მატარებელში საკითხავი

ვრცელდება უფასოდ

მატარებელში საკითხავი ENGLISH SECTION: 85-101

2016-

BOWLING CLUB – LEBOWSKI •

2 Lane professional bowling

•

Pool and Russian Billiard tables

BOWLING CLUB LEBOWSKI BOWL - LEBOVSKI • CLUB Conceptual American–café-restaurant

BOWLING CLUB – LEBOWSKI

• • • •

Billiard Private Roombowling “Comfort Zone” • 12•Lane professional • 2 Lane professional bowling Laneand professional • 2Pool Russian bowling Billiard tables WORKING HOURS: SUNDAY: 11:00-02:00 • Pool and Russian BilliardMONDAY-THURSDAY, tables • Pool Conceptual American cafe-restautant FRIDAY-SATURDAY: 11:00-03:00 and Russian Billiard tables • Conceptual American café-restaurant • Conceptual Billiard Private Room,,Comfort Zone" American café-restaurant Tel:Private 591501010 | www.lebowski.ge • Billiard Room “Comfort Zone” | fb: lebowskibowlclub Billiard Private Room “Comfort Zone”

Working Hours: Monday-Thursday, Sunday: 11:00-02:00 WORKING HOURS: MONDAY-THURSDAY, SUNDAY: 11:00-02:00 Friday-Saturday:HOURS: 11:00-03:00 WORKING MONDAY-THURSDAY, SUNDAY: 11:00-02:00

FRIDAY-SATURDAY: 11:00-03:00

FRIDAY-SATURDAY: 11:00-03:00 591501010 | fb: EAST POINT Tel: 591501010 TEL: | www.lebowski.ge fb:Lebowskibowlclub lebowskibowlclub Tel: 591501010 | www.lebowski.ge | fb: lebowskibowlclub

მატარებელში საკითხავი ჟურნალი

სს „საქართველოს რკინიგზის“ საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური ტელ: +995 32 219 95 73 www.railway.ge

მატარებელში საკითხავი ჟურნალის მენეჯმენტი: გაზეთი „ჯორჯია თუდეი“ მელიქიშვილის ქ. 1 თბილისი 0179 ტელ: +995 32 229 59 19 www.georgiatoday.ge

რკინიგზა და რკინიგზელები

მთავარი რედაქტორი: მაკა ბიბილაშვილი

მატარებელში საკითხავი

ნომერზე მუშაობდნენ: თამარ დეკანოიძე დათო ტურაშვილი ლაშა გაბუნია ლევან ბერძენიშვილი გაგა ლომიძე ირმა კახურაშვილი ხათუნა ხაბულიანი ქეთევან კინწურაშვილი ბაჩო კვირტია ალექსანდრე გაბელია ციკო ინაური დიზაინი: მაიკო თავდიდიშვილი სტილი: ბაჩო კვირტია ნანა მელიწკაური ქეით დევისი თარგმანი: მარიამ ყიასაშვილი ფოტო: ირაკლი დოლიძე ნინო ზედგინიძე პროექტის მენეჯერი: ანუკა ფოლადიშვილი ყდაზე: ნინო ზედგინიძის ფოტო

/ სარჩევი სიახლეები ......................................... 11

აპრილი.............................................. 30 მოგზაურობა ლიტერატურაში.............. 33 დიდი მომღერლის ნობელის პრემია... 36 ახალი სახელი ქართულ მხატვრობაში.40 თანამედროვე ქართული კინო............. 44 თომა სიყვარულის გამო თავდაყირა ცხოვრებას ირჩევს...............................49 საინტერესო ამბები..............................52

პერსონა

ირაკლი ფარჯიანი ............................. 54 ერეკლე დეისაძე................................. 58 ინტერვიუ დათა თავაძესთან............... 65 ბლიცი - ნინო კირთაძე........................ 70 ბლიცი - მერაბ ნინიძე......................... 73

რკინიგზა და რკინიგზელები მატარებელში საკითხავი

კულინარია

ENGLISH SECTION

/ სარჩევი

გიას აჭარული ხაჭაპური – ბრენდია...................78 ქართული სუფრის ასოციაციები .......................82

ENGLISH SECTION...........................................85

მოგესალმებათ საქართველოს რკინიგზა!

Hotel “Corner Inn” - your place to stay in Batumi.

60 modern rooms.

Restaurant with terrace.

BATUMI,GEORGIA, 6010 4 Kobaladze str. mail: sales@corner.ge +995579041709 +995422200355 www.cornerinn.ge

2016 წელს საქართველოს რკინიგზის მრავალწლიან ისტორიაში განვითარების ახალი ეტაპი დაიწყო. სერიოზული ნაბიჯები გადაიდგა როგორც სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის გრძელვადიანი განვითარებისთვის, ასევე სამგზავრო მიმართულებით - ევროპული სტანდარტების მომსახურების შეთავაზებით. საქართველოს რკინიგზას თავის ისტორიაში ასეთი მაღალი კლასისა და სტანდარტის მოძრავი შემადგენლობა არასდროს ჰყოლია. შესაბამისად, ეს არის ახალი ნაბიჯი როგორც ჩვენი კომპანიის, ასევე ქვეყნის განვითარების ისტორიაში. ჩვენ ვაგრძელებთ პროგრესისკენ სვლას, არაერთი მნიშვნელოვანი პროექტის განხორციელებას, მათ შორის სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის სრულ მოდერნიზებას, რათა დავიბრუნოთ ჩვენი ისტორიული ფუნქცია და გავხდეთ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ქვეყანა ახალ „აბრეშუმის გზაზე“. მინდა მადლობა გითხრათ, რომ სარგებლობთ ყველაზე კომფორტული და ეკოლოგიური ტრანსპორტით - საქართველოს რკინიგზის მატარებლით. გისურვებთ ბედნიერ და კომფორტულ მგზავრობას.

მამუკა ბახტაძე, „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალური დირექტორი

N 8 მატარებელში საკითხავი 11

რკინიგზა და რკინიგზელები

რუბრიკის ავტორი: თამარ დეკანოიძე შემდგარი ნაცნობობაა, რომელიც იმდენად ბანალურია, რომ ამაზე დაწერა აღარც ღირს... თმაჭაღარა მემანქანეა, რომელსაც უკვე თავადაც აერია რამდენი ღამე გაათენა ელმავლის საჭესთან. მატარებლის ნაცნობი უფროსია, თავისი „საფირმო“ ანეკდოტებით; ახალი, ორსართულიანი Stadler Kiss მატარებელია, რომელიც ერთი დღით მაინც გაგრძნობინებს თავს ევროპელად; ბორჯომი-ბაღის სადგურია, თავისი „კუკუშკით“, ღამით რომ ციცინათელები ასხდებიან; ნაცნობი ხმაა რუპორიდან და მოლოდინია იმისა, რომ ბაქანზე გამოჩნდება ვაგონი წარწერით – „თბილისი-სოხუმი“.

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზელის დღე

წელსაც, როგორც ასწლეულების განმავლობაში, „საქართველოს რკინიგზამ“ პროფესიული დღესასწაული – რკინიგზელის დღე აღნიშნა. ხელმძღვანელობამ სხვადასხვა ნომინაციაში 100-ზე მეტ გამარჯვებულ თანამშრომელს სამკერდე ნიშნები, სიგელები, პრემიები და ფასიანი საჩუქრები გადასცა. სპეციალურად ამ დღისთვის შექმნილმა კომისიამ გამორჩეული თანამშრომლები შემდეგ ნომინაციებში გამოავლინა: „საპატიო რკინიგზელი“, „საპატიო რკინიგზელი დსთ-ის მასშტაბით“, „თავდადებული რკინიგზელი“, „სანიმუშო რკინიგზელი“, „საიმედო მემანქანე“, „საუკეთესო მენეჯერი“, „საუკეთესო გუნდი“ და სხვ.

ა

მქვეყნად ძალიან ბევრი პროფესიული დღე არსებობს. პროფესიული დღე ნიშნავს თარიღს, როცა ერთი დარგის სპეციალისტები მსოფლიოს ყველა კუთხეში აღნიშნავენ მხოლოდ მათთვის გასაგებ დღესასწაულს.

10 ოქტომბერი ქართველ რკინიგზელთა დღეა!

12 მატარებელში საკითხავი N 8

ბევრ რამეს წერენ: რკინიგზა სახელმწიფოა სახელმწიფოშიო, ცოცხალი ორგანიზმიაო... რკინიგზა ეს არის და კიდევ ისო... ჩემთვის რკინიგზა სამსახურია – თავისი კარგი და ცუდი დღეებით. მატარებლის მგზავრია, აღტაცებული რომ გაჰყურებს ფანჯრებს მიღმა მონაცვლე პეიზაჟებს, კუპეში

ნომინაციაში „სამაგალითო რკინიგზელი დედა“, გაიმარჯვა გახდა ოთხი შვილის დედამ – თბილისის ვაგონების საექსპლოატაციო დეპოს ტექნიკოსმა შორენა ბუაჩიძემ, რომელსაც ჯილდოდ სიგელი, ორი თვის ხელფასის ოდენობის პრემია და სარეცხი მანქანა გადაეცა. რკინიგზელის დღესთან დაკავშირებით გამართულ საზეიმო ცერემონიაზე ასევე დაჯილდოვდნენ რკინიგზელები, რომლებიც კომპანიაში 20 და 30 წელზე მეტია მუშაობენ. თითქოს არაფერი – თითქოს ისეთივე დღეა, როგორიც სხვა დანარჩენი 364, მაგრამ ჩვენთვის – რკინიგზელებისთვის, 10 ოქტომბერი მაინც გამორჩეული, მნიშვნელოვანი და საამაყოა. პროფესიულ დღესასწაულს გილოცავთ, რკინიგზელებო! რკინიგზელის დღეს გილოცავთ, რომელიც ბევრისთვის, ალბათ, მთელ ცხოვრებას უდრის...

N 8 მატარებელში საკითხავი 13

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

World Business Solutionმა SAP-ის „პრემიალური მხარდაჭერისთვის“ ჯილდო მიიღო სს „საქართველოს რკინიგზის“ ფილიალი World Business Solution მოსკოვში გამართულ SAP Support Summit-ზე სპეციალური პრიზით დაჯილდოვდა. ქართულმა კომპანიამ ჯილდო მსოფლიო ბაზრის საწარმოო მართვის სისტემების ლიდერი კომპანიის – SAP-ის „პრემიალური მხარდაჭერის“ ეფექტური გამოყენებისთვის მიიღო. ტელეტრანსლაციის ფორმატში გამართულ SAP Support Summit-ზე, სტუმრის სტატუსით, „საქართველოს რკინიგზას“ World Business Solution-ის ხელმძღვანელი – ლევან კუკავა წარმოადგენდა. „სამიტის მონაწილეებისთვის ქართული კომპანიის პრეზენტაცია შთამბეჭდავი აღმოჩნდა. შესაბამისად, გაჩნდა მნიშვნელოვანი წინადადებები და მსხვილი პოტენციური კლიენტები“, – განაცხადა ლევან კუკავამ.

SAP-ის „მხარდაჭერის სერვისების“ გამოყენებისთვის ასევე დაჯილდოვდნენ კომპანიები: „ყანსტრანსოილი“, „გაერთიანებული ენერგეტიკული კომპანია“, „გაზპრომი“ და სხვები. SAP Support Summit-ის მუშაობაში მონაწილეობას ევროპისა და პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკების 300-მდე წარმომადგენელი იღებდა. ექსპერტებმა კი SAP-ის

პრემიალური მხარდაჭერისა და Enterprise სერვისის დანერგვის შედეგებზე ისაუბრეს.

რკინიგზა და რკინიგზელები

Support-

„საქართველოს რკინიგზა“ ამიერკავკასიასა და პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკებს შორის ერთადერთი კომპანიაა, რომელიც SAP-ის ინოვაციურ გადაწყვეტილებას – ახალ, S/4HANA-ტექნოლოგიაზე აგებულ, გამარტივებულ ლოგისტიკას და ფინანსურ მოდულებს ნერგავს. მხარეებს შორის ხელშეკრულება გასული წლის სექტემბერში გაფორმდა. პრემიალურ მხარდაჭერას (Enterprise Support) კი ხელი 2016 წლის თებერვალში მოეწერა. 2017 წლის 1 იანვრიდან სისტემა სრულად ამოქმედდება და ყველა ბიზნესპროცესი მოდერნიზებული იქნება. S/4HANA „საქართველოს რკინიგზის“ მენეჯმენტს ტურბულენტური ეკონომიკის პირობებშიც კი ბიზნესპროცესების გამარტივებისა და რეალურ რეჟიმში ოპერატიული გადაწყვეტილების მიღების საშუალებას მისცემს.

შვეიცარიაში ეკონომიკური ფორუმი – „ერთი სარტყელი, ერთი გზა“ გაიმართა შვეიცარიაში, ბერნში, ახალი აბრეშუმის გზის ფორუმი „რეგიონული ეკონომიკური თანამშრომლობა ინფრასტრუქტურის, ენერგეტიკისა და ვაჭრობის სფეროში: ავღანეთი, აზერბაიჯანი, საქართველო, ყაზახეთი,

ყირგიზეთის რესპუბლიკა, მონღოლეთი, ტაჯიკეთი და უზბეკეთი“ გაიმართა. ბიზნესფორუმი ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ინიციატივას – „ერთი სარტყელი, ერთი გზა“ (ახალი აბრეშუმის გზა) მიეძღვნა. „გაერთიანებული სავაჭრო პალატა შვეიცარია-დსთსაქართველოს“ მიერ ორგანიზებული ბიზნესფორუმის მიზანია, განიხილოს შვეიცარიული კომპანიების მონაწილეობა იმ საინვესტიციო პროექტებში, რომლებიც ჩინეთის ახალი ეკონომიკური ინიციატივის თანახმად, ზემოაღნიშნული სახელმწიფოების ტერიტორიებზე გადის. ბერნში გამართულ ეკონომიკურ ფორუმში საქართველოს მხრიდან მონაწილეობა „საქართველოს რკინიგზის“ ფილიალ „ინფრასტრუქტურის“ დირექტორმა – ვასილ ხორავამ და შვეიცარიის კონფედერაციაში საქართველოს ელჩმა – ირაკლი ყურაშვილმა მიიღეს. ბიზნესფორუმზე „ინფრასტრუქტურის“ დირექტორმა ვასილ ხორავამ მონაწილეებს „საქართველოს რკინიგზის“ შესაძლებლობებზე ამომწურავი ინფორმაცია მიაწოდა. მან მიმდინარე პროექტებზეც ისაუბრა, რომელთა დასრულების შემდეგ საგრძნობლად გაიზრდება „საქართველოს რკინიგზის“ პოტენციალი. ვასილ ხორავამ ხაზი გაუსვა იმ შესაძლებლობებს, რომლებიც ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტისა და ბაქო-თბილისი-ყარსის დასრულების შემდეგ რკინიგზას მიეცემა. „ინფრასტრუქტურის“ დირექტორის მოხსენებამ „საქართველო, ლოგისტიკური ხიდი

14 მატარებელში საკითხავი N 8

ცენტრალურ აზიასა და ევროპას შორის“ და „საქართველოს რკინიგზის როლი“, შვეიცარიელი ბიზნესმენების დიდი ინტერესი გამოიწვია. ახალი აბრეშუმის გზის ფორუმში „ერთი სარტყელი, ერთი გზა“ ასევე მონაწილეობას იღებდნენ აზიის განვითარების ბანკისა (ADB) და ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის (EBRD) წარმომადგენლები, შვეიცარიის, ყაზახეთისა და ტაჯიკეთის ელჩები, აზერბაიჯანის რკინიგზისა და ავღანეთის სავაჭრო პალატის ხელმძღვანელები. ფორუმის მონაწილეებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ ევრაზიაში ინფრასტრუქტურულ და ენერგეტიკულ სფეროში ეკონომიკური თანამშრომლობა რეგიონის გარდასახვას ხელს შეუწყობს და გლობალურ ინტეგრაციას ახალ მნიშვნელობას შესძენს.

„საქართველოს რკინიგზა“ ახალ ტექნოლოგიებზე გადადის „საქართველოს რკინიგზამ“ და ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტმა, ციფრული ტექნოლოგიების სფეროში თანამშრომლობა დაიწყეს. ურთიერთობის კომუნიკეს „საქართველოს რკინიგზის“ N 8 მატარებელში საკითხავი 15

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ და ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის რექტორმა მიხეილ ბატიაშვილმა მოაწერეს ხელი.

და აქ, უახლოეს მომავალში, გადამზადდება როგორც საინჟინრო პერსონალი, ასევე საოპერაციო მენეჯერულ თანამდებობებზე მომუშავე თანამშრომლები“, – განაცხადა მამუკა ბახტაძემ.

კომუნიკეს ფარგლებში, ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტი „საქართველოს რკინიგზის“ ციფრულ ტექნოლოგიებზე გადაყვანის პროცესში აქტიურად ჩაერთვება. კერძოდ, „სილიკონ ველი თბილისის“ ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტი გადაამზადებს „საქართველოს რკინიგზის“ თანამშრომლებს. ასევე, უნივერსიტეტი მონაწილეობას მიიღებს „საქართველოს რკინიგზაში“ მართვის სხვადასხვა საერთაშორისო ციფრული სისტემის დანერგვის პროცესებში.

ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის რექტორის – მიხეილ ბატიაშვილის თქმით, გაფორმებული კომუნიკეს ფარგლებში უნივერსიტეტი აქტიურად ჩაერთვება „საქართველოს რკინიგზის“ გლობალური მართვის ციფრული სისტემის დანერგვის პროცესში, გადაამზადებს კადრებს, ასევე უნივერსიტეტის სტუდენტები მონაწილეობას მიიღებენ „საქართველოს რკინიგზის“ სხვადასხვა პროექტში.

„საქართველოს რკინიგზის“ გენერალური დირექტორის – მამუკა ბახტაძის განცხადებით, ბიზნესისა და განათლების სფეროს თანამშრომლობა სრულიად ახალი მიდგომაა, რომელიც ხელს შეუწყობს კვალიფიციური კადრების მომზადებასა და დასაქმებას ტექნოლოგიების სფეროში.

„ეს არის ერთ-ერთი საუკეთესო ნიმუში იმისა, თუ როგორ შეიძლება კომპანიებისა და განათლების სფეროს წარმატებული თანამშრომლობა. ჩვენი და რკინიგზის თანამშრომლობა ძალიან წარმატებული და სწრაფ დროში შედეგის მომტანი იქნება“, – აღნიშნა მიხეილ ბატიაშვილმა.

„მე მჯერა იმის, რომ რეგიონში საქართველო შესაძლოა განათლებისა და ტექნოლოგიების მიწოდების ლიდერი გახდეს. შესაბამისად, ყველას მინდა მივულოცო ახალი იდეის განხორციელება. ჩვენი მემორანდუმი ბიზნესსა და უნივერსიტეტს შორის თანამშრომლობას გულისხმობს. ამ კუთხით ძალიან საინტერესო სამუშაო გველოდება. უნივერსიტეტი მოამზადებს სპეციალურ პროგრამას

კომუნიკე ასევე ითვალისწინებს უცხოელი ექსპერტების მონაწილეობით ერთობლივი ლექცია-სემინარებისა და სამეცნიერო კონფერენციების ორგანიზებას.

16 მატარებელში საკითხავი N 8

„საქართველოს რკინიგზის“ და ბიზნესისა და ტექ­ ნოლოგიების უნივერსიტეტის პრაქტიკული თანამ­ შრომლობა მომავალი კვირიდან დაიწყება.

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

სარკინიგზო ხიდების რეაბილიტაცია

„საქართველოს რკინიგზაზე“ მიმდინარე მოდერნიზაციის პროექტის ფარგლებში, მდინარეებზე – ტეხურასა და სუფსაზე არსებული სარკინიგზო ხიდების რეაბილიტაცია განხორციელდა. აღნიშნული სარეაბილიტაციო სამუშაოების შედეგად, „საქართველოს რკინიგზამ“ მიიღო ახალი ხიდები, რომლებიც სრულად უზრუნველყოფს თანამედროვე მოთხოვნებს და ხელს შეუწყობს მატარებელთა მოძრაობის სიჩქარის გაზრდას. მოდერნიზაციის პროექტის დასრულების შემდეგ რკინიგზის გამტარუნარიანობა გაიზრდება. საწყის ეტაპზე 27 მილიონიდან 48 მილიონზე მეტი, ხოლო საბოლოო ჯამში – 100 მილიონზე მეტ ტონამდე.

რკინიგზა და რკინიგზელები

„საქართველოს რკინიგზის“ ინსტრუქტორებმა გერმანიაში ერთკვირიანი სწავლება გაიარეს საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატისა და მიუნჰენისა და ზემო ბავარიის სავაჭრო-სამრეწველო პალატების ერთობლივი საპარტნიორო პროექტის ფარგლებში, მათივე დაფინანსებით, „საქართველოს რკინიგზიდან“ გერმანიაში რვა ინსტრუქტორი გაემგზავრა. ინსტრუქტორების ჯგუფი რკინიგზის ყველა ძირითადი დარგის წარმომადგენლებისგან დაკომპლექტდა. მათ ერთკვირიანი სწავლება – DB training, გერმანიის რკინიგზის სპეციალურ საწვრთნელ ინსტიტუტებში გაიარეს, მონაწილეობა მიიღეს სასწავლო პროცესში და გაეცნენ სწავლების სრულიად განსხვავებულ მეთოდებს. როგორც სს „საქართველოს რკინიგზის“ ოპერაციათა მართვის დეპარტამენტის უფროსმა – აკაკი საღირაშვილმა აღნიშნა, ეს იყო „დუალური“ მეთოდით სწავლების ტრენინგი, რომელიც სრულიად ახალი მიმართულებაა ქართულ პროფესიულ განათლებაში. „გერმანიაში ჩვენი ინსტრუქტორებისთვის შექმნილი იყო ყველანაირი პირობა იმისთვის, რომ გაეღრმავებინათ ცოდნა და აემაღლებინათ კვალიფიკაცია, რომელსაც

ახლა პრაქტიკულ მუშაობაში გამოიყენებენ. ჩვენ მათ მოვიაზრებთ ასევე საკუთარი სარკინიგზო ტრანსპორტის პროფესიული სასწავლებლის ინსტრუქტორებად – ცხადია, მას შემდეგ, რაც ისინი წარმატებით გაივლიან შესაბამის ტესტირებას. მოგეხსენებათ, რომ ჩვენ დავაფუძნეთ სარკინიგზო ტრანსპორტის პროფესიული სასწავლებელი, მოვიპოვეთ ათასწლეულის გამოწვევის ფონდის გრანტი 2.3 მილიონი დოლარის ოდენობით. მინდა მადლობა გადავუხადო გერმანიისა და საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის წარმომადგენლებს, საქართველოს მეცნიერებისა და განათლების სამინისტროს პარტნიორობისთვის და პროექტების მხარდაჭერისთვის“, – განაცხადა სს „საქართველოს რკინიგზის“ ოპერაციათა მართვის დეპარტამენტის უფროსმა აკაკი საღირაშვილმა. „ჩვენ დავიწყეთ თანამშრომლობა „საქართველოს რკინიგზასთან“. გერმანიაში, სპეციალიზებული ტრენინგები გაიარეს მომავალმა პოტენციურმა ინსტრუქტორებმა. ჩვენ ვაფასებთ „საქართველოს რკინიგზის“ კეთილ ნებას მხარი დაუჭიროს, განავითაროს ეს რეფორმა საქართველოში და ხელი შეუწყოს თანამედროვე სარკინიგზო კოლეჯის შექმნასა და ფუნქციონირებას. ინსტრუქტორების მხრიდან გერმანიაში მიღებული ცოდნა საშუალებას მისცემს

18 მატარებელში საკითხავი N 8

„საქართველოს რკინიგზას“ ჰყავდეს მაღალკვალიფიციური, თანამედროვე ტექნოლოგიების მცოდნე და გამოცდილი სპეციალისტები“, – განაცხადა მიუნჰენისა და ზემო ბავარიის სავაჭრო-სამრეწველო პალატის წარმომადგენელმა საქართველოში კნუტ გერბერმა. შეგახსენებთ, რომ 2015 წლის აგვისტოში საქართველოსა და მიუნჰენის სავაჭრო-სამრეწველო პალატებმა ერთობლივი საპარტნიორო პროექტის განხორციელება დაიწყეს, რომელიც საქართველოში მცირე და საშუალო ბიზნესის ხელშეწყობას და შრომის ბაზრის გაუმჯობესებას ითვალისწინებს. პროექტი გაგრძელდება 3 (+3) წელი და რამდენიმე ეტაპად განხორციელდება. მათ შორისაა საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის მიერ საქართველოში მოქმედი კომპანიებისთვის საინფორმაციო, საკონ­ სულტაციო, მომსახურების ხარისხის გაუმჯობესება და ახალი სერვისების შეთავაზება. ასევე შრომის ბაზრის მოთხოვნებზე ორიენტირებული პირველადი პროფესიული განათლების საპილოტე პროგრამები, პროფესიული ტრენინგები და პალატის წევრი კომპანიებისთვის კვალიფიციური კადრების გადამზადება.

N 8 მატარებელში საკითხავი 19

რკინიგზა და რკინიგზელები განახლებული ვიწროლიანდაგიანი რკინიგზის ვაგონები ბორჯომსა და ბაკურიანში

„კუკუშკა“, რომელიც ამ კურორტის ყველასთვის საყვარელი შემადგენელი ნაწილია, სრულად რეაბილიტირებული და ხელმისაწვდომია დამსვენებლებისთვის. ეს მატარებელი მნიშვნელოვანია ბორჯომ-ბაკურიანის

რკინიგზა და რკინიგზელები

ბორჯომ-ბაკურიანის მცხოვრებლებს, სათხილამურო სპორტის მოყვარულებსა და ტურისტებს, განახლებული და

განახლებული ვაგონები საქართველოს პრემიერ­მინის­ ტრმა დაათვალიერა. გიორგი კვირიკაშვილის განცხადე­ ბით, მატარებელი მნიშვნელოვანია როგორც დამსვენებ­ ლებისთვის, ისე ადგილობრივი მოსახლეობის­თვის.

კაპიტალურად აღდგენილი ვიწროლიანდაგიანი რკინიგზის ვაგონები მოემსახურება. ПВ-900 ტიპის სამგზავრო ვაგონებს, რომლებსაც კაპიტალური სარემონტო სამუშაოები წლებია არ ჩატარებია, „საქართველოს რკინიგზის“ ძალისხმევით ძველი იერსახე დაუბრუნდა. ბორჯომ-ბაკურიანის მიმართულებით და პირიქით, მატარებელი დღეში 2 რეისს ასრულებს. თითოეული ვაგონი 32-ადგილიანია და შესაბამისად, გარემონტებული ვაგონებით უსაფრთხო გადაადგილებას ერთდროულად 128 მგზავრი შეძლებს.

20 მატარებელში საკითხავი N 8

მცხოვრებლებისთვის, თუმცა, პოტენციალიდან გამომდინარე, კურორტი ძალიან დიდ რადიუსში მოსახლეობას დაასაქმებს“, – განაცხადა პრემიერმა. მისივე თქმით, კურორტი სახელმწიფოსა და კერძო სექტორის პარტნიორობით ვითარდება და ინვესტიციები ხორციელდება. სამომავლოდ დაგეგმილია ბორჯომბაკურიანის ხაზის მომსახურე სადგურების სარემონტო სამუშაოები და ლოკომოტივების კაპიტალური შეკეთება. ასევე განიხილება ბორჯომ-ბაკურიანის ვიწროლიანდაგიანი რკინიგზისთვის და მიმდებარე ინფრასტრუქტურისთვის კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსის მინიჭების საკითხი.

ფოტო: ნინო ზედგინიძე

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

22 მატარებელში საკითხავი N 8

N 8 მატარებელში საკითხავი 23

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

რკინიგზა და რკინიგზელები

24 მატარებელში საკითხავი N 8

N 8 მატარებელში საკითხავი 25

რკინიგზა და რკინიგზელები

ნანა რობაქიძის არტთერაპია

რკინიგზა და რკინიგზელები

ამ შესანიშნავი ქმნილებების ავტორი რკინიგზელი ქალბატონი – ნანა რობაქიძეა. ნანა მგზავრთა ინფორმაციული მომსახურების სამსახურის (ქოლცენტრის) სისტემური ანალიტიკოსია და მომსახურების სფეროში თუ რაიმე შეკითხვა გამიჩნდება, კომპეტენტური პასუხი ყოველთვის მზად აქვს. ერთხელ ქოლცენტრის ოთახში ულამაზეს ოქროსფერ ზარდახშას მოვკარი თვალი და ასე გავიგე მისი საოცარი ნიჭის შესახებ.

