1 Αποκεντρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων: σενάριο ένταξης κέντρου ανακυκλωτών στη Ρετσίνα Ιούνιος 2021 Σμυρνιώτης Χρήστος Χολέβα Τζωρτζίνα
Αποκεντρωμένο σύστημα διαχείρισης
απορριμμάτων: σενάριο ένταξης κέντρου ανακυκλωτών στη Ρετσίνα
Σπουδαστές/-στριες: Σμυρνιώτης Χρήστος
Χολέβα Τζωρτζίνα
Επιβλέπων/-ουσα καθηγητής/-τρια: Αγγελής Γιώργος Κουτρολίκου Πέννυ Σύμβουλοι: Καραδήμας Κώστας
Μιλτιάδου Ανδρονίκη ΑΘΗΝΑ,ΙΟΥΛΙΟΣ 2021
2 3
4 5 Περιεχόμενα ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΠΕΔΙΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1Α ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1Β ΑΤΥΠΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1Γ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 2Α ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 2Β ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 2Γ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ+ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 3Α ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΔΙΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 3Β ΙΣΤΟΡΙΚΑ 3Δ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3Ε ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 4Α ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 4Β ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΚΤΙΡΙΑ 4Γ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ_κτιριακές επεμβάσεις ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΑΚΕΤΑΣ 1 2 3 4 13 22 14 28 34 33 48 47 90 89 36 58 121 42 66 62 141 76 160 164 168 3Γ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η εργασία μελετά το σενάριο δημιουργίας ενός αποκεντρωμένου συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων, εστιάζει στην εφαρμογή του στην πόλη του Πειραιά και καταλήγει στον σχεδιασμό ενός κέντρου ανακυκλωτών στο παλαιό κλωστοϋφαντουργείο Ρετσίνα. Στόχος είναι η επαναδιαπραγμάτευση της παρουσίας του απορρίμ ματος στην πόλη και η εισαγωγή των ανακυκλωτικών διαδικασιών στις αστικές παραγωγικές δραστηριότητες.
6 7
_μεθοδολογία. Το βασικό θεωρητικό υπόβαθρο για την διπλωματική δόθηκε στο μάθημα της διάλεξης με την «Γεωγραφίες του ακάθαρτου: άτυπη ανακύκλωση στην Αθήνα», η οποία μελετούσε το απόρριμμα ως χώρο-κοινωνικό φαινόμενο και εστίαζε στην διαπλοκή των επίση μων και άτυπων δικτύων διαχείρισης του. Με βάση αυτό, διατυ πώθηκε μια υπόθεση εργασίας για τον σχεδιασμό ενός αποκεντρω μένου συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων, που καταλήγει στο σχεδιασμό ενός κέντρου ανακυκλωτών στο οικόπεδο της βιομηχανί ας Ρετσίνα στον Πειραιά Το υλικό της διάλεξης σταδιακά συμπληρώθηκε κατά την μελέτη της διπλωματικής με τα τελευταία επίσημα δεδομένα, με παραδείγ ματα διαφορετικών συστημάτων διαχείρισης απορριμμάτων, με άρθρα από το διαδίκτυο, προσωπικές παρατηρήσεις αλλά και βι βλιογραφικές αναφορές. Ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκε επιτόπια έρευνα σε ορισμένες
8 9
περιοχές ενδιαφέροντος όπως οι εγκαταστά σεις της Φυλής, το παζάρι του Πειραιά, τις ανενεργές βιομηχανίες της πόλης καθώς και στο οικόπεδο του κλωστοϋφαντουργείου για την διεξοδική αποτύπωσή του. H δημιουργία ενός αποκεντρωμένου δικτύου διαχείρισης απαιτεί μελέτη σε πολλές διαφορετικές κλίμακες και επιλύεται σταδιακά από το επίπεδο της περιφέρειας μέχρι και αυτό της γειτονίας. Πριν την διατύπωση πρότασης είναι αναγκαία η ανάλυση της υπάρχου σας κατάστασης προκειμένου ο σχεδιασμός να προκύψει από αυ τήν. Η οργάνωση της εργασίας ακολουθεί μεθοδολογικά αυτή την αλληλουχία κλιμάκων χ01/ ΔΙΚΤΥΟ ΣΗΜΕΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ υπάρχοντα ΣΜΑ προβλεπόμενα ΣΜΑ ΚΔΑΥ προβλεπόμενο ΧΥΤΑ υπάρχον ΧΥΤΑ ΕΜΑΚ ανταποδοτική ανακύκλωση χωματερές ΧΑΔΑ μάντρα σκραπ μαχαλάς
Η εργασία οργανώνεται σε 3 βασικά σκέλη: -Αρχικά γίνεται η χωροταξική ανάλυση του υπάρχοντος δικτύου διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Οι ανάλογοι χώροι εντο πίζονται συγκεντρωμένοι στην περιοχή της Φυλής δημιουργώντας ένα σύστημα κεντρικό. Παράλληλα γίνεται και η μελέτη χαρτο γράφηση των άτυπων δικτύων ανακύκλωσής και η εμπλοκή τους με το πρώτο. Η χωροταξική πρόταση καταλήγει σε ένα σύστημα αποκεντρωμένο που επιλύει το ζήτημα κλιμακωτά από την γειτο νία μέχρι την περιφέρεια, εστιάζοντας στην διαλογή στην πηγή και εντάσσοντας τις άτυπες διαδικασίες ανακύκλωσης. -Σε δεύτερο επίπεδο γίνεται η πολεοδομική ανάλυση του Πειραιά
να εφαρμοστεί η παραπάνω πρόταση. Μελετώνται χαρακτη
της πόλης και η σχέση τους με
10 11
ώστε
ριστικά
την παραγωγή απορριμμά των με στόχο την εφαρμογή ενός δικτύου γωνιών ανακύκλωσης για την διαλογή στην πηγή. Παράλληλα η μελέτη οδηγεί στην επι λογή του οικοπέδου του εργοστασίου Ρετσίνα για την ένταξη ενός κέντρου ανακυκλωτών που θα λειτουργεί ως πυρήνας του τοπικού δικτύου. -Στο τελευταίο κομμάτι της εργασίας μελετάται ο σχεδιασμός του κέντρου ανακυκλωτών στο πρώην κλωστοϋφαντουργείο Ρετσίνα. Στόχος του είναι να συνδυάσει τις εσωστρεφείς παραγωγικές δι αδικασίες (σημείο απόθεσης, κέντρο διαλογής/επεξεργασίας, ερ γαστήρια επαναχρησιμοποίησης, βιοτεχνίες μεταποίησης) με τις τυπικές ή άτυπες αστικές δραστηριότητες (αγορά, παζάρι, εστία ση, εκπαίδευση, χώροι εκθέσεων- πολυχώροι). Βασικό εργαλείο αποτελεί ο δημόσιος χώρος ο οποίος λειτουργεί ως το φίλτρο που ορίζει τις σχέσεις μεταξύ των δύο, διατηρώντας έναν ανοικτό χα ρακτήρα προς την πόλη.
01 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Η πρώτη ενότητα της εργασίας ξεκινάει με μία επισκόπηση των δε δομένων που αφορούν στην διαχείριση απορριμμάτων στην Αττική. Συμπληρωματικά αναλύονται τα δίκτυα μεταφοράς και επεξεργασίας απορριμμάτων που διατρέχουν την περιφέρεια, είτε αυτά εμπίπτουν στον επίσημο φορέα διαχείρισης, είτε στο δίκτυο της άτυπης ανακύ κλωσης. Στόχος είναι ανάλυση των υπαρχόντων δικτύων και η διατύ πωση μιας εναλλακτικής πρότασης λειτουργίας τους.
12 13
εικόνεςαπότοΧΥΤΑΦυλής
σε
οργανικά απόβλητα δηλαδή κομποστοποιήσιμα απορρίμματα, το
15.5 % αφορά σε μη ανακτήσιμα υλικά ενώ το υπόλοιπο 40.2%
αφορά είτε σε ανακυκλώσιμα απόβλητα είτε σε λοιπά ανακτήσιμα
αντικείμενα (βλ. πίνακα). Τα τελευταία έχουν την δυνατότητα να
αποτελέσουν έναν σημαντικό πόρο για τις παραγωγικές δραστηρι
ότητες της πόλης μέσω ενός συστήματος διαχείρισης που θα απο
τρέπει την απόθεσή τους σε χώρους υγειονομικής ταφής.
14 15 554 KG / κάτοικο 2.105 χιλ.τόνοι / χρόνο ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΟΙΚΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ εμπορικά απόβλητα καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων απόβλητα κατασκεύων και κατεδαφίσεων απόβλητα κατοικιών απόβλητα ιδρυμάτων βιομηχανικά γεωργικά ίλυς οχήματα κατεδαφίσεων ελαστικά ειδικά ιατρικά νοσοκομειακού τύπου οικιακού τύπου ΙΑΤΡΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑA B α1 β1 α2 β2 β3 Ως απορρίμματα ορίζονται τα αντικείμενα τα οποία θεωρούνται άχρηστα, μηδενικής αξίας ή επικίνδυνα, και για αυτό απομακρύνονται από το περιβάλλον στο όποιο παράχθηκαν. Τα στερεά απόβλητα δηλαδή τα απόβλητα με μικρό πο σοστό υγρασίας διακρίνονται αφενός σε αστικά στερεά απόβλητα δηλαδή απόβλητα που παράγονται από συνηθισμένες αστικές δρα στηριότητες(οικιακά, εμπορικά, βιοτεχνικά) και αφετέρου σε ειδι κά στερεά απόβλητα που προέρχονται από διαφορετικές ανθρώπι νες δραστηριότητες όπως η βαριά βιομηχανία, η γεωργία κλπ. και χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Τα τελευταία συντελούν σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό στον συνολικό όγκο των παραγόμενων απορ ριμμάτων, ωστόσο η εργασία επικεντρώνεται στα μη επικινδυνά αστικά στερεά απόβλητα μίας και η διαχείριση τους αποτελεί ζή τημα οργάνωσης και σχεδιασμού αστικών δικτύων μεταφοράς και επεξεργασίας. Τα σημερινά δεδομένα (ΕΣΔΝΑ) αναφέρουν ότι κάθε κάτοικος της Αττικής παράγει συνολικά 554 κιλά αστικών απορ ριμμάτων ανά έτος. Από τους 2.105 χιλιάδες τόνους που παράγο νται ετησίως από τον πληθυσμό της Αττικής το 44.3% αφορά
1Α ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ βιοαπόβλητα ανακυκλώσιμα μη ανακτήσιμα λοιπά ανακτήσιμα 44.3% 33.3% 15.5% 6.9% ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ απόβλητα από πάρκα, απορρίµµατα τροφών από κατοικίες, εστιατόρια, οµαδική εστίαση,χώρους πωλήσεων καιεγκαταστάσεις µεταποίησης τροφίµων τα απόβλητα από γυαλί, χαρτί, αλουμίνιο και άλλα μέταλλα και τα πλαστικά κερί, κεραμικά, αδρανή, χαρτί κουζίνας, χαρτί υγείας, cd κα dvd και άλλες μη ανακυκλώσιμες συσκευασίες ΑΗΗΕ, ογκώδη, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, απορρίμματα κατασκευαστικών και οικοδομικών δραστηριοτήτων, ξύλινες συσκευασίες, έπιπλα,οχήματα, έλαια κ.α. *τα απορρίμματα που φτάνουν στα ΣΜΑ οδηγούνται επίσης σε ταφή Σ.Μ.Α. Ε.Μ.Α.Κ.Χ.Υ.Τ.Α. ΤΕΛΙΚΗ ΑΠΟΘΕΣΗ 75.6% 9%15% Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων * Εγκαταστάσεις Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης πηγή: edsna.gr βιοαπόβλητα ανακυκλώσιμα μη ανακτήσιμα λοιπά ανακτήσιμα ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ πηγή: edsna.gr 49.5% 30.5% 16.3% 3.7%
16 17 χ02/ Ποσοστά παραγωγής απορριμμάτων ανά δήμο/Αττική πηγή: edsna.gr Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η κατανομή των παραπάνω χωρικά στους δήμους της περιφέρειας. Οι αναφορές υπονοούν ότι η κατανομή της παραγωγής απορριμμάτων δεν είναι ανεξάρτητη από τα κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε δήμου. Παρατηρούμε ότι παράγοντες όπως οι υψηλές αξίες γης, η έντονη εμπορική και παραγωγική δραστηριότητα και κυρίως η υψηλή πυ κνότητα κατοίκησης σχετίζονται με αυξημένη παραγωγή απορριμ μάτων, χωρίς αυτό να σχετίζεται πάντα με σωστή διαχείριση και ανάλογα ποσοστά ανακύκλωσης. χ03/ Ποσοστά ανακύκλωσης ανά δήμο/ Αττική πηγή: edsna.gr Καλύτερα ποσοστά ανακύκλωσης εντοπίζονται κατά βάση σε δήμους αραιοκατοικημένους και με υψηλή κοινωνικοε παγγελματική κατάταξη του πληθυσμού τους. Αυτοί οι δήμοι εντο πίζονται κατά βάση στο ανατολικό τμήμα της περιφέρειας, απο καλύπτοντας μία ανισότητα μεταξύ των ανατολικών και δυτικών προαστίων της πόλης. Η συνολική εικόνα δείχνει χαμηλά γενικά ποσοστά ανακύκλωσης για την περιφέρεια με μόλις το 9% των απορριμμάτων να καταλήγει για επεξεργασία σε κάποιο εργοστά σιο διαλογής και ανακύκλωσης, ή κομποστοποίησης. Αποτέλεσμα είναι το μεγαλύτερο ποσοστό (75,6%)να καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής με το υπολειπόμενο 15% να περνάει πρώτα από τον σταθμό μεταφόρτωσης απορριμμάτων στην περιοχή του Σχιστού. 1Α ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
