ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ)  ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ  ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ  ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ – ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ (ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ)  Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ – ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Γ.Λ.Σ.)  ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 





ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

1

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

2

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ)  ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ  ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ  ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ – ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ (ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ)  Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ – ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Γ.Λ.Σ.)  ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 





ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

3

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

4

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ι

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

5

ΣΕΙΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ / / FINANCIALS & ACCOUNTING Τομέας Λογιστικής Επιστήμης Διεύθυνση Σειράς: Γεώργιος Α. Καραγιάννης Τίτλος Βιβλίου ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ι Συγγραφέας ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Σύνολο Σελίδων: 242 Σχήμα: 21 Χ 29,7 (Α4) © COPYRIGHT 2011, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ CONCEPT – DESIGNER © 2011 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011 Γενική Επιμέλεια – Τυπογραφικές Διορθώσεις – Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση – Σχεδιασμός Εξωφύλλου Γεώργιος Α. Καραγιάννης Εικόνες: Microsoft Παραγωγή – Εκτύπωση: Κεντρική Διάθεση: Γεώργιος Α. Καραγιάννης Κάθε αντίτυπο φέρει την υπογραφή του συγγραφέα

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας “τα προϊόντα της διάνοιας που δεν έχουν τεχνολογική εφαρμογή” όπως αναφέρει και ο Αστικός Κώδικας, αποκτούνται χωρίς καμία τήρηση διατυπώσεων που προβλέπει ο νόμος από τον νόμιμο κάτοχό τους. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ν.2121/93 άρθρο 51, απαγορεύεται η αναπαραγωγή του περιεχομένου του παρόντος βιβλίου χωρίς την άδεια του συγγραφέα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

6

Πρόλογος, Η λογιστική ως μια εφαρμοσμένη επιστήμη της οικονομίας παρέχει πολλές σκοπιές ανάλυσης περιπτώσεων στα πλαίσια της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής.

H Χρηματοοικονομική Λογιστική Ι, ασχολείται με τις βασικές αρχές της λογιστικής επιστήμης βάση των οποίων θεμελιώνονται οι βασικές γνώσεις επάνω στον κλάδο της λογιστικής. Όπως επίσης και η εξέταση αργότερα των πιο ειδικών θεμάτων της λογιστικής επιστήμης. Στο συγκεκριμένο σύγγραμμα γίνεται λόγος για τα παραπάνω αυτά στοιχεία καθώς αναλύονται περιπτώσεις ασκήσεων σε ένα πιο ευρύ επίπεδο με παραθέματα Μεθοδολογίας σε όλες τις ενότητες - κεφάλαια, καθώς επίσης και επιμέρους σχόλια που βοηθούν στην κατανόηση των σύγχρονων θεμάτων (θεωρίας και ασκήσεων) στα πλαίσια της λογιστικής επιστήμης. Η σωστή κατοχύρωση των θεμάτων της χρηματοοικονομικής λογιστικής Ι αποτελεί βασικό στήριγμα εξέτασης ειδικών θεμάτων όπως αυτά παρουσιάζονται στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ. Γεώργιος Α. Καραγιάννης

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

7

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

8

Πίνακας Περιεχομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ............................................. 15 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ............................. 17 1.2 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ή ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ................................................. 20 1.3 ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ Η΄ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ....................................................................... 21 1.4 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ................................................................................................................. 22 1.5 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ............................................................................................... 29 1.6 ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ........................................ 33 1.7 ΕΜΠΟΡΙΚΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ................................................................................... 34 1.8 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ Ή ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ............................................................ 35 1.9 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ............................................................... 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ) ..................................... 51 2.1 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ................................................................................................................ 53 2.2 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ .......................................................................................... 55 2.3 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ................................................................... 57 2.4 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ............................................................................... 58 2.5 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ .............................................................................. 58 2.6 ΚΑΘΟΛΙΚΟ – ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ – ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ .................................... 61 2.7 ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ..................................................................................................................... 61 2.8 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ......................................................................................... 62 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ............................................................................................... 63 3.1 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ................................................................................................................ 65 3.2 ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ............................................................................... 66 3.4 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ......................................................................................................................... 68 3.5 ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ........................................................................................ 69 3.6 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ......................... 72

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Ο ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ...................................................................... 73 4.1 ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ .................................................. 75 4.2 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ..................................................................................... 75 4.3 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΙΙ .................................................................................. 81 4.4 ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ (ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ) ......................................................................... 81 4.5 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΥΣ Ή ΖΗΜΙΑΣ (ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ) ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ............................................................................................................... 90 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ..................................... 95 5.1 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ι ................................................................................................................ 97 5.2 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙ ............................................................................................................. 110 5.3 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ .............................................................................................. 133 5.4 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ – ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Ι ............................................ 134 5.5 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ – ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΙΙ ........................................... 136 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ............................................. 139 6.1 ΛΟΓΑΡΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ................................................................................... 141 6.2 ΑΠΟΓΡΑΦΗ – ΕΙΔΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ............................................................................... 144 6.3 ΕΞΩΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ – ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ .......................... 145 6.4 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ι .............................................................................................................. 148 6.5 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙ ............................................................................................................. 157 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7Ο ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ............................. 175 7.1 ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ .............................................................................. 177 7.2 ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ .................................. 181

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

10

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8Ο ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ – ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ................................ 189 8.1 ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ .............................................................................................. 191 8.2 ΒΑΣΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ................................................................................. 192 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9Ο ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ (ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ) ..................................................... 197 9.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Π.Π.Σ. .................................................... 199 9.2 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ...................................................................................... 202 9.3 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ...................................................................................... 203 9.4 ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΕΝΟΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ...... 203 9.5 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ...................................................................................................... 203 9.6 ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ................................................................... 203 9.7 ΜΕΘΟΔΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ................................................................ 204 9.8 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ........................................................... 205 9.9 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟ ........................................................................................................... 206 9.10 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ................................................................................ 208 9.11 ΣΤΑΘΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ– ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ......................... 210 9.12 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ .............................................................................. 211 9.13 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ .............................................................................. 213 9.14 ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ........................................................... 214 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Ο Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ – ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ..................................................................................................... 221 10.1 Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ............................................................................................. 223 10.2 ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΕΞΟΔΑ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ) ................................ 223 10.3 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ .............................................................................................. 224 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11Ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Γ.Λ.Σ.) ..................................................... 227 11.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ............................................................ 229 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ...................................................................................................................... 233

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

11

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

12

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

13

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

15

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

16

1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

✓

Λογιστική είναι ένας κλάδος της εφαρμοσμένης οικονομικής επιστήμης, που αποτελεί την δραστηριότητα της οικονομικής μονάδας όπου καταγράφονται τα οικονομικά της στοιχεία.

✓ 1.

2.

3.

4.

Οι σκοποί που αποβλέπει η λογιστική επιστήμη είναι οι εξής: Η καταγραφή της περιουσίας της οικονομικής μονάδας. Οι όροι που θα πρέπει να συντρέχουν είναι να έχουν τα περιουσιακά στοιχεία κάποια αξία (περιουσιακή) και να είναι δυνατό να καταγραφή αυτή η αξία (δυνατότητα καταγραφής της περιουσιακής αξίας). Η καταγραφή αυτή είναι στατική ενέργεια. Η κίνηση - λειτουργία της επιχείρησης (κέρδος – πώληση). Για να ανταποκριθεί σε αυτήν την λειτουργία η επιχείρηση θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριότητάς της. Η παρακολούθηση των αλλαγών στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης αποτελεί τον δεύτερο σκοπό της λογιστικής. Ο προσδιορισμός του αποτελέσματος μέσω της λειτουργίας. Η επιχείρηση θα πρέπει να προσδιορίσει το οικονομικό της αποτέλεσμά (κέρδος ή ζημία) στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριότητάς της. Η πληροφόρηση της οικονομικής μονάδας. Η πληροφόρηση αυτή γίνεται σε οποιονδήποτε έχει ενδιαφέρον σχετικά με την επιχείρηση, αλλά και προς τρίτους. Η πληροφόρηση προς την ίδια την επιχείρηση πρέπει να έχει κάποιο μέγεθος αλλά και οργάνωση, πρέπει να είναι ποιοτική δηλαδή να χρειάζεται ιδιαίτερη οικονομική γνώση. Η επιχείρηση θα πρέπει να διαμορφώνει σωστή εικόνα της περιουσιακής της κατάστασης προς τρίτους, αυτό αποβλέπει στο να μην δίνονται λανθασμένες εντυπώσεις για τα οικονομικά της στοιχεία. Η πληροφόρηση προς την ίδια την επιχείρηση, αλλά και προς τρίτους προκύπτει ύστερα από την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων που προκύπτουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.

✓

Ο κλάδος της Χρηματοοικονομικής λογιστικής, ασχολείται με την καταγραφή της περιουσίας, τις λογιστικές πράξεις, τον προσδιορισμό του αποτελέσματος και την εξωτερική πληροφόρηση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

17

✓

Μια βασική έννοια του εμπορικού δικαίου και της οικονομικής επιστήμης είναι η επιχείρηση. Έχουμε δυο ορισμούς σχετικά με την έννοια της επιχείρησης. Οι ορισμοί αυτοί πηγάζουν κατά ένα μέρος από την νομική επιστήμη και κατά ένα άλλο μέρος από την οικονομική επιστήμη. Σύμφωνα με την νομική επιστήμη του εμπορικού δικαίου, η επιχείρηση είναι η επαγγελματική περιουσία του εμπόρου που αποτελείτε από υλικά αγαθά, άυλα καθώς και συμφέροντα του εμπόρου. Σύμφωνα με την οικονομική επιστήμη, η επιχείρηση είναι ένα σύστημα συνδυασμού των παραγωγικών συντελεστών (εργασία – έδαφος – κεφάλαιο) που αποσκοπεί σε οικονομικό αποτέλεσμα. Πρέπει να τονίσουμε ότι κάθε επιχείρηση είναι οικονομική μονάδα, ενώ κάθε οικονομική μονάδα δεν είναι επιχείρηση.

✓ Διακρίσεις οικονομικών μονάδων: Βασικό κριτήριο της κάθε οικονομικής μονάδας είναι ο φορέας ή οι φορείς της. Επομένως οι οικονομικές μονάδες ανάλογα με το φορέα της διακρίνονται σε ιδιωτικές, δημόσιες και μεικτού χαρακτήρα. Ανάλυση επιμέρους στοιχείων: - Ιδιωτικές είναι οι οικονομικές μονάδες που φορέας τους (ή φορείς τους) είναι ιδιώτης ή ιδιώτες. Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα θεωρούνται Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.).

- Δημόσιες είναι οι οικονομικές μονάδες που φορέας τους (ή φορείς τους) είναι το δημόσιο. Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα θεωρούνται Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.).

- Μεικτού χαρακτήρα υπάρχει όμως και περίπτωση ο φορέας ή φορείς της οικονομικής μονάδας να είναι και Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου καθώς και Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Ένα δεύτερο κριτήριο της μελέτης της οικονομικής μονάδας είναι η επίτευξη κέρδους. Επομένως τις οικονομικές μονάδες τις διακρίνουμε σε κοινωφελείς ιδρύματα και ιδιωφελείς ή κερδοσκοπικά ιδρύματα.

- Κοινωφελείς είναι οι οικονομικές μονάδες που αποσκοπούν στο συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Οι κοινωφελείς οικονομικές μονάδες διακρίνονται σε εξισωτικές και κτητικές ή επεκτατικές. Εξισωτικά κοινωφελή ιδρύματα είναι οι οικονομικές μονάδες, που αποσκοπούν σε ισόποση επιδίωξη εσόδων και εξόδων χωρίς να αποβλέπουν σε κέρδος. Αντίθετα κτητικές ή επεκτατικές οικονομικές μονάδες είναι αυτές που επιδιώκουν πλεόνασμα εσόδων σε σύγκριση με τα έξοδα. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

18

- Κερδοσκοπικά ιδρύματα, είναι οι οικονομικές μονάδες που αποσκοπούν καθαρά σε κέρδος δηλαδή επιδιώκουν θετική διαφορά μεταξύ εσόδων και εξόδων.

✓

Οι επιχειρήσεις ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριότητάς τους καθώς και ανάλογα με την νομική τους μορφή διακρίνονται: - Ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριότητάς τους οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε πρωτογενούς παραγωγής, δευτερογενούς παραγωγής και τριτογενούς παραγωγής.

- Ανάλογα με την νομική τους μορφή, οι επιχειρήσεις διακρίνονται στις ατομικές επιχειρήσεις και τις εταιρίες. Ατομικές είναι οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε ένα φυσικό πρόσωπο. Εταιρίες είναι εκείνες που οι φορείς τους είναι ένα ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

- Ανάλογα με το μέγεθός τους σε μεγάλες και μικρές.

✓

Διακρίσεις λογιστικής: - Ανάλογα με τον χαρακτήρα της οικονομικής μονάδας σε δημόσια και ιδιωτική.

- Ανάλογα με την νομική της μορφή, σε λογιστική ατομικών επιχειρήσεων και λογιστική εταιριών.

- Ανάλογα με το περιεχόμενό της σε γενική και ειδική.

✓

Η Λογιστική εταιριών εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ εταιρίας και ετέρων.

✓

Η Φορολογική Λογιστική διακρίνεται σε άμεση και σε έμμεση. Η Φορολογία εισοδήματος είναι άμεση, η άμεση φορολογία εισοδήματος έχει να κάνει με το εισόδημα που έχει το κάθε πρόσωπο (φυσικό ή νομικό). Το μεγαλύτερο ποσοστό πρέπει να έχει η άμεση φορολογία. Στην έμμεση φορολογία το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) πληρώνει ανάλογα με το τι καταναλώνει.

✓

Ο Κώδικας βιβλίων και στοιχείων, αναφέρεται στους όρους και τους κανόνες της πολιτείας όσων αφορά την καταγραφή.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

19

✓

Ανάλογα που έχει για τον κάθε τύπο εταιρίας η προσωπικότητα των συνεταίρων ή το κεφάλαιο οι εταιρίες διακρίνονται σε προσωπικές και κεφαλαιουχικές. Στις προσωπικές εταιρίες προέχουσα σημασία έχει το προσωπικό στοιχείο, δηλαδή η προσωπικότητα των συνεταίρων. Ενώ στις κεφαλαιουχικές εταιρίες προέχουσα σημασία έχει το κεφάλαιο των συνεταίρων. Κατεξοχήν τύπος προσωπικής εταιρίας είναι η ομόρρυθμη εταιρία και κεφαλαιουχικής η ανώνυμη εταιρία.

1.2 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ή ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Οι επιχειρήσεις για να παρακολουθούν τα οικονομικά τους στοιχεία και να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης δραστηριοποιούνται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κάθε χρόνο, το συγκεκριμένο αυτό χρονικό διάστημα συγκροτεί η διαχειριστική περίοδος ή διαχειριστική χρήση ή εταιρική χρήση. Στην λογιστική – οικονομική ορολογία η διαχειριστική περίοδος ή χρήση λέγεται αλλιώς και οικονομικό έτος. Η διαχειριστική περίοδος είναι αυτή που αρχίσει στις 1/1 κάθε έτους και τελειώνει στις 31/12 δηλαδή κάθε τέλος του οικονομικού έτους. Αυτή η διαχειριστική περίοδος ισχύει για τις εμπορικές επιχειρήσεις, υπάρχουν όμως και επιχειρήσεις κυρίως βιομηχανικές οι οποίες μαζεύουν την παραγωγή τους ένα διάστημα (π.χ. καλοκαίρι) και εργάζονται τον υπόλοιπο καιρό, με αποτέλεσμα για αυτές τις επιχειρήσεις η διαχειριστική περίοδος να αρχίζει διαφορετικά. Στις εταιρίες τύπου Α.Ε., Ο.Ε., Ε.Π.Ε., Ε.Ε. η διαχειριστική τους χρήση αρχίζει σύμφωνα με αυτό που αποφασίστηκε αρχικά στο καταστατικό από την ίδρυση της λειτουργίας τους, με αποτέλεσμα να ορίζουν οι ίδιοι την έναρξη και την λήξη της διαχειριστικής περιόδου. Η διαχειριστική περίοδος θα πρέπει όμως να είναι δώδεκα ημερολογιακοί μήνες. Εξαιρετική περίπτωση η πρώτη εταιρική χρήση να είναι διάρκειας είκοσι τέσσερις μήνες. Κάθε τέλος της διαχειριστικής περιόδου συντάσσεται ο ισολογισμός, ο ισολογισμός αντιπροσωπεύει τον καθρέπτη της επιχείρησης, είναι μια συνοπτική κατάσταση που δείχνει την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Ο ισολογισμός περιλαμβάνει λογαριασμούς με υπόλοιπο που κινούνται καθ’ όλη την διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου, ενώ οι υπόλοιποι λογαριασμοί που προκύπτουν σε όλη την διαχειριστική περίοδο κλείνουν στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου με άλλους λογαριασμούς, με αποτέλεσμα να μην γράφονται στον ισολογισμό. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

20

1.3 ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ Η΄ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η κάθε επιχείρηση – οικονομική μονάδα, έχει στην κατοχή της μια περιουσία ορισμένης έκτασης και αξίας προκειμένου να δραστηριοποιηθεί στην λειτουργία της, να πετύχει το σκοπό της και να αποβλέψει σε κέρδος. Η περιουσία της οικονομικής μονάδας, μπορεί να είναι ανάλογη έκτασης – αξίας ανάλογα με την μορφή της επιχείρησης δηλαδή αν είναι τύπου προσωπικής εταιρίες (Ο.Ε., Ε.Ε.) ή κεφαλαιουχικής εταιρίας (Α.Ε., Ε.Π.Ε.). Επομένως η περιουσία είναι το σύνολο των οικονομικών αγαθών (υλικών & άυλων) που ανήκουν σε αυτήν, οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις της αποτελούν την περιουσία της επιχείρησης. Το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης είναι ίσο με τα κεφάλαια της επιχείρησης ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ = ΚΕΦΑΛΑΙΑ. Επομένως όταν γίνεται αναφορά στο κεφάλαιο της επιχείρησης αναφερόμαστε στα περιουσιακά της στοιχεία και το αντίστροφο. Το κεφάλαιο της επιχείρησης διακρίνεται σε ίδιο κεφάλαιο και ξένο ή πιστωτικό κεφάλαιο. Ίδιο κεφάλαιο είναι το κεφάλαιο που ανήκει στον ίδιο τον επιχειρηματία, που έχει εισφέρει για την ίδρυση της εταιρίας. Ανάλογα με το είδος της εταιρίας το κεφάλαιο διακρίνεται σε μετοχικό κεφάλαιο αν η εταιρία είναι τύπου Α.Ε. (Ανώνυμη Εταιρία), εταιρικό κεφάλαιο αν η εταιρία είναι τύπου Ο.Ε. (Ομόρρυθμη εταιρία) ή Ε.Ε. (Ετερόρρυθμη εταιρία) ή Ε.Π.Ε. (Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης). Τέλος σε ατομικό κεφάλαιο όταν αναφερόμαστε σε επιχειρήσεις που ανήκουν σε ένα πρόσωπο (φυσικό πρόσωπο). Το κεφάλαιο επομένως προσδιορίζεται ανάλογα με την νομική μορφή της επιχείρησης. Ξένο ή πιστωτικό κεφάλαιο είναι το κεφάλαιο που προκύπτει από δανειοδότηση του επιχειρηματία και αναφέρεται σε κεφαλαιακές εισροές από κάθε μορφή δανεισμό του επιχειρηματία. Το ξένο ή πιστωτικό κεφάλαιο θα πρέπει να τονίσουμε ότι συμπληρώνει το ίδιο κεφάλαιο της επιχείρησης. Το ίδιο κεφάλαιο της επιχείρησης εκτός από την νομική μορφή της επιχείρησης που είπαμε ότι διακρίνεται σε ατομικό, εταιρικό και μετοχικό. Περιλαμβάνει επίσης τα διάφορα αποθεματικά που διακρίνονται σε τακτικά και έκτακτα, προαιρετικά και αναγκαστικά και φανερά και αφανή αποθεματικά. Επίσης τις επιχορηγήσεις επενδύσεων και τις αποσβέσεις, την κεφαλαιοποίηση των παρακρατηθέντων κερδών. Στην λογιστική επιστήμη η περιουσία της επιχείρησης λέγεται αλλιώς και ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ της επιχείρησης. Ισχύει η εξής παρακάτω σχέση: Ε = Κ.Π. + Υ ή Π.Π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

21

δηλαδή ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ = ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ + ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι υποχρεώσεις προς τρίτους λέγονται πραγματικό παθητικό ή υποχρεώσεις. Ενώ οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τον ίδιο τον επιχειρηματία του οποίου η περιουσία είναι ανεξάρτητη από της επιχείρησης λέγονται καθαρή περιουσία ή καθαρή θέση ή ίδια κεφάλαια. Από την παραπάνω σχέση Ε = Κ.Π. + Υ προκύπτει και η εξής σχέση: Ε = Κ.Π. + Υ  Κ.Π. = Ε – Υ ή Ε = Κ.Π. + Π.Π.  Κ.Π. = Ε – Π.Π. Επίσης η σχέση Κ.Π. + Υ αποτελεί το Παθητικό της επιχείρησης, επομένως το παθητικό είναι ο συνδυασμός της καθαρής περιουσίας και των υποχρεώσεων της επιχείρησης άρα θα ισχύει η σχέση: Ε = Π (ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ = ΠΑΘΗΤΙΚΟ) Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και το ΠΑΘΗΤΙΚΟ της επιχείρησης πρέπει να σχηματίζουν το ίδιο ποσό κατά το άθροισμά τους.

1.4 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Ο ισολογισμός είναι όλα τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης (περιουσία, υποχρεώσεις και αιτήσεις) σε μια οικονομική κατάσταση που λέγεται ισολογισμός. Ο ισολογισμός επομένως είναι η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης που δείχνει την οικονομική θέση της επιχείρησης σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Η οικονομική αυτή κατάσταση (ισολογισμός) είναι συνοπτικής τάξης, για να μελετήσουμε συνοπτικά την οικονομική θέση της επιχείρησης. Επίσης ο ισολογισμός δείχνει μια στατική εικόνα της οικονομικής μονάδας. Στατική με την έννοια ότι αναφέρεται σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Ο ισολογισμός αποτελείται από δυο σκέλη το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και το ΠΑΘΗΤΙΚΟ. Αυτές οι δύο ομάδες συγκροτούν περισσότερα στοιχεία της οικονομικής μονάδας καθώς αναλύονται σε περισσότερες ομάδες για την καλύτερη απεικόνιση των οικονομικών γεγονότων της επιχείρησης. Επομένως το ΕΝΡΓΗΤΙΚΟ επομένως αναλύεται στις εξής ομάδες: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ - Πάγιο Ενεργητικό ή Πάγια Περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Άυλα πάγια ή ασώματες ακινητοποιήσεις ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

22

Έξοδα πολυετούς απόσβεσης Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις - Κυκλοφορούν Ενεργητικό ή Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία Αποθέματα υλικών αξιών Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Χρεόγραφα - Διαθέσιμο Το ΠΑΘΗΤΙΚΟ αποτελείται από τις εξής ομάδες: ΠΑΘΗΤΙΚΟ - Καθαρή Περιουσία ή καθαρή θέση ή ίδια κεφάλαια Κεφάλαιο Αποθεματικά ή Αποθεματικά Κεφάλαια Διαφορές αναπροσαρμογής υποχρεώσεις σε τρίτους ή πραγματικό παθητικό - Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις - Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω ισολογισμό:

\

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

23

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ *1 -

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ *3

Ενσώματα πάγια ή ενσώματες - Κεφάλαιο ακινητοποιήσεις - Αποθεματικά ή Αποθεματικά Κεφάλαια Άυλα πάγια ή ασώματες ακινητοποιήσεις - Διαφορές αναπροσαρμογής Έξοδα πολυετούς απόσβεσης Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ απαιτήσεις ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ *2 -

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Αποθέματα υλικών αξιών Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Χρεόγραφα

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ

*1 Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία *2 Κυκλοφορούν Ενεργητικό ή Κυκλοφορούνται Περιουσιακά Στοιχεία *3 Καθαρή Θέση ή Ίδια Κεφάλαια Ανάλυση στοιχείων ισολογισμού: Ε Ν Ε Ρ Γ Η Τ Ι Κ Ο Ενεργητικό: Περιλαμβάνει συγκεκριμένα και αφηρημένα κεφάλαια που έχουν κάποια συγκεκριμένη αξία. Πάγιο ενεργητικό: Ότι περιουσιακό στοιχείο έχει στην κυριότητά της η επιχείρηση, που δεν το προορίζει για εκμετάλλευση. Τέτοια στοιχεία αποτελούν: μηχανήματα, κτήρια, εγκαταστάσεις, έπιπλα και σκεύη, αυτοκίνητα, κλπ.. Πάγιο: Καταγράφει εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία που η μορφή τους αλλάζει αργά. Τέτοια είναι οικόπεδα, κτήρια, έπιπλα, σκεύη, αυτοκίνητα, εξοπλισμός, ή ακόμα και άυλα στοιχεία που αποτελούνται από κάποια αξία. Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις: Αυτή η κατηγορία του παγίου ενεργητικού περιλαμβάνει οικονομικά αγαθά κυρίως υλικά αγαθά, όπως μηχανήματα, κτήρια, αυτοκίνητα, κλπ.. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

24

Άυλα πάγια ή ασώματες ακινητοποιήσεις: Αυτή η κατηγορία του παγίου ενεργητικού περιλαμβάνει οικονομικά αγαθά κυρίως άυλα αγαθά, όπως διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απονέμονται σύμφωνα με τον νόμο ν. 1733/87 για νέα επινοήματα που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής, σήματα, εμπορική επωνυμία, φήμη και πελατεία, κλπ.. Έξοδα πολυετούς απόσβεσης: Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται δαπάνες που πραγματοποιούνται για την ίδρυση και την οργάνωση της επιχείρησης καθώς και για την επέκταση και αναδιοργάνωση της, όπως έξοδα ίδρυσης και οργάνωσης. Η φράση «πολυετούς απόσβεσης» σημαίνει ότι δεν κρίνεται σκόπιμο να αποσβεστούν την χρονιά που πραγματοποιούνται. Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τις συμμετοχές της επιχείρησης σε άλλες επιχειρήσεις, καθώς και απαιτήσεις που η εξόφλησή τους λήγει μετά το τέλος της επόμενης εταιρικής χρήσης. Κυκλοφορούν: Είναι αυτά που αλλάζουν μορφή. Να τα δώσει η επιχείρηση για να μετατραπούν σε ρευστά. Τέτοια είναι όπως για τις εμπορικές επιχειρήσεις: τα εμπορεύματα, τα αποθέματα εμπορευμάτων, οι απαιτήσεις της επιχείρησης μορφές με ανοιχτό λογαριασμό, ή απαίτηση με κάποιο έγγραφο όπως επιταγές εισπρακτέες, γραμμάτια εισπρακτέα, κλπ.. Γενικά το κυκλοφορούν περιλαμβάνει ότι κινείται στην επιχείρηση. Αποθέματα υλικών αξιών: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, ημιτελή προϊόντα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, κλπ.. Γενικά αυτή η ομάδα περιλαμβάνει ότι υλικό αγαθό χρησιμοποιείτε στην παραγωγή προϊόντων. Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις: Πρόκειται για απαιτήσεις που πρόκειται να εισπραχθούν το αργότερο μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης, όπως γραμμάτια εισπρακτέα, επιταγές εισπρακτέες, διάφοροι χρεωστές, πελάτες, κλπ.. Χρεόγραφα: είναι αξιόγραφα όπως ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου, κλπ.. Διαθέσιμο: Αναφέρεται σε μετρητά που έχει η επιχείρηση στην κυριότητά της, είτε στην ίδια την επιχείρηση είτε σε τράπεζες. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

25

Π Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Παθητικό: Το παθητικό περιλαμβάνει και τα δυο μέρει Κ.Π. (καθαρή περιουσία) + Υ (υποχρεώσεις) ή Πραγματικό Παθητικό. Καθαρή περιουσία: Τα κεφάλαια που έχει στην διάθεσή της η επιχείρηση. Εξαρτάται από την επιχείρηση δηλαδή αν είναι τύπου Α.Ε. (ανώνυμη εταιρία) εκτός των άλλων εταιριών: έχει μετοχικό κεφάλαιο, και αν είναι άλλο είδος εκτός της Α.Ε. (ανώνυμη εταιρία) έχει εταιρικό κεφάλαιο δηλαδή να είναι η εταιρία τύπου Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε.. Αποθεματικό ή Αποθεματικά κεφάλαια: Το αποθεματικό περιλαμβάνει κέρδη που δημιουργήθηκαν σε προηγούμενες εταιρικές χρήσεις. Το αποθεματικό ή αποθεματικά κεφάλαια χωρίζεται σε τακτικά και έκτακτα, προαιρετικά και αναγκαστικά, φανερά και αφανή αποθεματικά και αφορολόγητα. Τακτικά: Είναι τα αποθεματικά που αναγκαστικά πρέπει να δημιουργεί η επιχείρηση σύμφωνα με τον ειδικό νόμο (άρθρο 44 του νόμου ν. 2190/1920 που αφορά το θεσμικό πλαίσιο της ανώνυμης εταιρίας όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα). Σύμφωνα με τις διατάξεις από την διανομή των καθαρών κερδών αφαιρείται κράτηση του 1/20 τουλάχιστον από τα καθαρά κέρδη για το σχηματικό του τακτικού αποθεματικού. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει μεγαλύτερο ποσοστό και η αφαίρεση παύει να είναι υποχρεωτική όταν το τακτικό αποθεματικό φθάσει στο 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου. Το αποθεματικό αυτό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την εξίσωση του λογαριασμού κερδών και ζημιών πριν από τη διανομή του μερίσματος. Έκτακτα: Είναι τα αποθεματικά που σχηματίζονται με έκτακτες κρατήσεις στα καθαρά κέρδη για την αντιμετώπιση ενός έκτακτου οικονομικού ζητήματος που εμφανίζεται στην επιχείρηση. Λόγοι που επιβάλλουν τη δημιουργία έκτακτων αποθεματικών είναι: - Δημιουργία αποθεματικών για απόσβεση για απόσβεση δανείου.

- Δημιουργία αποθεματικών για εξαγορά ιδρυτικών τίτλων.

- Δημιουργία αποθεματικών για την αντιμετώπιση αποτίμησης της αξίας των χρεογράφων της επιχείρησης, κλπ..

