კულტურა ● საზოგადოება ● სოციუმი Culture
SoCiety
SoCium
#79 www.focustv.ge
ეძღვნება ხორხე ლუის ბორხესს „მე სამოთხე ყოველთვის ბიბლიოთეკად წარმომედგინა“
...პირველად იყო სკოლის ბიბლიოთეკა. სკოლის წლებშივე, ერთ ზაფხულს აღმოვაჩინე სოფლის ბიბლიოთეკაც, რომელიც ძველი სკოლის შენობაში, ძალიან ლამაზ ნაძვნარში იდგა. ბიბლიოთეკასა და ბებიას ეზოს, დღემდე ერთი ხის ღობე ჰყოფს. ლურჯად შეღებილი კარი იშვიათად იღებოდა. ჩვენი აივნიდან როგორც კი ღია კარს დავინახავდი, ბებიას გავიყოლებდი და ბიბლიოთეკარი წიგნებს შინაც მატანდა; შემდეგ იყო უნივერსიტეტის
ბიბლიოთეკა
"I have always imagined that Paradise will be a kind of library” i have one habit that i’ve kept since childhood. When I find myself in an unfamiliar house, I start searching for the wall which stores the books. As a child I would stare at it and get to know by heart who owned which books in my circle of friends, which book was on which shelf and which book sat beside which. It was equally difficult to tear my eyes away from the shelves in book shops. Then came the school library. One summer, I discovered a village library kept in one of the old school buildings in a wonderful fir-grove. The library and my grandma’s house still share the same fence. The blue-painted door was rarely open, and the moment I saw it open from our
library
რედაქტორის სვეტი / editorial
ბავშვობიდან ერთი ჩვევა მაქვს – უცხო სახლში რომ ვხვდებოდი, იმ კედლის ძიებას ვიწყებდი, სადაც წიგნები ინახებოდა. მერე ვაშტერდებოდი და სულ ზეპირად ვიცოდი, ჩემს მეგობრებს, ვის რა წიგნი ჰქონდათ, რომელ თაროზე რა ედოთ, რის გვერდით. ვერც წიგნის მაღაზიების თაროებს ვაშორებდი იოლად თვალს.
DeDicateD to Jorge Luis Borges
1
ბიბლიოთეკა, ყველაზე დიდი – საჯარო ბიბლიოთეკა და ა.შ. რაც შეეხება საკუთარ ბიბლიოთეკას, მას ჩემი ოთახი დავუთმე და „თვალებში“ შევციცინებ პერსონალურრჩეულებს. სათაურში დავწერე, ეძღვნება ხორხე ლუის ბორხესს-მეთქი, რადგან მაინც ბორხესია ჩემი პირველი ასოციაცია ბიბლიოთეკასთან. საამისოდ რამდენიმე „იმიტომ“ არსებობს: I. იმიტომ, რომ ცნობილ მწერალს ცხრა წელი აქვს გატარებული მიგელ კანეს ბიბლიოთეკის ერთ-ერთ ფილიალში, უბრალო ბიბლიოთეკარად; II. იმიტომ, რომ მისი ავტობიოგრაფიული ტექსტის კითხვისას აღმოვაჩინე, რომ ბიბლიოთეკარად მუშაობისას, ერთხელ არ დასცდენია თანამშრომლებთან, რომ ცნობილი და აღიარებული მწერალი იყო. კოლეგები ფრიად გაოცებულან, როცა საცავში ვინმე ხორხე ლუის ბორხესის წიგნები უნახავთ. უთქვამთ კიდეც, რა უცნაურად ემთხვევა თქვენი და ამ კაცის სახელები და დაბადების თარიღები ერთმანეთსო; III. იმიტომ, რომ თვრამეტი წელი ბუენოს აირესის ბიბლიოთეკის დირექტორი იყო; IV. იმიტომ, რომ ალბათ ერთი ცხოვრება არ მეყოფა მისი ყველა წიგნის წასაკითხად; და კიდევ – იმ ფრაზისთვის, ჩემს ტექსტს რომ დავურთე ეპიგრაფად. თუ თქვენც იზიარებთ ბორხესის წარმოდგენას სამოთხესა და ბიბლიოთეკაზე, მოინახულეთ ყველაზე დიდი „სამოთხე“ თბილისში – არქიტექტურით გამორჩეული, საქართველოს პარლამენტის ილია ჭავჭავაძის სახელობის ეროვნული ბიბლიოთეკა, და არც თბილისის უბნებში მიმობნეულ პატარ-პატარა ბიბლიოთეკებს ჩაუაროთ გულგრილად. იქაც შეიარეთ. მერე რა, რომ წიგნის თაროები მოუძველდათ, კედლებიც გაუხუნდათ, იატაკიც ჭრაჭუნობს და კედლის ბზარებს ძველი პლაკატებით მალავენ. იქ, ყოველდღე, დილის ათი საათიდან გველიან! მაკა ბიბილაშვილი, მთავარი რედაქტორი
balcony, I would take my grandma with me and the librarian would lend me books to read at home. Next came the University Library, and the biggest- the Public Library. As for my personal one, I gave my own room to it and keep my favorites in admiration there. I wrote in the title – “Dedicated to Jorge Luis Borges” because Borges is the first association that comes to mind when I think of a library. There are a couple of “becauses” for it: I. Because the famous writer worked as an ordinary librarian for nine years in one of the branches of the Miguel Kane library; II. Because, while reading his autobiographical text, I discovered that while working in the library, he never told his coworkers that he was a famous and acknowledged writer, not once. And the colleagues were quite surprised to find books by “some” Jorge Luis Borges in the depot- they even noticed how strangely the names and birthdays of he and the writer “coincided”. III. Because, for 18 years he was the Director of the Buenos Aires Library; IV. Because probably my life won’t be enough for me to read all of his books; and also because of the phrase that I used as an epigraph for this text. If you share Borges’s viewpoint on heaven and libraries, visit the biggest “heaven” we have in Tbilisi- a distinguished architectural building known as The National Parliamentary Library named after Ilia Chavchavadze – and don’t pass by the small libraries scattered across Tbilisi districts indifferently. Pay a visit to them, too. Does it matter that their book shelves are old, that the walls have faded, that the floor squeaks and that wall cracks are hidden behind old posters? every day starting 10:00am they are still waiting for us! Maka Bibilashvili, Editor in Chief
6
მონატრებული სცენა, ლოჟა და პარტერი The long missed sTage, loge and sTalls
მონატრებული სცენა, ლოჟა და პარტერი The long missed sTage, loge and sTalls ლელა ოჩიაური LeLa Ochiauri
თეატრი / მიმოხილვა
თბილისის ზაქარია ფალიაშვილის სახელობის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო თეატრის გახსნას, 6-წლიანი რემონტის შემდეგ, იმაზე მეტი ხმაური და გამოხმაურება მოჰყვა, ვიდრე მოსალოდნელი იყო – თუნდაც ფაქტის ისტორიულობისა და მნიშვნელობის გამო. აჟიოტაჟის მიზეზს – რატომ და საიდან გამომდინარე – აღარ გავიხსენებ (ამაზე ყველამ დაწერა. თვით ზარმაცებმაც). თუმცა, ვიტყვი, რომ რაც მოხდა, სამართლიანად გულსატკენი იყო ბევრისთვის და სამწუხაროდ, ზაქარია ფალიაშვილისა და მისი საოპერო ქმნილებისთვისაც კი, რომელიც უარყოფით კონტექსტთან საერთოდ არაფერ შუაში იყო.
6
ერთი სიტყვით, როგორც იქნა დადგა ოპერისა და ბალეტის თეატრის საზოგადოებისთვის კარის გაღების დღე და როგორც ყველა წინამორბედი სეზონი (მე-20 საუკუნის 20-იანი წლებიდან), განახლებული თეატრიც ზაქარია ფალიაშვილის 1919 წელს დაწერილი „აბესალომ და ეთერით“ გაიხსნა. დადგმის მუსიკალური ხელმძღვანელი და მაესტრო ზაზა აზმაიფარაშვილია, რომლის დირიჟორობითა და თეატრის ორკესტრის შესრულებით, ზაქარია ფალიაშვილის მუსიკა მშვენივრად ჟღერდა, მის მუსიკალურ საერთო ღირსებებსა და დეტალებს
ბიბლიოთეკა
After six years of renovation works, the opening of the Zakaria Paliashvili Georgian National Opera and Ballet Theater has been followed by an unexpected amount of fuss and feedback, at least in relation to its historical meaning and importance. I deliberately won’t go into the reason behind all this hassle (everyone wrote about it, even the laziest). However, I will state that what happened was reasonably heartbreaking for many and unfortunately, probably even for Zakaria Paliashvili and his operas, which have nothing to do with a negative context in general. In short, the day the doors of the Opera House re-opened to society finally arrived and, like all its previous seasons (starting from the 1920s), the renewed opera theater opened with the opera Abesalom and Eteri, written in 1919 by Zakaria Paliashvili. In the hands of Musical Director and Maestro Zaza Azmaiparashvili, Paliashvili’s music sounded nothing short of wonderful. Performed by the theater orchestra, it denoted the overall virtues and details of the music and created a
library
გამოსახავდა და არანაკლებ მშვენიერ ფონს უქმნიდა სოლისტებს, თეატრის გუნდსა (რომელიც, მტკიცედ მჯერა, ქართული კულტურის ნამდვილი საგანძურია) და ქართული ნაციონალური ბალეტის მოცეკვავეებს (რომელთა ღირებულება მთელმა მსოფლიომ იცის). სპექტაკლის დამდგმელი რეჟისორი გიზო ჟორდანიაა. სცენოგრაფია, კოსტუმების მხატვრობა და განათება – გოგი ალექსი-მესხიშვილი, კოსტიუმები: ანკა კალატოზიშვილი; სცენოგრაფია - შმაგი შეყლაშვილი, ქორეოგრაფი – ილიკო სუხიშვილი; ქორმაისტერები: ავთანდილ ჩხენკელი და შალვა შაორშაძე. კონცერტმაისტერები – ვიკა ჩაპლინსკაია და დარეჯან მახაშვილი; სადადგმო სამსახურის უფროსი და მთავარი გამნათებელი - ამირან ანანიაშვილი; ვიდეოპროექცია - დავით მაჭავარიანი. სამ აქტად წარმოდგენილი სპეტაკლი, ისევე როგორც დეკორაცია – სტატიკურია. მოქმედება ლიბრეტოს მიხედვით ვითარდება, კუპიურებისა და დეტალების შეცვლით. ქმედითი და შთამბეჭდავია ავანსცენაზე კარიბჭე მზის უზარმაზარი დისკოთი, რომელიც ორ ნაწილად იპობა – ამ ლეგენდის სამყაროში შესასვლელად, ყოველი მოქმედების დასაწყისში. ბუნებრივად დატვირთულია ქორწილის ეპიზოდი პირველი მოქმედების დასასრულს, როდესაც „სუხიშვილებისა“ და ბალეტის მოცეკვავეები, აბესალომ და ეთერის პატივსაცემად, ქართულ და სტილიზებულ ეროვნულ ცეკვებს ასრულებენ – ილიკო სუხიშვილის შთამბეჭდავი, მართლაც ორნამენტივით ნაქარგი ქორეოგრაფიით.
ბიბლიოთეკა
The Staging Director was Gizo Zhordania, the set art, scenography and costumes were by Gogi Alexi-Meskhishvili, scenography – Shmagi Sheklashvili, costumes - Anka Kalatozishvili, choreography – Iliko Sukhishvili; Choirmeisters: Avtandil Chkhenkeli and Shalva Shaorshadze, Concertmasters – Vika Chaplinskaya and Darejan Makhashvili; Head of the staging service and stage lighting by Amiran Ananiashvili; video projection – Davit Machavariani. The opera in three acts, just like the decorations, is static. The action develops along libretto, changing details along the way. The gate, with a huge solar disk on the proscenium, is impressive. It divides into two parts at the beginning of each act and allows us to enter the world of this legend. The episode of the wedding, at the end of the first act, is loaded, though naturally so. The dancers of Sukhishvilebi perform Georgian and stylized national dances in honor of Abesalom and Eteri – the choreography resembling embroidered ornaments is truly impressive. Further stylized are the costumes by Samoseli
library
review / theatre
სტილიზებულია „სამოსელი პირველის“ შეკერილი კოსტიუმები, მოკაზმული ქართული ორნამენტებითა და უზარმაზარი ბრჭყვიალა ქვებით (რომლებიც, ერთი მხრივ, ერთგვარი და ერთფეროვანია გუნდის შემთხვევაში, და ზედმეტად ფერადოვანიც კი – მთავარი გმირების ჩამულობისას), ისევე, როგორც ოქროს, საოქრომჭედლო ცვარის ტექნიკის იმიტირებით შესრულებული დიდი ირმები (ქართული არქეოლოგიური ნიმუშების უტრირებული ასლები)
no less amazing background for the soloists, the theatre choir (which I firmly believe is a true treasure of Georgian culture) and the Georgian National Ballet dancers (Sukhishvilebi- whose value is well known to the world).
7
Pirveli, decorated with Georgian ornaments and enormous, brilliant stones (which on the one hand are quite unvaried and monotonous in the case of the choir, and a bit too colorful when worn by the main characters), just like the big, golden deer (exaggerated copies of Georgian archeological samples), on the wall-curtain in the background of the scene, made as if by imitating the dew-drop technique used in goldsmithry.
თეატრი / მიმოხილვა
დეკორაციის უკანა კედელ-ფარდაზე. პრემიერის ორ დღეს, სპექტაკლში საკუთარ პარტიებს მონაცვლეობით ასრულებდნენ როგორც თბილისის ოპერის სოლისტები, ასევე მსოფლიოს თეატრებში მოღვაწე ქართველი მომღერლები: ეთერი – თამარ ივერი და ხათუნა ჭოხონელიძე; აბესალომი – თემურ გუგუშვილი და არმაზ დარაშვილი; მურმანი – ლადო ათანელი და ნიკა ლაგვილავა; ნათელა – თეა დემურიშვილი და ირინა ალექსიძე; ნაანა – ნანა ძიძიგური და მანანა იორდანიშვილი; მარიხი – მარიკა მაჩიტაძე და ნინო ჩაჩუა; სტუმარი – გია მახარაძე; მოძახილი – თამაზ საგინაძე; სახლთუხუცესი – ვახტანგ ჯაშიაშვილი და ირაკლი მურჯიკნელი; მეფე აბიო – კახა თეთვაძე და გოჩა დათუსანი; თანდარუხი - თამაზ საგინაძე; მსახურთუხუცესი: ვახტანგ ჯაშიაშვილი და გიორგი მჭედლიშვილი;
8
რადგან სპექტაკლის მხოლოდ გენერალურ რეპეტიციას დავესწარი და „მეორე შემადგენლობით“ მოვისმინე, ვერაფერს ვიტყვი როგორ წავიდა ის ოფიციალურ პრემიერაზე და როგორ შეასრულეს თავიანთი პარტიები თამარ ივერმა (ეთერი), თემურ გუგუშვილმა (აბესალომი, რომელიც ადრე, რა თქმა უნდა, ამ როლში მოსმენილი არაერთხელ მყავს) და ლადო ათანელმა (მურმანი). სამაგიეროდ, მქონდა პატივი, მომესმინა ქართული ვოკალური სკოლის თბილისის ოპერის სხვადასხვა თაობის სოლისტებისთვის, რომლებშიც გამოვარჩევდი არმაზ დარაშვილს (აბესალომი), ნიკოლოზ ლაგვილავას (მურმანი) და გოჩა დათუსანს (აბიო მეფე). „აბესალომ და ეთერის“ მოსმენა-ნახვის გარდა, რა თქმა უნდა, უპირველესად, ყველას აინტერესებდა, როგორ გამოიყურება თეატრი რეკონსტრუქციარემონტის შემდეგ. სცენის ახალი აპარატურისა და საერთო შეფუთვის გარდა, მინდა ვთქვა, რომ ყველაფერი „თავის ადგილზეა“ და ფუნქციები
ბიბლიოთეკა
On the two days of the premiere the parts were performed alternately by the soloists of the Tbilisi Opera and Georgian singers who are based in theaters throughout the globe: Eteri – Tamar Iveri and Khatuna Chockonelidze; Abesalom – Temur Gugushvili and Armaz Darashvili; Murman – Lado Ataneli and Nika Lagvilava; Natela – Tea Demurishvili and Irina Alexidze; Nana – Nana Dzidziguri and Manana Iordanishvili; Marikhi – Marika Machitadze and Nino Chachua; Guest – Gia Makharadze; Caller – Tamaz Saginadze; House master – Vakhtang Jashiashvili and Irakli Murkikneli; King Abio – Kakha Tetvadze and Gocha Datusani; Tandarukhi – Tamaz Saginadze; Head of servants: Vakhtang Jashiashvili and Giorgi Mchedlishvili; As I only attended the open dress rehearsal performed by the “second cast,” I don’t know how the official premiere ran and how Tamar Iveri (Eteri), Temur Gugushivli (Abesalom, who I have heard in this role before) and Lado Ataneli (Murmani) performed their parts. However, I had the honor of listening to the soloists from various generations of the Georgian Vocal School, and I would single out Armaz Darashvili (Abesalom), Nikoloz Lagvilava (Murman) and Gocha Datusani (King Abio). As well as getting to see Abesalom and Eteri, of course, everyone was interested to see how the theater looked following reconstruction. Apart from the new stage equipment and the overall “packaging”, I want to say that everything is “in its place” with the functions of the blue and red halls and foyers preserved. The cloakrooms and toilets can be found easily. Chandeliers, wall lights and boxes are also there. Most importantly, the famous central chandelier, created by great master Nodar Ergemlidze after the fire, is even more brilliant and sparkly; now completed with thousands of high quality crystals. You get a feeling that it was just couple of days ago and not six years since the last time you were here. And, I should note that this is wonderful.
library
შენარჩუნებული აქვს ცისფერ და წითელ დარბაზებსაც, ფოიეებსაც. გასახდელებსა და ტუალეტებს ადვილად მიაგნებთ. ჭაღები, კედლის განათებები და ლოჟებიც „იქვეა“. რაც მთავარია, ადრინდელზე უფრო ელვარე და ბრწყინვალეა რესტავრირებული, ცნობილი ცენტრალური ჭაღი, რომელიც ხანძრის შემდეგ, დიდებულმა ოსტატმა – ნოდარ ერგემლიძემ შექმნა და ათასობით უმაღლესი ხარისხის ბროლის დეტალით შეივსო. ისეთი შეგრძნება გრჩება, რომ ბოლოს აქ სულ რამდენიმე დღის წინ იყავი და არა 6 წლის წინათ. და ეს, უნდა აღვნიშნო, რომ კარგი ფაქტია. კიდევ ერთი ღირსშესანიშნაობა – სერგო ქობულაძის სახელგანთქმული, დიდებული ფარდა (რომელიც ოპერისა და ბალეტის თეატრის სიმბოლო იყო), ქსოვილზე თანამედროვე ტექნოლოგიებით დაბეჭდილი ნაცნობი გამოსახულებით, თავის ადგილს 42 წლის შემდეგ დაუბრუნდა. რა თქმა უნდა, ეფექტზე გათვლილი ფარდის დინჯი დაშვება სპექტაკლის დაწყების წინ და მთავარი ფარდის გახსნის შემდეგ, აღსაფრთოვანებლად განწყობილ მაყურებელზე, ემოციურად მოქმედებს. პრინტი, ცხადია, ისეთი ძლიერი და „ცოცხალი“ არაა, როგორიც ორიგინალი იყო, მაგრამ ამით მისი ღირებულება არ კნინდება. ასეთივე ფარდა-ბანერი, პრემიერის საღამოს, ორად გაყოფილი, ამშვენებდა შენობის ფასადს საზეიმო შესასვლელის მხრიდან. აივანზე მუსიკოსები ისხდნენ და უკრავდნენ. თეატრალურკოსტიუმებიანი მსახიობები საგანგებოდ სადღესასწაულოდ გამოწყობილ, მორთულ-მოკაზმულ სტუმრებს ეგებებოდნენ და წითელ ხალიჩაზე მიაცილებდნენ. პარალელურად, საზეიმო გახსნის დღეს, მოქალაქეთა (რომლებიც პრემიერაზე „რჩეულთა შორის“ ვერ მოხვდნენ) საკმაოდ დიდმა ჯგუფმა ოპერისა და ბალეტის თეატრის ალტერნატიული გახსნა, ასევე „ახალგარემონტებულ“ ბაღში, ზაქარია ფალიაშვილის ძეგლთან, აუდიო ჩანაწერებისა და გრამოფონზე დატრიალებული ფირფიტებიდან საოპერო არიების, გუნდებისა თუ საორკესტრო შესრულების მოსმენით აღნიშნა. და შემდეგ, იქვე, სახელდახელოდ დააფუძნა „ოპერის მოყვარულთა ჯგუფი“, რომელში გაწევრიანებაც ოპერის ნებისმიერ მოყვარულს შეუძლია.
Another remarkable attraction is Sergo Kobuladze’s renowned, magnificent curtain (which was the symbol of the Opera and Ballet Theater); the familiar image has been printed on textile using modern technologies and has been returned to its place after 42 years of absence. After the main curtain opened, before the play, this famous, long-awaited curtain came down slowly in such a manner as to have an effect on the audience that was already filled with excitement, and of course it did have an emotional impact. The print, obviously, isn’t as effective and lively as the original, but this certainly does not underestimate its value. Banners with the same image were decorating the facade of the main entrance of the Opera on the day of the premiere. Musicians played on the balcony, artists in theatrical costumes greeted and accompanied the guests across the red carpet, guests who were specially dressed up and adorned for the occasion. Parallel to the grand opening ceremony, a large group of citizens (who did not make it onto the list of “chosen” invitees) celebrated an alternative opening of the theater in the “newly renovated” garden by the statue of Zakaria Paliashvili. There they listening to various opera arias, choirs and orchestral audio recordings and vinyls played on a gramophone. Afterwards, they founded an Opera Lovers Group and anyone is now welcome to join. At this moment the Opera and Ballet Theater boasts a wonderful ballet troupe with twenty five plays of modern and classic ballet, alongside great vocalists, choir and orchestra. Opera plays?! The society that has missed the stage, loge and stalls of the Opera and Ballet Theater is waiting eagerly for new and renewed plays.