διαλογής υλικών και το υπόλειμμά στέλνεται στον Χ.Υ.Τ.Α. Φυλής. Συμπληρωματικά του βασικού αυτού συστήματος συλλογής εντοπίζονται και άλλα ανεξάρτητα συστήματα για την ανακύκλωση και τις ειδικές κατηγορίες των Α.Σ.Α. Αυτά αφορούν σε ανεξάρτητα δίκτυα για την απόρριψη ελαίων, οχημάτων, μπα ταριών κλπ. ή σε δίκτυα με κοινωνικό πρόσημο όπως η ανταπο δοτική ανακύκλωση. Το ανακυκλώσιμο κλάσμα, δηλαδή το πλα στικό, το μέταλλο, το χαρτί, το γυαλί η τα παράγωγα των ειδικών ροών που αποσπάται μέσω των βασικών ροών που αναφέρθηκαν καταλήγει συνήθως είτε στο διεθνές εμπόριο της πρώτης ύλης είτε
σε κάποια εγχώρια βιομηχανία μεταποίησης
18 19 βιοαπόβλητα ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΓΟΡΑ ανακυκλώσιμα ανταποδοτική Σ.Μ.Α. Ο.Ε.Δ.Α. Χ.Υ.Τ.Α εμπόριοΕ.Μ.Α.Κ. μη ανακτήσιμα λοιπά Α.Σ.Α Τα Αστικά Στερεά Απόβλητα περιλαμβάνουν κυρίως τα οικιακά απόβλητα καθώς και άλλα παρόμοια σε σύνθεση όπως εκείνα που προέρχονται από εμπόρικες και επαγγελματικές δραστηριότητες, ιδρύματα, κτίρια γραφείων κ.α. απορριμμάτα με δυνατότητα ανακύκλωσης απορριμμάτα χωρίς δυνατότητα ανακύκλωσης δ1.ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμο να γίνει μια ανάλυση του υπάρχοντος επίσημου συστήματος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων για την Αττική. Στην περιφέρεια αυτή την στιγμή (2021) λειτουργεί ένα σύστημα συλλογής δύο ροών: μια για τα σύμμεικτα απορρίμματα (πράσινος κάδος) και μία για τα ανακυ κλώσιμα (μπλε κάδος). Η πρώτη ροή αφορά σε ένα αποκλειστικά δημόσιο σύστημα κάδων ενώ για την δεύτερη ορισμένοι δήμοι λει τουργούν βάσει κάποιας σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Η μεταφορά των απορριμμάτων με τα επιμέρους απορριμματοφόρα καταλήγει σε κάποια από τις εγκαταστάσεις διαχείρισης. Η μεγαλύ τερη εγκατάσταση στην Αττική βρίσκεται στην περιοχή της Φυλής όπου σήμερα λειτουργούν όλες οι μονάδες επεξεργασίας που φαί νονται στο διάγραμμα(δ1 ). Οι πράσινοι κάδοι οδηγούνται απευθείας στον χώρο υγειονομικής ταφής έχοντας ίσως κάνει κάποια στάση σε κάποιο τοπικό σταθμό μεταφόρτωσης απορριμμάτων, συνήθως στον Σ.Μ.Α Σχιστού. Το περιεχόμενο των κάδων περνάει από το εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης για την απόσπαση ενός μι κρού κλάσματος μετάλλων, καύσιμής ύλης (RDF) και οργανικών, πριν οδηγηθεί επίσης στον Χ.Υ.Τ.Α. Στην περίπτωση που η διαχεί ριση του δικτύο γίνεται μέσω σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα το περιεχόμενο των μπλε κάδων οδηγείται σε κάποιο ιδι ωτικό κέντρο
απευθείας
Κ.Δ.Α.Υ. : Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, ιδιωτικές εγκαταστάσεις που δέχονται αποκλειστικά ανακυκλώσιμα απορρίμματα μετά από διαλογή στην πηγή. Με συνδυασμό μεθόδων μηχανικής - χειρωνακτικής διαλογής, διαχωρίζονται ανάμικτα μη επικίνδυνα στερεά απόβλητα ή ομάδες υλικών και στη συνέχεια πραγματοποιείται αναβάθμιση και δεματοποίηση των διαχωρισθέντων υλικών. Τα δευτερογενή υλικά που εξάγονται από ένα ΚΔΑΥ είναι περισσότερο εμπορεύσιμα (καθαρά) απ’ ότι εάν τα υλικά αυτά επροωθούντο απ’ ευθείας στην αγορά, λόγω της πρόσθετης διαλογήςσυσκευασίας. Ε.Μ.Α.Κ. Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης εργοστασιακή μονάδα επεξεργασίας και ανακύκλωσης συμμείκτων αστικών απορριμμάτων ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ 1.Είσοδος Εργοστασίου – Ζυγιστήριο 2.Μονάδα Μηχανικού Διαχωρισμού (Μ.Μ.Δ.) 3.Μονάδα υποδοχής-τροφοδοσίας απορριμμάτων 4.Μονάδα επεξεργασίας ξηρού κλάσματος 5.Μονάδα Κομποστοποίησης και Ωρίμανσης 6.Μονάδα Εξευγενισμού Κόμποστ 7.Συσκευαστήριο Kόμποστ Χ.Υ.Τ.Α. Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Μετά τη ζύγισή τους τα οχήματα ακολουθούν τη διαδρομή του εσωτερικού οδικού δικτύου προς το ημερήσιο μέτωπο διάθεσης των απορριμμάτων και εναποθέτουν τα απορρίμματα στο υποδεικνύομενο από τους επόπτες του ΧΥΤΑ σημείο. Αυτά προωθούνται, διαστρώνονται, συμπιέζονται, ώστε να ελαχιστοποιείται ο χώρος που καταλαμβάνουν. Στη συνέχεια, χωματοκαλύπτονται. Ο.Ε.Δ.Α. : Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διάθεσης Απορριμμάτων αποτελείται από ένα εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης (EMAK) και χώρο υγειονομικής ταφής των υπολειμμάτων της (XYTA). Σ.Μ.Α. Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων σταθμοί διαφόρων μεγεθών και χαρακτηριστικών, σε κεντροβαρικά σημεία ως προς τις πηγές δημιουργίας των απορριμμάτων, όπου τα απορρίμματα μεταφορτώνονται σε ειδικά οχήματα κατάλληλα για κίνηση σε μεγάλες αποστάσεις.τα απορριμματοφόρα οχήματα μετά την συμπλήρωση του φορτίου τους κατευθύνονται στον κοντυνότερο ΣΜΑ, όπου ξεφορτώνουν και επιστρέφουν και πάλι στο έργο της αποκομιδής. Στη συνέχεια, μεγαλύτερα οχήματα από τον ΣΜΑ μεταφέρουν τα απορρίμματα σε μονάδα/ες επεξεργασίας ή/και τελικής διάθεσης, έχοντας πολλαπλάσιο ωφέλιμο φορτίο από εκείνο των απορριμματοφόρων. 1Α ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
20 21 ΕΜΑΚ 2.Αποτεφρωτήρας επικίνδυνων υγειονομικών αποβλήτων 3.Μονάδα κάυσης βιοαερίου 4.Εγκαταστάσεις επεξεργασίας στργγισμάτων 5.Μονάδα watt AE 6.Πρώτη εσωτερική επέκταση ΧΥΤΑ 7.Δεύτερη εσωτερική επέκταση ΧΥΤΑ 8.Τρίτη πιθανή εσωτερική επέκταση ΧΥΤΑ Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας Σ.Μ.Α. Διαδημοτικοί Σ.Μ.Α. 1. Σ.Μ.Α. Ζωγράφου 2. Σ.Μ.Α. Περάματος 3. Σ.Μ.Α. Πειραιά 4. Σ.Μ.Α. Βριλησσίων 5. Σ.Μ.Α. Αγιών Αναργύρων 6. Σ.Μ.Α. Ερμιόνιδος 7. Σ.Μ.Α. Βύρωνα 8. Σ.Μ.Α. Κηφισιάς 9. Σ.Μ.Α. Ζεφυρίου 10. Σ.Μ.Α. ΠαπάγουΧολαργού 11. Σ.Μ.Α. Παλαιού Φαλήρου 12. Σ.Μ.Α. Γλυφάδας 13. Σ.Μ.Α. Βάρης-ΒούλαςΒουλιαγμένης 14. Σ.Μ.Α. Νέας Σμύρνης 15. Σ.Μ.Α. Ηλιούπολης 16. Σ.Μ.Α. Μαρταθώνος 17. Σ.Μ.Α. Αλίμου 18. Σ.Μ.Α. Ελληνικού 19. Σ.Μ.Α. Ν. Φιλαδέλφειας 20. Σ.Μ.Α Σπάτων 21. Σ.Μ.Α. Ασπρόπυργου 22. Σ.Μ.Α. Πετρούπολης 23. Σ.Μ.Α. Περιστερίου 24. Σ.Μ.Α. Σαλαμίνα 25. Σ.Μ.Α. Ραφήνα Κ.Δ.Α.Υ. 1. Κ.Δ.Α.Υ. Ασπρόπυργου 2. Κ.Δ.Α.Υ. Ασπρόπυργου 3. Κ.Δ.Α.Υ. Κρωπίας 4. Κ.Δ.Α.Υ. Φυλής Xώροι διάθεσης α. EMAK-ΧΥΤΑ Φυλής β. Κ.Ε.Λ.Ψ.-Κέντρο Επεξεργασίας x04/ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΈΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κοιτώντας το πώς τα παραπάνω δίκτυα εντοπίζονται χω ρικά στην περιφέρεια συμπεραίνουμε ότι ενώ το δίκτυο συλλογής και κάδων εμφανίζεται ως ένα βαθμό κατανεμημένο σε όλη την περιφέρεια, οι χώροι συσσώρευσης και επεξεργασίας των ανακυ κλώσιμων υλικών εντοπίζονται κατά κανόνα στα όρια της περιφέ ρειας με κεντρικό σημείο αυτό της ολοκληρωμένης εγκατάστασης διάθεσης απορριμμάτων (Ο.Ε.Δ.Α)στην Φυλή όπου συναντώνται και τα περισσότερα ιδιωτικά κέντρα ανακύκλωσης. Η εξάρτηση ολόκληρου του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων της περι φέρειας από ένα σημείο/ εγκατάσταση εγείρει σοβαρά υγειονομι κά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα για τις συγκεκριμένες περιοχές. Η κεντρικότητα ως βασική αρχή οργάνωσης του συστή ματος θέτει επίσης ερωτήματα ανθεκτικότητας και απόδοσης της κρίσιμης αυτής υποδομής και αποτελεί και την αφορμή για την δη μιουργία του σεναρίου ενός αποκεντρωμένου δικτύου διαχείρισης απορριμμάτων που θα αναλυθεί στην συνέχεια. **για την αναλυτικότερη κατανόηση του δικτύου επίσημης ανα κύκλωσης βλ. διάλεξη σελ.54 ΣΜΑΣχιστού,πηγή:vipas.gr EMAKΑσπρόπυργου, πηγή:greenagenda.gr
και του παζαριού του Βοτανικού(ο δός Ορφέως). Εξ ίσου σημαντικό σημείο είναι η περιοχή της Φυλής και γενικότερα του Ασπροπύργου επίσης λόγω της βιομηχανικής
περιοχής, των μαντρών, των άτυπων οικισμών αλλά και λόγω των
εγκαταστάσεων του Χ.Υ.Τ.Α που συχνά αποτελεί τόπο εξόρυξης
πρώτης ύλης. Ανεξάρτητα αυτών των δύο σημείων μπορεί να γίνει
η υπόθεση ότι οι διαδικασίες της άτυπης ανακύκλωσης πυκνώνουν
σε σημεία του αστικού ιστού που υπονοούν είτε υψηλή προσφορά
είτε υψηλή ζήτηση αυτών λόγω των παραγωγικών δραστη
*για την αναλυτικότερη κατανόηση του δικτύου άτυπης ανακύ
βλ. διάλεξη σελ.60
Αποτέλεσμα επομένως του δικτύου της άτυπης
η
24 25 βιοαπόβληταΑΣΑ ανακυκλώσιμα ανταποδοτική Σ.Μ.Α. Ο.Ε.Δ.Α. Χ.Υ.Τ.Α εμπόριοΕ.Μ.Α.Κ. Κ.Δ.Α.Υ. μη ανακτήσιμα λοιπά απορριμμάτα με δυνατότητα ανακύκλωσης απορριμμάτα χωρίς δυνατότητα ανακύκλωσης δίκτυο άτυπης ανακύκλωσης μάντρα υλικώνμαχαλάς χυτήρια /μικρές βιοτεχνίες ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΓΟΡΑ Οι ροές οι οποίες συνιστούν το δίκτυο της άτυπης ανα κύκλωσης δεν είναι ανεξάρτητες από το επίσημο δίκτυο διαχείρισης απορριμμάτων το οποίο περιεγράφηκε παραπάνω μιας και οι δύο ροές τροφοδοτούν το διεθνές εμπόριο της πρώτης ύλης. Το άτυπο δίκτυο έρχεται να προσθέσει ορισμένα σημεία πάνω στο υπάρ χον και να διευρύνει τα πιθανά σημεία συλλογής, μεταφοράς και αποθήκευσης με έναν τρόπο παρασιτικό. Στα σημεία αυτά όπως αναφέρθηκε συγκαταλέγονται οι μάντρες ανακυκλώσιμων υλικών αλλά και οι μαχαλάδες, κρυφά σημεία αποθήκευσης εξοπλισμού και υλικού ή άλλα αχαρτογράφητα σημεία. Οι τόποι δραστηριοποίησης των άτυπων ανακυκλωτών προκύπτουν από ένα σύνολο παραμέτρων όπως η συσσώρευση των διαθέσιμων απορριμμάτων, η ύπαρξη περιπτέρων ανταποδοτικής ανακύκλωσης και οι γειτνιάσεις με μάντρες ανακυκλώσιμων υλι κών ή Κ.Δ.Α.Υ. Τα σημεία δραστηριοποίησης πυκνώνουν κατά κανόνα στον δυτικό τομέα της περιφέρειας και συγκεκριμένα στην περιοχή του Ελαιώνα (Βοτανικός, Ρουφ, Μεταξουργείο, Ταύρος, Μοσχάτο) λόγω της εγγύτητας με το κέντρο, της υψηλής πυκνότη τας κατοίκησης, της ύπαρξης έντονης βιομηχανικής δραστηριότη τας, των μαντρών πρώτης ύλης
υλικών
ριοτήτων.
