NEWSNET MAGAZINE | GROEP A | 13 MAART 2015
NEWS
NET
MAGAZINE
NICO DIJKSHOORN
CYNISCH OVER NEDERLAND
P32
BAS DOST Boerenjongen schiet met scherp in Duitsland RIJKSMUSEUM Laat werk van Rembrandt
P24
P14
INHOUD
EN VERDER
BAS DOST ‘WAT HIJ PRESTEERT IS ONGELOOFLIJK’
Privacy en social media 4 Radio 6 5 Stoppen met je studie 6 Fc twente 8 Down 10 Islamitische staat 11 Meiden over de top 12 De wolf 20 Rons mediahoek 21 Column 22 Telefoonverslaving 23 Scheiden 28 Vrijescholen 30 Nico Dijkshoorn 32 Eerste Kamer 34 Klimaatverandering 35 Brood wordt goedkoper volgens ABN 36 Horeca 38 Colofon 39
P24
RIJKMUSEUM
TENTOONSTELLING VOOR DE REMBRANDT LIEFHEBBER
P24
P14
SCHEIDEN:
KIND IS VAAK SLACHTOFFER
P28 P14
NPO TREKT DE STEKKER ERUIT BIJ RADIO 6
P5
REPORTAGE
Stalken? Sociaal media maakt het je makkelijk Zonder social media hoor je er tegenwoordig niet meer bij. 98% van alle jongeren zit op social media. Maar hoe zit het eigenlijk met je privacy? In de afgelopen jaren is privacy op internet vaak in het nieuws geweest, en meestal op een negatieve manier. Want hoe makkelijk ben je eigenlijk te vinden in het echte leven, als je naar de gegevens kijkt op social media? Niet iedereen heeft alles afgesloten, toch? Daar ben ik achteraan gegaan. Ik heb twee willekeurige proefpersonen opgezocht in het echte leven en geprobeerd om hen te confronteren. DOOR DANIEL JOE HEEMSKERK Daarom heb ik de mensen om mij heen gevraagd om een willekeurige voor- en achternaam te noemen. Zo ben ik op Timon en Eva gekomen. Hoe ironisch het ook klinkt, voor de privacy zal ik hun achternamen niet noemen. De proefpersonen waren gevonden, nu kon het ‘stalken’ beginnen. Want zo voelde het. Een paar uurtjes googlen op de naam van een onbekend persoon en dan maar kijken wat er over te vinden was.
Ik begin bij Timon. Over hem is heel weinig te vinden, want hij heeft bijna alles afgeschermd. Wat ik wél kan zien is dat hij aardwetenschappen studeert aan de Universiteit van Utrecht en aan roeien doet. Zaterdag, 14 maart gaat hij naar het 43e Heineken roeivierkamp. Mocht je hem willen ontmoeten, daar kan je hem vinden. In ieder geval was dit al genoeg informatie om hem te kunnen ontmoeten en vragen te stellen over zijn privacy online. Proefpersoon nummer twee is Eva. Van Eva weet ik ietsje meer. Als ik zeg ietsje meer, dan bedoel ik redelijk wat bizarre details; de namen van haar vader, moeder, opa, oma en tante, waar ze hockeyt, in welk team ze hockeyt, op welke plek haar team staat, waar ze werkt en heeft gewerkt, naar welk festival ze vorig jaar is geweest en hoe haar beste vriendin heet. Dat ze naar 3FM is geweest, omdat ze ‘Michiel Feenstra een goede DJ vindt’. Ze studeert toegepaste psychologie aan het Saxion in Deventer. Zo kan ik nog wel een stuk doorgaan eigenlijk, en ik schrik hier ook nog best van. Ik ben een onbekende die best veel over haar te weten is gekomen. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P4
Samen met Charlotte Wijnen ga ik de dag daarna op pad, om Timon en Eva op te zoeken en hierover te worden confronteren, op film. We beginnen ’s ochtends bij de Universiteit van Utrecht. In de bus richting de universiteit vragen we hulp aan een student, die toevallig ook op de Universiteit van Utrecht zit. Hij is bereid om ons de weg te wijzen naar het geogebouw, waar Timon zijn studie volgt. Als wij het gebouw inlopen om ons voor te bereiden staat Timon tot onze schrik pal voor ons. Voor ons is het heel erg raar, voor hem natuurlijk niets aan de hand. Wij kennen hem, hij kent ons niet. Als we Timon aan willen spreken, wil hij niet voor de camera reageren. Met een verhaaltje van ‘Jongens, ik heb echt geen tijd. Mijn college is al begonnen en ik ben echt veel en veel te laat’, loopt hij bij ons vandaan. Jammer, maar helaas. We willen hem nog na zijn college opwachten, maar als wij te horen krijgen dat wij daarvoor nog ruim een halfuur moeten wachten, besluiten wij om dan maar door te gaan naar Eva. Timon vinden is gelukt, hem confronteren helaas niet. Door naar nummer twee. Het is verbazingwekkend hoe makkelijk wij de school binnenkomen, zonder dat er enig aandacht aan ons besteed wordt. Na een beetje zoeken en slechte smoesjes (Nee, mevrouw, wij komen hier alleen even snel een sfeerbeeld maken, meer niet!) hebben wij dan eindelijk haar studie gevonden.
Nu nog op zoek naar haar klas. Een paar studenten en een leraar willen ons helpen, nadat wij het verhaal hebben uitgelegd. Ze vertellen ons dat Eva in de eerste klas zit en een van hen leidt ons naar haar lokaal toe. Het probleem; we moeten een uur wachten, totdat ze klaar is met haar les. Dan maar wachten.
We bespreken ondertussen met elkaar hoe vervelend het zou zijn als Eva er niet zou zijn. Plotseling horen wij de deur van haar lokaal opengaan. We springen omhoog, zetten gelijk de camera aan en maken ons klaar om haar te confronteren. Langzaam raakt het lokaal steeds leger en leger, maar van Eva nog geen enkel spoor. Als er nog vier studenten in het lokaal zitten, besluit ik om maar eens te gaan vragen waar ze is. Na het verhaal te hebben uitgelegd aan de docente, gaat zij voor ons op zoek naar de klassenlijst. Eerst wordt gezegd dat Eva niet te vinden is; dat ze helemaal niet bestaat. Een andere docent kijkt ook voor ons en hij kan haar wel vinden. Het blijkt dat Eva in het tweede jaar zit en niet in het eerste, zoals aan ons werd doorgegeven. Zo dichtbij, maar toch net niet. Conclusie? Het is hartstikke makkelijk om mensen in het echt op te zoeken en dat vind ik best interessant. Privacy op internet bestaat niet meer en daar ben ik van overtuigd. Al helemaal, na dit experiment. Mocht je dit artikel delen op internet, check dan gelijk even je privacy-instellingen. Straks staat er iemand met een camera bij jou op de stoep…
REPORTAGE
NPO Radio 6 dupe van bezuinigingen Per 1 januari schrapt de NPO Radio 6. De soul & jazzradio wordt uit de lucht gehaald, omdat de NPO fors gaat bezuinigingen bij de publieke omroepen. De NPO wil een digitaal themakanaal met non-stop soul en jazz maken en dit genre, plus aanverwante evenementen, een plek geven op Radio 2. Hierover zal de NPO later dit jaar meer informatie vrijgeven. DOOR LEON SILIAKUS Het besluit komt door een nieuwe toekomststrategie van de NPO waarbij bezuinigingen en de toegenomen concurrentie de hoofdzaken zijn. Radio 6 heeft tussen de 150.000 en 200.000 luisteraars, maar dit is te weinig om de kosten van de radioprogramma’s op te brengen. Radio 2 had bijvoorbeeld meer dan twee miljoen luisteraars in de periode december 2014/januari 2015. Dit kwam mede door de Top2000 die toen werd uitgezonden, maar het laat wel zien dat de omroep een groot bereik heeft. Radio 6 heeft dit bereik niet en had geen invloed om andere doelgroepen te benaderen. Iets wat de andere radio- en tv-zenders wel doen. Dit is een van de belangrijkste redenen geweest waarom de NPO de stekker eruit trekt. Daarnaast kost het de NPO 2,5 a 3 miljoen euro per jaar om Radio 6 te laten klinken in de ether. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P5
DE TOEKOMST VAN RADIO 6
De NPO is vanaf 1 januari meer gefocust op minder kanalen, zodat zij het publiek meer interactie en kwaliteit kunnen bieden. De kanalen met een onvoldoende toegevoegde waarde voor het publiek of waarbij de kosten te hoog oplopen wil de NPO schrappen of verbeteren. Op dit moment kijkt de NPO welke websites, portals, apps en themakanalen gecontinueerd worden en welke niet. De NPO wil Radio 6 dus verder laten gaan als digitaal themakanaal met een non-stop soul & jazzgeluid. Daarnaast krijgt Radio 6 zendtijd op een andere zender. De website van Radio 6 laat weten dat deze zender waarschijnlijk Radio 2 gaat worden. Radio 2 is met een marktaandeel van 13,3 procent markleider en daarom een goede keuze. Met twee miljoen luisteraars zullen er straks
een boel mensen naar het ‘zwarte’ soul & jazzgeluid gaan luisteren.
DJ’S EN PERSONEEL
Al het personeel dat elke dag met hart en ziel aan de programma’s van Radio 6 werkt hebben donderdag 5 februari te horen gekregen dat hun huidige baan er binnen een jaar mee ophoudt. Radio 6 laat weten dat dit een enorme teleurstelling is voor de omroep en het personeel zelf, maar ook voor alle trouwe luisteraars. De NPO heeft de komende tijd veel besprekingen en zal zorgvuldig omgaan met de medewerkers en waar het kan, de medewerkers overplaatsen naar een andere passende werkplek binnen de publieke omroep. Radio 6 Dj Alex van der lugt is erg teleur gesteld en tweet: Niet leuk: met de soul onder je arm naar de studio van @NPORadio6 afreizen…
Hoe moeilijk is het om te stoppen met In het eindexamenjaar moet je één van de meest ingrijpende beslissingen van je leven maken, je studiekeuze. De druk ligt steeds hoger en de keuze wordt steeds groter, maar de tijd waarin de keuze gemaakt moet worden, wordt steeds kleiner. De druk voor de scholieren in het schooljaar 2013/14 wordt ook nog eens opgevoerd door Bussemaker die het leenstelsel per se wil invoeren. Er moet dus gestudeerd worden in schooljaar 2014/15, als je het leenstelsel wil ontwijken. Maar wat nou als je studie het toch niet is? DOOR LAURA VAN DER ZEE
Voor Ami Weldring (17, zie foto) was de keuze erg moeilijk. Ze wilde eerst een tussenjaar nemen, maar door het leenstelsel moest ze een studie kiezen. ‘Ook met druk erachter natuurlijk, want je moet iets kiezen. Ik heb er heel veel moeite mee gehad, maar uiteindelijk was ik wel zeker van mijn keuze.’ Ami haar keuze ging uit naar technische natuurkunde aan het Saxion in Enschede. Tijdens de introductieweek was alles nog gezellig en leuk, maar naarmate ze in haar eigen kamer zat en de contacten wat weg zakten, wist ze dat ze zich in deze stad niet thuis zou voelen. ‘Ik kom van een eiland waar iedereen heel sociaal is, en waar je altijd met iemand kan praten. Ik kwam in een omgeving terecht waar dat absoluut niet het geval was.’
‘IK KWAM IN EEN OMGEVING TERECHT WAAR DAT ABSOLUUT NIET HET GEVAL WAS’ Toen moest ze de moeilijke keus maken om te stoppen, dat was verschrikkelijk voor haar. Ze was zo overtuigend in het begin, want dit zou echt haar studie zou worden. Het moeilijkste voor Ami was dan ook het toegeven dat ze het niet meer leuk vond. Wat de keuze om te stoppen nog moelijker maakte was het gevoel van falen. ‘Je ouders willen dat je studeert en dat je het beste doet. En als je dan ineenkeer zegt dat je het niet leuk vindt, en iets anders wil doen, dat voelt voor jezelf echt verschrikkelijk.’
DE EMOTIONELE KANT
Om met de opleiding te stoppen was niet erg lastig voor Ami, omdat ze ook voor 1 februari al stopte. De zakelijke kant was makkelijk, maar de emotionele 13 MAART 2015 | REDACTIE A P6
Voor Ami was de keuze erg moeilijk. Ze wilde eerst een tussenjaar nemen, maar door het leenstelsel moest ze een studie kiezen.
kant was lastiger. ‘Omdat ik op school toch wel goed met de leraren en met de SLB’er kon opschieten, maakte dat het wel moeilijker om te zeggen dat je stopt.’ Nu ze gestopt is met haar studie kan ze weer vrolijk vooruit kijken, doordeweeks geeft ze bijles en werkt ze bij haar vader in een pension. In de weekenden werkt ze ook nog in een hotel. Na de zomer wil ze naar de VAVO om een sprintjaar VWO te volgen, daarna gaat haar voorkeur uit naar wiskunde aan de universiteit.
Uit onderzoek blijkt dat 73 procent van de uitvallers onder andere een gebrek aan motivatie, een verkeerde studiekeuze en moeite met de manier van onderwijs noemt als belangrijkste reden om te stoppen met hun studie.
INTERVIEW
je studie?
‘JE BOUWT EEN SCHULD OP, TERWIJL JE EIGENLIJK AL NIET MEER STUDEERT’ Op dit moment is Tess aan het werk bij haar vader in een restaurant, en binnenkort gaat ze beginnen met autorijlessen. Na de zomer gaat ze met een nieuwe studie beginnen. ‘Ik wil wat meer richting de biologie kant, iets wat met het menselijk lichaam of met dieren te maken heeft.’
