Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 11-12.12.2021 - Αρ. Φύλλου 1549

Page 1

Σωματείο στην έρευνα

Είμαστε εργαζόμενοι, ζητάμε αξιοπρέπεια

Συστημική προσπάθεια αναστύλωσης του ΠΑΣΟΚ

Ελαιόλαδο: «Χρυσάφι» στους εμπόρους, «μούργα» στους παραγωγούς

> σελ. 15

> σελ. 4, 7

> σελ. 17

LABour

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

‣ www.prin.gr

€2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

ΕΤΟΣ 31ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.549

Οι φτωχοί πεθαίνουν χωρίς ΜΕΘ, μόνο ο λαός θα σώσει τον λαό Α ύξηση 15% παρουσιάζουν οι θάνατοι στην Ελλάδα έως 31/10/2021, σε σχέση με τον μέσο όρο των 2015-2020. Θερίζει ο κορονοϊός και οι άλλες ασθένειες, που δεν αντιμετωπίζονται. Σκάνδαλο αποτελεί η κατάσταση στο ΕΣΥ, 180 διασωληνωμένοι βρίσκονται εκτός ΜΕΘ, φτωχοί άνθρωποι πεθαίνουν χωρίς περίθαλψη. Η κυβέρνηση ασχολείται μόνο με τη σωτηρία του συστήματος, του ιδιωτικού τομέα, των κερδών και των VIP. Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό! Επιτακτική ανάγκη για ξεσηκωμό του κινήματος τώρα, για δημόσια υγεία, εργασία, ελευθερία, ανατροπή της εγκληματικής πολιτικής! >>> σελ. 11, 12-13

Λεφτά για παπάδες υπάρχουν; Απίστευτη πρόκληση για τον λαό που δοκιμάζεται στην πανδημία συνιστά το ανίερο παζάρι της κυβέρνησης με τον Ιερώνυμο και την Ιερά Σύνοδο. Την Παρασκευή, ο Κ. Μητσοτάκης είχε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο, ενώ τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός θα παραστεί στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο, πρώτη φορά από τη μεταπολίτευση. Την ώρα που η κοινωνία χρειάζεται επειγόντως γιατρούς, η εκκλησία ζητάει, ως αντάλλαγμα για την τήρηση κάποιων υποτυπωδών μέτρων, τη θεσμοθέτηση 4.000 επιπλέον οργανικών θέσεων ιερέων στο δημόσιο, οι οποίοι και σήμερα μισθοδοτούνται αν και… υπεράριθμοι.

Ανάλυση

Του Δημήτρη Σταμούλη

0

5 συνέδριο νΚΑ: Ξαναχτίζουμε συλλογικά τα όνειρα της γενιάς μας «Είμαστε η γενιά που μεγάλωσε μέσα στην κρίση», «απογοήτευση, άγχος ή κυνισμός τα αισθήματα των περισσότερων», «μονόδρομος η οργάνωση, είναι σαν να ξαναχτίζει τα γκρεμισμένα μας όνειρα». Έξι νέες και νέοι μιλούν στο Πριν για το 5ο συνέδριο της νΚΑ, τον δρόμο της χειραφέτησης και της ελπίδας. >>> σελ. 18-19

Πανδημία ευελιξίας στην εργασία Η πανδημία ωθεί σε εκμετάλλευση δίχως όρια και στο σπίτι και στο γραφείο. Το κεφάλαιο θέλει ευελιξία. Η Μεγάλη Παραίτηση και το κύμα απεργιών στις ΗΠΑ. >>> σελ. 8-9


2

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Η δεύτερη ματιά

editorial

Μαριάννα Τζιαντζή

Κρίση και Κροίσοι

Ο Γ. Παπανδρέου δεν φεύγει από το προσκήνιο φτωχός και καταφρονεμένος. Δεν φεύγει διωκόμενος όπως ο βασιλιάς Ληρ, ούτε θα πουν γι’ αυτόν «sic transit gloria mundis» (έτσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου). Φεύγει έχοντας «βαρύ» βιογραφικό, έχοντας εναποθέσει ένα βαρύ φορτίο στις πλάτες του λαού.

Το ότι κάθε κρίση αντιμετωπίζεται από το κεφάλαιο ως ευκαιρία για στερέωση της πολιτικής του κυριαρχίας και άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας είναι κάτι που γνωρίζουμε καλά — άλλωστε τα τελευταία 15 χρόνια δεν έχουν υπάρξει καθόλου φειδωλά στην εμφάνιση διαφόρων ειδών κρίσεων. Όμως η αποτύπωση της πραγματικότητας αυτής σε αριθμούς, καταγράφει το τρομακτικό μέγεθος των ανισοτήτων, σε παγκόσμιο επίπεδο, που οξύνθηκαν τη διετία της πανδημίας. Σύμφωνα με την έκθεση World Inequality Report 2022, η τάση της με γρήγορους ρυθμούς συγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια λίγων αποτελεί κανονικότητα τις τελευταίες δεκαετίες. Έτσι, από το 1995, το πλουσιότερο 1% καρπώθηκε το 38% του πλούτου που δημιουργήθηκε, ενώ το φτωχότερο 50% μόλις το 2%. Την τελευταία διετία της πανδημίας όμως η τάση αυτή μεγιστοποιήθηκε, με το μερίδιο των δισεκατομμυριούχων στον παραγόμενο πλούτο να εκτοξεύεται. 2.755 δισεκατομμυριούχοι αύξησαν τις περιουσίες τους στα 13,1 τρισ. δολάρια το 2021, από 8 τρισ. δολάρια το 2020. Πλέον, το πλουσιότερο 10% του παγκόσμιου πληθυσμού καρπώνεται το 52% του παραγόμενου πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50%, μόλις το 8%. Κατά μέσο όρο, το κατά κεφαλήν εισόδημα στο 10% των ανώτερων εισοδημάτων της Γης ανέρχεται στα 87.200 ευρώ ετησίως. Την ίδια ώρα, ένας άνθρωπος που ανήκει στο φτωχότερο 50% κερδίζει μόλις 2.800 δολάρια τον χρόνο. Το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών διαφέρει βέβαια από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο, όπως επίσης και από χρονική περίοδο σε χρονική περίοδο, φανερώνοντας ότι η ανισότητα δεν είναι… εγγεγραμμένη στο ανθρώπινο DNA, όπως είχε πει πριν μερικά χρόνια ο νυν πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά αποτελεί υπαρξιακή επιδίωξη του κόσμου του κεφαλαίου.

Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

Από τον Φιλέας Φογκ στον Πασπαρτού

Ξ

εφυλλίζοντας ένα παλιό σημειωματάριο, πέφτω στον διθύραμβο ενός αρθρογράφου της εφημερίδας Τα Νέα για τον Γιώργο Παπανδρέου: «Ο Γιώργος Παπανδρέου το ‘χει. Το ‘χει γονιδιακά. Ο άνθρωπος κάνει μια προσπάθεια που όμοιά της δεν υπάρχει. Τα ‘χει βάλει με τους χίλιους δαίμονες της Κολάσεως κι ακόμα είναι όρθιος» (Γ. Παπαχρήστου, 13-14/3/2010). Την ίδια μέρα δημοσιεύεται μια δήλωση που έκανε ο Γ. Παπανδρέου μετά την επιστροφή του από επίσημο ταξίδι στις ΗΠΑ: «Η Ελλάδα γίνεται συνδιαμορφωτής των εξελίξεων που αφορούν την ίδια αλλά και την Ευρώπη». Λίγες μέρες αργότερα, δημοσιεύεται το «αεροπορικό βιογραφικό» (sic) του Γ. Παπανδρέου: «Από τις 4/10, όταν εκλέχτηκε πρωθυπουργός, έως τις 17/3, έκανε πετώντας 66.590 μίλια. Ο Φιλέας Φογκ έκανε τον γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες, ο Γιώργος τον έκανε τρεις φορές μέσα σε 167 ημέρες!». Αυτά έναν περίπου μήνα προτού ο πρωθυπουργός αναγγείλει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή την έναρξη της εποχής των μνημονίων. Ο κ. Παπανδρέου ήταν ο πιο αθλητικός πρωθυπουργός όλων των εποχών, η αποθέωση του fitness. Με μαύρο κολάν έτρεξε στον Μαραθώνιο της Αθήνας, έκανε κανό, ποδήλατο, σημάδι ότι η ορμή της νεότητας δεν τον είχε εγκαταλείψει. Και μετά την απομάκρυνσή του από την κυβερνητική εξουσία, φώτισε ολάκερη την ανθρωπότητα, δίνοντας με υψηλή αμοιβή διαλέξεις ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής ∆ιεθνούς και τέως πρωθυπουργός. Και σήμερα; Το αποτέλεσμα των εκλογών στο ΚΙΝΑΛ της περασμένης Κυριακής έδειξε ότι το χαρτί της νεότητας (ή μάλλον της νεανικότητας) αλλάζει χέρια. Και μόνο οι φωτογραφίες του Γ. Παπανδρέου και του Νίκου Ανδρουλάκη, αν τοποθετηθούν πλάι πλάι, θυμίζουν τις παλιές πρωτοχρονιάτικες ζωγραφιές με τον Παλιό και τον Νέο Χρόνο. Ο

Το ΚΙΝΑΛ είναι ένα κόμμα που μπορεί να πάει παντού. Παντού όπου φυσάει ο άνεμος των συμφερόντων των λίγων

ένας φεύγει, ο άλλος έρχεται. Ασπρομάλλης, με ρυτίδες και θλιμμένος ο ένας, αρυτίδωτος και με νικητήριο χαμόγελο ο άλλος. Στο νου μου έρχεται το σύνθημα με το οποίο οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ υποδέχονταν τον Γιώργο Παπανδρέου σε πόλεις και χωριά, κατά τη θριαμβευτική πορεία του στην Πελοπόννησο το φθινόπωρο του 2010: «Πού ‘σαι, Γέρο, για να δεις το παιδί της αλλαγής». Αλλαγή; Πώς είπατε; Το παλιό ΠΑΣΟΚ δεν νεκρανασταίνεται, η δυναμική του ‘80 δεν υπάρχει πια. Όμως η άνωθεν προσπάθεια να υπάρξει και να ενισχυθεί ο λεγόμενος κεντρώος χώρος, που θα συνεχίζει την ίδια νεοφιλελεύθερη πολιτική με δευτερεύουσες διαφοροποιήσεις, είναι υπαρκτή και εντείνεται. Η προσπάθεια του κατεστημένου και όχι η ανάγκη για αλλαγή αυτής της άθλιας κυρίαρχης πολιτικής. Επιτρέψτε μου μια παρέκβαση: τον όρο «κατεστημένο» (establishment) είχε εισαγάγει ο Ανδρέας Παπανδρέου ως μετακληθείς καθηγητής του Μπέρκλεϊ, που διορίστηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή πρόεδρος και επιστημονικός διευθυντής του νεοσύστατου ΚΕΠΕ (Κέντρου Προγραμματισμού και Επιστημονικών Ερευνών), μια θέση στην οποία παρέμεινε το διάστημα 1960-64. Τότε, η χρήση και μόνο της λέξης «κατεστημένο» θεωρήθηκε ακραία και αδόκιμη, με πρώτο