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

26

Προαιρετικά: Είναι τα αποθεματικά που δημιουργούνται ύστερα από την θέληση της ίδιας της επιχείρησης μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης. Σύμφωνα με το ύψος των καθαρών κερδών. Αναγκαστικά: Είναι τα αποθεματικά που δημιουργούνται υποχρεωτικά σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ν.2190/1920 που αφορά το θεσμικό πλαίσιο της ανώνυμης εταιρίας, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα. Φανερά: Είναι τα αποθεματικά που δημιουργούνται και εμφανίζονται στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης. Αφανή: Είναι τα αποθεματικά που δημιουργούνται από την επιχείρηση αλλά δεν εμφανίζονται στα λογιστικά της βιβλία. Αφορολόγητα: Δημιουργούνται από τους νόμους που λέγονται «αναπτυξιακοί». Είναι αυτοί που χωρίζουν τις χώρες σε περιοχές και ανάλογα με το γεωγραφικό διαμέρισμα που ανήκουν δημιουργούνται κίνητρα. Διαφορές αναπροσαρμογής: Πρόκειται για τις υπεραξίες που προκύπτουν σύμφωνα με τη νομοθεσία από την αναπροσαρμογή της αξίας των περιουσιακών στοιχειών. Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις: Είναι υποχρεώσεις που πρέπει να εξοφληθούν την επόμενη χρονιά π.χ. γραμμάτια πληρωτέα, επιταγές πληρωτέες, προμηθευτές, κλπ.. Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις: Είναι υποχρεώσεις που πρέπει να εξοφλήσει η επιχείρηση μέσα στην χρονιά και όχι την επόμενη. Στο τέλος της σύνταξης του ισολογισμού αθροίζουμε τα επιμέρους στοιχεία που απαρτίζεται το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και ΠΑΘΗΤΙΚΟ με την ένδειξη σύνολο ενεργητικού από την πλευρά του ενεργητικού και σύνολο παθητικού από την πλευρά του παθητικού. Τα ποσά που θα προκύψουν από το άθροισμα τους θα πρέπει να είναι ίδιου συνολικού ποσού και όχι διαφορετικού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

27

Δεν νοείτε ορθός ισολογισμός στον οποίον το σύνολο του ενεργητικού είναι διαφορετικό από το σύνολο του παθητικού. Δηλαδή θα πρέπει να ισχύει ότι: ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ = ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Δεν νοείτε ότι: ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ≠ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Εφόσον κάνουμε το άθροισμα των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, κάτω από το συνολικό ποσό του ενεργητικού και του παθητικού χαράζουμε δυο παράλληλες γραμμές και στα δυο σύνολα. Όπως επίσης σε κάθε ομάδα του ενεργητικού και του παθητικού μπορούμε να πραγματοποιούμε ξεχωριστά τα αθροίσματά τους, προκειμένου να διευκολυνθούμε στην σύνταξη του συνολικού ποσού του ενεργητικού και του παθητικού. Δηλαδή με το πέρας των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού μπορούμε να αναγράψουμε κάτω από αυτό Σύνολο Παγίου Ενεργητικού και να κάνουμε το άθροισμα του παγίου ενεργητικού κλπ. ανάλογα με τις ομάδες που έχουμε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

28

1.5 ΜΟΡΦΕΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Έχουμε διάφορες μορφές ισολογισμού ανάλογα με την σχέση μεταξύ του ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ και του ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ. Ένας ισολογισμός μπορεί να είναι Θετικός, Αρνητικός και Ουδέτερος. Θετικός είναι ο ισολογισμός στον οποίο το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ είναι μεγαλύτερο τις ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (ή το ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ) ή δεν υπάρχουν ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει θετική καθαρή θέση. Περίπτωση Ια: Ε = Κ.Π. + Υ ή Π.Π.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Μηχανήματα Κτήρια Αυτοκίνητα Έπιπλα και Σκεύη ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

-

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ -

Αποθέματα υλικών αξιών Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ

Ταμείο Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

-

Κεφάλαιο Κεφάλαιο ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

12.000 90.000 9.000 3.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ 114.000 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προμηθευτές Γραμμάτια Πληρωτέα ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

130.000 130.000

14.000 14.000 28.000

30.000 30.000 12.000 2.000 14.000

158.000 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

158.000

29

Περίπτωση Ιβ: Ε = Κ.Π. δηλαδή Υ = 0 ή Π.Π. = 0

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Μηχανήματα Κτήρια Αυτοκίνητα Έπιπλα και Σκεύη ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

-

-

12.000 90.000 9.000 3.000 114.000

Κεφάλαιο Κεφάλαιο ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

158.000 158.000

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ -

Αποθέματα υλικών αξιών Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ

30.000 30.000

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

12.000 2.000 14.000 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

Ταμείο Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

158.000

158.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

30

Ουδέτερος είναι ο ισολογισμός στον οποίο το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ είναι ίσο με τις ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (ή το ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ) σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ. Περίπτωση ΙΙ: Ε = Υ ή Π.Π. με Κ.Π. = 0

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ -

Ενσώματα πάγια ακινητοποιήσεις Μηχανήματα Κτήρια ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ή

ενσώματες 12.000 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ 9.000 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Δάνεια Τραπεζών 21.000 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

8.000 8.000

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ -

Αποθέματα υλικών αξιών Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ

Ταμείο ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

15.000 15.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Γραμμάτια Πληρωτέα 9.000 Προμηθευτές 9.000 Ασφαλιστικοί Οργανισμοί ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

45.000

12.000 16.000 9.000 37.000

ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

45.000

31

Αρνητικός είναι ο ισολογισμός στον οποίο το ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ είναι μικρότερο από τις Υποχρεώσεις ή το Πραγματικό Παθητικό. Μπορεί επίσης να μην υπάρχει και καθόλου ενεργητικό. Σε αυτήν την περίπτωση η καθαρή περιουσία είναι αρνητική, λέγεται έλλειμμα ή ζημία και γράφεται είτε προσθετικά από την πλευρά του ενεργητικού ή αφαιρετικά από την πλευρά του παθητικού. Περίπτωση ΙΙΙ α: Ε < Υ ή Π.Π. με Ε + έλλειμμα Κ.Π. = Υ ή Ε < Υ ή Π.Π. ή Ε = Υ – έλλειμμα Κ.Π. Περίπτωση ΙΙΙ β: Ε = 0 με έλλειμμα Κ.Π. = Υ ή Π.Π.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

-

-

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ενσώματα πάγια ακινητοποιήσεις Μηχανήματα Κτήρια ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ή

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

ενσώματες

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ

Αποθέματα υλικών αξιών Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ

Ταμείο ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Γραμμάτια Πληρωτέα Προμηθευτές 12.000 Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 9.000 Πιστωτές διάφοροι Επιταγές πληρωτέες 21.000 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

12.000 13.000 9.000 6.000 5.000 45.000

15.000 15.000

9.000 9.000

45.000

ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

45.000

32

1.6 ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο ισολογισμός αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό της ετήσιας οικονομικής κατάστασης που οφείλουν να συντάσσουν οι εταιρίες που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας κυρίως οι ανώνυμες εταιρίες (Α.Ε.). Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις που οφείλουν να συντάσσουν οι εταιρίες τύπου Α.Ε. είναι:  Ο ισολογισμός  Ο λογαριασμός «Αποτελέσματα Χρήσης»  Ο πίνακας διαθέσεως των αποτελεσμάτων  Το προσάρτημα Ο ισολογισμός συντάσσεται κυρίως στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου (δηλαδή στις 31/12, κάθε τέλος του οικονομικού έτους) για να έχει η επιχείρηση ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής της κατάστασης. Ο ισολογισμός μπορεί επίσης να συνταχθεί και μέσα στην διαχειριστική περίοδο για την πληροφόρηση (εσωτερική πληροφόρηση) της ίδιας της επιχείρησης. Ο ισολογισμός περιλαμβάνει λογαριασμούς με υπόλοιπο, οι λογαριασμοί με χρεωστικό υπόλοιπο γράφονται στο ενεργητικό του ισολογισμού και οι λογαριασμοί με πιστωτικό υπόλοιπο γράφονται στο παθητικό του ισολογισμού. Ο ισολογισμός πρέπει να ανταποκρίνεται στην αρχή της αλήθειας, δηλαδή να παρουσιάζει πραγματικά στοιχεία της επιχείρησης και όχι πλασματικά. Ο ισολογισμός αποτελεί ένα βασικό κριτήριο για τις τράπεζες, προκειμένου να εκκρίνουν την χρηματοδότηση μιας επιχείρησης. Καθώς και για κάθε άλλου είδους δανεισμού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

33

1.7 ΕΜΠΟΡΙΚΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ Εμπορικά βιβλία: Σύμφωνα με τον εμπορικό νόμο οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να τηρούν εμπορικά βιβλία για την καταγραφή των οικονομικών τους γεγονότων. Τα εμπορικά βιβλία διακρίνονται σε υποχρεωτικά και προαιρετικά. Τα εμπορικά βιβλία δεν έχουν σχέση με τα βιβλία που ορίζει ο Κ.Β.Σ.. Τα υποχρεωτικά εμπορικά βιβλία είναι: το ημερολόγιο, το ημερολόγιο αποτελεί ένα βασικό λογιστικό βιβλίο, που καταγράφονται όλες οι οικονομικές δραστηριότητες – πράξεις της επιχείρησης, το βιβλίο αντιγραφής επιστολών στο βιβλίο αυτό ο έμπορος αντιγράφει τις επιστολές που αποστέλλει για διάφορες δραστηριότητες και το βιβλίο απογραφών στο οποίο ο έμπορος αντιγράφει σε αυτό σε ετήσια βάση την απογραφή της περιουσίας του. Τα προαιρετικά βιβλία είναι αυτά που τηρεί ο έμπορος από δική του βούληση – θέληση δίχως να υπαγορεύονται αυτά από τον νόμο. Λογιστικά βιβλία: Τα λογιστικά βιβλία είναι αυτά που ορίζει ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.). Τα λογιστικά βιβλία διακρίνονται ανάλογα με το είδος της επιχείρησης διακρίνονται σε βιβλία Α΄ , Β΄ και Γ΄ κατηγορίας. Τα λογιστικά βιβλία για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας και τηρούν διγραφικό σύστημα είναι τα εξής: 1. Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών 2. Βιβλίο Αποθήκης 3. Ημερολόγιο 4. Γενικό Καθολικό 5. Αναλυτικό Καθολικό 6. Ισοζύγιο (προσωρινό και ορσιστικό) 7. Βιβλίο Γραμματίων Εισπρακτέων 8. Βιβλίο Γραμματίων Πληρωτέων 9. Βιβλίο Επιταγών Εισπρακτέων 10. Βιβλίο Επιταγών Πληρωτέων 11. Βιβλίο Μητρώου Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων Όταν η επιχείρηση δεν τηρεί διγραφικό σύστημα τότε τηρεί τα εξής βιβλία: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

34

1.

2.

3.

Βιβλίο Αγορών Βιβλίο Εσόδων – Εξόδων Βιβλίο Απογραφών

1.8 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ Ή ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Προκειμένου ένα λογιστικό γεγονός να καταγραφεί στα βιβλία της επιχείρησης θα πρέπει να συνοδεύεται από κάποιο δικαιολογητικό ή παραστατικό. Τα αποδεικτικά αυτά στοιχεία διακρίνονται ανάλογα με την φύση τους σε: Εξωτερικά δικαιολογητικά: είναι αυτά που λαμβάνει η επιχείρησης από τρίτους ή παρέχει σε τρίτους, όπως τιμολόγια, δελτία αποστολής, κλπ.. Εσωτερικά δικαιολογητικά: είναι αυτά που χρησιμοποιούνται στο εσωτερικό της επιχείρησης προκειμένου να εξυπηρετηθεί η ίδια η επιχείρηση για την σωστότερη οργάνωσή της, όπως η αποστολή αποθεμάτων σε κάποιο υποκατάστημα της επιχείρησης θα πρέπει να εκδοθεί το αντίστοιχο δικαιολογητικό.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

35

1.9 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Παράδειγμα 1 Δίνονται παρακάτω τα στοιχεία της επιχείρησης Γ.Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. που προέκυψαν κατά την διαχειριστική περίοδο του 2009, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μέχρι της 31/12 του ίδιου έτους. Να βρείτε το κεφάλαιο της επιχείρησης Γ.Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. και να συντάξετε τον ισολογισμό της 31/12/2009 με βάση τα δοθέντα στοιχεία της επιχείρησης, κατηγοριοποιώντας τα στις σωστές ομάδες που περιλαμβάνονται στο ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και στο ΠΑΘΗΤΙΚΟ του ισολογισμού. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΙΣ 31/12/2009 Ταμείο Γραμμάτια Εισπρακτέα Πελάτες Έπιπλα και σκεύη Μηχανήματα Κτήρια Πρώτες ύλες Εμπορεύματα (αποθέματα) Γραμμάτια Πληρωτέα Επιταγές πληρωτέες Επιταγές εισπρακτέες Φόροι και τέλη Κεφάλαιο Αυτοκίνητα Λοιπός εξοπλισμός Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Φήμη και πελατεία Δάνεια τραπεζών Ασφαλιστικοί οργανισμοί Διάφοροι πιστωτές Προμηθευτές Χρεόγραφα REPOS Μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού Προκαταβολές φόρου εισοδήματος Τακτικό αποθεματικό Έκτακτο αποθεματικό ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

8.000 16.000 28.000 12.000 140.000 260.000 22.000 45.000 10.000 8.000 12.000 3.000 1.000.000 25.000 30.000 32.000 28.000 90.000 6.000 11.000 60.000 18.000 90.000 29.000 60.000 120.000 36

Καταθέσεις όψεως Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου Ληγμένα τοκομερίδια για είσπραξη Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων Προβλέψεις

39.000 70.000 12.000 27.000 12.000

Τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε κατηγορίες του ενεργητικού και του παθητικού. Συγκεκριμένα σε: ΕΠ = πάγιο ενεργητικό ΕΚ = ενεργητικό κυκλοφορούν ΕΔ = ενεργητικό διαθέσιμο ΠΚΠ = παθητικό καθαρή περιουσία ΠΜΥ = παθητικό μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΠΒΥ = παθητικό βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Επομένως έχουμε : ΕΔ ΕΚ ΕΚ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΚ ΕΚ ΠΒΥ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΠΜΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΕΚ

Ταμείο Γραμμάτια Εισπρακτέα Πελάτες Έπιπλα και σκεύη Μηχανήματα Κτήρια Πρώτες ύλες Εμπορεύματα (αποθέματα) Γραμμάτια Πληρωτέα Επιταγές πληρωτέες Επιταγές εισπρακτέες Φόροι και τέλη Αυτοκίνητα Λοιπός εξοπλισμός Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Φήμη και πελατεία Δάνεια τραπεζών Ασφαλιστικοί οργανισμοί Διάφοροι πιστωτές Προμηθευτές Χρεόγραφα REPOS

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

8.000 16.000 28.000 12.000 140.000 260.000 22.000 45.000 10.000 8.000 12.000 3.000 25.000 30.000 32.000 28.000 90.000 6.000 11.000 60.000 18.000 37

ΕΚ ΕΚ ΠΚΠ ΠΚΠ ΕΚ ΕΚ ΕΔ ΠΚΠ ΠΚΠ

Μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού Προκαταβολές φόρου εισοδήματος Τακτικό αποθεματικό Έκτακτο αποθεματικό Καταθέσεις όψεως Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου Ληγμένα τοκομερίδια για είσπραξη Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων Προβλέψεις

90.000 29.000 60.000 120.000 39.000 70.000 12.000 27.000 12.000

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε δυο κατηγορίες, σε στοιχεία του ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ και σε ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, άρα: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΔ ΕΚ ΕΚ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΔ

Ταμείο Γραμμάτια Εισπρακτέα Πελάτες Έπιπλα και σκεύη Μηχανήματα Κτήρια Πρώτες ύλες Εμπορεύματα (αποθέματα) Επιταγές εισπρακτέες Αυτοκίνητα Λοιπός εξοπλισμός Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Φήμη και πελατεία Χρεόγραφα REPOS Μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού Προκαταβολές φόρου εισοδήματος Καταθέσεις όψεως Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου Ληγμένα τοκομερίδια για είσπραξη ΣΥΝΟΛΟ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

8.000 16.000 28.000 12.000 140.000 260.000 22.000 45.000 12.000 25.000 30.000 32.000 28.000 18.000 90.000 29.000 39.000 70.000 12.000 916.000

38

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΜΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΚΠ ΠΚΠ ΠΚΠ ΠΚΠ

Γραμμάτια Πληρωτέα Επιταγές πληρωτέες Φόροι και τέλη Δάνεια τραπεζών Ασφαλιστικοί οργανισμοί Διάφοροι πιστωτές Προμηθευτές Τακτικό αποθεματικό Έκτακτο αποθεματικό Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων Προβλέψεις ΣΥΝΟΛΟ

10.000 8.000 3.000 90.000 6.000 11.000 60.000 60.000 120.000 27.000 12.000 407.000

Από την σχέση Ε = Κ.Π. + Υ θα βρούμε το κεφάλαιο της επιχείρησης. Επομένως έχουμε: Ε = 916.000 Υ = 407.000 Άρα Ε = Κ.Π. + Υ  916.000 = Κ.Π. + 407.000  Κ.Π. = 916.000 – 407.000  Κ.Π. = 509.000 Το κεφάλαιο της επιχείρησης Γ.Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. είναι 509.000 ευρώ. Στην συνέχεια θα συντάξουμε τον ισολογισμό της 31/12/2009. Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

39

«Γ.Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.» ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009 1η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 – 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009) ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ - Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Έπιπλα και σκεύη Μηχανήματα Κτήρια Αυτοκίνητα Λοιπός εξοπλισμός - Άυλα πάγια ή ασώματες ακινητοποιήσεις Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Φήμη και πελατεία ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ - Αποθέματα υλικών αξιών Πρώτες ύλες Εμπορεύματα (αποθέματα) - Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες Πελάτες - Χρεόγραφα Χρεόγραφα REPOS Μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού Προκαταβολές φόρου εισοδήματος Ομόλογα ελληνικού δημοσίου ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο Ληγμένα τοκομερίδια για είσπραξη Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

12.000 140.000 260.000 25.000 30.000

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ - Κεφάλαιο Κεφάλαιο - Αποθεματικά ή Αποθεματικά Κεφάλαια Τακτικό Αποθεματικό Έκτακτο Αποθεματικό Επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων

Προβλέψεις 32.000 ΣΥΝΟΛΟ 28.000 527.000€ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

509.000

60.000 120.000 27.000 12.000

ΚΑΘΑΡΗΣ 728.000€

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Δάνεια τραπεζών 22.000 45.000 ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

90.000 90.000€

16.000 12.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ 28.000 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Γραμμάτια πληρωτέα 18.000 Επιταγές πληρωτέες Φόροι και τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί 90.000 Διάφοροι πιστωτές 29.000 Προμηθευτές 70.000 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ 330.000€ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

10.000 8.000 3.000 6.000 11.000 60.000 98.000€

8.000 12.000 39.000 59.000 916.000€

916.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

40

Σχόλια – Παρατηρήσεις: Ο παραπάνω ισολογισμός απεικονίζει έναν θετικό ισολογισμό. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει θετική καθαρή θέση. Παράδειγμα 2 Δίνονται παρακάτω τα στοιχεία της επιχείρησης ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. που προέκυψαν κατά την διαχειριστική περίοδο του 2009, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μέχρι της 31/12 του ίδιου έτους. Να βρείτε το κεφάλαιο της επιχείρησης ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. και να συντάξετε τον ισολογισμό της 31/12/2009 με βάση τα δοθέντα στοιχεία της επιχείρησης, κατηγοριοποιώντας τα στις σωστές ομάδες που περιλαμβάνονται στο ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και στο ΠΑΘΗΤΙΚΟ του ισολογισμού. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΙΣ 31/12/2009 Ταμείο Προκαταβολές πελατών Πελάτες Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Γραμμάτια εισπρακτέα Γραμμάτια πληρωτέα Επιταγές εισπρακτέες Δάνεια τραπεζών (για κεφάλαιο κίνησης, βραχυπρόθεσμα) Έπιπλα και σκεύη Επιταγές πληρωτέες Εμπορεύματα (αποθέματα) Προμηθευτές Αυτοκίνητα Προκαταβολές (σε προμηθευτές) Καταθέσεις όψεως Λοιπός εξοπλισμός Έξοδα επόμενης χρήσης

1.000 2.000 100.000 3.000 20.000 10.000 200.000 20.000 5.000 220.000 150.000 40.000 30.000 3.000 40.000 8.000 1.500

Τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε κατηγορίες του ενεργητικού και του παθητικού. Συγκεκριμένα σε: ΕΠ = πάγιο ενεργητικό ΕΚ = ενεργητικό κυκλοφορούν ΕΔ = ενεργητικό διαθέσιμο ΠΚΠ = παθητικό καθαρή περιουσία ΠΜΥ = παθητικό μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΠΒΥ = παθητικό βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

41

Επομένως έχουμε : ΕΔ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΠ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΠ ΕΚ ΕΔ ΕΠ ΕΚ

Ταμείο Προκαταβολές πελατών Πελάτες Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Γραμμάτια εισπρακτέα Γραμμάτια πληρωτέα Επιταγές εισπρακτέες Δάνεια τραπεζών (για κεφάλαιο κίνησης, βραχυπρόθεσμα) Έπιπλα και σκεύη Επιταγές πληρωτέες Εμπορεύματα (αποθέματα) Προμηθευτές Αυτοκίνητα Προκαταβολές (σε προμηθευτές) Καταθέσεις όψεως Λοιπός εξοπλισμός Έξοδα επόμενης χρήσης

1.000 2.000 100.000 3.000 20.000 10.000 200.000 20.000 5.000 220.000 150.000 40.000 30.000 3.000 40.000 8.000 1.500

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε δυο κατηγορίες, σε στοιχεία του ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ και σε ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, άρα: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΔ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΠ ΕΚ ΕΠ ΕΚ ΕΔ ΕΠ ΕΚ

Ταμείο Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες Έπιπλα και σκεύη Εμπορεύματα (αποθέματα) Αυτοκίνητα Προκαταβολές (σε προμηθευτές) Καταθέσεις όψεως Λοιπός εξοπλισμός Έξοδα επόμενης χρήσης ΣΥΝΟΛΟ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

1.000 100.000 20.000 200.000 5.000 150.000 30.000 3.000 40.000 8.000 1.500 558.500

42

ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προκαταβολές πελατών Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Γραμμάτια πληρωτέα Δάνεια τραπεζών (για κεφάλαιο κίνησης, βραχυπρόθεσμα) Επιταγές πληρωτέες Προμηθευτές ΣΥΝΟΛΟ

2.000 3.000 10.000 20.000 220.000 40.000 295.000

Από την σχέση Ε = Κ.Π. + Υ θα βρούμε το κεφάλαιο της επιχείρησης. Επομένως έχουμε: Ε = 558.500 Υ = 295.000 Άρα Ε = Κ.Π. + Υ  558.500 = Κ.Π. + 295.000  Κ.Π. = 558.500 – 295.000  Κ.Π. = 263.500 Το κεφάλαιο της επιχείρησης ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. είναι 263.500 ευρώ. Στην συνέχεια θα συντάξουμε τον ισολογισμό της 31/12/2009. Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

43

«ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε.» ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009 1η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 – 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009) ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ - Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Έπιπλα και σκεύη Αυτοκίνητο Λοιπός εξοπλισμός ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ - Αποθέματα υλικών αξιών Εμπορεύματα (αποθέματα) - Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες Προκαταβολές σε προμηθευτές Έξοδα επόμενης χρήσης ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ - Κεφάλαιο Κεφάλαιο 5.000 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ 30.000 ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 8.000 43.000€ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προκαταβολές πελατών 150.000 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Γραμμάτια πληρωτέα 100.000 Δάνεια τραπεζών 20.000 Επιταγές πληρωτέες 200.000 Προμηθευτές 3.000 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ 1.500 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 474.500€

263.500 263.500€

2.000 3.000 10.000 20.000 220.000 40.000 295.000

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο Καταθέσεις ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

1.000 40.000 41.000€ 558.500€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

558.500€

Σχόλια – Παρατηρήσεις: Ο παραπάνω ισολογισμός απεικονίζει έναν θετικό ισολογισμό. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει θετική καθαρή θέση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

44

Παράδειγμα 2 Δίνονται παρακάτω τα στοιχεία της επιχείρησης F.S. FASHION STYLE KARAGIANNIS A.E. που προέκυψαν κατά την διαχειριστική περίοδο του 2009, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μέχρι της 31/12 του ίδιου έτους. Να βρείτε το κεφάλαιο της επιχείρησης F.S. FASHION STYLE KARAGIANNIS A.E. και να συντάξετε τον ισολογισμό της 31/12/2009 με βάση τα δοθέντα στοιχεία της επιχείρησης, κατηγοριοποιώντας τα στις σωστές ομάδες που περιλαμβάνονται στο ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ και στο ΠΑΘΗΤΙΚΟ του ισολογισμού. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΙΣ 31/12/2009 Εγκαταστάσεις 300.000 Μηχανήματα 330.000 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 28.200 Αυτοκίνητα 97.600 Προμηθευτές 195.600 Πελάτες 259.000 Γραμμάτια πληρωτέα 20.000 Γραμμάτια εισπρακτέα 60.000 Οφειλόμενα έξοδα 5.800 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 99.800 Επιταγές εισπρακτέες 150.000 Ταμείο 4.200 Δάνεια τραπεζών (μακροπρόθεσμα) 240.000 Πρώτες ύλες 65.000 Βοηθητικά υλικά 14.000 Ημιτελή προϊόντα 48.200 Έτοιμα προϊόντα 200.000 Έξοδα επόμενης χρήσης 5.000 Επιταγές πληρωτέες 200.000 Οφειλόμενα έξοδα: χρησιμοποιείτε εναλλακτικά αντί για τον όρο πληρωτέα έξοδα, είναι το αντίθετο του λογαριασμού έξοδα επόμενης χρήσης. Στην περίπτωση των εξόδων επόμενης χρήσης τα έχουμε προπληρώσει αλλά τώρα με τον λογαριασμό οφειλόμενα έξοδα τα χρωστάμε. Τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε κατηγορίες του ενεργητικού και του παθητικού. Συγκεκριμένα σε: ΕΠ = πάγιο ενεργητικό ΕΚ = ενεργητικό κυκλοφορούν ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

45

ΕΔ = ενεργητικό διαθέσιμο ΠΚΠ = παθητικό καθαρή περιουσία ΠΜΥ = παθητικό μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ΠΒΥ = παθητικό βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Επομένως έχουμε : ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΕΚ ΠΒΥ ΠΒΥ ΕΚ ΕΔ ΠΜΥ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΠΒΥ

Εγκαταστάσεις Μηχανήματα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Αυτοκίνητα Προμηθευτές Πελάτες Γραμμάτια πληρωτέα Γραμμάτια εισπρακτέα Οφειλόμενα έξοδα Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Επιταγές εισπρακτέες Ταμείο Δάνεια τραπεζών (μακροπρόθεσμα) Πρώτες ύλες Βοηθητικά υλικά Ημιτελή προϊόντα Έτοιμα προϊόντα Έξοδα επόμενης χρήσης Επιταγές πληρωτέες

300.000 330.000 28.200 97.600 195.600 259.000 20.000 60.000 5.800 99.800 150.000 4.200 240.000 65.000 14.000 48.200 200.000 5.000 200.000

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία θα τα κατηγοριοποιήσουμε σε δυο κατηγορίες, σε στοιχεία του ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ και σε ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, άρα: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΚ ΕΚ ΕΚ ΕΔ ΕΚ ΕΚ ΕΚ

Εγκαταστάσεις Μηχανήματα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Αυτοκίνητα Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες Ταμείο Πρώτες ύλες Βοηθητικά υλικά Ημιτελή προϊόντα

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

300.000 330.000 28.200 97.600 259.000 60.000 150.000 4.200 65.000 14.000 48.200 46

ΕΚ ΕΚ

Έτοιμα προϊόντα Έξοδα επόμενης χρήσης ΣΥΝΟΛΟ

200.000 5.000 1.561.200

Προμηθευτές Γραμμάτια πληρωτέα Οφειλόμενα έξοδα Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη Δάνεια τραπεζών (μακροπρόθεσμα) Επιταγές πληρωτέες ΣΥΝΟΛΟ

195.600 20.000 5.800 99.800 240.000 200.000 761.200

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΒΥ ΠΜΥ ΠΒΥ

Από την σχέση Ε = Κ.Π. + Υ θα βρούμε το κεφάλαιο της επιχείρησης. Επομένως έχουμε: Ε = 1.561.200 Υ = 761.200 Άρα Ε = Κ.Π. + Υ  1.561.200 = Κ.Π. + 761.200  Κ.Π. = 1.561.200 – 761.200  Κ.Π. = 800.000 Το κεφάλαιο της επιχείρησης F.S. FASHION STYLE KARAGIANNIS A.E. είναι 800.000 ευρώ. Στην συνέχεια θα συντάξουμε τον ισολογισμό της 31/12/2009. Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

47

F.S. FASHION STYLE KARAGIANNIS A.E. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009 1η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 – 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009) ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ - Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Εγκαταστάσεις Μηχανήματα Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Αυτοκίνητα ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ - Αποθέματα υλικών αξιών Πρώτες ύλες Βοηθητικά υλικά Ημιτελή προϊόντα Έτοιμα προϊόντα Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες Έξοδα επόμενης χρήσης ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ - Κεφάλαιο Κεφάλαιο 300.000 ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 330.000 28.000 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ 97.600 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 755.800€ Δάνεια τραπεζών (μακροπρόθεσμα) ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 65.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ 14.000 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 48.200 Προμηθευτές 200.000 Γραμμάτια πληρωτέα Οφειλόμενα έξοδα 259.000 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 60.000 Επιταγές πληρωτέες 150.000 ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ 5.000 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 801.200€

800.000 800.000 €

240.000 240.000€

195.600 20.000 5.800 99.800 200.000 521.200€

4.200 4.200€

1.561.200€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

1.561.200€

Σχόλια – Παρατηρήσεις: Ο παραπάνω ισολογισμός απεικονίζει έναν θετικό ισολογισμό. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει θετική καθαρή θέση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

48

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓

Το διαθέσιμο θα πρέπει να επενδύεται έτσι ώστε για να είναι παραγωγική – κερδοφόρα η επιχείρηση. Εξαρτάται κυρίως από την επιχείρηση το αντικείμενο και την μορφή της, δηλαδή σε μια παραγωγική επιχείρηση θα πρέπει να παράγει, να επενδύει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων της στο πάγιο, να έχει σύγχρονα μηχανήματα στην παραγωγή, κλπ.. Η παραγωγική διαδικασία να μην γεμίζει πλήρως τις αποθήκες, αλλά να πουλάει και να κερδίζει ταυτόχρονα.

✓

Στις εμπορικές επιχειρήσεις το κύριο μέρος επενδύεται στο κυκλοφορούν (εμπορεύματα, πρώτες ύλες, κλπ.) και ανάλογα με τις ανάγκες στο πάγιο.

✓

Το παθητικό δείχνει το σύνολο των κεφαλαίων που έχει στην διάθεσή της η επιχείρηση, το πώς τα έχει τοποθετήσει φαίνεται στο ενεργητικό (κυκλική διαδικασία).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

49

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

50

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

51

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

52

2.1 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Ο λογαριασμός αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της λογιστικής, στον οποίο καταχωρούνται οι μεταβολές σε ένα περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης ή στις υποχρεώσεις της. Υπάρχουν δυο είδη λογαριασμών ο λογαριασμός σε μορφή «Τ» (κλασική μορφή) και σε μορφή γραμμογραφημένου πίνακα. Λογαριασμός σε μορφή «Τ»: ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Λογαριασμός π.χ. Πελάτες Χρέωση

Πίστωση

Ανάλυση στοιχείων λογαριασμού: Στο αριστερό μέρος του λογαριασμού είναι η χρέωση και στο δεξί μέρος είναι η πίστωση. Χρέωση: Στην στήλη της χρέωσης γράφουμε στο αριστερό μέρος του λογαριασμού. Πίστωση: Στην στήλη της πίστωσης γράφουμε στο δεξί μέρος του λογαριασμού. Η διαφορά μεταξύ των δυο πλευρών είναι η διαφορά που παρουσιάζεται στο υπόλοιπο του λογαριασμού. Χρεωστικό υπόλοιπο: Το χρεωστικό υπόλοιπο προκύπτει όταν η χρέωση είναι μεγαλύτερη από την πίστωση. Πιστωτικό υπόλοιπο: Το πιστωτικό υπόλοιπο προκύπτει όταν η πίστωση είναι μεγαλύτερη από την χρέωση. Όταν ο λογαριασμός έχει «γεμίσει» μεταφέρεται στην επόμενη σελίδα με την υπόδειξη ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ – ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

53

Λογαριασμός σε μορφή γραμμογραφημένου πίνακα:

Ονομασία λογαριασμού ΠΙΣΤΩΣΗ Χρονολογία Μήνας

Αιτιολογία

Κωδικός λογαριασμού

Ονομασία λογαριασμού

Αιτιολογία

Υπόλοιπο Πίστωση

Ποσά

Χρέωση

Μήνας

Ημέρα

Χρονολογία Αριθμός εγγραφής

Ποσά

Πίστωση

Ποσά

Χρέωση

Αιτιολογία

Ημέρα

Μήνας

Ημέρα

ΧΡΕΩΣΗ Χρονολογία

Οι παραπάνω λογαριασμού αποτελούν τα συνηθεστέρα είδη λογαριασμών σε μορφή γραμμογραφημένου πίνακα. Ο κάθε λογαριασμών διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε οικονομικής μονάδας. Ο κάθε λογαριασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής υποχρεωτικά στοιχεία:  Τίτλο  Χρονολογία  Αιτιολογία  Μέγεθος μεταβολής Όπως είπαμε και προηγουμένως η γραμμογράφηση του κάθε λογαριασμού διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε οικονομικής μονάδας. Θα πρέπει όμως να περιλαμβάνει οπωσδήποτε τα παραπάνω στοιχεία.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

54

2.2 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Οι λογαριασμοί χωρίζονται στους:  Γενικούς λογαριασμούς (ισολογισμού)  Λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσης Ανάλογα με το τι παρουσιάζουν χωρίζονται σε:  Λογαριασμούς αξιών  Λογαριασμούς προσώπων  Λογαριασμούς εκμετάλλευσης ή κυκλοφορίας  Λογαριασμοί αμιγείς και μεικτοί  Λογαριασμοί τεχνητής λογιστικής φύσης (αντίθετοι ή αρνητικοί, ενδιάμεσοι, μεταβατικοί)  Λογαριασμούς τάξεως Ανάλυση των λογαριασμών Γενικοί λογαριασμοί – ισολογισμού: είναι οι λογαριασμοί που έχουν υπόλοιπο και για αυτόν τον λόγο γράφονται και στον ισολογισμό. Οι λογαριασμοί αυτοί ανάλογα με το υπόλοιπο τους προσδιορίζεται και η θέση τους στο ενεργητικό ή στο παθητικό. Επομένως αν ένας λογαριασμός παρουσιάζει χρεωστικό υπόλοιπο, τότε γράφεται στο ενεργητικό του ισολογισμού και ανάλογα με την θέση του στην κατάλληλη ομάδα του ενεργητικού. Αν ένας λογαριασμός παρουσιάζει πιστωτικό υπόλοιπο τότε γράφεται στο παθητικό του ισολογισμού και ανάλογα με την θέση του στην κατάλληλη ομάδα του παθητικού. Λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσης: ο λογαριασμός συμπεριλαμβάνει όλους τους λογαριασμούς εσόδων και εξόδων.

