Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 20-21.3.2021 | Αρ. Φύλλου 1515 by 21aristera

Με πρωτοφανείς διαδηλώσεις και διάθεση συνέχειας

Συρροή κρουσμάτων κορονοϊού στον «Σκλαβενίτη»

Βασανιστήρια, απειλές και «ομερτά» από την ΕΛΑΣ

> σελ. 3, 8

> σελ. 21

> σελ. 20

Η Άνοιξη των γειτονιών

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

‣ www.prin.gr

€2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

ΕΤΟΣ 30ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.515

Κυβερνητικό έγκλημα: Ασφυξία λαού και ΕΣΥ

αταγώδης και δραματική για τον λαό είναι η αποτυχία της εγκληματικής πολιτικής της κυβέρνησης. Τα κρούσματα καλπάζουν, οι ΜΕΘ έχουν ήδη ξεχειλίσει, σημειώθηκε ρεκόρ διασωληνωμένων πολλοί εκ των οποίων περιμένουν ένα κρεβάτι σε μονάδα εντατικής, τα νοσοκομεία, ειδικά στην Αττική, βρίσκονται στο κόκκινο, σε πολλά δεν επαρκεί το οξυγόνο(!), με τελικό αποτέλεσμα οι νεκροί από κορονοϊό να είναι περίπου 50 καθημερινά! Κι όλα αυτά μετά από σχεδόν πέντε μήνες lockdown, το οποίο τις τελευταίες εβδομάδες έγινε ιδιαίτερα αυστηρό. Πρόκειται για καραμπινάτη χρεοκοπία των απαγορεύσεων και του εγκλεισμού, την οποία οι μαχόμενοι υγειονομικοί και η αντικαπιταλιστική Αριστερά είχαν υπογραμμίσει από τους πρώτους μήνες της πανδημίας. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να προχωρήσει σε γενική επίταξη χωρίς αποζημίωση των μεγάλων

Πρόσφυγεςς

επιχειρήσεων της ιδιωτικής υγείας και διαπραγματεύεται αισχρά μαζί τους με όρους κερδοφορίας. Τα κυβερνητικά στελέχη και οι κυβερνητικοί ειδικοί κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν τι φταίει, καθώς από το σκεπτικό τους λείπουν τα μαζικά τεστ, η ιχνηλάτηση, τα μέτρα στους χώρους εργασίας και στις συγκοινωνίες. Ο λαός ασφυκτιά, όχι μόνο γιατί του λείπει η δημόσια υγεία, αλλά γιατί λείπει η ελευθερία, γιατί είναι κλειστή η εκπαίδευση και ο πολιτισμός, γιατί περιορίζεται η ζωή, αναπτύσσεται η φτώχεια και έρχονται νέα μέτρα. Η κυβέρνηση προκλητικά προετοιμάζει άρση κάποιων περιορισμών, όχι γιατί θέλει να αλλάξει ρότα αλλά για να μην αλλάξει η πολιτική — να εκτονωθεί η έντονη δυσαρέσκεια του κόσμου και να προετοιμαστεί το άνοιγμα της αγοράς. Το πρόβλημα γι’ αυτούς είναι πως όλο και περισσότεροι ψάχνουν για το πώς θα τινάξουν το καπάκι και όχι για βαλβίδες εκτόνωσης… >>> σελ. 5, 19

Αφιέρωμα

Γράφουν: Δ. Γρηγορόπουλος, Γ. Κρεασίδης, Β. Μηνακάκης, Γ. Μιχαηλίδης, Κ. Παλούκης, Ν. Πελεκούδας, Χ. Ρέππας

Ξεχασμένοι στο έλεος της πανδημίαςς

Επανάσταση 1821: Κινητήριες δυνάμεις και αστικοί μύθοι

Πρόσφυγες μιλούν στο Πριν. «Αόρατοι» δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Αντιμέτωποι με την πανδημία χωρίς εμβόλια, δίχως δικαιώματα απέναντι στο γραφειοκρατικό «τέρας». Απάντηση με μαζικές διαδηλώσεις στις 20 Μαρτίου. >>> σελ. 5, 17

Το κοινωνικό υπόβαθρο του απελευθερωτικού αγώνα, ο ρόλος της αστικής τάξης, των φεουδαρχών και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Η επίδραση των δημοκρατικών ιδεών, ο ρόλος της Ιερής Συμμαχίας. Οθωμανική αυτοκρατορίαο μεγάλος ασθενής. Ο αντιδραστικός ρόλος της εκκλησίας. Η συζήτηση στο ΣΕΚΕ για το χαρακτήρα της επανάστασης. Η ένταξη του 1821 στην αστική εθνική αφήγηση και οι εκδοχές ευρωπαϊστών και εθνικιστών. >>> σελ. 9-16

Με ορμή από τη… Σούδα στην παρέλαση! Μια πανάκριβη μιλιταριστική «πανδαισία» ετοιμάζει η κυβέρνηση και τα αρμόδια επιτελεία για τη στρατιωτική παρέλαση της 25ης Μαρτίου. Εν μέσω πανδημίας και με το ΕΣΥ στα πρόθυρα της κατάρρευσης, η κοστοβόρος «φιέστα» εμπλέκει στη διοργάνωσή της πλήθος αξιωματικών και φαντάρων και φυσικά αστυνομικών, που αναμένεται να καταλάβουν ξανά το κέντρο της Αθήνας. Με το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ» να δένει στη βάση της Σούδας και αεροσκάφη των ΗΠΑ να συνοδεύουν πιθανώς στον αττικό ουρανό τα πρωτοεμφανιζόμενα Rafale, η παρέλαση για τα 200 χρόνια της επανάστασης επιδιώκεται να στείλει επιθετικό μήνυμα ισχύος και συμπόρευσης με τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Η δεύτερη ματιά

editorial

Κίμων Ρηγόπουλος

Κατάργηση τώρα των σωμάτων καταστολής!

Τώρα που το κράτος αδυνατεί να αποσπάσει, έστω και εκβιασμένη, τη συναίνεση του πολίτη, είναι η ώρα που θα πρέπει να του σπάσει τα κόκκαλα, την αυτοεκτίμηση και τον τσαμπουκά του. Η αντίσταση στην κρατική τρομοκρατία είναι μια ηθική επιλογή που συμπίπτει με την ταξική στράτευση.

Η έξαρση της αστυνομικής βίας έχει γίνει εξόφθαλμη. Η κυβέρνηση της ΝΔ κραδαίνει το «κρατικό μονοπώλιο της βίας», δικαιολογεί την καταστολή με το «νόμος και τάξη», παρουσιάζει όμως και Λευκές Βίβλους, εμφανίζοντας τα ΜΑΤ ως «λευκές περιστερές». Τα αστικά κόμματα (ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.) μιλούν για «λειψή εκπαίδευση» ή «μεμονωμένα περιστατικά». Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε συναινετική εκλογή της ηγεσίας της ΕΛΑΣ, μέσω της βουλής. Η ρεφορμιστική Αριστερά μιλά για «εκδημοκρατισμό της αστυνομίας» και άλλες τέτοιες γλυκερές αυταπάτες…

Κρατική τρομοκρατία και «ευαίσθητες ψυχές»

Η μακρόχρονη εμπειρία της ταξικής πάλης έχει δείξει πως η αστυνομία βρίσκεται στον πυρήνα των μηχανισμών καταστολής του αστικού κράτους, με κύρια αποστολή την καταπολέμηση του «εσωτερικού εχθρού», δηλαδή πρωτίστως του εργατικού λαϊκού κινήματος και της επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς. Ακόμα κι όταν το μεγαλείο του απελευθερωτικού αγώνα το 1941-44 οδήγησε αρκετούς απλούς αστυνομικούς στο ΕΑΜ, αυτοί εκκαθαρίστηκαν με την πρώτη ευκαιρία. Το εργατικό λαϊκό κίνημα διεκδικεί πρώτα και κύρια το δικαίωμα να αγωνίζεται, καταλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερο «χώρο», αμφισβητεί το μονοπώλιο βίας του αστικού κράτους και συνολικά την αστική κυριαρχία, προωθεί τη συγκρότηση του οργανωμένου λαού για να επιβάλει τη θέλησή του. Διαμορφώνει τους όρους για την επαναστατική ανατροπή, το τσάκισμα του αστικού κράτους και την εργατική δημοκρατία. Στο πλαίσιο αυτού του αγώνα απαιτεί άμεσα, μεταξύ άλλων, την κατάργηση όλων των κατασταλτικών αστυνομικών σωμάτων και μηχανισμών (ΔΡΑΣΗ, ΜΑΤ, «Αίας», Πανεπιστημιακή Αστυνομία κ.α.). Την άμεση απαγόρευση χημικών όπλων και βομβών κρότου-λάμψης. Την απομάκρυνση της αστυνομίας και των ασφαλιτών από τις κινητοποιήσεις. Την κατάργηση του νόμου για τις διαδηλώσεις και των απαράδεκτων περιορισμών στο όνομα της πανδημίας.

Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

ισόβιος συνδικαλιστής της μεγάλης των μπάτσων σχολής Μπαλάσκας, μειλίχιος, νηφάλιος και είρων, σε τηλεοπτική συζήτηση σχετική με τις «ακρότητες» και την «υπερβολική βία» των αστυνομικών, είπε: «Είμαι τριάντα χρόνια στο σώμα. Έχω υπηρετήσει επί κυβερνήσεων Αντρέα, Σημίτη, Καραμανλή, Γιώργου Παπανδρέου, Σαμαρά, Τσίπρα και Μητσοτάκη. Η αστυνομία αυτή ήταν και αυτή θα είναι». Με λόγο κυνικό και χωρίς κανένα ενδοιασμό κονιορτοποίησε τα ευχολόγια εκείνων των «ευαίσθητων ψυχών», που καταδικάζουν τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται. Μιλάω για εκείνους που προσπαθούν επίμονα να μας πείσουν ότι η υπέρμετρη αστυνομική βία δεν είναι η ακριβής αποστήθιση του ρόλου της αστυνομίας, αλλά «μεμονωμένα περιστατικά», μια συγκυριακή δηλαδή αστοχία, η οποία οφείλεται σε κάποιους θερμοκέφαλους και ανεκπαίδευτους στα δημοκρατικά ιδεώδη αστυνομικούς. Στα στρατευμένα έως ασφυξίας κανάλια παίζουν και ξαναπαίζουν το μονόπρακτο: «Αστυνομικός σώζει τη ζωή σε πολίτη που έχασε τις αισθήσεις του». Τα λεβεντόπαιδα της ∆ΡΑΣΗΣ εμφανίζονται ως απείθαρχοι μηχανόβιοι βιντεοκασέτας του ‘80, που παρεκτρέπονται καμιά φορά και επιτίθενται στα υποσύνολα για το καλό του συνόλου. ∆εν είναι η αιχμή του κατασταλτικού αστικού δόρατος με συγκεκριμένη και επεξεργασμένη αποστολή, αλλά τα φάλτσα όργανα μιας φιλαρμονικής που παιανίζει για την αναψυχή και την ασφάλειά μας. «Αφού δεν με σέβεσαι, θέλω να με φοβάσαι», βρυχάται το κράτος. Τώρα που, διάτρητο και απροσχημάτιστα εχθρικό, το κράτος αδυνατεί να αποσπάσει έστω και εκβιασμένη τη συναίνεση του πολίτη, είναι η ώρα που θα πρέπει να του σπάσει τα κόκκαλα, την αυτοεκτίμηση και τον τσαμπουκά του.

Τα μετεμφυλιακά φοβικά σύνδρομα της αριστεράς καταλήγουν πάντοτε σε έναν τρομώδη όρκο αστικής νομιμοποίησης

Αν η ιστορία, όπως λένε, κινείται από τον πόθο των ανθρώπων για αναγνώριση, το ζήτημα είναι το πώς θέλουμε να μας αναγνωρίζουν. Ένας σιδηρόφρακτος μπάτσος επιδιώκει να αναγνωριστεί δέρνοντας και τρομοκρατώντας ό, τι έμψυχο κινείται. Ένας ελεύθερος άνθρωπος θέλει να αναγνωρίσει τον εαυτό του και να αναγνωριστεί στον δρόμο του αγώνα για ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η ανάγκη για αναγνώριση επομένως διατρέχει την ιστορία και παραμένει μια ζωτική επιβεβαίωση της ύπαρξής μας, από κάποιους όμως ως παράσημο ανθρωπιάς ενώ από κάποιους άλλους ως ενταφιασμός της. Η αντίστασή μας στην κρατική τρομοκρατία είναι μια ηθική επιλογή που συμπίπτει με την ταξική στράτευσή μας. Το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού καρπίζει με την ταξική καλλιέργειά του. Η επιχείρηση να εμπεδωθεί ως μονοκαλλιέργεια ο συμβατός με τη βαρβαρότητα άνθρωπος, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το αποτρόπαιο μάς χτυπάει απειλητικά την πόρτα και κινδυνεύουμε να μας βρει με τις παντόφλες. Τα μετεμφυλιακά φοβικά σύνδρομα της αριστεράς που καταλήγουν πάντοτε σε έναν τρομώδη όρκο της αστικής νομιμοποίησής

μας, δεν οδηγούν πια σε έναν αγώνα από καλύτερες θέσεις. Αντίθετα, αποδυναμώνουν αν δεν εξαϋλώνουν το ανατρεπτικό πρόταγμα της εποχής μας, αγοράζοντας χρόνο επιβίωσης χωρίς ζωή. Προβοκάτορας δεν είναι αυτός που απαντά στην αστυνομική βία και οργανώνει αυτοσχεδιάζοντας την ανάγκη του για αυτοάμυνα. Προβοκάτορας είναι αυτός που βαπτίζει τους πάντες προβοκάτορες, σπέρνοντας την καχυποψία και την ηττοπάθεια, για να διαφυλάξει από το «εκτός γραμμής» το μίζερο πολιτικό χωραφάκι του. «Όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην», κηρύττει ο χριστιανισμός. Εμείς συμφωνούμε; Αν όχι και επειδή δεν έχουμε όλοι μαγαζί franchise του ίδιου προϊόντος, επείγει να το διατυπώσουμε καθαρά και έμπρακτα. Τώρα που οι ταξικές αντιθέσεις σφραγίζονται στον δρόμο, τώρα που νέοι άνθρωποι ανακαλύπτουν την ανάγκη ενός αγωνιστικού συνδικαλισμού –βλέπε ΣΕΗ– και ζητούν μια ολιστική διέξοδο από την φτήνια της συναλλαγής υπέρ πάρτης τους, τώρα που οι λέξεις: τάξεις, καπιταλισμός, βαρβαρότητα δεν είναι τα ξεχασμένα λήμματα ενός άχρηστου εννοιολογικού λεξικού, είναι η ώρα να απαιτήσουμε και από εμάς τους ίδιους κάτι πιο δύσβατο από την πεπατημένη. Ας δοκιμάσουμε λοιπόν να ενοποιήσουμε τα αιτήματα των κινημάτων, ιδίως αυτά που χάσκουν αιωνίως χωριστικά, στο ενιαίο σώμα ανατροπής του γεννήτορά τους. Ας δοκιμάσουμε να αναδείξουμε έμπρακτα την πραγματική φύση του αστικού κράτους. Και επειδή, κατά τον Ησίοδο, παιδιά της Στυγός είναι η Βία, το Κράτος, ο Ζήλος και η Νίκη, ας αντιπαρατεθούμε με την Κρατική Βία έχοντας τον Ζήλο (πάθος) του ιστορικού δίκιου μας ως τη Νίκη. Έτσι δεν γράφεται η ιστορία; Όταν γίνεται γραφή και αίτημα του βιώματός μας.

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023 ‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα

Το θέμα

Γειτονιές Δημήτρης Σταμούλης

ι εντυπωσιακές σε όγκο, παλμό και πολιτικά συνθήματα, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις του περασμένου Σαββατοκύριακου σε πολλές γειτονιές απέδειξαν με εκκωφαντικό τρόπο ότι αλλάζει ραγδαία το κοινωνικό σκηνικό στη χώρα και η κυβέρνηση πληρώνει το τίμημα της υπεροψίας της. Παρά το σκληρό lockdown στα δικαιώματα, την τρομοκρατική «δράση» των δυνάμεων καταστολής, τους βασανισμούς συλληφθέντων στη ΓΑΔΑ, νέοι και νέες, μαθητές, φοιτητές, οικογένειες, βγήκαν μαζικά σε πλατείες και δρόμους, αντιδρώντας στο πρωτοφανές κύμα κρατικής τρομοκρατίας και ποδηγέτησης των ελευθεριών από την κυβέρνηση. Σχεδόν σε όλα τα διαμερίσματα του δήμου Αθήνας, από τον Πειραιά μέχρι το Ίλιο και την Πετρούπολη, και από την Αγία Παρασκευή μέχρι το Ελληνικό, δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν. Το ίδιο κλίμα και στην περιφέρεια, από τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, μέχρι την Ηγουμενίτσα και τη Σητεία, και από τη Δράμα μέχρι τη Σάμο. Σε πολλές γειτονιές οι διαδηλώσεις είχαν έως 2.000 ή και 3.000 άτομα, αλλού έγιναν πορείες χωρίς να είναι προγραμματισμένες, ενώ τον τόνο και το πάθος σχεδόν παντού τα έδινε η νεολαία. Ήταν τέτοιο το μέγεθος των διαδηλώσεων που επέβαλε να γίνουν… ορατές και από τα συστημικά ΜΜΕ. Καταρρίφθηκε με πάταγο ο κυβερνητικός μύθος περί… μεταφερόμενων ομάδων «εξτρεμιστών» και «ακροαριστερών». Ήταν ο κόσμος των γειτονιών που φώναξε «πονάω» και διαδήλωσε «ως εδώ!». Τα πολύχρωμα «ποτάμια» της οργής έτυχαν της θετικής αποδοχής ευρύτερων κοινωνικών τμημάτων. Χειροκροτήματα από τα μπαλκόνια, κορναρίσματα οδηγών, χαμόγελα στα πεζοδρόμια. Ακόμα και οργανωμένοι οπαδοί ομάδων βάδισαν δίπλα σε σωματεία και αριστερές οργανώσεις, όπως οι Φενταγίν του Περιστερίου και όχι μόνο. Αυτό το κοινωνικό «τσουνάμι» δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Ακολούθησε την Τετάρτη, για πρώτη φορά, μια τόσο μαζική διαδήλωση με αιχμή τη δημόσια υγεία και διοργανωτές ΟΕΝΓΕ και ΠΟΕΔΗΝ, με συμμετοχή πολλών εργατικών πρωτοβάθμιων σωματείων, δυνάμεων του ΠΑΜΕ, φοιτητικών συλλόγων με διαφορετικές συγκεντρώσεις κ.α. Είχε προηγηθεί νέα μεγάλη φοιτητική διαδήλωση κατά του ψηφισθέντος αντιδραστικού νόμου Κεραμέως- Χρυσοχοίδη, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα καταγράφεται μια σταθερή ανοδική συμμετοχή κόσμου σε διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις. Με τέτοια μαζική συμμετοχή, κάθε σκέψη «παρέμβασης» των αστυνομικών δυνάμεων μπήκε στο συρτάρι. Πουθενά δεν τόλμησαν να εμφανίσουν ΜΑΤ και

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Μάρτης ξεσηκωμού κόντρα στους… γδάρτες δικαιωμάτων ▸ Πλημμύρισαν οι δρόμοι σε πολλές γειτονιές από πρωτοφανείς διαδηλώσεις, σαρώνοντας το αφήγημα της κυβέρνησης

Δράση απέναντι σε διαδηλωτές. Αυτό για το ΜεΡΑ25, ούτε λόγος, αφού σε γειαποτελεί τρανή απόδειξη του πώς μπορεί τονιές ή σωματεία είναι ανύπαρκτο. να σπάσει η κρατική καταστολή, αλλά και Στην προσπάθεια να εκφραστεί η να ηττηθεί η κυβερνητική απαγόρευση αγωνία και η οργή του κόσμου και της στη διαδήλωση. Με τη μεγάλη και συντονεολαίας πρωτοστάτησε ένας αστερισμός νισμένη κινητοποίηση λαού και νεολαίας, αγωνιστικών ριζοσπαστικών συλλογικομε αντικυβερνητικό πολιτικό πλαίσιο και τήτων γειτονιών, εργατικές λέσχες, αντισυνθήματα, με γραμμή συνολικής ρήξης καπιταλιστικές κινήσεις πόλης, αλλά και με τους πυλώνες της αστικής πολιτικής οι δυνάμεις της μαχόμενης, αντικαπιταστην υγεία, την παιδεία, τις λαϊκές ελευλιστικής Αριστεράς, το ΝΑΡ και η νΚΑ, θερίες. Όχι με μεμονωμένες ενέργειες ή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οργανώσεις της εξωκοινοατομικές μορφές βίας. βουλευτικής Αριστεράς και της αυτονομίΗ κυβέρνηση από τη μεριά της φοβούας. Αυτές οι δυνάμεις έδωσαν την «πλατμενη το ανερχόμενο ρεύμα αμφισβήτηφόρμα» να εκφραστεί όλο αυτό το κοινωσης της πολιτικής της, επιλέγει το στόχο νικό ρεύμα, η αντιπολίτευση των κάτω, που τη… συμφέρει. Πίσω από όλα… κρύγι αυτό και φοβάται η κυβέρνηση και το βεται ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη ΝΔ και τα μιντισύστημα αυτό το κίνημα που ξεπρόβαλε ακά παπαγαλάκια της, κάτι που αποτεορμητικά στο προσκήνιο. λεί το πιο «σύντομο ανέκδοτο», αφού κιΔεν είναι τυχαίο ότι εμφανίζουν και νηματικά η «αξιωματική αντιπολίτευση» δυνάμεις της ακροδεξιάς να «φλερτάείναι άφαντη! Είναι για γέλια η ανακοίρουν» με τις διεργασίες αυτές. Η ακροδενωση της ΝΔ που κατηγορεί για… «αντιξιά Δημοκρατία έγραψε ότι «η πάνδημη ΡΙΖΑ και εξέγερ της γειτονιάς” τροκυβερνητικό αγώνα» τον ΣΥΡΙΖΑ “εξέγερση μάζ για δήθεν καλέσματά του «σε μάζει την κυβέρνηση», ες π 31 πορείες»! Λίγες δεκάδες προσπάθησε να «βαφτίμελών του παραβρέθηκαν σει» ακομμάτιστους Στις πορείες σε κάποιες από αυτές και τους διαδηλωτές και πρωτοστάτησαν μάλιστα στα… μουλωχτά. να προσδώσει έναν Όμως και η άλλη «εξ αρι«ακομμάτιστο» χασυλλογικότητες και στερών» κοινοβουλευτική ρακτήρα στις κινηη αντικαπιταλιστική αντιπολίτευση δεν «έβαλε τοποιήσεις. Από την Αριστερά πλάτη». Σε πολύ λίγες πεάλλη διακινούνται ριπτώσεις το ΚΚΕ συμμετεί«σενάρια» και ακροτη δε χε, όπως για παράδειγμα στη δεξιών αντι-λοκντάουν είων, δράσ Νέα Ιωνία, μέσω σωματείων, δράσεων που ίσως ενώ γενικώς περιορίστηκε σε αξιοποιηθούν κατά κάποιες εξορμήσεις της ΚΝΕ. Όσο

το δοκούν από το σύστημα. Φαίνεται ότι τους ενοχλεί που στη χώρα μας η «εκτός των τειχών» Αριστερά έγκαιρα έδωσε τον τόνο στους αγώνες και όχι η ακροδεξιά όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ. Το ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι πώς θα έχει συνέχεια και κλιμάκωση ο αγώνας. Ήδη συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις και σε άλλες γειτονιές της Αττικής αυτό το Σαββατοκύριακο, ενώ σχεδιάζονται νέες το επόμενο. Οι διάφορες δράσεις συντονίζονται, ενώ υπάρχουν προτάσεις για πλατιές συνελεύσεις σε γειτονιές, αλλά και για ένα πιο συνεκτικό πλαίσιο στόχων πάλης στα μέτωπα της δημοκρατίας, της υγείας, της παιδείας, της εργασίας. Με αιχμές όπως την «εδώ και τώρα» διάλυση των ΜΑΤ, ΔΙΑΣ και Δράση, την κατάργηση του νόμου κατά των διαδηλώσεων και τη διαγραφή προστίμων, την επίταξη των ιδιωτικών κλινικών χωρίς αποζημίωση, μαζικές προσλήψεις υγειονομικών, εκπαιδευτικών, αύξηση δαπανών για τη δημόσια υγεία και εκπαίδευση. Σε όλο και περισσότερους αγωνιστές δυναμώνει η απαίτηση για μαζικούς και μαχητικούς αγώνες για τις ανάγκες και τα δικαιώματα εργαζομένων, λαού και νεολαίας, για να σπάσουν οι απαγορεύσεις, να ηττηθεί η αντιδραστική εκστρατεία της κυβέρνησης, να ανατραπεί η πολιτική κεφαλαίου και ΕΕ.

Από σπόντα *** «Κοινωνική απoσυμπίεση» ο νέος όρος που εφηύρε η κυβέρνηση! * Θα μας επιτρέψει, λέει, να γυμναζόμαστε σε απόσταση πάνω από 2 χιλιόμετρα απ’ το σπίτι * Και να ψωνίσουμε για ένα δίωρο * Και κομμωτήρια… *** Κατά την γνώμη τους αυτά είναι που «πιέζουν» την κοινωνία * Ξυπνάνε όλοι αγχωμένοι για το πού θα κάνουν «mountain bike» και αν θα πιάσει το ντεκαπάζ με την βαφή * Γιατί όταν έχεις 534 ευρώ για να βγάλεις το μήνα τι άλλο μπορεί να σε απασχολεί; * Προφανώς… θα ήθελαν να έχουν μια τέτοια κοινωνία να διαχειριστούν * Γιατί η πραγματική, αυτή που αντιστέκεται στις γειτονιές ενάντια στην αστυνομική βία, δεν τους αρέσει καθόλου. *** Κι όχι μόνο στους κυβερνώντες * Κι ο Τσίπρας ανησυχεί, όπως είπε στην τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε την Πέμπτη * Οι συνθήκες, λέει, του θυμίζουν το 2010-2012 * Θεωρητικά μια τέτοια διαπίστωση θα έπρεπε να είναι ελπιδοφόρα για τον ΣΥΡΙΖΑ * Τότε δεν ήταν που αύξησε τα ποσοστά του; * Μόνο που έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα από εκείνη την εποχή * Τώρα αυτό που θέλει είναι μια ήσυχη διαδοχή *** Με έκπληξη ανακάλυψε ο Συνήγορος του Πολίτη ότι οι τράπεζες αξιοποιούν την πανδημία για να βγάζουν κέρδη * Πολλά μάλιστα από τις προμήθειες στις (υποχρεωτικές εκ των πραγμάτων) διαδικτυακές συναλλαγές * Μπορεί η ανεξάρτητη αρχή να… εντυπωσιάστηκε, όχι όμως και όσοι βρίσκονται στην… πραγματική ζωή * Άλλωστε οι τράπεζες ετοιμάζονται να αρπάξουν σπίτια και μαγαζιά * Στις προμήθειες για τα ψώνια θα διστάσουν; *** Πόλεμος ξέσπασε ανάμεσα στο ΚΙΝΑΛ και τον Ραγκούση * Τον λένε αποστάτη γιατί πήγε στον ΣΥΡΙΖΑ * Όπως σε λίγο θα λένε αποστάτη και τον Λοβέρδο που οδεύει προς ΝΔ * Λες και έχει περάσει πολύς καιρός από τον χειμώνα του 2019 * Τότε που τα κόμματα αντάλλαζαν βουλευτές για πλάκα * ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, Ποτάμι, ΚΙΝΑΛ και ΑΝΕΛ είχαν γίνει κουβάρι *** Κι έχουμε δρόμο μπροστά μας * Μόλις τελειώσει η κορονοϊστορία έχουμε εκλογές με απλή αναλογική * Ίσως και νωρίτερα (οι εκλογές) * Όπότε θα δούμε πάρα πολλά.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Eurogroup

Πολιτική

Γεράσιμος Λιβιτσάνος

Όχι τώρα πλεονάσματα, αλλά πληρωμή… σε είδος ▸ Οι δημοσιονομικοί στόχοι αναβάλλονται, οι διαρθρωτικές αλλαγές όχι!

