Milieubeleidsnota 2018-2021

Page 1

Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu

REGERING VAN ARUBA

1 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Onze Natuur & Ons Milieu, op weg naar een evenwichtige toekomst N a tu u r- e n M i l i e u b e l e i d s n o t a 2 018 - 2 0 2 1



Vo o r w o o rd B e s t e l e z e r, Met veel genoegen bied ik, de minister belast met Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur e n M i l i e u , u d e n o t a ‘Onze Natuur en Ons Milieu, op weg naar een evenwichtige toekomst’ a a n . D e z e n o t a i s o p g e s t e l d d o o r m i j n m i n i s t e r i e , w a a r o n d e r o o k d e D i r e c t i e Natuur en Milieu (DNM) ressorteert. De nota is het werk van een diverse groep van actoren die gedurende de verschillende bijeenkomsten hun bijdrage hebben geleverd met betrekking tot de verschillende standpunten, bezorgdheden en ideeën inzake het milieu in Aruba. Het is evident dat er een nieuw tijdperk is aangebroken voor ons land. Een tijdperk waarin het waarborgen van het milieu en onze natuurlijke omgeving niet meer onderschikt kan zijn aan de economische ontwikkelingen. Het tijdperk is aangebroken waarin er gesproken dient te worden over de daadwerkelijke duurzame ontwikkeling van ons land en het creëren van een balans tussen enerzijds een verantwoorde ontwikkeling en anderzijds de bescherming van onze natuurlijke omgeving.

grensoverschrijdende ambities in kansen kunnen worden getransformeerd. Zo wordt de afvalproblematiek van Aruba op integrale en professionele wijze aangepakt. Iedereen doet mee, iedereen draagt bij… Ook richten we ons op het beschermen van kwetsbare natuurlijke gebieden met een grote biodiversiteit. Ook in Aruba heeft de natuur een toekomst… Het geven van voorlichting en het verstrekken van juiste informatie worden beschouwd als randvoorwaarden voor het behalen van onze doelstellingen. Wij willen communiceren over de beleidsvoornemens, wettelijke kaders en bestaande regelgeving, maar belangrijker nog, wij willen iedereen enthousiasmeren voor de ongekende waarde van d e A r u b a a n s e n a t u u r. De ambities van het ministerie zijn groot en vergen e e n p r a g m a t i s c h e a a n p a k e n l e f . Vo o r u h e e f t u een beleidsnota die dynamisch van aard is. Wij willen werken op basis van concrete acties en doelstellingen

die

aangestuurd

kunnen

worden

conform de behoeften van ons land. Door met elkaar in gesprek te gaan, samen te werken en een gezamenlijk doel voor ogen te houden, zullen wij onze milieu- en natuurdoelstellingen behalen. Samen bijdragen aan de toekomst… met inbegrip

Otmar E. Oduber

van de natuur…

Minister van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu

REGERING VAN ARUBA

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Wij staan als land voor grote uitdagingen die met de nodige daadkracht en

3


Uitgave 2018 Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu L.G. Smith Blvd. 76 Oranjestad, Aruba Te l : + 2 9 7 5 2 8 - 5 0 7 0 E-mail:

robert.kock@gobierno.aw | gisbert.boekhoudt@dnmaruba.org

Š 2018 Het Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur e n M i l i e u v a n A r u b a . A l l e re c h t e n v o o r b e h o u d e n . Ontwerp- en drukwerkbegeleiding: Pure Aruba Design Fotografie: Directie Natuur en Milieu Aruba


INHOUDSOPGAVE Voorwoord

03

Samenvatting

06

1. Onze Natuur & Ons Milieu, op weg naar een evenwichtige toekomst

08

1.1 Inleiding

08

1.2

09

Natuur en milieu in Aruba

2. Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu

13

2.1 Inleiding

13

2.2

Interne actoren

13

2.3

Externe actoren

15

3. SWOT-analyse

18

3.1

Inleiding

18

3.1.1

SWOT-analyse Afval

20

3.1.2

SWOT-analyse Habitat en Soort

22

3.1.3

SWOT-analyse Milieu en Gezondheid

24

3.1.4

SWOT-analyse Klimaatverandering

26

4. Actieplan

28

4.1 Inleiding

28

4.1.1

Actieplan Afval

29

4.1.2

Actieplan Habitat en Soort

32

4.1.3

Actieplan Milieu en Gezondheid

36

4.1.4

Actieplan Klimaatveranding

37

5. Aansluiting met de Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties en Land Aruba

38

6. Tot slot

40

7. Bijlage 1: Lokale en internationale partners

42

8. Bijlage 2: Confrontatie-analyse

43


Samenvatting Deze beleidsnota ‘Onze Natuur en Ons Milieu,

duurzaam ontwikkelingsbeleid is de verbinding

op weg naar een evenwichtige toekomst’

gemaakt met de Sustainable Development

beschrijft het beleid voor wat betreft de natuur

G o a l s ( S D G s ) v a n d e Ve r e n i g d e N a t i e s .

en het milieu in Aruba voor de regeerperiode 2018-2021. Deze is bedoeld als basis voor een

In deze beleidsnota hebben het ministerie en de

gedegen besluitvorming en omvat duidelijke

DNM samen met belanghebbenden prioriteiten

strategische

op een rij gezet, getracht inzicht te geven in de

doelen

ten

behoeve

van

een

a d e q u a a t n a t u u r- e n m i l i e u b e l e i d .

s t a t u s v a n h e t n a t u u r- e n m i l i e u b e l e i d i n A r u b a om zo een actieplan op te stellen. Het streven is

6

De nota geeft ten eerste een globaal overzicht

om het actieplan met succes te implementeren.

van de ontwikkelingen op het gebied van natuur

Deze nota is dynamisch van aard en zal worden

en milieu in Aruba. Hierna volgt een toelichting

aangepast al naar gelang de behoefte.

op het kader waarin het beheren van de natuur

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

en het milieu door het ministerie van Ruimtelijk Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu en de Directie Natuur en Milieu (DNM) zich afspeelt, a l s o o k d e v i s i e e n b e t r o k k e n a c t o r e n . Ve r v o l g e n s w o r d e n d e r e s u l t a t e n v a n e e n S W O T- a n a l y s e e n het daaruit voortvloeiende actieplan weergegeven voor

vier

geïdentificeerde

p r i o r i t e i t s t h e m a ’s ,

namelijk; Afval, Habitat en Soort, Milieu en Gezondheid

en

Klimaatverandering.

Te n

slotte en ten behoeve van een geïntegreerd


7

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021


1. Onze Natuur & Ons Milieu, Op weg naar een evenwichtige toekomst 1. 1 I nl ei di n g Met deze beleidsnota ‘Onze Natuur en Ons

In

Mili eu,

stakeholdersessies

op

weg

naar

een

evenwichtige

februari

toekomst’ wordt voor de regeerperiode 2018-

de

2021

stimuleren

geanalyseerd

van de duurzame ontwikkeling van Aruba,

beleidsnota

waarbij

sessies

richting

gegeven

rekening

wordt

aan

het

gehouden

met

de

en

maart

met

is

hebben

plaatsgevonden,

prioriteitsthema’s en

2018 gezamenlijk

opbouwend

en

belangengroepen

natuur en het milieu, zoals beschreven in het

sleutelinstrument

regeerprogramma ‘Hunto pa Aruba’. Hierbij

geïnformeerde beleidsvorming.

zijn Deze

geactualiseerd.

voor

waar

ziet als

transparante

de een en

wordt ook de verbinding gemaakt met de

8

‘Sustainable Development Goals’ die door

In

het

volgende

hoofdstuk

wordt

het

de Verenigde Naties zijn geformuleerd ten

beleidsdomein natuur en milieu binnen de

behoeve van duurzame ontwikkeling.

Arubaanse context toegelicht. In hoofdstuk

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

2 wordt de visie van het ministerie en de inter ne en exter ne actoren beschreven. In hoofdstukken 3 en 4 worden de SWOT-analyse 1 (met inbegrip van een confrontatie-analyse) van de vier prioriteitsthema’s en de daaruit voortvloeiende

actieplannen

beschreven.

In hoofdstuk 5 wordt de aansluiting met de Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties toegelicht volgens de voor Aruba geldende maatstaven. Dit laatste met als doel duurzame acties in het beleid te integreren. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de conclusie en bevat een reflectie op de beleidsnota.

Voor het opstellen van deze beleidsnota is er intensief contact geweest met belangengroepen van burgers en bedrijven. In juni 2014 heeft een tweedaagse conferentie plaatsgevonden, waar de aanwezigen de prioriteitsthema’s hebben aangegeven. In februari en maart 2015 hebben workshops plaa tsgevonden voor de thema’s die als prioriteiten zijn aangemerkt, met als doel deze uit te werken.

1

SWOT staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats (sterke punten, zwakke punten, kansen en

bedreigingen).


1. 2 N a t u u r e n m i l i e u i n A r u b a Jaren lang was het handelen vanuit voor namelijk

met als gevolg een negatieve invloe d op de

het

natuur en het milieu in Aruba. De aantasting

economisch

belang

bepalend

voor

de

ontwikkeling van Aruba. Er werd weinig rekening

van

gehouden met de gevolgen voor de natuur en

zal invloed hebben op onder andere de

het milieu. Verhoging van de welvaart door

toeristenindustrie 2 . De kosten van het niet

het

stimuleren

van

economische

groei

de

natuur

en

het

milieu

in

Aruba

leek

onstuitbaar. De economie van Aruba werd in de

vorige

door

de

eeuw

voor namelijk

olieraffinaderij.

aangedreven

Vervolgens

werd

deze rol overgenomen door het toerisme. De groei van de bevolking, de verhoging van het

9

voorzieningenniveau en de uitbreiding van de

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

voorzieningen ten behoeve van het toerisme hebben gevolgen gehad voor de natuur en het milieu. Inter nationaal speelt deze problematiek ook en inmiddels is er onderkend dat er een grote en urgente noodzaak is om een duurzame ontwikkeling

te

stimuleren.

Hierbij

worden

vooruitgang en w elvaart niet alleen beschouwd vanuit een economisch perspectief, maar wordt er ook rekening gehouden met de kwaliteit van de directe leefomgeving, de natuur en het milieu. Voor het realiseren van een duurzame maatschappij

en

economie

is

het

nodig

om te zoeken naar de juiste balans tussen economie, mens, natuur en milieu. Dit geldt ook voor Aruba. Het

gangbare

marktmechanisme

van

de

economie heeft veel positieve gevolgen gehad, maar heeft ook ongewenste effecten. Ondanks

tijdig

het feit dat een schoon milieu en een gezonde

milieubeheersmaatregelen zullen in de toekomst

natuur

dit

alsnog onder de aandacht komen, met veelal een

marktmechanisme niet voor de bescherming van

hoger prijskaartje voor de volgende generatie.

de natuur en het milieu. Particulieren en bedrijven

Verontreinigde locaties op land en in zee en

neme n nog te vaak een kortetermijnbeslissing

niet meer voorkomende planten- en diersoorten

om bijvoorbeeld ongewenste bijproducten of

kunnen vaak niet meer worden hersteld of vragen

gegenereerd afval op de goedkoopste manier te

zulke grote financiële investeringen da t die niet

verwijderen; dit geldt ook voor de overheid,

gedragen kunnen worden door de maatschappij.

2

schaarse

‘goederen’

zijn,

werkt

nemen

of

uitstellen

van

natuur-

Volgens het onderzoek “The Economics of Ecosystems and Biodiversity - Aruba 2018’ is de monetaire waarde van het

natuurlijk kapitaal op Aruba (gebaseerd op toeristische uitgaven) vastgesteld op een jaarlijks bedrag van 269 miljoen Amerikaanse dollars.

en


De aandacht voor duurzame ontwikkeling in Aruba is de afgelopen jaren toegenomen, maar de wetgeving is hierbij achtergebleven. Het juridisch instrumentarium is momenteel te beperkt. Ten behoeve van de bescherming van de natuur en het milieu zijn verschillende inter nationale verdragen

10

opgesteld.

