ორატორი Rest rest-orator.ge
Rest
ყველაფერი დასვენებისა და გართობის შესახებ All about holidays and entertainment
ბუდაპეშტი.........................................................................................................3 Budapest ათასი სიცოცხლის სამშობლო.......................................................................8
rest
Motherland of a thousand lives
2
ორატორი Rest rest-orator.ge
ბუდაპეშტი Budapest ნიკა მანჯგალაძე nika manjgaladze ბუდაპეშტი მსოფლიოს ერთ-ერთი ულამაზესი ქალაქია, რომელიც შესანიშნავი მიმართულებაა weekend-ებისა თუ თაფლობისთვის გასატარებლად. მდინარე დუნაი ბუდაპეშტს ორ ნაწილად ყოფს და ქალაქის ყოველი სტუმარი, საკუთარი ინტერესებიდან გამომდინარე, ირჩევს – რომელ ნაპირზე გაატარებს თავისი ვიზიტის უმეტეს ნაწილს. აეროპორტიდან სასტუმროში მისასვლელად უპრიანია თუ გამოიყენებთ მიკროავტობუსს, რომელიც ყოველ 15 წუთში გადის და ქალაქის თითქმის ყველა სასტუმრომდე მიგიყვანთ (www.airportshuttle.hu). აქვე შეგიძლიათ დაჯავშნოთ სასტუმროდან აეროპორტში დასაბრუნებელი გზა.
To get from the airport to a hotel, the best way is to use the shuttles which leave the airport every 15 minutes and pass almost every hotel of the city (http://www.airportshuttle.hu). You can also book a ride back to the airport online. Even though Hungary is part of the EU, their currency is Forint. You can exchange your money on every street corner. However, you should pay attention to the exchange terms and conditions because, despite the fact that exchange rates are high, sometimes there are very high service fees about which the cashier may inform you only after the exchange. There is an organized transportation system
ორატორი Rest rest-orator.ge
rest
მიუხედავად ევროკავშირის წევრობისა, უნგრეთის ფულის ერთეული ფორინტია. ფულის გადახურდავება პრაქტიკულად ყოველ ნაბიჯზე შეგიძლიათ, მაგრამ ყურადღება მიაქციეთ გადაცვლის პირობებს, რადგან მაღალი
Budapest is one of the most beautiful cities in the World and a great place to spend the weekend or Honeymoon. The River Danube divides Budapest into two and all guests to the city, according to their interests, make a decision about which bank they are going to spend most of their time on during the visit.
3
კურსის მიუხედავად, ამა თუ იმ გადამცვლელ პუნქტში, მომსახურების ძალიან მაღალი საკომისიოა, რომელსაც მოლარე მხოლოდ გადახურდავების შემდეგ გეტყვით. ბუდაპეშტში მოწესრიგებული საზოგადოებრივი ტრანსპორტის სისტემაა, რომელიც ქალაქის ნებისმიერ წერტილში მიგიყვანთ. ისევე როგორც ბევრ სხვა ქალაქში, ბუდაპეშტელი ტაქსისტებიც არ გამოირჩევიან წესიერებით ტურისტების მიმართ, ამიტომ თუ ტაქსი დაგჭირდათ, გამოიძახეთ City Taxi, რომელიც მოწესრიგებულობით გამოირჩევა (www.citytaxi. hu).
rest
სასტუმროს არჩევანი პეშტის მხარეს უნდა შეაჩეროთ. უფრო კონკრეტულად კი Vaci Utca-ს ან Andrassy-ს ბულვარის სიახლოვეს. ამ ადგილებიდან საფეხმავლო მანძილზე მდებარეობს უნგრეთის პარლამენტის შენობა. იგი ქალაქის ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობაა, რომელიც აუცილებლად უნდა მოინახულოთ.
4
პარლამენტიდან გამოსვლისთანავე, დუნაის სანაპიროზე ნახავთ მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე ემოციურ ხელოვნების ნიმუშს, რომელიც მიეძღვნა ჰოლოკოსტის
that will deliver you to any part of the city. As in other cities, taxi drivers in Budapest are not distinguished for their decency toward tourists. Therefore, if you need a taxi, call City Taxi, which is the most decent (www.citytaxi.hu). You should choose a hotel on the side of Pest. More specifically, near the Vaci Utka, or Andrassy Boulevard. The Hungarian parliament building, which is one of the landmarks of the city and worth visiting, is within walking distance of these places. Right after exiting the Parliament building, you will see one of the most sensitive art works dedicated to the victims of the holocaust and expressed by exhibiting their shoes. Adam Clark’s contributions to construction within the city are huge. A vivid example of his works is the chain bridge which has become a symbol of Budapest, connecting Buda and Pest. While building this bridge, the artist lived in a cave nearby to stay close to his creation. Like the Tbilisi Funicular, Budapest has a mountain tram which will get you to the Buda Mountain where the Buda tower and the
ორატორი Rest rest-orator.ge
ათასობით მსხვერპლს და ეს ტრაგედია მათი ფეხსაცმელების ექსპოზიციით არის გამოხატული.
so-called fisher Bastion complex is located and from where the whole panoramic view of Budapest spreads out before you.
ბუდაპეშტის აღმშენებლობაში უდიდესი წვლილი ადამ კლარკს მიუძღვის. მისი შემოქმედების თვალსაჩინო ნიმუშია დღევანდელი ბუდაპეშტის სიმბოლოდ ქცეული ჯაჭვის ხიდი, რომელიც ბუდას და პეშტს ერთმანეთთან აკავშირებს. ამ ხიდის მშენებლობისას ხელოვანი იქვე მდებარე გვირაბში ცხოვრობდა, რომ თავის ქმნილებასთან ახლოს ყოფილიყო.
On the fisher Bastion territory, a must see is the Matiashi church and especially noteworthy is Emperor Bela and his wife’s grave, where a lion, as a sign of strength, and a dog, as a sign of loyalty, are depicted. This masterpiece impressed me deeply.
მსგავსად თბილისის ფუნიკულიორისა, ბუდაპეშტშიც არის ისეთივე სამთო ტრამვაი, რომელიც ბუდას მთაზე აგიყვანთ, სადაც მეფის სასახლე, ბუდას ციხესიმაგრე და მეთევზის ბასტიონად წოდებული კომპლექსი მდებარეობს, საიდანაც ბუდაპეშტის მთელი პანორამული ხედი იშლება. მეთევზის ბასტიონის ტერიტორიაზე აუცილებლად მოსანახულებელია მატიაშის ტაძარი, განსაკუთრებით ყურადღებამისაქცევი კი იმპერატორ ბელას და მისი მეუღლის საფლავებია, რომელზეც გამოსახულია ლომის, როგორც სიძლიერის, და ძაღლის, როგორც ერთგულების სიმბოლოები. ამ შედევრმა ჩემზე განსაკუთრებით დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა. ქალაქის ცენტრში მდებარეობს წმინდა სტეფანეს ბაზილიკა, სადაც ავსტრიის იმპერატორმა და მისმა უნგრეთზე შეყვარებულმა მეუღლე სისიმ იქორწინეს, და აქვე ხელი მოეწერა ავსტრია-უნგრეთის ერთობას. XX საუკუნის ისტორიით დაინტერესებულ პირზე დიდ შთაბეჭდილებას ახდენს „ტერორის სახლი“, სადაც ბედის ირონიით ჯერ ნაცისტების, ხოლო მოგვიანებით საბჭოთა ოკუპანტების შტაბბინა იყო განლაგებული. მუზეუმში გამოფენილი თითოეული ნივთი, ადრესატებამდე არმისული წერილები, წამების ინსტრუმენტები, საკნები, კარცერი, ცნობილი 500-გრამიანი საპნის კორიდორი, „დამნაშავეთა“ პირადი საქმეები, იმ პერიოდში გაბრუნებს, რომელიც მეოცე საუკუნის ნამდვილი ტკივილია.
St. Stephen’s Basilica, where an Austrian Emperor and his wife Sisi, who was in love with Hungary, got married and the unification of Austria and Hungary got signed, can be found in the center of the city. “Horror House,” where a Nazi and, ironically, afterwards, a Soviet Camp was situated, makes a big impression on a person interested in XX Century history. Every object used in the museum - undelivered letters, torture instruments, isolation cells, the famous 500 gram soap corridor, individual cases of “criminals,” takes you back to the period which is the real pain of the XX Century. Indivisible parts of Budapest are the famous waters and bathhouses known for their healing qualities which are located in the city center and during a visit of which you will get unforgettable enjoyment. After these emotions, I would invite you to my favorite café “Jerbon” for a cup of coffee and a piece of apple Strudel. The spirit of Budapest is everywhere in this café. As I was told, local business gets tax exemptions for the first three years following
ორატორი Rest rest-orator.ge
rest
ბუდაპეშტის განუყოფელი ნაწილია მისი სამკურნალო თვისებებით ცნობილი წყლები
5
და აბანოები, რომლებიც ქალაქის ცენტრშია განთავსებული და მათი მონახულებისას დაუვიწყარ სიამოვნებას მიიღებთ. ამ ემოციების შემდეგ მინდა ჩემს საყვარელ კაფე „ჟერბოში“ ფინჯან ყავაზე და ვაშლის შტრუდელზე დაგპატიჟოთ. ამ კაფეში ბუდაპეშტის სული ტრიალებს. როგორც მითხრეს, ადგილობრივი ბიზნესი, დაარსებიდან პირველი სამი წლის განმავლობაში, საგადასახადო შეღავათებით სარგებლობს და ამიტომ ამ სამწლიანი დროის გასვლის შემდეგ კომპანიებს სახელს უცვლიან, მაგრამ საქმიანობის სფერო იგივე რჩება. მსგავს ბედს იზიარებს ჩემი საყვარელი იაპონური რესტორანი, რომლის სახელი „კიოტოსა“ და „ტოკიოს“ შორის ვარირებს და მდებარეობს მისამართზე: Széchenyi T 7-8. უპრიანი იქნება თუ მისვლამდე მაგიდას დაჯავშნით. New York Café (Erzsébet krt. 9-11) ბუდაპეშტის ერთგვარი ღირსშესანიშნაობაა, რომელიც საკმაოდ ძვირადღირებული მენიუს მიუხედავად, თავს ცოტა ხნით მაინც „დიდი გეტსბის“ სამყაროს ნაწილად გაგრძნობინებთ.
establishment and, for this reason, after the three year period passes, they change the names of the companies but the activity of work stays the same. My favorite Japanese restaurant, the name of which varies from “Kyoto” to “Tokyo,” situated on Széchenyi T 7-8, shared the same fate. Making a reservation beforehand is recommended. “New York Café” (Erzsébet krt. 9-11) which, despite its expensive menu, will make you feel like a part of the “Great Gatsby” World, is sort of a landmark of Budapest. However, if you get nostalgic for Georgian dishes, you should definitely visit the bistro “Khachapuri” on Andasha Boulevard, where you’ll find a synthesis of tasty dishes and Georgian hospitality. The easiest and fastest way to get to Budapest is from Kutaisi with Wizz Air.
rest
ხოლო თუ ქართული კერძების ნოსტალგია მოგაწვებათ, აუცილებლად ესტუმრეთ ანდრაშის ბულვარზე მდებარე ბისტრო „ხაჭაპურს“, სადაც გემრიელი კერძებისა და ქართული სტუმართმოყვარეობის სინთეზი დაგხვდებათ.
6
ბუდაპეშტში მოხვედრა ყველაზე მარტივად და სწრაფად, ქუთაისიდან, Wizz Air-ით არის შესაძლებელი.
ორატორი Rest rest-orator.ge
THE THE ALPS. ALPS. BALI. Tailor-made THE ALPS. THE ALPS. Holidays that fit you perfectly. Holidays that fit you perfectly. Journey that fits you perfectly. Holidays that fit you perfectly. Holidays that fit you perfectly.
rest
ორატორი Rest rest-orator.ge
7
ათასი სიცოცხლის სამშობლო Motherland of a thousand lives გოგა ჩანადირი Goga Chanadiri მზე ადრიანი ზაფხულის შესაფერისად აჭერდა. ტყე მწვანედ შემოსილიყო. მდინარე ხმაურიანად მოჰქროდა და ქვებს მოაგორებდა. ცის თაღზე დიდი და პატარა ფრინველები ირეოდნენ და გასაოცრად სასიამოვნოდ ჟღურტულებდნენ. ჰაერი? ათასნაირი საამო სურნელით გაჟღენთილიყო.
rest
სალაშქრო ზურგჩანთა მოვირგე და ფართოდ გაშლილ ბილიკს შევუდექი. მიმართულების აბრაზე ეწერა, რომ გურგენიანის ჩანჩქერამდე ორსაათნახევრიანი გზა იყო.
8
გულში გავიფიქრე, ჩანჩქერამდე უფრო ადრე როგორ ვერ უნდა მივიდე-მეთქი და ნაბიჯს ავუჩქარე. ხმაურიან მდინარეში ჩალაგებული ქვებით მეორე ნაპირზე სხარტად გადავედი და ჩანჩქერის გზას დავადექი. ხან აღმა მივდიოდი, ხან მდინარის ნაპირს ვუსწორდებოდი, რომლის გასწვრივ ათასნაირი ყვავილის ხალიჩა გაფენილიყო. თუ ალაგ-ალაგ ხიდის
The sun was pressing down, as is characteristic of early summer. The forest was dressed in green. The river was noisily flowing and rolling along the rocks. On the arch of the sky birds were mixing and chirping pleasantly. The air? It was saturated with a thousand scents. I adjusted the camping backpack and started my journey on a wide path. The direction board stated that a two and a half hour trail was ahead before the Gurgeniani waterfall. I thought to myself, how can I not arrive at the waterfall earlier than that, and started walking faster. I rapidly crossed to the second bank using the rocks in the noisy river and started walking on the waterfall trail. Sometimes I walked upwards and at other times I was on a level with the river where carpets of various types of flowers grew. If I noticed a fallen log here and there, I would cross it calmly so I didn’t get splashed by water. However, I ran so quickly that, to my astonishment, I arrived at the 50-55 meter Gurgeniani waterfall fast. I
ორატორი Rest rest-orator.ge
მოვალეობის შემსრულებელ გაწოლილ ხეს დავინახავდი, დინჯად გადავდიოდი, რომ წყალში ზღართანი არ მომედინა. თუმცა, მაინც ისე სწრაფად ვირბინე, რომ ჩემდა გასაოცრად, გურგენიანის 50-55-მეტრიან ჩანჩქერს მალე მივაღწიე. ერთი კი შევძახე, რა მომარბენინებდა-მეთქი და წარმტაცი ჩანჩქერის წინ, ლოდზე ჩამოვჯექი. ახალგაზრდები ხმაურიანად ჭყუმპალაობდნენ. ვინანე, რომ საცურაო არ წამოვიღე – აუცილებლად ვიბანავებდი.
did yell out once, asking myself why I ran here, and sat down on a rock in front of the waterfall. Youngsters were nosily splashing around. I regretted not bringing a swimsuit because, otherwise, I would have definitely gone into the water.
გადმოცემით, ეს ყოფილა ადგილი, სადაც ახალგაზრდა შეყვარებულები გურგენი და ანა ერთმანეთს ხვდებოდნენ. შემდეგ მათ რა ბედი ეწიათ, უცნობია.
I listened to bird sounds and inhaled the cool breeze. Afterwards, I went into the ferns on a slope and started walking on an unmarked trail to try to reach the top of the waterfall but, because I had to crawl up, I changed my mind.
ჩიტების ხმას ვუსმენდი და სიოს სიგრილით სულს ვითქვამდი. მერე ფერდობზე შეფენილ გვიმრებში შევედი, გაუკვალავ გზას დავადექი, რომ ჩანჩქერს ზემოდან მოვქცეოდი, მაგრამ რადგან უნდა მებობღა, გადავიფიქრე. ბილიკზე რომ დავეშვი, უკვე საგრძნობლად ცხელოდა. ბარში მცველი მურადი დამხვდა და მომდევნო დღის ალპური ლაშქრობა დავგეგმეთ. იმ ღამით ადრიანად დავწექი, რომ შავი კლდის ტბისკენ გზას სისხამ დილით გავდგომოდი.
According to the stories, this, apparently, was the place where young lovers Gurgen and Ana would meet. What happened to them afterwards is unknown.
After I went down a track. It was noticeably hot. Murad, a guard, met me in the plain and we planned an alpine march for the next day. I went to bed early that night so that I could take the path to the Black Cliff lake. When the light of day began, I got out of the tent. From a distance, I saw Murad walking with two horses. I did not even give him time to say hello, just dumped my baggage on a horse, jumped on it, and galloped at full speed. I did hear him tell me to not hurry and that we would have time for everything. The guard caught up and got in front of me. After this, I did start slowing my pace down and both of us followed the Gurgeniani waterfall path. At first, I thought that we were going to the waterfall all the way but we turned from the path in the middle. We took a small break in a forest filled with mushrooms and then entered the alpine zone. The plants were almost up to the saddle. Murad warned me to cover my legs with long pants because some of them could trigger allergies. Afterwards, we went onto such a narrow path that we had to get off the horses. If we hadn’t done so, the horse could have thrown us down the cliff. The higher up we went, the mistier our surroundings were, with the layers of plants thinning. At one point a chamois stood out above us and, before I got my camera out, it hid behind an enormous rock. Afterwards, it showed us its head and looked at us shyly.
ორატორი Rest rest-orator.ge
rest
After a seven-hour horse ride, we approached a lake sunken in the mist of the Black Cliffs.
9
rest
როცა დღის სინათლე ცას დაეკიდა, კარვიდან გამოვძვერი. შორიდანვე დავინახე ორი ცხენით მომავალი მურადი. მომშვიდობებაც კი არ ვაცალე, ცხენს ბარგი ისე ავკიდე, შემოვახტი და გავაგელვე. ერთი კი გავიგონე, რას ჩქარობ, ყველაფერს მოვასწრებთო.
10
მცველი წამომეწია და წინ ჩამიდგა. მაშინ კი სვლა შევანელე და ორივე ერთად გურგენიანის ჩანჩქერის ბილიკს ავუყევით. თავდაპირველად მეგონა, რომ ბოლომდე ჩანჩქერზე მივდიოდით, მაგრამ შუა გზიდან გადავუხვიეთ. სოკოებმომრავლებულ ტყეში მცირე ხნით შევისვენეთ და ალპურ ზონაში გავედით. მცენარეები ლამის უნაგირს სწვდებოდა. მურადმა გამაფრთხილა, რომ ზოგიერთი მათგანი ალერგიის გამომწვევი იყო და ფეხები აუცილებლად გრძელი შარვლით დამეფარა. მერე ისეთ კლდოვან და ვიწრო ბილიკზე გავედით, სადაც ცხენიდან ჩამოსვლა მოგვიწია. მართლაც, ასე რომ არ მოვქცეულიყავით, შესაძლოა, ცხენს გადავეჩეხეთ კიდეც. რაც უფრო მაღლა მივიწევდით, გარემო მით უფრო ნისლიანდებოდა და მცენარეთა საფარი ღარიბდებოდა. ერთგან არჩვიც გადმოგვიდგა და ვიდრე ფოტოაპარატს მოვიმარჯვებდი, უშველებელ ლოდს მიეფარა. მერე თავი
Murad told me that this lake is a natural border between Russia and Georgia and that Dagestan starts from the other side of the lake. I was saddened by the bad visibility. The guide reassured me by telling me that the weather would be better in the morning. Before it got dark, we spread out the sleeping bags and bedding and ate dinner. Because we were 3500 meters above sea level, dawn came fast, faster than it had in the plain the day before. The sky was covered with a white layer of cloud. We equipped the horses and started toward the Black Cliffs. First, we encountered the first lake and, afterwards, a second, and a third, which was square. A fourth lake was to be found nearby. It is amazing but the lakes have been there since the Ice Age. The higher up I went, the more beautiful the views. There were more lakes on the other side of the mountain range. There, the sun came out and gave nature a lively color. At the end, Murad told me to go down to the main lake while the weather was clear and we took off with our horses.
ორატორი Rest rest-orator.ge
გამოგვიყო და მორცხვად გვიყურა. ცხენით შვიდსაათიანი სიარულის შემდეგ, შავი კლდეების ნისლში ჩაძირულ ტბას მივადექით. მურადმა მითხრა, რომ ეს ტბა საქართველორუსეთის ბუნებრივი საზღვარია და ტბის მეორე ნაპირიდან უკვე დაღესტანი იწყებოდა. გული დამწყდა, რომ სუსტი ხილვადობა იყო და ირგვლივ ბევრი არაფერი ჩანდა. მეგზურმა დამამშვიდა, დილით უკეთესი ამინდი იქნებაო. ვიდრე ჩამოღამდებოდა, საძილე ტომრები და საგებელი გავშალეთ და წავიხემსეთ. რადგან ზღვის დონიდან დაახლოებით 3500 მეტრ სიმაღლეზე ვიყავით, კიდევ უფრო მალე გათენდა, ვიდრე დაბლობში წინა დღეს. ცას სითეთრე გადაჰკროდა. ცხენები შევკაზმეთ და შავი კლდეებისკენ გავემართეთ. ჯერ ერთი ტბა შემოგვხვდა, მერე მეორე, მესამე, რომელსაც სულაც ოთხკუთხედის ფორმა ჰქონდა, მეოთხე ტბაც იქვე იყო.
The circular road turned out to be very beautiful. When I arrived at the campsite, it was already dark. However, I could still distinguish the objects from one another. I spread out the bedding and crawled into the sleeping bag and, because the weather was good, I laid outside, under the sky, instead of going into the tent and sweetly fell asleep while breathing in the clean air of Lagodekhi and looking at the stars. A sunny day dawned. This time, I went to the place without Murad. A place I hadn’t seen in a long time and, somehow, missed as well, - a
ორატორი Rest rest-orator.ge
rest
გასაოცარია, მაგრამ გამყინვარებისდროინდელი ტბებია. რაც უფრო მაღლა მივიწევდი, მით უფრო ლამაზი ხედები მეშლებოდა. ტბები ქედის მეორე მხარესაც დამხვდა. იქ უკვე მზემაც გამოაჭყიტა და ბუნებას
The Black Cliffs Lake turned out to be the biggest of them all. I was gullibly waiting to see border guards on the other side of the lake but my companion told me that they stand below and I would not be able to see them. The lake was beautiful and transparent, reflecting the clouds in the sky. Once I’d had my fill of the place, we jumped on the horses again. For diversity, Murad suggested going back by a different path to the plain and we first passed the border guard post, then arrived at the Meteo cottage, where the lake campers spend their first nights, and, after this, we headed into the forest.