πολέμιό της τον ∆ημήτρη Ψαθά, που την κονιορτοποιούσε στα χρονογραφήματά του. «Τι θα πει “κατεστημένο”;», έγραφε. Ευφυής άνθρωπος ο Ψαθάς, αργότερα παραδέχτηκε ότι ο όρος ήταν εύστοχος. Σήμερα η λέξη αυτή δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά, όπως παλιότερα, ίσως γιατί το «κατεστημένο» δεν περιλαμβάνει μόνο την παραδοσιακή ∆εξιά αλλά ένα ευρύτατο (και φαινομενικά αχρωμάτιστο) πολιτικό φάσμα. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν φεύγει από το προσκήνιο φτωχός και καταφρονεμένος. ∆εν φεύγει διωκόμενος, όπως ο βασιλιάς Ληρ, ούτε θα πουν γι’ αυτόν «sic transit gloria mundis» (έτσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου). Φεύγει έχοντας ένα πλούσιο «βαρύ» βιογραφικό. Φεύγει «συνδιαμορφωτής» της λεηλασίας της χώρας και των ανθρώπων της, έχοντας εναποθέσει ένα βαρύ φορτίο στις πλάτες του λαού, για το οποίο δεν είναι άμοιροι ευθυνών και οι άλλοι διεκδικητές της αρχηγίας στο ΚΙΝΑΛ. Όσο η πολιτική της Νέας ∆ημοκρατίας οδηγεί στη φτωχοποίηση ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων, όσο η αποτυχία της στη διαχείριση της πανδημίας σκοτεινιάζει τη ζωή μας, τόσο θα φουντώνει η ανάγκη του κατεστημένου (των κυρίαρχων κύκλων, αν θέλετε) για αναχαίτιση της ριζοσπαστικοποίησης του λαού —μιας ριζοσπαστικοποίησης την οποία ακόμα δεν είδαμε. Αλλά και για τη δημιουργία μιας πολιτικής δεξαμενής που θα απορροφά τους κραδασμούς της λαϊκής αγανάκτησης και ενδεχομένως θα αποτελέσει δεκανίκι σε κάποια μελλοντική δεξιά ή κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού. Άχαρες μέρες για τον Φιλέα Φογκ του 2010. Όμως πολλά υποσχόμενες μέρες για τον Πασπαρτού, τον υπηρέτη-συνοδό του ήρωα του Βερν στο μακρύ ταξίδι του. Και ο Πασπαρτού δεν είναι ένα πρόσωπο, δεν τον ενσαρκώνει ο Νίκος Ανδρουλάκης, αλλά ένα κόμμα που μπορεί να πάει παντού. Παντού όπου φυσά ο άνεμος των συμφερόντων των λίγων.

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023 ‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα


Το θέμα

Αυξήσεις ηλεκτροσόκ Μάκης Γεωργιάδης

3

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Παροδικά τα μέτρα στήριξης των αδυνάτων, όχι ο πληθωρισμός! ▸ Συγχαρητήρια από την Κομισιόν για διαρθρωτικά μέτρα και πρόωρες αποπληρωμές δανείων!

Τ

ο μόνο «θετικό» στην την απόφαp της Δευση του Eurogroup ολόγηση της τέρας ήταν η αξιολόγηση μίας, στην ελληνικής οικονομίας, ηκε «παρά οποία επικροτήθηκε τις αντίξοες συνθήκες που προκάλεσαν οφικές πυρη πανδημία και οι καταστροφικές καγιές του καλοκαιριού, η περαιτέρω προώθηση και υλοποίηση σημαντικών ρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών». Με άλλα λόγια, δηλαδή, πό τους η κυβέρνηση πήρε εύσημα από γειονοΕυρωπαίους γιατί εν μέσω υγειονοτεραιομικής κρίσης η Ελλάδα «προτεραιοση του ποίησε», αντί για την ενίσχυση ΕΣΥ, την ιδιωτικοποίηση αντί πιναΙΤ, τη κίου φακής της ΔΕΗ, τις ΣΔΙΤ, ρήσεστήριξη των ιδιωτικών επιχειρήσεελεύων και τις αλλαγές σε νεοφιλελεύωνική θερη κατεύθυνση στην κοινωνική πρόνοια, τη φορολογία και την ή νοεργατική και συνδικαλιστική λάδα, μοθεσία! To γεγονός ότι η Ελλάδα, ές τις προκειμένου να πετύχει αυτές μεταρρυθμίσεις, βρίσκεται στις ταγευψηλότερες θέσεις στους καταγεγραμμένους θανάτους από Covid ούς! διόλου απασχόλησε τους θεσμούς! Στην απόφαση υπάρχει αναφορά στην «απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας» για την πραγματοποίηση επενδύσεων, ενώ εκφράζεται ικανοποίηση για την πρόθεση της Ελλάδας, εν μέσω πανδημίας, να προχωρήσει στις πρόωρες αποπληρωμές του υπολοίπου των δανείων προς το ΔΝΤ, καθώς και ενός σημαντικού ποσού από τα διμερή δάνεια προς τις χώρες της Ευρωζώνης, τα οποία είχαν συναφθεί το 2010, στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Με αυτά τα δεδομένα, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για να προχωρήσει η εκταμίευση ποσούύψους 767 εκατ. ευρώ προς την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup, συνέχισε την τακτική του «καρότου και του μαστίγιου», μιλώντας για «σαφή πρόοδο της Ελλάδας σε πολλούς τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η συνεχής μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα «ενθαρρυντικά λόγια» μετριάστηκαν από την ανησυχία που εξέφρασε για τους αυξημένους κινδύνους και αβεβαιότητες, που σχετίζονται με την πανδημία και με την αύξηση των τιμών της ενέργειας, αλλά στο τέλος εμφανίστηκε ήπια καθησυχαστικός λέγοντας

ότι «νομίζω ότι η Ελλάδα λάδα πινε ζωές και, κυρίως, πινες αι στ γεγονός ότι το 2020 έχει αποδείξει ότι είναι στο σε θέση να το χειριστεί είχε μπει καθολικό Η ΕΕ ζητά να μπει αυτό». Σημείωσε με λουκέτο στην οιτέρμα στην οριζόντια νόημα πως σε αυτό κονομική δραστητο πλαίσιο των σαριότητα λόγω κοροαντιστάθμιση των ρωτικών αλλαγών νοϊού. H Euroυπέρογκων ανατιμήσεων οι ελληνικές αρχές bank, στη σχετιστο ηλεκτρικό ρεύμα! έχουν δεσμευτεί να κή της ανάλυση, συνεχίσουν αυτές τις αναφέρεται σε όσυ μεταρρυθμίσεις, ενώ τόσυνέχεια της ανάκαμψης μεν αλλά «με επιβρανισε ότι η έγκαιρη και αποή του δυνόμε τελεσματική εφαρμογή δυνόμενο ρυθμό» δε, καθώς νεοφιλελεύθερου σχεδίου Ανάκαμυπολείπεται του 16,2% που καταψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας, γράφηκε το 20 τρίμηνο του χρόνου. Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου θα είναι «μια μεγάλη ευκαιρία για ισχυτης κυβέρνησης, ο τουρισμός ανέκτησε ρή ανάπτυξη». Ναι, ανάκαμψη αλλά για για φέτος και για την περίοδο Ιουλίουποιους; Σεπτεμβρίου, περίπου το 55% του τζίρου Την ίδια μέρα με την απόφαση των που είχε πριν την πανδημία, ήτοι το ίδιο Βρυξελλών, ανακοινώθηκαν τα νέα διάστημα του 2019, ένα ποσοστό που στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που εμφανίζουν αντιστοιχεί σε περίπου 10 δισ. ευρώ. το ΑΕΠ της χώρας να ενισχύεται κατά Και ενώ όλα τα στοιχεία συνηγορούν 13,4% το 3ο τρίμηνο του 2021, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020. Η ότι οι τιμές-φωτιά στην ηλεκτρική ενέρκυβέρνηση πανηγυρίζει, κάνοντας λόγο γεια θα μας επιβαρύνουν και τους πρώγια την «υψηλότερη εγχώρια επίδοση τους μήνες του 2022, η κυβέρνηση αλλά την τελευταία δεκαετία», προσπερκαι η ΕΚΤ αναφέρονται σε… «παροδικό νώντας ότι η όποια ανάκαμψη είναι πληθωρισμό» για να προετοιμάσουν την εφήμερη –όπως και η εποχική απασχόκοινή γνώμη για δραστικό περιορισμό των ληση– και οφείλεται στη μεγάλη τουμέτρων στήριξης των νοικοκυριών για την ριστική κίνηση, για την οποία ακόμα επόμενη χρονιά και να δικαιολογήσουν το πληρώνουμε «βαρύ τίμημα» σε ανθρώψαλίδισμα. Τα κλιμάκια των Βρυξελλών

από τον Σεπτ Σεπτέμβριο εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις γ για τα μέτρα στήριξης –αντιστάθμισης τω των αυξήσεων– οριζόντιου χαρακτήρα. Για το 2022, έχει ήδη μπει στο τραπέζι το ε ενδεχόμενο οι ενισχύσεις να παραταθούν, όχι για όλους, αλλά με βάση συγκεκριμένα επιχειρηματικά, κοινωνικά και εισοδ εισοδηματικά κριτήρια. Και ενώ στους κόλπ κόλπους της ΕΕ διεξάγεται διαπραγμάτ πραγμάτευση για το τσεκούρι στα μέτρα στή στήριξης, είναι χαρακτηριστικό πως σ στον προϋπολογισμό του 2022 δεν έ έχει εγγραφεί κονδύλι για τη στήρ στήριξη των νοικοκυριών κατά το ε επόμενο έτος. Η κυβέρνηση πον ποντάρει αποκλειστικά στην αξι αξιοποίηση των πόρων που συ συσσωρεύονται στους ειδικούς λογ λογαριασμούς του υπουργείου Πε Περιβάλλοντος, εξαιτίας της δια διατήρησης σε υψηλά επίπεδα τόσο των τιμών των ρύπων όσ και της χονδρικής τιμής όσο τη ηλεκτρικής ενέργειας. Η της ΕΕ και η κυβέρνηση ετοιμάζοντα να αφήσουν εκατομμύρια νται νοι νοικοκυριά απροστάτευτα, ενώ η τι τιμή χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα για τον μήνα Νοέμβριο ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ιστορικά και μέσα στον χειμώνα, όπου οι ανάγκες κατανάλωσης είναι μεγαλύτερες και με δεδομένη την αύξηση στα «σταθερά» τιμολόγια. Παράλληλα, συνεχίζονται τα λουκέτα και οι απολύσεις στην αγορά με τους εργαζόμενους και τις μικρές επιχειρήσεις που συνεχίζουν να πλήττονται από την πανδημία να έχουν αφεθεί στις τύχες τους. Αυτά συμβαίνουν σε ένα θολό τοπίο, ενώ ακόμα ο προϋπολογισμός βρίσκεται στον αέρα, καθώς είναι άγνωστες ακόμα οι επιπτώσεις από την παραλλαγή Όμικρον, με το ΔΝΤ να ετοιμάζεται -όπως δήλωσε η γενική διευθύντρια του μηχανισμού Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα– να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις πρόσφατες προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξαιτίας αυτής της απρόβλεπτης εξέλιξης. Το τσουνάμι ακρίβειας όχι μόνο στην ενέργεια αλλά και σε αγαθά πρώτης ανάγκης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψίχουλα ελεημοσύνης, τα οποία μάλιστα εξαϋλώνονται στην Προκρούστεια Κλίνη των Βρυξελλών. Όπως και η δημόσια υγεία, έτσι και το θέμα των φονικών ανατιμήσεων πρέπει να γίνει υπόθεση του λαϊκού κινήματος, με οργάνωση μαζικών κοινωνικών αγώνων και συλλαλητηρίων για ψωμί-υγεία-ελευθερία.