Voor Tess Blok (17, zie foto) lag het net een beetje anders. Zij had nog geen idee wat ze wilde doen, toen ze iets moest kiezen, koos ze maar voor de hogere hotelschool omdat die studie haar wel leuk leek. Maar nog steeds twijfelde ze, eigenlijk was de druk te groot. Tess woont in Groningen en studeerde in Leeuwarden. ‘Ik vond de eerste weken in Leeuwarden ook wel leuk, omdat alles nieuw en heel gezellig was. Dan heb je ook het gevoel dat je je thuis voelt. Maar op een gegeven moment zwakt het wel een beetje af.’ Na een aantal weken merkte Tess wat de stof voor de opleiding was, en kwam ze erachter dat het eigenlijk geen uitdaging was. Ze miste het echte van studeren, daardoor werd de opleiding saai en voelde ze zich niet meer thuis.
OORZAKEN VAN HET STOPPEN
Ami en Tess denken beiden dat de oorzaak van het stoppen met de studie bij meerdere factoren ligt. Het leenstelsel is daar één van. Tess had het idee dat ze per se een studie moest kiezen door het leenstelsel, want anders kreeg je geen studiefinanciering meer. ‘Het was niet echt een keuze waar ik honderd procent achter stond, ik had meer het idee, ik moet nu echt iets kiezen.’ Een tweede oorzaak vinden beiden dat ze nog zo jong zijn. ‘Ook omdat je nog zo jong bent, ik werd ineens in een stad geplaatst waar ik helemaal niemand ken en ik was ver van huis’, zegt Ami.
VERLOREN GELD
Tess vond het erg moeilijk om te stoppen: ‘Ik vond het heel erg lastig, omdat ik mijn ouders niet wilde teleurstellen. Ik zat er al een tijdje over na te denken, en het was al na 1 februari dus heel veel geld ging verloren. Dat was heel moeilijk tegenover mijn ouders, want zij hebben heel veel voor mij betaald.’ Voor haar ouders was het in het begin wel een schok, maar al snel vonden ze dat Tess moest doen wat ze leuk vindt, dat was
13 MAART 2015 | REDACTIE A P7
voor haar een hele opluchting. Voor Tess was de zakelijke kant van het stoppen lastig, 1 februari was al geweest dus ging er veel geld verloren. ‘Je bouwt een schuld op, terwijl je eigenlijk al niet meer studeert.’
Advies vanbeide dames is, als het maar om één ding gaat, dan moet je nog even doorbijten. Maar als je je echt niet thuis voelt bij de opleiding en in de stad, verdrietig bent en depressief wordt, je heel snel naar Studielink moet gaan en je uitschrijven. ‘Het is echt een hele opluchting’, zeggen beide dames.
‘Ze hebben er een enorme puinhoop van gemaakt’ Hoe naïviteit, arrogantie en blinde ambities leidde tot de ineenstorting van FC Twente Als eerste club in de geschiedenis van de eredivisie moest FC Twente vorige week drie punten inleveren. Dat komt omdat de club er financieel een rotzooi van heeft gemaakt. Waar is het misgegaan met de provincieclub, die vijf jaar geleden nog kampioen werd en furore maakte in Europa? Experts geven uitleg. DOOR JESSE HOLSBEEK EN REMCO JACOBI FC Twente werd in het jaar 2010 voor het eerst in de historie van de club, kampioen van de eredivisie. Na dit geweldige succes wilde voorzitter Joop Munsterman de club nog verder omhoog stuwen. Dat bleek een hele grote fout die de teloorgang van Twente in zou leiden, stelt Paul Schabbink die voor RTV-Oost 13 MAART 2015 | REDACTIE A P8
de club dagelijks volgt. ‘De drang naar meer succes heeft Twente de kop gekost. Ze zijn doorgeslagen in hun blinde ambitie. Er werd te veel geld geïnvesteerd om bij de top te kunnen horen. De salarissen waren te hoog en er werden onmogelijke aankopen gedaan.’ Spits Luc Castaignos die momenteel een miljoenensalaris opstrijkt, is daar het perfecte voorbeeld van. ‘Luc is echt een prestigeobject. Twente wou laten zien dat ook zij, een speler van de top konden halen.’
MARK RUTTE-SALARIS
De grote financiële problemen zijn voor clubwatcher Leon ten Voorde, van Tubantia, geen verrassing. Hij zag het kwaad al aankomen. ‘Bij FC Twente denkt men dat het een topclub is maar dat is het helemaal niet. De club heeft spelers gekocht die financieel eigenlijk
helemaal niet haalbaar waren’, doelt Ten Voorde op de transfers van Jerson Cabral en Leroy Fer, die werden overgenomen van Feyenoord. Cabral flopte volledig in Enschede. ‘En dat terwijl Twente hem maandelijks een salaris overmaakt waar premier Mark Rutte zo’n beetje een half jaar over moet doen.’ Naast het grote salarishuis en de dure aankopen heeft Twente ook een langlopende schuld. Dat komt voornamelijk door de zware hypotheek die op het stadion zit. Dat is momenteel een van de grootste problemen van de club. ‘Normaliter los je een schuld van een stadion in vijftig jaar af, Twente wilde dat twee keer zo snel doen’, zegt Schabbink. ‘Dat heeft grote problemen opgeleverd.’
SPORT
GROTE POPPENKAST
FC Twente presenteerde afgelopen zomer Alfred Schreuder als nieuwe hoofdcoach. Dat was geen verrassing, maar de lengte van het contract deed wel wenkbrauwen fronsen. Schreuder werd zonder enige ervaring als hoofdcoach voor zes jaar gecontracteerd. ‘Dat was erg naïef van Munsterman’, stelt Schabbink. ‘Joop wilde altijd een soort Arsene Wenger (jarenlang de coach van Arsenal) bij de club. Maar als je dan zes keer verliest, heeft dat natuurlijk geen zin.’ Ten Voorde vindt dat Twente wilde pronken met een jonge coach. ‘Twente moest per se laten zien dat het een beginnende trainer voor de groep zou zetten en dat het wel goed zou komen’, zegt hij. ‘Of hij acht ton per jaar verdient, is niet duidelijk. Maar het is wel duidelijk dat Schreuder een heel hoog salaris heeft voor een beginnende coach.’ Schreuder wordt bij Twente geasissteerd door een grote groep assistenten, zo ziet Ten Voorde. ‘Overal moest een trainer voor komen en dat kost natuurlijk een heleboel centen.’ Hij neemt assistent-trainer Kees van Wonderen als 13 MAART 2015 | REDACTIE A P9
voorbeeld. ‘Die zit gewoon op de tribune. Het is een geforceerde boel. Het beleid dat Twente voerde paste helemaal niet bij de club. Het is één grote poppenkast.
SCHOON SCHIP
Met de nieuwe financieel directeur Gerald van den Belt probeert Twente schoon schip te maken en de club weer financieel gezond te krijgen. Van den Belt heeft bij PEC Zwolle en SC Cambuur bewezen een uitstekende puinruimer te zijn. ‘Het is heel goed dat Twente deze man in huis gehaald heeft’, vindt Schabbink. ‘Hij kijkt met een nuchtere blik tegen de probleemsituatie aan. Hij heeft onlangs aangegeven dat Twente weer gewoon normaal gaat doen. Die mentaliteit heeft Twente nodig. Het vertrekpunt is nu om met weinig middelen een eredivisie-waardig elftal te creëren.’ Ook Ten Voorde vindt dat Twente terug moet naar de basis. ‘De club heeft haar nuchterheid en boerenverstand verloren. De arrogantie en het naïef denken moeten weg. Het kan enige tijd duren, maar alleen zo kan Twente weer worden zoals het ooit was.’
KNVB OVER PUNTENAFTREK FC TWENTE: ‘FC Twente is door de licentiecommissie ingedeeld in categorie 1 en moet werken aan financieel herstel. Hiervoor heeft FC Twente zelf een plan van aanpak opgesteld, dat erop is gericht de club binnen maximaal negen meetmomenten (een termijn van drie jaar) structureel naar categorie 2 of 3 te brengen. Gedurende dit traject houdt de licentiecommissie toezicht op de gemaakte afspraken. Ook geldt er een sanctietraject, daarin staan de gevolgen als een club zich niet aan de gemaakte afspraken houdt. De club heeft voor de tweede keer, niet tijdig voldaan aan de normstelling die is afgesproken. De eerste keer kreeg FC Twente nog een publieke waarschuwing. De nieuwe straf volgt op basis van het sanctietraject in het licentiereglement en het plan van aanpak dat FC Twente met de licentiecommissie is overeengekomen.’
ACHTERGROND
Nooit down bij Downey’s Ik betrap mezelf er ook op dat ik ander gedrag vertoon tegenover de werknemers. Onbewust gebeurt dit. Als een van de werknemers, Mark, mijn bestelling komt opnemen zorgt hij er voor dat hij niet meteen wegloopt. Hij blijft nog even staan, maakt een klein praatje. Het is geen geforceerd praatje maar een praatje waar hij zelf ook plezier in heeft. Dat maakt de ervaring bij Downey’s anders, daar zijn de werknemers eerlijk en open. Op het moment dat werknemers even niks te doen hebben gaan ze of achter de keuken in of ze komen even bij je aan tafel zitten om je wat te vertellen over hun eigen ervaringen. Zo komt na een tijdje Marieka, een van de serveersters, bij mij zitten. Trots vertelt ze mij hoe lang ze al bij Downey’s werkt. ‘Ik vind dit het leukste werk op de hele wereld.’ vertelt ze met een grote glimlach.
‘Goedemiddag welkom bij Downey’s mag ik uw bestelling opnemen?’ Een restaurant, niet met een ongelukkige naam, maar met een naam die zegt waar het op staat. In Downey’s werken geen normale mensen zoals jij en ik, maar mensen met een verstandelijke beperking. Ik ging uitzoeken hoe het in de lunchroom in zijn werk gaat. DOOR: KIRSTEN HOOGENDOORN Het moment dat ik de deur open neemt de geur van versgebakken broodjes en koffie over. Er hang een gemoedelijke sfeer in de kleine lunchroom. De ruimte is gedecoreerd met felle kleuren, vooral de kleuren oranje en groen overheersen waardoor het er meteen al gezellig uitziet. Het geroezemoes van de mensen en de muziek die ze afspelen passen mooi bij de lunchroom.
‘Toch is het apart,’ hoor ik een meisje aan een tafel links van mij tegen haar vriendin zeggen. ‘Je gedraagt je anders tegenover de werknemers. Meer op een vertroetelende manier.’ Dat gevoel overheerst bij het merendeel van de klanten. Als een bestelling opgenomen wordt zorgen de meeste klanten er voor dat ze langzaam en duidelijk praten. Soms gaat dit gepaard met een kinderlijk stemmetje. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P10
Bij het onderwerp beperkingen krimpt Marieka een beetje in. ‘Zelf vind ik dat ik geen beperking heb.’ zegt ze stellig. ‘Ik ben een gewoon mens, die net als ieder ander werkt.’ Ook de collega van Marieka, Mark, is het onderwerp beperkingen ook gevoelig. ‘Ik wil niet dat mensen mij zien als iemand met een beperking, ik wil dat ze mij zien als een normale jongen.’
Na een kort gesprek worden beide werknemers er op gewezen dat er meer klanten wachten en moeten zij terug aan het werk. Toch als ik wegga kunnen ze het allebei niet laten om nog een knuffel te komen geven. En als ik wegfiets zie ik ze allebei voor het raam mij gedag zwaaien.
ACHTERGROND
IS snapt erg goed wat de kracht van social media is
Iedereen heeft de beelden wel eens gezien: een man in een oranje overall wiens hoofd vakkundig wordt verwijderd. Deze beelden gingen in notime de hele wereld over door middel van verschillende sociale media en nieuwssites. Nu walgt iedereen van wat de Islamitische Staat doet, maar zij maakt wel optimaal gebruik van de moderne communicatietechnieken die tot haar beschikking is. DOOR: CASPAR VAN DE POEL De hele wereld is eigenlijk stomverbaasd dat IS gebruik maakt van sociale media en andere moderne communicatietechnieken, maar de vraag is: waarom zou zij hier geen gebruik van maken? Sociale media hebben de potentie om snel, makkelijk en goedkoop individuen wereldwijd te bereiken, dus dat doet IS ook. Het is misschien raar om zo te zeggen, maar IS gaat wel heel erg goed om met de sociale media waar zij op actief zijn, waaronder Twitter. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P11
KALIFABOOK
Het is logisch om bij aantallen iets terughoudend te zijn, op het internet lopen fictie en feit in elkaar over en de beeldvorming kan makkelijk gemanipuleerd worden. Reclamebureaus doen niets anders, beroemdheden kunnen bijvoorbeeld zo’n bureau inhuren om hun aantal volgers kunstmatig op te krikken. Maar waarom gebruikt IS Twitter nu eigenlijk? Het antwoord ligt eigenlijk heel erg voor de hand: op Twitter roept IS haar idealen en zij hoopt dan steun te krijgen van de rest van de wereld. Steun in de vorm van geld, personeel en materiaal, en als zij genoeg steun krijgt wordt IS sterker. En als zij sterk genoeg is, dan kan IS een eigen Islamitische Staat stichten.
Er van uitgaande dat de site echt is, past dit zeker wel binnen de mediastrategie van IS. Die is namelijk erg op het westen gericht om de boodschap van IS uit te dragen en zo steun onder de westerse bevolking te verkrijgen. Als IS zelf het medium heeft opgericht, biedt het in eigen beheer hebben IS de mogelijkheid te plaatsen wat het wil. Zonder de kans om gemanipuleerd te worden. Er zullen minder beperkingen zijn over wat geplaatst kan worden, waardoor misschien het shockeffect groter is. Ook zou het een boodschap uit kunnen dragen dat IS volledig onafhankelijk is van het westen, omdat zij zelf de servers beheren.
Dat IS actief is op Twitter was al langer bekend, maar nu is ook duidelijk hoeveel accounts er zijn van IS-sympathisanten: tussen de 46 000 en 70 000. De eigena ren van Twitter weten ook al enige tijd dat IS actief is op hun sociale medium, zij hebben namelijk minimaal 1000 accounts van IS-sympathisanten verwijderd tussen september en december. De meeste accounts van IS tweeten hun idealen en andere boze dingen in het Arabisch, maar een op de vijf IS accounts tweet ook in het Engels.