αυτός

Λογαριασμούς αξιών: οι λογαριασμοί αυτοί είναι λογαριασμοί του ενεργητικού με τους οποίους παρακολουθούνται οι αξίες της επιχείρησης. Οι αξίες αυτές μπορεί να είναι είτε υλικές ή άυλες. Λογαριασμοί προσώπων: οι λογαριασμοί αυτοί παρακολουθούν τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ της επιχείρησης και των υποκειμένων του δικαίου. Υποκείμενα του δικαίου είναι τα πρόσωπα με αυτά συνδέεται ένα δικαίωμα και ασκείται από αυτά. Υπάρχουν δυο κατηγορίες προσώπων τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα. Φυσικά πρόσωπα: είναι κάθε άνθρωπος ανεξαρτήτου καταγωγής, εθνικότητας, θρησκευτικής ιδιαιτερότητας, κτλ.. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

55

Νομικά πρόσωπα: είναι μια ένωση προσώπων ή ένα σύνολο περιουσίας στα οποία το δίκαιο αναγνωρίζει (αφού τηρήσει την νόμιμη διαδικασία) αυτοτελή δικαιοκτητική ικανότητα, τα πρόσωπα όπως ένα σωματείο, μία εταιρία, κτλ.. Λογαριασμοί εκμετάλλευσης ή κυκλοφορίας: είναι οι λογαριασμοί αυτοί βάση των οποίων συσχετίζονται τα οργανικά, ομαλά και δεδουλευμένα έσοδα και έξοδα που αναφέρονται στην ίδια δραστηριότητα (εκμετάλλευση) της επιχείρησης, προκειμένου να προσδιοριστεί το αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης αυτής. Αμιγείς λογαριασμός: λέγεται ο λογαριασμός που χρεώνεται και πιστώνεται με το ίδιο μέτρο αξίας (π.χ. τιμή αγοράς) και το υπόλοιπο του δείχνει τη θέση του περιουσιακού στοιχείου. Μεικτός λογαριασμός: λέγεται ο λογαριασμός που περιέχει και αξία αλλά και αποτέλεσμα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο λογαριασμός εμπορεύματα, που είναι ένας μεικτός λογαριασμός. Αντίθετοι λογαριασμοί ή αρνητικοί: είναι οι λογαριασμοί που δημιουργούνται προκειμένου να δείξουμε την μείωση ενός παγίου στοιχείου π.χ. ένα μηχάνημα που αποσβένεται. Ο λογαριασμός αποσβεσμένα μηχανήματα είναι αντίθετος του λογαριασμού αποσβέσεις μηχανημάτων. Οι αντίθετοι λογαριασμοί είναι αυτοί που δημιουργούνται προκειμένου να τους εμφανίσουμε στον ισολογισμό π.χ. αποσβέσεις κτηρίων και αποσβεσμένα κτήρια. Ο ένας λογαριασμός κλείνει με τα αποτελέσματα και ο άλλος εμφανίζεται στον ισολογισμό. Ενδιάμεσοι λογαριασμοί: είναι οι λογαριασμοί που δημιουργούνται για την καλύτερη εξυπηρέτηση της επιχείρησης π.χ. ο λογαριασμός επιστροφές αγορών, είναι ένας ενδιάμεσος λογαριασμός του λογαριασμού εμπορεύματα. Μεταβατικοί λογαριασμοί: είναι οι λογαριασμοί που δημιουργούνται στο τέλος της χρήσης και είναι λογαριασμοί του ισολογισμού. Οι μεταβατικοί λογαριασμοί δημιουργούνται για τακτοποίηση των λογαριασμών εσόδων και εξόδων που προκύπτουν κατά την διαχειριστική χρήση. Λογαριασμοί τάξεως: οι λογαριασμοί τάξεως παρακολουθούν την κίνηση ξένων πραγμάτων προς την επιχείρηση. Λογαριασμούς τάξεως έχουμε επίσης και όταν πραγματοποιούμε απόσβεση του μετοχικού κεφαλαίου, όπου στο τέλος των ημερολογιακών εγγραφών δημιουργούμε λογαριασμούς τάξεως

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

56

για να δείξουμε την αμφοτεροβαρή σύμβαση μεταξύ της εταιρίας και των μετόχων, από την έκδοση των μετοχών επικαρπίας. Επίσης οι λογαριασμοί διακρίνονται στους γενικούς λογαριασμούς και στους αναλυτικούς. Οι γενικοί λογαριασμοί παρέχουν μια συνοπτική κατάσταση, ενώ οι αναλυτικοί λογαριασμοί απεικονίζουν μια αναλυτική κατάσταση.

2.3 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Οι λογαριασμοί χωρίζονται σε κατηγορίες για να μπορούμε να βγάλουμε σωστό οικονομικό αποτέλεσμα. Οι λογαριασμοί χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, τους λογαριασμούς του ενεργητικού και τους λογαριασμούς του παθητικού. Ένας λογαριασμός του ενεργητικού είναι το ταμείο, ο οποίος είναι και λογαριασμός ισολογισμού. Εφόσον είναι λογαριασμός του ενεργητικού όταν εισπράττουμε ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται, ενώ όταν πληρώνουμε ο λογαριασμός αυτός πιστώνεται. Γενικά στους λογαριασμούς του ενεργητικού όταν έρχεται κάτι στην επιχείρηση χρεώνεται και όταν φεύγει κάτι από την επιχείρηση πιστώνεται. Στους λογαριασμούς του παθητικού για να βγάλουμε αποτέλεσμα πρέπει να συμβαίνει το αντίθετο. Συγκεκριμένα στην αύξηση των υποχρεώσεων πιστώνουμε και στην μείωση των υποχρεώσεων χρεώνουμε. Συνοπτικά οι λογαριασμοί χωρίζονται σε: Ενεργητικού και παθητικού (με την ευρεία έννοια του όρου).  Οι λογαριασμοί του Ενεργητικού, όταν αυξάνονται χρεώνουν και όταν μειώνονται πιστώνουν.  Οι λογαριασμοί του Παθητικού, όταν αυξάνονται πιστώνουν και όταν μειώνονται χρεώνουν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

57

2.4 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Μια κατηγορία λογαριασμού για να μπορεί η επιχείρηση να παρακολουθεί τα έσοδα και τα έξοδα της είναι ο λογαριασμός αποτελεσμάτων. Οι αποτελεσματικοί λογαριασμοί δεν είναι λογαριασμοί ισολογισμού. Οι λογαριασμοί αυτοί περιλαμβάνουν οργανικά έσοδα και έξοδα που βγάζουν – καθορίζουν το οικονομικό αποτέλεσμα της επιχείρησης. Για την ίδια την επιχείρηση είναι καλό να έχει πολλούς αποτελεσματικούς λογαριασμούς. Τους αποτελεσματικούς λογαριασμούς τους χρεώνουμε με τα έξοδα και τις ζημίες και τους πιστώνουμε με τα έσοδα και τα κέρδη. Ανάλυση αποτελεσματικών λογαριασμών:  Όταν τα έξοδα αυξάνονται χρεώνουν  Όταν τα έσοδα αυξάνονται πιστώνουν.

2.5 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ Οι λογαριασμοί εσόδων και εξόδων χωρίζονται σε κατηγορίες για να μπορούμε να διαχωρίζουμε – κατηγοριοποιούμε τα έσοδα και τα έξοδα που προκύπτουν σε μια διαχειριστική περίοδο. Έσοδο είναι κάθε αξία που αποτιμάτε σε χρηματικές μονάδες ή απαίτηση που αποκτάει μια οικονομική μονάδα από την δραστηριότητά της. Έξοδο είναι μια δαπάνη ή μια οικονομική επιβάρυνση της οικονομικής μονάδας που πραγματοποιείται για την επιδίωξη κάποιου σκοπού. Τα έσοδα και τα έξοδα ανάλογα με την φύση τους διακρίνονται: ΕΞΟΔΑ Ανάλογα με τον σκοπό στον οποίο αποβλέπει η χρησιμοποίησή τους τα έξοδα διακρίνονται σε: Οργανικά: τα οργανικά έξοδα γίνονται για την ομαλή λειτουργία και την επιδίωξη των σκοπών της οικονομικής μονάδας. Παράδειγμα Πληρωμή για αμοιβές προσωπικού, κλπ.. Ανόργανα: τα ανόργανα έξοδα είναι αυτά που δεν επιδιώκει η οικονομική μονάδα κατά την διαχειριστική χρήση. Παράδειγμα Πληρωμή ενός προστίμου σε βάρος της επιχείρησης, κλπ.. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

58

Ανάλογα με την ομαλότητά τους ή μη με το έργο που παράγεται, τα έξοδα διακρίνονται σε: Ομαλά: είναι τα έξοδα που βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο που παράγεται από τη δημιουργία τους. Παράδειγμα Πληρωμή για ηλεκτρικό ρεύμα λειτουργίας της επιχείρησης 6.000€ λόγο κανονικής λειτουργίας της. Ανώμαλα: είναι τα έξοδα που δεν βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο που παράγεται από τη δημιουργία τους. Άλλωστε τα ανώμαλα έξοδα εμφανίζουν έντονα τα χαρακτηριστικά των έκτακτων ζημιών. Για αυτόν τον λόγο τα ανόργανα και ανώμαλα έξοδα και οι έκτακτες ζημίες έχουν τον ίδιοι λογιστικό χειρισμό και στο τέλος της χρήσης μεταφέρονται απ’ ευθείας στο λογαριασμό «Αποτελέσματα Χρήσης». Παράδειγμα Πληρωμή για ηλεκτρικό ρεύμα λειτουργίας της επιχείρησης 7.000€ και τα 1.000€ προέκυψαν ότι προήλθαν από σπατάλη ηλεκτρικού ρεύματος λόγο μη αναγκαίας κατανάλωσης. Ανάλογα με το αν βαρύνουν τον φορέα τους ή μη, τα έξοδα διακρίνονται σε: Άμεσα: είναι τα έξοδα που βαρύνουν μια δραστηριότητα. Έμμεσα: είναι τα έξοδα που βαρύνουν περισσότερες από μια δραστηριότητες. Ανάλογα με το αν αφορούν την διαχειριστική χρήση τα έξοδα διακρίνονται σε: Δεδουλευμένα: είναι τα έξοδα που γίνονται στην διαχειριστική χρήση άσχετα αν πληρώθηκαν ή οφείλονται. Μη δεδουλευμένα: είναι τα έξοδα που δεν αφορούν την τρέχουσα διαχειριστική χρήση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

59

ΕΣΟΔΑ Ανάλογα με την προέλευσή τους τα έσοδα διακρίνονται σε: Οργανικά: τα οργανικά έσοδα είναι αυτά που προέρχονται από την ομαλή εκμετάλλευση των κυρίων και των παρεπόμενων δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Παράδειγμα Πωλήσεις εμπορευμάτων, κλπ.. Ανόργανα: τα ανόργανα έσοδα είναι αυτά που προέρχονται από τυχαίες δραστηριότητες της επιχείρησης. Παράδειγμα Προμήθειες, κλπ.. Ανάλογα με την ομαλότητά τους ή μη, τα έσοδα διακρίνονται σε: Ομαλά: είναι τα έσοδα που προέρχονται από την κανονική, ομαλή και κατά κανόνα προγραμματισμένη πορεία της δραστηριότητας της επιχείρησης. Παράδειγμα Είσπραξη από πώληση εμπορευμάτων, κλπ.. Ανώμαλα: είναι τα έσοδα που οφείλονται σε απότομες μεταβολές της οικονομικής συγκυρίας ή σε έκτακτα γεγονότα και περιστατικά, που κάτω από κάτω από κανονικές συνθήκες δεν αναμένονται. Παράδειγμα Η απεργία του προσωπικού σε μια γαλακτοβιομηχανία δίνουν την δυνατότητα σε άλλες βιομηχανίες να πραγματοποιούν μεγαλύτερα έσοδα. Γενικά τα ανώμαλα έσοδα δεν έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια. Ανάλογα με το αν αφορούν την διαχειριστική χρήση τα έξοδα διακρίνονται σε: Δεδουλευμένα: είναι τα έσοδα που έχουν πραγματοποιηθεί μέσα στην διαχειριστική χρήση άσχετα αν εισπράχτηκαν ή όχι. Μη δεδουλευμένα: είναι τα έσοδα που δεν αφορούν την τρέχουσα διαχειριστική χρήση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

60

2.6 ΚΑΘΟΛΙΚΟ – ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ – ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Το σύνολο των λογαριασμών λέγεται καθολικό. Το γενικό καθολικό περιλαμβάνει τους πρωτοβάθμιους λογαριασμούς. Ενώ το αναλυτικό καθολικό περιλαμβάνει όλους τους λογαριασμούς, δηλαδή τους δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους, κλπ. στον οποίο αναλύεται ο κάθε λογαριασμός. Επομένως το αναλυτικό καθολικό περιλαμβάνει την διακλάδωση όλων των λογαριασμών που αναλύονται σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους, κλπ. ανάλογα με την διακλάδωση του κάθε λογαριασμού όπως ορίζει το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Γ.Λ.Σ.).

2.7 ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ Τα διάφορα έγγραφα ανάλογα με το είδος και τον προορισμό τους διακρίνονται σε αποδεικτικά, συστατικά, νομιμοποιητικά και αξιόγραφα. Αξιόγραφα είναι τα έγγραφα τα οποία ενσωματώνουν κάποιο δικαίωμα με τέτοιο τρόπο ώστε ούτε η άσκηση αλλά ούτε και η μεταβίβαση του δικαιώματος είναι δυνατή δίχως την κατοχή ή την παράδοση του εγγράφου. Τα σημαντικότερα αξιόγραφα που χρησιμοποιούμε και στην λογιστική αλλά και στο εμπόριο είναι η επιταγή και η συναλλαγματική. Συναλλαγματική είναι μια γραπτή εντολή με την οποία συγκεκριμένο πρόσωπο που λέγεται εκδότης εντέλλεται κάποιο άλλο πρόσωπο που λέγεται πληρωτής να πληρώσει στον κομιστή της συναλλαγματικής συγκεκριμένο ποσό σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Ο νόμος ν.5325/1932 είναι ο ειδικός νόμος για την συναλλαγματική και το γραμμάτιο σε διαταγή. Τραπεζική επιταγή είναι μια γραπτή εντολή με την οποίο συγκεκριμένο πρόσωπο που λέγεται εκδότης εντέλλεται κάποιο τραπεζίτη, να καταβάλει στον κομιστή ορισμένο ποσό, αμέσως μόλις αυτός εμφανίσει την εντολή. Εφόσον βέβαια υπάρχει στον λογαριασμό την τράπεζας κάποιος λογαριασμός του εντολέα με πιστωτικό υπόλοιπο. Οι επιταγές χρησιμοποιούνται και σαν γραμμάτια, όλες είναι μεταχρονολογημένες. Αυτές που παίρνει ο επιχειρηματίας από τους πελάτες λέγονται επιταγές τρίτων. Αυτές που εκδίδει ο ίδιος ο επιχειρηματίας (που υπογράφει ο ίδιος) λέγονται επιταγές πληρωτέες. Η μεταχρονολογημένη επιταγή είναι μια επιταγή που η ημερομηνία έκδοσής της δεν είναι η τρέχουσα αλλά αναφέρεται σε κάποια μεταγενέστερη. Οι πράξεις που αναφέρονται σε επιταγές (πληρωτέες, εισπρακτέες) είναι όλες μεταχρονολογημένες. Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό των επιταγών ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

61

είναι ότι όταν αγοράζουμε είναι επιταγές πληρωτέες και όταν πουλάμε είναι επιταγές εισπρακτέες. Με την αγορά πιστώνουμε και με την πώληση χρεώνουμε αντίστοιχα σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή που αναφέρεται σε επιταγές.

2.8 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ Οι απολήψεις αφορούν μόνο τις ατομικές και τις προσωπικές επιχειρήσεις. Είναι ποσά που παίρνει ο επιχειρηματίας έναντι των κερδών που προβλέπει ότι θα κάνει για τις προσωπικές του ανάγκες. Καταγράφονται σαν στοιχείο όπου μειώνεται από το κεφάλαιο. Όταν φτάσει η διαδικασία του ισολογισμού πρέπει να τακτοποιηθεί στον ισολογισμό. Στο πως τακτοποιείτε δεν διαμορφώνεται στο αποτέλεσμα αλλά τακτοποιούνται με το αποτέλεσμα. Δηλαδή αν υπάρχουν κέρδη 100.000 ευρώ και υπάρχουν απολήψεις 30.000 ευρώ, τότε αυτό σημαίνει ότι τα κέρδη είναι 100.000 ευρώ και οι απολήψεις πρέπει να τακτοποιηθούν έτσι ώστε να είναι μεν 100.000 ευρώ το κεφάλαιο αλλά με την τακτοποίηση από τις απολήψεις να διαμορφωθεί το κεφάλαιο στα 70.000 ευρώ. Δεν εμφανίζονται οι απολήψεις πουθενά όταν αφαιρεθούν από το κεφάλαιο. Οι απολήψεις είναι μια προσωπική κατάσταση και εμφανίζεται κάθε τέλους της διαχειριστικής χρήσης. Περιπτώσεις απολήψεων: Έχουμε απολήψεις και ζημίες ταυτόχρονα: Στην περίπτωση αυτή ή θα γίνει μείωση του κεφαλαίου ή θα επιστρέψει πίσω τα χρήματα που πείρε μέσω από τις απολήψεις. Έχουμε κέρδη μικρότερα από τις απολήψεις (κέρδη < απολήψεις): Στην περίπτωση αυτή πληρώνεται η διαφορά.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

62

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

63

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

64

3.1 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Για να εμφανίζονται οι λογιστικές πράξεις που πραγματοποιεί η οικονομική μονάδα κατά την διαχειριστική περίοδο υπάρχει το ημερολόγιο. Το ημερολόγιο είναι ένα από τα πιο βασικά βιβλία της λογιστικής όπου καταγράφονται όλες οι οικονομικές δραστηριότητες – πράξεις της επιχείρησης χρονολογικά. Η γραμμογράφηση του ημερολογίου αποτελείτε από τις εξής στήλες: από τον αύξοντα αριθμό του λογαριασμού, τον κωδικό του λογαριασμού, την στήλη λογαριασμός – αιτιολογία, την στήλη των ποσών που καταγράφονται τα ποσά μερικά ποσά, χρεωστικό και πιστωτικό. Υπόδειγμα ημερολογίου

α/α

Κωδικός

Λογαριασμός – Αιτιολογία

Ποσά Μερικά ποσά

Χρεωστικό

Πιστωτικό

Ανάλυση στοιχείων ημερολογίου: α/α: Οι καταγραφές που γίνονται στο ημερολόγιο λέγονται ημερολογιακά άρθρα. Αυτή η στήλη καταγράφει τα ημερολογιακά άρθρα από την έναρξη μέχρι και την λήξη της διαχειριστικής περιόδου. Ημερολογιακό άρθρο: Λέγεται η καταγραφή η οποία είναι ολοκληρωμένη. Κωδικός: Κωδικός του λογαριασμού σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς πρέπει να καταγράφονται από όλα τα λογιστήρια. Ο κωδικός του κάθε λογαριασμού βασίζεται σύμφωνα με το γενικό λογιστικό σχέδιο (Γ.Λ.Σ.) όπου οι κάθε λογαριασμοί χωρίζονται σε ομάδες και αναλύονται σε πρωτοβάθμιους, δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους, κλπ. λογαριασμούς. Λογαριασμός – αιτιολογία: Στην στήλη αυτή καταγράφονται όλες οι λογιστικές πράξεις που πραγματοποιεί η επιχείρηση. Ποσά: Η στήλη αυτή αποτελείτε από τα μερικά ποσά, το χρεωστικό και πιστωτικό. Η στήλη των μερικών ποσών μπορεί να αναλυθεί και σε στήλες που περιλαμβάνουν τις καταγραφές των ποσών των δευτεροβάθμιων, τριτοβάθμιων, κλπ. λογαριασμών. Σε ένα ημερολογιακό άρθρο γράφουμε αριστερά τους λογαριασμούς που χρεώνονται και δεξιά τους λογαριασμούς που πιστώνονται τηρώντας πάντοτε την διπλογραφική ή διγραφική μέθοδο. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

65

Η διπλογραφική ή διγραφική μέθοδο δηλώνει ότι σε κάθε ισόποση χρέωση αντιστοιχεί μια ισόποση πίστωση, σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή.

3.2 ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Πως γίνεται η καταγραφή σε ένα ημερολογιακό άρθρο Ξεκινάμε πρώτα γράφοντας την ημερομηνία με την μορφή ----------------23/10--------------- (υπόδειγμα ημερομηνίας). Στην συνέχεια ξεκινάμε με τις καταγραφές στο ημερολογιακό άρθρο. Γράφουμε το λογαριασμό που χρεώνει αριστερά και τον λογαριασμό που πιστώνει δεξιότερα. Παράδειγμα: 23/10 Αγορά εμπορευμάτων 1.000€ με πίστωση. Οι ημερολογιακές εγγραφές θα είναι οι εξής: α/α

Κωδικός

Λογαριασμός – Αιτιολογία

Ποσά Μερικά ποσά

Χρεωστικό

Πιστωτικό

--------------------23/10------------------Εμπορεύματα Προμηθευτές

1.000 1.000

Αγορά εμπορευμάτων με πίστωση

στην συνέχεια η αιτιολογία Ημερολογιακό άρθρο Ο αύξοντας αριθμός γράφεται ανάλογα με την αρίθμηση που υπάρχει στα προηγούμενα ημερολογιακά άρθρα και πάντα κατά αύξουσα σειρά. Ο κωδικός του λογαριασμού προσδιορίζεται σύμφωνα με το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Γ.Λ.Σ.) όπως θα δούμε στο τέλος του βιβλίου, αλλά αναλυτικότερα στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

66

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓Η πληροφόρηση λαμβάνεται από τους λογαριασμούς. ✓Πρέπει άμεσα να ενημερώνονται οι λογαριασμοί. ✓Πρώτα γράφουμε το ημερολόγιο και στην συνέχεια αντιγραφούμε στο καθολικό.

✓Το ημερολόγιο μας δείχνει αν είναι σωστά τα στοιχεία του λογαριασμού. Στην συνέχεια, αφού έχουμε ολοκληρώσει την ημερολογιακή εγγραφή θα ενημερώσουμε το καθολικό που ανήκει ο κάθε λογαριασμός. ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση 1.000

Προμηθευτές Χρέωση

Πίστωση 1.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

67

3.4 ΙΣΟΖΥΓΙΟ Το σύνολο των λογαριασμών λέγεται καθολικό. Αναλυτικά γράφουμε στο ημερολόγιο όπου βλέπουμε αν καταγράφονται οι πράξεις σωστά. Για να ενημερωθούμε σωστά σχετικά την επιχείρηση από το καθολικό δημιουργούμε το ισοζύγιο. Το ισοζύγιο είναι ένα άλλο βασικό βιβλίο της λογιστικής που συντάσσεται πριν την εξαγωγή του τελικού ισολογισμού. Το ισοζύγιο έχει την εξής γραμμογράφηση: Υπόδειγμα Ισοζυγίου

Ποσά Κωδικός

Λογαριασμοί

Χρεωστικό

Υπόλοιπο Πιστωτικό

Χρεωστικό

Πιστωτικό

Ανάλυση στοιχείων ισοζυγίου: Κωδικός: Στην στήλη αυτή καταγράφεται ο κωδικός του λογαριασμού σύμφωνα με το γενικό λογιστικό σχέδιο (Γ.Λ.Σ.). Λογαριασμοί: Στην στήλη αυτή καταγράφεται ο κάθε λογαριασμός. Ποσά (χρεωστικό – πιστωτικό): Στην στήλη αυτή καταγράφονται τα ποσά του λογαριασμού σύμφωνα με το γενικό καθολικό του. Υπόλοιπο (χρεωστικό – πιστωτικό): Στην στήλη αυτή καταγράφεται το υπόλοιπο που προκύπτει από την στήλη ποσά. Το χρεωστικό υπόλοιπο προκύπτει όταν η χρέωση είναι μεγαλύτερη από την πίστωση (χρεωστικό υπόλοιπο) και το πιστωτικό υπόλοιπο προκύπτει όταν η πίστωση είναι μεγαλύτερη από την χρέωση (πιστωτικό υπόλοιπο). Βασική διάκριση του ισοζυγίου είναι σε μηνιαίο ισοζύγιο, προσωρινό και οριστικό ισοζύγιο.  Μηνιαίο ισοζύγιο: Από το Μηνιαίο ισοζύγιο βγαίνει το σύνολο μέχρι εκείνου του μήνα από την αρχή της χρονιάς.  Προσωρινό Ισοζύγιο: Είναι το ισοζύγιο πριν την διαδικασία εξαγωγής του αποτελέσματος.  Οριστικό ισοζύγιο: Είναι το ισοζύγιο βάση του οποίου αρχίζει η διαδικασία για την εξαγωγή του αποτελέσματος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

68

Βασικές διαφορές μεταξύ προσωρινού και οριστικού ισοζυγίου: ΙΣΟΖΥΓΙΟ (διαφορές ανάμεσα στο προσωρινό και το οριστικό ισοζύγιο) ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ

ΟΡΙΣΤΙΚΟ

Οι λογαριασμοί εσόδων – εξόδων με Όλους τους λογαριασμούς, υπόλοιπα. Αφού τους καταγράψω αποτελεσματικοί λογαριασμοί και τους κλείσω. υπόλοιπο.

οι με

3.5 ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Έστω ότι έχουμε στο καθολικό τους παρακάτω λογαριασμούς: ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση

532.000

500.000

Προμηθευτές Χρέωση

Πίστωση

200.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

300.000

69

Με βάση αυτούς τους λογαριασμού θα ξάνουμε τις εξής καταγραφές στο ισοζύγιο: Ποσά Κωδικός

Λογαριασμοί

Υπόλοιπο

Χρεωστικό

Πιστωτικό

Χρεωστικό

Εμπορεύματα

532.000

500.000

32.000

Προμηθευτές

200.000

300.000

Πιστωτικό

100.000

Η καταγραφή σε ένα ισοζύγιο γίνεται μετά από το τέλος της καταγραφής των στοιχείων στο καθολικό, εφόσον το ισοζύγιο δημιουργείτε από το καθολικό. Η διαδικασία του καθολικού ολοκληρώνεται με την άθροιση των ποσών που βρίσκονται στην χρέωση και αντίστοιχα στην πίστωση του κάθε λογαριασμού ατομικά αλλά και ξεχωριστά. Μετά από αυτήν την διαδικασία παίρνουμε τον κάθε λογαριασμό ξεχωριστά και τον τοποθετούμε στο ισοζύγιο. Αρχίζουμε στην πρώτη στήλη από την ονομασία του λογαριασμού και στην συνέχεια καταγράφουμε τα ποσά της χρέωσης και της πίστωσης που αναγράφονται στο καθολικό, στο ισοζύγιο στις στήλες χρεωστικό και πιστωτικό που βρίσκονται στην στήλη ποσά αντίστοιχα. Στην στήλη υπόλοιπα που περιλαμβάνει χρέωση και πίστωση, σε αυτήν την στήλη καταγράφουμε το υπόλοιπο που προκύπτει από την προηγούμενη στήλη με βάση τα ποσά της χρέωσης και της πίστωσης. Αν η χρέωση είναι μεγαλύτερη από την πίστωση τότε ο λογαριασμός αυτός παρουσιάζει χρεωστικό υπόλοιπο και το ποσό αυτό καταγράφεται στην στήλη των υπολοίπων και ιδιαίτερα στην στήλη της χρέωσης. Σε αντίθετη περίπτωση αν η πίστωση είναι μεγαλύτερη από την χρέωση τότε ο λογαριασμός αυτός παρουσιάζει πιστωτικό υπόλοιπο και το ποσό αυτό καταγράφεται στήλη των υπολοίπων και ιδιαίτερα στην στήλη της πίστωσης. Υπάρχει όμως και περίπτωση να έχουμε λογαριασμό με ένα μόνο ποσό στην χρέωση ή στην πίστωση επομένως καταγράφεται το ποσό αυτό στην ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

70

χρέωση ή στην πίστωση ανάλογα και αντίστοιχα καταγράφεται και στην στήλη υπόλοιπο στην χρέωση ή στην πίστωση. Τα παραπάνω παρουσιάζονται στο παρακάτω ισοζύγιο: ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Ι (ΧΡΕΩΣΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ) Λογαριασμοί Ταμείο

Ποσά Χρέωση Πίστωση 160.000

Υπόλοιπα Χρωστικό Πιστωτικό

110.000

50.000

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΙΙ (ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ) Λογαριασμοί Προμηθευτές

Ποσά Χρέωση Πίστωση 80.000

200.000

Υπόλοιπα Χρωστικό Πιστωτικό 120.000

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΙΙΙ (ΙΔΙΟ ΠΟΣΟ) Λογαριασμοί Κεφάλαιο

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Ποσά Χρέωση Πίστωση

Υπόλοιπα Χρωστικό Πιστωτικό

390.000

390.000

71

3.6 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ

Οριστικό ισοζύγιο

Ημερολόγιο

Καθολικό

Ισολογισμός

Ισοζύγιο

προσωρινό ισοζύγιο

Ισολογισμός

Επομένως με βάση το παραπάνω διάγραμμα ξεκινάμε πρώτα από το ημερολόγιο και το καθολικό. Ότι εγγραφές κάνουμε στο ημερολόγιο κατά την διαχειριστική περίοδο με τα λογιστικά γεγονότα που προκύπτουν ενημερώνουμε αντίστοιχα και τους λογαριασμούς στο καθολικό. Από το καθολικό μπορούμε να κάνουμε εξαγωγή του οριστικού ισοζυγίου και στην συνέχεια βάση του οριστικού ισοζυγίου, κάνουμε εξαγωγή του ισολογισμού. Από το οριστικό ισοζύγιο επομένως κάνουμε μεταφορά των λογαριασμών στο ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού και πραγματοποιούμε το κλείσιμο των λογαριασμών. Στην συνέχεια βάση των λογαριασμών στο ισοζύγιο πραγματοποιούμε την εξαγωγή του ισολογισμού. ή Μπορούμε να κάνουμε εξαγωγή του αποτελέσματος ξεκινώντας από το ημερολόγιο  καθολικό  ισοζύγιο  προσωρινό ισοζύγιο  ισολογισμός. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

72

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Ο ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

73

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

74

4.1 ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ) ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Η επιχείρηση ασχολείται με λογιστικές (οικονομικές) πράξεις ώστε να προκύπτει οικονομικό αποτέλεσμα. Οι λογιστικές πράξεις με την γενική τους έννοια, ανάλογα με το πώς επηρεάζουν τον ισολογισμό (ενεργητικό και παθητικό). Επομένως ανάλογα με την περίπτωση της κάθε λογιστικής πράξης επηρεάζεται ταυτόχρονα και ο ισολογισμός. Επηρεάζεται δηλαδή το ενεργητικό που περιλαμβάνει την περιουσία της επιχείρησης, αλλά και το παθητικό που περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τρίτους, αλλά και προς τον φορέα της.

