Focus Magazine

ივლისის კულტურული და ტურისტული გზამკვლევი july’s Culture & Tourist Guide

#74

www.focustv.ge

Short-term Memory

მოკლე მეხსიერება 13 ივნისის შემდეგ, თბილისი აღარ არის მზის და ვარდების მხარე. საკუთარი თვალით ვნახეთ, როგორი შედეგი შეიძლება მოყვეს გარემოსადმი და ქალაქისადმი არაგონივრულ და უპასუხისმგებლო ქმედებებს. იქ ვჩეხეთ და ვჭერით ხეები, სადაც არ უნდა მოგვეჭრა, იქ დავიწყეთ ახალი მშენებლობები, სადაც არ უნდა დაგვეწყო (თან ყოველგვარი გეოლოგიური და ეკოლოგიური შესწავლაანალიზის გარეშე). არც გარემოსდამცველებს მოვუსმინეთ, არც გეოლოგებს და არც ეკოლოგებს. ქალაქისადმი არაპროფესიული და არაგონივრული მოპყრობის შედეგებს, ქალაქი ისევ იმკის. ამ უპასუხისმგებლობის შედეგია დაღუპული ახალგაზრდები, წყალწაღებული სახლები, ჩამხრჩვალი ზოოპარკი, და პირადად ჩემში, და კიდევ ბევრ ჩემნაირში გაჩენილი დაუცველობისა და უსუსურობის განცდა. როცა აცნობიერებ, რომ სამაშველო ოპერაციები მხოლოდ ფილმებში სრულდება „ჰეფი ენდით“. თბილისის შემთხვევაში კი, გმირებმა დაიგვიანეს...

Since June 13th Tbilisi isn’t the city of sun and roses anymore. We saw the consequences that followed our ignorant and irresponsible actions towards environment and city. We cut down trees where we shouldn’t have, we began new constructions where we shouldn’t have (without any geological or ecological research and analysis whatsoever), we didn’t listen to environmentalists, and we didn’t listen to geologists or ecologists. And it is the city that bears the consequences of this unprofessional and unwise treatment.

This negligence resulted in the death of youth, in houses taken by the river Mtkvari, in the flooding of the Zoo, in the feeling of insecurity and helplessness that emerged in me and many others like me. It resulted in the realization that only in the movies do the rescue operations have “happy endings” and that, in case of Tbilisi, the heroes came too late.

And where are the professional geologists, ecologists, developers, engineers... the hotline doesn’t work properly anymore, nor can the rescuers get near the flooded Vera Rechka. Are the volunteers our only hope?

13 ივნისის შემდეგ, ყველაზე იმედისმომცემი ჩემთვის იცით, რა იყო? როცა სტიქიის მეორე-მესამე დღეს, ჩემმა ნაცნობებმა, მეგობრებმა და მათმა ნაცნობმეგობრებმა ავტოფარეხებში დატოვეს მანქანები და სამსახურებში მეტროთი წავიდნენ. ქალაქმა თითქოს ამოისუნთქა, მანქანების გამონაბოლქვის გარეშე სულ სხვა ფერი იყო თბილისი! თუმცა, ეს საყოველთაო ქალაქის გაფრთხილების აქცია მალევე მიგვავიწყდა და ყველა „ავტოჰოლიკი“, ისევ თავის საჭეს მიუჯდა.

But you know what encouraged me the most after June 13th? When on the second and third day after the natural disaster my acquaintances and friends, and their friends, and their colleagues, left their cars in their garages and went to work by metro. As if the city breathed a sigh of relief: emission-free Tbilisi had a different color!

However, we quickly forgot the universal ‘care-forthe city’ initiative and all the ‘autoholics’ soon got back behind their wheels.

დასკვნა: მოკლე მეხსიერება გვაქვს. პროფესიონალებს არ ვუსმენთ. საკუთარ შეცდომებზე ვერაფერს ვსწავლობთ. ვაგრძელებთ ხეების ჩეხვას. ჩვენი ავტომანქანებით ჰაერს კვლავ ვაბინძურებთ და გვინდა, სტიქიის ზონა „მანჰეტენად“ ვაქციოთ.

Conclusion: We suffer short-term memory loss. We don’t listen to professionals. We don’t learn from our mistakes. We continue cutting down trees. We continue polluting the air with our vehicles and we want to turn the disaster zone into Manhattan.

This is why Tbilisi isn’t the city of sun and roses anymore. We are building a different city today. A city that’s ugly, ill and sick.

ამიტომ აღარ არის თბილისი მზის და ვარდების მხარე. დღეს სულ სხვა ქალაქს ვაშენებთ. მახინჯ, სნეულ და ავადმყოფ ქალაქს. მაკა ბიბილაშვილი, მთავარი რედაქტორი

Maka Bibilashvili, Editor in Chief

თბილისი

tbilisi

რედაქტორის სვეტი / editorial

სად არიან პროფესიონალი გეოლოგები, ეკოლოგები, დეველოპერები, ინჟინრები?! აღარც ცხელი ხაზი მუშაობს სათანადოდ, ვეღარც მაშველები მიდიან ადიდებულ „ვერა რეჩკამდე“ და მხოლოდ მოხალისეების იმედად ვართ?

1

4 მოახლეების საბედისწერო თამაში The fatal game of the maids and the impossibility of escaping your own dungeon

მოახლეების საბედისწერო თამაში The fatal game of the maids and the impossibility of escaping your own dungeon

თეატრი / მიმოხილვა

ლელა ოჩიაური Lela Ochiauri

4

დიდი ხანია, ქართულ სპექტაკლს არ გამოუწვევია მაყურებლის ისეთი ინტერესი, როგორიც სამეფო უბნის თეატრში ნიკო თავაძის „მოახლეებმა“ გამოიწვია. ბილეთების შოვნა, ფაქტობრივად, შეუძლებელი იყო. დაანონსებიდან რამდენიმე (შესაძლოა, არც კი) საათში, biletebi.ge-დან ყველა ჩვენებაზე ყველა ბილეთი იყიდებოდა და თვით თეატრის ადმინისტრაციას, შემოქმედებით ჯგუფსა თუ მონაწილეებს, მსურველებისთვის არანაირი დახმარების გაწევა არ შეეძლოთ. არ ვიცი, რამ განაპირობა ეს - სამეფო უბნის თეატრისა (რომელმაც ბოლო წლებში ერთიმეორეზე უკეთესი დადგმებით გაგვანებივრა) თუ ნიკო თავაძის (როგორც მსახიობისა და რეჟისორის) პირადმა პოპულარობამ; ჟან ჟენეს (რთული და არაერთგვაროვანი ბიოგრაფიის, სკანდალური, საკულტო დრამატურგის) პიესამ (რომელიც საქართველოში პირველად დაიდგა), თუ სამი ბრწყინვალე მსახიობის (ნატო მურვანიძე, ნინო კასრაძე, ბაია დვალიშვილი) მონაწილეობამ, რომლებსაც ცალ-ცალკე თაყვანისმცემელთა ჯარი ჰყავთ, ერთად კი (მით

თბილისი

It’s been a long time since any Georgian play has given rise to such interest as Niko Tavadze’s “The Maids” at the Royal District Theatre has. Getting tickets was practically impossible. In as little as a few hours (maybe less) after the announcement, all tickets to all shows were sold-out via www. biletebi.ge. Neither the theatre administration, the creative group nor the artists could help those left without a ticket. I can’t explain the reason for this.

Was it the Royal District Theatre (which, in recent years, has been offering each play better than the one preceding it)? Or the popularity of Niko Tavadze (actor and director)? Or was it because the play by Jean Genet (a non-homogenic, scandalous and cult dramatist with a difficult biography) was being staged for the first time in Georgia? Or maybe the three brilliant female artists (Nato Murvanidze, Nino Kasradze, Baia Dvalishvili) were the reason, who each have an army of fans and who haven’t worked together

tbilisi

უმეტეს, სამეფო უბნის თეატრში) არ უმუშავიათ. ნიკო თავაძემ მათი მიწვევითა და გაერთიანებით, ეს ნაბიჯი გადადგა. საბოლოოდ, ყველაფერმა მოიყარა თავი და შედეგმა ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა. სამი ბრწყინვალე მსახიობი, ბრწყინვალე ანსამბლი, რომელსაც ურთულესი ფსიქოლოგიური მდგომარეობის, უკიდურესი ნერვული დაძაბულობის პირობებში უხდება მუშაობა. რეჟისორი ქმნის ატმოსფეროს, რომელსაც თითქოს არც დასაწყისი აქვს და არც ბოლო; რომელშიც რეალობა და წარმოსახვა ისევე ირევა ერთმანეთში, როგორც მოახლეების გათამაშებული სცენები ქალბატონთან ურთიერთობისას და მათი რეალური ცხოვრება. როგორც იხლართება სიყვარული და სიძულვილი, გაუცნობიერებელი ვნება და ნამდვილი გრძნობა, სიკვდილი და სიცოცხლე. ყვავილებში ჩაფლული, გემოვნებით მოწყობილი ოთახი (უკან დიდი, ინგლისურფანჯრიანი აივანი, საიდანაც ნისლში გახვეული მთვარე მოჩანს; გამჭვირვალეკედლებიანი გარდერობი, თეთრგადასაფარებლიანი დიდი საწოლი...), ქალბატონის წითელი კაბა (სცენოგრაფია და კოსტიუმები - ქეთი ნადიბაიძე), და თავად მსახიობები - ყველა და ყველაფერი ძალიან ლამაზია. ეს მოცემულობა და გარემო კონტრასტული ხდება მასში მიმდინარე პროცესებთან, ამბებთან, ვნებებთან, რომლებიც მთელი ძალით გამოდიან გარეთ და სამყაროს ნამდვილ სურათს გამოხატავენ. მოახლეები „ქალბატონობას“ თამაშობენ, და ეს თამაში - ქალბატონისა და ერთმანეთის შესახებ, საბედისწერო აღმოჩნდება. ნიკო თავაძეს აქცენტი მოახლეების სულიერ მდგომარეობაზე გადააქვს. მისთვის მნიშვნელოვანი არა ისაა, რაც ხდება ან დასაშვებია, მოხდეს, არამედ ის, თუ ვინ არიან, რას განიცდიან, რა სურთ, რას ვერ აღწევენ მოახლეები? რა მოტივი და ახსნა აქვს მათ საქციელს, მათ წამოწყებულ თამაშს? ქალბატონის საქციელი და დამოკიდებულება უმძაფრებთ აგრესიასა და სიძულვილს. სიძულვილს, უპირველესად, საკუთარი თავისა და ბედის მიმართ, რომლის მსვლელობაშიც რეალურად არაფრის შეცვლა არ შეუძლიათ.

თბილისი

Three brilliant actors and a superb ensemble working in intensely nervous conditions under tough psychological pressure. The director creates an atmosphere which seems to have neither beginning nor end; in which reality and imagination are blended together just as the scenes that depict staged relationships between maids with their mistress and their life in reality. These are mixed just like love and hate; unconscious passion and real feelings; life and death.

Everything and everyone is beautiful in the play: the actors, the tastefully decorated room full of flowers (the moon, wrapped in fog that can be seen through an English balcony window; a transparent-walled closet and a large bed with white linen), a woman’s red dress (scenography and costumes – Keti Nadibaidze), etc. All this, as well as the environment, contrasts those processes, stories and passions that are developed in the play, bursting out with extreme force into the audience to reveal the reality of our world.

The maids imitate one another and their mistress and this game turns out fatal. Niko Tavadze highlights the spiritual state of maids, the significance of who these maids are, what they feel, what they want or cannot achieve, what motives they have, and explains their actions.

All this is more important than what happens in the play or what is acceptable in general. The actions and attitude of the mistress aggravate their aggression and hatred, hatred towards themselves and their own fate, which they are incapable of changing.

They are in denial not because they want to become their mistress or to be in the place of each other, but in order to break free from their own selves; to free themselves from burden and complexes with which society and life loads them.

And in these illusions, in this completely abstract yet real surrounding, in the world that’s framed in dimensions – they still transform not into what they really are, but into what they should be.

However, this devastates them both literally and figuratively.

The motive is clear, the ways of reaching the goal are set, the plan is outlined, but something

tbilisi

review / Theatre

მათ სურთ, უარყონ საკუთარი თავი არა იმიტომ, რომ ქალბატონად ან ერთმანეთად გარდაისახონ, არამედ საკუთარი თავიდან რომ გათავისუფლდნენ. მოიშორონ ტვირთი თუ კომპლექსები, რომლებსაც ცხოვრება - საზოგადოება აკისრებთ. და ამ ილუზიებში, ამ სრულიად განყენებულ, თუმცა რეალურ გარსში, განზომილებებში მომწყვდეულ სამყაროში მაინც იქცნენ არა იმად, ვინც არიან, არამედ იმად, ვინც და როგორებიც უნდა იყვნენ. თუმცა, ამით საკუთარ თავს ანადგურებენ პირდაპირი და გადატანითი მნიშვნელობით.

before Niko Tavadze united them in this play.

Probably all of the abovementioned together resulted in what has exceeded all expectations.

5

თეატრი / მიმოხილვა

მოტივი გასაგებია, მიზნის მიღწევის გზებიც დასახული, გეგმა - გამოკვეთილი, მაგრამ რაღაც ხდება - ეს ზუსტი, გეგმით აწყობილი მექანიზმი წამში იშლება. თვეობით, შესაძლოა წლობით გათამაშებული და გათავისებული როლები, ეპიზოდები, საკუთარი თავისა და ერთმანეთის უარყოფა, შინაგანი ბრძოლა თუ ორთაბრძოლა, და ორის ბრძოლა ერთის წინააღმდეგ - ყველაფერი მარცხდება.

6

წარმოსახვითი სამყარო, სხვა განზომილება, რაღაც შუალედური, რეალობასა და გამონაგონს შორის. ყველაფერი ისეა აწყობილი, რომ ყველაფერში ეჭვი გეპარება - „თამაშის წესები“ რთულია, რადგან ბევრ მოულოდნელ სვლას შეიცავს და არაფერს გკარნახობს დაზუსტებულად - დაბეჯითებით. ასეთი ორჭოფობისა და გაურკვევლობის ზღვარზე „თამაშობს“ ნიკო თავაძე და მაყურებელიც ბოლომდე იჯერებს ან არ იჯერებს, რაც სინამდვილეში მოხდა. თუმცა, რომელია სინამდვილე, სადაა მისი რეალური საზღვრები, ასევე გაურკვეველია. ამის მიუხედავად, თუ სწორედ აქედან გამომდინარე, ნიკო თავაძის სპექტაკლი გაშინებს სისასტიკითა და პირდაპირობით. გაიძულებს, იფიქრო ადამიანებზე ცოტა სხვაგვარად. დაინახო ფასადს მიღმა ის, რაც არ იცი, ან რაზე ფიქრიც არ გინდა. და კიდევ ერთხელ დარწმუნდე, რომ გაქცევა საკუთარი საპყრობილედან - შეუძლებელია.

თბილისი

happens and this accurate scheme is destroyed in a second. The roles and episodes that were rehearsed for months, the denial of themselves and each other, the inner struggle or the battle between each other, or of two against one – all battles are lost.

Imaginative world and that other dimension become stuck in the midst of reality and fantasy.

All is set in a way that makes you doubt. The rules of the game are difficult, as they are full of sudden moves, and nothing gives you a clue towards clarification. Niko Tavadze “plays” with this uncertainty and ambiguousness. On the edge of this suspicion, the audience does or does not believe what happened in reality. However, what the reality is, where the boundaries are - still remains undefined.

Nevertheless, or exactly because of this, the play

by Niko Tavadze scares you with its brutality and straightforwardness. The play forces you to think about humans in another way; to look beyond facades, to see what you are unaware of or what you do not wish to see. And all this for the sake of proving once again that it is impossible to escape from your own dungeon.

tbilisi

10 კინო მიმოხილვა cinema review

14 ფილმები თბილისზე Films about Tbilisi

18 ახალგაზრდების გამოსვლა GNFC-ისა და TBC ბანკთან ერთად Statement of the Youth with GNFC and TBC Bank

Electronics and More Best Shopping

Best Service

k in o პრემიერები Premieres კინოთეატრი რუსთაველი მის.: რუსთაველის 5, ტელ.: 255 50 00 Cinema House Rustaveli Address: 5 Rustaveli Ave., Tel.: 255 50 00 www. Kinoafisha.ge

კინოთეატრი ამირანი მის.: კოსტავას 36, ტელ.: 299 99 55 Cinema House Amirani Address: 35 Kostava Ave., Tel.: 299 99 55 www. Kinoafisha.ge

სუპერ მაიკი XXL ჟანრი: კომედია, მუსიკალური, დრამა რეჟ.: გრეგორი ჯეიკობსი როლებში: ჩენინგ ტატუმი, ჯო მანგანიელო, ელიზაბეთ ბენკსი, ემბერ ჰარდი ბილეთი: 7.50 – 12.50 ლარი ტერმინატორი ჟანრი: მძაფრსიუჟეტიანი სათავგადასავლო რეჟ.: ალან ტეილორი როლებში: არნოლდ შვარცენეგერი, ემილია კლარკი, ჯაი კორტნი, ჯ. კსიმონსი, მეთ სმიტი ბილეთი: 7.50 – 12.50 ლარი Pixels 3D ჟანრი: მძაფრსიუჟეტიანი , კომედია, ანიმაცია რეჟ.: კრის კოლამბუსი როლებში: ადამ სენდლერი, კევინ ჯეიმსი, მიშელ მონაჰენი, პიტერ დინკლეიჯი ბილეთი: 7.50 – 12.50 ლარი

Super Mike XXL

კინო / მიმოხილვა

Genre: Comedy, Music, Drama Director: Gregory Jacobs Starring: Channing Tatum, Joe Manganiello, Matt Bomer, Elizabeth Banks, Amber Heard Tickets: 7.50 – 12.50 GEL

10

Terminator GENESIS

Genre: Action, Adventure Director: Alan Taylor Starring: Arnold Schwarzenegger, Jason Clarke, Emilia Clarke, J.K. Simmons, Matt Smith Tickets: 7.50 – 12.50 GEL

თბილისი

tbilisi

Pixels (3D)

Genre: Action, Comedy, Animation Director: Chris Columbus Starring: Adam Sandler, Kevin James, Michelle Monaghan, Peter Dinklage Tickets: 7.50 – 12.50 GEL Mission: Impossible - Rogue Nation მინიონები Mission: Impossible - Rogue Nation ჟანრი: მძაფრსიუჟეტიანი, სათავგადასავლო,ტრილერი რეჟისორი: კრისტოფერ მაკკუორი როლებში: ტომ კრუზი, ჯერემი რენერი, საიმონ პეგი, რებეკა ფერგიუსონი, ალეკ ბოლდუინი სცენარისტი: კრისტოფერ მაკკუორი, ბრიუს გელერი ბილეთი: 7.50 – 12.50 ლარი Ant-Man 3D ჟანრი: მძაფრსიუჟეტიანი რეჟისორი: პეიტ ონრიდი როლებში: პოლ რადი, ევანჯელინა ლილი, ჰეილი ეტველი, ბობი კანავალე, ჯუდი გრირი, მაიკლ დუგლასი, ჯონ სლეტერი ბილეთი: 7.50 – 12.50 ლარი

Genre: Action, Adventure, Thriller Director: Christopher McQuarrie Starring: Tom Cruise, Jeremy Renner, Simon Pegg, Rebecca Ferguson, Alec Baldwin Screenplay: Christopher McQuarrie, Bruce Geller Tickets: 7.50 – 12.50 GEL Ant-Man 3D

Genre: Action Director: Peyton Reed Starring: Paul Rudd, Evangeline Lilly, Hayley Atwell, Bobby Cannavale, Judy Greer, Michael Douglas, John Slattery Tickets: 7.50 – 12.50 GEL

review /cinema

თბილისი

tbilisi

11

LG G4 - See the Great, FeeL the Great! ჩვენი უახლესი ფლაგმანი LG G4 საქართველოში ოფიციალურად ივნისში ჩაეშვა გაყიდვაში. მისი დახვეწილი დიზაინი და უნიკალური ფუნქციები, ყველა საქმიანი და ტელქნოლოგიების მოყვარული ადამიანის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი უკვე გახდა. სმარტფონის უკანა მხარე დაფარულია უმაღლესი ხარისხის, ნამდვილი გერმანული ტყავით, რომელსაც იყენებენ მსოფლიოში ცნობილი ბრენდები: Louis Vuitton, Rolls Royce, Ferrari და ა.შ. მას ასევე აქვს დაზიანებისგან დამცავი საფარი.

G4-ის კამერა დღესდღეობით ყველაზე გამორჩეულია თავისი 16 მეგაპიქსელიანი F1.8 კამერის გადაღების უნარით, რითიც უთანაბრდება პროფესიონალურ ფოტოაპარატს. რის გამოც ის ფოტოგრაფიით გატაცებული ადამიანებისთვისაც უკვე ძალიან პოპულარული გახდა.

LG-G4 -ის შეძენა შესაძლებელია ჩვენი ოფიციალური პარტნიორების მაღაზიებში: არაი თუმოროუ, მეტრო მარტის მაღაზიათა ქსელი, ალტა, ელიტ ელექტრონიქსი და LG-ისოფიციალური ბრენდული მაღაზიები თბილისში, ზუგდიდსა და თელავში. მისი არაოფიციალური ანალოგები ჩვენგან დამოუკიდებლადაც გამოჩნდა საქართველოს ბაზარზე. მათი განსხვავება ოფიციალურისგან ძალიან მარტივია 1 განმასხვავებელი ნიშნით: სმარტფონი ოფიციალურად არის 2 სიმ ბარათიანი, ხოლო არაოფიცილურად - 1 სიმ ბარათიანი. იმ მაღაზიებიდან შეძენის შემთხვევაში, რომლებიც არ არიან ზემოთ ჩამოთვლილ სიაში და არაოფიციალურად ყიდიან LG G4-ს, ჩვენი წარმომადგენლობა პასუხს არ აგებს შესაძლო დეფექტებზე. აქვე აღვნიშნავთ, რომ მომხმარებელი მიიღებს 2 წლიან ოფიციალურ გარანტიას მხოლოდ ჩვენს პარტნიორ მაღაზიებში შეძენილ სმარტფონებზე.“

Our latest flagship LG G4 was launched in June in Georgia.

Its elegant design and unique features have already become an integral part of life for business and technology lovers.

The back of the Smartphone is covered with high-quality, genuine German leather, which is used by world famous brands: Louis Vuitton, Rolls Royce, and Ferrari.

It also has a protective case.