11
ცოცხალი ფერები შესძინა. ბოლოს მურადმა მითხრა, ვიდრე უნისლო ამინდია, მთავარ ტბაზე ჩავიდეთო, და ცხენებით გავწიეთ. შავი კლდეების ტბა ყველაზე დიდი აღმოჩნდა. ტბის მეორე მხარეს დაღესტნელი მესაზღვრეების დანახვას გულუბრყვილოდ მოველოდი, მაგრამ თანამგზავრმა მითხრა, ისინი ქვემოთ დგანან და ვერ დაინახავო. ტბა ულამაზესი და გამჭვირვალე იყო. თავზე დაკიდულ ღრუბლებს ირეკლავდა. როცა იქაურობით დავტკბი, კვლავ ცხენებს მოვახტით. მურადმა, მრავალფეროვნებისთვის ბარში სხვა გზით დავბრუნდეთო, და მართლაც, ჯერ მესაზღვრეების საგუშაგოს ჩავუარეთ, შემდეგ მეტეოს კოტეჯს მივადექით, სადაც ტბაზე ამსვლელი მოლაშქრეები პირველ ღამეს ათევენ და ამის შემდეგ ტყეში შევედით. წრიული გზა ძალიან ლამაზი აღმოჩნდა. როცა საბანაკე ადგილას მივედი, უკვე დაბნელებული იყო. თუმცა საგნებს ჯერ კიდევ ვარჩევდი. ქვეშაგები გავშალე და საძილე ტომარაში შევძვერი. რადგან დარი იყო, კარვის ნაცვლად ღია ცის ქვეშ დავწექი და ლაგოდეხის სუფთა ჰაერის ხარბად სუნთქვასა და ვარსკვლავების თვალიერებაში ტკბილად ჩამეძინა. მზიანი დღე გათენდა. ამჯერად მურადის გარეშე გავემართე ადგილისკენ, რომელიც დიდი ხნის შემდეგ ისევ უნდა მენახა და რაღაცნაირად, მენატრებოდა კიდეც – ეს ადრიანი შუა საუკუნეების მაჭის ციხე-ქალაქი იყო. ზოგი მის აშენებას არჩილ მეფეს მიაწერს, ზოგი თამარ მეფესაც კი.
rest
აზერბაიჯანის საზღვრისკენ გავწიე. სწორედ იქ ჩამოდის მდინარე მაწიმისხევი, უწინდელი მაჭისხევი. ავუყევი გზას და ვიწრო მდინარე ბნელი ხევის მიმართულებით წავედი.
12
„ბნელი“ იმიტომ ჰქვია, რომ დაბურულ ტყეშია მოქცეული. ირგვლივ იმდენი ფრინველი გალობდა, თავი სამოთხეში მეგონა. მაჭის ციხემდე 2 საათში მივაღწიე. იქვე პატარა ტაძარიც იყო. სული მოვითქვი და იქაურობის გადაღება დავიწყე. ცოტა მოშორებით ფართოკალაპოტიანი მდინარე უხმოდ მოედინებოდა, რომლის მეორე მხარესაც ისტორიული ჰერეთი, დღევანდელი აზერბაიჯანი იყო.
walled Middle Aged town called Matchi. Some give credit to King Archil for building it, while others claim it was King Tamar. I went towards the border of Azerbaijan. This is exactly where the Matsimi Ravine, previously known as Matchi Ravine, comes down, went up the road, and started moving towards the narrow “Dark Ravine” river. It is called dark because of the covert forest it is in. There were so many birds chanting that I
ორატორი Rest rest-orator.ge
ყველაფერი დაგეგმილზე ადრე რომ ვნახე, ნაკრძალის მთავარ შესასვლელს მივადექი. ეზო შთამბეჭდავი იყო. მოლზე წამოვკოტრიალდი. მოლაშქრეები მიდი-მოდიოდნენ. ადვილად ვარჩევდი ლაშქრობას ვინ ახლა იწყებდა და ვის უკვე დაემთავრებინა.
Because I saw everything earlier than planned, I arrived at the main entrance of the reserve. The garden was so impressive that I laid down on the mole. Campers were moving around.
ორატორი Rest rest-orator.ge
rest
ამ ოთხ დღეში რა აღარ ვნახე: ათასობით ყვავილი, ფრინველი, ხე, სოკო, მწერების სხვადასხვა სახეობა... ვიხილე ტბები, და გარემო ყოველ ნაბიჯზე როგორ იცვლება. სულაც არ გამკვირვებია, რომ ამ ერთ სივრცეში
thought I was in heaven. I arrived at the Matchi fortress within two hours. There was also a small church. I rested and started shooting the place. A little further away a river with a wide bed was flowing silently, on the other side of which was the historic Hereti, currently, Azerbaijan.
13
მოქცეულმა ბიომრავალფეროვნებამ საუკუნის წინათაც ისეთი შთაბეჭდილება მოახდინა, რომ 1912 წელს რუსეთის იმპერიაში პირველი ნაკრძალი სწორედ ლაგოდეხში შეიქმნა. მოლზე წამოკოტრიალებული გარემოს გატაცებით ვათვალიერებდი. წიფლის, მუხისა და რცხილის ხეების ფორმებს ცნობისმოყვარეობით ვაკვირდებოდი. ზოგს სურო შემოხვეოდა, ზოგს ხავსის „ქურქი“ მოესხა, ზოგსაც სოკოსთვის ეწილადებინა სიცოცხლე. შუადღე გადასული იყო, როცა ნაკრძალის ეზო დავტოვე. ჭიშკრის კარი ჯერაც არ მომეკეტა, რომ ნაცნობი ხმა ჩამესმა: - გოგა, უკვე მიდიხარ? მოვიხედე და მურადი დამხვდა. თავი დავუქნიე, ხელი ავუწიე. - კი, მურად, თბილისში მივდივარ. - და როჭოს ჩანჩქერი არ უნდა ნახო? აქედანვე იწყება. შენი რომ ვიცი, საათნახევარში იქ იქნები. - ვეღარ მოვასწრებ, მურად. - და იორდასალამი? - ეგ რა არის? - არ იცი? ეგ ჩვენი ნაკრძალის საამაყო ყვავილია. ბევრნაირია, მაგრამ ჩვენნაირს სხვაგან ვერსად ნახავ. მხოლოდ აქ ყვავის. მაცდუნებლად ჟღერდა. თუმცა, უკან დასაბრუნებელი მიზეზი დავიტოვე. - მურად, რაღაც ხომ უნდა დამრჩეს სანახავი, რომ დავბრუნდე? მურადს გაეღიმა: - ჰო. სანახავი კიდევ ბევრია. ათასი სიცოცხლის სამშობლოა. მერე ცას ახედა. - მალე ჩამოდი. ხელი ავუწიე.
rest
მზე ადრიანი ზაფხულის შესაფერისად აჭერდა. ტყე მწვანედ შემოსილიყო. მდინარე ხმაურიანად მოჰქროდა და ქვებს მოაგორებდა. ცის თაღზე დიდი და პატარა ფრინველები ირეოდნენ და გასაოცრად სასიამოვნოდ ჟღურტულებდნენ. ჰაერი? ათასნაირი საამო სურნელით გაჟღენთილიყო.
14
თუმცა, მე უკვე თბილისის გზას ვადექი, სადაც მომდევნო ლაშქრობა უნდა დამეგეგმა.
I was distinguishing between those who were starting their camping trips and who were ending them. I saw so many things during these four days, thousands of flowers, birds, trees, mushrooms, various species of insects, lakes, and how the environment changes with every step. I was not at all amazed that in this one space, the biodiversity left an impression big enough to have the first reserve built in Lagodekhi a century ago, in 1912. As I laid on the mole, I wondered about the beech, oak, and hornbeam, trees; some of them had coats of moss wrapped around them and others shared lives with mushrooms. The afternoon had passed by the time I left the garden of the reserve. I had not closed the entrance door when I heard a familiar voice: - Goga, are you already leaving? I looked back and saw Murad. I nodded, raised my hand. - Yes, Murad, I am going to Tbilisi - And are you not going to see the Rocho waterfall? It starts from here. Knowing your deal, you will be there in an hour and a half. - I will not be able to make it, Murad. - What about Iordasalam? - What is that? - You don’t know? That is a glorious flower of our reserve. There are many types of it, but you will not see the one that looks like this one, it only blossoms here. It sounded tempting. However, I left an excuse for going back. - Murad, shouldn’t I have something left to see so that I want to come back? He grinned widely. - Yes. There is a lot to see. It is a motherland of a thousand lives. - he then looked up in the sky - come back soon. I raised my hand again. The sun was pressing down, as is characteristic of early summer. The forest was dressed in green. The river was noisily flowing and rolling along the rocks. On the arch of the sky birds were mixing and chirping pleasantly. The air? It was saturated with a thousand scents. However, I had already started out on the road back to Tbilisi, where I had to plan the next trip.
ორატორი Rest rest-orator.ge
ორატორი საინტერესო ადამიანები საინტერესო თემებზე interesting people on interesting topics
არალეგალები, არალეგალები ევრივეა! ...................................................16 Illegals, Illegals Everywhere! საბჭოთა ეპოქის შუქ-ჩრდილები და სტამბების თბილისური ისტორიები.........22 Shadows of the Soviet Era and Tbilisian Stories of Press სამოყვარულო მებაღეობა............................................................................28 Amateur Gardening საქართველო ეგიდით „ყველაფერი ჩვენს ხელშია“ აუტოიმუნური ართრიტის მსოფლიო დღეს შეუერთდა......................................................32 „ფონდი ნატახტარის“ თანხის შეგროვების მეხუთე ტალღა დაიწყო.................................................................................34
rest
ორატორი Rest rest-orator.ge
15
არალეგალები, არალეგალები ევრივეა! Illegals, Illegals Everywhere! კახა მაღრაძე kakha maghradze
ორატორი
დარწმუნებული ვარ შეიძლება ეს სადმე წერია კიდეც, ციტატაც იარსებებს ამ საკითხზე და სტატისტიკური მონაცემიც, მაგრამ ახლა ჩემს დაკვირვებას გიზიარებთ. ჩემი აზრით, მსოფლიო პოპკულტურამ თამასა საკმაოდ მაღლა ასწია და გლობალური მასშტაბით გაუჩინა ადამიანებს წარმატებისკენ სწრაფვისა და პოპულარობის მოთხოვნილება. მედიაში პოზიტიურად გამოჩენა, ჭორების ობიექტად გახდომა და ინტერნეტში ბევრი მოწონების მიღება თანამედროვე ადამიანის ყოფის ნაწილად იქცა და ყველას უნდა „თავისი წილი ცნობადობა“. ჩვენ ყველას გვსურს ვიყოთ ყველასთვის მოსაწონი და კარგი გაგებით თითით საჩვენებელი. გვსურს გვიცნობდნენ და გვაღიარებდნენ. ერთი სიტყვით, პოპულარობა მნიშვნელოვანია!
16
შესაბამისად ადამიანები დიდ დროსა და ყურადღებას უთმობენ საკუთარი თავის უკეთესად წარმოჩენასა და ხშირად თვითკორექციის სხვადასხვა ფორმებსაც მიმართავენ. სოციალურ ქსელებში საკუთარი თავის „პოზიციონირება“ კი ამ პროცესის მნიშვნელოვან ნაწილად იქცა. ფეისბუქი აღარაა სახუმარო ამბავი, აქ ხალხი ერთმანეთს იცნობს, წარმოდგენა ექმნებათ სხვაზე, მავანი სამოქალაქო და პოლიტიკურ პოზიციას აფიქსირებს და ერთი სიტყვით, ცხოვრება
I’m sure that this has already been written somewhere. Citation and statistical data probably also exist on this topic but now I’m sharing my observations with you. In my opinion, global culture raised the roof and created a desire to succeed and be popular in people around the world. Appearing in media in a positive context, becoming an object of gossip, and getting Likes online have become part of human existence and everyone wants “their piece of fame.” We all want to be likable and exemplary, in a good way, for everyone. We want others to know and recognize us. In short, popularity is important! Therefore, people spend a lot of their time and attention on presenting themselves better and often utilize various forms of self-correction. “Positioning” one’s self in social media has become an important part of this process. Facebook is not a subject of mockery anymore. People know each other there, acquire impressions about others, lots of them state their civil and political stances and, in short, life is boiling and over boiling. For this reason, one should take into consideration the many rules and methods of approach necessary to look better in someone else’s eyes.
ორატორი Rest rest-orator.ge
დუღს და გადმოდუღს. ამიტომ, ბევრი წესის თუ მიდგომის გათვალისწინება აქაც საჭიროა, რომ უკეთესი იყო სხვის თვალში. სასწაულმოქმედი ავატარი ავატარი პირველი შთაბეჭდილებაა. ის გაცნობს ადამიანს სოციალურ ქსელებში, ან უკვე ნაცნობს ახალი სახით გაჩვენებთ. მისი მნიშვნელობა განუსაზღვრელია. ეს ქართველმა მომხმარებლებმა იციან და შესაბამისადაც იყენებენ ამ ჯადოსნურ საშუალებას. ასეთი პროფესიონალიზმით, საქმის ცოდნითა და სიყვარულით სხვა საქმეს რომ ვუდგებოდეთ, ბადალი არ გვეყოლებოდა ბევრ ამბავში. მაგრამ ესეც საქმეა, ნამდვილად!
ორატორი
ჩემი აზრით მსოფლიო ჩემპიონები ვართ ტექნიკურად დახვეწილ, გაშალაშინებულ, პოზიციონირების ხაზგამსმელ და დასამახსოვრებელ ავატარებში. ყველა ლამაზია, ყველა სასურველი, ყველა ორიგინალური და გამორჩეული. ფეისბუქის ქართველი მომხმარებლის პროფილის ფოტოები რამდენიმე დინებადაც კი შეიძლება დაიყოს და მისი კლასიფიკაციაც მოხდეს. ყველას დამეგობრება მოგინდება და მოწონების ღილაკსაც თავისით ეჭირება ხოლმე თითი.
18
ანუ, შეიძლება ითქვას, რომ სხვა საქართველო არსებობს და ეს ფოტოშოპით დამუშავებული, სექსუალურ ან ჭკვიან პოზაში დაჭერილი, „გამოსასვლელი“, იგივე „საკუბოვე“ ტანსაცმელში გამოწყობილი ადამიანების ფოტოების კრებულია, რომელიც ჩვენ პარალელურად არსებობს და თავისი სავსე
The Miraculous Avatar An avatar is the first impression. It acquaints you with a person in social media, or shows you someone you already know with a new image. Its importance is immeasurable. Georgian users know this and use this magical feature accordingly. If we approached other things with such professionalism, knowledge, and love, we would be the best in many things. However, this is also something! In my opinion, we are world champions in sophisticated, tweaked, and memorable avatars underlining their positioning aspect. Everyone is beautiful, desired, original, and outstanding. It can even be divided in several classifications and currents of Georgian Facebook users’ profile pictures. You want to befriend everyone and the hand pushes Like buttons itself. In other words, it can be said that there is indeed another Georgia and it is a collection of people’s photos that exists parallel to us, living a full life, and consisting of images edited in Photoshop, with sexy or smart poses, “expressive,” clothed in “clothing for coffins.” Also, that Georgia, parallel and edited, somehow, appears to be better and more beautiful. New Names I know that, in Samegrelo, there is a custom of giving two names to a grandchild. One would be known to everyone, while the other
ორატორი Rest rest-orator.ge
ცხოვრებით ცხოვრობს. თან ის საქართველო – პარალელური და დამუშავებული, რაღაცნაირად უკეთესი და უფრო ლამაზია. ახალი სახელები
Ta Mu Eka Tera Ekate RRa Kat Ya Yu Ri Joe Carrey La Dow Sally Ko Ni No Kit Ri Kva Ti Anny Anny Ana Stasia Ma Ru Shalva Shako Nita Nita Iuridiuli Momsaxureba Vadamdeli Archevnebi VaJkaci Kaci Feshen Brends
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
სამეგრელოში ვიცი, რომ წესი იყო შვილისთვის ორი სახელის დარქმევა. ერთი ყველასთვის ნაცნობი იქნებოდა, მეორე კი მხოლოდ ოჯახის წევრებს ეცოდინებოდათ. ეს თურმე იმისთვის კეთდებოდა, რომ როცა ადამიანს სიკვდილი ყველასთვის ნაცნობი სახელით მოიკითხავდა, ამ სახელის პატრონის მიგნება გასჭირვებოდა. რაღა სამეგრელოში წავედი, მე თავად კახა ვარ ყველასთვის და მხოლოდ იუსტიციის სახლსა და მამულეთში, ჩემი მეზობლებისა და ნათესავებისთვის ვარ კოტე. მეც „მაწუხებს“ ეს ამბავი, მაგრამ შეგუებული ვარ. მეც ვეუბნებოდი ხოლმე ბებიაჩემს, კახა მქვია-მეთქი, როცა მემუქრებოდა კოტე უნდა ვცემოო და პირიქით – კახასადმი დამუქრების შემთხვევაში. მეგრელებსაც და მეც გააზრებული და გადალახული გვაქვს ეს ამბავი, მაგრამ რაც ფეისბუქზე ხდება, ეს მეგრელებსაც კი გააკვირვებთ... Ta Mu Eka Tera Ekate RRa Kat Ya Yu Ri Joe Carrey La Dow Sally Ko Ni No Kit Ri Kva Ti Anny Anny
one would only be known to family members. Apparently, this was done because when death visited this person, it would ask for him, or her, with the name known by everyone and, therefore, find it hard to find him, or her. Why am I talking about Samegrelo? I am Kakha for everyone and Kote for only the Public Service Hall, my neighbors in Mamuleti, and relatives. I am “concerned” about this, but accustomed to it as well. I also used to tell my grandmother that my name is Kakha when she threatened to beat Kote - and vice versa, if the threat was directed towards Kakha. Megrelians and me have thought this through and overcome it but what happens on Facebook will amaze even the Megrelians...
19
Ana Stasia Ma Ru Shalva Shako Nita Nita Iuridiuli Momsaxureba Vadamdeli Archevnebi VaJkaci Kaci Feshen Brends Samshe Dadiani Turkuli Tetreuli იარონ, იარონ, იარონ, ამინ!!!
Samshe Dadiani Turkuli Tetreuli Let them walk, let them walk, let them walk, amen!!! Made Up People
მოგონილი ადამიანები სახელებს და გალამაზებულ ფოტოებს კიდევ შეეგუება ადამიანი, მაგრამ სხვები რომ შემოგვაპარეს თავის მაგივრად და პიროვნებების გაორება იქით იყოს და გასამებგაოთხმაგებები რომ გვხვდება ყველა ნაბიჯზე, მაგას რა ვუყოთ? „ფეიქ“-ადამიანები, მოგონილი პროფილები და შექმნილი პიროვნებები გვიტევენ ყველა ნაბიჯზე. მალე ისინი უფრო მეტნი იქნებიან, ვიდრე ჩვენ. აი, სხვა საქართველო მერე ვნახოთ ყველამ ერთად. აქაც ჩემს დაკვირვებას გაგიზიარებთ და გეტყვით, რომ ასეთი მოგონილი პიროვნებები უფრო აქტიურები არიან ყველა მიმართულებით: პოლიტიკური შინაარსის პოსტებს ეხმაურებიან, აბამენ ჩატში მამაკაცებს და ქალებს, ლანძღავენ სხვადასხვა ბიზნესორგანიზაციებს და მათ პროდუქციას, დებენ სხვადასხვა ფოტოებს თუ სახალისო ვიდეოებს, აყალიბებენ ღია და დახურულ ჯგუფებს და ერთი სიტყვით, წარმართავენ სხვა საქართველოს ცხოვრებას. სოციალური ქსელების სამყაროს „დრაივერები“ არიან.
ორატორი
პარადოქსია, არა?!
20
პრინციპში, რეალური საქართველოს მოდელიცაა ფეისბუქში. იქაც მოგონილი ადამიანები წარმართავენ ცხოვრებას, „ფეიქ“ტიპები არიან პროცესების სადავეებში, მედიაში გაპრანჭულ და დავარცხნილ ფრაზებს რომ ამბობენ და მერე რომ იფურთხებიან კადრს მიღმა, ძალუმად რომ ჭამენ მზესუმზირას ქუჩაში, მანქანას აყენებენ ბორდიურზე და ურიგოდ ცდილობენ წამლის ყიდვას. ფარისევლებისაა ეს ქვეყანა და ფეისბუქიც ამის ილუსტრაციაა – თავისი არალეგალური და მოგონილი წევრებით, რომლებსაც შეთხზული სახელები და სახეები აქვთ...
One can still get used to made up names and beautified photos but the fact that they sneaked others through to us, instead of themselves, and let us put away dual identity disorder, what should we do about the triple and quadruple identity disorders that we encounter at every step? Fake humans, made up profiles, and people, attacking us on all sides. Soon, there will be more than us. May we see the different Georgia then! I will share with you my amazement here as well and tell you that made up people like these are more active in every direction: they respond to political posts, enchant men and women in chats, curse at various business organizations and their products, post different photos, or entertaining videos, form open and closed groups, and, in short, lead the life of a different Georgia; they are the “drivers” of social media. Paradoxical, right?! In principle, Facebook is also a model of the real Georgia. Made up people lead the life, fake faces are at the top of processes - the ones that say combed and grimaced phrases in the media and spit behind the scenes, fiercely eat sunflower seeds on the streets, park their cars on sidewalks, and try to buy medication without standing in line. This country belongs to hypocrites and an illustration of this is Facebook and its illegal and made up members who have made up names and artificial faces…
ორატორი Rest rest-orator.ge
საბჭოთა ეპოქის შუქ-ჩრდილები და სტამბების თბილისური ისტორიები Shadows of the Soviet Era and Tbilisian Stories of Press მაკო ჯაოშვილი
ორატორი
Mako Jaoshvili
22
ყოველი დრო და ეპოქა თავისებურად წარმოაჩენს კანონით აღიარებულ, ნებადართულ თუ აკრძალულ, კანონსაწინააღმდეგო ქმედებებს. დროის მანქანა შეუჩერებლად მიდის, ისტორია კი თავის წიაღში შემონახულ ამბებზე ფარდის ახდით ყველაფერს თავის ადგილს მიუჩენს ხოლმე. აქ ერთი უცნაურობაც იმალება: ზოგი დეტალი, რაც დროის გარკვეულ მონაკვეთში ფარულად, არალეგალურად მიიჩნევა, მომავალში შესაძლოა საინტერესო მოვლენად იქცეს.
