ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η Φ ΟΡΟΛΟΓΙΑ Ε ΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Φ ΥΣΙΚΩΝ Π ΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012 ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΗ ΘΕΩΡΙΑ, ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ, ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ, ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΥ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ (Ε1, Ε2, Ε3, Ε5, Ε7, Ε9)

1

2

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η Φ ΟΡΟΛΟΓΙΑ Ε ΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Φ ΥΣΙΚΩΝ Π ΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012 ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΗ ΘΕΩΡΙΑ, ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ, ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ, ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΥ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ (Ε1, Ε2, Ε3, Ε5, Ε7, Ε9)

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

3

4

Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012

5

6

Γεώργιος Α. Καραγιάννης

Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011 – 2012

7

ΣΕΙΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ / / FINANCIALS & ACCOUNTING Τομέας Λογιστικής Επιστήμης Διεύθυνση Σειράς: Γεώργιος Α. Καραγιάννης Τίτλος Βιβλίου ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Συγγραφέας ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Σύνολο Σελίδων: 371 Σχήμα: 21 Χ 29,7 (Α4) © COPYRIGHT 2012, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ CONCEPT – DESIGNER © 2012 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012 Γενική Επιμέλεια – Τυπογραφικές Διορθώσεις – Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση – Σχεδιασμός Εξωφύλλου Γεώργιος Α. Καραγιάννης Εικόνες: Microsoft Εκτύπωση: Κεντρική Διάθεση: Γεώργιος Α. Καραγιάννης Κάθε αντίτυπο φέρει την υπογραφή του συγγραφέα

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας “τα προϊόντα της διάνοιας που δεν έχουν τεχνολογική εφαρμογή” όπως αναφέρει και ο Αστικός Κώδικας, αποκτούνται χωρίς καμία τήρηση διατυπώσεων που προβλέπει ο νόμος από τον νόμιμο κάτοχό τους. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ν.2121/93 άρθρο 51, απαγορεύεται η αναπαραγωγή του περιεχομένου του παρόντος βιβλίου χωρίς την άδεια του συγγραφέα.

8

Πρόλογος Η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην επιστήμη της λογιστικής. Η εξέταση των θεμάτων φορολογίας εισοδήματος είναι τόσο από πλευράς κατανόησης όσο και από πλευράς εκκαθάρισης του φόρου σημαντικά και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα των φοροτεχνικών εργασιών. Στο συγκεκριμένο σύγγραμμα γίνεται λόγος για όλα εκείνα τα στοιχεία που αφορούν την φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, την διαδικασία προσέγγισης της φορολογίας ως ένα γενικό κομμάτι του νόμου, την ανάλυση και τη συμπλήρωση των εντύπων που συνδέονται με την φορολογία εισοδήματος, καθώς και το στάδιο της εκκαθάρισης του φόρου που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να προσδιοριστεί το τελικό αποτέλεσμα. Όλα αυτά απεικονίζονται στη παραπάνω διατριβή η οποία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για το σύγχρονο και ταυτόχρονα σημαντικό επάγγελμα του λογιστή – φοροτέχνη.

Γεώργιος Α. Καραγιάννης

9

10

Πίνακας Περιεχομένων Μέρος Α΄ .................................................................................... 27 Ανάλυση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, επεξηγήσεις εντύπων .............................................................. 27 κεφάλαιο 1 .................................................................................. 29 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ .... 29 1.1 Εισαγωγικά στοιχεία ............................................................. 29 1.2 Βασικές έννοιες φορολογίας εισοδήματος ............................... 29 1.3 Η έννοια του φυσικού και νομικού προσώπου ....................... 30 1.4 Η έννοια του οικονομικού έτους ............................................ 31 1.5 Χωρική αρμοδιότητα Δ.Ο.Υ. (Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας) ................................................................................. 31 1.6 Οι πηγές προέλευσης εισοδήματος ενός φυσικού προσώπου ... 32 1.7 Υποκείμενο του φόρου (Άρθρο 2, ν. 2238/1994) ..................... 33 1.8 Χρόνος επιβολής του φόρου (Άρθρο 3, ν. 2238/1994) ............. 34 1.9 Διακρίσεις εισοδήματος ......................................................... 34 1.10 Η έννοια των τεκμηρίων διαβίωσης ...................................... 35 1.11 Εισόδημα και η εξεύρεσή του (Άρθρο 4, ν. 2238/1994) .......... 36 1.12 Εισόδημα και δαπάνες ......................................................... 38 1.13 Αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά ......................................... 38 1.14 Η έννοια της δωρεάν παραχώρησης ...................................... 38 κεφάλαιο 2................................................................................ 39 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ......................................................................... 39 2.1 Γενικά ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση ......... 39 2.2 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης προσώπων που αποκτούν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες................................................ 39 11

2.3 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης προσώπων που αποκτούν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις........................................... 40 2.4 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης λοιπών περιπτώσεων ............. 40 2.5 Υποβολή δήλωσης συζύγων.................................................... 43 2.6 Υποβολή δήλωσης συζύγων, η περίπτωση που υποβάλει ο κάθε ένας ξεχωριστά............................................................................ 44 2.7 Λοιπές περιπτώσεις υποβολής δήλωσης .................................. 44 2.8 Πως υποβάλλεται η δήλωση ................................................... 45 2.9 Αρμόδια Δ.Ο.Υ. υποβολής δήλωσης ........................................ 46 2.10 Φορολογία εισοδήματος συζύγων και ανηλίκων άγαμων τέκνων ........................................................................................ 48 2.11 Υπολογισμός και καταβολής της οφειλής – βεβαίωση του φόρου ......................................................................................... 51 2.12 Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης ............................................ 52 2.13 Επιστρεφόμενο πιστωτικό υπόλοιπο .................................... 52 2.14 Δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την δήλωση ......... 52 κεφάλαιο 3 ................................................................................ 55 ΠΙΝΑΚΑΣ 1, 2 & 3: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ..................... 55 3.1 Στοιχεία Φορολογούμενου ..................................................... 55 3.2 Πληροφοριακά Στοιχεία ........................................................ 59 3.3 Αφαίρεση ποσού λόγω αναπηρίας κλπ. και μείωση φόρου ..... 60 κεφάλαιο 4................................................................................ 61 ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ........... 61 4.1 Πίνακας 4Α: εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ...................... 61 4.2 Γενικά .................................................................................... 61 4.3 Παροχές που περιλαμβάνονται στα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες .................................................................................... 62 4.4 Δεν θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν υπόκειται σε φόρο: ...................................................................... 65 12

4.5 Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος (άρθρο 46) ..................... 67 4.6 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα (άρθρο 47) ....................... 69 κεφάλαιο 5................................................................................ 71 ΠΙΝΑΚΑΣ 4Β: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ .. 71 5.1 Πίνακας 4Β: Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις ................ 71 5.2 Βασικοί ορισμοί ..................................................................... 71 5.3 Αντικειμενικό σύστημα .......................................................... 73 5.4 Αντικειμενικός προσδιορισμός (άρθρο 42) ............................. 73 5.5 Προσδιοριστικά στοιχεία ....................................................... 74 5.6 Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος .................. 74 5.8 Επίπτωση ζημίας σε εισόδημα από γεωργική επιχείρηση ........ 76 5.9 Εκπτώσεις εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις (άρθρο 43) ................................................................................................... 76 5.10 Απαλλαγές εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις ............ 77 5.11 Πίνακας συντελεστών καθαρού εισοδήματος γεωργικών επιχειρήσεων ............................................................................... 78 5.12 Πίνακας απαλλασσόμενων ποσών (άρθρο 44) ...................... 79 5.13 Παράδειγμα προσδιορισμού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος αγρότη .................................................................... 79 5.14 Παράδειγμα προσδιορισμού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος κτηνοτρόφου........................................................... 81 κεφάλαιο 6................................................................................ 83 ΠΙΝΑΚΑΣ 4Γ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ . 83 6.1 Πίνακας 4Γ: εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις .................. 83 6.2 Πηγές εισοδημάτων από εμπορική επιχείρηση ........................ 85 6.3 Η έννοια της επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων .. 85 6.4 Παράδειγμα υπολογισμού επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων (Περίπτωση Ομόρρυθμης εταιρίας) ................................ 86

13

6.5 Παράδειγμα υπολογισμού επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων (Περίπτωση Ετερόρρυθμης εταιρίας).............................. 87 6.6 Υπολογισμός του καθαρού κέρδους από εμπορική επιχείρηση 87 6.7 Παράδειγμα υπολογισμού καθαρών κερδών από ατομική επιχείρηση ................................................................................... 89 6.8Αυτοέλεγχος των επιχειρήσεων (άρθρα 13 – 17 του Ν. 3296/2004) ................................................................................................... 90 6.9 Τρόπος υπολογισμού των ακαθαρίστων εσόδων επιχείρησης πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων με τη χρήση του συντελεστή αναγωγής.................................................................. 93 6.10 Παράδειγμα 1ο (εμπορική επιχείρηση) .................................. 95 6.11 Παράδειγμα 2ο (επιχείρησης παροχής υπηρεσιών) ................ 97 6.12 Παράδειγμα 3ο (ατομική επιχείρηση με μια δραστηριότητα) . 98 6.13 Παράδειγμα υπολογισμού του κόστους πωληθέντων σε εμπορική επιχείρηση με ενιαίο βιβλίο εσόδων – εξόδων.............. 100 κεφάλαιο 7.............................................................................. 105 ΠΙΝΑΚΑΣ 4Δ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ................................................................................................. 105 7.1 Πίνακας 4Δ: εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα .............. 105 7.2 Χρόνος κτήσης του εισοδήματος από υπηρεσίες ελευθέριου.. 107 7.3 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα (άρθρο 49) ..................... 107 7.4 Ο αυτοέλεγχος των ελεύθερων επαγγελματιών ..................... 108 7.5 Προσδιορισμός ακαθαρίστων εσόδων ελεύθερων επαγγελματιών ................................................................................................. 110 7.6 Προσδιορισμός καθαρών αμοιβών ....................................... 110 7.7 Προσδιορισμός διαφορών Φ.Π.Α. ......................................... 111 7.8 Παραδείγματα ..................................................................... 112

14

κεφάλαιο 8 .............................................................................. 115 ΠΙΝΑΚΑΣ 4Ε: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΑ ............................. 115 8.1 Πίνακας 4Ε: Εισόδημα από ακίνητα ..................................... 115 8.2 Υποχρέωση δήλωσης εισοδήματος από ακίνητα ................... 116 8.3 Ποσά που περιλαμβάνονται ως εισόδημα από ακίνητα......... 116 8.4 Ποσά που δεν περιλαμβάνονται ως εισόδημα από ακίνητα... 119 8.5 Πηγή άντλησης εισοδημάτων που προέρχονται από ακίνητα 120 8.6 Ανάλυση εντύπου (Ε2)......................................................... 121 8.7 Τεκμαρτό μίσθωμα ............................................................... 126 8.8 Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας ........................................... 126 8.9 Η περίπτωση του «κενού» ακινήτου ..................................... 127 8.10 Η περίπτωση των ιδιοκατοικούμενων ακινήτων ................. 127 8.11 Θεώρηση σύμβασης μίσθωσης που απορρέει εισόδημα από ακίνητα ..................................................................................... 127 8.12 Υποχρεώσεις μισθωτών ακινήτων ....................................... 128 8.13 Χαρτόσημο μισθωμάτων .................................................... 128 8.14 Καθαρό φορολογητέο εισόδημα ......................................... 128 8.15 Εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου .................................. 130 8.16 Υπολογισμός αντικειμενικής αξίας ακινήτων ...................... 130 8.17 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής και μισθωτικής αξίας ................................................................................................. 132 8.18 Εκπτώσεις που μειώνουν το εισόδημα από ακίνητα ............ 133 8.19 Παράδειγμα υπολογισμού εκπτώσεων εισοδήματος από ακίνητα ..................................................................................... 133 8.20 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής, μισθωτικής αξίας και εκπτώσεων εισοδήματος από ακίνητα ................................. 133

15

κεφάλαιο 9 .............................................................................. 135 ΠΙΝΑΚΑΣ 4ΣΤ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΚΙΝΗΤΕΣ ΑΞΙΕΣ ................. 135 8.2 Χρόνος απόκτησης εισοδήματος από κινητές αξίες ............... 137 8.3 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα κινητών αξιών ............... 139 κεφάλαιο 10 ............................................................................. 141 ΠΙΝΑΚΑΣ 4Ζ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ ΠΡΟΕΛΛΕΥΣΗΣ ..... 141 10.1 Πίνακας 4Ζ: εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης ................... 141 10.2 Ποσά που λαμβάνονται στο εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης ................................................................................................. 141 10.3 Η έννοια της φορολογικής κατοικίας .................................. 142 10.4 Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης της συνήθους διαμονής ................................................................................... 143 10.5 Μεταφορά κατοικίας ή συνήθους διαμονής σε κράτος που εμπίπτει στον κατάλογο των μη συνεργάσιμων κρατών ............. 144 10.6 Μεταφορά κατοικίας ή συνήθους διαμονής σε κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς............................................ 144 10.7 Πότε ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο θεωρείται ότι υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς ....................................... 145 10.8 Πότε ένα πρόσωπο θεωρείται ότι έχει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην Ελλάδα ......................................................... 145 10.9 Ειδικές κατηγορίες ............................................................. 146 10.10 Υποχρέωση υποβολής δήλωσης ......................................... 147 10.11 Χρόνος υποβολής ............................................................. 148 10.12 Ορισμός αντιπροσώπου ................................................... 148 10.13 Δυνατότητα υποβολής δήλωσης ηλεκτρονικά ................... 149 10.14 Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης – απόκτησης περιουσιακών στοιχείων κατοίκων εξωτερικών................................................ 149 10.15 Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος κατοίκων εξωτερικού για τα εισοδήματα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα ............... 150 10.16 Υποχρέωση προσκόμισης αποδείξεων ............................... 151 16

10.17 Εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος................................ 152 10.18 Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας ......................... 153 10.19 Αρμόδια Δ.Ο.Υ. ............................................................... 153 10.20 Αίτηση για την αποφυγή της σύμβασης αποφυγής της διπλής φορολογίας ............................................................................... 154 10.21 Παράδειγμα προσώπου που αποκτάει εισόδημα από την αλλοδαπή.................................................................................. 157 κεφάλαιο 11 ............................................................................... 159 ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ................................................................................ 159 11.1 Πίνακας 5: Προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης 159 11.2 Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης ............................................ 160 11.3 Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες................................ 161 11.4 Αντικειμενική δαπάνη κύριας κατοικίας ............................ 161 11.5 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης κύριας κατοικίας ....................................................................... 162 11.6 Αντικειμενική δαπάνη βοηθητικών χώρων κύριας κατοικίας ................................................................................................. 163 11.7 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης βοηθητικών χώρων ....................................................................................... 163 11.8 Αντικειμενική δαπάνη κύριας κατοικίας με βάση την τιμή ζώνης ........................................................................................ 163 11.9 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης κύριας κατοικίας με βάση την τιμή ζώνης .............................................. 164 11.10 Αντικειμενική δαπάνη δευτερευουσών κατοικιών ............ 165 11.11 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης δευτερευουσών κατοικιών ......................................................... 165 11.12 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. ........ 165 11.13 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. .................................................... 168

17

11.14 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης....................................................................................... 168 11.15 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων εταιριών 169 11.16 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων αλλοδαπών νομικών προσώπων ................................................................... 170 11.17 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων συζύγων και προστατευόμενων μελών ........................................................... 170 11.18 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων ανήλικων τέκνων ...................................................................................... 171 11.19 Μεταβίβαση επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. ........................ 171 11.20 Εικονική μεταβίβαση και συγκυριότητα ........................... 171 11.21 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων εκπαιδευτών οδηγών...................................................................................... 172 11.22 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων επιχειρήσεων ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης ..................................... 172 11.23 Αντικειμενική δαπάνη ιδιωτικών σχολείων ...................... 172 11.24 Αντικειμενική δαπάνη οικιακών βοηθών, οδηγών αυτοκινήτων, δασκάλων και λοιπού προσωπικού ..................... 173 11.25 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη ............................................. 173 11.26 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη με χώρο ενδιαίτησης ............. 174 11.27 Αντικειμενική δαπάνη ιστιοφόρων ................................... 177 11.28 Αντικειμενική δαπάνη πλοίων αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα ...................... 177 11.29 Μείωση δαπάνης σκαφών λόγω παλαιότητας ................... 177 11.30 Αντικειμενική δαπάνη σκάφους με μόνιμο πλήρωμα ......... 177 11.31 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών επαγγελματικής χρήσης ... 178 11.32 Αντικειμενική δαπάνη αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων ............................................................................. 178 11.33 Αντικειμενική δαπάνη εξωτερικής δεξαμενής κολύμβησης (πισίνα) ..................................................................................... 179 18

11.34 Αντικειμενική δαπάνη φορολογούμενου........................... 180 11.35 Αμφισβήτηση αντικειμενικών δαπανών ............................ 180 ................................................................................................. 181 11.36 Αντικειμενική δαπάνη μεταβίβασης χρηματικών ποσών.... 181 11.37 Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών ............................ 182 κεφάλαιο 12 ............................................................................. 185 ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ – ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ ............................... 185 12.1 Πίνακας 6: Πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία – ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη ..................................................... 185 κεφάλαιο 13 ............................................................................. 187 ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΠΟΣΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ή ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ ............................ 187 13.1 Πίνακας 7: Ποσά που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο ........................................................................... 187 13.2 Ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ................................................................................................. 188 13.3 Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων ...... 189 13.4 Διαμόρφωση αφορολογήτου ποσού όταν ο φορολογούμενος έχει τέκνα που τον βαρύνουν ..................................................... 190 13.5 Αφορολόγητο ποσό νέων, συνταξιούχων και ατόμων με ειδικές ανάγκες ..................................................................................... 191 13.6 Διαμόρφωση αφορολογήτου για πρόσωπα που συνοικούν με αυτόν τον φορολογούμενο ή τον βαρύνουν ............................... 191 13.8 Περιπτώσεις φορολογούμενων που δεν υποχρεούνται στην προσκόμιση αποδείξεων ............................................................ 194 13.9 Κατηγορίες δαπανών που δεν υπολογίζονται στις προσκομιζόμενες αποδείξεις ...................................................... 194 13.10 Προσκομιζόμενες αποδείξεις – τρόπος υπολογισμού προσκομιζόμενων αποδείξεων ................................................... 197 19

13.11 Καταγραφή στοιχείων αποδείξεων δαπανών .................... 200 13.12 Παράδειγμα χρήσης της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος ................................................................................................. 201 13.13 Ποσά δαπανών που μειώνουν το φόρο εισοδήματος ......... 203 13.14 Ειδικές περιπτώσεις φορολογούμενων που αποκτούν εισόδημα από συγκεκριμένου Νομούς........................................ 210 13.15 Συμπληρωματικός φόρος ακινήτων άνω των 300 τ.μ. ........ 211 13.16 Χρόνος καταβολής φόρου εισοδήματος ............................ 211 13.17 Χρόνος καταβολής φόρου εισοδήματος ΙΙ ......................... 211 13.18 Εφάπαξ καταβολή φόρου εισοδήματος με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση .................................................................. 212 13.19 Εφάπαξ καταβολή φόρου εισοδήματος με βάση την τροποποιητική δήλωση ............................................................. 212 κεφάλαιο 14 ............................................................................. 215 ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΕΣ – ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΕΝΤΕΣ ΦΟΡΟΙ ..................................................................................... 215 14.1 Πίνακας 8: Προκαταβληθέντες – παρακρατηθέντες φόροι... 215 14.2 Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών ............................................. 215 14.3 Διαδικασία υπολογισμού του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών ................................................................................................. 217 14.4 Διαφορά προκαταβεβλημένου και παρακρατούμενου φόρου ................................................................................................. 217 14.5 Παράδειγμα υπολογισμού Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών για αμειβόμενους με μηναίο μισθό, συνταξιούχους και αμειβόμενους με ημερομίσθιο με σχέση μισθωτής εργασίας .................................. 218 14.6 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, όταν υπάρχει σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ..................................................................... 220 14.7 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών κατά την καταβολή αμοιβών για υπερωριακή εργασία, κλπ. ..................... 220

20

14.8 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών σε αναδρομικά εισοδήματα ............................................................................... 221 14.9 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών σε επικουρικές συντάξεις, βοηθήματα, κλπ.. ...................................................... 221 14.11 Προσωρινή και οριστική δήλωση Φ.Μ.Υ. .......................... 224 14.12 Έντυπο προσωρινής δήλωσης Φ.Μ.Υ. ............................... 225 14.13 Έντυπο οριστικής δήλωσης Φ.Μ.Υ. ................................... 226 κεφάλαιο 15 ............................................................................. 227 ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΟΙΚΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΒΑΡΥΝΟΥΝ .......... 227 15.1 Πίνακας 9Ι: Στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογούμενους και τους βαρύνουν ........................................ 227 15.2 Πίνακας 9ΙΙ: Στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογούμενους και τους βαρύνουν ........................................ 229 κεφάλαιο 16 ............................................................................. 231 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΚΕΛΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ .... 231 16.1 Πίνακας 10: Στοιχεία από το φάκελο του φορολογούμενο .. 231 16.2 Υπολογισμός προκαταβολής φόρου επόμενης χρήσης ......... 231 κεφάλαιο 17 ............................................................................. 233 ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟ ΠΟΣΟ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ....................................................................... 233 17.1 Πίνακας 11: Επιστρεφόμενο ποσό – στοιχεία λογαριασμού. 233 17.2 Επιστροφή μέσω λογαριασμού καταθέσεων ....................... 233 17.3 Επιστροφή με καταβολή μετρητών στους δικαιούχους ........ 234 17.4 Κωδικοί αριθμοί τραπεζών ................................................. 235

21

κεφάλαιο 18 ............................................................................. 237 ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε9) ................................... 237 18.1 Αλλαγές στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2012 ......... 237 18.2 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων Ε9 ...... 238 18.3 Τρόπος υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων ................. 240 Είσοδος στην εφαρμογή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων ............ 241 18.3 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις οποιασδήποτε μεταβολής των ακινήτων ................. 242 18.4 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις οποιασδήποτε μεταβολής της οικογενειακής κατάστασης του υπόχρεου χωρίς μεταβολή των ακινήτων ......... 246 18.5 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις μεταβολής των ακινήτων με ταυτόχρονη μεταβολή της οικογενειακής κατάστασης ........................................................ 249 18.6 Δηλώσεις Ε9 έτους 2012 λοιπών προστατευόμενων μελών του υπόχρεου σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. .............................................. 253 18.7 Δήλωση Ε9 έτους 2012 ....................................................... 255 κεφάλαιο 19 ............................................................................. 259 ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ (Ε3) ........................... 259 19.1 Ποιοι υποβάλλουν το έντυπο Ε3 ........................................ 259 19.2 Πώς και πότε υποβάλλεται το έντυπο Ε3 ............................ 261 19.3 Πώς συμπληρώνεται το έντυπο Ε3 ...................................... 261 19.4 Συμπλήρωση πινάκων – κωδικών ....................................... 262 19.5 Πίνακας Α΄ Στοιχεία φορολογούμενου ............................... 264 19.6 Πίνακας Β΄ Στοιχεία Κ.Β.Σ. Εκδοθέντων στην χρήση .......... 266 19.7 Πίνακας Γ΄ Λοιπά στοιχεία επιχείρησης .............................. 267 19.8 Πίνακας Δ΄ Στοιχεία δηλούντος και υπεύθυνου για τη συμπλήρωση του εντύπου και τη λογιστική παρακολούθηση της επιχείρησης ............................................................................... 270

22

19.9 Πίνακας Ε΄ Στοιχεία για ενοίκια που καταβλήθηκαν και επιδοτήσεις που εισπράχτηκαν .................................................. 271 19.10 Πίνακας ΣΤ΄ Επιχειρήσεις – Ελεύθεροι επαγγελματίες με βιβλία Α΄ , Β΄ κατηγορίας .......................................................... 273 19.11 Πίνακας Ζ΄ Προσδιορισμός καθαρών φορολογητέων κερδών επιχειρήσεων με βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας και ελεύθερων επαγγελματιών .......................................................................... 281 19.12 Πίνακας Η΄ Γενικές οικονομικές πληροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.................................................. 282 19.13 Πίνακας Θ΄ Γενικές οικονομικές πληροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.................................................. 284 19.14 Πίνακας Ι΄ Ακαθάριστα έσοδα & καθαρά κέρδη αυτοελέγχου με βάση το άρθρο 15 του ν. 3296/2004 (για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες) ........................................................ 287 19.15 Πίνακας ΙΑ΄ Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος με βάση τα βιβλία και στοιχεία .................................................. 292 19.16 Πίνακας ΙΒ΄ Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος με βάση το αντικειμενικό σύστημα............................................. 293 19.17 Πίνακας ΙΓ΄ Αναλυτική κατάσταση προσδιορισμού καθαρών κερδών τεχνικών και οικοδομικών επιχειρήσεων. ...................... 294 19.18 Πίνακας ΙΔ΄ Αναγραφή στοιχείων ΕΔΧ (ΤΑΧΙ), Αυτοκινήτων Δ.Χ., Ενοικιαζόμενων δωματίων, κλπ., Πλανοδίων λιανοπωλητών κλπ. ................................................................... 297 Στο πίνακα αυτό αναγράφονται πληροφοριακά στοιχεία των ΕΔΧ (ΤΑΧΙ), Αυτοκινήτων Δ.Χ., Ενοικιαζόμενων δωματίων, κλπ., Πλανοδίων λιανοπωλητών κλπ.. ................................................ 297 κεφάλαιο 20 ........................................................................... 299 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ............................... 299 20.1 Δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την δήλωση ....... 299 20.2 Πίνακας 4Α εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ................... 300 20.3 Πίνακας 4Β εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις .............. 302 23

20.4 Πίνακας 4Γ εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις ............... 302 20.5 Πίνακας 4Δ εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα............. 302 20.6 Πίνακας 4Ε εισόδημα από ακίνητα .................................... 303 20.7 Πίνακας 4ΣΤ εισόδημα από κινητές αξίες ........................... 303 20.8 Πίνακας 4Ζ εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης .................... 303 20.9 Πίνακας 5 προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης. 303 20.10 Πίνακας 6 ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη............ 304 20.11 Πίνακας 7 ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο ............................................................ 304 20.12 Έξοδα ιατρικής περίθαλψης ............................................. 304 20.13 Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης .................................. 305 20.14 Δαπάνη ενοικίου ............................................................. 309 20.15 Δαπάνη διδάκτρων .......................................................... 310 20.16 Δαπάνη τόκων ................................................................. 311 20.17 Δαπάνη ασφάλιστρων ζωής και θανάτου ......................... 314 20.18 Δαπάνη διατροφής ........................................................... 314 20.19 Δαπάνη δωρεών ............................................................... 314 20.19 Δαπάνη εγκατάστασης φυσικού αερίου φωτοβολταϊκών συστημάτων – τηλεθέρμανσης, κλπ. ........................................... 317 20.20 Δαπάνη ασφαλιστικών εισφορών ..................................... 318 20.21 Εφάπαξ δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά ............................ 319 κεφάλαιο 21 ............................................................................. 322 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ........................................................... 322 21.1 Βήματα προσδιορισμού φόρου εισοδήματος ....................... 322

24

Μέρος B΄ .................................................................................. 328 Πρακτικές εφαρμογές φορολογίας εισοδήματος & εκκαθάρισης φόρου ................................................................ 328 κεφάλαιο 22........................................................................... 330 ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΠΡΑΞΕΙΣ ............................................................. 330 22.1 Άσκηση φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων ............... 330 Βιβλιογραφία .......................................................................... 360

25

26

Μέρος Α΄ Ανάλυση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, επεξηγήσεις εντύπων

27

28

κεφάλαιο

1

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

1.1 Εισαγωγικά στοιχεία Η φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων ρυθμίζεται από τον κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.), βάση του νόμου 2238/1994* όπως τροποποιείτε και συμπληρώνεται κάθε χρόνο με την τελευταία τροποποίηση βάση του ν. 4072/2012. Ο νόμος αυτός αποτελεί τον κύριο άξονα βάση του οποίου θα γίνει η φορολόγηση των εισοδημάτων που αποκτήθηκαν κατά τη διαχείριση του έτους 2011 και φορολογούνται στο οικονομικό έτος του 2012. Ο νόμος αυτός αναφέρεται τόσο από πλευράς φορολογίας εισοδήματος φυσικών όσο και νομικών προσώπων καθ’ ένα από τα οποία μεταχειρίζονται διαφορετικά με τις ανάλογες επικείμενες διατάξεις του νόμου. * ο οποίος έχει συνταχθεί σύμφωνα με πς διατάξεις των παραγράφων 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος, από την ειδική επιτροπή που συγκροτήθηκε, κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων των άρθρων 105 του ν. 1892/ 1990 (ΦΕΚ 101 Α) και 34 του ν.1914/1990 (ΦΕΚ 178 Α'), με την 1156657/1341/0006 από 31 Δεκεμβρίου 1993 (ΦΕΚ 13 Β' 1994) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

1.2 Βασικές έννοιες φορολογίας εισοδήματος Βασικές έννοιες της φορολογίας εισοδήματος αποτελεί η έννοια του

εισοδήματος και η έννοια του φόρου.

29

Εισόδημα είναι οι αμοιβές που λαμβάνουν οι παραγωγικοί συντελεστές στην παραγωγική διαδικασία για την παραγωγή ενός προϊόντος ή προσφορά μιας υπηρεσίας. Φόρος είναι η θυσία που θα πρέπει να κάνει κάθε φυσικό πρόσωπο προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

και Φόρος εισοδήματος είναι ο φόρος που επιβάλλεται στο ετήσιο σύνολο των αποδοχών των φυσικών και νομικών προσώπων οι οποίες προέρχονται από διάφορες πηγές, εξαρτημένης εργασίας, εμπορική επιχείρηση, ελευθέριο επάγγελμα, εκμίσθωση ακινήτων, κλπ.. Επίσης, τα στοιχεία που θα πρέπει να έχει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα είναι:  Φοροδοτική ικανότητα  Καθολικότητα φόρων  Αποφυγή διπλής φορολόγησης

1.3 Η έννοια του φυσικού και νομικού προσώπου Φυσικό πρόσωπο: είναι κάθε πρόσωπο άνθρωπος και όχι εταιρία. Νομικό πρόσωπο: είναι κάθε εταιρία, μια ένωση προσώπων ή ένα σύνολο περιουσίας στο οποίο το δίκαιο αναγνωρίζει αυτοτελή δικαιοπρακτική ικανότητα. Νομικό πρόσωπο δηλαδή εταιρίες τύπου Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε. και Α.Ε..

30

1.4 Η έννοια του οικονομικού έτους Οικονομικό έτος: είναι αυτό που έπεται του διαχειριστικού έτους (1/1 – 31/12). Έρχεται μετά το τέλος της διαχειριστικής περιόδου και υποβάλλουν σε αυτό τα φυσικά πρόσωπα δήλωση φορολογίας εισοδήματος, για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν κατά το προηγούμενο έτος. Δηλαδή για το οικονομικό έτος τους 2012 θα δηλωθούν

τα

εισοδήματα που αποκτήθηκαν κατά τη διαχείριση του 2011.

1.5 Χωρική αρμοδιότητα Δ.Ο.Υ. (Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας) Το φυσικό πρόσωπο υποβάλλει την φορολογική του δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. που εδρεύει. Δηλαδή αν ο υπόχρεος είναι μισθωτός, υποβάλλει δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. που εντάσσεται ανάλογα με την περιοχή του βρίσκεται ο τόπος κατοικίας του. Αν ο υπόχρεος είναι ελεύθερος επαγγελματίας τότε υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Δ.Ο.Υ. της επαγγελματικής του στέγης. Σε περίπτωση που έχουμε παντρεμένο ζευγάρι τότε γίνεται η υποβολή μίας μόνο δήλωσης φορολογίας εισοδήματος με κριτήριο τον υπόχρεο (βάση του συζύγου). Η υποβολή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. γίνεται, ανεξάρτητα από το αν η σύζυγος είναι μισθωτός ή ελεύθερος επαγγελματίας, αλλά βάση του υπόχρεου. Αν έχουμε μόνο ένα φυσικό πρόσωπο είτε είναι άντρας ή γυναίκα τότε οι προϋποθέσεις υποβολής είναι ίδιες με αυτές που αναφέρονται παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση το παντρεμένο ζευγάρι κάνει κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος, όπου στην 1η στήλη αναγράφονται τα

31

εισοδήματα του υπόχρεου και στην 2η στήλη τα εισοδήματα της συζύγου.

1.6 Οι πηγές προέλευσης εισοδήματος ενός φυσικού προσώπου Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων αναφέρεται στις διάφορες κατηγορίες εισοδημάτων τόσο πραγματικών όσο και τεκμαρτών. Το φυσικό πρόσωπο είναι ένας φορέας διαφόρων εισοδημάτων, τα οποία εισοδήματα αυτά θα πρέπει να δηλωθούν στην φορολογική του δήλωση. Ένα φυσικό πρόσωπο μπορεί να έχει τις παρακάτω πηγές εισοδημάτων: 1. Εκμίσθωση Ακινήτων 2. Συμμετοχή σε προσωπική εταιρία 3. Μισθωτός 4. Ατομική Επιχείρηση 5. Κατοχή Ακινήτου 6. Δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ακινήτου σε τέκνο του 7. Κατοχή Ι.Χ. επιβατικού 8. Κέρδη από τυχερά παιχνίδια 9. Εισοδήματα από τόκους καταθέσεις στην τράπεζα

32

1.7 Υποκείμενο του φόρου (Άρθρο 2, ν. 2238/1994) Στην διάταξη αυτή του νόμου υπάγεται: 1.

Κάθε φυσικό πρόσωπο του οποίου η κατοικία και η απόκτηση εισοδήματος είναι η Ελληνική επικράτεια.

2.

Κάθε φυσικό πρόσωπο που υπηρετεί στην αλλοδαπή και αποκτάει εισόδημα από την Ελληνική επικράτεια.

3.

Η σχολάζουσα κληρονομιά.

4.

Οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, οι συμμετοχικές ή αφανείς, καθώς και οι κοινοπραξίες της παρ. 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ.186/1992, ΦΕΚ 84 Α').

5.

Υπόκειται σε φόρο μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα, για τρία διαδοχικά έτη και για μία μόνο φορά, το φυσικό πρόσωπο που έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα και υπόκειται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του σε κράτος το οποίο δεν έχει συνάψει με την Ελλάδα Σύμβαση για την Αποφυγή Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), σχετικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου και εφόσον το κράτος αυτό δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των κρατών που περιέχεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 51Α. Το χρονικό διάστημα των τριών ετών υπολογίζεται από την έναρξη διαμονής του φυσικού προσώπου στην Ελλάδα.

33

1.8 Χρόνος επιβολής του φόρου (Άρθρο 3, ν. 2238/1994) Ο φόρος επιβάλλεται κάθε οικονομικό έτος στο εισόδημα που αποκτήθηκε κατά η διαχείριση του προηγούμενου έτους. Δηλαδή τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν κατά τη διαχείριση του 2011 θα δηλωθούν και θα φορολογηθούν στο οικονομικό έτος 2012. Η χρονική διάρκεια του οικονομικού έτους αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου και λήγει την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου ημερολογιακού έτους. Το οικονομικό έτος συμπίπτει με το διαχειριστικό έτος.

1.9 Διακρίσεις εισοδήματος Ο όρος του εισοδήματος ως έννοια έχει πολλές πλευρές ανάλυσης, το εισόδημα μπορεί να είναι πραγματικό, τεκμαρτό, ακαθάριστο και καθαρό. Πραγματικό ονομάζεται το εισόδημα που πραγματικά απόκτησε ο φορολογούμενος, κατά την περίοδο για την οποία υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, και προσδιορίζεται βάσει πραγματικών στοιχείων, όπως οι βεβαιώσεις αποδοχών, το εισόδημα που προκύπτει από τα βιβλία της επιχείρησης που εκμεταλλεύεται, οι τόκοι καταθέσεων, η πρόσοδος από ενοίκια ακινήτων, και κάθε άλλο εισόδημα, το οποίο προκύπτει από πραγματικά στοιχεία. Το τεκμαρτό εισόδημα είναι αυτό που προκύπτει από υπολογισμούς που γίνονται βάσει δεδομένων, όπως είναι οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες, η απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου ή ακόμα και η κατοχή ενός περιουσιακού στοιχείου. Αντιδιαστέλλεται λοιπόν με το πραγματικό εισόδημα.

34

1.10 Η έννοια των τεκμηρίων διαβίωσης Το συνολικό καθαρό εισόδημα συνδέεται με την έννοια του τεκμηρίου. Με τα τεκμήρια το κράτος προσπαθεί να προσδιορίσει τα πραγματικά εισοδήματα του πολίτη. Τα τεκμήρια διακρίνονται σε:

τεκμήρια διαβίωσης : Αφορούν κατοχή περιουσιακού στοιχείου, και εφαρμόζονται όσο διαρκεί η κατοχή του περιουσιακού στοιχείου. Τέτοιου είδους τεκμήριο είναι η κατοχή ΕΙΧ ή μικτής χρήσης αυτοκινήτου, μοτοσυκλέτας, σκάφους αναψυχής, ελικοπτέρου, αεροσκάφους, δεξαμενής κολύμβησης (πισίνας), ή χρήση δευτερεύουσας κατοικίας και η διατήρηση οικιακού προσωπικού και πληρώματος σκαφών αναψυχής.

τεκμήρια που γεννιόνται από περιστασιακά γεγονότα: Τα υπόλοιπα τεκμήρια συνίστανται, στην πραγματοποίηση μιας περιστασιακής πράξης, κατά την περίοδο για την οποία υπάρχει η υποχρέωση υποβολής δήλωσης, όπως είναι το ποσό που δαπανήθηκε για την αγορά ενός αυτοκινήτου, ενός ακινήτου, μιας επιχείρησης κτλ.. Προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων είναι η διαφορά που προκύπτει από τα συνολικά καθαρά εισοδήματα και τα εισοδήματα που προέρχονται από τεκμήρια διαβίωσης. Όταν η διαφορά των τεκμηρίων είναι μεγαλύτερη από τα πραγματικά δηλούμενα εισοδήματα τότε το φυσικό πρόσωπο φορολογείτε με το τεκμαρτό εισόδημα. Το αντίστροφο, όταν το τεκμαρτό εισόδημα είναι μικρότερο από τα πραγματικά δηλούμενα εισοδήματα τότε φυσικό 35

πρόσωπο φορολογείτε με το πραγματικό δηλούμενο καθαρό εισόδημα. Ακαθάριστο εισόδημα είναι αυτό που εμπεριέχει δαπάνες οι οποίες όταν αφαιρεθούν θα προκύψει το καθαρό εισόδημα. Καθαρό εισόδημα είναι αυτό που προκύπτει μετά την αφαίρεση τυχόν δαπανών.

1.11 Εισόδημα και η εξεύρεσή του (Άρθρο 4, ν. 2238/1994) Το εισόδημα στο οποίο επιβάλλεται φόρος, είναι το εισόδημα που προέρχεται από κάθε πηγή ύστερα από την αφαίρεση των δαπανών για την απόκτησή του, όπως αυτό προσδιορίζεται στα άρθρα 20 έως και 51 του Κ..Φ.Ε.. Το εισόδημα ανάλογα με την πηγή προέλευσής του διακρίνεται στις ακόλουθες κατηγορίες: Α – Β Εισόδημα από ακίνητα Γ

Εισόδημα από κινητές αξίες

Δ

Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις

Ε

Εισόδημα από Γεωργικές Επιχειρήσεις

ΣΤ

Εισόδημα από Μισθωτές Υπηρεσίες

Ζ

Εισόδημα από Ελευθέρια Επαγγέλματα

Για να βρεθεί το συνολικό εισόδημα, αθροίζονται τα επί μέρους εισοδήματα των κατηγοριών Α έως Ζ, τα οποία αποκτώνται από κάθε φυσικό πρόσωπο είτε κατά το οικονομικό έτος το προηγούμενο 36

από τη φορολογία, είτε κατά το ημερολογιακό ή διαχειριστικό ή γεωργικό έτος το οποίο έληξε μέσα στο προηγούμενο από τη φορολογία οικονομικό έτος. Κατά την άθροιση αυτή συμψηφίζονται τα θετικά και αρνητικά στοιχεία των επί μέρους εισοδημάτων. Ειδικά, το αρνητικό στοιχείο (ζημία) του εισοδήματος από εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις, που προκύπτει από βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) που τηρούνται επαρκώς και ακριβώς, αν δεν καλύπτεται με συμψηφισμό θετικού στοιχείου εισοδήματος άλλης πηγής, είτε γιατί δεν υπάρχει τέτοιο στοιχείο εισοδήματος είτε γιατί αυτό που υπάρχει είναι ανεπαρκές, μεταφέρεται για να συμψηφισθεί ολόκληρο στην πρώτη περίπτωση ή κατά το υπόλοιπο αυτού στη δεύτερη, διαδοχικώς στα πέντε (5) επόμενα οικονομικά έτη κατά το υπόλοιπο που απομένει κάθε φορά, με την προϋπόθεση ότι κατά τα έτη αυτά τα βιβλία του υπόχρεου τηρούνται επαρκώς και ακριβώς. Τα παραπάνω εφαρμόζονται αναλόγως και για το αρνητικό στοιχείο (ζημία) του εισοδήματος από εμπορικές επιχειρήσεις που προκύπτει από επαρκή και ακριβή βιβλία δεύτερης κατηγορίας του Κ.Β.Σ., το οποίο μεταφέρεται για να συμψηφισθεί διαδοχικώς στα πέντε (5) επόμενα οικονομικά έτη. Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων εφαρμόζονται και για το αρνητικό στοιχείο (ζημία) του εισοδήματος από ελευθέρια επαγγέλματα. Αρνητικό στοιχείο εισοδήματος από πηγή που βρίσκεται στην αλλοδαπή

συμψηφίζεται

μόνο

με

θετικά

φορολογουμένου που προκύπτουν στην αλλοδαπή.

37

εισοδήματα

του

1.12 Εισόδημα και δαπάνες Για να προκύψει το καθαρό εισόδημα πρέπει να αφαιρεθούν οι τυχόν δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί και το υπολειπόμενο ποσό είναι αυτό που θα φορολογηθεί. Η δαπάνη η οποία θα πρέπει να αφαιρεθεί κάθε φορά τελεί υπό προϋποθέσεις. Έστω ότι έχουμε εισόδημα 15.000 ευρώ από εκμίσθωση ενός ακινήτου που χρησιμοποιείτε για λοιπές χρήσεις. Ο νόμος δίνει το δικαίωμα να αφαιρέσουμε ένα 3% δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά. Αυτό σημαίνει ότι 15.000 Χ 3% = 450 ευρώ (έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά). Το καθαρό εισόδημα επομένως θα είναι: 15.000 – 450 = 14.550 ευρώ.

1.13 Αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά Αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά είναι τα ποσά που έχουν είδη φορολογηθεί στην πηγή τους και χρησιμοποιούνται για την κάλυψη μελλοντικών τεκμηρίων. Δηλώνονται στην δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως πληροφοριακά στοιχεία.

1.14 Η έννοια της δωρεάν παραχώρησης Δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ενός ακινήτου, έχει την έννοια ότι κάποιο ακίνητο το όποιο έχουμε την κυριότητά μας, αλλά το παραχωρούμε δωρεάν και δεν εισπράττουμε εισόδημα από την παραχώρηση αυτή. Το εισόδημα που προκύπτει από την δωρεάν παραχώρηση έχει την έννοια του τεκμαρτού εισοδήματος.

38

κεφάλαιο

2

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2011 και τον κ.ν. 2238/1994

2.1 Γενικά ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση Υποχρέωση να υποβάλλει φορολογική δήλωση (έντυπο Ε1), έχει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο εισόδημα του υπερβαίνει τα 3000 ευρώ, δικό του ή της συζύγου του, καθώς και όταν αυτό είναι μικρότερο από 3000 ευρώ, εφόσον στο συνολικό εισόδημα του υπόχρεου περιλαμβάνεται και ζημιά από εμπορική ή γεωργική επιχείρηση. ΠΡΟΣΟΧΗ: Υποχρέωση για υποβολή φορολογικής δήλωσης έχει κάθε φυσικό πρόσωπο που υπόκειται σε φόρο μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα (ανεξαρτήτως ποσού εισοδήματος).

2.2 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης προσώπων που αποκτούν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Ειδικά, τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν αποκλειστικά εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, εφόσον έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και δεν εμπίπτουν σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις α', ε', στ', και ι', λόγω της μείωσης του αφορολόγητου ορίου της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος στο ποσό των 5.000 ευρώ προκύπτει ότι δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση μέχρι το ποσό αυτό.

39

2.3 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης προσώπων που αποκτούν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις. Τα φυσικά πρόσωπα, που κατά κύριο επάγγελμα είναι αγρότες και έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση, εφόσον το ετήσιο καθαρό γεωργικό τους εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 3000 ευρώ. Τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν και γεωργικό εισόδημα, χωρίς να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση, ανεξάρτητα από το ύψος του καθαρού γεωργικού εισοδήματος που αποκτούν ή το ύψος των επιδοτήσεων που λαμβάνουν ή το ύψος του επιστρεφόμενου φόρου προστιθέμενης αξίας που εισπράττουν.

2.4 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης λοιπών περιπτώσεων Ανεξάρτητα από τo αν έχουν φορολογητέο ή όχι εισόδημα έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση και: α) Όσοι αγοράζουν αυτοκίνητα, δίτροχα ή τρίτροχα αυτοκινούμενα οχήματα, πλοία αναψυχής, αεροσκάφη, εκτός από όσους αγοράζουν ΙΧ ειδικά διασκευασμένα για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν το 67%. Όσοι έχουν στην κυριότητα τους ή με οποιοδήποτε τρόπο διατηρούν στην κατοχή τους επιβατικό αυτοκίνητο Ε.Ι.Χ. ή φορτηγό, (εκτός από αγροτικό φορτηγό), ή αυτοκίνητο μικτής χρήσης ή αυτοκίνητο τύπου JEEP ή αεροσκάφος, κότερο ή θαλαμηγό ή άκατο ή σκάφος αναψυχής, εκτός απο όσους έχουν στην κυριοτητά τους ή διατηρούν ΕΙΧ αναπήρου, που απαλλάσεται απο τα τέλη κυκλοφορίας ή μονιμοι κάτοικοι

40

εξωτερικού που έχουν στην κυριοτητά ή κατοχή τους σκάφος αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, καθώς και όσοι χρησιμοποιούν για τις ατομικές ή οικογενειακές τους ανάγκες τέτοια μεταφορικά μέσα, τα οποία ανήκουν είτε στη σύζυγο τους ή στα προστατευόμενα μέλη τους, είτε στις εταιρίες στις οποίες μετέχουν ως εταίροι, διαχειριστές εταίροι ή προκειμένου για Α.Ε., είναι πρόεδροι ή διοικητές ή διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι αυτής. β) Όσοι ασκούν ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα. γ) Όσοι μετέχουν σε προσωπική ή περιορισμένης ευθύνης εταιρία ή κοινοπραξία ή κοινωνία ή αστική εταιρία που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα. δ) Όσοι έχουν ακαθάριστο εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων πάνω από 600 ευρώ το χρόνο. ε) Όσοι αγοράζουν ακίνητα ή ανεγείρουν οικοδομή. στ) Όσοι διατηρούν μία ή περισσότερες κατοικίες ζ) Όσοι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, εφόσον λαμβάνουν επιδοτήσεις ποσού άνω των 1500 ευρώ, για προϊόντα φυτικής παραγωγής ή 2250 ευρώ, για προϊόντα ζωικής παραγωγής. Επίσης, όσοι λαμβάνουν καλλιεργητικά δάνεια πάνω από 5900 ευρώ ή όταν το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού τους αυτής της κατηγορίας στην τράπεζα, την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους υπερβαίνει τα 5900 ευρώ.

41

η) Όσοι έχουν άδεια της αρμόδιας αρχής να πωλούν αγαθά πλανοδίως ή στις λαϊκές αγορές. θ) Όσοι είναι κύριοι ή επικαρπωτές ή νομείς ή κάτοχοι γεωργικής γής, την οποία καλλιεργούν υπό κάλυψη (θερμοκήπια), εφόσον αυτή έχει έκταση από δύο (2) στρέμματα και πάνω, καθώς και όσοι εισέπραξαν μέσα στο 2011, επιστρεφόμενο φόρο προστιθέμενης αξίας από 881 ευρώ και πάνω. ι) Όποιος προσκληθεί με έγγραφο του προϊσταμένου της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας. Στην περίπτωση αυτή ο καλούμενος υποχρεούται να υποβάλει τις οικείες δηλώσεις μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την ημερομηνία της επίδοσης σε αυτόν της οικείας πρόσκλησης. Λόγω

της

μείωσης

του

αφορολόγητου

ορίου

της

κλίμακας

φορολογίας εισοδήματος στο ποσό των 5.000 ευρώ προκύπτει ότι εξαιρείται και δεν έχει υποχρέωση να υποβάλλει δήλωση το φυσικό πρόσωπο που το εισόδημά του είναι μέχρι 5.000 ευρώ και προκύπτει αποκλειστικά και μόνο με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. , όπως κατοικίες, αυτοκίνητα Ι.Χ, ιδιωτικά σχολεία, οικιακούς βοηθούς, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη κ.λ.π. Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του ποσού των 5.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη και η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη των 3.000 ευρώ για τον άγαμο και 5.000 ευρώ για τους συζύγους που

42

υποβάλλουν κοινή δήλωση, το οποίο υπολογίζεται κατα το ήμισυ για τον κάθε σύζυγο.

2.5 Υποβολή δήλωσης συζύγων Οι σύζυγοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματα τους, στα οποία ο φόρος υπολογίζεται χωριστά. Σ' αυτή την περίπτωση η δήλωση υπογράφεται και από τους δύο συζύγους. Το εκκαθαριστικό το οποίο αποστέλλεται από την υπηρεσία της Γ.Γ.Π.Σ. είναι κοινό, όπως επίσης αναγράφεται συνολικά και το οφειλόμενο ή επιστρεφόμενο ποσό που έχει προκύψει από την εκκαθάριση των εισοδημάτων των δυο συζύγων. Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης του καθ’ ενός από τους δυο συζύγους μειώνει ή αυξάνει το τελικό ποσό. Δηλαδή στην περίπτωση που ο υπόχρεος έχει οφειλόμενο

ποσό

και

η

σύζυγος

επιστρεφόμενο,

τα

ποσά

συμψηφίζονται μεταξύ τους έτσι ώστε να προκύψει το τελικό ποσό. Το ίδιο συμβαίνει και στην αντίστροφη περίπτωση. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υπογράφεται και από τους δυο συζύγους όταν υποβάλλεται χειρόγραφα, στην περίπτωση της χρήσης ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω taxisnet η δήλωση δεν υπογράφεται λόγω πιστοποίησης του συστήματος. Στη περίπτωση που ο κάθε ένας από τους δυο αποκτάει εισοδήματα από διαφορετικές πηγές, καταλυτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης λαμβάνεται υπόψη πάντα η μεταγενέστερη. Με κριτήριο τις πηγές απόκτησης εισοδήματος του υπόχρεου καθορίζεται και η ημερομηνία υποβολής της κοινής δήλωσης. Στην περίπτωση της χρήσης ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω taxisnet τα χρονικά πλαίσια υποβολής της εκάστοτε δήλωσης διαφοροποιούνται.

43

2.6 Υποβολή δήλωσης συζύγων, η περίπτωση που υποβάλει ο κάθε ένας ξεχωριστά Οι σύζυγοι υποβάλλουν φορολογική δήλωση χωριστά στις ακόλουθες περιπτώσεις: - Όταν δε μένουν μαζί, κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης, λόγω διακοπής της έγγαμης συμβίωσης.

- Όταν ο ένας από τους δύο είναι σε κατάσταση πτώχευσης.

- Όταν ο ένας από τους δύο έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

2.7 Λοιπές περιπτώσεις υποβολής δήλωσης Επίσης, υποχρέωση για την υποβολή της δήλωσης έχουν: - Ο πατέρας για τα εισοδήματα των ανήλικων παιδιών που φορολογούνται χωριστά. Αν δεν υπάρχει πατέρας ή έχει χάσει τη γονική μέριμνα, την υποχρέωση για υποβολή δήλωσης την έχει η μητέρα.

- Ο κηδεμόνας ή ο προσωρινός διαχειριστής ή ο σύνδικος πτώχευσης ή ο μεσεγγυούχος για περιπτώσεις σχολάζουσας κληρονομιάς ή επιδικίας ή μεσεγγύησης, αντίστοιχα.

- Ο επίτροπος ή ο κηδεμόνας ή ο δικαστικός συμπαραστάτης, στις περιπτώσεις, αντίστοιχα, ανηλίκων ή αυτών που έχουν υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

- Οι κληρονόμοι του φορολογουμένου για το συνολικό εισόδημα του μέχρι την ημέρα του θανάτου του.

44

2.8 Πως υποβάλλεται η δήλωση Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα στον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) προσωπικώς από το φορολογούμενο ή από πρόσωπο ειδικά εξουσιοδοτημένο γι'αυτο ή στέλνεται ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή ή υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Η υποβολή της δήλωσης ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου είναι υποχρεωτική, για όλα τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες που ασκούν επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και για κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία, που η δήλωσή του υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο λογιστή. Επίσης, η υποβολή της δήλωσης ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου θα καταστεί υποχρεωτική και για κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο με εισόδημα πάνω από ένα ορισμένο όριο που θα καθοριστεί με απόφαση του Υπ. Οικονομικών. Η ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι την έναρξη του ωραρίου λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών της επόμενης ημέρας από την ημέρα λήξης της προθεσμίας αυτής. Για το οικον. έτος 2012 οι προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 62 του ΚΦΕ, (ατομικών επιχειρήσεων, ελεύθερων επαγγελματιών, γεωργικών εισοδημάτων, μισθωτών κλπ), ανεξάρτητα αν η υποβολή τους γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου ή χειρόγραφα μέσω ΔΟΥ και ανεξάρτητα από το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ τους, λήγουν στις 15 Ιουνίου 2012.

45

2.9 Αρμόδια Δ.Ο.Υ. υποβολής δήλωσης Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η κατοικία του φορολογουμένου. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ασκεί ατομικά, εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα θα υποβληθεί στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της κύριας επιχείρησης ή του κύριου επαγγέλματος του κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Όσοι φορολογούμενοι συμμετέχουν σε προσωπικές εταιρίες, Ε.Π.Ε., κοινωνίες, κοινοπραξίες κτλ. τη δήλωσή τους θα την υποβάλλουν στη Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η κατοικία τους και όχι στη Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της εταιρίας, κοινωνίας, κοινοπραξίας κτλ. Ειδικά για τους φορολογούμενους που κατοικούν στο εξωτερικό και αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα, αρμόδιος για την παραλαβή της δήλωσης είναι: α) Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα που ασκούν στην Ελλάδα ατομικά εμπορική επιχείρηση γενικά ή ελευθέριο επάγγελμα, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας της περιφέρειας όπου βρίσκεται η έδρα της κύριας επιχείρησής τους ή του κύριου επαγγέλματος τους, κατά περίπτωση. β) Προκειμένου για όλα τα άλλα φυσικά πρόσωπα: αα) Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, (Μετσόβου 4 Τ.Κ. 106 82 Αθήνα - τηλ. 8204604, Εισόδημα - 8204603 - 8204627, Μητρώο 8204606 - FAX 8204630) εφόσον όμως ο αντιπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του Νομού Αττικής.

46

ββ) Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. της έδρας της πρωτεύουσας οποιουδήποτε νομού της Χώρας, εφόσον ο αντιπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. του νομού αυτού. Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες Δ.Ο.Υ., αρμόδιος είναι ο Προϊστάμενος της Α' Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του Νομού θεσσαλονίκης όπου αρμόδιος είναι ο Προϊστάμενος της θ' Δ.Ο.Υ. θεσσαλονίκης. γγ) Στα νησιά των νομών Αττικής, Δωδεκανήσου, Λέσβου, Μαγνησίας, Καβάλας, Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς, Κυκλάδων και Σάμου, εκτός των νησιών στα οποία βρίσκεται η πρωτεύουσα των νομών αυτών, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ. κάθε νησιού για τους κατοίκους εξωτερικού, των οποίων οι αντιπρόσωποι υπάγονται σε αυτήν

αντίστοιχα,

ως

προς

τη

φορολογία

εισοδήματος.

Στην προηγούμενη περίπτωση β' συμπεριλαμβάνονται και τα φυσικά πρόσωπα που είναι κάτοικοι αλλοδαπής και συμμετέχουν σε ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες, σε κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, σε αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες,

σε

συμμετοχικές

ή

αφανείς,

σε

κοινοπραξίες

της

παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων ή σε άλλα νομικά πρόσωπα, όπως Ε.Π.Ε., σωματεία κτλ., που έχουν έδρα στην Ελλάδα. Ο φορολογούμενος ορίζει τον αντιπρόσωπο του στην Ελλάδα με την αναγραφή των στοιχείων αυτού στην ένδειξη του ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ του πίνακα 1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1). Με τον ορισμό του αντιπροσώπου δε μεταθέτεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον αντιπρόσωπο. Ο τελευταίος μπορεί να υποβάλει τη δήλωση

47

φορολογίας εισοδήματος του αλλοδαπού τον οποίο αντιπροσωπεύει μόνον

εφόσον

διαθέτει

σχετική

εξουσιοδότηση

προς

τούτο

(παράγραφος 1 άρθρου 62 ν. 2238/1994). Όσοι περιλαμβάνονται στην παραπάνω περίπτωση β, καθώς και οι προξενικοί υπάλληλοι του Κράτους που υπηρετούν στο εξωτερικό, μπορούν να επιδώσουν τη δήλωσή τους στην προξενική αρχή του τόπου που διαμένουν, η οποία οφείλει να τη διαβιβάσει στον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Οι φορολογούμενοι υποχρεούνται να ενημερώσουν το τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ. της κατοικίας ή του τόπου άσκησης του επαγγέλματος τους για κάθε αλλαγή διεύθυνσης με την υποβολή του σχετικού εντύπου. Ιδιαίτερη επισήμανση: Εφόσον ο υπόχρεος δεν είναι επιτηδευματίας και στη δήλωση που έλαβε είναι γραμμένη η παλιά διεύθυνση, τότε συμπληρώνεται η νέα διεύθυνση διορθώνοντας τα προεκτυπωμένα στοιχεία του πίνακα 1. Στην περίπτωση αυτή δεν είναι απαραίτητη η υποβολή της δήλωσης μεταβολής στο Τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ. Η διαδικασία αυτή ισχύει μόνο για το χρονικό διάστημα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.

2.10 Φορολογία εισοδήματος συζύγων και ανηλίκων άγαμων τέκνων Κατά τη διάρκεια του γάμου οι σύζυγοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν κοινή δήλωση των εισοδημάτων τους, στα οποία ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν υπολογίζονται χωριστά στο εισόδημα καθενός συζύγου. Σε αυτή την περίπτωση, το τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα του εισοδήματος του ενός συζύγου δεν συμψηφίζεται με τα εισοδήματα του άλλου συζύγου.

