Railway Magazine #7 by Georgia Today Group

ვრცელდება უფასოდ

მატარებელში საკითხავი ENGLISH SECTION: 148-155

#7 2016

აპარტამენტები აპარტამენტებიზღვის ზღვის ხედით ხედით 2 2 2 ზღვის ხედით 3838 მაპარტამენტები მ-დან -დან300 300მმ2-მდე -მდე 2 2 38 მ -დან 300 მ -მდე Apartmentswith withan an amazing amazing ელიტარული რეზიდენციები ბათუმში Apartments ელიტარული რეზიდენციები ბათუმში Apartments with amazing ელიტარული რეზიდენციები sea viewfrom from38 38to toan 300 sq.m RESIDENCES IN BATUMI ბათუმში sea view 300 sq.m ELITEELITE RESIDENCES IN BATUMI sea view from 38 to 300 sq.m ELITE RESIDENCES IN BATUMI

შიდა განვადება 36 ან 60 თვეზე Internal credit 3636 orან 6060 months შიდა განვადება 36 ან 60 თვეზე შიდა განვადება თვეზე

Internal 60 months Internal credit credit 36 or 36 60 or months

Leh and Maria Kachinsky Str. New Batumi, Georgia Leh and Maria Kachinsky Leh andBoulevard, Maria Kachinsky Str.Str.

Boulevard, Batumi, Georgia NewNew Boulevard, Batumi, Georgia

Opening summer 2016

www.metrocity.ge sales@metrocity.ge www.metrocity.ge www.metrocity.ge facebook.com/Metrocity sales@metrocity.ge sales@metrocity.ge facebook.com/Metrocity facebook.com/Metrocity

HOTEL

MGZAVREBI GONIO

იშოვე ფული სანამ სხვებს სძინავთ! VTB ბანკის იპოთეკური პროგრამით, თვეში 211$-დან, წლიური 2,31% დან შემოსავლებს დადასტურების გარეშე

შეიძინე სასტუმრო “მგზავრები”-ს ნომერი

თვეში 211 $ წლიური 2,31 %

გონიოში

ბაკურიანში

24300$–დან

Batumi-Gonio

გუდაურში Bakuriani SPECIAL OFFER!

Gudauri Monthly 211 $

9$ n 26erso

7 night - 8 day 3 meals a day All sevices

For detailed information & booking contact us:

Using VTB bank mortgage loan from 211$ monthly payment, 2.31 % annual interest

Annual 2,31 %

+995 571 900 905 +995 574 500 530 www.mgzavrebi.ge

+995 557 555 000 (032) 2 47 87 47 www.mgzavrebi.ge

Make money while others sleep! Buy a Hotel Room From 24300$

თ

პროკრედიტბანკი ბანკი პროკრედიტ ინოვაციური საბანკო მომსახურებაზე ინოვაციურიხედვა ხედვა საბანკო მომსახურებაზე

ქვენ ახლა ახლა კომფორტული კომფორტული მატარებლით მგზავრობთ, ქვენ მგზავრობთ, ფანჯრებსმიღმა მიღმა საქართველოს სოფლებისა თუ ფანჯრებს საქართველოს სოფლებისა თუ ქალაქების ქალაქების ნაირფეროვანი პეიზაჟია გაშლილი, ნაირფეროვანი პეიზაჟია გაშლილი, ფურცლავთ პრიალა ფურცლავთ ჟურნალს და ეცნობით თქვენთვის საინტერესო ჟურნალს პრიალა და ეცნობით თქვენთვის საინტერესო სიახლეებს. არ სიახლეებს. დაგირღვევთციფრებზე, მყუდროებას ციფრებზე, საბანკო დაგირღვევთარმყუდროებას საბანკო პროცედურებსა პროცედურებსა სხვადასხვა ფინანსურ მაჩვენებელზე და თუ სხვადასხვათუ ფინანსურ მაჩვენებელზე საუბრით დასაუბრით უბრალოდ უბრალოდ მოგიყვებით იმ ინოვაციის რომელიც პროკრედიტ მოგიყვებით იმ ინოვაციის შესახებ, შესახებ, რომელიც პროკრედიტ ბანკმა ბანკმა ბათუმში განახორციელა და ფოტოზე გამოსახული ბათუმში განახორციელა და ფოტოზე გამოსახული სივრცისსივრცის შექმნის შექმნის მიზეზი გახდა. მთავარიმთავარი მიზეზი გახდა. დაგვეთანხმებით ალბათ, ალბათ, რომ რომ ცხოვრების ცხოვრების აჩქარებული აჩქარებული რიტმი, რიტმი, დაგვეთანხმებით მოვლენათა სწრაფი განვითარება და დროის მუდმივი დეფიციტი 21-ე მოვლენათა სწრაფი განვითარება და დროის მუდმივი დეფიციტი 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ერთ-ერთი დამახასიათებელი დამახასიათებელი თვისებაა, თვისებაა, რომელსაც რომელსაც ხშირად ხშირად საუკუნის ქაოტურ მდგომარეობამდე მდგომარეობამდე მივყავართ. მივყავართ. ალბათ ალბათ თქვენც, თქვენც, ერთხელ ერთხელ ქაოტურ მაინც გქონით შემთხვევა, როდესაც გიცდიათ ქალაქში შექმნილი მაინც გქონიათ შემთხვევა, როდესაც გიცდიათ ქალაქში შექმნილი საცობების შეძლებისდაგვარად შეძლებისდაგვარად სწრაფად სწრაფად გავლა გავლა იმ იმ იმედით, იმედით, რომ რომ საცობების მიასწრებდით ბანკში ბანკში მისვლას მისვლას ფილიალის ფილიალის დაკეტვამდე დაკეტვამდე და და ადგილზე ადგილზე მიასწრებდით მისულს აღმოგიჩენიათ, წუთით დაგაგვიანდათ, დაგაგვიანდათ, ან ან მისულს აღმოგიჩენიათ, რომ რომ რამოდენიმე რამდენიმე წუთით ფილიალიდან გამობრუნებულხართ უსასრულო რიგის შემყურე, ან ფილიალიდან გამობრუნებულხართ უსასრულო რიგის შემყურე, ან პირადობის დამადასტურებელი დამადასტურებელი საბუთი საბუთი არ არ გქონიათ გქონიათ თან... თან... სწორედ სწორედ პირადობის მსგავსი სიტუაციების სიმრავლემ დაგვაწყებინა ფიქრი აუცილებელ მსგავსი სიტუაციების სიმრავლემ დაგვაწყებინა ფიქრი აუცილებელ ცვლილებებზე საბანკო საბანკო მომსახურებაში და გამოსავალიც გამოსავალიც მალე მალე ცვლილებებზე მომსახურებაში და მოიძებნა. – გაჩნდა იდეა, მოიძებნა გაჩნდა თვითმომსახურების თვითმომსახურების სივრცის სივრცის შექმნის შექმნის იდეა, რომელიც იქნებოდა ხელმისაწვდომი კვირაში 7 დღე 24 საათის რომელიც იქნებოდა ხელმისაწვდომი კვირაში 7 დღე 24 საათის განმავლობაში, სადაც სადაც არ არ იქნებოდა იქნებოდა რიგები ჩვენი კლიენტები კლიენტები განმავლობაში, რიგები, და და ჩვენი მათთვის სასურველ საბანკო ოპერაციას ოპერაციას მათთვის სასურველ დროს, დროს, ნებისმიერ ნებისმიერ საბანკო მშვიდად და და აუჩქარებლად აუჩქარებლად თავადვე თავადვე განახორციელებდნენ. განახორციელებდნენ. იდეა იდეა მშვიდად მალევე ჩამოყალობდა რეალურ გეგმად და 2015 წელს, თბილისში, მალევე ჩამოყალიბდა რეალურ გეგმად და 2015 წელს, თბილისში, თავისუფლებისმოედანზე მოედანზეგაჩნდა გაჩნდაპირველი, პირველი,ინოვაციური ინოვაციურიკონცეფციით კონცეფციით თავისუფლების მოწყობილი სივრცე სივრცე 24/7 მომხმარებლისდადებითმა დადებითმა გამოხმაურებამ გამოხმაურებამ მოწყობილი 24/7.. მომხმარებლის სტიმული მოგვცა, მოგვცა, რომ რომ ძალიან ძალიან მალე მალე ყველა ყველა ფილიალი ფილიალი ამგვარი ამგვარი სტიმული კონცეფციით გაგვენახლებინა. კონცეფციით გაგვეახლებინა. დღეს პროკრედიტ ბანკის ყველა ფილიალი ინოვაციური კონცეფციით დღეს ყველა ფილიალი კონცეფციით არის პროკრედიტ მოწყობილი.ბანკის ტერიტორიის უდიდესიინოვაციური ნაწილი თანამედროვე არის მოწყობილი. ტერიტორიის უდიდესი ნაწილი თანამედროვე აპარატებით აღჭურვილ თვითმომსახურების სივრცეს უჭირავს, აპარატებით უჭირავს, სადაც ბიზნეს აღჭურვილ კლიენტებს თვითმომსახურების დღე-ღამის ნებისმიერსივრცეს დროს შეუძლიათ სადაც ბიზნესკლიენტებს დღე-ღამის ნებისმიერ დროს შეუძლიათ ისარგებლონ მათთვის სასურველი საბანკო მომსახურებით. ისარგებლონ სასურველი მომსახურებით. უსაფრთხო დამათთვის კომფორტულ გარემოშისაბანკო ისინი მნიშვნელოვნად უსაფრთხო და და კომფორტულ გარემოში ისინი მნიშვნელოვნად ზოგავენ დროსა ფინანსურ რესურსს. ამ სერვისის უნიკალურობას ზოგავენ დროსა და ფინანსურ რესურსს. ამ სერვისის უნიკალურობას კი მრავალფუნქციური აპარატები განაპირობებს, რომელზეც კი მრავალფუნქციური აპარატები განაპირობებს, რომელზეც ამაყად ამაყად და თავდაჯერებულად ვიტყვით, რომ მომხმარებელს და თავდაჯერებულად ვიტყვით, რომ მომხმარებელს დღესდღეობით დღესდღეისობით მხოლოდ პროკრედიტ ბანკი სთავაზობს. სწორედ მხოლოდ პროკრედიტ ბანკი სთავაზობს. ინოვაციური ამ ინოვაციური აპარატების მეშვეობითსწორედ გახდა ამშესაძლებელი აპარატების მეშვეობით გახდა შესაძლებელი ნებისმიერი ნებისმიერი ოდენობის თანხის შეტანა ანგარიშზე, თანაცოდენობის ისე, რომ თანხის შეტანა ანგარიშზე – თანაც ისე, რომ აღარ არის საჭირო აღარ არის საჭირო კუპიურების ცალ-ცალკე განთავსება. ტრანზაქცია კუპიურების ცალ-ცალკე ტრანზაქცია ასახული. კი, რამდენიმე კი, რამოდენიმე წამშია განთავსება. კლიენტის ანგარიშზე აქვეა წამშია კლიენტის ანგარიშზე ასახული. აქვეა საინფორმაციო

ტერმინალი, რომლის მეშვეობით ნებისმიერი საინფორმაციო ტერმინალი, რომლის ხელმისაწვდომია მეშვეობითაც ხელმისაწვდომია საბანკო დაკავშირება ბანკის ნებისმიერიინფორმაცია, საბანკო ინფორმაცია, დაკავშირება ბანკის სატელეფონო სატელეფონო მომსახურების მომსახურების ცენტრთან, ცენტრთან, ინტერნეტბანკინგის ინტერნეტ ბანკინგისმომსახურება მომსახურებადა დასხვა. სხვა. 2016 2016 წლის წლის ზაფხულში ჯერი ბათუმის ბათუმისფილიალზე ფილიალზე მიდგა მიდგა და და გადაწყდა გადაწყდა მისი მისი სრულიად განსხვავებული განსხვავებული დიზაინით დიზაინით მოწყობა. მოწყობა. ვიტრაჟული ვიტრაჟული კედლები, კედლები, გამწვანებული გარემო, თითოეული თითოეული დეტალი, დეტალი, ფერი ფერი და და გამოყენებული გამოყენებული მასალა მასალა ერთობლიობაში ერთობლიობაში თანამედროვე თანამედროვე ხელოვნებისა ხელოვნებისა და და ბუნების ბუნების იმ იმ სინთეზს სინთეზს ქმნის, ქმნის, რომელიც რომელიც გაკარგვინებთ გაკარგვინებთ ბანკში ბანკში ყოფნის ყოფნის განცდას. განცდას. შედეგად, შედეგად,თქვენ თქვენახორციელებთ ახორციელებთ ნებისმიერ ნებისმიერ საბანკო საბანკო ოპერაციას ოპერაციას,თქვენთვის თქვენთვისსასურველ სასურველნებისმიერ ნებისმიერდროს, დროს გარემოში, გარემოში, სადაც სადაც თავს თავს გრძნობთ გრძნობთ დაცულად, დაცულად, მშვიდად მშვიდად და და კომფორტულად. კომფორტულად. თითოეული ფილიალის ფილიალის განახლების განახლების შემდეგ შემდეგ სიამაყის სიამაყის გრძნობა გრძნობა თითოეული უფრო და უფრო მატულობს და გხდის კიდევ უფრო მოტივირებულს, უფრო და უფრო მატულობს და გხდის კიდევ უფრო მოტივირებულს, რადგან განცდა განცდა იმისა, იმისა, რომ რომ შენი შენი მომხმარებელი მომხმარებელი კმაყოფილია, კმაყოფილია, რომ რომ რადგან ხარ ნოვატორი, ნოვატორი, რომ რომ გენდობიან გენდობიან და და შენთან შენთან ერთად ერთად ვითარდებიან, ვითარდებიან, ხარ არ გაძლევს გაძლევს მოდუნების მოდუნების საშუალებას. საშუალებას. ერთ ერთ პროექტს პროექტს მეორე მეორე მოსდევს, მოსდევს, არ მეორეს მესამე და ასე ძლიერდები, მიდიხარ წინ და იმკვიდრებ სანდო მეორეს მესამე, და ასე ძლიერდები, მიდიხარ წინ და იმკვიდრებ და სტაბილური ორგანიზაციის სახელს, რომელსაც ზურგს გერმანული სანდო და სტაბილური ორგანიზაციის სახელს, რომელსაც ზურგს გამოცდილება უმაგრებს. უმაგრებს. გერმანული გამოცდილება პროექტები ვახსენეთ და აქვე მოგიყვეთ კიდევ ერთი სიახლის პროექტები ვახსენეთ და გიამბობთ კიდევ ერთი რომელიც სიახლის შესახებ შესახებ „ბიზნესი საზღვრების გარეშე“, ასევე „ბიზნესი საზღვრების გარეშე“, ასევე უპრეცედენტო უპრეცედენტო აღმოჩნდა ქართულრომელიც საბანკო სივრცეში. ამიერიდან, აღმოჩნდა ქართულ საბანკო სივრცეში.ნებისმიერი ამიერიდან, ჩვენი ჩვენი ინტერნეტ ბანკინგის მოხმარებლები ოდენობის ინტერნეტბანკინგის მომხმარებლები საბანკო ოპერაციებს ნებისმიერი ევროს ფიქსირებულ 2.50 ევროდ ახორციელებენ, პროკრედიტ ოდენობის ევროში, რომელიც ფიქსირებულ 2.50 ევროპის ევროდ 11 ახორციელებენ, ჯგუფის მასშტაბით, მოიცავს ქვეყანას. ასე პროკრედიტ ჯგუფის მასშტაბით, რომელიც მოიცავს ევროპის 11 რომ, თუ თქვენი ბიზნეს საქმიანობა დაკავშირებულია აღმოსავლეთ ქვეყანას. ასე რომ, თუ თქვენი ბიზნესსაქმიანობა დაკავშირებულია ევროპასთან, მზად ვართ გემსახუროთ, საქართველოში ყველზე აღმოსავლეთ ევროპასთან, მზად ვართ გემსახუროთ, საქართველოში დაბალი ტარიფით. პროექტი “ბიზნესი საზღვრების გარეშე” ცხადია ყველაზე დაბალი ტარიფით.ორიენტირებული პროექტი „ბიზნესი ისევ ჩვენს კლიენტებზეა დასაზღვრების ისევ მათიგარეშე“ ბიზნეს ცხადია ისევ ხელშესაწყობადაა ჩვენს კლიენტებზეა ორიენტირებული და ისევ მათი საქმიანობის განხორციელებული. ბიზნესსაქმიანობის ხელშესაწყობადაა განხორციელებული. პროკრედიტ ბანკი უკვე 17 წელიწადია ქართულ საბანკო სფეროში პროკრედიტ 17 წელიწადია ქართულ საბანკო მოღვაწეობს ბანკი და უკვე მთელი ამ პერიოდის მანძილზე ჩვენ სფეროში მკაცრად მოღვაწეობს და მთელიჩვენი ამ პერიოდის მანძილზეღირებულებებით. ჩვენ მკაცრად ვხელმძღვანელობდით კორპორატიული ვხელმძღვანელობდით საკუთარი კორპორაციული სწორედ ამ ღირებულებების გათავისებით, ღირებულებებით. პროფესიონალი სწორედ ამ ღირებულებების გათავისებით, პროფესიონალი თანამშრომლების დაუღალავი შრომით და თვითგანვითარებით თანამშრომლების დაუღალავი შრომით და თვითგანვითარებით მივაღწიეთ დღევანდელ სიძლიერეს, რომელიც სწორედ თქვენი მივაღწიეთ დღევანდელ სიძლიერეს, რომელიც სწორედ თქვენი ნდობის შედეგია. ნდობის შედეგია. ბედნიერ მგზავრობას, სასიამოვნო დასვენებასა თუ წარმატებულ საქმიანობას გისურვებთსასიამოვნო ძვირფასოდასვენებასა მკითხველო თუ და წარმატებულ თუ ბათუმში ბედნიერ მგზავრობას, მიბრძანდებით, მოხარულები ვიქნებით გიმასპინძლოთ ჩვენს საქმიანობას გისურვებთ, ძვირფასო მკითხველებო, და თუ ბათუმში განახლებულ ფილიალში. მიბრძანდებით, მოხარულები ვიქნებით გიმასპინძლოთ ჩვენს განახლებულ ფილიალში. კეთილი სურვილებით კეთილი სურვილებით, პროკრედიტ ბანკი პროკრედიტ ბანკი

სივრცე 24/7

მატარებელში საკითხავი ჟურნალი

სს „საქართველოს რკინიგზის“ საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური ტელ: +995 32 219 95 73 www.railway.ge

მატარებელში საკითხავი ჟურნალის მენეჯმენტი: გაზეთი „ჯორჯია თუდეი“ მელიქიშვილის 1, თბილისი 0179 ტელ: +995 32 229 59 19 www.georgiatoday.ge

რკინიგზა და რკინიგზელები

მთავარი რედაქტორი: მაკა ბიბილაშვილი ნომერზე მუშაობდნენ: თამარ დეკანოიძე დათო ტურაშვილი ლაშა გაბუნია ლევან ბერძენიშვილი ირმა კახურაშვილი ხათუნა ხაბულიანი ქეთევან კინწურაშვილი ბასა ჯანიკაშვილი ლელა ოჩიაური ბაჩო კვირტია ალექსანდრე გაბელაია ია მეტრეველი თაკო გვაზავა გიორგი გოგია ანა კანდელაკი

მატარებელში საკითხავი

დიზაინი: მაიკო თავდიდიშვილი

პერსონა

თარგმანი: მარიამ კობალაძე

პროექტის მენეჯერი: ანუკა ფოლადიშვილი რეკლამა: მაკო ბურდული თეკლა იორდანიშვილი გიორგი გოგია

სიახლეები .........................................20 საქართველოს რკინიგზას ახალი ლოგო აქვს..............................34

STADLER – მატარებლების ექსპერტი...38 პირველი ეროტიკული საკითხავი........42 კორიდა..............................................48 ვუდი ალენის სიზმარი.........................50 ფოთი - საპორტო და საფესტივალო ქალაქი........................54 ორთქლმავლების მხატვარი................60 ბოლივუდი..........................................64 ლიტერატურული ინტერპრეტაციები.....68 ეს ზღვა რომ შავია..............................74 „დაჩექინდი“ საქართველოში..............77 მზიური „ამზიურდა“ ............................82

სტილი: ბაჩო კვირტია ნანა მელიწკაური ქეით დევისი

ფოტო: გიორგი ფრიდონიშვილი ნინო ზედგინიძე

/ სარჩევი

ბიზნესი

ყველაზე მუსიკალური ტრანსპორტი...92 ძმები ზდანევიჩები, 5+ და 41°............98 ნინო ხარატიშვილის ორი ენა და ორი კულტურა................102 ვახო ხეთაგურის ცხოვრება რელსებზე.........................108

„ბიზნესდაჯილდოება 2016“..............112 „სტარტაპ საქართველო“...................116 AlterSocks.........................................120

მატარებელში საკითხავი

/ სარჩევი

ტურიზმი

აღმოაჩინე სხვა აჭარა.......................................126 მთის კურორტების ორმაგი ხიბლი......................130

კულინარია

საქართველო - ყველის სამშობლო....................134 ABD GEORGIA-ს დელიკატესები ყველა გემოვნებისთვის.....................................138

ჯანმრთელობა

ENGLISH SECTION

1331

რეპროარტი – პიონერი ინ ვიტრო განაყოფიერების მეთოდის განვითარებაში........142

ENGLISH SECTION...........................................138

იმოგზაურეთ უსაფრთხოდ და კომფორტულად!

რკინიგზა და რკინიგზელები

ძვირფასო მგზავრებო, რკინიგზის მგზავრთა მომსახურების გაუმჯობესება ჩვენი პრიორიტეტია! ჩვენ ვაგრძელებთ პროგრესისკენ სვლას და გთავაზობთ ახალ, ორსართულიან, ევროპული სტანდარტის Stadler Kiss მოდელის მატარებლებს, რომლებიც აღჭურვილია ულტრათანამედროვე ტიპის უსაფრთხოების სისტემებით და ყველა სტანდარტის მოთხოვნებს შეესაბამება. მატარებლები დამზადებულია შვეიცარიულ კომპანია Stadler Bussnang AGის მიერ და შავი ზღვის მიმართულებით განახორციელებს მგზავრთა კომფორტულ გადაყვანას. ჩემი მოკრძალებული თქვენდამი, რომ გავუფრთხილდეთ მატარებლებს, დავიცვათ, და მოვუაროთ ინტერიერს. აღნიშნული მატარებლები არა კომპანიის ან კერძო პირის საკუთრება, არამედ ყველა ჩვენგანის კუთვნილებაა. ჩვენი სურვილია „საქართველოს რკინიგზა“ იყოს ლიდერი მგზავრთა გადაყვანის სფეროში, რასაც უზრუნველვყოფთ სხვადასხვა ხარისხიანი სატრანსპორტო მომსახურების შეთავაზებით ისეთ ფასად, რომ რაც შეიძლება მეტ ადამიანს ჰქონდეს „საქართველოს რკინიგზით“ მგზავრობის შესაძლებლობა.

რკინიგზა და რკინიგზელები

Dear Passengers, improving passenger service is our priority! As a sign of our continued desire to stride towards progress, we are proud to present to you the new, two-floor, European standard Stadler Kiss trains. Equipped with ultra-modern security systems and in compliance with all international standards, they are produced by the Swiss company Stadler Bussnang AG and are set to take people in full comfort from Tbilisi to the Black Sea cities. My modest request to you is to take care of the new trains; protect and look after their interiors as you travel. The trains do not belong to a company or any individual, they belong to us all. Our wish is for Georgian Railway to be the leader in the passenger transportation sphere, which we ensure by offering quality transportation at prices that will enable as many people to travel with Georgian Railway as possible. We are happy that you chose Georgian Railway and we wish you a happy journey!

მინდა მადლობა გადაგიხადოთ, რომ „საქართველოს რკინიგზის“ მატარებლით.

მგზავრობთ

მიმდინარე სეზონზე მნიშვნელოვანი წინსვლა გვაქვს მგზავრთა მომსახურების სფეროში. Stadler Kiss მოდელის მატარებლების შემოყვანა ს/ს „საქართველოს რკინიგზისთვის“ ახალი ეტაპია, პროგრესისკენ გადადგმული ნაბიჯი. ეს არის პირველი ევროპული ხარისხის მატარებელი – ორიენტირებული მგზავრთა კომფორტსა და უსაფრთხოებაზე.

Thank you for travelling with Georgian Railway. This season we have made significant progress in the sphere of passenger service. Bringing in the Stadler Kiss, the first European quality train oriented on passenger comfort and safety, represents a new era for JSC Georgian Railway, and a clear step forward.

როგორც იცით, „საქართველოს რკინიგზა“ მხოლოდ მგზავრების ერთი ადგილიდან მეორეზე გადაყვანას არ ახორციელებს. ის ასევე გულისხმობს ტვირთების ტრანსპორტირებას და ლოგისტიკური წესების შეთავაზებას პატნიორებისათვის.

As you know, Georgian Railway does not only carry passengers from one place to another- it also transports cargo and offers logistic service to partners.

გასულ წელს „ახალი აბრეშუმის გზის“ იდეა რეალობად იქცა – „საქართველოს რკინიგზამ“ მოახერხა გლობალურ სატრანსპორტო-ლოგისტიკურ ქსელში ინტეგრირება და განახორციელა მისი სტრატეგიული ხედვა. ამით მან განსაკუთრებული მნიშვნელობა შესძინა ჩვენს ქვეყანაზე გამავალ ყველაზე მოკლე ევრაზიული დერეფნის ისტორიულ ფუნქციას.

With Georgian Railway integrating into the global transportlogistical network and implementing our strategic vision, we have given a special meaning to the historical function of the shortest Eurasian corridor via Georgia.

Last year the idea of a New Silk Road became a reality.

მოხარული ვარ, რომ ირჩევთ „საქართველოს რკინიგზას“ გისურვებთ ბედნიერ მგზავრობას!

მამუკა ბახტაძე, „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალური დირექტორი

18 მატარებელში საკითხავი N 7

Mamuka Bakhtadze, Director General JSC "Georgian Railway"

კოკა გუნცაძე, “საქართველოს რკინიგზის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე

Koka Guntsadze, The Chairman of the Supervisory Board JSC "Georgian Railway"

N 7 მატარებელში საკითხავი 19

რუბრიკის ავტორი: თამარ დეკანოიძე / ფოტო: ნინო ზედგინიძე

რკინიგზა და რკინიგზელები

20 მატარებელში საკითხავი N 7

N 7 მატარებელში საკითხავი 21

რკინიგზა და რკინიგზელები

STADLER-ის ორსართულიანი ელექტრომატარებლის პრეზენტაცია 22 ივლისს, „ბათუმი ცენტრალში“ შვეიცარიული კომპანია Stadler bussnang AG-ის ულტრათანამედროვე, ორსართულიანი ელექტრომატარებლის პრეზენტაცია გაიმართა. ახალი მატარებელი ბათუმის სადგურში საზეიმოდ შემოვიდა. პრეზენტაციას დაესწრნენ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე ზურაბ პატარიძე, კომპანია Stadler Altenrhein AG-ის გენერალური დირექტორი და აღმასრულებელი ვიცეპრეზიდენტი მარკუს საუერბრახი, საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი გიორგი ჩოგოვაძე, სს „საქართველოს რკინიგზის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე კონსტანტინე გუნცაძე, სს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალური დირექტორი მამუკა ბახტაძე და სხვა ოფიციალური პირები. სს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალურ დირექტორ მამუკა ბახტაძის განცხადებით „საქართველოს რკინიგზას“ ასეთი კლასისა და სტანდარტის მატარებლები არასოდეს ჰყოლია. „ეს არის ახალი ნაბიჯი ჩვენი კომპანიის განვითარების ისტორიაში. მინდა გითხრათ, რომ კომპანია Stadler-ი წარმოადგენს ერთ-ერთ წამყვან ბრენდს სარკინიგზო ინდუსტრიაში. რაც შეეხება მგზავრობის ფასს, ჩვენ არაერთხელ განვაცხადეთ – მიუხედავად იმისა, რომ ახალი შემადგენლობაა შემოსული, ფასი დარჩება იგივე.

22 მატარებელში საკითხავი N 7

ჩვენ ვიყიდეთ 4 ელექტრომატარებელი. ორი ადგილზეა, ორს დამატებით დეკემბერში მივიღებთ“, – აღნიშნა მამუკა ბახტაძემ. „მინდა ყველა ჩვენს თანამოქალაქეს მივულოცო ეს მოვლენა და განსაკუთრებით მინდა აღვნიშნო – ვინაიდან ჩვენს ქვეყანაში უცხოელი ტურისტების რაოდენობა ყოველთვიურად იზრდება, ასეთი ტიპის სერვისი ხელს შეუწყობს, რომ ქვეყნის სტუმრებმა და ასევე ჩვენმა თანამოქალაქეებმა უფრო უსაფრთხოდ და კომფორტულად იმოგზაურონ საქართველოში, რაც საბოლოო ჯამში ჩვენი ქვეყნის იმიჯს აამაღლებს“, – აღნიშნა საქართველოს

ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა გიორგი ჩოგოვაძემ. „ძალიან ამაყები ვართ, რომ შევძელით ამ ოთხი მატარებლის საქართველოსთვის მიწოდება. ჩვენი კომპანიისთვის მნიშვნელოვან ფაქტორს წარმოადგენს ის, რომ ამ ბაზარზე ვართ წარმოდგენილნი. ვამაყობთ, რომ მოწოდებული მატარებლები მაღალი ტექნოლოგიით და დახვეწილი დიზაინით გამოირჩევა“, – განაცხადა კომპანია Stadler Altenrhein AG-ის გენერალურმა დირექტორმა და აღმასრულებელმა ვიცეპრეზიდენტმა მარკუს საუერბრახმა. შეგახსენებთ, რომ ორსართულიანი ევროპული

სტანდარტის Stadler Kiss-ის ოთხი ახალი მოდელის ელექტრომატარებლები სს „საქართველოს რკინიგზამ“ კომპანია Stadler bussnang AG-ისგან შეიძინა. აღნიშნული ელექტრომატარებლები თბილისიდან შავი ზღვის მიმართულებით მიმავალ მგზავრებს მოემსახურება. ახალი მატარებლები ევროპის ყველაზე მაღალი სტანდარტების მოთხოვნებს აკმაყოფილებს. მათი ტექნიკური მონაცემები სრულად შეესაბამება „საქართველოს რკინიგზის“ მოთხოვნებს. ქართულ რეალობაში ეს იქნება პირველი შემთხვევა, როდესაც მატარებლები სრულად იქნებიან მორგებული შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა საჭიროებაზე. N 7 მატარებელში საკითხავი 23

რკინიგზა და რკინიგზელები

ევროპული სტანდარტის ორსართულიანი Stadler Kiss მატარებელი საქართველოში ზაფხულის სეზონისთვის ს/ს „საქართველოს რკინიგზამ“ მგზავრებს განსაკუთრებული სიურპრიზი მოუმზადა – ორსართულიანი, ევროპული სტანდარტის Stadler Kiss მოდელის ელექტრომატარებლებმა შავი ზღვის საკურორტო ქალაქების მიმართულებით მოძრაობა ივლისის ბოლო რიცხვებიდან დაიწყეს.

წარმატებით შეასრულა. ელექტრომატარებელი თბილისიდან შავი ზღვის მიმართულებით შეჩერების გარეშე იმოძრავებს და მხოლოდ ზღვისპირა კურორტების სადგურებში – ბათუმში, ქობულეთსა და ურეკში გაჩერდება. Stadler Kiss მოდელის მატარებელი ევროპის ყველაზე მაღალი სტანდარტების მოთხოვნებს აკმაყოფილებს. აღნიშნული მოდელის მატარებელი შვეიცარიაში, ბელგიაში, გერმანიაში, ავსტრიასა და ევროპის სხვა ქვეყნებში კურსირებს.

შვეიცარიული კომპანიის Stadler Bussnang AG-ის ოთხი ახალი მატარებელი აღჭურვილია ულტრათანამედროვე ტიპის უსაფრთხოების სისტემებით, და ყველა სტანდარტის მოთხოვნებს აკმაყოფილებს. 400-ადგილიანი მატარებლის ტექნიკური მონაცემები სრულად შეესაბამება „საქართველოს რკინიგზის“ მოქმედ გაბარიტებს. ლიანდაგის სიგანე, რომელზეც მატარებელია გათვლილი – 1520 მმ-ია. ელექტრომატარებლის სიგრძე 101.7 მეტრია, ხოლო სიგანე 3400 მმ. ახალი ელექტრომატარებლის სიმაღლე 5240 მმ-ს შეადგენს. ტექნიკური მოთხოვნების შესამუშავებლად „საქართველოს რკინიგზამ“ Deutsche Bahn-ის ექსპერტების მომსახურებით ისარგებლა. ტექნიკურ პარამეტრებზე გერმანელ სპეციალისტებთან ერთად ქართული მხარეც მუშაობდა. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ფაქტი, რომ Stadler Kiss მოდელის მატარებელი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა საჭიროებაზეა გათვლილი. მათთვის მატარებელში არის ლიფტები და სველი წერტილები. გარდა ამისა, საპირფარეშოში ჩვილ ბავშვთა მოვლისთვის საჭირო სპეციალური მაგიდაა განთავსებული. პერსონალმა, რომელიც მგზავრებს ამ მატარებლზე მოემსახურება, სპეციალური გადამზადების კურსები სხვადასხვა ქვეყნებში გაიარა. ახალი მატარებელი საქართველოში ივლისის პირველ რიცხვებში შემოვიდა და საცდელი გარბენი ბათუმამდე 24 მატარებელში საკითხავი N 7

თბილისი-მოლითის გზაზე 1115-მეტრიანი გვირაბის მშენებლობა დასრულდა საქართველოს ვიცეპრემიერმა, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა დიმიტრი ქუმსიშვილმა და ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ თბილისი-მახინჯაურის მთავარი სარკინიგზო მაგისტრალის მოდერნიზაციის პროექტის მიმდინარეობა დაათვალიერეს. ეკონომიკის მინისტრმა და რკინიგზის გენერალურმა დირექტორმა ჟურნალისტებთან ერთად მატარებლით იმგზავრეს თბილისიდან სოფელ მოლითამდე, სადაც მე-8 სარკინიგზო გვირაბის მშენებლობა მიმდინარეობს. „მინდა დიდი მადლობა გადავუხადო „საქართველოს რკინიგზის“ ხელმძღვანელობასა და ჩვენს ქვეკონტრაქტორს იმისათვის, რომ დღეს, მერვე გვირაბის

რკინიგზა და რკინიგზელები

შემთხვევაში დრო ერთი საათით შემცირდება“, – აღნიშნა მამუკა ბახტაძემ.

მოდერნიზაციის ფარგლებში, პრაქტიკულად 1115-მეტრიანი გვირაბი გავხსენით, რომელზეც 12 მილიონზე მეტი დაიხარჯა. დასაქმებული იყო 300-ზე მეტი ადამიანი. მთლიანად ჩქაროსნული სარკინიგზო მოდერნიზაციის პროექტის საერთო მოცულობა 260 მილიონი შვეიცარიული ფრანკია. რკინიგზის მიერ გამოშვებული ევრობონდებითა და რკინიგზის შემავსებლებით ხდება პროექტის განხორციელება. ეს პროექტი სახელმწიფო ბიუჯეტიდან არ ფინანსდება, რომელიც შეგვიძლია ვთქვათ, რომ სრულად, რკინიგზის შემოსავლებითაა დაფინანსებული. მას შემდეგ კი, რაც ჩქაროსნული რკინიგზის მოდერნიზაციის პროექტი დასრულდება, ჩვენი სარკინიგზო გამტარუნარიანობა, საწყისი 27 მილიონიდან 48 მილიონამდე გაიზრდება. საბოლოო ჯამში, წელიწადში 100 მილიონ ტონა გამტარუნარიანობამდე ავა, რაც ჩვენი ქვეყნის მთლიანი სატრანზიტო შემავსებელია და აგრეთვე ანაკლიის პორტის თანმდევი ინფრასტრუქტურაა“, – განაცხადა დიმიტრი ქუმსიშვილმა. „დღეს დავასრულეთ მოდერნიზაციის ფარგლებში მერვე გვირაბის გაყვანა. პროექტი „საქართველოს რკინიგზის“ დაფინანსებით ხორციელდება, რომლის მიზანია გავზარდოთ გამტარუნარიანობა ხაშური-ზესტაფონის მონაკვეთზე. ეს პროექტი მნიშვნელოვანია ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პროექტების განვითარებისთვის, ამიტომ მისი დასრულების ვადად 2019 წელია განსაზღვრული, რომელიც პირდაპირაა დაკავშირებული ანაკლიის პორტის მშენებლობის დამთავრებასთან. ამ პროექტით თბილისიდან შავიზღვისპირეთის მიმართულებით დროის შემცირებას შევძლებთ. კონკრეტულად, ბათუმის 26 მატარებელში საკითხავი N 7

მთავარი სარკინიგზო მაგისტრალის მოდერნიზაციის პროექტის მიზანია მოძრაობის მაქსიმალური უსაფრთხოების უზრუნველყოფა, გამტარუნარიანობის გაზრდა, მგზავრობის დროის შემცირება და მაგისტრალის საოპერაციო პირობების გაუმჯობესება. აღნიშნული მიზნების მისაღწევად, პროექტის ფარგლებში დაგეგმილია ექვსი სარკინიგზო გვირაბის მშენებლობა, რომელთაგან სამი ამჟამად უკვე დასრულებულია, ჯამური სიგრძით 2095 მეტრი. აქტიურად მიმდინარეობს სამშენებლო სამუშაოები ქვიშხეთი-ზვარეს დამაკავშირებელ ორლიანდაგიან სარკინიგზო გვირაბზე, რომლის საპროექტო სიგრძე 8350 მეტრს შეადგენს. მიმდინარე წელს ასევე დაგეგმილია სოფელ ძირულასთან №11 (87-მეტრიანი) და სოფელ ანიულასთან №7 (2190-მეტრიანი) გვირაბებზე სამშენებლო სამუშაოების დაწყება. აღსანიშნავია, რომ მოდერნიზაციის პროექტში ცვლილებების შეტანამდე სამშენებლო სამუშაოები დაგეგმილი იყო ხაშური-ზესტაფონის სარკინიგზო გადასარბენზე, თუმცა მოწვეული ექსპერტების დასკვნებით გზის მშენებლობა შეუძლებელი გახდა, რადგან იგეგმებოდა შენობებისა და არსებული ადგილობრივი გზების დანგრევა ისე, რომ მათი აღდგენა გათვალისწინებული არ იყო. მდინარეების არსებული კალაპოტების დაკავება შესაბამისი საინჟინრო ჰიდროლოგიური ნაგებობების გარეშე, დაახლოებით 55-95-მეტრიანი სიღრმის ჭრილებისა და 40-45 მეტრიანი სიმაღლის ყრილების მოწყობა. გარდა ამისა, ჩატარებული კვლევების შედეგად დადგინდა, რომ პირველადი პროექტით მცირდებოდა საუღელტეხილო მონაკვეთის გამტარუნარიანობა – 14,4 მილიონ ტონამდე წელიწადში – მაშინ, როდესაც რკინიგზის ამჟამინდელი გამტარუნარიანობა წელიწადში 27 მილიონ ტონას შეადგენს. საბოლოოდ, მშენებლობის ზედამხედველისა და რკინიგზის შესაბამისი დარგის ექსპერტების მონაწილეობით, ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ საკონსულტაციო საბჭოსთან შეთანხმებით, შემუშავებულ იქნა მოდერნიზაციის პროექტის ცვლილების კონცეფცია, რომელიც

რკინიგზა და რკინიგზელები

ითვალისწინებს ქვიშხეთი-ზვარეს დამაკავშირებელი მეორე საოპერაციო გვირაბის (8350 მეტრი) მშენებლობას და ე.წ. მარყუჟის მონაკვეთისა (სოფ. ბეჟათუბანი) ასევე სადგურ „მოლითის“ იმგვარ რეკონსტრუქციას, რომელიც უზრუნველყოფს ახალაშენებული სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის დაერთებას სადგურ მოლითში. აღსანიშნავია, რომ პროექტში შეტანილი ცვლილებების შესაბამისად საუღელტეხილო მონაკვეთზე სარკინიგზო გამტარუნარიანობა იზრდება 48 მილიონ ტონამდე, ხოლო სრული ავტობლოკირების სისტემის დანერგვის შემთხვევაში მიაღწევს 100 მილიონ ტონას წელიწადში.

„საქართველოს რკინიგზა“ კალათბურთის ეროვნული ფედერაციის სპონსორია ს/ს „საქართველოს რკინიგზა“ საქართველოს კალათბურთის ეროვნული ფედერაციის სპონსორი გახდა. კომპანია საქართველოს ეროვნულსა და ასაკობრივ ნაკრებებთან ერთად სუპერლიგას ფინანსურ მხარდაჭერას გაუწევს. „საქართველოს რკინიგზა“ კალათბურთის ფედერაციას 500 000 ლარით დააფინანსებს. ხელშეკრულების თანახმად, რომელიც რკინიგზასა და ფედერაციას შორის გაფორმდა, თანხა საქართველოს ნაკრების მონაწილეობით დაგეგმილი ღონისძიებების უზრუნველყოფას უნდა მოხმარდეს. ამასთან, მხარდაჭერა სამ ასაკობრივ ჯგუფზე – 16, 18 და 20-წლამდელთა ნაკრებებზე გავრცელდება. ს/ს „საქართველოს რკინიგზასა“ და კალათბურთის ეროვნულ ფედერაციას შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმზე ხელშეკრულებას რკინიგზის გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ და ფედერაციის პრეზიდენტმა მიხეილ გაბრიჩიძემ მოაწერეს ხელი. საზეიმო ცერემონიას, რომელიც სასტუმრო „რადისონ ბლუ ივერიაში“ გაიმართა, სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა მინისტრი ტარიელ ხეჩიკაშვილი ესწრებოდა. მინისტრმა სპორტის მხარდაჭერისთვის „საქართველოს რკინიგზას“ მადლობა გადაუხადა. „ეს პირველი შემთხვევა არაა, როდესაც „საქართველოს რკინიგზა“ ქართულ სპორტს გვერდში უდგას, და ეს

დასაფასებელია. ასევე, ბოლო დროს გახშირდა და მისასალმებელია, რომ სპონსორები უბრუნდებიან ქართულ სპორტს. რა თქმა უნდა, ეს ტენდენცია შენარჩუნებული იქნება. ჩვენ ამ მიმართულებით სერიოზულად ვმუშაობთ. თითოეული სპონსორის შემოსვლა ქართულ სპორტში ხელს შეუწყობს ეროვნული ნაკრებების მომზადებას“, – განაცხადა ტარიელ ხეჩიკაშვილმა. შეხვედრაზე ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ აღნიშნა, რომ ეროვნული საკალათბურთო ნაკრების სპონსორობა დიდი პასუხისმგებლობაა და იმედი გამოთქვა, რომ ნაკრები წარმატებით გაართმევს თავს მის წინაშე მდგარ გამოწვევებს. „დღეს ჩვენ მემორანდუმი გავაფორმეთ საქართველოს კალათბურთის ეროვნულ ფედერაციასთან, რომლის თანახმადაც ,,საქართველოს რკინიგზა“ გახდა საქართველოს კალათბურთის ეროვნული ნაკრების სპონსორი. ეს მართლაც დიდი პასუხისმგებლობაა. ჩვენ დარწმუნებული ვართ, რომ ერთობლივი ძალისხმევით შევძლებთ და გავახარებთ ქართველ გულშემატკივრებს“, – განაცხადა მამუკა ბახტაძემ. „საქართველოს რკინიგზის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე კოკა გუნცაძემ კი აღნიშნა, რომ კომპანიამ ქართველი კალათბურთელების წინაშე მდგარი გამოწვევები გაითვალისწინა და ეროვნული ნაკრების სპონსორობა სწორედ ამიტომ გადაწყვიტა. „ჩვენ გავითვალისწინეთ ყველა ის ფაქტორი, რომელიც მნიშვნელოვანია ჩვენი კალათბურთის განვითარებისთვის – დღევანდელი წარმატებები, პოტენციალი და ამოცანები რომელიც გუნდს აქვს. ამიტომ მივიღეთ გადაწყვეტილება N 7 მატარებელში საკითხავი 27

რკინიგზა და რკინიგზელები

მხარი დაგვეჭირა ეროვნული ფედერაციისთვის და გავმხდარიყავით საქართველოს ეროვნული გუნდის გენერალური სპონსორი. ჩვენს გუნდში წარმატებული თაობაა. მათ აქვთ სერიოზული გეგმები და, ალბათ, დამეთანხმებით, რომ ქართველი კალათბურთელების გამარჯვება ჩვენი გამარჯვებაა. სწორედ ამაში შევიტანეთ წვლილი და კვლავაც გავაგრძელებთ ქართული სპორტის მხარდაჭერას“, – განაცხადა კოკა გუნცაძემ. „თანამშრომლობა, ალბათ, დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ როგორ შედეგებს აჩვენებს ეროვნული ნაკრები. ნახევარი მილიონი ლარი საკმაოდ დიდი თანხაა და ასეთი დიდი სპონსორი საქართველოს კალათბურთის ეროვნულ ფედერაციას ჯერ არ ჰყოლია. კიდევ ერთხელ დიდი მადლობა „საქართველოს რკინიგზას“, – აღნიშნა მემორანდუმის ხელმოწერის შემდეგ კალათბურთის ეროვნული ფედერაციის პრეზიდენტმა მიხეილ გაბრიჩიძემ. „მხარდამხარ გამარჯვებისთვის“ – ეს არის დევიზი, რომლითაც „საქართველოს რკინიგზა“ მხარს უჭერს კალათბურთის ფედერაციას და გულშემატკივრებს მეტი ჩართულობისკენ მოუწოდებს. კომპანიას მიაჩნია, რომ კალათბურთს, როგორც სპორტის სახეობას, ქვეყანაში მეტი პოპულარიზაცია სჭირდება. შეგახსენებთ, რომ ს/ს „საქართველოს რკინიგზას“ სპორტის სხვადასხვა სახეობათა განვითარებაში, უკვე დიდი ხანია, საკუთარი წვლილი შეაქვს. სწორედ „საქართველოს რკინიგზაა“ ერთ-ერთ ყველაზე ტიტულოვან სარაგბო კლუბ „ლოკომოტივისა“ და წყალბურთის კლუბ „ლოკომოტივის“ გენერალური სპონსორი.

ფილიალს „მგზავრთა გადაყვანა“ ხარისხის მართვის სერტიფიკატი მიენიჭა მგზავრთა მომსახურების ხარისხის ამაღლებისა და სერვისების მიწოდებისას, თანმდევი პროცესების დახვეწისა და მოწესრიგების მიზნით, „საქართველოს რკინიგზის“ მენეჯმენტმა მიიღო გადაწყვეტილება 28 მატარებელში საკითხავი N 7

ფილიალში „მგზავრთა გადაყვანა“ დანერგილიყო ხარისხის მართვის სისტემა, რომელიც დააკმაყოფილებდა ISO 9001:2015 სტანდარტის მოთხოვნებს. პირველ ეტაპზე, პრიორიტეტულად იქნა მიჩნეული ტურისტული მიმართულება. კერძოდ – თბილისი-ბათუმითბილისის მარშრუტზე მოძრავი მატარებლები და მათი მსვლელობისას მგზავრებისთვის მიწოდებული სერვისები. შესაბამისად ხარისხის მართვის სისტემამ მოიცვა როგორც ფილიალის ცენტრალურ ოფისში შემავალი სხვადასხვა სამსახურები და თბილისის, ურეკის, ქობულეთისა და ბათუმის სერვისცენტრები, ასევე თბილისის სალოკომოტივო დეპო, რომელიც ემსახურება ამ მიმართულებაზე მოძრავ მატარებლებს. ზემოაღნიშნული სისტემის დანერგვის, შიდა და გარე აუდიტის ჩატარების პროცესში აქტიური დახმარება გაგვიწია კომპანიამ Quadra Consulting Georgia, რომელსაც „საქართველოს რკინიგზასთან“ თანამშრომლობის დადებითი გამოცდილება გააჩნია. ფილიალში „მგზავრთა გადაყვანა“ დაინერგა ISO 9001:2015 ხარისხის მართვის სისტემა, რომელმაც წარმატებით გაიარა სერტიფიცირების პროცედურა. ამის საფუძველზე კომპანია INTERTEK-მა მას შესაბამისი სერტიფიკატი მიანიჭა. აღსანიშნავია, რომ საქართველოში პირველად, ამ უახლესი სტანდარტის მფლობელი გახდა სს „საქართველოს რკინიგზა“. ვიმედოვნებთ ეს სიახლე კიდევ უფრო სანდოსა და მიმზიდველს გახდის „საქართველოს რკინიგზას“ მგზავრებისა თუ პარტნიორი კომპანიებისთვის.

რკინიგზა და რკინიგზელები

სატრანსპორტო მარშრუტის განვითარების საკოორდინაციო კომიტეტის სხდომა

თბილისში ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრან სპორტო მარშრუტის განვითარების საკოორდინაციო კომიტეტის მორიგი სხდომა გაიმართა. სხდომაზე დამტკიცდა საერთაშორისო სატრანსპორტო კონ სორციუმის 2016 წლის სამუშაო გეგმა. აირჩიეს განვითარების საკოორდინაციო კომიტეტის თავმჯდო მარეც. გარდა ამისა, სხდომაზე განიხილეს ს/ს ,,Укрзализныця“, შპს „Укрферри“ და კომპანია Translogistic SRL განვითარების საკოორდინაციო კომიტეტთან შეერთების საკითხი. ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო მარშრუტის განვითარების საკოორდინაციო კომიტეტის სხდომაზე იმსჯელეს კონკურენტუნარიანი ტარიფების დაწესებისა და კომიტეტის შტაბბინის ქ. ასტანაში (ყაზახეთი) გახსნის თაობაზე.