Enkele

hiervan

zijn

inmiddels ook door Aruba geratificeerd, voor

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

een aantal andere geldt dat dit nog gedaan moet worden. Verder is aanpassing van de nationale wetgeving

noodzakelijk

om

de

uitvoering

van het natuur- en milieubeleid mogelijk te maken. Naast een moder nisering van wet- en regelgeving, zijn toezicht op de naleving en handhaving van de gemaakte afspraken nodig. Ten slotte is het wenselijk dat verschillende Door het niet adresseren van natuur- en milieu-

overheidsdiensten die belast zijn met natuur-

uitdagingen wordt de leefomgeving aangetast,

en

verontreinigd

Dit

ressorteren, zodat het overheidsbeleid uniform

betekent dat het nodig is om de economie

kan worden uitgevoerd. In uitzonderingssituaties

volgens een ander sturingsmechanisme te laten

worden natuur- en milieutaken door diensten

functioneren. Om een gezonde leefomgeving te

van andere ministeries uitgevoerd, maar kunnen

behouden en/of deze te verbeteren, wordt er

er wel duidelijke afspraken worden gemaakt

gestreefd naar het realiseren van een duurzame

over

samenleving. Een onderdeel hiervan is het stellen

een belangrijke sleutel naar een duurzame

van

toekomst.

of

raakt

randvoorwaarden

deze

aan

uitgeput.

menselijk

gedrag

en economische ontwikkelingen, waarmee de balan s tussen economie, mens en milieu weer in evenwicht wordt gebracht.

milieutaken

de

onder

ĂŠĂŠn

samenwerking.

ministerie

gaan

Samenwerking

is


11

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021


Minister van Ruimtelijke ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu

REGERING VAN ARUBA

DE VISIE Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu 12 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Het

besturen

t ra n s p a r a n t i e ,

conform integriteit

de en

principes

van

mensgericht

h a n d e l e n . H e t c o n t i n u e i n f o r m e re n v a n d e burger over de te nemen acties, bestaande w e t - e n r e g e l g e v i n g e n v i g e re n d b e l e i d . E e n goed voorbeeld zijn en altijd kiezen voor acties die in overeenstemming zijn met de genoemde wet- en regelgeving en genoemd beleid. Het a n a l y s e r e n v a n e l ke a c t i e t e n b e h o e v e v a n d e k w a l i t e i t v a n l e v e n e n h e t w a a r b o rg e n v a n d e natuur en het milieu.


2. Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu 2. 1 I n l e i di ng De

overheid

is

v e r a n t w o o rd e l i j k

voor

het

Serlimar S.G.

behartigen van het algemeen belang van het

Serlimar

S.G.

is

A r u b a a n s e v o l k . H e t k a b i n e t We v e r- C ro e s I

2 0 0 5 e n h e e f t a l s t a a k : h e t o p e ff i c i ë n t e w i j z e

w e rd g e ï n s t a l l e e rd o p 1 7 n o v e m b e r 2 0 1 7 m e t

uitvoering

minister O. Oduber als minister van Ruimtelijke

a f v a l p ro d u c t i e e n h e t i n z a m e l e n e n v e r w e r k e n

Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu.

v a n a f v a l . S e r l i m a r S . G . i s o o k d e b e h e e rd e r v a n

geven

ingesteld aan

het

op

24

februari

voorkomen

van

d e v u i l n i s s t o r t p l a a t s t e P a r k i e t e n b o s . Tu i n e n e n O p p a g i n a 1 2 w o rd t d e v i s i e v a n h e t m i n i s t e r i e

l a n d s c h a p p e n d i e t o e b e h o re n a a n d e o v e r h e i d

b e s c h re v e n . D e h i e r n a v o l g e n d e t w e e p a r a g r a f e n

w o rd e n o o k d o o r S e r l i m a r S . G . s c h o o n g e m a a k t .

b e s c h r i j v e n d e t o t o p h e d e n g e ï d e n t i f i c e e rd e

D i e n s t Te c h n i s c h e I n s p e c t i e ( D T I )

s a m e n w e r k i n g 3 . O p g e m e r k t d i e n t t e w o rd e n d a t

De DTI is ingesteld op 1 januari 1986. DTI

d i t o v e r z i c h t n o g u i t g e b re i d k a n w o rd e n .

h e e f t a l s d o e l : h e t b e v o rd e re n v a n d e w e r k w i j z e van

2. 2 I n t e r ne a c t o re n

en

werktuigen, motorrijtuigen,

toestellen, het

installaties

o p t i m a l i s e re n

van

arbeidsomstandigheden van werknemers, het

D i re c t i e N a t u u r e n M i l i e u ( D N M )

beschermen van burgers tegen het gebruik

De DNM is ingesteld op 1 januari 2012 en heeft

van onjuiste maten, gewichten en weeg- en

a l s t a a k : h e t v o o r b e re i d e n , v o r m g e v e n , t e n

meetwerktuigen, stoomketels en drukvaten en

u i t v o e r b re n g e n e n e v a l u e re n v a n h e t n a t u u r-

elektrische en gasinstallaties.

en milieubeleid dat leidt tot een duurzame gezonde leefomgeving voor mens en natuur in Aruba. Hierbij staan het behouden, beschermen e n v e r b e t e re n v a n n a t u u r l i j k e m i l i e u k w a l i t e i t e n centraal.

B u re a u C i t y I n s p e c t o r ( B C I ) Het BCI is ingesteld op 6 november 2011. Het B C I h e e f t a l s t a a k : h e t m e d e a d v i s e re n b i j d e ontwikkeling en vertaling van beleid op het gebied van milieu. Het geven van advies en voorlichting i n z a k e u i t v o e re n d e a a n g e l e g e n h e d e n o p h e t g e b i e d v a n m i l i e u . O o k w o rd t e r d o o r h e t B C I

Fundacion Parke Nacional Arikok (FPNA) F N PA w e rd i n 2 0 0 0 i n g e s t e l d . H e t P a r k e Nacional Arikok is een natuurgebied dat bestaat uit ongeveer 18% (exclusief Spaans Lagoen) van het totale landoppervlak van Aruba. Het FPNA heeft als taak het b e h e re n v a n h e t n a t u u r g e b i e d , w a a r b i j d e bescherming en het behoud van de flora, fauna, geologie en historische plekken binnen het aangewezen gebied centraal staan.

t o e z i c h t e n c o n t ro l e u i t g e o e f e n d o p h e t g e b i e d v a n m i l i e u e n w o rd e n e r k l a c h t e n e n re l e v a n t e kwesties behandeld.

3

De beschrijving van de inter ne en exter ne actoren is door het ministerie gedaan en is een interpretatie van de

desbetreffende actoren.

13 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

i n t e r n e e n e x t e r n e a c t o re n d i e c r u c i a a l z i j n v o o r


14

D i re c t i e I n f r a s t r u c t u u r e n P l a n n i n g (DIP)

D i e n s t O p e n b a re We r k e n ( D O W )

De

DIP

h e e f t s i n d s d e re o r g a n i s a t i e i n 1 9 9 7 a l s t a a k :

De

DIP

is

ingesteld

heeft

als

op

1

januari

doelstelling:

De DOW is ingesteld op 31 mei 1929. De DOW

2003.

(1)

het

het op beleids- en planmatige wijze, alsmede

o n t w i k k e l e n e n i m p l e m e n t e re n v a n r u i m t e l i j k e

met

plannen

en financiële ruimte, zorgdragen voor en/of

die

een

integrale

ontwikkeling

van

Aruba

en

planmatige

v e re i s t e

(juridische)

instrumenten

maken,

b i j d r a g e n a a n e e n g o e d g e o rd e n d e e n e e n

(2) het op transparante wijze helpen van

k w a l i t a t i e f h o o g w a a rd i g e f y s i e k e l e e f o m g e v i n g

b u r g e r s d i e n o g g e e n w o n i n g b o u w p e rc e l e n

van Aruba, en wel in het belang van de

hebben

hun

Arubaanse gemeenschap, haar gasten en haar

w o n i n g b o u w d o e l s t e l l i n g , ( 3 ) h e t o p e ff i c i ë n t e

strategische partners. De DOW heeft, naast

en

nieuwe

e e n u i t v o e re n d e ro l , o o k e e n a d v i s e re n d e ro l

p e rc e l e n v o o r w o n i n g b o u w, ( 4 ) h e t z o r g e n

v o o r d e re g e r i n g e n a n d e re o v e r h e i d s d i e n s t e n

voor een optimale benutting van de bestaande

v o o r w a t b e t re f t b e l e i d s v r a a g s t u k k e n .

bij

duurzame

het

verwezenlijken

wijze

c re ë re n

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

infrastructuur

binnen

gebieden,

het

(5)

mogelijk

de

van

re e d s

u i t v o e re n

van

ontwikkelde van

toezicht

e n c o n t ro l e o p d e n a l e v i n g v a n d e w e t - e n re g e l g e v i n g , ( 6 ) h e t c re ë re n v a n z o n e s m e t economische,

maatschappelijke

functies

het

en

p ro a c t i e f

en

sociale

zoeken

naar

alternatieven en oplossingen voor klanten en stakeholders.


2 . 3 E x t e r n e a c t o re n N a a s t h e t s a m e n w e r k e n m e t i n t e r n e a c t o re n ,

Ve t e r i n a i re D i e n s t ( V E T )

i s e e n i n t e g r a l e s a m e n w e r k i n g m e t a n d e re

D e V E T v a l t s i n d s 1 9 8 6 o n d e r d e D i re c t i e

m i n i s t e r i e s , g o u v e r n e m e n t e l e ( G O ’s ) e n n i e t -

Vo l k s g e z o n d h e i d e n i s i n 1 9 9 5 v e r h u i s d n a a r

gouvernementele

van

d e h u i d i g e l o c a t i e t e B a rc a d e r a . D e V E T h e e f t

g ro o t b e l a n g v o o r e e n d u u r z a m e o n t w i k k e l i n g .

a l s p r i m a i re t a a k : h e t w a a r b o r g e n v a n d e

Tw e e d i e n s t e n d i e e x t r a w o rd e n b e l i c h t z i j n

veiligheid en volksgezondheid in het algemeen

d e D i re c t i e L a n d b o u w, Ve e t e e l t e n V i s s e r i j

en in het bijzonder de voedselveiligheid van

en

d e m e n s e n h e t w e l z i j n v a n h e t d i e r. Te v e n s

Markthallen

Dienst

(VET).

organisaties

( D LV V ) De

en

D LV V

( N G O ’s )

de

en

Ve t e r i n a i re

de

VET

zijn

is

in

1995

het

takenpakket

van

de

VET

beheersinstanties in Aruba op het gebied

u i t g e b re i d d o o r d e i n w e r k i n g t re d i n g v a n d e

v a n i n t e r n a t i o n a l e m i l i e u v e rd r a g e n e n h e b b e n

N a t u u r b e s c h e r m i n g s v e ro rd e n i n g e n C I T E S . D e

d a a ro m

het

VET is sindsdien de CITES beheersautoriteit

Naast de

voor de fauna en de CITES wetenschappelijk

essentiële

raakvlakken

met

beleidsdomein natuur en milieu.