4

Από σπόντα *** Τι καλά που ανανεωθήκαμε στο πολιτικό σκηνικό * Αν κερδίσει ο Ανδρουλάκης οι αρχηγοί σε ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ θα είναι 40ρηδες έως 50ρηδες * Αυτό χρειαζόμασταν * Διότι πρέπει να μπαίνει «νέο αίμα» * Μην μένουμε στα ίδια και στα ίδια και το κάνουμε μαυσωλείο * «Ανανέωση», μεγάλη φράση με βαθύ νόημα. *** Βέβαια, ο ένας είναι νεοφιλελεύθερος * Ο άλλος έγινε σοσιαλδημοκράτης * Κι ο τρίτος κάτι ανάμεσα * Κι αυτές είναι ιδέες παμπάλαιες και ιστορικά αποτυχημένες * Όμως τι σημασία έχει αυτό; * Το θέμα είναι να τις πρεσβεύουν άτομα στη σωστή ηλικία. *** Και τι δεν ακούσαμε από τα ΜΜΕ αυτές τις μέρες * Το ΚΙΝΑΛ ανασταίνεται * Το ΠΑΣΟΚ επανέρχεται * Η δημοκρατική παράταξη έχει ρεύμα * Μέχρι πως «βλέπει» πλέον στο… 42% της ελληνικής κοινωνίας μας είπανε έμπειρα στελέχη του που… το πιστέψανε * Πολύ εύκολα ξέχασαν το 4,6% του 2015 και το 8,1% των τελευταίων εκλογών. *** Όλα αυτά επειδή πήγανε 50.000 παραπάνω και ψήφισαν * Αλλά κι επειδή ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ τους έχουν στα ώπα-ώπα * Ο ένας για να κάνει «διεύρυνση στο κέντρο» κι ο άλλος για να στήσει την «προοδευτική διακυβέρνηση» * Αμφότεροι έχουν στήσει… ειδικές επιχειρήσεις για να προσεγγίσουν τον νέο πρόεδρο * Που μάλλον δεν θα έχει πρόβλημα να… προσεγγιστεί, αρκεί να υπάρξουν τα κατάλληλα ανταλλάγματα. *** Ε, με το δίκιο του κι ο Ανδρουλάκης πουλάει φούμαρα * Μας λέει ότι αποτελεί μίξη της σημιτικής διακυβέρνησης και της… ΕΑΜικής παράδοσης * Με το δίκιο του κι ο Γιώργος Παπανδρέου αγανακτεί, αφού ανακάλυψε το 2021 ότι το ΠΑΣΟΚ επί κυβέρνησης Σαμαρά έκανε ρουσφέτια * Όπως καταλαβαίνετε, πέφτει μεγάλο δούλεμα. *** Πάντως, τη συγκέντρωση του Ν. Ανδρουλάκη στον Πειραιά την προλόγισε ο δήμαρχος Γιάννης Μώραλης * Πράγμα που μας κάνει να υποψιαστούμε ότι μάλλον κάποιος μεγαλοσχήμονας «άλλαξε παίχτη» στο ΚΙΝΑΛ * Όμως μάλλον θα κάνουμε λάθος, γιατί ο Ν. Ανδρουλάκης, όπως και οι άλλοι υποψήφιοι, είχαν δηλώσει ότι θα αντιπαλέψουν τα συμφέροντα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

ΚΙΝΑΛ

Πολιτική

Γεράσιμος Λιβιτσάνος

Ο Ν. Ανδρουλάκης έρχεται, οι αντιπαραθέσεις μένουν ▸ Οι προσωπικές κόντρες μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη

Η

επικράτηση του Νίκου Ανδρουλάκη στον σημερινό β’ γύρο για την εκλογή προέδρου του Κινήματος Αλλαγής θεωρείται «κλειδωμένη». Ο 42χρονος πολιτικός απέδειξε και με την άνετη πρωτιά και τη διαφορά 9 μονάδων που είχε από τον δεύτερο Γιώργο Παπανδρέου ότι μπορεί να εκφράσει πιο πειστικά τα δύο βασικά αιτήματα των υποστηρικτών του ΠΑΣΟΚ για «ανανέωση» –τουλάχιστον σε επίπεδο προσώπων– και αυτόνομη πορεία με λογική ίσων αποστάσεων από ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ μέχρι τις επόμενες εκλογές. Όμως, η ανάδειξη του νέου προέδρου δεν φαίνεται ότι προεξοφλεί μια ήσυχη συνέχεια στο εσωτερικό του κόμματος του «πράσινου ήλιου». Το πρώτο πεδίο, στο οποίο θα εκφραστεί η εσωκομματική σύγκρουση, θα είναι η κοινοβουλευτική ομάδα. Πρόκειται για το πιο εξόφθαλμο «αδύνατο σημείο» της υποψηφιότητας Ανδρουλάκη, όπου «στόχευσαν» προεκλογικά τόσο ο Γ. Παπανδρέου όσο και ο Α. Λοβέρδος. Αναφέρθηκε, χαρακτηριστικά, πως το να είναι διαφορετικό πρόσωπο ο πρόεδρος του κόμματος και ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας συνιστά δυαρχία. Ο Ν. Ανδρουλάκης

έχει δηλώσει ότι θα ορίσει ο ίδιος τον επικεφαλής, μετά από συνεννόηση με τους 22 βουλευτές του κόμματος. Πληροφορίες λένε ότι θα προτείνει τον νυν αντιπρόεδρο της Βουλής, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλο, που ήταν από τους υποστηρικτές του. Ένα πρόσωπο που στο παρελθόν έχει ασπαστεί τις θέσεις του Ανδρέα Λοβέρδου και για τον λόγο αυτό ευελπιστεί ότι θα έχει τη συγκατάθεσή του αλλά και βουλευτών που τον στήριξαν. Σιωπή έχουν τηρήσει σχετικά με το θέμα αυτό οι δύο κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του ΚΙΝΑΛ, ο Κώστας Σκανδαλίδης και ο Μιχάλης Κατρίνης. Υπενθυμίζουμε ότι ο πρώτος είχε

οριστεί επικεφαλής της ΚΟ από τη Φώφη Γεννηματά. Οι φήμες λένε ότι θα είναι το πρόσωπο που θα προτείνει ο Γιώργος Παπανδρέου, εάν δεν προκρίνει τη δική του υποψηφιότητα. Ένα δεύτερο πεδίο, στο οποίο ο Νίκος Ανδρουλάκης θα πρέπει να δώσει «μάχη» για να επικρατήσει, είναι το λεγόμενο «συνδικαλιστικό» του ΠΑΣΟΚ, αφού τα στελέχη του χώρου τάχθηκαν υπέρ του Παπανδρέου. Εκτός από τα παραπάνω, ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο θα λειτουργεί εφεξής το Κίνημα Αλλαγής. Ιδίως, αν αναλογιστεί κανείς ότι θεωρητικά πρόκειται για πολυκομματικό σχηματισμό, στον οποίο βρίσκε-

ται τμήμα της Δημοκρατικής Αριστεράς και, φυσικά, το Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΙΔΗΣΟ) του Γιώργου Παπανδρέου. Ο τελευταίος δεν φαίνεται να έχει διάθεση να ενσωματώσει τον σχηματισμό του και, κατά πάσα πιθανότητα, τα ζητήματα αυτά θα επιλυθούν στις συνεδριακές διαδικασίες του Κινήματος Αλλαγής — με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, ακόμη και αυτό της αποχώρησης. Ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ένα πρόσωπο που μπορεί να μην έχει τα χαρακτηριστικά του… «λαοπλάνου ηγέτη», όμως γνωρίζει πολύ καλά τους μηχανισμούς και μπορεί να παραχωρήσει τα κατάλληλα ανταλλάγματα, ώστε να γίνει αποδεκτή η προεδρία του. Παράλληλα, όπως έχει αποδείξει είτε ως γραμματέας του ΠΑΣΟΚ είτε ως ευρωβουλευτής, έχει ταλέντο στη διαμόρφωση εσωκομματικών ισορροπιών. Τέλος, αστάθμητο παράγοντα αποτελούν πιθανοί χειρισμοί του Ν. Ανδρουλάκη σχετικά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, καθώς ο ίδιος αναδείχθηκε επί προεδρίας Βενιζέλου. Τυχόν επιστροφή του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης Σαμαρά, θα δώσει αφορμές για όξυνση της αντιπαράθεσης από την πλευρά Παπανδρέου.

ΤΟ ΕΦΚΑ ΣΕ Ι∆ΙΩΤΕΣ

Τα golden boys θα δίνουν συντάξεις πείνας!

Μ

ετά την εκχώρηση των επικουρικών συντάξεων και του ευαίσθητου τομέα της δημόσιας περίθαλψης σε ιδιώτες, σειρά στην αλυσίδα ιδιωτικοποιήσεων παίρνει ο ΕΦΚΑ, βασικές λειτουργίες του οποίου παραχωρούνται στην επιχειρηματική δράση. Ο υπουργός Εργασίας, μέσα στην εβδομάδα, έλαβε την έγκριση του υπουργικού συμβουλίου, ώστε να προχωρήσει στη νομοθέτηση που θα επιτρέπει πρόσληψη επιλεγμένων διευθυντικών στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα. Η διαχείριση και η συνολική λειτουργία του υπερταμείου κοινωνικής ασφάλισης θα περάσει επισήμως στα χέρια εταιρείας

του ιδιωτικού τομέα που μέχρι σήμερα είχε αναλάβει τη μηχανοργάνωση και μέρος της ψηφιοποίησης του ΕΦΚΑ. Το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, άμεσες προσλήψεις με νέα επιλεγμένα διευθυντικά στελέχη (εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ) από τον ιδιωτικό τομέα με τριετείς συμβάσεις, υπέρογκες αμοιβές, εκτός ενιαίου μισθολογίου. Επιπλέον, όπως ανακοινώθηκε, ο Κ. Χατζηδάκης θα προωθήσει με το νομοσχέδιο επιπλέον παρεμβάσεις στον τρόπο λειτουργίας του ΕΦΚΑ μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η αξιολόγηση των υπαλλήλων αλλά και η φορολόγηση των αναδρομικών των συνταξιούχων.

Το σύστημα προμηθειών αλλάζει, ώστε να γίνει «πιο ευέλικτο» και να επιτρέπει περισσότερες συμβάσεις με απευθείας αναθέσεις. Παράλληλα 400 ακίνητα-φιλέτα του ΕΦΚΑ, αξίας άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, περνάνε στα χέρια ιδιωτών του real estate με το ρίσκο να φορτώνεται για άλλη μια φορά στους ώμους των εργαζομένων. Να υπενθυμίσουμε ότι το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης ξεκινά τη λειτουργία από την πρώτη μέρα του νέου χρόνου, με 40.000 νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, οι εισφορές των οποίων θα χρηματοδοτούν τα αρπακτικά του χρηματιστηριακού τζόγου.