Een nieuwe ontwikkeling in social medialand is dat IS haar eigen sociale medium sticht. Het medium heet oorspronkelijk 5elafabook, maar gaat in de westerse wereld door het leven als Kalifabook. Velen gingen er direct van uit dat de site echt was, maar dit hoeft echter niet het geval te zijn. Het kon ook gewoon een stunt van IS zijn om de media te bespelen, maar er klinken ook geruchten dat Kalifabook door de CIA zou zijn opgezet. Ze zouden zo aan e-mailadressen van IS-sympathisanten kunnen komen.
Meiden over vrou DOOR LAURA VAN DER ZEE
15% VROUWEN WERKT IN DE TOP VAN DE 100 GROOTSTE BEDRIJVEN IN NEDERLAND
45%
VAN DE WERKZAME BEROEPSBEVOLKING IS VROUW
BIJ DE RIJKSOVERHEID IS HET AANDEEL VROUWEN ONDER HOGERE EN TOPAMBTENAREN GEGROEID MET
2%
13 MAART 2015 | REDACTIE A P12
Oost-Nederland, Carlijn Plegt, 17 jaar, student journalistiek Vind je dat er op dit moment genoeg vrouwen aan de top staan? Vrouwen zijn goed op weg om aan de top te komen. Wel vind ik dat je nog steeds weinig vrouwen ziet die echt topfuncties uitvoeren.
Zou een vrouwenquota in bedrijven helpen? Eigenlijk triest dat er een quota moet worden ingevoerd omdat er anders te weinig vrouwen in bedrijven zijn. Maar het is niet anders. Wat zou jou wensbeeld zijn over tien jaar als we het hebben over meer vrouwen aan de top? Ik vind dat er wel meer vrouwen moeten komen over tien jaar. Maar wel vrouwen met talent, niet omdat ze verplicht vrouwen nodig hebben in bedrijven.
Een dag als internationale vrouwendag, wat vind je hier nou van? Heeft het waarde? Het heeft naar mijn idee niet echt waarde. Als het waarde zou moeten hebben dan moet er meer aandacht aan worden besteed.
Veel mannen zeggen dat er niet genoeg talentvolle vrouwen zijn die in het plaatje passen. Is dit waar denk je? In welke functie dan ook, er is talent nodig. Ik vind niet dat je omdat wij ‘vrouwen’ zijn, kunt zeggen dat wij geen talent hebben en daarom niet in het plaatje passen.
West-Nederland, Nicole van Leeuwen, 23 jaar, receptioniste bij Troostwijkveilingen Vind je dat er op dit moment genoeg vrouwen aan de top staan? Nee, ik vind dat vrouwen nog steeds onderdrukt worden in Nederland, zeker als het gaat om hogere functies. Zou een vrouwenqouta in bedrijven helpen? Ja, ik denk het wel! In duitsland hebben ze een quota van 30%, in Nederland zou dat ook nog wel hoger mogen. Wat zou jou wensbeeld zijn over tien jaar als we het hebben over meer vrouwen aan de top? 50/50 in de bedrijven.
Een dag als internationale vrouwendag, wat vind je hier nou van? Heeft het waarde? Ik vind internationale vrouwendag goed, zo kan iedereen stilstaan bij het begrip. Of het waarde heeft weet ik niet, ik denk dat veel mensen weten dat de dag bestaat maar dat ze er niet echt bij stilstaan.
Veel mannen zeggen dat er niet genoeg talentvolle vrouwen zijn die in het plaatje passen. Is dit waar denk je? Dat is onzin! Er zijn genoeg talentvolle vrouwen op de wereld maar omdat wij nog steeds onderdrukt worden, krijgen we niet altijd een kans om dit te laten zien!
wen aan de top
INTERVIEW
IN NEDERLAND BEDRAAGT HET AANDEEL VROUWLIJKE MANAGERS
30%
NET ONDER HET EUROPEES GEMIDDELDE
Noord-Nederland, Carolien Ronde, 17 jaar, student journalistiek
Zuid-Nederland, Marlijn Verhoeven, 18 jaar, student verpleegkunde
Vind je dat er op dit moment genoeg vrouwen aan de top staan? Nee, er staan nog steeds te weinig vrouwen aan de top in grote bedrijven. Omdat er veel minder vrouw
Vind je dat er op dit moment genoeg vrouwen aan de top staan? Ik vind nog steeds dat je vaker hoort dat de mannen aan de top staan als je naar het zakelijke wereldje kijkt, grote bazen van bedrijven of naar juist artsen.
Zou een vrouwenquota in bedrijven helpen? Eigenlijk vind ik het raar dat er een quota zou moeten zijn, om vrouwen meer aan de top te laten werken. Maar als dit de enige manier is, dan vind ik dat een goed idee.
Wat zou jou wensbeeld zijn over tien jaar als we het hebben over meer vrouwen in de top? Dat vrouwen net zo veel kans hebben om in topfuncties te werken als mannen.
Een dag als internationale vrouwendag, wat vind je hier nou van? Heeft het waarde? In Nederland heeft het niet heel veel waarde. In andere landen heeft het meer waarde, zeker voor de gelijkheid van de man en de vrouw.
Veel mannen zeggen dat er niet genoeg talentvolle vrouwen zijn die in het plaatje passen. Is dit waar denk je? Ik denk zeker niet dat dit waar is, je ziet dat steeds meer vrouwen meer aandeel krijgen op universiteiten. Dat ze hoger geschoold zijn dan mannen, in dat geval hebben de vrouwen meer kwaliteit en zouden ze het werk beter kunnen doen. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P13
Zou een vrouwenquota in bedrijven helpen? In principe is dit een mooi begin en een reĂŤle streefwaarde. Het zou uiteindelijk het mooiste zijn als bedrijven 50/50 waar kunnen maken.
Wat zou jou wensbeeld zijn over tien jaar als we het hebben over meer vrouwen in de top? Het ideale wensbeeld zou voor mij zijn dat je een verschuiving ziet naar gelijkheid, zo kan iedereen laten zien wat hij of zij kan.
Een dag als internationale vrouwendag, wat vind je hier nou van? Heeft het waarde? Voor mij betekent de dag eigenlijk niets, en ik vind het persoonlijk niet bijzonder. Maar ik kan me heel goed voorstellen dat er bepaalde mensen zijn, waarvoor dit wel heel waardevol is. Veel mannen zeggen dat er niet genoeg talentvolle vrouwen zijn die in het plaatje passen. Is dit waar denk je? Nee, want iedereen heeft zijn eigen talent, kwaliteit, eigenschappen en competenties. Het moet alleen op de juiste manier worden ontwikkeld.
47%
VERWACHT EEN KLEINE KANS OP DE ARBEIDSMARKT NA ZWANGERSCHAP
VROUWELIJKE MANAGERS MET EEN HOGER OF WETENSCHAPPELIJK BEROEP ZIJN IN DE GEZONDHEIDSZORG MET
58%
VERTEGENWOORDIGT
REPORTAGE
Rembrandt De grootmeester in de schilderkunst van de 17e eeuw, is opnieuw te bewonderen in een speciaal bijeengebrachte collectie. Werken die minder bekend zijn, omdat ze in een later stadium van zijn leven gemaakt zijn, komen van alle uithoeken van de wereld te samen in het Rijksmuseum. De expositie is getiteld: Late Rembrandt. DOOR DANIQUE HOEKSTRA EN MADELON VAN WIJK Eenmaal onder de imponerende poorten van het Rijksmuseum door gelopen, waar de kunstkriebels je overvallen, begint de reis terug door de tijd. Een reis die aardig lang duurt. Op de dinsdagmiddag hebben oudere stelletjes en groepen schoolkinderen zich verzameld op het binnenplein van het Rijksmuseum. Allemaal staan ze te popelen om de werken van Rembrandt van Rijn te mogen aanschouwen. ‘Late Rembrandt’ is een expositie over het werk van Rembrandt, dat nooit zo bekend is geworden als zijn grotere doeken. Zoals de naam al verklapt, heeft Rembrandt nooit de kwast naast zich neer kunnen leggen en zijn dit werken die hij op latere leeftijd heeft gemaakt. Niet echt verassend, ook niet nieuw, maar wel nieuw voor de wereld. Want de schetsen en schilderijen die in de mysterieus donkerblauw geverfde ruimtes hangen, komen van over de hele wereld. Uit musea en privécollecties zijn de werken voor korte tijd samengebracht in het Rijksmuseum. Het is een echte once in a lifetime-experience, waarschijnlijk komen al deze werken maar één keer in je leven bij elkaar. De expositie ‘Late Rembrandt ’ begint bij een zaal met daarin drie grote zelfportretten. De ruimte is er toepasselijk naar vernoemd, ‘Zelfportret’. Zijn zelfportretten zijn allemaal in hetzelfde genre geschilderd en hebben ongeveer dezelfde grootte. Was Rembrandt zijn inspiratie kwijt of was hij klaar met de grote, tijdrovende doeken? Hij gooide het in ieder geval over een andere boeg. In de daaropvolgende kamer hingen meer etsen en tekeningen op klein formaat van de grootmeester in de schilderkunst. Aan de donkerblauwe muren van de zalen ko13 MAART 2015 | REDACTIE A P15
men de kleine werken goed tot hun recht. Vooral de gedetailleerde tekeningen op wit papier steken af tegen de muur en trekken de aandacht. Naakte dames, huiselijke taferelen, religieuze afbeeldingen, dieren, Rembrandt tekende het allemaal. De als een Rembrandt erkende schilderijen zijn erg in trek. Zijn schilderstijl blijft door de jaren heen dynamisch en bewegelijk. Door middel van verschillende technieken maakt hij onderscheid in diverse materialen. Iets wat de kunstkenner herkent als typerend voor Rembrandt. De tentoonstelling is druk bezocht. Collectief uitte het publiek, iets ouder dan de middelbare leeftijd, hun impressies van de meesterwerken. De diepste theorieën worden op gedempte toon besproken. Het maakt niet uit of er wordt gekeken naar een tekening van een paar penseelstreken of een volledig zelfportret van één bij één. Alles wordt bewonderd.
EEN ECHTE ONCE IN A LIFETIME-EXPERIENCE
Eenmaal aangekomen bij de laatste ruimte, staat er een groep mensen om een schilderij heen. Er wordt druk gefotografeerd en om eerlijk te zijn, mag dit kiekje niet ontbreken in je fotoalbum. Daar hangt hij dan, zijn laatste zelfportret. Rembrandt van Rijn staart je aan. Zijn ogen, gedetailleerd op het canvas gezet, kijken je doordringend aan. De rimpels, die met ieder zelfportret dieper, en meer lijkten te worden, laten zien dat de kunstenaar steeds dichter bij zijn einde komt. De laatste ruimte die je bin
nenwandelt bevat zijn laatste tekeningen. Veel kleine schetsen met daarnaast een uitgewerkte versie. Als laatste loop je tegen een levenslijn aan. Daar kan je zien wanner hij is begonnen met schilderen, wanneer de Nachtwacht nou precies gemaakt is en wanneer hij overleed. Het daglicht lacht je tegemoet, maar het is jammer dat je aan het eind van de tentoonstelling bent gekomen.
ZIJN SCHILDERSTIJL BLIJFT DOOR DE JAREN HEEN DYNAMISCH EN BEWEGELIJK
Voor de Rembrandt-liefhebber, is de expositie ‘Late Rembrandt’ zeker geen teleurstelling. Zijn werk blijft ook op latere leeftijd, van hoge kwaliteit. Voor mensen met een gemiddelde interesse voor kunst, is de voorstelling ook nog leuk om te bezoeken. Bij ieder schilderij staat een korte uitleg, om je kunsthorizon weer te verbreden. Voor iedereen die zich alleen de Nachtwacht herinnert van de lessen kunstgeschiedenis, kan deze expositie wel eens een tegenvaller worden. Natuurlijk kan je ook in de reguliere collectie van het Rijksmuseum zijn meesterwerk zien schitteren. De Nachtwacht, ofwel ‘Het korporaalschap van Frans Banning Cocq en luitenant Willem Ruytenburgh maakt zich gereed’ heeft genoeg interessante verhalen in het schilderij zitten. Je kan je ogen de kost doen tot 17 mei in het Rijksmuseum te Amsterdam. >
REMBRANDT BLIJFT ZIJN LEVEN LANG EEN PASSIE HOUDEN VOOR ZOWEL ETSEN EN SCHETSEN ALS SCHILDERWERK
13 MAART 2015 | REDACTIE A P16
REPORTAGE
13 MAART 2015 | REDACTIE A P17
REPORTAGE
‘Wolf keert terug naar Nederland? Dat zou mooi zijn!’ Na alle ophef over de wolf die in Nederland rondliep, is hij weer gespot in Duitsland. Bianca Hemminga heeft een fascinatie met wolven en heeft zelfs een aantal wolven grootgebracht. DOOR KELLY TANGHE & JANA WIERSMA
WAT DEED DE WOLF HIER IN NEDERLAND?
Wolven hebben twee opties of ze blijven gewoon bij de groep en je hebt de wolven die weggaan. De wolven die weggaan zijn de wolven die zelf gaan proberen een eigen gezin te stichten. Je hebt ook de wolven die gewoon hun hele leven bij de groep blijven. De wolf hier in Nederland was waarschijnlijk een teefje. Als ze bij haar roedel was gebleven had ze nooit jongen mogen krijgen want dat mag alleen de hoogste dame in rang. En als ze dat dan wel graag wil dan moet ze gewoon voor haarzelf beginnen, daarom is ze hier.
WAT HEEFT DE WOLF GEDAAN EN ZOUDEN MENSEN WEER SAMEN KUNNEN LEVEN MET WOLVEN?