Every age and era represents, in its own way, illegal acts that are acknowledged, allowed, or prohibited, by the law. The time machine is moving without stopping, while history puts stories stored in its entrails in their places. There is another hidden peculiarity: some details which are secretly considered to be illegal, can turn into an interesting event. This way, the 20th Century presents the prerevolutionary and post-revolutionary historic facts through various perspectives like a
ორატორი Rest rest-orator.ge
ამ მხრივ მე-20 საუკუნე წინარევოლუციურ და რევოლუციის შემდგომ ისტორიულ ფაქტებს კალეიდოსკოპივით ნაირგვარი რაკურსით გვთავაზობს. გადავავლე თვალი მაშინდელ საგამომცემლო საქმიანობას და ნომრის თემიდან გამომდინარე, არალეგალური სტამბების შესახებ მოვიძიე ინფორმაცია. მაგალითად გაზეთი „ხმა“ (1906 წელი #2) წერდა, რომ ბაქოში პოლიციამ აღმოაჩინა კომუნისტ-ანარქისტების კუთვნილი საიდუმლო სტამბა, სადაც მიაგნეს „უამრავ დაბეჭდილ პროკლამაციებს და გატენილ ყუმბარას, „მაკედონიის“ ტიპისა“. იქვე იუწყებოდნენ დონის როსტოვში 10 კაცის დაპატიმრების შესახებ, რადგან უპოვნიათ არალეგალური სტამბა, აუარებელი შრიფტი და პროკლამაციის დასაბეჭდად გამზადებული „ნაბორი“. ხოლო 1909 წლის 12 მაისს გამოსულ გაზეთში „ჩვენი საქმე“ ამოვიკითხე, როგორ იპოვნეს უჩვეულო სტამბა ავტომობილში. რიგაში პოლიციას შეუნიშნავს საეჭვო ავტომობილი, რომელიც დააკავეს ელვის მოედანზე და შიგნით უპოვიათ რევოლუციონერული სტამბა პროკლამაციების დასაბეჭდად. ასოთამწყობი მაშინვე დაუპატიმრებიათ. თურმე სოციალ-ფედერალისტთა ჯგუფის ლიდერმა გიორგი დეკანოზიშვილმა არჩილ ჯორჯაძესთან და ასოთამწყობ მიხეილ კიკნაძესთან ერთად 1901 წელს პარიზში ჩამოასხმევინა პირველი ქართული ასოები – ე.წ. „პარიზული“, სტამბაც მოაწყო და 1903 წელს დაბეჭდა გაზეთი „საქართველო“, რომლის პარალელურად გამოცემული ფრანგულენოვანი ვერსია ჩვენი ქვეყნის რეალურ ისტორიას აცნობდა რევოლუციური სულისკვეთებით დამუხტულ ევროპას. არალეგალური გაზეთის საქართველოში ფარულად გამოსაგზავნად დეკანოზიშვილმა ითავა წამომღების მონახვა, გაჭირვებულ თანამემამულეთა დასახმარებლად ფულის შოვნა და უცხოელ რევოლუციონერებთან მიმოწერა.
For example, the “Voice” newspaper (1906 #2) wrote that, in Baku, police found a printing press that belonged to communist-anarchists, where they found “a lot of printed leaflets and one ‘Macedonian type’ loaded cannon.” It also detailed the arrest of 10 people in Doni Rostov because, apparently, an illegal printinghouse, countless print, and “nabor” (Russian: equipment) ready for printing a proclamation, had been found. On the 12th of May, 1909, in an edition of “In Our Work,” I read about how an unusual printing house was found in a motor vehicle: in Riga, police had noticed a suspicious motor vehicle, which they stopped on the Elva (Lightning) Square and in which found a pro-revolutionary press for printing proclamations. The compositor was instantly arrested. Apparently, a social-federalist group leader Giorgi Dekanozishvili, with Archil Jorjadze and compositor Mikheil Kiknadze, got Georgian letters casted in Paris in 1901 and printed a newspaper - “Georgia,” along with which a French printed version introduced the real story of our country to Europe, charged as it was with the revolutionary spirit. Dekanozishvili took the responsibility of finding a carrier to get the illegal newspaper to Georgia, with the intention of helping his countrymen, earning money, and having a back-and-forth with foreign revolutionaries. I followed the pages of history and found news about the creation of the Avlabari illegal press in 1903. As it turned out, its establishment was entrusted to Stalin’s comrade and a like-minded individual - Mikho Botshoridze. For this, he chose a piece of land on the outskirts of the city that belonged to a former worker - Davit Rostomashvili. Apparently, they developed a conspiracy plan which implied setting up a printing house deep under the basement. During the years 1904-1905, the printing house intensively printed large numbers of proclamations, prohibited literature, and other
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
ისტორიის ფურცლებს გავუყევი და 1903 წელს ავლაბრის არალეგალური სტამბის შექმნის ამბებს მივაგენი. როგორც გაირკვა, მისი მოწყობა სტალინის ამხანაგსა და თანამოაზრეს მიხო ბოჭორიძეს დაევალა. ამისთვის მან ქალაქის განაპირა უბანში, ამიერკავკასიის რკინიგზის მთავარი სახელოსნოების ყოფილი მუშის დავით როსტომაშვილის მიწის ნაკვეთი შეარჩია. შეუმუშავებიათ კონსპირაციული გეგმა,
kaleidoscope. I looked over press activities from that period and, in accordance with the theme, researched information about illegal press.
23
documents. Its location was kept a strict secret and, apart from the workers and builders, it was not known even to the social democratic party leaders. And so “the awkward fact that somewhere, near, very close, a factory of prohibited words was rapidly working and exhibiting ‘Kramolnikan” thoughts in GeorgianRussian-Armenian languages,” disturbed the sleep of the Tbilisi Gendarmerie and Okhranka.
რაც შენობის სარდაფქვეშ, ღრმა მიწისქვეშეთში სტამბის განთავსებას გულისხმობდა. 19041905 წლებში სტამბა ინტენსიურად ბეჭდავდა უამრავ პროკლამაციას, აკრძალულ ლიტერატურას და სხვა დოკუმენტებს. მისი რეალური ადგილსამყოფელი მკაცრად გასაიდუმლოებული იყო – სტამბის მუშებისა და მშენებლების გარდა თვით სოციალდემოკრატიული პარტიის ლიდერებმაც კი არ იცოდნენ. არადა, „ტიფლისის ჟანდარმერიას და ოხრანკას ძილს უფრთხობდა ის უხერხული ფაქტი, რომ აქვე, სადღაც, ყურის ძირში, გამალებით მუშაობდა აკრძალული სიტყვის ფაბრიკა და მთელ კავკასიაში ქართულ-რუსულსომხურ ენებზე ფენდა „კრამოლნიკურ“ აზრებს“.
ორატორი
1906 წლის აპრილში, მასობრივი ჩხრეკისას, ერთ-ერთ ჟანდარმს სრულიად შემთხვევით აღმოუჩენია შენობის სარდაფქვეშ მდებარე სტამბა, როცა ჭის სიღრმის დასადგენად ცეცხლმოკიდებული ქაღალდი ჩაუგდია. ჭიდან გამავალ გვირაბს აალებული ქაღალდი „გაუტაცია“. ასე მიუგნიათ სტამბისთვის. ამის შემდეგ შენობა გადაწვეს, პატრონი კი გააციმბირეს. თუმცა სტამბის ისტორია 30 წლის შემდეგ სხვაგვარად განვითარდა. გაგრძელებას ცოტა მოგვიანებით დავუბრუნდეთ, მანამდე კიდევ ერთ საინტერესო ამბავს გიამბობთ:
24
თბილისში, დავითაშვილის ქ. 8-ში (ყოფილი ეკლესიის აღმართის) მდებარე მაშინდელი შენობის ფასადს დღესაც ამშვენებს არალეგალური სტამბის მაუწყებელი მემორიალური დაფა. სტამბისთვის
On April, 1906, during a massive search, one of the Gendarmeries accidentally found the printing house under the building basement after throwing a burning piece of paper in a well in the basement in order to determine its depth. Apparently, the tunnel leading to the printing house sucked away the paper and that is how the authorities found the printing house. They burned the building down and sent the owner to Siberia. However, the printing house story developed differently in the following 30 years. Let us return to the continuation later. Before that, I will tell you another interesting story: At 8 Davitashvili St., Tbilisi, a memorial board of an illegal printing house still garnishes a building from that era. From the two rooms singled out for the printing house, the front one was used as a living space for two printing house workers, and the back, dark, one was where the printing machine “Bostonka” with Georgian-Russian fonts was placed. During October, 1909, the first proclamation – a 4 year manifesto of the 17th of October, was printed here. In 1910, bilingual newspaper “Tbilisi Proletarian” was printed which was disseminated even throughout the Transcaucasia and Russian provinces. In July the same year, 18 men were arrested, out of which three were the printing house workers and, accordingly, its activities stopped. If houses were raided to find illegal presses, I found references about them on the internet and in the public library archives. This is how I found one shabby, yellow receipt, the author of which, Ana Gabriel’s daughter MirzashviliAzmaiparashvili, tells us about a printing house set up in the basement under their house “kukhna” (kitchen). As the author describes it, they took out the floor bpards to go down and hid the machine in an iron box right there at the entrance because, during a search,
ორატორი Rest rest-orator.ge
გამოყოფილი ორი ოთახიდან, წინა სტამბის მუშათა საცხოვრებლად იყო გამოყენებული, ხოლო უკანა, ბნელ ოთახში იდგა საბეჭდი მანქანა „ბოსტონკა“ ქართულ-რუსულენოვანი შრიფტით. 1909 წლის ოქტომბერში სწორედ აქ დაიბეჭდა პირველი პროკლამაცია – 1905 წლის 17 ოქტომბრის 4 წლისთავის მანიფესტი. 1910 წელს დაიბეჭდა ორენოვანი გაზეთი „თბილისის პროლეტარი“, რომელიც ამიერკავკასიასა და რუსეთის ყველაზე შორეულ გუბერნიებშიც კი ვრცელდებოდა. ამავე წლის ივნისში დააპატიმრეს 18 კაცი, რომელთაგან სამი სტამბის მუშა იყო და შესაბამისად, მისი მუშაობა შეწყდა. არალეგალური სტამბების აღმოსაჩენად ძველად რომ სახლებს ჩხრეკდნენ, ამის შესახებ ცნობები ინტერნეტსა თუ საჯარო ბიბლიოთეკის საცავებში „მოვჩხრიკე“. ასე მივაგენი ერთ გაცრეცილ, გაყვითლებულ ხელწერილს, რომლის ავტორი – ანა გაბრიელის ასული მირზაშვილი-აზმაიფარაშვილი, გვიყვება თავიანთი სახლის „კუხნის“ ქვეშ, სარდაფში მოწყობილი არალეგალური სტამბის შესახებ. როგორც ავტორი აღწერს, ჩასასვლელად იატაკის ფიცარს იღებდნენ, ხოლო საბეჭდ მანქანას რკინის დიდ ყუთში, იქვე, შესასვლელში მალავდნენ, რადგან ჩხრეკისას, პირდაპირ ოთახში შედიოდნენ ხოლმე ჟანდარმები და აზრად არ მოსდიოდათ, რომ იქვე კართან იყო „მიმალული“ ის, რაც მათ მოსვენებას უკარგავდა. ყველა გამვლელგამომვლელს მუდმივად ამოწმებდნენ, თუმცა ოჯახის თავკაცს არ სინჯავდნენ, რადგან მისგან სასმელ წყალს ეზიდებოდნენ. ამიტომ მასობრივი ტერორის მიუხედავად პროკლამაციებს ცოლ-ქმარი თავისუფლად ავრცელებდა. ხან ბავშვებსაც უწყობდნენ უბეში მალულად გასავრცელებელ ცნობებს. თუმცა, ჯაშუშობის შედეგად მეზობლებში ამტყდარი მითქმა-მოთქმისა და გამალებული თვალთვალის გამო ორგანიზაციამ საჭიროდ ცნო სტამბის სხვა ადგილას გადატანა.
Let us go back to the 1930s and see what happened to the house that was burned down in 1906. In accordance with the Georgian C.P/B Central Committee Resolution of 16th of November, 1935, the illegal Avlabari printing house, demolished by the autocracy in 1906, was reconstructed. Apparently, there was even a celebratory meeting. The Tbilisi Committee Council of that period proudly turned pages, with the ink still wet on them, of the 19th of August, 1937, editions of “Worker” and “Evening Tiflis” (“Vecherni Tiflis”), through which the whole city became consumed with the information that “tomorrow, the opening of the reconstructed illegal Bolshevik printing house will take place, organized and carried out by the leadership of the Great Stalin during the years 1904-1906.”
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
გადავინაცვლოთ 1930-იან წლებში და ვნახოთ რა ბედი ეწია 1906 წლის აპრილში გადამწვარ ნასახლარს. საქართველოს კ.პ./ბ ცკ-ის 1935 წლის 16 ნოემბრის დადგენილებით 1936 წელს რესტავრაცია ჩაუტარდა თვითმპყრობელობის მიერ 1906 წელს დანგრეულ ავლაბრის არალეგალურ სტამბას. ამასთან დაკავშირებით საზეიმო მიტინგიც კი მოუწყვიათ. მაშინდელი თბილისის საქალაქო კომიტეტის საბჭო
the Gendarmeries would go straight into the room, without assuming that right there, next to the door, the thing that caused their distress was “hidden.” They checked every passerby yet they did not search the man of the house because they got drinking water from him. Because of this, despite constant fear the husband and wife were freely able to disseminate their proclamations. Sometimes they would secretly put the references for dissemination in children’s pockets. However, due to the active gossip throughout the neighborhood caused by the espionage, the organization decided to move the printing house somewhere else.
25
ტიფლისის ჟანდარმერიას ძილს უფრთხობდა ის, რომ აქვე, სადღაც, ყურის ძირში, გამალებით მუშაობდა აკრძალული სიტყვის ფაბრიკა
ორატორი
სიამაყით ფურცლავდა 1937 წლის 19 აგვისტოთი დათარიღებულ „მუშას“ და „ვეჩერნი ტიფლისის“ ჯერ კიდევ საღებავშეუმშრალ ნომრებს, რომელთა მეშვეობითაც მთელ ქალაქს მოედო ცნობა იმის შესახებ, რომ „ხვალ შესდგება ავლაბრის რესტავრირებული ბოლშევიკური არალეგალური სტამბის გახსნა, რომელიც მოწყობილი იყო და მუშაობდა დიდი სტალინის ხელმძღვანელობით 1904-1906 წწ.“
26
ჩემი ინტერესი ასევე გამოიწვია უშუალოდ „ივენთის“ თემამ. ისტორიას შემორჩა თვითმხილველთა ნაამბობი: 1937 წლის 20 აგვისტოს, მუზეუმის სახელდახელოდ შეკრებილ პერსონალს დილიდანვე გადაუმოწმებია ყველა დეტალი. საღამოს 6 საათზე კი ქალაქის მთელი ქუჩებიდან მასობრივი მსვლელობა დაწყებულა მუზეუმის შესასვლელისკენ. ხელახლა მოასფალტებული კასპის ქუჩა საგანგებოდ აღდგენილ-გაკოპწიავებული როსტომაშვილისეული კარმიდამოთი თავმომწონედ გამოიყურებოდა. აქვე ერთი საყურადღებო მინიშნება: შადრევნისა და წითლად მოკირწყლული ბილიკების მოსაწყობად „მსხვერპლშეწირული“ ხეხილის ბაღის სანაცვლოდ მოუწყვიათ ხასხასა გაზონი და დეკორატიული ნარგავების მწკრივები. ორკესტრის მიერ დაგუგუნებული ტუშის ხმაზე ხალხის აზვირთებული ნაკადი ზღვიდან მოვარდნილ ტალღასავით „შეიჭრა“ შენობაში, სადაც გამოფენილი იყო უჩა ჯაფარიძის მიერ შესრულებული სტალინის მოზრდილი პორტრეტი, იმდროინდელი რევოლუციონერების ფოტოსურათებით
The theme of the event itself also caught my interest. The story that was told remained with history: on the 20th of August, 1937, the handpicked personnel of the museum checked every detail. At 6pm, a mass walk from the city streets to the museum took place. Kaspi Street, with newly re-laid asphalt, looked stunning with the specially reconstructed and beautified Rostomashvilian house. The fruit garden had been “sacrificed” for a fountain and red paved paths, and a bright lawn and rows of decorative plants. At the sound of the orchestra, a surge of excited people rushed into the building like a galloping sea wave where Stalin’s juvenile portrait by Ucha Japaridze, also beautified, stood with photos of the revolutionaries of that period, and Ivane Vepkhvadze’s painting that depicted the Gendarmerie raid of the illegal Avlabari printing house, were exhibited. Also, pamphlets, proclamations, calls, and other written documents of that period could be seen. The main “Fishka” of the event was a small
ორატორი Rest rest-orator.ge
დამშვენებული სტენდები და ივანე ვეფხვაძის ფერწერული ტილო, სადაც გამოსახული იყო ჟანდარმერიის მიერ ავლაბრის არალეგალური სტამბის დარბევა. ასევე წარმოდგენილი იყო ჩარჩოში ჩასმული მაშინდელი ბროშურები, პროკლამაციები, მოწოდებები და სხვა ხელნაწერი დოკუმენტები. ღონისძიების მთავარი „ფიშკა“ ყოფილა მომცრო დაფა წარწერით – „ტიპოგრაფიის სადგომში გაყვანილი ელექტრონული ზარის ღილაკი“ და ნახევარსარდაფიდან ხვეული კიბით მიწისქვეშა ჩასასვლელი, სადაც სიტუაციურად ისეთი გარემო შეუქმნიათ, რომ გეგონებოდა აგერ ახლა გავიდნენ სტამბის მუშებიო. როგორც მოძიებულ წყაროში ამოვიკითხე, საზეიმო ცერემონიალზე სტალინი ტაშის გრიალით აღიარეს ბოლშევიკური პარტიული ბეჭდვითი სიტყვის უდიდეს ორგანიზატორად. მქუხარე ხანგრძლივი აპლოდისმენტებით ჩაიარა ამხანაგ ლ. ბერიას გამოსვლამ, რომელიც ამ ღონისძიების ინიციატორი და იდეის ავტორი იყო. ხოლო მაშინდელმა ცეკას პროპაგანდის, აგიტაციისა და ბეჭდვითი სიტყვის განყოფილების გამგემ ერიკ ბედიამ სრულიად ახლებურად და შთამბეჭდავად დახატა დიდი ბელადის წვლილი ბეჭდვითი სიტყვის განვითარებასა და აღორძინებაში. ასევე აღინიშნა ავლაბრის არალეგალური სტამბის უდიდესი როლი რევოლუციური მოძრაობის ისტორიაში. ასეთია თბილისური ბეჭდვითი სიტყვის მენშევიკურ-ბოლშევიკური ეპიზოდები და მათი აღმა-დაღმა სვლა. P.S.: 1990-იან წლებში ავლაბრის არალეგალური სტამბა და საგამოფენო ექსპონატები ძარცვა-განადგურებას გადაურჩა საქართველოს კომპარტიის მაშინდელი წევრების დამსახურებით. მეფე ვახტანგ VI-დან მოყოლებული ძველი მესტამბეების ისტორიები, უნიკალური ხელით საბეჭდი მანქანები და უძველესი ქართული შრიფტები, 2013 წელს ერთ სამუზეუმო სივრცეში უნდა განთავსებულიყო. ე.წ. მეხსიერების მუზეუმის სახელწოდებით მიმდინარე პროექტი, სამწუხაროდ, დროებით შეჩერებულია.
As I read in the sources, Stalin was acknowledged as the biggest organizer of the print word of the Party with a rumbling applause at the celebratory ceremony. A long storm of applause followed the speech of Comrade Beria - initiator and the author of the idea. Propaganda, Agitation, and Printed Word, Department Officer Erik Bedia of the Central Committee painted a new and an impressive picture of the Great Chief’s role in the development and revival of the printed word. The huge role of the illegal Avlabari printing house was also noted in the history of the revolutionary movement. These are the episodes of the printed word Menshevik-Bolshevik and their ups and downs. P.S. During the 1990s, the illegal Avlabari printing house was saved from robbery and destruction by the Georgian Communist party members of the period. Stories of old typographers from the Vakhtang VI period, unique printing machines, and the oldest Georgian print were to be presented in 2013 in the same museum space. The so called Memory Museum project is currently on hold. P.P.S. Special thanks to Tsiuri Kotshlashvili and Irakli Khvadagiani for providing materials for this article.
the awkward fact that somewhere, near, a factory of prohibited words was rapidly working disturbed the sleep of the Tbilisi Gendarmerie and Okhranka
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
P.P.S.: სტატიის დასაწერად მასალების მოწოდებისთვის დიდი მადლობა ციური კოჭლაშვილს, ცირა ელისაშვილს და ირაკლი ხვადაგიანს.
board with the inscription - “the button of the electronic ring wired through the typographic dwelling” and an underground path with a twisted staircase where they had contextually created an atmosphere that looked like the printing house workers had recently left the area.