overheid zijn er ook niet-gouvernementele die

zich

bezighouden

met

n a t u u r- e n m i l i e u b e s c h e r m i n g . O o k d e p r i v a t e

D i re c t i e Vo l k s g e z o n d h e i d A r u b a ( D V G )

sector en internationale partners spelen een

De DVG bestaat sinds 7 december 1917. De

b e l a n g r i j k e ro l . H i e r n a v o l g t e e n b e s c h r i j v i n g

D V G i s v e r a n t w o o rd e l i j k v o o r d e b e v o rd e r i n g

v a n e e n a a n t a l v a n d e z e e x t e r n e a c t o re n d i e

van de volksgezondheid in het algemeen en

f re q u e n t i n c o n t a c t s t a a n m e t h e t m i n i s t e r i e

d e u i t v o e r i n g v a n d e w e t t e l i j k e re g e l i n g e n o p

dan wel de DNM (zie bijlage4 1 voor een

het gebied van de volksgezondheid. De DVG is

u i t g e b re i d e re , n i e t u i t p u t t e n d e l i j s t ) .

b e z i g z i c h t e t r a n s f o r m e re n i n e e n s l a g v a a rd i g e , z e l f s t a n d i g e , o p e n , p ro a c t i e v e , i n n o v a t i e v e

D i e n s t L a n d b o u w, Ve e t e e l t e n Vi s s e r i j e n M a r k t h a l l e n ( D LV V )

e n l a a g d re m p e l i g e b e l e i d s d i re c t i e , m e t e e n

De

De

de gezondheidszorg in Aruba. De missie van de

D LV V h e e f t a l s d o e l : h e t b e v o rd e re n v a n

DVG is dat Aruba “een gezonde gemeenschap

i n f o r m a t i e v e r s t re k k i n g

w o rd t m e t e e n v e r a n t w o o rd e l i j k h e i d s g e v o e l

D LV V

onderzoek

w e rd

op

het

ingesteld en

gebied

in het van

1976. doen

van

l a n d b o u w,

c e n t r a l e e n b e p a l e n d e ro l b i n n e n h e t v e l d v a n

voor de eigen gezondheid”.

t u i n b o u w, v e e t e e l t e n v i s s e r i j . D e D LV V i s v o o r d e f l o r a , h e t g e e n i n h o u d t d a t d e D LV V

Raad voor de Ruimtelijke Ontwikkeling (RRO)

verzoeken

en

De RRO bestaat sinds 19 december 2007. De

uitvoer van plantensoorten die op de CITES-

R R O h e e f t e e n a d v i s e re n d e t a a k e n v e r s t re k t

lijst voorkomen.

de minister alle door deze in verband met de

sinds

1995

de

CITES5

behandelt

voor

beheersautoriteit in-,

d o o r-

totstandkoming van adviezen noodzakelijke geachte inlichtingen, tenzij het landsbelang z i c h n a a r h e t o o rd e e l v a n d e m i n i s t e r d a a r t e g e n verzet.

4

Indien u als actor niet op de lijst staat, gelieve contact opnemen met de DNM.

5

CITES staat voor Convention on Inter national Trade in Endangered Species of W ild Fauna and Flora. Het doel van het

CITES-verdrag is voorkomen dat een soort uitsterft of sterk in aantal daalt.

15 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

organisaties

autoriteit.


A r u b a To u r i s m A u t h o r i t y ( ATA )

Universiteit van Aruba (UA)

De

D e U A w e rd i n g e s t e l d i n 1 9 8 8 . D e U A i s e e n

ATA

is

sinds

2011

een

onafhankelijke

juridische entiteit binnen de publieke ruimte en

uitzonderlijk

is de autoriteit als het gaat om de toeristische

onderwijs en onderzoek. De Universiteit van

sector in Aruba. Een van de doelstellingen van

Aruba heeft als doelstelling het verrichten van

d e ATA i s o m A r u b a w e re l d w i j d a l s h o o g w a a rd i g e

kwaliteitsonderzoek en het bieden van hoger

t o e r i s t i s c h e b e s t e m m i n g t e p o s i t i o n e re n .

onderwijs aan zowel lokale als internationale studenten,

Aruba Marine Mammal Foundation (AMMF)

een

H e t A M M F w e rd i n g e s t e l d i n 1 9 9 8 . D e A M M F

samenleving.

de

Arubaans

w a a rd o o r

positieve kwaliteit

instituut

ze

bijdrage van

leven

in

voor

de

kunnen van

de

hoger

toekomst

l e v e re n

aan

Arubaanse

h e e f t a l s d o e l h e t b e s c h e r m e n v a n z e e z o o g d i e re n verzamelen van gegevens om het beheer van

A r u b a Tr a d e a n d I n d u s t r y A s s o c i a t i o n ( AT I A )

d e r g e l i j k e z e e z o o g d i e re n t e b e w e r k s t e l l i g e n .

D e AT I A w e rd i n g e s t e l d o p 1 8 j u n i 1 9 4 5 . D e AT I A

d i e i n d e A r u b a a n s e w a t e re n v o o r k o m e n e n h e t

16 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

is een belangenorganisatie die de belangen van

StimAruba

het Arubaanse bedrijfsleven behartigt. Het doel

StimAruba is een stichting die in november

v a n d e AT I A i s d e l e d e n re l e v a n t e d i e n s t e n t e

1996

bieden en het bedrijfsleven in het algemeen te

w e rd

opgericht.

n o n - p ro f i t o r g a n i s a t i e

StimAruba

is

een

s t re e f t

naar

de

die

v e rd e d i g e n , t e b e v o rd e re n e n t e b e s c h e r m e n .

instandhouding van de Arubaanse natuur door middel van het opleiden en begeleiden van de

A r u b a T i m e S h a re A s s o c i a t i o n ( AT S A )

inwoners van Aruba.

D e AT S A w e rd i n g e s t e l d i n 1 9 9 4 . D e AT S A h e e f t als doel om als onderhandelingspartner namens

UNESCO Aruba

h a a r l e d e n o p t e t re d e n i n c o n t a c t e n m e t o . a .

Aruba is sinds oktober 1987 lid van UNESCO.

overheidsinstanties om zo samen te werken en

De taken van de UNESCO Aruba zijn o.a.:

w e t g e v i n g t e b e v o rd e re n d i e v a n b e l a n g i s v o o r

het

lidstaten,

d e t i m e s h a re - i n d u s t r i e i n A r u b a . AT S A h e e f t

niet-gouvernementele

o o k a l s d o e l h e t b e v o rd e re n v a n h e t i m a g o v a n

samenwerken

gouvernementele organisaties,

met en

conform

a n d e re het

Charter

voor

N a t i o n a l e U N E S C O C o m m i s s i e s , g o e d g e k e u rd in

1978

Parijs,

door alsook

de het

Algemene geven

C o n f e re n t i e

van

te

voorlichting

o v e r d e d o e l s t e l l i n g e n , h e t p ro g r a m m a e n d e werkzaamheden van de UNESCO Aruba.

d e t i m e s h a re - i n d u s t r i e e n d e d i e n s t e n d i e d o o r h a a r l e d e n a a n k l a n t e n w o rd e n v e r l e e n d .


A r u b a H o t e l a n d To u r i s m A s s o c i a t i o n ( A H ATA )

Kamer van Koophandel (KVK)

D e A H ATA w e rd i n g e s t e l d i n 1 9 6 5 . D e d r i e

D e K a m e r v a n K o o p h a n d e l i s d e re p re s e n t a t i e v e

kernfuncties van de organisatie bestaan uit:

instantie van handel en industrie in Aruba.

(1) beĂŻnvloeding van de Arubaanse markt door

Het doel van de Kamer van Koophandel is

h e t l i d m a a t s c h a p v a n d e l e d e n v a n A H ATA v a n

o m d u u r z a a m o n d e r n e m e r s c h a p t e s t i m u l e re n

d e R a a d v a n B e s t u u r v a n d e A r u b a To u r i s m

en

A u t h o r i t y, ( 2 ) p l e i t b e z o r g i n g ( v o o r z a k e n a l s

s o c i a a l e c o n o m i s c h e g ro e i v o o r o n s e i l a n d t e

arbeid, fiscaliteit, milieu en kosten van het

b e re i k e n . D e K a m e r w i l d i t d o e l b e re i k e n d o o r t e

zakendoen) en (3) ondersteuning van leden in

h e l p e n b i j h e t c re ĂŤ re n v a n g u n s t i g e v o o r w a a rd e n

b re d e z i n .

die

D e K v K w e rd o p 1 1 n o v e m b e r 1 9 2 9 o p g e r i c h t .

te

de

ondersteunen

en

ontwikkeling

ondersteunen.

De

van

om

een

duurzame

ondernemerschap

aandachtsgebieden

van

d e K a m e r z i j n d e o n d e r n e m e r, d e z a k e l i j k e omgeving en innovatie.

17 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021


3 . S W O T- a n a l y s e 3.1 Inleiding Vo o r

de

daadwerkelijke

implementatie

van

Wat zijn SWOT- en confrontatieanalyses?

de beleidsnota, is ervoor gekozen om de

S

S W O T- m e t h o d e t o e t e p a s s e n . S W O T s t a a t voor en

Strengths, Threats

We a k n e s s e s ,

(sterktes,

Opportunities

zwaktes,

kansen

en

bedreigingen). Door het toepassen van de S W O T- a n a l y s e w o r d t h e t m o g e l i j k e e n c o n c r e e t actieplan te formuleren ten behoeve van de

W

STRENGTHS

WEAKNESSES

O

T H R E AT S

(STERKTES)

(ZWAKTES)

implementatie van deze nota. D e S W O T- a n a l y s e w e r d v e r r i c h t v o o r d e 4

18

s p e c i f i e k e t h e m a ’s A f v a l , H a b i t a t e n S o o r t ,

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Milieu en Gezondheid en Klimaatverandering . De keuze om als eerste de voorgenoemde t h e m a ’s t e b e h a n d e l e n i s g e b a s e e r d o p d e verschillende consultatierondes en een interne evaluatie.

Naast

de

vier

T

OPPORTUNITIES (KANSEN)

(BEDREIGINGEN)

p r i o r i t e i t s t h e m a ’s

blijft het mogelijk om tegelijkertijd ook aan a n d e r e r e l e v a n t e t h e m a ’s , z o a l s m i n e r a l e n e n

D o o r m i d d e l v a n e e n S W O T- a n a l y s e k u n n e n

waterkwaliteit, te werken. Het is echter de

t h e m a ’s

bedoeling om de meest urgente kwesties voor

en

onze samenleving aan te pakken. Naast de

vertaald

S W O T- a n a l y s e i s e r e e n c o n f r o n t a t i e - a n a l y s e

laatste door middel van een inventarisatie van

uitgevoerd om nog meer inzicht te krijgen en

sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. Na

om tot concrete acties te komen.

d e S W O T- a n a l y s e v i n d t e r e e n c o n f r o n t a t i e -

systematisch

kunnen

analyse

in

worden

geanalyseerd

toekomstmogelijkheden kansrijke

plaats.

Bij

de

worden

doelstellingen.

Dit

confrontatie-analyse

I n d e v o l g e n d e p a r a g r a f e n w o r d e n d e S W O T-

worden o.a. de volgende vragen gesteld: 1)

analyse en confrontatie-analyse weergegeven,

hoe kunnen sterke punten worden toegepast

gevolgd door het actieplan.

om bedreigingen af te weren?, 2) hoe kunnen zwakke punten dusdanig worden versterkt om op kansen in te spelen? (zie bijlage 2 voor de complete extra confrontatie-analyse). Door

de

concrete

vragen

beantwoorden

doelstellingen

doelstellingen actieplan.

te

vormen

worden

geformuleerd. de

basis

voor

Deze het


19

NATUUR-EN MILIUEBELEIDSNOTA 2018-2021


3 . 1 . 1 S W O T- a n a l y s e t h e m a A f v a l

S

S T R E N GT H S ( S T E R KT E S )

Nieuwe minister met daadkracht. Ophalen van het huishoudelijk afval is optimaal. Afvalwater dat via het rioolstelsel loopt, wordt voor 96% door drie functionerende rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) verwerkt.

