Focus Magazine

Page 1

ივნისის კულტურული და ტურისტული გზამკვლევი

#73

june’s Culture & tourist Guide www.focustv.ge



მწვანე სვეტი „მწვანე მოგონებაზე“ მახსენდება მამაჩემის დარგული ხეები სოფელში, ჩვენს ეზოში; როგორ ამყნობდა ბაბუა სხვადასხვა ჯიშის ვაშლსა და მსხალს ერთ ხეზე და მერე ნაჭრებით როგორ ფუთავდა, რომ ყლორტები ზამთარში არ მოყინულიყო; მახსენდება ფეხით გადავლილი დათვიჯვრის უღელტეხილი და 25 კილომეტრის გავლის შემდეგ, უკაცრიელი, ხახაბოს ყვავილებით მოფენილი მინდორი; კატიწვერას გზაზე ნანახი ალპური შავი ტიტები და კვავლოს მთაზე ნაპოვნი მინდვრის ფოლიო; ზღვის დონიდან 2700 მეტრ სიმაღლეზე, წუბროვანას მთაზე, მინდვრის ყვავილებით მოქარგული ფერადი ხალიჩები და მწვანე ხავსივით ხასხასა მინდვრიან მთებზე თოვლისა და ყინულის ზოლები... კიდევ მახსენდება უკანონო ხეების ჭრა ქალაქის ცენტრში, ვაკის პარკსა და იპოდრომთან, საპროტესტო აქციები მერიასა და საკრებულოსთან...

სწორედ ამიტომ, ჟურნალ „ფოკუსის“ 73-ე ნომერი იქნება „მწვანე“ და მისი ყველა ავტორი შეეცდება თავისებურად აუხსნას სიყვარული დედამიწას. მანამდე კი, შედით ფეისბუქზე, საძიებელ ველში აკრიფეთ „პარტიზანი მებაღეობა“, მოიწონეთ გვერდი, რომელსაც 2015 წლის 31 მაისის მონაცემებით, უკვე 20 046 მოწონება აქვს, და გახდით საკუთარი ეზოს, ქუჩის, ქალაქის პარტიზანი მებაღე! მაკა ბიბილაშვილი, მთავარი რედაქტორი

Thinking of my `green memory“ I remember trees planted by my father in our yard in the village. How my grandfather would inoculate different species of apples and pears on one tree and how he wrapped them in winter so that sprouts were not frozen. I recall walking the Datvijvari Pass and after 25 kilometers finding a remote field in Khakhabo full of flowers; alpine black tulips found on the road of Katitsvera and the field folio on the Kvavlo Mountain; colorful carpets of field flowers on the Tsubrovana Mountain 2700 meters above sea level and bright green mountains with lines of ice and snow… I also remember the illegal chopping down of trees in the center of the city, in Vake Park and Hippodrome, protest actions at the City Hall and Sakrebulo… We think it is not our business to take care of the environment, woods, fields and the air that we breathe and others – environment protectors, Ministry of Environment and Natural Resources and the Ecology and Greening Department of the City Hall will take care of it. But for the purpose of building new restaurants and hotels the green part of Tbilisi is being destroyed and trees cut down; even trees that are part of the Red List are secretly taken from the woods of the villages. And no one is punished for this. This is why the 73rd issue of Focus will be ‘green’ and all of its authors will try to express their love of the earth in their own way. Before that, go to Facebook, search for Guerilla Gardening, Like the page, which by May 31 2015 already had 20,046 likes and become a guerilla gardener of your own yard, street and city! Maka Bibilashvili, Editor in Chief

ეკოლოგია

ECOLOGY

რედაქტორის სვეტი / editorial

გვგონია, რომ გარემოზე, ტყეებზე, მინდვრებსა და იმ ჰაერზე ზრუნვა, რომელსაც ვსუნთქავთ, ჩვენი საქმე არ არის და მასზე ჩვენს ნაცვლად სხვები გარემოსდამცველები, გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრო და მერიის ეკოლოგიისა და გამწვანების სამსახური იზრუნებს. მაგრამ ახალი რესტორნებისა და სასტუმროების შენების მიზნით, დღესაც ნადგურდება თბილისში მწვანე საფარი და სოფლის ტყეებიდან კვლავ ჩუმჩუმად ეზიდებიან უკანონოდ მოჭრილ, მათ შორის წითელ ნუსხაში შეტანილ ხეებს, და ამისთვის არავინ ისჯება.

Green column

1



4 რეკომენდაცია recommended

6 უცხოელების `დესანტი“ ქართულ თეატრში Landing of foreigners in the Georgian theatre


Teatr i

ჩრდილების სახელმწიფო თეატრი „ბუდრუგანა-გაგრა“ - აფხაზეთი. მის.: რუსთაველის გამზ. 17 (რუსთაველის თეატრი) ტელ.: 72 68 68 www.budrugana.com www.rustavelitheatre.ge

STATE SHADoW THEATRE “BuDRuGANA-GAGRA” – APkHAzETI

3 ივნისი

June 3 Isn’t thIs a LoveLy Day... Gela kandelaki Dir: Gela kandelaki performance in one act Small Stage. Start time: 19:00. Ticket price: 6, 8 Lari

რა საოცარი დღეა...

თეატრი / რეკომენდაცია

გელა კანდელაკი რეჟ.: გელა კანდელაკი სპექტაკლი ერთ მოქმედებად მცირე სცენა. დას.: 19:00. ბილეთი: 6, 8 ლარი

Add: Rustaveli ave.17 (Rustaveli Theatre) Tel: 72 68 68 www.budrugana.com www.rustavelitheatre.ge

4

ეკოლოგია

ECOLOGY


review / theatre

ეკოლოგია

ECOLOGY

5


უცხოელების `დესანტი“ ქართულ თეატრში Landing of foreigners in the georgian theatre

ლელა ოჩიაური LeLa Ochiauri

თეატრი / მიმოხილვა

ბოლო პერიოდის ქართულ თეატრში, ტრადიციულად, არა მხოლოდ უცხოელი დრამატურგების (თანამედროვე თუ კლასიკოსი) პიესები იდგმება, არამედ მსოფლიოს სხვადახვა ქვეყნიდან ჩამოსული რეჟისორები თანამედროვე თუ კლასიკოსი ავტორების ნაწარმოებებს საკმაოდ აქტიურად და ინტენსიურად დგამენ. საერთაშორისო პროექტებსა თუ კოპროდუქციების განხორციელების პროცესში არა მხოლოდ თბილისის, არამედ რეგიონების თეატრებიც არიან ჩაბმული. ზოგჯერ ეს არის სპექტაკლები კლასიკური (აკადემიური) გაგებით და ზოგჯერ - აქცია-პერფორმანსები, ექსპერიმენტები, ვერბატიმის ფორმაში მოქცეული თუ ახალი თეატრალური ფორმების ძიების მიმართულებით.

6

ამ სპექტაკლებს საფუძვლად სხვადასხვა ეროვნებისა და ეპოქის, ცნობილი და ნაკლებად ცნობილი დრამატურგების ამა თუ იმ ჟანრისა და სპეციფიკის, ფორმისა და მიმართულების პიესები უდევს საფუძვლად, საუკუნეების წინ დაწერილი და უახლეს ხანში შექმნილი. ზოგი ბოლო წლებში, ზოგი ბოლო სეზონებში, და ზოგი - სულ ახლახანაა დადგმული. ქართული თეატრის „საერთაშორისო პროგრამა“ ასე გამოიყურება: მიხეილ თუმანიშვილის სახელობის კინომსახიობთა თეატრში დაიდგა ბრიტანელების - გაი მასტერსონის „ცხოველების ფერმა“ (ჯორჯ ორუელის ამავე სახელწოდების რომანის მიხედვით), ჰილარი ვუდის

ეკოლოგია

Traditionally, in the Georgian theatre of the recent period, not only plays by foreign playwrights (modern or classic) are staged but directors from different countries of the world come and actively stage pieces by contemporary or classic authors themselves. In the process of international projects and co-production, not only Tbilisi but regional theatres are involved. Sometimes, these are plays in the classical (academic) understanding and sometimes actionperformances, experiments, verbatim format pieces or quests for new theatrical forms. These plays are based on writings of different genre and specifics, forms and directions by famous and less famous playwrights of different nationality and epoch; some of those are written centuries ago, others – in recent years. Some of the plays are staged in recent years, in recent seasons or recent days. The international program of the Georgian theatre is as follows: At the Mikheil Tumanishvili Film Actors’ Theatre the British staged plays: Guy Masterson “Animal Farm” (based on George orwell’s novel of the same title), Hillary Wood “Dress” (written by Tamar Bartaia) and “Taming of the Shrew” based on Shakespeare, which was premiered in May.

ECOLOGY


„კაბა“ (დრამატურგი თამარ ბართაია) და მისივე „ჭირვეულის მორჯულება“, უილიამ შექსპირის მიხედვით, რომლის პრემიერა მაისის ბოლოს გაიმართა. „თუმანიშვილში“ რამდენიმე წელია წარმატებით საქმიანობს ბერძენი მიხაილ მარმარინოსი, რომელსაც უკვე რამდენიმე სპექტაკლი აქვს დადგმული: „ეროვნული ჰიმნი“ (რომელიც თანამედროვეობაში მიმდინარე ყოფითი თუ საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ცხოვრების მხატვრულ-დოკუმენტური ანარეკლია) , „მედეა ორი წერტილი მასალა“ (ჰაინე მიულერი), „R+J ბედისწერა დაბნეულია მესამე მეხსიერება“ (უილიამ შექსპირის მიხედვით, მიხაილ მარმარინოსის ტექსტი). რუსთაველის თეატრში, ასევე ბერძენმა გრიგორის კარანტინაკისმა და ქართველმა ნიკოლოზ შველიძემ „ელექტრა“ (სოფოკლე) დადგეს. აქვე წარმოადგინეს ავსტრიელი კრისტიან პაპკეს „სანახაობის მომწყობნი“ (თომას ბერნჰარდი) და ბრიტანელი ალეკ ბლაითის „ვგავართ ჩვენ ახლა ლტოლვილებს?“ ეს სპექტაკლი 2008 წლის აგვისტოს ომის შედეგად იძულებით გადაადგილებულ პირთა ცხოვრებას, მათ ისტორიებს ასახავს, მათ მონათხრობზეა აგებული და მსახიობების მიერ მათი ინტერვიუების ჩანაწერების გაცოცხლებითაა გადმოცებული. ასეთივე დოკუმენტური მასალის (ოღონდ არა მხოლოდ საქართველოს, არამედ ქართველი, ირანელი, ქურთი ქალების ომის დროს გადატანილი რეალური ისტორიების) მიხედვითაა შექმნილი ირანელი დიანა ფატჰის ექსპერიმენტული საერთაშორისო სპექტაკლი-აქცია „ნისლიანი სეზონი“, ილიაუნის თეატრში.

უცხოელ რეჟისორებს ახმეტელის თეატრიც ინტენსიურად იწვევს - მათ შორისაა პოლონელ დარიუშ ეზერსკის „პოლიცია“ (სლავომირ მროჟეკი) და ესტონელი კალევ კოდუს „ტრუსები“ (პაველ პრიაჟკო), იტალიელი მორგანტე ნარდის „ჰამლეტიკა“ (შექსპირის მოტივებზე) და ბრაზილიელი როდრიგო ფიშერის „2+2=2“.

ეკოლოგია

Memory” (based on Shakespeare, text by Michael Marmarinos). At the Rustaveli Theatre, another Greek, Grigoris karantinakis, and Georgian Nikoloz Shvelidze staged “Electra” (Sophocles). At the same theatre, Austrian Christian Papke’s “Showmen” (Thomas Bernhard) and British Alecky Blythe’s “Do We Look Like Refugees?” were presented. The latter depicts the lives of IDPs from the 2008 August war, their stories based on their narratives bringing to life their interviews. Based on similar documentary materials (not only concerning Georgia but real stories experienced by Georgian, Iranian, and kurdish women during the war) is the experimental international playaction “Misty Season” by Iranian Diana Fathi at the Ilia uni Theatre. Another international project, also on the theme of war, exploring people’s problems and conditions (physical and mental) during and after the war is Swedish Benno Wurhem’s experimental-choreographic play-action “Waiting at the Borders”, which was recently staged at the Royal District Theatre and has been played since in different theatres throughout Georgia. It is noteworthy that the play depicts the lives of Tserovani and Bazaleti IDPs but, most importantly, juveniles living there share their feelings, thoughts and impressions with the audience themselves. The Akhmeteli Theatre is also intensively inviting foreign directors, among those: Polish Darius

ECOLOGY

review / theatre

ასევე საერთაშორისო პროექტია და აგრეთვე ომის თემას - ომის და ომისშემდგომი პერიოდების საზოგადოებების პრობლემებს, მათი მდგომარეობის (ფიზიკური და სულიერი) რეალურ ჭრილში დანახვას ეხება შვედი ბენო ვურჰემის ექსპერიმენტულქორეოგრაფიული სპექტაკლი-აქცია „საზღვრებთან მოლოდინში“, რომელიც სულ ახლახან სამეფო უბნის თეატრში დაიდგა და მას შემდეგ საქართველოს სხვადასხვა თეატრში თამაშობენ. აღსანიშნავია, რომ დადგმაში წეროვანისა და ბაზალეთის იძულებით გადაადგილებულ პირთა ცხოვრებაა ნაჩვენები, ოღონდ მთავარი ისაა, რომ მაყურებელს თავიანთ შეგრძნებებს, შთაბეჭდილებებს, ფიქრებს, იქ მცხოვრები მოზარდები თავად უზიარებენ.

At the Tumanishvili Theatre, Greek Michael Marmarinos has been working for several years. He has staged several plays – “National Hymn” (an artistic-documentary reflection of everyday or public-political life of the modernity), “Material: Medea” (heiner Mueller), “R+J Fate Is Lost third

7


დადგმას „2+2=2“ შეიძლება უწოდო სპექტაკლიპერფორმანსი, სპექტაკლი-აქცია, სპექტაკლიპოზიცია. ისიც, ძირითადად, რეალურს (მათ შორის, როლების შემსრულებლების ისტორიებსა და მოგონებებს) ეფუძნება. პერსონაჟებს, უპირველესად, იდენტობის პრობლემა აწუხებთ და კიდევ არაერთი შეკითხვა, რომლებიც თანამედროვე საზოგადოების არსებობას უკავშირდება. ეძებენ პასუხს კითხვებზე ვინ ვარ და ვინ მინდა, რომ ვიყო; შემიძლია თუ არა, ვიყო ის, ვინც მინდა ან ის, როგორადაც ვგრძნობ თავს; ვის შეუძლია გააკეთოს ის, რაც უნდა ან ვის აქვს უფლება დაარღვიოს ადამიანის თავისუფლების ზღვარი, რომლისთვისაც შინაგანი თავისუფლება ცხოვრების წესად უნდა იქცეს? როდესაც არა მხოლოდ არჩევანის თავისუფლებაა შეზღუდული, არამედ - სურვილისაც. როდესაც განსხვავებულად მოაზროვნე, მცხოვრები ან ცხოვრების მსურველი ადამიანები საზოგადოებისთვის „უცხოდ“ რჩებიან და დაცინვასა და გარიყვას იმსახურებენ.

თეატრი / მიმოხილვა

დარიუშ ეზერსკი საქართველოში შექმნილი კიდევ ერთი სპექტაკლის რეჟისორია. ამჯერად „ახმეტელიდან“ ფოთის ვალერიან გუნიას სახელობის დრამატულ თეატრში გადაინაცვლა და „ჩემს ბაღში ომია“ (ვესლავ მისლევსკი) დადგა. ეს სპექტაკლიც ომის თემაზე და ომის კოშმარების, სამოთხედქცეულ საკუთარ ბაღში (სახლში, ქვეყანაში) თავშეფარების, მისი დაცვისა და გადარჩენის აუცილებლობაზეა.

8

თბილისში დადგეს - ავსტრიელმა რეინჰარდ აუერმა „დედა კურაჟი და მისი ოჯახი“ (ბერტოლტ ბრეხტი) და „ვირთხებზე ნადირობა“ (პიტერ ტურინი) გერმანელმა რალფ ზიბელტმა. ქართული თეატრების მოლაპარაკებები უცხოელ რეჟისორებთან თუ პროდიუსერებთან, თეატრებთან თუ თეატრალურ კომპანიებთან, ხელშეკრულებების დადება რეჟისორებთან, პიესების შერჩევისა და შესარჩევი პროექტების განხილვის პროცესი გრძელდება. გარდა ამისა, უწყვეტია გამოცდილების გაზიარების, ახალი ურთიერთაღმოჩენებისა და ახალი თემების გახსნის, ახალი შემოქმედებითი გზების აღმოჩენის პროცესი. გრძელდება კულტურათა დიალოგი, რომლის შედეგებიც თვალნათლივ და რეალურად არსებულ პროდუქციაში აისახება.

ეკოლოგია

Ezersky’s “Police” (Slawomir Mrozek) and Estonian kalev kodu’s “Panties” (Pavel Priajko), Italian Morgante Nardi’s “Hamletika” (based on Shakespeare’s motifs) and Brazilian Rodrigo Fisher’s “2+2=2”. “2+2=2” can be called a play-performance, play-action, and play-position. It is also based mostly on real life stories (including stories and recollections of actors). Characters first of all have an identity problem and questions relating to the existence of modern society. They look for answers to questions – who am I and who I want to be? Can I be the one that I want or the one that I feel I am? Who can do what he/she wants and who has the right to violate the verge of human freedom for which inner freedom should turn a way of life? When not only the freedom of choice is limited but wishes; when people thinking, living or wanting to live differently remain ‘alien’ to society and deserve bullying and isolation. Darius Ezersky is the director of one more play staged in Georgia. This time he moved from the Akhmeteli Theatre to the Poti Valerian Gunia Drama Theatre and staged “War in My Garden” (Wieslaw Mysliwski). This play is also on the theme of war and the necessity to find shelter from war atrocities in your garden (home, country), which is like a paradise, to protect and save it. Thereby Austrian Reinhard Auer staged “Mother Courage and Her Children” (Bertolt Brecht) and German Ralf Siebelt staged “Rat Hunting” (Peter Turin). The process of negotiations of Georgian theatres with foreign directors and producers, theatres and theatrical companies, signing agreements with directors, selecting plays and discussing the projects for selection continues. The process of experience-sharing, new mutual discoveries and opening new themes, discovering new artistic routes continues. The dialogue of culture continues, the results of which are reflected by visible and real projects.

ECOLOGY


12 კანის 68-ე კინოფესტივალის ქრონიკა Chronicles of the 68th Film Festival at Cannes

19 5 ფილმი დედამიწაზე 5 movies about earth


DRESSUP GROUP - JEANS GALLERY GROUP-ის რებრენდინგი და სამი ახალი მაღაზია ჭავჭავაძის გამზირზე თბილისში, 28 მაისს, 20:00 საათზე, ჭავჭავაძის გამზირზე ოფიციალურად გაიხსნა „ჯინს გალერი ჯგუფში“ შემავალი სამი ახალი ბრენდული მაღაზია. გახსნის ცერემონიალზე ასევე მოხდა ჯგუფის ახალი სახელისა („დრესაპ ჯგუფი“) და ლოგოს პრეზენტაცია. „დრესაპ ჯგუფი“- ამიერიდან სწორედ ამ სახელის ირგვლივ იქნება გაერთიანებული მაღაზიები: FACTORY, JEANS GALLERY, LEVIS, LEE & WRANGLER და MAVI. FACTORY, LEVIS, LEE & WRANGLER - ეს ის მაღაზიებია, რომლებშიც შოპინგი და მსოფლიო ბრენდების უახლესი კოლექციების შეძენა კიდევ ერთ ახალ მისამართზე - ამჯერად უკვე ჭავჭავაძის 29 ნომერშიც იქნება შესაძლებელი. მაღაზიების გახსნას, კომპანიის მედიაპარტნიორებთან, ბიზნესპარტნიორებთან და ლოიალურ მომხმარებლებთან ერთად, ესწრებოდნენ LEE-სა და WRANGLER-ის ევროპისა და ახლო აღმოსავლეთის ოფისის გაყიდვების დირექტორი ადამ ოგორეკი და მარკეტინგის კოორდინატორი მარჩინ რაკოზსკი. ახალი მაღაზიების გახსნასა და კომპანიის რებრენდინგთან დაკავშირებით, კომენტარი ვთხოვეთ „დრესაპ ჯგუფის“ მარკეტინგის დირექტორს ირაკლი მკერვალიშვილს: „მოგეხსენებათ, „დრესაპ ჯგუფი“, რომელიც აქამდე „ჯინს გალერი ჯგუფის“ სახელით იყო ცნობილი, 1994 წლიდან არის წარმოდგენილი ქართული ტანსაცმლის, ფეხსაცმლის, აქსესუარების ბაზარზე და უკვე 21 წელია ზრუნავს საქართველოში იმ ყველაზე დემოკრატიული სტილის დამკვიდრებასა და მხარდაჭერაზე, რასაც ჯინსი, თავისუფალი ცხოვრების წესი და საკუთარი ინდივიდუალური სტილის შექმნა ჰქვია. კომპანიის გაფართოებამ და ახალი მიმართულებების, კერძოდ კი ფეხსაცმლის ხაზის გაძლიერებამ, ასევე ონლაინგაყიდვების არხის დამატებამ, რომელიც უახლოეს მომავალში სრული დატვირთვით ამუშავდება, მოიტანა ჯგუფის რებრენდინგის საჭიროება. „დრესაპ ჯგუფის“ სლოგანი: „ორიგინალი ჩვენი სტილია“ და ლოგო (ფრთიანი D), სწორედ ჯგუფის მთავარი არსის გამოხატულებაა. მართალია, შეიცვალა ჯგუფის სახელი და ლოგო, მაგრამ არ იცვლება ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი ღირებულება: „დრესაპ ჯგუფი“ მუდმივად სთავაზობდა და მომავალშიც უცვლელად შესთავაზებს მომხმარებლებს მხოლოდ საერთაშორისო და ლეგენდარული ბრენდების ორიგინალ პროდუქციას - საკუთარი, ყოველდღიური სტილის შესაქმნელად. ცალკე აღნიშვნის ღირსია ფეხსაცმელებისა და აქსესუარების მაღაზია FACTORY, რომლის უკვე მეოთხე და ყველაზე დიდი ფილიალი სწორედ ჭავჭავაძის 29 ნომერში გაიხსნა. მაღაზია FACTORY - „დრესაპ ჯგუფისა“ და სტუდია ROOMS-ის ერთობლივი პროექტია. მაღაზიაში წარმოდგენილია 30-ზე მეტი ევროპული და ამერიკული ფეხსაცმლისა და აქსესუარის ბრენდის უახლესი და ორიგინალი კოლექციები. FACTORY გამოირჩევა უნიკალური დიზაინით, რომელიც გარდა ორიგინალურობისა და დახვეწილობისა, საოცრად კომფორტულია მომხმარებლისათვის და იძლევა მაღაზიაში წარმოდგენილი ნებისმიერი პროდუქტის მარტივად დათვალიერების საშუალებას. სწორედ ამ სამი ღირებულების: უნიკალური დიზაინის, დახვეწილობისა და კომფორტულობის გაერთიანება გვსურდა აღნიშნული მაღაზიის კონცეფციაში, რომლის განხორციელებაშიც დაგვეხმარა სტუდია ROOMS“. „დრესაპ ჯგუფი“ სულ მალე კიდევ ერთ სიურპრიზს უმზადებს თბილისის მოსახლეობას - ახალი მაღაზიის სახით.



კანის 68-ე კინოფესტივალის ქრონიკა ChroniCLes of the 68th fiLm festivaL at Cannes ნესტან ნენე კვინიკაძე NestaN NeNe KviNiKadze

the LoBsteR By yoRGos LanthIMos

ირგოს ლანთიმოსი, “ლობსტერი”

2015 წლის საკონკურსო პროგრამა კანის ფესტივალის ისტორიაში დარჩება როგორც ერთ-ერთ ყველაზე სუსტი, 68 წლის მანძილზე.

The contest program of 2015 will remain in the history of the Cannes Festival as one of the weakest contest programs in 68 years.

ამის შესახებ კრიტიკოსები რეცენზიებში, ადამიანები კინოდარბაზებთან, „კილომეტრიან“ რიგებში, პრესის ოთახში საუბრობენ. ერთ-ერთი ფილმის დასრულების შემდეგ, ტიტრების მსვლელობისას, იტალიელმა ჟურნალისტმა მთელი მონოლოგი უძღვნა ჩავარდნილ ფესტივალს. დარბაზში მსხდომნი იცინოდნენ.

All the critics speak about it in their reviews, in kilometer-long queues at cinema halls, in the press room. after the end of one of the films, during the titles, an Italian journalist dedicated a full monologue to the failing festival and got the audience laughing.

კინო / მიმოხილვა

წელს ფესტივალს აკლდა „ხულიგნების“ ის ჯგუფი, რომლებიც ყოველ წელს აქ არიან, ყველა ფილმის დაწყების წინ, სპეციალური შეძახილით „ამხნევებენ“ დარბაზს. ეს „ხულიგნები“ ძალიან უყვარს პუბლიკას, რადგან კანის ფესტივალის შემადგენელ ნაწილად იქცა.