The LG G4 is distinguished for its 16-megapixel G4- F1.8 camera which easily compares with a professional camera.

That’s why it is also popular with photography lovers.

You can find the LG G4 in the stores of our official partners: Aray, Metro Mart, Alta, Elit Electronics & LG (official stores in Tbilisi, Zugdidi and Telavi).

Its unofficial analogs have independently appeared on the Georgian market but are very simple to distinguish from the genuine product: official LG G4 smartphones are dual-SIM and unofficial ones are single-SIM. If you choose to purchase in an unofficial store not listed above, our representation is not responsible for possible defects.

Notably, users will receive a 2-year warranty from official partner stores.

ფილმები თბილისზე Films about Tbilisi

კინო / რეკომენდაცია

ციკო ინაური Ciko Inauri

14

ჟურნალ „ფოკუსის“ ივლისის ნომრის თემაა თბილისი – ქალაქი, რომელმაც უამრავი რამ, მათ შორის, ინდივიდუალური კინო შექმნა. ივლისის „კინორეკომენდაციაში“ გთავაზობთ ფილმებს, რომლებშიც ყველაზე კარგად არის ასახული როგორც ძველი, ასევე ახალი თბილისი: ქალაქის ქუჩები, ადამიანთა ურთიერთობები, ამ ქალაქში მცხოვრები ხალხის პრობლემები და წარმოდგენები. პირველი ფილმი, რომელსაც რუბრიკაში „კინორეკომენდაცია“ გთავაზობთ, ეთნიკურად სომეხ, საქართველოში მოღვაწე რეჟისორს სერგო ფარაჯანოვს ეკუთვნის, რომელიც ასევე ეთნიკურად სომეხ, საქართველოში მოღვაწე პოეტის საიათ-ნოვას ისტორიას ასახავს. ოთარ იოსელიანი თბილისის შესახებ წერს: „ის ყოველთვის იყო სომხური ქალაქი – ის ხომ სომხებმა ააშენეს. თბილისელი სომხები – მშენებლები, ხელოსნები, ხელოვანები და ქველმოქმედები არიან. მათ საოცარი ქალაქი ააშენეს. არაჩვეულებრივი!“ მართლაც ასეა – ძველი თბილისის გახსენებისას, თავში რაც მიტივტივდება, დუქანთან ჩამომსხდარი, ეთნიკურად სომეხი ხელოსნები არიან. არ ვიცი, რატომ. ალბათ, ოდესღაც, ასეთი ფოტო ვნახე და გონებაში სამუდამოდ ჩამებეჭდა. ფილმში „ბროწეულის ფერი“, ალბათ ყველაზე კარგად არის წარმოჩენილი ძველი თბილისის ხიბლი. დანარჩენი

თბილისი

The theme of the Focus Magazine July issue is “Tbilisi”, the city, which, among others, has bred individual films. In the Recommended Cinema section this July we offer films that best depict old as well as new Tbilisi. The streets, human relationships, problems of its citizens, and their ideas. The first film recommended in the rubric is directed by an ethnic Armenian who lived and worked in Georgia – Sergo Parajanov and which tells the story of an also ethnic Armenian poet living in Georgia – Sayat-Nova.

Otar Ioseliani about Tbilisi: “It has always been an Armenian city – as it was built by Armenians.

Armenians living in Tbilisi are builders, craftsmen, artists and philanthropists. They have built an amazing city, wonderful!” I agree, when thinking of old Tbilisi, personally I always remember ethnic Armenian craftsmen sitting in front of a dukani (tavern). I don’t know why. Maybe I once saw a photo and it stayed in my mind. The charm of Old Tbilisi district is probably most well-presented in the film – “The Color of Pomegranates”. The other four movies tell stories of a relatively modern Tbilisi. Each of them gives us an opportunity to enjoy wonderful views of Tbilisi and

tbilisi

ოთხი ფილმი კი, შედარებით ახალი თბილისის ისტორიებს გადმოგვცემს. თითოეულ მათგანში მაყურებელს საშუალება ექნება თბილისის ხედებითა და ქუჩებით დატკბეს.

its streets.

„ბროწეულის ფერი“ (1968)

Starring: Sopiko Chiaureli, Melkon Alekyan, Vilen Galstyan, Giorgi Gegechkori, Spartak Bagashvili, Medea Japaridze Genre: Drama, Biograpy, Music The film reveals the life of ethnic Armenian poet, singer and troubadour, Sayat Nova, who lived and worked in Georgia. It tells the story of the poet’s childhood, first love, old age and death. These events are depicted in the context of images from Parajanov’s imagination and Sayat Nova’s poems. Sopiko Chiaureli plays six roles, both female and male, and Parajanov takes part in almost every aspect of the film.

The idea, according to Parajanov, was born from the Armenian illuminated miniatures: “I wanted to create that inner dynamic that comes from inside the picture, the forms and the dramaturgy of color.” Soon after the release “The Color of Pomegranates” was acclaimed as a masterpiece

by Federico Fellini, Jean-Luc Godard and Michelangelo Antonioni. Nevertheless, the Soviet state banned its screenings and Parajanov was sentenced to five years in a hard labor camp in 1973. Nowadays, The Color of Pomegranates is regarded as one of the best works of the 20th century, together with Kalatozov’s Jim Shvante (Salt for Svanetia, 1930).

რეჟისორი: სერგო ფარაჯანოვი

როლებში: სოფიკო ჭიაურელი, მელკონ ალეკიანი, ვილენ გალსტიანი, გიორგი გეგეჭკორი, სპარტაკ ბაღაშვილი, მედეა ჯაფარიძე. ჟანრი: დრამა, ბიოგრაფიული, მუსიკალური. ფილმი საქართველოში მოღვაწე ეთნიკურად სომეხი პოეტის, მომღერლისა და აშუღის – საიათ-ნოვას ცხოვრებას ასახავს. ფილმში ნაჩვენებია პოეტის ბავშვობა, პირველი სიყვარული, მოხუცებულობა და გარდაცვალება. მაგრამ ეს მოვლენები, ფარაჯანოვის წარმოსახვაში, პოეტის ლექსების ფონზეა ნაჩვენები. სოფიკო ჭიაურელი თამაშობს ექვს როლს – მამაკაცისა და ქალისას, ხოლო ფარაჯანოვი მონაწილეობს ფილმის თითქმის ყველა ასპექტში. სურათის შექმნის იდეა, როგორც ფარაჯანოვი წერდა, „სომხური ილუსტრირებული მინიატურებისგან“ გაუჩნდა: „მე მინდოდა შემექმნა შიდა დინამიკა, რომელიც სურათიდან, ფორმებიდან და ფერთა დრამატურგიიდან მოდის“. ფილმს „ბროწეულის ფერი“, გამოსვლიდან რამდენიმე ხანში ფედერიკო ფელინიმ, ჟან-ლუკ გოდარმა და მიქელანჯელო ანტონიონიმ კინოს შედევრი უწოდეს. მიუხედავად ამისა, საბჭოთა მთავრობამ ფილმის ჩვენება აკრძალა, ხოლო ფარაჯანოვი 1973 წელს შრომით-გამასწორებელ კოლონიაში გადაასახლა. ამჟამად, ეს ფილმი, კალატოზოვის (მიხეილ კალატოზიშვილი) „ჯიმ შვანთესთან“ ერთად, XX საუკუნის ერთ-ერთ საუკეთესო ნამუშევრად მიიჩნევა.

„აპრილი“ (1962)

რეჟისორი: ოთარ იოსელიანი

თბილისი

April / 1961 Director: Otar Iosseliani Starring: Titina Chanturia, Gia Chirakadze Genre: The main plot of the film is the following: Vazha’s and Mzia’s love story started in the narrow, noisy streets of the old city which is being built. The newlyweds move into their new apartment and,

recommended / cinema

როლებში: ტიტინა ჭანტურია, გია ჭირაქაძე. ფილმის ძირითადი სიუჟეტი შემდეგია: ვაჟას და მზიას სიყვარული ძველი ქალაქის ხმაურიან, ვიწრო ქუჩებში იწყება. ქალაქი შენდება. დაქორწინებულები ახალ ბინაში სახლდებიან. ბინა ცარიელია, მაგრამ – სიცოცხლით და სიყვარულით სავსე. სრული ბედნიერებისთვის მეზობელი წყვილს ავეჯის შეძენას ურჩევს. სახლი ნივთებით ივსება, ახალგაზრდების ურთიერთობა კი – პრობლემებით. ფილმს საზოგადოება უარყოფითად შეხვდა, რადგან ეს იყო ჩვეულებრივი თბილისელი წყვილის ურთიერთობა, ქალაქი, რომელშიც ყველა ასე ცხოვრობდა. სწორედ ამიტომ, ფილმში აღწერილმა მომხვეჭელობის სენით შეპყრობილი ახალგაზრდების ცხოვრებამ თითოეული თბილისელი გააცოფა. მათ ამ სიუჟეტში საკუთარი თავი ამოიცნეს. ფილმში ჩანს ის ნივთები და ავეჯი, რომლებიც ყველა თბილისელის სახლს ამშვენებდა და საკმაოდ ძვირადღირებულად მიიჩნეოდა.

The Color of Pomegranates / 1968 Director: Sergei Parajanov

tbilisi

15

„ფიროსმანი“ (1969)

რეჟისორი: გიორგი შენგელაია როლებში: ავთანდილ ვარაზი, ბორის წიფურია, ზურაბ ქაფიანიძე. ჟანრი: დრამა, სათავგადასავლო. ფილმი „ფიროსმანი“ ზუსტად ასახავს ცნობილი ქართველი მხატვრის – ნიკო ფიროსმანის ცხოვრებას. ფილმმა გამოსვლისთანავე ძალიან დიდი მოწონება დაიმსახურა და რამდენიმე მნიშვნელოვანი პრიზიც მიიღო: აზოლოს საერთაშორისო კინოფესტივალის პრიზი (1974) და გრანპრი „ოქროს ჰიუგო“ – ჩიკაგოს საერთაშორისო კინოფესტივალზე (1974). ფილმის ძირითადი სიუჟეტი შემდეგია: ნიკალა მირზაანიდან თბილისში ჩამოდის და მატარებლის გამყოლად იწყებს მუშაობას. მოგვიანებით, ცოტა ფულს დააგროვებს და დუქანს გახსნის. იგი ღარიბ ადამიანებს ფულს ვერ ართმევს, ამიტომ იძულებული გახდება, დუქანი დაკეტოს და სხვა დუქნების მოხატვით ირჩინოს თავი. ერთ-ერთ დუქანში, პროფესიონალი მხატვრები ნიკალას ნამუშევრებს ნახავენ და მოიხიბლებიან. ისინი ფიროსმანს მოძებნიან და მხატვართა შეკრებაზე მიიწვევენ, თუმცა საბოლოოდ, ისინი ნიკალას ხელოვნებას არ აღიარებენ და გაზეთში მის კარიკატურას გამოაქვეყნებენ. მარტოსული და ავადმყოფი ნიკალა სიღატაკეში, კიბის ქვეშ დაასრულებს სიცოცხლეს.

კინო / რეკომენდაცია

„მზე შემოდგომისა“ (1973)

16

რეჟისორი: თემურ ფალავანდიშვილი როლებში: მედეა ჯაფარიძე, ოთარ მეღვინეთუხუცესი, სესილია თაყაიშვილი, ელენე ახვლედიანი, ლადო გუდიაშვილი. ჟანრი: ლირიკული დრამა. „მზე შემოდგომისა“ თემურ ფალავანდიშვილის პირველი სრულმეტრაჟიანი ფილმი იყო, რომლის სცენარის ავტორი, რეზო თაბუკაშვილი, მთავარი როლის შემსრულებლის – მედეა ჯაფარიძის მეუღლე გახლდათ. ფილმის კომპოზიტორი ვაჟა აზარაშვილია, რომელმაც კინოსურათისთვის

თბილისი

though empty, it is filled with love and life. For full happiness, the neighboring couple suggests they buy furniture. As the house gets filled with objects, so does their relationship get full of problems.

Since the film depicted the relationship of an average couple from Tbilisi, the city where everyone was infected by the illness of acquisitiveness, society responded negatively. As people saw themselves in the plot, the story of this young couple enraged each and every one of them. The objects and furniture seen in the movie were exact copies of the ones that almost every family in the city owned and that were regarded as pretty valuable, too.

Pirosmani / 1969 Director: Giorgi Shengelaya Starring: Avtandil Varazi, Boris Tsipuria, Zurab Kapianidze Genre: Drama, Adventure “Pirosmani” presents events from the life of Georgian painter Niko Pirosmani. It was a great success right after its release and won a number of important awards: Azolo International Film Festival Award (1974) and Gran-Prix “Golden Hugo” at Chicago International Film Festival (1974).

The plot of the story develops as Nikala comes from Mirzaani to Tbilisi and starts working as a train conductor. After saving some money he opens a tavern. He refuses to charge poor people, therefore the business fails and he is obliged to close it down. He starts painting other people’s taverns for a living. In one of these taverns, professional painters get interested in his works, find Pirosmani and invite him to a meeting. Eventually, they grow to dislike his work at it is ridiculed in a caricature published in a local newspaper. Lonely and ill, Nikala dies in poverty, under a staircase.

tbilisi

ქალაქური სიმღერები შექმნა. ფილმში „მზე შემოდგომისა“ წინა პლანზე წამოწეულია ძველი თბილისი, როგორც არა მხოლოდ საცხოვრებელი ადგილი, არამედ ესთეტიკური ფენომენი. ამასთანავე, ფილმი სცენარის ავტორის – რეზო თაბუკაშვილისა და მედეა ჯაფარიძის ავტობიოგრაფიულ სურათსაც წარმოადგენს. სურათში არის სცენები, რომლებიც ცოლ-ქმარს ნამდვილად გადახდა.

Tbilisi I love you (2014)

„თბილისო, მე შენ მიყვარხარ“ რეჟისორები: ნიკა აგიაშვილი, ირაკლი ჩხიკვაძე, ლევან ღლონტი, ალექსანდრე ქვირია, თაკო შავგულიძე და სხვები. როლებში: ია სუხიტაშვილი, ნუცა კუხიანიძე, გიორგი ყიფშიძე, რონ პერლმანი, მალკოლმ მაკდაუელი, სარა დიუმონი.

ფილმის მსოფლიო პრემიერა 2014 წლის 20 თებერვალს შედგა, რომელმაც კრიტიკოსების დადებითი შეფასება დაიმსახურა. „თბილისო, მე შენ მიყვარხარ“ წარდგენილი იყო უამრავ საერთაშორისო კინოფესტივალზე. ქართველ მაყურებელს კი მისი ნახვის შესაძლებლობა მხოლოდ კინოთეატრებში ჰქონდა.

თბილისი

Starring: Medea Japaridze, Otar Megvinetukhutsesi, Sesilia Takaishvili, Elene Akhvediani, Lado Gudiashvili Genre: Lyrical Drama Autumn Sun is the first full-length film by Temur Palavandishvili. The script was written by Rezo Tabukashvili, husband of the leading actress, Medea Japaridze. The composer was Vazha Azarashvili who wrote a number of scores for the movie. Old Tbilisi district is put in the foreground, not only as a residential neighborhood, but as an aesthetic phenomenon as such. Moreover, the script is an autobiographical illustration of the real life events experienced by Rezo Tabukashvili and his wife Medea Japaridze.

Tbilisi, I love you / 2014 Directors: Nika Agiashvili, Irakli Chkhikvadze, Levan Glonti, Aleksandre Kviria, Tako Shavgulidze, others.

Starring: Ia Sukhitashvili, Nutsa Kukhianidze, Giorgi Kipshidze, Ron Perlman, Malcolm Mcdowell, Sara Deaumon, etc.

The film Tbilisi, I Love You is part of the Cities of Love franchise (concept by Emmanuel Benbihy) that started with the film “Paris, Je t'aime”, released in 2006, and which became one of the most commercially profitable ones in the series.

Tbilisi, I Love You unites ten different novels and is a collection of various stories written and directed by natives of Tbilisi. We see familiar views of the city, relationships that we are used to and real characters and stories. The world premier took place on 20th February 2014 and received the praise of critics. “Tbilisi, I Love You” was nominated at numerous international film festivals and Georgian audiences had the chance see the film in movie theatres.

tbilisi

recommended / cinema

ფილმი „თბილისო, მე შენ მიყვარხარ“, წარმოადგენს ერთ-ერთ სურათს სერიიდან „სიყვარულის ქალაქები“. სერიების პირველი ფილმი – „მე შენ მიყვარხარ, პარიზო“, 2006 წელს გამოვიდა და კომერციულად ერთ-ერთი ყველაზე მომგებიანი პროექტი აღმოჩნდა. სერიების ავტორი ამანუელ ბენბია. ფილმი „თბილისო, მე შენ მიყვარხარ“ ათი სხვადასხვა ნოველისგან შედგება და თბილისური, მრავალფეროვანი ისტორიების ერთგვარ კრებულს წარმოადგენს. ფილმში მაყურებელი ხედავს ნაცნობ ქალაქს ნაცნობი ხედებით, ნაცნობი ურთიერთობებითა და სრულიად რეალური პერსონაჟებით.

Autumn Sun / 1973 Director: Temur Palavandishvili

17

თამარ შავგულიძის „პირველი დღე“ (The First Day)

ახალგაზრდების გამოსვლა GNFC-ისა და TBC ბანკთან ერთად Statement of the Youth with GNFC and TBC Bank ლელა ოჩიაური Lela Ochiauri

კინო / რეკომენდაცია

6 ფილმი. ახალი ქართული კინოს ახალი სახე. ახალი და უკვე ნაცნობი სახელები ახალი ფილმებით, და პირველი განსხვავებული აღმოჩენები. კინოს პირველი თანაინვესტირება - სახელმწიფო + კერძო სექტორი. საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრი და TBC ბანკი გაერთიანდნენ და ახალგაზრდა რეჟისორებს მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული და დოკუმენტური კინოსურათების გადაღების უკეთესი მდგომარეობა შეუქმნეს.

18

ეროვნული კინოცენტრის კონკურსის 2014 წლის გამარჯვებული პროექტები, კატეგორიაში დოკუმენტური და მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული ფილმები - ბიუჯეტი 280 000 ლარი იყო. TBC ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე მამუკა ხაზარაძის გადაწყვეტილებით, თანხას 100 000 ლარი დაემატა, რამაც კინოცენტრს საშუალება მისცა, მეტი ფილმი დაეფინანსებინა და კონკრეტული პროექტების ბიუჯეტიც გაეზარდა. არ მგონია, 380 000 ლარი, ერთი ფილმის, თუნდაც მოკლემეტრაჟიანის, დოკუმენტურის, მხატვრულის თუ მხატვრულ-დოკუმენტურის - რეალურად, „როგორც საჭიროა“, გადასაღებად საკმარისი იყოს. ამდენად, როდესაც სახელმწიფოს კინოსთვის (საერთოდ, კულტურისთვის) გამოყოფილი თანხები ჩანაფიქრების, იდეების სრულფასოვანი რეალიზების, კინოპროცესის სრულყოფილად წარმართვისა

თბილისი

6 Films. The new face of the new Georgian cinema. New and familiar names. New movies and different discoveries. The first movie coinvestment of government + private sector. The Georgian National Film Center and TBC Bank have united and offered a better environment for young filmmakers to make short feature and documentary films.

The National Film Center had 280,000 GEL in 2014 for the winners of the competition in category Short Documentary and Feature Films. According to the decision by Mamuka Khazaradze, Chairman of the Supervisory Board of the TBC Bank, 100,000 GEL was added to the budget, which made it possible to, first of all, fund more films and secondly, to increase the budget determined for each of them.

I don’t think that 380,000 GEL is anything close to enough for making a decent, even short, documentary or feature film. Hence, when the governmental funding for films (and art in general) is not enough for the realization of ideas, for fulfilling the filmmaking process and for developing the cinematography in general – the ‘interference’ of business becomes really important. Especially when this sector does not pamper Georgian art (mainly film industry) at all.

tbilisi

თორნიკე ბზიავას „მექელეხე“ (Wake Man), და კინემატოგრაფის რეალურად განვითარების საშუალებას ფაქტობრივად არ იძლევა, პრობლემის მეტნაკლებად მოსაგვარებლად, ბიზნესის ჩარევა განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს. მით უმეტეს, რომ მისგან ქართული ხელოვნება (განსაკუთრებით კინო) განებივრებული არანაირად არ გახლავთ. სხვათა შორის, „წესიდან“ გამონაკლისს, იგივე მამუკა ხაზარაძე წარმოადგენს. მან 2 წლის წინ განახორციელა პროექტი - 20/12 - რომელიც TBC ბანკის საიუბილეო სხვა აქტივობებთან ერთად, 12 მოკლემეტრაჟიანი ფილმის (პირობითად, წელიწადის დროების შესატყვისი) გადაღებას გულისხმობდა, ახალგაზრდა ქართველი რეჟისორების მიერ ახალგაზრდა ქართველი დრამატურგების სცენარებით და მათი შემოქმედებითი ზრდის ხელშესაწყობად. ამჯერადაც, ხელშეწყობა შედეგზე, ასე თუ ისე, აისახა. თანადაფინანსებით, წარმატების შანსმა იმატა. სხვადასხვა ხარისხითა და მასშტაბით, შესაძლებელი გახდა 6 ფილმის გადაღება და როგორც თითოეული ავტორის, ასევე ახალი ქართული კინოს, თუ მთლიანი პორტრეტის არა, ფრაგმენტის მაინც ჩვენება.

ფილმები, ასე განსხვავებული და თავისთავადი, ნათლად ასახავენ ახალგაზრდა თაობის

თბილისი

In this case as well the support was positively reflected on the results. With the help of cofunding the chances for success increased. It was possible to make 6 movies of different scales and quality and to present if not the whole picture then at least a fragment of today’s reality in Georgian cinema.

Tato Kotetishvili’s Ogasavara, Data Parckhalava’s Father, Tamar Shavgulidze’s The First day, Tornike Bziava’s Wake Man, Exodus by Vakhtang Jajanidze and Preparation by Giorgi Tsilosani – all bravely depict what young people care about in society (in its spiritual and physical reality) and in themselves. They showed what is going on in the environment around them, and in the world.

We see the life people live, where there is a lot of pain, loss, disappointment, sadness and where there is no, or almost no hope and joy.

These different films clearly reflect the attitude of the young generation towards themselves and society. Each of them is based on various social problems, therefore they all tell stories about the unsettled, grave and hopeless being. A difficult social background determines the lifestyle of these people which is reflected in their spiritual and physical condition.