20

Aannemers op contract voor schoonmaak en ophaal afval.

W

WEAKNESSES ( Z WA KT E S )

Geen handhaving, omdat inspectie-ambtenaren momenteel geen bevoegdheden hebben. Ongecontroleerd storten van medisch afval, chemisch afval, gevaarlijke stoffen (batterijen/ a s b e s t ) . Ka d a v e r s . Ongecontroleerd storten van afval in afgravingen.

NATUUR-EN MILIUEBELEIDSNOTA

2018-2021

Men kan op eigendomsterreinen een zandafgraving maken zonder enige vergunning, die vervolgens als een illegale stortplaats kan worden gebruikt. Niet voldoende faciliteiten voor ontvangst van gebruikte/verwerkte motorolie/keukenolie/ chemisch afval en gevaarlijke stoffen ziekenhuis. Geen afdoende faciliteiten voor scheepsafval voor afvalwater (ballastwater) afkomstig van schepen. Geen opleiding en training van personeel van DNM en BCI op het gebied van medisch, chemisch en gevaarlijk afval en geluid. Gebrek aan wet- en regelgeving op het gebied van afval. Gebrek aan adequaat vuilverwerkingsproces. 4 puntlozingen van huishoudelijk ongezuiverd afvalwater naar de zee. (Seroe Colorado, S a v a n e t a B a y e r l i t e , Po s C h i q u i t o - F a r a d a y s t r a a t , WEB -dorp Balashi). To e z i c h t h o u d e r s k u n n e n n i e t m e t e e n o p terreinen van o.a. olieraffinaderijen komen voor controle medische contaminatie. Geen scheiding van afvalstromen. Geen verwerking vooraf van gevaarlijk afval voor verwijdering. Mensen willen niet huishoudelijk afval

betalen

besmettelijk

voor

ophalen


O

OPPORTUNITIES

T

T H R E AT S

( KA N S E N )

(BEDREIGINGEN)

Introductie afvalstoffenverordening en aanpassing van de hinderverordening, inclusief protocollen (huishoudelijk en commercieel afval/gevaarlijke stoffen).

Ongecontroleerd storten van oliehoudende materialen met risico’s voor de volksgezondheid en het milieu. Infectieus afval dat kan leiden tot epidemieën. Ongezuiverd afvalwater dat kan leiden tot nutriëntentoevoer en koraalsterfte.

Introduceren van een verlaging van invoerrechten voor huishoudelijke middelen die biologisch afbreekbaar zijn.

Een operationele raffinaderij is een grote vervuiler met grote risico’s voor milieu en volksgezondheid.

Plastic zakken vervangen door milieuvriendelijke producten.

C o n t a m i n a t i e d o o r a f v a l b i j Pa r k i e t e n b o s e n v e r o n t r e i n i g i n g v a n h e t z e e w a t e r.

Afvalscheiding door bedrijven en huishoudelijk afval in wijken, vermindering van de afvalproductie door circulaire economie.

Luchtvervuiling Pa r k i e t e n b o s .

door

emissiegassen

bij

Contaminatiedammen door afval. Het plaatsen van afvalcontainers in woonwijken. Meldpunt voor overtredingen op het gebied van afval. ‘ Re q u e s t f o r I n f o r m a t i o n’ p r o c e s : l a n g d u r i g oplossingstraject voor afvalverwerking en s a n e r i n g Pa r k i e t e n b o s . Samenwerking tussen betrokken instanties, waaronder handhaving op het gebied van afval, o.a. Openbaar Ministerie, DNM en City BCI ( Ta s k f o r c e ) . Samenwerking tussen bedrijven (horeca en hotels) op het gebied van afval, o.a. het recyclen van plastic. Een convenant sluiten met hotels en regering/bedrijfsleven en NGOs. Re l e v a n t e o p l e i d i n g e n e n Po l i t i e Opleidingsschool, Bedrijfsveiligheid).

cursussen (zoals Basis Cursus

Ve r k o o p v a n a f v a l d a t w i j n i e t k u n n e n r e c y c l e n aan andere landen die dat wel kunnen. Statiegeld.

Ve r o n t r e i n i g i n g v a n d e s t r a n d e n e n z e e d o o r overmatig gebruik door watersportbedrijven ten behoeve van het toerisme.

21 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Educatie, voorlichting aan burgers en basisscholen. Bewustwordingscampagnes over afval.


3 . 1 . 2 S W O T- a n a l y s e t h e m a H a b i t a t e n S o o r t

S

W

WEAKNESSES

S T R E N GT H S

( Z WA KT E S )

( S T E R KT E S )

Landsbesluit bescherming inheemse flora en fauna in werking getreden.

Er is geen controle op invoer van invasieve d i e r s o o r t e n m e t n e g a t i e v e e f f e c t e n o p d e n a t u u r.

20% van Aruba bestaat uit door FPNA beschermd gebied.

Bij het onderhoud van rooien wordt geen rekening gehouden met endemische bomen en planten.

NGOs hebben expertise en kennis.

N o g g e e n F l o r a e n F a u n a C o m m i s s i e i n g e s t e l d 6.

NGOs hebben een goede samenwerking met hun internationale netwerk.

22

Gebrek aan handhaving.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Ve r k e n n e r i j b e w u s t o v e r d e A r u b a a n s e n a t u u r. Ru i m t e l i j k e O n t w i k k e l i n g s p l a n ( R O P ) .

6

Commissie Flora en Fauna is reeds ingesteld.


O

OPPORTUNITIES ( KA N S E N )

T

T H R E AT S

(BEDREIGINGEN)

Natuurbeschermingsverordening.

Geen moratorium op het bouwen van hotels.

Natuurrehabilitatieplan.

Geen rekening houden met draagkracht van Aruba en risico’s voor het creëren van een onleefbaar milieu voor de komende generaties.

Integrale benadering land, lucht, zee, economie (profit), mens (people), milieu (planet).

Mangroves worden ongecontroleerd gekapt. Samenwerking GOs en NGOs en privésector op het gebied van habitat en soorten bescherming. Gebruik van kennis, ontwikkeling en onderzoek.

Invasieve/exotische soorten vormen bedreiging voor endemische soorten. uitgeroeide soort komt niet meer terug. Ka a l s l a g / b o u w r i j p m a k e n v a n t e r r e i n e n .

Het aanwijzen van het natuurgebied bescherming van habitat en soorten.

( Pr o e f ) b o r i n g e n l a n g s petroleum, vervuiling.

ter

E d u c a t i e e n c u r r i c u l u m v o o r e e n h e e l s c h o o l j a a r, waarbij alle planten, dieren, op land en in zee w o r d e n b e s t u d e e r d . Ke r n d o e l b a s i s s c h o l e n 2018 heeft verschillende aspecten van duurzame educatie (gericht op Natuur en Milieu), die zijn g o e d g e k e u r d d o o r d e m i n i s t e r D O. Meer natuurgebieden aanwijzen. Ecologische hoofdstructuur biedt de natuur de ruimte om voort te bestaan en zich te ontwikkelen. I n t r o d u c t i e Ru i m t e l i j k e O n t w i k k e l i n g s p l a n m e t Vo o r s c h r i f t e n ( R O P V ) . Financiële middelen en fondsen uit Europa. Mariene park implementeren en beschermen. Herstel Habitat o.a. door herbebossing. Ontwikkelen van een vegetatiekaart van Aruba met inventarisatie van de eigenschappen van verschillende plantensoorten. Onderzoek naar bedreigde bijhouden van data.

soorten

en

het

Introductie van een centraal meldpunt voor n a t u u r- e n m i l i e u a a n g e l e g e n h e d e n . B OA- o p l e i d i n g e n a a n w i j z i n g t o e z i c h t h o u d e r s op het gebied van natuur en milieu.

Afsterven van mariene ecosystemen. de

kust

t . b . v.

gas,

23 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

B e k e n d m a k i n g d . m . v. v o o r l i c h t i n g e n e d u c a t i e welke inheemse flora en fauna worden beschermd.

een Een


3 . 1 . 3 S W O T- a n a l y s e t h e m a M i l i e u e n G e z o n d h e i d

S

S T R E N GT H S

W

WEAKNESSES ( Z WA KT E S )

( S T E R KT E S )

Geografische ligging. Aruba heeft over het algemeen een sterke noordoostpassaatwind waardoor vervuilde lucht van de grote vervuilers naar zee wordt geblazen. Schone zeewaterkwaliteit.

24

Pa r k e N a c i o n a l A r i k o k , r o o i e n e n stranden worden positief gebruikt voor een gezonde lifestyle.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Duurzame energiebronnen aanwezig in Aruba (windparken en zonnepanelen). Z o n e r i n g i n R O P.

We i n i g o v e r l e g m e t d i e n s t e n t . a . v. g e v a a r l i j k e stoffen, o.a. asbesthoudend materiaal. Lichtvervuiling. G e e n n o r m e n t . a . v. l u c h t e m i s s i e s .


O

OPPORTUNITIES

T

T H R E AT S

( KA N S E N )

(BEDREIGINGEN)

De SDGs geven een mogelijkheid om verschillende thema’s met elkaar uit te voeren, waaronder het thema Milieu en Gezondheid. Afstemming met h e t m i n i s t e r i e v a n Vo l k s g e z o n d h e i d i s e c h t e r nodig.

Ve r s l e c h t e r i n g v a n d e m i l i e u c o n d i t i e s i n omgeving van puntbronnen met zware luchtemissies of waterlozingen van ongezuiverd afvalwater of locaties met verontreinigde bodems.

D e a f d e l i n g E p i d e m i o l o g i e v a n d e DV G h e e f t informatie die van belang kan zijn voor het uitwerken van dit beleidsveld.

Beerputten die het grondwater verontreinigen.

Controle op de verontreiniging van grond en zeewater als gevolg van afwatering vanuit de vuilnisstortplaats.

Uitgeputte afgravingen brengen erosie, verzilting en verontreiniging met zich mee.

Mogelijkheid tot minder gebruik van auto’s met fossiele brandstoffen en fietsprogramma’s introduceren en openbaar vervoer optimaliseren. Belasting betalen op autowrakken in de tuinen die een broeikas zijn voor o.a. muggen. Controle op olieproducten die in de cunucu en rond huizen terechtkomen (Garashi bao palo). Aanpassing van hinderlijke geluidenverordening. Monitoring en publicatie van data die terug te zien zijn door o.a. stakeholders (dashboard).

Geluidsoverlast steenbrekerijen.

bij

zandafgravingen

en

To e n a m e in kankerincidenten onder de bevolking (% causaal verband tussen kanker en data o.a. asbest, schilderen dient onderzocht te worden). Geluidsoverlast carnaval (Moet naar 80 dB – hartfrequentie wordt gemanipuleerd, organen resoneren mee). Geen bewustwording m.b.t samenstelling van plastic groepen die slecht zijn voor de gezondheid.

25 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

We b s i t e D N M a a n g e v e n d a t e r o o k m e t i n g e n p l a a t s v i n d e n t . a . v. w a t e r m o n i t o r i n g .

Stofoverlast, gezondheidsklachten.


3 . 1 . 4 S W O T- a n a l y s e t h e m a K l i m a a t v e r a n d e r i n g

S

W

WEAKNESSES

S T R E N GT H S

( Z WA KT E S )

( S T E R KT E S )

Beleid ter vermindering van gebruik van fossiele brandstoffen met als gevolg vermindering broeikasgassen. D O W, D I P, ministerie.

DNM

vallen

onder

één

goederen

is

Bouwen op het strand en in laaggelegen gebieden.