მემორანდუმი „ტრანს კავკასუს ტერმინალსსა“ და კომპანია LAM-ს შორის ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ შვილობილმა კომპანია „ტრანს კავკასუს ტერმინალსმა“ და LAM კომპანიათა ჯგუფმა 30 მატარებელში საკითხავი N 7

განზრახვათა შესახებ მემორანდუმს მოაწერეს ხელი. მემორანდუმის თანახმად, კომპანიები სატრანსპორტო სფეროში თანამშრომლობით, ხელს შეუწყობენ საქართველოს სატრანსპორტო პოტენციალის მსოფლიო სავაჭრო გზებთან დაკავშირებას. ასევე ერთობლივად შეიმუშავებენ საზღვაო კავშირს საქართველოს, თურქეთსა და შესაბამის ევროპულ ბაზრებთან. „ჩვენ ვამაყობთ იმით, რომ „ტრანს კავკასუს ტერმინალსი“ ტრანსკასპიური კონსორციუმის წევრი გახდა. კონსორციუმი ჩინეთიდან საქართველოში საკონტეინერო გადაზიდვებს უზრუნველყოფს, შემდგომში მათი სხვადასხვა მიმართულებით ტრანსპორტირების მიზნით. ჩვენი კომპანიის გარდა კონსორციუმის წევრები არიან ჩინური, აზერბაიჯანული და ყაზახური კომპანიები. იმედი გვაქვს LAM-ჯგუფი იქნება ერთ-ერთი კომპანია, რომლის მხარდაჭერით შავ ზღვაზე თურქეთისა და სხვა მიმართულებით საზღვაო მომსახურებას მივიღებთ, რომ შემდგომში სრულყოფილად უზრუნველვყოთ ჩინეთიდან წამოსული ტვირთის მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში ტრანსპორტირება“, – განაცხადა „ტრანს კავკასუს ტერმინალსის“ დირექტორმა ლევან სულაბერიძემ. „ბოლო წლების განმავლობაში საქართველო სატრანსპორტო სფეროში მნიშვნელოვნად განვითარდა. ჩინეთი-საქართველოს აბრეშუმის გზა კი, ამ მიმართულებით დამატებით შესაძლებლობებს გვაძლევს. LAM კომპანიათა ჯგუფი, როგორც

რკინიგზა და რკინიგზელები

გლობალური სატრანსპორტო კომპანია, „ტრანს კავკასუს ტერმინალსთან“ პარტნიორობით ამ შესაძლებლობების მაქსიმალურად გამოყენებას გეგმავს, რაც საქართველოს საშუალებას მისცემს უფრო დიდი როლი ითამაშოს მსოფლიოს ტრანსპორტირების სფეროში. ჩვენ ვამაყობთ იმით, რომ ამ პროექტში საკუთარი წვლილი შეგვაქვს“, – განაცხადა LAM კომპანიათა ჯგუფის დირექტორთა საბჭოს აღმასრულებელმა დირექტორმა სელიმ მაკზუმემ. შეგახსენებთ, რომ „ტრანს კავკასუს ტერმინალსის“ 100% -იანი წილის მფლობელია ს/ს „საქართველოს რკინიგზა“. რკინიგზის შვილობილი კომპანია 2009 წელს დაარსდა, რომელიც მართავს და ავითარებს საკონტეინერო ტერმინალებს თბილისსა და ფოთში. LAM კომპანიათა ჯგუფი კი 70-წლიანი გამოცდილების კომპანიაა, რომელიც თავისი საერთაშორისო ქსელების მეშვეობით საზღვაო და ლოგისტიკურ მომსახურებას აერთიანებს.

აქციაში მონაწილე თითოეულ პირს ჩაუტარდა ფართო სპექტრის მაღალი ხარისხის გამოკვლევები. რკინიგზელი მოხალისე დონორები ჰემოგლობინის, სისხლის საერთო და ვირუსების ანალიზების პასუხებს რამდენიმე დღეში მიიღებენ. აქციაში მონაწილე ყველა დონორს ჰემატოლოგიისა და ტრანსფუზიოლოგიის ინსტიტუტის სახელით „მადლობის სიგელები“ გადაეცათ.

აქციაში „თქვენ დღეს სიცოცხლე გადაარჩინეთ“ – „საქართველოს რკინიგზა“ ჩაერთო „საქართველოს რკინიგზამ“ სისხლის დონორთა დღისადმი მიძღვნილ აქციაში მიიღო მონაწილეობა. დონორთა კვირეულის ფარგლებში, მთელ მსოფლიოში, სხვადასხვა ღონისძიება იმართება. „საქართველოს რკინიგზა“ წელსაც შეუერთდა კვირეულს. კომპანია ჰემატოლოგიისა და ტრანსფუზიოლოგიის ინსტიტუტთან ერთად (სისხლის გადასხმის ინსტიტუტი), სისხლის უანგარო დონორთა აქციაში „თქვენ დღეს სიცოცხლე გადაარჩინეთ“ ჩაერთო.

„საქართველოს რკინიგზასა“ და Deutsche Bahn-ს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა

საკმაოდ დიდი იყო რკინიგზელ მოხალისე დონორთა აქტივობა. „საქართველოს რკინიგზის“ თანამშრომლები პროექტში აქტიურად ჩაერთნენ. სისხლის გაცემა მისაბაძი მაგალითი უნდა იყოს სხვა ორგანიზაციებისთვისაც, რადგან ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. სტატისტიკის მიხედვით, ყოველ 3 წამში ადამიანს სისხლი ესაჭიროება“, – განაცხადა ჰემატოლოგიისა და ტრანსფუზიოლოგიის ინსტიტუტის ადმინისტრაციულმა მენეჯერმა თამარ დოლაბერიძემ.

ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ და Deutsche Bahn-ის საერთაშორისო ბიზნესის განვითარების მიმართულების ხელმძღვანელმა ნიკო ვარბანოფმა ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმს მოაწერეს ხელი. ხელმოწერის ოფიციალური ცერემონია მწერალთა სახლში გაიმართა, სადაც ასევე გერმანელი ბიზნესმენების მონაწილეობით მრგვალი მაგიდა იყო დაგეგმილი. მხარეებს შორის N 7 მატარებელში საკითხავი 31

რკინიგზა და რკინიგზელები

დერეფნის მეორე მიმართულება – სპარსეთის ყურედან შავი ზღვის მიმართულებით განვითარებას ითვალისწინებს. ტრადიციულად, ვაჭრობის დონე ირანსა და ევროკავშირის ქვეყნებს შორის მაღალია და გვსურს, რომ ამ ვაჭრობის დიდმა ნაწილმა ჩვენი სატრანსპორტო სისტემა გაიაროს“, – განაცხადა ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალურმა დირექტორმა მამუკა ბახტაძემ.

მემორანდუმის გაფორმებას გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრი – ფრანკვალტერ შტაინმაიერი და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი დიმიტრი ქუმსიშვილიც ესწრებოდნენ. „საქართველოს რკინიგზის“ ინიციატივით, სატრანსპორტო სფეროში იგეგმება Deutsche Bahn-ის, როგორც წარმატებული პარტნიორის შემოყვანა, რომელიც ჩინეთევროპას შორის მოძრავი ბლოკმატარებლების ერთ-ერთი უმსხვილესი ოპერატორია. Deutsche Bahn-ი ტრანსკასპიურ დერეფანს განიხილავს, როგორც მნიშვნელოვან და პერსპექტიულ პარტნიორს. ამასთან ერთად, ურთიერთთანამშრომლობა მოიცავს სპარსეთის ყურეევროპის ახალი სატრანსპორტო დერეფნის განვითარებას. მხარეები თანხმდებიან, რომ ტვირთის ნებისმიერი მიმართულებით გადასაზიდად, ჩვენი დერეფანი ერთ-ერთ საუკეთესო ალტერნატივად გამოიყენონ. „უპირველესად, მინდა გითხრათ, რომ გერმანიის რკინიგზა და მასთან ოპერირებული კომპანიები ევროკავშირის სატრანსპორტო სისტემის მთავარ ხერხემალს წარმოადგენენ. აქედან გამომდინარე, ჩვენი კომპანიის მათთან ურთიერთობა აბსოლუტურ პრიორიტეტს წარმოადგენს. ჩვენ ორი ძირითადი მიმართულებით თანამშრომლობას ვაპირებთ. ეს ეხება ტრანსკასპიურ დერეფანს, თანამედროვე აბრეშუმის გზას და ეს, ძირითადად, იქნება საკონტეინერო გადაზიდვები ჩინეთიდან ევროკავშირის მიმართულებით და უკან. ახალი 32 მატარებელში საკითხავი N 7

„საქართველოს რკინიგზასა“ და Deutsche Bahn-ს შორის ურთიერთობის პირველი ეტაპი მას შემდეგ დაიწყო, რაც კომპანიის დელეგაცია, გენერალურ დირექტორ მამუკა ბახტაძის ხელმძღვანელობით, ბერლინში „დოიჩე ბანის“ სათავო ოფისს ეწვია. ჩვენს დერეფანში მიმდინარე მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო პროექტების გაცნობის შემდეგ, გერმანულმა მხარემ გამოხატა უდიდესი ინტერესი და გამოთქვა სურვილი აქტიური მონაწილეობა მიეღო დერეფნის განვითარების პროცესში. მიმდინარე წლის მაისში, საპასუხო ვიზიტით, საქართველოს გერმანული დელეგაცია ეწვია. სტუმრობისას, გერმანულ მხარეს შესაძლებლობა ჰქონდა სიღრმისეულად გაცნობოდა „საქართველოს რკინიგზის“ პროექტების მიმდინარეობას. საბოლოოდ, ამ პროცესების შეფასებამ, ქართული და გერმანული რკინიგზის წარმომადგენელთა მაღალმა ინტერესმა, თანამშრომლობის სურვილი ბუნებრივად გააჩინა. მემორანდუმი არის პირველი ნაბიჯი, რომელსაც მხარეები ერთობლივი პროექტების განხორციელებისკენ გადადგამენ.

თბილისში რკინიგზის ადმინისტრაციების სხდომა დასრულდა ქალაქ თბილისში რკინიგზის ადმინისტრაციების საბჭოს ორდღიანი, რიგით 64-ე სხდომა გაიმართა. ღონისძიებაში მონაწილეობა მიიღეს აზერბაიჯანის, სომხეთის, ბელორუსიის, ყაზახეთის, ყირგიზეთის, მოლდოვას, ტაჯიკეთის, თურქმენეთის, უკრაინის, უზბეკეთის, საქართველოს, ლიტვის, ლატვიის, რუსეთის, ირანის, ფინეთის, ესტონეთის – სულ 180 ქვეყნის წარმომადგენლებმა.

2015 წლის საბჭოს დირექციის საქმიანობის უზრუნველყოფის ხარჯთაღრიცხვა და საბჭოს სარევიზიო კომისიის ანგარიში ხარჯთაღრიცხვის შესრულების შემოწმების შესახებ; სარკინიგზო ადმინისტრაციების საინფორმაციოგამოთვლითი ცენტრის საქმიანობის უზრუნველყოფის ხარჯთაღრიცხვის შესრულება ს/ს „რუსეთის რკინიგზების“ მთავარი გამოთვლითი ცენტრის 2015 წლის ხარჯების ანაზღაურების ჩათვლით და ამ ხარჯთაღრიცხვის შესრულების შემოწმების შედეგები; საბჭოს საპატიო სიგელით დაჯილდოება; 65-ე საბჭოს დღის წესრიგი, თარიღი და ჩატარების ადგილი.

სხდომის თანათავმჯდომარე ს/ს „საქართველოს რკინიგზის“ გენერალური დირექტორი მამუკა ბახტაძე იყო. სხდომის შედეგების თანახმად, დელეგაციების ხელმძღვანელებმა ხელი მოაწერეს პროტოკოლს, რომელშიც ასახული იყო სხდომაზე განხილული ყველა საკითხი. კერძოდ: 2015 წლისა და 2016 წლის I კვარტლის სამგზავრო კომპლექსის საერთაშორისო მიმოსვლის შედეგები; 2016/2017 წლების მატარებლების მიმოსვლის განრიგის ნორმატივები; 2015 წლის კონტეინერების გადაწერის შედეგები და 2016 წლის სატვირთო ვაგონების გადაწერის მომზადება; რკინიგზის ადმინისტრაციების ურთიერთანგარიშსწორების 2015 წლისა და 2016 წლის I კვარტლის მდგომარეობა; დსთ-ის ქვეყნების მეთაურთა 1996 წლის 18 ოქტომბრის სხდომის ინფორმაცია დსთ-ის მონაწილე სახელმწიფოების 2015 წლის სარკინიგზო ტრანსპორტის შეთანხმებული სატარიფო პოლიტიკის დაწესების კონცეფციის გადაწყვეტილების შესრულებაზე; ს/ს „რუსეთის რკინიგზების“ კავშირის ცენტრალური სადგურის 2016 წელს საბჭოს დირექციისა და სარკინიგზო ადმინისტრაციებისთვის საკოორდინაციო საქმიანობის კავშირის მომსახურების ანაზღაურების ხარჯთაღრიცხვის უზრუნველყოფა;

სარკინიგზო ტრანსპორტის ადმინისტრაციების შემდეგი – 65-ე საბჭოს სხდომა მიმდინარე წლის ნოემბერში, ესტონეთის რესპუბლიკაში გაიმართება. სარკინიგზო ტრანსპორტის საბჭო, რომლის შემადგენლობაშიც 18 წევრი ქვეყანაა, 1992 წელს დაარსდა. 24 წლის განმავლობაში საბჭოს მიერ ათობით გადაწყვეტილება იქნა მიღებული. ასევე ხელმოწერილია შეთანხმებები, რომლებიც სატვირთო და სამგზავრო გადაზიდვების განხორციელებაში ტექნიკური და ნორმატიული ბაზების განვითარებას უწყობს ხელს. ეს, თავის მხრივ, 1520 სივრცის სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირის ჰარმონიულ და მდგრად განვითარებას უზრუნველყოფს.

N 7 მატარებელში საკითხავი 33

რკინიგზა და რკინიგზელები

საქართველოს რკინიგზას ახალი ლოგო აქვს

ვ

ინც „საქართველოს რკინიგზის“ საქმიანობას თვალს ყურადღებით ადევნებს აღმოაჩენს, რომ კომპანია აქტიურად არის ჩართული პროექტებში, რომლებიც მიმართულია ტრანსკასპიური დერეფნის სატრანზიტო მნიშვნელობისა და ცნობადობის გაზრდისაკენ. აღდგენილი აბრეშუმის გზა, სპარსეთის ყურე-შავი ზღვის დამაკავშირებელი გზის პროექტი და სხვა არანაკლებ მნიშვნელოვანი სიახლეები ჩვენს დერეფანში ხაზს უსვამს საქართველოზე გამავალი სატრანსპორტო არტერიის მნიშვნელობას. კომპანიის მისიაც სწორედ ეს არის გახდეს ხიდი ევროპასა და აზიას შორის. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, დღის წესრიგში დადგა საქართველოს რკინიგზისათვის ახალი სიმბოლოს შექმნის საკითხი.

სიმბოლოსი, რომელიც შესაბამისობაში მოვიდოდა კომპანიის ფილოსოფიასთან და ძველი ლოგოსგან განსხვავებით, ხაზს გაუსვამდა ჩვენი სატრანზიტო დერეფნის როლსა და მნიშვნელობას. ამ თემასთან დაკავშირებით ვესაუბრებით საქართველოს რკინიგზის სატვირთო გადაზიდვების მარკეტინგის სექტორის უფროსს სალომე კელენჯერიძეს: სალომე, რატომ გაჩნდა საქართველოს რკინიგზის რებრენდინგის საჭიროება? სალომე კელენჯერიძეს: საქართველოს რკინიგზის ლოგო, ყველასათვის ნაცნობი და საყვარელი სიმბოლო, როგორც ბოლო პერიოდში, კომპანიის თანამშრომლებზე და ჩვენს მომხმარებლებზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, მხოლოდ სიჩქარესთან და რკინიგზის სამგზავრო მატარებელთან ასოცირდებოდა. შინაარსობრივად, ერთი შეხედვით, აღნიშნული ასოციაციები სრულიად მისაღებია სატრანსპორტო სფეროში მოღვაწე კომპანიებისთვის, მით უმეტეს რკინიგზისთვის. თუმცა… უკანასკნელი წლებია ჩვენი კომპანია აქტიურად არის ჩართული რამდენიმე მასშტაბურ პროექტში, რომლებიც ჩვენი ქვეყნის სატრანსპორტო პოტენციალის და მნიშვნელობის გაძლიერებას ისახავს მიზნად. ასეთ პროექტებს განეკუთვნება „ახალი აბრეშუმის გზა“ და „სპარსეთის ყურე – შავი ზღვა“. ჩვენი მენეჯმენტის ხედვით უახლოეს წლებში ტრანსკასპიური დერეფანი გახდება ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სატრანსპორტო გზაჯვარედინი, რომელიც ევრაზიის კონტინენტის ყველა ქვეყანას დააკავშირებს ერთმანეთთან. ამასთან, ჩვენი კომპანიის ლოკომოტივი გახლავთ სატვირთო

34 მატარებელში საკითხავი N 7

გადაზიდვები, ამიტომ გაჩნდა კითხვა, გამოხატავს კი რკინიგზის არსებული ლოგო კომპანიის ძირითად საქმიანობას და ფილოსოფიას? ალბათ, ყველა დამეთანხმებით, რომ ძველი ლოგოს სიმბოლიკა განსხვავებულად აპოზიციონირებს ბრენდს. შესაბამისად, ბუნებრივად დადგა კომპანიის სიმბოლოს-ლოგოს შეცვლის საკითხი. როგორ მიმდინარეობდა ახალი ლოგოს შექმნაზე მუშაობა? თავდაპირველად გადავწყვიტეთ ბევრი მინიშნებე ბით არ შეგვეზღუდა დიზაინერების ფანტაზია. უბრალოდ გავაცანით ჩვენი კომპანიის საქმიანობა და ვთხოვეთ შემოეთავაზებინათ რამდენიმე ვერსია, სადაც სხვადასხვა იდეას განავითარებდნენ. ძალიან გვაინტერესებდა როგორი იქნებოდა უცხო თვალით დანახული რკინიგზა. მეორე ეტაპზე უფრო დავაკონკრეტეთ ამოცანა და ყველაზე საინტერესო ვერსიების დახვეწაზე დავიწყეთ მუშაობა. იდეების დამუშავების პროცესში აქტიურად იყო ჩართული თანამშრომლების ჯგუფი, რისთვისაც მადლობა მინდა გადავუხაო მათ. ბევრი საინტერესო ნამუშევარი და ხედვა იყო წარმოდგენილი, თუმცა საბოლოო არჩევანი მხოლოდ ერთ მათგანზე

რკინიგზა და რკინიგზელები

გაკეთდა. დიზაინერმა გია ბოხუამ შეძლო ჩვენი ყველა მოთხოვნა გაეთვალისწინებინა და თან მისი გამორჩეული ხელწერა აესახა ლოგოში. საოცარი შეგრძნებაა, როდესაც უყურებ შედეგს, რომელშიც არც ერთი დეტალის შეცვლა არ გინდა, აცნობიერებ, რომ შესაძლებელი ყოფილა ყველა ნიუანსის პატარა სიმბოლოში ჩატევა, რომელიც საოცრად მსუბუქი, და ამავდროულად, დინამიკურია. გადამწყვეტ ეტაპზე ჩატარდა რამდენიმე ფოკუს ჯგუფის შეხვედრა რკინიგზის თანამშრომლებთან, მგზავრებთან და ტვირთის გადამზიდავებთან. ახალმა ლოგომ დიდი მოწონება დაიმსახურა. გადაწყვეტილება ერთხმად იქნა მიღებული კომისიის წევრების მიერ. ეს იყო ჩემი მიზანიც, მინდოდა ორგანულად მიეღოთ ცვლილება, როგორც რკინიგზის თანამშრომლებს, ასევე ჩვენს მომხმარებლებს თუ პარტნიორებს. რა კრიტერიუმებით შეარჩიეთ პროექტში მონაწილეები? ჩვენი მიზანი იყო რაც შეიძლება ბევრ კომპანიას მიეღო მონაწილეობა კონკურსში. მართალია პროექტის ბიუჯეტი ვერ მოგვცემდა ყველა სააგენტოსთან და დიზაინერთან თანამშრომლობის საშუალებას, თუმცა მაქსიმალურად შევეცადეთ გაგვეზარდა მონაწილეთა რაოდენობა. „Young Liones Georgia“ 2015 წლის გამარჯვებულთა სიითაც ვიხელმძღვანელეთ. კომისიამ საბოლოოდ ექვსი კონკურსანტის ნამუშევარი იხილა. სამწუხაროდ, რამდენიმე ჩვენთვის საინტერესო კომპანიამ ვერ მოახერხა მონაწილეობის მიღება, რადგან პროექტი შეზღუდული იყო ვადებით, თუმცა ძალიან კმაყოფილები დავრჩით იმ კონტინგენტით, რაც შეირჩა. ყველა მონაწილის პორთფოლიო გამოირჩეოდა საინტერესო პროექტებით. ნამუშევრებთან ერთად ყველა მათგანმა გადმოგვიგზავნა შესასრულებელი სამუშაოს ბიუჯეტი ჩვენ მიერ მიწოდებული ბრიფის მიხედვით. ვისურვებდი, რომ საქართველოს რკინიგზის ახალი ლოგო გამხდარიყოს სიმბოლო იმ დიდი წარმატებისა, რომელიც ჩვენს კომპანიას და ქვეყანას ელის მომავალში. „საქართველოს რკინიგზის“ ახალი ლოგოს ავტორი გია ბოხუა: „დამკვეთთა მოთხოვნით, „საქართველოს რკინიგზის“ ახალი ლოგო უნდა ყოფილიყო მარტივი, ერთ ფერიანი, პატარა ზომებზე მკაფიოდ გამოკვეთილი და ინტერნაციონალურად ცნობადი. „როდესაც ლოგოზე მუშაობა დავიწყეთ, უპირველესად გამოვიკვლიეთ მსგავს სფეროში არსებულ ლოგოები. ვნახეთ რა კეთდებოდა ბოლო 60 წლის მანძილზე. განვიხილეთ ისრები, მონოგრამები, თითქმის ყველა არსებული ლოგო ვნახეთ, რადგან, უპირველეს ყოვლისა, არ გვინდოდა უკვე არსებული ლოგოს მსგავსი ვერსია გაგვეკეთებინა. და მეორე – გვაინტერესებდა რა ფორმით კეთდებოდა ასეთი კომპანიის ლოგოები. ძირითადად, ყველგან ფიგურირებდა სისწრაფე, თუმცა ჩვენ შემთხვევაში სისწრაფეზე მოთხოვნა არ ყოფილა.

სალომე კელენჯერიძე ძველ ლოგოს ძალიან ბევრი პრობლემები ჰქონდა: მცირე ზომებში არ აღიქმებოდა, გრადიენტი გარკვეულ მასალებზე არ იბეჭდებოდა, წარწერა შორიდან არ იკითხებოდა, შრიფტი ხელოვნურად იყო დახრილი და ახლო მანძილზე უამრავი უზუსტობები ჰქონდა. ამ ყველაფერთან ერთად, გამოყენებული იყო ჩრდილები და ეფექტები, რომლებიც პრაქტიკულად შეუძლებელს ხდიდა ლოგოს ხარისხიანად დაბეჭდვას. მოთხოვნის თანახმად, ჩვენ უნდა შეგვექმნა მარტივი გეომეტრიული სიმბოლო. დავამუშავეთ ლოგოს ორი ვერსია. პირველი ვერსია იყო ოთხი მიმართულების ისარი, რომელიც გამოხატავს აღმოსავლეთს, დასავლეთს, ჩრდილოეთსა და სამხრეთს. მეორე ვერსია, რომელიც აირჩა, გახლავთ მონოგრამა – GR. მთლიანად ლოგო ასოცირდება რკინიგზის სიმბოლიკებთან, მასიურია, და მძიმე შრიფტია გამოყენებული. აღსანიშნავია, რომ ამ ლოგოში ძველი ლოგოს დინამიკაც შენარჩუნებულია. თუ დააკვირდებით, ლოგოს ნეგატიურ სივრცეში კარგად ჩანს გზაჯვარედინი, რომელიც ზემოთ აღნიშნულ ოთხ მიმართულებას გამოხატავს. იმის გამო, რომ რკინიგზა საერთაშორისო ბაზარზე გადის, გადავწყვიტეთ ლოგო ყოფილიყო ინგლისური შრიფტით. შრიფტი სპეციალურად ამ ლოგოსთვის შეიქმნა და ეკუთვნის აკაკი რაზმაძეს. მინდა აღვნიშნო, რომ არჩეული ლოგო ნეიტრალურია და საშუალებას გვაძლევს რკინიგზის ქვებრენდებიც“ გავაცოცხლოთ.

N 7 მატარებელში საკითხავი 35

ინოვაციური მეთოდები დერმატოლოგიაში

International Dermatological Clinic

საერთაშორისო დერმატოლოგიური კლინიკა „კანი“

მატარებელში საკითხავი

კლინიკა „კანი“ ევროპისა და აშშ-ის დერმატო-ვენეროლოგიური კლინიკების გამოცდილებით ხელმძღვანელობს. მკურნალობის ახლებური ე.წ. ამერიკული მეთოდები ათეული წლებია უკვე გამოცდილი და ადაპტირებულია სამედიცინო სფეროში. როგორც კლინიკის დამფუძნებელმა და მთავარმა ექიმმა დერმატოვენეროლოგმა ირაკლი კუტალიამ გვითხრა, კლინიკა „გუნდური მიდგომით“ და უახლესი ინოვაციური აპარატურით გამოირჩევა. საეჭვო დიაგნოზის შემთხვევაში დიაგნოზის დასმა და მკურნალობის განხილვა გუნდურად, კონსილიუმის შედეგად ხდება – თითოეული პაციენტის მდგომარეობას განიხილავს კლინიკის ყველა ექიმი და უცხოელი პარტნიორი პროფესორი. საგულისხმოა, რომ ამ დამატებითი მომსახურებისთვის პაციენტებს დამატებითი თანხის გადახდა არ უწევთ და ეს მომსახურება კონსულტაციის ღირებულებაში შედის. რაც შეეხება მკურნალობის ამერიკულ სტანდარტს, ეს უკანასკნელი გამოცდილი და ადაპტირებულია აშშ-ის წამყვან დერმატოლოგიურ კლინიკებში. პაციენტის მიღებისა და კონსულტაციის პროცესი სრულიად შეესაბამება ევროპულ და ამერიკულ სტანდარტებს, რაც გულისხმობს ყველა პაციენტისთვის კანის კომპიუტერულ დიაგნოსტიკას ინოვაციური აპარატით, ზუსტი დიაგნოზის დასმას და სრულყოფილი მკურნალობის დანიშვნას, ასევე მკურნალობის მიმდინარეობის დინამიკაში კონტროლს. კლინიკა „კანის“ ექიმები პაციენტებს უნიშნავენ იმ მედიკამენტებს, რომლებიც მიღებულია მსგავსი პროფილის წამყვან დასავლურ კლინიკებში. კლინიკას დღეს უკვე თავისი დერმატოლოგიური აფთიაქი აქვს, სადაც ყველა ის წამალი იყიდება, რომელიც საჭიროა კონკრეტული დერმატოლოგიური დაავადების სამკურნალოდ, ხოლო პაციენტებს აღარ უწევთ ამ მედიკამენტების ონლაინ გამოწერა და კვირაობით ლოდინი. ფასებიც ხელმისაწვდომია. მკურნალობის ეს მეთოდი პაციენტისთვის უფრო კომფორტული, ნაკლებად სახიფათო და შედეგიანია.

ზუსტი კურსი დანიშნოს. აღნიშნული მომსახურება და ხარისხი ნამდვილად დიდი საჩუქარია მოსახლეობისთვის, რადგან ნებისმიერი საეჭვო სიმპტომის შემთხვევაში შესაძლებელია მიმართოთ ექიმვენეროლოგს და მიიღოთ სრულიად უფასო კონსულტაცია

სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებების შესახებ. კლინიკაში ყველა სამედიცინო ჩანაწერი ელექტრონული ფორმით ინახება. ეს საშუალებას აძლევს როგორც პაციენტს, ასევე მკურნალ ექიმს თვალყური ადევნონ მკურნალობის პროცესის დინამიკას.

აპარატით

პირველად საქართველოში, კანისა და ხალის დიაგნოსტიკა ინოვაციური აპარატით – FotoFinder Bodystudio-ით კეთდება, რომელიც განსაზღვრავს რამდენად საშიშია ჩვენს კანზე

არსებული ხალი და რამდენად მაღალია ხალის გადაგვარების რისკი. აღნიშნული დიაგნოსტიკა სრულიად უსაფრთხოა და არ აქვს უკუჩვენება (დიაგნოსტიკა შესაძლებელია ორსულებისთვის და ბავშვებისთვისაც). ხალების დიაგნოსტიკა სასურველია რუჯის მიღებამდე და რუჯის მიღების შემდეგ. მელანომის (კანის კიბოს) ეფექტური პროფილაქტიკა და მკურნალობა სწორედ მის დროულ გამოვლენაზეა დამოკიდებული. კლინიკაში შესაძლებელია სხვადასხვა ტიპის წარმონაქმნების – ხორცმეტებისა და მეჭეჭების, კრიოდესტრუქციისა და ელექტროკოაგულაციის უახლესი აპარატით მოშორება მოყინვითა და მოწვით. პროცესი სრულიად უმტკივნეულოა – პაციენტი არანაირ დისკომფორტს არ განიცდის. კლინიკას „კანი“ საქართველოს მასშტაბით სამი ფილიალი აქვს: თბილისში, ქუთაისსა და ბათუმში.

კლინიკას ჰყავს ევროპელი კონსულტანტი პროფესორები, ვისთან

ერთადაც

მიმდინარეობს მუდმივი ონლაინკონსილიუმები.

კლინიკა „კანთან“ თანამშრომლობენ ევროპისა და რუსეთის წამყვანი დერმატოლოგები. ინოვაციური სიახლე, რომელიც პირველად საქართველოში წარმოადგინა კლინიკა „კანმა“ და მისმა პარტნიორმა – „სკინლაბის“ ლაბორატორიამ, გახლავთ ის, რომ აღარ არის საჭირო ნაცხის აღება, რაც საკმაოდ მტკივნეული და არასასიამოვნო პროცედურაა. კლინიკა „კანში“ დნმ-გამოკვლევა ინტიმურ ინფექციებზე შარდის ანალიზით ხორციელდება, რაც ექიმს მაქსიმალურად ზუსტ პასუხს აძლევს იმისთვის, რომ ამერიკული და ევროპული სტანდარტების გათვალისწინებით მკურნალობის

36 მატარებელში საკითხავი N 7

International Dermatological Clinic

თბილისი, ჭავჭავაძის გამზირი #7, ქუთაისი, ფოთის ქუჩა #40, ბათუმი, 26 მაისის ქუჩა #19 ექიმ-დერმატოლოგთან ვიზიტზე ჩაწერა სამივე ფილიალში შეგიძლიათ, ვებგვერდიდან: www.kani.ge ტელ: (032) 2 43 40 00

მატარებელში საკითხავი

STADLER მატარებლების ექსპერტი

„გაიგე? თურმე ორსართულიანი მატარებელი შემოჰყავთ!“ – გარშემო ყველა ამას გაიძახოდა. „ორსართულიანი“ იმდენად უცხოდ ჟღერდა, აღარც იყო საჭირო იმის დამატება, რომ ეს ახალი მატარებელი „იმპორტული“ იქნებოდა. ხომ გახსოვთ „იმპორტული მანქანის“ ფენომენი 1990-იანების დასაწყისში? დაახლოებით ასე იყო ამჯერადაც, ოღონდ სიტყვა „იმპორტული“ „ორსართულიანმა“ ჩაანაცვლა. არადა, საინტერესოა ვინ აწარმოებს ამ მატარებელს? სად იწარმოება? რამდენად სანდო კომპანიის სახელი აქვს მწარმოებელს?

ჩვენი საზოგადოება, თქვენ და მე, მატარებლებში გარკვეული რომ ვყოფილიყავით, პირველ სტატიებს პირდაპირ ასეთი სათაურები ექნებოდა: „საქართველოს რკინიგზამ“ ოთხი ახალი Stadler Kiss შეუკვეთა“. Stadler ამ შემთხვევაში მწარმოებელია (როგორც, მაგალითად, „ფოლკსვაგენი“ ავტოინდუსტრიაში), ხოლო Kiss – მოდელის სახელწოდება (როგორც „ფოლკსვაგენის“ „გოლფი“) გახლავთ.

ჟურნალისტი

ავტორი: შალვა ბუაჩიძე

ტრადიციული ქართული ჭორები იმის შესახებ, რომ ორსართულიანი მატარებელი ამა თუ იმ გვირაბში ვერ შეეტეოდა, მადლობა ღმერთს, მალევე მიეცა დავიწყებას და ხალხიც დამშვიდდა. ახლა კი, სერიოზულად: მოდი, ერთად გავერკვეთ, რას წარმოადგენს ეს მატარებელი და გავიგოთ იმაზე მეტი, ვიდრე მისი ორსართულიანობაა.

ქ

ართველები მატარებლებში დიდად ვერ ვერკვევით. ეს ლოგიკურიცაა, რადგან ათწლეულების მანძილზე, საბჭოთა მატარებლებით ვსარგებლობდით, დროს ჩამორჩენილები ვიყავით და კომფორტული მატარებლები, ისეთები, როგორებიც განვითარებულ ქვეყნებში დადის, მხოლოდ ევროპაში მოგზაურობისას თუ გვინახავს. თავის დროზე ვერც ავტომობილებში ვერკვეოდით, რადგან „ჟიგულების“, „ნივებისა“

38 მატარებელში საკითხავი N 7

და „ვოლგების“ გარდა არაფერი გვქონდა ნანახი. მატარებლების ექსპერტი არც მე ვარ, მაგრამ როცა გადაწყდა, რომ „საქართველოს რკინიგზამ“ 4 ახალი ორსართულიანი მატარებელი შეუკვეთა, მომინდა გამერკვია, რას წარმოადგენს ეს ახალი მატარებლები. მედიაში გავრცელებული მასალების სათაურები ძირითადად იმას გვამცნობდა, რომ ახალი მატარებელი ორსართულიანია.

ახლა ვნახოთ, რას წარმოადგენს ეს „შტადლერი“ – როგორც კომპანია და როგორც მატარებლების მწარმოებელი. „ჩვენი მომხმარებლები სანდო, უსაფრთხო, კომფორტულ მატარებელს იმსახურებენ. ჩვენ ვართ საერთაშორისო კომპანია, რომელიც სწორედ ასეთ მატარებლებს აწარმოებს. ვიყენებთ საუკეთესო ტექნოლოგიებს, რათა ჩვენი მატარებლები იყოს მაქსიმალურად

უსაფრთხო და კომფორტული. ჩვენს პარტნიორებსა და მომხმარებლებს შეუძლიათ ენდონ 7000-ზე მეტი ადამიანის ნაშრომს, რომლებიც ყოველდღიურად დაუღალავად მუშაობენ იმისათვის, რომ მომხმარებელმა პირველი კლასის სერვისი მიიღოს“, – ვკითხულობთ „შტადლერის“ ოფიციალურ ვებგვერდზე. ასეთი ტექსტი შესაძლოა ბევრ ოფიციალურ ვებგვერდზე წაიკითხო – თავის პროდუქტს ხომ ყველა აქებს, – მაგრამ ამ შემთხვევაში რთულია არ ენდო, რადგან საქმე შვეიცარიულ კომპანიასთან გვაქვს. სწორედ ამას გვახსენებს მომდევნო აბზაცი: „შვეიცარიული მიდგომით, 1942 წლიდან ვზრუნავთ მომხმარებელზე მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში და ვქმნით სანდო, ხარისხიან, კომფორტულ და ინოვაციურ პროდუქტს“. შემდეგი შეკითხვა: რატომ „შტადლერი“? ოფიციალურ ვებგვერდზე ამ შეკითხვაზე რამდენიმე პასუხია: კომპანიის თითოეული თანამშრომელი პროდუქტს მომხმარებლის თვალით უყურებს და შესაბამისი მიდგომით აწარმოებს; გამოიყენება მხოლოდ უახლესი ტექნოლოგიები; „შტადლერის“ თითოეული მატარებელი, მათ შორის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული რეგიონული მატარებელი Kiss ენერგოეფექტიანია და ეკონომიკური თვალსაზრისით საუკეთესო გადაწყვეტილებაა – როგორც მომხმარებლისთვის, ისე ქვეყნის ეკონომიკისთვის; „შტადლერი“ მუშაობს ხანგრძლივი პარტნიორობის პრინციპით და საკუთარ პროდუქტზე პასუხისმგებელია არა მხოლოდ პროდუქტის ჩაბარებამდე, არამედ მისი ექსპლუატაციის ვადის ამოწურვამდე; „შტადლერის“ ინჟინრებისთვის და კონსტრუქ ტორებისთვის სიტყვა „შეუძლებელი“ არ არსებობს – კომპანია პარტნიორ ქვეყანასთან ხელშეკრულების გაფორმებამდე ყოველთვის დაწვრილებით შეისწავლის გარემოს და

„ Kiss-ის მაქსიმალური სისწრაფე 160 კმ/სთ-ია და ეს მატარებელი განსაკუთრებით კომფორტული და მოხერხებული ინტერიერით გამოირჩევა

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 39

მატარებელში საკითხავი ბუსნანგში შტადლერი 1962 წლიდან დაფუძნდა, სააქციო საზოგადოებად კი 1976 წლიდან ჩამოყალიბდა.

მატარებელში საკითხავი

დღეისათვის „შტადლერი“ სხვადასხვა ტიპის მატარებლებით ისეთ ქვეყნებს ამარაგებს, როგორებიცაა შვეიცარია, გერმანია, იტალია, ჰოლანდია, აშშ, ნორვეგია, უნგრეთი, ფინეთი, ბრაზილია, აზერბაიჯანი, დიდი ბრიტანეთი, დანია, კანადა, შვედეთი და ა.შ. „თითქმის 75 წელია, რაც „შტადლერი“ მატარებლებს აწარმოებს და ამ ხნის განმავლობაში კომპანიის არცერთ თანამშრომელს არასოდეს მოუდუნებია ყურადღება. ჩვენ უდიდესი მონდომებითა და კონცენტრაციით ვქმნით სატრანსპორტო საშუალებას, რომლითაც შემდეგ უამრავმა ადამიანმა უნდა იმგზავროს. სწორედ ამიტომ, ჩვენი უმთავრესი მიზანი მატარებლების უსაფრთხოება, კომფორტი და ენერგოეფექტიანობაა“, – ეს Stadler Rail Group-ის გენერალური მენეჯერის პეტერ შპულერის სიტყვებია.

ინფრასტრუქტურას (ასე იყო საქართველოს მაგალითზეც); დაბოლოს, კომპანიის აზრით ყველაზე მთავარი: „შტადლერი“ სააქციო საზოგადოებაა, რომლის თითქმის 100-ივე პროცენტი ეკუთვნის ოჯახს და კომპანიაში დასაქმებულებს. ეს იმას ნიშნავს, რომ „შტადლერი“ აბსოლუტურად დამოუკიდებელი კომპანიაა, რითაც მისი ხელმძღვანელები განსაკუთრებით ამაყობენ. კომპანიას, რომელსაც Stadler Rail Group-ის სახელითაც მოიხსენიებენ, სათაო ოფისი შვეიცარიაში, კერძოდ – ბუსნანგში აქვს. ჰოლდინგი რვა შვილობილი კომპანიისგან შედგება – ოფისებით ალჟირში, გერმანიაში, იტალიაში, ჰოლანდიაში, ავსტრიაში, პოლონეთში, შვეიცარიაში, ჩეხეთში, უნგრეთსა და ბელარუსში. „შტადლერს“ 7000-ზე მეტი ადამიანი ჰყავს დასაქმებული და კომპანიის ბრუნვა, უკანასკნელი მონაცემებით 2,2 მილიარდ შვეიცარიულ ფრანკს შეადგენს. კომპანიის ისტორია 1942 წლიდან იწყება, როცა ერნსტ შტადლერმა ციურიხში საინჟინრო ბიურო დააარსა და პირველ წარმატებებს მეორე მსოფლიო ომის პირობებში მიაღწია. 1945 წელს კომპანიამ ვედენსვილში გადაინაცვლა და დიზელზე მომუშავე ელექტროლოკომოტივების მშენებლობას შეუდგა. 40 მატარებელში საკითხავი N 7

რაც შეეხება Kiss-ს, ანუ ორსართულიან მატარებელს, რომელიც ქართველ მომხმარებელს მოემსახურება – ამ მატარებლის წარმოება „შტადლერმა“ 2010 წლიდან დაიწყო. „საქართველოს რკინიგზამ“ „შტადლერს“ Kiss-ის ტიპის ოთხი მატარებელი შეუკვეთა. ორი Kiss ქართველ მომხმარებელს ივლისიდან ემსახურება, მომდევნო ორს კი „საქართველოს რკინიგზა“ 2017 წლის გაზაფხულამდე მიიღებს. თითოეული მატარებელი 400-ადგილიანია და სამი კლასი აქვს. Kiss-ის მაქსიმალური სისწრაფე 160 კმ/სთ-ია და ეს მატარებელი განსაკუთრებით კომფორტული და მოხერხებული ინტერიერით გამოირჩევა. მატარებელი ძირითადად ალუმინის კონსტრუქციისგან შედგება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მაქსიმალურად მსუბუქია, მცირე წონა კი, მოგეხსენებათ, ეკონომიურობის გარანტიაა. შვეიცარიელი სპეციალისტები მატარებლების დამზადებამდე საქართველოში იმყოფებოდნენ. შეისწავლეს ინფრასტრუქ ტურა, გვირაბები, ბაქნები, ლიანდაგების სისტემა, და შესაბამისად, ახალი მატარებლები მთლიანად ადგილობრივ სისტემაზეა მორგებული. თუ თქვენ ახლა ამ მატარებლით მგზავრობთ, თავად შეაფასებთ შვეიცარიელთა ნამუშევარს და შეგიძლიათ თამამად თქვათ, რომ მის შესახებ გაცილებით მეტი იცით, ვიდრე ის, რომ ეს იმპორტული მატარებელი ორსართულიანია.

Megatechnica 032 2 24 46 46 Megatechnica.ge

მატარებელში საკითხავი

პოეტი

ავტორი: გიორგი კეკელიძე

მატარებელში საკითხავი

წლისამ მივიღე ერთი ფრიად ამაღელვებელი და ამავდროულად, როგორც მერე გაცხადდა, მცდარი მინიშნება – ალბერტო მორავიას „ჩოჩარა“ იმფერი წიგნი იყო. იმფერი. ეროტიკული. მორავია რომ ქართველი მეგონა, ეს კიდევ ცალკე საგაა. ახლა ალბერტოსა და ჰამლეტის გურულსახელობით ძნელად გაგვაკვირვებთ. ჰოდა, ვითხოვე. გარეკანი, სადაც შიშველი ქალი იყო წარმოდგენილი, ინფორმაციის წყაროს სანდოობას დიახაც რომ ადასტურებდა. დავიწყე კითხვა, და ამაოდ. ჩემთვის მოსაწყენი ამბები: ჯარისკაცები, სიკვდილი, გაჭირვება. არადა, გასაჭირი ჩვენიც გვეყოფოდა. მოკლედ, იმფერი აფერი. დე სიკას ლორენიანი ეკრანიზაცია რომ მქონოდა ნანახი, ფიქრს სხვა გაქანებას მივცემდი. მაგრამ მაშინ დე სიკა ბესიკად შეიძლებოდა მომყურებოდა – ჩემსა და კინოს შორის მკვდარი ტელევიზორი იდგა. მეორე წიგნს ეწერა „გამოდის ავტორის ხარჯით“. ეს იმ პერიოდისთვის ეტყობა განსაკუთრებულ ამბავს გულისხმობდა, გასაგები ტრადიციის გამო – 1991 წლის გამოცემაა – და ხაზგასმით მიუთითებდნენ. როსტომ ბეჟანიშვილის „ჰერცოგის ნადიმი“. ამ კაცის სახელი და გვარი მერე რუსთაველზე დამხვდა – აქ ცხოვრობდა და ა.შ.-ის ამბავში და გამიხარდა. ხსენებული წიგნიც ეროტიკული „ნაკოლის“ გავლენით წავიკითხე. აქაც ვერაფერი ბევრი ამ მხრივ, მაგრამ სხვა ამბები გავიგე. მაგალითად ის, რომ არსებობდა ვინმე ჯუ დე – ჩინელი გენერალი. 9

42 მატარებელში საკითხავი N 7

მარტს, სტუმრად ჩამოსულს, სტალინის სახელის დასაცავად ქართველი დემონსტრანტები მიადგნენ და გაჰყვიროდნენ: ჯუ დე, ჯუ დე, ჯუ დე! ძალიან საინტერესო საქმეა ერთი წიგნის გამოცემა ორჯერ – ბათუმში და თბილისში – განსხვავებული სათაურებით. სერგეი ლიბიხი – „სექსუალური ჰარმონია“ (თბილისი, „მერანი“, 1991 წელი. თარგმნა ნ. ლობჟანიძემ. გვერდი – 96) და სერგეი ლიბიხი – „სასიყვარულო ჰარმონია“ (ბათუმი, ჟურნალ „ჭოროხის“ გამომცემლობა, თარგმნა ე. ნიკოლაძემ. გვერდი – 64). საინტერესოა ისიც, რომ ორივე წიგნი ოჯახის ბიბლიოთეკაში აღმოვაჩინე. ალბათ, დროისა და კონტექსტის გათვალისწინებით – ძალიან სტერილური ქართულით ნათარგმნი, რაღაც აზრით, ნეიტრალური წიგნი – არც სამედიცინო, არც ეროტიკული. მოკლედ, უხალისოდ საკითხავი, სულ მცირე, იმ დეკლარირებული მიზნით მაინც, რაზეც თავიდანვე მოგახსენეთ. მაგრამ იმ დროის საკულტო წიგნი მაინც სხვა იყო. კარგად ან უნებლიეთ კარგად გათვლილი კომერციული პროექტი. ფასი სახელშეკრულებო – ეს ბიზნესგანცდისთვის. ტირაჟი, ოფიციალური – 1000 – ეს ექსკლუზიურობის შეგრძნებისთვის, თორემ ბარემ ათას ხუთასი კაცისგან მე გამიგია, რომ სადღაც სხვა გამოცემების ზურგში უდევთ. შრიფტი – პეტიტი – მზერის დასაძაბად და სხვანი. გაფორმება – სურათ-

პორნოგრაფიული ელემენტები. კრიმინალი. სიმდიდრე და სიღარიბე. ციხე. სიყვარული. ცოტა მოულოდნელი მორალისტური ამოვარდნები. ყველაფერი, რაც რაგინდარა ხარისხის ტექსტს ბესტსელერობას დაუმკვიდრებს, მით უფრო, იმ დროს, საბჭოთა ფსევდოტაბუდან გამომძვრალ საზოგადოებაში. ამ წიგნს ეგრე ვკითხულობდი, როგორც რომ ჩემი ვარაუდით ბევრი თქვენგანი – ან საბჭოთა ენციკლოპედიაში ვაქცევდი სხვათა თვალის ასაქცევად, ანდაც მეგულებოდა ასეთი ფოლიანტი – ოქრო აჭარის ლაჟვარდში, ციტრუსთა და მსგავს ხილთა კომკავშირული ქება, და იქ ვათავსებდი. ერთი შეხედვით კი გასაკვირია ამგვარ წიგნთა ასე დაჟინებით კითხვა, მაგრამ უცნაურ ბავშვად ვითვლებოდი და ამან გამიმართლა. კარგია უცნაურობა.

„ ამ წიგნს ეგრე ვკითხულობდი, როგორც რომ ჩემი ვარაუდით ბევრი თქვენგანი – საბჭოთა ენციკლოპედიაში ვაქცევდი სხვათა თვალის ასაქცევად

„ დე სიკას ლორენიანი ეკრანიზაცია რომ მქონოდა ნანახი, ფიქრს სხვა გაქანებას მივცემდი. მაგრამ მაშინ დე სიკა ბესიკად შეიძლებოდა მომყურებოდა – ჩემსა და კინოს შორის მკვდარი ტელევიზორი იდგა

„

პირველი ეროტიკული საკითხავი

ნახატების გარეშე, ტექსტზე მეტი აქცენტით. ავტორი – ირინა ავერბახი. ხოლო პირველ გვერდზე – ზ.ი. ავერბახი. აშკარა ფსევდონიმი, რომლის უკან მდგომი თუ ოდესმე სცენაზე გამოვა, დიადი კარნავალი უნდა შეიქნას. და სახელი მისი: „გარყვნილების ჭაობი, ანუ დედიდან შვილზე გადასული უბედურება“. უფრო მოკლედ: ჭაობი. წინასიტყვა გვამცნობს: „ძვირფასო მკითხველებო! ამ რომანში მოთხრობილი ამბები ნამდვილად მოხდა, მისი ავტორი ზაირა ისაის ასული ავერბახი რამდენიმე წლის წინ საზღვარგარეთ გაიქცა. ეს წიგნი საბჭოთა კავშირში აკრძალული იყო. იგი გამოიცა საზღვარგარეთის ბევრ ქვეყანაში. წიგნი ჩვენთან საიდუმლოდ იბეჭდებოდა, რადგან წიგნის აღმოჩენის შემთხვევაში მისი მფლობელიც სათანადოდ დაისჯებოდა“.

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 43

მატარებელში საკითხავი

ავტორი: დათო ტურაშვილი მწერალი

მატარებელში საკითხავი

კორიდა

44 მატარებელში საკითხავი N 7

ე

სპანელები ჩვენზე ჯიუტი ხალხია და კორიდაც, მიუხედავად საშინელი წინააღმდეგობისა, მაინც არსებობს დღევანდელ ესპანეთში, როგორც ესპანური კულტურისა და ისტორიის განუყოფელი და საამაყო ნაწილი. ესპანეთში, რა თქმა უნდა, არიან ადამიანები, ვისთვისაც კორიდა პირიქით – ეროვნული სირცხვილია, მაგრამ ისინი, ვისთვისაც კორიდა საამაყოა, გაცილებით მეტნი არიან და ასეც რომ არ იყოს, მისი

აკრძალვა, მაინც ძალიან ძნელია. ძნელია, თუმცა შესაბამისი ესპანური და საერთაშორისო ორგანიზაციები, მაინც მონდომებით იბრძვიან მისი აკრძალვისთვის და ესპანელებს ევროპელებმა, ევროკავშირში მიღების წინ, მთავარ პირობად კატეგორიულად მოსთხოვეს კორიდის აკრძალვა, მაგრამ უშედეგოდ, რადგან ესპანელთა ღრმა რწმენით, ესპანეთი დამთავრდება მაშინ, როცა იქ კორიდა შეწყდება. კორიდა კი გრძელდება და ესპანელები ევროკავშირში მაინც მიიღეს. მადრიდის უნივერსიტეტის პროფესორსაც, რომელმაც ლექციის შემდეგ პირდაპირ მითხრა, მეეჭვება, რომ თქვენი ქვეყანა ევროკავშირში მალე მიიღონო, ზუსტად ასე ვუთხარი – მაინც მიიღე ბენ-მეთქი და ჩემი არგუმენტებიც ჩამოვუთ ვალე (და ქართული ხალხური ზეპირსიტყვი ერებიდან, ერთი (შესაბამისი) ნიმუშიც იქვე დავუსახელე: „ვერ იზამს ევროკავშირი ფეხებზე დაგვიკიდოსა“). მართალია ესპანელებს უკეთესი ადგილმდებარეობა აქვთ (ამ თვალსაზრისით) და ევროკავშირის გარეთ მათ (ისედაც) არავინ დატოვებდა, მაგრამ ესპანელებზე ნაკლებად, ძილი და ქეიფი არც ჩვენ გვიყვარს და ცეკვა და სიმღერაც არანაკლებ გვეხერხება. რაც შეეხება ქართულ სიზარმაცეს, ესპანურ უდარდელობასთან შედარებით, მართლაც მოგონილი ჩანს და ამ ნიშნით თუ დაგვიწუნეს, მართლა უსამართლობა იქნება ევროპელების მხრიდან. ჩემმა ძვირფასმა ლექტორმა მისმინა, მისმინა და გაეღიმა – ნამდვილად არ მინდა ესპანელები იაპონელებს დაემსგავსონ და მადრიდშიც იგივე მოხდეს, რაც ტოკიოში ხდებაო. რა ხდება-მეთქი და, თურმე ტოკიოს მეტროს (გამთენიისას), შრომასმოწყურებული და მონდომებული, იმდენი იაპონელი აწყდება, რომ მატარებლებში შეღწევა შეუძლებელია და ამ ხალხს ვაგონებში (ბოდიში და) სულ ჭიტლაყებით ტენიან.