κλωσης
ανακύ κλωσής είναι εξόρυξη ενός σημαντικού κλάσματος χρήσιμων αντι κειμένων,
αποτροπή της τελικής του απόθεσης στον Χ.Υ.Τ.Α. και συχνά η άμεση επαναπροώθηση του στις παραγωγικές διαδικασίες της πόλης. Το δίκτυο λειτουργεί με έναν τρόπο οργανικό, συνδια λέγεται με τις υπάρχουσες λειτουργείες και όντας αποκεντρωμένο παρουσιάζει έναν μεγάλο βαθμό ανθεκτικότητας. Τα χαρακτηριστι κά αυτά μελετήθηκαν όχι μόνο για την καλύτερη ένταξη σε ένα οργανωμένο δίκτυο αστικών υποδομών αλλά και γιατί αποτελούν χρήσιμα σημεία ενημέρωσης του συνολικού τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να λειτουργούν οι κριτικές υποδομές της πόλης. Α B Γ Δ 4/ αποθήκευση αποθήκη κατοικία 5/ μεταποίηση μαχαλάς σκραπ βιοτεχνία εταιρίες ανακύκλωσης 2/ συλλογή1/ ύλη κατοικία επιχειρήσεις κάδοι οικοδομές 5α 1α επιχειρήσεις κατοικία κάδοι οικοδομές 7% πηγή: Φωτοπούλου Χ. 2017 3/ μεταφορά καρότσια σουπερ-μαρκετ τρίκυκλα οχήματα ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ N O N Ν N Ν N Ν ανακυκλώσιμα έπιπλα συσκευές μικροαντικείμενα O Ν Ν Ν Ν Ν Ο N Ν Ο N N συλλέκτες ανακυκώσιμων ρακοσυλλέκτες ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 2α συλλέκτες ανακυκώσιμων συλλέκτες ανακυκώσιμων συλλέκτες ρακοσυλλέκτεςανακυκώσιμων ρακοσυλλέκτες ρακοσυλλέκτες β. μαχαλαςΑ πολη γ .μ α ντρα ύ λ κ ω ν δ. χ ύ τηρ ο Α Ε B Δ Γ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΣΕ ΑΝΑΚΤΗΘΕΝΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ δ2.ΔΙΚΤΥΟ ΑΤΥΠΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ εικόναανακυκλωτήστιςεγκαταστάσειςτηςΦυλής, πηγή:WastingtheWest
26 27 Κατανομή του οικονομικά ενεργού πληθυσμού ανά επαγγελματική κατηγορία και ανά περιοχή κατοικίας (2011) Κατανομή του οικονομικά ενεργού πληθυσμού ανά κλάδο απασχόλησης και αν περιοχή κατοικίας (2011) Κατανομή του οικονομικά ενεργού πληθυσμού ανά επαγγελματική κατηγορία και ανά περιοχή κατοικίας (2011) x07 σ ύ λλ ε κτες απορρ μμ α των & οδοκαθαρ ί στ ε ς x06 / μεταποίηση x05 / πωλητ ε ς ύ παίθρ ων αγορ ω ν πηγή: Athens Social Atlas πηγή: Athens Social Atlas πηγή: Athens Social Atlas 0.0%- 0.4% 0.4%- 1.2% 1.2%- 4.5% 4.5%- 14.1% 14.1%- 63.8% 0.0%- 0.6% 0.6%- 1.5% 1.5%- 2.3% 2.3%- 11.6% 11.6%- 26.8% 0.0%- 0.6% 0.6%- 1.5% 1.5%- 2.3% 2.3%- 11.6% 11.6%- 26.8% Λεωφόρος ΝΑΤΟ Οδός Ορφέως μάντρες- σκραπ οδός Θηβών οδός Ρετσίνας λεωφόρος ΝΑΤΟ Ασπρόπυργος Νέα ζωή Αγ. Μαρίνα Βοτανικός Ρουφ Μεταξουργείο Ταύρος Μοσχάτο ΔΙΑΧΥΤΟ/ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
στο απόρριμμα. Βασίζεται
των άτυπων ανακυκλωτών μέσα στην πόλη οι
την βάση ενός αφανούς δικτύου ανακύκλωσης.
δίκτυο απαρτίζεται από διάσπαρτα σημεία (μάντρες, περίπτερα
κ.α.) στον αστικό ιστό τα οποία συνήθως γειτνιά ζουν με τις τοπικές παραγωγικές ή εμπορικές διαδικασίες τις οποίες
εξυπηρετούν.
28 29 Συνοψίζοντας την χωροταξική ανάλυση των υπαρχόντων δικτύων διαχείρισης απορριμμάτων διακρίνουμε τα έξης σημεία: - Το επίσημο δίκτυο διαχείρισης μπορεί να περιγράφει ως σύστη μα κεντρικό (βλ. διάγραμμα). Οι επιμέρους δήμοι της περιφέρειας (κόμβοι) συνδέονται κατά κανόνα με τις εγκαταστάσεις τις Φυλής (κέντρο). Κύριο μέλημα είναι η βελτιστοποίηση της απομάκρυνσης των ακάθαρτων απορριμμάτων από την πόλη και όχι η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που προκύπτει από αυτά μέσω της ταφής. Τα κεντρικά συστήματα αν και αποτελούν τον κανόνα για τους περισσότερους νομούς επιβαρύνουν αρνητικά τις περιοχές που επωμίζονται τον όγκο των απορριμμάτων ολοκλήρων περιφερειών, απαιτούν μεγάλες τεχνολογικές υποδομές και βασίζονται σε επιχει ρήσεις έντασης κεφαλαίου για την απόσπαση της πρώτης ύλης από τα αστικά απορρίμματα. Ταυτόχρονα η μία ροή ανακυκλώσιμων μειώνει σημαντικά την αξία του τελικού προϊόντος το οποίο είναι συνήθως μολυσμένο λόγω της πρόσμιξης με ανεπιθύμητα υλικά. διαχείριση σε επίπεδο δήμου διαχείριση σε επίπεδο περιφέρειας διαχείριση σε επίπεδο νομού κέντρο νομού διαχείριση απορριμμάτων νομού περιοχές επιρροής x09/ Αττική / σχέση κέντρου πόλης- ΧΥΤΑ διαγραμματική σχέση κέντρου πόλης- ΧΥΤΑ περιοχές δραστηριοποίησης άτυπων ανακυκλωτών Ασπρόπυργος/ Φυλής Μεταξουργείο/ Βοτανικός Αθήνα Ταύρος Ασπρόπυργος/ Φυλής/ Νέα Ζωή ΧΥΤΑ- ΕΜΑΚ Φυλής -Στον αντίποδα το ανεπίσημο δίκτυο διαχείρισης παρου σιάζεται αποκεντρωμένο, ευέλικτο και οργανικό και χαρακτηρί ζεται από μία κριτική στάση απέναντι
στις συνεχείς πορείες
οποίοι αποτελούν
Το
ανταποδοτικής
Οι δύο βασικές συσπειρώσεις του δικτύου βρίσκο νται για τον ίδιο λόγο στις περιοχές του Βοτανικού και της Φυλής. Αποτέλεσμα είναι η εκτροπή ενός σημαντικού κλάσματος ανακυ κλώσιμης πρώτης ύλης αλλά και αντικειμένων από τον Χ.Υ.Τ.Α. και η επαναπροώθηση τους στην παραγωγή ή απευθείας στο εμπό ριο (παζάρι). Ωστόσο η μη θεσμοθετημένη συνθήκη εργασίας που χαρακτηρίζει την άτυπη ανακύκλωση δημιουργεί προβλήματα κοι νωνικού στιγματισμού, εργασιακής εκμετάλλευσης και σωματικής υγείας. κέντρο νομού διαχείριση απορριμμάτων νομού περιοχές επιρροής Αττική / σχέση κέντρου πόλης- ΧΥΤΑx10/ διαγραμματική σχέση κέντρου πόλης- ΧΥΤΑ περιοχές δραστηριοποίησης άτυπων ανακυκλωτών διάχυση του άτυπου φορέα στο νόμο περιορισμός χωρικής έκτασηςδραστηριοποίησης ένταξη σημείων στο επίσημο δίκτυοανακύκλωσης 1Γ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ υπάρχον σύστημα
από το επίπεδο της γειτονίας μέχρι το επίπεδο του νομού. Τα συστατικά μέλη του αποκεντρωμένου δικτύου προκύπτουν από και προσαρμόζονται στις ανάγκες της περιοχής αναφοράς του εκάστοτε κόμβου. Σημα ντικότερες θεωρούνται οι ενδοδημοτικές ροές διαχείρισης απορ ριμμάτων οι οποίες ξεκινούν από την κάθε γειτονία με σημεία από θεσης απορριμμάτων και διαλογής στην πηγή και καταλήγουν σε έναν τοπικό πυρήνα συλλογής και επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών αποτρέποντας έτσι τις μεγάλες διαδημοτικές μετακινήσεις προς τον Χ.Υ.Τ.Α. και επαναπροωθώντας την πρώτη ύλη ή την αξία της στις περιοχές από τις οποίες προέκυψαν. Αυτό το επίπεδο του δικτύου αποτελεί και τον τομέα δραστηριοποίησης των άτυπων ανακυκλωτών των οποίων τώρα η εργασία μπορεί να κατευθυνθεί προς το επίσημο δίκτυο ανακύκλω σης συνεισφέροντας στην συνολική του απόδοση μέσω επίσημων σημείων πώλησης πρώτης ύλης. Μετά την απόσπαση του μεγα
30 31 Η χωροταξική πρόταση για την ανασυγκρότηση του υπάρχοντος συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων που διατυπώ νεται σε αυτή την εργασία, αναγνωρίζει τις προβληματικές του κε ντρικού συστήματος που αναφέρθηκαν παραπάνω ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να ενημερωθεί από τις πρακτικές της άτυπης ανακύ κλωσης που αναδύονται οργανικά από την πόλη και να τις εντάξει. Έτσι προκύπτει η πρόταση για ένα αποκεντρωμένο σύστημα δι αχείρισης το οποίο δεν απαρτίζεται από μια κεντρική δομή αλλά χαρακτηρίζεται από επιμέρους κεντρικότητες
λύτερου κλάσματος των απορριμμάτων μέσω δημοτικών δομών ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ακολουθεί ένα υπεροπτικό δίκτυο μεγαλύτερων εγκαταστάσεων για την διαχείριση των ει δικών ροών και των μη ανακτήσιμων αποβλήτων το οποίο πλέον μπορεί να διαχειρίζεται πολύ μικρότερο όγκο (9%) των συνολικών απορριμμάτων. Αυτό το αποκεντρωμένο ή πολυκεντρικό δίκτυο επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και προσαρμοστικότητά και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό τμήμα των αστικών υποδομών της πόλης προωθώντας τόσο μια εναλλακτική στάση απέναντι στο απόρριμμα όσο και μια νέα παραγωγική δυναμική για την πόλη. Στον χάρτη πα ρουσιάζονται διαγραμματικά το προτεινόμενο δίκτυο διαχείρισης απορριμμάτων για την Αττική. Το θέμα συνεχίζει με την έρευνα της εφαρμογής των παραπάνω για τον Δήμο του Πειραιά και με τον σχεδιασμό ενός βασικού δημοτικού πυρήνα στην περιοχή της Ρετσίνας. 1Γ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ προτεινόμενο σύστημα Σημεία διαχείρισης απορριμμάτων προτεινόμενου αποκεντρωμένου δικτύου: (α) σε επιπεδο δρομου και επιμερους γειτονιών: σημεία εφαρμογής Συστήματος Διαλογής στην Πηγή. Κατηγοριοποίηση των ανακυκλώσιμων ή επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών και αντικειμένων με στόχο την ανάκτησή τους σε επίπεδο γειτονιάς. (β)σε επίπεδο περιοχής: σημεία περαιτερω διαλογής, ταξινόμησης και επεξεργασιας υλικών με εμφαση σε εκείνο, που εντοπίζεται σε πλεονασμα στην εκάστοτε περιοχή. γ)σε επίπεδο δήμου: εγκατάσταση που λειτουργεί σαν χώρος αποθήκευσης του καθαρού υλικού από (α)(β) με δυνατότητα επεξεργασίας και ακόμη καλύτερης διαλογήςτου υλικού που διοχετεύεται στη συνέχεια στο εμπόριο. (δ)σε επίπεδο περιφέρειας: Οι ποσότητες απορριμμάτων που απορρίπτονται από διερχόμενους προμηθευτές που κινούνται μέσα στην αγορά, αλλά και των σύμμεικτων που υπολείπονται συλλέγονται από τον εκάστοτε δήμο και διοχετεύονται σε 6-8 κεντρικά σημεία(1 άνα ενότητα) διαχείρισης (ε) σε επίπεδο νομού: πρόκειται για 3-4 εγκαταστάσεις (1 ανα περιφέρεια) διαχείρισης πολύ μικρότερων ποσοτήτων κυρίως αδρανών υλικών και διάθεσης του υπολείμματος του προηγούμενου στασίου (δ) πρός ταφή ή καύση. x11/ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ διαχείριση σε επίπεδο δήμου διαχείριση σε επίπεδο περιφέρειας διαχείριση σε επίπεδο νομού
Το δεύτερο τμήμα της εργασίας αφορά το παράδειγμα εφαρμογής του συστήματος που αναλύθηκε παραπάνω για την πόλη του Πειραιά. Μετά την πολεοδομική ανάλυση των χαρακτη ριστικών της πόλης και τη σύνδεση τους με τα φαινόμενα παραγω γής απορριμμάτων,όπως αυτά φαίνονται στους πρώτους χάρτες τις ενότητας διατυπώνεται μια πρόταση για το ενδοδημοτικό δίκτυο
με την κατανομή γωνιών ανακύκλωσης για την δι
τον λόγο αυτό προτείνονται τρείς δομές που συνπλη
υπαρχον δίκτυο: (α) Ένα δίκτυο γωνιών ανακύκλωσης
την συλλογή των αποβήτων, (β)μια εγκατάσταση κομποστο
για τα βιοαπόβλητα και (γ)μια εγκατάσταση ανάκτησης
και επανάχρησης αντικειμένων στην περιοχή της Ρετσίνας.