ბიბლიოთეკა
review / theatre
ოპერისა და ბალეტის თეატრის ისტორიის ამ ეტაპზე, გვყავს მშვენიერი საბალეტო დასი 25 სპექტაკლით, თანამედროვე და კლასიკური ბალეტებით. გვყავს ძლიერი ვოკალისტები, გუნდი, ორკესტრი. საოპერო დადგმები?! ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენას, ლოჟასა და პარტერს მონატრებული საზოგადოება, კვლავ ახლის – ახალი და განახლებული სპექტაკლების ნახვისა და მოსმენის მოლოდინშია.
library
9
არგენტინელი მწერალი და პოეტი ხორხე ლუის ბორხესი 1937-1946 წლებში ბიბლიოთეკარად მუშაობდა, რასაც მოგვიანებით „ცხრა საშინლად უბედურ წლად“ მოიხსენიებდა. თუმცა საინტერესოა, რომ სწორედ ამ პერიოდში გაჩნდა მისი პირველი შედევრები. 1946 წელს, ხელისუფლებაში ხუან პერონის მოსვლის შემდეგ, ბორხესი ბიბლიოთეკიდან გააძევეს.მოგვიანებით, 1955 წელს, ხორხე ლუის ბორხესი უკვე არგენტინის ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორად დაინიშნა და ეს თანამდებობა 1973 წლამდე ეკავა. Argentinean writer and poet Jorge Luis Borges worked in the library from 19371946, to which he referred to as “nine unhappy years”. However, it is interesting that his first masterpieces where created exactly in that period. In 1946, under Juan Peron, who came to government, Borges was dismissed from the library. Later, in 1955, Jorge Luis Borges was appointed as the director of the National Library of Argentina, a position he held till 1973.
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ისტორია 1846 წლიდან იღებს სათავეს, როდესაც თბილისში მთავარმართებლის კანცელარიის ბიბლიოთეკის ბაზაზე, „ტფილისის საჯარო ბიბლიოთეკა“ დაარსდა. 1859 წლისთვის, საჯარო ბიბლიოთეკის ფონდი ცხრამეტენოვანი 13 260 ტომისგან შედგებოდა. ბიბლიოთეკამ რამდენიმე შენობა გამოიცვალა. 1929 წლიდან კი, იმ შენობაში გადავიდა, სადაც დღეს არის. საქართველოს პრეზიდენტის 1996 წლის 25 დეკემბრის ბრძანებით, ეროვნული ბიბლიოთეკა საქართველოს პარლამენტის დაქვემდებარებაში გადავიდა და მას შემდეგ „საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა“ ეწოდება. 2000 წლიდან, ბიბლიოთეკა ილია ჭავჭავაძის სახელობისაა. The history of the National Parliamentary Library of Georgia began in 1946, when, on the basis of the Chancellery Library, the Tiflis Public Library was founded. By 1859 the Public Library Fund held up to 13,260 books in 19 languages. The library changed a number of buildings and in 1929 moved into its current home.According to an Order issued by the President of Georgia on December 25, 1996, the National Library became subordinated to the Parliament of Georgia and since then it has been called the National Parliamentary Library of Georgia. Since 2000 the library is named after the famous Georgian writer and public figure - Ilia Chavchavadze.
12 პირველად გაჩნდა დოკუმენტური კინო! documenTary film creaTed firsT!
პირველად გაჩნდა დოკუმენტური კინო! documenTary film creaTed firsT! ციკო ინაური cikO inauri
დოკუმენტური ფილმი 1888 წელს გაჩნდა, როდესაც ლუი ლეპრენსმა მსოფლიოს პირველი სრულფასოვანი ფილმი წარუდგინა. ნამუშევარი ერთობიექტივიან აპარატზე რეალურ მოძრავ გამოსახულებას ასახავდა. „ტრანსპორტის მოძრაობა ლიდსის ხიდზე“ (Traffic Crossing Leeds Bridge) – ასე ერქვა რამდენიმეწამიან ფილმს, რომელშიც რეჟისორი ქუჩის მოძრაობას გვაჩვენებდა. შემდეგ გაჩნდნენ ლუმიერები, რომლებმაც კინოაპარატით დაიწყეს მოგზაურობა, მოგვიანებით კი, ეს დარგი მთელ მსოფლიოში პოპულარული გახდა. აღსანიშნავია, რომ პირველი ქართული სრულმეტრაჟიანი ფილმი „აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში“, რომელიც მეოცე საუკუნის დასაწყისში – 1912 წელს, ვასილ ამაშუკელმა გადაიღო, დოკუმენტურია.
კინო / მიმოხილვა
მე არ მიყვარს დოკუმენტური ფილმების ნახვა, იმიტომ, რომ ძალიან სუბიექტურია და ბოლომდე არ მჯერა რეჟისორის. ნებისმიერ მოვლენას, რომელსაც რეჟისორი გვაჩვენებს, ორი მხარე აქვს – რეალობა და რეალობის დამახინჯება. სწორედ ამიტომ, დღესაც, როდესაც დოკუმენტური კინო სრულიად თავისუფალია ზეგავლენებისგან, რეალურს, გამოგონილი ამბის ნახვას ვამჯობინებ.
12
1920-იანი წლების დასაწყისში, კინო მთელ მსოფლიოში იდეოლოგიის გატარების ერთ-ერთ ყველაზე მძლავრ იარაღს წარმოადგენდა. იმ პერიოდში, ლენინის ინიციატივით, საქართველოში ე.წ. „კულტურფილმების“ ხანა დაიწყო. ეს იყო კომუნისტური იდეებით სავსე ფილმები, რომლებსაც საბჭოთა კავშირის სიდიადე უნდა წარმოეჩინა. მაყურებელმა იცოდა, რომ დოკუმენტური კინო რეალობას ასახავდა. ამ ფილმებში კი, რეალური ფაქტები დამახინჯებული იყო და მხოლოდ ერთს – მმართველობის ქება-დიდებას ემსახურებოდა.
ბიბლიოთეკა
Documentary film was born in 1888, when Louis Le Prince presented the first full movie which reflected real moving images on a single lens camera. Traffic Crossing Leeds Bridge – this is how the first movie was named, only a few seconds long, where the director showed street traffic. Then came the Lumiere brothers, who started travelling with film cameras. Consequently, documentaries became very popular throughout the world. Notably, the first Georgian feature film “Akaki Tsereteli’s Journey in Racha-Lechkhumi,” shot in 1912 by Vasil Amashukeli, is a documentary. I don’t like watching documentaries because they are too subjective, and I do not trust the director fully. Any event shown by a director has two sides – reality and distorted reality. Therefore, even today, when documentaries tend to be completely free of influence, I still prefer watching an invented story over a real one. At the beginning of the 1920s, film was used as one of the most powerful means of spreading ideology in the world. In that period, on Lenin’s initiative, the so-called Culturfilms era started in Georgia. These movies were full of communist ideas which had to present the greatness of the USSR. Although the audience was aware that the documentaries reflected reality, the real facts were altered in them and they served a single purpose – glorification of the authorities. This is why all movies that were disapproved by the soviet ideology were ignored and lost over time.
library
სწორედ ამიტომ, ყველა ფილმი, რომელიც საბჭოთა იდეოლოგიის მოსაწონი არ იყო, ავტომატურად იგნორირდებოდა და იკარგებოდა. მას შემდეგ, რაც ქართული კინო კომუნისტური წნეხისგან გათავისუფლდა, დოკუმენტურმა ფილმებმა რეალობის ასახვა დაიწყო. განსაკუთრებით ბოლო პერიოდში, სოციალურ თემაზე გადაღებული უამრავი ფილმი გამოჩნდა, რომელიც გვაგრძნობინებს იმას, რაც ჩვენს ქვეყანაში, ადამიანებთან ურთიერთობებში ხდება. სწორედ ახლახან ვნახე ბოლო, რიგით მეთექვსმეტე თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალზე გამარჯვებული დოკუმენტური ფილმი „როცა დედამიწა მსუბუქია“, და დავრწმუნდი, რომ დოკუმენტური ფილმების ნახვა, რომელიღაც დრამაზე ან სიურრეალისტურ ფილმზე ზოგჯერ ბევრად მნიშვნელოვანი და საჭიროა. კინოფილმში „როცა დედამიწა მსუბუქია“, რომელიც სწორედ საბჭოთა ეპოქაზე გვიამბობს, მძაფრადაა აღწერილი თავისუფლებისკენ სწრაფვა. „ფოკუსის“ თებერვლის კინორეკომენდაციაში ასევე გირჩევთ ძალიან საინტერესო რეჟისორის – სოფო ტაბატაძის დოკუმენტურ ფილმს „პირიმზე“, რომელიც თბილისის ერთი ძველი უბნის ტრანსფორმაციას ასახავს. მესამე ფილმად კი, გირჩევთ „ბიბლიოთეკას“, რომელიც სიმბოლურად „ფოკუსის“ ნომრის თემას ემთხვევა და ზუგდიდის მუნიციპალური ბიბლიოთეკის ისტორიას მოგვითხრობს. „როცა დედამიწა მსუბუქია“ რეჟისორები: სალომე მაჩაიძე, თამუნა ქარუმიძე, დავით მესხი სცენარი: სალომე მაჩაიძე, თამუნა ქარუმიძე, დავით მესხი ოპერატორი: დავით მესხი, ლევან მაისურაძე, თამუნა ქარუმიძე მონტაჟი: თამუნა ქარუმიძე, სალომე მაჩაიძე გამოშვების წელი: 2015 ფილმმა „როცა დედამიწა მსუბუქია“, 2015 წლის თბილისის მეთექვსმეტე საერთაშორისო კინოფესტივალზე საუკეთესო დოკუმენტური ფილმისთვის ეროვნული ჯილდო – „პრომეთე“ მიიღო.
ბიბლიოთეკა
Yesterday, I watched the documentary which won the 16th Tbilisi International Film Festival -When the Earth Seems to Be Light… and was once again convinced that sometimes watching a documentary is much more important and necessary than watching a drama or a surrealistic movie. When the Earth Seems to Be Light discusses the Soviet epoch and describes the strong aspiration for freedom in that period. The Film Recommendation for February’s Focus also suggests a documentary by an interesting director Sopo Tabatadze called Pirimze, which shows the transformation of one of the old districts of Tbilisi, and the film Library, which symbolically coincides with the theme of this month’s issue and tells the history of the Zugdidi Municipal Library. When the earth SeemS to Be Light
Director: Salome Machaidze, Tamuna Karumidze, Davit Meskhi Screenplay: Salome Machaidze, Tamuna Karumidze, Davit Meskhi Operator: David Meskhi, Levan Maisuradze, Tamuna Karumidze Editing: Tamuna Karumidze, Salome Machaidze Year of release: 2015 The movie When the Earth Seems to Be Light... won the national award Prometheus in the Best Documentary category at the Tbilisi 18th International Film Festival 2015. The poetic movie tells a story of modern youth... The story of boys, skaters, actors and musicians who live in dysfunctional post-soviet Georgia, during a period when the Christian and political power could violate the rights of people. The film observes teenage dreams and feelings which get lost in their futile quest for places where there is freedom and a romantic spiritual state. Pirimze
Director: Sopo Tabatadze Operator: Lili Kusheli and Tato Kotetishvili Editing: Miko Gestel Country: Georgia, Germany Year of release: 2015 The film reflects the metamorphosis of one specific place. A place called Pirimze, which
library
review / cinema
პოეტური დოკუმენტური ფილმი თანამედროვე ახალგაზრდებზე მოგვითხრობს. ეს არის ამბავი ბიჭებზე – სკეიტერებზე, მსახიობებზე და მუსიკოსებზე, რომლებიც პოსტსაბჭოთა საქართველოში, არეულ ქვეყანაში ცხოვრობენ. პერიოდში, როდესაც საეკლესიო და პოლიტიკურმა ძალაუფლებამ შესაძლოა ადამიანი ფეხქვეშ გათელოს. ფილმი აკვირდება თინეიჯერების ოცნებებსა და გრძნობებს, რომლებიც თავისუფლების არარსებული წერტილებისა და რომანტიკული სულიერი მდგომარეობის ძიებაში იკარგებიან.
After Georgian film freed itself from the “abuse,” documentaries started showing the real reality. Especially recently, numerous movies shot about various social themes give us a feel of what is happening in our country and between its people.
13
ბიბლიოთეკა Library
პირიმზე Pirimze
„პირიმზე“ რეჟისორი: სოფო ტაბატაძე ოპერატორი: ლილი კუშელი და ტატო კოტეტიშვილი მონტაჟი: მიკო გესტელი ქვეყანა: საქართველო, გერმანია გამოშვების წელი: 2015 ფილმი ასახავს ერთი კონკრეტული ადგილის ტრანსფორმაციას. ნაჩვენებია „პირიმზე“ − ადგილი, რომელიც არაფრად გარდაიქმნება. ფილმი კომუნისტური ეპოქისდროინდელი საყოფაცხოვრებო მომსახურების ცენტრ „პირიმზის“ გარშემო მომხდარ სოციალურსა და ვიზუალურ ცვლილებებს ეხება. „პირიმზე“ საბჭოთა დროის 6-სართულიანი შენობაა, რომელიც თავდაპირველად საყოფაცხოვრებო ტექნიკისა და სხვადასხვა ტიპის ხელოსნებს დაეთმო. მაყურებელი ბრუნდება წარსულში, საბჭოთა საქართველოში, და აკვირდება ხელოსნების ოსტატობას. ამის პარალელურად, ნაჩვენებია ამბავი, რომელიც ახლადგარემონტებულ შენობა „პირიმზე პლაზაში“ ვითარდება. ამ შენობამ ძველი „პირიმზე“ ჩაანაცვლა და „პირიმზის“ ტრანსფორმაციის მოტივებისა და საჭიროების შესახებ, უამრავი შეკითხვა წარმოშვა.
კინო / მიმოხილვა
„ბიბლიოთეკა“ რეჟისორი: ანა ციმინტია ქვეყანა: საქართველო გამოშვების წელი: 2014
14
ფილმი ზუგდიდის მუნიციპალური ბიბლიოთეკის ისტორიას ასახავს. ბიბლიოთეკა წინააღმდეგობრივი ადგილია, სადაც მკითხველი ცოტაა, ხოლო ბიბლიოთეკარი – ბევრი. შენობის ცარიელ ოთახებში 25 ქალი „მუშაობს“. ისინი დროს ჟურნალების კითხვაში, ქსოვაში, საუბარსა და კამათში ატარებენ. ბიბლიოთეკაში ბევრი არაფერი ხდება, მაგრამ ამ მარტოსული და მეტწილად მარტოხელა ქალებისთვის იქაურობა მთელი სამყაროა – ადგილი, სადაც თავს უსაფრთხოდ და კარგად გრძნობენ; სადაც დროის უმეტეს ნაწილს ატარებენ და უკეთეს მომავალზე ოცნებობენ, წასვლა კი ნამდვილად არ სურთ. ბიბლიოთეკა მიკროსამყაროა – მარტოსული ადამიანების ერთადერთი თავშესაფარი.
ბიბლიოთეკა
is transformed into nothing. The film is about the social and visual changes that happened to Pirimze. It is a 6-storey building constructed in the Soviet era, at first used by craftsman who worked on repairing household equipment and various objects. The audience is taken to the past, to Georgia during soviet times, to observe the mastery of craftsmen. Parallel to this, there is a story which takes place in the renovated Pirimze Plaza, which has substituted the old Pirimze and has given rise to numerous questions about real motives and the necessity of the transformation of Pirimze. LiBrary
Director: Ana Tsimintia Country: Georgia Year of release: 2014 This film reflects the history of Zugdidi Municipal Library. The place is controversial as there are fewer readers than librarians. 25 women “work” in the empty rooms of the library, spending their time reading magazines, knitting, having conversations and arguments. Not much is going on in the library, but this space, for the lonely and mostly single women, is the whole universe, a place where they feel safe and well, where they spend most of their time, dream of a better future and have no intention of leaving. The library serves as a micro universe and the only shelter for lonely people.
როცა დედამიწა მსუბუქია When the Earth Seems to Be Light
library
16 რეკომენდაცია recommended 19 ორი წიგნის რეცენზია review of Two books
wigneb i თვის ბესტსელერები BestseLLers Of mOnth ის კვლავ აქ არის ტიმურ ვერმესი „ის კვლავ აქ არის“ სატირულ-იუმორისტული რომანია, რომელიც ადოლფ ჰიტლერის თანამედროვე გერმანიაში გამოღვიძებას აღწერს. დროში გადანაცვლებული ფიურერის თვალით დანახული დღევანდელი გერმანიისა და ევროპის რეალობა, პრობლემები, მისი მოსაზრებები და შეფასებები ერთდროულად სასაცილოცაა და დამაფიქრებელიც. რომანის კითხვისას გარკვეულწილად იცვლება ჩვენში დამკვიდრებული წარმოდგენებიც როგორც ამ ისტორიულ ფიგურაზე, ისე თავად გერმანიაზე. ეს წიგნი, როგორც ანეკდოტი, სასაცილოა, თუმცა მასში სიმართლის მარცვალიც შეგვიძლია დავინახოთ. უნგრული წარმოშობის გერმანელი პოლიტოლოგის, ტიმურ ვერმესის ამ რომანმა გამოსვლისთანავე დაიმსახურა მკითხველთა ინტერესი და მსოფლიოს 41 ენაზე მილიონობით ეგზემპლარი გაიყიდა. 2015 წელს გამოვიდა წიგნის ეკრანიზაციაც, რომლის სცენარის ავტორი თავად ტიმურ ვერმესია.
Look Who’s Back Timur Vermes This is a satirical novel about Adolf Hitler, who wakes up in modern Germany. It describes the reality and problems in today’s Germany and Europe, seen from the perspective of the Fuhrer who travelled forward in time. His ideas and assessments are both funny and thought-provoking. The novel challenges the established views on this historical figure as well as on Germany as a whole. The book is as funny as a joke, though grains of truth can still be found in it. Written by a Hungarian political analyst based in Germany, the novel earned much interest, was translated into 41 languages and sold in the millions. The novel was adapted into a movie of the same title and released in 2015 and Timur Vermes is also the author of the screenplay.
წიგნები / რეკომენდაცია
საოცრება რ.ჯ პალაციო ავგუსტ პულმანი დეფორმირებული სახით დაიბადა, რის გამოც სკოლაში არ დადიოდა. ახლა კი მეხუთე კლასში უნდა დაიწყოს სწავლა. თუ ოდესმე სკოლიდან სკოლაში გადასულხარ, გეცოდინება, რა სიძნელეები ელის მას. ავგუსტი ხომ ჩვეულებრივი ბიჭია, მხოლოდ სახე აქვს უჩვეულო. დაიჯერებენ მისი თანაკლასელები, რომ გარეგნობის მიუხედავად, ავგუსტი მათნაირი ბავშვია? ეს არის წიგნი, რომელსაც ვერ მოსწყდები და აქ არიან გმირები, რომლებსაც პირველიდან ბოლო გვერდამდე უგულშემატკივრებ.
16
Wonder R. J. Palacio August Pullman was born with a medical facial deformity and was homeschooled due to numerous surgeries, but his parents later decide to enroll him into fifth grade. If you have ever changed school, you know what difficulties he’s going to face. August is an ordinary boy, just his face is different. Will his classmates believe that despite his strange appearance August is just like them? This is a book you can’t put down and there are characters who you sympathize with from the very beginning to the last page.
ბიბლიოთეკა
library
წიგნის მაღაზია „სანტა ესპერანსა“ მის.: სანკტ-პეტერბურგის 12 Book shop „Santa Esperanza“/Address: 12 Saint Petersburg
ველურ გარემოში ჯონ კრაკაუერი კრისტოფერ მაკ-კენდლესის ცხოვრება ახდენილ ამერიკულ ოცნებას ჰგავდა. ღირებულებების გადაფასებისა და ყოველივე მატერიალურის უარყოფის შემდეგ ემორის უნივერსიტეტის წარჩინებულმა კურსდამთავრებულმა მთელი დანაზოგი საქველმოქმედო ფონდში გადარიცხა, მიატოვა მანქანა, დაწვა ფული, დაჭრა ყველა საბუთი და უბრალოდ, წავიდა. გზას ველური გარემოსკენ ვირჯინიელი კრისის ნაცვლად, ალეგზანდერ სუპერმაწანწალა დაადგა. ჯონ კრაკაუერის წიგნი დაწვრილებით გვიამბობს მაკ-კენდლესის განვლილ გზაზე. ავტორი მიჰყვა კრისის ნაკვალევს და წერილებზე, ფაქტობრივ მონაცემებსა და მოგონებებზე დაყრდნობით აღადგინა ისტორია, რომელსაც თავად გაეცნობით და დაასკვნით, ვინ იყო სინამდვილეში ალექსი. 2007 წელს შონ პენმა საზოგადოებას წიგნის ეკრანიზაცია შესთავაზა, რომლის წარმატებამ კრისის ამბით კიდევ უფრო მეტი მკითხველი დააინტერესა მთელ მსოფლიოში.
Into the WILd John Krakauer Christopher Johnson McCandless’s life resembled an American Dream come true. However, after rethinking his values and giving up material things, the outstanding Emory University graduate donates all his savings to Oxfam, abandons his car, burns all his money and destroys his documents. Shedding his real identity, he began travelling into the wild under the name Alexander Supertramp. This non-fiction book by Krakauer describes in detail the paths that McCandless took- the author followed Christopher’s trail and brought together his story based on letters, factual material and his memoirs. The book lets you decide who Alex was in reality. The book was adapted to film, directed by Sean Penn, in 2007 and raised much interest in readers across the globe. ბილი მილიგანის მრავალი გონება დენიელ კიზი ბილი მილიგანს შეუძლია ნებისმიერი ვინმე იყოს, გარდა საკუთარი თავისა. თავის ქცევაზე კონტროლდაკარგულ ბილი მილიგანს ოცდაოთხი ცალკეული პიროვნება ტანჯავდა, რომლებიც მის სხეულზე ბატონობისთვის იბრძოდნენ. ბრძოლამ კულმინაციას 1977 წლის მიწურულს მიაღწია - ბილიმ ციხეში გაიღვიძა, სადაც სამი ქალის გატაცებისა და გაუპატიურებისთვის ჩასვეს. გადამწყვეტ სასამართლო პროცესზე ბილი მრავლობითი პიროვნების აშლილობით გამოწვეული შეურაცხადობის მიზეზით უდანაშაულოდ ცნეს. ეს ისტორიში პირველი ამგვარი სასამართლო განაჩენი იყო, რომელმაც მრავლობითი პიროვნების შემთხვევებიდან ყველაზე გამორჩეულ და სულისშემძვრელ ამბავს მოჰფინა ნათელი.