12

ხულიგნობა და ინტრიგა დააკლდა საკონკურსო პროგრამისთვის შერჩეულ ფილმებსაც. იაპონური სურათები ზღაპრებს გვიყვებოდა, ფრანგული სურათების უმრავლესობა შუა ასაკის კრიზისზე ძალიან ტრივიალურ და უინტერესო გადაწყვეტას გვთავაზობდა. გას ვან სეტის ნამუშევარი „ტყეების ზღვა“ კი გაბრაზებულმა მაყურებლებმა სტვენით და შეძახილებით გააცილეს. ვეტერანებით იმედგაცრუებულებმა, დებიუტანტი აღმოაჩინეს. კანის ფესტივალის ისტორიაში

ეკოლოგია

This year the festival lacked the gang of hooligans that is usually there, every year, before each film and who ‘cheer the hall up’. these gang members are loved by the public as they have become part of the Cannes Festival. Hooliganism and intrigue was lacking in the films selected for the contest program as well. Japanese films told fairy tales, the majority of French films – middle age crisis with a very trivial and uninteresting resolution. Gus Van Sant’s “Sea of Trees” was met with whistles and shouts by an angry audience. Those disappearing with the veterans discovered debutants. The second time in the history of the Cannes Festival, a full-length film by a debutant was included in the contest program. And also for the first time in the history of Cannes, the debutante’s film “son of saul” won the grand

ECOLOGY


მეორედ ხდება, როდესაც დებიუტანტის ფილმი სრულმეტრაჟიან საკონკურსო პროგრამაშია ჩართული. და ასევე, კანის ისტორიაში პირველად, გრანპრის მფლობელი, სწორედ დებიუტანტის სურათი – „სოლის შვილი“ გახდა. უნგრელმა ლასლო ნემესმა კიდევ ერთხელ შეახსენა საზოგადოებას მეორე მსოფლიო ომის სისასტიკე და ოპერატორთან ერთად, ძალიან საინტერესო ფორმა მოუძებნა აუშვიც-ბირკენაუს საკონცენტრაციო ბანაკში გათამაშებულ სულისშემძვრელ ისტორიას. ფილმში მოთხრობილია 1944 წლის ამბავი. ფაშისტები ებრაელ ტყვეებს იძულებით ამუშავებენ. ტყვეების მოვალეობაა ბანაკში მოყვანილი ებრაელი მამაკაცების, ქალების, ბავშვების გაშიშვლება და გაზის კამერაში შეყრა. შემდეგ გვამების დანაწილება, მათი დაწვა და საბოლოოდ, ფერფლის წყალში ჩაყრა. შერჩევითობის თვალსაზრისით, ექიმები გვამებზე ცდებსაც ატარებენ, რაც მიცვალებულის გაკვეთას გულისხმობს. ფილმის მთავარი გმირი – სოლი, კრემატორიუმში საკუთარ შვილს აღმოაჩენს, რომელიც ჯერ კიდევ სუნთქავს. შოკში მყოფი ხედავს, როგორ გამოათრევენ მომაკვდავ ბავშვს, რომელსაც ცხვირზე ხელის მოჭერით ბანაკის ექიმი კლავს. სოლისთვის მთავარი მიზანი შვილის გვამის გადარჩენა ხდება. შეძლებს თუ არა სოლი მის დახსნას? ნემესმა, კამერასთან ერთად, ხმის დიზაინიც შესანიშნავად გადაწყვიტა. მთელი ფილმის მანძილზე, პერსონაჟები ჩურჩულებენ. დებიუტანტმა რეჟისორმა ისტორიის ყველაზე ხმაურიანი პერიოდი სიჩუმეში გადაწყვიტა, რომლის წარმატება წლევანდელ კინოფესტივალზე ახალგაზრდა რეჟისორებისთვის ყველაზე დიდი სტიმული იქნება. ხმაურია ნანი მორეტისთან. „პაპს“„დედაჩემი“ მოყვა. ლათინური ენის სპეციალისტი ბებია, რომელიც ალცჰეიმერითაა დაავადებული, მისი კინორეჟისორი ქალიშვილი, რომელსაც პროფესიული, პირადი პრობლემები აქვს და შესაბამისად, საკუთარ თავთან და გარემოსთან გაუცხოებულია. კინორეჟისორი ქალის (მსახიობი მარგერიტა ბუი Margherita BUY) ეგზისტენციალური პრობლემებით, მორეტი იტალიის კულტურის დეკადანსზე გვიყვება: თუ როგორ ღაფავს სულს ყველაფერი ძველი ბებიის მსგავსად და როგორი ტრივიალურია თანამედროვე იტალიური კინოს ფაბულა ფსევდოჰოლივუდის ვარსკვლავის მონაწილეობით, რომელსაც წარმატებულად ირგებს ჯონ ტურტურო.

ეკოლოგია

ლასლო ნემესი, `სოლის შვილი“

prix. hungarian Laszlo nemes reminded the public once again about the cruelty of World War II and, together with a cameraman, found an interesting form to the heart-breaking story at the Auschwitz-Birkenau concentration camp. the film tells the story of 1944 when Fascists were forcing Jewish captives to work. The duty of the captives was to strip Jewish men, women and children and put them in gas chambers, then divide the corpses, burn them and finally throw the ashes into water. Selectively, doctors make experiments on corpses, which means cutting up the dead bodies. The main character of the film, saul, will find his son in a crematorium still breathing. Shocked, Saul sees how the dying child is dragged out and how a camp doctor kills him by squeezing his nose. The main goal for Saul then is to save the body of his son. Will he manage? along with camera, Nemes found a great solution to the vocal design. During the entire film, characters whisper. the noisiest period of history is resolved in silence by the debutant director whose success at this year’s festival will be a great stimulus for young directors. Noise at the Nanni Moretti, “We Have a Pope” followed by “Mia Madre” [My Mother]. a Latin language specialist grandmother who has alzheimer’s and her film director daughter with professional and personal problems with herself and the environment, are alienated. With existential problems of a film director woman (Margherita Buy), Moretti tells about the decadence of the Italian culture. How everything old is counting its last days, like the granny, and how trivial the contemporary Italian film fable is with a pseudo Hollywood star, successfully acted by John Turturro.

ECOLOGY

review /cinema

წლევანდელ ფესტივალზე, ვნახეთ ტიმ როტის ბრწყინვალე პერფორმანსი მექსიკელ მიშელ ფრანკოს „ქრონიკაში“. მსახიობმა მომვლელი ექთნის პერსონაჟი განასახიერა, რომელიც მომაკვდავ პაციენტებს უვლის. როლისთვის როტიმ რეალურად გაიარა ეს გზა და სასიკვდილო დიაგნოზის პაციენტებთან ერთად იმუშავა. ფილმის დასაწყისიდან გექმნება შთაბეჭდილება, რომ სერიულ მკვლელთან, ან ქალებზე მონადირე მანიაკთან გაქვს საქმე. თუმცა მექსიკელი რეჟისორი სულ სხვა ამბავს ყვება.

saUL FIa (son oF saUL) By LÁsZLÓ neMes

13


MIa MaDRe (My MotheR) By nannI MoRettI

ChRonIC By MICheL FRanCo

ნანი მორეტი, `დედაჩემი“

მიშელ ფრანკო, `ქრონიკა“

მომვლელებზე მიბარებული მომაკვდავი პაციენტები, რომელთანაც ოჯახის წევრებს ურთიერთობა თითქმის არ აქვთ. ეს პრობლემა რამდენიმე ეპიზოდში ისეთი ზუსტი და დამაჯერებელია, რომ ცხადია, ხვდები - ავტორს საკუთარი თავგადასავალი აქვს მოთხრობილი. როგორც ფრანკო წერს, ბებიის გარდაცვალების შემდეგ, მომვლელისგან შეიტყვეს ის დეტალები, რაც არასოდეს იცოდნენ ბებიის შესახებ. საკამათოა ფინალის გადაწყვეტა. თუმცა, თუ ამ შესანიშნავ ნამუშევარს ყურადღებით ნახავთ, ჩაწვდებით ბრწყინვალე პერსონაჟის პროტოტიპს, მის ასპროცენტიან მონაწილეობას და ენერგიის ხარჯვას დავრდომილთა ბანაობისას, გულყრისას, პრეპარატის გადასხმის გაკეთებისას... როცა ადამიანს არ იცნობ, ცხადია ძნელია მის გვერდით ყოფნა სიკვდილის წინ. მერე რა, რომ ისინი ერთ სახლში ცხოვრობენ, ერთ მაგიდასთან საუზმობენ, - ეს ფრანკოს ქრონიკაა ადამიანთა ურთიერთობის დეფიციტის შესახებ.

კინო / მიმოხილვა

დრამატურგიის დახვეწილი სტრუქტურა, საინტერესო თანამედროვე გმირის სევდიანი ამბავი, ჟიურიმ საუკეთესო სცენარისთვის დააჯილდოვა. თქვენ ხართ ჩემთვის გმირები - მიშელ ფრანკომ ძმებ კოენებს დახურვის ცერემონიალზე მადლობა გადაუხადა.

14

სტეფან ბრიზემ - „ადამიანის საზომი“ წარმოადგინა. 51 წლის მამაკაცი თიერი (მსახიობი ვინსენტ ლიდოლი), რომელიც 20 თვეა სამსახურის გარეშეა, სხვადასხვა ორგანიზაციებში გასაუბრებაზე დადის, Skype-ინტერვიუებში იღებს მონაწილეობას, აგარაკის გაყიდვას ცდილობს. შინ მეუღლე და ცერებრალური დამბლით დაავადებული თინეიჯერი შვილი ჰყავს. გარკვეული დროის შემდეგ, თიერი სუპერმარკეტის დაცვის სამსახურში იწყებს მუშაობას. მას უტარებენ მასტერკლასს სუპერმარკეტში ქურდობის გამოვლენის შესახებ. შესანიშნავი სცენაა, როდესაც დაცვის უფროსი ასობით სათვალთვალო კამერაში ასახულ ქურდობის მცდელობებს მონიტორებზე უჩვენებს: ქურდს არ აქვს სქესი, ასაკი და ფერი, -

ეკოლოგია

At this year’s festival we saw the brilliant performance of Tim Roth in the “Chronic” by Mexican Michel Franco. The actor played a nurse who is taking care of dying patients. For the role, Roth went all the way into it and gained experience by working with terminally ill patients. From the start of the film you have the feeling that it is a story of a serial killer or women hunter maniac, but the Mexican director is in actual fact telling a totally different story. The dying patients assigned to the home care nurse have almost no relationship with their family members. In several episodes this problem is so precise and convincing that you realize the author is telling his own story. As Franco writes, after the death of his grandmother, they learned things from the nurse that they knew nothing about. the finale is controversial. however, if you watch this wonderful work attentively, understand the prototype of the brilliant character, his 100-percent participation and consumption of energy when washing the patients, when treating their heart attacks or making transfusions… When people do not know each other, it is hard to stand beside them before death. It does not matter if they live in the same house, have breakfast at the same table – this is Franco’s chronic about the deficit of human relations. With a refined structure of dramaturgy, the sad story of an interesting modern character was awarded by the jury for the best screenplay. “you are my heroes,” Michel Franco thanked the Coen brothers at the closing ceremony. Stephane Brize presented “The Measure of a Man” in which 51-year-old Thierry (Vincent Lindon), who is out of work for 20 months, goes to interviews in different organizations, participates in Skype interviews, and is trying

ECOLOGY


ChRonIC By MICheL FRanCo

La LoI DU MaRChÉ (the MeasURe oF a Man) By stÉPhane BRIZÉ

მიშელ ფრანკო, `ქრონიკა“

სტეფან ბრიზე, `ადამიანის საზომი“

ამბობს თიერის უფროსი და ჩვენც ვხედავთ მოხუც, გამოპრანჭულ ფრანგ ქალს, რომელიც წინდებს იპარავს, შემდეგ შეყვარებული წყვილი ქურდობს და მოხუცი მამაკაცი ხორცს იპარავს. თიერი ეჭვმიტანილებს ხელმძღვანელობასთან აცილებს ხოლმე და ესწრება დაკითხვის პროცედურას. ფულის მოპარვაში დაადანაშაულებენ სუპერმარკეტის თანამშრომელს, რომელიც 23 წელია გუნდის საუკეთესო წევრად მიიჩნევა. რა უნდა მოიმოქმედოს ხელმძღვანელობამ? ევროპა კანონმორჩილების გარეშე ევროპა ვერ იქნება. სახის შესანარჩუნებლად, მას ადამიანების გაწირვა უწევს. ზუსტად ასე გაწირავენ თანამშრომელს, რომელიც თავს იმართლებს და პატიებას ითხოვს - ნარკოტიკებზე დამოკიდებული შვილი კლინიკაში უნდა წამეყვანა და ფული ამისთვის მჭირდებოდაო. არ პატიობენ - მას სამსახურიდან აგდებენ. შემდეგ სცენაში კი სწორედ თანამშრომელი ქალბატონის პანაშვიდს ვხედავთ. ამ ფაქტების შემსწრე თიერი ბოლოს დილემის წინაშე დგება - გააგრძელოს ძლივს ნაშოვნი სამუშაო, თუ წავიდეს? „ადამიანის საზომში“ შესანიშნავადაა დახატული უზრუნველყოფილი ევროპის ავტოპორტრეტი, სადაც განაჩენი ხშირად სასტიკია - იმისთვის, რომ დიდი ორგანიზმი შეუფერხებლად და სტაბილურად მუშაობდეს. ვინსენტ ლიდოლი ჟიურიმ მამაკაცის როლის საუკეთესო შესრულებისთვის დააჯილდოვა.

ტაილანდის ჩრდილო-აღმოსავლეთის დასახლებაში, ჯარისკაცებს უცნაური დაავადება სჭირთ სძინავთ და ვერ იღვიძებენ. იშვიათ შემთხვევაში, გამოღვიძებულები კი მოულოდნელად ისევ ღრმა

ეკოლოგია

A supermarket employee who was considered the best employee for 23 years is accused of stealing money. What should the authorities do? europe can be europe no more without law abidance. In order to maintain its face, it has to sacrifice its people. this is how they show no mercy on the employee who asks for forgiveness, saying she had to take her drug-addict child to a clinic and needed money for that. She is not forgiven and loses her job. In the next scene we see the woman’s funeral. Witnessing these facts, Thierry is facing a dilemma. Continue in the job that he could hardly find, or leave? “The Measure of a Man” very well describes the auto portrait of well-provided for Europe where the sentence is often cruel in order to ensure the unhindered and stable functioning of the big machine. vincent Lindon was awarded by the jury as the best male actor. “after Five years,” a film by Golden Palm owner Thai Weerasethakul, was not included in the contest program.

ECOLOGY

review /cinema

კანში, 5 წლის შემდეგ, „ოქროს პალმის რტოს“ მფლობელი ტაილანდელი ვირასეტაკულის ფილმი საკონკურსო პროგრამაში არ ჩართეს.

to sell a summer house. He has a wife and a teenager child with cerebral palsy. After a while, Thierry starts working at a supermarket as a security guard. He then attends a master class on robbing a supermarket. There is a brilliant scene when the chief of the guards is showing them shop-lifting attempts on monitors, shot by security cameras. “The thieves have no gender, age or color,” Thierry’s boss says, and we see an old and pretty French lady who is stealing socks; then a loving couple stealing and an old man taking meat. Thierry accompanies the suspects to the authorities and attends the interrogation procedure.

15


ძილს ეძლევიან. ჯარისკაცები საავადმყოფოში წვანან, სადაც მომვლელები ახვევიათ. ეს ფილმი ჩემთვის დღიურივითაა, - ამბობს აპიჩატპონგ ვირასეტაკული, - ეს ძალიან პირადია. რეჟისორი, რომელსაც მიაჩნია, რომ მის ქვეყანაში გაუსაძლისი კრიზისია და იქ ცხოვრება შეუძლებელია, მაინც ბავშვობისდროინდელი იმიჯებით, ისტორიებითა და ესთეტიკით იკვებება. „ბრწყინვალების სასაფლაოში“ ყველა კადრი ნაგრძნობია, დინამიკა - მოცემულობის შესაფერისი. ხმა კი, როგორც თავად ამბობს, საყვარელ ხმის დიზაინერთან ერთად შექმნა. „მან ზუსტად იცის, რომელი ტონალობის ჟღერადობა მჭირდება. როდის რომელი ჩიტის ხმა უნდა შემოვიდეს“. ვირასეტაკული ამბობს, რომ სიზმარს კინოსგან ასხვავებს, თუმცა ყველაზე ხშირად, სწორედ საკუთარ სიზმრებს გარდაქმნის ხოლმე კინოკადრებად. ამ შემთხვევაში, მან შესანიშნავად შეძლო საკუთარი ტკივილის გაზიარება - სპეციფიკური იუმორით, არაგადაპრანჭული ესთეტიკითა და მეტაფორაში მოქცეული სათქმელით.

კინო / მიმოხილვა

მეტაფორების გარეშე გათამაშდა ჟაკ ოდიარის ისტორია ფილმში სახელწოდებით „დიპანი“.

16

In the North-Eastern settlement of Thailand, soldiers have a strange disease. They sleep and cannot wake up. Those who rarely wake up, go back to sleep unexpectedly again. Soldiers lie in a hospital with nurses constantly around them. “to me, this film is like a diary,” apichatpong Weerasethakul says. “This is very personal.” The director thinks that there is unbearable crisis in the country and that life is impossible there and sofeeds with images, stroes and esthetics of the childhood period. In the “Cemetery of Splendour” every cadre is felt well, and the dynamic is relevant to the circumstances. The sound, as he says, was done together with his favorite sound designer. “The designer knows exactly sounds of what tone I need”. When should which sound of a bird come. Weerasethakul says that he distinguishes a dream from a movie but most frequently converts his dreams into film cadres. In this case he managed to share his pain very well. With specific humor, not-too-much esthetic, and a message shaped in a metaphor.

DheePan By JaCQUes aUDIaRD

MaCBeth By JUstIn KURZeL

ჟაკ ოდიარი, `დიპანი“

ჯასტინ კურზელი `მაკბეტი“

შრი-ლანკის სამოქალაქო ომიდან თავის დასაღწევად, ჯარისკაცი, ქალი და პატარა გოგონა ოჯახად გაასაღებენ თავს, პარიზის შემოგარენში დასახლდებიან და ერთობლივ ცხოვრებას იწყებენ – იმის მიუხედავად, რომ საერთოდ არ იცნობენ ერთმანეთს. საინტერესო ფაბულა ფინალისკენ გაფერმკრთალდა, ჰეფი ენდით კი ბევრი კითხვა გააჩინა.

There were no metaphors in Jacques Audiard’s film “Dheepan”. In order to get away from the sri Lanka civil war, a soldier, a woman and a little girl pretend they are a family. They settle in the suburbs of Paris and start a common life despite barely knowing each other. The interesting fable faded a little at the end and raised many questions with the happy ending.

თუმცა, რვაკაციანმა ჟიურიმ ყველაზე დამაჯერებელი პასუხი თანამედროვე, მწვავე კითხვებზე სწორედ ამ ფილმში იპოვა: ევროპა, როგორც ღია სამყარო ემიგრანტებისთვის. ტოლერანტი და

However, the eight-member jury found the most convincing answer to sharp questions of modernity in this very film. europe as an open world for emigrants is tolerant and self-criticizing;

ეკოლოგია

ECOLOGY


თვითკრიტიკული, საკუთარი პრობლემებით დამძიმებული, მაგრამ მზად ხელის გასაწვდენად. „ოქროს პალმა“ ჟაკ ოდიარს ამ საჭირო ნამუშევრისთვის მისცეს. ალბათ ახლა ასეა საჭირო, რადგან ისევ ომია და ევროპას ყველა მხრიდან აწყდება ემიგრანტთა ტალღა.

loaded with its own problems but ready to give out a hand of help. Jacques Audiard was awarded the Golden Palm for this work. Probably this is needed now as it is still war and Europe is approached by waves of emigrants from every side.

არასაკონკურსო პროგრამაში ვუდი ალენის „ირაციონალური კაცი“ უჩვენეს. პრესკონფერენციაზე რეჟისორმა თავი აარიდა პასუხს შეკითხვაზე იმის შესახებ, თუ როდის გადაიღებს უფრო სერიოზული შინაარსის ფილმს. ფილოსოფიის ლექტორისა და მისი სტუდენტის სასიყვარულო ისტორია და მის პარალელურად ჩადენილი მკვლელობა. ნაცნობი ფაბულა, ცოტათი უფრო მოსაწყენი, ვიდრე სხვა ბოლო ნამუშევრები. ტრადიციულად, ბრწყინვალე კოსტიუმები და ხოაკინ ფენიქსის მშვენიერი პერფორმანსი.

In the non-contest program, Woody Allen’s “Irrational Man” was shown. At the press conference the director avoided answering the question as to when he would shoot a more serious film. a love story of a philosophy lecturer and his student and a murder in parallel to it. A familiar plot, a bit more boring than other recent works, traditionally brilliant costumes and a wonderful performance by Joaquin Phoenix.

საუკეთესო ქალის როლის ტიტულს, სავარაუდოდ, თანაბარი კონკურენციით ელოდნენ მარიონ კოტიარი - ლედი მაკბეტის განსახიერებისთვის და ქეით ბლანშეტი „ქეროლისთვის“. თუმცა არცერთი მათგანი არ აღმოჩნდა სცენაზე. ჯილდო ორმა მსახიობმა გაიყო - ემანუელ ბერკო ფილმისთვის „მონ როი“ და რონი მარა ფილმისთვის „ქეროლი“.

The best female performance title was expected with probably equal competition by Marion Cotillard for playing Lady Macbeth and Cate Blanchett for “Carol” but neither of them were to step up on the stage. The award was divided between two actresses – Emmanuelle Bercot for the film “Mon Roi” and Rooney Mara for “Carol”. For telling the history of China of the 9th century with interesting directing and brilliant images, Hou

CaRoL By toDD haynes

Mon RoI By MaÏWenn

ტოდ ჰეინესი, `ქეროლი“

მაივენი, `მონროი“

მე-9 საუკუნის ჩინეთის ისტორიის თხრობისთვის საინტერესო რეჟისურით და ბრწყინვალე გამოსახულებით დაჯილდოვდა ჰო ჰსიაო-ჰსიენი (Hou Hsiao-Hsien) ჟიურის პრიზი კი ირგოს ლანთიმოსმა მიიღო ფილმისთვის „ლობსტერი“.

ეკოლოგია

this year, French films dominated the contest program. Backstage, people said that Weerasethakul was blocked at the expense of the French. People said many would criticize the new director. The fact is that the majority of critics left the festival early and the contest program disappointed international press. Everything else was traditionally superb: stars – Catherine Deneuve, Woody Allen, Sean

ECOLOGY

review /cinema

წელს საკონკურსო პროგრამაში ფრანგული ფილმები ჭარბობდა. კულუარებში ამბობდნენ, ვირასეტაკული ფრანგების ხარჯზე დაიბლოკაო. იმასაც ლაპარაკობდნენ, ახალ დირექტორს ბევრი გააკრიტიკებსო. ფაქტია, ფესტივალი კრიტიკოსთა უმრავლესობამ დროზე ადრე დატოვა. საკონკურსო პროგრამამ იმედები გაუცრუა საერთაშორისო

Hsiao-Hsien was awarded. The jury’s prize went to yorgos Lanthimos for the film “Lobster”.

17


nIe yInnIanG (the assassIn) By hsIao-hsIen hoU

ჰო ჰსიაო-ჰსიენი, THE ASSASSIN

პრესას. სხვა ყველაფერი ტრადიციულად მოწოდების სიმაღლეზე იყო: ვარსკვლავცვენა – კატრინ დენევი, ვუდი ალენი, შონ პენი, ხოაკინ ფენიქსი, კოლინ ფარელი, ნაომი უოთსი, ჯულიან მური, შარლიზ ტერონი, ნატალი პორტმანი, იზაბელ იუპერი, იზაბელა როსელინი, ემა სთოუნი, ვინსენ კასელი. წლევანდელ ფესტივალს მომღერალი რობი უილიამსიც სტუმრობდა.

კინო / რეკომენდაცია

კანის ფესტივალმა 2015-შიც განაცხადა, რომ უყვარს არაორდინარულობა. სწორედ ამიტომ, ჟიურის თავმჯდომარეობა არა ერთ, არამედ ორ ადამიანს ერთად დააკისრეს - ძმები, ჯოელ და ეტან კოენები ჟიურის 7 წევრთან ერთად მუშაობდნენ. მათ შორის, მსახიობი სოფი მარსო, ჯეიკ გილენჰაალი, პედრო ალმოდოვარის მუზა როზი დე პალმა; ძალიან ახალგაზრდა კანადელი რეჟისორი ჰავიერ დოლანი, რომელმაც შარშან დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა მაყურებელზე და შინ პრიზითაც დაბრუნდა.

18

ცხადია, ჩემ წერილს ქართული კინოს შესახებ საუბრით დავიწყებდით – შარშანდელის მსგავსად, რომელიღაც პროგრამაში რომ ვმონაწილეობდეთ, მაგრამ სამწუხაროდ წელს არ გაგვიმართლა. თუმცა ვივარაუდოთ, რომ ქართულ პავილიონში კინოცენტრის წარმომადგენლებისა და დამოუკიდებელი პროდიუსერ-რეჟისორების შეხვედრები სხვადასხვა კინომწარმოებლებთან, შედეგიანი იქნება. ყველაფერი ხდება. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, წელს, პირველად, კანის ფესტივალის ისტორიაში, დებიუტანტმა გრანპრი მოიგო. P.S. წლევანდელი საპატიო წოდებით, 1928 წელს დაბადებული ანიეს ვარდა დააჯილდოვეს, რომელმაც სცენაზე, აცრემლებულმა მოყვა კინოსთან გადაკვეთის საკუთარი ისტორია. წელს, თითქმის ყველა გამარჯვებული ტიროდა სცენაზე. არადა, სწორედ წელს არ უტირიათ კინოკრიტიკოსებს...

ეკოლოგია

Penn, Joaquin Phoenix, Colin Farrell, Naomi Watts, Julianne Moore, Charlize Theron, Natalie Portman, Isabelle Huppert, Isabella Rossellini, Emma Stone, Vincent Cassel. This year singer Robbie Williams also visited the festival. In 2015, the Cannes Festival stated again that it likes extraordinariness. This is why not one but two people were jury chairmen – brothers Joel and Ethan Coen, working together with 7 members of the jury, including: Sophie Marceau, Jake Gyllenhaal, Pedro Almodovar’s muse Rossy de Palma and young Canadian director Xavier Dolan who impressed the audience a lot last year and took the prize home. of course, I would start my article with Georgian films if, like last year, we had participated in any programs. unfortunately, this year we were not lucky. But let us assume that meetings of film center representatives and independent producers-directors in the Georgian pavilion with different film production teams will have results. everything happens as this year for the first time in the history of Cannes as a debutant won the grand prix. P.S. This year’s honorary title was awarded to agnes varda, born in 1928, who told her story of crossing the cinema in tears. This year almost every winner cried on stage, despite it being a year when film critics shed not a single tear.