რკინიგზა და რკინიგზელები

ნანა მძიმე სენს ებრძვის... მაგრამ ამ თემაზე საუბარი არ უყვარს. ამბობს, რომ ონკოლოგიური დაავადება განაჩენი არ არის და სიცოცხლისთვის ბრძოლას აზრი ყოველთვის აქვს. ქარგვა ბავშვობაში ბებიამ ასწავლა. სხვათა შორის, ნანას დიდი ბაბუა – ვიქტორ ზალდასტანიშვილი, ამიერკავკასიის რკინიგზის სასწავლებელში სწავლობდა და 1891 წლით დათარიღებული ვიქტორის ატესტატიც ოჯახისთვის ძვირფას რელიკვიას წარმოადგენს. „ალბათ, ბაბუა ვერც წარმოიდგენდა, რომ მისი შვილთაშვილიც რკინიგზელი გახდებოდა... უკვე 12 წელია, რაც „საქართველოს რკინიგზის“ ფილიალში „მგზავრთა გადაყვანა“ ვმუშაობ. ძალიან მიყვარს ჩემი საქმე, კოლეგები, ხელმძღვანელები, ვგრძნობ მათ მხარდაჭერას და პატივისცემას. სამსახურში ჩემს ტკივილზე არ ვფიქრობ, არ მაქვს მოდუნების უფლება, თუმცა აპათიის ყველაზე საუკეთესო მკურნალი ჩემთვის მაინც არტთერაპიაა – პატარა დეტალის დამზადებაც კი გუნება-განწყობილებას მიმაღლებს და ვამჩნევ, რომ მკურნალობაც უფრო ეფექტური ხდება“, – ამბობს ნანა.

ყ

ველაფერი ერთ, არცთუ მშვენიერ დღეს დაიწყო... ქიმიოთერაპიის მორიგი კურსის შემდეგ, შინ დაბრუნებულმა, ცუდი ფიქრები რომ დაეთრგუნა, თეთრ ტილოზე ქარგვა დაიწყო. ასე შეიქმნა ულამაზესი პეიზაჟები, ნატურმორტები, პორტრეტები. ნიჭი

26 მატარებელში საკითხავი N 8

მრავალმხრივი აღმოაჩნდა – ერთმანეთის მიყოლებით იბადებოდა ჩარჩოები - გაზეთის ფერადი ფურცლებისგან, ულამაზესი კალათები - კანაფის თოკისგან, ზარდახშები - მაკარონის ბურღულისგან, ნიღბები და სხვა ასობით საინტერესო ნივთი.

როცა საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია მეორე მძიმე სენით დაავადებულ ქალებს შეხვდა და მათ ნამუშევრებს გაეცნო, ლოცვა-კურთხევა მისცა – თავიანთი საქმიანობა შემოსავლის წყაროდ ექციათ. ნანას ჯერ საკუთარი ნამუშევრები არ გაუყიდია, საჩუქრად კი უამრავ ადამიანს აძლევს. ფიქრობს, რომ თუ რომელიღაც გაიყიდება, ფულს აუცილებლად ონკოლოგიურად დავადებული ბავშვების ფონდში ჩარიცხავს. სიკეთე ხომ გადამდებია!

N 8 მატარებელში საკითხავი 27

მატარებელში საკითხავი

აპრილი

ა

ავტორი: დათო ტურაშვილი მწერალი

მატარებელში საკითხავი

პრილში ყოველთვის შეყვარებული ვიყავი და ეს შეიძლება ასაკის ბრალი იყო და შეიძლება თბილისური გაზაფხულის – აპრილიდან თბილისის ქუჩებში აყვავებული ნუშის ისეთი სუნი იდგა ხოლმე, რომ გაკვეთილებზე უბრალოდ ჯდომაც კი, ძალიან ძნელი ხდებოდა. თუმცა არ ვიცი რა ხდებოდა იმ წელს, როცა უკვე აპრილიც იდგა, ნუშიც ყვაოდა თბილისში, მაგრამ მე არავინ მიყვარდა, მიუხედავად იმისა, რომ მეშვიდეკლასელი ვიყავი და საქმეც არაფერი მქონდა გარდა იმისა, რომ ყოველ დილით სკოლაში მივდიოდი და შუადღისას უკან ვბრუნდებოდი. სახლიდან გამოვდიოდი გაკვეთილების დაწყებამდე ოცი წუთით ადრე, ჯერ გავუვლიდი ჩემს კლასელს, მეგობარს და მეზობელს ლაშა ფხაკაძეს, რომელიც თავისი სადარბაზოს წინ მელოდა ხოლმე და მერე ერთად ვაგრძელებდით გზას სკოლისაკენ. ჩვენს სახლებს მხოლოდ ერთი, ხუთსართულიანი კორპუსი აშორებდა ერთმანეთისგან და როცა ქუჩის კუთხეში შემოვუხვევდი, ლაშა ყოველთვის უკვე იქ იდგა. ზუსტად მახსოვს, რომ ის დღე იყო 23 აპრილი, რადგან წინა საღამოს ლაშა ფხაკაძემ ლენონის დისკი მაჩუქა ლენინის მერამდენეღაც იუბილეს აღსანიშნავად და ეს გახლდათ ჩემი პირველი, ნამდვილი დისკი. მოკლედ, იმ დილითაც ჩვეულებრივად გამოვედი სახლიდან, დავეშვი კიბეზე და მეზობელი კორპუსის კედელთან რომ უნდა

30 მატარებელში საკითხავი N 8

და ალბათ ჩემი იმდილანდელი დაგვიანების მიზეზმა დააინტერესა. რას დამდგარხარ სირივით, – მკითხა ფხაკაძემ ძალიან გაკვირვებული სახით და ჩემი იმწუთიერი მდგომარეობის აღმნიშვნელი ეს სიტყვა, მაშინ სულ ახალი შემოსული იყო მასობრივ მოხმარებაში. ასევე ეს ის დრო იყო, როცა ცხრამეტი წლის ლიკა ქავჟარაძეს უკვე შესრულებული ჰქონდა მარიტას როლი კინოფილმში „ნატვრის ხე“ და ეს ფილმი ჩვენც ნანახი გვქონდა. მაშინ უკვე ისიც ვიცოდით, რომ ახალგათხოვილი ლიკა ქავჟარაძე სადღაც ჩვენს უბანში გადმოვიდა საცხოვრებლად, მაგრამ რაც იმ დილით ვნახე, იმაზე გაცილებით მეტი იყო, ვიდრე ამის წარმოდგენა შემეძლო. მე რომ იმ დილით ვნახე, იმაზე ლამაზი ადამიანი არც მანამდე და არც მერე, რასაკვირველია არასოდეს მინახავს და ოცი წლის ლიკა ქავჟარაძე მართლა საოცრება იყო. ჰოდა მეც ვიდექი ზუსტად ისე, როგორც ეს ადვილად ამოიცნო ბავშვობიდანვე ნიჭიერმა ლაშა ფხაკაძემ და ბოლოს პირდაპირ მკითხა: – სკოლაში არ მოდიხარ?

შემეხვია და ქუჩაზე გავსულიყავი, უცებ ვიგრძენი უცნაური სისუსტე მუხლებში და გავჩერდი – ჩემ წინ იდგა ლიკა ქავჟარაძე. უფრო სწორად – მე ვიდექი გაუნძრევლად, ვიდრე ლაშა ფხაკაძემ არ მომაკითხა, თორემ ლიკა ქავჟარაძეს ფეხიც არ შეუნელებია, მე არც შევუმჩნევივარ, ისე ჩამიარა გვერდით და სადარბაზოში შევიდა. ლაშამ კი იმიტომ მომაკითხა, რომ არასოდეს ვაგვიანებდი ხოლმე

სკოლაში კი წავყევი, მაგრამ იმ დღეს ჩემს ყოფნას სკოლაში არანაირი აზრი არ ჰქონდა, რადგან არანაირი ფიზიკა, ქიმია ან მათემატიკა იმ დღეს მე არ მაინტერესებდა. მე მაინტერესებდა რამდენად შემთხვევით გამოიარა ლიკა ქავჟარაძემ იმ დილით და თუ ეს არ იყო შემთხვევითი და თუ მას დილაობით სეირნობა უყვარდა, მაშინ მას მეორე დილითაც ვნახავდი და ეს ჩემი ვარაუდი, სკოლიდან უკან, შინისაკენ მომავალ გზაზე, ლაშა ფხაკაძესაც გავუზიარე. ლაშა ჯერ არ იყო ყველაზე მაღალი ადამიანი ჩვენს უბანში და ანომალიური ზრდა მან მხოლოდ ერთი წლის შემდეგ, მერვე კლასიდან დაიწყო და ამიტომაც კი არ ჩამომხედა, არამედ კმაყოფილმა შემომხედა.

მეორე დილით რასაკვირველია ორივენი დავხვდით ლიკა ქავჟარაძეს და რასაკვირველია წინა ღამით ისიც კი გავიფიქრე, რომ სწორად მოვიქეცი თუ არა, რომ ფხაკაძესაც გავანდე ეს საიდუმლო, მაგრამ შუაღამისას, სანამ ჩამეძინებოდა, მაინც იმ დასკვნამდე მივედი, რომ არ ვცდებოდი. დილით კი ორივენი ვიდექით ზუსტად იმ ადგილას, სადაც წინა დღეს ლიკა ქავჟარაძემ გამოიარა და სანამ ლიკა შემოუხვევდა, ლაშამ მაინც მკითხა – იქნებ მოგეჩვენაო და პასუხის გაცემა რომ დავაპირე, სწორედ მაშინ შემოუხვია. შეიძლება დაგვინახა კიდეც, მაგრამ არც შეგვიმჩნია და ვინ იცის, თბილისის ქუჩებში რამდენ ჩვენსავით პირდაღებულ ადამიანს ტოვებდა ხოლმე იმ წლებში ლიკა ქავჟარაძე. მართლა ისეთი ლამაზი იყო, რომ უცებ თვალები ცრემლებით ამევსო და მახსოვს ვიფიქრე, ლაშამ თუ შემამჩნია-მეთქი, მაგრამ ფხაკაძეს ჩემთვის უბრალოდ არც ეცალა და კარგა ხანს, არცერთი არც გავნძრეულვართ. ალბათ სკოლა უკვე დაწყებული იყო, როცა მოპირდაპირე სახლის გამოღებული ფანჯრიდან ჩვენმა მეგობარმა მამუკა ნადირაშვილმა ხმამაღლა გადმოგვძახა: - რას დამდგარხართ სირებივით?! სკოლაში წასვლას აზრი აღარ ჰქონდა (ჩვენი ღრმა რწმენით) და მამუკასთან ავედით, რომელსაც ფეხი ჰქონდა მოტეხილი და ისედაც გვინდოდა მისი ნახვა. წამოვედით შუადღისას და მეორე დილამდე დავიშალეთ იმ იმედით, რომ იმდღევანდელი სკოლის გაცდენის ამბავი მშობლებს არ ეცოდინებოდათ. გაგვიმართლა. დილით კი ისევ იქ ვიდექით, სადაც ლიკა ქავჟარაძე უნდა გვენახა ისევ და მან კი ისევ ისე ჩაგვიარა, როგორც წინა დღეებში, მაგრამ ამჯერად (წინა დღეებისგან განსხვავებით), ლიკას უკან გავყევით. ახლაც არ ვიცი რატომ და

„

ვინ იცის, თბილისის ქუჩებში რამდენ ჩვენსავით პირდაღებულ ადამიანს ტოვებდა ხოლმე იმ წლებში ლიკა ქავჟარაძე. მართლა ისეთი ლამაზი იყო, რომ უცებ თვალები ცრემლებით ამევსო და მახსოვს ვიფიქრე, ლაშამ თუ შემამჩნიამეთქი, მაგრამ ფხაკაძეს ჩემთვის უბრალოდ არც ეცალა და კარგა ხანს, არცერთი არც გავნძრეულვართ

„

მატარებელში საკითხავი

N 8 მატარებელში საკითხავი 31

მატარებელში საკითხავი

მოგზაურობა ლიტერატურაში

გამო იყო თუ ლიკა ქავჟარაძემ უთხრა თავის ქმარს ჩვენ შესახებ, უცებ ის დიდი რკინის კარი გაიღო და იქიდან ვიღაც „ვზროსლი“ გამოვიდა, რომელიც ალბათ მხოლოდ ჩვენთვის იყო „ვზროსლი“, და აქ რას აკეთებთო, – საკმაოდ მშვიდად გვკითხა. მინდოდა მეთქვა რომ არაფერს-მეთქი, მაგრამ ხველების გამო ფხაკაძემ დამასწრო და რა შენი საქმეაო, – ისე სწრაფად უპასუხა იმ ზრდილობიან და სიმპათიურ ადამიანს, რომ მაშინვე ისიც კი გავიფიქრე, რომ თითო-თითო ჭიტლაყი ნამდვილად არ აგვცდებოდა. თუმცა ეტყობა მართლა ძალიან

მატარებელში საკითხავი

როგორ, მაგრამ ეს რაღაც თავისთავად მოხდა – მე და ლაშა ნამდვილად არ შევთანხმებულვართ და ერთმანეთისთვის არაფერი გვითქვამს, მაგრამ როგორც კი ლიკა სადარბაზოში შევიდა, ჩვენც უკან მივყევით. კიბეზე რომ ავდიოდით, მახსოვს, ერთი კი გავიფიქრე, რომ რა უნდა გვეპასუხა ლიკა ქავჟარაძისთვის, უცებ რომ შემობრუნებულიყო და ჩვენთვის ეკითხა რა გვინდოდა, მაგრამ ჩვენ არ ვიცოდით რა უნდა გვეთქვა და ასე ჩუმად, უხმოდ ავყევით მას ბოლო, მეხუთე სართულამდე.

მატარებელში საკითხავი

როგორც ჩანს მისთვის ისეთი პატარები ვიყავით, რომ საერთოდ არ შეშინებია და ცოტა ღიმილითაც კი მოგვიხურა ცხვირწინ დიდი და მძიმე რკინის კარი. მე ცხვირი მოვიფხანე და იქვე, კიბის საფეხურზე ჩამოვჯექი. ლაშამაც იგივე გააკეთა და სიგარეტი ამოიღო. ჯერ თავისთვის მოუკიდა, მერე მეც შემომთავაზა და მე ჩემი ცხოვრების პირველი სიგარეტი სწორედ მაშინ მოვწიე, მაგრამ არ მომეწონა, რადგან თავბრუსხვევა ვიგრძენი და ხველებაც ამიტყდა. არ ვიცი ამის 32 მატარებელში საკითხავი N 8

კარგი ადამიანი იყო – მაინც ბოლომდე თავი შეიკავა და სანამ კიბეებზე ვეშვებოდით, ჩვენთვის მაინც არაფერი უთქვამს. ჩვენ კი აპრილის ბოლომდე, მაინც ყოველ დილით, ისევ იქ ვიდექით ხოლმე ლიკას მოლოდინში, მაგრამ ლიკა ქავჟარაძეს იქ აღარ გამოუვლია და ლიკა ისეთი, როგორიც მაშინ იყო, მერე აღარასოდეს მინახავს...

მ

ოგზაურობა, უპირველესად, კაცობ­ რიობის განვითარებას უკავშირდება. ყველა ძირითადი ადამიანური ღირებულებები სწორედ განსხვავებულ გარემოში მოხვედრისას, განსხვავებული ადამიანებისადმი თუ კულტურებისადმი მიმართების გააზრებისას წარმოიშვა. ამავე დროს, კაცობრიობა ვერ განვითარდებოდა, ამა

თუ იმ თემში რომ არ გაჩენილიყო პიროვნება, რომელიც კონკრეტული ტერიტორიის გარეთ გასვლას მოინდომებდა, ან თუნდაც, სანადიროდ არ წავიდოდა. ადამიანის მიერ თავისი ტერიტორიის დატოვების და მისგან გასვლის და უკან დაბრუნების შესახებ უხსოვარი დროიდან შემორჩა ლეგენდები. სწორედ გასვლის და დაბრუნების მოდელს

ავტორი: გაგა ლომიძე ლიტერატორი

ფოტო: ქეთევან კიღურაძე

N 8 მატარებელში საკითხავი 33

გულისხმობდა ისტორიკოსი არნოლდ ტოინბი, რაც პიროვნული ზრდის წინაპირობად იქცევა და რომლის გარეშე ადამიანის უნარები მიძინებული რჩება. ამგვარი გასვლა და დაბრუნება გვხვდება მითებში. მაგალითად, ამირანის მითში, როდესაც ამირანი ტოვებს თავის ტერიტორიას, მოგზაურობს ზესკნელსა და ქვესკნელში და შემდეგ უფრო მეტი ცოდნით ბრუნდება. კაცობრიობისთვის ცეცხლის მოტანა-მოპოვება სწორედ ამ ცოდნის გაფართოებასთანაა დაკავშირებული. ამ ტიპის მოგზაურობა არაერთ ლიტერატურულ ტექსტში გვხვდება - საკმარისია გავიხსენოთ ჰომეროსის „ოდისეა“ თუ აპულეუსის „ოქროს ვირი“. კაცმა რომ თქვას, რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანიც“ ამ მოდელს ერგება, სადაც ავთანდილის, ისევე როგორც ტარიელის მოგზაურობა, სამყაროსა და თვითშემეცნების წყაროდ იქცევა. ამავე თვალსაზრისით შეგვიძლია „წავიკითხოთ“ რეალური მოვლენები - მაგალითად, ილია ჭავჭავაძის და თერგდალეულების „გასვლა“ სასწავლებლად და დაბრუნება. განათლების ოთხ წელიწადზე საუბრობს ილია ჭავჭავაძე თავის „მგზავრის წერილებში“ და ამის უკან ის ძველი, ამირანის მითისეული მოდელია, რომლის თანახმადაც, ცოდნა განვითარების ტოლფასია - იმის მიუხედავად, რომ ხშირ შემთხვევაში, გამორჩეული პიროვნება-გმირი თავის იდეას ეწირება. ამ შემთხვევაშიც თანხვედრაა ამირანის მითსა და ილია ჭავჭავაძის რეალურ ისტორიას შორის. ხშირად ლიტერატურაში აღწერილია რეალური მოგზაურობა ჩანაწერების, დღიურების, ანგარიშების თუ სხვა სახით. ამგვარი

34 მატარებელში საკითხავი N 8

მატარებელში საკითხავი ტექსტები ხშირად დოკუმენტური ხასიათისაა, კოლონიზაციას ახლავს და მაინც გლობალიზაციას უკავშირდება. ასეთია ინგლისელი თომას ჰერიოტის ნაშრომი „მოკლე და ჭეშმარიტი ანგარიში ვირჯინიის ნიუფაუნდლენდის შესახებ“ აშშ-ში ინგლისელი კოლონიზატორების გამოცდილების შესახებ. აქ ავტორი უნებლიედ მაკიაველის ჰიპოთეზის მხარდამჭერად გვევლინება, რომლის თანახმადაც ძალაუფლება თაღ­ ლითობიდან მომდინარეობს, თუმცა ჰერიოტი „მკითხველს ამ ძალაუფლების სადიდებლად მიზანდასახულად მოუწოდებს“. ჰერიოტი, რომელიც ცხადია ინგლისის კოლონიზატორული პოლიტიკის წარმომადგენელი იყო, გამოცდის წინაშე აყენებს მას, როცა უნებლიეთ თავის ნაშრომში ამერიკელ ინდიელთა მოსაზრებებსაც ურთავს, რომელთაც ეს ძალაუფლება დევნის და ავიწროვებს. ჰერიოტი წერს, რომ ინდიელებს ქრისტიანული ყოვლისშემძლე ღმერთის მორჩილებისკენ მოუწოდებდნენ და აქ აღწერილია ერთი ისტორია, როდესაც უფრო მეტი ინფორმაციის მქონე კოლონიზატორებმა, რომელთაც წინასწარ გამოთვალეს მზის დაბნელების პერიოდი, დააშინეს ინდიელები, რომ თუკი არ დაემორჩილებოდნენ, ღმერთი მათ დასჯიდა და დღეს დააბნელებდა. მართლაც, როცა ამბოხის პირას მყოფი ინდიელები მზის დაბნელების მომსწრე გახდნენ, შეშინდნენ და მაშინვე კოლონიზატორებს დაემორჩილდნენ. ჰერიოტი ამ ეპიზოდის მოხმობით თითქოს გვთავაზობს ჰიპოთეზას რელიგიის წარმოშობისა და საფუძვლების შესახებ, როცა რელიგიის ძალდატანებითი გავრცელების შესახებ საუბრობს. ჰერიოტის მიერ მოთხრობილი მოვლენები ძალიან ჰგავს ვასილ ბარნოვის მოთხრობაში „არმაზის მსხვრევა“ აღწერილს, სადაც საქართველოს გაქრისტიანების ამბავია მოთხრობილი. ცხადია, ნებისმიერი მოგზაურობა ექსპანსიას და კოლონიზაციასაც გულისხმობდა, მაგრამ ექსპანსიის და კოლონიზაციის საკითხი სხვადასხვა კულტურას მაინც სხვადასხვაგვარად ესმის. მაგალითად, საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია, რომ როდესაც ბრიტანეთის ჯარი თავისი კოლონიიდან ინდოეთიდან გადიოდა, საკუთარი ხელით ხსნიდა თავისი ქვეყნის დროშებს დაპყრობილი ინდოეთის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ობიექტებიდან. ამგვარი ცივილიზებული ხედვა სრულიად უცხოა მესამე სამყაროს წარმომადგენელი ისეთი დამპყრობლისთვის, როგორიცაა რუსეთი, რომელიც

21-ე საუკუნის ანაქრონიზმადაა ქცეული და ისღა დარჩენია, რომ მიტაცებულ ტერიტორიაზე საზღვრების გადაწევა-გადმოწევის საკითხის წინა პლანზე წამოწევით მოახდინოს თავისი წარუმატებლობისა და უპერსპექტივობის კომპენსაცია. მაგრამ ლიტერატურა ასევე, სიმბოლურ მოგზაურობასაც იცნობს, რადგანაც ჩვენ ხომ მართლაც არ ვიცით, რეალურად არსებობს თუ არა დრო, აქედან გამომდინარე მოგზაურობა და საერთოდ, ის სამყარო, რომელსაც აღვიქვამთ. ამიტომაც არსებობს ლიტერატურული ნაწარმოებები, სადაც სიმბოლურ მოგზაურობაზე მოგვითხრობენ. ვოშინგტონ ირვინგი იხსენებს გადმოცემას, რომელიც ზეცაში მუჰამედის სასწაულებრივი მოგზაურობის შესახებ გვიამბობს. მუჰამედი მთავარანგელოზმა გაბრიელმა გააღვიძა და ამოგზაურა. ცაში მუჰამედი ესაუბრა ღმერთს და მოციქულებს, იხილა სამოთხე და ჯოჯოხეთი. რაც მთავარია, ეს ყველაფერი იმდენად მოკლე ხანში მოხდა, რომ დაბრუნებისას, მუჰამედმა შეძლო სურის დაჭერა, რომელსაც მთავარანგელოზმა გაბრიელმა მოგზაურობამდე უნებლიეთ ფრთა გაჰკრა.

კაცობრიობა აქტუალობას.

არსებობს,

არ

დაკარგავს

თუკი ამ რომან-პამფლეტის დასაწყისში გულივერი ლილიპუტების ქვეყანაში არსებებს დიდი სიფრთხილით ექცევა, რომ არ დააზიანოს ისინი და არაფერი დაუშავოს, მოგზაურობების ბოლოს, როდესაც გულივერი ინგლისში ბრუნდება, მიზანთროპი ხდება, ვეღარ იტანს ადამიანის სუნს. მოგზაურობის დროს გულივერი ადამიანებს ხან თითქოს გამადიდებელი შუშით უყურებს, ხან - დაპატარავებულ მასშტაბში, რითაც თითქოს მიგვანიშნებს, რომ ჩვენი ყოველდღიური ფუსფუსი და ვნებათაღელვა სასაცილოა სამყაროს მასშტაბურობასთან შედარებით.

„

კაცობრიობისთვის ცეცხლის მოტანამოპოვება სწორედ ამ ცოდნის გაფართოებასთანაა დაკავშირებული. ამ ტიპის მოგზაურობა არაერთ ლიტერატურულ ტექსტში გვხვდება - საკმარისია გავიხსენოთ ჰომეროსის „ოდისეა“ თუ აპულეუსის „ოქროს ვირი“

„

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

ანალოგიურ სიმბოლურ სივრცეში მოგზაურობაზე მოგვითხრობს დანტეც - თავის „ღვთაებრივ კომედიაში“, და ამ ნაწარმოების ერთ-ერთი უდიდესი ღირსება ისაა, რომ მასში რეალური, ისტორიულად არსებული ადამიანები და თვალით უხილავი სამყარო, მატერიალური და სულიერი, დროული და ზედროული ერთმანეთთანაა დაკავშირებული. მაგრამ არის კიდევ ერთი ტიპის ლიტერატურა, სადაც მოგზაურობის თემა პაროდიის ფონად იქცევა. ასეთია ჯონათან სვიფტის „გულივერის მოგზაურობა“, რომელიც, ალბათ, სანამ

N 8 მატარებელში საკითხავი 35

მატარებელში საკითხავი

დიდი მომღერლის ნობელის პრემია

მნისთვის ამერიკული ტრადიციის წიაღში“.