Ze is waarschijnlijk op jacht gegaan op hazen, fazanten en schapen. Ze wilden een schaap pakken maar ze is net op tijd weggejaagd. Natuurlijk zal een wolf wel eens een schaap opeten waardoor mensen minder tevreden zullen zijn met haar komst. Maar dat vind ik ook maar hypocriet, in Nederland eten we met elkaar elke dag vlees waarvoor wel 40.000 dieren worden geslacht, dan moet dat ene schaap die een wolf dan misschien eet ook geen probleem zijn. En bovendien zijn wolven eigenlijk helemaal niet zulke goede jagers als ze alleen zijn. De meeste pogingen mislukken daarom moeten ze zoveel mogelijk energie sparen. Wolven hebben ook alleen maar een bek in tegenstelling tot bijvoorbeeld katachtige die hebben ook klauwen. Daarom hebben wolven ook elkaar nodig, want dan kunnen ze nog een keer een ree vangen een wolf alleen zou voor een kleinere prooi gaan. De mensen hier in Nederland reageerden wel heel positief dus eigenlijk hadden we ons geen betere eerste wolf kunnen wensen. Want ze is hartstikke leuk bemoeit zich met niemand en heeft geen schapen gepakt of andere enge dingen gedaan, dus ze is een hele goede vertegenwoordiger geweest. En een mooie testcase om te zien hoe Nederland er op zou reageren.
IS HET GEVAARLIJK ALS JE DE WOLF TEGENKOMT?
Nee, helemaal niet als je hem tegen bent gekomen mag je heel blij zijn en camera pakken natuurlijk. Hij zal je ook niet aanvallen. Gewoon genieten dus, je hoeft echt niet bang te zijn. Als je een wolf weg wil jagen gewoon wapperen en geluid maken dan gaan ze wel weg. Maar de wolf heeft een gevaarlijk imago en dat is jammer want wolven zijn uitermate sociaal.
HEEFT HET NOG INVLOED OP DE NATUUR HIER IN NEDERLAND ALS DE WOLF TERUG ZOU ZIJN?
Dat kun je heel goed zien in Amerika bij ‘Yellow Stone’, hele rivieren zijn daar verandert door de komst van de wolf. Het effect zou hier niet zo groot zijn want wij hebben natuurlijk minder natuur. Het zou wel een klein effect kunnen hebben op de reeën in Nederland. De ree staat namelijk wel op het menu, die vinden ze eigenlijk het lekkerst. Wolven pikken de oude of de zieken eruit want die kunnen ze pakken de jonge fitte dieren zijn te lastig, dus je houd gezonde reeën over. En die worden door de wolf gedwongen om te trekken. Dus wat je zult zien is dat die reeën niet lui op een plek blijven hangen en alles kaalvreten. Wat je ook zult zien is dat bijvoorbeeld de vogels ook meeprofiteren want die eten de restjes op.
WAAROM VALT DE WOLF GEEN MENSEN AAN MAAR DE TERROR-OEHOE WEL?
De wolf is in het wild opgegroeid, in tegenstelling tot de terror-oehoe die volgens mij door mensen is opgevoed. Dat zie je omdat de wolf zich juist niet met mensen bemoeit. Ze weet dat mensen een ander soort zijn dan zij en laat ze daarom met rust. De oehoe is waarschijnlijk bij mensen groot gebracht omdat ze juist mensen aanvalt. Toen ik wolven grootbracht gaan die wolven jou zien als een andere wolf, weliswaar een rare maar je hoort wel bij hen. De oehoe ziet ons als één van hen en valt mensen aan om ze te corrigeren. Eigenlijk omdat hij niet snapt waarom mensen zich zo raar gedragen, zo hoort een oehoe zich niet te gedragen. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P20
MEDIA/ENTERTAINMENT
Ron’s Mediahoek DOOR RON HESSELINK
MUZIEK
ROYAL BLOOD ROYAL BLOOD Door NME bestempeld als ‘redders van de rock’. Harde bluesrock vol met riffs van dit Britse duo. Denk aan Queens of the Stone Age meets Led Zeppelin. Debuutalbum ‘Royal Blood’ nu overal verkrijgbaar.
GAMES
HOTLINE MIAMI 2: WRONG NUMBER Het vervolg op de populaire game uit 2012. Het is een bloederig schietspel waarbij je in de 80’ drugskartels uitroeit voor eigen gewin. IGN geeft de game een 8,8. Uit op Ps4, Ps3, Vita en PC vanaf 11 Maart.
BOEKEN
DE ZOMER HOU JE OOK NIET TEGEN Een man van begin zestig ontvoerd een zwaar gehandicapte jongen van bijna zestien. Samen klimmen ze een berg op in de Provence, Frankrijk, waar de man vertelt over zijn relatie met de moeder van de ontvoerde jongen. Tussen 7 en 15 maart gratis verkrijgbaar bij aankoop van minimaal €12,50 aan boeken.
FILMS
FRANK Beginnend muzikant Jon sluit zich aan bij een indie-pop band. De zanger, een zekere Frank, is een vreemde man die zijn masker nooit afzet. Jons leven Staat volledig op zijn kop. Hij komt in allerlei vreemde situaties terecht samen met Frank en zijn band. Vanaf 9 april in de bioscoop. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P21
COLUMNS
DANIQUE HOEKSTRA HOOFDREDACTEUR
RENÉ OUDMAN REDACTIECHEF
MADELON VAN WIJK REDACIECHEF
Het is vrijdagochtend en ik zit in de trein. Onderweg naar de laatste redactiedag. Het editorial moet nog geschreven worden. Iets wat er vaak bij in schiet als je eerst probeert het tijdschrift zo goed mogelijk te vullen. Een lastig karwei om tot de laatste dag te bewaren, maar offers moeten gemaakt worden in de keiharde tijdschriften wereld. Het uitzicht vanuit mijn trein levert ook weinig inspiratie op. De weilanden schieten voorbij. Er zijn alleen wat schapen die proberen om het koude, harde gras van de grond te eten. Het groene gras is bedekt met een laag forst – Toepasselijk bij het motto dat de hele week op het bord heeft gestaan: ‘het kan dooien en het kan vriezen’ – Eenmaal aangekomen op locatie hangt de tostigeur van de dag ervoor nog in de ruimte. – Woensdag tosti-dag, het kan niet beter. – Stressend zie ik redactieleden trappen op en af rennen. Wie nu nog durft te beweren dat werken voor een magazine geen topsport is, moet het maar eens proberen. Van alleen al het geluid, van vingers die driftig op een toetsenbord tikken, val je spontaan af. Geen reden meer voor superfoods, gewoon aan het schrijven slaan en schrijven, dat hebben we gedaan. Nou moet ik zeggen dat ik als moedereend met mijn volgzame kuikentjes – het is tenslotte bijna Pasen – goed werk heb geleverd. We zouden zelfs té ambitieus zijn en meer ervaren tijdschriftmakers zonder pardon aan de kant zetten, met een tijdschrift dat staat als een huis. Wat ik als hoofdredacteur natuurlijk graag met een brede grijns aanhoor. We hebben flink gespard om meer pagina’s tot onze beschikking te krijgen en nog hebben we te weinig voor al het moois, dat deze week geproduceerd is. Zie je wel? Doorzettingsvermogen en een goeie kijk op bepaalde dingen kunnen je ver brengen, zelfs als tijdschrift-groentje. Dus trots op het eindresultaat? Jazeker. Moe maar voldaan, stappen we zo weer in de trein richting huis. Maar voor het ultieme lentegevoel ga je lekker op een terrasje zitten, koud glas drinken binnen handbereik en het tijdschrift opengeslagen op pagina drie. Santé!
Voor degene die geen slaap nodig heeft, degene die tegen een beetje drukte kan en af en toe eigenlijk al het werk wel wil verrichten is dit leuk werk. Voor degene die een van bovenstaande dingen niet waardeert, is dat het niet. Een week vol met interviews, reportages, verslagen en andere producties kan worden afgesloten en ik denk dat iedereen daar blij mee is. Het tijdschrift ligt in je hand, mijns inziens een hele mooie. Voor een stel eerstejaars studenten hebben we met onder anderen dichter Nico Dijkshoorn, RTL-weerman Reinier van den Berg, voetbaltrainers Ron Jans en Ton Lokhoff, FOX-analist Jan van Halst en VVD-politicus Halbe Zijlstra een aardig arsenaal BN’ ers weten te verleiden tot het geven van quotes voor onze artikelen. Het is mooi om te zien hoe een bijeengeraapt handeltje mensen die dezelfde passie delen in een week zoveel kunnen bereiken. Na eerdere weken waarin we een krant schreven en radio- en televisieuitzendingen maakten, hebben we met alle opgedane ervaring nu dit tijdschrift weten te maken. Van maandagochtend tot vrijdagmiddag was het een achtbaan voor velen. Deadlines, afzeggingen, telefoontjes en mails vlogen door het (veel te benauwde) klaslokaal waar onze 21 redacteurs deze week zaten. Blijdschap, teleurstelling, opgewektheid en slapeloosheid waarden bij iedereen op een gegeven moment wel eens rond. Ook al valt het Netflix-gebruik nog verder te beteugelen in volgende praktijkweken is het niveau in de afgelopen maanden behoorlijk omhoog gegaan. Met dit tijdschrift is periode 3 van dit schooljaar ook (op de tentamens na) afgesloten en komen we steeds dichterbij het einde van het eerste jaar. Met het stel wat we nu bij elkaar hebben, kunnen we nog heel ver komen. Ik wil iedereen bedanken die zich hier voor heeft ingezet, met name Ger de computerman die meer dan eens te maken had met mijn geklaag over de opmaak. Weekend!
Terwijl ik voor mezelf nog een kopje thee inschenk, hoor ik dat de laatste hand word gelegd aan ons magazine; Newsnet Magazine. Bewerken is niet mijn area of expertise dus ontferm ik me over de laatste column waar ik geacht ben een samenvatting te geven van de week. Of iets in die richting. Sowieso heb ik zometeen twee dagen nodig om bij te komen van het slaapgebrek door de vele uren die ik heb gespendeerd achter mijn laptopje, driftig op zoek naar bronnen en informatie, maar het eindproduct mag er zijn. En nu- nu is de week zo goed als voorbij. De laatste schoonheidsfoutjes worden uit de stukken gehaald, de foto’s worden geplaatst en langzaam maar zeker zie ik het resultaat ontstaan. Een magazine van ons, voor ons, zoals het mooi omschreven kan worden. Het heeft mij, en ik geloof de anderen ook, een jaar van mijn leven gekost maar het was het waard. En terwijl de geur van tosti’s en cake neerdalen in het lokaal hoor ik dat ik de enige ben die mijn column nog niet heeft ingeleverd en dus moet ik haast maken. Ergens vind ik het wel jammer dat het is afgelopen, maar ik heb een geweldige week gehad als chef. Mensen aansturen is absoluut niet mijn ding, dacht ik, maar voor mijn gevoel heb ik zeker wel het tegenovergestelde laten zien. Iedereen leeft nog en heeft uiteindelijk ook zijn of haar stuk ingeleverd, en ik loop zometeen met opgeheven hoofd de deur uit. Ik zeg- geslaagde week.
13 MAART 2015 | REDACTIE A P22
INTERVIEW
Social media verslaving onder jongeren Steeds meer jongeren krijgen op jonge leeftijd al een mobiele telefoon. Deze wordt niet meer gebruikt voor bellen en sms’en als er wat aan de hand is maar meer voor het volgen en gebruiken van social media. Onder social media verstaan we: Twitter, Facebook, Instagram, YouTube en Whatsapp. Dit zijn platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Uit onderzoek blijkt dat dit verslavend werkt. Meer dan 70% van de Nederlandse jongeren is verslaafd aan zijn of haar telefoon. En een volwassene checkt gemiddeld 221 keer per dag zijn of haar telefoon. Maar hoe zien de jongeren dat zelf ? En wat vinden hun ouders hier nou van? DOOR CARLIJN PLEGT
De universiteit van Maastricht deed een onderzoek onder tweeduizend jongeren tot 21 jaar waaruit bleek dat het overgrote deel niet langer dan een paar uur zonder telefoon kan. Dit is een probleem wat zich de laatste paar jaren pas afspeelt. Jolijn van der Wal (18): ‘enkele jaren terug was de mobiele telefoon nog niets, dan stuurde je elkaar één keer op de dag een sms’je maar meer konden we op dat moment ook nog niet. Nu we in deze wereld niet meer kunnen zonder social media gebruik ik het ook veel. Het is handig en leuk om veel over mensen te weten te komen en dingen met elkaar te delen. Wel merk ik dat ik soms terug verlang naar de tijd waarin ik mijn telefoon niet meenam naar vriendinnen omdat je toch niets met je telefoon kon doen.’
JONGEREN
Door toenemende druk van jongeren om constant met vrienden in contact te staan, alles te volgen en overal snel op reageren kunnen er kwalen ontstaan. Wat jongeren zelf niet door hebben is dat het gebruik van de mobiele telefoon niet alleen vermoeiend is maar ook slecht voor zowel je lichaam als geest. Teveel gebruik van social media put je lichaam en geest uit. Je ogen draaien op volle toeren en door het licht van je telefoon kom je niet in slaapstand. Dit zijn kleine verschijnselen van het verslaafd zijn aan social media. Door deze verschijnselen kunnen kinderen zich slecht concentreren en levert dit in sommige gevallen slechte schoolresultaten op. Jongeren vinden zelf dat ze niet verslaafd zijn.
Stan Overmars (13): ‘ik gebruik mijn telefoon veel, maar mijn ouders denken dat het alleen voor onnodige dingen is, maar er staat ook nuttige informatie op. We hebben een klassenapp waarin staat wat we moeten leren voor een proefwerk of wanneer we ons huiswerk moeten afhebben.’ Zelf hebben jongeren dus niet door hoeveel ze de telefoon gebruiken. Ze zijn ook niet anders gewend. Iedereen om hun heen gebruikt zijn of haar telefoon en om met elkaar te communiceren is social media een handig middel. Wat jongeren niet door hebben is dat wanneer zij hun telefoon voor langere tijd wegdoen ze last krijgen van klassieke afkickverschijnselen, zoals bij verslavingen als bij alcohol, drugs en gokken. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P23
OUDERS
Veel ouders zien de schoolprestaties van hun kinderen omlaag gaan. Een reden hiervoor is het gebruik van social media. Maar wat kunnen ouders hier nou zelf aan doen? Voor hen is het ook moeilijk want het verbieden van een mobiele telefoon werkt vooral tegen de kinderen. Veel jongeren beseffen ook niet de invloed van social media. Ze beseffen niet dat alles wat zij doen op social media bewaard blijft. Het is aan de ouders om hun dit duidelijk te maken. Maar ouders worstelen erg met deze rol.