ο 2022 δεν θα ζητηθεί από τον ελληνικό λαό να «εκπληρώσει» τις μετα-μνημονιακές υποχρεώσεις όσον αφορά το σκέλος των δημοσιονομικών στόχων και των πρωτογενών πλεονασμάτων, στις οποίες τον δέσμευσαν οι κυβερνήσεις των τελευταίων 10 χρόνων — όμως σε αντάλλαγμα θα… πληρώσει σε είδος. «Είδος» στην προκειμένη περίπτωση είναι τα εργασιακά και ασφαλιστικά του δικαιώματα. Αυτό είναι το συμπέρασμα από το Eurogroup, που ενέκρινε την Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας που κατέθεσε η κυβέρνηση, δεσμεύοντάς την παράλληλα σε ταχύτερους ρυθμούς για την υλοποίηση των «διαρθρωτικών μέτρων». Περιχαρής ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανακοίνωσε ότι το Eurogroup αποφάσισε «τη συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας και το 2022, αφού, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στα προ πανδημίας επίπεδα δεν αναμένεται νωρίτερα από το τέλος του επόμενου έτους». Επίσης ότι θα υπάρξει ταχεία εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης». Η απόφαση προβλήθηκε από την κυβέρνηση ως σωτήρια, μιας και το 2022 δεν θα υφίστα-

ται η υποχρέωση της επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό, που το 2020 και 2021 παρουσιάζει συνεχή ελλείμματα τόσο λόγω των δαπανών για την πανδημία όσο (και κυρίως) των μέτρων στήριξης της «επιχειρηματικότητας» με τις φοροαπαλλαγές και ενισχύσεις σε όλα σχεδόν τα τμήματα του εγχώριου κεφαλαίου. Παράλληλα, όμως, ο Χρ. Σταϊκούρας υπήρξε σαφής, λέγοντας πως στο Eurogroup «επαινέθηκε η πρόοδος –παρά τις αντίξοες συνθήκες– σε σειρά μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών και επισημάνθηκαν οι προοπτικές σημαντικής ανάκαμψης». Με απλά λόγια,

οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών «χτύπησαν την πλάτη» στην ελληνική κυβέρνηση, ζητώντας της να συνεχίσει αυτό που ονομάζουν διαρθρωτικές αλλαγές: Δηλαδή την περαιτέρω προσαρμογή της νομοθεσίας στις «ανάγκες» των επενδυτών. Όπως έγινε με τον περιβαλλοντικό νόμο, τη δημιουργία «ειδικών ζωνών» για την επιχειρηματικότητα, όπως για παράδειγμα την σύμβαση του δημοσίου με την «Ελληνικός Χρυσός» για τα μεταλλεία της Χαλκιδικής, την ψήφιση του νέου πτωχευτικού δικαίου που ευνοεί τη δράση των funds, την αλλαγή της ναυτιλιακής νομοθεσίας και άλλα. Το Eurogroup ζητά την επι-

τάχυνση των «διαρθρωτικών αλλαγών». Άποψη που –όλως τυχαίως– ταυτίζεται και με την θέση της κυβέρνησης, αφού ο πρωθυπουργός έχει ζητήσει ολοκλήρωση του νομοθετικού έργου της κυβέρνησης έως τις αρχές του καλοκαιριού. Ανάμεσα στα νομοθετήματα που βρίσκονται στην «ουρά» είναι και το εργασιακό νομοσχέδιο. Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα αυτής της κυβέρνησης, αφού, μεταξύ άλλων, θεσμοθετεί την κατάργηση του 8ωρου με τον υπολογισμό της απασχόλησης σε 6μηνιαία βάση, περιορίζει το απεργιακό δικαίωμα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και τη συνδικαλιστική δράση. Ειδικές διατάξεις αναμένονται για τους εργαζόμενους στο δημόσιο που θα δρομολογηθούν από τον Μ.Βορίδη. Επίσης, προωθείται ταχύτατα το ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Στην τελική διαδικασία βρίσκονται οι αναλογιστικές μελέτες στις οποίες θα βασιστεί η μετατροπή του συστήματος επικουρικής ασφάλισης από «διανεμητικό» σε «κεφαλαιοποιητικό». Μέτρο που θα οδηγήσει στις τσέπες των «επενδυτών» τις εισφορές των ασφαλισμένων, ενώ το κόστος μετάβασης (60 δισ.) θα οδηγήσει σε μείωση των επικουρικών συντάξεων.

ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ

Προσκυνά το «Αϊζενχάουερ» ο Μητσοτάκης

ε τιμές ουσιαστικά «αρχηγού κράτους» θα υποδεχτεί η κυβέρνηση σε ανώτατο επίπεδο το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «USS Αϊζενχάουερ», το οποίο αναμένεται να καταπλεύσει την Τρίτη στο ναύσταθμο της Σούδας. Στην Κρήτη σπεύδουν για να υποδεχτούν το «πλοίο του θανάτου» σε ανώτατο επίπεδο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος, ενώ από την πλευρά των ΗΠΑ στο νησί θα βρεθεί ο δραστήριος αμερικανός πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ. Πρόκει-

ται για μια ιδιαίτερα προκλητική ενέργεια που επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα 200 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 σφραγίζεται από την επιλογή της αστικής τάξης για συμμαχίες-θανάτου με τις μεγάλες δυνάμεις. Υπενθυμίζει πως η Σούδα θεωρείται «δεύτερη πατρίδα» για τις ΗΠΑ και αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η κυβέρνηση κάνει λόγο για «κίνηση υψηλού συμβολισμού» προπαραμονή της εθνικής γιορτής, που δείχνει το βάρος που ρίχνει στην περαιτέρω προώθηση των διμερών σχέσεων με ΗΠΑ. Η ελληνική ολιγαρχία δίνει «γη και ύδωρ» στους Αμερικανούς ελπίζοντας

να λάβει ως αντάλλαγμα «θετική στάση» της διακυβέρνησης Μπάιντεν στον ανταγωνισμό για τα ενεργειακά και πιο στενή εμπλοκή των ΗΠΑ στην πενταμερή συνάντηση για το Κυπριακό. Δεν είναι τυχαίες οι πιέσεις που ασκούνται από ΗΠΑ και ΕΕ για να πέσουν οι τόνοι στα ελληνοτουρκικά. Σε αυτό το πλαίσιο ο Νίκος Δένδιας έκανε δεκτή καταρχήν την πρόσκληση του τούρκου ομολόγου του να μεταβεί στην Άγκυρα στις 14 Απριλίου. Μένει να δούμε αν θα επιβεβαιωθεί και το σχέδιο για συμμετοχή αεροπλάνων των ΗΠΑ στη στρατιωτική παρέλαση της 25ης Μαρτίου.

Πολιτική

κυβέρνηση βαράει το νταούλι και η επιστημονική επιτροπή χορεύει. Μέχρι σήμερα ξέραμε ότι η επιτροπή λοιμωξιολόγων απλώς εισηγείται και η κυβέρνηση αποφασίζει. Αυτό που βλέπουμε τις τελευταίες μέρες είναι πως η κυβέρνηση ορίζει με πολιτικά κριτήρια «μέτρα αποσυμπίεσης» και η επιτροπή καλείται με αυτά τα δεδομένα να αποφασίσει ποια μέτρα θα έχουν μικρότερη «επιδημιολογική επίπτωση». Έτσι, παρά το γεγονός ότι την Πέμπτη είχαμε νέο αρνητικό ρεκόρ με 645 διασωληνωμένους, η κυβέρνηση έθεσε επί τάπητος το ζήτημα της «κόπωσης» – και της οργής– των πολιτών, της απελπιστικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται εργαζόμενοι και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και του ορισμού ενός γενικού, χρονικού πλαισίου για την σταδιακή άρση κάποιων μέτρων. Έτσι, είχαμε το φαινόμενο τα μέλη της κυβέρνησης να αναγγέλλουν σταδιακό άνοιγμα της αγοράς προς τα τέλη Μαρτίου και την επιστημονική επιτροπή να δηλώνει αιφνιδιασμένη από τα νέα τραγικά επιδημιολογικά δεδομένα, γεγονός που οδήγησε και σε αναβολή της συνεδρίασης από την Τετάρτη στην Παρασκευή. «Βλέπουμε ότι η πανδημία δυστυχώς επεκτείνεται, δεν σταθεροποιείται. Θα πρέπει να δούμε αν τα μέτρα τηρούνται, η απλή λήψη των μέτρων δεν φέρνει αποτέλεσμα», είπε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ήταν γνωστές οι γενικές κατευθύνσεις αλλά όχι οι τελικές εισηγήσεις της επιτροπής. Το σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει χαλάρωση ορισμέ-

Covid-19

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Δημήτρης Τζιαντζής

Θέατρο του παραλόγου κυβέρνησης και «ειδικών» ▸ Παραδοχή αποτυχίας του lockdown τα λειψά «μέτρα αποσυμπίεσης» νων εκ των πιο εξωφρενικών περιορισμών που αποδείχθηκε αδύνατο να εφαρμοστούν στην πράξη, όπως η ακτίνα δύο χιλιομέτρων στις μετακινήσεις, η απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 7 το απόγευμα τα Σαββατοκύριακα και μια σειρά ακόμα μέτρα. Ωστόσο, δεν αναιρείται η γενική κατεύθυνση των αντισυνταγματικών, αντιεπιστημονικών και αναποτελεσματικών απαγορεύσεων, των παράλογων μετακινήσεων με SMS, των εξοντωτικών προστίμων και της αστυνομοκρατίας, της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας ακόμα και σε μοναχικούς περιπάτους. Η πλήρης σύγχυση φαίνεται και από το γεγονός ότι ενώ για πάνω από ένα χρόνο κυβέρνηση και ειδικοί είχαν ως βασικό διαφημιστικό σύνθημα το «μείνετε σπίτι», τώρα οι ειδικοί μελετούν, συγκεκριμένες παρεμβάσεις, ώστε να εκμεταλλευτούν τη βελτίωση του καιρού και να ωθήσουν τους πολίτες να… βγουν από τα σπίτια, στα οποία διαπιστώνεται η πραγματοποίηση συγκεντρώσεων χωρίς κανένα μέτρο προστασίας! Σημειώνεται ότι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε την Τετάρτη κάποιες αλλαγές στα μέτρα, «ώστε να γίνουν εκ νέου ενεργοί οι πο-

Χαλαρώνουν αλλά δεν αναιρούνται οι αντιδραστικές, αντισυνταγματικές και χωρίς αποτέλεσμα απαγορεύσεις

λίτες μας». Την ώρα που η κυβέρνηση στοχοποιούσε ως υπεύθυνες για την εξάπλωση της πανδημίας τις «εκατοντάδες διαδηλώσεις», δεν είχε να πει κουβέντα για τις εικόνες ντροπής από τη «σαρδελοποίηση» χιλιάδων επιβατών στο μετρό και τα λεωφορεία της Αθήνας και τις θρησκευτικές λειτουργίες σε κλειστούς χώρους με συμμετοχή εκατοντάδων πιστών. Ακόμα, ενώ η πάγια θέση ήταν ότι «πρώτα θα ανοίξουν τα σχολεία και μετά όλα τα άλλα»,

τώρα η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στο λιανεμπόριο για να σωθεί η αγορά του Πάσχα! Άλλωστε, την ώρα που οι ΜΕΘ για Covid στα νοσοκομεία ήταν υπερπλήρεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίστηκε περιχαρής στο CNN να προσκαλέσει τους τουρίστες να έρθουν για διακοπές στην όμορφη Ελλάδα, διαφημίζοντας το αμφιλεγόμενο «διαβατήριο εμβολιασμού» — την ώρα που δεν έχει αποδειχτεί καν ότι οι εμβολιασμένοι δεν μεταδίδουν τον ιό.

20 ΜΑΡΤΗ

∆ιαδηλώσεις αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες

ε μία «μαύρη» επέτειο συμπίπτει η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού. Πρόκειται για τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό στις 18 Μαρτίου 2016. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, που από ελληνικής πλευράς στήριξε και έσπευσε να υλοποιήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βάζοντας τον στρατό να κατασκευάσει σε χρόνο ρεκόρ τα «hot spot»-φυλακές, οι πρόσφυγες και μετανάστες στοιβάχτηκαν σε άθλιους καταυλισμούς και ακολούθως μετατράπηκαν σε αντικείμενο ενός διαρκούς «παζαριού» μεταξύ της

Ευρώπης-φρούριο και Τουρκίας. Στην Ελλάδα οι πρόσφυγες απομονώθηκαν από τις πόλεις ώστε να κινηθεί η διαδικασία των απελάσεων, βυθίζοντας τους αιτούντες άσυλο στην απόλυτη εξαθλίωση και «σπέρνοντας» στις τοπικές κοινωνίες τον σπόρο του ρατσισμού, δια του διαχωρισμού του «υγιούς» και του εν δυνάμει «μολυσμένου» και «παραβατικού» πληθυσμού των καταυλισμών. Πέντε χρόνια μετά, οι σε απόλυτη εξαθλίωση πρόσφυγες εξακολουθούν να αποτελούν διαπραγματευτικό χαρτί τόσο για την Ελλάδα, που θεωρεί ότι συγκεντρώνει διπλωματικό κεφάλαιο ως «φρουρός»

ενός ρατσιστικού και μισαλλόδοξου «ευρωπαϊκού πολιτισμού», όσο και της Τουρκίας, που λειτουργεί ως τεράστια φυλακή αρκεί να ρέουν τα σχετικά κονδύλια από την ΕΕ. Το Σάββατο 20 Μαρτίου μεταναστευτικές και αντιρατσιστικές συλλογικότητες, μεταξύ των οποίων ο ΣΥΠΡΟΜΕ, και οργανώσεις της Αριστεράς, με τη συμμετοχή του ΝΑΡ και της νΚΑ, καλούν στις 2 μ.μ. στο Σύνταγμα «σε μαζικό συλλαλητήριο αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και τους μετανάστες/τριες. Για έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό, φασισμό, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, πόλεμο και εθνικισμό.» Αντίστοιχες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και σε άλλες πόλεις.

Πρινηδόν

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Σχόλια στο ημίφως Δικαστήρια μόνο κατά των απεργών Όπως ξέρουμε, η λειτουργία των δικαστηρίων στις περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως π.χ. στην Αττική, έχει τεθεί σε γενική αναστολή. Αυτό που οι περισσότεροι δεν ξέρουμε είναι ότι το λοκντάουν δεν ισχύει για τις περιπτώσεις εκδίκασης αγωγών κατά των απεργιών εργαζομένων! Αυτή τη σκανδαλώδη εξαίρεση προβλέπει η τελευταία Κοινή Υπουργική Απόφαση για τα Έκτακτα Μέτρα. ∆ηλαδή τα δικαστήρια θα λειτουργούν, εφόσον στο εδώλιο του κατηγορούμενου κάθονται σωματεία που χρησιμοποίησαν το όπλο της απεργίας! Κι αυτό, τη στιγμή που οι μεγάλοι εργασιακοί χώροι είναι εστίες υπερμετάδοσης του φονικού ιού. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση ενθαρρύνει τη ∆ικαιοσύνη να δείξει το πιο σκληρό ταξικό της πρόσωπο.

Μ.Κ.*

Βασίλης Παπαγεωργίου

Κορονο-βαπτίσια με «ειδική άδεια» Νονός της διαπλοκής ο Άδωνις Γεωργιάδης. Όπως παραδέχτηκε ο ίδιος, βάπτισε ένα παιδάκι, εν μέσω πανδημίας, σε έναν τόπο στον οποίο απαγορεύονται οι βαπτίσεις. Όταν του επισημάνθηκε το γεγονός, ο υπουργός Ανάπτυξης υποστήριξε ότι για τη βάπτιση ο πατέρας πήρε «ειδική άδεια» από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Η ίδια η Ιερά Σύνοδος σχολίασε ότι πρώτη φορά ακούει για ειδική άδεια για βαφτίσια και η Πολιτική Προστασία παραδέχτηκε ότι έχουν δοθεί μόλις δύο τέτοιες άδειες! Όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια, η εξαίρεση για ημέτερους δόθηκε στην οικογένεια του προέδρου της «ανεξάρτητης αρχής» για τις δημόσιες συμβάσεις Γιώργου Κατοπόδη. Διαπλοκή στο τετράγωνο, λοιπόν, καθώς ο Άδωνις είναι ο αρμόδιος υπουργός.

Xρυσοπληρωμένοι κλινικάρχες Δύο εκατομμύρια ευρώ –και μάλιστα ζεστά– φέρεται να ενέκρινε προς εκταμίευση ο ΕΟΠΥΥ για την αποζημίωση ιδιωτικής κλινικής στη Θεσσαλονίκη, που για 28 ημέρες διέθεσε κλίνες covid για τη νοσηλεία ασθενών του ΕΣΥ. Περίπου 400.000 ευρώ αφορούν τη νοσηλεία των 28 ημερών, ενώ 1,6 εκατ. προορίζονται για να καλυφθούν «μελλοντικές δαπάνες που θα προκύψουν». Το πανηγύρι της αδιαφάνειας και της κερδοσκοπίας σε όλο του το μεγαλείο! Πόσες κλίνες διατέθηκαν; Πόσο πάει

το μάρμαρο για κάθε νοσηλεία; Πόσα χρήματα έχουν δοθεί σε άλλες ιδιωτικές κλινικές και πόσα θα δοθούν ακόμα; Εδώ ισχύει το «πίστευε (την κυβέρνηση) και μη ερεύνα». Αντί για άμεση επίταξη των ιδιωτικών κλινικών, η κυβέρνηση τις χρυσοπληρώνει!

Μεσαίωνας κατά των αμβλώσεων Απίστευτη ξεφτίλα από τον ευρωβουλευτή της ΝΔ Στέλιο Κυμπουρόπουλο, ο οποίος ψήφισε σκοταδιστική τροπολογία των κομμάτων της ακροδεξιάς που υποστηρίζει τα δικαιώματα «του παιδιού (sic) από τη στιγμή της σύλληψης». Το λυπηρό είναι ότι ο Κυμπουρόπου-

λος ξεκίνησε ως μέλος των Οικολόγων Πρασίνων και ως εκπρόσωπος του αναπηρικού κινήματος. Στην πορεία έφτασε σε σημείο να ταχθεί εναντίον των επιδομάτων και των διευκολύνσεων σε ανθρώπους με αναπηρία (βάση των οποίων είχε διοριστεί και ο ίδιος). Τώρα κατάφερε να τον αδειάσει ακόμα και η ΝΔ, σημειώνοντας «ότι αυτά τα ζητήματα τα έχει λύσει η ελληνική κοινωνία εδώ και δεκαετίες». Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι μετά το «ποπ» η κατρακύλα δεν έχει στοπ!

Η μαύρη βίβλος του Χρυσοχοΐδη Με πολύ θολό περίγραμμα σκιαγράφησε την «αστυνομία του 21ου

αιώνα» ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, παρουσιάζοντας την Πέμπτη σε συνέντευξη τύπου τη «Λευκή Βίβλο» για την Προστασία του Πολίτη. Πρόκειται για ένα κείμενοέκθεση ιδεών που προφανώς γράφτηκε από think tank και στο οποίο αναφέρονται διάφορες μεγαλοστομίες για «επιχειρησιακή αντιμετώπιση» των θεμάτων ασφαλείας αλλά τίποτα συγκεκριμένο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι την ώρα που η χώρα χρειάζεται ασθενοφόρα και λεωφορεία ανακοινώθηκε με προκλητικό τρόπο ότι η αστυνομία εξοπλίζεται με επιπλέον 53 νέα πανάκριβα φορτηγά οχήματα. Δεν ξέρουμε ποιόν σκοπό εξυπηρετούν εκτός από το δόγμα: «περιπολικά παντού, ΜΕΘ πουθενά».

Αγώνας κατά απολύσεων σε δικηγορικό «κάτεργο»

Το Σωματείο Μισθωτών Δικηγόρων πραγματοποίησε την Τρίτη 16/3 μαζική και δυναμική κινητοποίηση ενάντια στην καταχρηστική απόλυση δικηγόρου, μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) του σωματείου, από τη δικηγορική εταιρεία «Κ.Φ. Καλαβρός και Συνεργάτες». Η εταιρεία, όπως καταγγέλλει το σωματείο, προσέλαβε περισσότερους δικηγόρους με στόχο εξαρχής να διατηρήσει τη σχέση εργασίας της μόνο με κάποιους από αυτούς, υιοθετώντας την πάγια τακτική των δικηγορικών εταιρειών να καλλιεργούν ανταγωνιστικό και διασπαστικό κλίμα ανάμεσα στους εργαζομένους, προκειμένου να επιβάλλουν τις άθλιες συνθή-

ζητώ τον λόγο κες εργασίας που απαιτεί η ενίσχυση των κερδών τους. Αντιπροσωπεία του ΔΣ ζήτησε συνάντηση με την εργοδοσία της εταιρείας προκειμένου να καταθέσει τα αιτήματα του σωματείου. Η εταιρεία παρ’ όλα αυτά αρνήθηκε αυτή τη συνάντηση, χωρίς καμία δικαιολογία, αποδεικνύοντας για ακόμα μία φορά τον αντεργατικό χαρακτήρα της. Οι συνθήκες εργασίας στις δικηγορι-

κές-εισπρακτικές εταιρείες είναι γνωστές σε όλους. Ωράριο «λάστιχο», τεράστιος όγκος δουλειάς, εργασία τα σαββατοκύριακα κατ’ εντολήν της εργοδοσίας και καθημερινές απειλές για απολύσεις σε περίπτωση μείωσης των μηνιαίων στόχων τους. Ειδικά, εν μέσω καραντίνας και μερικής λειτουργίας των δικαστηρίων, οι απειλές αυτές είναι «καθημερινότητα» για τους μισθωτούς δικηγόρους, που βιώνουν την εργοδοτική τρομοκρατία και εξοντώνονται σωματικά και ψυχικά, προκειμένου να αποφύγουν τις μειώσεις μισθών, τις απολύσεις και την «αναστολή εργασίας». Βέβαια, η εργοδοσία ποτέ δεν μοιράστηκε τα κέρδη της με τους εργαζομένους,

οπότε αποτελεί τουλάχιστον θράσος να απαιτεί από τους εργαζόμενους «να βοηθήσουν, γιατί είναι δύσκολη η κατάσταση», εννοώντας να απεκδυθούν κάθε εργασιακού δικαιώματος τους, δουλεύοντας κυριολεκτικά σαν σκλάβοι. Το σωματείο μισθωτών δικηγόρων έχει πρωτοστατήσει από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα στην πάλη ενάντια στην εργοδοτική αυθαιρεσία, τις μειώσεις μισθών, τις απολύσεις, τη λεγόμενη «αναστολή εργασίας» και δηλώνει ότι θα συνεχίσει να διεκδικεί αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. *Μέλος του σχήματος Αντίρρηση Μισθωτών και Ασκούμενων Δικηγόρων

Πολιτική

Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ

Γιάννης Ελαφρός

Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ

Στήνουν δικομματικό τανγκό, με τον λαό σε ρόλο θεατή ▸ Μετά την ορμητική έξοδο χιλιάδων διαδηλωτών στις γειτονιές, η Ν∆ «ενοχοποιεί» τον ΣΥΡΙΖΑ, παρότι είχε παθητικό ρόλο

«Ο

ΣΥΡΙΖΑ μόνο το τελευταίο τριήμερο οργάνωσε 31 συγκεντρώσεις σε πλατείες όλης τη χώρας, αγνοώντας πλήρως τα υγειονομικά μέτρα!» Τάδε έφη το Γραφείο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας (16/3). Συνηθισμένο στη διασπορά fake news το κυβερνών κόμμα διαδίδει πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πίσω από τις κινητοποιήσεις. Βέβαια, ξέρουν πολύ καλά, τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τόσο βαθιά βυθισμένος στον καναπέ της «υπεύθυνης αντιπολίτευσης» που τον έχει πάρει ο ύπνος της συναίνεσης. Γιατί όμως η ΝΔ αποδίδει το ανερχόμενο και δυναμικό κίνημα στον δήθεν βασικό της εχθρό; Τέσσερις είναι οι λόγοι. Πρώτο, θεωρεί πως με την κατηγορία της υποτιθέμενης διοργάνωσης κινητοποιήσεων εν μέσω πανδημίας μπορεί άμεσα ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει σε ένα σχετικά συντηρητικό κοινό που ταλα-

ντεύεται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ ακόμα και ΝΔ. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο πως ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εξυμνούσε την επιτροπή των «ειδικών» και τη λογική των lockdown μέχρι πρότινος, έχει αποφύγει να καλέσει σε κινητοποιήσεις, ακόμα και στο Πολυτεχνείο. Δεύτερο, εκτιμά πως υποχρεώνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ να διαψεύδει διαρκώς πως καλεί σε κινητοποιήσεις, και πιέζοντάς τον παραπέρα σε «υπευθυνότητα», στρέφει ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό προς τα δεξιά, διαμορφώνοντας ένα σκηνικό δεξιόστροφης συναίνεσης, στο οποίο, σε τελική ανάλυση, μπορεί να επικρατήσει ο πιο αυθεντικός νεοσυντηρητικός Κ. Μητσοτάκης. Τρίτο, με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται ο δικομματικός χαρακτήρας του αστικού πολιτικού συστήματος, πράγμα που τελικά διευκολύνει και τους δύο βασικούς πόλους, τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Εάν εμφανίζεται παρεμβατικός ο ΣΥΡΙΖΑ, διευκολύνεται και το

Μαξίμου να συσπειρώσει υπό τη ΝΔ τη «δεξιά πολυκατοικία», παρά τη δυσαρέσκεια. Τέταρτο, η ΝΔ είναι συστημικός παίκτης. Ξέρει πως πραγματικά επικίνδυνη για το σύστημα δεν είναι η όποια ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχει ξεπεράσει ακόμα την εκλογική ήττα του 2019 (και βασικά τη μνημονιακή τραγωδία 2015-19), αλλά η ανάδυση ενός νέου πολιτικού και κοινωνικού ρεύματος με ανατρεπτικά και νεανικά χαρακτηριστικά, μέσα στο οποίο κολυμπάει η αντικαπιταλιστική και επαναστατική Αριστερά, όπως φάνηκε και στις γειτονιές. Ο δικομματισμός, όπως και το τανγκό, θέλει δύο. Όσο κι αν υψώνουν τους τόνους στη μεταξύ τους αντιπαράθεση, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθούν τα βήματα του χορού. Κι αν κάνουν τις δικές τους «φιγούρες», διαφορετικές το κάθε κόμμα για να ξεχωρίζει (προς τα δεξιά η ΝΔ, προς τα αριστερά ο ΣΥΡΙΖΑ), το νταούλι το κτυπούν οι αγορές, η ΕΕ και το κεφάλαιο.