Πολιτική

Η

συνάντηση Μητσοτάκη-Πούτιν στο Σότσι, παρά τις δημόσιες φιλοφρονήσεις, ελάχιστα αναθέρμανε τις παγωμένες ελληνορωσικές σχέσεις. Πριν την αναχώρησή του, ο έλληνας πρωθυπουργός είχε διαδοχικές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν και τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μενέντεζ. Η προγραμματισμένη επίσκεψη καθορίστηκε σε σημαντικό βαθμό από το πλαίσιο που θέτουν Ουάσιγκτον και ΝΑΤΟ και η ψυχροπολεμική εκστρατεία τους ενάντια στη Μόσχα. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση έχει οξύνει την αντιπαράθεση της με τη Ρωσία –αλλά και την Κίνα– καλλιεργώντας πολεμικό κλίμα, με σενάρια περί ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες. Οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ έχουν προσδέσει την Ελλάδα στο άρμα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ όσο καμία άλλη ελληνική κυβέρνηση, μετατρέποντας όλη τη χώρα σε νατοϊκή βάση με την επέκταση της Αμυντικής Συμφωνίας. Ειδικά το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και η περιοχή του Έβρου έχουν γίνει εφαλτήριο και στρατιωτικός διάδρομος για τη μεταφορά δυνάμεων και εξοπλισμού προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, με στόχο την περικύκλωση της Ρωσίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η επίσκεψη Μητσοτάκη ήταν οριοθετημένη, καθώς η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται και από τη θέση της ΕΕ, που κινείται επίσης σε σκληρή γραμμή για την Ουκρανία, μην αφήνοντας κανένα περιθώριο διαφοροποίησης. Η νέα γερμανική κυβέρνηση σκληραίνει και αυτή τη στάση της προς τη Μόσχα, θέ-

Επίσκεψη στη Μόσχα

Παναγιώτης Ξοπλίδης

Ο πρωθυπουργός που γύρισε άπραγος από το κρύο ▸ Ψυχρές και ανάποδες παραμένουν οι σχέσεις με το Κρεμλίνο τοντας υπό αμφισβήτηση ακόμα και τη στρατηγική συμφωνία για τον αγωγό Nordstream, εν μέσω παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις τιμές που καθορίζει η Gazprom για το φυσικό αέριο και η απόλυτη ταύτιση της Αθήνας με τις ΗΠΑ-ΕΕ δεν επιτρέπει διαπραγμάτευση για τη βελτίωση της ελληνικής αγοράς ενέργειας. Οι ελληνορωσικές σχέσεις βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε ύφεση, με διπλωματικά επεισόδια όπως η απέλαση Ρώσων διπλωματών με κατηγορίες υπονόμευσης της Συμφωνίας των Πρεσπών και η εκκλησιαστική κρίση Οικουμενικού Πατριαρχείου και Ρωσικής Εκκλησίας για την παραχώρηση Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία. Η πρόσδεση με την πολιτική ΗΠΑ και ΕΕ έχει συνέπειες και για κρίσιμους οικονομικούς τομείς, όπως η γεωργία και ο τουρισμός. Η μεγάλη ρωσική αγορά παραμένει σχεδόν κλειστή για πολλά ελληνικά αγροτικά προϊόντα, ενώ και η τουριστική ροή βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο, λόγω συμμετοχής της Ελλάδας στο εμπάργκο της ΕΕ αλλά και ζητημάτων σε σχέση με τις βίζες και την πιστοποίηση ρωσικών εμβολίων. Ακόμα και η παραδοσιακή στήριξη των ελληνικών

Ναρκοθετημένη από τις «προτροπές» Μπλίνκεν και Μενέντεζ η ελληνική αποστολή στη Ρωσία

θέσεων στην αντιπαράθεση με την Τουρκία αμφισβητείται, καθώς η προσέγγιση Μόσχας-Άγκυρας προχωρά με την παραχώρηση των S-400. Οι διαρροές πριν μερικούς μήνες σε ελληνικά ΜΜΕ περί αναγνώρισης της Βόρειας Κύπρου από τη ρωσική κυβέρνηση είναι ενδεικτική μιας ψυχροπολεμικής κατάστασης χωρίς προηγούμενο. Ο ρόλος της Ελλάδας, ως μιας δυτικής χώρας με ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας προς τη Μόσχα –που διατηρήθηκε ακόμα και

ΤΟ ΠΡΙΝ ΣΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ

Γραφτείτε συνδρομητές, ανανεώστε παλιές συνδρομές

Η

5

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

διαρκής μάχη του Πριν για την οικονομική ανεξαρτησία και δυνατότητα να πραγματοποιεί όσο το δυνατόν καλύτερα το έργο του, μπαίνει, όπως κάθε χρόνο, σε μία καμπή στο τέλος του έτους και στην αρχή της επόμενης χρονιάς, καθώς πολλές συνδρομές λήγουν και πρέπει να ανανεωθούν. Φέτος προστίθεται ένας ακόμη λόγος: Οι ανατιμήσεις που ανέβασαν σημαντικά το κόστος έκδοσης της εφημερίδας. Γνωρίζουμε πως ταυτόχρονα η ακρίβεια, η πανδημία, η ανεργία πλήττουν τους εργαζόμενους και τους νέους, τους φίλους του Πριν. Όλα αυτά, όμως,

υπογραμμίζουν την ανάγκη ύπαρξης μιας ανεξάρτητης φωνής του ταξικού εργατικού κινήματος και της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς, όπως το Πριν. Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, στα χέρια σας κρατάτε τη δυνατότητα και την προοπτική του Πριν. Στηρίξτε την εφημερίδα με την αγορά από το περίπτερο και τη διάδοσή της σε νέους αναγνώστες. Γραφτείτε συνδρομητές ή ανανεώστε τη συνδρομή σας και η εφημερίδα θα σας έρχεται ηλεκτρονικά την ημέρα της εκτύπωσης. Ενισχύστε το Πριν με όποιο ποσό

μπορείτε. Πάμε μαζί να κερδίσουμε κι αυτή τη μάχη. Η δίμηνη συνδρομή είναι τουλάχιστον 12 ευρώ (με δυνατότητα ενίσχυσης), η εξάμηνη 50 ευρώ (35 για νέους/ες), η ετήσια 100 ευρώ (70 για νέους/ες). Η κατάθεση γίνεται στον λογαριασμό Alpha Bank 260002002006023 (IBAN: GR1801402600260002002006023). Δικαιούχος: Εκδόσεις-Μελέτες-Έρευνες «Πριν». Στέλνετε ενημερωτικό e-mail, με τα στοιχεία σας για την αποστολή, στο info@prin.gr. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να δοθούν απευθείας συνδρομές και ενισχύσεις στα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας.

επί ΕΣΣΔ-, δεν φάνηκε να αναβαθμίζεται από την επίσκεψη, καθώς οι γεωπολιτικές επιλογές κινούνται σε αντίρροπη κατεύθυνση. Πριν την επίσκεψη στη Ρωσία, ο Κ. Μητσοτάκης είχε συναντηθεί στο Ισραήλ με το νέο πρωθυπουργό και τον Ν. Αναστασιάδη, προωθώντας τον τριμερή επιθετικό άξονα Οι συμφωνίες γίνονται πιο επικίνδυνες από ποτέ, καθώς τα σύννεφα πολέμου πυκνώνουν από τη Μαύρη Θάλασσα ως την Ανατολική Μεσόγειο.


6

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Πανδημία γυναικοκτονιών Εφιάλτης χωρίς τέλος οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα της πανδημίας. Μόλις πριν δυο βδομάδες γράφαμε για τη 14η γυναικοκτονία στην Ελλάδα μέσα σε 11 μήνες. Ο συζυγοκτόνος μαχαίρωσε τη 48χρονη Ταμάρα 23 φορές. Τη ∆ευτέρα που μας πέρασε, ο τραγικός απολογισμός μεγάλωσε. Σαραντάχρονος σύζυγος έπνιξε την 36χρονη σύζυγό του. «Τσαντίστηκα και την έπνιξα», δήλωσε αμετανόητος ο δολοφόνος. Από την Πέμπτη, η επίσημη «μαύρη λίστα» των δολοφονημένων γυναικών από νυν ή πρώην συντρόφους τους απαριθμεί 16 περιπτώσεις. Μια 29χρονη ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τον σύζυγό της και εξέπνευσε στο νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης. Την ώρα που η αστυνομία αδιαφορεί και οι τοπικές κοινωνίες «κλείνουν τα μάτια», κανείς δεν δικαιούται πια να μένει σιωπηλός. Χρέος μας η αναμέτρηση με κάθε σεξιστική αντίληψη.

ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ Αττικής*

Βασίλης Παπαγεωργίου

Θράσος χωρίς όρια Μόνο έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η σύσταση του ΟΟΣΑ προς τα μέλη του να αυξήσουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης πέραν του 67ου κατά 1,5 έτος μέχρι το 2035 και κατά 2,8 έτη μέχρι το 2050, με πρόσχημα τη γήρανση του πληθυσμού. Αυτό σημαίνει ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι θα συνταξιοδοτούνται μετά τα 68,5 ή και λίγο πριν πατήσουν τα 70! Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει ήδη τα υψηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με τον νόμο του τρίτου Μνημονίου 4336/2015 που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Δημοκρατία και ΚΙΝΑΛ… Και όπως έχει ήδη γραφτεί, οι θάνατοι ηλικιωμένων από Covid-19 είναι φιλί ζωής για τα ασφαλιστικά ταμεία, αφού απαλλάσσονται από το βάρος της χορήγησης συντάξεων.

Στην Κίνα ναυπηγούν, στην Ελλάδα… αφοδεύουν! Σε εκδήλωση του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, αφιερωμένη στα ναυτιλιακά κέντρα Ελλάδας και Κίνας, προέκυψε μια είδηση που προκαλεί αίσθηση: Όπως είπε ο εφοπλιστής Π. Λασκαρίδης, η εταιρεία του έχει κατασκευάσει 35 πλοία στην Κίνα, ενώ πρόσθεσε ότι οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν ναυπηγήσει περίπου 1.300 πλοία συνολικής αξίας 60 δισ. δολαρίων! Ο… διεθνισμός του κεφαλαίου σε όλο του το μεγαλείο. Να ναυπηγήσουν κανένα πλοίο στην Ελλάδα το αποφεύγουν, όπως άλλωστε και να πληρώνουν φόρους, με το προκλητικό καθεστώς φοροασυλίας να διαιωνίζεται επί δεκαετίες

από όλες τις κυβερνήσεις. Άλλωστε έχουν… χεσμένο μέχρι και τον πρωθυπουργό, όπως είχε πει ο ίδιος λαλίστατος εφοπλιστής προ εξαμήνου…

Αρνητές απήγαγαν διευθυντή σχολείου! Πληθαίνουν τα φαινόμενα ακροδεξιών ομάδων τραμπούκων που αυτοαποκαλούνται «θεματοφύλακες του Συντάγματος» ή «συνταγματική αστυνομία» και ζητάνε ταυτότητες και έγγραφα από υπαλλήλους! Την Παρασκευή το πρωί, η «πολιτοφυλακή» των αντιεμβολιαστών ξεπέρασε κάθε όριο, καθώς εισέβαλε σε γυμνάσιο του Αιγινίου Πιερίας και απήγαγε με τη βία τον διευθυντή του σχολείου. Τα φασιστοειδή αφού του φό-

ρεσαν χειροπέδες, λέγοντάς του ότι «συλλαμβάνεται», έβαλαν τον εκπαιδευτικό σε αυτοσχέδιο περιπολικό και τον οδήγησαν στο Αστυνομικό Τμήμα! Ο διευθυντής, που αντιστάθηκε στους απαγωγείς, είχε μώλωπες στα χέρια από τις χειροπέδες που του φόρεσαν οι αυτόκλητοι «θεματοφύλακες». Ανησυχητική η στάση ανοχής κύκλων της ΕΛΑΣ απέναντι σε αυτές τις εθνικιστικές ομάδες, που παρουσιάζονται ως «όμορες ιδεολογικά» με τους αστυνομικούς.