48

Το εισόδημα του ενός συζύγου προστίθεται στο εισόδημα του άλλου συζύγου στο όνομα του και φορολογείται μαζί όταν προέρχεται από επιχείρηση που εξαρτάται οικονομικά από τον άλλο σύζυγο. Το εισόδημα των ανήλικων άγαμων παιδιών δηλώνεται και φορολογείται στο όνομα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα. Αν οι γονείς έχουν ίσο ποσό συνολικού εισοδήματος, το εισόδημα του ανήλικου άγαμου προστίθεται στο όνομα του πατέρα του. Σε περίπτωση που αυτός έχει χάσει τη γονική μέριμνα, προστίθεται στο εισόδημα του άλλου γονέα και φορολογείται στο όνομα του. Κατά τον ίδιο τρόπο δηλώνεται και φορολογείται στο όνομα του γονέα, το εισόδημα των ανήλικων άγαμων τέκνων που προέρχεται από ακίνητα που περιήλθαν σε αυτά από τους ανιόντες (παππούς - γιαγιά), στους οποίους είχαν μεταβιβασθεί από τους γονείς των ανήλικων τέκνων. Κατ’ εξαίρεση, φορολογείται χωριστό το εισόδημα του ανήλικου άγαμου παιδιού που προέρχεται: α) την παροχή εργασίας του ανήλικου τέκνου, με σχέση εξαρτημένης ή ανεξάρτητης εργασίας ή μίσθωσης έργου, β) περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στο ανήλικο τέκνο από κληρονομιά, γ) περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στο ανήλικο τέκνο από χαριστικές παροχές, εκτός από εκείνα που προέρχονται από χαριστικές παροχές γονέα του, δ) περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στο ανήλικο τέκνο από χαριστικές παροχές, που έγιναν σε αυτό από γονέα του, ο οποίος έχει αποβιώσει κατά το χρόνο που προκύπτει το εισόδημα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία,

49

ε) συντάξεις που απονεμήθηκαν στο ανήλικο τέκνο, λόγω θανάτου του

πατέρα

του

ή

της

μητέρας

του

και

στ) περιουσιακά στοιχεία που με βάση δικαστική απόφαση περιέρχονται στο ανήλικο, ως υποκατάστατα στοιχείων που αναφέρονται στις προηγούμενες περιπτώσεις αυτής της παραγράφου. Για τα εισοδήματα αυτά το ανήλικο τέκνο έχει δική του φορολογική υποχρέωση, με εξαίρεση το εισόδημα από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από χαριστικές παροχές από τους γονείς του, καθώς και το αντίστοιχο υποκατάστατο τους. Το εισόδημα από περιουσιακό στοιχείο που περιήλθε στο ανήλικο με χαριστική παροχή γονέα του φορολογείται στο όνομα του γονέα που το παραχώρησε. Αν η αξία του υποκατάστατου υπερβαίνει την αξία του περιουσιακού στοιχείου το οποίο εκποιήθηκε, το εισόδημα που προκύπτει θεωρείται ότι αποτελεί μέρος χαριστικής παροχής που έγινε στο τέκνο από το γονέα του που έχει το μεγαλύτερο ποσό εισοδήματος και φορολογείται, επιμεριζόμενο αναλόγως, στο όνομα αυτού του γονέα. Στην περίπτωση που το ανήλικο άγαμο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση για μια ή περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις, τότε στη δηλωσή του περιλαμβάνεται και το εισόδημα που προέρχεται από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από χαριστικές παροχές

από

τους

γονείς

του,

υποκατάστατό τους.

50

καθώς

και

το

αντίστοιχο

2.11 Υπολογισμός και καταβολής της οφειλής – βεβαίωση του φόρου Από την εκκαθάριση της δήλωσης μπορεί να προκύψει υποχρέωση καταβολής (χρεωστικό υπόλοιπο) ή δικαίωμα επιστροφής χρημάτων (πιστωτικό υπόλοιπο), η οποία επιστρέφεται μέσω τραπεζών. Το σύνολο της οφειλής καταβάλλεται σε τρεις (3) ίσες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου και η καθεμιά από τις επόμενες την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του τρίτου και πέμπτου μήνα, αντιστοίχως, από τη βεβαίωση του φόρου. Αν ο φόρος βεβαιώνεται τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του οικείου οικονομικού έτους, καταβάλλεται σε δύο (2) ίσες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου και η δεύτερη την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του τρίτου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου. Αν ο φόρος βεβαιώνεται το μήνα Οκτώβριο του οικείου οικονομικού έτους και μετά, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου. Ιδιαίτερη επισήμανση: Αν η συνολική οφειλή είναι μέχρι 300 ευρώ για τον ίδιο και για τη σύζυγο του αθροιστικά, μπορεί να καταβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη βεβαίωση. Εάν ο οφειλόμενος, με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση, φόρος καταβληθεί εφάπαξ μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης

51

ανεξάρτητα αν βεβαιώθηκε σε μία ή περισσότερες δόσεις παρέχεται έκπτωση στο συνολικό ποσό 1,5%.

2.12 Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης Αν η δήλωση υποβληθεί ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου παρέχεται επιπλέον έκπτωση 1,5% και μέχρι 118 ευρώ, ανεξάρτητα από τον αριθμό των δόσεων. Αν προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο αυτό θα επιστραφεί μέσω των τραπεζών, όπως περιγράφεται παρακάτω στη συμπλήρωση του πίνακα 11 της δήλωσης.

2.13 Επιστρεφόμενο πιστωτικό υπόλοιπο Αν προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο αυτό θα επιστραφεί μέσω των τραπεζών, όπως περιγράφεται παρακάτω στη συμπλήρωση του πίνακα 11 της δήλωσης. Τονίζεται ότι αν το επιστρεφόμενο ποσό προέρχεται από προκαταβολή προηγούμενου

έτους

που

δεν

εξοφλήθηκε ή δεν είναι γνωστός ο τρόπος εξόφλησης της ή αν αυτό είναι άνω των 1.500 ευρώ, καθώς και αν υπάρχει οποιαδήποτε οφειλή στο Δημόσιο, η επιστροφή των χρημάτων θα καθυστερήσει, γιατί πρέπει να προηγηθούν ορισμένες ενδοϋπηρεσιακές ενέργειες και μετά να δοθεί η σχετική εντολή.

2.14 Δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την δήλωση 1. Όλα τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος πρέπει να είναι διατυπωμένα στην Ελληνική γλώσσα. Αν ο εκδότης αυτών των δικαιολογητικών είναι

52

αλλοδαπός, γενικά, μαζί με καθένα από αυτά τα δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλεται και μετάφρασή του στα Ελληνικά. Η μετάφραση αυτή μπορεί να γίνεται από οποιαδήποτε Αρχή, γενικά ή πρόσωπο που έχει το σχετικό δικαίωμα.

2. Η υποβολή των πιο πάνω δικαιολογητικών γίνεται με τα πρωτότυπα των σχετικών τιμολογίων ή αποδείξεων.

3. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση καθορίζονται είτε απευθείας από διάταξη του νόμου, είτε από υπουργικές αποφάσεις και διαταγές, καθώς και την απόφαση για τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικον. έτους 2011. Αν κάποιο δικαιολογητικό που απαιτείται έχει συνυποβληθεί με δήλωση προηγούμενου οικον. έτους, η οποία υποβλήθηκε στην ίδια φορολογική αρχή, μπορεί να γίνει σχετική ρητή αναφορά. Αν όμως αυτό το δικαιολογητικό έχει υποβληθεί σε άλλη Δ.Ο.Υ. πρέπει να υποβληθεί νέο, έστω σε κυρωμένο φωτοαντίγραφο του πρωτοτύπου.

4. Στην περίπτωση που η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά δεν συνυποβάλλονται δικαιολογητικά, τα οποία φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν.

53

54

κεφάλαιο

3

ΠΙΝΑΚΑΣ 1, 2 & 3: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

3.1 Στοιχεία Φορολογούμενου

Όλες οι ενδείξεις του πίνακα 1 πρέπει να συμπληρωθούν με ΚΕΦΑΛΑΙΑ

γράμματα.

(Οι

ενδείξεις

με

αστερίσκο

«*»

συμπληρώνονται από την υπηρεσία. Όταν η υποβολή γίνεται για πρώτη φορά τα στοιχεία αυτά παραμένουν κενά από τον υπόχρεο σε υποβολή δήλωσης, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση εμφανίζονται προεκτυπωμένα όταν αποστέλλεται ταχυδρομικά). Η δήλωση που αποστέλλεται ταχυδρομικά από την Γ.Γ.Π.Σ. περιέχει προεκτυπωμένα όλα τα στοιχεία (υπόχρεου – συζύγου) Εάν στην προεκτυπωμένη δήλωση υπάρχουν λάθη στα στοιχεία αυτά, πρέπει

να

διορθωθούν

ενώ

σε

περίπτωση

που

δεν

έχουν

προεκτυπωθεί τα στοιχεία της συζύγου πρέπει οπωσδήποτε να συμπληρωθούν από τον υπόχρεο σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Το επώνυμο της συζύγου πρέπει να αναγράφεται όπως και στην ταυτότητα όπως αντίστοιχα και των δυο φορολογούμενων.

55

Εάν στην προεκτυπωμένη δήλωση φαίνεται ότι έχει δηλωθεί το όνομα του συζύγου (γυναίκες σε χηρεία ή σε διάσταση ή διαζευγμένες που δεν έχουν ακόμη αλλάξει ταυτότητα), πρέπει να αντικατασταθεί το όνομα του συζύγου με το όνομα του πατέρα. Οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι λιμενικοί, οι πυροσβέστες που δεν αναγράφουν αριθμό αστυνομικής ταυτότητας, υποχρεούνται στην αναγραφή της υπηρεσιακής ταυτότητας ή ακόμα και σε περίπτωση αλλαγής να απευθυνθούν στο τμήμα του μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για υποβολή του Μ1 που αφορά την μεταβολή των στοιχείων φυσικού προσώπου. ΠΡΟΣΟΧΗ: Κατά το χρονικό διάστημα υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος η διόρθωση των ατομικών στοιχείων των φορολογουμένων που αφορούν – διεύθυνση κατοικίας καθώς και οικογενειακής κατάστασης μπορεί να γίνει επάνω στο σώμα του εντύπου Ε1 της δήλωσης, χωρίς να έχει προηγηθεί η υποβολή της δήλωσης μεταβολής στο Τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ. Σημαντική Επισήμανση: Σε κάθε περίπτωση εάν οι παραπάνω μεταβολές έχουν δηλωθεί έγκαιρα στο Τμήμα Μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., πριν από τη προθεσμία υποβολής των δηλώσεων που σημειώνονται μαζικές προσελεύσεις πολιτών στις Δ.Ο.Υ. και κατά συνέπεια

επιβαρύνσεις

των

συναλλαγών,

γίνεται

αποφυγή

ταλαιπωρίας. Σημειώνεται ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συμπληρώσουν απαραίτητα στο παραλληλόγραμμο με την ένδειξη "Αριθμός Φορολογικού Μητρώου Συζύγου" με τον Α.Φ.Μ. της συζύγου εφόσον της έχει χορηγηθεί Α.Φ.Μ. είτε λόγω υποβολής δήλωσης έναρξης επαγγέλματος (εμπορική δραστηριότητα ή ελευθέριο επάγγελμα) είτε λόγω υποβολής στο παρελθόν, πριν από τη σύναψη γάμου, δήλωσης

56

φορολογίας εισοδήματος, είτε από άλλη αιτία (π.χ. αγορά επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης κτλ.). Σε καμιά περίπτωση, προκειμένου για έγγαμη, δε θα γράφεται στο τετραγωνίδιο

αυτό

ο

Α.Φ.Μ.

του

συζύγου

της,

αλλά

θα

συμπληρώνεται μόνο με το δικό της Α.Φ.Μ. ΠΡΟΣΟΧΗ: 

Για τον υπόχρεο: η διεύθυνση επαγγέλματος συμπληρώνεται μόνο από όσους αποκτούν εισόδημα από επιχειρήσεις γενικά και ελευθέρια επαγγέλματα, ενώ η διεύθυνση κατοικίας συμπληρώνεται υποχρεωτικά από όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους.



Για τη σύζυγο: συμπληρώνεται κατά περίπτωση η διεύθυνση κατοικίας ή του επαγγέλματος, εφόσον είναι επιτηδευματίας. Επιπλέον εάν ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης είναι έγγαμος πρέπει να σημειωθεί η ένδειξη "Χ" πάνω στη λέξη "ΕΓΓΑΜΟΣ". (Μη σημειώνετε "Χ" αν είστε διαζευγμένος ή βρίσκεστε σε χηρεία ή σε διάσταση).

Επίσης, τα στοιχεία του εκπροσώπου (κηδεμόνα, αντιπροσώπου, δικαστικού συμπαραστάτη, προσωρινού διαχειριστή ή σύνδικου πτώχευσης κτλ.) ή αντικλήτου, εφόσον συντρέχει περίπτωση υποβολής δήλωσης για τα εισοδήματα: 

Προσώπου που κατοικεί στην αλλοδαπή και αποκτά εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα.



Ανηλίκου ή προσώπου που έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.



Προσώπου που απεβίωσε, για το οποίο η φορολογική δήλωση υποβάλλεται από τους κληρονόμους του.

57



Σχολάζουσας κληρονομιάς.



Από περιουσιακά στοιχεία που έχουν τεθεί υπό μεσεγγύηση ή βρίσκονται σε κατάσταση επιδικίας.



Φορολογουμένου που κατοικεί εκτός της περιφέρειας της Δ.Ο.Υ. στην οποία υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση.

Επίσης, το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη "Αριθμός Φορολογικού Μητρώου Εκπροσώπου" αφορά τον Α.Φ.Μ. του εκπροσώπου και συμπληρώνεται απαραίτητα, εφόσον βέβαια αναγράφονται στοιχεία εκπροσώπου στο σώμα της δήλωσης. Σε περίπτωση που εκπρόσωπος είναι γυναίκα θα συμπληρώσει στο πεδίο αυτό το δικό της Α.Φ.Μ. Εκπρόσωπος ορίζεται όταν αναφερόμαστε σε κατοίκους που κατοικούν στο εξωτερικό και αποκτούν εισόδημα στην Ελληνική επικράτεια, ορίζουν επομένως έναν εκπρόσωπο ώστε να υποβάλλουν τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος τους. Άλλη περίπτωση ορισμού εκπροσώπου, είναι όταν κάποιο φυσικό πρόσωπο τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση και δεν μπορεί να υποβάλει το ίδιο δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Στον πίνακα 1 βλέπουμε ότι δεν υπάρχει φέτος το πεδίο «Δήμος που είστε εγγεγραμμένος την 31/12/2009» τόσο στον υπόχρεο όσο και στη σύζυγο. Τέλος όλα τα στοιχεία θα πρέπει να αναγράφονται με ευκρίνεια για την διευκόλυνση της υπηρεσίας. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ότι θα πρέπει να συμπληρώνονται τα πεδία που φέρουν την ένδειξη αριθμού επικοινωνίας για τυχόν επικοινωνία της υπηρεσίας με τα αρμόδια πρόσωπα.

58

3.2 Πληροφοριακά Στοιχεία

Στον πίνακα αυτό είναι συγκεντρωμένες κάποιες πληροφορίες, οι οποίες είναι απαραίτητες που βοηθούν την υπηρεσία για το σωστό υπολογισμό του φόρου εισοδήματος. Όλες οι ερωτήσεις του πίνακα αυτού είναι με την μορφή ερωτήσεων οι οποίες συμπληρώνονται μόνο σε καταφατική περίπτωση οπότε σημειώνεται "Χ" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ". Σε αρνητική περίπτωση ο υπόχρεος ή η σύζυγος δεν σημειώνουν τίποτα. Σε κάθε περίπτωση διαγραμμίζεται μόνο το λεκτικό μέρος και όχι το αριθμητικό. Στον κωδικό 010 προβλέπεται διαγράμιση στην περίπτωση που δεν επιθυμείτε

να

ενταχθείτε

στα

συστήματα

τηλεφωνικής

και

ηλεκτρονικής πληροφόρησης για θέματα εκκαθάρισης της δήλωσης. Πρόκειται για: α) την υπηρεσία «Ενημέρωση Εκκαθάρισης» που προσφέρεται μέσω Internet (www.qsis.gr). β) την υπηρεσία πληροφόρησης εκκαθάρισης μέσω σταθερού τηλεφώνου που κάθε χρόνο η Γ.Γ.Π.Σ. ανακοινώνει για το λόγο αυτό. γ) την υπηρεσία M - TAXIS για πληροφόρηση εκκαθάρισης μέσω μηνυμάτων SMS.

59

3.3 Αφαίρεση ποσού λόγω αναπηρίας κλπ. και μείωση φόρου

Στον πίνακα αυτό θα δώσετε τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την αύξηση του αφορολόγητου ποσού του πρώτου κλιμακίου εισοδήματος της κλίμακας ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων που βαρύνουν

το

φορολογούμενο,

καθώς

και

την

αύξηση

του

αφορολόγητου ποσού της κλίμακας κατά 2.000 ευρώ σε ανάπηρους, τυφλούς κ.τ.λ.

60

κεφάλαιο

4

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

4.1 Πίνακας 4Α: εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 45: Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και απόκτησή του Άρθρο 46: Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος Άρθρο 47: Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα Άρθρο 14: Αυτοτελής φορολόγηση εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες 4.2 Γενικά Το κάθε φυσικό πρόσωπο έχει την ικανότητα προσφοράς εργασίας σε κάποιον εργοδότη με σχέση εξαρτημένης εργασίας (εργατικού δικαίου). Ο εργοδότης έχει την υποχρέωση της παροχής μισθού ως αντικαταβολή της παροχής εξαρτημένης εργασίας. Από το μισθό που δικαιούται ο μισθωτός πραγματοποιούνται κρατήσεις όπως Φ.Μ.Υ., Ι.Κ.Α., κτλ.. Βασικοί ορισμοί (άρθρο 45: Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και απόκτησή του) 61

Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι το εισόδημα που προκύπτει από

κάθε

ένα

οικονομικό

έτος

από

μισθούς,

ημερομίσθια,

επιχορηγήσεις, επιδόματα, συντάξεις και γενικά από κάθε παροχή που χορηγείται περιοδικά ως αντάλλαγμα εξαρτημένης εργασίας, με οποιαδήποτε μορφή είτε σε χρήμα είτε σε είδος ή άλλες αξίες για παρούσα ή προηγούμενη υπηρεσία ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, το οποίο αποκτάται από μισθωτούς γενικά και το εισόδημα που προκύπτει από συντάξεις (κύριες ή επικουρικές), μερίσματα ή βοηθήματα και κάθε άλλου είδους παροχές που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί φορείς στους συνταξιούχους τους. Κύριο στοιχείο προέλευσης εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες είναι η ύπαρξη γραπτής σύμβασης ή προφορικής συμφωνίας εξαρτημένης εργασίας.

4.3 Παροχές που περιλαμβάνονται στα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες 1.

η αξία των αγαθών που αντιπροσωπεύουν οι χορηγούμενες «δωροεπιταγές»,

2.

η αξία των χορηγούμενων διατακτικών για την αγορά αγαθών από συμβεβλημένα καταστήματα, με την εξαίρεση των διατακτικών τροφής για εργαζόμενους μέχρι ποσού έξι (6) ευρώ ανά διατακτική,

3.

το ποσό του καταβαλλόμενου ενοικίου, καθώς και του τεκμαρτού ενοικίου όπως αυτό προσδιορίζεται με βάση το άρθρο 23 του Κ.Φ.Ε., για παροχή κατοικίας,

4.

το καταβαλλόμενο ποσό για οικιακό προσωπικό,

5.

τα επιδόματα θέσεως και ευθύνης,

62

6.

τα επιδόματα, που καταβάλλονται στις δικαιούχους, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1, 2, 3 και 6του άρθρου 63 του ν.

1892/1990, λογίζονται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, το οποίο αποκτάται κατά την καταβολή του.

7.

το εισόδημα που αποκτούν οι δικηγόροι ως πάγια αντιμισθία για την παροχή νομικών υπηρεσιών, καθώς και το εισόδημα που αποκτούν οι ξεναγοί οι οποίοι υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 37 του ν.1545/1985.

8.

εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες θεωρείται και η ωφέλεια που αποκτούν οι δικαιούχοι κατά την άσκηση δικαιώματος προαίρεσης απόκτησης μετοχών με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 13 του άρθρου 13 του κ.ν. 2190/1920

9.

ποσοστό της Εργοστασιακής Τιμολογιακής Αξίας (ΕΤΑ) του έτους πρώτης κυκλοφορίας αυτοκινήτων ως εξής: a. για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία από 15.000-22.000 ευρώ

ποσοστό

δεκαπέντε

τοις

εκατό

(15%)

της

εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας ως επιπλέον ετήσιο εισόδημα, b. για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία από 22.001-30.000 ευρώ ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας ως επιπλέον ετήσιο εισόδημα, c. για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία πλέον των 30.000 ευρώ

ποσοστό

τριάντα

τοις

εκατό

(30%)

της

εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας ως επιπλέον ετήσιο εισόδημα, ανεξάρτητα αν ανήκουν στην επιχείρηση ή είναι μισθωμένα με οποιονδήποτε τρόπο, για τον πρόεδρο ή μέλος του διοικητικού συμβουλίου, διευθύνοντα ή

63

εντεταλμένο σύμβουλο, διαχειριστή, διευθυντή ή στέλεχος γενικά που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο. Το ανωτέρω ποσοστό καθενός αυτοκινήτου δεν επιμερίζεται σε περισσότερα του ενός πρόσωπα. Οι διατάξεις της περίπτωσης

αυτής

έχουν

εφαρμογή

και

για

τους

εκπροσώπους ή διαχειριστές στην Ελλάδα αλλοδαπών ή ημεδαπών επιχειρήσεων. Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής εφαρμόζονται για δαπάνες αυτοκινήτων που πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2010 και μετά.

10.

Επιπλέον εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες θεωρείται και επίσης το καθαρό εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, αυτό που απομένει μετά την αφαίρεση των εισφορών στα Ασφαλιστικά Ταμεία, που βαρύνουν πραγματικά το μισθωτό ή συνταξιούχο.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τον υπολογισμό του καθαρού εισοδήματος δεν πρέπει να αφαιρέσετε το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε στις αποδοχές, ούτε τις κρατήσεις που έγιναν από το μισθό για την εξόφληση στεγαστικού ή άλλου δάνειου. Επίσης, οι κάθε είδους καθαρές αποδοχές, πρόσθετες αμοιβές, αποζημιώσεις, συντάξεις που καταβλήθηκαν αναδρομικά μέσα στο 2011 σε μισθωτούς και συνταξιούχους με βάση νόμο, δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση, και για τις οποίες οι δικαιούχοι επέλεξαν να φορολογηθούν στο χρόνο εισπραξης (2011) καθώς και οι δεδουλευμένες καθαρές αποδοχές προηγούμενων ετών που εισπράχθηκαν καθυστερημένα μέσα στο έτος 2011 λόγω επίσχεσης εργασίας από τους μισθωτούς ή ο εργοδότης τους κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης, θα γραφτούν αφού

εκπεσθεί

ποσοστό

20%

του

καθαρού

ποσού,

στους

αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα αυτού, συναθροιζόμενες με τυχόν 64

άλλα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες του έτους 2011. Φυσικά αν η μείωση του 20% στα αναδρομικά έχει υπολογιστεί και εμφανίζεται στην

οικεία

βεβαίωση

που

δόθηκε

από

τον

εργοδότη

ή

συνταξιοδοτικό φορέα, οι ενδείξεις θα συμπληρωθούν με τα ποσά που γράφονται στην υπόψη βεβαίωση. Για τις αποδοχές ή συντάξεις που καταβλήθηκαν αναδρομικά μέσα στο 2011 σε μισθωτούς και συνταξιούχους με βάση νόμο, δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση και για τις οποίες οι δικαιούχοι επέλεξαν να φορολογηθούν στα έτη που ανάγονται καθώς και στις περιπτώσεις που χορηγούνται καθυστερημένα συντάξεις, αναδρομικά από

ασφαλιστικούς

οργανισμούς,

χρόνος

απόκτησης

των

αναδρομικών αυτών αποδοχών θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απόκτησε δικαίωμα είσπραξης και θα δηλωθούν με συμπληρωματική δήλωση στο χρόνο που αφορούν. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Διευκρινίζεται

ότι

απαλλάσσεται

από

τo

φόρο

εισοδήματος και όχι από κρατήσεις κτλ., κάθε επίδομα ή παροχή μόνο εφόσον αναφέρεται ρητά στο άρθρο 6 του ν.2238/1994 ή στο νόμο που χορηγεί, αυτά.

4.4 Δεν θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν υπόκειται σε φόρο: 1.

Η αποζημίωση που παρέχεται σε υπαλλήλους επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών για δαπάνες υπηρεσίας, που τους έχει ανατεθεί, εφόσον αποδεικνύεται η καταβολή τους από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία, που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.

65

2.

Οι

δαπάνες

που

καταβάλλονται

στα

πρόσωπα

που

μετακινούνται με εντολή του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α' και Β' βαθμού και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), όπως ορίζονται με τις διατάξεις του Ν. 2685/1999 (ΦΕΚ 35 Α') και του Π.Δ. 200/1993 (ΦΕΚ 75 Α'), καθώς και τα έξοδα κίνησης που καταβάλλονται στους οικονομικούς επιθεωρητές του άρθρου 2 του Ν. 2343/1995 (ΦΕΚ 211Α'), όπως ορίζονται με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 15 του Ν. 2470/1997 (ΦΕΚ 40 Α').

3.

Η παροχή που καταβάλλεται εφάπαξ από τα ταμεία προνοίας και

τους

άλλους

ασφαλιστικούς

οργανισμούς

στους

ασφαλισμένους και τις οικογένειες τους, το εφάπαξ βοήθημα που παρέχεται σε δημόσιους υπαλλήλους και βοηθητικό προσωπικό λόγω εθελουσίας εξόδου από την υπηρεσία με παραίτηση, καθώς και τα εφάπαξ βοηθήματα, που χορηγούνται σύμφωνα με τους ν. 4153/1961 (ΦΕΚ45 Α'), α.ν. 513/1968 (ΦΕΚ 186Α'), ν. 103/1975 (ΦΕΚ 167 Α')και ν. 303/1976 (ΦΕΚ 94 Α').

4.

Ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) από τις κάθε είδους καθαρές αποδοχές, πρόσθετες αμοιβές, αποζημιώσεις και συντάξεις που καταβάλλονται αναδρομικά, σε έτος μεταγενέστερο από το έτος στο οποίο ανάγονται, σε μισθωτούς ή συνταξιούχους με βάση νόμο, δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση, καθώς και από

δεδουλευμένες

καθαρές

αποδοχές

που

εισπράττει

καθυστερημένα ο δικαιούχος, σε έτος μεταγενέστερο από το έτος

στο

οποίο ανάγονται,

λόγω

έκδηλης

οικονομικής

αδυναμίας του εργοδότη του και εφόσον έγινε επίσχεση της

66

εργασίας από τους μισθωτούς ή αν ο εργοδότης κηρύχτηκε σε κατάσταση πτώχευσης.

4.5 Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος (άρθρο 46)

Βασικός ορισμός: Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απέκτησε δικαίωμα είσπραξης του. Α. ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ Ειδικά, προκειμένου για αποδοχές και συντάξεις, που καταβάλλονται σε έτος μεταγενέστερο από το έτος στο οποίο ανάγονται σε μισθωτούς ή συνταξιούχους, με βάση νόμο, δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση, χρόνος απόκτησής τους δύναται να θεωρείται και ο χρόνος στον οποίο εισπράττονται από τους δικαιούχους. Σε περίπτωση επιλογής φορολόγησης κατά το χρόνο είσπραξής τους εφαρμόζονται οι διατάξεις της περίπτωσης δ' της παραγράφου 4 του άρθρου 45. Β. ΑΘΛΗΤΕΣ Για ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές, καθώς και άλλους αμειβόμενους αθλητές, το εισόδημα που αποκτούν, κατά περίπτωση, εξαιτίας της υπογραφής συμβολαίου μετεγγραφής ή της ανανέωσης συμβολαίου συνεργασίας με ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρίες ή αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία, κατανέμεται ισομερώς για να φορολογηθεί σε όλα τα έτη, για τα οποία διαρκεί το εκάστοτε συμβόλαιο. Κατά την καταβολή και ανεξάρτητα της σχέσης που τους συνδέει παρακρατείται φόρος με βάση την κλίμακα του άρθρου 9 στο σύνολο 67

του ετήσιου καταβλητέου ποσού που ανάγεται σε όσα έτη διαρκεί το εκάστοτε

συμβόλαιο.

Για

την

απόδοση

του

φόρου

αυτού

εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 60. Γ. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ Ειδικά, για τις πρόσθετες αμοιβές και τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται από το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου,

χρόνος

απόκτησης

τους

είναι

αυτός

στον

οποίο

εισπράττονται από τους δικαιούχους. Κατ' εξαίρεση στην περίπτωση αυτήν, αν οι πρόσθετες αμοιβές ή οι αποζημιώσεις καταβάλλονται στους δικαιούχους σε έτος μεταγενέστερο από το έτος στο οποίο ανάγονται, με βάση νόμο, δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση, χρόνος απόκτησης τους είναι ο χρόνος στον οποίο εισπράττονται. Δ.

ΕΙΣΠΡΑΞΗ

ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ

ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΩΝ

ΑΠΟΔΟΧΩΝ Αν ο δικαιούχος εισπράττει καθυστερημένα δεδουλευμένες αποδοχές, σε έτος μεταγενέστερο από το έτος στο οποίο ανάγονται, λόγω έκδηλης οικονομικής αδυναμίας του εργοδότη του και εφόσον έγινε επίσχεση της εργασίας από τους μισθωτούς ή αν ο εργοδότης κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης, χρόνος απόκτησης αυτών των αποδοχών είναι ο χρόνος στον οποίο εισπράττονται.

Ε.

ΕΦΑΠΑΞ

ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΗ

ΑΛΛΟΔ. ΑΣΦ. ΦΟΡΕΑ

68

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ

ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Η

εφάπαξ

προεξόφληση

επικουρικής

σύνταξης

αλλοδαπού

ασφαλιστικού φορέα σε δικαιούχο κάτοικο Ελλάδας, η οποία απαλλάσσεται του φόρου στην αλλοδαπή, κατανέμεται για να φορολογηθεί σε ίσα μέρη, στο έτος της καταβολής της και στα τέσσερα επόμενα έτη. Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου έχουν εφαρμογή για τις επικουρικές συντάξεις που δηλώνονται με τις αρχικές ή τροποποιητικές ή συμπληρωματικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και υποβάλλονται από 1.1.2010 και μετά.

4.6 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα (άρθρο 47) Το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι αυτό που προσδιορίζεται με βάση την ΣΣΕ με όλα τα επιδόματα που προβλέπονται για τον εργαζόμενο. Από το εισόδημα αυτό εκπίπτουν, οι ασφαλιστικές κρατήσεις που επιβάλλονται με νόμο. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ότι από το εισόδημα, δεν αφαιρούνται σε καμία περίπτωση ο φόρος εισοδήματος που παρακρατήθηκε κατά το έτος 2011. Επίσης, αφαιρούνται τυχόν τέλη ή άλλες κρατήσεις υπέρ του δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου. Μετά από τη διενέργεια αυτών των εκπτώσεων, το ποσό που απομένει αποτελεί το καθαρό εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Ο μικτός μισθός είναι αυτός βάση του οποίου υπολογίζονται όλες οι κρατήσεις του εργαζομένου, ο καθαρός μισθός είναι αυτός που προκύπτει από: ΚΑΘΑΡΟΣ ΜΙΣΘΌΣ = ΜΙΚΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ – ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ – ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ

69

Ο καθαρός μισθός είναι η φορολογητέα ύλη, βάση του οποίου θα υπολογιστεί ο ετήσιο μισθός και θα γίνει και η παρακράτηση του Φ.Μ.Υ.. Αυτός που θα κάνει την εκκαθάριση, θα προσδιορίσει τον αντίστοιχο φόρο που αντιστοιχεί στο ετήσιο εισόδημα. Δηλαδή αν έχουμε ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ και ο φόρος που αναλογεί είναι 3.000 τότε έχουμε 3.000 / 12 = 250 είναι ο φόρος που αντιστοιχεί μηνιαία στο εισόδημα του μισθωτού. Αυτό το φόρο θα τον παρακρατήσει ο εργοδότης και θα τον καταβάλλει με την προσωρινή δήλωση Φ.Μ.Υ.. Για τον υπολογισμό του καθαρού μισθού αφαιρούμε μόνο τις κρατήσεις δηλαδή αν έχουμε 1.200 ευρώ μικτό μισθό και κρατήσεις 200 ευρώ, τότε ο καθαρός μισθός είναι 1.200 – 200 = 1.000 ευρώ.

70

κεφάλαιο

5

ΠΙΝΑΚΑΣ 4Β: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

5.1 Πίνακας 4Β: Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 40: Έννοια και απόκτηση εισοδήματος Άρθρο 41: Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα Άρθρο 42: Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού επιδόματος Άρθρο 43: Εκπτώσεις του εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις Άρθρο 55: Απαλλαγές του εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις 5.2 Βασικοί ορισμοί Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις είναι το κέρδος που προέρχεται από την εκμετάλλευση γεωργικών επιχειρήσεων κάθε μορφής και

71

είδους,

όπως

αγροτικών,

κτηνοτροφικών,

πτηνοτροφικών,

μελισσοκομικών, σηροτροφικών, δασικών, αλιευτικών, κτλ. Το γεωργικό εισόδημα αποκτάται από τον ασχολούμενο με μια ή περισσότερες, από τις παραπάνω δραστηριότητες, κατά κύριο επάγγελμα, οπότε ονομάζεται αγρότης ενώ είναι δυνατόν το εισόδημα αυτό να αποκτάται και από άλλους, οι οποίοι δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Ένα φυσικό πρόσωπο που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, αλλά αποκτά και εισόδημα από γεωργική επιχείρηση, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης ανεξαρτήτως του ύψους εισοδήματος ή του ύψους επιδοτήσεων που λαμβάνει ή το ύψος του επιστρεφόμενου Φ.Π.Α. που εισπράττει (άρθρο 61, παρ 1.) Ο κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης, εφόσον συντρέχει μια από τις παρακάτω περιπτώσεις: 1. Έχει καθαρό ετήσιο γεωργικό εισόδημα πάνω από 3.000 ευρώ.

2. Πήρε επιδότηση για προϊόντα φυτικής παραγωγής πάνω από 1.500 ευρώ ή για προϊόντα ζωικός παραγωγής πάνω από 2.250 ευρώ.

3. Πήρε καλλιεργητικό δάνειο μέχρι 5.900 ευρώ. Ή το υπόλοιπο του λογαριασμού του σε τράπεζα από την λήψη τέτοιου δανείου ήταν την 31/12 του έτους που πέρασε πάνω από 5.900 ευρώ.

4. Τηρεί βιβλία του Κ.Β.Σ.

5. Καλλιεργεί ορισμένη έκταση γεωργικής γης, ή καλυμμένη με

θερμοκήπια

έκτασης

στρεμμάτων.

72

μεγαλύτερης

των

δυο

6. Εισπράττει επιστρεφόμενο Φ.Π.Α. πάνω από 881 ευρώ, μέσα στο έτος φορολόγησης.

5.3 Αντικειμενικό σύστημα Εφόσον οι γεωργικές επιχειρήσεις τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., τα έσοδα καθώς και το καθαρό τους εισόδημα προσδιορίζεται με λογιστικό τρόπο, όπως συμβαίνει και στις εμπορικές επιχειρήσεις. Το εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις προσδιορίζεται με λογιστικό τρόπο μόνο εάν τηρούνται Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.. Εφόσον δεν τηρούνται βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., το γεωργικό εισόδημα προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο. Αν φυσικά από τα τηρούμενα βιβλία (πλην των βιβλίων Γ΄ κατηγορίας) προκύπτει καθαρό εισόδημα μεγαλύτερο από αυτό που προσδιορίζεται αντικειμενικά, τότε λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από αυτό εισόδημα.

5.4 Αντικειμενικός προσδιορισμός (άρθρο 42) Ως

καθαρό

γεωργικό

εισόδημα,

από

οποιαδήποτε

γεωργική

δραστηριότητα, στην περίπτωση που δεν τηρούνται βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κ.Β.Σ., θεωρείται η πρόσοδος από το έδαφος, το κεφάλαιο και την εργασία, από τη συμμετοχή τους στην παραγωγική δραστηριότητα

μιας

γεωργικής

εκμετάλλευσης,

η

οποία

προσδιορίζεται με αντικειμενική μέθοδο. Για τον προσδιορισμό αυτόν λαμβάνεται υπόψη το καθαρό γεωργικό εισόδημα, όπως αυτό υπολογίζεται με βάση τις καθιερωμένες αρχές της γεωργικής λογιστικής, ανά στρέμμα και είδος προϊόντος ή κατά κεφαλή και είδος εκτρεφόμενου ζώου ή κατά άλλη μονάδα παραγωγής για ειδικές περιπτώσεις, επί τον αριθμό των στρεμμάτων

73

ή των εκτρεφόμενων ζώων ή των άλλων μονάδων παραγωγής ή συνδυασμό αυτών.

5.5 Προσδιοριστικά στοιχεία α) Τα προσδιοριστικά στοιχεία που διαμορφώνουν την πρόσοδο από το έδαφος, αφού συνεκτιμηθούν η συνολική έκταση, το σχήμα, η τοπογραφική κατάσταση, όπως κλίση και γενικά τα στοιχεία τα οποία καθορίζουν τη φυσική του παραγωγικότητα, όπως σύσταση εδάφους, γονιμότητα. β) Τα στοιχεία που προσδιορίζουν την πρόσοδο από την εργασία, αφού συνεκτιμηθούν ο χρόνος απασχόλησης, η ηλικία, το φύλο, η ίδια ή ξένη απασχόληση. γ) Τα στοιχεία που προσδιορίζουν την πρόσοδο από το κεφάλαιο, αφού συνεκτιμηθούν το μέγεθος, η μορφή αυτού, όπως έγγειες βελτιώσεις,

γεωργικές

κατασκευές,

μηχανές,

μόνιμες

φυτείες.

δ) Η μέθοδος υπολογισμού των βασικών αυτών συντελεστών παραγωγής

της

γεωργικής

εκμετάλλευσης.

ε) Κάθε άλλη λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής.

5.6 Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος Ο προσδιορισμός του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, για κάθε ημερολογιακό έτος, με αντικειμενική μέθοδο, γίνεται με την ακόλουθη διαδικασία: Συνιστάται,

στη

Διεύθυνση

Φορολογίας

Εισοδήματος

του

Υπουργείου Οικονομικών, Επιτροπή Αντικειμενικού Προσδιορισμού του Γεωργικού Εισοδήματος (Ε.Α.Π.Γ.Ε.).

74

5.7 Έργο επιτροπής Έργο της επιτροπής είναι η κατάρτιση πινάκων, που περιλαμβάνουν εκτιμήσεις του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, για όλα τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην ελληνική επικράτεια, καθώς και εκτιμήσεις του αντιπροσωπευτικού ενοικίου, ανά στρέμμα ενοικιαζόμενης γεωργικής γης. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις εξειδικεύονται κατά

νομό,

ζώνη

καλλιεργούμενης

έκτασης

(πεδινή,

ορεινή,

ημιορεινή) και δυνατότητα άρδευσης ή όποια άλλη διάκριση κρίνεται αναγκαία,

λαμβάνοντας

συντελεστές

ζώνης

υπόψη

ειδικούς

καλλιεργούμενης

συντελεστές,

έκτασης,

όπως

συντελεστές

αρδευσιμότητας και όποιο άλλο στοιχείο κρίνεται πρόσφορο από την επιτροπή

με

βάση

δεδομένα

προηγούμενων

ετών,

δεκτικά

αξιολόγησης. Η επιτροπή (ΕΑΠΓΕ) καταρτίζει οριστικούς πίνακες, μέχρι τέλος Ιανουαρίου κάθε έτους, αφού συνεκτιμήσει ανάλογους πίνακες, οι οποίοι έχουν καταρτισθεί από τις νομαρχιακές επιτροπές της επόμενης παραγράφου. Σε κάθε νομαρχία, στη Διεύθυνση Επιθεώρησης και Συντονισμού Δ.Ο.Υ.,

συνιστάται

επιτροπή.

Έργο

της

επιτροπής

είναι

η

οριστικοποίηση, σε επίπεδο νομού, πινάκων καθαρού εισοδήματος. Οι πίνακες αυτοί καταρτίζονται, με ευθύνη των Διευθύνσεων Γεωργίας,

από

διαθέσιμα

λογιστικά

στοιχεία

γεωργικών

εκμεταλλεύσεων, για όλα τα παραγόμενα γεωργικά προϊόντα του νομού, με βάση τις καθιερωμένες γεωργοοικονομικές μεθόδους και προσκομίζονται στην επιτροπή μέχρι 15 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Με ευθύνη του προέδρου της επιτροπής, οι οριστικοποιημένοι πίνακες αποστέλλονται μέχρι 31 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους στην επιτροπή της παραγράφου 2.

75

Η επιτροπή, σε περίπτωση που δεν έχει στη διάθεση της πίνακες ή αυτοί είναι ελλιπείς, οριστικοποιεί τις αρχικές εκτιμήσεις της. Οι οριστικοί αυτοί πίνακες εγκρίνονται από τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος μπορεί να τους τροποποιεί και με ευθύνη του προέδρου της επιτροπής

κοινοποιούνται

στις

νομαρχίες

και

στις

δημόσιες

οικονομικές υπηρεσίες των νομών. Με ευθύνη των νομαρχών οι πίνακες αυτοί κοινοποιούνται σε όλους τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τις συνεταιριστικές οργανώσεις και τους αγροτικούς συλλόγους, μέχρι 10 Φεβρουαρίου κάθε έτους.

5.8 Επίπτωση ζημίας σε εισόδημα από γεωργική επιχείρηση Αν

από

τα

στοιχεία,

που

προσκομίζει

ο

φορολογούμενος,

αποδεικνύεται ότι, εξαιτίας ζημιών από γεγονότα απρόβλεπτα ή οφειλόμενα σε ανώτερη βία, δεν αποκτήθηκε εισόδημα ή το αποκτηθέν

είναι

κατώτερο

του

προσδιοριζόμενου

με

την

αντικειμενική μέθοδο, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας δεν λαμβάνει υπόψη ή μειώνει κατά περίπτωση το προκύπτον με την αντικειμενική μέθοδο καθαρό γεωργικό εισόδημα.

5.9 Εκπτώσεις εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις (άρθρο 43) Από το καθαρό γεωργικό εισόδημα, που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο του άρθρου 42, εκπίπτουν: α) Το ποσό του καταβαλλόμενου ενοικίου για εκμίσθωση της γεωργικής γης. β) Ποσό ίσο με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), της δαπάνης αγοράς καινούργιου πάγιου εξοπλισμού, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη αναγκών της γεωργικής εκμετάλλευσης, εφάπαξ κατά

76

το χρόνο

πραγματοποίησης

της δαπάνης,

χωρίς δυνατότητα

έκπτωσης αυτής, ολικά ή μερικά, σε επόμενες χρήσεις. Ειδικά για εκείνους που στην αρχή της φορολογούμενης χρήσεως είναι νέοι αγρότες, το παραπάνω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%).

5.10 Απαλλαγές εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις Από το καθαρό γεωργικό εισόδημα των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, φυσικών προσώπων, απαλλάσσεται του φόρου ποσό χιλίων πεντακοσίων 1.500 ευρώ. Το ποσό αυτό ορίζεται σε τρείς χιλιάδες 3.000 ευρώ, εφόσον τα παραπάνω πρόσωπα λαμβάνουν εξισωτικές αποζημιώσεις. Ειδικά για εκείνους που στην αρχή της φορολογούμενης χρήσεως είναι νέοι αγρότες, τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) για τα πρώτα πέντε (5) χρόνια υποβολής φορολογικής δήλωσης και κατά ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) για τα επόμενα πέντε (5) χρόνια. Η απαλλαγή αυτή παρέχεται με την πρόσθετη προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσουν να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες για μια ακόμη δεκαετία. Σε αντίθετη περίπτωση βεβαιώνεται ο φόρος που δεν καταβλήθηκε.

Σε περίπτωση που τα εισοδήματα από γεωργικές επιχειρήσεις είναι περισσότερα με βάση το αντικειμενικό σύστημα και οι γραμμές του πίνακα δεν επαρκούν ώστε να δηλωθούν, τότε ο φορολογούμενος θα πρέπει να κάνει έναν ίδιο πίνακα με ίδια γραμμογράφηση σε μια λευκή σελίδα και στην συνέχεια θα αναγράψει συνολικά ποσά στους κωδικούς 915 – 916 αντίστοιχα.

77

5.11

Πίνακας

συντελεστών

καθαρού

εισοδήματος

γεωργικών

επιχειρήσεων Προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ο πίνακας συντελεστών καθαρού εισοδήματος γεωργικών επιχειρήσεων θα πρέπει να υποβληθεί η παρακάτω κατάσταση συμπληρώνοντας τις ανάλογες ενδείξεις. Είδος

Νομός εκμετάλλευσης

αγροτικής παραγωγής

Καθαρά κέρδη (1) Ακαθάριστο

Σ.Κ.Κ.

εισόδημα (1)

(2)

Χ (2) Υπόχρεου συζύγου

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1. Προϊόντα φυτικής παραγωγής: a. Οπωροπαραγωγοί συντελεστές (5% - 8%) b. Ανθοπαραγωγοί (εφόσον διαθέσουν τα άνθη μέσω ανθαγορών) (8%) 2. Προίόντα ζωϊκής παραγωγής a. Βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις (5%) b. Χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις (5%) c. Πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις (6%) 3. Για τις λοιπές παραγωγές ισχύουν οι συντελεστές από (10% 20%)

78

5.12 Πίνακας απαλλασσόμενων ποσών (άρθρο 44) Απαλλασσόμενα ποσά (άρθρο 44) 1. Αγρότες κατά κύριο επάγγελμα, φυσικά πρόσωπα 1.500 ευρώ.

2. Αγρότες, ως ανωτέρω που λαμβάνουν εξισωτικές αποζημιώσεις 3.000 ευρώ.

3. Νέοι αγρότες, ως άνω, για την πρώτη πενταετία υποβολής Φ.Δ.

2.250 ευρώ.

4. Νέοι

αγρότες,

πρώτη

πενταετία,

με

λήψη

εξισωτικών

αποζημιώσεων 4.500 ευρώ.

5. Νέοι αγρότες, για τη δεύτερη πενταετία υποβολής Φ.Δ. 1.875 ευρώ.

6. Νέοι αγρότες, δεύτερη πενταετία, με λήψη εξισωτικών αποζημιώσεων 3.750 ευρώ.

5.13 Παράδειγμα προσδιορισμού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος αγρότη Αγρότης δραστηριοποιείται στο Νομό Καρδίτσας. Το έτος 2011 είχε στην κατοχή του και καλλιεργούσε τα εξής κτήματα:  50 στρέμματα πεδινά, αρδευόμενα, καλλιέργεια βαμβακιού,  40 στρέμματα πεδινά, αρδευόμενα, καλλιέργεια ζαχαρότευτλου. Επίσης μίσθωνε στον ίδιο Νομό έναν αγρό επιφάνειας 10 στρεμμάτων, ημιορεινό, αρδευόμενο, στο οποίο καλλιεργούσε τομάτες επιτραπέζιες. Το μίσθωμα ήταν 600 ευρώ ετησίως. Κατά το έτος 2011 αγόρασε καινούργια γεωργικά μηχανήματα αξίας 5.000 ευρώ.

79

Να προσδιοριστεί το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του παραπάνω αγρότη λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν τηρεί βιβλία Γ΄ κατηγορίας. Συνεπώς το καθαρό του εισόδημα προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 42, 43, και 44 του Κ.Φ.Ε. Για το κτήμα με το βαμβάκι: καθαρό εισόδημα ανά στρέμμα = 55 ευρώ, σύνολο: 50 στρ Χ 55 = 2.750 ευρώ. Για το κτήμα με το ζαχαρότευτλο: καθαρό εισόδημα ανά στρέμμα = 224,08 ευρώ. σύνολο 40 στρ Χ 74,25 = 2.970 ευρώ Για το μισθωμένο κτήμα: καθαρό εισόδημα ανά στρέμμα = 224,08 ευρώ σύνολο 10 στρ Χ 224,08 = 2.240,80 ευρώ Άρα σύνολο καθαρού εισοδήματος προ εκπτώσεων: 2.750 + 2.970 + 2.240,80 = 7.960,80 ευρώ. Το ετήσιο μίσθωμα είναι 600 ευρώ το οποίο θα αφαιρεθεί, το 25% της αξίας των γεωργικών μηχανημάτων που αγόρασε είναι 5.000 Χ 25% = 1.250 ευρώ. Επίσης, κατά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος θα αφαιρεθεί και το ποσό των 1.500 ευρώ που απαλλάσσεται από τον φόρο. Άρα το φορολογητέο εισόδημα του αγρότη θα είναι: 7.960,80 – 600 – 1.250 – 1.500 = 4.610,80

80

Σημαντική παρατήρηση: Εάν ήταν νέος αγρότης η έκπτωση για τα γεωργικά μηχανήματα θα ήταν 5.000 Χ 50% = 2.500 ευρώ., ενώ το αφορολόγητο ποσό του άρθρου 44 θα ήταν 2.250 ευρώ. Δηλαδή το φορολογητέο εισόδημα θα ήταν 2.610,80 ευρώ.

5.14 Παράδειγμα προσδιορισμού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος κτηνοτρόφου Κτηνοτρόφος διατηρεί κοπάδι αποτελούμενο από 85 πρόβατα και 70 γίδες, σε ημιορεινή περιοχή του Νομού Αρκαδίας. Το φορολογητέο εισόδημά του για το οικονομικό έτος 2012, σύμφωνα με τις ενδεικτικές τιμές από τους πίνακες της παραγράφου 2 του άρθρου 42 το Κ.Ν. 2238/1994, για το Νομό Αρκαδίας είναι: (85 Χ 20,91) + (70 Χ 21,20) = 1.777,35 + 1.484 = 3.261,35 ευρώ. Από το ποσό αυτό θα αφαιρεθεί αφορολόγητο 1.500 ευρώ επομένως το φορολογητέο του εισόδημα θα είναι 3.261,35 – 1.500 = 1.761,35 ευρώ.

81

82

κεφάλαιο

6

ΠΙΝΑΚΑΣ 4Γ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

6.1 Πίνακας 4Γ: εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 28: Έννοια και απόκτηση εισοδήματος Άρθρο 29: Διαχειριστική περίοδος Άρθρο 30: Ακαθάριστο εισόδημα Άρθρο 31: Λογιστικός προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος Άρθρο 32: Εξωλογιστικός προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος.

Βασικός ορισμός: Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις είναι το κέρδος που αποκτάται από ατομική ή εταιρική επιχείρηση εμπορική, βιομηχανική ή βιοτεχνική ή από την άσκηση οποιουδήποτε κερδοσκοπικού επαγγέλματος, το οποίο δεν υπάγεται στα ελευθέρια επαγγέλματα που αναφέρονται στο άρθρο 48. Τον πίνακα αυτό συμπληρώνουν όσοι αποκτούν εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις, δηλαδή όσοι αποκτούν εισόδημα από ατομική ή εταιρική εμπορική, βιοτεχνική, βιομηχανική επιχείρηση ή 83

από την άσκηση οποιουδήποτε κερδοσκοπικού επαγγέλματος, που δε θεωρείται από το νόμο ελευθέριο επάγγελμα σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν.2238/1994, καθώς και όσοι αποκτούν εισόδημα από τη συμμετοχή τους σε προσωπικές εταιρείες που δεν υπάγονται στο άρθρο 10 του ΚΦΕ. Ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις θεωρείται και:  Η επιχειρηματική αμοιβή του ομόρρυθμου εταίρου και του

κοινωνού, φυσικού προσώπου, που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του ν.2238/1994 (ανεξάρτητα ομόρρυθμης

από ή

την

κατηγορία

ετερόρρυθμης

του

εταιρίας

εισοδήματος ή

της

της

κοινωνίας

κληρονομικού δικαίου η οποία έχει ανήλικα μέλη).  Το υπερτίμημα από την πώληση αυτοκινήτου Ι.Χ., το οποίο

αποτελεί πάγιο περιουσιακό στοιχείο της ατομικής εμπορικής ή γεωργικής επιχείρησης. Επισημαίνεται, ωστόσο ότι όσοι ασκούν γεωργική επιχείρηση και έχουν

υποχρέωση

υποβολής

δήλωσης,

θα

αναγράψουν

υποχρεωτικά στους οικείους κωδικούς, την τυχόν υπεραξία από την πώληση του αγροτικού αυτοκινήτου Ι.Χ. καθόσον τα εν λόγω αυτοκίνητα εξαιρούνται από την αυτοτελή φορολόγηση της υπεραξίας αυτής σύμφωνα με τη παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν.

1146/1972. Στον πίνακα αυτό, προβλέπονται ξεχωριστοί κωδικοί για τα δηλούμενα κέρδη ή ζημιές χρήσης. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της χρήσης, συμπληρώνονται και οι αντίστοιχη κωδικοί.

84

6.2 Πηγές εισοδημάτων από εμπορική επιχείρηση Ο πίνακας 4Γ «εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις» αντλεί εισοδήματα που μπορεί να προέρχονται από ατομική επιχείρηση, εμπορική επιχείρηση, όπως Ο.Ε., Ε.Ε., των εταίρων που δικαιούνται επιχειρηματική αμοιβή με την συμμετοχή τους σε αυτήν, όπως και από κοινωνία κληρονομικού δικαίου ή κοινωνία. Τα εισοδήματα αυτά αντλούνται από άλλα έντυπα φορολογίας εισοδήματος όπως το Ε3 «Μηχανογραφικό δελτίο επιχειρήσεων και επιτηδευματιών» για όσους ασκούν ατομική επιχείρηση ή από το Ε5 «Δήλωση φορολογίας εισοδήματος Ο.Ε., Ε.Ε., αστικών, αφανών ή συμμετοχικών

εταιριών,

κοινωνιών

αστικού

δικαίου

και

κοινοπραξιών». Τα έντυπα αυτά συνοδεύουν το έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων Ε1 και αποτελούν βασική πηγή άντλησης των στοιχείων για την συμπλήρωση αυτού.

6.3 Η έννοια της επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων Κάθε ομόρρυθμος εταίρος δικαιούται με την συμμετοχή του σε ομόρρυθμο ή ετερόρρυθμο εταιρία να λαμβάνει επιχειρηματική αμοιβή, η οποία προσδιορίζεται στο 1/2 ή 50% των κερδών του νομικού προσώπου και φορολογείτε ένα μέρος στο όνομα του νομικού προσώπου και ένα μέρος στο όνομα του φυσικού προσώπου στην προσωπική του φορολογική δήλωση με τις γενικές διατάξεις του νόμου. Το υπόλοιπο ποσό που φορολογήθηκε στο νομικό πρόσωπο δηλώνεται στο έντυπο Ε1 στον πίνακα 6 ως πληροφοριακό στοιχείο και συμμετέχει μελλοντικά ως μέσω για την κάλυψη μελλοντικών τεκμηρίων.

85

6.4 Παράδειγμα υπολογισμού επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων (Περίπτωση Ομόρρυθμης εταιρίας) Έστω ότι η Ο.Ε. «ΑΦΟΙ ΑΛΦΑ ΚΑΙ ΣΙΑ» κατά τη διαχειριστική περίοδο 1/1/2011 – 31/12/2011 πραγματοποίησε καθαρά κέρδη 50.000 ευρώ. Στην εταιρία αυτή συμμετέχουν ως εταίροι η «Α.Ε.ΒΗΤΑ» με ποσοστό συμμετοχής

60% και

φυσικό πρόσωπο με ποσοστό

συμμετοχής 40%. Επιχειρηματική

αμοιβή

του

ομόρρυθμου

εταίρου

φυσικού

προσώπου: 50.000Χ50% = 25.000 Χ 40%= 10.000 ευρώ. Κέρδη

φορολογητέα

στο

επίπεδο

του

νομικού

προσώπου:

α) Κέρδη ομόρρυθμου εταίρου 10.000 (20.000 - 10.000 ευρώ η επιχειρηματική αμοιβή)

Χ 20% = 2.000 ευρώ

β) Κέρδη Α.Ε. εταίρου 30.000 (50.000 Χ 60%) Χ 25%= 7.500 ευρώ Δηλαδή,

φόρος νομικού προσώπου: 9.500 ευρώ (2.000+ 7.500)

Το ποσό των 10.000 ευρώ θα φορολογηθεί στο όνομα του φυσικού προσώπου στο πίνακα 4Γ του Ε1 και το υπόλοιπο 8.000 θα μεταφερθεί στο πίνακα 6 για ως πληροφοριακό στοιχείο για τωρινή κάλυψη ή μελλοντική κάλυψη τεκμηρίων ή ως στοιχείο για ανάλωση κεφαλαίου από προηγούμενες φορολογικές περιόδους. Το ποσό του φόρου 2.000 θα δηλωθεί και αυτό στο πίνακα 6.

86

6.5 Παράδειγμα υπολογισμού επιχειρηματικής αμοιβής ομορρύθμων εταίρων (Περίπτωση Ετερόρρυθμης εταιρίας) Έστω ότι η

ετερόρρυθμη εταιρία «Ζ.ΖΗΤΑ ΚΑΙ ΣΙΑ Ε.Ε.»,

πραγματοποίησε κατά τη διαχειριστική χρήση 1/1/2011 – 31/12/2011 καθαρά κέρδη 50.000 ευρώ. Στην εταιρία συμμετέχουν δύο φυσικά πρόσωπα με ποσοστό 70% ο ομόρρυθμος και ποσοστό 30% ο ετερόρρυθμος. Επιχειρηματική αμοιβή του ομόρρυθμου εταίρου φυσικού προσώπου: 50.000 Χ50% = 25.000 Χ70%= 17.500 ευρώ. Κέρδη φορολογητέα στο επίπεδο του νομικού προσώπου: α)

Κέρδη

ομόρρυθμου

εταίρου

17.500Χ20%=3.500ευρώ

(50.000Χ70%=35.000 – 17.500 η επιχειρηματική αμοιβή). β) Κέρδη ετερόρρυθμου εταίρου φυσικού προσώπου 15.000Χ25%= 3.750 ευρώ.(50.000Χ 30%). Δηλαδή, φόρος νομικού προσώπου 7.250 ευρώ.

6.6 Υπολογισμός του καθαρού κέρδους από εμπορική επιχείρηση Ένας βασικό στοιχείο υπολογισμού του καθαρού κέρδους από ατομική επιχείρηση είναι η εξίσωση του «κόστους πωληθέντων». Η οποία δίνεται παρακάτω: ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑΡΞΗΣ + ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ – ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ Μετά από τον υπολογισμό του κόστους πωληθέντων, για να βρούμε τα καθαρά κέρδη χρήσης θα πρέπει να έχουμε τα ακαθάριστα έσοδα

87

και τα έξοδα της χρήσης, με αυτά τα στοιχεία υπολογίζουμε τα καθαρά κέρδη βάση του παρακάτω τύπου:

Αυτοί που υπόκεινται στην τήρηση βιβλίων Β΄ κατηγορίας πάνω από το όριο των 150.000 ευρώ πρέπει να διενεργήσουν απογραφή. Εφόσον δεν διενεργήσουν απογραφή από την απογραφή λήξης θεωρείτε το 10% επί ποσοστού αγορών που πραγματοποιήθηκε μέσα στην χρήση. Δηλαδή με Αγορές 100.000 ευρώ έχουμε 10.000 ευρώ απογραφή λήξης. ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ = ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ – ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ – ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΣΗΣ* Αν τα στοιχεία της απογραφής δεν δίνονται τότε: 1. Ως απογραφή έναρξης παίρνουμε το 10% των αγορών της προηγούμενης

χρήσης.

Για

την

ΑΠΟΓΡΑΦΗ

ΕΝΑΡΞΗΣ

=

ΑΓΟΡΕΣ

απογραφή

έναρξης:

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ

ΧΡΗΣΗΣ Χ 10% 2. Ως απογραφή λήξης παίρνουμε το 10% των αγορών της παρούσας χρήσης. Για την απογραφή λήξης: ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ = ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Χ 10%

Τα κέρδη από την εμπορική επιχείρηση (Πίνακας 4Γ) λόγο στο ότι είναι ατομική επιχείρηση, απορροφούνται από την φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων. *Αν δίνονται και έξοδα που δεν αφορούν την δραστηριότητα αφαιρούνται.