4.2 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Περίπτωση Ι Αυξάνεται το ενεργητικό και το παθητικό Παράδειγμα: Αγορά εμπορευμάτων 1.000€ με πίστωση. Αυτή η οικονομική πράξη σημαίνει ότι έχουμε αύξηση του ενεργητικού δηλαδή της περιουσίας της επιχείρησης, αλλά και ταυτόχρονη αύξηση του παθητικού και συγκριμένα των υποχρεώσεων της προς τρίτους. Συγκεκριμένα εφόσον πραγματοποιούμε αγορά εμπορευμάτων, αυξάνεται η περιουσία της επιχείρησης και αγορά με πίστωση σημαίνει ότι θα πιστωθούν οι προμηθευτές. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Εμπορεύματα + 1000€

Προμηθευτές + 1000€

Διατηρείτε αυτή η σχέση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

75

Περίπτωση ΙΙ Αύξηση και Μείωση ταυτόχρονα του ενεργητικού (αυξομείωση) Παράδειγμα: Αγορά εμπορευμάτων 800€ μετρητής. Στην συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε αυξομείωση του ενεργητικού (της περιουσίας της επιχείρησης). Επομένως έχουμε μείωση του ενεργητικού (ταμείο) λόγω αγοράς μετρητής που σημαίνει ότι η επιχείρηση πληρώνει κάποιον τρίτο για αυτήν την αγορά (φεύγουν χρήματα από το ταμείο της επιχείρησης). Στην συνέχεια πιστώνονται οι προμηθευτές εφόσον πραγματοποιούμε αγορά. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Επίδραση στο ταμείο

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Εμπορεύματα + 1000€

Προμηθευτές + 1000€

Εμπορεύματα + 800€ Ταμείο - 800€

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

76

Περίπτωση ΙΙΙ Μείωση και στα δυο μέρει (μείωση ενεργητικού και παθητικού) Παράδειγμα: Πληρωμή 500€ σε προμηθευτή. Στην περίπτωση αυτήν έχουμε μείωση και στα δύο μέρει του ισολογισμού (ενεργητικού και παθητικού). Με αυτήν την πράξη σημαίνει ότι μειώνεται το ταμείο της επιχείρησης (αφού πραγματοποιούμε πληρωμή) και μειώνονται και οι υποχρεώσεις της προς τους προμηθευτές της επιχείρησης. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Εμπορεύματα + 1000€

Προμηθευτές + 1000€

Εμπορεύματα + 800€

Προμηθευτές - 500€

Ταμείο - 800€ Ταμείο - 500€

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

77

Περίπτωση ΙV Έχουμε αύξηση και μείωση (αυξομείωση) του παθητικού Παράδειγμα: Υπογραφή γραμματίου 300€ σε προμηθευτή. Στην περίπτωση αυτήν έχουμε αυξομείωση του παθητικού (των υποχρεώσεων της επιχείρησης προς τρίτους). Επομένως υπογραφή γραμματίου σημαίνει ότι αυξάνονται τα γραμμάτια πληρωτέα και μειώνονται οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τρίτους αφού έχουμε πραγματοποιήσει υπογραφή γραμματίου.

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Εμπορεύματα + 1000€

Προμηθευτές + 1000€

Εμπορεύματα + 800€

Προμηθευτές - 500€

Ταμείο - 800€

Γραμμάτια πληρωτέα +300€

Ταμείο - 500€

Προμηθευτές - 300€

Οι ημερολογιακές εγγραφές, βάση των επιδράσεων στο ενεργητικό και το παθητικό θα είναι όπως είπαμε και προηγουμένως (στην παράγραφο 1.13 «Βασικά χαρακτηριστικά λογαριασμών) σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια:  Οι λογαριασμοί του Ενεργητικού, όταν αυξάνονται χρεώνουν και όταν μειώνονται πιστώνουν.  Οι λογαριασμοί του Παθητικού, όταν αυξάνονται πιστώνουν και όταν μειώνονται χρεώνουν. Α. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Όποιοι λογαριασμοί παριστάνονται με το σύμβολο (+) στο ενεργητικό θα χρεωθούν στο ημερολόγιο της επιχείρησης, και όσοι παριστάνονται με το σύμβολο (-) θα πιστωθούν στο ημερολόγιο της επιχείρησης. Β. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Όποιοι λογαριασμοί παριστάνονται με το σύμβολο (+) στο παθητικό θα πιστωθούν στο ημερολόγιο της επιχείρησης, και όσοι παριστάνονται με το σύμβολο (-) θα χρεωθούν στο ημερολόγιο της επιχείρησης. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

78

Περίπτωση Ι Αυξάνεται το ενεργητικό και το παθητικό Παράδειγμα: Αγορά εμπορευμάτων 1.000€ με πίστωση.

Λογαριασμοί

Χρέωση Πίστωση

------------------------------------ ----------------------------------Εμπορεύματα

1.000

Προμηθευτές

1.000

Αιτιολογία Αγορά εμπορευμάτων είδους …. (είδος εμπορευμάτων) με αξία 1.000€ με πίστωση από τον προμηθευτή …. (επωνυμία επιχείρησης ή όνομα προμηθευτή) Περίπτωση ΙΙ Αύξηση και Μείωση ταυτόχρονα του ενεργητικού (αυξομείωση) Παράδειγμα: Αγορά εμπορευμάτων 800€ μετρητής.

Λογαριασμοί

Χρέωση Πίστωση

------------------------------------ ----------------------------------Εμπορεύματα

800

Ταμείο

800 Αιτιολογία Αγορά εμπορευμάτων είδους …. (είδος εμπορευμάτων) με αξία 1.000€ μετρητοίς

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

79

Περίπτωση ΙΙΙ Μείωση και στα δυο μέρει (μείωση ενεργητικού και παθητικού) Παράδειγμα: Πληρωμή 500€ σε προμηθευτή.

Λογαριασμοί

Χρέωση Πίστωση

------------------------------------ ----------------------------------Προμηθευτές

500

Ταμείο

500

Αιτιολογία Πληρωμή 500€ σε προμηθευτή για …. (λόγος πληρωμής σε προμηθευτή μετρητοίς) Περίπτωση ΙV Έχουμε αύξηση και μείωση (αυξομείωση) του παθητικού Παράδειγμα: Υπογραφή γραμματίου 300€ σε προμηθευτή.

Λογαριασμοί

Χρέωση Πίστωση

------------------------------------ ----------------------------------Προμηθευτές

300

Γραμμάτια πληρωτέα

300

Αιτιολογία Υπογραφή γραμματίου 300€ σε προμηθευτή για … (λόγος υπογραφής γραμματίου σε προμηθευτή)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

80

4.3 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΙΙ Έχουμε δύο περιπτώσεις αλλαγών στην καθαρή περιουσία: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι «Ουδέτερη αλλαγή» Παράδειγμα: Αποφασίζει η επιχείρηση να αυξήσει το κεφάλαιο κατά 20.000€ ή όταν πρώτο δημιουργείτε η επιχείρηση. Επειδή οι επιχειρήσεις τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας δεν μπορούν να επηρεάσουν το κεφάλαιο τους. Όλο το χρόνο η οικονομική μονάδα έχει έσοδα και έξοδα. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελεί ότι το κεφάλαιο της επιχείρησης παραμένει ανέπαφο. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου η επιχείρηση πραγματοποιεί αύξηση ή μείωση του κεφαλαίου της. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΙΙ «Λειτουργική αλλαγή» Προέρχεται μέσα από τις πράξεις και το σκοπό της επιχείρησης το κέρδος. Παράδειγμα: Πωλήσεις εμπορευμάτων 10.000€ αντί 12.000€ με πίστωση. Πώληση 2.000€ έστω οι 2.000€ το κέρδος.

4.4 ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ (ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ) 1η πράξη: Αγορά εμπορευμάτων 30.000€ πληρώνοντας 5.000€ μετρητά και τα υπόλοιπα με πίστωση. Εφόσον πραγματοποιείτε πράξη με αγορά σημαίνει ότι αυξάνεται το ενεργητικό αφού ο λογαριασμός εμπορεύματα είναι στο ενεργητικό και συγκεκριμένα στο κυκλοφορούν. Γενικότερα όταν έρχεται κάτι στην επιχείρηση αυξάνεται το ενεργητικό και όταν κάτι φεύγει μειώνεται το ενεργητικό. Επομένως αγορά σημαίνει ότι στο ημερολόγιο της επιχείρησης γράφουμε εμπορεύματα και το ποσό που είναι 30.000 στην χρέωση. Στην συνέχεια γίνεται αναφορά για πληρωμή εφόσον αγοράσαμε εμπορεύματα επομένως φεύγει από την επιχείρηση χρηματικό ποσό, και τα υπόλοιπα με πίστωση σημαίνει ότι πιστώνονται οι προμηθευτές αφού γίνεται λόγος για πίστωση. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

81

Επομένως η ημερολογιακή εγγραφή θα γίνει: ταμείο 5.000 στην πίστωση και προμηθευτές 25.000 στην πίστωση (υπόλοιπο στην πίστωση σημαίνει ότι από τα 30.000 αφαιρούμε τις 5.000 και προκύπτουν 25.000 υπόλοιπο).

---------------------------------------- (1) ----------------------------------Εμπορεύματα

30.000

Ταμείο

5.000

Προμηθευτές

25.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

Παρατηρούμε ότι στην παραπάνω ημερολογιακή εγγραφή το ποσό της χρέωσης είναι ίσο με το ποσό της πίστωσης δηλαδή ΧΡΕΩΣΗ (30.000) = ΠΙΣΤΩΣΗ (25.000 + 5.000 = 30.000) αυτό σημαίνει ότι κάναμε σωστά την ημερολογιακή εγγραφή. Επομένως «κλειδί» για την σωστή λύση των ημερολογιακών εγγραφών είναι ο έλεγχος των ποσών που υπάρχουν στην χρέωση και πίστωση.

2η πράξη: Πώληση εμπορευμάτων κόστους 150.000€ αντί 200.000€ ως εξής: 60.000€ μετρητά, 55.000€ γραμμάτια και τα υπόλοιπα με πίστωση. Στην 2η πράξη γίνεται λόγος για πώληση εμπορευμάτων επομένως σημαίνει ότι από την επιχείρηση φεύγουν εμπορεύματα. Επομένως στο ημερολόγιο θα πιστώσουμε πωλήσεις και το ποσό 150.000 στην πίστωση. Αφού πουλήσαμε εμπορεύματα θα έχουμε εισπράξεις από πόρους όπως μετρητά 60.000 που σημαίνει ότι θα χρεωθεί το ταμείο (αφού αυξάνεται το ταμείο), 55.000 γραμμάτια που σημαίνει στο ημερολόγιο θα γράψουμε γραμμάτια εισπρακτέα (αφού πραγματοποιείτε πώληση) 55.000 στην χρέωση και τέλος τα υπόλοιπα με πίστωση που σημαίνει ότι θα χρεωθούν οι πελάτες με το ποσό 85.000 (αφού έχουμε 60.000 + 55.000 – 200.000 = 85.000). Αφού στην παραπάνω πράξη έχουμε πώληση εμπορευμάτων κόστους 150.000 αντί 200.000 σημαίνει ότι έχουμε και κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων που είναι 50.000, επομένως στο ημερολόγιο της επιχείρησης θα γράψουμε κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων 50.000 στην πίστωση (αφού έχουμε κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων στο ημερολόγιο θα είναι πάντα στην πίστωση). ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

82

---------------------------------------- (2) ----------------------------------Ταμείο

60.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000

Πελάτες

85.000

Εμπορεύματα

150.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

50.000

Καταγραφές στο ημερολόγιο Πάλι παρατηρούμε ότι το ποσό της χρέωσης είναι ίσο με το ποσό της πίστωσης, πράγμα που σημαίνει ότι πραγματοποιήσαμε σωστή ημερολογιακή εγγραφή.

3η πράξη: Κατάθεση στην τράπεζα σε λογαριασμό όψεως τα μισά του ταμείου (1/2 του ταμείου). Σε αυτήν την πράξη δεν γίνεται εφόσον έχουμε καταθέσεις στην τράπεζα σημαίνει ότι θα πιστωθεί το ταμείο της επιχείρησης. Συγκεκριμένα θα καταθέσουμε τα μισά (1/2) του ταμείου που σημαίνει ότι στο καθολικό στο λογαριασμό του ταμείου θα έχουμε ποσό και στην χρέωση και στην πίστωση, το 1/2 του ταμείου προκύπτει αν από το λογαριασμό του ταμείου κάνουμε μια άθροιση της χρέωσης και της πίστωσης προκύπτει ένα συνολικό ποσό και στα δύο μέρει επομένως βρίσκουμε το υπόλοιπο που είναι χρεωστικό και το διαιρούμε δια του δυο για να βρούμε το τελικό ποσό. Στο ημερολόγιο θα χρεώσουμε τις καταθέσεις όψεως (αφού αυξάνονται) και στην συνέχεια θα πιστώσουμε το ταμείο (αφού μειώνεται) με το ίδιο ποσό. Έστω ότι το ποσό είναι 32.500.

---------------------------------------- (3) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως

32.500

Ταμείο

32.500 Καταγραφές στο ημερολόγιο

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

83

4η πράξη: Έκδοση επιταγής σε διαταγή προμηθευτή 30.000€. Έκδοση επιταγής σε διαταγή προμηθευτή σημαίνει ότι μειώνεται η υποχρέωση προς τους προμηθευτές, αφού έχουμε έκδοση επιταγής σημαίνει ότι χρεώνονται οι προμηθευτές (αφού μειώνεται η υποχρέωση) και πιστώνονται οι καταθέσεις όψεως (αφού εκδίδουμε επιταγή).

---------------------------------------- (4) ----------------------------------Προμηθευτές

30.000

Καταθέσεις όψεως

30.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

5η πράξη: Πελάτης καταθέτει στο λογαριασμό της τράπεζας (της επιχείρησης) 40.000€. Αφού ένας πελάτης μας καταθέτει στο λογαριασμό της τράπεζας ποσό 40.000 σημαίνει ότι αυξάνεται η υποχρέωση της επιχείρησης προς τους πελάτες επομένως πιστώνονται οι πελάτες και χρεώνονται οι καταθέσεις όψεως με το ίδιο ποσό.

---------------------------------------- (5) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως

40.000

Πελάτες

40.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

6η πράξη: Ανάληψη επιχειρηματία 5.000€ για προσωπικές ανάγκες από το λογαριασμό της τράπεζας. Ανάληψη επιχειρηματία σημαίνει ότι γίνεται λόγος για απολήψεις αφού παίρνει ο επιχειρηματίας κάποιο χρηματικό ποσό από την επιχείρηση οπότε χρεώνονται οι απολήψεις και πιστώνονται οι καταθέσεις όψεως (από το λογαριασμό της τράπεζας σημαίνει ότι γίνεται λόγος για καταθέσεις όψεως και πιστώνονται γιατί μειώνονται αφού ο επιχειρηματίας παίρνει κάποιο χρηματικό ποσό από την τράπεζα). ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

84

---------------------------------------- (6) ----------------------------------Απολήψεις

5.000

Καταθέσεις όψεως

5.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

7η πράξη: Πληρωμή σε προμηθευτή 11.000€ για εξόφληση χρέους 12.000€. Πληρωμή προμηθευτή σημαίνει ότι μειώνεται η υποχρέωσή μας προς τους προμηθευτές επομένως χρεώνονται με το ποσό των 12.000. Σε αυτήν την περίπτωση όμως πιστώνεται το ταμείο με το ποσό των 11.000 και ο λογαριασμός εκπτώσεις αγορών με το ποσό των 1.000.

---------------------------------------- (7) ----------------------------------Προμηθευτές

12.000

Ταμείο

11.000

Εκπτώσεις αγορών

1.000

8η πράξη: Πληρωμή για μισθούς προσωπικού 10.000€ και για διάφορα έξοδα 8.000€. Πληρωμή για μισθούς προσωπικού καθώς και για άλλα συναφή έξοδα σημαίνει ότι πιστώνεται το ταμείο αφού η επιχείρηση πληρώνει προκειμένου να καλύψει τα έξοδά της που αναφέρονται σε μισθούς προσωπικού και διάφορα έξοδα. Επομένως πιστώνεται το ταμείο με το ποσό των 18.000 (αφού είναι το συνολικό ποσό που θα πληρώσει η επιχείρηση για έξοδα) και χρεώνονται οι λογαριασμοί αμοιβές προσωπικού 10.000 και διάφορα έξοδα 8.000.

---------------------------------------- (8) ----------------------------------Αμοιβή προσωπικού ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

10.000 85

Διάφορα έξοδα

8.000

Ταμείο

18.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

9η πράξη Αγορά εμπορευμάτων 200.000, ως εξής: επιταγές τρίτων 120.000, και επιταγές μεταχρονολογημένες 80.000. Αγορά εμπορευμάτων σημαίνει ότι χρεώνεται ο λογαριασμός εμπορεύματα με το ποσό των 200.000. Γίνεται αναφορά σε επιταγές επομένως αφού έχουμε πράξη αγοράς οι επιταγές πιστώνονται συγκριμένα οι επιταγές τρίτων είναι οι επιταγές εισπρακτέες (αυτές που παίρνουνε από τους πελάτες λέγονται εισπρακτέες) και οι επιταγές μεταχρονολογημένες είναι σε αυτήν την περίπτωση επιταγές πληρωτέες που πιστώνονται το ίδιο και αυτές.

--------------------------------------------(9)-----------------------------------Εμπορεύματα

200.000

Επιταγές Εισπρακτέες Επιταγές Πληρωτέες

120.000 80.000

Καταγραφές στο ημερολόγιο 10η πράξη Πωλήσεις εμπορευμάτων κόστους 230.000, αντί 300.000, λαμβάνοντας επιταγές μεταχρονολογημένες 150.000, γραμμάτια 50.000 και μετρητά 100.000. Πωλήσεως εμπορευμάτων σημαίνει ότι πιστώνεται ο λογαριασμός εμπορεύματα με το ποσό των 230.000. Πωλήσεις εμπορευμάτων κόστους 230.00 αντί 300.000 σημαίνει ότι εμφανίζεται ο λογαριασμός κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων με το ποσό των 70.000. Λαμβάνονται επιταγές μεταχρονολογημένες σημαίνει χρέωση επιταγές εισπρακτέες 150.000 (αφού γίνεται λόγος για πωλήσεις εμπορευμάτων οι επιταγές χρεώνονται), γραμμάτια εισπρακτέα 50.000 (αφού έχουμε πώληση εμπορευμάτων) και μετρητά σημαίνει ότι χρεώνεται το ταμείο με το ποσό των 100.000. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

86

----------------------------------------(2)---------------------------------Επιταγές Εισπρακτέες

150.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα

50.000

Ταμείο

100.000 Εμπορεύματα

230.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

70.000

Καταγραφές στο ημερολόγιο 11η πράξη Είσπραξη επιταγών εισπρακτέων 30.000. Είσπραξη επιταγών σημαίνει ότι οι επιταγές εισπρακτέες πιστώνονται αφού έχουμε είσπραξη με το ποσό των 30.000 και χρεώνεται το ταμείο (αφού αυξάνεται) με το ποσό των 30.000 --------------------------------------(11)-------------------------------------Ταμείο

30.000 Επιταγές εισπρακτέες

30.000

Καταγραφές στο ημερολόγιο 12η πράξη Κατάθεση στον λογαριασμό της τράπεζας 50.000. Την ίδια μέρα έληξαν επιταγές μιας αξίας 70.000. Αφού γίνεται λόγος για κατάθεση πιστώνεται ο λογαριασμός ταμείο με το ποσό των 50.000 (αφού φεύγουν μετρητά από την επιχείρηση) και χρεώνεται ο λογαριασμός καταθέσεις όψεως με το ποσό των 50.000 (αφού καταθέτουμε χρήματα στο λογαριασμό της τράπεζας). Όταν λήγουν επιταγές μιας αξίας σημαίνει ότι οι επιταγές αυτές ήταν εισπρακτέες επομένως χρεώνονται με το ποσό των 70.000 και πιστώνονται οι καταθέσεις όψεως με το ποσό των 70.000.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

87

--------------------------------------(12)----------------------------------Καταθέσεις όψεως

50.000

Ταμείο

50.000

Επιταγές πληρωτέες

70.000

Καταθέσεις όψεως

70.000

Καταγραφές στο ημερολόγιο 13η πράξη Πληρώνονται Αμοιβές στο προσωπικό 15.000, ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ 5.000. Ενοίκια 6.000, διάφορα έξοδα 4.000, έξοδα επισκευής κτηρίου 1.200, έξοδα προεξόφλησης 1.300, έξοδα διοίκησης 2.500. Όταν γίνεται λόγος για πληρωμή σε έξοδα που έχει η επιχείρηση σημαίνει ότι ο λογαριασμός ταμείο πιστώνεται αφού φεύγουν από την επιχείρηση χρήματα προκειμένου να καλύψει τα έξοδά της. Επομένως χρεώνονται οι λογαριασμοί αμοιβές προσωπικού, ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ, ενοίκια, διάφορα έξοδα, έξοδα επισκευής κτηρίου, έξοδα προεξόφλησης και έξοδα διοίκησης.

--------------------------------------(13)----------------------------------Αμοιβές προσωπικού

15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ

5.000

Ενοίκια

6.000

Διάφορα έξοδα

4.000

Έξοδα επισκευής κτηρίου

1.200

Έξοδα προεξόφλησης

1.300

Έξοδα διοίκησης

2.500

Ταμείο

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

35.000

88

14η πράξη Λαμβάνονται από πελάτες επιταγές μεταχρονολογημένες 60.000 και μετρητά 20.000. Εφόσον λαμβάνονται από πελάτες επιταγές και μετρητά αυτό σημαίνει ότι η υποχρέωση της επιχείρησης θα αυξηθεί έναντι των πελατών. Επομένως χρεώνονται οι επιταγές εισπρακτέες με το ποσό των 60.000 και το ταμείο με το ποσό των 20.00 και πιστώνονται οι πελάτες με το ποσό των 80.000.

--------------------------------------(14)---------------------------------Επιταγές εισπρακτέες

60.000

Ταμείο

20.000 Πελάτες

80.000

15η πράξη Δίνονται σε προμηθευτές επιταγές τρίτων 50.000 και μετρητά 30.000. Εφόσον δίνονται σε προμηθευτές επιταγές και μετρητά αυτό σημαίνει ότι θα μειωθεί η υποχρέωση της επιχείρησης προς τους προμηθευτές άρα οι προμηθευτές χρεώνονται με το ποσό των 80.000, και πιστώνεται ο λογαριασμός επιταγές εισπρακτέες με το ποσό των 50.000 και το ταμείο με το ποσό των 30.000.

-------------------------------------(15)-----------------------------------Προμηθευτές

80.000

Επιταγές εισπρακτέες

50.000

Ταμείο

30.000 Καταγραφές στο ημερολόγιο

Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

89

4.5 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΥΣ Ή ΖΗΜΙΑΣ (ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ) ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Ο λογαριασμός αποτελέσματα χρήσης είναι αυτός που προσδιορίζει λογιστικά το αποτέλεσμα της επιχείρησης κέρδος ή ζημία. Επομένως όταν ο λογαριασμός αποτελέσματα χρήσης έχει πιστωτικό υπόλοιπο τότε η επιχείρηση έχει κέρδος. Αν όμως ο λογαριασμός αποτελέσματα χρήσης έχει χρεωστικό υπόλοιπο τότε η επιχείρηση έχει ζημία. Η ζημία καταγράφεται στον ισολογισμό και συγκεκριμένα στο παθητικό, με αρνητικό πρόσημο μέσα σε παρένθεση. Παραδείγματα: Περίπτωση Ι, κέρδος

Αποτελέσματα χρήσης Χρέωση

Πίστωση 130.000

250.000

Ο λογαριασμός αποτελέσματα χρήσης έχει πιστωτικό υπόλοιπο αφού, 250.000 – 130.000 = 120.000 Π.Υ. Οι καταγραφές στο ημερολόγιο της επιχείρησης* στις 31/12 θα είναι οι εξής: ------------------------------------- 31/12 -------------------------------Αποτελέσματα χρήσης Κέρδη χρήσης

120.000 120.000

* το ημερολόγιο που κάνουμε τις καταγραφές για την εξαγωγή του αποτελέσματος λέγεται ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού. Ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού είναι το ημερολόγιο που καταγράφονται τα ημερολογιακά άρθρα των αποτελεσματικών λογαριασμών για την εξαγωγή του αποτελέσματος, μπορούν οι ημερολογιακές εγγραφές να συνεχιστούν στο ημερολόγιο που κάναμε είδη και όχι στο ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού. Αυτό δεν επηρεάζει την φύση του αποτελέσματος αλλά δημιουργεί πιο οργανωμένη εικόνα της οικονομικής μονάδας. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

90

Το ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού είναι το ημερολόγιο όπου καταγράφονται οι αποτελεσματικοί λογαριασμοί για την εξαγωγή του αποτελέσματος.

Εφόσον το αποτέλεσμα της επιχείρησης είναι κέρδος, τότε χρεώνουμε τον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης για να κλείσει και πιστώνουμε τον λογαριασμό κέρδη χρήσης. Η πίστωση αυτού του λογαριασμού δείχνει το κέρδος της επιχείρησης. Αν στην επιχείρηση γίνεται λόγος για απολήψεις ή μερίσματα, τότε συνεχίζουμε τις ημερολογιακές εγγραφές. Συγκεκριμένα έστω ότι υπάρχουν στην επιχείρηση απολήψεις ύψους 20.000 ευρώ, τότε οι ημερολογιακές εγγραφές θα είναι οι εξής: ------------------------------------- 31/12 -------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

120.000

Κέρδη χρήσης

120.000

------------------------------------- 31/12 -------------------------------Κέρδη χρήσης Απολήψεις

120.000 20.000

Υπόλοιπο κερδών

100.000

Αν γίνεται λόγος για αποθεματικά από τα κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών ή για μερίσματα τότε συνεχίζουμε τις ημερολογιακές εγγραφές. Συγκεκριμένα έστω ότι έχουμε αφαίρεση από τα κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών του 1/20 για τον σχηματισμό τακτικού αποθεματικού (άρθρο 44 του νόμου ν. 2190/1920 που αφορά το θεσμικό πλαίσιο της ανώνυμης εταιρίας όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα) και το υπόλοιπο στους μετόχους, τότε οι ημερολογιακές εγγραφές θα είναι οι εξής: ------------------------------------- 31/12 -------------------------------Αποτελέσματα χρήσης Κέρδη χρήσης

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

120.000 120.000

91

------------------------------------- 31/12 -------------------------------Κέρδη χρήσης Απολήψεις

120.000 20.000

Υπόλοιπο κερδών

100.000

------------------------------------- 31/12 -------------------------------Υπόλοιπο κερδών

100.000

Τακτικό αποθεματικό

5.000

Μερίσματα πληρωτέα

95.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

92

Περίπτωση ΙΙ, ζημία

Αποτελέσματα χρήσης Χρέωση

Πίστωση 250.000

130.000

Ο λογαριασμός αποτελέσματα χρήσης έχει χρεωστικό υπόλοιπο αφού, 250.000 – 130.000 = 120.000 Χ.Υ. Οι καταγραφές στο ημερολόγιο της επιχείρησης στις 31/12 θα είναι οι εξής: ------------------------------------- 31/12 -------------------------------Ζημίες χρήσης Αποτελέσματα Χρήσης

120.000 120.000

Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

93

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

94

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

95

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

96

5.1 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ι Δίνονται παρακάτω ο ισολογισμός της επιχείρησης Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. και οι πράξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τον μήνα Οκτώβριο του έτους 2009. Να γίνουν οι εγγραφές των πιο κάτω πράξεων στο ημερολόγιο και καθολικό, να γίνει το προσωρινό ισοζύγιο 1 – 31/10/2009 και να εξαχθεί το αποτέλεσμα με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό. Τέλος να γίνει ο ισολογισμός της 31/10/2009. Αφού το αποτέλεσμα της επιχείρησης είναι κέρδος το 1/20 αφαιρείται από τα κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών για τον σχηματισμό τακτικού αποθεματικού σύμφωνα με το άρθρο 44 του νόμου ν. 2190/1920 που αφορά το θεσμικό πλαίσιο της ανώνυμης εταιρίας όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα και το υπόλοιπο μεταβιβάζεται στους μετόχους, Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 30ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ταμείο Εμπορεύματα

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ 10.000 Προμηθευτές 200.000 Κεφάλαιο

210.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

70.000 140.000

210.000€

Ο Οκτώβριος είναι μια διαχωριστική περίοδος. Στην συνέχεια παρουσιάζονται οι πράξεις του μήνα Οκτωβρίου συνοπτικά: 1η πράξη: Αγορά εμπορευμάτων 30.000€ πληρώνοντας 5.000€ μετρητά και τα υπόλοιπα με πίστωση.

2η πράξη: Πώληση εμπορευμάτων κόστους 150.000€ αντί 200.000€ ως εξής: 60.000€ μετρητά, 55.000€ γραμμάτια και τα υπόλοιπα με πίστωση.

3η πράξη: Κατάθεση στην τράπεζα σε λογαριασμό όψεως τα μισά του ταμείου (1/2 του ταμείου). ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

97

4η πράξη: Έκδοση επιταγής σε διαταγή προμηθευτή 30.000€.

5η πράξη: Πελάτης καταθέτει στο λογαριασμό της τράπεζας (της επιχείρησης) 40.000€.

6η πράξη: Ανάληψη επιχειρηματία 5.000€ για προσωπικές ανάγκες από το λογαριασμό της τράπεζας.

7η πράξη: Πληρωμή σε προμηθευτή 11.000€ για εξόφληση χρέους 12.000€.