Η Ελλάδα στηρίζει και την AUKUS! Μέχρι πού θα φτάσει ο μεγαλοϊδεατισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής; Το ενδιαφέρον της Ελλά-

δας για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας με την Αυστραλία μέχρι την ευρύτερη περιοχή του ΙνδοΕιρηνικού εξέφρασε ο Νίκος Δένδιας κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης της υπουργού Εξωτερικών της Αυστραλίας Μαρίζ Πέιν. Στον απόηχο της επικίνδυνης πολεμικής συμφωνίας AUKUS απέναντι στην Κίνα, Ελλάδα και Αυστραλία συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους για την «από κοινού αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων». Αυτές οι προκλητικές δηλώσεις έγιναν, ενώ γνωστοποιήθηκε πως η κυβέρνηση θα διαθέσει πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ μόνο για τη μισθοδοσία των περίπου 100 ανδρών που στελεχώνουν την ελληνική πυροβολαρχία Patriot στη Σαουδική Αραβία!

ΠΥΡΚΑΛ: Πράσινο και όχι «κυβερνητικό» πάρκο

Η εξαγγελλόμενη δημιουργία ενός «κυβερνητικού πάρκου» στο βιομηχανικό συγκρότημα της ΠΥΡΚΑΛ στον δήμο Δάφνης-Υμηττού, με τη μεταφορά εκεί των κεντρικών κτιρίων εννιά υπουργείων από το κέντρο της Αθήνας, είναι πολυεπίπεδα προβληματική. Το σχέδιο κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από το πάγιο αίτημα και επιτακτική ανάγκη των κατοίκων της περιοχής, αλλά και ευρύτερα του πυκνοδομημένου λεκανοπεδίου, για μετατροπή του χώρου σε ανοικτή και ελεύθερη έκταση πρασίνου. Οι κτιριακές ανάγκες για τις υπηρεσίες εννέα υπουργείων, που εξαγγέλλεται ότι θα μεταφερθούν εκεί, είναι οφθαλμοφανώς μεγάλης έντασης. Παράλληλα, η σχεδιαζόμενη ανέγερση νέων κτιρίων για

ζητώ τον λόγο αυτού του μεγέθους χρήσεις, δεν είναι παρά ακόμα ένα από τα πολλά κρούσματα της κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος για τη στήριξη του κεφαλαίου. Αν ισχύσει η χρηματοδότηση του ιδιώτη που θα πάρει τη δουλειά με ΣΔΙΤ, τα χρήματα θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, δηλαδή δανεικά κεφάλαια με σκληρούς όρους εν είδει μνημονίων, που θα κληθεί να πληρώσει ο λαός, είτε μέσω της περικοπής κοινωνικών δαπανών είτε μέσω της

φοροληστείας. Σαφώς, το συγκεκριμένο σχέδιο σημαίνει και την άμεση επιβάρυνση των εργαζόμενων σε τμήματα της βιομηχανίας που συνεχίζουν να λειτουργούν στον χώρο, καθότι προωθεί τη βίαιη μεταφορά τους, εν μια νυκτί, πολλά χιλιόμετρα μακριά, στο Λαύριο. Η συγκεκριμένη πρόταση θα είναι καταστροφική και για την περιοχή από την οποία θα εκδιωχθούν οι δημόσιες υπηρεσίες των υπουργείων, το κέντρο της Αθήνας. Η πρόθεση είναι η μετατροπή των κτιρίων που θα εκκενωθούν σε εγκαταστάσεις τουριστικής, κυρίως, αλλά και εμπορικής χρήσης, όπως μεγάλης κλίμακας ξενοδοχεία, εμπόριο, επισιτισμός, ακίνητα. Το συγκεκριμένο σχέδιο έχει και μια βαθύτατα αντιδραστική πολιτική

διάσταση. Η μεταφορά των υπουργείων από το κέντρο της Αθήνας στον δήμο Δάφνης-Υμηττού, ουσιαστικά, σημαίνει την αύξηση της απόστασης μεταξύ των κρατικών κέντρων λήψης αποφάσεων και των πολιτών που αυτές αφορούν. Απέναντι σε όλα αυτά, εμείς απαιτούμε και παλεύουμε για να μετατραπεί το συγκρότημα της ΠΥΡΚΑΛ σε πραγματικό δημόσιο, ανοιχτό, ελεύθερο πάρκο, με ποιοτικό σχεδιασμό και επαρκή συντήρηση, με αποκλειστικά κρατικές δαπάνες, δωρεάν άθληση, ψυχαγωγία και πολιτιστική δραστηριότητα. *Αποσπάσματα απόφασης του ΔΣ, μετά από πρόταση της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων


Πολιτική

ΚΙΝΑΛ

Γιώργος Μουρμούρης

Δημήτρης Τζιαντζής

Δ

εκέμβρης 2011. Ενάμισι χρόνο μετά την ψήφιση του πρώτου μνημονίου και λίγες μέρες μετά τη λαϊκή έκρηξη στις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου, η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε μόλις καταρρεύσει, μετασχηματιζόμενη στην τρικομματική συμμαχία με τη ΝΔ και το ΛΑΟΣ, «υπό τη σκέπη» του τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμου. Η πολιτική καριέρα του Γιώργου Παπανδρέου έπνεε τα λοίσθια. Δέκα χρόνια μετά, στις 5 Δεκέμβρη 2021, περίπου 270 χιλιάδες ψηφοφόροι σχημάτιζαν ουρές στα εκλογικά κέντρα του ΚΙΝΑΛ. Την επόμενη ημέρα, μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, αναλυτές και δελτία ειδήσεων έκαναν θριαμβευτικά λόγο για τη «μεγάλη επιστροφή του ΠΑΣΟΚ». Πρόκειται, βεβαίως, για δήλωση που περισσότερο εκφράζει έναν μύχιο πόθο παρά μια πραγματικότητα, όμως το ερώτημα προκύπτει εύλογα: Γιατί οι αχτίδες του (επαν-ανατέλλοντος;) πράσινου ήλιου σκορπίζουν τέτοια χαρά σε μερίδα του κυρίαρχου επιχειρηματικού, μιντιακού κατεστημένου; Δεν μπορεί κάποιος να είναι τόσο αφελής, ώστε να θεωρεί ότι ενδεχόμενη επανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ θα σημάνει «επιστροφή» του ημερολογίου στην προ του 2012 εποχή. Οι λόγοι της πρόδηλης ευφορίας σε αστικούς κύκλους για το ενδεχόμενο ανάκαμψης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να αναζητηθούν σε δύο άλλες πλευρές: Μία ιδεολογική-συμβολική και μία πραγματιστική-πολιτική. Σε ιδεολογικό επίπεδο, η εικόνα του… συνωστισμού στα εκλογικά τμήματα του ΠΑΣΟΚ, ακόμα και η καταβολή του μικρού πλην συμβολικά αξιόλογου ποσού των τριών ευρώ και οι δεκάδες χιλιάδες ψήφοι στον πρωθυπουργό «της τρόικας και του μνημονίου», Γιώργο Παπανδρέου, δεν μπορούν να μην εκλαμβάνονται ως μια εκ των υστέρων δικαίωση — όχι του πρώην πρωθυπουργού προσωπικά αλλά της στρατηγικής επιλογής της αστικής τάξης να κηρύξει τον πόλεμο το 2010 στα λαϊκά στρώματα, σπάζοντας το «κοινωνικό συμβόλαιο» της Μεταπολίτευσης με πολιορκητικό κριό το ίδιο κόμμα που εισηγήθηκε το «συμβόλαιο με τον λαό». Άλλωστε, δέκα χρόνια μετά, η «βεντάλια» των πολιτικών δυνάμεων που έχουν «βουτήξει» στο «μνημονιακό αμάρτημα» έχει διευρυνθεί τόσο που πλέον συμπεριλαμβάνει τη συντριπτική πλειοψηφία των εδράνων της Βουλής: Η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και διάφορα «αποκόμματα» - διάττοντες αστέρες του Κέντρου ψήφισαν και στήριξαν την εφαρμογή βάρβαρων ταξικών πολιτικών στον δρόμο που χάραξε το ΠΑΣΟΚ το 2010. Σε πολιτικό επίπεδο, ενδεχόμενη ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ σε διψήφια ποσοστά, θα έφερνε έναν «παλιό γνώριμο» του αστικού κατεστημένου σε ρόλο ρυθμιστή του πολιτικού σκηνικού.

7

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

O ΣΥΡΙΖΑ και η μάχη του κέντρου

Απόπειρα νεκρανάστασης της μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας

Στάση αναμονής διατηρεί απέναντι στις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ ο ΣΥΡΙΖΑ. Για την ώρα, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιλέγει να στρέφει τα βέλη του εναντίον του συστήματος εξουσίας και των αποτυχημένων δημοσκοπήσεων που έβγαζαν πρώτο τον Λοβέρδο. Η κυβερνητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, εξακολουθεί να στηρίζεται στη γραμμή της «προοδευτικής συμμαχίας» με τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας, πέραν των στελεχών που ήδη έχουν προσχωρήσει στον ΣΥΡΙΖΑ. Μια συντριβή του Γιώργου Παπανδρέου στο δεύτερο γύρο, όσο και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το παραδέχεται ανοιχτά, αποτελεί σε ένα βαθμό αποδοκιμασία της σύμπλευσης αυτής. Η βέβαιη εκλογή του Ν. Ανδρουλάκη, που κινείται ένα κλικ δεξιότερα της πολιτικής της Φ. Γεννηματά, με κεντρικό στίγμα την αυτόνομη πορεία και την επιστροφή στο Κέντρο, αποτελεί μια μάλλον συντηρητική εξέλιξη που οδηγεί σε πίεση για

▸ Γιατί χαίρεται το μιντιακό-επιχειρηματικό κατεστημένο και χαμογελά με την αυξημένη συμμετοχή στις διαδικασίες του ΠΑΣΟΚ Τόσο για ενδεχόμενη σύμπραξη με τη Νέα Δημοκρατία όσο –και κυρίως– για καθοδήγηση και πολιτική οριοθέτηση μιας συμμαχίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κομματικός μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ, συν ένα αξιοπρεπές ποσοστό από κοινού με την παγιωμένη εκλογική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, μπορούν να δημιουργήσουν μια αξιόπιστη –για τα αστικά δεδομένα– εναλλακτική στη Νέα Δημοκρατία, στο πλαίσιο του διπολισμού που διακηρυγμένα χρειάζονται οι αστικές δημοκρατίες για να είναι λειτουργικές. Μια εναλλακτική που να διασφαλίζει ότι το νυν κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν θα προβεί ξανά στο μέλλον σε «λαϊκιστικούς πειραματισμούς», όπως συλλήβδην χαρακτηρίζονται διαφορετικές και πάντα ακίνδυνες για το σύστημα ως σύνολο κινήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, από τη συμμαχία με τους ΑΝΕΛ μέχρι το δημοψήφισμα και από την ανεπιτυχή προσπάθεια δημιουργίας μιας «νέας διαπλοκής» με τις τηλεοπτικές άδειες μέχρι τη σύγκρουση με

τμήματα του «παλαιού κατεστημένου» (π.χ., υπόθεση Novartis) — κινήσεις που ουδέποτε του συγχώρεσε μερίδα της αστικής τάξης. Σε κάθε περίπτωση, το κοινωνικό τοπίο εντός του οποίου λαμβάνουν χώρα αυτές οι διεργασίες πόρρω απέχει τόσο από το 2009 (χρονιά της τελευταίας εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ) όσο και από το 2012. Τα μνημόνια έχουν τελειώσει, αλλά το μνημονιακό καθεστώς αποτελεί εμπεδωμένη κανονικότητα χωρίς ημερομηνία λήξης. Ένας νέος κόσμος έχει γεννηθεί, με την αστική κυριαρχία να είναι αυστηρή, ανελαστική και κυνική, σαρωτική σε ταχύτητα και ρυθμό ανατροπών, διατηρώντας έτσι διαρκώς ενεργό –έστω και εν υπνώσει– το κοινωνικό ρήγμα που δημιούργησε η ρήξη της διετίας 2010-2012 και πυροδοτώντας διαρκώς μικρότερης ή μεγαλύτερης εμβέλειας ταξικές συγκρούσεις. Και ο κόσμος αυτός δεν θα δύσει, είτε ανατείλει ξανά ο πράσινος ήλιος είτε όχι.