27
სამოყვარულო მებაღეობა Amateur Gardening ანო გოგიჩაძე
ორატორი
ano Gogichadze
28
მცენარეები სახლის გაფორმების კარგი საშუალებაა, რადგან მათ ესთეტიკური სიამოვნების მონიჭება შეუძლიათ. ზოგი მიიჩნევს, რომ მცენარეები მიკროსამყაროს ქმნიან და პოზიტიური მუხტი შემოაქვთ სახლში, ზოგისთვის კი გარკვეულ სიმბოლოებს წარმოადგენენ და კეთილდღეობისა და ჯანმრთელობის მომტანი თვისებები აქვთ. მოკლედ, მათთვის ვისაც ლამაზი, ფერადი და ჯანსაღი გარემო უყვარს, მცენარეების მოშენება კარგი გადაწყვეტილებაა. მცენარეების გარემოცვაში შეძლებთ გემრიელად მიირთვათ ფინჯანი ყავა, მოიწვიოთ მეგობრები, იკითხოთ, იმუშაოთ კომპიუტერთან ან სულაც დაკავდეთ ხელსაქმით. მცენარეებით სახლის გაფორმება ეკოსტილის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია, რაც
Plants are good for decorating a house because they can bring about a certain aesthetic pleasure. Some think that plants create a micro universe and bring positive charge to a home. For some people, they represent certain symbols and carry characteristics of welfare and health. In short, for those who love beautiful, colorful, and healthy environments, growing plants is a good choice. You can drink a cup of coffee, invite friends, read, work on a computer, or even get busy with fancy-work in a green atmosphere of plants. Designing a house with plants in mind is one aspect of eco-style which brings one closer to nature and enriches the interior with color. Growing plants is possible everywhere - in a
ორატორი Rest rest-orator.ge
ბუნებასთან სიახლოვის გრძნობას იწვევს და ნატურალური ფერებით ამდიდრებს ინტერიერს. მცენარეების გაზრდა ყველგანაა შესაძლებელი – ოთახში, ვერანდაზე, კიბის მოაჯირზე, ეზოში, ძველ საბურავებში და ყოველგვარი ვინტაჟური ნივთის მიმდებარედ. ქოთნის მცენარეების გარდა, შეგიძლიათ მისაღებ ოთახში კედელიც კი დაუთმოთ მცენარეებს. სამზარეულოში შესაძლებელია მწვანილისა და ბოსტნეულის მოშენება, რაც საკმაოდ ორიგინალურია და ჯანსაღ პროდუქტსაც სახლის პირობებში მოიყვანთ.
Salome Goguadze is an amateur gardener who has a mini garden organized on her balcony and takes care of plants. Most of her plants are colorful flowers that blossom during spring. Salome started gardening several years ago with a pot flower that was gifted to her and, now she sees her garden as much more than a simple decoration. The act of taking care of plants lifts her mood and makes living without them unimaginable. According to her observation, a garden is beautiful when plants feel the care and, therefore, blossom. Her tip for gardeners is everyday interaction with and a delicate approach towards plants, because every plant demands a different environment, lighting, temperature, and watering frequency. If you decide to cultivate a garden, you have to choose the right location and arm yourself with all the right tools and equipment. You
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
სალომე გოგუაძე მოყვარული მებაღეა, რომელსაც აივანზე მცირე ზომის ბაღი აქვს მოწყობილი და მცენარეებს უვლის. მისი ნერგების უმეტესობა ფერადი ყვავილებია, რომლებიც გაზაფხულის სეზონზე ყვავიან. სალომემ ბაღის მოშენება რამდენიმე წლის წინ, ნაჩუქარი ქოთნის ყვავილით დაიწყო და ახლა მიაჩნია, რომ მისი ბაღი უბრალო დეკორაციაზე გაცილებით მეტია. მცენარეების მოვლის პროცესი მის განწყობას ამაღლებს და მცენარეების გარეშე ცხოვრებას წარმოუდგენელსაც ხდის. მისი დაკვირვებით, ბაღი ლამაზია მაშინ, როდესაც მცენარეები მზრუნველობას გრძნობენ და შესაბამისად
room, on a balcony, handrail, garden, in old tires, and next to any vintage items. Apart from pot plants, you can devote a wall to a plant in the reception room. You can grow vegetables and greens, which is quite original and means you will be producing healthy food at home.
29
ყვავიან. განსაკუთრებული რჩევა, რასაც ის მოყვარულ მებაღეებს აძლევს, მცენარეებთან ყოველდღიური ურთიერთობა და გულისხმიერი დამოკიდებულებაა, რადგან ყველა მცენარეს სხვადასხვაგვარი გარემო, განათება, ტემპერატურა და მორწყვის სიხშირე სჭირდება. თუ ბაღის გაშენება გადაწყვიტეთ, წინასწარ უნდა განსაზღვროთ მისი ადგილსამყოფელი, მოიძიოთ საჭირო აღჭურვილობა და შეიძინოთ ხელსაწყოები. ბაღი შეიძლება გააშენოთ როგორც ოთახში, ასევე ვერანდაზე ან ეზოში, და მცენარეები სეზონურად გადააადგილოთ. ჩვენს დროში მცენარეების მოვლის პროცესს თანამედროვე ტექნოლოგიები ამარტივებს. არსებობს საშინაო კომპაქტური აპარატურა, რომლის საშუალებითაც სუფთა ბაღს გააშენებთ და მარტივადაც მოუვლით. ამ ტიპის მოწყობილობები აღჭურვილია სპეციალური განათებით და მოსახერხებელია გადასაადგილებლადაც.
Modern technologies make taking care of plants easier. There is a compact home kit with which you can cultivate a clean garden and easily take care of it. This type of equipment is equipped with special lighting and is handy for moving around. Taking care of plants is not hard but is simply a matter of realizing that every plant loves specific conditions and does not blossom in every environment. For this reason, it is important to choose plants according to the places that you have chosen to grow them in. Some plants like a more humid atmosphere, others like sun, and there are also plants that prefer shade. While choosing the equipment and pots, apart from design, you have to consider practicality. Smaller pots are especially handy because, during warm seasons, you will easily be able to take the plant out onto the balcony, while, in winter, you can place it in a room. Plants
ორატორი
მცენარეების მოვლა არ არის რთული. უბრალოდ გასათვალისწინებელია, რომ ყველა მცენარეს თავისებური პირობები უყვარს და ერთნაირ გარემოში არ ხარობს. ამიტომ მნიშვნელოვანია მათთვის გამოყოფილი
can cultivate a garden both in a room and on a balcony, or in a yard, and move plants seasonally.
30
ორატორი Rest rest-orator.ge
ბაღი ლამაზია მაშინ, როდესაც მცენარეები მზრუნველობას გრძნობენ და შესაბამისად ყვავიან
სივრცის მიხედვით შეარჩიოთ მცენარეები. ზოგიერთ მცენარეს მეტად ტენიანი გარემო უყვარს, ზოგს მზის სხივები, ზოგსაც – ჩრდილი. ხელსაწყოებისა და ქოთნების არჩევისას, დიზაინის გარდა პრაქტიკულობასაც უნდა მოაქციოთ ყურადღება. მომცრო ზომის ქოთნები განსაკუთრებით მოსახერხებელია, რადგან წლის თბილ სეზონზე აივანზე შეძლებთ მარტივად გატანას, ხოლო ზამთარში ოთახში მოათავსებთ. განსაკუთრებულად ლამაზია ქილებში, კოლბებსა და სხვა არასტანდარტულ ქოთნებში ჩარგული მცენარეები, რომლებიც შეგიძლიათ კედელზეც დაამაგროთ. მცენარეებისთვის აუცილებელია წყალი, თუმცა ზომიერად. დაუშვებელია ზედმეტად იშვიათი ან ხშირი მორწყვა. თუ სისტემატიურად მორწყვას ვერ ახერხებთ, შეარჩიეთ მცენარეები, რომელთაც ხშირი მორწყვა არ სჭირდებათ. ამ შემთხვევაში არც მცენარეებს დააზიანებთ და გულიც არ დაგწყდებათ. ან სულაც ტელეფონზე მონიშნეთ მცენარეების მორწყვის სასურველი დრო და აღარ გამოგრჩებათ. ჩვენს გარემოში მცენარეების უსაზღვრო არჩევანია. მთავარია შერჩევის დროს ყურადღება მიაქციოთ სურნელს, ყვავილობის სეზონს, მოვლის სპეციფიკაციას და იმას, თუ რამდენად მისაღებია თქვენი ორგანიზმისთვის – შესაძლოა რომელიღაც მცენარემ ალერგია გამოიწვიოს.
Water is necessary for plants, but in moderation. Extremely rare or frequent watering is incorrect. If you cannot manage a systematic watering, choose plants which do not demand it actively. In this case, neither the plants, nor you will be left with a broken heart. Or simply set a ‘watering time’ alarm on your phone and you won’t go wrong. In our surroundings there is a wide selection of plants and you should pay attention to scent, flowering season, gardening specificities, and how suited a plant is to any allergies you may have. Finally, remember that plants are alive and taking care of them is a big responsibility. If you cultivate a garden, you have to make guardianship your lifestyle because, as Exupery writes: “You are responsible for taking care of whoever you domesticated.”
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
დაბოლოს, გახსოვდეთ, რომ მცენარეები ცოცხალი არსებები არიან და მათი მოვლა დიდი პასუხისმგებლობაა. თუ ბაღს გააშენებთ, მზრუნველობა ცხოვრების წესად უნდა გაიხადოთ, რადგან როგორც ეგზიუპერი წერს: „შენ ვალდებული ხარ იზრუნო იმაზე, ვინც მოიშინაურე“.
planted in novelty pots like jars, flasks, etc., can be hung on a wall.
31
საქართველო ეგიდით „ყველაფერი ჩვენს ხელშია“ აუტოიმუნური ართრიტის მსოფლიო დღეს შეუერთდა რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულმა პაციენტებმა კავშირი დააფუძნეს
რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულმა პაციენტებმა კავშირი დააფუძნეს და საქართველო აუტოიმუნური ართრიტის მსოფლიო დღეს შეუერთდა, რომელიც მთელ მსოფლიოში 2012 წლიდან აღინიშნება. ღონისძიების მიზანს დაავადების შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება წარმოადგენდა, რომელიც დაავადების დროული დიაგნოსტიკის აუცილებლობასა და ადეკვატურ თერაპიაზე ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფას შეუწყობს ხელს.
ორატორი
შეხვედრაზე მონაწილეობდნენ „რევმატოიდული ართრიტით დაავადებული პაციენტების კავშირის“ თავმჯდომარე ინგა მამუჩიშვილი, დამფუძნებლები – მარინა საღარაძე და რუსუდან ედიბერიძე, ასევე კავშირის მხარდამჭერი კომპანია „ჯეპრას“ პიარკონსულტანტი თინათინ სამყურაშვილი.
32
ღონისძიებაზე მოწვეულნი იყვნენ ჯანდაცვის სამინისტროს, პარლამენტისა და საკრებულოს ჯანდაცვის კომიტეტის წარმომადგენლები, ექიმები, პაციენტები და სხვა სტუმრები. „პირველად საქართველოში რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულ პაციენტთა კავშირი
შეიქმნა. ვგეგმავთ ერთგვარი მედიატორის როლის შესრულებას პაციენტებსა და სახელმწიფო სტრუქტურებს შორის. დაავადება უმძიმესია, წლების განმავლობაში ადამიანი განიცდის საშინელ ტკივილს. მკურნალობის მეთოდები არსებობს, რომლის გარკვეული ნაწილი ფინანსდება, კერძოდ – პაციენტები 18 წლამდე, თუმცა ამ ავადმყოფობამ ასაკი არ იცის. ეს შეიძლება დაემართოს როგორც 2 წლის ბავშვს, ასევე ასაკოვან ადამიანსაც. ჩვენი მიზანია, რომ ცნობადი გავხადოთ აღნიშნული პრობლემა. მკურნალობა საკმაოდ ძვირადღირებულია. ჩვენი სურვილია საზოგადოებამაც და სახელმწიფო სტრუქტურებმაც გაითავისონ მუდმივი მკურნალობის საჭიროება. ეს არის ქრონიკული დაავადება, რომელიც იწვევს ქმედითუუნარობას. პირადად ეს ყველაფერი გამოვიარე, თავად ვარ პაციენტი და სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე, რომ ამ საკითხზე ხმამაღლა ვისაუბრო. ძალიან რთულია ასე ცალცალკე მოიპოვო უდიდესი თანხები მკურნალობისთვის“, – აღნიშნა რევმატოიდული ართრიტის პაციენტთა კავშირის დამფუძნებელმა მარინა საღარაძემ. პაციენტთა კავშირის დამფუძნებლის,
ორატორი Rest rest-orator.ge
ამადროულად ექიმი-პედიატრის ინგა მამუჩიშვილის თქმით, რევმატოიდული ართრიტის პაციენტთა კავშირის მიზანია გაიზარდოს დაავადების ინფორმირებულობის დონე მოსახლეობაში, რადგანაც დაავადებულთა რიცხვი დროთა განმავლობაში მატულობს. დიდმა ნაწილმა, რომელსაც აქვს უკვე გამოვლენილი რევმატოიდული ართრიტის სიმპტომები, მიზანმიმართულად და დროულად მიმართოს ექიმს: „შედეგად ჩატარდეს გამოკვლევები და დაიწყოს მკურნალობა. აქ არის ოჯახის ექიმის როლი, შემდეგ რადიოლოგი და რევმატოლოგი, რომლებიც ყველანი ერთად ერთვებიან აღნიშნულ პროცესში, რათა დროზე გამოვლინდეს დაავადება. რევმატოიდული ართრიტი ძალიან აგრესიული დაავადებაა, რომელიც აზიანებს შემაერთებელ ქსოვილს. იგი ძირითადად განთავსებულია ძვალსახსროვან სისტემაში. ორგანიზმში იწყება „განუკითხაობა“ და იმუნური სისტემა იწყებს ბრძოლას სახსრების წინააღმდეგ. აქედან გამომდინარე გარდაუვალია სწორი მკურნალობის არქონის შემთხვევაში შშმ პირად ჩამოყალიბება“. „ძალიან მახარებს დღევანდელი ინიციატივა და კავშირის დაარსება, რადგან თავად ვარ პაციენტი და ამ დაავადების მატარებელი უკვე 20 წელია. ძალიან რთულია ართრიტთან ერთად ცხოვრება. ამიტომ ვფიქრობ აღნიშნული ორგანიზაცია ხელს შეუწყობს პაციენტების ცნობიერების ამაღლებას, გაზრდის კომუნიკაციას და ბევრ სასიკეთო და საჭირო საქმეს გააკეთებს პაციენტებისთვის“, – გვითხრა რევმატოიდული ართრიტის პაციენტთა კავშირის ერთ-ერთმა დამფუძნებელმა რუსუდან მაჩაბელმა. დასასრულს, გამოქვეყნდა ონლაინპეტიცია, მიმართული საქართველოს ჯანმრთელობის, შრომისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოსადმი – საქართველოში რევმატოიდული ართრიტით დაავადებული პაციენტებისთვის ბიოლოგიურ პრეპარატებზე ხელმისაწვდომობის გაზრდის ხელშეწყობის თხოვნით.
რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულ პაციენტებს შეიძლება აღენიშნებოდეთ ისეთი სისტემური გართულებები, როგორებიცაა გულ-სისხლძარღვთა და ფილტვის დაავადებები, ოსტეოპოროზი, ანემია და ა.შ. რევმატოიდული ართრიტით დაავადებული პაციენტების სიცოცხლის ხანგრძლივობა შესაძლებელია 5-10 წლით იყოს შემცირებული. დაავადების დროული დიაგნოსტიკა და ადრე დაწყებული მკურნალობა აფერხებს დაავადების პროგრესირებას და სახსრების შეუქცევად დაზიანებას. მაგრამ სამწუხაროდ დიაგნოსტირებული პაციენტების უმეტესობა საქართველოში ვერ იღებს ადეკვატურ მკურნალობას, მედიკამენტებზე ფინანსური ხელმისაწვდომობის არარსებობის გამო. რევმატოიდული ართრიტით დაავადებული პაციენტების კავშირი დაარსდა 2016 წელს. კავშირის ძირითადი მიზანია საზოგადოების ინფორმირებულობის გაზრდა დაავადებასთან მიმართებაში; სტანდარტული თერაპიისადმი რეზისტენტული პაციენტების (განსაკუთრებით – მძიმე ფორმების) ადეკვატური მკურნალობის უზრუნველყოფისთვის ზრუნვა; პერმანენტული ურთიერთობა საქართველოს რევმატოლოგთა ასოციაციასთან, ფარმაცევტული კომპანიების წარმომადგენლებთან და სხვა ტიპის სამედიცინო ორგანიზაციებთან დაავადების გარშემო არსებული სიახლეების, მეთოდების, ახალი მედიკამენტების გაზიარების თვალსაზრისით.
ორატორი Rest rest-orator.ge
orator
რევმატოიდული ართრიტი ქრონიკული, პროგრესირებადი, ქმედუუნარობის გამომწვევი აუტოიმუნური დაავადებაა, რომელიც იწვევს სახსრების შეშუპებას და დაზიანებას. სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით, ამ
დაავადებით დედამიწაზე ყოველი მეასე ადამიანი იტანჯება. ქალები მამაკაცებზე სამჯერ ხშირად ავადდებიან. რევმატოიდული ართრიტი შეიძლება დაიწყოს ნებისმიერ ასაკში, მაგრამ უფრო მეტად დამახასიათებელია მისი გამოვლენა 35-დან 50 წლის ასაკის პერიოდში. რევმატოიდულმა ართრიტმა შესაძლოა დააზიანოს ყველა სახსარი, მაგრამ უმეტესად ზიანდება ხელის, ფეხის და მაჯის სახსრები. სახსრების პროგრესირებად შეუქცევად დაზიანებას თან სდევს შრომის უნარის თანდათანობითი დაქვეითება და დამოუკიდებლობის დაკარგვა; პაციენტებს არ შეუძლიათ ისეთი მარტივი მოქმედებების შესრულება, როგორებიცაა თმის დავარცხნა, კიბეზე ასვლა, საჭმლის მომზადება და ა.შ. განვითარებად ქვეყნებში პაციენტების ნახევარზე მეტი 10 წლის განმავლობაში კარგავს სამსახურს და საარსებო წყაროს.
33
„ფონდი ნატახტარის“ თანხის შეგროვების მეხუთე ტალღა დაიწყო
თორნიკე ყაჯრიშვილი
ორატორი
რამდენიმე დღის წინ სასტუმროში Holiday Inn „ფონდი ნატახტარის“ თანხის შეგროვების ახალი ტალღის დაწყების თაობაზე პრესკონფერენცია გაიმართა. სტუმრებს შორის იყვნენ ჟურნალისტები, კერძო პირები და იმ ორგანიზაციების წარმომადგენლები, რომლებიც ამ ფონდთან ერთად მონაწილეობდნენ მზრუნველობამოკლებული მოზარდების განათლებისა და დასაქმების სხვადასხვა პროექტებში.
34
შეგახსენებთ, რომ კომპანია „ნატახტარმა“ 2011 წლის ნოემბერში დააფუძნა „ფონდი ნატახტარი“ და დაიწყო საქველმოქმედო პროექტის „იზრუნე მომავალზე“ განხორციელება. ყოველ წელს, 3 თვის განმავლობაში „ნატახტარის ლიმონათის“ თითოეული გაყიდული ბოთლიდან ფონდში ირიცხება 1, 3 და 5 თეთრი (შეფუთვის შესაბამისად). 5 წლის განმავლობაში კი ფონდში შეგროვილმა თანხის რაოდენობამ 587 857 ლარს მიაღწია. ამ თანხით 200-ზე მეტ მოზარდს გაეწია სხვადასხვა ტიპის მომსახურება განათლებისა და დასაქმების კუთხით. ეს პროექტი არასამთავრობო ორგანიზაცია „ჩვენი სახლი – საქართველოს“ მხარდაჭერით და საქართველოს პატრიარქის თანადგომითა და ლოცვა-კურთხევით ხორციელდება.
ასოციაცია „ჩვენი სახლი – საქართველოს“ ფსიქოლოგიური სამსახურის ხელმძღვანელის, მანანა ომარაშვილის თქმით, „ფონდი ნატახტარის“ დახმარებით უკვე არაერთი მოზარდის ცხოვრება შეიცვალა უკეთესობისკენ. მანანა ომარაშვილი – ასოციაცია „ჩვენი სახლი – საქართველოს“ ფსიქოლოგიური სამსახურის ხელმძღვანელი: „თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ პროექტი, რომელიც ხორციელდება „ფონდ ნატახტართან“ პარტნიორობით, არის ძალიან წარმატებული. უმთავრესია ის, რომ კომპანია „ნატახტარმა“ აიღო სოციალური პასუხისმგებლობა. ეს არის ხანგრძლივი და საჭიროებებზე ორიენტირებული პროექტი. მათ მიმართეს იმ პროფესიონალებს, რომლებმაც ზუსტად იციან მზრუნველობამოკლებული მოზარდების საჭიროებები. საყურადღებოა, რომ ფონდიდან თითოეულ მოზარდზე თანხის გამოყოფისა და დანახარჯების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საკოორდინაციო საბჭო, რომელიც შედგება 11 სხვადასხვა პროფესიის ადამიანისგან. ხმათა უმრავლესობით ვწყვეტთ რომელ ბავშვს რა ნაწილში გავუწიოთ დახმარება. 167 ბენეფიციარს ვემსახურებით 28 მცირე საოჯახო ტიპის სახლის მასშტაბით. თუმცა,
ორატორი Rest rest-orator.ge
ამა წლის სექტემბრის თვიდან გაიზრდება ფონდის ბენეფიციარების რაოდენობა. ჩვენი ორგანიზაცია ბენეფიციარებს უწევს ფსიქოლოგიურ დახმარებას. მეტი თვალსაჩინოებისთვის, ზუსტ ციფრებში ასახულ სტატისტიკას წარმოგიდგენთ: 167 ბენეფიციარიდან 80 უკვე მუშაობს, 66 მოზარდი სახელობო პროფესიას დაეუფლა. 67 მათგანი კოლეჯის სტუდენტია, ხოლო უმაღლეს განათლებას იღებს 15 სტუდენტი. 5 აბიტურიენტი გვყავს. 37 სრულწლოვან ახალგაზრდას უფინანსდება საცხოვრებელი. ახალგაზრდები დასაქმებულნი არიან კაფეებსა და რესტორნებში, სილამაზის სალონებში, საწარმოებსა და ქარხანა „ნატახტარში“.
არასამთავრობო ორგანიზაციის „ჩვენი სახლი საქართველოს“ გუნდმა, ფსიქოლოგებმა. ასევე, მადლობა მასწავლებლებსა და დამსაქმებლებს, რომლებიც პროექტის არსებობისთვის ყოველდღიურად შრომობენ. განსაკუთრებული მადლობა მინდა გადავუხადო საპატრიარქოს, რომლის ლოცვა-კურთხევითაც ხორციელდება პროექტი. ასევე დიდი მადლობა შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს“.
როგორც ჟურნალისტებთან საუბარში კომპანია „ნატახტარის“ გენერალურმა დირექტორმა ჯუნეით არათმა განაცხადა, ამ პროექტის საშუალებით ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია გახდეს ქველმოქმედი.