How do people perceive their fathers? How do they silently suffer without them? And what are their fathers like in reality and in the imaginations of their children? What ways do the fatherless boys choose to, or not to, follow? What do they think of it? (Father)

tbilisi

recommended / cinema

ტატო კოტეტიშვილის „ოგასავარა“ (Ogasavara), დათა ფარცხალავას „მამა“ (Father), თამარ შავგულიძის „პირველი დღე“ (The First Day), თორნიკე ბზიავას „მექელეხე“ (Wake Man), ვახტანგ ჯაჯანიძის „გამოსვლა“ (Exodus) და გიორგი წილოსანის „მზადება“ (Preparation) აჩვენებენ, თამამად და თავისებურად, იმას, რაც აწუხებთ ახალგაზრდებს საზოგადოებაში (მის სულიერ თუ ფიზიკურ რეალობაში) და საკუთარ თავში, საკუთარ ფიქრებში ჩაღრმავების პროცესში. რა ხდება გარშემო, გარემოში, სამყაროში. რა ხდება იქ, სადაც ბევრი ტკივილია დაგროვილი, სადაც ბევრი დანაკარგი, იმედგაცრუება, ბევრი სევდაა და თითქმის არ არის ან საერთოდ არ არის იმედი და სიხარული.

Mamuka Khazaradze is an exception. Two years ago he carried out a project 20/12 – which, together with other activities related to the TBC Bank anniversary, included supporting creative growth of young Georgian filmmakers. 12 short-movies (matching each season of the year) were filmed by young directors according to screenplays by young Georgian screenwriters.

19

დამოკიდებულებას საკუთარი თავისა და საზოგადოებისადმი. ყოველ მათგანს საფუძვლად სოციალური პრობლემების, და შესაბამისად, მოუწყობელი, მძიმე და გამოუვალი ყოფის აღწერა უდევს. მძიმე სოციალური ფონი განსაზღვრავს ამ ადამიანების ცხოვრების წესს, რომელიც სულიერ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე აისახება. როგორ ხედავენ შვილები მამებს, როგორ ჩუმად განიცდიან მათ დანაკლისს და როგორები არიან ისინი (მამები) სინამდვილესა თუ შვილების წარმოსახვაში. რომელ გზებს ირჩევენ და გადაირჩევენ უმამოდ დარჩენილი ბიჭები, რას უფიქრდებიან („მამა“). როგორ კარგავენ ბავშვები მშობლებს და როგორ იკარგება მათთან ერთად, ადგილის, მიჯაჭვულობის შეგრძნება. როგორ ქრება მისამართები. ბავშვები,

How do children lose their parents? And how does the feeling of attachment vanish with them?

And how do home addresses disappear? Kids who create their own worlds and get locked in them, on the very first day of their death. (The First Day) How is the feeling of lively life lost in the process of repetition in women? How does everything around them become monotonous, boring, rainy and foggy? Time that has stopped and the feeling of physical pain that comes from homelessness.

(Exodus) How are reality and document interchanged by imagination and perception? What do the lovers feel? And how many things will happen throughout their lives? Ffrom falling in love, from that decision, ending with marriage, death, or with

ვახტანგ ჯაჯანიძის „გამოსვლა“ (Exodus)

კინო / რეკომენდაცია

რომლებიც საკუთარ სამყაროს ქმნიან და მასში იკეტებიან. სიკვდილის პირველივე დღეს („პირველი დღე“).

20

ერთი და იგივეს გამეორების დაჟინებული პროცესი როგორ აკარგვინებს ქალებს ცხოვრების ცოცხალ შეგრძნებას. როგორი ერთფეროვანი ხდება გარშემო ყველაფერი. მოსაწყენი, წვიმიანი, ნისლში გახვეული. გაჩერებული დრო და მიუსაფრობის ტკივილის ფიზიკურად შეგრძნება („გამოსვლა“). როგორ ცვლის რეალობასა და დოკუმენტს წარმოსახვა და აღქმა. რას განიცდიან შეყვარებულები და რამდენი რამაა მათ ცხოვრებაში მოსახდენი - შეყვარებიდან, გადაწყვეტილების მიღებიდან, დაქორწინებამდე. შესაძლოა, სიკვდილამდეც. ან უჩარჩოო, უწონადო, უსასრულო სიყვარულამდე („ოგასავარა“).

თბილისი

frameless, weightless eternal love. (Ogasavara) How do lonely people live in solitude? How does their life pass – from funeral to funeral – from death to death? The feeling that nobody needs you; that everyone left you. Nevertheless, you still have the ability to continue and you don’t lose dignity even when you’re left all alone and your life approaches death. (Wake Man) How do old women die? How do their closed ones wait noiselessly for their death, in silence, with fear and grief? What do the silent detailed fragments of their lives look like? How do life and separation look from another perspective?

(Preparation) Has anyone thought about it? - Probably.

Probably someone’s feeling like this, maybe the

tbilisi

როგორ ცხოვრობენ მარტოსული და მარტო დარჩენილი ადამიანები. როგორ და რაში გადის მათი ცხოვრება - ქელეხიდან ქელეხამდე სიკვდილიდან სიკვდილამდე. იმის განცდა, რომ აღარავის სჭირდები. ყველამ მიგატოვა, შენ კი მაინც არ კარგავ სიცოცხლის უნარსა და ღირსებას, იქაც და მაშინაც კი, სადაც არავინ გყავს და ცხოვრება დასასრულს უახლოვდება. როგორ კვდებიან მოხუცი ქალები ან როგორ ელოდებიან მათ სიკვდილს ჩუმად, უხმოდ, შიშითა და გულისტკივილით, ახლობლები. როგორია ამ ადამიანების ცხოვრების დეტალები და მდუმარებით მოსილი ფრაგმენტები. როგორია სხვა რაკურსიდან დანახული ცხოვრება და განშორება („მზადება“).

საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრი და TBC ბანკი გაერთიანდნენ და ახალგაზრდა რეჟისორებს მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული და დოკუმენტური კინოსურათების გადაღების უკეთესი მდგომარეობა შეუქმნეს

უფიქრია ამაზე ვინმე სხვას? ალბათ უფიქრია. ალბათ ვიღაც თავადაც ასეთია. ავტორიც. პერსონაჟიც.

დათა ფარცხალავას „მამა“ (Father)

თითოეული ფილმი არა მომავლისკენ, არამედ აწმყოსკენ - საზოგადოებისთვის და არა, ვთქვათ, ახალგაზრდების უფროსებისკენ გაშვებული გზავნილებია. მათ შესახებ, ვინც ახლა ჩვენ გვერდითაა, ვისაც „შია, ცივა და წყურია“, ვისაც თანადგომა და ყურადღება სჭირდება.

თბილისი

author, the character or the audience. Films are so different, because society is also like this. The stories are based on this, but the main idea is in what’s beyond what can be seen. What are those words? What does a person express with these words and without them? What are his thoughts and emotions? How is time expressed? Where is the author in all of this? And where is the generation?

These films are not about future, but about the present. Each message is intended for society and not for the older generation; about those around us, about those who are ‘hungry, cold and thirsty’, about those who need support and attention.

tbilisi

recommended / cinema

მაყურებელიც. ასეთი სხვადასხვანაირი, რადგან საზოგადოებაა ასეთი, ასეთი ან ასეთი. ამაზეა აწყობილი ისტორიები, მაგრამ მთავარია, თუ რა დევს და რისი ამოკითხვაა საჭირო, იმის მიღმა, რაც „ჩანს“ და ის, თუ რა სიტყვებია. როგორ გამოიხატება ამ „სიტყვებითა თუ უსიტყვობით“ ადამიანი, მისი ფიქრები, განცდები. როგორ გამოიხატება დრო. როგორ ჩნდება ავტორი. როგორ ჩნდება თაობა.

21

1980 წლის 8-16 მარტს, თბილისში, საბჭოთა კავშირის ისტორიაში პირველი ოფიციალური როკფესტივალი – „გაზაფხულის რიტმები“ ჩატარდა. ეს ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან მოვლენად მიიჩნევა საბჭოთა როკის ისტორიაში. ფესტივალს ჰყავდა ჟიური, რომელმაც საბოლოოდ სამი გამარჯვებული ჯგუფი წარმოადგინა: I ადგილი – Машина времени (მოსკოვი); II ადგილი – Автограф (მოსკოვი): III ადგილი – Лабиринт (ბათუმი). თუმცა, ჯგუფი „აკვარიუმი“ ფესტივალიდან მოხსნეს, რადგან მისი წევრები სცენაზე არაკორექტულად მოქცევის გამო, ჰომოსექსუალიზმში დაადანაშაულეს. მოგვიანებით, რუსულმა პრესამ ფესტივალი „ხავერდოვანი რევოლუციის“ რეპეტიციად შეაფასა. ქართველები კი დღესაც ფიქრობენ, რომ ეს ფესტივალი არამარტო აკუსტიკური, არამედ ვიზუალური შოკი და სრულიად ახალი სივრცის აღმოჩენა იყო.

From the letters of Russian composer Pyotr Tchaikovsky “Memories of Tbilisi”: “I visited Mama Daviti Monastery. Griboyedov is buried here. A stunning view of Tbilisi opens from here...The city is wonderfully beautiful. An army of flowers bloom in gardens and life is in full swing on the main streets. Luxury shops pour national fragrances that make you drunk. The city is very interesting and original. My overall first impression of Tbilisi is extremely pleasant.”

On March 8-16, 1980, for the first time in the history of the USSR, an official rock-festival “Spring Rhythms” was held in Tbilisi. The jury announced three winners at the end of the festival: 1st Place – “Mashina Vremeni” (Time Machine) (Moscow); 2nd Place “Avtograf” (Autograph) (Moscow); 3rd Place “Labirint” (Labyrinth) (Batumi).

The band “Aquarium” was banned from the festival due to their offensive actions on stage, for which they were accused of homosexuality. Later, the Russian press evaluated the festival as a rehearsal of the “Velvet Revolution.” Georgians still believe that this festival was not only an acoustic, but also a visual shock and the discovery of an entirely new space.

რუსი კომპოზიტორის პეტრე ჩაიკოვსკის „მოგონებებიდან თბილისზე“ „ვიყავი მამადავითის მონასტერში. აქ დაკრძალულია გრიბოედოვი. აქედან თბილისის მომხიბლავი ხედი იშლება... ქალაქი საოცრად ლამაზია. ბაღებში თავს გაწონებთ ყვავილთა ჯარი, მთავარ ქუჩებზე სიცოცხლე დუღს. მდიდრული მაღაზიები ეროვნული სურნელით გათრობს. ქალაქი ძალზედ საინტერესო და ორიგინალურია. საერთოდ, თბილისზე პირველი შთაბეჭდილება უაღრესად სასიამოვნოა“.

24 რეკომენდაცია recommended

27 ორი წიგნის რეცენზია Review of two books

30 ისევ და ისევ აქვე გეტყვი: დადე დასკვნა!

Over and over again, here I’ll tell you: put down the conclusion!

wigneb i თვის ბესტსელერები Bestsellers of month როგორ შეიცვალა თბილისი / ალექსანდრე ელისაშვილი ყველა ქალაქი ცოცხალი ორგანიზმია და ამ ორგანიზმს, რა თქმა უნდა, ცვლილება ახასიათებს. არსად, არცერთ ქალაქში არაფერია სტატიკური, გაყინულგაშეშებული, მაგრამ ცვლილებაცაა და ცვლილებაც – ალბათ ძნელად მოიძებნება ქალაქი, რომლის ისტორიულ ცენტრს, უკვე ჩამოყალიბებულ განაშენიანებას იმდენი ჩარევა განეცადოს, რამდენიც 1921 წლის მერე დაიწყო და დღემდე გრძელდება თბილისში. უბნები, მოედნები, ქუჩები, ხიდები, სხვადასხვა რელიგიური მრწამსის საკულტო ნაგებობები საბჭოთა ხელმძღვანელებისა და დამოუკიდებელი საქართველოს მმართველების ხშირად აკვიატებულ ურბანულ ხედვებსა და გემოვნებას შეეწირა. ეს წიგნი სწორედ ამ სახეცვლილებებზეა, იმ ადგილებსა და ნაგებობებზე, რომლებიც იყო თბილისში და ძალიან შეიცვალა, ან სულაც გაქრა და მხოლოდ ფოტოებზე შემორჩა...

How Tbilisi Changed / Alexandre Elisashvili All cities are living organisms and this living organism is of course characterized by changing nature.

Nowhere, in no city is anything static, frozen or paralyzed, but the change has to have its limits – hardly will you find a city whose established historic center has been interfered so many times, starting from 1921 and continued to this day. Districts, squares, streets, bridges, etc. Buildings belonging to various religions have been sacrificed to the urban views and taste of Soviet rulers and rulers of Independent Georgia. This book is exactly about these changes, about those places and buildings that used to be in Tbilisi and either changed or vanished completely and have survived only in the photographs...

წიგნები / რეკომენდაცია

მტკვარი და მისი ორი ნაპირი / დათო ქარდავა

24

ლეგენდა თბილისზე (მონადირე მეფით, ბაზიერებითა და ცხელ წყაროში დამდუღრული ხოხბითა და მიმინოთი) ძალიან ლამაზი და შთამბეჭდავია. თუმცა, მეცნიერების მტკიცებით, რომ არა მტკვარი და ხელსაყრელი გეოგრაფიული პირობები, მეფის ბრძანების მიუხედავად, ვერ გაშენდებოდა ქალაქი, რომელიც, დემნა შენგელაიას თქმით, თავისი აზრითა და მნიშვნელობით მეტია, ვიდრე სხვა რომელიმე ქართული ქალაქი. მრავალი საუკუნის განმავლობაში მტკვარი იყო თბილისის – მისი ყოფისა და კულტურის – ნაწილი, მისი სასიცოცხლო ძარღვი, რომლის ორივე ნაპირზე სიცოცხლე დუღდა, ჩქეფდა და თავად მტკვარივით აზვირთებული მიედინებოდა. თუმცა ეს მხოლოდ მანამ, სანამ კომუნისტებმა მტკვარი „გრანიტის აკვანში“ არ ჩააწვინეს და საავტომობილო მაგისტრალებით არ ჩახერგეს მის ტალღებამდე მისასვლელი გზები. შედეგად მტკვარი დაიკარგა, გაქრა თბილისელთა ყოფიდან...

Kura and its Two Banks / Dato Kardava The legend of Tbilisi (About the hunting King, falconers, scalded pheasant in a hot spring and sparrowhulk) is very beautiful and inspiring. However, according to scientists, if not for the river Kura and favorable geographical conditions, despite the King’s command, the city couldn’t have been developed here, the city, which as Demna Shengelaya said, with its sense and importance means much more than any other Georgian city.

For centuries Kura was part of Tbilisi’s whole being and culture; its vital blood vessel. Life was in full swing on both of its banks; life streamed and flowed just like the wavy Kura itself. However, all this until the communists laid it into the ‘Cradle of Granite’ by building highways and thus blocking the means of approaching its waves. As a result, Kura was lost and disappeared from the everyday life of Tbilisi.

თბილისი

tbilisi

წიგნის მაღაზია „სანტა ესპერანსა“/ მის.: სანკტ-პეტერბურგის 12 Book shop „Santa Esperanza“/Address: 12 Saint Petersburg

ნორვეგიული ტყე / ჰარუკი მურაკამი ტოკიო, XX საუკუნის 60-იანი წლების მიწურული, დრო, როდესაც იაპონელი სტუდენტები, მსოფლიოს სხვა უნივერსიტეტების სტუდენტების მსგავსად, ამბოხებებს აწყობენ არსებული წესრიგის წინააღმდეგ. მთავარი გმირი, სტუდენტი ტორუ ვატანაბე კი ვერაფერს ამჩნევს, მას ორი ქალი უყვარს - ფსიქიკურად ტრავმირებული მშვენიერი ნაოკო და სიცოცხლით სავსე, ემოციური მიდორი. რომანი მოგვითხრობს ადამიანების რთული ბედის, დანაკარგების, სიყვარულისა და სექსუალური ცხოვრების შესახებ. თანამედროვე იაპონელი მწერლის, ჰარუკი მურაკამის რომანი „ნორვეგიული ტყე“ 1987 წელს გამოიცა და ავტორს მსოფლიო აღიარება მოუტანა.

2010 წელს გამოვიდა ამავე სახელწოდების ფილმი. მთარგმნელი თამარ სუბელიანი

Norwegian Wood / Haruki Murakami Tokyo, late 1960s, a time when Japanese students, like those of many other universities across the world, were protesting against the established order. The main character, student Toru Watanabe, doesn’t notice any of this; he is in love with two different women - beautiful yet psychologically traumatized Naoko, and the outgoing, emotional Midori. The novel is a nostalgic story of difficult fate, loss, love and sexual life of people. The novel Norwegian Wood by contemporary Japanese writer Haruki Murakami was published in 1987 and brought him world recognition.

A film adaptation of the same name was released in 2010 Translated byTamar Subeliani.

უნიკალური ეგზემპლარი / მილორად პავიჩი

Unique Item / Milorad Pavić Unique Item by Milorad Pavić was first published in 2004. The novel has a hundred endings, which gives an opportunity for readers to choose the version they like best. Therefore, everyone who opens this book owns a unique item. According to Milorad Pavic, he dreamt of the idea of Unique Item in his sleep. And dreams are the main theme of the novel as well. Unique Item is a detective story about human weaknesses, fears and love that bring the characters to fatal decisions. While reading Unique Item do not forget the author’s hint: How to read this book? – By knowing that everyone gets the ending he deserves.”

Translated by Salome Benidze

თბილისი

tbilisi

recommended / books

მილორად პავიჩის `უნიკალური ეგზემპლარი“ პირველად 2004 წელს გამოიცა. რომანს ასი დასასრული აქვს, რაც საშუალებას აძლევს მკითხველს, მისთვის სასურველი ვერსია აირჩიოს. შესაბამისად, ყველა, ვინც ამ წიგნს გადაშლის, უნიკალური ეგზემპლარის მფლობელი გახდება. თავად მილორად პავიჩის თქმით, `უნიკალური ეგზემპლარის“ დაწერის იდეა მას სიზმარში მოუვიდა. წიგნის მთავარ თემად სწორედ სიზმრები გვევლინება. `უნიკალური ეგზემპლარი“ არის დეტექტიური რომანი ადამიანური სისუსტეების, შიშებისა და სიყვარულის შესახებ, რომელსაც პერსონაჟები საბედისწერო გადაწყვეტილებამდე მიჰყავს. „უნიკალური ეგზემპლარის“ კითხვისას არ დაივიწყოთ ავტორის მინიშნება: „როგორ წავიკითხოთ უნიკალური ეგზემპლარი? – შეგნებით, რომ ყველას ის დასასრული ერგება, რომელსაც იმსახურებს“. მთარგმნელი სალომე ბენიძე

25

სამხრეთის უბანი / მარი ბექაური "ჩვენ არც დასავლეთი ვართ და არც აღმოსავლეთი. ვართ სამხრეთი. ხალხი არის სამხრეთელი...“ აქ, სამხრეთის უბანში, დენთის და პოეზიის სუნი ტრიალებს. როცა თბილისში ბავშვები ასფალტზე ცუდად დახაზულ კლასობანას თამაშობენ, მათი მამები აფხაზეთში, გაყიდულ ომში იბრძვიან. ეს უფრო ესეისტური რომანია, რომლის პერსონაჟებსაც თითქოს ერთმანეთთან არაფერი აკავშირებთ. მონმარტრსა და პარიზიდან 1930-იანი წლების საქართველოში გადავდივართ, ბოლოს კი 1990-იან წლებში ვხვდებით. კორტასარის ბუენოს-აირესული ღამეები, კამო და ისტორიიდან გამქრალი ექიმი კირშენბლატი, ომიდან დაბრუნებული მამის გამოგონილი მაკონდო... ეს ყველაფერი ახალგაზრდა მწერლის, მარი ბექაურის წიგნში გვხვდება; უბანში, სადაც პრეზიდენტზე ანეკდოტებს იგონებენ და მეზობელთან გადადიან ხახვის გამოსართმევად.

The South District / Mari Bekauri “We are neither West nor East. We are South. The people are Southern...” Here, in the South district, the fragrance of gunpowder and poetry is whirling around. And while children play a badly-drawn Klasobana on the pavement, their fathers are fighting a rigged war in Abkhazia.

It is more of an essayistic novel, and the characters are as if not interconnected. From Montmartre and Paris we move to 1930s Georgia, and finally find ourselves in the 90s. Cortasar’s nights in BuenosAires, Camo and doctor Kirshenblatt, who disappeared from history, imaginary Makondo from the fantasies of a father who returned from war... – all of this can be found in the novel by young author Mari Bekauri, in a district where people make up jokes about the president and pop over to their neighbors to borrow an onion.

Hidden Tbilisi

წიგნები / რეკომენდაცია

ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა

26

ყველა ქალაქს საკუთარი იდუმალება და შარმი დაყვება თან. თბილისი გამოირჩევა სადარბაზოების შესასვლელებით, რომლებიც ქალაქის ძველ ნაწილშია განთავსებული. თითოეული მათგანი გამორჩეული და უნიკალურია. თქვენ შეიძლება შეხვდეთ ზედმეტად თვალშისაცემ ან პირიქით – მოკრძალებულ და უბრალო სადარბაზოებს. ბევრი მათგანი ნგრევის პირასაა მისული, თუმცა კედლის ფერწერა მას კვლავ გასაოცარ სილამაზეს ანიჭებს. თბილისი აგრეთვე შეგხვდებათ ფერადი მარმარილოსა და დამუშავებული რკინის კიბეებით. ფასადებითა და ხისგან ნაკვეთი ულამაზესი აივნებით, გზამკვლევი გაგიძღვებათ ძველი თბილისის ძველ უბნებში, ცალკეული მეგზურები შემდეგი უბნებისათვის: კალა, მეტეხი, სოლოლაკი, გარეთუბანი, მთაწმინდა, ვერე, ვარდისუბანი, ვაკე, კუკია და ჩუღურეთი.

Hidden Tbilisi Bakur Sulakauri Publishing Each city has its own charm and each city keeps its own mystery. Tbilisi boasts unique and distinctive entrance halls which are situated in the old city districts. You might come across entrances that are overly striking or, in contrast, very modest and simple. Many are close to destruction, though wall paintings still give amazing beauty to them.

In Tbilisi you will also find colored-marble and processed-iron staircases, beautiful wooden carved balconies and fretwork facades. This guidebook will lead you through the old neighborhoods of Tbilisi, with separate guides for Kala, Metekhi, Sololaki, Garetubani, Mtatsminda, Vera, Vardisubani, Vake, Kukia and Chugureti districts.