απορρίμματα που προκύπτουν από τις παραγωγικές και κατανα
32 33 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΥΠΑΡΧΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΔΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 02 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ
ανακύκλωσης
αλογή στην πηγή και τεκμηριώνεται η επιλογή του οικοπέδου της πρώην κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα ως πυρήνα δικτύου. Η δήμος Πειραιά αποτελεί έναν από τους πιο πυκνοκατοικημένους της περιφέρειας με έναν πληθυσμό 163.688 κατοίκων (2011) για 10.685 τετραγωνικά χιλιόμετρα της πόλης. Το τοπικό σύστημα δι αχείρισης απορριμμάτων καλείται να διαχειριστεί έναν από τους μεγαλύτερους όγκους απορριμμάτων στην Αττική (74.220 τόνοι). Λόγω του μεγάλου όγκου των υλικών θεωρείται ότι δεν είναι δυνα τή η εκ του μηδενός αναθεώρηση του υπάρχοντος δικτύου. Αντίθε τα η πρόταση που ακολουθεί έρχεται να συμπληρώσει ένα υπάρχον σύστημα, καλύπτοντας αρχικά τα κενά του και προωθώντας την πρακτική της διαλογής στην πηγή με στόχο την σταδιακή μετάβα ση από το σύστημα των δύο βασικών ροών που κυριαρχεί. Το ενδοδημοτικό σύστημα το οποίο προτείνεται βασίζεται στην κυκλική πορεία της ύλης με στόχο την επαναχρησημοποίηση της. Για
ρώνουν το
για
ποίησης
υλικών
Τα
λωτικές δραστηριότητες μπορούν να ανακτηθούν από τις διάφορες δομές που δημιουργούνται με βασικό στόχο την επαναπροώθηση τους στην τοπική οικονομία / αγορά. Η βασική αρχή που επιτρέπει την κυκλική αυτή πορεία είναι η διαλογή στην πηγή δηλαδή η ξε χωριστή απόθεση του κάθε τύπου απορρίμματος από τα πρόσωπα που το παράγουν, προκείμενου να αποφεύγεται η πρόσμιξη των διαφορετικών υλικών, να διευκολύνεται η μετέπειτα επεξεργασία τους και να απόστιγματοποιείται η ύπαρξη των απορριμμάτων στον αστικό ιστό.
(40%) που εμπίπτει στην ροή, αλλά
η εργασία δεν εμβαθύνει σε αυτό μιας και η διαδικασίες ανάκτη
σης εκκρίνουν οσμές που τις καθιστούν επιβλαβείς για το αστικό
περιβάλλον και τα προϊόντα που παράγουν αφορούν περισσότερο
αγροτικές παραγωγικές διαδικασίες. Για αυτό τον λόγο προτείνεται μία μεγαλύτερη δομή κομποστοποίησης λίγο μακρύτερα από το κέ
ντρο της πόλης στην περιοχή του Σχιστού. Σε ότι αφορά την ροή των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, μέταλλο, γυαλί και πλαστικό) συμπληρωματικά με το
υπάρχον δίκτυο των κάδων στήνεται και ένα δευτερεύον δίκτυο γωνιών ανακύκλωσης (Γ.Α.) που ορίζεται ως η βασική υποδομή για την διαλογή στην πηγή όντας το βασικό σημείο συλλογής. Τα υλικά τα οποία συλλέγονται στις γωνίες ανακύκλωσης μεταφέρο
με δρομολόγια αραιότερα των υπαρχόντων στο βασικό σημείο
δύο ροές που
περιγράφηκαν παραπάνω αποτελούν ουσιώδη
συμπλήρωση του συστήματος διαχείρησης επιτρέποντας στους πο λίτες και τις επιχειρήσεις να απορρίπτουν
34 35 Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα το οποίο περιγράφει την σύνδεση του υπάρχοντος συστήματος με τις προτεινόμενες δομές, κάθε ροή αποβλήτων ακολουθεί μία η περισ σότερες πιθανές πορείες που οδηγούν στην ανάκτηση τους. Ξεκινώντας με τα μη ανακτήσιμα απόβλητα, η πορεία σε αρχικό στάδιο δεν μεταβάλλεται λόγω της ειδικής μεταχείρισης που αυτά απαιτούν και του μειωμένου όγκου τους, καταλήγοντας στις ειδικές εγκαταστάσεις του Ο.Ε.Δ.Α. Με όμοιο τρόπο γίνεται και η διαχείριση του υπάρχοντος συστήματος των πράσινων κάδων μιας και στόχος είναι η σταδιακή εξάλειψη του αφού οδηγεί σε ση μαντικές απώλειες ύλης και αξίας. Όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες αποβλήτων θεωρούνται χρήσιμες για τον δήμο και τα συστήματα διαχείρισης τους ενι σχύονται μέσω της πρότασης. Έτσι τα βιοαπόβλητα μπορούν να συλλέγονται μέσω του συστήματος των καφέ κάδων (οι οποίοι ήδη εμφανίζονται στην πόλη) και από εκεί να ανακτώνται σε κάποια ει δική δομή ανοιχτής η αναερόβιας κομποστοποίησης. Η δομή αυτή αποτελεί καίριας σημασίας για ένα ολοκληρωμένο δίκτυο διαχείρι σης λόγω του υψηλού όγκουb
νται
διαχείρισης στην Ρετσίνα από οπού προκύπτει εμπορεύσιμη πρώτη ύλη για την αγορά και ένα ποσοστό υπολειμμάτων που οδηγούνται στον περιφερειακό χώρο υγειονομικής ταφής ή καύσης υπολειμμά των. Στις γωνίες ανακύκλωσης οι πολίτες μπορούν επίσης να αποθέτουν και άλλους τύπους απορριμμάτων όπως παλαιά έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, μικροαντικείμενα ή ρούχα τα οποία επίσης οδηγούνται στα ειδικά εργαστήρια στην δομή της Ρετσίνας για την επανάχρηση και μεταπώλησή τους. Με αυτό τον τρόπο ανακουφίζεται η δημοτική υπηρεσία συλλογής ογκωδών αντικει μένων, και εκτρέπεται ένα σημαντικό κλάσμα των απορριμμάτων από την απόθεση στον Χ.Υ.Τ.Α. Σε ότι αφορά τις ειδικές ροές απορριμμάτων όπως όπως τα έλαια, οι μπαταρίες , οι λάμπες κ.ο.κ. αυτά μαζεύονται στο κε ντρικό σημείο απόθεσης απορριμμάτων το οποίο τοποθετείται επί σης στην Ρετσίνα προκειμένου να μεταφερθούν στις ειδικές εγκα ταστάσεις που τα διαχειρίζονται. Έτσι οι ειδικές ροές που συνήθως εμπίπτουν σε ιδιώτικά δίκτυα συμπεριλαμβάνονται στο δημοτικό σύστημα δίνοντας την δυνατοτητα σε οποιονδήποτε να συμμετέχει στην διαδικασία ανάκτησης. Οι
μόνοι τους ειδικές κατη γορίες αποβλήτων. Αποτέλεσμα του παραπάνω σχεδιασμού είναι η εκτροπή ενός μεγάλου κλάσματος ειδικών και ανακυκλώσιμων αποβλήτων από τους πράσινους κάδους και την πορεία προς τον ΧΥΤΑ. Αντ’ αυτού οι χρήσιμες ροές αποβλήτων παραμένουν στο εσωτερικό του δήμου και συγκεντρώνονται στην δομή της Ρετσίνας όπου επα ναπροωθουνται στην αγορά μέσω χονδρικού εμπορίου για την πε ρίπτωση της ακατέργαστης πρώτης ύλης και του λιανικού εμπορίου για τα επαναχρησιμοποιημένα αντικείμενα. κάτοικοι άτυποι ανακυκλωτέςυπηρεσίες πρ α σ νο σημείο ] [ ] ] ] [ ] δ3/ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 2Α ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ καταστήματα
36 37 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ Το επόμενο κομμάτι αφορά στην εφαρμογή του παρα πάνω διαγράμματος στην πόλη. Η πολεοδομική ανάλυση αποτελεί τον οδηγό για την χωροθέτηση του δικτύου των γωνιών ανακύκλω σης αλλά και της βασικής δομής στην Ρετσίνα. Το πρώτο σημείο της πολεοδομικής ανάλυσης αφορά την μελέτη του οδικού δικτύου με στόχο να βρεθούν τα σημεία του ιστού τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη προσβασιμότητα τόσο για τα οχήματα συλλογής όσο και για την απόθεση των απορ ριμμάτων από τους δημότες. Στον χάρτη(1) παρουσιάζονται οι βασικές οδικές αρτηρίες της πό λης και οι στάσεις/διαδρομές των μέσων μαζικής μεταφοράς. Εδώ εντοπίζονται τόσο οι βασικές αρτηρίες για όλη την πόλη όσο και οι μικρότερες οδοί που αναφέρονται στο επίπεδο της γειτονίας. Παράλληλα έγινε και η ανάλυση του ιστού μέσω του λογισμικού depthmapX για την χαρτογράφηση των οδών με με γαλύτερη πιθανότητα επιλογής (choice) προς οποιαδήποτε πορεία όσο και με μεγαλύτερο βαθμό σύνδεσης (integration) σε σχέση με τις γειτνιάζουσες αρτηρίες. Στόχος είναι οι γωνίες ανακύκλωσης που θα τοποθετηθούν στην συνέχεια να γειτνιάζουν με τις βασικές αρτηρίες της πόλης, να βρίσκονται σε σημεία υψηλής επισκεψιμό τητας και να βρίσκονται σε ακτίνα 600 μέτρων από οποιοδήποτε σημείο του ιστού. χ12/ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ οδικό δίκτυο 2Β ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
39 ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ_ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ διαμέρισμα 1ο διαμέρισμα 2ο διαμέρισμα 3ο διαμέρισμα 4ο διαμέρισμα 5ο Το δεύτερο σημείο της ανάλυσης αφορά στα γενικά χαρακτηριστικά της πόλης σε ότι αφορά τις χρήσεις γης που εντο πίζονται. Όπως αναφέρθηκε οι χρήσεις γης αποτελούν έναν σημα ντικό παράγοντα για την παραγωγή των αστικών αποβλήτων αλλά αποτελούν και μία καλή ένδειξη για την βέλτιστη τοποθέτηση των γωνιών ανακύκλωσης. Στον χάρτη (χ13 ) φαίνονται οι γενικές χρήσεις γης για την πόλη. Σημαντικά σημεία της ανάλυσης αποτελούν (α) ο εντοπι σμός των κέντρων γειτονίας αλλά και της πόλης που συνδέονται συνήθως με εμπορικές δραστηριότητες, (β) οι πράσινοι και δημό σιοι ανοιχτοί χώροι,(γ) τα σχολεία, οι υπηρεσίες και τα αθλητικά κέντρα ως σημεία υψηλής επισκεψιμότητας, (δ) το λιμάνι του Πειραιά ως υπερτοπικό κέντρο και καταλυτικός παράγοντας για τον παραγόμενο όγκο αποβλήτων και τέλος (ε) οι βιομηχανικές πε ριοχές της πόλης για τον ίδιο λόγο. Η συνύπαρξη βιομηχανικών και βιοτεχνικών λειτουργειών με τις άλλες αστικές λειτουργείες αποτελεί ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της πόλης. Εντοπίζεται στην περιοχή του Αγ. Διο νυσίου η οποία αν και σήμερα κατευθύνεται προς τριτογενείς πα ραγωγικές δομές αποτελεί πεδίο ανάπτυξης για νέες πρωτογενείς και δευτερογενείς παραγωγικές δραστηριότητες λόγο του πληθυ σμού και του κτιριακού αποθέματος. Ήδη η περιοχή σημειώνεται ως κατάλληλη για την εγκατάσταση της βασικής δομής του θέμα τος. χ13/ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_χρήσεις γης 2Β ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