სიმღერის

დიადი

რობერტ ალენ ციმერმანი, რომელმაც ბობ დილანის ფსევდონიმი საყვარელი უელსელი პოეტის – დილან ტომასის სახელისგან აიღო, უკანასკნელი ნახევარი საუკუნის როკმუსიკის საკულტო სახელია. მისი ბევრი სიმღერა,

შემსრულებელია (პირველია The Beatles). ბობ დილანი მეორე ადამიანია, რომელიც ერთდროულად ფლობს „ოსკარისა“ და ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიებს. პირველი ასეთი ხელოვანი იყო ჯორჯ ბერნარდ შოუ, რომელმაც ნობელის პრემია ლიტერატურის დარგში 1925 წელს მიიღო, ხოლო „ოსკარი“ – 1938 წელს, ფილმ „პიგმალიონის“

ავტორი: ლევან ბერძენიშვილი ფილოლოგი

მატარებელში საკითხავი

„

2016

წელს ნობელის პრემიის მიღებას მრავალი მწერალი ელოდა. მათ შორის იყო რამდენიმე ევროპელი რომანისტი, ერთი-ორი ამერიკელი, ერთი აფრიკელი და ერთი იაპონელი ავტორი. წინასწარი გამოკითხვის შედეგები სწორედ ამ იაპონელი პროზაიკოსის სასარგებლოდ იხრებოდა. ნობელის პრემიის კომიტეტმა კი

36 მატარებელში საკითხავი N 8

მეტად მოულოდნელი გადაწყვეტილება მიიღო; კომიტეტმა 2016 წლის პრემია ლიტერატურის დარგში ამერიკელ ავტორ-შემსრულებელს, მომღერალს, მხატვარს, მწერალსა და კინომსახიობ – ბობ დილანს მიანიჭა. ნობელის პრემიის კომიტეტის დადგენილებას ასეთი განმარტება ახლდა: „ახალი პოეტური გამომსახველობების (ექსპრესიების) შექ­

მაგალითად Blowin’ in the Wind („ქარში ქროლა“ ან „პასუხი ქარს მიაქვს“) და The Times They Are a-Changin („დრო იცვლება“) სამოქალაქო უფლებებისა და ანტისაომარი მოძრაობის ჰიმნად იქცა ამერიკის შეერთებულ შტატებში. პოპულარულ ჟურნალ Rolling Stone-ის გამოკითხვით, მუსიკის ისტორიაში, მნიშვნელობის მიხედვით, ბობ დილანი მეორე

სცენარისთვის, რომელიც საკუთარი პიესის მიხედვით შექმნა. რობერტ ციმერმანის მშობლები მინესოტას შტატის პატარა ქალაქ დულუტის ებრაულ სათვისტომოს ცხოვრებაში აქტიურად მონაწილეობდნენ. მამის მხრიდან წინაპრები რუსეთიდან წასული ებრაელები იყვნენ,

პოპულარულ ჟურნალ Rolling Stone-ის გამოკითხვით, მუსიკის ისტორიაში, მნიშვნელობის მიხედვით, ბობ დილანი მეორე შემსრულებელია. ბობ დილანი მეორე ადამიანია, რომელიც ერთდროულად ფლობს „ოსკარისა“ და ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიებს

„

მატარებელში საკითხავი

N 8 მატარებელში საკითხავი 37

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

ბავშვობაში ხშირად უსმენდა მუსიკალურ გადაცემებს, ბლუზების ჩანაწერებს. მას განსაკუთრებით იტაცებდა ჰენკ უილიამსისა და ვუდი გათრის ფოლკმუსიკა. ვუდი გათრის გავლენა მასზე ძალიან დიდი იყო. მუსიკალური ჩამოყალიბების საწყის ეტაპზე დილანის რეპერტუარის დიდ ნაწილს სწორედ გათრის კომპოზიციები წარმოადგენდა. ბობმა მისგან გადმოიღო სიმღერის მანერა და საგიტარო ხერხებიც კი, თუმცა სიცოცხლეში ისინი ერთმანეთს მხოლოდ ერთხელ შეხვდნენ, როდესაც დილანმა თავისი სათაყვანო კერპი ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში მოინახულა. თავიდან ბობმა გიტარაზე დაკვრის საწყისები აითვისა, შემდეგ კი მისი საყვარელი ინსტრუმენტი ჰარმონიკა (ტუჩის გარმონი) გახდა. პირველი ლექსები ათი წლის ასაკში დაწერა. ბობ დილანი განსაკუთრებით აქტიურია ბოლო წლების განმავლობაში. 2006 წელს მან გამოსცა ალბომი „თანამედროვე დროება“ (Modern Times), რომელმაც დაასრულა „გონების ტაიმ აუტით“ (Time Out of Mind) დაწყებული და „სიყვარული და ქურდობით“ (Love and Theft) გაგრძელებული ალბომების ტრილოგია. 65 წლის მუსიკოსი წარმოუდგენელ პოპულარობას ინარჩუნებდა. ჟურნალმა „როლინგ სტოუნმა“ „თანამედროვე დროება“ წლის საუკეთესო დისკად დაასახელა, ხოლო ხმის ჩაწერის აკადემიამ დილანს „გრემის“ პრემია მიანიჭა საუკეთესო სოლო შესრულებისთვის. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო 2008 წელი, როდესაც ბობ დილანს პულიტცერის პრემია მიენიჭა „პოპულარულ მუსიკასა და ამერიკულ კულტურაზე ზემოქმედებისთვის, რომელიც გამოირჩევა განსაკუთრებული პოეტური ძალის ლირიკული კომპოზიციებით“. 2010 წელს ალბომი „სიყვარული და ქურდობა“ ჟურნალმა „ნიუსუიკმა“ „ათწლეულის საუკეთესო“ ალბომის ნომინაციაში, გამოკითხვის მიხედვით, მეორე ადგილზე დაასახელა. 2012 წლის 29 მაისს აშშ-ის 44-ე

38 მატარებელში საკითხავი N 8

პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ მუსიკოსი აშშ-ის უმაღლესი სამოქალაქო ჯილდოთი – თავისუფლების საპრეზიდენტო მედლით დააჯილდოვა. 2012 წელს ბობ დილანმა გამოსცა თავისი 33-ე ალბომი „ქარიშხალი“ (Tempest), რომელშიც „ტიტანიკის“ დაღუპვის ამბავი ჯონ ლენონისადმი ნოსტალგიურ მიძღვნას ემეზობლება. ბობ დილანისთვის უჩვეულო ალბომი გამოვიდა შარშან – „ჩრდილები ღამით“ (Shadows in the Night), რომელშიც ფრენკ სინატრას 1950-იანი წლების დასასრულისა და 1960-იანი წლების დასაწყისის რეპერტუარი შევიდა. კლინტონის ვიცე-პრეზიდენტმა და შემდგომში დემოკრატიული პარტიიდან პრეზიდენტობის კანდიდატმა – ალ გორმა, განაცხადა, რომ მისი პოლიტიკური ცნობიერება ბობ დილანმა ჩამოაყალიბა, ხოლო თავის საამაყო საგნებს შორის დაასახელა ჰარმონიკა, რომელიც მისთვის მომღერალს უჩუქებია. ბობ დილანი ნობელის პრემიის გადაცემის ცერემონიას ვერ დაესწრო, რადგან 75 წლის მუსიკოსის კალენდარი რამდენიმე წლით ადრე არის გაწერილი და ამ ასაკშიც ბობ დილანი უთვალავი რაოდენობის კონცერტს ატარებს მსოფლიოს ყველა კუთხეში. პრემიის გადაცემის ცერემონიალზე, შვედეთის დედაქალაქში – სტოკჰოლმში, 10 დეკემბერს მისი მუსიკა მაინც შესრულდა. მომღერალმა და კომპოზიტორმა პატი სმიტმა ცერემონიაზე შეასრულა დილანის უკვდავი შედევრი A Hard Rain's A-Gonna Fall („კოკისპირულ წვიმას აპირებს“). შესრულების ერთ მომენტში მომღერალს სიმღერის ტექსტი დაავიწყდა და ბოდიში მოიხადა – მაპატიეთ, ძალიან

ვღელავო, მაგრამ დარბაზმა ისეთი მქუხარე ტაშით გაამხნევა, რომ სმიტს ტექსტი მაშინვე გაახსენდა და დარბაზში აი, ეს სიტყვები გაისმა:

დოლარად განისაზღვრა. გთავაზობთ ამ სიმღერის ტექსტის ჩვენეულ თარგმანს:

„მესმოდა მრავალი ათასის ჩურჩული, მშიერთა კვნესა და მაძღართა ყიჟინა, ორმოში ჩამკვდარი პოეტის სიმღერა და პარკში საბრალო კლოუნის ქვითინი“.

პასუხი ქარს მიაქვს

*** ბობ დილანი თავისი სახელისა და დიდების 90 პროცენტს ერთ სიმღერას – Blowin' in the Wind („ქარში ქროლას“) უნდა უმადლოდეს. ეს სიმღერა ბობმა 1962 წელს სინგლად გამოუშვა და შემდეგ შეიტანა 1963 წლის ალბომში The Freewheelin' Bob Dylan („შეუზღუდავი ბობ დილანი“). სიმღერა ხსნიდა ამ ალბომს. მსმენელების მიერ იგი აღქმული იქნა, როგორც საპროტესტო სიმღერა, თუმცა მასში მხოლოდ რიტორიკული შეკითხვებია დასმული ომის, მშვიდობისა და თავისუფლების შესახებ. რეფრენი – „პასუხი, ძმობილო, ჰაერში ტრიალებს“ გაიაზრება, როგორც აშკარად ორაზროვანი: ან პასუხი იმდენად ნათელია, რომ იგი შენ წინაშეა, ან იგი ქარივით მოუხელთებელია. „ქარში ქროლა“ სამოციანი წლების ჰიმნად და საერთაშორისო ჰიტად იქცა. ალბომი „შეუზღუდავი ბობ დილანი“ დიდ ბრიტანეთში ნომერ პირველი ჰიტი გახდა. 1994 წელს სიმღერა შეიტანეს „გრემის“ დიდების დარბაზში. 2004 წელს იგი მეთოთხმეტე ნომრად შევიდა ჟურნალ „როლინგ სტოუნის“ „ყველა დროის 500 სიმღერის“ ნუსხაში, ხოლო ალბომი ასევე მოხვდა „ყველა დროის 500 საუკეთესო ალბომის“ პირველ ასეულში. სხვათა შორის, ამ დღეებში „სოთბის“ სახელგანთქმულ აუქციონზე გატანილია „ქარში ქროლის“ 1962 წლის ივლისით დათარიღებული ხელნაწერი. სიმღერის ტექსტი დაწერილია საწერი ქაღალდის ერთ ფურცელზე; ამ ფურცლის საწყისი ფასი „სულ რაღაც“ ნახევარ მილიონ

რამდენი ბილიკი უნდა გაიაროს, კაცი რომ უწოდონ კაცს? რამდენი იფრინოს ქედანმა, სანამდე ქვიშაში ჩამალავს თავს? ქვემეხმა რამდენი ყუმბარა ისროლოს, სანამ ჩვენ ავკრძალავთ მას? პასუხი, ძმობილო, ჰაერში ტრიალებს და მიაქვს პასუხი ქარს. რამდენ ხანს იდგება მთა ხელშეუხებლად, სანამ ზღვა ჩამოშლის მას? რამდენ ხანს იცადოს ხალხმა და როდისღა დააღწევს მონობას თავს? და თავი რამდენჯერ უნდა მოაბრუნო, ვერაფერს ვხედავო, თქვა?

„

2008 წელს ბობ დილანს პულიტცერის პრემია მიენიჭა „პოპულარულ მუსიკასა და ამერიკულ კულტურაზე ზემოქმედებისთვის, რომელიც გამოირჩევა განსაკუთრებული პოეტური ძალის ლირიკული კომპოზიციებით

„

რომლებიც 1905 წელს ოდესიდან ებრაელთა დარბევებს (ე.წ. „პოგრომებს“) გაექცნენ. დედამისის მშობლები ლიტველი ებრაელები – ბენიამინ და ლიბა ედელშტაინები იყვნენ, რომლებიც ემიგრაციაში 1902 წელს წასულან. ავტობიოგრაფიაში ბობ დილანი წერს, დედის მხრიდან ბებიას მოდგმა თურქეთიდან მოდის, სადაც ყირგიზის გვარს ატარებდნენო.

პასუხი, ძმობილო, ჰაერში ტრიალებს და მიაქვს პასუხი ქარს. და ზემოთ რამდენჯერ უნდა აიხედო, რომ თვალი შეავლო ცას? და ყური რამდენი უნდა გამოისხა, რომ გესმას ტირილის ხმა? და მაინც რამდენი უნდა დაიღუპოს, ბევრი წასულაო, თქვა? პასუხი, ძმობილო, ჰაერში ტრიალებს და მიაქვს პასუხი ქარს. სხვათა შორის, ქართულად გვაქვს „ქრონიკების“ თაკო ჭილაძისეული შესანიშნავი თარგმანი, რომელიც ზვიად კვარაცხელიას რედაქტორობით გამოსცა გამომცემლობა „არტანუჯმა“.

N 8 მატარებელში საკითხავი 39

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

ლანა ცაგარეიშვილი – ახალი სახელი თანამედროვე ქართულ მხატვრობაში

ერთგვარ თავგადასავლადაც მოჩანს და კარგი სიუჟეტიც იქნებოდა ხელოვნებაზე მომზადებული რეპორტაჟებისთვის. მისი პროფესიული საქმიანობა ბიზნესსფეროს უკავშირდება, სადაც იგი წლების მანძილზე საქმიანობს და წარმატებულ, აღიარებულ პერსონად მიიჩნევა. ხელოვნებისადმი ინტერესი მანამდეც არსებობდა, თუმცა ამ მხრივ რეალიზაციაზე არც უფიქრია, მაგრამ

ხელოვნების ირაციონალურმა სფე­ რომ განსაზღვრა და სრულიად შეცვალა ყოველდღიური დინება. ლანა ცაგარეიშვილის აბსტრაქციები მკაფიო, მკვეთრი ფერებით აგებული კომპოზიციებია, თავისუფალი, უპრობლემო დინამიკის მაჩვენებელია და ერთი შეხედვითვე იქცევს ყურადღებას. დღეისთვის იგი უკვე იმ პროცესის ნაწილია, რომელიც ადგილობრივი მხატვრობის მიმდინარე

მატარებელში საკითხავი

„ ლანა ცაგარეიშვილის აბსტრაქციები მკაფიო, მკვეთრი ფერებით აგებული კომპოზიციებია, თავისუფალი და უპრობლემო დინამიკის ერთი შეხედვითვე იქცევს ყურადღებას

ა

ხლახან (01.12.16-11.12.16) თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მუზეუმის საგამოფენო სივრცეში გამოიფინა აბსტრაქტული მხატვრობის საინტერესო და ახალი ვერსია, რომლის ავტორი ლანა

40 მატარებელში საკითხავი N 8

ცაგარეიშვილია. ეს ხელოვანი ფართო აუდიტორიისთვის ჯერჯერობით ცნობილი არ არის, თუმცა დამფასებლები უკვე ჰყავს, მათ შორის კერძო კოლექციონერებიც. ლანა ცაგარეიშვილის მხატვრობასთან დაკავშირება

ერთხელაც რადიკალურად შეცვალა ცხოვრების სტილი: განმარტოვდა სტუდიაში და თვეების განმავლობაში მხოლოდ ფერწერულ ტილოებს ქმნიდა. შედეგად გამოჩნდა კოლექცია, რომლის სანახავადაც მეგობრების გარდა სახელოვნებო წრეების წარმომადგენლებმაც დაიწყეს მისვლა და მსჯელობა იმ თემაზე, თუ რა მოვლენასთან მოუხდათ შეხვედრა.. საუბრის საგანი გახდა როგორც თვითონ მხატვრობა, ისე ბიოგრაფიული თავგადა­ სავალი, ცხოვრებისეული ისტორია, რომელიც

„

ავტორი: ხათუნა ხაბულიანი არტკრიტიკოსი

მაჩვენებელი და

პერიოდს აბსტრაქტული მხატვრობისადმი გაზ­რდი­ლი ინტერესით მონიშნავს, მის ახალ სიცოცხლეს აჩვენებს და მკვლევრებს აიძულებს იფიქრონ ისეთ თემებზე, თუ რა განასხვავებს დღევანდელ აბსტრაქციას მისი წინა საუკუნის ვერსიებისგან და რომელ საზრისებზეა მიმარ­ თული აბსტრაქტული მხატვრობა ოცდამეერ­თე საუკუნის მეორე ათწლეულში. უფრო დეტალურად ამ შეკითხვებზე პეპე კარმელი საუბრობდა 2013 წელს ART NEWS N 8 მატარებელში საკითხავი 41

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

პროდუქტის სახით. ხსენებული ისტორია კონცეპტუალური ხელოვნების სტრუქტურას აძლევს ლანა ცაგარეიშვილის მხატვრობას, სადაც საფუძველი სწორედ სპონტანურად მიღებული გადაწყვეტილებაა, რომ ავტორს მხოლოდ აბსტრაქტული გამოსახულების გადმოცემისთვის დაეთმო დრო და სივრცე, როცა ეს ექსპერიმენტი დღის წესრიგის მთლიან შეცვლას მოითხოვდა.

-ში გამოქვეყნებულ წერილში: „ხელოვანები მუშაობენ თანამედროვე კულტურის არაცნობიერიდან არქეტიპების გაცოცხლებასა და მათ ტრანსფორმაციაზე. ამგვარად, ყველაზე აზრიანი კითხვები, რაც შეიძლება გაჩნდეს თანამედროვე აბსტრაქტული ფერწერისა თუ სკულპტურის შესახებ, ასეთი იქნება: რომელ თემებსა და ფორმებს გამოუხმობს ის მოდერნისტული ხელოვნების ტრადიციიდან? რამდენად შეიცვალნენ ისინი? როგორ იყენებს მათ ხელოვანი ჩვენი დროის სოციალური, პოლიტიკური და სულიერი გამოცდილების გამოსახატად“? თანამედროვე ქართულ ხელოვნებაში აბსტრაქტული მხატვრობის მიმართულებით უკვე რამდენიმე აღიარებული 42 მატარებელში საკითხავი N 8

ხელოვანი მუშაობს: ვახო ბუღაძე, ზურა აფხაზაშვილი, გიორგი უგულავა, გიორგი ჩხეიძე და ა.შ. ყოველ მათგანს საკუთარი დამოკიდებულება აკავშირებს აბსტრაქციის შესაძლებლობებთან, მის აქტუალურობასთან და, რასაკვირველია, ყოველი მათგანი განსხვავებული კონცეფციით წარმოადგენს საკუთარ მხატვრულ ხედვას. ლანა ცაგარეიშვილის თქმით მის შემთხვევაში მხოლოდ გაუცნობიერებელი ირაციონალური ცოდნის გადმოცემის აუცილებლობა იყო მთავარი მოტივი და დახარჯული ენერგიის სტიმულიც. აბსტრაქტული ტილოები არც თემატურად, არც ფორმალისტურად არ არის ერთმანეთთან დაკავშირებული. მათ აერთიანებთ არტისტული გადაწყვეტილება, რომელმაც სავსებით რეალური, ხელშესახები კოლექცია მოიტანა

ირაციონალური ნაკადის დინება პირველივე თვალშისაცემი მახასიათებელია ამ მხატვრის ნამუშევრების დათვალიერებისას, თუმცა ცალკე თემებად იკვეთება არქიტექტურული ლანდშაფტებისა და დამოუკიდებელი ფერების ურთიერთქმედებით აგებული კომპოზიციები. ამათგან პირველი ტიპის ნამუშევრებიდან ერთ-ერთ ყველაზე ექსპრესიულ მაგალითს წარმოადგენს „დუმილის მათემატიკა“/ The Math of Silence (140X120 ტილო, აკრილი). ეს აბსტრაქცია თავისი ვიზუალური ეფექტით არქიტექტურულ სტრუქტურას უკავშირდება და ვერტიკალისა და ჰორიზონტალის ურთიერთობით არის აგებული. კომპოზიცია დეკონსტრუქტივისტული თამაშით იწყება და მხოლოდ ერთ „დაუშლელ“ ფორმას – ცენტრიდან ოდნავ გვერდით გადანაცვლებულ „სარკმელს“ აჩვენებს. კომპოზიციის დინამიკას ამ ხაზების თავისუფალი და სპონტანური, ირაციონალურ ენერგიას დამორჩილებული ჟესტების კვალი ქმნის. კონტრასტი ფუნჯის „ჟესტური“ მონასმებით გამოხატულ ხაზებსა და ფერით შევსებულ (პასტელური ღია სალათისფერი, მოყვითალო და აგურისფერის რამდენიმე ტონალობა) სივრცეებს შორის ნამუშევარს ექსპრესიონისტული ლანდშაფ­ ტების ტრადიციასთან აკავშირებს, რომელსაც პერსპექტივის კომპონენტი დაკარგული აქვს და ქსოვილისებრ ზედაპირად არის ქცეული; შიდა მოძრაობის დრამატურგიას ფერების გრადაციული განლაგება და მუსიკალური ფრაზის ლოგიკა ქმნის.

ლანა ცაგარეიშვილის აბსტრაქციების საერთო მახასიათებელ ნიშანს „დუმილის მათემატიკა“ განსაკუთრებით მკაფიოდ აჩვენებს – გეომეტრიული ფორმების ორგანზომილებიანი ფრაგმენტების ერთგვარი კოლაჟები პალიმფსესტური პრინციპის მსგავსადაა შრეებად წარმოდგენილი და ფერებისა და ფორმების მრავალფეროვნებას ინფორმაციული სიჭრელის სიმბოლოდ გარდაქმნის, სადაც ინფორმაცია მატერიალურ ფაქტთან ერთად, გრძნობითი აღქმა და სიზმრისეული მოტივიც შეიძლება იყოს. ლანა ცაგარეიშვილის შემოსვლა თანამედროვე ქართული მხატვრობის სივრცეში ორიგინალური და მოულოდნელი პერფორმანსის სახით მოხდა და თავისთავად აღძრავს ინტერესს, თუ როგორი იქნება ამ მხატვრობის შემდგომი განვითარება.

„ ლანა ცაგარეიშვილის თქმით მის შემთხვევაში მხოლოდ გაუცნობიერებელი ირაციონალური ცოდნის გადმოცემის აუცილებლობა იყო მთავარი მოტივი და დახარჯული ენერგიის სტიმულიც

„

მატარებელში საკითხავი

N 8 მატარებელში საკითხავი 43

მატარებელში საკითხავი გაღვივებაზეა. ფილმის პროტაგონისტი ორმოცი წლის სანდროა (ანდრო საყვარელიძე), რომელიც სწორედ იმ „მკვდარ“ ადამიანს განასახიერებს, უბრალო ნაწილი რომ ხდება დახუთული და უსულო ექსტერიერისა. ის თითქოს არ არსებობს, მისი ხმა არ ისმის, მასზე არავინ ფიქრობს. ყოველდღიური რუტინა კი სკოლის გაკვეთილების უღიმღამო

ავტორი: ალექსანდრე გაბელია კინოკრიტიკოსი

მატარებელში საკითხავი

თანამედროვე ქართული კინო

ამ შემთხვევაში კამერაა კონკრეტული რეალობის იდეით გაჟღენთილი და უაღრესად რეაქციული სუბიექტი. შესაბამისად ავტორმა ეს ჩაკეტილი წრე უნდა გაარღვიოს და ახალი რეალობა შექმნას. ამის ნაცვლად, ჩვენ ხშირად ვხედავთ სტერეოტიპებით გაჟღენთილ და შინაარსისგან დაცლილ ფილმებს (აფხაზეთზე, ოთხმოცდაათიანებზე და ა.შ.). თუმცა, ამ

ქ

ართული კინემატოგრაფის სტაგნაცია 1990-იანი წლებიდან დაიწყო. „ბნელმა დრომ“ ხელოვნება გააჩერა. მაშინ, როცა ემპირიული თვალსაზრისით სწორედ ასეთ დროს იწყებოდა დიდი მოძრაობები. თუმცა, ამ ყველაფერს მებრძოლი არტისტები ქმნიდნენ, რომლებიც საკითხს კომპლექსურად

44 მატარებელში საკითხავი N 8

„შემთხვევითი პაემნები“

იკვლევდნენ და არც რადიკალურ სოციოპოლიტიკურ შეტყობინებებს ერიდებოდნენ. თანამედროვე ქართული კინო ჯერაც ბოლომდე ვერ გამოვიდა ნაივური აღწერითი დისკურსიდან. თუ რეალობა არაფერია გარდა გაბატონებული იდეოლოგიის გამოხატვისა,

„შემთხვევითი პაემნები“

წერილში მსურს ვისაუბრო იმ ქართულ სურათებზე, რომლებსაც შედარებით ნაკლები ყურადღება დაეთმო, მაგრამ სწორედ ისინი იმსახურებენ აღნიშვნას. ლევან კოღუაშვილის ფილმი „შემთხვევითი პაემნები“ (2013) გრძნობებზე და ემპათიის

ჩატარებით და დაუსრულებელი ხეტიალით შემოიფარგლება. მუდმივად ტუქსავენ, რომ ცოლი არ მოჰყავს და „მკვდარი“ გმირის ადამიანად დაბრუნების პროცესს მხოლოდ ამ „პრობლემაში“ ხედავენ. არ აცდიან განმარტოებას და დაფიქრებას. ამორფული სტრუქტურის ნგრევის იმედი კი მაშინ ჩნდება,

„

„ბნელმა დრომ“ ხელოვნება გააჩერა. მაშინ, როცა ემპირიული თვალსაზრისით სწორედ ასეთ დროს იწყებოდა დიდი მოძრაობები. თუმცა, ამ ყველაფერს მებრძოლი არტისტები ქმნიდნენ, რომლებიც საკითხს კომპლექსურად იკვლევდნენ და არც რადიკალურ სოციოპოლიტიკურ შეტყობინებებს ერიდებოდნენ

„

მატარებელში საკითხავი

N 8 მატარებელში საკითხავი 45

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

„შემთხვევითი პაემნები“

როცა სანდრო მანანას (ია სუხიტაშვილი) გაიცნობს. სწორედ აქ თავისუფლდება შიშებისგან, ცეკვავს მის დასანახად კაფეტუალეტის ფონზე, ესვრის კენჭებს დანგრეულ კარუსელს, ზის საქანელაზე, უყურებს ზღვას (სივრცეს) და ხედავს ბედნიერებას. ამ ყველაფერს კი სრულიად ორგანულად ერგება ჩიხლაძეების „კართან მოდგა შემოდგომა“, რომელიც ფილმის მუსიკალური ლაიტმოტივი ხდება; თუმცა ჩნდება წინაღობა და ყველაფერი ინგრევა. დასკვნითი სცენისას სანდრო ოთახიდან გადის და სადღაც შორს, დაუსრულებელ გზას მიუყვება. ეს სივრცე კი არასოდეს დაინგრევა, სანამ მოჩვენებითი კეთილდღეობა სავსე იქნება აპათიით, მოუმწიფებლობით და ტრადიციული სისტემური უსამართლობით (მკითხველს ასევე ვურჩევდი, რომ ნახოს ლევან კოღუაშვილის მეორე ფილმი – „ქუჩის დღეები“ (2010). ლაშა ცქვიტინიძის „მე ვარ ბესო“ (2015) შეიძლება მივიჩნიოთ ერთგვარ აღმოჩენად და იმ დამკვიდრებული ნორმატივებისა და კინოენის გარღვევად, რომელიც ქართულ კინემატოგრაფში ათწლეულებია დომინირებს. ამ ყველაფერს კი, რეჟისორის გულწრფელ დამოკიდებულებასთან ერთად, პოლიტკორექტულობაზე, ანუ „ეზოპეს ენაზე“ უარის თქმა განაპირობებს.

46 მატარებელში საკითხავი N 8

მატარებელში საკითხავი ინსპირაცია სარდაფიდან ამოქექილი სოფლელი რეპერის სიმღერა ხდება. სწორედ ამიტომ, ფილმის სახელი – „მე ვარ ბესო“, შემთხვევითი არაა. „მე ვარ ბესო და არ ვლაპარაკობ ბევრსო, მხოლოდ ვასრულებ ჩემს მოვალეობებსო...“ – მალულად რეპავს ბესო (ცოტნე ბარბაქაძე), იწერს დიქტოფონზე და ამ ყველაფრის გასაჯაროების ეშინია. თითქოს საქმე ძალიან ინტიმურ და მტკივნეულ თემას ეხებოდეს. სტერილური შეკითხვების ავანგარდში კი მშობლებისგან თუ მასწავლებლებისგან შემოფარგლული „უფროსი თაობა“ დგას. „მოდი, კაცურად ვილაპარაკოთ“, „საქმე არა გაქვს?“, „გამეცი პასუხი“ – ის სიტყვაშეთანხმებებია, რომლებიც გმირის გონებაში გაისმის, თუმცა ბოლომდე უემოციოდ და შინაარსისგან დაცლილად. მასწავლებლის სიტყვები მაღალ კულტურაზე და კარატე ქართული ნაციონალური სიმღერის ფონზე („შენ ხარ ქართველი“) კი ფარისევლობისა და სიყალბის გამომხატველი ნიშნებია. ბესოს ემოციებსა და ხასიათს კი მუდმივად მოძრავი ხელის კამერა ქმნის. ოპერატორი (შალვა სოყურაშვილი) მის მსგავსად დაძრწის პატარა სოფელში, მასსავით ოცნებობს საზღვრების გადალახვაზე და ხელის უნებლიე კანკალიც პროტაგონისტის პულსის აჩქარებისა თუ ქაოსური შინაგანი სამყაროს გამომხატველი აქტი ხდება. ის ყოველთვის ცდილობს მასთან მიახლოებას და კამერით სხვადასხვა დეტალის გამომჟღავნებას, გაცემას. რეჟისორი კი სრულიად ავთენტურ დიალექტს ირჩევს და პერიფერიაში მცხოვრები ბავშვების ენა ბოლომდე მიდის მაყურებლამდე. დასწავლილი და სოციუმისგან გაჟღენთილი სიტყვებით საუბარს კი სივრცე „მე ვარ ბესო“

ჩვენგან მოშორებით გადააქვს. თითქოს ერთგვარ მიკროსამყაროს ქმნის, რომლისგანაც ვდისტანცირდებით და არ გვსურს კომფორტის ზონიდან გამოსვლა. ბესო პროვინციის ერთ უბრალო ოჯახში ცხოვრობს. ყოველდღიური რუტინა ანგრევს ურთიერთობებს და ადამიანებს შორის ვერბალურ თუ არავერბალურ კავშირებს. თვალწინ გაიელვებს დედა – გასაგნებული ელემენტი, რომლის მთავარი ფუნქცია ოჯახზე ზრუნვა და მუშაობაა. ბოლოს კი ვეცნობით ძმას – ლერის (ლერი ბექაური), ბესოს მეგობრის თქმით – „სტრან როჟას“, რადგან იგი არ ჯდება საზოგადოების მიერ დადგენილ ნორმებში. რეჟისორს აქაც ჰყოფნის სითამამე, არ ეშინია იმის, რომ ამბავი შესაძლოა ჩავარდეს და ფილმში მანერული გეი შემოჰყავს, რომელიც ჰეტერონორმატიულ წესრიგს ეჯახება. მონტაჟი ერთი შეხედვით სხვადასხვა ამბავს ავითარებს და ტაეპებად ჭრის, ხოლო, მეორე მხრივ, გვაჩვენებს კულტურული და პოლიტიკური საკითხების მყარ ურთიერთკავშირს. ზედაპირზე ამოზრდილი პრობლემები კი საერთო ფონის ჩონჩხს ქმნის. აუცილებლად უნდა ვახსენოთ დიტო ცინცაძის გერმანიაში გადაღებული ფილმი „ბედნიერების ღმერთი“ (2015). რეჟისორი გვიჩვენებს, თუ როგორ ინგრევა ოცნებებითა და იმედებით სავსე გზა, როდესაც ემიგრანტები გაბატონებულ კულტურაში (სოციუმში) თავის დამკვიდრებას ცდილობენ. ამბავის ცენტრში საშუალო ასაკის მამაკაცი – გიორგი (ლაშა ბაქრაძე) ექცევა, რომელიც აფრიკელ „ბიზნესპარტნიორთან“ – ნგუდუსთან (ელი ჯეიმს ბლიზესი) ერთად, გერმანიაში ცხოვრობს. უცხო ქვეყანაში მსახიობობის სურვილით ჩასულ გმირს, ერთ-ერთი ფილმის

N 8 მატარებელში საკითხავი 47

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

ი „მასოვკაში“ უწევს გადაღება. შავ-თეთრ გამოსახულებას ფერადი პალიტრა ცვლის. ინტენსიური ვიზუალური ეფექტები და ფერადი სამყარო რეალობას ეწინააღმდეგება. ამ ფონზე კი ნაცრისფერ და დამარცხებულ გმირებს ვხედავთ. ეს რეჟისორის ერთგვარ სოციალურ კომენტარად შეგვიძლია მივიჩნიოთ. კონფლიქტი ღვივდება მაშინ, როდესაც ვიგებთ, რომ მასთან სტუმრად, ათი წლის უნახავი ქალიშვილი ჩამოდის, გიორგის კი არ სურს შვილმა ასეთი წარუმატებელი და შინაგანად განადგურებული იხილოს. ამიტომ „ახალ რეალობას“ ქმნის, სადაც იგი შეძლებულ და შემდგარ პიროვნებად გვევლინება. ფილმის დასკვნით სცენაში გმირები ცეცხლში საკუთარ მოგონებებს წვავენ, შემდეგ კი იწყებენ ცეკვას ნაცნობი სიმღერის ფონზე. დიტო ცინცაძემ შეძლო და გადაიღო ინტელექტუალური ტრაგიკომედია, რომელიც ჩაბნელებულ დარბაზში მყოფ მაყურებელს საკუთარი „ბედნიერების ღმერთზე“ ოცნების საშუალებას უტოვებს. უნდა აღვნიშნოთ დოკუმენტური და მოკლემეტრაჟიანი ფილმებიც. ბოლო წლებში რამდენიმე საინტერესო სურათი ვიხილეთ. დოკუმენტურ კინოში გამოსარჩევია თინათინ გურჩიანის „მანქანა, რომელიც ყველაფერს გააქრობს“ (2012) და სალომე ჯაშის „დაისის მიზიდულობა“ (2016). ეს უკანასკნელი წალენჯიხის ტელეკომპანიის შესახებ მოგვითხრობს. ფილმი

48 მატარებელში საკითხავი N 8

„ბედნიერების ღმერთი“

საინტერესოა როგორც სოციალურ-პოლიტიკური კუთხით, ასევე ენობრივი თვალსაზრისით. რეჟისორი შესანიშნავი სინთეზით ახერხებს პერიფერიებში მცხოვრებ ადამიანთა ზოგადი სურათის შექმნას. ფილმმა ნიონის საერთაშორისო კინოფესტივალზე მთავარი ჯილდო მოიპოვა; მოკლემეტრაჟიანი ფილმებიდან დიდ ყურადღებას იმსახურებს დათა ფირცხალავას „მამა“ (2014), რომელიც ლოკარნოს ფესტივალის გამარჯვებულია. მამებისა და შვილების თაობის კონფლიქტის ჩვენებასთან ერთად, რეჟისორი ორიგინალური ხედვითა და მხატვრული გადაწყვეტით გვიჩვენებს სოციალური და ადამიანური კავშირების მყარ ურთიერთკვეთას. თუ გვსურს ქართული კინემატოგრაფის განვითარება, აუცილებელია ნიჭიერი რეჟისორების მხარდაჭერა. სახელმწიფომ უსათუოდ უნდა გაზარდოს დაფინანსება. ასევე ფინანსური თვალსაზრისით კეთილი ნება უნდა გამოიჩინოს ტელევიზიამ. ამის გამოცდილება სხვადასხვა ქვეყანაში არსებობს. აგრეთვე აუცილებელია კინოცენტრის პოლიტიკის უშუალო ცვლილებაც. ცენზურის, კონფორმიზმის, ნეპოტიზმისა თუ უმოძრაობის სივრცეებში ქართული კინო ვერ იარსებებს. ამ ყველაფრის გარდაქმნის იდეა კი ვიწრო და მოჩვენებითი რეფორმების ნაცვლად ფუნდამენტურ და რადიკალურ გარდაქმნებს საჭიროებს.