თბილისი

tbilisi

ორი წიგნის რეცენზია Review of two books გაგა ლომიძე gaga lomidze

აკა მორჩილაძე – „მორიდებული ზურმუხტი“ ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2014 წელი) ლიტერატურა რომ გამონაგონია, ამაზე უკვე დიდი ხანია ლიტერატურის მოყვარულები შეთანხმებული არიან, მაგრამ ის, რასაც აკა მორჩილაძის რომანში „მორიდებული ზურმუხტი“ ვკითხულობთ, სრულიად უჩვეულოა. თითქოს აქ თავმოყრილია რეალობის ვერსიები – როგორ შეიძლებოდა განვითარებულიყო ესა თუ ის ამბავი. მით უმეტეს, როცა რომანი წმინდად პოსტმოდერნისტული ესთეტიკითაა დაწერილი, სადაც მკითხველი დეტექტივს ემსგავსება და ამა თუ იმ მოვლენის გამოძიებაში ბოლომდე ერთვება. მართალია, მოქმედება 1910-იან წლებში ვითარდება, მაგრამ აქ სულ სხვადასხვა რომანის თუ რეალური ამბის გმირებს შეხვდებით. მთავარი პერსონაჟია მე-18-მე-19 საუკუნეების მოგზაური რაფიელ დანიბეგაშვილი, რომელიც რატომღაც ვაჭრობითაა დაკავებული და ძირითადად, პარიზში ცხოვრობს. მას რეალურ ისტორიულ პირთან მხოლოდ მცირე რამ თუ აკავშირებს.

თბილისი

tbilisi

review / books

მოქმედების არე ცოტა უცნაურია – თბილისი, იგივე ფოთი, და ფოთი, იგივე თბილისი. საქმე ისაა, რომ რომანის მიხედვით, იმპერატორმა ქალაქებს სახელი შეუცვალა: ფოთს თბილისი დაარქვა და თბილისს – ფოთი. ამით თითქოს არაფერი დაშავებულა, მაგრამ ამპარტავანი თბილისელები, ცოტა არ იყოს, შეურაცხყოფილი არიან. ესეც ერთგვარი ირონიაა. პირველი ხლართი კი მაშინ იბმება, როდესაც რაფიელ დანიბეგაშვილი პარიზიდან კიდევ ერთხელ ბრუნდება თბილისში. ტრადიციულად, ასეთ დროს, ის მეგობრებთან ერთად აბანოში მიდის და შემდეგ ცოლს, ეფეის – ოპერის დიდ მოყვარულს, ოპერაში ხვდება და ერთად ვახშმობენ ხოლმე. მაგრამ ამჯერად, ცოლი მოულოდნელად ოპერიდან გაუჩინარდება. იწყება ძიება და მკითხველიც სასპენსის ტყვეობაშია – რაფიელ დანიბეგაშვილთან ერთად ცდილობს გაარკვიოს ეფეის ბედი. საქმე ისაა, რომ იმ დროს ქალაქში იმპერატორის წინააღმდეგ შეთქმულება მზადდება და ეფეისაც შეთქმულებთან კავშირს აბრალებენ. ამის მერე კიდევ უფრო იხლართება ამბავი და რომანში შემოდიან ბაშიაჩუკი, მათე ბიჭი თუ რეალური ქართველი ყაჩაღი – ტატო წულუკიძე. მეტისმეტად კირკიტა მკითხველებისთვის აკა მორჩილაძე წიგნს, ბოლოში, გამოყენებული ლიტერატურის ჩამონათვალს ურთავს, რომ უფრო ადვილად მიიყვანოს ალუზიების კვალთან – იმიტომ, რომ კითხვის პროცესში მუდმივად არ გასვენებთ აზრი, თითქოს „მადამ ბოვარის“ კითხულობთ, მაგრამ აღმოჩნდება, რომ ეს „მადამ ბოვარი“ კი არა, „გლახის ნაამბობია“. თუმცა ბოლოს, ეს მოლოდინიც გიცრუვდებათ და ზოგადად, მკითხველის მოლოდინი – რომ ბოლოს და ბოლოს მიაკვლია დახლართული ამბების კვანძს, მუდმივად ცრუვდება. იქნებ ამიტომაცაა, რომ წიგნი ერთი ამოსუნთქვით გაკითხებთ თავს და მოდუნების საშუალებას არ გაძლევთ. აკა მორჩილაძე კი, თავისი თხრობის მანერით, მე-19 საუკუნის ქართული ენით თუ იუმორით, კიდევ ერთხელ ამტკიცებს, რომ თანამედროვე ქართული პროზის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ავტორია.

27

The Shy Emerald - Aka Morchiladze Bakur Sulakauri Publishing, 2014

Book lovers have long agreed that literature is fiction. However, what we read in the following novel by Aka Morchiladze is rather unusual. The Shy Emerald is like a collection of versions of reality, of how this or that story could have developed. Written with true postmodernist aesthetic, the reader resembles a detective, thus fully engaging in the investigation of events taking place in the novel. Although the story develops in the 1910s, you meet real and fictional characters from completely different novels and stories. The main character has little in common with a real historical person and is 18th-19th century traveler Rafiel Danibegashvili, who, for some reason, is engaged in trading business and lives mainly in Paris. The action takes place in a somewhat strange location – Tbilisi, which is same as Poti and Poti, which is Tbilisi.

According to the novel, the Emperor decides to changes the names of these two cities, so Poti becomes Tbilisi and vice versa. At first sight, nothing is wrong with this, but the arrogant Tbilisians feel rather offended. This is ironic in a way. The first twist takes place when Danibegashvili travels to Tbilisi from Paris.

Traditionally, he used to visit baths with friends and meet his opera-loving wife Effie at the opera house and dined with her afterwards. But this time, his wife disappears unexpectedly from the opera. As the search begins, the reader becomes a captive of suspense, trying to figure out Effie’s loyalty for Danibegashvili.

What’s interesting is that Effie is accused of being involved in a conspiracy being planned against the Emperor. The story gets even more complicated when Bashi-Achuki, Mate boy or the real Georgian robber – Tato Tsulukidze enter the story.

For the most meticulous readers, Aka Morchiladze provides a reference list, helping them to find the source of all the allusions. Throughout reading, you get a restless feeling that you’re reading Madam Bovary which turns out to be Story of the Poor instead. However, this idea, just as all other expectations of finally untying the knot, ultimately prove real. Maybe this is the reason that the book is read in one breath and doesn’t give you a chance to relax. Aka Morchiladze, with his writing style, humor and 19th century-type narration, proves once again that he is one of the most distinguished authors of modern Georgian prose.

აკა მორჩილაძე – „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლები“

წიგნები / რეცენზია

ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2011 წელი

28

ჩემი მეხსიერებიდან 1990-იანი წლები თითქმის მთლიანად წაშლილია, მაგრამ „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლებმა“ იმდროინდელი ვითარების კონტურები შემახსენა. მათ, ვისაც 1990-იანების თბილისი აღარ ახსოვს, ამ რომანის წაკითხვის შემდეგ, ცხადად წარმოუდგება თვალწინ ნაცრისფერსახურავებიანი, უმზეო დედაქალაქი, ტალახისფერი მტკვარი, ცარიელი და ცივი ქუჩები, აქოთებული მაღაზიები, სიგარეტი „კოლხეთი“ და „მაგნა“ – „ტაქსის მძღოლებისა და ლათინოსების სიგარეტი“, როგორც აკა მორჩილაძე იტყოდა; შვიდარხიანი „აიეტი“, უშუქობა, კუპონები, რუსული რუბლები და ნამცხვარი „სიგუა“... ეს იყო აკა მორჩილაძის პირველი წიგნი, რომელიც წავიკითხე და მახსოვს, რამდენად დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.

თბილისი

tbilisi

ლიტერატურული თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია ის პოლიფონიურობა, რომელიც ამ რომანს ახასიათებს. ვისაც წაკითხული აქვს „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლები“, დამეთანხმება, რომ ამ რომანის სპეციფიკა – სხვადასხვა თავის სხვადასხვა პერსონაჟის თვალით და მათთვის დამახასიათებელი მეტყველებით თხრობა, რომანს კიდევ უფრო მატებს ღირებულებას; თითოეული პერსონაჟის მონოლოგში ინდივიდუალური მსოფლხედვა ჩანს. დოსტოევსკის ღირსებადაც ხომ მისი რომანების პოლიფონიურობას, „მრავალხმიანობას“ მიიჩნევდნენ. ენობრივი თვალსაზრისით, 1990-იანების ჟარგონი კი სრულიად განსხვავდება იმ ენისგან, რომლითაც „მორიდებული ზურმუხტია“ დაწერილი. რომანში იმდროინდელი ახალგაზრდების დრამატული ისტორიაა მოთხრობილი – ამბავი, რომელიც მთავარი პერსონაჟის ერთგვარად რომანტიკულ, მაგრამ გაუკუღმართებულ სასიყვარულო თავგადასავალზეა აგებული. გაუკუღმართებულ სიყვარულში კი ე.წ. „შორით წვას“ ვგულისხმობთ, რომელსაც ჯერ კიდევ ნოდარ დუმბაძის „თალიკოში“ ვხვდებით – როდესაც მოხუცი კაცი სიბერეში გაიგებს, რომ ცოლს ჭიპთან ხალი აქვს. სწორედ ამაშიც იკვეთება მთელი თაობების ტრაგედია – რომლებიც, პრაქტიკულად, ფუჭი მიზნებით ცხოვრობდნენ და ცხოვრობენ. ამ თვალსაზრისით, „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლები“ ირვინ უელშის Trainspotting-ზე მძაფრია. ამ იზოლირებულ სივრცეში, სადაც ადამიანის სიცოცხლეს თითქმის არავითარი ფასი აღარ აქვს, ცრუ ფასეულობების სისტემის ფარგლებში, მაინც მოიძიება ის წმინდა, ადამიანური, თბილი გრძნობები, რომლებიც კიდევ ერთხელ შეგვახსენებს, რომ ყველაფრის მიუხედავად, ამ ქვეყანაში სიცოცხლე მაინც გრძელდება. დაუვიწყარია ზაზას და ქეთას ეპიზოდი, როდესაც ფლირტით გართულებს მაგიდა ჩაუტყდებათ და იატაკზე აღმოჩნდებიან. მართალია, რომანი 1990-იანების თბილისზე მოგვითხრობს, მაგრამ დღემდე არ კარგავს აქტუალობას და ემოციური ზემოქმედების უნარს. თავისუფლად შეიძლება ითქვას, რომ „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლები“ უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე დაწერილი ერთ-ერთი საუკეთესო ქართული რომანია.

Dogs of Paliashvili Street, Aka Morchiadze Bakur Sulakauri Publishing, 2011

The 90s are virtually deleted from my memories, but Dogs of Paliashvili Street reminds me of the outlines of the situation in that period. Those who have forgotten 1980s Tbilisi will clearly visualize grey roofs, dull Tbilisi, a mud-colored Mtkvari, cold empty streets and stinky shops, and the Kolkheti and Magna cigarettes – “Cigarettes of taxi drivers and Latinos”, as described by Aka Morchiladze; 7 Channels of Ayety cable television, no electricity, coupons, Russian rubles and Sigua cake... This was the first novel by Aka Morchiladze that I read, and I remember the great impression it made on me. The polyphony characterizing this novel is important, in terms of literature. Those of you who have read Dogs of Paliashvili will agree that the specifics of this novel – seeing each chapter through the characters' eyes and being narrated throughout with the manner of speech typical to them – adds value to it. Monologues by each of the characters carry personal worldviews. Isn’t polyphony also considered one of the dignities of Dostoevsky? In terms of language, the slang typical to the 1990s is completely different from the linguistic style used in The Shy Emerald.

The novel describes a dramatic story of youth living in that period; the story is in a way romantic, yet is based on the perverted love affair of the main character. And by perverted love we mean the so called “distant burning”, which we already know from Nodar Dumbadze’s Taliko – where an elderly man suddenly finds out that his wife has a mole near her belly button. This also reflects the tragedy of generations generations which basically lived and still live only for wasted purposes.

თბილისი

tbilisi

review / books

In this regard, the Dogs of Paliashvili Street is even harsher than Irvin Welsh’s Trainspotting. But even in this isolated space, where human life has almost no worth any longer, even in the frames of a false value system, there still exist those pure, humane, warm feelings, which once again remind us that, despite all, life goes on in this country. The episode in which Zaza and Keta are busy flirting with each other and the table breaks and they find themselves on the floor, is unforgettable. Although describing 1990s Tbilisi, the novel does not lose actuality even today and still has the power to make a deep emotional impact. It is safe to say that the Dogs of Paliashvili Street is one of the best Georgian novels written in the last two decades.

29

ისევ და ისევ აქვე გეტყვი: დადე დასკვნა!

Over and over again, here I’ll tell you: put down the conclusion! ბაჩო კვირტია bacho kvirtia „ქართული ენის გზამკვლევი“ აგრძელებს ბოლო დროს გავრცელებული მშობლიური ენის ფორმების მიმოხილვას. ამჯერადაც ქართულ მასმედიას შევეხებით. ამჯერადაც იმიტომ, რომ ქართულ მასმედიაში სამტყველო ენის ფორმების დამახინჯებაზე საუბარი, სამწუხაროდ, ამოუწურავად შეიძლება. ეს ეხება ყველა ტიპის მედიას, ელექტრონულს თუ ბეჭდვითს: ტელევიზიას, რადიოს, ინტერნეტპორტალებს და ჟურნალ-გაზეთებს.

წიგნები / ქართული ენის გზამკვლევი

ზედმეტი შესავლის გარეშე, პირდაპირ დავიწყოთ:

30

ქართული რადიოსივრცის ყველაზე „ობოლი მარგალიტები“! რადიოწამყვანთა უმრავლესობას შორის ყველაზე მოდური და „ტრენდული“ ფრაზა „დაგიბრუნდით ისევ და ისევ მე...“ ეს „ჯადოსნური“ სიტყვა - „ისევ და ისევ“, თითქოს ღერძია, მთავარი ბერკეტია, რომლის გარშემო რადიოწამყვანის მთელი საქმე, მისი მთელი არსება ბრუნავს. თითქოს ხაზი ესმება იმას, რომ სამყაროში ყოველ წამს რაღაც იცვლება, რაღაც ხდება, ვიღაც იბადება, ვიღაც კვდება, რაღაც იქმნება, რაღაც ნადგურდება, ვიღაც მოდის, ვიღაც მიდის, მზე ჩადის, მთვარე ამოდის, დღეები დღეებს მისდევს, მაგრამ ქართული რადიოს ყველაზე ენაწყლიანი წამყვანი ისევ და ისევ თქვენთანაა! არსად წასულა! (ერთადერთი, შესაძლოა, მუსიკალური პაუზის დროს საპირფარეშოში შეირბინა და ეგ არის) და ის ისევ და ისევ თქვენთანაა! დაგიბრუნდათ ვითარცა რემბრანდტის უძღები შვილი საკუთარ მამას! თუმცა, აქ ყველაზე საინტერესო ის გახლავთ,

თბილისი

“Georgian Language Guide” continues its review on the corrupt forms of our native language that have recently become quite common. This time too, we will address the Georgian mass media, since, unfortunately, we can continue analyzing the over used, inaccurate, corrupt forms of speech, which became widely spread across Georgian mass media, forever. And the problem concerns all types of media, both virtual and print: television, radio, internet portals, magazines and newspapers equally.

Without the entire unnecessary introduction, let’s start: The ‘orphan gems’ of the Georgian radio!

The most popular and trendy phrase used by most of the radio hosts: “I’m back with you over and over again” (meaning that the host is back from a musical break or an ad and continues the show) this ‘magic’ phrase ‘over and over’ is like a main lever, an axis, as if the whole being and the job of the radio host turns around it. As though it is once again highlighted that the world is changing every other second, that something happens, somebody’s born, somebody’s dying, something is created, something is destroyed, somebody’s coming and somebody’s leaving, the sun goes down, the moon rises, days go by, but the most eloquent radio host of all is still with you over and over again! They never left!

(If only to the toilet during a musical break) and they are still with you, over and over again! They returned – just like the prodigal son of Rembrandt

tbilisi

რომ ქართული რადიოსადგურების წამყვანთა აღნიშნული უმრავლესობა ამ მომაჯადოებელ „სიტყვა-ტრენდს“ სხვა უამრავ კონტექსტშიც იყენებს. მაგალითად, ასე (საკუთარი სახელები გამოგონილია და რეალურ სახელებთან მათი დაკავშირება ამაო იქნება): დაგიბრუნდით ისევ და ისევ მე რადიო „ქარიყლაპიას“ ყველაზე იმპოზანტური და ქარიზმატული წამყვანი - დიჯეი ბარაკუდა, და მინდა ისევ და ისევ გითხრათ, რომ თქვენ ისევ და ისევ უსმენთ ისევ და ისევ რადიო „ქარიყლაპიას“ დღის ყველაზე ენერგიულ ისევ და ისევ ეთერს! ამიტომ, ისევ და ისევ ნუ გადართავთ სხვა ისევ და ისევ ტალღაზე და ისევ და ისევ დარჩით ჩვენთან! ისევ და ისევ რადიო „ქარიყლაპიას“ ისევ და ისევ ყველაზე პოზიტიურ ეთერში, FM 700.2-ზე. გეტყვით, რომ არ ინანებთ, რადგან ისევ და ისევ რადიო „ქარიყლაპიას“ დღის ეთერიდან თქვენს სულიერ სამყაროში დაისადგურებს ერთადერთი და განუმეორებელი პოზიტივი, ჯადოსნური ენერგეტიკა, ბირთვული ტალღა, და თქვენი შინაგანი „მე“ გახდება ისევ და ისევ რადიო „ქარიყლაპიას“ უნიკალური პოზიტივის ნავთსაყუდელი (ეს სიტყვა შეგნებულად დავწერე ასე, იმიტომ, რომ როგორც წესი, ასე ამბობენ - ანუ ნავთი ეყუდება ხოლმე რაღაცას...), ამიტომ დარჩით ჩვენთან - ისევ და ისევ გეტყვით მე - ჯიდეი ბარაკუდა, რომელიც დაშთება ისევ და ისევ თქვენთვის დღის 12-დან 3 საათამდე, ტალღაზე FM 700.2.

returned to his father! However, the most important thing here is that the abovementioned majority of Georgian radio station hosts use this magical ‘wordtrend’ in numerous different contexts.

არ ცხრება ქართული ენის გაუგვანოების ვნებები ქართულ ტელესივრცეში. შეგახსენებთ კიდევ რამდენიმე „ტრენდულ“ გამონათქვამს, რომელიც ათრობს ყურსა ჩვენსა ტკბილხმოვანებით... გამონათქვამები: „აქვე გკითხავთ“, „აქვე შეგახსენებთ“, „აქვე გეტყვით იმასაც“, „აქვე არ დაგვავიწყდეს“...

The passion for corrupting Georgian language does not subside in the TV as well, I will remind you some of the ‘trendy’ phrases, that are like music to our ears...

შესაძლოა (არ ვარ ბოლომდე დარწმუნებული), რომ საქმე გვაქვს სხვადასხვა განზომილებების არსებობასთან ერთი კონკრეტული გადაცემის მსვლელობისას, ამიტომ ვფიქრობ, რომ განსაზღვრება „აქვე“ აუცილებლად სათქმელია, რათა მაყურებელი მიხვდეს, სად ხდება კითხვის დასმა, შეხსენება, თქმა, არდავიწყება...

Maybe (and I’m not completely sure though) we are dealing with the fact that different dimensions exist simultaneously during any of these TV shows, therefore it becomes necessary to use this word “here” in order to define to the audience, WHERE the host is asking a question, making a reminder, saying something, etc. ...

არ მესმის, რატომ უნდა თქვა „აქვე“, როცა შეიძლება თქვა „ასევე გკითხავთ...“, „შეგახსენებთ იმასაც...“, „ასევე გეტყვით, რომ...“ და ასე შემდეგ.

I do not understand why anyone needs to use the word “here”, when they can simply say: “I will also ask you...”, “Also I want to remind you that..,”, “Also I want to tell you, that...” and so on.

კიდევ ერთი „მარგალიტი“ განვიხილოთ და ამჯერად საკმარისია.

თბილისი

Phrases: “here I’ll ask you”, “here I’ll remind you”, “here I’ll tell you, that” or “we shouldn’t forget here”...

It is clear that, the TV hosts and journalists that use “here” - use it in order to highlight the geography of the action. However, is there a necessity for this?!

Of course, I know that whatever you are asking me, reminding me or telling me, is happening here! I mean, ‘here’ is already there, or is there another place to do all of this at the same time?

We understand that everything is happening ‘here’!

Of course, it’s here! Where else? Where on earth

tbilisi

Georgian Language Guide / books

ცხადია, რომ „აქვე“-ს ტელეწამყვანები და ჟურნალისტები ქმედების გეოგრაფიის ხაზგასასმელად იყენებენ. თუმცა, რა საჭიროა?! რა თქმა უნდა, რომ აქვე ეკითხები, აქვე შემახსენებ, აქვე მეუბნები და აქვე არ უნდა დამავიწყდეს! ანუ „იქვე“-ც არსებობს, და ხაზს უსვამენ, რომ „აქვე“ ხდება ეს ყველაფერი?! რა თქმა უნდა, აქვე! მაშ სხვაგან სად?! სად ჯანდაბაში?!

For example, like this (the names are fictional and connecting them to real people would be useless): I’m back, over and over again, the most impressive and charismatic host of radio Windeater – Deejay Barakuda is back, and I want to tell you, over and over again, that you are listening to the radio Windeater, over and over again, to the most energetic broadcast of the day! Therefore, do not switch over and over to another radio frequency and stay over and over again with us! Over and over again, this is the most positive broadcast on radio Windeater - frequency FM 700.2 And I’m telling you that you won’t regret it, because the one and only, inimitable positivity and the magic energy, and the nuclear wave from the radio Windeater will enter your spiritual world over and over again, and your inner I(me) will become a unique harbor for the positivity streamed out from radio Windeater over and over again. I, Deejay Barakuda, will stay with you over and over again from 12:00 to 03:00 on FM 700.2, and I am telling you over and over again – stay with us!

31

(where the hell) then?!

Let’s discuss one more ‘gem’ and enough for now: The widely spread, renowned and idolized - “the conclusion was put down” (Meaning the conclusion was made, published, finalized) phrase in Georgian journalism (mainly TV).

If you ask me, we can criticize, joke and even analyze this totally corrupt, ugly, oblivious phrase that came out of nowhere – forever.