ECOLOGY


5 ფილმი დედამიწაზე 5 movies about earth ციკო ინაური ciKO iNauri 5 ივნისი გარემოს საერთაშორისო დაცვის დღეა. იმ ფილმების დიდი ნაწილი, რომელსაც ჟურნალ „ფოკუსის“ ივნისის ნომრის რუბრიკა „კინორეკომენდაციაში“ გთავაზობთ, თავის დროზე სწორედ გარემოს დაცვის დღეს გამოჩნდა ეკრანებზე. ხუთივე ფილმის ძირითადი დანიშნულება სწორედ ის იყო, რომ საზოგადოებას მათი ნახვისას დედამიწის გაფრთხილებაზე ფიქრი დაეწყო და პირად პრობლემად აღექვა ის, რამაც მსოფლიო ძალიან მალე შესაძლოა დიდ ეკოლოგიურ კატასტროფამდე მიიყვანოს. ამ ფილმებში წარმოდგენილია დედამიწის ყველაზე ლამაზი ადგილები, ბუნება, რომლით ტკბობასაც ადამიანის კათარტულ ეფექტამდე მიყვანა შეუძლია; სილამაზე, რომელიც დაუჯერებელია, და მიზეზები, რომელსაც შეუძლია ეს სილამაზე სამუდამოდ გააქროს. BARAkA ჟანრი: დოკუმენტური რეჟისორი: რონ ფრიკე როლებში: მარკ მაგიდსონი, რონ ფრიკე, კონსტანტინ ნიკოლასი ქვეყანა: აშშ გამოშვების წელი: 1992 ეს არის ფილმი ადამიანების ცხოვრებაზე, ქვეყნებსა და გარემოზე, რომელსაც ყოველდღიურად ვხედავთ. ფილმი უწყვეტი ვიდეორიგისგან შედგება, რომელშიც დედამიწის ულამაზესი ადგილების კადრებია შესული. ძირითადი აქცენტი მეტწილად სხვადასხვა

ეკოლოგია

BARAkA Genre: documentary Directed by Ron Fricke Starring: Mark Magidson, Ron Fricke, Constantine Nicholas Country: united States year of release: 1992 this is a film about people’s lives, countries and environment that we see daily. the film consists of a non-stop video line with cadres of the most beautiful places on earth. The main emphasis is made on depicting rituals and customs of various tribes and generally the cohabitation of people. The environment is presented as green in some

ECOLOGY

recommended / cinema

„ბარაკა“

June 5 is the International Day of Environment Protection. a huge number of the films highlighted by “Film Recommendation” in the June issue of Focus were released on Environment Protection Day. the aim of all five films was to encourage people to think about protecting the earth while watching them and taking a problem, that can soon lead the world to a big ecological catastrophe, personal. the films show the most beautiful places on earth, nature being enjoyed which can bring people to a cathartic effect; beauty that is incredible and reasons that can cause this beauty to disappear.

19


ტომების რიტუალურ წესჩვეულებებსა და ზოგადად, ადამიანთა თანაცხოვრებაზეა გამახვილებული. წარმოდგენილია გარემო, რომელიც ზოგან მწვანეა, ზოგ ქვეყანაში კი - „ჩაცემენტებული“. კინოსურათი მუსიკალურად და ვიზუალურად იმდენად შთამბეჭდავია, რომ კინოლექსიკონში მას ფილოსოფიურ-კინო-მუსიკალურ ესსედ მოიხსენიებენ. ფილმს თოთხმეტი თვის განმავლობაში იღებდნენ და გადაღებები 24 ქვეყანაში მიმდინარეობდა. სურათი გადაღებულია 65 - მილიმეტრიანი ფირით (კამერა TODDAO), რომლისთვისაც რეჟისორმა სპეციალური კომპიუტერული სისტემა შეიმუშავა. სწორედ ამ სისტემის საშუალებით, რონ ფრიკემ გადაიღო საოცრად ლამაზი და ბუნებრივი კადრებით სავსე ფილმი, რომელშიც ყველაზე ნათლად და საინტერესოდ არის აღწერილი დედამიწა, ადამიანები და ბუნება. HOME

„სახლი“

კინო / რეკომენდაცია

ჟანრი: დოკუმენტური რეჟისორი: ან არტუს ბერტრანდი, ლუკ ბესონი როლებში: ან არტუს ბერტრანდი, გლენ კლოუზი, ჟაკ გამბლენი ქვეყანა: საფრანგეთი გამოშვების წელი: 2009

20

„სახლი“ არის ფილმი, რომლის პრემიერა, გარემოს დაცვის დღეს, მსოფლიოს რამდენიმე მსხვილ ქალაქში ერთდროულად გაიმართა. ამ შემთხვევაში საინტერესოა როგორც რეჟისორის ლუკ ბესონის, ასევე ცნობილი ფოტოგრაფის - ან არტუს ბერტრანდის, ერთობლივი ხედვა, ორივე ხელოვანმა ამ ერთ ფილმში რომ გააერთიანა. ფილმის ძირითადი სიუჟეტი დედამიწის სხვადასხვა ადგილების ჩვენებას ეთმობა. ფილმს პარალელურად მიჰყვება კადრ მიღმა ტექსტი, რომელიც მაყურებელს პლანეტის მოსალოდნელი ეკოლოგიური კატასტროფების შესახებ უამრავ ინფორმაციას აწვდის. კინოფილმის მსოფლიო პრემიერა გარემოს დაცვის საერთაშორისო დღეს - 5 ივნისს მსოფლიოს 87 ქვეყანაში შედგა. ამ დღეს მაყურებელს კინოსურათის ნახვა კინოთეატრებში უფასოდ შეეძლო. კინოკრიტიკოსებმა ფილმს „ისტორიული სურათი“ უწოდეს, მსოფლიოს ყველაზე პოპულარულ კინოჟურნალებში კი წერდნენ, რომ ფილმი, უპირველესად, დედამიწის დაცვის აგიტაციას წარმოადგენს.

ეკოლოგია

places and concrete-colored in others. the film is so impressive, musically and visually, that it is referred to as a philosophical-cinemamusical essay in cinema vocabulary. The shooting of the film took fourteen months and took place in 24 countries. the film is taken with 65-mm film (camera toDD-ao), for which the director developed a special computer system. With this system Fricke shot an incredibly beautiful film full of natural cadres, which depicts the earth, people and nature in the brightest and most interesting way. HoME Genre: documentary Directed by yann arthus-Bertrand, Luc Besson starring: yann arthus-Bertrand, Glenn Close, Jacques Gamblin Country: France year of release: 2009 “home” is the film, the premiere of which was held in several large cities of the world at the same time. In this case the joint view of the director Luc Besson and famous photographer yann-arthus Bertrant is interesting. the main fable of the film is allocated to showing different places of the earth; there is a text parallel to the film that provides much information about the planet’s expected ecological catastrophes. The film was premiered on June 5, International Day of Environment Protection, in 87 countries around the world. on this day people could see the film in cinema halls for free. Film critics referred to the film as “historical” and the most popular film magazines wrote that the film was first of all an agitation for protecting the earth.

ECOLOGY


SAMSARA

„სამსარა“

ჟანრი: დოკუმენტური რეჟისორი: რონ ფრიკე როლებში: ბალინეზე ტარი ლეგონგი, ნი მადე მეგაჰადი პრატივი, პუტი სრი კანდრა დევი ქვეყანა: აშშ გამოშვების წელი: 2011 ფილმს, დაახლოებით 4 წლის განმავლობაში, 25 ქვეყანაში იღებდნენ. „სამსარა“ გადაღებულია 70-მილიმეტრიანი ფირით და მსოფლიო კინემატოგრაფიის ისტორიაში, მხატვრობის თვალსაზრისით, ერთ-ერთი საუკეთესო ფილმის სახელით არის შესული. კინოსურათი მაყურებელს 25 სხვადასხვა ქვეყანას წარმოუდგენს. ნაჩვენებია ქვეყნების ფლორა, ფაუნა, არქიტექტურა, წყობა, ადამიანთა ცხოვრება და მათ მიერ გადასხვაფერებული დედამიწა. სურათს ახლავს საოცარი ეთნომუსიკა, რომელიც მაიკლ შტერნს, ლიზა გერარდს და მარსელო ფრანცისცის ეკუთვნით. გერმანული კინოჟურნალი Zeit-Online „სამსარას“ შესახებ წერს: „ფილმი „სამსარა“ არის ყველაზე თვალისმომჭრელი და ამასთანავე, ამაღელვებელი სურათი, რომელიც გულგრილ ადამიანსაც კი დააფიქრებს დედამიწის სილამაზეზე, და უპირველესად, ამ სილამაზის გაფრთხილებაზე. „სამსარა“, ფაქტობრივად, ერთ-ერთი საუკეთესო ფილმია მსოფლიოში, რომელიც დედამიწას ეძღვნება“. PlANET EARTH

„პლანეტა დედამიწა“

„პლანეტა დედამიწა“ ტელეკომპანია BBC-ს დოკუმენტური სერიალია, რომელიც 11 ეპიზოდისგან შედგება. ფილმი ტელეკომპანიის ყველაზე ძვირადღირებული პროდუქტია და მსოფლიოს უამრავ ქვეყანაში ერთ-ერთ საუკეთესო დოკუმენტურ ფილმად მიიჩნევა. ფილმის პრემიერა 2006 წელს, BBC-ს ეთერში შედგა. მოგვიანებით, პროდუქტი Discovery-მ შეიძინა, 2007 წლისთვის კი სერიალი მსოფლიოს 130 ქვეყანაში აჩვენეს. მსოფლიო „კინოლექსიკონი“ ფილმს „ბუნებისა და დედამიწის დამცველად“ მოიხსენიებს. ფილმი მაყურებელს

ეკოლოგია

the film took about four years to shoot in 25 countries. “samsara” is shot with 70-mm film and is considered one of the best films in the history of cinema in terms of film design. It presents 25 different countries to the audience – the flora, fauna, architecture, setting, people’s life and the earth altered by the people. the film is accompanied with incredible ethno music by Michael stearns, Lisa Gerrard and Marcello de Francisci. ‘’German film magazine ‘Zeit-online’ wrote about ‘Samsara”: “Samsara’ is a most striking and exciting film, which will make even the most indifferent person think about the beauty of the earth and, first of all, taking care of this beauty. samsara is in fact one of the best films in the world dedicated to the earth.” PLanet eaRth Genre: documentary Directed by Alaister Fothergill Country: Great Britain year of release: 2006 “Planet Earth” is the documentary TV-series, which consists of 11 episodes. the film is the most expensive product of the TV company and is considered one of the best documentaries in many countries of the world. The premiere took place in 2006 on BBC. Later it was purchased by Discovery and by 2007 the film was being shown in 130 countries of the world. The world “Film vocabulary” refers to the film as the ‘defender’ of nature and the earth. the film provides much information about the important components of the earth: the sea, mountains, deserts, caves, etc. the film has incredible natural images and is

ECOLOGY

recommended / cinema

ჟანრი: დოკუმენტური რეჟისორი: ალასტერ ფოზერგილი ქვეყანა: დიდი ბრიტანეთი გამოშვების წელი: 2006

SAMSARA Genre: documentary Directed by Ron Fricke starring: Balinese tari Legong, ni Made Megahadi Pratiwi, Puti Sri Candra Dewi Country: united States year of release: 2011

21


დედამიწის მნიშვნელოვანი კომპონენტების: ზღვის, მთების, უდაბნოების, გამოქვაბულების, და სხვა საგნებისა და მოვლენების შესახებ უამრავ ინფორმაციას აწვდის. ფილმი საოცრად ბუნებრივი კადრებით ხასიათდება და მსოფლიოში დედამიწის გაფრთხილებისთვის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან პროპაგანდულ სურათად მიიჩნევა. INCONvENIENT TRUTH

„უხერხული სიმართლე“

კინო / რეკომენდაცია

ჟანრი: დოკუმენტური რეჟისორი: დევის გუგენჰაიმი როლებში: ელ გორი, ბილი უესტი ქვეყანა: აშშ გამოშვების წელი: 2006

22

ფილმი გლობალური დათბობის შესახებ. სურათი დევის გუგენჰაიმმა გადაიღო, რომელშიც აშშის ყოფილი ვიცეპრეზიდენტი ალბერტ გორი მონაწილეობს. ფილმის თანმხლები წიგნი, 2006 წელს, გორის ავტორობით, „ნიუ-იორკ თაიმსის“ ბესტსელერთა სიაში მოხვდა. ფილმის პრემიერა 2006 წელს, სანდენსის კინოფესტივალზე შედგა. 49 მლნ დოლარიანი მოგებით, „უხერხული სიმართლე“ მეოთხე ყველაზე შემოსავლიანი დოკუმენტური ფილმია აშშ-ში („ფარენჰეიტ 9/11“-ის, „პინგვინთა მარშის“ და „სიკოს“ შემდეგ). ფილმის დისტრიბუტორი - „პარამაუნტ კლასიკსი“ კინოჩვენების შემოსავლების 5%-ს, ხოლო გორი მთელ შემოსავალს კლიმატის დაცვის ალიანსს ურიცხავს. ფილმმა, ზოგადად, დადებითი შეფასება დაიმსახურა, თუმცა გლობალური დათბობის კრიტიკოსთა მტკიცებით, იგი „ზედმეტად გაზვიადებული და მცდარია“. ფილმმა „მცდარი აზრი“ 2007 წელს 2 `ოსკარი“ მიიღო, ნომინაციებში: `საუკეთესო დოკუმენტური ფილმი“ და `საუკეთესო მუსიკა კინოფილმისთვის“.

ეკოლოგია

one of the most important propaganda films for protecting the earth. INCoNVENIENT TRuTH Genre: documentary Directed by Davis Guggenheim Starring: Al Gore, Billy West Country: united States year of release: 2006 this film about global warming was shot by Davis Guggenheim with the former vice-president of the united States Albert Gore starring in it. The book supporting the film by al Gore was one of the new york times bestsellers in 2006. the film was premiered in 2006 at the sundance Film Festival. With an income of 49 million UsD, the “Inconvenient Truth” is the fourth highest income documentary in the united States (after “Farenheit 9/11”, “March of the Penguins” and “sicko”). Distributor of the film Paramount Classics, transfers 5 percent of the film income and Al Gore all his honorarium to the Climate Protection Alliance. the film generally had a positive feedback. However, according to the critics of global warming, it is “too exaggerated and wrong”. In 2007, “Inconvenient Truth” received two oscars for the nominations of the best documentary and best film soundtrack.

ECOLOGY


24 რეკომენდაცია recommended

29 ორი წიგნის რეცენზია Review of two books

32 გაიცანით - ქართული „ენის სამზარეულო“ Meet the “kitchen” of Georgian language


wigneb i თვის ბესტსელერები BestseLLers Of mONth „პის ცხოვრება“ - იან მარტელი ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, ფასი: 14.90 ლარი „პის ცხოვრება“ კანადელი მწერლის იან მარტელის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია. წიგნი დაუჯერებელი სიუჟეტით იპყრობს ყურადღებას: წყნარ ოკეანეში გემის ჩაძირვას გადარჩენილი 16 წლის ინდოელი ბიჭი ბენგალიურ ვეფხვთან ერთად მაშველ ნავზე აღმოჩნდება. აქედან იწყება ხანგრძლივი და მღელვარე თავგადასავალი - რწმენის, მეცნიერული ცოდნის, იუმორისა და გაბედულობის საინტერესო ნაზავი, რომელსაც მოულოდნელი დასასრული აქვს. 2002 წელს, ცნობილი ბრიტანული ლიტერატურული პრემია „მენ ბუჯერის“ ჟიურიმ „პის ცხოვრებას“ საუკეთესო ინგლისურენოვანი რომანის ტიტული მიანიჭა.

“LIFe oF PI”, yann MaRteL Bakur sulakauri Publishing, price: 14.90 Gel “Life of Pi” is the most famous work by the Canadian writer yann Martel. the book grabs attention with an incredible fable: a 16-year-old Indian boy survives the sinking ship in the Pacific ocean on a rescue boat with a Bengalese tiger. This is how the long and exciting adventure starts – an interesting mixture of faith, scientific knowledge, humor and courage with quite an unexpected ending. In 2002, the famous British literary Man Booker Prize jury named “Life of Pi” as the best englishlanguage novel.

წიგნები / რეკომენდაცია

„გვამის შემგინებელი“ - უილიამ ფოლკნერი გამომცემლობა „არტანუჯი“, ფასი: 19.60 ლარი

24

დეტექტიური რომანის დაწერის იდეა ფოლკნერს ბევრად ადრე გაუჩნდა, ვიდრე უშუალოდ „გვამის შემგინებელზე“ მუშაობას შეუდგებოდა. ისიც საინტერესოა, რომ ჩვენებური გაგებით, ამ სერიოზული მწერლისთვის ასეთი რამ სრულიადაც არ იყო უცხო ხილი. მას ეკუთვნის წმინდა დეტექტიური ჟანრის მოთხრობების კრებული „მხედრის გამბიტი“. ერთი ლიტერატურული პრემიაც კი ჰქონდა მიღებული „დეტექტივისტთა“ საჟურნალო კონკურსში და ჰოლივუდში რ. ჩანდლერის რომანის მიხედვით წერდა ფილმის სცენარს.

“IntRUDeR In the DUst”, WILLIaM FaULKneR artanuji Publishing, price: 19.60 Gel Faulkner came up with the idea of writing a detective novel even before he started working on the “Intruder in the Dust”. It is also interesting that for the serious writer in common understanding of this word, it was not a new venture. He had written the selection of purely detective stories “knight’s Gambit” and had received a literary prize in the magazine contest of Detectivists. At the same time he was writing a film script based on R. Chandler’s novel in hollywood.

ეკოლოგია

ECOLOGY


წიგნის მაღაზია „სანტა ესპერანსა“/ მის.: სანკტ-პეტერბურგის 12 Book shop „Santa Esperanza“/Address: 12 Saint Petersburg

„სკოლის სევდა“ - დანიელ პენაკი გამომცემლობა „დიოგენე“, ფასი: 11.90 ლარი „სკოლის სევდა“ აუცილებლად უნდა წაიკითხონ მოზარდებმა, მშობლებმა, და რაც მთავარია - მასწავლებლებმა. წიგნში ცოცხლად და საინტერესოდ არის გადმოცემული მტკივნეული განცდები, რომელთა გადატანაც მოსწავლეს უხდება სკოლის კედლებში. პრობლემები, რომლებსაც მასწავლებელი და მშობელი აწყდებიან ბავშვის აღზრდისა და სწავლების ურთულეს პროცესში. ყოველივე ეს მოთხრობილია უშუალოდ, მსუბუქი იუმორით, რაც ყველაფერთან ერთად, წიგნს საოცრად სასიამოვნო წასაკითხს ხდის.

“sChooL BLUes”, DanIeL PennaC Diogene Publishing, price: 11.90 Gel “School Blues” is a must-read for juveniles, parents and, most importantly, teachers. The book narrates in a lively and interesting manner all the painful feelings that pupils have to go through within the school walls; problems that teachers and parents encounter in the hardest process of raising children and teaching them. All this is told directly with light humor that, in addition to everything else, makes the book a very pleasant read.

„იესოს სახარება“ - ჟოზე სარამაგუ ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, ფასი: 16.90 ლარი ჟოზე სარამაგუს ყველაზე ცნობილი რომანი - „იესოს სახარება“ 1991 წელს გამოიცა და სწრაფად მოუტანა ავტორს აღიარება. ამ ერთი შეხედვით სკანდალურ ნაწარმოებში აღწერილია იესოს დაბადება, ბავშვობა და სიყმაწვილე – გზა მისი ადამიანობიდან გაღმერთებამდე. „იესოს სახარებას“ მალევე მოჰყვა არაერთგვაროვანი შეფასება. ვატიკანმა ნაწარმოებს „მკრეხელური“ უწოდა, მწერალი კი კანონიკურ სახარებათა პაროდიის დაწერისთვის მწვალებლად შერაცხა. თუმცა, იყო სხვაგვარი აზრიც – ლისაბონის კარდინალის სიტყვებით, „არ არსებობს გონიერი მორწმუნე, რომელიც ამ რომანით არ აღფრთოვანდება“.

The most famous novel of Jose Saramago “The Gospel According to Jesus Christ” was published in 1991 and quickly brought fame to the author. this, at one glance, scandalous work describes birth, childhood and teenage years of Jesus – his road from being a man to becoming the God. “The Gospel According to Jesus Christ” was followed by controversial evaluations. Vatican called the work a ‘blasphemy’ and the author a heretic for writing a parody of canonic gospels. However, there was a different opinion as well – according to the cardinal of Lisbon, “there is no wise believer who cannot but admire the novel”.

ეკოლოგია

ECOLOGY

recommended / books

“the GosPeL aCCoRDInG to JesUs ChRIst”, Jose saRaMaGo Bakur sulakauri Publishing, price: 16.90 Gel

25


„ჭიანჭველები“ - ბერნარ ვებერი გამომცემლობა „წიგნები ბათუმში“, ფასი: 14.90 ლარი „ჭიანჭველები“ ბერნარ ვებერის „ჭიანჭველების“ ტრილოგიის პირველი წიგნია. ეს საოცარი ამბავი წლების განმავლობაში იწერებოდა და მასზე მუშაობისას ბერნარ ვებერმა ხანგრძლივი დაკვირვება აწარმოა ჭიანჭველების ყოფაზე. რომანში ერთმანეთს ენაცვლება მწერებისა და ადამიანების ისტორიები, თუმცა მწერების ამბები, რატომღაც, ძალიან მოგვაგონებს ადამიანთა ამბებს.

“EMPIRE oF THE ANTS”, BERNARD WERBER Books in Batumi Publishing, price: 14.90 Gel “empire of the ants” is the first book of the Bernard Werber trilogy on ants. This incredible story was being written for years, during which Bernard Werber had a long observation on the life of ants. Stories of insects and people replace each other in the novel but somehow stories of ants remind us of people’s stories. „35 კილო იმედი“ - ანა გავალდა გამომცემლობა „წიგნები ბათუმში“, ფასი: 8.90 ლარი რა უნდა ქნა, როცა პატარა ბიჭი ხარ, სკოლაში სულ ვერაფერს სწავლობ, დღიური ცუდი ნიშნებით გაქვს სავსე, მშობლები კი გამუდმებით გეჩხუბებიან, ხან ერთმანეთს ეჩხუბებიან?! მოკლედ, ყველაფერი ძალიან, ძალიან ცუდადაა. თუმცა, ასეთ სიტუაციებშიც კი აუცილებლად იარსებებს ადამიანი, ვისაც ყოველთვის ექნება შენდამი რწმენა - ყოველთვის ეცოდინება, რომ შენგანაც დადგება ადამიანი, მუდამ გადაგისვამს თავზე ხელს და ყველაზე რთულ მომენტებში თავიდან ფეხებამდე იმედით აგავსებს.

“35 KILos oF hoPe”, anna GavaLDa Books in Batumi Publishing, price: 8.90 Gel What should you do when you are a small boy, when you cannot study anything at school and have your diary full of bad marks, when parents keep shouting at you or shouting at each other?! In brief, when everything is very bad. even in situations like that there is always someone who believes in you, who knows that something will come out of you, who will always stroke your head and fill you with hope from head to feet in the hardest of moments.

წიგნები / რეკომენდაცია

„იდინე, ცრემლო, - თქვა პოლიციელმა“ - ფილიპ დიკი გამომცემლობა „წიგნები ბათუმში“, ფასი: 12.90 ლარი

26

„იდინე, ცრემლო“ დაძაბული, დინამიკური და ექსცენტრული ისტორიაა ცნობილ ადამიანზე, ტელევარსკვლავზე, ერის რჩეულზე, რომელიც ერთ დღეს იღვიძებს და აღმოაჩენს, რომ დედამიწაზე აღარავის ახსოვს, ადამიანიც კი აღარ დარჩა, მას რომ ცნობდეს.

“FLoW My teaRs, the PoLICeMan saID”, PhILIP DICK Books in Batumi Publishing, price: 12.90 Gel “Flow My Tears, the Policeman Said” is a tense, dynamic and eccentric story about a famous person, TV star, chosen of the nation who wakes up one day and finds that no one remembers him. there is not a single person who can recognize him.

ეკოლოგია

ECOLOGY


წიგნები ვაკეში / მის.: ფალიაშვილის 66 Books in vake / address: 66 Paliashvili st. ფრანგული სტილი გამომცემლობა: ასულინი ამ წიგნში ნახეთ ექსკლუზიური ფოტოები ყველაფრის შესახებ, ვარსკვლავური წყვილებით (ჯეინ ბირკინი და სერჟ გეინსბურგი) დაწყებული ბალეტით დამთავრებული. გარდა ამისა, გაეცანით თანამედროვე პარიზული მოდის უახლეს ტენდენციებს და თვის ბევრ სხვა კულტურულ მოვლენას.

FRenCh styLe Edition : Assouline here, find exclusive images from the staggeringly encompassing book of everything from luminary couples (Jane Birkin and Serge Gainsbourg) to ballet. Plus, shop a modern Parisian look and peruse more culture news for the month.

ბრაზილიური სტილი გამომცემლობა: ასულინი ასულინის ახალი წიგნი, „ბრაზილიური სტილი“ თანამედროვე ბრაზილიას იკვლევს ფოტოებით ყველაფრის შესახებ, ერთი ბეწო ბიკინით დაწყებული მუსიკოს სეუ ჟორჟით და დედაქალაქ ბრაზილისიის მონუმენტური არქიტექტურით დამთავრებული.