ვაგონს ქართულად (ნიკო ლორთქიფანიძის ვერსიით), რონოდი ჰქვია, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს სად შეგტენიან გამთენიისას კუნთმაგარი იაპონელები, რომელთაც ამის გამო ხელფასსაც კი უხდიან. იმ ჩემმა ძვირფასმა პროფესორმაც ზუსტად ასე მითხრა – არ მინდა, რომ ესპანეთი ისე განვითარდეს, დილაობით მეტროში მტენიდნენ ვიღაც ჯანიანი სტუდენტები (სწავლასთან შეთავსებით), ჩემს დასახმარებლად რომ იმუშავებენო. პროფესორი მარიანო დე ანდრეასი მართალი იყო და გამახსენდა, რომ ტოკიოს მეტროს ამბავი თბილისში პაატა გოგიშვილისგან ერთხელ უკვე მოსმენილი მქონდა. თუმცა პანტელას ის აღარ უთქვამს, რაც ბატონმა მარიანომ მითხრა და მას შემდეგ, იაპონელ ტურისტებს ყველგან ვაქცევ ყურადღებას და ისინი მართლა გამუდმებით აჩხაკუნებენ ფოტოაპარატებს ისე, რომ არც აკვირდებიან, რას იღებენ. იაპონელებს, რომლებიც მთელი დღე მუშაობენ და წელიწადში მხოლოდ ერთხელ, მხოლოდ ერთკვირიანი შვებულება ეძლევათ, სამყაროს აღქმის უნარი (როგორც ესპანელმა ლექტორმა მითხრა, ზედმეტი შრომისგან) დაკარგული აქვთ და აპარატებსაც ასეთი სიხშირით იმიტომ აჩხაკუნებენ, რომ შინ დაბრუნებისას (ფოტოების დახმარებით) ის მაინც გაიხსენონ, რომელ ქვეყანაში იყვნენ სამოგზაუროდ. ზედმეტი შრომა თუ საერთოდ არსებობდა, როგორ წარმოვიდგენდი, მაგრამ როგორ არ დავუჯერებდი ჩემს მადრიდელ პროფესორს, რომელსაც მთელი ესპანეთი უსმენს და უჯერებს. მეც დავუჯერე და კორიდის სანახავად მისი რჩევით წავედი, თუმცა დამავიწყდა, რომ ეს „დე“ (ესპანური სახელების შემდეგ), დიდგვაროვანი წარმომავლობის აღმნიშვნელია და შეიძლება ამ განსხვავებამ (ჩემს წარმომავლობასთან შედარებით), განაპირობა კიდეც ჩვენი განსხვავებული დამოკიდებულება კორიდის მიმართ და მე აშკარად ხარის მხარეს ვიყავი და არა მატადორის.

„ ესპანელთა ღრმა რწმენით, ესპანეთი დამთავრდება მაშინ, როცა იქ კორიდა შეწყდება

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 45

მატარებელში საკითხავი

კორიდის არენას ესპანეთში ხარების მოედანი ჰქვია და ასეთი მოედანი ესპანეთის თითქმის ყველა ქალაქში არსებობს, მაგრამ ესპანეთის მთავარი არენა, რა თქმა უნდა, მადრიდშია, რომელიც მეოცე საუკუნის დასაწყისში ხოსე ესპელიუსის პროექტით აშენდა მავრიტანიულ სტილში და ამ არენაზე (სეზონის მანძილზე) სამოცდაათზე მეტი კორიდა იმართება. სეზონი იწყება აპრილში და შემოდგომამდე გრძელდება, როგორც ეს საუკუნეების მანძილზე ხდებოდა და მაყურებელი ამ ორთაბრძოლებს დღემდე საკმარისზე მეტი ჰყავს. ამიტომაც, კორიდაზე შესასვლელი ბილეთი საკმაოდ ძვირი ღირს და არენაც მნახველებს ნებისმიერ ამინდში გაჭირვებით იტევს. სიტყვა ორთაბრძოლა კი შემთხვევით სულაც არ გვიხსენებია, რადგან (პირადად) კორიდა ყოველთვის ორთაბრძოლა მეგონა და როცა აღმოვაჩინე, რომ ერთ ხარს სინამდვილეში

მატარებელში საკითხავი რამდენიმე კაცი ებრძვის, მეც ისევე გამაკვირვა ამ ამბავმა, როგორც ის ხარი, რომელიც არენაზე გამოსვლისთანავე გაოგნებული უყურებდა მონდომებულ მოწინააღმდეგეებს. ამ ორმოცი ათას აღტაცებულს შორის, ალბათ, მხოლოდ ორმა (იმ ხარმა და მე) არ ვიცოდით, რას ერჩოდნენ ხარს, რომელიც აშკარად მშვიდობიანი განზრახვით გამოვიდა არენაზე და როცა პირველი დარტყმა მიიღო, გაკვირვებისგან ის დიდი თვალები კიდევ უფრო გაუფართოვდა. პირველ დარტყმას მეორე მოჰყვა, მეორე პიკადორს მესამე, და მეოთხე ტორეადორმა მეხუთეს რომ მოუხმო, იქნებ შენც ისიამოვნოო, პაპაჩემის შვილივით ნაზარდი ხარები გამახსენდა, თვალებში სისველე ვიგრძენი და ფეხზე ავდექი. ხმამაღლა და ქართულად, მონდომებით შევაგინე ყველას, ვინც დასისხლიანებულ ხარს აწვალებდა, მაგრამ ამ ხარს რომ ვეღარაფერს ვუშველიდი,

უკვე ნათელი იყო. მეექვსე თვითონ მატადორი რომ გამოვიდა არენაზე, ხარი უკვე ისეთ დღეში იყო, რომ ორჯერ მუხლი მოეკეცა, თუმცა ბოლო, სასიკვდილო დარტყმის შემდეგ, კიდევ რამდენიმე წამის განმავლობაში იდგა მატადორის პირისპირ და თვალებში უყურებდა მას და არასოდეს, არასოდეს მინახავს უფრო სევდიანი თვალები, რომელიც სიკვდილის შემდეგაც არ დაუხუჭავს იმ ხარს და როცა ის ცხენებმა არენიდან გაათრიეს, მარცხენა მხარეს ისეთი ტკივილი ვიგრძენი, ჩემი მეზობელიც კი უთქმელად მიხვდა, რომ გულის შეტევა მქონდა. უცნობი მეზობელი (გვერდით სკამიდან, რომელიც ჩემივე თხოვნით, კორიდის წესებს მიხსნიდა) მაშინვე მიხვდა, რაც მჭირდა, გაიქცა, ჭიქა წყალი და წამალი მომიტანა. მერე რჩევაც მომცა – გული თუ გაწუხებს, კორიდებზე არ უნდა იაროო და ცოტა ხანში უკეთაც გავხდი, მაგრამ დარჩენას და პაპაჩემის კიდევ ერთი, უდანაშაულო ხარის მოკვლას ნაღდად ვეღარ გავუძლებდი. შინ დაბრუნებული, ყველა ესპანელ მეზობელს ვეჩხუბე და ვეკამათე ცალცალკე და ერთად, მაგრამ ჩემი ჰუმანიზმი უმრავლესობას სასაცილოდაც არ ეყო, თუმცა იმავე უმრავლესობას უხერხულობა მაინც შევამჩნიე კამათისას, მიუხედავად იმისა, რომ გააფთრებით იცავდნენ კორიდას და ახალი თაობის ესპანელები რომ კორიდებს იშვიათად ესწრებიან, უკვე ფაქტია. მადრიდის მთავარ არენაზეც, კორიდას (რომელიც პირველივე ბრძოლის შემდეგ მივატოვე), ძირითადად ასაკოვანი ადამიანები ესწრებოდნენ და მათ შორის კი ფრანკოს თაობის ესპანელი ქალები აშკარად ჭარბობდნენ. აგრესიული გულშემატკივრობაც ქალების მხრიდან უფრო იგრძნობოდა კორიდაზე და შინ დაბრუნებულსაც, ყველაზე თავგანწირული მონდომებით სწორედ ესპანელმა გოგონებმა შემომიტიეს – შენ რა იცი, კორიდის ხარებს

46 მატარებელში საკითხავი N 7

როგორი პატივით ზრდიან და ხარისთვის განა ასეთი გმირული სიკვდილი არ ჯობს, მთელი ცხოვრება შრომას და მერე სასაკლაოზე დაკვლასო?! ვიცი (როგორ არ ვიცი), რომ კორიდის ხარებს ისეთ კარგ პირობებში ზრდიან, შეგშურდება კიდეც, მაგრამ ჯერ არცერთ ხარს თვითონ არ „გაუკეთებია არჩევანი“ კორიდის სასარგებლოდ და იქნებ მთელი ცხოვრება მართლა შრომა ურჩევნიათ და არა სახელოვანი, თუნდაც ყველაზე გმირული სიკვდილი, თუნდაც ესპანეთის ყველაზე სახელოვან არენაზე. კორიდის შემდეგ იმდენად აღელვებული ვიყავი, რომ (რამდენიმე დღის მანძილზე) ვისაც ვხვდებოდი, ჩემი შთაბეჭდილებებით ვაწუხებდი, სანამ მადრიდის ქართველმა კურატორმა ნიკო ქარცივაძემ არ დამამშვიდა – თურმე გიორგი რამიშვილმა (კორიდაზე ყოფნისას), როცა ჩემსავით აღმოაჩინა, რომ ერთ ხარს ექვსი ადამიანი ებრძვის (და არა ერთი), ჯერ ჩემსავით ქართულად შეაგინა აღტაცებულ აუდიტორიას და მერე არენაზე გადახტა და ტორეროებს გადარეული გურულივით გამოეკიდა. გიორგი რამიშვილმა, მართალია, ისინი ვერაფრით დააზარალა (რადგან დანარჩენი მადრიდი მაშინვე მას გამოეკიდა), მაგრამ მაინც ძალიან კმაყოფილი დავრჩი ამ ისტორიით, თუნდაც იმის გამო, რომ ერთი ქართველი კიდევ აღმოჩნდა, ვისაც ჩემსავით შეეცოდა უთანასწორო ბრძოლაში დაცემული, უდანაშაულო ხარი.

„

აგრესიული გულშემატკივრობაც ქალების მხრიდან უფრო იგრძნობოდა და ყველაზე თავგანწირული მონდომებით ესპანელმა გოგონებმა შემომიტიეს

„

მატარებელში საკითხავი

მართალია მატადორის რისკი ნამდვილად არსებობს და ზოგჯერ ისე ხდება, რომ კორიდა მატადორისთვის მთავრდება ტრაგიკულად და არა ხარისთვის, მაგრამ ასეთი ფინალი იშვიათობაა, რადგან როცა მატადორი უკანასკნელი, სასიკვდილო დარტყმის გასაკეთებლად გამოდის არენაზე, ხარი უკვე ისეა დასუსტებული პიკადორებისაგან, რომ

N 7 მატარებელში საკითხავი 47

მატარებელში საკითხავი

ძალაც აღარ ჰყოფნის ბრძოლისათვის და ის მხოლოდ რაღაც სასწაულის და არა სიკვდილის მოლოდინში დგას, თუმცა სასწაულის ნაცვლად, როგორც წესი, სიკვდილი მოდის.

თუმცა ეროტიკული ელემენტი კორიდაზე აშკარად იგრძნობა და არაპროფესიული თვალიც ადვილად ამჩნევს (სექსუალური თვალსაზრისით) ქალთა სუბლიმაციურ მიდრეკილებებს.

ეს ბოლო, სიკვდილისწინა წამები, ალბათ, ყველაზე დიდი წამებაა ხარისთვის, რადგან ამ დროს მატადორს ხელები დაშვებული აქვს, ხარის პირისპირ დგას, თვალებში უყურებს მას და არენაზე საშინელი სიჩუმეა. ამ დროს ისეთი სიჩუმეა, რომ მხოლოდ გახშირებული სუნთქვის ხმა ისმის და მაგარი მატადორები ისე ახლოს მიდიან ხარებთან, რომ მხოლოდ უკანასკნელი ძალის მოკრება სჭირდება ხარს და გაფატრულ ადამიანს ვერც ერთი ქირურგი ვეღარ უშველის, მაგრამ ხარს ძალა აღარ ჰყოფნის და ის იჩოქებს, როგორც დამარცხებული და ათასობით ადამიანის თვალწინ კვდება. დაუჯერებელია, მაგრამ ერთადერთი, ვისაც ამ დროს მართლა უყვარს ხარი, მისი მკვლელია და ყველაზე მაგარი მატადორები იმაზეც ზრუნავენ, რომ სიკვდილის წინ, ხარმა დამცირებულად არ იგრძნოს თავი. საუკეთესო მატადორები იმასაც ახერხებენ, რომ სულ ბოლო წამს, ჯერ ისევ ცოცხალ ხარს, თვალებს საკუთარი ხელებით უხუჭავენ. ეს წამი მართლაც საოცარი სანახავია, რადგან ხარს შეუძლია ამ დროს თავის უშველებელ რქებზე წამოაგოს უკვე უიარაღო მატადორი, მაგრამ მას ძალა აღარ ჰყოფნის და მატადორს ნებდება. ამ დროს ხართან ერთად, მატადორს ნებდება ყველა ქალი, ვინც კი ამ ბრძოლას ესწრება, მაგრამ ხარის გან განსხვავებით, მათ სხვა შედეგი ელით და როგორც ესპანელი მამაკაცები ამბობენ (სწორედ ამ დროს), კორიდაზე დამსწრე იმ ქალებსაც კი აქვთ ორგაზმი, ვისაც ორგაზმი მანამდე არასოდეს ჰქონია...

დღევანდელი ესპანური კორიდა საკმაოდ თეატრალიზებულია (კომერციული ნიშნით და შოუს ელემენტებით), სადაც ისტორია და ტრადიცია, რასაკვირველია, შენარჩუნებულია. მაგრამ რაც უნდა იყოს, კორიდის წარსული განსხვავდება აწმყოსაგან და დღევანდელი კორიდა მაინც დაშორდა არა მხოლოდ მითოლოგიურ შრეებს, არამედ ისტორიულ საფუძვლებსაც, რამაც განაპირობა ჯერ მისი წარმოშობა და შემდეგ მისი პოპულარობა და არნახული სიცოცხლისუნარიანობა საუკუნეების მანძილზე. დაპყრობილ ესპანეთში კორიდა განასახიერებდა წინააღმდეგობის, დაპირისპირებისა და ბრძოლის ალეგორიას და მატადორი იყო სწორედ ის გმირი, რომელიც დამპყრობელს თავგანწირვით ებრძოდა და მაშინაც კი იმარჯვებდა, როცა ხარი გაცილებით დიდი და ძლიერი იყო. ესპანეთში კორიდა იბერიული პერიოდიდან არსებობს და სულაც არ არის შემთხვევითი, რომ კორიდა ძველ საქართველოშიც საუკუნეების მანძილზე არსებობდა (თითქმის მეცხრამეტე საუკუნემდე) და სახელიც იგივე ჰქონდა. ქართული კორული, მისი წარმოშობის საწყის ეტაპზე, ესპანური კორიდის იდენტური იყო, მაგრამ დრომ, განსხვავებულმა გარემომ და პირობებმა ქართული კორიდის ცვლილებები გამოიწვია – როგორც ფორმის, ისე შინაარსის თვალსაზრისით და ქართველები ხარებს აღარ კლავდნენ. მოგვიანებით კორულის ბრძოლები მხოლოდ ხარებს შორის იმართებოდა მთელ საქართველოში, მაგრამ დღემდე ამ ტიპის კორიდა მხოლოდ ტაო-კლარჯეთის ქართველებში შემორჩა და ნებისმიერ დაინტერესებულ ადამიანს შეუძლია ქართული კორიდის ნახვა ამჟამინდელი თურქეთის ტერიტორიაზე, ართვინის მაღალ მთებში, ყოველი ივნისის ბოლო კვირას...

ზემოთქმულის გადამოწმება ძნელია, მაგრამ ადვილია იმაში დარწმუნება, რომ ესპანელი მატადორები განსაკუთრებული პრივილეგიებით სარგებლობენ და საუკეთესო სასახლეებში ცხოვრობენ, საუკეთესო მანქანები ჰყავთ და საზოგადოებრივ ფიესტებზე საუკეთესო ქალებთან ერთად ჩნდებიან. გოჩა აბზიანიძემ ისიც კი მითხრა, რომ სევილიის კორიდაზე, როცა გამარჯვებული მატადორი მოკლული ხარის ყურს მაღლა სწევს, უკიდურესად ეგზალტირებული ქალები ტრიბუნებიდან არენაზე „ტრუსიკებს“ ისვრიან. ალბათ ქვედა საცვალი თუ იგულისხმა, მაგრამ სევილიაში ჯერ არ ვყოფილვარ და ამ უცნაურ ინფორმაციას ვერც დავადასტურებ და ვერც უარვყოფ. მადრიდის არენაზე კი ასეთი რამ ნამდვილად არ მინახავს, 48 მატარებელში საკითხავი N 7

ჩვენს წინაპრებს კორულის (მაგრამ არამხოლოდ კორულის) გზით გამოჰყავდათ ხარების საუკეთესო ჯიშები და სრულიად სამეგრელოს სიამაყე – კვარაცხელიების ჯიშიც სწორედ ამგვარად მიღწეული შედეგია. შარშან, როცა ართვინის მთებში ქართულ კორიდას დავესწარით, გულწრფელად გამაკვირვა ხარების სიდიდემ, ზომამ, და გამაკვირვა ქართველების დამოკიდებულებამ მათ მიმართ. ის ქართველები, რომლებიც ერთმანეთში ქართულად

აღარ ლაპარაკობენ, თავიანთ ხარებს მაინც მხოლოდ ქართულად ელაპარაკებიან და ამ ურთიერთობაში (დარწმუნებული ვარ) ძველი, ოქროს საწმისისდროინდელი საიდუმლოს ნაწილი დევს. ყველაზე დიდი და რთული საიდუმლოს გასაღებიც, როგორც წესი, საოცრად მარტივია, ძალიან უბრალო, და როცა ტაო-კლარჯეთში მივდიოდი, საკმაოდ ადვილად გადავჭერი პრობლემა, რომელიც სერიოზულად მაწუხებდა. შეიძლება ეს პრობლემა ნიკო მარის გარეშეც გაჩენილიყო, მაგრამ ამ კამათის გაღრმავებას რომ ამ უდიდესმა მეცნიერმა თავის დროზე ხელი შეუწყო, ფაქტია. ეს კამათი ახლაც გრძელდება და ტაო-კლარჯეთის ზოგიერთი ტაძრის წარმომავლობას სომხები დღემდე გვეცილებიან. სომეხი მეცნიერები, და უპირველესად ისტორიკოსები მონდომებით ამტკიცებენ, რომ ტაოკლარჯეთის ხუროთმოძღვრების ზოგიერთი ძეგლი სომხურია. სანამ ამ ძეგლებს ვნახავდი, გულმოდგინედ ვიკითხე ორივე მხარის არგუმენტები და ძალიან გავწვალდი. ბევრიც ვინერვიულე, სანამ გურამ დოჩანაშვილის ფრაზა არ გამახსენდა იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ უნდა გაარჩიოს ადამიანმა კარგი წიგნი ცუდი წიგნისაგან. გამახსენდა, ამოვისუნთქე და იმასაც მივხვდი, როგორ უნდა გამერჩია ქართული ტაძარი სომხურისაგან და ეს ურთულესი პრობლემაც, უმარტივესად გადავჭერი – ამდენი სამეცნიერო ლიტერატურის კითხვას, ვიფიქრე, რომ ნამდვილად ჯობდა საკუთარი თვალით მენახა ყველაფერი და თუ ქართულ ტაძარში შევიდოდი, ხომ აუცილებლად დამბურძგლავდა ორივე მკლავზე და მთელ ტანშიც ჟრუანტელი დამივლიდა. ხოლო თუ სომხურ ტაძარში შევიდოდი, ხომ არაფერი – როგორც შევიდოდი, ისე გამოვიდოდი და ზუსტად ასეც მოხდა. ზუსტად ასე, ძალიან იოლად, მარტივად და უბრალოდ გადავჭერი რამდენიმე თაობის საუკეთესო ქართველ მეცნიერთა პრობლემა და სადარდებელი.

მადრიდის კორიდაზე კი ტაო-კლარჯეთის გამოცდილება იმიტომ გამახსენდა, რომ საბრძოლო არენაზე პირველივე ხარის გამოჩენისთანავე, ორივე მკლავზე დამბურძგლა და მთელ სხეულშიც ჟრუანტელმა ისე დამიარა, როგორც მაშინ, იქ, ტაო-კლარჯეთის ქართული ძეგლების ნახვისას, და კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ იბერიული ეთნოგენეზისის გასაღებს მართლა მივაგენი. მხოლოდ ის არ ვიცი, რამდენად შევძლებ სხვებისთვის ამის ახსნას, მაგრამ თვითონ კი აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ, რომ როცა ხარის პირისპირ მდგარ მატადორს ვუყურებ, ჩემს შორეულ, იბერიელ წინაპარს ვხედავ, რომელმაც ზუსტად იცოდა სიცოცხლისა და სიკვდილის საიდუმლო. ის ბოლო წამი კი იყო თავისუფლება, რომელიც სიცოცხლეზეც მეტია და სიკვდილზეც.

„

ესპანეთში კორიდა იბერიული პერიოდიდან არსებობს და სულაც არ არის შემთხვევითი, რომ კორიდა ძველ საქართველოშიც საუკუნეების მანძილზე არსებობდა

„

მატარებელში საკითხავი

და მათ, ჩვენგან განსხვავებით, თავისუფლების არ ეშინოდათ...

N 7 მატარებელში საკითხავი 49

მატარებელში საკითხავი

ვუდი ალენის სიზმარი

ავტორი: ლევან ბერძენიშვილი ფილოლოგი, პოლიტიკოსი

მატარებელში საკითხავი

დ

იახ, სწორედ ის ვუდი ალენი, თქვენ რომ კარგად იცნობთ – ალენ სტიუარტ კონიგსბერგი, კინორეჟისორი, სცენარისტი, მსახიობი და კომედიანტი. კაცი, რომელმაც სამოცდათხუთმეტი ფილმი გადაიღო, რომელსაც კინოს სახელგანთქმულმა ამერიკელმა კრიტიკოსმა როჯერ ებერტმა „კინოს საგანძური“ შეარქვა, ყველაფერთან ერთად შესანიშნავი მუსიკოსი და მეტად ორიგინალური მწერალია. ის ვუდი ალენი, რომელიც საკუთარ ფილმებში მსახიობადაც გვევლინება ხოლმე და რომლის შემოქმედებაში სულ უფრო და უფრო მთავარ ადგილს იკავებს ნიუ-იორკი – ქალაქი, რომელშიც ის დაიბადა, მთელი ცხოვრება გაატარა და რომელიც მისი ყველანაირი, მათ შორის ლიტერატურული, შემოქმედების შთაგონების წყაროა. ეს კაცი არ აღიარებს კინოჯილდოებს, არ ესწრება დაჯილდოების ცერემონიალს 1973 წლის შემდეგ, როდესაც მის შედევრს – „მძინარე“ „ოსკარის“ ნომინაციაც კი არ აღირსეს; თუმცა, როგორც ორიგინალურმა და გამოუცნობმა კაცმა, 2002 წელს თავისი ეს დაუწერელი კანონიც დაარღვია და მოულოდნელად გამოჩნდა „ოსკარის“ დაჯილდოების ცერემონიალზე.

ვუდი ალენი ჯაზის თავგადაკლული მოყ ვარულია. თავისი ფილმების მუსიკალური რე დაქტორი მუდამ თვითონაა. ჯაზის სიყვარულმა კლარნეტის სიყვარულამდე მიიყვანა და სწორედ ამან ააღებინა სასცენო და ლიტერატურული ფსევდონიმი სახელგანთქმული კლარნეტისტის – ვუდი ჰერმანის გავლენით.

50 მატარებელში საკითხავი N 7

იშოვა იუმორისტ ჰერბერტ შრაინერთან – მისთვის სცენარებს წერდა. მალე დაიწყო სცენარების წერა პოპულარული სატელევიზიო შოუებისთვის და მისმა ხელფასმა შრაინერთან მუშაობისას კვირაში 75 დოლარიდან უკვე სატელევიზიო შოუ „სიზარის საათში“ 1500 დოლარს მიაღწია. ამის შემდეგ ალენმა დიდხანს ითანამშრომლა სატელევიზიო პროგრამების გამოცდილ სცენარისტ დენი საიმონთან და მისი დახმარებით საკუთარი ლიტერატურული სტილი ჩამოაყალიბა. დაიწყო მოთხრობების გამოცემა. განსაკუთრებით ხშირად მას ბეჭდავდა ჟურნალი „ნიუ-იორკერი“. ვუდი ალენის იუმორისტული მოთხრობების ერთ-ერთი საუკეთესო კრებულია „ჩემი აპოლოგია“, რომელიც გამომცემლობა „ინტელექტმა“ გამოსცა შარშან ზაფხულს. კრებულში თავმოყრილია 1971-1980 წლებში შექმნილი ორმოცდაექვსი ნაწარმოები.

ისევე, როგორც კინოში, ლიტერატურაშიც ალენი მსუბუქი, დახვეწილი, რაფინირებული იუმორის შემოქმედია. მისი მრავალრიცხოვანი ხუმრობების ძირითადი თემებია ფსიქოანალიზი და ფსიქოანალიტიკოსები, სექსი და საკუთარი ებრაული წარმომავლობა. როგორც უკვე ვთქვით, განსაკუთრებული ადგილი მის ლიტერატურაში ალენის მშობლიურ ქალაქს – ნიუ-იორკს უჭირავს. ცუდი მოსწრების გამო ნიუ-იორკის უნივერსიტეტიდან გარიცხეს, კოლეჯიც ვერ დაამთავრა; სამაგიეროდ, სამუშაო

ვის არ შეხვდებით ამ მოთხრობებში: ნიუიორკში გადმოსახლებულ მადამ ბოვარისა თუ თევზის კონსერვებზე მოთევზავე ერნესტ ჰემინგუეის, დანტისტად გადაქცეულ ვან გოგსა და პოლ გოგენს, ჰიტლერს, რომელსაც ბაკენბარდების მოშვება სურს, ძაღლად ქცეულ იოზეფ კ.-ს და თავად ვუდი ალენს – ხან სოკრატეს ეპოქაში მოხვედრილს, ხანაც თავის საძინებელში შეყუჟულს... ამ მოთხრობებს, ზოგი რომ პირველი სენდვიჩის შექმნის ისტორიას მოგვითხრობს და ზოგი სლენგის წარმოშობისას, აერთიანებთ ვუდი ალენის დახვეწილი, ნატიფი, ინტელექტუალური იუმორი. ამ მოთხრობათაგან ყველაზე დიდი შედევრი, რა თქმა უნდა, „ჩემი აპოლოგიაა“. საქმე ისაა, რომ ძველ საბერძნეთში, ძვ.წ.აღ-ის მეოთხე საუკუნის დასაწყისში, 399 წელს, ათენელმა ხალხმა პროცედურული დემოკრატიის

წესების ზედმიწევნითი დაცვით, სრულიად კანონიერად, წარმოუდგენელი, ეპოქალური და გამოუსწორებელი დანაშაული ჩაიდინა – სიკვდილი მიუსაჯა ისტორიულად ყველაზე დიდ თანამოქალაქეს – „ანტიკურობის სინდისად“ წოდებულ სოკრატეს. ამ სასამართლო პროცესს რამდენიმე მხატვრული ნაწარმოები მიეძღვნა, რომელთაგან ორი გადარჩა – ერთნაირი სათაურით: „სოკრატეს აპოლოგია“. ორივე სოკრატეს საუკეთესო მოსწავლეების – ფილოსოფოს პლატონისა და ისტორიკოსისა და მეომრის, ქსენოფონის, ხელიდან გამოვიდა. ვუდი ალენმა კი დაწერა თავისი ვერსია – „ჩემი აპოლოგია“. „ჩემი“ იმიტომ, რომ თურმე ნუ იტყვით, და ამ მოთხრობის ავტორს „ყველა იმ სახელგანთქმულ კაცთაგან, ვისაც კი უცხოვრიათ, ყველაზე მეტად სოკრატედ ყოფნა უნატრია“. არა მხოლოდ იმის გამო, რომ უდიდესი მოაზროვნე იყო, არამედ იმიტომაც, რომ მასაც – სახელგანთქმულ რეჟისორსა და მწერალსაც, აწუხებს ბრძნული აზრები, თუმცა კი მისი ფიქრები მუდამ „შვეიცარიის ავიახაზების” სტიუარდესებსა და ხელბორკილებს დასტრი ალებს. სოკრატე, რომელსაც ალენი „ბრძენთა შორის უბრძენესად“ მოიხსენიებს, ყველაზე მეტად იუმორისტ მწერალს იმით იზიდავდა, რომ სიკვდილის პირისპირ აღმოჩენილმა თავისი შეხედულებები არ უარყო და თავი გასწირა საკუთარი ღირებულებების დასაცავად. მე თვითონო, აღიარებს ავტორი, ასე უშიშრად ვერ შევხვდებოდი სიკვდილსო. სოკრატეს სიკვდილმა მის სიცოცხლეს აზრი შესძინა, ჩემს სიცოცხლეს კი არავისთვის არანაირი აზრი არ აქვს ვალების ამოღების ფედერალური დეპარტამენტის გარდაო, რომლისთვისაც მას მინიმალური აზრი მაინც შერჩენიაო.

„ ამ მოთხრობებს,

ზოგი რომ პირველი სენდვიჩის შექმნის ისტორიას მოგვითხრობს და ზოგი სლენგის წარმოშობისას, აერთიანებთ ვუდი ალენის დახვეწილი, რაც შეეხება სოკრატეს ფილოსოფოსობას, ინტელექტუალური ამაზე ფიქრისას ავტორს ჩაეძინება ხოლმე და იუმორი სიზმარს ხედავს:

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 51

მატარებელში საკითხავი

მოქმედება ციხის საკანში ხდება. როგორც წესი, აქ პატიმარი მარტო ზის ხოლმე და ისეთ მნიშვნელოვან საკითხზეა ჩაფიქრებული, როგორიცაა, თუნდაც, აი, ეს – შესაძლოა თუ არა ხელოვნების ნიმუში ეწოდოს იმას, რითაც ამასთანავე ქურის გაწმენდაცაა მოსახერხებელი? ამჟამად აგათონი ჰყავს სტუმრად. და იმართება კლასიკური დიალოგი აგათონსა და ალენს შორის.

ამ დროს ავტორის მძინარე გონებაში, ქვეცნობიერად, გადარჩენის ინსტინქტი გაიმარჯვებს და სიზმრის სასიკვდილო მიმართულებას ცვლის – შემოდის მაცნე (როგორც ვხედავთ, ვუდი ალენის იუმორისტულ ფანტაზიაში სოკრატესეული დიალოგი მოულოდნელად ძველ ბერძნულ ტრაგედიას გადაენასკვება).

აგათონი: ოჰ, ჩემო კარგო მეგობარო და ჩემო გონიერო! ტუსაღობაში დღეებს როგორ ატარებ?

მაცნე: შეჩერდით! სენატმა შეცვალა გადაწყვეტილება. ბრალდებები მოხსნილია. თქვენი საქმე გადაისინჯა და დასჯის ნაცვლად პატივი მოგეგებათ!

ალენი: რა შეიძლება ტუსაღობაზე ითქვას, აგათონ? მხოლოდ ის, რომ ჩემი სხეულია დატუსაღებული. ჩემი გონება თავისუფლად დაწანწალებს, გათავისუფლებული დაქრის ამ ოთხ კედელს მიღმა, და ამიტომაც გეკითხები, არსებობს კი ტუსაღობა?

ალენი: როგორც იქნა! როგორც იქნა, გონს მოეგნენ. თავისუფალი ვარ, თავისუფალი! და თან პატივიც უნდა მომაგონ. სწრაფად, აგათონ და სიმია, ჩემი ბარგი აიღეთ. უნდა წავიდე. პრაქსიტელესი ჩემი ბიუსტის დადგმას მოინდომებს. და წასვლამდე ერთი პატარა არაკიც უნდა ვთქვა.

აგათონი: გასეირნება რომ მოგინდეს?

ამასობაში ხელს სტაცებენ და საწამლავს ძალით ასმევენ. ამ დროს, როგორც წესი, გაოფლიანებული იღვიძებს და მხოლოდ კვერცხისა და შებოლილი ორაგულის საუზმე ამშვიდებს.

ალენი: კარგი რამ მკითხე. ეგ არ შემიძლია. აგათონი: ვშიშობ, ცუდი ამბავი მაქვს. სიკვდილი მოგესაჯა. ალენი: მხოლოდ ის მასევდიანებს, სენატში რომ უთანხმოებას გამოვიწვევდი. აგათონი: ერთსულოვანი გადაწყვეტილება იყო. ალენი: ნუთუ? აგათონი: პირველივე კენჭისყრით. ალენი: ჰმ. მეტ მხარდაჭერას ვიმსახურებდი. აგათონი: სენატი განარისხა უტოპიური შტატის შესახებ შენმა იდეებმა. ალენი: როგორც ჩანს, ფილოსოფოსი მეფე არ უნდა მეხსენებინა. საბოლოო ჯამში მოდის ჯალათი და საწამლავი მოაქვს. ალენმა თავად უნდა დალიოს საწამლავი, ასეთია წესი. 52 მატარებელში საკითხავი N 7

შეიძლება თამამად ითქვას, რომ ვუდი ალენი მატარებელში საკითხავი საუკეთესო ავტორია. ასე რომ, აიღეთ ხელში მისი თუნდაც „თანამდევი მოვლენები“, რომელიც გია ჭუმბურიძემ უზადო ოსტატობით თარგმნა, ხოლო გამომცემლობა „დიოგენემ“ 2014 წელს გამოსცა, და ყველა გრძელი გზა შეგიმოკლდებათ.

მატარებელში საკითხავი

ფოთი საპორტო ქალაქთან ერთად საფესტივალო ქალაქადაც იქცა

ფოთის ფესტივალის იდეა მსახიობ ნინელი ჭანკვეტაძეს დაებადა, ქალაქის ცხოვრების გახალისებისა და გაცოცხლების სურვილით – საზღვაო ქალაქისთვის, რომელსაც მხოლოდ საპორტო ფუნქცია კი არ ჰქონდეს, არამედ სხვა, არანაკლებ მნიშვნელოვანი დატვირთვის მისანიჭებლად. ჩანაფიქრის ახდენის შესაძლებლობა ახალი ტექნიკით აღჭურვილი, თანამედროვე სტანდარტების შესაბამისი თეატრის შენობის მშენებლობის დასრულებამაც გაამყარა. ამ მიზნით ჩამოყალიბდა კულტურულსაგანმანათლებლო ფონდი „დღეს“, რომლის დამფუძნებლები არიან: ნინელი ჭანკვეტაძე, ფოთის თეატრის დირექტორი თენგიზ ხუხია და მსახიობი ბექა ჯუმუტია, რომელიც ფონდის დირექტორად დაინიშნა.

ხელოვნებათმცოდნე

1858 წლის 1 იანვრიდან ფოთი სანავსადგურო ქალაქად გამოცხადდა (ეს ფაქტი სამოგზაურო ჩანაწერების წიგნში „კავკასია“ ალექსანდრე დიუმასაც კი აქვს აღწერილი). 1863 წელს დაიწყო საქართველოში პირველი დიდი ნავსადგურის მშენებლობა. 1894 წელს ნიკო ნიკოლაძე ქალაქის თავად აირჩიეს. 1897ში, მისი ხელმძღვანელობით, პროფესორ ვოზნესენსკის პროექტით, დაიწყო ნავსადგურის რეკონსტრუქცია. სამუშაოები 1905 წელს დასრულდა.

ქალაქი. ადგილი. ძველად...

ი

ვლისის შუა რიცხვებში ფოთის ცხოვრება უჩვეულოდ აქტიურდება. ზღვისპირა ქა ლაქებისთვის დამახასიათებელი მშვი დი და აუღელვებელი რიტმი თითქოს ჩქარდება და სიცოცხლით ივსება. რკინიგზის სადგურიდან ხალმხრავალი ნაკადები ფაქტობრივად ყო ველდღიურად ავსებენ ქუჩებს. სტუმრებისა და

54 მატარებელში საკითხავი N 7

ფოტო სპექტაკლიდან „კალიგულა“

ადგილობრივი მცხოვრებლების შეხვედრის ადგილი ყოველ საღამოს უცვლელია – ვალე რიან გუნიას სახელობის პროფესიული სახელ მწიფო თეატრი. თავშეყრის მიზეზი – რეგიონული თეატრების ფოთის საერთაშორისო ფესტი ვალია, რომელიც 2015 წლის ზაფხულში პირ ველად ჩატარდა და წელს მეორედ იმართება.

მოსახლეობის რაოდენობისა და ფართობის მიხედვით (სოხუმის ჩათვლით), ფოთი საქართველოში მერვე ადგილზეა, თუმცა მნიშვნელობით პირველ სამეულშიც კი შედის – გეოგრაფიული, ეკონომიკური, სტრატეგიული, საკვანძო („ტრასეკას“ – აბრეშუმის გზაზე – კავკასიის სატრანზიტო, სატრანსპორტო ქსელის უდიდესი სეგმენტი) მდებარეობისა და დატვირთვის გამო. გზაჯვარედინი, პორტი – შავი ზღვის უდიდესი ნავსადგური, კავშირი სამყაროსთან ზღვითა და რკინიგზით, ორმხრივი გადაზიდვები (ნავთობი და სხვა).

ასევე, ნიკო ნიკოლაძის ინიციატივითა და ხელმძღვანელობით, 1867 წელს შეუდგნენ საქართველოში პირველი სარკინიგზო მაგისტრალის – ფოთი-თბილისი – ხაზის გაყვანას, რომელსაც შავი და კასპიის ზღვები უნდა დაეკავშირებინა და რომელიც 1871 წელს ამოქმედდა მარშრუტით ფოთი-ყვირილა. პირველი მატარებელი ფოთში თბილისიდან 1872 წლის 10 ოქტომბერს ჩავიდა და მას შემდეგ დღემდე ეს მარშრუტი ევრაზიის სატრანსპორტო დერეფნის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს სტრატეგიულ მონაკვეთად მიიჩნევა. თეატრი. ადგილი...

ქალაქი მე-19 საუკუნიდან, პორტთან ერთად შენდებოდა და ვითარდებოდა. ეს პროცესები ნიკო ნიკოლაძის მოღვაწეობას უკავშირდება.

ფოტო სპექტაკლიდან „მორფი“

„

რეგიონული თეატრების ფოთის საერთაშორი სო ფესტივალი, რომელიც 2015 წლის ზაფხულში პირველად ჩატარდა და წელს მეორედ იმართება

„

ავტორი: ლელა ოჩიაური

ფესტივალის სამხატვრო ხელმძღვანელია ნინელი ჭანკვეტაძე. დირექტორი – თენგიზ ხუხია, ორგანიზატორი – ბექა ჯუმუტია. ბორდის წევრები: შიო აბრახამია, ნათია გოგოჭური, ნანა თუთბერიძე, ბადრი ბაგრატიონ-გრუზინსკი.

პორტთან, რკინიგზასა და სხვა ფუნქციურტექნიკურ-ეკონომიკურ სიახლეებთან ერთად (ინდუსტრიული რევოლუცია, მარგანეცი, ქვანახშირი, ხე-ტყე, რკინიგზა, ექსპორტიმპორტი, საბანკო საქმე, დამცავი ჯებირი ქალაქის გარშემო, წყლის ამოსატუმბი მანქანები, ქუჩების მოკირწყვლა, ცხენის რკინიგზა; სამი ხიდის აგება, მდინარე მალთაყვაზე სანაოსნო ბაჟის გაუქმება, ელექტროსადგურის აშენება, სატელეფონო ქსელის გაყვანა, სავაჭრო მოედნის გახსნა), ნიკო ნიკოლაძემ ფოთში ევროპული ცხოვრების წესი შეიტანა და დანერგა.

ფოთში, როგორც ყველა ზღვისპირა ქალაქში, ნებისმიერი გზა ზღვისკენ და ცენტრისკენ მიდის. N 7 მატარებელში საკითხავი 55

მატარებელში საკითხავი დირექტორ თენგიზ ხუხიასა და მთავარ რეჟისორ პაატა ციკოლიას მმართველობის ხანასა და არცთუ უმნიშვნელოდ, ახალ შენობას უკავშირდება.

მატარებელში საკითხავი

ახალი თეატრი 2014 წლის 31 მაისს დავით მღებრიშვილის „ჰამლეტის“ თანამედროვე ვერსიით გაიხსნა და თითქოს აუწყა საზოგადოებას თეატრის ახალი შემოქმედებითი გეზის აღების შესახებ.

არაერთგვაროვნება, სტილური თავისებურებები და თანამედროვე ვიზუალური ხელოვნების ახალი ნორმების – მნიშვნელოვანი აქცენტით მხატვრულ გარემოზე (სცენოგრაფების – თამარ ოხიკიანის, ქეთი ნადიბაიძისა და ჯანო დანელიას მონაწილეობით), ცოცხალი ცვალებადობა ფოთის თეატრს გამოკვეთილ მიმართულებასა და სახეს უქმნის, რომლის ძერწვაც აქტიურად გრძელდება. ადგილი. ფესტივალი...

ფოტო სპექტაკლიდან „ეს თავისუფალი პეპლები“

ან პირიქით. ქუჩები სხივებივითთ იშლებიან ცენტრალური პარკისა და მის შუაგულში ტაძრის გარშემო. ერთ-ერთ სხივზე თეატრი დგას და ყოველდღიური ცხოვრების ერთფეროვან რიტმს, მყუდროებას არღვევს. ფოთის თეატრი ერთ-ერთი უძველესია საქართველოში. პირველი თეატრალური წარმოდგენები 1882 წლიდან იმართებოდა, მამა კირილე მაჭარაშვილის ინიციატივით. პირველი პროფესიული დასი 1919 წელს შეიქმნა. სახელმწიფო დრამატული თეატრი ოფიციალურად 1925 წელს გაიხსნა, იუზა ზარდალიშვილის ხელმძღვანელობით. 1963 წელს თეატრს ვალერიან გუნიას სახელი მიენიჭა. 2013 წლიდან მისი სახელწოდება ასე ჟღერს – ქალაქ ფოთის ვალერიან გუნიას სახელობის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი. 1906 წლის 14 სექტემბერს, ჯვართამაღლების დღესასწაულზე, გურია-სამეგრელოს ეპისკოპოსმა გიორგიმ (ალადაშვილი), ფოთის ცენტრალურ მოედანზე აკურთხა ფოთის საკათედრო ტაძრის საძირკველი, რომელიც კონსტანტინეპოლის აია სოფიას ტაძრის შემცირებულ ასლს წარმოადგენდა. 8 თვის 56 მატარებელში საკითხავი N 7

შემდეგ მშენებლობა დასრულდა და გუმბათზე ჯვარი აღიმართა. 1932 წელს ბოლშევიკურმა ხელისუფლებამ ეკლესიას შენობა ჩამოართვა და იქ თეატრი შეასახლა. 2005 წელს ტაძარს თავისი ფუნქცია დაუბრუნდა. დასი კი, რამდენიმე წელი იქვე, ახლოს, კულტურის ყოფილ სახლში აფარებდა თავს. იმავე წელს, მოედანზევე, ახალი თეატრის შენება დაიწყო (არქიტექტორი: ლადო ხმალაძე), რომელიც 2014 წელს დასრულდა. დღეს თავისუფლად შეიძლება ითქვას, რომ ფოთის ახალი თეატრი არა მხოლოდ ქალაქშია ულტრათანამედროვე არქიტექტურული ქმნილება, არამედ ყველაზე თანამედროვე თეატრია საქართველოში – როგორც პროექტირებადაგეგმარების, ასევე ტექნიკური აღჭურვილობის ხარისხისა და დონის მხრივ (სცენა, განათების, ხმისა და სხვა აპარატურა, დარბაზის მოწყობილობა და ა.შ.). 2008 წლიდან ფოთის თეატრი ევროპის რეგიონული თეატრების ქსელის (IETM) წევრი და საქართველოს რეგიონული თეატრების თავმჯდომარეა. მისი აღორძინება კი ახალ სამხატვრო ხელმძღვანელს, რეჟისორ დავით მღებრიშვილს,

„ჰამლეტის“ გარდა, რეპერტუარშია: დავით მღებრიშვილის „ალუბლის ბაღი. რეპეტიცია“, „სალამურა“, „ხანუმა“, „ხალხის მტერი“, „ეს თავისუფალი პეპლები“, „იაპონური ზღაპარი“; „ჰოლანდ ჰოლანდ“, „კალიგულა“, „ხრამუნა“ – რეჟისორი პაატა ციკოლია; „ქვრივთა ნუგეშისმცემელი“ – რეჟისორი რამაზ იოსელიანი; „ძახილი“ – რეჟისორი გია სურმავა; „მაკბეტი“ – რეჟისორი ზურაბ სიხარულიძე; „მორფი“, „ვიდრე მთავარ გმირს ეძინა“ – რეჟისორი ირაკლი გოგია; „თეატრი“, „ზვავი“ – რეჟისორი გაბრიელ გოშაძე; „ჩემს ბაღში ომია“, „ჩარეცხილები“ – რეჟისორი დარიუშ ეზერსკი; „დედა კურაჟი და მისი შვილები“ – რეჟისორი რეინჰარდ აუერი და სხვა. მთავარი კი ისაა, რომ თეატრს ჰყავს: სხვადას ხვა თაობის პროფესიონალ მსახიობთა დასი; პროფესიონალი შემოქმედებითი ჯგუფები ადგი ლობრივი და მიწვეული რეჟისორებით, სცენოგ რაფებით, კომპოზიტორებით, ქორეოგრაფებით. ჰყავს პროფესიონალი ტექნიკური პერსონა ლი. აქვს საკუთარი სახე, და მრავალფერო ვანი, ინტენსიური ცხოვრებით, სპექტაკლების ხარისხითა და ძიებების საინტერესო პროცესით თბილისის თეატრებს არაფრით ჩამოუვარდება. ფოთის თეატრში არ ერიდებიან ექსპერიმენ ტებსა და თამამ ნაბიჯებს. არ ეშინიათ საკუთარი სიტყვებით დროის გამოხატვის და არც ახალი ინტერპრეტაციების უსაფრთხოება აშინებთ. ფორმის, სტილის, გამომსახველი ხერხების

ახალმა შენობამ, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, კიდევ ერთი ახალი ინიციატივის გამყარებას შეუწყო ხელი და ფოთი საპორტო ქალაქიდან საფესტივალო ქალაქადაც იქცა. ის ამ მხრივაც მოსახერხებელი და ხელსაყრელი ადგილი აღმოჩნდა – საქართველოს რეგიონების თეატრებისა და უცხოური დასების თავმოსაყ რელად, მათთვის სრულფასოვანი სამუშაო პირობების შესაქმნელად. რეგიონული თეატრები, პროფესიონალები და თეატრის მოყვარულები, მაყურებელი რეგიონიდან, ახლომდებარე რეგიონებიდან, მთელი საქართველოდან, აგრეთვე თეატრალური დასები უცხოეთიდან უკვე ელიან მის დაწყებას და ცხელი ზაფხულის 10 დღის გატარებას სტუმართმოყვარე ფოთელებისა და ფესტივალის გულღია ორგანიზატორთა გარემოცვაში გეგმავენ. დამფუძნებელთა ინიციატივას მხარი აუბეს საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრომ, ფოთის მუნიციპალიტეტის მერიამ (ფინანსურად) და ფოთის თეატრმა, რომელშიც საფესტივალო დღეები ტარდება.

„

არ ეშინიათ საკუთარი სიტყვებით დროის გამოხატვის და არც ახალი ინტერპრეტაციების უსაფრთხოება აშინებთ

„

მატარებელში საკითხავი

ფოტო სპექტაკლიდან „ხალხის მტერი“

პირველივე წელს, და ამჯერადაც, დიდი და მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა „საქართველოს რკინიგზამ“, რომელიც ფესტივალის ყველა სტუმარს უფასოდ მოემსახურა და ემსახურება თბილისი-ფოთის მიმართულებით და უკან. N 7 მატარებელში საკითხავი 57

მატარებელში საკითხავი ჩატარდება მასტერკლასები, იქნებიან ფესტივალების დირექტორები ირანიდან, ბელორუსიდან, პოლონეთიდან. ბოლო სამი დღე გაიმართება შეხვედრები, საუბარი და ნანახის შეჯამება.