8η πράξη: Πληρωμή για μισθούς προσωπικού 10.000€ και για διάφορα έξοδα 8.000€.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓

Πριν αρχίσουμε να κάνουμε τις πράξεις, πραγματοποιούμε το άνοιγμα των λογαριασμών. Η πρώτη εγγραφή που κάνουμε στο ημερολόγιο περιλαμβάνει τους λογαριασμούς του ισολογισμού. Επομένως χρεώνουμε τους λογαριασμούς του ενεργητικού και πιστώνουμε τους λογαριασμούς του παθητικού σε ένα ημερολογιακό άρθρο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

98

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 1/10 ----------------------------------Ταμείο

10.000

Εμπορεύματα

200.000

Προμηθευτές

70.000

Κεφάλαιο

140.000

---------------------------------------- (1) ----------------------------------Εμπορεύματα

30.000

Ταμείο

5.000

Προμηθευτές

25.000

---------------------------------------- (2) ----------------------------------Ταμείο

60.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000

Πελάτες

85.000

Εμπορεύματα

150.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

50.000

---------------------------------------- (3) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως

32.500

Ταμείο

32.500

---------------------------------------- (4) ----------------------------------Προμηθευτές

30.000

Καταθέσεις όψεως ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

30.000 502.500

502.500 99

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

502.500

502.500

---------------------------------------- (5) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως

40.000

Πελάτες

40.000

---------------------------------------- (6) ----------------------------------Απολήψεις

5.000

Καταθέσεις όψεως

5.000

---------------------------------------- (7) ----------------------------------Προμηθευτές

12.000

Ταμείο

11.000

Εκπτώσεις αγορών

1.000

---------------------------------------- (8) ----------------------------------Αμοιβές προσωπικού

10.000

Διάφορα έξοδα

8.000

Ταμείο

18.000 ΣΥΝΟΛΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

557.500

557.500

100

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Ταμείο Χρέωση

Πίστωση 10.000

5.000

60.000

32.500 11.000 18.000

70.000

66.500

Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση 200.000

150.000

30.000

230.000

150.000

Προμηθευτές Χρέωση

Πίστωση 30.000

70.000

12.000

25.000

42.000

95.000

Κεφάλαιο Χρέωση

Πίστωση 140.000

140.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

101

Γραμμάτια Εισπρακτέα Χρέωση

Πίστωση 55.000

55.000

Πελάτες Χρέωση

Πίστωση 85.000

40.000

85.000

40.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 50.000

50.000

Καταθέσεις όψεως Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 32.500

30.000

40.000

5.000

72.500

35.000

102

Απολήψεις Χρέωση

Πίστωση 5.000

5.000

Εκπτώσεις αγορών Χρέωση

Πίστωση 1.000

1.000

Αμοιβές προσωπικού Χρέωση

Πίστωση 10.000

10.000

Διάφορα έξοδα Χρέωση

Πίστωση 8.000

8.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

103

Στην συνέχεια φτιάχνουμε το προσωρινό ισοζύγιο. ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 1 – 31/10/2009 Λογαριασμοί Ταμείο

Ποσά Υπόλοιπα Χρέωση Πίστωση Χρωστικό Πιστωτικό 70.000

66.500

3.500

Εμπορεύματα

230.000

150.000

80.000

Προμηθευτές

42.000

95.000

53.000

140.000

140.000

Κεφάλαιο Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000

Πελάτες

85.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Καταθέσεις όψεως Απολήψεις Αμοιβές προσωπικού

ΣΥΝΟΛΑ

40.000

45.000

50.000 72.500

35.000

50.000 37.500

5.000

5.000

10.000

10.000

Εκπτώσεις Αγορών Διάφορα έξοδα

55.000

1.000 8.000 557.500

1.000 8.000

557.500

244.000

244.000

Εντοπίζουμε και τους αποτελεσματικούς λογαριασμούς (τα κελιά με έντονο γκρι χρώμα είναι οι αποτελεσματικοί λογαριασμοί).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

104

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Εκπτώσεις αγορών

50.000 1.000

Αποτελέσματα χρήσης

51.000

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

18.000

Διάφορα έξοδα

8.000

Αμοιβές προσωπικού

10.000

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

33.000

Κέρδη χρήσης

33.000

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Κέρδη χρήσης

33.000

Απολήψεις

5.000

Υπόλοιπο κερδών

28.000

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Υπόλοιπο κερδών

28.000

Τακτικό Αποθεματικό

1.400

Μερίσματα Πληρωτέα

26.600

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

105

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 50.000

50.000

50.000

50.000

Εκπτώσεις αγορών Χρέωση

Πίστωση 1.000

1.000

1.000

1.000

Διάφορα έξοδα Χρέωση

Πίστωση 8.000

8.000

8.000

8.000

Αμοιβές προσωπικού Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 10.000

10.000

10.000

10.000

106

Αποτελέσματα Χρήσης Χρέωση

Πίστωση 18.000

51.000

33.000 51.000

51.000

Απολήψεις Χρέωση

Πίστωση 5.000

5.000

5.000

5.000

Κέρδη Χρήσης Χρέωση

Πίστωση 33.000

33.000

33.000

33.000

Υπόλοιπο κερδών Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 28.000

28.000

28.000

28.000

107

Τακτικό Αποθεματικό Χρέωση

Πίστωση 1.400

Μερίσματα Πληρωτέα Χρέωση

Πίστωση 26.600

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

108

Στην συνέχεια θα συντάξουμε τον ισολογισμό της 31/10/2009. Ο ισολογισμός περιλαμβάνει λογαριασμούς με υπόλοιπο. Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Αποθέματα υλικών αξιών

Κεφάλαιο

Εμπορεύματα

80.000 Κεφάλαιο

140.000

Αποθεματικά ή Αποθεματικά Κεφάλαια

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Πελάτες

45.000 Τακτικό Αποθεματικό

1.400

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000 Μερίσματα Πληρωτέα

26.600

ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

168.000€

ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

180.000€

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

3.500 Προμηθευτές ΣΥΝΟΛΟ 37.500 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

53.000 53.000€

41.000€

221.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

221.000€

109

5.2 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙ Δίνονται παρακάτω ο ισολογισμός της επιχείρησης Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. και οι πράξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2009. Να γίνουν οι εγγραφές των πιο κάτω πράξεων στο ημερολόγιο και καθολικό, να γίνει το προσωρινό ισοζύγιο 1 – 31/12/2009 και να εξαχθεί το αποτέλεσμα με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό. Τέλος να γίνει ο ισολογισμός της 31/12/2009. Αφού το αποτέλεσμα της επιχείρησης είναι κέρδος το 5% αφαιρείται από τα κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών για τον σχηματισμό τακτικού αποθεματικού σύμφωνα με το άρθρο 44 του νόμου ν. 2190/1920 που αφορά το θεσμικό πλαίσιο της ανώνυμης εταιρίας όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα. Το 10% αφαιρείται από τα καθαρά κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών για επιχορηγήσεις επενδύσεων. Το 20% αφαιρείται από τα καθαρά κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών για το σχηματισμό αποθεματικών για ίδιες μετοχές. Το 50% αφαιρείται από τα καθαρά κέρδη ή το υπόλοιπο κερδών για τον σχηματισμό έκτακτου αποθεματικού και το υπόλοιπο (15%) στους μετόχους. Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 30ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ταμείο Πελάτες Καταθέσεις όψεως Έπιπλα και Σκεύη Αυτοκίνητα Επιταγές Εισπρακτέες Γραμμάτια Εισπρακτέα Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ 10.000 300.000 50.000 15.000 100.000 200.000 15.000 300.000

Προμηθευτές Επιταγές Πληρωτέες Δάνεια Τραπεζών Κεφάλαιο

990.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

200.000 300.000 100.000 390.000

990.000€

110

Πράξεις Δεκεμβρίου 2009: 1η πράξη Αγορά εμπορευμάτων 200.000, ως εξής: επιταγές τρίτων 120.000, και επιταγές μεταχρονολογημένες 80.000.

2η πράξη Πωλήσεις εμπορευμάτων κόστους 230.000, αντί 300.000, λαμβάνοντας επιταγές μεταχρονολογημένες 150.000, γραμμάτια 50.000 και μετρητά 100.000.

3η πράξη Είσπραξη επιταγών εισπρακτέων 30.000.

4η πράξη Κατάθεση στον λογαριασμό της τράπεζας 50.000. Την ίδια μέρα έληξαν επιταγές μιας αξίας 70.000.

5η πράξη Πληρώνονται Αμοιβές στο προσωπικό 15.000, ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ 5.000. Ενοίκια 6.000 και διάφορα έξοδα 4.000.

6η πράξη Λαμβάνονται από πελάτες επιταγές μεταχρονολογημένες 60.000 και μετρητά 20.000.

7η πράξη Δίνονται σε προμηθευτές επιταγές τρίτων 50.000 και μετρητά 30.000.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

111

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 01/12 ----------------------------------Ταμείο

10.000

Πελάτες

300.000

Καταθέσεις όψεως

50.000

Έπιπλα και Σκεύη

15.000

Αυτοκίνητα

100.000

Επιταγές εισπρακτέες

200.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

15.000

Εμπορεύματα

300.000

Προμηθευτές

200.000

Επιταγές Πληρωτέες

300.000

Δάνεια τραπεζών

100.000

Κεφάλαιο

390.000 ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

990.000

990.000

112

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

990.000

990.000

-------------------------------------------(1)-------------------------------------Εμπορεύματα

200.000

Επιταγές Εισπρακτέες

120.000

Επιταγές Πληρωτέες

80.000

----------------------------------------(2)---------------------------------Επιταγές Εισπρακτέες

150.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα

50.000

Ταμείο

100.000 Εμπορεύματα

230.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

70.000

-----------------------------------------(3)---------------------------------------Ταμείο

30.000 Επιταγές εισπρακτέες

30.000

----------------------------------------(4)----------------------------------------Καταθέσεις όψεως

50.000

Ταμείο

50.000

Επιταγές πληρωτέες

70.000

Καταθέσεις όψεως

70.000

----------------------------------------(5)----------------------------------------Αμοιβές προσωπικού

15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ

5.000

Ενοίκια

6.000

Διάφορα έξοδα

4.000 ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

1.670.000

1.640.000 113

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

1.670.000

Ταμείο

1.640.000 30.000

-------------------------------------------(6)-------------------------------------Επιταγές εισπρακτέες

60.000

Ταμείο

20.000 Πελάτες

80.000

-----------------------------------------(7)---------------------------------------Προμηθευτές

80.000

Επιταγές εισπρακτέες

50.000

Ταμείο

30.000 ΣΥΝΟΛΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

1.830.000

1.830.000

114

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Ταμείο Χρέωση

Πίστωση 10.000

50.000

100.000 30.000 20.000

30.000 30.000

160.000

110.000

Πελάτες Χρέωση

Πίστωση 300.000

80.000

300.000

80.000

Καταθέσεις όψεως Χρέωση

Πίστωση 50.000

70.000

50.000 100.000

70.000

Έπιπλα και σκεύη Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

115

Αυτοκίνητα Χρέωση

Πίστωση 100.000

100.000

Επιταγές εισπρακτέες Χρέωση

Πίστωση 200.000

120.000

150.000 60.000

30.000 50.000

410.000

200.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα Χρέωση

Πίστωση 15.000 50.000 65.000

Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση 300.000

230.000

200.000 500.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

230.000

116

Προμηθευτές Χρέωση

Πίστωση 80.000

200.000

80.000

200.000

Επιταγές Πληρωτέες Χρέωση

Πίστωση 70.000

300.000 80.000

70.000

380.000

Δάνεια τραπεζών Χρέωση

Πίστωση 100.000

100.000

Κεφάλαιο Χρέωση

Πίστωση 390.000

390.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

117

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 70.000

Αμοιβές προσωπικού Χρέωση

Πίστωση 15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ Χρέωση

Πίστωση 5.000

Ενοίκια Χρέωση

Πίστωση 6.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

118

Διάφορα έξοδα Χρέωση

Πίστωση 4.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

119

Στην συνέχεια φτιάχνουμε το προσωρινό ισοζύγιο. ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 1 – 31/12/2009 Λογαριασμοί

Ποσά Χρέωση Πίστωση

Υπόλοιπα Χρωστικό Πιστωτικό

Ταμείο

160.000

110.000

50.000

Πελάτες

300.000

80.000

220.000

Καταθέσεις όψεως

100.000

70.000

30.000

Έπιπλα και Σκεύη

15.000

15.000

Αυτοκίνητα

100.000

100.000

Επιταγές Εισπρακτέες

410.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα

65.000

200.000

210.000 65.000

Εμπορεύματα

500.000

230.000

Προμηθευτές

80.000

200.000

120.000

Επιταγές Πληρωτέες

70.000

380.000

310.000

Δάνεια Τραπεζών

100.000

100.000

Κεφάλαιο

390.000

390.000

70.000

70.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

270.000

Αμοιβές Προσωπικού

15.000

15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ

5.000

5.000

Ενοίκια

6.000

6.000

Διάφορα έξοδα

4.000

4.000

ΣΥΝΟΛΑ

1.830.000 1.830.000

990.000

990.000

Εντοπίζουμε και τους αποτελεσματικούς λογαριασμούς (τα κελιά με έντονο γκρι χρώμα είναι οι αποτελεσματικοί λογαριασμοί).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

120

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 31/12 ----------------------------------Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

70.000

Αποτελέσματα χρήσης

70.000

---------------------------------------- 31/12 ----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

30.000

Αμοιβές προσωπικού

15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ

5.000

Ενοίκια

6.000

Διάφορα έξοδα

4.000

---------------------------------------- 31/12 ----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

40.000 Κέρδη χρήσης

40.000

---------------------------------------- 31/12 ----------------------------------Κέρδη Χρήσης

40.000

Τακτικό Αποθεματικό

2.000

Αποθεματικό για ίδιες μετοχές

8.000

Έκτακτο Αποθεματικό

20.000

Επιχορηγήσεις επενδύσεων

4.000

Μερίσματα πληρωτέα

6.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

121

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Ταμείο Χρέωση

Πίστωση 10.000

50.000

100.000 30.000 20.000

30.000 30.000

160.000

110.000

Πελάτες Χρέωση

Πίστωση 300.000

80.000

300.000

80.000

Καταθέσεις όψεως Χρέωση

Πίστωση 50.000

70.000

50.000 100.000

70.000

Έπιπλα και σκεύη Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

122

Αυτοκίνητα Χρέωση

Πίστωση 100.000

100.000

Επιταγές εισπρακτέες Χρέωση

Πίστωση 200.000

120.000

150.000 60.000

30.000 50.000

410.000

200.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα Χρέωση

Πίστωση 15.000 50.000 65.000

Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση 300.000

230.000

200.000 500.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

230.000

123

Προμηθευτές Χρέωση

Πίστωση 80.000

200.000

80.000

200.000

Επιταγές Πληρωτέες Χρέωση

Πίστωση 70.000

300.000 80.000

70.000

380.000

Δάνεια τραπεζών Χρέωση

Πίστωση 100.000

100.000

Κεφάλαιο Χρέωση

Πίστωση 390.000

390.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

124

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 70.000

70.000

70.000

70.000

Αμοιβές προσωπικού Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

15.000

15.000

ΔΕΗ – ΟΤΕ – ΕΥΑΘ Χρέωση

Πίστωση 5.000

5.000

5.000

5.000

Ενοίκια Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 6.000

6.000

6.000

6.000

125

Διάφορα έξοδα Χρέωση

Πίστωση 4.000

4.000

4.000

4.000

Αποτελέσματα χρήσης Χρέωση

Πίστωση 30.000

70.000

40.000 70.000

70.000

Κέρδη χρήσης Χρέωση

Πίστωση 4.000

40.000

40.000

40.000

Τακτικό Αποθεματικό Χρέωση

Πίστωση 2.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

126

Αποθεματικό για ίδιες μετοχές Χρέωση

Πίστωση 8.000

Έκτακτο Αποθεματικό Χρέωση

Πίστωση 20.000

Επιχορηγήσεις επενδύσεων Χρέωση

Πίστωση

4.000

Μερίσματα Πληρωτέα Χρέωση

Πίστωση 6.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

127

Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΑΓΙΟ Ενσώματα πάγια ή ενσώματες ακινητοποιήσεις Αυτοκίνητα Έπιπλα και Σκεύη ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ Κεφάλαιο 100.000 Κεφάλαιο Αποθεματικά – Διαφορές 15.000 Αναπροσαρμογής – Επιχορηγήσεις Επενδύσεων

390.000

115.000€ Τακτικό Αποθεματικό

2.000

Έκτακτο Αποθεματικό

20.000

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ

Επιχορηγήσεις επενδύσεων

4.000

Αποθέματα υλικών αξιών

Αποθεματικό για ίδιες μετοχές

8.000

270.000 Μερίσματα πληρωτέα ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

6.000

Εμπορεύματα Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

220.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 210.000 Δάνεια Τραπεζών 65.000

765.000€ Προμηθευτές Επιταγές πληρωτέες ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο

50.000

Καταθέσεις όψεως

30.000

ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

430.000€

100.000 120.000 310.000 530.000€

80.000€ 960.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

960.000€

128

Όταν μας δίνονται οι πράξεις που πραγματοποιήθηκαν σε μια περίοδο ή σε έναν μήνα, θα πρέπει αυτές τις πράξεις να τις καταγράψουμε στο ημερολόγιο. Πως γίνεται η καταγραφή αυτών των στοιχείων; Η έναρξη καταγραφής πρέπει να γίνεται πάντα από την ημερομηνία ή τον αριθμό της λογιστικής πράξης. Μια περίπτωση άσκησης είναι να μας δίνεται ο ισολογισμός της επιχείρησης και οι πράξεις ενός μήνα. Στο παρακάτω παράδειγμα δίνεται ο ισολογισμός της 31/09/2009 και έστω ότι μας δίνουν τις πράξεις του μήνα Οκτωβρίου. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ της 31/09/2009 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ταμείο Εμπορεύματα ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ 10.000 Προμηθευτές 200.000 Κεφάλαιο

210.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

70.000 140.000

210.000€

Η καταγραφή των στοιχείων αυτών θα γίνει ως εξής. Βήμα πρώτο ξεκινάμε από την καταγραφή των στοιχείων του ισολογισμού που μας δόθηκε. Τα στοιχεία που βρίσκονται στο ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ χρεώνονται και τα στοιχεία του ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ πιστώνονται σε ένα ημερολογιακό άρθρο και όχι σε περισσότερα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

129

Συγκεκριμένα θα έχουμε: Λογαριασμοί

Χρέωση Πίστωση

----------------------------------- 1/10 ----------------------------------Ταμείο Εμπορεύματα Προμηθευτές Κεφάλαιο

10.000 200.000 70.000 140.000

Ξεκινάμε από την 1/10 γιατί εφόσον μας δίνουν τις πράξεις του Οκτωβρίου θα ξεκινήσουμε ότι έστω ο μήνας Οκτώβριος είναι η έναρξη της διαχειριστική περίοδος (1η ημέρα διαχειριστικής περιόδου). Παρατηρούμε ότι τα στοιχεία του ενεργητικού τα γράφουμε αριστερά στην χρέωση εφόσον είναι στοιχεία του ενεργητικού και πιστώνουμε τα στοιχεία του παθητικού. Τα στοιχεία που πιστώνουμε τα γράφουμε πάντα δεξιότερα για να δείξουμε ότι τα στοιχεία αυτά πιστώνονται αυτήν η διαδικασία θα ακολουθούμε πάντα όσων αναφορά την καταγραφή. Όταν τελειώσουμε με την καταγραφή των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού αρχίζουμε με τις λογιστικές πράξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τον μήνα Οκτώβριο. Η έναρξη της καταγραφής των πράξεων θα γίνει όχι από την ημερομηνία αλλά από τον αριθμό της πράξης, έστω ότι έχουμε την 5η πράξη του μήνα Οκτωβρίου. *υπάρχει περίπτωση αντί για αριθμό λογιστικής πράξης να μας δίνουν την ημερομηνία που πραγματοποιήθηκε, επομένως στο ημερολόγιο θα γράψουμε την ημερομηνία της λογιστικής πράξης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

130

5η πράξη: Πελάτης καταθέτει στο λογαριασμό της τράπεζας (της επιχείρησης) 40.000€.

---------------------------------------- (5) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως Πελάτες

40.000 40.000

Ξεκινάμε πρώτα από τον αριθμό της πράξης που είναι 5, ------------(5)-------------. Στην συνέχεια με βάση την μέθοδο της καταγραφής ξεκινάμε από το στοιχείο που χρεώνεται και στην συνέχεια δεξιότερα το στοιχείο που πιστώνεται όπως αναφέραμε και πιο πάνω. Όταν το ημερολόγιο «γεμίσει» στην μεταφέρεται στην επόμενη σελίδα. Η μεταφορά αυτήν θα γίνει από το τέλος του ημερολογίου θα γράψουμε την ένδειξη ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ και δίπλα στην στήλη της χρέωσης και της πίστωσης θα αναγραφεί το σύνολο της χρέωσης και της πίστωσης από όλες τις ημερολογιακές εγγραφές ξεχωριστά, δηλαδή αθροίζουμε όλα τα στοιχεία που έχουν ποσά στην στήλη της χρέωσης και στην ένδειξη ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ αναγράφουμε το συνολικό ποσό αυτό γίνεται και για την στήλη της πίστωσης μόνο που σε αυτήν την περίπτωση αθροίζουμε τα στοιχεία της πίστωσης και όχι της χρέωσης. Αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε είναι ότι τα σύνολα της χρέωσης και της πίστωσης πρέπει να είναι ίσα αλλιώς έχουμε κάνει λάθος ή σε ημερολογιακή εγγραφή ή κατά την διαδικασία του αθροίσματος των στοιχείων.* * υπάρχει περίπτωση να γίνει μεταφορά στην επόμενη σελίδα του ημερολογίου πριν ολοκληρωθεί το ημερολογιακό άρθρο, το άθροισμα των ποσών της χρέωσης και της πίστωσης θα είναι διαφορετικά γιατί ένα στοιχείο μεταφέρθηκε λόγω χώρου στην επόμενη σελίδα (βλέπε σελ. 113 – 114). Στην επόμενη σελίδα γράφουμε την ένδειξη ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ και εκεί αναγράφουμε τα στοιχεία της χρέωσης και της πίστωσης που έγιναν στην προηγούμενη σελίδα. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

131

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το παρακάτω: ---------------------------------------- (2) ----------------------------------Ταμείο

60.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000

Πελάτες

85.000

Εμπορεύματα

150.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

50.000

ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

440.000

440.000

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

440.000

440.000

---------------------------------------- (3) ----------------------------------Καταθέσεις όψεως Ταμείο

32.500 32.000

Μετά από την ένδειξη από μεταφορά ξεκινάμε κανονικά τις ημερολογιακές εγγραφές. Ένα άλλο στοιχείο που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι ότι σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή τα ποσά που αναγράφονται στην χρέωση και αντίστοιχα στην πίστωση πρέπει να είναι ίδιου συνολικού ποσού. Δηλαδή στην ημερολογιακή εγγραφή που έχει το νούμερο 2 τα στοιχεία που χρεώνονται αν τα αθροίσουμε είναι το ίδιο ποσό με αυτό που υπάρχει στην πίστωση από το άθροισμα των λογαριασμών εμπορεύματα και κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

132

Αυτό πρέπει πάντα να συμβαίνει δηλαδή δεν γίνεται σε μια ημερολογιακή εγγραφή το συνολικό ποσό της χρέωσης να είναι διαφορετικό από το συνολικό ποσό της πίστωσης.

---------------------------------------- (2) ----------------------------------Ταμείο

60.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000

Πελάτες

85.000

Εμπορεύματα

150.000

Κέρδη από πωλήσεις εμπορευμάτων

50.000

Σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή πρέπει να χρεώσουμε και να πιστώσουμε αντίστοιχα δεν γίνεται να τελειώσουμε την καταγραφή σε ένα ημερολογιακό άρθρο μόνο με χρέωση ή πίστωση ενός στοιχείου.

5.3 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Όταν έχουμε τελειώσει με την σύνταξη του τελικού ισολογισμού η διαδικασία ολοκληρώνεται με το κλείσιμο των λογιστικών βιβλίων. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει μόνο τους λογαριασμούς που βρίσκονται στον ισολογισμό, επομένως σε ένα ημερολογιακό άρθρο χρεώνουμε τους λογαριασμούς του παθητικού και πιστώνουμε τους λογαριασμούς του ενεργητικού προκειμένου να κλείσουν. Παρατηρούμε ότι στο κλείσιμο των βιβλίων ακολουθούμε μια αντίθετη διαδικασία. Φυσικά το κλείσιμο των βιβλίων γίνεται όταν έχουμε βγάλει τον τελικό ισολογισμό στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης*. *υπάρχει περίπτωση μέσα στην διαχειριστική χρήση να συντάξουμε κάποιο ισολογισμό, επομένως το κλείσιμο των βιβλίων γίνεται προγενέστερα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

133

5.4 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ – ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Ι Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ

ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Αποθέματα υλικών αξιών

Κεφάλαιο

Εμπορεύματα

80.000 Κεφάλαιο

140.000

Αποθεματικά ή Αποθεματικά Κεφάλαια

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις Πελάτες

45.000 Τακτικό Αποθεματικό

1.400

Γραμμάτια εισπρακτέα

55.000 Μερίσματα Πληρωτέα

26.600

ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

168.000€

ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

180.000€

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

3.500 Προμηθευτές ΣΥΝΟΛΟ 37.500 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

53.000 53.000€

41.000€

221.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

221.000€

134

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 31/10 ----------------------------------Κεφάλαιο

140.000

Τακτικό Αποθεματικό

1.400

Μερίσματα Πληρωτέα

26.600

Προμηθευτές

53.000

Εμπορεύματα

80.000

Πελάτες

45.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα

55.000

Ταμείο

3.500

Καταθέσεις όψεως

37.500 ΣΥΝΟΛΟ

221.000

221.000

κλείσιμο των βιβλίων, διαχειριστικής χρήσης 2009

Η επιχείρηση θα ενημερώσει το καθολικό των λογαριασμών.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

135

5.5 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ – ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΙΙ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ Α.Ε. 1234567/1/12/09/31 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΑΓΙΟ ΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ Ενσώματα πάγια ή ενσώματες Κεφάλαιο ακινητοποιήσεις Αυτοκίνητα 100.000 Κεφάλαιο Αποθεματικά – Διαφορές Έπιπλα και Σκεύη 15.000 Αναπροσαρμογής – Επιχορηγήσεις Επενδύσεων ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΟΥ 115.000€ Τακτικό Αποθεματικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Έκτακτο Αποθεματικό ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ Επιχορηγήσεις επενδύσεων Αποθέματα υλικών αξιών Αποθεματικό για ίδιες μετοχές Εμπορεύματα 270.000 Μερίσματα πληρωτέα ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗΣ Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Πελάτες Γραμμάτια εισπρακτέα Επιταγές εισπρακτέες ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

2.000 20.000 4.000 8.000 6.000 430.000€

220.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 210.000 Δάνεια Τραπεζών 765.000€ Προμηθευτές 65.000

Επιταγές πληρωτέες ΣΥΝΟΛΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ Ταμείο Καταθέσεις όψεως ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

390.000

100.000 120.000 310.000 530.000€

50.000 30.000 80.000€ 960.000€ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

960.000€

136

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

---------------------------------------- 31/12 ----------------------------------Κεφάλαιο

390.000

Τακτικό Αποθεματικό

2.000

Έκτακτο Αποθεματικό

20.000

Επιχορηγήσεις επενδύσεων

4.000

Αποθεματικό για ίδιες μετοχές

8.000

Μερίσματα πληρωτέα

6.000

Δάνεια τραπεζών

100.000

Προμηθευτές

120.000

Επιταγές πληρωτέες

310.000

Αυτοκίνητα

100.000

Έπιπλα και σκεύη

15.000

Εμπορεύματα

270.000

Πελάτες

220.000

Γραμμάτια εισπρακτέα

65.000

Επιταγές εισπρακτέες

210.000

Ταμείο

50.000

Καταθέσεις όψεως

30.000 ΣΥΝΟΛΟ

960.000

960.000

κλείσιμο των βιβλίων, διαχειριστικής χρήσης 2009

Η επιχείρηση θα ενημερώσει το καθολικό των λογαριασμών.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

137

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

138

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

139

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

140

6.1 ΛΟΓΑΡΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ Ο λογαριασμός εμπορεύματα είναι για όλες τις επιχειρήσεις κυρίως όμως για αυτές που είναι εμπορικές γιατί αποτελεί την κύρια δραστηριότητα – απασχόλησή τους αγορά εμπορευμάτων – πώληση εμπορευμάτων. Στον λογαριασμό εμπορεύματα επειδή δεν μπορεί συνεχώς η επιχείρηση να καταγράφει τις δραστηριότητες της σε έναν λογαριασμό, αυτόν τον λογαριασμό επειδή κινείται όλο τον χρόνο τον διατηρεί αναπτυγμένο. Ο ανεπτυγμένος λογαριασμός εμπορεύματα περιλαμβάνει και αξία αλλά και αποτέλεσμα είναι επομένως ένας μεικτός λογαριασμός. Ο αναπτυγμένος λογαριασμός εμπορεύματα περιλαμβάνει τους εξής λογαριασμούς: ΑΝΑΠΤΥΓΜΕΝΟΣ ΛΟΓΑΡΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ  Αγορές Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται  Εκπτώσεις αγορών Ο λογαριασμός αυτός πιστώνεται  Επιστροφές αγορών Ο λογαριασμός αυτός πιστώνεται  Έξοδα αγορών* Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται  Πωλήσεις (ιδιαίτερος λογαριασμός) Ο λογαριασμός αυτός πιστώνεται  Επιστροφή πωλήσεων Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται  Εκπτώσεις πωλήσεων Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται  Αποθέματα Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται * Τα μοναδικά έξοδα που «μπλέκουν» στον λογαριασμό εμπορεύματα. Λέγονται και ειδικοί λογαριασμοί, είναι αυτοί που κάνει η επιχείρηση για να φέρει τα εμπορεύματα στην επιχείρηση. Αυτά τα έξοδα αφορούν συγκεκριμένη παρτίδα εμπορευμάτων. Μπορεί να έχουμε διάφορες προμήθειες, άρα να ξέρουμε την διαφορά κόστους.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

141

Το αποτέλεσμα της επιχείρηση μπορεί να βγει και εξολογιστικά αυτό γίνεται μόνο για την επιχείρηση*. Το αποτέλεσμα βγαίνει από τον λογαριασμό εκμετάλλευση εμπορευμάτων. Ο λογαριασμός αυτός περιλαμβάνει οργανικά, ομαλά, έσοδα και έξοδα, στην συνέχεια αυτοί οι λογαριασμοί πηγαίνουν στον λογαριασμό γενική εκμετάλλευση. Οι παραπάνω λογαριασμοί επιστροφές, εκπτώσεις αγορών – πωλήσεων λέγονται ενδιάμεσοι λογαριασμοί. Οι λογαριασμοί αυτοί δημιουργούνται για να καλύψει κάποια ανάγκη η επιχείρηση. Στην γενική εκμετάλλευση χρεώνουμε όλα τα ομαλά οργανικά δεδουλευμένα έσοδα. *η εξολογιστική εξαγωγή του αποτελέσματος γίνεται μόνο για τις ανάγκες της επιχείρησης, βάση της κατάστασης κερδών και ζημιών. Επομένως η μετατροπή του λογαριασμού εμπορεύματα έχει ως εξής: ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΣΜΟΥ «ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ» ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση

Αξίες κόστους (αγορών)

Αξίες κόστους

Λογαριασμός αξίες Αμιγής λογαριασμοί Διαρκή απογραφή

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

142

ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ Εμπορεύματα Χρέωση

Πίστωση

Αξίες κόστους

Αξίες πώλησης Αξία Αποτέλεσμα

Μικτός λογαριασμός (αξία και αποτέλεσμα) Περιοδική απογραφή

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓

Για τις επιχειρήσεις που παίρνουν έτοιμα τα προϊόντα από άλλες

επιχειρήσεις και τα διαθέτουν στην αγορά λέγονται εμπορεύματα. Ενώ οι επιχειρήσεις που παράγουν οι ίδιες το προϊόν λέγονται προϊόντα.

✓

Ενδιάμεσοι λογαριασμοί είναι αυτοί που δημιουργούνται για την

καλύτερη εξυπηρέτηση της επιχείρησης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

143

6.2 ΑΠΟΓΡΑΦΗ – ΕΙΔΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ Απογραφή είναι η λεπτομερής και αναλυτική εξακρίβωση, καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση με το ίδιο νόμισμα των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης σε ορισμένη χρονική στιγμή. Η απογραφή αποτελείτε από δυο στάδια: Στάδιο πρώτο: Καταμέτρηση των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της επιχείρησης τόσο των στοιχείων του ενεργητικού όσο και των στοιχείων του παθητικού. Στάδιο δεύτερο: Αποτίμηση των στοιχείων αυτών σε χρηματικές μονάδες στο εγχώριο νόμισμα. Έχουμε δυο ειδών απογραφής, την διαρκή και την περιοδική απογραφή. Συγκεκριμένα: Στην διαρκή απογραφή κάνουμε μια συνεχόμενη καταγραφή των στοιχείων της επιχείρησης. Η περιοδική απογραφή διενεργείτε όταν χρειάζεται για να βγει το αποτέλεσμα της επιχείρησης. Η διαδικασία απογραφής γίνεται μέχρι της 20 Φεβρουαρίου για τις επιχειρήσεις τον οποίων ο ισολογισμός τελειώνει στις 31/12 κάθε τέλους δηλαδή του έτους.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

144

6.3 ΕΞΩΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ – ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ Έξωλογιστική διαδικασία είναι η διαδικασία που δεν κάνουμε εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό. Εδώ μιλάμε για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Μιλάμε για Στατικά στοιχεία δηλαδή μιας συγκριμένης χρονικής στιγμής. Η κατάσταση κερδών και ζημιών απεικονίζει το «βίντεο» της επιχείρησης ενώ ο ισολογισμός απεικονίζει την «φωτογραφία» της επιχείρησης. Υποθετική ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ 1/1 – 31/10/2009 Πωλήσεις Επιστροφές πωλήσεων Εκπτώσεις πωλήσεων ΣΥΝΟΛΟ

200.000 (15.000) Τα αφαιρετικά στοιχεία (10.000) τα βάζουμε μέσα σε 175.000 παρένθεση.