ქართულ ჟურნალისტიკაში (განსაკუთრებით - ტელესივრცეში) ფართოდ გავრცელებული, ფავორიტად აღიარებული და გაღმერთებული ფრაზა - „დასკვნა დადო“.

წიგნები / ქართული ენის გზამკვლევი

მე თუ მკითხავთ, ამ სრულიად უგვანო, არსაიდან აღმოცენებული, მახინჯი და მდაბიური ფრაზის ირგვლივ დაუსრულებლად შეიძლება კრიტიკულად საუბარიც, შაყირიც და თქვენ წარმოიდგინეთ ანალიტიკური მსჯელობაც.

32

რომ ვთქვა, ეს რუსული კალკაა-მეთქი, არ ვარ დარწმუნებული - ვერ ვპოულობ რუსულ ორიგინალს. ასევე არ ჰგავს ინგლისურ ან კიდევ სხვა ენის კალკებს. რჩება მხოლოდ ის, რომ „დასკვნა დადო“ - თანამედროვე ქართული ჟურნალისტიკის წიაღში ჩასახული ფრაზა-ბუშია, რომელიც უკვე კარგადაა წამოჩიტული და ყელყელაობს, თამამად უჭირავს თავი - ისე, რომ შეკამათებასაც ვეღარ გაბედავ. არადა, რას ნიშნავს ფრაზა „დასკვნა დადო“, პატივცემულო ჟურნალისტებო?.. ეჭირა ხელში და სადმე დადო?.. სად დადო? - კარადის თავზე, ტუმბოზე, მაგიდაზე თუ თავის ადგილზე?.. და მანამდე ხელში რატომ ეჭირა?.. რას უშვრებოდა?.. და ახლა რომ დადო, ჩვენ უნდა ავიღოთ?.. და საერთოდ დასკვნა იდება?.. ჩერდება სწორ ზედაპირზე?.. ხომ არ ჩამოცურდება? ან მსხვრევადი ხომ არ არის? როგორი კონსისტენციისაა? როგორი ქიმიური შემადგენლობა აქვს? რადიოაქტიური ხომ არ არის? ვინმემ გამოიკვლია საერთოდ? იქნებ დადოს ვინმემ დასკვნა მის შესახებ?.. ახლა ჩამოვწერო, როგორია ამ ფრაზის სწორი ფორმები?

I cannot call it a Russian loan-word or barbarism, because I am not sure, I can’t find its Russian origin anywhere, and it doesn’t look like a word-for-word translation from English or any other language either. And all we are left with, is the reality, that this “conclusion was put” phrase is an illegitimate offspring of modern Georgian journalism, which is already so deeply rooted that it cannot be exterminated, which is so bold and confident that you don’t dare even contradict.

But dear journalists, what does the phrase “put down the conclusion” mean..? Was somebody holding it and did they put it down somewhere? ...Where? – On top of the cardboard, on the drawer, on the table, or maybe in the place it belongs?

But why was somebody holding it at all? ... What was he doing with it? ... And now that he has put it down, should we take it?... and generally – can a conclusion be put down somewhere?.. Will it stay on a flat surface?... Won’t it slip off? Is it fragile?

What does it consist of? What is its chemical composition? Is it radioactive? Has anyone ever made a research about it? Maybe someone will put down the conclusion about it?

Shall I write down the correct forms of this phrase?

I won’t!

რადიოწამყვანთა უმრავლესობას შორის ყველაზე მოდური და „ტრენდული“ ფრაზა „დაგიბრუნდით ისევ და ისევ მე...“ ეს „ჯადოსნური“ სიტყვა - „ისევ და ისევ“, თითქოს ღერძია, მთავარი ბერკეტია, რომლის გარშემო რადიოწამყვანის მთელი საქმე, მისი მთელი არსება ბრუნავ

არ ჩამოვწერ!

თბილისი

tbilisi

34 შავი ზღვის მე-9 ჯაზფესტივალი 9th Black Sea Jazz Festival

Z Z JA

შავი ზღვის მე-9 ჯაზფესტივალი

9th Black Sea Jazz Festival ლაშა გაბუნია LAsha gabunia

მუსიაკ / მიმოხილვა

შავი ზღვის ჯაზფესტივალი 23-26 ივლისს, ბათუმში უკვე მეცხრედ ჩატარდება. კონცერტები ოთხი დღის განმავლობაში, ყოველ საღამოს, ბათუმის ჩოგბურთის კორტებზე გაიმართება. ორგანიზატორი, ტრადიციულად, „ისთერნ პრომოუშენია“. მხარდამჭერები არიან: საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო, აჭარის კულტურის სამინისტრო და საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაცია. წარმდგენი – „თიბისი ბანკის“ პერსონალური საბანკო მომსახურება – TBC Status. ორგანიზატორთა ინფორმაციით, წლევანდელი ფესტივალი ყველაზე მასშტაბურია და მასში მონაწილეობენ ისეთი სახელგანთქმული შემსრულებლები, როგორებიც არიან: George Clinton Parliament Funkadelic, Liv Warfield feauturing the NGP Hornz, Lisa Stansfield და Snoop Dogg.

34

ფესტივალის ფარგლებში, კლუბ Take Five-ში, ყოველდღე, კონცერტს გამართავს ნიუ-იორკში მოღვაწე წარმატებული ქართველი ჯაზპიანისტი გიორგი მიქაძე. მისი ბენდის შემადგენლობაში უკრავს აშშ-ის ერთ-ერთი ცნობილი და აღიარებული დიჯეი, ჰიპ-ჰოპერი, ბერკლის მუსიკალური კოლეჯის პროფესორი ბრაიან „რეიდერ“ ელისი. გიორგი მიქაძე მსმენელის წინაშე ახალი მულტიჟანრული პროექტით Giorgi Mikadze & NYC Groove Aliens Feat. DJ Raydar Ellis წარდგება, რომელშიც თავმოყრილია ჯაზის, ფანკის, სოულის, ფიუჟენისა და ჰიპ-ჰოპის ელემენტები. ამ კონცერტების გარდა, მაყურებელს საშუალება ექნება უფასოდ დაესწროს New York Brass Band-ის კონცერტებს, რომელიც ბათუმის ბულვარში მთელი დღის განმავლობაში დაუკრავს.

თბილისი

The Black Sea Jazz Festival will be held for the 9th time on July 23-26. The concerts will take place every evening for four days in the Batumi Tennis Club. As per tradition, the festival is organized

by Eastern Promotions and is supported by the Ministry of Culture and Monument Protection of Georgia, Ministry of Culture of Adjara and the National Tourism Administration of Georgia. The festival is brought to you by TBC Bank’s personal banking service – TBC Status. According to organizers, the Black Sea Jazz Festival 2015 will be one of the most extensive ones in its history, hosting such prominent performers as George Clinton Parliament Funkadelic, Liv Warfield feauturing the NGP Hornz, Lisa Stansfield and Snoop Dogg.

The NY-based successful pianist, Giorgi Mikadze, will be giving concerts every night at the Take Five club within the festival framework. His band features one of America’s most famous and recognized DJs, Hip-Hop singer and Professor of the Berklee College of Music, Brayan “Raydar” Ellis.

Mikadze will present his new multi-genre project Giorgi Mikadze & NYC Groove Aliens Feat. DJ Raydar Ellis: blending Jazz, Funk, Soul, Fusion and Hip-Hop elements. Apart from these concerts, audiences will have the chance to attend concerts of the New York Brass Band for free, which will take place along Batumi Boulevard throughout the days.

tbilisi

35

23 ივლისი – George Clinton Parliament Funkadelic

July 23, George Clinton Parliament Funkadelic

ჯორჯ კლინტონი ცნობილი ამერიკელი მუსიკოსია, რომელიც ჯეიმს ბრაუნთან და სლაი სთოუნთან ერთად, ფანკმუსიკის ერთ-ერთი დამაარსებელია. მისი კარიერა 1968 წელს The Parliaments-თან ერთად დაიწყო. მათი ყველაზე ცნობილი ჰიტი I Wanna Testify 1967 წელს შეიქმნა. კლინტონი ასევე იყო ჯგუფების – P-Funk-ისა და Funkadelic-ის ლიდერი. 1980-იანი წლებიდან, ჯორჯ კლინტონმა სოლოკარიერა წამოიწყო. კრიტიკოსთა შეფასებით, კლინტონი თანამედროვე ურბანული მუსიკის სათავეებთანაც იმყოფება. 1997 წელს, „როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში“ მიიღეს. დღემდე გამოშვებული აქვს ათი სტუდიური ალბომი.

The famous American musician George Clinton is considered as one of the cofounders of funk music together with James Brown and Sly Stone.

His career started in the 1960s together with The Parliaments and they scored a major hit single ‘I Wanna Testify,’ in 1967. Clinton was the leading singer in bands P-Funk and Funkadelic. Clinton began his solo career in the 1980s and critics recognize him as the godfather of modern urban music. Clinton was induced into the Rock and Roll Hall of Fame in 1997 and has released 10 studio albums to date.

24 ივლისი – Liv Warfield feauturing the NGP Hornz

მუსიაკ / მიმოხილვა

ლივ უორფილდი 34 წლის ამერიკელი რიტმ-ენბლუზში მომღერალი, და კომპოზიტორი ქალია – ძლიერი ხმითა და დაუვიწყარი პერფორმანსებით. მის მუსიკალურ გემოვნებაზე დიდი ზეგავლენა მოახდინეს შემსრულებლებმა: Nina Simone, Etta James, Tina Turner, Sade, Mary J. Blige. მის პირველი ალბომს ერქვა Embrace Me, რომელიც 2006 წელს გამოვიდა. მოგვიანებით, უორფილდი გახდა პრინცის ჯგუფ New Power Generation-ის წევრი. მონაწილეობა აქვს მიღებული ჯგუფის ელექტრონულ ლაივშოუში NPG Hornz. 2014 წელს, უორფილდის მეორე ალბომის – The Unexpected-ის პროდიუსერი სწორედ პრინცია. მის გარდა, ლივს უთანამშრომლია ელ გრინთან და ბიბი კინგთანაც.

36

25 ივლისი – Lisa Stansfield 1980-იანი წლების ბოლოს, და 1990-იანი წლების დასაწყისში, ბრიტანელი რიტმ-ენ-ბლუზის და სოულის შემსრულებელი ლიზა სტენსფილდი იმ პერიოდის პლანეტის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მომღერალი ქალი იყო. სასიამოვნო ვოკალისა და საცეკვაო რიტმის მქონე პოპ-სიმღერებით, მან მსმენელის მოწონება დაიმსახურა. ლიზა სტენსფილდს მსოფლიო აღიარება მოუტანა

თბილისი

24 July, Liv Warfield featuring the NGP Hornz The 34-year-old American R&B singer and composer Liv Warfield is praised for her powerful voice and unforgettable performances. Her music is largely influenced by singers like Nina Simone, Etta James, Tina Turner, Sade and Mary J. Blige.

Her first album ‘Embrace Me’ was released in 2006. Later, she became a member of Prince’s group New Power Generation and took part in his electronic live show NPG Hornz. Prince was the Executive Producer of Warfield’s second album ‘The Unexpected’ (released in 2014). She has also performed alongside such legendary artists as Al Green and B.B. King.

25 July, Lisa Stansfield In the late 1980s and the beginning of the 90s, British R&B and Soul performer Lisa Stansfield was one of the most prominent women singers on the planet. Her dance-pop songs and soulful, pleasant vocals were largely appreciated by global

tbilisi

დუეტმა ჯორჯ მაიკლთან და Queen-თან ერთად, როცა ფრედი მერკურის ხსოვნისადმი მიძღვნილ კონცერტზე კომპოზიცია These Are The Days Of Our Lives შეასრულა. ამ სიმღერამ არაერთი საერთაშორისო ჯილდო მიიღო. სანამ სოლოკარიერას წამოიწყებდა, 1980-იანებში, მუსიკოსს ჯგუფი Blue Zone ჰყავდა. ლიზა სტენსფილდს გამოშვებული აქვს 7 ოფიციალური სტუდიური ალბომი. საკუთარი კარიერის მანძილზე, გაყიდა 15 მილიონზე მეტი დისკი.

26 ივლისი – Snoop Dogg

audiences. Before starting her solo career, Lisa formed musical band ‘Blue Zone’ in the 1980s. Lisa Stansfield’s duet with George Michael and Queen, ‘These are the Days of Our Lives’ performed at The Freddie Mercury Tribute Concert in 1992, was followed by numerous international awards and brought her world recognition. Lisa Stansfield has released 7 official studio albums and has sold more than 15 million CDs throughout her career.

A

Z J Z

ამ სახელგანთქმული ამერიკელი ჰიპ-ჰოპერის, ფანკ და რეგი მომღერლის ნამდვილი სახელია Calvin Cordozar Broadus Jr. დიდი ხნის განმავლობაში მას მუსიკალურ ჩარტებში პირველი ადგილი ეკავა.

ცნობილი ამერიკელი მომღერალი, მსახიობი და შოუმენი Snoop Dogg საკუთარი ცხოვრების სტილისა და საქმიანობის გამო, დღესაც დიდი პოპულარობით სარგებლობს.

1993 წლიდან დღემდე, მომღერალს სხვადასხვა ჟანრის შემსრულებლებთან ერთად, 12 ალბომი აქვს გამოშვებული. მის ყველაზე წარმატებულ ალბომად, „დოგი სთაილი“ მიიჩნევა, რომლის 800 000-ზე მეტი დისკი, ალბომის გამოსვლისთანავე გაიყიდა. სახელი „სნუპი“ დედამ შეარქვა, რომელიც ამავე სახელწოდების პოპულარული მულტფილმის მთავარ გმირ ძაღლს ჰქვია.

მუსიკის გარდა, დღეისათვის ამერიკელი მომღერალი კომერციულ სფეროშიც აქტიურად მოღვაწეობს. მომღერალი არაერთ ფილმში გადაიღეს. სნუპ დოგიმ საკუთარი კინოსტუდია Snoopadelic Films დააარსა. მუსიკოსმა დღემდე 13 სტუდიური ალბომი გამოუშვა და 30 მილიონამდე ფირფიტა გაყიდა.

თბილისი

Calvin Cordozar Broadus Jr., nicknamed Snoopy by his mom because of his resemblance to the character from the cartoon, is a famous American multi-platinum Hip-Hop, Funk and Reggie artist, an actor and entertainment icon, best known by his stage name Snoop Dogg. Since 1993 he has released 12 albums and collaborated with artists across various genres of music. His most successful album ‘Doggystyle’ sold over 800.000 copies right after its release. His hits and albums topped various musical charts for years.

In April 2013 the singer released his first Reggie album – ‘Reincarnated’ and introduced his new stage name Snoop Lion (although later went back to his former name). The album debuted at #1 on the Billboard Reggae Chart. Apart from his music career, the American singer is actively involved in various commercial projects; Snoop has appeared in numerous films and also founded the Snoopadelic Films studio. To date he has released 13 studio albums and sold up to 30 million copies worldwide.

tbilisi

review / music

2013 წლის აპრილში, მომღერალმა რეგის ჟანრის პირველი ალბომი – Reincarnated ჩაწერა და საკუთარ თავს Snoop Lion (მოგვიანებით ისევ დაიბრუნა ძველი ფსევდონიმი) უწოდა. რეგის ჩარტებში, ალბომი პირველ ადგილს გამოსვლიდან რამდენიმე კვირის განმავლობაში ინარჩუნებდა.

26 July, Snoop Dogg

37

მშრალ ხიდთან, ხიდის ქუჩა #1-ში, ცნობილი სასტუმრო „გრანდ ოტელი“ იყო. 1901 წლის 26 მაისს გამოცემული გაზეთი „კავკაზი“ იტყობინება, რომ სასტუმრო „გრანდ ოტელში“ ბინადრობდნენ ვარშავის გუბერნიის მემამულე ვლადისლავ ემერიკი და დაგნი პშიბიშევსკა – პოლონელი მწერლის სტანისლავ პშიბიშევსკის მეუღლე. ამავე წლის 23 მაისს, „ოთახიდან წყვილი გასროლა გაისმა. კარი შეამტვრიეს. პოლიციელებს თვალწინ საზარელი სურათი წარმოუდგათ: ლოგინზე სისხლის გუბეში იწვა მსხვერპლი, – დაგნი პშიბიშევსკა." მოკლული დაგნი იუელ პშიბიშევსკა 34 წლის ულამაზესი ნორვეგიელი ქალი იყო, რომელიც ცნობილი გახდა, როგორც დიდ ხელოვანთა შთაგონების წყარო – ედვარდ მუნკის, ავგუსტ სტრინდბერგის, კნუტ ჰამსუნგის მუზა. დაგნი უკრავდა ფორტეპიანოზე, წერდა ლექსებსა და პიესებს. ის ევროპული ბოჰემის სული და გული იყო.

In 1919, the Writer’s Union purchased restaurant Anona, situated in the building of the Cultural Society (Rustaveli Theatre), from the Tbilisi Municipality, and changed it into artists’ cafe “Kimerioni.”

That year “Kimeroni” frequently hosted literature gatherings in which writers and poets read and discussed new works, and well-known Georgian and foreign singers and dancers of the time performed on the small stage. “Overall, this cafe was a dazzling sight, deers strolled freely around the fountains and tables, sometimes even biting the greens from the feast table,” recalls Lado Gudiashvili.

Near Mshrali Khidi, No.1Khidi Street, the famous hotel – Grand Otel was situated.

Newspaper “Kavkaz”, issue of May 26, 1901, says that hotel Grand Otel hosted the landlord of the Province of Warsaw – Vladislav Emerik, and Dagni Pshibishevska, wife of Polish writer Stanislav Pshibishevsky.

On May 23rd of the same year “A dual gunshot was heard from the room. When the police broke into it, they saw an awful sight: the victim – Dagni Pshibishevska lay on the bed in a pool of blood.”

Dagni Pshibishevska was 34 years old. She was a Norwegian woman of extraordinary beauty, known for being a muse of legendary artists such as Edward Munch, August Strindberg and Knut Hamsun. Dagni played fortepiano, wrote poems and plays. She was the heart and soul of the European Bohemia.

1919 წელს, „არტისტული საზოგადოების“ შენობაში (რუსთაველის თეატრი), მწერალთა კავშირმა ქალაქ თბილისის გამგეობისგან რესტორანი „ანონა“ შეიძინა და ხელოვანთა კაფე გამართა, რომელსაც შემდეგ „ქიმერიონი“ ეწოდა. „ქიმერიონში“ იმართებოდა ლიტერატურული შეხვედრები, მწერლები და პოეტები კითხულობდნენ და იხილავდნენ ახალ ნაწარმოებებს, პატარა სცენაზე გამოდიოდნენ იმ დროის გამოჩენილი ქართველი და უცხოელი მომღერლები და მოცეკვავეები. „საერთოდ, ეს კაფე ძალიან თვალმწარმტაცი სანახაობა იყო: შადრევნების ირგვლივ, მაგიდებს შორის, თავისუფლად დასეირნობდნენ შვლები და ხანდახან სუფრაზე მწვანილსაც წასწიწკნიდნენ ხოლმე“, – იგონებს ლადო გუდიაშვილი.

40 რეკომენდაცია recommended

42 თვის გამოფენა exhibition of the month

46 ძველი თბილისი საფოსტო ბარათებზე Old Tbilisi on Post Cards

m uze u m e b i/g a l er eeb i სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმი, მის.: შოთა რუსთაველის გამზ. 3

არქეოლოგიური საგანძური

არქეოლოგიურ საგანძურში დაცულია საქართველოში გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ოქრომჭედლობის ნიმუშები, რომელთა უმრავლესობა ადგილობრივი ნაწარმია.

6 ივნისი - 31 ოქტომბერი

„ქართველები მეორე მსოფლიო ომში". გამოფენა ეძღვნება ფაშიზმზე გამარჯვების 70 წლისთავს.

ექსპოზიციაზე, სადაც ეროვნული მუზეუმის აქამდე უცნობი კოლექციები იქნება წარმოდგენილი, დამთვალიერებელი იხილავს სახმელეთო, საზღვაო და საჰაერო შენაერთების მონაწილე ქართველ მებრძოლთა 250-მდე მემორიალურ ნივთს. ესენია: პირადი წერილები, სიგელები, მისალოცი ბარათები, მედლები, ორდენები. აგრეთვე, ომის პერიოდში, როგორც საბჭოთა, ასევე, ნაცისტური გერმანიის მიერ წარმოებულ საბრძოლო იარაღებს - ტყვიამფრქვევს, ტანკსაწინააღმდეგო შაშხანას, თოფებს, პისტოლეტებსა და სხვა.

Simon Janashia Museum of Georgia Address: 3 Shota Rustaveli Ave.

მუზეუმები & გალერეები / რეკომენდაცია

Archaeological Treasure Examples of work by early Georgian goldsmiths were discovered during archeological excavations, and are currently reserved in the archeological treasury.

40

June 26 – Octomber 31 The exhibition "Georgians in World War II," dedicated to the 70th anniversary of the victory over fascism.

The exposition will showcase at least 250 little-known items from the collections of the Georgian National Museum, including the private letters of Georgian combatants, certificates, greeting cards, medals, orders, and weaponry such as guns, pistols, machine-guns, assault rifles, etc. made in USSR and Nazi Germany.

თბილისი

tbilisi

ეროვნული გალერეა National Gallery მის.: რუსთაველის გამზ. 11 Address: 11 Rustaveli ave.

ნიკო ფიროსმანის განახლებული ექსპოზიცია

ექსპოზიცია „ფიროსმანი 150" წარმოდგენილია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმის ფონდებში დაცული ნიკო ფიროსმანაშვილის 103 ნამუშევარი. გამოფენა, ფიროსმანთან ერთად, დავით კაკაბაძისა და ლადო გუდიაშვილის ნამუშევრებსაც მასპინძლობს. განახლებულ ექსპოზიციაზე დამთვალიერებელს საშუალება ეძლევა იხილოს იაკობ ნიკოლაძის ექვსი ქანდაკება. აგრეთვე, წარმოდგენილი იქნება საქართველოს ეროვნულ არქივსა და იაკობ ნიკოლაძის სახლმუზეუმში დაცული ხელოვანის ცხოვრების და შემოქმედების ამსახველი ფოტოები.

17 ივნისი - 17 ივლისი

პირველი მსოფლიო ომის 100 წლისთავისადმი მიძღვნილი გამოფენა სახელწოდებით `კავკასიის ფრონტი ნინო ჯორჯაძის ფოტოობიექტივში".

ნინო ჯორჯაძე საქართველოში პირველი ფოტომოყვარული ქალია, რომელმაც შექმნა პირველი მსოფლიო ომის ამსახველი მრავალფეროვანი და თემატურად მდიდარი მატიანე.