ნიკოლოზ ხუნძაკიშვილი – კომპანია „ნატახტარის“ კორპორაციულ საქმეთა დირექტორი: „ფონდი ნატახტარის“ მიზანია, 15დან 18-წლამდე ასაკის მოზარდების დახმარება, რომლებიც მალე დატოვებენ საოჯახო ტიპის ბავშვთა სახლებს და დაიწყებენ დამოუკიდებელ ცხოვრებას. ისინი უნდა იყვნენ სათანადოდ მომზადებულები. სწორედ აქ ვხედავთ ჩვენი კომპანიის სოციალურ პასუხისმგებლობას. ამ პროექტს სხვა პროექტებისგან გამოარჩევს მისი მდგრადობა და რაც მთავარია – უწყვეტობა. იმედი მაქვს ყოველ წელს მოვიძიებთ სათანადო თანხებს, რომ მზრუნველობამოკლებულ მოზარდებს შესაბამისი დახმარება გავუწიოთ და უკეთესობისკენ შევცვალოთ მათი ცხოვრება“.
ჯუნეით არათი – კომპანია „ნატახტარის“ გენერალური დირექტორი: „დაახლოებით 5 წლის წინ გადავწყვიტეთ შეგვექმნა ფონდი, რათა გვეზრუნა ახალგაზრდებზე. ჩვენი მიზანია მათ ჰქონდეთ დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის აუცილებელი უნარ-ჩვევები და განცდა, რომ ისინი მარტო არ არიან. ეს ძალიან რთული იყო, მაგრამ ჩვენთვის მთავარია ის შედეგი, რომელიც მოგვცა ამ პროექტმა. 200-მდე ადამიანისთვის შეგროვდა ნახევარ მილიონზე მეტი ლარი ქართული საზოგადოების აქტიურობის შედეგად. თანხა ფონდში ირიცხებოდა, კომპანია „ნატახტარის“ მიერ წარმოებული ლიმონათის გაყიდვიდან. ამიტომ მადლობა მომხმარებლებს. დიდი ძალისხმევა და პროფესიონალიზმი გამოიჩინეს
კომპანია „ნატახტარის“ კორპორაციულ საქმეთა დირექტორის ნიკოლოზ ხუნძაკიშვილის თქმით, ამ პროექტს სხვა პროექტებისგან გამოარჩევს მისი მდგრადობა და უწყვეტობა.
კომპანია „ნატახტარის“ წარმომადგენლებმა მადლობა გადაუხადეს იმ ორგანიზაციებსა და პერსონებს, რომლებიც „ფონდ ნატახტართან“ ერთად მზრუნველობამოკლებულ მოზარდებს ასაქმებს და განათლებას აძლევს.
orator
ორატორი Rest rest-orator.ge
35
Rest ორატორი ყველაფერი კულინარიისა და სარესტორნო ბიზნესის შესახებ all about cooking and restaurant business
ვიდეორეპორტაჟი ........................................................................................42 Video Recipe 50-ლარიანი მენიუ..........................................................................................46 Menu for 50 GEL ლონდონის სასტუმრო Ritz-ის მთავარი სომელიე საქართველოში..........48 Head Sommelier of The Ritz London in Georgia ყველაზე გემრიელი კერძები „ბორჯომის“ გასტრო გიდისგან...................52
The Most Tasty Dishes from the Gastronomic Guide of “Borjomi”
ვეგან-რესტორანი „ნამუ“....................................................................................55 Vegan Restaurant “Namu”
ქართველი შეფმზარეულები კორეაში.........................................................62 Georgian Chefs in Korea
მარწყვის დესერტი „ტაბლასგან“.......................................................................66 Strawberry Dessert from Tabla პრესტური „ჩაის სახლში ოპერასთან“...............................................................68 Press Tour Tea House near the Opera House
rest
ორატორი Rest rest-orator.ge
37
ვიდეორეპორტაჟი „ჩაქაფული“ Video Recipe “Chakapuli” აჩო ზამბახიძე, ქეთი პაპავა
Restორატორი
acho zambakhidze, keti papava
38
2016 წლის 15 მაისი ჩვენთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობის მატარებელი დღე იყო. როგორც ჩვენმა ერთგულმა მკითხველმა იცის, Jamie Oliver-ის Food Revolution Community-ს ელჩები ვართ საქართველოში, რაც იმას ნიშნავს, რომ ჩვენი მხრივ ვუერთდებით ჯეიმის გუნდს და 2000-ზე მეტ ელჩს მთელ მსოფლიოში, რათა ერთად შევცვალოთ მიდგომა საკვების მიმართ, ერთად გავუწიოთ ჯანსაღ კვებას პოპულარიზაცია და რაც მთავარია – დავიცვათ ბავშვები junk food-ისგან, შევაყვაროთ შინ ჭამა და ვასწავლოთ რა არის მათთვის სასარგებლო
15th of May 2016 is a day that carries a special meaning for us. As our devoted reader is aware, we are ambassadors of Jamie Oliver’s Food Revolution Community in Georgia which means that we have joined Jamie’s team and more than 2000 ambassadors all over the world to change the attitude towards food together, start popularizing healthy food and, most importantly, protect children from junk food, make them fall in love with eating at home and teach them what is healthy and what is harmful for them. Jamie calls this whole
ორატორი Rest rest-orator.ge
და რა – საზიანო; მთელ ამ პროცესს კი, ჯეიმიმ Food Revolution დაარქვა და შეიძლება ითქვას ის უკვე ჩვენი დროის რევოლუციონერია! ასევე გეტყვით იმას, რომ სულ ახლახან დიდი ბრიტანეთის მთავრობამ მხარი დაუჭირა ჯეიმის აქციას შაქრის წინააღმდეგ და 2017 წლიდან დიდ ბრიტანეთში იმპორტირებულ ყველა ტიპის შაქრის შემცველ სასმელზე გაიზრდება იმპორტის გადასახადი, ეს ნამატი კი (დაახლ. 20 ცენტი ყოველ ლიტრზე), სრული მოცულობით გადაერიცხება დიაბეტით დაავადებულთა ფონდს, რაც წელიწადში დაახლოებით მილიარდ (!) ფუნტ სტერლინგს შეადგენს! დიახ, ეს უკვე რევოლუციაა! დავუბრუნდეთ თარიღს. 2016 წლის 15 მაისი Food Revolution Day-ა! ყოველ წელს, მაისის შუა რიცხვებში აღინიშნება ეს დღე და მის ფარგლებში ჯეიმის თითოეული ელჩი, მსოფლიოს აბსოლუტურად ყველა ქვეყანაში, თავისებურად უერთდება დღესასწაულს – ზოგი დიდ ღონისძიებებს აწყობს, ზოგი მხოლოდ ოჯახთან ერთად იკრიბება, თუმცა ყველა ერთი იდეის გარშემო ტრიალებს – პატარებთან ერთად ვაკეთებთ ჯეიმის მიერ სპეციალურად ამ დღისთვის შექმნილ რეცეპტებს, ვიღებთ ფოტოებს, ვიდეოებს, ვავრცელებთ სოციალურ ქსელში „ჰაშ-თეგებით“ – #FoodRevolutionDay, #FoodRevLoves და ა.შ.
ჩვენ, ელენიკოსთან და ტასოსთან ერთად გავეშურეთ ინგრედიენტების საყიდლად! 3 კონა ტარხუნა, 2 კონა ქინძი, 2 კონა ახალი ხახვი, დაახლოებით 20-25 ც ტყემალი, 1 კგ ხბოს
Let us go back to the date. 15th of May, 2016, is Food Revolution Day! Every year, this day is celebrated in the middle of May and Jamie’s ambassadors, in every single country of the world, join this celebration in their own ways - some organize big events, others gather their families, but they all circle around one idea - we create dishes with children, according to the recipes created by Jamie, take pictures, videos, share those on social media with hashtags - #FoodRevolutionDay, #FoodRevLoves, etc. We did not hesitate, called two of our friends, and brought two little ones to make, neither less, nor more - Chakapuli! You will probably ask why Chakapuli and, perhaps find it hard to believe that Jamie Oliver had this recipe in his list… Of course, he did not. However, what can be healthier, cleaner, more nutritious and fun to make, this spring, than a calf Chakapuli filled with aromas and vitamins of tarragon, white wine, and wild plum! As soon as this idea was born, we wrote to the Food Revolution team about the traditional Georgian dish and, yes, they happily agreed and asked us to share the results with them!
რა შეიძლება იყოს გაზაფხულის ამ დროს, ხბოს ჩაქაფულზე ჯანსაღი, სუფთა, სასარგებლო და სახალისო მოსამზადებელი – ტარხუნის, თეთრი ღვინის და ტყემლის არომატებითა და ვიტამინებით სავსე!
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ჩვენც არ დავაყოვნეთ, დავურეკეთ მეგობრებს და ორი პატარა მოვიყვანეთ ჩვენთან, არც მეტი არც ნაკლები – ჩაქაფულის გასაკეთებლად! ალბათ გაგიჩნდებათ შეკითხვა, რატომ ჩაქაფული? და მით უმეტეს, რთულია იმის დაჯერება, ჯეიმი ოლივერს ეს რეცეპტი ჰქონოდა სიაში... რა თქმა უნდა, არც ჰქონია. მაგრამ რა შეიძლება იყოს გაზაფხულის ამ დროს, ხბოს ჩაქაფულზე ჯანსაღი, სუფთა, სასარგებლო და სახალისო მოსამზადებელი – ტარხუნის, თეთრი ღვინის და ტყემლის არომატებითა და ვიტამინებით სავსე! ეს იდეა დაგვებადა თუ არა, მაშინვე მივწერეთ Food Revolution-ის გუნდს ქართული ტრადიციული კერძის შესახებ და დიახ, დიდი სიხარულით დაგვთანხმდნენ და გვთხოვეს შედეგები აუცილებლად გაგვეზიარებინა მათთვის!
process the Food Revolution and it can be said that he is already a revolutionary of our times! Very recently, the government of Great Britain supported Jamie’s act against sugar and, from 2017, the price for importing any type of drink containing sugar will be increased and this increase (approximately 20 cents per liter) will be transferred to the fund of diabetics, which consists of about 1 billion Pounds! Yes, this is already a revolution!
39
უცხიმო ხორცი და 1 ბოთლი თეთრი მშრალი ღვინო ვიყიდეთ. ჩაქაფულზე მარტივი და ჯანსაღი რა შეიძლება ბავშვებთან ერთად გააკეთოთ ამ სეზონზე! ჰოდა ჩვენთან ერთად შეუდექით მომზადებას. ტარხუნის ფოთლები გაათავისუფლეთ ღეროსგან, შემდეგ მწვანილი დაჭერით საშუალო ზომად (ჩაქაფულის წესი #1: მწვანილი უნდა ჩანდეს!) და კარგად აურიეთ ერთმანეთში. დიდი ქვაბის ფსკერზე ჩაალაგეთ დაჭრილი ხორცი და გემოვნებით დაამარილეთ. შემდეგ შერეული მწვანილი დაალაგეთ ზედა ფენად – ისე, რომ ხორცი კარგად დაიფაროს, ბოლოს კი, მოაყარეთ 7-8 ცალი ტყემალი და ასე, ფენა-ფენა აწყობა გააგრძელეთ მანამ, სანამ ყველაფერს ქვაბში არ მოათავსებთ (გაითვალისწინეთ – ბოლო ფენა მწვანილი უნდა იყოს). ისღა დაგრჩენიათ, მოასხათ 500 გრ. ღვინო, დაამატოთ იმდენი წყალი, რომ ყველა ფენა დაიფაროს სითხით და საშუალო ცეცხლზე ადუღეთ 2 საათის განმავლობაში, რომ არომატები მთლიანად გაიფანტოს ჩვენს წვნიანში, ხორცი კი ბოლომდე დარბილდეს... ამასთანავე, 1 საათის შემდეგ დაიწყეთ პერიოდული მორევა. აი, ამ უნიკალური დღის ვიდეოც: youtube.com/ katyachocooking
Start cooking with us. Take the tarragon leaves off the stems, cut the greens to medium sizes (#1 Chakapuli rule: the greens must be visible), and mix them well. Place the already cut meat on the bottom of a large pan and add as much salt as you desire. Afterwards, place the mixed greens as a top layer so that the meat is covered well. Finally, throw in 7-8 wild plums and continue building the layers like this until everything is placed in the pan (keep in mind that the last layer has to be of mixed greens). You just have to pour in 500 g of wine, adding water so that every layer is covered with liquid, and boil at a medium heat for 2 hours to spread the flavors throughout the juice and soften the meat. After 1 hour, start stirring periodically. You can find the video of this unique day on youtube.com/katyachocooking No to Junk Food! Happy #FoodRevolutionDay!
Restორატორი
არა Junk Food-ს! Happy #FoodRevolutionDay!
With Eleniko and Taso, we ventured to shop for groceries! We bought 3 bunches of tarragon, 2 bunches of coriander, 2 bunches of green onions, approximately 20-25 wild plums, 1 kg of fat free calf meat, and a bottle of dry white wine.
40
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ორატორი Rest rest-orator.ge
41
50-ლარიანი მენიუ `ნელიკოსთან“ Menu for 50 GEL at nelikostan
Restორატორი / კრიტიკა
ალბათ ამ რესტორნის გახსნა რამდენიმე წლის წინ არავის მოუვიდოდა აზრად. თუმცა უნდა ვაღიაროთ – დროული ნაბიჯი იყო. მოდი სტატიის დასაწყისში დავსვათ მთავარი შეკითხვა, რომელსაც ბოლოს გავცემთ პასუხს – „ნეტავ მართლა ასეთი სასიხარულოა ნელიკოსთან სტუმრობა, თუ აჭარბებენ დათოს ცოლის დაქალები?“
42
მანქანა როგორღაც გავაჩერეთ ყაზბეგის გამზირზე და გამალებით ვეძებდით კრიტიკის ობიექტს. „გამალებით“-მეთქი, რომ ვამბობთ, ეს შემთხვევითი არ არის – „ნელიკოს“ პოვნა გაგვიჭირდა სტუმრებს! ამიტომ კატეგორიებში „ადგილმდებარეობა“ და „ექსტერიერი“ 4-4 ქულა მივანიჭეთ ჩვენს მასპინძელს. ვერაფერს დავუწუნებთ დასახელებას – „ნელიკოსთან“, როგორც პირდაპირი, ისე ირიბი და თან საკმაოდ პოპულარული მნიშვნელობის მატარებელია. ამიტომ დასახელებას 9 ქულა ჩვენგან. 17:30 საათზე შევაღეთ ძველებური კარი და პირველი, რაც თვალში მოგვხვდა, სტუმრებისგან დასვენებული, რბილ სავარძელზე წამოწოლილი და მობილურით გართული თანამშრომელი (სავარაუდოდ) იყო, რომელიც მაშინვე წამოდგა და გასწორდა, როგორც კი ნაბიჯების ხმა მოესმა. დავსხედით სრულიად ცარიელ რესტორანში და მიმტანი მალევე მოგვიახლოვდა მენიუთი ხელში. 7-ქულიანი კეთილგანწყობით მოგვესალმა, მენიუ დაგვიტოვა და წავიდა.
Most people wouldn’t think of opening such a restaurant. However, we must admit it was a timely step. Let us pose the main question at the beginning of the article, which we will answer at the end - “Is visiting Neliko really that good, or are Dato’s wife’s friends exaggerating it?” We parked the car with difficulty on Kazbegi Ave. and searched for the object of critique frantically. I say “frantically” because we, Nelikos’s guests, were having trouble finding her. Therefore, in the categories - location and exterior - we gave our host a 4-4 score. We cannot find reasons to reject the name - At Neliko’s is a carrier of a direct, symbolic, and a quite popular meaning. For this reason, we give the name 9 points. At 17:30, we opened an old-fashioned door and the first thing that caught our eye was an employee (probably) well rested from the lack of guests, laying on a soft sofa, and absorbed by a phone. He got up immediately and straightened up as soon as the sound of our footsteps were heard. We sat down in a totally empty restaurant and a waiter soon approached us with a menu. He greeted us with a 7 points worth of goodwill, left us a menu, and left. We found the interior to be strange. At a glance, it looked like it had been arranged in a hurry. There were posters of
ორატორი Rest rest-orator.ge
We welcome you to “Sanjha Chulha“, the only authentic Indian restaurant in Georgia. We specialize in Indian cuisine and have a fantastic selection of dishes for your enjoyment. You will find our cuisine versatile, ranging from extremely mild to the very spicy: we offer a richly varied menu of fresh natural ingredients, wholesome sauces and flavorful spices from India. We cate to the tastes of every customer. We hope you will soon join us to enjoy the memorable dining experience of “Sanjha Chulha”.
Mobile: +995-596-03-1313,+995-596-56-1313 Phone: +995-322-95-96-14 Skype: sanjha.chulha Facebook: sanjha chulha Website: www.sanjhachulha.ge Mail: info@sanjhachulha.ge, order@sanjhachulha.ge Address: Agmashenebeli Avenue,130
ინტერიერი გვეუცნაურა: ერთი შეხედვით, თითქოს ნაჩქარევად იყო მოწყობილი. კედლებზე სერიალ „ჩემი ცოლის დაქალების“ შემოქმედებითი ჯგუფის მიერ გადაღებული ფილმების ფოტოპოსტერები იყო გამოკრული. ინტერიერმა 4 ქულაზე მეტი ნამდვილად არ დაიმსახურა. ცოტა უფრო ხმამაღალ მუსიკას, მეტ მხიარულ განწყობას და მეტ სერიალის ვირტუალურ აურას ველოდით; მისი პერსონაჟების ფოტოების, სახასიათო აქსესუარებისა და ნივთების სიმრავლეს... ამ ყველაფერში ინტერიერს დიდი როლი უნდა ეთამაშა, მაგრამ სამწუხაროდ კატეგორია „აურაც“ 4 ქულამდე დავიდა.
Restორატორი / კრიტიკა
დავუბრუნდეთ მენიუს. დიზაინი არ იყო ცუდი ჩანაფიქრი, თუმცა ხშირი გამოყენების გამო აშკარად ასცდა დიზაინერის საბოლოო მიზანს; თან, გულწრფელად რომ გითხრათ, არ ველოდით ასეთ მცირე არჩევანს! „მენიუს“ 3 ქულა. ჩვენდა გასაკვირად, ძალიან მწირი იყო ასევე ბლინების არჩევანი, რომელსაც „საფირმოდ“ ფართოს ველოდით. მიმტანმა აშკარად შეგვატყო, რომ გვიჭირდა კერძების არჩევა და დახმარება შემოგვთავაზა. ერთობლივი ძალებით შევუკვეთეთ ორაგულისა და ხიზილალას ბლინი, ცეზარის სალათი ორაგულით და დესერტად რა თქმა უნდა ისევ ბლინი.
44
მიმტანი, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, კეთილგანწყობილი იყო და პროფესიონალიზმსაც ვერაფრით დავუწუნებდით. მაგალითად, ჩანგლის შეცვლა რომ ვთხოვეთ, ხელსახოცით, სუფთად მოგვიტანა მაგიდამდე და მეტიც – ჩვენთვის მარჯვენა მხრიდან დაგვიდო თეფშთან („სერვირების წესი“ 8-ქულიანი პროფესიონალიზმით დაცულია). ასევე, სისუფთავეზე მოკლედ გეტყვით, რომ უსუფთაობის გრძნობა ნამდვილად არ შეგაწუხებთ (8 ქულა). სტანდარტულად, შეკვეთის მოტანამდე, სველ წერტილს მივაკითხეთ. ბევრი არაფერია მოსაყოლი: ძველებური ბინის სტილში გადაწყვეტილი, მეტ-ნაკლებად სუფთა, პატარა ზომის სველი წერტილი (უფრო კომფორტულიც შეიძლებოდა – 5 ქულა). კატეგორიამ „დრო კერძამდე“, ერთმნიშვნელოვნად დაიმსახურა 8 ქულა, მალევე მოგვიტანეს სალათიც და კუბებად დაჭრილი ბლინიც. და აი აქ – კიდევ ერთი
films shot by the creative team of the series, My Wife’s Friends: the interior definitely did not deserve more than 4 points. We were expecting louder music, more positive feeling and a virtual aura of the TV series - photos of its characters, large numbers of characteristic accessories, and things… The interior should have played a big role throughout all this but, sadly, the category Aura came down to 4 points as well. Let us go back to the menu. The design was not badly planned but, from its frequent use, it mismatched the designer’s final goal; also, honestly - we were not expecting such a small choice! 3 points for the menu. To our amazement, the choice of pancakes was also poor, which we were expecting to be diverse due to its characteristic “specialty.” The waiter obviously noticed that we had a hard time trying to make a choice and offered us assistance. With joint efforts, we ordered salmon and caviar pancakes, Cesar salad with salmon, and, for desert, of course, pancakes. The waiter, as we have pointed out, was good willed and his professionalism could not be ignored. For example, when we asked for another fork, he brought it with a handkerchief, in a clean manner and, moreover, put it on the right side of the plate (Service rules observed with 8 points of professionalism are saved). While we’re at it, I’ll tell you here that you will not be bothered by a sense of dirtiness (8 points). As per tradition, before the arrival of the order, we visited the bathroom. There is not much to tell about it. The space is arranged according to an old-fashioned apartment, more-or-less clean, small washbasin (it could have been more comfortable - 5 points). The category “Time before Dish,” deserved 8 points. They brought us the salad and pancakes cut in cubes quickly. And then, there it was - another disappointment. The pancakes were not just cool, as is characteristic of dishes ready-made for serving, or when a waiter brings them late, no, it was the cold of a fridge! Of course, both salmon and caviar are tasty but there was no “fresh” feeling, no supposition that this pancake had been made
ორატორი Rest rest-orator.ge
იმედგაცრუება. ბლინი არ იყო უბრალოდ გრილი, როგორც ეს სერვირებისთვის გამზადებულ კერძს ახასიათებს ხოლმე – როცა მიმტანი აგვიანებს მაგიდამდე მიტანას. არა, ეს იყო მაცივრის სიცივე! რა თქმა უნდა, ორაგულიც გემრიელია და წითელი ხიზილალაც, მაგრამ არანაირი fresh-შეგრძნება, არანაირი ვარაუდი, რომ ეს ბლინი შეკვეთის მიცემის შემდეგ სპეციალურად ჩვენთვის გაამზადა „ნელიკომ“. არა, ეს ბლინი შეკვეთამდე უკვე მზად იყო. სალათმა შედარებით მოგვაწონა თავი – ხრაჭუნა სალათის ფურცლები, გრეიფრუტი და ორაგული გემრიელად „შეხმატკბილდნენ“ ერთ პატარა ჯამში, თუმცა სოუსში ჩვეულებრივი მაიონეზი შედარებით მძაფრად იგრძნობოდა და მიმზიდველი ვიზუალის პატარა პურის ჩხირებმა კი სალათის მირთმევა ცოტა არ იყოს მტკივნეული გახადა (ძალიან გამაგრებული იყო). დესერტის დროც მოვიდა. ველოდით ბლინებს შოკოლადისა და ბანანის პიურეთი. ჩვენი მოლოდინიც ზუსტად ისეთი იყო, როგორსაც თქვენ წარმოიდგენთ ახლა: ცხელი ბლინი, საიდანაც გადმოდის მდნარი შოკოლადი და რომელსაც საოცრად უხდება ბანანი. მაგრამ... ჩვენი მოლოდინი დაიმსხვრა. მოგვიტანეს თეფშზე მოთავსებული სამკუთხედად დაჭრილი ერთი ბლინი, სრულიად ცივი, შოკოლადის მუსით და ბანანის პიურეთი. ეს იყო და ეს.
