Και το κορίτσι είχε πάνω του τον αριθμό «Μηδέν». Μετά από λίγες μέρες τα δίδυμα εφτά κάλεσαν την αστυνομία και συνέλαβαν το αγοράκι Μηδέν. Μετά από λίγες μέρες πήγε η κοπέλα του έξω από τη φυλακή με φουσκωμένη την κοιλιά και γέννησε δίδυμα μωρά. Αυτά τα μωρά σχημάτιζαν το «Άπειρο». Συγγραφική Ομάδα: Βερενίκη Λειβαδίτη, Βασίλης Κωστόπουλος, Νίνα Κουμέντου, Αντώνης Καρβούνης Ψευδώνυμο Ομάδας: Αστερο-Ομάδα
ΣΕΛ.15
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ ΤΗΣ Β2
ΤΙΤΛΟΣ: Ο ΘΥΜΟΣ
Ο! Παμπόνηρε θυμέ! Γιατί καταστρέφεις την ευτυχία της ζωής μου; Γιατί είσαι τόσο νευρικός; Γιατί θέλεις να είσαι βασιλιάς του σκοτεινού πνεύματος;
Ο! Παιδί Γιατί θέλω να έχω μόνο εγώ την ευτυχία. Γιατί θέλω να σας πάρω την χαρά. Γιατί θέλω να σας διατάζω όλους. Ο! Θυμέ! 1…2…3 βρήκα τη λύση! Κάθε φορά που θα με ενοχλείς θα μετρώ μέχρι το 10 και θα φεύγεις στο πι και φι. Αν θέλεις πάλι φίλοι κολλητοί και συνεργάτες θα γίνουμε στη στιγμή. Αγγελική Κοντελέ
Ο! Κακέ θυμέ! Γιατί είσαι τόσο κακός; Γιατί μου πετάς κεραυνούς στην καρδιά μου; Γιατί θέλεις να θυμώνεις τους άλλους τόσο πολύ; Ο! Παιδί Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου Θέλω να σου καταστρέψω την καρδιά. Θέλω να σε φουρτουνιάσω. Ο! Θυμέ! 1…2…3 βρήκα τη λύση! Θα διώχνω τις πικρές και θα κοιτάζω τις γλυκές στιγμές Θα γίνω χαρούμενο παιδί, και ο θυμός θα φεύγει σαν αστραπή. Με παιχνίδι χαρωπό θα σε διώχνω στο λεπτό. Άγγελος Πασχάλης
Ο! Πονηρέ θυμέ! Γιατί μοιάζεις με την άγρια θάλασσα; Γιατί είσαι σκληρός και πονηρός σαν φωτιά;
Ο! Πονηρέ θυμέ! Γιατί είσαι πολύ καυτός και σπας την καρδιά μου; Γιατί είσαι σαν μια άγρια θάλασσα; Γιατί θες να πνίξεις τη χαρά; Γιατί μου σηκώνεις όρθια τα μαλλιά; Ο! Παιδί Αυτό μου αρέσει να είμαι θυμωμένος, να μιλάς στους φίλους σου άγρια! Αστραπές και βροντές να βγάζεις και όλους να τους διώχνεις. Ο! Θυμέ! 1…2…3 βρήκα τη λύση! Θα γίνω χαρούμενος. θα σε ξεχάσω στο λεπτό μετρώντας ως το δέκα όσες φορές χρειαστώ. Αλέξης Νάκας
Ο! Παιδί! Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου! Μοιάζω με θυμωμένη κιθάρα που βγάζει άγριους ήχους. Αντώνης Καρβούνης
Ο! Θυμέ! 1…2…3 βρήκα τη λύση! Θα γίνω χαρούμενο παιδί Και ο θυμός θα φεύγει στη στιγμή.
ΣΕΛ.16
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Ο! Πονηρέ θυμέ! Γιατί μας βασανίζεις το μυαλό και δεν μπορούμε να σκεφτούμε το καλό; Γιατί το μίσος παντού το σκορπάς;
Ο! Παιδί ! Εγώ βάζω τους πειρασμούς και σας ξεγελώ, παντού κακό σκορπώ. Με τις φλόγες μου σας καίω το μυαλό γιατί αγαπώ το κακό.
Ο! θυμέ! Ένα, δύο τρία, βρήκα τη λύση. θα σε πολεμήσω με την εγκράτεια και την υπομονή και θα γίνω καλό παιδί. Θα σε διώξω με το σπαθί της ομορφιάς και της καλής συμπεριφοράς. Χρήστος Πασχάλης
Ο! Πύρινε θυμέ! Γιατί είσαι γκρινιάρης θυμέ; Γιατί θυμέ είσαι τόσο εγωιστής; Γιατί είσαι τόσο άγριος;
Ο! Παιδί! Γιατί αυτή είναι η δουλειά μου. Να μπαίνω μέσα σου, να σκίζω την καρδιά σου και να σε νευριάζω.