συνολική μετατόπιση του πολιτικού εκκρεμούς. Είναι χαρακτηριστικές οι προτροπές στελεχών και βουλευτών της Κουμουνδούρου, όπως του Ν. Βερναρδάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ να μην είναι «αριστερίστικο κόμμα», καθώς αυτό «εκπέμπει μια θολή εικόνα» και να ανοίξει «μια μεγάλη πολιτική αγκαλιά» στον Νίκο Ανδρουλάκη. Και άλλα στελέχη, ωστόσο, συνέδεσαν τα όποια σημάδια ανάκαμψης του ΠΑΣΟΚ με την εκτίμηση ότι η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει πείσει την κοινωνία. Ο Ν. Παππάς ζητάει επίσπευση της αμφίπλευρης διεύρυνσης στο συνέδριο, με αντίστοιχες αλλαγές στις προγραμματικές θέσεις του κόμματος και άνοιγμα στο «προοδευτικό Κέντρο». Με αυτές τις εκτιμήσεις διαφωνεί ο Νίκος Φίλης, που θεωρεί ότι οδηγούμαστε σε μια πρωτοφανή πόλωση και οι εκλογές θα κριθούν από τη σύγκρουση του «δεξιού με τον αριστερό ριζοσπαστισμό».


8

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Εικονοκλάστες

Αντιδραστικές τομές και στην εργασία μέσω πανδημίας Η πανδημία αποτέλεσε όχημα για ευρύτερες αντιδραστικές ανατροπές στην εργασία όπως την ξέρουμε. Πρόκειται για μια διαδικασία σε πλήρη εξέλιξη σε πολλές χώρες του κόσμου και ειδικά σε κλάδους αιχμής της τεχνολογίας που λειτουργούν ως πειραματικό εργαστήρι του σύγχρονου καπιταλισμού. Επιδίωξή τους η πιο αποτελεσματική εκμετάλλευση και υποταγή των εργαζομένων, σε μια εποχή συνεχιζόμενης κρίσης του συστήματος. Μορφές πολλές: Γενίκευση της τηλεργασίας, ειδικά την περίοδο των lockdown, επέλαση της ελαστικής και ευέλικτης απασχόλησης σε ωράρια, ώρες προσέλευσης, ημέρες απασχόλησης, η ξέφρενη εντατικοποίηση μετά το «άνοιγμα», η επιβολή εργολαβιών και outsourcing υπηρεσιών, το μοντέλο του «συνεργάτη» τύπου eFood στη λεγόμενη gig-economy των πλατφορμών και όχι μόνο. Στην Ελλάδα, το πλαίσιο που επέβαλε ο νόμος Χατζηδάκη αποτελεί μια τομή στο σύγχρονο εργασιακό μοντέλο και εναρμονίζεται με τις πολιτικές κατευθύνσεις της ΕΕ και τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, για «διευθετήσεις» στον χρόνο εργασίας, με ευελιξία ανάλογα με τις απαιτήσεις της «αγοράς» (βλ. εργοδότη). Το λεγόμενο υβριδικό μοντέλο κερδίζει έδαφος ειδικά στους κλάδους πληροφορικής και επικοινωνίας, συνδυάζοντας εργασία από σπίτι και χώρο δουλειάς. Άνθιση γνωρίζει σε χώρες όπως η Κίνα, το μοντέλο «996»: δουλειά από 9 το πρωί ως 9 το βράδυ, επί έξι ημέρες, πάνω από 70 ώρες την εβδομάδα! Ουσιαστικά το κεφάλαιο στις νέες συνθήκες επιζητεί να αλώσει τον όποιο χρόνο έχει απομείνει στους εργαζόμενους. Να διαχύσει τον εργάσιμο στον ελεύθερο χρόνο. Να μετατρέψει τα σπίτια των εργαζομένων σε χώρους δουλειάς. Να υποτάξει το μυαλό, τη φαντασία, τη δημιουργικότητά τους ώστε να μεγιστοποιήσει την εκμετάλλευσή τους. Να κατακερματίσει και να αποξενώσει τους εργαζόμενους, να διαλύσει κάθε έννοια συλλογικότητας, αλληλεγγύης, αντίστασης και αγώνα απέναντι στις εργοδοτικές ορέξεις.

Η έλευση της πανδημίας προκαλεί «τεκτονικές» αλλαγές στην εργασία και τα διάφορα μοντέλα «βέλτιστης» εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, ειδικά στους πιο δυναμικούς κλάδους. Πολλές μορφές παίρνει η αντίδραση των εργαζομένων, από τη Μεγάλη Παραίτηση στις ΗΠΑ, την άρνηση νεαρών Κινέζων να ενταφιαστούν στο «996», μέχρι την πιο συνειδητή εργατική πάλη, όπως οι απεργίες στις ΗΠΑ και αλλού.

Εκμετάλλευση και στο σπίτι και στο γραφείο

«Υβριδική» εργασία,

ενισχυμένη ευελιξία Ανάλυση Δημήτρης Σταμούλης

«Ο

ι εργαζόμενοι πιθανότατα δεν θα επιστρέψουν στα γραφεία τους με πλήρη απασχόληση, καθώς οι εταιρείες έμαθαν να λειτουργούν με ευελιξία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού», εκτίμησε πρόσφατα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία απεφάνθη τα εξής: «Οδεύουμε προς ένα υβριδικό μοντέλο, όπου ένα μέρος της εβδομάδας θα ξοδεύεται στο γραφείο, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να συναντιούνται, να μπορούν να πραγματοποιούν τακτικές συναντήσεις και να έχουν πρό-

σωπο με πρόσωπο επαφή αλλά το υπόλοιπο της εβδομάδας πιθανότατα ο εργαζόμενος θα δουλεύει από το σπίτι». Εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο, κυρίως σε δουλειές γραφείου, ειδικά την περίοδο των lockdown, βίωσαν το πρωτόγνωρο καθεστώς της τηλεργασίας, ενώ μια σειρά από εργασίες και υπηρεσίες που σχετίζονται με εξ αποστάσεων παροχή υπηρεσιών, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, γνώρισαν τεράστια ανάπτυξη. Μπορεί ο ακριβής σχεδιασμός αυτών των νέων ρυθμίσεων στην εργασία να μην έχει ακόμα καθοριστεί, ωστόσο «οι άνθρωποι έχουν μάθει κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αυτές οι γνώσεις θα ενσωματωθούν και θα χρησιμοποιηθούν για τον μελλοντικό τρόπο εργασίας», προέβλεψε η Λαγκάρντ. Σε όλο και περισσότερες έρευνες και σε όλο και περισσότερες πολυεθνικές κυριαρχεί η έννοια του λεγόμενου υβριδι-

κού μοντέλου εργασίας. Αυτό το μοντέλο στόχο έχει να αξιοποιήσει προς όφελος του κεφαλαίου το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι, παρά την πρόθεση αρκετών εταιρειών για επιστροφή στο γραφείο, εξακολουθούν να προτιμούν την τηλεργασία, έστω και για ορισμένες ημέρες της εργασιακής εβδομάδας, λόγω φόβου για την πανδημία ή λόγω περιορισμού των μετακινήσεων και εξοικονόμησης χρημάτων και χρόνου. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατη έρευνα του Gallup για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ καταδεικνύει ότι το 72% των πλήρης απασχόλησης εργαζομένων «λευκού κολάρου» (εργαζόμενοι που εκτελούν γραπτή ή γραφειακή εργασία) συνεχίζει να τηλεργάζεται, σ’ αντίθεση με το 14% των εργαζόμενων «μπλε κολάρου» (εργαζόμενοι που εκτελούν κυρίως χειρωνακτική εργασία), το οποίο έχει επιστρέψει στον χώρο εργασίας.

Μια άλλη διεθνής έρευνα της IWG (παγκόσμιος πάροχος ευέλικτων χώρων εργασίας, με παρουσία και στην Ελλάδα), δείχνει ότι το 79% των εργαζομένων θα λάβουν υπόψη τους την πολιτική της επιχείρησης για τηλεργασία κατά τη διαδικασία απόφασης για τον νέο εργοδότη και ότι το 72% νιώθει ότι η εργασία από το σπίτι τους κάνει πιο παραγωγικούς. Αλλά και από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις, βλέπουν αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων κατά 40%, εφόσον εφαρμοστούν «βέλτιστες πρακτικές» για την εργασία εξ αποστάσεως. Η τηλεργασία, λοιπόν, αναδεικνύεται σε πολύ χρήσιμο εργαλείο για το κεφάλαιο. Πολλές μεγάλες πολυεθνικές, «πατώντας» σε αυτό το κλίμα ανάμεσα στους εργαζόμενους, «χτίζουν» τους όρους του υβριδικού μοντέλου εργασίας που συνδυάζει μερικές ημέρες εργασία από το


Εικονοκλάστες σπίτι και μερικές από το γραφείο, το οποίο όμως κι αυτό δεν θα είναι όπως ήταν προ πανδημίας. Για παράδειγμα, η Amazon δίνει στους εργαζομένους της περισσότερη ευελιξία να εργάζονται από το σπίτι, ακόμη και μετά την έναρξη λειτουργίας των γραφείων της το επόμενο έτος. Ο κολοσσός του ηλεκτρονικού εμπορίου απασχολεί σήμερα 1,3 εκατομμύρια υπαλλήλους παγκοσμίως, με εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς να λειτουργούν σε «συνεργατικούς ρόλους». Η Microsoft τον Σεπτέμβριο ανέβαλε επ’ αόριστον την επιστροφή στο γραφείο για τους υπαλλήλους της, ενώ το Facebook και η Google αναμένουν ότι ένα μέρος των υπαλλήλων τους θα συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι, εάν οι εργασίες τους μπορούν να γίνουν από απόσταση. Το Twitter μάλιστα είπε στους υπαλλήλους του πέρυσι ότι μπορούν να εργαστούν από το σπίτι «για πάντα», αν το επιλέξουν. Ωστόσο, οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας επιμένουν ότι οι υπάλληλοί τους πρέπει να είναι έτοιμοι να εργαστούν στο γραφείο δύο ή τρεις ημέρες κάθε εβδομάδα μετά το τέλος της πανδημίας. Από όλα τα παραπάνω, ζητούμενο για το κεφάλαιο είναι, μέσω της ευελιξίας στις μορφές εργασίας, να αξιοποιήσει και να εκμεταλλευτεί στο έπακρο κάθε ζωτικότητα και ικμάδα των εργαζομένων, να διαχύσει τον εργάσιμο στον «ελεύθερο» χρόνο μέσω της τηλεργασίας, των κυλιόμενων ή εκ περιτροπής βαρδιών πότε από το σπίτι, πότε από τον χώρο εργασίας, αποσαθρώνοντας κάθε έννοια

σταθερής οκτάωρης εργασίας. Και παράλληλα να συγκεντρώνει τακτικά στους φυσικούς χώρους εργασίας τους εργαζόμενους καθώς γνωρίζει ότι εκεί μπορούν να ανταλλάσσουν ιδέες και να «γεννούν» καινοτομίες που πιθανότητα δεν θα προέκυπταν εάν εργάζονταν διαρκώς μεμονωμένα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