ბიბლიოთეკა
library
recommended / books
the MInds of BILLy MILLIgan Daniel Keyes Billy Milligan can be anyone except himself. Losing control over his actions, he was “tortured” by 24 different personalities that fought for control over his body. The battle peaked in 1977 when Billy woke up in prison, charged with the kidnapping and sexual abuse of three women. At the decisive trial he was proven innocent due to his diagnosis: multiple personality disorder. This was the first case of its kind in history, which shed light on one of the most terrifying stories about multiple personality disorders. Based on a true story, this portrait of a tortured young man, arrested for a series of kidnappings and rapes, explores the world of a multiple personality and a man whose traumatic childhood shattered his mind into twenty-four distinct personalities.
17
აღმოსავლეთით თამთა მელაშვილი `იქ, სადაც სდუმან პირამიდები, მზის ქორწილის დროს მე დავწვები მზისფერ სილაზე“ - ვინ არის ამ სტრიქონების ავტორი? ვინ დაწერა 14 ლექსი, რომელსაც `ელენე დარიანის დღიურების“ სახელით ვიცნობთ? ცნობილმა პოეტმა პაოლო იაშვილმა თუ უცნობმა ქალმა ელენე ბაქრაძემ? ირინა – თამთა მელაშვილის ახალი რომანის გმირი, ელენე დარიანის საუკუნოვანი საიდუმლოს გახსნას ცდილობს, თუმცა ეს მცდელობა მისივე პირადი ცხოვრებით განპირობებული ინტერპრეტაციაა, ხოლო ალტერნატიული მითი დარიანის შესახებ ჩვენ თვალწინ იბადება.
eastWard Tamta Melashvili “Where the pyramids are silent, I will lay on the sun-colored sand at the sun’s wedding” – who wrote these lines? Who wrote those fourteen poems that we know as Elene Dariani’s Diaries? Was it the famous poet Paolo Iashvili or mysterious woman Elene Bakradze? Irina, Tamta Melashvili’s character from the novel, tries to reveal the secret of the century, but this attempt is an interpretation stipulated by her own personal life and so an alternative myth about Dariani is formed along the way.
ინფერნო დენ ბრაუნი დენ ბრაუნის მისტიკურ-დეტექტიური სერია, რომელსაც სკანდალურმა `და ვინჩის კოდმა“ მთელ მსოფლიოში გაუთქვა სახელი, რამდენიმე წიგნს აერთიანებს და თანამედროვე მსოფლიო ბესტსელერებში მყარად იკავებს ადგილს. `და ვინჩის კოდს“, `დაკარგულ სიმბოლოსა“ და `ანგელოზებსა და დემონებს“ 2013 წელს `ინფერნო“ შეემატა, რომლის მთავარი გმირი კვლავ ჰარვარდის ხელოვნებათმცოდნეობის პროფესორი რობერტ ლენგდონია.
წიგნები / რეკომენდაცია
Inferno Dan Brown Inferno is a 2013 mystery thriller novel and the fourth book in a series of bestsellers, following Angels & Demons, The Lost Symbol and the scandalous The Da Vinci Code, that brought worldwide fame to the author. The main character in the book is Harvard University Professor Robert Langdon, the master of revealing the labyrinths of history and mysteries hidden behind various works of art.
18
მთელი ზაფხული ერთ დღეში რეი ბრედბერი რეი ბრედბერის მოთხრობების კრებული „მთელი ზაფხული ერთ დღეში“ საინტერესო და გამორჩეული წიგნია, რადგან თავად ავტორისთვის უსაყვარლეს მოთხრობებს აერთიანებს. ზოგიერთი მათგანი პირქუში და ცოტა საშიშია, ზოგი კი – ლაღი და ოპტიმისტური. წიგნი სავსეა ახალი პლანეტებისა და სამყაროების აღმოჩენის ჟინით, უცნაური და ცოცხალი პლანეტებით, ადამიანთა უამრავი ნაკლითა და ღირსებით, საოცარი, დაუვიწყარი ზაფხულებით და ოდნავი სევდით შეზავებული, იმედიანი ამბებით.
aLL suMMer In a day Ray Bradbury This compilation of short stories by Ray Bradbury is interesting and remarkable, as it brings together the favorite stories of the author. Some of them are gloomy and scary, while others are amusing and optimistic. The book reflects a strong desire to discover new planets and worlds and strange, living planets. The stories show both the negative sides and virtues in people. Wonderful, unforgettable summers and hopeful stories mixed with a touch of sorrow.
ბიბლიოთეკა
library
ორი წიგნის რეცენზია
გაგა ლომიძე gaga LOmidze
eIne anthoLogIe georgIscher LyrIk
(hrsg. gert roBert gruenert, nIno PoPIaschWILI)
ქართული ლექსის ანთოლოგია (შემდგენლები: გერტ რობერტ გრიუნერტი, ნინო პოპიაშვილი) მთარგმნელები: გერტ რობერტ გრიუნერტი, შტეფი ხოტივარი-იუნგერი, ნაირა გელაშვილი, მაია ლიზოვსკი, ნინო პოპიაშვილი, შორენა შამანაძე, თამარა ზიგერი POP Verlag, 2016
ბიბლიოთეკა
library
review / books
უკვე აშკარად იგრძნობა 2018 წლის ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისთვის მზადების ტენდენციები, როდესაც საქართველო უნდა წარდგეს საპატიო სტუმრის სტატუსით. ამ მიზანს ემსახურება წიგნის ეროვნული ცენტრის და მისი მთარგმნელობითი პროგრამის საქმიანობაც, რომელიც მაქსიმალურად ცდილობს ხელი შეუწყოს ქართული ლიტერატურის მსოფლიოში პოპულარიზაციის საქმეს. თან, ცენტრის აუცილებელი პირობის თანახმად, ყველა ის წიგნი, რომელიც ქართულიდან უცხო ენაზე, ქართველი სპეციალისტის დახმარებით თუ კონსულტაციით, პროფესიონალი უცხოელი მთარგმნელების თუ მწერლების მიერ ითარგმნება, აუცილებლად უცხოურმა გამომცემლობამ უნდა გამოსცეს. ერთ-ერთი ასეთი სიახლეა გერმანულ ენაზე გამოცემული ქართული პოეზიის ანთოლოგიების ისტორიაში ყველაზე მოცულობითი გამოცემა – „ქართული ლექსის ანთოლოგია“, რომელიც გერმანელმა პოეტმა გერტ რობერტ გრიუნერტმა და ქართველმა ლიტერატურისმცოდნემ ნინო პოპიაშვილმა შეადგინეს და გამოსცეს. ცხადია, მსგავსი ანთოლოგიის გამოცემა ბევრ სირთულესთანაა დაკავშირებული. მათ შორისაა ამოსავალი პრინციპი, რის მიხედვითაც ადგენენ ხოლმე ამგვარ გამოცემებს. როგორც წიგნის წინასიტყვაობაში აღნიშნავს ანთოლოგიის შემდგენელი ნინო პოპიაშვილი, ლექსების შერჩევის კრიტერიუმად, უპირველესად, ქართული პოეზიის კანონით იხელმძღვანელეს და თავი მოუყარეს 11 საუკუნის 81 პოეტის ლექსებს, რომელთა ავტორების დიდი ნაწილი თანამედროვეა. ბევრი მათგანი პირველად ითარგმნა ქართულ ენაზე. საგულისხმოა, რომ ლექსების შერჩევა-დაჯგუფების კიდევ ერთ კრიტერიუმად შემდგენლებმა თემატური კრიტერიუმი შეარჩიეს. აქედან გამომდინარე, ლექსები დაყოფილია თემებად. მაგალითად, პოეზია, სიყვარული, სამშობლო, რელიგია, ფილოსოფია, მითოლოგია და ა.შ. ცხადია, ამგვარი დაჯგუფება, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი შეხედვით, მასობრივ მკითხველზე გათვლის სტრატეგიას ჰგავს, სადაც კლასიკურ ლექსებს მოსდევს
19
თანამედროვე პოეტების შემოქმედება, აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ეს ანთოლოგია, პრაქტიკულად, უცნობი ქვეყნის სრულიად უცნობი ლიტერატურის იმპორტია და ამიტომაც თემატური დაყოფის არჩევანი მომგებიანი და გონივრულია. თან, იმავდროულად, სხვადასხვა ეპოქის ლექსების მონაცვლეობით, თითქოს დროთა კავშირის უწყვეტობაზეცაა მითითება, რომელიც ნებისმიერი იმპერიის გავლენების მიუხედავად, საქართველოში ბოლომდე არასოდეს დარღვეულა. გერტ რობერტ გრიუნერტი თავის წინასიტყვაობაში საქართველოს, როგორც ქვეყანას, აცნობს გერმანულენოვან მკითხველს. აქ ბევრი ისეთი სახე შეიძლება შეხვდეს მკითხველს, რომელიც საქართველოს სტერეოტიპულ წარმოდგენას უკავშირდება. მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ეს წიგნი გერმანულენოვან მკითხველზე და მის ინფორმირებაზეა გათვლილი. ამავე სტერეოტიპების რიგში აღიქმება წიგნის გარეკანზე გამოსახული გერგეტის სამება. მაგრამ სასიამოვნოდ მოულოდნელი იყო ბატონ გრიუნერტის წინასიტყვაობაში სხვადასხვა იმპერიის მიერ საქართველოს ანექსიასთან დაკავშირებით, რუსეთის მიერ 2008 წელს ოკუპირებული ტერიტორიის ხსენებაც. ანთოლოგიაში შესულია პოეზია – იოანე ზოსიმედან ლია ლიქოკელის ჩათვლით. საერთოდ, ანთოლოგიის შედგენა უმადური საქმეა, ვინაიდან ბოლომდე კმაყოფილი შეიძლება არავინ დარჩეს. ასე, მაგალითად, ანთოლოგიაში არ მოხვდა რამდენიმე ავტორი, რომლებიც უკანასკნელი ათწლეულების გამორჩეული პოეტები არიან (თუნდაც ზაზა თვარაძე, ანდრო ბუაჩიძე, მაია სარიშვილი). მაგრამ ხშირად ანთოლოგიის კონცეფცია არ იძლევა საშუალებას, რომ ყველაფერი მოიცვას. წიგნს ერთვის კომპაქტდისკი, რაც სასიამოვნო სიურპრიზი იქნება არა მარტო უცხოელი მკითხველისთვის, არამედ ქართველებისთვისაც. აქ წარმოდგენილია ავტორების მიერ წაკითხული საკუთარი ლექსები, რომელიც იხსნება გალაკტიონის შეუდარებელი დეკლამაციით და ირაკლი ჩარკვიანის საკულტო „საქართველოთი“ მთავრდება.
review of Two books eIne anthoLogIe georgIscher LyrIk
(hrsg. gert roBert gruenert, nIno PoPIaschWILI)
anthoLogy of georgIan Poetry
წიგნები / რეცენზია
(gert roBert gruenert, nIno PoPIashvILI)
20
TRANSLATORS: GERT ROBERT GRUENERT, STEFFI KHOTIVARI-JüNGER, NAIRA GELASHVILI, MAIA LIZOVSKI, NINO POPIASHVILI, SHORENA SHAMANADZE, TAMARA ZIGER) POP VERLAG, 2016 The preparations for the Frankfurt Book Fair 2018, where Georgia is to be presented as the Guest of Honor, are underway. The Georgian National Book Center (GNBC) and its translational program are working hard and contributing to the promotion of Georgian literature abroad. And, according to the mandatory terms, all the books that are translated from Georgian to a foreign language have to be translated by professional foreignlanguage translators or writers with the help of and consultation with Georgian specialists, and these should be published by an international publishing house. The good news is that recently the Anthology of Georgian Poetry was published in German and it is one of the most voluminous editions in the history of Georgian Anthologies. It was completed and published by German poet Gert Robert Gruenert and Georgian literature specialist Nino Popiashvili.
ბიბლიოთეკა
library
Unsurprisingly, in publishing an anthology of this sort you will encounter difficulties. Among them is the foremost principle according to which such editions are composed. As Nino Popiashvili notes in the introduction, they gathered poems by 81 poets, written over 11 centuries, though most of the authors are modern. It should be noted that one of the criteria for choosing and sorting poems was subject matter. They are grouped according to themes, for example poetry, love, homeland, religion, philosophy, mythology, etc. Such categorization, though it seems to be a strategy designed for the masses, where classic poems are simply followed by modern ones, we should take into consideration the fact that this anthology is practically import for literature from an unknown country and therefore this method is both reasonable and favorable. Furthermore, the interchangeability of poems from various epochs is as if implying the continuity of a connection between times, which, despite various empires influencing us, has never been disrupted in Georgia. In the introduction by Gert Robert Gruener, Georgia is presented to the German-language audience. Readers might come across some stereotypical images of Georgia. But we should not forget that this book is designed for German-language readers and is supposed be informative. The Gergeti Sameba depicted on the book cover can be regarded as one such stereotype. However, it was pleasantly surprising that Gruener mentioned the annexation of Georgia by various empires over history and the occupation of territories by Russia. The anthology includes poems from Ioane Zosime’s times and including Lia Likokeli. Generally, completing an anthology is quite a divisive issue, almost certain to leave someone unsatisfied. For example, some of the authors were not included in the anthology who might be distinguished poets of the lastest generation (Zaza Tvaradze, Andro Buachidze, Maia Sarishvili). However, often the concept of an anthology does not give an opportunity to encompass everything and everyone. The book is accompanied by a CD, a pleasant surprise not only for foreign readers but for Georgians as well. It includes poems that are read by authors themselves, which begins with an inimitable declamation by Galaktion Tabidze and ends with Irakli Charkviani’s cult Georgia.
ნესტან ნენე კვინიკაძე „ისპაჰანის ბულბულები“ წიგნები ბათუმში, 2015 ეკლესიასტე ამბობს: „ყოველივეს თავის დრო აქვს და ყველაფერს თავისი ჟამი ამ ცისქვეშეთში. ჟამი ქვათა მიმოფანტვისა და ჟამი მათი შეგროვებისა.“ სწორედ ეს სიტყვები გამახსენა ნესტან კვინიკაძის წიგნმა „ისპაჰანის ბულბულები“, სადაც თავმოყრილია 2003-დან 2013 წლებში დაბეჭდილი მოთხრობები, რომანები თუ პიესები. მკითხველს ახლა უკვე საშუალება ექნება, ავტორის ნაწარმოებები ერთიანობაში გაიაზროს. ნესტან კვინიკაძე იმ ძალიან ცოტა ქართველ მწერალს შორისაა, რომელთაც თავიანთი ხმა აქვთ, რაც უკვე ხარისხის გარანტიაა. მით უმეტეს, თუკი ნაწარმოებებში მოვლენების განვითარების წინასწარ, ინტუიციურ ხედვას აღმოაჩენ.
საგულისხმოა ისიც, რომ ნესტან კვინიკაძის პროზა ფორმით უფრო პოსტმოდერნისტულია (თუნდაც პოლიფონიურობის, ამბების სიმრავლის, არახაზოვანი თხრობის თუ სხვა პოსტმოდერნისტული ხერხების
ბიბლიოთეკა
library
review / books
ამ კრებულში ჩემი რჩეული მაინც რომანი „ისპაჰანის ბულბულები“ და მოთხრობა „ყავახანაა“. საერთოდ, ნაწარმოების ხელახალი წაკითხვა/გააზრება ახალი დეტალების თუ აქამდე ვერშემჩნეული ჩანაფიქრის საწინდარია. მაგალითად, ამდენი ხნის შემდეგ, კიდევ უფრო ცხადი ხდება ის, რაც ავტორმა „ისპაჰანის ბულბულებში“ დაწერა. კერძოდ, თუნდაც ის, რომ გლობალიზაციის მიუხედავად, ქართველებმა მაინც ვერ მოახერხეს დასავლეთთან ინტეგრაცია, დასავლური ფასეულობების გაზიარება – ისევე, როგორც რომანის პერსონაჟებმა, რომლებიც ევროპაში ცხოვრობენ და მათი ყოფა თითქმის არ იცვლება – ისინი მაინც თავიანთ მიკროსამყაროში ცხოვრობენ. რომანში ევროპაც, თავის მხრივ, კრიზისის პირასაა, რის ნიშნებსაც თავის დროზე ოსვალდ შპენგლერი ნაშრომში „ევროპის დაისი“ ხედავდა. ევროპის ეს კრიზისი და ქართველების მხრიდან დასავლური ფასეულობების სარგებლობის გაცნობიერების უუნარობა დღეს უკვე უდავოა.
21
გამოყენების თვალსაზრისით), მაგრამ კონცეპტუალურად თითქოს აგრძელებს 70-წლიან იძულებით წყვეტას და ქართული კულტურის ორგანულ, დასავლურ გეზთან დაბრუნების ფაქტზე მიანიშნებს. ზოგადად, საქართველოში, ჯერ კიდევ 1980-იანი წლების ბოლოდან და განსაკუთრებით 1990-იანების დასაწყისში, ქართულმა ლიტერატურამ თითქოს აღადგინა ის გაწყვეტილი ჯაჭვი, რომელიც 1930-იან წლებში, საბჭოთა ხელისუფლების მესვეურებმა ძალით ჩაახშეს. ამის დასტურია პოეზიაში ავანგარდისტული ხაზის გაგრძელება დათო ჩიხლაძის მიერ დაარსებული მარგო კორაბლიოვას პერფორმანსის თეატრის სახით; „სამიზდატის“ წესით დასტამბული დათო ბარბაქაძის ჟურნალები, სადაც თანამედროვე ქართულ პოეზიასთან ერთად, მე-20 საუკუნის დასაწყისის ევროპელი ავანგარდისტების ლექსებიც იბეჭდებოდა; ამავე პერიოდში ირაკლი ჩარკვიანის მიერ დაწერილი „დადაისტური ნანა“; ზურაბ რთველიაშვილის დადა მეფე-პრეზიდენტად „კურთხევა“, რომელმაც თავისი გამარჯვება მე-20 საუკუნის დასაწყისის ქართველ ავანგარდისტ პოეტს – გრიგოლ ცეცხლაძეს მიუძღვნა; ზაზა ბურჭულაძის „მინერალური ჯაზი“, რომელიც თავისი აბსურდის ესთეტიკით, პირანდელოს ნაწარმოებებს მოგვაგონებს. იმის გარდა, რომ ნესტან კვინიკაძის პროზა ცოცხალი, სასაუბრო ენითაა დაწერილი, და აქედან გამომდინარე, ბუნებრივია და არა ხელოვნური, ზოგიერთი ეპიზოდი კადრების სიზუსტემდე გამახსოვრდება. მაგრამ ამასთან, და ცოცხალ, ხშირად ცხოვრებიდან აღებულ უჩვეულო სიუჟეტებთან ერთად, მწერლის სააზროვნო მოდელები იქცევს ყურადღებას. ერთგან წერს: „ყველა საუკუნის დასაწყისს თავისი ქვეცნობიერი ცენტრი გააჩნია, უწინ ასეთი ადგილი იყო პარიზი. სორბონაში ლექციების მოსმენა ერთგვარ არტთერაპიას უდრიდა. დღეს მცოცავი ცენტრი სულ სხვა მხარეს გამოჩნდა: ეს იყო ნიუ-იორკი, სადაც ყველანაირი ალბათობა დაშვებულია...“ ამ ფრაზით ის თითქოს ერთვება იმ საერთო ქართული ლიტერატურის ჯაჭვში და არაპირდაპირ პოლემიკაში, რომელიც მწერლებს შორის იყო გამართული. მაგალითად, შეგვიძლია გავიხსენოთ ილია ჭავჭავაძის წერილი „ევროპის მილიტარობა და ამერიკის მერმისი“, სადაც ილია ჭავაჭავაძე მსოფლიოს მომავალ ლიდერად არგუმენტირებულად ამერიკას ასახელებს. კონსტანტინე გამსახურდია უფრო პროგერმანულ და ანტიამერიკულ პოზიციას ამჟღავნებს – მისივე თქმით, ამერიკის ტექნიცისტური და სულიერებისგან დაცლილი ტენდენციების გამო. სწორედ „ნიუ-იორკი, სადაც ყველანაირი ალბათობა დაშვებულია“, ე.წ. გლობალისტური ცივილიზაციის ლიდერია, რომელიც კონსტანტინე გამსახურდიას რომანში „დიონისოს ღიმილი“ ბერლინიდან ნიუ-იორკში ცეპელინების გადაფრენის მეტაფორაში გამოიხატება. „რა იქნება მერე?“ – კითხულობს ნესტან კვინიკაძე და მისივე პასუხიდან ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ მომავლის ცივილიზაცია სტეპებში ან უდაბნოში, ბუნებასთან ახლოს და უფრო მეტი ეზოთერული ცოდნით გასხივოსნებული იცხოვრებს. ლოგიკურად, ეს ასეცაა, რადგან გლობალური მასშტაბით, ამ კლიმატურპოლიტიკური თუ კულტურული ცვლილებების გათვალისწინებით, კაცობრიობას მალე მხოლოდ ერთი გამოსავალი დარჩება.
Isfahan nIghtIngaLes nestan nene kvInIkadze
წიგნები / რეცენზია
Books In BatuMI, 2015
22
Ecclesiastes says: “To everything there is a season, a time for every purpose under heaven: ... A time to cast away stones, And a time to gather stones.” Nestan Kvinikadze’s book Isfahan Nightingales reminded me of these words. The book is a collection of short-stories, novels and plays written between 2003-2013, and gives an opportunity for readers to analyze all works of the author as one whole. Nestan Kvinikadze is one of the few Georgian writers to have a unique voice. This is already a guarantee of quality, especially when you discover the intuitive vision of the course of events beforehand.