The renewed exhibition of Niko Pirosmani's (1862-1918) works 130 artworks by Niko Pirosmani are exhibited at the National Gallery from the collections of the GNM and Shalva Amiranashvili Museum of Fine Arts.

Niko Pirosmani is one of the outstanding artists, whose paintings have been well-known and have never lost public interest and fascination. Pirosmani's pictures were exhibited in many galleries and museums of different countries, including Ukraine, Poland, Russia, Hungary, Lithuania, Belarus, France, Germany, Italy, Japan, the Netherlands, the United Kingdom, Spain and Turkey.

June 17 – July 17 The exhibition "The Caucasus front Through Nino Jorjadze's Camera Lens" that is dedicated to the 100th anniversary of the WWI. Nino Jorjadze is the first Georgian woman photographer, who created the various photo series about the WWI that reflects the diverse and thematically rich history.

recommended / museums & gallerIes

თვის ფოტორეპორტაჟი სტიქიის ზონიდან გოგა ჩანადირის 8 ფოტო

თბილისი

tbilisi

monthly photo reporting from tbilisi flood Goga Chanadiri's 8 photos

თბილისი

tbilisi

44

თბილისი

tbilisi

თეატრი / მიმოხილვა

review / Theatre

თბილისი

tbilisi

45

ძველი თბილისი საფოსტო ბარათებზე

მუზეუმები & გალერეები / მიმოხილვა

Old Tbilisi on Post Cards

46

ხათუნა ხაბულიანი khatuna khabuliani

“The city, however, does not talk about its past, but contains it like the lines of a hand.” Italo Calvino. Invisible Cities,

„ქალაქი არ მოგვითხრობს საკუთარ წარსულზე, ის მასში ისევეა აღბეჭდილი, როგორც ხაზები ხელზე“ იტალო კალვინო – „უხილავი ქალაქები“

Consequences of the recent natural disaster have aggravated the stream of critical comments towards the flaws in the urban development of the city. One of the most important projects of past years, regarded as an affirmation of progressive development of the city, has ended in failure.

უახლოესი დღეების სტიქიური კატასტროფის შედეგებმა, კიდევ უფრო გაამძაფრა კრიტიკული კომენტარების ნაკადი ქალაქის ურბანული განვითარების ხარვეზების შესახებ. ბოლო წლების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი პროექტი, რომელიც ქალაქის პროგრესული განვითარების დასტურად მიიჩნეოდა, მარცხით დასრულდა. კვლავ გრძელდება საუბარი ქალაქის ავთენტურობის დაკარგვასა და მისი სახის სრულ განადგურებაზე. ისტორიასა და განვითარებას ვერ შევაჩერებთ და ეს არც არის სასურველი მოხდეს, მაგრამ წარსულის გააზრება დაგვეხმარება, თავიდან ავირიდოთ საბედისწერო შემთხვევები.

Discussion over the loss of authenticity of our city and the complete destruction of its appearance continues. Although we cannot stop history and development, and it is not desirable for it to happen at all, rethinking our past will help us avoid fatal accidents. Modern Tbilisi, of course, should have a different identity from what it had a century ago.

თანამედროვე თბილისი, რასაკვირველია, სხვა იდენტობის მატარებელი უნდა იყოს, ვიდრე ეს საუკუნის წინ იყო. წარსულის სხვადასხვა წყაროებში, თბილისის იდენტობის განმსაზღვრელ მთავარ ნიშნად რუსული იმპერიული დისკურსის ფონზე ჩამოყალიბებული მეტაფორა მოიხსენიება, როგორიც იყო „აღმოსავლეთისა და დასავლეთის გზაჯვარედინი“.

Photos kept in the archives of the National Museum display medieval architectural dominants, preserved at the crossover of the XIX – XX centuries, – Narikala, Avlabari Bridge, Metekhi Fortress, Karvaslas, and others in which the features of development, largely determined by the complex terrain, can be clearly seen. Houses with hanging balconies and the facade of Karvaslas outlined by

თბილისი

In the light of the Russian Imperial discourse, various historical sources refer to metaphors such as “The Crossroads of East and West” as the main symbol of the identity of Tbilisi. Zakavkazsky Vestnik, Issue #6, 1847, describes Tbilisi as: “Janus, with one face towards Asia, and the other towards Europe.”

tbilisi

2010 წელს, „ფოტოსახლი ქოლგას“ მიერ გამოიცა ალბომი, სადაც საფოსტო ბარათებია თავმოყრილი ძველი თბილისის ფოტოებით. კოლექცია მოიცავს პერიოდს, როცა საფოსტო ბარათებზე ფოტოების დაბეჭდვა დაიწყეს და თბილისის შემთხვევაში, ისინი ქალაქის სავიზიტო ბარათებად იქცა. შემორჩენილ ნიმუშებზე კარგად ჩანს, რას მიიჩნევდნენ იმ პერიოდის თბილისის მოქალაქეები ქალაქის სახედ და მის მთავარ ღირებულებად. უპირველესად, ეს გახლდათ ქალაქის ერთიანი, გამოკვეთილი სტილი, რომლის წყალობითაც, იგი ადვილად საცნობი და მიმზიდველი იყო.

თბილისი

windows with eastern silhouettes, are harmoniously merged with the forms of rocks, therefore being perceived as an organic image. Photos of that period, depicting natural landscapes, highlight the River Mtkvari, which plays an important, active part in the life of this city.

Photo House Kolga published an album in 2010 which gathers together postcards with Old Tbilisi photos. The collection includes periods when the printing of photos on postcards first began, and in the case of Tbilisi, became the visiting card of the city.

Preserved samples illustrate the attitude of citizens of Tbilisi at that time, showing which places were thought to demonstrate the essential appearance of the city and its main value best. In the first place, this was its common, distinct style, which helped make the city easily recognizable and attractive.

tbilisi

review / museums & gallerIes

1847 წლის „ზაკავკაზსკი ვესტნიკი“ (#6) თბილისს ამგვარად აღწერს: „...თბილისი იანუსია, რომელიც ერთი სახით აზიისკენ არის მიმართული, მეორით – ევროპისაკენ“. ეროვნული მუზეუმის არქივში არსებული ფოტოებიდან, რომელზეც XIX - XX საუკუნის მიჯნაზე შემორჩენილი შუა საუკუნეების არქიტექტურული დომინანტებია აღბეჭდილი (ნარიყალა, ავლაბრის ხიდი, მეტეხის ციხე, ქარვასლები და ა.შ.), კარგად ჩანს არსებული რთული რელიეფით განსაზღვრული განაშენიანების თავისებურება. ფერდობებზე შეფენილი აივნიანი სახლები და სარკმლების აღმოსავლური სილუეტებით გამოკვეთილი ქარვასლების ფასადები, კლდის ფორმებთან შერწყმულ სახლებთან ერთად, ორგანულ სურათად აღიქმება. ამ პერიოდის ფოტოებზე ასახული ქალაქის ბუნებრივი ლანდშაფტის ასევე დომინანტური აქცენტი მდინარე მტკვარია, რომელიც ქალაქის ცხოვრების მოქმედი ნაწილია.

47

იქ, სადაც ახლა კავშირგაბმულობის სახლია, ბაგრატიონ მუხრანბატონის სამსართულიანი სახლი იდგა, რომელიც 1877 წელს, არქიტექტორ ფონ-სკოიანის მიერ შედგენილი პროექტით აიგო. თბილისელების დიდი ნაწილი სწორედ ამ სახლში იყრიდა თავს. 1921 წლის ზაფხულში მომხდარი ხანძრის შემდეგ, ამ შენობიდან მხოლოდ კედლები დარჩა. მუხრანბატონის სასახლემ, გადაკეთებული სახით, მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევრამდე მოაღწია, დღეს კი ამ ადგილზე სულ სხვა დასახელების ქუჩები და ბარათაშვილის ხიდია, რომელსაც ადრე მუხრანის ხიდს უწოდებდნენ. ქართულმა კინომ შემოინახა მუხრანის ხიდის კადრები, რომელიც ძალიან კარგად ჩანს ცნობილ ქართულ ფილმებში – „ჩვენი ეზო“ და „სხვისი შვილები“.

A market used to function on Rike in the 19th century. Numerous Karvaslas, (tinsmith, shoe-maker, smith) workshops and taverns could be found there. Residents of Tbilisi nicknamed the Rike district “Peskebi” and the place carries the name to this day. There was a theatre called “Fantasy” on Rike, with the first missionary church located next to it.

Because at times the water level in Mtkvari rose, the Rike district was frequently flooded.

One of these floods had a tragic outcome, as on May 13th, 1893, dozens were killed.

Later, for the improvement of the city, Rike district was demolished and Rike Park was developed instead.

Where the House of Communications now stands was a three-story house belonging to Bagration Mukhran Batoni and built in 1877 according to the project of architect A. von Skoyan. A lot of Tbilisi citizens used to gather there, but unfortunately only the walls of this building survived a fire in 1921.

The Mukhran-Batoni castle was preserved with an altered appearance, until the late 19th century. Today you’ll find streets with completely new names and the Baratashvili Bridge there, formerly known as Mukhrani bridge. Some Georgian films like “Chveni Ezo (Our Yard)” and “Skhvisi Shvilebi (Other People’s Children)” depict scenes of Mukhrani Bridge.

მეცხრამეტე საუკუნეში, რიყეზე ბაზარი ფუნქციონირებდა, სადაც ქარვასლა, სახელოსნოები (მკალავები, ხარაზები, მჭედლები, ჭონები) და დუქნები მრავლად იყო. თბილისის მცხოვრებლები რიყის უბანს „პესკებს“ უწოდებდნენ. ეს სახელი ამ ადგილს დღემდე შემორჩა. რიყეზე არსებობდა თეატრი „ფანტაზიაც“. თეატრის გვერდით იყო პირველი მისიონერული ეკლესიაც. მტკვრის ადიდების გამო, რიყის უბანი ხშირად იტბორებოდა, თუმცა ერთ-ერთი შემთხვევა ტრაგიკული აღმოჩნდა – 1893 წლის 13 მაისს მომხდარ წყალდიდობას, რამდენიმე ათეული ადამიანი ემსხვერპლა. მოგვიანებით, ქალაქის კეთილმოწყობის მიზნით, რიყის უბანი დაანგრიეს და მის ადგილზე ამჟამად რიყის პარკია გახსნილი.

50 ქალაქი შეტევაზე გადმოდის The City Bites Back

53 ფაზელი – თბილისი Puzzle Tbilisi

56 თბილისი – უნივერსიტეტი Tbilisi - University

58 25 კითხვა 25 questions

61 მიზეზთა გამო Various Reasons

ქალაქი შეტევაზე გადმოდის The City Bites Back

ნომრის თემა / თბილისი

ალეკო ელისაშვილი aleko elisashvili

50

5 ივნისს პირველი წყალდიდობა ვერეს ხეობაში, 13 ივნისს მასშტაბური სტიქია ისევ იქვე - სერიოზული ნგრევა და მსხვერპლი; 6 ივლისს, დემონტაჟის დროს, შენობის ჩამონგრევა სპორტის სასახლის მიმდებარედ - ისევ მსხვერპლი... ეს თბილისის ერთი თვის ქრონიკაა. მძიმე და სისხლიანი ქრონიკა. რაშია საქმე? რატომ გახშირდა ასეთი შემთხვევები? ეს ყველაფერი, უბრალოდ დროში დაემთხვა ერთმანეთს თუ არის მათ შორის რაიმე კავშირი? ალბათ ბევრი დაფიქრდებოდა ამ საკითხზე ბოლო პერიოდში. მეც მიფიქრია ამაზე და ახლა მკითხველს ჩემ ნაფიქრს გავანდობ. ყველაფრის თავი და თავი, ჩემი აზრით ისაა, რომ ქალაქი ვეღარ იტანს ჩვენს მეტისმეტ მომხმარებლურ დამოკიდებულებას. ყველა ხელისუფლება (სამწუხაროდ, არც ეს ხელისუფლება აღმოჩნდა გამონაკლისი) თბილისს მხოლოდ ჯიბის პრიზმიდან უყურებდა, ყველა

თბილისი

Alexander Elisashvili, Member of the City Council: The first flood in the Vere valley - June 5th, major natural disaster and victims - June 13th, collapse of a building near Sports Palace during demolition and again victims - July 6th. This is the monthly Tbilisi chronicle. Grave and bloody. What’s happening?

Why have accidents become so frequent? Is it all just a matter of coincidence? Or are they somehow interconnected? Maybe a lot of you have thought about these issues recently. I did, and will now share my ideas with you, dear reader. In my opinion, our consumer-like approach towards the city is the main reason.

All governments (unfortunately this one being no exception) looked at Tbilisi through the prism of their pocket, all of them perceived the city as a

tbilisi

თბილისი

money-making arena. Everyone was eager to be first as they all knew that they wouldn’t hold their posts forever and they all saw how easily they could become rich at the expense of mutilating Tbilisi.

One city Major and chief architect sacrificed the former ‘Academkalaki’ territory behind the Sports Palace to the polygon for constructions; the second Major and chief architect gave up the Hippodrome to starving developers. While other heads of the city took the Sairme Hill by storm, others took aim at stadiums, squares, parks and river valleys and as a result we got one oxygen-free, ugly-blocked city, without squares or parks, and full of cars. The city which was once a land of sun and roses, the city we sang about. It would have been ok if it were only about aesthetics or unattractive appearance, because for now, due to our government’s ignorance, or greed, or both – it’s about safety, the city isn’t safe anymore. The city has gradually become dangerous.

But could it have been otherwise? Of course not –everything has its cause and effect. Nothing happens by accident. I myself don’t like the tone I use: biting, moralistic, didactic, but it’s impossible to talk otherwise. It’s impossible to stay calm, when, for years, all governments have been ironical and waggish towards those professionals who more or less boldly talk about rushed construction permits, inappropriate blocks and developments, who warned the governments about the expected severe urban consequences well in advance.

Many warned our new government as well. And I dare say that right after my election into the City Council in summer 2014, I demanded the declaration of a moratorium on the constructions on the right bank of river Mtkvari and I demanded revision of construction permits given by the United National Movement. I asked for diligent inspection and, in case of necessity, cancellation of some. The State met this initiative with a smile and silence.

None of the permits were revised. None. Not the ones in the Vere valley either. Even more, the new government handed out additional permits for construction of the block standing perpendicular to the Mziuri valley and for buildings in the area around the Sports Palace. As for the former applied mathematics building situated on Apakidze Street, the permit for its demolition was given just a few days after Narmania’s government came to power. The speed and pace are interesting, aren’t they? I wonder which guides the City Hall and the architectural service use when giving out these permits? Was it their love of Tbilisi? Was it their desire for the long-term development of the city?

Would any of you believe this? Can you care for the city, watch the amazing area surrounding the Sports

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

აღიქვამდა ქალაქს ფულის კეთების ასპარეზად. ყველა მოსწრებაზე იყო - იცოდნენ, რომ დიდი ხნით არ იყვნენ თანამდებობებზე და თან ხედავდნენ, რა იოლად შეეძლოთ გამდიდრება თბილისის დასახიჩრების ხარჯზე. ქალაქის ერთმა მერმა და მთავარმა არქიტექტორმა, სპორტის სასახლის უკან მდებარე ტერიტორია - ყოფილი აკადემქალაქი, სამშენებლო პოლიგონად გაწირეს, მეორე მერმა და მთავარმა არქიტექტორმა იპოდრომი ჩაუგდეს ხელში გამგელებულ „დეველოპერებს“, ქალაქის სხვა მმართველებმა საირმის გორა აიღეს შტურმით, სხვებმა სხვა სტადიონები, სკვერები, პარკები და მდინარის ხეობები ამოიღეს მიზანში, და საერთო ჯამში მივიღეთ ერთი უჟანგბადო, მახინჯკორპუსებიანი, უსკვერ-უპარკო, მანქანებით გადავსებული ქალაქი - ერთ დროს მზისა და ვარდების რომ იყო და სიმღერებს რომ ვუძღვნიდით. თუმცა, მხოლოდ ესთეტიკასა და ულამაზო იერსახეზე რომ იყოს, კიდევ არაუშავდა - ქალაქის ძველი და ახალი ხელისუფლების უცოდინარობის თუ სიხარბის, ან ორივეს შედეგად, ქალაქი აღარ არის უსაფრთხო. ქალაქი თანდათან საშიში ხდება. განა სხვაგვარად შესაძლებელი იყო? არა, რა თქმა უნდა! ყველაფერი ხომ მიზეზშედეგობრივია. არაფერი შემთხვევით არ ხდება. მე თვითონ არ მომწონს ამ ტონით საუბარი, ნიშნისმოგებით, დიდაქტიკურად, მაგრამ სხვაგვარად შეუძლებელია. შეუძლებელია იყო მშვიდად, როდესაც წლების მანძილზე ყველა ხელისუფლება აგდებულად და ირონიით უცქერდა პროფესიონალებს, რომლებიც მეტნაკლები გაბედულებით საუბრობდნენ ნაჩქარევი სამშენებლო ნებართვების, შეუსაბამო შენობების და განაშენიანების შესახებ, წინდაწინ აფრთხილებდნენ ხელისუფლებებს მოსალოდნელი მძიმე ურბანული შედეგების შესახებ. ამჟამინდელ, ახალ ხელისუფლებასაც ბევრი აფრთხილებდა. გავკადნიერდები და ვიტყვი: 2014 წლის ზაფხულში, საკრებულოში არჩევისთანავე, პირადად მოვითხოვდი მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე მშენებლობაზე მორატორიუმის გამოცხადებას და ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლების მიერ გაცემული სამშენებლო ნებართვების რევიზიას, გულმოდგინე შემოწმებას და საჭიროების შემთხვევაში, ნებართვების ნაწილის გაუქმებას. თუმცა ამ ინიციატივას ხელისუფლება ღიმილით და დუმილით შეხვდა. არცერთი ნებართვის გადახედვა არ მომხდარა! არცერთის! მათ შორის, არც ვერეს ხეობაში, „მზიურში“, ხეობის პერპენდიკულარულად მდებარე კორპუსის. სპორტის სასახლის მიდამოში, ახალი ხელისუფლების პირობებში, კიდევ დამატებითი ნებართვები გაიცა. მათ შორისაა, აფაქიძის ქუჩაზე მდებარე ყოფილი გამოთვლითი მათემატიკის შენობაც, რომლის დემონტაჟის ნებართვა ნარმანიას ხელისუფლებამ დამტკიცებიდან რამდენიმე დღეში გასცა. ხომ საინტერესოა ეს ტემპი და სიჩქარე? ნეტავ რითი ხელმძღვანელობდა ამ ნებართვის გაცემის დროს მერია და არქიტექტურის სამსახური? თბილისის სიყვარულით? ქალაქის

51

ნომრის თემა / თბილისი

ფოტო: გოგა ჩანადირი Photo by Goga Chanadiri

52

პერსპექტიული განვითარების სურვილით? დაიჯერებთ ამას რომელიმე? შეიძლება ქალაქზე გული შეგტკიოდეს - უცქერდე სპორტის სასახლის გამაოგნებელ მიდამოს და კიდევ ახალ სამშენებლო ნებართვებს გასცემდე?! არადა, რომ ჰკითხო დავით ნარმანიასაც და სხვა დანარჩენ მერიელებსაც, ქალაქი უყვართ, ქალაქი ადარდებთ და მის განვითარებაზე ზრუნავენ. თუ ეს ასეა, მაშინ როგორ შეიძლება ვერეს ხეობაში, ჭალის ყველაზე დაბალ ნიშნულში გაცემული სამშენებლო ნებართვა არ გააუქმო?! როგორ შეიძლება დამატებით ახალი ნებართვები გასცე სპორტის სასახლის მიდამოში? კიდევ გავიმეორებ - აქ მხოლოდ ვიზუალურ მხარეზე, ესთეტიკაზე არ არის საუბარი. ვიცით, რა მასალითაა ეს ახალი, უშნო კორპუსები აგებული? ვინმემ ვიცით, რამდენად მედეგი შენობებია? ღმერთმა გვაშოროს, და მიწისძვრის შემთხვევაში, რა დაემართება მათ? არ მინდა ყვავივით ვჩხაოდე, მაგრამ მარტო ღვთის იმედად ხომ არ უნდა ვიყოთ? უცოდინარობა და სიხარბე - ქალაქის ყველა ხელისუფლების ორი მთავარი მამოძრავებელი უნდა დასრულდეს! თბილისს პასუხისმგებლობით უნდა მოვეკიდოთ და უნდა დავასრულოთ ქალაქისადმი მომხმარებლური დამოკიდებულება. ქალაქი არა ხელისუფალთა და მტაცებელი „დეველოპერების“ ფულის კეთების ასპარეზი, არამედ საერთო ადამიანური საცხოვრებელი სივრცეა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქალაქი არ დარჩება თავდახრილი - აკი ვხედავთ კიდეც, რომ ძალადობაზე მკაცრად გვპასუხობს და უკვე შეტევაზე გადმოდის.

თბილისი

Palace and sign the next construction permit at the same time?

Though if you ask Davit Narmania and the rest of the ‘city hallers,’ they love this city, they worry about it, they care for its development. If so, then how can they not cancel the permit given for construction in the lowest point of the Vere valley? How can they give permits for new constructions in the Sports Palace area? I repeat that it’s not about the visual appearance or aesthetics anymore – do we know what material is used for the construction of these blocks? Do any of us know how sustainable these buildings are?

God save us, but what will happen to them in case of an earthquake? I don’t want to cry wolf but can we be left with hope in God alone? Ignorance and greed – the two main drivers behind all city governments -should be terminated. We should handle Tbilisi responsibly and should once and for all finish our consumer-like approach towards it.

The city is not a money-making arena for officials or predatory ‘developers’, it is a common, humane living space. Or else, the city won’t just stay afflicted. As we see, it can and will respond to the violence; it will bite back.

tbilisi

ფაზელი – თბილისი Puzzle Tbilisi ნესტან ნენე კვინიკაძე nestan nene kvinikadze

თბილისი ფაზელია. უფრო სწორად – ფაზელით თამაში: თოკზე გაკიდული დეზერტირის უნიფორმა ქართულ ხანჯალს უნდა მიამაგრო; ერთ დროს ამ ქალაქს შეფარებული, ომებსა და რევოლუციებს გამოქცეული, ათასობით არტისტის მიერ, კაფეებზე მიხატულ ფარშევანგის კუდებს, – პულვერიზატორით მიწერილი 2 pac. ძველი უბნების პირველი სართულების ფანჯრიდან გამოსულ ნედლი ყავის სუნს, 1887 წელს კავკასიის კუსტარული კომიტეტის მიერ შექმნილი კავკასიის სააბრეშუმო კავშირი – აბრეშუმის მუზეუმი მიაბი. აბრეშუმის პარკის კოლექცია, ხუთი ათასზე მეტი ჯიშისა და ვარიაციის ნიმუშს რომ შეიცავს. შეღებილ და შეუღებავ ძაფებს, რეწვის ნიმუშებს, მანქანებს და სპეციალურ დანებს რომ ინახავს.