Οι 175.000€ απεικονίζουν τις καθαρές πωλήσεις, είναι ο λεγόμενος «τζίρος» της επιχείρησης σε ετήσια βάση. Βάση αυτού του στοιχείου αρχίζουν και οι υποχρεώσεις της επιχείρησης σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Κόστος Πωληθέντων: Αγορές Έξοδα Αγορών Επιστροφές Αγορών Εκπτώσεις Αγορών Κόστος Αγορών

160.000 1.000 Τι επέστρεψε και (12.000) (8.000) τι εκπτώσεις είχε 131.000 από τους προμηθευτές

Από το Κόστος Αγορών πηγαίνουμε στο Κόστος Πωληθέντων για να δούμε τι διακύμανση έχουν τα αποθέματα. Τα αποθέματα της 1/1 ήταν 50.000 και τέλος της περιόδου έγιναν 45.000. Αυτή η μείωση των αποθεμάτων οφείλεται διότι τα αποθέματα αυξάνονται όταν κάνουμε αγορές και μειώνονται μέσω των πωλήσεων. Αυτά που έφυγαν από την επιχείρηση βλέπουμε τι αξία έχουν. Η διαφορά που επέρχεται στις 5.000 οφείλεται στο ότι αυτά που έφυγαν ήταν ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

145

περισσότερα από αυτά που ήρθαν. Αν το κόστος αγορών είναι 131.000 από αυτά που ήρθαν + την μείωση των αποθεμάτων που ανέρχεται στις 5.000 = 136.000. Για να βρούμε αυτά που έφυγαν από την επιχείρηση προσθέτουμε. Συνολική Μείωση Αποθεμάτων Μικτά κέρδη Αμοιβές Προσωπικού Ενοίκια Καύσιμα Τόκοι (Χρωστικοί – Πιστωτικοί, 1.500 – 500) Διάφορα έξοδα Καθαρά κέρδη

5.000

(136.000) 39.000 (15.000) (2.000) (5.000) (1.000) (1.000) 15.000

Οι τόκοι δεν θεωρούνται έσοδο για την επιχείρηση, θεωρούνται έσοδο για τις τράπεζες. Τόκους η επιχείρηση βάζει σε περίπτωση που αργήσει μια πληρωμή. Άλλη μέθοδος

Αγορές Έξοδα Αγορών Επιστροφές Αγορών Εκπτώσεις Αγορών Κόστος Αγορών

Διαθέσιμα για πώληση Αποθέματα τέλους Κέρδη Πωληθέντων

150.000 1.000 (12.000) (8.000) 131.000

181.000 (45.000) 136.000

Αυτό το ποσό που βγαίνει εξολογιστικά έχουμε την δυνατότητα να το αλλοιώσουμε (φυσικά παίρνοντας κάποιο ρίσκο). Όσο μειώνονται (τα αποθέματα) κατά απόλυτη τιμή τόσο μειώνονται σε απόλυτη τιμή και το αποτέλεσμα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

146

Περιπτώσεις μεταβολών στα αποθέματα στην κατάσταση κερδών και ζημιών: * Συν μείωση των αποθεμάτων έχουμε όταν:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/12/2009 Αποθέματα 90.000 Τα αποθέματα της 31/12/2009 βρέθηκαν 80.000 ευρώ.

* Μείων αύξηση των αποθεμάτων έχουμε όταν:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/12/2009 Αποθέματα 50.000 Τα αποθέματα της 31/12/2009 βρέθηκαν 80.000 ευρώ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

147

6.4 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ι Δίνονται παρακάτω τα στοιχεία ισοζυγίου μιας εμπορικής επιχείρησης από 1/1 μέχρι και 31/10/2009. Να βρεθούν με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό οι καθαρές πωλήσεις, το κόστος πωληθέντων, το μικτό κόστος και καθαρό αποτέλεσμα. Τέλος να προσδιοριστεί το παραπάνω αποτέλεσμα εξολογιστικά με την κατάσταση κερδών και ζημιών από 1/1 – 31/10/2009. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/10/2009* Λογαριασμοί εμπορεύματα Πωλήσεις Αγορές Επιστροφές Πωλήσεων Εκπτώσεις Πωλήσεων Επιστροφές αγορών Εκπτώσεις αγορών Έξοδα αγορών Αποθέματα Αποτελεσματικοί Λογαριασμοί Αμοιβές Προσωπικού Ενοίκια Καύσιμα Τόκοι Χρεωστικοί Τόκοι Πιστωτικοί Διάφορα έξοδα Αποθέματα της 31/10/2009

200.000 150.000 15.000 10.000 12.000 8.000 1.000 50.000 15.000 2.000 5.000 1.500 500 1.000 5.000

*στοιχεία ισοζυγίου, αποτελεί μέρος του ισοζυγίου. * οι καταγραφές στο ημερολόγιο θα αρχίσουν με την ένδειξη ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ, διότι ξεκινάμε τις καταγραφές από στοιχεία ισοζυγίου.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

148

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ---------------------------------------31/10----------------------------------Πωλήσεις

25.000 Επιστροφές πωλήσεων

15.000

Εκπτώσεις πωλήσεων

10.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Επιστροφές αγορών

12.000

Εκπτώσεις αγορών

8.000

Αγορές

20.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Αγορές

1.000 Έξοδα αγορών

1.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Κόστος πωληθέντων

181.000

Αγορές

131.000

Αποθέματα

50.000 ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

227.000

227.000

149

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

227.000

227.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Αποθέματα

45.000

Κόστος πωληθέντων

45.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Πωλήσεις

175.000

Εκμετάλλευση εμπορευμάτων

175.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Εκμετάλλευση εμπορευμάτων

136.000

Κόστος πωληθέντων

136.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Εκμετάλλευση εμπορευμάτων

39.000

Αποτελέσματα χρήσης

39.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης Αμοιβές προσωπικού

24.500 15.000

Ενοίκια

2.000

Καύσιμα

5.000

Τόκοι χρωστικοί

1.500

Διάφορα έξοδα

1.000

--------------------------------------31/10-----------------------------------ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

150

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Τόκοι πιστωτικοί

500

Αποτελέσματα χρήσης

500

--------------------------------------31/10-----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

15.000

Κέρδη χρήσης

15.000 ΣΥΝΟΛΟ

662.000

662.000

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Πωλήσεις Χρέωση

Πίστωση 25.000

200.000

175.000 200.000

200.000

Αγορές Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση

150.000

20.000

1.000

131.000

151.000

151.000

151

Επιστροφές Πωλήσεων Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

15.000

15.000

Εκπτώσεις Πωλήσεων Χρέωση

Πίστωση 10.000

10.000

10.000

10.000

Επιστροφές Αγορών Χρέωση

Πίστωση 12.000

12.000

12.000

12.000

Εκπτώσεις Αγορών Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 8.000

8.000

8.000

8.000

152

Έξοδα Αγορών Χρέωση

Πίστωση 1.000

1.000

1.000

1.000

Αποθέματα Χρέωση

Πίστωση 50.000

50.000

45.000 95.000

50.000

Αμοιβές Προσωπικού Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

15.000

15.000

Ενοίκια Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 2.000

2.000

2.000

2.000

153

Καύσιμα Χρέωση

Πίστωση 5.000

5.000

5.000

5.000

Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 136.000

175.000

39.000 175.000

175.000

Κόστος Πωληθέντων Χρέωση

Πίστωση 181.000

45.000 136.000

181.000

181000

Τόκοι Χρωστικοί Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 1.500

1.500

1.500

1.500 154

Τόκοι Πιστωτικοί Χρέωση

Πίστωση 500

500

500

500

Διάφορα έξοδα Χρέωση

Πίστωση 1.000

1.000

1.000

1.000

Αποτελέσματα Χρήσης Χρέωση

Πίστωση 24.500

39.000

15.000

500

39.500

39.500

Κέρδη Χρήσης Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

155

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ 1/1 – 31/10/2009 Πωλήσεις Επιστροφές πωλήσεων Εκπτώσεις πωλήσεων ΣΥΝΟΛΟ

200.000 (15.000) (10.000) 175.000

Κόστος Πωληθέντων: Αγορές 160.000 Έξοδα Αγορών 1.000 Επιστροφές Αγορών (12.000) Εκπτώσεις Αγορών (8.000) Κόστος Αγορών 131.000 Συν Μείωση αποθεμάτων 5.000 Μικτά κέρδη Αμοιβές Προσωπικού Ενοίκια Καύσιμα Τόκοι (Χρωστικοί – Πιστωτικοί, 1.500 – 500) Διάφορα έξοδα Καθαρά κέρδη

(136.000) 39.000 (15.000) (2.000) (5.000) (1.000) (1.000) 15.000

Άλλη μέθοδος Αγορές Έξοδα Αγορών Επιστροφές Αγορών Εκπτώσεις Αγορών Κόστος Αγορών

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Διαθέσιμα για πώληση Αποθέματα τέλους Κέρδη Πωληθέντων

150.000 1.000 (12.000) (8.000) 131.000

181.000 (45.000) 136.000

156

6.5 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΙ Δίνονται παρακάτω τα στοιχεία ισοζυγίου μιας εμπορικής επιχείρησης από 1/1 μέχρι και 31/10/200Χ. Να βρεθούν με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό οι καθαρές πωλήσεις, το κόστος πωληθέντων, το μικτό κόστος και καθαρό αποτέλεσμα. Τέλος να προσδιοριστεί το παραπάνω αποτέλεσμα εξολογιστικά με την κατάσταση κερδών και ζημιών από 1/1 – 31/10/200Χ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/12/200Χ Πωλήσεις Επιστροφές Πωλήσεων Εκπτώσεις Πωλήσεων Αγορές Έξοδα Αγορών Επιστροφές Αγορών Εκπτώσεις Αγορών Αποθέματα Αμοιβές Προσωπικού Ενοίκια Ασφάλιστρα Τόκοι Χρεωστικοί Τόκοι Πιστωτικοί Έξοδα Πωλήσεων Διάφορα έξοδα Έσοδα από παροχή υπηρεσιών

800.000 50.000 60.000 500.000 20.000 30.000 50.000 90.000 60.000 30.000 10.000 20.000 15.000 5.000 10.000 50.000

Τα αποθέματα 31/12/200Χ βρέθηκαν 80.000 ευρώ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

157

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Αγορές

20.000

Έξοδα Αγορών

20.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Επιστροφές Αγορών

30.000

Εκπτώσεις Αγορών

50.000

Αγορές

80.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Πωλήσεις

110.000

Επιστροφές Πωλήσεων

50.000

Εκπτώσεις Πωλήσεων

60.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Κόστος Πωληθέντων

530.000

Αγορές

440.000

Αποθέματα

90.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Αποθέματα

80.000

Κόστος Πωληθέντων

80.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Πωλήσεις

690.000

Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

690.000 1.510.000 1.510.000

158

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

1.510.000 1.510.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων

450.000

Κόστος Πωληθέντων

450.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων

240.000

Έσοδα από παροχή υπηρεσιών

50.000

Γενική Εκμετάλλευση

290.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Γενική Εκμετάλλευση

290.000

Αποτελέσματα Χρήσης

290.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

135.000

Αμοιβές Προσωπικού

60.000

Ενοίκια

30.000

Ασφάλιστρα

10.000

Τόκοι Χρεωστικοί

20.000

Έξοδα Πωλήσεων

5.000

Διάφορα έξοδα

10.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Τόκοι Πιστωτικοί

15.000

Αποτελέσματα Χρήσης

15.000

-------------------------------------31/12-----------------------------------Αποτελέσματα Χρήσης

170.000

ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

159

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Κέρδη Χρήσης

170.000 ΣΥΝΟΛΟ

2.860.000 2.860.000

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Πωλήσεις Χρέωση

Πίστωση 110.000

800.000

690.000 800.000

800.000

Επιστροφές Πωλήσεων Χρέωση

Πίστωση 50.000

50.000

50.000

50.000

Εκπτώσεις Πωλήσεων Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 60.000

60.000

60.000

60.000

160

Αγορές Χρέωση

Πίστωση 500.000

80.000

20.000

440.000

520.000

520.000

Έξοδα Αγορών Χρέωση

Πίστωση 20.000

20.000

20.000

20.000

Επιστροφές Αγορών Χρέωση

Πίστωση 30.000

30.000

30.000

30.000

Εκπτώσεις Αγορών Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 50.000

50.000

50.000

50.000

161

Αποθέματα Χρέωση

Πίστωση 90.000

90.000

80.000 170.000

90.000

Αμοιβές Προσωπικού Χρέωση

Πίστωση 60.000

60.000

60.000

60.000

Ενοίκια Χρέωση

Πίστωση 30.000

30.000

30.000

30.000

Ασφάλιστρα Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 10.000

10.000

10.000

10.000

162

Τόκοι Χρεωστικοί Χρέωση

Πίστωση 20.000

20.000

20.000

20.000

Τόκοι Πιστωτικοί Χρέωση

Πίστωση 15.000

15.000

15.000

15.000

Έξοδα Πωλήσεων Χρέωση

Πίστωση 5.000

5.000

5.000

5.000

Έσοδα από παροχή υπηρεσιών Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 50.000

50.000

50.000

50.000

163

Κόστος πωληθέντων Χρέωση

Πίστωση 530.000

80.000 450.000

530.000

530.000

Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων Χρέωση

Πίστωση 450.000

690.000

240.000 690.000

690.000

Γενική Εκμετάλλευση Χρέωση

Πίστωση 290.000

290.000

290.000

290.000

Αποτελέσματα Χρήσης Χρέωση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Πίστωση 135.000

290.000

170.000

15.000

305.000

305.000

164

Κέρδη Χρήσης Χρέωση

Πίστωση 170.000

170.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

165

Πωλήσεις Επιστροφές Πωλήσεων Εκπτώσεις Πωλήσεων Καθαρές Πωλήσεις

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ 1/1 – 31/12/200Χ 800.000 (50.000) (60.000) 690.000

Κόστος Πωληθέντων: Αγορές Έξοδα Αγορών Επιστροφές Αγορών Εκπτώσεις Αγορών Συν Μείωση Αποθεμάτων Μικτά Κέρδη Εμπορευμάτων Έσοδα από παροχή υπηρεσιών

500.000 20.000 (30.000) (50.000) 10.000

Μικτά Κέρδη

290.000

Αμοιβές Προσωπικού

(60.000)

Ενοίκια

(30.000)

Ασφάλιστρα

(10.000)

Τόκοι Πιστωτικοί (20.000 – 15.000)

(5.000)

Έξοδα πωλήσεων

(5.000)

Διάφορα έξοδα

(10.000)

Καθαρά Κέρδη

170.000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

(450.000) 240.000 50.000

166

Παρακάτω παρουσιάζεται το ημερολόγιο με καταγραφές λογιστικών πράξεων που αφορούν την καταγραφή στοιχείων των του ισοζυγίου (θα δίνεται στην αρχή) και στην συνέχεια με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό βρίσκεται το κόστος αγορών, το καθαρό και μικτό αποτέλεσμα καθώς και τέλος παρουσιάζεται η κατάσταση κερδών και ζημιών. Από την στιγμή που έχουμε τα στοιχεία του ισοζυγίου δεδομένα αρχίζουμε πρώτα από το καθολικό γράφοντας τους λογαριασμούς του ισοζυγίου στο καθολικό (τους χρεώνουμε και τους πιστώνουμε) και όχι στο ημερολόγιο. Μετά από το καθολικό κλείνουμε τους λογαριασμούς που αφορούν τις επιστροφές ή εκπτώσεις πωλήσεων και αγορών, χρεώνοντας ή πιστώνοντας αντίστοιχα. Δηλαδή αν μετά την καταγραφή του λογαριασμού επιστροφές αγορών που βρίσκεται στην πίστωση θα τον μεταφέρουμε στην χρέωση στο ημερολόγιο και θα πιστώσουμε τις αγορές. Αυτή η διαδικασία θα γίνει και για τις επιστροφές ή εκπτώσεις πωλήσεων ανάλογα με την θέση τους στο καθολικό. Δηλαδή ο λογαριασμός επιστροφές πωλήσεων που είναι στην χρέωση στο καθολικό για να κλείσει θα μεταφερθεί με εγγραφή στο ημερολόγιο στην πίστωση και θα χρεωθούν οι πωλήσεις. Τα έξοδα αγορών για να κλείσουν (διότι αποτελούν το μοναδικό έξοδο που μπλέκεται στον λογαριασμό εμπορεύματα) θα πιστωθούν στο ημερολόγιο και θα χρεωθούν οι αγορές αφού τα έξοδα αγορών είναι στην χρέωση στο καθολικό διότι αποτελούν έξοδο και όπως κάθε έξοδο είναι στην χρέωση. Αφού κλείσουν οι λογαριασμοί επιστροφές αγορών, εκπτώσεις αγορών, επιστροφές πωλήσεων, εκπτώσεις πωλήσεων και έξοδα αγορών στην συνέχεια θα ανοίξουμε τον λογαριασμό κόστος πωληθέντων όπου και θα πιστώσουμε στο ημερολόγιο τις αγορές και τα αποθέματα και το σύνολο αυτών των λογαριασμών θα μεταφερθεί στο ημερολόγιο στην ίδια εγγραφή στο κόστος πωληθέντων στην χρέωση. Ο λογαριασμός αποθέματα αφού χρεωθεί μετά από την προσαρμογή με τα αποθέματα τέλους θα πιστωθεί ο λογαριασμός κόστος πωληθέντων. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

167

Ο λογαριασμός πωλήσεις κλείνει με το άνοιγμα του λογαριασμού εκμετάλλευση εμπορευμάτων. Ο λογαριασμός κόστος πωληθέντων κλείνει από τον λογαριασμό εκμετάλλευση εμπορευμάτων και ο λογαριασμός εκμετάλλευση εμπορευμάτων κλείνει από τον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης. Υπάρχει περίπτωση να υπάρχει στο ισοζύγιο και ο λογαριασμός έσοδα από παροχή υπηρεσιών σε αυτήν την περίπτωση δεν θα μεταφερθεί στα αποτελέσματα χρήσης αλλά θα γίνει μια εγγραφή όπως φαίνεται παρακάτω: ----------------------------------------31/12-----------------------------------Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων

240.000

Έσοδα από παροχή υπηρεσιών

50.000

Γενική Εκμετάλλευση

290.000

Με βάση την παραπάνω ημερολογιακή εγγραφή αφού χρεώσουμε τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών θα πιστώσουμε τον λογαριασμό γενική εκμετάλλευση όπου και περιλαμβάνει το ποσό από τα έσοδα παροχής υπηρεσιών αλλά και από την εκμετάλλευση εμπορευμάτων. Ο λογαριασμός εκμετάλλευση εμπορευμάτων κλείνει σε αυτήν την ημερολογιακή εγγραφή και συνεχίζουμε με τον λογαριασμό γενική εκμετάλλευση όπου και θα κλείσει αργότερα από τον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης. Στον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης μεταφέρουμε τους λογαριασμού που περιλαμβάνουν έσοδα και έξοδα δηλαδή χρεώνουμε τον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης και πιστώνουμε τους αποτελεσματικούς λογαριασμούς όπως αμοιβές προσωπικού, καύσιμα, τόκοι χρεωστικοί – πιστωτικοί, κ.λπ.. Το αποτέλεσμα κέρδη ή ζημία θα προκύψει αν στον λογαριασμό αποτελέσματα χρήσης έχουμε πιστωτικό υπόλοιπο οπότε για να τον κλείσουμε, θα μεταφέρουμε το υπόλοιπό του στην χρέωση και θα γράψουμε τα κέρδη

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

168

χρήσης στην ίδια εγγραφή στην πίστωση το ποσό της χρέωσης του αποτελέσματος χρήσης. Αφού το κέρδος έχει πιστωτικό υπόλοιπο ενώ η ζημία χρεωστικό υπόλοιπο δηλαδή θα συμβεί το αντίθετο της παραπάνω διαδικασίας στην περίπτωση που στην επιχείρηση προκύψει ζημία και όχι κέρδος (όσων αναφορά την ημερολογιακή εγγραφή). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με κάθε ημερολογιακή εγγραφή θα πρέπει να ενημερώνουμε και το καθολικό. Υπάρχει περίπτωση αφού βγάλουμε τα κέρδη να γίνεται αναφορά ότι ένα μέρος των κερδών (ποσοστό) μεταφέρεται στο αποθεματικό ή στους μετόχους (ή και στις δυο τις περιπτώσεις), σε αυτήν την περίπτωση θα έχουμε την παρακάτω ημερολογιακή εγγραφή: -------------------------------------31/12--------------------------------Κέρδη Χρήσης

300.000

Αποθεματικό

120.000

Μερίσματα πληρωτέα

180.000

Η παραπάνω ημερολογιακή εγγραφή αναφέρει ότι «εφόσον τα κέρδη είναι 300.000 το 40% πηγαίνει στο αποθεματικό οπότε 300.000 Χ 40% = 300.000 Χ 40 / 100 = 12.000.000/100 = 120.000 και ότι το υπόλοιπο από τα κέρδη πηγαίνει στους μετόχους οπότε έχουμε 300.000 - 120.000 = 180.000» η συγκεκριμένη εγγραφή γίνεται με την αναφορά στο ημερολόγιο μερίσματα πληρωτέα. Υπάρχει περίπτωση να έχουν σταλθεί στην επιχείρηση κάποια έγγραφα «καθυστερημένα» με αποτέλεσμα να κάνουμε μια ιδιαίτερη ημερολογιακή εγγραφή. Μια τέτοια περίπτωση έχουμε όταν η τράπεζα μας καταλογίζει τόκους 3.000, η εγγραφή στο ημερολόγιο θα είναι ως εξής:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

169

--------------------------------------31/12--------------------------------Τόκοι χρεωστικοί

3.000

Δάνεια τραπεζών

3.000

Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται στις παρακάτω ημερολογιακές εγγραφές: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Τόκοι χρεωστικοί

ΧΧΧΧ

Δάνεια τραπεζών

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Πωλήσεις

ΧΧΧΧ

Επιστροφές πωλήσεων

ΧΧΧΧ

Εκπτώσεις πωλήσεων

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Αγορές

ΧΧΧΧ

Έξοδα αγορών

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Επιστροφές αγορών

ΧΧΧΧ

Εκπτώσεις αγορών

ΧΧΧΧ ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

170

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Αγορές

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Κόστος πωληθέντων

ΧΧΧΧ

Αγορές

ΧΧΧΧ

Αποθέματα

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Αποθέματα

ΧΧΧΧ

Κόστος πωληθέντων

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Πωλήσεις

ΧΧΧΧ

Εκμετάλλευση εμπορευμάτων

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Εκμετάλλευση εμπορευμάτων Κόστος πωληθέντων ----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Εκμετάλλευση εμπορευμάτων

ΧΧΧΧ

Αποτελέσματα χρήσης

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

ΧΧΧΧ

Καύσιμα

ΧΧΧΧ

Ενοίκια

ΧΧΧΧ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

171

Ασφάλιστρα

ΧΧΧΧ

Τόκοι χρεωστικοί

ΧΧΧΧ

. . .

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Τόκοι πιστωτικοί

ΧΧΧΧ

. . . Αποτελέσματα χρήσης

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Αποτελέσματα χρήσης

ΧΧΧΧ

Κέρδη χρήσης

ΧΧΧΧ

----------------------------------------- 31/12 -----------------------------------Κέρδη χρήσης

ΧΧΧΧ

Αποθεματικό

ΧΧΧΧ

Μερίσματα πληρωτέα

ΧΧΧΧ

. . . * Σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή ενημερώνουμε το καθολικό. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

172

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΜΙΩΝ 1/1 – 31/12/2009 Πωλήσεις Επιστροφές πωλήσεων Εκπτώσεις πωλήσεων ΣΥΝΟΛΟ Κόστος Πωληθέντων: Αγορές ΧΧΧΧ Έξοδα Αγορών ΧΧΧΧ Επιστροφές Αγορών (ΧΧΧΧ) Εκπτώσεις Αγορών (ΧΧΧΧ) Κόστος Αγορών ΧΧΧΧ Συν Μείωση ή Μείων Αύξηση* αποθεμάτων ΧΧΧΧ Μικτά κέρδη . . . . . . . . . Καθαρά κέρδη

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΧΧΧΧ (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) ΧΧΧΧΧ

(ΧΧΧΧ) ΧΧΧΧΧ (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) (ΧΧΧΧ) ΧΧΧΧ

173

* Συν μείωση των αποθεμάτων έχουμε όταν η περίπτωση της άσκησης είναι: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/12/2009 Αποθέματα 90.000 Τα αποθέματα 31/12/2009 βρέθηκαν 80.000 ευρώ. * Μείων αύξηση των αποθεμάτων έχουμε όταν η περίπτωση της άσκησης είναι: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 1/1 – 31/12/2009 Αποθέματα 50.000 Τα αποθέματα 31/12/2009 βρέθηκαν 80.000 ευρώ.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓

Τα αρχικά αποθέματα που δίνονται, κλείνουν κατά την διαδικασία

εξαγωγής του αποτελέσματος.

✓

Τα τελικά αποθέματα εμφανίζονται στον τελικό ισολογισμό, είτε με την

ένδειξη εμπορεύματα, είτε με την ένδειξη αποθέματα στο κυκλοφορούν (κατηγορία “αποθέματα υλικών αξιών”).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

174

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7Ο ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

175

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

176

7.1 ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Ο φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) δεν επηρεάζει τις πράξεις για να βγει το αποτέλεσμα, είναι ο σημαντικότερος φόρος που διαχειριζόμαστε για λόγο του κράτους. Τα στοιχεία αυτά του φόρου είναι ο τρόπος με τον οποίων πληρώνουμε στο κράτος μέσω αυτής της διαδικασίας. Όταν οι επιχειρήσεις πραγματοποιούν κάποια αγορά πληρώνουν Φ.Π.Α. στο κράτος με μικρότερο συντελεστή σε σχέση με το Φ.Π.Α. που πληρώνουν οι επιχειρήσεις όταν πουλάνε εμπορεύματα. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) είναι ένας έμμεσος φόρος που επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) καθιερώθηκε βάση του νόμου ν.1642/1986 και ισχύει από 1/1/1987 αντικαθιστώντας από την εφαρμογή του μια σειρά από έμμεσους φόρους όπως π.χ. χαρτόσημα επί των συναλλαγών, κλπ.. Ο νόμος περί του φόρου προστιθέμενης αξίας συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε μεταγενέστερα το 2000 με τον νόμο του ν.2859 ο κωδικοποιημένος αυτός νόμος χωρίζεται σε 65 άρθρα. Η κωδικοποίηση αυτή χωρίζεται σε 3 μέρει συγκεκριμένα: ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Αυτό περιλαμβάνει τις ουσιαστικές διατάξεις και υπόκεινται σε εννέα κεφάλαια: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ (άρθρα 1 έως και 4) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ (άρθρα 4 έως και 12) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΤΟΠΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ (άρθρα 13 έως και 15) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ: ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ (άρθρα 16 έως και 18)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

177

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε: ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ (άρθρα 19 έως και 21) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ: ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΡΟ (άρθρα 22 έως και 29) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ: ΕΚΠΤΩΣΗ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ (άρθρα 30 έως και 34) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η: ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΤΟ ΦΟΡΟ & ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ (άρθρα 35 έως και 38) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ: ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ (άρθρα 39 έως και 47) ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αυτό περιλαμβάνει τις δικαστικές διατάξεις και υπόκεινται σε τέσσερα κεφάλαια: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ (άρθρα 48 έως και 56) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ – ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (άρθρα 57 έως και 59)

–

ΛΟΙΠΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ (άρθρο 60) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ: ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΤΑ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΕΔΑΦΗ (άρθρο 61) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Αυτό περιλαμβάνει τις μεταβατικές τελικές διατάξεις και υπόκεινται σε ένα κεφάλαια: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (άρθρα 62 έως και 65)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

178

Επίσης ο νόμος του ν.2859/2000 περιλαμβάνει έξι παραρτήματα που δίνονται διευκρινήσεις επί συγκεκριμένων αγαθών. Συγκεκριμένα: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: Δραστηριότητες που προβλέπονται στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 3. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ: Αναφέρεται στην έννοια «ΕΔΑΦΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ» ή «ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ: Αγαθά και υπηρεσίες που υπάγονται σε Φ.Π.Α. 8% (σήμερα 9%). ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV: Πίνακας αγροτικών προϊόντων και αγροτικών υπηρεσιών για τις οποίες εφαρμόζονται κατ’ αποκοπή συντελεστές επιστροφής φόρου. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V: Αντικείμενα καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας. Διευκρινίζεται: Τι θεωρούνται αντικείμενα καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 45 – 46. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI: Αγαθά που υπάγονται στο καθεστώς φορολογικής αποθήκευσης του άρθρου 26. Τέλος του μήνα οι επιχειρήσεις πραγματοποιούν μια περιοδική δήλωση όπου αναγράφονται οι εισροές και οι εκροές που πραγματοποιήθηκαν και πληρώνουν την διαφορά αυτήν στο κράτος. Έχουμε τριών ειδών δηλώσεων φόρου προστιθέμενης αξίας. Συγκεκριμένα: Δήλωση Φ1: Εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. Δήλωση Φ2: Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. (για υποκείμενους με Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ. (κώδικας βιβλίων και στοιχείων).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

179

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

180

7.2 ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Δίνονται παρακάτω οι λογιστικές πράξεις μιας επιχείρησης κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2009 συμπεριλαμβανομένων με Φ.Π.Α.. Να προσδιορίσετε με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό την απόδοση του Φ.Π.Α. κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2009.

1. Αγορά εμπορευμάτων 5.000 - Φ.Π.Α. 19% με πίστωση.

2. Πωλήσεις εμπορευμάτων 6.000 - Φ.Π.Α. 19% με πίστωση.

3. Πωλήσεις εμπορευμάτων 1.000 - Φ.Π.Α. 13% με πίστωση.

4. Επιστροφές Αγορών 500 – Φ.Π.Α. 19%.

5. Εκπτώσεις Αγορών 700 – Φ.Π.Α. 19%.

6. Επιστροφές Πωλήσεων 600 – Φ.Π.Α. 19%.

7. Εκπτώσεις Πωλήσεων 400 – Φ.Π.Α. 19%.

8. Πληρωμή τηλεφωνικών 200 – Φ.Π.Α. 19%.

9. Πληρωμή ΔΕΗ 500 – Φ.Π.Α. 9%.

10. Πληρωμή εξόδων εστιάσεως 350 – Φ.Π.Α 9% = 27 – Φ.Π.Α. 19% = 9 (μη συμψηφιζόμενοι, μη εκπιπτόμενοι).