Ο! Θυμέ! 1…2…3 βρήκα τη λύση! Θα σε ελέγχω με χαρούμενα πράγματα. Έτσι δεν θα με κυριεύσεις. Θες να πάμε μια βόλτα να παίξουμε και μπιζ !!
Να, είδες πως ξεθύμωσες στη στιγμή.
Ο! καταστροφικέ θυμέ ! Γιατί σκοτώνεις τα συναισθήματα σαν μαχαίρι μοχθηρό; Γιατί μας εξαφανίζεις την ευτυχία από τα πρόσωπα μας; Γιατί μας θυμώνεις την ψυχή; Ο! Παιδί Γιατί μου αρέσει να καταστρέφω τη ζωή σου. Γιατί μ’ αρέσει να σας βλέπω όλους θυμωμένους. Γιατί είμαι ο θυμός και αυτή είναι η δουλειά μου!!! Ο! Θυμέ! βρήκα τη λύση! Θα μετρώ ως το 10 και θα φεύγεις στη στιγμή. Αν δεν φεύγεις με την πρώτη αργά-αργά θα ξαναμετρώ. Να ξέρεις, αυτό το λέω σοβαρά!!! Φώτης Μανίσης
Φίλιππος Νικολόπουλος
Ο! πονηρέ θυμέ! Γιατί είσαι σαν την άγρια θάλασσα που προσπαθείς να πνίξεις την ομορφιά ; Γιατί σαν κεραυνός σκίζεις την καρδιά μου στα δυό; Γιατί είσαι σκληρός και πύρινος σαν φωτιά; Γιώργος Κριαλάκος
Ο! Παιδί! Ο! Θυμέ! Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου 1,2,3, βρήκα τη λύση! Μοιάζω με κόκκινο δράκο Θα διώχνω τις πικρές και θα που βγάζει άγριους ήχους κρατώ τις γλυκές στιγμές και πληγώνει την ηρεμία Θα γίνω χαρούμενο παιδί κι εσύ της καρδιάς σου. Θα φεύγεις στη στιγμή.
Ο! θλιβερέ θυμέ! Ο! Παιδί! Γιατί είσαι τόσο γκρινιάρης Δεν σου ανήκει η χαρά. και πληγώνεις τους άλλους; Είμαι πολύ κακός με τους Γιατί κρύβεις το φως και την ομορφιά; ανθρώπους αλλά και με σένα. Γιατί σκοτώνεις τα συναισθήματα μου;
Ο! Θυμέ! 1,2,3, βρήκα τη λύση, γιατί ξέρεις ότι το κακό πάντα χάνει και το καλό πάντα νικάει. Μπορείς να μην είσαι και τόσο κακός αν θέλεις.
Καλλιόπη Μουστακέα Ο! Φλογερέ θυμέ! Γιατί είσαι κατακόκκινος σαν το αίμα του πολέμου Γιατί σα φλόγα καις την καρδιά μου; Γιατί με βασανίζεις με τη σκοτεινή σου κακία;
Βασίλης Καλογεράκος
Χα! Χα! Παιδί! Ο! Θυμέ! Επειδή μου αρέσει! 1,2,3, βρήκα τη λύση! Θα Μοιάζω σαν ένα κόκκινο αυτοκίνητο καλέσω τη φωτεινή φλόγα της που βγάζει καπνούς και σε μεταμορφώνω καλοσύνης. Θα παίρνω βαθιά σε κατάμαυρο ανθρωπάκι από τη ανάσα, θα μετράω ως το 10, στενοχώρια χρωματίζοντας το δυνατός θα γίνω κι εσύ θα φωτεινό σου πνεύμα. Παραδοθείς. Σε συμβουλεύω να μην είσαι τόσο υπερβολικός ώστε σα φιλαράκια αγαπημένα να σκορπίζουμε τη χαρά.
ΣΕΛ.17
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Ο! Θυμέ! Γιατί με βασανίζεις τόσο πολύ; Γιατί μου κάνεις δύσκολη τη ζωή; Ο! τρομαχτικέ θυμέ! Πώς το κάνεις αυτό το πράγμα;
Ο! Άγριε θυμέ! Γιατί με πειράζεις; Γιατί με καταστρέφεις; Γιατί μπαίνεις στην καρδιά μου και με ελέγχεις και ανάβεις το κόκκινο φωτάκι και όχι το πράσινο;
Ο! Παιδί ! Αυτή είναι η δουλειά μου, να είμαι κακός. Έχω εκπαιδευτεί να κάνω αυτήν τη δουλειά.