მატარებელში საკითხავი

ფოთის თეატრი

შარშანდელი ფესტივალის წარმატებაზე, კარგ ორგანიზებაზე საუბრობდა ყველა და იმაზეც ლაპარაკობდნენ, რომ მან ასახა და მომავალშიც კარგი პირობა იქნება თეატრებში მიმდინარე პროცესების საჩვენებლად და რეალური სურათის დასანახად, თეატრებისთვის საკუთარი თავისა და სხვების შესაფასებლად. იმის ნაწილობრივ მაინც განსასაზღვრად, რა ხდება დღეს ქართულ თეატრში, ვინ რას წარმოადგენს, ვინ რას აკეთებს და რატომ ვერ აკეთებს, რა უნდა მოხდეს ვითარების – ვიღაცისთვის შესანარჩუნებელ-გასავითარებლად და სხვისთვის – შესაცვლელ-გამოსასწორებლად. წელს, ისევე როგორც შარშან, ფესტივალში სახელმწიფო სტატუსის 18 რეგიონული თეატრი პლუს 4 თეატრალური კოლექტივი უცხოეთიდან (პოლონეთის ქალაქ ზაბჟეს „ახალი თეატრი“; ორი კომპანია მინსკიდან და დასი ირანიდან „მოჩვენებითი ხელოვნება“) მონაწილეობს. ასეთი რაოდენობის სპექტაკლების გამო, ფესტივალს მძიმე გრაფიკით უწევს მუშაობა. დღეში ორ-ორი წარმოდგენაა დაგეგმილი. ორი დღე კი, სამ-სამი. არის სიახლეებიც. ერთ-ერთია კოპროდუქცია, რომელზეც დავით ანდღულაძემ იმუშავა, დავით ქოქრაშვილის პიესის „მეზუნია ჩიტების“ მიხედვით, „რკინის თეატრთან“ ერთად. სპექტაკლში, რომლითაც ფესტივალი გაიხსნება, მონაწილეობენ ნინელი ჭანკვეტაძე და სამი მსახიობი რეგიონების თეატრებიდან (რუსთავი, ზუგდიდი და ქუთაისი). ასეთი პროექტი ყოველ წელს გაგრძელდება სხვადასხვა რეჟისორებსა და მსახიობებთან ერთად. ფესტივალს მასპინძელი თეატრი დახურავს – დავით მღებრიშვილის ახალი სპექტაკლით „ხალხის მტერი“, ჰენრიკ იბსენის პიესაზე. თბილისის მოზარდმაყურებელთა თეატრი საჩუქარს უძღვნის ფოთელ ბავშვებს – პარკში, ღია ცის ქვეშ, კონცერტს გამართავს. 58 მატარებელში საკითხავი N 7

ბოლო დღეს იგეგმება მსახიობ გურამ ფირცხალავას მემორიალის გახსნა სახლთან, რომელშიც ცხოვრობდა. ფოთის ფესტივალზე არ გაიცემა პრიზები და პრემიები. ესაა ფესტივალი-დათვალიერება, რომელიც შეჯიბრს გამორიცხავს. თუმცა, ამ მხრივაც არის სიახლეები, ოღონდ არამხოლოდ ორგანიზატორებისგან. ფესტივალის სტუმრებს შორის არიან თეატრმცოდნეები, რომლებიც აფასებენ სპექტაკლებს, წერენ მათ შესახებ, მათზე დაყრდნობით აჯამებენ რეგიონებსა და მთლიანად საქართველოში მიმდინარე სათეატრო პროცესებს. წელს, ორგანიზატორების გადაწყვეტილებით, მათ საქართველოს შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამი სტუდენტი თეატრმცოდნე დაემატა, რომლებიც გარდა იმისა, რომ გამოცდილებას მიიღებენ და საფესტივალო ყოველდღიურობაში ჩაერთვებიან, ამავე დროს აარჩევენ და დაასახელებენ საუკეთესო ახალგაზრდა მსახიობს, რომელსაც დიპლომი გადაეცემა. სიახლეა ისიც, რომ მიხეილ თუმანიშვილის სახელობის ფონდის თავმჯდომარე მანანა ანთაძემ მოინდომა გაეცა პრიზი ქართული დრამატურგიის ან საუკეთესო ინსცენირების ავტორის ნომინაციაში. მსახიობმა ვანო იანტბელიძემაც (რომელსაც აქვს ფონდი „ალალე“), გადაწყვიტა პრიზი გადასცეს მსახიობს, რომელსაც აარჩევს – ქართული სულის მატარებელი არტისტის ნიშნით. ოდესღაც ფოთი საქართველოს ახალი გეზის, ახალი ცხოვრების მაუწყებელ და წამომწყებ ქალაქად მიიჩნეოდა. რეგიონული თეატრების საერთაშორისო ფესტივალიც ქალაქში ახალი სიცოცხლის, ძველის გაცოცხლებისა და მომავლის პერსპექტივების მაუწყებლად და გამომწვევად იქცა. მან მართლა შეიტანა ქალაქში, რეგიონში, ახალი სიცოცხლე და დინება, რომელიც ფონდის „დღეს“ და დამფუძნებლების წყალობით, მეტ და მეტ სიახლესა და განვითარებაგაფართოებას, მასშტაბების გაზრდას გვპირდება.

მატარებელში საკითხავი

ავტორი: ხათუნა ხაბულიანი არტკრიტიკოსი

მატარებელში საკითხავი

ორთქლმავლების მხატვარი

კახაბერ ტატიშვილი ჩვენი თანამედროვე მხატვარია, ვისთვისაც ორთქლმავალი ერთერთი მთავარი თემაა. ორთქლმავლების ფერწერული კოლექცია სხვადასხვა კადრით აჩვენებს ამ მანქანის ლითონის ფაქტურას, მის სილუეტს, რომელიც ზოგან დანაწევრებულია და ექსპრესიულ კონსტრუქციას თავისუფალი მხატვრული მანერით წარმოადგენს; ზოგან ის

ო

რთქლში გახვეული, სწრაფად მომავალი შემხვედრი ლოკომოტივი კინოს საწყისი ისტორიის იკონური სიმბოლოა და ყველასთვის ნაცნობი, უკვე ბანალური მითის ობიექტი, როცა შეშინებული მაყურებელი ფეხზე წამოხტა და დარბაზიდან გარბოდა. მანქანური ცივილიზაცია თავისი მითოლოგიით, ვიზუალური სიმბოლოებითა და ისტორიებით თანამედროვე ადამიანის ფანტაზიას ჯერ კიდევ არ მობეზრებია და ისევ პოულობს თავგადასავლებს ცხელ ღრუბელში

60 მატარებელში საკითხავი N 7

გახვეული საინჟინრო შედევრის სიახლოვეს. მოგზაურობა თუ უბრალოდ საქმიანი მგზავრობა ნებისმიერი სიუჟეტის შემადგენელი ნაწილი შეიძლება გახდეს და ინტრიგით დატვირთოს თავგადასავალი. მატარებლები ძალიან უყვართ დეტექტივების ავტორებს. ჯაშუშებზე დაწერილ სცენარებში ეს თემა თავისთავად იგულისხმება. საბჭოთა ისტორიის მითოლოგიური იკონოგრაფია პროგრესის, გამარჯვების, ორთქლმავლების დინამიკურ გამოსახულებაში ძალაუფლების ნიშნებს გულისხმობს.

ზედმიწევნით დეტალურად და რეალისტურად გადმოიცემა, თითქმის ჰიპერრეალისტური გამოსახულებით. ორთქლმავლებით მისი გატაცება იმ კოლექციონერის დამოკიდებულებას ჰგავს, რომელსაც არასოდეს ბეზრდება რომელიღაც მისთვის საინტერესო საგნის ახალი ეგზემპლარის მოპოვება. პირველი შთაბეჭდილება, როგორც მხატვარი ამბობს, რასაკვირველია, ბავშვის თვალით აღქმულ სამყაროს უკავშირდება, სადაც ყოველი

ახალი საგანი მნიშვნელოვანი მოვლენის სახით შემოდის თავისი ასოციაციებით: „პირველი და წარუშლელი შთაბეჭდილება, რა თქმა უნდა, ბავშვობიდან მოდის. შავი, უზარმაზარი, თეთრ ორთქლში გახვეული, მდინარე ყვირილას ხეობას შფოთვით და კივილით შემოჰყვებოდა და ჩვენი სახლის ფანჯრებთან ჩაიგუგუნებდა. ჯერ ხმა დავაფიქსირე და სიგიჟემდე მინდოდა მენახა. როგორც იქნა ბაბუამ მიმიყვანა ახლოს და გავოცდი – ულამაზესი იყო (განსაკუთრებით თოვლიან ზამთარში), უშველებელი ბორბლებით, უამრავი საჭირო დეტალით, კეთილი, ანთებული „თვალებით“, და გამურული მემანქანით... ძალიან მომეწონა. წარუშლელი შთაბეჭდილება დატოვა. არ მიყვარდა ხის ვაგონები. მიზეზიც ახლა მახსენდება: ბაბუას ნაამბობი, შორაპნის დახვრეტის ამბავი. ჩაკეტილ ვაგონებში ჩაცხრილული საუკეთესო ქართველობა, და საერთოდ – ორთქლმავალი გადასახლების, ციმბირის, ომში წასვლისა და უბედურების ასოციაციას იწვევდა ჩემში (სამამულო ომიდან დაბრუნებული ორთქლმავლები მცირე გამონაკლისი იყო)...“ კახაბერ ტატიშვილის ორთქლმავლების კოლექციაში გამორჩეულად პოეტურია ერთერთი კომპოზიცია (სერია „ციმბირის ექსპრესი“ (50X60/ტილო, ზეთი), სადაც მატარებელი მთვარის შუქითაა განათებული. ეს შუქი სურათის კიდიდან არის შემოჭრილი და მატარებლის მილიდან ამომავალი კვამლი თითქოს მთვარის ნათებას უერთდება. აქ ღამის კადრი განსაკუთრებით ეფექტურია და დრამატულ განცდასთან ერთად ერთგვარ მისტიკურ განწყობებს აღძრავს. სრულიად კონტრასტულია ექსპრესიონისტული კომპოზიცია „წითელი დღე“ (65X85 /ტილო/ ზეთი), სადაც ინტენსიურ წითელ ფონზე იკვეთება პეიზაჟის ფრაგმენტი რამდენიმე ყოფითი ნაგებობით და მის პარალელურ სივრცეში, ნათელ ფონზე მომავალი მატარებელი.

კახაბერ ტატიშვილი, მხატვარი

„ კახაბერ

ტატიშვილი თანამედროვე მხატვარია, ვისთვისაც ორთქლმავალი ერთ-ერთი მთავარი თემაა. ორთქლმავლების ფერწერული კოლექცია ამ მანქანის ლითონის ფაქტურას, მის სილუეტს აჩვენებს

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 61

მატარებელში საკითხავი

ადამიანებისთვის ჩვეული მატარებლებისადმი რომანტიკული დამოკიდებულება. სავარაუდოდ ის ბევრისთვის ბავშვობის მოგონებას, პირველ მექანიკურ სათამაშოსა და თავგადასავლების ხიბლს უკავშირდება, სადაც ერთად იყრის თავს ინდივიდუალური ხედვა, წარმოსახვა და ფანტაზია. ამ ნამუშევრების კომერციული წარმატების მიზეზი შესაძლოა ეს ფსიქოლოგიური ფონიც იყოს. კახაბერ ტატიშვილი ლონდონურ გალერეა „კალეიდოს კოპთან“ თანამშრომლობდა გალერეის მეპატრონის – შოტლანდიელი კარლ ბერის გარდაცვალებამდე. როგორც მხატვარი იხსენებს, ამ გალერისტს ძალიან მოსწონდა ორთქლმავლებთან დაკავშირებული მისი მოგონებები და ისტორიები, პოეტური ასოციაციები და გალაკტიონის სტროფები. ეს უკანასკნელი მხატვრის შთაგონებათაგან ერთერთია და მისი მატარებლების სერიების განმსაზღვრელიცაა: „მატარებელი თვლემს, როგორც ლავა,  მატარებელი ხუთ წუთში გავა,  ვინც სხვებს აცილებს, დროა ჩასვლისა,  მატარებელი ხუთ წუთში გავა.  აჰა, დაიძრა რკინის ბორბლები,  მივდევ ვაგონებს, მახრჩობს გრძნობები.  გემშვიდობები სამარადისოდ,  სამარადისოდ გემშვიდობები!“ დინამიკა და რიტმი, რომელიც ტექნოლოგიებს შემოაქვთ და ეპოქის ნიშნებს ქმნის, განსაკუთრებით საინტერესო ხდება ტრადიციული მხატვრული საშუალებებით გადმოცემისას. ფერწერის, როგორც მედიუმის, არსებითი თავისებურება დროის განსხვავებულ გაგებას გულისხმობს, სადაც ადგილი

62 მატარებელში საკითხავი N 7

არ აქვს აჩქარებას. ნამუშევრის დასრულებას შესაძლოა დღეები და ზოგჯერ თვეებიც დასჭირდეს. გამოსახვის ობიექტზე კონცენტრაცია კი განსხვავებულ ძალისხმევას და განწყობას ითხოვს, რისი გაკონტროლებაც შეუძლებელია. კონტრასტი, რომელიც მანქანური ტექნოლოგიებისა და ფერწერის პრაქტიკის შეხვედრით იგება, განსაზღვრავს ამ ნამუშევრების ემოციურ ეფექტსაც და ენერგეტიკულ ძაბვასაც. კახაბერ ტატიშვილი ზოგან („უკანასკნელი მატარებელი“, სერია (30X40/ტილო, ზეთი) განსაკუთრებით ამძაფრებს ემოციურ განწყობას, როცა მთელი სიჩქარით მიმავალ მატარებელს ხიდზე გამოსახავს, რომლის თაღები სარკისებრად ირეკლება მდინარის ზედაპირზე. ზოგან ხიდის მხოლოდ ზედა ნაწილი ჩანს, რომელიც უსასრულო ხაზად იკარგება სივრცეში და მატარებელს თითქოს ანტიკურ აკვედუკზე გამოსახავს. კომპოზიციური მრავალფეროვნება კახაბერ ტატიშვილის მხატვრობის დასაფასებელი ღირსებაა. მან ერთი და იგივე თემა შესაძლოა მრავალი რაკურსით, სივრცესთან სხვადასხვა დამოკიდებულებით, ფერებისა და ფაქტურის ნიუანსებით აჩვენოს და არასოდეს იყოს ეს „ერთი და იგივე“. „ძველი ორთქლმავლების“ სერიის ერთ-ერთ ვერსიაში ის კვლავ წითელ ფონს იყენებს, რომელზეც ორი კონტრასტული შავი ორთქლმავალი ერთდროულად მიდის სხვადასხვა მიმართულებით – ერთი მაყურებლისკენ შესახვედრად, მეორე კი უკანა ფონზე, სწორ, ჰორიზონტალურ ხაზზე (70X70. ტილო, ზეთი). როგორც თავად მხატვარი ამბობს, კიდევ აპირებს ორთქლმავლების თემას მიუბრუნდეს – ამჯერად უკვე ჯართად ქცეული მანქანების დრამატულ სურათს. აქვს მატარებელში გამოფენის განხორციელების იდეაც, რომელიც იმედია შედგება და ახალ შთაბეჭდილებებს მოუტანს მოგზაურებს.

მატარებელში საკითხავი

ავტორი: ალექსანდრე გაბელაია კინომცოდნე

მატარებელში საკითხავი

ბოლივუდი

ერთ-ერთ ინტერვიუში რეი საუბრობს იმაზე, თუ როგორ ვერ წარმოედგინა, რომ მისი ფილმები ინდოეთს გასცდებოდა. მისთვის ეს ერთგვარი ბარიერის გადალახვა იყო და წარმატებული მცდელობა უნივერსალურ გრძნობებსა და პრობლემებზე სასაუბროდ. შეიძლება ითქვას, რომ რეის ამ ფილმის შემდეგ შეიცვალა ინდოეთის კინოს ეკონომიკა, რამაც დაადასტურა ის, რომ გავლენიანი პროდიუსერების პატრონაჟისა და ბევრი ფულის გარეშეც შეიძლებოდა კარგი კინოს გადაღება. თანამედროვე ინდურ კინემატოგრაფში დღეს ეს თითქმის შეუძლებელია. სამოცდაათიანი წლებიდან მოყოლებული იქმნება ბოლივუდი, რომელიც ქმნის ჰოლივუდის ლოკალურ ანალოგიას. იგი ხშირად დატვირთულია კიჩური გამოსახულებით, მრავალფეროვანი თხრობითა და გადამეტებული ემოციებით. თუმცა, მათ შექმნეს განუმეორებელი კინოენა, რომლის ანალოგის მოძებნა გაგვიჭირდება. სწორედ ამიტომ, ამა თუ იმ ფილმის ნახვისას, ყოველგვარი ტიტრის გარეშე ვხვდებით, რომ საქმე ბოლივუდთან გვაქვს. რაც შეეხება კომერციულ ხასიათს – ამ რაკურსით პროექტი მომგებიანი გამოდგა. ყოველწლიურად ბოლივუდი სამასამდე ფილმს იღებს. ამას ემატება ფილმების ნაწილი, რომელთა წარმოება უცხო ქვეყნებში ხდება.

გ

ასული საუკუნის ორმოცდაათიანი წლებიდან დაიწყო ინდური კინემატოგრაფის აღმავლობის ხანა. გამოჩნდნენ რეჟისორები, რომლებმაც მსოფლიო კინოს ისტორიაში ოქროს ასოებით ჩაწერეს ინდოეთი. უპირველესად, ალბათ, უნდა აღვნიშნოთ სატიაჯიტ რეი, რომლის „გზის

64 მატარებელში საკითხავი N 7

სიმღერა“ (Pather Panchali) ყველა დროის ერთერთი საუკეთესო სურათია და სხვადასხვა რეიტინგული გამოცემების „ტოპ-ლისტებში“ მუდმივად ავანგარდშია. ფილმში ჩვენ ვხედავთ ხალხს, ვეცნობით მათ მიწას, ხმებსა და კულტურას. ამასთანავე რეიმ განავითარა კინოენა, რომლის თვალსაწიერი უსაზღვროა.

აქცენტს ბოლივუდი გასართობ სიუჟეტებსა და ხშირ შემთხვევაში მიუზიკლის ფორმაზე ამახვილებს. რაც შეეხება ე.წ. გასვლით ტურებს – აქცენტს ეგზოტიკასა და ინდური კულტურისგან განსხვავებულ ურბანულ სივრცეს უთმობენ. სწორედ ამიტომ მოექცა ინდოელების ყურადღების ცენტრში საქართველო. თუმცა მათი ინტერესები არ ითვალისწინებს ბარიერების რღვევას. სწორედ ამიტომაა ბევრი თანამედროვე ინდური ფილმი სტერეოტიპული და „სტერილური“. ბოლივუდს აქვს გარკვეული

ნორმატივები, რომლის იქით რეჟისორებმა თუ პროდიუსერებმა არ უნდა გადაუხვიონ. თუმცა, ვერც იმას ვიტყვით, რომ „ორიგინალი ბოლივუდი“ ამ ნიშას ხშირად ანგრევს, რადგან აქაც, ხშირად, ფილმის ბედს პროდიუსერები განსაზღვრავენ. მათთვის უმეტესად ფილმზე მნიშვნელოვანი გარკვეული იდეების აგიტაცია, ან კომერცია ხდება. პროექტი – „გადაიღე საქართველოში“ კინოცენტრმა და კულტურისა და ეკონომიკის სამინისტროებმა შეიმუშავეს, როგორც პროექტის „აწარმოე საქართველოში“ ახალი კომპონენტი. „გადაიღე საქართველოში“ ფარგლებში არაერთი ინდური ფილმი თუ სერიალია გადაღებული. ინდოელი კინოპროდიუსერების ყურადღების ცენტრში ხვდება როგორც ზღვისპირეთი (ბათუმის სახით) და მთიანი რეგიონები, ასევე კახეთი. მაგალითისთვის, 2016 წლის მაისში ბათუმსა და მესტიაში დაიწყო წამყვანი ინდოელი პროდიუსერების – აბას და მუსტან ბურმავალების ტრილერის (Machine) გადაღება. ფილმში ტრადიციულად სიკეთე და ბოროტება უპირისპირდება ერთმანეთს. გამარჯვება, რა თქმა უნდა, ფილმის კეთილ პერსონაჟს რჩება. გადასაღებ მოედანზე შეხვდებოდით როგორც ბოლივუდის ცნობილ მსახიობებს, ასევე ადგილობრივ მოსახლეობას, რომელთა გადაღებაში ჩართულობა საკმაოდ სოლიდურად ანაზღაურდა. საგულისხმოა, რომ პროგრამის ფარგლებში საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მეწარმეობის განვითარების სააგენტოში შესულია სამი განაცხადი, რომელზე დაყრდნობითაც ფილმის გადაღების გარდა ქვეყანა ექვს მილიონამდე დამატებით მოგებას ნახავს. ეს კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ინდური კინემატოგრაფის

აბას და მუსტან ბურმავალები – ინდოელი კინორეჟისორები

„ 2016 წლის მაისში ბათუმსა და მესტიაში დაიწყო ინდოეთის წამყვანი პროდიუსერების – აბას და მუსტან ბურმავალების ტრილერის (Machine) გადაღება

„

მატარებელში საკითხავი

N 7 მატარებელში საკითხავი 65

მატარებელში საკითხავი

კომერციალიზაციას, რომელიც საბოლოოდ დაიცალა ყოველგვარი საავტორო ხედვისა და ინტელექტუალური მიგნებებისგან. ამიტომაცაა მათთვის იდეაფიქსი ფილმის მაქსიმალური პოპულარობა. წმინდა კინემატოგრაფიული ხერხები ამ შემთხვევაში უკანა პლანზე გადადის, რომელიც გამორიცხავს ყოველგვარი ღრმა შინაარსის მატარებელ ელემენტებს სახელოვნებო სივრცეში. კახეთში გადაღებული ფილმ „იშქედარიანიას“ ტრეილერზე და სინოპსისზე დაყრდნობით შეიძლება ვთქვათ, რომ ფილმი ოჯახურ დრამასა და სიყვარულზეა. ფილმის პროდიუსერი „დისკოს მოცეკვავის“ ერთ-ერთი მთავარი გმირი – ჯიმია. აქედან გამომდინარე, ფილმში ბევრ ცეკვას, მუსიკასა და ეკლექტურ სცენებს უნდა ველოდოთ. ხშირ შემთხვევაში ვიღებთ უტრირებულ კოქტეილს ან სწრაფ ტემპში შექმნილ „ფასთ ფუდს“. ყველა ფილმი ერთმანეთს ჰგავს. როგორც პრესა აღნიშნავს, ქართველები „იშქედარიანიას“ გადასაღები მოედნის წინა პოზიციებზე აღმოჩნდნენ. ბოლივუდს სურს

66 მატარებელში საკითხავი N 7

კიდევ უფრო გაზარდოს ფილმების რაოდენობა.

საქართველოში

გადასაღები

ქართული მხარესთვის მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ საქართველოთი ბოლივუდის დაინტერესება, არამედ ქვეყნის ცნობადობის ამაღლება მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში. მაყურებელს ხშირად სწორედ ასეთი ფილმები უბიძგებს მოგზაურობისკენ. შესაბამისად, „გადაიღე საქართველოში“ ასევე ერთგვარი კომერციული პროგრამაა, რომელიც ქვეყნის პოპულარიზაციას ემსახურება. ფაქტია ის, რომ ამ პროექტით ორივე მხარე მოგებული რჩება. შესაბამისად, სასურველია ჩვენი მხრიდან მეტი ჩართულობა და ენთუზიაზმი. ბოლივუდის მოყვარულებს შესაძლებლობა გექნებათ ერთად აჰყვეთ ინდურ ჰანგებს და იცეკვოთ მომღიმარ გმირებთან ერთად, განიცადოთ ფილმის ანტაგონისტების ტკივილი და განცდები, გაერთოთ და დატკბეთ ფანტასმაგორიული სანახაობით. კრიტიკოსებმა კი იცით, რაც უნდა გააკეთოთ.

მატარებელში საკითხავი

სამატარებლო ლიტერატურული ინტერპრეტაციები

მ

ავტორი: ბაჩო კვირტია მწერალი

მატარებელში საკითხავი

ატარებელს, საკუთარი სასარგებლო ფუნქციების გარდა, ბევრი სხვა უზომოდ საინტერესო დატვირთვები და ნიუანსები რომ აქვს, ამის შესახებ აქამდეც ბევრჯერ მითქვამს, მაგრამ არ დამიწერია და არ გამიზიარებია მკითხველისთვის კიდევ ერთი საოცარი „უნარი“ მატარებლისა – ფანტაზია! შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, ფანტაზიისა და წარმოსახვის რამოდენა დიაპაზონი აქვს მატარებელს, მატარებლით მგზავრობას, გადაადგილებას ერთი ქალაქიდან მეორე ქალაქში, ან სოფელში? ამის ერთგვარ დემონსტრირებად გთავაზობთ წარმოსახვაიმპროვიზაციას – ლიტერატურული ვარიაციაინტერპრეტაციები მატარებელში. წარმოვიდგინოთ სხვადასხვა ლიტერატურული შედევრები მატარებელში, ანუ ამ ნაწარმოებთა სიუჟეტის განვითარება მატარებელში, ანუ კიდევ ერთხელ, წმინდა დრამატურგიული ენით რომ ვთქვათ – ღია დროსა და დახურულ სივრცეში. მაშ ასე, ნაწარმოები N1 – უილიამ შექსპირის „რომეო და ჯულიეტა“ მატარებელი თითქმის ორ ნაწილადაა გაყოფილი. ერთი ნაწილით მონტეგები მგზავრობენ, მეორეთი კი – კაპულეტები. რომეო და ჯულიეტაც სადღაც იქ, რომელიღაც კუპეებში არიან. მგზავრობის ერთ დღესაც, მატარებლის ვაგონ-რესტორანში, კაპულეტები მხიარულ მეჯლისს მოაწყობენ, სადაც რომეო, მეგობრების წაქეზებით, მალულად,

68 მატარებელში საკითხავი N 7

ნიღაბაფარებული შეაღწევს. სწორედ იქ – ვაგონ-რესტორანში შეამჩნევენ ერთმანეთს მომავალი ლეგენდარული შეყვარებულები. მერე რა მოხდება? ყველაფერი იგივე, რაც პიესაშია, ოღონდ იმ გასხვავებით, რომ რომეო, ღამით ჯულიეტას აივნის ნაცვლად, ჯულიეტას კუპესთანაა ატუზული და იქიდან ესიყვარულება სატრფოს. მატარებლის ტამბურში მოხდება მერკუციოსა და ტიბალტის შეხვედრა. მერკუციოს სიკვდილი რომეოს ხელში, შემდეგ კი დევნა ვაგონიდან ვაგონამდე, ორთაბრძოლა და ტიბალტის სიკვდილი რომეოს მახვილით. ჯულიეტას გამდელის მიერ საგანგებოდ მონახულ კუპეში რომეო და ჯულიეტა სიყვარულსა და თავდავიწყებას ეძლევიან, საბოლოოდ კი, როდესაც რომეოს მატარებელში აღარ დაედგომება, ფრანცისკანელი ბერი ლორენცო საკუთარ – გამცილებლის კუპეში მალავს მას. ჯულიეტას პარისზე მითხოვებას კაპულეტები უკვე უსათუოდ აპირებენ. აქაც ლორენცო გამოჩნდება მხსნელად და ჯულიეტას, რომელიც თავის მოწამვლას გეგმავს, საძილე წამალს მისცემს და იმასაც დაარიგებს, როგორ მოიქცეს. საქორწინოდ გამზადებული კაპულეტები ჯულიეტას თავის კუპეში „გარდაცვლილს“ აღმოაჩენენ. იწყება დიდი გლოვა, ნახევარ მატარებელს კაპულეტები გარედან ძაძებით შემოსავენ. მატარებელი ჩერდება და რამდენიმე წუთის მანძილზე, გაბმულად, გამაყრუებელ

მატარებელში საკითხავი

სიგნალს გამოსცემს. საგვარეულო აკლდამამდე ჯერ კიდევ შორია, ამიტომ მატარებელი გზას აგრძელებს. „გარდაცვლილ“ ჯულიეტას კაპულეტები ლუქს-კლასის კუპეში გადაასვენებენ და დარაჯებს დაუყენებენ. აქაც ლორენცო იმარჯვებს, დარაჯებს წამალგარეული წყლით დააძინებს და სამალავიდან გამოყვანილ რომეოს ჯულიეტას კუპეში შეუშვებს, რომ სატრფოსთან გული მოიოხოს. იხილავს რა „გარდაცვლილ“ გულისსწორს, რომეო საწამლავის შუშას ბოლომდე გამოცლის და შეყვარებულის მკერდზე უსულოდ დაეცემა. ლორენცოს მიცემული წამალი საბოლოოდ ძალას კარგავს და ჯულიეტა იღვიძებს. შემდეგ უკვე ყველამ ვიცით, რაც მოხდება, და ახლა უკვე, მატარებელი, მთლიანად ძაძებით მოსილი, ოთხი გვამით ბორტზე, საშინელი სისწრაფით მიქრის, რომ საგვარეულო აკლდამებს მიაბაროს გარდაცვლილთა სხეულები. მონტეგები და კაპულეტები – აწ უკვე შერიგებული ორი მოსისხლე გვარი ერთად გლოვობს დაღუპულებს. გარედან კი მოჩანს უზარმაზარი სამგზავრო შემადგენლობა, შავი შლეიფით მთელ სიგრძეზე – თოვლიან მინდვრებს შორის, ტყეში ჩაკარგულ რკინიგზაზე, ზღვის ნაპირას, სოფლის განაპირას და ქალაქის მისადგომებთან მქროლავი. 70 მატარებელში საკითხავი N 7

ნაწარმოები N2 – ფრანც კაფკას „მეტამორფოზა“ მოთხრობის მთავარი გმირი – ამ შემთხვევაში მატარებლის ვაგონ-რესტორნის მიმტანი გრეგორ ზამზა, ერთ წვიმიან დილას, საკუთარ კუპეში იღვიძებს და აღმოაჩენს, რომ უზარმაზარ, მახინჯ ხოჭოდ გადაიქცა. მას არ შეუძლია ფეხზე დადგომა, გავლა, კუპეს კარის გაღება. არადა, სამუშაოზე აგვიანდება. მარჯვნივ, მეზობელი კუპედან მას მამა ეხმიანება, რომელიც ხედავს, რომ მისი ვაჟი სამუშაოზე არ წასულა, მარცხენა კუპედან კი გრეგორს და – გრეტა ფრთხილად უკაკუნებს და სთხოვს უთხრას, რა სჭირს, რატომ არ მიდის სამუშაოზე. გრეგორი მამას პასუხობს და ჰპირდება, რომ მალე გაემზადება და ვაგონ-რესტორანში გადავა. თუმცა ეს, რასაკვირველია არ მოხდება. გრეგორის კუპესთან უკვე მისი უფროსი, შეფმზარეული, მოგვიანებით კი მატარებლის უფროსი და დაცვის მუშაკები იკრიბებიან. გრეგორი შიგნიდანაა ჩაკეტილი. საბოლოო გადაწყვეტილებას გრეგორის მამასთან ერთად იღებენ – კუპეს კარს დაცვის მუშაკები აღებენ. ყველა შოკშია. მატარებლის უფროსი კატეგორიულად ითხოვს, რომ

მატარებელში საკითხავი

მატარებელში საკითხავი ეს საშინელი არსება გარეთ გადააგდონ. თუმცა გრეტას და გრეგორის დედ-მამის თხოვნით, ვაგონ-რესტორნის უფროსი მატარებლის უფროსს დაელაპარაკება და გრეგორის მატარებლიდან გადაგდებას გადააფიქრებინებს. სიკვდილს გადარჩენილი ზამზა ახალ, კოშმარებით სავსე ცხოვრებას იწყებს: იგი სამუდამოდ დაიდებს ბინას საკუთარ კუპეში, სადაც თავდაპირველად, დასთან ერთად დედა, მოგვიანებით კი მხოლოდ გრეტა აწვდის საკვებს, უსუფთავებს კუპეს და უტოვებს იმედს, რომ კვლავ გათენდება დილა, როცა გრეგორი ისევ ადამიანად გაიღვიძებს. თუმცა, მისდა საუბედუროდ, ეს არ მოხდება. გრეგორი სამუდამოდ რჩება საზარელ, მახინჯ ხოჭოდ, რომელსაც დროთა განმავლობაში ყველა შეიძულებს, ერთ დღეს კი, ღამით, როცა მათი მატარებელი საშინელი სისწრაფით მიჰქროდა უსიერი ტყის შუაგულში, გრეგორს განრისხებული მამა ვაშლს ესვრის, რომელიც ზამზას ზურგში, დანაწევრებულ ბაკნებს შორის გაეჭედება. დრო გადის, მატარებელი მიჰქრის, ზამზას ოჯახს უკიდურესად უჭირს, იმიტომ, რომ მათ შორის ერთადერთი მარჩენალი გრეგორი იყო. ახლა მათი ერთადერთი შემოსავალი ის გროშებია, რომელსაც გრეტა სამადლოდ იღებს ვაგონრესტორანში ჭურჭლის მრეცხავად მუშაობისას. გრეგორის ზურგში გაჭედილი ვაშლი ლპება, რომელიც მის სხეულში საშინელ ინფექციას იწვევს. ერთ დღესაც გრეგორი კვდება. მის საზარელ, ნახევრადდამპალ სხეულს მატარებლიდან მოისვრიან, და იმავე დღეს, მთელ მატარებელში იწყება ახალი სიცოცხლე. ყველა ბედნიერია, გრეტაც კი, რომელიც გრეგორის

უკანასკნელ დღეებში აღარ იყო ძმის ერთადერთი მომვლელი და გულშემატკივარი. პირიქით – მას გრეგორის დანახვაც კი არ შეეძლო, რომელმაც თავისი „საქციელის“ გამო მთელი ოჯახის ცხოვრება თავდაყირა დააყენა. გრეგორი – საშინელი ხოჭო, მატარებელში აღარ არის, და ყველა, ბედნიერების გრძნობით აღსავსე, აგრძელებს გზას მატარებლით უსასრულობისკენ. აუცილებლად უნდა ვთქვა, რომ მოცემული ინტერპრეტაციებით არავითარ შემთხვევაში არ მსურდა არც ერთი ამ გენიალური ნაწარმოების დაკნინება ან დაცინვა. პირიქით – ქედს ვიხრი ორთავე შედევრისა და მათ ავტორთა წინაშე, და გამოვხატავ ჩემს უდიდეს სიყვარულს როგორც ერთი, ისე მეორე მხატვრული ქმნილებისადმი. დავასრულებ იმით, რითაც დავიწყე: მატარებელი უსაშველოდ დიდი ლიტერატურული ინტერპრეტაციების გასაქანს იძლევა. მართალია მე ამჯერად მხოლოდ ორი ლიტერატურული ნიმუშის ასე ვთქვათ „სამატარებლო ინტეპრეტაცია“ შემოგთავაზეთ, მაგრამ თავად წარმოიდგინეთ, რამდენად დიდია არჩევანი... იდეაც მაქვს, გავაკეთო მატარებელზე ადაპტირებული ერთგვარი რიმეიქი ყველაზე ცნობილი ლიტერატურული შედევრებისა, რის განხორციელებაშიც შესაძლოა „საქართველოს რკინიგზის“ დახმარება დამჭირდეს. მაშ ასე! ორი მოდელი, წარმოსახვისთვის, თქვენ წინაშეა. დანარჩენი თქვენზეა – იმგზავრეთ და წარმოიდგინეთ!

მატარებელში საკითხავი

ვ

ინ თქვა პირველად აღარ მახსოვს, რომ დედამიწა პატარაა. იმაზე პატარა, ვიდრე მე წარმომედგინა, და აი რატომ:

ავტორი: ბასა ჯანიკაშვილი მწერალი

მე და ბაბუაჩემი გიორგი სტურუა თბილისიბათუმის მატარებლით ხშირად ვმგზავრობდით და ეს ჯერ კიდევ მაშინ იყო, როდესაც მატარებელი ბათუმში ჩასვლას მთელი ღამე უნდებოდა. გახსოვთ, ალბათ, თქვენც – ჩაჯ დებოდი საღამოს ცხრის წუთებზე, დაიძვრებოდა ნელა-ნელა, შემდეგ ცოტას აუჩქარებდა, გაიცნობდი თანამგზავრებს, უხერხულად შეიშმუშნებოდი და თუ გაგიმართლებდა ერთ კარგ თანამოსაუბრესთანაც რამდენიმე საათს გაატარებდი.

74 მატარებელში საკითხავი N 7

ვინ იყო ახლა ეს თანამოსაუბრე? მგზავრი – ისეთივე, როგორიც შენ. რომ მიდიოდა თავის საქმეების მოსაგვარებლად და ვითომ აგვარებდა კიდეც. იმიტომ, რომ მაშინ, საბჭოთა კავშირში „საქმეების მოგვარების“ ორი გზა არსებობდა: საქმე ან გვარდებოდა, ან ვითომ გვარდებოდა. ორივე შემთხვევაში ილუზორული განცდა იქმნებოდა, რომ საქმე კარგადაა. ეს, ალბათ, ხელისუფლებასაც აძლევდა ხელს და მოსახლეობასაც, რადგან თბილისი-ბათუმის მატარებლის მგზავრი მოუგვარებელი საქმეებით დახუნძლული არავის სჭირდებოდა. ამიტომ, შენც და თანამოსაუბრეც იყავით რიგითი მგზავრები, რომლებიც შემთხვევით შეხვდნენ ერთმანეთს საკუთარი საქმეების მოგვარების პროცესში. საქმეების,

ამასობაში დაღამდებოდა კიდეც – ხმაურითა და ზედმეტი ვიშვიშით გაინაწილებდით ზედა და ქვედა ნარებს და თუ კუპეში მანდილოსანი იყო ვინმე და ვერაფრით გადაცვლიდა ადგილს მანდილოსნებიან კუპეში, მაშინ უთუოდ ქვედა ლოგინი უნდა დაგეთმო, თავად კი, თუ ნამდვილი დონ კიხოტი იყავი, მეორე სართულზე დადებდი თავს. აი, სწორედ აქ იწყება ეს ამბავი! იქ, სადაც დედამიწა პატარაა. ერთ-ერთი ასეთი მგზავრობის დროს, მე და ბაბუაჩემს ერთი ღვთისნიერი კაცი დაგვემგზავრა, რომელსაც მეორე სართულზე ლოგინის გაშლა ვასწავლეთ (ეს ამბავი ასე ხდება და მას გასართობად „რულეტის მეთოდი“ დავარქვი: ჯერ გაშლიდი ლეიბს. შემდეგ, ცელოფნის პარკიდან ამოიღებდი სახამებლისგან გაქვავებულ თეთრეულს და მასაც გაშლიდი. ერთ ბოლოს მუჭებში მოაქცევდი, მეორეს კი კედელს ესროდი. ამის შედეგად შენკენ მოტრიალებულ ლეიბის პირს თეთრეულის ბოლოს შეუკეცავდი და საწოლის ერთი მხარე მზად იყო. შემდეგ, ლეიბს რულეტივით დააგორგოლავებდი, მოატრიალებდი ისე, რომ სათუთად შეკეცილი ბოლო კედლის მხარეს აღმოჩენილიყო. ხელმეორედ გაშლიდი ლეიბს და გაუსწორებლად დარჩენილ შენს მხარესაც შეუკეცავდი. გასაგებად ავხსენი? ზეწარი იდეალურად იყო გასწორებული. ისე, რომ ძილში მოწრიალე მგზავრსაც კი გათენებამდე ჰყოფნოდა და არ აბურდულიყო. ეს მეთოდი სასარგებლო და მარტივია. აღარ გჭირდება აძრომა, გადაძრომა, კედლის პირას თეთრეულის ვაი-ვიშით ჩაკეცვა და მისთანები. დაიმახსოვრეთ, გამოგადგეთ იქნებ).

მე და ბაბუაჩემი ყოველთვის ამ მეთოდით ვშლიდით ლოგინს. ღვთისნიერმა მგზავრმა ჩვენი მეთოდი მოიწონა, დიდად გვაქო და დაიმახსოვრა. შეგვპირდა, აწი ლოგინს სულ ასე გავშლიო. პირობა შეუსრულებია – რამდენიმე წლის შემდეგ, დედაჩემს მოუწია მგზავრობა თბილისი-ბათუმის ღამის მატარებლით და როდესაც ერთ-ერთმა მგზავრმა „რულეტის მეთოდით“ დაიწყო ლეიბის გაშლა, დედაჩემმა ჰკითხა, თუ საიდან იცოდა ეს. მგზავრმა უთხრა, რომ რამდენიმე წლის წინ, ბათუმში მგზავრობის დროს ბაბუა და შვილიშვილი გაიცნო და ისინი ლოგინს სწორედ ასე შლიდნენო. როდესაც დედაჩემი ჩაეძია, აღმოაჩინა, რომ საუბარი მის შვილზე, ანუ ჩემზე და მამამისზე იყო. და აი, დადგებოდა გვიანი ღამე და ყველანი დასაწოლად ვემზადებოდით. კიდევ ერთი უხერხული საბჭოთა სიმართლე! აბა, გაიხადე და დაწექი უცხო ადამიანების გარემოცვაში. შემდეგ კი, შეეცადე და დაიძინე მაშინ, როდესაც ერთ პატარა, მოცუცქნულ, ბორბლებიან ოთახში ოთხი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი მგზავრი წევს და სავარაუდოდ, ფიქრობს იმასვე,

„ ქალები ტანსაცმელს არ იხდიდნენ. არც დაწოლამდე, არც შემდეგ. იწყებოდა მძიმე ღამის და სივიწროვის რამდენიმე– საათიანი ტანჯვა. მას, ვინც ჩაძინებას დაგასწრებდა და ხვრინვას „შემოგთავაზებდა“, სიძულვილის „ყუმბარებს ესროდი

„

ეს ზღვა რომ შავია...

რომლებიც ასე თუ ისე მაინც მოგვარდებოდა, ან ვითომ მოგვარდებოდა. ამიტომ, მატარებლის ერთფეროვან მარყუჟში ზრუნვისა და ფიქრის გვერდით გადადება და სასიამოვნო საუბრის გაბმა კიდევ ერთი სიამოვნება იყო. ასე არაა?

N 7 მატარებელში საკითხავი 75

რასაც თქვენ დაწოლამდე ფიქრობდით. ეს სამი თანამგზავრი, დიახ, შესაძლებელია, რომ სასიამოვნო თანამოსაუბრეები აღმოჩნდნენ, მაგრამ ეგებ და არ გსიამოვნებდა „უცხო მოყმესთან“ გაშიშვლება? იმიტომ, რომ ძილისპირული და ასეთი ამბები საკმაოდ პირადია. წლიდან წლამდე ჩამოყალიბებული და ტაბუირებული. ახლა მოდი და ეს „პირადი ყუთი“ გაუხსენი ამ ხალხს. ამიტომ, სულ რომ ოთხივე ერთმანეთის ბიძაშვილ-მამიდაშვილები აღმოჩენილიყავით, ყველას მაინც ერთი სტილი ჰქონდა დაწოლის. მამაკაცები ჯერ ფეხსაცმელს იხდიდნენ და შარვლით შეწვებოდნენ. ზეწარს მისცემდნენ თავს და იქ იძრობდნენ ტანსაცმელს. ქალები კი, უხერხული მოძრაობებით ტანთ გადაიფარებდნენ და ზიზღნარევი გამომეტყველებით ფხიზელ ძილს მისცემდნენ თავს (აღმოსავლეთ საქართველოში თვლემას, ხოლო დასავლეთში – წვალებას რომ ეძახიან). ტანსაცმელს, რა თქმა უნდა, არ იხდიდნენ. არც დაწოლამდე და არც შემდეგ. იწყებოდა მძიმე ღამის და სივიწროვის რამდენიმესაათიანი ტანჯვა, და მას, ვინც ჩაძინებას დაგასწრებდა და ხვრინვას „შემოგთავაზებდა“, სიძულვილის „ყუმბარებს ესროდი“ და წყევლიდი იმ საათს, ამ კუპეში რომ მოგახვედრა. თენდებოდა ძალიან ნელა. შესაძლოა მოგჩვენებოდა, რომ საერთოდ არ თენდებოდა, რადგან იმაზე მძიმე ღამე, რომელიც მატარებელმა გარგუნა, ძნელად თუ მოიძებნებოდა. მაგრამ, მაინც თენდებოდა. სახეზე „წასმული“ არაადამიანური ღიმილით გუშინდელ გაცნობილ მგზავრებს მიესალმებოდი და შეგეძლო ჩაგეთვალა, რომ მოგზაურობა დასრულდა – იმის მიუხედავად, რომ მატარებელი ბათუმში ჯერ კიდევ არ იყო ჩასული. მაგრამ, ეს უხერხულობა და ფიქრები მაშინ მოგდის თავში, როდესაც დიდი ხარ და უკვე იმაზე მეტს ამჩნევ, ვიდრე საჭიროა, მაგრამ დიდი ხნის წინ, როდესაც ბავშვი ვიყავი, ვინ ფიქრობდა „მოგვარებულ საქმეებსა“ და უხერხულობებზე? გამოუძინებელ ღამესა და თანამგზავრის ხვრინვაზე? როდესაც ბავშვი ხარ, მატარებლის სარეცელიც დიდი გეჩვენება, ჯაყჯაყი კი სასიამოვნო რწევად გადაიქცევა ხოლმე. ბავშვობაში, იდუმალებით იყო მოცული ბათუმი-თბილისის ღამის მატარებლით მგზავრობა. ჯერ იყო და გამგზავრების წინ, ბებიაჩემს – ცეცილიას ერთი აკვიატებული ცრურწმენა ჰქონდა: მაშინ, როდესაც ჩემოდნებს ხელს დავტაცებდით და 76 მატარებელში საკითხავი N 7

მატარებელში საკითხავი კარისკენ გავემართებოდით, განმგმირავი ხმით დაიყვირებდა – მოიცათ, დავსხდეთო, და უკლებლივ ყველა ოჯახის წევრი სკამებზე უნდა დავმსხდარიყავით. ვისხედით ასე რამდენიმე წამი – ათი, ოცი. ვუყურებდით ერთმანეთს და მე, პატარა ბავშვი, სულელივით ვიცინოდი. ბებიაჩემი კი სერიოზული სახით მიყურებდა და ხმას არ იღებდა. არ მახსოვს დღე, რამე ეთქვა. ჩუმად იჯდა და თავისთვის ბუტბუტებდა. შემდეგ – აბა, ადექითო, და ვდგებოდით.

მიიღე კულტურული შოკი „დაჩექინდი“ საქართველოში ავტორი: ირმა კახურაშვილი ჟურნალისტი

მატარებელში საკითხავი

რა იყო ეს, თუ არა მისტიკა?.. ასე იწყებოდა მგზავრობა. შოკიდან მხოლოდ მაშინ გამოვდიოდი, როდესაც ჩანთიდან საგზალს ამოალაგებდა: მოხარშული კვერცხი, ყველი, პური, დაჭრილი სალათი და ლიმონათი. თუ ზამთრის პირი იყო, შემწვარი ქათმის ხორცი „ამოფრინდებოდა“, თუ ზაფხულის დარი – მოხარშული. მიდიოდა მატარებელი, მე გემრიელად ვილუკმებოდი და მიხაროდა, რომ ჩემ გარშემო ჩემი საყვარელი ადამიანები იყვნენ, წინ კი მთელი ღამე მატარებლის ტკბილი რწევა და გემრიელი ჯაყჯაყი მელოდა. აი, დილით, როდესაც თვალს გავახელდი, უკვე შავი ზღვა ჩანდა და მთელი ზაფხულის უზრუნველი სანაპირო. რა იყო ამ ყველაფერში იდუმალი? ალბათ ის, რომ დედაქალაქიდან იქ ჩავდიოდი, სადაც სახლზე მეტად მიყვარდა ყოფნა – ბათუმში.

heck in Georgia-ის კულტურული ტალღა, რომელიც აპრილის დასაწყისიდან 2016 წლის ბოლომდე დეტალურადაა გაწერილი და ყოველთვიური ღონისძიებების სერიას მოიცავს, თბილისის ფარგლებს მოზრდილი რადიუსით სცდება. გლობალური პროექტი ტრადიციულ ელფერს შეიძენს, რაც იმას ნიშნავს, რომ არა მხოლოდ ქართველებს, არამედ ქვეყნის სტუმრებსაც მუდმივად გააოცებს მრავალფეროვანი და განახლებადი პროგრამით.

Check in Georgia-ის ორგანიზება კულტურის განვითარების საინვესტიციო ფონდის პრეროგატივაა, კულტურულ ღონისძიებათა უწყვეტი კასკადი კი იმის მყარი გარანტიაა, რომ საქართველოს საერთაშორისო იმიჯი და ტურისტული მიმზიდველობა მსოფლიო რუკაზე ორმაგად გაიზრდება. ასევე დავამატებ: შარშან ტურიზმმა საქართველოს 1 935 000 მლნ დოლარის შემოსავალი მოუტანა. ექსპერტთა შეფასებით, ჩვენს ქვეყანაზე, მოთხოვნიდან გამომდინარე, ეს საიმედო მაჩვენებელია. წელს N 7 მატარებელში საკითხავი 77

მატარებელში საკითხავი

შეიძლება ითქვას, რომ Check in Georgia-ს მთავარი მიზანი მიღწეულია – უკვე რამდენიმე თვეა საქართველო მართლაც იქცა რეგიონის კულტურულ ცენტრად, რომლის ტერიტორიაზე ვარსკვლავთცვენის უწყვეტი ნაკადი (ეროს რამაზოტი, რობი უილიამსი, Maroon 5, ხოსე კარერასი და სხვ.) ფიქსირდება.

მისი ზრდის ერთ-ერთი წამახალისებელი ფაქტორი სწორედ Check in Georgia-ის ფარგლებში დაგეგმილი კონცერტები და სხვადასხვა ტიპის ღონისძიებები იქნება. პროექტ Check in Georgia-ის მნიშვნელობისა და გლობა ლურობის ხაზგასასმელად ვიტყოდი, რომ ყველა დაგეგმილ აქტივობას – ათვლის წერტილიდან ბოლომდე – მთავრობის მხარდაჭერა აქვს, რაც იმის პირდაპირი მანიშნებელია, რომ პროექტის ქვეპუნქტები – იქნება ეს კამერული მუსიკის ფესტივალი თუ დუშეთში გამართული ვაჟაობა, მაქსიმალურად საინტერესო და ორგანიზებული უნდა იყოს. გარდა მსოფლიოს ვარსკვლავებით გაჯერებული ღონისძიებებისა, 19 ქალაქში 35-ზე მეტი ფესტივალი და კონცერტი ქართველი შემსრულებლების მონაწილეობითაც ჩატარდება. განსაკუთრებით მომხიბვლელია პროექტის „ეროვნული ნაწილი“ მედიაში აქტუალიზაცია და ამით ადგილობრივი მეწარმეობის ხელშეწყობა, რაც სასოფლოსამეურნეო პროდუქტისა და ნაკეთობების გამოფენაგაყიდვას, ღვინისა და ყველის ფესტივალებს მოიცავს. პროექტში ინტეგრირებულია კიდევ ერთი საინტერესო კომპონენტი ეკოტურიზმის სახით: ლაშქრობები, ველოტურები და სპეციალური ტურები საქართველოს უნიკალურ დაცულ ტერიტორიებზე.