Geen onderzoek en data.

Onderwijs heeft het thema klimaat in het curriculum.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Lage invoerrechten elektrische auto’s.

milieuvriendelijke

Geen of weinig monitoring van broeikasgassen.

Ra m p e n b u r e a u i n g e s t e l d .

26

Aanschaf van r e l a t i e f d u u r.

voor

hybride/

Geen alternatieven voor openbaar vervoer Macro-economische modellering van toerisme houdt nog niet voldoende rekening met de mitigatie- en aanpassingsbehoeften op het gebied van klimaatverandering.


O

OPPORTUNITIES ( KA N S E N )

Uitstoot CO2 per individu verder verlagen door meer herbeplanting.

T

T H R E AT S

(BEDREIGINGEN)

Ve e l u i t s t o o t C O 2 p e r h u i s h o u d i n g . Hoog consumptiepatroon.

Ru i m t e l i j k O n t w i k k e l i n g s p l a n ( R O P ) . Vo o r l i c h t i n g e n e d u c a t i e o p h e t g e b i e d v a n klimaatverandering. Herbebossing; meer gebruikmaken van Arubaanse endemische planten bij projecten.

O n t b o s s i n g d o o r w e g e n b o u w, i n f r a s t r u c t u u r e n asfaltering. Algehele klimaatverandering met als gevolg toename van warmte in Aruba. Bedreiging van zeewaterspiegelstijging. To e n a m e f r e q u e n t i e e n s t e r k t e o r k a n e n .

Bij het bouwen klimaatverandering.

rekening

houden

met Demografisch groei.

Stimulering gebruik van apparatuur die geen cfk-gassen bevat.

O v e r s t r o m i n g , d r o o g t e , h o g e r e t e m p e r a t u u r, veel forse winden, meer stormen, orkanen, leidend tot koraalschade.

Ve r b o d o p v o e r t u i g e n m e t d i e s e l m o t o r e n . Re - u s e - e n r e c y c l e p r i n c i p e s t o e p a s s e n . Ve r t i c a l e houden.

tuinen

om

gebouwen

fris/koel

Gebruikmaken van zon -en windenergie. ‘ Wa t e r s h e d ’ m a n a g e m e n t .

Ve r n i e t i g i n g e n b e s c h a d i g i n g k o r a a l .

te

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Onderzoek.

27


4. Actieplan 4.1 Inleiding In

dit

hoofdstuk

worden

de

van

In

de

volgende

vier

paragrafen

wordt

het

inzichten

actieplan per prioriteitsthema gepresenteerd.

Afval,

Dit is een belangrijke eerste aanzet om op

Habitat en Soort, Milieu en Gezondheid

eenduidige en integrale wijze een strategisch

en

overzicht

belanghebbenden inzake

de

vier

verkregen p r i o r i t e i t s t h e m a ’s :

Klimaatverandering

vertaald

in

een

inclusief

alle

belanghebbenden

a c t i e p l a n . D e r e s u l t a t e n v a n d e S W O T- a n a l y s e

te creëren. Hierbij wordt ook de verbinding

en de aanvullende confrontatie-analyse vormen

met het overkoepelende overheidsbeleid met

de basis voor de strategische aanpak en een

betrekking tot de ‘Sustainable Development

doelmatige manier van werken.

G o a l s ’ v a n d e Ve r e n i g d e N a t i e s g e m a a k t . Vo o r bepaalde kosten dient nog onderzoek plaats wijze

te vinden met betrokken instanties en moeten

weer wat de verantwoordelijkheden zijn met

er afspraken worden gemaakt met potentiële

betrekking tot het behalen van een specifiek

trekkers om een definitief overzicht te krijgen

doel. Een actieplan geeft weer: 1 . We l k e a c t i e s m o e t e n e r w o r d e n o n d e r n o m e n

van de nog in te zetten middelen. Zoals eerder

Het

28

actieplan

geeft

op

transparante

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

om dit thema aan te pakken (gebruikmakende v a n d e S W O T- a n a l y s e ) ? 2 . W i e k a n d e a c t i e t r e k k e n ? We l k e a n d e r e instanties moeten erbij betrokken worden? 3 . Wa t z i j n d e g e m o e i d e k o s t e n ( AW G ) ? 4 . Wa t i s d e t i j d s p l a n n i n g v o o r u i t v o e r i n g v a n de actie? 5. Hoe sluit de actie aan op de Sustainable Development Goals?

b e n a d r u k t : samenwerking is een belangrijke

sleutel naar een duurzame toekomst .


4.1.1 Actieplan Afval Actie 1

Modernisering van de regelgeving op het gebied van afval

Introductie afvalstofverordening.

Trekkers DNM

Reguleren van afvalscheiding voor zowel bedrijf als huishoudelijk afval.

Partners DWJZ

Aanpassing van de hinderverordening.

Kostenomschrijving 3.9

Aanpassing zandverordening. Voorwaarden stellen voor gebruikers van publieke rioolstelsel.

6.3

11.6 11.b

Kosten NTB Tijd (jaar) 2018-2020 12.2 12.4 12.5

Verlaging van invoerrechten op milieuvriendelijke producten.

14.1

15.1

16.3 16.6

Het reguleren van gevaarlijke stoffen.

29

0% Lozing van ongezuiverd afvalwater naar zee

Modernisering, automatisering en privatisering van RWZI’s. Implementeren van afvalwater structuurplan.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Actie 2

Trekkers DOW Partners DNM, DIP Kostenomschrijving 3.9

6.3 6.4 6.5

9.1 9.4

Kosten NTB Tijd (jaar) 2019 (start)

Actie 3

14.1

15.1

12.2

14

Voorlichting en educatie

Voorlichting en educatie aan Basisscholen. Voorlichting en educatie aan Samenleving v.w.b de natuur en het milieu. Voorlichting en educatie omtrent aanbieding afval en afvalscheiding. Voorlichting en educatie aan gebruikers van het rioolstelsel ter waarborging van het rioolsysteem.

Trekkers MINROIM Partners BUVO, DNM, Serlimar S.G., FPNA, NGO’s Kostenomschrijving Voorlichtingsactiviteiten (bv. social media, kranten persconferenties , presentaties , conferenties).

Kosten 300.000,- (jaarlijks budget voor alle voorlichtingsactiviteiten van de DNM en MINROIM)

Tijd (jaar) 2017 -

aanhoudend

15

16.3 16.6


Actie 4

Het plaatsen van afvalcontainers voor gescheiden ophaal

Plaatsen van containers voor ontvangst van oliehoudende, klein chemisch afval, uitsluitend voor huishoudens.

Trekkers Serlimar S.G.

Plaatsen van containers voor het ontvangen van, grof afval, tuinafval afkomstig van woningen.

Kostenomschrijving

Partners DNM

Kosten NTB

3.9

6.3

11.6

12.4 12.5

3.9

12.2 12.4 12.5

14.1

15.1

3.9

12.2 12.4 12.5

14.1

15.1

Tijd (jaar) 2019 (Uitrollen duurt ongeveer 6 maanden) - aanhoudend

30 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Actie 5

Introductie Centraal meldpunt

Het aannemen van meldingen van overtredingen m.b.t. aanbieden, afhaal, transport en storten en verwerken van afval. Het aannemen van meldingen t.a.v. van illegale storten in het rioolstelsel. Het aannemen van meldingen m.b.t ongecontroleerde storten van medisch afval, gevaarlijke stoffen (Batterijen/ Asbest), Kadavers (dode dieren enz.).

Trekkers BCI Partners Serlimar S.G., KPA, DNM Kostenomschrijving Licentie en contract ITC provider

Kosten 100.000,- (INITIËLE FASE) Tijd (jaar) 2018 - aanhoudend

Het aannemen van meldingen van storten van afval in illegale stortplaatsen.

Actie 6

Samenwerking tussen BCI, DNM en OM (Taskforce)

Opleiding en cursussen voor de inspecteurs van DNM en BCI. Aanwijzing toezichthouders en BOA-opleiding DNM en BCI. Gezamenlijke controle op het aanbieden, ophalen, transport, storten en verwerken van afval. Controle op het illegaal storten van afval in het rioolstelsel. Controle op het storten van afval in illegale stortplaatsen.

Trekkers MINROIM Partners DNM, BCI, OM Kostenomschrijving Info via ‘Skol di polis’. 1.500 per ambtenaar met een minimum van 20 cursisten.

Kosten 75.000 ,Tijd (jaar) 2018-2019


Actie 7

Stimulering van de samenwerking tussen overheid en bedrijven op het gebied van afval

Stimuleren van circulaire economie. Samenwerking tussen bedrijfsleven en samenleving ter voorkoming van illegaal storten van afval door bedrijven in het rioolstelsel.

Trekkers DNM Partners ATIA, ATA, AHATA, SBA, KVK, DNM, UA, Serlimar S.G.

Kostenomschrijving Intersectorale overleggen 3.9

6.3

8.3 8.4 8.8

Kosten 25.000,Tijd (jaar) 2019 (start) 12.4 12.5 12.7

15.1

31

Implementeren van een duurzame en adequate afvalverwerkingsfaciliteit

Trekkers Serlimar S.G./ WEB/TNO Partners DNM , DVG, DOW, DIP, DWJZ

Kostenomschrijving Kosten NTB*

3.9

6.3

12.7

14.1

8.3 8.4 8.8

Tijd (jaar) 2019 (start) -aanhoudend

Actie 9

Sanering van stortplaats Parkietenbos

Trekkers Serlimar S.G. Partners DNM, Serlimar S.G.,

WEB, DOW, DVG, TNO, Stichting Parkietenbos

Actie 10

Kostenomschrijving Kosten NTB*

3.9

12.4 12.5

14.1

15.1

Tijd (jaar) 2019 (start)

Introductie van een kernstortplaats

Trekkers Serlimar S.G. Partners DNM, Serlimar S.G., DVG, DIP, DOW

15.1

Kostenomschrijving Kosten NTB*

3.9

6.3

8.4 8.8

Tijd (jaar) 2019 (start) 12.4 12.5

*

De kosten zullen na de afronding van het Request voor Proposal (RFP) proces kenbaar worden. Voor meer informatie m.b.t. het RFP proces bezoek www.overheid.aw

14.1

15.1

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Actie 8

14.1


4.1.2 Actieplan Habitat en Soort Actie 1

Wetgeving op het gebied van natuurbescherming

Aanpassing natuur beschermingsverordening (NBV). Vaststellen wetgeving m.b.t. invasieve / exotische soorten. Aanwijzing van Key Biodiversity Areas (KBA) conform natuurbeschermingsverordening, o.a. rooien en dammen enz. Aanpassen wijzing van beschermde flora en fauna conform de NBV.

32 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Actie 2

Trekkers DNM Partners DWJZ, DLVV, VET Kostenomschrijving Het o.a. opstellen van teksten van wetgeving

14.c.1

Kosten NTB Tijd (jaar)

2018 -2020

Onderzoek naar status van de koraalriffen op Aruba Trekkers DNM Partners DIP, FPNA, DLVV, NGO’s Kostenomschrijving Het

o.a. uitvoeren van een nulmeting, het betrekken van lokale experts bij het monitoren 14.2

Kosten 400.000,Tijd (jaar) 2018 - 2019

Actie 3

Herbebossing- ‘build with nature’

Herbebossing en beplanten van inheemse flora.