Ο! θυμέ! Βρήκα τη λύση! Θα κρατάω τις καλές στιγμές και θα πετάω τις κακές. Χέρια και πόδια κοντά μου θα κρατώ και τελικά νικητής θα είμαι εγώ. Αντώνης Καραγιάννης
Ο! Κακέ θυμέ! Γιατί είσαι στην καρδιά μου και με βασανίζεις; Γιατί είσαι μέσα μου; Γιατί μ΄εμποδίζεις να παίξω;
Ο! Κακέ θυμέ! Γιατί με αγριεύεις σαν πύρινη φλόγα; Γιατί με αναγκάζεις να σηκώνω χέρια, πόδια και να χτυπώ τους άλλους; Γιατί μου καταστρέφεις την καρδιά μου και τη χαρά μου;
Ο! Παιδάκι ! Πρέπει να θυμάσαι πως χρειάζεται να νιώσεις όλα τα συναισθήματα, αλλά να είσαι ο βασιλιά τους και όχι ο υπηρέτης τους.
Ο! Παιδί ! Παιδί! Γιατί έτσι είμαι εγώ. Γιατί έτσι είναι ο θυμός. Γιατί δουλειά μου είναι να κάνω τη ζωή σου λυπημένη.
Ο! θυμέ! Ένα, δύο τρία, βρήκα τη λύση. Θα γεμίσω το μυαλό μου με χαρούμενα πράγματα. Θα μετρώ δέκα-δέκα, σκέψεις σκοτεινές θα διώχνω, χέρια και πόδια θα κρατώ και χαμόγελα θα σκορπώ. Σταύρος Κλαδάς
Ο! θυμέ! 1,2,3, βρήκα τη λύση! Θα παίρνω βαθιές αναπνοές και θα διώχνω το θυμό. Δε θα πληγώνω τους άλλους. Ξέρεις, σκεφτόμουν να σου προτείνω να παίξουμε μαζί σα φίλοι κολλητοί. Βασίλης Κωστόπουλος
Ο! Παιδί! Μπαίνω στο σώμα σου. γιατί αυτή είναι η δουλειά μου. Αν εσύ δεν προσπαθήσεις εγώ θα σε εξουσιάζω
Ο! Θυμέ! 1,2,3, βρήκα τη λύση, Θα διώχνω τις πικρές και θα κρατώ τις γλυκές στιγμές. Θα γίνω χαρούμενο παιδί και ο θυμός θα φεύγει σαν αστραπή.
Λάμπρος Μακρής Ο! Πονηρέ θυμέ! Γιατί είσαι σαν την άγρια θάλασσα που προσπαθεί να πνίξει την ομορφιά; Γιατί είσαι σαν κεραυνός που σχίζει την καρδιά μου στα δυο; Γιατί είσαι σκληρός και πονηρός;
Ο! Πονηρέ θυμέ! Γιατί μου σπας την καρδιά; Γιατί είσαι γκρινιάρης; Γιατί είσαι σα φωτιά;
Ο! Παιδί! Ο! Θυμέ! Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου Ένα, δύο, τρία, βρήκα τη λύση. Να πληγώνω την ηρεμία της Με παιχνίδι χαρωπό θα σε καρδιάς. Να σου φυτεύω αστραπές διώχνω στο λεπτό. και βροντές. Μαρία Μπέλλου Ο! Παιδί! Ο! Θυμέ! Γιατί μου αρέσει να σκοτώνω την αγάπη. Βρήκα τη λύση! Γιατί με ενοχλούν τα καλά παιδιά. Θα σε διώξω με αγάπη και Γιατί μου αρέσουν οι εκρήξεις. αγκαλιά. Θα μετρώ αργά-αργά κι έτσι θα μπορώ να σε διαχειριστώ.
Μαριάννα Ρουμελιώτη
ΣΕΛ.18
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING
Ο! Κατεργάρη Θυμέ! Γιατί με ενοχλείς; Γιατί δε μ΄ αφήνεις να ηρεμήσω;
Ο! Καλό μου Παιδί ! Αυτό ξέρω να κάνω χρόνια τώρα. Μ΄ ενοχλεί η ηρεμία, γι΄ αυτό ρίχνω αστραπές και κεραυνούς στις καρδιές όλων.