თუთამ გაუღიმა. მაგრამ სანამ ამ ღიმილს მოიპოვებდა, თომას ბევრი სირთულის გადალახვა მოუხდა – ადვილი ხომ არ იყო ქალაქში ყველაზე ლამაზი გოგონას გულის დაპყრობა?! ასეთი გოგონები, როგორც წესი, უკარებები არიან. ისინი დილით სკოლაში მამიკოებს მოჰყავთ, სახლში კი ყველაზე ჭკვიანი და მამაცი ბიჭუნები აცილებენ. თუ რამეს ჰკითხავ, ცხვირს აიწევენ და მთელი დღე ასე ცხვირაბზუებული დადიან. მართალია ეშმაკუნა მზერა ხანდახან გამოექცევათ ხოლმე დასაკვირვებლად, მაგრამ წამის ნახევარში ისევ ძველებურ იერს იბრუნებენ. თუთა აკვიატებების გოგო იყო – ძილის წინ აუცილებლად მიირბენდა იასამნის ხესთან, სამჯერ დააკაკუნებდა და უკან ბრუნდებოდა – თუმცა ძალიან ეშინოდა, მაგრამ მაინც. ძილის დროს ხელში აუცილებლად ეჭირა პატარა, სათამაშო დათვი. დათუნია დაძველდა, მშობლები ახალს ჰპირდებოდნენ, მაგრამ თუთა სათამაშოს არაფრით თმობდა. და, რაც მთავარია, დაძინებამდე იგი ფეხაკრეფით მიდიოდა წიგნების კარადასთან და კარადის კარს გამოღებულს ტოვებდა,

წიგნებს რომ ესუნთქათ. ამიტომაც შეუყვარდა თომას თუთა. ერთხელ, შემოდგომის თხელ, სიფრიფანა საღამოს, როცა გამჭვირვალე ცაში ვარსკვლავები აკვარიუმის თევზებივით დაციმციმებდნენ, თომა და ბუ ბაიბურა ფანჯრის რაფაზე ისხდნენ.

მწერალი

„დაისის მიზიდულობა“

სე ახლოს ხარ, ჩემი გულისცემა უკვე შენი გულისცემის ექოა – უთხრა თომამ თუთას – შეიძლება ეს არის, რასაც უფროსები სიყვარულს ეძახიან.

ავტორი: გიორგი კეკელიძე

მატარებელში საკითხავი

თომა სიყვარულის გამო თავდაყირა ცხოვრებას ირჩევს

N 8 მატარებელში საკითხავი 49

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

ყირამალეთში, სადაც დედოფალი, სახელად გადაბრუნდა, ჩემი ძველი ნაცნობია – კლასში ერთად ვსწავლობდით მალაყებს. მგონია, რომ მიღებაზე უარს არ გვეტყვის.

– წავიდეთ, წავიდეთ! – წამოიძახა ბიჭმა – თორემ უკვე დავიღალე ბებიასთვის ყელის გამოწევით. ერთხელაც იქნება მასაც მობეზრდება და არავინ ჩამომიღებს უგემრიელეს ჩურჩხელებს.

ილუსტრაცია: სალომე ხოტივარი

– სიყვარულის ახსნა ჯადოს ახსნაზე ძნელი ყოფილა, ბაიბურა, – თქვა თომამ – და სამჯერ უბაფთოდ შეკრულ თასმის ახსნაზე ძნელიც. ვინ მოიგონა ეს საშინელი წესი? არ შეიძლება გავაუქმოთ?

– ჩვენ, ჯადოქრებს, ჩვეულებრივი სკოლის წესების შეცვლა არ შეგვიძლია, თომა, – თანაგრძნობით ამოიოხრა კეთილმა ბუმ – სანამ სკოლის მოსწავლე ხარ, ჯუჯობა ვერ გიშველის.

– ბაიბურა, ბ ა ი ბ უ რ ა – რატომღაც დამარცვლით გაიმეორა თომამ – ყველაზე ცუდი ის არის, რომ როცა გიყვარს, ყველაფერი

50 მატარებელში საკითხავი N 8

თავდაყირა დგას – ათიანების ნაცვლად ხუთიანებს ვიღებ, ბებოს კარადის უჯრა, სადაც ჩურჩხელებს ინახავს, ყველაზე დაბლა კი არა, ყველაზე მაღლაა და ვეღარ ვწვდები.

– ვიცი, თომა, სიყვარული უდრის თავდაყირა სიარულს. ასე წერია გრძნობების მათემატიკაში. ეს წიგნი ოდესღაც ჯადოქარზე ბრძენმა კაცმა დაწერა და მის წესებს ვერავინ ცვლის.

– გამოსავალი არ არსებობს, ბაიბურა? – ამოიოხრა თომამ.

– ერთადერთი, – უპასუხა გამოცდილმა ბუმ – უნდა წავიდეთ

და თომა და ბუ ბაიბურა გაფრინდნენ ყირამალეთისკენ. გზაზე ისეთი ქარი ამოვარდა, ბაიბურა ნისლის მოაჯირს ეყრდნობოდა და ერთხელ ღრუბლების გამოქვაბულშიც კი შეძვრნენ ცოტა სულის მოსათქმელად. ბოლოს გამოჩნდა ეს უცნაური პლანეტაც. სიდიდით თომას მეორე ბებიის სოფლისხელა თუ იქნებოდა. ჩიტებს ბუდეები ხის ფესვებში ჰქონდათ, მდინარეები მთის მწვერვალებისკენ მიედინებოდნენ, ცაზე ღრუბლების ნაცვლად მწვანე ბალახი ბიბინებდა – მოკლედ, ყველაფერი უკუღმა იყო. მისი მკვიდრები წუთში ერთხელ იცვლიდნენ მდგომარეობას – თავი ხან მიწისკენ ჰქონდათ, ხანაც პირიქით. ამიტომაც მათთან საუბარი განსაკუთრებით რთული გამოდგა. ძლივს გააგებინეს, რომ დედოფალ გადაბრუნდას ნახვა უნდოდათ, შემდეგ უკვე ბაიბურამ ძველი ნაცნობობაც მოიშველია და სასახლეშიც შევიდნენ. უნდა გამოგიტყდეთ, რომ იქაც რის ვაივაგლახით შეაღწიეს – სასახლეს კარი სახურავის ადგილას ჰქონდა და თომამ პირდაპირ იატაკზე, უკაცრავად – ჭერზე მოადინა ზღართანი. დედოფალი გადაბრუნდა ორ კედელზე გაბმულ თოკებზე გვერდულად გაებათ. საკუთარი ნებით, რა თქმა უნდა. მიზეზი ყველა მომსვლელისთვის პატივისცემა იყო – წაღმა მოსიარულესაც დაელაპარაკებოდა და უკუღმასაც.

– მიზეზი უნდა მითხრათ! – დაზეპირებული სიმკაცრით ბრძანა გადაბრუნდამ.

– მიზეზი მარტივია. ბიჭს გოგონა უყვარს და სამყაროც თავდაყირა დადგა.

– ოოო, დავიღალე უკვე ამ ავადმყოფობით. დღეში ასობით გოგო-ბიჭი მოჰყავთ. ხომ შეიძლება წამალი დედამიწაზეც გამოიგონონ. თან ძალიან ადვილია.

– ადვილია? – ერთად აღმოხდათ თომას და ბაიბურას.

– კი, ძალიან – უბრალოდ, უნდა გადაიყვარო!

– ეგ როგორ?!

– როგორ და ძილის წინ დალევ ჭინჭრის წვენში შერეულ თეთრი ვირის რძეს, თავს წვიმის დაგუბებულ წყალში ამოვლებული ფხალის ფოთლებით შეიკრავ და დილით: ფაფუ!! ამ უაზრობებისთვის ამდენი დრო არ მაქვს!

– როგორ? – გაოცებულმა იკითხა თომამ – სიყვარული უაზრობაა?

– აბა რა! – დაიყვირა დედოფალმა – გავა დრო და მიხვდები!!

– არამც და არამც! – შესძახა გაბრაზებულმა ბიჭმა – მე მეგონა აქ მკურნალობა სიყვარულის დაკარგვას არ ნიშნავდა. მე ჩურჩხელები მხოლოდ ჩემთვის კი არა, თუთასთვისაც მინდოდა! თუ ეს ორივე ერთად არ ხერხდება, მირჩევნია თავდაყირა ვიარო! წავიდეთ! ბაიბურამ ცოტა კი დაირცხვინა, გადაბრუნდასთვის ბოდიშებიც მოამზადა, მაგრამ განრისხებულმა დედოფალმა უცებ თვალები დახუჭა. ეს ნიშნავდა – სასწრაფოდ წადით! სხვა რა გზა ჰქონდა? – შეისვა ზურგზე თომა და ქალაქისკენ გამოფრინდნენ.

„ სანამ ამ ღიმილს მოიპოვებდა, თომას ბევრი სირთულის გადალახვა მოუხდა – ადვილი ხომ არ იყო ქალაქში ყველაზე ლამაზი გოგონას გულის დაპყრობა?! ასეთი გოგონები, როგორც წესი, უკარებები არიან. ისინი დილით სკოლაში მამიკოებს მოჰყავთ, სახლში კი ყველაზე ჭკვიანი და მამაცი ბიჭუნები აცილებენ

„

მატარებელში საკითხავი

უკან გზა კიდევ უფრო გრძელი გამოდგა და დაღლილ ბიჭუნას ჩაეძინა. სიზმარში ბებია ნახა. სწორედ ბებიამ უკარნახა პირველი ჯადოსნური სიტყვები, რაც თუთასთვის უნდა ეთქვა. ამ სიტყვებს ახლა არ გეტყვით და რომც გითხრათ, არ გამოგადგებათ – ყველა ბიჭსა თუ გოგოს ის საკუთარმა ბებიამ უნდა ასწავლოს.

N 8 მატარებელში საკითხავი 51

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი

„მფრინავი შოტლანდიელი“ „მფრინავი შოტლანდიელი“ არის მატარებელი, რომელიც ინგლისისა და შოტლანდიის დედაქალაქებს შორის დადის და რომელსაც ყველაზე დიდი ხნის მანძილზე (1862 წლიდან) თავისი დასახელება და მარშრუტი არ შეუცვლია. East Coast Main Line-ი, რომელზეც „მფრინავი შოტლანდიელი“ მოძრაობდა, XIX საუკუნეში პატარა სარკინიგზო კომპანიების მიერ აშენდა. საბოლოოდ ეს ხაზი მხოლოდ სამი კომპანიის (North British Railway, North Eastern Railway და Great Northern Railway) კონტროლქვეშ დარჩა. 1860 წელს ამ კომპანიებმა აღმოსავლეთ სანაპიროს ერთობლივი ფონდი დააარსეს. სწორედ ამ შეთანხმებით დაედო საფუძველი „მფრინავი შოტლანდიელის“ გაჩენას.

52 მატარებელში საკითხავი N 8

სიმპლონის გვირაბი მსოფლიოს ერთ-ერთი უგრძესი სარკინიგზო გვირაბია ალპებში, შვეიცარიასა და იტალიაში. ის მდებარეობს სიმპლონის უღელტეხილის მახლობლად, 700 მეტრ სიმაღლეზე. პირველი მილის სამშენებლო სამუშაოები 1898 წელს დაიწყო. გვირაბის მშენებლები იყვნენ ჰერმან ჰეუსტლერი და ჰიუგო ფონ კაგერი.

შანხაის მაგლევი

სინკანსენი სინკანსენი სწრაფი რკინიგზის ხაზების ქსელია იაპონიაში. 1964 წელს პირველი ტოკაიდო სინკანსენის გახნის შემდეგ ქსელი გაფართოვდა. ამჟამად ის კუნძულებზე – ჰონსიუ და კიუსიუ იაპონიის ყველა ძირითად ქალაქს მოიცავს, მათ შორის – სეისმურად აქტიურ რეგიონებსაც. მატარებლის მოძრაობის სიჩქარე 500 კმ/სთმდეა. სინკანსენი „ახალ რელსებიან გზას“ ნიშნავს და მხოლოდ რკინიგზაზე მიუთითებს. მის მატარებლებს „სუპერ ექსპრესი“ ჰქვია.

სიმპლონის გვირაბი

უგანდას რკინიგზა უგანდას სარკინიგზო ხაზის მშენებლობა 1896 წელს, კენიის კოლონიის საპორტო ქალაქ მომბასაში დაიწყო და 1901 წლისთვის კისუმუს მიუერთდა, ტბა ვიქტორიას აღმოსავლეთ სანაპიროზე. ეს ის პერიოდი იყო, როცა ბრიტანეთმა რეგიონში კოლონიური რეჟიმი – ბრიტანეთის აღმოსავლეთი აფრიკა ჩამოაყალიბა. რკინიგზის ლიანდაგის სიგანე 1000 მმ-ია და თითქმის მთელი მაგისტრალის გაყოლებაზე ერთლიანდაგიანია. პროექტი დაახლოებით 5 მილიონი ფუნტი სტერლინგი დაჯდა. პირველი სამგზავრო-სატვირთო მატარე­ ბე­ლი მომბასას პორტიდან 1903 წელს გავიდა. დღეს ის ორ კომპანიას – კენიისა და უგანდას სარკინიგზო კორპორაციებს შორისაა განაწილებული.

შანხაის მაგლევი მსოფ­­ლი­ოში პირველი კო­მერ­ციული სარ­ კინიგზო ხაზია მაგ­ ნი­ტურ საკიდზე. მა­ ტა­რე­ბე­ლი რკინის ბორ­­ბლე­ბით კი არ მოძრაობს, არა­მედ მაგ­ნიტური ველის მეშ­ვეო­ბით, რომე­ ლიც რელსსა და მატარებელს შორის იქმნება. მაგლევში მძღოლი არ ზის. მასში დამონტაჟებულია ისეთი კომპიუტერული მოწყობილობა, რომელიც ზუსტად განსაზღვრავს მატარებლის მდებარეობას და მონაცემებს მთავარ სადგურს ავტომატურად უგზავნის.

„კონკა“ საქართველოს დედაქალაქში ელექტროტრამვაის წინაპარი – ცხენების წევაზე მომუშავე სარკინიგზო ტრანსპორტი, ე.წ. „კონკა“ 1883 წელს გამოჩნდა. მისი პირველი ხაზი მიხეილის გამზირზე გადიოდა და ერთმანეთთან აკავშირებდა ვორონცოვის მოედანსა და რკინიგზის ვაგზალს. მარშრუტი მალევე გააგრძელეს ერევანსკის მოედნამდე (ახლანდელი თავისუფლების მოედანი), ხოლო 1904 წელს ხაზი გაიყვანეს კირხნის ქუჩაზე (ახლანდელი მარჯანიშვილის ქუჩა).

შანხაის მაგლევი ერთმანეთთან აკავშირებს შანხაის მეტროსადგურ „ლუნიან ლუსა“ და პუდუნის აეროპორტებს, და 30-კილომეტრიან დისტანციას 7 წუთსა და 20 წამში ფარავს. ის დაახლოებით 430 კმ/საათი სიჩქარით მოძრაობს. შანხაის მაგლევი გერმანულმა კომპანია Transrapid-მ შექმნა, რომელიც საექსპლუატაციოდ 2004 წელს გადაეცა. მატარებლით მგზავრობის საფასური 7.5 დოლარია.

N 8 მატარებელში საკითხავი 53

პერსონა

პერსონა

ირაკლი ფარჯიანი ვარიაციები ხარების თემაზე

ფარჯიანს არასოდეს აინტერესებდა ერთნიშნა, „გახსნილი“ თემები. პირველ მონუმენტურ კომპოზიციაში „ოთახი“ (იგივე „ქალი ძაღლით“), რომელიც 1970-იანი წლების დასასრულს გამოიფინა „ცისფერ გალერეაში“, მას ფარდის გადახსნისას აღმოჩენილი საიდუმლოს ჩვენება სურდა. სურათში „ქალი კლავესინთან“ (იგივე „ქალი ინტერიერში“) კლავესინის ხმის

ფარჯიანის „ქალი კლავესინთან“ პირველსავე შეხედვით იწვევს ასოციაციას ვერმეერთან. ეს ასოციაცია მხატვრის შემოქმედებაში ფარდის მნიშვნელობასაც ჰფენს ნათელს. და ყოველივე ამის დამადასტურებელი არტეფაქტიც არსებობს ‒ ეს არის ვერმეერის „მხატვრობის ალეგორიის“ ასლი, შესრულებული ფარჯიანის მიერ (არჩილ დარჩიას კოლექცია).

რაკლი ფარჯიანის მთელი შემოქმედება იდუმალი თემებისთვის გასაღების მორგების ცდაა. ამიტომ უბრუნდებოდა ის დაუსრულებლად ხარების თემას, რომელიც შესაძლოა ცენტრალურიც არის მხატვრის შემოქმედებაში. მის მიერ ამ თემაზე შექმნილი კომპოზიციები უამრავ კოლექციაშია გაბნეული და ალბათ დღეს შეუძლებელია მათი ზუსტი რაოდენობის დადგენა. იგი უღრმავდებოდა ხარების თემას და მასში ჩაწვდომის, სასწაულის „ამოხსნის“ სურვილით ისე გასცდა მის გარეგნულ მხარეს, რომ სიცოცხლის ბოლო წლებში აბსტრაქციამდე მივიდა.

დამოუკიდებლობისა და თავისუფლების მოპო­ ვე­ბის საფუძველზე, გზები გაიხსნა და ერთსა და იმავე დროს ხდებოდა როგორც მანამდე „დალუქული“ ეროვნული კულტურული ფასეულობების, ასევე აკრძალული დასავლური

54 მატარებელში საკითხავი N 8

ფოტო: გურამ წიბახაშვილი

მხატვრული გამოცდილებისა და მანამდე შეზღუდული რელიგიურ-ფილოსოფიური ცოდ­ ნის გაზიარება და გადააზრება. ირაკლი ფარ­ ჯიან­მა ამ პროცესებს საკუთარი, ორიგინალური მხატვრული ენით უპასუხა.

გამოსახვა იყო მისი მიზანი. ასე გაჩნდა ჩვენს სინამდვილეში ფარჯიანის მისტიციზმით აღსავსე სურათები, რომელთა ფლობა თანდათანობით ხელოვნების თითქმის ყველა დამფასებლის სურვილად იქცა.

ასე ცდილობდა ფარჯიანი საიდუმლოს ახსნას თუ ამოხსნას – ხელოვნებაში, ცხოვრებაში, ფილოსოფიაში, რელიგიაში… ხარების სასწაული – ეს არის ღმერთის ადამიანად მოვლენის საწყისი წამი, კაცობრიობის ცოდვებისგან

ხელოვნებათმცოდნე

„ხარება“. 1989

ავტორი: ქეთევან კინწურაშვილი

ირაკლი ფარჯიანის შემოქმედება დაემთხვა იმ ეტაპს საქართველოს ცხოვრებაში, როდესაც

ფარჯიანის მთელი შემოქმედება იდუმალი თემებისთვის გასაღების მორგების ცდაა. ამიტომ უბრუნდებოდა ის დაუსრულებლად ხარების თემას, რომელიც შესაძლოა ცენტრალურიც არის მხატვრის შემოქმედებაში

„

პერსონა

ი

„ ირაკლი

N 8 მატარებელში საკითხავი 55

პერსონა

პერსონა

„ მისი უამრავი

„აბსტრაქცია“. 1988

განწმენდის დასაწყისი, როდესაც „ახალი ევა“, მარიამის სახით, გამოისყიდის პირველი ევას დანაშაულს. სწორედ ამ შინაარსით აინტერესებდა ეს თემა ირაკლი ფარჯიანს. აბასთუმნიდან, სადაც ის სამკურნალოდ იმყოფებოდა ხოლმე, ირაკლი ერთ წერილში მეგობარს სწერდა: „ეს თემა ისე არ მოთავდება. სულ გავიძახი, მორჩა, აწი აღარ გავაკეთებ-მეთქი და ხელი ისევ მიდის. ჩემთვის ეს თემა და მასზე მუშაობა უკვე ნამდვილ მედიტაციურ ხასიათს იღებს. გინდა-არ გინდა, სხვა კონცენტრაცია ხდება“. („ლიტერატურა და ხელოვნება“, #1, 2002). წარმოდგენაც კი რთულია ისეთი მრავალ­ფეროვ­ნების, როგორ გარდასახვასაც ჰპოვებს ერთი თემა ფარჯიანის შემოქმედებაში. ერთი და იგივე სცენა – სივრცეში შემოჭრილი ანგელოზი, მის სხივებქვეშ გარინდული მარიამი ლოცვანით ხელში და მათ შორის შროშანი, როგორც სიწმინდის სიმბოლო – ათასგვარად არის გადაწყვეტილი მასთან. კომპოზიცი­ები განსხვავდება

56 მატარებელში საკითხავი N 8

„ნავების მეტამორფოზა I“. 1989

ზომით, მასშტაბით, ფერა­­დოვ­­ნე­ბით, ხაზის თავისებურებით, სინათ­ლის მნიშვნელობით, ფიგურათა მოძ­რაობის დინამიკით, და შესატყვისია – ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში მიღწეული დრამა­ტიზ­მი. ნამუშევრების შესაქმნელად მან ორიგინალური – ენკაუსტიკის მსგავსი ტექნიკა შეიმუშავა. თვითონ ხარშავდა პასტელისა და სანთლის ნარევს, რის შედეგად იღებდა საღებავებს, რომელთაც აქვთ განსაკუთრებული სიღრმე და ფერადოვანი ჟღერადობა. და მრავალფეროვნების მიუხე­ დავად, ყველა კომ­პო­­ზი­­ციაში იკითხება სწორედ ფარჯიანის ხელწერა; ყველგან – საიდუმლო რჩება საიდუმლოდ.

1985 წელს, სწორედ აბასთუმანში, ირაკლიმ შექმნა წყლის ფერიის მონოქრომული გამოსახულება. ეს მისტიკური არსება წინა პლანზეა გამოსახული, გამოგონილი პეიზაჟის ფონზე. მაგრამ მთავარი ეს არ არის. მთავარი ხდება სურათის ზედა ნაწილში, სადაც – სიღრმეში, რაღაც კოსმიურ სივრცეში, თეთრი სამკუთხედი გამოსახება. 1980-იანი წლების ბოლოს, გერმანიაში ყოფნის დროს, ირაკლი ქმნის მეტაფიზიკურ

სულ ადრეულ ეტაპზე, ირაკლიმ შექმნა კომპოზიციები, რომლებშიც ერთმანეთს ერწყმის ნატურმორტი და პეიზაჟი. მისი უამრავი ნატურმორტი, ყვავილების გამოსახულებით, ალბათ, სწორედ „ხარების“ კომპოზიციებიდან ამოიზარდა, რომლის განუყოფელი ნაწილია შროშანი. შემდეგ, მის სურათებში ჩვენ ერთად ვხედავთ ლარნაკში ჩაწყობილ ყვავილებს და ნავებს (ნავი არის კიდევ ერთი – გადარჩენის, თემა ფარჯიანის შემოქმედებაში). და იქვე, ხშირად ჩანს პატარა ფიგურა – განუსაზღვრელ ბილიკებზე მოძრავი, მარტოსული ადამიანი – ალბათ, თავად მხატვარი, რომელიც ეძებს პასუხებს სიცოცხლისა და სიკვდილის მარადიულ, ამოუხსნელ შეკითხვებზე: სად მიდის ადამიანი სხეულის გარეშე? რა არის მისი მისია დედამიწაზე? რაშია მარადიულობის არსი? ეს არის საკითხები, რომლებსაც „იკვლევდა“ ფარჯიანი მუშაობის პროცესში. დასასრულისკენ სულ უფრო გამჭვირვალე ხდება ხარებისა და ჯვარცმის სცენები ფარჯიანის შემოქმედებაში, სანამ მთლიანად თეთრი არ დაისადგურებს მათში; და თანდათანობით, სრულ აბსტრაქციად, მხოლოდ მინიშნებებად არ გადაიქცევიან ფიგურები მის კომპოზიციებში. როგორც პოსტმოდერნული ეპოქის მხატვარი, ფარჯიანი საკუთარი ფიქრის პროცესს ასახავს თავის ნამუშევრებში. ამიტომ არის, რომ დღესაც, მის მიერ შექმნილ მეტაფიზიკურ ლანდშაფტებზე (ან მათში), დაუსრულებლად შეიძლება პასუხის საძიებლად მოძრაობა.

„ქალი ინტერიერში“. 1982

„ნავების მეტამორფოზა II“. 1989

ნატურმორტი, ალბათ, სწორედ „ხარების“ კომპოზიციებიდან ამოიზარდა, რომლის განუყოფელი ნაწილია შროშანი. ... და იქვე, ხშირად ჩანს პატარა ფიგურა – განუსაზღვრელ ბილიკებზე მოძრავი, მარტოსული ადამიანი – ალბათ თავად მხატვარი, რომელიც ეძიებს პასუხებს სიცოცხლისა და სიკვდილის მარადიულ, ამოუხსნელ შეკითხვებზე

„

ლანდშაფტებს, რომლებიც „წყლის ფერიის“ ზედა ნაწილის გადიდებულ ვარიანტებს ჰგავს. მან პირველად აბასთუმანში „დაინახა“ ამგვარი ლანდშაფტი და მერე, გერმანიაში, გარდაცვალებამდე ცოტა ხნით ადრე, თითქოს ამ უკიდეგანო სივრცეში შეაღწია.

N 8 მატარებელში საკითხავი 57

პერსონა

პერსონა

პერსონა

ბ

ოლო ათწლეულში ქართველი ახალგაზრდა მუსიკოსების შემოქმედებაში საპროტესტო მუხტი თითქოს დაეცა. ახალ შემსრულებელთა უმეტესობამ ათასგვარ თემაზე დაიწყო სიმღერა, თანაც – ინგლისურ ენაზე. 1990-იანი წლების ქართული ჯგუფების საპროტესტო მუხტი კი მიმზიდველ რეტროდ გადაიქცა. მასში გარკვევა ერთგვარად სავალდებულო გახდა კიდეც. ჩვენი მუსიკოსების დიდ ნაწილს ეზარება პრობლემებზე სიმღერა, „მეამბოხეს“ სახელის მოხვეჭა, რადგან უკიდურესად პოლიტიზებულ და პოლარიზებულ საზოგადოებაში ასეთებს არც ისე სიმპათიით უყურებენ. მეტიც – ზოგჯერ თავგამეტებით ლანძღავენ და სკანდალისტის იარლიყსაც აკრავენ.