78 მატარებელში საკითხავი N 7

წლევანდელი Check in Georgia გამორჩეულია ფესტივალთა სიუხვით: თეატრალური, კინო, მუსიკის, ანიმაციური ფილმების, თანამედროვე ხელოვნების, ქორეოგრაფიული... ივლისის ბოლო (17-27 ივლისი) გაახარებს თეატრის მოყვარულთ რეგიონული თეატრების ფესტივალით. დაახლოებით იმავე პერიოდში (15-24 ივლისი) ტრადიციულ ლოკაციაზე, კერძოდ – ბათუმში, ჯაზის მსმენელებს შავი ზღვის რიგით მე-10 ჯაზფესტივალიც ელით. როგორც ყოველთვის, აჭარაში ჩამობრძანებულ „ჯაზისტებს“ წელსაც კულტურული შოკის მომგვრელი პროგრამა დახვდებათ. ათი დღის განმავლობაში, ყოველ საღამოს, ბათუმის ჩოგბურთის კლუბში და სხვა ტერიტორიაზე ისინი კარგი მუსიკითა და შესრულებით ისიამოვნებენ, რომელსაც ისეთი მეგავარსკვლავები და სუპერპოპულარული ჯგუფები შესთავაზებენ, როგორებიც არიან: QUINCY JONES & THE GLOBAL GUMBO ALL STARS, JAMIE CULLUM, MACY GREY, THE PRODIGY, Ms. Lauryn Hill, MILES ELECTRIC BAND, NIK WEST და Chris Brown. ფესტივალის ფარგლებში კლუბში Take Five შედგება MACY GRAY DJ SET, გაიმართება NIK WEST-ის, DJ LOGIC & Friends-ის კონცერტები. უფასო იქნება BRASS BAND-ების კონცერტები, რომლებიც ბათუმის ბულვარში მთელი დღის განმავლობაში გაიმართება. უცხოელი შემსრულებლების გარდა, ბათუმის კოლონადებთან კონცერტებს ჯაზბენდებიც გამართავენ. Check in Georgia-ს აგვისტოს ცხელი სეზონისა და მომდევნო თვეების პროგრამა ასეთია: აგვისტო Gem Fest – ელექტრონული მუსიკის ფესტივალი: 10-14 აგვისტო (ანაკლია); „ღამის სერენადები“ – კლასიკური მუსიკის საერთაშორისო ფესტივალი: 27 აგვისტო-4 სექტემბერი (ბათუმი, თბილისი). სექტემბერი „ნიქოზი“ – ანიმაციური ფილმების ფესტივალი: 1-7 სექტემბერი;

თბილისის ფოტოფესტივალი – 16-22 სექტემ ბერი; ბათუმის მუსიკალური ფესტივალი – 17-22. სექტემბერი BIAF – ბათუმის საავტორო კინოფესტივალი: 1825 სექტემბერი; თბილისის საერთაშორისო თეატრალური ფესტივალი TBS INTERNATIONAL – 20 სექტემბერი - 10 ოქტომბერი. ოქტომბერი „ოქროს თვალი“ – კინო და ტელეოპერატორების საერთაშორისო ფესტივალი: 1-2 ოქტომბერი; „თოფუზი“ – ანიმაციური ფილმების ფესტივალი: 1-7 ოქტომბერი (ბათუმი); მუსიკის საერთაშორისო ფესტივალი თელავში: 9-16 ოქტომბერი (თელავი); GIFT – ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი: 15 ოქტომბერი-27 ნოემბერი (თბილისი); „წმ. ანდრიას ჯვარი“ – მართლმადიდებლური ფილმების საერთაშორისო ფესტივალი: 18-22 ოქტომბერი (თბილისი); CineDoc – Tbilisi – საერთაშორისო დოკუმენტური კინოფესტივალი: 21-25 ოქტომბერი (თბილისი); ნოემბერი „არტისტერიუმი“ – თანამედროვე ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი: 4-14 ნოემბერი (თბილისი); თბილისის ჯაზფესტივალი – 10-14 ნოემბერი ბაროკოს ეპოქის მუსიკის ფესტივალი – 10 ნოემბერი-15 დეკემბერი; თბილისის მე-17 საერთაშორისო კინოფესტივალი – 28 ნოემბერი-4 დეკემბერი; კამერული მუსიკის ფესტივალი – 5-14 ნოემბერი, თბილისის ჩასაბერ საკრავთა ფესტივალი – 28 ნოემბერი-2 დეკემბერი.

კონცერტები რეგიონებში რუსთავი – 17 სექტემბერი – რუსთავქალაქობა. თელავი – 15 სექტემბერი გორი – 18 სექტემბერი ბორჯომი – 24 ივლისი - 13 აგვისტო – ბორჯომქალაქობა ქუთაისი – 25 ივნისი - 9 ივლისი; 10 სექტემბერი ოზურგეთი – 26 ივნისი; 10, 23 ივლისი; 8 სექტემბერი ფოთი – 23 ივლისი; 20 აგვისტო; 6 სექტემბერი ზუგდიდი – 12 აგვისტო; 4 სექტემბერი ამბროლაური – 7 აგვისტო – 1000 წელი ნიკორწმინდას აგებიდან; 20 აგვისტო მესტია – 30 ივლისი; 14 აგვისტო თიანეთი – 30 ივლისი; 7 აგვისტო – თიანეთობა დუშეთი (ჩარგალი) – 30 ივლისი – ვაჟაობა ყაზბეგი – 21 აგვისტო; 4 სექტემბერი – ყაზბეგობა. ამდენად, საქართველო აგრძელებს ღირსეული ადგილის დამკვიდრებას მსოფლიო კალენდარზე. საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრ მიხეილ გიორგაძის განმარტებით Check in Georgia იმის დასტურია, რომ ინფრასტრუქტურულად თუ ადამიანური რესურსით ქვეყანა მზად არის მაღალი რანგის სტუმრების მისაღებად. პროექტში აქტიურად არიან ჩართული ქართველი არტისტები. სულ რეგიონებში 150-ზე მეტი კონცერტი ჩატარდება. ასე რომ, სამთავრობო ინიციატივა, რომელსაც საქართველოს პრემიერმა „ბიზნესპროექტიც“ კი უწოდა, ხელს შეუწყობს როგორც ქვეყნის ცნობადობის ამაღლებას, ისე შიდა და გარე ტურისტული ნაკადების ზრდას. ამას კი პირდაპირი და პოზიტიური გავლენა ექნება საქართველოს ეკონომიკაზე დამატებითი შემოსავლების მიღების მიმართულებით.

„

მომხიბვლელია პროექტის „ეროვნული ნაწილი“ მედიაში, აქტუალიზაცია, და ამით ადგილობრივი მეწარმეობის ხელშეწყობა, რაც სასოფლოსამეურნეო პროდუქტისა და ნაკეთობების გამოფენაგაყიდვას, ღვინისა და ყველის ფესტივალებს მოიცავს

„

მატარებელში საკითხავი

დეკემბერი საახალწლო მუსიკალური შეხვედრები „თბილისის XIX საერთაშორისო ფესტივალი“ – 14-30 დეკემბერი. N 7 მატარებელში საკითხავი 79

მატარებელში საკითხავი

„მზიური“ ამზიურდა

მამამ მეშვიდე სართულიდან გადაახედა და ახლანდელი „მზიურის“ ტერიტორიაზე, სადაც ჭალა და ბაღ-ბოსტნები იყო, მიუთითა: „შენ და შენს ძმაკაცებს აქ ბავშვთა ქალაქს აგიშენებთო“. საინტერესოა, რომ ნოდარ დუმბაძის თავდაპირველი ჩანაფიქრით, მზიურ ქალაქს მერი და თავისი მმართველობაც უნდა ჰყოლოდა, სადაც ბავშვი მოქალაქეობას და ქალაქის დაცვას ისწავლიდა.

ავტორი: ირმა კახურაშვილი ჟურნალისტი

მატარებელში საკითხავი

მწერალმა დანაპირები შეასრულა. „ერთ დღეს მამამ დარეკა და მთხოვა სახლის აივანზე გავსულიყავი (ჩვენ „მზიურთან“ ვცხოვრობთ). ის ვერტმფრენით გადამიფრენდა და მე ხელი უნდა დამექნია. მართლაც, გმირთა მოედნის მხრიდან ვერტმფრენი გამოჩნდა და ალბათ მამა ვერ მხედავდა, მაგრამ მე ხელი დავუქნიე. ასე მივხვდი, რომ „მზიურის“ ჩანაფიქრი ასრულდა“, – იხსენებს ქეთი დუმბაძე.

ანა გოგუაძე, ფოტოგრაფი

ჯ

ერ კიდევ რამდენიმე თვის წინ რთული წარმოსადგენი იყო, რომ ყველასთვის საყვარელი „მზიური“ კვლავ დაიბრუნებდა სიცოცხლეს. დღეს „მზიურის“ ფერადი და მუდამ ხალისიანი გარემო იმის საუკეთესო მაგალითია, თუ როგორ შეუძლია სამოქალაქო ინიციატივას ჩვენ გარშემო ბევრი რამ უკეთესობისკენ შეცვალოს. 1990-იანი წლების სიმძიმით შელახული, უპასუხისმგებლო მშენებლობებით შევიწროვებული და სტიქიით დაზარალებული „მზიური“ პირვანდელ სახეს ნელ-ნელა, მაგრამ თავდაჯერებულად იბრუნებს.

82 მატარებელში საკითხავი N 7

ნოდარ დუმბაძე თავის წერილში „ოცნებას კაცი არ მოუკლავს“ წერს: „ბავშვი ავტონომიას და ინიციატივას პატარაობიდან უნდა შევაჩვიოთ და თანდათან, შეუმჩნევლად უნდა აღვზარდოთ მასში ეს შესანიშნავი და ადამიანისთვის ეგზომ აუცილებელი თვისება“. ამავე წერილში ის ოცნებობს მზიურ ქალაქზე ბავშვებისთვის, სადაც ისინი დამოუკიდებელ პიროვნებებად გაიზრდებიან. ნოდარ დუმბაძემ ეს წერილი რომ დაწერა, მისი ქალიშვილი – ქეთევანი მერვე კლასში ყოფილა.

1979 წელს შეიქმნა არქიტექტორთა ჯგუფი, რომელმაც „მზიურის“ პროექტზე დაიწყო მუშაობა, 1982 წელს კი პარკიც გაიხსნა. თუმცა, ქალაქმა ვერ შეძლო ამ ადგილის მშვენიერების დიდი ხნით შენარჩუნება. 1990-იან წლებში, ისევე, როგორც სხვა მწვანე ურბანულ სივრცეებში, „მზიურის“ ინფრასტრუქტურა და მისი ზღაპრულპერსონაჟებიანი ძეგლები გავერანდა, პარკის გარკვეული ფართობი კი კერძო პირებმა დაიკანონეს. მიუხედავად ყველაფრისა, ბავშვთა ქალაქის აღორძინების იდეა არასოდეს მომკვდარა. „მზიურის“ რეაბილიტაციის ორგანიზებაში დიდი წვლილი შეაქვს ახალგაზრდა ფოტოგრაფს – ანა გოგუაძეს, რომელსაც ძალიან უყვარს ნოდარ დუმბაძის შემოქმედება და სურს „მზიური“ თბილისის წალკოტად და შემოქმედებით ცენტრად აქციოს. ანა და „მზიური“ კარგა ხანია გაიგივებულია. ანა გოგუაძე სოციალური ქსელის მეშვეობითა და ქალაქის მმართველთა

„შეწუხებით“ არა მხოლოდ „მზიურის“ გადასარჩენად იბრძვის, არამედ თავისი შემართებით და მეგობრული კომუნიკაციის უნარით კიდევ ერთხელ გვიდასტურებს, რომ ოცნება შეიძლება რეალობად ვაქციოთ! პროექტი „ახალი მზიური“ სწორედ სოციალურ ქსელში გავრცელებული ვიდეომიმართვებიდან დაიწყო და საზოგადოების მხრიდან იმდენად დიდი ინტერესი გამოიწვია, რომ ქალაქის ადმინისტრაციის წარმომადგენელთა მხარდაჭერა მოიპოვა. სოციალურმა მობილიზაციამ „მზიურის“ აღდგენის თემა აქტუალური გახადა. „მზიურის“ ტერიტორიას ყოველთვის ჰქონდა ნოდარ დუმბაძის საოცნებო ქალაქის შექმნის პოტენციალი. მით უფრო, რომ ქართული საზოგადოება ყოველთვის განიცდიდა ურბანულ სივრცეებში პარკების დეფიციტს – იქ სადაც მშვიდად ისეირნებდნენ ბავშვები და მათი მშობლები, შეყვარებულები და მეგობრები, იოლად გადაადგილდებოდნენ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონენი და ხანდაზმულები, სადაც თანაბარი დოზით შეძლებდა ყველა გემოვნებიანი მუსიკის მოსმენას, გამოფენებზე და ფესტივალებზე დასწრებას, კინოფილმების ნახვას, კომფორტულ დასვენებას შრომატევადი დღის მერე. სასიამოვნოა, რომ „მზიურის“ ახალ კონცეფციასთან დაკავშირებით თბილისის მერიის მიერ გამოცხადებულ კონკურსში ახალგაზრდა არქიტექტორთა ჯგუფმა გაიმარჯვა და ალბათ გვიახლოვდება დრო, როდესაც „მზიურს“ ექნება იდეალური საპარკო ზონა და ფეხმავალი ბილიკები, სპორტული ნაგებობები და ახალგაზრდული ცენტრი.

მზიური 80-იან წლებში

„ „მზიურს“ ექნება იდეალური საპარკო ზონა და ფეხმავალი ბილიკები, სპორტული ნაგებობები და ახალგაზრდული ცენტრი

„

მატარებელში საკითხავი

ნოდარ დუმბაძესთან ვკითხულობთ: „ვისაც ეს წერილი ღიმილს მოჰგვრის, ვთხოვ, თითო

N 7 მატარებელში საკითხავი 83

აგური იშოვოს, მოიტანოს და მდინარე ვერეს ხეობაში დადოს. მერე ნახონ, ის ჩვენი ოცნების ქალაქი თუ ნება-ნება, თანდათან ყველა ჩვენთაგანის გულმოდგინე მეცადინეობით არ აშენდეს“. დღეს „ახალი მზიურის" მხარდამჭერი არა მხოლოდ მერია, არამედ პრეზიდენტის სარეზერვო ფონდი, ბავშვთა და ახალგაზრდობის განვითარების ფონდი, ლევან მიქელაძის ფონდი, საქართველოს სტრატეგიული კვლევების ცენტრი, „ვიტრა“, „სილქნეტი“ და სხვა კომპანიებია, რომელთა შორის ამ ტერიტორიის ერთ-ერთი პირველი და კრეატიული აქტივობებით გამორჩეული გულშემატკივარი „TBC ბანკიც“ გახლავთ. აუცილებლად აღვნიშნავდი იმ რიგითი თბილისელების მხარდაჭერასაც, რომლებმაც საკუთარი წილი სოციალური პასუხიმგებლობის ფარგლებში, ისტორიული ადგილის ქალაქისთვის დაბრუნების საქმეში, თავიანთი „თითო აგური“ დადეს. „მზიური“ მართლაც ამზიურდა: ძველი კაფეს ადგილას ლამაზი და თანამედროვე სოციალური კაფეა, მოწესრიგდა ყველასთვის უსაყვარლესი ძეგლი „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი“, განახლდა ამფითეატრი, სადაც კვირაში რამდენჯერმე იმართება მუსიკალური და სხვადასხვა თემატური საღამოები, კინოჩვენებები, სპექტაკლები და სხვ. აქვე, ბავშვებისთვის მოეწყო ეკოლოგიურად სუფთა სათამაშო მოედნები. „მზიური“ მზად არის უმასპინძლოს ყველა ახალგაზრდას, ვისაც შემოქმედებითი იდეა აქვს და მისი განხორციელება ამ კონკრეტულ სივრცეშია შესაძლებელი.

მატარებელში საკითხავი „მიდიოდა მატარებელი“

მატარებელში საკითხავი

„მიდიოდა მატარებელი“ (2005 წელი) ცნობილი ქართველი რეჟისორის – გიორგი შენგელაიას ბოლო მხატვრული ფილმია. ფილმში მონაწილეობენ მსახიობები: ზაზა პაპუაშვილი, გივი ბერიკაშვილი, გურამ საღარაძე, გურამ ფირცხალავა, ბაადურ წულაძე, კახა აბუაშვილი, გიორგი პიპინაშვილი, ზურაბ ყიფშიძე, მაკა შალიკაშვილი, ტრისტან სარალიძე, ნანული სარაჯიშვილი, კახი კავსაძე, რამაზ ჩხიკვაძე, ნანკა კალატოზიშვილი და სხვები. ფილმის სიუჟეტი ასეთია: მატარებელი თბილისიდან ბათუმში მიდის. მეისრის შეცდომის გამო, მატარებელი ბათუმის ნაცვლად ჯერ აფხაზეთის საზღვარზე აღმოჩნდება, შემდეგ კი – ჭიათურაში. ამ მატარებლით მიემგზავრებიან ათასი ჯურის აფერისტები. ყველას თავისი თავგადასავალი აქვს. ეს არის ჩვენი უახლოესი წარსულის ამბავი, როდესაც საქართველოში გამეფებული იყო კორუფცია, ცხოვრების სტილი იყო მომხვეჭელობა, უკანონოდ ფულის კეთება, გადასახადების გადამალვა, ერთმანეთის „გადაგდება“ და ა.შ.

ზემერინგის რკინიგზა „პოლარული ექსპრესი“ „პოლარული ექსპრესი“ კრის ვან ოლსბერგის პოპულარული ზღაპრის ეკრანიზაციაა, რომელიც 2004 წელს ამერიკელმა კინორეჟისორმა და პროდიუსერმა რობერტ ზემეკისმა გადაიღო. ფილმი მოგვითხრობს ბიჭზე, რომელსაც თავისი თანატოლების დაცინვის მიუხედავად, ყოველთვის სჯეროდა სანტა კლაუსის არსებობის. და აი, შობის ღამეს, როდესაც ის სანტა კლაუსის გამოჩენას ელოდა, სახლის მახლობლად გაჩერდა მატარებელი. გამცილებელმა შესთავაზა დაუვიწყარი მოგზაურობა ზღაპრულ სამყაროში – ჩრდილოეთ პოლუსზე, რომელიც ღიაა მხოლოდ მათთვის, ვისაც სასწაულების სჯერა. ფილმში მთავარ როლებს ტომ ჰენკსი და რობერტ ზემეკისი თამაშობენ. 86 მატარებელში საკითხავი N 7

ზემერინგის რკინიგზა სარკინიგზო ხაზია ავსტრიაში, რომელიც ქალაქ გლოგნიცში იწყება და ზემერინგის გავლით, ქალაქ მურცუშლაგში მიემართება. ეს იყო ევროპაში აშენებული პირველი სტანდარტული სიგანის რკინიგზა. ამჟამად იგი მსოფლიოში მთის პირველ რკინიგზადაა მიჩნეული, რომელიც ურთულეს რელიეფზე წარმატებით გაიყვანეს. რკინიგზა ამჟამადაც სრული დატვირთვით მუშაობს და ავსტრიის ფედერალური რკინიგზის შემადგენლობაში შედის. მისი მშენებლობა 1848-1854 წლებში მიმდინარეობდა. პროცესში მონაწილეობდა 20 000 მუშა. პროექტი შეადგინა კარლ ფონ შეგამ. კონსტრუქცია მოიცავს 14 გვირაბს, 16 ვიადუკს, ასამდე ქვისა და რკინის 11 ხიდს. სადგურები და საზედამხედველო ნაგებობები გვირაბების გათხრისას გამო ტანილი ნარჩენებისგან აშენდა. სარკინიგზო ხაზის სიგრძე 41 კმ-ია. 1998 წელს, იუნესკომ ზემერინგის რკინიგ ზა მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში შეიტანა.

მატარებელში საკითხავი

ბერლინის ცენტრალური სადგური

მატარებელში საკითხავი

ბერლინის ცენტრალური სადგური ყველაზე მსხვილი და თანამედროვე რკინიგზის სადგურია ევროპაში. ის არქიტექტორ მაინჰარდ ფონ გერკანას პროექტის მიხედვით ბერლინის ძველი რკინიგზის სადგურის ადგილას აშენდა, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დროს დაინგრა. ბერლინის ცენტრალური სადგური გერმანიის კანცლერმა ანგელა მერკელმა 2006 წლის 26 მაისს გახსნა. რკინიგზის სადგური, საექსპლუატაციოდ, საზეიმო გახსნიდან 2 დღეში გადაეცა.

ინდოეთის მთის რკინიგზა ინდოეთის მთის რკინიგზა – ასე ეწოდება ინდოეთის მთებში გამავალ ხუთ სარკინიგზო ხაზს, რომელიც ამ ქვეყანაში XIX საუკუნესა და XX საუკუნის დასაწყისში, ბრიტანეთის კოლონიური მმართველობის დროს აიგო და დღემდე მოქმედებს.

გრანდ სენტრალ ტერმინალი გრანდ სენტრალ ტერმინალი პლატფორმების რაოდენობით, ასევე 44-ე და 67-ე ხაზით, ერთ-ერთი უძველესი და უდიდესი რკინიგზის სადგურია მსოფლიოში. გრანდ სენტრალი ნიუიორკში, მიდთაუნ მანჰეტენზე, ვანდერბილტის ავენიუზე (42-ე ქუჩისა და პარკ ავენიუს გადაკვეთა) მდებარეობს. პირველი სადგური, ამავე ადგილზე, 1871 წელს გაიხსნა. რკინიგზის სადგურს რამდენჯერმე ჩაუტარდა რეკონსტრუქცია. ახალი გრანდ სენტრალი 1913 წელს აშენდა. გასული საუკუნის ბოლოს, ნაგებობა დანგრევას ჟაკლინ კენედი ონასისმა გადაარჩინა. რკინიგზის სადგურის კომპლექსური მოდერნიზაცია 1994 წელს განხორციელდა. 88 მატარებელში საკითხავი N 7

ინდოეთის მთის რკინიგზა შედგება სამი ნაწილისგან: დარჯილინგ-ჰიმალაის რკინიგზა, ნილგირის სამთო რკინიგზა და კალკა-შიმლას რკინიგზა. იუნესკომ აღნიშნული ხაზები ცალ-ცალკე, 1999, 2005 და 2008 წლებში მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში შეიტანა, როგორც „შესანიშნავი მაგალითი მთიან რეგიონში პრობლემის მოგვარების ტექნოლოგიურად გადაწყვეტისა“.

1934 წელს მოზარდ მაყურებელთა თეატრში სპექტაკლი „მატარებელი“ დაიდგა. სწორედ აქ , სცენაზე დაიბადა საბავშვო რკინიგზის მშენებლობის იდეა. მაშინდელმა ქალაქის საბჭომ ბავშვების თხოვნა გაიზიარა და მშენებლობის ნებართვაც გასცა. გაიყიდა ბილეთები.

უფროსებმა ბავშვებთან ერთად ორთქლმავალი შეაკეთეს და მატარებელმაც ახლადდაგებულ ლიანდაგზე გადაინაცვლა. ორთქლიც გამოუშვა. რკინიგზის ინსტიტუტის სტუდენტებმა ჯგუფები ჩამოა ყალიბეს და გამონაცვალი შპალებისა თუ რელსების საშუალებით უფროსებთან ერთად მშენებლობა დაიწყეს.

რაც შეეხება ორთქლმავალს, იგი ირანაზერბაიჯანის საზღვარზე აღმოაჩინეს თავისივე ღია ვაგონებით, რომელიც თბილისში წამოიღეს.

დროთა განმავლობაში ორთქლმავალი ელექტრო– ლოკომოტივმა ჩაანაცვლა. დღეს ორთქლმავალი ექსპონატად დგას მუშტაეთის ბაღში, სადაც ყველა მსურველს შეუძლია მისვლა, მისი ნახვა, და რა თქმა უნდა საბავშვო მატარებლით გასეირნება.

მხატვარი: ანნა კანდელაკი

პერსონა

92 მატარებელში საკითხავი N 7

ვინ იყო ის მუსიკოსი, რომელიც ბავშვობაში ძალიან მოგეწონა? ბავშვობისას ბევრი ვინმე მომწონდა, რადგან მათ გავლენას განვიცდიდი. ჩემი ძმა უსმენდა თითქმის ყველაფერს, მამაჩემი ჯაზის მოყვარული იყო. ამასთან ერთად საბჭოთა კინომუსიკის დიდ გავლენასაც ვგრძნობდი.

საქართველოში დღეს ელექტრონული მუსიკა ძალიან პოპულარულია და ჩემ ირგვლივ უამრავს მოსწონს. როგორ ფიქრობ, ეს ჩვეულებრივი ფეხის ხმას, მოდას აყოლილობაა თუ ჩვენი მსმენელის გემოვნება ერთგვარად გაიზარდა? რაღაც მხრივ, ალბათ, გავიზარდეთ, მაგრამ მეტწილად მოდაა მაინც. მოდას აყოლა არის ზუსტად ის ჩარჩოები, რაშიც სხედან აქაური კლუბები. ყველგან ერთსა და იმავე მუსიკას უკრავენ, ერთი და იგივე მუსიკოსები ჩამოჰყავთ. ელექტრონული მუსიკა უზარმაზარია და კარგი იქნება თუ მისი სპექტრი ჩვენთან გაფართოვდება. სამწუხაროდ, ეს არ ხდება. წელს პირველად „სოუ“ ფესტივალმა მოახერხა ეს და ქართველ მსმენელს განსხვავებული ელექტრონული მუსიკა შესთავაზა. რა თქმა უნდა, არ ვარ მათი წინააღმდეგი, ვინც დღეს ხშირად ჩამოჰყავთ, მაგრამ სხვა მუსიკაც არსებობს და მიხედონ მასაც. მსმენელს უფრო დიდი არჩევანი უნდა შევთავაზოთ. შეიძლება ითქვას ელექტრონული მუსიკიდან ჩვენთან უფრო კლუბური მუსიკაა ფეხმოკიდებული და არა მოსასმენი... მართალი ხარ. რამდენი საინტერესო გან შტოებაა, თუნდაც ემბიენტი, და არ შემოდის ჩვენთან, არ იწვევენ ამ სფეროებში მოღვაწე მუსიკოსებს. მარტო კლუბები კი არა, პრომო უტერებმა სხვა ადგილები უნდა აითვისონ.

ნიკა მაჩაიძე და ლაშა გაბუნია

„ ელექტრონულ

მუსიკაში პირველად Aphex Twin ძალიან მომეწონა და რეალურად, მისი ზეგავლენით დავიწყე მუსიკის წერა

მუსიკის კრიტიკოსი

ნიკა, რომელი იყო შენი პირველი მუსიკალური ინსტრუმენტი? უმაღლესი მუსიკალური განათლება არ მიმიღია. ფორტეპიანოს შესასწავლად 7 წელი მუსიკალურში მატარეს, ძალით დამასრულებინეს. ელექტრონულ ბგერებთან პირველი შეხება ბავშვობიდან მქონდა, რადგან მამაჩემი კინოსტუდიის ხმის ჩამწერი საამქროს უფროსი – ხმის რეჟისორი იყო. სულ იქ ვიყავი. ვესწრებოდი გახმოვანებებს, ერთიორ ფრაზას მეც მათქმევინებდნენ ხოლმე და რამდენიმე ფილმის ეპიზოდები მაქვს ბავშვური ხმით გახმოვანებული. იქ უზარმაზარი მაგნიტოფონები, დანადგარები იდგა, რომლებზეც ლუპებს, ანუ მაგნიტოფირების მარყუჟებს აკეთებდნენ, რომელსაც ამ ჩამწერებში უსასრულოდ ატრიალებდნენ, სანამ სასურველ, მოსაწონ დუბლს არ ჩაწერდნენ. ამის მერე მომდევნო ლუპს აკეთებდნენ და ა.შ. მარყუჟი იმ ზომის იჭრებოდა, რაც სჭირდებოდათ. ვთქვათ, ფილმში 10-მეტრიანი კადრის გასახმოვანებლად ზუსტად იმავე ზომის მაგნიტოფირის მარყუჟს ამზადებდნენ და მასზე დუბლებს იწერდნენ. ზუსტი სინქრონი გამოდიოდა.

ავტორი: ლაშა გაბუნია

პერსონა

მ

უსიკოსი, კომპოზიტორი, პროდიუსერი და კინორეჟისორი ნიკა მაჩაიძე ცნობილია სასცენო მეტსახელებით – „ნიკაკოი“ და „ერასტი“. იგი 1972 წლის 11 ნოემბერს, თბილისში დაიბადა. როგორც ამბობს, ბავშვობა მამასთან ერთად კინოსტუდიაში გაატარა, სადაც იგი ხმის რეჟისორი და ჩამწერი საამქროს უფროსი იყო. თბილისის კინოსა და თეატრის უნივერსიტეტში ჯერ ანიმაციის რეჟისურის ფაკულტეტზე სწავლობდა, მერე სამხატვრო აკადემიაში – კინოს მხატვრობაზე, ბოლოს კი მხატვრული კინოს რეჟისურის ფაკულტეტი დაამთავრა. უმაღლესი სასწავლებლის დასრულების შემდეგ დაიწყო ელექტრონული მუსიკის წერა. მონაწილეობა აქვს მიღებული უამრავ პერფორმანსსა და კონცერტში მთელი მსოფლიოს მასშტაბით.

ასე რომ, გამორჩეულად არავინ ყოფილა. თუმცა, ბავშვობის მუსიკიდან პირველი, ალბათ, Earth Wind And Fire მახსენდება. ძალიან მომწონდა, ჩემი ძმა მუდამ უსმენდა. ასევე იყო ოსკარ პიტერსონიც, რომელიც მამაჩემს უყვარდა. ელექტრონულ მუსიკაში პირველად Aphex Twin ძალიან მომეწონა და რეალურად, მისი ზეგავლენით დავიწყე მუსიკის წერა. დამაინტერესა, თუ როგორ აკეთებდა „აპექს თვინი“ ასეთ მუსიკას და ამიტომ ჩავერთე ამ საქმიანობაში.

„

მატარებელი ყველაზე მუსიკალური ტრანსპორტია

გადაღებული აქვს ვიდეოკლიპები. ავტორია მუსიკისა კინოსთვის, თეატრისთვის, მოდის ჩვენებისთვის, ტელევიზიისთვის, რადიოსთვის... გამოშვებული აქვს 10-მდე მუსიკალური ალბომი. ჰყავს მეუღლე – ტუსია ბერიძე, ასევე მუსიკოსი, და ორი შვილი. ჩვენ ტელეკომპანია „არტარეას“ ეზოში ვისაუბრეთ. ნიკა ასევე „არტარეასთან“ თანამშრომლობს.

N 7 მატარებელში საკითხავი 93

პერსონა

ვთქვათ, კინემატოგრაფი, ლიტერატურა, მხატვრობა და ა.შ. რომელთაც რაიმე ზეგავლენა აქვთ შენს შთაგონებაზე? კინემატოგრაფი ალბათ, ყველაზე გამოკვეთი ლად ზემოქმედებს, რადგან ჩემთვის ვიზუალური გამოსახულება არის ინსპირაცია, რომ რაიმე გავაკეთო. ბავშვობიდან კინო ყოველთვის ინსპირაციას მაძლევდა. ლიტერატურაც მოქმედებს, მაგრამ შედარებით ნაკლებად, ვიდრე ვიზუალური ხელოვნება – კინო ან მხატვრობა.

საზღვარგარეთ რომ ვარ ხოლმე, კონცერტები უამრავ ადგილას იმართება, თუნდაც დრამატულ თეატრებში. ჩვენთანაც კარგი იქნება მსგავსი ტიპის კონცერტები თუ „დაიქოქება“. დრამატულ თეატრებს თავად შეუძლიათ ეს გააკეთონ, რადგან ევროპაში ყველა თეატრს ცალკე დეპარტამენტი აქვს, რომელიც სპექტაკლების გარდა სხვადასხვა მუსიკალურ კონცერტსაც აწყობს. ესაა თეატრისთვის ერთ-ერთი კარგი შემოსავლის წყარო. ჩვენთანაც უნდა მიხვდნენ, რომ მხოლოდ დრამატული სპექტაკლებისთვის აღარ არსებობს თეატრალური სცენები. კარგი იქნება თუ მიხვდებიან, რომ კონცერტებისთვის უამრავი სივრცე არსებობს, თუნდაც სამხატვრო გალერეები და სხვა... მაინტერესებს, ელექტრონულ მუსიკას თუ აქვს რაიმე „უპირატესობა“ სხვა სტილებთან შედარებით? ერთი გამორჩეული უპირატესობა მისი ხელმისაწვდომობაა. შედეგად, უამრავი მუსიკოსი გაჩნდა. მათგან 90% ცუდ მუსიკას წერს, მაგრამ 10% ძალიან კარგია. ამ უკანასკნელებს კი 94 მატარებელში საკითხავი N 7

ადრე არანაირი შანსი არ ჰქონდათ თავისი ემოცია მუსიკით გადმოეცათ, რადგან შეიძლება ვერ ისწავლეს მუსიკალურ სკოლაში. სხვა პლუსი ისიცაა, რომ ბგერაზე, ჟღერადობაზე მუშაობა უფრო მარტივი გახდა. ჩემთვის ელექტრონული მუსიკა ბგერაზეა დაფუძნებული. ნებისმიერი ბგერა შეგიძლია გაშალო და საოცარ რამედ გადააქციო.

როგორც ვხედავ, კინო ძალიან გიყვარს. გაქვს გამორჩეულად საყვარელი ჟანრი? სხვათა შორის, არა. ყველაფერს ვუყურებ, „თრეშსაც“ კი. მაგალითად, მომწონს ტარკოვსკის „სტალკერი“ და ამავე დროს, „შარკტოპუსიც“, რომელიც აბსოლუტური „თრეშია“ – ერთმანეთთან შეჯვარებულ რვაფეხასა და ზვიგენზეა. კინოში, ისევე როგორც მუსიკაში, არა ვარ ჩაციკლული რომელიღაც ჩარჩოში. ყველაფერს ვუყურებ და ყველაფერს ვუსმენ, რაც მომწონს. რაც არ მომწონს, იმას მეორედ აღარ ვნახავ. მუსიკაში ეს პროცესი უფრო ადვილია – მოსმენიდან მე-40 წამზე უკვე ხვდები, რომ არ მოგწონს.

ბავშვობისას რამე ჰობი თუ გქონდა? რამდენჯერმე კოლექციონერობა ვცადე და არ გამომივიდა. ამათ გარდა, ეზოში ყვავილებს ვრგავდი და ძალიან მიყვარდა მათზე ზრუნვა. მოყვარული მებაღე ვიყავი. ბოლო წლებში აღარ მიცდია, მაგრამ სიამოვნებით გავაკეთებდი. მე მგონი, ყველანი მებაღეები რომ გავხდეთ, დედამიწისთვის ძალიან კარგი იქნება.

ვინმეზე შეგიძლია თქვა, რომ ის შენი მასწავლებელი, გურუ იყო? ერთი გამორჩეული გურუ არ მყოლია. ყველა მუსიკოსი, რომელიც ჩემთვის საყვარელ მუსიკას აკეთებდა, გურუა. თუ მიყვარს, მომწონს და შემიძლია ვუსმინო, ყველა შემთხვევაში რაღაცას მაძლევს – ჩემი მუსიკა მათი შედეგია. ისინი ინსპირატორები არიან. ასეთი გურუების ჩამოთვლა ბახამდელი კომპოზიტორებით რომ დავიწყოთ და ხალხური მუსიკის შემქმნელების ჩათვლით დღემდე მოვყვეთ, ძალიან ბევრი დაგროვდება.

მუსიკის შექმნა, რა თქმა უნდა, ემოციების დაჭერა და მათი გადმოცემაა, მაგრამ თუ არსებობს ხელოვნების დარგები,

დღევანდელი გადმოსახედიდან ყველა დროის საუკეთესო ქართველი მუსიკოსი ვინაა?

ახლახან აღმოვაჩინე მიხეილ შუღლიაშვილი. მის მუსიკაზე მართლა გავგიჟდი. სუბიექტურად გეტყვი: მსგავსი უძლიერესი ქართველი კომპოზიტორი არ მეგულება. შეიძლება ვინმესთვის ის ცუდია, მაგრამ მიმაჩნია, რომ ფენომენია, რომელიც უყურადღებოდ გავატარეთ და გარდაცვალების შემდეგ აღმოვაჩინეთ. სხვებიც მომწონს, მაგალითად ირაკლი ჩარკვიანი. დადა დადიანი მომწონდა ადრე... ოჯახში მუსიკოსები ხართ შენ და ტუსია. ხშირად კონცერტებზეც ერთად უკრავთ ხოლმე. როგორ ფიქრობ, რამდენად გაქვთ ერთმანეთზე ზეგავლენა? რა თქმა უნდა, ერთმანეთზე ზეგავლენა გვაქვს. ასე თუ ისე, ორივენი ერთი ადამიანი ვართ. ეს გაუცნობიერებელია ალბათ, თუმცა მოსმენის მერე ხვდები. ტუსიას ჩემზე ნამდვილად აქვს გავლენა, რადგან ცოლ-ქმრობას და მეგობრობას თავი რომ გავანებოთ, ჩემი ერთ-ერთი ფავორიტი მუსიკოსია. თანაც შენ გვერდით რომ ქმნის მუსიკას, ეს უკვე გავლენაა.

„ კინემატოგრაფი ალბათ ყველაზე გამოკვეთილად ზემოქმედებს, რადგან ჩემთვის ვიზუალური გამოსახულება არის ინსპირაცია, რომ რაიმე გავაკეთო

„

პერსონა

შენი შვილები თუ არიან შთამაგონებლები? ყოველთვის იყვნენ. თავიდან, მუსიკის წერა რომ დავიწყე, მაქსიმეს ხმები სულ სემპლებად მქონდა სინთეზატორში. ასე რომ, ბავშვები უდიდესი შთამაგონებლები არიან, თუნდაც ახალი მუსიკალური ბგერების მხრივ. ნიკა, შეგიძლია თქვა, რომ მეოჯახე კაცი ხარ? დიახ, ვარ. ჩემთვის უმთავრესია ოჯახი და მერე უკვე ყველაფერი, რაც მოდის... დღეს ვიზუალური ხელოვნება საკმაოდ განვითარდა და 1980-იანი წლების შემდეგ მუსიკალური შოუბიზნესი თუნდაც ვიდეოკლი პების გარეშე თითქმის წარმოუდგენელია. თანამედროვე მუსიკა, შოუბიზნესი, თუ შეიძლება წარმოვიდგინოთ ვიზუალური ხელოვნების გარეშე? N 7 მატარებელში საკითხავი 95

პერსონა

თანამედროვე მუსიკალური შოუბიზნესი პირდაპირ კავშირშია ვიზუალურ ხელოვნებასთან. რეალურად, მუსიკის პრომოუშენი ვიდეოს საშუალებით ხდება. ხელოვნების დარგები საკმაოდ გადაიხლართა ერთმანეთში, მათ შორის მუსიკა და ვიზუალური ხელოვნება. „სოუს“ ფესტივალზე ჩამოსული იყო კარსტენ ნიკოლაი, რომლის მსმენელი არ ვარ, მაგრამ მან ვიზუალური ხელოვნების დახმარებით ძალიან კარგი შოუ მოაწყო. გამოსახულების გარეშე ეს მუსიკა სხვა რამ იქნებოდა. დღეს მსოფლიოში ბევრი საინტერესო შერწყმა კეთდება, თუმცა მე მიმაჩნია, რომ თანამედროვე მუსიკას ახლებური ბიძგი, „პანღური“ სჭირდება, რაც თავის დროზე ჯონ ქეიჯმა გააკეთა და ყველაფერი ამოაყირავა. ადრე მოცარტი იყო ასეთი. რაღაც უნდა შეიცვალოს და ასეთი შემცვლელი ადამიანები ისტორიაში ყოველთვის გამოჩნდებოდა ხოლმე. კენი ვესტი ასეთი მუსიკოსი ნამდვილად არაა, თუმცა ჰგონია, რომ მაგარი ტიპია. ისე, ჩემი აზრით, ჰიპ-ჰოპში კენდრიკ ლამარი ძალიან მაგარია, თუნდაც მუსიკალურად. როგორ მდგომარეობაშია თანამედროვე ქართული მუსიკა? ნამდვილად ვითარდება, წინ მიდის. თუმცა ვფიქრობ, რომ უფრო მეტად უნდა განვითარდეს. ელექტრონული მუსიკის დიდი ნაწილი სტანდარტულ შოუბიზნესში მაინც არ ჯდება. საქართველოში, ჩემი აზრით, ყველაზე დიდი პრობლემა თანამედროვე კლასიკურ მუსიკას უფრო აქვს. ახალ მუსიკას კარგად არ იღებენ. ახლა დაიწყო პირველი ნაბიჯების გადადგმა. საინტერესო თანამშრომლობა უნდა შედგეს კლასიკური მუსიკის შემსრულებლებსა და ელექტრონულ მუსიკოსებს შორის. ჯერჯერობით ქართველები ამ მხრივ ზედმეტად აკადემიურები და კონსერვატორები ვართ. ბოლო დროს ჩვენს ქვეყანაში საკმაოდ ბევრი და საინტერესო საერთაშორისო ფესტივალი ეწყობა. შენი აზრით, როგორია მათი ორგანიზება, ამ მხრივ აკმაყოფილებს თუ არა ეს ფესტივალები მაღალ სტანდარტს? ძალიან კარგია, რომ ამდენი ფესტივალი ტარდება. რაც მეტი მუსიკოსი ჩამოვა ჩვენთან, მით უკეთესია, მაგრამ ორგანიზატორებთან იგივე შენიშვნა მაქვს, რაც კლუბების მფლობელებთან – ვისურვებდი უფრო ეკლექტურები გახდნენ, სხვადასხვა ჟანრის მუსიკა ჩამოგვიტანონ და არ ჩამოიყვანონ ეს აბსურდული დიჯეი ტიესტო, ვან ბიურენი და მსგავსები. იმ ვან ბიურენის ფასად 20 ძალიან კარგ მუსიკოსს ჩამოიყვანენ.

96 მატარებელში საკითხავი N 7

ნიკა, მსოფლიოში და საქართველოში ყველაზე დიდი პრობლემა დღეს რა არის? მსოფლიოს ყველაზე დიდი პრობლემა იდიოტიზმია, ბოროტებაა. ეს კი უვიცობიდან და გაუნათლებლობიდან მოდის. ყველაფერ ცუდს, იგივე ტერორიზმს, გაუნათლებლობა შობს. საქართველოშიც გაუნათლებლობაა პრობლემა. ამაში სკოლებს და უნივერსიტეტებს კი არა, საერთოდ, განათლებას ვგულისხმობ. ამ მხრივ ჩვენი მენტალობა უნდა შეიცვალოს და უფრო მეტი რამ უნდა ვისწავლოთ, გავიგოთ. როგორც კი ერი განათლებული გახდება, ძალიან ბევრი პრობლემა მოგვეხსნება. ეკოლოგიური პრობლემები, ცუდი ნარკოპოლიტიკაც გაუნათლებლობის მიზეზია. მთელი მსოფლიო თანხმდება, რომ ნარკომანიასთან ამ გზით ბრძოლას აზრი არა აქვს. ესენი რით ვეღარ მიხვდნენ? ამჟამად რაიმე მუსიკალურ პროექტზე თუ მუშაობ? არა, ჯერჯერობით არაფერ განსაკუთრებულს არ ვაკეთებ. ახლა უფრო ვიდეოების შექმნაზე ვარ გადართული. ტუსიას ახალი ალბომი გამოვიდა, ერთი ვიდეო გავაკეთე, ახლა მეორეც უნდა გადავიღო. ეს კომფორტი მაქვს, რომ როდესაც რაღაც პერიოდი მუსიკის წერა აღარ მინდა, ვიდეოზე გადავერთვები. მერე ის მომბეზრდება, ისევ მუსიკას ვუბრუნდები და ასე მივედმოვედები ხოლმე... მატარებელზე რა შეგიძლია თქვა? მატარებელი ჩემთვის ყველაზე მუსიკალური ტრანსპორტია. თუმცა ახლა ნაკლებად, რადგან ახალ მატარებლებში იმ ხმებს ვეღარ გაიგონებ, ადრე კუპეებში რომ ისმოდა. ეს ხმები მთელი ცხოვრება თან დამყვება. 1997 წელს ჩემი ერთ-ერთი პირველი კომპოზიცია სულ მატარებლის სემპლებით გავაკეთე. ისეთ რიტმს გაძლევს მატარებელი, რომ ძალაუნებურად მასზე მუსიკის შექმნას იწყებ. ამავე დროს, თუ გახსოვს, „შკოდას“ ტროლეიბუსები რომ დადიოდნენ ქალაქში, „მღეროდნენ“ – თავისებურ ხმას გამოსცემდნენ. ეს ტროლეიბუსები მელოდიური ტრანსპორტი იყო, მატარებელი უფრო რიტმულია და ესაა საინტერესო. მინდა, რომ ისევ დააბრუნონ ის ძველი მატარებლები.

პერსონა

მ

ათი ბიოგრაფიები ისევე დატვირთულია სახელებით და მოვლენებით, როგორი მრავლისმომცველიც არის მათი ნამუშევრები - პოეტურიც და ფერწერულიც, პროზაულიც და გრაფიკულიც, მეცნიერულიც – რომლებიც თავიდანვე იმდენად სცდებოდა დადგენილ ფორმატს, რომ თავადვე გამოიგონეს ახალი ტერმინი „ორქესტრული“ – მრავალი ელემენტის შემცველი, აზრებით და გამოსახულებებით დატვირთული. სიტყვებით და ასოებით, ფერებით, სახეებით მდიდარი, და მუსიკის მსგავსად გამთლიანებული, სტილისტურად შეკრული – ერთ ორნამენტად ქცეული.

1920 წლამდე, მოვლენები ტფილისში, პეტერ ბურგში და მოსკოვში ვითარდებოდა. ჯერ კიდევ 1913 წელს, კირილე პარიზშიც ჩავიდა, იქ მოქანდაკე ალ. არქიპენკოს სახელოსნოში გამოფენა მოაწყო, რომელიც პიკასომ შეაფასა ნიშნით 5+. კირილე ზდანევიჩი, „ფუტურისტების სინდიკატი“, 1920-იანი წლები

დედით ქართველები და მამით პოლონელები, ტფილისში 1892 (კირილე) და 1894 (ილია) წლებში დაბადებულნი, 1910-იან წლებში პეტერბურგის სამხატვრო აკადემიის (კირილე) და უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის (ილია) სტუდენტები, იმავე წლებში, ლიტერატურასა და მხატვრობაში მიმდინარე ყველაზე ავანგარდულ მიმდინარეობათა და მოვლენათა (ფუტურიზმი, კუბო-ფუტურიზმი, ნეოპრიმიტივიზმი, დადაიზმი) არა მხოლოდ მონაწილენი, არამედ ლიდერები და ზოგ შემთხვევაში სულისჩამდგმელებიც (მათ

98 მატარებელში საკითხავი N 7

მიერვე გამოგონილი „ვსიოჩესტვო“ – „ყველაფრიზმი“), ხმაურიანი დადაისტურფუტურისტული საჯარო გამოსვლებისა და მეჯლისების ორგანიზატორები და მონაწილენი, და განმარტოებით, თავაუღებლად მშრომელნი, ხელოვნებისა და ლიტერატურის პრაქტიკოსები და თეორეტიკოსები, თავდადებული მკვლევრები... შეუძლებელია სიის დასრულება. და მაინც, ბიოგრაფიული ფაქტების ჩამონათვალში არის რამდენიმე სახელი და ადგილი, რომლებიც ყველაზე ხშირად გვხვდება და კრავს მათ ბიოგრაფიებს – ერთმანეთისგან

1917 წლის ნოემბერში, ტფილისში, ილია ზდანევიჩმა და პოეტებმა ალექსეი კრიუჩიონიხმა და იგორ ტერე ნტიევმა შექმნეს ფუტურისტული გაერთიანება, რომელსაც „41° გრადუსი“ უწოდეს. ეს ტფილისის, ისევე როგორც პარიზის, მერიდიანია და ამავე დროს ადამიანის სხეულისა და ალკოჰოლურ სასმელთა უმაღლესი ტემპერატურაა. ამ ტემპერატურაზე იქმნებოდა ზდანევიჩების მიერ ორგანიზებული და მათი მონაწილეობით შესრულებული ფუტურისტულ-დადაისტური არტისტული წიგნები, კაფეების მოხატულობები

1920 წელს ილია დამოუკიდებელი საქართველოს მთავრობის ხელშეწყობით პარიზში მიემგზავრება. ძმები კონსტანტინოპოლში დაშორდებიან. მათ არ იციან, რომ მალე საქართველო დამოუკიდებლობას დაკარგავს და ისინი მხოლოდ 1968 წელს შეძლებენ შეხვედრას პარიზში. ამ შუალედში კირილეს, როგორც ფორმალისტს, დააპატიმრებენ და ის 8 წელს გაატარებს გადასახლებაში. მაგრამ მანამდე, 1920-იანი წლებში, კირილე აფორმებს რუსთაველის თეატრის სპექტაკლებს, მათ შორის „მალშტრემს“, და რამდენიმე სხვა მხატვართან ერთად, საფუძველს უყრის ქართული სცენოგრაფიის უაღრესად წარმატებულ სკოლას. აფორმებს სწორედ დიზაინის გამო დღესდღეობით ბიბლიოგრაფიულ იშვიათობადქცეულ წიგნებს. ათწლეულების განმავლობაში, ილია პარიზში მოღვაწეობს და არა მარტო მეგობრობს, არამედ თანამშრომლობს ავანგარდული ხელოვნების ისეთ ლიდერებთან, როგორებიც არიან ა. ჯაკომეტი, მირო, შაგალი, ერნსტი და სხვ. ის მათ წიგნების გასაფორმებლად იწვევს, რომელთა ჩანაფიქრისა და დიზაინის ავტორი თავადაა. მისი მეგობრები, თავის მხრივ, ილიას პორტრეტებს ქმნიან. თანამშრომლობს კოკო შანელთან და ქმნის დიზაინს მისი განთქმული „ჯერსეს“ ქსოვილებისთვის. დაუღალავად იკვლევს ქართულ, ბიზანტიურ არქიტექტურას, და წერს ჯერაც ბოლომდე შეუფასებელ პოსტმოდერნისტულ რომანებს. ფიროსმანისადმი მიძღვნილი წიგნისთვის, რომელსაც მისივე 1914 წლის ტექსტი ედება

ფიროსმანი „ილია ზდანევიჩის პორტრეტი,“ 1913

ხელოვნებათმცოდნე

კირილე ზდანევიჩი იხსენებს თავის დღიურებში, თუ როგორ ჩამოვიდნენ მატარებლით 1912 წლის ზაფხულის დასაწყისში პეტერბურგიდან მათ მშობლიურ ტფილისში ის, მისი ძმა ილია და მათი მეგობარი, მხატვარი მიხეილ ლე დანტიუ. ილია ზდანევიჩი თავის დღიურში სხვაგვარად ყვება ამ ამბავს. ის წერს, რომ ლე დანტიუ მათზე ადრე გამოემგზავრა სტუმრად მათ ოჯახში, და ძმები შემდგომ დაბრუნდნენ შინ. მაგრამ მთავარი ის არის, რომ იმ წელს სამმა მეგობარმა ტფილისში ნიკო ფიროსმანის ნამუშევრები აღმოაჩინეს. მალე ილია ფიროსმანს შეხვდა. ძმები მაშინვე შეუდგნენ მისი ნამუშევრების შეგროვებას, მისი სახელის პოპულარიზაციისთვის ზრუნვას და შემდეგ, თითოეულმა ცალ-ცალკე უამრავი კვლევა და წიგნი უძღვნა ფიროსმანს.