88

6.7 Παράδειγμα υπολογισμού καθαρών κερδών από ατομική επιχείρηση Ο υπόχρεος Γ.Κ. ασκεί εμπορική δραστηριότητα εμπορίας ενδυμάτων και υποδημάτων. Τη δραστηριότητα αυτή την ασκεί σε ιδιόκτητο κατάστημα 120 τμ. (τιμή ζώνης 1.500 ευρώ, παλαιότητα 17 ετών). Τα δεδομένα των βιβλίων της ήταν για την διαχειριστική περίοδο 1/1/2011 έως 31/12/2011: Έσοδα

από

πωλήσεις

εμπορευμάτων

120.000

ευρώ,

αγορές

εμπορευμάτων κατά την διάρκεια της διαχειριστικής αυτής χρήσης 70.000 ευρώ, η απογραφή έναρξης της χρήσης 2011 ήταν 10.000 ευρώ. Οι

δαπάνες

που

πραγματοποίησε

για

την

λειτουργία

του

καταστήματος ήταν 18.000 ευρώ, στο σύνολο αυτών των δαπανών συμπεριλαμβάνεται καθυστέρησης

και

στην

ένα

πρόστιμο

υποβολή

στην

συγκεντρωτικής

εφορία

λόγω

κατάστασης

τιμολογίων ύψους 1.000 ευρώ. Με βάση τα δεδομένα του παραπάνω παραδείγματος έχουμε: Ακαθάριστα έσοδα 120.000 Απογραφή έναρξης 10.000 Αγορές εμπορευμάτων χρήσης 70.000 Έξοδα (δαπάνες λειτουργικές) 18.000 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑΡΞΗΣ + ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ – ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ Κ.Π. = 10.000 + 70.000 - (70.000 Χ 10%) = 80.000 – 7.000 = 73.000 Λογιστική αναμόρφωση στα φορολογικά πρόστιμα 18.000 – 1.000 = 17.000 ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ = ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ – ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ – ΔΑΠΑΝΕΣ ΧΡΗΣΗΣ (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ)

89

Κ.Κ. = 120.000 – 73.000 – 17.000 = 30.000 ευρώ. Το ποσό των 1.000 ευρώ το αφαιρούμε διότι στο παράδειγμα αναφέρει ότι το ποσό αυτό συμπεριλαμβάνεται στις δαπάνες της χρήσης. Επειδή το ποσό αυτό δεν αναγνωρίζεται ώστε να εκπέσει από τα έξοδα μας αφαιρείτε από αυτά.

6.8Αυτοέλεγχος των επιχειρήσεων (άρθρα 13 – 17 του Ν. 3296/2004) Α. ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Το άρθρο 14 του Ν. 3296/2004 ορίζει τις περιπτώσεις που μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία της περαίωσης (αυτοελέγχου) και είναι: ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Α Δηλώσεις επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, με βιβλία οποιασδήποτε κατηγορίας του Κ.Β.Σ., αναλόγως του ύψους των ακαθαρίστων εσόδων τους ως εξής: 1. Επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων μέχρι 300.000 ευρώ 2. Επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών μέχρι 150.000 ευρώ 3. Μικτές επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών μέχρι 300.000 ευρώ για το σύνολο των δραστηριοτήτων και με την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδα από τη δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών είναι κατώτερα ή ίσο των 150.000 ευρώ.

4. Ελεύθεροι επαγγελματίες μέχρι 150.000 ευρώ

90

5. Ελεύθεροι επαγγελματίες με παράλληλη άσκηση εμπορικής δραστηριότητας

πώλησης

εμπορευμάτων

ή

παραγωγής

προϊόντων ή και παροχής υπηρεσιών μέχρι 300.000 ευρώ ή για το σύνολο των δραστηριοτήτων και με την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδα – αμοιβής από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος πλέον των ακαθαρίστων εσόδων από παροχή υπηρεσιών είναι κατώτερα ή ίσα των 150.000 ευρώ. Το ίδιο όριο των 150.000, αθροιστικά για το ελευθέριο επάγγελμα και την εμπορική δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών, ισχύει και σε περίπτωση παράλληλης άσκησης μόνο των δυο αυτών δραστηριοτήτων.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Β Δηλώσεις επιχειρήσεων που άσκησαν κάποια από τις παραπάνω δραστηριότητας και δεν τήρησαν βιβλία επειδή δεν είχαν σχετική υποχρέωση.

Εξαιρέσεις: Από τη διαδικασία της αυτοπεραίωσης εξαιρούνται: 1. Δηλώσεις

που

αφορούν

διαχειριστικές

περιόδους

που

βαρύνονται με παραβάσεις του ΚΒΣ.

2. Δηλώσεις εκπρόθεσμες ή ανακριβείς, καθώς και δηλώσεις που αφορούν

διαχειριστικές

υποβάλλονται

εντός

περιόδους

των

για

προβλεπόμενων

τις

οποίες

προθεσμιών

δεν ή

υποβάλλονται ανακριβώς εντός των προθεσμιών αυτών, οι δηλώσεις των λοιπών εν γένει φορολογιών, με βάση τα τηρηθέντα βιβλία και στοιχεία.

3. Δηλώσεις που υποβάλλονται με επιφύλαξη.

91

4. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους για τις οποίες υπάρχουν κατασχεθέντα ανεπίσημα βιβλία και στοιχεία που δεν έχουν ελεγχθεί.

5. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους για τις οποίες έχει εκδοθεί εντολή τακτικού ελέγχου.

6. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους τις οποίες οι απαλλασσόμενες πράξεις με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών ανέρχονται τουλάχιστον στο 60% των συνολικών εσόδων Επίσης εξαιρούνται γενικώς της διαδικασίας περαίωσης οι δηλώσεις γεωργικών και τεχνικών επιχειρήσεων, των επιχειρήσεων ειδικών και τεχνικών καθεστώτων των παραγράφων 5, 6 και 8 του άρθρου 33 του Ν. 2238/1994, των επιχειρήσεων που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς φορολογίας πλοίων για τη δραστηριότητα της εκμετάλλευσης του πλοίου (Ν. 27/1975), καθώς και των επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που δεν τηρούσαν βιβλία, αν και είχαν σχετική υποχρέωση.

92

6.9 Τρόπος υπολογισμού των ακαθαρίστων εσόδων επιχείρησης πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων με τη χρήση του συντελεστή αναγωγής Α.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΠΩΛΗΣΗΣ

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

Ή

ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΈΣΟΔΑ = (ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ + ΔΑΠΑΝΕΣ + ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ) Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ Όπου, ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ = 100/100 – ΜΣΚΚ Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται για την επιχείρηση ΜΣΚΚ εφαρμόζεται ο μέσος όρος των συντελεστών του οικείου πίνακα, στον οποίο εντάσσεται η επιχείρηση. Προκειμένου για επιχειρήσεις με περισσότερους του ενός ΜΣΚΚ, εφαρμόζεται ο μέσος σταθμικός συντελεστής που προκύπτει από τη διαίρεση των συνολικών καθαρών κερδών που προκύπτουν με την εφαρμογή των ΜΣΚΚ κατά κατηγορία εσόδων δια των συνολικών ακαθαρίστων εσόδων της διαχειριστικής περιόδου. Β.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΑΜΙΓΩΣ

ΠΑΡΟΧΗΣ

ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

–

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ Τα ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό του αθροίσματος των εξόδων και δαπανών συμπεριλαμβανόμενων σε κάθε περίπτωση και των αποσβέσεων με τον συντελεστή αναγωγής (100/100 – ΜΣΚΚ).

93

Γ. ΜΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Μικτές επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών – ελεύθεροι επαγγελματίες με παράλληλη άσκηση εμπορικής δραστηριότητας πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων ή και παροχής υπηρεσιών. Υπολογισμός για κάθε κλάδο, όπως παραπάνω με επιμερισμό των κοινών δαπανών στις επί μέρους δραστηριότητες ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής των ακαθαρίστων εσόδων κάθε δραστηριότητας στο σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων της διαχειριστικής περιόδου από όλες τις δραστηριότητες. Δ. ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ Τα καθαρά κέρδη προσδιορίζονται με πολλαπλασιασμό των ακαθαρίστων εσόδων, όπως έχουν υπολογιστεί σύμφωνα με τα παραπάνω, με τον προβλεπόμενο ΜΣΚΚ ή το μέσο όρο των συντελεστών του οικείου πίνακα στον οποίο εντάσσεται η επιχείρηση, εφόσον δεν προβλέπεται για αυτήν ΜΣΚΚ, ή το μέσο σταθμικό

συντελεστή,

εφόσον

πρόκειται

για

επιχείρηση

με

περισσότερους του ενός ΜΣΚΚ, κατά περίπτωση. Στις περιπτώσεις μικτών επιχειρήσεων λαμβάνεται το άθροισμα των καθαρών κερδών των επιμέρους δραστηριοτήτων. Ως καθαρά κέρδη λαμβάνονται τα μεγαλύτερα μεταξύ εξωλογιστικών και λογιστικών κερδών ανά δραστηριότητα. Τόσο στον υπολογισμό των ακαθαρίστων εσόδων, όσο και στον προσδιορισμό

των

καθαρών

κερδών,

εάν

τα

λογιστικώς

προσδιορισμένα έσοδα/κέρδη είναι μεγαλύτερα των κατά τα ανωτέρω προσδιορισμένων εσόδων/κερδών, τότε λαμβάνονται υπόψη αυτά και όχι τα εξωλογιστικά.

94

Ε. ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ Φ.Π.Α. Στις

περιπτώσεις

που

προβλέπεται

αναπροσαρμογή

των

ακαθαρίστων εσόδων, προκειμένου να ισχύσει ο αυτοέλεγχος πρέπει η επιχείρηση να περαιώσει και τον Φ.Π.Α. Αυτό γίνεται με την καταβολή του Φ.Π.Α. επί της διαφοράς των εξολογιστικών με τα λογιστικά ακαθάριστα έσοδα. Προκειμένου να υπολογιστεί ο οφειλόμενος Φ.Π.Α. επί της εν λόγω διαφοράς, η διαφορά αυτή κατανέμεται σε εκροές φορολογητέες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών, κατ’ αναλογία των βάσει βιβλίων και στοιχείων εκροών. ΣΤ. ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που οι δηλώσεις

φορολογίας

εισοδήματος

και

Φ.Π.Α.

θεωρούνται

περατωθείσες ως ειλικρινείς χωρίς έλεγχο και εφόσον επί λοιπών φορολογιών, τις οποίες ως βάση προσδιορισμού του φόρου ή του τέλους ή της εισφοράς λαμβάνονται τα ακαθάριστα έσοδα της φορολογίας εισοδήματος, δηλώνονται ως ακαθάριστα έσοδα τα παραπάνω οριζόμενα, τότε και οι δηλώσεις των φορολογιών αυτών δεν ελέγχονται και θεωρούνται περαιωθείσες ως ειλικρινείς.

6.10 Παράδειγμα 1ο (εμπορική επιχείρηση) Η επιχείρηση ΑΛΦΑ Α.Ε. ασχολείται με το εμπόριο ραδιοφώνων, βίντεο και συναφών ειδών. Σύμφωνα με τα τηρηθέντα βιβλία στο τέλος της χρήσης 2011 τα οικονομικά της αποτελέσματα ήταν τα εξής: Πωλήσεις εμπορευμάτων: 250.000 ευρώ Κόστος πωληθέντων: 180.000 ευρώ Διάφορα έξοδα: 50.000 ευρώ

95

Αποσβέσεις: 10.000 ευρώ. Με

βάση

τα

παραπάνω

τα

καθαρά

κέρδη

της

εταιρίας

προσδιορίστηκαν στις 10.000 ευρώ. Η επιχείρηση επιθυμεί να προσχωρήσει σε αυτοέλεγχο της χρήσης 2011. Ο ΜΣΚΚ της συγκεκριμένης δραστηριότητας σύμφωνα με τους πίνακες του Υπουργείου Οικονομικών είναι 10%. Αρχικά πρέπει να υπολογίσουμε τα ακαθάριστα έσοδα με εφαρμογή του τύπου δηλαδή Ακαθάριστα έσοδα = (Κόστος πωληθέντων + δαπάνες) Χ Σ.Α. Όπου, Σ.Ε. = 100 / 100 – ΜΣΚΚ Άρα, Σ.Α. = 100 / 90 = 1,1111 Ακαθάριστα έσοδα = (180.000 + 50.000 +10.000) Χ 1,1111 = 266.664 ευρώ. Παρατηρούμε ότι βάσει του άρθρου 15 του νόμου 3296/2004, τα προσδιορισμένα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα λογιστικά. Άρα η επιχείρηση θα πρέπει να υπολογίσει τα καθαρά κέρδη του αυτοελέγχου με εφαρμογή του τύπου Καθαρά κέρδη = ακαθάριστα έσοδα Χ ΜΣΚΚ Με αντικατάσταση έχουμε: 266.664 Χ 10% = 26.666,40 ευρώ. Παρατηρούμε επίσης ότι βάσει του άρθρου 15 του νόμου 3296/2004, τα προσδιορισμένα καθαρά κέρδη είναι μεγαλύτερα από τα λογιστικά. Άρα η επιχείρηση θα πρέπει προκειμένου να υπαχθεί στον αυτοέλεγχο, να συμπληρώσει τις ενδείξεις του πίνακα Ι του εντύπου

96

Ε3 και του εντύπου Φ-01 010 και να καταβάλει τον φόρο που θα προκύψει επί των εξωλογιστικώς προσδιορισθέντων κερδών. Επίσης, θα πρέπει να συμπληρώσει το ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου Φ.Π.Α. του νόμου 3296/2004 και να καταβάλει τη διαφορά του φόρου.

6.11 Παράδειγμα 2ο (επιχείρησης παροχής υπηρεσιών) Η επιχείρηση Α. ΑΛΕΞΙΟΥ & ΣΙΑ ΟΕ, της οποίας αντικείμενο εργασιών είναι η διαμονή διαφημιστικών εντύπων και υλικού, παρουσίασε το 2011 ακαθάριστα έσοδα από παροχή υπηρεσιών 120.000 ευρώ και το σύνολο των εξόδων της με τις αποσβέσεις, ανήλθε στα 98.000 ευρώ. Επιθυμεί να γνωρίζει για ποιο ποσό καθαρών κερδών θα φορολογηθεί εάν προχωρήσει σε περαίωση της χρήσης με τον Ν. 3296/2004 (αυτοέλεγχος). Ο ΜΣΚΚ της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι 30%, με τις νέες διατάξεις η επιχείρηση που αποκτά εισόδημα από παροχή υπηρεσιών χρειάζεται να αναπροσαρμόσει πλέον τα ακαθάριστα έσοδά της, πολλαπλασιάζοντας τα έξοδα (συν τις αποσβέσεις) επί τον συντελεστή αναγωγής.

98.000 Χ 10 / 100 – 30 = 140.000 ευρώ. Τα κέρδη της για τα οποία θα φορολογηθεί βάσει του άρθρου 15 του νόμου 3296/2004 είναι: 140.000 Χ 30% = 42.000 > 22.000 που είναι τα λογιστικά της κέρδη Εάν η επιχείρηση επιλέξει να προχωρήσει σε αυτοέλεγχο θα συμπληρώσει τον πίνακα Ι του εντύπου Ε3.

97

Επίσης, στο έντυπο Ε5 θα πρέπει να προσθέσει στα λογιστικά κέρδη των 22.000 ευρώ τη διαφορά των καθαρών κερδών του άρθρου 15 του νόμου 3296/2004. Η διαφορά αυτή είναι: 42.000 – 22.000 = 20.000 ευρώ.

6.12 Παράδειγμα 3ο (ατομική επιχείρηση με μια δραστηριότητα) Ατομική εμπορική επιχείρηση (αγορές – πωλήσεις εμπορευμάτων) που τηρεί βιβλία Β΄ κατηγορίας (εμπορία οξυγόνου σε φιάλες, χονδρικώς ΚΑ 4034 των πινάκων της ΑΥΟ 17418/1985, όπως συμπληρώθηκε με την ΠΟΛ. 1004/2006 και ισχύει). Μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους (ΜΣΚΚ): 15% Δεδομένα βιβλίων χρήσης 2010 Ακαθάριστα έσοδα: 250.000 ευρώ Απογραφή έναρξης (δηλαδή, τελική απογραφή 2011, της 31/12/2010): 30.000 ευρώ Απογραφή λήξης (δηλαδή 31/12/2011): 25.000 ευρώ Αγορές εμπορευμάτων κατά το έτος 2011: 80.000 ευρώ Δαπάνες μισθοδοσίας: 25.000 ευρώ Εργοδοτικές εισφορές: 9.200 ευρώ Παροχές τρίτων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, κλπ.): 13.800 ευρώ Ενοίκια καταστήματος: 16.000 ευρώ Διάφορα έξοδα: 21.000 ευρώ Αποσβέσεις παγίων: 13.000 ευρώ

Σύνολο εξόδων – δαπανών εκπιπτόμενων με βάση το άρθρο 31 του Ν.

2238/1994: 98.000 ευρώ.

98

Λογιστικός προσδιορισμός των κερδών Α. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ Αρχικό απόθεμα εμπορευμάτων: 30.000 ευρώ (+) Αγορές χρήσης 2011: 80.000 ευρώ (-) Τελικό απόθεμα εμπορευμάτων: 25.000 ευρώ = ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ: 85.000 ΕΥΡΩ Β. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ Πωλήσεις

εμπορευμάτων

(ακαθάριστα

έσοδα,

κύριας

δραστηριότητας): 250.000 ευρώ (-) κόστος πωληθέντων 85.000 ευρώ = ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ: 165.000 ΕΥΡΩ Γ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ (ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ) Μικτό κέρδος: 165.000 ευρώ (-) δαπάνες, έξοδα άρθρου 31: 98.000 ευρώ = ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ: 67.000 ΕΥΡΩ Δ. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΕΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ Υπολογισμός του «συντελεστή αναγωγής» (Σ.Α.). Με βάση του ΜΣΚΚ, ο οποίος είναι 15%, έχουμε: Σ.Α. = 100 / (100 – 15) = 1,17647

2ος τρόπος υπολογισμού εξωλογιστικών ακαθαρίστων εσόδων (κόστος πωληθέντων + έξοδα, δαπάνες, αποσβέσεις) Χ ΣΑ = (85.000 +98.000) Χ 1,17647 = 215.294,01 ευρώ.

99

Παρατηρούμε ότι τα πραγματικά ακαθάριστα έσοδα (250.000 ευρώ) είναι μεγαλύτερα από τα, καθ’ υπολογισμό, ακαθάριστα έσοδα (215.294,01), με βάση το άρθρο 15 του Ν. 3296/2004 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 79 του Ν. 3842/2010 και ισχύει από το οικονομικό έτος 2011. Συνεπώς, θα ληφθεί υπόψη το μεγαλύτερο ποσό, για τους επόμενους υπολογισμούς. Η επιχείρηση του παραδείγματος δεν έχει υποχρέωση για υποβολή του ειδικού σημειώματος αυτοελέγχου Φ.Π.Α., επειδή οι πραγματικές πωλήσεις της είναι μεγαλύτερες από αυτές που προέκυψαν, βάσει του αυτοελέγχου. Υπολογισμός των καθαρών κερδών αυτοελέγχου Εξωλογιστικά: 250.000 ευρώ Χ 15% = 37.500 ευρώ Λογιστικά 67.000 ευρώ Ως τελικό κέρδος θα ληφθεί το μεγαλύτερο ποσό, των λογιστικών κερδών, δηλαδή 67.000 ευρώ.

6.13 Παράδειγμα υπολογισμού του κόστους πωληθέντων σε εμπορική επιχείρηση με ενιαίο βιβλίο εσόδων – εξόδων Ο υπόχρεος Γ.Κ. ασκεί σε ιδιόκτητο κατάστημα δυο δραστηριότητες παράλληλα: α) εμπορίας αθλητικών υποδημάτων και β) ελευθέριο επάγγελμα Λογιστή – Φοροτέχνη. Τηρεί ενιαίο βιβλίο Εσόδων – Εξόδων με τα εξής δεδομένα, έσοδα πώλησης εμπορευμάτων 42.000 ευρώ, α.ε. εμπορευμάτων 1.800 ευρώ, αγορές εμπορευμάτων 20.000 ευρώ. Έσοδα παροχής υπηρεσιών Φοροτέχνη – Λογιστή 14.000 ευρώ. Κοινά έξοδα: Αποσβέσεις 1.000 ευρώ, Ρεύμα – Τηλέφωνο 3.000 ευρώ, Διάφορα Έξοδα 6.000 ευρώ στα οποία περιλαμβάνονται 600 ευρώ πρόστιμα Ι.Κ.Α.. Επίσης έχει αποδοχές και εργοδοτικές εισφορές για

100

πωλήτρια

10.200

ευρώ

και

έξοδα

αγοράς

φορολογιστικών

περιοδικών 650 ευρώ.

Να γίνει ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών για την κάθε μια δραστηριότητα ξεχωριστά. Στοιχεία Εμπορικής Επιχείρησης (από το ενιαίο βιβλίο εσόδων – εξόδων):   

Έσοδα Πώλησης Εμπορευμάτων: 42.000 Απογραφή Έναρξης: 1.800 Αγορές Εμπορευμάτων: 20.000

Στοιχεία Ελευθέριου Επαγγέλματος Λογιστή – Φοροτέχνη 

Παροχή Υπηρεσιών: 14.000

Κοινά Έξοδα     

Αποσβέσεις: 1.000 Ρεύμα – Τηλέφωνο: 3.000 Διάφορα έξοδα: 6.000 (πρόστιμα Ι.Κ.Α. συμπεριλαμβανόμενα 600) Αποδοχές και εργοδοτικές εισφορές Πωλήτριας: 10.200 Έξοδα Αγοράς Φορολογιστικών Περιοδικών: 650. ΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΞΟΔΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Δ΄ Εμπορική Επιχείρηση

Ζ΄ Ελευθέριο Επάγγελμα Λογιστή – Φοροτέχνη

42.000

14.000

Κοινά έξοδα



Αποσβέσεις: 1.000



Ρεύμα – Τηλέφωνο: 3.000



Διάφορα (πρόστιμα

έξοδα:

6.000 Ι.Κ.Α.

συμπεριλαμβανόμενα 600) ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΙΝΩΝ ΕΞΟΔΩΝ: 1.000 + 3.000 + 6.000 = 10.000

101

Έξοδα ανά δραστηριότητα 

Αποδοχές και εργοδοτικές



εισφορές Πωλήτριας: 10.200

Έξοδα

Αγοράς

Φορολογιστικών Περιοδικών: 650.

Μερισμός (ανάλογα με τα έξοδα κάθε κλάδου – δραστηριότητας), ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ 42.000 + 14.000 = 56.000 Άρα για την εμπορική επιχείρηση 42.000 / 56.000 = 0,75 ή 75% Για το ελευθέριο επάγγελμα (Λογιστή – Φοροτέχνη) 14.000 / 56.000 = 0,25 ή 25%. Για το μερισμό έχουμε: Εμπορική Επιχείρηση 10.000 Χ 75% = 7.500 Ελευθέριο Επάγγελμα (Λογιστή – Φοροτέχνη) 10.000 Χ 25% = 2.500 ΣΥΝΟΛΟ 7.500 + 2.500 = 10.000 ΕΥΡΩ Δ΄ Εμπορική Επιχείρηση

Ζ΄ Ελευθέριο Επάγγελμα Λογιστή – Φοροτέχνη

42.000

14.000

10.200

650

+ 7.500 = 17.700

+ 2.500 = 3.150 10.850

Για την εμπορική επιχείρηση έχουμε: ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑΡΞΗΣ + ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ – ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = 1.800 + 20.000 – (20.000 Χ 10%)

102

ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = 21.800 – 2.000 = 19.800 ΚΑΘΑΡΑ

ΚΕΡΔΗ

=

ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ

ΕΣΟΔΑ

–

ΚΟΣΤΟΣ

ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ – ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ = 42.000 – 19.800 – 17.700 = 4.500 Στα κοινά έξοδα συμπεριλαμβάνεται και το πρόστιμο του Ι.Κ.Α. που είναι 600 ευρώ, 600 Χ 75% = 450 και 600 Χ 25% = 150, ΣΥΝΟΛΟ 450 + 150 = 600 ΕΥΡΩ. Άρα στις 7.500 και στις 2.500 των μερισμένων εξόδων συμπεριλαμβάνεται και το πρόστιμο του Ι.Κ.Α.. Το λογιστικό καθαρό κέρδος είναι 4.500 ευρώ το οποίο θα αυξηθεί (προκειμένου να ισορροπιστή) κατά το πρόστιμο του Ι.Κ.Α.. Ως λογιστική διαφορά, δηλαδή για τα έξοδα εκείνα τα οποία δεν αναγνωρίζονται ή δαπάνες μη εκπιπτόμενες.

Λογιστική

Διαφορά:

Είναι

τα

έξοδα

εκείνα

τα

οποία

λογιστικοποιήθηκαν μεν, πλην όμως δεν αναγνωρίζονται για τον υπολογισμό του φορολογικού κέρδους. Λογιστική Διαφορά + 150 για το ελευθέριο επάγγελμα (10.850 + 150 = 11.000 φορολογητέο) Λογιστική Διαφορά + 450 για την εμπορική επιχείρηση (4.500 + 450 = 4.950 φορολογητέο).

103

104

κεφάλαιο

7

ΠΙΝΑΚΑΣ 4Δ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

7.1 Πίνακας 4Δ: εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 48. Εισόδημα και απόκτηση του Άρθρο 49. Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα Άρθρο 50. Τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος Ο πίνακας 4Δ συμπληρώνεται, κυρίως με τη μεταφορά από το έντυπο Ε3 από το οποίο μεταφέρονται κατά περίπτωση στους αντίστοιχους κωδικούς τα σχετικά ποσά κερδών και ζημιών από την άσκηση του ελευθέριου

επαγγέλματος.

Σημειώνεται

ότι

στον

πίνακα

προβλέπονται ξεχωριστοί κωδικοί για τα κέρδη και τις ζημιές χρήσης. Σύμφωνα με τη παράγραφο 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. εισόδημα από ελευθέρια από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων είναι: οι αμοιβές από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας,

δικηγόρου,

δικολάβου,

105

συμβολαιογράφου,

άμισθου

υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου,

χημικού,

γεωπόνου,

γεωλόγου,

δασολόγου,

ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών

έργων

ή

μουσουργού,

καλλιτεχνών

των

κέντρων

διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου,

διακοσμητή,

οικονομολόγου,

αναλυτή,

προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού και εμπειρογνώμονα. Στο

εισόδημα

από

υπηρεσίες

ελευθερίων

επαγγελμάτων

περιλαμβάνεται και κάθε αμοιβή που καταβάλλεται: α) Σε πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά, ελεγκτές ανώνυμων κληρονομιών

εταιριών, και

εκτελεστές κηδεμόνες

διαθηκών,

εκκαθαριστές

σχολάζουσας

κληρονομιάς.

β) Σε συγγραφείς και μουσουργούς από συγγραφικά δικαιώματα γενικά. γ) Σε αντιπροσώπους επαγγελματικών οργανώσεων και ιδιώτες για τη συμμετοχή τους σε κάθε είδους επιτροπές ή συμβούλια, από το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, σωματεία, ιδρύματα,

συνεταιρισμούς

και

οργανισμούς

γενικά.

δ) Στη σύζυγο ή στο σύζυγο λόγω διατροφής, η οποία επιδικάστηκε σε αυτούς ή συμφωνήθηκε με συμβολαιογραφική πράξη. Το ποσό της διατροφής που καταβάλλεται σε τέκνα, από οποιαδήποτε αιτία, δεν θεωρείται εισόδημα τους.

106

7.2 Χρόνος κτήσης του εισοδήματος από υπηρεσίες ελευθέριου επαγγέλματος Χρόνος

κτήσης

του

εισοδήματος

από

υπηρεσίες

ελευθέριου

επαγγέλματος θεωρείται ο χρόνος κατά τον οποίο παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες από τον ελεύθερο επαγγελματία. Όταν πρόκειται για παροχή υπηρεσιών διαρκείας, χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που καθίσταται απαιτητό κάθε επί μέρους τμήμα της αμοιβής για το μέρος αυτό και την υπηρεσία που παρασχέθηκε. Κατ’ εξαίρεση, για τους ελεύθερους επαγγελματίες που αποκτούν εισόδημα από παροχή υπηρεσιών στο Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, χρόνος κτήσης του εισοδήματός τους θεωρείται ο χρόνος είσπραξής του. Ειδικά, για συγγραφείς, μουσουργούς και καλλιτέχνες ζωγράφους ή γλύπτες ή χαράκτες, το εισόδημα που αποκτούν κάθε χρόνο από τα έργα της πνευματικής τους παραγωγής κατανέμεται σε ίσα μέρη για να φορολογηθεί στο έτος της κτήσης του και στα τρία επόμενα έτη. Το ίδιο εφαρμόζεται και στην περίπτωση που προκύπτει ζημία.

7.3 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα (άρθρο 49) Ως ακαθάριστο εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων λαμβάνεται το σύνολο των αμοιβών, που εισπράττονται από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος, όπως αυτό προκύπτει από τα επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία που τηρεί ο φορολογούμενος. Από το ακαθάριστο εισόδημα εκπίπτουν οι επαγγελματικές δαπάνες που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 31, μόνο εφόσον αποδεικνύεται η καταβολή τους με νόμιμο φορολογικό στοιχείο και έχουν αναγραφεί στα βιβλία του υπόχρεου.

107

Το ποσό που απομένει μετά τις εκπτώσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 αποτελεί το καθαρό εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων.

7.4 Ο αυτοέλεγχος των ελεύθερων επαγγελματιών Στη διαδικασία του αυτοελέγχου μπορούν να υπαχθούν δηλώσεις ελεύθερων

επαγγελματιών,

ανεξαρτήτως

νομικής

μορφής

και

κατηγορίας τηρούμενων βιβλίων με ύψος ακαθαρίστων εσόδων ως εξής: 1. Αμιγώς ελεύθεροι επαγγελματίες μέχρι 150.000 ευρώ.

2. Ελεύθεροι επαγγελματίες με παράλληλη άσκηση εμπορικής δραστηριότητας

πώλησης

εμπορευμάτων

ή

παραγωγής

προϊόντων ή και παροχής υπηρεσιών, μέχρι 300.000 ευρώ για το σύνολο των δραστηριοτήτων και με την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος πλέον των ακαθαρίστων εσόδων από την τυχόν άσκηση εμπορικής δραστηριότητας παροχής υπηρεσιών είναι κατώτερα ή ίσα των 150.000 ευρώ. Το ίδιο όριο των 150.000 ευρώ αθροιστικά για το ελευθέριο επάγγελμα και την εμπορική δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών, ισχύει ώστε και σε περίπτωση παράλληλης άσκησης μόνο των δυο αυτών δραστηριοτήτων.

3. Στα ακαθάριστα έσοδα που λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να κριθεί η δυνατότητα υπαγωγής στον αυτοέλεγχο δεν περιλαμβάνονται τα εισοδήματα από ακίνητα, κινητές αξίες και συμμετοχές σε άλλες επιχειρήσεις.

108

Εξαιρούμενες υποθέσεις 1. Δηλώσεις

που

αφορούν

διαχειριστικές

περιόδους

που

βαρύνονται με οποιοδήποτε παράβαση από αυτές που αναφέρονται στις διατάξεις των παραγράφων 3, 4 ή 6 του άρθρου 30 του Κ.Β.Σ., και οδηγούν σε ανεπάρκειας ή ανακρίβεια των βιβλίων, ανεξαρτήτως του μεγέθους και της επίπτωσης της επί του κύρους των βιβλίων και στοιχείων, ή με παράβαση μη επίδειξης ή στοιχείων αυτού του κώδικα.

2. Δηλώσεις εκπρόθεσμες ή ανακριβείς 3. Δηλώσεις που υποβάλλονται με επιφύλαξη 4. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους στις οποίες υπάρχουν κατασχεθέντα ανεπίσημα βιβλία και στοιχεία που δεν έχουν ελεγχθεί.

5. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους στις οποίες υφίσταται ανέγερση ή απόκτηση κτιριακών εγκαταστάσεων της επιχείρησης ή του ελεύθερου επαγγέλματος και δεν υφίστανται ακαθάριστα έσοδα.

6. Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους, κατά τις οποίες οι απαλλασσόμενες πράξεις με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών Φ.Π.Α. ανέρχονται τουλάχιστον στο εξήντα τοις εκατό (60%) των συνολικών ακαθαρίστων εσόδων. Επίσης εξαιρούνται οι δηλώσεις των ελεύθερων επαγγελματιών που δεν τήρησαν βιβλία, αν και είχαν σχετική υποχρέωση.

109

7.5 Προσδιορισμός ακαθαρίστων εσόδων ελεύθερων επαγγελματιών Συγκρίνονται τα βάσει των τηρούμενων βιβλίων ακαθάριστα έσοδα με τα προσδιορισθέντα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του Ν 3296/2004 όπως ισχύει σήμερα και λαμβάνονται υπ’ όψιν τα μεγαλύτερα. Ο τρόπος προσδιορισμού των ακαθαρίστων εσόδων είναι ο εξής: ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ = (ΔΑΠΑΝΕΣ, ΕΞΟΔΑ, ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ) Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ Όπου: ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ = 100 / 100 – ΜΣΚΚ

Παρατηρούμε ότι στους ελεύθερους επαγγελματίες δεν λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα έσοδα των βιβλίων, αλλά συγκρίνονται με τα βάσει των δαπανών προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα ώστε να ληφθούν υπόψη τα μεγαλύτερα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο στη αύξηση του ποσού επί του οποίου θα υπολογιστούν τα καθαρά κέρδη και κατά συνέπεια ο φόρος εισοδήματος, αλλά και τον υπολογισμό διαφόρων Φ.Π.Α. που θα κληθούν να καταβάλλουν οι επιτηδευματίες

που

θα

επιλέξουν

τον

αυτοέλεγχο

και

τα

υπολογισθέντα ακαθάριστα έσοδα θα είναι μεγαλύτερα από αυτά των βιβλίων τους.

7.6 Προσδιορισμός καθαρών αμοιβών Ως καθαρές αμοιβές – κέρδη για τους υπαγόμενους στην διαδικασία του

αυτοελέγχου

ελεύθερους

επαγγελματίες,

λαμβάνονται

τα

μεγαλύτερα μεταξύ των λογιστικών και των εξωλογιστικών κερδών,

110

τα οποία προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό των ακαθαρίστων εσόδων όπως υπολογίζονται με τα παραπάνω επί του ΜΣΚΚ.

7.7 Προσδιορισμός διαφορών Φ.Π.Α. Προκειμένου να υπαχθούν στην διαδικασία του αυτοελέγχου οι ελεύθεροι

επαγγελματίες

προσδιορισθέντα

των

ακαθάριστα

οποίων

έσοδα

τα

είναι

εξωλογιστικά

μεγαλύτερα

των

λογιστικών, θα πρέπει να υπολογίσουν και να καταβάλλουν και τον αναλογούντα Φ.Π.Α. επί της διαφοράς αυτής. Όπως συνέβαινε και στην διαδικασία της αυτοπεραίωσης προκειμένου να υπολογισθεί ο οφειλόμενος Φ.Π.Α. επί των εν λόγω διαφορών, αυτές κατανέμονται σε εκροές φορολογητέες κατά συντελεστή Φ.Π.Α. και σε εκροές απαλλασσόμενες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών, κατ αναλογία των βάσει βιβλίων και στοιχείων εκροών. Για τον αυτοέλεγχο του Φ.Π.Α. επισημαίνονται τα εξής: 1. Στην περίπτωση που η διαδικασία αυτοελέγχου ακολουθείται για χρήση στην οποία μεταφέρεται πιστωτικό υπόλοιπο από προηγούμενη ανέλεγκτη χρήση, υο μεταφερόμενο πιστωτικό υπόλοιπο

δεν υπολογίζεται

οφειλόμενου

φόρου.

Το

κατά

πιστωτικό

την

εκκαθάριση του

αυτό

υπόλοιπο

θα

διακανονιστεί κατά την περαίωση της εν λόγω χρήσης.

2. Εάν με το «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου Φ.Π.Α.» που θα υποβληθεί προκύπτει μείωση πιστωτικού υπολοίπου που έχει ήδη μεταφερθεί σε επόμενη χρήση, η διαφορά αυτή μειώνει το φόρο εισροών της φορολογικής περιόδου (μηνός ή τριμήνου κατά περίπτωση) κατά την οποία υποβάλλεται το ειδικό αυτό σημείωμα.

111

3. Στην περίπτωση που υπάρχει δικαίωμα επιστροφής φόρου, σύμφωνα με την παράγραφο 1β του άρθρου 34 του κώδικα Φ.Π.Α. Ν. 2859/200, η υποβολή του «ειδικού σημειώματος αυτοελέγχου Φ.Π.Α.» δεν συνεπάγεται την κρίση ως ειλικρινών των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί πριν τη διενέργεια προσωρινού ελέγχου για την έγκριση ή μη του δικαιώματος αυτού.

7.8 Παραδείγματα Α. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Δικηγόρος πραγματοποίηση κατά το έτος 2011 τα εξής έσοδα και δαπάνες: Την περίοδο: 1/1 – 30/6 Ακαθάριστα έσοδα: 40.000 ευρώ Δαπάνες 25.000 ευρώ Την περίοδο 1/7 – 31/12 Ακαθάριστα έσοδα (φορολογίας εισοδήματος) 60.000 ευρώ Βήμα 1ο: υπολογισμός ακαθαρίστων εσόδων Λογιστικά βάσει βιβλίων 40.000 + 60.000 = 100.000 Εξωλογιστικά (25.000 + 32.000) Χ Συντελεστής Αναγωγής = 57.000 Χ 2 = 114.000 ευρώ. Επειδή τα εξωλογιστικά είναι μεγαλύτερα των λογιστικών θα ληφθούν ως βάση για τους παραπέρα υπολογισμούς.

112

Βήμα 2ο υπολογισμός καθαρού εισοδήματος Λογιστικός (βιβλίων): 100.000 – 57.000 = 43.000 ευρώ Εξωλογιστικός: 114.000 Χ ΜΣΚΚ = 114.000 Χ 50% = 57.000 ευρώ Επειδή τα εξωλογιστικά καθαρά έσοδα είναι μεγαλύτερα των λογιστικών, θα ληφθούν αυτά ως φορολογητέα, εάν ο δικηγόρος επιλέξει να υπαχθεί ση διαδικασία αυτοελέγχου. Β. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Λογιστής πραγματοποίησε κατά το έτος 2011 τα εξής έσοδα και δαπάνες: Ακαθάριστα έσοδα βιβλίων: 60.000 ευρώ Δαπάνες βιβλίων: 24.000 ευρώ Βήμα 1ο: υπολογισμός ακαθαρίστων εσόδων Εξωλογιστικά: 24.000 Χ Συντελεστής αναγωγής όπου ο συντελεστής αναγωγής είναι: 100 / (100 – ΜΣΚΚ) δηλαδή 100 / (100 – 55) = 2,22 άρα τα εξωλογιστικά ακαθάριστα έσοδα είναι 24.000 Χ 2,22 = 53.280 ευρώ. Επειδή τα λογιστικά ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα των εξωλογιστικών

θα

ληφθούν

ως

βάση

για

του

παραπέρα

υπολογισμούς, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση υπολογισμού διαφορών Φ.Π.Α. Βήμα 2ο: υπολογισμός καθαρού εισοδήματος Λογιστικός (βιβλίων):

113

60.000 – 24.000 = 36.000 ευρώ Εξωλογιστικός: 60.000 Χ ΜΣΚΚ = 60.000 Χ 55% = 33.000 ευρώ Επειδή

τα

λογιστικά

καθαρά

κέρδη

είναι

μεγαλύτερα

των

εξωλογιστικών, θα ληφθούν αυτά ως φορολογητέα, οπότε ο λογιστής δεν έχει λόγο να μην επιλέξει να υπαχθεί στη διαδικασία του αυτοελέγχου. Σημειώνεται

ότι

η

απεικόνιση

των

σχετικών

υπολογισμών

πραγματοποιείται όπως συνέβαινε και με την αυτοπεραίωση στον πίνακα έντυπο Ε3. Στις

δαπάνες

προστίθενται

και

τυχόν

αποσβέσεις

παγίων,

προκειμένου να γίνει η αναγωγή σε ακαθάριστα έσοδα αυτοελέγχου.

114

κεφάλαιο

8

ΠΙΝΑΚΑΣ 4Ε: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΑ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

8.1 Πίνακας 4Ε: Εισόδημα από ακίνητα

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 20: Εισόδημα και απόκτηση του Άρθρο 21: Εισόδημα ειδικών περιπτώσεων Άρθρο 22: Ακαθάριστο εισόδημα Άρθρο 23. Καθαρό εισόδημα Εισόδημα από ακίνητα είναι αυτό που προέρχεται:  από

εκμίσθωση

ή

υπεκμίσθωση

ή

επίταξη

ή

από

ιδιοχρησιμοποίηση ή από παραχώρηση σε τρίτους δωρεάν της χρήσης μιας ή περισσότερων οικοδομών,

115

 από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση σε τρίτους μιας ή περισσότερων γαιών (δασών, βοσκοτόπων κτλ.). Το εισόδημα αυτό αποκτάται από κάθε πρόσωπο στο οποίο έχει νόμιμα μεταβιβασθεί, είτε με δικαστική απόφαση είτε με οριστικό συμβόλαιο ή λόγω χρησικτησίας, το εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή νομής ή επικαρπίας ή οίκησης, κατά περίπτωση. Επίσης, εισόδημα από ακίνητα είναι και τα ποσό της αυλής εμπορικής αξίας που καταβλήθηκαν από το μισθωτή πέρα από τα ενοίκια κατά τη μίσθωση ακινήτου.

8.2 Υποχρέωση δήλωσης εισοδήματος από ακίνητα Υπόχρεος στην υποβολή δήλωσης εισοδήματος από ακίνητα είναι το πρόσωπο που διαθέτει το δικαίωμα πλήρους κυριότητας, νομής ή επικαρπίας που έχει νόμιμα μεταβιβαστεί με οριστικό συμβόλαιο ή έχει αποκτηθεί με δικαστική απόφαση ή έχει συσταθεί λόγω χρησικτησίας ή οίκησης. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που έχει μεταβιβαστεί έστω και με οριστικό συμβόλαιο, το δικαίωμα ενάσκησης επικαρπίας σε τρίτο πρόσωπο το σχετικό εισόδημα δηλώνεται και φορολογείται από τον αρχικό επικαρπωτή και όχι από το πρόσωπο στο οποίο έχει μεταβιβαστεί το δικαίωμα ενάσκησης της επικαρπίας.

8.3 Ποσά που περιλαμβάνονται ως εισόδημα από ακίνητα α) Το εισόδημα από γήπεδα, ιδιαίτερα όταν αυτά χρησιμοποιούνται ως αποθήκες, εργοστάσια ή εργαστήρια ή ως χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων ,θεαμάτων, καφενείων, γυμναστηρίων και γενικά για κάθε άλλη χρήση.

116

β) Η αξία που έχει κατά το χρόνο της ανέγερσης της η οικοδομή που ανεγέρθηκε με δαπάνες του μισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκμισθωτής, αν μετά τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης του εδάφους η οικοδομή παραμένει στην κυριότητα του εκμισθωτή. Το ετήσιο εισόδημα εξευρίσκεται με διαίρεση του υπολοίπου,

που

προκύπτει

μετά

την

αφαίρεση

του

τυχόν

ανταλλάγματος, που έχει ορισθεί στη σύμβαση για τη μεταβίβαση της κυριότητας της οικοδομής, από την αξία αυτής, κατά το χρόνο της ανέγερσης της, σε μέρη ίσα με τον αριθμό των ετών κατά τα οποία διαρκεί η μίσθωση του εδάφους. Ως αξία της οικοδομής που έχει ανεγερθεί σε έδαφος κυριότητας τρίτου λαμβάνεται η πραγματική αξία της οικοδομής, η οποία εξευρίσκεται από τα επίσημα βιβλία και λοιπά στοιχεία εκείνου που ανήγειρε την οικοδομή. Σε περίπτωση που δεν τηρούνται βιβλία ή αυτά που τηρούνται κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή, καθώς και σε περίπτωση αμφισβήτησης από τον ενδιαφερόμενο της αξίας που υπολογίστηκε με αυτόν τον τρόπο, αυτή καθορίζεται ύστερα από εκτίμηση που ενεργείται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και σε συνέχεια από τα διοικητικά δικαστήρια. Οι διατάξεις αυτής της περίπτωσης εφαρμόζονται ανάλογα και για βελτιώσεις ή επεκτάσεις που γίνονται με δαπάνες του μισθωτή σε οικοδομή της οποίας την κυριότητα έχει ο εκμισθωτής, αν μετά τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης της οικοδομής οι βελτιώσεις ή επεκτάσεις

παραμένουν

στην

κυριότητα

του

εκμισθωτή.

γ) Σε περίπτωση υπεκμίσθωσης, αυτό που αποκτιέται από το μισθωτή. δ) Στις περιπτώσεις μισθώσεων διάρκειας μεγαλύτερης από εννέα (9) έτη, για τις οποίες υπάρχει υποχρέωση μεταγραφής τους, σύμφωνα με

117

το άρθρο 1208 του Αστικού Κώδικα ή των επιφανειών και εμφυτεύσεων που διατηρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 58 και 59του αν. 2783/1941,καθώς επίσης και στις περιπτώσεις οικοδομών που έχουν ανεγερθεί σε έδαφος κυριότητας τρίτου, το εισόδημα που αποκτιέται από το μισθωτή ή επιφανειούχο ή εμφυτευτή ή από αυτόν που ανήγειρε τα κτίσματα της οικοδομής σε έδαφος κυριότητας τρίτου, είτε άμεσα από υπεκμίσθωση είτε έμμεσα από ιδιοχρησιμοποίηση. ε) Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος της επικαρπίας για ορισμένο χρόνο, ενός ή περισσότερων ακινήτων, σε ημεδαπά ή αλλοδαπά νομικά πρόσωπα, το αντάλλαγμα που αποκτά ο κύριος ή ο επικαρπωτής του ακινήτου από τη μεταβίβαση αυτή. Για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος, το αντάλλαγμα αυτό διαιρείται σε μέρη ίσα προς τον αριθμό των πραγματικών ετών διάρκειας της επικαρπίας. Σε περίπτωση που το αντάλλαγμα αυτό είναι μικρότερο τουλάχιστον κατά δέκα τοις εκατό (10%) από την πραγματική αξία του δικαιώματος της επικαρπίας, όπως αυτή προσδιορίζεται με τις διατάξεις του ν.δ. 118/1973 (ΦΕΚ202 Α'), κατά το χρόνο της μεταβίβασης της, για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος λαμβάνεται η πραγματική αξία της επικαρπίας, διαιρούμενη σε μέρη ίσα με τον αριθμό των πραγματικών ετών διάρκειας της. στ) Το αντάλλαγμα που καταβάλλεται, κατόπιν συμφωνίας στον ιδιοκτήτη,

νομέα

κ.λπ.

δάσους

για

την

παραχώρηση

της

εκμετάλλευσης του σε ποσοστό της δασικής παραγωγής, το οποίο υπολογίζεται κατά μονάδα βάρους ή όγκου επί της παραγωγής ή με άλλη παρόμοια αναλογία.

118

ζ) Το αντάλλαγμα το οποίο με οποιονδήποτε τρόπο υπολογίζεται και καταβάλλεται κατά συμφωνία ή κατά συνήθεια στον ιδιοκτήτη, νομέα κ.λπ. σε ποσοστό της παραγωγής, για την παραχώρηση της εκμετάλλευσης των γαιών, εφόσον αυτός δεν συμμετέχει στις δαπάνες καλλιέργειας η) Στις

ή

συγκομιδής

περιπτώσεις

των

γεωργικών

προϊόντων.

των επιφανειών και εμφυτεύσεων που

διατηρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 58 και 59του α. ν. 2783/1941, το εισόδημα που αποκτιέται από τον επιφανειούχο ή τον εμφυτευτή από την εκμίσθωση των γαιών στις οποίες έχει το δικαίωμα του. θ) Το αντάλλαγμα που καταβάλλεται για την παραχώρηση χώρου για

την τοποθέτηση

φωτεινών

επιγραφών

και

κάθε

είδους

διαφημίσεων.

8.4 Ποσά που δεν περιλαμβάνονται ως εισόδημα από ακίνητα Δεν λογίζεται ως εισόδημα από ακίνητα αυτό που προκύπτει: α) Από βιομηχανοστάσια που ιδιοχρησιμοποιούνται, μαζί με τα παραρτήματά τους και τα εξαρτήματα, καθώς και με τις αποθήκες και τα οικόπεδα που είναι συνεχόμενα με αυτά και χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση πρώτων υλών και για την πρώτη εναπόθεση των βιοτεχνικών και βιομηχανικών προϊόντων. Ως βιομηχανοστάσια θεωρούνται τα οικοδομήματα που έχουν ειδικά ανεγερθεί για τη λειτουργία βιοτεχνίας και βιομηχανίας, στα οποία έχουν μόνιμα προσαρμοστεί μηχανικές εγκαταστάσεις, καθώς και τα οικοδομήματα επεξεργασίας και συντήρησης καπνών σε φύλλα ή άλλων εξαγώγιμων γεωργικών προϊόντων.

119

β) Από οικοδομήματα που ιδιοχρησιμοποιούνται και τα οποία βρίσκονται μέσα ή έξω από αγροτικά κτήματα και χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή των έργων της γεωργικής,γενικά, επιχείρησης.

8.5 Πηγή άντλησης εισοδημάτων που προέρχονται από ακίνητα Πριν συμπληρώσουμε τις ενδείξεις του πίνακα 4Ε θα πρέπει να συμπληρώσουμε την Αναλυτική Κατάσταση Μισθωμάτων από Ακίνητα (Ε2). Το έντυπο Ε2 δε θα συμπληρώνεται σε περίπτωση: 

Ιδιοκατοίκησης κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας (εξοχικής ή μη εξοχικής). Επίσης στη περίπτωση αυτή δε θα συμπληρώνεται ο πίνακας αυτός, αλλά θα συμπληρώνονται μόνο οι ενδείξεις του πίνακα 5 (υποπίνακας 1α).



καταβολής ποσού πέρα από τα ενοίκια (άυλης εμπορικής αξίας) από τον μισθωτή κατά τη μίσθωση ακινήτου. Τα ποσά αυτά γράφονται κατά περίπτωση στους κωδικούς αριθμούς 121-910 και 741-742 του πίνακα αυτού, με εξαίρεση τα ποσά της άϋλης εμπορικής αξίας που γράφονται στους κ.α. 109-110, τα οποία δε γράφονται συγχρόνως και στους κ.α. 741-742. Η μεταφορά των ποσών αυτών στους πιο πάνω κωδικούς γίνεται από τη δήλωση του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. που έχει ήδη υποβληθεί στη Δ.Ο.Υ., φωτοαντίγραφο της οποίας συνυποβάλλεται και ο φόρος που έχει καταβληθεί θα γράφεται στους κ.α. 127128 του πίνακα 8.

Από τα συνολικά ποσά των στηλών του εντύπου Ε2 μεταφέρουμε τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτων στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα αυτού, εκτός από το εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μίας κύριας κατοικίας από γονείς σε παιδιά

120

και αντίστροφα, επιφάνειας μέχρι διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα.

8.6 Ανάλυση εντύπου (Ε2)

Το Ε2 αναφέρεται για όλα τα κτισμένα ακίνητα και συγκεκριμένα για αυτά τα ακίνητα αυτά που έχουν πρόσοδο. Το έντυπο Ε2 υποβάλλεται σε 1 αντίτυπα για τον κάθε έναν ξεχωριστά υπόχρεο – σύζυγο. Το ίδιο συμβαίνει και στην ηλεκτρονική του υποβολή μέσω του συστήματος Taxis. Το έντυπο αυτό υποβάλλεται ξεχωριστά ακόμα και αν οι δυο σύζυγοι έχουν συνιδιοκτησία σε κάποιο ακίνητο, αναγράφοντας ξεχωριστά ο κάθε ένας το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Το Ε2 υποβάλλεται τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα που έχουν υποχρέωση υποβολής. Στήλη 1: Αριθμείστε κάθε ακίνητο που δηλώνετε. Το ίδιο ακίνητο δεν επιτρέπεται

να

αριθμηθεί

περισσότερες

από

μία

φορά.

Στήλη 2: Γράψτε τα στοιχεία της τοποθεσίας του ακινήτου όπως

121

ζητούνται. Στήλη

3:

Γράψτε

τη

θέση

του

ακινήτου

όπως

ζητείται.

Στήλη 4: Γράψτε τον τρόπο χρησιμοποίησης του ακινήτου όπως ζητείται, ανεξαρτήτως αν από την κατασκευή του προορίζεται για διαφορετική χρήση. Στήλη 5: Γράψτε την επιφάνεια του ακινήτου όπως ζητείται. Στήλη 6: Γράψτε το ονοματεπώνυμο του μισθωτή ή του υπομισθωτή ή του προσώπου στο οποίο παραχωρήσατε δωρεάν τη χρήση του ακινήτου ή τη λέξη ΚΕΝΟ, μόνο εφόσον πρόκειται για οικοδομημένο ακίνητο (γιατί τα κενά μη οικοδομημένα ακίνητα δεν γράφονται στο Έντυπο Ε2) ή τη λέξη ΙΔΙΟΚΑΤΟΙΚΗΣΗ ή τη λέξη ΙΔΙΟΧΡΗΣΗ, ανάλογα την περίπτωση. Στήλη 7: Γράψτε τον ΑΦΜ του προσώπου που έχετε γράψει στην προηγούμενη στήλη. Επικεφαλίδα των στηλών 8 και 9: Είναι ήδη προεκτυπωμένο το έτος για το οποίο υποβάλλετε το Έντυπο Ε2. Στήλη 8: Γράψτε την έναρξη (ημέρα και μήνα, αριθμητικά) της μίσθωσης ή υπεκμίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης της χρήσης ή ιδιοκατοίκησης ή ιδιόχρησης του ακινήτου ή του χρονικού διαστήματος για το οποίο το οικοδομημένο ακίνητο ήταν κενό, ανάλογα την περίπτωση.

122

Στήλη 9: Γράψτε τη λήξη (ημέρα και μήνα, αριθμητικά) της μίσθωσης ή υπεκμίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης της χρήσης ή ιδιοκατοίκησης ή ιδιόχρησης του ακινήτου ή του χρονικού διαστήματος για το οποίο το οικοδομημένο ακίνητο ήταν κενό, ανάλογα την περίπτωση. Στήλη 10: Γράψτε τον αριθμό των μηνών της μίσθωσης ή υπεκμίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης της χρήσης ή ιδιοκατοίκησης ή ιδιόχρησης του ακινήτου ή του χρονικού διαστήματος για το οποίο το οικοδομημένο ακίνητο ήταν κενό. Στήλη 11: Γράψτε το πραγματικό μηνιαίο μίσθωμα στην περίπτωση της μίσθωσης ή υπεκμίσθωσης του ακινήτου και το τεκμαρτό μηνιαίο μίσθωμα στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης της χρήσης ή ιδιοκατοίκησης ή ιδιόχρησης του ακινήτου. Στήλη 12: Γράψτε το ποσοστό κατά το οποίο σας ανήκει το εισόδημα που προέκυψε από τη μίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ή ιδιοκατοίκησης ή ιδιόχρησης του ακινήτου, ανάλογα την περίπτωση. Στήλη 13: Γράψτε το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε μέσα στο 2011 στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή, από την εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ακινήτου που χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία, οικοτροφείο, σχολείο, φροντιστήριο, αίθουσα κινηματογράφου ή θεάτρου, ξενοδοχείο, κλινική και σανατόριο.

123

Στήλη 14: Γράψτε το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε μέσα στο 2011 στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή, από την εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ακινήτου που χρησιμοποιήθηκε για οποιοδήποτε σκοπό, εκτός από κατοικία, οικοτροφείο, σχολείο, φροντιστήριο, αίθουσα κινηματογράφου ή θεάτρου, ξενοδοχείο, κλινική, σανατόριο, γήπεδο, γαία και χώρος για τοποθέτηση φωτεινών επιγραφών και κάθε είδους διαφημίσεων. Στήλη 15: Γράψτε το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε μέσα

στο

2011

στην

ημεδαπή

και

στην

αλλοδαπή:

α) από την εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση της χρήσης

ακινήτου

που

χρησιμοποιήθηκε

ως

γήπεδο

ή

γαία,

β) από την παραχώρηση χώρων για την τοποθέτηση φωτεινών επιγραφών

και

κάθε

είδους

διαφημίσεων

και

γ) των περιπτώσεων β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Ν.2238/1994. Στήλη 16: Γράψτε το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε μέσα στο 2011 στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή από την ιδιοκατοίκηση ή ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτου που χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία (εκτός της κύριας και της πρώτης δευτερεύουσας), οικοτροφείο, σχολείο, φροντιστήριο, αίθουσα κινηματογράφου ή θεάτρου,

ξενοδοχείο,

κλινική

και

σανατόριο.

Στήλη 17: Γράψτε το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε μέσα στο 2011 στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή από την ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτου που χρησιμοποιήθηκε για οποιοδήποτε σκοπό, εκτός από κατοικία, οικοτροφείο, σχολείο, φροντιστήριο,

124

αίθουσα κινηματογράφου ή θεάτρου, ξενοδοχείο, κλινική, σανατόριο και γαία.

Στη πίσω όψη του εντύπου αναγράφονται τα συμπληρωματικά στοιχεία των ακινήτων κατά κατηγορίες, α) για τα εκμισθούμενα κλπ. ακίνητα και β) για τα ακίνητα που το 2011 είναι ημιτελή ή μεταβιβάστηκαν ή αποκτήθηκαν από αγορά, κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή, κλπ..

125

8.7 Τεκμαρτό μίσθωμα Σε

περίπτωση

υπολογίζεται

δωρεάν τεκμαρτό

παραχώρησης

της

μίσθωμα

οποίο

το

χρήσης

ακινήτου

δηλώνεται

σε

συγκεκριμένη στήλη του πίνακα του Ε2. Το τεκμαρτό μίσθωμα που δηλώνεται δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο του 5% ούτε μικρότερο του 3,5% επί της μισθωτικής αξίας του ακινήτου. Η μισθωτική αξία προσδιορίζεται από την εφαρμογή του αντικειμενικού συστήματος. Για τις περιοχές που δεν εφαρμόζεται αντικειμενικό σύστημα, η μισθωτική αξία είναι 4% της πραγματικής αξίας της οικοδομής, κατά τον χρόνο της φορολογίας. Το κατώτατο ετήσιο μίσθωμα που υπολογίζεται κατά τα ανωτέρω μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο ο οποίος μπορεί να επικαλεστεί εξαιρετικούς λόγους που επηρεάζουν αρνητικά τη μισθωτική αξία του ακίνητου.

8.8 Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας Σε περίπτωση δωρεάν παραχώρησης κατοικίας από γονέα σε τέκνο ή αντίστροφα

μέχρι 200

τ.μ.

στη στήλη

6 του

εντύπου

Ε2

αναγράφονται εκτός από τα στοιχεία του προσώπου που έχει τη χρήση του ακινήτου, η συγγένεια του με τον ιδιοκτήτη και στη στήλη 13

δεν

αναγράφεται

τεκμαρτό

εισόδημα

από

την

δωρεάν

παραχώρηση. Επίσης όταν δηλώνεται δωρεάν παραχώρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση οικοδομής που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα στη στήλη 2, μαζί με τα στοιχεία της οικοδομής αναγράφεται και η λέξη διατηρητέα.