სამწუხაროდ, ჩვენი სტუმრობა `ნელიკოსთან“ საბოლოო – 5.5 ქულით შეფასდა, რაც ალბათ ცხადად პასუხობს დასაწყისში დასმულ შეკითხვას.
We will tell you about the categories “Dish” and “Cost” in this paragraph. The dishes totally ruined our expectations. Considering that a pancake takes about 2-3 minutes to cook, we weren’t expecting to have cold pancakes served to us, also, we cannot say that it was outstandingly tasty either. For these reasons, 3 points to Neliko in the category of “Dish.” In terms of prices… In order for you to easily understand: tea, 2 pancakes, and 1 salad, nothing less, nor more, cost us 49 GEL. The problem is that, if it was worth it, you wouldn’t hold back on 12 GEL for a pancake and 15 GEL for a salad. But when neither quality nor the size of the portion balances out the price? 3 points to the category “Price.” In the category “Smoking Area,” we give a rightful 8 points to our host - they smoke in only one of the two rooms. Our visit to Neliko has been estimated, finally, with 5.5 points, which undoubtedly answers the question asked in the beginning.
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი / კრიტიკა
კატეგორიებზე „კერძი“ და „ფასი“, ამ აბზაცში ერთად გეტყვით: კერძებმა მთლიანად გაგვიცრუა მოლოდინი. მაშინ, როცა ბლინის მომზადებას სულ რაღაც 2-3 წუთი სავსებით ყოფნის, უკვე მზა ბლინით გამასპინძლებას არ ველოდით. თან, გამორჩეულად გემრიელიაო – ვერც ამას ვიტყვით, ამიტომ კატეგორიაში „კერძი“, ნელიკოს 3 ქულა ჩვენგან. რაც შეეხება ფასებს... მარტივად რომ აღიქვათ: ჩაი, 2 ბლინი და 1 სალათი არც მეტი, არც ნაკლები 49 ლარი დაგვიჯდა. პრობლემა კი ისაა, რომ თუკი ამად ღირს, არც ბლინში დაგენანება 12 ლარი და არც სალათში 15, მაგრამ მაშინ, როცა არც ხარისხი აბალანსებს ფასს და არც პორციის ზომა? კატეგორიას „ფასი“ – 3 ქულა. კატეგორიაში Smoking Area, სამართლიანი 8 ქულა ჩვენს მასპინძელს – ერთ ოთახში ეწევიან, მეორეში – არა.
specially for us by Neliko, no, these pancakes were ready before the order. The salad left a good impression on us with its crunchy salad leaves, grapefruit and salmon tastefully blending in a small bowl. However, ordinary mayo was apparent in the sauce and visually attractive hard little crouton made it a little painful to eat. Time for the dessert. We had ordered pancakes with banana and chocolate puree. Our expectation was the same as what you will imagine now - hot pancakes with hot chocolate pouring out of them, matched by banana pieces. But… our expectation was shattered once again. They brought us a totally cold pancake cut as a triangle and placed on a plate with chocolate mousse and banana puree. That was it.
45
Anna,Anna, Franz,Franz, Eduard. Eduard. MariaMaria and Olga and married Olga married WhenWhen starting starting our venture our venture I heard I heard storiesstories aboutabout in Zugdidi and their and offspring their offspring are still areliving still living some some Germans Germans who exactly who exactly one century one century ago ago in Zugdidi in Zugdidi. Christian Christian ReichsReichs son Eduard son Eduard was was run a run distillery a distillery in ourinneighborhood our neighborhood villagevillage in Zugdidi. married with an with Mingrelian an Mingrelian woman– woman– NadiaNadia ownedowned by a German by a German processing processing corn and cornfruit and fruitmarried Turava, Turava, whosewhose tomb tomb still can stillbecan found be found in thein the into spirits. into spirits. villagevillage of Torsa. of Torsa. In thatInsense that sense we arewe taking are taking up anup oldantradition old tradition TheseThese Germans, Germans, FranzFranz ProzerProzer and Christian and Christian and we and arewe proud are proud of this, ofcombining this, combining traditional traditional processing processing of theoffruit the and fruitmodern and modern distillery distillery Reich,Reich, were even were building even building a railway a railway to transport to transport technology technology for distilling. for distilling. different different equipment equipment whichwhich was necessary was necessary for for producing producing high quality high quality products. products. One of One them, of them, FranzFranz ProzerProzer was a was German a German who who bought bought land in land 1902 in from 1902 from the regional the regional duke of duke ofTheir Their products products were even were exported even exported to Europe to Europe Dadiani. Dadiani. He built He abuilt distillery a distillery producing producing 1200 1200 through through the Black the Black Sea ports. Sea ports. FromFrom Germany Germany they imported furniture, furniture, machinery machinery and other and other LitersLiters of spirit of spirit from from corn and cornfruit and every fruit every year. year. they imported quality quality products. products. ApartApart from from his distillery his distillery FranzFranz Specialists Specialists for processing for processing the corn the and cornthe andfruit the fruit in Naraseni in Naraseni ownedowned farmsfarms for growing for growing he invited he invited from from Germany. Germany. One of One them of them was was ProzerProzer and pork. and pork. Fruit Fruit growing growing gardens gardens and corn and corn Christian Christian Reich,Reich, a relative a relative of Franz of Franz Prozer. Prozer. cattle cattle fields.fields. Christian Christian ReichReich and his and family his family were living were living Andbrought they brought a lot of a lot plants of plants and seeds and seeds from from in theincastle the castle of theofDadiani the Dadiani family.family. Christian Christian And they Germany. ReichsReichs familyfamily had 5had children: 5 children: Olga, Olga, Maria,Maria, Germany.
All in all for a period of 15 years the family of Franz Prozer lived in Zugdidi, one of his relatives is buried in Naraseni. His tomb still is existing. Some of the German workers of the distillery got married in Georgia. After 1921 than begun prosecution of Germans in Georgia by Soviet authorities. Communist administration took of the distillery from Fanz Prozer. He left Narazeni, Christian Reich was already dead at that time. Eduard Reich decided to stay at Naraseni , other family members were already displaced to Central Asia. The workers left Georgia and went back to Germany. The distillery was destroyed by the communists. German entrepreneurs have dedicated their working force and financial resources to the
development of Mingrelian agriculture. They provided a lot of working places to Georgian peasants. And most important: They had good relationships to Georgian people. The Germans until today have good relationship to Georgians and their offspring till today live in Zugdidi. And after some research you still can find people who know about this Germans and you can even find machinery parts once used by them. RadissonBlu Hotel Roomshotels Tiblisi Wine-shop ‘Underground’, Tabidze street 15 Restaurant ‘Stampeso’ ,L. Assatiani str 56 The Wine Gallery, Tsinamdzgvrishvili street 39 Restaurant ‘Azarpesha’, Ingorokva 6 Wine- shop ‘Vinomania’, Lezelidzestr. 5/7
www.edelbrand.ge Facebook : Fredericus Secundus.
ლონდონის სასტუმრო Ritz-ის მთავარი სომელიე საქართველოში Head Sommelier of The Ritz London in Georgia მარიამ ყიასაშვილი Mariam kiasashvili
Restორატორი
ბრიტანულ-ქართული სავაჭრო პალატის ინიციატივითა და ორგანიზებით საქართველოს ცნობილი იტალიელი სომელიე ჯოვანი ფერლიტო ესტუმრა. ვიზიტი იმ პროექტის ფარგლებში ჩატარდა, რომელიც ცნობილი ბრიტანელი შეფმზარეულებისა და სომელიეების ჩამოყვანას და მათთვის საქართველოს გაცნობას თვალისწინებს.
48
მაკო აბაშიძე, ბრიტანულ-ქართული სავაჭრო პალატის დამფუძნებელი: „მოხარულები ვართ, რომ ჯოვანის და მის ბიზნესპარტნიორ აურელიო მარკონის ვუმასპინძლეთ. ჩვენი ხედვა და მიზანი მსოფლიოში ცნობილი ღვინისა თუ კულინარიის წარმომადგენლების საქართველოში მოწვევა, მათთვის ჩვენი
The British Georgian Chamber of Commerce has organized the visit of the famous sommelier Giovanni Ferlito in Tbilisi. This project is a continuing of their initiative which aims at introducing and bringing famous British Chefs and Sommeliers to Georgia. Mako Abashidze, Founder Director of the BGCC: "We are delighted to host Giovanni and his business partner Aurelio Marconi in Georgia. Our vision and goal is to host and initiate the visits of famous wine and culinary personalities, to show them our country, opportunities and to work on joint projects. Very special thanks to Lorenz Knauer for
ორატორი Rest rest-orator.ge
ქვეყნის გაცნობა, მათი გამოცდილების გაზიარება და ერთობლივ პროექტებზე მუშაობაა. მინდა დიდი მადლობა ვუთხრა ლორენც ქნაუერს მშვენიერი სამახსოვრო ფოტოებისთვის, და უკრაინულ ავიახაზებს, კომფორტული და მოსახერხებელი ფრენის ორგანიზებისთვის. მსგავს პროექტებზე დიდი ხანია მუშაობთ. მაგალითად, თქვენი მოწვევით ცნობილი ბრიტანელ-ფრანგი „მიშელინის“ ვარსკვლავის მქონე შეფი კლაუს ბოსი და ცნობილი ტელევარსკვლავი – „რკინის შეფი“ ესტუმრნენ საქართველოს. რა სარგებელი მოაქვს მსგავს ღონისძიებებს ჩვენი ქვეყნისთვის? ყოველ ასეთ ინიციატივას განსხვავებული მნიშვნელობა აქვს. უპირველესად საგანმანათლებლო, რადგან ჩვენი სტუმრების უმრავლესობა სპეციალურ მასტერკლასებსა და ლექციებს უტარებენ ქართველ სტუდენტებს, მომავალ შეფმზარეულებსა და სომელიეებს. გარდა ამისა, ღონისძიებები აქტიურად შუქდება სოციალური და ციფრული მედიაარხების მეშვეობით, რაც საუკეთესო გზაა საქართველოს, როგორც ტურისტული ქვეყნის პოპულარიზაციის კუთხით. ცხადია ეს ზრდის ქვეყნის ცნობადობას და დაინტერესებას მის მიმართ“. ჯოვანი ფერლიტომ ქართული ღვინოები “ლაგვინარი” და “რქაწითელი”, პირველად 1990იანი წლების ბოლოს Claridge’s-ში მიირთვა. ეს ჯოვანისთვის, როგორც სომელიესთვის, პირველი სამსახური იყო. ქვევრში დაყენებული ღვინო მისთვის საინტერესო აღმოჩნდა, რამაც ქართული ტრადიციული მეღვინეობისადმი მისი ინტერესი უფრო გაამძაფრა. Ritz-ში გადასვლისას, სადაც მან სასტუმროს ღვინის კოლექცია განაახლა, 800-მდე ღვინოს შორის იაგო ბითარიშვილის დამზადებული ქართული ქვევრის ღვინო „ჩინურიც“ მოხვდა.
You have been working on similar projects, for example when you brought the famous British/French Michelin Star Chef Clause Bosi or also Michelin Chef and TV Celebrity - "Iron Chef’, what benefits do these events carry for Georgia? All these initiatives have a very diverse effectseducational as almost all our guests give a special master classes and lectures to the young Georgian students, future Chefs and sommeliers;, Promotional too as all visits are very actively promoted on a social and digital media - this is an excellent way to promote Georgia as a great tourism destination and of course on a bigger picture it is a very good way to increase the country visibility and awareness“. It was in the late 1990s that Giovanni Ferlito first came across Georgian wine at his first job at Claridge’s in London, where he tried Lagvinari, Rkatsiteli. He found the qvevri wine unique and fascinating, which made him interested in the history of Georgian traditional winemaking. After Claridge’s Ferlito moved to the Ritz Hotel, a quite challenging move in his career, where he re-designed the hotel’s wine list, introducing about 800 wines and among them Georgian qvevri wine Chinuri from Iago Bitarishvili. Giovanni Ferlito, Head Sommelier of The Ritz London: Since I learned the story about the Georgian winemaking and history I always wanted to come to Georgia. This is a fascinating country and the minute we landed it felt so familiar, I think Italy and Georgia share many similarities, the values of tradition, friendship and family, the city is beautiful, hotels are fantastic, with wonderful cellars and wine collections, the streets and architecture of the old Tbilisi is amazing. 2016 is a very special year for the Ritz, the famous hotel in London is celebrating 110 years of history. The Ritz London is symbol of luxury and high society, are the guests
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ჯოვანი ფერლიტო, ლონდონის სასტუმრო Ritz-ის მთავარი სომელიე: „მას შემდეგ რაც ქართული მეღვინეობისა და ტრადიციების შესახებ შევიტყვე, ყოველთვის მინდოდა საქართველოში ჩამოსვლა. ეს საინტერესო ქვეყანაა. ჩამოსვლისთანავე ძალიან ახლობელი გრძნობა გამიჩნდა, რადგან ვფიქრობ იტალიასა და საქართველოს ბევრი
amazing photos we will keep as a memory and to the Ukrainian Airlines - for arranging the most comfortable and convenient flight from London to Tbilisi.
49
რამ აქვთ საერთო – ღირებულებები და ტრადიციულობა, მეგობრობა და ოჯახი. ქალაქი ულამაზესია, აქ მშვენიერი სასტუმროებია და რა თქმა უნდა ფანტასტიკური მარნები და ღვინის კოლექციები. ძველი თბილისის ქუჩები და არქიტექტურა საოცარია. 2016 ლონდონის სასტუმრო Ritz-ისთვის განსაკუთრებული წელია, რადგან 110 წლისთავს აღნიშნავს. Ritz London ფუფუნებისა და მაღალი კლასის სიმბოლოა. როგორ მიიღეს სტუმრებმა ღვინის განახლებულ სიაში მოხვედრილი ქართული ღვინო?
Restორატორი
ცხადია სტუმრებისთვის პირველად ქვევრის ღვინის გაცნობა განსაკუთრებულ მიდგომას მოითხოვს – თავიდან უნდა წარადგინო, შემდეგ მოკლედ აუხსნა დაყენების ტექნოლოგია, მოუთხრო მისი ფერისა და სპეციფიკურობის შესახებ, თუმცა თავგადასავლებისა და სიახლეების მოყვარული სასტუმროს ვიზიტორებისთვის ეს პრობლემას არ წარმოადგენს.
50
interested in the unknown Georgian wine offered at the hotel? Of course when introducing Qvevri wine to the guests for the first time - you have to do the introduction , explain briefly the technique and also explain the colour and specification of it, but for the Ritz customers - with the adventurous mind this is not a problem. Georgia has long history and traditions of winemaking. In your opinion, what is the reason that Georgian wine is not as popular and recognized across the world, as for example the French?
საქართველოს მეღვინეობის დიდი ისტორია და ტრადიციები აქვს. თქვენი აზრით რა არის მიზეზი, რომ ქართული ღვინო არ არის მსოფლიოში ისეთი განთქმული და პოპულარული, როგორიც თუნდაც ფრანგულია?
Georgian wine is steadily getting it's recognition and popularity, of course the Georgian winemaking was known at all during Soviet times but if you compare for example 10 years ago and now - I believe the Georgian wines are getting their well deserve place and it is a combination of the factors- clever and active marketing from the Georgian Government and organizations like the British Georgian Chamber of Commerce and Georgian Wine Association, social and digital media- it is so easy and effective now to be on internet!,
ქართული ღვინო უფრო და უფრო
What are your future plans and could they
ორატორი Rest rest-orator.ge
პოპულარული ხდება. რა თქმა უნდა ქართული მეღვინეობა გარკვეულწილად ცნობილი იყო საბჭოთა კავშირის დროსაც, მაგრამ თუკი მის ცნობადობას ათი წლის წინანდელ პერიოდს შევადარებთ, ვფიქრობ ქართული ღვინო დამსახურებულ ადგილს იკავებს მსოფლიოში, და ეს სხვადასხვა ფაქტორთა კომბინაციის ხარჯზე ხდება – ჭკვიანური და აქტიური მარკეტინგი სახელმწიფოს მხრიდან და ისეთი ორგანიზაციების საქმიანობა, როგორებიცაა ბრიტანულ-ქართული სავაჭრო პალატა და საქართველოს ღვინის ასოციაცია. ციფრული და სოციალური მედია კიდევ უფრო მარტივს და ეფექტურს ხდის ქართული ღვინის პოპულარიზაციას.
be somehow connected with Georgia? I am originally from Sicily from Catania and few years ago, jointly with my childhood friend Aurelio Marconi we bought a very old, - 100 years old vineyard on a slopes of the Etna, we are working on it and started our own wine production. We also brought a baby vine plant of the famous Sicilian grape - Nerello
რა არის თქვენი სამომავლო გეგმები და უკავშირდება თუ არა ისინი რამენაირად საქართველოს? მე წარმოშობით სიცილიიდან ვარ. ბავშვობის მეგობართან აურელიო მარკონისთან ერთად ეტნას ფერდობებზე მოყვანილი ასწლოვანი ვენახი შევიძინეთ, მას ვამუშავებთ და საკუთარი ღვინის წარმოება დავიწყეთ. ცნობილი სიცილიური ყურძნის „ნერელო მასკალესეს“ ძირები სპეციალურად საქართველოში დასარგავად ჩამოვიტანეთ. კახეთში დაუვიწყარი მოგზაურობა გვქონდა, სადაც წმინდა ნინოს საფლავი და ულამაზესი ვენახები ვინახულეთ. ჩვენი პატარა ვენახიც, ბაკურციხეში, ეკო ღლონტის ვენახს შევმატეთ. ამიტომ ახლა კახეთი და ეტნა ერთმანეთს დაუკავშირდნენ! შესაძლოა სამომავლოდ ჩვენი სიცილიური ღვინო საქართველოში შემოვიტანოთ. ამჟამად საკუთარი ღვინის ორი ბოთლი ჩამოვიტანეთ და ჩვენს მეგობარ მეღვინეებთან – იაგო ბითარიშვილთან და ეკო ღლონტთან ერთად გავსინჯეთ. ვფიქრობ ეს კარგის ნიშანია, რადგან ჩვენი ახალი პროდუქტი სწორედ საქართველოში, ანუ ღვინის აკვანში დავაჭაშნიკეთ.
Mascalese - direct from the Sicily to be planted in to the Georgian soil. We had unforgettable trip to Kakheti where we have visited St.Nina's Grave and beautiful vineyards and we have planted this little vine from the Sicily in Bakurtsikhe, Kakheti at Dr. Eko Glonti cellarnow Kakheti and Etna are twinned! Maybe in future we can share and import our Sicilian wine to Georgia!, as now we had a two bottles of our wine and we have tasted and tried it in Georgia with our friend winemakersIago Bitarishvili and Dr.Eko Glonti. I believe it is a good sign too- we tried our wines in the country which is a cradle of wine.
Restორატორი
ორატორი Rest rest-orator.ge
51
ყველაზე მსუყე და გემრიელი კერძი „ბორჯომის“ გასტრო გიდისგან The Most Nourishing and Tasty Dish from the Gastronomic Guide of “Borjomi”
Restორატორი
ყველა ქართველს მტკიცედ სწამს, რომ ყველაზე დიდი გურმანები ქართველები არიან და ყველაზე გემრიელი სამზარეულოც რა თქმა უნდა ქართულია. ამას ნახევრად ხუმრობით ვწერ, თუმცა მოდი და ნუ დამეთანხმებით, როცა საცივი, ხინკალი, მწვადი, ხაჭაპური, ელარჯი, ჩაქაფული, აფხაზურა, აჩმა და კიდევ ბევრი ძალიან გემრიელი კერძი – ჩვენი სამზარეულოს განუყოფელი ნაწილი და ქართული სამზარეულოს ნამდვილი შედევრებია.
52
არცერთი კერძის მომზადება სირთულეს აღარ წარმოადგენს. რეცეპტები და პროფესიონალი შეფმზარეულების რჩევები ნამდვილ მზარეულად გაქცევთ. „ბორჯომმა“ პირველი ქართული საერთაშორისო გასტრონომიული პორტალი შექმნა, სადაც თავი მოუყარა როგორც ქართული, ასევე მსოფლიოს კულინარიის შედევრებს, საინტერესო რეცეპტებსა თუ ვიდეორეცეპტებს, და რაც ყველაზე მთავარია – ცნობილი შეფმზარეულების რჩევებს. ეწვიეთ „ბორჯომის“ გასტროგიდს და გაიგეთ, თუ როგორ მზადდება მსოფლიო სამზარეულოს კერძები.
www.gastroguide.borjomi.com იცით როგორ კეთდება გოჭის ბეჭი ღომით და აჯიკით?
Georgians believe that they are the most distinctive gourmands and also think that Georgian cuisine is the most appetizing ☺ Surely, It is a half joke ☺ Anyway, it is difficult not to agree with this thought, when Satsivi, Khinkali, Khachapuri, Elarji, Chakapuli, Aphkhazura, Achma and a number of other mouthwatering dishes are undividable parts of Georgian cuisine. Nowadays it is not complicated to cook these dishes and recipes as well as recommendations provided by high-ranking chefs can make you real culinary masters. “Borjomi” has created the first Georgian international gastronomic portal to put together Georgian and foreign culinary masterpieces, interesting recipes, video recipes and most importantly, advices from famous chefs. However, check out the gastronomic guide of “Borjomi” and find out how to prepare dishes from the world’s cuisine. http://gastroguide. borjomi.com/ge
www.gastroguide.borjomi.com Have you any idea how to cook Piglet shoulder with Millet and Ajika?