და სხვა. სოფია მელნიკოვასადმი მიძღვნილი ალბომი (1919 წ.), ილიას მიერ ჩაფიქრებული და იმ დროს ტფილისში მოღვაწე 24 მხატვრისა და პოეტის მონაწილეობით შექმნილი – მთელი ანთოლოგიაა იმდროინდელი ტფილისური ავანგარდული მოძრაობისა.

ავტორი: ქეთევან კინწურაშვილი

ძმები ზდანევიჩები, 5+ და 41°

დამოუკიდებლადაც და ერთმანეთთანაც. ეს არის ლე დანტიუ, ფიროსმანი, ტფილისი, პარიზი, პიკასო და „41 გრადუსი“.

N 7 მატარებელში საკითხავი 99

პერსონა

პიკასო და ილიაზდი 1947

ილიაზდის დიზაინით შექმნილი ქსოვილით შეკერილი სამოსი

პიკასო, „ფიროსმანის პორტრეტი“, 1971

ილია ზდანევიჩი, 41° - აფიშა, 1922

საფუძვლად, მისი თხოვნით, პიკასო ფიროსმანის გრაფიკულ პორტრეტს ქმნის (1971). თბილისში კირილე ზდანევიჩი გარდაცვალებამდე (1969) განაგრძობდა მრავალმხრივ მხატვრულ მოღვაწეობას. თუმცა, ტოტალიტარიზმის პირობებში, ცხადია, შემოქმედების არეალი შეზღუდული ჰქონდა. „41 გრადუსი“ კი მივიწყებას მიეცა. ილიაზდის (ფსევდონიმი 1922 წლიდან) გარდაცვალებამდე (1975) ქართული ავანგარდის სული პარიზში განაგრძობდა სიცოცხლეს. მით უმეტეს, რომ მისი გამომცემლობის დასახელება „41 გრადუსი“ იყო. შეიძლება უფრო შესაბამისი იქნებოდა, ილიას გრაფიკულ ფურცლებზე მოცემული უამრავი ასოს და სიტყვის თუ (დაფარული) აზრის მსგავსად, მხოლოდ ჩამოგვეთვალა ძმებ ზდანევიჩების ცხოვრებისა და შემოქმედების ამსახველი ფაქტები, რადგან როგორც უმბერტო ეკო წერს: „როდესაც არ ვიცით იმის საზღვრები, რისი სურათის შექმნაც გვსურს, ჩვენ ვქმნით სიას (ეკოს „სიათა უსასრულობა“). თუმცა, სიის ბოლოში ხომ ისევ „და ა.შ.“-ის ან მრავალწერტილის დასმა მოგვიწევდა…

100 მატარებელში საკითხავი N 7

, კირილე ზდანევიჩი, „ნატურმორტი“, 1919

პერსონა

ნ

ინო ხარატიშვილი რამდენიმე წლის წინ სამეფო უბნის თეატრში აღმოვაჩინე, როცა მისი სპექტაკლი „ლივ შტაინი“ ვნახე. მაშინ ვიფიქრე, „ლივ შტაინმა“ თეატრისკენ მომაბრუნამეთქი; შემდეგ „ჟუჟა“ წავიკითხე; წელს, მაისში, მის მეორე სპექტაკლზე „მრისხანება“ მეგობრები წავიყვანე. მომეწონა, განსაკუთრებით ვარსკვლავებთან და ხეებთან მოსაუბრე ოსკარი და მისი მონოლოგები; მეორე რომანი – „ჩემი საყვარელი ორეული“, თავისი ტრაგიკულობითა და „ტკივილებით“ შემიყვარდა.

მალევე მივხვდი, რა განასხვავებდა ნინო ხარატიშვილს სხვა თანამედროვე ქართველი ავტორებისგან, რამ განაპირობა მისი პოპულარობა და აღიარება გერმანიაში – მისი ტექსტები არ

არის მოქცეული არც მხოლოდ ქართულ და არც მხოლოდ გერმანულ ჩარჩოში. ის ბუნებით კოსმოპოლიტია და მისი მკითხველიც და მაყურებელიც უფრო ფართოა, ვიდრე მხოლოდ ქართული და გერმანული პუბლიკა. ნინო საქართველოდან გერმანიაში 1990-იანი წლების ბოლოს, თბილისის თეატრალური ინსტიტუტის დასრულების შემდეგ წავიდა და ჰამბურგის თეატრის აკადემიაში, დრამის რეჟისურის ფაკულტეტზე გააგრძელა სწავლა. ამჟამად ჰამბურგში (გერმანია) ცხოვრობს და გერმანიის, შვეიცარიისა და ავსტრიის თეატრებთან თანამშრომლობს. მისი პიესები წარმატებით იდგმება ვენაში, მოსკოვ ში, ვისბადენში, ბერლინში, ჰამბურგში, თბილისში, ბრუხზალში, გიოტინგენსა და საარბრიუკენში. ნინო ხარატიშვილს მიღებული აქვს იროლფ-მარეს პრიზი „აგონიის“ დადგმისთვის; ჰაიდელბერგის თეატრალური ფესტივალის მთავარი პრიზი პიესისთვის „ლივ შტაინი“; 2010 წელს ნინო ხარატიშვილი გახდა ალბერტ შამისოს პრემიის ლაურეატი, რომელსაც ბავარიის ხელოვნების აკადემია და რობერტ ბოშის ფონდი ლიტერატორებს გადასცემს; 2011 წელს გერმანიის დამოუკიდებელ გამომცემლობათა ასოციაციის პრემია მიენიჭა რომანისთვის „ჩემი საყვარელი

102 მატარებელში საკითხავი N 7

ორეული“; 2016 წლის მაისში ნინო ქართულგერმანული კულტურული ურთიერთობების გაღრმავებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის გივი მარგველაშვილის სახელობის პრემიის ლაურეატიც გახტა. როდის და საიდან დაიწყო ყველაფერი? ჯერ მწერლობით დაინტერესდით, პიესების წერა დაიწყეთ და დრამატურგიიდან მიხვედით თეატრამდე? თუ ამ ჯაჭვს სხვაგვარი თანმიმდევრობა ჰქონდა?

16 წლის ვიყავი, როცა სკოლაში სამოყ ვარულო თეატრალური დასი „იასამნის თეატრი“ ჩამოვაყალიბეთ, რომელ საც მე ვუძღვებოდი და რომლისთვი საც დავიწყე პიესების წერა და დადგმა. თეატრისადმი ინტერესი წლების მანძილზე სულ უფრო და უფრო გაიზარდა, სანამ იმ გადაწყვეტილებამდე არ მივედი, რომ რეჟისორი გავმხდარიყავი. ჯერ თბილისში ვსწავლობდი, თეატრალურ ინსტიტუტში სარეჟისოროზე, შემდეგ გერმანიაში. ერთ-ერთი სტუდენტური დადგმის შემდეგ ფესტივალებზე მიგვიწვიეს. შემდეგ დაიწყო ჩემი სპექტაკლების სხვადასხვა თეატრებში დადგმა. თავიდან ვგეგმავდი, რომ უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ საქართველოში ჩამოვსულიყავი, მაგრამ მერე ყველაფერი სხვაგვარად აეწყო. გერმანიაში ვიპოვე სამსახური. ვიცოდი, რომ თბილისში ჩემი პროფესიით ძალიან გამიჭირდებოდა მუშაობა და იმის გაკეთება, რაც მინდოდა. მიგაჩნიათ, რომ გერმანიაში სწავლამ, ამ ქვეყანაში ცხოვრებამ გადამწყვეტი როლი

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო 1990-იანი წლების ბოლოს დატოვეთ, დღეს გერმანულენოვანი მწერალი ხართ. შეიძლება თანამედროვე ქართველ მწერლად მოგიხსენიოთ? ალბათ, უფრო სწორი იქნება ქართველი წარმოშობის გერმანულენოვანი მწერალი გიწოდოთ. მინდა თუ არ მინდა, ეს მოცემულობაა, რომელსაც ვერსად გავექცევი. ამიტომ სრულიად გეთანხმებით, თქვენი ფორმუ ლირება საკმაოდ ზუსტია: ქართველი წარმოშობის გერმანულენოვანი მწერალი ვარ, რადგანაც ჩემი ლიტერატურული ენა გერმანულია. რითი მიიქციეთ გერმანელი მკითხველის ყურადღება? იოლი არ არის უცხო გარემოში თავის დამკვიდრება. თქვენ როგორ მოახერხეთ ეს?

ჟურნალისტი

ქართველი წარმოშობის გერმანულენოვანი მწერლისა და რეჟისორის კარიერა გერმანიაში

ითამაშა თქვენს კარიერაში? კონკრეტულად რა მოგცათ, რაში დაგეხმარათ გერმანია და გერმანული გარემო? კი, უდავოდ. გერმანული კულტურა ბავშვობიდან დიდ როლს თამაშობდა ჩემს ცხოვრებაში. გერმანიაში სწავლისას გერმანულად დავიწყე პიესების წერა და ეს ნაბიჯი საბედისწერო აღმოჩნდა ჩემთვის. საკუთარი, როგორც მწერლისა და რეჟისორის რეალიზაცია გერმანიაში და გერმანულ ენაზე მოხდა. ამას ისიც ემატება, რომ დრამის რეჟისურა დავამთავრე ჰამბურგში და ამ სკოლამ დიდი გამოცდილება და პროფესიონალიზმი მომცა. თავად ამ ქვეყანას ვუმადლი ყველა კარიერულ შანსს, რომელიც მომეცა და რომელიც გამოვიყენე.

ავტორი: მაკა ბიბილაშვილი

ნინო ხარატიშვილის ორი ენა და ორი კულტურა

ყოველთვის წიგნის დიდი მოყვარული ვიყავი. ღრმა ბავშვობიდან ვოცნებობდი მწერლობაზე. თუმცა, რომ წამოვიზარდე, უფრო სკეპტიკურად ვუყურებდი ამ სურვილს. წერით 13-14 წლიდან ვწერდი არაავტობიოგრაფიულ, ყოველთვის გამოგონილ ამბებს. იმ ნაწერებს რომ ვიხსენებ, დღეს ბევრი რამ ბავშვურად მეჩვენება, მაგრამ ამ გზის გავლა და საკუთარ თავზე მუშაობა მაინც საჭირო და აუცილებელი იყო.

N 7 მატარებელში საკითხავი 103

პერსონა მქონდა მიმოწერა და კონტაქტი, რომლებმაც გასულ საუკუნეში უამრავი სისასტიკე გამოიარეს.

პერსონა

როგორც ვამბობ ხოლმე, „შემოვლებით“ – შრომით, ყოველ ჯერზე ხელახლა დაწყებით და უთვალავი ცდით. რა თქმა უნდა, ამ ყველაფერთან ერთად საკუთარი თავის რწმენაცაა საჭირო. თუმცა ეს არ გამორიცხავს ჯანსაღ თვითკრიტიკას და სკეპტიციზმს. სამი წელი ვეძებდი პროზის გამომცემლობას. თუმცა დრამის საკმაოდ დიდი და წარმატებული გამომცემლობა უკვე ბეჭდავდა ჩემს პიესებს, რომლებიც იდგმებოდა სცენაზე, მაგრამ ეს მაინც ვერ დამეხმარა იმაში, რომ პროზაში თავი იოლად დამემკვიდრებინა. იქაური სისტემა გთხოვს, რომ ყოველ ჯერზე ამტკიცო საკუთარი შესაძლებლობები, არ გაჩერდე და ყოველ ჯერზე მზად იყო ყველაფერი ხელახლა დაიწყო. ეს, ერთი მხრივ, კარგია, მაგრამ ზოგჯერ დამთრგუნველიც. ალბათ, გულწრფელობა და პირდაპირობა დამეხმარა იმაში, რომ მკითხველისა და მაყურებლის გული მომეგო. გერმანიაში ბევრ ხელოვანს ეშინია ემოციის ღიად გამოხატვა და სათქმელის „გაფილტვრა“ უწევთ. მე სხვა გზა ვარჩიე. რომანში „ჩემი საყვარელი ორეული“ ქართული თემატიკა გამოჩნდა – თბილისური ეგზოტიკით, ძველთბილისური ეზოებით, აფხაზეთის ომით, მაგრამ თქვენ მაინც ცდილობთ ეს იყოს ევროპელი მწერლის თვალით დანახული საქართველო. რა არის ეს – ერთგვარი ნოსტალგია? საიდან მოვიდნენ თქვენს რომანში

104 მატარებელში საკითხავი N 7

ქართველი პერსონაჟები? ნოსტალგია ნაკლებად. ამისათვის ზედმეტად აქტიურად ვარ ჩართული ქართულ რეალობაში (თუმცა, მაინც დისტანციით). მგონი ლოგიკურია, რომ ჩემს ტექსტებში ის ქვეყანა ფიგურირებდეს, სადაც დავიბადე და გავიზარდე. თუმცა, ჩემთვის საინტერესო იყო ამ ქვეყნის უცხო თვალით დანახვის მცდელობა. როგორია საქართველო, როგორსაც მას მაგალითად გერმანელი აღიქვამს? და შეიძლება თუ არა, რომ ორ ისეთ, სხვადასხვა ბიოგრაფიისა და გამოცდილების მქონე წყვილს, როგორებიც სალომე და ლადო, სტელა და ივო არიან, ჰქონდეთ რაიმე საერთო? სად მთავრდება ნაციონალური და იწყება ჰუმანური – ეს ჩემთვის საინტერესო თემაა. მესამე რომანზეც გვიამბეთ. რა არის ამ რომანის მთავარი თემა? როგორი გამოხმაურება ჰქონდა პრესაში? „მერვე სიცოცხლე“-ს ქართულად თარგმნა არ იგეგმება? რომანი საქართველოზეა. უფრო სწორად, ერთი ოჯახის – ჯაშების ისტორიაა, რომელიც 1900 წელს იწყება და 2007 წლამდე გრძელდება. ტექსტს ფონად გასდევს საქართველოს, და ასევე საბჭოთა კავშირის ისტორია. მოქმედების ადგილებია: თბილისი, პეტერბურგი, მოსკოვი, ლონდონი და ბერლინი. ოთხი წელი ვმუშაობდი ამ რომანზე. „ბოშის ფონდის“ სტიპენდია მქონდა. ვმოგზაურობდი რუსეთში, მოვიარე არქივები, ბიბლიოთეკები, მუზეუმები. ბევრ ისეთ ადამიანთან

რომანი საკმაოდ დიდი – 1275 გვერდიანია. მას ძალიან დადებითი გამოხმაურება მოჰყვა. უკვე დაჯილდოვდა სამი მნიშვნელოვანი ლიტერატურული პრემიით და გაიყიდა ბევრ ქვეყანაში. ფაქტობრივად წელიწად-ნახევარი გაგრძელდა ამ რომანის ლიტერატურული ტური. ქართული თარგმანი 2018 წლისთვის იგეგმება. წიგნს გამომცემლობა „ინტელექტი“ გამოსცემს. ორი სპექტაკლი – „ლივ შტაინი“ და „მრისხანება“ ქართველმა მაყურებელმაც ნახა. როგორ შეაფასებთ – რა სხვაობაა ქართულ და გერმანულ თეატრებსა და მსახიობებთან მუშაობაში? გეგმავთ ქართულ თეატრებთან კვლავ თანამშრომლობას? მე ძალიან მინდა, მაგრამ ეს მხოლოდ ჩემზე არ არის დამოკიდებული. ამის სურვილი და ინტერესი ქართული თეატრებიდანაც უნდა მოდიოდეს. რთულია ასეთ კოპროდუქციებში მთელი პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღება. ბევრი საორგანიზაციო და ლოგისტიკური საკითხიც არის გადასაჭრელი. თუმცა „მრისხანების“ შემთხვევაში იდეალური თანამშრომლობა გამოვიდა და დიდი მხარდაჭერა გვქონდა თუმანიშვილის თეატრისგან. რაც შეეხება მსახიობებს – ორივე ქვეყანაშია ნიჭიერი, ნაკლებად პროფესიონალი და არაპროფესიონალი. აქაც ინდივიდუალურია თანამშრომლობა. ეს იმაზეა დამოკიდებული, შენ რა

გჭირდება და მსახიობი რამდენადაა გახსნილი და მზად ინოვაციისთვის. არაკონსერვატორული და არა ერთ სტილსა და ერთ მანერაში ჩარჩენილი მსახიობები მიყვარს და ასეთ მსახიობებთან მიხარია მუშაობა. საქართველოში უფრო ხშირად გვხვდებიან მსგავსი მსახიობები, ვიდრე გერმანიაში. მსახიობს, ისევე როგორც ყველა ხელოვანს, უნდა ჰქონდეს სურვილი, რომ განვითარდეს და ერთ წერტილზე არ გაიყინოს. აქვს არსებითი მნიშვნელობა იმას, რომ რეჟისორი წერს პიესას? ამ შემთხვევაში დრამატურგს უკეთ ესმის სცენის, თეატრის ენა და სპეციფიკა? არა, ეს საშიშიცაა. თუ დრამატურგი ზედმეტად ჩანს ასპარეზზე და რეჟისორი მას ემორჩილება, საქმე ცუდადაა. რეჟისურა ინტერპრეტაციაა და რეჟისორს ინტერპრეტაციის საშუალება უნდა ჰქონდეს. მე ყოველთვის ისე ვუყურებ საკუთარ პიესებს, თითქოს მე არ დამიწერია. ეს ორი პროფესია მკაცრად დაყოფილი მაქვს. მე თუ რეპეტიციაზე მოვედი და ყველას განვუცხადე, რომ აი, მე ეს დავწერე, მე ვიცი რა და როგორ, და ყველამ ახლა ის აკეთეთ, რასაც მე გეტყვით-მეთქი, ეს საოცრად მოსაწყენი და პიესისთვის სავალალო იქნება. მეც ისე უნდა მივუდგე ამ პიესას, თითქოს ის უცხოა, უცნობია და ეს ასეც არის. ნინო რეჟისორი ნინო დრამატურგს რეპეტიციებზე არასოდეს ეპატიჟება და დასთან ერთად იკვლევს, ეძებს ყველა იმ შეკითხვაზე პასუხს, რომელიც ნინო დრამატურგს წერისას შესაძლოა უკვე ნაპოვნი ჰქონდა.

„ ნინო რეჟისორი ნინო დრამატურგს რეპეტიციებზე არასოდეს ეპატიჟება და დასთან ერთად იკვლევს, ეძებს ყველა იმ შეკითხვაზე პასუხს, რომელიც ნინო დრამატურგს წერისას შესაძლოა უკვე ნაპოვნი ჰქონდა

„

პერსონა

N 7 მატარებელში საკითხავი 105

პერსონა

ალბათ გაქვთ ქართულად დაწერილი ტექსტები. არ აპირებთ მათ გამოქვეყნებას, ან ქართულ ენაზე რაიმეს დაწერას? არაგერმანულენოვანი მკითხველი ამ შემთხვევაში „იჩაგრება“, რადგან თარგმანის წაკითხვა უწევს. კმაყოფილი ხართ თქვენი ქართული თარგმანებით? სამწუხაროდ ასე იოლად ერთი ენიდან მეორეში ვერ „ვიხტუნავებ“. ჩემთვის ძალიან უცნაური იქნებოდა გერმანიაში რომ ვცხოვრობდე და ქართულად ვწერდე, ან პირიქით – საქართველოში ვცხოვრობდე და გერმანულად ვწერდე. იმისათვის, რომ ქართულად ვწერო, მანდ უნდა ვიყო – ანუ არა სტუმრად, არამედ მაქაურობის მუდმივ ნაწილად. თარგმანებს რაც შეეხება: პიესების კრებული და უკანასკნელი რომანი „ჩემი საყვარელი ორეული“ ნინო ბურდულმა თარგმნა და, ჩემი აზრით, ამას ბრწყინვალედ გაართვა თავი. ქართველი თანამედროვე ავტორებიდან ვის გამოარჩევთ? ვცდილობ ასე თუ ისე ვადევნო თვალი თანამედროვე ქართულ ლიტერატურულ მოვლენებს და ვიკითხო კოლეგების წიგნები. ახლახან ლაშა ბუღაძის „ლიტერატურული ექსპრესი“ ვთარგმნე გერმანულად. მისი სტილი და იუმორი ძალიან შემიყვარდა. ქართველი მსახიობები, ვისთანაც სიამოვნებით იმუშავებდით... საქართველოში ძალიან ბევრი მსახიობია, რომელიც მომწონს. ასე, შორიდან, შესაძლოა არაჩვეულებრივი ჩანდეს მსახიობი, მაგრამ მუშაობის პროცესში ვერ შეეწყოთ ერთმანეთს, რადგანაც ის სულ სხვა სტილსაა შეჩვეული და არ ესმის, მისგან რა გინდა. საბედნიეროდ რამდენიმე ნიჭიერ და საინტერესო ქართველ მსახიობთან უკვე ვიმუშავე. ესენი არიან: კატო კალატოზიშვილი, პაატა ინაური, თამრიკო მამულაშვილი, 106 მატარებელში საკითხავი N 7

ანა მარია გურგენიშვილი, გია ბურჯანაძე და, რა თქმა უნდა, ნინო ბურდული, რომელთანაც უკვე ოთხჯერ ვითანამშრომლე გერმანიასა და საქართველოში. იმედი მაქვს, ჩვენი თანამშრომლობა კვლავ გაგრძელდება. თქვენი აზრით, ქართული კულტურა რატომ ვერ სცდება ლოკალურ, ქართულ ჩარჩოებს, რატომ არ იცნობს და აღიარებს მას დანარჩენი მსოფლიო, თუ ის იმ დონეზეა დაფასებული, რასაც იმსახურებს? 70-წლიანმა საბჭოთა პერიოდმა გაართულა ჩვენი, როგორც ცალკეული კულტურის აღქმა. „პერესტროიკიდან“ თითქმის 20 წელი დასჭირდა გარესამყაროს და განსაკუთრებით დასავლეთს, რომ ჩვენ, როგორც რუსეთის გუბერნია, აღარ აღვექვით. თუმცა, სინეასტებმა ყოველთვის ოცოდნენ ქართული კინემატოგრაფის არსებობის შესახებ და აფასებდნენ მას. მუსიკაშიც ასე იყო. ბევრს არ ჰქონდა რკინის ფარდის მიღმა გამოხედვის შანსი და ქართველებიდანაც ერთეულები ახერხებდნენ ამ ფარდის გარღვევას. ახლა, მგონი, ნელ-ნელა გამოვდივართ ამ „ძილბურანიდან“. გერმანიაში უკვე აღარავინ ამბობს საქართველოს ხსენებისას, ეგ ხომ რუსეთიაო. ეცნობიან ჩვენს მუსიკოსებს, მომღერლებს, რეჟისორებს და აგერ უკვე მწერლებსაც. ეს კი ყველა იმ ნიჭიერი და მშრომელი ხელოვანის დამსახურებაა, რომელსაც თავისი საქმით ქართული კულტურა საერთაშორისო ასპარეზზე გააქვს.

პერსონა

ვახო ხეთაგურის ცხოვრება რელსებზე

საიდან გაჩნდა „ცხოვრება რელსებზე“? ძალიან მიყვარს მატარებლით მგზავრობა. ჩემი პირველი ფოტოებიც მატარებელში გადავიღე.

„ რკინიგზის ლიანდაგი ერთგვარი ძაფია, რომელიც ადამიანებს ერთმანეთთან აკავშირებს

ვახო, ვინ არიან თქვენი „მასწავლებლები“ ფოტოგრაფიაში? ძირითადად ლიტერატურიდან და ფილმებიდან უფრო ვიღებ ინსპირაციას, ვიდრე ფოტოგრაფებიდან და ფოტოებიდან. რკინიგზის

108 მატარებელში საკითხავი N 7

სერიაზე მუშაობა რომ დავიწყე, რიუნოსკე აკუტაგავას ვკითხულობდი. გადაღებულიც მაქვს მისი მოთხრობა რკინიგზის სადგურში. საერთოდ, მის მოთხრობებში სიუჟეტი მატარებელში ხშირად ვითარდება.

იცვლება ურემსა და სახედარს შეჩვეული ადამიანის შეგნება, როგორ ჩქარდება დრო. ძალიან მიყვარს ვიმ ვენდერსი. მისი ფილმები დიდ ზეგავლენას ახდენს ჩემზე. მასაც ძალიან უყვარს ფოტოგრაფია.

თუ რაიმე თემით დავინტერესდი, დიდხანს მიწევს მუშაობა. მატარებლის სერიაც ნელნელა გამოვიდა. ეს სერია საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში გადავიღე. მთავარი აქცენტი ადამიანებზეა.

„მანდარინები“ გამახსენდა... დიახ, „მანდარინები“ ჩემთვის ერთ-ერთი ინსპირაცია იყო. ვფიქრობდი, როგორ შეიძლება ჩვენთვის საინტერესო იყოს

გარდა იმისა, რომ გარემოსა და ადამიანებს იკვლევ, ფოტოგრაფია საკუთარი თავის კვლევაცაა. მატარებელში ყოფნისას ადამიანებს უღებ ფოტოებს, პეიზაჟებს აკვირდები, გვირაბში

სევდიანი ფოტოებია... შავ-თეთრი ფოტოგრაფია თითქოს სევდასთანაა დაკავშირებული, მაგრამ ჩემთვის პირიქით – ბევრი პოზიტივი მოაქვს. სოციალური

ჟურნალისტი

არ ჰყავთ პუბლიკა და არც იმის საშუალება აქვთ, რომ თავიანთი სათქმელი სხვას გაუზიარონ. ვახოს სურს საკუთარი ფოტოებით ამ ადამიანების ხმა მოგვაწვდინოს.

ავტორი: მაკა ბიბილაშვილი

ახო ხეთაგური თვითნასწავლი ფოტოგრაფია. ოთხი წლის წინ პირველი ფოტოები მატარებელში გადაიღო. აქედან დაიწყო მისი ფოტოგრაფობა და სერია „ცხოვრება რელსებზე“. უფრო ხშირად მისი ობიექტივის ყურადღების ცენტრში ადამიანი და ის სოციალური გარემო ექცევა, სადაც გვიწევს ყოფნა. მაისის თვეში ვახომ მატარებლებსა და რკინიგზის სადგურებში გადაღებული შავ-თეთრი ფოტოები ევროპის სახლში გამოფინა. ექსპოზიციაზე ნახავდით მის ნამუშევრებს: მატარებლის ბილეთებს, დაღლილ ადამიანებს, ბედნიერ ბავშვებს, უბილეთო მგზავრებს, მათ, ვისაც შემოვლითი რკინიგზის მშენებლობასთან უწევთ ცხოვრება; ზოგი ჯართს აგროვებს... ფოტოების ავტორი ამბობს, რომ „უხმო ადამიანებს“ იღებს – მათ, ვისაც

რომ შედიხარ – მინა, რომელიც გამჭვირვალე იყო და პეიზაჟებს გაჩვენებდა, სარკედ გადაიქცევა, სადაც საკუთარ თავს ხედავ.

„

პერსონა

ვ

ადამიანი, რომელიც „ჭუჭყიანია“, ჰქონდეს რაღაც ღირებული და გვიყვარდეს. ჩემი სერიის მეორე ნაწილი შემოვლითი რკინიგზის თემას ეძღვნება. ამ შემთხვევაში ოთარ ჭილაძის „ყოველმან ჩემმან მპოვნელმან“ აღმოჩნდა შთაგონების წყარო. რომანში აღწერილია როგორ შედის კახეთში რკინიგზა და როგორ

N 7 მატარებელში საკითხავი 109

პერსონა მდგომარეობა, რომელიც საქართველოშია და ამ მატარებლის ფანჯრებიდან კარგად ჩანს, ფოტოზე ყველა შემთხვევაში აღიბეჭდება. როცა შემოვლითი რკინიგზის გადასაღებად მიდიხარ, ადგილზე აწყდები სოციალურ პრობლემებს და საერთოდ გავიწყდება, რისი გადაღება გინდოდა. არც მიცდია ჭეშმარიტების დადგენა. დოკუმენტალისტი ვარ და ვაფიქსირებ იმას, რასაც ვხედავ. ჟურნალისტიკამ უნდა აჩვენოს ორივე მხარე. მე ძალიან სუბიექტურად ვაშუქებ. გაქვთ სერია „ქართული ოცნება“. ფოტოებს ადამიანების ხელით დაწერილი ტექსტები ახლავს, სადაც ისინი თავიანთ ოცნებებზე წერენ: „მინდა წელს დავინიშნო, მედროვება, დავიღალე მარტოობით“, „მე მინდა კარგი სამსახური“, „მე მინდა ბოლო მოდელი „მერსედესი“, ქეიფი, დუდუკი, ქალები, კარგი „ბაითი“ ლონდონში, „გულავი“, „გულავი“, „მინდა, რომ მე სულ მე ვიყო და სხვა არ გავხდე“, „მინდა მყავდეს

110 მატარებელში საკითხავი N 7

მოსიყვარულე ქმარი და კარგი დედამთილი“ – ამ სერიაზეც გვიამბეთ. აქაც სუბიექტურად ვარჩევდი ადამიანებს, რომლებიც საინტერესო იყო ჩემთვის. ალბათ, ასი ადამიანი მყავს გადაღებული და კიდევ ვიღებ. ის, თუ რაზე ოცნებობ, კარგად ასახავს რეალობას და თან ადამიანსაც გაცნობს – ხვდები ვინ არის, რა უნდა. ამ სერიას გამოფენისთვის და წიგნისთვის ვამზადებ. ხელნაკეთი წიგნი უკვე გავაკეთე, რომელიც ვენაში, ფოტოწიგნების ბაზრობაზე გავგზავნე. გარეკანზე სარკე აქვს. ხელში რომ აიღებ წიგნს, საკუთარ თავს ხედავ. ერთმა დამიწერა, 75 წელია ცხვარში ვარ. ეს მინდოდა სულ, სხვა არაფერი არ მდომებიაო. ამან ჯიმ ჯარმუშის ფილმი გამახსენა – „ღამე დედამიწაზე“. ფილმში ტაქსის მძღოლ გოგონას პროდიუსერი ქალი ჩაუჯდება, რომელიც გოგონას ფილმში გადაღებას შესთავაზებს და ვარსკვლავობას ჰპირდება.

გოგონა უარს ეუბნება – არ მინდა ვარსკვლავობა, მხოლოდ ჩემი სახელოსნო მინდა მქონდესო. ანუ შეიძლება მხოლოდ მეცხვარეობა გინდოდეს და სხვა არაფერი. ამ სერიისთვის ისტორიებს კიდევ ვაგროვებ.

დამოკიდებულება აქვთ. ბევრი ცოცხალიც აღარაა უკვე. ერთხელ ერთ-ერთი რომ მოვიკითხე, მითხრეს – ძილში მოკვდა, გაიყინა, გაუმართლაო. გამართლებას ეძახიან, როცა ტკივილის გარეშე გარდაიცვლები.

ისევ ადამიანებზეა მთავარი აქცენტი სერიაში „დაცემა“. სად იღებდით ამ ფოტოებს? „დაცემაც“ სოციალური სერიაა. ამ ადამიანებს ვაგზლის მოედანზე ვიღებდი. მიზეზებს ვეძებდი: რატომ არიან ქუჩაში, რისი ბრალია – სახელმწიფოსი, ოჯახის, თუ ვისი? მათთან ურთიერთობის დროს მივხვდი, რომ ადამიანი თვითონ ირჩევს სად იყოს და ვინ იყოს. ჟან პოლ სარტრი ამბობს, რომ ადამიანი პასუხისმგებელია იმაზე, რასაც თვითონ აკეთებს. ანუ ის ხარ, ვინც გინდა იყო. რაკი ეს ადამიანები ასე ცხოვრობენ, მათი არჩევანი ეს გახლავთ და ამაზე მათ გარდა არავინაა პასუხისმგებელი. მათ სიკვდილთანაც თავისებური

ვუღებ ფოტოს ხალხს. იმას, რაც მე მაინტერესებს, რაც მიყვარს და ხანდახან რაც მაშინებს. გამოდის, რომ მატარებელი აღმოჩნდა სივრცე, სადაც ფორმა მოუძებნეთ თქვენს სათქმელს? მატარებელი შესაძლოა რომანტიკულ მოგონებებთან იყოს დაკავშირებული, მაგრამ სოციალურ თემებთან ეს არ ჩანს ხოლმე. რკინიგზის ლიანდაგი ერთგვარი ძაფია, რომელიც ადამიანებს ერთმანეთთან აკავშირებს.

N 7 მატარებელში საკითხავი 111

ბიზნესი

„ბიზნესდაჯილდოება 2016“ – „თიბისი ბანკისა“ და „ჯეოსელის“ ერთობლივი პროექტი

ნომინაციაში „წლის ტურისტული ბიზნესი“ შესაძლებელია შეირჩეს ნებისმიერი ბიზნესი, რომლის ძირითადი მომხმარებლები არიან ადგილობრივი ან უცხოელი ტურისტები. ნომინანტის შეფასება დაეყრდნობა მომხმარებლების მიერ საჯაროდ დაფიქსირებულ გამოხმაურებებს, საერთაშორისო სარეიტინგო კომპანიების მიერ მინიჭებულ რეიტინგებს, სტატიებს ან სიუჟეტებს ადგილობრივ/უცხოურ მედიაში, სოციალურ ქსელებში და სხვ.

ბიზნესი

რ

ამდენად რეალურია ერთი კომპანიის წარმატება მეორესთვის გადამდები აღმოჩნდეს და მისი განვითარების ინსპირაციად იქცეს? ამ შეკითხვაზე პასუხის მიღებამდე შეგიძლიათ #გააზიარეწარმატება ჰეშთეგით სოციალურ ქსელში მიმდინარე კამპანიას თვალი თავად მიადევნოთ. მის ფარგლებში, ჯანსაღი კონკურენციის პრინციპით, საშუალო და მცირე ბიზნესის წარმომადგენლები ერთმანეთს მოუწოდებენ მონაწილეობა მიიღონ წლის ერთერთ მნიშვნელოვან ღონისძიებაში „ბიზნესდაჯილდოება 2016“, რომელსაც უმსხვილესი კომპანიები – „თიბისი ბანკი“ და „ჯეოსელი“ წარმოგიდგენთ.

„

ფინალისტთა ვინაობა შემოდგომაზე გაცხადდე ბა. დაჯილდოების ცერემონია ნოემბერში გაიმართება, მანამდე კი კომპანიების მარკე ტინგულ მხარდაჭერაზე „თიბისი“ და „ჯეოსელი“ იზრუნებენ. „ბიზნესდაჯილდოება 2016“, რომლის სლოგანია „წარმატება გადამდებია“, საქართველოში პირველად ტარდება. მისი მესვეურები იმედოვნებენ, რომ ღონისძიება ყოველწლიურ ხასიათს მიიღებს. „ბიზნესდაჯილდოება 2016“-ის მთავარი მიზანი წარმატებული ბიზნესმენებისა და მათი გუნდის წახალისება და მოტივირებაა, ასევე სხვა კომპანიებისთვის სტიმულის მიცემა,

112 მატარებელში საკითხავი N 7

რათა მათაც გამოიყენონ საკუთარი ბიზნესის გასავითარებლად ქვეყანაში არსებული შესაძლებლობები. პროექტში მონაწილე კომპანიები საქართველოში უნდა იყვნენ დარეგისტრირებულნი და მათი წლიური ბრუნვა 10 მლნ ლარს არ უნდა აღემატებოდეს. კონკურსანტთა რეგისტრაცია აგვისტოს შუა რიცხვებამდე (15 აგვისტო) გრძელდება. გამარჯვებულებს კი ეკონომიკისა და ბიზნესის სფეროს კვალიფიციური ექსპერტებით დაკომპლექტებული კომისია გამოავლენს. „თიბისი ბანკისა“ და „ჯეოსელის“ ერთობლივი პროექტით უკვე საქართველოში მოღვაწე

ნომინაციაში „წლის აგრობიზნესი“ მონაწი ლის ძირითად საქმიანობას უნდა წარმოად გენდეს სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის წარმოება, შენახვა, განაწილება ან გადამუშა ვება. მნიშვნელოვანია, რომ პროდუქტი საქართველოში იყოს ნაწარმოები ან გადამუშა ვებული. ნომინაციაში „წლის ქართული პროდუქტი“ შესაძლებელია ნებისმიერი სფეროს ბიზნესმა წარადგინოს მატერიალური ან არამატერიალუ რი პროდუქტი, რომელიც შექმნა, დანერგა ან განავითარა საქართველოში. ყურადღება მიექცევა ისეთ ბიზნესს, რომელმაც საკუთარი პროდუქტი ექსპორტზე გაიტანა და ამგვარი პროდუქტის გატანა ექსპორტზე მანამდე არ ხორციელდებოდა. მნიშვნელოვანია ერთჯერა დი იყო თუ არა ნომინანტი ბიზნესის მიერ განხორციელებული ექსპორტი, რა ქმედებებს მიმართა ბაზარზე დასამკვიდრებლად, რამდენად გაზარდა წილი მიზნობრივ ბაზარზე და ა.შ.

„წლის ინოვაციურ ბიზნესში“ მონაწილეობას იღებს ბიზნესი, რომელმაც შექმნა, დანერგა ან განავითარა ტექნოლოგიური სიახლე ან გამოგონება კომერციალიზაციის პოტენ ციალით ან გარკვეული სოციალური დატ ვირთვით. ტექნოლოგიური ინოვაცია შეიძ ლება იყოს პროდუქტი, მომსახურება ან პროცესი. შესაძლებელია ის არ იყოს უნიკა ლური მსოფლიო მასშტაბით, მაგრამ საქართველოსთვის ან იმ არეალისთვის, სადაც იგი შეიქმნა, დაინერგა ან განვითარდა, სრუ ლიად ახალი იყოს.

„

„ბიზნესდაჯილდო- ება 2016“-ის მთავარი მიზანი წარმატებული ბიზნესმენებისა და მათი გუნდის წახალისება და მოტივირებაა

ნომინაციაში „წლის მცირე ბიზნესი“ მოხვდება ნებისმიერი სფეროს ბიზნესი, რომლის ბრუნვაც არ აღემატება 1 მლნ ლარს, რომელმაც მიაღწია განსაკუთრებულ წარმატებას ბიზნესის განვითარების კუთხით და მცირე ზომის მიუხედავად, თავი დაამახსოვრა მომხმარებელს. დაბოლოს: „ხალხის რჩეული“ – ამ ნომინაციაში გამარჯვებული ელექტრონულად გამოვლინ დება, საყოველთაო ხმის მიცემის პრინციპით. „თიბისი ბანკის“ გენერალური დირექტორის მოადგილე ნიკა ქურდიანი ამბობს, რომ მცირე და საშუალო ბიზნესს მხარდაჭერა და თანადგომა ყოველთვის სჭირდება. დაჯილდოება ამ მიზნის მიღწევის ერთ-ერთი საუკეთესო ინსტრუმენტია. ბატონო ნიკა, რამდენად მნიშვნელოვანია არსებულ მოცემულობაში ამ ინიციატივის განხორციელება? ჩვენ ამ ქვეყნის პერსპექტივის გვწამს. რაც მეტ ადამიანს გაუჩნდება ახალი ინიციატივისა და მისი შესრულების სურვილი, ქვეყანაც მეტად განვითარდება – გაჩნდება ბიზნესი, შემოსავლის ახალი ნაკადები, ხალხი მეტს ფულს დააგროვებს, რითაც მეტი ახალი იდეა დაიბადება. ამ პროექტის მიზანია მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდაჭერა, მისი

ავტორი: ირმა კახურაშვილი ჟურნალისტი

წარმატება გადამდებია!

არაერთი კომპანია დაინტერესდა. მით უფრო, რომ დაწესდა რამდენიმე ნომინაცია, რამაც საგრძნობლად გაზარდა სხვადასხვა მიმართულებით მომუშავე ბიზნესკომპანიების გამარჯვების შანსი. ნომინაციები იმდენად განსხვავებულია, რომ ნამდვილად იმსახურებს საზოგადოების ყურადღებას.

„

ბიზნესი

N 7 მატარებელში საკითხავი 113

ბიზნესი

განვითარების ხელშეწყობა, ცნობადობის ბიზნესის კეთება პოპულარული გახდეს.

გაზრდა,

რომ

ამ კონკრეტულ შემთხვევაში გვინდა ხელი შევუწყოთ ისეთი თემების პოპულარიზაციას, როგორებიცაა: ახალი ბიზნესის წამოწყება, მისი წარმოჩენა, მართვა და იმის დემონსტრირება, რომ ამის კეთება არა მხოლოდ ვიღაცას, არამედ შენც შეგიძლია. ადამიანებს არ უნდა ერიდებოდეთ, რომ ბიზნესი აქვთ. უნდა ეხალისებოდეთ წარმატების გაზიარება, რომ სხვასაც გაუჩნდეს ასეთივე წარმატების სურვილი. ჩვენ თავისთავად მივდივართ ბიზნესში ძალიან მნიშვნელოვან სიტყვამდე –„ლიდერობა“, რაც არ ნიშნავს პირველობას. ეს ნიშნავს შენს სფეროში ისეთი რაღაცის კეთებას, რაც დიდ მიზანს ემსახურება – როდესაც გაქვს იმის ფუფუნება და უნარი, რომ შენი თავი და სხვები ამ მიზნამდე მიიყვანო. „თიბისი ბანკმა“ აიღო ლიდერობა იმაზე, რომ კიდევ უფრო მეტი ინიციატივა და ბიზნესი გაჩნდეს ქვეყანაში. შესაბამისად, გვინდა, რომ ყველა პატარა ბიზნესმაც, რომელიც ახლა იწყებს არსებობას, იტვირთოს ლიდერობა და სხვებსაც გაუზიაროს საკუთარი წარმატება. ხშირია, როდესაც მცირე ან საშუალო ბიზნესის დასაწყებად ადამიანს გამბედაობა აკლია, და საბანკო სესხიც აშინებთ... მხოლოდ გაუბედაობის კუთხით დაგეთანხმებით. მთავარია, ხალხს რაღაცის კეთების სურვილი ჰქონდეს. ბევრი ადამიანი ძალიან ცრუ ფუსფუსში დიდ დროს კარგავს. ამისგან თავს თუ დააღწევ, იწყებ იდეების გენერაციას. კიდევ ერთი აუცილებლობა – უნდა გქონდეს იდეების გენერირების უნარი. ასევე მნიშვნელოვანია იმის გამბედაობაც, რომ რაღაცის კეთება დაიწყო. საქართველოში საბანკო სესხის მოზიდვა რთული არ არის. მილიარდ ასი მილიონი ლარის სესხების პორტფელი გვაქვს გაცემული მცირე და საშუალო ზომის კომპანიებზე, რაც ნიშნავს ათასობით ბიზნესის მხარდაჭერას. ბიზნესის მხარდაჭერა ყველაზე მნიშვნელოვანი კორპორაციული სოციალური პასუხისმგებლობაა, რომელიც ბანკს აქვს. ამ ფულს ბანკი ქვეყნის ეკონომიკაში აბანდებს. ბანკი ბევრ ადამიანს უწყობს ხელს თავისი იდეა „გაწუროს“, „გააშალაშინოს“, დაამტკიცოს, პასუხისმგებლობა იკისროს. ეს ყველაფერი ისევ და ისევ კლიენტისთვისაა ძალიან კარგი.

114 მატარებელში საკითხავი N 7

რას მოიცავს დაჯილდოება? კონცეფცია ასეთია: ორი დიდი კომპანია – „ჯეოსელი“ და „თიბისი ბანკი“ ერთობლივად ქმნიან პლატფორმას და იზიდავენ დიდ ყურადღებას, რომ ადამიანებს მისცენ საშუალება გაუზიარონ წარმატებული ისტორიები საზოგადოებას. ბიზნესის მოტივაციისა და წახალისების ბევრი ფორმა არსებობს. დაჯილდოებაც ერთ-ერთი ამგვარი, პოპულარული ინსტრუმენტია, რადგან ხალხს მოსწონს დაჯილდოებები. ადამიანებს, რომლებიც ბიზნესს უდგანან სათავეში, სჭირდებათ საკუთარი თავისა და გუნდის წევრების მოტივაცია, პატარ-პატარა მიღწევები, რომელიც სტიმულს აძლევთ, რომ კიდევ უფრო მეტს მიაღწიონ, ახალი მიზნები დაისახონ და გააფართოონ ბიზნესი. ჯილდოს მოგება ნებისმიერი გუნდისთვის დიდი სიხარულია. „ბიზნესდაჯილდოება 2016“-ის ფარგლებში შემოსულ ყველა იდეას კომპეტენტური კომისია შეაფასებს და მათგან საუკეთესოებს შეარჩევს. გამარჯვებულებს ნომინალური ჯილდო გადაეცემათ – უსაზღვრო შესაძლებლობებისა და განვითარების სიმბოლო, რომელსაც ცნობილი დიზაინერი ზვიად ციკოლია დაამზადებს. ამ ეტაპზე როგორი ტენდენციები გამოიკვეთა – ჩანს თუ არა ბიზნესის მხრიდან თქვენი პროექტით დაინტერესება? უკვე 200-ზე მეტი აპლიკაცია აიტვირთა. საკმაოდ აქტიურია ფეისბუქის გვერდი. ჩართულობა მაღალია, რაც გვახარებს და ვფიქრობთ, რომ პროექტი თავის მიზნებს მიაღწევს – გაიზრდება ცნობადობა იმისა, რომ ჩვენს ქვეყანაში ბიზნესის კეთება ხელმისაწვდომი და შესაძლებელია. „ბიზნესდაჯილდოება 2016“ „თიბისი ბანკის“ ბიზნესის მხარდაჭერის ვრცელი პროგრამის ნაწილია. ჩვენ გვაქვს ბიზნესაკადემია, სადაც დაინტერესებულ პირებს ვასწავლით როგორ აწარმოონ ბუღალტერია, განახორციელონ ეფექტური რეკლამა სოციალურ მედიაში, რას ნიშნავს კაპიტალის დაბანდება და ა.შ. ორი წლის განმავლობაში 300 ტრენინგი ჩავატარეთ, რომელიც ბიზნესის დაახლოებით 12 ათასმა წარმომადგენელმა გაიარა. ბიზნესდაჯილდოებაც ერთგვარი გაგრძელებაა იმისა, რაც აქამდე გვიკეთებია ბიზნესის მხარდაჭერის კუთხით.

N 7 მატარებელში საკითხავი 115

ბიზნესი

ინოვაციური ბიზნესის დაწყების რეალური შანსი

ბ

იზნესის სფეროში თუ აპირებ დღეს ბედის ცდას, რაღაც ორიგინალური იდეა უნდა გქონდეს“, – ასე ფიქრობს პროფესიით ფიზიკოსი ქალბატონი მზია ლომსაძე, რომელმაც საკუთარი იდეის განსახორციელებლად ახლადგამოცხადებულ სამთავრობო პროგრამას „სტარტაპ საქართველო“ მიმართა და გეგმავს, რომ 3D-პრინტერის საშუალებით ყველაზე მოთხოვნად და საყვარელ პროდუქტს – შოკოლადს შექმნის.

ბიზნესი

„

„3D-პრინტერი, რომელიც სამგანზომილებიანი ბეჭდვის წყალობით და სხვადასხვა მასალის გამოყენებით, უნიკალური ნივთების შესაქმნელად ადამიანის უსაზღვრო ფანტაზიას აძლევს გასაქანს, ჩემთვის შთაგონების წყარო გახდა“, – იხსენებს მზია ლომსაძე.

57 წლის ქალბატონს მიაჩნია, რომ მისი იდეა ქართულ ბაზარზე სიახლეა. დაფინანსების მიღების შემთხვევაში, იგი აპირებს სავაჭრო სივრცეში ფართის დაქირავებას, სადაც ადგილზე ნებისმიერ მსურველს დაუმზადებს შოკოლადის მოცულობით ფიგურებს. „შეიძლება ეს იყოს სადღესასწაულო ტორტებისთვის წყვილის ფიგურები, ან დაბადების დღის ტორტებზე ნებისმიერი სირთულის ფიგურები“, – ამბობს მზია. მზიამ ახალი პროგრამის „სტარტაპ საქართველო“ შესახებ მედიიდან შეიტყო და ფიქრობს, რომ მისი საშუალებით ოცნებას აიხდენს.

116 მატარებელში საკითხავი N 7

„სტარტაპ საქართველო“ სიახლეზე ორიენტირებული ბიზნესიდეების განვითარების ხელშეწყობის პროგრამაა. მისი შექმნის ინიციატივა საქართველოს პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილის მხრიდან წამოვიდა და გამიზნულია ქვეყანაში სტარტაპგარემოს შესაქმნელად. პროგრამას ახორციელებენ საპარტნიორო ფონდი და ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტო. საპარტნიორო ფონდის აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე ნათია თურნავა ამბობს, რომ პროგრამა სპეციფიკური ტიპის პროექტების – ინოვაციური ბიზნესიდეების წასახალისებლად არის განკუთვნილი. „ანუ,

კი, როგორც მოსალოდნელია, ხელს შეუწყობს ქვეყანაში ცოდნასა და ინოვაციებზე დაფუძნებული ეკონომიკის მშენებლობას და კერძო სექტორის კონკურენტუნარიანობის გაზრდას.

პროგრამა იმ თვალსაზრისითაც არის მიმზიდველი, რომ მონაწილეს არ მოეთხოვება პირადი ქონებით უზრუნველყოფა. სახელმწიფო ხდება ინოვაციური ბიზნესიდეის ავტორის პარტნიორი სტარტაპკამპანიაში და იზიარებს როგორც მის რისკს, ასევე წარმატებას. მეორე მნიშვნელოვანი სიახლე არის ის, რომ „სტარტაპ საქართველოს“ პროგრამის ფარგლებში დაფინანსდება არა უბრალოდ რიგითი ბიზნესიდეები, არამედ სიახლეზე ორიენტირებული ბიზნესპროექტები.

საპარტნიორო ფონდმა ამ პროგრამისთვის სპეციალურად შექმნა შვილობილი კომპანია „სტარტაპ საქართველო,“ რომლის საშუალებითაც გასცემს თანხებს. საუკეთესო ინოვაციური ბიზნესპროექტები ფინანსდება 15 000 ლარიდან 100 000 ლარამდე თანხით, რაც შესაძლებლობას აძლევს ადამიანებს განახორციელონ თავიანთი ჩანაფიქრის პირველი ეტაპი, დახვეწონ იდეა, შექმნან გაყიდვადი პროდუქტი, მოახდინონ მისი მარკეტინგი და დაიწყონ პირველი გაყიდვები სამიზნე ბაზრებზე. ხოლო როდესაც ეს საწყისი ეტაპი წარმატებით ჩაივლის, საპარტნიორო ფონდი ეხმარება მათ მოიპოვონ მეორე ეტაპის უფრო მსხვილი დაფინანსება კერძო ინვესტორებისგან.