40 Αποτέλεσμα της μελέτης του οδικού δικτύου και των χρήσεων γης αποτελεί ο χάρτης (3) ο οποίος προσπαθεί να συνδυά σει τα παραπάνω δεδομένα με την ποσοτική και ποιοτική παραγωγή των απορριμμάτων. Έτσι αναγνωρίζονται υποπεριοχές του δήμου ή συγκεκριμένα σημεία και διευκρινίζονται οι ανάγκες τις οποί ες πρέπει να καλύψει το δίκτυο που θα εφαρμοστεί. Επομένως η εκάστοτε γωνία ανακύκλωσης πρέπει να παρέχει τον απαραίτητο εξοπλισμό για την περιοχή στην οποία αναφέρεται. Για παράδειγ μα στην περιοχή της Τρούμπας όπου εντοπίζεται μια συσπείρωση γραφείων και υπηρεσιών έμφαση πρέπει να δοθεί στην συλλογή χαρτιού, στην περιοχή του αγ. Διονυσίου στο σκράπ και τα χαρ τόνια, στο εμπορικό κέντρο στα χαρτόνια και τα βιοαπόβλητα ενώ στις περιοχές γενικής κατοικίας στα οικιακά απορρίμματα. χ14/ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_σύσταση απορριμμάτων 2Β ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ V 3 .2 6 M 3 M = 8 6 0 T N V 4 9 M ^ 3 M 2 T N V 3 6 3 M 3 M = 2 66 T N V 9 44 8 M M = 2. 7 4 0 T N V 6 M 3 M = 7 3 T N [ΧΑΡΤΙ] [ΜΕΤΑΛΛΟ][ΠΛΑΣΤΙΚΟ] [ΟΡΓΑΝΙΚΑ] [ΓΥΑΛΙ]
43 Με βάση την παραπάνω ανάλυση προκύπτει η πολεο δομική πρόταση για την κατανομή γωνιών ανακύκλωσης στον πολεοδομικό ιστό. Η κατανομή έγινε όπως αναφέρθηκε έγινε με κριτήριο την γειτνίαση με διάφορα σημεία ενδιαφέροντος όπως οι βασικές αρτηρίες, οι χώροι πρασίνου, τα σχολεία, οι δημόσιες υπηρεσίες, οι εμπορικές ζώνες κ.α. Σημαντική πηγή για την ενη μέρωση των αποφάσεων που πάρθηκαν είναι το υπάρχον δίκτυο των περιπτέρων της ανταποδοτικής ανακύκλωσης οι οποίες συμπε ραίνουμε τοποθετήθηκαν με παρόμοια κριτήρια. Στον χάρτη (χ15 ) παρουσιάζεται αναλυτικότερα αυτή η χωροθέτηση. Αποτέλεσμα της πολεοδομικής αυτής πρότασης είναι ένα σύνολο σημείων τα οποία λειτουργούν ως σημεία απόθεσης απορριμμάτων και διαλο γής στην πηγή. κριτήρια χωροθέτησης προτεινόμενο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων δήμου Πειραιά βάσει κριτηρίων εγκύτητας/ γειτνίασης με τα σημεία ενδιαφέροντος που παρατίθενται: κριτήρια χωροθέτησης προτεινόμενο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων δήμου Πειραιά βάσει κριτηρίων εγκύτητας/ γειτνίασης με τα σημεία ενδιαφέροντος που παρατίθενται: 1.Επί συλλκετήριας οδού και πλησίον στάσεων λεωφορείου Βιομηχανική περιοχή αγίου διονυσίου Κοντά στα πάρκα και κοντά σε κέντρο γειτονιάς. Πλησίον Παπαστράτειου κολυμβητήριου και σούπερ μάρκετ Έντονη παρουσία άτυπων ανακυκλωτών. 6. Επί συλλκετήριας οδού και πλησίον στάσεων λεωφορείου Οικιστική περιοχή. Κοντά στα Ράλλεια πειραματικά σχολεία, το 2ο λύκειο Πειραιά και το 36ο δημοτικό σχολείο Πειραιά. Κοντά σε σούπερ μάρκετ 5. Πλησίον κεντρικής αρτηρίας και στάσεων λεωφορείου Οικιστική περιοχή και πλησίον κέντρο δήμου. Κοντά στο 2ο δημοτικό σχολείο Πειραιά. Γειτνίαση με Σουπερ μάρκετ και πολυκατάστημα παιχνιδιών και σε δημόσιες υπηρεσίες 10. Πλησίον τοπικής οδού, κεντρικής αρτηρίας και στάσεων λεωφορείου. Βιομηχανική περιοχή αγίου διονυσίου Κοντά στα πάρκα και κοντά σε κέντρο γειτονιάς. Κοντά στο πάρκο Δηλαβέρη και το Παπαστράτειο κολυμβητήριο. Έντονη παρουσία άτυπων ανακυκλωτών. 4. Επί τοπικής οδού, πλησίον κεντρικής αρτηρίας, συλλεκτήριας οδού και στάσεων λεωφορείου Περιοχή λιμανιού και πλησίον κέντρο δήμου.κοντά στη έξοδο μετρό του πειραιά και στην πλατεία Θεμιστοκλέους Πλησίον σούπερ μάρκετ και σε δημόσιες υπηρεσίες 9. Πλησίον συλλκετήριας οδού, κεντρικής αρτηρίας και στάσεων λεωφορείου Οικιστική περιοχή, πλησίον κέτρου δήμου. Κοντά στο 32ο και 56ο δημοτικό σχολείο Πειραιά. Πλησίον σούπερ μάρκετ 3.Επί τοπικής οδού και πλησίον στάσεων λεωφορείου Οικιστική/ βιομηχανική περιοχή κοντά στο γυμνάσιο των Καμινίων, το 15ο δημοτικό σχολείο και στο γήπεδο μπάσκετ Καμινίων 8. Πλησίον συλλκετήριας οδού, κεντρικής αρτηρίας και στάσεων λεωφορείου Οικιστική περιοχή, πλησίον κέτρου δήμου και περιοχής εστίασης, γειτνίαση με την πλατεία πηγάδας 2. Πλησίον τοπικής οδού οικιστική περιοχή κοντά στo γήπεδο του Ατρόμητου και στο Royal park 7. Πλησίον συλλκετήριας οδού, κεντρικής αρτηρίας και στάσεων λεωφορείου Περιοχή εστίασης και αναψυχής, πλησίον κέτρου δήμου ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ Χ15/ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_χωροθετηση γωνιών ανακύκλωσης 2Γ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ+ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
των
μία γωνία ανακύ
τύπους
χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό, το γυαλί, τις ηλεκτρι
τα ογκώδη
τα ρούχα, τα ελαστικά, τα
τα οι οποίοι συλλέγονται
σημαντικά την ανάκτηση
και προετοιμάζοντας τα για την ανακυκλωτική διαδικασία. Οι
ανακύκλωσης αποτελούν μικρές δομές αναφέρονται τόσο
όσο και στις τοπικές επιχειρήσεις και τους άτυπους
που μπορούν να αποθέτουν όλες τις ειδικές κατηγο
ρίες απορριμμάτων. Πέρα από το βασικό λειτουργικό πρόγραμμα
το οποίο περιεγράφηκε για τις Γ.Α., προβλέπονται και συμπληρωματικά στοιχεία υποδομών που ενισχύουν λειτουργικά τα σημεία. Αυτά αφορούν σε παροχές νερού, ρεύματος και διαδικτύου αλλά
και στην διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου τους με ζώνες στάθμευσης, πρασίνου και καθιστικών. Το πρόγραμμα μπορεί να
διευρυνθεί και περισσότερο βάσει των αναγκών της γειτονίας μιας
και προτείνεται ο σχεδιασμός των σημείων να γίνει με τρόπο συμ μετοχικό και με βασική αναφορά στους κατοίκους
44 45 ο εξοπλισμός κάθε γωνίας ανακύκλωσης καθορίζεται από τη ποσοτική και ποιοτική σύσταση της εκάστοτε περιοχές, σύμφωνα με τη μελέτη που έχει προηγηθεί ΚΑΔΟΙ/ΚΛΕΙΣΤΑ ΒΑΡΕΛΙΑ [ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ] [ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ] ΠΑΛΕΤΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ ΚΛΕΙΣΤΑ CONTAINERS ΠΑΛΕΤΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ ΡΑΦΙΕΡΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ [ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ] ΚΛΕΙΣΤΑ ΚΙΒΩΤΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ/ΚΑΔ ΟΙ ΠΑΛΕΤΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ ΠΑΛΕΤΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ ΚΑΔΟΙ/ΚΛΕΙΣΤΑ ΒΑΡΕΛΙΑ ΡΑΦΙΕΡΕΣ/ΠΑΓΚΟΙ [ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ] ΚΛΕΙΣΤΑ ΚΙΒΩΤΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ/ΚΑΔ ΟΙ Στο διάγραμμα παρουσιάζεται μία πιο συγκεκριμένη λειτουργική πρόταση για τις γωνίες ανακύκλωσης Περιγράφεται αναλυτι κότερα ο πιθανός εξοπλισμός (ο οποίος διαφέρει ανάλογα με την θέση της Γ.Α.) που απαιτείται για την προσωρινή αποθήκευση
απορριμμάτων. Οι ροές τις οποίες υποδέχεται
κλωσης αφορούν σε όλους τους βασικούς
απορριμμάτων δηλαδή στο
κές συσκευές,
αντικείμενα,
βρώσιμα έλαια και τα μικροαντικείμενα
ξεχωριστά στο σημείο διευκολύνοντας
τους
γωνίες
στους πολίτες,
ανακυκλωτές
της γειτονιάς. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣΤΥΠΟΛΟΓΙΑ 2Γ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ_ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ+ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΛΕΙΣΤΑ ΚΙΒΩΤΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ/ΚΑΔΟΙ γωνίαανακύκλωσηςστοRasAlKhaimah, πηγή:http://wam.ae/ γωνίαανακύκλωσηςστoAmsterdam πηγή:http://wam.ae/ γωνίαανακύκλωσηςστηνAlmere πηγή:circulairestad.nl
46 47 03 ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΡΕΤΣΙΝΑ_ ΠΕΔΙΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Η περιοχή παρέμβασης, για τον σχεδιασμό της βασικής δομής του κέντρου ανακυκλωτών έπρεπε να πληροί ένα σύνολο από προυποθεσεις προκειμένου να ενταχθεί με τον καλύτερο δυ νατό τρόπο στον αστικό ιστό. Η λειτουργεία μίας δομής διαχείρη σης απορριμμάτων αποτελεί μία σχετικά οχλούσα διαδικασία που απαιτεί μεγάλη έκταση και καλή προσβασιμότητα. Επίσης ως λει τουργεία πρέπει να είναι συμβατή με τις περιβάλλουσες χρήσεις και να τοποθετείται σε κεντροβαρικό σημείο του δήμου διευκολύ νοντας την πρόσβαση τόσο για τα απορριμματοφόρα όσο και για τους πολίτες. Επίσης ένας από τους στόχους της εργασίας ήταν η εκμετάλλευση του μεγάλου βιομηχανικού κτιριακού αποθέματος της πόλης για την ένταξη της δημόσιας υποδομής. Μετά από την ανάλυση ενός συνόλου πιθανών οικοπέδων και βιο μηχανικών κτιρίων, επιλέχθηκε το οικόπεδο του πρώην κλωστο ϋφαντουργείο Ρετσίνα για την τοποθέτηση του κέντρου ανακυ κλωτών. Το συγκεκριμένο οικόπεδο πληροί τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις και διαθέτει ακόμα μερικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν κατάλληλο για την ανάπτυξη του θέματος.