Trekkers DOW Partners DNM,

DLVV, DIP, NGO’s

Kostenomschrijving Projectmatig in samenwerking met DOW, DLVV

Kosten NTB Tijd (jaar)

September 2018

15.5

15.1 15.7 15.8

16.3 16.6


Actie 4

Introductie ROPV Kostenomschrijving Introductie ROPV

Trekkers DIP

plus wetgeving DWJZ

Partners DNM, DOW, DLV, NGOs en samenleving

Kosten 154.000,Tijd (jaar) 2019 - 2020

Actie 5

9

11

14.2 14.5

Introductie Mariene park

Trekkers MINROIM/DNM Partners TNO, NGO’s op het gebied

Kostenomschrijving Randvoorwaarden. Begrenzingen bewaken, handhaving, boot, duikmateriaal, monitoringsmateriaal.

33 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

van marine milieu

Kosten 1e fase: TNO-Land contract 725.000,(€350.000), 2e en 3e fase: NTB

14.5.1

Tijd (jaar) 1e fase mei 2017 – 2019, 2e

fase faciliteit en personeel 2019 -2020, 3e fase verder uitbouwen 2020-2021

Actie 6

Onderzoek naar Brown water en Brownfields

Trekkers DNM

Kostenomschrijving Projectmatig uitbesteden

Partners DNM, DLVV, DIP Kosten 100.000,Tijd (jaar) 2018-2019

Actie 7

15.1 15.3.1 15.5

6

15.2

Aanwijzing 19+ gebieden Trekkers MINROIM/DNM Partners DJWZ, DLVV, VET, NGO’s Kostenomschrijving DJWZ afronden

Landsbesluit 19 plus gebieden, opstellen beheersplan, voorlichting over 19+ gebieden en aanstellen beheerder.

Kosten 100.000,Tijd (jaar)

4e kwartaal 2018 (start)

6.6

14

15.1 15.2


Actie 8

Introductie Centraal Meldpunt

Activiteiten m.b.t. bescherming Flora en Fauna Melden van invasieve soorten. Alsook bedreiging van habitats, spoedgevallen , ontheffingen etc

Trekkers DNM Partners DLVV, VET, BCI, DOW, NGO’s Kostenomschrijving 3

6

14

15.2

9

Kosten 50.000,Tijd (jaar)

34

Actie 9

2018 - 2019

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Voorlichting op het gebied van habitat en soorten

Voorlichting met betrekking tot de beschermde inheemse Flora en Fauna.

Trekkers MINROIM/DNM

Melden van invasieve soorten. Alsook bedreiging van habitats, spoedgevallen , ontheffingen etc.

Partners BUVO, BNA, ATA, AHATA, NGO’s en GO’s

Kostenomschrijving Reeds opgenomen bij het thema Afval actiepunt 3

Kosten Reeds opgenomen bij het thema Afval actiepunt 3

4

14

14

15

Tijd (jaar) Reeds opgenomen bij het thema Afval actiepunt 3

Actie 10

Instellen Commissie Flora en Fauna Trekkers MINROIM Partners DNM, DWJZ, NGO’s Kostenomschrijving Kosten 7.000,Tijd (jaar)

2018 (reeds ingesteld)

15.1 15.8


Actie 11

Monitoring en onderzoek van bedreigde soorten

Vergaren van data Memorandum of Understandings (MoU’s) voor levering van data met verschillende data partners (incl. NGOs)

Trekkers DNM Partners Verschillende entiteiten. Kostenomschrijving Inventariseren en verzamelen

en verwerken van DATA door getrainde onderzoekers. Operationele kosten en aanschaf bepaalde bedrijfsmiddelen (verrekijker, microscoop, transect lint en dergelijke).

14

15.1 15.2

Kosten 50.000,Tijd (jaar)

Actie 12

2018 – aanhoudend

Controle en handhaving van afgravingen ten behoeve van winning van zand en steen

Geen industriële activiteiten toelaten in Natuur en Groet gebieden conform ROP. Staken van activiteiten van zand en steenbrekerijen binnen natuurgebieden. Beheersplan opstellen voor bestaande afgravingen. Voorlichting aan burgers. Aanpassing zandenverordening.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Het wettelijk regelen van zandafgravingen door bij te voegen aan het hinderbesluit.

35

Trekkers MINROIM/ DNM Partners BCI, DWJZ, NGO’s , ATIA, KVK,GO’s

Kostenomschrijving opstellen wetgevingsteksten, uitvoeren van controle werkzaamheden, organiseren van sessie met actoren en juridische bijstand.

Kosten 50.000,- (schatting) Tijd (jaar) 4e kwartaal 2018 (start)

15


4.1.3 Actieplan Milieu en Gezondheid Actie 1

Onderzoek naar grond en zeewaterkwaliteit rondom vuilnisstortplaatsen

Trekkers Serlimar S.G. ( Parkietenbos) / DNM (overige)

Partners DVG, DOW

Kostenomschrijving Inhuren consultants en laboratoriums

Kosten NTB

3.9

6.3

14.1

15.1

Tijd (jaar) 2018 - 2019

Actie 2

36

Controle op bedrijven die stofoverlast en geluidsoverlast veroorzaken in gebieden die conform het ROP als natuur en woongebieden zijn gezoneerd Kostenomschrijving Handhavingsbeleid

Trekkers DNM

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Partners MINJUS, DIP, DVG, DO

en aanschaffen geluidsmeter en nodige apparatuur.

Kosten 8.000,-

3.9

11.6

Tijd (jaar) 2018 14.1

Actie 3

15.1

Introduceren van normen die luchtemissies reguleren

Baselinestudie voor het bepalen van achtergrond en streefnormen voor lucht emissienormen. Stofdeeltjes.

Trekkers DNM Partners DTI, DWJZ, DVG Kostenomschrijving Baseline studie

uitbesteden voor het bepalen streefnormen. 3.9

Kosten NTB Tijd (jaar)

2019 (duur 1,5 jaar)

11.6.2

16.3 16.6


4.1.4 Actieplan Klimaatverandering Actie 1

Voorlichting en educatie op het gebied van klimaatverandering Kostenomschrijving Reeds opgenomen bij het thema

Trekkers DNM

Afval actiepunt 3.

Partners BUVO, BRB, Onderwijszaken

Kosten Reeds opgenomen bij het thema Afval actiepunt 3.

4.7

13.1 13.3

Tijd (jaar) Reeds opgenomen bij het thema Afval actiepunt 3.

Actie 2

14.1

15.1

Waterbeheer (Watershed management plan)

Trekkers DOW

Kostenomschrijving GIS kaarten opstel-

37

len en regenwateropvanggebieden afbakenen.

Kosten NTB

6.6

13.1 13.2

Tijd (jaar) 2019 (duur 2 jaar) 14.1 14.2 14.3

Actie 3

15.1

Alle overheidsprojecten worden gebouwd met de criteria Build with Nature

Bij bouwprojecten wordt het bouwrijp maken van terreinen, planmatig uitgevoerd.

Trekkers DOW

Bouwverbod in laaggelegen gebieden, inclusief dammen en rooien.

Kostenomschrijving Reeds opgenomen bij het thema

Herbebossing: Meer gebruik maken van Arubaanse endemische planten bij projecten. In alle overheidsprojecten is er ook een herbebossingsplan.

Kosten Reeds opgenomen bij het thema Habitat en

Partners DIP, DNM, DLVV Habitat en Soorten actiepunt 3

6.6

13.1 13.2

6.6

13.2

14.1

15.1

Soorten actiepunt 3

Tijd (jaar)

Reeds opgenomen bij het thema Habitat en Soorten actiepunt 3

Actie 4

Introductie van ROPV

Trekkers DIP Partners DOW, DNM, RRO

Kostenomschrijving Reeds opgenomen bij het thema Habitat en Soorten actiepunt 4

Kosten Reeds opgenomen bij het thema Habitat en Soorten actiepunt 4

Tijd (jaar) Reeds opgenomen bij het thema Habitat en Soorten actiepunt 4

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Partners DIP, DNM, DLVV


5. Aansluiting met de Sustainable Development Goals (SDGs) van de Ve r e n i g d e N a t i e s e n L a n d A r u b a

38

De Sustainable Development Goals (SDGs:

Naast de SDGs zijn tevens bijna 200 ‘targets’

duurzame ontwikkelingsdoelen) zijn opgesteld

(subdoelstellingen) opgesteld voor de verdere

d o o r d e Ve r e n i g d e N a t i e s ( V N ) t e n b e h o e v e v a n

concretisering van de duurzaamheidsdoelen.

duurzame ontwikkeling (zie figuur 1). De SDGs

Land Aruba heeft in 2017 meegedaan met een

bieden een ambitieus kader om de kwaliteit van

eerste SDG-rapportage van het Koningrijk der

het menselijk leven wereldwijd te verbeteren. De

Nederlanden over de implementatie van de

echte impact daarvan kan echter alleen worden

SDG-indicatoren. Een belangrijk aspect voor

bereikt door de SDGs te lokaliseren. Dat zou

de Directie Natuur en Milieu (DNM) is dat de

voor de nationale overheden de prioriteit moeten

SDG-subdoelstellingen

zijn. Het huidige regeerprogramma van Land

a a n d e v i e r p r i o r i t e i t s t h e m a ’s ( z i e h o o f d s t u k 4

Aruba, ‘Hunto pa Aruba’, omvat uitdrukkelijk

actieplan).

worden

gekoppeld

d e p r i n c i p e s v a n d e S D G s . H e t S D G - k a d e r,

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

zoals toepast door de overheid, heeft als doel

Met het oog op de voortgang van de SDGs gaat

om, in samenwerking met andere ministeries,

DNM ook een online dashboard ontwikkelen

een geïntegreerd beleid voor de duurzame

ten behoeve van het ontwikkelen van land-,

ontwikkeling van Aruba te formuleren.

marine-, socio-economische en ecologische indicatoren. Dit is ook in overeenstemming met

In 2017 ontving Aruba steun van de United

de visie van het ministerie.

Nations Development Group (UNDG) voor het lokaliseren en implementeren van de SDGs.

De SDGs doen niet alleen een beroep op

Door middel van stakeholdersessies werden

nationale overheden, maar ook op de private

accelerators geïdentificeerd voor Land Aruba.

s e c t o r, N G O s , d e a c a d e m i s c h e w e r e l d e n d e

Accelerators zijn gericht op het focussen van

burger zelf om bij te dragen aan de realisatie

middelen

van een duurzame toekomst.

en

interventies

op

gebieden

die

maximale impact zullen hebben op meerdere SDG-doelen.

Een

van

de

geïdentificeerde

accelerators is Natural Resource Management; een overkoepelend thema dat geldt voor de milieudoelen (Planet Pillar) binnen het SDGkader (zie figuur 2).

Vo o r m e e r i n f o r m a t i e zie document “A Roadmap for SDG Implementation in Aruba” op de website v a n S D G A r u b a ( w w w. s d g a r u b a . c o m ) . En voor de rapportage over status v a n i m p l e m e n t a t i e v a n S D G ’s i n h e t Koninkrijk der Nederlanden (juli 2017) o p ( w w w. s d g n e d e r l a n d . n l ) .


Figuur 1: de 17 Sustainable Development Goals (SDGs)

39 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

Figuur 2: SDG accelerators voor Land Aruba


6 . To t s l o t D e N a t u u r- e n M i l i e u b e l e i d s n o t a 2 0 1 8 2021: ‘Onze Natuur en Ons Milieu, op weg naar een evenwichtige toekomst’, beschrijft de benadering van het ministerie van ROIM voor wat betreft de ontwikkelingen van de natuur en het milieu in Aruba.