126

8.9 Η περίπτωση του «κενού» ακινήτου Στην περίπτωση που κάποιο ακίνητο που εκμισθώνεται παραμένει «κενό» για κάποιο χρονικό διάστημα αναγράφεται σε χωριστή σειρά στην οποία συμπληρώνεται και το χρονικό διάστημα που παρέμεινε το ακίνητο κενό. Στην στήλη 6 αντί των στοιχείων του μισθωτή συμπληρώνεται η ένδειξη «κενό». Για την απόδειξη της ανυπαρξίας μίσθωσης ενός ακινήτου, για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών, απαιτείται η υποβολή αντιγράφων λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου, βάση του οποίου αποδεικνύεται ότι το ακίνητο δεν κατοικήθηκε και ως εκ τούτου χαρακτηρίζεται ως κενό.

8.10 Η περίπτωση των ιδιοκατοικούμενων ακινήτων Στο Ε2 δεν συμπληρώνονται οι κατοικίες οι οποίες ιδιοκατοικούνται, δηλαδή η κύρια και η δευτερεύουσα κατοικία καθώς και οι εξοχικές. Οι κατοικίες αυτές θα δηλωθούν στον πίνακα 6 του Ε1.

8.11 Θεώρηση σύμβασης μίσθωσης που απορρέει εισόδημα από ακίνητα Ιδιωτικά έγγραφα μίσθωσης αστικών ακινήτων ασχέτως ποσού μισθώματος ή γεωργικών ακινήτων, εφόσον το μίσθωμα είναι ανώτερο του ποσού των 100 ευρώ κατά μήνα, προσκομίζονται από τον εκμισθωτή ή τον μισθωτή για θεώρηση, μέσα σε 30 ημέρες από την σύνταξη τους, στο προϊστάμενο οποιασδήποτε Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας. Τα έγγραφα αυτά υποβάλλονται σε δυο αντίγραφα, από τα οποία το ένα επιστρέφεται θεωρημένο σε αυτόν που τα προσκόμισε και το άλλο παραμένει στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία ή σε περίπτωση αναρμοδιότητας, διαβιβάζεται στον

127

προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για τη φορολογία του εκμισθωτή.

8.12 Υποχρεώσεις μισθωτών ακινήτων Οι μισθωτές ακινήτων έχουν υποχρέωση να δηλώνουν το ποσό που κατέβαλαν για την ανέγερση οικοδομής σε έδαφος ξένης κυριότητας, όταν η οικοδομή μετά τη λήξη της μίσθωσης έχει συμφωνηθεί να περιέλθει στον εκμισθωτή.

8.13 Χαρτόσημο μισθωμάτων Αναλογικό χαρτόσημο 3,6% (μαζί με το 20% υπέρ ΟΓΑ) επί των μισθωμάτων, υπολογίζεται μόνο στις εμπορικές και επαγγελματικές μισθώσεις. Όχι σε μισθώσεις κατοικιών.

8.14 Καθαρό φορολογητέο εισόδημα Από το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων εκπίπτουν: 1. Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για αποσβέσεις σε οικοδομές οι οποίες χρησιμοποιούνται ως κατοικίες, οικοτροφεία, σχολεία, φροντιστήρια,

αίθουσες

κινηματογράφων

ή

θεάτρων,

ξενοδοχεία, νοσοκομεία ή κλινικές και ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) για οικοδομές οι οποίες χρησιμοποιούνται για άλλες χρήσεις. Ειδικά

για

την

ανακατασκευή

εν

όλω

ή

εν

μέρει

καταστραφέντων αρχιτεκτονικών μελών κτιρίων ή κτισμάτων, που προστατεύονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 6 και 16 του ν. 3028/2002, καθώς και του άρθρου 4 του ν. 1577/1985, όπως ισχύουν, τα ποσοστά των δύο προηγούμενων εδαφίων αυξάνονται, αντίστοιχα, σε είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) και 128

δεκαπέντε τοις εκατό (15%), κατά το διάστημα που διαρκούν οι εργασίες και για τέσσερα (4) ακόμη έτη μετά το πέρας των εργασιών. Η συνολική διάρκεια της απαλλαγής με την εφαρμογή των συντελεστών αυτών δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από οκτώ (8) έτη.

2. Επίσης, εκπίπτει ποσοστό μέχρι σαράντα τοις εκατό (40%) για ασφάλιστρα κατά του κινδύνου της πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρου για δίκες μισθωτικών διαφορών ή διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους. Όταν πρόκειται για εισόδημα που προκύπτει σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 21, όλα τα παραπάνω ποσοστά περιορίζονται σε τρία τοις εκατό (3%) συνολικώς.

3. Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για αποσβέσεις και έξοδα συντήρησης των γαιών και γενικά για κάθε συναφές βάρος.

4. Ποσοστό

δέκα

τοις

εκατό

(10%)

των

δαπανών

αντιπλημμυρικών έργων και έργων αποξήρανσης ελών για απόσβεση τους, όχι όμως και για έξοδα βελτίωσης και επέκτασης των γαιών.

5. Το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλει, βάσει νόμου, ο εκμισθωτής στο μισθωτή για τη λύση της μισθωτικής σχέσης ακινήτου, μέχρι του ύψους του ακαθάριστου εισοδήματος που αποκτά ο εκμισθωτής από το ακίνητο αυτό, κατά το έτος που καταβλήθηκε η αποζημίωση. Τυχόν αρνητικό ποσό δεν συμψηφίζεται με εισοδήματα άλλων ακινήτων ή με άλλα θετικά εισοδήματα του φορολογουμένου. Η διάταξη της περίπτωσης

129

αυτής εφαρμόζεται ανάλογα και για τα νομικά πρόσωπα που αναφέρονται στο άρθρο 101 του νόμου αυτού. Βασικές επισημάνσεις:  Αν

οι

δαπάνες

που

αναφέρονται

στις

προηγούμενες

περιπτώσεις εδάφια αφορούν κοινόχρηστους χώρους του ακινήτου, επιμερίζονται αναλόγως στους συνιδιοκτήτες του.  Το ποσό που απομένει, μετά τις εκπτώσεις που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, αποτελεί το καθαρό εισόδημα από ακίνητα.

8.15 Εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου Εμπράγματο δικαίωμα χαρακτηρίζεται το δικαίωμα ενός προσώπου που παρέχει μια εξουσία επί ορισμένου πράγματος. Ένα από τα χαρακτηριστικά του εμπράγματος δικαιώματος είναι η κυριότητα. Η κυριότητα παρέχει στο πρόσωπο άμεση και καθολική εξουσία επί ενός πράγματος. Χωρίζεται σε δυο κλάδους την ψιλή κυριότητα και στην επικαρπία. Στη περίπτωση που κάποιο πρόσωπο έχει την ψιλή κυριότητα τότε έχει μόνο το δικαίωμα της χρήσης του ακινήτου και όχι το δικαίωμα στην πρόσοδο (χρήμα) από αυτήν δηλαδή την επικαρπία.

8.16 Υπολογισμός αντικειμενικής αξίας ακινήτων Σε περίπτωση που κάποιο ακίνητο συνδέεται με την έννοια της ιδιόχρησης δηλαδή το χρησιμοποιούμε π.χ. για επαγγελματική στέγη, αποκτάμε από αυτό τεκμαρτό εισόδημα. Για να υπολογιστεί το τεκμαρτό

εισόδημα

σε

ετήσια

130

βάση

θα

πρέπει

πρώτα

να

υπολογίσουμε την αντικειμενική του αξία η οποία υπολογίζεται από τον παρακάτω τύπο: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ = ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χ ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑΣ Η τιμή ζώνης καθορίζεται για κάθε περιοχή ξεχωριστά και αποτελεί μέτρο για τον υπολογισμό του συντελεστή διόρθωσης, δηλαδή εάν έχουμε τιμή ζώνης 500 ευρώ ο συντελεστής διόρθωσης σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα είναι 1,20. Τιμή Ζώνης Μέχρι 440 €

Σ.Δ. 1,10

Τιμή Ζώνης Από 440 € μέχρι 734€

Σ.Δ. 1,20

Τιμή Ζώνης Πάνω από 734€ μέχρι 1.174 €

Σ.Δ. 1,30

Τιμή Ζώνης από 1.174 € και πάνω

Σ.Δ. 1,40

Η παλαιότητα του ακινήτου καθορίζει επίσης και τον συντελεστή παλαιότητας, δηλαδή εάν έχουμε ακίνητο το οποίο είναι 14 χρονών, ο συντελεστής παλαιότητας με βάση τον παρακάτω πίνακα είναι 0,75.

1 – 5 έτη παλαιότητας

0,90*

6 – 10 έτη παλαιότητας

0,80**

11 – 15 έτη παλαιότητας

0,75

16 – 20 έτη παλαιότητας

0,70

21 – 25 έτη παλαιότητας

0,65

Πάνω από 26 έτη παλαιότητας

0,60

*χάνει το 10% της αξίας του ακίνητου, **χάνει το 20% της αξίας του ακινήτου. Σε κάθε περίπτωση μετράμε 2 χρόνια από την άδεια ανέγερσης.

131

Αφού υπολογίσουμε την αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο αυτό για να βρούμε στην συνέχεια πόση είναι η μισθωτική του αξία χρησιμοποιούμε τον εξής απλό τύπο: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Χ 4% (Εάν το ακίνητο ανήκει στα λοιπά ακίνητα δηλαδή π.χ. κατάστημα, κλπ..) Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Χ 3,5% (Εάν πρόκειται για κατοικίες, οι οποίες παραχωρούνται δωρεάν) Αυτό το εισόδημα που θα προκύψει από τον παραπάνω υπολογισμό θα συναθροιστεί με τα υπόλοιπα εισοδήματα για να φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις του νόμου.

8.17 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής και μισθωτικής αξίας Σύζυγος ασκεί εμπορική δραστηριότητα σε ιδιόκτητο κατάστημα, την δραστηριότητα της αυτή την ασκεί 120 τμ. (τιμή ζώνης 1.500 ευρώ, παλαιότητα 17 ετών). Να υπολογιστεί η αντικειμενική και μισθωτική αξία του ακινήτου. Έχουμε: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ = ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χ ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑΣ Άρα: 120 Χ 1.500 Χ 1,40 Χ 0,7 = 176.400 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Χ 4% = 7.056 ΜΙΣΘΩΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

132

8.18 Εκπτώσεις που μειώνουν το εισόδημα από ακίνητα Για να προκύψει το καθαρό εισόδημα από τη χρήση ενός ακινήτου θα πρέπει να αφαιρεθούν οι δαπάνες έτσι ώστε να προκύψει το καθαρό εισόδημα από ακίνητα και να φορολογηθεί προοδευτικά στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, αθροιστικά μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα. Οι εκπτώσεις που μειώνουν το εισόδημα από ακίνητα είναι:  Εκπτώσεις χωρίς δικαιολογητικά, η έκπτωση η οποία δίνεται από το νόμο χωρίς την προσκόμιση δικαιολογητικών, η οποία προσδιορίζεται με 3% για τα λοιπά ακίνητα όπως π.χ. καταστήματα, κλπ. και 5% εάν πρόκειται για κατοικία.

8.19 Παράδειγμα υπολογισμού εκπτώσεων εισοδήματος από ακίνητα Έστω ότι εκμισθώνουμε σε ετήσια βάση μια κατοικία έναντι 10.000 ευρώ. Να υπολογιστεί το καθαρό εισόδημα από την εκμίσθωση της κατοικίας αφού πρώτα υπολογιστούν οι εκπτώσεις από το εισόδημα. Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά: Ετήσιο εισόδημα: 10.000 Χ 5% = 500 ευρώ Επομένως έχουμε 10.000 – 500 = 9.500 ευρώ, το ποσό αυτό αποτελεί το καθαρό εισόδημα από την εκμίσθωση της κατοικίας.

8.20 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής, μισθωτικής αξίας και εκπτώσεων εισοδήματος από ακίνητα Φυσικό πρόσωπο έχει στην ιδιοκτησία του ένα κατάστημα στο ισόγειο οικοδομής επί της οδού Παύλου Μελά το οποίο παραχωρεί

133

στο γιο της επιφάνεια 80 τμ., Τ.Ζ. 700 ευρώ και παλαιότητα 14 έτη. Να υπολογιστεί το καθαρό εισόδημα από την εκμίσθωση του καταστήματος. Έχουμε: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ = ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χ ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑΣ Άρα: 80 Χ 700 Χ 1,20 Χ 0,75 = 50.400 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Χ 4% = 2.016 ΜΙΣΘΩΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά 2.016 Χ 3% = 60,48 Έχουμε καθαρό εισόδημα από ακίνητα 2.016 – 60,48 = 1.955,52 ευρώ

134

κεφάλαιο

9

ΠΙΝΑΚΑΣ 4ΣΤ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΚΙΝΗΤΕΣ ΑΞΙΕΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

8.1 Πίνακας 4ΣΤ: εισόδημα από κινητές αξίες

Στον πίνακα αναγράφονται τα εισοδήματα από κινητές αξίες ημεδαπής προέλευσης που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις και όχι αυτά που φορολογήθηκαν αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή εκείνα που καταβλήθηκαν στους δικαιούχους

ελεύθερα

φόρου,

όπως

π.χ.,

τόκοι

καταθέσεων,

μερίσματα ημεδαπών ανώνυμων εταιριών κτλ. Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 24: Εισόδημα και απόκτηση του Άρθρο 25: Εισόδημα ειδικών περιπτώσεων Άρθρο 26: Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος Άρθρο 27: Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα Εισόδημα από κινητές αξίες είναι αυτό που αποκτάται κάθε οικονομικό έτος από κάθε δικαιούχο κινητών αξιών, το οποίο προκύπτει: α) Από μερίσματα και τόκους ιδρυτικών τίτλων και μετοχών των ημεδαπών ανωνύμων εταιριών, ομολογιών και χρεογράφων γενικά του Ελληνικού Δημοσίου ή ημεδαπών νομικών προσώπων δημοσίου 135

δικαίου ή ημεδαπών επιχειρήσεων κάθε είδους, καθώς και από αμοιβές και ποσοστά των διοικητικών συμβούλων και εκτός μισθού αμοιβές και ποσοστά των διευθυντών και διαχειριστών των ανωνύμων εταιριών. β) Από μερίσματα και τόκους των τίτλων αλλοδαπής προέλευσης που αναφέρονται στην προηγούμενη περίπτωση. γ) Από τόκους κάθε τίτλου έντοκης κατάθεσης τοις μετρητοίς ή εγγύησης, καθώς και κάθε τίτλου χρεωστικού με υποθήκη, ενέχυρο ή όχι, από εκείνους που δεν περιλαμβάνονται στις περιπτώσεις α' και β'. Ομοίως, το εισόδημα από τόκους που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση. δ) Από κέρδη αμοιβαίων κεφαλαίων, καθώς και η πρόσθετη αξία που αποκτούν οι μεριδιούχοι αμοιβαίων κεφαλαίων από την εξαγορά μεριδίων σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης. ε) Από κέρδη ανωνύμων εταιριών που διανέμονται με τη μορφή μετρητών στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό τους. στ)

Από

την

υπεραπόδοση

επενδύσεων

των

μαθηματικών

αποθεμάτων, που σχηματίζονται με τις διατάξεις του ν.δ. 400/1970 (ΦΕΚ22 Α') για ασφαλίσεις ζωής. ζ) Από τόκους με τους οποίους πιστώνεται ο "Λογαριασμός Νεότητας Προσωπικού Ο.Τ.Ε.", που τηρείται στον Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας Α.Ε. και ο οποίος αποτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του λογαριασμού αυτού από την τοποθέτηση των μηνιαίων εισφορών των υπαλλήλων του με σκοπό τη χορήγηση εφάπαξ χρηματικής παροχής στα ενήλικα τέκνα τους. Επί των τόκων αυτών ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) εξαντλουμένης της φορολογικής υποχρέωσης των δικαιούχων για τα εισοδήματα αυτά.

136

η) Από συμβάσεις ή πράξεις επί παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, εφόσον ο δικαιούχος του εισοδήματος είναι κάτοικος Ελλάδας και δεν είναι επιτηδευματίας που τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων ή εταιρία επενδύσεων χαρτοφυλακίου ή αμοιβαίο κεφάλαιο του ν. 1969/1991.

8.2 Χρόνος απόκτησης εισοδήματος από κινητές αξίες Χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από κινητές αξίες θεωρείται: 1.

Για τα κέρδη που διανέμονται από τις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες με τη μορφή μερισμάτων, προμερισμάτων, αμοιβών και ποσοστών στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, αμοιβών και ποσοστών, εκτός μισθού, σε διευθυντές και αμοιβών στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό τους, ο χρόνος έγκρισης αυτών από τη γενική συνέλευση των μετόχων.

2.

Για τους τόκους που προέρχονται από ιδρυτικούς τίτλους και προνομιούχες μετοχές, ο χρόνος έγκρισης τους από τη γενική συνέλευση των μετόχων και προκειμένου για τοκομερίδια, ο χρόνος που έχει ορισθεί για την εξαργύρωση τους.

3.

Για τα εισοδήματα της περίπτωσης β' της παραγράφου 1 του άρθρου 24, ο χρόνος εξαργύρωσης ή είσπραξης των μερισμάτων και τόκων.

4.

Για τους τόκους του πρώτου εδαφίου της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1του άρθρου 24, ο χρόνος κατά τον οποίο αυτοί καθίστανται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί, ενώ για τους τόκους του δεύτερου εδαφίου της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1του άρθρου 24,ο χρόνος καταβολής ή πίστωσης των τόκων. Σε περίπτωση κατά την οποία εξοφλείται το κεφάλαιο δανείου ή

137

απαίτηση γενικά ή παρέχεται συναίνεση, με ιδιωτική βούληση ή με βάση δικαστική απόφαση, για την εξάλειψη υποθήκης ή προσημείωσης, που είχε εγγραφεί προς ασφάλεια του δανείου ή γενικά απαίτησης, θεωρείται, μη επιτρεπόμενης ανταποδείξεως, ότι εξοφλούνται ταυτόχρονα, καθιστάμενοι απαιτητοί και οι μέχρι του χρόνου εξόφλησης του δανείου ή εξάλειψης της υποθήκης ή της προσημειώσεως αναλογούντες τόκοι, οι οποίοι δεν εδηλώθησαν από τον υπόχρεο, ούτε έχουν υπαχθεί διαφορετικώς σε φορολογία μέχρι τη χρονολογία αυτή. Οι τόκοι αυτοί, προκειμένου να υπαχθούν σε φορολογία, μπορούν να κατανεμηθούν, μετά από αίτηση του φορολογουμένου, στο έτος εξόφλησης και στα δύο προηγούμενα έτη και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν από το έτος της συνομολόγησης του δανείου ή της δημιουργίας της απαίτησης.

5.

Για τα κέρδη, που προέρχονται από ημεδαπά αμοιβαία κεφάλαια, ο χρόνος έγκρισης τους από την Α.Ε. Διαχειρίσεως και προκειμένου για κέρδη που προέρχονται από αμοιβαία κεφάλαια αλλοδαπής, ο χρόνος είσπραξης αυτών.

6.

Για τα εισοδήματα που αναφέρονται στις παραγράφους 1και 2 του άρθρου 25, ο χρόνος έγκρισης τους από τη γενική συνέλευση των μετόχων.

7.

Για τα εισοδήματα που αναφέρονται στην περίπτωση στ' της παραγράφου 1του άρθρου 24,στην παράγραφο 5του άρθρου 25,καθώς και για τις αμοιβές μελών διοικητικού συμβουλίου ανώνυμης εταιρίας, που δεν προέρχονται από τη διάθεση των καθαρών κερδών της, ο χρόνος της καταβολής ή πίστωσης αυτών στο όνομα των δικαιούχων.

138

8.

Για τα εισοδήματα που αναφέρονται στην περίπτωση η' της παραγράφου 1 του άρθρου 24. ο χρόνος λήξης της σύμβασης. Κάθε ανανέωση ή παράταση της σύμβασης θεωρείται για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ως νέα σύμβαση.

8.3 Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα κινητών αξιών 1.

Το εισόδημα που προκύπτει σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 25 αποτελεί το ακαθάριστο εισόδημα από κινητές αξίες. Από το εισόδημα αυτό εκπίπτει κάθε φόρος, τέλος ή δικαίωμα υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου, που βαρύνει αυτό το εισόδημα.

2.

Το ποσό που απομένει, μετά τις εκπτώσεις που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, αποτελεί το καθαρό εισόδημα από κινητές αξίες.

3.

Κατ εξαίρεση, για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος από τόκους οι οποίοι επιδικάστηκαν σε φυσικά πρόσωπα, εκπίπτουν οι τόκοι που καταβάλλονται σε δανειοδοτικούς φορείς, μέχρι το ύψος του συνολικού ακαθάριστου εισοδήματος από τόκους, εφόσον το ποσό των οφειλόμενων τόκων δεν έχει ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του συνολικού ή του καθαρού εισοδήματος άλλης κατηγορίας ή δεν έχει εκπεσθεί από το συνολικό εισόδημα του οφειλέτη φυσικού προσώπου.

139

140

κεφάλαιο

10

ΠΙΝΑΚΑΣ 4Ζ: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ ΠΡΟΕΛΛΕΥΣΗΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2011 και τον κ.ν. 2238/1994

10.1 Πίνακας 4Ζ: εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης

Στον πίνακα αυτό αναγράφονται τα εισοδήματα που προέρχονται από την αλλοδαπή. Σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα υπόκειται κάθε ιδιώτης φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά του, που ενώ αποκτά εισόδημα στην αλλοδαπή, έχει την κύρια κατοικία του στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας που αποκτάται το εισόδημα υφίσταται σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολόγησης, τότε θα πρέπει να εξεταστεί το περιεχόμενο της σύμβασης, προκειμένου να εξακριβωθεί ο τόπος φορολόγησης του εισοδήματος του δικαιούχου.

10.2 Ποσά που λαμβάνονται στο εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης Στο εισόδημα από αλλοδαπή προέλευση λαμβάνονται τα εξής:

141

1. Τη δραστηριότητα αλλοδαπής επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος η έδρα της οποίας ή εγκατάσταση βρίσκεται στο εξωτερικό 2. Ακίνητα που βρίσκονται στην αλλοδαπή 3. Δραστηριότητα εγκατάστασης ελληνικής επιχείρησης στην αλλοδαπή 4. Κινητές αξίες αλλοδαπής προέλευσης 5. Μισθωτές υπηρεσίες που παρέχονται στην αλλοδαπή.

10.3 Η έννοια της φορολογικής κατοικίας Η έννοια της φορολογικής κατοικίας και κατ’ επέκταση αυτή του φορολογικού κατοίκου της Ελλάδας είναι η αρχή για την καλύτερη κατανόηση του ζητήματος της φορολόγησης των κατοίκων του εξωτερικού καθώς η φορολογική κατοικία προσδιορίζει τον τόπο φορολόγησης του εισοδήματος των φορολογουμένων. Σύμφωνα με το άρθρο 2 § 1 του Κ.Φ.Ε., όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 § 1 του Ν. 3943/2011, από 31-3-2011, φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας θεωρείται όποιος διαμένει στην Ελλάδα για διάστημα που υπερβαίνει τις 183 ημέρες μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Το διάστημα αυτό αντιστοιχεί όπως γίνεται αντιληπτό σε διάστημα μεγαλύτερο του μισού του ημερολογιακού έτους. Αντικείμενο της φορολογίας εισοδήματος για τους φορολογικούς κατοίκους της Ελλάδας είναι το παγκόσμιο εισόδημα τους. Αντιθέτως, τα πρόσωπα που δεν είναι ούτε κάτοικοι της Ελλάδας ούτε συνήθως διαμένοντες σε αυτήν ορίζεται ότι φορολογούνται μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα. Για να γίνει κατανοητός ο ορισμός της φορολογικής κατοικίας παραθέτουμε ένα σχετικό παράδειγμα.

142

Εργαζόμενος εγκαθίσταται στη χώρα Α με σύμβαση εργασίας από το Σεπτέμβριο του 2011 έως τον Αύγουστο του 2012. Για το ημερολογιακό έτος 2011, κατοικεί στη χώρα Α 4 μήνες, δηλαδή 120 ημέρες. Επομένως, ως φορολογική του κατοικία ορίζεται η Ελλάδα και θα φορολογηθεί στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημα του με τη δήλωση που θα υποβάλει το 2012. Το ημερολογιακό έτος 2012 κατοικεί στη χώρα Α 8 μήνες (ΙΑΝ – ΑΥΓ), δηλαδή 240 ημέρες. Επομένως, ως φορολογική του κατοικία ορίζεται η χώρα Α. Στην Ελλάδα θα φορολογηθεί μόνο για το εισόδημα που τυχόν προκύπτει στην Ελλάδα (π.χ. ενοίκια) με τη δήλωση που θα υποβάλει το 2013.

10.4 Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης της συνήθους διαμονής Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 § 1 του Κ.Φ.Ε., το βάρος της απόδειξης της συνήθους διαμονής το φέρει ο φορολογούμενος. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 61 § 7 και 8 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκαν με το άρθρο 12 § 5 του Ν. 3943/2011, το φυσικό πρόσωπο που δηλώνει ότι υπόκειται σε φόρο μόνο για το εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα, υποχρεούται να υποβάλλει τα δικαιολογητικά που ορίζονται σύμφωνα με απόφαση του

Υπουργού

Οικονομικών

στην

αρμόδια

Δ.Ο.Υ..

Αν

τα

δικαιολογητικά δεν υποβληθούν ή υποβληθούν εκπρόθεσμα, το φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι έχει την κατοικία του στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών εκκρεμεί στην παρούσα φάση. Το παρόν άρθρο θα ενημερωθεί μόλις η απόφαση αυτή δημοσιευτεί.

143

10.5 Μεταφορά κατοικίας ή συνήθους διαμονής σε κράτος που εμπίπτει στον κατάλογο των μη συνεργάσιμων κρατών Σύμφωνα με το άρθρο 76 § 5 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκε με το άρθρο 12 § 6 του Ν. 3943/2011, αν ο υπόχρεος σε δήλωση μεταφέρει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του σε κράτος που εμπίπτει στον κατάλογο των κρατών που περιέχεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 51Α, θεωρείται ότι έχει την κατοικία του στην Ελλάδα και υπόκειται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του. Ο κατάλογος των συγκεκριμένων κρατών παρατίθεται αναλυτικά στην απόφαση με αριθμ. ΔΟΣ Α 1150236 ΕΞ2010 του Υπ. Οικονομικών που μπορείτε να βρείτε αναλυτικά εδώ.

10.6 Μεταφορά κατοικίας ή συνήθους διαμονής σε κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς Σύμφωνα με το άρθρο 76 § 6 περ. α’ του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκε με το άρθρο 12 παρ.6 του Ν.3943/2011, «αν ο υπόχρεος σε δήλωση μεταφέρει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εκτός Ελλάδας και υπαγόταν σε φόρο στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του τα τελευταία πέντε έτη πριν από τη δήλωση μεταβολής της κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του, εφόσον: α) μεταβάλλει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του με μεταφορά της σε κράτος στο οποίο το εισόδημά του υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς (δείτε παρακάτω θέμα 4α) και ββ) διαθέτει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην Ελλάδα (δείτε

παρακάτω θέμα 4β) θεωρείται ότι υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα, για το παγκόσμιο εισόδημά του για χρονικό διάστημα πέντε ετών, που αρχίζει από την

144

υποβολή της δήλωσης μεταβολής της κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του.

10.7 Πότε ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο θεωρείται ότι υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς Σύμφωνα με το άρθρο 51Α § 7 του Κ.Φ.Ε, το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα θεωρείται ότι υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς σε κράτος εκτός της Ελλάδας, ακόμα και αν η κατοικία του ή η καταστατική ή η πραγματική έδρα ή η εγκατάσταση του ευρίσκεται σε κράτος – μέλος της Ε.Ε., εάν σε αυτό το κράτος: α) δεν υπόκειται σε φορολογία ή εάν υπόκειται, δε φορολογείται εν τοις πράγμασιν ή β) υπόκειται σε φόρο επί των κερδών ή των εισοδημάτων ή του κεφαλαίου, ο οποίος είναι κατώτερος σε ποσοστό πάνω από το ήμισυ του φόρου που θα οφειλόταν σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας, εάν ήταν κάτοικος ή είχε την έδρα του ή διατηρούσε μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα κατά την έννοια του άρθρου 100 του Κ.Φ.Ε.

10.8 Πότε ένα πρόσωπο θεωρείται ότι έχει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην Ελλάδα Σύμφωνα με το άρθρο 76 § 6 περ. β’ του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκε με το άρθρο 12 § 6 του Ν. 3943/2011, το φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι έχει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην Ελλάδα, εφόσον κατά τη δήλωση μεταβολής της κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του: α) συμμετέχει σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε εταιρεία που υπόκειται σε φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 2 (Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.) ή συμμετέχει σε ποσοστό τουλάχιστον 5%

145

σε νομικό πρόσωπο που υπόκειται σε φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 101 (Α.Ε., Ε.Π.Ε. και κάθε είδους κερδοσκοπικό ή μη κερδοσκοπικό νομικό πρόσωπο), ή β) το εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα υπερβαίνει το 30% των συνολικών του εισοδημάτων ή υπερβαίνει το ποσό των σαράντα πέντε χιλιάδων ευρώ, ή γ) η αξία των περιουσιακών του στοιχείων στην Ελλάδα, από τα οποία προκύπτει εισόδημα, υπερβαίνει το 30% της αξίας των συνολικών περιουσιακών του στοιχείων ή υπερβαίνει σε ύψος το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ.

10.9 Ειδικές κατηγορίες Παρουσιάζονται ακολούθως

ενδεικτικά

και όχι περιοριστικά

περιπτώσεις φυσικών προσώπων κατοίκων του εξωτερικού που τυγχάνουν διαφορετικής αντιμετώπισης από τα γενικώς οριζόμενα στον Κ.Φ.Ε..  Τα φυσικά πρόσωπα με ελληνική ιθαγένεια που υπηρετούν στην αλλοδαπή και συνδέονται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας με Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης ή με θεσμικό όργανο της Ε.Ε. ή διεθνή οργανισμό (όπως π.χ. οι διπλωμάτες και άλλα πρόσωπα σε κυβερνητικές υπηρεσίες) θεωρείται ότι συνεχίζουν να έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και επομένως φορολογούνται στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημα τους παρότι δεν κατοικούν ούτε διαμένουν στην Ελλάδα. Ομοίως, θεωρούνται ότι έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και τα μέλη της οικογένειας που το βαρύνουν, εκτός αν έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή τους σε κράτος στο οποίο υπόκεινται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους και το

146

κράτος αυτό δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μη συνεργάσιμων κρατών (σ.σ. δείτε θέμα 3 του παρόντος άρθρου)» (Άρθρο 2 § 2 του Κ.Φ.Ε.)  Για τους καθηγητές που εργάζονται σε σχολεία της Γερμανίας με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, τα εισοδήματά τους απαλλάσσονται κατά 50%, σύμφωνα με την περίπτωση 5ιε’ του άρθρου 6 του Κ.Φ.Ε., όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 21 § 1 περ. α' του ν. 3943/2011. Ισχύει για εισοδήματα που αποκτήθηκαν από 1.1.2010 και μετά.  Το αλλοδαπό προσωπικό των εγκατεστημένων στη χώρα μας με βάση

τις

διατάξεις

του

α.ν.

89/1967

αλλοδαπών

εμποροβιομηχανικών εταιριών, φορολογείται μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα. Δείτε σχετικά την Εγκ. ΠΟΛ. 1155/2011.

10.10 Υποχρέωση υποβολής δήλωσης Η υποχρέωση υποβολής δήλωσης εισοδήματος για τους κατοίκους του εξωτερικού ορίζεται στις γενικές διατάξεις του Κ.Φ.Ε. και συγκεκριμένα στο άρθρο 61 του συγκεκριμένου νόμου. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 61 § 1 του Κ.Φ.Ε., κάθε φυσικό πρόσωπο, για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε., έχει υποχρέωση να υποβάλλει δήλωση, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο εισόδημα του υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ. Υποχρέωση υποβολής δήλωσης υπάρχει επίσης και σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. άσκηση ατομικής επιχείρησης, εισόδημα από ακίνητα πάνω από 600 ευρώ το έτος, διατήρηση δευτερευουσών κατοικιών με συνολική επιφάνεια πάνω από 150 τ.μ. και άλλα). Για

147

το λόγο αυτό, συνιστούμε να δείτε αναλυτικά τις διατάξεις του άρθρου 61 του Κ.Φ.Ε..

10.11 Χρόνος υποβολής Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος εγκαθίσταται προσωρινά στο εξωτερικό ή για χρονικό διάστημα μέχρι ένα έτος, η δήλωση υποβάλλεται στην προθεσμία υποβολής που ισχύει σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του Κ.Φ.Ε.. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος, πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης, πρόκειται να εγκατασταθεί οριστικά στο εξωτερικό ή να μεταναστεύσει στο εξωτερικό για χρονικό διάστημα πάνω από έτος ή να μεταφέρει στην αλλοδαπή την περιουσία του που βρίσκεται στην Eλλάδα, θεωρείται, σύμφωνα με το άρθρο 62 § 2 του Κ.Φ.Ε. ότι «λήγει η διαχειριστική περίοδος στην ημερομηνία αυτή και (ο φορολογούμενος) υποχρεούται να υποβάλει δήλωση και να καταβάλει το φόρο που αναλογεί στο συνολικό εισόδημά του, το οποίο απέκτησε μέχρι τη χρονολογία της αναχώρησής του ή της μεταφοράς της περιουσίας του στο εξωτερικό.»

10.12 Ορισμός αντιπροσώπου Σύμφωνα με το άρθρο 61 του Κ.Φ.Ε., αν ο φορολογούμενος κατοικεί στην αλλοδαπή, υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης είναι αλληλεγγύως με αυτόν, οι αντιπρόσωποι του ή οι πράκτορες του στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι ο φορολογούμενος ορίζει τον αντιπρόσωπο του στην Ελλάδα με την αναγραφή των στοιχείων αυτού στην ένδειξη του ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ του Πίνακα 1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1). Ο αντιπρόσωπος του φορολογούμενου μπορεί να είναι συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο που κατοικεί στην Ελλάδα και όχι

148

υποχρεωτικά λογιστής. (Σχετ. Εγγ. 1066592/1147/Α0012/5.7.2007). Για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος από τον αντιπρόσωπο του κατοίκου της αλλοδαπής απαιτείται σχετική εξουσιοδότηση προς αυτόν.

10.13 Δυνατότητα υποβολής δήλωσης ηλεκτρονικά Υφίσταται, σύμφωνα με το άρθρο 62 § 1 του Κ.Φ.Ε., η δυνατότητα υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Στην περίπτωση της ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης εισοδήματος, ο φορολογούμενος οφείλει και πάλι να αναγράφει τον αντιπρόσωπο του στην Ελλάδα (Σχετ. Εγγ.

1114036/2185/Α0012/28.11.2007).

10.14 Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης – απόκτησης περιουσιακών στοιχείων κατοίκων εξωτερικών Από 1.1.2011 και μετά, σύμφωνα με την περ. η’ του άρθρου 18 του Κ.Φ.Ε., όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 21 § 3 του ν. 3943/2011, τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (άρθρο 16 Κ.Φ.Ε.) και δαπανών απόκτησης

περιουσιακών

στοιχείων

(άρθρο

17

Κ.Φ.Ε.)

δεν

εφαρμόζονται "προκειμένου για φυσικό πρόσωπο που έχει τη φορολογική του κατοικία (κατοικία ή συνήθη διαμονή) στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα." Επομένως, οι κάτοικοι της αλλοδαπής που δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα δε θα φορολογηθούν – από τη δήλωση εισοδήματος που θα υποβάλλουν για το 2011 – για το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει για τα περιουσιακά στοιχεία που τυχόν έχουν στη διάθεση τους. Έτσι, για παράδειγμα, για κάτοικο εξωτερικού που έχει στην κατοχή του δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα (την οποία

149

ιδιοχρησιμοποιεί)

και

ένα

Ι.Χ.

αυτοκίνητο

και

δεν

έχει

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ εισοδήματα στην Ελλάδα, δε θα υπολογιστεί τεκμαρτό εισόδημα βάσει των διατάξεων του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. Αντιθέτως, αν έχει εισόδημα από οποιαδήποτε αιτία στην Ελλάδα (π.χ. ενοίκια), θα υπολογιστεί κανονικά το τεκμαρτό του εισόδημα βάσει των διατάξεων του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. και θα φορολογηθεί σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις βάσει του υψηλότερου εισοδήματος μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού.

10.15 Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος κατοίκων εξωτερικού για τα εισοδήματα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα Σύμφωνα με το άρθρο 9 § 12 του Κ.Φ.Ε., όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 § 2 του Ν. 4024/2011, όσοι κατοικούν στην αλλοδαπή και αποκτούν εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα, στο ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στο πρώτο κλιμάκιο της φορολογικής κλίμακας της παρ. 1 του άρθρου 9, προστίθεται ο φόρος ο οποίος προκύπτει με την εφαρμογή του αναλογικού συντελεστή 10%. Επομένως, η κλίμακα με βάση την οποία φορολογούνται τα εισοδήματα των κατοίκων εξωτερικού από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα είναι η ακόλουθη: Κλιμάκιο

Φορολογικός

Εισοδήματος Συντελεστής

Φόρος

Σύνολο

Σύνολο

Κλιμακίου

Εισοδήματος

Φόρου

(ευρώ)

%

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

5.000

10

500

5.000

500

7.000

10

700

12.000

1.200

4.000

18

720

16.000

1.920

10.000

25

2.500

26.000

4.420

150

14.000

35

4.900

40.000

9.320

20.000

38

7.600

60.000

16.920

40.000

40

16.000

100.000

32.920

Άνω των

45

100.000 ΠΡΟΣΟΧΗ:  ΜΟΝΟ οι κάτοικοι χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του 90% του συνολικού εισοδήματος τους διατηρούν το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ της γενικής κλίμακας του άρθρου 9 του Κ.Φ.Ε. Από τις διατάξεις προκύπτει ότι οι κάτοικοι χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα φορολογούνται και για το πρώτο κλιμάκιο της φορολογικής κλίμακας με συντελεστή 10% ανεξάρτητα από την κατανομή του εισοδήματος τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

10.16 Υποχρέωση προσκόμισης αποδείξεων Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κ.Φ.Ε., το κατά περίπτωση αφορολόγητο ποσό ισχύει, εφόσον ο φορολογούμενος προσκομίσει αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων για δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγος του και τα τέκνα που τους βαρύνουν. Δεδομένου ότι το αφορολόγητο αυτό ποσό δεν ισχύει για τους κατοίκους της αλλοδαπής, προκύπτει ότι οι κάτοικοι αλλοδαπής που αποκτούν εισόδημα από πηγή στην Ελλάδα δεν έχουν υποχρεώση να προσκομίσουν αποδείξεις.

151

Ιδιαίτερα, σημειώνεται επίσης ότι, όπως ορίζεται ρητά στο άρθρο 9 § 1 του Κ.Φ.Ε., όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 § 2 του ν.

4024/2011, δεν έχουν υποχρεώση προσκόμισης αποδείξεων δαπανών: 

Οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή και τα λοιπά πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 47 του ΚΦΕ και



Οι κάτοικοι κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματος τους

10.17 Εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος Σύμφωνα με το άρθρο 9 § 13 του Κ.Φ.Ε., όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 § 2 του Ν. 4024/2011, όσοι κατοικούν στην αλλοδαπή και αποκτούν εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα, δε δικαιούνται τις μειώσεις που ορίζονται στις παραγράφους 2, 3 και 4 του άρθρου 9 του Κ.Φ.Ε. Ενδεικτικά στην περίπτωση των κατοίκων του εξωτερικού δεν εφαρμόζεται η αύξηση του αφορολόγητου ορίου λόγω τέκνων, αναπηρίας ή ασθένειας κ.λπ. καθώς και η μείωση του φόρου κατά ποσοστό 10% στα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, στα μισθώματα που καταβάλλονται ετησίως για κύρια κατοικία του φορολογούμενου, στο ποσό της δαπάνης για φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα κ.λπ. Εξαιρετικά, τις εκπτώσεις αυτές δικαιούνται οι κάτοικοι των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματός τους.

152

10.18 Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Το ζήτημα της φορολόγησης των κατοίκων του εξωτερικού ενδέχεται να ρυθμίζεται από τις Συμβάσεις/Συμφωνίες για την αποφυγή της διπλής φορολογίας που έχουν συναφθεί μεταξύ της Ελλάδας και ενός σημαντικού αριθμού κρατών. Οι φορολογούμενοι που κατοικούν σε κάποια χώρα του εξωτερικού οφείλουν να μελετούν την αντίστοιχη σύμβαση, εφόσον μία τέτοια σύμβαση έχει συναφθεί.

10.19 Αρμόδια Δ.Ο.Υ. Σύμφωνα με το άρθρο 63 § 2 του Κ.Φ.Ε., για τα πρόσωπα που είναι κάτοικοι αλλοδαπής και έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση στην Ελλάδα, εφόσον δεν ασκούν ατομικώς εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα, αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή των δηλώσεων και τον έλεγχο τους είναι η Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού. Η δ/νση της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού είναι Μετσόβου 4, 10682 ΑΘΗΝΑ και τα τηλέφωνα της είναι: 2108204631, 2108204635. Στην περίπτωση που ο αντιπρόσωπος που έχει οριστεί υπάγεται σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. άλλου νομού πλην του νομού Αττικής, αρμόδια Δ.Ο.Υ. είναι η Δ.Ο.Υ. της έδρας της πρωτεύουσας του συγκεκριμένου νομού της χώρας. Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες της μία Δ.Ο.Υ. αρμόδια είναι η Α’ Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού εκτός του Νομού Θεσσαλονίκης όπου αρμόδια είναι η Θ’ Δ.Ο.Υ Θεσσαλονίκης. Τέλος, για τους κατοίκους αλλοδαπής που ασκούν ατομικώς εμπορική επιχείρηση γενικά ή ελευθέριο επάγγελμα, αρμόδια Δ.Ο.Υ. είναι η Δ.Ο.Υ. της έδρας της κύριας επιχείρησης τους ή του κυρίου επαγγέλματος τους.

153

10.20 Αίτηση για την αποφυγή της σύμβασης αποφυγής της διπλής φορολογίας Στην επόμενη σελίδα παρουσιάζεται η αίτηση για την αποφυγή διπλής φορολόγησης:

154

Μέρος Δ΄ Προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης (Πίνακας 5)

155

156

10.21 Παράδειγμα προσώπου που αποκτάει εισόδημα από την αλλοδαπή Έστω φορολογούμενος ο οποίος έχει μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα αλλά αποκτάει εισοδήματα από την αλλοδαπή τα οποία δίνονται ως εξής: 1. Εκμίσθωση ακινήτου 400 τ.μ. το οποίο βρίσκεται στη Γαλλία με συνολικό ακαθάριστο ποσό 25.000 ευρώ.

2. Καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις 12.000 ευρώ. Στο ποσό αυτό έχουν αφαιρεθεί οι αντίστοιχες κρατήσεις.

3. Ο παραπάνω φορολογούμενος συμμετέχει σε εμπορική εταιρεία λαμβάνοντας ποσοστό συμμετοχής 30% με έδρα το Λονδίνο. Η εταιρεία για τη χρήση που έκλεισε παρουσιάστηκαν ζημίες ύψους 20.000 ευρώ. Λόγω ζημιών η εταιρία δεν διένειμε κανένα ποσό από προηγούμενη χρήση. Σύμφωνα με τις διατάξεις τις διατάξεις της οικείας σύμβασης αποφυγής διπλής φορολόγησης μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας διαπιστώνεται ότι: 1.

Το εισόδημα από ακίνητα φορολογείται στη χώρα που βρίσκεται το ακίνητο

2.

Το εισόδημα από συντάξεις φορολογείται στη χώρα όπου ο φορολογούμενος έχει την κατοικία του.

Επομένως έχουμε: 1.

Ο φορολογούμενος μπορεί εφόσον υποβάλλει αίτηση για την αποφυγή της σύμβασης διπλής φορολογίας να τύχει απαλλαγής

157

από τη φορολόγηση στην Ελλάδα του εισοδήματος που αποκτάει από ακίνητα στην Γαλλία.

2.

Το εισόδημα από συντάξεις που αποκτά ο φορολογούμενος φορολογείται στην Ελλάδα. Προκειμένου να τύχει απαλλαγής του φόρου στην Γαλλία, θα πρέπει να υποβάλλει σχετική αίτηση αποφυγής διπλής φορολογίας προς την αρμόδια αρχή της

χώρας,

προσκομίζοντας

πιστοποιητικό

φορολογικής

κατοικίας. Το παραπάνω πιστοποιητικό εκδίδεται από τη διεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.

3.

Εφόσον

δεν

υφίσταται

Σύμβαση

Αποφυγής

Διπλής

Φορολόγησης μεταξύ της Ελλάδας και του Λονδίνου από τη συμμετοχή σε εμπορική επιχείρηση, θα φορολογηθεί στην Ελλάδα. Παράλληλα διατηρείται το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στο Λονδίνο για το εισόδημα αυτό. Επειδή στη συγκεκριμένη εταιρία παρουσιάστηκαν ζημίες για τη χρήση που έκλεισε την 31/12/2011, ο φορολογούμενος οφείλει να δηλώσει την ζημία αυτή με βάση το ποσοστό συμμετοχής του. Επομένως έχουμε 20.000 Χ 30% = 6.000 ευρώ είναι η ζημία που θα δηλωθεί στο πίνακα 4Ζ προκειμένου να συμψηφιστεί με τα υπόλοιπα εισοδήματα που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή. Η συμπλήρωση του πίνακα 4Ζ έχει ως εξής: 12.000,00 -6.000,00

158

κεφάλαιο

11

ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

11.1 Πίνακας 5: Προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 15: Προσδιορισμός εισοδήματος με βάση αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες Άρθρο 16: Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες Άρθρο 17: Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων

159

Άρθρο 18: Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών Άρθρο 19: Διαφορά εισοδήματος και υπολογισμός του φόρου αυτής Στον πίνακα αυτό περιλαμβάνονται τα στοιχεία προσδιορισμού του εισοδήματος με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, καθώς και τις ετήσιες δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που προστατεύονται από αυτούς. Το συνολικό εισόδημα προσδιορίζεται, κατ' εξαίρεση, με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογουμένου και των προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, όταν το συνολικό ποσό των δαπανών που προσδιορίζεται κατά τα επόμενα άρθρα είναι ανώτερο από το συνολικό καθαρό εισόδημα των κατηγοριών Α' έως Ζ'. Το εισόδημα

που

υπόκειται

σε

φόρο

στην

περίπτωση

αυτή

προσδιορίζεται κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 19.

11.2 Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης Με το άρθρο 16 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3986/2011, ορίζονται τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης των φορολογουμένων. Τα τεκμήρια, όπως ισχύουν για το οικονομικό έτος 2012 (χρήση 2011), είναι τα ακόλουθα: 1. Κύρια κατοικία 2. Δευτερεύουσες κατοικίες 3. Επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ.

4. Ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης 5. Οικιακοί βοηθοί, οδηγοί αυτοκινήτων, δάσκαλοι και λοιπό προσωπικό

160

6. Σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής του φορολογούμενου 7. Αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα 8. Εξωτερική – εσωτερική δεξαμενή κολύμβησης (πισίνα) 9. Ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη

11.3 Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες Για τον προσδιορισμό του αντικειμενικού εισοδήματος με βάση τη συνολική ετήσια δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν λαμβάνονται υπόψη τα εξής αντικειμενικά κριτήρια δαπανών διαβίωσης.

11.4 Αντικειμενική δαπάνη κύριας κατοικίας Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας

κατοικίας

ορίζεται,

μετά

τις

τροποποιήσεις

που

πραγματοποιήθηκαν στο άρθρο 16 του Κ.Φ.Ε. από το ν. 3986/2011, κλιμακωτά ως εξής: Κύρια κατοικία Τετραγωνικά μέτρα Ετήσια αντικειμενική α' κατοικίας

δαπάνη

Μέχρι 80 τ.μ.

40 € το τ.μ.

81-120 τ.μ.

65 € το τ.μ.

121-200 τ.μ.

110 € το τ.μ.

201 - 300 τ.μ.

200 € το τ.μ.

300 τ.μ. και άνω

400 € το τ.μ.

161

11.5 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης κύριας κατοικίας Για κύρια κατοικία 70 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται ως εξής: 70 τ.μ. X 40 €/τ.μ. = 2.800 € Για κύρια κατοικία 90 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 10 τ.μ. x 65 €/τ.μ. = 3.200 + 650 = 3.850 € Για κύρια κατοικία 135 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 40 τ.μ. x 65 €/τ.μ + 15 τ.μ. X 110 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 1.650 = 7.450 € Για κύρια κατοικία 250 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 40 τ.μ. x 65 €/τ.μ + 80 τ.μ. X 110 €/τ.μ. + 50 τ.μ. X 200 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 8.800 + 10.000 = 24.600 € Για κύρια κατοικία 330 τ.μ., η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται ως εξής: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 40 τ.μ. x 65 €/τ.μ + 80 τ.μ. X 110 €/τ.μ. +100 τ.μ. X 200 €/τ.μ. + 30 τ.μ. X 400 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 8.800 + 20.000 + 12.000 = 46.600 €

162

11.6 Αντικειμενική δαπάνη βοηθητικών χώρων κύριας κατοικίας Για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των βοηθητικών χώρων (αποθήκη, γκαράζ, κλπ.) της κύριας κατοικίας ορίζεται ποσό σαράντα (40) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο.

11.7 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης βοηθητικών χώρων Για παράδειγμα ένα διαμέρισμα 135 τ.μ. με 50 τ.μ. βοηθητικούς χώρους θα έχει τεκμήριο: 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. + 40 τ.μ. Χ 65 €/τ.μ. + 15 τ.μ. Χ 110 €/τ.μ. = 3.200 + 2.600 + 1.650 = 7.450 € Βοηθητικοί χώροι: 50 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. = 2.000 € Σύνολο αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης κύριας κατοικίας 7.450 + 2.000 = 9.450 €

11.8 Αντικειμενική δαπάνη κύριας κατοικίας με βάση την τιμή ζώνης Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των ακινήτων, από 2.800 ευρώ έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο, κατά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%). Συνοπτική παρουσίαση με βάση την τιμή ζώνης Τ.Ζ. από 2.800 – 4.999

+40%

Τ.Ζ. από 5.000 και άνω

+70%

163

Όλα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για μονοκατοικίες, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).

11.9 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης κύριας κατοικίας με βάση την τιμή ζώνης Φορολογούμενος κατοικεί σε μονοκατοικία 150 τ.μ., με βοηθητικούς χώρους 50 τ.μ. που βρίσκεται σε τιμή ζώνης 3.200 ευρώ. Να υπολογιστεί η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για το οικονομικό έτος 2012. Έχουμε: Για τα πρώτα 80 τ.μ. Χ 40 €/τ.μ. = 3.200 € Για τα επόμενα 40 τ.μ. Χ 65 €/τ.μ. = 2.600 € Για τα επόμενα 30 τ.μ. Χ 100 €/τ.μ. = 3.000 € ΣΥΝΟΛΟ

150 τ.μ.

8.800 €

Βοηθητικοί χώροι 50 τμ. Χ 40 €/τ.μ. = 2.000 € ΣΥΝΟΛΟ 10.800 € Τ.Ζ. 3.200 €  10.800 Χ 40% = 4.320 + 10.800 = 15.120 € Μονοκατοικία +20% , 15.120 Χ 20% = 3.024 + 15.120 = 18.144 € ΣΥΝΟΛΟ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ

ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 18.144 ΕΥΡΩ

164

ΔΑΠΑΝΗΣ

ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

11.10 Αντικειμενική δαπάνη δευτερευουσών κατοικιών Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών, καθώς και των βοηθητικών χώρων αυτών, ορίζεται στο ένα δεύτερο (1/2) της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης.

11.11 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης δευτερευουσών κατοικιών Φορολογούμενος κατοικεί σε μονοκατοικία 150 τ.μ., με βοηθητικούς χώρους 50 τ.μ. που βρίσκεται σε τιμή ζώνης 3.200 ευρώ. Με βάσει τους παραπάνω υπολογισμούς η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης είναι 18.144 Χ 1/2 (ή 50%) = 9.072 € 11.12 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, ορίζεται ως εξής: Κυβικά εκατοστά Ι.Χ.

Ετήσια αντικειμενική δαπάνη

Μέχρι 1.200 κυβικά εκατοστά

4.000 €

1200 - 2.000 κυβικά εκατοστά

+ 600 €/100 κ.ε.

2.000 - 3.000 κυβικά εκατοστά

+ 900 €/100 κ.ε.

3.000 κυβικά εκατοστά και άνω

+ 1200 €/100 κ.ε.

Μέχρι 1.200 κυβικά εκατοστά η ετήσια αντικειμενική δαπάνη είναι σταθερή, ενώ άνω των 1.200 κυβικών εκατοστών αυτή αυξάνεται κλιμακωτά όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα.

165

Έτσι, για παράδειγμα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για ένα αυτοκίνητο 1.600 κυβικών εκατοστών είναι : 4.000 ευρώ + 600 ευρώ Χ 4* = 6.400 ευρώ. *(1.600 – 1.200 = 400 / 100 = 4) Τα παραπάνω ποσά ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης από κάθε αυτοκίνητο μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητά του, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό ως εξής: Μείωση λόγω παλαιότητας Από 5 έως 10 έτη

30%

Πάνω από 10 έτη

50%

Δηλαδή, εάν το παραπάνω αυτοκίνητο είναι 6 ετών παλαιό, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη μειώνεται κατά 30% ως εξής: 6.400 Χ 30% = 1.920 ευρώ. Οπότε 6.400 – 1.920 = 4.480 ευρώ.

166

ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΟΙΚΟΝ. ΕΤΟΥΣ 2012 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΥΒΙΚΑ ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ε.Ι.Χ. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ κ.λ.π. Κυβικά εκατοστά

Μέχρι και 5 έτη (2007-2011)

1000 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 2100 2200 2300 2400 2500 2600 2700 2800 2900 3000 3100 3200 3300 3400 3500

4000 4000 4600 5200 5800 6400 7000 7600 8200 8800 9700 10600 11500 12400 13300 14200 15100 16000 16900 17800 19000 20200 21400 22600 23800

Πάνω από 5 έτη Πάνω από 10 έτη (2002-2006) 2800 2800 3220 3640 4060 4480 4900 5320 5740 6160 6790 7420 8050 8680 9310 9940 10570 11200 11830 12460 13300 14140 14980 15820 16660

167

2000 2000 2300 2600 2900 3200 3500 3800 4100 4400 4850 5300 5750 6200 6650 7100 7550 8000 8450 8900 9500 10100 10700 11300 11900

11.13 Παράδειγμα υπολογισμού αντικειμενικής δαπάνης επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. Να υπολογιστεί η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης ενός αυτοκινήτου 1.900 κυβικών εκατοστών με 5 χρόνια παλαιότητα. Για τα πρώτα 1.200 κυβικά έχουμε 4.000 ευρώ Για τα επόμενα 700 (1.900 – 1.200 = 700) κυβικά έχουμε 7 Χ 600 = 4.200 ευρώ Σύνολο αντικειμενικής δαπάνης επιβατικού Ι.Χ.: 8.200 ευρώ. Μείωση λόγω παλαιότητας, 8.200 Χ 30% = 2.460 ευρώ. Άρα έχουμε, τελική αντικειμενική δαπάνη επιβατικού Ι.Χ.: 8.200 – 2.460 = 5.740 ευρώ.

11.14 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται για επιβατικά αυτοκίνητα

ιδιωτικής

χρήσης

που

διαθέτουν

πιστοποιητικό

αυθεντικότητας (αντίκες) το οποίο εκδίδεται από διεθνή ή ημεδαπό φορέα που έχει αρμοδιότητα να εκδίδει τέτοιο πιστοποιητικό, καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης τα οποία είναι ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους. Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάσθηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.

168

11.15 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων εταιριών Στις

περιπτώσεις

εταιριών

ομόρρυθμων

ή

ετερόρρυθμων

ή

περιορισμένης ευθύνης ή ανωνύμων ή αστικών, καθώς και των κοινωνιών και κοινοπραξιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι οποίες έχουν στην κυριότητα ή στην κατοχή τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε αυτά λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη των: 1.

ομόρρυθμων ή απλών, εκτός των ετερόρρυθμων, εταίρων ή κοινωνών ή μελών της κοινοπραξίας φυσικών προσώπων, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία, προκειμένου περί ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή αστικών εταιριών ή στην κοινωνία ή στην κοινοπραξία,

2.

των φυσικών προσώπων, μελών της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών, κατά το ποσοστό συμμετοχής του καθενός στην εταιρία περιορισμένης ευθύνης, όταν οι διαχειριστές αυτής δεν είναι εταίροι της,

3.

των διαχειριστών της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης που είναι και εταίροι της, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία περιορισμένης ευθύνης και

4.

των διευθυνόντων και εντεταλμένων συμβούλων, διοικητών ανωνύμων συμβουλίων

εταιριών τους,

και

προέδρων

επιμεριζόμενη

των

ισομερώς

διοικητικών μεταξύ

τους.

Αν στις πιο πάνω περιπτώσεις οι εταίροι των ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή περιορισμένης ευθύνης ή αστικών εταιριών, καθώς και των κοινωνιών ή κοινοπραξιών είναι νομικά πρόσωπα, η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση τα επιβατικά

169

αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που έχουν στην κυριότητα ή την κατοχή τους λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη των φυσικών προσώπων, που μετέχουν σε αυτά τα νομικά πρόσωπα.

11.16 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων αλλοδαπών νομικών προσώπων Για τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που δεν έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα, αλλά υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης, καθώς και για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις, το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει με βάση αυτοκίνητα αυτής της περίπτωσης, ιδιοκτησίας του αλλοδαπού νομικού προσώπου ή ιδιοκτησίας ή κατοχής γραφείου, υποκαταστήματος ή πρακτορείου της αλλοδαπής επιχείρησης εγκατεστημένου στην Ελλάδα, βαρύνει το πρόσωπο που εκπροσωπεί στην Ελλάδα το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή την αλλοδαπή

επιχείρηση

ή

προΐσταται

του

γραφείου

ή

υποκαταστήματος ή πρακτορείου. Η αντικειμενική αυτή δαπάνη βαρύνει καθένα από τα φυσικά πρόσωπα ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής ή κατοικίας τους και δεν μπορεί για καθένα από αυτά τα πρόσωπα και για κάθε εταιρία να είναι ανώτερη από τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρίας.

11.17 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων συζύγων και προστατευόμενων μελών Αν ο φορολογούμενος, η σύζυγός του και τα προστατευόμενα μέλη είναι κύριοι ή κάτοχοι και άλλων επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει για τα αυτοκίνητα

170

αυτά λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης.

11.18 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων ανήλικων τέκνων Η

αντικειμενική

δαπάνη

που

προκύπτει

βάσει

επιβατικού

αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, του οποίου κύριος ή κάτοχος είναι ανήλικο τέκνο, λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και αν αυτός έχασε τη γονική μέριμνα, του άλλου γονέα. Αν αποκτηθεί ή μεταβιβασθεί με οποιονδήποτε τρόπο επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης κατά τη διάρκεια του έτους, η αντικειμενική δαπάνη περιορίζεται σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες κυριότητας ή κατοχής του αυτοκινήτου. Διάστημα μεγαλύτερο από δεκαπέντε (15) ημέρες λογίζεται ως ολόκληρος μήνας. Τα ίδια εφαρμόζονται και σε περίπτωση ακινησίας ή ολοκληρωτικής καταστροφής του αυτοκινήτου από οποιαδήποτε αιτία.

11.19 Μεταβίβαση επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. Αν μεταβιβασθεί ή αποκτηθεί εικονικά αυτοκίνητο από περισσότερα πρόσωπα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη του ισχύει αυτοτελώς στο σύνολό της για καθέναν από τους συμβαλλομένους.