ბიბლიოთეკა
library
The novel Isfahan Nightingales and short-story Coffeekhana are my favorites. Generally, rereading and rethinking a book is a prerequisite for discovering new details or an idea not previously observed. For example, after so many years, it becomes more and more obvious what the author wrote in the Isfahan Nightingales. Precisely, at least the fact that despite globalization, Georgians were unable to integrate into the West, to share the Western values. Just like those characters from the novel, who, despite living in Europe still live in their micro-universe, and whose lives haven’t changed at all. Europe, in this novel is on the verge of a crisis, the signs of which were, in its time, observed in Oswald Spengler’s The Decline of the West. This European crisis and the inability of Georgians to acquire Western values are undisputable today. It is also noteworthy that Kvinikadze’s works are more post-modernistic (in terms of at least polyphony, abundance of stories, non-linear narration or the usage of other post-modernistic techniques), but at the same time it, as if they continue the forced interruption of the 70s and imply the return of Georgian culture towards its organic, western direction. Generally, since the late 1980s, and especially at the beginning of 1990s, Georgian literature restored the chain which was broken by force in the 1930s by the Soviet authorities. This is proved by the continuation of avant-garde direction in Margo Korabliova’s performance theatre established by Dato Chikhladze; the Samizdat magazines published by Dato Barbakadze in which poems by European avantgardists of the 20th century were published together with modern Georgian poetry; Dadaistic Nana by Irakli Charkviani written in the same period; Zurab Rtveliashvili’s “Coronation” as the Dada King-president, which he dedicated to the avant-gardist Georgian poet Grigol Tsetskhladze; Zaza Burchuladze’s Mineral Jazz, which reminds us of Pirandello’s works with its esthetics of the absurd. Nestan Kvinikadze’s works are written with lively, colloquial language, making them more natural than artificial. Some scenes and episodes can be remembered precisely as imagined while reading them. However, together with these are strange episodes taken from real life, thought-provoking parts which catch our attention. She writes: “The beginning of every century is marked by its unconscious center, formerly such a place was Paris. Listening to lectures in the Sorbonne in a way equaled to art therapy. Today, the moving center is in a completely different place: New York, where anything is possible.” With this phrase, she, seems to join the chain of Georgian literature and the indirect polemics which took place among writers: for example, we can recall Ilia Chavchavadze’s letter “Europe’s military and America’s Future”, where Ilia Chavchavadze reasons that the USA is the future leader of the world. Konstantine Gamsakhurdia reveals a more pro-German and anti-American position, saying that the technological tendencies of the USA are deprived of spirituality. “New York, where everything is possible” is the leader of the so-called Globalist Civilization, which is also reflected in Konstantine Gamsakhurdia’s novel The Smile of Dionysus in the metaphor of the Zeppelin flying from Berlin to New York.
ბიბლიოთეკა
library
review / books
What comes next? – asks Nestan Kvinikadze, and from her own answer the impression is that the civilization of the future will live in the steppes or deserts, near nature, enlightened with more esoteric knowledge. Logically, this must be true, as these climatic, political and cultural changes happening globally suggest that humanity will soon have only one way out.
23
სტუდენტური აქცია! ყველა სტუდენტს, ვინც დაინტერესებულია მიიღოს სასწავლო ვიზა, განაგრძოს სწავლა საზღვარგარეთ, ან ეძებს სამსახურს,
სჭირდება საბუთების გაგზავნა და ამავე საბუთების მიღება... სტუდბილეთის ან მოსწავლის ბარათის წარდგენის შემთხვევაში,
მიიღებთ უპრეცენდენტო, 30%-იან ფასდაკლებას! აქცია გაგრძელდება 3 თვის განმავლობაში და ვრცელდება მთელი საქართველოს მასშტაბით. აქციის პერიოდი: სამი თვე. 1 მარტიდან - 1 ივნისამდე მოგვმართეთ DHL-ის ოფისებში.
წიგნები / რეცენზია
DHL თბილისის სერვის ცენტრი წერეთლის გამზ. 105, 0119 თბილისი ტელ: +995 32 2696060/2699966, info@dhl.ge www.dhl.com სამუშაო დღეები: 09:30-დან 18:30-მდე შაბათს 10:00-დან 14:00-საათამდე.
გისურვებთ წარმატებას და წინსვლას!
EXCELLENCE. SIMPLY DELIVERED.
ჩვენ ხელს ვუწყობთ განათლების ხარისხის ამაღლებას!
27 თემურ ყვითელაშვილის რჩეული კომპოზიციები favoriTe composiTions of Temur kviTelashvili
გრანდიოზულ პროექტად მიიჩნევა სტოკჰოლმის საზოგადოებრივი ბიბლიოთეკის იდეა „უსასრულო ბიბლიოთეკის“ შესახებ, რომელიც არქიტექტორ ოლივიე ჩარლზს ეკუთვნის. მან წიგნების უსასრულო კედლის შექმნა გადაწყვიტა. ბიბლიოთეკის მთავარი თავისებურება მრავალი სართულის სიმაღლისა და ასობით მეტრი სიგრძის კედელია, რომელიც წიგნებისგან შედგება. მკითხველები შეძლებენ კედლის გასწვრივ გაისეირნონ, სასურველი წიგნი იპოვონ და სპეციალურ დარბაზებში წაიკითხონ, რომლებიც კედლის მეორე მხარეს, რამდენიმე დონეზე იქნება განლაგებული. The infinite library is one of the most grandiose projects. The impressive idea of the Stockholm Public Library belongs to architect Olivier Charles who decided to create an infinite wall of books. The main characteristic distinguishing the library is a multi-storey wall full of books, which is hundreds of meters high. Readers will be able to walk along infinite bookshelves, find their desired books and read them in the special reading rooms which will be situated behind the infinite wall and on different levels.
მათთვის, ვისაც განსაკუთრებით უყვართ კითხვა და შვებულების უმეტეს დროს კითხვაში ატარებს, ტაილანდში სასტუმრო The Library Resort არსებობს. სასტუმროს ყველაზე დიდი მშვენება აუზთან აშენებული ბიბლიოთეკაა, რომელიც იმდენად დიდია, რომ დამსვენებლებისთვის სასტუმროს ყველა ადგილიდან ჩანს. For those who love reading and spend most of their holidays doing so, there is a hotel in Thailand called The Library Resort. It has an amazing library built near a swimming pool; the building is so large it can be seen from any place on the hotel territory.
თემურ ყვითელაშვილის რჩეული კომპოზიციები favoriTe composiTions of Temur kviTelashvili ლაშა გაბუნია Lasha gaBunia საქართველოს ისტორიაში იშვიათობაა ისეთი მუსიკოსი, რომელმაც საზღვარგარეთ უდიდეს წარმატებას მიაღწია და მიუხედავად ამისა, მაინც საქართველოში დარჩა. თემურ ყვითელაშვილს ბევრჯერ ჰქონდა შანსი, წასულიყო დასავლეთში საცხოვრებლად და იქ ძალიან კარგი მუსიკალური კარიერა აეწყო, თუმცა ის დღემდე თბილისში რჩება და ძალიან ეამაყება, რომ ორი ქართული ქალაქის – თბილისისა და ახალციხის საპატიო მოქალაქეა. მისი ყველა წარმატების აქ ჩამოთვლა ალბათ ძალიან შორს წაგვიყვანს, თუმცა აუცილებლად უნდა ვახსენოთ ის, რომ 1994 წელს, ჰოლივუდის გიტარისტთა საერთაშორისო კონკურსზე, ფიუჟენის ნომინაციაში თემურ ყვითელაშვილი „წლის საუკეთესო გიტარისტად“ აღიარეს. იგი რამდენიმე ფირმის სარეკლამო სახეც იყო. ყოფილი საბჭოთა კავშირიდან, თემურ ყვითელაშვილი პირველი მუსიკოსი აღმოჩნდა, რომელმაც კონცერტები გამართა ლოს-ანჯელესის სახელგანთქმულ La Ve Lee Jazz Club-ში. ბლუზისა და ჯაზის სამშობლოში აღიარება ნებისმიერი გიტარისტისთვის ძალიან დიდი მიღწევაა. ამ მხრივ, ქართველ მუსიკოსს დამსახურებული დაფასება ხვდა წილად; მას ისეთ პრესტიჟულ დარბაზებში დაუკრავს, როგორებიცაა ნიუ-იორკის Carnegie Hall, ასევე ძალზე ცნობილ ჯაზკლუბებში – Birdland-ში, Blue Note-სა და ლოს-ანჯელესურ The Baked Potato-ში. ამერიკის გარდა, ქართველი გიტარისტი ყოველწლიურად მონაწილეობს მსოფლიოს სხვადასხვა ქალაქებში გამართულ საგიტარო გამოფენებზე, სადაც ატარებს ლექციებს, აწყობს მასტერკლასებსა და კონცერტებს.
თემურ ყვითელაშვილი საკუთარ თავს არასოდეს აძლევს მოდუნების საშუალებას. დღემდე, 10 სტუდიური ალბომი აქვს გამოშვებული. გასული – 2015 წელი, საკმაოდ ნაყოფიერი იყო მისთვის: წლის მიწურულს, გალერეა „მი ფა სი“-ში მუსიკოსის ახალი კლიპის „ახალ წლის ღამეს“ – პრეზენტაცია შედგა,
ბიბლიოთეკა
Counting all his success stories would take us too long, however, we should mention ithat n 1994 he was recognized as the Best Guitarist of the Year in the nomination Fusion at the Hollywood International Best Guitarists Competition. He has also been the advertising face of a number of firms. He was the first musician from the post-Soviet era to hold concerts in the renowned La Ve Lee Jazz Club of Los Angeles. Recognition in the homeland of Blues and Jazz is truly an enormous success for any guitarist. In this regard the Georgian musician
library
review / music
მუსიკოსი პუნქტუალური და საკმაოდ მომთხოვნია როგორც საკუთარი თავის, ისე სხვების მიმართ, ამიტომ, მისივე სიტყვებით, ძალიან უჭირს ისეთ ადამიანებთან ურთიერთობა, რომლებიც არ არიან დისციპლინირებულნი, პუნქტუალურები, არ აქვთ პასუხისმგებლობის გრძნობა, პირობას არღვევენ, იტყუებიან. მსგავს ადამიანებთან, მუსიკოსი წყვეტს ყოველგვარ კავშირს.
In the history of Georgia we rarely come across musicians that have had enormous international success, yet stayed in Georgia. Temur Kvitelashvili had many opportunities to move to the West and build a wonderful musical career there, however, he is still in Tbilisi and is proud of being the Honorable Citizen of two cities – Tbilisi and Akhaltsikhe.
27
რომლის კომპოზიტორია მერაბ მამულაშვილი, ტექსტის ავტორი კი, გვარამ გვარამია. მაყურებელმა ვიდეო ძალიან მოიწონა. სიმღერა ეთერით ბევრმა ტელეკომპანიამ და რადიოსადგურმა გადასცა. ახალი წლის დასაწყისშივე, დიდ საკონცერტო დარბაზში, ცოცხალი ბენდის თანხლებით, 55 წლის თემურ ყვითელაშვილის საიუბილეო კონცერტი გაიმართა. რამდენიმე ნაწარმოები ქორეოგრაფიულადაც გაფორმდა. კონცერტზე მუსიკოსმა ძველი რეპერტუარი და რამდენიმე ახალი კომპოზიციაც შეასრულა. სავსე დარბაზმა თემურ ყვითელაშვილი „ბისზე“ 3-ჯერ გამოიძახა. მისი სურვილია, კონცერტის ჩანაწერი DVD-ს სახით გამოსცეს.
მუსიკა / მიმოხილვა
საერთო ჯამში, მუსიკოსს თბილისის დიდ საკონცერტო დარბაზში 9 სოლოკონცერტი აქვს ჩატარებული, ორიც – კონსერვატორიაში. მუსიკოსი განმარტავს, რომ მნიშვნელობა არ აქვს, სად ექნება კონცერტი – დიდ დარბაზში თუ პატარა კლუბში, დიდ თუ პატარა ქალაქში. ის მსმენელს ყველგან თანაბარი პატივისცემით ეპყრობა.
28
got his appreciation deservedly. He has played in such prestigious halls as New York Carnegie Hall, famous jazz clubs Birdland and Blue Note, as well as LA’s The Baked Potato. Apart from the USA, the Georgian guitarist takes part in various guitar-events held around the globe annually, where he reads lectures, leads master classes and gives concerts. The musician is punctual and pretty demanding as much towards himself as towards other, because, as he says, he finds it hard to have relationships with people who are not disciplined, punctual and who do not have sense of responsibility, or who lie and break promises. He distances himself from such people.
ამჟამად, ახალ ალბომს ამზადებს, რომელიც, მისი ვარაუდით, აპრილში ან მაისში უნდა გამოვიდეს. ახალი ალბომი, ტრადიციულად, თითქმის მთლიანად ინსტრუმენტული იქნება. შესაძლოა, ფირფიტაზე მხოლოდ ერთი ან ორი სიმღერა მოხვდეს. მუსიკოსს, დღემდე გამონაკლისის სახით, მხოლოდ ერთი ალბომი – „ჩემი თბილისი“ აქვს გამოშვებული, რომელშიც დიდი უმეტესობა მისივე შესრულებული სიმღერებია.
Temur Kvitelashvili is never relaxed. He has released 10 studio albums to date. 2015 was quite fruitful for him and at the end of the year the presentation of his new video New Year’s Eve was held in gallery Mi-Fa-Si, composer – Merab Mamulashvili, author of text – Gvaram Gvaramia. The video received a lot of praise from the audience. It was shown on many TV channels and aired on many radio stations. Then his 55th Jubilee Live Concert was held in the Tbilisi Philharmonic, some of the works accompanied by choreographic performances. The musician played some of the works from his old repertoire alongside a number of new compositions. The hall was full and the artist was encored three times. Next,, he plans to release the DVD of this concert.
თემურ ყვითელაშვილი მიხსნის, რომ არასოდეს გაუკეთებია სპეციალურად ისეთი რამ, რომ დისკი გაეყიდა. საკუთარ ნამღერზე ამბობს, რომ არტისტი მხოლოდ იმას უნდა აკეთებდეს, რაც ყველაზე
Temur Kvitelashvili has had nine solo concerts in Tbilisi City Hall and two in the Conservatory. He explains that it does not matter where his concert is held, whether it be a big hall or a small club, in a
ბიბლიოთეკა
library
კარგად გამოსდის და რაც ფასეულია. ამიტომ, თუ ეს არ იქნება იმ დონის, როგორც მომღერალი უნდა მღეროდეს, მაშინ საერთოდ არ იმღერებდა. იგი იმედგაცრუებულია მისი უსაყვარლესი გიტარისტების იმ ალბომებით, სადაც ისინი მღერიან კიდეც. მათი მოსმენისას, მსმენელი ხვდება, რომ არტისტი ცდილობს ალბომი რაღაცით გაამდიდროს, სინამდვილეში კი, წესიერად ვერ მღერის. სწორედ ასეთი სიმღერის ჩაწერა არ სურს მუსიკოსს, რადგან თუ მუსიკოსი სიმღერას სრულფასოვნად ვერ შეასრულებს, მაშინ უჯობს, საერთოდ არ გააკეთოს.
ბიბლიოთეკა
Kvitelashvili says he has never done anything to boost his album sales. He believes that an artist should do what he can do best and what is valuable for him; therefore if his singing is not of the relevant quality, he thinks he shouldn’t sing at all. He is disappointed with albums of some of his favorite musicians, because sometimes they try enriching their album by, for example, singing when in fact they can’t sing. He doesn’t want to record such songs, because, in his opinion, it is better not to sing at all than sing poorly. The new album named My Favorite Compositions will present many famous melodies, for example Rezo Lagidze’s Dawn, Ave Maria by Ilia II of Georgia, a medley of Giorgi Tsabadze’s songs, a song on Jerusalem, and more and it is most likely only one of the compositions will be of his own making. But this is not all; the musician also plans on releasing an album with his compositions written for a single guitar. If all goes well, the audience will have an opportunity to listen to the album by the end of this year. Temur Kvitelashvili also plans to carry out an ethno-project in which he will use national Georgian acoustic instruments.
library
review / music
ახალ ალბომს „ჩემი რჩეული კომპოზიციები“ ერქმევა. გიტარისტი ბევრ ცნობილ მელოდიას ხელახლა ააჟღერებს. სავარაუდოდ, მასში მხოლოდ ერთი კომპოზიცია იქნება საკუთარი. ალბომში შევა რეზო ლაღიძის „განთიადი“, საქართველოს პატრიარქის ილია II-ის „ავე მარია“, გიორგი ცაბაძის სიმღერების პოპური, სიმღერა „იერუსალიმზე“ და ა.შ. თუმცა მუსიკოსი ამაზე არ გაჩერდება – ერთი გიტარისთვის დაწერილი საკუთარი კომპოზიციების ალბომის გამოშვებასაც გეგმავს. თუ ყველაფერი კარგად წავიდა, აღნიშნულ ფირფიტას მსმენელი წლის ბოლოსთვის მიიღებს. მომავალში, თემურ ყვითელაშვილს ეთნოპროექტის განხორციელება სურს, სადაც ქართულ ნაციონალურ აკუსტიკურ ინსტრუმენტებს გამოიყენებს.
big city or a small town: he respects the audiences equally. He is currently working on a new album and plans to release it in April or May. As per tradition, it will be almost totally instrumental, up till now there has been only on exception, his album My Tbilisi, where he sings most of the songs himself.
29
32 ბაბილონის ბიბლიოთეკა კანდიდა ჰოფერის ფოტოებზე library of babel in The phoTographs of candida hoper 34 თვის გამოფენა exhibiTion of monTh
ბაბილონის ბიბლიოთეკა კანდიდა ჰოფერის ფოტოებზე library of babel in The phoTographs of candida hoper
მუზეუმები და გალერეები / მიმოხილვა
ხათუნა ხაბულიანი khatuna khaBuLiani
32
კანდიდა ჰოფერი ცნობილი ფოტოგრაფია, რომლის ნამუშევრების უმეტესობა სხვადასხვა ინტერიერებს აჩვენებს ადამიანების გარეშე. მის სახელს ხშირად მოიხსენიებენ დიუსელდორფის ცნობილი ფოტოგრაფიული სკოლის სხვა წარმომადგენლების – ანდრეას გურსკის, თომას რუფის, თომას შტრუტის გვერდით, რომლებთან ერთადაც, ის კონცეპტუალისტი ფოტოგრაფების – ბერნდ და ჰილა ბეხერების სტუდენტი იყო. ბერნდ და ჰილა ბეხერების პროექტების ერთ-ერთი მთავარი თემა გაქრობადი ინდუსტრიული არქიტექტურა იყო, რომლის განსაკუთრებულად ჩვენებასაც ისინი თავიანთი განუმეორებელი მანერით ახერხებდნენ. არქიტექტურა მათი ყოფილი სტუდენტების შემოქმედების მთავარი თემაც გახდა, სადაც კონსტრუქციებისა და სივრცის ურთიერთობა ერთი შეხედვით უხილავი სოციალური თუ ძალაუფლებრივი კომუნიკაციების რთულ სისტემებს გულისხმობს. 2005 წელს, გამომცემლობა Thames & Hudsonმა გამოსცა კანდიდა ჰოფერის ფოტოალბომი „ბიბლიოთეკები“, ისტორიული ბიბლიოთეკების შთამბეჭდავი ფოტოებითა და უმბერტო ეკოს ტექსტით. 137 ილუსტრაციას შორის არის ლონდონის
ბიბლიოთეკა
Candida Hofer is a famous photographer, most of whose works show various empty interiors without people. Her name is often mentioned alongside other representatives of the famous Düsseldorf School of Photography, Andreas Gursky, Thomas Rough and Thomas Struth, who all studied under conceptual photographers Bernd and Hila Bechers. One of the main subjects of projects by Bernd and Hila Bechers was vanishing industrial architecture, which they showed outstandingly using their inimitable techniques. Architecture was also taken on as a main theme by their former students, where the interaction of construction and space implicates complicated social or powerful systems of communication. In 2005, the publishing house Thames and Hudson published Candida Hopers photo album Libraries, with impressive photos of historical libraries and introduced by Umberto Eco. Among 137 illustrations are the refined, strictly arranged images of the British Library in London, the Escorial in Spain, the Whitney Museum and the Pierpoint Library in New York. The specially selected perspective for each
library
უმბერტო ეკოს შესავალი კი, წიგნებსა და ბიბლიოთეკასთან მიმართებას ადამიანური ისტორიის კონტექსტიდან განიხილავს – ტექსტის როლიდან, ადამიანისა თუ საზოგადოებების ცხოვრებაში. მოულოდნელი არ არის, რომ მას ხორხე ლუის ბორხესის საკმაოდ ვრცელი ციტატა მოჰყავს ამ შესავალში – იმ მწერლისა, რომლის ბიოგრაფია ბიბლიოთეკასთან განუყოფელი იყო და რომლის ლიტერატურულ წარმოსახვას ეკუთვნის ერთ-ერთი ცნობილი მეტაფორა – „ბაბილონის ბიბლიოთეკა“.
ბიბლიოთეკა
holds the maximum, whether it be the space or cultural and historical information. The architectural style, traits of the epoch and the role of the library in specific periods in history are represented in complicated combinations. The introduction by Umberto Eco analyzes the relations between books and libraries within the context of human history, based on the role that texts carry in the life of humans and society. Unsurprisingly, he brings a lengthy citation by Jorge Luis Borges, the writer whose biography is inseparable from the library and whose literary fantasy has brought one of the famous metaphors –’Library of Babel’. photos: https://curledupwithabook.wordpress. com/2009/09/18/candida-hofer-library-photos-fromaround-the-world/
library
review / museums & galleries
ბრიტანული ბიბლიოთეკის, ესპანური ესკორიალის, უითნის მუზეუმისა და ნიუ-იორკის პიერპოინტის ბიბლიოთეკების რაფინირებული, ერთგვარად მკაცრი და გაწონასწორებული გამოსახულებები. თითოეულ მათგანზე საგანგებოდ შერჩეული რაკურსი მაქსიმალურ მოცულობას იტევს – სივრცე იქნება ეს თუ ნაგულისხმები კულტურულ-ისტორიული ინფორმაცია, სადაც არქიტექტურული სტილი, ეპოქის ნიშნები და ბიბლიოთეკის როლი ისტორიის კონკრეტულ მონაკვეთებში რთულ კომბინაციებად არის წარმოდგენილი.