40 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

H e t n a t u u r- e n m i l i e u b e l e i d i s m i d d e l s e e n participatief proces tot stand gekomen en het streven is dat ook de implementatie e e n p a r t i c i p a t i e f p r o c e s z a l w o r d e n . Vo o r het bereiken van de gestelde doelen en het aanpakken van de uitdagingen en bedreigingen is een integrale aanpak nodig, waarbij elke actor zijn bijdrage levert aan een betere toekomst ten aanzien van onze natuur en ons milieu. Ook bedrijven en niet-gouvernementele organisaties zullen een actieve rol hebben bij de implementatie v a n h e t n a t u u r- e n m i l i e u b e l e i d . Daarnaast kan er aangegeven worden dat d e m e e s t u r g e n t e t h e m a ’s A f v a l , H a b i t a t en

Soorten,

Milieu

en

Gezondheid

en

Klimaatverandering middels een actieplan

in de komende vier jaar worden aangepakt. D e a n d e r e t h e m a ’s d i e n i e t i n d e z e n o t a zijn meegenomen, zullen apart worden behandeld. Ve r s c h i l l e n d e beleidsinstrumenten zijn en zullen blijven worden ingezet om een ‘evidence-based’ beleid te ontwikkelen. D e S W O T- a n a l y s e i s e e n v a n d e z e beleidsinstrumenten. De systematische a a n p a k m i d d e l s d e S D G s v a n d e Ve r e n i g d e Naties is een ander instrument waarbij de n a t u u r- e n m i l i e u d o e l e n w o r d e n g e ï n t e g r e e r d i n e e n b r e d e r k a d e r. B i j d e i m p l e m e n t a t i e v a n d e S D G s z a l h e t A r u b a a n s e n a t u u r- e n

milieubeleid verder worden vormgegeven en gedocumenteerd. Deze nota brengt niet alleen de ideeën van de overheid, maar ook die van de niet-gouvernementele organisaties en het bedrijfsleven samen tot een visie en actieplan voor een betere en duurzame toekomst. Deze is dynamisch van aard en zal worden aangepast al naar gelang de behoefte. In dit kader is samenwerking de belangrijke sleutel naar een duurzame toekomst.


41

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021


Bijlage 1: Lokale en internationale partners L o ka l e

I n te r n a t i o n a l e

C o m m e rc i a l N G O ’s

C o m m e rc i a l N G O ’s

A s s o c i a t i o n To u r O p e r a t o r s o f A r u b a ( AT O A ) San Nicolas Business Association (SBA) S o c i e d a d I n g e n i e ro A r u b a ( S I A ) E nv i ro n m e n t a l N G O ’s

E nv i ro n m e n t a l N G O ’s

A r u b a B i rd l i f e C o n s e r v a t i o n ( A B C )

D u t c h C a r i b b e a n N a t u re A l l i a n c e ( D C N A )

Aruba Marine Mammal Foundation (AMMF)

I n t e r n a t i o n a l U n i o n f o r C o n s e r v a t i o n o f N a t u re ( I U C N )

Americas Sustainable Development Foundation (ASDF) Tu r t u g A r u b a Stichting Parkietenbos Aruba D e R a i n b o w Wa r r i o r s

42

F u n d a c i o n S a l b a C e ro d i C r i s t a l Fundacion Salba Nos Burico

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

G O ’s

I n te r- G O

B u re a u Vo o r l i c h t i n g ( B U V O )

United Nations Economic Commission for Latin America

B u re a u R a m p e n b e s t r i j d i n g ( B R B )

and the Caribbean (UN ECLAC)

C e n t r a l B u re a u o f S t a t i s t i c s - A r u b a ( C B S )

U n i t e d N a t i o n s E n v i ro n m e n t P ro g r a m m e

D i re c t i e S c h e e p v a a r t A r u b a ( D S A )

( U N E n v i ro n m e n t )

D i e n s t L a n d m e e t k u n d e e n Va s t g o e d re g i s t r a t i e ( D LV - K a d a s t e r )

U n i t e d N a t i o n s R e g i o n a l M a r i n e P o l l u t i o n E m e r g e n c y,

K o r p s P o l i t i e A r u b a ( K PA )

I n f o r m a t i o n a n d Tr a i n i n g C e n t e r f o r t h e W i d e r C a r i b b e

De Kustwacht Caribisch Gebied (KWCARIB)

an Region (UNRAC-REMPEITC)

D i re c t i e S c h e e p v a a r t A r u b a ( D S A ) M e t e o ro l o g i s c h e D i e n s t v a n A r u b a ( M D A ) I n s t i t u t o P e d a g o g i c o A r u b a n o ( I PA ) D i re c t i e O n d e r w i j s A r u b a ( D E A ) Nationale Bibliotheek van Aruba (BNA) Politieopleidingsschool Aruba

Pri va te

Pri va te

E C O G A S / E C O T E C H / AT C O F u t u re = N o w E n v i ro n m e n t a l C o n s u l t a n c y Ya b i C o n s u l t a n c y Re s e a rch I n s t i tu t i o n s

Re s e a rch I n s t i tu t i o n s

TNO

Alltera

CRSCenter

Carmabi IMARES

S e m i Pri va te A r u b a P o r t s A u t h o r i t y ( A PA ) Wa t e r- e n E n e r g i e b e d r i j f A r u b a ( W E B )

S e m i Pri va te


Bijlage 2: Confrontatie-analyse D e re s u l t a t e n v a n d e S W O T- a n a l y s e w o rd e n g e b r u i k t v o o r d e c o n f ro n t a t i e a n a l y s e door volgende vragen te stellen per prioriteitsthema: I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e s p e l e n ? I I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m b e d re i g i n g e n a f t e w e re n ? I I I . H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e spelen? I V. H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m b e d re i g i n g e n weerstand te bieden?

I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e s p e l e n ? 1. De nieuwe minister met daadkracht zorg voor modernisering van de regelgeving op het gebied van afval. 2. De nieuwe minister met daadkracht stimuleert de introductie van voorlichting, meldpunt en taskforce op het gebied van afval. 3. De nieuwe minister met daadkracht zorgt voor de introductie een verlaging van de invoerrechten op producten die bio afbreekbaar zijn. Plastic zakken vervangen door milieuvriendelijke producten. 4. De nieuwe minister met daadkracht voert de resultaten uit van de uitvoering van RFI1 en RFI2. 5. De minister met daadkracht zorgt voor een betere samenwerking tussen betrokken instanties waaronder de handhaving op het gebied van afval met OM, DNM en City I n s p e c t e u r.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

C o n f ro n t a t i e - a n a l y s e A f v a l

43


6. De minister met draadkracht zorgt voor een betere samenwerking tussen bedrijven (Horeca en hotels) op het gebied van afval.

7. De minister met daadkracht zorgt voor relevante opleidingen en cursussen, zoals Politie Opleidingsschool, Basis Cursus Bedrijfsveiligheid. 8. De minister met daadkracht zorgt ervoor dat het afvalwater dat in zee geloosd wordt nu via het RWZI gezuiverd wordt. 9. De minister met daadkracht zorgt voor vermindering van de afvalstoffen door het stimuleren van de circulaire economie en het implementeren van statiegeld.

44 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

10. Ophalen van het huishoudelijk afval is optimaal. Door de introductie van nieuwe wetgeving kan het ophalen van huishoudelijk afval nader worden geregeld met daarin de introductie van recycling en scheiding. 11. Melden van onjuiste aanbieding, ophaal en transport van afval bij het centrale meldpunt. 12. Controle op het aanbieden, ophalen, transport, storten en verwerken van afval door de taskforce. 13. Bij het moderniseren van de wet en regelgeving over afval kunnen regels worden opgesteld met betrekking tot de huishoudens die aangesloten zijn op het rioolstelsel. Ve r l a g i n g v a n i n v o e r r e c h t e n o p m i l i e u v r i e n d e l i j k e h u i s h o u d e l i j k e m i d d e l e n t e r bescherming van het rioolstelsel. 14. Melden van het illegale storten in het rioolstelsel bij het centrale meldpunt. 15. De taskforce doet de controle op het illegale storten in het rioolstelsel. 16. Samenwerking tussen hotels en horeca ter het voorkomen van illegale storten van ongewenste producten in het rioolstelsel. 17. Aannemers op contractbasis worden ingezet voor de schoonmaak van vervuilde locatie die via het centrale meldpunt worden gemeld. 18. Bewustwording door voorlichting van gebruikers van het rioolstelsel welke producten niet in het rioolsysteem kunnen worden geloosd.


1 9 . O n g e c o n t r o l e e r d e s t o r t e n v a n a f v a l i n a f g r a v i n g e n w o r d t b e p e r k t d . m . v. h e t p l a a t s e n van afvalcontainers in woonwijken. I I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m b e d re i g i n g e n a f t e w e re n ? 1. De minister met daadkracht zorgt voor gezamenlijk handhaving (een taskforce) van de OM, DNM en de City inspector op grond van de hinderverordening en de APV voor het ongecontroleerd storten van afval in afgravingen. 2. De minister met daadkracht zorgt voor faciliteiten voor het in ontvangst nemen van oliehoudende materialen. 3. Ophalen van huishoudelijke oliehoudende producten kan het illegale storten van deze producten beperken.

I I I . H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e spelen? 1. Gebrekkige wetgeving op het gebied van afval wordt gemoderniseerd die moet leiden tot de introductie van de afvalstoffen verordening. 2. Gebrekkige wetgeving op het gebied van afval wordt gemoderniseerd, dat moet leiden tot een verlaging van de invoerrechten op milieuvriendelijke en biologische afbreekbare producten. 3. Scheiding van huishoudelijk afval wordt wettelijk geregeld via de afvalstoffenverordening. 4. Statiegeld wordt geregeld in de afvalstoffenverordening. 5. Handhaving van overtredingen op het gebied van afval die via het centrale meldpunt worden gemeld, wordt verricht door bevoegde toezichthouders en opsporingsambtenaren. 6. Samenwerking op het gebied van handhaving wordt versterkt zodra functionarissen van DNM en City inspector hun bevoegdheid krijgen.

45 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

4. De overige 4% van ongezuiverd afvalwater die in zee wordt gestort wordt gezuiverd waardoor dit geen risico vormt voor koraalsterfte door overvloedige nutriĂŤnten.


7. Bij aanpassing van de hinderverordening kunnen zandafgravingen ook als hinderplichtige inrichting worden opgenomen waarbij het verboden is zonder een vergunning een zandafgravinginrichting op te richten. 8. Met de introductie van de nieuwe afvalstoffenverordening dienen regels te worden gesteld met betrekking tot medisch afval, gevaarlijke stoffen (Batterijen/ Asbest). Kadavers (dode dieren enz.) 9. Met het plaatsen van afvalstofcontainers in woonwijken kan het ongecontroleerde storten van medische, chemische en gevaarlijke stoffen worden beperkt. 10. Samenwerking tussen de overheidsdiensten kan leiden tot het verminderen van illegale stortplaatsen en afgravingen.

46 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

11. Ongecontroleerd storten van medisch afval, chemisch afval, gevaarlijke stoffen kan via het centrale meldpunt worden gemeld. 1 2 . S a m e n w e r k i n g t u s s e n d e b e t r o k k e n i n s t a n t i e s , d e C i t y I n s p e c t o r, O M e n D N M t e r controle van ongecontroleerd storten van medisch afval, chemisch afval en gevaarlijke stoffen. 13. Samenwerking tussen bedrijven op het gebied van afval voor het beperken van ongecontroleerd storten van medisch afval, bedrijfsafval, chemisch afval en gevaarlijke stoffen. 14. Ongecontroleerd storten van afval in afgravingen worden gemeld bij het centrale meldpunt. 15. Samenwerking tussen betrokken instanties op het gebied van afval kan het illegale storten van afval in afgravingen beperken. 16. Samenwerken tussen bedrijven op het gebied van afval kan het illegaal storten van afval in afgravingen beperken. 17. Door het plaatsen van afvalcontainers in woonwijken kunnen ook gebruikte verwerkte motorolie/ keukenolie/ chemisch afval in ontvangst worden genomen. 18. Getrainde functionarissen en personeel van DNM en de City Inspector op het gebied van Medisch -Chemisch- Gevaarlijk afval en geluid kunnen de ingekomen meldingen via het centrale meldpunt een beter gevolg geven.