ΛΗΞΗ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΙΝΑΣ

Αδίστακτοι η κυβέρνηση και το σύστημα

ετά από 66 μέρες απεργία πείνας και με την κατάσταση της υγείας του σε οριακό σημείο, ο Δημήτρης Κουφοντίνας ανακοίνωσε την Κυριακή 14 Μάρτη τη λήξη της απεργίας πείνας. Στη δήλωσή του (μέσω τηλεφώνου) ευχαρίστησε όσους στάθηκαν αλληλέγγυοι. «Δεν ήταν συμπαράσταση σε ένα πρόσωπο, αλλά σε μια στιγμή αγώνα, απέναντι σε μια απάνθρωπη εξουσία», είπε. Πράξεις που έδειξαν πως «υπάρχουν ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις που αντιστέκονται στην αυθαιρεσία, τη βία και τον αυταρχισμό», ενώ καταφέρθηκε ενάντια στην «οικογένεια που κυβερνά», που «απέδειξε πόσο αδίστακτη είναι στον εξευτελισμό των νόμων και του Συντάγματος, στη διαχείριση της δικαιοσύνης». Στο διάστημα της απεργίας πείνας αποκαλύφθηκε το κυνικό και απάνθρωπο πρόσωπο της κυβέρνησης της ΝΔ και του συστήματος συνολικότερα, που φάνηκαν διατεθειμένα να οδηγήσουν μέχρι και στο θάνατο τον Δ. Κουφοντίνα παρά να δικαιώσουν το νόμιμο αίτημά του. Κι αυτό παρά την πλατύτητα που απέκτησε το αίτημα να μην υπάρξει νεκρός απεργός πείνας, ακόμα και σε συντηρητικούς πολίτες και πολιτικούς. Απ’ αυτή τη σκοπιά, η απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα μπορεί να μην πέτυχε την ικανοποίηση των συγκεκριμένων αιτημάτων, κατάφερε όμως να αναδείξει το δίκαιό τους και να απονομιμοποιήσει πολιτικά τη θανατερή πολιτική της κυβέρνησης. Σημαντική συμβολή στη διεύρυνση του κύματος συμπαράστασης στην απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα είχαν οι δυνάμεις της μαχόμενης και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, οι οποίες μέσω του συντονισμού των αριστερών οργανώσεων και συλλογικοτήτων έθεσαν πολιτικά το ζήτημα και προχώρησαν σε

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, σπάζοντας τις απαγορεύσεις και δημιουργώντας το έδαφος για μαζική κινηματική απάντηση. Στην αλληλεγγύη συνέβαλαν αναρχικές συλλογικότητες. Νέα ώθηση έδωσε η Πρωτοβουλία Δικηγόρων και Νομικών, με αποτέλεσμα να μαζικοποιηθούν πολύ οι συγκεντρώσεις και να δημιουργηθεί ένα εντυπωσιακό φαινόμενο διαδηλώσεων χιλιάδων για μία βδομάδα, μέχρι να τις απαγορεύσει ουσιαστικά η κυβέρνηση και να τις διαλύσει προκλητικά η αστυνομία στις 5-6 Μάρτη. Η «γραμμή» της μαζικής απάντησης με αιχμηρό πολιτικό περιεχόμενο έδειξε τη δύναμή της, υπερβαίνοντας λογικές περιορισμού του θέματος σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο. Εξάλλου, οι χιλιάδες που κατέβαιναν στο δρόμο, όπως και οι δυνάμεις της επαναστατικής Αριστεράς, δεν είναι υποστηρικτές της ατομικής βίας ή της δράσης της «17Ν» αλλά διεκδικούσαν τα δημοκρατικά δικαιώματα απέναντι σε κυβέρνηση και κράτος κι έβλεπαν τη δικαίωση της απεργίας πείνας ως πλευρά του συνολικού αγώνα για την ανατροπή της «σιδερένιας φτέρνας» του κεφαλαίου. Όπως έδειξαν και οι μεγάλες κινητοποιήσεις που ακολούθησαν, από τη Ν. Σμύρνη και τους φοιτητές, μέχρι τις δεκάδες γειτονιές, είναι η δύναμη του μαζικού ανατρεπτικού κινήματος που «γράφει ιστορία»…

Συναινετική εκλογή αρχηγού της ΕΛΑΣ Αποκαλυπτική για την πολιτική στάση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η συζήτηση στη βουλή την Παρασκευή 12/3. Ο Α. Τσίπρας, μιλώντας ως εκπρόσωπος της «δημοκρατικής και προοδευτικής παράταξης» (η Αριστερά έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα), είχε το θράσος να αναφερθεί στο μπλόκο της Κοκκινιάς και την Καισαριανή, στην ΕΠΟΝ, στον Γλέζο και τον Σάντα, τον Λαμπράκη και τον Πέτρουλα, τους Κουμή-Κανελλοπούλου και τον Τεμπονέρα, «ξεχνώντας» βέβαια πως όλοι αυτοί δεν υπέγραψαν υποταγή, δεν υπέγραψαν μνημόνια. Όταν συμφωνείς στην ουσία της πολιτικής, πρέπει να ανεμίσεις ορισμένες σημαίες από το παρελθόν για να ξεχωρίσεις… Τι πρότεινε όμως τελικά ο Α. Τσίπρας; Όπως για την πανδημία πρότεινε συναινετικό υπουργό Υγείας, έτσι και για την αστυνομική βία εισηγήθηκε τη «σύσταση μιας διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής η οποία με αξιοκρατικά και όχι κομματικά κριτήρια θα επιλέγει την ηγεσία της ΕΛΑΣ»! Αξιοκρατία λοιπόν στην αστυνομία, αυτή είναι η απάντηση. Α, και εκπαίδευση… Αποκαλυπτική ήταν στο σημείο αυτό η παραδοχή του Α. Τσίπρα πως επί 4,5 χρόνια δεν άλλαξε τον αρχηγό της ΕΛΑΣ, τον Κ. Τσουβάλα, του έδωσε μάλιστα και ένα χρόνο παραπάνω θητεία. Η «πρώτη φορά Αριστερά», δηλαδή, δεν άλλαξε ούτε τον αρχηγό της ΕΛΑΣ! Τον οποίο, αφού διέπρεψε… στο Μάτι, τον έκανε η ΝΔ γενικό γραμματέα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη! Υπήρξε, βεβαίως, η κατάργηση της ομάδας Δέλτα (την οποία ανασύστησε η ΝΔ ως ΔΡΑΣΗ), αλλά επρόκειτο για σταγόνα στον ωκεανό της αστυνομικής καταστολής — ας μην ξεχνάμε πως επί ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποιήθηκαν ξανά οι αύρες, που σήμερα «διαπρέπουν»… Ο Α. Τσίπρας μπορεί να περηφανεύεται για τη συναινετική του στάση αλλά όσοι επιθυμούν την ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής δεν έχουν κανένα λόγο να συμφωνούν μαζί του.

8 Νέες συγκεντρώσεις το Σαββατοκύριακο για υγεία και κρατική καταστολή

Αντικαπιταλιστικές κινήσεις σε περιφέρειες και δήμους για νομοσχέδιο Βορίδη

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ και αυτό το Σαββατοκύριακο οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις για την άμεση ενίσχυση του ΕΣΥ και ενάντια στην κρατική καταστολή, τις οποίες διοργανώνουν συλλογικότητες, κινήσεις και εργατικά σωματεία της Αττικής. Ενδεικτικά, το Σάββατο υπάρχουν τα εξής καλέσματα: Στην Ηλιούπολη στις 11 π.μ. στην κεντρική πλατεία καλεί η Συνέλευση Αγώνα Κατοίκων Ηλιούπολης. Στη Μεταμόρφωση, στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία Δημαρχείου καλούν δημοτικές παρατάξεις, ο τοπικός σύλλογος των ΕΒΕ καθώς και το σωματείο εργατών της ΦΑΓΕ. Στο Περιστέρι, το Σωματείο Εργαζομένων στο Αττικό Νοσοκομείο, εργατικά σωματεία, η Αριστερή Κίνηση Περιστερίου και η τοπική ΑΝΤΑΡΣΥΑ καλούν την ίδια ώρα στην πλατεία Δημαρχείου. Επίσης στη Νίκαια, μετά από απόφαση του Εργατικού Κέντρου Πειραιά (ΕΚΠ), θα πραγματοποιηθεί δράση στο Περιβολάκι στις 12.30 το μεσημέρι. Για την Κυριακή υπάρχουν μεταξύ άλλων τα εξής καλέσματα: Στη Νέα Φιλαδέλφεια έπειτα από πρωτοβουλία του Σωματείου Εργαζομένων στον δήμο, την οποία στηρίζουν επιτροπές μαθητών, τοπικοί σύλλογοι και η Ένωση Γονέων, θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία Πατριάρχου. Τέλος, την ίδια ώρα, με κάλεσμα του ΕΚΠ, θα γίνει συγκέντρωση και στα Λιπάσματα (Κράκαρη). ΤΟΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟ «όσων ψηγμάτων αντιπροσώπευσης και δημοκρατικής λειτουργίας είχαν απομείνει στα συμβούλια περιφερειών και δήμων», μέσω του νομοσχεδίου Βορίδη για το τοπικό κράτος, καταγγέλλουν με κοινή τους ανακοίνωση 37 δημοτικές και περιφερειακές αντικαπιταλιστικές κινήσεις. «Στο όνομα της εύρυθμης λειτουργίας και της κυβερνησιμότητας δήμων και περιφερειών, [το νομοσχέδιο Βορίδη] έρχεται να επιφέρει νέες αντιδραστικές αλλαγές, προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο Θεοδωρικάκου που παρέδωσε και άλλες αρμοδιότητες των συμβουλίων σε επιτροπές που ελέγχονται από τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές», αναφέρουν οι κινήσεις. Μεταξύ των προωθούμενων αντιδραστικών αλλαγών ξεχωρίζουν η επαναφορά της πενταετούς θητείας και το όριο 3% για την εκλογή παρατάξεων στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια. Ακόμα, εκτινάσσεται το ύψος των εκλογικών παραβόλων που για τον επικεφαλής του περιφερειακού ψηφοδελτίου θα ανέρχεται πλέον στα 500 ευρώ. «Οι νέες ρυθμίσεις έχουν στόχο την πιο αυταρχική θωράκιση των περιφερειών και δήμων και την ακόμη πιο έντονα συγκεντρωτική, αντιδημοκρατική τους λειτουργία», καταγγέλλουν οι αντικαπιταλιστικές κινήσεις.

Επικαιρότητα

Ακροβασίες

| Βασίλης Παπαγεωργίου

Με ένα ...κλικ ΕΚ∆ΗΛΩΣΗΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΛΙ∆Ο∆ΕΙΚΤΗ

Το περιοδικό Σελιδοδείκτης για την εκπαίδευση και την κοινωνία διοργανώνει την Κυριακή 21/3, στις 6.30 μ.μ., εκδήλωση όπου θα παρουσιαστεί το βιβλίο του Χρήστου Ρέππα Διαφωτισμός και Επανάσταση: Η ριζοσπαστική ιδεολογία της Ελληνικής Νομαρχίας - 1821 (εκδόσεις ΚΨΜ). Ομιλητές θα είναι οι Χρήστος Τζήκας (αναπληρωτής καθηγητής ΠΤΔΕ ΑΠΘ) και Παναγιώτης Σάμιος (δάσκαλος) και ο συγγραφέας. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί μέσω zoom και μέσω της σελίδας του Σελιδοδείκτη στο facebook, όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες.

∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΑΚΗ ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ

Την Κυριακή 21/3, στις 7.30 μ.μ., η Εργατική Λέσχη Νέας Ιωνίας διοργανώνει εκδήλωση με θέμα «Ο Πολιτισμός πλήττεται! Όχι στη βία και στην εργοδοτική αυθαιρεσία!». Βασικοί ομιλητές θα είναι οι Εύη Προύσαλη (διδάκτωρ Θεατρικών Σπουδών, διδάσκουσα Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών Ναυπλίου, κριτικός θεάτρου), Κατερίνα Φώτη (χορεύτρια/χορογράφος, νομική σύμβουλος, μέλος ΣΕΧΩΧΟ), Μαριάνθη Σοντάκη (ηθοποιός/τραγουδίστρια, μέλος ΣΕΗ) και Ρόζυ Μονάκη (ηθοποιός, Συνέλευση Αγωνιζόμενων Ηθοποιών, μέλος ΣΕΗ). Θα συντονίζει η Αμαλία Κωτσαδάμ (ηθοποιός, μέλος ΣΕΗ). Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παρακολούθηση της εκδήλωσης στη σελίδα της εργατικής λέσχης στο facebook.

ΛΑΜΠΗ∆ΟΝΑ: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΒΑΝ∆ΑΛΙΣΜΟΥΣ

«Ο χώρος της Λαμπηδόνας από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του εδώ και δέκα χρόνια σαν αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό και πολιτιστικό κέντρο, έχει δεχτεί κάμποσες επιθέσεις, βανδαλισμούς και κλοπές από “αγνώστους”. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, όμως, τέτοια γεγονότα έχουν αυξηθεί», σημειώνει η συνέλευση του Κοινωνικού Πολιτιστικού Κέντρου Βύρωνα. «Καλούμε τους συμπολίτες μας, τους κατοίκους του Βύρωνα [...] να υπερασπιστούν την ύπαρξη και λειτουργία της Λαμπηδόνας», προσθέτει.

ΝΑΡ-νΚΑ Θεσσαλίας: Οι αγωνιστές δεν τρομοκρατούνται Την προσαγωγή του μέλους του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και προέδρου του Συλλόγου Φαρμακοϋπαλλήλων Καρδίτσας Φώτη Μούστου το βράδυ της Παρασκευής 5/3, καταγγέλλουν το ΝΑΡ και η νΚΑ. Όπως σημειώνουν, το περιστατικό αποτελεί συνέχεια της συνολικής κυβερνητικής και κρατικής επιχείρησης κτυπήματος του αναπτυσσόμενου κινήματος στη Θεσσαλία. «Τους φοβίζει πως η φλόγα του λαού να ζήσει αλλιώς δεν έχει σβήσει», τονίζουν στην ανακοίνωση.

Αργυρούπολη: Παρακρατικοί φρουρούν γκράφιτι Ρόλο… «φρουρού» των εθνικιστικών γκράφιτι του φιλοχρυσαυγίτη Εύρυτου στην Αργυρούπολη φαίνεται πως έχουν αναλάβει παρακρατικοί ακροδεξιοί. Σύμφωνα με τη Λέσχη Εργαζομένων και Νεολαίας ΕλληνικούΑργυρούπολης, πρόκειται για μέλη ένοπλης παραστρατιωτικής οργάνωσης που είχε παρελάσει στην πόλη με πρόσκληση του δήμαρχου Γιάννη Κωσταντάτου, το 2018. Μάλιστα, οι παρακρατικοί, προσποιούμενοι τους αστυνομικούς(!), επιτέθηκαν σε δύο ανήλικους την ώρα που οι τελευταίοι κατέβαιναν από λεωφορείο. Τα παιδιά με τον πατέρα τους κατήγγειλαν το περιστατικό με αποτέλεσμα τη σύλληψη ενός 50χρονου.

Βασική επιδίωξη για την αστική ματιά στην Επανάσταση του 1821 είναι να αναιρεθεί ο καθοριστικός ρόλος του υποκειμένου της: του φτωχού λαού που εμπνεύστηκε από το επαναστατικό μήνυμα, σήκωσε το βάρος του αγώνα και βρέθηκε προδομένος. Είτε στην ευρωπαϊκήεκσυγχρονιστική είτε στην εθνικιστική εκδοχή της αστικής ιδεολογίας, βασική πλευρά είναι η προσαρμογή του 1821 στις σύγχρονες αστικές στοχεύσεις.

Α Αφιέρωμα

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

200 χρόνια

Επανάσταση του 1821

Ξαναγράφουν την ιστορία απ' τη σκοπιά των αστών

τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση με εκδηλώσεις, εκδόσεις και αρθρογραφία. Αν και η πανδημία και οι πολύπλευρες τραγικές συνέπειές της βρίσκονται στο επίκεντρο, το 1821 απασχολεί με πυκνές παρεμβάσεις που έχουν ιστορική ματιά αλλά και το βλέμμα στραμμένο στο σήμερα και το αύριο. Η άρχουσα τάξη επιχειρεί να αξιοποιήσει την επέτειο, πρώτα από όλα, για να παρουσιάσει τον κόσμο του εφοπλισμού, της επιχειρηματικότητας και των τραπεζών σαν δημιουργό αυτής της χώρας και της ιστορίας της αλλά και τις Μεγάλες Δυνάμεις σαν σωτήρες της. Να ευλογήσει τα γένια της δηλαδή, μετά από μια παρατεταμένη περίοδο κρίσης, που δεν μένει μόνο στην οικονομία αλλά διαπερνά τους θεσμούς και τις ιδέες της αστικής τάξης. Επιδιώκει να αναδείξει τις διαχρονικές συμμαχίες της με τους ιμπεριαλιστές (τώρα ΕΕ και ΝΑΤΟ) σαν υπαρξιακό στοιχείο της Ελλάδας.

Πέρα από το κυρίαρχο αφήγημα, υπάρχουν και οι διαφοροποιήσεις που δίνουν βάρος σε επιμέρους πλευρές. Δεν υπάρχουν μόνο τα ελιτίστικα μηνύματα για τον τολμηρό και επινοητικό κόσμο της αγοράς που έφερε τον Διαφωτισμό, οργάνωσε την Επανάσταση, μάς έκανε κράτος και μάς ενσωμάτωσε στη Δύση. Υπάρχει και η λαϊκής απεύθυνσης εθνικιστική αφήγηση, καθώς δεν υφίσταται σήμερα θετικό και αισιόδοξο αστικό όραμα, ενώ λειτουργεί και σαν αντιστάθμισμα στη φθορά του ευρωπαϊσμού. Βασική επιδίωξη για την αστική ματιά στην Επανάσταση του 1821 είναι να αναιρεθεί ο καθοριστικός ρόλος του υποκειμένου της: του φτωχού λαού που εμπνεύστηκε από το επαναστατικό μήνυμα, σήκωσε το βάρος του αγώνα και πλήρωσε βαρύ τίμημα για να βρεθεί προδομένος, στη συνέχεια, από τις κυρίαρχες δυνάμεις στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Δεν είναι καθόλου βολικό παράδειγμα για την αστική τάξη η ιδέα της Επανάστασης ενός

φτωχού λαού ενάντια στον πανίσχυρο δεσποτισμό του Σουλτάνου, τη βούληση των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά και τα κηρύγματα των ισχυρών στην ελληνική πλευρά, των κοτζαμπάσηδων και της επίσημης Εκκλησίας. Ενός επαναστατικού αγώνα που κόντρα σε κάθε ρεαλισμό κατάφερε να νικήσει, αφήνοντας μια ισχυρή δημοκρατική παρακαταθήκη, που αποτυπώνεται στην πεποίθηση ότι η εξέγερση απέναντι σε κάθε τυραννία είναι δικαίωμα. Αλλά και στα τρία επαναστατικά συντάγματα, στα οποία, δεκαετίες πριν από πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, αναγνωρίζονται οι δημοκρατικές ελευθερίες και δικαιώματα, η ισονομία, ενώ απαγορεύονται η δουλεία και οι τίτλοι ευγενείας. Προφανώς η κοινωνική και πολιτική ηγεμονία των αστικών στρωμάτων έβαλε φραγμούς και όρια στην Επανάσταση, επιτρέποντας στους επιγόνους της να ξαναγράψουν την ιστορία με τη βοήθεια της επιλεκτικής μνήμης. Καθόλου τυχαία ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, όπως

Γιώργος Κρεασίδης

και πολλοί άλλοι, μιλάει για τον «ελληνικό πόλεμο για την ανεξαρτησία», αποφεύγοντας να αναφερθεί στην Επανάσταση. Δεν είναι η πρώτη φορά που ανάλογες επέτειοι αξιοποιούνται με αυτόν τον τρόπο. Το 1971, στα 150 χρόνια από το 1821, η Χούντα επιδίωξε να το εμφανίσει σαν έργο οπλαρχηγών και ιερωμένων, παραπέμποντας σε στρατό και εκκλησία, τα βασικά της στηρίγματα. Αλλά δεν σβήνει εύκολα η συλλογική μνήμη για τη ριζική ανατροπή του συσχετισμού και ένα αποτέλεσμα που κανείς ισχυρός εκείνου του καιρού δεν ήθελε. Η ιστορική ανατομία της επανάστασης μακριά από εξωραϊσμούς και σκοπιμότητες, από μια σκοπιά εργατική και λαϊκή, που πρώτος επιχείρησε στην εποχή του ο Γιάνης Κορδάτος, δεν είναι απλά μια απάντηση στην παραχάραξη ή μια επιστημονική πρόκληση. Είναι μια διαδικασία συλλογικής αυτογνωσίας μπροστά στις προκλήσεις του αγώνα κατά του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Αφιέρωμα

Μοιρολατρική σκοταδιστική θρησκευτική αντίληψη Ένα από τα επίδικα ζητήματα για τον χαρακτήρα της συνείδησης του Ελληνισμού επί τουρκοκρατίας, με κορύφωση την εθνικοαπελευθερωτική Επανάσταση του 1821, είναι η συμβολή της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας και της ορθόδοξης εκκλησίας στη διαβίωση και στη συνείδηση των υπόδουλων Ελλήνων και των λοιπών ορθοδόξων βαλκανικών λαών. Από την εποχή των αντιπάλων της ένωσης της ορθόδοξης και καθολικής εκκλησίας (σύνοδος Φερράρας 1408), στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αλλά και στην Ελεύθερη Ελλάδα μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή, κυριάρχησε στους κόλπους της εκκλησίας αλλά και στον ελληνικό λαό και στις ηγετικές τάξεις του, σε μεγάλο βαθμό, μία μοιρολατρική τελεολογική αντίληψη. Σύμφωνα με αυτήν, η θεία πρόνοια προκάλεσε την άλωση της Κωνσταντινούπολης ως τιμωρία για την αποστασία από την ρθόδοξη πίστη. Η θεία πρόνοια θα καθόριζε «πάλι με χρόνους και καιρούς» πότε το ελληνικό γένος θα αποκαθιστούσε την ελευθερία του. Με την αντίληψη αυτή συνδεόταν και ο μύθος του «μαρμαρωμένου βασιλιά», το «ξανθό γένος» (Ρώσοι που θα απελευθέρωναν τους Έλληνες) και η αποκατάσταση του μεγαλείου της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αφού το νέο ελληνικό κράτος με «θέλημα Θεού» θα επεκτεινόταν ως την «Κόκκινη Μηλιά», περιλαμβάνοντας μεγάλη έκταση της Τουρκίας. Αυτές οι σκοταδιστικές αντιλήψεις υπαγόρευαν την αρνητική στάση του ανώτερου ιερατείου απέναντι στην επανάσταση, ιδιαίτερα του Πατριαρχείου. Κυριότερος λόγος όμως αυτής της στάσης δεν ήταν η ανεστραμμένη ιδεολογία που είχε εναποθέσει στη θεία πρόνοια πότε και πώς οι ραγιάδες Έλληνες θα απαλλαγούν από τον τουρκικό ζυγό αλλά η ενσωμάτωση και υποταγή του Πατριαρχείου και του ανώτερου κλήρου γενικότερα στον διοικητικό μηχανισμό των κατακτητών.

Η κρατική μυθολογία για την επανάσταση του 1821 αποδίδει κομβικό ρόλο στην εκκλησία. Καθόλου τυχαία επιλέχθηκε ως επίσημη ημερομηνία έναρξης της επανάστασης η 25η Μαρτίου, ημέρα της γιορτής του Ευαγγελισμού — παρότι η εξέγερση είχε ξεκινήσει νωρίτερα και είχαν ελευθερωθεί περιοχές. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος της εκκλησίας (μεγαλοϊδιοκτήτριας γης) κάθε άλλο παρά επαναστατικός ήταν.