33
თვის გამოფენა
4 დეკემბერი - 1 მაისი
მძიმე სვლა სოფო ჩერქეზიშვილი როკო ირემაშვილი
ნინო გუჯაბიძის და ხათუნა ხუბუას გალერეა ვენაში, ავსტრია Overground კურატორი: ნინო გუჯაბიძე მის.: ავსტრია, ვენა Schwarzenbergstraße 8. 1010
4 DECEMBER - 1 MAY
heavy movement
SOPO CHERKEZISHVILI ROKO IREMASHVILI Nino Gujabidze and Khatuna Khubia’s Gallery Vienna, Austria Overground Curator: Nino Gujabidze Vienna, Austria
Schwarzenbergstraße 8. 1010
exhibition of month
36
ბიბლიოთეკა
library
მუზეუმები და გალერეები / თვის გამოფენა
38 აირჩიეთ ბიბლიოთეკა voTe for The library 39 აკრძალული წიგნები banned books 42 იშვიათ გამოცემათა Top- შვიდეული Top seven rare books 46 თბილისის მთავარი ბიბლიოთეკის ახალი სიცოცხლე The new life of The Tbilisi main library
library ბიბლიოთეკა
ნომრის თემა The Theme of This issue
50 ერთგულების ნახევარი საუკუნე half a cenTury of commiTmenT 53 წერილები მომავალში leTTer To fuTure
58 ღია ბარათის უნელებელი შარმი The unfading charm of posTcards
აირჩიეთ ბიბლიოთეკა voTe for The library გიორგი კეკელიძე giOrgi kekeLidze წარმოიდგინეთ, რომ ბიბლიოთეკა არჩევნებში მონაწილეობს. რთულია? ეცადეთ. ახლა, ისიც წარმოიდგინეთ, რომ წინაასარჩევნო სიტყვა აქვს, რომელიც შემდეგ ვიდეორგოლად გადაკეთდება და შინ, სხვათა შორის ჩართულს, რაღაცის პარალელურად უსმენთ. დგას განპიროვნებული ბიბლიოთეკა, ვითარცა ჰილარი კლინტონი ტრაფარეტებიანი ხალხით ზურგში, და ისმის: რატომ ბიბლიოთეკა?
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
იმიტომ, რომ წიგნი უდრის განათლებას, განათლება უდრის უკეთესად ყოფნას, უფრო საინტერესო ყოფნას, უფრო თავდაჯერებულ ყოფნას. ანუ უდრის – მეტ უნარს, მოხიბლოთ ვინმე, გქონდეთ მეტი ფული, ესაუბროთ ბევრ ადამიანს, მათ შორის – სხვა ენებზე, ნახოთ მეტი ადგილი, აღმოაჩინოთ საქართველოც, მსოფლიოც, თქვენი მეზობელი, კაცი ჯაკარტაში, ქალი ბოლივიაში თუ საკუთარი თავი. ანუ უდრის ყველა აქამდე აღმოჩენილის გაგებას პლუს საკუთარი აღმოჩენები.
38
იმიტომ, რომ ინფორმაციის პროფესიულად გადაცემის იმაზე უკეთესი გზა, ვიდრე ბეჭდური მედიაა, ძნელად თუ მოიძებნება. ბიბლიოთეკა ამ მასალებს სრულად ინახავს – თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ სიახლეები წარსულში, სიახლეები აწმყოში, რომ მერე უკეთ დაინახოთ მომავლის სიახლეები. იმიტომ, რომ წიგნი – ელექტრონული თუ ბეჭდური, არის სამიოდ საათში მთელი ცხოვრების გავლის უნიკალური შანსი. ყველა შეცდომის თუ გამართლების, სიყვარულის, შურის, ღიმილისა და ცრემლების გამოცდის შანსი. მეტიც – სიკვდილის განცდის შანსი. ასეთი რამ, სხვაგან ვერ მოხდება. იცხოვრე სხვისი ცხოვრებით მცირე ხნით, რომ მისი შეცდომების გათვალისწინებით, მერე საკუთარი ცხოვრებით დიდხანს იცხოვრო. იმიტომ, რომ წიგნი ფანტაზიის უნარს ავითარებს. უიმისოდ, ადამიანი ნაკლებად ჰგავს ადამიანს. იყავი ადამიანი. გქონდეს ფანტაზია – თუნდაც აი, ახლა რომ წარმოიდგინო: ბიბლიოთეკა დგას და სიტყვას ამბობს. ეს არის წიგნი! ხმა მიეცი ბიბლიოთეკას!
ბიბლიოთეკა
Imagine that a library is taking part in the elections. Difficult - right? Try harder. Now imagine that it makes a pre-election speech, which will later be transformed into a video-ad and aired on TV. Imagine listening to it parallel to doing your everyday stuff at home. The personified Library stands like Hillary Clinton, people with banners are standing behind it and you hear: Why Library? Because a book means education, education means being a better and more interesting being, a more confident one. So, it means more abilities – for example to charm someone, to earn more money, to talk to more people in various languages, to see more places, to discover Georgia, the world, your neighbor, a man in Jakarta, a woman in Bolivia or even yourself. Therefore, it provides an understanding of everything you have been exposed to before - plus your own new discoveries; Since there is hardly any better way for transferring information professionally other than through print media. Library stores this material fully – you can see the past and modern novelties, which provides a better insight into future novelties. Because a book, electronic or print, is a unique way of living an interesting life in just three hours or so. A chance to experience all mistakes, or luck, love, envy, smile and tears. Moreover, it is a chance to experience death itself. Nothing similar can happen elsewhere. You have an opportunity to live somebody else’s life for a while, in order to live longer yourself by considering other’s mistakes. Because books develop fantasy. Without it a person isn’t a complete person. Be a person. Have fantasies – even now, imagine that a Library is standing and giving this speech. This is what a book means! Vote for the Library!
library
აკრძალული წიგნები banned books ლევან ბერძენიშვილი LeVan BerdzenishViLi ყველაზე ხშირად, წიგნების აკრძალვას იწვევდა მათი პოლიტიკური, სოციალური ან სექსუალური შინაარსის წინააღმდეგობა არსებულ ნორმებთან. ლიტერატურაში ცენზურის ყველაზე ნათელი მაგალითებია ჰიტლერულ გერმანიაში წიგნების დაწვა, კათოლიკური ეკლესიის მიერ მიღებული აკრძალულ წიგნთა ნუსხები. არცთუ იშვიათი იყო შემთხვევა, როდესაც წიგნების აკრძალვა გამოიწვია არა იმან, თუ რა ეწერა მათში, არამედ იმან, თუ ვინ დაწერა ისინი, ანუ წიგნები აიკრძალა არა შინაარსის, არამედ ავტორთა ვინაობის გამო. რელიგიური შინაარსის მიზეზით აკრძალულ წიგნებს შორის იყო, და ზოგიერთ შემთხვევაში დღესაც არის, ბიბლია ან ქრისტიანობის არაკანონიკური, ე.წ. აპოკრიფული ტექსტები, ნიკოს კაძანძაკისის „ქრისტეს უკანასკნელი ცდუნება“, სალმან რაშდის „ეშმაკეული აიები“. წიგნები იკრძალებოდა სექსუალური შინაარსის გამო (ჯოვანი ბოკაჩოს „დეკამერონი“, გუსტავ ფლობერის „მადამ ბოვარი“, ლევ ტოლსტოის „კროიცერის სონატა“); პოლიტიკური შინაარსის გამო (მუსოლინის „ფაშიზმის დოქტრინა“, ადოლფ ჰიტლერის „მაინ კამპფი“, ერიხ-მარია რემარკის „დასავლეთის ფრონტი უცვლელია“).
აკრძალვა შეეხო ისეთ წიგნებს, როგორებიც იყო: ევგენი ზამიატინის „ჩვენ“, რომელიც რუსულად პირველად გამოიცა ჩეხეთში 1929 წელს; საბჭოთა კავშირში იგი მიიჩნეოდა კომუნიზმის სასტიკ კარიკატურად; ოლდოს ჰაქსლის „საოცარი ახალი სამყარო“, რომელიც გამოიცა ინგლისში 1932 წელს; ირლანდიაში აიკრძალა მრავალრიცხოვანი სექსუალური სცენების გამო, აშშ-ის ბევრ შტატში აიკრძალა სხვადასხვა მოტივით, საბჭოთა კავშირში კი აკრძალული იყო პოლიტიკური ცენზურის მიერ; ანდრეი პლატონოვის რომანები და მოთხრობები; სტალინმა მისი პირველი მოთხრობის
ბიბლიოთეკა
Due to religious content, among prohibited books were once, and in some cases still are today: the Biblical or non-conventional, the so-called apocalyptic Christian texts: The Last Temptation of Christ by Nikos Kazantzakis or Salman Rushdie’s The Satanic Verses. Books were banned for sexual content, too (Giovanni Boccaccio’s The Decameron, Gustave Flaubert’s Madame Bovary, Leo Tolstoy’s The Kreutzer Sonata); On political grounds we had Benito Mussolini’s The Doctrine of Fascism, Adolf Hitler’s Mein Kampf, and Erich Maria Remarque’s All Quiet on the Western Front. The literature banned by Soviet censorship was especially interesting, and it was mainly of political character. The prohibition applied to books such as: We by Yevgeny Zamyatin, which was published in Russian in 1929 in the Czech Republic, which was regarded in the Soviet Union as a harsh caricature of communism; Brave New World by Aldous Huxley, which was published in England in 1932 and was banned for numerous sexual scenes in Ireland, for various reasons in the USA, and in the Soviet Union was banned by political censure; Andrey Platonov’s novels and short stories - after reading his first shortstory Stalin wrote that he was a gifted writer but a bastard; 1984 by George Orwell and his Animal Farm (with pigs representing Stalin, Trotsky and other communists, dogs representing the Chekists- secret police in the USSR) and horses symbolizing the
library
library / the theme of issue
განსაკუთრებით საინტერესო კი იყო საბჭოთა კავშირის ცენზურის მიერ აკრძალული ლიტერატურა, რომელიც, ძირითადად, პოლიტიკური ხასიათისა გახლდათ.
The most common reason behind the prohibition of books was their political, social or sexual content which contradicted the norms. The most striking examples of censorship of literature are the burning of books in Hitler's Germany and the lists of prohibited books compiled by the Catholic Church. Cases where certain books were banned not because of what was written in them, but because of who wrote them, was also not unusual.
39
წაკითხვისთანავე დაწერა, ნიჭიერი მწერალია, მაგრამ გარეწარიაო; ჯორჯ ორუელის „1984“ და „ცხოველთა ფერმა“ (ღორებად გამოყვანილი სტალინით, ტროცკითა და სხვა კომუნისტებით, ძაღლებად გამოყვანილი ჩეკისტებით, დროგის ცხენად გამოყვანილი პროლეტარებით და ა.შ.); ბორის პასტერნაკის რომანი „ექიმი ჟივაგო“, რომელიც პირველად გამოიცა მილანში 1957 წელს, ხოლო 1958 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში და რომელშიც დიდმა პოეტმა ბოლშევიკური რევოლუცია აღწერა, როგორც კაცობრიობის ისტორიის ერთ-ერთი უდიდესი დანაშაული; საბჭოთა კავშირში წიგნს უწოდეს „კონტრრევოლუციური და ცილისმწამებლური“.
proletariat, etc.); Doctor Zhivago by Boris Pasternak, which was published in Milan in 1957 for the first time and in the USA in 1958, in which the great poet describes the Bolshevik revolution as one of the biggest crimes of humanity. The book was labelled “counterrevolutionary and slanderous" in the Soviet union.
მე მიმაჩნია, რომ საბჭოთა ბანაკების იმპერიის, ე.წ. „გულაგის“ სისტემის გასაგებად, აუცილებელი და საკმარისია სამი დიადი წიგნის წაკითხვა: ესაა ევგენია გინზბურგის „ციცაბო მარშრუტი“, ვარლამ შალამოვის „კოლიმური მოთხრობები“ და ალექსანდრ სოლჟენიცინის „არქიპელაგი გულაგი“.
Journey into the Whirlwind: For many years Eugenia Ginzburg was a loyal and active member of the Communist Party, until the end of the 1930s. Nevertheless, like millions of other people who were victim to Stalin’s terror, she was also imprisoned with the false accusation of being a Trotskyist and a counterrevolutionary. With remarkable attention to detail, deep inner strength and indomitable spirit, Ginzburg tells about the years, days and minutes spent in prison and labor camps, including those two years which she spent in a cell in solitude. As
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
„ციცაბო მარშრუტი“: 1930-იანი წლების ბოლომდე, ევგენია გინზბურგი მრავალი წლის განმავლობაში იყო კომუნისტური პარტიის ლოიალური და აქტიური წევრი. მიუხედავად ამისა, როგორც მილიონობით სხვა ადამიანი, რომელიც სტალინურ ტერორს შეეწირა, ისიც დააპატიმრეს ტროცკიზმისა და კონტრრევოლუციის ყალბი ბრალდებით და ციხეში ჩასვეს. დეტალებისადმი გასაოცარი ყურადღებით, ღრმა შინაგანი ძალითა და დაუოკებელი სულით გადმოსცემს გინზბურგი ციხეში და შრომით ბანაკებში გატარებულ წლებს, დღეებსა და წუთებს. მათ შორის იმ ორ წელს, რომელიც საკანში მარტომ გაატარა. გაძლებისა და გადარჩენის კლასიკური ნიმუშიც – „ციცაბო მარშრუტი“, სტალინური რეჟიმის ამსახველ ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ძეგლად მიიჩნევა.
40
I believe that in order to understand the so-called Gulag system of the Soviet camps it is necessary and enough to read the following three great books: Eugenia Ginzburg’s Journey into the Whirlwind, Varlam Shalamov’s The Kolyma Tales and The Gulag Archipelago by Aleksandr Solzhenitsyn
ეს არ არის რომანი ან ლიტერატურის რომელიღაც გავრცელებული ჟანრი, ეს ტკივილით გაჯერებული ჩვენი წარსულია, რომელიც ადამიანის სულში ნახევრად დავიწყებული შიშითა და შეძრწუნებით აისახება. ამბები, რომლებზეც ამ წიგნშია ლაპარაკი, არ ექვემდებარება უბრალო ადამიანურ გაგებას, თუმცა ამ სტრიქონების კითხვის დროს, არსად გიჩნდება ეჭვის ნატამალიც კი, რომ ეს გულწრფელი და ნამდვილი არაა – თითოეული სიტყვიდან შიშველი და გარდაუვალი სიმართლე მოდის. ვარლამ შალამოვის „კოლიმური მოთხრობები“ მსოფლიო ლიტერატურის ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე და პირქუში ნიმუშია. თავად ავტორი ასე განსაზღვრავდა თავისი ნაწარმოების პრობლემატიკას: „კოლიმური მოთხრობები – ესაა მცდელობა, დაისვას და გადაწყდეს ჩვენი დროის რომელიღაც მნიშვნელოვანი საკითხები, რომლებიც ვერ გადაწყდება სხვა მასალაზე. ადამიანისა და სამყაროს შეხვედრა, ადამიანის
ბიბლიოთეკა
library
ბრძოლა სახელმწიფო მანქანასთან, ამ ბრძოლის სიმართლე, საკუთარი თავისთვის, საკუთარ თავში და საკუთარ თავს მიღმა ბრძოლა. შესაძლებელია თუ არა მოახდინო გავლენა საკუთარ ბედზე, როდესაც სახელმწიფო მანქანა მას ბოროტების კბილებით ღრღნის. იმედი ილუზორული და მძიმეა. საჭიროა სხვა ძალებზე დაყრდნობა, იმედზე – არა“. დაბოლოს, მსოფლიო ლიტერატურის ერთ-ერთი მწვერვალი, ბოროტების იმპერიის რომანიენციკლოპედია – სოლჟენიცინის „არქიპელაგი გულაგი“. ეს წიგნი ათასობით მოწმის ჩვენებაზეა აგებული; თურმე შესაძლებელია საკუთარი სიცოცხლის რისკის ფასად ინდივიდუუმმა თავს ნება დართოს და შეაგროვოს მოწმეთა ჩვენებები და დანაშაულებრივ ხელისუფლებას საკუთარი ნიურნბერგის პროცესი მოუწყოს. სწორედ ეს არის ბრალდების მასალა და თავად ბრალდებაც – სოლჟენიცინის „არქიპელაგი გულაგი“. მკითხველი დამკვირვებლად არის მოწვეული ამ პროცესზე. ერთერთმა ისტორიკოსმა „არქიპელაგი გულაგი“ პირველ საზღვაო რუკებს შეადარა: ამა თუ იმ ცნობების უზუსტობისა და ლეგენდარულობის მიუხედავად, სოლჟენიცინის კვლევამ გულაგის ისტორია terra incognita-დან რეალურ, ინტელექტუალურად მიწვდომად სივრცედ, მსოფლიო ისტორიის ფაქტად აქცია.
the classic example of endurance and survival Journey into the Whirlwind is considered one of the most important monumental works illustrating the Stalinist regime. It is not a novel or a widespread genre of literature - it is our past, saturated in pain, which is reflected on our soul with half-forgotten fear and distress. The stories described in the book are not subject to any ordinary human comprehension. Nevertheless, nowhere while reading do you get a feeling of any shadow of doubt that something might not be sincere or true – the naked and inevitable truth pours out of every word. The Kolyma Tales by Varlam Shalamov is one of the most distressing and gloomy works in world literature. The author himself defined the issues raised in his work: “Kolyma tales’ as the attempt to put out and to decide some important questions of the time, questions which may not be decided within another theme. The question of man and world meeting, of man's fight against state machine, the truth of this fight, the fight for self, the inside and outside fight. Of how one can operate his fate when being ground by the cogs of the State machine, cogs of evil. Of the illusiveness of hope and the heaviness of hope. Of the possibility to rely on other virtues — apart from hope.”
ბიბლიოთეკა
library
library / the theme of issue
And lastly, one of the peaks of world literature - a novel-encyclopedia of the empire of evil – Solzhenitsyn’s The Gulag Archipelago. This book is based on thousands of witness statements and it becomes possible for an individual to allow himself to collect the witness statements and arrange a Nuremberg Trial of his own to the felonious government, at the risk of his own life. Solzhenitsyn’s The Gulag Archipelago is the material of the charge and the charge itself. The reader is invited to observe this trial. One historian compared The Gulag Archipelago to the first naval maps: despite some inaccuracies and fantasy, Solzhenitsyn's research has turned the story of Gulag from terra incognita into real, intellectually reachable space, and into fact from world history.
41
იშვიათ გამოცემათა Top- შვიდეული Top seven rare books ირმა კახურაშვილი irma kakhurashViLi
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
2
42
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის იშვიათ გამოცემათა განყოფილების ფონდი, ერის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ისტორიულ-კულტურული საგანძურია. მის თავმოყრას საფუძველი ვიქტორ ბროსეს მიერ, 1934 წელს ჩაეყარა. წლების განმავლობაში, ფონდი მდიდრდებოდა სამეცნიერო ღირებულების მქონე ქართული და უცხოენოვანი იშვიათი და ძვირფასი ხელნაწერებით, ბეჭდური გამოცემებით, პირველნაბეჭდი ქართული წიგნებით, წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების ბიბლიოთეკის ეგზემპლარებით, მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა კუთვნილი კოლექციებით, პირადი არქივებით, გრაფიკული, პერიოდული, სანოტო თუ კარტოგრაფიული გამოცემებით. ბიბლიოთეკის ერთერთი თანამშრომლის, ნინო ხვედელიძის თქმით, ამჟამად ფონდი 17000-მდე ერთეულ დოკუმენტს მოიცავს. წარმოგიდგენთ „ფოკუსის“ რჩეულ შვიდეულს:
1. მინიატურული „ვეფხისტყაოსანი“ – 1943 წელს, ბერლინში, ქართველ ღირსეულ მამულიშვილთა მიერ გამოიცა. „საერო
ბიბლიად“ წოდებული გამოცემა, მეორე მსოფლიო ომის დროს ქართველ მეომრებს ჯიბით დაჰქონდათ. წიგნს მხოლოდ ორი ილუსტრაცია აქვს – თამარ მეფისა და შოთა რუსთაველის პორტრეტების სახით.
ბიბლიოთეკა
The fund of rare edition books of the National Parliamentary Library of Georgia is one of the most important historical and cultural treasures of the nation. Victor Brose laid the foundation for collecting rare books in 1934. For years the fund was enriched with valuable Georgian and foreign language rare and valuable manuscripts, print editions, first editions of Georgian books, copies from the library of The Society for the Spreading of Literacy, private collections of writers and public figures, private archives and graphical and periodical editions, as well as editions with music scores and cartographic works. One of the employees of the library, Nino Khvedelidze, says that currently the fund stores up to 17,000 documents. Focus presents its top-seven: 1. the MInIature the knIght In the Panther's skIn Was PuBLIshed By deservIng georgIan PatrIots In 1943 In BerLIn. Recognized as the “national Bible,” the edition was carried by Georgian soldiers during WWII in their uniform pockets. The book has just two illustrations – portraits of Queen Tamar and Shota Rustaveli. This particular edition was owned by a legionary militant and immigrant to Poland - Mikheil Kvaliashvili, who later donated it to the National Library.
library
წიგნის მფლობელი, პოლონეთში მცხოვრები, ლეგიონის მებრძოლი, ემიგრანტი მიხეილ კვალიაშვილი იყო, რომელმაც იგი ეროვნულ ბიბლიოთეკას უსაჩუქრა.
2. წიგნის სახელწოდებაა „სამკურნალო ცხენისა“. ხელნაწერი შესრულებულია სხვადასხვა
ხარისხის ქაღალდზე. ტექსტი მხედრული ანბანითაა დაწერილი. წიგნში ჩართულია ილუსტრირებული ფურცელი ცხენის გამოსახულებით.
წიგნის დედანი არაბულ ენაზე შექმნილა არაბ ბრძენთა და ფილოსოფოსთა მიერ. მეფე გიორგი XII-მ 1788 წლის 18 მაისს, ტექსტის ქართულად თარგმნა დაავალა ქართველ სასულიერო მოღვაწეს, სიონის ტაძრის დეკანოზსა და გადამწერს იოანე ოსეს ძეს და სომეხ მოძღვარს – ტერ პეტროსს. იოანემ ქართული ტექსტი გამართა, გაუკეთა რედაქტირება, შეადარა იოანე ბატონიშვილისეულ ძველ კარაბადინს და შეავსო. ქართულად, ხელნაწერი წიგნის შექმნა დასრულდა 1791 წლის 23 აგვისტოს.