BRaZILIan styLe Edition: Assouline A new book from Assouline, Brazilian Style, explores contemporary Brazil through photography of everything from tiny bikinis to musician Seu Jorge to the monumental architecture of the capital, Brasilia.

ისლამის სიმბოლოები (რწმენის სიმბოლოები) გამომცემლობა: ასულინი

syMBoLs oF IsLaM (BeLIeFs syMBoLs) Edition: Assouline This book provides a visual synthesis of the Islamic world. Its clear text and beautiful full-page color photographs offer a new and fresh approach to the fastest growing religion in the world.

ეკოლოგია

ECOLOGY

recommended / books

ეს წიგნი ისლამური სამყაროს ვიზუალური სინთეზია. მისი ნათელი ტექსტი და ლამაზი სრულგვერდიანი ფერადი ფოტოები ახალ მიდგომას გთავაზობთ მსოფლიოს ყველაზე სწრაფად მზარდი რელიგიის შესახებ.

27


ეგვიპტის თამაშის წიგნი: ეგვიპტე ფარაონების დროს გამომცემლობა: ასულინი „ეგვიპტის თამაშის წიგნი“ ანტიკური ეგვიპტის ყველა ასპექტს მიმოიხილავს ხელოვნებით და არქიტექტურით დაწყებული ყოველდღიური ცხოვრებითა და რელიგიით დამთავრებული - კითხვებისა და პასუხების ფორმით, თამაშებითა და ვიზუალური ახსნებით.

eGyPt GaMe BooK: eGyPt In the tIMe oF the PhaRaohs Edition: Assouline Egypt Game Book explores all aspects of ancient Egypt - from art to architecture, from daily life to religion - in the form of questions and answers, games and visual clues.

WRITINg WITH COlOR Edition: Contemporary Art Center Painting and other art forms were under ideological pressure during the Soviet regime. In most cases only one line of visual art was allowed – social realism. Despite this, there were artists who opposed the system and who managed to develop their own artistic language. ფერ–წერა, Writing with color გამომცემლობა : თანამედროვე ხელოვნების ცენტრი ფერწერა, ისევე როგორც ხელოვნების სხვა საშუალებები, იდეოლოგიური წნეხის ქვეშ იმყოფებოდა საბჭოთა რეჟიმის დროს. ძირითადად ვიზუალური ხელოვნების მხოლოდ ერთი, მიღებული მიმართულება იყო ნება დართული - სოც-რეალიზმი. მიუხედავად ამისა, არსებობდნენ ხელოვანები, ვინც ეწინააღმდეგებოდნენ სისტემას და მოახერხეს განევიათარებინათ მათი საკუთარი მხატვრული ენა.

წიგნები / რეკომენდაცია

THE HIDDEN SECRET Of WATER – MASARU EMOTO Edition: Excalibur

28

Water appears to be able to receive, keep and transmit information, even people’s opinions, emotions and words. Never, in any sci-fi books or films. have science and religion been so unanimous in their views. Unexpected and bold expressions, results of multi-year studies open new perspectives for Mankind. "წყლის უდიდესი საიდუმლო" და "ცოცხალი წყალი". -მასარუ ემოტო გამომცემლობა : ექსკალიბური თურმე წყალს შეუძლია მიიღოს, შეინახოს და გადასცეს ინფორმაცია ისეთიც კი, როგორიცაა ადამიანის აზრი, ემოციები და სიტყვები. არასოდეს არც ერთ სამეცნიერო შემეცნებით წიგნებში ან ფილმებში მეცნიერება და რელიგია არასოდეს არ იყვნენ ასეთი ერთსულოვანნი თავიანთ შეხედულებებში. უეცარი და თამამი გამოვლინებები, მრავალწლიანი საოცარი გამოკვლევების შედეგები ხსნიან კაცობრიობის წინაშე სრულიად ახალ პერსპექტივებს. წიგნი არ ამტკიცებს, ის წარმოგიდგენთ რეალურ ფაქტებს. წიგნის გეოგრაფია – მთელი მსოფლიოა.

ეკოლოგია

ECOLOGY


ორი წიგნის რეცენზია review of two books

მიშელ უელბეკი „კუნძულის შესაძლებლობა“ თარგმანი: მერაბ ფიფია ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2015 გაგა ლომიძე gaga LOmidze მიშელ უელბეკის რომანს „კუნძულის შესაძლებლობა“ რამდენიმე მთხრობელი ჰყავს - დანიელი და მისი ორი კლონირებული ვერსია, რომლებიც საუკუნეების შემდეგ ცხოვრობენ. დღევანდელობაში მცხოვრები დანიელი კომიკოსია, რომელიც თანამედროვე პრობლემების შესახებ კომედიურ პერფორმანსებს მართავს და ამით საკმაოდ დიდ შემოსავალს შოულობს - როდესაც, ვთქვათ, მუსლიმების თემაზე საუბრობს. ამ დროს ის ცინიკოს დიოგენეს ემსგავსება, რომელიც კომედიანტივით, სიმართლეს ლაპარაკობდა და შეშლილად მიიჩნევდნენ. შეშლილის როლი ხომ ისევე კომფორტულია, როგორც დანიელისთვის კომედიანტობა. ყველაფერი მაშინ იწყება, როდესაც დანიელს ელოჰომიზმი იტაცებს - სწავლება, რომელიც სამუდამო ცხოვრებას პირდება. როდესაც დანიელი თავს იკლავს, მისი დნმ-ის საშუალებით, საუკუნეების შემდეგ ჩნდება ორი კლონი დანიელ24 და დანიელ25, რომლებიც სრულიად განსხვავებულ, პოსტაპოკალიპტურ სამყაროში ცხოვრობენ. არის ერთგვარი ირონია უელბეკის რომანში, იმ თვალსაზრისით, რომ მომხმარებლურ საზოგადოებაში, რომელიც გამუდმებით გაახალგაზრდავებას გვპირდება და ეიჯისტურ ღირებულებებს ამკვიდრებს, ელოჰომისტები ბოლომდე ახორციელებენ ამ პროექტს, როდესაც კლონირების საშუალებით, შესაძლებელი ხდება არა მხოლოდ მუდმივი ახალგაზრდობა, არამედ სამუდამო ცხოვრებაც. ამ გაგებით, რომანი სვიფტის „გულივერის მოგზაურობის“ ერთ ეპიზოდს ემსგავსება - უკვდავების მხარეს, სადაც ადამიანები დიდხანს არ ბერდებიან. მაგრამ სამაგიეროდ, მეხსიერება ღალატობთ და თანამედროვე სამყაროსთან საკუთარი კონტაქტის დამყარების ყველაზე მნიშვნელოვან იარაღს - ენას ვეღარ ფლობენ.

ბოლოს, იმედგაცრუებული დანიელ25 ხვდება, რომ უკვდავებამ არ გაამართლა და როგორც ალეხანდრო ხოდოროვსკის „წმინდა მთაშია“, სიკვდილს ამჯობინებს. თითქოს ესაა მიზანთროპად შერაცხული უელბეკის ერთგვარი გაფრთხილება, თუ რა შეუძლია მოუტანოს კაცობრიობას უტოპიურმა აზროვნებამ და ამ გაგებით, მას მეორე მიზანთროპთან - ჯონათან სვიფტთან აახლოებს.

ეკოლოგია

ECOLOGY

review / books

ორი საუკუნის განმავლობაში, ბევრი რამ მოხდა: ჯერ პოლარული ყინული დადნა და კაცობრიობა 14 მილიარდიდან 700 მილიონამდე შეამცირა, რასაც შემდეგ დაშრობა მოყვა და ამან კიდევ გაანადგურა ადამიანები. დანიელის ასლები ადამიანებისგან დაცლილ სამყაროში ცხოვრობენ. მათ თავიანთი „წინაპრის“ მთელი მეხსიერება მოყვებათ, ოღონდ ახალ გარემოში მათთვის გრძნობები უჩვეულო ხდება. კლონებისთვის ემოციები სრულიად უცხოდ იქცევა. სინამდვილეში, რომელშიც ისინი ცხოვრობენ, გაუკუღმართებული სექსი ნორმად იქცევა - სექსუალური კონტაქტი აქ ინტერნეტის საშუალებით მასტურბაციას გულისხმობს.

29


Michel houellebecq, “The PossibiliTy of an island” TranslaTed by Merab PiPia. bakur sulakauri Publishing, 2015

Michel Houellebecq’s novel “The Possibility of an Island” has several narrators – Daniel and two cloned versions of him who live centuries later. Daniel of modernity is a comic who makes comedy performances based on ongoing problems and earns quite a fortune for it – for example, when he speaks about Muslims. At that time he resembles a cynic Diogene who spoke the truth like the comedian but was considered a madman. The role of a madman is as comfortable as the role of a comedian for Daniel. Everything starts when Daniel is attracted to Elohomism – study that promises eternal life. When Daniel kills himself, through his DNA two clones appear centuries later – Daniel 24 and Daniel 25 who live in totally different, postapocalyptic worlds. There is certain irony in the novel of Houellebecq as in the consumer society, which keeps promising youth and establishes ageistic values, Elohomists implement the project which enables not only eternal youth but eternal life through cloning. In this sense, the novel is like one episode of Swift’s “Gulliver’s Travels” – the land of eternity where people do not get old long. But, as a downside, they lose memories and cannot use the most important tool for expressing their own attitude in the world in the modern world – language. Many things happened in the course of two centuries: first, polar ice melted and decreased humanity from 14 billion to 700 million, which was followed by a draught which destroyed more people. Daniel’s clones live in a world that is empty of people. They have a full memory of their “ancestor” but feelings become unusual to them in this new environment. Emotions turn alien for the clones. In the reality that they live in, degraded sex is a norm – sexual contact here means masturbation through the Internet. In the end, disappointed Daniel 25 realizes that eternity did not work and, as in Alejandro Jodorowski’s “The Holy Mountain”, chooses to die. This is like a certain warning of misanthrope-imputed Houellebecq on what utopian thinking can bring to Mankind and in this sense, he gets close to a second misanthrope – Jonathan Swift.

ნანა ექვთიმიშვილი - „მსხლების მინდორი“

წიგნები / რეცენზია

ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2015

30

„გრძელი ნათელი დღეების” ეკრანებზე გამოსვლისა და საერთაშორისო წარმატების შემდეგ, ნანა ექვთიმიშვილი საზოგადოების წინაშე მოულოდნელი რაკურსით წარდგა, როდესაც მისი რომანი „მსხლების მინდორი“ გამოიცა; თუმცა ლიტერატურულ ასპარეზზე კინორეჟისორის დებიუტი ასე მოულოდნელიც არ ყოფილა, ვინაიდან კინოსა და ლიტერატურას აქვთ საერთო. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც უკვე წიგნის რამდენიმე გვერდს წაიკითხავთ და დეტალიზაციისკენ მიმართული ავტორის თხრობის ხერხი კინოკადრებად აღიქმება. საერთოდ, დასაწყისი, ტექსტისთვის ყოველთვის განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია. „მსხლების მინდორის“ დასაწყისიც ბიოგრაფიული თუ დოკუმენტური პროზის ასოციაციას აღძრავს და მთხრობელის პოზიციაც, თავისი ინტონაციით, რეალური ამბების თხრობაზე მიგვანიშნებს. ვფიქრობ, წიგნი ძალიან წარმატებული იქნება როგორც საკუთარი ცოცხალი ენის, ისე თემატიკის წყალობით. აქ ნებისმიერი სიტყვათშეთანხმება თუ დიალოგი ბუნებრივი, სასაუბრო ენითაა გადმოცემული და ზოგჯერ, თავისი გულახდილობით, აკა მორჩილაძის „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლებს“ მახსენებს, სადაც არაფერია ხელოვნური. თემატიკა კი ჩვენში დღემდე სტიგმატიზებულ საკითხებს ეხება - ერთი მხრივ, ოფიციალური სახელწოდების თანახმად, გონებადაქვეითებულ ბავშვთა სკოლა-ინტერნატს, რომელსაც ჩვენი, ჯერ არშემდგარი საზოგადოება „დებილების სკოლის“ სახელით მოიხსენიებს; მეორე მხრივ - ქალის როლი პატრიარქალურ საზოგადოებაში, რომელშიც მთავარ პერსონაჟს - 18 წლის ლელას ბიჭურად გადაცმა უწევს და რომელსაც, ისევ პატრიარქალური პოზიციიდან, ორგაზმის განცდა აკრძალული აქვს მხოლოდ იმიტომ, რომ ორგაზმი მამაკაცის პრივილეგიაა. არ შემიძლია არ აღვნიშნო ძალიან ბუნებრივად, იუმორის ზომიერი დოზით გაჯერებული სექსუალური სცენები, რომლებიც ტექსტს აცოცხლებს. ექვთიმიშვილის რომანის სკოლა-ინტერნატიც ჩვენი საზოგადოებაა - აკრძალვებითა თუ სტერეოტიპებით, ჯალათებითა თუ მსხვერპლით სავსე სივრცეა, რომელშიც ყველა ჩვენგანი ცხოვრობს, თავისი პედოფილი ვანოთი თუ ინფანტილური ირაკლით; და რომლისგან თავის დაღწევაზე ოცნებაც მხოლოდ ინტერნატის გამორჩეული, გაბედული ბინადრების ხვედრია, ისევე როგორც კენ კიზის რომანში „გუგულის ბუდეზე სხვა გადაფრინდა“.

ეკოლოგია

ECOLOGY


nana ekvTiMishvili, “field of Pears” bakur sulakauri Publishing, 2015

After the screening of “In Bloom” and its international success, Nana Ekvtimishvili appeared in an unexpected angle releasing her novel “Field of Pears”. the debut of the film director on the literary arena was not quite unexpected since films and literature have things in common. especially after you read several pages of the book and realize that the detail-oriented narration of the author is perceived as movie cadres. Generally, the beginning is the most important part of the text. The beginning of the “Field of Pears” raises associations of biographic or documentary prose and the position of the narrator, with its intonation, indicates to the narration of real stories. I think the book will be very successful due to its lively language and themes. Any phrase or dialogue is natural there, told in a colloquial language and sometimes with its sincerity it reminds of aka Morchiladze’s “Paliashvili street Dogs” where nothing is artificial. the topic refers to the issues that are still stigmatized – on the one hand, according to the official title, a boarding school of children with limited mental abilities, which an incomplete society calls “School of Degenerates” and on the other hand, the role of a woman in a patriarchal society, in which 18-year-old Lela has to dress like a boy and from the patriarchal position again, is prohibited to feel orgasm only because orgasm is a privilege of men. I cannot help pointing out very natural sexual scenes that are filled with moderate humor and liven the text very much.

ეკოლოგია

ECOLOGY

review / books

The boarding school of Ekvtimishvili’s novel is our society. It is a space full of prohibitions and stereotypes, executioners and victims; the society that we all live in with its pedophile vano and infantile Irakli, and dreaming of getting away that place is only for those residents of the boarding school who are special and courageous, just like in ken kesey’s novel “one Flew over the Cuckoo’s Nest”.

31


გაიცანით - ქართული „ენის სამზარეულო“ meet the “kitChen” of georgian Language ბაჩო კვირტია BachO Kvirtia „ქართული ენის გზამკვლევის“ მორიგი თემა, უფრო სწორად - მორიგი დანიშნულების ადგილი ქართული ბეჭდური და ელექტრონული მედიაა, სადაც ყველაზე უხვად, და ყველაზე უცნაურ, გამაოგნებელ, მეტსაც გეტყვით - ენით უთქმელ, მაგრამ ვაგლახ, და ნათქვამ თუ დაწერილ „მარგალიტებს“ მოისმენთ და ამოიკითხავთ.

წიგნები / ქართული ენის გზამკვლევი

ქართული ელექტრონული და ბეჭდური მედიის დიდი ნაწილი სწორედ იმ ენობრივი ხრწნისა და გადაგვარების ეპიცენტრია, სადაც მშობლიურ ენას ისე ჭრიან და ჩეხავენ, ამახინჯებენ და არგებენ სრულიად არაადეკვატურ კონტექსტს, როგორც მოესურვებათ.

32

შეიძლება ითქვას, რომ ქართულ მედიაში სრულიად სხვა ენაზე მეტყველებენ და წერენ, აზროვნებენ და კამათობენ. ხოლო ადამიანებს, რომლებსაც არ ესმის მათი ენა, მედიის წარმომადგენელთა თქმით, არც არაფერი ესაქმებათ მათ გვერდით. ქართულ მედიაში უკვე ისე მყარად მოიკიდა ფეხი ენის უკიდურესად დამახინჯებულმა ფორმებმა, რომ შესაძლოა მათი მესვეურები აქეთ შემოგედავონ კიდეც - თვითონ ლაპარაკობ არასწორი ქართულით და წადი, გაიარეო... გამაოგნებელ სამეტყველო ენას მოისმენთ საინფორმაციო გამოშვებების წამყვანებისა თუ ჟურნალისტების ბაგეთაგან: „დამნაშავემ მოახდინა გასროლა“... „მკვლელმა განახორციელა მიმალვა“... „ყველა საქართველოს მოქალაქე“... „ახალი ინფორმაციები კეთდება აქ“... და ასე შემდეგ, უსასრულოდ. არ შემიძლია არ გამოვეხმაურო ბოლო ფრაზა-სლოგანს (სლოგანის ფორმა შეგნებულად შევცვალე), რომელიც ერთ-ერთი წამყვანი ტელემაუწყებლობის საინფორმაციო

ეკოლოგია

The next topic of the Georgian language guidebook, better say, the next destination, is Georgian print and online media where you can most frequently hear and read the strangest, the most outrageous “pearls”, either spoken or written. A big part of Georgian online and print media is the epicenter of the language decay and degradation where mother tongue is cut and cropped, crippled and tailored to a fully inadequate context, the way they want. It can be said that, in Georgian media, people speak and write, think and argue in a different language. And people who do not understand their language, as the media representatives say, have no place next to them. Extremely rotten forms of the language have made such deep roots in the Georgian media that they might argue back with you and blame you for not speaking the correct Georgian language… you will hear bewildering language from hosts and reporters of news programs: “a culprit made a shot”… “a murderer made a hiding”… “all Georgia’s citizens”… “new information is made here”… and so on, endlessly. I cannot help responding to the latter phrase-slogan (I changed the form of the slogan deliberately), which used to ‘decorate’ the intro of the news program of one of the leading TV channels. New information, brothers and sisters, is not made anywhere! New happenings, stories, processes take place or have already happened. It is a different thing if you want to highlight that you made new information by yourself, invented and then made us ‘swallow’ upon the end of the

ECOLOGY


გამოშვების „ქუდის“ წინარე „მშვენება“ იყო. ახალი ინფორმაციები, ძმებო და მეგობრებო, არსად არ კეთდება! ახალი - ამბავი, მოვლენა, პროცესი, - ხდება, მიმდინარეობს, ან უკვე მოხდა. სხვა საქმეა, თუ იმის ხაზგასმა გნებავდათ, რომ ახალ ინფორმაციებს თვითონ იგონებდით, თხზავდით და შემდეგ, ისტერიკული ქუდის დასრულებისთანავე, „აბი-გლუკოზასავით“ „გვაყლაპებდით“. მაგრამ ამის ხაზგასმა რომ ნამდვილად არ გინდოდათ, ვიცი. სხვა რამის თქმა გსურდათ... თუმცა სულ სხვა აზრის მატარებელი სლოგანი გამოგივიდათ. პირდაპირ გეტყვით - უაზრობის!

hysteric intro like a glucose pill. But I know you did not want to underline that. you wanted to say something else… The slogan, however, came out carrying a different meaning. And I will state directly – nonsense!

ცალკერძ აღნიშვნის ღირსია სპორტული კომენტატორებისა და ჟურნალისტების გარკვეული ნაწილის ენა. გასაოცარი, რუსულ-ინგლისურარამეულ-რომელიღაცაცხრამთასიქითაველურტომი სეული ენის კალკანაზავი ფრაზები და წინადადებები საფეხბურთო მატჩის დროს, პირდაპირი ჩართვისას ან სპორტული თემატიკის გადაცემის მსვლელობისას.

Several ‘pearls’ from the ‘Parnassus’ of Georgian sports journalism: “brought the ball to the game”… “implementing the attack”… “…located in the main squad”… “made a cut”… “the highly demandable footballer”… etc.

რამდენიმე „მარგალიტი“ ქართული სპორტული ჟურნალისტიკის „პარნასიდან“: „ბურთი თამაშში შეიყვანა“... „შეტევას ახორციელებს“... „...ძირითად ჯგუფში განთესილი“... „მოცელვა გააკეთა“... „ყველაზე მოთხოვნადი ფეხბურთელი“... და ასე შემდეგ.

ცალკე ორომტრიალია სატელევიზიო შოუებსა და სხვა გადაცემებში - რესპონდენტების სამეტყველო ენა! ვინც გნებავთ - პოლიტიკოსი, სახელმწიფო მაღალჩინოსანი, მსახიობი, მეცნიერი, ექიმი, სპორტსმენი, სტუდენტი, მომღერალი თუ მეეზოვე - საზოგადოების უმრავლესობა აბსოლუტურად შეშლილ, მახინჯ, გადაგვარებულ ენაზე მეტყველებს.

ეკოლოგია

Quite an interesting and comic situation can be observed in several Georgian newspapers/ magazines of sports format: along with the mentioned ‘pearls’ stands archaic Georgian! It is incredible but still a fact that ‘zombifed’ Georgian sentences and words are merged with the ancient Georgian language and, together, they form perplexing language material. For example, the most in demand’ archaic words in Georgian print sports journalism: “uketu”, “vitarmed”, “daghatsatu”, “rametu”, “oden”… Amen! Further chaos can be foundin TV shows and various programs – the language respondents speak! Whoever it is –politician, state high official, actor, scientist, sportsman, student, singer or street cleaner – the majority of the public is speaking an ugly and absolutely degraded language. I will bring an example of several words, verbs and phrases that are in the zenith of their popularity and it can even be said that our compatriots cannot live without these word-mutants. 1. The phrase “I will repeat myself”. A phrase of fully existential nature, which carries a very simple meaning but contains total fantasy in itself. How can you repeat yourself? Who can show that? to repeat… What is this? a déjà vu, reincarnation or

ECOLOGY

GeorGian lanGuaGe Guide / books

საოცრად საინტერესო და კომიკური სიტუაციაა სპორტული ფორმატის რამდენიმე ქართულ ჟურნალგაზეთში: ზემოთ ნახსენები „საგანძურის“ გვერდით, თავს იწონებს არქაული ქართული! დაუჯერებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ სრულიად ზომბირებულ ქართულ წინადადებებსა და სიტყვებს ძველქართული ენა ერწყმის და ერთად, გამაოგნებელ ენობრივ ქსოვილს გვთავაზობს. ასე მაგალითად, ყველაზე „მოთხოვნადი“ არქაული სიტყვები ქართულ ბეჭდურ სპორტულ ჟურნალისტიკაში: „უკეთუ“, „ვითარმედ“, „დაღაცათუ“, „რამეთუ“, „ოდენ“... უკუნითი უკუნისამდე, ამინ!

The language of sports commentators and reporters is worth mentioning separately; the cliché phrases and sentences from a mixture of Russian, English, Aramaic or some distant wild tribal languages during football matches, live commentary or sports programs.

33


მაგალითისთვის მოგიყვანთ რამდენიმე სიტყვას, ზმნას, ფრაზას, რომელიც დღეს პოპულარობის ზენიტშია, და შეიძლება ითქვას, ჩვენს თანამემამულეებს ამ სიტყვა-მუტანტების გარეშე ცხოვრება არ შეუძლიათ. 1.სიტყვა „განვმეორდები“. აბსოლუტურად ეგზისტენციალური ხასიათის ზმნა, რომელიც წარმომთქმელის მიერ უბრალო, ტრივიალურ შინაარსს ატარებს, არადა, სინამდვილეში, სრულ ფანტასტიკას მოიცავს საკუთარ თავში. როგორ შეიძლება, განმეორდე?.. ამის ჩვენება ვინმეს შეუძლია?.. რომ განმეორდეს... რა არის ეს? - დეჟავუ, რეინკარნაცია თუ „არამედ რაღაც სხვა“?.. „არა სიცოცხლე, არა სიკვდილი, არამედ რაღაც სხვა“... (ტერენტი გრანელი).

წიგნები / ქართული ენის გზამკვლევი

2.ფრაზა „დასტრესილი ვარ“. აბსოლუტური ლექსიკური დეგენერაცია. ხომ არსებობს ცნება „ენის სარდაფი“, რომელიც გულისხმობს უცენზურო სიტყვებს, სლენგს, ჟარგონს, და სხვა არაეთიკურ ლექსიკურ ფორმებს, მე გთავაზობთ კიდევ ერთ ცნებას - „ენის სამზარეულო“, სადაც ფრაზა „დასტრესილი ვარ“ ჩემ მიერ შემოთავაზებული ცნების ერთგვარი „ჭიპლარია“.

34

3.„ენის სამზარეულოში“ დიდი პატივითა და სიამოვნებით წავუძღვებოდი სიტყვებს: „ანუ“ (რომელიც ბოლო დროს ქართულ სამეტყველო ენაში ერთგვარ „არტიკლად“ იქცა ნებისმიერი ცალკეული სიტყვის ან წინადადების წარმოთქმის წინ), „კიარადა“ (ჩემთვის სრულიად გაურკვეველი დატვირთვის მქონე სიტყვა-ბაღლინჯო), „დაგემოვნება“ (საიდანღაც - უკუნეთიდან წამომდგარი სიტყვა- მაჯლაჯუნა), და მრავალი სხვა, რომლის ჩამოთვლა შორს წაგვიყვანს. ყველაზე სამწუხარო, და ამასთან ერთად, სამარცხვინო ის გახლავთ, რომ ამ საშინელ და სასტიკ ტენდენციას აბსოლუტურად არავინ ეწინააღმდეგება. არავინ იკვლევს, რა ხდება თანამედროვე ქართულ ენაში, არავინ ადგენს ნორმებს და სრულიად თავის ნებაზეა მიშვებული ყველაფერი: ის, თუ როგორ ილაპარაკებს ჟურნალისტი და ტელეწამყვანი, როგორი ქართულით დაიბეჭდება სტატია ჟურნალსა და გაზეთში, როგორი ლექსიკით მიმართავს სახელმწიფო მაღალჩინოსანი საკუთარ მოქალაქეებს...