ერეკლეს მისი მეგობრის ბინაში შევხვდი.

ამიტომ, შემოქმედთა ნაწილი, როგორც ჩანს ასეთ იმიჯს გაურბის. მიუხედავად ამისა, საქართველოში კიდევ არიან ნიჭიერი ადამიანები, რომელთათვისაც ამბოხი და პროტესტი ბუნებრივია და ამ მიწებებულ იარლიყებზეც დიდად არ დარდობენ. ასეთი მუსიკოსია ერეკლე დეისაძე, რომელმაც

58 მატარებელში საკითხავი N 8

რამდენიმე სიმღერით ასეულათასობით ადამიანამდე საკუთარი სათქმელი ზუსტად მიიტანა. „სისტემა უნდა დაინგრეს“ და „რაც მამას უნდა“ – ერეკლეს ის გამორჩეული სიმღერებია, რომლებითაც ერთგვარად გამოაფხიზლა თანატოლები. ერეკლე საზოგადოებრივად აქტიურია. მონაწილეობას იღებდა და იღებს

ერეკლე, მომიყევი ქუთაისში როგორ ცხოვრობდი, სად სწავლობდი? თავდაპირველად დავდიოდი 23-ე სკოლაში, რომელიც ზასტავას უბანშია და მაშინ კრიმინალური ავტორიტეტების სიმრავლით გამოირჩეოდა. მანდ მე-9 კლასამდე ვსწავლობდი. ბევრნაირ ადამიანთან მქონია ურთიერთობა. ერთხელაც მასწავლებლებმა დედაჩემი დაიბარეს სკოლაში და ჩემზე უთხრეს, ჩვენთან მუდამ კონფლიქტი აქვს, სჯობს სკოლიდან გადაიყვანოთო. ასე გადავედი პირველ გიმნაზიაში, სადაც თავის დროზე ჩვენი უდიდესი მწერლები და მეცნიერები სწავლობდნენ. აბსოლუტურად განსხვავებულ გარემოში აღმოვჩნდი – 23-ე სკოლაში თუ

ამ კრიმინალურ ავტორიტეტებთან როგორი ურთიერთობა გქონდა? სხვათა შორის, გალაკტიონის ლექსები პირველად ერთმა „ქურდმა“ წამაკითხა. უფრო სწორად, გალას ტომეული დაბადების დღეზე მაჩუქა. მაშინ პატარა ვიყავი – იმ ასაკში, როცა დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ავტორიტეტი რა მითითებას ან მიმართულებას მომცემდა. ამ პერიოდში შემიყვარდა პოეზია. თბილისში როდის გადმოხვედი? თბილისში რომ გადმოვედი, 19 წლის ვიყავი. პირველ წელს უნივერსიტეტში ვერ მოვხვდი. ერთი გოგო მიყვარდა, რომელმაც გამოცდები თბილისში ჩააბარა და მე ქუთაისში დავრჩი. ამის გამო დიდი სტრესი მივიღე და დედაქალაქის უმაღლეს სასწავლებელში ჩაბარება მტკიცედ გადავწყვიტე. ამასობაში, ჯარში გაწვევის დროც მიწევდა და კომისა­ რიატშიც გამომიძახეს. ისე მოვინდომე, რომ თეატრალურ ინსტიტუტში გრანტით უფასოდ მოვეწყვე. ვიცოდი ჩემგან რეჟისორი არ დად­გე­ბო­და. უბრალოდ, თბილისში ძალიან მინდო­და გადმოსვლა. სიმღერებს ვწერდი, მაგრამ ქუთაისში ნორმალური სტუდია არ იყო ჩანაწერის გასაკეთებლად. პლუს ამას, დედაქალაქში სამოძრაო სივრცე ბევრად მეტია. ჩემი თბილისელი მეგობრები მეღადავებიან, პირველად თბილისში ჩამოსვლისას იკითხე – „აქანე პანკს ვინ უკრავს“-ო. მუსიკასთან პირველი შეხება როდის მოხდა და რა შთაბეჭდილება დაგიტოვა? მამაჩემს ჰქონდა ე.წ. ბაბინებიანი მაგნიტო­

მუსიკის კრიტიკოსი

მუსიკოსი და მწერალი ერეკლე (ეკო) დეისაძე 1990 წლის 2 აპრილს, ქუთაისში დაიბადა. დაამთავრა I კლასიკური გიმნაზია. თბილისში 2009 წლიდან ცხოვრობს. სწავლობდა თეატრალური ინსტიტუტის სარეჟისორო ფაკულტეტზე. ამ პერიოდში დაიწყო მისი მუსიკალური კარიერაც. ჰქონდა რამდენიმე პროექტი. 2014 წელს გამოუშვა ალბომი „იარე“. ამჯერად გახლავთ პროექტში „ეკო და ვინდა ფოლიო“, თემურ ეზუხბაიასთან ერთად. მათი ვინილის სინგლი „შენ ანათებ“, ახლახან გამოუშვა ფრანგულმა ლეიბლმა Talitres. გამოცემული აქვს სამი წიგნი: „საიდუმლო სირობა“, რომელმაც სკანდალური პოპულარობა მოუტანა, ასევე „დამლაგებელი“, და „რუსული არდადეგები“. მუსიკალური განათლება არ მიუღია. გიტარის წრეზე დადიოდა. 5 აკორდი რომ ისწავლა, თავი დაანება და თვითგანათლებას მიჰყო ხელი.

„ვიღაცოვიჩები“ სწავლობდნენ, გიმნაზიაში უკვე მერის შვილები და სხვა კატეგორიის ადამიანები დამხვდნენ. ორივე სკოლამ ჩემი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებაში დიდი როლი შეასრულა. ქუთაისი ერთი დიდი ოჯახია, რომელმაც მე ყველაზე მეტი ცოდნა მომცა და ცნობიერება ჩამომიყალიბა.

ავტორი: ლაშა გაბუნია

ერეკლე დეისაძე მატარებლის ხმის მატარებელი ხელოვანი

სხვადასხვა საპროტესტო აქციაში. ამჯერად მხარს უჭერს მოძრაობას „თეთრი ხმაური“, რომელიც ქვეყანაში ნარკოპოლიტიკის შეცვლას ითხოვს.

N 8 მატარებელში საკითხავი 59

პერსონა

პერსონა

ფონი. უსმენდა Pink Floyd-ს, Pet Shop Boys-ს და სხვა შემსრულებლებსაც, რომლებიც ნაკლებად მიზიდავდა. „ფლოიდები“ და „პეტ შოფ ბოისი“ ძალიან მომწონდა. პირველ გიმნაზიაში სწავლის დროს რობი კუხიანიძისა და „აუტსაიდერის“ კასეტა მათხოვა ჩემმა თანაკლასელმა. მივხვდი, რომ ამ მხრივ ბევრის გაკეთება შეგვიძლია ქართველებს. მაშინ ინტერნეტი არ იყო და კასეტებით ვიღებდით მუსიკალურ ინფორმაციას. ძალიან მაინტერესებდა თბილისში რას უკრავდნენ. ვუსმენდი როკს და ჰიპ-ჰოპს. უფრო ეს უკანასკნელი მაინტერესებდა. ჩემი აზრით, თბილისური რეპი გაცილებით მდარე ხარისხის იყო, ვიდრე ქუთაისური, რომელიც უფრო სოციალურ ხასიათს ატარებდა. დედაქალაქურ რეპში კი „ბლატაობა“ და „მარიაჟი“ იგრძნობოდა, იტყუებოდნენ. ჩემში უდიდესი გარდატეხა ჯგუფმა Portishead-მა და ბრისტოლური მუსიკის კიდევ ერთმა პროექტმა – Massive Attack-მა მოახდინეს. თუმცა ჯგუფმა Joy Division ყველაზე მეტად იმოქმედა. ეს იყო ჯგუფი, რომელმაც სრულიად ახალ სამყაროში შემიყვანა და დღემდე პოსტპანკი ჩემთვის ყველაზე ახლო ჟანრია. მიმაჩნია, რომ Joy Division-ის იან კერტისი, ასევე რობერტ დელ ნაჯა Massive Attack-დან ყველაზე ჩემიანი მუსიკოსები არიან. ბავშვობისას რომელიღაც განსაკუთრებული გატაცება თუ გქონდა? ბავშვობიდანვე მიყვარდა ერთგვარი მითის შექმნა და მერე მისი დანგრევა. ხან ერთი რამ მსურდა, ხან – მეორე. ეს მუდმივი პროცესი იყო. ერთ რამეს მივხვდი – თუ მე შემეძლო, რომ კვარცხლბეკზე მდგარი ტიპისთვის, რომლის სიმართლეშიც ეჭვი მეპარებოდა, ტალახი მესროლა, იმავეს გააკეთებდა სხვა ჩემ მიმართ, თუ ოდესმე იგივე ადგილას აღმოვჩნდებოდი. როცა რაღაცას „ებრძვი“ და იმავე კვარცხლბეკზე დგები, რა თქმა უნდა, ვინმე გამოჩნდება, ვინც შენს ჩამოგდებას შეეცდება. ამიტომ ყოველთვის უკეთესია დაასწრო და 60 მატარებელში საკითხავი N 8

შენივე თავის რეკონსტრუქცია მოახდინო – უნდა მოკლა შენი „მე“ და მერე თავიდან უნდა დაიბადო. მუდმივი განახლების პროცესში უნდა იყო. ცნობილ „ვარსკვლავებზე“ რას ფიქრობ? არ მესმის, როგორ შეიძლება „ვარსკვლავად“ ყოფნა იმ ქვეყანაში, სადაც ყველა მსმენელი შენი მეგობარი, მეზობელი ან მომავალი კარგი ნაცნობია. საქართველო პატარა ქვეყანაა, ამიტომ ეს სულელური მითია. ჩემი აზრით, ყველაფერი უნდა გააკეთო, რომ ადამიანებს ელაპარაკო. ჩემი კონცერტები საკუთარ მსმენელთან საუბარია, რომლის დამთავრების შემდეგ ისინი მოდიან და მათთან ერთად ვსვამ, ვეწევი. კონცერტის დროს ვცდილობ მსმენელთა განსხვავებული ტიპაჟები ერთ სივრცეში, წიაღში მოვაქციო. იმ მომენტში მე მასხარა, ჯამბაზი ვარ და მიმაჩნია, რომ ეს ხალხი უნდა გავართო. საქართველოს გერბს აწერია – „ძალა ერთობაშია“, მაგრამ ვფიქრობ ძალა ურთიერთობაშია. მაგალითად, ფულით გაერთიანება არაა ნამდვილი ერთობა, უფრო ფასადურია და უცებ მოიშლება. ურთიერ­ თობაში კი ერთობა ისედაც იგულისხმება. ადამიანებთან ურთიერთობა ჩემი ჰობია. განსაკუთრებით საინტერესოა განსხვავებულ და ახალ ადამიანებთან ურთიერთობა. მე ვცდილობ ღია ვიყო ყოველი ახალი ადამიანის მიმართ. იმდენი რუტინაა ყოველდღიურ ცხოვრებაში, რომ მასთან გასამკლავებლად ყველაზე კარგი გზა პოეზია, მუსიკა და ადამიანებთან ურთიერთობები აღმოჩნდა. ჩემი მიზანია ადამიანებს შორის განსხვავებულობის შიში მოვკლა, ანუ როცა ადამიანს სხვა, განსხვავებული ადამიანის ეშინია.

დარჩება. დროთა განმავლობაში, როცა ბავშვობას სცილდები და მშობლებს (დიდებს) ემსგავსები, ადამიანის მთავარი ღირებულებები თანდათანობით ქრება. როდესაც ეს გავაცნობიერე, მას შემდეგ დავიწყე ფიქრი, თუ როგორ შეიძლება დარჩე პატარა. სახარებაში წერია, რომ მრავალი პირველი იქნება უკანასკნელი და უკანასკნელი – პირველიო. ბევრს უნდა პირველობა, მაგრამ უკანასკნელი როცა ხარ, სულ სხვა მუღამი და რომანტიკა აქვს. უფრო მართალი და უფრო კარგი ხარ, როცა პატარა ხარ. ყოველთვის სჯობს გამოუცდელი იყო და შეცდომები დაუშვა. როცა იზრდები, მერე სხვა რაღაცები გამოძრავებს, რასაც ქუჩაში „ვიგოდნიკობას“ ეძახიან. გამოუცდელი ადამიანი ზღვაში დაკარგულ უკომპასო გემს ჰგავს, რომელმაც ზუსტად არ იცის სად უნდა გაცუროს, მაგრამ ამ ეიფორიაში რასაც განიცდის, უმაგრესი სიამოვნებაა. ყოველთვის ვეცდები, დავრჩე პატარა. ბავშვობიდანვე გავდივარ სხვადასხვა ეტაპს. ახლაც რაღაც ეტაპზე ვარ. იმიტომ ვამახვილებ აქცენტს ურთიერთობებზე, რომ ჭეშმარიტებას ოდნავ მაინც მივუახლოვდე. არაფერში ვარ დარწმუნებული, უფრო შეკითხვებს ვსვამ და ვეძებ მათზე პასუხებს. ეს საკუთარი თავის ძიებაცაა და სხვების ძიებაც. მთავარია არ გაჩერდე. დილით თვალის გახელა, ჭამა და სუნთქვა არ ნიშნავს, რომ ცოცხალი ხარ. ძალიან ხშირად საკუთარ არსებობაში ეჭვიც კი შემიტანია, რადგან ადამიანი მუდმივი ევოლუციის პროცესშია. ამ ევოლუციას თუ ჩამორჩი, აუცილებლად გაიყინები. მე რეინკარნაციის მჯერა და არაა აუცილებელი შემდეგში ამქვეყნად ისევ ადამიანად მოხვიდე. ყველაფერი, რაც ცოცხალია, ძალიან ძვირფასია ჩემთვის.

ერეკლე, როგორ ფიქრობ, რა განსხვავებაა დიდობასა და პატარაობას შორის? ვცდილობ მუდამ ბავშვად დავრჩე. ადამიანის მთავარი მიღწევა იქნება, თუ არ გაიზრდება და ბუნებით ყოველთვის პატარა და შეურყვნელი

შენი ყველაზე ცნობილი და ხმაურიანი სიმღერაა „რაც მამას უნდა“. როგორ ფიქრობ, მამას რა უნდა შვილისთვის? ცხოვრებაში ყველაზე ძვირფასი რჩევა მამაჩემმა მომცა, როდესაც მითხრა: „არავის

„ ვცდილობ მუდამ ბავშვად დავრჩე. ადამიანის მთავარი მიღწევა იქნება, თუ არ გაიზრდება და ბუნებით ყოველთვის პატარა და შეურყვნელი დარჩება

„

პერსონა

N 8 მატარებელში საკითხავი 61

პერსონა

შეხედო ზემოდან და არავის შეხედო ქვემოდან. ყველას უყურე პირდაპირ, რადგან ყველა ადამიანი თანასწორია“. ეს ძალიან გამომადგა ცხოვრებაში. როცა ადამიანს პირისპირ უყურებ, არც დაცემის გეშინია და არც იმის, რომ აფრინდები და მერე გადმოვარდები. რაც ზემოთ ადიხარ, მით მეტია ალბათობა, რომ მძიმედ დაეცემი მიწაზე, ამიტომ მე ყოველთვის ოქროს შუალედის დაჭერას ვცდილობ. „რაც მამას უნდა“ თვითგამორკვევაზეა, იმ კონფლიქტზეა, რაც საკუთარ თავთან გვაქვს. საქართველოში შენს მომავალს ძირითადად ოჯახი, სკოლა და სისტემა საზღვრავს. შეგიძლია ეს ყველაფერი მშვიდად მიიღო, არ გააპროტესტო. მიიღო იმისთვის, რომ უფრო მეტი შეკითხვა დასვა. ჩემს შემთხვევაშიც ასე იყო. სკოლა, უმაღლესი სასწავლებელი გამოვიარე, მაგრამ, ყველა ცოდნის გადაფასება მაინც ქუჩაში მოხდა. არ არსებობს მზამზარეული ჭეშმარიტება. ესენია ვიღაცის მიერ შემოთავაზებული ვერსიები. დრო გადის და მასთან ერთად პრინციპების გადაფასებაც ხდება. ადრე თუ გვიან მეც მამა ვიქნები და მზად ვარ იმ შეკითხვებს ვუპასუხო, რაც შეიძლება შვილების თაობას ჩემ მიმართ გაუჩნდეს.

მეორე დღეს ბიჭებთან ერთად ქალაქგარეთ გავდივარ, სადაც მწვადს ვწვავთ და ვთამადობ კიდეც. თამადობა, სადღეგრძელოები, ადამიანებთან ურთიერთობის ერთ-ერთი ფორმაა. ზემოთ ნახსენები განსხვავებულისადმი შიშის მიზეზით ტერიტორიები გვაქვს დაკარგული. სამწუხაროდ, ჩვენ ტერიტორიები უფრო გვინდა, ვიდრე აფხაზებთან და ოსებთან შერიგება. ბევრი იარაღის შეძენა არ გვიშველის. ისტორიულად ჩვენ ვართ ის ქვეყანა, რომელიც გადაარჩინა ურთიერთობებმა, უდარდელობამ, ტაშ-ფანდურმა. ქართველი ბევრს იბრძოდა, უზარმაზარ ლაშქარს უმკლავდებოდა, მერე ომიდან შინ ბრუნდებოდა, ღვინოს სვამდა, ლხინი უყვარდა. ძალიან მიყვარს მთა. ვგრძნობ, რომ თხემით ტერფამდე კავკასიური გენის მატარებელი ვარ. სტუმარ-მასპინძლობა უმაგრესი თვისებაა, რომელიც აუცილებლად უნდა შევინარჩუნოთ.

ბევრს ეკო დეისაძე სკანდალურ ადამიანად მიაჩნია. შენ რას ფიქრობ – ხარ თუ არა მართლაც სკანდალური? ვფიქრობ, აბსოლუტურად ადეკვატური ვარ იმ გარემოსი, სადაც ვცხოვრობ. შესაბამისად, ეს თუ ვინმესთვის სკანდალია, მიზეზებზე დაფიქრდეს – რატომაა, და იმას არა აქვს მნიშვნელობა, მე როგორ მოვიქცევი. ეს ჩემი ბრძოლის ერთგვარი იარაღია, ხერხებია, რომელიც ხან ხმაურიანი იქნება, ხან ჩუმი. ძალიან უინტერესო იქნები, თუ ბრძოლისთვის მხოლოდ ერთ მეთოდს გამოიყენებ. მე მგონი, ყოველთვის უნდა ცვალო სტრატეგია – ხან პარტიზანი უნდა იყო, ხან თავდამსხმელი, ხანაც – ჩრდილში დაჯდე. ჩემი ბრძოლის საბოლოო მიზანია გარემო უკეთესი გახდეს. ყველა ნაბიჯს იმისთვის ვდგამ, რომ ადამიანები საკუთარ თავში გაერკვნენ – თავად იპოვონ კითხვებზე პასუხები და არ მიიღონ ვიღაცის მხრიდან შეთავაზებული გამზადებული ვარიანტები. შენზე ვიღაცები ფსონს დებენ, ანუ თითქოს იციან რას იტყვი, რას გააკეთებ და უკვე გისაზღვრავენ მომავალს. მე ყოველთვის ვცდილობ მსგავსი წინასწარ დადებული ფსონები გავაფუჭო.

შენთვის რა არის „მარადიული ფასეულობები“? ჩემთვის ოჯახი უდიდესი ფასეულობაა. მახსენდება, პირველ კლასში რომ შევედი, მამაჩემმა ტრავმა მიიღო და მთელი წელიწადი საწოლზე გაუნძრევლად იწვა. სკოლიდან დაბრუნებისას ვხედავდი დედაჩემს, რომელიც ბევრს შრომობდა, მამასაც უვლიდა, მეც მამეცადინებდა. ძალიან გვიჭირდა, მაგრამ არაფერს მაკლებდა, ექსკურსიის ფულსაც მაძლევდა, სასურველ წიგნსაც მყიდულობდა ხოლმე. ჩემმა ოჯახმა მიხსნა ბევრი ცხოვრებისეული ტრავმისგან, რომელიც იმ ასაკში შემეძლო მიმეღო. ძალიან მადლიერი ვარ ჩემი მშობლების. რაც დრო გადის და ცხოვრებას აანალიზებ, უფრო ხვდები, რომ ოჯახს მართლა უდიდესი ღირებულება აქვს. ვისურვებდი, ყველა ბავშვს გამოეცადოს ეს. ჩემი მამების თაობა ომში დაიღუპა, დედები ოჯახის, ბავშვების სარჩენად საზღვარგარეთ წავიდნენ სამუშაოდ. ფაქტობრივად, ჩემი თაობის დიდი ნაწილი უდედმამოდ გაიზარდა. ბევრი რამ, რაც

საქართველოსთვის ყველაზე დიდი პრობლემა რა არის? ერთ-ერთი უმთავრესი პრობლემა სიღარიბეა. ჩვენ ხშირად მტრებს გარეთ ვეძებთ და საკუთარ თავს არ ვაკვირდებით.

62 მატარებელში საკითხავი N 8

დიდი პრობლემაა ჩვენი მენტალობის ზოგიერთი მახასიათებელი. მთლიანად არა, რა თქმა უნდა. მაგალითად, ბევრ სხვა რამესთან ერთად, სადღეგრძელოების წარმოთქმა და თამადობა მომწონს. ერთ დღეს თუ კლუბ „ბასიანში“ ვარ,

დღეს ცუდია, ამ ყველაფრის შედეგია. შენ ძირითადად ელექტრონულ მუსიკაში მუშაობ. ცოცხალი ინსტრუმენტების გამოყენე­ ბაზე არ გიფიქრია? როგორ არა, აუცილებლად დადგება ეგ დროც. ელექტრონულ მუსიკაში მუშაობა მის მიმართ დიდმა სიყვარულმა განაპირობა. ამავე დროს, საკონცერტო სივრცეებმაც, რადგან ძირითადად კლუბებში ვუკრავ. იქაურ მსმენელს მოსმენასთან ერთად ცეკვაც უნდა, ამიტომ მეც ვცდილობ მუსიკით ადამიანები ავამოძრავო. ცეკვა ერთგვარი განუყრელი რიტუალია. ჩემს მუსიკაში აქცენტს მაინც ტექსტზე ვამახვილებ. მარტო ლექსები რომ ვიკითხო, ვიღაცა დაამთქნარებს. ასე რომ არ მოხდეს, ზურა რთველიაშვილი უნდა იყო – კარგი დეკლამატორი და მძლავრი სული უნდა გქონდეს. ამიტომ ჩემი სათქმელისთვის მუსიკას ფონად ვიყენებ. შენს მუსიკალურ კოლაბორაციებზე რას მეტყვი? ვითანამშრომლე გიორგი ერგემლიძესთან და ქეთათო ჩარკვიანთან, რაც ძალიან სასიამოვნო იყო. იმედი მაქვს ჩვენი გზები მომავალშიც გადაიკვეთება, თუმცა ჩემთვის ყველაზე კომფორტული „ვინდა ფოლიოსთან“, იგივე თემურ ეზუხბაიასთან მუშაობა აღმოჩნდა. ჩვენ ბევრი რამ გვაერთიანებს – მუსიკალური გემოვნება, იდეები... ამიტომ გადავწყვიტეთ ერთობლივი პროექტი – „ეკო და ვინდა ფოლიო“ გაგვეკეთებინა. თქვენი პროექტით ფრანგული ლეიბლი დაინტერესდა და ვინილის სინგლიც კი გამოუშვა. როგორ დაიწყო თქვენი ურთიერთობა ამ ლეიბლთან? ფრანგული ლეიბლი სახელად Talitres 2001 წელს შეიქმნა და ისეთ ცნობილ შემსრულებლებთან თანამშრომლობს, როგორებიც არიან: The National, Destroyer, Motorama, Утро და

„ ძალიან გაგვიკვირდა, როცა ფრანგულმა ლეიბლმა Talitres ჩვენი სინგლის -„შენ ანათებ“ ვინილზე გამოშვება შემოგვთავაზა. მალე მათთან კონტრაქტს გავაფორმებთ – იგეგმება საფრანგეთში ჩვენი ტური და კონცერტები

„

პერსონა

პერსონა

N 8 მატარებელში საკითხავი 63

მრავალი სხვა. უფრო ინდისა და პოსტპანკის მიმართულებებში მუშაობს. ჩვენი მუსიკა ამ კომპანიას ვლად პარშინმა – ჯგუფ „მოტორამას“ სოლისტმა წარუდგინა. მოუსმინეს და დაინტერესდნენ. ძალიან გაგვიკვირდა, როცა ჩვენი სინგლის ვინილზე გამოშვება შემოგვთავაზეს. მალე მათთან კონტრაქტს გავაფორმებთ – იგეგმება საფრანგეთში ჩვენი ტური და კონცერტები. ქართულენოვანი მუსიკა საერთაშორისო ლეიბლზე მოხვდა იმ დიდი ჯგუფების გვერდით, რომლებსაც მე თაყვანს ვცემ. ჩვენზე რამდენიმე ევროპულ საიტზე დაწერეს უკვე და ყველგან აღნიშნავენ ჩვენს ქართულენოვანებას. დაწვრილებით განიხილეს ჩვენი მუსიკა, გიტარის პარტიები და ა.შ. ახლო მომავალში ეს ფრანგული ლეიბლი ჩვენი სრული ალბომის გამოცემასაც გეგმავს, რომელსაც რამდენიმე მსხვილ ფესტივალზე გამოსვლაც მოჰყვება. ამას, უპირველესად, ჩვენს მსმენელს ვულოცავ. ვინილს ახლავს ჩვენი სიმღერების ქართული და ინგლისური ტექსტები. სინგლში შევიდა ჩვენი ორი სიმღერა: „აგურით ხელში“ და „შენ ანათებ“. ვინილის შეძენა შესაძლებელია ჩვენს „ფეისბუკის“ ფანგვერდზე: Eko & Vinda Folio. ქართველ მუსიკოსებზე რას იტყვი? ძალიან ბევრი კარგი მუსიკოსი გვყავს. 1990-იანების ქართული ალტერნატიული მუსიკა ჩემთვის სრული ეგზოტიკაა. მაშინდელი Mother Of Mondays, Плакса, „ამორალი“ და კიდევ ძალიან ბევრი ჯგუფი მომწონს. სამწუხაროა, რომ დღეს ქართულ ენაზე ცოტა მღერის, მაგრამ ეს მათი არჩევანია. როცა ინგლისურენოვანი ქართველი მუსიკოსებისთვის მიკითხავს ამ ენაზე სიმღერის მიზეზი, უთქვამთ, რომ დასავლეთის სცენაზე სურთ გასვლა. რეალურად კი პირიქითაა – იქაურ ხალხს ჩვენი ენა უფრო აინტერესებს. ჩვენ ამის მაგალითი ვართ. ზოგი ამბობს, თითქოს ქართული ენა კარგად არ ჯდება ამ მუსიკაში. ეს სრული იდიოტიზმია, რადგან ყველა ენას თავისი მუსიკალურობა აქვს. ქართული – ძალიან მუსიკალური ენაა. მესამე ისიცაა, რომ ქართულად ტექსტის დაწერა ცოტა რთულია. ინგლისური კარგად არ ვიცი, მაგრამ თავისუფლად შემიძლია ამ ენაზე ტექსტის დაწერა. ქართველ მწერლებზე რა შეგიძლია მითხრა? მათი დიდი ნაწილის შემოქმედებაზე ისეთი შთაბეჭდილება მრჩება, რომ როდესაც წერენ, პანთეონი ესიზმრებათ. ეს

64 მატარებელში საკითხავი N 8

პერსონა პანთეონი ზოგიერთისთვის პრემია „საბაა“, ზოგისთვის კიდევ სხვა პრიზი. ჩემი აზრით, ქართული პოეზია უფრო მაღალ საფეხურზე დგას, ვიდრე პროზა. ბევრად კარგი პოეტები გვყავს, ვიდრე პროზაიკოსები. ქართველებს პოეზია გენში გვაქვს. პროზას გაცილებით დიდი შრომა სჭირდება. პოეზიაში შესაძლოა ბევრი არ იშრომო, მაგრამ ბუნებით იყო პოეტი. მინახავს ისეთი, ვისაც არ წაუკითხავს არც ელიოტი, არც სხვა ავტორები, მაგრამ პოეტია მაინც. იგი შინაგან ხმას, სამყაროს ხმებს უსმენს და იმდენად ზუსტად ამოიძახებს ამას, რომ უკვე პოეტია.