χώρο και, ταυτόχρονα, δημιουργούν ευέλικτες εργασιακές ομάδες στα λεγόμενα hubs για να φιλοξενούνται προς εργασία οι εργαζόμενοι. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις τα hubs αυτά οργανώνονται κοντά σε αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα, συγκοινωνιακούς κόμβους. Όπως για παράδειγμα, συμ-

Το κεφάλαιο μέσω της ευελιξίας στις μορφές εργασίας επιχειρεί να αξιοποιήσει και να εκμεταλλευτεί στο έπακρο κάθε ζωτικότητα και ικμάδα των εργαζομένων

Όμως, το λεγόμενο υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει και πολλά πλεονεκτήματα για το κεφάλαιο όσον αφορά στον περιορισμό του κόστους λειτουργίας των εγκαταστάσεών του, τα ακριβά ενοίκια, τα έξοδα συντήρησης κ.α.. Μια αξιοσημείωτη τάση είναι ότι αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις και πολυεθνικές, διατηρούν τα κεντρικά γραφεία αλλά σε μικρότερο

βαίνει στη μεγαλύτερη ιαπωνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, ΝΤΤ, η οποία επέτρεψε στους 300.000 εργαζομένους της να εργάζονται υβριδικά μέσα σε τέτοιους χώρους εργασίας. Πόσο μεγάλο είναι το κομμάτι των εργαζομένων που αφορά το ευέλικτο μοντέλο μισοδουλειάς από το σπίτι και από το γραφείο; Η τηλεργασία είναι εφικτή καταρχάς σε

τομείς όπως πληροφορική, επικοινωνίες και επιχειρηματικές υπηρεσίες υψηλής έντασης γνώσης. Ας δούμε όμως τι λένε τα στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρώτη καταγραφή κατά το αρχικό κύμα της πανδημίας έδειξε ότι πάνω από το 1/3 (37%) των εργαζομένων στην ΕΕ, που προηγουμένως απασχολούνταν δια ζώσης στο χώρο εργασίας τους, εντάχθηκε σε καθεστώς τηλεργασίας λόγω κορονοϊού (Eurofound 2020). Πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 25% των απασχολουμένων συνολικά εργάζεται ήδη εξ αποστάσεως σε σχετικά σταθερή βάση. Στην Ελλάδα τα ποσοστά είναι πολύ μικρότερα. Η τηλεργασία δυνητικά μπορεί να εφαρμοστεί ως σχετικά σταθερή/τακτική μορφή εργασίας και με εναλλασσόμενο τρόπο στο 35%-40% του εργατικού δυναμικού στις χώρες της ΕΕ, σε συγκεκριμένους κλάδους και επαγγέλματα τα οποία θεωρούνται ως «teleworkable» και σε συνδυασμό με μια σειρά από παράγοντες. Ειδικότερα για την Ελλάδα, εκτιμάται ότι περίπου το 25% των απασχολουμένων (έως και 500.000 απασχολούμενοι) συνολικά θα μπορούσαν να εργάζονται πλήρως μέσω τηλεργασίας, με ένα πρόσθετο 12% απασχολουμένων να έχει υψηλές δυνατότητες εκ περιτροπής τηλεργασίας. Το ταξικό εργατικό κίνημα οφείλει από τώρα να προετοιμαστεί να δώσει την δική του απάντηση σε αυταπάτες και μύθους γύρω από το ποιους και γιατί προωθείται το υβριδικό μοντέλο, η τηλεργασία και άλλες ευέλικτες μορφές και πώς υποτάσσονται εν τέλει στις ανάγκες του κεφαλαίου κι όχι των εργαζομένων.

Η Μεγάλη Παραίτηση και ο Striktober ▸ Εκατομμύρια νέοι αναζητούν καλύτερες θέσεις εργασίας και μισθούς ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ φαινόμενα απότοκο της πανδημίας αλλά και της σκληρής εργασιακής εκμετάλλευσης των χρόνων που προηγήθηκαν παρατηρείται στις ΗΠΑ κυρίως και αποκαλείται κύμα της «Μεγάλης Παραίτησης». Τον Ιούλιο του 2021 παραιτήθηκαν από την εργασία τους 4 εκατομμύρια εργαζόμενοι, τον Αύγουστο 4,27 εκατ. και τον Σεπτέμβριο 4,43 εκατ. Την ίδια στιγμή στα τέλη Σεπτεμβρίου οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας ανερχόταν σε 10,4 εκατομμύρια ή στο 6,6%. Πρωταγωνιστές των παραιτήσεων οι λεγόμενες γενιές Ζ και millennials (ηλικίες 26-40 έτη). Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι αυτή

η «παραίτηση» αντανακλά σημαντικές αναζητήσεις στους νέους εργαζόμενους των ΗΠΑ. «Ελατήριο» είναι κυρίως η αναζήτηση μιας καλύτερης θέσης εργασίας, λόγω των χαμηλών μισθών, ακόμα και σε εντελώς διαφορετικό αντικείμενο αλλά και η απαίτηση να γίνονται σεβαστά δικαιώματα και ιδέες πάνω στην εργασία. Επιπλέον, οι νεότεροι ενήλικες, αντιμετώπισαν ζοφερές εργασιακές προοπτικές και δυσανάλογη απώλεια θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επομένως αναζητούν πιο έντονα μια «αλλαγή». Ενδιαφέρουσα τάση είναι και η αναζωπύρωση των απεργιών –κυρίως σε

επιμέρους επαγγέλματα και επιχειρήσεις– με κυρίαρχο αίτημα τις αυξήσεις μισθών και η, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, αύξηση της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Τα αμερικάνικα ΜΜΕ, όχι τυχαία, λάνσαραν τον όρο «Striktober» (από τις λέξεις «απεργία» και «Οκτώβρης») καθώς τον Οκτώβριο καταγράφηκαν 39 απεργίες στις οποίες συμμετείχαν 25-30 χιλιάδες εργαζόμενοι. Πάνω από 10.000 εργάτες απέργησαν στην John Deere, χιλιάδες νοσοκόμες κατέβηκαν σε απεργία σε μεγάλο ιδιωτικό όμιλο νοσοκομείων, ενώ απεργίες έγιναν σε εργοστάσια της Kelloggs, ανθρακωρυχεία της Αλαμπάμα κ.α.

9 Η εργασιακή εξουθένωση χτυπά 4 στους 10 εργαζόμενους Από το φαινόμενο της εργασιακής εξουθένωσης υποφέρουν 4 στους 10 εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο όπως προκύπτει από διεθνή έρευνα της Adecco που συμπεριέλαβε και στην Ελλάδα. Τα 2/3 των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι εργάζονταν περισσότερο από 40 ώρες την εβδομάδα, αύξηση 14% σε σχέση με το 2020. Σε ανάλογη έρευνα στις ΗΠΑ, σχεδόν το 80% των εργαζομένων ανησυχούν για την ψυχική τους υγεία. Από αυτούς, το 77% ανέφερε το στρες και την εξουθένωση ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις, όταν το ποσοστό αυτό ήταν 55% σε αντίστοιχη έρευνα έξι μήνες πριν. Ο κύριος παράγοντας για την επιδείνωση της κατάστασης είναι ο αυξανόμενος φόρτος εργασίας αλλά και τα θολά όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Όλη αυτή η κατάσταση τροφοδοτεί και στάσεις συνολικότερης απέχθειας για την υπερβολική εργασία και την εξάντληση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στις ΗΠΑ είναι το λεγόμενο κίνημα «r/Antiwork» που ενισχύεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και διαδίδει το μάντρα «Ανεργία για όλους, όχι μόνο για τους πλούσιους!» εκφράζοντας χιλιάδες εργαζόμενους που εγκαταλείπουν τις δουλειές τους μετά από άδικη μεταχείριση από τη διοίκηση ή/και τους πελάτες. Αυθόρμητες αντιδράσεις από τη νέα γενιά εργαζομένων βιώνει και η Κίνα, όπου πολλοί νέοι νιώθουν εξουθενωμένοι από την κουλτούρα της σκληρής δουλειάς όπως το «996», που έχουν επιβάλει οι εργοδότες. Η νέα τάση, γνωστή ως tang ping, περιγράφεται ως αντίδοτο στις πιέσεις προς τη νεολαία να βρει δουλειά και να «αποδώσει καλά». Η ιδέα πίσω από το «tang ping» –όχι υπερβολική εργασία, περισσότερος χρόνος για χαλάρωση– έχει επιδράσει σε ευρεία τμήματα νεολαίας.


10

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

∆ίκη Σεπολίων: Συνέχεια την Τρίτη, συγκέντρωση αλληλεγγύης στις 9 π.μ.

ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ των μαρτύρων υπεράσπισης θα συνεχιστεί την Τρίτη 14/12, στο κτίριο 13 (αίθουσα 3) της Ευελπίδων η δίκη των συλληφθέντων στα Σεπόλια για την πορεία του Πολυτεχνείου το 2020. Μετά θα ακολουθήσουν και οι απολογίες των κατηγορουμένων. Στην προηγούμενη συνεδρίαση, στις 24/11, αναδείχτηκαν για μια ακόμα φορά οι αντιφάσεις των καταθέσεων των αστυνομικών μεταξύ τους αλλά και με τις αρχικές τους καταθέσεις στην προσπάθειά τους να στηρίξουν το στημένο κατηγορητήριο. Η Κίνηση για τις Ελευθερίες, τα Δημοκρατικά Δικαιώματα, την Αλληλεγγύη (ΚΕΔΔΑ) καλεί σε συγκέντρωση αλληλεγγύης, στις 9 π.μ., στα δικαστήρια.

Αλληλεγγύη στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου

ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ στο Πολυμελές Πλημμελειοδικείο Σύρου ήταν προγραμματισμένο να εκδικαστούν οι αγωγές της ONEX, της εταιρείας που διαχειρίζεται το Ναυπηγείο της Ερμούπολης, κατά του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου συνολικά αλλά και δύο μελών του μεμονωμένα. Με τις αγωγές η εταιρεία αξιώνει το εξοντωτικό ποσό των 3 εκατ. ευρώ(!) για «ηθική βλάβη». Ενόψει της δίκης, το Παρατηρητήριο πραγματοποίησε την Πέμπτη στην ΕΣΗΕΑ συνέντευξη Τύπου όπου παρουσιάστηκαν οι ανησυχίες των κατοίκων του νησιού για τα συνεχή φαινόμενα ρύπανσης στο λιμάνι της Ερμούπολης. Ψηφίσματα αλληλεγγύης στο Παρατηρητήριο έχουν βγάλει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ Σύρου, η ΚΕΔΔΑ, εργατικά σωματεία, τοπικές κινήσεις και συλλογικότητες κα.

Σε εξέλιξη η οικονομική εξόρμηση του ΝΑΡ

Πρόταση ΑΤΕ-ΕΚΑ για 24ωρη απεργία στις 16 ∆εκέμβρη

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ η δίμηνη οικονομική εξόρμηση του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση, από την 1η Δεκέμβρη έως τις 31 Ιανουαρίου, με κεντρικό σύνθημα «Λίγα από πολλούς και όχι πολλά από λίγους για την οικονομική ανεξαρτησία της επαναστατικής αριστεράς». Κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης κυκλοφορούν από τις οργανώσεις του ΝΑΡ και της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση, ενώ ενισχύσεις και προσφορές μπορούν να κατατίθενται στο όνομα Μαρξιστικό Πολιτιστικό Εργαστήρι, στους λογαριασμούς Εθνικής Τράπεζας με IBAN: GR 6301101510000015100178175 και Τράπεζας Πειραιώς με IBAN: GR6301710240006024151313688.