“something else”? “no life, no death, but something else”… (Terenti Graneli) 2. The phrase “I am stressed”. Absolute lexical degeneration. There is a concept ‘basement of language’ which means bad words, slang, jargon and other unethical lexical forms. I offer another concept ‘kitchen of language’ of which the phrase “I am stressed” is a certain pillar. 3. In the ‘kitchen of language’ I would lead the words with great pleasure and honor: “anu” [i.e.] (which has become a certain article of the Georgian spoken language before any specific word and sentence), “kiarada” [not that but] (unclear to me, a bug-word), “taste-trying” (a word coming from darkness) and many others that would be hard to list. The most unfortunate and at the same time shameful thing is that no one opposes this horrible and cruel trend. No one explores what is happening in the modern Georgian language, no one is setting norms and everything is left to the flow: how a journalist and TV host will speak, what kind of Georgian language will an article in a magazine or a newspaper be written in, what the speech of a state official will be like when addressing the citizens… Should I make a call to think about saving our mother tongue together, before it is too late?

ქართულ მედიაში უკვე ისე მყარად მოიკიდა ფეხი ენის უკიდურესად დამახინჯებულმა ფორმებმა, რომ შესაძლოა მათი მესვეურები აქეთ შემოგედავონ კიდეც თვითონ ლაპარაკობ არასწორი ქართულით და წადი, გაიარეო...

მოგიწოდოთ, სანამ ჯერ კიდევ გვიანი არ არის, ერთად ვიფიქროთ მშობლიური ენის გადასარჩენადმეთქი?..

ეკოლოგია

ECOLOGY


36 რეკომენდაცია recommended

37 Tbilisi Open Air 2105


m us ika არტ გენი 2015

ART GENE 2015

28 ივნისი დავით კლდიაშვილის სახლ-მუზეუმი სოფელი სიმონეთი.

June 28 Davit kldiashvili House-Museum Simoneti Village

5 ივლისი სურამი, ბაინთხევის ტყეპარკი.

July 5 Surami, Baiantkhevi wood-park

ეთნოგრაფიული მუზეუმი თბილისი 19-26 ივლისი 12:00 - 23:00 - ხალხური რეწვის გამოფენა გაყიდვები, ხალხური თამაშობები და ქართული სამზარეულო.

Ethnographic Museum Tbilisi July 19-26 12:00-23:00 – exhibition-fair of Georgian crafts, folk games and Georgian cuisine.

19 ივლისი 18:30 – 22:00 - ფოლკლორი - ქვემო ქართლი, ლეჩხუმი. 22:00 - საღამოს კონცერტი - “სუხიშვილები” 20 ივლისი ფოლკლორი - იმერეთი. საღამოს კონცერტი რობი კუხიანიძე და “აუტსაიდერი” 21 ივლისი ფოლკლორი - გურია, სამცხე-ჯავახეთი. საღამოს კონცერტი - “რეგიონი” 22 ივლისი 18:30 – 22:00 - ფოლკლორი - სამეგრელო. 22:00 - საღამოს კონცერტი - ბაკურ ბურდული, ნიკა კოჩაროვი.

July 19 18:30-22:00 – folklore, Kvemo Kartli, Lechkhumi 22:00 – evening concert, Sukhishvilebi July 20 Folklore – Imereti Evening concert – Robi kukhianidze and The outsider July 21 Folklore – Guria, Samtskhe-Javakheti Evening concert – Region July 22 18:30-22:00 – folklore, Samegrelo 22:00 – evening concert, Bakur Burduli, Nika kocharov July 23 18:30-22:00 – folklore, kakheti, Pankisi, Svaneti 22:00 – evening concert, Frani

მუსიკა / რეკომენდაცია

23 ივლისი 18:30 – 22:00 - ფოლკლორი - პანკისი, სვანეთი. July 24 22:00 - საღამოს კონცერტი - “ფრანი” 18:30-22:00 – folklore, Poti, Shida kartli

36

24 ივლისი 18:30- 22:00 - ფოლკლორი - ფოთი, შიდა ქართლი.. 22: 00 - საღამოს კონცერტი - “მგზავრები” 25 ივლისი 18:30 – 22:00 - ფოლკლორი - მცხეთამთიანეთი, რაჭა. 22:00 - საღამოს კონცერტი - ნინო ქათამაძე და “ინსაიდი”

22:00 – evening concert, Mgzavrebi

July 25 18:30-22:00 – folklore, Mtskheta-Mtianeti, Racha 22:00 – evening concert, Nino katamadze and Insight July 26 18:30-22:00 – folklore, Ajara 22:00 – evening concert, Niaz Diasamidze and 33a

26 ივლისი 18:30 – 22:00 - ფოლკლორი - აჭარა. 22:00 - საღამოს კონცერტი - ნიაზ დიასამიძე და “33ა”

ეკოლოგია

ECOLOGY


tbiLisi open air 2105 ლაშა გაბუნია Lasha gaBuNia თბილისის საერთაშორისო მუსიკალური ფესტივალი Tbilisi Open Air უკვე 6 წელია არსებობს და ყოველ მომდევნო წელს მისი მასშტაბი უფრო იზრდება. წლევანდელმა ღონისძიებამ, რომელიც 3-7 ივლისს ჩატარდება, ქართველ მელომანთა მოლოდინს გადააჭარბა, რადგან ამ ხუთდღიანი ფესტივალის ჰედლაინერებს შორის, ისეთი საქვეყნოდ ცნობილი შემსრულებლები დაანონსდა, როგორებიცაა Placebo და Archive. თუმცა ამ ჯგუფების გარდა, ფესტივალის სცენაზე სხვა უამრავ სახელოვან მუსიკოსს ვიხილავთ, რომელთა შესახებაც ქვემოთ მოგახსენებთ. 3 ივლისი:

3 ივლისს, მაყურებელი სცენაზე ასევე იხილავს შემსრულებლებს: Mellow, Ducktape, The forest, Stephan Bodzin, kollektiv Turmstrasse, greenbeam & leon და Newa.

ეკოლოგია

July 3: Headliners of this day in Georgia are popular Russian performers Zemfira and aquarium. Zemfira and the front man of Aquarium Boris Grebenshikov have given concerts in Georgia several times. one more headliner is visiting Georgia on July 3 – British icon band the tiger Lillies. the style of the band can be characterized as shadowed theatrical tragic-comic punk-cabaret. Front man of the band Mark Jacques sings in falsetto with an accordion in his hands. The texts of this band are noteworthy as they are distinguished with open epatagic style. the band that formed in 1989 has released up to 35 albums to date. on July 3, the public will also see the following performers: Mellow, Ducktape, The Forest, Stephan Bodzin, Kollektiv turmstrasse, Greenbeam & Leon and Newa. July 4: The headliner of the day is the British trip-hop group archive, which was formed in 1994 in London and

ECOLOGY

review / music

ამ დღის ჰედლაინერები საქართველოში ძალზე პოპულარული რუსი შემსრულებლები – ზემფირა და ჯგუფი „აკვარიუმი“ იქნებიან. ზემფირა და „აკვარიუმის“ ფრონტმენი ბორის გრებენშიკოვი არაერთხელ ჩამოსულან საქართველოში კონცერტებით. სამაგიეროდ, ჩვენს ქვეყანას პირველად სტუმრობს კიდევ ერთი ჰედლაინერი, საკულტო ბრიტანული ჯგუფი The Tiger lillies, რომელიც სცენაზე ასევე 3 ივლისს გამოვა. ჯგუფის სტილი შეგვიძლია დავახასიათოთ, როგორც პირქუში თეატრალური ტრაგიკომიკური პანკ-კაბარე. ჯგუფის ფრონტმენი მარკ ჟაკი ხშირად აკორდეონით ხელში, ფალცეტით მღერის. საყურადღებოა ამ ჯგუფის ტექსტები, რომლებიც ღია ეპატაჟურობით გამოირჩევა. 1989 წელს ჩამოყალიბებულ კოლექტივს დღემდე 35-ზე მეტი ალბომი აქვს გამოშვებული.

The Tbilisi international musical festival Tbilisi open Air has been on for six years and is growing every year. This year’s event, to be held on July 3-7 exceeded the expectations of Georgian music lovers as headlines announcing the five-day festival included world famous performers such as Placebo and Archive. Besides these concerts, we will see many other famous musicians at the festival.

37


თბილისის საერთაშორისო მუსიკალური ფესტივალი Tbilisi Open Air უკვე 6 წელია არსებობს და ყოველ მომდევნო წელს მისი მასშტაბი უფრო იზრდება

4 ივლისი: დღის ჰედლაინერია ბრიტანული ტრიპ-ჰოპ ჯგუფი Archive, რომელიც 1994 წელს ლონდონში ჩამოყალიბდა და აღნიშნულ სტილს მეტად გემოვნებით უხამებს პროგრესივ-როკს და ელექტრონიკასაც. ამ ხნის განმავლობაში ჯგუფმა უკვე 10 ერთმანეთზე უკეთესი ალბომი გამოუშვა, რომლებმაც ჯგუფს ევროპასა და მსოფლიოში დიდი პოპულარობა მოუტანა მსგავსი მუსიკის მოყვარულთა შორის. 2000-იანების დასაწყისის „არქაივის“ შემოქმედებას Pink floyd-ის, Radiohead-ისა და Massive Attack-ის გავლენა ეტყობოდა. 2003 წელს, ცნობილი ფრანგი რეჟისორისა და სცენარისტის ლუკ ბესონის შეკვეთით, ჯგუფმა მუსიკა დაწერა ფილმისთვის Michael vaillant.

მუსიაკ / მიმოხილვა

ამ დღის კიდევ ერთი ჰედლაინერია ავსტრიული Soap&Skin. ის 25 წლის ანია პლაშგის პროექტია. პირველი კონცერტების შემდეგ, მუსიკოსს ვუნდერკინდი შეარქვეს. იგი ასრულებს ექსპერიმენტული, „ახალი კლასიკური მუსიკისა“ და დარქ-ემბიენტის ნაზავს. ანიას შემოქმედებაზე გავლენა იქონია Xiu Xiu-ს, Cat Power-ს, Björk-ის, Nico-ს, Aphex Twin-ს, სერგეი რახმანინოვისა და ესტონელი კომპოზიტორის არვო პარტის მუსიკამ. 2008 წელს ანიამ ლეგენდარული მომღერალი ქალის – ნიკოს როლი შეასრულა ფილმში „ნიკო – ყინულის სფინქსი“. მისი რამდენიმე კომპოზიცია ფრანგულ და ამერიკულ ფილმებში გამოიყენეს. Soap&Skin-ის პირველი ალბომი 2009 წელს გამოვიდა, მეორე – 2012-ში.

38

4 ივლისს ფესტივალზე ასევე დაუკრავენ შემსრულებლები: gravity, The Black Marrows, The Mins, დათო ლომიძე და „მწვანე ოთახი“, ჯგუფი „არა“, ერეკლე დეისაძე და ვინდა ფოლიო, Oimactta, Mujuice, Zurkin და Berika. 5 ივლისი: ამ დღეს ერთი გამოკვეთილი ჰედლაინერი, ამერიკული ჰევი-მეტალ ჯგუფი Black label Society

ეკოლოგია

quite tastefully matches this style with progressive rock and electronic music. To date the band has released 10 great albums that won the band big fame in Europe and the world among lovers of this music style. The art of Archive in the 2000s had the influence of Pink Floyd, Radiohead and Massive Attack. In 2003, upon the request of the famous French director and scriptwriter Luc Besson, the band wrote music for the film Michael vaillant. on this day, one more headliner – Austrian Soap&Skin will perform, a project of 25-year-old anja Plaschg. after the first concerts she was called a wunderkind. She performs the fusion of experimental, new classical music and dark ambiance. Music of Xiu Xiu, Cat Power, Bjork, Nico, Aphex Twin, Sergey Rakhmaninov and Estonian composer arvo Paert influenced anja’s art. In 2008, Anja played the role of a legendary singer, Nico in the movie “Nico – Ice Sphinx”. Some of her compositions were used in French and American films. soap&skin’s first album was released in 2009, the second – in 2012. on July 4 other performers: Gravity, The Black Marrows, the Mins, Dato Lomidze and Mtsvane otakhi [Green Room], group “Ara” [No], Erekle Deisadze and Vinda Folio, oimactta, Mujuice, zurkin and Berika. July 5: This day has one distinguished headliner, American heavy-metal group Black Label society, which was founded by famous guitarist Zakk Wylde in 1998. The musician started his career in the band of the legendary ozzy osbourne. The band has released 9 studio albums and two recent ones are the biggest success – “order of the Black” from 2010 and “Catacombs of the Black Vatican” from 2014. These CDs topped the uS charts.

ECOLOGY


ჰყავს, რომელიც სახელგანთქმულმა გიტარისტმა, Zakk Wylde-მა 1998 წელს ჩამოაყალიბა. მუსიკოსმა საკუთარი კარიერა ლეგენდარული ოზი ოსბორნის ბენდში დაიწყო. ჯგუფს დღემდე 9 სტუდიური ალბომი აქვს გამოშვებული და მათ შორის, ყველაზე წარმატებული ბოლო ორია – 2010 წლის Order Of The Black და 2014 წლის Catacombs Of The Black vatican. ეს დისკები აშშ-ის ჩარტების სათავეში იყო. 5 ივლისს სცენაზე მაყურებელი ასევე იხილავს შემსრულებლებს: The Bambir, Scratch The floor, Sophie villy, Newcomer 2015, Denis Jones, Belly Hole freak, ჯგუფი „წერილი“, Old Road Band, Bacho & Cobert, gui Boratto, Tomma, vako key და Bero. 6 ივლისი:

on July 5, the audience will also hear: The Bambir, Scratch the Floor, Sophie Villy, Newcomer 2015, Denis Jones, Belly hole Freak, group “Letter”, old Road Band, Bacho & Cobert, Gui Boratto, Tomma, Vako key and Bero. July 6: one of the headliners of this day of the festival is 43-year-old Beth hart from Los angeles who had a concert in Tbilisi in November last year. She is one of the rare singers who still performs traditional blues-rock. Last year hart was nominated on the Grammy for the album “Seesaw”, a collaboration with Joe Bonamassa. Her recent album “Better Than Home” was released two months ago.

ფესტივალის ამ დღის ჰედლაინერთა შორისაა ლოსანჯელესელი 43 წლის Beth Hart, რომელსაც თბილისში კონცერტი შარშან, ნოემბერშიც ჰქონდა. იგი იმ იშვიათ ქალ მომღერლებს შორისაა, რომლებიც დღემდე ტრადიციულ ბლუზ-როკს ასრულებენ. ჰარტი შარშან ნომინირებული იყო „გრემიზე“, ჯო ბონამასასთან ერთად ჩაწერილი ალბომისთვის Seesaw. მისი ბოლო ალბომი Better Than Home ორიოდე თვის წინ გამოვიდა.

July 6 has one more headliner and this is the British band kill It kid, which performs blues-rock and postgrange of very interesting drive. It has been going since 2008 and has released 3 albums.

6 ივლისს კიდევ ერთი ჰედლაინერი ჰყავს და ეს გახლავთ ბრიტანული ჯგუფი kill It kid, რომელიც ძალიან საინტერესო დრაივიან ბლუზ-როკს და პოსტგრანჟს ასრულებს. იგი 2008 წლიდან არსებობს და დღემდე 3 ალბომი აქვს გამოცემული.

July 7:

ამ დღეს სცენაზე მაყურებელი ასევე მოუსმენს შემსრულებლებს: Salio, MAMM, The Jetbird, The georgians, The Pulse, Miles Davis Tribute Project, gacha, vaska, gabunia, vako T და lasha Craft. 7 ივლისი: ფესტივალის ბოლო დღეა და მთავარი მოვლენა ბრიტანული Placebo იქნება, რომელიც 1994 წლიდან არსებობს. თავდაპირველად, ჯგუფს კლუბებში დაკვრით გაჰქონდა თავი. 1997 წელი გარდამტეხი აღმოჩნდა, როცა კოლექტივი ათასობით მსმენელის წინაშე დევიდ ბოუვის კონცერტის „გამახურებლად“ გამოვიდა. ეს ბოუვისა და „პლასებოს“ შორის მეგობრობის დასაბამიც გახდა. ყველაზე მეტ წარმატებას ბრაიან მოლკოს ამ ბენდმა მაინც 2000-იანებში მიაღწია და ალტერნატიული როკის ერთ-ერთ საკულტო კოლექტივად იქცა. „პლასებოს“ ანგარიშზე 7 სტუდიური ალბომია.

on this day the audience will also hear: Salio, MAMM, The Jetbird, The Georgians, The Pulse, Miles Davis Tribute Project, Gacha, Vaska, Gabunia, vako t and Lasha Craft.

on the last day of the festival, the main event will be British Placebo, which has been performing since 1994. at first, it earned a living through club performances but the year 1997 turned out to be crucial when the band performed as a warm-up to David Bowie. This was the start of friendship between Placebo and Bowie. Brian Molko’s band reached the biggest success in the beginning of the 2000s and turned into one of the icon bands of alternative rock. Placebo has 7 studio albums. on July 7, the audience will also hear: Loudspeakers, the Bearfox, newcomer 2015, afternoon version, Lady heroine, Mother on Mondays and The Window.

7 ივლისს მაყურებელი სცენაზე იხილავს მუსიკოსებს: loudspeakers, The Bearfox, Newcomer 2015, Afternoon version, lady Heroine, Mother on Mondays და The Window.

ეკოლოგია

ECOLOGY

39


მსოფლიოში პირველი ჰიბრიდული ავტომობილი ჯერ კიდევ 1900 წელს შექმნა ფერდინანდ პორშემ. რაც შეეხება აშშ-ს, იქ ელექტრომობილების წარმოება XX საუკუნის 6070-იანი წლებიდან დაიწყო. 2000 წლიდან, მწვანე მანქანების წარმოებაში აქტიურად ჩაერთო „ტოიოტაც“. ჰიბრიდული ავტომობილები, მაღალი ფასის გამო, საქართველოში ნაკლებად იყიდება. ჰიბრდული მანქანა ეკოლოგიურად სუფთაა - არა მხოლოდ იმიტომ, რომ მცირე რაოდენობის საწვავს ხარჯავს, არამედ იმიტომაც, რომ ბენზინის მოხმარების შემთხვევაში, 1 კუბურ მეტრზე 84 მგ მავნე ნივთიერებას ნახშირორჟანგს გამოყოფს. ევროპული სტანდარტით, დასაშვებად მიიჩნევა 150 მგ მავნე ნივთიერების გამოყოფა.

until 2006 the leader in the use of wind energy was Germany when it increased its wind capacity by 70 percent. However, later Germany was significantly overtaken by China and the uSA who each invested heavily in this field. the biggest consumer of wind energy is Denmark which takes 38% of its energy from the wind. the same figure is true for Portugal. soon, the first wind power plant, with a capacity of 20 megawatts, will be built in Georgia. It will be called kartli and will be located in the Gori Region..

the first hybrid car was created by Ferdinand Porsche back in 1900. In the United states the production of electric vehicles began in the 1960s and 1970s. In 2000 toyota actively joined green car production. Because of their high prices, hybrid cars are not very popular in Georgia. Hybrid cars are ecologically clean not only because they consume little fuel but because they emit just 84 miligrams of harmful substance (Co2) per 1 cubic meter (for hybrids working on petroleum). European standard allows the emission of 150 miligrams of harmful substances.

2006 წლამდე, ქარის ენერგიის ათვისებაში, ლიდერი გერმანია იყო, რომელმაც 70 პროცენტით გაზარდა დადგმული სიმძლავრეების რაოდენობა. თუმცა, შემდეგში, მას მნიშვნელოვნად გაუსწრეს ჩინეთმა და აშშ-მ, რომლებმაც დიდი ინვესტიციები განახორციელეს ენერგეტიკის ამ სფეროში. ქარის ენერგიის ყველაზე დიდი მომხმარებელი დანია გახლავთ, რომელიც ქვეყნისთვის საჭირო ენერგორესურსის 38 პროცენტს სწორედ ქარის ენერგიის გამოყენებით იღებს. ასევეა პორტუგალიაც. სულ მალე, საქართველოში ქარის პირველი ელექტროსადგური აშენდება, რომელსაც „ქართლი“ ერქმევა. 20 მგვტ სიმძლავრის ქარის ელექტროსადგურის მშენებლობა გორის რაიონში წელს დაიწყება.


42 რეკომენდაცია recommended

44 თვის გამოფენა exhibition of month

46 „ტკბილი შხამის“ ორაზროვნება არტისტულად Personas carrying colors and their portraits


m uze u m e b i/g a l er eeb i ეროვნული გალერეა

NATIONAl gAllERY მის.: რუსთაველის გამზ. 11 Address: 11 Rustaveli ave. ფრანც მარკი, გერმანული ექსპრესიონიზმი და მოდერნიზმი საქართველოში მულტიდისციპლინური კვლევა საგამოფენო სივრცეში 3 ივნისი გამოფენის იდეას ბიძგი მისცა 1926 წელს ტფილისში გამოცემულმა მცირე ზომის წიგნმა, რომელიც წარმოადგენს გრიგოლ რობაქიძის ადრეული დრამების კრებულს. წიგნის გარეკანის დიზაინს საფუძვლად უდევს ფრანც მარკის ცნობილი ტილო “ვეფხვი” (1912). გამოფენაზე, ირაკლი გამრეკელის, კირილე ზდანევიჩის, ლადო გუდიაშვილის, დავით კაკაბაძის, ელენე ახვლედიანის და სხვა მხატვრების მიერ შექმნილი არტეფაქტები მოგვითხრობენ თეატრისა და კინოს, ლიტერატურისა და მხატვრობის ერთიანი, ძლიერი ტალღის შესახებ, რომელიც მოდერნიზმის ეპოქამ წარმოშვა. მან ქართულ ხელოვნებაში და კულტურაში მნიშვნელოვანი კვალი დატოვა. ხოლო ერთ-ერთ შორეულ სათავეს ის გერმანულ ექსპრესიონიზმში ჰპოვებს. გამოფენის იდეის ავტორი და კურატორი: ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, ქეთევან კინწურაშვილი დიზაინი და ინსტალაცია: დავით და გიორგი ჯანიაშვილები franz Mark, german expressionism and modernism in georgia Multidisciplinary study in the exhibition space

მუზეუმები & გალერეები / რეკომენდაცია

June 3 The idea of the exhibition was triggered by the small size book published in Tbilisi in 1926, a selection of early dramas by grigol Robakidze. The book cover designed is based on the famous canvas of franz Mark “Tiger” (1912). At the exhibition, artworks by Irakli gamrekeli, kirile Zdanevich, lado gudiashvili, Davit kakabadze, Elene Akhvlediani and other artists describe the unified strong wave of theatre and cinema, literature and painting which was created by the epoch of modernism, leaving an important trace in georgian art and culture. It takes one of the furthest starts in german expressionism. Initiator of the exhibition and curator: Dr. of Art, ketevan kintsurashvili Design and installation: Davit and giorgi Janiashvili

42

„ფიროსმანი 150” ექსპოზიცია „ფიროსმანი 150” – წარმოდგენილია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმის ფონდებში დაცული ნიკო ფიროსმანაშვილის 103 ნამუშევარი. გამოფენა, ფიროსმანთან ერთად, დავით კაკაბაძისა და ლადო გუდიაშვილის ნამუშევრებსაც მასპინძლობს. ექსპოზიციაზე დამთვალიერებელს საშუალება ეძლევა იხილოს იაკობ ნიკოლაძის ექვსი ქანდაკება. აგრეთვე, წარმოდგენილი იქნება საქართველოს ეროვნულ არქივსა და იაკობ ნიკოლაძის სახლ-მუზეუმში დაცული ხელოვანის ცხოვრებისა და შემოქმედების ამსახველი ფოტოები. Pirosmani 150 103 artworks by Niko Pirosmani are exhibited at the National gallery from the collections of the gNM and Shalva Amiranashvili Museum of fine Arts. Niko Pirosmani is one of the outstanding artists, whose paintings have been well-known and have never lost public interest and fascination. Pirosmani’s pictures were exhibited in many galleries and museums of different countries, including Ukraine, Poland, Russia, Hungary, lithuania, Belarus, france, germany, Italy, Japan, the Netherlands, the United kingdom, Spain and Turkey. Pirosmani’s 150th . The National gallery also hosts pictures of David kakabadze (1889-1952) and lado gudiashvili (1896-1980) together with sculptures of Iakob Nikoladze (1876-1951) and photographs from the National Archives of georgia and Iakob Nikoladze House-Museum depicting the sculptor’s life and his creative work.

ეკოლოგია

ECOLOGY


Qbiz

Corporate Loyalty

Enter a world of exclusive privileges and luxury with our 5-star airline. Qbiz, a specially tailored rewards programme for small and medium businesses, brings a world of benefits to your company. Earn Qmiles for your Privilege Club account as well as your company’s Qbiz account and redeem award tickets or upgrades for your next flight to over 130 destinations on Qatar Airways ever-expanding network across Europe, North and South America, the Middle East, Africa, South Asia and the Far East. Find out more about Qbiz, register your company and dedicated travel administrator at qatarairways.com/qbiz

World’s 5-star airline.