Ineke Overmars (moeder van Stan): ‘het verbieden van de telefoon werkt niet, ze kunnen via hun laptop social media nog op de voet volgen. Naar mijn idee zijn jongeren ook blind voor de gevolgen. Mijn man en ik blijven herhalen hoe gevaarlijk het is en wat er kan gebeuren.’ Stan heeft met zijn ouders de afspraak gemaakt als hij huiswerk gaat maken dat hij pauzes mag inlassen om even op zijn telefoon te kijken. Volgens Ineke werkt dit beter dan hem helemaal niet laten kijken, dan gaat hij zijn huiswerk afraffelen.
Maar ook veel ouders ontdekken zelf ondertussen wat social media is. Vooral onder jonge ouders is het gebruik van de mobiele telefoon de laatste jaren erg gegroeid. Dit gaat soms ten koste van het kind. Ouders zijn drukker met het checken van hun mail dan met hun kind. Dus telefoonverslaving ligt niet alleen bij jongeren. Ook ouders gebruiken hun mobiele telefoon meer dan enkele jaren terug.
MEER DAN 70% VAN DE NEDERLANDSE JONGEREN IS VERSLAAFD AAN ZIJN OF HAAR TELEFOON. EN EEN VOLWASSENE CHECKT GEMIDDELD 221 KEER PER DAG ZIJN OF HAAR TELEFOON.
Social media expert Menno Both houdt zich al sinds 1998 bezig met internet en social media. Hij geeft social media cursussen, workshops en trainingen in Enschede. Hij ziet inderdaad een stijgende lijn in aanmeldingen voor zijn cursussen. ‘In deze tijd kun je bijna niet achter blijven. Bij alles wat je doet kun je bijna social media gebruiken. Al is het maar met boodschappen doen, dan bestaat er wel een app waarbij je korting krijgt als je die vertoont aan de kassa’, zegt Menno.
Menno ziet steeds vaker dat ouders zich aanmelden. De reden dat zij zich aanmelden is dan dat zij graag wat meer willen weten van social media en de gevaren daarvan. Vaders en moeders weten niet wat hun kind allemaal kan doen via zijn of haar telefoon. Ze melden zich dan aan bij een cursus en leren de eerste basis dingen over social media. Menno: ‘ik vind het goed dat ouders zich meer interesseren in wat hun zoon of dochter allemaal doet op zijn of haar telefoon. Ik kan me voorstellen dat het frustrerend werkt als zij constant met hun telefoon zitten. Ik geef wel altijd aan dat je je kinderen niet moet gaan controleren, dit wekt argwaan op. Maar ik heb vaak het idee dat ouders daarom juist mijn cursus volgen. Om hun kinderen te controleren.’ Telefoonverslaving kunnen we het nog niet noemen. In de verslavingszorg speelt het probleem nog nauwelijks. Er zijn nu nog maar kleine groepen die zo verslaafd zijn dat zij hulp nodig hebben. Herm Kisjes en journalist Mayke Calis schreven het boek Socialbesitas. Social media: van vertier tot verslaving. Daarin geven ze aan dat verslaving aan social media steeds meer gaat groeien.
SPORT
Doelpuntenmachine Bas Dost haalt wereldtop op karakter Dat hij überhaupt ooit een profvoetballer zou worden had niemand verwacht, maar inmiddels is Bas Dost (25) bijna topscorer van de ijzersterke Duitse Bundesliga. Ondanks een weg vol tegenslagen heeft de boomlange spits van VfL Wolfsburg de mondiale top en het Nederlands elftal bereikt. Het succesverhaal van een platte-
landsjongen die op wilskracht en doorzettingsvermogen zijn dromen waarmaakt. ‘Hij heeft zoiets van: die plek is van mij, en niemand gaat die afpakken’. DOOR REMCO JACOBI, JESSE HOLSBEEK EN RENÉ OUDMAN
De geboren Deventenaar heeft inmiddels al dertien goals uit dertien optredens voor de club uit de Volkswagenstad. Alleen wereldsterren als Lionel Messi en Cristiano Ronaldo kunnen betere cijfers overleggen in 2015. De prestaties van Dost blijven niet onopgemerkt, aangezien bondscoach Guus Hiddink hem in de voorselectie van Oranje heeft opgenomen. De aanvaller heeft de wereldtop bereikt, al ging dat niet gemakkelijk. De weg er naar toe zat vol hindernissen.
KLEINTJE MET GROTE VOETEN
Op het Drentse platteland begon de carrière van Dost, waar hij zich als vijfjarig ventje meldde op de training van CVV Germanicus in Coevorden. Omdat hij te jong was mocht hij niet meedoen. Moederlief wist de trainer echter te overtuigen. ‘Hij had direct veel talent, dat kon je zien’, blikt Gerrit Veltink, oud-coach van Dost, terug. ‘Het lopen met de bal, het inzicht en het karakter had hij gelijk al, het was een lust voor het oog’. Dost kon zowel in de zaal als op het veld goed uit de voeten, voeten die voor een jongen van zijn leeftijd en lengte erg groot bleken. De oud-trainer vervolgt: ‘Hij was destijds erg klein, hij bleef achter qua groei. Hij was altijd een van de kleinsten, wat hij best vervelend vond omdat hij de duels voorin aan wilde gaan. Hij had wel grote voeten, dat viel me laatst ook nog op toen ik de oude foto’s bekeek’. Michel Pot, voorzitter van Germanicus, maakte Dost zeven jaar lang mee. Hij zag een gedreven jongeman die erg fanatiek was. ‘Het was niet zo dat hij er met kop en schouders bovenuit stak, maar hij had wel een duidelijk doel voor ogen en dat wilde hij op zijn eigen manier bereiken. Hij had het goede karakter om de top te halen, maar het was niet zo dat wij dachten dat hij het tot het betaalde voetbal zou schoppen.’ Pot heeft lovende woorden over voor zijn instelling: ‘Als we om vier uur moesten trainen, stond hij om drie uur al op het veld. Dat was kenmerkend voor Bas.’ 13 MAART 2015 | REDACTIE A P25
GEDREVEN EN ONGEDULDIG
Zeven jaar en vele doelpunten later mocht de twaalfjarige Dost de overstap maken naar FC Emmen waar hij werd opgenomen in de jeugdopleiding. Daar maakte hij elk jaar stappen, zo zag trainer Gert Heerkes, die de club van dichtbij volgde. ‘Het ging best vlot met hem, hij paste zich snel aan’, zegt hij. ‘Hij werd met het jaar beter, dat kwam ook door zijn goede mentaliteit. Bas wilde altijd trainen en was nooit geblesseerd. Hij was erg gedreven en opportunistisch, maar ook druk. Dat had voor- en nadelen. Met Bas in het team was er altijd wat te doen. Heerkes zag dat de jonge aanvaller veel kwaliteiten had. ‘Hij had een uitstekende basistechniek. Hij drukte vanaf de zijkant met de binnenkant van de voet perfect af.’ Heerkes omschrijft Dost als enthousiast, gedreven, maar ook ongeduldig. ‘Het laatste duidt erop dat hij elke keer meer wil. Wanneer hij een wedstrijd niet scoort of in de basis staat moet het volgens hem de volgende wedstrijd gebeuren.’
‘ALS WE OM VIER UUR MOESTEN TRAINEN, STOND HIJ OM DRIE UUR AL OP HET VELD’
Heerkes werd trainer van Heracles en haalde Dost in 2008 naar Almelo, waar Nico-Jan Hoogma de de directeur was. ‘In Bas Dost zagen wij destijds een getalenteerde jonge spits waar nog veel rek in zat’, kijkt Hoogma terug. ‘Het beleid was om jonge spelers aan te trekken, beter te maken en daarna te verkopen. Je mag zeggen dat dat bij Bas wel is gelukt’. Clubwatcher Leon ten Voorde van Tubantia zag dat Dost binnenkwam als een jongen met talent. ‘Heracles hoopte op een goede verkoop van hem. Bas heeft het bij Heracles zeker waargemaakt, al gedroeg hij zich soms ook negatief. Hij kon behoorlijk zeuren en stopte energie in de verkeerde dingen.’
Hoogma viel het op dat Dost snelle stappen wilde maken. ‘In het begin was hij veel te gretig. Hij nam geen rust, maar dat was voor ons wel prettig om mee te werken.’ De beleidsbepaler vervolgt: ‘Hij heeft veel goals gemaakt in de twee seizoen bij ons, een heuse goalgetter dus.’ Ex-ploeggenoot Peter Reekers herinnert Dost ook als een echte spits. ‘Ondanks zijn lengte is hij beweeglijk en heeft hij een goede techniek. Hij is een aanspeelpunt zowel door de lucht als over de grond. Bas is ook heel vast in zijn techniek voor het doel. Alle ballen schiet of kopt hij binnen de palen.’ Los van zijn kwaliteiten als spits is hij volgens zijn oud-medespeler een echte teamspeler. ‘Bas is een winnaar. Hij kon wel eens ontzettend teleurgesteld zijn na een gemiste kans. Daar was hij dan minutenlang mee bezig. Gelukkig kreeg hij zijn frustraties steeds beter onder controle en stak hij zijn energie meer in het ”belangrijk zijn voor het team”.’ Tim Breukers bevestigt dit. ‘Hij had in zijn eerste jaar nog wel eens dat hij te lang baalde van een gemiste kans’, weet de toenmalig rechtsachter. ‘Bas is een teamspeler die zijn mening niet voor zich houdt en uitspreekt wat hij denkt. Dat leverde nog wel eens een grappige discussie op met latere trainer Verbeek, aangezien die ook vrij eigenwijs is.’
VAN HET OOSTEN NAAR HET NOORDEN
Hoogma verkocht Dost na twee seizoenen in de zomer van 2010 voor 3,1 miljoen euro aan SC Heerenveen. Bij Heracles was hij tot 61 wedstrijden gekomen, waarin hij zeventien keer scoorde. ‘Hij was zoveel waard na alle goals, dat wij uiteraard een enorme financiële winst hebben kunnen behalen aan zijn transfer.’ Bij Heerenveen kwam hij in aanraking met toenmalig trainer Ron Jans, die zelf overkwam van FC Groningen. Jans was dolblij met het aantrekken van de spits. ‘Ik had twee spitsen op mijn lijstje staan en Bas was de nummer één,’ zegt de Zwolse trainer. >
>De relatie tussen beiden verliep in het eerste jaar moeizaam. ‘Mijn verhouding met Bas ging met vallen en opstaan. Er zaten barstjes in onze relatie. Bas was ongeduldig en wilde wat elke spits wil: scoren’, aldus Jans. Voetbal International-clubwatcher Marco Timmer zegt daarover: ‘Jans was vrij kritisch op Dost. Hij vond dat hij veel meer arbeid moest leveren.’ SC Heerenveen-ploeggenoot Gerald Sibon: ‘Hij was hongerig en wilde ondanks fysieke problemen erg graag spelen. Hij wilde laten zien waarom Heerenveen veel geld voor hem had betaald.’
‘HIJ WAS EIGENWIJS EN DAT IS HIJ EIGENLIJK NOG STEEDS WEL’
Na een moeizaam, door blessureleed geteisterd jaar kwam Dost in zijn tweede seizoen op stoom. Dat kwam ook de relatie met coach Jans ten goede. ‘Hij werd rustiger, er kwamen geen confrontaties meer. Ik focuste mij op de dingen die hij wel goed kon, in plaats van andersom’. Dat wierp zijn vruchten af. Dost werd in het tweede seizoen topscorer van de Eredivisie met 32 goals en Heerenveen eindigde als vijfde. ‘Hij ging maar door met scoren in dat jaar’, zegt Jans. ‘Dat hij 32 keer scoorde, was natuurlijk geweldig voor een speler van Heerenveen.’ De coach roemt de kwaliteiten van zijn toenmalig pupil. ‘Bas is zo snel in de sprint, dat was een geweldig wapen van ons. Hij vormde een fantastisch koppel met Luciano Narsingh, die twintig assists afleverde. ‘In de counter waren ze levensgevaarlijk. Narsingh was razendsnel en Bas kon hem bijhouden. Hij was vaak eerder bij de bal dan de verdedigers en heeft op die manier veel gescoord.’ De ervaren aanvaller Sibon ontpopte zich tot mentor van Dost. ‘Het was erg fijn om
met hem samen te werken. We hebben veel gepraat en ik heb hem duidelijk gemaakt dat profvoetbal werk is. Die bal moet in het netje, daar word je op afgerekend als spits. Ik zag de potentie en het talent al. Ik probeerde hem dingen aan te reiken, maar hij nam lang niet alles van mij aan aan. Hij was eigenwijs en dat is hij eigenlijk nog steeds wel.’
DER PLATTFUSS-BOMBER
Na zijn geweldige laatste seizoen in Friesland stond het rijke VfL Wolfsburg in de zomer van 2012 voor hem op de stoep. De ambitieuze Duitse club legde 7,5 miljoen euro op tafel voor de lange aanvaller en nam Dost per direct over van Heerenveen. In zijn eerste jaar kwam hij tot 28 wedstrijden en acht doelpunten. Toch was hij geen onbetwiste basisspeler. ‘Hij moest duidelijk even wennen aan de trainingsintensiteit’, zegt VI-journalist Timmer. ‘Die ligt in Duitsland namelijk veel hoger dan bij ons in Nederland. Maar in de eerste seizoenshelft scoorde hij zeven keer en dat is prima voor een nieuwe speler’, weet Timmer. ‘Daarna kwam er een nieuwe trainer voor de groep te staan. Dat pakte niet goed uit, want hij koos niet voor Dost en gaf een andere spits de voorkeur. Daarna heeft hij ook nog enkele vervelende blessures gekend.’