Κήρυκες της υποταγής στην Υψηλή Πύλη

Αντιδραστικός ο ρόλος θρησκείας και εκκλησίας Δημήτρης Γρηγορόπουλος

αντιδραστικός ρόλος του Πατριαρχείου εντάθηκε, όταν στα τέλη του 18ου- αρχές του 19ου, υπό την επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης, του ευρωπαϊκού και ελληνικού Διαφωτισμού, ενισχύθηκαν οι εθνικοαπελευθερωτικές κινήσεις, ενώ σε περιοχές της υποδουλωμένης Ελλάδας αλλά και στον παροικιακό ελληνισμό, ξεφύτρωναν μυστικές εταιρείες με στόχο την απελευθέρωση. Μυστική εταιρεία για απελευθερωτικό σκοπό είχε ιδρύσει και ο Ρήγας Βελεστινλής, η οποία ανέπτυξε έντονη και αποτελεσματική δράση που προκάλεσε την ανησυχία των Τούρκων. Οι πατριαρχικοί και φαναριώτικοι κύκλοι δεν διαφοροποιήθηκαν απλώς από τις εθνικοαπελευθερωτικές και

δημοκρατικές ιδέες του Ρήγα και των συντρόφων του αλλά συνέταξαν και κυκλοφόρησαν φυλλάδιο με τον τίτλο «Πατριαρχική Διδασκαλία», στο οποίο κατακεραύνωναν τις ιδέες του Ρήγα και τις χαρακτήριζαν έργο του Σατανά! Το φυλλάδιο αυτό εκφράζει αντιδραστικές και φιλοτουρκικές θέσεις. Ο συντάκτης του κειμένου κηρύσσει ότι ο Θεός έστειλε τους Τούρκους για να υποδουλώσουν τους παρεκτραπέντες χριστιανούς, γιατί έτσι ευδόκησε να μεθοδεύσει τη σωτηρία τους. Εξαπολύει αφορισμούς ενάντια στο «σύστημα ελευθερίας» (εννοεί τα δόγματα της Γαλλικής Επανάστασης) και αφορίζει κάθε ιδέα πολιτικής ελευθερίας που και αυτή αποτελεί δέλεαρ του διαβόλου! Παροτρύνει τους Χριστιανούς να διατηρήσουν απαρασάλευτη την υποταγή τους στην πολιτική διοίκηση που εξασφαλίζει τα αναγκαία, ενώ οι περί ελευθερίας διδασκαλίες απάδουν στη χριστιανική διδασκαλία και είναι αξιομίσητες! Ο φιλοτουρκισμός και η

δουλοπρέπεια του Πατριαρχείου κορυφώθηκε με τον αφορισμό που απηύθυνε ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ εναντίον της Επανάστασης που ξέσπασε το 1821, χωρίς όμως με αυτήν τη στάση να αποφύγει τον μαρτυρικό θάνατο. Πληγή για τους υπόδουλους Έλληνες αποτελούσαν τα μοναστήρια, που εξουσίαζαν μεγάλες εκτάσεις γης. Τα μοναστήρια έρχονταν δεύτερα σε κατοχή γης, ύστερα απ’ τους Τούρκους φεουδάρχες, ξεπερνώντας σε πλούτο τους Έλληνες προεστούς (κοτζαμπάσηδες). Από δωρεές πιστών, παραχωρήσεις γης από το κράτος αλλά και με αθέμιτα μέσα, όπως αναφέρει ο Κορδάτος, είχαν αποκτήσει απέραντες εκτάσεις γης, δάση, καρποφόρα δέντρα, μετόχια, γιδοπρόβατα και άλογα. Στα τσιφλίκια των μοναστηριών δούλευαν μοναχοί αλλά κυρίως δουλοπάροικοι (αγροτόδουλοι) ή και εργάτες γης με μεροκάματο. Αλλά και η αντίληψη ότι η Εκκλησία αποτέλεσε τον πυ-

ρήνα της πνευματικής ανάπτυξης του Ελληνισμού είναι ασύστατη. Αν και οι πηγές δεν είναι σαφείς, σε επίπεδο στοιχειώδους εκπαίδευσης (γραφή, ανάγνωση, αρίθμηση), ιερείς και καλόγεροι, ως μόνοι σχετικά εγγράμματοι, στα χωριά ιδίως, εκτελούσαν χρέη διδασκάλου. Έτσι, δημιουργήθηκε αργότερα η αντίληψη του «κρυφού σχολειού», ενώ στην πραγματικότητα, η Υψηλή Πύλη, με κάποιες εξαιρέσεις, δεν εναντιώθηκε στην αναγέννηση των γραμμάτων. Ανάταση στην εκπαίδευση των Ελλήνων επέφεραν κυρίως οι ανώτερες σχολές που ιδρύθηκαν από τα τέλη του 17ου αιώνα ως το 1821, τις οποίες χρηματοδότησαν πλούσιοι αστοί έμποροι και όπου δίδαξαν επιφανείς εκπρόσωποι του Ελληνικού Διαφωτισμού. Η αντιδραστική στάση του ανώτερου κλήρου δεν είναι μονοσήμαντη. Μεγάλο τμήμα του κατώτερου κλήρου μοιράστηκε αγώνα και θυσίες, δίνοντας δοξασμένους μάρτυρες όπως τον Αθανάσιο Διάκο και όχι μόνο.

Αφιέρωμα

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Το κοινωνικό υπόβαθρο του 1821 ▸ Το ανερχόμενο εμπορικό στοιχείο, οι γαιοκτήμονες, οι στρατιωτικοί και ο ρόλος των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων Γιώργος Μιχαηλίδης

ιακόσια χρόνια συμπληρώνονται από το 1821, αλλά τι ήταν τελικά το 1821; Μία επανάσταση εθνικοαπελευθερωτική; Κοινωνική; Χριστιανική; Φιλελεύθερη και δημοκρατική; Ας προσπαθήσουμε να μην ξεκινήσουμε δίνοντάς της έναν χαρακτηρισμό αλλά περιγράφοντας κάποια βασικά της γνωρίσματα. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να μας ενδιαφέρει η εποχή μες την οποία συμβαίνει. Η επανάσταση του 1821 βρίσκεται χρονικά κοντά στην αμερικανική και τη γαλλική επανάσταση, τους ναπολεόντειους πολέμους αλλά και την ήττα της Γαλλίας και του νέου πνεύματος που αυτή πρέσβευε. Ακόμα πιο κοντά (και γεωγραφικά) βρίσκεται στην εμφάνιση του καρμποναρισμού στην Ιταλία. Κατά τον 19ο αιώνα, επιταχύνεται η αποσύνθεση των αυτοκρατοριών και της παλαιάς εξουσίας ως αποτέλεσμα της βιομηχανικής επανάστασης που έχει ξεκινήσει ήδη από το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα. Η επανάσταση αυτή αφορά κυρίως τη δυτική Ευρώπη, όμως η οθωμανική αυτοκρατορία δεν μένει ανεπηρέαστη, ιδιαίτερα στο εμπορικό κομμάτι, όπου κυριαρχεί και ακμάζει το ελληνικό στοιχείο. Η εμπορική άνθιση που σημειώνεται στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη κοινωνικών στρωμάτων που αποκτούν οικονομική επιφάνεια και αυτοπεποίθηση. Ο ελληνικός κόσμος της εποχής απλώνεται κυρίαρχα σε παραλιακές πόλεις από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι τις αφρικανικές ακτές και τη Μασσαλία. Δραστήριοι έμποροι και μορφωμένοι λόγιοι αποτελούν φορείς ως «ύλη» και «πνεύμα» της νέας εποχής που ανατέλλει. Πρόκειται για μια καπιταλιστική τάξη υπό διαμόρφωση, η οποία συνειδητοποιεί ή «διαισθάνεται» τη σημασία του δικού της εδαφικού σημείου αναφοράς. Οι εσωτερι-

κές αλλαγές στην οθωμανική αυτοκρατορία, αποτέλεσμα των κοινωνικών και εξωτερικών πιέσεων που δέχεται και της προσπάθειας της ελίτ της να πιάσει τον παλμό της εποχής, επιτρέπουν πλέον την εμπορευματική αξιοποίηση της γης και την απρόσκοπτη σχεδόν άνθιση του εμπορίου. Σε σύνδεση με τα παραπάνω, βιοτεχνικά κέντρα μικρού ή μέσου βεληνεκούς ξεπηδούν σε σειρά πόλεις, κωμοπόλεις και κεφαλοχώρια. Αυτή η οικονομική άνθιση έχει το πνευματικό της αντίστοιχο με τη δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου σχολείων και την τάση

ροικίες εκτός των συνόρων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι παραπάνω παράγοντες, υλικοί-πνευματικοί, συντελούν σε αυτό που ονομάζεται «εθνική αφύπνιση». Από κοινωνική σκοπιά προκύπτει η ωρίμανση μίας κατάστασης κατά την οποία μία διαρκώς και πιο ισχυρή τάξη εμπόρων, γραφειοκρατών και μεγαλογαιοκτημόνων επιζητά τη δημιουργία εθνικού κράτους (ή χριστιανικής ομοσπονδίας), το οποίο να τους απαλλάξει από τα βαρίδια της οθωμανικής εξουσίας και την πάντα επισφαλή τους θέση εντός της. Η μετάβαση από το γένος

Οι ιδέες του αγώνα είναι κυρίαρχα δημοκρατικές και προοδευτικές, τμήμα και όχι άρνηση των επαναστάσεων της εποχής τους για σπουδές στο εξωτερικό για τους γόνους των πιο εύπορων οικογενειών. Τα τμήματα αυτά του πληθυσμού έρχονται σε επαφή με τις δημοκρατικές και φιλελεύθερες ιδέες της εποχής αλλά και το επαναστατικό πνεύμα στις γαλλικές, γερμανικές ή ιταλικές παραλλαγές του. Συνολικά, στα τέλη του 18ου αιώνα και τις αρχές του 19ου, το ελληνικό στοιχείο είναι το πλέον εγγράμματο της οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώ εγγράμματοι και με ανώτερη μόρφωση για την εποχή είναι πολλοί Έλληνες στις πα-

στο έθνος πραγματοποιείται κατά την προετοιμασία και στη διάρκεια της επανάστασης, με το θρησκευτικό και εθνικό στοιχείο να αποτελούν βασικούς συνεκτικούς παράγοντες μαζί με την παιδεία και την κοινή γλώσσα. Όμως, και οι ιδέες και τα προτάγματα της επανάστασης δημιουργούν συνοχή για τις επαναστατημένες μάζες και αυτές οι ιδέες είναι κυρίαρχα δημοκρατικές και προοδευτικές, τμήμα και όχι άρνηση των επαναστάσεων της εποχής τους. Άρα, είναι οι κοινωνικές

διεργασίες που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη διατύπωση του πολιτικού αιτήματος της ανεξαρτησίας και της εθνικής συγκρότησης. Οι έμποροι και οι λόγιοι που αρχικά εργάζονται για την επανάσταση, οραματίζονται πιο κοσμοπολίτικες εκδοχές του ελεύθερου κράτους σαν τη βαλκανική ομοσπονδία του Ρήγα. Αυτοί μπολιάζουν τη διαδικασία με τις δημοκρατικές και φιλελεύθερες ιδέες της περιόδου. Η επανάσταση όμως δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τους ανθρώπους που ελέγχουν τη γη και τους αγροτικούς πληθυσμούς, τους κοτζαμπάσηδες και προκρίτους. Αυτοί είναι ως επί το πλείστον φορείς της παράδοσης και του τοπικισμού. Η ένταξή τους στις επαναστατικές ετοιμασίες τροποποιεί το αρχικό πολιτικό πρόγραμμα. Οι στρατιωτικοί που ξεπηδούν ως ομάδα εξουσίας μέσα από τον αγώνα στερούνται, στην πλειονότητά τους, οικονομικής βάσης. Για να την αποκτήσουν, πρέπει να συγκρουστούν με τους προκρίτους που διατηρούσαν περιουσία στη γη και τη θάλασσα. Αυτή είναι η πρώτη αιτία των εμφυλίων συγκρούσεων. Η σύγκρουση θα μπορούσε να καταλήξει είτε στην επιβολή απέναντί τους είτε στην ενσωμάτωση των στρατιωτικών μετά τη συνεργασία με τους προκρίτους ή, τέλος, στην ήττα και υποταγή των στρατιωτικών. Πάντως προϋπόθεση είναι η σύγκρουση. Εκεί εκφράζεται και η κοινωνική δυσαρέσκεια των χαμηλότερων στρωμάτων, που φαίνεται να εμπιστεύονται τους στρατιωτικούς. Σε κάποιες, λιγότερο συχνές, περιπτώσεις τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα εξεγείρονται μόνα τους εναντίον των εκμεταλλευτών τους, όπως στην περίπτωση της βραχύβιας κομμούνας της Άνδρου. Το μίσος τους προς τους προεστούς και προκρίτους εκφράζεται με διάφορες αφορμές, δεν είναι όμως σε θέση ακόμα να διεξάγουν έναν δικό τους αγώνα. Κατά συνέπεια, οι αγώνες και τα αιτήματά τους συνήθως διαμεσολαβούνται από άλλες κοινωνικές ομάδες.

11 Εμφύλιες αντιπαραθέσεις και διαφορετικά σχέδια Η άλλη πλευρά των εμφυλίων συγκρούσεων αφορά στον ανταγωνισμό μεταξύ των τοπικών δομών και δικτύων εξουσίας, όπου κυριαρχούν οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης, και του πολιτικού κέντρου (κυβέρνησης), με κυρίαρχους εκεί την πολιτική γραφειοκρατία και τους εμπόρους/πλοιοκτήτες. Το κέντρο, η κυβέρνηση, επιθυμεί συγκέντρωση της δύναμης και του πλούτου άρα και της στρατιωτικής ισχύος. Όταν θα επιχειρήσει να υλοποιήσει το τελευταίο μέσω της υποθήκευσης των «Εθνικών Γαιών» με αντάλλαγμα το δάνειο από το εξωτερικό, η πρόκληση τόσο προς τους προκρίτους που ευελπιστούσαν σε επέκταση των κτημάτων τους, όσο και προς τους στρατιωτικούς και τους φτωχούς αγρότες/εργάτες γης που ήλπιζαν σε αναδιανομή της γης, ήταν μεγάλη. Η δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου θα παγιώσει σε μεγάλο βαθμό τον εσωτερικό συσχετισμό μεταξύ των κυρίαρχων ομάδων που ηγούνταν της επανάστασης, ανακόπτοντας παράλληλα τη δυνατότητα των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων να αξιοποιήσουν αυτή την αντιπαράθεση δίνοντας πιο έντονο κοινωνικό χαρακτήρα στην επανάσταση. Ωστόσο, οι σοβαρές εμφύλιες συγκρούσεις που θα συνεχιστούν και μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, αποτελούν απόδειξη ότι παρότι η εθνική ιδέα και το όραμα του ανεξάρτητου κράτους ως προϋποθέσεις της «ελευθερίας» συνείχαν τους επαναστάτες, οι προσδοκίες των συμμετεχόντων δεν εξαντλούνταν εκεί, ενώ η συμμετοχή των διαφόρων κοινωνικών ομάδων στο επαναστατικό γεγονός δεν σήμαινε την ύπαρξη ενός και μόνο πολιτικού σχεδίου που να χωράει τους πάντες. Κάθε προσπάθεια ανάλογης απεικόνισης της επανάστασης του 1821, την στενεύει και τελικά την διαστρεβλώνει.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Χρονολόγιο 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1821 ● ο Αλέξανδρος Υψηλάντης εκδίδει επαναστατική προκήρυξη, με την οποία κηρύσσει την επανάσταση στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες.

23 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 ● η Καλαμάτα απελευθερώνεται από τον Κολοκοτρώνη και τους Μανιάτες. Πραγματική έναρξη της Επανάστασης.

23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1821 ● απελευθέρωση της Τριπολιτσάς υπό την αρχηγία του Κολοκοτρώνη.

1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1822: ● ψηφίζεται το πρώτο σύνταγμα του αγώνα από την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.

26 ΙΟΥΛΙΟΥ 1822 ● οι επαναστατικές δυνάμεις συντρίβουν τη στρατιά του Δράμαλη στα Δερβενάκια.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1825 ● ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ αποβιβάζεται στην Πελοπόννησο. Η επανάσταση οδηγείται στο χείλος της καταστροφής.

11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1826 ● ηρωική έξοδος των πολιορκημένων του Μεσολογγίου.

20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1827 ● ναυμαχία στο Ναυαρίνο, ολοκληρωτική καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου.

8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1828 ● ο Ιωάννης Καποδίστριας αποβιβάζεται στο Ναύπλιο σε κλίμα ενθουσιασμού.

3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1830 ● υπογράφεται το πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους.

Αφιέρωμα

Γιώργος Κρεασίδης

Το 1821 και οι επαναστάσεις κόντρα στην Ιερή Συμμαχία

ταν στις 24 Φλεβάρη 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κήρυξε την έναρξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, το συνέδριο της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάιμπαχ, τη σημερινή Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας διαρκούσε ήδη έναν μήνα. Οι μονάρχες της Ευρώπης και ο Βρετανός πρέσβης συνεδρίαζαν ανήσυχοι για τα εξεγερτικά γεγονότα στη Νάπολη και το Πεδεμόντιο ενάντια στις αναχρονιστικές μοναρχίες της Ιταλίας, όταν έμαθαν εμβρόντητοι για τη νέα επανάσταση. Η Ιερή Συμμαχία συγκροτήθηκε μετά την ήττα του Ναπολέοντα το 1815 και την παλινόρθωση της γαλλικής μοναρχίας. Η σύμπραξη των υπεραντιδραστικών μοναρχιών της Ρωσίας, της Αυστρίας, της Πρωσίας, με τη Βρετανία να παρακολουθεί από κάποια απόσταση, είχε σαν στόχο να καταπνίξει κάθε

κίνημα με κοινωνικά ή εθνικά χαρακτηριστικά που αμφισβητούσε την τάξη πραγμάτων που είχαν επιβάλλει με τη νίκη τους στο Βατερλό. Δαιμονοποιήθηκε η Γαλλική Επανάσταση και οι ιδέες του Διαφωτισμού αλλά και τα εθνικά κινήματα που γεννήθηκαν στον απόηχο τους, με ριζοσπαστικά κοινωνικά χαρακτηριστικά, πριν τα απολέσουν οριστικά στο τέλος του 19ου αιώνα μεταλλασσόμενα σε εθνικισμούς. Η επιδίωξη της καθεστωτικής σταθερότητας αλλά και της διεθνούς ισορροπίας δυνάμεων με τη δύναμη των όπλων και της μυστικής αστυνομίας, δεν ήταν απλά αλαζονική. Επεδίωκε ουσιαστικά να γυρίσει τον χρόνο πίσω. Όπως έδειχναν οι αποστάσεις που κρατούσε η Βρετανία, η αναχρονιστική αυτή συμμαχία προσπαθούσε να συγκεράσει αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. Η αναδυόμενη αστική τάξη, που

αποκτούσε δύναμη, ενίσχυε τις αποκλίσεις. Το συνέδριο του Λάιμπαχ αποφάσισε την εισβολή του αυστριακού στρατού στη Νάπολη και το Πεδεμόντιο και καταδίκασε την Ελληνική Επανάσταση, όπως και «κάθε υποτιθέμενη μεταρρύθμιση που πραγματοποιείται με κίνημα ή ανοιχτή βία». Το 1822 το επόμενο συνέδριο της Ιεράς Συμμαχίας στη Βερόνα αποφάσισε να επιτρέψει τη γαλλική εισβολή στην Ισπανία για να αποκατασταθεί ο βασιλιάς Φερδινάνδος Ζ’, ενώ στηρίχτηκαν οι αντιδραστικές δυνάμεις στα ιταλικά κρατίδια όπου ήταν σε εξέλιξη συγκρούσεις. Δεν κατάφερε το συνέδριο να συμφωνήσει στην πρόταση για στρατιωτική επέμβαση στις επαναστατημένες ισπανικές αποικίες της Νότιας Αμερικής λόγω των βρετανικών αντιρρήσεων. Η ανεξαρτητοποίηση των χωρών της Λατινικής Αμερικής και η διάλυση της αποι-

Αφιέρωμα

Οι αντιθέσεις μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων έδωσαν χώρο στον αγώνα κιοκρατικής αυτοκρατορίας της Ισπανίας ήταν εξέλιξη που η Βρετανία έβλεπε θετικά, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τα συμφέροντα της αστικής της τάξης. Παράλληλα, τα ανταγωνιστικά συμφέροντα Αγγλίας και Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο οδήγησαν σε μια φραστική μόνο καταδίκη της Ελληνικής Επανάστασης. Το συνέδριο της Βερόνας ήταν και το τελευταίο, καθώς η Ιερά Συμμαχία απαξιώθηκε και η Ελληνική Επανάσταση συνέβαλλε καθοριστικά σε αυτό. Καθώς έδειχνε αντοχή, άρχισε να διαφοροποιείται η στάση των λεγόμενων Μεγάλων Δυνάμεων. Το 1824 οι βρετανικές τράπεζες αναγνωρίζουν τους επαναστατημένους Έλληνες σαν εμπόλεμη δύναμη και χορηγούν το πρώτο από τα «Δάνεια της Ανεξαρτησίας», όπως ονομάστηκαν, για να ακολουθήσει ένα δεύτερο την επόμενη χρονιά. Ασφαλώς οι όροι ήταν ληστρικοί, ενώ από το 60% περίπου του ποσού που εκταμιεύτηκε ελάχιστα ξοδεύτηκαν για τον σκοπό τους, που ήταν η χρηματοδότηση του επαναστατικού πολέμου. Καταχρήσεις, σπατάλες, ρουσφέτια ήταν η κατάληξή τους, φαινόμενα που είχαν ισχυρή συμβολή στο ξέσπασμα των εμφυλίων συγκρούσεων. Γεγονός όμως παραμένει ότι έτσι ήρθε η διεθνής αναγνώριση. Ο διπλωματικός ανταγωνισμός για το ποιος θα ωφεληθεί από την Ελληνική Επανάσταση, οδήγησε στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου και την καταστροφή του Οθωμανικού Στόλου το 1827 από τον κοινό στόλο Ρωσίας, Αγγλίας και Γαλλίας. Ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος του 182829 και η ήττα του Σουλτάνου, επιτάχυναν τις εξελίξεις που οδήγησαν το 1830 στο Πρωτόκολ-

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

λο του Λονδίνου και την πλήρη ανεξαρτησία της Ελλάδας, αντί του καθεστώτος της αυτονομίας. Αντίστοιχα το 1829 αναγνωρίστηκε η αυτονομία της Σερβίας και έκλεισε η εκκρεμότητα για το μέλλον της, μετά τον συμβιβασμό που ακολούθησε τη σερβική επανάσταση του 1804-1815. Συχνά μπαίνει το ερώτημα αν τελικά η Επανάσταση νίκησε χάρη στην επέμβαση στο Ναβαρίνο από τις «προστάτιδες δυνάμεις», όπως αυτοανακηρύχτηκαν. Το ερώτημα ενισχύεται και από το αποτέλεσμα της καταστροφικής για την ελληνική πλευρά εκστρατείας στην Πελοπόννησο (1825-28) του Ιμπραήμ πασά, γιου του Μοχάμετ Άλι, ηγεμόνα της αυτόνομης Αιγύπτου. Το ερώτημα αυτό τίθεται συχνά με ιδεολογική στόχευση είτε για να αποδείξει τη ζωτική σημασία για την Ελλάδα της ανισότιμης σχέσης με τις δυτικές δυνάμεις ή τη Ρωσία είτε για να αποδειχτεί ότι η εξάρτηση, νοούμενη ως αποικιοκρατία, ξεκινά πριν καν την επίσημη ίδρυση του ελληνικού κράτους. Άρα εκκρεμεί η εθνική ανεξαρτησία. Στην πραγματικότητα, η Ελληνική Επανάσταση δεν θα μπορούσε να είναι απλά μια ελληνοτουρκική σύγκρουση, με τον υπόλοιπο κόσμο, τα κράτη και τους λαούς απλά θεατές. Στεγανά στην πορεία της ιστορίας δεν υπάρχουν. Εφόσον η Ελληνική Επανάσταση κατάφερε όχι απλά να μην καταπνιγεί στο ξέσπασμά της αλλά και να κρατήσει σχεδόν μια δεκαετία, ήταν λογικό οι κοινωνικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην ηγεσία να αξιοποιήσουν το διεθνές περιβάλλον, επιδιώκοντας κάθε δυνατή συμμαχία. Από τα διαφοροποιημένα συμφέροντα της Βρετανίας σε σχέση με αυτά της Ιεράς Συμμαχίας, μέχρι το κύμα φιλελληνισμού στην Ευρώπη. Αυτό το τροφοδοτούσε η γοητεία της επαναστατικής ιδέας, σαν κληρονομιά της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού αλλά και ο ρομαντισμός που έβλεπε στο 1821 την αναγέννηση της αρχαίας Ελλάδας. Εξάλλου, η αστική τάξη στην Ελλάδα θα αναδείξει στη διαδρομή της τις διεθνείς συμμαχίες σε βασικό της στοιχείο, μαζί με τον αδίστακτο χαρακτήρα της, για να κρατήσει στα χέρια της τον πλούτο και την εξουσία. Η Ελληνική Επανάσταση εντάσσεται σε ένα εξεγερτικό κύμα που αμφισβητούσε την τάξη πραγμάτων μετά την ήττα του Ναπολέοντα το 1815 και την Παλινόρθωση του Παλαιού Καθεστώτος. Οι ιδέες της αντλούν έμπνευση από τις ιδεολογικές κατακτήσεις της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και του Διαφωτισμού, παρά τη φθορά που είχαν υποστεί από το αυτοκρατορικό καθεστώς του Ναπολέοντα. Το ίδιο ίσχυε για τους Ιταλούς Καρμπονάρους που στάθηκαν έμπνευση και για τη Φιλική Εταιρεία, για τους Ισπανούς φιλελεύθερους και μια σειρά από μυστικές οργανώσεις σε όλη σχεδόν την Ευρώπη αλλά και για τον ανεξαρτησιακό αγώνα των Σιμόν Μπολιβάρ και Σαν Μαρτίν στη Νότια Αμερική. Φυσικά είναι ταυτόχρονα ένα βαλκανικό γεγονός, καθώς το ’21 και η Σερβία άνοιξαν τον δρόμο για αντίστοιχες εξελίξεις στους υπόλοιπους βαλκανικούς λαούς στα χρόνια που ακολούθησαν.

Οι αστικές σχέσεις διαβρώνουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία

ταν ξεσπά η Επανάσταση του 1821 η Οθωμανική Αυτοκρατορία αντιμετώπιζε φαινόμενα βαθιάς κρίσης. Η εισβολή των καπιταλιστικών σχέσεων στον χώρο της Αυτοκρατορίας που ξεκίνησε μέσα από τις Διομολογήσεις, δηλαδή την παραχώρηση προνομίων εμπορικής δραστηριότητας σε Ευρωπαίους, είχε δημιουργήσει νέα κοινωνικά δεδομένα, που η παραδοσιακή δομή της δεν μπορούσε εύκολα να ενσωματώσει. Σαν συνέπεια ήρθε η διαμόρφωση αστικών στρωμάτων στους χριστιανικούς πληθυσμούς. Μια διαδικασία που για το ελληνικό στοιχείο ήταν ραγδαία εξελισσόμενη μφφέσα από τη σχέση του με το αγγλικό εμπόριο ήδη από τον 17ο αιώνα. Οι ριζοσπαστικές ιδέες του Διαφωτισμού και ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης ήρθαν να επιταχύνουν τη διαδικασία εθνογένεσης, με καταλύτη την εμπορική αστική τάξη των Ελλήνων και Σέρβων αρχικά και των άλλων βαλκανικών λαών στη συνέχεια. Επίσης, οι αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις και ήττες από τη Ρωσία και την Αυστρία, πέρα από το κόστος για την Οθωμανική Αυτοκρατορία σε ανθρώπινες απώλειες, πόρους και εδάφη, είχαν μακροπρόθεσμες συνέπειες. Οι συνθήκες που υπογράφονταν μετά τις ήττες, όπως η Συνθήκη του Πασάροβιτς με την Αυστρία (1718) και του ΚιουτσούκΚαϊναρτζή με τη Ρωσία (1774), πέρα από την καταγραφή του δυσμενούς συσχετισμού για τους Οθωμανούς, επιτάχυναν και τις κοινωνικές διεργασίες διαμόρφωσης των χριστιανικών αστικών στρωμάτων.