თვის გამოფენა პროექტი „ზეწარი“ - სოფო ჩერქეზიშვილი, ოლეგ ტიმჩენკო ევროპის სახლი, 12 - 17 მაისი ეკოლოგია

ECOLOGY


exhibition of month “Zetsari” - Sopo Cherkezishvili, Oleg Timchenko Europe House, May 12-17

ეკოლოგია

ECOLOGY


„ტკბილი შხამის“ ორაზროვნება არტისტულად artistiC ambiguity of “sweet poison”

მუზეუმები და გალერეები / მიმოხილვა

ხათუნა ხაბულიანი KhatuNa KhaBuLiaNi

46

არტ ვილა „გარიყულა“ - საქართველოში დედაქალაქის გარეთ დაარსებული ერთ-ერთი პირველი არტრეზიდენცია, თითქმის გაიგივებულია ყარამან ქუთათელაძის სახელთან. ის არის ამ ინსტიტუციის ფუძემდებელიცა და მისი მუდმივი მთავარი პერსონაჟი, საკუთარი სახასიათო შარმითა და არტისტულობით. `გარიყულას“ მასპინძელი დიდი ხანია სხვა როლში არავის უნახავს და შესაბამისად, გასაგები ინტერესი გამოიწვია „გალა გალერეაში“ წარმოდგენილმა სოლოშოუმ სათაურით - „ტკბილი შხამი“. პერსონალური გამოფენა ყარამან ქუთათელაძემ 22-წლიანი პაუზის შემდეგ აჩვენა და იმდენად დამაინტრიგებლად გამოჩნდა ეს სიურპრიზი, რომ დედაქალაქის ბოლო პერიოდის ერთ-ერთ ხშირად მონახულებად არტმოვლენად იქცა. ტერმინი „ტკბილი შხამი“, რომელიც უმეტესად კულინარიასთან ასოცირდება, ეკოლოგიურად არცთუ ჯანსაღ და ამავდროულად, გარეგნულად თუ გემოთი მიმზიდველ საკვებს უკავშირდება, მთლიანად ფსიქოლოგიურ განზომილებად იქცა შვიდი დიდი ზომის არტობიექტით განსაზღვრული ექსპოზიციისთვის. საგანგებოდ შერჩეული კედლების ფერითა და განათებით შექმნილი

ეკოლოგია

art villa Garikula is one of the first art residences in Georgia, outside the capital, which is related to the name of karaman kutateladze, the founder and the constant character of the institution which offers his characteristic charm and artistry. The host of Garikula has not been seen in a different role for a long time. Therefore, there was particular interest in his solo show “Sweet Poison” at the Gala Gallery. After a 22-year break karaman kutateladze presented his personal exhibition and this surprise shined so intriguing that it turned into one of the capital’s most frequently visited art events of the recent period. The term “Sweet Poison”, which is mostly associated with cuisine and is connected to a not quite ecologically healthy or visually attractive food, turned into a psychological dimension for the exposition defined by seven large art objects. the intimate interior created by specially selected wall colors and lighting is a mixture of memory, personal experience, subjective memories and emotional notes – refined and sensitive. The presented art objects were distinguished with

ECOLOGY


ინტიმური ინტერიერი მეხსიერების, პერსონალური გამოცდილების, სუბიექტური მოგონებებისა და ემოციური ნოტების ნარევია, - დახვეწილი და მგრძნობიარე.

ეკოლოგია

textural structure and showed the mood of the ‘room’ in visible and invisible components. Shutters, bed, wall, lighting, symbolic ‘crystal’ – were the defining motifs of the exposition, which then developed in abstract compositions with day-night change and personal-public mixtures. Two objects located in different poles – in blue and orange tones – were distinguished with meditational remoteness and poetic sensitiveness. Compositions there were organized with dominant colors and stripe and dot inserts of other colors defining depth and volume of colors. The bed was made with a different approach to colors – with the textural and high volume sheets and with ‘slightly open’ shutters on the wall on the opposite side of the bed; lines of light penetrating through the shutters – there was a reservedness of semi-tones and ‘stifled’ expression. Particularly expressive was the third couple – ensemble with the association of Anselm kiefer twists – having an abstract surface and crystal and on the opposite side an abstraction of sunlight’s graphical-architectural transformation. The concept of the “Sweet Poison” in karaman kutateladze’s project was fully considered in the psychological-emotional space, with an original, subjective feeling of materiality and ephemerality.

ECOLOGY

review / museums & Galleries

წარმოდგენილი ობიექტები ფაქტურული სტრუქტურით გამოირჩევა და „ოთახის“ განწყობას აჩვენებს თავისი ხილული თუ უხილავი კომპონენტებით. დარაბები, საწოლი, კედელი, განათება, სიმბოლური „კრისტალი“ - წარმოდგენილი ექსპოზიციის განმსაზღვრელი მოტივები იყო, რომლებიც აბსტრაქტულ კომპოზიციებში განვითარდა – დღე-ღამის მონაცვლეობისა თუ პირადული-ზოგადის შერეული განცდებით. პოლუსურად განლაგებული ორი ობიექტი - ლურჯი და ნარინჯისფერი, ტონალობებით, მედიტაციური განყენებულობით და პოეტური მგრძნობელობით იყო გამორჩეული. აქ დომინანტური ფერებით ხდებოდა კომპოზიციის ორგანიზება, სადაც შტრიხული და წერტილოვანი სხვა ფერის ჩანართები ძირითადი ფერების მოცულობითობასა და სიღრმეს განსაზღვრავდნენ. ფერებთან განსხვავებული მიდგომით იყო შესრულებული საწოლი, ფაქტურულმოცულობითი ზეწრების ნაწილით და მის მოპირდაპირე მხარეს, კედელზე დამონტაჟებული „ოდნავ შემოღებული“ დარაბები, ღიობებში ზოლებად შემოჭრილი სინათლით. აქ ნახევარტონების თავშეკავებულობა და „დახშული“ ექსპრესია ფიგურირებდა. განსაკუთრებულად ექსპრესიული კი მესამე „წყვილი“ იყო, - ასამბლაჟი ანსელმ კიფერის ხნულების ასოციაციით აგებული აბსტრაქტული ზედაპირითა და კრისტალით. ასევე, მის მოპირდაპირე მხარეს მოცემული აბსტრაქცია მზის ნათების გრაფიკულ-არქიტექტურული ტრანსფორმაციით. „ტკბილი შხამის“ კონცეფტი ყარამან ქუთათელაძის პროექტში მთლიანად ფსიქოლოგიურ-ემოციურ სივრცეში იყო განხილული - მატერიალურისა და ეფემერულის თავისებური, სუბიექტური განცდით.

არტ ვილა „გარიყულა“ საქართველოში დედაქალაქის გარეთ დაარსებული ერთ-ერთი პირველი არტრეზიდენცია, თითქმის გაიგივებულია ყარამან ქუთათელაძის სახელთან. ის არის ამ ინსტიტუციის ფუძემდებელიცა და მისი მუდმივი მთავარი პერსონაჟი

47


მსოფლიოში ეკოლოგიურად ყველაზე სუფთა ქალაქს Masdar Сity წარმოადგენს, რომელიც ემირატებში, აბუ დაბიში მდებარეობს. მისი მშენებლობა 2008 წელს დაიწყო, რომელიც მსოფლიოში ეკოლოგიურად თითქმის 100%ით სუფთა, ერთადერთი ქალაქი იქნება, გაფილტრული ჰაერით. Masdar Сity-ს უკვე დიდი ხანია „მომავლის ქალაქად“ მოიხსენიებენ. Masdar Сity, გარკვეულწილად, სატესტო ქალაქი გახდება, რომლის ირგვლივაც თანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი სხვადასხვა დანადგარები განთავსდება. მანქანის სადგომები მხოლოდ ქალაქის პერიმეტრებზე იქნება განლაგებული. საზოგადოებას გადაადგილება მხოლოდ ელექტრომობილებით შეეძლება. ასეთი ტიპის ელექტრომობილი უკვე არსებობს, რომელიც მხოლოდ ერთადერთ ქვეყანაში ინგლისში, აეროპორტში, შიდა გადაადგილების ტრანსპორტად გამოიყენება. ეკოქალაქის სრული პროექტის დასრულება 2015 წლისთვის დაანონსდა.

yale University’s experts have published the rating of the ecologically cleanest countries in the world. They considered a number of factors and rated countries on a 100-point scale. The research concluded that there are only five countries in the world that are not in the pollution zone. The top spot belongs to Iceland, followed by Switzerland, Costa Rica, Sweden and Norway.

The most ecologically clean city in the world is Masdar City located in Abu Dhabi, uAE the construction of which started in 2008. When finished it will be the only nearly 100% ecologically clean city in the world with filtered air. Masdar City has long been hailed as “the city of the future,” a pilot project that will be full equipped with a variety of modern technology. Parking lots will be located at the perimeter of the city and people will move around only in electric vehicles. Such electric cars are currently only used in an English airport for internal movement. The eco-city project of Masdar will be completed in 2015.

იელის ინსტიტუტის ექსპერტებმა მსოფლიოში ეკოლოგიურად ყველაზე სუფთა ქვეყნების რეიტინგი გამოაქვეყნეს. რეიტინგის მომზადების პროცესში, ექსპერტებმა უამრავი ფაქტორი გაითვალისწინეს. ქვეყნების ეკოსისტემის შეფასება 100-ბალიანი შკალით მოხდა. კვლევის მიხედვით აღმოჩნდა, რომ პლანეტაზე მხოლოდ ხუთი ქვეყანა არსებობს, რომელიც დაბინძურების ზონაში არ შედის. ეკოლოგიურად ყველაზე სუფთა ქვეყნების რეიტინგში პირველ ადგილს ისლანდია იკავებს, მე-2 ადგილზე შვეიცარია მოხვდა, მათ მოსდევს კოსტა-რიკა და შვედეთი. ბოლო, მეხუთე ადგილს კი ნორვეგია იკავებს.


The Theme of the issue

50 ეკოლიტერატურა A new fight

52 პარტიზანი მებაღეები - `გიჟი“

ენთუზიასტების დაჯგუფება Guerilla Gardening in Tbilisi

54 არა პოლიეთილენის პარკებს!

No to polyethylene bags!

56 თბილისის მწვანე ეთიკა

Green ethics of Tbilisi

59 უჰაერო პოლიტიკა

Policy of no air


ეკოლიტერატურა eCo-Literature გიორგი კეკელიძე giOrgi KeKeLidze

ნომრის თემა

შეიძლება ერთი შეხედვით ასეც ჩანს, რომ ეკოლიტერატურა არ არსებობს. არსებობს ლიტერატურა უმბერტო ეკოთი. ითქვას სიმართლე: თუ რომელიღაც სპეციფიკურ წიგნებს არ დავძებნით, მეორე შეხედვითაც ძნელია ამ საქმის გახსნა. აი, მესამე შეხედვით კი, მიხვდებით იმას, რაც სასკოლო სახელმძღვანელოების გავლენით, პირველსავე შეხედვაზე უნდა გეგრძნოთ - ვაჟა-ფშაველა! თუმცა, მესმის თქვენი. „ვაჟა ბუნების მგოსანია“ და მსგავს შაბლონურ გამოთქმებს გაურბიხართ. და მართალიც ბრძანდებით. ვაჟა ის კაცია, რომელიც რომ შიგნიდან უყურებს ბუნებას, მთების ფიქრიდან, ნისლიდან.

50

აი, ისიც: „ბუნება ღვთაებრივი ჰარმონიის გამოვლინებაა, ადამიანი კი - ამ ჰარმონიის ნაწილი, და როგორიც არ უნდა იყოს მისი საამწუთიერო ინტერესები, იგი საბოლოოდ განწირული იქნება, თუ ბუნების გრძნეულ ენას არ მიუგდებს ყურს, მის უხილავ სულიერებას არ ირწმენს და მის ტკივილს არ გაიზიარებს“. ვაჟა ამ ტკივილს მისდევდა. ჩვენ ყველამ ვიცით „შვლის ნუკრის ნაამბობი“ და „ია“. ჩემთვის ეკოლიტერატურა სწორედაც რომ ესაა არადეკლარირებული ენით ნათქვამი დეკლარაცია, მანიფესტი. გნებავთ, პროტესტიც კი. ცხადია, „გველისმჭამელი“ ღრმა შრეების პოემაა, მაგრამ მისი ერთ-ერთი რაკურსი, რაოდენ ბანალურად და სწორხაზოვნადაც უნდა გეჩვენოთ - ბუნების დაცვაცაა. ნუ შეგვაშინებს მაღალ პოეზიასთან ამ სიტყვების გამოყენება. ის, რომ ვაჟა ბუნების პერსონიფიცირებას მიმართავდა, ნაცადი

ეკოლოგია

At one glance, it might look like there is no ecoliterature. There is literature with umberto Eco. truth better told, if we do not search for specific books, it is hard to solve the puzzle at the second glance. But at the third glance you will realize what you have to have felt from the influence of school textbooks at the very first glance – vazha-Pshavela! But I understand you. you try to avoid cliché phrases like “Vazha is a poet of nature”. Vazha is the man who looks at nature from inside, from the thoughts of mountain, from the mist. And here it is: “Nature is an expression of divine harmony, a man is part of this harmony and no matter what his earthly interests are, he will be eventually doomed if he does not listen to the magic language of nature, if he does not believe in his invisible soul and if he does not share its pain.” Vazha was following the pain. We all know “Story of a Roe” and “Violet”. To me, this is eco-literature. Declaration told in a non-declaratory language, a manifesto, or if you will, a protest. of course, “Snake Eater” is a poem of deep layers but, as banal and straightforward as it sounds, one of its perspectives is protection of environment. Let us not be afraid of using these words with high poetry. The fact that Vazha referred to personification of nature, is a tested method and the genius was a master of it. Seeing pain in trees, plants, animals and even the rock dictates a

ECOLOGY


ხერხია და ეს გენიოსს შესანიშნავად გამოსდიოდა. ტკივილის შეგრძნების დანახვა ხეებში, მცენარეებში, ცხოველებში და კლდეშიც კი, წამკითხველს სხვა „მუხრუჭს“ კარნახობს. „ხმელი წიფელი“ ერთგვარი ქრესტომათიაა ამ მხრივ. different break to the readers. “Withered Beech” is a certain chrestomathy of its kind.

მოკლედ, ვაჟა წაიკითხეთ.

In brief, read Vazha. I also remember this: new year preparation nights are different magic. The same and more powerfully lit oven. The prolog of baking a cake with materials bought through hardly saved money. Resigned silence of chicken from the death penalty cell. And last year’s, the year before last year’s and even before that year’s new year posters with grand collages (new year calendar would be available a bit later): BMW and Claudia Schiffer and a rooster if it was a rooster year. Sharon Stone, a house in the Alps with a romantic, yellow lights and a dragon. Laetitia Casta, Santa Claus and a rat. I do not recall Naomi Campbell. And yes, some strange poster “keep forests to your children, remember every new year” and quotes of famous people on nature.

რადგან ბავშვობის შთაბეჭდილებაა, ამასაც ეკოლიტერატურად მივითვლი ჩემთვის.

As it is a childhood impression, I will add it to the eco-literature for me.

ვაჟა და პოსტერი. თქვენ - თქვენი გაიხსენეთ.

Vazha and the poster – you recall yours.

ეკოლოგია

ECOLOGY

theme of the issue

ისე, ესეც მახსოვს: ახალი წლის მზადების ღამეები სხვა მაგიაა. იგივენი და უფრო მძლავრად დანთებული ღუმელი. მოკოწიწებული ფულით შეგროვებული მასალით, ნამცხვრის ცხობის პროლოგი. სიკვდილმისჯილთა საკნიდან ქათმის შეგუებული დუმილი. და კედელზე შარშანდელი, შარშანწინდელი, იმისწინდელი საახალწლო პლაკატები დიდებული კოლაჟებით (ახალი წლის კალენდარი მოიპოვებოდა ცოტა გვიან): BMW და კლაუდია შიფერი და მამალი, თუ მამლის წელია. შერონ სტოუნი, სახლი ალპებში რომანტიკული, ბაცი ყვითელი ნათებით და დრაკონი. ლეტიცია კასტა, სანტა-კლაუსი და ვირთხა. ნაომი კემპბელი არ მახსენდება. ჰოდა, კიდევ, რაღაც უცნაური პოსტერი - „ტყე შეუნახეთ შვილებსა, გავიხსენოთ ყოველ ახალ წელს“, და ზედ მიწერილი ცნობილი ადამიანების გამონათქვამები ბუნებაზე.

51


პარტიზანი მებაღეები თბილისში gueriLLa gardening in tbiLisi ნატა ფერაძე Nata feradze

პარტიზანი მებაღეები `გიჟი“ ენთუზიასტების დაჯგუფებაა, რომელსაც უნდა დაუმესიჯო ფეისბუქზე შენს უბანში არსებული პრობლემა (იქნება ეს ხის მოჭრა თუ ახალი, კოშმარული კორპუსის მშენებლობაზე გაცემული ნებართვა), და აქ შენი საქმე თუ ჩართულობა დასრულებულია. ამის შემდეგ, პარტიზანები ვალდებულნი არიან „მოქანდნენ“ (თან - სასწრაფოდ) და შენი მითითებული პრობლემა მოაგვარონ. სადმე, რამე, როდესმე თუ უადგილოდ აშენდა ან მოიჭრა, ესეც პარტიზანი მებაღეების პასიურობის (ან მოსყიდულობის) ბრალია.

Guerilla Gardeners is a group of crazy enthusiasts whom you should message on Facebook if there is a problem in your neighborhood (whether a tree is being cut down or a license for the construction of a new ugly building has been given). There your job ends as t the guerillas rush to the place to solve the problem. If something was ever built in the wrong place or some tree was cut down, is because guerilla gardeners were not there to stop it.

ასე ხედავს უმეტესობა პარტიზან მებაღეებს.

In fact, this is the reality: “Tell me something and I’ll forget it, show me something and maybe I’ll remember it; involve me and I will remember it.” Confucius

სინამდვილეში კი, რეალობა ასეთია: „Tell me something and I’ll forget it, show me something and mabye I’ll remember it, involve me and I will remember it“ – Confucius. („მითხარი რამე და მე დავივიწყებ, მაჩვენე რამე და შესაძლოა დამამახსოვრდეს, ჩამრთე და დამამახსოვრდება“ - კონფუცი).

ნომრის თემა

ჰოდა, წარმატებულად თუ წარუმატებლად, ამას ვცდილობთ. ვცდილობთ, როგორც შეგვიძლია. ვცდილობთ გავზარდოთ ჩართულობა საკუთარ გარემოზე ზრუნვაში, ვისწავლოთ რა და როგორ გავაკეთოთ და დაგროვილი ცოდნა გავუზიაროთ ყველა მსურველს. ვცდილობთ მაქსიმალური მოვითხოვოთ, რაც გვეკუთვნის – ჯანსაღ და კომფორტულ გარემოში ცხოვრების უფლება. და ამას არა მარტო წერილობით ვითხოვთ, ან მხოლოდ ფეისბუქზე დაპოსტვით, არამედ გავდივართ, ვრგავთ, ვიცავთ ხეებს მოჭრისგან და ვცდილობთ, ეს ყველამ აკეთოს – მარტო ან ჩვენთან ერთად. მოკლედ, ვცდილობთ. და გაგვიხარდება, თუ ვინმე მიგვითითებს, უკეთ და უფრო ეფექტურად როგორ შეიძლება ვიმოქმედოთ.

52

შედეგს, რა თქმა უნდა, ყოველთვის ვერ ვაღწევთ და ამისი მიზეზი ბევრია. უმეტესად, დიდ თანხებთან გვიწევს დაპირისპირება (სასტუმროს ან სახლის მშენებლობა). ხშირად ხალხის სიმცირის გამო გამოვდივართ „50 გიჟი აქტივისტი vS ინვესტიცია და ქალაქის განვითარება“. ოხ, რა ძნელია ხალხის აქციაზე გამოყვანა, ნეტავ ვინმემ იცოდეს. რამდენი უნდა დაპოსტო, როგორ უნდა ეფერო და ეხვეწო, რომ იუზერმა 1 საათი

ეკოლოგია

This is how the majority sees guerilla gardeners.

Successfully or not, we are trying to do this, as much as we can. We try to increase involvement in the protection of our own environment; we try to learn what to do and how to share the knowledge with everyone willing. We are trying to demand the maximum that we deserve – to live in a healthy and comfortable environment. And we demand it not only by letters or by posting on Facebook – we go out, protect trees from the chop and try to make everybody do this alone or together with us. In short, we are trying. And we are happy if someone has a suggestion how we can act better and more effectively. of course, we don’t always get the result we want and there are lots of reasons for this. Mostly as we have to confront big money (construction of a hotel or a block of flats); often because of the lack of people we count “50 crazy activists vs. investment and city development”. oh, it is so hard to bring people to action. If only people knew how much you have to post, how you have to ask and beg so that users find one hour to show the elected government its will. We have to sit at the computer from morning to night and pour our energy in order to spread the right messages. For what? so that we convince indignant social network users and bring them to action. So that the

ECOLOGY


გამონახოს და დაანახოს არჩეულ ხელისუფლებას თავისი ნება. დილიდან კომპიუტერთან უნდა ვისხდეთ და უამრავი ენერგია ჩავდოთ, რომ მაქსიმალურად სწორი მესიჯები გავავრცელოთ. რისთვის?.. იმისთვის, რომ სოც.ქსელის აღშფოთებული მომხმარებელი როგორმე „შევაბათ“ და აქციაზე მოვიტყუოთ. იმისთვის, რომ მიხვდეს ბოლოს და ბოლოს ხელისუფალი, რომ ხალხი მართავს ქვეყანას და ხალხის ნება გადამწყვეტი უნდა იყოს. იმისთვის, რომ ქალაქმგეგმარებლის დაუკითხავად, არ შეიძლება მშენებლობების დაშვება ისტორიული ქალაქის განადგურების ხარჯზე. იმისთვის, რომ ისედაც ასეთი მწირი მწვანე საფარი კიდევ უფრო არ გაანადგურონ, იმისთვის, რომ „მილიონი ხის პროგრამით“ თუნდაც ათასმა ხემ გაიხაროს და არ გვაყარონ თვალში ნაცარი. და ბოლოს და ბოლოს იმისთვის, რომ შევდგეთ, როგორც საზოგადოება. პესიმისტურ ნოტაზე რომ არ დავასრულოთ, ცოტას ჩვენს მიღწევებზეც ვიტყვი: 2013 წლის 11 ივლისს გვქონდა პირველი პარტიზანული გამწვანების აქცია - სანაპიროზე ჰეიდარ ალიევის ძეგლის მიმდებარედ ხეები დავრგეთ (უნებართვოდ, რა თქმა უნდა. ამიტომ გვქვია „პარტიზანი მებაღეები“). მას მერე, 500-მდე ხე დავრგეთ და გავახარეთ. ბევრი აქტიური მოქალაქე შემოგვიერთდა. ერთად შევძელით და ჯერჯერობით შეჩერებული გვაქვს ვაკის პარკში (ქალაქის ბოლო დიდ პარკში) სასტუმროს მშენებლობა. გამწვანება ერთ-ერთი „ცხელი თემა“ გავხადეთ და ჩართულობა ნელ-ნელა, მაგრამ გავზარდეთ. გამწვანების საკითხებით დაინტერესდა პრესა, ტელევიზია, რაც კიდევ უფრო აფართოებს ჩართული მოქალაქეების არეალს.

ეკოლოგია

In order not to finish on a pessimistic note, I will say a few things about our achievements. on July 11, 2013 we had the first Guerilla Greening action: we planted trees on the riverbank, next to the Heydar aliyev monument (without a license, of course; this is why we are called ‘Guerilla Gardeners’). After that we planted up to 500 trees and they did grow. Many active citizens joined in. Together, we managed and so far we have stopped the construction of the hotel in vake Park (in the last big green area of the city); we made greening one of the ‘hottest’ topics and gradually increased involvement. The press took an interest in the issue with television increasing the number of involved citizens. I would like to use the floor and call on all of you to be active and get involved. Guerilla Gardening in tbilisi is not a non-governmental organization; we have no office or any financial benefit. It is a union of citizens, united on a Facebook page. Like the page of Guerilla Gardening in Tbilisi or do not Like it if you want, but be active. our goal is to live in a healthy and comfortable environment, which we will never achieve without the involvement of our fellow citizens.

ECOLOGY

theme of the issue

მინდა კიდევ ერთხელ ვისარგებლო და მოგმართოთ ყველას: ჩაერთეთ! გააქტიურდით! „პარტიზანული მებაღეობა თბილისში“ არ არის არასამთავრობო ორგანიზაცია. არც ოფისი გვაქვს, არც არანაირი ფინანსური სარგებელი. ეს მხოლოდ მოქალაქეთა ერთობაა, ფეისბუქგვერდის მეშვეობით გაერთიანებული. „დაალაიქეთ“ პარტიზანული მებაღეობა თბილისში, ან არ დაალაიქოთ და ისე იაქტიურეთ. ჩვენი მიზანია ჯანსაღ და კომფორტულ გარემოში ცხოვრება, რასაც მოქალაქეების ჩართულობის გარეშე არასოდეს ვეღირსებით.

government finally understands that people rule the country and people’s will should be decisive. So they see it is not right to allow constructions at the expense of destroying the historical part of the city without asking urban planners. So that the scarse green areas in the city are not destroyed and wiped out altogether. So that even one thousand trees from the “one million tree program” are planted and grown and people are not deceived. And in the end, so that we as a society come to existence.

53


არა პოლიეთილენის პარკებს! no to poLyethyLene bags!

ნომრის თემა

ციკო ინაური ciKO iNauri

54

ჯერ კიდევ ბავშვობაში, როდესაც არასოდეს ვფიქრობდი დედამიწაზე, არ მაწუხებდა გამონაბოლქვი, პოლიეთილენის პარკები და ჩაცემენტებული ხეები, მახსოვს ერთი ფრაზა: „ყველა ოთახში შუქს ნუ ტოვებთ, დედამიწას აკლდება“. ალბათ ეს ფრაზა იყო პირველი, დედამიწის გაფრთხილებაზე ფიქრი რომ დამაწყებინა. ამ ფრაზის ავტორი კი დეიდაჩემია, რომელიც წვეთით ზედმეტ წყალსაც კი არ ხარჯავს ჭურჭლის რეცხვის დროს. სწორედ მისგან გავიგე პირველად, რომ „ფარმადეპოს“ აფთიაქებში ქაღალდის პარკები გაჩნდა და ამიტომ ყველანაირ საყოფაცხოვრებო ქიმიას თუ წამალს, ამ აფთიაქში ვყიდულობ.