‘HOE BETER DE SPELERS OM HEM HEEN, HOE BETER HIJ ZELF OOK SPEELT’
In zijn tweede seizoen ging het beter. Omslagpunt was de invalbeurt tegen Hannover 96 in december 2014. Dost kwam als invaller in het veld en scoorde al na drie minuten de gelijkmaker. Sindsdien heeft de Overijssellaar een basisplaats en is hij niet meer weg te denken uit het elftal van de nummer twee van Duitsland.
‘Hij is helemaal fit en hij laat nu zien dat zijn topseizoen in Heerenveen geen incident was’, aldus Timmer. Dost scoorde in het kalenderjaar 2015 maar liefst elf competitietreffers. Die scoringsdrift leverdehem de bijnaam ‘Der Plattfuß-bomber’ op, die verwijst naar zijn grote voeten, waarmee hij de ballen ogenschijnlijk eenvoudig in het doel schuift.
Ton Lokhoff is assistent-trainer bij Wolfsburg en maakt de aanvaller dagelijks van dichtbij mee. Hij zegt dat Dost zijn draai heeft gevonden in de selectie van de club. ‘Iedereen mag Bas’, zegt Lokhoff. ‘Hij ligt heel goed in de groep. Bas is erg gedreven en een pure voetballiefhebber, hij wil elke wedstrijd spelen.’ Lokhoff weet dat de ontwikkeling van Dost na de winterstop in een stroomversnelling is geraakt. ‘Hij heeft nu veel vertrouwen. Dat komt ook omdat de trainer (Dieter Hecking, red.) hem veel vertrouwen geeft. Als Bas zich goed voelt, is hij top.’ Lokhoff ziet dat Dost ondanks zijn succes niet naast zijn schoenen gaat lopen. ‘Hij is een nuchtere jongen, maar hij vindt het allemaal natuurlijk erg mooi. Er is op dit moment media-aandacht voor hem vanuit heel Europa.’
TOONAANGEVENDE AFMAKER
Ron Jans is niet verbaasd door het succes. ‘Nee, zeker niet’, zegt de oud-coach van Heerenveen. ‘Fysiek is hij ook een stuk beter geworden en als het op scoren aankomt, is hij natuurlijk geweldig. De serie die hij heeft neergezet met die doelpunten in 2015, is ongelooflijk’. Sibon heeft eveneens veel respect voor de prestaties van zijn ex-ploeggenoot.’ 13 MAART 2015 | REDACTIE A P26
SPORT Hij heeft grote stappen gezet in Duitsland’, ziet hij. ‘Je krijgt daar veel minder kansen om te scoren dan bij ons, dus je moet nog scherper zijn. Je wordt als spits afgerekend op je doelpunten en dat beseft hij heel goed. Hij is één van de toonaangevende afmakers bij een topclub in Duitsland. Dat is knap.’ FOX Sports-analist Jan van Halst had niet verwacht dat Dost dit zou bereiken. ‘Het is geweldig dat het op dit moment zo goed, helemaal na zijn moeilijkere beginfase in Duitsland. Uiteindelijk heeft zijn karakter hem zo ver gebracht’, denkt de oud-voetballer. ‘Als je zijn loopbaanopbouw ziet, dan kun je concluderen dat hij van ver is gekomen en zich langzaam omhoog geknokt heeft.’
ORANJE
Zijn prestaties in Duitsland hebben hem ook een plek in de selectie van Oranje, dat eind maart tegen Turkije en Spanje speelt, opgeleverd. Sibon spreekt van een terechte uitverkiezing. ‘Natuurlijk heeft hij een plaats in de selectie van het Nederlands elftal verdiend. Hij timmert behoorlijk aan de weg in de Bundesliga en nu mag hij het laten zien in Oranje.’ In Coevorden verwacht men dat hij zich gaat profileren bij Oranje.
‘Hoe beter de spelers om hem heen, hoe beter hij zelf ook speelt’, stelt Germanicus-directeur Pot. ‘Dan zit hij bij Oranje dus prima, aangezien daar voldoende goede voetballers rondlopen. Bij het Nederlands elftal zal hij ook aanhaken.’
Ook Timmer vindt het niet meer dan normaal dat Dost deel uit maakt van de Oranje-spelersgroep. ‘Als je topscorer bent van de nummer twee van Duitsland, verdien je het om geselecteerd te worden voor het Nederlands elftal.’ Jans sluit zich daar bij aan. ‘Hij heeft die plek absoluut verdiend’, vindt de oefenmeester van PEC Zwolle. ‘Nu is het aan de bondscoach op te bepalen of hij hem opstelt of niet.’ Veltink vindt ook dat Dost terecht is gekozen voor Oranje, maar weet niet of hij gaat schitteren in het shirt van het nationale vlaggenschip. ‘Ik heb daar wel twijfels bij’, zegt de jeugdtrainer van Dost eerlijk. ‘Bij Oranje heb je buitenspelers die veel naar binnenkomen, dat is ongunstig voor het spel van Bas. Toch sluit ik niet uit dat hij ook daar een oplossing voor vindt.’ Net zoals hij dat in 1993 deed, toen hij als vijfjarig jongetje smeekte om mee trainen bij het team van Veltink.
BAS DOST 31-05-1989
1994 - 2001 CVV GERMANICUS 2001 - 2008 FC EMMEN 23 DUELS, 6 GOALS 2008 - 2010 HERACLES ALMELO 61 DUELS, 17 GOALS 2010 - 2012 SC HEERENVEEN 66 DUELS, 45 GOALS 2012 - HEDEN VFL WOLFSBURG 53 DUELS, 25 GOALS
‘Zijn moeder overtuigde me en zei: die kleine heeft het wel in zich. Dat is wel gebleken, haha.’
‘ALS JE TOPSCORER BENT VAN DE NUMMER TWEE VAN DUITSLAND, VERDIEN JE HET OM GESELECTEERD TE WORDEN VOOR HET NEDERLANDS ELFTAL’
13 MAART 2015 | REDACTIE A P27
‘Mijn vader is een klootzak’ DOOR MARTINA HOFSTEENGE
REPORTAGE Ouders die scheiden, het komt jammer genoeg steeds vaker voor. Van de 33.000 stellen die in 2013 zijn gescheiden had 56% kinderen, dat zijn maar liefst 70.000 kinderen die met een scheiding te maken krijgen. Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis in het leven van een kind en de gevolgen blijven ze dan ook jarenlang achtervolgen.
Verdriet, boosheid en schaamte. Dat zijn drie voorbeelden van de vele emoties die scheidingskinderen voelen. Jongeren verliezen door een scheiding vaak het respect voor één of beide ouders. Ze zijn boos en verwijten de ouder(s) dat zij de oorzaak zijn voor al hun problemen. Ook vallen jongeren tussen de 17 en 20 jaar vaak weer terug in de ontkenningsfase en hebben een grote kans op verlatingsangst. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Klinische psychologie: theorieën en psychopathologie’ van Van der Molen. ‘Eenzaamheid is een van de grootste gevolgen voor jongeren, dit wordt door veel mensen onderschat. Die eenzaamheid dragen scheidingskinderen lang met zich mee en kan in hun toekomstige relaties ook veel problemen veroorzaken.’ vertelt specialist in eenzaamheid Jeannette Rijks. Hoe oud kinderen dus ook zijn, een scheiding blijft altijd pijnlijk..
Elske (18) was 17 jaar toen haar ouders gingen scheiden. ‘Mijn ouders zijn pas net gescheiden, nog geen 3 maanden geleden. Ze hielden al jaren niet meer van elkaar en toen mijn vader een nieuwe vriendin vond gingen ze na twee dagen al samenwonen. Dit was een grote klap voor ons, vooral voor mijn moeder. Mijn moeder is een tijd lang van de kaart geweest, ze stond er ineens alleen voor als moeder van drie kinderen.
De scheiding heeft voor veel geldproblemen gezorgd, mijn vader bracht het geld binnen en dat is nu weg. We weten nu niet eens of we in ons huis kunnen blijven wonen, de hele scheiding heeft voor heel veel stress gezorgd. Ik heb veel moeite gehad om alle emoties te verwerken, maar ik heb gelukkig hele lieve mensen om mij heen. De band met mijn moeder is door de scheiding alleen maar sterker geworden, maar mijn vader hoef ik niet meer te zijn. Mijn vader is gewoon een klootzak. Door hem wil ik later ook niet meer trouwen, dat heeft hij verpest voor mij.’ 13 MAART 2015 | REDACTIE A P29
Demi (18) was 6 jaar toen haar ouders gingen scheiden. ‘De scheiding heeft bij mij voor veel problemen gezorgd. Ik woonde twee jaar bij mijn moeder, dan twee jaar bij mijn vader, ik voelde me nergens echt op mijn gemak. Door het constante over en weer verhuizen kreeg ik het idee dat ik nergens welkom was, dat ze mij allebei niet wilden hebben.
Ik voelde me altijd alleen en had het gevoel dat ik er met niemand over kon praten. Ik denk dat ik hierdoor ook in mijn puberteit mij echt ging misdragen; roken en drinken toen ik 13 was en veel spijbelen waardoor ik bleef zitten. Op dat moment woonde ik bij mijn vader, dit zorgde voor zoveel ruzie dat ik besloot om weer bij mijn moeder te gaan wonen. Ik was emotioneel ingestort en nog steeds krijg ik hulp bij het verwerken van de scheiding en de nasleep. Ik woon nu sinds mijn zeventiende op mezelf en het gaat goed. Ik kan nu niet studeren en moet 5 dagen in de week werken, maar ik ben gelukkig. Eindelijk.
‘EENZAAMHEID IS EEN VAN DE GROOTSTE GEVOLGEN VOOR JONGEREN’
Is de Vrijeschool de toekomst van het onderwijs? Het Vrijeschoolonderwijs is erg populair aan het worden. Het is niet voor niks dat de Vrijeschool zo in opkomst is. Een alsmaar groeiende groep mensen vindt dat het reguliere onderwijs leerlingen alleen voorbereid op een goedbetaalde baan en niet meer op het leven. De vraag is dan ook: is de Vrijeschool de toekomst van het onderwijs? Vrijeschooldeskundige Aziza Mayo denkt het antwoord te weten op deze vraag. DOOR ROZEMARIJN ZUURVELD Uit cijfers van Vereniging van Vrijescholen blijkt dat de laatste jaren het aantal Vrijeschoolleerlingen is gestegen met 16%. De 72 Vrijescholen in Nederland hebben ook erg lange wachtlijsten. Daarbij komen steeds meer nieuwe Vrijescholen. Mayo: ‘De Vrijeschool bestaat al bijna honderd jaar. In veel opzichten heeft het nog veel aspecten van vroeger in zich. Een ontwikkeling die nu dan ook gaande is in het Vrijeschoolonderwijs, is dat het de aansluiting wil houden met de samenleving van nu. Computers spelen bijvoorbeeld een erg grote rol in de hedendaagse samenleving. Op de Vrijeschool zijn computers nog niet zo belangrijk. Hoe gaat de Vrijeschool daarmee om? Dat zijn vraagstukken die heel wezenlijk zijn om te beantwoorden. Het Vrijeschoolonderwijs is een onderwijs dat een bijdrage wil leveren aan het oplossen van problemen en vraagstukken van onze samenleving. En het is een onderwijsvorm die daar een eigen visie in heeft. En ik denk dat dát het uitgangspunt moet worden van het onderwijs in Nederland: een visie. Hoe gaan de kinderen een bijdrage leveren aan de samenleving? We kunnen dat invullen met Vrijescholen, maar dat kan ook met ander onderwijs. Bijvoorbeeld met Montessorionderwijs, met Steve Jobsscholen of zelfs met openbare scholen.’
‘Op reguliere scholen worden leerlingen voorbereid op een goedbetaalde baan. Op Vrijescholen worden ze voorbereid op het leven’
Mayo hoopt dan ook dat er diversiteit blijft bestaan. ‘Het onderwijsveld moet niet allemaal op elkaar lijken. Als we voortdurend met elkaars verschillen worden geconfronteerd, dan kan het ons uitnodigen om vragen te blijven stellen aan elkaar, maar ook aan onszelf. Waarom doen andere scholen iets anders? Wat vinden zij belangrijk in onze samenleving? Je kunt naar jezelf gaan kijken en met elkaar gaan praten. Waarom doen wij het dan op deze manier? Die diversiteit hebben wij nodig om te groeien en ons te blijven ontwikkelen. Dit geldt niet alleen voor het onderwijsveld, maar zeker ook voor de maatschappij.’
AZIZA MAYO, VRIJESCHOOLDESKUNDIGE
‘Er is nog niet zoveel onderzoek gedaan in Nederland naar vrijescholen’ 13 MAART 2015 | REDACTIE A P30
Volgens Mayo bestaat er een steeds groter wordend gezelschap in de Nederlandse samenleving, die veel kritiek heeft op het gewone onderwijs. ‘Deze groep vindt het niet alleen nodig dat leerlingen leren lezen en schrijven. Of dat ze aardrijskunde en geschiedenis leren. En het gaat er ook niet alleen om dat ze leren wat hun identiteit is. Wie zijn ze? En hoe kun je een onderdeel worden van de samenleving. De groep vindt deze aspecten allemaal wel belangrijk, maar ze willen eigenlijk dat er een bepaalde vorm van onderwijs is. Om daarmee kinderen te leren om na te denken over wat ze in de wereld gaan brengen. Wat vinden de kinderen belangrijk voor de samenleving? Het uitgangspunt van het Vrijeschoolonderwijs is het vormen van de individu. Uiteindelijk moet het er toe bijdragen dat kinderen, dingen op een volwassen manier in de wereld gaan brengen. Leerlingen moeten hun verantwoordelijkheidsgevoel gaan vergroten.’