3. ეს პირველი ქართული აგრონომიული გაზეთი „გუთნის-დედაა“. გაზეთი თვეში
ორჯერ გამოდიოდა და სასოფლო-სამეურნეო გამოცემის პირველ მცდელობას წარმოადგენდა. მისი მნიშვნელობის შესახებ, საქართველოს მოსახლეობისთვის ივანე კერესელიძე წერდა: „მრთელის ხალხში დიდი მნიშვნელობა აქვს ადგილმამულის მართვის წარმოებასა. ადგილ-მამულის მართვა არის უპირველესი და უმთავრესი საგანი კეთილ მდგომარეობისათვის მრთელის ხალხისა. ეს არის ის იმედი, რომლითაც ყოველი სახელმწიფო მოელის აღყვავებასა“.
4. ეს საოცარი წიგნი ახალგაზრდა გოგონებისთვის ხელსაქმის შესასწავლად შეიქმნა. გამოიცა დუბლინში, 1830 წელს. 5. ტესტამენტი პირველნაბეჭდი ქართული გამოცემაა სახელმწიფოს, სამთავროსა და ოჯახის მართვის შესახებ. დაიბეჭდა
2. the Book tItLed for horse treatMent/ heaLIng. Written in the Mkhedruli (modern Georgian) alphabet, the work is written on paper of various qualities and also contains one graphic illustration of a horse. The original was written in Arabic by wise Arab elders and philosophers. On May 18th, 1788, King George XII ordered its translation by a Georgian Archpriest of Sioni Cathedral and scribe, Ioane Ose’s son, and by an Armenian priest – Ter Petros. Ioane corrected the Georgian text, edited it, compared it to the old medical book by Ioane Batonishvili, and completed it. The Georgian version of the manuscript was ready on August 23, 1791. 3. thIs Is the fIrst georgIan agronoMIc neWsPaPer gutnIs deda (PLoW Mother). It was published twice a week and represented the first attempt to publish an agricultural periodical. Ivane Kereselidze wrote about its importance for Georgians: “It is very important for locals to know how to manage estates. Managing an estate is the foremost and primary issue for the well-being of the whole nation. This is the hope for every State that is waiting to blossom.” 4. thIs WonderfuL Book Was PuBLIshed to teach handIcraft to young gIrLs and Was PuBLIshed In duBLIn In 1830. 5. the testaMent Is the fIrst georgIan edItIon on the governMent, PrIncIPaLIty and faMILy ManageMent. It was printed in Moscow, 1739, and is a rare bibliographical publishing. Basil I, founder of the Macedonian Dynasty, dedicated it to his son Leo. It was translated from Russian by Alexadre Batonishvili, son of Archil II. The book was financed and published by Georgian immigrant Bakar Vakhtang’s son Batonishvili in the Georgian publishing house arranged by Archbishop Ioseb Samebeli. It was printed by Kristepore Guramishvili.
4
შეგონებათა წიგნი მაკედონელთა დინასტიის დამაარსებელმა, ბასილ პირველმა მიუძღვნა თავის ძეს, ლეონს. რუსულიდან თარგმნა ალექსანდრე ბატონიშვილმა, არჩილ II-ის ძემ. წიგნი გამოიცა ემიგრანტი ქართველი ბატონიშვილის – ბაქარ ვახტანგის ძის ბრძანებით, არქიეპისკოპოს იოსებ სამებელის მიერ გამართულ ქართულ სტამბაში, მისივე დაფინანსებით. დაბეჭდა ქრისტეფორე გურამიშვილმა. ეროვნული ბიბლიოთეკის ეს ეგზემპლარი ეკუთვნოდა ქართველ საზოგადო მოღვაწე დავით ჩუბინაშვილს.
ბიბლიოთეკა
library
library / the theme of issue
მოსკოვში, 1739 წელს. ეს წიგნი ბიბლიოგრაფიული იშვიათობაა.
43
6. ილია ჭავჭავაძის პირადი ბიბლიოთეკა კოლექციის სახით იშვიათ გამოცემათა განყოფილებაშია დაცული. აქ ნაყიდის გარდა,
ბევრი ნაჩუქარი წიგნია წარწერით. მათ შორის – გერმანულ ენაზე მაღალი პოლიგრაფიული ხარისხით გამოცემული „გოეთეს – გალერეა“. ეს წიგნი 1855 წელს ილიასთვის არტურ ლაისტს უჩუქებია და წარწერაც გაუკეთებია: „თავად ი. ჭავჭავაძეს გამოჩენილს და პატივცემულს“. ილია ჭავჭავაძეს ხანგრძლივი და განსაკუთრებული მეგობრობა აკავშირებდა არტურ ლაისტთან, რომელიც ხშირად სტუმრობდა მას საგურამოში. ლაისტს ილია მშვიდი, აუღელვებელი და თავდაჭერილი ხასიათით, გოეთეს მოაგონებდა, გოეთეს პოეზია კი ძალიან უყვარდა და იდეალურად მიაჩნდა.
7. მაჯიო, ფრანცისკო-მარია – ქართული ენის გრამატიკა. გამოიცა რომში, 1670 წელს,
This copy was owned by Georgian public figure Davit Chubinashvili. 6. ILIa chavchavadze’s PrIvate LIBrary Is kePt as a seParate coLLectIon In the dePartMent of rare Books. Apart from the ones brought to Georgia, there are many books that were presented to him with autographs and notes. Among them is the German edition Goethe’s Gallery, a high quality polygraphic edition. This book was a gift from Arthur Leist in 1855 with a note: To Duke I. Chavachadze – famous and respected”. Ilia Chavchavadze had a long and special friendship with Arthur Leist, who was a frequent guest at his Saguramo house. With his calm, composed and restrained character, Ilia reminded Leist of Goethe, whose poetry he loved and idolozed.
სარწმუნოების გამავრცელებელი სასულიერო საზოგადოების ე.წ. „პროპაგანდა ფიდეს“ სტამბაში. ვატიკანთან არსებული ეს დაწესებულება ამჟამად „ხალხთა ევანგელიზაციის კონგრეგაციად“ იწოდება და უმაღლესი რანგის კათოლიკურ სასულიერო დაწესებულებათა შორის სამისიონერო საქმეთა სამინისტროდაა მიჩნეული.
7. francesco MarIa MaggIo, georgIan graMMar, PuBLIshed In roMe, 1670 By the PuBLIshIng house of ProPaganda fIde (sacred congregatIon for ProPagatIon of the faIth), a vatIcan InstItutIon. Named the Congregation for the Evangelization of Peoples, it is regarded as the “Ministry” among the highest level Catholic Missionary institutions.
ლინგვისტური თვალსაზრისით, გამოცემის მეცნიერული ღირებულება შეისწავლა მეცნიერმა, აკადემიკოსმა არნოლდ ჩიქობავამ. მკვლევარი აღნიშნავდა, რომ გრამატიკის ეს სახელმძღვანელო დაზღვეული არ არის შეცდომებისგან, მაგრამ მისი გამოცემა თუნდაც იმითაა მნიშვნელოვანი, რომ ეს იყო ქართული ენის გრამატიკის შექმნის პირველი ცდა უცხო ენაზე, რამაც ცხადია, დიდი ღვაწლი დასდო ქართული ენის პოპულარიზაციას ევროპის ქვეყნებში.
The scientific-linguistic value of this edition was studied by scientist and academician Arnold Chikobava. He noted that this edition of grammar guide wasn’t completely free of mistakes, but that its publishing is very important, at least because this was a first attempt to write a Georgian grammar book in a foreign language, which obviously played a big role in promoting Georgian language in European countries.
3 ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
5
44
1
ბიბლიოთეკა
library
მსოფლიოში ყველაზე დიდ ბიბლიოთეკად კონგრესის ბიბლიოთეკა მიიჩნევა, რომელიც ვაშინგტონში მდებარეობს და 1800 წლის 24 აპრილს დაარსდა. მის სამ შენობაში 29 მილიონი წიგნი ინახება. ამჟამად, ბიბლიოთეკის დირექტორი დევიდ მაო გახლავთ. მსოფლიოს უდიდესი ბიბლიოთეკა, რომელიც აშშ-ის ერთ-ერთ უძველეს ფედერალურ ინსტიტუტადაა აღიარებული, გინესის რეკორდების წიგნშია შესული. Located in Washington, the Library of Congress is regarded as the biggest library in the world. It was founded on April 24th, 1800. More than 29 million books are kept in its three buildings. The current director of the library is David Mao. The largest library in the world, it is considered as one of the oldest federal institutions and listed in the Guinness Book of Records. ბოდლეანის ბიბლიოთეკა ევროპის ბიბლიოთეკებს შორის ყველაზე ძველია. ის 1320 წელს დაარსდა და თავდაპირველად მხოლოდ ერთი ოთახი იყო. ბიბლიოთეკაში, წიგნები, მაგიდებზე ჯაჭვებით იყო მიბმული, რომ არ მოეპარათ. ბიბლიოთეკის ის პირველი ოთახი, თავდაპირველი სახითაა შემონახული და ოთახ-მუზეუმს წარმოადგენს. The Bodleian Library is the oldest among all European libraries. It was founded in 1320 and started out as just a single room. The books were attached to the tables with chains in order to prevent theft. That first room has been preserved with its original appearance as a “room-museum”.
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
თბილისის მთავარი ბიბლიოთეკის ახალი სიცოცხლე The new life of The Tbilisi main library
46
ირმა კახურაშვილი irma kakhurashViLi 107 წლის თბილისის მთავარი ბიბლიოთეკა ახალი გამოწვევების წინაშეა – მის გაერთიანებაში შემავალ 32 უბნის ბიბლიოთეკასთან ერთად, თანამედროვე მკითხველის მოთხოვნებს უნდა მოერგოს. თუმცა, სახელმწიფო დაფინანსების პირობებში, ეს ძალიან რთულია. მიუხედავად ამისა, თბილისის მთავარ ბიბლიოთეკას აქვს ამბიცია, იქცეს საჩვენებელ სივრცედ, რომელიც აქტიურად ჩაერთვება ქალაქის კულტურულ-საგანმანათლებლო ცხოვრებაში. ბიბლიოთეკის გენერალური დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი ლენა ასკურავა
ბიბლიოთეკა
The 107-year-old Tbilisi Main Library is facing a new challenge – together with its 32 libraries across various neighborhoods in the city, it is struggling to meet the needs of modern readers, not helped by its state funding. Nevertheless, Tbilisi Main Library does have the ambition to turn itself into an exemplary space which will be actively involved in the cultural and educational life of the city. The acting General Director of the library, Lena Askurava, says that the first steps will be taken in March.
library
Apart from serving its classic purpose, a library should be a place where new ideas are formed, where educational and cognitive projects are planned. Thematic events, book presentations, literature evenings and numerous other things should be held there- anything that will widen the circle of readers. However, most of the libraries here are still of the soviet-type: small reading halls, scarce book funds and obsolete service. you have a lot of elderly readers, which is good, but how do you plan on attracting the young? Lena Askurava: We will offer additional services to the younger generation. We want to implement an electronic management system in the library, which includes purchasing an integrated library program. The users will be able to register online, use e-catalogues, learn about our book depot and even reserve a book they want online. The library will reveal the most in-demand books and conduct various internal studies. The library was always in line with the educational policy, but has gradually lost this function... Events are held in the library to this day, though of a small-scale. This is due to the lack of information. We plan on working with society in this regard.
ამბობს, რომ ამ მიმართულებით მარტიდან პირველი ნაბიჯები გადაიდგმება.
ბევრი ასაკოვანი მკითხველი გყავთ და ეს კარგია, მაგრამ რა გზით აპირებთ ახალგაზრდების მოზიდვას? ლენა ასკურავა: „ახალ თაობას დამატებით სერვისებს შევთავაზებთ. გვინდა ბიბლიოთეკის მართვის ელექტრონული სისტემის დანერგვა, რაც გულისხმობს საბიბლიოთეკო ინტეგრირებული პროგრამის შეძენას. მომხმარებელი ონლაინდარეგისტრირდება, ისარგებლებს ელექტრონული კატალოგით, გაეცნობა ჩვენს ფონდს, წიგნსაც ელექტრონულად დაჯავშნის. თავის მხრივ, ბიბლიოთეკა გამოავლენს ყველაზე
ბიბლიოთეკა
We will have a Board of library supporters comprised of people who will be oriented towards its development, who will help us find foundations for funding and form relations with the International Library Association. We have our hopes in our energetic youth, as they can contribute to the revival of libraries in their own neighborhood. We will restore the Movie Club, which was suspended due to renovation works. We will cooperate with publishers and provide booths and spaces for presentations. We also want to organize Georgian language classes for foreigners. do you plan anything for school students? At the moment we are negotiating with hospitals as we want to take books to children that have leukemia and hold book-reading days there. A social project - Mobile Library – will be based on volunteers. We will offer the same service to adults in the Dialysis
library
library / the theme of issue
ბიბლიოთეკაში, მისი კლასიკური დანიშნულების გარდა, ახალი იდეები უნდა ფორმირდებოდეს, იგეგმებოდეს საგანმანათლებლო და შემეცნებითი პროექტები, იმართებოდეს თემატური ღონისძიებები, წიგნის პრეზენტაციები, ლიტერატურული საღამოები და უამრავი რამ, რაც მკითხველის წრეს გააფართოვებს. ბიბლიოთეკების უმეტესობა კი, ისევ საბჭოთა ტიპისაა – პატარა სამკითხველო დარბაზებით, მწირი წიგნადი ფონდით და მომსახურების მოძველებული სისტემით.
It is vital to arrange a working space where various meetings can be held. For building social networks we will arrange comfortable cafes, which should turn into a place for exchanging ideas and having social gatherings. From March, we plan on carrying out various activities every weekend. On February 24th we will join the World Book Day and organize meetings with contemporary writers.
47
მოთხოვნად წიგნებს, ჩაატარებს სხვადასხვა შიდა კვლევას. ბიბლიოთეკა ყოველთვის ატარებდა საგანმანათლებლო პოლიტიკას, მაგრამ ეს ფუნქცია დაკარგა... ბიბლიოთეკის ბაზაზე ახლაც ეწყობა ღონისძიებები, თუმცა – არამასშტაბური. ეს ინფორმაციის ნაკლებობის ბრალია. სწორედ ამ კუთხით ვაპირებთ საზოგადოებასთან მუშაობას. ჯერ აუცილებელია იმ სამუშაო სივრცის კეთილმოწყობა, სადაც შეხვედრები გაიმართება. სოციალური კავშირების დასამყარებლად, მოვაწყობთ კომფორტულ კაფეს, რომელიც ახალი იდეების გაცვლისა და თავშეყრის ადგილად იქცევა. მარტიდან, ყოველ შაბათ-კვირას, სხვადასხვა აქტივობას განვახორციელებთ. 24 თებერვალს მივუერთდებით წიგნის კითხვის დღეს. უკვე შევარჩიეთ თანამედროვე მწერლები, რომლებსაც მკითხველს შევახვედრებთ. გვეყოლება ე.წ. ბორდი – ბიბლიოთეკის გულშემატკივრები. ისინი მის განვითარებაზე იქნებიან ორიენტირებულნი, მოგვეხმარებიან ფონდების მოძიებაში, საერთაშორისო საბიბლიოთეკო ასოციაციასთან ურთიერთობის დამყარებაში. განსაკუთრებულ იმედს ენერგიულ ახალგაზრდებზე ვამყარებთ. მათ საკუთარი წვლილის შეტანა შეუძლიათ უბნის ბიბლიოთეკების გამოცოცხლებაში.
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
აღვადგენთ კინოკლუბს. სარემონტო სამუშაოების გამო, ის აღარ ფუნქციონირებს. ახალი ძალებით ვითანამშრომლებთ გამომცემლობებთან. სიამოვნებით დავუთმობთ ჩვენს სტენდებს, სივრცეს პრეზენტაციებისთვის. უცხოელებისთვის გვინდა ქართული ენის შემსწავლელი კურსების ორგანიზება.
48
მოსწავლეებისთვის რამეს გეგმავთ? ამჟამად ვაწარმოებთ მოლაპარაკებებს საავადმყოფოებთან. გვინდა ლეიკემიით დაავადებულ პატარებს ადგილზე მივუტანოთ წიგნები და კითხვის დღეები მოვუწყოთ. „მოძრავი ბიბლიოთეკის“ სოციალური პროექტი მოხალისეებზე დაფუძნდება. იგივეს შევთავაზებთ ზრდასრულებს დიალიზის ცენტრში. ამჟამადაც გვყავს ერთი თანამშრომელი, რომელიც წლების განმავლობაში დაატარებს წიგნებს ვარკეთილში მცხოვრები ახალგაზრდა გოგონასთვის. გოგონას გადაადგილების პრობლემა აქვს... ამ წიგნიერი გოგონას გარდა, ბიბლიოთეკარი რამდენიმე პენსიონერთანაც დადის. რატომ არ შეიძლება ესეც ერთ-ერთ სერვისად დავამკვიდროთ?
Center. At present we have an employee who has been taking books to a young girl in Varketili district who has a disability, and also to pensioners, for years. We want to transform this wonderful act into one of our services. We also want to introduce a family package, where a mother can bring her child to the library for a couple of hours and be able to work on her scientific or any other works. We plan to arrange a Saturday School for children with socially vulnerable families exempt from fees. at the moment of its foundation the library fund stored 3438 items. What is the situation a century later? The book depot has now up to one million editions. Last year we made one of the biggest purchases, buying bestsellers from almost all publishing houses. We’ve had a Special Fund since the Zubalashvili period. These unique books are scattered throughout our libraries. At first we will ask experts to evaluate them and later will create a separate fund, and digitalize the books so that they become accessible for our customers in the form of e-books. We will face a new process of discovery. do you plan to rethink the personnel policy while switching to the electronic system? We will train them. I’m sure that in spite of their age, they will be able to master the new system. Parallel to the development of infrastructure, the image of a librarian will change, too. We need to become members of the International Library Association, to share the experience to our employees, to arrange online conferences. This form of communication will help us structure a modern model for the library.
გვაქვს სურვილი დავნერგოთ ოჯახური პაკეტის სერვისი, როდესაც დედა რამდენიმე საათით დატოვებს ბავშვს ბიბლიოთეკაში, თვითონ კი სამეცნიერო-დარგობრივ ლიტერატურას ადგილზე მშვიდად დაამუშავებს. ბავშვებისთვის ვგეგმავთ საშაბათო სკოლის მოწყობას. სოციალურად დაუცველი ოჯახები
ბიბლიოთეკა
library
გადასახადისგან გათავისუფლდებიან. ბიბლიოთეკის დაარსებისას, წიგნად ფონდში 3438 ერთეული იყო. ერთი საუკუნის მერე როგორაა საქმე? წიგნადი ფონდი მილიონამდე ეგზემპლარს მოიცავს. გასულ წელს, ერთერთი დიდი შესყიდვა განვახორციელეთ. თითქმის ყველა გამომცემლობის ბესტსელერიც შევიძინეთ. გვაქვს ზუბალაშვილების პერიოდიდან მოყოლებული რარიტეტული ფონდი. აღწერილი არ არის – უნიკალური წიგნები სხვადასხვა ბიბლიოთეკებშია გაბნეული. ჯერ ექსპერტებს შევაფასებინებთ, შემდეგ კი, ცალკე ფონდი გაკეთდება, გაციფრულდება და ნებისმიერი მომხმარებლისთვის, ელექტრონული ვერსიების სახით, გახდება ხელმისაწვდომი. აღმოჩენებით სავსე პროცესი გველის. ელექტრონულ სისტემაზე გადასვლისას, კადრების საკითხს გადახედავთ? უბრალოდ, გადავამზადებთ. დარწმუნებული ვარ, ასაკის მიუხედავად, სიახლეს აითვისებენ. ინფრასტრუქტურის განვითარების პარალელურად, ბიბლიოთეკარის იმიჯიც შეიცვლება. ამიტომ საერთაშორისო საბიბლიოთეკო ასოციაციაში უნდა გავწევრიანდეთ, თანამშრომლებისთვის, გამოცდილების გასაზიარებლად, ონლაინკონფერენციები მოვაწყოთ. კომუნიკაციის ეს ფორმა დაგვეხმარება ბიბლიოთეკის თანამედროვე მოდელის ფორმირებაში.
მალე, საზოგადოებრივ მაუწყებელზე, ჩვენი სოციალური რეკლამა განთავსდება. მასმედიის სხვა საშუალებებთანაც ვითანამშრომლებთ. მარტში კი გამოცხადდება კონკურსი ბიბლიოთეკის კედლის მოხატვაზე – კითხვის, წიგნის თემატიკაზე.
ბიბლიოთეკა
გვინდა ლეიკემიით დაავადებულ პატარებს ადგილზე მივუტანოთ წიგნები და კითხვის დღეები მოვუწყოთ. „მოძრავი ბიბლიოთეკის“ სოციალური პროექტი მოხალისეებზე დაფუძნდება. იგივეს შევთავაზებთ ზრდასრულებს დიალიზის ცენტრში
library
library / the theme of issue
თქვენთვის ყველაზე დიდი პრობლემა რა არის? ინფრასტრუქტურული განვითარება. ეს ძალიან დიდ თანხებს უკავშირდება და ბიუჯეტი ვერ წვდება. სწორედ ამიტომ გვინდა ბიბლიოთეკის სამაგალითო მოდელი თბილისის მთავარი ბიბლიოთეკის სახით გაკეთდეს. რაც შეეხება ფილიალებს, ზოგან შეიძლება ვინტაჟური სტილის შენარჩუნება: საკატალოგო ყუთებით, ადგილზე განათებით, მასიური თაროებით, ხის მაგიდებით... კარგი იქნებოდა, ამ პროცესში კერძო სექტორი ჩართულიყო. უბნის ბიბლიოთეკებს განვითარება სჭირდება.
