Veterinair

Weer toename van ILT-uitbraken

Infectieuze laryngotracheïtis (ILT) is een virusziekte die gepaard gaat met milde tot ernstige ademhalingsproblemen, productiedaling en sterfte. De ziekte komt voor bij kippen, fazanten en pauwen. Er zit variatie in de mate waarin verschillende ILTvirusstammen klinische ziekte kunnen veroorzaken.

Na een rustige periode van april tot en met augustus 2022 werd vanaf september weer een toename in ILT-uitbraken waargenomen. Het betrof in totaal vier opfok-legkoppels, twee vleeskuikenkoppels en één koppeltje met hobbykippen (zie grafiek). Geen van de commerciële koppels was gevaccineerd tegen ILT, met uitzondering van één opfok-legkoppel. In zes van de zeven koppels met ILT was sprake van een uitbraak met een wildtype-virus.

Om mogelijke verspreiding te voorkomen, is het van belang strikte hygiënemaatregelen te handhaven en alert te zijn op eventuele verschijnselen van ILT. Diagnostiek door middel van sectie en PCR kan snel uitsluitsel geven. De aanpak van ILT is gericht op preventie, vaccinatie en een eventuele regionale aanpak: drs. Jeanine Wiegel , dierenarts pluimvee

• Preventie: door goede bedrijfshygiëne kan verspreiding van het virus geminimaliseerd worden.

• Vaccinatie: indien levend CEO-vaccin wordt gebruikt, is een oogdruppelvaccinatie de enige aangewezen methode.

• Regionale aanpak: wanneer zich aanhoudende problemen voordoen in een bepaalde regio, kan een regionale aanpak noodzakelijk zijn om de situatie onder controle te krijgen.

Agenda GD Academy

De komende periode is er weer een interessant aanbod:

• 9 maart: Basiscursus bacteriologie en antibiogram melk

• 21 maart, 4 en 18 april, 9 mei: Masterclass voeding melkvee

• 18 april: Basiscursus parasitologie rund, schaap en paard

• 11 mei: Cursus voeding geit

• 13 juni: Klinische pathologie rund verwerpers

SCAN DE QR-CODE

OM AAN TE MELDEN

De Veekijker: voor alle veterinaire vragen

Voor veterinaire vragen is de Veekijker rechtstreeks te bereiken op 088 20 25 555. Via een keuzemenu kiest u de diersoort waar u informatie over wilt hebben. Voor de verschillende dier soorten gelden andere openingstijden:

Rund: 08.30 – 12.00 uur en 12.45 – 17.00 uur

Rund uiergezondheid: 15.00 – 17.00 uur

Kleine Herkauwers: 15.00 – 17.00 uur

Varken: 08.30 – 12.00 uur en 12.45 – 17.00 uur

Pluimvee: 08.30 – 17.00 uur, spoedgevallen 24/7

Paard (Helpdesk): alleen voor infectieuze aan doeningen 15.00 – 17.00 uur

drs. Jeanine Wiegel, dierenarts pluimvee

Vmp

Binnen de diergeneeskunde houden we van afkortingen, ook bij de pluimveegeneeskunde. Denk maar aan de ziekten die worden gemonitord in de pluimveesector: AI, NCD, Mg. Een andere afkorting is VMP. Het staat voor Veterinaire Monitoring Pluimvee, maar is inmiddels een opzichzelfstaand begrip geworden voor het samenwerkingsverband tussen pluimveepractici en GD.

VMP is onderdeel van de pluimveegezondheidsmonitoring en heeft als doel het uitwisselen van kennis en ervaringen om zo de gezondheidsstatus van onze Nederlandse pluimveestapel te verbeteren. Deelnemers bespreken actuele en opvallende zaken en werken samen aan projecten om meer informatie te verzamelen. Een greep uit recente projecten: extra NCD-onderzoek op serummonsters met hogere titers dan verwacht in de serologische test, onderzoek naar een rondgaande Gumborostam en IB-onderzoek.