ONDERWIJS
‘De visie van de Vrijeschool moet het uitganspunt worden van het onderwijs in Nederland’ Het Vrijeschoolonderwijs, dat opgericht is door Rudolf Steiner, kan nog steeds groeien. ‘Als de Vrijeschool de deur weet te vinden naar multiculturele samenleving, dan valt er zeker nog winst te behalen. De Vrijeschool is gebaseerd op een Christelijk uitganspunt en dat is er vrij sterk ingeweven. Dan moet je natuurlijk niet denken aan kerken. Maar aan de Christelijke normen en waarden zoals verdraagzaamheid, liefde en respect, die zijn erg belangrijk. Deze normen en waarden werken ook door andere religies en door veel samenlevingen heen. Dat geeft dat er wel degelijk ruimte is om een hele brede, humanistische, menselijke basis te nemen. Daarop baseren we de specifieke invulling waar de school voor staat. Dat kan een multiculturele samenleving zijn of een gemeenschap. Het kan zelfs een moslimbuurt zijn. Er is dus zeker een kans dat de multiculturele samenleving en het Vrijeschoolonderwijs samen kunnen gaan.’
Veel onderzoeken hebben uitgewezen dat (oud)leerlingen van Vrijescholen zeker voordelen hebben ten opzichte van leerlingen die van reguliere scholen komen. Dit is nog een ander positief punt van het Vrijeschoolonderwijs. ‘Oud Vrijeschoolleerlingen hebben bepaalde kenmerken in hun manier van leven. Hoe ze naar de wereld kijken. Die kenmerken zijn creativiteit, zelfredzaamheid, kritisch en met reflectie-denken. Deze kenmerken vallen onder de zogenaamde 21st century skills. Bij oud Vrijeschoolleerlingen zie je bijvoorbeeld heel vaak dat ze van het gemaaide pad af durven te wijden. Als ze het gevoel hebben dat dat belangrijk is. Maar ons onderwijsveld en onze samenleving is daar heel slecht op ingesteld. Eén van de kritiekpunten die je daarom ook hoort in het hoger onderwijs, is dat oud Vrijeschoolleerlingen vaak stoppen met hun studie. En dat verbaast me helemaal niet. Het hoger onderwijs is over het algemeen een strakke mal waarin je moet passen. Als jij geleerd hebt om kritisch na te denken. Dan ga je je afvragen: past dat model wel echt bij mij? Moet ik geen andere keuzes maken? Als je tot de conclusie komt: Nee, die mal past niet bij mij. En je wil je ook niet aanpassen aan dat patroon. Ja, dan stop je. Het kritisch denken uit zich op een bepaalde manier en dat past ook niet altijd bij de samenleving waarin we leven. Kritisch denken staat heel erg centraal bij het Vrijeschoolonderwijs. Het is zelfs de belangrijkste doelstelling van het onderwijs.’, zegt Mayo.
‘Wij hebben diversiteit nodig om te groeien en ons te blijven ontwikkelen’
En hoe zit het dan met de banen van oud Vrijeschoolleerlingen? Ze worden dus niet opgeleid om een goedbetaalde baan te vinden en daar kiezen ze ook niet voor. Mayo: ‘Ze besluiten dan ook om geen baan te kiezen met een hoge status of met fors salaris. Ik denk dat Vrijeschoolleerlingen de instrumenten hebben om een baan te vinden waar ze uiteindelijk heel blij mee zijn. Ze willen werk waar ze veel voldoening uit kunnen halen. En een baan dat een bijdrage levert aan de samenleving. Ze willen zichzelf laten zien aan de samenleving.’
De conclusie, volgens Mayo, is dan ook: de visie van de Vrijeschool kan zeker het uitgangspunt worden van het onderwijs in Nederland. Maar het is uiteindelijk wel belangrijk dat er verschillen blijven bestaan.
‘Kritisch denken, creativiteit, zelfredzaamheid en met reflectie zijn heel belangrijk voor het Vrijeschoolonderwijs’
Aziza Mayo is lector van het lectoraat Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs van Hogeschool Leiden. Mayo leidt het onderzoek dat zich richt op twee aspecten van de Vrijeschool: de motivatie en het zelfbeeld van Vrijeschoolleerlingen. Is dit hoger op Vrijescholen? Waaruit blijkt dat dan? En wat zijn de processen die daaraan bijdragen? Met deze vragen houden ze zich onder meer mee bezig. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P31
Nico Dijkshoorn: ‘Ik ben enor
Schrijver Nico Dijkshoorn (55) vooral bekend als dichter bij De Wereld Draait Door. Verder schrijft hij onder meer columns voor De Volkskrant en Voetbal International. Maar Dijkshoorn is ook vooral een man met een mening. DOOR: DANIEL JOE HEEMSKERK EN CASPAR VAN DE POEL
INTERVIEW
r m cynisch over Nederland’ U bent misschien wel een van de bekendste Nederlandse dichters op dit moment. ‘Ik denk dat je een inschattingsfout maakt. Ik word alleen als een dichter gezien door de kijkers van DWDD. In de dichterswereld word ik echt niet gezien als een dichter! Bij een poëziefestival word ik niet uitgenodigd. Volgens mij zien mensen mij als iemand die maar wat aanrommelt. Ik ben nog nooit een dichter tegengekomen die zegt ‘Godverdomme man, wat schrijf jij mooi werk.’ Ik weet het eigenlijk ook maar via via. Ik sta met een gedicht in een bloemlezing van Gerrit Komrij. Hij vroeg of hij een gedicht mocht gebruiken en dat vond ik wel leuk, maar wat ik niet wist is dat hij op de achterkant zelf een stukje schreef over het gedicht. Het bleek dat hij mij overal in het land moest verdedigen. Dus echt populair ben ik niet in die kringen, maar dat kan ik mij wel voorstellen eigenlijk. De kunstwereld is heel gesloten. Dat heb je in de toneel- en kunstwereld. Als je op tv bent, ben je van het volk. Dat kan je nooit meer goedmaken.’ ‘Er sluiten steeds meer boekwinkels en er worden steeds minder boeken verkocht. Vind u dit jammer?’ ‘Nee, ik stort niet in als ik hoor dat er weer een boekwinkel gesloten is. Ik ben dol op goede boekwinkels. Maar op een gegeven moment is iets gewoon klaar. Mensen gaan nu ook niet ineens weer in de mijnen werken. Het klinkt misschien een beetje blasé, maar ik maak mij niet zo druk over de verkoop van mijn boeken. Sommige schrijvers in mijn omgeving zijn volledig afhankelijk van de verkoop van hun boeken, maar ik niet. Ik zit nu midden in een theatertour, ik schrijf drie columns per week, dus voor mijn levensonderhoud ben ik niet afhankelijk van de verkoop van mijn boeken. Of de Boekenweek impact heeft op mijn succes? Geen idee, daar let ik ook niet echt op. Ik merk wel dat ik meer gevraagd word om ergens te praten, zo sluit ik de Boekenweek af in Den Helder.’ Wat vindt u van het initiatief Blendle? ‘Ik zat in de pilotgroep van Blendle. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P33
Blendle is een site waarop je in plaats van een krant, een artikel koopt. We werden daar in groepjes van twintig door Alexander Klöpping, internetjournalist en medeoprichter van Blendle, toegesproken. Aan het einde van zijn praatje vroegen meerdere columnisten en schrijvers naar de verdeling van de inkomsten: zeventig procent van de winst gaat naar het medium zelf, dertig procent gaat naar Blendle en nul procent gaat naar de schrijver. Ik word dan wel gewoon betaald door de Volkskrant, er wordt ontzettend veel geld aan mijn stukjes verdiend, terwijl ik er zelf geen cent van zie. Ik kan wel enorm boos worden en met deuren gaan slaan, maar ik word wel gelezen. Telkens als ik Alexander Klöpping weer zie ga ik met hem in discussie hierover. Steeds zegt hij: ‘’Je krijgt toch exposure? We geven jou een betere onderhandelingspositie bij kranten.’’ Ik word dan nog wel aardig gelezen, maar als je bijvoorbeeld economisch redacteur bent bij de Volkskrant, dan word je stuk acht keer gelezen, en dat is juist niet goed voor je onderhandelingspositie.’
‘ALS WIJ IN NEDERLAND IETS NIET ZIJN, DAN IS HET CHARLIE. IK ZELF BEN OOK ABSOLUUT GEEN CHARLIE’
Er zijn veel jongeren die schrijven, wat vind u daarvan? ‘Als ze het doen omdat ze anders ongelukkig worden, er een enorme innerlijke drive is en omdat het voor hun het mooiste is wat er bestaat. Dan vind ik dat het mooiste wat het is. Als het doel is om ooit een bestseller te schrijven of bekend te worden, dan vind ik het een drama. Ik krijg de hele week mailtjes van mensen die mij vragen om uitleg hoe ze dezelfde weg kunnen bewandelen als ik. Bozer kun je mij niet krijgen. Het enige antwoord wat ik kan zeggen is ’25 jaar lang elke dag een uur of vijf lang schrij-
ven.’ Zo heb ik het gedaan, en dan ben je in ieder geval heel gelukkig als je van schrijven houdt. Als het opgepikt wordt kan je er een paar centjes van verdienen, maar bijna niks. Er ontstaat gewoon een steeds grotere groep mensen die denkt dat schrijven iets heel romantisch is. Het is dat niet. Het is elke ochtend vroeg op staan en een hele dag schrijven. Ik dan. Ik was ook helemaal niet uit op publicatie. Dat is gewoon gebeurd omdat mensen vroegen of ze het mogen uitgeven. Ik zal nog steeds gelukkig zijn als ik niet in een kaftje zat. Ik heb nooit schrijver willen worden.’ Wat was u anders geworden? ‘Ik denk dat ik nog steeds in Bibliotheek Amstelveen had gewerkt, als administratief medewerker. Ik had daar een fantastische baan en heb dat zo lang mogelijk geprobeerd te combineren. Ik heb gewoon de mazzel gehad dat internet opkwam. Als ik afhankelijk was van een manuscript opsturen naar acht uitgeverijen had je nooit iets over mij gehoord.’
Vind u dat iedereen moet kunnen zeggen wat hij denkt, ook als hij hier misschien iemand mee kwetst? ‘Ja, naar mijn mening mag iedereen zeggen wat hij denkt, vindt en voelt, ook als je hiermee iemand kwetst, anders leef je in een soort halve dictatuur. Maar dit betekent niet dat je ook alles moet zeggen. Toen met die aanslag in Parijs zat ik die avond bij De Wereld Draait Door, en dat was best een zware uitzending. De dagen daarna zag ik wat er aan het gebeuren was, iedereen zei ineens #JeSuisCharlie. Het pijnlijke is dat het omgekeerde juist waar is. Zij waren Charlie, en wij waren lafbekken. Als wij in Nederland iets niet zijn, dan is het Charlie. Ik zelf ben ook absoluut geen Charlie, ik zeg wel wat ik denk, maar mijn woede is altijd heel kleinschalig. Verder ben ik gewoon een nihilist en ongelofelijk cynisch over Nederland. Met de MH17, dat mensen in hun Hawaii-blouse foto’s stonden te maken van de rouwstoet. En twee dagen later zijn ze het alweer vergeten.’
ACHTERGROND De laatste tijd is er veel discussie over of de Eerste Kamer nog wel nodig is. Er is veel kritiek op de manier waarop de senatoren in de Eerste Kamer vaak doen alsof ze een soort Tweede Kamer zijn. De rol van de Eerste Kamer is tegenwoordig ook niet meer echt duidelijk. Vandaar dat bijvoorbeeld een politicus als Halbe Zijlstra in het verleden ook al veel kritiek heeft geuit op de senatoren in de Eerste Kamer. DOOR TOM WINKELAAR De Eerste Kamer, die aanvankelijk in 1815 werd opgericht om de Belgische adel een gegarandeerde zetel in de volksvertegenwoordiging te bieden, heeft geen wettelijke taakomschrijving. Dit komt doordat de koning tot 1848 bepaalde wie er in de senaat kwam. Hoogleraar Wim Voermans vraagt zich af of de Eerste Kamer eigenlijk nog wel nodig is. Hij vindt dat de senaat niet langer het uiteindelijke vetorecht heeft over wetsvoorstellen, die door de Tweede Kamer al zijn aangenomen. De vraag of de Eerste Kamer nog wel echt nodig is, werd in de loop van de geschiedenis vaker opgeworpen. Zelfs Johan Thorbecke, de eigenlijke architect van ons parlementair stelsel, was voor de afschaffing van de senaat: ‘Het is een kamer zonder grond en zonder doel.’ Echter bleef ook hij, net als andere mensen die een kritische kijk op de Eerste Kamer hadden, in de minderheid.
Hermans noemt bij zijn mogelijke oplossingen ook de mogelijkheid om een zelfde beleid te gaan volgen als bijvoorbeeld Frankrijk, waar het tweekamerstelsel een commissie heeft die met de kamers onderhandelt om tot een goeie oplossing te komen.
Voermans vind het voorstel van Hermans om de rol van de Senaat nog eens goed te bekijken een goed idee. Echter vind hij dat het geen zin heeft om de Eerste Kamer te hervormen zolang de kamer zichzelf niet de vraag stelt wat nou precies hun rol is in het parlementaire bestel.
‘HET IS EEN KAMER ZONDER GROND EN ZONDER DOEL’
‘UITEINDELIJK IS DE EERSTE KAMER NATUURLIJK EEN POLITIEK ORGAAN DAT HET VETORECHT HEEFT’
KRITIEK VVD
Halbe Zijlstra heeft meerdere malen aangegeven dat hij vindt dat er niet voor niets een verschil is in de rol van de Eerste en Tweede Kamer: “In de tweede kamer wordt beleid ontwikkeld en politiek bedreven. In de Eerste kamer wordt de wetgeving van de Tweede Kamer getoetst. Als die rollen hetzelfde zouden zijn, is het overbodig om twee kamers te hebben. Als beide kamers hun eigen rol houden, hebben zij beiden een functie.” Ook heeft Zijlstra gezegd dat het in brede zin goed zou zijn om ons complete staatsbestel eens tegen het licht te houden. Dat is immers al een aantal decennia geleden. Dat er nu een commissie is die zich erover buigt vindt Zijlstra een goede zaak. Hij is benieuwd naar de uitkomst van dat onderzoek. Er blijft dus veel spanning omtrent de Eerste Kamer. Uit het onderzoek van de commissie zal uiteindelijk een oordeel komen. Er bestaat dus een mogelijkheid dat er binnenkort alleen nog maar een Eerste Kamer is, of dat we in Nederland ook een soort van bindende kamer erbij krijgen die de Eerste en Tweede Kamer als het ware samenbrengt en een compromis laat sluiten. De tijd zal het leren.