სოლოლაკის ქედის სამხრეთით მდებარე ბოტანიკური ბაღი, სადაც ციმბირისა და იაპონიის ეგზემპლარებიც ყვავის. იბერიული ირისიც ხარობს. ეს ადრე სამეფო ბაღების სივრცე იყო. ახლა, ამის გვერდით, ძიძები და ბავშვები, ლოტოსის პოზაში მჯდომი იოგები უნდა დასვა.

თბილისი

To a deserter’s uniform, hanging on a washing line, attach a Georgian dagger; with spray paint write 2PAC on the tails of peacocks that were painted in cafes by thousands of artists that had fled from wars and revolutions and found their shelter in this city.

To the smell of raw coffee that’s floating out of the first-floor windows in the old city districts, attach the Silk Museum, the Caucasian Silk Union – created by the Caucasian Handicrafts Committee in 1887.

Attach to the silk cocoon collection, that counts more than 5 thousand patterns of different varieties and species, stored samples of dyed or unpainted yarns, handcrafts, machines and special knives.

Bearded men crunching on sugar and drinking cinnamon tea out of small, red rose-painted cups in Tea Houses... right next to them give a seat to those comfortably settled teenagers in ultramodern cafes of the old district. Those stoic, lost-in-brands, beautiful teenagers, that look aslant at the passing barefooted hammam attendant.

Affix nannies and children and Yogis in the lotus posture right next to the Botanical Garden, where floral samples from Siberia and Japan blossom, where the Iberian Iris rejoices. This place, situated on the South ridge of the Sololaki district, was once part of the royal gardens.

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

ჩაიხანებში წითელი ვარდებით მოხატული პატარა ჭიქებით, წვერმოშვებული მამაკაცები შაქარს კვნეტენ და დარიჩინიან ჩაის სვამენ. მათ გვერდით, ძველი უბნის ულტრათანამედროვე კაფეში მოკალათებული თინეიჯერები დასვი. სტოიკურები, ბრენდებში დაკარგულები, ლამაზები, ალმაცერ მზერას რომ აყოლებენ ფეხშიშველ მექისეს.

Tbilisi is a puzzle, or a jigsaw puzzle, to be precise:

53

ცალკე ფაზელი იქნებოდა, მაგრამ მაინც თბილისის ნაწილია – გზების დეპარტამენტის შენობა. დღეს უფუნქციო. ყველაზე ორიგინალური და ხმამაღალი განაცხადი საბჭოთა საქართველოს ექსტერიერში. ხოდა, მივუსადაგოთ ამ შენობას გლამურული კლუბები, სადაც თეთრი საცვლების გამოჩენამდე ცეკვავენ გოგონები. ნეონმოდებული კედლები და ამ კედლებზე მიყუდებული არაფხიზელი სხეულები და ელექტრონული მუსიკა.

ნომრის თემა / თბილისი

არის ათასამდე ბიბლიოთეკა, სადაც ძველი გამოცემები უხვადაა. ყდაგახუნებული წიგნები, პირველ გვერდზე მიწერილი მიძღვნებით და არქაული სიყვარულის ახსნებით. არის რუკებიც – დღეს რომ ვეღარ ახდენ იდენტიფიკაციას. თბილისში, ყველა ოჯახში არის ხუთი-ექვსი ეგზემპლარი მე-12 საუკუნის იმ პოემისა, რომელიც დღეს მსოფლიო კონფლიქტების მოსაგვარებლად საკმარისი იქნებოდა. რადგან არსად არ ასახულა ქრისტიანული მორალი და ისლამის ესთეტიკა ასეთი ჰარმონიით.

54

The building of the former Roads Department could have been a separate puzzle, then again it is part of Tbilisi, being the most original and loud statement in the exterior of Soviet Georgia, yet standing functionless today. Glamorous clubs could be applied to that building; clubs where the girls dance to the point that even their white pants can be seen, where the neon-painted walls have drunken bodies leaning into them, where there is electronic music.

There are up to a thousand libraries abundant in old editions. Books with faded covers and dedications and archaic love vows written on the first pages.

There are maps too – which one is unable to identify any longer. In Tbilisi, each family owns six-seven copies of the famous 12th century ‘Knight in the Tiger’s Skin’ poem, which would have been enough to resolve all world conflicts. Nowhere else have the Christian moral and Islamic aesthetic been reflected with such harmony.

თბილისური სახლების მისაღები ოთახების დესაოებზე დადებულ ფოტოებს, სადაც ეიფელის კოშკთან საქორწინო მოგზაურობის მთავარი გმირები იწონებენ თავს... სწორედ მათ უნდა მიუსადაგო მათივე დიდი ბაბუების, 1937 წელს დახვრეტილი მთელი თაობის ილუსტრაციები.

Attach pictures of the assassinated generation to photos with characters embracing by the Eiffel Tower on their honeymoon, those that are proudly displayed on the chaise-longues of the living rooms in Tbilisi – and yes, attach illustrations of their grandparents, who were executed in 1937.

ომების ტელეარქივს, მშვიდობის დროს ერთად ჩადენილი ცოდვების აუდიოთეკა დაუყენოთ. იმიტომ, რომ ეს იყო თბილისში...

Let’s place the audio library of those sins, which were committed jointly in times of peace – next to the video archives of wars. Because these things did happen in Tbilisi...

კოხტად ჩაცმულ, „ჰამლეტის“ პრემიერაზე თავმოყრილ ინტელექტუალებს – მათივე სმს-ები. და მათ Comme Des Garcons-ის ახალ კოლექციაში თავმომწონე ქალიშვილებს – პარალელურ ქუჩაზე ჩავლილი, second hand-ში ნაყიდი „მაიკებით“ დამშვენებული ბიჭები, No War – წარწერით გულზე.

თბილისი

Affix their own SMSs to the well-dressed intellectuals gathered at the premiere of Hamlet.

And to their proud daughters dressed up in the newest Comme Des Garcon collection – apply those boys wearing second-hand T-shirts saying NO

tbilisi

ციხიდან მოწერილ ფარაჯანოვის წერილებს, ფეისბუქის სტატუსები; ქრისტიანულ აღმოსავლეთს, იბერიული და კოლხური კულტურების გადაკვეთა დაუმატე. კავკასიურ გავლენას – ევროპული შტრიხები. ეს ის ქალაქია, რომელზეც გამუდმებით მოდიოდა დარტყმა, მაგრამ მაინც გადარჩა. ეს იმ ქვეყნის დედაქალაქია, რომლის დასაცავად უკანასკნელი მეფე ცრემლმორეული თხოვდა ევროპელ კეისრებს ჯარის დათმობას – რომ არ გაექრო შემოსეულ მტერს ყველაზე პატარა ქვეყანა. კეისრები დუმდნენ...

მათთვის, ვინც ურბანულ, პოსტსაბჭოთა კიჩურ ინსპირაციებს ეძებს – გარეუბნებს ესტუმროს. მოუხეშავ კონსტრუქციას და ერთფეროვნებას, მოულოდნელად სარეცხის თოკზე გადმოკიდებული მაისური არღვევს, წარწერით – D&G. ჰოდა, მიაბი ამ უკიდეგანო სივრცეს იტალიური ეზოების გახსნილობა: გასამზეურებლად გამოფენილ ერთი მეზობლის საბანზე მეორე მეზობლის ბავშვი თავს რომ დებს. მესამე მეზობელი კი სიზმარს უყვება მეოთხეს. და ასე, უსასრულოდ.

თბილისი

Apply Facebook statuses to the letters written from prison by Parajanov.

Add the cultural intersection of Iberia and Colchis to the Christian East, and some European touch to the Caucasian influence.

This is the city that was endlessly attacked and has survived nonetheless.

This is the capital of the country whose last King begged the European Caesars in tears to send back their army – so that this smallest of countries would not vanish after the enemy invaded.

The Caesars remained unresponsive...

People here are poor; they sell everything they own. Therefore, it doesn’t matter which comes next: ancient travel-bags, round tables, lace from the past century, buttons, perfume bottles, berets or unique vinyl. Jugs, used phones, rings with or without stones, magic boxes, golden fish that make your wishes come true, candles and lamps, high-heeled shoes or spoiled fur, dice, Tarot cards, vibrators, scales, medals and diplomas.

Those looking for urban, post-soviet kitschy inspirations should visit the suburbs. Awkward construction and monotony is suddenly broken by a D&G T-shirt hanging on a washing line.

So, to this boundless space attach the openness of the Italian yards: where a neighbor’s kid rests his head on another neighbor’s blanket that’s hanging in the sun; where the third neighbor tells their dream to the fourth, and so on and so forth, forever.

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

აქ ხალხს უჭირს და ყველაფერს ყიდის. ამიტომ, სულერთია, რას რის მერე დადებ: უძველეს საკვოიაჟებს, მრგვალ მაგიდებს, გასული საუკუნის მაქმანებს, ღილებს, სუნამოს ფუტლიარებს, ბერეტს და უნიკალურ ფირფიტებს. დოქებს, ნაქონ ტელეფონებს, თვლიან და უთვლო ბეჭდებს, ჯადოსნურ ზარდახშებს, ოქროს თევზებს – სურვილს რომ არ ასრულებენ, სანთლებსა და ლამპებს, ქუსლიან ფეხსაცმელს და შელახულ ქურქებს. კამათლებს, ტაროს კარტს, ვიბრატორს, სასწორს, მედლებსა და დიპლომებს.

WAR on the front.

55

თბილისი – უნივერსიტეტი Tbilisi - University გიორგი კეკელიძე Giorgi Kekelidze მე ოზურგეთიდან ვარ. თბილისი ჩემთან, რაც უნდა გასაკვირი იყოს, თავიდან ზაფხულის ექსკურსიებთან უფრო ასოცირდებოდა - ამ დროს ჩამოვყავდით ხოლმე. შესაბამისად, სიცხესთან. მერე აბიტურიენტი გავხდი. სწორედ ამ დროს გადამისამართდა ჩემი ყურადღება სამუდამოდ ამ საოცარ ქალაქზე.

I come from Ozurgeti. Strange as it may sound, at first Tbilisi was associated with summer excursions and therefore with heat to me, because that’s when we were brought here. Then I became an enrollee and that’s when my attention was forever directed towards this wonderful city.

მისაღები გამოცდები ჩავაბარე.

I applied and got accepted. Therefore to me, Tbilisi – is University.

ნომრის თემა / თბილისი

შესაბამისად, ჩემთვის თბილისი – უნივერსიტეტია.

56

შუაში ზაფხული იყო. რაღაცით მოვიწამლე და 15 დღის დაგვიანებით მივედი პირველ კურსზე. თბილისში არავის ვიცნობდი, უნივერსიტეტში – მით უფრო. არც ქალაქი ვიცოდი. თუმცა, ნაავადმყოფარისა და გზააბნეულის კვალობაზე, მალე მივაგენი შენობას. უკვე მეორე ლექციაა დაწყებული. ატარებს მამაკაცი, თურმე სტალინის დიდად მოყვარული და ცოტა სმენაგაფანტული. შევედი ოდნავ დაგვიანებით. მრისხანედ შემომხედა და კიდევ უფრო მრისხანედ მკითხა, საიდან ხარო? გურული ვარ-მეთქი. უცებ, სახე მოულბა და – აგერ, წინ დაჯექიო. მერე – მარქსიო, ლენინიო და ასე შემდეგ. თან სულ მე მიყურებდა. კი მახსოვდა, რომ საბჭოთა კავშირი დაშლილი იყო, მაგრამ ცოტა მაინც შევშინდი. თან ვფიქრობდი, მოწამვლის ბრალი ხომ არ არის-მეთქი. თან მე რომ მიყურებდა, ესეც ვერ გამერკვია, რამე წესი იყო ახალშემოსულებისთვის თუ... მოკლედ, დაასრულა ლექცია და – შენ დარჩიო. დავრჩი. მოვიდა. ყავისფერი, ტყავაქერცლილი ჩანთიდან თავისი წიგნი დააძრო და მითხრა: შენო, გორელ კაცსო, ეს უნდა გქონდესო. ამბავი სტალინის

თბილისი

It was midsummer, I was intoxicated by something and was 15 days late to my freshman year. I didn’t know anybody in Tbilisi, even less so at the university. I didn’t know the city so well. Though drained and stray I quickly found the right building – the second lecture had already begun and was being given by a slightly deaf man who was pretty fond of Stalin.

I was a little late when I entered. He looked at me with fury in his eyes and asked me even more furiously where I was from. ‘I’m from Guria’ – I replied. Suddenly, he calmed down. ‘Here, come sit up front’, he said. He continued on with Marx, Lenin, etc ... and he looked at me all the time. Although, I knew that the USSR had collapsed, I began to doubt it, thinking maybe it was my intoxication. I couldn’t understand why he kept looking at me either; was it a specific rule for newly entering students, or what? ...Well, he finished the lecture and told me to stay.

I stayed. He approached. Took his book out of his brown, shabby leather bag and told me, that I, the man from Gori, should have it. The story was

tbilisi

ეკონომიკურ რეფორმებს ეხებოდა. მე, რა თქმა უნდა, გორელად დავიტოვე თავი – სემესტრის ბოლოს, 5+-ით მივიღე. მოკლედ, გილოცავთ, მეგობრებო, განსაკუთრებით – ჩემო კურსელებო, თსუ ძალიან კარგი იყო, რამდენიმე შესანიშნავი ლექტორით, პალეოგრაფიის გადაწერილი კოლოქვიუმებით, ზოოპარკში სახიფათო გადაძვრომებით, ჯიბეში ლარიანით, ამ ლარიანის, წინ რომ ზოოპარკში გადაძრომაზე სახიფათო კაფე იყო, იქ მიფშვნით და ეზოთი, სიყვარულებით და 93-ე აუდიტორიით.

93-ე ნიშნავდა აღიარებასა და მარცხს. დიდებასა და ჩაქოლვას. ჩვენთვის, პოეტებისთვის. მწერლებისთვის. ჩანახატოსნებისთვის. კრიტიკოსებისთვის. ნორჩი კრიტიკოსებისთვის. რა საშინელი სიტყვაა ეს „ნორჩი“, განსაკუთრებით მაშინ, როცა შენ გეძახიან. მაგრამ რას იზამ?.. 93-ე ნიშნავდა შიშსაც. სიხარულსაც. სამშაბათობით საღამოები ეწყობოდა. ხან ხუთშაბათობითაც. მაშინ ინტერნეტი რეალურ სივრცეში არ იყო, მაგრამ არ იყო დამსწრეთა ტევაც. უნდა გამოსულიყავი და თუ იმ კვირაში რამე დაგეწერა, წაგეკითხა. ბევრს ჰყავდა საკუთარი ტაშის დამკვრელი. ბევრს – საკუთარი არდამკვრელი. მხოლოდ რჩეულთა ხვედრი იყო მთელი დარბაზის „ბრავო, პოეტის სისხლი აქვს“. კლანური ამბებიც მახსენდება. კონკურენციაც. მტრობამდე მისული და კომიკური. გარეთ რომ გამოხვიდოდი, უკვე საღამო იდგა, ვარაზისხევი მოწითალოდ ღმუოდა და ოდნავ ციოდა. შინ წასვლა გეზარებოდა. ცოტა ფული გქონდა. დიდი პერსპექტივა. ამასაც ნიშნავდა 93-ე.

ეს პირველი ასოციაციის საქმეა, რომელიც ყველაზე ძლიერი და მთავარია. ჩემთვის, თბილისის კარი ასე იღება. ამ კარს მიღმა, ბევრი რამ ჯადოსნური, რაზეც ოდესმე აუცილებლად მოვყვები.

თბილისი

The 93rd meant recognition and failure. Glory and punishment. For us: poets, writers, sketch painters, critics, and youngster critics. (What a horrible word is this “youngster”, especially when you’re being labeled it. But what can you do?) 93rd meant also fear. And happiness. Evening gatherings were organized on Tuesdays. Sometimes on Thursdays as well. At that time, there was no internet in the real space, but there wasn’t enough room for the audience either.

You had to come out and read if you had written anything that week. Many had their own audience to clap. Others – their own non-applauders on the contrary. Only the chosen were praised by the whole audience: “Bravo, he has the blood of a true poet”. I recall clannish stories too. And competition; hostile and comic at the same time. The night was falling outside when you left, the red-tinted Varaziskhevi roared and it was chilly. You were lazy to go home.

You had little money but big prospects. This is what the 93rd meant.

I remember how Natela Kutelia would tell guys to sit in the front during lectures. How Leila Kacharava got really into telling the stories; how her eyes would light up like the train headlights moving towards Ana Karenina. How all of us wanted to know what magic sheets Zurab Kiknadze carried in his pocket, because the moment he looked at them – he would recall the Epic of Gilgamesh every time. And how, when Griver Parulava’s exams approached, we all studied together and so on and on and on.

This is the first association that comes to mind. The one that’s most powerful and essential. This is how the door of Tbilisi opened for me. And there’s plenty of magic behind it, about which I will tell you one day for sure.

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

ნათელა ქუთელია რომ ლექციებზე ბიჭებს წინ დასვამდა, ლეილა კაჭარავა რომ როლში შევიდოდა და ანა კარენინასკენ მიმავალი მატარებლის ფარებივით ენთებოდა თვალები, ყველას რომ გვაინტერესებდა, ამისთანა რა ფურცლები ეწყო ზურაბ კიკნაძეს ჯიბეში, რომლებსაც უცებ დახედავდა და გილგამეში ახსენდებოდა, გრივერ ფარულავას ჩათვლები რომ მოდიოდა და ყველა ერთად ვემზადებოდით, და სხვანი და სხვანი და სხვანი.

about the economic reforms by Stalin. I, of course, didn’t deny being from Gori – and got A+ at the end of the semester. So, congrats to my friends, especially to my course mates. TSU was very good, with a number of wonderful lecturers, plagiarized colloquiums on Paleography, risky climb-overs to the Zoo, with only 1 GEL in the pocket, spent in a cafe (which was much riskier than climbing over into the Zoo itself), and a garden, and all the love. And the 93rd Auditorium.

57

25 kiT x v a 1. სახელი და გვარი

1. ზურაბ გურიელიძე

2. პროფესია

2. ზოოლოგი 3. „შესანიშნავი შვიდეული“

3. საყვარელი ფილმი

4. Pink Floyd 4. მუსიკა, რომელსაც ყოველთვის მოუსმენთ 5. საყვარელი ავტორი და წიგნი…

6. დედამიწა არის…

6. პლანეტა ცოცხალი არსებებით.

7. რატომ ცხოველები?

7. სხვა რა შეიძლება იყოს?.. უალტერნატივოა.

8. რა არის საჭირო იმისთვის, რომ ადამიანმა

8. უნდა უყვარდეს და ესმოდეს ცხოველების.

ცხოველებთან იმეგობროს?

9. მოგზაურობა, ხმლები.

9. თქვენი ჰობი?

10. სპილო, მგელი.

11. თბილისის მომავალი ზოოპარკი.

ნომრის თემა / თბილისი 58

5. ავტორი - მარკ ტვენი, წიგნები: „ალისა საოცრებათა სამყაროში“, „ვინი პუჰი“, ასევე - „ჩემი ოჯახი და სხვა ცხოველები“.

12. მთის გორილას.

13. ინდონეზიაში, კუნძულ ბალიზე.

14. ვეშაპის მიგრაცია კეთილი იმედის კონცხიდან.

15. საათი.

16. ბედნიერება ბედნიერებაა.

17. „ჩემი ოჯახი და სხვა ცხოველები“ - როგორც

თბილისი

tbilisi

10. თქვენი საყვარელი, და თქვენი აზრით, ყველაზე ჭკვიანი ცხოველი

დარელმა თქვა.

18. ჩანთოსან მგელს.

11. ყველაზე ლამაზი ზოოპარკი დედამიწაზე

19. აფრიკა.

12. რომელ ცხოველს ისურვებდით თბილისის ზოოპარკში?

20. ტროლეიბუსი, რომელიც ჰაერს არ აბინძურებს.

13. ყველაზე დასამახსოვრებელი მოგზაურობა?

14. გაიხსენეთ თქვენი ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება 15. ნივთი, რომლის გარეშე თქვენი ყოველდღიურობა წარმოუდგენელია

21. 13 ივნისის ღამე – დაღუპული ცხოველები, ადამიანები...

22. ბევრ რამეს.

23. ჩემი ცხოვრების ყველაზე დიდი ტრაგედია, კოშმარი.

24. არაფერს. თვითონაც ყველაფერი კარგად იციან.

16. ბედნიერება არის…

25. ხალხის დამოკიდებულება ზოოპარკის მიმართ.

17. ყველაზე ძალიან ვინ, ან რა გიყვართ?

18. ერთი გადაშენებული ცხოველის დაბრუნება რომ შეგეძლოთ, რომელს დააბრუნებდით დედამიწაზე?

19. რა, ან ვინ გენატრებათ?

20. რა აკლია თბილისს?

21. ყველაზე დიდი ტკივილი?

22. ნანობთ რამეს? რას?

23. 2015 წლის 13 ივნისი თქვენთვის იყო…

24. რას ურჩევდით თბილისელებს?

25. რა გაძლევთ იმედს?

Theme of the issue / tbilisi

თბილისი

tbilisi

59

25

1. Zurab Gurielidze

ki T x v a

2. Zoologist 3. The Magnificent Seven 4. Pink Floyd

1. Name / Surname 5. Author – Mark Twain, Books: Alice in Wonderland, Winnie the Pooh, also My Family and Other Animals

2. Profession 3. Favorite Movie 4. Music you will always listen to...

5. Favorite author and book...

7. Why animals?

9. Travelling, swords.

8. What do humans need in order to make friends with animals?

10. Elephant, wolf.

9. Your hobby?

11. The future Zoo of Tbilisi

10. Your favorite and the most intelligent animal in your opinion...

12. Mountain gorilla.

11. The most beautiful Zoo in the world is...

13. Indonesia, Bali.

12. Which animal would you like to have in the Tbilisi Zoo?

14. Migration of the whale from the Cape of Good Hope.

13. Your most memorable journey?

15. Watch.

14. What in your life made the biggest impression on you?

16. Love.

15. An item without which your everyday life would be unimaginable.

16. Love is…

17. Happiness is...

17. Happiness is happiness as well.

18. “My family and other animals” – like Durrell said.