48 49 Το εργοστάσιο τοποθετείται στην βιομηχανική περιοχή της Λεύ κας, στην ευρύτερη βιομηχανική ζώνη του Πειραιά και ορίζεται από τις οδούς Ρετσίνα (Θηβών), Υμηττού και Αγίου Φίλλιπου. Το οικόπεδο στο βόρειο τμήμα του γειτνιάζει με μία περιοχή γενικής κατοικίας που χαρακτηρίζεται από πολυώροφα κτίρια με καταστή ματα ή βιοτεχνίες στα ισόγεια. Στο ανατολικό τμήμα του επί της οδού Θηβών συναντώνται καταστήματα χονδρικής και ο δημοτικός σταθμός απορριμματοφόρων (στο εργοστάσιο της Πειραϊκής πα τραϊκής) χαρακτηριστικό ιδιαίτερα επιθυμητό για την μείωση των διαδρομών συλλογής. Τέλος στο νότιο τμήμα του το οικόπεδο ορί ζεται από τις γραμμές του προαστιακού και γειτνιάζει μικρά ενερ γά βιομηχανικά κελύφη. Στον χάρτη φαίνεται πιο συγκεκριμένα η απογραφή των λειτουργειών στα τρία σκέλη του τριγώνου που ορίζουν το οικόπεδο. Οι χρήσεις που συγκεντρώνονται γύρω από το οικόπεδο θεωρούνται συμβατές με την βιομηχανική χρήση που το θέμα θέτει μιας και δεν βρίσκο νται σε άμεση επαφή με ήπιες λειτουργείες και περιοχές αμιγούς κατοικίας. γενική κατοικία αμιγής κατοικία πράσινοι χώροι α’ βαθμια εκπαίδευση β΄βαθμια εκπαίδευση υπερτοπικό εμπόριο τοπικό εμπόριο βιομηχανία βιοτεχνία αποθήκες 3Α ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΔΙΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΧΑΡΤΗΣ ΓΥΡΩ ΧΡΗΣΕΩΝ
Η περιοχή γύρω από το οικόπεδο συγκεντρώνει και ένα σύνολο από διαφορετικά σημεία με τα οποία το κέντρο ανακυκλω τών μπορεί να συνδεθεί σε πολεοδομικό επίπεδο όπως το σταθμός οχημάτων που αναφέρθηκε. Τα σημεία ενδιαφέροντος παρουσιά ζονται αναλυτικά στον χάρτη. Έτσι διακρίνεται η γειτνίαση με το πάρκο Δηλαβέρη στον βορρά, που αποτελεί τον μοναδικό πράσινο χώρο στην περιοχή καθώς και με την περιοχή της ανάπλασης του Αγ. Διονυσίου. Σημαντική θεωρείται επίσης η εγγύτητα με το λιμά νι του Πειραιά στα νοτιανοτιλικά
50 51
του οικοπέδου καθώς και με το μηχανοστασίο του ΟΣΕ με το οποίο προτείνεται μια μετέπειτα χω ρική σύνδεση. Σημειώνονται επίσης τα ίχνη του δικτύου της άτυ πης ανακύκλωσης που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή μιας και αποτελεί στόχο της εργασίας η δημιουργία μιας σχέσης οργανι κής ανατροφοδότησης μεταξύ του επίσημου και του ανεπίσημου δικτύου διαχείρισης απορριμμάτων χωρικά και λειτουργικά. Έτσι χαρτογραφείται ένα σύνολο από μάντρες ανακυκλώσιμων υλικών και σκράπ, η δημοτική αγορά καθώς η περιοχή των παλιατζίδικών επί της οδού Ομιρηδου Σκυλίτση και η πλατεία Ιπποδάμειας όπου λαμβάνει χώρα το κυριακάτικο παζάρι Αυτά σε συνδυασμό με τις τοπικές βιοτεχνικές χρήσεις αλλά και την επί τόπου έρευνα μαρ τυρούν μία έντονη παρουσία άτυπων ανακυκλωτών στην περιο χή. ΧΑΡΤΗΣ ΣΗΜΕΙΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ 3Α ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΔΙΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
52 53 εικόνεςάτυπωνανακυκλωτώνστοδήμοΠειραιά εικόνεςκαταστημάτωνδιαχείρισης πρώτηςύληςστοδήμοΠειραιά
54 55 εικόνεςαπότοπαζάριτουΠειραιά
56 57 κολαζόψηςοικοπέδουεπίτηςοδούΡετσίνα
Το κλωστοϋφαντουργείο Ρετσίνα αποτελεί τοπό σημο για την πόλη του Πειραιά, ενώ ιστορία και το κτιριακό του απόθεμα του αποτελεί σημαντικό κομμάτι της βιομηχανικής κληρονομίας της χώρας. Η ιστορική πορεία της επιχείρη σης διαγράφεται συνοπτικά στο παρακάτω διάγραμμα . Ωστόσο η επιλογή της επανάχρησης του συγκεκριμένου κελύφους δεν αναφέρεται μόνο σε συμβολικά ζητήματα αστικής συλλογικής μνήμης. Η εκμετάλλευση του υπάρχοντος αποθέματος έχει και λειτουργικό νόημα για την ανάπτυξη της πόλης. Το οικόπεδο Ρετσίνα ανήκει σε μία μεγάλη ομάδα παλαιών ανενεργών βιομη χανικών κελυφών που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη του Πει ραιά, και παραμένουν ανενεργά για δεκαετίες με αποτέλεσμαη αξία τους να υποτιμάται μέχρι να επέλθει η κατεδάφισή
58 59
τους. Αποτέλεσμα είναι η αντικατάσταση των ιστορικών πα ραγωγικών χώρων από αναπλάσεις που συνδυάζονται από τριτο γενείς οικονομικές δραστηριότητες, μειώνοντας έτσι το συνολικό παραγωγικό δυναμικό της πόλης. Στον αντίποδα αυτής της κατά στασης η εργασία μελετάει τρόπους ενίσχυσης των παραγωγικών δραστηριοτήτων προτείνοντας μία αστική επέμβαση που ενεργο ποιεί το ανενεργό κτιριακό απόθεμα της περιοχής και λειτουργεί ως μέλος του μεταβολιστικού συστήματος της τοπικής παραγωγής. ως 3Β ΡΕΤΣΙΝΑ_ΙΣΤΟΡΙΚΑ 1872 1892 1887 1900 1907 1888-1891 1925-1935 1941-1949 Ίδρυση πρώτου εγοστασίου στην τότε οδό Κήπων στη Λεύκα από τους Θεόδωρο, Αλέξανδρο και Δημήτριο Ρετσίνα, γιούς του εμπόρου και ποτοποιού Γεωργίου Ρετσίνα, ενός από τους πρώτους οικιστές της πόλη ς. Ξεκινά ως νηματουργείο. Λιγο αργότερα αναπτύσοπνται υφαντουργείο και βαφείο. 200 εργάτες/τριες 5.000 ατράκτοι 60 ίππων ατμομηχανή Ο Θ.Ρετσίνας εκλέγεται Δήμαρχος Πειραία. Ο Θ.Ρετσίνας εκλέγεται βουλευτής με τον Χ.Τρικούπη. Επέκταση της επιχείρησης με την αγορά πτωχευμένων πειραϊκών εργοστασίων. (Α΄ εργοστάσιο) Λεύκα (Β΄ εργοστάσιο/πρώην Σταματόπουλου γέφυρα Ιπποδαμείας (Γ΄ εργοστάσιο/πρώην Βαρουξάκη) οδός Ασκληπιού (Δ΄ εργοστάσιο πρώην Δημόκα) οδός Αγίου Διονυσίου (Ε΄ εργοστάσιο/πρώην Νικολέσση οδός Τζαβέλλα Στά εργοστάσια των αδερφών Ρετσίνα εκδηλώνεται η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα με αιτήματα αύξηση των μισθών και εφαρμογή του 8ώρου. Πωλούνται τα εργοστάσια ΄Β και΄Δ β - δ Φθορές στις εγκαταστάσεις λόγω του εμφυλίου πολέμου. Επίταξη της παραγωγής για παραγελίες της Βέρμαχτ. α β-γ δ-ε c02
60 61 1892 1950-1955 1900 1957 1907 1960 1925-1935 1972 1941-1949 1981-1984 2000 Ξεκινά ως νηματουργείο. Λιγο αργότερα αναπτύσοπνται υφαντουργείο και βαφείο. 200 εργάτες/τριες 5.000 ατράκτοι 60 ίππων ατμομηχανή Ο Θ.Ρετσίνας εκλέγεται Δήμαρχος Πειραία. Επέκταση της επιχείρησης με την αγορά πτωχευμένων πειραϊκών εργοστασίων. (Α΄ εργοστάσιο) Λεύκα (Β΄ εργοστάσιο/πρώην Σταματόπουλου γέφυρα Ιπποδαμείας (Γ΄ εργοστάσιο/πρώην Βαρουξάκη οδός Ασκληπιού (Δ΄ εργοστάσιο πρώην Δημόκα οδός Αγίου Διονυσίου (Ε΄ εργοστάσιο/πρώην Νικολέσση οδός Τζαβέλλα Στά εργοστάσια των αδερφών Ρετσίνα εκδηλώνεται η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα με αιτήματα αύξηση των μισθών και εφαρμογή του 8ώρου. Η κλωστουφαντουργεία Ρετσίνα καλύπτει 72% της εγχώριας παραγωγής. Πωλούνται τα εργοστάσια ΄Β και΄Δ β - δ α - γ Η επιχείρηση μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρία υπό την διεύθυνση του Κ. Δρούλια άνδρα της Ν.Ρετσίνα. Γίνονται επενδύσεις σε κτιριακό και μηχανολογικό εξοπλισμό υπό τεχνική διεύθυνση του χημικού μηχανικού Χρήστου Ζαλοκώστα άνδρα της Ε.Ρετσίνα. Η διαχείρηση της επιχείρησης περνά στον Α. Δρούλια. Γίνονται επενδύσεις σε μηχανολογικό Η επιχείρηση κλείνει οριστικά μετά από μια σύντομη προσπάθεια στροφής της παραγωγής προς το έτοιμο ένδυμα Η λειτουργία των εργοστασίων συνεχίζεται μεταπολεμικά με οικονομικά προβλήματα λόγω της Κατοχής και του εμφυλίου. Η κλωστοϋφαντουργεία αναζητά αποτυχημένα οικονομική βοήθεια μέσω του σχεδίου Μάρσαλ και από Φθορές στις εγκαταστάσεις λόγω του εμφυλίου πολέμου. (1944) Βομβαρδισμός του Πειραιά. Καταστροφές στις εγκαταστάσεις των εργοστασίων Ά &΄Γ. Επίταξη της παραγωγής για παραγελίες της Βέρμαχτ. α β-γ δ-ε c02 3Β ΡΕΤΣΙΝΑ_ΙΣΤΟΡΙΚΑ 1950-1955 1957 1960 1972 1981-1984 2000 Η κλωστουφαντουργεία Ρετσίνα καλύπτει 72% της εγχώριας παραγωγής. α - γ Η επιχείρηση μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρία υπό την διεύθυνση του Κ. Δρούλια άνδρα της Ν.Ρετσίνα. Γίνονται επενδύσεις σε κτιριακό και μηχανολογικό εξοπλισμό υπό τεχνική διεύθυνση του χημικού μηχανικού Χρήστου Ζαλοκώστα άνδρα της Ε.Ρετσίνα. Η διαχείρηση της επιχείρησης περνά στον Α. Δρούλια. Γίνονται επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό. Η παραγωγή στρέφεται προς εξαγωγικές δραστηριότητες.Αποτέλεσμα είναι η προσωρινή ανάκαμψη της επιχείρησης. Ίδρυση της Αχαϊκής Κλωστοϋφαντουργίας Αφων Ρετσίνα. Η έδρα της βρίσκεται στον Πειραία ενώ το εργοστάσιο στης Καμάρες του Ν. Αχαΐας. Η επιχείρηση κλείνει οριστικά μετά από μια σύντομη προσπάθεια στροφής της παραγωγής προς το έτοιμο ένδυμα Εξαγοράζεται το ακίνητο της Λεύκας από την ΕΤΕ, μετοχοποιούνται τα δάνεια και αγοράζονται από την ΕΤΕ και την ΕΤΒΑ και γίνεται η συσχωνέυση ΑΚΕ Ρετσινα ΑΕ και της Η επιχείρηση βρίσκεται σε κατάσταση πτώχευσης. Στο ακίνητο της Λεύκας δραστηριοποιύνται διαφορετικές επιχειρήσεις. Η δραστηριότητα περιορίζεται στην εγκατάσταση της Λεύκας αφού τα υπόλοιπα εργοστάσια πωλήθηκλαν και γκρεμίστηκαν. Η λειτουργία των εργοστασίων συνεχίζεται μεταπολεμικά με οικονομικά προβλήματα λόγω της Κατοχής και του εμφυλίου. Η κλωστοϋφαντουργεία αναζητά αποτυχημένα οικονομική βοήθεια μέσω του σχεδίου Μάρσαλ και από την ΕΤΕ. Φθορές στις εγκαταστάσεις λόγω του εμφυλίου πολέμου. (1944) Βομβαρδισμός του Πειραιά. Καταστροφές στις εγκαταστάσεις των εργοστασίων Ά &΄Γ.