ორატორი Rest rest-orator.ge
ჩვენი ჟურნალის მკითხველს საინტერესო და ძალიან გემრიელი კერძის რეცეპტი გვინდა გასწავლოთ, რომელიც „ბორჯომის“ გასტროგიდის შეფს – ლუკა ნაჭყებიას ეკუთვნის. ეს კერძი აუცილებლად დაგიმშვენებთ სადღესასწაულო სუფრას, თქვენ კი უსათუოდ დაიმსახურებთ ქათინაურებს ოჯახის წევრებისგან. მთავარია გახსოვდეთ, რომ „ბორჯომი“ რეკომენდებულია ხორციან, მსუყე და ცხარე კერძებთან – სწორედ ისეთთან, როგორიც ჩვენი დღევანდელი კერძია. საჭირო ინგრედიენტები: 1 ცალი გოჭის ბეჭი 500 გრ. სიმინდის ღერღილი 200 გრ. სიმინდის ფქვილი 15 გრ. ღერღილი წიწაკა 15 გრ. ყვითელი ყვავილი 250 გრ. ნიგოზი 60 გრ. მშრალი ქინძი 60 გრ. უცხო სუნელი 30 გრ. ვაშლის ძმარი 50 გრ. შაქარი 30 გრ. წითელი ცხარე წიწაკა 40 გრ. წითელი ბულგარული 100 გრ. სიმინდის ზეთი 1 ცალი ნიორი 10 გრ. მარილი
საფეხური 2 პარალელურად, გავრეცხოთ ღერღილი,
INGREDIENTS: 1 pork shoulder 500 gr cornmeal 200 gr corn flour 15 gr ground pepper 15 gr yellow saffron 250 gr walnut 60 gr dry coriander 60 gr blue fenugreek 30 gr apple vinegar 50 gr sugar 30 gr red chili pepper 40 gr red Bulgarian pepper 100 gr corn oil 1 garlic 10 gr salt Stage 1 First of all you should take all bones from pork shoulder carefully, without damaging its skin. It is not an easy process, but taking into consideration that it should be tied with a food rope, you can be brave enough. Stage 2 Meanwhile you should wash cornmeal and put it in a pot and pour water to cover it completely, remove cornmeal grins that float to the surface, boil it and when its consistency begins getting hard, add some corn flour, thinly minced walnut
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
საფეხური 1 უპირველესად, აუცილებელია გოჭის ბეჭიდან ყველა ძვალი ამოვიღოთ, თანაც ისე, რომ კანი არ დავაზიანოთ. ეს არ არის მარტივი, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ შემდეგ ყველაფერი ისედაც საკვები ბაწრით უნდა შეიკრას, შეგიძლიათ გამბედავები იყოთ.
☺ We want to share with our magazine readers a recipe of one appetizing dish from “Borjomi’s” gastronomic guide Luka Nachkebia. This dish will be a real beauty of your holiday feast and also you will get lots of compliments from you family members. Just keep in mind that “Borjomi” pairs very well with meet, heavy and spicy dishes, like today’s dish.
53
მოვათავსოთ ქვაბში და იმდენი წყალი დავამატოთ, რომ ღერღილის მოცულობის ნახევარით უფრო მეტი იყოს წყალი. ღერღილი, რომელიც ამოტივტივდება, მოხადეთ. წამოადუღეთ და გასქელებას რომ დაიწყებს, შეურიეთ სიმინდის ფქვილი, წვრილად გატარებული ნიგოზი, სათითაოდ ყველა სუნელის 2/3, (ისე, რომ სუნელები მოგრჩეთ ღორის გარსისთვის), წვრილად დაჭრილი წიწაკა, ნიორი და მარილი. პროცესში მასა თუ ძალიან შესქელდა, მდუღარე წყლით გაათხელეთ. კონსისტენცია უნდა იყოს კლასიკური ღომის. საფეხური 3 მორჩენილი სუნელები ჩავყაროთ სიმინდის ზეთში, კარგად მოვურიოთ და დავაყოვნოთ 10 წუთით. პარალელურად, ღომიც გაგრილდება, რის შემდეგაც ავიღებთ და ღორის ხორცის ცენტრში, ჩავდებთ ღომს. კარგად გატენეთ – რაც მეტი, მით უკეთესი, მაგრამ ადგილიც დაიტოვეთ, რომ შეკვრა შეძლოთ – ისე, რომ ღომმა არ გაჟონოს. საფეხური 4 გაკვანძეთ ღორის ხორცი, შემდეგ კანის მხრიდან განივად დასერეთ კანი და გადანახული სუნელებიანი ზეთი და მარილი აქტიურად შეაზილეთ.
Restორატორი
საფეხური 5 170 გრადუს ცელსიუსზე გააცხელეთ ღუმელი. თავიდან პირველი 3 საათი ცხობის მანძილზე ალუმინის ქაღალდი გადააფარეთ, ბოლო 2 საათი კი მოხადეთ და ტემპერატურა 140 გრადუსამდე დაუწიეთ, რომ კანი კარგად შეპიწკინდეს.
54
and 2/3 of each spice (save the rest spices for pork surface), also add thinly sliced peppers, garlic and salt. If millet gets to thick, you can add some water upon achieving porridge-like mass. Stage 3 The rest spices should be put into corn oil, mix well and leave if for 10 minutes. Meanwhile millet gets cool and put it in the center of pork, fill it well, but it should be tied properly afterwards, in order to avoid leaking. Stage 4 Knot pork and afterwards, cut up its skin transversally and actively cover it with the mix of corn oil and spices and salt. Stage 5 Heat your oven to 170° and during three hours of cooking cover it with an aluminum paper, and for last two hours of cooking take this paper and reduce the oven temperature to 140° in order to get the crispy skin. Piglet without bones can be cut very easily. Serve this dish after 30 minutes of cooking. Piglet shoulder with Millet and Ajika is really very nourishing and heavy, that’s why we recommend you to have it with “Borjomi”. Try to visit our tasty site often and become an amazing chef of your family.
იმის გამო, რომ საერთოდ არ აქვს ძვლები, ხორცი ძალიან ადვილად იჭრება. კერძი მიირთვით მომზადებიდან 30 წუთში. გოჭის ბეჭი ღომითა და აჯიკით საკმაოდ მსუყე და მძიმეა, და სწორედ ამიტომ ჩვენ რეკომენდაციას ვუწევთ „ბორჯომს“. გირჩევთ ხშირად ეწვიოთ ამ გემრიელ საიტს და თავად გახდეთ თქვენი ოჯახის შეფმზარეული.
ორატორი Rest rest-orator.ge
ვეგან-რესტორანი „ნამუ“ Vegan Restaurant “Namu” მახო ჯიღაურიშვილი Makho Jigaurashvili Become a vegan! With the right diet, you can not only prevent any disease, but cure it as well!
„ნამუს“ დამფუძნებელი ანა ტიკარაძე საკუთარ გამოცდილებას მთელ საქართველოს უზიარებს.
The founder of Namu, Ana Tikaradze, shares her experience with us.
ცხოველური პროდუქტების გამოყენებაზე უარის თქმის პრაქტიკა, განსაკუთრებით კი კვების რაციონში, და ამასთანავე შესაბამისი ფილოსოფია, რომელიც უარყოფს ცხოველების პროდუქტის სახით გამოყენების სტატუსს, საქართველოში პირველ ნაბიჯებს დგამს. ალბათ ბევრმა არ იცით რას ნიშნავს იყო ვეგანი და უარი თქვა ცხოველურ პროდუქტებზე, მაგრამ მერწმუნეთ, როდესაც ამ სტატიას ვამზადებდი, მთელი 100%-ით დავრწმუნდი, რომ ჩვენი – ადამიანების ყველა პრობლემა, რომლებიც ჯანმრთელობასთანაა დაკავშირებული, საკვებიდან მოდის.
The practice of refusing the use of meat products, especially in food rations, and, at the same time, the corresponding philosophy which denies the status of using animals as a product, have made their first steps into Georgia.
საბედნიეროდ საქართველოში აღმოვაჩინეთ ოჯახი, რომელმაც ტრადიციულ ქართულ კერძებზე უარის თქმა მარტივად შეძლო, რადგან მათთვის უმთავრესი გაცილებით
I guess the majority you will be unaware what it means to be a vegan and to refuse meat products but, believe me, when I was preparing this article, I became 100% assured that people’s main health problems are directly connected to food. Fortunately, we found a family in Georgia which easily refused Georgian dishes because a more important thing, health, came first
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
გახდი ვეგანი! – სწორი კვებით ნებისმიერი დაავადების არა მხოლოდ პრევენცია, არამედ განკურნებაც კი შესაძლებელია.
55
მნიშვნელოვანი რამ – ჯანმრთელობა იდგა. მეტიც – ანა ტიკარაძემ და მისმა მეუღლემ არა მხოლოდ საკუთარ ჯანმრთელობაზე დაიწყეს ზრუნვა, არამედ გადაწყვიტეს ვეგანური კვებით სხვებიც დაეინტერესებინათ და საოჯახო რესტორანი „ნამუ“ დააარსეს.
Restორატორი
ანა, როგორ გაჩნდა ვეგან-რესტორნის შეთავაზების იდეა ქართველი მომხმარებლისთვის და რითაა გამორჩეული ეს რესტორანი? რატომ „ნამუ“?
56
უმი ვეგანური რესტორნის იდეა მილანში გაჩნდა, თუმცა რა თქმა უნდა ამას თავისი წინაპირობებიც ჰქონდა. 5 წელია ვეგეტარიანელი ვარ, არ ვჭამ ხორცს, თევზს, ზღვის პროდუქტს, კვერცხს. ასეა ჩემი ოჯახის ყველა წევრი. ორი წლის წინ დედაჩემს მოულოდნელად მკერდის სიმსივნე აღმოაჩნდა. დავიწყეთ ძიება, გაკითხვა და იმ დასკვნამდე მივედით, რომ სწორი კვებით ნებისმიერი დაავადების არა მხოლოდ პრევენცია, არამედ განკურნებაც კი შესაძლებელია. დედას შევთავაზეთ უმ ვეგანურ დიეტაზე გადასვლა და ორგანიზმის ტოქსინებისგან გაწმენდა, თუმცა მან ალტერნატიულ მედიცინას ნდობა ვერ გამოუცხადა და სტანდარტულად იმკურნალა. დედა ახლა განკურნებულია, თუმცა მკურნალობის ერთი წელი უმძიმესი ჰქონდა. დედას დაავადებამ კიდევ უფრო კარგად ჩამახედა ჩემს დიეტაში და ახლა უკვე კატეგორიულად განსაზღვრული მაქვს 4 რამ, რისი ჭამაც არ შეიძლება: 1. შაქარი – კიბოს უჯრედი სწორედ შაქრით იკვებება. ორგანიზმისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ტუტე-მჟავას ბალანსი, შაქარი კი ორგანიზმში მჟავიანობას უწყობს ხელს. შაქარი ასევე ჰორმონალური დისბალანსის გამომწვევია.
for them. Moreover, Ana Tikaradze and her spouse started not only to care about their health, but to also raise interest in a vegan diet in others by opening the family restaurant Namu. Ana, how did the idea of a vegan restaurant for Georgian consumers appear and how does it stand out from others? Why Namu? The idea of a raw vegan restaurant came about in Milan but, of course, this had its preconditions. I’ve been a vegetarian for 5 years and don’t eat meat, fish, sea products or eggs. This is how all my family members are. Two years ago, my mother was diagnosed with breast cancer and we started searching, reading, and came to a conclusion that, with the right diet, you can not only prevent, but cure the disease. We suggested my mother turn to a raw vegan diet and cleanse her organism from toxins but she didn’t trust the alternative medication method and chose the standard treatment. My mother is now cured but she had an extremely hard year of treatment. My mother’s disease made me look better into my diet and now I have categorically determined the 4 things which are not to be consumed: 1. Sugar – cancer feeds on sugar in particular. A balance of alkali acid is very important for the organism, while sugar stimulates acidity in the organism. Sugar is also a cause of hormonal imbalance. 2. Wheat – turns into sugar in the organism and creates the same problems as consuming sugar directly. Today, wheat differs from what
ორატორი Rest rest-orator.ge
2. ხორბალი – ორგანიზმში გადაიქცევა შაქრად და იგივე პრობლემებს ქმნის, რასაც პირდაპირ შაქრის მიღება. დღევანდელი ხორბალი განსხვავდება იმ ხორბლისგან, რომელსაც ჩვენი წინაპრები იღებდნენ. ახლა ხორბალი იმგვარადაა მოდიფიცირებული, რომ მეტ პროტეინს შეიცავს. ხორბალში არსებული ერთ-ერთი პროტეინის სახეობაა გლუტენი, რომელზეც ყოველი მეორე ადამიანი ალერგიულია.
our ancestors consumed as it is modified in a way that it contains more protein. One of the types of protein that is in wheat is gluten and one in two people are allergic to it.
3. რაფინირებული ზეთი – რამდენადაც ცივი დაწურვით მიღებული ზეთები სასარგებლოა, იმდენადაა რაფინირებული ზეთები საწამლავი. ზეთის არასწორი მიღება უპირველესი მიზეზია უჯრედში უჟანგბადობის, და შესაბამისად სიმსივნის გაჩენისა.
4. Dairy products and excessive animal protein – the fact that meat is a cancer facilitator, acknowledged by WHO, is no news. Dairy products are not healthy either – an intake of milk is unnatural and unhealthy. Apart from human beings, mammals do not consume milk after stopping the consumption of the mother’s milk, especially milk of another animal.
4. რძის ნაწარმი და ჭარბი ცხოველური პროტეინი – ხორცი რომ სიმსივნის ხელშემწყობია, უკვე სიახლეს აღარ წარმოადგენს და აღიარებულია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ. რძის ნაწარმიც არ არის სასარგებლო – რძის მიღება არაბუნებრივი და არაჯანსაღია. ადამიანის გარდა, მას შემდეგ რაც დედის რძეს მოწყდება, არცერთი ცხოველი არ აგრძელებს რძის მიღებას, მით უმეტეს – სხვა ცხოველის რძის.
At first glance, such a diet is boring. However, at a raw vegan restaurant in Milan, my spouse and I found out that we were wrong. Apparently, with vegetables, fruits, nuts, seeds, and various techniques, you can get unique tastes and textures. We researched, on the same day, where it was possible to thoroughly learn about all of it and I applied to the Los Angeles Raw Vegan Culinary Academy. Today, I already have the title of Raw Vegan Chef. I started on this path for my family and myself but soon realized that it would be good to share my experience with others as well. This is where the idea of a restaurant came from. Namu is connected to my daughter, Alexandra (Ali), who has never eaten meat. When she sees someone else eating meat, she looks at me with sad eyes and tells me “mu, mu” – what
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ერთი შეხედვით ასეთი დიეტა მოსაწყენია. მაგრამ მილანში მე და ჩემმა მეუღლემ როუ ვეგანურ რესტორანში აღმოვაჩინეთ, რომ ვცდებოდით. თურმე ბოსტნეულით, ხილით, თხილით, თესლებით და სხვადასხვა ტექნოლოგიებით შესაძლებელია უნიკალური გემოებისა და ტექსტურის მიღება. იმ საღამოსვე გამოვიკვლიეთ სად შეიძლებოდა ამ ყველაფრის საფუძვლიანად შესწავლა და მალევე ჩავაბარე გამოცდები ლოს ანჯელესის „როუ ვეგანურ კულინარიულ აკადემიაში“.
3. Fine oil – refined oils are as poisonous, while oils derived from cold filtration are healthy. Getting the wrong oil is the first cause of lack of oxygen in cells and, therefore, can lead to cancer.
57
დღეს უკვე როუ ვეგანური შეფმზარეულის ტიტული მაქვს. ეს ყველაფერი თავიდან დავიწყე ჩემთვის და ჩემი ოჯახისთვის, მაგრამ მალევე მივხვდი, რომ ძალიან კარგი იქნება თუ სხვებსაც გავუზიარებ საკუთარ გამოცდილებას. რესტორნის იდეა აქედან წამოვიდა. რაც შეეხება „ნამუს“, ეს ჩემ პატარა გოგოს ალექსანდრას (ალი) უკავშირდება, რომელსაც არასოდეს უჭამია ხორცი. სხვას რომ შეხედავს, რომელიც ხორცს მიირთმევს, დაღონებული თვალებით შემომხედავს და მეტყვის: „მუ, მუ...“ – რაც ნიშნავს, რა სამწუხაროა, ძროხას ჭამენო. ალის რომ შივდებოდა, ნამუ მინდაო, იძახდა. „ნამუ“ მოკლე, მარტივი სიტყვაა და აღმოჩნდა, რომ იაპონურად „ამინს“ ნიშნავს. სანსკრიტში ხშირად „ნამასტეს“ შემოკლებულ ვარიანტადაც გამოიყენება, ანუ ყველანაირად პოზიტიური სიტყვაა. „ნამუ“ გამორჩეულია იმით, რომ ჩვენთან არ არის არანაირი ცხოველური პროდუქტი, არავითარი შაქარი, ხორბალი, რაფინირებული ზეთი, მარილი (ვიყენებთ მხოლოდ ჰიმალაის ვარდისფერ მარილს) და ყველაფერი უმია (როუ), რაც გულისხმობს, რომ საკვების ტემპერატურა არ სცილდება 46 გრადუსს. ეს ის ზღვარია, რომლის ზევით საკვებში ფერმენტები იშლება და ის სასარგებლო აღარ არის. საქართველოში სარესტორნო ბიზნესი ერთერთ ყველაზე წარმატებულად მიიჩნევა. რაც შეეხება ვეგანობას, შეგვიძლია თამამად ვთქვათ, რომ ვეგან თანამოქალაქეთა სიმცირეს ნამდვილად განვიცდით.
Restორატორი
ხომ არ მიგაჩნიათ, რომ ეს ერთი მხრივ შესაძლოა სარისკოც აღმოჩნდეს ბიზნესის წარმატებისთვის?
58
„ნამუ“ ბიზნესი არ არის – ეს უფრო ინტერესი, ფილოსოფია, ცხოვრების წესია. ამას ჩვენ მოგების მისაღებად ნაკლებად ვუყურებთ, თუმცა ვცდილობ პრაქტიკულობა შევინარჩუნო და გარკვეული ფინანსური ინტერესიც ჩავდო. მაგრამ ძირითადი მიზანია ხალხში ცნობადობის ამაღლება, თუ რას ნიშნავს ჯანსაღი კვება და მათთვის არტიზანული, ხელით ნაკეთი, უნიკალური კერძების შეთავაზება. უკეთ რომ განგვიმარტოთ – რას ნიშნავს ვეგანობა და რომელ განსაკუთრებულ კერძებს თუ სერვისს მიიღებს „ნამუს“ სტუმარი?
it means, how sad it is that they are eating meat. When Ali was hungry, she used to say that she wanted namu. This is a simple word and turned out to mean “amen” in Japanese. The word is also used as a version of Namaste in Sanskrit. In other words, it is a positive word in every sense. Namu is outstanding because we do not have meat products, sugar, wheat, refined oil, salt (we only use Himalayan pink salt), and everything is raw which implies that the temperature of dishes does not exceed 46 degrees. This is the line after which ferments get dissolved and food becomes unhealthy. The restaurant business is considered to be one of the most successful in Georgia – in terms of veganism, we can say that we are lacking vegans here. Do you consider this to be risky for the success of your business? Namu is not a business. It is more of an interest, philosophy, and a way of life. We are looking at it less from a revenue point of view, though I am trying to maintain practicality and include some financial interest as well. However, the main goal is to raise awareness
ორატორი Rest rest-orator.ge
ვეგანი არის ადამიანი, რომელიც არ იღებს არანაირ ცხოველურ საკვებს. „ნამუში“ ყველაფერი ვეგანური და თან – უმია. ჩვენს მენიუშია ტოქსინებისგან გამწმენდი წვენები, თხილის და ნუშის რძეზე დამზადებული სმუსები, ბოსტნეულის და ხილის წვნიანები, თხილის ყველი, გახუხული პური, ორცხობილები, ბოსტნეულის ჩიფსები, ბოსტნეულის ატრია, დესერტი. თითქმის ნებისმიერი კერძის „გადათარგმნაა“ შესაძლებელი როუ ვეგანურ ვერსიად. ჩემი ერთ-ერთი გამოცდა იყო, როდესაც შევქმენი „ნაპოლეონის“ როუ ვეგანური ვარიანტი. მერწმუნეთ, არაჩვეულებრივი გამოვიდა. როგორ მზადდება „ნამუში“ ვეგანური კერძები და რომელ ინგრედიენტებს იყენებთ ძირითადად? სამწუხაროდ, ინგრედიენტებში შეზღუდულები ვართ, ამიტომ დიდი ნაწილის ჩამოტანა გვიწევს. ჩვენი შოკოლადი, რომელიც გემოთი ვფიქრობ ბაზარზე არსებულ ნებისმიერ შოკოლადს სჯობს, მზადდება უმი კაკაოს ფხვნილით და კაკაოს კარაქით, რომელთაგან აქ არცერთი იყიდება. რამდენიმე დღის წინ ჩემი გოგონა 2 წლის გახდა და „გამოვუცხვე“ ტორტი. შოკოლადის ძირი, თხილზე დამზადებული ჩიზქეიქის მსგავსი ვანილისა და ალუბლის კრემი, ქოქოსის ფანტელები, რომელიც, რომ გამეხალისებინა, ზოგი ჭარხლით შევღებე, ზოგი ისპანახით და ზოგიც – კურკუმათი. ტორტის მაგიდაზე დადება ვერ მოვასწარი, რომ წამებში გაქრა. ალის ტორტი ჩემი სასწავლებლის დამფუძნებელმა თავის ინსტაგრამ-გვერდზე დადო, როგორც კურსდამთავრებულის ნაშრომი, და მიხარია, რომ ჩემი გოგონას ტორტი მთელმა მსოფლიომ ნახა. რამდენად მისაღებია „ნამუს“ ფასები ქართველი მომხმარებლისთვის და როგორია თქვენი სამომავლო გეგმები?