ინტერვიუ დათა თავაძესთან ქართული თეატრი „ანესთეზიის“ გარეშე

სიმღერა „სისტემა უნდა დაინგრეს“ შენი დაწერილია და მონაწილეობა მიიღე ამავე სახელწოდების აქციაში, რომელიც 2012 წელს ციხის კადრების გავრცელების შემდეგ მუსიკოსებმა გააკეთეთ. როგორ ფიქრობ, შეიცვალა რამე? ის შეიცვალა, რომ ხალხმა საკუთარი ძალა ირწმუნა. ადამიანებს აღარ ეშინიათ, რასაც მე ვგრძნობ. ძალიან დიდი შიში იყო ადრე. მე ამ შიშის დამარცხებაში მივიღე მონაწილეობა და არა იმაში, რომ ვიღაცა წასულიყო ან მოსულიყო. ამ აქციით ადამიანებს ვაჩვენეთ, რომ აი, მე გამოვდივარ და არ მეშინია. ჩემთვის სწორედ შიშის დაძლევაში დახმარება უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ვიდრე სიმღერის წარმატება. არავინ არ მოგვართმევს ლანგარზე დადებულ უფლებებს. ყველაფერს ბრძოლა სჭირდება. თავისუფლება უნდა გავიაზროთ. ჩვენ იგი მიღებული გვაქვს, მაგრამ ვერ ვიაზრებთ. ხშირად თავადვე ვზღუდავთ საკუთარ თავებს. სწორედ ეს უნდა შევცვალოთ ჩვენს მენტალობაში. მე ამ ბრძოლებისთვის მზად ვარ და არც დავღლილვარ. რა დროს დაღლაა! მატარებელზე თუ გაქვს ასოციაციები ან მოგონებები? ქუთაისთან ახლოს, სოფელ მესხეთის იმ სახლთან, სადაც მე ვცხოვრობდი, რკინიგზა გადის. ყოველთვის, ძილის წინ მატარებელი ჩაიქროლებდა ამ გზაზე. მეც მეგონა, რომ მუდმივად ვმგზავრობდი. იმდენად მაგარი ხმაა, ვერასოდეს დავივიწყებ და მატარებელთან ყოველთვის კარგი მოგონებები მაკავშირებს. მგონია, რომ მატარებლის ხმის მატარებელი ვარ მეც. ყველას კეთილ მგზავრობას გისურვებთ!

თ

ანამედროვე ქართული პიესის დადგმას ახალი იდეა, ახალი ფორმა სჭირდება. თეატრი აღარ არის პარალელური სამყარო. თეატრი ისაა, რაც ჩვენ გარშემოა.

ავტორი: ირმა კახურაშვილი ჟურნალისტი

პერსონა

პერსონა

ამბავი, რომელიც თვითონ გადაგხდა. ეს ამბავი შეიძლება მძიმეც იყოს. ეს ამბავი აქტუალურია, რთულად გადასახარში, ჩვენი ყოფიდან და ჩვენს ყოფაზე. სამეფო უბნის თეატრის N 8 მატარებელში საკითხავი 65

პერსონა

პერსონა

მისი ცხოვრების სხვაგვარად წარმოდგენა მართლაც რთული იქნებოდა. ნიჭიერ შემოქმედთაგან შემდგარი დიდი ოჯახის, ყველასთვის საყვარელი ქართველი მსახიობების შვილი და შვილიშვილი სწორედ ისეთი უნდა ყოფილიყო, როგორიც ახლაა – ადამიანი, ვისაც აქვს თავისი კონკრეტული სათქმელი, სპექტაკლად ტრანსფორმირებული იმპულსური ემოცია, მყისიერი რეაქცია ჩვენს საზოგადოებაში არსებულ ცხელ პრობლემაზე.

ახალგაზრდა რეჟისორ დათა თავაძეს სწორედ ასეთი ამბები აინტერესებს და ასეთივე – სოციალური თეატრის იდეის სჯერა. პირველად დიდ სცენაზე სამი წლის ასაკში აღმოჩნდა. თეატრალური ორომტრიალი კი მისთვის ყოველთვის ჩვეულებრივი რამ იყო. ის მართლაც საგრიმიოროში გაიზარდა. მართლაც სამუდამოდ „მოიწამლა“ ხელოვნებით.

66 მატარებელში საკითხავი N 8

ქართული თეატრის დანიშნულებისა და საგასტროლე „ალიაქოთის“ შესახებ დათა თვითონ გვიამბობს:

დათა მსახიობი, და უფრო რეჟისორია, სამეფო უბნის თეატრი კი სივრცე, სადაც მას – ასეთ ახალგაზრდას, ნებისმიერ დროს შეუძლია დაიწყოს დადგმა, გაარღვიოს ბარიერი სცენასა და დარბაზს შორის, ფოიეც კი გადააქციოს მაყურებელთან დიალოგის ტერიტორიად. მას ყველაზე მეტად რეპეტიციამდე და რეპეტიციის დროს კვლევის პროცესი იტაცებს. ახალგაზრდული ასაკის მიუხედავად, დათამ არაერთი პიესა დადგა სამეფო უბნის თეატრის სცენაზე, დაიგროვა სარეჟისორო გამოცდილება სპექტაკლებით: „სხვისი შვილები“, „მახინჯი“, „ფრეკენ ჟული“, „ტროელი ქალები“, „პრომეთე“. 2009 წელს ამ თეატრის სცენაზე წარმოდგენილი პირველი ხმაურიანი ნამუშევარი (დავით გაბუნიასთან ტანდემში) – „სხვისი შვილები“, მომენტალურად შეფასდა როგორც „ღრმა, თამამი და სიახლეებით სავსე“ სპექტაკლი.

ჩვენ ვიცით, რომ თეატრს ხშირად გადავყავართ სხვა ემოციურ ზონაში, მაგრამ თქვენს სპექტაკლებზე ყოფნის დროს მაყურებელი თითქოს კვლავ რეალობაში რჩება, ოღონდ მას უფრო გაშიშვლებული სახით ხედავს. ჩვენ თეატრში გვაქვს იმის სივრცე, რომ ამ საკითხებზე ლაპარაკს დრო დავუთმოთ. მაყურებელი გვაძლევს თავის დროს, თავის ორ საათს, ჩერდება ერთ ადგილას და გვისმენს, გვიყურებს, რაც ასევე იშვიათობად იქცა ჩვენს ისტერიკულად აჩქარებულ ეპოქაში, როდესაც სხვადასხვა რამის კეთებას ერთდროულად მივეჩვიეთ. ჩვენ თან ტელევიზორს ვუყურებთ, თან ჩართული გვაქვს ინტერნეტი, ვუსმენთ მუსიკას და ვიღაცას ველაპარაკებით ან ვკითხულობთ. ასეთები გავხდით. ამიტომ მაყურებელზე დიდ შთაბეჭდილებას ახდენს ის, რომ სხვის მიერ კონტროლირებად დროში ხვდება.

დათა თავაძის სარეჟისორო რესურსი საინტერესოდ მრავალშრიანია და შეუმჩნეველი არ რჩება თეატრალურ საზოგადოებას. მას უკვე კარგად იცნობს არა მხოლოდ ქართველი მაყურებელი, არამედ პრეტენზიული ევროპაც. დათას ყველა სპექტაკლი საქართველოდან გაღწეული ხმაა. საქართველოში კი ახალგაზრდა რეჟისორი ერთ-ერთია, ვისაც შეუძლია თბილისის პაწაწუნა ტროტუარებიან აბესაძის ქუჩაზე არსებული თეატრი თანამედროვე ხელოვნების ეპიცენტრი გახადოს.

ამ დროზე ჩვენ ვართ პასუხისმგებელი. ძალიან ფრთხილად უნდა მოვექცეთ. სპექტაკლებში არის ხოლმე მომენტები, როდესაც ობიექტურ დროს ვუსვამთ ხაზს. რეალური დრო ირთვება და არ ხდება მოვლენების იმ სისწრაფით განვითარება, რა სისწრაფითაც გადის დრო ხელოვნებაში. ვთქვათ – წლები ხუთ წუთში. აქ ხუთი წუთი გადის ხუთ წუთში. ეს თითქმის აუტანელი ხდება მაყურებლისთვის.

ორიოდე თვის წინ დათა თავაძის სპექტაკლს „ტროელი ქალები“ გერმანიის ქალაქ ბრაუნშვაიგში ახალგაზრდა რეჟისორთა საერთაშორისო ფესტივალ-კონკურსზე FAST FORWARD მორიგი წარმატება – საუკეთესოს პრიზი ერგო. შეგახსენებთ, რომ წლების განმავლობაში სწორედ ამ ფესტივალმა დაიკავა უმნიშვნელოვანესი ადგილი მსოფლიო თეატრალურ რუკაზე პერსპექტიული ახალგაზრდა რეჟისორების აღმოჩენითა და წახალისებით.

ამიტომ ეს ძიებები, რითაც ვართ დაკავებულნი, დიდწილად იკვლევს ნამდვილი დიალოგის ხერხებს მაყურებელთან. ამბობთ, რომ წარმატების მიზნად დასახვა აბსურდია. მაგრამ რაა წარმატება, თუ არა მიზნის მიღწევა? ყველას გვაქვს ამბიცია ვიყოთ წარმატებულნი.

წარმატების პირველი ნაბიჯი მიზნის დასახვაა. წარმატებაა კონცეფციის მოფიქრება. მე შეიძლება ერთი სპექტაკლი ორ წელიწადში ერთხელ დავდგა და ეს დრო უმეტესწილად მოფიქრებას დაეთმოს. მიზანს რომ დაისახავ და მიაღწევ, ეს არის წარმატება, მაგრამ ნამდვილი წარმატება მაშინაა, როდესაც ჩვენი სპექტაკლები იმაზე უფრო ჭკვიანი აღმოჩნდება, ვიდრე თვითონ ვართ, როდესაც ამ ჩვენს მიზანზე უფრო შორს აღმოვჩნდებით. გაცილებით შორს, ვიდრე გზის დასაწყისში ვფიქრობდით. თქვენს სპექტაკლებს აუდიტორია ყოველთვის არაერთგვაროვნად ხვდება... „ტროელი ქალების“ შემთხვევაში (ის, ალბათ, უკვე ასჯერ ვითამაშეთ) ჩვენ მომსწრე ვიყავით სპექტაკლისა, რომელსაც მაყურებელი ძალიან თბილად იღებდა, ან მოულოდნელად დიდი წარმატება ჰქონდა, ან სპექტაკლზე სკანდალით დგებოდნენ და დემონსტრაციულად ტოვებდნენ იქაურობას. ყოფილა შემთხვევა, როდესაც სპექტაკლის მერე კამათი ფოიეში გაგრძელებულა. იმის თქმა მინდა, რომ ერთი სპექტაკლი სხვადასხვა დროს და სხვადასხვა აუდიტორიასთან რადიკალურად განსხვავებულ რეაქციებს იწვევს და ეს არის სწორედ ის, რაც გვაინტერესებს.

„ ორიოდე თვის წინ დათა თავაძის სპექტაკლს „ტროელი ქალები“ გერმანიის ქალაქ ბრაუნშვაიგში ახალგაზრდა რეჟისორთა საერთაშორისო ფესტივალკონკურსზე FAST FORWARD მორიგი წარმატება – საუკეთესოს პრიზი ერგო

„

პერსონა

ჩვენ ამ ყველაფრიდან გარკვეული დასკვნები გამოგვაქვს. უნდა ვიცოდეთ, რომ მხოლოდ მაყურებლის რეაქციით სპექტაკლის შესახებ ვერ იმსჯელებთ. ეს შეუძლებელია. სპექტაკლი მზარდი ორგანიზმია, ყოველ საღამოს განსხვავებული. დღეს ზოგიერთი ქართული დასი ევროპულ თეატრზე აკეთებს სწორებას. ევროპული თეატრი მრავალფეროვანი თეატრია, რომელიც არ ამბობს, რომ აი, ეს არის თეატრი და აი, ეს კი თეატრი არ არის. ევროპული N 8 მატარებელში საკითხავი 67

პერსონა სტილს, ესთეტიკას და მოდას. სინამდვილეში კი, ევროპული თეატრი არის თავისუფლება ხელოვნებაში. ევროპულ თეატრში ჩვენ ვხედავთ თავისუფალ ადამიანს. სამწუხაროდ, ხშირად გვგონია, რომ ევროპელი მაყურებელი მხოლოდ ევროპული თეატრით არის დაინტერესებული. ჩვენი კოლეგებიც თითქოს ასეთ ევროპულ თეატრს ქმნიან, მაგრამ ევროპული თეატრი მარტო ფორმა არ არის. მიდგომა უნდა იყოს ევროპული.

პერსონა

გამოდის, რომ ხელოვნებაში ყველაზე მთავარი თავისუფლების საკითხია? რასაკვირველია. საბოლოო ჯამში, ჩვენ შეგვიძლია ვილაპარაკოთ იმაზე, თუ რა არის ხელოვნება – ეს არის საჭირბოროტო საკითხებზე საუბრების სივრცე, ეს არის უბრალოდ ესთეტიკური სიამოვნების სივრცე, ეს არის ხელოვნება ხელოვნებისთვის, ყველაფერი ერთად. დღეს ძალიან დიდი გამბედაობა გვჭირდება იმისათვის, რომ განვაცხადოთ, საკუთარი თავი გარკვეული სოციალური რისკის წინაშე დავაყენოთ და ხმამაღლა ვთქვათ, რომ მე ვარ ეს და ეს, მიუხედავად იმისა, მოგწონთ თქვენ თუ არა.

თეატრი ამბობს, რომ თეატრი შეიძლება იყოს ყველაფერი, რაც ჩვენ გარშემო ხდება. შეიძლება, უბრალოდ, ჩარჩოში მოაქციო ქუჩა და ის იქცეს თეატრად. ევროპული ხელოვნება გეუბნება იმას, რომ მთავარია კონტექსტში აღმოაჩინო პისუარი. გალერეაში დადგმულ პისუარს ხელოვნების ფუნქცია უჩნდება, საპირფარეშოში კი მას სხვა დანიშნულება აქვს...

ადამიანი მეორეს უყურებს, სადაც ამგვარი სახელოვნებო დიალოგია. ჩვენ გვინახავს პერფორმანსები, სადაც ადამიანები ავტობუსში სხდებიან და მთელ ქალაქს უვლიან. გიდი და ტურისტიც თეატრალური პროცესია, იმიტომ, რომ რაღაც კონკრეტულ საგანს გიდი თავისი პერსპექტივიდან გითითებს, ის ხელმძღვანელობს ტურისტის, მაყურებლის მზერას.

იგივე ხდება ხელოვნებაში. დღესაც კი, ბევრი რამ სცენაზე და სცენის კონტექსტში შოკისმომგვრელია. სცენაზე უფრო ჰიპერ­ ტროფი­რებულად ჩანს, ვიდრე ცხოვრებაში. ვიღაც გადარეული შიშველი ქუჩაში თუ ჩაგვირბენს, შესაძლოა ყურადღება არ მივაქციოთ, მაგრამ სცენის კონტექსტში ის მნიშვნელობას იძენს, რადგან გარკვეული მეტაფორის ან სიმბოლოს მასშტაბს იძენს.

უნდა არსებობდეს კონკრეტული მზერა და კონკრეტული პერსპექტივა. თეატრალურია ყველაფერი, სადაც ერთი

ევროპულ თეატრში ჩვენ ვხედავთ ტექნოლოგიურ წინსვლას, მულტიმედიურ ხერხებს და მაღალბიუჯეტიან დადგმას,

ერთადერთი, ხელოვანს,

68 მატარებელში საკითხავი N 8

რისი გაკეთებაც თავისუფლების

გაფართოების მცდელობაა. ასე ვითარდებოდა ბევრი პოსტსაბჭოთა ქვეყანა და მათი ხელოვნება. ჩვენ გვინახავს ლიტვური თეატრი, როგორი სახელოვნებო ენით ცდილობდა გამოსვლას საბჭოთა ცნობიერებიდან, როგორი ფორმები იყო თეატრში, ანდერგრაუნდში, როგორ იბადებოდა მათი კულტურა, როგორი გზებით გამოაცხადეს თავისუფლება. ჩვენ ეს არ გაგვიკეთებია. სხვა ესთეტიკაში წავედით. საბჭოთა კავშირი რომ დაინგრა, ჩვენს ფესვებს და ტრადიციებს დავუბრუნდით. ურცხვად შეგვეძლო ჩოხის ტარება. დღეს იწყება გადააზრება იმისა, რისთვის არის ეს ყველაფერი საჭირო. თუ ათი წლის წინ თეატრს „ანესთეზიის“ ფუნქცია ჰქონდა – ამშვიდებდა, აყუჩებდა და აცინებდა მაყურებელს, დღეს პირიქითაა – ნალექში ჩადის და ამღვრევს. ხელოვნება ცდილობს სწორი დიაგნოზის დასმას და არა თვალის დახუჭვას. რაც შეეხება თქვენს ბოლო ჯილდოს „ტროელი ქალებისთვის“, რა პერსპექტივა დაგისახათ? ჩვენი ახალი სპექტაკლი „პრომეთე“ უკვე მიწვეულია გერმანიაში, კარლსრუეში, თეატრალურ ფესტივალზე. ასევე, დავდგამთ სპექტაკლს დრეზდენის თეატრში. იანვარში კი, საფრანგეთში მივფრინავთ, სადაც „ტროელი ქალები“ და „ფრეკენ ჟული“ მიგვაქვს. იქ ჩატარდება ვორქშოფი სტუდენტ მსახიობებთან, გვექნება რიგი დისკუსიები. ეს არის ის, რასაც ყოველთვის აქტიურად ვაკეთებთ. თუმცა არასოდეს ვკარგავთ კავშირს სამეფო უბნის თეატრთან და საქართველოსთან. მიგვაჩნია, რომ ჩვენი სპექტაკლები არის უცნობი და ახალი პერსპექტივა ევროპელი მაყურებლისთვის. სამეფო უბნის თეატრი ცდილობს მეტ მაყურებელს მიაწვდინოს ის თემები, რომლებიც ჩვენი ქვეყნისთვის აქტუალურია.

„ თუ ათი წლის წინ თეატრს „ანესთეზიის“ ფუნქცია ჰქონდა – ამშვიდებდა, აყუჩებდა და აცინებდა მაყურებელს, დღეს პირიქითაა – ნალექში ჩადის და ამღვრევს. ხელოვნება ცდილობს სწორი დიაგნოზის დასმას და არა თვალის დახუჭვას

„

პერსონა

შეუძლია ლიმიტის

N 8 მატარებელში საკითხავი 69

პერსონა

პერსონა 1. სახელი და გვარი.

21. კინო თქვენთვის არის...

2. პროფესია.

22. როგორ დაახასიათებდით საკუთარ თავს კამერის წინ?

3. როგორ დაახასიათებთ საკუთარ თავს?

23. რა არის ის მთავარი თვისებები, რომლებიც მსახიობს სჭირდება?

4. ბავშვობის დაუვიწყარი მოგონება...

24. თქვენი ფილმებიდან რომელს გამოარჩევთ?

5. რაზე ოცნებობდით?

25. როგორია ქართული კინო ახლა?

26. ახლა რაზე მუშაობთ?

7. საყვარელი ფილმი და რეჟისორი.

ჟურნალისტი

ავტორი: ციკო ინაური

პერსონა

6. პირველი დამოუკიდებელი არჩევანი, რომელმაც თქვენი ცხოვ­­რე­ბა შეცვალა.

8. საყვარელი მუსიკოსი და სიმღერა.

1. ნინო კირთაძე.

9. წიგნები, რომლებმაც ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება მოახ­ დი­ნეს თქვენზე.

2. რეჟისორი, მსახიობი, სცენარისტი.

10. რას ინატრებთ?

11. რა არ გამოგდით?

12. უკან რომ დაგაბრუნათ, რას შეცვლიდით?

13. თქვენი ყველაზე დიდი მიღწევა არის...

14. ბედნიერებისთვის გჭირდებათ...

15. სიყვარული არის...

16. ჩვევა, რომელიც გაღიზიანებთ.

ბლიცი ნინო კირთაძე 70 მატარებელში საკითხავი N 8

17. რას ვერ აპატიებთ ადამიანს?

3. „ცხვარი ცხვარიაო და თუ გაცხარდა ცხარიაო“ , – აი ასე.

4. სოფელში ვიყავით, მამაჩემის სახლში, რომელიც მე­რე, გაჭირვების წლებში ჩვენებმა გაყიდეს. ალბათ, ძალი­ ან პატარა ვიყავი – სიარულს ვსწავლობდი. დედას იღ­ლიე­ ბით ვეჭირე, მამა უფრო შორს, კაკლის დიდ ხესთან იყო ჩამუხლული, ხელები ჰქონდა გაშლილი და მეუბ­ნებო­და: მოდი, ნინიკო, მოდი... მე პირველ ნაბიჯებს ვად­გამ­დი, მისკენ მივდიოდი და ვგრძნობდი როგორ უხაროდა დედას, რომელიც ნელა უკან მომყვებოდა, რომ რაღაც გამომდიოდა. კადრივით მახსოვს ეს სცენა – მახსოვს, რაღაც ყვითელი მეცვა, მახსოვს, დიდი კაკლის ხე, დაშვებული ტოტებით, და რა დიდი სიყვა­ რუ­ლით მიმზერდა მამა.

5. კოსმონავტობაზე.

19. ცხოვრებაში ყველაზე მნიშვნელოვანი არის...

6. დაახლოებით 17 წლის ვიყავი, მგონი, როცა გადავწყვიტე, რომ მარტო მეცხოვრა. სხვათა შორის ეს გადაწყვეტილება არ იყო მთლად მისაღები იმ დროს, მაგრამ მშობლები მიხვდნენ, რომ ეს მჭირდებოდა და არ შემწინააღმდეგებიან.

20. სამი რამ, რისთვისაც ბრძოლა ღირს.

7. კენძი მიზოგუში. ფილმი – ვიმ ვენდერსის „პარიზი ტექსასი“.

18. რას ნიშნავს იყო თავისუფალი?

N 8 მატარებელში საკითხავი 71

პერსონა

პერსონა

8. იოჰან სებასტიან ბახი. სიმღერა – „ჩემი ჟღალი მიმინო”.

ბლიცი მერაბ ნინიძე

9. მარგარეტ იურსენარის „ადრიანეს მოგონებები“, ბორხესის „პოეზიის აკვანი“, „ქართული სძლისპირნი“ და კიდევ ბევრია ძალიან.

10. რომ ფრთები მქონდეს.

ავტორი: ციკო ინაური

პერსონა

12. არაფერს. რადგან იმან, რაც იყო, გამზარდა და ჩამომაყა­ ლიბა.

13. რომ ვარ თავისუფალი, სულხან-საბას განმარტების თანახ­ მად ვგულისხმობ ამ სიტყვას.

14. ვიცოდე, რომ ჩემი მშობლები, შვილი და შვილიშვილები ბედნიერები არიან.

15. მთლიანობის განცდა.

16. სხვისი ჩვევები არ მაღიზიანებს.

ჟურნალისტი

11. მშვიდი ცხოვრება.

17. ძალადობას.

18. შეგეძლოს აირჩიო და გესმოდეს, რომ ამ არჩევანზე პა­ სუხისმგებელი ხარ, ანუ გააზრებული გქონდეს, რომ ნებისმიერი შენი ნაბიჯი შენს პასუხისმგებლობას გულისხმობს.

19. რომ დაიხარჯო, სიყვარულით აკეთო რასაც აკეთებ და სინანული არ წაიღო სამარეში.

20. ღირსება, ღირსება და ღირსება.

21. ცხოვრების წესი.

22. ეგ სხვამ უნდა თქვას – ამდენად ობიექტური ვერ ვარ.

„კულინარის 1001 რეცეპტი“

25. ახალი ენერგია, ბევრი ახალი სახელი და ახალი ფილმი გაჩნდა და მე ვფიქრობ, ეს დიდი წინსვლის მაჩვენებელია.

23. ნიჭი.

24. „უთხარით ჩემს მეგობრებს, რომ მკვდარი ვარ“.

72 მატარებელში საკითხავი N 8

26. ახალ ფილმზე, რომლის მთავარი თემაა ხანგრძლივი მანიპულაცია და შენიღბული ძალადობა.

1. სახელი.

8. საყვარელი მუსიკალური შემსრულებელი?

2. გვარი.

9. საყვარელი სპექტაკლი?

3. რატომ მსახიობი?

10. ყველაზე დიდი სიგიჟე, რაც ჩაგიდენიათ…

4. ფილმი, რომელმაც ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება მოახ­დი­ნა?

11. რას ვერ პატიობთ?

5. საყვარელი რეჟისორი?

12. თქვენი ყველაზე დიდი მიღწევა?

6. საყვარელი მსახიობი?

13. რომელია თქვენთვის სასურველი როლი?

7. საყვარელი წიგნი?

14. ვინ გენატრებათ?

N 8 მატარებელში საკითხავი 73

პერსონა

პერსონა

პერსონა

15. ქალაქი, სადაც იცხოვრებდით...

16. საყვარელი ქუჩა თბილისში...

17. რომელი სიმღერა ასოცირდება თბილისთან?

18. ბედნიერებისთვის გჭირდებათ...

19. სიყვარული არის…

1. მერაბ.

20. რა გჭირდებათ სიმშვიდისთვის?

2. ნინიძე.

21. ნივთი, რომლის გარეშე ვერ იცხოვრებთ...

3. რატომ არა? მაგარი პროფესიაა.

22. ჩვევა, რომელიც გაღიზიანებთ...

4. „გრძნობათა იმპერია“ - ნაგისა ოშიმას ფილმი.

23. რას ნიშნავს, იყო თავისუფალი?

5. ინგმარ ბერგმანი.

24. მეოცნებე ხართ?

6. ალბათ, სმოკტუნოვსკი.

25. სამი რამ, რისთვისაც ბრძოლა ღირს...

7. „მარტოობის ასი წელი“.

74 მატარებელში საკითხავი N 8

8. სერჟ გინზბურგი.

18. მე ყოველთვის მაქვს ის, რაც ბედნიერებისთვის მჭირდება.

9. „კავკასიური ცარცის წრე“, პირველი შემადგენლობით, 1980-იანებში როგორც თამაშობდნენ.

19. სიყვარული არის ყველაფრის აზრი, საწყისი და საფუძველი, სიცოცხლის მიზანი, მიზეზი და არსი.

10. ემიგრაციაში რომ წავედი, ეგ იყო სიგიჟე და ყველაზე გიჟური პერიოდი ჩემს ცხოვრებაში.

20. სიმშვიდისთვის? არ ვიცი. მე მგონი, სიმშვიდეს უფრო გავურბივარ, ვიდრე ვეძებ.

11. ვერ ვპატიობ? ყველაფრის პატიება შეიძლება, ნებისმიერი სახის ძალადობის გარდა.

21. აიპოდი.

12. არ ვიცი, ნობელის პრემია იქნებოდა ერთადერთი, რაც მაფიქრებინებდა, რომ რამეს მივაღწიე, მაგრამ მსახიობებს ამ პრემიას არ აძლევენ. ასე რომ...

22. მანქანების ტროტუარებზე შეყენება არის ჩვევა, რომელიც მაღიზიანებს, და საზოგადოება, სადაც მანქანა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ადამიანი.

13. იბსენის პერ გიუნტი.

23. თავისუფალი იყო, ნიშნავს, მართლა გეკიდოს, ვინ რას ფიქრობს შენზე.

14. ჩემი მეგობარი რეჟისორი - ბახტიარ ხუდოინაზაროვი. წელს გარდაიცვალა.

24. „უთხარით მათ, რომ მეოცნებე ვარ“, - ჯონ ლენონმა ჩემ მაგივრად თქვა.

15. სტამბოლი.

25. მე მშვიდობისმოყვარე ადამიანი ვარ და ერთადერთი, შეიძლება ჩემზე სუსტისა და დაუცველის დასაცავად ვიბრძოლო, მართლა ბრძოლა რასაც ჰქვია.

16. სოლოლაკის და მთაწმინდის ყველა ქუჩა.

17. ლილიკო ნემსაძის „თბილისის მზე“.

N 8 მატარებელში საკითხავი 75

თქვენ დაგჭირდებათ: მოხარშული ქათმის ფილე - 4 ც. მოხარშული კარტოფილი - 5 ც. გახეხილი ყველი - 200 გრ. მაიონეზი „სლობოდა“ ზეთისხილის - 100 გრ. წვრილად დაჭრილი მწვანე ბულგარული წიწაკა - 1 ც. მარილი - გემოვნებით პილპილი - გემოვნებით

მომზადება: საცხობ ფორმას წავუსვათ ცხიმი, ზედ მოვათავსოთ კარტოფილის პიურეს ნახევარი, მოვაყაროთ მარილი და პილპილი გემოვნებით შემდეგ დავუმატოთ წვრილად დაჭრილი ბულგარული წიწაკა და დაჭრილი ხორცი, შემდეგ მაიონეზი ისევ პიურე, ბოლოს მოვაყაროთ ყველი. გამოაცხვეთ ზედაპირის შებრაწვამდე

კულინარია

კულინარია

გიას აჭარული ხაჭაპური – ბრენდია

თბილისში როდის წახვედით?

2003 წლის რევოლუციის შემდეგ. იმ პერიოდში თბილისში ახალი რესტორანი იხსნებოდა. ჯერ სახელიც არ იყო შერჩეული. მას აჭარული სახელი – „მაჭახელა“ დავარქვით (მაჭახელა აჭარის ხეობაა).