Ο! θυμέ! 1…2…3…Βρήκα τη λύση! Το κακό πάντα θα χάνει και θα κερδίζει το καλό. Θα παίρνω μια ανάσα σα δύτης τρομερός και στην καρδιά μου θα απλώνω την ηρεμία, τη φιλία, την αγάπη και την καλοσύνη. Μιχαέλα Καρρά
Ο! Άγριε Θυμέ! Γιατί είσαι σα μια άγρια φωτιά; Γιατί είσαι σα μια καυτερή σάλτσα; Γιατί σαν κεραυνός σκορπίζεις φόβο και σκοτεινιά; Ο! Παιδί ! Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου. Μοιάζω με τη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Είμαι σαν ένα ηφαίστειο που κοντεύει να εκραγεί, πετάω καυτερή λάβα και λιώνω την ψυχή σου. Ο! θυμέ! 1…2…3…Βρήκα τη λύση! Θα προσπαθήσω να βγάλω τις κακές στιγμές και να κρατήσω τις καλές. Θα σε βγάλω από την καρδιά μου με τρόπο μαγικό. Αντί να χτυπάμε ο ένας τον άλλον με μπουνιές ας γίνουμε φίλοι, συνεργάτες να μοιράζουμε χαρές. Νίνα Κουμέντου
Ο! Θυμέ μοχθηρέ! Γιατί τρυπώνεις στην καρδιά μου και καταστρέφεις τη ζωή; Γιατί χαλάς τις αγαπημένες μου αναμνήσεις; Γιατί μου κάνεις τη ζωή μου δύσκολη;
Βερενίκη Λειβαδίτη
Ο! Παιδί ! Πρέπει να σε θυμώνω και να σε διατάζω να κάνεις άσχημα πράγματα, γιατί αυτή είναι η δουλειά μου. Πρέπει να σου ρίχνω φλόγες και να λες άσχημες λέξεις. Ο! θυμέ! 1…2…3…Βρήκα τη λύση! Θα μετρώ ως το 10. Όσο πιο πολύ μετρώ τόσο θα φεύγεις, θα είμαι χαλαρός και δε θα με θυμώνεις! Όμως ξέρεις και κάτι, μπορούμε να γίνουμε και φίλοι! Πάνος Κωστάκος
Ο! Παιδί! Ο! Θυμέ! Επειδή αυτή είναι η δουλειά μου. 1…2…3…Βρήκα τη λύση! Τα όμορφα να τα χαλώ και να Θα σκέφτομαι όμορφα πράγματα σκορπώ τη σκοτεινιά. μέχρι να εξαφανιστείς και δε θα επιστρέψεις ποτέ πια στην καρδιά μου. Πόπη Κωστέτσου
Ο! Πονηρέ Θυμέ! Ο! Παιδί! Γιατί είσαι σα άγρια Εγώ αυτό κάνω. θάλασσα που σκορπά το φόβο; Πληγώνω την καρδιά και την Γιατί σαν κεραυνός σκίζεις την καρδιά μου; γεμίζω με κεραυνούς και φωτιά. Γιατί είσαι σκληρός και πύρινος σα φωτιά; Σταυρούλα Μελά Ο! Φλογερέ Θυμέ! Γιατί είσαι άγριος σα φωτιά; Γιατί προσπαθείς να με πληγώσεις σαν κεραυνός; Γιατί με ταλαιπωρείς σαν την άγρια θάλασσα;
Ο! Πανίσχυρε Θυμέ! Γιατί προσπαθείς να με θυμώνεις και να είμαι κακός με τους άλλους; Γιατί με εξαγριώνεις και μιλάω άσχημα στους άλλους; Γιατί κακότροπε θυμέ έχεις χάλια τρόπους;
Ο! Θυμέ! 1…2…3…Βρήκα τη λύση! θα παίζω, θα γελώ, θα τρώω σοκολάτα και καραμέλες φράουλα.
Ο! Παιδί! Ο! Θυμέ! Εγώ θέλω να σε πληγώσω και 1…2…3…Βρήκα τη λύση! να λες άσχημα πράγματα στους άλλους. Πάντα θα προσπαθώ να μην Έτσι θα σε κυβερνώ σα να είμαι ο πληγώσω τους άλλους. Θα σε βασιλιάς των συναισθημάτων σου. ξεπερνώ και θα είμαι γενναίο παιδί. θα σε βγάλω από το μυαλό μου. θα σε βγάλω έξω και θα είμαι ελεύθερο παιδί σαν την ηλιαχτίδα τη χρυσή.
ΣΕΛ.19
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ-BULLING