11.20 Εικονική μεταβίβαση και συγκυριότητα Εικονική θεωρείται η μεταβίβαση ή η κτήση που πραγματοποιείται ιδίως μεταξύ συγγενών εξ αίματος ή εξ αγχιστείας κατ’ ευθεία γραμμή

171

ή εκ πλαγίου μέχρι και τον τρίτο βαθμό, επιτρέπεται όμως η ανταπόδειξη. Όταν η συγκυριότητα είναι πραγματική, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιμερίζεται κατά το λόγο των ιδανικών μεριδίων καθενός συγκυρίου.

11.21 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων εκπαιδευτών οδηγών Προκειμένου για εκπαιδευτές οδηγών αυτοκινήτων, καθώς και για τις επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων, που χρησιμοποιούν για το σκοπό αυτόν περισσότερα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη το αυτοκίνητο που δίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη.

11.22 Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων επιχειρήσεων ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης Στις

περιπτώσεις

ενοικίασης

ή

χρηματοδοτικής

μίσθωσης

αυτοκινήτων επιβατικών ιδιωτικής ή μικτής χρήσης, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που αντιστοιχεί στο χρόνο χρησιμοποίησης αυτών, βαρύνει το μισθωτή τους.

11.23 Αντικειμενική δαπάνη ιδιωτικών σχολείων Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, με εξαίρεση τα εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και τα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες, όπως προκύπτει από τις σχετικές αποδείξεις παροχής υπηρεσιών.

172

11.24 Αντικειμενική δαπάνη οικιακών βοηθών, οδηγών αυτοκινήτων, δασκάλων και λοιπού προσωπικού Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, η οποία ορίζεται στο εκάστοτε κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται όταν ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία εξήντα

επτά

τοις

εκατό

και

πάνω

(67%)

από

διανοητική

καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των εξήντα πέντε (65) ετών και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

11.25 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής του φορολογουμένου, της συζύγου του ή των προσώπων που τους βαρύνουν εκτιμάται με βάση το κόστος τελών ελλιμενισμού, ασφαλίστρων, καυσίμων, συντήρησης και πρακτόρευσης και ορίζεται, ανάλογα με τα μέτρα ολικού μήκους του σκάφους, ως εξής: Ολικό μήκος*

ετήσια αντικειμενική δαπάνη

Μέχρι 5 μέτρα

4.000 €

Πάνω από 5 μέτρα

+ 2.000 € το μέτρο

*για μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη Για παράδειγμα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για το οικονομικό έτος 2012 για ένα ταχύπλοο 4 μέτρων θα είναι: 4.000 ευρώ, για ένα 173

ταχύπλοο 6 μέτρων θα είναι 4.000 + (6-5 = 1 Χ 2.000 = 2.000), άρα 4.000 + 2.000 = 6.000 € Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για το οικονομικό έτος 2012 για ένα ταχύπλοο 10 μέτρων θα είναι: 4.000 + (10 – 5 = 5 Χ 2.000 = 10.000), άρα 4.000 + 10.000 = 14.000 € Αναλυτικά έχουμε: Μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη Ολικό μήκος

Ετήσια αντικειμενική δαπάνη

4

4.000,00 €

5

4.000,00 €

6

6.000,00 €

7

8.000,00 €

8

10.000,00 €

9

12.000,00 €

10

14.000,00 €

11.26 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη με χώρο ενδιαίτησης Για ιστιοφόρα ή μηχανοκίνητα ή μικτά σκάφη με χώρο ενδιαίτησης, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη ορίζεται ως εξής: Μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη με χώρο ενδιαίτησης Ολικό μήκος

Ετήσια αντικειμενική δαπάνη

Μέχρι 7 μέτρα

12.000 €

Από 7 μέχρι 10 μέτρα

+3.000 € το μέτρο

174

Από 10 μέχρι 12 μέτρα

+7.500 € το μέτρο

Από 12 μέχρι 15 μέτρα

+15.000 € το μέτρο

Από 15 μέχρι 18 μέτρα

+22.500 € το μέτρο

Από 18 μέχρι 22 μέτρα

+30.000 € το μέτρο

Πάνω από 22 μέτρα

+50.000 € το μέτρο

Για παράδειγμα, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για οικονομικό έτος 2012 για ένα μηχανοκίνητο σκάφος με χώρο ενδιαίτησης με ολικό μήκος 11 μέτρα είναι: 12.000 (για τα 7 πρώτα μέτρα) + 3 Χ 3.000 (10 – 7 = 3 μέτρα) + 1 Χ 7.500 (11 – 10 = 1 μέτρο) = 12.000 + 9.000 + 7.500 = 28.500 ευρώ.

175

ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΟΙΚΟΝ. ΕΤΟΥΣ 2012 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΝΗΟΛΟΓΙΣΗΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ Ή ΜΕΙΚΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΧΩΡΟ ΕΝΔΙΑΙΤΗΣΗΣ Πάνω απο Μέχρι και 5 Μηκος 5 μέχρι και Πάνω από 10 έτη (2007σκάφους 10 έτη έτη 2011) (2002-2006) 7 12000 10200 8400 8

15000

12750

10500

9

17000

14450

11900

10

19000

16150

13300

11

26500

22525

18550

12

34000

28900

23800

13

49000

41650

34300

14

64000

54400

44800

15

79000

67150

55300

16

101500

86275

71050

17

124000

105400

86800

18

146500

124525

102550

19

176500

150025

123550

20

206500

175525

144550

21

236500

201025

165550

22

266500

226525

186550

23

316500

269025

221550

24

366500

311525

256550

25

416500

354025

291550

176

11.27 Αντικειμενική δαπάνη ιστιοφόρων Τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης μειώνονται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) προκειμένου για ιστιοφόρα σκάφη.

11.28

Αντικειμενική

δαπάνη

πλοίων

αναψυχής

που

έχουν

κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα Τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης μειώνονται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) για πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευασθεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο, τύπων «τρεχαντήρι», «βαρκαλάς», «πέραμα», «τσερνίκι» και «λίμπερτυ», που προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση.

11.29 Μείωση δαπάνης σκαφών λόγω παλαιότητας Η τεκμαρτή δαπάνη από κάθε σκάφος μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητά του ως εξής: Μείωση λόγω παλαιότητας Από 5 έως 10 έτη*

15%

Πάνω από 10 έτη*

30%

*από το έτος που νηολογήθηκε για πρώτη φορά

11.30 Αντικειμενική δαπάνη σκάφους με μόνιμο πλήρωμα Για σκάφη με μόνιμο πλήρωμα ναυτολογημένο για ολόκληρο ή μέρος του έτους, στην παραπάνω δαπάνη προστίθεται και η αμοιβή του πληρώματος.

177

11.31 Αντικειμενική δαπάνη σκαφών επαγγελματικής χρήσης Τα σκάφη επαγγελματικής χρήσης δεν λαμβάνονται υπόψη για την αντικειμενική δαπάνη.

11.32 Αντικειμενική δαπάνη αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα κυριότητας ή κατοχής του φορολογουμένου, της συζύγου του ή των προσώπων που συνοικούν μαζί τους και τους βαρύνουν, η οποία ορίζεται ως εξής: Για ανεμόπτερα: Ετήσια αντικειμενική δαπάνη 8.000 € Για αεροσκάφη με κινητήρα κοινό, εσωτερικής καύσης και στροβιλοελικοφόρα καθώς και ελικόπτερα: Ίππους ισχύος κινητήρα

Ετήσια αντικειμενική δαπάνη

0-150

65.000 ευρώ

150 και άνω

500 ευρώ για κάθε ίππο

Αεροσκάφος με ισχύ κινητήρα 140 ίππους, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη είναι 65.000 ευρώ Για αεροσκάφος με ισχύ κινητήρα 162 ίππους, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη είναι: 65.000 + 12 (162 – 150 = 12) Χ 500 = 65.000 + 6.000 = 71.000 ευρώ.

178

Για αεροσκάφη αεριοπροωθούμενα (JET): Ετήσια αντικειμενική δαπάνη 200 € για κάθε λίμπρα ώθησης Για τις υπερελαφρές πτητικές αθλητικές μηχανές (Υ.Π.Α.Μ.): Ετήσια αντικειμενική δαπάνη 20.000 € 11.33 Αντικειμενική δαπάνη εξωτερικής δεξαμενής κολύμβησης (πισίνα) Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, εξωτερικής δεξαμενής κολύμβησης που προκύπτει για τον κύριο ή κάτοχο αυτής, ορίζεται, ανάλογα με την επιφάνειά της, ανά κλίμακα ως εξής: Τετραγωνικά μέτρα

ετήσια αντικειμενική δαπάνη

0-60

160 € το τ.μ.

60 και άνω

320 € το τ.μ.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για μία εξωτερική πισίνα 65 τ.μ. είναι 60 Χ 160 + 5 Χ 320 ευρώ = 9.600 + 1.600 = 11.200 ευρώ. Προκειμένου για εσωτερική δεξαμενή κολύμβησης τα παραπάνω ποσά διπλασιάζονται. Τετραγωνικά μέτρα

ετήσια αντικειμενική δαπάνη

0-60

320 € το τ.μ.

60 και άνω

640 € το τ.μ.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για μία εσωτερική πισίνα 65 τ.μ. είναι 60 Χ 320 + 5 Χ 640 ευρώ = 19.200 + 3.200 = 22.400 ευρώ.

179

Με βάση το προηγούμενο παράδειγμα θα είχαμε 11.200 Χ 2 = 22.400 ευρώ.

11.34 Αντικειμενική δαπάνη φορολογούμενου Η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου ορίζεται σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

11.35 Αμφισβήτηση αντικειμενικών δαπανών Το ετήσιο συνολικό ποσό της αντικειμενικής δαπάνης, μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των μελών που τον βαρύνουν, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία. Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι: α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις, β) είναι φυλακισμένοι, γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική, δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας, ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές, στ) είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους και 180

ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική. Όταν συντρέχει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του και τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του. Ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, στην οποία αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά στοιχεία. Στις πιο πάνω α΄ και ε΄ περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Αν πρόκειται για τους γονείς, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.

11.36 Αντικειμενική δαπάνη μεταβίβασης χρηματικών ποσών Ως ετήσια τεκμαρτή δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν λογίζονται και τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για: α) Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.

181

β) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης. γ) Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε. δ) Η ετήσια δαπάνη για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα τριακόσια (300) ευρώ, εκτός από τις δωρεές προς το Δημόσιο, τους δήμους και τις κοινότητες του Κράτους, κλπ. ζ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής. Στο ποσό της δαπάνης αυτής περιλαμβάνεται και το ποσό των οικείων τόκων στους οποίους περιλαμβάνονται και οι τυχόν τόκοι υπερημερίας.

11.37 Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών Η

ετήσια

αντικειμενική

δαπάνη

και

η

δαπάνη

απόκτησης

περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται: α) Προκειμένου για αντικειμενική δαπάνη η οποία προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης αναπήρου, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας. β) Προκειμένου για αλλοδαπό προσωπικό που δεν διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα ή ημεδαπό προσωπικό που διαμένει μόνιμα στο εξωτερικό. γ) Προκειμένου για επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων που έχουν υπαχθεί στο ειδικό καθεστώς φορολογίας του άρθρου 45 του ν.

2859/2000. δ) Προκειμένου για αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.

182

ε) Προκειμένου για αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν εμπορική ή γεωργική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα. στ) Προκειμένου για αγορά επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, ειδικά διασκευασμένων για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το εξήντα επτά τοις εκατό (67%). ζ) Οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες που υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 16 προκειμένου για συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) των όσων προκύπτουν σύμφωνα με τις προηγούμενες διατάξεις. Η μείωση αυτή θα γίνει από τη Γ.Γ.Π.Σ. η) Προκειμένου για φυσικό πρόσωπο που έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.

183

184

κεφάλαιο

12

ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ – ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

12.1 Πίνακας 6: Πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία – ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη

Στο πίνακα 6 συμπληρώνονται ποσά που έλαβε ο φορολογούμενος κατά το προηγούμενο έτος. Τα ποσά αυτά αφορούν: 1. εισοδήματα που απαλλάσσονται του φόρου, φορολογούνται αυτοτελώς ή καταβάλλονται στον δικαιούχο αφού έχει παρακρατηθεί ο φόρος.

2. Εισφορές κεφαλαίου που δεν έχουν χαρακτήρα εισοδήματος όπως δωρεές, δάνεια, κληρονομιές, κλπ.. Γενικά ο πίνακας 6 περιλαμβάνει ποσά που χρησιμοποιούνται από τον φορολογούμενο για την κάλυψη τεκμηρίων τα οποία εισοδήματα

185

δηλώθηκαν και φορολογήθηκαν σε προηγούμενες φορολογικές περιόδους και τώρα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων. Η διαφορά αυτού του πίνακα με τον πίνακα 4 είναι:  Στο πίνακα 4 δηλώνονται εισοδήματα που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις του νόμου, δηλαδή φορολογούνται προοδευτικά στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος που ορίζει ο ν. 2238/1994.  Στο πίνακα 6 δηλώνονται εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, δηλαδή εισοδήματα που φορολογήθηκαν σε προηγούμενες

φορολογικές

περιόδους,

ή

αυτοτελή

φορολογούμενα ποσά που φορολογήθηκαν στη πηγή τους και έχει εξαντληθεί η φορολογική του υποχρέωση.

186

κεφάλαιο

13

ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΠΟΣΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ή ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

13.1 Πίνακας 7: Ποσά που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 8: Έκπτωση δαπανών από το συνολικό εισόδημα Άρθρο 9: Υπολογισμός και καταβολή του φόρου

187

Ο πίνακας αυτός περιλαμβάνει δαπάνες στις οποίες αποδεδειγμένα έχουν υποβληθεί μέσα στο 2011, αφού συνυποβληθούν, κατά περίπτωση, τα σχετικά δικαιολογητικά στοιχεία, για να αφαιρεθούν ακέραια ή κατά ένα μέρος, τα αντίστοιχα ποσά τους από το συνολικό καθαρό εισόδημά σας ή από το φόρο που θα προκύψει στο συνολικό εισόδημα.

13.2 Ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα Στο οικονομικό έτος 2012 έχουν καταργηθεί όλες εκείνες οι περιπτώσεις δαπανών που μειώνουν το συνολικό εισόδημα.

188

13.3 Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων Το άρθρο 9, τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 38 του ν. 4024/2011 και έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά περίπτωση, από 1.1.2011 και μετά. Ειδικά, για την παρακράτηση φόρου εισοδήματος η κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 9 έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1.1.2012 και μετά. Το δηλωθέν εισόδημα πραγματικό ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου υποβάλλεται σε φόρο με βάση την ακόλουθη κλίμακα: Κλιμάκιο

Φορολογικός

Φόρος

Σύνολο

Σύνολο

εισοδήματος

συντελεστής

κλιμακίου

Εισοδήματος

Φόρου

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

%

5.000

0

0

5.000

0

7.000

10

700

12.000

700

4.000

18

720

16.000

1.420

10.000

25

2.500

26.000

3.920

14.000

35

4.900

40.000

8.820

20.000

38

7.600

60.000

16.420

40.000

40

16.000

100.000

32.420

Άνω των

45

100.000

189

13.4 Διαμόρφωση αφορολογήτου ποσού όταν ο φορολογούμενος έχει τέκνα που τον βαρύνουν Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του ΚΦΕ όπως ισχύει ορίζεται, ότι το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας, προκειμένου για τον υπολογισμού του φόρου αυξάνεται ως εξής: Κατά δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ εάν ο φορολογούμενος έχει ένα τέκνο που τον βαρύνει. Κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ εάν έχει δύο τέκνα που τον βαρύνουν. Κατά επτά χιλιάδες (7.000) ευρώ εάν έχει τρία τέκνα που τον βαρύνουν.

Το ποσό των επτά χιλιάδων (7.000) ευρώ, προσαυξάνεται κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, για κάθε τέκνο πέραν του τρίτου που τον βαρύνουν. Το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, μειώνει το ποσό του δεύτερου κλιμακίου και εάν αυτό δεν επαρκεί, το ποσό του τρίτου κλιμακίου και όποιου επόμενου απαιτείται. Εάν ο ένας σύζυγος δεν έχει εισόδημα ή αυτό που έχει είναι μικρότερο από το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας, το αφορολόγητο ποσό που αφορά τα τέκνα ή η διαφορά που προκύπτει και μέχρι το αφορολόγητο ποσό που αφορά τα τέκνα προστίθεται στο αφορολόγητο ποσό του άλλου συζύγου.

190

13.5 Αφορολόγητο ποσό νέων, συνταξιούχων και ατόμων με ειδικές ανάγκες Για τους νέους ηλικίας έως και τριάντα ετών, για τους συνταξιούχους άνω των εξήντα πέντε ετών και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ή συνταξιούχους ανεξαρτήτως ηλικίας με παιδιά με ειδικές ανάγκες, το αφορολόγητο ποσό ορίζεται στις εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ, εφόσον το δηλωθέν εισόδημα, πραγματικό ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου, δεν υπερβαίνει τις εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ. Ειδικά για τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου, όταν το συνολικό τους εισόδημα είναι από εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ και άνω, το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την ανωτέρω κλίμακα περιορίζεται ώστε το συνολικό καθαρό εισόδημα που προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου να μην υπολείπεται του ποσού των εννιά χιλιάδων (9.000) ευρώ.

13.6 Διαμόρφωση αφορολογήτου για πρόσωπα που συνοικούν με αυτόν τον φορολογούμενο ή τον βαρύνουν Επίσης, το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας αυξάνεται με το ποσό των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ ως δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά, για τον ίδιο φορολογούμενο και για καθένα από τα πρόσωπα που συνοικούν με αυτόν ή τον βαρύνουν, εφόσον: α) Παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νομό. Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία.

191

β) Είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία. γ) Είναι νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και τα πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή, δρεπανοκυτταρική και μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος. δ) Είναι ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες, οι οποίοι με την ιδιότητα του αναπήρου παίρνουν σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ή αξιωματικοί οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής διαθεσιμότητας ή αξιωματικοί που εξαιτίας πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο, βρίσκονται σε κατάσταση υπηρεσίας γραφείου ή πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 1579/1950 (Α' 286) και του ν.δ. 330/1947 (Α' 84). ε) Είναι θύματα πολέμου. Θύματα πολέμου κατά την έννοια του παρόντος είναι τα πρόσωπα που λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. Με τα θύματα πολέμου εξομοιώνονται και τα πρόσωπα τα οποία ως μέλη οικογενειών αξιωματικών και οπλιτών, οι οποίοι απεβίωσαν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας σε ειρηνική περίοδο,

δικαιούνται

σύνταξη

από

το

δημόσιο

ταμείο.

στ) Παίρνουν σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.

192

Συνεπώς, το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας για τις ακόλουθες περιπτώσεις διαμορφώνεται ως εξής: α) για τους νέους ηλικίας έως και τριάντα ετών (που έχουν γεννηθεί από 1.1.1982 και μετά) στα εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ, β) για τους συνταξιούχους άνω των εξήντα πέντε ετών (που έχουν γεννηθεί μέχρι 31.12.1946) στα εννιά χιλιάδες (9.000) ευρώ, γ) για τα άτομα με ειδικές ανάγκες όπως ορίζονται στην παρ.3 του άρθρου 9 στα έντεκα χιλιάδες (11.000) ευρώ, δ) για τους συνταξιούχους ανεξαρτήτως ηλικίας που τους βαρύνουν παιδιά με ειδικές ανάγκες στα έντεκα χιλιάδες (11.000) ευρώ (εφόσον τον βαρύνει τουλάχιστον ένα παιδί με ειδικές ανάγκες), ε) για τους νέους ηλικίας έως και τριάντα ετών που τους βαρύνουν παιδιά με ειδικές ανάγκες στα έντεκα χιλιάδες (11.000) ευρώ (εφόσον τον βαρύνει τουλάχιστον ένα παιδί με ειδικές ανάγκες), στ) για τα άτομα άνω των τριάντα ετών και μέχρι και εξήντα πέντε ετών που τους βαρύνουν παιδιά με ειδικές ανάγκες στα επτά χιλιάδες (7.000) ευρώ (εφόσον τον βαρύνει τουλάχιστον ένα παιδί με ειδικές ανάγκες). Εφόσον οι φορολογούμενοι των ανωτέρω περιπτώσεων έχουν τέκνα που τους βαρύνουν τότε το ανωτέρω αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας που τους αντιστοιχεί προκειμένου για τον υπολογισμό του φόρου, αυξάνεται ως εξής: Κατά δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ εάν ο φορολογούμενος έχει ένα τέκνο που τον βαρύνει. Κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ εάν έχει δύο τέκνα που τον βαρύνουν.

193

Κατά επτά χιλιάδες (7.000) ευρώ εάν έχει τρία τέκνα που τον βαρύνουν. Το ποσό των επτά χιλιάδων (7.000) ευρώ, προσαυξάνεται κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, για κάθε τέκνο πέραν του τρίτου που τον βαρύνουν.

13.7 Αφορολόγητο ποσό και αποδείξεις δαπανών Το

κατά

περίπτωση

αφορολόγητο

ποσό

ισχύει,

εφόσον

ο

φορολογούμενος προσκομίσει αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων για δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγος του και τα τέκνα που τους βαρύνουν.

13.8 Περιπτώσεις φορολογούμενων που δεν υποχρεούνται στην προσκόμιση αποδείξεων Οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή και τα λοιπά πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 47 του Κ.Φ.Ε.,

όσοι

διαμένουν

σε

οίκο

ευγηρίας,

σε

ψυχιατρικά

καταστήματα, φυλακισμένοι και οι κάτοικοι κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματος τους, δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας χωρίς την προσκόμιση αποδείξεων.

13.9

Κατηγορίες

δαπανών

που

δεν

υπολογίζονται

στις

προσκομιζόμενες αποδείξεις Στις

πιο

πάνω

δαπάνες

δεν

περιλαμβάνονται

αυτές

που

προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 9, οι δαπάνες για την

194

απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται στο άρθρο 17, οι δαπάνες που προβλέπονται στο άρθρο 23, οι δαπάνες ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών γενικά, καθώς και οι δαπάνες

εισιτηρίων

κάθε

είδους

μεταφορικών

μέσων.

Στις δαπάνες αυτές περιλαμβάνονται όλες οι καταναλωτικές δαπάνες. Δηλαδή περιλαμβάνονται οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών. Διευκρινίζεται ότι περιλαμβάνονται και τα ειδικά

στοιχεία

που

εκδίδουν

οι

επιχειρήσεις

λόγω

των

συγκεκριμένων υπηρεσιών που παρέχουν (π.χ. αποδείξεις των Ε.Λ.Τ.Α., εταιρειών Courier, πινακίδια χρηματιστηριακών εταιρειών για την αμοιβή των παρεχόμενων υπηρεσιών μόνο, κλπ) όπως και οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινόχρηστων χώρων εκτός από τις δαπάνες εξόφλησης των λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης αυτών μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών. Επίσης, περιλαμβάνεται και η δαπάνη για παροχή υπηρεσιών από συμβολαιογράφο για σύνταξη συμβολαίου απόκτησης ακινήτου, εφόσον βέβαια η δαπάνη αυτή δεν εμπίπτει στις αντικειμενικές δαπάνες του άρθρου 17 του ΚΦΕ (π.χ. γονική παροχή ή δωρεά). Όταν στις περιπτώσεις αυτές η αμοιβή του συμβολαιογράφου αναγράφεται στο συμβόλαιο, τότε για την απόδειξη της πραγματοποίησης αυτής της δαπάνης επισυνάπτονται από τον φορολογούμενο φωτοτυπίες των σελίδων του συμβολαίου από τις οποίες προκύπτει η δαπάνη.

195

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι, δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, οι δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες γενικά, για εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο και όσες δαπάνες με βάση άλλες φορολογικές

διατάξεις

λαμβάνονται

υπόψη

για

φορολογικές

ελαφρύνσεις. Συγκεκριμένα δεν λαμβάνονται υπόψη: α) οι δαπάνες για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου, πλοίων αναψυχής, αυτοκινήτων, δίτροχων κλπ. οχημάτων, για ανέγερση ακινήτου, για τοκοχρεωλυτική απόσβεση δανείων ή πιστώσεων κλπ. β) οι δαπάνες για ασφάλιση ζωής ή θανάτου, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταμεία ασφάλισης του φορολογούμενου, οι τόκοι στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης κλπ. γ) οι δαπάνες για ενοίκιο κύριας κατοικίας, για παράδοση κατ' οίκον μαθημάτων ή για φροντιστήρια, για τόκους στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας, για δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών κλπ. δ) οι δαπάνες για ασφάλιστρα πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρων για δίκες μισθωτικών διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας κατ' ορόφους οι οποίες εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων.

196

Επίσης, δεν λαμβάνεται υπόψη το κόστος αγοράς κρατικών λαχείων, τα ποσά που καταβάλλονται για τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια (πχ. ΚΙΝΟ, ΣΤΟΙΧΗΜΑ, κλπ) και η δαπάνη εισόδου σε ΚΑΖΙΝΟ, καθόσον στις πιο πάνω περιπτώσεις δεν πραγματοποιείται αγορά αγαθών ή παροχή υπηρεσιών όπως επιβάλλει ο νόμος, αλλά οι εν λόγω δαπάνες αφορούν το κόστος ή την προϋπόθεση συμμετοχής σε τυχερά παιχνίδια.

13.10

Προσκομιζόμενες

αποδείξεις

–

τρόπος

υπολογισμού

προσκομιζόμενων αποδείξεων Το

ποσό

των

αποδείξεων

δαπανών,

που

απαιτείται

να

προσκομισθούν, ορίζεται σε ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ατομικού εισοδήματος του φορολογουμένου του δηλούμενου και φορολογούμενου σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις και για ποσό εισοδήματος μέχρι εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ. Αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου υπολείπεται του πιο πάνω ποσού, τότε επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%). Οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζονται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους μόνον εφόσον έχουν περιληφθεί στην εμπρόθεσμη δήλωση και επιμερίζονται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το δηλούμενο και φορολογούμενο σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ατομικό εισόδημα της εμπρόθεσμης δήλωσής τους.

197

Παράδειγμα υπολογισμού των απαιτούμενων αποδείξεων Περίπτωση Ι (Οι προσκομιζόμενες αποδείξεις δαπανών καλύπτουν τον απαιτούμενο αριθμό αποδείξεων) Ετήσιο δηλούμενο εισόδημα: Υπόχρεου: 25.000 ευρώ Συζύγου: 7.000 ευρώ Οικογενειακό εισόδημα 32.000 Δηλούμενο ποσό αποδείξεων 12.000 ευρώ (ΚΩΔ. 049). Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων: Υπόχρεου: 25.000 Χ 25% = 6.250 ευρώ Συζύγου: 7.000 Χ 25% = 1.750 ευρώ. Συνολικά έχουμε 6.250 + 1.750 = 8.000 ευρώ. Οι δαπάνες που έχουν δηλωθεί στο Ε1 στο κωδ. 049 είναι 12.000 ευρώ. ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΔΗΛΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ Άρα ΚΩΔ. 049 12.000 ευρώ Μερισμός, Συνολικά Εισοδήματα 25.000 + 7.000 = 32.000 (Υ) 25.000 / 32.000 = 78,12% (Σ) 7.000 / 32.000 = 21,88% Άρα, (Υ) 12.000 Χ 78,12% = 9.374,4 (Σ) 12.000 Χ 21,88% = 2.625,6

198

Οι παραπάνω υπόχρεοι δεν έχουν επιβάρυνση με επιπλέον φόρο διότι ο αριθμός των προσκομιζόμενων αποδείξεων επαρκεί με αυτόν τον απαιτούμενων. Περίπτωση Ι (Οι προσκομιζόμενες αποδείξεις δαπανών ΔΕΝ καλύπτουν τον απαιτούμενο αριθμό αποδείξεων) Ετήσιο δηλούμενο εισόδημα: Υπόχρεου: 25.000 ευρώ Συζύγου: 7.000 ευρώ Οικογενειακό εισόδημα 32.000 Δηλούμενο ποσό αποδείξεων 7.000 ευρώ (ΚΩΔ. 049). Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων: Υπόχρεου: 25.000 Χ 25% = 6.250 ευρώ Συζύγου: 7.000 Χ 25% = 1.750 ευρώ. Συνολικά έχουμε 6.250 + 1.750 = 8.000 ευρώ. Οι δαπάνες που έχουν δηλωθεί στο Ε1 στο κωδ. 049 είναι 7.000 ευρώ. ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΔΗΛΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ Άρα ΚΩΔ. 049 12.000 ευρώ Μερισμός, Συνολικά Εισοδήματα 25.000 + 7.000 = 32.000 (Υ) 25.000 / 32.000 = 78,12% (Σ) 7.000 / 32.000 = 21,88% Άρα,

199

(Υ) 7.000 Χ 78,12% = 5.468,4 (Σ) 7.000 Χ 21,88% = 1.531,6

Επιβάρυνση φόρου: (Υ) 6.250 - 5.468,4 = 781,6 Χ 10% = 78,16 (Σ) 1.750 - 1.531,6 = 218,4 Χ 10% = 21,84

Οι παραπάνω υπόχρεοι θα έχουν επιβάρυνση με επιπλέον φόρο διότι ο αριθμός των προσκομιζόμενων αποδείξεων δεν επαρκεί με αυτόν τον απαιτούμενων.

13.11 Καταγραφή στοιχείων αποδείξεων δαπανών Οι αποδείξεις δαπανών υποβάλλονται σε ειδική ηλεκτρονική φόρμα ή σε κλειστό φάκελο στην αρμόδια για τη φορολογία του εισοδήματος

Δ.Ο.Υ.

στον

οποίο

θα

αναγράφονται:

α.

Το

ονοματεπώνυμο, και ο ΑΦΜ του υπόχρεου β. ο αριθμός των αποδείξεων και γ. το συνολικό ποσό αυτών. Για την αναγνώριση των αποδείξεων από τη Φορολογική Αρχή απαιτείται να διακρίνεται η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης, ο ΑΦΜ αυτής, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό. Σε περίπτωση κατά την οποία η απόδειξη δεν είναι τυπωμένη με έντονα στοιχεία και πιθανολογείται η πλήρης εξαφάνισή τους ο φορολογούμενος πρέπει να επαναλάβει τα προαναφερθέντα στοιχεία (επωνυμία της επιχείρησης, ΑΦΜ, ημερομηνία και ποσά), ούτως ώστε να καθίσταται στη συνέχεια εφικτός ο έλεγχός τους από τη Φορολογούσα Αρχή.

200

Σε κάθε περίπτωση υποβολής της δήλωσης δεν συνυποβάλλονται οι αποδείξεις δαπανών οι οποίες φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν για έλεγχο. Διευκρινίζεται ότι στο κωδικό 341 του πίνακα 10 της δήλωσης η Γ.Γ.Π.Σ. θα προεκτυπώσει το συνολικό ποσό των αποδείξεων δαπανών που συλλέχθηκαν μέσω της "κάρτας αποδείξεων" το οποίο κατά την εκκαθάριση της δήλωσης θα συναθροιστεί με το ποσό που δηλώθηκε στον κωδικό 049. Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζονται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, μόνον εφόσον έχουν αναγραφεί στην εμπρόθεσμη δήλωση και μερίζονται μεταξύ τους ανάλογα με το ύψος του δηλούμενου και φορολογούμενου σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ατομικό εισόδημα της εμπρόθεσμης δήλωσής τους.

13.12 Παράδειγμα χρήσης της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος Έστω φορολογούμενος ο οποίος έχει ετήσιο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 27.000 ευρώ. Ο φορολογούμενος έχει 4 τέκνα που τον βαρύνουν, το πρώτο είναι ανήλικο, το δεύτερο μαθητής, το τρίτο σπουδάζει σε αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα και το τέταρτο έχει κάνει έναρξη επιτηδεύματος. Ο παραπάνω υπόχρεος έχει δηλώσει αποδείξεις στον ΚΩΔ. 049 ύψους 9.000 ευρώ.

Να προσδιοριστεί ο φόρος εισοδήματος του παραπάνω συζύγου. Για την κατοχύρωση του αφορολόγητου των 5.000 ευρώ θα πρέπει ο παραπάνω φορολογούμενος να υποβάλει τις απαιτούμενες αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. βάση του εισοδήματος του, συνυποβάλλοντάς αυτές μαζί με την δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

201

Επομένως έχουμε, 27.000 Χ 25% = 6.750 ευρώ είναι οι απαιτούμενες αποδείξεις που θα πρέπει να υποβάλει ο φορολογούμενος για να μην έχει επιβάρυνση 10% από την μη καταβολή τους. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα το ύψος των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών καλύπτονται επαρκώς από αυτές που έχουν δηλωθεί στο κωδ. 049. Φορολογητέο εισόδημα 27.000 Ατομικό αφορολόγητο 5.000 (εφόσον έχουμε προσκομίσει τον απαιτούμενο αριθμό αποδείξεων) Επιπλέον αφορολόγητο λόγω τέκνων 7.000 Σύνολο αφορολογήτου 12.000 ευρώ

Με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος έχουμε: Κλιμάκιο

Φορολογικός

Φόρος

Σύνολο

Σύνολο

εισοδήματος

Συντελεστής

κλιμακίου

Εισοδήματος

Φόρου

(ευρώ)

%

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

5.000Α

0

0

5.000

0

7.000Β

10

700

12.000

700

4.000Γ

18

720

16.000

1.420

10.000Δ

25

2.500

26.000

3.920

14.000Ε

35

4.900

40.000

8.820

20.000Ζ

38

7.600

60.000

16.420

40.000Η

40

16.000

100.000

32.420

Άνω των

45

100.000Θ

202

ΚΛΙΜΑΚΙΟ Α΄  5.000  0% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  0 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Β΄  7.000  0% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  0 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Γ΄  4.000  18% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  720 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Δ΄  10.000  25% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  2.500 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε΄  1.000  35% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  350 ΦΟΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 3.570 ΕΥΡΩ

13.13 Ποσά δαπανών που μειώνουν το φόρο εισοδήματος Το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 9 μειώνεται κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης που καταβάλλεται λόγω δωρεάς στο λογαριασμό αλληλοβοήθειας για την απόσβεση του Δημόσιου χρέους. κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) κάθε καταβαλλόμενης από τις παρακάτω δαπάνες: 1.

Των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογουμένου

και

των

λοιπών

προσώπων

που

τον

βαρύνουν. Το ποσό της μείωσης δεν μπορεί να υπερβεί τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ. Ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται: αα) οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ιατρούς, όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, καθώς και οι

αμοιβές

που

καταβάλλονται

σε

οδοντιάτρους,

για

οδοντοθεραπεία, οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική.

203

ββ) Τα έξοδα νοσηλείας που καταβάλλονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα ή ιδιωτικές κλινικές, στα οποία περιλαμβάνονται και τα έξοδα για φαρμακευτική περίθαλψη μέσα σε αυτά, καθώς και οι δαπάνες που καταβάλλονται για διαρκή κάλυψη ιατρικών αναγκών. γγ) Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσοκόμο για την παροχή υπηρεσιών σε ασθενή κατά τη νοσηλεία του σε νοσοκομείο ή κλινική ή στο σπίτι. δδ) Η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών του σώματος με τεχνητά μέλη, καθώς και η δαπάνη για την αγορά ή τοποθέτηση στο σώμα του ασθενούς οργάνων, τα οποία είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. εε) Τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης των τέκνων που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ και πάσχουν από ανίατο νόσημα, καθώς επίσης και με τις ίδιες προϋποθέσεις η δαπάνη για την περίθαλψη με οποιονδήποτε τρόπο των τυφλών, κωφαλάλων ή διανοητικά καθυστερημένων τέκνων του φορολογούμενου, όπως και η δαπάνη τους για δίδακτρα ή τροφεία που καταβάλλονται γι' αυτά τα τέκνα σε ειδικές

για

την πάθησή τους

σχολές

ή

θεραπευτήρια.

στστ) Ποσό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων, οι οποίες λειτουργούν νόμιμα. Στις δαπάνες αυτές περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των προσώπων που αναφέρονται στο άρθρο 7, τα οποία συνοικούν με τον

204

φορολογούμενο και παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νομό ή είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία και έχουν αποκτήσει ετήσιο εισόδημα πάνω από έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, εκπίπτει το ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που υπερβαίνει το συνολικό ετήσιο καθαρό πραγματικό, φορολογούμενο με τις γενικές διατάξεις ή με ειδικό τρόπο ή απαλλασσόμενο ή τεκμαρτό εισόδημα των προσώπων αυτών. Επίσης, περιλαμβάνονται οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των τέκνων που ορίζονται στο άρθρο 7, στην περίπτωση που καταβάλλονται από γονέα που δεν συνοικεί μαζί τους, λόγω διάζευξης με τον άλλο γονέα.

2.

Του ποσού του μισθώματος που καταβάλλεται ετησίως για κύρια κατοικία του φορολογούμενου και της οικογένειάς του. Δεν δικαιούνται την έκπτωση αυτή όσοι παίρνουν στεγαστικό επίδομα. Ομοίως, δεν δικαιούνται τη μείωση αυτή οι φορολογούμενοι, όταν οι ίδιοι ή οι σύζυγοι τους ή τα τέκνα που τους

βαρύνουν

έχουν

πλήρη

κυριότητα

ή

κατοχή,

εξ

ολοκλήρου, σε οικία με επιφάνεια τουλάχιστον ίση με εκείνη της μισθωμένης κύριας κατοικίας, η οποία βρίσκεται στον ίδιο νομό με τη μισθωμένη. Αυτό εφαρμόζεται και όταν η πιο πάνω οικία ανήκει εξ αδιαιρέτου είτε στον φορολογούμενο και στη σύζυγο του είτε στον φορολογούμενο και στα τέκνα τους που

205

τους βαρύνουν είτε στη σύζυγο του και στα τέκνα τους που τους βαρύνουν.

3.

Του ποσού του μισθώματος που καταβάλλει ετησίως για τα τέκνα του ο φορολογούμενος που μισθώνει κατοικίες για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών τους, τα οποία φοιτούν σε αναγνωρισμένα σχολεία ή σχολές του εσωτερικού, εφόσον αυτά τον βαρύνουν και εφόσον οι κατοικίες που μισθώνονται βρίσκονται στην πόλη που έχει την έδρα της η σχολή ή το σχολείο που φοιτούν τα τέκνα του και αυτός ή τα τέκνα του δεν έχουν άλλη κατοικία σε αυτή την πόλη. Η περιοχή των δήμων του κεντρικού, του νότιου, του βόρειου, του δυτικού τομέα και του Πειραιά της Περιφέρειας Αττικής, θεωρείται ως μια πόλη. Η έκπτωση αναγνωρίζεται, μόνο όταν ο φορολογούμενος αναγράψει στις οικείες ενδείξεις της ετήσιας δήλωσης φόρου εισοδήματος τον αριθμό φορολογικού μητρώου του εκμισθωτή. Αν πρόκειται για εκμισθωτές που δεν κατοικούν

ούτε

αναγράφεται

ο

διαμένουν αριθμός

στην

Ελλάδα,

φορολογικού

μπορεί

μητρώου

να του

πληρεξούσιου ή νόμιμου εκπροσώπου τους. Για τους ανήλικους εκμισθωτές που δεν έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου, αναγράφεται το αντίστοιχο στοιχείο του προσώπου που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου.

4.

Του ποσού της δαπάνης για παράδοση κατ' οίκον ιδιαίτερων μαθημάτων ή για φροντιστήρια οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής

βαθμίδας

ή

ξένων

γλωσσών,

το

οποίο

καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για κάθε τέκνο που τον

206

βαρύνει ή για τον ίδιο. Το ποσό της κάθε δαπάνης της οποίας υπολογίζεται η μείωση, δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ. Για τον υπολογισμό των ποσών μείωσης του φόρου οι δαπάνες λαμβάνονται διακεκριμένους για τον φορολογούμενο και για κάθε τέκνο που τον βαρύνει. Το ποσό της κάθε δαπάνης η οποία υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, μειώνει το φόρο, μόνον εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση και μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική δήλωση ή συμπληρωματική μέχρι τη λήξη της προθεσμίας.

5.

Του ποσού των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο για στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται στον φορολογούμενο με υποθήκη

ή

προσημείωση

από

τράπεζες,

το

Ταμείο

Παρακαταθηκών και Δανείων, τα Ταχυδρομικά Ταμιευτήρια και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητο του ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων που τους βαρύνουν.

6.

Του ποσού των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο για στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης

κατοικίας

που

χορηγούνται

από

ασφαλιστικές

επιχειρήσεις στους υπαλλήλους τους.

7.

Του ποσού των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο για προκαταβολές που χορηγούνται από

207

τα

Ταμεία

Αλληλοβοήθειας

Στρατού,

Ναυτικού

και

Αεροπορίας.

8.

Του ποσού των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο για δάνεια που χορηγούνται στον φορολογούμενο από τράπεζες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων,

τα

Ταχυδρομικά

Ταμιευτήρια

και

λοιπούς

πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν, για αναστήλωση, επισκευή, συντήρηση ή εξωραϊσμό διατηρητέων κτισμάτων, καθώς και κτισμάτων που βρίσκονται σε περιοχές χαρακτηριζόμενες ως παραδοσιακά τμήματα πόλεων ή ως παραδοσιακοί οικισμοί. Το ποσοστό της μείωσης των παραπάνω περιπτώσεων υπολογίζεται στους τόκους που αντιστοιχούν στο τμήμα του δανείου

9.

Του

ως

ποσού

διακόσιες

της

ετήσιας

χιλιάδες

δαπάνης

(200.000)

που

ευρώ.

καταβάλλει

ο

φορολογούμενος για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων και ασθένειας για την ασφάλιση του ίδιου, της συζύγου του και των τέκνων που τους βαρύνουν σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Το ποσό της δαπάνης ασφαλίστρων επί του οποίου υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβεί τα χίλια διακόσια (1.200) ευρώ για άγαμο και τα δύο χιλιάδες τετρακόσια (2.400) ευρώ για οικογένεια. Το ποσό αυτό υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, μειώνει το φόρο μόνον εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση και επιμερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται σύμφωνα

208

με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική δήλωση.

10.

Του ποσού της διατροφής που καταβάλλεται από τον έναν σύζυγο στον άλλο και επιδικάστηκε ή συμφωνήθηκε με συμβολαιογραφική πράξη. Το ποσό της μείωσης του φόρου δεν μπορεί να υπερβεί τα χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ.

11.

Των ποσών που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω δωρεάς στο Δημόσιο.

12.

Της αξίας των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν

νομικά

πρόσωπα

ιδιωτικού

δικαίου

και

επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

13.

Των

χρηματικών

ποσών

που

καταβάλλονται

από

τον

φορολογούμενο λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα.

14.

Των

χρηματικών

ποσών

που

καταβάλλονται

από

τον

φορολογούμενο λόγω χορηγίας προς τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς. Το συνολικό ποσό των δωρεών και χορηγιών των παραπάνω περιπτώσεων επί των οποίων υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού εισοδήματος που φορολογείται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις. Η μείωση διενεργείται εφόσον τα ποσά των δωρεών και χορηγιών υπερβαίνουν συνολικά τα εκατό (100) ευρώ.

15.

Του

ποσού

αναβάθμισης

της

δαπάνης

ακινήτου

που

209

για

επεμβάσεις

εντάσσονται

σε

ενεργειακής έργα

του

επιχειρησιακού

προγράμματος

«Περιβάλλον

Αειφόρος

Ανάπτυξη» στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ). Το ποσό της δαπάνης της περίπτωσης αυτής επί της οποίας υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.

16.

Του ποσού της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο σε ταμεία ασφάλισής του, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό

των

καταβαλλόμενων

εισφορών

στις

περιπτώσεις

προαιρετικής ασφάλισής του σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.

13.14 Ειδικές περιπτώσεις φορολογούμενων που αποκτούν εισόδημα από συγκεκριμένου Νομούς Για τον φορολογούμενο που αποκτά εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, εφόσον αυτός προσφέρει υπηρεσίες ή κατοικεί για εννέα (9) τουλάχιστον μήνες μέσα στο έτος που απέκτησε το εισόδημα αυτό στους Νομούς Ξάνθης, Ροδόπης, Εβρου, Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου, καθώς και σε περιοχή των Νομών Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Φλώρινας, Πέλλης, Κιλκίς, Σερρών και Δράμας, η οποία περιλαμβάνεται σε ζώνη βάθους είκοσι (20) χιλιομέτρων από τη μεθοριακή γραμμή, το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα της παραγράφου 1 μειώνεται κατά εξήντα (60) ευρώ για κάθε τέκνο που τον βαρύνει. Στην περίπτωση συζύγων αρκεί ο ένας από αυτούς να έχει τις ανωτέρω προϋποθέσεις.

210

13.15 Συμπληρωματικός φόρος ακινήτων άνω των 300 τ.μ. Αν στο συνολικό εισόδημα περιλαμβάνεται και εισόδημα από ακίνητα, εκτός από το απαλλασσόμενο εισόδημα από ιδιοκατοίκηση γενικά,

το

ακαθάριστο

ποσό

αυτού

υποβάλλεται

και

σε

συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή ενάμισι τοις εκατό (1,5%). Ειδικώς, ο συντελεστής του πρώτου εδαφίου αυξάνεται σε τρία τοις εκατό (3%) εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα τριακόσια (300) τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας ή πρόκειται για επαγγελματική ή εμπορική μίσθωση.

13.16 Χρόνος καταβολής φόρου εισοδήματος Ο φόρος, που αναλογεί στο συνολικό καθαρό εισόδημα ή το υπόλοιπο που απομένει μετά τις εκπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου, καταβάλλεται σε τρεις (3) ίσες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου και η καθεμία από τις επόμενες την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του τρίτου και πέμπτου μήνα, αντιστοίχως, από τη βεβαίωση του φόρου.

13.17 Χρόνος καταβολής φόρου εισοδήματος ΙΙ Αν ο φόρος βεβαιώνεται τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο του οικείου οικονομικού έτους, καταβάλλεται σε δύο (2) ίσες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου και η δεύτερη την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του τρίτου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου.

211

Αν ο φόρος βεβαιώνεται το μήνα Οκτώβριο του οικείου οικονομικού έτους και μετά, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου. Αν το συνολικό ποσό της οφειλής, η οποία προκύπτει με βάση την αρχική δήλωση του υπόχρεου, είναι μέχρι το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ για τον ίδιο και για τη σύζυγό του αθροιστικά λαμβανόμενο, τούτο θα καταβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη βεβαίωση του φόρου.

13.18 Εφάπαξ καταβολή φόρου εισοδήματος με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση Όταν ο φόρος που οφείλεται με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση καταβάλλεται εφάπαξ μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης, ανεξάρτητα αν βεβαιώθηκε σε μία ή περισσότερες δόσεις, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν 13.19

οφειλών Εφάπαξ

έκπτωση καταβολή

ενάμισι

φόρου

τοις

εισοδήματος

εκατό με

(1,5%).

βάση

την

τροποποιητική δήλωση Κατά

την

καταβολή

του

φόρου

που

προκύπτει

με

βάση

τροποποιητική δήλωση παρέχεται έκπτωση ποσοστού ενάμισι τοις εκατό (1,5%) στο σύνολο της νέας οφειλής, εφόσον αυτή είναι μικρότερη από την αρχική και ο υπόχρεος κατέβαλε την αρχική οφειλή και έτυχε παρόμοιας έκπτωσης ή κατέβαλε μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης ποσό της αρχικής οφειλής που καλύπτει σε ποσοστό ενενήντα οκτώ και μισό τοις εκατό (98,5%) της νέας

212

οφειλής, εφόσον το λάθος οφείλεται σε υπαιτιότητα της φορολογικής αρχής.

213

214

κεφάλαιο

14

ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΕΣ – ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΕΝΤΕΣ ΦΟΡΟΙ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

14.1 Πίνακας 8: Προκαταβληθέντες – παρακρατηθέντες φόροι

Στον πίνακα αυτό συμπληρώνονται τα ποσά του φόρου που έχουν προκαταβληθεί ή έχουν παρακρατηθεί από τα εισοδήματα που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις του νόμου. Τα ποσά αυτά συμψηφίζονται με το συνολικό φόρο ώστε να προκύψει το τελικό αποτέλεσμα της εκκαθάρισης της φορολογικής δήλωσης.

14.2 Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών Ο εργοδότης που θα απασχολήσει τον εργαζόμενο με σχέση εξαρτημένης εργασίας, θα πρέπει να τον αναγγείλει από την ημέρα της πρόσληψης εντός 7 ημερών στον Ο.Α.Ε.Δ. και στην συνέχεια να τον εγγράψει στο Ι.Κ.Α.. Ο μισθωτός ως αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας του στον εργοδότη αμείβεται με μισθό σε μηναία βάση, ο μισθός

αυτός

δεν

είναι

καθαρός

αφού

υπολογίζονται

και

παρακρατούνται σε αυτόν οι ασφαλιστικές εισφορές – κρατήσεις και ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών.

215

Πέρα από τις κρατήσεις για το Ι.Κ.Α. γίνεται και η παρακράτηση του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.). Ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται σε ετήσια βάση και καταβάλλεται με την προσωρινή δήλωση Φ.Μ.Υ. για κάθε μήνα ή δίμηνο αντίστοιχα και στο τέλος του έτους αθροιστικά γίνεται η οριστική δήλωση Φ.Μ.Υ.. Οι κρατήσεις του εργαζόμενου υπολογίζονται κάθε φορά επάνω στον μικτό μισθό, αυτόν δηλαδή που έχει οριστεί για κάθε κλάδο και δραστηριότητα από την αντίστοιχη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Για τις κλαδικές από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Ο μικτός μισθός είναι αυτός βάση του οποίου υπολογίζονται όλες οι κρατήσεις του εργαζομένου, ο καθαρός μισθός είναι αυτός που προκύπτει από: ΚΑΘΑΡΟΣ ΜΙΣΘΌΣ = ΜΙΚΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ – ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ – ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ Ο καθαρός μισθός είναι η φορολογητέα ύλη, βάση του οποίου θα υπολογιστεί ο ετήσιο μισθός και θα γίνει και η παρακράτηση του Φ.Μ.Υ.. Για τον υπολογισμό του καθαρού μισθού αφαιρούμε μόνο τις κρατήσεις δηλαδή αν έχουμε 1.200 ευρώ μικτό μισθό και κρατήσεις 200 ευρώ, τότε ο καθαρός μισθός είναι 1.200 – 200 = 1.000 ευρώ. Στο τέλος της χρήσης 31/12 θα υποβάλλουμε το Ε7 για όλους τους εργαζόμενους που απασχολούμε στην επιχείρηση ξεχωριστά. Μαζί με το Ε7 θα υποβάλλουμε και τις αντίστοιχες βεβαιώσεις αποδοχών (αντίγραφο) προκειμένου να γίνει και η διασταύρωση των στοιχείων.

216

14.3 Διαδικασία υπολογισμού του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών Οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας θα προσδιορίσουν, το μηνιαίο καθαρό εισόδημα κάθε δικαιούχου αφαιρώντας από το ακαθάριστο ποσό του μισθού ή της σύνταξης ή της οποιασδήποτε καταβαλλόμενης παροχής μόνο

τα

ποσά

των

νόμιμων

κρατήσεων

για

υποχρεωτικές

ασφαλιστικές εισφορές, που για την καταβολή τους βαρύνεται ο μισθωτός ή ο συνταξιούχος. Διευκρινίζεται ότι ο φόρος εισοδήματος δεν εμπίπτει στην έννοια των κρατήσεων που βαρύνουν το δικαιούχο και συνεπώς δεν εκπίπτει από το ακαθάριστο ποσό του μηνιαίου ή του ετήσιου εισοδήματος του μισθωτού ή του συνταξιούχου. Στη συνέχεια οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας κάθε μήνα θα διενεργούν αναγωγή

του

μηνιαίου

καθαρού

πραγματικές

καταβαλλόμενες

προσδιορισθεί

το

συνολικό

εισοδήματος

αποδοχές ετήσιο

με

βάση

προκειμένου

καθαρό

τις να

εισόδημα

κάθε

δικαιούχου.

14.4 Διαφορά προκαταβεβλημένου και παρακρατούμενου φόρου Το ποσό του φόρου που αναλογεί βάσει της φορολογικής κλίμακας κατά περίπτωση, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου μειώνεται κατά ποσοστό 1,5% και το υπόλοιπο αποτελεί το

φόρο

που

πρέπει

να

παρακρατηθεί

217

σε

ετήσια

βάση.

14.5 Παράδειγμα υπολογισμού Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών για αμειβόμενους με μηναίο μισθό, συνταξιούχους και αμειβόμενους με ημερομίσθιο με σχέση μισθωτής εργασίας

Παράδειγμα 1ο Έστω ότι άγαμος μισθωτός του Δημοσίου (για τον οποίο προβλέπεται

αφορολόγητο

ποσό

5.000

ευρώ)

λαμβάνει

για

παράδειγμα καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.650 ευρώ (σταθερές για όλους

τους

μήνες

του

2011),

το

Δεκέμβριο

καθαρό

δώρο

Χριστουγέννων 450 ευρώ, τον Απρίλιο καθαρό δώρο Πάσχα 190 ευρώ και τον Ιούλιο καθαρό επίδομα αδείας 190 ευρώ. Ετήσιο καθαρό εισόδημα: 12 Χ 1.650=19.800 ευρώ Ετήσιος φόρος κλίμακας: 2.370 ευρώ Μείωση φόρου λόγω παρακράτησης: 2.370 Χ 1,5% = 35,55 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατείται κάθε μήνα: 2.370 - 35,55 = 2.334,45 / 12 = 194,54 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Χριστουγέννων: 194,54 Χ (450/1.650)=53,06 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Πάσχα: 194,54 Χ (190/1.650)=22,40 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του επιδόματος αδείας: 194,54 Χ (190/1.650)=22,40 ευρώ

218

Παράδειγμα 2ο Έστω ότι άγαμος μισθωτός του ιδιωτικού τομέα (για τον οποίο προβλέπεται αφορολόγητο ποσό 5.000 ευρώ και για τον οποίο το άθροισμα δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας ισοδυναμεί με δύο μισθούς) λαμβάνει για παράδειγμα καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.650 ευρώ (σταθερές για όλους τους μήνες του 2011), το Δεκέμβριο καθαρό δώρο Χριστουγέννων 1.650 ευρώ, τον Απρίλιο καθαρό δώρο Πάσχα 825 ευρώ και τον Ιούλιο καθαρό επίδομα αδείας 825 ευρώ. Ετήσιο καθαρό εισόδημα: 14 Χ 1.650=23.100 ευρώ Ετήσιος φόρος κλίμακας: 3.195 ευρώ Μείωση φόρου λόγω παρακράτησης: 3.195 Χ 1,5% = 47,92 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατείται κάθε μήνα: 3.195 - 47,92 = 3.147,08/14 = 224,79 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Χριστουγέννων:3.147,08/14 = 224,79 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Πάσχα:3.147,08/28 = 112,39 ευρώ Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του επιδόματος αδείας: 3.147,08/28 = 112,39 ευρώ ΠΡΟΣΟΧΗ: η διαφορά μεταξύ αναλογούντος και παρακρατηθέντος φόρου δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1,5%.

219

14.6 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, όταν υπάρχει σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου Στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ορισμένου χρόνου, αλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, το ποσό της παρακράτησης υπολογίζεται με την εφαρμογή συντελεστή στο ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου, ο οποίος ορίζεται σε τρία τοις εκατό (3%) στο σύνολο του. Συνεπώς, αν το ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου είναι μικρότερο από το ανωτέρω προβλεπόμενο ποσό δεν θα γίνεται παρακράτηση του φόρου. Τονίζεται ότι, αν στον ημερομίσθιο εργάτη καταβάλλονται και πρόσθετες αμοιβές (π.χ. υπερωρίες, επίδομα παραγωγής κτλ.), ο ανωτέρω συντελεστής παρακράτησης θα υπολογίζεται με βάση το ποσό του μέσου ημερομισθίου της περιόδου που καταβάλλονται οι πρόσθετες αμοιβές.

14.7 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών κατά την καταβολή αμοιβών για υπερωριακή εργασία, κλπ. Στις καθαρές αμοιβές για υπερωριακή εργασία, επιχορηγήσεις, επιδόματα, καθώς και στις κάθε άλλου είδους, πρόσθετες αμοιβές ή παροχές, οι οποίες καταβάλλονται τακτικά ή έκτακτα και δεν συνεντέλλονται με τις τακτικές αποδοχές, εφόσον αυτές θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 20% στο συνολικό καθαρό ποσό, όσο και αν είναι αυτό. Ειδικά, σε περίπτωση που ωρομίσθιοι καθηγητές απασχολούνται ταυτόχρονα σε πολλούς εργοδότες, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, όπως συμβαίνει σε καθηγητές που απασχολούνται ταυτόχρονα σε

220

διάφορα φροντιστήρια, οι εργοδότες εκτός από εκείνον που καταβάλλει τις μεγαλύτερες αποδοχές, θα παρακρατούν φόρο με συντελεστή 10%.

14.8 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών σε αναδρομικά εισοδήματα Στα εισοδήματα που καταβάλλονται αναδρομικά, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 46 του ΚΦΕ, ο φόρος που παρακρατείται υπολογίζεται

με

συντελεστή

είκοσι

τοις

εκατό

(20%)

στο

καταβαλλόμενο ποσό.

14.9 Παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών σε επικουρικές συντάξεις, βοηθήματα, κλπ.. Ο υπολογισμός του παρακρατούμενου φόρου, στο καθαρό ποσό των συντάξεων ή άλλων παροχών που καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοήθειας, διενεργείται ως ακολούθως: α) Με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%) αν το καθαρό ποσό της παροχής δεν υπερβαίνει τα δύο χιλιάδες πεντακόσια (2.500) ευρώ ετησίως, β) Με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) αν το καθαρό ποσό της παροχής υπερβαίνει τα δύο χιλιάδες πεντακόσια (2.500) ευρώ και μέχρι

τέσσερις

χιλιάδες

πεντακόσια

(4.500)

ευρώ

ετησίως.

γ) Με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) αν το καθαρό ποσό της παροχής υπερβαίνει τα τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια (4.500) ευρώ ετησίως.

221

14.10 Λοιπές επισημάνσεις επάνω στην παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών 1. Ο φόρος που παρακρατείται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 57 του ΚΦΕ, μειώνεται κατά ποσοστό 1,5% κατά την παρακράτησή του.

2. Επίσης, διευκρινίζεται ότι, κατά την παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών δεν λαμβάνεται υπόψη η μείωση φόρου για μισθωτούς που προσφέρουν υπηρεσίες ή κατοικούν για εννέα (9) τουλάχιστον μήνες μέσα στο έτος στους νομούς που περιγράφονται στην παρ.5 του άρθρου 9 του ΚΦΕ. Η μείωση αυτή του φόρου υπολογίζεται με την εκκαθάριση του φόρου από τις αρμόδιες ΔΟΥ με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

3. Η παρακράτηση η οποία διενεργείται με βάση τις διατάξεις της παρ.8 του άρθρου 9 του ΚΦΕ εφαρμόζεται μόνο για τις αμοιβές που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού για τις υπηρεσίες που παρέχουν σε εμπορικά πλοία.

4. Σε περίπτωση πολλαπλής απασχόλησης ο εργαζόμενος με δήλωσή του στους εργοδότες στους οποίους απασχολείται πρέπει να επιλέγει την κύρια απασχόλησή του με κριτήριο το μεγαλύτερο ποσό αποδοχών που του καταβάλλεται και η παρακράτηση φόρου που θα διενεργεί ο εργοδότης θα γίνεται με βάση τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 57 του ΚΦΕ.

222

Οι εργοδότες που καταβάλλουν τις μικρότερες αποδοχές, θα πρέπει να διενεργούν παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 57 του ΚΦΕ, θεωρουμένων των αποδοχών αυτών ως πρόσθετων αμοιβών, δηλαδή με συντελεστή φόρου 20%.