მარკის ავტომობილი. სამხედრო სამსახურის დასრულების შემდეგ ორი-სამი წელი ისევ იმ სახაჭაპურეში ვიმუშავე.

დაემთხვა. ვხედავდი, რომ ხაჭაპურს არავინ უკვეთავდა. რა ვიცოდი, იმ დროს, ბათუმელმა კაცმა, რა იყო მარხვა? ვნერვიულობდი, ღამეები არ მეძინა. მაშინ გადავწყვიტე სამარხვო, ზეთისხილის ყველიანი ხაჭაპური გამეკეთებინა. გარდა ამისა, ლობიო გავათხელე, ცოტა ნიგოზი და საკმაზები დავუმატე, კვერცხის მაგივრად ზევიდან სამი ცალი წიწაკა დავადე და აჭარული ლობიანი გამოვაცხვე. დამფუძნებელმა რომ გასინჯა, ძალიან მოეწონა, აღფრთოვანდა – დავაპატენტოთო. მეორე დღიდან აჭარული ხაჭაპური ვის ახსოვდა?- მთელი მარხვა ყველა აჭარულ ლობიანს ჭამდა. „მაჭახელაში“ შვიდი წელი ვიმუშავე.

მუშაობა რომ დავიწყეთ, მარხვის პერიოდი

ს

ად შეიძლება მიირთვა გემრიელი აჭარული ხაჭაპური? ეს შეკითხვა აქტუალობას არცერთ სეზონზე არ კარგავს. ერთადერთმა სახელმა, რომელმაც წლებს გაუძლო, წელს უკვე პატენტი მოიპოვა და ბრენდად იქცა, გახლავთ „გიას ცომგამოცლილი ხაჭაპური“. გია აგირბა ამჟამად კაფე-რესტორან „რეტროს“ შეფმზარეულია. მისი ბრენდული ხაჭაპური უკვე ცხვება კიევის, ხარკოვისა და მადრიდის ქართულ რესტორნებში. გია ამ

78 მატარებელში საკითხავი N 8

ქსელის კიდევ უფრო გაფართოებას გეგმავს. მალე მისი ხაჭაპური გამოცხვება ყატარში, ლოსანჯელესში, ნიუ-იორკში, ბოსტონში და ჩეხეთში. გია სიამაყით იხსენებს, რომ მისი „აჭარული“ გასინჯული აქვს სტინგს, ხულიო იგლესიასს და ამერიკის ახლადარჩეულ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპსაც კი. ქართული სამზარეულოთი როდის დაინტე­ რესდით?

1995 წელს ბათუმში კაფე „ლაგუნა“ გაიხსნა. იქ შევაყვარე ხალხს ჩემი ცომგამოცლილი ხაჭაპური. რიტუალი მქონდა – დილაობით მეც ხაჭაპურს მივირთმევდი ხოლმე. ერთ დღესაც ჩემი მეგობარი – რამაზ სურმანიძე შემოვიდა და მითხრა: ის ხაჭაპური გამასინჯე, რომელსაც შენ ჭამო. ჩემი ცომგამოცლილი ხაჭაპური პირველად მას გავასინჯე. ჩემმა საფირმო ხაჭაპურმა ყველას მოწონება დაიმსახურა. მაშინ ბათუმში სხვა უკეთესი კაფე არ არსებობდა. პოლიტიკოსებიდან მოყოლებული, თუ ვინმე ცნობილი ადამიანი ჩამოდიოდა ბათუმში, ყველა ჩვენთან მოდიოდა. ბადრი პატარკაციშვილმაც მთხოვა – წამოდი, თბილისში იმუშავეო. მაშინ ბათუმის დატოვებაზე უარი ვთქვი“.

პირველი „რეტრო“ როდის და სად გაიხსნა? „მაჭახელას“ მერე ისევ ბათუმში დავბრუნდი და 2009 წელს, თაყაიშვილის 10 ნომერში, გავაკეთე პირველი „რეტრო“. „რეტრო“ ჩემი ბავშვობის

„ სად შეიძლება მიირთვა გემრიელი აჭარული ხაჭაპური? ერთადერთმა სახელმა, რომელმაც წლებს გაუძლო, წელს უკვე პატენტი მოიპოვა და ბრენდად იქცა, გახლავთ „გიას ცომგამოცლილი ხაჭაპური“

„

ავტორი: მაკა ბიბილაშვილი ჟურნალისტი

კულინარია

„რეტრო“ – საუკეთესო აჭარული ხაჭაპური თბილისში, ბათუმსა და ქობულეთში

გია აგირბა – რესტორანთა ქსელ „რეტროს“ შეფმზარეული: „ყველაფერი სკოლამდელი ასაკიდან, დაახლოებთ პირველი კლასიდან დაიწყო. ბათუმში იყო კაფე „კახაბერი“. ხაჭაპურის ცხობა იქ ვისწავლე. შემდეგ ხელვაჩაურის სახაჭაპურეში დავიწყე მუშაობა. ცნობილ მზარეულ გოგი ხაჩატურიანს მიმაბარეს. მაშინ პირველი დანაზოგით ვიყიდე „06“

N8 მატარებელში საკითხავი 79

კულინარია

კულინარია ხნის წინ – 2008 წელს დავიწყე. მაშინ ჯერ კიდევ „მაჭახელაში“ ვმუშაობდი, მაგრამ სხვადასხვა მიზეზთა გამო ეს პროცესი გაიწელა. ახლა უკვე ჩემი ლოგო და სასაქონლო ნიშანი მაქვს. ბრენდი ვარ უკვე. თქვენი ხაჭაპურის სახელი საქართველოს საზღვრებს გასცდა. კონკრეტულად სად ცხვება „გიას ცომგამოცლილი ხაჭაპური“? „გიას ხაჭაპური“ უკვე ცხვება მადრიდში, ხარკოვსა და კიევში. ამ

კულინარია

ნოსტალგიაა. ბათუმის ბულვარში იყო რესტორანი „სალხინო“, მის წინ „კაფე-ბარი რეტრო“ – საზაფხულო ღია კაფე. მახსოვს ბარმენს ლევანი ერქვა, კოქტეილებს გვიკეთებდა ხოლმე. მაგიდები წრეზე იყო განლაგებული და ყოველ ათ წუთში ადგილი თავისუფლდებოდა. ეს იმდროინდელ ბათუმში ერთ-ერთი ყველაზე კოლორიტული ადგილი იყო. ახლა მის ადგილზე სასტუმრო „შერატონია“. ბათუმის შემდეგ, 2012 წელს გავხსენით სახაჭაპურე ქობულეთში (აღმაშენებლის 486

– „საფერავი“. ჩემი ბრენდის შეტანას ვაპირებ ყატარში, ლოს-ანჯელესში, ნიუ-იორკში, ბოსტონში და ჩეხეთში. „რეტროს“ მენიუში ხაჭაპურის გარდა რომელი კერძები გაქვთ? „რეტროში“ ხაჭაპურის ფართო ასორტიმენტი გვაქვს: მეგრული, იმერული, აჭარული, აჭარული ხორცით, აჭარული ლორით, სულგუნითა და ლორით, ხორცით და სულგუნით. გარდა ამისა, ჩვენს მენიუშია სხვადასხვა სახეობის ნამდვილი იტალიური პიცა, პელმენი, ვარენიკი, სალათები და ა.შ. რას ურჩევთ მკითხველს? სახლის პირობებში როგორ მოვამზადოთ კარგი აჭარული ხაჭაპური? აჭარულ ხაჭაპურს სახლის პირობებში სხვანაირი ცომი უნდა, დიდ ღუმელში როცა ვაცხობთ – სხვანაირი. შინ ცომი უნდა მოიზილოს რძეზე. ასევე სჭირდება საფუარი, მარილი და ცოტა შაქარი. ცომი რომ ამოფუვდება,

ნომერში), ხოლო თბილისში, გამრეკელის პირველ ნომერში – პირველი „რეტრო“. მუშაობის პროცესში რა გაძლევთ სტიმულს? სამი წლის წინ ნანი ბრეგვაძე იყო „რეტროში“ ქალიშვილთან ერთად. მიმტანმა დამიძახა, ქალბატონი ნანი გეძახისო. ცოტა შევშფოთდი – ხაჭაპური არ დაეწუნებინა. დარბაზში რომ გავედი, ქალბატონი ნანი ფეხზე წამოდგა და თქვა: ხალხო, მე კი არა, ეს არის ჩვენი ვარსკვლავიო. დავიბენი და თან ძალიან ბედნიერი ვიყავი. ჩვენი ხაჭაპური გასინჯული აქვთ: თამარ გვერდწითელს, ძმებ მელაძეებს, ყველასთვის ცნობილ ვარსკვლავებს – სტინგსა და ხულიო იგლესიასს, და აშშ-ის ახლადარჩეულ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპსაც კი. როდის დააპატენტეთ თქვენი აჭარული ხაჭაპური? „გიას ცომგამოცლილი ხაჭაპური“ წელს დავაპატენტე. საბოლოო დასკვნა სექტემბერში მოვიდა. ამაზე ზრუნვა დიდი

80 მატარებელში საკითხავი N 8

გააკეთებთ გუნდებს, დადებთ მაყალზე. ცომი კიდევ რომ ამოვა, მერე ყველი უნდა ჩადოთ (აუცილებელია იყოს უმარილო) და გამოაცხოთ. ნახევრადგამომცხვარს კი უნდა დაამატოთ კვერცხი და ბოლოს კარაქი. რა არის თქვენი ბრენდის მთავარი საიდუმლო? თუ კარგი ხაჭაპურის გამოცხობა გინდა, არ უნდა იყო მომჭირნე – ყველი, სულგუნი და კარაქი არ უნდა დაზოგო. მე რომ ფულს გიხდი, იმის საფასური უნდა მივირთვა. თუ ასე არ იზამ, კლიენტს დაკარგავ. მე ხაჭაპურს ვაკეთებ სუფთა ყველით და არა ქარხნული და ფხვნილისგან მომზადებული ყველით. ჩემს ყველა სახაჭაპურეში, ბუხრის წინ, ღია შუშის კედელი გვაქვს. აქედან ვესალმები მომსვლელებს და ჩემს სითბოს გავცემ. მათ სახეზე ემჩნევათ, მოსწონთ თუ არ მოსწონთ ხაჭაპური. ისინიც გვიყურებენ როგორ ვამზადებთ კერძებს – დასამალი არაფერი გვაქვს. წელს თბილისში „რეტროს“ კიდევ ერთი ფილიალი პუშკინის 9 ნომერში გავხსენით. გელით ყველას!

ზაფხულს ესპანეთიდან იყო ჩამოსული მარსელო – ესპანელი ბიჭი. ხაჭაპურის ცხობა მალევე, 15 დღეში ისწავლა. აჭარული ხაჭაპურისთვის მადრიდში ბუხარი ავაშენებინე. რესტორნის გახსნაზე ჩავედი. ღია ცის ქვეშ, ექსპრომტად, ქართული სამზარეულოს დეგუსტაცია მოვაწყვე. ამან გამვლელებზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა. იქაური ქართველებისგან ბევრი მადლობა მივიღე. ძალიან ბედნიერი ვიყავი. ჩემი ხაჭაპურით დაინტერესდა ძალიან ცნობილი ხარკოველი რესტორატორი – ტარას სერედიუკ. მან კარგი რესტორანი გახსნა ხარკოვში. იქ წასვლა შემომთავაზა. წასვლით ვერ წავედი, მაგრამ აჭარული ხაჭაპურის ცხობა და კიდევ რამდენიმე ქართული კერძის მომზადება მის მოსწავლეებსაც შევასწავლე; კიევში ქართული რესტორანი ხრეშატიკზეა – ჩემი ბუხრით, ქართული თონით, მაყალით, ქართული ფრესკებით... უკრაინიდან კიდევ მაქვს შემოთავაზება. მადრიდში რესტორანს Georgian Bakery ჰქვია, ხარკოვში – Georgia, კიევში

N8 მატარებელში საკითხავი 81

კულინარია

კულინარია

კულინარია

ქართული სუფრის ასოციაციები

ქართული კერძები ჩვენს სუფრაზე დღემდე სასწაულით მოღწეული ქართველი ერის არსებობის დასტურია, მისი ჯიში და ჯილაგია, თითქოს სევდაცაა – ფელამუშის დამტკბარი სუნით და ხაჭაპურის დამთბარი გულით, ქართული ღვინის გასაოცრად მეტყველი მდუმარებით – სუფრაზე რომ ბრწყინავს ქარვისფრად, ძოწისფრად, შავად და კიდევ ათასფრად; უამრავი ნუგბარი, ცხარე, მჟავე, მსუბუქი შეჭამანდები, მსუყე კერძები – ცხელი თუ ცივი, ძალიან კალორიული თუ ძალიან სასარგებლო, მონატრებული თუ გადმოღებული, შემდეგ კი ქართულად „ადაპტირებული“... სუფრა გაწყობილია, მაგრამ ამ სუფრის ავტორებიც არ დაგვავიწყდეს. უფრო სწორად – არ უნდა დაგვავიწყდეს!

ავტორი: ბაჩო კვირტია მწერალი

მაინც ვინ არიან ისინი? აი, მაგალითად, როცა სუფრიდან ცხელ მჭადს აიღებთ, არ დაგავიწყდეთ თქვენი ბებო დასავლეთ საქართველოს რომელიღაც კუთხიდან, წყლის წისქვილზე რომ დაგიფქვათ ამ მჭადისთვის საჭირო ფქვილი, ტილოს გუდაში რომ შეინახა და სასოებით გამოგიგზავნათ; ბევრი საოცარი რამ რომ უთქვამს თქვენთვის, უფრო ბევრი კი არ უთქვამს, თავისთვის რომ შეუნახავს, მაგრამ თქვენ რომ მაინც კითხულობთ მის თვალებში, ვარაუდით, დაახლოებით, გამოცანებით. ის კი ჩუმადაა. ეს, ალბათ, ცხელ მჭადებზე გაგახსენდებათ.

აჭარის ტურიზმის დეპარტამენტი

ქ

ართული სამზარეულო, ქართული სუფრა რომ ერთ-ერთი განსაკუთრე­ ბული და გამორჩეულია მსოფლიოს ყველაზე დახვეწილ და ეგზოტიკურ სამზარეულოებს შორის, ეს ჩემამდეც თქმულა და ჩემს შემდეგაც ითქმება, მაგრამ მე ამჯერად სულ სხვა რაკურსით მინდა ქართული

82 მატარებელში საკითხავი N 8

კერძების, ქართული სუფრის უნიკალურობა და მადლი გაჩვენოთ. ქართული სუფრა ერთერთი უმთავრესი ნაწილია დღესასწაულის მიმზიდველობისა, ერთგვარი შარმისა, რომელიც თითოეული ჩვენგანის გულში მეტნაკლებად ფეთქავს და საზეიმო განწყობას გვიქმნის.

ღვინის დოქს რომ დასწვდებით, პაპა გაგახსენდებათ აღმოსავლეთ საქართველოდან – უზარმაზარხელება, მუდამ გაუპარსავი, კირზის გადაჭრილი ჩექმებით მობრაგუნე ხის კიბეებზე; ჩვენი მისამართით დედ-მამის გაჯავრებას რომ არაფრად აგდებდა და ყველაფრის ნებას გვრთავდა; მისი ძალიან ძველი, მაგრამ ისევ ყოჩაღად მდგარი „ვილისი“, რომლის კაპოტქვეშ, კუთხეში ჩაგროვილ და ჩატკეპნილ

N8 მატარებელში საკითხავი 83

კულინარია

სუფრაზე თეფშით ცხელ ღომს რომ მოიჩოჩებთ, მეორე პაპა, უფრო სწორად – ბაბუ გაგახსენდებათ დასავლეთ საქართველოდან. კარგი სიმღერისა და ლექსის თქმის მოყვარული, კოპწია, თავმომწონე და ჩუმჩუმად მექალთანეც. ენაკვიმატი და ბავშვური, თან დიდი, თან პატარა, თან სიტყვის კაცი, თან მხიარული, თან უსიტყვო და სევდიანი, გარინდებული, დიდი ხნის წინ, თავისი ხელით დარგული ცაცხვის ხის ჩრდილში... ახლა ისევ აღმოსავლეთ საქართველოს დავუბრუნდეთ. თქვენი სუფრის ნუგბარს რომ დიდრონი და მრავალფერი ჩურჩხელები ამშვენებს, დააჭაშნიკეთ და ისეთი გემრიელი იყო, რომ ბაბო გაგახსენდათ. ავკარგიანი, მშრომელი, გამრჯე, საოცრად მზრუნველი და თბილი ბაბო. მუდამ შვილებზე და შვილიშვილებზე მოფიქრალი, პაპას კუდში მდევარი და მისი მარჯვენა ხელი, სინამდვილეში კი – ყველაფრის გამგე და მბრძანებელი, ოღონდ გვერდით, ჩუმად მიმჯდარი, როგორც ეკადრება მას და მის ოჯახს, მის ქმარს. შესაძლოა სულაც არაფერი ახსენდებოდეს ადამიანს ჩვენებურ სუფრას რომ მიუჯდება, ან სულაც სხვა რამ შეიძლება ახსენდებოდეს, ან მხოლოდ ერთი ბებო, ან მხოლოდ ორი პაპა ახსენდებოდეს, მაგრამ როგორც უნდა იყოს, ქართული სუფრა, ჩემი ასოციაციებით, მაინც ამ საოცარ ადამიანებთანაა დაკავშირებული, მათ სულს, მათ განწყობასა და ხატს ატარებს. დღესასწაულები და საზეიმო სუფრა ბევრი იქნება ჩვენს ცხოვრებაში, და ღმერთმა გვიმრავლოს, მაგრამ ისინი ერთადერთხელ იყვნენ, ახლაც არიან და კიდევ იქნებიან. უბრალოდ, დატკბით იმ ბედნიერებით, რომელსაც ჰქვია: ორი ბებია, ორი ბაბუა, დღესასწაული და საზეიმო სუფრა!

84 მატარებელში საკითხავი N 7

Refurbished narrow-track railway train in Borjomi and Bakuriani

Because of love Toma chooses to live an upside-down life April The Nobel Prize goes to… a great singer

Irakli Parjiani – Variations on the theme of the Annunciation Blitz interview – Nino Kirtadze Blitz interview – Merab Ninidze

Train Tales

ENGLISH SECTION

მიწაზე პაწაწინა, ხასხასა მწვანე ბალახი რომ ამოსულიყო, და ამ ბალახიანა დადიოდა. მიწიანბალახიანა...

PRESENTS

კულინარია

N 8 მატარებელში საკითხავი 85

www.railway.ge

Refurbished narrow-track railway train in Borjomi and Bakuriani

“Let’s go, let’s go!” exclaimed the boy. “I’m getting tired of putting my neck out for my grandmother. At last she’ll get fed up and nobody will ever have to take down those delicious Churchkhelas for me.”

issue of granting the status of immovable Cultural Heritage Monument to the Borjomi-Bakuriani narrow-track railway and its surrounding infrastructure is under consideration.

Tamar Dekanoidze

ENGLISH SECTION

Because of love Toma chooses to live an upside-down life “You are so close to me that my pulse becomes an echo of your heartbeat,”Toma told Tuta. “Maybe this is what grownups call love.” Tuta smiled.

Residents of Borjomi and Bakuriani, winter-sports lovers and tourists will be served by the renewed and fully refurbished narrow-track railway train. For the first time since the 1980s, with the efforts of the Georgian Railway, the PV-900 passenger carriages have been restored to their original appearance. The train will connect Borjomi and Bakuriani, each railway wagon offering 32 seats and able to safely transport a total of 128 passengers twice per day.

Prime Minister Giorgi Kvirikasvhili visited the area and examined the rennovated carriages, declaring that the train was equally important for visitors as well as the local population: “The Kukushka (Cuckoo) Train, traditionally one of the favorite attractions of this resort, has been fully refurbished and is accessible for visitors. It is also important for the Borjomi-Bakuriani population. Taking into account its potential, the resort will provide jobs for the residents living in the larger radius of the resort.”

Mr. Kvirikashvili also said that the resort is developing with the help investments from the State and private sector partnerships. Renovation works on stations serving the Borjomi-Bakuriani railway line and full refurbishment of locomotives are planned in the future. Currently, the 88 მატარებელში საკითხავი N 8

But before he managed to earn this smile, Toma had to overcome a lot of difficulties – of course it wasn’t easy to win the heart of the most beautiful girl in the city. Such girls, as a rule, are quite offish. In the mornings they are brought to school by their daddies, while the smartest and most courageous guys escort them home. If you ask them a question, they’ll turn up their nose and walk around like that whole day. However, a somewhat playful gaze will sometimes be turned your way, but in a second they go back to that same old look.

Tuta was a girl of obsessions – although very scared, before sleep she’d run to the lilac tree, knock three times and run back. And she slept with a teddy. The teddy bear got old, her parents said they’d buy a new one, but Tuta wouldn’t give it up. And what’s most important, before going to sleep she would tiptoe to the book cupboard and leave the door open, so that the books could breathe. That’s why she fell in love with Toma.

One thin, papery autumn evening, when the stars sparked in the transparent sky like tank fish, Toma and an owl, Baibura, were sitting on a window sill.

“A declaration of love turned out to be harder than removing a spell, Baibura,” said Toma. “And harder than opening a three times knotted shoelace that has no loop. Who thought of this horrible rule? Can’t we cancel it?”

“We, the magicians, can’t change the rules of ordinary schools, Toma,” sighed the kind owl with compassion.

“Being a dwarf won’t help until you’re a school pupil.”

“Baibura, B a i b u r a,” for some reason Toma spelled out the name. “The worst thing is that when you love her, everything is upside down – I get Cs instead of As, the shelf of grandma’s cupboard, where she keeps Churchkhelas, is not the lowest one anymore, instead it’s the highest and I can’t reach it.”

“I know Toma, love is like walking upside down. That’s when feelings are mathematics. This book was once written by a man who was even wiser than a magician and nobody can change his rules.”

“Is there no way out, Baibura?” sighed Toma.

“Only one,” replied the experienced owl. “We have to go to Upside Down Land, Queen Turn Around is an old acquaintance of mine – we studied Malakebi in the same class. I don’t think she’ll say no to helping us.”

And so Toma and Baibura the owl flew towards Upside Down Land. Such wind started blowing on their way that Baibura had to lean on the fog railing and they even had to climb into the cloud cave to get some rest. Eventually, a strange world came into sight. It must have been about the size of Toma’s other grandmother’s village. Birds had nests in the tree roots, rivers flowed towards mountain tops, green grass flattened in waves in the sky above instead of the clouds– in short, everything was upside down.

The residents changed their positions once a minute – their heads were near the ground in one moment and the other way around the next. Therefore, talking to them proved especially difficult. They had trouble making it clear to them that they wanted to meet Queen Turn Around, but eventually, with the help of Baibura’s old connections, they were able to get into the Palace. I must confess they faced difficulties there as well – the door of the Palace was on its roof and Toma banged himself right on the floor, oh sorry, I mean the ceiling.

Queen Turn Around was tied sideways with ropes stretched between two walls. Of her own will, of course. The reason was to respect every visitor– so she could talk both to the ones who walked upright and the ones upside down.

“You must tell me the reason!” ordered Turn Around with practiced strictness.

“The reason is simple. The boy is in love with a girl so the world turned upside down.”

“Urgh. I am getting tired of this problem. Hundreds of girls N 8 მატარებელში საკითხავი 89

www.railway.ge and boys are brought to me daily. Can’t they invent a cure anywhere on Earth? Especially when it’s so easy to do!”

The Nobel Prize goes to… a great singer

Prize for Literature in 1925 and an Oscar in 1938 for the bestwritten screenplay with Pygmalion, adapted from his own play of the same title.

“Easy?” exclaimed both Toma and Baibura simultaneously.

Robert Zimmerman’s parents were actively involved in the life of the Jewish community from the small town of Duluth, Minnessotta. His paternal ancestors were Jews that left Russia, fleeing Oddessa following the antisemitic pogroms in 1905. His maternal grandparents were Lithuanian Jews – Benjamin Stone and Florence Edelstein, who immigrated in 1902. In his autobiography, Dylan writes that his maternal grandmother originally came from Turkey and that her family name was Kirghiz.

“Yes, very – you just need to unlove them!”

ENGLISH SECTION

“How?!”

“Before going to bed you should drink the milk of a white donkey mixed with nettle juice, wrap your head with leaves soaked in stored rainwater and in the morning: poof! Gone!

I don’t have time for such nonsense!”

“What?” asked an astounded Toma. “Is love nonsense?”

“Of course!” shouted the Queen. “Time will go by and you’ll realize that!”

“Not at all!” cried the angry boy. “I thought treating love would mean not losing it. I wanted those Churchkhelas not only for me but for Tuta, too! If both things can’t be done at the same time, I prefer to walk upside down! Let’s go!”

Baibura was a little shy, and even prepared apologies for Turn Around, but the enraged Queen closed her eyes.

Which meant leave immediately! What else could they do?

He put Toma on his back and they flew back to the town.

The way back turned out to be even longer and the tired boy fell asleep. He dreamed of his grandmother, who taught him the first magic words that he should have told Tuta. I won’t tell you these words now and even if I do, they won’t work for you – every boy or girl should learn them from their own grandma.

Giorgi Kekelidze 90 მატარებელში საკითხავი N 8

Numerous writers hoped for their Nobel Prize in 2016. There were a few European writers, a couple of Americans, one African and one Japanese. The results of the preliminary polls were exactly in favor of the Japanese novelist.

However, The Nobel Committee for Literature made an utterly surprising decision by granting the 2016 Nobel Prize for Literature to the American songwriter, singer, artist, writer and actor – Bob Dylan. The Swedish Academy’s announcement read the following prize motivation: "for having created new poetic expressions within the great American song tradition."

Robert Allen Zimmerman, who acquired the pseudonym Bob Dylan from his favorite Welsh poet – Dylan Thomas, has been a cult figure in rock music for the last half-acentury. A great deal of his songs, for instance Blowin’ in the Wind and The Times They Are A-Changin' have become anthems for civil rights and antiwar movements in the USA. A survey by the popular Rolling Stone magazine ranked Bob Dylan the second greatest artist in music history (following the Beatles). Bob Dylan is the second person to hold both an Academy Award and a Nobel Prize. The first was George Bernard Shaw, who was awarded the Nobel

As a child he often used to listen to Blues. He was especially fascinated by Hank Williams’ and Woody Guthrie’s folkmusic. Guthrie’s influence on Dylan was huge and during the early stages of musical establishment, his repertoire was largely occupied by compositions from Guthrie, with Bob picking up his singing manner and even guitar techniques. However, they only met once in life, when Dylan visited his idol at the psychiatric clinic. At first Dylan mastered guitar basics, but later chose harmonica as his favorite instrument. He wrote his first poems at the age of ten.

Dylan has been especially active in recent years. In 2006 he released an album named Modern Times, ending a trilogy which began with the Time Out of Mind and followed by the Love and Theft. The 65-year-old artist was still massively popular. The Rolling Stone named Modern Times as the Best Album of that year, while the The Recording Academy granted him a Grammy for the Best Solo Rock Vocal Performance.

2008 proved especially important, when The Pulitzer Prize jury awarded him a special citation for "his profound impact on popular music and American culture, marked by lyrical compositions of extraordinary poetic power”. In 2010,

Newsweek pronounced Love and Theft the second best album of its decade. On May 29th, 2012 the 44th President of the United States, Barack Obama, awarded him with the highest civilian award in the country – the Presidential Medal of Freedom. In 2012, Dylan released his 35th album Tempest, where a song about the tragedy of Titanic runs alongside a nostalgic tribute to John Lenon. Quite uncharasteristic to Dylan was his 2015 album Shadows in the Night featuring a repertoir recorded by Frank Sinatra in the late 1950s and early 1960s.

Al Gore, Vice President during Clinton’s Administration and later the presidential candidate from the Democratic Party, declared that Dylan had shaped his political consciousness and that the harmonica the singer had given to him was one of his favorite possessions.

75-year-old Bob Dylan was unable to attend The Nobel Prize Award Ceremony, because the musician’s calender is agreed years in advance and even at this age sees him holding numerous concerts in every corner of the world.

His music was performed during the award ceremony held December 10 in Stockhold, Sweden. The singer and songwriter Patti Smith performed Dylan’s immortal masterpiece A hard Rain’s A- Gonna Fall, and midway forgot the lyrics. She paused to apologize blaming nervousness The audience encouraged her with a thunderous applause, and she immediately remembered the words: “I heard ten thousand whisperin' and nobody listenin' I heard one person starve, I heard many people laughin' Heard the song of a poet who died in the gutter Heard the sound of a clown who cried in the alley. *** Bob Dylan owes ninety percent of his fame and popularity to one song – Blowin’ in the Wind. It was released as a single in 1962 and also opened his 1963 album The Freewheelin' N 8 მატარებელში საკითხავი 91

ENGLISH SECTION

www.railway.ge Bob Dylan. Although the audience perceived it as a protest song, there are only rethorical questions raised about war, peace and freedom. The refrain – “the answer my friend, is blowin in the wind” has been described as ambigious: “either the answer is so obvious it is right in your face, or the answer is as intangible as the wind”. Blowin’ in the Wind turned into an anthem of the 1960s and an international hit.