„გავიკითხე და მითხრეს, რომ თუ კაპიტალი არ მაქვს, კომერციული ბანკები არც კი დამელაპარაკებოდნენ. ამიტომ არც მიმიმართავს მათთვის ოფიციალურად. მესმის, რომ ახალი ბიზნესი შედარებით მაღალრისკიანად მიიჩნევა და არ ჯდება კომერციული ბანკების მიერ დაფინანსებადი პროექტების რიგში, მაგრამ რაღაციდან ხომ უნდა დაიწყო?“ – ჩვენთან საუბარში აღნიშნავს მზია. მზია სხვებსაც მოუწოდებს არასოდეს დანებდნენ და „სტარტაპ საქართველოს“ დახმარებით აიხდინონ ოცნებები. მისი აზრით, რაც უფრო მეტი ადამიანი დაფინანსდება და შექმნის პატარ-პატარა ბიზნესებს, ეს ყველაფერი მოსახლეობის კეთილდღეობის დონეს აამაღლებს. საქართველოსთვის „სტარტაპ საქართველო“ არის სრულიად ახალი ტიპის პროგრამა, რომელიც აერთიანებს ტექნოლოგიებს, ზოგად ცოდნას და ბიზნესპრაქტიკას. ეს ყველაფერი

საპარტნიორო ფონდის მიერ სპეციალურად შექმნილი შვილობილი კომპანია „სტარტაპ საქართველო“ თითოეულ დაფინანსებულ ბენეფიციართან ერთად აფუძნებს ახალ კომპანიას (სტარტაპს), რომელშიც ფონდს კაპიტალის სახით შეაქვს 15 000 ლარიდან 100 000 ლარამდე. ამ მოდელით, პროგრამის ბენეფიციარს მონაწილეობის სახით, მხოლოდ პროექტის ჯამური ბიუჯეტის 10%-ის ოდენობის თანხის შეტანა უწევს. მნიშვნელოვანია, რომ მხოლოდ 10%-ანი თანხობრივი თანამონაწილეობის პირობებში პროგრამის ბენეფიციარი ხდება სულ მცირე 50%-იანი წილის მფლობელი ახალ კომპანიაში. ეს წილი მას პრაქტიკულად ბიზნესიდეის სანაცვლოდ ეძლევა. ამასთან, შემდგომში ბენეფიციარს აქვს შესაძლებლობა გამოისყიდოს ფონდის კუთვნილი წილი ერთობლივ კომპანიაში

ნათია თურნავა, საპარტნიორო ფონდის აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე

ჟურნალისტი

პროგრამა „სტარტაპ საქართველო“

აქ აქცენტი მახვილდება არა მასობრიობაზე, არამედ პროექტების ხარისხზე. პროგრამა იდეალურია მათთვის ვისაც აქვს კრეატიული აზროვნება, თუმცა უფულობის გამო არ შეუძლია მისი განხორციელება“, – ამბობს იგი.

ავტორი: ია მეტრეველი

ბიზნესი

N 7 მატარებელში საკითხავი 117

ბიზნესი

შეღავათიანი პირობებით, ან მოიძიოს სხვა ინვესტორები. უნიკალური მაღალტექნოლოგიური იდეის შემთხვევაში პროექტის დაფინანსების თანხა იგივეა – მაქსიმუმ 100 000 ლარი. თუმცა, ასეთ დროს ბენეფიციარს საერთოდ აღარ მოეთხოვება პროექტის თანადაფინანსება და მისი წილი კომპანიაში 95%-ია. რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, საქართველოს ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტო ხელს უწყობს ასეთი მაღალტექნოლოგიური პროექტების მსოფლიო ბაზარზე გატანას. ამასთან, ეხმარება წარმატებულ კომპანიებს შემდგომი დაფინანსების მოპოვებაში. პროგრამა მოიცავს ორ კომპონენტს: ინოვაციურ სტარტაპებს და მაღალტექნოლოგიურ სტარტაპებს. „სიტყვა „ინოვაციურმა“ არ უნდა შეგვაშინოს – ეს არ ნიშნავს აუცილებლად ე.წ. გლობალურ ინოვაციას, ანუ მსოფლიო მასშტაბით უნიკალურ გამოგონებას. „ინოვაციური პროექტი“ ამ შემთხვევაში ნიშნავს ისეთ პროექტს, როდესაც საქართველოს ბაზრისთვის როგორც ახალი, ისე უკვე არსებული, მაგრამ მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებული პროდუქტის, მომსახურების ან ტექნოლოგიის შეთავაზება ხდება“, – ამბობს საპარტნიორო ფონდის აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე ნათია თურნავა.

ბეტონისგან დამზადებული საყრდენებისგან განსხვავებით, რომლებიც დროთა განმავლობაში იჟანგება და ამგვარად ნიადაგს აბინძურებს. ეს კი საბოლოოდ პროდუქტის ხარისხზე აისახება“, – ამბობს ვაჟა და მიაჩნია, რომ მევენახეები ღვინოში ამით რკინის მაღალ შემცველობასაც შეამცირებენ. ვაჟა და მისი კოლეგები ამჟამად პროექტს დეტალურად ამუშავებენ და ფიქრობენ, რომ ბოძებს დამატებითი დანიშნულებაც შეიძლება მიეცეთ. „პლასტმასის ბოძებზე შესაძლებელია გაკეთდეს სარწყავი სისტემა, რომელიც ხელს შეუწყობს ნიადაგში წყლის იმ რაოდენობით მიღებას, რაც მას სჭირდება, და რაც მთავარია – მოხმარებულ პლასტმასის ბოთლებსაც სწორი დანიშნულება გამოეძებნებათ, ბუნება კი ნაკლებად დაბინძურდება“. „სტარტაპ საქართველოს“ პროგრამის მონაწილე შეიძლება გახდეს საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქე პირი ან პირთა ჯგუფი, ვისაც აქვს სიახლეზე ორიენტირებული და პერსპექტიული ბიზნესწინადადება და მისი განხორციელებისთვის ესაჭიროება საწყისი დაფინანსება. ასე რომ, ყველას, ვისაც კრეატიული აზროვნება აქვს და აწუხებს საინტერესო იდეები, „სტარტაპ საქართველო“ მზადაა მიზნების განხორციელებაში დაეხმაროს და წარმატებული მოქალაქე გახადოს.

„თბილისი ცენტრალი“, 58 ნომრიანი სასტუმრო თბილისის ცენტრში - ორადგილიანი, სამადგილიანი და ოთხადგილიანი ოთახებით. ფასები იწყება 38$ დან, ფასში შედის საუზმეც. ერთ წუთზე ნაკლები სასიარულო დრო ქალაქის მეტრომდე და რკინიგზამდე. სავაჭრო ცენტრ თბილისი ცენტრალის კოშკურაში მდებარე სასტუმრო,მიმზიდველია თავისი თანამედროვე ტიპის ინტერიერითა და თბილისის ულამაზესი ხედებით.

Hotel Tbilisi Central is located on the high shopping street. 58 rooms including: double, triple room, four places room. Starting price 38 $ (Breakfast is included). Less than 1 minute walk to Metro and train station. Hotel at the tower building of Tbilisi Central Shopping Mall with elegant interiors and Tbilisi views in deal with many original features offer your comfortable living.

„სტარტაპ საქართველოს“ დირექტორი ვაჟა მენაბდე პროგრამის დეტალებზე საუბრისას განმარტავს, რომ ფინანსდება ინოვაციური პროექტი ნებისმიერი ინდუსტრიიდან – იქნება ეს წარმოება, სოფლის მეურნეობა, მომსახურების სფერო, ტურიზმი და სხვა. „სტარტაპ საქართველოს“ უკვე მიმართა ასევე ვაჟა ბარბაქაძემ, რომლის პროექტი სოფლის მეურნეობას ეხება და სურს, რომ მევენახეობის განვითარებაში საკუთარი წვლილი შეიტანოს. ვაჟა, რომლის კომპანია პლასტმასების მეორად გადამუშავებაზეა ორიენტირებული, ვაზის საყრდენად ხის, მეტალის ან რკინა-ბეტონისგან დამზადებული მასალის ნაცვლად პლასტმასის საყრდენ ბოძებს სთავაზობს მევენახეებს. „ამით, უპირველესად, შემცირდება და დაიზოგება გარემოში ხის გაკაფვა. გარდა ამისა, მევენახეს არ დასჭირდება ბოძების ხშირი ცვლა, ვინაიდან პლასტმასი მყარი და მდგრადი მასალაა, რომლის ორგანული დაშლა გვიან ხდება და ასევე მისი დაშლის პრინციპიდან გამომდინარე, ვენახი ვერ მიიღებს მისგან ვერანაირ ორგანულ თუ ქიმიურ დანამატს – რკინა-

118 მატარებელში საკითხავი N 7

Service + unforgettable sightseeing tours around Georgia with an experienced guide. დამატებითი სერვისი: დაუვიწყარი ტურები საქართველოს გარშემო.

Hotel Tbilisi Central offers its guests 20-40% discounts with the partner companies. სასტუმრო თბილისი ცენტრალი დამსვენებელს დამატებით სერვისად სთავაზობს.

Add: Vagzali square N2; E-mail: centralhotel44@gmail.com; Tel: (+995) 551 444 400; (+995 32) 2 307 447; www.mgzavrebi.ge;

ბიზნესი

„ გვინდოდა

AlterSocks

ჩვენი წამოწყება ქართულ ბაზარზე სიახლე ყოფილიყო, ახალ ბრენდს პოზიტივი შემოეტანა და თან ჩვენთვისაც საინტერესო ყოფილიყო მუშაობა

ფერადი და მხიარული წინდების ქართული ბრენდი!

ორივე მარკეტინგის სპეციალისტია. ნინას მარკეტინგის განხრით კავკასიის ბიზნესსკოლა აქვს დამთავრებული, შემდეგ შვეიცარიის ბიზნეს-სკოლაში სწავლობდა. რეზიც მარკეტინგისა და კომუნიკაციების სპეციალისტია.

120 მატარებელში საკითხავი N 7

ნინა მენთეშაშვილი, Altersocks-ის დამ ფუძნებელი და დირექტორი: „მე და ჩემმა მეუღლემ რეზი ბესელაშვილმა გადავწყვიტეთ ჩვენი რესურსები ჩვენსავე საქმეში ჩაგვედო. ბევრი იდეა გვქონდა. გადავხედეთ საკუთარ ბიუჯეტს, ინტერესებს და ამ ყველაფრის

სამი თვის თავზე ორი კოლექცია იყიდება. გვიამბეთ კოლექციებზე. ყოველი კოლექციის შექმნის წინა პერიოდი საკმაოდ მძიმეა. ვსხედვართ და ვფიქრობთ, რა გადავიტანოთ წინდაზე, რომელი თემა შევარჩიოთ, რა მოეწონება ხალხს, რა თემაა ტრენდული და აქტუალური. მერე იწყება დახატვის ეტაპი. ფიგურები სპეციალურ

პროგრამაში იხატება, რომელსაც საქსოვი დაზგა აღიქვამს და ამის მიხედვით იქსოვება პირველი ნიმუშები. გვიხარია, რომ ჩვენი პროდუქცია არ არის იმპორტული, დიზაინიც საქართველოში კეთდება და ქსოვითაც აქ იქსოვება. ვცდილობთ კოლექციები მრავალფეროვანი გამოვიდეს. პირველი კოლექცია მოიცავდა როგორც მხატვრულ ლიტერატურას და კინოთემატიკას, ასევე „ქართულ მოტივებს“ – წინდაზე ხინკალი გადავიტანეთ, რომელზეც ისეთი ბუმი ატყდა, რომ მთელი სერია პირველივე კვირაში გაიყიდა. ჩვენმა წინდებმა სუვენირის სახე მიიღო. ძალიან ბევრი იძენს სასაჩუქრედაც. მეორე კოლექციაში ჩვენს წინდებზე გამოჩნდა აჭარული ხაჭაპურები, ფიროსმანის „მეთევზე“ და ქართული ჩოხა – ამ თემებით განსაკუთრებით ტურისტები დაინტერესდნენ. „ქართული თემები“ ძალიან პოპულარული გახდა. გვაქვს წინდები ცნობილი

ჟურნალისტი

გათვალისწინებით დავიწყეთ მუშაობა. გვინდოდა ჩვენი წამოწყება ქართულ ბაზარზე სიახლე ყოფილიყო, ახალ ბრენდს პოზიტივი შემოეტანა და თან ჩვენთვისაც საინტერესო ყოფილიყო მუშაობა. მარტივად რომ ვთქვათ, „კიდევ ერთი სახაჭაპურის“ გახსნა არ გვინდოდა. ასე მოვიდა მხიარული წინდების იდეა. მერე დავიწყეთ მუშაობა მომწოდებლების მოძიებაზე, დავარეგისტრირეთ შპს და გავიარეთ ყველა ის ეტაპი, რაც საჭიროა იმისთვის, რომ ბიზნესი ბიზნესად ჩამოყალიბდეს.

ავტორი: მაკა ბიბილაშვილი

AlterSocks-ის დამფუძნებლები – ნინა მენთეშაშვილი და რეზი ბესელაშვილი ბიზნესის დაწყებიდან სამი თვის თავზე უკვე წინდების მესამე კოლექციაზე მუშაობენ და თბილისში მესამე ფილიალის გახსნას გეგმავენ. პროფესიით

„

ბიზნესი

ზ

ოგჯერ სულ პატარა წვრილმანმა შეიძლება მოგგვაროს ღიმილი, გაგახაროს და განწყობა აგიმაღლოს. საკუთარი გამოცდილება რომ გაგიზიაროთ, ეს ყველაფერი ერთმა წყვილმა წინდამ შეძლო. არამხოლოდ იმიტომ, რომ წინდა ფერადი იყო და ზედ ფერადი ფიგურები – ხინკლები, აჭარული ხაჭაპურები, ციური სხეულები, უცხოპლანეტელები და „სუპერმენები“ ჰქონდა ამოქარგული... კიდევ ერთი მიზეზი, რის გამოც შეიძლება AlterSocks-ი ატარო, არის ის, რომ ბრენდი ქართულია!

N 7 მატარებელში საკითხავი 121

2016 წელი

ბიზნესი მხატვრების ნამუშევრების გამოსახულებებით. მათ შორისაა ვან გოგის „ვარსკვლავებიანი ღამე“, და ვინჩის „მონა ლიზა“ და მუნკის „კივილი“.

ბიზნესი

ამ ტიპის წინდები უცხოეთშიც იყიდება. ამ მხრივ რამდენად კონკურენტუნარიანია ქართული Altersocks-ი? ვინაიდან ევროპასა და აშშ-ში მსგავსი წინდები უფრო ძვირი ღირს და გამოწერის შემთხვევაში ორ კვირაზე მეტი უნდა ელოდო, მათ კონკურენციას ვუწევთ. თან ჩვენი წინდები 89% ნატურალური ბამბაა. როგორც წესი, მსგავსი ფერადი წინდების ძირითადი შემცველობა ნეილონი და პოლიესტერია. ჩვენ აქცენტი ავიღეთ არა მხოლოდ გამოსახულებაზე, არამედ ხარისხზე. ფასიც უფრო ხელმისაწვდომია – წყვილი 7,5 ლარი ღირს. გვაქვს მუდმივმოქმედი აქციები და სასაჩუქრე შეფუთვები. გაფართოებას არ გეგმავთ? ამ ეტაპზე ორი ფილიალი გვაქვს – სავაჭრო ცენტრებში „თბილისი მოლსა“ და „პიქსელში“. მესამე ფილიალის გახსნასაც ვაპირებთ. გვაქვს ონლაინგაყიდვებიც. ნელ-ნელა

14-16 იანვარი, კანი, საფრანგეთი -15-16 აპრილი, თბილისი, საქართველო ვვითარდებით. სამ თვეში ორი ფილიალი ცუდი არ არის. მესამეზეც ვფიქრობთ. „სტარტაპი“ ვართ და რის საშუალებასაც ჩვენი მენეჯმენტი და ფინანსები მოგვცემს, ვცდილობთ გავიზარდოთ. რას უნდა ველოდოთ AlterSocks-ის ახალ კოლექციებში? რაც შეეხება სამომავლო კოლექციებს, შემოდგომისთვის ვგეგმავთ დავამზადოთ სხვადასხვა სიგრძის ნახატებიანი გეტრები. გარდა ამისა, ვაპირებთ გამოვუშვათ წინდების ახალი ხაზი – Smart Casual Socks. ამ ახალი ხაზის – ფერადი, ზოლებიანი, კოპლებიანი წინდების ჩაცმა არაფორმალურ შეხვედრებზეც იქნება შესაძლებელი. ვერ ვიტყვით, რომ ჩვენი მომხმარებლები მხოლოდ ახალგაზრდები და თინეიჯერები არიან – ასაკობრივი ზღვარი საშუალოდ 15-დან 40-45 წლამდეა. ახალი ხაზი უფრო მენეჯერებსა და დასაქმებულ ადამიანებზე იქნება გათვლილი. აშშ-სა და ევროპაში უკვე მიღებულია, რომ პიჯაკთან ერთად ჭრელი წინდაც ატარო. ვნახოთ, როგორ მიიღებს ამ სიახლეს ქართველი მომხმარებელი. იმედი გვაქვს, ახალი კოლექციები წინამორბედების მსგავსად წარმატებული იქნება.

zurab sabaxtaraSvilis reproduqciuli klinika

• 14-17 იანვარი 2016 წ., კანი, საფრანგეთი. პირველი RPL მსოფლიო კონგრესი მიეძღვნა ორსულობის ჩვეული შეწყვეტის პრობლემას. კონგრესის პრეზიდენტი პროფ. აშერ ბაშირი, ნეგევის უნივერსიტეტი, ისრაელი. • 15-16 აპრილი, 9:30 სთ. 2016 თბილისი, საქართველო. დაარსდა ორსულობის ჩვეული შეწყვეტის (,,არ-პი-ელ” RPL) პრობლემის შემსწავლელი ექიმთა საზოგადოება საქართველოში (GSRPL) დაფუძნების ინიციატორიზურაბ საბახტარაშვილის რეპროდუქციული კლინიკა. საზოგადოების ხელმძღვანელი, პროფ. არსენ გვენეტაძე, თანადამფუძნებელი: პროფ. აშერ ბაშირი და დარგის 12 წამყვანი სპეციალისტი საქართველოდან. • 15 აპრილი, 2016 წ., თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, პროფ. აშერ ბაშირის ლექცია თემაზე: ,,ორსულობის ჩვეული შეწყვეტა, სად ვართ დღეს?” • 25 მაისი თბილისი, 10 ივნისი ბათუმი და ჩაქვი, 2016 წ. ამ საკითხისადმი მიძღვნილი სამი პრაქტიკული ლექცია,(მსმენელი 250-მდე ექიმი-სპეციალისტი). მომხსენებელი პროფ. არსენ გვენეტაძე. • 21 ივლისი 2016 წ. პროფ. აშერ ბაშირის პირადი მიწვევა ნეგევის უნივერსიტეტში. მოხსენება 14-17 იანვარი, კანი - 15-16 აპრილი თბილისი, პროფ. არსენ გვენეტაძე. პრობლემის აქტუალობა: ორსულობის შეწყვეტა-მოშლა, რეპროდუქტოლოგიისა და მეანობა-გინეკოლოგიის აქტუალური საკითხია და სხვადასხვა ავტორთა მონაცემებით, ქალის ასაკის მიხედვით ორსულთა 13-93%-ში გვხვდება. ორი და მეტი კლინიკურად დადასტურებული ორსულობის შეწყვეტის შემდგომ ვსაუბრობთ ორსულობის ჩვეულ შეწყვეტაზე, რომელიც პოპულაციის 2-5 %-შია გავრცელებული. აღნიშნული პრობლემის გადაწყვეტა ცოდნის მუდმივ განვითარებას მოითხოვს.

"qveyanaSi codnis mudmivi ganaxleba, eris warmatebisa da gamravlebis gzaa"

arsen gvenetaZe

mZRvaneli profesori, klinikis xel

მისამართი: ლუბლიანას ქ.2/6, თბილისი. ტელ: +995 222 00 65; +995 251 88 87; მობ: +995 597 51 19 13 f zurab sabaxtaraSvilis reproduqciuli klinika WWW. sabakhtarashviliclinic.ge; mail: zsreproclin@hotmail.com

122 მატარებელში საკითხავი N 7

giorgi CogovaZe saqarTvelos turizmis erovnuli administraciis xelmZRvaneli

ტურიზმი

ogesalmebiT saqarTvelos rkinigzis mgzavrebs, pirvelrigSi minda yvelas mogilocoT saqarTveloSi 4 erTeuli axali orsarTuliani, ultraTanamedrove komfortuli eleqtromatareblis Semoyvana. im fonze rodesac saqarTveloSi weliwadze metia yovelTviurad stabilurad izrdeba saerTaSoriso mogzaurTa raodenoba mniSvnelovania, rom qveyanaSi Cqari tempiT viTardeba satransporto da turistuli infrastruqtura, maT Soris umniSvnelovanesia, rom saqarTvelos rkinigza zrdis matareblis Semadgenlobis raodenobas da xarisxs. es saSualebas miscems Cvens Tanamoqalaqeebs da turistebs, rom ufro komfortulad gadaadgildnen saqarTveloSi. minda siamayiT giTxraT, rom wels saqarTveloSi turistTa raodenoba rekordulad gaizarda da es tendencia grZeldeba. mimdinare wlis 6 TveSi saqarTvelos 2 milion 600 aTasze meti saerTaSoriso mogzauri ewvia, rac niSnavs, rom gasuli wlis analogiur periodTan SedarebiT 13%-iT meti saerTaSoriso viziti ganxorcieldeba. im saerTaSoriso mogzaurTa raodenobam, romlebic 24 saaTi da meti rCebian Cvens qveyanaSi, milions gadaaWarba, zrda gasuli wlis analogiur periodTan SedarebiT 18%-ze metia. turizmis statistikuri mateba niSnavs mosaxleobisaTvis ufro met samuSao adgils da gazrdil Semosavals kerZo seqtorisTvis. turizmi Cveni qveynis erT-erTi yvelaze swrafad mzardi da ekonomikis mniSvnelovani seqtoria da es saerTaSoriso turizmidan Semosul TanxebSic aisaxeba. 2015 wels ucxouri turizmidan saqarTveloSi 150 milioni aSS dolariT metiT Semovida da 1.94 miliard aSS dolars miaRwia. 2016 wlis pirvel kvartalSi ucxouri turizmidan saqarTveloSi 354.5 milion aSS dolari Semovida, rac 48 milioni aSS dolariT metia 2015 wlis analogiur periodTan SedarebiT. xazgasasmelia is faqti, rom mTavrobis erToblivi da aqtiwww.georgia.travel

yazbegi, juTas xeoba

samcxe-javaxeTi

imereTi, sawire

TuSeTi, darTlo

kaxeTi, daviT-gareja

zemo aWara, Tamaris xidi

uri ZalisxmeviT Cven movaxerxeT dadebiTi da pozitiuri tendenciis Camoyalibeba saerTaSoriso mogzaurTa raodenobis gasazrdelad, Sedegad weliwadnaxevarze metia yovelTviurad izrdeba saerTaSoriso mogzaurTa raodenoba. turizmis erovnulma administraciam aqtiuri marketinguli kampaniebi Caatara saerTaSoriso miznobriv bazrebze, Cven gavzardeT turistebis raodenoba tradiciuli bazrebidan, aseve aviTviseT axali bazrebi, msoflios sxvadasxva qveynidan moviwvieT asobiT popularuli Jurnalisti, raTa milionobiT mayureblisa da mkiTxvelisaTvis cnobili gamxdariyo Cveni qveynis turistuli potenciali. aseve sxvadasxva qveynidan Cven CamoviyvaneT asobiT gavleniani turoperatori, romlebmac Seqmnes turistuli produqti saqarTvelos Sesaxeb. saqarTvelos turistuli popularizaciis mizniT Cven vmonawileobT sxvadasxva saerTaSoriso turistul gamofenebSi, vatarebT farTomasStabian internetsareklamo kampaniebs.

xevsureTi, Satili

#gaicanisaqarTvelo

Sida turizmis popularizaciis mizniT ukve meore welia vaxorcielebT kampanias „gaicani saqarTvelo.“ romlis farglebSic saqarTvelos sxvadasxva mxareSi 14 presturi moewyo. masmediis 200-mde warmomadgenelma saqarTvelos sxvadasxva kuTxe: maT Soris svaneTi, raWa, samegrelo, TuSeTi, xevsureTi, kaxeTi, samcxe-javaxeTi, imereTi, guria, aWara moinaxula. momzadda 60-ze meti siuJeti, mTeli wlis manZilze qarTuli sazogadoeba iRebda informacias saqarTvelos sxvadasxva kuTxis turistuli potencialisa da RirSesaniSnaobebis Sesaxeb. aRsaniSnavia, rom ucxoeli turistebis raodenobis matebasTan erTad sul ufro meti Cveni Tanamoqalaqe interesdeba saqarTvelos regionebSi mogzaurobiT. gisurvebT sasiamovno mgzavrobas, mogiwodoT xSirad imogzauroT matarebliT da daaTvalieroT Cveni qveynis umSvenieresi kuTxeebi. www.fb.com/GeorgiaAndTravel

124 მატარებელში საკითხავი N 7 guria, gomis mTa

ტურიზმი

აღმოაჩინე სხვა აჭარა

ტურიზმი

კურორტები

თქვენთვის სასურველი მარშრუტის დაგეგმვაში აჭარის ტურისტული საინფორმაციო ცენტრები დაგეხმარებათ, რომლებიც ქალაქსა და მუნიციპალიტეტებში მრავლადაა. თუ იქ მისასვლელად დროს ვერ იპოვით, შეგიძლიათ დარეკოთ ცხელ ხაზზე: 577 90 90 93 ან ეწვიოთ ჩვენს ვებგვერდს: gobatumi.com და შეუდგეთ თქვენთვის უცნობი აჭარის აღმოჩენას.

თ

უკი აჭარაში სტუმრობისას მხოლოდ ზღვაზე დასვენებით შემოიფარგლებით, მაშინ ეს სტატია თქვენთვისაა. ოთხი სეზონის აჭარა თქვენთვის აღმოჩენა იქნება, რადგან წლების მანძილზე საქართველოს ეს ულამაზესი კუთხე ტურისტებისთვის მხოლოდ ზღვაზე

126 მატარებელში საკითხავი N 7

დასვენებასთან ასოცირდებოდა. ბევრმა თქვენგანმა კი ალბათ არც იცის, რომ აჭარა საზღვაო კურორტებთან ერთად, ზაფხულისა და ზამთრის მთიანი კურორტებით, ულამაზესი ბუნებითა და ეროვნული პარკებით მდიდარი კუთხეა. ჩვენი სტატია კი ახალი აღმოჩენების გაკეთებაში ნამდვილად დაგეხმარებათ.

აჭარა რომ საზღვაო კურორტებით გამორჩეული რეგიონია, სიახლეს არ წარმოადგენს, თუმცა რეგიონის მაღალმთიანეთში მდებარე ორი უნიკალური საზაფხულო-საზამთრო კურორტი ბევრისთვის აღმოჩენა შეიძლება იყოს. კურორტი ბეშუმი და გოდერძი, ხულოს რაიონში ზღვის დონიდან 2000-2200 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს და საუკეთესო დასასვენებელ ადგილს წარმოადგენს ტურისტებისთვის. კურორტებზე ალპური და წიწვოვანი მცენარეების საუკეთესო კომბინაცია დასვენებისთვის მიმზიდველ გარემოს ქმნის და ტურისტებისთვის საუკეთესო საპიკნიკე და საკარვე ადგილია, სადაც საფეხმავლო, საცხენოსნო და სათავგადასავლო ტურების განხორციელებაა შესაძლებელი. ბეშუმისგან განსხვავებით, კურორტი გოდერძი თავისი სათხილამურო ტრასებით ტურისტებისთვის განსაკუთრებით მიმზიდველი ზამთარშია. გვიანი შემოდგომიდან აპრილის ბოლომდე კურორტზე არსებული თოვლის მაღალი საფარი თქვენს ზამთრის არდადეგებს სპორტულად აქტიურს გახდის.

მოსმენისა და ისტორიულ-კულტურული ღირსშესანიშნაობების მონახულების საშუალება კი დამატებითი სიამოვნებაა მათთვის, ვინც წარუშლელი შთაბეჭდილებებისა და დადებითი ემოციების ძიებაშია.

ხიხანის ხეობა ულამაზესი ხიხანის ხეობა თავგადასავლების, ლაშქრობის, გასტრონომიული და კულტურული ღირსშესანიშნაობების მოყვარულთათვის ნამდვილი სამოთხეა. ზღვის დონიდან 1180 მეტრ სიმაღლეზე გაფანტული ტრადიციული აჭარული სახლები, სადაც რეგიონის კულტურა და უახლოესი წარსული მოგზაურის თვალწინ ცოცხლდება, აჭარული ყოფის თვალსაჩინო მაგალითია. ულამაზესი ხეობა ისტორიული ციხეებით, ჩანჩქერებითა და კულტურული ძეგლებით მდიდარია. ხეობის სავიზიტო ბარათად XII-XIII საუკუნის ხიხანის ციხე, სხალთის მონასტერი, ადგილობრივი სამზარეულო და ფოლკლორი მიიჩნევა.

ეკოტურიზმი

ღვინის გზა აჭარაში

ეკოტურიზმის მოყვარულთათვის აჭარაში მდებარე 4 უნიკალური დაცული ტერიტორია სწორედ რომ აღმოჩენაა. მტირალას, კინტრიშის, მაჭახელას ეროვნული პარკები და ისპანის ჭაობი თავისი ბიომრავალფეროვნებითა და ხელუხლებელი ბუნებრივი სიმდიდრეებით საოცარ გარემოს ქმნის თაგადასავლების მოყვარულთათვის. დაცულ ტერიტორიებზე მოგზაურობისას ადგილობრივი კერძების დაჭაშნიკების, ფოლკლორის

მდიდარი აჭარული სამზარეულოსა და უნიკალური ადგილობრივი ღვინის სახეობების აღმოსაჩენად მაღალმთიანი აჭარის ღვინის მარშრუტი წლის ნებისმიერ დროს აქტუალურია. ულამაზესი ბუნებით გარშემორტყმულ ღვინის მარნებში, რომლებიც ქედაში რამდენიმე სოფელშია განთავსებული, ადგილობრივი წარმოების ჩხავერთან და ცოლიკაურთან ერთად, უგემრიელესი ადგილობრივი კერძების დაჭაშნიკებაა

N 7 მატარებელში საკითხავი 127

ტურიზმი

შესაძლებელი. რეგიონის გასტრონომიული სიმდიდრისა და ღვინის სახეობების გაცნობის მსურველები სოფელ ვაიოს, პირველ მაისს, საღორეთს, გეგელიძეებსა და დანდალოს უნდა ესტუმრნონ.

შემოდგომის ფესტივალები ფესტივალებითა და სხვადასხვა კულტურულ-გასართობი ღონისძიებებით აჭარა განსაკუთრებით განებივრებული ზაფხულის ტურისტულ სეზონზეა, თუმცა რეგიონის სტუმრებს არაერთი საინტერესო ღონისძიება შემოდგომაზე ელოდებათ. ბათუმის საავტორო ფილმების საერთაშორისო ფესტივალი BIAFF, შემოდგომის ფესტივალი „განდაგანა“, ანიმაციური ფილმების ფესტივალი „თოფუზი“, ფრინველების საერთაშორი სო და ელისო ბოლქვაძის მუსიკალური ფესტივალები, აჭარაში ჩამოსულ ტურისტებს ნამდვილ დღესასწაულს სთავაზობს. ფესტივალების გარდა რეგიონის სტუმრებს საშუალება აქვთ შემოდგომაზე სახალხო დღესასწაულებს – „მაჭახლობა,“ „ტბელობა“, „ქედელობა“ და „შუახევობა“ დაესწრონ და მაღალმთიანი აჭარის კულტურა-ტრადიციებს გაეცნონ.

128 მატარებელში საკითხავი N 7

ტურიზმი

ტურიზმი მთის კურორტების ორმაგი ხიბლი სიახლეები ზაფხულის სეზონზე

გუდაურში 2015-2016 წლების ზამთრის სათხილამურო სეზონზე ვიზიტორების რაოდენობა 2011-2012 წლებთან შედარებით 127%ით, ხოლო მრავალჯერადი ბილეთების გაყიდვის რაოდენობა 311%-ით გაიზარდა. გუდაურის ისტორიაში წლევანდელი სეზონი საუკეთესო იყო. 2015-2016 წლებში კურორტს 201 821 ვიზიტორი ჰყავდა.

გუდაური

ალექსანდრე ონოფრიშვილი: „ფრანგული კომპა ნია GEODE განახორციელებს სოფელ მიტარბის განვითარების გეგმას, რომელიც ადაპტაციას გადის ქართულ კანონმდებლობასთან. საქართველოს ისტორიაში ეს პირველი შემთხვევა

ალექსანდრე ონოფრიშვილი: „გუდაურში კიდევ ერთი სიახლე ის არის, რომ კანადურ კომპანია „ეკოზაინს“ გუდაური-კობის განვითარების გეგმა დავუკვეთეთ. ეს იქნება გარდამტეხი მომენტი გუდაურის განვითარებისთვის. მას

წლევანდელ სეზონზე გუდაურში მთავარი სიახლე „დოპელმაიერის“ ფირმის ახალი საბაგირო და სათხილამური ტრასები იქნება, რაც ტურისტებს კურორტზე შესვლას გაუიოლებს.

„ ბოლო ორ წელიწადში გუდაურსა და ბაკურიანში ვიზიტორთა რაოდენობა 26%-ით გაიზარდა გასულ წელთან შედარებით, ვიზიტორთა რაოდენობა 17%-ითაა მომატებული, ხოლო მრავალჯერადი ბილეთების გაყიდვის რაოდენობა 63%-ით. რაც შეეხება ბაკურიანს, 2015-2016 წლების სათხილამურო სეზონზე, წინა სეზონთან შედარებით, ვიზიტორთა რაოდენობა 53%-ით გაიზარდა, გაყიდული მრავალჯერადი ბილეთების რაოდენობა კი 92%-ით. ბაკურიანში წელს ვიზიტორების რაოდენობამ 86 089-ს მიაღწია. გოდერძის სათხილამურო კურორტი 2015 წლის 5 დეკემბერს გაიხსნა. კურორტს გახსნის დღიდან 24 ქვეყნიდან 6 832 ვიზიტორი ესტუმრა. ზაფხულის სეზონზე ზემო აჭარით განსაკუთრებით ლაშქრობის მოყვარულები უნდა დაინტერესდნენ – მწვანე ტბის, გაქვავებული ტყისა და ხიხანის ციხის ზღაპრული პეიზაჟები

130 მატარებელში საკითხავი N 7

გულგრილს ვერავის დატოვებს. შეიძლება ითქვას, რომ მთის კურორტები ტურისტებისთვის ორმაგად საინტერესოა. სულ სხვაა გუდაურის, ბაკურიანის, სვანეთისა და გოდერძის მონახულება ზამთრის სეზონზე და სულ სხვაა ზაფხულში, როცა თეთრ სივცეებს მწვანე ლანდშაფტი ცვლის. ზაფხულის სეზონს ოთხივე კურორტი სიახლეებით ხვდება. დავიწყოთ ბაკურიანით. ბაკურიანი ბაკურიანში მთავარი სიახლე კურორტ მიტარბის განაშენიანება და ავსტრიული კომპანია „დოპელმაიერის“ ახალი საბაგიროებია. როგორც მთის კურორტების განვითარების კომპანიის ხელმძღვანელი ალექსანდრე ონოფრიშვილი

იქნება, როცა ჩვენ დავგეგმავთ კურორტის განვითარებას და განვახორციელებთ. ამას წლები დასჭირდება, მაგრამ მთავარია ის, რომ მიტარბი სწორად დაიგეგმება და ქაოტური განაშენიანება არ მოხდება“.

შემდეგ, რაც ამ გეგმას მთავრობა დაამტკიცებს, სასტუმროებისა და აპარტოტელების მშენებლობა დაიწყება. ყველაფერი წინასწარ იქნება გაწერილი და ინვესტორებს გუდაურში მუშაობა გაუადვილდებათ“.

გარდა ამისა, ბაკურიანში, დიდველზე, ივლისის თვეში ევროპასა და აშშ-ში ძალიან პოპულარული ატრაქციონი „ტობოგანი“ – ე.წ. მთის ციგა გაიხსნა, რომლის მშენებლობა სლოვაკურმა კომპანია TATRALIFT-მა უზრუნველყო. ზაფხულის სეზონს ბაკურიანი კიდევ ერთი სიახლით შეხვდა – ეს გახლავთ უახლესი აპარატურით აღჭურვილი კინოთეატრი, სადაც ნაჩვენები იქნება ყველა ის პრემიერა, რომლის ნახვაც დედაქალაქის კინოთეატრებშია შესაძლებელი.

გოდერძი

„

ტურიზმი

ს

აქართველოს ტურისტული პოტენციალის უმნიშვნელოვანესი წილი მთის კურორტებზე მოდის. „მთის კურორტების განვითარების კომპანიის“ მონაცემებით ბოლო ორ წელიწადში გუდაურსა და ბაკურიანში ვიზიტორთა რაოდენობა 26%-ით გაიზარდა, რაც გარკვეულწილად კურორტებზე ინფრასტრუქტურის მოწესრიგებამ, ახალი საბაგიროებისა და სათხილამურო ტრასების შექმნამ განაპირობა.

ამბობს, მიტარბი ისტორიული კურორტი იყო და დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. ეს ტრადიცია კვლავ აღდგება და ზამთრის სეზონს განახლებულ კურორტზე ახალი სათხილამური ტრასებითა და საბაგიროებით შევხვდებით, რაც მთელ კურორტს გააცოცხლებს.

კურორტ გოდერძიზე აპრილის დასაწყისში ვიცეპრემიერ დიმიტრი ქუმსიშვილის პატრონაჟით ბიზნეს-ეკონომიკური ფორუმი ჩატარდა. აჭარის მთავრობამ მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ინვესტორს, რომელიც ახალ კურორტზე სასტუმროს აშენებას გადაწყვეტს, პირველი ხუთი

N 7 მატარებელში საკითხავი 131

ტურიზმი

ნაკვეთი სიმბოლურ ფასად გადაეცემა. ცნობილია, რომ ორ ივლისს 100-ნომრიანი, პრემიუმკლასის სასტუმროს მშენებლობა უკვე დაიწყო გოდერძიზე. როგორც მთის კურორტების განვითარების კომპანიაში გვითხრეს, კიდევ რამდენიმე ახალი სასტუმრო გვექნება.

სვანეთი

ალექსანდრე ონოფრიშვილი: „აჭარას აქვს უნიკალური ლანდშაფტი, რომელიც ძალიან მიმზიდველია ლაშქრობებისთვის. აჭარის ტურიზმის ადმინისტრაციის დახმარებით კურორტ გოდერძიზე გვეყოლება მორიგე გიდები, რომლებიც ტურისტებს ამომწურავ ინფორმაციას მიაწვდიან კურორტის ღირსშესანიშნაობების შესახებ და დაეხმარებიან მოლაშქრეებს ტურისტული მარშრუტების ათვისებაში – მწვანე ტბის, გაქვავებული ტყის, ხიხანის ციხისა და ბოტანიკური ბაღის მიმართულებით.

ალექსანდრე ონოფრიშვილის თქმით: „თეთნულდის პროექტი ოთხი საბაგიროს დამონტაჟებას ითვალისწინებს. აქედან ორი დასკვნით ფაზაშია და ორი წელს უნდა აშენდეს. ამ კურორტს უნიკალური ხარისხის თოვლი აქვს, რაც მას აღმოსავლეთ ევროპაში საუკეთესო კურორტად აქცევს. მულახის თემი გვინდა მთლიანად ავითვისოთ. წელს დაგეგმილია, რომ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრომ გააკეთოს სოფლის განაშენიანების რეგულირების გეგმა. ეს ადგილობრივ მოსახლეობასაც წაადგება და ქვეყანასაც. ნოემბერში დასრულდება ამ კურორტზე მიმდინარე სამუშაოები და შემდეგ უკვე მის პოპულარიზაციაზე უნდა ვიზრუნოთ. 2016 წლის ზაფხულის სეზონის კიდევ ერთი სიახლე „საზაფხულო ბარათია“, რომელიც 60 ლარი ღირს და ინტეგრირებულია ოთხივე კურორტთან. ამ ბარათით შესაძლებელია, რომ ზაფხულის სეზონზე მომხმარებელმა საბაგიროთი უფასოდ ისარგებლოს. ასევე ბა რათს მიბმული აქვს სხვადასხვა სერვისები: სასტუმროებზე ფას დაკლება, ტობოგანზე რამდენიმე უფასოდ ჩამოსრიალება და ა.შ.

იმ ტურისტებისთვის, ვისაც სასტუმროში ცხოვრება არ სურთ და უნდათ უფრო ახლოს იყვნენ ბუნებასთან, ე.წ. კარვის ქალაქი შევქმენით, სადაც დაახლოებით 40 ვიზიტორს მივიღებთ. კარავში ღამის გათევა 10 ლარი ეღირება. ისევე, როგორც გუდაურსა და ბაკურიანში, გოდერძიზეც იქნება ველოსიპედების გაქირავება. საბაგიროები დილის 10-დან 4 საათამდე იმუშავებს“.

132 მატარებელში საკითხავი N 7

სვანეთში ამჟამად ფუნქციონირებს ჰაწვალის საბაგირო. მიმდი ნარეობს სამუშაოები თეთნულდზე. თეთნულდის სათხილამურო ტრასა ამიერკავკასიაში ყველაზე გრძელი (9.5 კმ.) და ყველაზე დიდი ვერტიკალური ვარდნის მქონე (1.7 კმ.) იქნება.

კულინარია

ჟურნალისტი

ავტორი: მაკა ბიბილაშვილი

კულინარია

ეცნიერებს დღემდე არა აქვთ ზუსტი პასუხი შეკითხვაზე – სად და როდის წარმოიშვა ყველი. ყველის დამზადების უძველესი კვალი ჩვ.წ.აღ-მდე 5500 წლით თარიღდება და ის ახლანდელ პოლონეთამდე მიდის, სადაც არქეოლოგების მიერ უძველესი ყველის საწურია აღმოჩენილი. მიუხედავად ამისა, სამეცნიერო წრეებში ვარაუდობენ, რომ ყველის ისტორია

მ

134 მატარებელში საკითხავი N 7

უფრო ადრე უნდა დაწყებულიყო – დაახლოებით რვა ათას წელს უნდა ითვლიდეს და ის ადამიანის მიერ ცხვრის მოშინაურებას უნდა უკავშირდებოდეს.

ანა მიქაძე – მეყველეთა გილდიის თავმჯდომარე, პროექტ „ქართული ყველის“ ხელმძღვანელი: „პროექტი „ქართული ყველი“ ეთნოგრაფ გიორგი გოცირიძის წიგნის გაცნობის შემდეგ დაიბადა. ჩემ თვალწინ ვხედავდი როგორ განვითარდებოდა ეს პროექტი, როგორ დავიწყებდი ექსპედიციებში სიარულს, როგორ გავიცნობდი მწყემსებს, მეყველეებს, შევხვდებოდი გლეხებს, ფერმერებს, რომლებიც მომიყვებოდნენ როგორ აკეთებდნენ მათი ბებიები ყველსა და ნადუღს, და მომავალში განსაცდელმა სიხარულმა წინასწარ ამიტანა.

არ ვიცი უცხოელმა ეთნოგრაფებმა და მეყველეებმა იციან, თუ არა ის, რომ სწორედ 80 საუკუნის საყველე ჭურჭელი – საყველე დერგი

ჯერ კიდევ მაშინ ჩემი წარმოდგენა მეყველეობაზე ყველისა და ნადუღის იქით არ მიდიოდა. და უცებ ამ წიგნში ვკითხულობ, რომ გვაქვს კალტი,

დამბალხაჭო, მოთალი შორა, ნარჩვი, ტენილი ყველი, ჩოგი... ეს ჩამონათვალი არ მთავრდებოდა და მივხვდი, რომ ამ დიდი მემკვიდრეობის დაკარგვა არ შეიძლებოდა. გადავხედე ინტერნეტს და ვნახე, რომ მსოფლიოში ყველის ასორტიმენტი არც ისე მრავალფეროვანია, ხოლო ბაზისად ყველას რძე აქვს. ვფიქრობდი, რატომ დაგვჩაგრა ღმერთმა და ამხელა ჩამონათვალიდან დღეს ბაზარზე რატომ გვაქვს მხოლოდ ოთხი სახეობის ყველი-მეთქი? საინტერესო ყველის სახეობების საძებრად ექსპედიციებში სიარული დავიწყე. პირველად მესხეთში წავედი. მაშინ ვერ მივაკვლიე ადამიანს, რომელიც ტენილ ყველს ამზადებდა. მოგვიანებით ამ ყველს არამატერიალური კულტურული ძეგლის სტატუსიც მივანიჭეთ (ეს არის თერმულად დამუშავებული ყველის ძაფი, რომელსაც ნაღებში ავლებენ, ტენიან ქოთნებში, პირქვე ამხობენ და ნაცარზე დებენ. ასე პროდუქტი ძალიან დიდხანს ძლებს). აღმოჩნდა, რომ ეს ექსპედიციები არ არის იაფი სიამოვნება. გავყიდე, თუ რამე მქონდა გასაყიდი. დღემდე ვერ ვიღებ იმ ფულს უკან, მაგრამ მაინც ბედნიერი ვარ. ღმერთმა გამანებივრა, ეს თემა რომ მაჩუქა.

ანა მიქაძე

„ მსოფლიო ყველი

4 000 წელს ითვლის. ამ დროს შენ 8 000 წლის საყველე დერგი გაქვს. ეს ნიშნავს, რომ საქართველოს რეგიონებში ექსპედიციებში ძალიან ძველი ხარ სიარულისას თვალნათლივ დავინახე რა პერსპექტივა შეიძლებოდა ჰქონოდა ყველის მეყველეობაში. განვითარებას საქართველოში. დამიგროვდა ბევრი მასალა. დავწერე პროექტი და შევიტანე ეს არ არის ეკონომიკის სამინისტროში, მაგრამ იგი კარგა მარტივი და ხანს არავის გახსენებია“. მისაფუჩეჩებელი პირველი ყველის ფესტივალი ღვინის კონგრესის თემა პარალელურად ჩატარდა. ფართო საზოგადოებას პირველად მაშინ წარუდგინეთ ბევრისთვის უცნობი ქართული ყველის სორტები. რა გამოხმაურება ჰქონდა ამ ფესტივალს? მოხდა ისე, რომ სიღნაღში 2010 წელს მეღვინეების მსოფლიო კონგრესი ჩატარდა და ვიღაცას ჩემი პროექტიც გაახსენდა. დამირეკეს ტურიზმის დეპარტამენტიდან და მკითხეს, კიდევ მინდოდა

„

საქართველო – ყველის სამშობლო

საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში ინახება. როგორც მეყველეთა გილდიის თავმჯდომარე და პროექტ „ქართული ყველის“ ხელმძღვანელი ანა მიქაძე იხსენებს, ეს ამბავი მისთვისაც დიდი აღმოჩენა იყო და სწორედ ამის შემდეგ დაინტერესდა ყველის წარმოშობის კვლევით. ყველისადმი ინტერესი უფრო ადრე, 2000-იანი წლების დასაწყისში გაუჩნდა, როცა ეთნოგრაფი თამილა ცაგარეიშვილი გაიცნო და ხელში ეთნოგრაფ გიორგი გოცირიძის წიგნი „კვების ხალხური კულტურა და სუფრის ტრადიციები საქართველოში“ ჩაუვარდა. გაირკვა, რომ ყველის ყველასთვის ცნობილი ოთხი სახეობის – იმერული, მეგრული სულგუნის, გუდისა და ქარხნული ყველის გარდა, კიდევ ათზე მეტი ქართული სახეობა არსებობს. ქალბატონ ანას ყველის მუზეუმის შექმნაც უნდა, სადაც ყველთან დაკავშირებულ არქეოლოგიურ და ეთნოგრაფიულ მასალასთან ერთად მცირე საწარმოს მოდელის მოწყობასაც გეგმავს, სადაც ადგილზე სხვადასხვა სახეობის ყველს დაამზადებს. ქართული ყველის ისტორიისა და წარმოშობის კვლევას გადაუდებელ საქმედ მიიჩნევს, რომელსაც სახელმწიფო მეტი სერიოზულობით უნდა მოეკიდოს – შესაძლოა ჩვენი ქვეყანა არა მხოლოდ ღვინის, არამედ ყველის სამშობლოც აღმოჩნდეს.

N 7 მატარებელში საკითხავი 135

კულინარია

კულინარია თუ არა ყველის ფესტივალის ჩატარება. მაშინვე დავუკავშირდი ექსპედიციებში გაცნობილ მეყველეებს და ფესტივალისთვის მზადება დავიწყე. სიღნაღში, ბებრის ბაღში გამომიყვეს ადგილი. ძალიან ვნერვიულობდი. თვითონ არ მჯეროდა, რომ ფესტივალზე ამდენი ხალხი მოვიდოდა. საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან ჩამოსული მეყველეები ნინძებივით „ამოდიოდნენ მიწიდან“. ვიღაცა მღეროდა, ვიღაცას დაწნული ღობეები მოჰქონდა, იმერლები იმერულ ფორმებში, ჩითის კაბებით ჩამოვიდნენ... ყვითელქერქიანი ყველი ჩამოიტანეს წალკიდან, ნარჩვი და ჭუჭყიანი ხაჭაპური – სვანეთიდან (ნარჩვი ფეტვისგან გაკეთებული პიკანტური სუნის ყველია, რომელსაც ხის გობებში ინახავენ), ტენილი ყველი – მესხეთიდან და ა.შ.

ღონისძიებაზე ბევრი ორიგინალური ყველი წარვადგინე. იქ მოვიდა შეძლებული ფენა და მაშინ მაღიარეს – რომ ვარ ყველის კარგი მეისტორიე და კარგ ყველსაც ვაკეთებ. იქიდან დაიწყო ჩემი აღმოჩენა და აღარ დამთავრდა...

მეორე დღეს ტელევიზორს ვუყურებ: გამოდის ღვინის კონგრესის დელეგაციის ერთ-ერთი უცხოელი წევრი და ამბობს, რა კარგი ღვინო გაქვთ, რა კარგი მასპინძლები ხართ, მაგრამ არ შემიძლია არ ვთქვა, რომ შოკში ჩამაგდო თქვენმა ყველის სორტებმაო. თქვენ ღვინის კი არა, მგონი ყველის სამშობლო ხართო.

იმერული, გუდის ყველი, დამბალხაჭო, ტენილი ყველი, კალტი – ყველის სულ 14 სორტი და მაწონიც.