5. Ακόμα, με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ.5 του άρθρου 6 του ΚΦΕ απαλλάσσονται από τη φορολογία οι μισθοί, συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε πρόσωπα που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και σε πρόσωπα που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80%. Συνεπώς, κατά την καταβολή μισθών, συντάξεων και πάγιας αντιμισθίας στους πιο πάνω δικαιούχους, δεν θα παρακρατείται φόρος εισοδήματος.

6. Επίσης, διευκρινίζεται ότι, για το επιπλέον ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες το οποίο αποκτάται από απασχολούμενους στην επιχείρηση σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' (παροχή κατοικίας σε στελέχη και υπαλλήλους της επιχείρησης) και της περ. στ' (παροχή Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου σε στελέχη της επιχείρησης) της παρ.1 του άρθρου 45 του ΚΦΕ δεν διενεργείται παρακράτηση Φ.Μ.Υ. καθόσον δεν λαμβάνει χώρα καταβολή εισοδήματος.

7. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι, με την παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ΚΦΕ, μεταξύ άλλων ορίζεται, ότι εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες θεωρείται και το εισόδημα που αποκτούν οι δικηγόροι ως πάγια αντιμισθία για παροχή νομικών υπηρεσιών, καθώς και το

223

εισόδημα που αποκτούν οι ξεναγοί οι οποίοι υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 1545/1985. Συνεπώς, κατά την καταβολή στους δικαιούχους των εισοδημάτων αυτής της κατηγορίας έχουν εφαρμογή όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για την παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών.

8. Ακόμα, διευκρινίζεται ότι όταν το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες καταβάλλεται ελεύθερο φόρου, εισόδημα που υπόκειται σε φόρο είναι εκείνο από το οποίο, αν αφαιρεθεί ο φόρος που του αναλογεί, προκύπτει το χωρίς φόρο ποσό που καταβάλλεται στο δικαιούχο.

14.11 Προσωρινή και οριστική δήλωση Φ.Μ.Υ. Οριστική Δήλωση Φ.Μ.Υ. υποβάλλουν όσοι παρακρατούν φόρο από μισθούς και συντάξεις. Η προσωρινή δήλωση ΦΜΥ υποβάλλεται κατά περίπτωση κάθε μήνα ή δίμηνο ή εξάμηνο στην αρμόδια ΔΟΥ του εργοδότη. Στο τέλος του έτους, και μέχρι το μήνα Μάρτιο του επόμενου έτους, όσοι υπέβαλαν προσωρινές δηλώσεις ΦΜΥ πρέπει να υποβάλουν και οριστική δήλωση ΦΜΥ. Για την συμπλήρωση της προσωρινής δήλωσης χρειάζονται τα πλήρη στοιχεία και ο ΑΦΜ του υπόχρεου. Για την συμπλήρωση της οριστικής δήλωσης χρειάζονται τα πλήρη στοιχεία των εργαζομένων, τα σύνολα αποδοχών, φόρων κ.λπ. Με την υποβολή της προσωρινής δήλωσης ΦΜΥ ο υπόχρεος παραλαμβάνει από τη ΔΟΥ διπλότυπο για την καταβολή του φόρου και ένα αντίγραφο της δήλωσης.

224

14.12 Έντυπο προσωρινής δήλωσης Φ.Μ.Υ.

225

14.13 Έντυπο οριστικής δήλωσης Φ.Μ.Υ.

226

κεφάλαιο

15

ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΟΙΚΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΒΑΡΥΝΟΥΝ *Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

15.1 Πίνακας 9Ι: Στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογούμενους και τους βαρύνουν

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο

7:

Πρόσωπα

που

θεωρείται

ότι

βαρύνουν

τους

φορολογουμένους Στον πίνακα συμπληρώνονται τα στοιχεία των υπόψη προσώπων που βαρύνουν τον φορολογούμενο: Θεωρείται

ότι

βαρύνουν

το

φορολογούμενο:

α) Ο ή η σύζυγος που δεν έχει φορολογούμενο εισόδημα. β) Τα ανήλικα άγαμα τέκνα. γ) Τα ενήλικα άγαμα τέκνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού ή εξωτερικού, καθώς και εκείνα τα οποία

παρακολουθούν

δημόσια

ή

επαγγελματικής κατάρτισης στο εσωτερικό.

227

ιδιωτικά

ινστιτούτα

Eιδικά, για τα τέκνα του προηγούμενου εδαφίου, καθώς και για τα τέκνα που δεν σπουδάζουν, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θεωρούνται προστατευόμενα μέλη παρατείνεται μέχρι και δύο έτη, εφόσον κατά τα έτη αυτά είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ. δ) Τα άγαμα τέκνα τα οποία δεν υπάγονται στην προηγούμενη περίπτωση,

εφόσον

υπηρετούν

τη

στρατιωτική

τους

θητεία.

ε) Τα τέκνα που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία. στ) Οι ανιόντες και των δύο συζύγων. ζ) Οι αδελφοί και οι αδελφές και των δύο συζύγων που είναι άγαμοι ή

διαζευγμένοι

ή

τελούν

σε

κατάσταση

χηρείας,

εφόσον

παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική

καθυστέρηση

ή

φυσική

αναπηρία.

η) Οι ανήλικοι ορφανοί από πατέρα και μητέρα, συγγενείς μέχρι τον τρίτο βαθμό οποιουδήποτε από τους συζύγους. Τα πρόσωπα, που αναφέρονται στις περιπτώσεις β' έως η' της προηγούμενης

παραγράφου,

θεωρείται

ότι

βαρύνουν

το

φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημα τους δεν υπερβαίνει το ποσό των δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2.900) Ευρώ ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) Ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση.

228

Στο όριο του εισοδήματος δεν λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που αποκτώνται από το δικαιούχο: α) το τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση γενικά ή από την παραχώρηση της χρήσης ακινήτου χωρίς αντάλλαγμα σε πρόσωπα που είναι συγγενείς με αυτόν μέχρι το δεύτερο βαθμό εξ αίματος, β) τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων, που κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 προστίθενται στο συνολικό εισόδημα του γονέα, γ) έσοδα από διατροφή που καταβάλλεται στο ανήλικο με δικαστική απόφαση ή ύστερα από συμφωνία που καταρτίστηκε

με

συμβολαιογραφικό

έγγραφο

και

δ)

το

εξωιδρυματικό επίδομα της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Ε. και τα προνοιακά επιδόματα που χορηγούνται σε άτομα με διάφορες αναπηρίες. Δε θεωρείται ότι βαρύνει το φορολογούμενο αν ο ανήλικος αποκτά εισόδημα από εμπορικές ή γεωργικές επιχειρήσεις ή αμοιβές από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, ανεξάρτητα από το ποσό του εισοδήματος, εκτός αν το σχετικό δικαίωμα περιήλθε στον ανήλικο από κληρονομιά.

15.2 Πίνακας 9ΙΙ: Στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογούμενους και τους βαρύνουν Επίσης, για τα πρόσωπα του πίνακα 9.2., τη συγγένεια που έχουν μαζί σας ή με τη σύζυγο σας, κατά περίπτωση, καθώς και τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, εφόσον υπάρχει. Για τα προστατευόμενα ενήλικα παιδιά που σπουδάζουν, απαιτείται βεβαίωση της οικείας σχολής εσωτερικού ή εξωτερικού. Για τα άγαμα ενήλικα τέκνα που είναι άνεργα, βεβαίωση του ΟΑΕΔ ότι είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα του.

229

Για τα λοιπά προστατευόμενα μέλη, στοιχεία που να αποδεικνύουν την ηλικία τους και το βαθμό συγγένειας, ότι συνοικούν με το φορολογούμενο και ότι το εισόδημα τους δεν υπερβαίνει τα πιο πάνω ποσό. Ειδικά για τα στρατευμένα παιδιά υποβάλλεται σχετική βεβαίωση της στρατιωτικής υπηρεσίας. Προκειμένου για πρόσωπα που γράφονται στον πίνακα αυτό για πρώτη φορά, απαιτείται συνυποβολή της οικείας ληξιαρχικής πράξης ή βεβαίωσης κατά περίπτωση ή υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 ότι μέσα σε εύλογο χρόνο θα υποβληθεί η απαραίτητη πράξη ή βεβαίωση.

230

κεφάλαιο

16

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΚΕΛΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

16.1 Πίνακας 10: Στοιχεία από το φάκελο του φορολογούμενο

Διατάξεις του νόμου 2238/1994 Άρθρο 52: Προκαταβολή του φόρου Άρθρο 53: Μείωση του προκαταβλητέου φόρου Τα στοιχεία στο πίνακα 10 συμπληρώνονται από την υπηρεσία του Κ.Ε.Π.Υ.Ο. που αφορούν την προκαταβολή φόρου εισοδήματος.

16.2 Υπολογισμός προκαταβολής φόρου επόμενης χρήσης Υπολογίζουμε προκαταβολή φόρου επόμενης χρήσης η οποία υπολογίζεται με ποσοστό 55%

επί του κύριου φόρου και του

συμπληρωματικού. (Δεν υπολογίζεται το χαρτόσημο). Η Τρέχουσα Προκαταβολή μειώνεται μέχρι μηδενισμού, μέσα από παρακρατηθέντες φόρους.

231

Αν έχουμε παρακράτηση π.χ. Φ.Μ.Υ. 200 ευρώ και κύριο φόρο 1.000 η προκαταβολή είναι 1.000 Χ 55% = 550 ευρώ. Σύνολο 1.000 + 550 = 1.550 ευρώ. Η παρακράτηση μειώνει τον κύριο φόρο αλλά και την προκαταβολή για τον επόμενο χρόνο. Άρα έχουμε 1.000 – 200 = 800 και 550 – 200 = 350, σύνολο 800 + 350 = 1.150 ευρώ. Αν ο παρακρατούμενος είναι μεγαλύτερος από την προκαταβολή επόμενης δεν θα υπολογιστεί. Αν έχουμε παρακρατούμενο 600 τότε 1.000 – 600 = 400 και 550 (προκαταβολή) – 600 = 0 άρα σύνολο έχουμε 400 ευρώ. Ο συμπληρωματικός φόρος αν είναι μεγαλύτερος από τον κύριο «προσαρμόζεται» με τον κύριο φόρο.

232

κεφάλαιο

17

ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟ ΠΟΣΟ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2011 και τον κ.ν. 2238/1994

17.1 Πίνακας 11: Επιστρεφόμενο ποσό – στοιχεία λογαριασμού

Η επιστροφή του φόρου εισοδήματος γίνεται μέσω Τραπεζικών Λογαριασμών με τους εξής τρόπους: α) Επιστροφή μέσω λογαριασμού καταθέσεων (ταμιευτηρίου, τρεχούμενο και όψεως) των δικαιούχων και β) Επιστροφή με καταβολή μετρητών στους δικαιούχους από τις τράπεζες.

17.2 Επιστροφή μέσω λογαριασμού καταθέσεων Ειδικότερα για την επιστροφή μέσω λογαριασμού καταθέσεων (περίπτωση α'), ο φορολογούμενος πρέπει να συμπληρώνει τα πιο κάτω στοιχεία στην τέταρτη σελίδα της φορολογικής δήλωσης (πίνακας 11). Στη θέση "ΤΡΑΠΕΖΑ" γράψτε την επωνυμία της τράπεζας, στην οποία τηρείται ο λογαριασμός σας. Δίπλα από τη θέση "ΤΡΑΠΕΖΑ" 233

υπάρχουν τρία τετραγωνάκια στα οποία θα γράψετε τον κωδικό αριθμό της τράπεζας, όπως αυτός φαίνεται στο σχετικό πίνακα. Τέλος, στη θέση "ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΙΒΑΝ" συμπληρώστε προσεκτικά και τους 25 αριθμητικούς χαρακτήρες (εκτός από τους χαρακτήρες GR) του αριθμού λογαριασμού καταθέσεων ΙΒΑΝ που έχετε στην Τράπεζα και θα τον βρείτε τυπωμένο είτε στο τραπεζικό σας Βιβλιάριο, είτε στο έντυπο κίνησης λογαριασμού της Τράπεζας σας.

O λογαριασμός αυτός μπορεί να είναι Ταμιευτηρίου, τρεχούμενος ή όψεως, μόνο. Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία, απευθυνθείτε στην Τράπεζα με την οποία συνεργάζεστε, η οποία και θα σας πληροφορήσει υπεύθυνα για τον ΙΒΑΝ.

17.3 Επιστροφή με καταβολή μετρητών στους δικαιούχους Για την επιστροφή, με καταβολή μετρητών στους δικαιούχους από τις τράπεζες (περίπτωση β'), ο φορολογούμενος πρέπει να συμπληρώσει μόνο την ΕΠΩΝΥΜΙΑ της τράπεζας και τον κωδικό αριθμό της. Δηλαδή, δε θα αναγράφεται ο αριθμός του λογαριασμού. Τα επιστρεφόμενα ποσά θα είναι στη διάθεση των δικαιούχων μετά την ημερομηνία που αναγράφεται στην ειδοποίηση, την οποία θα λάβουν οι φορολογούμενοι και η οποία πρέπει να προσκομίζεται για την είσπραξη της επιστροφής του φόρου. Πρέπει να τονισθεί ότι η επιστροφή των φόρων με την (α) περίπτωση θα είναι έντοκη από την ημερομηνία που θα αναγράφεται στην ειδοποίηση.

234

17.4 Κωδικοί αριθμοί τραπεζών Οι τράπεζες, με τους αντίστοιχους κωδικούς αριθμούς, που μετέχουν στην επιστροφή του φόρου και συνεπώς σ' αυτές οι φορολογούμενοι θα πρέπει να έχουν ανοίξει λογαριασμό για την περίπτωση (α) ή να επιλέξουν μία από αυτές για την περίπτωση (β), είναι οι εξής: ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ALPHA BANK ΓΕΝΙΚΗ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΡΙΘ.

011 012 014 015

ΑΤΤΙΚΗΣ

016

ΠΕΙΡΑΙΩΣ E.F.G. EUROBANK ERGASIAS MARFIN ΕΓΝΑΤΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

017 026 028

ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ PROTON ΤΡΑΠΕΖΑ MILLENNIUM BANK ΑΓΡΟΤΙΚΗ T. BANK ATE ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ PROBANK ΣΥΝΕΤ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΑΝΙΩΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΑΧ.ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ

032

235

ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΡΙΘ.

037 038 043 047 049 054 069 073 087 096

236

κεφάλαιο

18

ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε9) Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

18.1 Αλλαγές στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2012 Από το έτος 2011 υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων είναι ο εργολάβος για τα ακίνητα που συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί από τον οικοπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα που ο τελευταίος θα υποδείξει, εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τριών ετών από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν εκμισθωθεί ή με οποιονδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθεί από τον εργολάβο εντός των τριών αυτών ετών. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή, οι οικοπεδούχοι, επί των ακινήτων των οποίων ανεγείρονται κτίσματα από εργολάβους, οφείλουν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2012 για να διαγράψουν τα ακίνητα που συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί στους εργολάβους ή σε τρίτα πρόσωπα, εφόσον έχουν παρέλθει τρία έτη από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν χρησιμοποιηθεί ή εκμισθωθεί από τους εργολάβους μέσα στα τρία έτη. Αντίθετα, υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων για τα ακίνητα αυτά είναι οι εργολάβοι, οι οποίοι οφείλουν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2012, αναγράφοντας τα ακίνητα που θα λάβουν ως αντάλλαγμα, σύμφωνα με το εργολαβικό προσύμφωνο.

237

Δηλώσεις στοιχείων ακινήτων έτους 2012 για διαγραφή ή αναγραφή από τους οικοπεδούχους ή εργολάβους αντίστοιχα, των ακινήτων σύμφωνα με τα ανωτέρω, υποβάλλονται για οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί εντός του έτους 2008 ή προγενέστερα. Δηλαδή, οι δηλώσεις

στοιχείων

ακινήτων

για

την

ανωτέρω

περίπτωση

υποβάλλονται το πρώτο έτος μετά το έτος συμπλήρωσης της τριετίας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οικοδομική άδεια εκδόθηκε την 12η Φεβρουαρίου 2007. Η σχετική δήλωση μεταβολής στοιχείων ακινήτων πρέπει να υποβληθεί από το έτος 2011, καθώς η τριετία συμπληρώνεται την 12η Φεβρουαρίου 2010 και συνεπώς το έτος 2011 είναι το πρώτο έτος μετά το έτος συμπλήρωσης της τριετίας (2010). Οι οικοπεδούχοι που υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 για να διαγράψουν ακίνητα, σύμφωνα με τα ανωτέρω, συνυποβάλουν φωτοαντίγραφο της οικοδομικής άδειας και του εργολαβικού προσυμφώνου. Τα ίδια παραστατικά συνυποβάλουν και οι εργολάβοι για να αναγράψουν τα εν λόγω ακίνητα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων τους έτους 2011.

18.2 Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων Ε9 Υποχρέωση για υποβολή δήλωσης Ε9 το έτος 2012 έχει: • Κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο που εντός του έτους 2011 απέκτησε εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα.

238

• Κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο που εντός του έτους 2011 είχε οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητά του, τα οποία είχαν δηλωθεί στο έντυπο Ε9 τα προηγούμενα έτη.

• Κάθε υπόχρεος που στις δηλώσεις Ε9 (ετών 2005 έως 2011) συμπεριέλαβε σύζυγο ή λοιπά προστατευόμενα μέλη, εφόσον έχουν επέλθει εντός του έτους 2011 μεταβολές στην οικογενειακή του κατάσταση, όπως αυτή έχει απεικονισθεί στις δηλώσεις Ε9 των προηγούμενων ετών, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν μεταβολές στην περιουσιακή του κατάσταση. Οι μεταβολές στην οικογενειακή κατάσταση που πρέπει να δηλωθούν είναι ο γάμος, εφόσον η σύζυγος έχει ακίνητα, η διάσταση, το διαζύγιο, η παύση χαρακτηρισμού των τέκνων ως προστατευομένων μελών σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) ή ο θάνατος.

• Οικοπεδούχοι και εργολάβοι, εφόσον έχουν υποχρέωση, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ενότητα Α: «ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012» ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ

ότι

διαγραμμίζονται

πάντοτε

οι

ενδείξεις

«ΔΗΛΩΘΗΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ ΣΤΟ Ε9 ΤΑ ΕΤΗ 2005 ΕΩΣ ΚΑΙ 2010» και «ΔΗΛΩΘΗΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ ΣΤΟ Ε9 ΤΟ ΕΤΟΣ 2011» της πρώτης σελίδας του εντύπου, καθώς αποτελούν υποχρεωτικά πεδία.

239

18.3 Τρόπος υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων Οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2012 υποβάλλονται με ηλεκτρονικό τρόπο ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. χωρίς προσαύξηση μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης (31-7-2012).

Ειδικότερα η δήλωση Ε9 υποβάλλεται

χειρόγραφα μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της ηλεκτρονικής υποβολής χωρίς την επιβολή προστίμου στις ακόλουθες περιπτώσεις: α. Όταν ο υπόχρεος σε δήλωση έχει αποβιώσει. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται και η ενημέρωση του τμήματος μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. του υπόχρεου. β. Όταν το υπόχρεο νομικό πρόσωπο έχει διακόψει τις εργασίες του κατά την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης. γ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση που λόγω αποδεδειγμένης αδυναμίας της εφαρμογής ηλεκτρονικής υποβολής δεν επιτρέπεται η υποβολή δήλωσης από τον υπόχρεο. Όσες δηλώσεις έχουν υποβληθεί χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της υπουργικής απόφασης στο Φ.Ε.Κ., δεν υποβάλλονται εκ νέου ηλεκτρονικά. Για την είσοδο στην εφαρμογή θα πρέπει προηγουμένως να κάνει εγγραφή στο σύστημα να λάβει User Name και Password καθώς και να ενεργοποιήσει τον λογαριασμό του αφού λάβει από το μητρώο της Δ.Ο.Υ. τον κλειδάριθμο για την πιστοποίηση του λογαριασμού του.

240

Οι κωδικοί της παραπάνω περίπτωσης χρησιμοποιούνται και για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων των εντύπων Ε1, Ε2, Ε3 σε ηλεκτρονική μορφή. Από την υπηρεσία αυτή δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης των φορολογικών δηλώσεων από προηγούμενα οικονομικά έτη καθώς και των αντίστοιχων εκκαθαριστικών τους. Είσοδος στην εφαρμογή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων Αφού ο χρήστης επισπευτεί την σελίδα www.gsis.gr στην καρτέλα υπηρεσίες προς πολίτες και στην συνέχεια πηγαίνει επάνω στον σύνδεσμο σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων στοιχείων ακινήτων Ε9. Αφού εισάγει τους κωδικούς στην εφαρμογή όπως παρουσιάζεται και στην παρακάτω εικόνα

εμφανίζεται

στην

συνέχεια

η

σελίδα

από

όπου

μπορεί

ο

φορολογούμενος να δει την περιουσιακή του κατάσταση και να

241

πραγματοποιήσει επάνω σε αυτή οποιαδήποτε μεταβολή που αφορούν εμπράγματο δικαίωμα ακινήτου, με προσθήκη, μεταβολή και διαγραφή των ακινήτων που μεταβλήθηκαν κατά το αντίστοιχο οικονομικό έτος.

και να υποβάλει οριστικά το Ε9 για το έτος στο οποίο επήλθαν μεταβολές καθώς και τον προσώπων που εμφανίζουν εμπράγματο δικαίωμα ακινήτου.

18.3 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις οποιασδήποτε μεταβολής των ακινήτων

1. Υποβολή δήλωσης Ε9 για πρώτη φορά το έτος 2012 Τα φυσικά πρόσωπα που δεν είχαν υποχρέωση υποβολής δήλωσης Ε9 τα έτη 2005 έως και 2011, απέκτησαν όμως εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα μέσα στο έτος 2011, θα υποβάλουν δήλωση Ε9 έτους 2012, σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «ΕΙΔΟΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΙΚΗ» στην πρώτη σελίδα του εντύπου. Στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005

242

έως και 2010» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2011» θα σημειωθεί «Χ» στα τετραγωνίδια «ΟΧΙ» για όλα έτη.

2. Εισαγωγή νέου ακινήτου που αποκτήθηκε το έτος 2011 από υπόχρεο που έχει υποβάλει δήλωση Ε9 Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί δήλωση Ε9 έτους 2012, σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «ΕΙΔΟΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΙΚΗ» στην πρώτη σελίδα του εντύπου. Στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως και 2010» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2011» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Η ένδειξη «ΟΧΙ» θα διαγραμμισθεί επίσης, για τα έτη 2005 έως και 2010, σε περιπτώσεις που ο φορολογούμενος υπέβαλε δήλωση στοιχείων ακινήτων σε κάποιο από τα έτη αυτά, χωρίς, ωστόσο, να έχει υποχρέωση σε υποβολή δήλωσης για κανένα έτος, λόγω μη ύπαρξης ακινήτων στην κυριότητα του ιδίου ή της συζύγου ή των προστατευόμενων κατά τον Κ.Φ.Ε. τέκνων του (μη αναγραφή ακινήτων στο εσωτερικό του εντύπου). Ομοίως, ο φορολογούμενος θα διαγραμμίσει «ΟΧΙ», για το έτος 2011, εάν το έτος αυτό υπέβαλε δήλωση στοιχείων ακινήτων χωρίς να αναγράψει ακίνητα στο εσωτερικό του εντύπου. Η ένδειξη «ΝΑΙ» θα διαγραμμισθεί επίσης για τα αντίστοιχα έτη, σε περιπτώσεις που η σύζυγος ή το προστατευόμενο τέκνο υποβάλλουν χωριστά δήλωση στοιχείων ακινήτων (μεταβολή οικογενειακής κατάστασης), εφόσον ακίνητά τους έχουν αναγραφεί σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών του υπόχρεου συζύγου ή γονέα.

243

Ως αύξων αριθμός του νέου ακινήτου, στο εσωτερικό του εντύπου, θα αναγραφεί ο επόμενος αριθμός που ακολουθεί τον τελευταίο αύξοντα αριθμό της τελευταίας υποβληθείσας δήλωσης Ε9 προηγουμένων ετών. ΠΡΟΣΟΧΗ: Κατά την εισαγωγή νέου ακινήτου ή εμπράγματου δικαιώματος δεν συμπληρώνεται η στήλη του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ.), παρά μόνο αυτή του αύξοντα αριθμού. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (δήλωση νέου ακινήτου).

3. Διαγραφή ακινήτου που έχει αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 προηγούμενων ετών Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί δήλωση Ε9 έτους 2012, σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «ΕΙΔΟΣ ΔΗΛΩΣΗΣ - ΑΡΧΙΚΗ» στην πρώτη σελίδα του εντύπου. Στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως και 2010» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2011» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στο εσωτερικό του εντύπου θα αναγραφούν όλα τα στοιχεία του ακινήτου που διαγράφεται. Επισημαίνεται ότι, αν έχουν επέλθει μεταβολές στα στοιχεία του ακινήτου (μετά την πρώτη αναγραφή του) και αυτές έχουν καταχωρηθεί σε δηλώσεις Ε9 προηγούμενων ετών, η αναγραφή των στοιχείων του ακίνητου γίνεται σύμφωνα με την τελευταία περιγραφή αυτού. Εφόσον έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ενιαίου Τέλους Ακινήτων έτους 2008 ή 2009, η αναγραφή του ακινήτου που

244

διαγράφεται γίνεται σύμφωνα με την απεικόνισή του στο αντίστοιχο εκκαθαριστικό σημείωμα. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Κατά

τη

διαγραφή

του

ακινήτου

υποχρεωτικά

αναγράφεται ο Α.Τ.ΑΚ. και όχι ο αύξων αριθμός. Τον Α.Τ.ΑΚ. ο υπόχρεος τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008 ή εάν έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008, τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό του 2009. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 3 (διαγραφή ακινήτου).

4. Μεταβολή στοιχείων ακινήτου που έχει αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 προηγούμενων ετών Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί δήλωση Ε9 έτους 2012, σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «ΕΙΔΟΣ ΔΗΛΩΣΗΣ - ΑΡΧΙΚΗ» στην πρώτη σελίδα του εντύπου. Στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως και 2010» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2011» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στο εσωτερικό του εντύπου θα αναγραφούν όλα τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβάλλεται, στην κατάσταση που είναι την 1η Ιανουαρίου 2012. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Κατά

τη

μεταβολή

του

ακινήτου

υποχρεωτικά

αναγράφεται ο Α.Τ.ΑΚ. και όχι ο αύξων αριθμός. Τον Α.Τ.ΑΚ. ο υπόχρεος τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008 ή εάν έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008,

245

τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό του 2009. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 2 (μεταβολή ακινήτου). ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ ότι στο έντυπο Ε9 έτους 2012 δηλώνεται οποιαδήποτε μεταβολή

στοιχείων

ακινήτων

ή

διαγραφή

ακινήτων

πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά εντός του έτους 2011.

18.4 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις οποιασδήποτε μεταβολής της οικογενειακής κατάστασης του υπόχρεου χωρίς μεταβολή των ακινήτων

1. Μεταβολή της οικογενειακής κατάστασης λόγω γάμου εντός του 2011 Στην περίπτωση αυτή ο υπόχρεος σύζυγος υποβάλλει δήλωση Ε9 έτους 2012 μόνο όταν η σύζυγος έχει εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα, τα οποία έχουν καταχωρηθεί σε δηλώσεις Ε9 τα προηγούμενα έτη. Στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφονται τα στοιχεία της συζύγου διαγραμμίζοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο Σύζυγος» και «Μεταβολή σχέσης Εισαγωγή». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων της συζύγου ή του υπόχρεου συζύγου δεδομένου ότι δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων τους.

246

2. Τέκνο που δεν είναι πλέον προστατευόμενο σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος Υπόχρεος-γονέας που στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών συμπεριέλαβε τα ακίνητα τέκνου του, το οποίο το 2012 δεν είναι προστατευόμενο μέλος σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε., υποβάλλει δήλωση Ε9 έτους 2012 και στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφει το τέκνο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο Τέκνο» και «Μεταβολή σχέσης - Διαγραφή - Άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου που θα υποβληθεί από τον υπόχρεογονέα δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων του τέκνου ή των λοιπών μελών της οικογένειας, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων τους. Το τέκνο δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2012, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων του, με εξαίρεση την περίπτωση 1 της παρούσας ενότητας.

3. Διακοπή σχέσης των συζύγων σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. Στην περίπτωση αυτή ο υπόχρεος σύζυγος που τα προηγούμενα έτη είχε αναγράψει τα ακίνητα της συζύγου του στην κοινή δήλωση στοιχείων ακινήτων, υποβάλλει δήλωση Ε9 έτους 2012 και αναγράφει στην πρώτη σελίδα του εντύπου τη σύζυγο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο - Σύζυγος» και «Μεταβολή σχέσης - Διαγραφή - Άλλη αιτία».

247

Στο

εσωτερικό

του

εντύπου

που

θα

υποβληθεί

από

τον

υπόχρεοσύζυγο δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων της συζύγου και κανένα άλλο ακίνητο που είχε αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία

των

ακινήτων

του

υπόχρεου

συζύγου

ή

τυχόν

προστατευόμενων μελών του. Η σύζυγος δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2012, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων της, με εξαίρεση την περίπτωση 1 της παρούσας ενότητας.

4. Μεταβολή λόγω θανάτου υποχρέου σε δήλωση Ε9 Σε περίπτωση που ο υπόχρεος σε δήλωση απεβίωσε μέχρι 31-12-2011, οι

κληρονόμοι

του

θα

υποβάλουν

έντυπο Ε9

έτους

2012,

συμπληρώνοντας τόσο τα στοιχεία του θανόντος, σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «Διαγραφή λόγω θανάτου», όσο και τα στοιχεία των λοιπών μελών που είχαν αναγραφεί στις δηλώσεις των προηγούμενων ετών του αποβιώσαντος, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις,

δηλαδή

«Σχέση

με

τον

υπόχρεο»

καθώς

και

«Μεταβολή Διαγραφή Άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφεί κανένα ακίνητο.

248

5. Μεταβολή της οικογενειακής κατάστασης λόγω θανάτου της συζύγου ή των προστατευομένων μελών που είχαν ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά Σε περίπτωση που η σύζυγος ή τα προστατευόμενα μέλη του υπόχρεου σε δήλωση απεβίωσαν μέχρι 31-12-2011, ο υπόχρεος θα υποβάλλει έντυπο Ε9 έτους 2012, συμπληρώνοντας τα στοιχεία τους και θα σημειώσει «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο» καθώς και «Μεταβολή σχέσης - Διαγραφή - Λόγω θανάτου». Στο εσωτερικό του εντύπου που θα υποβληθεί από τον υπόχρεο δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων του θανόντος και κανένα άλλο ακίνητο, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν μεταβολές στα στοιχεία των ακινήτων του συζύγου ή των εν ζωή μελών της οικογένειας. Η μη αναγραφή στοιχείων ακινήτων στο εσωτερικό του εντύπου εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις που ο υπόχρεος σύζυγος και τα λοιπά εν ζωή μέλη της οικογένειας δεν είναι κληρονόμοι του θανόντος.

18.5 Τρόπος συμπλήρωσης των δηλώσεων Ε9 έτους 2012 σε περιπτώσεις μεταβολής των ακινήτων με ταυτόχρονη μεταβολή της οικογενειακής κατάστασης

1. Τέκνο που δεν είναι πλέον προστατευόμενο σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. και υπάρχουν μεταβολές στα ακίνητα του την 1η Ιανουαρίου 2012 Το τέκνο το οποίο δεν είναι πλέον προστατευόμενο σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εφόσον επήλθε οποιαδήποτε

249

μεταβολή στα ακίνητα του, οφείλει να υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2012, με την οποία δηλώνει μόνο τις μεταβολές των ακινήτων του. Στο εσωτερικό του εντύπου θα αναγραφούν όλα τα στοιχεία των ακινήτων που προστίθενται, διαγράφονται ή μεταβάλλονται, κατά περίπτωση. Ως αύξων αριθμός των νέων ακινήτων αναγράφεται 20121, 20122 κ.ο.κ.. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Κατά

τη

μεταβολή

ή

διαγραφή

των

ακινήτων

υποχρεωτικά αναγράφεται ο Α.Τ.ΑΚ. και όχι ο αύξων αριθμός. Τον Α.Τ.ΑΚ. ο υπόχρεος τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008 ή εάν έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008, τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό του 2009. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (εισαγωγή νέου ακινήτου) ή 2 (μεταβολή ακινήτου) ή 3 (διαγραφή ακινήτου), κατά περίπτωση. Ο υπόχρεος-γονέας που στις δηλώσεις Ε9 των προηγούμενων ετών συμπεριέλαβε τα ακίνητα του τέκνου, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης Ε9 έτους 2012 προκειμένου να διαγράψει το τέκνο, στην πρώτη σελίδα του εντύπου.

2. Σύζυγος που για οποιοδήποτε λόγο υποβάλλει μόνη (κατά τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε.) δήλωση φορολογίας εισοδήματος και έχει μεταβολές στα ακίνητα της την 1η Ιανουαρίου 2012 Η σύζυγος που υποβάλλει μόνη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, οφείλει να υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2012, εφόσον επήλθε

250

οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητα της εντός του έτους 2011, με την οποία δηλώνει μόνο τις μεταβολές των ακινήτων της. Στο εσωτερικό του εντύπου θα γραφούν όλα τα στοιχεία των ακινήτων που προστίθενται, διαγράφονται ή μεταβάλλονται. Ως αύξων αριθμός των νέων ακινήτων αναγράφεται 20121,20122 κ.ο.κ.. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Κατά

τη

μεταβολή

ή

διαγραφή

των

ακινήτων

υποχρεωτικά αναγράφεται ο Α.Τ.ΑΚ. και όχι ο αύξων αριθμός. Τον Α.Τ.ΑΚ. ο υπόχρεος τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008 ή εάν έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008, τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό του 2009. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (εισαγωγή νέου ακινήτου) ή 2 (μεταβολή ακινήτου) ή 3 (διαγραφή ακινήτου), κατά περίπτωση. Ο υπόχρεος-σύζυγος που στις δηλώσεις Ε9 των προηγούμενων ετών συμπεριέλαβε τα ακίνητα της συζύγου, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης Ε9 έτους 2012 προκειμένου να διαγράψει τη σύζυγο, στην πρώτη σελίδα του εντύπου.

3. Τέλεση γάμου εντός του έτους 2011 με παράλληλη μεταβολή των ακινήτων εντός του ιδίου έτους Στην περίπτωση αυτή ο υπόχρεοςσύζυγος υποβάλλει δήλωση Ε9 έτους 2012 και αναγράφει στην πρώτη σελίδα του εντύπου τα στοιχεία της συζύγου, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο - Σύζυγος» και «Μεταβολή σχέσης Εισαγωγή». Στο εσωτερικό του εντύπου δηλώνονται μόνο οι

251

μεταβολές της περιουσιακής τους κατάστασης, οι οποίες επήλθαν εντός του έτους 2011. Ως αύξων αριθμός των νέων ακινήτων αναγράφεται 20121, 20122 κ.ο.κ., για τα ακίνητα της συζύγου, εφόσον αυτή έχει συμπεριλάβει άλλα ακίνητά της σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών, ενώ για εισαγωγή νέων ακινήτων του συζύγου χρησιμοποιούνται αύξοντες αριθμοί. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Κατά

τη

μεταβολή

ή

διαγραφή

των

ακινήτων

υποχρεωτικά αναγράφεται ο Α.Τ.ΑΚ. και όχι ο αύξων αριθμός. Τον Α.Τ.ΑΚ. ο υπόχρεος τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008 ή εάν έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008, τον μεταφέρει από το εκκαθαριστικό του 2009. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (εισαγωγή νέου ακινήτου) ή 2 (μεταβολή ακινήτου) ή 3 (διαγραφή ακινήτου), κατά περίπτωση.

4. Τέκνο - προστατευόμενο μέλος ή σύζυγος του υποχρέου σε δήλωση, οι οποίοι απέκτησαν ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά για πρώτη φορά το έτος 2011 Στην περίπτωση αυτή ο υπόχρεος (γονέας ή σύζυγος) υποβάλλει δήλωση Ε9 έτους 2012 και αναγράφει στην πρώτη σελίδα του εντύπου τα στοιχεία του τέκνου ή της συζύγου κατά περίπτωση, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις, δηλαδή «Σχέση με τον υπόχρεο Τέκνο» ή «Σχέση με τον υπόχρεο - Σύζυγος» και «Μεταβολή σχέσης - Εισαγωγή». Ως αύξων αριθμός του νέου ακινήτου, στο εσωτερικό του εντύπου, θα αναγραφεί ο επόμενος αριθμός που ακολουθεί

τον

τελευταίο

αύξοντα

252

αριθμό

της

τελευταίας

υποβληθείσας δήλωσης Ε9 προηγούμενων ετών του υποχρέου (γονέα ή συζύγου). ΠΡΟΣΟΧΗ: Κατά την εισαγωγή νέου ακινήτου ή εμπράγματου δικαιώματος δεν συμπληρώνεται η στήλη του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ.), παρά μόνο αυτή του αύξοντα αριθμού. Στη στήλη 24 του πίνακα 1 ή 22 του πίνακα 2 (κωδικός μεταβολής) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (δήλωση νέου ακινήτου).

18.6 Δηλώσεις Ε9 έτους 2012 λοιπών προστατευόμενων μελών του υπόχρεου σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. Για

τις

δηλώσεις

στοιχείων

ακινήτων

(Ε9)

των

λοιπών

προστατευομένων μελών του υποχρέου σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εφαρμόζονται ανάλογα όσα αναφέρονται στις περιπτώσεις Α έως Ε του παρόντος. Υπενθυμίζεται ότι στις περιπτώσεις που συνοικούν και βαρύνουν τον υπόχρεο ανιόντες των συζύγων, ανήλικοι συγγενείς μέχρι τον 3ο βαθμό ορφανοί από πατέρα και μητέρα και ανύπαντροι ή χήροι ή διαζευγμένοι αδελφοί και αδελφές με αναπηρία 67% και πάνω (ΠΙΝΑΚΑΣ 9 περίπτωση 2 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος), αυτός θα υποβάλει έντυπο Ε9 για κάθε έναν από αυτούς στο όνομά τους, εφόσον αυτοί έχουν κυριότητα σε ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά. Ωστόσο, αν οι ανιόντες είναι σύζυγοι, το έντυπο Ε9 θα είναι κοινό γι' αυτούς και θα υποβάλλεται στο όνομα του συζύγου από τον υπόχρεο.

253

Σχετικά με τη συμπλήρωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) των ανωτέρω προστατευόμενων μελών του υποχρέου, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., εφαρμόζονται ανάλογα όσα αναφέρονται στις περιπτώσεις Α έως Ε του παρόντος. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι η δήλωση Ε9 από το έτος 2008 και επόμενα υποβάλλεται αυτοτελώς, δηλαδή ανεξάρτητα από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

254

18.7 Δήλωση Ε9 έτους 2012

255

256

257

258

κεφάλαιο

19

ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ (Ε3) Σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2012 και τον κ.ν. 2238/1994

19.1 Ποιοι υποβάλλουν το έντυπο Ε3 Το έντυπο αυτό υποβάλλεται από όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα

που

ασκούν

επιχείρηση

ή

ελευθέριο

επάγγελμα,

ανεξάρτητα από τη μορφή, το είδος και το χαρακτήρα τους (κερδοσκοπικό

ή

μη),

εφόσον

τηρούν

βιβλία

οποιασδήποτε

κατηγορίας του ΚΒΣ ή υποχρεούνται στην τήρηση τέτοιων βιβλίων και δεν τα τηρούν ή απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων του ΚΒΣ. Δηλαδή υποβάλλεται τόσο από τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, όσο και από τις Ο.Ε. και τις Ε.Ε., τις κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, τις αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, τις συμμετοχικές ή αφανείς, τις κοινοπραξίες της παρ. 2 του άρθρου 2 του ΚΒΣ, τις Ε.Π.Ε., τις Α.Ε., καθώς και τα υπόλοιπα υπόχρεα νομικά πρόσωπα του άρθρου 101 του Ν.2238/1994. Σε περίπτωση που υπάρχουν υποκαταστήματα, υποβάλλεται ένα έντυπο για το σύνολο της επιχείρησης. Το έντυπο Ε3 δεν υποβάλλεται από τα φυσικά πρόσωπα που είναι εταίροι ή μέλη, κατά περίπτωση, των νομικών προσώπων που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο.

259

Οι αλλοδαπές εμποροβιομηχανικές και ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει στη χώρα μας γραφεία, σύμφωνα με τους Α.Ν.378/1968 και Α.Ν.89/1967, όπως ισχύουν, καθώς και οι ημεδαπές ναυτιλιακές επιχειρήσεις που φορολογούνται με τις ειδικές διατάξεις του Ν.27/1975, δεν υποχρεούνται στην υποβολή του εντύπου "Μηχανογραφικού Δελτίου Οικον. Στοιχείων Επιχειρήσεων και Επιτηδευματιών", καθόσον δεν φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας εισοδήματος. Το ίδιο ισχύει και για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις που αποκτούν στην Ελλάδα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακινήτων, αφού δεν έχουν μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας και δεν αποκτούν άλλα εισοδήματα πλην αυτών που αναφέρονται πιο πάνω. Οι αυτοκινητιστές που συμμετέχουν στις Ι.Μ.Ε. διατηρούν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.383/1976, την ιδιότητα του επαγγελματία αυτοκινητιστή σε όλη τη διάρκεια της χρήσης και, κατ' ακολουθία, ως εκμεταλλευτές

αυτοκινήτων

φορτηγών

δημόσιας

χρήσης,

υποχρεούνται από τις διατάξεις του ΚΒΣ να τηρούν βιβλία εσόδων εξόδων και κατά συνέπεια υποβάλλουν κανονικά και το έντυπο αυτό. Οι κοινωνίες λεωφορείων ενταγμένων σε ΚΤΕΛ υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Έντυπο Ε5) στο όνομά τους και με τη δήλωση αυτή συνυποβάλλουν και το Έντυπο Ε3. Σε περίπτωση μετατροπής κατά τη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου 2011 Ε.Ε. σε Ο.Ε. και αντίστροφα, υποβάλλεται μία δήλωση φορολογίας εισοδήματος που περιλαμβάνει τα καθαρά κέρδη όλης της διαχειριστικής περιόδου και ένα μόνο Έντυπο Ε3 με όλα τα δεδομένα.

260

Φυσικά πρόσωπα τα οποία ασκούν γεωργική εκμετάλλευση και τα οποία δεν τηρούν ή τηρούν βιβλία Β' κατηγορίας του ΚΒΣ, δεν συνυποβάλλουν το έντυπο αυτό. Αντίθετα, το έντυπο αυτό θα συνυποβληθεί με το Εντυπο Ε5 από τους υπόχρεους που δηλώνουν εισοδήματα από γεωργική εκμετάλλευση.

19.2 Πώς και πότε υποβάλλεται το έντυπο Ε3 Το Έντυπο Ε3 συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου και υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα. Τρίτο αντίτυπο του εντύπου μπορεί να θεωρηθεί στην οικεία ένδειξη από τον υπάλληλο της ΔΟΥ που παραλαμβάνει τη δήλωση και να επιστραφεί στο φορολογούμενο ως απόδειξη παραλαβής (και όχι ακριβές αντίγραφο αυτού). Το έντυπο αυτό συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου (φυσικού ή νομικού προσώπου), χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα να υποβληθεί χωριστά από το κυρίως έντυπο της δήλωσης. Το Εντυπο Ε3 δύναται να υποβάλλεται σε συνεχή μηχανογραφικά έντυπα, για τα οποία ισχύουν ανάλογα όσα ορίζονται στην υπ' αριθ.

1120810/2760/Α0012/ΠΟΛ.1295/16.11.1995 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

19.3 Πώς συμπληρώνεται το έντυπο Ε3 Κάθε φορολογούμενος από τους υπόχρεους θα συμπληρώνει τους πίνακες εκείνους του εντύπου που τον αφορούν. Αν ο χώρος κάποιου πίνακα του Εντύπου Ε3 δεν επαρκεί για την αναλυτική καταχώριση όλων των σχετικών στοιχείων του υπόχρεου, αυτά θα γράφονται σε χωριστό χαρτί που θα έχει την ίδια

261

γραμμογράφηση με τον οικείο πίνακα και το οποίο θα συρράπτεται στον πίνακα του Εντύπου Ε3 για τον οποίο καταρτίσθηκε. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και απόσπασμα άλλου εντύπου. Σε περίπτωση που πρέπει να σημειωθεί "Χ" σε τετραγωνίδιο και το τετραγωνίδιο έχει λεκτικό και αριθμητικό μέρος, το "Χ" σημειώνεται στο λεκτικό μέρος του τετραγωνιδίου και όχι στο αριθμητικό. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οποιαδήποτε μεταβολή που επήλθε στην κατάσταση της επιχείρησης μέσα στη χρήση του έτους 2011, όπως π.χ. αλλαγή επωνυμίας, αλλαγή έδρας της επιχείρησης, αντικειμένου εργασιών, ίδρυσης ή κατάργησης υποκαταστημάτων - γραφείων - αποθηκών κ.λπ., δεν μπορεί να δηλωθεί στο Έντυπο Ε3, εάν προηγουμένως δεν έχει δηλωθεί στο Τμήμα Μητρώου της αρμόδιας ΔΟΥ. Η μη υποβολή της δήλωσης μεταβολής επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 4 του Ν.2523/1997.

19.4 Συμπλήρωση πινάκων – κωδικών

Κωδικός 002-003: Γράψτε την έναρξη και λήξη της διαχειριστικής περιόδου που αφορά το έντυπο που υποβάλλετε. Κωδικός 004: Συμπληρώνεται από την υπηρεσία. Κωδικός 005: Γράψτε τον κωδικό της αρμόδιας ΔΟΥ που υπάγεται ο φορολογούμενος.

262

Αν πρόκειται για τη σύζυγο που υποχρεούται να υποβάλει το έντυπο στη ΔΟΥ του συζύγου, γράψτε τον κωδικό της ΔΟΥ στην περιφέρεια της οποίας βρίσκεται η επιχείρησή της. Αριστερά από τον κωδικό συμπληρώστε, στον ειδικό χώρο, τη ΔΟΥ που ο κωδικός της αναφέρεται στον Κωδικό 005 του Εντύπου Ε3 (π.χ. Παλαιού Φαλήρου). Κωδικός 006: Γράψτε τον αριθμό φακέλου, εφόσον πρόκειται για Α.Ε. Κωδικός

007:

Γράψτε

τον

κωδικό

της

ΔΟΥ

στην

οποία

συνυποβάλλατε για τελευταία φορά Ε3. Για τη συμπλήρωση του κωδικού αυτού ισχύουν ανάλογα όσα αναφέρθηκαν Κωδικός 008: Διαγραμμίστε με "Χ" το αντίστοιχο τετραγωνίδιο, όταν πρόκειται για υποβολή τροποποιητικού ή ανακλητικού εντύπου. Κωδικός 017: Συμπληρώνεται το αρμόδιο ελεγκτικό κέντρο. Κωδικός 019: Σημειώστε “Χ” στο αντίστοιχο τετραγωνίδιο με την κατηγορία των βιβλίων ΚΒΣ που τηρούσατε κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου ή δεν τηρήσατε, αν και είχατε υποχρέωση. Αν κατά τη διάρκειά της τηρήσατε δύο κατηγορίες βιβλίων, σημειώστε μόνο τη μεγαλύτερη κατηγορία. Εκείνοι που τήρησαν βιβλία Β’ ή Γ’ κατηγορίας, αλλά παράλληλα διατήρησαν και κλάδους για τους οποίους σύμφωνα με τον ΚΒΣ προβλέπεται η τήρηση βιβλίου αγορών (π.χ. πρατήρια υγρών καυσίμων), σημειώνουν “Χ” στα τετραγωνίδια ΑΒ ή ΑΓ, αντίστοιχα. Εφόσον δεν είχατε υποχρέωση τήρησης βιβλίων, ο Κωδικός 019 παραμένει κενός. Κωδικός 726: Εφόσον δεν τηρήσατε βιβλία κατά την κλειόμενη χρήση, διαγραμμίστε το αντίστοιχο τετραγωνίδιο. Η τρίτη επιλογή ισχύει για εκείνους που απαλλάχτηκαν από την τήρηση βιβλίων, με συγκεκριμένη απόφαση προϊσταμένου ΔΟΥ.

263

Κωδικός 730: Χρήσεις που κλείσατε (περαιώσατε) μέσα στην τελευταία διαχειριστική περίοδο, ύστερα από τακτικό έλεγχο ή με αποδοχή του σημειώματος περαίωσης του Ν.3259/04,N. 3697/08 ή Ν.

3888/10 ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, εφόσον το κλείσιμο έχει καταστεί οριστικό. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι το άθροισμα των Κωδικών 730 και 071 πρέπει να ισούται με το άθροισμα του αριθμού 1 πλέον του αριθμού που γράφτηκε στον Κωδικό 071 του Εντύπου Ε3 του προηγούμενου οικονομικού έτους. Επίσης οι χρήσεις οι οποίες υπάγονται στην περαίωση του Ν. 3296/04 (αυτοέλεγχος) γράφονται στον κωδικό αυτό.

19.5 Πίνακας Α΄ Στοιχεία φορολογούμενου

Στον πίνακα αυτό γράφονται τα στοιχεία που αφορούν το φορολογούμενο, ανεξάρτητα εάν αυτός είναι φυσικό ή μη φυσικό πρόσωπο. Σημειώνεται ότι στα μη φυσικά πρόσωπα περιλαμβάνονται τα νομικά πρόσωπα, κερδοσκοπικά ή μη, οι κοινοπραξίες, οι κοινωνίες, η ομάδα περιουσίας, η σχολάζουσα κληρονομιά και οι λοιποί υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, που δεν μπορεί να θεωρηθούν φυσικά πρόσωπα. Κωδικός 018: Γράψτε τον ΑΦΜ του φυσικού ή μη φυσικού προσώπου. Αν πρόκειται για τη σύζυγο που υποχρεούται να υποβάλει το Έντυπο Ε3, γράψτε το δικό της ΑΦΜ.

264

Συμπληρώστε τα πεδία με τον ΑΦΜ από το τέλος προς την αρχή. Τα τρία πρώτα πεδία μένουν κενά. Κωδικός 705: Συμπληρώστε τον κωδικό αριθμό της κύριας δραστηριότητας που ασκεί η επιχείρηση, επιλέγοντας από την Εθνική Ονοματολογία των Οικονομικών Δραστηριοτήτων τετραψήφιο, πενταψήφιο, εξαψήφιο ή τον οκταψήφιο κωδικό, ανάλογα με το βαθμό εξειδίκευσης. Κωδικογράφηση με αριθμό ανώτερο του τετραψήφιου (π.χ. τριψήφιο) δεν επιτρέπεται. Κωδικός 761: Γράψτε τον κωδικό αριθμό της δραστηριότητας που αντιστοιχεί στα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Παράδειγμα: Αν η επιχείρηση έχει από την κύρια δραστηριότητά της, που είναι η παραγωγή τεχνητών κεριών και παρασκευασμένων κεριών (ΚΑΔ 24.51.42), ακαθάριστα έσοδα και από τη δευτερεύουσα δραστηριότητά της, που είναι η παραγωγή στιλβωτικών ουσιών και κρεμών για υποδήματα, έπιπλα, δάπεδα, αμαξώματα, γυαλιά ή μέταλλα (ΚΑΔ 24.51.43), 100.000,00 ευρώ ακαθάριστα έσοδα, στον Κωδικό 761 θα αναγραφεί ο ΚΑΔ 24.51.43.  Γράψτε τη δραστηριότητα από την οποία έχετε τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση της επιχείρησης.  Γράψτε το επώνυμο του επιχειρηματία.  Γράψτε το δεύτερο επώνυμο του επιχειρηματία, μόνο εφόσον αυτό αναφέρεται στην ταυτότητά του. Π.χ. Παππάς-Στάμου Νικόλαος. Στον κωδικό αυτό γράφεται "Στάμου".  Γράψτε το όνομα του επιχειρηματία.  Γράψτε το όνομα του πατέρα του επιχειρηματία.

265

Αν το έντυπο αφορά τη σύζυγο, πρέπει σε κάθε περίπτωση να γραφεί το όνομα του πατέρα της, άσχετα εάν χρησιμοποιεί το πατρικό της επώνυμο ή όχι.  Γράψτε την επωνυμία της επιχείρησης, όπως αναφέρεται στο ισχύον καταστατικό της.  Γράψτε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της επωνυμίας. Οι παρακάτω Κωδικοί 041 συμπληρώνονται μόνο σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης που ανήκει στη σύζυγο. Κωδικός 041: Γράψτε τον ΑΦΜ του συζύγου.  Γράψτε το επώνυμο του συζύγου.  Γράψτε το όνομα του συζύγου.  Γράψτε το όνομα του πατέρα του συζύγου.

19.6 Πίνακας Β΄ Στοιχεία Κ.Β.Σ. Εκδοθέντων στην χρήση

Γράψτε στις οικείες θέσεις: Τον τίτλο της κάθε κατηγορίας στοιχείων του Κ.Β.Σ. που εκδώσατε για τη διαχειριστική περίοδο που έληξε, καθώς και τον αύξοντα αριθμό του πρώτου και του τελευταίου στοιχείου της κάθε κατηγορίας που εκδόθηκε μέσα στη χρήση.

266

Ο πίνακας αυτός δε συμπληρώνεται από όσους τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

19.7 Πίνακας Γ΄ Λοιπά στοιχεία επιχείρησης

Κωδικός 061: Γράψτε το συνολικό αριθμό των υποκαταστημάτων σας.

Αν

δεν

έχετε

υποκαταστήματα,

γράψτε

"0"

(μηδέν).

Συμπεριλάβετε χώρους που είναι υποκαταστήματα κατά την έννοια του ΚΒΣ, ανεξάρτητα αν προκύπτει υποχρέωση τήρησης βιβλίων υποκαταστήματος ή όχι. Μην συμπεριλάβετε εργοτάξια (τεχνικές - οικοδομικές επιχειρήσεις), τα οποία θα γραφούν στον Κωδικό 070 του ίδιου πίνακα, ούτε άλλου είδους πρόσκαιρες εγκαταστάσεις που θα γραφούν στον Κωδικό 073. Υπενθυμίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται εκθέσεις και αποθήκες, όπου δεν λαμβάνει χώρα παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα και φορολογικές αποθήκες του άρθρου 26 του Ν.2859/2000. Κωδικός 062: Γράψτε τον αριθμό των φορολογικών αποθηκών του άρθρου 26 του Ν.2859/2000 των οποίων είσθε ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ. Κωδικός 063: Σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ", αν κατά τη διάρκεια της κλειόμενης χρήσης τηρήσατε βιβλίο αποθήκης με οποιονδήποτε τρόπο, επειδή είχατε υποχρέωση. Αν τηρήσατε βιβλίο αποθήκης, παρόλο που δεν προέκυπτε υποχρέωσή σας από τον ΚΒΣ, σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ".

267

Εάν δεν τηρήσατε βιβλίο αποθήκης (ανεξάρτητα αν είχατε ή όχι υποχρέωση), σημειώστε "Χ" στην ένδειξη "ΟΧΙ". Κωδικός 064: Γράψτε τον αριθμό των αποθηκευτικών χώρων που χρησιμοποιείτε.

Μην

χρησιμοποιείτε

μέσα

συμπεριλάβετε στους

και

αποθήκες

που

της

έδρας

των

χώρους

ή

υποκαταστημάτων. Μόνο αποθήκες που έχουν χαρακτηρισθεί σαν τέτοιες

με

δήλωση

μεταβολών

και

όχι

χώρους

που

έχουν

συμπεριληφθεί στον Κωδικό 061. Κωδικός 065: Γράψτε τον αριθμό των ατόμων που απασχολούνται μόνιμα στην επιχείρηση. Συμπεριλάβετε και τυχόν ελεύθερους επαγγελματίες που απασχολούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση, όπως και τον επιχειρηματία και τυχόν άτομα του περιβάλλοντός του ή τρίτους, έστω και αν δεν έχουν τυπική σχέση εργασίας με την επιχείρηση. Σε περίπτωση που ο αριθμός των απασχολούμενων μέσα στη χρήση δεν ήταν σταθερός, γράψτε το μέσο όρο αυτών. Κωδικός 066: Συμπληρώνεται ανάλογα με τον Κωδικό 063. Κωδικός 067: Ισχύουν ανάλογα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον Κωδικό 064. Κωδικός 068: Ισχύουν ανάλογα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για τον Κωδικό 065. Κωδικός 069: Σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ", αν κατά την κλειόμενη χρήση τηρήσατε υποχρεωτικά Αναλυτική Λογιστική ή στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ", αν τηρήσατε Αναλυτική Λογιστική χωρίς να έχετε υποχρέωση. Αν δεν τηρήσατε, ακόμη και στην περίπτωση που είχατε υποχρέωση, σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΟΧΙ". Κωδικός 070: Γράψτε τα εργοτάξια τεχνικών και οικοδομικών επιχειρήσεων που δεν συμπεριλάβατε στον Κωδικό 061.

268

Κωδικός

071:

Γράψτε

τον

αριθμό

των

χρήσεων

(συμπεριλαμβανομένης και της κλειομένης, για την οποία υποβάλλετε το Έντυπο Ε3) που δεν έχουν περαιωθεί με βάση απόφαση ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Κωδικός 072: Σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ", αν τηρείτε τα βιβλία σας μηχανογραφικά και στο τετραγωνίδιο "ΟΧΙ" σε αντίθετη περίπτωση. Σημειώστε "Χ" στο παραλληλόγραμμο "ΜΕΙΚΤΑ", στην περίπτωση

που

χρησιμοποιείτε

μηχανογραφικό

σύστημα

για

επιμέρους εργασίες τήρησης βιβλίων, ενώ τηρείτε άλλα χειρόγραφα, όπως και στην περίπτωση που τα βιβλία τηρούνται μηχανογραφικά εκτός της έδρας της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι έγκριση του προϊσταμένου της ΔΟΥ γι' αυτό. Κωδικός 073: Γράψτε τον αριθμό των πρόσκαιρων ή άλλων εγκαταστάσεών σας που δεν έχουν συμπεριληφθεί στους Κωδικούς 061, 064, 067, 070 και 062. Κωδικός 074: Γράψτε τον αριθμό των συνδεδεμένων επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 90 του Ν.2190/1920 (περί Α.Ε.), όπως ισχύουν σήμερα. Εάν δεν υπάρχουν συνδεδεμένες επιχειρήσεις, γράψτε "0" (μηδέν). Κωδικός 075: Σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ", αν έχετε υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών και κατάρτισης απογραφής, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ. Σε αντίθετη περίπτωση, σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΟΧΙ". Τέλος, σημειώστε "Χ" στο παραλληλόγραμμο "ΝΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ", σε περίπτωση τήρησης βιβλίου απογραφών παρόλο που δεν προκύπτει τέτοια υποχρέωσή σας από τον ΚΒΣ.

269

Κωδικός

076:

Σημειώστε

πραγματοποιούνται

"Χ"

πωλήσεις

στο μέσω

τετραγωνίδιο διαδικτύου.

"ΝΑΙ", Σε

αν

αντίθετη

περίπτωση, σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΟΧΙ". Κωδικός

077:

Σημειώστε

πραγματοποιούνται

"Χ"

παροχή

στο

τετραγωνίδιο

υπηρεσιών

μέσω

"ΝΑΙ",

αν

διαδικτύου.

Σε

αντίθετη περίπτωση, σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΟΧΙ". Κωδικός 078: Σημειώστε "Χ" στο τετραγωνίδιο "ΝΑΙ", αν τηρούνται τα βιβλία σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π.. Σε αντίθετη περίπτωση, σημειώστε "Χ"

στο

τετραγωνίδιο

παραλληλόγραμμο

"ΝΑΙ

"ΟΧΙ".