What is the biggest challenge you face? The development of infrastructure, which requires big funds, as the existing budget is insufficient. This is why we want to make an exemplary model of the library in the Tbilisi Main Library. And as for the branches, we might keep the vintage style in some of them: with catalogue boxes, table lamps, large shelves, wooden tables... It would be great if the private sector would engage in the process. Libraries in the neighborhood need to develop. Our social advertisement will be aired on the Public Broadcast soon. We will cooperate with other media channels as well. In March, we will start a contest for the best work that will be painted on the library’s wall – the theme will be reading and books.
49
ერთგულების ნახევარი საუკუნე half a cenTury of commiTmenT
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
ირმა კახურაშვილი irma kakhurashViLi
50
ლიზა ბარბაქაძეს 70 წელი შეუსრულდა. იგი დასახლება მეტრომშენში მთავარ ბიბლიოთეკარად მუშაობს. ოთახს, სადაც ინტერვიუს ვწერთ, ელექტროღუმელი ათბობს. დანარჩენ დარბაზებში ცივა. ფანჯრიდან კორპუსი, გზა და ცის ნაგლეჯი ჩანს – სევდიანი პეიზაჟი. ბიბლიოთეკის უმზეო და უხმაურო სივრცე წიგნების სპეციფიკური სურნელითაა გაჯერებული. საბჭოთა კავშირისდროინდელი ყავისფერი თაროები, მაგიდები და უამრავი ქოთნის ყვავილი ზედმიწევნითაა მოვლილი... ქალბატონ ლიზას არასოდეს უფიქრია პროფესიის შეცვლაზე. ამ ბიბლიოთეკაში ის თვალდახუჭულიც კი მოძებნის ნებისმიერ წიგნს. ლიზა ოჯახში მეოთხე შვილი იყო. შორეულ ბავშვობას ორი სიტყვით იგონებს: დედა დიასახლისობდა, ბავშვებს ზრდიდა. ომის პერიოდში კი, სახლშივე, გერმანული „ზინგერით“ ჯარისკაცებისთვის ტანსაცმელს კერავდა. მამა ჯერ შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომელი იყო. მერე სულ სხვა სფეროში გადავიდა სამუშაოდ. ლიზა ბარბაქაძის პროფესიული არჩევანი ბავშვურმა შთაბეჭდილებამ განაპირობა. 99-ე სკოლას, სადაც ის
ბიბლიოთეკა
Liza Barbakadze is 70 years old. She works as a Chief Librarian in the Metromsheni settlement. The room we have an interview in is heated by an electric heater, yet it is freezing in rest of the library. A block of flats, the road and a glimpse of sky can be seen from the window – a sad landscape. The sunless and noiseless space in the library is soaked with that specific aroma of books. The brown, soviet-era shelves, tables and numerous flowers are thoroughly cared for... Ms Liza has never thought about changing her profession. She can find any book in this library, even with her eyes closed. Liza was the fourth child in her family. She recalls her distant childhood: with her mother, a housewife, raising the children. During the war, she sewed uniforms for soldiers with the German Zinger. Liza’s father was at first an Interior Ministry employee, later moving to a completely different sphere. Liza Barbakadze’s choice of profession was conditioned by a childhood impression. The 99th School, where she studied had a very nice librarian – she knew both how to choose the right book
library
სწავლობდა, კარგი ბიბლიოთეკარი ჰყავდა – წიგნის ამორჩევაც იცოდა და ბავშვებთან ურთიერთობაც. სწორედ მისი „სიყვარულითა და მიბაძვით“, ლიზამ საბიბლიოთეკო ტექნიკური სასწავლებელი დაამთავრა, შემდეგ პუშკინის სახელობის პედაგოგიურ ინსტიტუტში, ბიბლიოგრაფიის ფაკულტეტზე ჩაირიცხა. „ბიბლიოთეკაში 1965 წლის დეკემბერში მოვხვდი. ვიყავი საბავშვო განყოფილების ბიბლიოთეკარი, შემდეგი 30 წელი გამგედ ვიმუშავე. მთლიანობაში, ბიბლიოთეკაში 50 წელი გავატარე. ამდენი ხანი ერთ ადგილზე მუშაობა რთული და დაუჯერებელია, მაგრამ როცა საქმე გიყვარს, წლებსაც ვერ ამჩნევ. დღეს, ამ ბიბლიოთეკაში, 33-ათასიანი საწიგნო ფონდია. ზუსტად მახსოვს თითოეული გამოცემის ჩაბარების პროცესი: იყო თუ არა დახეული, ჰქონდა თუ არა რომელიღაც ფურცელზე ლაქა... არ ვნანობ, რომ მთელი ჩემი ენერგია და ჯანმრთელობა ამ საქმეს შევწირე“, – გვიყვება ქალბატონი ლიზა. მასთან ერთად, მეტრომშენის უბნის ერთადერთ ბიბლიოთეკაში მისი უმცროსი შვილიშვილი წიგნით ხელში გვხვდება. ლიზა ბარბაქაძეს სამი შვილიშვილი ჰყავს: „სახლშიც კარგი ბიბლიოთეკა გვაქვს და ძალიან მიხარია, რომ ბავშვებს კითხვა მოსწონთ. შეიცვალა თუ არა ბიბლიოთეკების ფუნქცია?.. არა მგონია. უბრალოდ, ადრე მკითხველთან წიგნის პრეზენტაციას ვაკეთებდით, ვაცნობდით. ახლა ამდენი მკითხველი აღარ გვყავს, მაგრამ ჩვენს უბანში წიგნებზე მოთხოვნა მაინც არ იკლებს, ღონისძიებებსაც ხშირად ვატარებთ. აი, მეზობლად, 103-ე სკოლას გვიშენებენ. ეს იმას ნიშნავს, რომ ცოტა ხანში მკითხველი ბავშვების რაოდენობა მოგვემატება. მე მიყვარს ახალგაზრდებთან ურთიერთობა. ხშირად ვეხმარები სტუდენტებს და მოსწავლეებს ამონაწერების გაკეთებაში. ვფიქრობ, პედაგოგებთან ერთად, ახალი თაობის აღზრდაში, ბიბლიოთეკარებს მნიშვნელოვანი როლი გვაკისრია“.
„ჩემთვის წარმოუდგენელია წიგნის უსიყვარულობა. წიგნი ხომ სწორი გზის მოძებნაში გვეხმარება... ანდა, გადაფურცლეთ თუნდაც ეს ახალი წიგნი. რა ლამაზი შრიფტია და როგორ ქაღალდზეა დაბეჭდილი! წაკითხვას მოგანდომებს“, – მიმითითებს ერთ-ერთ წიგნზე.
ბიბლიოთეკა
and how to interact with children. It was due to her “love and desire to imitate” that Liza applied for the Library Studies program in the technical college and later to the Pushkin Pedagogical Institute in the faculty of bibliography. “I started working in the library in December 1965. I was the librarian of children’s department; afterwards, I worked as the Head for the following 30 years. Overall, I have spent 50 years in the library. Working for so long in one place is both hard and unbelievable, but when you love your work, you don’t notice how the years pass. Today, this library has a book fund with 33,000 books. I remember the process of acceptance for each of them, whether it was torn or not, did it have a spot on one of the pages... I do not regret putting all my energy and health into this job,” says Ms Liza. In the only library in Metromsheni district, Ms Liza’s young grandchild greets us, book-in-hand. Liza has three grandchildren: “We have a nice library at home, too, and I’m happy the kids like to read.” Has the true function of libraries changed? “No, I don’t think so,” Ms Liza says. “It’s just that earlier we made book presentations to introduce new books to the readers. Now we don’t have that many readers any more, but the demand for books hasn’t decreased in our district, and we often hold various events. School N103 is under construction nearby. This means that soon the number of young readers will increase. I love interacting with youth, I help students and pupils in writing out the references and citations. I think that, together with teachers, we, the librarians, also carry out an important role in the upbringing of the new generation.” In her free time Ms Liza likes reading historical novels. She can reread French and English literature a thousand times. She talks with
library
library / the theme of issue
თავისუფალ დროს, ლიზა ბარბაქაძეს ისტორიული რომანების კითხვა იტაცებს. ათასჯერ შეუძლია გადაიკითხოს ფრანგული და ინგლისური ლიტერატურა. სიხარულით გვიყვება იმის შესახებ, რომ ბოლო პერიოდში ბიბლიოთეკას უამრავი ახალი წიგნი შეემატა. ეს იმედიანი განწყობის საფუძველს უქმნის. მას არასოდეს დაავიწყდება დრო, როდესაც გაყინულ და უშუქო წიგნსაცავში სანთლით შედიოდა, ხოლო წიგნები ბიბლიოთეკას არამცთუ ემატებოდა, არსებულიც კი განადგურების საფრთხის წინაშე იყო.
„ჩემთვის წარმოუდგენელია წიგნის უსიყვარულობა. წიგნი ხომ სწორი გზის მოძებნაში გვეხმარება... ანდა, გადაფურცლეთ თუნდაც ეს ახალი წიგნი. რა ლამაზი შრიფტია და როგორ ქაღალდზეა დაბეჭდილი! წაკითხვას მოგანდომებს“, – მიმითითებს ერთ-ერთ წიგნზე
51
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა 52
მერე იმაზე ვსაუბრობთ, რომ ბიბლიოთეკარობა მსოფლიოში ყველაზე მშვიდობიანი და ერთერთი საჭირო პროფესიაა, რომ საზოგადოების წინაშე მაღალი პასუხისმგებლობის მიუხედავად, ბიბლიოთეკართა შრომა ჯეროვნად არასოდეს დაფასებულა და ამ სფეროში ენთუზიაზმი ყოველთვის მეტი იყო, ვიდრე სახელფასო დანამატი.
excitement about numerous new books that have been added to the library fund. This gives her a sense of hope. She will never forget when she used to enter the dark, cold book depot with a candle; not only were no books added to the library, but the existing ones were also under the threat of being destroyed.
„ეს სპეციალობა ინსტიტუტში აღარ ისწავლება. რომც ისწავლებოდეს, ასეთ დაბალ ანაზღაურებაზე რომელი ახალგაზრდა იმუშავებს?.. მკითხველს ცხრიდან ექვს საათამდე ვემსახურებით. ბევრი ბიბლიოთეკარი სამსახურში შორიდან დადის და არანაირი შეღავათით, თუნდაც სატრანსპორტოთი, აღარ სარგებლობს... მიხედვა უნდა ბიბლიოთეკასაც, საჭიროა მისი მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის გაუმჯობესება“.
“Not loving books is unimaginable for me. Books help us find the correct path... Open, for instance, this new book. What a wonderful font and what great paper it is printed on! It makes you want to read it,” says Liza about one of the books.
და მაინც – ლიზა ბარბაქაძეს სჯერა მის სფეროში დაწყებული სასიკეთო ძვრების. ბიბლიოთეკა მისთვის სახლივით არის, რომლის კარი ღიაა წიგნით დაინტერესებულთათვის. სახლი კი, მყარი უნდა იყოს.
`ზუსტად მახსოვს თითოეული გამოცემის ჩაბარების პროცესი: იყო თუ არა დახეული, ჰქონდა თუ არა რომელიღაც ფურცელზე ლაქა... არ ვნანობ, რომ მთელი ჩემი ენერგია და ჯანმრთელობა ამ საქმეს შევწირე“
ბიბლიოთეკა
Then we talk about how a librarian is the most peaceful and important profession in the world; how, despite the high responsibility that it carries for society, the work of librarians has yet to be fully appreciated and that the enthusiasm in this sphere was always higher than the financial compensation. “This profession isn’t taught in institutes. Even if it was, who will work for such low income?... We serve readers from 09:00 to 18:00. A lot of librarians come to work from long distances and have no privileges, not even transport... The library needs to be looked after, but its material and technical base should be improved.” Nevertheless, Liza Barbakadze believes in the positive changes that have started. The library is like a home for her, the doors of which are wideopen for everyone interested in books. The home, though, needs to be solid.
library
წერილები მომავალში leTTer To fuTure თეკლა იორდანიშვილი tekLa iOrdanishViLi „საქართველოს ფოსტის“ ახალი პროექტი „გზავნილი მომავალში“ ადამიანებს საშუალებას აძლევს საკუთარ თავს ან მათთვის სასურველ ადრესატს მიწეროს, გაუგზავნოს წერილი მომავალში. წერილი დანიშნულების ადგილზე მაშინ მივა, როცა ჩვენ მოვისურვებთ 5, 10, 15, ან სულაც 50 წლის შემდეგ. თითო წლის ღირებულება 1 ლარია. პირადად ჩემთვის, ეს არის ყველაზე საინტერესო და უცნაური პროექტი, რაც კი ამ ბოლო პერიოდში გამიგია.
A new project by Georgian Post is giving us an opportunity to write a letter to our future selves. Or to send it to somebody and they will receive it in the future, at a date we decide: 5, 10, 15 or even 50 years later. Each letter costs 1 GEL. Personally, I believe this is the strangest and most interesting project that I’ve heard of in recent times. ანა კორძაია-სამადაშვილს
2046 წელი. ბასკეთი. პასაია დონიბანი
ჩემო ა ბე ცე, ძალიან მიხარია, რომ მანდ ხარ, და ძალიან მიხარია, რომ თბილისის ზამთარს ისევ გაასწარი. ეს – შესავალი, ზრდილობისთვის. სინამდვილეში, მაინტერესებს: ვინაა ეს კაცი? მართლა მოგწონს? რა ჯიშია, ჩვენთან რამ მოიყვანა? არ გეზარება? სერხიოს შენი დაბადების მოწმობა აჩვენე და აუხსენი, რომ წესიერ ქართველ ქალს ამხელა წითელი ნაწნავი არ შეშვენის, იმიტომ, რომ ამაყი და გოროზია. ისიც უთხარი, უკანასკნელი 35 წელი მის გარდა ამ ოხერ თავს რომ არავის ვანდობ, ახლა თავს ნუ იგდებს, ე! პატარაა ეს ღია ბარათი, რა ვქნა, ამიტომ უცებ მოგწერ, რომ ძალიან მიყვარხარ, ძალიან მაგარი გოგო მყავხარ და შენამდე მოსვლა დიდად კი არ მეჩქარება, მაგრამ როცა მოვალ, ძალიან გამიხარდება შენი ნახვა. მარად შენი ანა კ.ს. P.S.: შუქურასთან რომ გახვალ, გამიხსენე. გული გამითბება. ა.კ.ს. თბილისი, ბარნოვის 64 2016 წელი. ანა კორძაია-სამადაშვილი
TO AnA KOrdzAIA-SAmAdAShvILI
Year 2046. Basque country. Pasai Donibane
tbilisi, 64 Barnov str. 2016 ana kordzaia-samadashvili
ბიბლიოთეკა
library
library / the theme of issue
Dear A, B, C, I am very happy that you are there and that you were able to flee from Tbilisi’s winter once again. This introduction is out of politeness, though in reality I want to know: Who is this man? do you really like him? What is he like? What made him come here? Aren’t you lazy to have a relationship? Show your birth certificate to Sergio and explain to him that such a long red plait doesn’t suit a decent Georgian woman because she is proud and haughty. Also tell him: hey, for the last 35 years, I haven’t trusted my bloody self to anyone except him, so he shouldn’t ridicule himself like that now! This post card is small, can’t do anything about it, so I will quickly write you that I love you, you are a very cool girl that I have. I’m not in a hurry to reach you, but when I do, I will be very happy to see you. Forever yours, Ana K.S. P.S. remember me, when you pass by the beacon. my heart will warm. A.K.S.
53
2026 წელი. თბილისი
ნინას
„საყვარელო ნინა, ათი წლის წინ რას წარმოვიდგენდი, რომ მესიჯს კი არ მოგწერდი, ელექტრომტრედს მოვაბამდი ფეხზე ამ წერილს და გამოგიგზავნიდი მანჯურიის ექსპედიციაში. მე, როგორც ყოველთვის, კარგად ვარ, დროებით არ ვხატავ, იმიტომ, რომ ვწერ მოგონებებს. დრომ, გონებაში ჩარჩენილ ამბებს ფერები უფრო გაუმძაფრა და ამიტომ დავიწყე მათი წერა. და ორი რამე ვერ გავიგე: რას ნიშნავს თავისთავი იპოვა და რატომ ითვლება ეს წარმატებად, ან თუ ადამიანი ცხოვრების დინებას მიყვება, რატომ არის მკვდარი თევზი? ისე რა ადვილია დისტანციიდან მოვლენების აღწერა, ისინი თითქმის აღარ გეხება და შეგიძლია ცივი გონებით და დეტალურად მოყვე მარტო ის, რისი მოყოლაც გინდა. მოკლედ, ბოლო დროს ბევრს ვფიქრობ ამ ცხოვრებაზე. შენ როცა გინდა, მაშინ ჩამოდი, ხომ იცი, სამშობლოს სიყვარულს „საზღვრები“ არ აქვს“. მაკა ბატიაშვილი თებერვალი, 2016 წელი
TO nInA
Year 2026. Tbilisi
dear nina, how could I have imagined ten years ago that I wouldn’t write you a message but rather tie this letter to an “electronic pigeon” and send it to you on the Manchurian expedition? I’m fine, as usual, I haven’t painted lately, because I’m writing memoirs. Time has changed the colors of stories kept in my mind and so I decided to write them down. I don’t understand two things: what does it mean to find yourself, and why is this considered as a success? And why, if a person follows the flow of life, are they considered to be a dead fish? You know it’s so easy to describe events from a distance, they almost don’t touch you anymore and you can write with a cold mind what you really want to say. In short, I’ve been thinking a lot about life recently. You can visit me whenever you want, you know that the love for homeland has no boundaries, don’t you?
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
Maka Batiashvili february 2016
54
ბიბლიოთეკა
library
2026 წელი. თბილისი
სოფო ჩერქეზისვილს
ჩანთა დღეს, როცა მე მგონია, რომ სწორად და ზუსტად მაქვს შემოხაზული ჩემი ბედნიერება, განსაზღვრული ჩემი საზღვრები, შენახული პატარა თუ დიდი შეცდომები, გააზრებული დაუსრულებელი ნაბიჯები. ვიცი, რომ ვაკეთებ იმას, რაც ძალიან მტკივა, მაინტერესებს და მიხარია. იშვიათად, თუ პირიქით – ძალიან ხშირად, ვფიქრობ მომავალზე, ხვალინდელ დღეზე. ყოველდღე ვალაგებ ჩანთას გარეთ გასასვლელად, სადაც ვდებ: თვალებს, გულს, ყურებს, ღიმილს, შიშს, გულისცემას, სიტყვებს, ნამუშევრებს, ჰაერს, წყალს და........................... ალბათ, დროთა განმავლობაში, ეს ჩანთა უფრო დამძიმდება, უფრო გაიზრდება ან პირიქით – ძალიან დაპატარავდება. მე მინდა ვკითხო ჩემს თავს 10 წლის შემდეგ: რა გიდევს დღეს ჩანთაში, სოფო? სოფო ჩერქეზიშვილი 13 თებერვალი, 2016
TO SOPO ChErKEzIShvILI
Year 2026. Tbilisi
sopo cherkezishvili 13 february, 2016
ბიბლიოთეკა
library
library / the theme of issue
A Bag Today, when I believe, that I have correctly and precisely outlined my happiness, determined the boundaries, stored small or large mistakes, analyzed infinite steps – I know that what I do hurts, is interesting and makes me happy at the same time. rarely, or in fact, quite often, I think about the future, about tomorrow. Every day I arrange stuff in my bag, before leaving, and I put into it my: Eyes, heart, Ears, Smile, Fear, heartbeat, Words, Works, Air, Water and........ Probably, over time, this bag will become heavier, bigger or, on the contrary, become much smaller. I want to ask myself after 10 years: What do you keep in your bag today?