Ανάλογη επίδραση είχαν και οι ναπολεόντειοι πόλεμοι, η γαλλοκρατία στα Επτάνησα (1797-99 και 1807-14) και τις Δαλματικές ακτές (1809-1814) και η εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο (1798-99). Οι γαλλικές προπαγανδιστικές υποσχέσεις για ισότητα, ελευθερία και δημοκρατία είχαν καταλυτική απήχηση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι γαλλικές και αγγλικές αποικιοκρατικές βλέψεις έγιναν σταθερές παράμετροι, συμβάλλοντας στη μετατροπή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε «Μεγάλο Ασθενή» του διεθνούς σκηνικού. Ο οθωμανικός κόσμος θα επιχειρήσει να απαντήσει στην κάμψη της στρατιωτικής του δύναμης, αλλά και την κρίση της εσωτερικής του συνοχής. Άλλοτε με εκσυγχρονιστικές απόπειρες εκδυτικισμού, που θα επαναλαμβάνονται διευρυνόμενες σε όλη την κοινωνική και πολιτική σφαίρα μέχρι σχεδόν το τέλος της αυτοκρατορίας. Άλλοτε με μια «επιστροφή στις ρίζες» και τα στοιχεία του «ένδοξου παρελθόντος». Στα χρόνια που προηγήθηκαν από την Επανάσταση του ’21, οι αυτονομιστικές τάσεις των πασάδων της Βαλκανικής, όπως ο Αλή Πασάς στα Γιάννενα και ο Πασβάνογλου στο Βιδίνιο της Βουλγαρίας, θα οξύνουν τα προβλήματα συνοχής. Σε αυτές τις συνθήκες, η πολλαπλή εκμετάλλευση και καταπίεση των χωρικών και η αναζήτηση από τα αστικά στρώματα πολιτικής κάλυψης και μιας αγοράς χωρίς τη σουλτανική αυθαιρεσία και περιορισμούς, τροφοδοτούν τη δυναμική των εθνικών επαναστάσεων. Γ.Κ.

14 Χρήστος Ρέππας

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Αφιέρωμα

Το κίνημα του διαφωτισμού σφράγισε την Επανάσταση ▸ Ο ριζοσπαστισμός του Κοραή και η επαναστατικότητα του Ρήγα

ο κίνημα του νεοελληνικού διαφωτισμού, που αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα και τις πρώτες του 19ου, ανάμεσα σε δύο μεγάλα και καθοριστικά γεγονότα για τη συγκρότηση του ελληνικού έθνους –τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή του 1774 και την Επανάσταση του 1821– και αποτέλεσε τον ιδεολογικό καταλύτη της ελληνικής ανεξαρτησίας. Στο πλαίσιο αυτού του κινήματος αναπτύχθηκε μια καινούργια συνείδηση και θεώρηση του κόσμου, στηριγμένη στον ορθό λόγο, στην ιδέα των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων, του κοινωνικού συμβολαίου και της έννοιας της επιστημονικής προόδου, που αποτέλεσε και την ιδεολογική βάση των μεγάλων αλλαγών που οδήγησαν στην Επανάσταση και στη συγκρότηση του εθνικού (αστικού) κράτους. Ο διαφωτισμός είναι το ιδεολογικό αποτέλεσμα των μεγάλων κοινωνικών, πολιτικών και πνευματικών αλλαγών που γνωρίζει η Ευρώπη από την Αναγέννηση και μετά τον 18ο αιώνα, που αποκρυσταλλώνονται σ’ ένα συγκροτημένο ρεύμα επαναστατικών ιδεών κριτικής στον παλιό κόσμο της απολυταρχίας, της φεουδαρχίας και της εξουσίας της Εκκλησίας. Είναι το πνευματικό κίνημα της ανερχόμενης αστικής τάξης που πραγματοποιεί τη συμμαχία με τον λαό και οδηγεί στις μεγάλες επαναστάσεις της νεωτερικής εποχής. Αντίστοιχα, στον ευρωπαϊκό χώρο (νοτιοβαλκανικό, μικρασιατικό) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η αλλαγή των κοινωνικοοικονομικών σχέσεων από τα μέσα του 17ου αιώνα έχει ως αποτέλεσμα την εμπορευματοποίηση της παραγωγής, τη συγκρότηση εθνικής συνείδησης στους ελληνόφωνους χριστιανικούς πληθυσμούς και την εμφάνιση της ανερχόμενης αστικής τάξης στο προσκήνιο. Το οικονομικό άνοιγμα στη δυτική Ευρώπη αποκτά και ιδεολογική διάσταση, με την αποδοχή και μεταφορά των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού στις ευρωπαϊκές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σημαντικό κέντρο των νέων ιδεών γίνονται και τα Επτάνησα, ειδικά μετά την κάθοδο των στρατευμάτων του Ναπολέοντα το 1797 και την κατάλυση της βενετικής κυριαρχίας σε αυτά. H αποδοχή και μεταφορά των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού στα Βαλκάνια έχει να κάνει με τις νέες πολιτικές ανάγκες του καινούργιου κοινωνικού υποκειμένου: Διαμόρφωση μιας κοσμικής εθνικής ταυτότητας που θα στηρίζεται στα

ιδεολογικά πρότυπα της Δύσης, αστική ιδεολογία της Γαλλικής Επανάστασης, δημιουργία εθνικών κρατών στη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. H εξέλιξη του κινήματος μπορεί να διακριθεί σε τρεις περιόδους: Μία προδρομική περίοδος, που χαρακτηρίζεται από την επαφή του ελλαδικού χώρου με το όνομα του Βολταίρου. H δεύτερη χαρακτηρίζεται από την παρουσία της γαλλικής Εγκυκλοπαίδειας σε νεοελληνικά έργα και η τρίτη έχει σχέση με την επονομαζόμενη κίνηση των ιδεολόγων, την ομάδα δηλαδή των Γάλλων διανοούμενων που υπερασπίστηκε τις αρχές της επανάστασης, χωρίς να αποδέχεται τη χρήση βίας στην εφαρμογή τους. Εκτός των άλλων, ο διαφωτισμός στηρίζει την ανανέωση του περιεχομένου της παιδείας στη διδασκαλία των ζωντανών γλωσσών και των εθνικών ιδιωμάτων, πράγμα που θα πυροδοτήσει στην ελληνική πραγματικότητα τη διαμάχη για το γλωσσικό ζήτημα (Αδαμάντιος Κοραής, Παναγιώτης Κοδρικάς, Ιωάννης Βηλαράς, Αθανάσιος Χριστόπουλος κ.ά.). Στηρίζει επίσης την ελεύθερη κριτική έρευνα και εισάγει την ιδέα της ανεξιθρησκίας με την περίφημη Επιστολή για την ανεξιθρησκία του Τζον Λοκ και το αντίστοιχο δοκίμιο του Βολταίρου. Σ’ ένα επόμενο στάδιο, μετά την έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης και τη συνθήκη του Ιασίου (1792), ο νεοελληνικός διαφωτισμός γίνεται ξεκάθαρα πολιτικός και ριζοσπα-

στικός. Αυτό θα εκφραστεί με το έργο του Κοραή, ενώ η επαναστατική του όψη θα εκφραστεί κυρίως με το έργο του Ρήγα και με μια σειρά ανώνυμα κείμενα της πρώτης δεκαετίας του 19ου αιώνα (Ρωσσοαγγλογάλλος, 1805, Λίβελλος των Αρχιερέων, 1810) και την Ελληνική Νομαρχία ήτοι Λόγος περί Ελευθερίας, εν Ιταλία, 1806, Ανωνύμου του Έλληνος. Στη σύγκρουσή του με το Πατριαρχείο για το σκοταδιστικό φυλλάδιο της Πατρικής Διδασκαλίας, ο Κοραής θα προτείνει έναν καινούργιο τύπο πολιτεύματος για τους Έλληνες ραγιάδες που έχει ως βάση την πολιτική ελευθερία και τον νόμο: «Εις το τοιούτον μόνον πολίτευμα έχει χώραν η αληθής ελευθερία· η οποία άλλο δεν είναι πλην “η εξουσία την οποίαν έχει πας ένας πολίτης να πράττη

H αποδοχή και μεταφορά των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού στα Βαλκάνια έχει να κάνει με τις νέες πολιτικές ανάγκες του καινούργιου κοινωνικού υποκειμένου, της αστικής τάξης

όσα οι νόμοι δεν εμποδίζουσιν”, ήγουν να πράττη όχι ό,τι θέλει, αλλ’ ό,τι ηθέλησε την πρώτην φοράν, οπόταν ενώθη με τους συμπολίτας του εις μίαν πολιτικήν κοινωνίαν». Η μεταστροφή των φορέων του διαφωτισμού στο θέμα της πολιτικής τύχης του ελληνικού έθνους ξεκινάει μερικά χρόνια πριν την έκδοση του Υπομνήματος, από τον ίδιο τον Ρήγα. Η Επαναστατική Προκήρυξις Υπέρ των νόμων και της πατρίδος αποτελεί την πρώτη και συγκεκριμένη πρόταση για την πολιτειακή συγκρότηση της «Ελληνικής Δημοκρατίας». Στα Δίκαια του Ανθρώπου ορίζει με το άρθρο 6 ότι «η ελευθερία έχει ως θεμέλιον την φύσιν, γιατί φυσικά αγαπώμεν να είμεθα ελεύθεροι, έχει ως κανόναν την δικαιοσύνην, γιατί η δικαία ελευθερία είναι η καλή, έχει ως φύλακα τον νόμον, διατί αυτός προσδιορίζει έως πού πρέπει να είμεθα ελεύθεροι», ενώ στη Νέα Πολιτική Διοίκηση ζητάει «να είμεθα πρώτον όλοι ίσοι και όχι ο ένας κατώτερος του άλλου, δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού [...]». Η ισότητα και η ελευθερία αυτή αφορά όλους τους υπόδουλους λαούς στην εξουσία του σουλτάνου «χωρίς εξαίρεσιν γλώσσης και θρησκείας» που μπορεί να γίνουν πολίτες της Ελληνικής δημοκρατίας. Η επαναστατική παράδοση του νεοελληνικού διαφωτισμού κορυφώνεται με την έκδοση της Ελληνικής Νομαρχίας, του Ανωνύμου του Έλληνος, ενός κειμένου βαθιάς κριτικής ανάλυσης της κοινωνικής και πολιτικής της πραγματικότητας της εποχής του όπου, ασκώντας σκληρή κριτική στις κυρίαρχες τάξεις της ελληνισμού της εποχής (κοτζαμπάσηδες, ανώτερος κλήρος, Φαναριώτες) προτείνει την Επανάσταση ως μόνη λύση στην τυραννική πραγματικότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας των αρχών του 19ου αιώνα, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τις δυνάμεις των ίδιων των Ελλήνων χωρίς καμιά αναβλητικότητα. Την οργανική σχέση του διαφωτισμού με την ελληνική επανάσταση μπορεί να την δει κανείς στους θεσμούς που εγκαθιδρύθηκαν στο έδαφος της επαναστατημένης Ελλάδας αμέσως μετά την απελευθέρωση των εδαφών της. Τα συνταγματικά κείμενα που εγκρίθηκαν και από τις τρεις εθνοσυνελεύσεις διαποτίζονται πλήρως από το πνεύμα του αιώνα των Φώτων και είναι από τις πιο πρωτοποριακές εφαρμογές αυτών των ιδεών, ειδικά το σύνταγμα της Τροιζήνας.

Αφιέρωμα Με την εμφάνισή του, το σοσιαλιστικό και ευρύτερα εργατικό κίνημα ήρθε αντιμέτωπο με την πρόκληση να διεκδικήσει τη δική του ερμηνεία για την Επανάσταση του 1821. Οι σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές επεξεργάζονται με βάση ταξικά κυρίως κριτήρια και καταλήγουν –ακόμη και όταν προτάσσουν την πλήρη άρνηση του ελληνικού έθνους και την απαξίωση των ελληνικών πατριωτικών παραδόσεων– σε διάφορες εκδοχές της ιστορικά διαμορφωμένης ελληνικής εθνικής φαντασιακής κοινότητας. Οι εκδοχές αυτές, μερικές φορές εντελώς ανταγωνιστικές όχι μόνο με τις κυρίαρχες

Κώστας Παλούκης

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

αλλά και μεταξύ τους, αντανακλούν τα διαφορετικά πολιτικά σχέδια που επικρατούν σε κάθε περίοδο στο σοσιαλιστικό και κομμουνιστικό κίνημα. Μέχρι το 1919, το ΣΕΚΕ και οι πρώτοι σοσιαλιστές διανοούμενοι θεωρούσαν την Αντάντ ένα αντιμοναρχικό-δημοκρατικό μέτωπο που πολεμούσε τις αυταρχικές κεντρικές αυτοκρατορίες και είχε ως στόχο τον εκδημοκρατισμό της Γερμανίας. Η νίκη των δυτικών Συμμάχων θεωρήθηκε ωφέλιμη για το εργατικό κίνημα και καθήκον του ελληνικού στρατού να πολεμήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να απελευθερώσει τις ελληνικές

περιοχές. Την ίδια περίοδο, ο Ριζοσπάστης χαρακτηρίζει την Επανάσταση του 1821 αμιγώς εθνική και οι αγωνιστές της εξιδανικεύονται για την ειλικρινή τους αυτοθυσία στον αγώνα για την ανεξαρτησία αλλά και για το ιδανικό τους να γίνουν πολιτισμένοι, δηλαδή σαν τους «Φράγκους» που επισκέπτονταν ως περιηγητές τη χώρα. Θεωρεί, ωστόσο, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν πραγματοποίησαν αυτό το ιδανικό, παρότι φοράνε τα δυτικά ενδύματα. Ως αληθινό μήνυμα της επετείου θεωρείται η ανάγκη της Ελλάδας να επανεύρει την πορεία προς τον πολιτισμό.

Το ΣΕΚΕ και το 1821: Από την αμιγώς εθνική στην αστική επανάσταση Η σταδιακή αλλαγή στάσης στο πολιτικό πλαίσιο της εποχής

ι πολιτικές εξελίξεις της περιόδου εκείνης, δηλαδή η αυταρχική και αντεργατική πολιτική της φιλοανταντικής κυβέρνησης του Ελευθέριου Βενιζέλου, σε συνδυασμό με τη νέα εκστρατεία στη Μικρά Ασία, είχαν προκαλέσει ένα σημαντικό ρήγμα στα αριστερά, επιδρώντας και στην ανάγνωση του 1821. Η Επανάσταση αντιμετωπίζεται πλέον ως εθνική απέναντι στον «τουρκικό ζυγό» αλλά και ως ταξική που εκφράζει τα οικονομικά συμφέροντα των τότε εμπόρων και τσιφλικούχων. Το ελληνικό έθνος παραμένει μια ενιαία ενότητα η οποία προδίδεται από τις διεφθαρμένες αστικές τάξεις, ενώ το ΣΕΚΕ συνδέει την απουσία εσωτερικής ελευθερίας και εκμετάλλευσης του εργατικού και αγροτικού λαού, την παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων και την πολιτισμική καθυστέρηση με την εξάρτηση της χώρας από τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες. Ως εκ τούτου, «από τας ελευθερίας για τας οποίας επολέμησε ο λαός του εικοσιένα, τίποτε σήμερα δεν μένει». Η ηθικοποιημένη εργατική τάξη, η «ψυχή του ταπεινού εργατικού λαού», ο «νέος κόσμος» που «γεννιέται μέσα στα υγρά υπόγεια των πόλεων και τις καλύβες των αγρών» και όχι οι διεφθαρμένες αστικές τάξεις αποτελούν την ελπίδα για τη σωτηρία του έθνους. Ταυτόχρονα, λόγω της συμμετοχής του ΣΕΚΕ στη Σοσιαλιστική Βαλκανική Ομοσπονδία, προστίθεται μια μορφή παμβαλκανικής πρόσληψης της ελευθερίας. Η εργατική τάξη, λοιπόν, δεν είναι ένα ανταγωνιστικό στοιχείο στο έθνος αλλά η μόνη υγιής δύναμη η οποία μπορεί να δράσει

απελευθερωτικά για χάρη όλου του εθνικού συνόλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διάρκεια του 1921, στην 100ή επέτειο από την Επανάσταση και σε καιρό όξυνσης του πολέμου στο μέτωπο, έλαβαν χώρα συνολικά 50 μεγάλες απεργίες με συμμετοχή 40.000 εργατών. Η εμπειρία αυτή φαίνεται πως εξελίσσει την αντίληψη για την Επανάσταση. Παρουσιάζεται σαν μια απάτη των «μικροαστών και των εμπόρων της εποχής» οι οποίοι, κατέχοντες την οικονομική ζωή της χώρας, «είχον συμφέρον να αποκτήσουν και την πολιτικήν εξουσίαν». Η έννοια του έθνους δεν καλύπτει πλέον όλες τις τάξεις αλλά αποτελείται μόνο από τις εργατικές και λαϊκές τάξεις. Ως εκ τούτου, οι καπιταλιστές αντιμετωπίζονται ως οι νέοι κατακτητές του έθνους καθώς οι αγρότες βρίσκονται σε χειρότερη θέση κάτω από τον «Έλληνα αγά», ενώ οι ελεύθεροι μικροα-

στοί προλεταριοποιούνται και υποδουλώνονται στους καπιταλιστές. Συνεπώς, ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να βρει κάποιο νόημα στην επέτειο αφού η ελευθερία, την οποία επόθησαν οι επαναστάτες του 1821, δεν υπάρχει εντός του αστικού καθεστώτος. Η επέτειος του 1821 χαρακτηρίζεται ως μια μυθιστορία των αστών πανηγυριστών που προσπαθούν να συγκινήσουν τις μάζες, επαναλαμβάνοντας για 100 χρόνια αυτήν την κωμωδία, αφορά τη δική τους ελευθερία σε βάρος των ελευθεριών του λαού. Ωστόσο, δεν πετιέται εντελώς ο επαναστατικός συμβολισμός της επετείου. Αντίθετα, επανανοηματοδοτείται, παρουσιάζοντας τις λαϊκές μάζες έτοιμες για το πυρ ενός νέου «1821» με σκοπό «την ολοσχερή κατάλυσιν όλων των τυραννιών και όλων των τυράννων, τάξεως, φυλής, θρησκεύματος» και την ίδρυση του «μεγάλου Ναού

της Παγκόσμιας Ελευθέρας Ανθρωπότητος». Οι σοσιαλιστές δεν αρνούνται λοιπόν την έννοια του έθνους αλλά την επανερμηνεύουν. Στα 1924, η επέτειος του 1821 ταυτίζεται με την επίσημη ανακήρυξη της ελληνικής δημοκρατίας και παρουσιάζεται από τον φιλοβενιζελικό και δημοκρατικό Τύπο της εποχής, όπως και από την κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, ως διπλή γιορτή. Οι κομμουνιστές που επικρατούν σε βάρος των σοσιαλιστών εντός του ΣΕΚΕ(Κ), παρ’ ότι χαιρετίζουν την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, έχουν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Ο Ριζοσπάστης τοποθετείται με ένα άρθρο, προφανώς γραμμένο από τον Γιάννη Κορδάτο. Η επανάσταση του 1821 δεν ήταν ταξικά και κοινωνικά λαϊκή, δεν αφορά τις εργατικές και λαϊκές τάξεις — ήταν ταξικά και κοινωνικά αστική. Ωστόσο, υπάρχει μια κοινή ανάγνωση, η αναγνώριση της ολοκλήρωσης του αστικού δημοκρατικού ζητήματος που τέθηκε το 1821 και πραγματοποιήθηκε το 1924. Απλά στους μεν σημαίνει πραγμάτωση του ιδανικού της ελευθερίας και στους δε πραγμάτωση της αστικής ελευθερίας και διαιώνιση της εργατικής και αγροτικής σκλαβιάς. Η πτώση της βασιλείας δεν πρέπει να γίνεται με ψηφίσματα αλλά στον δρόμο και να οδηγεί στην αγχόνη, ενώ πρέπει να συνοδεύεται με άλλες κοινωνικές ριζικές μεταρρυθμίσεις. Συνεπώς, αποτελεί εκκρεμότητα το «εργατικό 1821». Τους επόμενους μήνες και μέσα σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο, ο Γιάννης Κορδάτος κυκλοφορεί το βιβλίο που φαίνεται ότι ήδη γράφει με τίτλο Η Κοινωνική Σημασία της επανάστασης του 1821.

16 Βασίλης Μηνακάκης

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Αφιέρωμα

Από τις Βρυξέλλες έως την Αργυρούπολη… Τα δύο «άκρα» του εορτασμού των 200 ετών από την Επανάσταση

πό τη μια, οι κορυφαίοι θεσμικοί παράγοντες, που καλούν στις επίσημες εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, τον διάδοχο του βρετανικού θρόνου, πρίγκιπα Κάρολο και τους προέδρους Ρωσίας και Γαλλίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και Εμανουέλ Μακρόν (ο οποίος δεν θα έρθει τελικά) — κορυφαίους εκπροσώπους των τριών χωρών των οποίων οι στόλοι καταναυμάχησαν τον οθωμανικό στο Ναβαρίνο, σε μια κρίσιμη για την πορεία της Επανάστασης στιγμή. Κίνηση συμβολική, που υποδηλώνει αυτό που με πιο ακραίο κι ανοιχτό τρόπο διακηρύσσουν νεοφιλελεύθεροι και ευρωπαιολάγνοι εν όψει της επετείου: Χωρίς τους Δυτικούς, η Επανάσταση θα είχε αποτύχει. Τι θα μπορούσαν να κάνουν μια χούφτα κλεφταρματολοί, ένα στράτευμα ατάκτων απέναντι στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία; Συνεπώς, συνεχίζουν ρητά ή υπόρρητα, στους Δυτικούς οφείλουμε την ελευθερία μας και το μέλλον μας είναι άρρηκτα δεμένο με αυτούς. Από την άλλη, η Αργυρούπολη και η ελληνική λεβεντιά. Ήρωες της Επανάστασης γίνονται γκράφιτι στο αθλητικό κέντρο –σε σημείο που τους βλέπουν πολλά μάτια– από τον «Εύρυτο», ο οποίος θα φωτογραφηθεί με τον δήμαρχο, τον μητροπολίτη Γλυφάδας Αντώνιο και έναν αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας. Μικρή…

Νίκος Πελεκούδας

λεπτομέρεια: Ουκ ολίγα από τα γκράφιτι τα οποία φέρουν την υπογραφή του «Εύρυτου» αντανακλούν ένα ανοιχτά ρατσιστικό, νεοναζιστικό και ακροδεξιό πνεύμα. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο «άκρα», θα κινηθεί ο εορτασμός των 200 χρόνων της Επανάστασης. Φυσικά η πανδημία έχει αλλάξει πολύ τα δεδομένα και του χρόνου –μιας και πολλές από τις προγραμματισμένες δράσεις μετατίθενται χρονικά μερικούς μήνες μετά, για περιόδους που οι υγειονομικές συνθήκες θα είναι πιο ασφαλείς– αλλά και του όγκου

— μιας και κάποιες άλλες από αυτές τις δράσεις θα ακυρωθούν ή θα μετασχηματιστούν σε διαδικτυακές. Όπως και να έχει όμως, οι δράσεις αυτές σε ό,τι αφορά το πολιτικό και ιδεολογικό τους «χρώμα», θα ακροβατούν μεταξύ αυτών των δύο «άκρων», με άλλη κάθε φορά ισορροπία · μια ισορροπία που θα κλίνει προς την… Αργυρούπολη όσο πιο «χαμηλά» κατεβαίνουμε (δήμοι, τοπικοί φορείς, εκκλησία κ.λπ.) και προς τις… Βρυξέλλες όσο ανεβαίνουμε πιο ψηλά και θεσμικά. Θύμα αυτής της δύσκολης ισορροπίας (που οδήγησε στην

έξοδο κάποια από τα αρχικά μέλη της) αλλά και της πανδημίας και της μη στήριξής της από τα επιχειρηματικά ιδρύματα, που ήδη από καιρό είχαν τους δικούς τους προγραμματισμούς, η Επιτροπή της Αγγελοπούλου μοιάζει να εξελίσσεται πλέον περισσότερο σε μια ομπρέλα, που θα σκεπάσει με το επίσημο θεσμικό πλαίσιο ήδη προγραμματισμένες δράσεις, παρά μια ουσιαστική παρέμβαση. Ας είναι αυτή η βεντάλια –με τις όποιες παραλλαγές της– ξεκάθαρη. Γιατί βρισκόμαστε στο 2021 και όχι στο 1971, οπότε το κυρίαρχο αφήγημα δεν είναι απλώς ένας αναβαπτισμένος εθνικισμός, ένα εκσυγχρονισμένο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Συνενώνει περισσότερα πράγματα — ή επιχειρεί τουλάχιστον να κάνει κάτι τέτοιο. Γιατί, ενόψει της επετείου, βλέπουμε από θεσμούς εορτασμού της (ιδρύματα, πανεπιστήμια, μουσεία κ.λπ.), από δωρεές κλινών ΜΕΘ και συνέδρια για την πανδημία έως νέες ιστορικές μελέτες, σύγχρονες μουσειακές προτάσεις, ανάδειξη αρχειακών πηγών, επιστημονικά συνέδρια και πολλά άλλα. Η αναμέτρηση με αυτό το εκσυγχρονισμένο πλαίσιο δεν γίνεται με «ευκολίες», με τα «παλιά» — έστω τα χρήσιμα «παλιά». Όποιος μείνει σε αυτά, θα αιφνιδιαστεί βλέποντας την έκταση της συζήτησης για τους εμφυλίους του 1821 ή για τη σφαγή στην κατειλημμένη από τους Έλληνες Τριπολιτσά.