Τέλος,

ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ",

σημειώστε σε

"Χ"

στο

περίπτωση

που

τηρούνται προαιρετικά.

19.8 Πίνακας Δ΄ Στοιχεία δηλούντος και υπεύθυνου για τη συμπλήρωση του εντύπου και τη λογιστική παρακολούθηση της επιχείρησης

Κωδικός 736: Σημειώστε «Χ» στην επιλογή που αντιπροσωπεύει την ιδιότητα του προσώπου που υπογράφει το Ε3. Σε περίπτωση που ο δηλών είναι ο ίδιος ο επιχειρηματίας, τα στοιχεία του θα πρέπει να έχουν

ήδη

συμπληρωθεί

στον

παραπάνω

πίνακα

Α'.

Κωδικοί 741: Στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται τα στοιχεία του προσώπου που υπογράφει το έντυπο ως «Ο ΔΗΛΩΝ». Σε περίπτωση που ο δηλών είναι ο ίδιος ο επιχειρηματίας (ατομική επιχείρηση), τα στοιχεία του θα πρέπει να έχουν ήδη αναγραφεί στον

270

πίνακα Α' του εντύπου, οπότε η συμπλήρωση των κωδικών αυτών δεν είναι απαραίτητη. Κωδικός 750: Σημειώστε «Χ» στην επιλογή που αντιπροσωπεύει την ιδιότητα του προσώπου που συμπλήρωσε το έντυπο Ε3. Πρόκειται για τα στοιχεία εκείνου που θα βεβαιώσει την ορθή μεταφορά των δεδομένων από τα βιβλία και τα φορολογικά στοιχεία. Διαγραμμίστε το

τετραγωνίδιο

«ΤΟΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ»

(επιλογή

1)

σε

περίπτωση που έχετε οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα εκτός από αυτή του λογιστή. Εάν είστε λογιστής, μισθωτός της επιχείρησης που αφορά το έντυπο, διαγραμμίστε το τετραγωνίδιο «ΜΙΣΘΩΤΟ ΛΟΓΙΣΤΗ» (επιλογή 2). Τέλος, εάν είστε λογιστής - ελεύθερος επαγγελματίας ή έχετε οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική σχέση με την επιχείρηση, εκτός της παροχής μισθωτής εργασίας, διαγραμμίστε το τελευταίο τετραγωνίδιο «ΛΟΓΙΣΤΗ ΟΧΙ ΜΙΣΘΩΤΟ» (επιλογή 3).

19.9 Πίνακας Ε΄ Στοιχεία για ενοίκια που καταβλήθηκαν και επιδοτήσεις που εισπράχτηκαν

271

Κωδικός 681: Γράψτε το συνολικό ποσό των επιδοτήσεων που τυχόν εισπράξατε

κατά

τη

διάρκεια

της

χρήσης.

Κωδικός 904: Γράψτε το ποσό των συνολικών επιχορηγήσεων που εισπράξατε

κατά

τη

διάρκεια

της

διαχειριστικής

περιόδου.

Κωδικός 905: Γράψτε το σύνολο των ενοικίων που καταβάλατε κατά τη

διάρκεια

της

χρήσης.

Αναλυτική κατάσταση αυτών των ενοικίων, θα πρέπει να αναγραφεί στις

υπόλοιπες

γραμμές

του

πίνακα

E’.

Εάν οι γραμμές του πίνακα δεν επαρκούν, υποβάλατε ξεχωριστή κατάσταση, γραμμογραφημένη με τον ίδιο τρόπο με τον πίνακα ή χρησιμοποιήστε πίνακα από άλλο έντυπο Ε3.  Στήλη “Διεύθυνση εγκατάστασης”: Γράψτε τις διευθύνσεις των εγκαταστάσεων σας (κεντρικού, υποκαταστήματος κτλ).  Στήλη “χαρακτηρισμός εγκατάστασης” Γράψτε ανάλογα εάν είναι κεντρικό, υποκατάστημα, κ.λπ.  Στήλη “Περίοδος μίσθωσης”: Γράψτε το χρονικό διάστημα μέσα στη διαχειριστική περίοδο που αφορά το μίσθωμα που καταβάλατε.  Στήλη “Ονοματεπώνυμο Εκμισθωτή”: Γράψτε το επώνυμο και το όνομα του εκμισθωτή της αντίστοιχης εγκατάστασης. Κωδικοί: 671, 673, 675, 677, 679 Στήλη “Α.Φ.Μ Εκμισθωτή”: Γράψτε τον

Α.Φ.Μ

του

εκμισθωτή

της

αντίστοιχης

εγκατάστασης.

Κωδικοί: 672, 674, 676, 678, 680 Στήλη “Ποσό’’. Γράψτε το Ποσό των ενοικίων που καταβάλατε. Κωδικός 906: Γράψτε τον Α.Φ.Μ. του δωρεάν παραχωρητή. Κωδικός 010: “Α.Φ.Μ. Λογιστή”: Γράφεται ο Α.Φ.Μ του λογιστή της επιχείρησης. Κωδικός 011: “Ημερομηνία υποβολής”: Συμπληρώνεται ανάλογα.

272

Κωδικός 012: “Α.Φ.Μ του υποβάλλοντος την δήλωση”: Γράφεται ο Α.Φ.Μ.

του

υποβάλλοντος

την

δήλωση

(επιχειρηματία

ή

οποιουδήποτε τρίτου με την επίδειξη της ταυτότητάς του.

19.10 Πίνακας ΣΤ΄ Επιχειρήσεις – Ελεύθεροι επαγγελματίες με βιβλία Α΄ , Β΄ κατηγορίας

Στον

πίνακα αυτό

προσδιορίζονται τα καθαρά κέρδη

των

επιχειρήσεων που τα καθαρά τους κέρδη προσδιορίζονται σύμφωνα με το άρθρα 31 και 32 του Ν.2238/1994, όσο και αυτών που τα καθαρά τους κέρδη προσδιορίζονται με τις λοιπές διατάξεις του νόμου αυτού, δηλαδή αυτών που υπάγονται στο νέο σύστημα προσδιορισμού των κερδών, καθώς επίσης και γενικά των ελεύθερων επαγγελματιών.

273

Ειδικότερα, ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών που υπάγονται στα άρθρα 31 και 52 του Ν.2238/1994 με την εφαρμογή του πίνακα αυτού, ανά κατηγορία επιχειρήσεων, διενεργείται ως ακολούθως: Ειδικότερα: Υποπίνακας α' - Αγορές. Στον υποπίνακα αυτόν γράφονται οι αγορές που έγιναν κατά τη διάρκεια της χρήσης με τη διάκριση στους κωδικούς 231, 235, 239, 243, 247 των αγορών εσωτερικού και στους κωδικούς 232, 236,240,244,248 των εισαγωγών. Υποπίνακας β' - Απογραφή. Δίνονται διευκρινήσεις παρακάτω. Υποπίνακας δ' - Δαπάνες. Γράψτε τις δαπάνες κατά είδος. Κωδικοί 522 - 523 - 524: Γράψτε τις αμοιβές προσωπικού, συμπεριλαμβάνοντας

τις

εργοδοτικές

εισφορές.

Κωδικοί 525 - 526 - 527: Γράψτε τις αμοιβές και τα έξοδα που καταβάλατε σε ελεύθερους επαγγελματίες και λοιπούς τρίτους. Κωδικοί 528 - 529 - 530: Γράψτε τα μισθώματα της χρήσης, όπως και τις δαπάνες για ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κτλ. του επαγγελματικού σας χώρου, καθώς και τους φόρους, τέλη και λοιπά έξοδα που καταβλήθηκαν στη χρήση. Κωδικοί 528 - 529 - 530: Ιδιόχρηση Κωδικοί 534 - 535 - 536: Γράψτε τα έξοδα κίνησης και συντήρησης των

μεταφορικών

μέσων

που

χρησιμοποιείτε

για

τους

επαγγελματικούς σας σκοπούς, όπως επίσης και άλλα έξοδα π.χ. για

274

έντυπα και γραφικά, για φωτοαντίγραφα, έξοδα που κάνατε για περιποίηση του προσωπικού ή των πελατών σας και άλλα έξοδα που δεν ανήκουν στις προηγούμενες κατηγορίες. Κωδικοί 537 - 538 - 539: Γράψτε τους δεδουλευμένους τόκους δανείων που έχετε συνάψει για επαγγελματικούς σκοπούς και αναλογούν στη χρήση. Κωδικοί 541 - 542 - 543: Γράψτε τις αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων της κλεισμένης χρήσης. Υποπίνακας γ' - Ακαθάριστα έσοδα εμπορίας - μεταποίησης. Κωδικοί 263, 266, 269 και 272: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις, Κωδικός

αντίστοιχα 273:

Γράψτε

σε

κάθε

τα

λοιπά

κωδικό

που

ακαθάριστα

αφορά.

έσοδα

της

δραστηριότητας. Υποπίνακας

στ'

-

Ακαθάριστα

έσοδα

παροχής

υπηρεσιών.

Κωδικός 279: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από παροχή υπηρεσιών στο Δημόσιο. Κωδικοί 276 και 519: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από παροχή υπηρεσιών,

κατά

τη

διαχειριστική

περίοδο

που

έληξε

και

συμπληρώστε στη διάστικτη γραμμή το είδος των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν. Κωδικός 282: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από λοιπές πράξεις που δεν αναφέρονται στους άλλους κωδικούς του υποπίνακα αυτού, κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε.

275

Υποπίνακας ζ' - Ακαθάριστα έσοδα ελεύθερων επαγγελματιών (άρθρο 48 ν. 2238/1994). Κωδικός 274: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε, τα οποία προέρχονται από την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες. Κωδικός 277: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε, τα οποία προέρχονται από την παροχή υπηρεσιών προς το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ασφαλιστικά Ταμεία. Κωδικός 280: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε, τα

οποία

προέρχονται

επιτηδευματίες,

οι

ακαθάριστων

εσόδων,

από

οποίοι

την

κατά

παροχή την

υπηρεσιών

καταβολή

παρακράτησαν

φόρο

αυτών

προς των

εισοδήματος.

Κωδικός 275: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος του μηχανικού, κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε. Κωδικός 278: Γράψτε τα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε, τα οποία δεν τα έχετε περιλάβει στα ακαθάριστα έσοδα που έχετε γράψει

στους

κωδικούς

274,

275,

277

και

280.

Ειδικότερα, ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών που υπάγονται στα άρθρα 31 και 32 του ν. 2238/1994 με την εφαρμογή του πίνακα αυτού, ανά κατηγορία επιχειρήσεων, διενεργείται ως ακολούθως:

276

στ) Εξωλογιστικός προσδιορισμός κερδών επιχ/σεων με βιβλία Α' και Β' κατ.(άρθρ. 32 του ν. 2238/1994 και ακαθάριστα έσοδα ανά Μ.Σ.Κ.Κ. και βιβλία Β' κατηγ. Για την εξεύρεση των εξωλογιστικών κερδών των επιχειρήσεων αυτών χρησιμοποιείται ο υποπίνακας στ' και το συνολικό ποσό καθαρών κερδών του κωδικού 345 μεταφέρεται στον κωδικό 346 του υποπίνακα Ζ'. Σε περίπτωση που οι γραμμές του υποπίνακα στ' δεν επαρκούν για να αναφέρετε όλες τις επαγγελματικές σας δραστηριότητες, πρέπει να συμπληρώσετε τις έξι (6) πρώτες γραμμές του πίνακα και στη συνέχεια να συμπληρώσετε τις υπόλοιπες δραστηριότητες σας σε κατάσταση, που θα φέρει την ίδια γραμμογράφηση με τον υποπίνακα αυτό (μπορεί να αποκοπεί ο υποπίνακας από άλλο έντυπο) και τα αθροίσματα της κατάστασης αυτής θα μεταφερθούν στην έβδομη (7η) σειρά (κωδικοί 834, 835 και 836). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα γενικά σύνολα θα γραφτούν στους κωδικούς 343, 344 και 345, αντίστοιχα., Στήλη «Κωδικός αριθ. πινάκων Μ.Σ.Κ.Κ.»: Γράψτε τον κωδικό αριθμό του Μ.Σ.Κ.Κ. που προβλέπεται για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, όπως αυτός αναφέρεται στο σχετικό πίνακα συντελεστών

καθαρού

κέρδους.

Αν

για

τη

συγκεκριμένη

δραστηριότητα σας ή συναφή ή συγγενή με αυτή δεν προβλέπεται Μ.Σ.Κ.Κ., συμπληρώστε την όγδοη (8η) γραμμή του υποπίνακα (κωδικοί 339, 340 και 341).

277

η) Λογιστικός προσδιορισμός καθαρών κερδών επιχειρήσεων με βιβλία Β' Κατηγορίας Εμπορίας – Μεταποίησης Για την εξεύρεση των λογιστικών κερδών των επιχειρήσεων αυτών, στο ποσό του κωδικού 520 του υποπίνακα β' προστίθεται το άθροισμα των κωδικών 251 και 252 του υποπίνακα α' και από το άθροισμα που προκύπτει αφαιρείται το ποσό του κωδικού 521 του υποπίνακα β'. Το κόστος πωληθέντων ή παραχθέντων που προκύπτει με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται στον κωδικό 552 του υποπίνακα η'. Τα ποσά των κωδικών 540 του υποπίνακα γ' και 544 του υποπίνακα δ' μεταφέρονται αντίστοιχα στους κωδικούς 548 και 556 του υπόπίνακα ή, Στον κωδικό 564 του υποπίνακα η' αναγράφεται το ποσό των δαπανών που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία και έχουν μεταφερθεί στους κωδικούς 522 έως και 541 του υποπίνακα δ', οι οποίες δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν.2238/1994. Το ποσό του κωδικού 568 του υποπίνακα η' μεταφέρεται στον κωδικό 346 του πίνακα Ζ'. Ειδικότερα, όσον αφορά τη συμπλήρωση των κωδικών 256 έως και 270 του υποπίνακα β, για τους επιτηδευματίες που δεν είχαν υποχρέωση απογραφής στις 31-12-2011, στην τελευταία σελίδα του εντύπου και στο χώρο με τις σημειώσεις φορολογουμένου θα αναγραφούν τα ποσά των αγορών των εμπορεύσιμων στοιχείων (που προβλέπονται γενικά από τον Κ.Β.Σ. να απογράφονται), ανά είδος, της χρήσης 2011, οι δε κωδικοί αυτοί του υποπίνακα β' θα συμπληρωθούν με το ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) των αγορών αυτών της χρήσης 2011.

278

Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση αυτή αναγράφονται τα ποσά ανά είδος εμπορεύσιμων στοιχείων (που προβλέπεται γενικά από τον Κ.Β.Σ. να απογράφεται) π.χ. για αγορές πρώτων και βοηθητικών υλών χρήσης 2010 15.000.00 ευρώ και αγορές π.χ. ανταλλακτικών παγίων χρήσης 2010 (που δεν προβλέπεται η απογραφή τους) 5.000, ευρώ, στον υποπίνακα β' των απογραφών θα συμπληρωθεί ο κωδικός 261 με το ποσό των 1.500,00 ευρώ (15.000,00 Χ 10%). Κατά συνέπεια, αναγράφεται

γενικά

το

είδος

του

εμπορεύσιμου

στοιχείου

(εμπορεύματα γενικά - πρώτες και βοηθητικές ύλες γενικά κτλ.) και όχι η επιμέρους διάκριση αυτών π.χ. διάκριση των εμπορευμάτων στα είδη αυτών. Παροχής Υπηρεσίων Για την εξεύρεση των λογιστικών κερδών των επιχειρήσεων αυτών, τα ποσά των κωδικών 547 του υποπίνακα ε' και 545 του υποπίνακα δ' μεταφέρονται αντίστοιχα στους κωδικούς 549 και 557 του υπόπίνακα

η.

Στον κωδικό 565 του υποπίνακα η' αναγράφεται το ποσό των δαπανών που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία και έχουν μεταφερθεί στους κωδικούς 523 έως και 542 του υποπίνακα δ', οι οποίες δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν.2238/1994. Το ποσό του κωδικού 569 του υποπίνακα η' μεταφέρεται στον κωδικό 346 του πίνακα Ζ'. Ελεύθερων Επαγγελματιών Για την εξεύρεση των λογιστικών κερδών των επιχειρήσεων αυτών, τα ποσά των κωδικών 283 του υποπίνακα ε' και 546 του υποπίνακα

279

δ' μεταφέρονται αντίστοιχα στους κωδικούς 550 και 558 του υπόπίνακα ή Στον κωδικό 566 του υποπίνακα η' αναγράφεται το ποσό των δαπανών που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία και έχουν μεταφερθεί στους κωδικούς 524 έως και 543 του υποπίνακα δ', οι οποίες δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν.2238/1994. Το ποσό του κωδικού 570 του υποπίνακα η' μεταφέρεται στον κωδικό 346 του πίνακα Ζ'. Για πρώτη φορά εφέτος θα συμπληρώνεται και η κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης (σύμφωνα με την § 9 του άρθρου 17 του ν.3842/2010) η οποία περιλαμβάνει πίνακα με τα ποσά της φορολογικής αναμόρφωσης κατά κατηγορία δαπανών, πίνακα με τα ποσά των φόρων που έχουν αποδοθεί, πίνακα στον οποίο θα αναγράφονται ο αριθμός των κινητών τηλεφώνων και ο αριθμός των απασχολουμένων στην επιχείρηση και πίνακα στον οποίο θα περιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα της επιχείρησης με τα κυβικά τους. ΠΡΟΣΟΧΗ: Το σύνολο που προκύπτει από τον πίνακα της φορολογικής αναμόρφωσης θα μεταφέρεται : 1) για τις ατομικές επιχειρήσεις και για τους υπόχρεους της παραγρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. που τηρούν βιβλία Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. ανάλογα με την δραστηριότητα, στους κωδικούς 564, 565 και 566 του υποπίνακα η΄ του πίνακα ΣΤ΄ της 2ης σελίδας του εντύπου Ε3 .

2) για τις ατομικές επιχειρήσεις και για τους υπόχρεους της παραγρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. στις "Σημειώσεις Φορολογουμένου" , της τέταρτης σελίδας του ίδιου εντύπου, θα αναγράφεται το συνολικό ποσό που θα προκύπτει από

280

την κατάσταση αναμόρφωσης (ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ: ………….…………. ΕΥΡΩ ) , με την σημείωση ότι για τους τελευταίους (υπόχρεοι παραγρ. 4 άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε.) στη συνέχεια θα μεταφέρεται στον κωδ. 022 της δεύτερης σελίδας του εντύπου Ε5. Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται να συμπληρωθούν οι υπόλοιποι κωδικοί 018,019,020,450,021, και 023 της ίδιας σελίδας.

19.11 Πίνακας Ζ΄ Προσδιορισμός καθαρών φορολογητέων κερδών επιχειρήσεων με βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας και ελεύθερων επαγγελματιών

Κωδικοί 840, 592, 336, 318, 312, 313, 382, 383, 384: συμπληρώνονται ανάλογα. Κωδικός 840: Αναγράφονται τα έσοδα σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 32 και 50 ν.2238/1994 Κωδικός 592: Αφορολόγητες εκπτώσεις αναπτυξιακών νόμων. Κωδικός 336: Μόνο στην περίπτωση εξωλογιστικού προσδιορισμού. Κωδικός 313: 1.500 ευρώ έκπτωση για κάθε άτομο που απασχολεί η επιχείρηση. Κωδικός 336: Μόνο στην περίπτωση εξωλογιστικού προσδιορισμού. Κωδικός 382: Αναγράφεται το ποσό της επένδυσης για παραγωγή κινημ. έργων της παρ. 9 του άρθρου 73, ν.3842/2010.

281

Τα τελικά φορολογητέα καθαρά κέρδη τα οποία γράφονται στον κωδικό 346 του υποπίνακα Ζ' μεταφέρονται στις οικείες ενδείξεις του εντύπου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (έντυπο Ε1) ή των υπόχρεων της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994 (έντυπο Ε5). Επισημαίνεται ότι για τις επιχειρήσεις που στην έναρξη της χρήσης του έτους 2011 προσδιόριζαν τα κέρδη τους τεκμαρτά είτε προβλεπόταν η καταβολή ετήσιου ποσού φόρου( άρθρο 33 ν.2238/94) και με τις διατάξεις του ν.3842/2010 εντάχθηκαν στην τήρηση βιβλίων Β΄ κατηγορίας του ΚΒΣ και ως εκ τούτου προσδιορίζουν τα κέρδη τους λογιστικά, στον πίνακα Ι΄ του εντύπου Ε3, θα μεταφέρουν μόνο τα δεδομένα των βιβλίων και στοιχείων.

19.12 Πίνακας Η΄ Γενικές οικονομικές πληροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

282

Υποπίνακας α' – Ισολογισμού Κωδικοί 161–192: Οι μονοί κωδικοί συμπληρώνονται με τα στοιχεία έναρξης της διαχειριστικής περιόδου και οι ζυγοί με τα στοιχεία λήξης. Εάν πρόκειται για υπερδωδεκάμηνη πρώτη χρήση, ως διαχειριστική

περίοδος

λαμβάνεται

όλο

το

υπερδωδεκάμηνο

διάστημα και στη στήλη «Εναρξης» αναγράφονται τα στοιχεία του αρχικού ισολογισμού έναρξης. Σε περίπτωση που υποβάλατε Έντυπο Ε3 κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος με συμπληρωμένη τη στήλη «Λήξης», δεν χρειάζεται να συμπληρώσετε τη στήλη «Έναρξης», αφού τα στοιχεία της είναι ήδη γνωστά. Οι περιγραφές των κωδικών, αλλά και οι εντός παρενθέσεως δείκτες που τις συνοδεύουν, προέρχονται από το υπόδειγμα ισολογισμού που περιλαμβάνεται στο Π.Δ.1123/1980 (ΕΓΛΣ) που ισχύει σήμερα. Υποπίνακας β' – Εσοδα: Γράψτε τα στοιχεία του υποπίνακα, μεταφέροντάς τα από τις αντίστοιχες λογιστικές καταστάσεις της επιχείρησης. Υποπίνακας γ' – Κόστη: Οι κωδικοί του υποπίνακα αυτού είναι πληροφοριακοί. Τα ποσά που θα αναγραφούν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στους Κωδ. 404 και 408 του Υποπίνακα γ' του Πίνακα Η' (κόστος προϊόντων – εμπορευμάτων). Υποπίνακας δ' – Δαπάνες Κωδικός 461: Ο κωδικός αυτός είναι πληροφοριακός. Το ποσό του κωδικού αυτού πρέπει να περιλαμβάνεται στα ποσά των κωδικών του Υποπίνακα στ' του Πίνακα Η'. Η διαφορά του ποσού του

283

κωδικού αυτού από το άθροισμα των κωδικών του Υποπίνακα β' του Πίνακα Η' θα πρέπει να δίνουν τα κέρδη της επιχείρησης από τον κλάδο παροχής υπηρεσιών. Κωδικός 477: Το ποσό του κωδικού αυτού μεταφέρεται από τις λογιστικές καταστάσεις της εταιρίας και δεν περιλαμβάνεται στα ποσά των κωδικών του Υποπίνακα στ' του Πίνακα Η'.

19.13 Πίνακας Θ΄ Γενικές οικονομικές πληροφορίες επιχειρήσεων με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

Υποπίνακας α' – Πωλήσεις: Στους κωδικούς του πίνακα αυτού αναγράφονται κατ' είδος οι πωλήσεις της επιχείρησης. Οι κωδικοί που αναφέρονται οι πωλήσεις για λογαριασμό τρίτων, όπως και εκείνοι που αναφέρονται σε πωλήσεις παγίων, δεν αθροίζονται στο

284

σύνολο πωλήσεων, όπως αυτό αναγράφεται στους Κωδ. 488, 863, 864, 865 και 866. Υποπίνακας β' – Έσοδα από παροχή υπηρεσιών: Ο πίνακας συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ή από τις μικτές επιχειρήσεις για τον κλάδο παροχής υπηρεσιών. Το λεκτικό των Κωδ. 457, 876 και 877 συμπληρώνεται κατά περίπτωση. Υποπίνακας γ' – Κόστος προϊόντων – εμπορευμάτων (κλειόμενη χρήση): Γράψτε τα αντίστοιχα κόστη, όπως προσδιορίστηκαν κατά την κατάστρωση των αποτελεσμάτων της χρήσης. Υποπίνακας δ' – Αγορές: Γράψτε τις αγορές της χρήσης από το εσωτερικό, από τρίτες χώρες και τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις κατ’ είδος, στην αντίστοιχη γραμμή και στήλη. Στους Κωδ. 878–880 γράψτε τις αγορές παγίων κατ' είδος. Τα ποσά των κωδικών αυτών δεν αθροίζονται στα σύνολα αγορών (Κωδ. 421– 423). Υποπίνακας ε' – Απογραφή εμπορεύσιμων στοιχείων, πρώτων και βοηθητικών υλών: Γράψτε την απογραφή αποθεμάτων έναρξης και λήξης της κλειόμενης χρήσης κατ' είδος, όπως εμφανίζεται στην Κατάσταση Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης. Σε περίπτωση που υποβάλατε Έντυπο Ε3 κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος με συμπληρωμένη τη στήλη «Λήξης», δεν χρειάζεται να συμπληρώσετε τη στήλη «Έναρξης», αφού τα ποσά είναι ήδη γνωστά.

285

Υποπίνακας στ' – Δαπάνες (συνολικά): Συμπληρώστε τους κωδικούς με τις αντίστοιχες δαπάνες κατά πρωτοβάθμιο λογαριασμό, όπως εμφανίζονται σε κάθε κωδικό. Στον Κωδ. 460, εφόσον το πρόσημο του αθροίσματος είναι θετικό (+), δεν χρειάζεται το πρόσημο αυτό να αναγραφεί. Σημειώνεται ότι τυχόν δαπάνες παραγωγής που γράφτηκαν στον Κωδ. 428, θα συμπεριληφθούν και στις δαπάνες του υποπίνακα αυτού. Υποπίνακας ζ' – Αποτελέσματα και δείκτες Στον Κωδ. 463 γράψτε το μικτό αποτέλεσμα από παροχή υπηρεσιών (θα πρέπει να είναι το αλγεβρικό άθροισμα των Κωδ. 453 + 874 + 875 + 455 + 457 + 876 + 877 μείον 461). Στον Κωδ. 496 γράψτε το μικτό αποτέλεσμα από πωλήσεις (θα πρέπει να είναι το αλγεβρικό άθροισμα των Κωδ. 488 + 863 + 864 + 865 + 866 μείον 434). Στους Κωδ. 473, 479, 481 και 485 μεταφέρονται τα αντίστοιχα ποσά από τις λογιστικές καταστάσεις της επιχείρησης. Στον Κωδ. 500 αναγράφεται ο συντελεστής μικτού κέρδους, εκπεφρασμένος σε ποσοστιαίες μονάδες επί του κόστους πωληθέντων [(πωλήσεις – κόστος πωληθέντων) : κόστος πωληθέντων x 100]. Στον Κωδ. 504 αναγράφεται ο συντελεστής μικτού κέρδους, εκπεφρασμένος σε ποσοστιαίες μονάδες επί της αξίας των πωλήσεων [(πωλήσεις – κόστος πωληθέντων) : πωλήσεις x 100]. Στον Κωδ. 884 αναγράφεται ο συντελεστής παροχής υπηρεσιών επί εσόδων από παροχή υπηρεσιών [(έσοδα ΠΥ – δαπάνες ΠΥ) : έσοδα ΠΥ x 100].

286

Υποπίνακας η' – Έσοδα κατά Μ.Σ.Κ.Κ. Στήλη «Κωδικός αριθ. πινάκων Μ.Σ.Κ.Κ.» (Μοναδικοί Συντελεστές Καθαρού Κέρδους): Γράψτε τον κωδικό αριθμό του ΜΣΚΚ που προβλέπεται για τη συγκεκριμένη δραστηριότητά σας, όπως αυτός αναφέρεται στον πίνακα συντελεστών καθαρού κέρδους επί πωλήσεων (1057481/16701/Γ0012/ΠΟΛ.1122/19.5.1994). Αν για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα ή για συναφή ή συγγενή μ’ αυτή δεν προβλέπεται ΜΣΚΚ, μην συμπληρώσετε τη σχετική γραμμή, αλλά συμπληρώστε μόνο το έσοδο που αντιστοιχεί σ' αυτή στον Κωδ. 886. Στήλη «Έσοδα κατά Μ.Σ.Κ.Κ.»: Συμπληρώστε τα έσοδα που αντιστοιχούν στην κάθε μία συγκεκριμένη δραστηριότητα.

19.14 Πίνακας Ι΄ Ακαθάριστα έσοδα & καθαρά κέρδη αυτοελέγχου με βάση το άρθρο 15 του ν. 3296/2004 (για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες)

α. Επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων : Οι επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων (κ.α. 125) τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει από τον

287

πολλαπλασιασμό

του

αθροίσματος

του

κόστους

πωληθέντων

(εμπορευμάτων ή προϊόντων) (κ.α.121) και των εξόδων και δαπανών, συμπεριλαμβανομένων σε κάθε περίπτωση και των αποσβέσεων που αναλογούν (κ.α. 122), με το συντελεστή αναγωγής (κ.α. 101) αυτού σε ακαθάριστα έσοδα. Ως συντελεστής αναγωγής λαμβάνεται ο συντελεστής που προκύπτει από τη σχέση του κλάσματος που αριθμητή έχει τον αριθμό εκατό (100) και παρονομαστή τον αριθμό εκατό (100) μείον τον προβλεπόμενο μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους (Μ.Σ.Κ.Κ.). Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται για την επιχείρηση Μ.Σ.Κ.Κ., εφαρμόζεται ο μέσος όρος των Μ.Σ.Κ.Κ. του οικείου πίνακα στον οποίο αυτή εντάσσεται. Προκειμένου για επιχειρήσεις με περισσότερους του ενός Μ.Σ.Κ.Κ., εφαρμόζεται ο μέσος σταθμικός συντελεστής που προκύπτει από τη διαίρεση των συνολικών καθαρών κερδών που προκύπτουν με την εφαρμογή των Μ.Σ.Κ.Κ. κατά κατηγορία ακαθάριστων εσόδων δια των συνολικών ακαθάριστων

εσόδων

της

διαχειριστικής

περιόδου.

Εφόσον κατά τον υπολογισμό του συντελεστή αναγωγής προκύπτει δεκαδικός αριθμός με περισσότερα από πέντε δεκαδικά ψηφία αυτού.( π.χ. ο συντελεστής αναγωγής 1,234567901 περιορίζεται σε 1,23456.). β. Επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών: Οι επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων (κ.α. 105) τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αθροίσματος των εξόδων και δαπανών, συμπεριλαμβανομένων σε κάθε περίπτωση και των αποσβέσεων που αναλογούν (κ.α. 102), με το συντελεστή αναγωγής αυτού σε ακαθάριστα έσοδα. Ως συντελεστής αναγωγής

288

(κ.α. 104) λαμβάνεται ο συντελεστής που προκύπτει από τη σχέση του κλάσματος που αριθμητή έχει τον αριθμό εκατό (100) και παρονομαστή τον αριθμό εκατό (100) μείον τον προβλεπόμενο μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους (Μ.Σ.Κ.Κ.). Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται για την επιχείρηση Μ.Σ.Κ.Κ., εφαρμόζεται ο μέσος όρος των Μ.Σ.Κ.Κ. του οικείου πίνακα στον οποίο αυτή εντάσσεται. Προκειμένου για επιχειρήσεις με περισσότερους του ενός Μ.Σ.Κ.Κ., εφαρμόζεται ο μέσος σταθμικός συντελεστής που προκύπτει από τη διαίρεση των συνολικών καθαρών κερδών που προκύπτουν με την εφαρμογή των Μ.Σ.Κ.Κ. κατά κατηγορία ακαθάριστων εσόδων δια των συνολικών ακαθάριστων εσόδων της διαχειριστικής περιόδου. Δηλαδή και οι επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών, προκειμένου να υπαχθούν στον αυτοέλεγχο, πρέπει να δηλώνουν το ποσό ακαθάριστων εσόδων που προκύπτει με την ίδια μέθοδο όπως και στις

επιχειρήσεις

προϊόντων.

πώλησης

Επομένως,

όσα

εμπορευμάτων

ή

αναφέρονται

και

στην

παραγωγής προηγούμενη

περίπτωση α' για τις επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων, σχετικά με τα έξοδα και τις δαπάνες καθώς και τις αποσβέσεις, ισχύουν ανάλογα και στην προκειμένη περίπτωση. γ. Μικτές επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών : Οι μικτές επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων

εσόδων

τουλάχιστον

ίσο

ή

μεγαλύτερο

του

αθροίσματος των ακαθάριστων εσόδων που προσδιορίζονται κατά

289

κατηγορία

δραστηριότητας

σύμφωνα

με

τα

οριζόμενα

στις

προηγούμενες υποπεριπτώσεις α' και β', με επιμερισμό των κοινών δαπανών στις επί μέρους δραστηριότητες ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής των ακαθάριστων εσόδων κάθε δραστηριότητας στο σύνολο των ακαθάριστων εσόδων της διαχειριστικής περιόδου από όλες τις δραστηριότητες.

δ. Αμιγώς ελεύθεροι επαγγελματίες : Οι αμιγώς ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων (κ.α.115) τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει με τη διαδικασία που προβλέπεται για τις επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών. Δηλαδή, πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αθροίσματος των εξόδων και δαπανών, συμπεριλαμβανομένων σε κάθε περίπτωση και των αποσβέσεων που αναλογούν (κ.α. 112), με το συντελεστή αναγωγής (κ.α. 114) αυτού σε ακαθάριστα έσοδα. Ως συντελεστής αναγωγής λαμβάνεται ο συντελεστής που προκύπτει από τη σχέση του κλάσματος που αριθμητή έχει τον αριθμό εκατό (100) και παρονομαστή τον αριθμό εκατό (100) μείον τον προβλεπόμενο συντελεστή καθαρών αμοιβών. Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται για τον ελεύθερο επαγγελματία συντελεστής καθαρών αμοιβών (Ε.16382/ΠΟΛ 371/29.12.1987), εφαρμόζεται ο μέσος όρος των συντελεστών

καθαρών

αμοιβών

(47,75%).

Προκειμένου για ελεύθερους επαγγελματίες με περισσότερους του ενός συντελεστές καθαρών αμοιβών, εφαρμόζεται ο μέσος σταθμικός συντελεστής που προκύπτει από τη διαίρεση των συνολικών

290

καθαρών κερδών που προκύπτουν με την εφαρμογή των συντελεστών καθαρών αμοιβών κατά κατηγορία ακαθάριστων εσόδων δια των συνολικών ακαθάριστων εσόδων της διαχειριστικής περιόδου. Επομένως, όσα αναφέρονται στην πιο πάνω περίπτωση β' για τις επιχειρήσεις αμιγώς παροχής υπηρεσιών, σχετικά με τα έξοδα και τις δαπάνες καθώς και τις αποσβέσεις, ισχύουν ανάλογα και στην προκειμένη περίπτωση. ε. Ελεύθεροι επαγγελματίες με παράλληλη άσκηση εμπορικής δραστηριότητας

πώλησης

εμπορευμάτων

ή

και

παραγωγής

προϊόντων ή και παροχής υπηρεσιών : Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που παράλληλα ασκούν και εμπορική δραστηριότητα πώλησης εμπορευμάτων ή και παραγωγής προϊόντων ή και παροχής υπηρεσιών πρέπει να δηλώνουν ποσό ακαθάριστων εσόδων τουλάχιστον ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που προκύπτει από το άθροισμα των ακαθάριστων εσόδων που προσδιορίζονται κατά κατηγορία

δραστηριότητας

σύμφωνα

με

τα

οριζόμενα

στις

προηγούμενες περιπτώσεις δ', α' και β', κατά περίπτωση, και με ανάλογη εφαρμογή όσων ορίζονται στην προηγούμενη περίπτωση γ' σχετικά

με

τον

επιμερισμό

των

κοινών

δαπανών.

Καθαρά κέρδη υπαγομένων στον αυτοέλεγχο. Τα ακαθάριστα έσοδα όπως προκύπτουν στις παραπάνω περιπτώσεις θα πολλαπλασιαστούν με το Μ.Σ.Κ.Κ. ή μέσο όρο των Μ.Σ.Κ.Κ. ή μέσο σταθμικό Σ.Κ.Κ. κατά περίπτωση (κ.α. 128,133,138) για να προκύψουν τα καθαρά κέρδη αυτοελέγχου (κ.α. 129, 134, 139). Τα κέρδη αυτά συγκρίνονται με τα λογιστικά καθαρά κέρδη βάσει των διατάξεων του Κ.Φ.Ε. και των βιβλίων του Κ.Β.Σ. (κ.α. 130, 135, 140) και τελικώς επιλέγονται τα μεγαλύτερα προς φορολόγηση (κ.α. 131,

291

136, 141) προκειμένου αυτά να μεταφερθούν στις αντίστοιχες δηλώσεις

φόρου

εισοδήματος

(έντυπα

Ε1

και

Ε5).

Τα κέρδη που τελικά επιλέγονται προς φορολόγηση (τα μεγαλύτερα από τη σύγκριση πινάκων ΣΤ΄ και Ι΄) αναπροσαρμόζονται με τα ποσά του πίνακα Ζ΄.

19.15 Πίνακας ΙΑ΄ Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος με βάση τα βιβλία και στοιχεία

Ο πίνακας αυτός συμπληρώνεται από επιχειρήσεις Νομικά πρόσωπα με γεωργικό εισόδημα. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΟΝΑΔΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΤΟΥΣ 1. Προϊόντα φυτικής παραγωγής α) Σποροπαραγωγοί

Συντελεστής 5-8% (άρθρο 9 ν.δ.4535/66)

β) Ανθοπαραγωγοί (εφόσον διαθέτουν τα άνθη

8%

μέσω ανθαγωρών)

2. Προϊόντα ζωϊκής παραγωγής

Συντελεστής

α) Βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις

5%

β) Χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις

5%

292

γ) Πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις

6%

Για τις λοιπές παραγωγές ισχύουν οι συντελεστές από 10-20%. Στο Ε3, θα γράψετε όσες γραμμές υπάρχουν και θα κρατήσετε ως συνημμένη κατάσταση στο αρχείο σας σε περίπτωση τυχόν έλεγχου από την Δ.Ο.Υ.

19.16 Πίνακας ΙΒ΄ Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος με βάση το αντικειμενικό σύστημα

Συμπληρώνεται υποχρεωτικά, προκειμένου να προσδιορισθεί το καθαρό γεωργικό εισόδημα με την αντικειμενική μέθοδο του άρθρου 42 του ν.2238/1994. Από το καθαρό γεωργικό εισόδημα, που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο του άρθρου 42, εκπίπτουν: α) Το ποσό του καταβαλλόμενου ενοικίου για εκμίσθωση της γεωργικής γης. β) Ποσό ίσο με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), της δαπάνης αγοράς καινούργιου πάγιου εξοπλισμού, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη αναγκών της γεωργικής εκμετάλλευσης, εφάπαξ κατά το χρόνο

πραγματοποίησης

της δαπάνης, χωρίς δυνατότητα

έκπτωσης αυτής, ολικά ή μερικά, σε επόμενες χρήσεις.

293

Ειδικά για εκείνους που στην αρχή της φορολογούμενης χρήσεως είναι νέοι αγρότες, το παραπάνω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%).

19.17 Πίνακας ΙΓ΄ Αναλυτική κατάσταση προσδιορισμού καθαρών κερδών τεχνικών και οικοδομικών επιχειρήσεων.

Ο υποπίνακας “ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ” του πίνακα αυτού συμπληρώνεται από τους υπόχρεους για τα εισοδήματα από εκτέλεση τεχνικών έργων που έχουν αναλάβει μέχρι την 31/12/2006. Σημειώνεται

ότι

επιχειρήσεις

του

πίνακα

αυτού

(ατομικές

επιχειρήσεις ή υπόχρεοι της παρ. 4 του άρθρου 2 του Ν.2238/1994) που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ και τα δηλούμενα κέρδη τους είναι μεγαλύτερα από τα τεκμαρτά τους, θα πρέπει στο χώρο «Σημειώσεις

φορολογουμένου»

να

προσδιορίσουν αριθμητικώς

αναλυτικά τα τελικά φορολογητέα κέρδη τους, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 34 του Ν.2238/1994. Κωδικοί 609 - 612: Γράψτε τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα από την εκτέλεση του έργου. Κωδικοί 613 - 616: Γράψτε τα συνολικά καθαρά κέρδη από την εκτέλεση του έργου, όπως αυτά προκύπτουν από την εφαρμογή του

294

συντελεστή καθαρού κέρδους επί των ακαθάριστων εσόδων που προήλθαν από αυτό. Κωδικός 617: Αναγράφεται το 40% της διαφοράς λογιστικών τεκμαρτών κερδών στην περίπτωση τήρησης βιβλίων Γ’ κατηγ. του Κ.Β.Σ. Κωδικός 372 - 375: Αναγράφονται τα σχετικά έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από τις τεχνικές επιχειρήσεις. Ο υποπίνακας “ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ” του πίνακα αυτού συμπληρώνεται

για

τον

τεκμαρτό

προσδιορισμό

καθαρού

εισοδήματος από τους υπόχρεους (ατομικές επιχειρήσεις ή υπόχρεοι της παρ. 4 του άρθρου 2 του Ν.2238/1994 στις οποίες δεν συμμετέχουν νομικά πρόσωπα της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.2238/1994). Κωδικοί 682 - 684: Γράψτε τη συνολική αξία των εργολαβικών ή των συμβολαίων αγοράς οικοπέδων της χρήσης. Κωδικοί 685 - 687: Γράψτε τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις διαμερισμάτων και λοιπών κτισμάτων που ανεγείρατε. Κωδικοί 688 - 690: Γράψτε τα συνολικά καθαρά κέρδη από την πώληση διαμερισμάτων κ.λπ., όπως αυτά προκύπτουν από την εφαρμογή του συντελεστή καθαρού κέρδους (20%) επί των ακαθάριστων εσόδων που προήλθαν από αυτά. Κωδικός 691: Αναγράφεται το 40% της διαφοράς λογιστικών τεκμαρτών κερδών στην περίπτωση τήρησης βιβλίων Γ’ κατηγ. του Κ.Β.Σ. Στήλη «Α/Α εργολαβικού ή συμβολαίου αγοράς ακινήτου και ονοματεπώνυμο συμβολαιογράφου»: Γράψτε τον αύξοντα αριθμό του εργολαβικού

ή

του

συμβολαίου

αγοράς

οικοπέδου

και

το

ονοματεπώνυμο του συμβολαιογράφου που τα συνέταξε, τα οποία

295

αφορούν κάθε ακίνητο από αυτά που ανεγείρατε και πουλήσατε κατά τη διαχειριστική περίοδο που έληξε. Στήλη «Τοποθεσία οικοδομής ή έργου»: Γράψτε την τοποθεσία που βρίσκεται η συγκεκριμένη οικοδομή. Στήλη «Αξία εργολαβικού ή συμβολαίου αγοράς οικοπέδου»: Γράψτε την αξία του συγκεκριμένου εργολαβικού ή συμβολαίου αγοράς οικοπέδου. Πρόκειται για ανάλυση του ποσού των Κωδ. 682 - 684. Στήλη «Ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις διαμερισμάτων κτλ.»: Γράψτε

τα

ακαθάριστα

έσοδα

που

αποκτήσατε

κατά

τη

διαχειριστική περίοδο που έληξε από την πώληση διαμερίσματος κ.λπ. που ανεγείρατε, με βάση το συγκεκριμένο εργολαβικό ή επί του συγκεκριμένου οικοπέδου που αγοράσατε. Πρόκειται για ανάλυση του ποσού των Κωδ. 685 - 687. ΠΡΟΣΟΧΗ:

Τα

ακαθάριστα

έσοδα

από

την

πώληση

κάθε

διαμερίσματος κ.λπ. δεν μπορεί να είναι κατώτερα από την αξία στην οποία επιβλήθηκε φόρος μεταβίβασης ακινήτων, αλλά ούτε και από τα ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν με τον προσδιορισμό του ελάχιστου κόστους κατασκευής οικοδομής, σε όσες περιπτώσεις έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του Ν.2238/1994. Στήλη «Συντελεστής καθαρού κέρδους»: Γράψτε το συντελεστή καθαρού κέρδους που προβλέπεται για τις πωλήσεις ανεγειρόμενων οικοδομών (20% από 01/01/2010 ν.3842/2010). Στήλη «Καθαρά (Τεκμαρτά) Κέρδη»: Γράψτε τα καθαρά κέρδη από την

πώληση

του

συγκεκριμένου

καθαρού

κέρδους

επί

των

ακαθάριστων εσόδων από αυτή την πώληση. Πρόκειται για την ανάλυση του ποσού των Κωδ. 688 - 690. Κωδικός 377 - 380: Αναγράφονται τα σχετικά έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από τις οικοδομικές επιχειρήσεις.

296

19.18 Πίνακας ΙΔ΄ Αναγραφή στοιχείων ΕΔΧ (ΤΑΧΙ), Αυτοκινήτων Δ.Χ., Ενοικιαζόμενων δωματίων, κλπ., Πλανοδίων λιανοπωλητών κλπ.

Στο πίνακα αυτό αναγράφονται πληροφοριακά στοιχεία των ΕΔΧ (ΤΑΧΙ),

Αυτοκινήτων

Δ.Χ.,

Ενοικιαζόμενων

Πλανοδίων λιανοπωλητών κλπ..

297

δωματίων,

κλπ.,

298

κεφάλαιο

20

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 20.1 Δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την δήλωση 1. Όλα τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος πρέπει να είναι διατυπωμένα στην Ελληνική γλώσσα. Αν ο εκδότης αυτών των δικαιολογητικών είναι αλλοδαπός, γενικά, μαζί με καθένα από αυτά τα δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλεται και μετάφρασή του στα Ελληνικά. Η μετάφραση αυτή μπορεί να γίνεται από οποιαδήποτε Αρχή, γενικά ή πρόσωπο που έχει το σχετικό δικαίωμα.

2. Η υποβολή των πιο πάνω δικαιολογητικών γίνεται με τα πρωτότυπα των σχετικών τιμολογίων ή αποδείξεων.

3. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση καθορίζονται είτε απευθείας από διάταξη του νόμου, είτε από υπουργικές αποφάσεις και διαταγές, καθώς και την απόφαση για τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικον. έτους 2011. Αν κάποιο δικαιολογητικό που απαιτείται έχει συνυποβληθεί με δήλωση προηγούμενου οικον. έτους, η οποία υποβλήθηκε στην ίδια φορολογική αρχή, μπορεί να γίνει σχετική ρητή αναφορά. Αν όμως αυτό το δικαιολογητικό έχει υποβληθεί σε άλλη Δ.Ο.Υ. πρέπει να υποβληθεί νέο, έστω σε κυρωμένο φωτοαντίγραφο του πρωτοτύπου.

4. Στην περίπτωση που η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά δεν συνυποβάλλονται δικαιολογητικά, τα οποία φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν.

299

20.2 Πίνακας 4Α εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες Προκειμένου

να

συμπληρωθεί

ο

πίνακας

4

θα

πρέπει

ο

φορολογούμενος να λάβει από την υπηρεσία στην οποία εργάζεται να λάβει την βεβαίωση αποδοχών ή συντάξεων, στην οποία εμφανίζονται αναλυτικές σε πίνακες: 1) Στοιχεία εργοδότη – φορέα 2) Στοιχεία του δικαιούχου μισθωτού ή συνταξιούχου 3) Αμοιβές που φορολογούνται 4) αμοιβές που απαλλάσσονται από το φόρο ή δε θεωρούνται εισόδημα ή φορολογούνται αυτοτελώς. Από τα στοιχεία των παραπάνω πινάκων ο φορολογούμενος συμπληρώνει τα αντίστοιχα πεδία του πίνακα 4 καθώς και του πίνακα 8. Η βεβαίωση αποδοχών ή συντάξεων διαφέρει ως προς την γραμμογράφηση ανάλογα με το είδος της υπηρεσίας από την οποία εκδίδεται. Παρακάτω παρουσιάζεται το υπόδειγμα της βεβαίωσης αποδοχών ή συντάξεων:

300

301

Η βεβαίωση αποδοχών ή συντάξεων υποβάλετε μαζί με το έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

20.3 Πίνακας 4Β εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις Όταν πρόκειται για εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το έντυπο Ε3 βάση του οποίου συμπληρώνονται και οι αντίστοιχοι κωδικοί στο Ε1 του πίνακα αυτού. Αυτό ισχύει σε περίπτωση που ο αγρότης υπάγεται σε καθεστώς και τηρεί βιβλία του Κ.Β.Σ..

20.4 Πίνακας 4Γ εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις Όταν πρόκειται για εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το έντυπο Ε3 βάση του οποίου συμπληρώνονται και οι αντίστοιχοι κωδικοί στο Ε1 του πίνακα αυτού. Σε περίπτωση που το πρόσωπο λαμβάνει επιχειρηματική αμοιβή από την συμμετοχή του σε Ο.Ε. ή Ε.Ε. θα πρέπει να υποβάλει και το αντίγραφο την βεβαίωσης στην οποία θα αναγράφεται το ποσό του εισοδήματος που έλαβε ο εταίρος από το νομικό πρόσωπο και φορολογήθηκε σε αυτό καθώς και το ποσό της επιχειρηματικής αμοιβής και των αντίστοιχων φόρων που παρακρατήθηκαν κατά την πληρωμή τους.

20.5 Πίνακας 4Δ εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα Όταν πρόκειται για εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το έντυπο Ε3 βάση του

302

οποίου συμπληρώνονται και οι αντίστοιχοι κωδικοί στο Ε1 του πίνακα αυτού.

20.6 Πίνακας 4Ε εισόδημα από ακίνητα Όταν πρόκειται για εισόδημα από ακίνητα τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το έντυπο Ε2 βάση του οποίου συμπληρώνονται και οι αντίστοιχοι κωδικοί στο Ε1 του πίνακα αυτού.

20.7 Πίνακας 4ΣΤ εισόδημα από κινητές αξίες Όταν πρόκειται για εισόδημα από κινητές αξίες τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το αντίγραφο της κατάστασης του οργανισμού ή της εταιρίας στην οποία το πρόσωπο έλαβε εισόδημα από κινητή αξία.

20.8 Πίνακας 4Ζ εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης Όταν πρόκειται για εισόδημα από αλλοδαπή προέλευση τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί το αντίγραφο της κατάστασης του οργανισμού ή της εταιρίας στην οποία το πρόσωπο έλαβε εισόδημα από αλλοδαπή προέλευση καθώς και το έντυπο αποφυγής διπλής φορολόγησης.

20.9 Πίνακας 5 προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης Στο πίνακα αυτό υποβάλλονται τα σχετικά παραστατικά ή συμβόλαια με τα οποία έγινε η αγορά κάποιου επιβατικού Ι.Χ, αεροσκάφους, ελικοπτέρου, κλπ..

303

20.10 Πίνακας 6 ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη Στο πίνακα αυτό υποβάλλονται δικαιολογητικά που αφορούν εισοδήματα που φορολογήθηκαν με τις ειδικές διατάξεις του νόμου και δηλώνονται στην προκειμένη περίπτωση για κάλυψη τεκμηρίων ή άλλων δικαιολογητικών που καλύπτουν την περίπτωση δήλωσής τους.

20.11 Πίνακας 7 ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο Με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων συνυποβάλλονται κατά περίπτωση τα εξής δικαιολογητικά από τα οποία αποδεικνύεται η πραγματοποίηση από το φορολογούμενο των δαπανών, τις οποίες αυτός επικαλείται μείωση του φόρου που προκύπτει σ’ αυτό, για: 20.12 Έξοδα ιατρικής περίθαλψης Ως

έξοδα

ιατρικής

περίθαλψης θεωρούνται οι αμοιβές που

καταβάλλονται στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή σε ιατρούς φυσικά πρόσωπα όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις,

οι

αμοιβές

σε

οδοντιάτρους

για

οδοντοθεραπεία,

οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική. Επίσης περιλαμβάνονται οι δαπάνες για φυσιοθεραπεία, λουτροθεραπεία, λογοθεραπεία και για

επισκέψεις

σε

ψυχολόγο.

Στις

παραπάνω

δαπάνες

δεν

περιλαμβάνονται οι δαπάνες που γίνονται για τους ίδιους λόγους σε νοσοκομεία, κλινικές, ιατρικά κέντρα κλπ. καθώς και για δαπάνες διαρκούς κάλυψης ιατρικών αναγκών. Για την απόδειξη της καταβολής απαιτείται διπλότυπη απόδειξη, η οποία εκδίδεται από τον ιατρό κατά την είσπραξη της αμοιβής

304

σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΚΒΣ, όπως ισχύουν κάθε φορά. Για την αναγνώριση της δαπάνης για λογοθεραπεία και για ψυχολόγο, εκτός από τη γνωμάτευση του γιατρού απαιτείται και βεβαίωση του γιατρού ότι έλαβε υπόψη του τα πορίσματα του ψυχολόγου ή λογοθεραπευτή.

20.13 Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης Ως έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται οι πιο κάτω δαπάνες, για την απόδειξη της καταβολής των οποίων απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά: Α. Προκειμένου για νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές: α) Διπλότυπη απόδειξη της κλινικής, από την οποία να προκύπτει το ποσό της δαπάνης, για τη νοσηλεία του ασθενή. Για την έκδοση αυτής της απόδειξης εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις Του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή της κλινικής για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου.

B.

Προκειμένου για νοσήλια σε κρατικά και λοιπά νοσηλευτικά

ιδρύματα: α) Διπλότυπη απόδειξη είσπραξης του νοσηλευτικού ιδρύματος, από την οποία να προκύπτει το ποσό της δαπάνης, για τη νοσηλεία του ασθενή. β) Βεβαίωση του διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύματος, για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου. Στις πιο πάνω υποπεριπτώσεις, όταν στην οικεία απόδειξη είσπραξης αναγράφεται ο χρόνος της νοσηλείας και αναλυτικά τα έξοδα της

305

κατά είδος εξόδου, δεν απαιτείται η πιο πάνω ιδιαίτερη, βεβαίωση του διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύματος, νοσοκομείου ή κλινικής. Γ .Έξοδα για την απασχόληση νοσοκόμου α) Βεβαίωση του θεράποντα ιατρού, με την οποία να βεβαιώνεται το είδος της νόσου από την οποία πάσχει ο ασθενής, η διάρκειά της, καθώς

και

η

ανάγκη

απασχόλησης

νοσοκόμου,

λόγω

της

σοβαρότητας της νόσου. β) Απόδειξη είσπραξης της αμοιβής από το πρόσωπο που πρόσφερε υπηρεσίες ως νοσοκόμος, στην οποία πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμό του, το όνομα του πατέρα του, ο αριθμός φορολογικού μητρώου ή ταυτότητας, η διεύθυνση της κατοικίας του και η χρονική διάρκεια παροχής των υπηρεσιών του, νόμιμα υπογραμμένη. Δ. Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων και προσώπων που πάσχουν από κινητική αναπηρία, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα. α) Διπλότυπη απόδειξη παροχής υπηρεσιών , η οποία εκδίδεται από τη επιχείρηση που εισπράττει την αμοιβή σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή ή του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης για τον ακριβή χρόνο της περίθαλψης του προσώπου που κατέβαλε ή για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη, καθώς και το ποσό αυτής κατά κατηγορία δαπάνης. Ε. Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώμα του ασθενή και αντικατάστασης μελών του σώματός του με τεχνητά. Σε περίπτωση που η σχετική δαπάνη αποτελεί μέρος των εξόδων νοσοκομειακής περίθαλψης, απαιτούνται τα δικαιολογητικά που προαναφέρθηκαν στην πιο πάνω περίπτωση. Σε περίπτωση που ο

306

ίδιος ο ασθενής προμηθεύεται τα όργανα ή τα τεχνητά μέλη από το ελεύθερο εμπόριο, απαιτείται απόδειξη λιανικής πώλησης. Η απόδειξη αυτή, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, πρέπει να περιέχει, εκτός από τα στοιχεία που ορίζουν αυτές οι διατάξεις και το ονοματεπώνυμο του αγοραστή, καθώς και το είδος του πωλούμενου πράγματος. Σε περίπτωση αγοράς γυαλιών όρασης ή φακών επαφής ή ακουστικών βαρηκοΐας, εκτός από την απόδειξη που προβλέπει ο ΚΒΣ, απαιτείται και βεβαίωση γιατρού, η οποία παραμένει στο φάκελο του φορολογουμένου και ισχύει ως δικαιολογητικό αγοράς γυαλιών όρασης, φακών επαφής και ακουστικών βαρηκοΐας (για μια πενταετία). ΣΤ. Ειδικές δαπάνες περίθαλψης ανάπηρων παιδιών. α) Διπλότυπη απόδειξη είσπραξης, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή της σχολής ή του θεραπευτηρίου από την οποία να προκύπτει ότι το τέκνο του υπόχρεου πάσχει από ανίατο νόσημα ή είναι τυφλό ή κωφάλαλο ή έχει διανοητική καθυστέρηση, ο ακριβής χρόνος της φοίτησης ή της περίθαλψης, γενικά, του ανάπηρου τέκνου, για το οποίο καταβλήθηκε η αμοιβή, καθώς και το ποσό της, αναλυτικά, κατά κατηγορία δαπάνης. γ) Στοιχεία, από τα οποία να αποδεικνύεται ότι τα τέκνα είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας και ότι το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ.

307

Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή Προκειμένου για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που καταβάλλονται στην αλλοδαπή, απαιτούνται οι σχετικές βεβαιώσεις, τα τιμολόγια και τα αποδεικτικά είσπραξης των αλλοδαπών γιατρών ή νοσοκομείων ή κλινικών. Εάν τα έξοδα αυτά έχουν καταβληθεί σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) / Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), απαιτείται και υπεύθυνη δήλωση του ν.

1599/1986

του

συγκεκριμένες

φορολογουμένου ιατρικές

ή

ότι

του

νοσοκομειακές

παρασχέθηκαν υπηρεσίες

από

οι το

συγκεκριμένο γιατρό ή νοσοκομείο ή κλινική του συγκεκριμένου κράτους και ότι κατέβαλε σ’ αυτούς τα ποσά που αναγράφονται στα συνημμένα δικαιολογητικά. Εάν τα έξοδα αυτά έχουν καταβληθεί σε άλλες χώρες του εξωτερικού, οι σχετικές βεβαιώσεις, τα τιμολόγια και τα αποδεικτικά είσπραξης των αλλοδαπών γιατρών ή νοσοκομείων ή κλινικών πρέπει να φέρουν θεώρηση από τον αρμόδιο Έλληνα Πρόξενο. Αν δεν υπάρχει Ελληνικό Προξενείο, η θεώρηση των αποδείξεων πρέπει να γίνεται από την τοπική αρχή του ξένου κράτους, η οποία έχει τη σχετική εξουσιοδότηση. Σε περίπτωση που τα πιο πάνω δικαιολογητικά φέρουν σφραγίδα Apostille (σφραγίδα της Σύμβασης της Χάγης για δημόσια έγγραφα των χωρών που υπέγραψαν τη Σύμβαση αυτή), δεν απαιτείται η προξενική θεώρηση. Όλα τα ανωτέρω δικαιολογητικά πρέπει να είναι μεταφρασμένα νόμιμα. Στη βεβαίωση που χορηγεί ο εργοδότης ή το ασφαλιστικό ταμείο ή η ασφαλιστική επιχείρηση για την απόδειξη, σύμφωνα με το άρθρο 7 της 1017701/306/Α0012/ΠΟΛ.1040/2001 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, του υπόλοιπου ποσού των δαπανών ιατρικής και

308

νοσοκομειακής περίθαλψης που δεν κάλυψαν αυτοί και με το οποίο επιβαρύνθηκε ο φορολογούμενος, πρέπει να αναγράφεται σε χωριστή ένδειξη το συνολικό ποσό της δαπάνης ιατρικής περίθαλψης, το ποσό που δεν καλύφθηκε και το υπόλοιπο ποσό αυτής και σε χωριστή ένδειξη τα αντίστοιχα ποσά της δαπάνης νοσοκομειακής περίθαλψης. Επίσης, πρέπει να υποβάλλονται φωτοαντίγραφα των σχετικών αποδείξεων. Επιπλέον για την απόδειξη καταβολής των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που καταβάλλει ο διαζευγμένος γονέας για τα τέκνα του που δεν βαρύνουν αυτόν αλλά τον άλλο γονέα τους με το οποίο συγκατοικούν, απαιτείται και υπεύθυνη δήλωση ότι τα τέκνα είναι προστατευόμενα του άλλου γονέα με βάση το άρθρο 7 του ΚΦΕ, καθώς και τα στοιχεία των τέκνων και του άλλου γονέα (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, έτος γέννησης, διεύθυνση κατοικίας, ΑΦΜ και ΔΟΥ).