From back when I was a kid and wasn’t busy occupying my thoughts with Mother Nature, Co emissions, polyethylene bags or artificial trees, I remember a phrase: “Do not leave the lights on in every room; you are taking away from the earth”. Perhaps, this phrase was the first thing that made me first think about caring for the earth. the author of this phrase is my mom, who will not use a single drop of water more than is absolutely necessary when doing the dishes. And it was from her that I learned that the Pharmadepot stores had started to use paper bags, leading me to buy all medicines and other daily chemical products there.

5 ივნისი გარემოს დაცვის საერთაშორისო დღეა. სწორედ ამიტომ, ივნისი „მწვანე თვედ“ მიიჩნევა. წინ გველის თვე, რომელიც უამრავ საინტერესო დღეს დაიტევს და უპირველესად, ბევრს შეახსენებს, რომ თითოეულ ადამიანს შეუძლია გარემოს დაცვის საქმეში საკუთარი წვლილი შეიტანოს. რამდენიმე წლის წინ, ალბათ რთულად წარმოსადგენი იყო, რომ თბილისის ქუჩებში, ფერად-ფერადი პოლიეთილენის პარკები არ იფრენდნენ, გასაშრობად გაფენილ თეთრეულზე არ დაგხვდებოდნენ და ასე არ დააბინძურებდნენ ქალაქს, რომელიც მანქანის „მსუყე“ გამონაბოლქვით, ისედაც დამძიმებული და დაბინძურებულია. თუმცა, ახლახან, აპრილის ბოლოს, საინტერესო სიახლე გავიგე და იმედი გამიჩნდა, რომ ჩვენი ქალაქისა და პოლიეთილენის პარკების დიდი ხნის „მეგობრობა“ მალე შესაძლოა წარსულს ჩაბარდეს: „ნიკორას“ მაღაზიებში ნაჭრის პარკები გაჩნდა, რომელსაც რამდენჯერმე გამოვიყენებთ. თუ გაჭუჭყიანდება, გავრეცხავთ ან გადავაგდებთ და არ შეგვეშინდება, რომ დედამიწას, პოლიეთილენის პარკების მსგავსად, ასობით წლის მანძილზე დააბინძურებს (ცნობისათვის: პოლიეთილენის პარკის გარემოში დაშლას 200დან 1000 წელი (!) სჭირდება, ბიოდეგრადირებადი პარკების დაშლისთვის კი, სამიდან ექვსი თვეც საკმარისია).

June 5th is World Environment Day and thus, the month of June is considered a “green month.” Ahead of us is a month that will have many interesting days and will remind people that each of us can contribute to protecting our environment.

ეკოლოგია

Several years ago it was probably hard to imagine that polyethylene bags would not be flying all over the streets of Tbilisi and would not consequently be polluting the city that is already heavily polluted by the exhaust fumes of so many unfit vehicles. But at the end of April I learned a piece of news that gave me hope that the friendship between our city and polyethylene bags may soon be over. The news is that Nikora stores started offering multiple-use fabric bags. They can be used many times, can be washed and, most importantly, when disposed of will not be polluting the earth for hundreds of years, as is the case with polyethylene bags. (Note: it takes 200 to 1000 years for a polyethylene bag to decompose in nature, while it takes only 3 to 6 months for the biodegradable bags to do so). The Ministry of Environment and Natural Resources Protection has launched a new campaign against

ECOLOGY


გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრომ გარემოს დაბინძურების წინააღმდეგ მიმართული ახალი კამპანია დაიწყო. სამინისტროს ინიციატივით, 2015 წლიდან, პოლიეთილენის პარკებს ეტაპობრივად ბიოდეგრადირებადი პარკები ჩაანაცვლებს. სოციალური პასუხისმგებლობის პოლიტიკის ფარგლებში, ამ კამპანიას შეუერთდა ფარმაცევტული კომპანია PSP, „კარფური“ და „SPAR საქართველო“ (აღსანიშნავია, რომ PSP პირველი ფარმაცევტული ქსელია, რომელმაც პოლიეთილენის პარკები ბიოდეგრადირებადით სრულად ჩაანაცვლა). მსგავსი მასობრივი კამპანიის წამოწყება ნამდვილად ხელს შეუწყობს პოლიეთილენის პარკების გაქრობის ინიციატივას და ძალიან მალე, შესაძლოა საქართველოში არცერთმა პარკმა აღარ იფრინოს ცაში. იმედი მაქვს, ახლო მომავალში, ყველა ჩვენგანს სახლთან სამ ურნას დაგვიდგამენ, რომლებშიც ქაღალდს, მინას და პლასტმასს ცალცალკე ჩავყრით. ეს ნაგავი გადამუშავდება და მისგან ახალ, სუფთა პროდუქციას მივიღებთ. საინტერესოა, რომ ნაგვის ურნების კამპანიაც უკვე დაწყებულია. ეს არის პროექტი „ეკოსმარტყუთი“, რომელიც შეეცდება საქართველოში ე.წ. „სამი ტიპის ნაგვის ურნის“ სისტემა შექმნას. მანამდე კი კარგი იქნება, თუ კოლოფი სიგარეტისთვის, ან თუნდაც ბოთლი გაზიანი წყლისთვის, მაღაზიებში, სადაც ჯერ კიდევ პოლიეთილენის პარკები „მეფობენ“, ამ საშინელ პროდუქტს არ მოვითხოვთ და შევეცდებით, ჩვენი შენაძენი ნაჭრის ჩანთებში მოვათავსოთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ ბავშვის ერთჯერადი ჰიგიენური საფენი, რომელიც შავი ზღვის სანაპიროზე გამორიყული ალბათ ყველას გვინახავს, დედამიწას 500 წლის (!) განმავლობაში დაამძიმებს; სიგარეტის ნამწვი, რომელიც ერთი შეხედვით არც ისეთი სახიფათო ჩანს და რომელსაც მანქანით მგზავრობის დროს ხშირად ვაგდებთ მიწაზე, ნეშომპალად მხოლოდ 22 წლის შემდეგ იქცევა; ალუმინის ქილა, კი რომელშიც არაერთი ხშირად მოხმარებადი პროდუქტია მოთავსებული, მაგალითად შესქელებული რძე, დედამიწის ზედაპირიდან მხოლოდ 500 წლის (!) შემდეგ ქრება.

such pollution. From 2015, polyethylene bags will be gradually replaced by biodegradable bags. PSP, Carrefour and SPAR Georgia have joined the Ministry within their corporate social responsibility programs (and it is worth noting that PSP was the first pharmacy chain to fully replace polyethylene bags with biodegradable ones). Starting such a massive campaign will help phase out polyethylene bags and hopefully soon there will be not a single plastic bag flying in the skies of Georgia. I also hope that in the near future there will be three trash cans near our houses where we will dispose paper, glass and plastic materials separately. This trash will be processed and we will get new, clean products from it. It should be mentioned that a recyclable trash can project is already underway in Georgia: Ecosmartcan is attempting to create a system of three different types of trash cans throughout Georgia. Before we get to that stage though, it would be good if we did not use polyethylene bags when buying a box of cigarettes or a bottle of mineral water and instead used our own fabric bags for shopping. We should remember that a single use diaper, such as that I’m sure many of us have seen on the Black Sea beaches, will continue to pollute the earth for 500 years; a cigarette butt that seems not so dangerous and that we often simply throw out of the car window will take 22 years to decompose; and an aluminum can will lay in nature undecomposed for 500 years. Each of us has a responsibility to think about the earth for at least a minute every day. I personally have decided to boycott products sold in aluminum cans, to not use polyethylene bags and to never throw cigarettes, which I love more than anything, out of the car. If all of us meet this year’s World Environment Day in this spirit, I believe that many things will change in our country in this regard.

ეკოლოგია

theme of the issue

ყველა ჩვენგანის ვალია, დღეში დედამიწისთვის წუთის მანძილზე მაინც ვიფიქროთ. პირადად მე, გადავწყვიტე, უარი ვთქვა ალუმინის ქილაში მოთავსებული პროდუქტების შეძენაზე, არ ვიყიდო არცერთი პოლიეთილენის პარკი, ხოლო სიგარეტი (რომელიც ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პროდუქტზე მეტად მიყვარს), შემთხვევითაც არ გადამივარდეს ფანჯრიდან. თუ ყველა ასეთი განწყობით შევხვდებით გარემოს დაცვის საერთაშორისო დღეს, ქვეყანაში ამ თვალსაზრისით ბევრი რამ შეიცვლება.

ECOLOGY

55


თბილისის მწვანე ეთიკა green ethiCs of tbiLisi

ნომრის თემა

ირმა კახურაშვილი irma KaKhurashviLi

56

სტივ ვან მატრი დედამიწის შესწავლის ინსტიტუტის თანამშრომელი და იმ პროგრამის კოორდინატორია, რომლითაც ეკოსკოლებში ბავშვებს ეკოსისტემებთან დაკავშირებულ ლექციებს უკითხავენ. „რას ფიქრობს ეკოლოგიაზე მთავრობა“? – კითხვას აბრუნებს სტივი, – `რასაკვირველია, არაფერს. პოლიტიკოსები, პრემიერმინისტრები, პრეზიდენტები თავს გვაჩვენებენ, თითქოსდა ეს საკითხი ძალიან აინტერესებთ. სინამდვილეში, ისინი დინებას მიყვებიან. ჩვენ ხშირად გვეუბნებიან, რომ პოლიტიკოსები უნდა გამოვაფხიზლოთ. მე კი ვამბობ, რომ დროა საკუთარი მეზობლების გამოფხიზლებაზე ვიზრუნოთ“. სტივ ვან მატრის სიტყვების სამართლიანობას ერთი თბილისური მაგალითიც ამყარებს: თამარაშვილის N13-ში მწვანე ნარგავების ვანდალური ჭრა არა მხოლოდ პარტიზანმა მებაღეებმა, არამედ

ეკოლოგია

Steve Van Matre is an employee of the Institute for Earth Education and the coordinator of a program based on which school children at eco schools are taught classes on ecological systems. “What does the government think about ecology?” – steve says, answering a question with a question. “of course, nothing. Politicians, prime ministers, presidents; all tell us that this issue is very important to them. In fact, they follow the flow. We are often told that we should awaken them. But I say that it is time we start awakening our neighbors.” The correctess of Steve Van Matre’s words is documented by an example from Tbilisi. The vandalic cutting down of trees at Tamarashvili 13 was protested not just by guerilla gardeners but also by local residents. They showed society that the city government is wrong when it does not care about

ECOLOGY


ადგილობრივმა მცხოვრებლებმაც გააპროტესტეს და საზოგადოებას აჩვენეს, რომ ქალაქის მმართველობა ცდება – ის სულაც არ ზრუნავს თბილისის გამწვანებაზე. პირიქით, მზადაა მრავალწლიანი ხეები იმიტომ გაანადგუროს, რომ არ აქვს ამ ქალაქის დარდი. ბუნებრივიცაა, რადგან მხოლოდ ის გედარდება, რაც გიყვარს – რასაკვირველია, რესტორნებისა და შოპინგცენტრების გარდა, ჭადრები და ფიჭვებიც. პარტიზანმა მებაღეებმა თავიანთი იერიშებით უკვე არაერთხელ გადაარჩინეს მწვანე ტერიტორია განაშენიანებას. სოციალური ქსელის მეშვეობით, მათ მთელ საქართველოს ამცნეს, რომ არა მხოლოდ თბილისს – როგორც ცალკე აღებულ ქალაქს – აქვს მწვანე სივრცეების პრობლემა, არამედ ამ ქალაქის ეზოებში გაზრდილ მოსახლეობას, თითოეულ ჩვენგანს. პარტიზანებმა ბრძოლა სახელმწიფო მანქანას გამოუცხადეს, რომელმაც „მწვანე ფილტვების“ გადაკეტვის ნებართვა ხელაღებით გასცა და წითელ ნუსხაში შეტანილი სახეობები – „ელდარის ფიჭვები“ და „შიშველი აკაკიც“ კი არ დაინდო. რომ არა ხის მჭრელთა ხერხის ხმაური, ეს ამბავიც სხვათა მსგავსად მიჩუმათდებოდა. ცალკე თემაა მერიის გამწვანების სამსახურის პასუხისმგებლობის საკითხი და „სითამამე“– წითელი ნუსხის სახეობების ჭრაზე ნებართვის გაცემა ხომ მხოლოდ პრემიერმინისტრს შეუძლია, რომელიც გამწვანების სამსახურმა სრულიად უგულვებელყო. ამ ისტორიის სცენარი იდენტურად განვითარდებოდა: მთავრობა უარს არ იტყოდა ინვესტიციაზე და როცა სასწორზე ქალაქის სიყვარულზე მიბმული ეკოპრობლემა და ფული დაიდებოდა, ფულს აირჩევდა. ასეც მოხდა. შეგახსენებთ, რომ დეველოპერული კომპანია „არქი ჯგუფის“ პროექტი 20 მლნ დოლარის ინვესტიციას მოიაზრებს.

ურბანული დაგეგმარების, საქალაქო მეურნეობისა და გარემოს დაცვის კომისიების გაერთიანებულ სხდომაზე გადაწყდა, რომ „არქი ჯგუფის“ მრავალფუნქციური კომპლექსის განაშენიანების

ეკოლოგია

making Tbilisi green and instead is ready to cut down many-year-old trees. People showed that they care and love not only restaurants and shopping centers but also plane trees and pine trees. Guerilla Gardeners have saved a number of green territories from “development”. They told entire Georgia that it is not just Tbilisi as a city but its residents, each of us, who has the responsibility to care for the ecology of our city. Guerilla Gardeners have declared war on the state machine that has issued a permit to cut “green lungs” without justification, including the Red List varieties of pinus eldarica and celtis dlabrata. If not for the noise of the tree cutters’ saws, this story would happen quietly, like others. A separate issue is the responsibility of Tbilisi City Hall’s Landscape and vegetation Department. only the Prime Minister has the right to issue a permit to cut down varieties on the Red List, something that was completely ignored by the Department. The story behind cutting down the trees unfolded the following way: the government did not dare turn down an investment and when faced with a tradeoff between the ecology of the city and money, chose the latter. This is exactly what happened. The project that prompted the cutting down of said trees belongs to the development company Archi Group and envisages a 20 million uSD investment. When Guerilla Gardeners created an imitation of a recreation zone on the first floor of City hall, even the employees of the City Hall liked it. Ecology activists imitated playing badminton, domino and other games to show that such reality will come if Tbilisi is left with no green zones. We will have to take our kids for a walk inside the air-conditioned hallways and not in the parks outside… At a joint session of the urban Planning and City Economy and Environment Protection Commissions it was decided that the regulation plan of the multifunctional complex development of Archi Group is unacceptable and needs further discussion in

ECOLOGY

theme of the issue

როდესაც პარტიზანმა მებაღეებმა მერიის პირველ სართულზე სარეკრეაციო ზონის იმიტაცია მოაწყეს, მერიის თანამშრომლებიც კი მოიხიბლნენ. ისინი ტელეფონებით იღებდნენ ვიდეოს – ზოგმა პარტიზანმა უხილავი ბადმინტონი, ზოგმა დაჭერობანა, ზოგმა კი დომინო ითამაშა. ვიღაც მერიის დერეფანში ჟურნალით ხელში წამოწვა, სხვა – იოგას ვარჯიშით დაკავდა. პერფორმანსი იმის მანიშნებელი იყო, რომ ასეთი რეალობა სავსებით მოსალოდნელია. თუკი თბილისში მწვანე საფარი არ დარჩება, ბავშვების გასეირნება კონდიციონერებით დამთბარ და ხელოვნურად გამწვანებულ შენობებში მოგვიწევს...

ვიდრე საჯარო სივრცეების ოკუპაციის მცდელობები გრძელდება, გამწვანებისთვის პირველ კვარტალში გათვალისწინებული 2 750 000 ლარიდან, მერია მხოლოდ 453 300 ლარს ხარჯავს

57


რეგულირების გეგმა მიუღებელია და დამატებით განხილვას მერიაში საჭიროებს. გაჩნდა ახალი მოსაზრებაც: შესაძლოა ეს ტერიტორია მუნიციპალიტეტმა გამოისყიდოს და ამ გზით შეინარჩუნოს იპოდრომის სარეკრეაციო სივრცე.

ნომრის თემა

ფაქტია, რომ სამოქალაქო აქტივობამ თბილისის სიმწვანე 11 ცათამბჯენისგან დაიცვა. ეკოუსაფრთხოების გარდა, პროექტი მიმდებარე ტერიტორიებზე სატრანსპორტო ნაკადების ცვლილებას და საცობებსაც გამოიწვევდა. დეველოპერი „არქი ჯგუფის“ მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ითქვა, რომ კომპანიის მთავარ პრიორიტეტებში ხარისხიანი საცხოვრებლით უზრუნველყოფასთან ერთად, გარემოზე, ქალაქის იერსახეზე, გამწვანებაზე ზრუნვაცაა, ხოლო ყოველი აშენებული 10 კვადრატული მეტრის სანაცვლოდ, კომპანია ქალაქში ერთ ხეს რგავს. აქვე იბადება კითხვა: რატომ უნდა აშენდეს სახლი მაინც და მაინც იქ, სადაც მოსახლეობა ისედაც სიმწვანის დეფიციტს განიცდის? ანდა რატომ ნიშნავს მაღალი სოციალური პასუხისმგებლობა იმას, რომ ცოცხალი ხე უნდა მოიჭრას (ან სხვაგან გადაირგას) და არა უკვე არსებული შენარჩუნდეს?!

58

იპოდრომის ტერიტორიის მსგავსად, რისკის წინაშეა ვაკის პარკი და ვარდების ბაღი. ეს უკანასკნელი იჯარით კომპანია „მეიდან ჯგუფს“ გადაეცა და სულ მალე აქ 150-ნომრიანი სასტუმრო აშენდება. მშენებლობას მუდმივად აპროტესტებენ. აშენების შემთხვევაში, ეს პარკი სასტუმროს ეზოდ გადაიქცევა. ვიდრე საჯარო სივრცეების ოკუპაციის მცდელობები გრძელდება, გამწვანებისთვის პირველ კვარტალში გათვალისწინებული 2 750 000 ლარიდან, მერია მხოლოდ 453 300 ლარს ხარჯავს. ანუ გეგმას 78%-ით ჩამორჩება. თუმცა, ალბათ, ესეც აღარავის უკვირს...

ეკოლოგია

City Hall. Another idea is for City Hall to buy up the territory and keep the recreation space of the former hippodrome intact. The fact is that civil activism has safeguarded Tbilisi’s green zones from 11 skyscrapers. Besides ecological dangers, the project of Archi Group would also cause a change in traffic flows and traffic jams. In a statement issued by Archi Group it was said that among the priorities of the company, alongside the development of quality residential property, is the care for the city’s vegetation and look. The company said that it plants one tree for every 10 square meters of real estate it builds. This evokes a question: why do you have to build a house in the place where people already lack green space? or, why does your social responsibility mean cutting down trees (or moving them somewhere else) instead of keeping them? Just like the former hippodrome, other places such as Vake Park and the Garden of Roses are under threat from developers. The latter has been give to the Meidan Group which plans to build a 150-person hotel there. The construction is being protested. If built, the park will become a backyard to the hotel. While the occupation attempts of public spaces continue, City hall only spent 453,000 GeL of the planned 2,750,000 GeL on green work in the first quarter of 2015. In other words, it is behind its plan by 78%. Though, with so many incorrect decisions being made across the board, no one is surprised with that anymore…

ECOLOGY


უჰაერო პოლიტიკა poLiCy of no air ირმა კახურაშვილი irma KaKhurashviLi მიუხედავად იმისა, რომ ქალაქებში მსოფლიო მოსახლეობის ნახევარი ცხოვრობს, ისინი დედამიწის მხოლოდ 2%-ს იკავებენ. ჩვენც ქალაქელები ვართ, მაშასადამე, მსოფლიო მოსახლეობის იმ ნახევარს შევადგენთ, რომელზეც მოხმარებული ბუნებრივი რესურსების სამი მეოთხედი მოდის. ბუნებრივ რესურსებში ჰაერიც მოიაზრება – ის, რისი ყიდვა არა მხოლოდ ქალაქში, სოფელშიც შეუძლებელია. დაბინძურებული ჰაერი ნაკლებად ხილვადია, თუმცა ჰაერისდამი უდიერი მიდგომა ბუმერანგის პრინციპით გვიბრუნდება – გახშირებული დაავადებებისა და უმართავი ურბანიზმის სახით, რომელიც ქალაქის მცხოვრებლებს ქალაქიდან შორს, „სადმე სიმწვანეში“ გვდევნის.

ეკოლოგია

Many might now know that Georgia has no policy of air protection. The goal of such a strategy is to achieve, maintain and improve atmospheric air that is safe for human health and the natural environment. For a country like ours this is quite a challenging task since the amount of pollutants in the air in Georgia exceeds acceptable concentration limits. Just like in many countries, this is caused by increased transportation in the capital. so what kind of air does tbilisi have? the exact quality of the air is unknown to specialists because the air monitoring system in Georgia is outdated and limited. until now the air quality indicator is based on Soviet and not international standard. According to the international standard, there should be at least one air pollution monitoring kiosk per every 10

ECOLOGY

theme of the issue

შესაძლოა ბევრმა არც იცის, რომ საქართველოს ჰაერდაცვითი საქმიანობის სახელმწიფო პოლიტიკაც კი აქვს შემუშავებული. მისი მიზანი ატმოსფერული ჰაერისთვის იმ ხარისხის დაბრუნება, შენარჩუნება და გაუმჯობესებაა, რომელიც ადამიანის ჯანმრთელობისა და ბუნებრივი გარემოსთვის უსაფრთხო იქნება. ჩვენნაირი სახელმწიფოსთვის ეს საკმაოდ ძნელი ამოცანაა – ჰაერში შემავალი დამაბინძურებელი ნივთიერებების რაოდენობა, მთელი საქართველოს მასშტაბით, დასაშვები კონცენტრაციის ზღვარს აღემატება და როგორც ბევრ სხვა ქვეყანაში, თბილისშიც ეს მომრავლებულ

Despite the fact that half the world population lives in cities, people only occupy about 2% of the planet. We also live in the city and, thus belong to the part of the world that consumes ¾ of the natural resources. This includes the air, which cannot be bought. Polluted air is hard to see but it easily harms us through an increased number of diseases and unregulated urbanism that forces city residents to go far from the city into the “green”.

59


სატრანსპორტო საშუალებებს უკავშირდება. როგორია თბილისის ჰაერი? მის ზუსტ ხარისხთან დაკავშირებით, ბევრი რამ სპეციალისტებისთვის უცნობია – ატმოსფერული ჰაერის მონიტორინგის სისტემა საქართველოში მოძველებული და შეზღუდულია. დღემდე ჰაერის ხარისხის განსაზღვრელი ე.წ. ზდკ-ს (ზღვრულად დასაშვები კონცენტრაცია) მაჩვენებელი საბჭოურ და არა საერთაშორისო სტანდარტს ეფუძნება. საერთაშორისო სტანდარტით, 10 ათას ადამიანზე ჰაერის დაბინძურების განმსაზღვრელი ერთი ჯიხური უნდა მოდიოდეს, ანუ ამ სტანდარტით, თბილისში სულ ცოტა 8 ჯიხური უნდა იყოს, რაც, ცხადია, ასე არ არის. მიუხედავად ამისა, გარემოს ეროვნული სააგენტოს ლაბორატორიაში დროდადრო ჰაერში არსებული დამაბინძურებელი ნივთიერებების რაოდენობა მტვრის, აზოტის, გოგირდისა და ნახშირჟანგის კოქტეილის შემცველობით განისაზღვრება. ატმოსფერულ ჰაერს, თბილისის გარდა, საქართველოს სხვა ქალაქებშიც (რუსთავი, ბათუმი, ქუთაისი და ზესტაფონი) იკვლევენ. კვლევები ცხადყოფს, რომ ჰაერის ხარისხი არ შეესაბამება ეროვნულ სტანდარტს იქ, სადაც გაცხოველებული სატრანსპორტო მოძრაობაა, განსაკუთრებით – ცენტრალურ გამზირებსა და ქუჩებზე. საქართველოში ჰაერის დაბინძურების დაახლოებით 75% ავტოტრანსპორტის „დამსახურებაა“.

ნომრის თემა

2013 წელს ჩატარებული ანალიზების მიხედვით, თბილისში გაზომვების 63%-მა ჰაერში მტვრის მაქსიმალური ერთჯერადი კონცენტრაცია ზღვრულად დასაშვებ კონცენტრაციაზე მეტი დააფიქსირა, 14%-მა – ნახშირჟანგის ჭარბი ერთჯერადი მაქსიმალური კონცენტრაცია, 0,4%-მა – აზოტის დიოქსიდის.