19. The Tasmanian wolf.

18. Who or what do you love the most?

ნომრის თემა / თბილისი

7. What else then? It’s unrivaled.

8. Love and understanding.

6. Earth is...

60

6. Planet with living creatures

19. If you could return one extinct animal to the planet, what would it be?

20. Africa.

21. Trolleybuses, which do not pollute the air.

20. Who or what do you miss?

22. The night of June 13th, the animals killed.

21. What is it that Tbilisi lacks?

23. A lot.

22. Your biggest pain?

24. The biggest tragedy of my life, a nightmare.

23. Do you regret anything? What?

25. Nothing. They know everything themselves.

24. For you June 13, 2015 was...

25. What advice would you give to the residents of Tbilisi?

26. What gives you hope?

თბილისი

26. People’s attitude towards the Zoo.

tbilisi

მიზეზთა გამო

Various Reasons ირმა კახურაშვილი irma kakhurashvili

ვერესა და მისი ხეობის „მოთვინიერებისთვის“ თბილისში უწყებათაშორისი კომისია შეიქმნა, რომელიც ჯერჯერობით იმაზე შეჯერდა, რომ ავადსახსენებელ გოფრირებულ გვირაბ-სარკოფაგს, ხიდის ტიპის კონსტრუქცია უნდა ჩაენაცვლოს. უკვე ცნობილია, რომ ორმა მიწისქვეშა გვირაბმა, არასაკმარისი დიამეტრის გამო, წყლის დიდი ნაკადი ვერ გაატარა, ხის მორებითა და ტოტებით ჩაიხერგა, რამაც დატბორვა და მდინარის დონის რამდენიმე მეტრით აწევა გამოიწვია. დღეს არსებულ გვირაბებს, მხოლოდ 40-50 მ2/წამი მოცულობის წყლის ხარჯის

თბილისი

Of course, after June 13-14, all those who contributed to saving the victims of disaster - the city, people and animals – earned my deepest respect. I would single out, one, less-well-known fact here: a prisoner from the 8th Penitentiary Institution temporarily offered his house in Zestaponi to a family affected by the disaster. I don’t know how the story developed, but only after this was it that I realized how important ordinary human empathy is, even if nobody’s your relative or childhood friend.

During a disaster, support and luck are what’s truly important.

Unfortunately, our city hasn’t been as lucky as the Zoo penguin, which came ashore by the Red Bridge. However, it turned out that we have realized how to support. Although, encouraged by rain, the Vera Rechka took the lives of many and caused damage worth 100 million.

In order to tame the Vere and its valley, an interagency committee has been formed in Tbilisi.

For now, they have agreed on the fact that the notorious, corrugated, tunnel-sarcophagus should be replaced by a bridge-like construction. It is already known that two underground tunnels, having insufficient diameter, were unable to handle the large amount of water flow and that they were blocked up by tree branches and logs, which caused the flood and resulted in the rise of the river by meters. The existing tunnels can only handle a water flow of 40-50 m2/sec. According to the Vere hydro-meteorological station, the Vere flow

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

13-14 ივნისის შემდეგ, რასაკვირველია, ჩემი ღრმა პატივისცემა ყველამ დაიმსახურა, ვინც გარკვეული წვლილი შეიტანა სტიქიით დაზარალებული ქალაქის, ადამიანებისა და ცხოველების გადარჩენაში. განსაკუთრებით ერთ, ნაკლებად „გაპაპსავებულ“ ნიუსს გამოვყოფდი: „სასჯელაღსრულების მე-8 დაწესებულების პატიმარმა, დაზარალებულ ოჯახს დროებით საცხოვრებლად ზესტაფონში მდებარე საკუთარი სახლი შესთავაზა“. რა გაგრძელება მოჰყვა ამ ამბავს, არ ვიცი, მაგრამ სწორედ ასეთი შეთხვევის შემდეგ მივხვდი, რამდენად ძვირფასია ჩვეულებრივი ადამიანური თანადგომა იქ, სადაც არც შენი ნათესავია ვინმე და არც ბავშვობის მეგობარი. სტიქიის დროს, მთავარი, თანადგომა და იღბალია. სამწუხაროდ, ჩვენი ქალაქი წითელ ხიდთან გამორიყული ზოოპარკის პინგვინივით იღბლიანი არ აღმოჩნდა, მაგრამ თანადგომა ნამდვილად გვცოდნია. თუმცა ძლიერი წვიმით „წახალისებულმა“ „ვერე რეჩკამ“ არაერთი სიცოცხლე იმსხვერპლა და დედაქალაქს 100 მილიონლარიანი ზარალიც მიაყენა.

61

გატარება შეუძლია. ვერეს ჰიდრომეტეოროლოგიური სადგურის მონაცემებით კი, 13 ივნისს, მდინარე ვერეს მაქსიმალურმა ხარჯმა, 400-500 მ2/წამს გადააჭარბა. და ვიდრე მასობრივი ტრაგედიით დამფრთხალი დედაქალაქის მთავრობა გზის დაზიანებული მონაკვეთის აღდგენას სექტემბრის ბოლომდე გეგმავს, სოციალურ ქსელში ბიზნესპალატის მიერ ინიცირებული „ქართული მანჰეტენის“ იდეა ვრცელდება. თუმცა, სპეციალისტები ტრავმირებულ ხეობაში ჩოგბურთის კორტებისა და ბიზნესცენტრების გაშენებას არ მიესალმებიან. ურბანისტი ლადო ვარდოსანიძე, რომელიც მიიჩნევს, რომ უკვე დიდი ხანია ურბანისტიკაში სისტემური კატასტროფა გვაქვს, მანჰეტენის ამბებს სერიოზულად არ გინიხილავს. ახალგაზრდულ მოძრაობა „მწვანე მუშტის“ წევრები კი მიიჩნევენ, რომ „მზიურისა“ და ზოოპარკის ტერიტორიაზე თუ რამე იქნება, ტყე-პარკი უნდა იყოს.

ნომრის თემა / თბილისი

გარემოს ეროვნულ სააგენტოში ამბობენ, რომ სამომავლოდ, კრიზისული სიტუაციების შესამცირებლად, კომპლექსურად უნდა შეფასდეს გეოდინამიკური მდგომარეობა, მოხდეს ყველა საშიში გეოლოგიური მოვლენის კადასტრირება, დადგინდეს მათი წარმოქმნა-გააქტიურების მიზეზფაქტორები და ის სარისკო არეალები, სადაც მოსალოდნელია გეოლოგიური პროცესების გააქტიურება. ამისათვის აუცილებელი წინაპირობაა გეოლოგიისა და ჰიდრომეტეოროლოგიის დეპარტამენტის თანამედროვე ტექნოლოგიებითა და ტექნიკით აღჭურვა. სააგენტოს ახალი ხელმძღვანელი თამარ ბაგრატია აზუსტებს, რომ საქართველოში ბევრი ბუნებრივი გეოსაფრთხეა და ადამიანები თუ ხელისუფლება მზად უნდა იყვნენ, უპასუხონ გამოწვევებს პრევენციული ღონისძიებებით. „სამწუხაროდ, ისეთ სპეციალობებში, როგორებიცაა გეოლოგია და ჰიდროლოგია, ახალგაზრდა კადრების სიმცირეა. ეს პროფესიები პოპულარობით არ სარგებლობს. ამიტომ ამ ერთ თვეში, 100-ზე მეტი სტუდენტი სააგენტოში მოვიწვიეთ. ისინი საველე სამუშაოებზე ჩვენს სპეციალისტებთან ერთად იმყოფებოდნენ“.

62

გეოლოგები ამბობენ, რომ მსგავსი სიძლიერის წყალდიდობა მომავალშიც განმეორდება. კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელის ექსპერტები ბოლო წყალდიდობის გამომწვევ ძირითად ბუნებრივ მიზეზად ხანგრძლივ ნალექს ასახელებენ - წყალმოვარდნა 20 მმ ნალექის მოსვლის შემთხვევაში იწყება, 13 ივნისს კი 49 მმ ნალექი მოვიდა. ამას დაემატა გაჩეხილი ტყე, რომელმაც წყალი ვერ შეიკავა. ვერეს ხეობაში ტყის საფარი 8%-დან 0,4%-მდეა შემცირებული. რაც შეეხება ტრაგედიის ადამიანურ მიზეზებს, ვერეს ხეობის ჭალაში სახლების მშენებლობა, მით უფრო კორპუსების, დაუშვებელი იყო. ექსპერტები ერთხმად აცხადებენ, რომ

თბილისი

exceeded 400-500 m2/sec on June 13th.

While, frightened by the massive tragedy, Tbilisi City Hall plans to reconstruct the damaged road section by the end of September, the idea of a “Georgian Manhattan”, initiated by the Business Chamber, has been widely shared on social networks.

However, specialists do not welcome the idea of building tennis courts and business centers in the traumatized valley. Urbanist Lado Vardosandze doesn’t take the “Manhattan stuff” seriously and believes that we have long had a systemic catastrophe in urban planning. The members of youth movement Green Fist think that if anything should be present on the territory of Mziuri and Zoo, it should be a forest-park.

The National Environment Agency says that in order to reduce the chances of future crisis situations, a complex evaluation of the geodynamic situation is needed; all dangerous geological events should be placed on a cadastral map; all those risky areas where the processes are expected to happen and the factors that generate and activate them, should be determined. An essential prerequisite for the abovementioned is equipping the Department of Geology and Hydro-Meteorology with modern technologies and equipment.

Newly-appointed Head of the National Environmental Agency, Tamar Bagratia, specifies that there are a lot of natural geo-dangers in Georgia and people, as well as the State, should be ready to meet the challenges by implementing preventative activities. “Unfortunately, we lack young professionals in the fields like geology and hydrology. These professions aren’t popular.

Therefore, this month we had to invite more than 100 students to the Agency who took part in the valley works together with our specialists.”

According to geologists, another flood of same strength is expected in future. Experts from the Caucasus Environmental NGO Network identified extended sedimentation as a natural cause of this flood–flooding can result from a 20mm sediment.

On June 13th it reached 49 mm. The forest that was cut was unable to hold the waters. The forest area in the Vere valley had been decreased from 8 to 0.4 percent. As for the human causes of this tragedy – the construction of houses, especially tall buildings, should have been inadmissible.

Experts unanimously declare that in order to avoid catastrophe, the valley by the river has to regain its natural morphological appearance. They recommend cleaning the river-bed, giving more depth to it, building banks, and dividing the valley

tbilisi

კატასტროფის თავიდან ასაცილებლად მდინარის ხეობას ბუნებრივი მორფოლოგიური იერი უნდა დაუბრუნდეს. მათი რეკომენდაციით, კალაპოტი უნდა გაიწმინდოს, მიეცეს სიღრმე, დაუშენდეს ნაპირები, ხეობის ფერდობები ტერასებად უნდა დაიყოს. მნიშვნელოვანია ტყის აღდგენა, რამდენი დროც უნდა დაჭირდეს ამას, და მდინარის ხეობაში მცირე ზომის წყალსაცავების აშენება. ფაქტია, რომ ბუნებრივი კატასტროფის ხელშემწყობი, სხვა დანარჩენთან ერთად, ადამიანებიც ვართ. ბუნებისადმი მომხმარებლური დამოკიდებულება ურბანულ სივრცეში, სადაც ისედაც ყოველთვის არსებობდა და იარსებებს სიმწვანის დეფიციტი, გრძელვადიანი დანაშაულის ტოლფასია. ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, თბილისი კარგავს ურბანული კულტურის ნიშნებს და თანდათანობით, ეკონომიკური საქმიანობის გასამართი ადგილის სახეს ღებულობს, სადაც, რა თქმა უნდა, მთავარი იდეა ფულის ინტერესია. ჩვენ დიდი ხანია ვცდილობთ „ვერე რეჩკას“ მოკვლას და დამარხვას, მაგრამ პატარა, ურჩი მდინარე არ გვნებდება - ჯერ კიდევ 1950-იანი წლებიდან, როდესაც ჩელიუსკინელების ქუჩის გაყვანისას ამოღებული გრუნტი მდინარეში მოისროლეს და შუა 1980-იანებამდე, როდესაც მისი ქიმიური დაბინძურება ყველა დასაშვებ ნორმას აჭარბებდა - მდინარეში საწარმო ნარჩენი და კანალიზაცია ჩაედინებოდა, რომ არაფერი ვთქვათ ვერეს ბეტონის ჯებირებში და მილებში მომწყვდევის მცდელობებზე „მიზეზთა გამო“.

თბილისი

slopes into terraces. Reestablishment of forest is important, no matter how much time it might take.

Furthermore, small reservoirs should be built in the valley as well.

It is a fact that it is also us, humans, who support natural disasters. A consumer-like attitude towards nature in the urban space, where there always was and will be a deficit of green, equals to a long-term crime. In the last 20 years, Tbilisi has gradually lost the traits of urban culture and is transforming into a place for economic activities, where, of course, money is foremost.

For too long we have been trying to kill and bury the Vere Rechka, but the small, untamed river wouldn’t surrender. Starting from the 1950s, when the grunt from the Cheluskinelebi Bridge construction was thrown into the river; and in the 1980s when its chemical pollution exceeded all permissible norms as industrial waste and sewage flowed into the river; not to mention the attempts to drive Vere into concrete dikes and pipes – for “various reasons”.

To the question of how she imagines the ideal environmental policy, the Head of the National Environmental Agency, Tamar Bagratia, answers: “I recall a famous saying: ‘The more we exploit nature, the more our options are reduced, until we have only one: to fight for survival’. Environmental protection should be a priority of every citizen, we should raise their awareness, and the State, apart from declared principles, should make a certain financial “investment” as well. Socio-economic hardship is often used as a “moral” justification of cutting down forest. Moreover, due to our indifferent and/or ignorant attitude, we pollute the nature with waste. Both citizen and State should systematically care, so that they’re not left with the only option – fighting for survival.”

tbilisi

Theme of the issue / tbilisi

გარემოს ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელი თამარ ბაგრატია, შეკითხვაზე, თუ როგორ წარმოუდგენია იდეალური გარემოსდაცვითი პოლიტიკა, გვპასუხობს: „ცნობილი გამონათქვამი მახსენდება: რაც უფრო ვძარცვავთ ბუნებას, მით უფრო მცირდება ჩვენი არჩევანი, სანამ არ დაგვრჩება ერთადერთი – ბრძოლა გადარჩენისთვის. სახელმწიფომ და მოქალაქემ, გარემოსდაცვა პრიორიტეტად უნდა აქციოს. სახელმწიფოს მხრიდან, გარდა დეკლარირებული პრინციპისა, საკმაოდ მნიშვნელოვანია ფინანსური „ინვესტიცია“ (გარემოს დაცვაზე დახარჯული ყოველი თეთრი მხოლოდ ინვესტიციაა მომავალში). რაც შეეხება მოქალაქეს, მისი ცნობიერებაც მაღალი უნდა იყოს. რთული სოციალურ-ეკონომიკური პირობები ხშირად ტყის გაჩეხვის „მორალური“ გამართლებაა, ჩვენი გულგრილი და/ან გაუთვითცნობიერებელი დამოკიდებულებით კი, გარემოს ნარჩენებით ვაბინძურებთ. მოქალაქე და სახელმწიფო სისტემურად უნდა ზრუნავდნენ, რომ ბუნებასთან დამოკიდებულებაში ერთადერთი გზა - ბრძოლა გადარჩენისთვის - არ დაიტოვონ“.

ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, თბილისი კარგავს ურბანული კულტურის ნიშნებს და თანდათანობით, ეკონომიკური საქმიანობის გასამართი ადგილის სახეს ღებულობს, სადაც, რა თქმა უნდა, მთავარი იდეა ფულის ინტერესია

63

66 ჟურნალი ფოკუსის და ვისკი

Grant’s-ის 13 ივნისის მოვლენებთან დაკავშირებული საქველმოქმედო აუქციონი – IOU – Let’stand Together!

Focus and wiskey GRANTS charrity event held on 13 of `June – IOU – Let’stand Together!

68 აზიურ რესტორანში “უმამი” 26

ივნისს რედისონ ბლუ ივერიის VIP კლუბის წევრებისთვის წვეულება გაიმართა.

Party at the asian restaurant umami for the radisson blu iveria's vip members

70 Crowne Plaza Borjomi ამერიკის დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ პიკნიზე – 2015 Crowne Plaza Borjomi US Independence Day Picnic – 2015

71 ფუდპანდამ სტიქიის შედეგად

დაზარალებულ პატარებს ლამაზი დღე მოუწყო

ჟურნალი ფოკუსის და ვისკი Grant’s-ის 13 ივნისის მოვლენებთან დაკავშირებული საქველმოქმედო აუქციონი – IOU – Let’stand Together! საღამოს მასპინძელი – Rooftop Lounge/რუფტოპ ლაუნჯი ქველმოქმედი კომპანიები: Crowne Plaza Borjomi, Grant’s, Rooftop Lounge, Lopota Resort,Tutto uomo, Buon Viaggio, Tommy hilfiger, Keune, Verona, Ici Paris, Safilo, DHL, Nile Flowers.

Focus and GRANTS charity event held on 13 of `June – IOU – Let’stand Together!

The host – Rooftop Lounge Charrity companies: Crowne Plaza Borjomi, Grant’s, Rooftop Lounge, Lopota Resort,Tutto uomo, Buon Viaggio, Tommy hilfiger, Keune, Verona, Ici Paris, Safilo, DHL, Nile Flowers.

We want to thank all companies for their partipication!

თეატრი / მიმოხილვა

უღრმესი მადლობა ყველას ქველმოქმედებისთვის!

66

თბილისი

tbilisi

review / Theatre

თბილისი

tbilisi

67

ღონისძიებები

`უმამის“ ვიპ-კლუბის შექმნისადმი მიძღვნილი ღონისძიება `რადისონ ბლუმ“ სტუმრებს ახალგახსნილ საცურაო აუზ `ოაზისში“ უმასპინძლა

68

თბილისი

tbilisi

“Event dedicated to the Foundation of UMAMI VIP CLUB” Radisson Blu hosted guests at the newly opened Oasis Swimming Pool.

events

თბილისი

tbilisi

69

Crowne Plaza Borjomi ამერიკის დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ პიკნიკზე – 2015 4 ივლისს ჩვენ მონაწილეობა მივიღეთ აშშ-ის დამოუკიდებლობის დღისადმი მიძღვნილ პიკნიკში. პიკნიკიდან შემოსული თანხა გადაირიცხა 13 ივნისს, სტიქიით დაზარალებულთა დასახმარებელ ფონდში. ამერიკული სტილის საოჯახო პიკნიკს დაესწრო 1,100-ზე მეტი ქართველი და უცხოელი სტუმარი. პიკნიკი მოიცავდა ოჯახურ გასართობ აქტივობებს, ნოყიერ საუზმესა და უამრავ დასამახსოვრებელ მომენტს.

Crowne Plaza Borjomi took part in US Independence Day Picnic.

Half of ticket sales will go to support 13 June's disaster relief.

American style picnic was attended by Georgian and international guests. Over 1,100 guests enjoyed a large variety of family fun activities, brunch and memorable moments of the day.

U.S. Ambassador to Georgia - Richard Norland also attended the picnic.

ღონისძიებები

ღონისძიებას ესწრებოდა აშშ-ის ელჩი საქართველოში – რიჩარდ ნორლანდიც.

Crowne Plaza Borjomi US Independence Day Picnic – 2015

70

თბილისი

tbilisi

`ფუდპანდამ“ სტიქიის შედეგად დაზარალებულ პატარებს ლამაზი დღე მოუწყო თბილისში, 13 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაზარალებულ ადამიანებს ბიზნესორგანიზაციები და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები სხვადასხვა ფორმით დაეხმარნენ. ტრაგედიას კომპანია „ფუდპანდაც“ გამოეხმაურა და ოპერატიულად ჩაერთო დაზარალებულთა დახმარების პროცესში. `ფუდპანდამ“ ერთი ლამაზი და ხალისიანი დღე სტიქიით დაზარალებულ პატარებს გასულ კვირასაც მოუწყო. მათ ამჯერად "ბომბორას" პარკმა უმასპინძლა, სადაც ყველასათვის საყვარელი პანდა პატარებს „პიცა მანიას“ პიცებით, კარტოფილის ფრიებითა და `ნატახტარის“ ლიმონათებით გაუმასპინძლდა. „ფუდპანდა“ მომავალშიც მზად არის სიამოვნებით დაეხმაროს დაზარალებულთა ოჯახებს და პატარები ასეთი დაუვიწყარი დღეებით გაახაროს. მადლობას ვუხდით ჩვენს პარტნიორ პიცერია „პიცა მანიას“ გვერდში დგომისთვის“, - აღნიშნავს „ფუდპანდას“ დირექტორი გიგა ქერქაძე.

events

თბილისი

tbilisi

71

გამომცემელი: გიორგი შარაშიძე მთავარი რედაქტორი: მაკა ბიბილაშვილი ნომერზე მუშაობდნენ: მაკა ბიბილაშვილი გაგა ლომიძე ლელა ოჩიაური ლაშა გაბუნია გიორგი კეკელიძე ბაჩო კვირტია ხათუნა ხაბულიანი ნესტან კვინიკაძე ალექსანდრე ელისაშვილი ირმა კახურაშვილი ციკო ინაური გოგა ჩანადირი თარგმანი: მარიამ ყიასაშვილი სტილი: ბაჩო კვირტია ქეით დევისი ფოტო: ზვიად ნიკოლაიშვილი დიზაინი და დაკაბადონება: ანი ლოლაძე რეკლამის მენეჯერი: ნათია მაისურაძე ანა არჯევანიძე შპს „ფოკუსი“ მელიქიშვილის #1 ტელ.: 229 59 19

E-mail: info@focus.ge

Publisher: George Sharashidze Editor in Chief: Maka Bibilashvili Journalists: Maka Bibilashvili Gaga Lomidze Lela Ochiauri Lasha Gabunia Giorgi Kekelidze Bacho Kvirtia Khatuna Khabuliani Nestan Kvinikadze Aleksandre Elisashvili Irma Kakhurashvili Tsiko Inauri Goga Chanadiri Translation: Mariam Kiasashvili Copy Editors: Bacho Kvirtia Katie Davies Photo: Zviad Nikolaishvili Design: Ani Loladze Sales: Natia Maisuradze Ana Arjevanidze LTD Focus Melikishvili #1 Tel.: 229 59 19 E-mail: info@focus.ge

www.focustv.ge

თბილისი

tbilisi