«Οι Έλληνες, ενωμένοι, θα νικήσουμε!» Ο αιώνιος αστικός μύθος της «εθνικής ενότητας»

ο ζητούμενο είναι η περίφημη εθνική ενότητα, που δεν θα μπορούσε να λείψει και από τις εορταστικές ομιλίες για το 1821. Εμφανίζει όμως πάντα μια ιδιομορφία από όλους όσοι αναφέρονται σε αυτήν, κυβερνώντες ή και γενικότερα δυνάμεις του αστικού πολιτικού συστήματος. Δεν έχει ποτέ εφαρμογή στο παρόν. Το συνηθέστερο είναι η αναφορά να γίνεται στο μέλλον, σε ένα μεγάλο «εθνικό» στόχο που η ενότητα είναι η βασική, ίσως και η μοναδική προϋπόθεση υλοποίησής του. Ή στο παρελθόν, δηλαδή είτε σε δοξασμένα χρόνια που αυτή η ενότητα έδωσε καρπούς είτε σε άλλες περιόδους, που δεν υπήρξε και οδήγησε σε «εθνικές» καταστροφές. Ιδιαίτερα για το παρελθόν πρόκειται για λαθροχειρία. Οι πολεμικοί αγώνες της αρχαιότητας εναντίον των Περσών που πολύ γρήγορα έγιναν πόλεμος ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, Αθήνα και Σπάρτη, είναι ένα πρώτο κλασικό πα-

ράδειγμα. Βέβαια, και εντός των Περσικών –λεγόμενων– Πολέμων, η μία δύναμη επιχείρησε να τους προσεταιριστεί ενάντια στην άλλη. Το έπος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν ένα κανονικό μακέλεμα των υπόλοιπων πόλεων-κρατών. Έτσι και η επανάσταση του 1821 πολύ γρήγορα έγινε μια ανελέητη ακολουθία εμφυλίων πολέμων για τη μελλοντική εξουσία σε βάρος των πιο πληβειακών στρωμάτων. Στην ήττα του 1897, ο πολεμικός μεγαλοϊδεατικός πυρετός διέσπασε ακόμα και το αστικό μπλοκ εξουσίας. Οι βαλκανικοί πόλεμοι ήταν μια συστηματική εθνοκάθαρση ιδιαίτερα στα μακεδονικά εδάφη, σαφής επιλογή των κυρίαρχων κοινωνικών δυνάμεων και της ελληνικής άρχουσας τάξης. Η εκστρατεία στη Μικρά Ασία συστηματικά εξαθλίωσε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα εντός των συνόρων και οδήγησε στο ξεκλήρισμα των ελληνικού πληθυσμού στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου. Η αντίσταση στους Ιταλούς

υλοποιήθηκε από τον λαό σε κόντρα με τη δικτατορική εξουσία. Σε όλες τις περιπτώσεις, το μόνιμο χαρακτηριστικό δεν ήταν η εθνική ενότητα. Στην αρχαία ιστορία δεν υπήρξε αυτό που σήμερα ονομάζεται ελληνικό έθνος (αν και αυτό είναι ένα ξεχωριστό ζήτημα από μόνο του), ενώ στη σύγχρονη ιστορία εθνική ενότητα ονομάζεται, μεταμφιεσμένα, η επώδυνη επικράτηση των κυρίαρχων κάθε φορά στοχεύσεων που έχει ως προϋπόθεση την εκτόπιση και περιθωριοποίηση των αντίπαλων διαφορετικών φωνών. Η εθνική ενότητα είναι τελικά προαναγγελία και υλοποίηση ενός κοινωνικού πολέμου ενάντια στους ταξικούς αντιπάλους της αστικής κυριαρχίας. Όλες οι «επιτυχίες» μιας υποτιθέμενης ενότητας στο παρελθόν είναι η νίκη της κυρίαρχης τάξης αλλά και το αφήγημά της γι’ αυτές τις νίκες. Όπου αυτό δεν υπήρξε, όπου δεν υλοποιήθηκε αυτή η ενότητα, αυτό συνέβη γιατί οι σχεδια-

σμοί δεν προχώρησαν, γιατί ο εκμεταλλευόμενος λαός αντιστεκόταν. Άλλωστε, αργά ή γρήγορα, οι πλέον «εθνικόφρονες» πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, θα είναι αυτές που θα υλοποιήσουν, σε συνεργασία με τον κατακτητή, την ενιαία επίθεση της τάξης τους ενάντια στον εχθρό λαό. Κάθε αστικό κράτος, μαζί και το ελληνικό, κρίνεται και από την επιτυχία με την οποία θα διαμορφώσει τη δική του ιστορία περί μακραίωνης εθνικής αποστολής. Η εθνική ενότητα είναι η ιδεολογική ρομφαία της ενσωμάτωσης των εκμεταλλευόμενων σε αλλότριους στόχους. Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά εθνική ενότητα με κάποιες μυθικές δυνάμεις που κάποτε εξασφάλισε δοξασμένες μέρες. Είναι το παρατσούκλι της πλήρους επικράτησης των ταξικών συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης. Και έχει επιτυχία ιδεολογικά στο βαθμό που οι εκμεταλλευόμενοι αρνούνται τα ιστορικά τους καθήκοντα.

Κοινωνία Γιώργος Μουρμούρης

η μέρα της μαρμότας ζουν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι, έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας στην Ελλάδα και το πρώτο lockdown, παραμένουν ξεχασμένοι και πιο «αόρατοι» από ποτέ σε καμπ και μεγαλουπόλεις. Με τις σχετιζόμενες με τη χορήγηση ασύλου διαδικασίες ουσιαστικά να έχουν παγώσει και τις διακρίσεις σε βάρος τους σε επίπεδο πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων να έχουν «χτυπήσει κόκκινο», η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, στις 21 Μάρτη, βρίσκει τους ανθρώπους που είναι σε ευρωπαϊκό έδαφος, είτε για να ξεφύγουν από τον πόλεμο είτε για μια καλύτερη ζωή, πιο εξαθλιωμένους από ποτέ. «Στον καταυλισμό δεν έχει γίνει ούτε ένα εμβόλιο για τον κορονοϊό», λέει στο Πριν ο Αμίρ, ένας νεαρός πρόσφυγας από το Αφγανιστάν που διαμένει στη δομή της Ριτσώνας. Πράγματι, σε ολόκληρη τη χώρα οι πρόσφυγες και μετανάστες των καμπ, αν και κατ’ εξοχήν ευάλωτη ομάδα, παραμένουν ανεμβολίαστοι. Χιλιάδες άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, ταλαιπωρημένοι μετά από χρόνια στερήσεων και άθλιων συνθηκών υγιεινής, δεν βρίσκονται στη λίστα προτεραιότητας, ούτε καν για τις περισσευούμενες δόσεις, αυτές που για να μην πεταχτούν χορηγούνται εκτός σειράς σε αστυνομικούς και στρατιωτικούς. Εμβόλια δεν έχουν χορηγηθεί ούτε στο προσωπικό που μπαινοβγαίνει στους καταυλισμούς και έρχεται σε επαφή με τους πρόσφυγες, με προφανή τον κίνδυνο μια ξαφνική συρροή κρουσμάτων να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των διαμενόντων στις δομές και όχι μόνο. «Υπάρχουν ελλείψεις στα φάρμακα και δυσκολία στην πρόσβαση στην περίθαλψη», προσθέτει ο Αμίρ, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι πρόσφυγες να αναγκάζονται να καλύψουν τα σχετικά έξοδα από την τσέπη τους, αν βεβαίως έχουν τέτοια δυνατότητα. Πρόσφατα, κατά την επέλαση

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Πρόσφυγες και μετανάστες εν μέσω ρατσιστικού lockdown Σε πραγματικό εφιάλτη έχει μετατραπεί το lockdown για τους δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Υποχρεωτικός εγκλεισμός στα στρατόπεδα χωρίς φροντίδα, αόρατοι μέσα στις μεγαλουπόλεις και ανυπέρβλητα γραφειοκρατικά εμπόδια.

της «Μήδειας», τα κοντέινερ των προσφύγων καλύφθηκαν από χιόνι με πολλούς οικίσκους, σύμφωνα με καταγγελία του Συντονισμού για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό (ΣΥΠΡΟΜΕ), να μένουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Στα τέλη Νοέμβρη, μια 27χρονη γυναίκα έχασε τη ζωή της από ανακοπή καρδιάς. Εκ των υστέρων, βρέθηκε θετική στον κορονοϊό. Το ασθενοφόρο, σύμφωνα με καταγγελίες, καθυστέρησε τουλάχιστον μία ώρα μέχρι να την παραλάβει.

Αν στα καμπ η εξαθλίωση των αιτούντων άσυλο κρύβεται πίσω από τα συρματοπλέγματα, στις πόλεις οι πρόσφυγες εν μέσω του παρατεταμένου lockdown παραμένουν κυριολεκτικά αόρατοι. Ήδη από το καλοκαίρι του 2020 εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονταν στους δρόμους, προερχόμενοι είτε από τα νησιά είτε από εξώσεις από σπίτια και δομές φιλοξενίας. Το πρόγραμμα «Ήλιος», το οποίο αντικατέστησε το πρόγραμμα «Εστία», βρίσκεται βεβαίως εν εξε-

«Στον καταυλισμό δεν έχει γίνει ούτε ένα εμβόλιο», λέει ο Αμίρ που βρίσκεται στη Ριτσώνα

Κανονικότητα οι επαναπροωθήσεις Την ίδια στιγμή που οι πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι έχουν πατήσει στο έδαφος της Ευρώπης-φρούριο ανεβαίνουν τον δικό τους «Γολγοθά», σε Έβρο και Αιγαίο οι παράνομες και επικίνδυνες απαγωγέςεπαναπροωθήσεις αποτελούν πλέον κανονικότητα. Καταγγελίες για ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, ληστείες και απελάσεις από στελέχη σωμάτων ασφαλείας στην ελληνική πλευρά του Έβρου βλέπουν διαρκώς το φως της δημοσιότητας, τουλάχιστον από το 2018. Τον Μάρτιο του 2020, ο στρατός έλαβε θέσεις μάχης απέναντι στους πρόσφυγες

που προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα, με τη Διεθνή Αμνηστία να κάνει λόγο για τουλάχιστον δύο νεκρούς από ελληνικά πυρά. Στο Αιγαίο υπάρχουν πλέον μαρτυρίες αλλά και οπτικοακουστικό υλικό από πολλές περιπτώσεις εξαναγκασμού των προσφύγων να επιβιβαστούν σε πλαστικές σχεδίες, οι οποίες ακολούθως ρυμουλκούνται προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα. Καταγγελίες εμπλέκουν στις παράνομες επαναπροωθήσεις και την ευρωπαϊκή Frontex, παρουσιάζοντας σε όλο το αποκρουστικό του μεγαλείο το μακάβριο πρόσωπο της Ευρώπης-φρούριο.

λίξει, όμως, αφενός, αφορά έναν πολύ μικρότερο αριθμό προσφύγων, αφετέρου, διαρκώς τίθενται σοβαρά γραφειοκρατικά εμπόδια στους πρόσφυγες. Σημειωτέον, ότι στο πλαίσιο του «Ήλιος» η ευθύνη της εξεύρεσης διαμερίσματος και σύναψης συμβολαίου βαραίνει τους ίδιους τους (αναγνωρισμένους) πρόσφυγες, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, ενώ το επίδομα ξεκινά να καταβάλλεται τρεις μήνες αργότερα. Και για τους πρόσφυγες και μετανάστες που διαμένουν σε διαμέρισμα, όμως, το ατελείωτο lockdown αποτελεί πραγματικό εφιάλτη. Και αυτό γιατί βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας, της φτώχειας και της αστυνομικής αυθαιρεσίας, όπως βεβαίως και οι ντόπιοι, με επιβαρυντικούς παράγοντες την έλλειψη και αδυναμία απόκτησης πολλών αναγκαίων εγγράφων, καθώς και τη ρατσιστική στόχευση των ελέγχων της ΕΛΑΣ σε βάρος τους. Ο Σουχέλ, μετανάστης από το Μπαγκλαντές, λέει στο Πριν ότι το τελευταίο διάστημα έχασε όποιες ευκαιρίες προέκυψαν για δουλειά λόγω των δυσκολιών στην ανανέωση της άδειας παραμονής. Τους προηγούμενους μήνες, στην ευρύτερη περιοχή της πλατείας Βικτωρίας, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, η αστυνομία πραγματοποιούσε ελέγχους για άδειες μετακίνησης (το «γνωστό» sms και οι υπόλοιπες σχετικές βεβαιώσεις) κατά οφθαλμοφανή προτεραιότητα σε όσους φυσιογνωμικά έμοιαζαν με αλλοδαπούς. Η αθλιότητα για πρόσφυγες και μετανάστες σε ολόκληρη την επικράτεια μοιάζει, πιο πολύ από ποτέ, να μην έχει οποιονδήποτε ορίζοντα βελτίωσης. Και αυτό οφείλεται κυρίως στα ανυπέρβλητα γραφειοκρατικά εμπόδια ως προς τη διαδικασία απόκτησης των απαραίτητων εγγράφων, όπως άδειες παραμονής, καθώς και ως προς την πορεία υποβολής και εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, που επέφερε το lockdown συνδυαστικά με τη ρατσιστική πολιτική κυβέρνησης και ΕΕ.

ΕΠΙ • κοινωνία

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Ματίνα Παπαχριστούδη

πίσω

Μια κρίση που θυμίζει το 2015 – με μία διαφορά

από τις κάμερες

επιτυχία τη μετατροπή κατασκευασμένων αφηγημάτων σε «πραγματικότητα». Η δημοτικότητα και επιρροή τους βρίσκεται πάλι στο ναδίρ, θυμίζοντας μέρες του 2015, με μια ουσιαστική διαφορά. Διότι τότε, τουλάχιστον, πρότασσαν τη σκηνοθεσία πραγματικών γεγονότων, επινοούσαν ή μεγέθυναν επιπτώσεις με στόχο τη χειραγώγηση, ταυτιζόμενα και προωθώντας την ξεκάθαρη γραμμή του κεφαλαίου, της Ευρωπαϊκής ΑΝΟΙΧΤΟ παραμένει το ζήτημα Τράπεζας, την Ευρωπαϊκής κυβερνητικής παρέμβασης για τα Ένωσης. Τώρα που, κυρίως ψηφιακά «κοινωνικά δίκτυα». Η ΝΔ, στην τηλεόραση, είδηση και που πληρώνει τα περισσότερα χρήγεγονός προς προβολή, διαματα για τη διαφήμισή της και έχει κίνηση και ανάλυση είναι εκτεταμένο μηχανισμό, δέχεται τις η κατασκευή ιστοριών της τελευταίες ημέρες σαρωτικό πλήγμα κυβέρνησης, δημιουργημέστην επιρροή της. Η ενέργεια της νων με ξεκάθαρα ψέματα και παραποίηση, η αποκααπενεργοποίησης των σχολίων θήλωσή τους είναι προδιαστις σελίδες του Μητσοτάκη και γεγραμμένη. του πρωθυπουργού εξαιτίας των Πρόκειται για μια ακόαρνητικών σχολίων, είναι ένα ακόμη μη μεγάλη κρίση αξιοπιδείγμα του ολοκληρωτικού ελέγχου στίας των ΜΜΕ και των ανπου ασκεί η κυβέρνηση. θρώπων τους, στην οποία απαιτείται άμεση αντίδραση των ίδιων των δημοσιογράφων, πριν καταστούν παντελώς αχρείαστοι στο νέο μοντέλο που προωθείται. Ας το

Στα χνάρια της σαρωτικής υποχώρησης της «δημοτικότητας» της κυβέρνησης, ακόμα και στις δημοσκοπήσεις που πληρώνει το επιτελείο Μητσοτάκη, βρίσκονται τα συστημικά ΜΜΕ, τα οποία ισχυρίζονται πως ασκούν δημοσιογραφία. Στην πραγματικότητα εξασκούν με

ΓΡΑΦΑΜΕ στο περασμένο φύλλο για τον κίνδυνο μετατροπής των ΜΜΕ σε όργανα της κρατικής ενημέρωσης. Το μοντέλο προωθείται ανοιχτά πλέον με τη χρησιμοποίηση της ΕΡΤ και του ΑΠΕ ως γραφεία Τύπου του Μαξίμου. Το ΑΠΕ διακινεί «ειδήσεις» των υπουργείων που γίνονται αργότερα δελτία τύπου, όπως συνέβη με τα γεγονότα στη Νέα Σμύρνη αλλά και την αποκάλυψη της Εφημερίδας των Συντακτών για τον βασανισμό νεαρού συλληφθέντα.

Η ΕΡΤ έχει μετατραπεί σε κανονικό φέουδο του Μεγάρου Μαξίμου, σε τέτοιο βαθμό που πολλοί αναρωτιούνται, αν οι ειδήσεις των δελτίων έρχονται έτοιμες, γραμμένες από αυτό. Τα δελτία προβάλλουν μόνο ειδήσεις και ρεπορτάζ που αναφέρονται στην κυβέρνηση και τα πρόσωπά της, ενδεικτικό ότι μεταδίδουν δηλώσεις υπουργών για γεγονότα τα οποία ουδέποτε προέβαλαν. Όπως συνέβη με τη δήλωση του υπουργείου Χρυσοχοϊδη για το παραπάνω πρωτοσέλιδο περί βασανισμού.

ξεκαθαρίσουμε. Σε αυτά τα Μέσα δεν ασκείται δημοσιογραφία. Οι δημοσιογράφοι βρίσκονται παραγκωνισμένοι, σε ρόλο απλού ιμάντα αντιγραφής, ανασκευής δελτίων Τύπου, non papers, δηλώσεων και ανακοινώσεων. Ο βασικός κορμός της ειδησεογραφίας προέρχεται από το ελεγχόμενο ΑΠΕ. Έχουν εκπέσει ακόμη και οι απλές αρχές της αποδεκτής δεοντολογίας, η αποστασιοποίηση, η ουδετερότητα, ο διαχωρισμός των ειδήσεων σε γεγονότα και τον σχολιασμό τους. Το πραγματικό ρεπορτάζ συνεχίζει να γίνεται από δημοσιογράφους σε μη ελεγχόμενες σελίδες στο διαδίκτυο, σε ανεξάρτητα μικρά Μέσα, στα «κοινωνικά δίκτυα». Στα συστημικά ΜΜΕ, ελλείψει αντιδράσεων, κυρίαρχος ρόλος δόθηκε σε όσους αποδέχθηκαν να γίνουν «κατασκευαστές γεγονότων». Κι αυτοί δεν ασκούν τη δημοσιογραφία, οφείλουμε να τους διαχωρίζουμε, να τους ονοματίζουμε στο νέο τους επάγγελμα. Τάσσονται ανοιχτά με την κατευθυνόμενη παραπληροφόρηση, αποδέχονται τη διακίνηση παραποιημένων, ψευδών γεγονότων, λογοκρίνουν αλλά και ενοχοποιούν, είναι «κατασκευαστές» και όχι δημοσιογράφοι.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ ∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος» Η κυβέρνηση, σε μια κίνηση πανικού, καθώς τα κρούσματα δεν πέφτουν και η πίεση στο ΕΣΥ αυξάνεται συνεχώς, ανακοίνωσε ότι προχωράει στη μετατροπή στρατιωτικών νοσοκομείων σε νοσοκομεία Covid-19, τα οποία όμως ήδη βρίσκονται στα όριά τους! Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, την Τετάρτη «έγινε γνωστό ότι ασθενείς του 251 ΓΝΑ θα μεταφερθούν στο 401 ΓΣΝΑ, προκειμένου το νοσοκομείο της Πολεμικής Αεροπορίας να δέχεται Covid περιστατικά. Υπήρξαν αντιδράσεις και δεύτερες σκέψεις, με αποτέλεσμα να επιλέξουν τη λύση της μετατροπής του 251 ΓΝΑ σε νοσοκομείο για υποδοχή μη Covid περιστατικών». Ποιες όμως είναι οι δυνατότητες του 251 ΓΝΑ; Μπορεί να προσφέρει 180 κλίνες, αριθμός που αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση με τον κορονοϊό, πολύ σύντομα θα καλυφθεί. Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο οι κλίνες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι το προσωπικό, καθώς η κυβέρνηση δεν προσέλαβε γιατρούς και

Λύση τα νοσοκομεία του στρατού; ▸ Χωρίς το αναγκαίο προσωπικό και γεμάτα χρέη τα στρατιωτικά νοσοκομεία νοσηλευτές για τα δημόσια νοσοκομεία ή το αντίστοιχο προσωπικό που απαιτείται για τους εμβολιασμούς, «τράβηξε» έναν πολύ μεγάλο αριθμό υγειονομικών από τα στρατιωτικά νοσοκομεία για το πρόγραμμα εμβολιασμού — προσωπικό από τα νοσοκομεία που ήδη είχαν ελλείψεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «σούπερ εμβολιαστικό κέντρο» που επισκέφθηκε με κάμερες ο πρωθυπουργός την πρώτη ημέρα λειτουργίας του, το οποίο είναι στελεχωμένο σχεδόν αποκλειστικά με προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων! Επιπλέον, υπάρχουν ελλείψεις και

προβλήματα στην υποστήριξη των νοσοκομείων με υλικά, αφού υπάρχουν πολλά και, σε κάποιες περιπτώσεις, μεγάλα χρέη προς τις ιδιωτικές εταιρείες που τα προμηθεύουν. Μόλις πρόσφατα αποκαλύφθηκε η κατάσχεση τραπεζικού λογαριασμού νοσοκομείου των ενόπλων δυνάμεων. Ο υφυπουργός Άμυνας, Αλκιβιαδης Στεφανής, του οποίου αρμοδιότητα είναι τα στρατιωτικά νοσοκομεία, τι κάνει; Στήνει τείχη του αίσχους στον Έβρο ενάντια στους πρόσφυγες και δαπανά εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε πλωτά φράγματα στο Αιγαίο; Ανασυγκροτεί

την εθνοφυλακή, μαζεύοντας και εξοπλίζοντας χιλιάδες φασισταριά και ετοιμάζει την εμπλοκή των φτωχών γυναικών με τον στρατό; Αυτή είναι η εγκληματική αμέλεια που χαρακτηρίζει την πολιτική της κυβέρνησης. Αντί να προσλάβει γιατρούς και νοσηλευτές και να δημιουργήσει ΜΕΘ, αντί να επιτάξει άνευ όρων τα ιδιωτικά νοσοκομεία, δανείζεται για να αγοράσει όπλα και να προσλάβει δεκάδες χιλιάδες μισθοφόρους στρατιώτες...Τι άλλο περιμένει η κυβέρνηση για να κάνει το αυτονόητο, πέρα από το να βάζει τα δημοσιογραφικά «παπαγαλάκια» να βρίζουν τους νοσοκομειακούς γιατρούς; Πλέον η κυβέρνηση Μητσοτάκη - Νέας Δημοκρατίας είναι απειλή για όλους μας. Το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος» είναι δίπλα στους αγωνιζόμενους νοσοκομειακούς γιατρούς και στηρίζει τα δίκαια αιτήματά τους. Ο στρατός δεν είναι λύση απέναντι στον κορονοϊό.

Κοινωνία

ραματικά ασφυκτική είναι πανελλαδικά η κατάσταση στα νοσοκομεία, εξαιτίας του τρίτου κύματος της πανδημίας που «σαρώνει» τη χώρα και πλήττει σφόδρα το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Ένα χρόνο μετά και η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει κάνει σχεδόν τίποτα για τη στελέχωση του συστήματος υγείας αλλά προσπαθεί με πατέντες και παρακαλώντας τους κλινικάρχες και τους ιδιώτες γιατρούς –δίνοντας παράλληλα «τρελές» αποζημιώσεις– να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Μέχρι την Πέμπτη 18 Μαρτίου ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών ήταν 645, με τις κλίνες ΜΕΘ να έχουν γεμίσει, ειδικά στην Αττική, και με δεκάδες νοσηλευόμενους να περιμένουν πότε θα αδειάσει ένα κρεβάτι. Συγκεκριμένα, μέχρι το βράδυ της Πέμπτης, στις πτέρυγες νοσηλείας Covid του Νοσοκομείου Νίκαιας έξι διασωληνωμένοι ασθενείς βρίσκονταν εκτός ΜΕΘ σε κοινούς θαλάμους, ο ένας εξ αυτών εδώ και 3 μέρες. Παράλληλα, στο Νοσοκομείο «Αττικόν» και οι 43 κλίνες ΜΕΘ ήταν γεμάτες με ασθενείς, ενώ στο Σισμανόγλειο που διαθέτει 300 κρεβάτια για Covid, μέχρι τις 17 Μαρτίου υπήρχαν 256 εισαγωγές, 14 ασθενείς σε ΜΕΘ και 13 διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ. Συνολικά, μέχρι την Τετάρτη, 125 διασωληνωμένοι ασθενείς βρίσκονταν σε λίστα αναμονής, την ώρα που το αργότερο σε 48 ώρες, θα έπρεπε να εισαχθούν σε ΜΕΘ. Η Αττική βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, φτάνοντας στο επίπεδο της Θεσσαλονίκης την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Μέχρι τα μέσα του περασμένου Μαρτίου οι διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ που λειτουργούσαν σε όλη τη χώρα ήταν 565, την ώρα που οι διεθνείς οδηγίες προέβλεπαν ότι το 10% του συνόλου των νοσοκομειακών κλινών πρέπει να είναι κλίνες εντατικής θεραπείας ή αυξημένης φροντίδας. Δηλαδή να υπάρχουν

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Ιωάννα Καρδάρα

Στο «κόκκινο» ΕΣΥ και υγειονομικοί από το «μαύρο» της κυβέρνησης ▸ ∆εκάδες διασωληνωμένοι ασθενείς σε λίστα αναμονής για ΜΕΘ

2.000 κλίνες ΜΕΘ συν άλλες 1.500 κλίνες ΜΑΦ, οι οποίες ανά πάσα στιγμή θα μπορούν να μετατραπούν σε ΜΕΘ. Άρα 3.500 συνολικά! Όμως, το σύνολο των κλινών ΜΕΘ, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΑΒ και του ΕΚΕΠΥ στα τέλη Φεβρουαρίου 2021 έφτασε στις 1.092, εκ των οποίων 459 στην Αττική. Όλες οι κλίνες ΜΕΘ στην Αττική είναι αυτή τη στιγμή γεμάτες, με περίπου 370 να έχουν μετατραπεί σε Covid, ενώ απέμειναν μόλις 90 για όλα τα υπόλοιπα νοσήματα. Αξίζει να σημειωθεί, επίση, ότι στις συνολικά 1.092 κλίνες ΜΕΘ που διαθέτει το ΕΣΥ υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός που μποροεί να μετατραπεί από non Covid σε

Covid για κατασκευαστικούς λόγους, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις, για παράδειγμα, που δεν το επιτρέπει το σύστημα εξαερισμού. Ωστόσο, πέρα από τις ΜΕΘ, ελλείψεις πλέον παρουσιάζονται και στους αναπνευστήρες, καθώς πολλοί είναι οι γιατροί που αναφέρουν έλλειμμα στον εξοπλισμό. Παράλληλα, εδώ και έναν χρόνο, η κυβέρνηση δεν έχει δείξει την παραμικρή πρόθεση να ικανοποιήσει το διαχρονικό αίτημα των υγειονομικών για προσλήψεις, το οποίο είναι πιο επιτακτικό από ποτέ, καθώς οι κλίνες χρειάζονται προσωπικό. Πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί με αναγκαστικές μετακινήσεις γιατρών σε άλλα νοσοκομεία. Στις βάρ-

διες χρειάζεται πάνω από ένας εξειδικευμένος γιατρός (εντατικολόγος) ανά κλίνη και τουλάχιστον τρεις νοσηλευτές. Τα νοσοκομεία συνεχίζουν να είναι υποστελεχωμένα σε ιατρονοσηλευτικό επίπεδο, την ώρα που η κυβέρνηση ρίχνει το μπαλάκι στους υγειονομικούς, οι οποίοι προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται. Από την άλλη, η συνεισφορά των ιδιωτικών κλινικών φαίνεται να αποτελεί μία σταγόνα στον ωκεανό, καθώς δύο νοσοκομεία έχουν δώσει από 70-80 κρεβάτια απλές κλίνες, εκ των οποίων το ένα (κλινική «Λητώ») ζήτησε να στελεχωθεί με ειδικευόμενους γιατρούς από το Νοσοκομείο «Λαϊκό» και το Ιπποκράτειο. Μάλιστα, σύμφωνα με την ΟΕΝΓΕ, η απόφαση αυτή προσκρούει στο άρθρο 80 του Ν. 4745/20 και αυτό γιατί δεν πρόκειται για μετακίνηση ιατρικού προσωπικού σε πληττόμενη περιοχή από μη πληττόμενη, καθώς όλη η Αττική είναι πληττόμενη περιοχή. Για τον λόγο αυτό, η ΕΙΝΑΠ σε ανακοίνωσή της απαιτεί την άμεση επίταξη των ιδιωτικών θεραπευτηρίων για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες και την εξασφάλιση ΜΕΘ, τόσο για non Covid όσο και για Covid ασθενείς. Ενώ υπογραμμίζει για ακόμη μία φορά την ανάγκη για προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με κατεπείγουσες διαδικασίες, για την άμεση στελέχωση και λειτουργία ικανού αριθμού νέων κλινών.