Door met een team van practici en een GD-dierenarts de opzet van zo’n project verder uit te werken, zorgen we dat het praktisch goed uitvoerbaar is en dat de kans op een duidelijke uitkomst groot is. Soms worden projecten geïnitieerd op verzoek van een derde partij, zoals de pluimveesector. Zo werd een project uitgevoerd op het gebied van colistinebehandelingen, een actuele kwestie voor de legsector. Resultaten worden besproken binnen de deelnemersgroep en, indien relevant, verder gedeeld. Bijvoorbeeld in Veterinair en ook in pluimveevakbladen.

Ook in het nieuwe jaar gaan we weer verder met de projecten. Een samenwerkingsverband waar we zuinig en trots op zijn!

PRRS-monitoring met inzet van nieuwe

sequencing-technologie

PRRS (Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome) is een veelvoorkomende en zeer besmettelijke virusziekte bij varkens met een grote economische impact op de Nederlandse varkenssector.

GD maakt sinds januari 2023 gebruik van de nieuwste technologieën (Oxford Nanopore Technologies; ONT) op het gebied van genotypering (DNA sequencing) voor het PRRSgenotyperingsproces. Met ONT-sequencing wordt genetisch materiaal via een minuscule porie (Nanopore) door een membraan heen getrokken. De kleine spanningsverschillen die hierbij op deze membraan ontstaan, worden gemeten en zijn specifiek voor elk van de vier bouwstenen (A,T,C,G) waarmee de genetische code van het PRRS-virus kan worden afgelezen. Deze nieuwe methode is snel en bovendien geschikt om honderd ingezonden monsters per reactie te kunnen analyseren. Het sequencing-apparaat (GridION) heeft bovendien de capaciteit om vijf reacties gelijktijdig te analyseren. Om deze enorme datastroom te kunnen verwerken tot een uitslag voor onze klanten, is gewerkt aan automatisering van het dataverwerkingsproces. Dit heeft ertoe geleid dat de reeds bestaande PRRS-genotypering (op basis van ORF5) sneller kan worden uitgevoerd met kortere doorlooptijden.

Karlijn Eenink MSc , dierenarts varken en Rianne Buter BSc , onderzoeker R&D

Fylogenetische boom (Maximum parsimony tree) van 767 PRRSV-ORF5-sequenties afkomstig van Nederlandse varkensmonsters en 6 PRRSV-vaccinstammen. Iedere cirkel vertegenwoordigt een PRRSV-ORF5-sequentie. Cirkels met meerdere taartpunten bevatten meerdere ORF5-sequenties die 100% identiek zijn. De cirkels zijn ingekleurd op het jaartal of de periode waarin het monster genomen is. De vaccinstammen hebben ieder een unieke kleur om ze te ondescheiden van de veldmonsters, zoals tevens weergegeven in de legenda.

Pathologie paard opgenomen in de basismonitoring

De monitor voor paardengezondheid bestond tot vorig jaar alleen uit een Helpdesk en bedrijfsbezoeken. Dit jaar is daar pathologisch onderzoek aan toegevoegd.

Voor dit doel zijn met name casussen van mogelijk infectieuze of toxicologische aard geschikt. Dit kan een probleem zijn met meerdere dieren op een locatie, waarbij sterfte optreedt of euthanasie noodzakelijk is, of een geval van een individueel dier met een bijzonder klinisch beeld. Door pathologisch onderzoek ontvangt u wellicht een antwoord op de vraag wat de onderliggende oorzaak is. Tevens levert dit voor dierenartsen in zijn algemeenheid nuttige informatie op, waarmee de paardengezondheid in Nederland vooruit kan komen. Voor monitoring paard is pathologie ingericht als gericht instrument. Dit betekent dat secties alleen volledig worden gesubsidieerd na overleg met én goedkeuring van de GD-specialisten die de helpdesk bemannen. Heeft u een interessante casus? Neem dan vóóraf contact op via de Helpdesk Paard via 088 20 25 555 (optie 5).

Carlijn ter Bogt-Kappert MSc , projectleider paard