I V. H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m b e d re i g i n g e n weerstand te bieden? 1. Door modernisering van de wetgeving kunnen normen worden ingesteld voor emissies van gassen en andere gevaarlijke stoffen in de lucht. 2. Door het verkrijgen van bevoegdheid kunnen toezicht en opsporing worden verricht op het storten van medisch afval, chemisch afval, gevaarlijke stoffen (Batterijen/ Asbest), Kadavers (dode dieren enz.) oliehoudende materialen en het ongecontroleerd storten van afval in afgravingen. 3. Door het plaatsen van voldoende faciliteiten voor ontvangst van gebruikte verwerkte motorolie/ keukenolie/ chemisch afval en gevaarlijke stoffen, met het risico voor de volksgezondheid en het milieu worden beperkt.

5. Door de introductie van regelgeving op het gebied van watersport kunnen de activiteiten die de verontreiniging van stranden en zee veroorzaken worden beperkt. 6. Door een adequaat vuilverwerkingsproces kan contaminatie van zeewater zoals bij het parkietenbos worden voorkomen. 7. Door een adequaat vuilverwerkingsproces wordt vervuiling door emissiegassen beperkt. 8 . B i j n u l l o z i n g v a n o n g e z u i v e r d a f v a l w a t e r, i s h e t r i s i c o v a n n u t r i ĂŤ n t e n t o e v o e r geminimaliseerd en daardoor minder koraalsterfte.

47 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

4. Door introductie van specifieke regelgeving voor de olieraffinaderijen kunnen de r i s i c o ’s v o o r m i l i e u e n v o l k s g e z o n d h e i d w o r d e n b e p e r k t .


C o n f ro n t a t i e - a n a l y s e H a b i t a t e n S o o r t I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e s p e l e n ? 1. De nieuwe minister met daadkracht kan zorgdragen dat wetgeving op het gebied van natuurbescherming wordt uitgewerkt, flora en fauna worden beschermd en natuurgebieden worden aangewezen, regelt de aanwijzing als toezichthouders van de inspectie medewerkers en de boa-opleiding voor de inspectiemedewerkers worden geregeld. 2. Het ROP (Ruimtelijke ontwikkelingsplan) kan als richtlijn worden gebruikt waarbij natuurgebieden op grond van de natuurbeschermingsverordening worden aangewezen, die ook conform de ROP als natuurgebied zijn aangemerkt.

48 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

3. Het ROP (Ruimtelijke ontwikkelingsplan) kan als richtlijn worden uitgewerkt in een R O P V, h i e r d o o r w o r d e n d e b e d r e i g i n g e n v e r m i n d e r d v o o r n a t u u r g e b i e d e n d i e c o n f o r m het ROP als natuurgebied worden gezoneerd. 4. Bij het herbebossen wordt er rekening gehouden met de zonering van het ROP en bodemtype. 5. Bij de wijziging van het ROP wordt rekening gehouden met de vegetatiekaart. 6. Natuurbeschermingsverordening biedt de kans om additionele gebieden te beschermen. 7.Parke Nationaal Arikok is ingesteld en biedt de kans om beheersmaatregelen te formuleren en de handhaving ter bescherming van inheemse flora en fauna. 8. Door handhaving van het Landsbesluit bescherming inheemse Flora en Fauna worden de daarin genoemde soorten beschermd. 9 . N G O ’s d r a g e n m e t h u n k e n n i s e n e x p e r t i s e b i j a a n e e n r e h a b i l i t a t i e p l a n e n herbeplantingen. 1 0 . L a n d s b e s l u i t b e s c h e r m i n g i n h e e m s e F l o r a e n F a u n a w o r d t b e k e n d g e m a a k t d . m . v. voorlichting en educatie welke inheemse flora en fauna beschermd worden. 11. De soorten voortkomend op het Landsbesluit bescherming inheemse Flora en Fauna worden gebruikt bij rehabilitatie en herbeplantingen van de gebieden.


12. Bij de totstandkoming van een vegetatiekaart worden de locatie van alle Arubaanse flora en in het bijzonder de beschermde flora aangegeven. ] 13. Landsbesluit bescherming inheemse Flora en Fauna dient als basis voor onderzoek naar bedreigde soorten en voor het bijhouden van data. 1 4 . B i j h e t c e n t r a l e m e l d p u n t k u n n e n b u r g e r s o . a . a l l e o v e r t r e d i n g e n m e l d e n t . a . v. d e soorten voortkomend in het landsbesluit inheemse Flora en Fauna. 1 5 . N G O ’s k u n n e n h e l p e n m e t h e t v e r g a r e n v a n d a t a m e t b e t r e k k i n g t o t d e s o o r t e n voortkomend in het landsbesluit inheemse Flora en Fauna. 1 6 . N G O ’s m e t h u n i n t e r n a t i o n a l e n e t w e r k k u n n e n b i j d r a g e n a a n e e n n a t u u r rehabilitatieplan waarbij men ook bijdraagt aan kennisontwikkeling, voorlichting, educatie en onderzoek.

1 . Te g e n h e t k a p p e n v a n m a n g r o v e s k a n w o r d e n o p g e t r e d e n e n b o e t e s w o r d e n uitgegeven, aangezien mangroves zijn beschermd conform het Landsbesluit beschermde inheemse Flora en Fauna. 2. Bij het bouwrijp maken van terreinen moet rekening gehouden worden met de aanwezige flora en fauna die beschermd zijn conform het landsbesluit beschermde inheemse Flora en Fauna. 3. Bij proefboringen moet er rekening worden gehouden met de aanwezige marine soorten beschermd conform het landsbesluit beschermde inheemse Flora en Fauna. 4. Natuurgebieden die conform het ROP zijn gezoneerd, kunnen niet gebruikt worden voor het bouwen van nieuwe hotels. Dit heeft ook als gevolg dat de carrying capacity als gevolg van hotelbouw wordt beperkt. I I I . H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e spelen? 1. Aanpassing van de natuurbeschermingsverordening zodat invasieve soorten kunnen worden gereguleerd. 2. De natuur rehabilitatieplan of herbebossing houdt rekening met invasieve soorten. 3 . D o o r s a m e n w e r k i n g G O ’s & N G O ’s & p r i v a t e s e c t o r t e r c o n t r o l e e n r e g u l a t i e v a n import van invasieve soorten kunnen de gevolgen hiervan worden beperkt.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

I I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m b e d re i g i n g e n a f t e w e re n ?

49


4.Door middel van voorlichting bekendmaken welke invasieve soorten in de natuur a a n w e z i g z i j n m e t d a a r i n d e n e g a t i e v e g e v o l g e n v o o r o n z e n a t u u r. 5. Bij het centrale meldpunt kunnen burgers ook invasieve soorten melden. 6 . Vo o r l i c h t i n g e n e d u c a t i e v a n o v e r h e i d s d i e n s t e n o . a . D O W e n D I P o p h e t g e b i e d v a n inheemse flora en fauna ter voorkoming van bebouwing van o.a. rooien. 7. Indien rooien worden beschermd conform de natuurbeschermingsverordening worden ook de daarin aanwezige soorten flora beschermd. Bij het onderhoud van rooien wordt hier rekening mee gehouden. 8. Bij het instellen van de commissie Flora en Fauna, kan de natuurbeschermingsverordening beter ten uitvoer worden gebracht, gezien de taken die aan de commissie Flora en Fauna worden toebedeeld.

50 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

I V. H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m b e d re i g i n g e n weerstand te bieden? 1. Door controle op het invoeren van invasieve soorten kan men de aanwezigheid en gevolgen van invasieve soorten in de natuur worden beperkt. 2. Bij het instellen van de handhaving kunnen de mangroves die conform het landsbesluit beschermd zijn niet meer worden gekapt. 3. Door introductie van de handhaving kan bij kaalslag of bouwrijp maken van terreinen men rekening houden met beschermde Flora en fauna.

C o n f ro n t a t i e - a n a l y s e M i l i e u e n G e z o n d h e i d I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e s p e l e n ? I I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m b e d re i g i n g e n a f t e w e re n ? 1. Bedrijven die stofoverlast veroorzaken kunnen zich niet in woonwijken of n a t u u r g e b i e d e n v e s t i g e n c o n f o r m h e t R O P. 2. Bedrijven die geluidsoverlast veroorzaken kunnen zich niet in woonwijken of n a t u u r g e b i e d e n v e s t i g e n c o n f o r m h e t R O P. I I I . H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e spelen?


I V. H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m b e d re i g i n g e n weerstand te bieden? 1. Introduceren van normen die zware en of verontreinigde luchtemissies reguleren. 2. Introduceren van luchtemissie normen waardoor stofoverlast kan worden gereguleerd.

C o n f ro n t a t i e - a n a l y s e K l i m a a t v e r a n d e r i n g I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e s p e l e n ?

2. Bureau van de minister ROIM en de daaronder ressorterende diensten kunnen gestructureerd en projectmatig bij alle overheidsprojecten een herbebossing project meenemen. 3. Bij het wijzigen van het ROP kunnen de diensten, DNM, DOW en DIP samenwerken om klimaatverandering aspecten hierin op te nemen. 4. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen aan voorlichting en educatie op het gebied van klimaatverandering. 5. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om bij herbebossing projecten gebruik te maken van endemische flora. 6. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om meer research te doen op het gebied van klimaatverandering. 7. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om bij bouwprojecten rekening te houden met klimaatverandering. 8. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om het bouwen van verticale tuinen om gebouwen te stimuleren. 9. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om het gebruik van zonne- energie en windenergie te stimuleren.

51 NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

1. De minister met daadkracht zal beleid maken ter vermindering van gebruik van fossiele brandstoffen en zorgdragen voor bewustwording acties en educatie met als doel vermindering broeikasgassen.


10. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om watershed management (waterbeheer) te bevorderen. I I . H o e k u n n e n s t e r k t e p u n t e n i n g e s c h a k e l d w o rd e n o m b e d re i g i n g e n a f t e w e re n ? 1 . E e n g o e d e s a m e n w e r k i n g b i n n e n h e t m i n i s t e r i e ( D O W, D I P e n D N M ) k a n z o r g e n d a t gecoรถrdineerd en gestructureerd terreinen worden afgegeven voor het bouwen op het strand. 2. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om geen bouwvergunningen af te geven in laaggelegen gebieden die een risico zijn voor klimaatverandering.

52

3. Diensten ressorterend onder het ministerie van MINROIM werken samen om bij overheidsprojecten ongecontroleerd kaalslag tegen te gaan.

NATUUR-EN MILIEUBELEIDSNOTA 2018-2021

4. Bij herbebossing rekening houdend met stranden en laaggelegen gebieden. I I I . H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m o p k a n s e n i n t e spelen? 1. Door het verlagen de invoerrechten voor de import van milieuvriendelijke en energiezuinige goederen kan het koopgedrag voor gebruik van milieuvriendelijke goederen worden gestimuleerd. 2. Bij het wijzigen van het ROP wordt er rekening mee gehouden dat laaggelegen g e b i e d e n n i e t i n a a n m e r k i n g k o m e n v o o r d e b o u w. I V. H o e k u n n e n z w a k t e p u n t e n d u s d a n i g v e r s t e r k t w o rd e n o m b e d re i g i n g e n weerstand te bieden? 1 . Ve r l a g e n v a n d e i n v o e r r e c h t e n v o o r d e i m p o r t v a n m i l i e u v r i e n d e l i j k e g o e d e r e n k a n leiden tot een vermindering van de hoge consumptiepatroon dat inherent is aan de CO2-uitstoot.



Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Milieu

REGERING VAN ARUBA


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.