17 ΜΑΡΤΗ

Μεγάλες συγκεντρώσεις για υγεία και ελευθερία

ε την συμμετοχή χιλιάδων διαδηλωτών και αγωνιστικό παλμό πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης στην Αθήνα η συγκέντρωση με κεντρικό πρόταγμα την υπεράσπιση της υγείας του λαού. Το κάλεσμα είχαν απευθύνει η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) και δεκάδες εργατικά σωματεία και συλλογικότητες. Ταξικά σωματεία και σχήματα, η ΑΤΕ ΕΚΑ, οι Παρεμβάσεις-Κινήσεις του δημοσίου ξεκίνησαν λίγο μετά τις 6 το απόγευμα από την πλατεία Κολοκοτρώνη και πορεύτηκαν μέχρι τη βουλή. Στην συγκέντρωση της ΟΕΝΓΕ στο Σύνταγμα χαιρετισμό απηύθυναν η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αφροδίτη Ρέτζιου και ο γενικός γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου. Μετά τη συγκέντρωση ακολούθησε πορεία από το Σύνταγμα ως την Ομόνοια. Αντίστοιχες κινητοποιήσεις πραγματοποιή-

θηκαν και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως στη Θεσσαλονίκη, το Ρέθυμνο, τα Γιάννενα, την Κρήτη και αλλού. Οι πολίτες πανελλαδικά ανταποκρίθηκαν στα καλέσματα των γιατρών και των εργαζόμενων στα νοσοκομεία και βγήκαν μαχητικά να απαιτήσουν από την κυβέρνηση την άμεση ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) — έστω και τώρα. Βασικά αιτήματα των κινητοποιήσεων ήταν η άνευ όρων επίταξη της ιδιωτικής υγείας για όσο διάστημα χρειαστεί, η μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις, οι μαζικές προσλήψεις όλου του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού για την αποφασιστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και η άμεση επαναφορά της τακτικής λειτουργίας των νοσοκομείων. Τέλος, την Πέμπτη, μετά από στάση εργασίας (11 π.μ.-3 μ.μ.) που είχαν προκηρύξει ΟΕΝΓΕ και ΠΟΕΔΗΝ (στήριζε και η ΑΔΕΔΥ) πραγματο-

ποιήθηκε πορεία και συγκέντρωση στο υπουργείο Υγείας ,ενάντια στην εκδικητική απόλυση του προέδρου του Συλλόγου Εργαζόμενων στον «Άγιο Σάββα», Κώστα Καταραχιά. Εκεί, η ηγεσία του υπουργείου, εμμένοντας στην αδιάλλακτη στάση της, αρνήθηκε κατηγορηματικά να συναντηθεί με αντιπροσωπεία των εργαζομένων. Το απόγευμα της Παρασκευής στις 5.30 μ.μ. ο Σύλλογος Εργαζομένων επρόκειτο να πραγματοποιήσει νέα συγκέντρωση έξω από το υπουργείο Υγείας, ενώ την Τετάρτη 24 Μάρτη οργανώνει συγκέντρωση στην πύλη του «Άγιου Σάββα» με συνέντευξη τύπου.

20 Τροχαίο στη βουλή

Παρανομία και αυθαιρεσία της εξουσίας

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ

Θεοπίστη Καπέτα

Οι βασανιστές της ΕΛΑΣ σε υπηρεσία ▸ Συνεχή κρούσματα βάναυσης κακοποίησης πολιτών, με ξεκάθαρη κυβερνητική εντολή και προσπάθεια κάλυψης

Σ Ζωή σε συνανθρώπους μας, δωρίζοντας όργανα του γιού τους και παραδίδοντας μαθήματα αξιοπρέπειας, αποφάσισε να δώσει η οικογένεια του 23χρονου Ιάσονα, ο οποίος σκοτώθηκε σε τροχαίο που σημειώθηκε την περασμένη Παρασκευή έξω από τη βουλή. Ο νεαρός μοτοσικλετιστής έπεσε θύμα σφοδρής σύγκρουσης με υπηρεσιακό όχημα της προσωπικής ασφάλειας της Ντόρας Μπακογιάννη, το οποίο παράνομα επιχείρησε να εισέλθει στον χώρο του κοινοβουλίου. Όμως δεν επρόκειτο για ένα συνηθισμένο ατύχημα. Αντιθέτως, ήταν ένα ακόμη αποτέλεσμα της πάγιας αυθαιρεσίας των κύκλων της εξουσίας, οι οποίοι θεωρούν ότι όπως όλα, έτσι κι οι δρόμοι, τους ανήκουν. Ο αστυνομικός οδηγός του αυτοκινήτου εγκατέλειψε το θύμα του και να βρήκε «καταφύγιο» στο γκαράζ της βουλής, αποφεύγοντας την αυτόφωρη διαδικασία. Η Ντόρα Μπακογιάννη χρειάστηκε δύο ολόκληρες μέρες για να κάνει ανάρτηση και να παραδεχτεί ότι υπηρεσιακό όχημα της ασφάλειάς της ήταν εκείνο που προκάλεσε το ατύχημα. Επίσης, μετά από δύο 24ωρα ένοχης σιωπής, ανακοινώθηκε ότι ο εμπλεκόμενος αστυνομικός τέθηκε προσωρινά εκτός υπηρεσίας, ενώ ο άνδρας της τροχαίας που τραμπούκισε τον αυτόπτη μάρτυρα διανομέα που σταμάτησε για να διαμαρτυρηθεί για το συμβάν τιμωρήθηκε με… μετακίνηση σε άλλη υπηρεσία εκτός της Υποδιεύθυνσης Τροχαίας Αττικής. Παράλληλα, έχει διαταχθεί διοικητική έρευνα. Την Τετάρτη οδηγοί μηχανών βρέθηκαν μπροστά στην είσοδο της βουλής και άφησαν στο οδόστρωμα το κράνος τους, το οποίο φορούσε και ο Ιάσονας, για να τον τιμήσουν — και για να ζητήσουν παράλληλα δικαίωση και όχι συγκάλυψη.

Κοινωνία

υνεχίζονται με αμείωτη ένταση οι καταγγελίες και οι αποκαλύψεις για περιστατικά επίδειξης δύναμης και ακραίας καταστολής από την πλευρά της αστυνομίας, σε όλη την Ελλάδα το τελευταίο διάστημα. Άλλωστε η κυβέρνηση, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, φρόντισε να προστατεύσει τους πολίτες στέλνοντας τις αστυνομικές δυνάμεις για να μοιράζουν ξύλο και πρόστιμα σε οποιονδήποτε. Η υπόθεση της Νέας Σμύρνης: Το «πάμε να τους σκοτώσουμε» που ξεστόμισαν οι άνδρες της ομάδας ΔΡΑΣΗ, μετά την πορεία αλληλεγγύης και αγανάκτησης και τον τραυματισμό του αστυνομικού, έλαβε «σάρκα και οστά». Δεκάδες μαρτυρίες και βίντεο «δείχνουν» ένα απίστευτα βίαιο και εκδικητικό αστυνομικό πογκρόμ στους δρόμους της Νέας Σμύρνης. Αστυνομικοί χτυπάνε αδιακρίτως κόσμο και ρίχνουν χημικά, πέφτουν με τα μηχανάκια πάνω σε παιδιά, προσαγάγουν όποιον βρεθεί στο διάβα τους, προκαλούν ζημιές σε σταθμευμένα αυτοκίνητα κατοίκων και απαγορεύουν στον κόσμο να καταγράφει. Χτυπάνε βάναυσα μια 18χρονη κοπέλα, μαζεύουν παιδί από παρτέρι πολυκατοικίας και το

σέρνουν στη ΓΑΔΑ, παίρνουν άνθρωπο μέσα από μαγαζί, τον βγάζουν έξω και το δέρνουν με μανία. Και η λίστα είναι ακόμη μεγάλη… H υπόθεση της Πρυτανείας του ΑΠΘ: Στις 11 Μαρτίου, παρόλο που το προηγούμενο βράδυ είχε ανακοινωθεί η λήξη της κατάληψης, δεκάδες ασφαλίτες με καλυμμένα όλα τους τα χαρακτηριστικά μπαίνουν στο ΑΠΘ και χτυπάνε φοιτητές, τους κρατάνε στο πάτωμα με τη μπότα στο κεφάλι τους, τους απειλούν και δεν τους αφήνουν να φοράνε μάσκες. Επιλεκτικές συλλήψεις, κρότου λάμψης και χημικά στους αλληλέγγυους φοιτητές που δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τους συμφοιτητές τους στα χέρια των τρομοκρατών της αστυνομίας. Καθηγητές πανεπιστημίου, στο πλευρό χιλιάδων φοιτητών, διαμαρτύρονται στους αστυνομικούς μπροστά στις πολυάριθμες κλούβες που έχουν στοιβαχτεί επί της Εγνατίας. Υπάρχουν, επίσης, βάσιμες υποψίες για την ύπαρξη ασφαλίτη μέσα στο campus σε όλη τη διάρκεια της κατάληψης. Την ίδια στιγμή, πλήθος καταγγελιών για βασανιστήρια, άρση απορρήτου και στυγνή παρακολούθηση μέλους της ομάδας Μασόβκα, σεξιστικές

απειλές και απαγωγές φοιτητών από τα σπίτια τους την ώρα που κοιμούνται στα Χανιά. Απαγωγή νεαρού από την οικία του με κουκούλα –λες και είναι αιχμάλωτος πολέμου– τον οποίο δένουν πισθάγκωνα και τον χτυπάνε αλύπητα για ώρες. «Τυφλές» συλλήψεις πολιτών, τους οποίους δεν αφήνουν να επικοινωνήσουν με τον έξω κόσμο, τους χτυπάνε, τους στοιβάζουν και τους αφήνουν χωρίς νερό και φαγητό. Χρησιμοποιούν μέχρι και σεξιστικές απειλές σε κοπέλες: «Πάμε στο στενό να σε γ…», «Εσύ θα γ…, να το θυμάσαι»… Όμως δίνονται και οι κατάλληλες αρμόδιες απαντήσεις από το υπουργείο ΠροΠο και τη ΓΑΔΑ: «απρόκλητη επίθεση από ομάδα (30) περίπου ατόμων με αποτέλεσμα τον τραυματισμό δύο αστυνομικών», «οι άντρες των ΜΑΤ δεν “εξευτέλισαν διαδηλωτές στους δρόμους της Αθήνας”» κ.α. Το 1992 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε πει στα ΜΑΤ «το κράτος είστε εσείς». Αυτή η φράση φαίνεται πως εντυπωσίασε τόσο τον Κυριάκο που προσπάθησε με κάθε τρόπο να βαδίσει στα ίδια βήματα και φυσικά να συγκαλύψει κάθε αποτρόπαια πράξη της αστυνομίας.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΓΓΟΣ

Στο πειθαρχικό τρεις αστυνομικοί για τον ξυλοδαρμό

ε απόφαση για παραπομπή τριών αστυνομικών στο πειθαρχικό, με το ερώτημα της αργίας με απόλυση, κατέληξε η Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) που διενεργήθηκε από την αστυνομική διεύθυνση Θεσσαλίας, για τον άγριο ξυλοδαρμό του Βασίλη Μάγγου τον Ιούνιο του 2020 στον Βόλο. Τότε ο 27χρονος είχε χτυπηθεί εντελώς αναίτια με βάναυσο τρόπο από αστυνομικούς στην πλατεία Ελευθερίας, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης αλληλεγγύης στους συλληφθέντες της διαδήλωσης ενάντια στην καύση σκουπιδιών από τη Lafarge/ΑΓΕΤ και τη δημιουργία εργοστασίου SRF από τον Δήμο Βόλου. Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΑΣ, αντίγραφα της διοικητικής δικογραφίας έχουν δια-

βιβαστεί στον Συνήγορο του Πολίτη για τα περαιτέρω. Η εξέλιξη αυτή, μετά την εσκεμμένη κωλυσιεργία από πλευράς της αστυνομίας, είναι αποτέλεσμα του αγώνα για δικαιοσύνη που δόθηκε από την πλευρά της οικογένειας του Βασίλη Μάγγου και του κινήματος. Την ίδια στιγμή, όμως, το υπουργείο Προ.Πο. δεν δίστασε να συμπεριλάβει την υπόθεση του Βασίλη Μάγγου στο «λιβελογράφημά» του για τα 26 υποτιθέμενα fake news αστυνομικής βίας. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο 12ο σημείο της μακροσκελούς ανακοίνωσης: «Όταν τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου στον Βόλο, ο εικοσιεπτάχρονος Βασίλης Μάγγος έπεφτε θύμα ξυλοδαρμού και έναν

μήνα μετά άφηνε την τελευταία του πνοή. Ψέμα: Η σύνδεση του φερόμενου ξυλοδαρμού από την αστυνομία με την επέλευση του θανάτου. Αλήθεια: Τα μέχρι στιγμής ανακοινωμένα ιατροδικαστικά τεκμήρια δείχνουν ότι σε κάθε περίπτωση ο θάνατος του Β. Μάγγου δεν συνδέεται αιτιωδώς με το καταγγελλόμενο γεγονός». Στο γράμμα του ο Γιάννης Μάγγος, πατέρας του Βασίλη, ήταν ξεκάθαρος. «Αυτό το γεγονός ήταν η έμμεση αιτία που οδήγησε το παιδί μας στο θάνατο. Αυτό είναι μια τεράστια εγκληματική ενέργεια του κράτους και ιδιαίτερα του υπουργείου που είναι ταγμένο στην υπηρεσία προστασίας του πολίτη». Φτάνει! Αιδώς, γκεμπελίσκοι της κακιάς ώρας…

Κοινωνία ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ

Κώστας Παπαγεωργίου

Δημήτρης Σταμούλης

Ένας στους πέντε υπαλλήλους νόσησε ▸ Καμία πρόσληψη πλήρους απασχόλησης στα σούπερ μάρκετ στην πανδημία

ι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ μπορεί να είναι από τους «πρωταγωνιστές» στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας αλλά το μόνο που έχουν αποκομίσει εδώ και ένα χρόνο είναι ασθένειες, φόβο, άγχος, ενώ μετρούν και νεκρούς από κορονοϊό, λέει χαρακτηριστικά στο Πριν ο Ηλίας Τζιώνας, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στις Επιχειρήσεις του Ομίλου Σκλαβενίτη στη Βόρεια Ελλάδα. Ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τον Ηλία Τζιώνα, τα κρούσματα ξεπερνούν τα 170 στα καταστήματα του Σκλαβενίτη από την αρχή του φθινοπώρου, ενώ «πάνω από το 20% των εργαζομένων της αλυσίδας έχει νοσήσει από κορονοϊό». «Δεν υπάρχει μέρα χωρίς κρούσμα», τονίζει χαρακτηριστικά. Κρούσματα έχουν καταγραφεί στο 70% των καταστημάτων ενώ η πλειοψηφία τους είναι σε μεγάλους χώρους εργασίας, όπως υπερμάρκετ και αποθήκες διανομής. Σε κατάστημα της Ευκαρπίας μέσα σε επτά ημέρες εντοπίστηκαν 18 κρούσματα σε εργαζόμενους! «Στον κλάδο, έχουμε τουλάχιστον δύο νεκρούς λόγω Covid-19, δεκάδες πολυήμερες νοσηλείες και πολλούς διασωληνωμένους συναδέλφους», προσθέτει επισημαίνοντας πως ανάλογη είναι η εικόνα σε όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Σε ερώτηση του Πριν για τα μέτρα που λαμβάνει η εργοδοσία, ο πρόεδρος του σωματείου απαντά: «Η εργοδοσία προσπαθεί να αποκρύψει τα κρούσματα, ενώ και η ιχνηλάτηση είναι πολύ περιορισμένη, αφού “στενές επαφές” είναι όλοι οι εργαζόμενοι, καθώς κάνουν σχεδόν όλα

τα πόστα. Κανονικά θα έπρεπε κάθε κατάστημα με κρούσμα να κλείνει. Στην πράξη γίνονται μόνο rapid test στους εργαζόμενους –υπό την πίεση του σωματείου– αλλά το κατάστημα συνεχίζει να λειτουργεί. Η απολύμανση γίνεται βράδυ, όταν το κατάστημα κλείνει, και χωρίς να απολυμαίνονται όλοι οι χώροι (π.χ. χώροι με ευπαθή προϊόντα)». Συχνά η εργοδοσία παραβαίνει ακόμα και τα μέτρα συνωστισμού στα καταστήματα. Σύμφωνα με τον Ηλία Τζιώνα, κυρίως τα Σάββατα καταστήματα καταστρατηγούν τα προβλεπόμενα όρια πελατών ανά τετραγωνικά. Μάλιστα έχει εντοπιστεί ακόμα και διπλάσιος από το επιτρεπόμενο όριο αριθμός πελατών σε κάποια καταστήματα. Ο μεγάλος αριθμός κρουσμάτων στο χώρο των εργαζόμενων στα σούπερ μάρκετ δεν είναι άσχετος και με τις συνθήκες ακραίας εντατικοποίησης που επικρατούν εδώ και ένα χρόνο λόγω και της πανδημίας. «Η εντατικοποίηση χτυπά “κόκκινο” χωρίς υπερβολή», τονίζει. «Ένας συνάδελφος κάνει στη βάρδιά του από μανάβικο μέχρι φούρνο και από αλλαντικά/τυριά μέχρι ιχθυοπωλείο. Καθέ-

νας από μας δηλαδή καλύπτει 2-3 πόστα, ανάλογα την πελατεία, το ρεπό ή το διάλειμμα συναδέλφων. Η ψυχολογική πίεση υπό τέτοιες συνθήκες εργασίας είναι τεράστια, καθώς πέρα από την κόπωση, όλοι φοβόμαστε να μην κολλήσουμε και μεταφέρουμε τον ιό στα σπίτια μας. Συνέπεια όλων αυτών είναι και η αύξηση των εργατικών ατυχημάτων», εξηγεί. Ένας κλάδος που είδε στα ταμεία του περίπου 1 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με έναν χρόνο πριν και συνολικά 12 δισ. ευρώ και μια εταιρεία όπως η Σκλαβενίτης που το 2020 είχε αύξηση πωλήσεων 19,5%, υπερβαίνοντας τα 3,1 δισ. ευρώ, θα περίμενε κανείς να έχει προβεί σε μαζικές προσλήψεις. Κι όμως! «Στη διάρκεια της πανδημίας ούτε μία πρόσληψη πλήρους απασχόλησης δεν έγινε στα σούπερ μάρκετ από κανέναν εργοδότη, ενώ η ελαστική εργασία κυριαρχεί. Όλες οι αλυσίδες προτιμούν τις τρίμηνες συμβάσεις, τις οποίες ανανεώνουν αλλά δεν μετατρέπουν σε αορίστου», τονίζει ο συνδικαλιστής. «Προτιμούν να δίνουν μισθούς έως και 200-300 ευρώ προσλαμβάνοντας 4ωρους, 5ωρους, 6ωρους ή εργαζόμενους με “διαλείπουσα” απασχόληση!». Ακόμα και τα πολυδιαφημισμένα «μπόνους» των σούπερ μάρκετ στους υπαλλήλους τους λόγω της «προσφοράς» τους ήταν… δωροεπιταγές 250 ευρώ που εξαργυρώθηκαν στα μαγαζιά τους, ενώ και ο Μασούτης που διαφήμισε το «μοίρασμα κερδών» στους υπαλλήλους του, τελικά μοίρασε από 250 ευρώ στον καθένα. Κι όλα αυτά σε έναν κλάδο όπου δεν υπάρχει κλαδική σύμβαση και κάθε ευρώ παραπάνω από την εθνική σύμβαση θεωρείται «προσωπική παροχή»…

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Δεκάδες κρούσματα στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες

ε καταγγελία για δεκάδες κρούσματα σε τουλάχιστον τέσσερα επιβατηγά πλοία προχώρησε τις τελευταίες μέρες η ΠΕΝΕΝ. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν 14 κρούσματα σε εργαζόμενους στο «Νήσος Σάμος» της

Hellenic Seaways (οχτώ από το μηχανοστάσιο, τέσσερα από το πλήρωμα καταστρώματος και δύο από την κουζίνα), δύο κρούσματα στο «Νήσος Ρόδος» της ίδιας εταιρείας, δύο κρούσματα (ένας εργαζόμενος από το μηχανοστάσιο και ένας μέλος πληρώματος καταστρώματος) στο «Κεφαλονιά» της Levante Ferries και ένα κρούσμα στο «Αριάδνη» της Minoan Lines. Σύμφωνα μάλιστα με την Ένωση, η ίδια κατάσταση επικρατεί και στην ποντοπόρο ναυτιλία. «Εφοπλιστές, κυβέρνηση και υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής εξακολουθούν να κωφεύουν, να σιωπούν και να αδρανούν στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την προστασία

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

της υγείας των ναυτεργατών! Οι ευθύνες τους πλέον δεν είναι μόνο βαρύτατες αλλά και εγκληματικές! Κυβέρνηση, υπουργείο και ΕΟΔΥ όλη την περίοδο της πανδημίας δεν έχουν πραγματοποιήσει ούτε έναν τυπικό έλεγχο εκτός της καλοκαιρινής περιόδου, ενώ στη νέα έξαρση της πανδημίας έχουν εξαφανιστεί!», σημειώνει σε ανακοίνωσή της η ΠΕΝΕΝ. Οι ναυτεργάτες απαιτούν και διεκδικούν, μεταξύ άλλων, μαζικά και επαναλαμβανόμενα τεστ σε όλα τα πλοία, αυστηρή τήρηση όλων των υγειονομικών μέτρων στα επιβατηγά πλοία και τακτικές απολυμάνσεις σε όλους τους εσωτερικούς χώρους.

ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Πλούσια εκδήλωση των κινήσεων

Με μεγάλη επιτυχία, παρά τις δυσκολίες που επιβάλλει η πανδημία, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Μαρτίου η διαδικτυακή εκδήλωση των αριστερών, ριζοσπαστικών και αντικαπιταλιστικών κινήσεων σε περιφέρειες και δήμους για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην πλούσια συζήτηση που έγινε αναπτύχθηκαν οι θέσεις της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας για το ζήτημα, από τη σκοπιά της προστασίας του περιβάλλοντος και του σεβασμού της λαϊκής πλειοψηφίας απέναντι στην κερδοσκοπία του κεφαλαίου. «Ένα από τα δύο μεγάλα σχέδια της ΕΕ για τα επόμενα χρόνια είναι η πριμοδότηση της λεγόμενης “πράσινης βιομηχανίας”, που στοχεύει στην πλήρη απομύζηση φυσικών και ενεργειακών πόρων ως απάντηση στην παρατεταμένη οικονομική και περιβαλλοντική καπιταλιστική κρίση. Ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξης αυτού του τομέα κερδοφορίας αποτελεί και η διαχείριση των απορριμμάτων», επισήμανε στην εισηγητική τοποθέτηση η Ζωή Μυλωνοπούλου από την Ανταρσία στην Κεντρική Μακεδονία. Ο Κώστας Τουλγαρίδης, εκ μέρους της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αττική, αναφέρθηκε εισηγητικά στα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής που μετακυλίει το κόστος στην εργατική-λαϊκή πλειοψηφία ενώ τον σχεδιασμό, τον έλεγχο και τα κέρδη τα καθορίζει και τα καρπώνεται το κεφάλαιο, που προωθεί το καρκινογόνο μοντέλο της καύσης απορριμμάτων βαφτίζοντάς το «οικολογικό ενεργειακό καύσιμο» και που θεσμοθετεί την αρχή «Πληρώνω Όσο Πετάω» και ενταφιάζει οριστικά τη λογική της ανακύκλωσης. Ενώ ο περιφερειακός σύμβουλος της Αριστερής Παρέμβασης στη ΘεσσαλίαΑνταρσία για την Ανατροπή Στάθης Ντούρος, φέρνοντας στη συζήτηση την πολύτιμη εμπειρία του κινήματος στο Βόλο, επισήμανε τη σημασία αγώνων που θα υπερβαίνουν το επίπεδο της διαμαρτυρίας, θα διευρύνονται με όλο το μαχόμενο δυναμικό της κοινωνίας και τελικά θα αναδεικνύουν τον ενιαίο χαρακτήρα της αστικής επίθεσης. Συνολικά, περισσότερες από 25 κινήσεις πανελλαδικά, αγωνιστές των κινημάτων από τη Φυλή και αλλού, εργαζόμενοι στους ΟΤΑ και μέλη τοπικών πρωτοβουλιών συμμετείχαν καταθέτοντας τη δική τους συμβολή. Η πανελλαδική ενοποίηση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας και ο προγραμματικός επανεξοπλισμός των κινημάτων είναι, άλλωστε, απαραίτητοι κρίκοι στην προσπάθεια να αναπτυχθούν αγώνες που θα αναμετρηθούν με το ύψος της επίθεσης.