11. Πληρωμή εξόδων κίνησης επιβατικών ΙΧ αυτοκινήτων 800 – Φ.Π.Α. 19% (μη συμψηφιζόμενοι, μη εκπιπτόμενοι).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

181

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ -----------------------------------------(1)-----------------------------------Αγορά 19%

5.000

Φ.Π.Α. Αγορών 19%

950

Προμηθευτές

5.950

-----------------------------------------(2)-----------------------------------Πελάτες

7.140

Πωλήσεις 19%

6.000

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 19%

1.140

-----------------------------------------(3)-----------------------------------Πελάτες

1.130

Πωλήσεις 13%

1.000

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 13%

130

-----------------------------------------(4)-----------------------------------Προμηθευτές

595

Επιστροφές Αγορών 19%

500

Φ.Π.Α. Αγορών 19%

95

-----------------------------------------(5)-----------------------------------Προμηθευτές

833

Εκπτώσεις Αγορών 19%

700

Φ.Π.Α. Αγορών 19%

133

ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

182

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ -----------------------------------------(6)-----------------------------------Επιστροφές Πωλήσεων 19%

600

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 19%

114

Πελάτες

714

-----------------------------------------(7)-----------------------------------Εκπτώσεις Πωλήσεων 19% Φ.Π.Α. Πωλήσεων 19%

400 76

Πελάτες

476

-----------------------------------------(8)-----------------------------------Τηλεφωνικά

200

Φ.Π.Α. Εξόδων 9%

38

Ταμείο

238

-----------------------------------------(9)-----------------------------------ΔΕΗ

500

Φ.Π.Α. Εξόδων 9%

45

Ταμείο

545

-----------------------------------------(10)-----------------------------------Έξοδα εστιάσεως

350

Φόρος και τέλη

36

Ταμείο

386

-----------------------------------------(11)-----------------------------------Έξοδα κίνησης επιβατικών

800

Φόροι και τέλη

152 ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

183

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Ταμείο

952

-----------------------------------------(12)-----------------------------------Απόδοση Φ.Π.Α. Νοεμβρίου

805

Φ.Π.Α. Αγορών 19%

722

Φ.Π.Α. Εξόδων 19%

38

Φ.Π.Α. Εξόδων 9%

45

-----------------------------------------(13)-----------------------------------Φ.Π.Α. Πωλήσεων 19%

950

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 13%

130

Απόδοση Φ.Π.Α. Δεκεμβρίου

1080

ΣΥΝΟΛΟ

20.844

20.844

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Φ.Π.Α. Αγορών 19% Χρέωση

Πίστωση 950

95 133

950

228

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 19% Χρέωση

Πίστωση 114

1.140

76

190 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

1.140 184

Φ.Π.Α. Πωλήσεων 13% Χρέωση

Πίστωση 130

130

130

130

Φ.Π.Α. Εξόδων 19% Χρέωση

Πίστωση 38

38

38

38

Φ.Π.Α. Εξόδων 9% Χρέωση

Πίστωση 45

45

45

45

Απόδοση Φ.Π.Α. Χρέωση

Πίστωση 825

1.080

825

1.080

Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

185

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓Ο συντελεστής Φ.Π.Α. αλλάζει ανάλογα με την περίπτωση. Στο παραπάνω παράδειγμα έχουμε πωλήσεις εμπορευμάτων με Φ.Π.Α. 19% και 13%. Ο συντελεστής Φ.Π.Α. 13% δηλώνει ότι η επιχείρηση πουλάει εμπορεύματα στην επικράτεια και σε νησιά.

✓ Ο υπολογισμός του Φ.Π.Α. προκύπτει, αν από την αγορά εμπορευμάτων που είναι 5.000 πολλαπλασιάσουμε με τον συντελεστή Φ.Π.Α. που είναι 19% προκύπτει 95.000 και δια του 100 είναι 950. Δηλαδή 5.000

.

19%  5.000

.

19/100  95.000/100 = 950.

✓Τον

συντελεστή Φ.Π.Α. τον βάζουμε σε κάθε ημερολογιακή εγγραφή

ανάλογα με την περίπτωση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

186

✓

Στην ημερολογιακή εγγραφή (11) στον λογαριασμό φόροι και τέλη, σαν

λογιστική διαφορά θα την βγάλει ο φοροτεχνικός. Διότι δεν χρησιμοποιεί αποκλειστικά και μόνο η επιχείρηση τα επιβατικά για επαγγελματική αλλά και για προσωπική χρήση. Στα έξοδα κίνησης επιβατικών ένα μέρος θα το χρεωθεί η επιχείρηση ανάλογα με τον κυβισμό. Όφελος έχει η επιχείρηση όσο λιγότερο κυβισμό έχει στα μεταφορικά της.

✓

Το Φ.Π.Α. υπολογίζεται κάθε μήνα μέχρι της 26 του επόμενου μήνα

(υπολογισμός και πληρωμή), για τις επιχειρήσεις των οποίων η υποβολή γίνεται μέσω internet.

✓Χρησιμοποιούμε

έναν λογαριασμό για κάθε μήνα στην απόδοση του.

Φ.Π.Α..

✓Όλους τους λογαριασμούς τους μεταφέρουμε στον λογαριασμό απόδοση Φ.Π.Α.. Η απόδοση Φ.Π.Α. προκύπτει από το Φ.Π.Α. πωλήσεων που είναι 19% = 950 και από το Φ.Π.Α. πωλήσεων με συντελεστή 13% = 130. Το άθροισμα τους προκύπτει 1080 στην πίστωση.

✓ Αν η επιχείρηση ύστερα από λογιστική τακτοποίηση των λογαριασμών όπως και παραπάνω για την εξαγωγή της απόδοσης του Φ.Π.Α. παρουσιάσει χρεωστικό υπόλοιπο στον λογαριασμό απόδοση Φ.Π.Α., τότε θα μεταφερθεί το ποσό αυτό στον επόμενο μήνα που θα υπολογιστεί η απόδοση. Αν όμως παρουσιάσει πιστωτικό υπόλοιπο στον λογαριασμό αυτό, τότε θα πληρώσει κανονικά το Φ.Π.Α.. Βάση του παραπάνω παραδείγματος η επιχείρηση θα πληρώσει για Φ.Π.Α. 1.080 ευρώ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

187

✓Υπάρχουν έξοδα που το Φ.Π.Α. δεν επιδέχεται συμψηφισμό. Η νομοθεσία δηλώνει ότι θα καταγραφεί ως έξοδο.

✓Στις επιστροφές ή στις εκπτώσεις που αναφέρονται σε αγορές – πωλήσεις το Φ.Π.Α. καταγράφεται στις πωλήσεις ή στις αγορές αντίστοιχα, δηλαδή αν έχουμε επιστροφές αγορών 19% (στην πίστωση) με Φ.Π.Α. αγορών 19% (στην πίστωση) καταγράφεται δηλαδή στις αγορές άσχετα αν έχουμε επιστροφές ή εκπτώσεις αγορών), και δεν δημιουργούμε στο καθολικό λογαριασμό Φ.Π.Α. επιστροφών ή εκπτώσεων αγορών – πωλήσεων.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

188

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8Ο ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ – ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

189

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

190

8.1 ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Για τις αμοιβές προσωπικού υπάρχουν κάποια ελάχιστα όρια που μπορεί να πληρώσει σε κάθε εργαζόμενο η επιχείρηση. Τα θέματα που ρυθμίζουν ζητήματα της μισθοδοσίας απορρέουν από το εργατικό δίκαιο. Το εργατικό δίκαιο ρυθμίζει τις σχέσεις εξαρτημένης εργασίας μεταξύ ενός μισθωτού και ενός εργοδότη. Ρυθμίζει θέματα που αφορούν τις υπερεργασίας – υπερωρίες, επιδόματα, γενική ρύθμιση του μισθού, τακτικές αποδοχές, θέματα αποζημίωσης προσωπικού λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας – οικειοθελούς αποχώρησης παραίτησης, ρύθμιση θεμάτων αδείας του μισθωτού, θέματα απασχόλησης, νόμιμο και συμβατικό ωράριο, νυχτερινή εργασία και εργασία σε ημέρα αργίας, κλπ.. Όλα τα επιμέρους ζητήματα επομένως που αφορούν την σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ρυθμίζονται από το εργατικό δίκαιο. * Για τα επιμέρους ζητήματα του εργατικού δικαίου, βλέπε: Εργατικό Δίκαιο (Ατομικό Εργατικό Δίκαιο και Συλλογικό Εργατικό Δίκαιο αντίστοιχα) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, Θεσσαλονίκη 2011 Σειρά Νομικών Επιστημών.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

191

8.2 ΒΑΣΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ Δίνεται παρακάτω μια υποθετική μισθοδοσία, μιας επιχείρησης τύπου Ε.Π.Ε. που αφορά την μισθοδοτική κατάσταση για τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2009. Να καταγράψετε με εγγραφές στο ημερολόγιο και καθολικό την παρακάτω μισθοδοτική κατάσταση του μήνα Δεκεμβρίου του έτους 2009, λαμβάνοντας βάση τον παρακάτω πίνακα και τις ακόλουθες παρατηρήσεις.

1. Δόθηκε προκαταβολή στους εργαζομένους από την επιχείρηση στις 15/12/2009.

2. Να υπολογίσετε ην εκκαθάριση και πληρωμή στις 31/12/2009.

3. Να καταγράψετε την πληρωμή του Ι.Κ.Α. και επικουρικού μεταγενέστερα. ΜΙΣΘΟΔΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2009 Μικτές αποδοχές 10.000 Κρατήσεις Ι.Κ.Α. Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ. Φ.Μ.Υ

(1.400,91) 2.000 1.700 1.500

Καθαρές αποδοχές

5.079,09

Εργοδοτικές εισφορές Ι.ΚΑ. Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.

Προκαταβολή

1.667,09 232,70 1899,79 5.000

(15/12)

Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

192

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ---------------------------------------15/12-----------------------------------Προκαταβολές αμοιβές προσωπικού

2.000

Ταμείο -----------------------------------------

2.000 ------------------------------------

---------------------------------------31/12-----------------------------------Αμοιβές προσωπικού1

6.480

Εργοδοτικές εισφορές Ι.Κ.Α. 2

1.667,09

Εργοδοτικές εισφορές Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.3 Ασφαλιστικοί οργανισμοί - Ι.Κ.Α.

232,70 2.549,09

Ασφαλιστικοί οργανισμοί - Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.

634,40

Υποχρεώσεις από φόρους και τέλει – ΦΟΡΟΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Φ.Μ.Υ.4

117,21

Προκαταβολές Αμοιβές Προσωπικού Ταμείο -----------------------------------------

1

2.000 3.079,09

------------------------------------

ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΜΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΘΕΩΡΗΤΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ (ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ).

3 ΘΕΩΡΗΤΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ (ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ).

4 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ 193 2

-----------------------------------------

------------------------------------

Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Ι.Κ.Α. Ασφαλιστικοί Οργανισμοί Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.

2549,09 634,40

Ταμείο

3.183,49 ΣΥΝΟΛΟ

13.563,28

13.563,28

ΣΥΝΟΛΟ Ι.Κ.Α.

882 1667,09

2549,09

ΣΥΝΟΛΟ Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ 401,70 232,70

634,40

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

194

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓Μικτές αποδοχές: Είναι το συνολικό ποσό που θα πρέπει να πληρώσει η επιχείρηση για τις αμοιβές των εργαζομένων. Γίνονται και οι κρατήσεις που αφορούν το Ι.Κ.Α., τα επικουρικά ταμεία, κ.λπ.. Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.

✓Ταμείο Επικουρικής Ασφάλειας Υπαλλήλων Εμπορικών Καταστημάτων (Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ.): Είναι το ποσό που καταβάλλει η επιχείρηση εφόσον είναι ασφαλισμένοι οι εργαζόμενοι σε αυτό το επικουρικό ταμείο. Αυτό το ποσό δεν είναι για όλους τους εργαζομένους το ίδιο, βαρύνουσα σημασία έχει ο χρόνος πρόσληψης του εργαζομένου από την επιχείρηση.

✓Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.) Ο Φόρος μισθωτών υπηρεσιών αφορά κάποιους εργαζόμενους στην επιχείρηση.

✓Προκαταβολή: Ο μισθός καταβάλλεται δεδουλευμένος προηγείται η παροχή εργασίας και στην συνέχεια καταβάλλεται ο μισθός. Μπορεί να συμβεί και το αντίθετο με προκαταβολή. Προκαταβολή είναι ένα ποσό που δίνεται στους εργαζομένους κάθε 15 του μήνα, αυτό δεν γίνεται σε όλες τις επιχειρήσεις αφορά αποκλειστικά την πολιτική της κάθε επιχείρησης.

✓Ι.Κ.Α. και Επικουρικά ταμεία πληρώνουμε μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα για τον προηγούμενο, δηλαδή η πληρωμή του μήνα ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ θα γίνει στο τέλος του ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ). Μέχρι 26 του μηνός γίνεται η πληρωμή στις τράπεζες. Το Φ.Μ.Υ. το πληρώνουμε για κάθε δύο μήνες, δηλαδή πληρωμή ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ και ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ θα γίνει τέλους ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ. Συγκεντρωτικά: Για Ι.Κ.Α. – Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ. πληρωμή ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ για ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ. Για Φ.Μ.Υ. πληρωμή ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ για ΝΟΕΜΒΡΙΟ και ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

195

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

196

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9Ο ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ (ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

197

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

198

9.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Π.Π.Σ. Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία κατά την διάρκεια της χρήσης τους λόγω της χρησιμοποίηση τους από την επιχείρηση για διαφόρους λόγου φθείρονται, αυτήν την φθορά η επιχείρηση θα την εμφανίσει στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης με την μορφή απόσβεσης. Οι αποσβέσεις αποτελούν τον συναλλακτικό κύκλος της επιχείρησης. Οι αποσβέσεις πραγματοποιούνται σε κάθε χρήση και εμφανίζονται στο τέλος της χρήσης στο ισολογισμό της επιχείρησης, είτε αφαιρετικά από την πλευρά του ενεργητικού, είτε προσθετικά από την πλευρά του παθητικού. Η αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων καθορίζονται ανάλογα με το είδος του παγίου περιουσιακού στοιχείου, την περιοχή και το γεωγραφικό μέρισμα που ανήκει, τον νομό που υπάγεται καθορίζονται και ανάλογοι συντελεστές απόσβεσης. Για τους νομούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης δίνονται μικρότεροι συντελεστές απόσβεσης, για παραμεθόριες όμως περιοχές δίνονται μεγαλύτεροι συντελεστές απόσβεσης. Οι συντελεστές απόσβεσης καθορίζονται από το υπουργείο οικονομίας & οικονομικών ανάλογα με το είδος του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Η απόσβεση σε ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, θα γίνει από την στιγμή που αγοράστηκε και άρχισε την λειτουργία του αυτό το πάγιο περιουσιακό στοιχείο και όχι μόνο από την στιγμή που αγοράστηκε διότι εφόσον δεν χρησιμοποιείτε από την επιχείρηση δεν υπόκεινται σε φθορά, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να μην μπορεί να υπολογίσει απόσβεση σε αυτό το πάγιο περιουσιακό της στοιχείο. Αν δηλαδή ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο άρχισε να λειτουργεί στις 1/1/2009, η επιχείρηση στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου του 2009 θα υπολογίσει απόσβεση από την αρχή της χρήσης του παγίου περιουσιακού στοιχείου, δηλαδή από τις 1/1 – 31/12/2009. Η απόσβεση αποτελεί ένα έξοδο το οποίο εκπίπτει φορολογικά. Η απόσβεση αποτελεί ένα οργανικό έξοδο, πρέπει να είναι και δεδουλευμένο που εμφανίζεται στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης στην γενική εκμετάλλευση και επιβαρύνει το κόστος του προϊόντος. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

199

Αυτό το έξοδο αποτελεί ένα αφορολόγητο ποσό από τα έσοδα της χρήσης της οικονομικής μονάδας. Υπάρχουν αποσβέσεις εκμετάλλευσης που ανήκουν στην ομάδα 6, αλλά υπάρχουν αποσβέσεις που ανήκουν στην ομάδα 8, που δεν επιβαρύνουν το κόστος του προϊόντος όπως π.χ. έπιπλα και σκεύη, κλπ.. Οι αποσβέσεις αποτελούν μια μορφή αυτοχρηματοδότησης για την επιχείρηση και μείωση της φορολογίας, αφού κρατούν το ποσό αυτό που αφαιρείτε από τα κέρδη λόγω εξόδου από το πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Οι αποσβέσεις κλιμακώνονται σε περισσότερες από μια διαχειριστικές χρήσεις. Ο νόμος είναι ιδιαίτερα αυστηρός όσον αναφορά την ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν τις αποσβέσεις. Επίσης για πάγια περιουσιακά στοιχεία όπως π.χ. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές δίνονται μεγαλύτεροι συντελεστές απόσβεσης λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας. Το κίνητρο των αποσβέσεων αποτελεί ότι κάθε χρόνο εκπίπτουν περισσότερα χρήματα. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται στην αποσβεστέα αξία, η αποσβεστέα αξία είναι ίση με την τιμή κτήσης του πάγιου περιουσιακού στοιχείου δηλαδή έχουμε ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΗΣ. Αν όμως η οικονομική μονάδα θέλει να αφήσει και υπολειμματική αξία τότε η αποσβεστέα αξία είναι ίση με ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΗΣ – ΥΠΟΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ. Τιμή κτήσης είναι η αξία του πάγιου περιουσιακού στοιχείου (δηλαδή η αξία αγοράς του) και η υπολειμματική αξία είναι η αξία που μένει στο τέλος του υπολογισμού της απόσβεσης του πάγιου περιουσιακού της στοιχείου. Δεν είναι πάντα σίγουρο ότι θέλουμε να αφήσουμε υπολειμματική αξία σε ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Αν μια επιχείρηση έχει ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο στην τιμή κτήσης των 20.000 και θέλει να αφήσει υπολειμματική αξία 500 , επομένως έχουμε ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = 20.000 –

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

200

500 = 1.500 . Στο ποσό των 1.500 θα υπολογίσουμε απόσβεση εφόσον θέλουμε να αφήσουμε υπολειμματική αξία 500. Αν δεν θέλει όμως να αφήσει η επιχείρηση υπολειμματική αξία τότε η αποσβεστέα αξία θα είναι ίση με την τιμή κτήσης, δηλαδή ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΗΣ. Η αποσβεστέα αξία σε ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο θα αλλάξει εφόσον έχει γίνει επέκταση του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Αν όμως συντηρήσει η επιχείρηση το πάγιο περιουσιακό στοιχείο, τότε δεν θα μεταβληθεί η αποσβεστέα αξία. Η επιχείρηση μπορεί να χρησιμοποιήσει μια από τις δυο μεθόδου υπολογισμού απόσβεσης, δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιήσει ή την σταθερή ή την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού απόσβεσης. Η επιχείρηση έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει μια από τις δυο μεθόδους υπολογισμού. Δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει και τις δυο μεθόδους υπολογισμού ή διαδοχικά. Οι αποσβέσεις επίσης δεν υπολογίζονται σωρευτικά δηλαδή η οικονομική μονάδα δεν έχει το δικαίωμα να υπολογίσει απόσβεση για δύο οικονομικά έτη συγχρόνως επειδή το προηγούμενο έτος ξέχασε να υπολογίσει απόσβεση στο πάγιο περιουσιακό της στοιχείο. Όταν η επιχείρηση θέλει να κάνει απόσβεση ενός πάγιου περιουσιακού της στοιχείου άμεσα προκείμενου να το αντικαταστήσει γρήγορα, τότε θα υπολογίσει απόσβεση στο πάγιο περιουσιακό της στοιχείο με έναν μεγαλύτερο συντελεστή απόσβεσης χρησιμοποιώντας την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

201

9.2 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Προκειμένου να υπολογίσει η επιχείρηση σε ένα πάγιο περιουσιακό της στοιχείο απόσβεση θα πρέπει να έχει τεθεί το συγκεκριμένο πάγιο περιουσιακό στοιχείο σε λειτουργία. Αν δηλαδή η επιχείρηση αγόρασε και χρησιμοποίησε ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο στις 1/8/2008 αξίας 5.000 και με συντελεστή απόσβεσης 8%, τότε στο τέλος της χρονιάς η υπολογιζόμενη απόσβεση αυτού του πάγιου περιουσιακού στοιχείου θα είναι: 5.000 Χ 8% Χ 5/12 = 166. Όπου 5.000 είναι η αξία του πάγιου περιουσιακού της στοιχείου, 8% είναι ο συντελεστής απόσβεσης και 5/12 είναι ο χρόνος από την έναρξη της χρήσης του μηχανήματος μέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που υπολογίζεται απόσβεση σε αυτό το πάγιο περιουσιακό της στοιχείο. Η τιμή 166 θα επιβαρύνει την γενική εκμετάλλευση στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου για να βγει το αποτέλεσμα, είναι επομένως ένα οργανικό έξοδο που επιβαρύνει το κόστος του προϊόντος (εκπίπτει φορολογικά). Αν όμως η επιχείρηση την χρονιά που κλείνει δεν υπολογίσει απόσβεση σε ένα συγκεκριμένο πάγιο περιουσιακό της στοιχείο, τότε χάνει το δικαίωμα για απόσβεση αυτού του πάγιου περιουσιακού της στοιχείου. Επομένως οι αποσβέσεις δεν υπολογίζονται σωρευτικά με την έννοια ότι αν η επιχείρηση ξέχασε να υπολογίσει απόσβεση σε ένα πάγιο περιουσιακό της στοιχείο τον πρώτο χρόνο δεν θα υπολογίσει αυτήν την απόσβεση δυο φορές τον επόμενο χρόνο διότι δεν την υπολόγισε κατά τον πρώτο χρόνο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

202

9.3 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Οι σκοποί των αποσβέσεων είναι: 1. Η συγκέντρωση κεφαλαίου για την αντικατάσταση των πάγιων περιουσιακών στοιχείων για τη διατήρηση της παραγωγικής δυναμικότητας.

2. Η παρουσίαση της πραγματικής εικόνας της περιουσιακής κατάστασης της οικονομικής μονάδας.

3. Ο προσδιορισμός του πραγματικού αποτελέσματος της δραστηριότητας.

4. Αποτελεί μια μορφή αυτοχρηματοδότησης για την ίδια την επιχείρηση εισπράττοντας χρήματα αφορολόγητα, χωρίς να εκπίπτουν φορολογικά.

5. Αποτελεί λόγο για μείωση της φορολογίας.

9.4 ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΕΝΟΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ Εάν η επιχείρηση έχει φτάσει σε ένα χρόνο που το ποσό απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού της στοιχείου είναι ποσό μικρότερο από 587 ευρώ τότε μπορεί αυτό το ποσό να το εξομοιώσει τον ίδιο χρόνο και όχι σε περισσότερα χρόνια προκειμένου να αποσβέσει αυτό το πάγιο περιουσιακό της στοιχείο γρήγορα. Υπάρχουν αποσβέσεις που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος επομένως πηγαίνουν στην 8η ομάδα.

9.5 ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Οι λόγοι απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού της στοιχείου είναι: 1. Το συγκεκριμένο μηχάνημα φθείρεται λόγο χρήσης.

2. Υπάρχει ο λόγος της λεγόμενης «οικονομικής απαξίωσης» δηλαδή η αξία του συγκεκριμένου αντικειμένου «πέφτει» σημαντικά γιατί βγαίνει κάποιο άλλο καινούργιο ή παρόμοιο αντικείμενο.

3. Ο τρίτος λόγος που το πάγιο περιουσιακό στοιχείο φθείρεται – παλιώνει, λόγω της επίδρασης του χρόνου.

9.6 ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Ο τρόπος υπολογισμού απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου διακρίνεται στον άμεσο και έμμεσο τρόπο υπολογισμού. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

203

Στον έμμεσο τρόπο υπολογισμού μένει η αρχική αξία και γνωρίζει η επιχείρηση το ποσό του κάθε χρόνου της απόσβεσης ώστε να αφήσει υπόλοιπο αξίας 1€ ή 0,01€. Στον άμεσο τρόπο υπολογισμού υπάρχει μόνο θεωρητική αξία ή αλλιώς μηδενική αξία. Στη χρηματοοικονομική λογιστική χρησιμοποιούμε τον έμμεσο τρόπο υπολογισμού απόσβεσης πάγιων περιουσιακών στοιχείων.

9.7 ΜΕΘΟΔΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Η μέθοδος υπολογισμού απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου διακρίνεται στην σταθερή και την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Μέχρι να φτάσει η επιχείρηση στην τιμή κτήσης η μέθοδος που θα χρησιμοποιήσει πρέπει να είναι οριστική. Όταν η αποσβεστέα αξία είναι σταθερή, ο συντελεστής είναι σταθερός, άρα κάθε χρόνο έχουμε σταθερές αποσβέσεις. Όταν η επιχείρηση θέλει να πραγματοποιήσει γρήγορη απόσβεση σε ένα πάγιο περιουσιακό της στοιχείο τότε θα χρησιμοποιήσει την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Η φθίνουσα μέθοδος υπολογισμού προκύπτει αν πολλαπλασιάσουμε τον συντελεστή απόσβεσης που χρησιμοποιούμε για την σταθερή μέθοδο Χ 3%, ο συντελεστής αυτός που προκύπτει είναι ο συντελεστής που θα χρησιμοποιήσουμε για την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

204

9.8 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Στις αποσβέσεις χρησιμοποιούμε μια από τις δυο μεθόδους υπολογισμού (σταθερή ή φθίνουσα μέθοδος) αλλά με βάση τον έμμεσο τρόπο υπολογισμού. Συγκεκριμένα με βάση το προηγούμενο παράδειγμα που υπολογίσαμε απόσβεση ενός παγίου περιουσιακού στοιχείου αξίας 5.000 (μηχάνημα) και ποσοστού απόσβεσης 8%, βγάζοντας την τελική αξία 166 (5.000 Χ 8% Χ 5/12 = 166) η ημερολογιακή εγγραφή στις 31/12/2008 θα είναι η εξής: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΕΓΓΡΑΦΗ - ΕΜΜΕΣΟΣ ΤΡΟΠΟΣ Λογαριασμός – αιτιολογία

4

3

2

1

Χρέωση

Πίστωση

------------------------------------------- 31/12/2008 ----------------------------------------------66.02 Αποσβέσεις μηχανευμάτων

166

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα

166

166 166

Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€). Στην συνέχεια ενημερώνουμε το γενικό καθολικό: ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

66.02 Αποσβέσεις μηχανημάτων Χρέωση

Πίστωση

166

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα Χρέωση

Πίστωση 166

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

205

9.9 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟ Έστω ότι η επιχείρηση GK KARAGIANNIS A.E. έχει στην κυριότητά της ένα μηχάνημα αξίας 2.000, το ποσοστό απόσβεσης για αυτό το πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι 14%. Σημείωση: Το μηχάνημα αυτό αγοράστηκε στις 31/12/2000 και άρχισε να λειτουργεί στις 1/1/2001. Να υπολογίσετε την απόσβεση αυτού του πάγιου περιουσιακού στοιχείου χρησιμοποιώντας την σταθερή μέθοδο υπολογισμού απόσβεσης.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία καταρτίζουμε τον παρακάτω πίνακα: ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 14%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/1/2001 – 31/12/2001 2.000 280 280 1/1/2002 – 31/12/2002 1.720 280 560 1/1/2003 – 31/12/2003 1.440 280 840 1/1/2004 – 31/12/2004 1.160 280 1.120 1/1/2005 – 31/12/2005 880 280 1.400 1/1/2006 – 31/12/2006 600 280 1.680 1/1/2007 – 31/12/2007 320 280 1.960 1/1/2008 – 31/12/2008 320 319 1€ Εφόσον στις 1/1/2007 – 31/12/20007 η επιχείρηση έχει αναπόσβεστη αξία 320 έχει το δικαίωμα να εξομοιώσει αυτό το ποσό που είναι μικρότερο < 587 σε μια χρήση και όχι σε περισσότερες και να αφήσει υπολειμματική αξία 1€. Επομένως στην χρήση 1/1/2008 – 31/12/2008 γράφουμε στην αναπόσβεστη αξία το ποσό των 320 και στην στήλη των ετήσιων αποσβέσεων γράφουμε το ποσό των 319 ώστε να αφήσουμε υπολειμματική αξία 1€. Η ημερολογιακή εγγραφή που θα κάνει η επιχείρηση τέλος της διαχειριστικής χρήσης του έτους 2008 θα είναι:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

206

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Λογαριασμός – αιτιολογία

4

3

2

1

Χρέωση

Πίστωση

-------------------------------------------------- 31/12/2008 -----------------------------------------------66.02 Αποσβέσεις μηχανημάτων

319

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα

319

Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€). Στην συνέχεια ενημερώνουμε το γενικό καθολικό:

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

66.02 Αποσβέσεις μηχανημάτων Χρέωση

Πίστωση 319

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα Χρέωση

Πίστωση 319

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

207

9.10 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Μεθοδολογία συμπλήρωσης πίνακα αποσβέσεων χρησιμοποιώντας την σταθερή μέθοδο υπολογισμού. Στο πρώτο στάδιο συγκεντρώνουμε τα στοιχεία που θα χρησιμοποιήσουμε για να υπολογίσουμε απόσβεση με την σταθερή μέθοδο υπολογισμού. Θα πρέπει να έχουμε την αξία του πάγιου περιουσιακού στοιχείου καθώς και τον συντελεστή απόσβεσης. Ένα σημαντικό στοιχείο αποτελεί ότι θα πρέπει να γνωρίζουμε την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, χωρίς την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε απόσβεση στο πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Θα πρέπει επίσης να ξεχωρίζουμε την ημερομηνία αγοράς από την ημερομηνία λειτουργίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Αν δηλαδή μας δίνουν την ημερομηνία αγοράς και την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, θα ξεκινήσουμε να υπολογίσουμε απόσβεση στο πάγιο περιουσιακό στοιχείο από την ημερομηνία λειτουργίας του και όχι από την ημερομηνία αγοράς του. Στην συνέχεια καταρτίζουμε τον πίνακα απόσβεσης του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Στην πράξη τα παραπάνω συγκεντρώνονται στα εξής: Έστω ότι η επιχείρηση GK KARAGIANNIS A.E. έχει στην κυριότητά της ένα μηχάνημα αξίας 2.000, το ποσοστό απόσβεσης για αυτό το πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι 14%. Σημείωση: Το μηχάνημα αυτό αγοράστηκε στις 31/12/2000 και άρχισε να λειτουργεί στις 1/1/2001. Να υπολογίσετε την απόσβεση αυτού του πάγιου περιουσιακού στοιχείου χρησιμοποιώντας την σταθερή μέθοδο υπολογισμού απόσβεσης. Με βάσει τα παραπάνω έχουμε: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

208

Ημερομηνία αγορά Π.Π.Σ.: 31/12/2000 Ημερομηνία λειτουργίας Π.Π.Σ.: 1/1/2001 Αξία μηχανήματος: 2.000 Συντελεστής απόσβεσης: 14% Επομένως καταρτίζουμε τον πίνακα απόσβεσης του Π.Π.Σ.:

ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 14%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/1/2001 – 31/12/2001 2.000 280 280 1/1/2002 – 31/12/2002 1.720 280 560 1/1/2003 – 31/12/2003 1.440 280 840 1/1/2004 – 31/12/2004 1.160 280 1.120 1/1/2005 – 31/12/2005 880 280 1.400 1/1/2006 – 31/12/2006 600 280 1.680 1/1/2007 – 31/12/2007 320 280 1.960 1/1/2008 – 31/12/2008 320 319 1€ Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

Στην πρώτη διαχειριστική περίοδο λειτουργίας του Π.Π.Σ. γράφουμε στα στήλη έτη 1/1/2001 – 31/12/2001, στην αναπόσβεστη αξία την αξία του μηχανήματος που είναι 2.000 , στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων γράφουμε την υπολογιζόμενη απόσβεση (η υπολογιζόμενη απόσβεση προκύπτει αν πολλαπλασιάσουμε την αξία του μηχανήματος με τον συντελεστή απόσβεσης, δηλαδή 2.000 Χ 14% = 280). Στην συνέχεια στην στήλη των αποσβέσεων γράφουμε το ίδιο ποσό δηλαδή 280, αυτό συμβαίνει μόνο κατά το πρώτο έτος και όχι στα επόμενα. Στο επόμενο έτος δηλαδή από της 1/1/2002 – 31/12/2002 γράφουμε στην στήλη της αναπόσβεστης αξίας το ποσό που προκύπτει από το προηγούμενο έτος, δηλαδή από το έτος 2001 αφαιρούμε την ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ – ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ και προκύπτει 2.000 – 280 = 1.720 . ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

209

Στην επόμενη στήλη των ετησίων αποσβέσεων γράφουμε το ίδιο ποσό με την προηγούμενη χρονιά αφού χρησιμοποιούμε την σταθερή μέθοδο υπολογισμού. Τέλος στην στήλη συνολικές αποσβέσεις γράφουμε το ποσό που προκύπτει από την πρόσθεση της στήλης ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ του 2002 + τις ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ της χρονιάς του 2001 δηλαδή 280 + 280 = 560. Αυτή η διαδικασία ακολουθείτε για όλα τα έτη υπολογισμού απόσβεσης. Αν όμως η επιχείρηση θέλει το τελευταίο έτος υπολογισμού απόσβεσης να αφήσει υπολειμματική αξία 1€ τότε εφόσον το ποσό που προκύπτει είναι μικρότερο από το 10% της αρχικής αξίας, έχει το δικαίωμα να υπολογίσει απόσβεση ή το 320 της αναπόσβεστης αξίας ή το ποσό 280 της ετήσιας απόσβεσης (με βάσει το παράδειγμά μας) και να το εξομοιώσει τον ίδιο χρόνο. Στην πράξη στο τελευταίο έτος δηλαδή 1/1/2008 – 31/12/2008 στην στήλη της αναπόσβεστης αξίας θα γράψουμε το ποσό των 320 και στην στήλη της ετήσιας απόσβεσης θα γράψουμε το ποσό των 319 με αποτέλεσμα στην στήλη της συνολικής απόσβεσης να έχουμε υπόλοιπο 1€ από την αφαίρεση των δυο αυτών ποσών. Όσων αναφορά τις ημερολογιακές εγγραφές, γράφουμε πάντα το ποσό που βρίσκεται στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων ανάλογα με το έτος που θα μας ζητηθεί.