62 63 Το εργοστάσιο μελετήθηκε επί τόπου για τις ανάγκες της διπλωματικής με στόχο την αποτύπωση του και την τεκμηρίω ση της υπάρχουσας κατάστασης. Στο οικόπεδο ανιχνεύεται ένα σύνολο διαφορετικών φάσεων κατασκευής που ξεκινούν από την πρώτη φάση του εργοστασίου Ρετσίνα το 1872 και οφείλονται σε προσθήκες που έγιναν μέχρι το κλείσιμο της επιχείρησης 1980. Οι επεμβάσεις γίνονταν με τρόπο προσθετικό για την επέκταση λει τουργικών χώρων του εργοστασίου αφήνοντας, όπως συνηθίζεται, τον περιβάλλοντα χώρο ασχεδίαστο. Αντίστοιχο ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος αποσύνθεσης του εργοστασίου από το κλείσιμό του μέχρι σήμερα εξαιτίας των διαφορετικών τρόπων κατοίκησης του εργοστασίου. Η λειτουργεία διαφορετικών επιχειρήσεων στο οικό πεδο, μία μεγάλη πυρκαγιά, το πέρασμα του προαστιακού καθώς και μορφές άτυπης κατοίκησης διαμόρφωσαν το οικόπεδο με σχε τικά άτσαλο τρόπο στην σημερινή του μορφή. Αποτέλεσα αυτής της πορείας προσθηκών και αλλοιώσεων είναι ένα δύσκολο στην διαχείριση του οικόπεδο με μεγάλο κτιριακό απόθεμα διαφόρων φάσεων και καταστάσεων, το οποίο δεν διαθέτει την ακεραιότητα που συναντώνται σε άλλα βιομηχανικά μνημεία. Αυτό βοηθά και στην αντιμετώπιση του όχι ως μνημείο του εαυτού του αλλά ως έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο χώρο στον οποίο η εργασία προσθέτει μία ακόμα φάση. 3Γ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ αεροφωτογραφίεςσημερινήςκατάστασηςοικοπέδπυ
64 65 1872-1900 1900-1910 1910-1925 1925-1945 1945-1980 ++ αποθήκες(οδός Ρετσίνα) βαφεία μηχανουργείο κολλαρίστες ++ γραφείο / διοίκηση μηχανουργεία ++ διπλωτήριο υγραντήρειο/ ηλεκτρολογείο ++ κλωστήριο νέο κλωστήριο διπλωτήριο ++ αποθήκες προσθήκες/ αφαιρέσεις παρατηρήσειςη επιχείρηση ξεκινα ως κλωστήριο. λίγο αργότερα αναπτύσοονται υφαντηριο και βαφεία. τα γραφεία αποτελούν δείγμα αρχ/κης πρωιμου 20 αι. από την ίωδια περίοδο φαινεται να έγιναν και προσθήκες στα μηχανουργεία. δημιουργούνται το νεο κλωστήριο, το υγραντήριο/ ηλεκτρολογιο και γίνεται επέκταση των αποθηκων. επέκταση κλωστηριόυ στα σχέδια του γ.κοντολεων και επέμβαση σε τμήμα του παλαιού υφαντηρίου(νεο υφαντήριο) συνεχίζονται οι οικοδομικές φάσεις με προσθήκες αποθηκών μέχρι το κλείσιμο της επιχείρησης προσθήκες αφαιρέσεις υπάρχονται 3Γ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ παρατηρήσεις 1990-2000 2003 2004 2020 -αποθήκες -παλαιό υφαντήριοαποθήκες παλαιό υφαντήριο + + γραμμές -παλαιό υφαντήριο η δραστηριοοποιήση συνεργείων στον χώρο του εργοστασίου έχει ως αποτέλεσμα την κατεφάφιση τμήματος των αποθηκών για χρήση του χώρου ως πάρκινγκ. από το 2000 ο χώρος φαίνεται να κατοικείται άτυπα πυρκαγία καταστρέφει το μεγαλύτερο τμήμα του παλαιού υφαντηρίου και των αποθηκών της όψης της οδού Ρετσίνα. κατεδάφιση τμήματος των αποθηκων και του παλαιου υφαντηριου και των για την εξυπηρετηση του προαστιακου η ελλειπής μέριμνα για το συγκρότημα συνεπάγεται σημαντικές φθορές στις περισσότερες ξυλοσκεπές του συγκροτήματος και κατάρρευση ενός ακόμα τμήματος του παλαιού υφαντουργείου. 1980-1990 -παλαιό κλωστήριο το κλείσιμο του εργοστασίου και η κατάτμηση του σε διαφορετικούς ιδιοκτήτες συνεπάγεται την σταδιακή φθορά του συνόλου. Την περίοδο μετά το κλέισιμο κατεδαφίζεται το παλαιό τριώροφο κλωστήριο. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ
66 67 2020 1872-1900 1900-1910 1910-1925 1925-1945 2005-2020 -παλαιό υφαντήριο ξυλοσκεπές του συγκροτήματος και κατάρρευση ενός ακόμα τμήματος του παλαιού σημερινή κατάσταση/ κτιριολογικές φάσεις c03 c04 2020 1872-1900 1900-1910 1910-1925 1925-1945 2004 2005-2020 -αποθήκες παλαιό υφαντήριο + + γραμμές προαστιακού -παλαιό υφαντήριο κατεδάφιση τμήματος των αποθηκων και του παλαιου υφαντηριου και των για την εξυπηρετηση του προαστιακου η ελλειπής μέριμνα για το συγκρότημα συνεπάγεται σημαντικές φθορές στις περισσότερες ξυλοσκεπές του συγκροτήματος και κατάρρευση ενός ακόμα τμήματος του παλαιού σημερινή κατάσταση/ κτιριολογικές φάσεις c03 c04 3Δ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
68 69 3Δ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ αποτύπωσηκλωστουφαντουργείουΡετσίνα,πηγή:Δεμίρη,1991 H Β Β Δ Δ E E ΣΤ ΣΤ Z Z KH KΛ Λ M
70 71 3Δ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΖZ ΓΓ όψη γραµµές ΘΘ MM
72 73 3Δ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ I όψη ρετσίνα ΛΛ I όψη ρετσίνα ΛΛ HH KK K HH KK K
74 75 3Δ ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ BB ΔΔ ΟΨΗ ΔΡΟΜΟΥ AA EE BB ΣΤ ΔΔ ΟΨΗ ΔΡΟΜΟΥ AA
Αποτέλεσμα της αποτύπωσης και της ιστορικής μελέτης που προ ηγήθηκε είναι ο κατάλογος τεκμηρίωσης που παρατίθεται παρακά τω. Σε αυτόν καταγράφονται αναλυτικά όλα τα κτίρια που αποτυ πώθηκαν, η χρονολογική περίοδος ανέγερσης, ο τύπος κατασκευής και στέγασης και η κατάσταση του κτιρίου. Ένα σύνολο παραμέ τρων όπως, η θέση του κτιρίου στο οικόπεδο, η περίοδος κατα σκευής, η αρχιτεκτονική και ιστορική
76 77
του αξία και η κτιριολογική κατάσταση των κτιρίων ενημερώνουν την απόφαση διατήρησης ή όχι του εκάστοτε κελύφους. Βασικό κριτήριο για την αφαίρεση κτιριακών όγκων (κυρίως στο βορειοανατολικό τμήμα του οικοπέ δου) ήταν η οργάνωση των ανοιχτών χώρων για την υποδοχή των δημόσιων λειτουργειών που θα αναλυθούν στην συνέχεια. Στον αντίποδα αναγνωρίζονται και ορισμένα κτίρια τα οποία θεωρού νται άξια διατήρησης, ενώ σημαντικότερα θεωρούνται η όψη επί της οδού Ρετσίνα που αποτελεί το βασικό πρόσωπο στην πόλη, το κτίριο των κολλαριστών (τμήμα του καμένου υφαντουργείου) ως χαρακτηριστικός όγκος από την όψη των γραμμών του προαστι ακού, το κτίριο των βαφείων στο βόρειο όριο του οικοπέδου που λειτουργεί ως φίλτρο για την γειτονία, καθώς και το κτίριο του νέου κλωστηρίου (1935) στο κέντρο του οικοπέδου που οργανώνει του επιμέρους ανοιχτούς χώρους και δημιουργήθηκε σε σχέδια του Γε ώργιου Κοντολέοντα (ομάδα ΒΙΔΑ). 3Ε ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ αποψηοικοπέδουπροςτιςγραμμέςτουτρένου τμήμανοτιοδυτικήςόψηςοικοπέδου
78 79 3Ε ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
80 81 3Ε ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
82 83 3Ε ΡΕΤΣΙΝΑ_ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
84 85 εικόνεςεσωτερικώνυπάρχοντωνκτιρίων
86 87 εικόνεςυπαίθριωνχώρων
88 89 04 ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Το τέταρτο κομμάτι της διπλωματικής αφορά στην δημι ουργία ενός κέντρου ανακυκλωτών στο οικόπεδο του εργοστασίου Ρετσίνα. Ως κέντρο ανακυκλωτών ορίζεται η δομή που λειτουργεί σαν πυρήνας του αποκεντρωμένου συστήματος διαχείρισης για την πόλη του Πειραιά. Βασικός στόχος κατά την διάρκεια του σχεδια σμού ήταν το κέντρο να μην λειτουργεί σαν κλειστός εσωστρεφής οργανισμός στην πόλη, αλλά να παραμένει ανοιχτό ως μέλος τόσο των συστημάτων υποδομής όσο και της αστικής ζωής και των τοπι κών παραγωγικών διαδικασιών. Το μέγεθος και κτιριακό απόθεμα που συναντώνται στο οικόπεδο επιτρέπουν την ανάμειξη διαφορε τικών λειτουργειών για τον στόχο αυτό. To κέντρο επομένως ορί ζεται από ένα σύνθετο πρόγραμμα λειτουργειών που θέτει ως βα σικούς άξονες την διαδικασία της ανακύκλωσης, την εκπαίδευση των πολιτών γύρω από τα ζητήματα της διαδικασίας καθώς και την ενεργοποίηση μίας ανοιχτής επιχειρηματικότητας που απορρέει από αυτήν. Βασικό ενοποιητικό εργαλείο του προγράμματος απο τελεί ο δημόσιος χώρος που ορίζει ως φίλτρο τις διαρροές, τα όρια και τα σημεία επαφής μεταξύ των διαφορετικών λειτουργειών.
Τρία είναι τα βασικά υποκείμενα αναφοράς του προ γράμματος: οι κάτοικοι της πόλης, οι επαγγελματίες άτυποι ανακυ κλωτές και οι απασχολούμενοι/ εργαζόμενοι γύρω από τις μεταποι ητικές διαδικασίες. Η συνύπαρξη των διαφορετικών λειτουργικών προσπαθεί να φέρει αυτά τρία υποκείμενα σε κοινό τόπο και κατ΄ επέκταση να δημιουργήσει νέες επαφές με στόχο την αποστιγμα τοποίηση τόσο των ανακυκλωτικών διαδικασιών όσο και των αν θρώπων που εργάζονται σε αυτές για την ένταξη της ανακύκλωσης στις καθημερινές δραστηριότητες. Σημαντικό ρόλο στο παραπάνω παίζει ο δημόσιος χαρακτήρας του θέματος που θέτει τον δήμο ως επίσημο οργανωτικό πρόσωπο της δομής. Τέλος πρέπει να αναφερ θεί ότι το πρόγραμμα δεν εξαντλείται σε καμία περίπτωση στις λει τουργίες που
90 91
θα αναλυθούν παρακάτω, αλλά συμπληρώνεται από πολιτικές λειτουργίας που ενισχύουν την ανοικτότητα του καθώς και από συμβάντα και δράσεις που προκύπτουν από την αστική ζωή, με στόχο την οικειοποίηση της δομής από την πόλη. Το παρακάτω αποτελεί ένα τοπολογικό διάγραμμα λειτουργιών και περιγράφει επιγραμματικά τις λειτουργίες καθώς και το πώς αυτές συνδιαλέγονται μεταξύ τους. Αποτελεί τον χάρτη που περιγράφει την λογική λειτουργίας του θέματος και δείχνει πώς το πρόγραμμα διαθέτοντας τα στάδια της απόθεσης των απορριμμά των, της επεξεργασίας τους και της τελικής μεταποίησης και μετα πώλησης τους σε νέα προϊόντα, λειτουργεί ώστε να δημιουργού νται κυκλικές ροές της ύλης. Επιπροσθέτως προτείνει και τρόπους να αναπτύσσονται πολλές διαφορετικές παραγωγικές και οικονο μικές δραστηριότητες με κέντρο το απόρριμμα με τρόπο ανοιχτό προς το δημόσιο. 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΤΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Απόθεση Επεξεργασία Αποθήκευση Παραλαβή ΠΑΡΑΓΩΓΗ Βιοτεχνίες Research ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αίθουσες Εκθέσεις ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Καφές Φαγητό Πράσινο Πλατεία ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Γραφεία Εξοπλισμός ΕΜΠΟΡΙΟ Παζάρι Αγορά ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ Εργαστήρια ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ
92 93 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 δια ογη σ ην πηγη Σ Δ ΜΠΩΛΗΣΗ ΕΤΑΦΟΡΑ Β ΟΤΕΧΝ Α ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ Ο ΚΟΠ ΔΟΥ ΣΥΜΠ ΕΣΗ/ΔΕΜΑΤΟΠΟ ΗΣΗ ΧΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΩΡΟ Δ Α ΛΟΓΗΣ ΣΕΜ ΝΑΡ Α ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑ ΔΕΥΣΗ ΑΤ ΥΠΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΤΕΣ 44% ΟΡΓΑΝ ΚΑ Δ ΚΤ ΥΟ ΓΩΝ ΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΕΜΠΟΡ Ο ΠΡΩ ΗΣ ΥΛΗΣ7 000 000 KG ΑΠΟΡΡ ΜΑΤΑ ΤΟΠ ΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡ Ο ΗΤΕΣ ΔΗΜΟΤ ΚΑ ΑΠΟΡΡ ΜΜΑΤΟΦΟΡΑ ΔΗΜΟΤΕΣ ΣΧΟΛΕ Α/Β ΟΤ ΧΝ Σ/ΕΜΠΟΡ Ο/ΕΣΤ ΑΣΗ ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΩΡ ΝΗ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ ΠΕΖΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΞΟΠΛ ΣΜΟΥ ΚΑΡΟΤΣΑΚ Α/Γ ΛΕΚΑ/ΜΑΣΚΕΣ/ΓΑΝΤ Α ΑΠΟΘ ΣΗ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΠΡΑ Λ ΑΒΗΣ ΓΩΝ Α ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΕΡ ΠΤΕΡΟ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤ ΚΗΣ ΚΑΡΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΤΗ ΑΝΤ ΚΕ ΜΕΝΑ μεγα α αντ ε μενα επ πλα αηηε ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΑ Λ ΜΕΤΑ Λ ΛΟ ΧΑΡΤ ΠΛ ΑΣΤ ΚΟ Δ ΚΑ ΡΕΥΜΑ Α ελα α λαστ χα μπαταρ ε αμσο ΟΡΓΑΝ ΚΑ Λ ΠΑΣΜΑ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΑΝΑΕΡΟΒ ΑΣ ΚΟΜΠΟΣ ΟΠΟ ΗΣΗΣ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ Β ΟΑΕΡ ΟΥ Β ΟΑΕΡ Ο ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟ ΗΣΗ ΧΩΡΟΣ Δ Α ΛΟΓΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ Ο WORKSHOP ΕΠ Δ ΟΡΘΩΣΗ ΜΕΤΑΠΟ ΗΣΗ ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟ ΗΣΗ ΔΗΜΟΣ ΟΣ ΧΩΡΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ Δ Α Δ ΚΑΣ ΑΣ ΕΣΤ Α ΟΡ Ο ΑΠΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΑΣ ΚΟ ΠΡΑΣ ΝΟ ΑΓΟΡΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΤΩΝ αταστημα πα αρι ΕΜΠΟΡ Ο ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΥΠΟΛΕ ΜΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΕ ΧΥ Τ Υ ΤΕΧΝΟΓΝΩ ΣΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ δ4/ ΤΟΠΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ
94 95 Wa p N 1 Π μ D ω κ ο κ Δ Π μ π ω α h w d u k Ma R v c y Μ Γ Δ Κ ώ μ φ Μ ω ω ώ ω w m u k m AMAGER BAKKE G 0 m σ ώ η Π η Δ ω Κ WASTE-TO-ENERGY PLANT IN ROSKILDE E 4 m α ώ α η Η α ω μ ά ώ ω w d m 1 n S E NE W S n o C A A A w m ω ώ Μ Κ ω ω Χ ώ ψ ώ φ ψ σ σ p 5 P e d P n n e n o F P A ω υ ά ω η Π α ό π π β d Ma g R c g λ ετ ή ω ώ ω ώ α μ ω ή METAL RECYCLING PLANT PIVKA Μ ώ α ή σ Δ υ Ν ο σ ο κ μ π ο Ο Ο ώ w w m RECYCLING PLANT MADRID Ábalos Herreros Μ Τ Δ η η σ Ό m COMPOSTING PLANT MADRID Á & H w m m n ne a n C n e o Dom c Wa e C mpr h ns e Tr a m n P an Cha yan D s c A X m η α σ ώ σ ω ώ me R c n e m μ Κ ά ό ω ω Λ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Στην πορεία της εργασίας μελετήθηκε ένα σύνολο από παραδείγματα κτιρίων και εγκα ταστάσεων ανακύκλωσης προκειμένου να ενημερωθεί το πρόγραμμα από τα βασικά μεγέθη, τον τρόπο λειτουργείας, τις εσωτερικές ροές, την σχέση με το περιβάλλον κα θώς και μες τον τρόπο με τον οποίο κάθε εγκατάσταση ανοίγεται στο κοινό . 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500
Στο σημείο αυτό γίνεται αναλυτικά η περιγραφή του που σχεδιάστηκε η οποία γίνεται σε συνδυασμό με την χωρική του οργάνωση στο οικόπεδο. Σημαντικές παράμετροι για την χωρική κατανομή των επιμέρους λειτουργιών ήταν οι ροές κίνησης εντός του οικοπέδου (διάγραμμα), τα σημεία επαφής με
πόλη και τον δημόσιο χώρο καθώς και οι χωρικές ανάγκες των λειτουργιών που εντάσσονται. Τα παραπάνω οδηγούν
97
την
στην τοπο θέτηση των βιομηχανικών χρήσεων και των νότια του οικοπέδου σε επαφή με τις γραμμές του τρένου και στην τοποθέτηση των πιο 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 ΡΟΕΣ ΚΙΝΗΣΗΣ κίνηση αυξημένης/βαρυάς κυκλοφορίας κίνηση ήπιας κυκλοφορίας κίνηση πεζων σχεδιαστικη επεμβαση ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ περιοχη βιοτεχνιων/ εισοδοι πεζων περιοχη ανοιχτών χώρων περιοχη κατανομής υλικών βιομηχανική περιοχη κτιρια που αφαιρουνται δ5/ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ σκάμμα διαδρομή
98 99 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 ΣΚΙΤΣΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ_κλίμακα 1.500
100 101 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 ΜΑΚΕΤΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
αφορά τις εσωστρεφής ημι-οχλούσες διαδικασίες που αφορούν στην διαλογή, επεξερ γασία και μεταποίηση των απορριμμάτων. Αυτές περιλαμβάνουν ένα εργοστάσιο διαλογής και επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλι κών σε νέο κέλυφος(4α), ένα εργαστήριο επιδιόρθωσης και απο συναρμολόγησης αντικειμένων(8), ένα εργαστήριο επεξεργασίας ηλεκτρικών συσκευών(9) και ένα εργαστήριο επεξεργασίας μι κροαντικειμένων(10) σε υπάρχοντα κελύφη. Οι λειτουργίες αυτές τοποθετούνται στην νότια πλευρά του οικοπέδου προκειμένου αφενός ώστε να είναι δυνατή η πρόσβαση των απορριμματοφό
(5) για το παζάρι και τους επισκέπτες καθώς και ένας χώρος (περιοδικών) εκθέσεων στο κτίριο του νέου νηματουργεί
Αντίστοιχα ανατολικά της κεντρικής αγοράς δημιουργείται
μεγάλος ανοιχτός χώρος πρασίνου που περιέχει ένα εστια τόριο, κλείνει με την αίθουσα πολλαπλών και έναν διευρυμένο χώρο πρασίνου στα βορειοανατολικά του οικοπέ δου στο μουσείο του ΟΣΕ. Η από τον άξονα τροφοδοσίας που περιγράφηκε παραπάνω και από μια διαδρομή πεζών που τρέχει βόρειο τμήμα του οικοπέδου και παράλληλα με την οδό Υμηττού, ένας άξονας που διατρέχει ολο το οικόπεδο από την οδό ρετσίνα μέχρι την διασταύρωση των οδών Αγ. Φιλίππου και Υμηττού. Βορειά της κίνησης των πεζών και επί της οδού Υμηττού οργανώνονται οι υπόλοιπες λειτουργείες του θέματος και έχουν έναν ημί-κλειστο χαρακτήρα. Αυτές είναι: μια αποθήκη εξοπλι σμού ανακυκλωτών και παζαριού(3), το σημείο παραλαβής πρώτης ύλης που προκύπτει
102 103 Για τους σκοπούς του κέντρου απόθεσης δημιουργείται ένας παράδρομος πίσω από το κτίριο των αποθηκών και παράλλη λος της οδού ρετσίνα για κυκλοφορία μικρών ιδιωτικών οχημάτων, καθώς και ένας κάθετος άξονας τροφοδοσίας των εργαστηρίων επεξεργασίας. Στο κεντρικό τμήμα του οικοπέδου και πίσω από την ζώνη απόθεσης που περιγράφηκε παραπάνω οργανώνονται οι πιο δημόσιες λειτουργίες του οικοπέδου με κέντρο το κτίριο του νέου υφαντουργείου όπου τώρα μετατρέπεται σε αγορά επαναχρησιμο ποιούμενων αντικειμένων(7) που προκύπτουν από τις διαδικασίες μεταποίησης και αγοραπωλησίας που περιγράφηκαν παραπάνω. Μεταξύ κέντρου απόθεσης και δυτικά αγοράς συναντώνται μια ανοιχτή πλατεία για την διεξαγωγή ενός περιστασιακού παζαριού, μία καντίνα
ου(6).
ένας
από το εργοστάσιο διαλογής(4β), ένα σύνολο ανοιχτών βιομηχανικών χώρων που προβλέπεται να λειτουργήσουν πρότυπες βιοτεχνίες επανάχρησης ή μεταποίησης της ύλης(11), ένα κέντρο εκπαίδευσης (12), και ή είσοδος στην αίθουσα πολλα πλών(14) η οποία διαμορφώνεται με μία μόνιμη ιστορική έκθεση για το εργοστάσιο. Παράλληλα το οικόπεδο διατρέχουν συνολικά μερικά συμπληρωματικά δίκτυα υποδομής της εγκατάστασης. Το πρώτο αφορά σε ένα δίκτυο συλλογής νερού της βροχής από τις στέγες των κτιριίων και τους ανοιχτούς χώρους. Τα νερά συγκεντρώνονται σε δεξαμενές για τον δροσισμό των δημόσιων χώρων και για της ανάγκες του εργοστασίου ανακύκλωσης, ενώ ταυτόχρονα οργανώ νουν επιμέρους κινήσεις και στάσεις. Τέλος το οικόπεδο διατρέχει ένα δίκτυο συλλογής ηλιακής ενέργειας υπο την μορφή φωτοβολ ταικών σε όλες τις στέγες που είναι προσανατολισμένες στον νότο τόσο στα παλία όσο και στα καινούρια κτίρια. Η πρώτη ομάδα λειτουργιών
ρων οχημάτων από τα ΝΑ, χωρίς να διαχέονται σε ολόκληρο το οικόπεδο και αφετέρου να χρησιμοποιούν το όριο των γραμμών του προαστιακού ως φίλτρο για την πόλη. Δημιουργείται επομένως μια αυλή εργασιών όπου γίνεται η απόθεση και η μετακίνηση των απορριμμάτων που έρχονται από την πόλη συνδέοντας τις παρα πάνω λειτουργίες μεταξύ τους με στόχο την ανακύκλωσή τους. Το βορειότερο όριο της βιομηχανικής (κόκκινης) ζώνης που διαμορ φώνεται από τις παλιές όψεις των κτιρίων αποτελεί το σημείο δη μόσιας επαφής με την υπόλοιπη πόλη. Συνδυαστικά με τα παραπάνω λειτουργούν επί της όψης της οδού Ρετσίνα, ένας σύλλογος ανακυκλωτών στο κτίριο των πα λαιών γραφείων (1) και ένα κέντρο αγοραπωλησίας και απόθεσης ανακυκλώσιμων υλικών (2) στο κτίριο των παλαιών αποθηκών. Στόχος του πρώτου είναι η επίσημη ένταξη των άτυπων ανακυ κλωτών στο πρόγραμμα της δημοτικής ανακύκλωσης με βασικές παροχές απαραίτητες για την εργασία τους ενώ το δεύτερο ανα φέρεται τόσο σε άτυπους ανακυκλωτές όσο και στους πολίτες, δί νοντας την δυνατότητα πώλησης της διαλεγμένης από τους ίδιους πρώτης ύλης και αντικειμένων βάσει σταθερών τιμών. Στο ίδιο σημείο γίνεται και η εναπόθεση των απορριμμάτων ειδικών κατη γοριών καθώς και η αγορά μη επεξεργασμένων αντικειμένων. 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 5 6 7 13 14 4β 11 12 14 ΡΟΗ ΥΛΙΚΟΥ Σ.Ε.Δ. Α.Η.Η.Ε. ανακυκλώσιμα υλικά έπιπλα μικροαντικείμενα υφάσματα ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΙΟΤΕΧΝΙΩΝ υπολοχή/ παροχή εξοπλισμού παραλαβή πρώτης ύλης αίθουσες διδασκαλίας σχώρος σταθερών εκθέσεων αίθουσα πολυχώρου ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ καντίνα αίθουσα περιοδικών εκθέσεων αγορά μεταχειρισμένων αντικειμένων αίθουσα πολυχώρου εστιατόριο ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΟΝΟΜΗΣ ΥΛΙΚΩΝ drop off center ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ σύλλογος ρακοσυλεκτών/ανακυκλωτών κέντρο διαλογής ανακυκλώσιμων επισκευή ογκώδων αντικειμένων μεταποίηση μικροαντικειμένων μεταποίηση/ επανάχρηση υφασμάτων 3 4Β 11 13 14 5 6 7 14 13 2 4Α 8 9 10 σχεδιαστικη επεμβαση δ06/ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ
104 105 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΑΚΕΤΑΣ+κλίμακα 1.500
106 ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ 0.00_κλίμακα 1.500 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500
108 109 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500
110 111 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500
4 εργοστάσιο
α.αποθεση
β.ελεγχος
χειροδιαλογη
4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 1 συλλογος ρακοσυλλεκτων α.υποδοχη β.αιθουσα συνεδριασεων γ.κουζινα δ.βοηθητικα 2 γωνια ανακυκλωσης α.ηλεκτρικες συσκευες (Α.Η.Η.Ε.) β.υφασματα/ μικροαντικειμενα γ.ογκωδη αντικειμενα δ.αστικα ανακυκλωσιμα αποβλητα(Α.Σ.Α.) ε.σκραπ/ χαρτονια/ παλλετες στ.λοιπα απορριμματα(Σ.Ε.Δ.) 3 υποδοχή α.υποδοχή β.παροχή εξοπλισμού ανακυκλωτών γ.γραφείο κίνησης δ.βοηθητικά
ανακυκλωσης
απορριμματων
ποιοτητας υλικων/
γ.μηχανικη επεξεργασια απορριμματων δ.αιθουσα ελεγχου ε.γραφεια στ.βοηθητικα ζ.υποδοχη 5 παραλαβη πρωτης υλης α.προσωρινη αποθηκευση πρωτης υλης β.παραλαβη προιοντων
9
μικροαντικειμενων α.ζωνη
γ.γραφειο
4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 4 εργοστάσιο ανακυκλωσης α.αποθεση απορριμματων β.ελεγχος ποιοτητας υλικων/ χειροδιαλογη γ.μηχανικη επεξεργασια απορριμματων δ.αιθουσα ελεγχου ε.γραφεια στ.βοηθητικα ζ.υποδοχη 8 εργαστήριο μεταποίησης μεταλλου/ ξυλου α.ζωνη φορτοεκφορτωσης/ αποθηκευσης β.χωρος εργασιας γ.υποδοχη δ.γραφειο παραγγελιων ε.χωρος προσωρινης αποθηκευσης ε.γραφεια στ.βοηθητικα (+2.75μ.)
εργαστηριο μεταπιίησης Α.Η.Η.Ε. α.ζωνη φορτοεκφορτωσης/ αποθηκευσης β.γραφειο παραγγελιων γ.χωρος εργασιας δ.χωρος προσωρινης αποθηκευσης ε.βοηθητικα 10 εργαστήριο μεταποίησης
φορτοεκφορτωσης/ αποθηκευσης β.χωρος εργασιας
παραγγελιων δ.χωρος προσωρινης αποθηκευσης
5 κυλικειο α.εντευκτηριο β.παρασκευαστηριο γ.βοηθητικά 6 αιθουσα περιοδικων εκθεσεων α.υποδοχη β.χωρος εκθεσεων γ.αιθουδα πσρουσιασεων(+2.75μ.) καταστημα μεταχειρισεένων αντικειμενων α.ζωνη φορτοεκφορτωσης/ αποθηκευσης β.αγορα υφασματων γ.αγορα αντικειμενων/ Α.Η.Η.Ε. δ.ταμειο/βοηθητικα ε.αγορα μικοαντικειμενων/ ρουχων(+2.75μ.) στ.εντευκτηριο(+2.75μ.) 14 ημιυπαιθρια αιθουσα πολλαπλων χρησεων α.ταμειο εισιτηριων β.χωρος σταθερης εκθεσης Ρετσινα γ.πολυχωρος δ.βοηθητικα ε.καμαρινια 13 εστιατοριο α.εντευκτήριο β.παρασκευαστηριο γ.βοηθητικα δ.χωρος παραλαβης 4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500
4Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΤΡΟΤΑΣΗ_ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ κλίμακα 1.500 3 υποδοχή α.υποδοχή β.παροχήV εξοπλισμού ανακυκλωτών γ.γραφείο κίνησης δ.βοηθητικά 5 παραλαβη πρωτης υλης α.προσωρινη αποθηκευση πρωτης υλης β.παραλαβη προιοντων 11 προτυπες βιοτεχνιες α.εκθεση προιοντων/ γραφειο παραγγελιων β.χωρος εργασιας γ.βοηθητικα/ χωρος φορτοεκφορτωσης δ.συλλογικο εργαστηριο