MENINGEN
Loek Hermans, Senator van de VVD, wil dat het huidige parlementaire stelsel en ook de rol van de Eerste Kamer nog een keer goed word bekeken. Hij heeft gevraagd om een onderzoek: “Het is 35 jaar geleden dat we voor het laatst naar het functioneren van ons staatsbestel hebben gekeken, terwijl het politieke landschap enorm is veranderd”, zegt Hermans. “Uiteindelijk is de Eerste Kamer natuurlijk een politiek orgaan dat het vetorecht heeft”. Hermans wil dat de staatscommissie, die onderzoek doet naar de Senaat, kijkt of het nog wel bijtijds is en die commissie ook oplossingen biedt om te voorkomen dat op een bepaald moment de politieke besluitvorming totaal vastloopt.
Eerste Kamer achterhaald
13 MAART 2015 | REDACTIE A P34
ACHTERGROND
De aarde warmt op, maar hoelang nog? Dat het klimaat hevig aan het veranderen is, weet iedereen nu wel. Als bijvoorbeeld afgelopen week nog werd gedacht aan ‘de warmste 8 maart ooit’, wordt ons wel weer duidelijk dat het klimaat echt heel anders is dan vroeger. Tot nu toe zien weinig mensen de opwarming als een probleem. We houden immers van zomerse dagen, en af en toe een beetje noodweer is wel te overzien. Maar zo zal het niet blijven, want de klimaatverandering is nog lang niet klaar. DOOR TOM WINKELAAR
Hoe zal het weer de komende eeuw(en) veranderen? Daarover valt eigenlijk niet zoveel met zekerheid te zeggen. Natuurlijk zijn er wel scenario’s, en we zullen zien welke van die scenario’s het meest waarschijnlijk zal zijn.
Het KNMI heeft voor het laatst in 2006 vier scenario’s op een rij gezet. Daarop deden ze in 2009 wat kleine aanvullingen. De hoofdpunten uit die scenario’s waren: de opwarming gaat door met steeds zachtere winters en warmere zomers. Daarnaast is er zowel ’s zomers als ’s winters meer kans op regenbuien en een steeds verder stijgend zeespiegel.
Elmar Veerman zegt dat de gemiddelde temperatuurstijging in Nederland net iets hoger ligt dan de gemiddelde temperatuurstijging op aarde. De boodschap van de meteorologen is verontrustend: in 2100 kan een warme zomerdag van een gemiddeld jaar misschien 7,6 graden warmer zijn dan dat het in 1990 was, wat neerkomt op minimaal veertig graden. Dat is absoluut geen prettig vooruitzicht. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P35
Ook de Nederlandse winters zullen steeds minder guur worden, met gemiddeld maar een paar dagen per jaar waarop de temperatuur lager dan nul is.
Meteoroloog en weerman Reinier van den Berg vertelt dat het opwarmen niet alleen in Nederland sneller gaat dan gemiddeld in de wereld: “Niet alleen in Nederland, maar ook op grotere schaal kunnen we zien dat de temperatuur in sommige gebieden sneller stijgt dan in andere gebieden. Veel gebieden die nog noordelijker liggen dan Nederland(dichterbij de pool), warmen nog veel sneller op. Dit komt bijvoorbeeld door feedbackloops als het smelten van ijs, waardoor het albedo van de aarde verandert. Dat zorgt ervoor dat er minder zonlicht kan worden teruggekaatst door het ijs, waardoor het restant ijs weer sneller opwarmt.” Als toekomstverwachting zegt Reinier van den Berg het volgende: “ Zomers zullen structureel warmer worden en sneeuw zal op termijn zeldzamer worden. Echter zal die sneeuw te allen tijde wel mogelijk blijven in ons land. Over
het weer op de lange termijn kunnen we alleen maar speculeren. Verschillende klimaatscenario’s wijzen wel unaniem uit dat de wereld nog sneller zal gaan opwarmen, ook Nederland.”
Weerman en meteoroloog van de NOS Peter Kuipers Munneke heeft ook meegekregen dat afgelopen acht maart als warmste ooit werd neergezet. Hij vindt het echter niet zo bijzonder: “Dat acht maart recordwarm was zegt op zich niets. Wat wel veel zegt is dat dit soort warmterecords vele malen vaker voorkomen dan koude records. We zien de gemiddelde temperatuur in Nederland, en in de wereld, zeer duidelijk stijgen. Met alle gevolgen van dien.”
‘ZOMERS ZULLEN STRUCTUREEL WARMER WORDEN EN SNEEUW ZAL OP TERMIJN ZELDZAMER WORDEN’
Volgens ABN Amro gaan de prijzen van de broden bij de bakker de komende twee jaar omlaag. Of de bakkerijen dit doen is een tweede, maar de grondstofinkopen gaan in ieder geval goedkoper worden. Dit laat ABN Amro zien in rapport dat 10 maart is uitgekomen.
De bakker wordt ‘DIT IS WEER ZO’N VERHAAL DAT LEKKER DOOR DE MEDIA WORDT OPGEBLAZEN’
Het Economisch Bureau van ABN Amro kwam dinsdag 10 maart met een rapport waarin zij vermelden dat consumenten de komende twee jaar minder geld kwijt zijn aan allerlei voedingsmiddelen. Dat komt volgens ABN Amro door de lage prijzen van de grondstoffen: tarwe, soja, suiker en mais. Het aanbod van de grondstoffen is wereldwijd erg toegenomen, waardoor de prijs van de producten straks erg gaat zakken, aldus ABN Amro. De goede oogsten zijn te danken aan de weeromstandigheden, die voor veel landen bijzonder goed waren. Wel is er een nadeel voor de boeren, omdat de voorraadschuren bomvol zitten krijgen zij een lagere prijs voor hun agrarische grondstoffen. Voor de consument worden de producten dus goedkoper, maar de boeren zien hun winst dalen. DOOR LEON SILIAKUS
Analist Frank Rijkers van ABN Amro denkt dat onder andere brood, branket, zoetwaren en frisdranken in hun prijzen omlaag zullen gaan. Ook verwacht Rijkers een prijsdaling bij vleesproducten, doordat graan en soja goedkoper wordt zullen de boeren minder geld kwijt zijn aan veevoer.
13 MAART 2015 | REDACTIE A P36
DE BAKKER
Brood- en banketbakker in hart in nieren Gerard Meijer vindt het rapport maar ABN Amro maar niks: ‘dit is weer zo’n verhaal dat lekker door de media wordt opgeblazen. De prijzen van grondstoffen voor bakkerijen gaan al jaren omhoog ,wij moeten steeds onze prijs aanpassen en we zien dat de consument daardoor steeds vaker wegblijft. Een winkel die zijn prijzen omlaag doet laat zien dat het te goed gaat of dat er iets aan de hand is, een consument kijkt hier alleen maar raar van op. Ik moet zelf eerst nog maar zien of de prijzen echt omlaag gaan, zo’n mooi rapport kan er ook naast zitten natuurlijk.’ Aldus Gerard Meijer, Brood- en banketbakker bij de Echte Bakker.
ECONOMIE
goedkoper volgens ABN
DE BOER
David Stark, eigenaar van een grote agrarische boerderij op Texel, gaat deze week gewoon beginnen met het zaaien van tarwe op zijn land. ‘Ik zaai niet alleen tarwe voor de winst, maar ook omdat het een makkelijk product is. Wanneer ik het te druk heb met andere dingen, zaai ik tarwe. Hier hoef je weinig aan te doen, alleen zaaien, twee keer bemesten, drie keer een bespuiting uitvoeren en oogsten, dat is het.’ Stark laat weten dat hij zich geen zorgen maakt om het rapport van ABN Amro.
‘Eerst zien, dan geloven. En mocht de tarweprijs echt keihard omlaag schieten, dan kan ik altijd nog bloembollen of aardappelen poten mits de tijd van het seizoen goed is’
Daarnaast laat Stark weten dat hij een contract heeft afgesloten met Agrifirm, het bedrijf dat zijn tarwe koopt. David sluit een contract af voor de afname van een bepaalde oppervlakte tarwe. Hierbij kiest hij voor een pool (poel). Dit betekent dat Agrifirm alle tarwe, die geleverd wordt in deze pool, gespreid over het hele jaar verkoopt. David krijgt hier de gemiddelde prijs van en zo hoeft hij zich niet te verdiepen in de markt. Omdat de pool van Agrifirm al jaren een goed resultaat heeft, vertrouwt Stark erop dat hij dit jaar ook gewoon weer een goede prijs zal krijgen.
13 MAART 2015 | REDACTIE A P37
REPORTAGE
Tijd voor terrasjes: de horeca in Zwolle BAGELS & BEANS
Afgelopen week heeft het CBS bekendgemaakt dat de omzet in de horeca weer aan het groeien is. Dan is het ook nog eens nationale restaurant week en de lente is in opkomst. Genoeg reden dus om weer eens lekker naar een restaurantje of cafeetje te gaan. Hier een paar horecagelegenheden in Zwolle op een rijtje. DOOR LISA PIERLO
LAS ROSAS
Als eerste hebben we Las Rosas een grand café/tapas bar op het Rodetorenplein. De plek waar Spaanse passie en Zwolse gezelligheid samen komen. Met een leuk terrasje voor het restaurant is dit de perfecte plek om in de lente lekker buiten te borrelen. Vanbinnen is het interieur met Spaanse attributen aangekleed. Er hangt een stierenkop aan de muur en een aantal leuke schilderijtjes en posters die je aan Spanje doen denken. Ook hangt er wat nep vlees en knoflook van het plafond. Met zandkleurige en rode muren en het donkere hout dat gebruikt is voor de vloer en de meubels voelt het warm en gezellig aan. Precies zoals de beschrijving op internet zegt.
Las Rosas
BRASSERIE JANSEN
Dan hebben we brasserie jansen, hier kan je lunchen, dineren en gezellig borrelen aan de nieuwe markt. ‘Een wanneer je er zin in hebt’, is het motto van de brasserie. Op het terras ben je omgeven door de zeventiende eeuwse gebouwen. Door de vele andere eetgelegenheden op de nieuwe markt is het gezellig druk op de terrasjes. De brasserie heeft een fris uiterlijk en heeft veel zwart en wit. Hierdoor ziet het er heel modern uit. Met een stenen muur en foto’s van (oude) beroemdheden krijgt het restaurant een klassiek gevoel. Dan staan er naast de kleine tafels ook lange tafels met boeken, kranten en tijdschriften erop voor wat meer een huiskamer gevoel. Voor ieder wat wils. Dit allemaal leidt tot een fijne relaxte sfeer. Een goede plek om lekker wat te eten. 13 MAART 2015 | REDACTIE A P38
Vito’s
VITO’S
Als derde komt de zelfverklaarde grootste concurrent van brasserie jansen: Vito’s. Dit Italiaanse restaurant staat midden in Holland op de grote markt in Zwolle. Qua interieur is het goed te vergelijken met jansen. De ruimte is smal en loopt ver door naar achteren. Langs de ene muur is de bar geplaats en langs de andere muur staat een bank die helemaal doorloopt naar achteren. Bij die bank zijn een aantal kleine tafeltjes geplaats met stoeltjes erbij. Ook hier is er vooral gebruik gemaakt van zwart en wit en er hangen zwart wit posters van Italië en Italiaanse acteurs. Alles staat in het restaurant wat dichter op elkaar dan bij brasserie jansen dat wat ruimer is opgezet. Dit maakt de ruimte knus maar ook wat drukker door de heen en weer lopende obers en klanten. In dit restaurant kan je lekker lunchen of dineren.
Brasserie Jansen
Als laatste hebben we Bagels&Beans op de blijmarkt. Dit is een iets andere horecagelegenheid dan de andere drie. Dit is meer een lunchroom waar je lekker een koffie of gezond sapje haalt met natuurlijk een lekkere bagel erbij. Met gele muren met plaatjes van bagels, beans, molens en verschillende soorten dieren erop heeft de ruimte een simpele, rustige en lichte blik met op het tweede gezicht wat speelse details. Met niet teveel poespas kun je je hier tijdens het eten focussen op je vrienden of je werk. Achter de bar kun je de ingrediënten die voor de bagels en sapjes gebruikt worden zien liggen, wat er leuk uitziet én je ziet wat er nou eigenlijk met je eten gebeurt. Ook hebben ze een (ouderwets) koffieapparaat waar geen knopjes opzitten en je spierkracht moet gebruiken om de koffie te zetten. Dit maakt volgens de medewerksters de koffie van Bagels&Beans de lekkerste koffie die er is. Bagels &Beans
COLOFON HOOFDREDACTEUR DANIQUE HOEKSTRA
REDACTIECHEFS
RENÉ OUDMAN, MADELON VAN WIJK
REDACTIE
LEON SILIAKUS, ROZEMARIJN ZUURVELD, TOM WINKELAAR, CASPAR VAN DE POEL, TIM WOLDERING, LISA PIERLO, D.J. HEEMSKERK, CHARLOTTE WIJNEN, KIRSTEN HOOGENDOORN, MARTINA HOFSTEENGE, KELLY TANGHE, JANA WIERSMA LAURA VAN DER ZEE, RON HESSELINK, REMCO JACOBI, JESSE HOLSBEEK, CARLIJN PLEGT, FLOOR SUDOWE
TECHNISCHE ONDERSTEUNING
GER BOMANS, PREPRESS AFDELING OPLEIDING JOURNALISTIEK
13 MAART 20155 | REDACTIE A P39