The album The Freewheelin' Bob Dylan hit #1 in the UK charts. In 1994, the song was inducted into the Grammy Hall of Fame, while in 2004, it was ranked number 14 on Rolling Stone magazine's list of the "500 Greatest Songs of All Time". The album also got into the first hundred in the “500 Greatest Albums of All Time”. By the way, the Blowin in the Wind authograph manuscipt, written on a single paper and dated July 9, 1962 was offered at Sotheby’s and sold for “as little as” USD 324,500.

Yes, and how many times must a man look up Before he can see the sky?

Yes, and how many ears must one man have Before he can hear people cry?

Yes, and how many deaths will it take 'til he knows That too many people have died?

overtook the streets of the city so much that even attending school became difficult. I don’t know what happened that year in April; the almonds bloomed in Tbilisi but I still wasn’t in love with anybody, though I was a seventh-grader and had nothing to do except go to school every morning and come home again in the afternoon.

The answer, my friend, is blowin' in the wind The answer is blowin' in the wind.

I usually left home twenty minutes before the school day started. First I would meet my classmate, friend and neighbor Lasha Pkhakadze, waiting for me at the main entrance to his building, and we would continue on our way together towards school. Our houses were separted by a five-storey building and when I’d turn the corner of the street, Lasha was always already standing there. I remember it was the 23rd of April because the evening before Lasha had given me Lennon’s CD in celebration of one of Lenin’s whichever anniversaries - and this was my first real CD.

By the way we have a wonderful translation of Dylan’s memoir Chronicles: Volume One by Tako Chiladze, edited

by Zviad Kvaratskhelia and published by the Artanuji Publishing House.

Levan Berdzenishvili

"Blowin' In The Wind" In short, that morning, too, I left home as usual, headed down the stairs and when I was just about to turn along the neighboring house to the main street, I suddenly felt a strange weakness in my knees and stopped – Lika Kavzharadze was right in front of me. Or to be more precise, I stood there motionless, until Pkhakadze came to get me, while Lika didn’t even slow her pace, going by and into the house without noticing me. And Lasha came to get me because I was never late and was probably interested in why I was late that morning.

How many roads must a man walk down Before you call him a man?

How many seas must a white dove sail Before she sleeps in the sand?

Yes, and how many times must the cannon balls fly Before they're forever banned?

The answer, my friend, is blowin' in the wind The answer is blowin' in the wind.

Yes, and how many years can a mountain exist Before it is washed to the sea?

Yes, and how many years can some people exist Before they're allowed to be free?

Yes, and how many times can a man turn his head And pretend that he just doesn't see?

The answer, my friend, is blowin' in the wind The answer is blowin' in the wind.

92 მატარებელში საკითხავი N 8

April I fell in love every April. Maybe it was my age or just Tbilisi in springtime –from April the scent of blooming almond

“Why are you standing here like a dick?” Pkhakadze asked with a very surprised look on his face; that very word, which so accurately described my condition, had just recently become popular; everyone was using it. This was also a time when Lika Kavzharadze had already performed the role of Marita in the movie The Wishing Tree and we had already seen it. We’d heard that newly-wed Lika had moved somewhere in our district; but what I witnessed that morning was far more what I could ever have imagined.

I’ve never before, nor after, seen a person more beautiful than what I saw that morning, and twenty-year-old Lika was truly breathtaking. And so I stood there just like what Lasha, who has been talented since childhood, described me as so easily. Then he asked me: “Aren’t you coming to school?”

Although I did go to school with him, my presence at school was meaningless, because neither physics, chemistry or mathemetics could fascinate me that day. I was more interested in how coincidental it was that Lika Kavzharadze had walked by that morning; thinking maybe it wasn’t accidental and maybe she loved taking a morning walk, in which case I’d probably see her the next morning as well.

I shared this assumption of mine with Lasha on our way home after school. And at that time he wasn’t the tallest person in our district yet- he started abnormal growth only a year later, from the eighth grade and that’s why he didn’t look down on me, but rather just at me with a satisfied look.

The next morning, of course, saw both of us waiting for Lika and of course the night before I even started wishing I hadn’t shared my secret with my best friend, but by N 8 მატარებელში საკითხავი 93

www.railway.ge

ENGLISH SECTION

morning, hoping that our parents wouldn’t find out we’d missed school. We were lucky.

midnight, before falling asleep, I decided I’d made the right choice.

The morning found both of us standing right on the spot Lika had passed by the day before, and before Lika turned onto the street, Lasha asked me, “Maybe it just an illusion?” and just as I was going to answer him, Lika appeared.

Perhaps she saw us, but she didn’t take any notice and who knows how many people she left like that, standing with their mouths open, in the streets of Tbilisi in those years.

She was truly so beautiful that suddenly my eyes became watery and I remember wondering whether Lasha noticed that or not, but he wasn’t paying attention to me; and so for a long time neither of us moved. I guess the classes at school had already begun when our friend Mamuka Nadirashvili shouted down from the open window of the building across the street, “Why are you standing there like dicks?!”

Going to school was pointless (we were deeply convinced of this) and so we went to Mamuka’s, who had broken his leg and who we’d planned to visit anyway. We left his place by noon and went our own ways until the next 94 მატარებელში საკითხავი N 8

In the morning, we once again stood in that place to see Lika again and she walked by again as in the previous days, but this time (unlike the previous days), we followed her. I don’t know how or why even now, but this somehow happened by itself – Lasha and I didn’t plan this in advance; we didn’t say anything to each other, but just as Lika went into the main enterance, we followed. When heading up the stairs, I remember thinking for a moment what we’d say to Lika if she suddenly turned around and asked what we wanted; we had no idea, and so we followed her silently, right up to the very top, fifth, floor. It seems we were so young for her that she wasn’t frightened a bit, closing the big, heavy door in front of us with a gentle smile. I scratched my nose and sat down there on the stair case. Lasha did the same and took out a cigarette. He lit his one first and then offered me one and that’s when I smoked the very first cigarette in my life (I didn’t like it though; I felt dizzy and started coughing. I don’t know whether because of this, or maybe Lika Kavzharadze had told her husband about us, but suddenly that large iron door opened and some guy came out. He asked – quite calmly – what we were doing there. I wanted to reply “nothing,” but because of my cough Lasha was first to answer, he said: “None of your business!” so quickly to that nice, polite person, that I half-expected the man to swipe out at us.

However, apparently he was really a good person, holding in his emotions, waiting there silently as we headed back downstairs.

We stood there every morning waiting for Lika, until the end of April, but she never did go past again and I’ve never seen her looking as beautiful as she did then…

Dato Turashvili

Irakli Parjiani – Variations on the theme of the Annunciation

Parjiani worked during a period in the life of Georgia when the attained independence and freedom had opened the roads for sharing and rethinking the formerly “sealed” national cultural values, restricted religious-philosophical knowledge, as well as prohibited western artistic experiences, to which he responded through his original artistic language.

Simple, open themes never interested Parjiani. In his first monumental work The Room (or A Woman with a Dog), exhibited at the end of the 1970s in the Blue Gallery, he sought to portray the secret discovered after opening the curtain. With the Woman with a Harpsichord (or the Woman in the Interior) he aimed to express the sound of a Harpsichord in a painting. This is how Parjiani’s works, filled with mysticism, emerged in our reality, gradually becoming a must-have for every art appreciator.

Irakli Parjiani Photo: Guram Tsibakhashvili

The entire creative work of Irakli Parjiani is an attempt to find a suitable key to solving various mysterious matters.

This is why he returned constantly to the theme of the Annunciation, which might even be regarded as central to his works. Numerous compositions created on this subject are scattered across private collections and it would probably be impossible to estimate an exact figure.

The more he got into the subject, wishing to understand and explain it, the more he distanced his works from the “classic” image, reaching complete abstraction in his last years.

Parjiani’s Woman with a Harpsichord instantly raises associations with Vermeer, which also sheds light on the meaning of curtains repeatedly found in his works. There is even an artifact proving all this, a replica of Vermeer’s The Allegory of Painting created by Parjiani and kept in Archil Darchia’s collection.

The painter constantly tried to explain or solve the secret to art, life, philosophy, religion... the miracle of Annunciation – the very first moment when god came into human form; the beginning of cleansing humanity from its sins, when the “New Eve,” in the form of the Virgin Mary, redeems the sin of her predecessor. It was this context that conditioned Parjiani’s interest towards this subject.

In a letter to a friend which he sent from Abastumani, where he used to go for medical treatment, he writes: “This subject can’t end just like that. I always say, that’s it, I won’t do it anymore, but the hand does it anyway. This matter and working on it is gradually gaining a real meditational N 8 მატარებელში საკითხავი 95

T r a i n t al

www.railway.ge

ENGLISH SECTION

es

Flying Scotsman effect for me. Whether you want it or not, a different sort of concentration occurs.” (Magazine ‘Literature and Art’, #1, 2002) It is hard to imagine the range of diversity and metamorphosis with which this theme is communicated in Parjiani’s works.

One and the same scene of an angel that has entered a space, where silenced Virgin Mary sits under his rays holding a prayer book in her hand and between them a lily as a symbol of holiness – is expressed in every possible way in his works. Compositions differ in size, scale, color, peculiarity of lines, the significance of light, and dynamics of the motion of different shapes, with every specific case reaching a certain dramatism.

He used an original technique while painting, similar to encaustic. He mixed and boiled pastel paints with candle wax and as a result got paint that had special depth and color. Despite the diversity of his works, his signature can always be identified and everywhere – his secret remains a secret.

96 მატარებელში საკითხავი N 8

While in Abastumani, he created a monochromic image of a water fairy in 1985. This mystical creature is in the foreground, in front of a fictional landscape. But this is not the most important thing, as what deserves attention is the white triangle in the depths, amid some cosmic space in the upper part of the picture.

At the end of the 1980s, when moving to Germany, the artist continues to create metaphysical landscapes which look like an enlarged version of the upper part seen in the “Water Fairy”. He “saw” this landscape in Abastumani for the first time and later in Germany, sometime before his death, as if infiltrating that boundless space himself.

In the early stages, Parjiani would create compositions where still life and landscapes merge. A lot of his still life paintings depicting flowers probably derived out of the Annunciation compositions, where a lily is repeatedly seen as an inseparable element. Later, we see flowers and boats placed in a vase (a boat is another theme about survival found in Parjiani’s works). And often, nearby, a small figure

in motion can be seen on an unidentified trail, a lonely person – perhaps the artist himself, looking for the answers to the eternal, unexplained questions of life and death: where does a person go when he leaves his body? What is his mission on earth? What is the essence of eternity?

These were the subjects that Parjiani “explored” through his working process.

The scenes of the Annunciation and Crucifixion become more and more transparent in his works near the end of his career, until complete whiteness prevails, until gradually the figures in his compositions transform into implications and complete abstractness. As a post-modernist painter, in his works, Parjiani expresses the process of thinking, his mindset. This is why, even today, you can infinitely travel in and out his metaphysical landscapes, seeking the answers.

Ketevan Kintsurashvili

The Flying Scotsman is a train connecting the capitals of England and Scotland. I, it is the oldest train that tohas maintained its name and to have not changed its route since 1862. The East Coast Main Line was built in the 19th century by smaller railway companies. Eventually, this line remained came under the under control of three companies- (North British Railway, North Eastern Railway and და Great Northern Railway). In 1860 these companies founded the mutual East Coast Foundation. The, creation of The Flying Scotsman followed this agreement.

The Simplon Tunnel The Simplon Tunnel is one of the longest railway tunnels in the world, in connecting Switzerland and Italy, through the Alps, near but not under the Simplon Pass itself, with the highest elevation at 700 m. Works on the first tube of the Simplon Tunnel began in 1898 by builders Hermann Häustler and Hugo von Kager.

N 8 მატარებელში საკითხავი 97

t

s e l a

Train

The Uganda Railway

BLItz interviews

5. What were your dreams?

To become an astronaut.

6. The first independent choice you made that changed your life: I was about 17 when I decided to move out and live alone, totally unacceptable for the times, but my parents understood that I needed it and did not prevent me from doing so.

ENGLISH SECTION

Shinkansen The Shinkansen is a network of high-speed railway lines in Japan. Following the opening of the first Tokaido Shinkansen in 1964, the network expanded, and presently linksing most major cities on the islands of Honshu and Kyushu, as well asnd seismically active areas as well.

7. Favorite movie and director Wim Wenders – Paris, Texas; Kenji Mizoguchi.

The nickname “bullet train” is sometimes used in English for these high-speed trains. The trains travel at a rain speed ofis almost 500 km/h. Shinkasen means “new trunk line,” referring to the high-speed rail line network. I and its trains are called Superexpress.

The Shanghai Maglev The Shanghai Maglev Train is the third commercially operated magnetic levitation line in the world.

It moves not with iron wheels, but via a magnetic field, which is created between the rails and the train. There is no driver in Maglev;, a specially installed computer program determines its exact location and transfers the information automatically to the main station.

98 მატარებელში საკითხავი N 8

branches all the way to the ground and the love with which my father was looking at me.

1. Name: Nino Kirtadze

Construction of Uganda Railway began in 1896 at the port city of Mombasa in British East Africa, and finished in in 1901 at the line's terminus, Kisumu, on the eastern shore of Lake Victoria in a. The period when Britain established the collonial regime there of of British East Africa in the region.

The railway is 1,000 kmm and virtually all single-track along the whole entire lengthway. The cost was is estimated about as around GBP 5 million in today’s money. The first passenger-cargo train left Mombasa port in 1903. Today it is owned jointly by two companies: the Kenya and Uganda Railways Corporations.

2. Profession: Director, actress, screenwriter 3. How would you describe yourself?

With an old Georgian proverb: a lamb is a lamb but it can be very bitter if it becomes mad.

4. Unforgettable childhood memory: I was in a village, in my paternal home, which we sold in times of hardship. I must have been very young – just learning to walk. My mum held me under my armpits, my father was further away, kneeling under a large walnut tree with his arms spreading out, telling me: Come, Naniko, come... I was taking my first steps, going towards him and could feel how happy my mother was, following me carefully. I remember this scene like a still image – I was dressed in yellow, I remember that big tree with heavy

8. Favorite musician and song.

Johann Sebastian Bach. The song - My Auburn Falcon.

9. Books that have made the biggest impression on you: Marguerite Yourcenar’s Memoirs of Hadrian, Borges’s “Cradle of Poetry”, “Kartuli Szlispirni” (Works of hymnography Xth century) and many more.

10. You wish...

I had wings.

11. You are unable to...

Lead a peaceful life.

12. If you could go back in time, what would you change?

Nothing. Since whatever happened has raised and shaped me.

13. Your biggest accomplishment is...

Being free, I mean ‘free’ by Sulkhan-Saba Orbeliani’s definition of this word.

N 8 მატარებელში საკითხავი 99

ENGLISH SECTION

www.railway.ge 14. For Happiness you need...

To know that my parents, child and grandchildren are happy.

New energy, and many new names and films have been created and I think this is an indicator of great progress.

5. Favorite film director?

Ingmar Bergman

16. Favorite street in Tbilisi?

Every street in the Sololaki and Mtatsminda districts

15. Love is...

A feeling of unity.

26. What are you working on now?

A new film, which focuses on lengthy manipulation and disguised violence.

6. Favorite actor?

Innokenty Smoktunovsky, I guess.

17. Which song is associated with Tbilisi?

Liliko Nemsadze’s Sun of Tbilisi

16. A habit that irritates you?

Other’s habits do not irritate me.

7. Favorite book?

100 years of Solitude

18. For happiness you need...

I always have what I need for happiness

17. What is it that you can’t forgive?

Violence.

8. Favorite singer?

Serge Gainsbourg

19. Love is...

Love is the meaning, origin and foundation of everything and the purpose, reason and essence of life

18. What does it mean to be free?

To be able to make a choice and to realize that you are responsible for it, to understand that any step you take is your responsibility.

9. Favorite play?

The Caucasian Chalk Circle with its primary cast and how they played in the 1980s 10. The craziest thing you’ve done...

Emigrating, this was a crazy and the craziest period of my life

19. The most important thing in life is ....

To do your best fully, to do what you do with love and not carry regrets to the grave.

11. What is it you cannot forgive?

What I cannot forgive? Everything can be forgiven except for any kind of violence

20. Three things worth fighting for Dignity, dignity and dignity.

21. Film for you is ...

A way of life.

22. How would you describe yourself in front of the camera?

Others should– I can’t be objective.

23. What are the main characteristics that an actor needs to have?

Talent.

24. Which of your films is special for you?

Tell my friends that I'm dead.

25. Describe Georgian Film today?

100 მატარებელში საკითხავი N 8

1. Name: Merab

12. Your biggest achievement?

The Nobel Prize would have been the one that would make me think I have achieved anything, but actors are not granted this award, so...

2. Surname: Ninidze

13. The role you would like to play?

Henrik Ibsen’s Peer Gynt

3. Why acting?

Why not? It’s a great profession

14. Who do you miss?

My friend, director Bakhtyar Khudojnazarov, who passed away this year.

4. Film that had the biggest impact on you?

In the Realm of the Senses by Nagisa Oshima.

15. The city you would live in?

Istanbul

20. What is it you need for peace?

Peace? I don’t know, I think I’m rather trying to run away from it, than looking for it 21. An object you cannot live without... an iPod 22. A habit that irritates you Stopping cars on the pavement is a habit that irritates me and the society in which a car is more important than a person 23. What does it mean to be free?

Being free means really not caring about who thinks what about you 24. Are you a dreamer?

“You may say I'm a dreamer” John Lennon said, speaking for me 25. Three things worth fighting for I am a peace-loving person and the only thing I would fight for, meaning a real fight, is to protect someone weaker and more helpless than Ciko Inauri N 8 მატარებელში საკითხავი 101

რკინიგზა და რკინიგზელები ინფორმაცია მგზავრებისათვის

რკინიგზა და რკინიგზელები

საერთაშორისო და მაგისტრალურ მიმოსვლის მატარებლებით გადაყვანისას მგზავრები მოვალენი არიან დაიცვან საზოგადოებრივი წესრიგი და რკინიგზაზე მოქმედი წესები.

პატივცემულო მგზავრებო, გთხოვთ გაითვალისწინოთ, რომ მატარებლით მგზავრობისას აუცლიბელია თქვენივე უსაფრთხოების მიზნით დაიცვათ შემდეგი წესები: 1. ლიანდაგებზე გადასვლელად ისარგებლეთ მხოლოდ ფეხით მოსიარულეთათვის განკუთვნელი სხვდასხვა გადასავლელებით; 2. მოერიდეთ ბაქნის ნაპირთან მიახლოებას; 3. არ მიუახლოვდეთ მოძრავ მატარებელს 2 მეტრის ახლო მანძილზე; 4. არ მოადუნოთ ყურადრება როცა თქვენს გვერდით პატარა ბავშვია.

5. მატარებლის მოახლოებისას და ვაგონში ჩახსდგომა-გადმოსხდომის დროს ბავშვებს მოკიდეთ ხელი; 6. ჩასხდომა და ჩამოსვლა განახორციელეთ მხოლოდ მატარებლის სრული გაჩერების შემდეგ.

7. არ შეაფერხოთ ვაგონის ავტომატური კარის მუშაობა; 8. დაუშვებელია ისეთი ხელბარგის გადაზიდვა, რომელმაც შეიძლება დააზიანოს / გააჭუჭყიანოს ვაგონი ან სხვა მგზავრები; 9. აკრძალულია იარაღის, სპეციფიკური სუნის მქონე, ცეცხლსაშიში, მომწამვლელი, ადვილაალებადი, ასაფეთქებელი და სხვა საშიში ნივთიერებების გადაზიდვა; 10. აკრძალულია სპირტიანი სასმელების მიღება; 11. აკრძალულია სხვა მგზავრთა სიმშვიდის დარღვევა; 12. დაუშვებელია მგზავრობა ტამბურში და გადასასვლელ ბაქნებზე; 13. აკრძალულია ვაგონებში თამბაქოს მოწევა; 14. დაუშვებელია ვაგონიდან ნაგვის და სხვა საგნების გადაგდება (ვაგონებში არსებობს სანაგვეები); 15. მატარებლის მოძრაობის დროს არ შეიძლება ღია ფანჯრიდან თავის და ხელის გადმოყოფა. მგზავრთა ორგანიზებული ჯგუფების გადაყვანა: მგზავრთა ცალკეული ჯგუფების (10 ადამიანი და მეტი) გადაყვანა ხორციელდება განაცხადის საფუძველზე, სადაც მითითებული უნდა იყოს: შემკვეთი ორგანიზაციის დასახელება; მოთხოვნილი ადგილების რაოდენობა; მატარებლისა და ვაგონის კატეგორია; გამგზავრების თარიღი; გამგზავრებისა და დანიშნულების პუნქტი; ანგარიშსწორების ფორმა (ნაღდი, უნაღდო). ჯგუფური გადაყვანის შემთხვევაში, რეზერვირებული ადგილების შესყიდვის ვადად განსაზღვრულია: ნაღდი ანგარიშსწორებისას – განაცხადის მიღებიდან არაუმეტეს 3 დღისა, უნაღდო ანგარიშსწორებისას – განაცხადის მიღებიდან არაუმეტეს 5 საბანკო დღისა. ინტერნეტბილეთების შეძენა: სს ,,საქართველოს რკინიგზა“ ფიზიკურ პირებს სთავაზობს რკინიგზის ვებგვერდის railway.ge-ს საშუალებით Online რეჟიმში, ადგილობრივი მსვლელობის სამგზავრო მატარებლებზე Visa/Mastercard პლასტიკური ბარათების მეშვეობით შეიძინოს ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტები (ბილეთები). მგზავრების შესახებ ინფორმაციის შეყვანა მგზავრების შესახებ ინფორმაციის სისწორეზე პასუხისმგებელია მომხმარებელი. ყურადღება მიაქციეთ გვარის, სახელისა და პირადი ინფორმაციის სისწორეს, რაც აუცილებელი პირობაა მგზავრის მატარებელში დასაშვებად. დასაშვებია ერთი მგზავრის პიროვნების დამადასტურებელი მოწმობის მონაცემებით გაფორმდეს ყველა ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი, გარდა საბავშვოსი. მგზავრები მატარებელში დაიშვებიან მხოლოდ იმ პიროვნების მგზავრობის შემთხვევაში, ვის სახელზეც გაფორმდა ბილეთები. ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი საბავშვო ტარიფით გაიცემა 5-დან 10 წლამდე ასაკის ბავშვებზე. შეძენის დროს აუცილებლად უნდა შეავსოთ ბავშვის დაბადების ან პიროვნების დამადასტურებელი მოწმობის მონაცემები. მგზავრობა ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტით მგზავრობისათვის ვაგონის გამცილებელთან წარადგინეთ ბილეთის შეძენის კოდი და მგზავრების პიროვნების დამადასტურებელ მოწმობა.

102 მატარებელში საკითხავი N 8

ინფორმაცია მგზავრებისათვის აუცილებელი პირობაა: პიროვნება, რომელზეც გაფორმებულია დანარჩენი მგზავრების ბილეთები, იმყოფებოდეს მატარებელში ჩასხდომის დროს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მგზავრები არ დაიშვებიან მატარებელში. მგზავრს უფლება აქვს მგზავრობისას თან იქონიოს არაუმეტეს 36 კგ ხელბარგისა (სრულ და საბავშვო ელექტრონულ სამგზავრო დოკუმენტებზე). ყურადღება!!! ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი შეგიძლიათ დააბრუნოთ მატარებლის გასვლამდე 2 საათით ადრე, მხოლოდ Online რეჟიმში, ,,საქართველოს რკინიგზის“ ვებგვერდის საშუალებით. აღნიშნული პერიოდის გასვლის შემდეგ ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი – ბილეთი არ ბრუნდება. თუ მატარებლის გასვლამდე დარჩენილია: არანაკლებ 15 სთ - სა – მგზავრს ექვითება მგზავრობის ღირებულების 0%; 15 სთ-ზე ნაკლები დრო – 15%; 4 სთ-ზე ნაკლები დრო – 30% მგზავრს უბრუნდება სამგზავრო დოკუმენტის (ბილეთის) თანხა სერვისის ღირებულების გარეშე. ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტის დაბრუნებისთვის აირჩიეთ მენიუ ,,შეძენილი ბილეთები“, ღილაკით + ჩამოშალეთ შეძენილი ბილეთების ისტორია და შემდეგ ღილაკზე დაჭერით დაადასტურეთ ბილეთის დაბრუნება. მოქმედი წესების მიხედვით, ბარათზე დაგიბრუნდებათ შესაბამისი თანხა, რაც აისახება შეძენილი ბილეთების ისტორიის თანხის ველში. ელექტრონული ბილეთი შეგიძლიათ დააბრუნოთ მატარებლის გასვლამდე 2 საათით ადრე. აღნიშნული პერიოდის გასვლის შემდეგ, ელექტრონული ბილეთი არ ბრუნდება. გამოუყენებელი ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტების დაბრუნებისას, თანხის ჩარიცხვა ხორციელდება 3 საბანკო დღეში – მხოლოდ იმ პლასტიკურ ბარათზე, რომლითაც განხორციელდა ტრანზაქცია. თანხის დროულად დაბრუნებაზე პასუხისმგებელია ბანკი. ს/ს „საქართველოს რკინიგზა“ მოგმართავთ თხოვნით, რკინიგზა მხოლოდ სპეციალურად განსაზღვრულ და მოწყობილ ადგილებზე გადაკვეთოთ, რათა საკუთარ სიცოცხლეს საფრთხე არ შეუქმნათ. რკინიგზის ხაზის უსაფრთხოდ გადაკვეთა მოქალაქეებს ფეხით სავალი ხიდების, გვირაბების, გადასასვლელებისა და სპეციალურად მოწყობილი ფენილების მეშვეობით შეუძლიათ. რკინიგზის ლიანდაგებზე გავლა (სპეციალურ ადგილებზე – იქ, სადაც არ არის ნებადართული), წარმოადგენს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვე­ვათა კოდექსის 106-ე მუხლის მე-5 ნაწილით გათვალისწინებულ სამართალდარღვევას, რომელსაც შესაბამისი სანქციები მოყვება. პირველ ეტაპზე მოხდება მოქალაქის გაფრთხილება, ხოლო შემდეგ – დაჯარიმება, შრომის ანაზღაურების ერთ მეათედ მინიმალურ ოდენობამდე. რკინიგზის სადგურებზე, სადაც არ არის ხიდი, ან გვირაბი, ქვეითმა ლიანდაგი ფენილზე უნდა გადაკვეთოს – იმ ადგილზე, რომელსაც აქვს მინიშნება „გადასასვლელი“. ფენილზე გადასვლამდე, მოქალაქე უნდა დარწმუნდეს, რომ ლიანდაგზე არ მოძრაობს მატარებელი, ლოკომოტივი ან ვაგონი. მოძრავი შემადგენლობის მოახლოებისას, მოქალაქემ უნდა გაატაროს იგი, დარწმუნდეს, რომ მეორე ლიანდაგზეც არ არის მატარებლის მოძრაობა და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაკვეთოს ფენილი. რკინიგზის გადასარბენთან გადასვლისას, მოქალაქემ ყურადღება უნდა მიაქციოს შუქნიშანს, ხმოვან სიგნალსა და შლაგბაუმის მდგომარეობას. გზის გადაკვეთა მხოლოდ ღია შლაგბაუმის დროს არის დაშვებული. ხოლო თუ გადასარბენზე არ არის შლაგბაუმი, მოქალაქე გადასვლამდე უნდა დარწმუნდეს, რომ გადასარბენს არ უახლოვდება მოძრავი შემადგენლობა და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაკვეთოს გზა. კატეგორიულად აკრძალულია, დაკეტილი შლაგბაუმის დროს გადასვლა, სადგურებსა და გადასარბენებზე გაჩერებული ვაგონების ქვეშ გაძრომა. ასევე აკრძალულია ლიანდაგის გასწვრივ სიარული 5 მეტრზე ნაკლებ მანძილზე. დაუშვებელია რკინიგზის ხიდებსა და გვირაბებში გასვლა, თუკი იქ არ არის ქვეითებისთვის მოწყობილი სპეციალური ბილიკი. კატეგორიულად აკრძალულია რკინიგზის ხაზის გადაკვეთა იქ, სადაც არ არის შესაბამისი ნიშანი. „საქართველოს რკინიგზა“ მოგიწოდებთ, გადაკვეთოთ ლიანდაგები მხოლოდ სპეციალურ გადასასვლელებზე, შესაბამისი წესების დაცვით, და გაუფრთხილდეთ საკუთარ სიცოცხლეს!

ცხელი ხაზი „საქართველოს რკინიგზა“. www.railway.ge საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური: 2 219 95 73 „საქართველოს რკინიგზის“ კომერციული დეპარტამენტი: 2 19 90 67

satvirto@railway.ge ინტერნეტ-ბილეთები: www.tickets.railway.ge მგზავრობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი სახის ინფორმაციის მისაღებად, დარეკეთ 24-საათიან საინფორმაციო სამსახურის ნომერზე: 1331; 2 19 90 10

1331