20.14 Δαπάνη ενοικίου Αποδείξεις που έχουν εκδοθεί από τον εκμισθωτή ή το νόμιμο εκπρόσωπό του. Αντί των οικείων αποδείξεων καταβολής ενοικίου, ο φορολογούμενος δικαιούται να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση του ν.

1599/1986, από την οποία να προκύπτει το ποσό του ενοικίου που καταβλήθηκε από αυτόν για κύρια κατοικία του ιδίου και της οικογένειάς του, ως και τα στοιχεία των δικαιούχων στους οποίους το κατέβαλε και τον αριθμό του φορολογικού μητρώου των εκμισθωτών. Τα ίδια ισχύουν και για το μίσθωμα που καταβάλλει ο φορολογούμενος που μισθώνει κατοικίες για τις στεγαστικές ανάγκες των τέκνων του που σπουδάζουν σε πόλη που δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία.

Η

μείωση

αυτή

αναγνωρίζεται

309

μόνο

όταν

ο

φορολογούμενος αναγράφει στις οικείες ενδείξεις της ετήσιας αρχικής (εμπρόθεσμης ή εκπρόθεσμης) δήλωσης φόρου εισοδήματος τον ΑΦΜ του εκμισθωτή. Αν πρόκειται για εκμισθωτές που δεν κατοικούν ούτε διαμένουν στην Ελλάδα, μπορεί να αναγράφεται ο ΑΦΜ του πληρεξουσίου ή του νόμιμου εκπροσώπου τους. Για τους ανήλικους εκμισθωτές, που δεν έχουν ΑΦΜ, αναγράφεται ο ΑΦΜ του προσώπου που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου. Όσοι παίρνουν στεγαστικό επίδομα, ανεξάρτητα από το ύψος τους, δεν δικαιούνται την έκπτωση αυτή.

20.15 Δαπάνη διδάκτρων Για την απόδειξη της καταβολής των διδάκτρων για ιδιαίτερα, κατ’ οίκον, μαθήματα και για φροντιστήρια απαιτείται απόδειξη παροχής υπηρεσιών για το ποσό της αμοιβής, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. Επιπλέον, για την απόδειξη καταβολής των δαπανών ασφαλίστρων ζωής ή θανάτου και διδάκτρων που καταβάλλει ο διαζευγμένος γονέας για τα τέκνα του που δεν βαρύνουν αυτόν αλλά τον άλλο γονέα τους με τον οποίο συγκατοικούν, απαιτείται και υπεύθυνη δήλωση ότι τα τέκνα είναι προστατευόμενα του άλλου γονέα με βάση το άρθρο 7 του ΚΦΕ, καθώς και τα στοιχεία των τέκνων και του άλλου γονέα (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, έτος γέννησης, διεύθυνση κατοικίας ΑΦΜ και ΔΟΥ).

310

20.16 Δαπάνη τόκων Για την απόδειξη της καταβολής των τόκων, απαιτείται, προκειμένου για: α) Στεγαστικά δάνεια, σχετική βεβαίωση της Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων ή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ή άλλου πιστωτικού οργανισμού, από την οποία να προκύπτει ότι πρόκειται για στεγαστικό δάνειο για απόκτηση πρώτης κατοικίας (αγορά ή ανέγερση ή αποπεράτωση), ότι έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση σε ακίνητο του φορολογουμένου ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν, το ποσό μόνο των δεδουλευμένων συμβατικών τόκων (ληξιπρόθεσμων και απαιτητών) που όφειλε και κατέβαλε αυτός μέσα στο έτος 2011 καθώς και το έτος σύναψης του δανείου. Εάν δεν αναγράφεται στη βεβαίωση αυτή σε ποιον ανήκει το ακίνητο, στο οποίο έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση, πρέπει να επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, στην

οποία

να

βεβαιώνεται

ότι

το

ακίνητο

ανήκει

στο

φορολογούμενο ή στη σύζυγο ή στα τέκνα τους, που τους βαρύνουν και ο αριθμός εγγραφής στο βιβλίο μεταγραφών του οικείου Υποθηκοφυλακείου (στην ίδια υπεύθυνη δήλωση βεβαιώνεται ότι πρόκειται για δάνειο για αγορά πρώτης κατοικίας, αν αυτό δεν βεβαιώνεται στην οικεία βεβαίωση της Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κτλ.). β) Νέα δάνεια που λαμβάνονται για εξόφληση παλιών στεγαστικών δανείων που είχαν ληφθεί για αγορά πρώτης κατοικίας, βεβαίωση της Τράπεζας ή γενικά του φορέα που χορήγησε το νέο δάνειο, από την οποία να προκύπτει ότι πρόκειται για νέο δάνειο για εξόφληση παλιού στεγαστικού δανείου, που είχε ληφθεί για αγορά πρώτης

311

κατοικίας

με

υποθήκη

ή

προσημείωση

σε

ακίνητο

του

φορολογουμένου ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βάρυναν, το ανεξόφλητο ποσό του παλιού δανείου και ο χρόνος λήξης του, ότι οι δεδουλευμένοι τόκοι που καταβλήθηκαν το έτος 2011 αφορούν το τμήμα του νέου δανείου που καταβλήθηκε για εξόφληση του υπόλοιπου ποσού του παλιού δανείου που δεν είχε εξοφληθεί μέχρι τη σύναψη του νέου δανείου, καθώς και ότι έχει εγγραφεί και για το νέο δάνειο υποθήκη ή προσημείωση σε ακίνητο του φορολογουμένου ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν. γ) Στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται από ασφαλιστικές επιχειρήσεις στους υπαλλήλους τους, βεβαίωση αυτών που να περιλαμβάνει τα στοιχεία που αναφέρονται στην προηγούμενη περίπτωση α’. δ)

Προκαταβολές

που

έχουν

χορηγηθεί

από

τα

Ταμεία

Αλληλοβοηθείας Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, σχετική βεβαίωση αυτών, από την οποία να προκύπτει ότι ο φορολογούμενος είναι βοηθηματούχος του αντίστοιχου Ταμείου, ότι η προκαταβολή χορηγήθηκε σ’ αυτόν με βάση τις διατάξεις του άρθρου 18 του ν.δ.

398/1974 (Φ.Ε.Κ. 116 Α’) για απόκτηση πρώτης κατοικίας, το ποσό των τόκων, καθώς και ότι οι τόκοι αυτοί είναι δεδουλευμένοι και καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 2011. ε)

Δάνεια

που

έχουν

χορηγηθεί

από

τράπεζες,

το

Ταμείο

Παρακαταθηκών και Δανείων, τα Ταχυδρομικά Ταμιευτήρια και λοιπούς

πιστωτικούς

οργανισμούς

στο

φορολογούμενο

για

αναστήλωση, επισκευή, συντήρηση ή εξωραϊσμό διατηρητέων κτισμάτων, καθώς και κτισμάτων που βρίσκονται σε περιοχές χαρακτηριζόμενες

ως

παραδοσιακά

312

τμήματα

πόλεων

ή

ως

παραδοσιακοί οικισμοί, βεβαίωση αυτών που να περιλαμβάνει το ποσό των δεδουλευμένων τόκων που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 2011, καθώς και επικυρωμένο αντίγραφο της οικείας απόφασης για χαρακτηρισμό των κτισμάτων ως διατηρητέων ή σημείωση για την κανονιστική πράξη με την οποία χαρακτηρίσθηκε η περιοχή, που βρίσκονται τα κτίσματα, ως παραδοσιακό τμήμα πόλεως ή ως παραδοσιακός οικισμός. Στις πιο πάνω περιπτώσεις αν, εκτός από τους τόκους που είναι δεδουλευμένοι, καταβλήθηκαν τόκοι υπερημερίας, τα ποσά αυτών των τόκων πρέπει να αναφέρονται χωριστά στην οικεία βεβαίωση, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα. Στη βεβαίωση καταβολής των τόκων στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας, ειδικά για συμβάσεις δανείων που έχουν ληφθεί από 1.1.2000 και μετά, θα αναγράφεται και η συνολική επιφάνεια της κατοικίας, που αποκτιέται, σε τετραγωνικά μέτρα. Επίσης, προκειμένου για δάνεια που έχουν ληφθεί από 1.1.2003 και μετά, πρέπει να αναγράφεται στη βεβαίωση και το ποσό του δανείου. Εάν το δάνειο έχουν λάβει οι σύζυγοι από κοινού, στη βεβαίωση του καθενός θα αναγράφεται το ποσό του δανείου που του αναλογεί.

313

20.17 Δαπάνη ασφάλιστρων ζωής και θανάτου Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των ασφαλίστρων, με βάση τις οικείες ασφαλιστικές συμβάσεις, απαιτείται απόδειξη είσπραξης του ποσού των ασφαλίστρων ή σχετική βεβαίωση, από τις οποίες προκύπτει το είδος της ασφαλιστικής κάλυψης και το καθαρό καταβαλλόμενο ποσό των ασφαλίστρων, χωριστά από τυχόν οποιαδήποτε άλλη σχετική επιβάρυνση του ασφαλισμένου. Επίσης, τα στοιχεία του συμβαλλομένου και των ασφαλιζόμενων προσώπων, καθώς και τον αριθμό και την ημερομηνία της σχετικής σύμβασης.

20.18 Δαπάνη διατροφής α) Για την απόδειξη της καταβολής της διατροφής από τον ένα σύζυγο στον άλλο υποβάλλονται επικυρωμένο αντίγραφο της σχετικής δικαστικής απόφασης ή της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης και β) υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 του συζύγου που την εισέπραξε, στην οποία θα αναγράφεται ο ΑΦΜ του, το ετήσιο ποσό που εισέπραξε και τα στοιχεία αυτού που την κατέβαλε.

20.19 Δαπάνη δωρεών Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των δωρεών ή χορηγιών, απαιτούνται τα ακόλουθα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά: Α) Προκειμένου για δωρεά ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και νοσοκομεία Ν.Π.Ι.Δ. που

επιχορηγούνται από τον Κρατικό

Προϋπολογισμό: (αα) Βεβαίωση του δωρεοδόχου ότι έγινε αποδεκτή η δωρεά. (αβ) Αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης – παραλαβής.

314

(αγ) Σε περίπτωση αγοράς και άμεσης παράδοσης των δωρούμενων αντικειμένων, το νόμιμο στοιχείο που προβλέπεται από τον ΚΒΣ, από το οποίο προκύπτει η αξία τους. Σε περίπτωση που ο δωρητής κατείχε από πριν τα δωρηθέντα αντικείμενα, η αξία τους προσδιορίζεται από τον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ. Β) Προκειμένου για δωρεά χρηματικών ποσών στο Δημόσιο τους Ο.Τ.Α., τους Ιερούς ναούς, τις ιερές μονές του Αγίου Όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και νοσοκομεία Ν.Π.Ι.Δ. που επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων: (βα) Διπλότυπη απόδειξη ή γραμμάτιο είσπραξης του ποσού της δωρεάς ή χορηγίας, η οποία εκδίδεται από το νόμιμο εκπρόσωπο του δωρεοδόχου. (ββ) Βεβαίωση ή αντίγραφο της οικείας πράξης του νόμιμου εκπροσώπου του δωρεοδόχου από την οποία να προκύπτει η αποδοχή της δωρεάς και η καταχώρηση του ποσού αυτής στα επίσημα βιβλία του δωρεοδόχου. Σε περίπτωση δωρεάς χρηματικών ποσών με όρο, βεβαίωση του νόμιμου εκπροσώπου του δωρεοδόχου από την οποία να προκύπτει το ύψος του καθαρού προϊόντος που περιέρχεται στο δωρεοδόχο. Γ) Προκειμένου για δωρεά χρηματικών ποσών στα κοινωφελή ιδρύματα, τα σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με υπηρεσίες εκπαίδευσης, τα Ν.Π.Δ.Δ., τα Ν.Π.Ι.Δ. με κοινωφελείς σκοπούς κλπ,

315

και χορηγίες στα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ν.Π.Ι.Δ. με σκοπούς πολιτιστικούς: Στην περίπτωση αυτή, όταν το ποσό της δωρεάς ή χορηγίας υπερβαίνει τα 300 ευρώ ετησίως, κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό του δωρεοδόχου ή του αποδέκτη της χορηγίας, που έχει ανοιχθεί σε τράπεζα ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, και εκτός των παραπάνω δικαιολογητικών, απαιτείται και το οικείο γραμμάτιο είσπραξης της Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, στο οποίο πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία που αναφέρονται στις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 2238/1994. Αν το πρωτότυπο έχει δοθεί στο δωρεοδόχο για την είσπραξη του ποσού που δωρήθηκε, υποβάλλεται αντίγραφο του γραμματίου, κυρωμένο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή την Τράπεζα, από την οποία εκδόθηκε. Για τα χρηματικά ποσά που καταβάλατε για πολιτιστικές χορηγίες του ν.3525/2007 στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και στις αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες του άρθρου 741 Α.Κ. που επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς, απαιτείται επικυρωμένο αντίγραφο της απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία χαρακτηρίζεται η χορηγία ως πολιτιστική, τα πρωτότυπα αποδεικτικά καταβολής των ποσών εάν η χορηγία είναι χρηματικό ποσό και την Υπουργική Απόφαση για την εκτίμηση της αξίας της χορηγίας εάν αυτή έγινε σε είδος ή άυλα αγαθά ή υπηρεσίες, καθώς και το αποδεικτικό παράδοσης και παραλαβής της χορηγίας. Για την απόδειξη της καταβολής των δωρεών χρηματικών ποσών υπέρ κρατικών φορέων και παρεμφερών κοινωφελών νομικών προσώπων (οργανισμών, ιδρυμάτων, κ.λπ. ), εγκατεστημένων σε άλλα

316

κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) / Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι αυτά που ορίζονται στο Κεφάλαιο ΣΤ του άρθρου 6 της 1017701/306/Α0012/ΠΟΛ.1040/19-2-2001 (ΦΕΚ 232 Β) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών. Εάν από τα δικαιολογητικά αυτά δεν προκύπτει ο μη κερδοσκοπικός και κοινωφελής χαρακτήρας των προσώπων αυτών, απαιτείται βεβαίωση αυτών, στην οποία θα αναγράφεται

ότι

είναι

νομικά

πρόσωπα

μη

κερδοσκοπικού

χαρακτήρα που επιδιώκουν κοινωφελή σκοπό. Όλα τα ανωτέρω δικαιολογητικά πρέπει να είναι μεταφρασμένα νόμιμα.

20.19 Δαπάνη εγκατάστασης φυσικού αερίου φωτοβολταϊκών συστημάτων – τηλεθέρμανσης, κλπ. Για την απόδειξη της δαπάνης: α) αλλαγής εγκατάστασης χρήσης κεντρικού κλιματισμού χρήσης καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο ή για νέα εγκατάσταση φυσικού αερίου ηλιοθερμικών και φωτοβολταϊκών συστημάτων, β)

αντικατάστασης

του

λέβητα

πετρελαίου

για

την

εγκατάσταση συστήματος τηλεθέρμανσης ή νέας εγκατάστασης τηλεθέρμανσης, με σκοπό τη θέρμανση των σπιτιών, γ) αγοράς και εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών για θέρμανση νερού (ηλιακοί θερμοσίφωνες) ή για εγκατάσταση κεντρικού κλιματισμού με χρήση ηλιακής ενέργειας, δ)

αγοράς

αποκεντρωμένων

συστημάτων

παραγωγής

ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες), καθώς και συμπαραγωγής

317

ηλεκτρισμού και ψύξης-θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών και ε) θερμομόνωσης κτηρίων που ήδη υπάρχουν και για τα οποία δεν

προβλέπονταν

η

τοποθέτηση

θερμομονωτικών

υλικών,

απαιτούνται τα δικαιολογητικά που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. Εάν οι προηγούμενες δαπάνες (α) έως (ε) αφορούν εργασίες που γίνονται σε πολυκατοικία, ο διαχειριστής της πολυκατοικίας εκδίδει και χορηγεί σε κάθε συνιδιοκτήτη συγκεντρωτική κατάσταση δαπανών,

στην

οποία

επισυνάπτονται

φωτοαντίγραφα

των

πρωτότυπων δικαιολογητικών και στην οποία εμφανίζονται τα ονόματα των συνιδιοκτητών, τα χιλιοστά του καθενός και το ποσό της δαπάνης που αναλογεί στον καθένα. Στις δαπάνες αυτές περιλαμβάνεται και το ποσό που καταβάλλεται για τέλη σύνδεσης στην εταιρεία παροχής αερίου, ενώ δεν περιλαμβάνεται το ποσό που καταβάλλεται ως εγγύηση.

20.20 Δαπάνη ασφαλιστικών εισφορών Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των ασφαλιστικών εισφορών σε ταμεία ασφάλισης του υπόχρεου, απαιτείται η σχετική βεβαίωση ή απόδειξη του ασφαλιστικού φορέα από την οποία προκύπτει το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων

εισφορών

στις

περιπτώσεις

προαιρετικής

ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο, χωριστά από τυχόν άλλα ποσά για εκπρόθεσμη κτλ. καταβολή των εισφορών.

318

20.21 Εφάπαξ δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά Για την αναγνώριση της δαπάνης χωρίς δικαιολογητικά των 2.400 Ευρώ απαιτούνται τα ακόλουθα δικαιολογητικά, από τα οποία πιστοποιείται η ιδιότητα του φορολογουμένου ή του κάθε προσώπου που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει, ως αναπήρου, τυφλού κ.τ.λ., λόγω της οποίας δικαιούται ο φορολογούμενος την έκπτωση αυτής της δαπάνης. α) Προκειμένου για αναπήρους με αναπηρία 67% και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής της νομαρχίας, η διαδικασία για την έκδοση της οποίας ορίζεται στην 1035166/400/Α’ 0012/ΠΟΛ. 1087/9-3-93 (Φ.Ε.Κ. 198Β’) κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. β)

Προκειμένου

για

τυφλούς,

βεβαίωση

της

αρμόδιας

Διεύθυνσης της οικείας νομαρχίας ότι είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται σ’ αυτήν. γ) Προκειμένου για νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή δρεπανοκυτταρική και μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος, σχετική βεβαίωση του φορέα (νοσοκομείο, ιδιωτική κλινική κτλ) που έκανε τη μεταμόσχευση νεφρού ή που κάνει την αιμοκάθαρση ή τις μεταγγίσεις, από την οποία να προκύπτει η κατάστασή τους αυτή. δ) Προκειμένου για ανάπηρους αξιωματικούς ή οπλίτες ή θύματα πολέμου, καθώς και αναπήρους ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφύλιου πολέμου, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1543/1985 (Φ.Ε.Κ. 73 Α’) και 1863/1985 (Φ.Ε.Κ. 204 Α’), όπως τροποποιήθηκαν

319

με το νόμο 1976/1991 (ΦΕΚ 184 Α), σχετική βεβαίωση της αρμόδιας Υπηρεσίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Ειδικά για τους αναπήρους αξιωματικούς και οπλίτες, καθώς και τα θύματα πολέμου αρκούν τα ενημερωτικά σημειώματα πληρωμής της σύνταξής τους, στα οποία αναγράφεται ο δεκαψήφιος ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ της σύνταξής τους, ο οποίος πρέπει να αρχίζει από 3 ή 4. Επίσης, ειδικά για τα πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 1579/1950 (Φ.Ε.Κ. 286 Α’) και ν.δ. 330/1947 (Φ.Ε.Κ. 84 Α’), απαιτείται σχετική βεβαίωση της Ελληνικής Αστυνομίας. Τέλος, ειδικά για αξιωματικούς οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής

διαθεσιμότητας

ή

για

αξιωματικούς

που

εξαιτίας

πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθαν λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο, βρίσκονται σε κατάσταση υπηρεσίας γραφείου, βεβαίωση της αρμόδιας κρατικής υπηρεσίας που τους χορηγεί τις αποδοχές τους.

320

321

κεφάλαιο

21

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

21.1 Βήματα προσδιορισμού φόρου εισοδήματος

Βήμα 1ο Συνολικό δηλούμενο καθαρό εισόδημα Δηλούμενο εισόδημα είναι αυτό που έχει συμπληρωθεί επάνω στο έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1). Προσδιορίζονται πρώτα τα εισοδήματα π.χ. μισθωτές υπηρεσίες, επιχειρηματική αμοιβή από Ο.Ε. ή Ε.Ε., εισόδημα από ακίνητα, εμπορική επιχείρηση, κτλ.. ξεχωριστά για τον κάθε ένα (υπόχρεο και σύζυγο). Α – Β Εισόδημα από ακίνητα Γ

Εισόδημα από κινητές αξίες

Δ

Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις

Ε

Εισόδημα από Γεωργικές Επιχειρήσεις

ΣΤ

Εισόδημα από Μισθωτές Υπηρεσίες

Ζ

Εισόδημα από Ελευθέρια Επαγγέλματα

Από το εισόδημα της κάθε πηγής αφού βγάλουμε τις δαπάνες που εκπίπτουν

και

τα

συναθροίσουμε

αλγεβρικά

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΑΘΑΡΟ ΔΗΛΟΥΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ.

322

προκύπτει

το

Τη διαδικασία αυτή τη πραγματοποιούμε ξεχωριστά για τον κάθε ένα. Για την εύρεση του συνολικού δηλούμενου καθαρού εισοδήματος παίρνουμε μόνο τα εισοδήματα που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις του νόμου και αναγράφονται στο πίνακα 4 και όχι αυτά που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων δηλαδή τα αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά του πίνακα 6.

Βήμα 2ο Έλεγχος τεκμηρίων Από τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία που έχει στην κατοχή του το φυσικό πρόσωπο, δαπανάει κάθε φορά ένα συγκεκριμένο μέρος του εισοδήματός του για αυτά τα τεκμήρια. Όλα τα τεκμήρια βρίσκονται στον πίνακα 5 του Ε1. Προσδιορίζονται έτσι τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων αν υπάρχουν και διαβίωσης. Από εκεί προκύπτει το καθαρό εισόδημα (συμπεριλαμβανομένου και τις τυχόν ακάλυπτης διαφοράς που προκύπτει). Στο στάδιο αυτό αφού βρούμε την τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, συγκρίνουμε στη συνέχεια τα καθαρά δηλούμενα εισοδήματα του κάθε ένα υπόχρεου ξεχωριστά. Αν προκύψει διαφορά μεταξύ αυτών των δύο προκύπτει η αρχική διαφορά η οποία μπορεί να είναι θετική ή αρνητική.  Θετική διαφορά σημαίνει ότι τα εισοδήματα που δηλώθηκαν επαρκούν για την κάλυψη των τεκμηρίων.

323

 Αρνητική διαφορά σημαίνει ότι το δηλούμενο καθαρό εισόδημα δεν επαρκεί για την κάλυψη των τεκμηρίων διαβίωσης. Την αρνητική αυτή διαφορά την μειώνουμε εφόσον υπάρχουν εισοδήματα θετικά που μεταβιβάζονται από τον άλλο σύζυγο, για την κάλυψη της υπάρχουσας διαφοράς. Δηλαδή πλεόνασμα εισοδήματος του υπόχρεου ή της συζύγου ανάλογα, το οποίο μεταβιβάζεται στον άλλο σύζυγο για να καλύψει τα δικά του τεκμήρια εφόσον επαρκούν είδη για την ήδη κάλυψη των δικών του. Επίσης η διαφορά αυτή καλύπτεται από εισοδήματα που δηλώθηκαν στο

πίνακα

6

της

δήλωσης

φορολογίας

εισοδήματος

και

χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων, Αν και μετά την αφαίρεση των παραπάνω ποσών υπολείπεται ποσό ως ακάλυπτη διαφορά, τότε το ποσό αυτό προτίθεται στο εισόδημα του υπόχρεου ή της συζύγου ανάλογα και προκύπτει το καθαρό εισόδημα μετά την πρόσθεση των τεκμηρίων. Βήμα 3ο Εκπτώσεις και μειώσεις του εισοδήματος, βάση του άρθρου 8. Στις φετινές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος όλες οι δαπάνες του άρθρου 8 έχουν καταργηθεί επόμενος δεν υπάρχουν δαπάνες που να μειώνουν το καθαρό εισόδημα, έτσι έχουμε επομένως κατευθείαν το φορολογητέο εισόδημα. Βήμα 4ο Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Αφού έχουμε προσδιορίσει το φορολογητέο εισόδημα, στο στάδιο αυτό υπολογίζουμε πρώτα το εισόδημα εκείνο που απαλλάσσεται 324

του

φόρου

και

προκύπτει

από

τέκνα

που

βαρύνουν

το

φορολογούμενο, πρόσωπα που συνοικούν με το φορολογούμενο και το βαρύνουν, κλπ.. Με το προσδιορισμό του αφορολογήτου ποσού στη συνέχεια θα προσδιορίσουμε το φόρο εισοδήματος αφού λάβουμε υπόψη τα διάφορα κλιμάκια της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος. Το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται το αφορολόγητο ποσό του πρώτου κλιμακίου, μειώνει το ποσό του δεύτερου κλιμακίου και εάν αυτό δεν επαρκεί, το ποσό του τρίτου κλιμακίου και όποιου επόμενου απαιτείται. Από το στάδιο αυτό προκύπτει ο φόρος εισοδήματος για το κάθε ένα σύζυγο ξεχωριστά. Βήμα 5ο Μειώσεις φόρου εισοδήματος με ποσά του άρθρου 9. Με το προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος υπολογίζουμε σε αυτό το στάδιο τις διάφορες μειώσεις του φόρου όπως αναφέρει και το άρθρο 9 του Κ.Φ.Ε. των ποσών που περιλαμβάνονται στο πίνακα 7 του Ε1. Τα ποσά του πίνακα 7 μειώνουν το φόρο εισοδήματος και για τους δυο συζύγους αφού επιμεριστούν με τα καθαρά τους εισοδήματα. Αφού γίνει ο επιμερισμός, το ποσό του φόρου που μειώνει το φόρο εισοδήματος μειώνεται ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του κάθε συζύγου, προσδιορίζοντας έτσι το κύριο φόρο.

Πριν να ξεκινήσουμε με αυτό το στάδιο υπολογίζουμε και το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται για την κατοχύρωση του αφορολογήτου ποσού. Σε περίπτωση που το ποσό των αποδείξεων

325

δεν επαρκούν ο φορολογούμενος επιβαρύνεται με ποσοστό 10% επί της διαφοράς αυτής. Τέλος υπολογίζουμε το συμπληρωματικό φόρο, εφαρμόζεται στα ακαθάριστα εισοδήματα για όλα τα εκμισθωμένα ακίνητα. Έχουμε 1,5% για λοιπά ακίνητα και 3% για εκμισθωμένες κατοικίες ακινήτων 300 τμ. Επίσης τα λοιπά συμβεβλημένα ποσά χρεώνουμε 3,6% χαρτόσημο + ΟΓΑ για τα εκμισθωμένα ακίνητα πλην κατοικίες και αυτά υπολογίζονται επί των ακαθαρίστων εσόδων. Έχουμε επομένως: ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ + ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ = ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ – ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ – ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΤΕΟΣ ΦΟΡΟΣ + ΛΟΙΠΑ ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΑ ΠΟΣΑ Επειδή όμως ο υπόχρεος και η σύζυγος κάνουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος το ποσό που καλείτε να πληρώσει ο υπόχρεος και η σύζυγος (συνολικό ποσό) θα πληρωθεί με την παραλαβή του εκκαθαριστικού σημειώματος είτε εφάπαξ ή σε τρις ισόποσες δόσεις.

326

327

Μέρος B΄ Πρακτικές εφαρμογές φορολογίας εισοδήματος & εκκαθάρισης φόρου

328

329

κεφάλαιο

22

ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΠΡΑΞΕΙΣ

22.1 Άσκηση φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων Εκφώνηση Ο φορολογούμενος Γ.Κ. έχει 4 τέκνα το ένα ανήλικο τα δυο φοιτητές το πρώτο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το άλλο στο

Τ.Ε.Ι.

Θεσσαλονίκης

ενώ

το

άλλο

έχει

κάνει

έναρξη

επιτηδεύματος. Κατοικούν σε ιδιόκτητη 100% του υπόχρεου Μονοκατοικία στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης στην οδό 25ης Μαρτίου 16 Τ.Κ. 55236 με 140 τμ., κύριοι χώροι και 50 τμ. βοηθητικοί σε περιοχή με τιμή ζώνης 4.500 ευρώ. Η μονοκατοικία διαθέτει μια εξωτερική πισίνα 50 τμ.. 100% στο όνομα του υπόχρεου. Έχει στην κατοχή και συντήρησή του κατά 100% για όλο τον χρόνο 2 αυτοκίνητα το ένα 3.040 κυβικά του 2007 και το άλλο 780 κυβικά του 2003. Συντηρεί επίσης 100% δικό του σκάφος αναψυχής καινούργιο χωρίς χώρο ενδιαίτησης ανοιχτού τύπου μήκους 6μ με ημερομηνία αγοράς 2/1/2011 κατόπιν ιδιωτικού συμφωνητικού. Έχει καθαρό εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 28.000 ευρώ εκ των οποίων του παρακρατήθηκε ποσό για Φ.Μ.Υ. 4.570,00 ευρώ ενώ ο αναλογούντος φόρος ήταν 4.620,00 ευρώ. Εκμισθώνει κατάστημα για όλο τον χρόνο στην οδό Λεωφόρο Νίκης 13 στην παραλία Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 54632 και εισπράττει μίσθωμα 2.000 ευρώ μηνιαία, ετησίως 24.000 ευρώ. Η σύζυγος ασκεί εμπορική δραστηριότητα εμπορίας υαλικών και οικιακών συσκευών. Την δραστηριότητα της αυτή την ασκεί σε

330

ιδιόκτητο κατάστημα που βρίσκεται στην περιοχή Αρτέμιδος 13 Πεύκα – Ρετζίκη, Τ.Κ. 57010 με 120 τμ. (τιμή ζώνης 1.500 ευρώ, παλαιότητα 17 ετών). Τα δεδομένα των βιβλίων της ήταν για την διαχειριστική περίοδο 1/1/2011 έως 31/12/2011: Έσοδα από πωλήσεις εμπορευμάτων υαλικών σκευών κουζίνας 120.000 ευρώ, αγορές εμπορευμάτων κατά την διάρκεια της διαχειριστικής αυτής χρήσης 70.000 ευρώ, η απογραφή έναρξης της χρήσης 2011 ήταν 10.000 ευρώ. Οι

δαπάνες

που

πραγματοποίησε

για

την

λειτουργία

του

καταστήματος ήταν 18.000 ευρώ, στο σύνολο αυτών των δαπανών συμπεριλαμβάνεται καθυστέρησης

και

στην

ένα

πρόστιμο

υποβολή

στην

συγκεντρωτικής

εφορία

λόγω

κατάστασης

τιμολογίων ύψους 1.000 ευρώ. Έχει στην ιδιοκτησία της ένα κατάστημα στο ισόγειο οικοδομής επί της οδού 28ης Οκτωβρίου 12 στην περιοχή Αμπελόκηποι Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 56123 το οποίο παραχωρεί στον γιο της, επιφάνειας 80 τμ., Τ.Ζ. 700 ευρώ και παλαιότητα 14 έτη. Έχει εισόδημα από γεωργική εκμετάλλευση σε χωράφι στην Αιγάνη Λαρίσης (Περιοχή Δενδρούλη), καλλιέργειας ελιές βρώσιμες 30 στρέμματα σε πεδινό αρδευόμενο χωράφι, με 66,84 ευρώ ελάχιστο καθαρό εισόδημα ανά στρέμμα (σύμφωνα με το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού). Στην ίδια διαχειριστική περίοδο η σύζυγος αγόρασε ένα ΙΧΕ 1.400 κυβικών εκατοστών στις 14/01/2011 και κατέβαλε το ποσό των 15.000 ευρώ. Το ζεύγος αγόρασε ένα διαμέρισμα 80 τμ. με Τ.Ζ. 1.400 ευρώ στις 01/05/2011 στην Άφυτο Χαλκιδικής σε παραδοσιακό οικισμό, ως εξοχική κατοικία στον 3ο όροφο με 50% συνιδιοκτησία ο κάθε ένας. Για το ύψος της αγοράς αυτής κατέβαλαν το ποσό των 60.000 ευρώ (μαζί με έξοδα συμβολαίου τοις μετρητοίς). Επίσης ο Γ.Κ. δηλώνει ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών 15.000 ευρώ.

331

Πληρώθηκαν εισφορές ΟΑΕΕ – ΤΕΒΕ για την σύζυγο 3.200 ευρώ. Δαπάνησαν για ιατρικές επισκέψεις σε ιατρεία ο σύζυγος 3.500 ευρώ και η σύζυγος 3.000 ευρώ. Κοινές δαπάνες του ΚΩΔ. 049 30.000 ευρώ. Πληρώθηκαν για ασφάλιστρα 1.500 ευρώ. Επίσης για φροντιστήρια των 3 τέκνων 1.250, 1.100 και 1.200 ευρώ αντίστοιχα. Δαπάνησε επίσης ο σύζυγος για δαπάνες περίθαλψης 800 ευρώ. Πληρώθηκαν για ενοίκιο κατοικίας του σπουδάζοντος τέκνου το ποσό των 2.400 ευρώ για το έτος αυτό. Υπήρχε προκαταβολή για την σύζυγο από το προηγούμενο οικονομικό έτος ύψους 3.000 ευρώ. Να γίνει εκκαθάριση ΦΕΦΠ των δυο συζύγων.

332

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ Υπόχρεος Εισόδημα μισθωτών υπηρεσιών 28.000 (Πίνακας 4Α) Εκμίσθωση καταστήματος 24.000 23.280 (2.000 Χ 12 = 24.000) ευρώ ετησίως (Πίνακας 4Ε)

Σύζυγος

Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά: 24.000 Χ 3% = 720 ευρώ Το καθαρό εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτου είναι: 24.000 – 720 = 23.280 ευρώ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΗΛΟΥΜΕΝΟ ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ιδιόχρηση καταστήματος (Πίνακας 4Ε) ΤΜ Χ ΤΖ Χ ΣΔ Χ ΣΠ = 120 Χ 1.500 Χ 1,40 Χ 0,70 = 176.400 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ

51.280 6.844

176.400 Χ 4% = 7.056 ΜΙΣΘΩΤΙΚΗ ΑΞΙΑ Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά: 7.056 Χ 3% = 212 ευρώ Άρα καθαρό εισόδημα από ιδιόχρηση 7.056 – 212 = 6.844 ευρώ Έσοδα από άσκηση εμπορικής επιχείρησης (Πίνακας 4Γ)

30.000

Ακαθάριστα έσοδα: 120.000 ευρώ Αγορές χρήσης 2011: 70.000 ευρώ Απογραφή έναρξης 2011: 10.000 ευρώ Δαπάνες λειτουργίας καταστήματος: 18.000 ευρώ 333

Προσδιορισμός του κόστους πωληθέντων: ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑΡΞΗΣ + ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ – ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΛΗΞΗΣ = 10% Χ ΑΓΟΡΩΝ ΧΡΗΣΗΣ = 70.000 Χ 10% = 7.000 ΕΥΡΩ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ = 10.000 + 70.000 – 7.000 = 80.000 – 7.000 = 73.000 ΕΥΡΩ Λογιστική αναμόρφωση εξόδων που δεν εκπίπτουν από τις δαπάνες: 18.000 – 1.000 = 17.000 ευρώ. Προσδιορισμός καθαρών κερδών: ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ = ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ – ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ – ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ = 120.000 – 73.000 – 17.000 = 30.000 ευρώ. Δωρεάν παραχώρηση (Πίνακας 4Ε)

1.956

ΤΜ Χ ΤΖ Χ ΣΔ Χ ΣΠ = 80 Χ 700 Χ 1,20 Χ 0,75 = 50.400 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Χ 4% = ΜΙΣΘΩΤΙΚΗ ΑΞΙΑ 50.400 Χ 4% = 2.016 ΜΙΣΘΩΤΙΚΗ ΑΞΙΑ 334

Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά: 2.016 Χ 3% = 60 ευρώ Το καθαρό εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτου είναι: 2.016 – 60 = 1.956 ευρώ. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις (Πίνακας 4Β) 30 στέμματα Χ 66,84 ευρώ / στρέμμα = 2.005 ευρώ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΑΘΑΡΟ ΔΗΛΟΥΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ

2.005

40.805

τεκμήρια διαβίωσης

Υπόχρεος 16.800 8.000 800 17.800 2.800 12.000 2.500

Κύρια κατοικία 140 τ.μ.  80 τ.μ. Χ 40 = 3.200  40 τ.μ. Χ 65 = 2.600  20 τ.μ. Χ 110 = 2.200 Βοηθητικοί χώροι 50 τ.μ. Χ 40 = 2.000 ΣΥΝΟΛΟ 10.000 ΕΥΡΩ Τ.Ζ. 4.500 ευρώ  10.000 Χ 40% = 4.000 ΣΥΝΟΛΟ 14.000 ΕΥΡΩ Μονοκατοικία +20% (14.000 Χ 20%) = 2.800 ευρώ ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 14.000 + 2.800 = 16.800 ΕΥΡΩ αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης σπιτιού Εξωτερική πισίνα 50 τ.μ. Χ 160 = 8.000 ευρώ Δευτερεύουσα, εξοχική κατοικία  80 τ.μ. Χ 40 = 3.200 ΣΥΝΟΛΟ 3.200 ΕΥΡΩ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ 3.200 Χ 50% = 1.600 ΕΥΡΩ

335

Σύζυγος 800 5.200 2.500

Μερισμός αντικειμενικής δαπάνης λόγω συνιδιοκτησίας 50%: 1.600 Χ 50% = 800 ΕΥΡΩ η επιβάρυνση του καθενός. (Α) Επιβατικό Ι.Χ. 3.040 κ.ε.  3.000 κ.ε. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ 17.800 ΕΥΡΩ (Β) Επιβατικό Ι.Χ. 780 κ.ε.  800 κ.ε ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ 2.800 ΕΥΡΩ (Γ) Επιβατικό Ι.Χ. 1.400 κ.ε.  800 κ.ε ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ 5.200 ΕΥΡΩ Σκάφος αναψυχής 6μ  12.000 ευρώ Έγγαμος 5.000 ευρώ / 2 = 2.500 κοινό με την σύζυγο

ΣΥΝΟΛΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

60.700

8.500

Τεκμήρια πραγματοποιημένης δαπάνης

Αγορά Ι.Χ.Ε. 14/01/2011 Αγορά ακινήτου ΤΕΚΜΑΡΤΗ ΔΑΠΑΝΗ ΔΗΛΟΥΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΡΧΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ Ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών ΑΚΆΛΥΠΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

30.000 90.700 51.280 -39.420 15.000 -24.420 75.700 336

15.000 30.000 53.500 40.805 -12.695 -12.695 53.500

ΕΚΤΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 8 ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ 75.700 53.500 ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ 75.700 53.500 Δηλούμενο ποσό αποδείξεων κωδ. 049  30.000 ευρώ ΔΗΛΟΛΥΜΕΝΟ ΠΟΣΟ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ 30.000 ΕΥΡΩ

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ Υπόχρεος: Εισόδημα 75.700 ευρώ Χ 25% = 18.925 ευρώ ΣΥΝΟΛΟ 18.925 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ Σύζυγος: Εισόδημα 53.500 Χ 25% = 13.375 ευρώ ΣΥΝΟΛΟ 13.375 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ Συνολικά έχουμε 18.925 + 13.375 = 32.300 ευρώ, οι δαπάνες όμως του ΚΩΔ. 049 είναι 30.000 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι οι δυο φορολογούμενοι θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρο εισοδήματος αφού το απαιτούμενο ύψος των αποδείξεων είναι μεγαλύτερο από το προσκομιζόμενο.

ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΔΗΛΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ Άρα ΚΩΔ. 049 30.000 ευρώ Μερισμός, Συνολικά Εισοδήματα 75.700 + 53.500 = 129.200 (Υ) 75.700 / 129.200 = 58,59% (Σ) 53.500 / 129.200 = 41,41%

337

Άρα, (Υ) 30.000 Χ 58,59% = 17.577 ευρώ. (Σ) 30.000 Χ 41,41% = 12.423 ευρώ.

Επιβάρυνση φόρου: (Υ) 18.925 - 17.577 = 1.348 Χ 10% = 135 ΕΥΡΩ (Σ) 13.375 - 12.423 = 952 Χ 10% = 95 ΕΥΡΩ

Οι δυο φορολογούμενοι επιβαρύνονται συνολικά με 230 ευρώ λόγω ανεπάρκειας προσκομιζόμενων αποδείξεων σε συνάρτηση με τις απαιτούμενες.

338

Φορολόγηση των καθαρών εισοδημάτων με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος (άρθρο 9, Κ.Φ.Ε. 2238/1994) με τις γενικές διατάξεις του νόμου Υπόχρεος Φορολογητέο εισόδημα 75.700 Ατομικό αφορολόγητο 5.000 Επιπλέον αφορολόγητο λόγω τέκνων 7.000 (ο φορολογούμενος έχει τρία τέκνα που τον βαρύνουν) Σύνολο αφορολογήτου 12.000 Με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος έχουμε:

Κλιμάκιο

Φορολογικός

Φόρος

Σύνολο

Σύνολο

εισοδήματος

συντελεστής

κλιμακίου

Εισοδήματος

Φόρου

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

%

5.000Α

0

0

5.000

0

7.000Β

10

700

12.000

700

4.000Γ

18

720

16.000

1.420

10.000Δ

25

2.500

26.000

3.920

14.000Ε

35

4.900

40.000

8.820

20.000Ζ

38

7.600

60.000

16.420

40.000Η

40

16.000

100.000

32.420

Άνω των

45

100.000Θ

339

ΚΛΙΜΑΚΙΟ Α΄  5.000  0% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  0 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Β΄  7.000  0% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  0 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Γ΄  4.000  18% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  720 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Δ΄  10.000  25% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  2.500 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε΄  14.000  35% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  4.900 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ΄  20.000  38% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  7.600 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Η΄  15.700  40% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  6.280 ΦΟΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 22.000 ΕΥΡΩ

Σύζυγος Φορολογητέο εισόδημα 53.500 Ατομικό αφορολόγητο 5.000 Σύνολο αφορολογήτου 5.000 Με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος έχουμε: Κλιμάκιο

Φορολογικός

Φόρος

Σύνολο

Σύνολο

εισοδήματος

συντελεστής

κλιμακίου

Εισοδήματος

Φόρου

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

(ευρώ)

%

5.000Α

0

0

5.000

0

7.000Β

10

700

12.000

700

4.000Γ

18

720

16.000

1.420

340

10.000Δ

25

2.500

26.000

3.920

14.000Ε

35

4.900

40.000

8.820

20.000Ζ

38

7.600

60.000

16.420

40.000Η

40

16.000

100.000

32.420

Άνω των

45

100.000Θ

ΚΛΙΜΑΚΙΟ Α΄  5.000  0% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  0 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Β΄  7.000  10% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  700 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Γ΄  4.000  18% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  720 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Δ΄  10.000  25% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  2.500 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε΄  14.000  35% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  4.900 ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ΄  13.500  38% ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ  5.130 ΦΟΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 13.950 ΕΥΡΩ

341

ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9 Υπόχρεος Σύζυγος ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 22.000 13.950 Εισφορές σε ταμεία ΤΕΒΕ -320 3.200 Χ 10% = 320 Έξοδα ιατρικής περίθαλψης -350 -300 (Υ) 3.500 Χ 10% = 350 (Σ) 3.000 Χ 10% = 300 Ασφάλιστρα 1.500 Χ 10% = 150 -80 -62 Μερισμός, Συνολικά Εισοδήματα 75.700 + 53.500 = 129.200 (Υ) 75.700 / 129.200 = 58,59% (Σ) 53.500 / 129.200 = 41,41% Άρα, (Υ) 150 Χ 58,59% = 80 (Σ) 150 Χ 41,41% = 62 Φροντιστήριο τέκνου Α΄ τέκνου 1.250  1.000 Χ 10% = 100 Β΄ τέκνου 1.100  1.000 Χ 10% = 100 Γ΄ τέκνου 1.200  1.000 Χ 10% = 100 ΣΥΝΟΛΙΚΑ 300 ΕΥΡΩ Μερισμός, (Υ) 300 Χ 58,59% = 176 (Σ) 300 Χ 41,41% = 124 Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης (Υ) 800 Χ 10% = 80 Ενοίκιο σπουδάζοντος τέκνου 2.400 Χ 10% = 240 Μερισμός, (Υ) 240 Χ 58,59% = 125,04 (Σ) 240 Χ 41,41% = 114,96 Επιβάρυνση φόρου λόγω αποδείξεων ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ

-176

-124

-80

342

-141

-99

+135

+95

21.308

13.140

Υπόχρεος Κύριος Φόρος: 21.308 Συμπληρωματικός Φόρος: 24.000 Χ 1,5% = 360 ΚΥΡΙΟΣ + ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ = 21.868 ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ: 21.668 Χ 55% = 11.917 21.668 – 4570= 17.098 11.917 – 4570 = 7.347 ΣΥΝΟΛΟ 24.445 Χαρτόσημο Μισθωμάτων: 24.000 Χ 3,6% = 864 ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 24.445 + 864 = 25.309 ΕΥΡΩ

Σύζυγος Κύριος Φόρος: 13.140 Συμπληρωματικός Φόρος: 2.016 + 7.056 (μισθωτική αξία) = 9.072 Χ 1,5% = 136 ΚΥΡΙΟΣ + ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ = 13.276 ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ: 13.276 Χ 55% = 7.302 13.276 – 0 = 13.276 7.302 – 0 = 7.302 ΣΥΝΟΛΟ 20.578 Χαρτόσημο Μισθωμάτων: 9.072 Χ 3,6% = 327 ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 20.905 ΕΥΡΩ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ – 3.000

343

ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 17.905 ΕΥΡΩ ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΧΡΕΟΥ + ΣΥΖΥΓΟΥ = 25.309 + 17.905 = 43.214 ΕΥΡΩ

Επειδή όμως ο υπόχρεος και η σύζυγος κάνουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος το ποσό που καλείτε να πληρώσει ο υπόχρεος και η σύζυγος είναι 43.214 ευρώ. Το ποσό αυτό θα πληρωθεί είτε με την παραλαβή του εκκαθαριστικού σημειώματος εφάπαξ ή σε τρις ισόποσες δόσεις δηλαδή 43.214 / 3 = 14.405 ευρώ.

344

345

Ε

ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

ΟΙΚ. ΕΤΟΣ

Β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ αρ. φορολ. Μητρώου

ΥΠΟΧΡΕΟΣ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝ. ΥΠΗΡ. (Δ.Ο.Υ.)

αρ. χρημ. καταλ.

2012

Α.Φ.Μ. της Συζύγου

ΣΥΝΟΛ. ΔΗΛΩΘΕΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

51.280,00

40.805,00

ΠΡΟΣΤ. ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

75.700,00

53.500,00

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΛΑΣΣΟΜΕΝΑ

0,0

0,0

ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

75.700,00

53.500,00

ΦΟΡΟΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ

22.000,00

13.950,00

692,00

810,00

ΦΟΡΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ, ΣΥΜΠΛ/ΚΟΣ... ΚΤΛ.

21.668,00

13.276,00

ΦΟΡΟΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΗΚΕ ... ΚΛΠ.

4570,00

0,00

0,00

0,00

17.098,00

13.276,00

ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ

ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΟΡΟΥ

ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ( +/- )

ΠΟΣΑ

ΥΠΟΧΡΕΟΥ

Της συζύγου

ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ

Υπόχρεου

(+)

ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΟΣ

17.098,00

ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ

7.347,00

ΛΟΙΠΑ ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΑ ΠΟΣΑ

ΣΥΝΟΛΟ

864,00

25.309,00

327,00

17.905,00

1.191,00

46.214,00

(-)

(+)

13.276,00

7.302,00

3.000,00

(-)

(+)

ΣΥΝΟΛΑ

Γ. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ Φ.Ε.

ΟΝΟΜΑΤΥΠΩΝΥΜΟ της Συζύγου

30.374,00

14.649,00 3.000,00

(-)

ΜΕΙΩΣΗ INTERNET

ΧΡΕΩΣΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ

346

3.000,00 ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΥ

43.214,00

347

348

349

350

351

352

353

354

355

356

357

358

359

Προσάρτημα

Πίνακας εκπτώσεων ανά κωδικό ΚΩΔΙΚΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΚΩΔ. 049 Δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών (αθροιστικά για τους δυο συζύγου)

ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ

Όχι

Όχι

Όχι

Ναι. Το 10% της δαπάνης με πλαφόν φόρου τα 3.000 ευρώ

ΚΩΔ. 041 – 042 Δαπάνη δικηγόρου

Όχι

Όχι

ΚΩΔ. 053 – 054 Υποχρεωτικές εισφορές σε ταμεία ασφάλισης (ΟΑΕΕ, κλπ.)

Όχι

Ναι. Το 10% της δαπάνης

ΚΩΔ. 051 – 025 Έξοδα ιατρικής περίθαλψης ΚΩΔ. 047 – 048 Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης

Ναι. Το 10% εάν το ποσό είναι μικρότερο των 100 ευρώ δεν αφαιρείτε. Δεν μπορεί η δαπάνη να υπερβαίνει το 10% του εισοδήματος. Ναι. Το 10% εάν το ποσό είναι μικρότερο των 100 ευρώ δεν αφαιρείτε. Δεν μπορεί η δαπάνη να υπερβαίνει το 10% του εισοδήματος.

ΚΩΔ. 057 – 058 Δωρεές ιατρικών μηχανημάτων κλπ. σε νοσοκομεία κλπ.

Όχι

ΚΩΔ. 059 – 060 Δωρεές χρηματικών ποσών στο δημόσιο

Όχι

ΚΩΔ. 075 – 076 Δωρεές χρηματικών ποσών στο λογαριασμό αλληλεγγύης δημοσίου χρέους

Όχι

Ναι. Σε ποσοστό 20%

Ναι. Σε ποσοστό 20%

Όχι

Όχι

Ναι. Αφαιρείται το 10% του ποσού με πλαφόν το 10% του ποσού που αναλογεί στα 120 τ.μ. της κατοικίας και το 10% του

ΚΩΔ. 061-062 Πολιτιστικές χορηγίες του Ν 3525/2007 ΚΩΔ. 063-064 Δεδουλευμένοι τόκοι που καταβλήθηκαν για στεγαστικά δάνειας

360

απόκτησης πρώτης κατοικίας αναστήλωσης, κλπ. διατηρητέων κτιρίων, για συμβάσεις δανείων που συνάφθηκαν μέχρι 31/12/1999 ΚΩΔ. 065 – 066 Δεδουλευμένοι τόκοι που καταβλήθηκαν για στεγαστικά δάνεια απόκτησης πρώτης κατοικίας αναστήλωσης, κλπ. διατηρητέων κτιρίων, για συμβάσεις δανείων που συνάφθηκαν από 1/1/2000 μέχρι 31/12/2002 ΚΩΔ. 055 – 056 Δεδουλευμένοι τόκοι που καταβλήθηκαν για στεγαστικά δάνεια απόκτησης πρώτης κατοικίας αναστήλωσης, κλπ. διατηρητέων κτιρίων, για συμβάσεις δανείων που συνάφθηκαν από 1/1/2003 και μετά ΚΩΔ. 811 – 816 Ενοίκιο που πληρώσατε για κύρια κατοικία της οικογένειας. Αθροιστικά για του συζύγους ΚΩΔ. 817 – 823 Ενοίκιο που πληρώσατε για κατοικία παιδιών της οικογένειας που σπουδάζουν στο εσωτερικό αθροιστικά για τους συζύγους ΚΩΔ. 073 – 074 Ποσό ασφαλίστρων για ασφάλιση ζωής, προσωπικών ατυχημάτων ασθένειας, αθροιστικά για τους δυο συζύγους ΚΩΔ. 089 – 090 Ποσό διατροφής που κατέβαλε ο ένας σύζυγος στον άλλο

ποσού που αναλογεί σε ποσό δανείου έως 200.000 ευρώ

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε το 10% του ποσού με πλαφόν δαπάνης 1.000 ευρώ.

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε για κάθε παιδί το 10% του ποσού, με πλαφόν δαπάνης 1.000 ευρώ για κάθε παιδί

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε το 10% του ποσού με πλαφόν δαπάνης 1.200 ευρώ για άγαμο και 2.400 ευρώ για οικογένεια

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε το 10% του ποσού με πλαφόν τα 1.500 ευρώ

361

ΚΩΔ. 087 – 088 Δαπάνη αλλαγής εγκατάστασης καυσίμου ή για εγκατάσταση φυσικού αερίου, θερμομόνωσης, κλπ. ΚΩΔ. 079 – 080 Δίδακτρα σε φροντιστήρια εκπαιδευτικών μαθημάτων ή ξένων γλωσσών, αθροιστικά για τους δυο συζύγους (για τον υπόχρεο και τη σύζυγο) ΚΩΔ. 081 – 085 Δίδακτρα σε φροντιστήρια εκπαιδευτικών μαθημάτων ή ξένων γλωσσών, αθροιστικά για τους δυο συζύγους (για κάθε παιδί χωριστά) ΚΩΔ. 067 – 068 Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού που αγοράστηκαν μέσα στο 2007αθροιστικά για τους συζύγους ΚΩΔ. 077 – 078 Μισθώματα επιχειρήσεων τριτογενούς τομές (σε συγκεκριμένες περιοχές) ΚΩΔ. 663 – 664 Ποσό επένδυσης για κινηματογραφικές ταινίες

Όχι

Ναι. 10% με πλαφόν δαπάνης 3.000 ευρώ

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε το 10% του ποσού με πλαφόν δαπάνης 1.000 ευρώ

Όχι

Ναι. Αφαιρείτε για κάθε παιδί το 10% του ποσού, με πλαφόν δαπάνης 1.000 ευρώ για κάθε παιδί

Όχι

Όχι

Ποσό διπλάσιο του μισθώματος

Όχι

Όχι

20% ή 40% με πλαφόν δαπάνης το 20% του φορολογητέου εισοδήματος

362

ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΟΙΚΟΝ. ΕΤΟΥΣ 2012 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΥΒΙΚΑ ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ε.Ι.Χ. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ κ.λ.π. Κυβικά εκατοστά

Μέχρι και 5 έτη (2007-2011)

1000 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 2100 2200 2300 2400 2500 2600 2700 2800 2900 3000 3100 3200 3300 3400 3500

4000 4000 4600 5200 5800 6400 7000 7600 8200 8800 9700 10600 11500 12400 13300 14200 15100 16000 16900 17800 19000 20200 21400 22600 23800

Πάνω από 5 έτη Πάνω από 10 έτη (2002-2006) 2800 2800 3220 3640 4060 4480 4900 5320 5740 6160 6790 7420 8050 8680 9310 9940 10570 11200 11830 12460 13300 14140 14980 15820 16660

363

2000 2000 2300 2600 2900 3200 3500 3800 4100 4400 4850 5300 5750 6200 6650 7100 7550 8000 8450 8900 9500 10100 10700 11300 11900

ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΟΙΚΟΝ. ΕΤΟΥΣ 2012 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΝΗΟΛΟΓΙΣΗΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ Ή ΜΕΙΚΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΧΩΡΟ ΕΝΔΙΑΙΤΗΣΗΣ Πάνω απο Μέχρι και 5 Μηκος 5 μέχρι και Πάνω από 10 έτη (2007σκάφους 10 έτη έτη 2011) (2002-2006) 7 12000 10200 8400 8

15000

12750

10500

9

17000

14450

11900

10

19000

16150

13300

11

26500

22525

18550

12

34000

28900

23800

13

49000

41650

34300

14

64000

54400

44800

15

79000

67150

55300

16

101500

86275

71050

17

124000

105400

86800

18

146500

124525

102550

19

176500

150025

123550

20

206500

175525

144550

21

236500

201025

165550

22

266500

226525

186550

23

316500

269025

221550

24

366500

311525

256550

25

416500

354025

291550

364

365

Βιβλιογραφία

Βιβλία 1.

Νίκος Σγουρινάκης, Βαγγέλης Μιχελινάκης, Λάμπρος Στεφάνης (Μάρτιος 2012). Δηλώσεις Φυσικών Προσώπων. Αθήνα: Εκδόσεις Περιοδικό Επιχείρηση – Οικονομική Βιβλιοθήκη.

2.

Ιωάννης

Δ.

Καραγιάννης,

Αικατερίνη

Δ.

Καραγιάννη,

Δημήτριος Ι. Καραγιάννης (Θεσσαλονίκη 2012). Φορολογικά – Φοροτεχνικά

–

Φορολογικές

Δηλώσεις

στην

Πράξη.

Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Καραγιάννης.

3.

Άννα Αδάμ- Κόλλια (Αθήνα 2012). ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ (ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ). Αθήνα: Εκδόσεις ASTBOOKS.

4.

Κορομηλάς Γεώργιος Α. (Αθήνα 2012). Φορολογικές σημειώσεις 2012. Αθήνα: Εκδόσεις TaxAdvisors

5.

Χρήστος Μελάς (Αθήνα 2012). Δηλώστε έξυπνα. Αθήνα: Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα.

6.

Δημ.

Σταματόπουλου,

Αντ.

Καραβοκύρη

(Αθήνα

2010)

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων Πρακτικό Βοήθημα. Αθήνα: Εκδόσεις Σταματόπουλος Δημ.

Άρθρα 1.

Πρώτο Θέμα , (Μάρτιος 2012), «Όλοι στο Taxisnet» από εισόδημα 12.000 ευρώ και άνω», Οικονομία/Κωστής Πλάντζος.

366

2.

Πρώτο Θέμα , (Φεβρουάριος 2012), «Οι 20 αλλαγές στο Ε1 που θα συμπληρώσουμε φέτος», Οικονομία/Κωστής Πλάντζος.

3.

Υπουργείο Οικονομικών , (Μάρτιος 2012), «Το βιβλιαράκι οδηγιών συμπλήρωσης δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος οικ. έτους 2012 (ηλεκτρονική μορφή)»

Ιστοσελίδες 1.

http://www.gsis.gr

2.

http://www.taxheaven.gr

3.

http://www.forin.gr

4.

http://www.minfin.gr/portal/

367

368

369

370

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η Φ Ο Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Α Ε Ι Σ Ο ΔΗ Μ Α Τ Ο Σ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012

Η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην επιστήμη της λογιστικής. Η εξέταση των θεμάτων φορολογίας εισοδήματος είναι τόσο από πλευράς κατανόησης όσο και από πλευράς εκκαθάρισης του φόρου σημαντικά και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα των φοροτεχνικών εργασιών. Στο συγκεκριμένο σύγγραμμα γίνεται λόγος για όλα εκείνα τα στοιχεία που αφορούν την φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, την διαδικασία προσέγγισης της φορολογίας ως ένα γενικό κομμάτι του νόμου, την ανάλυση και τη συμπλήρωση των εντύπων που συνδέονται με την φορολογία εισοδήματος, καθώς και το στάδιο της εκκαθάρισης του φόρου που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να προσδιοριστεί το τελικό αποτέλεσμα. Όλα αυτά απεικονίζονται στη παραπάνω διατριβή η οποία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για το σύγχρονο και ταυτόχρονα σημαντικό επάγγελμα του λογιστή – φοροτέχνη.

371