ამბობენ, რომ მსოფლიო ყველი 4 000 წელს ითვლის და ამ დროს შენ 8 000 წლის წინანდელი საყველე დერგი გაქვს. ეს

Сало) მუზეუმი აქვთ. არ არის ეს უტრირება, არც კომედია, არც საქმისადმი კომიკური მიდგომა. მუზეუმის კონცეფცია ასე მაქვს წარმოდგენილი: არქეოლოგია, ეთნოგრაფია, და თან პატარა საწარმოს მოდელი მინდა გაკეთდეს, სადაც ადგილწარმოშობის ყველის სორტები დამზადდება. ამ პერფორმანსებით ტურისტებს საოცარ ატრაქციებს მოვუწყობ. ყველის, თუნდაც მინისაწარმოს გაკეთებას არ გეგმავთ? ამ ეტაპზე არანაირი საწარმო არ მაქვს. „ქართული ყველის“ პროექტიდან გამომდინარე, თელეთში გადავსახლდი. მყავს მეგობარი ფერმერები: წალკაში ქალბატონი გალინა ინასარიძე, რომელიც ტენილ ყველს აკეთებს, ასევე გუდის ყველისა და კალტის მომწოდებელი ჯგუფი თუშეთიდან. გარდა ამისა, ჩვენ

კულინარია

შემდეგ დავიწყე ყველის სორტების დარეგისტრირებაზე ზრუნვა. მივხვდი – თუ ამას დროზე არ ვიზამდით, რომელიღაც მეზობელი სახელმწიფო დაგვასწრებდა. შემთხვევით, ქუჩაში, მაშინდელ სოფლის მეურნეობის მინისტრ ბაკურ კვეზერელს გადავეყარე და ვუთხარი, რომ ყველაზე საშური საქმე იქნება, თუ რამდენიმე ყველს დაარეგისტრირებთ-მეთქი. მან მომენტალურად აიტაცა ეს იდეა და დავარეგისტრირეთ: მეგრული და სვანური სულგუნები,

– თავს დავდებ, რომ ეს საყველე ჭურჭელია-მეთქი. მისი ასლი მცხეთაში მეთუნეს გავაკეთებინე და გახარებული წამოვედი, მეგონა პირველი ქართული საყველე ჭურჭელი ვიპოვე. მერე თბილისში ჩავედი და ეროვნულ მუზეუმში დამცინეს: ეს საბავშვო ასაკია არქეოლოგიისთვის – 2800 კი არა, 8 000 წლის წინანდელი ყველის ჭურჭელი გვაქვსო. მაჩვენეს 8 000 წლის წინანდელი საყველე დერგი. იქიდან დაიწყო ჩემი „დაავადება“ ახალი საქმით – ეს იყო არქეოლოგია. დღეს უკვე საყველე ჭურჭლის 53-ზე მეტი მინაბაძი მაქვს მაღაზიაში. ამ ექსპოზიციას ჩემს ღონისძიებებზეც წარმოვადგენ ხოლმე.

აქედან დაიწყო თქვენი წარმატება? დიახ. ამას მოჰყვა ერთ-ერთი ჩინოვნიკის მეუღლის ღონისძიება, რომლის გაფორმებაც ჩვენ შემოგვთავაზეს. სწორედ მაშინ მქონდა კახეთში, ტიბაანის საწარმოში, პირველი შეხება რძესთან და ყველთან. იქ სხვადასხვა დიზაინისა და არომატის ყველის სორტები დავამზადე, მათ შორის – სულგუნის ბაზაზე გავაკეთე ყველი სოკოთი. თავად ტიბაანის ჯგუფს ჰქონდა ძალიან კარგი – ღვინოში დავარგებული ობიანი ყველი და კარგი ნადუღი. ამ

136 მატარებელში საკითხავი N 7

წელს უკვე ყველის მეთერთმეტე ფესტივალი გვქონდა. კავკასიური ყველის ფესტივალსაც ვატარებთ. ვგეგმავთ ქართული ყველის ფესტივალს რეგიონებში. შემდეგ გავაკეთე მაღაზია „ყველის სახლი“ და შოურუმი, სადაც სხვადასხვა სახეობის ყველი, ასევე ეთნოგრაფიული, არქეოლოგიური მასალა და ფოტოებია წარმოდგენილი. არქეოლოგიური მასალა როგორ მოხვდა თქვენს მაღაზიაში? პარალელურად იმითაც დავინტერესდი, როგორ ჭურჭელში მზადდებოდა ყველი. მცხეთის მუზეუმში 2800 წლის წინანდელი რძის საწური ბადე ვნახე. ვუთხარი კიდეც მუზეუმის დირექტორს

ნიშნავს, რომ ძალიან ძველი ხარ მეყველეობაში. ეს არ არის მარტივი და მისაფუჩეჩებელი თემა. სახელმწიფო რომ სწორად უყურებდეს ამ დარგის განვითარებას, ხელი უნდა შეუწყოს მის პოპულარიზაციას. ვთხოვ კულტურის სამინისტროსაც, რომ ეს კვლევა დაფინანსდეს, შეიქმნას ფუნდამენტური ნაშრომი ქართული ყველის ისტორიაზე, წიგნი გამოიცეს. უამრავი მასალა მაქვს მოძიებული. დავდივარ ასე – სოფლის გიჟივით, ხან ერთს ვეხვეწები, ხან მეორეს. პრემიერსაც შევხვდი. სოფლის მეურნეობის მინისტრს უკვე ჩემი დანახვა აღარ უნდა – გული გავუწყალე ყველის მუზეუმის პროექტით. როგორ წარმოგიდგენიათ ქართული ყველის მუზეუმი? ყველის მუზეუმი დაუყოვნებლივაა გასაკეთებელი. რისი მუზეუმი აღარ არსებობს? კიევში, მაგალითად, ქონის (რუს.

ვაწარმოებთ რბილ ყველს და „დაბერებულ“ ყველს თელეთში. დღეს სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ გადაგვიყვანა ბიზნესგეგმის გაკეთების ეტაპზე. ალბათ, დაგვიფინანსებენ. მე მხოლოდ ენთუზიაზმი მაქვს. როგორც კი ჩემ გარშემო ვინმე შეძლებული გამოჩნდება, მაშინ იწყება ჩემი პრობლემები – ბიზნესის ენაზე რომ მიწყებენ ლაპარაკს, ბრინჯივით ვიბნევი. ბიზნესი უნდა აკეთოს მან, ვინც იცის. კარგი მენეჯერი მჭირდება. ამ საქმეს ჩემი შვილები სწავლობენ. ალბათ, დადგა დრო, რომ დავუბრუნდე ჩემს პროექტებს, კვლევის ნაწილით დავკავდე, მუზეუმის პროექტი დავხვეწო და იქ გავშალო სამეცნიერო საქმიანობა. ვაჭრობით კი სხვამ ივაჭროს. ახლა ვალების გარდა არაფერი გამაჩნია. ხანდახან ბენზინის ფულიც არ მაქვს, მაგრამ ბოლოს მგონია, რომ ყველაფერი კარგად იქნება. გვექნება ჩვენი პატარა საწარმო და კარგ ყველს არ მოვაკლებთ ქვეყანას.

N 7 მატარებელში საკითხავი 137

ABD GEORGIA

კულინარია Georgia-ს საერთაშორისო ექსპერტთა გერმანულმა ჯგუფმა TUV SUD ჩაუტარა აუდიტი, რის შედეგადაც კომპანია ABD Georgia-ს საერთაშორისო უსაფრთხოების ISO22000 სერტიფიკატი მიენიჭა. ეს კი, თავის მხრივ, პროდუქციის უმაღლეს ხარისხს ადასტურებს.

ABD GEORGIA-ს ღორის ხორცი და დელიკატესები ყველა გემოვნებისთვის ავტორი: გიორგი გოგია

ABD Georgia

ღორის ხორცის მწარმოებელი უმსხვილესი კომპანიაა სამხრეთ კავკასიაში. კომპანიამ საქართველოს ტერიტორიაზე მუშაობა 2013 წელს დაიწყო. საწარმო ბოლნისის რაიონის სოფელ აქაუტაში მდებარეობს. საწარმოში 20 000-ზე მეტი საბეკონე ჯიშის ღორია. საწარმო აღჭურვილია შვედური, ლიტვური და ესპანური ტექნიკით. ABD Georgia უკრაინული უმსხვილესი კომპანიის „აგროჰოლდინგი ADC“-ის ქვეკომპანიაა, რომელიც აწარმოებს ხორცს, კომბინირებულ საკვებს პირუტყვისა და ფრინველებისთვის („კომბიკორმს“), ხორცს და სხვადასხვა სახის საკვებ პროდუქტს უკრაინაში.

განვითარება, სადაც მომხმარებელს შეუძლია შეიძინოს მაღალხარისხიანი ხორცპროდუქტები მისაღებ ფასად. კომპანიამ უკვე გახსნა მაღაზიები თბილისში, ქუთაისში, გორში და ბოლნისში. უახლოეს მომავალში ABD Georgia აპირებს გახსნას მაღაზიები საქართველოს თითქმის ყველა ქალაქში. აქედან გამომდინარე, ABD Georgia-ს მაღალხარისხიანი პროდუქტი ხელმისაწვდომი იქნება საქართველოში მცხოვრები ყველა ადამიანისთვის. ABD Georgia-სთვის მთავარი პრიორიტეტია შექმნას გემრიელი და უსაფრთხო პროდუქტი თავისი მომხმარებლისთვის. კომპანიის სტრატეგია გამიზნულია დააკმაყოფილოს მომხმარებლის მოთხოვნა უსაფრთხო, გემრიელი, ხარისხიანი და ხელმისაწვდომი პროდუქტით.

ABD Georgia-ს ბრენდით გაერთიანებულია: ღორის ხორცი TM MeatLand, ხორცპროდუქტები და დელიკატესები TM Delicia. 2016 წელს კომპანიამ დაიწყო საკუთარი სავაჭრო ქსელის

ABD Georgia-ში 100 ადამიანზე მეტია დასაქმებული. თითოეული თანამშრომლის მიზანი უმაღლესი ხარისხის პროდუქტის დამზადება და რეალიზაციაა. 2015 წლის ნოემბერში ABD

138 მატარებელში საკითხავი N 7

ბოლო წლებში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა საკვები პროდუქტის უსაფრთხოებას და ხარისხს. მომხმარებელი უფრო მომთხოვნი გახდა, რომელსაც სურს დარწმუნებული იყოს, რომ მის მიერ შეძენილი საკვები პროდუქტი უსაფრთხო, ეკოლოგიურად სუფთა და უმაღლესი ხარისხისაა. ABD Georgia აკმაყოფილებს ყველა იმ მოთხოვნას, რომელიც ISO-ს სერტიფიკატშია მითითებული. ABD Georgia მზარდი და პროგრესირებადი კომპანიაა. ქართულ ბაზარზე, დღესდღეობით, იგი ლიდერია ღორის ხორცის წარმოებაში. ABD Georgia ავითარებს საფირმო მაღაზიათა ქსელს და აწარმოებს მაღალხარისხიან დელიკატესებს. თუმცა, როგორც კომპანიის მენეჯმენტში აცხადებენ, ABD Georgia არ აპირებს

გაჩერებას. უახლოეს მომავალში მათი მაღაზიათა ქსელი მთელ საქართველოში გავრცელდება. კომპანია ბოლომდე პასუხისმგებელი იქნება ხარისხიან და გემრიელ პროდუქტზე. ABD Georgia მომავალშიც გააკვირვებს საკუთარ მომხმარებელს გემრიელი და მაღალი ხარისხის ხორცპროდუქტებით, რომელიც თითოეული ოჯახის გემოვნებასა და მოთხოვნას დააკმაყოფილებს.

ABD GEORGIA-ს საფირმო მაღაზიები: ვაჟა ფშაველას 52 მ/ს „დელისთან“ თბილისი ჭოველიძის ქ. 25, თბილისი ხიზანიშვილის ქ. 14, თბილისი ფალიაშვილის ქ. 21, ქუთაისი ჭავჭავაძის ქ. 41, გორი სულხან საბას ქ. 161 ბოლნისი

www.facebook.com/abdgeorgia/ abdgeorgia.ge

N 7 მატარებელში საკითხავი 139

რეპროარტი – პიონერი ინ ვიტრო განაყოფიერების მეთოდის განვითარებაში პირველი ორსულობა ემბრიონის გენეტიკური კვლევის შემდეგ

ჯანმრთელობა

ს

აქართველოში კლინიკა რეპროარტის გუნდი ინ-ვიტრო განაყოფიერების მეთოდით მკურნალობის განვითარებაში პიონერია.

რეპროარტის დამფუძნებელი და დირექტორია ემბრიოლოგი, ემბრიოლოგიის სფეროში 23-წლიანი გამოცდილების მქონე ლიკა ჭყონია. ქალბატონ ლიკას განათლება აშშ-ში, ჯონსების სახელობის იმ რეპროდუქციულ ინსტიტუტში აქვს მიღებული, სადაც აშშ-ში პირველი ინ-ვიტრო განაყოფიერებით ჩასახული ბავშვი დაიბადა. იგი არის ამავე ინსტიტუტის სერტიფიცირებული მასწავლებელი და აქვს ამერიკის შეერთებულ შტატებში ინ-ვიტრო განაყოფიერების კლინიკებში მუშაობის 8-წლიანი გამოცდილება. მან 2012 წლის ივლისიდან ქართულ-ამერიკული რეპროდუქციული კლინიკა რეპროარტი დააფუძნა. სწორედ მის სახელს უკავშირდება საქართველოში 2004 წელს ინტრაციტოპლაზმური სპერმის ინექციის (ICSI) გამოყენებით; 2005 წელს – ბლასტოცისტის კულტივირებით; 2007 წელს – გაყინული ბლასტოცისტის (მეხუთე-მეექვსე დღის ემბრიონი) გადატანის; 2007 წელს – მიკროქირურგიული ოპერაციით მიღებული სპერმის გამოყენებით პირველი ბავშვების დაბადება, 2016 წელს კი პირველი ორსულობის მიღება ემბრიონის გენეტიკური კვლევის, ანუ პრეიმპლანტაციური გენეტიკური სკრინინგი/დიაგნოსტიკის (PGS/PGD) შედეგად. ამასთან ერთად იგი გახლავთ საქართველოს რეპროდუქციული მედიცინის და ბიოლოგიის ასოციაციის პრეზიდენტი, ასევე ადამიანის რეპროდუქციისა და ემბრიოლოგიის ევროპის ასოციაციის (ESHRE) წარმომადგენელი საქართველოდან. ქალბატონ ლიკას თქმით, მაშინ როცა ხელოვნური განაყოფიერების სფეროში მუშაობის 23 წელზე მეტხნიანი გამოცდილება გაქვს, საუბარი, რამდენად ხარისხიანად აკეთებ პროცედურებსა და კვლევებს, გამართლებულიც კი არაა. „უნდა ვისაუბროთ იმაზე, თუ რა შევთავაზოთ პაციენტებს ისეთი თანამედროვე და უფრო ეფექტური, რომ რაც შეიძლება სწრაფად გახდნენ მშობლები და დროზე აიხდინონ ოცნება. სამწუხაროდ საქართველოში იმ პაციენტებს, რომლებსაც მკურნალობისთვის ხელოვნური განაყოფიერების გამოყენება სჭირდებათ, არც სახელმწიფო და არც კერძო სადაზღვევო კომპანიები არ უფინანსებენ მკურნალობას. ევროპის თითქმის ყველა ქვეყანაში – თურქეთში, ისრაელში და სხვა ქვეყნებში სახელმწიფო უფინანსებს მკურნალობის რამდენიმე ციკლს (ისრაელში 15-ს და მეტს) ამერიკის შეერთებულ შტატებში სადაზღვევო კომპანიები პაციენტებს ინ-ვიტრო განაყოფიერებით მკურნალობას მთლიანად, ან ზოგიერთ შტატში ნაწილობრივ მაინც უნაზღაურებენ. ისეთი მცირერიცხოვანი მოსახლეობის მქონე ქვეყანა, როგორიც საქართველოა, მაქსიმალურად უნდა ეხმარებოდეს უშვილო წყვილებს. ჩემი აზრით, საქართველოსთვის, თითოეული ბავშვის

დაბადებას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს“, – ამბობს ქალბატონი ლიკა. კლინიკა რეპროარტი უშვილობის მკურნალობისა და დიაგნოსტიკის ფართო სპექტრს მოიცავს. მათ შორისაა მსოფლიოში უკვე კარგად აპრობირებული და საქართველოში მათ მიერ დანერგილი – ემბრიონის გენეტიკური კვლევის მეთოდი. ლიკა ჭყონია: „საქართველოს მასშტაბით ჩვენს კლინიკაში პირველად მოხდა, რომ ემბრიონის გენეტიკური კვლევის, ანუ პრეიმპლანტაციური გენეტიკური სკრინინგის და დიაგნოსტიკის (PGS/PGD) შემდეგ მივიღეთ ორსულობა – ტყუპი ნაყოფი. რატომ არის აუცილებელი ასეთი გამოკვლევების გაკეთება ემბრიონებისთვის? საქმე ისაა, რომ 35 წლის ზემოთ ქალების კვერცხუჯრედების გარკვეული რაოდენობა აღარ არის ჯანმრთელი გენეტიკური მასალის მატარებელი. ამან შესაძლოა გამოიწვიოს არაჯანმრთელი ემბრიონის ჩამოყალიბება და აქედან გამომდინარე შესაძლებელია ან არ დადგეს ორსულობა, ან მოხდეს თვითნებითი აბორტი.ემბრიონის ბიოფსია ჩვენს ლაბორატორიაში ლაზერული აპარატით ხორციელდება და შემდეგ მასალა იგზავნება ევროპისა და აშშ-ის წამყვან ლაბორატორიებში კვლევისთვის. როცა ქალი 40 წელსაა მიღწეული, მისი ორსულობის შანსი 10-15%ია. როცა პრეიმპლანტაციური გენეტიკური სკრინინგის/დიაგნოსტიკის შემდეგ გადაგვაქვს ჯანმრთელი ემბრიონი, ორსულობის შანსი 50%მდე იზრდება. მეორე და უფრო მნიშვნელოვანი – საქართველოში პაციენტების 40%-ს უკეთდებათ დონორის კვერცხუჯრედით ინ-ვიტრო განაყოფიერება. აშშ-ში – მხოლოდ 9%-ს. იმიტომ, რომ იქ ემბრიონის ასეთი კვლევები ფართოდ გამოიყენება. უმეტესობას, რომლებიც დონორის კვერცხუჯრედს იყენებენ, საკუთარი – ბიოლოგიური შვილის ყოლის შესაძლებლობა გაუჩნდებოდა“.

ქართულ – ამერიკული რეპროდუქციული კლინიკა

რეპროარტი

ქალბატონი ლიკა მოლაპარაკებებს აწარმოებს ევროპის რეპროდუქციული მედიცინისა და ემბრიოლოგიის ასოციაციასთან, რათა მათ საქართველოში ჩაატარონ ვორქშოფები, სემინარები ემბრიონის გენეტიკური კვლევის მნიშვნელობის შესახებ, რომ გაიზარდოს ამ მეთოდისადმი ინტერესი და სანდოობა საქართველოში. მას სჯერა, რომ როცა გარკვეული საკითხისადმი ცოდნა აიწევს, მერე ამ საკითხით სახელმწიფოც დაინტერესდება. ამით ისინი უშვილო პაციენტებს დიდ დახმარებას გაუწევენ. კლინიკა რეპროარტის პრიორიტეტი პაციენტისადმი ინდივიდუალური მიდგომა იყო და არის. ლიკა ჭყონიას თქმით, როგორც მკერავი ინდივიდუალურად ურგებს თარგს ადამიანს, ასევე აქვთ თითოეული პაციენტისთვის, მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე, მორგებული მკურნალობა. სწორედ პაციენტისადმი ამგვარი დამოკიდებულებაა რეპროარტის დღევანდელი წარმატების მიზეზი.

ემბრიონის ბიოფსია პრეიმპლანტაციური გენეტიკური სკრინინგი/დიაგნოსტიკისთვის (PGS/PGD). ამ ემბრიონით მიღებულია ორსულობა!

ლიკა ჭყონია და დევიდ მაკკალა ამერიკის რეპროდუქციული მედიცინის კონგრესზე (ASRM). ბოსტონი, აშშ, 2013 წ.

რეპროარტის სამეცნიერო-კლინიკური დირექტორის დევიდ მაკკალას მოხსენება ადამიანის რეპროდუქციისა და ემბრიოლოგიის ევროპის ასოციაციის კონგრესზე (ESHRE). ლისაბონი, 2015 წ.

რკინიგზა და რკინიგზელები ინფორმაცია მგზავრებისათვის

რკინიგზა და რკინიგზელები

საერთაშორისო და მაგისტრალურ მიმოსვლის მატარებლებით გადაყვანისას მგზავრები მოვალენი არიან დაიცვან საზოგადოებრივი წესრიგი და რკინიგზაზე მოქმედი წესები.

პატივცემულო მგზავრებო, გთხოვთ გაითვალისწინოთ, რომ მატარებლით მგზავრობისას აუცლიბელია თქვენივე უსაფრთხოების მიზნით დაიცვათ შემდეგი წესები: 1. ლიანდაგებზე გადასვლელად ისარგებლეთ მხოლოდ ფეხით მოსიარულეთათვის განკუთვნელი სხვდასხვა გადასავლელებით; 2. მოერიდეთ ბაქნის ნაპირთან მიახლოებას; 3. არ მიუახლოვდეთ მოძრავ მატარებელს 2 მეტრის ახლო მანძილზე; 4. არ მოადუნოთ ყურადრება როცა თქვენს გვერდით პატარა ბავშვია. 5. მატარებლის მოახლოებისას და ვაგონში ჩახსდგომა-გადმოსხდომის დროს ბავშვებს მოკიდეთ ხელი; 6. ჩასხდომა და ჩამოსვლა განახორციელეთ მხოლოდ მატარებლის სრული გაჩერების შემდეგ. 7. არ შეაფერხოთ ვაგონის ავტომატური კარის მუშაობა; 8. დაუშვებელია ისეთი ხელბარგის გადაზიდვა, რომელმაც შეიძლება დააზიანოს / გააჭუჭყიანოს ვაგონი ან სხვა მგზავრები; 9. აკრძალულია იარაღის, სპეციფიკური სუნის მქონე, ცეცხლსაშიში, მომწამვლელი, ადვილაალებადი, ასაფეთქებელი და სხვა საშიში ნივთიერებების გადაზიდვა; 10. აკრძალულია სპირტიანი სასმელების მიღება; 11. აკრძალულია სხვა მგზავრთა სიმშვიდის დარღვევა; 12. დაუშვებელია მგზავრობა ტამბურში და გადასასვლელ ბაქნებზე; 13. აკრძალულია ვაგონებში თამბაქოს მოწევა; 14. დაუშვებელია ვაგონიდან ნაგვის და სხვა საგნების გადაგდება (ვაგონებში არსებობს სანაგვეები); 15. მატარებლის მოძრაობის დროს არ შეიძლება ღია ფანჯრიდან თავის და ხელის გადმოყოფა. მგზავრთა ორგანიზებული ჯგუფების გადაყვანა: მგზავრთა ცალკეული ჯგუფების (10 ადამიანი და მეტი) გადაყვანა ხორციელდება განაცხადის საფუძველზე, სადაც მითითებული უნდა იყოს: შემკვეთი ორგანიზაციის დასახელება; მოთხოვნილი ადგილების რაოდენობა; მატარებლისა და ვაგონის კატეგორია; გამგზავრების თარიღი; გამგზავრებისა და დანიშნულების პუნქტი; ანგარიშსწორების ფორმა (ნაღდი, უნაღდო). ჯგუფური გადაყვანის შემთხვევაში, რეზერვირებული ადგილების შესყიდვის ვადად განსაზღვრულია: ნაღდი ანგარიშსწორებისას – განაცხადის მიღებიდან არაუმეტეს 3 დღისა, უნაღდო ანგარიშსწორებისას – განაცხადის მიღებიდან არაუმეტეს 5 საბანკო დღისა. ინტერნეტბილეთების შეძენა: სს ,,საქართველოს რკინიგზა“ ფიზიკურ პირებს სთავაზობს რკინიგზის ვებგვერდის railway.ge-ს საშუალებით Online რეჟიმში, ადგილობრივი მსვლელობის სამგზავრო მატარებლებზე Visa/Mastercard პლასტიკური ბარათების მეშვეობით შეიძინოს ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტები (ბილეთები). მგზავრების შესახებ ინფორმაციის შეყვანა მგზავრების შესახებ ინფორმაციის სისწორეზე პასუხისმგებელია მომხმარებელი. ყურადღება მიაქციეთ გვარის, სახელისა და პირადი ინფორმაციის სისწორეს, რაც აუცილებელი პირობაა მგზავრის მატარებელში დასაშვებად. დასაშვებია ერთი მგზავრის პიროვნების დამადასტურებელი მოწმობის მონაცემებით გაფორმდეს ყველა ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი, გარდა საბავშვოსი. მგზავრები მატარებელში დაიშვებიან მხოლოდ იმ პიროვნების მგზავრობის შემთხვევაში, ვის სახელზეც გაფორმდა ბილეთები. ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი საბავშვო ტარიფით გაიცემა 5-დან 10 წლამდე ასაკის ბავშვებზე. შეძენის დროს აუცილებლად უნდა შეავსოთ ბავშვის დაბადების ან პიროვნების დამადასტურებელი მოწმობის მონაცემები. მგზავრობა ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტით მგზავრობისათვის ვაგონის გამცილებელთან წარადგინეთ ბილეთის შეძენის კოდი და მგზავრების პიროვნების დამადასტურებელ მოწმობა.

146 მატარებელში საკითხავი N 7

ინფორმაცია მგზავრებისათვის აუცილებელი პირობაა: პიროვნება, რომელზეც გაფორმებულია დანარჩენი მგზავრების ბილეთები, იმყოფებოდეს მატარებელში ჩასხდომის დროს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მგზავრები არ დაიშვებიან მატარებელში. მგზავრს უფლება აქვს მგზავრობისას თან იქონიოს არაუმეტეს 36 კგ ხელბარგისა (სრულ და საბავშვო ელექტრონულ სამგზავრო დოკუმენტებზე). ყურადღება!!! ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი შეგიძლიათ დააბრუნოთ მატარებლის გასვლამდე 2 საათით ადრე, მხოლოდ Online რეჟიმში, ,,საქართველოს რკინიგზის“ ვებგვერდის საშუალებით. აღნიშნული პერიოდის გასვლის შემდეგ ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი – ბილეთი არ ბრუნდება. თუ მატარებლის გასვლამდე დარჩენილია: არანაკლებ 15 სთ - სა – მგზავრს ექვითება მგზავრობის ღირებულების 0%; 15 სთ-ზე ნაკლები დრო – 15%; 4 სთ-ზე ნაკლები დრო – 30% მგზავრს უბრუნდება სამგზავრო დოკუმენტის (ბილეთის) თანხა სერვისის ღირებულების გარეშე. ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტის დაბრუნებისათვის აირჩიეთ მენიუ ,,შეძენილი ბილეთები“, ღილაკით + ჩამოშალეთ შეძენილი ბილეთების ისტორია და შემდეგ ღილაკზე დაჭერით დაადასტურეთ ბილეთის დაბრუნება. მოქმედი წესების მიხედვით, ბარათზე დაგიბრუნდებათ შესაბამისი თანხა, რაც აისახება შეძენილი ბილეთების ისტორიის თანხის ველში. ელექტრონული ბილეთი შეგიძლიათ დააბრუნოთ მატარებლის გასვლამდე 2 საათით ადრე. აღნიშნული პერიოდის გასვლის შემდეგ, ელექტრონული ბილეთი არ ბრუნდება. გამოუყენებელი ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტების დაბრუნებისას, თანხის ჩარიცხვა ხორციელდება 3 საბანკო დღეში – მხოლოდ იმ პლასტიკურ ბარათზე, რომლითაც განხორციელდა ტრანზაქცია. თანხის დროულად დაბრუნებაზე პასუხისმგებელია ბანკი. ს/ს „საქართველოს რკინიგზა“ მოგმართავთ თხოვნით, რკინიგზა მხოლოდ სპეციალურად განსაზღვრულ და მოწყობილ ადგილებზე გადაკვეთოთ, რათა საკუთარ სიცოცხლეს საფრთხე არ შეუქმნათ. რკინიგზის ხაზის უსაფრთხოდ გადაკვეთა მოქალაქეებს ფეხით სავალი ხიდების, გვირაბების, გადასასვლელებისა და სპეციალურად მოწყობილი ფენილების მეშვეობით შეუძლიათ. რკინიგზის ლიანდაგებზე გავლა (სპეციალურ ადგილებზე – იქ, სადაც არ არის ნებადართული), წარმოადგენს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 106-ე მუხლის მე-5 ნაწილით გათვალისწინებულ სამართალდარღვევას, რომელსაც შესაბამისი სანქციები მოყვება. პირველ ეტაპზე მოხდება მოქალაქის გაფრთხილება, ხოლო შემდეგ – დაჯარიმება, შრომის ანაზღაურების ერთ მეათედ მინიმალურ ოდენობამდე. რკინიგზის სადგურებზე, სადაც არ არის ხიდი, ან გვირაბი, ქვეითმა ლიანდაგი ფენილზე უნდა გადაკვეთოს – იმ ადგილზე, რომელსაც აქვს მინიშნება „გადასასვლელი“. ფენილზე გადასვლამდე, მოქალაქე უნდა დარწმუნდეს, რომ ლიანდაგზე არ მოძრაობს მატარებელი, ლოკომოტივი ან ვაგონი. მოძრავი შემადგენლობის მოახლოებისას, მოქალაქემ უნდა გაატაროს იგი, დარწმუნდეს, რომ მეორე ლიანდაგზეც არ არის მატარებლის მოძრაობა და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაკვეთოს ფენილი. რკინიგზის გადასარბენთან გადასვლისას, მოქალაქემ ყურადღება უნდა მიაქციოს შუქნიშანს, ხმოვან სიგნალსა და შლაგბაუმის მდგომარეობას. გზის გადაკვეთა მხოლოდ ღია შლაგბაუმის დროს არის დაშვებული. ხოლო თუ გადასარბენზე არ არის შლაგბაუმი, მოქალაქე გადასვლამდე უნდა დარწმუნდეს, რომ გადასარბენს არ უახლოვდება მოძრავი შემადგენლობა და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაკვეთოს გზა. კატეგორიულად აკრძალულია, დაკეტილი შლაგბაუმის დროს გადასვლა, სადგურებსა და გადასარბენებზე გაჩერებული ვაგონების ქვეშ გაძვრომა. ასევე აკრძალულია ლიანდაგის გასწვრივ სიარული 5 მეტრზე ნაკლებ მანძილზე. დაუშვებელია რკინიგზის ხიდებსა და გვირაბებში გასვლა, თუკი იქ არ არის ქვეითებისთვის მოწყობილი სპეციალური ბილიკი. კატეგორიულად აკრძალულია რკინიგზის ხაზის გადაკვეთა იქ, სადაც არ არის შესაბამისი ნიშანი. „საქართველოს რკინიგზა“ მოგიწოდებთ, გადაკვეთოთ ლიანდაგები მხოლოდ სპეციალურ გადასასვლელებზე, შესაბამისი წესების დაცვით, და გაუფრთხილდეთ საკუთარ სიცოცხლეს!

ცხელი ხაზი „საქართველოს რკინიგზა“. www.railway.ge საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახური: 2 219 95 73 „საქართველოს რკინიგზის“ კომერციული დეპარტამენტი: 2 19 90 67

satvirto@railway.ge ინტერნეტ-ბილეთები: www.tickets.railway.ge მგზავრობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი სახის ინფორმაციის მისაღებად, დარეკეთ 24-საათიან საინფორმაციო სამსახურის ნომერზე: 1331; 2 19 90 10

1331

www.railway.ge

Georgia welcomes European standard two-floor Stadler Kiss train

and other fruits, and I put it there. At first glance, it is surprising to read such books so insistently, but I was lucky to be considered a weird child. It’s good to be weird.

Batumi. It will run to and from the Black Sea cities non-stop and will stop only at seaside resorts Batumi, Kobuleti and Ureki.

Giorgi Kekelidze

The Stadler Kiss train meets the requirements of Europe’s highest standards. The same model of train operates in Switzerland, Belgium, Germany, Austria and other countries throughout Europe. Tamar Dekanoidze

Corrida

ENGLISH SECTION

The first erotic read

For the summer season JSC Georgian Railway prepared a special surprise for its passengers with two-floor European standard Stadler Kiss model electro trains beginning to run in the direction of the Black Sea resort cities from the end of July. The four new trains from the Swiss company Stadler Bussnang AG are equipped with ultra-modern security systems that comply with international standards. The 400seat trains fully fit the current sizes of the Georgian railway, with the width of the railway 1520 mm. Each electric train is 101.7 m long, 3400 mm wide, and 5240 mm high. Georgian Railway worked together with Deutsche Bahn experts and German specialists on the technical parameters. The Stadler Kiss model train takes into consideration the needs of people with limited abilities who will have lifts in the train and easy-access toilets. Bathrooms onboard also offer changing tables for parents with babies. Train crews serving onboard have been through special re-training courses abroad. The first new train entered Georgia at the beginning of July and successfully ran its first trip to 148 მატარებელში საკითხავი N 7

When I was 13, I was given an exciting and, as it turned out later, misleading tip – “Ciociara” by Alberto Moravia was a book of ‘that’ kind. Erotic. That I thought Moravia was Georgian is a different saga. Now I can hardly surprise you with Gurian names of Alberto and Hamlet. So, I borrowed the book. The cover showing a naked women proved the correctness of the source. I started reading and in vain. Boring stories for me: soldiers, death, hardship. We had enough of our own hardship. So nothing of ‘that’ kind. If I had seen De Sica’s film with Loren I would give my thoughts a different twist but back then I might well hear the name De Sica as Besiki – there was a dead television standing between me and cinema. The second book had an inscription: “Published at the author’s cost”. For that period, it probably meant a special story due to the tradition – it was a 1991 edition and there was a clear indication. “Herzog’s Feast” by Rostom Bezhanishvili. Later, I came across this man’s first and last names on Rustaveli – here lived this and that man, and I was glad. I read the book under the influence of an erotic ‘tip’. And not much of that here either, but I found out other things. For example, that there was someone called Ju De, a Chinese general. On March 9, in order to defend the name of Stalin, Georgian demonstrators approached him while he was visiting and shouted: Ju De, Ju De, Ju De!

(Shorter version) Still, at that time the cult book was different. A well or accidentally well planned commercial project. Price per agreement – for the feel of business. Number of copies – officially 1000, for the feel of exclusiveness, or else I have heard from five thousand men that they have it under other editions. Font – petite – in order to strain the look, etc. Decoration – without pictures, with more emphasis on text. Author – Irina Averbach. On the front page – Z.I. Averbach. An apparent nickname and if a person under it ever comes to light, there should be much ado. The book title – “The Swamp of Lewdness, or Mishap Growing from Mother to a Child”. In short, Swamp. The foreword reads: “Dear readers! The stories in this book have truly taken place. Its author Zaira, daughter of Isai, Averbach ran abroad several years ago. This book was banned in the Soviet Union. It was published in many countries of the world. The book was secretly published here and if discovered, even its owner would receive due punishment.” Pornographic elements. Criminal. Wealth and poverty. Prison. Love. A few unexpected moralistic turns. Everything that would make a plain text a bestseller. Especially in the society coming out of the Soviet pseudo taboos. I read the book as I suppose many of you did – hidden in the cover of a Soviet encyclopedia to deceive others, or I had a volume – Gold in the Azure of Adjara, Communist praise of citruses

Spaniards are more stubborn than Georgians and, despite harsh resistance, corrida still exists in modern Spain as an inseparable and glorious part of Spanish culture and history. Of course, there are people in Spain for whom corrida is a representation of national shame but they are significantly outnumbered by those who think it a national pride and even if it was not so, it would be very hard to ban corrida. The arena of corrida in Spain is called the Square of Bulls and there is one such square in almost every city in Spain. However, the main arena of Spain is in Madrid. The greatest matadors take care that the bull does not feel diminished before dying. The best matadors also manage to close the eyes of the still-alive bull at the very last moment. This moment is truly incredible to watch as the bull can hit the already unarmed matador with its big pointy horns in that second; but the bull does not have enough strength and gives up to the matador. In that very moment, along with the bull, all women who attend the fight also give up to the matador. Unlike the bull, they have different prospects and as Spanish men say (at that very moment), out of the women who attend corrida even those who have never had orgasm have one right there… In Spain, corrida dates back to Iberian times and it is not accidental that corrida has existed in old Georgia for N 7 მატარებელში საკითხავი 149

ENGLISH SECTION

www.railway.ge

centuries (almost back to the 19th century) and had the same name. Georgian ‘corruli’ in its initial stage was identical to Spanish corrida but time, different environment and conditions resulted in changes to the Georgian corrida both in terms of the form and content and the fact that Georgians stopped killing the bulls. Later, fights of ‘corruli’ took place between bulls throughout Georgia but now corrida of this type remains only among Georgians in Tao-Klarjeti. Any interested person can go and see the Georgian corrida on the current territory of Turkey, in the high mountains of Artvini, on the last Sunday of June… Last year when we attended the Georgian corrida in the Artvini Mountains, I was sincerely surprised by the size of bulls and I was astonished with the attitude of Georgians towards them. Georgians who do not speak Georgian to each other anymore speak to their bulls only in Georgian and (I am certain that) in this relationship lies part of the secret of the Golden Fleece period. Keys to the biggest and the most complicated secrets are usually very simple and when I was going to Tao-Klarjeti I easily solved the problem that had been bothering me. This problem might 150 მატარებელში საკითხავი N 7

well have arisen without Niko Mari but it is a fact that this greatest scientist contributed to the deepening of this dispute, a dispute which still goes on and which Armenians are still debating- the origin of several churches in TaoKlarjeti. Armenian scientists and, foremost, historians, claim that certain monuments of Tao-Klarjeti architecture are Armenian. Before visiting these sites I diligently read arguments of both sides and had a hard time deciding. I was quite nervous before I recalled Guram Dochanashvili’s phrase with regards to how a man should distinguish a good book from a bad book. I recalled, I breathed with relief and I understood how I should distinguish a Georgian church from an Armenian one and I resolved this hard problem in a simple way – I thought that instead of reading so much scientific literature, it would be better to see everything with my own eyes and if I entered a Georgian church, I would definitely have goose flesh on both arms. If I went to an Armenian church, then nothing – I would go in and out. This is exactly what happened. Just like that, so easily or simply I resolved the problems of Georgia’s leading scientists. I recalled the Tao-Klarjeti experience at the corrida of Madrid as, upon the appearance of the first bull on the battlefield, I had goose flesh on both arms and a thrill through my entire body, just like when I saw Georgian monuments in Tao-Klarjeti. And I was assured once again that I had found the key to Iberian ethno genesis. Yet I do not know if I will manage to explain it to others. Within myself, I am absolutely certain that when I look at a matador standing in front of a bull, I see my far, Iberian ancestor who knew exactly what the secret of life and death was. And the last moment was freedom, which is bigger than life and death. And they, unlike us, were not afraid of freedom…

Dato Turashvili

“Midioda Matarebeli” [So the Train Was Going]

“Midioda Matarebeli” (2005) is the last feature film of famous Georgian director Giorgi Shengelaia. The following actors/actresses star in it: Zaza Papuashvili, Givi Berikashvili, Guram Sagharadze, Guram Pirtskhalava, Baadur Tsuladze, Kakha Abuashvili, Giorgi Pipinashvili, Zurab Kipshidze, Maka Shalikashvili, Tristan Saralidze, Nanuli Sarajishvili, Kakhi Kavsadze, Ramaz Chkhikvadze, Nanka Kalatozishvili and others. A train is travelling from Tbilisi to Batumi but, due to the mistake of a switcher, the train first goes to the border of Abkhazia and then to Chiatura. Cheaters of many types are found onboard, each having his/her own adventure. This is a story of Georgia’s recent past when corruption dominated and life was about making money illegally, hiding taxes, cheating on each other, and more in this direction.

Semmering Railway Semmering Railway is a railway line in Austria which starts in the city of Gloggnitz and through Semmering goes to the city of Muerzzuschlag. This was the first railway in Europe built with a standard gauge track. Currently, it is considered the world’s first true mountain railway, given the very difficult relief that was mastered during construction. Constructed in 1848-1854 by 20 thousand workers and designed by Carl von Ghegam the railway is today still fully functional and is operated by the Austrian Federal Railways. The construction includes 14 tunnels, 16 viaducts, over 100 curved stone bridges, as well as 11 iron bridges. The stations and the buildings for the supervisors were often built directly from the waste materials produced in the course of tunnel construction. The overall railway line length is 41 km. In 1998, the Semmering Railway was included in the UNESCO world heritage list.

T r a i n t al Mountain Railways of India

Mountain Railways of India is the name of five railway lines in the mountains of India which were constructed at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century, during the colonial rule of Britain in this country. They still work. The Mountain Railways of India consist of three parts: Darjeeling-Himalayan Railway, Nilgiri Mountain Railway and Kalka-Shimla Railway. These lines were included by UNESCO in the world heritage list in 1999, 2005 and 2008 as “outstanding examples of the interchange of values on developments in technology.”

Grand Central Terminal Grand Central Terminal is one of the oldest and biggest railway stations in the world for the number of platforms and the 44th and 67th lines. It is located in New York, in Midtown Manhattan, on Vanderbildt Avenue (at the crossing of the 42th Street and Park Avenue). The first station was opened there in 1871 and was subsequently reconstructed a number of times. The new Grand Central was built in 1913. At the beginning of the 20th century the building was saved from destruction by Jacqueline Kennedy Onassis. Complex modernization of the station took place in 1994.

N 7 მატარებელში საკითხავი 151

www.railway.ge

ENGLISH SECTION

Career of a German language writer and director in Germany

Nino Kharatishvili

I discovered Nino Kharatishvili at the Royal District Theater several years ago when I saw her play “Liv Stein”. I thought then that Liv Stein had brought me back to theater. Then I read “Zhuzha”. This year in May I took friends to her second play “Fury”. I liked it, especially Oscar speaking to stars and trees and his monologues. I fell in love with the second novel “My Favorite Double” with its tragedy and ‘pains’. Soon, I realized that what made Nino Kharatishvili different from other contemporary Georgian authors, what determined her popularity and recognition in Germany, was that her texts are not put in either Georgian or German frames. She is cosmopolitan by nature and her readers and viewers are larger than audiences in Georgia or Germany alone. Nino left Georgia for Germany at the end of the 1990s, after graduating from the Tbilisi Institute of Theater, and continued in the direction of drama, directing at the Hamburg 152 მატარებელში საკითხავი N 7

Academy of Theater. Currently, she lives in Hamburg (Germany) and cooperates with theaters of Germany, Switzerland and Austria. Her plays are successfully staged in Vienna, Moscow, Wiesbaden, Berlin, Hamburg, Tbilisi, Bruchsal, Goettingen and Saarbruecken. She has received the Rolf-Mare prize for staging “Agony”; the main prize of the Heidelberg Festival of Theater for her play “Liv Stein”; in 2010 she became the laureate of the Albert Chamisso prize, which the Art Academy of Bavaria and the Robert Bosch Fund awards to literature workers; in 2011 she received a proze from the German Independent Publishers’ Association for the novel “My Favorite Double”; and in May 2016 she became the laureate of the Givi Margvelashvili prize for special contribution to the deepening of cultural relations between Georgia and Germany. Do you think that studying in Germany and living there played a crucial role in your career? What did it give you specifically? How did Germany and the German environment help you? Yes, definitely. German culture has played a big role in my life since childhood. While studying in Germany, I started writing plays in German and this step proved to be crucial for me. Realization of myself as a writer and director happened in Germany and in the German language. Add to it that I graduated from drama directing in Hamburg, a school which gave me a lot of experience and professionalism. I am grateful to this country for every career opportunity that was given to me and that I took. The Georgian audience has so far seen two of your plays, “Liv Stein” and “Fury”. Do you plan to cooperate with Georgian theaters more? I would love to but it does not depend only on me. There should be interest and desire from the Georgian theaters as well. It is hard to take full responsibility in such coproductions. There are many organizational and logistical

issues that need to be resolved. However, in the case of “Fury” there was ideal cooperation and we had huge support from the Tumanishvili Theater. In your novel “My Favorite Double,” Georgian themes appeared – with the exotics of Tbilisi, yards of Old Tbilisi, the war in Abkhazia, but you still try to make it a Georgia seen by a European writer. Is this nostalgia? Where did the Georgian characters come from in your novel? Not much nostalgia. I am too actively involved in Georgian reality for that (even if distantly). I think it is logical that the country where I was born and grew up is in my texts. However, for me it was interesting to attempt to see this country through the eyes of a foreigner. What was the reaction to your novel “Eighth Life”? Will it be translated into Georgian? The novel is quite big – 1275 pages. It has already been awarded three literary prizes and sold in many countries. A literary tour of this novel took almost a year and a half. The Georgian translation is planned for 2018, to be published by the Publishing House “Intellect”. Maka Bibilashvili

Vakho Khetaguri’s life on the rails Vakho Khetaguri is a self-taught photographer. Four years ago he took his first photos on a train. This is when his photography started, as did his series “Life on the Rails”. Often, people and the social environment we live in are in the lens of his camera. In May, Vakho went to Europe House to exhibit his black and white photos taken on trains and railway stations. At the exposition you could see his works: train tickets, tired people, happy children, ticketless passengers, those who have to live at the bypass railway construction; some collecting waste metal… The author of the photos says that he captures ‘voiceless people’ – those

Vakho Khetaguri

who do not have the audience or an opportunity to share what they have to say with others. Vakho wants to make the voices of those people heard through his photos. Vakho, who were your ‘teachers’ in photography? Mostly I take more inspiration from literature and films than photographers and photos. When I started working on the railway series, I was reading Ryunosuke Akutagawa. I shot his story in the railway station. Generally, the plots of his stories often develop on a train. I was reminded of “Tangerines”… Yes, “Tangerines” was one of my inspirations. I thought, how can a person who is ‘dirty’ be interesting to me? How can he have something valuable and something to be loved for? The second part of my series is dedicated to the bypass railway. In this case, Otar Chiladze’s “Everyone Who Finds Me” was a source of inspiration. The novel describes how the railway enters Kakheti and how the mindset of people used to donkey and cart changes and how time accelerates. N 7 მატარებელში საკითხავი 153

www.railway.ge and I capture what I see. Journalism should show both sides. I cover very subjectively. I take photos of people, what I am interested in, what I love and sometimes what I fear. Thus, the train became a space in which you found form to what you wanted to say? The train might be related to romantic memories but it is not seen in social topics. Rails are certain threads that connect people with each other.

ENGLISH SECTION

Maka Bibilashvili

I like Wim Wenders a lot. His films influence me greatly. And he loves photography.

Georgia – the homeland of cheese

Despite the fact that you explore people and environment, photography is an exploration of yourself. While on a train, you take photos of people, observe landscapes; when you enter a tunnel – a glass that was transparent and showed you landscapes becomes a mirror where you see yourself.

Scientists do not have a precise answer as to when and where cheese originated. The oldest trace of cheese production dates back to 5500 B.C. and leads to current Poland, where architects discovered the oldest cheese filter. Despite this, in scientific circles, it is assumed that the history of cheese started earlier, some 8,000 years ago in direct relation to the domestication of sheep.

How did the “Life on the Rails” come to life? I love travelling by train. If I take interest in a topic, I work on it for a long time. The train series came to life little by little. I took the series in different regions of the world. The main emphasis is on people. There are some sad photos… Black and white photography is often related to sadness but to me it is the other way round – it brings more positivity. The social situation in Georgia, which is well seen from the windows of this train, is captured in photos. When you go to shoot a bypass railway, you encounter social problems on the spot and you forget altogether what you wanted to shoot. I never tried to establish truth. I am a documentalist 154 მატარებელში საკითხავი N 7

I do not know if foreign ethnographers and cheese-scientists know about the 80th century cheese vessel “Dergi” kept at the Georgian National Museum. As the Chair of the CheeseMakers’ Guild and head of the project ‘Georgian Cheese,’ Ana Mikadze recalls that the find was a big discovery for her and inspired her to set to researching the origins of cheese. Her interest in cheese first came about in the early 2000s when she met ethnographer Tamila Tsagareishvili and got hold of the book by ethnographer Giorgi Gotsiridze “Folk culture of food and feast traditions in Georgia”. It appeared that, along with four commonly known sorts of cheese – Imeretian, Megrelian Sulguni, Guda and so-called factory cheese, there are over ten other Georgian sorts. Ana

aims to establish a Cheese Museum in which, in addition to archeological and ethnographic materials related to cheese, she plans to set up a small cheese production model, in which she will produce different sorts of cheese. She thinks researching cheese history and origins is an urgent matter that the State should treat it with more seriousness – it could easily be the case that Georgia is not only the cradle of wine but homeland of cheese as well! Ana Mikadze: I started going on expeditions to find interesting cheese sorts. First, I went to Meskheti. Then I did not find the person who made ‘tenili’ cheese . Later, we gave this cheese the status of a non-material cultural monument. In 2010 in Sighnaghi the world congress of wine-makers was held and someone recalled my project. They called me from the Tourism Department and asked me if I wanted to hold a Cheese Festival. I quickly contacted cheese-makers that I had met during expeditions and started preparing for the festival. The next day I saw on TV that a foreign member of the wine congress delegation said of Georgia, “You have great wine, you are great hosts, but I cannot help saying that I was shocked with your cheese sorts. I think you are the homeland of cheese, not wine!”

sorts of cheese. He grabbed the idea at once and we registered Megrelian and Svanetian Sulgunis, Imeretian, Guda, Dambalkhacho, Tenili, Kalti – 14 sorts of cheese, and Matsoni. This year we had our eleventh Cheese Festival. We are also holding the Caucasian Festival of Cheese and we are planning Georgian cheese festivals in the regions. Then I made the store “Cheese House” and a show room where various sorts of cheese are presented, as well as ethnographic, archeological materials and photos. What is your idea for the Georgian cheese museum? It is an urgent matter to establish such a museum. There are so many different museums. In Kiev, for example, there is a museum of Salo (fat). This is no comedy or comic approach to business. In my view, the concept of the museum is as follows; archeology, ethnography and a small model of cheese-making space where all sorts of original cheese will be made. We will make it an incredible attraction for tourists. Maka Bibilashvili

This was followed by an event of an official’s wife, which we were asked to decorate. Well-off people came and brought me recognition – seeing that I was a good historian of cheese and that I also make good cheese. This is when my discovery started and never ended… Then I began working on registering cheese types and I realized that if we did not do it quickly, a neighboring country might do it first. I accidentally met the thenMinister of Agriculture, Bakur Kvezereli, in the street and I told him that the best thing to do would be register several N 7 მატარებელში საკითხავი 155