55
2026 წელი. თბილისი
წერილი მომავალში
არავინ იცის, წერილს მე თუ სხვები წაიკითხავენ. მთავარია, რომ აუცილებლად წაიკითხავენ. ადამიანი გამოხატვის, განდობის არსებაა. საკუთარ თავთან დარჩენის სულ ეშინია. ახლა მეც ასე ვარ. ამიტომაც, ჩემო თავო, წლების მერენდელო, თუ ცოცხალი ხარ, მაინტერესებს, გაიძარცვე ეს შიში? ან თუ ვერ, ებრძოლე თუ არ? ხან ამ შიშთან ყოფნა კარგი რამეა, სხვების ძებნას გაიძულებს, შეიძლება საცდურიცაა ერთგვარი. ამიტომაც გეკითხები. რაც შეეხება პროგნოზს, მე მგონია, რომ შენი ცხოვრება არ ვიცი კარგი თუ ცუდი, მაგრამ ძალიან საინტერესო იქნება. ეს იმთავითვე დაგებედა. მთავარია ამ საოცარი ამბებიდან, რაც შენს თავს ხდება, სხვისთვისაც გამოადნო რამე. ადამიანად ყოფნის ერთი ნიშანი ესეცაა. გიორგი კეკელიძე 20 თებერვალი, 2016
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
LETTEr TO FuTurE
56
Year 2026. Tbilisi
nobody knows who will read this letter, me or others. The most important thing is that it will be read for sure. A human is a being born to express and share. Always afraid of staying alone with ones self. That's how I am now. So I say to myself, years later, if you are alive, I am interested if you have got rid of this fear or not. Fight it if you didn't. At times, being with this fear is a good thing, it forces you to search for others, maybe it is a seduction in a way. That is why I am asking you. As for the forecast, I think, your life - whether good or bad - will be very interesting. It was destined from the outset. From all these wonderful things happening around you, the main thing is to shape something for others as well. This too is one of the signs of being a human giorgi kekelidze 20 february, 2016
ბიბლიოთეკა
library
2026 წელი. თბილისი
წერილი საკუთარ თავს
ზღვაზე ხარ, ვიცი. სპეციალურად მაშინ გწერ, როცა ისვენებ. სიმართლე გითხრა, ეგეც ძალიან მიხარია, რომ მოიფიქრე, და ისვენებ. მახსოვს, ადრე, ამისთვის დრო ნაკლებად გრჩებოდა. ისე, რა უცნაურია, ზუსტად მაშინ გწერ, როცა თავისუფალი დრო გაქვს. ამ სანაპიროდან კიდევ უფრო ახლოს ჩანს წყლის ეს უსასრულო სივრცე. მახსოვს, ბავშვობაში როგორ იჯექი ცხელ კენჭებზე და უყურებდი ჩამავალი, ფორთოხლისფერ-ჟოლოსფერი მზის ფონზე შორს მცურავ გემებს. მარცხენა თვალს რომ ხუჭავდი, გემი მარჯვნივ ჩნდებოდა, მარჯვენას რომ ხუჭავდი – მარცხნივ. გემთან თამაშის შემდეგ, ცაზე გადაჭიმული ღრუბლებიდან სხვადასხვა ფორმებსა და ფიგურებს ხატავდი. არადა, ხატვით არასოდეს გამოირჩეოდი, თუმცა წარმოსახვის უნარი სულ გქონდა. მიხარია, რომ დღეს კიდევ მეტად შემდგარი და საქმიანი ხარ. ვიცოდი, ამისთვის ბევრს იშრომებდი. ამიტომ, ვფიქრობ დამსახურებულია ის, სადაც ახლა შენ ხარ. თუმცა არ მოდუნდე, ეს შენი საბოლოო ლოკაცია არ არის და წინ კიდევ მეტი გელოდება! თმის მოკლედ შეჭრით რომ იმუქრებოდი, ვხედავ, დღემდე ვერ შეელიე! ხოდა არც ღირს – ეს გრძელი თმა შენი ორგანული ნაწილია და არ შეიჭრა! მომწონს ის ფაქტი, რომ წლების მანძილზე შენი აზრის ერთგული რჩები. ვინ წარმოიდგენდა, რომ ათი წელი ასე ჩქარა გაივლიდა? შენ გეგონა?! ზუსტად ვიცი, არა! თუმცა, წლების ცვლა, ციფრის უსასრულო თამაშია შენი ასაკის მაჩვენებელში, ეს არასოდეს გაფრთხობდა და იმედია, ისევ ამ აზრზე ხარ!.. შიშსა და ზღვაზე გამახსენდა... ისევ გულს გიხეთქავს წყლის უხმელეთო სივრცე, თუ უკვე აღარ გეშინია?! ოღონდ გულწრფელად მითხარი – კი თუ არა?! მე მგონია, რომ მაინც, უფრო კი. თეკლა იორდანიშვილი 15 თებერვალი, 2016
A leTTer To MYSelF
Year 2026. Tbilisi
I know you’re at the seaside. I’m writing to you deliberately when you’re on a vacation. To be honest, I’m very happy you finally decided to take a break. I remember earlier you didn’t have much time for that. Isn’t it strange that I am writing to you, when you have free time. The infinite space of water is much closer from this beach. I remember how you sat on hot stones in childhood and watched the ship sail against a background of the orange-raspberry-colored sunset. When you closed your left eye, the ship was on the right side, when you closed the other, it appeared on the left side. And after playing around with the ship, you drew various shapes and figures in the clouds that stretched over the sky. Though you were never gifted at painting, you always had imagination.
tekla Iordanishvili 15 february, 2016
ბიბლიოთეკა
library
library / the theme of issue
I’m happy that you are much more developed and busier. I know you’ve worked hard for it. I think, you deserve to be where you are now. However, don’t ease off- this isn’t the final destination and a lot more lies ahead for you! You threatened to cut your hair short, but I see you couldn’t go through with it! So not worth it- long hair is an organic part of you, don’t cut it! I like the fact that for years you stayed loyal to your ideas. Who would have imagined that 10 years would pass by so quickly? Did you? I know you didn’t. But the changing of the years is just an infinite play of numbers describing your age, you never feared it and I hope you haven’t changed your mind... Oh and about fear and the sea, does the boundless space of water still terrify you? Or doesn’t it scare you anymore? Tell me honestly, yes or no? I think it still does.
57
ღია ბარათის უნელებელი შარმი The unfading charm of posTcards
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
ირმა კახურაშვილი irma kakhurashViLi
58
„ჩემო სიცოცხლევ, აი, ეს იყო კოზლოვში მივედით. ღამეა უკვე. როგორ ხართ? შენ, ჩემი პატარა შალიკო და სუყველანი. ვმგზავრობთ ჯერჯერობით კარგად. ორი ვაგონი გვაქვს დაკავებული. ყველას ადგილები გვყოფნის. გუშინ სერგოს ადრესი გავარკვიე. ბევრს გკოცნით, შენ ძალიან ბევრს. შენი საშა“. ეს სანდრო ახმეტელის პირადი ხასიათის ღია ბარათია, რომელიც მან პირველ მეუღლეს – ტასო როსტომაშვილს რუსეთიდან გასტროლებზე ყოფნის დროს, 1909 წელს გაუგზავნა. თბილისში, ხელოვნების სასახლის (თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმის) ხელნაწერთა ფონდში დაცული ბარათების უნიკალური კოლექცია საკმაოდ დიდია. ფერწერული
ბიბლიოთეკა
“My Love, we made it to Kozlov. It’s night already. How are you? You, my little Shaliko and everyone? The journey has been fine so far. We occupy two wagons. There are enough seats for everyone. Yesterday I found out Sergo’s address. Lots of kisses, more kisses to you. Your Sasha.” This is a personal postcard sent by Sandro Akhmeteli to his first wife Taso Rostomashvili from Russia, during a tour in 1909. The Manuscripts Fund of the Tbilisi Art Palace (State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography) stores a large collection of unique postcards, most of which are valuable exponents of fine art and graphic painting and were created
library
და გრაფიკული მხატვრობის ძვირფასი ნიმუშების უმეტესობა საუკუნის წინ შეიქმნა. თამარ მაისურაძე – ხელნაწერთა და საარქივო დოკუმენტაციის ფონდის მცველი, სპეციალურ ხელთათმანს იცვამს და წინ ცხრა სხვადასხვა ღია ბარათს მიწყობს. რამდენიმეს ადრესატი მშვენიერი ნინო გამრეკელია, რომელიც, როგორც ჩანს, ბარათებს უცნობი თაყვანისმცემლებისგან ხშირად იღებდა. მოკითხვის ტექსტი ორსიტყვიანია ან სულაც არ არის, რადგან ბარათი თავადაა სიმპათიის მანიშნებელი. ღია ბარათი არა მხოლოდ სატრფიალო გრძნობების გამოსახატად გამოიყენებოდა. აი, ეს, ვასილ ბალანჩივაძისთვის 1907 წელს, საბენეფისოდ გაუგზავნიათ, ეს კი ელისაბედ ჩერქეზიშვილისადმი, 1896 წლის 11 დეკემბერს გაგზავნილი საშობაო ბარათია. ელისაბედმა ის ადამ ადამიძისგან და სერგო ჯანკულოვისგან მიიღო. კიდევ ერთი, ყველაზე ლამაზი, არა მხოლოდ ილუსტრირებული, არამედ აპლიკაციადართული, ჩერქეზიშვილს მისმა ქალიშვილმა გაუგზავნა. ბარათზე ტექსტიც მოზრდილია: „ჩემო საყვარელო დედა. გილოცავთ ახალ წელს თქვენ და ყველას. დაესწარით მრავალს, იყავით კარგად და ბედნიერად. თქვენი შვილი, ნუცა. 1904 წლის 27 დეკემბერი“. „როგორც ხედავთ, ბარათის ვიზუალურ მხარეზე დიდი აქცენტი არ მახვილდებოდა, ამიტომ გამგზავნი ცდილობდა ლამაზი კალიგრაფიითა და სიტყვებით დაეწერა მოკითხვა. საქართველოში ღია ბარათის კულტურა ევროპიდან შემოვიდა. მოკითხვის ტექსტი რუსულ ენაზეც გვხვდება, რაც გასაკვირი არ არის. 1920 წლიდან, ღია ბარათი იცვლის თავის სახეს, კარგავს პეწს და კომუნისტური იდეოლოგიის ინსტრუმენტი ხდება“, – მიყვება თამარ მაისურაძე.
დღეს ელექტრონული კომუნიკაციების უარყოფა არასერიოზულია, მაგრამ თუ გავიხსენებთ რუდუნებით შენახულ ჩვენი წინაპრების წერილებს და ღია ბარათებს, მთელი არსებით მივხვდებით – გულის ფორმის „სმაილთან“, ხელნაწერი უკონკურენტო და მეტად შთამბეჭდავია. ახალი ტექნოლოგიების საუკუნეში ღია ბარათისადმი ინტერესი ნელდება, მაგრამ ის მაინც რჩება ურთიერთობის კულტურის ნაწილად. ღია ბარათი ნელ-ნელა იძარცვება რომანტიკისგან. მას აღარ აპკურებენ სუნამოს და არ ნამავენ ცრემლით. თუმცა ის არის და იქნება ემოციის საუკეთესო
ბიბლიოთეკა
Postcards were used not only to express romantic feelings. For example, here is one sent to Vasil Balanchivadze in 1907 for his benefit performance, while there is a Christmas card sent to Elisabeth Cherkezishvili on Dec 11, 1896. Elisabeth received it from Adam Adamidze and Sergo Jankulov. Another, the most beautiful postcard, was sent to Elisabeth by her daughter. It is not only illustrated but contains special decorations. The text is quite lengthy: “My beloved mother. Happy new year to you and everyone. Wish you all the best, be well and happy. Your daughter, Nutsa. 1904, 27 December.” “As you can see, not much attention was paid to the visual side of the postcard, therefore the sender
library
library / the theme of issue
თუკი ადრე, თუნდაც საბჭოთა ღია ბარათის მეშვეობით, ვინმეს მოკითხვა შეგვეძლო, ახლა მას მხოლოდ მოსალოცის ფუნქცია შერჩა. საქართველოში, ისევე, როგორც მთელ მსოფლიოში, ასეთი სახით მიმოწერის ტრადიციას ელექტრონული ფორმატი ჩაენაცვლა. Skype-ს, ჩათებს, SMS-ებსა და ხმოვან შეტყობინებებს უდავოდ აქვთ დადებითი მხარე: სისწრაფე, კომფორტულობა, ქაღალდის, როგორც ბუნებრივი რესურსის, დაზოგვა.
at least a century ago. Tamar Maisuradze, the guardian of the manuscripts and archives there, puts on a special glove and places nine different postcards in front of me. One of the addressees of some is the wonderful Nino Gamrekeli, who, it seems, used to receive a lot of cards from unknown admirers. The text is made up of either two words or nothing at all, though the postcards themselves show all the affection intended.
59
tried to write with beautiful calligraphy and elaborate words. Using postcards in Georgia was introduced from Europe. Unsurprisingly, texts are sometimes written in Russian. From 1920 the postcard changes its appearance, loses its charm and becomes an instrument of communist ideology,” says Tamar Maisuradze. If earlier, even using soviet postcards, we could greet someone, now they serve the sole purpose of congratulations. In Georgia, and throughout the world, this tradition has been substituted by an electronic format. Skype, chats, SMS and voicemails obviously have advantages: speed and comfort, as well as sparing paper, our natural resource. Denying electronic communication would be ridiculous. However, recalling all the letters and postcards, carefully stored by our ancestors for years, we can feel that handwriting is incompatible with a heart-shaped smiley and is much more impressive at the same time.
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა
„დამკონსერვებელი“. გარდა ამისა, ხშირად ღია ბარათი ხელოვნების ნიმუშსაც წარმოადგენს – აგროვებენ კოლექციონერები, ოჯახებში კი რელიქვიასავით ინახავენ და თაობიდან თაობას გადასცემენ.
60
მკვლევრებმა დიდი ხანია დაადასტურეს, რომ ხელნაწერში საუკეთესოდ ჩანს ადამიანის ენერგეტიკა და რაც უფრო ძველია ის, მით უფრო ღირებულია. დრო მხოლოდ მისი ხიბლის სასარგებლოდ „მუშაობს“. სინამდვილეში, არც სუნამოსა და ცრემლს დაუკარგავს თავისი მნიშვნელოვნება – ღია ან დახურული ბარათის ადრესატი იძულებულია კითხვის დროს სხვადასხვა ორგანო გაააქტიუროს და ამით აღქმა გაიძლიეროს. ელექტრონული ბარათისგან განსხვავებით, ხელშესახები ბარათის მიღება გაცილებით სასიამოვნოა. ასეთი ბარათი იმის მანიშნებელია, რომ თქვენს მიმართ განსაკუთრებულ პატივისცემას გამოხატავენ ან ყურადღებას იჩენენ. წარმოიდგინეთ, პირადად თქვენთვის პერსონალური ბარათის მიწერა გადაწყვიტეს, გააფორმეს, საფოსტო ყუთამდე ან საფოსტო განყოფილებამდე მიაბრძანეს და აი, ბარათმა თქვენამდეც მოაღწია. ხელით დაწერილ ბარათთან შედარებით, სტანდარტული ელექტრონული ბარათი
ბიბლიოთეკა
In the era of new technologies, interest towards postcards has decreased, but it still remains a means of communication in relationships. Postcards are gradually losing all their romanticism and nobody drops perfume or tears on them anymore. However, they are and will always be the best tool for “conserving” emotions. Apart from this, postcards often represent an interesting piece of art- they are gathered by collectors, stored as relics in families, and passed from generation to generation. A long time ago scientists proved that handwriting is the best illustration of a person’s aura, the older it is, the more valuable it becomes as time works in favor of its charm. In reality though, neither the perfume nor the tears have lost their importance: an addressee of a postcard or a letter is still obliged to feel something and will most likely feel it more intensely. Unlike electronic postcards, getting a real card is much more pleasing. It means that somebody particularly respects or is paying special attention to you. Imagine, somebody decided to write you a postcard, they decorated it, took it to the post box or post office and here it is, in your hand. Compared to a postcard written by hand, an electronic card seems unitary. Handwriting causes much more excitement. It can be kept and reread, if you wish, any time in future. A postcard is so personal and unique that throwing it into the garbage would be difficult.
library
ერთჯერადად გამოიყურება. ხელნაწერი გაცილებით მეტ ადამიანურ მღელვარებას იწვევს. ის შეგიძლიათ შეინახოთ და სურვილისამებრ, ნებისმიერ დროს გადაიკითხოთ. მუყაოს ბარათი იმდენად პირადული და ორიგინალურია, რომ მისი ნაგვის კალათში გადაგდებაც კი რთული საქმეა.
საინტერესოა, რომ სულ პირველი საფოსტო ღია ბარათები უბრალო მუყაოსგან მზადდებოდა. ილუსტრირებული, ჩვენთვის ნაცნობი საფოსტო ღია ბარათები მხოლოდ 1870 წელს გაჩნდა. 1894 წელს, მსოფლიო საფოსტო კავშირმა ღია ბარათის საერთაშორისო სტანდარტი დააწესა – 9სმX14სმ.
ბიბლიოთეკა
It is interesting that the first postcards were made of cardboard. The illustrated modern postcards emerged only in 1870. From 1894 the Universal Postal Union set an international standard size for postcards – 9 X 14 cm. Philocartists began collecting postcards soon after. There are hundreds of old Georgian greetings postcards kept in the Art Palace in Tbilisi. Many are unique and hand painted, dating from the 19th century and consisting of holiday cards sent by famous Georgians like Ilia Chavchavadze, Ekvtime Takaishvili, Akaki Tsereteli, and Iakob Nikoladze. At that time, these postcards were created on request by newspapers, The Union for Spreading Literacy among Georgians and various theatrical unions.
library
library / the theme of issue
ბრიტანელებმა დაადგინეს, რომ საშუალო ასაკის რიგითი ადამიანი 41 დღის განმავლობაში არ იყენებს საწერ კალამს. კალმით ის მხოლოდ ნაუცბათევ „რაღაცეებს“ ინიშნავს ან მაღაზიაში საყიდლების სიას იწერს. ჩვენ იმ საუკუნეში ვცხოვრობთ, როდესაც დაჩქარებული წესით ბარდება წარსულს ჩვენთვის მახლობელი და საყვარელი ბევრი რამ: ფირფიტები, ხელნაწერები... არადა, ღია ბარათმა დიდი გზა გაიარა, ჩვენამდე რომ მოეღწია. მაგალითად, ჩინეთში ღია ბარათის დაბადების ვერსია სავიზიტო ბარათების ევოლუციას უკავშირდება, სავიზიტო ბარათი კი იქ ეტიკეტის განუყოფილ ნაწილს წარმოადგენდა. საფრანგეთში პირველი მისალოცი ბარათი 1777 წლითაა დათარიღებული. შობაახალი წლის პერიოდში ღია ბარათების დაგზავნის ტრადიცია ინგლისში იშვა. პირველ ასეთ ბარათზე ბედნიერი ოჯახი იყო გამოსახული.
The British estimate that an average person uses a pen for just around forty one days a year these days, and then uses it only in order to make quick notes or a to-do list. We live in a century where a lot of things we love are quickly a becoming a thing of the past: records, manuscripts... such a pity, as postcards have made it all the way to the present day. For example, in China, their ‘birth of the postcard’ is connected with the evolution of business cards and these were an inseparable part of the etiquette. The first greeting postcard was found in France, dating back to 1777, while the tradition of sending Christmas cards was established in Britain.
61
ნომრის თემა / ბიბლიოთეკა 62
გაჩნდნენ ფილოკარტისტებიც – ღია ბარათების კოლექციონერები. XIX საუკუნის პირველ ნახევარში ღია ბარათის გამოსახულება მხოლოდ შავი კონტურების დაბეჭდვის შესაძლებლობას იძლეოდა. დანარჩენი ფერები ხელით დაიტანებოდა. ფერადი ღია ბარათების მასობრივი ბეჭდვა 1860-იან წლებში დაიწყო.
In that period, and even earlier, the art of postcard painting peaked. At the end of the 19th century, France dared to create erotic postcards which were hidden and sold in shops- sending them via post was categorically prohibited and the reputation of photographers, who made extra money through these photo shoots, was sometimes put at risk.
თბილისში, ხელოვნების სასახლეში ასობით ძველი ქართული მისალოცი ღია ბარათი ინახება. ბევრია XIX საუკუნის უნიკალური და ხელით დახატული ბარათი, რომლითაც გამოჩენილი ქართველები, მათ შორის ილია ჭავჭავაძე, ექვთიმე თაყაიშვილი, აკაკი წერეთელი, იაკობ ნიკოლაძე და სხვები, ერთმანეთს დღესასწაულებს ულოცავდნენ. იმ პერიოდში ეს ბარათები გაზეთების, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, თეატრალური კავშირების დაკვეთით იქმნებოდა.
It is nice that handmade postcards are still popular nowadays; made using natural materials and decorative details. Anyone can create such postcards. Their true value will be priceless because it is impossible to measure emotions by a unit.
იმ, და ცოტა უფრო ადრეულ პერიოდში, ღია ბარათის ხელოვნებამ ევროპაში პიკს მიაღწია. XIX საუკუნის ბოლოს, საფრანგეთში ეროტიკული ღია ბარათების დამზადებაც კი გაბედეს. მათ მაღაზიებში, დახლქვეშიდან ყიდდნენ, მაგრამ ფოსტით მათი გაგზავნა კატეგორიულად იკრძალებოდა. მეტიც – ფოტოგრაფებს, რომლებიც ასეთი ღია ბარათებით დამატებით შემოსავალს შოულობდნენ, ზოგჯერ პროფესიული რეპუტაცია ელახებოდათ. სასიამოვნოა, რომ დღეს პოპულარულია ხელნაკეთი ბარათები, რომლებიც ნატურალური მასალისა და დეკორატიული დეტალების გამოყენებით მზადდება. ასეთი ტიპის ბარათის დამზადება ყველას შეგვიძლია, მის ნამდვილი ღირებულება კი შეუფასებელი იქნება – ემოციის რაიმე ერთეულით გაზომვა ხომ შეუძლებელია.
ბიბლიოთეკა
library
64 8 მარტი კაფე ლა ფრანსში march 8 aT cafe la france
66 lg-ის კიბერჩემპიონატი ფეხბურთში - fifa 2016 lg cyber championship in fooTball – fifa 2016
68 ზომბი საქართველოში Zombie in georgia
70 shiseido ever bloom უკვე საქართველოშია shiseido ever bloom in georgia
71 `ისი პარი“ წარმოგიდგენთ carolina herrera-ს ici paris presenTs carolina herrera
-ში
ღონისძიებები
8 მარტი
64
ბიბლიოთეკა
library
march 8 aT
events
ბიბლიოთეკა
library
65
ღონისძიებები 66
ბიბლიოთეკა
library
lg-ის კიბერჩემპიონატი ფეხბურთში - fifa 2016 lg cyber championship in fooTball – fifa 2016
events
ბიბლიოთეკა
library
67
ღონისძიებები 68
ბიბლიოთეკა
library
ზომბი საქართველოში Zombie in georgia
events
ბიბლიოთეკა
library
69
ღონისძიებები
shiseido ever bloom უკვე საქართველოშია
70
shiseido ever bloom in georgia
ბიბლიოთეკა
library
`ისი პარი“ წარმოგიდგენთ carolina herrera-ს
ბიბლიოთეკა
events
ici paris presenTs carolina herrera
library
71
გამომცემელი: გიორგი შარაშიძე მთავარი რედაქტორი: მაკა ბიბილაშვილი ნომერზე მუშაობდნენ: მაკა ბიბილაშვილი გაგა ლომიძე ლელა ოჩიაური ლაშა გაბუნია ხათუნა ხაბულიანი ციკო ინაური ირმა კახურაშვილი ლევან ბერძენიშვილი თეკლა იორდანიშვილი თარგმანი: მარიამ ყიასაშვილი სტილი: ბაჩო კვირტია ქეით დევისი ფოტო: ზვიად ნიკოლაიშვილი დიზაინი და დაკაბადონება: ანი ლოლაძე რეკლამის მენეჯერი: თეკლა იორდანიშვილი მაკო ბურდული ანუკა ფოლადიშვილი შპს „ფოკუსი“ მელიქიშვილის #1 ტელ.: 229 59 19
E-mail: info@focus.ge
Publisher: George Sharashidze Editor in Chief: Maka Bibilashvili Journalists: Maka Bibilashvili Gaga Lomidze Lela Ochiauri Lasha Gabunia Khatuna Khabuliani Tsiko Inauri Irma Kakhurashvili Levan Berdzenishvili Tekla Iordanishvili Translation: Mariam Kiasashvili Copy Editors: Bacho Kvirtia Katie Davies Photo: Zviad Nikolaishvili Design: Ani Loladze Sales: Tekla Iordanishvili Mako Burduli Anuka Poladishvili LTD Focus #1 Melikishvili Str. Tel.: 229 59 19 E-mail: info@focus.ge
www.focus.ge