60

ჯერჯერობით, თბილისში ყველაზე სუფთა ჰაერი ვაშლიჯვარშია. ამის მიზეზი ის არის, რომ აქ არც ავტომაგისტრალები გადის და არც დიდი საწარმოებია. ჰაერის სისუფთავით გამოირჩევა ვარკეთილისა და გლდანის ზედა მხარე, ასევე – თემქის დასახლება. ქართველი სპეციალისტები ამბობენ, რომ ჰაერი შედარებით უკეთ ნიავდება სანაპიროს მხარეს, თუმცა მის გასწვრივ მიმდინარე მშენებლობებმა შესაძლოა ბუნებრივი ვენტილაციის სისტემები მოშალოს. თბილისში ცუდად ნიავდება აღმაშენებლის გამზირი. ავტოტრანსპორტით დაბინძურებული ჰაერის თემა ხშირად ფიგურირებს საქართველოს

ეკოლოგია

thousand people. In other words, Tbilisi should have at least 8 such kiosks, which, of course, it doesn’t. Despite this, the laboratory of the National Environment Agency periodically measures contaminators such as dust, nitrogen and Co in the air. Atmospheric air is also studied in other cities of Georgia including Rustavi, Batumi, kutaisi and zestaponi. The research shows that the air does not correspond to the national standard in places with high traffic concentration such as central avenues and streets. About 75% of air pollution in Georgia is caused by traffic. According to the 2013 study, 63% of the analyses taken in Tbilisi showed over-the-limit concentration of dust in the air, 14% showed surplus of Co and 0.4% showed a surplus of nitrogen dioxide. The cleanest air in Tbilisi is in Vashlijvari. The reason for this is the absence of major highways and production facilities there. other places with clean air are Varketili and upper Gldani as well as Temka. Georgian specialists say that the air is relatively well ventilated along the Mtkvari River, however the ongoing constructions near the river may disrupt natural ventilation systems. Among the worst ventilated places of Tbilisi is Aghmashenebeli Avenue. the issue of air pollution by traffic is often included in the reports of the Georgian Government and non-government institutions. For example, the Millennium Development Goals of Tbilisi developed by the tbilisi City hall in 2007 note that traffic shall be regulated in the capital city. The improved management of traffic flows of tbilisi was also

THE RESEARCH SHoWS THAT THE AIR DoES NoT CoRResPonD to the natIonaL stanDaRD In PLaCes WIth HIGH TRAFFIC CoNCENTRATIoN sUCh as CentRaL avenUes AND STREETS. ABouT 75% oF aIR PoLLUtIon In GeoRGIa Is CaUseD By tRaFFIC

ECOLOGY


სამთავრობო და არასამთავრობო ინსტიტუციების ანგარიშებში. მაგალითად, დოკუმენტში „თბილისში ათასწლეულის განვითარების მიზნები“, რომელიც თბილისის მერიამ 2007 წელს შეიმუშავა, აღნიშნულია, რომ ატმოსფერული ჰაერის დაცვის მიზნით, დედაქალაქში ტრანსპორტის მოძრაობა აუცილებლად დარეგულირდება. თბილისში სატრანსპორტო ნაკადების მართვის გაუმჯობესება შესული იყო გარემოს დაცვის მოქმედებათა მეორე ეროვნული პროგრამის (2012-2016 წწ.) დოკუმენტშიც. პირველი გარემოსდაცვითი ეროვნული პროგრამაც, ავტოსატრანსპორტო საშუალებებიდან დაბინძურების პრობლემას ერთ-ერთ გარემოსდაცვით პრიორიტეტად განიხილავდა, თუმცა ამ მიმართულებით არცერთი ღონისძიება არ განხორციელებულა – არ მომხდარა არსებული საავტომობილო სატრანსპორტო საშუალებების საშუალო ასაკის შემცირება, საწვავის ხარისხის გაუმჯობესება, მკაცრი ნორმების დაწესება სატრანსპორტო საშუალებებიდან მავნე გამონაბოლქვზე და ამ ნორმების პრაქტიკულად განხორციელება. საქართველოში არ გამოიყენება საუკეთესო ხელმისაწვდომი ტექნოლოგიების განსაზღვრის მიდგომები გარემოზე ზემოქმედების ნებართვების გაცემისას. არ გამოიყენება ატმოსფერულ ჰაერში გაფრქვევებზე გადასახადი, საწვავზე გადასახადი მავნე ნივთიერებების შემცველობის მიხედვით და სხვ. თბილისის ქუჩები გადატვირთულია ტექნიკურად გაუმართავი ავტომობილებით. 2012 წლის მონაცემებით, ქვეყანაში იმპორტირებული მეორადი ავტომანქანების 44% 20 წელზე მეტი ხნისაა, 22% – 11-15 წლის, 6% – 6-10 წლის, 3% – 5 წლამდე ასაკის. ავტომანქანების უმეტესობა კატალიზატორის გარეშეა. ეს კი თითქმის ათჯერ ზრდის გამონაბოლქვის ოდენობას. გარდა ამისა, პრობლემაა საწვავის ხარისხი. ცნობილია, რომ მსუბუქი ავტოსატრანსპორტო საშუალებები ტექდათვალიერებას 2004 წლიდან აღარ გადის. სავალდებულო ტექდათვალიერება მხოლოდ 2017 წელს ამოქმედდება.

ეკოლოგია

included in the second national program of the environment protection actions (2012-2016). the first national program of environment protection also listed air pollution caused by traffic among environment priorities, however no action was taken to remedy the problem. Things that could have been done were: reduction in the average age of traffic means, improvement of the fuel quality, and the introduction of strict norms on vehicle exhaust and their implementation. Georgia does not use the best available technologies in determining approaches when issuing environment impact permits and there is no tax on emissions into atmospheric air or tax on fuel based on harmful substance content. the streets of tbilisi are full of technically unfit vehicles. According to the data of 2012, 44% of the imported secondary cars in Georgia are over 20 years old, 22% 11-15 years old, 6% 6-10 years old, and 3% up to 5 years old. The majority of cars are not fitted with catalysts, increasing exhaust tenfold. Another problem is the fuel quality. It is known that cars have not needed to undergo technical inspection since 2004. Mandatory technical inspection will start only in 2017. While lawmakers ignore the atmospheric air problems, there is a good chance that Georgia will become a hotbed of diseases associated with polluted air. According to the WHo data, 2 million people die prematurely due to polluted air (respiratory system, cardio vascular diseases, allergies and lungs cancer). Particularly at risk are children, senior citizens and people with weak immune systems.

ECOLOGY

theme of the issue

ვიდრე კანონმდებლები ატმოსფეროს თემას გულგრილად უყურებენ, დიდი შანსია საქართველო დაბინძურებული ჰაერით პროვოცირებული დაავადებების კერად იქცეს. ჯანმო-ს მონაცემებით, მსოფლიოში ყოველწლიურად დაბინძურებული ჰაერი 2 მლნ ადამიანის ნაადრევ სიკვდილს იწვევს (სასუნთქი სისტემის, გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ალერგიები და ფილტვის კიბო). განსაკუთრებით მაღალ რისკჯგუფს ბავშვები, ხანდაზმულები და სუსტი იმუნიტეტის მქონე ადამიანები მიეკუთვნებიან.

კვლევები ცხადყოფს, რომ ჰაერის ხარისხი არ შეესაბამება ეროვნულ სტანდარტს იქ, სადაც გაცხოველებული სატრანსპორტო მოძრაობაა, განსაკუთრებით – ცენტრალურ გამზირებსა და ქუჩებზე. საქართველოში ჰაერის დაბინძურების დაახლოებით 75% ავტოტრანსპორტის „დამსახურებაა“

61


ოზონის ხვრელის გაფართოების ერთერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი ატმოსფეროში მოხვედრილი აეროზოლებია. დამტკიცდა, რომ გლობალური თვალსაზრისით, საყოფაცხოვრებო აეროზოლებს ადამიანისთვის დიდი ზიანის მოტანა შეუძლიათ. დეოდორანტები, სუნამოები, აგრეთვე სხვადასხვა ლაქ-საღებავები, შეიცავენ აქროლად ორგანულ ნივთიერებებს, რომლებსაც ფრეონები ეწოდება. ფრეონები ატმოსფეროს ქვედა ფენებში სითბურ ეფექტს წარმოქმნიან, რაც კლიმატის ცვლილებებს, ხოლო ატმოსფეროს ზედა ფენებში ოზონის ხვრელის დაშლას და გაფართოებას იწვევს.

A very important source of alternative energy is solar energy; the device that transforms solar electromagnetic radiation into electricity is called a solar battery. Anyone can buy one, though the full solar battery package costs $5000. Scientists think that if new technologies are developed, the use of solar energy will become cheaper and turn into one of the best sources of energy in the world.

one of the main reasons for the expansion of the hole in the ozone layer is the aerosols that are released into the atmosphere. It has been proven that domestic aerosols can inflict great harm to humans. Deodorants, perfumes, varnishes and paints contain volatile organic substances called halocarbons or freon gasses. Freons create a thermal effect in the lower layers of the atmosphere that causes climate change and the expansion of the ozone hole in the upper layers of the atmosphere.

ალტერნატიული ენერგიის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წყარო მზის ენერგიაა. ელექტრონულ მოწყობილობას, რომელიც მზის ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას ელექტროენერგიად გარდაქმნის, მზის ელემენტებს უწოდებენ. ამ მოწყობილობის შეძენა ნებისმიერი ადამიანისთვის არის ხელმისაწვდომი, თუმცა სრული მოწყობილობა 5000 დოლარი ჯდება. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ თუ ახალი ტექნოლოგიები შეიქმნება, მზის ენერგიის გამოყენება გაიაფდება და საკმაოდ მალე მთელ მსოფლიოში ენერგიის ერთ-ერთი საუკეთესო წყარო გახდება.


64 საქართველოში ბავარიული

სამეფო ლუდის ხარშვა დაიწყო bavarian royaL beer brewed in georgia

66 yeni raki-ს ხუთი ექსკლუზიური ვახშამი თბილისში yeni raki’s five exCLusive dinners in tbiLisi

67 ამერიკული რესტორნების ქსელი

„დანკინ’ დონატსი“ წყნეთში გაიხსნა ameriCan restaurant network dunkin’ donuts opens in tskneti

68 ყატარის ავიახაზების

კორპორაციული საღამო Qatar airways: Corporate event of worLd’s 5-star airLine

70 „რიქსოს ბორჯომი“ – „ნუ ეძებ ნაკლს“ rixos borjomi Look for no fauLt


საქართველოში ბავარიული სამეფო ლუდის ხარშვა დაიწყო საქართველოში ბავარიული სამეფო ლუდის ხარშვა დაიწყო. შეთანხმებას ამასთან დაკავშირებით კომპანია „კასტელის“ და ბავარიული სამეფო ლუდის - „კალტემბერგის“ წარმომადგენლებმა ამა წლის 28 აპრილს მოაწერეს ხელი. ლუდი, რომელიც საქართველოში გერმანულქართული ინვესტიციით მზადდება, გერმანული, კერძოდ - ბავარიული სამეფო ოჯახის საკუთრებას წარმოადგენს. სამეფო ოჯახის წინამძღვარი ბავარიის პრინცი ლუიპოლდ რუპრეჰთ ჰაინრიხი (luitpold Rupprecht Heinrich Prinz) საქართველოს ოფიციალური ვიზიტით ამა წლის 23 მაისს ესტუმრა. სამეფო ოჯახი ლუდს მსოფლიოს მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანაში, ბავარიის სამეფო სტანდარტებთან შესაბამისად, და „ბავარიული სიწმინდის კოდექსის“ დაცვით, მეთორმეტე საუკუნიდან აწარმოებს.

ღონისძიებები

ლუდი „კალტემბერგი“, რომლის ხარშვის პატივი კომპანია „კასტელს“ ხანგრძლივი მოლაპარაკების შედეგად ერგო, განსაკუთრებული ინგრედიენტებისგან შედგება, რომელთა სელექციას „კალტემბერგის“ კუთვნილ მრავალსაუკუნოვან ლუდსახარშში განსაკუთრებული სიფრთხილით ეკიდებიან.

64

ხარშვის დაწყების ცერემონიალთან დაკავშირებით, საქართველოს „კალტენბერგის“ ქარხნის მთავარი მხარშავი ეწვია. ის უშუალოდ გააკონტროლებს ყველა იმ რთულ და გრძელვადიან პროცედურას, რომელიც საქართველოში ბავარიული სამეფო ლუდის წარმოებასთან არის დაკავშირებული. „ჩვენი კომპანია, რომელიც გერმანიის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საგანძურთან - ბავარიის სამეფო ლუდთან არის დაკავშირებული, საკუთარი პროდუქციისათვის ახალი და საინტერესო ბაზრების მოძიებით არის დაკავებული. რეგიონში არჩევანი „კასტელის“ ქარხანაზე შეჩერდა, რომელიც სრულად აკმაყოფილებს ისეთ უმაღლეს სტანდარტებს,

ეკოლოგია

ჯერ კიდევ მეთექვსმეტე საუკუნიდან „ბავარიული სიწმინდის კოდექსით“ რომ არის გამყარებული. მეორე მიზეზი, თუ რატომ ავირჩიეთ საქართველო, არის ის, რომ გავითვალისწინეთ ბაზრის მოთხოვნა მაღალი და შეუბღალავი ხარისხის პროდუქციის მიმართ. საქართველოში ცხოვრობენ ადამიანები, რომლებსაც კარგად ესმით, როგორ უნდა მიიღონ სიამოვნება განსაკუთრებული მახასიათებლების მქონე ლუდისგან“, - განაცხადა „კალტემბერგის“ მთავარმა მხარშავმა. „ჩვენ გავიარეთ გრძელვადიანი და საკმაოდ რთული პროცესი იმისათვის, რომ „კალტენბერგის“ წარმომადგენლებთან შეთანხმებისთვის მიგვეღწია. გარდა იმ მნიშვნელოვანი ინვესტიციისა, რომელსაც გერმანული მხარე საქართველოში ლუდის სწორი მოხმარების კულტურაში დააბანდებს, სასიხარულოა ფაქტი, რომ მათ ჩვენს ქარხანაში მიმდინარე პროცესები აღიარეს ყველა იმ სტანდარტის შესაბამისად, რომელსაც მსოფლიოში ლუდის წარმოების ყველაზე მნიშვნელოვანი ქარტია - „ბავარიული სიწმინდის კოდექსი ამყარებს“, განაცხადა კომპანია „კასტელის“ დამფუძნებელმა თემურ ჭყონიამ. ბავარიული სამეფო ლუდი „კალტემბერგი“ საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე მაისის მეორე ნახევრიდანაა ხელმისაწვდომი. აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ „კალტემბერგის“ საგანგებო ბრენდატრიბუტიკაზე, რომელიც ასევე გერმანიაში დამზადდა, დიზაინერთა ცნობილმა ფრანგულმა ჯგუფმა იმუშავა.

ECOLOGY


bavarian royaL beer brewed in georgia The brewing of Bavarian royal beer has begun in Georgia with the Castel Company and representatives of the Bavarian royal beer kaltenberg signed an agreement on April 28, 2015. Beer that will be produced through GermanGeorgian investment is the property of Germany, particularly the Bavarian royal family. Head of the royal family, Prince of Bavaria Luitpold Rupprecht heinrich Prinz paid Georgia an official visit on May 23. The royal family has been brewing beer in just a few countries around the world following Bavarian royal standards and the Bavarian purity law since the 14th century. kaltenberg beer, which Castel Company gained the honor of brewing through long-term negotiations, consists of special ingredients which are carefully selected at the century old beer brewery of kaltenberg. For the start of brewery, the main brewer of the kaltenberg factory visited Georgia who personally controlled the long and complicated procedure related to producing the Bavarian royal beer in Georgia. “our company, which is related to one of the most important treasures of Germany, Bavarian royal beer, is looking for new and interesting markets for its products. The choice was Castel factory, which fully complies with the high standards that have been reinforced since the 16th century by the Bavarian purity law.

ეკოლოგია

Bavarian royal beer kaltenberg has been available on the territory of Georgia since the second half of May. It is also noteworthy that the special branding of kaltenberg, produced in Germany, was developed by the famous designer group from France.

ECOLOGY

events

The second reason for choosing Georgia is the demand of the market for high quality products. In Georgia, there are people who know very well how to enjoy beer of special qualities,” the main brewer of kaltenberg said.

“We went through a long-term and complicated process in order to reach agreement with the kaltenberg representatives. In addition to the important investment that the German side will make in the culture of correct consumption of beer in Georgia, it is a very joyful fact that they recognized processes in our factory as complying to all the standards that are important in beer production all over the world and are backed up by the Bavarian purity law,” Tamur Chkonia, founder of the Castel Company said.

65


yeni raki-ს ხუთი ექსკლუზიური ვახშამი თბილისში

yeni raki’s five exCLusive dinners in tbiLisi

ლონდონის, ბერლინის, სოფიას, ვარნას შემდეგ,Yeni Raki 5 ექსკლუზიურ ვახშამს უმასპინძლებს თბილისის ყველაზე ცნობილ რესტორნებში: „ფუნიკულიორი“, „შავი ლომი“, „ცისფერი მთები“, „პურის სახლი“. Yeni Raki-სთან ერთად, ხუთ ექსკლუზიურ ვახშამს წარმოადგენენ ცნობილი შეფმზარეულები: მერიკო გუბელაძე და ვახო ბაბუნაშვილი.

After london, Berlin, Sophia and varna, Yeni Raki will host five exclusive dinners in the most popular restaurants of Tbilisi: funicular, Black lion, Tsisperi Mtebi, and Puris Sakhli. Together with Yeni Raki, five exclusive dinners will be presented by famous chefs Meriko gubeladze and vakho Babunashvili.

ღონისძიებები

Yeni Raki წამყვანი თურქული, ანისული ალკოჰოლური სასმელის მწარმოებელი კომპანიაა. Impact Databankის ცნობით, Yeni Raki არის მსოფლიოში ნომერ პირველი ანისული ალკოჰოლური სასმელი საცალო ფასის მიხედვით, და მეჩვიდმეტე ყველაზე ძვირფასი ალკოჰოლური ბრენდი. ხუთ ექსკლუზიურ ვახშამზე დამზადდება სპეციალური კერძები, რომლებიც „რაქის“ გემოს შესაბამისი იქნება.

66

Yeni Raki-ს ხუთი ექსკლუზიური ვახშამი Unrush Your World-ის კამპანიის ფარგლებში ტარდება. ღონისძიების მთავარი გზავნილია: „შეჩერდი, გაიზიარე, ისიამოვნე მეგობრების გარემოცვაში ყოფნით და აუჩქარებლად დატკბი „რაქის“ გემოთი“. „რაქის“ გააჩნია 500-წლიანი ტრადიციული ისტორია. „ჩვენ შევისწავლეთ „რაქის“ წარსული. შედეგად მივიღეთ ისტორია, რომელმაც დასაბამი მისცა ძლიერ, ანისიდის არომატის სასმელებს. დღეისათვის ეს სასმელები ჩვენთვის ცნობილია. ჩვენ აღმოვაჩინეთ შთამბეჭდავი ინფორმაციით დახუნძლული ისტორია“.

ეკოლოგია

Yeni Raki is the leading Turkish Anis alcohol producing company. According to Impact Databank, Yeni Raki is the world’s number one anis alcohol drink for its retail price and the 17th most expensive alcohol brand. During the five exclusive dinners special dishes will be prepared that will fully match the Raki taste. Yeni Raki’s five exclusive dinners will be held under the “Unrush Your World” campaign that sends the main message: Stop, share, enjoy the company of your friends, and taste Raki. Raki has a 500-year traditional history. “We studied the past of Raki and as a result we have history which gave rise to strong anis-flavored drinks. We discovered a history full of impressive information.”

ECOLOGY


ამერიკული რესტორნების ქსელი „დანკინ დონატსი“ წყნეთში გაიხსნა „ვისოლ ჯგუფი“ განაგრძობს ამერიკული რესტორნების ქსელის განვითარებას და წყნეთში „დანკინ დონატსის“ პირველი რესტორანი გახსნა. გახსნის დღეს „დანკინ დონატსის“ პირველმა ასმა მომხმარებელმა უფასო დონატსი მიიღო საჩუქრად. ახალი ობიექტის საზეიმო გახსნას ვაკის გამგებელი ლაშა აბაშიძე დაესწრო.

ეკოლოგია

The Wissol group continued the development of American restaurant networks in georgia by opening the first restaurant of Dunkin’ Donuts. Since the opening day, the first 100 customers of Dunkin’ Donuts were given free dessert. The ceremonious opening of the newlocale was attended by vake Councillor lasha Abashidze. The restaurant of Dunkin’ Donuts accommodated one more brand by Wendy’s – frosty Corner, where over 25 kinds of ice-cream made of various flavors and ingredients, shake and ice-based products are represented.

ECOLOGY

events

წყნეთის „დანკინ დონატსის“ რესტორანში ასევე განთავსდა Wendy’s-ის კიდევ ერთი frosty Corner-ი, სადაც სხვადასხვა არომატისა და ინგრედიენტების გამოყენებით შექმნილი 25-ზე მეტი სახეობის ნაყინი, შეიკები და ნაყინზე დამზადებული პროდუქტებია წარმოდგენილი.

ameriCan restaurant network dunkin’ donuts opens in tskneti

67


ყატარის ავიახაზების კორპორაციული საღამო Qatar airways worLd’s 5-star airLine’s Corporate event 5-ვარსკვლავიანი ავიაკომპანია `ყატარის ავიახაზები“ საქართველოში 3 წელზე მეტია ფუნქციონირებს. მსოფლიოს საუკეთესო ავიაკომპანიის ორგანიზებით, 29 მაისს, ერთგული მომხმარებლებისადმი მიძღვნილი ყოველწლიური ღონისძიება გაიმართა. სხვადასხვა სიურპრიზებთან ერთად, სტუმრებმა უგემრიელესი ქართული კერძები მიირთვეს და `ყატარის ავიახაზების“ გუნდთან ერთად კიდევ ერთი სასიამოვნო საღამო გაატარეს.

68

ეკოლოგია

The World’s Best Airline - Qatar Airways has been operating in georgia for over three years. Every year the awardwinning airline offers different surprises to its corporate clients. On 29th of May 2015, Qatar Airways georgia organized the event for the corporate and loyalty program’s members. The event aimed at raising QR brand awareness and galvanizing loyalty among its customers. With the 5-star atmosphere combined with delicious georgian dishes, the guests have spent one more enjoyable evening with the Qatar Airways team.

ECOLOGY


NEW MODELS 2014 NEW MODELS 2014

ეკოლოგია

ECOLOGY

events

Tbilisi: pekinis 20 / tel: 238 15 86; WavWavaZis 16 / tel: 218 15 86; rusTavelis 14 / tel: 299 91 66; vaJa-fSAvelas 15 / tel: 218 39 31; savaWro centri evrazia (gldani); lublianas 5 (klinika ofTalmiji) rusTavi mesxiSvilis 1 baTumi demetre Tavdadebulis 29 / tel: 275529 quTaisi Tamar mefis 4 / tel: 253043

69


ღონისძიებები

„რიქსოს ბორჯომი“ – „ნუ ეძებ ნაკლს“ rixos borjomi – Look for no fauLt

70

ბორჯომში, ლიკანის შუაგულში, 16 მაისს ხუთვარსკვლავიანმა სასტუმრო „რიქსოს ბორჯომმა“ მედიასა და ქართულ ბიზნესსექტორს უმასპინძლა. პრეზენტაცია გამოირჩეოდა საუცხოო და მრავალფეროვანი ფურშეტით, ცოცხალი მუსიკითა და ბევრი საინტერესო სტუმრით. სასიამოვნო მუსიკამ, არაჩვეულებრივმა გარემომ, გემოვნებით მოწყობილმა ინტერიერმა და მაღალი ხარისხის სერვისმა დამსწრე საზოგადოება საგრძნობლად აღაფრთოვანა. სასტუმრო გამოირჩევა საუცხოო დიზაინით, თანამედროვე სტილში მოწყობილი სასტუმროს ნომრებითა და მყუდრო ატმოსფეროთი. განსაკუთრებულად აღსანიშნავია ხედი, რომელიც თითოეული ნომრიდან იშლება, რაც აბსოლუტური რელაქსაციის გარანტია. ჯანმრთელობის ცენტრის გარდა, სასტუმრო დამსვენებლებს სთავაზობს სპამასაჟს, თურქულ აბანოს, საუნას, გამორჩეულ და ფართო არჩევანის მქონე უზარმაზარ ფიტნესდარბაზს, „რიქსი კლუბს“ vIP-სტუმრებისათვის და „წყლის თაღს“ – ბუნებრივი მინერალური წყლით.

ეკოლოგია

On May 16, in Borjomi, in the center of likani, the fivestar hotel Rixos Borjomi hosted media and the georgian business sector. The presentation was distinguished for a wonderful and diverse reception with live music and many interesting guests. Nice music, wonderful atmosphere, tasteful interior and high quality service brought the audience to admiration. The hotel has an incredible design, with contemporary style hotel rooms and a cozy atmosphere. Particularly noteworthy is the view, which opens from every room and which guarantees absolute relaxation. Apart from the health center, the hotel offers spa massage, Turkish baths, sauna and a huge fitness hall with a wide choice of training equipment, Rixos Club for vIP guests and the Water Tower with natural mineral waters.

ECOLOGY


events

ეკოლოგია

ECOLOGY

71


გამომცემელი: გიორგი შარაშიძე

Publisher: George Sharashidze

მთავარი რედაქტორი: მაკა ბიბილაშვილი

Editor in Chief: Maka Bibilashvili

ნომერზე მუშაობდნენ: მაკა ბიბილაშვილი გაგა ლომიძე ლელა ოჩიაური ლაშა გაბუნია გიორგი კეკელიძე ბაჩო კვირტია ხათუნა ხაბულიანი ნესტან კვინიკაძე ნატა ფერაძე ორმა კახურაშვილი ციკო ინაური

Journalists: Maka Bibilashvili Gaga Lomidze Lela ochiauri Lasha Gabunia Giorgi kekelidze Bacho kvirtia khatuna khabuliani Nestan kvinikadze Nata Peradze Irma kakhurashvili Tsiko Inauri

თარგმანი: მარიამ კობალაძე სტილი: ბაჩო კვირტია ქეით დევისი ფოტო: ზვიად ნიკოლაიშვილი დიზაინი და დაკაბადონება: ანი ლოლაძე რეკლამის მენეჯერი: ნათია მაისურაძე ანა არჯევანიძე შპს „ფოკუსი“ მელიქიშვილის #1 ტელ.: 229 59 19

E-mail: info@focus.ge

Translation: Mariam kobaladze Copy Editors: Bacho kvirtia katie Davies Photo: zviad Nikolaishvili Design: ani Loladze Sales: Natia Maisuradze Ana Arjevanidze LtD Focus Melikishvili #1 tel.: 229 59 19 E-mail: info@focus.ge

www.focustv.ge

ეკოლოგია

ECOLOGY


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.