9.11 ΣΤΑΘΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ– ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Στην σταθερή μέθοδο αποσβέσεων η αποσβεστέα αξία είναι σταθερή. Ο υπολογισμός της αποσβεστέας αξίας βρίσκεται από τον εξής τύπο ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΗΣ – ΥΠΟΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ. Όταν δεν υπάρχει η υπολειμματική αξία τότε η αποσβεστέα αξία είναι ίση με την τιμή κτήσης δηλαδή ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ = ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΗΣ. Οι αποσβέσεις είναι ετήσιες, το κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο συνοδεύεται από την δική του καρτέλα που εμφανίζονται τα ποσά των αποσβέσεων κάθε χρόνου. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

210

Η σταθερή μέθοδος εφαρμόζεται για πάγια περιουσιακά στοιχεία που ο συντελεστής είναι σταθερός όπως π.χ. κτηριακές εγκαταστάσεις, έξοδα ύδρευσης, φήμη και πελατεία, άυλα περιουσιακά στοιχεία, κλπ.. Όταν θέλουμε να κάνουμε γρήγορη αντικατάσταση ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου τότε εφαρμόζουμε την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Στην φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού ο συντελεστής είναι σταθερός η απόσβεση θα υπολογιστεί στην καινούργια αποσβεστέα αξία. Δηλαδή αν ο συντελεστής απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι 15%, για να χρησιμοποιήσουμε την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού θα πολλαπλασιάσουμε αυτόν τον συντελεστή Χ 3%. Επομένως ο συντελεστής απόσβεσης ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι 15% Χ 3% = 45% για την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού.

9.12 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Έστω ότι η επιχείρηση GK KARAGIANNIS Α.Ε. αγόρασε ένα μηχάνημα στην τιμή κτήσης 2.934. Το μηχάνημα άρχισε να λειτουργεί στις 1/1/2003. Να υπολογίσετε την απόσβεση αυτού του πάγιου περιουσιακού στοιχείου χρησιμοποιώντας την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Δίνεται ότι ο συντελεστής απόσβεσης για την σταθερή μέθοδο υπολογισμού είναι 15%.

ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 15% Χ 3% = 45% ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ) ΦΘΙΝΟΥΝΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 45%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/1/2003 – 31/12/2003 2.934 1320,30 1.320,30 1/1/2004 – 31/12/2004 1.613,70 726,165 2.046,465 1/1/2005 – 31/12/2005 887,535 399,391 2.445,856 1/1/2006 – 31/12/2006 488,144 219,66 2.665,516 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

211

Η ημερολογιακή εγγραφή που θα κάνει η επιχείρηση τέλος της διαχειριστικής χρήσης του έτους 2003 θα είναι: Λογαριασμός – αιτιολογία

4

3

2

1

Χρέωση

Πίστωση

-------------------------------------------------- 31/12/2003 ------------------------------------------------66.02 Αποσβέσεις μηχανημάτων

1.320,30

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

1.320,30

Στην συνέχεια ενημερώνουμε το γενικό καθολικό:

ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ

66.02 Αποσβέσεις μηχανημάτων Χρέωση

Πίστωση 1.320,30

12.99 Αποσβεσμένα μηχανήματα Χρέωση

Πίστωση 1.320,30

Στην συνέχεια αν αφαιρέσουμε την αναπόσβεστη αξία με την ετήσια απόσβεση της διαχειριστικής περιόδου 1/1/2006 – 31/12/2006 προκύπτει 488,144 – 219,66 = 268,484 < 10% της αρχικής αξίας. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

212

ΦΘΙΝΟΥΝΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 45%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/1/2003 – 31/12/2003 2.934 1320,30 1.320,30 1/1/2004 – 31/12/2004 1.613,70 726,165 2.046,465 1/1/2005 – 31/12/2005 887,535 399,391 2.445,856 1/1/2006 – 31/12/2006 488,144 219,66 2.665,516 1/1/2007 – 31/12/2007 488,144 487,144 1€ Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

Όταν η διαφορά που προκύπτει στην αναπόσβεστη αξία να είναι μικρότερη από το 10%. Μπορεί η επιχείρηση να κάνει απόσβεση την επόμενη χρονιά και να αφήσει υπόλοιπο 1€ (488,144 – 487,144 = 1€) αν θέλει να αφήσει υπολειμματική αξία. Το υπόλοιπο αυτό που προκύπτει ονομάζεται λογιστικό υπόλοιπο.

9.13 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΜΕΘΟΔΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Μεθοδολογία συμπλήρωσης πίνακα αποσβέσεων χρησιμοποιώντας την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Η διαδικασία υπολογισμού απόσβεσης είναι ίδια με αυτή που χρησιμοποιούμε για την σταθερή μέθοδο υπολογισμού με μόνη διαφορά ότι στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων υπολογίζουμε κάθε χρόνο απόσβεση με βάση τον συντελεστή. Δηλαδή στο έτος 1/1/2004 – 31/12/2004 η αναπόσβεστη αξία είναι ίση με την διαφορά του προηγούμενου έτους από την στήλη της ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗΣ ΑΞΙΑΣ – ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ δηλαδή 2.934 – 1.320,30 = 1.613.70 . Αυτό το ποσό τώρα θα το πολλαπλασιάσουμε με το 45% (τον συντελεστή για την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού) επομένως 1.613,70 Χ 45% = 726,125.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

213

Στην στήλη των συνολικών αποσβέσεων θα γράψουμε το ποσό που προκύπτει από την πρόσθεση του ποσού της συνολικής απόσβεσης του έτους 2003 με την στήλη της ετήσια απόσβεσης του έτους 2004, δηλαδή 1.320,30 + 726,165 = 2.046,465. Αυτήν την διαδικασία θα την ακολουθήσουμε για όλα τα στάδια υπολογισμού. Όπως είπαμε και στην προηγούμενη μέθοδο, αν όμως η επιχείρηση θέλει το τελευταίο έτος υπολογισμού απόσβεσης να αφήσει υπολειμματική αξία 1€ τότε εφόσον το ποσό που προκύπτει είναι μικρότερο από το 10% της αρχικής αξίας, έχει το δικαίωμα να υπολογίσει απόσβεση ή το 488,144 της αναπόσβεστης αξίας ή το ποσό 219,66 της ετήσιας απόσβεσης (με βάσει το παράδειγμά μας) και να το εξομοιώσει τον ίδιο χρόνο. Στην πράξη στο τελευταίο έτος δηλαδή 1/1/2007 – 31/12/2007 στην στήλη της αναπόσβεστης αξίας θα γράψουμε το ποσό των 488,144 και στην στήλη της ετήσιας απόσβεσης θα γράψουμε το ποσό των 487,144 με αποτέλεσμα στην στήλη της συνολικής απόσβεσης να έχουμε υπόλοιπο 1€ από την αφαίρεση των δυο αυτών ποσών. Όσων αναφορά τις ημερολογιακές εγγραφές, γράφουμε πάντα το ποσό που βρίσκεται στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων ανάλογα με το έτος που θα μας ζητηθεί.

9.14 ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Υπάρχει περίπτωση σε μια άσκηση να μας δίνουν την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου όχι στις 1/1 αλλά στις 1/3 ή στις 15/3, κλπ., σε αυτήν την περίπτωση για να υπολογίσουμε απόσβεση μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους θα πρέπει να υπολογίσουμε τους μήνες λειτουργίας του μηχανήματος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

214

Παράδειγμα: Μια επιχείρηση αγόρασε ένα μηχάνημα αξία 15.000 το μηχάνημα αυτό αγοράστηκε από την επιχείρηση στις 1/10/2008 και άρχισε να λειτουργεί την ίδια ημερομηνία. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα το πάγιο περιουσιακό στοιχείο άρχισε να λειτουργεί στις 1/10/2008 εμείς στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης θα υπολογίσουμε απόσβεση από 1/10/2008 μέχρι και 31/12/2008. Επομένως οι μήνες λειτουργίας του μηχανήματος είναι 3 μήνες (Οκτώβριο, Νοέμβριος, Δεκέμβριος). Καταρτίζουμε τον πίνακα απόσβεσης του πάγιου περιουσιακού στοιχείου θα έχουμε: Με την χρήσης της σταθερής μεθόδου υπολογισμού (συντελεστής απόσβεσης 12%). ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 12%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/10/2008 – 31/12/2008 15.000 450 450 Στην στήλη της αναπόσβεστης αξίας γράφουμε το ποσό που κοστίζει το πάγιο περιουσιακό στοιχείου που είναι 15.000 , στην στήλη ετήσιες αποσβέσεις θα γράψουμε το εξής ποσό: 15.000 Χ 12% Χ 3/12 = 450. Στην συνέχεια στην στήλη συνολικές αποσβέσεις θα γράψουμε το ποσό 450. Στο επόμενο οικονομικό έτος 2009 στον πίνακα αποσβέσεων θα γράψουμε τα εξής: στην στήλη της αναπόσβεστης αξίας θα γράψουμε το ποσό που προκύπτει από την αφαίρεση του ποσού που βρίσκεται στην στήλη ΑΝΑΠΟΣΒΣΤΗ ΑΞΙΑ – ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ του έτους 2008. Οπότε έχουμε 15.000 – 450 = 14.550 στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων θα γράψουμε το ποσό που προκύπτει από τον υπολογισμό του ποσού 15.000 Χ 12% διότι το πρώτο έτος δεν υπολογίσαμε απόσβεση για όλο το οικονομικό έτος και δεν μπορούμε να υπολογίσουμε στην συνέχει ετήσια απόσβεση βάση της αναπόσβεστης αξίας που προκύπτει από το προηγούμενο έτος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

215

Άρα έχουμε 15.000 Χ 12% = 1.800 θα γράψουμε στην στήλη των ετησίων αποσβέσεων. Στην συνέχεια στην στήλη συνολικές αποσβέσεις θα γράψουμε το ποσό που προκύπτει από το άθροισμα των ποσών 1.800 + 450 = 2.250 ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 12%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/10/2008 – 31/12/2008 15.000 450 450 1/1/2009 – 31/12/2009 14.550 1.800 2.250 Η συμπλήρωση των επόμενων οικονομικών ετών γίνεται με τον ακριβώς ίδιο τρόπο που υπολογίζουμε την απόσβεση με την σταθερή μέθοδο. Αφού πλέον γνωρίζουμε το σταθερό ποσό των ετησίων αποσβέσεων που είναι 18.000 Σε περίπτωση που ζητηθεί να υπολογιστεί απόσβεση με την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού θα ακολουθήσουμε την ίδια διαδικασία με αυτήν που κάναμε για τον υπολογισμό απόσβεσης χρησιμοποιώντας την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού με μόνη διαφορά ότι στο πρώτο έτος θα υπολογίσουμε την απόσβεση μόνο για τους μήνες που λειτούργησε το πάγιο περιουσιακό στοιχείο και για τα επόμενα έτη θα υπολογίσουμε κανονικά την αναπόσβεστη αξία, αλλά η ετήσια απόσβεση θα είναι όπως και στην σταθερή μέθοδο υπολογισμού. Δηλαδή στο δεύτερο οικονομικό έτος θα υπολογίσουμε την αναπόσβεστη αξία με βάση την αρχική αξία του πάγιου περιουσιακού στοιχείου (αναπόσβεστη αξία – ετήσιες αποσβέσεις) και την ετήσια απόσβεση του έτους όχι με την αναπόσβεστη αξία του έτους που προέκυψε από το προηγούμενο έτος αλλά με την αρχική αξία επί τον συντελεστή απόσβεσης για την φθίνουσα μέθοδο υπολογισμού. Συγκεκριμένα έστω ότι έχουμε το προηγούμενο παράδειγμα: Μια επιχείρηση αγόρασε ένα μηχάνημα αξία 15.000 το μηχάνημα αυτό αγοράστηκε από την επιχείρηση στις 1/10/2008 και άρχισε να λειτουργεί την ίδια ημερομηνία. Δίνεται ότι το συντελεστής απόσβεσης για την σταθερή μέθοδο είναι 12%. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

216

ΦΘΙΝΟΥΝΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 36%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/10/2008 – 31/12/2008 15.000 1.350 1.350 Η αναπόσβεστη αξία είναι 15.000 η ετήσια απόσβεση είναι 15.000 Χ 36% Χ 3/12 = 1.350 και τέλος η συνολική απόσβεση είναι 1.350 . Στο επόμενο οικονομικό έτος (έτος 2009) έχουμε: ΦΘΙΝΟΥΝΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ ΠΑΓΙΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 36%) ΕΤΗ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1/10/2008 – 31/12/2008 15.000 1.350 1.350 1/1/2009 – 31/12/2009 13.650 5.400 6.750 1/1/2010 – 31/12/2010 8.250 2.970 9.720 Η αναπόσβεστη αξία προκύπτει από την αφαίρεση του ποσού της στήλης ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ – ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ = 15.000 – 1.350 = 13.650 . Η ετήσια απόσβεση είναι 15.000 Χ 36% = 5.400 Η συνολική απόσβεση είναι ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ (έτους 2008) + ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ (έτους 2009) = 1.350 + 5.400 = 6.750 . Στο επόμενο έτος του 2010 θα έχουμε: αναπόσβεστη αξία 13.650 – 5.400 = 8.250 , ετήσια απόσβεση 2.970 και συνολικές αποσβέσεις 2.970 + 6.750 = 9.720 . Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€). Εμφάνιση των αποσβέσεων στον ισολογισμό Οι αποσβέσεις στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου θα εμφανιστούν στον ισολογισμό είτε προσθετικά από την πλευρά του παθητικού, είτε αφαιρετικά από την πλευρά του ενεργητικού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

217

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ της 31/12/2009 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Πάγιο Μηχανήματα Αποσβεσμένα μηχανήματα

ΠΑΘΗΤΙΚΟ 500.000 - 177.916 322.084

Παρατήρηση: όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

✓Η εικόνα αυτή στα μηχανήματα που εμφανίζονται στον ισολογισμό στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου τα αποσβεσμένα και τα υπολειπόμενα δείχνει την κατοχή των μηχανημάτων που υπάρχουν στην επιχείρηση.

✓Υπάρχει περίπτωση εκτός από τις αποσβέσεις μηχανημάτων, να έχουμε αποσβέσεις σε έπιπλα και σκεύη όλα αυτά θα πραγματοποιηθούν σε διαφορετικές ημερολογιακές έγραφες με το σύνολό τους να καταγράφεται στα αποσβεσμένα και στην συνέχεια την κατηγορία, δηλαδή αν είναι έπιπλα και σκεύη θα καταγραφεί το σύνολό τους στο λογαριασμό αποσβεσμένα έπιπλα και σκεύη.

✓Στην λογιστική υπάρχουν και έξοδα αλλά και δαπάνες. Ο όρος δαπάνες είναι πιο γενικός και έχει να κάνει με ένα πιο ευρύ πεδίο, η δαπάνη δεν είναι αναγκαστικά και έξοδο. Ο όρος δαπάνη έχει να κάνει με το συνολικό ποσό που καταβάλλει η επιχείρηση για οποιαδήποτε ενέργεια π.χ. αγορά. Ενώ έξοδα είναι το μέρος της δαπάνης για την χρήση του π.χ. η πληρωμή του ηλεκτρικού ρεύματος για την χρήση του μηχανήματος. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

218

Η επιχείρηση έχει σαν σκοπό να βρει αυτό το μέρος της δαπάνης όπου και θα το καταγράψει σαν έξοδο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

219

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

220

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Ο Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ – ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

221

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

222

10.1 Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Η αρχή των χρήσεων δηλώνει ότι η κάθε χρήση πρέπει να έχει τα δικά της έξοδα και έσοδα.

1/1

31/12

2009

Έσοδα - Έξοδα που έγιναν σε αυτήν την περίοδο 10.2 ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ (ΕΞΟΔΑ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ) Περίπτωση Ι: Να γίνεται αναφορά σε έναν λογαριασμό π.χ. ενοίκια και στην συνέχεια να γίνεται αναφορά στο λογαριασμό έξοδα επόμενης χρήσης. π.χ. Στο λογαριασμό ενοίκια υπάρχει ποσό 2.000 που αφορά την επόμενη χρήση. Περίπτωση ΙΙ: Να γίνεται αναφορά στον λογαριασμό έξοδα επόμενης χρήσης και στην συνέχεια να γίνεται αναφορά σε έναν άλλο λογαριασμό π.χ. ενοίκια. π.χ. Στο λογαριασμό έξοδα επόμενης χρήσης υπάρχει ποσό 1.000 € που αφορά ενοίκια των δυο πρώτων μηνών του 2008. Με βάση τα παραπάνω οι ημερολογιακές εγγραφές θα γίνουν: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί

Χρέωση

Πίστωση

ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ -----------------------------------------

------------------------------------

Έξοδα επόμενης χρήσης

2.000

Ενοίκια ----------------------------------------Ενοίκια ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

2.000 -----------------------------------1.000 223

Έξοδα επόμενης χρήσης

1.000

Παρατήρηση: Όλες οι τιμές δίνονται σε ευρώ (€).

10.3 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ Υπάρχει περίπτωση κατά τις λογιστικές εγγραφές να προκύψουν κάποια λογιστικά σφάλματα. Σε κάθε περίπτωση η διενέργεια κάποιου λάθους δεν επιτρέπει την διόρθωση με σβήσιμο ή ξύσιμο των λογιστικών βιβλίων της επιχείρησης, αλλά μόνο με λογιστικό τρόπο διόρθωσης. Λάθη ημερολογιακών εγγραφών & τρόποι διόρθωσης. Η επιχείρηση αγοράζει έπιπλα αξίας 1.000 ευρώ τοις μετρητοίς. Ο λογιστής της επιχείρησης πραγματοποίησε λανθασμένη ημερολογιακή εγγραφή η οποία είχε ως εξής: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί -----------------------------------------

Χρέωση

Πίστωση

------------------------------------

Εμπορεύματα

1.000

Προμηθευτές

1.000

Στην συνέχεια ο λογιστής θα πραγματοποιήσει μια διορθωτική εγγραφή η οποία έχει ως εξής: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί ----------------------------------------Προμηθευτές Εμπορεύματα ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Χρέωση

Πίστωση

-----------------------------------1.000 1.000 224

ακύρωση ημερολογιακού άρθρου Η διόρθωση αυτή λέγεται «ολικός αντιλογισμός». Η σωστή ημερολογιακή εγγραφή είναι η εξής: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Λογαριασμοί ----------------------------------------Έπιπλα και σκεύη Ταμείο

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Χρέωση

Πίστωση

-----------------------------------1.000 1.000

225

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

226

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11Ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Γ.Λ.Σ.)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

227

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

228

11.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Το γενικό λογιστικό σχέδιο είναι ένα ευανάγνωστο σχέδιο κωδικοποιημένων λογαριασμών που ισχύει για δημόσιες υπηρεσίες, ιδιωτικές επιχειρήσεις, κοινωφελή ιδρύματα, κλπ.. Το λογιστικό σχέδιο περιλαμβάνει την κωδικοποίηση των λογαριασμών και την κατάταξή του σε κατηγορίες. Το λογιστικό σχέδιο περιλαμβάνει 8 ομάδες που και χωρίζονται στους λογαριασμούς του ενεργητικού και στους λογαριασμούς του παθητικού καθώς και οι δυο τελευταίες ομάδες περιλαμβάνουν λογαριασμούς αναλυτικής λογιστικής και λογαριασμούς τάξεως. Συγκεκριμένα η πρώτη κατηγορία του λογιστικού σχεδίου περιλαμβάνει τους λογαριασμούς του ισολογισμού που περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί του ενεργητικού καθώς και οι λογαριασμοί του παθητικού. Ο λογαριασμός του ενεργητικού περιλαμβάνει τους λογαριασμούς του παγίου ενεργητικού (ομάδα 1η), των αποθεμάτων (ομάδα 2η), των απαιτήσεων και των διαθεσίμων (ομάδα 3η). Ο λογαριασμός του παθητικού περιλαμβάνει λογαριασμούς της καθαρής θέσης – προβλέψεων (ομάδα 4η) και μακροπροθέσμων (ομάδα 4η) – βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων (ομάδα 5η). Στην συνέχεια το γενικό λογιστικό σχέδιο περιλαμβάνει λογαριασμούς εκμετάλλευσης, ο λογαριασμός αυτός περιλαμβάνει οργανικά έξοδα κατ’ είδος (ομάδα 6η) και οργανικά έσοδα κατ’ είδος (ομάδα 7η). Στην συνέχεια εκτός από τον λογαριασμό εκμετάλλευσης υπάρχει ο λογαριασμός αποτελεσμάτων (ομάδα 8η). Τέλος το λογιστικό σχέδιο περιλαμβάνει και τους λογαριασμούς αναλυτικής λογιστικής εκμετάλλευσης (λογαριασμούς κατά προορισμό) (ομάδα 9η) και λογαριασμούς τάξεως (ομάδα 10η ή 0). Όλα τα παραπάνω αναλύονται στον παρακάτω πρωτοβάθμιων λογαριασμών του γενικού λογιστικού σχεδίου.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

πίνακα

των

229

ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ

ΟΜΑΔΑ 1η

ΟΜΑΔΑ 2η

ΟΜΑΔΑ 3η

ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ – ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ – ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ 4η

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ 5η

10 Εδαφικές εκτάσεις

20 Εμπορεύματα

30 Πελάτες

40 Κεφάλαιο

50 Προμηθευτές

11 Κτήρια – Εγκαταστάσεις κτιρίων, τεχνικά έργα

21 Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή

31 Γραμμάτια εισπρακτέα

41 Αποθεματικά – Διαφορές Αναπροσαρμογής

51 Γραμμάτια πληρωτέα

12 Μηχανήματα – Τεχνικές εγκαταστάσεις Λοιπός Μηχανολογικός εξοπλισμός

22 Υποπροϊόντα και Υπολείμματα

32 Παραγγελίες στο εξωτερικό

42 Αποτελέσματα εις Νέο

52 Τράπεζες λογαριασμοί βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων

13 Μεταφορικά μέσα

23 Παραγωγή σε εξέλιξη (Προϊόντα κλπ. στο στάδιο της κατεργασίας)

33 Χρεώστες διάφοροι

43 Ποσά προορισμένα για αύξηση του κεφαλαίου

53 Πιστωτές διάφοροι

34 Χρεόγραφα

44 Προβλέψεις

54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη

35 Λογαριασμοί διαχείρισης προκαταβολών και πιστώσεων 36 Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού

45 Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις

55 Ασφαλιστικοί οργανισμοί

46…………………………………

56 Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού

14 Έπιπλα και Λοιπός εξοπλισμός 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσης παγίων στοιχείων

24 Πρώτες και βοηθητικές Ύλες – Υλικά συσκευασίας 25 Αναλώσιμα υλικά

16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης

26 Ανταλλακτικά Παγίων στοιχείων

17 …………………………….

27…………………………………

37……………………………….

47…………………………………

57……………………………………..

18 Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις

28 Είδη συσκευασίας

38 Χρηματικά διαθέσιμα

48 Λογαριασμοί συνδέσμου με τα υποκαταστήματα

58 Λογαριασμοί περιοδικής κατανομής

18 Πάγιο ενεργητικό Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

29 Αποθέματα Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

39 Απαιτήσεις και διαθέσιμα υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

49 Προβλέψεις – Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

59 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

230

ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΚΜΕΤΑΚΕΥΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ

ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΟΜΑΔΑ 6η

ΟΜΑΔΑ 7η

ΟΜΑΔΑ 8η

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ (ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ) ΟΜΑΔΑ 9η

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΗΣ

ΟΜΑΔΑ 10η ή 0

60 Αμοιβές και Έξοδα προσωπικού

70 Πωλήσεις εμπορευμάτων

80 Γενική εκμετάλλευση

90 Διάμεσοι αντικριζόμενοι λογαριασμοί

00

61 Αμοιβές και έξοδα τρίτων

71 Πωλήσεις προϊόντων έτοιμων και ημιτελών

81 Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα

91 Ανακατάταξη αγορών εξόδων και εσόδων

01 Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία

62 Παροχές τρίτων

72 Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστοι υλικού

82 Έξοδα και έσοδα προηγουμένων χρήσεων

92 Κέντρα (θέσεις) κόστους

63 Φόροι – Τέλη

73 Πωλήσεις υπηρεσιών (έσοδα από παροχή υπηρεσιών)

83 Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους

93 Κόστος παραγωγής (παραγωγή σε εξέλιξη)

02 Χρωστικοί λογαριασμοί εγγυήσεων & εμπράγματων ασφαλειών 03 Απαιτήσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις

64 Διάφορα έξοδα

74 Επιχορηγήσεις και διάφορα έσοδα πωλήσεων

94 Αποθέματα

04 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών χρεωστικοί

65 Τόκοι και συναφή έξοδα

75 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών

84 Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων 85 Αποσβέσεις παγίων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος

95 Αποκλίσεις από το πρωτότυπο κόστος

05 Δικαιούχοι αλλότριων περιουσιακών στοιχείων

66 Αποσβέσεις παγίων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος

76 Έσοδα κεφαλαίων

86 Αποτελέσματα χρήσης

96 Έσοδα – Μικτά αναλυτικά αποτελέσματα

06 Πιστωτικοί λογαριασμοί εγγυήσεων & εμπράγματων ασφαλειών

67 ………………………………

77 …………………………….

87………………………………….

68 Προβλέψεις εκμετάλλευσης

78 Ιδιοπαραγωγή παγίων και χρησιμοποιημένες προβλέψεις εκμετάλλευσης

88 Αποτελέσματα προς διάθεση

97 Διάφορες ενσωματώσεις και καταλογισμού 98 Αναλυτικά αποτελέσματα

07 Υποχρεώσεις από αμφοτεροβαρής συμβάσεις 08 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών πιστωτικοί

69 Οργανικά έξοδα κατ’ είδος υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

79 Οργανικά έσοδα κατ’ είδος υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

89 Ισολογισμός

99 Εσωτερικές διασυνδέσεις

09 Λογαριασμοί τάξης υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

(όμιλος λογαριασμών)

231

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

232

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

233

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

234

ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ

ΟΜΑΔΑ 1η

ΟΜΑΔΑ 2η

ΟΜΑΔΑ 3η

ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ – ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ – ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ 4η

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ 5η

10 Εδαφικές εκτάσεις

20 Εμπορεύματα

30 Πελάτες

40 Κεφάλαιο

50 Προμηθευτές

11 Κτήρια – Εγκαταστάσεις κτιρίων, τεχνικά έργα

21 Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή

31 Γραμμάτια εισπρακτέα

41 Αποθεματικά – Διαφορές Αναπροσαρμογής

51 Γραμμάτια πληρωτέα

12 Μηχανήματα – Τεχνικές εγκαταστάσεις Λοιπός Μηχανολογικός εξοπλισμός

22 Υποπροϊόντα και Υπολείμματα

32 Παραγγελίες στο εξωτερικό

42 Αποτελέσματα εις Νέο

52 Τράπεζες λογαριασμοί βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων

13 Μεταφορικά μέσα

23 Παραγωγή σε εξέλιξη (Προϊόντα κλπ. στο στάδιο της κατεργασίας)

33 Χρεώστες διάφοροι

43 Ποσά προορισμένα για αύξηση του κεφαλαίου

53 Πιστωτές διάφοροι

34 Χρεόγραφα

44 Προβλέψεις

54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη

35 Λογαριασμοί διαχείρισης προκαταβολών και πιστώσεων 36 Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού

45 Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις

55 Ασφαλιστικοί οργανισμοί

46…………………………………

56 Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού

14 Έπιπλα και Λοιπός εξοπλισμός 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσης παγίων στοιχείων

24 Πρώτες και βοηθητικές Ύλες – Υλικά συσκευασίας 25 Αναλώσιμα υλικά

16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης

26 Ανταλλακτικά Παγίων στοιχείων

17 …………………………….

27…………………………………

37……………………………….

47…………………………………

57……………………………………..

18 Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις

28 Είδη συσκευασίας

38 Χρηματικά διαθέσιμα

48 Λογαριασμοί συνδέσμου με τα υποκαταστήματα

58 Λογαριασμοί περιοδικής κατανομής

18 Πάγιο ενεργητικό Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

29 Αποθέματα Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

39 Απαιτήσεις και διαθέσιμα υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

49 Προβλέψεις – Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

59 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

235

ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΚΜΕΤΑΚΕΥΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ

ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΤ’ ΕΙΔΟΣ

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΟΜΑΔΑ 6η

ΟΜΑΔΑ 7η

ΟΜΑΔΑ 8η

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ (ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ) ΟΜΑΔΑ 9η

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΗΣ

ΟΜΑΔΑ 10η ή 0

60 Αμοιβές και Έξοδα προσωπικού

70 Πωλήσεις εμπορευμάτων

80 Γενική εκμετάλλευση

90 Διάμεσοι αντικριζόμενοι λογαριασμοί

00

61 Αμοιβές και έξοδα τρίτων

71 Πωλήσεις προϊόντων έτοιμων και ημιτελών

81 Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα

91 Ανακατάταξη αγορών εξόδων και εσόδων

01 Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία

62 Παροχές τρίτων

72 Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστοι υλικού

82 Έξοδα και έσοδα προηγουμένων χρήσεων

92 Κέντρα (θέσεις) κόστους

63 Φόροι – Τέλη

73 Πωλήσεις υπηρεσιών (έσοδα από παροχή υπηρεσιών)

83 Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους

93 Κόστος παραγωγής (παραγωγή σε εξέλιξη)

02 Χρωστικοί λογαριασμοί εγγυήσεων & εμπράγματων ασφαλειών 03 Απαιτήσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις

64 Διάφορα έξοδα

74 Επιχορηγήσεις και διάφορα έσοδα πωλήσεων

94 Αποθέματα

04 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών χρεωστικοί

65 Τόκοι και συναφή έξοδα

75 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών

84 Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων 85 Αποσβέσεις παγίων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος

95 Αποκλίσεις από το πρωτότυπο κόστος

05 Δικαιούχοι αλλότριων περιουσιακών στοιχείων

66 Αποσβέσεις παγίων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος

76 Έσοδα κεφαλαίων

86 Αποτελέσματα χρήσης

96 Έσοδα – Μικτά αναλυτικά αποτελέσματα

06 Πιστωτικοί λογαριασμοί εγγυήσεων & εμπράγματων ασφαλειών

67 ………………………………

77 …………………………….

87………………………………….

68 Προβλέψεις εκμετάλλευσης

78 Ιδιοπαραγωγή παγίων και χρησιμοποιημένες προβλέψεις εκμετάλλευσης

88 Αποτελέσματα προς διάθεση

97 Διάφορες ενσωματώσεις και καταλογισμού 98 Αναλυτικά αποτελέσματα

07 Υποχρεώσεις από αμφοτεροβαρής συμβάσεις 08 Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών πιστωτικοί

69 Οργανικά έξοδα κατ’ είδος υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

79 Οργανικά έσοδα κατ’ είδος υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

89 Ισολογισμός

99 Εσωτερικές διασυνδέσεις

09 Λογαριασμοί τάξης υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων

(όμιλος λογαριασμών)

(όμιλος λογαριασμών)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

(όμιλος λογαριασμών)

236

Σημειώσεις

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

237

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

238

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

239

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

240

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

241

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

242