Could you elaborate on what vegan means and what unique dishes and services a guest gets at Namu? A Vegan is a person who does not consume any animal produce. Everything at Namu is vegan and raw. Our menu includes toxin-cleansing juices, smoothies prepared with nut and almond milk, vegetable and fruit soups, nut cheese, crackers, vegetable chips, vegetable noodles, rusks, and desserts. Almost every dish can be translated into a raw vegan version. During one of my exams, I created a raw vegan version of Napoleon. Believe me, it turned out to be extraordinary. How are vegan dishes prepared at Namu and what ingredients do you use? Unfortunately, we are limited in ingredients and, for this reason, have to import a large part of it. Our chocolate, which I think tastes better than any chocolate in the Georgian market, is prepared with raw cocoa powder and cocoa butter, none of which are sold here. Several days ago, my daughter turned two and I “baked” a cake for her. Chocolate bottom, cheese cake type vanilla and cherry cream made with nuts, coconut flakes, some of which I painted with beets and yellow-rooted turmeric to make it more entertaining. I couldn’t even get the cake on the table- it disappeared in seconds. The founder of my school shared Ali’s cake on Instagram as a graduate’s work and I’m happy that the whole world saw my daughter’s cake. How affordable is Namu for Georgian consumers and what are your future plans? Prices at Namu do not exceed the rates at other restaurants. There are some things that are expensive; chocolate, for instance. However, if a dish is made with local produce, we are more flexible. A set menu – smoothie, soup, or a salad, main dish and dessert, is
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ნამუს ფასები ბაზარზე არსებულ სხვა რესტორნებს არ აღემატება. არის რაღაცები, რაც ძალიან ძვირი გვიჯდება. მაგალითად შოკოლადი, მაგრამ თუ კერძი ადგილობრივი პროდუქტებით მზადდება, აქ უკვე მოქნილები ვართ. მთლიანი მენიუ – სმუსი, წვნიანი ან სალათი, ძირითადი კერძი და დესერტი, 50 ლარი გამოდის. ჩვეულებრივ რესტორანში
in people about what a healthy diet means and offer them artisan, handmade, unique dishes.
59
წვენი დაახლოებით 8-10 ლარი ღირს, სალათი 12-16 ლარი, ძირითადი კერძი 15-18 ლარი, დესერტი 8-12 ლარი. დაახლოებით 50 ლარი ესეც გამოდის. ჩვენს სრულ მენიუში ასევე შედის მცენარეული ჩაი, კომბუჩა (ეს არის ფერმენტირებული ჩაი, რომელიც სიცოცხლის ელექსირად მიიჩნევა), თხილეული, ბოსტნეულის ჩიფსები და ა.შ. როგორ ან სად შეიძლება მივირთვათ ვეგანური კერძები?
Restორატორი
სულ რამდენიმე დღის წინ დაიბეჭდა, რომ ბრიტანეთში ამოქმედდა ვებსაიტი, რომლის საშუალებითაც მზარეულები შინ იწვევენ სტუმრებს სადილზე. ჯეიმი ოლივერი – ცნობილი ბრიტანელი შეფმზარეული აცხადებს, რომ ეს სტარტაპი ძალიან წარმატებული იქნება. აშშ-ში უკვე ფართოდაა მიღებული უცხო ადამიანებთან სტუმრად მისვლა სადილზე. ვიდრე ჩვენი რესტორანი გვექნება, მეც ასე დავიწყე. ნუცუბიძის მე-3 პლატოს დასაწყისში (რამაზ ჩხიკვაძის 13, ყოფილი ძოწენიძის ქუჩა) გვაქვს ლამაზი დიდი სახლი, ულამაზესი ბაღით, ჩემი მწვანილით და ხეხილით. პირველი ლანჩი 3 აპრილს მოვაწყეთ. 12 ადამიანს შეგვიძლია ვუმასპინძლოთ ერთ ღონისძიებაზე. ჩვენი ფეისბუქის გვერდზე ქვეყნდება მომდევნო ღონისძიების დეტალები – თუ როდის იქნება და რა იქნება მენიუში. ასე რომ, თვალი ადევნეთ www.facebook.com/namucuisine-ს.
60
ერთ-ერთმა სტუმარმა, რომელიც წინა კვირას იყო ჩვენთან, მომწერა: „თქვენ ხალხს აჯანმრთელებთ და აბედნიერებთ“. მე ფსიქოლოგი ვარ. ამჟამად ვმუშაობ დისერტაციაზე ბედნიერების თემაზე. თუ ჩემი მზარეულობით ხალხს გავაბედნიერებ, ბედნიერება გადამდებია – იგი დამიბრუნდება.
50 GEL. Ordinarily, juice costs 8-10 GEL at a restaurant, salad 12-16 GEL, main dish 15-18 GEL, and dessert 8-12 GEL. This also adds up to around 50 GEL. Our full menu also includes herbal tea Kombucha (fermented tea which is considered to be a life elixir), nuts, vegetable chips, and other treats. How, or where, can we taste vegan dishes? Several days ago, a website got published in Britain through which chefs invite people to their homes. Jamie Oliver, a famous juror, announces that this Start-Up will be very successful. Joining a stranger at a dinner is acceptable in the US. Before we had our restaurant, this is how I started out myself. We have a beautiful big house on the beginning of the third plateau of Nutsubidze (Ramaz Chkhikvadze St, 13, former Dzotsenidze St.) with a beautiful garden, my fruit trees and greens. We organized the first lunch on the 3rd of April. We can host 12 people at one event. Details on upcoming events are published on our Facebook page; when they will take place and what will be in the menu. So, follow www. facebook.com/namucuisine. One of the guests who visited us last week, wrote me: “you make people healthy and happy.” I’m a psychologist and I’m currently working on my dissertation on happiness. If I make people happy, which is contagious, with my culinary skills, it will come back to me.
ორატორი Rest rest-orator.ge
ქართველი შეფმზარეულები კორეაში, SEOUL FOOD FESTIVAL-ზე გაემგზავრნენ Georgian Chefs Traveled to Korea for Seoul Food Festival
კიდევ ერთი ძალიან სასიხარულო ინფორმაცია ქართველი გურმანებისთვის! ქართული სააგენტო Gastronaut, რომელიც მომავლის რესტორნის კონცეფციის დანერგვასა და გაუმჯობესებაზე უკვე წლებია აქტიურად მუშაობს, რესტორნის „ბარბარესთან“ შეფმზარეულ ლევან კობიაშვილთან ერთად, მაისში, 2016 წლის საერთაშორისო შეფმზარეულების შეკრებაზე, კორეაში, SEOUL FOOD FESTIVAL-ზე გაემგზავრა, სადაც ქართული ტრადიციული კერძები წარადგინა. აღნიშნულ ღონისძიებასთან დაკავშირებით კომპანია „გასტრონავტის“ ხელმძღვანელს – ლევან ქოქიაშვილს ვესაუბრეთ:
Restორატორი
რა არის აღნიშნული ღონისძიების მთავარი მიზანი და როგორ მოხდა თქვენი მიწვევა SEOUL FOOD FESTIVAL-ზე?
62
ჩვენს რესტორანში „ბარბარესთან“ მოწვეული გვყავდა ბელგიელი ბლოგერი ჟან პიერ გაბრიელი, რომელიც მსოფლიოში ერთერთი ყველაზე წარმატებული კულინარიული ბლოგერია. მას რამდენიმე ქვეყნის სამზარეულოზე აქვს წიგნი დაწერილი. მისი აქ ჩამოსვლის მთავარი მიზეზიც სწორედ ქართულ კულინარიაზე წიგნის დაწერა იყო. ვიდრე ჟან პიერი საქართველოს ესტუმრებოდა, რესტორნის მფლობელების, ქურასბედიანების ოჯახის ძალისხმევით, შეფმზარეულ ლევან კობიაშვილთან ერთად "გასტრონავტმა"
Yet more good news for Georgian gourmands: a Georgian agency called Gastronaut, which has been actively working for years on improving and implementing the concept of restaurants in Georgia, went to Korea for an international meeting of chefs at the Seoul Food Festival on May, 2016. Chef Levan Kobiashvili from the Barbare restaurant led the Georgian delegation, and presented traditional Georgian dishes. Tell us what the main goal of the event is and how your invitation to Seoul Food Festival happened. We had a Belgian blogger, Jean-Pierre Gabriel, who is one of the most successful culinary blogger in the world, invited to our restaurant Barbare. He has written books about the cuisines of several countries. The main goal of his visit here was to write a book about Georgian cuisine. Before Jean-Pierre visited Georgia, with support of the restaurant owners - Kurasbediani family and with chef Levan Kobiashvili `Gastronaut“ worked on a project `Barbare“, which aimed at renovating and modernising 19th century Georgian dishes.
ორატორი Rest rest-orator.ge
შეიმუშავა პროექტი "ბარაბარესთან", რომელიც მიზნად ისახავდა მე-19 საუკუნის ქართული კერძების აღდგენას. როდესაც ჟან პიერ გაბრიელი საქართველოში ჩამოვიდა და გაეცნო ჩვენს სამზარეულოს, უზომოდ აღფრთოვანდა, მოექცა საოცრად დიდი შთაბეჭდილების ქვეშ. დაახლოებით ორ თვეში კი მოგვწერა ელ. წერილი, რომ გვიწვევს სეულში, 2016 წლის შეფმზარეულების საერთაშორისო შეკრებაზე, სადაც უნდა წარვადგინოთ ჩვენი რესტორნის კერძები. ღონისძიება 2-8 მაისის ჩათვლით გაიმართა. SEOUL FOOD FESTIVAL-ის მიზანია მსოფლიოში ცნობილმა შეფმზარეულებმა ერთმანეთში საკუთარი გამოცდილება გაცვალონ, წარადგინონ ექსკლუზიური კერძები და ის იშვიათი პროდუქტები, რომლებიც ამა თუ იმ ქვეყნისთვისაა დამახასიათებელი.
Restორატორი
რამდენმა შეფმზარეულმა წარადგინა საქართველო აღნიშნულ ღონისძიებაზე?
64
სეულში იმყოფებოდნენ: ბრენდ-შეფი ლევან კობიაშვილი და შეფმზარეული ვახტანგ დევდარიანი, რომელმაც ასისტენტობა გაუწია ლევანს. ფესტივალზე მსოფლიოდან სულ 20 შეფმზარეული იმყოფებოდა. მათ შორის იყვნენ: ascal Barbot (საფრანგეთი), Motokazu Nakamura (იაპონია), Niko Romito (იტალია), Thomas Bühner (გერმანია), Tim Raue (გერმანია), Mathieu Viannay (საფრანგეთი), Magnus Ek (შვედეთი), Yim Jungsik (აშშ), Shuzo Kishida (იაპონია), Paul Pairet (ჩინეთი), Dominique Persoone (ბელგია), Kang Mingoo (სამხრეთ კორეა), Lee Jongkook (სამხრეთ კორეა), Dr. Bruno Goussault (საფრანგეთი), Keiko Nagae (იაპონია), Duncan Robertson (ინგლისი), Bernard Lahousse (ავსტრალია). სეულში ვიმყოფებოდით „ქართული სამზარეულოს“ სახელით, სადაც წარმოდგენილი გვქონდა ქართული პროდუქტები (მაგ: დამბალხაჭო) და ქართული ნაციონალური კერძები (მაგ: ხინკალი).
When Jean-Pierre came to Georgia and got to know our kitchen, he was totally shocked and amazed by Georgian cuisine. In about two months, he wrote us an email and invited us to Seoul for the 2016 International Chef Meeting, where we had to present the dishes of our restaurant. The event was held from the second to the eighth of May. The goal of the Seoul Food Festival is for world famous chefs to exchange their experience with each other and present exclusive dishes and rare products which are characteristic of specific countries. How many chefs represented Georgia at the event? Seoul was attended by Brand Chef Levan Kobiashvili and Chef Vakhtang Devdariani, who assisted Levan. There were only 20 chefs from around the world, but they included names such as Ascal Barbot (France), Motokazu Nakamura (Japan), Niko Romito (Italy), Thomas Bühner (Germany), Tim Raue (Germany), Mathieu Viannay (France), Magnus Ek (Sweden), Yim Jungsik (USA), Shuzo Kishida (Japan), Paul Pairet (China), Dominique Persoone (Belgium), Kang Mingoo (South Korea), Lee Jongkook (South Korea), Dr. Bruno Goussault (France), Keiko Nagae (Japan), Duncan Robertson (England), Bernard Lahousse (Australia). We were representing Georgian cuisine in Seoul and presented many Georgian products (for example, Dambalkharcho) and national dishes (such as khinkali)
ორატორი Rest rest-orator.ge
i f a i e y v e l a z e i al i f ! e z a i gemr dy vae l ! i l e i r m e da g
46 a. a. kazbegi kazbegi ave. 46 ave. 0186 Tbilisi, Tbilisi, Georgia 0186 Georgia Sasadilo46@mgroup.ge Sasadilo46@mgroup.ge 230 30 30 230 30 30
მარწყვის დესერტი „ტაბლასგან“ Strawberry Dessert from Tabla მარწყვი და ნაყინი სეზონის ყველაზე აქტუალური კომბინაციაა. ტრადიციული დუეტის არატრადიციული, ორიგინალური, ძალიან გემრიელი და როგორც უცხოელები იტყვიან HOT-დესერტი „ტაბლას“ რესტორატორმა ლიკა კარტოზიამ მოამზადა.
Restორატორი
მარწყვი – 200 გრ. შაქარი – 60 გრ. ცხარე წიწაკა – 0,002 გრ. ნაყინი – 200 გრ. პიტნა – 0,005 გრ.
66
მარწყვი ჩავყაროთ ბლენდერში, დავამატოთ ცოტა შაქარი, კოვზის წვერზე ცხარე წიწაკა და ავთქვიფოთ. დაბლენდერებული მასა დავასხათ ღრმა თეფშზე, შუაში მოვათავსოთ 2 ბურთულა ვანილის ნაყინი და გავაფორმოთ პიტნის ფოთლებით.
გაამოთ!
Strawberry and ice-cream is one of the most popular deserts of the season. Lika Kartozia from the restaurant Tabla prepared an untraditional and original hot desert from a traditional pairing. Strawberries 200 g. Sugar 60 g. Spicy Pepper - 0,002 g. Ice-cream 200 g. Mint 0,005 g. Throw strawberries in a blender, add sugar, spicy pepper on the tip of a spoon, and blend. Pour the blended substance on a deep plate, place 2 balls of vanilla ice-cream and decorate it with mint leaves.
Enjoy!
ორატორი Rest rest-orator.ge
Restორატორი
ორატორი Rest rest-orator.ge
67
პრესტური „ჩაის სახლში ოპერასთან“
Restორატორი
Press Tour Tea House near the Opera House
68
„ჩაის სახლი ოპერასთან“ უპირველესად მრავალფეროვანი ინტერიერით იყო ჩემთვის აღმოჩენა. აქ შეგიძლიათ ჩაი მიირთვათ ძველთბილისურ ეზოში და თავზე უღრუბლო ცისფერი ცა დაგყურებდეთ. ყოველდღიურობისგან გაქცევასაც შეძლებთ, თუ ამ „თბილისური ეზოს“ რამდენიმე საფეხურს ჩაივლით და სარდაფში ჩახვალთ. არჩევანი ისევ თქვენზეა – აზიურ ოთახში არჩევთ განმარტოებას თუ უფრო ხმაურიან 1960-იანი წლების დიზაინით მოწყობილი დისკო-გარემო გირჩევნიათ. მოკლედ, „ჩაის სახლის“ გემრიელი მენიუს დაჭაშნიკებამდე ძირფესვიანად დაათვალიერეთ გარემო და ისე შეარჩიეთ სასურველი ადგილი. მე სიამოვნებით დავბრუნდები 1960-იან წლებში.
Tea House near the Opera House was a real discovery for me, first of all due to its diverse interior design. You can drink tea here in an Old Tbilisi garden and have the clear blue sky above you. You can also escape your everyday life, if you go down several steps of the “Tbilisi Garden” and into the basement. The choice is yours - whether you want to seclude yourself in an Asian room, or pick a noisier 60s style atmosphere. In short, before tasting the delicious menu of the Tea House, you should thoroughly examine the surroundings and choose the right spot for you. I would personally head back to the 60s with pleasure. Maka Bibilashvili
მაკა ბიბილაშვილი
ორატორი Rest rest-orator.ge
„ჩაიხანას“ ინტერიერი იმსახურებს აღფრთოვანებას. ჩვენი პრესტურის დარბაზი მგონი ყველაზე მყუდრო და ლამაზია. განსაკუთრებით ცისფერი ცა და ჩიტები მომეწონა. ეს გაფენილი სარეცხიც, იტალიური ქალაქის ძველ უბანში ვიწრო ქუჩას მოგაგონებს. რაც შეეხება კერძებს, ჯინჯერიანი წყალი და ყველის ბურთები განსაკუთრებით დამამახსოვრდა. ანო გოგიჩაძე კაფე „ჩაის სახლი ოპერასთან“ განსაკუთრებული და გამორჩეული ინტერიერით დაგამახსოვრდებათ! ეს ადგილი, შესვლისთანავე, ვინტაჟური დიზაინითა და იტალიური ეზოს ელემენტებით მოგხიბლავთ. კაფე უგემრიელესი სალათებითაა ცნობილი, თუმცაღა ამ ყველაფრის გასინჯვამ მოლოდინს გადააჭარბა. „ჩაის სახლი ოპერასთან“ ძველი თბილისის სულის მატარებელი ადგილია, უგემრიელესი კერძებით, და ჩემი საყვარელი ადგილების ხუთეულში შედის.
You will remember cafe “Tea House near the Opera House” for its outstanding interior design! This place, from the moment you step in, shouts vintage, and will amaze you with its Italian garden elements. The cafe is known for its extremely delicious salads but tasting all of these exceeded every expectation. Tea House near the Opera House is a flagbearer of the Old Tbilisi spirit, offering the most delicious dishes and tumbling into my list of top five favorite places. Pop in! You’ll remember my words! Tekla Iordanishvili
Restორატორი
შეირბინეთ! ჩემი სიტყვები გაგახსენდებათ! თეკლა იორდანიშვილი
The TeaEra Interior is worth praising. Our press tour hall of choice was probably the most cozy and beautiful. I especially liked the blue sky and the birds in the yard. Washed laundry hanging outside reminds you of a street in an Old Italian neighborhood. In terms of dishes, I have a particular fondness for the ginger water and cheese balls. Ano Gigachadze
70
ორატორი Rest rest-orator.ge
გარემო მშვენიერია, არაორდინარული და მიმზიდველი. კერძებიც გემრიელი. თუმცა ეს მანამდეც ვიცოდი. რაღაც ახალს და განსხვავებულს ველი ყოველი ასეთი შეხვედრისგან. პრესტური ფაქტობრივად ცოტა მეტია, ვიდრე კერძების დაჭაშნიკება. რა დამაკლდა? ჩაი, რომელიც აქ შეიძლებოდა მიგვერთვა... და საერთოდ, საუბარი ჩაის გარშემო რომ დაგვეწყო, უფრო მოათბობდა წვიმიან საღამოს. შეხვედრის თემა + დღის კერძი + მიმოხილვა + შთაბეჭდილება = შედეგიანი პრესტური. საერთო ჯამში დადებითად ვაფასებ და მომწონს თქვენებური შეხვედრები. მაკო ჯაოშვილი „ჩაის სახლი ოპერასთან“ ალბათ ის ადგილია, სადაც ნებისმიერ სეზონზე და ნებისმიერ ამინდში ძალიან კარგია საყვარელ ადამიანებთან ერთად დროის გატარება. მას რამდენიმე დიდი ღირსება აქვს: უპირველესად, უნდა ითქვას, რომ საოცრად საინტერესო და გემოვნებიანი ინტერიერია, რომელიც გასული საუკუნის ადრეულ ათწლეულებში გამოგზაურებთ. მეორე – არამწეველები თავს განსაკუთრებით კარგად იგრძნობენ; მესამე – შესანიშნავი მომსახურებაა და მეოთხეც (მთავარი): შესანიშნავი სამზარეულოა და კერძები ძალიან გემრიელია. ლაშა გაბუნია
The environment is great, extraordinary, and attractive. Dishes are delicious, too. However, I knew that before I went. I always hope for something new and different at all meetings like this one. A press tour, in fact, is little more than tasting dishes. What was lacking for me?! Tea, which we could have consumed here… and, generally, if we started by talking about tea, it would have warmed up the rainy evening. Theme of the meeting + Dish of the Day + Overview + Impression = fruitful press tour To sum it up, I rate it positively and like such meetings. Mako Jaoshvili The Tea House near the Opera House is probably the place where, during any season, it is nice to pass time with loved ones. It has several big aspects to be proud of. First of all the amazingly interesting interior design will take you back to the early 1900s. Second, non-smokers can feel especially comfortable. Third, service is great and, fourth (the most important), the kitchen is fantastic and the dishes scrumptious! Lasha Gabunia
Restორატორი
ორატორი Rest rest-orator.ge
71
ორატორი Rest rest-orator.ge გამომცემელი: გიორგი შარაშიძე პროექტის მენეჯერი: მაიკო წერეთელი
Publisher: George Sharashidze Project manager: Maiko Tsereteli
ნომერზე მუშაობდნენ: მაკა ბიბილაშვილი აჩო ზამბახიძე ქეთი პაპავა ნიკა მანჯგალაძე კახა მაღრაძე ანო გოგიჩაძე ბაჩო კვირტია გოგა ჩანადირი მაკო ჯაოშვილი მახო ჯიღაურიშვილი
Journalists: Maka Bibilashvili Acho Zambakhidze Keti Papava Nika Manjgaladze Kakha Maghradze Ano Gogichadze Bacho Kvirtia Goga Chanadiri Mako Jaoshvili Makho Jigaurishvili
თარგმანი: მარიამ ყიასაშვილი
Translation: Mariam Kiasashvili
სტილი: ბაჩო კვირტია ქეით დევისი ფოტო: გიორგი ფრიდონიშვილი ნინო მეგრელიძე დიზაინი და დაკაბადონება: ანი ლოლაძე რეკლამის მენეჯერი: ნათია მაისურაძე მაკო ბურდული შპს „ფოკუსი“ მელიქიშვილის #1 ტელ.: 229 59 19 E-mail: info@focus.ge
Copy Editors: Bacho Kvirtia Katie Davies Photo: Giorgi Pridonishvili Nino Megrelidze Design: Ani Loladze Sales: Natia Maisuradze Mako Burduli LTD Focus #1 Melikishvili Str. Tel.: 229 59 19 E-mail: info@focus.ge
www.rest-orator.ge
ორატორი Rest rest-orator.ge