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Μαριάννα Τζιαντζή

Ο Τάκης Μουσαφίρης δεν ήταν μόνο ο δημιουργός των μεγάλων (και πάμπολλων) επιτυχιών του '70 και του '80. Ήταν και κάτι παραπάνω: ένας ευαίσθητος, καλλιεργημένος και ταυτόχρονα λαϊκός άνθρωπος.

Ο ΠΑΡΟΝΤΕΣ του Γιώργου Αυγερόπουλου

Ένα ντοκιμαντέρ «γροθιά στο στομάχι» για την πανδημία Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας στην Ελλάδα, η νέα ταινία του Γιώργου Αυγερόπουλου με τίτλο Παρόντες σε παραγωγή iMEdD και SmallPlanet έρχεται να αναδείξει θέματα και να θέσει κρίσιμα ερωτήματα για την Covid και μετά-Covid εποχή. Η ταινία βάζει στο μικροσκόπιο την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση με φόντο το δημόσιο σύστημα υγείας, παρατηρώντας σε βάθος χρόνου τους επιφανείς πρωταγωνιστές της διαχείρισης της πανδημίας αλλά και τους αφανείς ήρωές της. Όπως σημειώνει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, η διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που καθιστά αυτή την ιστορία μοναδική. Πρόκειται για μια χώρα η οποία καλείται να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα μεγάλη κρίση, χωρίς να έχει προλάβει ακόμα να επουλώσει τις πληγές που της προκάλεσαν 10 χρόνια πολιτικών σκληρής λιτότητας. Στους Παρόντες παρουσιάζονται αποκλειστικές και αποκαλυπτικές μαρτυρίες από το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο που διαχειρίστηκε την υγειονομική κρίση από την αρχή της, έως διευθυντές νοσοκομείων και τους «ήρωες» υγειονομικούς που ήρθαν αντιμέτωποι με ελλείψεις ή την υπερβολική πίεση των ΜΕΘ. Η ταινία δείχνει πόσο καταστροφικές ήταν οι μνημονιακές πολιτικές περικοπών για δημόσια υγεία και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα — αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική όσον αφορά τις σχέσεις εκκλησίας-κράτους. Όταν ζητείται από τέσσερις κρατικούς αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Υγείας, να απαντήσουν αν κολλάει ο ιός μέσω της λεγόμενης θείας κοινωνίας, κανείς τους δεν απαντάει.

Τάκης Μουσαφίρης, που πέθανε την περασμένη εβδομάδα στα 83 του χρόνια, είναι πασίγνωστος ως ο συνθέτης των μεγάλων (και πάμπολλων) επιτυχιών του ’70 και του ’80, ενώ τα τραγούδια του ερμήνευσαν μεγάλες λαϊκές φωνές της ίδιας περιόδου (Μητροπάνος, Διονυσίου, Πίτσα Παπαδοπούλου κ.ά.). Όμως ο Μουσαφίρης ήταν και κάτι παραπάνω: ένας ευαίσθητος, καλλιεργημένος και ταυτόχρονα λαϊκός άνθρωπος. Μεγαλωμένος σε φτωχογειτονιά, όμως είχε σπουδάσει μουσική, ήξερε ξένες γλώσσες, διάβαζε αδιάκοπα, είχε ανεξάντλητη φαντασία και δίψα για μάθηση. Δεν ήταν παρατηρητής του λαού, αλλά ζούσε μέσα στον λαό, τον σεβόταν και τον αφουγκραζόταν: «Πώς να σ’ αρέσουν τα λαϊκά τραγούδια / αφού δεν ένιωσες τον πόνο από παιδί; / Πώς να σ’ αρέσουν, πες μου πώς να σ’ αγγίξουν / αφού δεν πλήρωσες με αίμα τη ζωή». Ωστόσο, τα τραγούδια του δεν αγαπήθηκαν μόνο απ’ όσους «πλήρωσαν με αίμα τη ζωή» αλλά και από τους «χορτασμένους» της δεκαετίας του ’80, ήταν τραγούδια «και του λιμανιού και του σαλονιού». Δεν έγιναν σημαία μόνο των κατατρεγμένων αλλά κι εκείνων που γλεντούσαν και ξόδευαν στις μεγάλες πίστες. Κι αυτό συνέβη γιατί απηχούσαν και το κλίμα της εποχής, όταν πίσω από την τεχνητή λάμψη της νύχτας κρύβονταν τα φαντάσματα της μετακατοχικής φτώχειας και της πληγής της μετανάστευσης. Κυρίως, όμως, τα τραγούδια του αγαπήθηκαν γιατί ήταν συναισθηματικά και όμορφα, τραγούδια που έμεναν στη μνήμη και μπορούσε κανείς να τα τραγουδήσει και να τα χορέψει. Ο ίδιος έλεγε ότι ο «Ταξιτζής» είναι ένα από τα δέκα καλύτερα ζεϊμπέκικα όλων των εποχών, ότι χορεύεται πολύ ωραία γιατί έχει «πατήματα». Το πλήθος των τραγουδιών του Τάκη Μουσαφίρη εντυπωσιάζει: ο ίδιος τα υπολόγιζε γύρω στα χίλια! Πολλά από αυτά ξεχάστηκαν και θα

Πολιτισμός

Ο Μουσαφίρης και το λαϊκό τραγούδι

ότι διασκεδάζουν και ξεχαστούν, όμως κάμας προσκαλούν να διποια θα μείνουν και ασκεδάσουμε κι εμείς. θα συγκινούν, όπως Ίσως ο χείμαρρος τα «Μια ζωή σε θυμά«Το τραγούδι, μετά τη των μεγάλων επιτυχιών ώ μαι να φεύγεις», «Εγώ γλώσσα, είναι το πιο », ττου Μουσαφίρη να σημαο ξένος», «Μάνα μου», δυνατό πράγμα τοδοτεί και το ψυχορράγητο «Κάνε κάτι να χάσω το το τρένο» και άλλα — κι αυτό υτό μα του λαϊκού τραγουδιού. στον κόσμο», δεν είναι λίγο. Το κλασικό λαϊκό τραγούδι, έλεγε ο Τάκης όπως αυτό άνθησε στις πρώΣήμερα δεν «πληρώνουώνουόπω Μουσαφίρης μεταπολεμικές δεκαετίες, με με αίμα τη ζωή». Τουλάχιυλάχιτες μ υπάρχει πια κι ας γράφοστον όχι όλοι. Την πληρώνουρώνουδεν υπ στον Πάνο κατά καιρούς αξιόλογα κομμε όμως με φόβο, με ανασφάνται κα Γεραμάνη λεια, με αγανάκτηση,, με τις μάτια. Η νεοφιλελεύθερη αφαστην ιδεολογική, την τηλεοκοινωνικές σχέσεις μαςς ακρωτησία, στη και την ιντερνετική μορφή ριασμένες. Σήμερα δεν εν χρειάζεπτική κα σαρώνει τα πάντα. ται να τραγουδήσουμε ε «και βάψ’ της, σαρώ δεν υπήρχαν τα κουτουτον ήλιο με μαύρο χρώμα». ώμα». Άλλοι «Αν δ πού θα ξημέρωνα; / Κι αν τον βάφουν μαύρο για λογαριασμό κάκια / π υπήρχαν τα φιλαράκια / θα σε μας. Ωστόσο, όπως έλεγε εγε ο ίδιος ο δεν υπήρχ μαχαίρωνα» (φυσικά η τελευταία Μουσαφίρης στον Πάνο νο Γεραμάμαχαίρων είναι προτροπή σε φόνο). νη, «το τραγούδι, μετά τη γλώσσα, λέξη δεν ε φιλαράκια, ποια κουτουκάείναι το πιο δυνατό πράγμα ράγμα στον Ποια φιλ κια. Ντελιβερι και κλικ αγουέι η κόσμο». Κι αυτό το «δυνατό πράγζωή μας. Ποιοι λαϊκοί δημιουργοί μα» σήμερα απουσιάζει ή κακοθα τραγουδήσουν τον σύγχρονο ποιείται στις ανεκδιήγητες τηλεοπόνο, τα σύγχρονα αδιέξοδα, τη πτικές βεγγέρες όπου παρουσιασύγχρονη οργή; στές και καλεσμένοι υποκρίνονται

Αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο: Ο μελισσοκόμος

υνεχίζεται το αφιέρωμα της ιστοσελίδας μας prin.gr και του συγγραφέα Βασίλη Τσιράκη στις ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Κάθε Παρασκευή παρουσιάζεται και μια ταινία, με προτάσεις για παρακολούθηση συγκεκριμένων σκηνών, με αποσπάσματα από τα σενάρια και συνδέσμους σε κριτικές

αλλά και συνεντεύξεις του δημιουργού. Ήδη έχουν παρουσιαστεί οι ταινίες Αναπαράσταση, Μέρες του ’36, Ο Θίασος, Οι Κυνηγοί, Ο Μεγαλέξανδρος και Ταξίδι στα Κύθηρα. Αυτή την εβδομάδα παρουσιάζεται η έβδομη ταινία, Ο Μελισσοκόμος του 1986, με πρωταγωνιστή τον μεγάλο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Στην ταινία ο πρωταγωνι-

στής, παλιός αριστερός και αγωνιστής, δείχνει να έχει παραιτηθεί από τη ζωή, την επανάσταση και τον έρωτα, μέχρι που μια αναπάντεχη γνωριμία αλλάζει τα πάντα. Εκτός των άλλων, η ταινία περιλαμβάνει την αξέχαστη σκηνή «το βαλς του γάμου» με τη συγκλονιστική μουσική της Ελένης Καραϊνδρου.

∆ιεθνή Τουρκία Γιώργος Παυλόπουλος

Κατατέθηκε, όπως είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί, στο συνταγματικό δικαστήριο της Τουρκίας το αίτημα για να τεθεί εκτός νόμου το HDP. Η κυβέρνηση Ερντογάν επιταχύνει την εφαρμογή των σχεδίων της, εντός και εκτός Τουρκίας.

ε όσο το δυνατόν πιο συνοπτικές διαδικασίες επιδιώκει να θέσει εκτός νόμου το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) η κυβέρνηση της Τουρκίας. Το απόγευμα της Τετάρτης, ο γενικός εισαγγελέας κατέθεσε το σχετικό αίτημα στο συνταγματικό δικαστήριο, με την αιτιολογία ότι παραβιάζει συστηματικά τις δημοκρατικές αρχές, συνεργάζεται με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατικό και έχει στόχο να πλήξει την ακεραιότητα και κυριαρχία της Τουρκίας. Παράλληλα, ο γενικός εισαγγελέας ζητά να απαγορευθεί η πολιτική δράση 600 κορυφαίων στελεχών του HDP, επικαλούμενος τις ίδιες κατη-

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

Τελική επίθεση για το τσάκισμα HDP και Κούρδων γορίες. Έτσι, διασφαλίζει πως εάν το κόμμα κηρυχθεί παράνομο και διαταχθεί η οριστική διάλυσή του (κάτι που πρέπει να θεωρείται μάλλον δεδομένο), οι υποστηρικτές του δεν θα είναι σε θέση να ιδρύσουν άλλο στη θέση του, τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η εξέλιξη αυτή –την οποία αποδοκίμασαν τόσο το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα όσο και οι ΗΠΑ και η ΕΕ– είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί εδώ και καιρό, τόσο από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν και κορυφαία στε-

χως, στερώντας από το ΑΚΡ την απόλυτη πλειοψηφία. Επίσης, στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές του 2019 εξέλεξε 65 δημάρχους στις κουρδικές περιοχές, ενώ συνέβαλε αποφασιστικά και στην επικράτηση του Εκρέμ Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη, απέναντι στον πρώην πρωθυπουργό, Μπιναλί Γιλντιρίμ. Παράλληλα, με τον ρόλο που έπαιξε στην εξέγερση του Πάρκου Γκεζί το 2013 –την πρώτη μαζική αμφισβήτηση της ηγεμονίας και παντοδυναμίας του Ερντογάν και του ισλαμοσυ-

λέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης όσο και από τον σύμμαχό τους και πρώην ηγέτη της ακροδεξιάς εθνικιστικής οργάνωσης των Γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Φαίνεται, ωστόσο, ότι οι διαδικασίες επιταχύνονται, καθώς αυτό απαιτούν και τα σχέδια για προώθηση της συνταγματικής μεταρρύθμισης και, ενδεχομένως, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, πριν το καλοκαίρι του 2023. Σημειώνεται πως το HDP, στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί από την ίδρυσή του το 2012 μέχρι σήμερα (δύο το 2015 και μία το 2018), έχει καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 10%, συγκεντρώνοντας 80, 59 και 67 βουλευτές αντιστοί-

Η στροφή στο Κουρδικό ξεκίνησε το 2015 και εντάθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 ντηρητικού ΑΚΡ– διεύρυνε το ακροατήριο και τη «δεξαμενή» των ψηφοφόρων του προς τα αριστερά και στις τάξεις της ανήσυχης και προοδευτικής τουρκικής νεολαίας. Τα παραπάνω οδήγησαν τον Ερντογάν στην απόφαση να σβήσει από τον πολιτικό χάρτη το HDP, καθώς αποδεικνυόταν εξαιρετικά ανθεκτικό και επικίνδυνο. Έτσι,

πέρασε στην τελική φάση του σχεδίου που έχει αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά από το 2015 — όταν διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις με το ΡΚΚ, άρχισαν πάλι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του στην Τουρκία, τη Συρία και το Ιράκ, ενώ μπήκαν στον πάγο και οι μεταρρυθμίσεις που κατοχύρωναν σημαντικά δικαιώματα για την κουρδική μειονότητα. Η ολομέτωπη επίθεση εντάθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, η οποία οδήγησε και στη σύλληψη και καταδίκη του ηγετικού διδύμου του HDP, του Σαλαχατίν Ντεμιρτάς και της Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ, καθώς και δέκα ακόμη βουλευτών, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Οι διώξεις συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή τα επόμενα χρόνια, καθώς Κούρδοι, γκιουλενιστές, αλλά και αριστεροί αγωνιστές μπήκαν στο ίδιο «τσουβάλι». Έτσι, από τους δημάρχους που εξέλεξε το 2019 το HDP, σχεδόν όλοι έχουν καθαιρεθεί και αντικατασταθεί με έμπιστους της Άγκυρας, ενώ αρκετοί είναι στη φυλακή. Συνολικά, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, περίπου 16.000 μέλη και στελέχη του HDP έχουν βρεθεί στα χέρια των δυνάμεων καταστολής την τελευταία πενταετία. Στις εξελίξεις αυτές, μάλιστα, έρχεται να προστεθεί και η «εξαφάνιση» του φυλακισμένου στο Ίμραλι ιστορικού ηγέτη του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, η οποία συνοδεύτηκε από φήμες περί του θανάτου του και διαμαρτυρίες των δικηγόρων του πως δεν έχουν επικοινωνήσει μαζί του εδώ και περίπου δύο χρόνια. Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι στόχος του καθεστώτος Ερντογάν είναι να καταφέρει ένα συντριπτικό πλήγμα σε όλα τα επίπεδα στους Κούρδους της Τουρκίας (και των γύρω χωρών), τσακίζοντας οριστικά κάθε διάθεση για αντίσταση και διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Η διεθνής κινητοποίηση και αλληλεγγύη έχει ζωτική σημασία — για μια ακόμη φορά.

Γερμανία

Σκάνδαλα και πολιτικές ανατροπές Εμφανείς είναι πλέον οι διεργασίες που οδηγούν σε ριζική ανακατάταξη του πολιτικού σκηνικού της Γερμανίας, ενόψει και των εκλογών του ερχόμενου Σεπτεμβρίου — του κύκνειου άσματος στην πολιτική διαδρομή της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία συμπληρώνει 16 συνεχόμενα έτη στην καγκελαρία. Οι αναμετρήσεις της περασμένης Κυριακής σε δύο σημαντικά κρατίδια, τη Βάδη Βυρτεμβέργη και τη Ρηνανία Παλατινάτο, καθώς και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, επιβεβαιώνουν τη φθορά και των Χριστιανοδημοκρατών, οι οποίοι μέχρι σήμερα έδειχναν να αντέχουν και να μην ακολουθούν τον δρόμο της πολιτικής… εξαφάνισης των παραδοσιακών τους αντιπάλων και κυβερνητικών εταίρων τα τελευταία χρόνια Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι έχουν κατρακυλήσει στην τρίτη θέση, με ποσοστά γύρω στο 15-16%. Οι ανακατατάξεις φαίνεται πως επιταχύνονται και από τα σκάνδαλα που πλήττουν και τα δύο μεγάλα κόμματα της κυβέρνησης. Από τη μία, οι αποκαλύψεις για μίζες βουλευτών και διαμεσολαβήσεις υπουργών (κυρίως του υπουργού Υγείας, Γενς Σπαν) για να υπογραφούν αδικαιολόγητα ακριβά συμβόλαια προμήθειας προστατευτικών εκατομμυρίων μασκών. Από την άλλη, τα νέα στοιχεία για την υπόθεση Wirecard, μιας από τις εταιρείες-καμάρια του γερμανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και του δείκτη Dax στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, που κατέρρευσε παταγωδώς το καλοκαίρι του 2020, αφήνοντας μια «τρύπα» ύψους τουλάχιστον 1,9 δισ. ευρώ — μια υπόθεση για την οποία έχουν κληθεί στην εξεταστική επιτροπή της βουλής τόσο η Μέρκελ όσο και ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών και επίδοξος διάδοχός της, Όλαφ Σολτς. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αρχίσει να συζητιούνται ήδη εναλλακτικά σενάρια όσον αφορά την επόμενη κυβέρνηση. Όπως, για παράδειγμα, το μοντέλου «Τζαμάικα», με συνεργασία Χριστιανοδημοκρατών, Πρασίνων (που ενισχύονται διαρκώς) και Φιλελευθέρων ή εκείνο του «φωτεινού σηματοδότη», που περιλαμβάνει και την Αριστερά. Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία έχουν ενδιαφέρον.

∆ιεθνή

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

περισκ πιο

Μπορεί την Πέμπτη να συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από την «αυγή» της Παρισινής Κομμούνας, αυτή όμως εξακολουθεί να διχάζει. Ο καυγάς, ωστόσο, ανάμεσα στη σοσιαλίστρια δήμαρχο της γαλλικής πρωτεύουσας Αν Ινταλγκό και τη Δεξιά δεν εκφράζει σε καμία περίπτωση τη βαθιά και ανειρήνευτη αντίθεση ανάμεσα στα πραγματικά αντίπαλα στρατόπεδα.

Ο «δολοφόνος» και ο «δημοκρατικός» «Ναι είναι», απάντησε ο Τζο Μπάιντεν στην ερώτηση που του έκανε ο δημοσιογράφος του ABC, εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι δολοφόνος. Στη συνέχεια, δε, απείλησε ευθέως τη Ρωσία ότι θα αναγκαστεί να πληρώσει το κόστος, ανάμεσα στα άλλα, και για την ανάμιξή της στις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ, όπως διαπίστωσαν οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Η στάση αυτή, προφανώς, μεταφράζεται σε νέες κυρώσεις, νέο γύρο αντιπαραθέσεων στα ανοιχτά μέτωπα, νέους εξοπλισμούς, νέο Ψυχρό Πόλεμο, όπως προβλέπουν ήδη κάποιοι, στον οποίο όλοι θα αναγκαστούν να διαλέξουν εκ νέου με ποιον θα πάνε και ποιον θα αφήσουν. Φυσικά και οι Ευρωπαίοι και ειδικά οι Γερμανοί, οι οποίοι επιχειρούν να παίξουν «μπάλα» και με τη Μόσχα — μόνο που τώρα θα τους είναι πιο δύσκολο.

Ο πυρηνικός εφιάλτης είναι εδώ Το κλίμα της πόλωσης και της προετοιμασίας για την επικείμενη αντιπαράθεση, την οποία φαίνεται πως θεωρούν βέβαιη, αποτυπώνεται και στην απόφαση της Βρετανίας να αυξήσει το «απόθεμα» των πυρηνικών κεφαλών της κατά 40%, επικαλούμενη ευθέως τη ρωσική απειλή. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε την Τετάρτη ο Μπόρις Τζόνσον, κουρελιάζοντας και αυτός με τη σειρά του τις υπάρχουσες

Α κόσμος νάποδα του Γιώργου Μιχαηλίδη

συνθήκες για τη μη διάδοση και τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων. Η απάντηση της Μόσχας ήταν πως, όταν έρθει η ώρα να ανακοινώσει τα δικά της «αμυντικά» σχέδια, θα λάβει σοβαρά υπόψη την κίνηση των Βρετανών και θα απαντήσει καταλλήλως. Το τι σημαίνει αυτό δεν χρειάζεται πολύ σκέψη για να το καταλάβει κανείς. Την ίδια ώρα, κάποιοι στην Ελλάδα καλούν ήδη τις ΗΠΑ να μεταφέρουν εδώ μεγάλο μέρος των δικών τους κεφαλών…

Δέκα χρόνια πολέμου στη Συρία Δέκα χρόνια συμπληρώθηκαν αυτή την εβδομάδα από το ξέσπασμα του εμφυλίου στη Συρία, που μπορεί να έχει καταλαγιάσει, όμως κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει — ειδικά καθώς οι μεγάλες δυνάμεις που έχουν εμπλακεί σε αυτόν μοιάζουν να ετοιμάζουν πάλι τα όπλα τους. Ο απολογισμός είναι τραγικός: Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, στη μεγάλη

τους πλειοψηφία άμαχοι. Σχεδόν ο μισός πληθυσμός έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει τα σπίτια του, 6 εκατομμύρια είναι εκτοπισμένοι σε άλλες περιοχές της Συρίας, ενώ άλλοι τόσοι περίπου έχουν περάσει τα σύνορα ως πρόσφυγες. Την ίδια στιγμή, το 80% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Όσο για τη χώρα, εκτός από διαρκές πεδίο βολής, είναι ντε φάκτο κατακερματισμένη ανάμεσα σε ζώνες επιρροής και δύσκολα θα ξαναγίνει ενιαία.

Το έγκλημα στην Ατλάντα και ο ρατσισμός κατά των Ασιατών

«Ε

ίπε ότι δεν ήταν ένα έγκλημα που προήλθε από ρατσιστικά κίνητρα […] έχει καταλάβει τη βαρύτητα της πράξης του, ήταν σκασμένος, στα όρια των αντοχών του και η χθεσινή μέρα ήταν μια πολύ κακή μέρα γι’ αυτόν και ιδού τι έκανε». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε τις σκέψεις του δράστη του οκταπλού φόνου στην Ατλάντα των ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος Τύπου της τοπικής αστυνομίας, Τζέι Μπέικερ. Νωρίτερα, ένας λευκός νεαρός άνδρας είχε εισβάλλει διαδοχικά σε τρία διαφορετικά κέντρα spa, ιδιοκτησίας Ασιατών, εκτελώντας εν ψυχρώ οχτώ άτομα. Οι επτά ήταν γυναίκες και οι έξι εξ αυτών ασιατικής καταγωγής. Μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ, όπως οι New York Times, μίλησαν αρχικά για «ασαφή κίνητρα», ενώ αργότερα κυριάρχησε η εξήγηση (της αστυνομίας) ότι τα κίνητρα του δράστη ήταν σεξουαλικά, καθώς ο ίδιος έπασχε από σεξουαλικό εθισμό. Ωστόσο, το αφήγημα αυτό αμ-

φισβητείται έντονα και πολλοί πιστεύουν πως ο δράστης είχε κυρίως ρατσιστικά κίνητρα. Διάφορες εικόνες και μαρτυρίες που κυκλοφορούν στα social media φέρουν τον δολοφόνο να ενστερνίζεται τη θεωρία πως οι Κινέζοι δημιούργησαν και εξαπέλυσαν τον κορονοϊό προκειμένου να υποσκελίσουν τις ΗΠΑ στην παγκόσμια κούρσα των ανταγωνισμών. Ακτιβιστές κατά των φυλετικών διακρίσεων, ακόμα και μέλη του Κογκρέσου, υπογραμμίζουν πως ένας λευκός δολοφόνος συλλαμβάνεται αναίμακτα μετά από καταδίωξη από την αστυνομία, η οποία στη συνέντευξη Τύπου παρουσιάζει τις σκέψεις του, χωρίς σχολιασμό, δημιουργώντας ταυτόχρονα το άλλοθί του περί σεξουαλικού εθισμού. Μέλη του κινήματος Black Lives Matter συνέκριναν αυτή την αντιμετώπιση ενός κατά συρροή δολοφόνου που συνελήφθη οπλισμένος, με τις στυγνές

εκτελέσεις της αστυνομίας απλά ύποπτων μαύρων πολιτών. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ίδιος ο Αστυνόμος Μπέικερ που έδωσε τη συνέντευξη Τύπου για λογαριασμό του γραφείου του τοπικού Σερίφη, βρέθηκε, κατά το πρόσφατο παρελθόν, να έχει προβεί σε παρόμοιας φύσης αντι-κινεζικά σχόλια από τον λογαριασμό του στο facebook, στα οποία προπαγάνδιζε μπλουζάκια που ανέφεραν ότι η Covid-19 ήταν κινεζικής καταγωγής. Ίσως το πραγματικό κίνητρο του δράστη να μην μαθευτεί ποτέ, κάποια στοιχεία όμως βοούν· 3.800 περιστατικά αντι-ασιατικού μίσους έχουν καταγγελθεί το τελευταίο έτος στις ΗΠΑ. Γύρω στα 400 από αυτά αφορούσαν βίαιη σωματική επίθεση. Για ακόμη μια φορά η «υψηλή πολιτική» –εν προκειμένω η αντικινεζική κρατική υστερία– στοχοποιεί και, όταν τραβηχτεί η σκανδάλη, συγκαλύπτει ή καμώνεται την έκπληκτη.