ΤΗΝ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ 24ωρης απεργιακής κινητοποίησης κατά του προϋπολογισμού, την Πέμπτη 16/12, πρότεινε στο ΔΣ του Εργατικού Κέντρου Αθήνας η Αγωνιστική Ταξική Ενότητα ΕΚΑ (ΑΤΕ-ΕΚΑ). Παράλληλα, η συνολική αγωνιστική πρόταση της ΑΤΕ-ΕΚΑ περιλαμβάνει κλιμάκωση των κινητοποιήσεων για κατάργηση του νόμου Χατζηδάκη και πρόγραμμα κινητοποιήσεων κάθε μορφής για την στήριξη και ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας.

Επικαιρότητα

Ακροβασίες

| Βασίλης Παπαγεωργίου

Με ένα ...κλικ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ

ΛΑΜΠΗ∆ΟΝΑ: ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ∆ΙΚΑΣΤΙΚΑ ΕΞΟ∆Α ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΑΜΠΑΝΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΟΣΕ ΜΑΡΤΙ

Κινητοποίηση ενάντια στην ακρίβεια και τις αυξήσεις ρεύματος και θέρμανσης καλεί την Τετάρτη 15/12, στη 1.30 μ.μ., στη συμβολή Τσιμισκή και Αριστοτέλους, ο Συντονισμός Συλλογικοτήτων Θεσσαλονίκης. Ο Συντονισμός απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε εργατικά σωματεία, φοιτητικούς συλλόγους, τοπικές και κοινωνικοπολιτικές συλλογικότητες της Θεσσαλονίκης για μαζική συμμετοχή. Το Σάββατο 18/12, από τις 7 μ.μ. έως τις 12 τα μεσάνυχτα, στο Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα Λαμπηδόνα (Άλσος Αγ. Τριάδος, Βύρωνας) θα διοργανωθεί εκδήλωση με τίτλο «Δικεοσήνι-Δεν ξεχνάμε τον Νίκο Σαμπάνη». Θα παρουσιαστούν παραμύθια από την παγκόσμια προφορική παράδοση και την παράδοση των Ρομά, ενώ θα ακολουθήσει ρεμπέτικη βραδιά με τη Λαϊκή Ορχήστρα της Λέσχης «Αμπάριζα». Τα έσοδα θα διατεθούν για τα έξοδα της οικογένειας Σαμπάνη. Την Τρίτη 14/12, στις 7.30 μ.μ., στο κεντρικό αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου (Β. Σοφίας και Ριζάρη 2) θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του José Oriol Marrero Martίnez Ο Χοσέ Μαρτί και το «ελληνικό στοιχείο» (εκδόσεις Τόπος). Θα χαιρετίσουν η πρέσβειρα της Δημοκρατίας της Κούβας στην Ελλάδα Zelmys Maria Dominguez Cortina, ο Δ. Ακτύπης και ο Β. Γεωργακάκης. Το βιβλίο θα παρουσιάσει ο συγγραφέας.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝΑΝΕΡΓΩΝ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

Η Συνέλευση Συντονισμού Εργαζομένων-Ανέργων Πρέβεζας διοργανώνει το Σάββατο 21/12, στις 6.30 μ.μ., στον ΟΤΕ κινητοποίηση για το νέο κύμα ακρίβειας.

ΑΝΑΒΟΛΗ ∆ΙΚΩΝ ΚΩΣΤΑ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ

Για τις 5 Απριλίου 2022 πήρε αναβολή η εκδίκαση της δίωξης κατά του Κώστα Ξενόπουλου στην Θεσσαλονίκη ενώ για τις 4 Οκτωβρίου 2020 αναβλήθηκε και η δίκη των 4 αγωνιστών του κινήματος της Καρδίτσας κατά της λεηλασίας των ανεμογεννητριών.

ΚΟΥΠΟΝΙΑ για τους αναγνώστες του

θέατρο Με την επίδειξη του παρόντος κουπονιού, το Πριν παρέχει τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες του να παρακολουθήσουν τη παράσταση

Αγώνας Νέγρου και Σκύλων του Μπερνάρ Μαρί Κολτές με ένα εισιτήριο αξίας 18 ευρώ! Επόμενες παραστάσεις: Σάββατο 11,18 και 25/12 στις 6 μ.μ., Παρασκευή 17/12 στις 9 μ.μ.

Θέατρο Τζένη Καρέζη (Ακαδημίας 3, Αθήνα, στάση μετρό Σύνταγμα). Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2103636144-2103625520. (απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση και η επίδειξη του κουπονιού κατά την παραλαβή των εισιτηρίων).

Με την επίδειξη του παρόντος κουπονιού, το Πριν παρέχει τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες του να παρακολουθήσουν την παράσταση

Αναφορά σε μια Ακαδημία του Φραντς Κάφκα με ένα εισιτήριο αξίας 15 ευρώ! Παραστάσεις: Παρασκευή-Σάββατο στις 9 μ.μ., Κυριακή στις 8 μ.μ. (πρεμιέρα 19/11),

Θέατρο Άττις - Νέος Χώρος (Λεωνίδου 12, Μεταξουργείο). Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2103225207 (απαραίτητη η τηλεφωνική προκράτηση και η επίδειξη του κουπονιού κατά την παραλαβή των εισιτηρίων)


Απόψεις

Κορονοϊός στον κόσμο

Τ

ο άρθρο αυτό συνοψίζει τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας σχετικά με τη γεωγραφία της υπερβάλλουσας θνησιμότητας και των υποκείμενων παραγόντων της το 2020, η οποία δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό BMC Health Services Research. Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα καταγράφει τους θανάτους από Covid-19 που έχουν επίσημα αναφερθεί, τους θανάτους από τον ιό που δεν έχουν καταγραφεί αλλά και τους θανάτους που σημειώθηκαν λόγω άλλων ασθενειών που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν η πανδημία δεν είχε κατακλύσει τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα το 2020 υπολογίστηκε για 79 χώρες υψηλού, μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος. Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα το 2020 υπολογίζεται ως ο αριθμός των θανάτων το 2020 σε σύγκριση με τη μέση θνησιμότητα μεταξύ 2015 και 2019. Περίπου 3,7 εκατομμύρια περισσότεροι θάνατοι αναφέρθηκαν στις 79 χώρες της μελέτης το 2020 σε σύγκριση με το μέσο όρο των θανάτων μεταξύ 2015 και 2019 (13% υπερβάλλουσα θνησιμότητα). Οι 79 χώρες της μελέτης κατέγραψαν υπερδιπλάσιο πλεόνασμα θανάτων το 2020 σε σύγκριση με τους επίσημα καταγεγραμμένους θανάτους από Covid-19 (3,7 εκατομμύρια έναντι 1,5 εκατομμυρίων), υπογραμμίζοντας το σημαντικό ζήτημα της υποκαταγραφής των θανάτων από Covid-19 καθώς και τους θανάτους από άλλες ασθένειες που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Οι χώρες με την υψηλότερη υπερβάλλουσα θνησιμότητα περιλαμβάνουν το Μεξικό και τη Νικαράγουα (50%), τον Ισημερινό και τη Βολιβία (49%). Oι χώρες με τη χαμηλότερη υπερβάλλουσα θνησιμότητα περιλαμβάνουν τη Μογγολία (-4%), Αυστραλία (-0,1%), Νορβηγία και Νέα Ζηλανδία (1%). Η Ελλάδα κατέγραψε 7,4% υπερβάλλουσα θνησιμότητα, με 9.139 παραπάνω θανάτους, από τους οποίους μόνο 4.838 καταγράφηκαν επίσημα ως θάνατοι από Covid-19. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν τον ταξικό χαρακτήρα της πανδημίας. Οι πιο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, με υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ήταν πιθανό να καταγράψουν χαμηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα, καθώς αδύναμες οικονομίες συνδέονται με πιο υψηλό επίπεδο φτώχειας και ανέχειας. Το ποσοστό φτώχειας αποδείχθηκε ότι αποτελεί ισχυρό παράγοντα της υπερβάλλουσας θνησιμότητας, διότι συνδέεται με εμπόδια στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, με κακές συνθήκες υγείας και περιορισμένη ικανότητα επίτευξης φυσικών αποστάσεων. Το ποσοστό μόλυνσης Covid-19 τείνει να είναι υψηλότερο μεταξύ των φτωχότερων, καθώς αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ελλείψει ιδιωτικών οχημάτων και αδυνατούν να εργάζονται εξ αποστάσεως λόγω της έλλειψης οικιακού γραφείου ή της φύσης της εργασίας

11

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Νίκος Καπιτσίνης | Μεταδιδακτορικός ερευνητής στα Πανεπιστήμια του Κάρντιφ και του Αιγαίου

Θερίζει η πανδημία φτώχειας και υγειονομικών περικοπών ▸ Εκτόξευση υπερβάλλουσας θνησιμότητας το 2020: 3,7 εκατ. παραπάνω θάνατοι σε 79 χώρες, μόνο οι 1,5 εκ. δηλώθηκαν ως Covid Οι χώρες με υψηλό ποσοστό υπερβάλλουσας θνησιμότητας το 2020 (σε δείγμα 79 χωρών) (ποσοστό ανόδου επί της % των θανάτων του 2020 σε σχέση με τον μέσο όρο 2015-19)

Χώρες μέλη ΕΕ:

Μεξικό

50,42%

Εκουαδόρ

49,3%

Βολιβία

48,78%

Αζερμπαϊτζάν

32,62%

Τουρκία

28,2%

Πολωνία

20,77%

Αλβανία

25,72%

Σλοβενία

19,97%

Περού

24,84%

Ισπανία

18,99%

Κολομβία

24,44%

Βέλγιο

17,7%

Ομάν

24,25%

Ιταλία

17,08%

Καζακστάν

23,69%

τους, δηλαδή κυρίως πωλητές ή εργάτες στη μεταποίηση. Οι χώρες με εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση της υγείας ήταν πιθανό να καταγράψουν υψηλότερη υπερβάλλουσα θνησιμότητα. Το παράδειγμα της Ελλάδας με τη μη παροχή δωρεάν μοριακών τεστ είναι χαρακτηριστικό. Η εφαρμογή των πολιτικών μείωσης του Κράτους Πρόνοιας επέκτεινε την ιδιωτικοποίηση της υγείας και επέβαλε επιπλέον φραγμούς στην πρόσβαση των κατώτερων οικονομικά στρωμάτων στις υπηρεσίες υγείας από τη δεκαετία του 1970. Σε σχέση με την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η ανάλυση έδειξε ότι όταν υψηλότερα ποσοστά του πληθυσμού καλύπτονται από ασφάλιση υγείας μπορεί να υπάρχει μείωση της πιθανότητας υψηλής υπερβάλλουσας θνησιμότητας. Οι παράγοντες αυτοί συνδέονται με τη χρηματοδότηση της υγείας. Τα καλύτερα χρηματοδοτούμενα υγειονομικά συστήματα ήταν λιγότερο πιθανό να υπερφορτωθούν, ανταποκρινόμενα αποτελεσματικότερα στην πανδημία. Οι δημόσιες περικοπές και οι ιδιωτικοποιήσεις εντάθηκαν μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007/08, αποδυναμώνοντας έτσι περαιτέρω τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Πράγματι, οι χώρες που αύξησαν

Μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν έχουν οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί, διεθνής αποτυχία των lockdowns τις κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας μεταξύ 2008 και 2018, ήταν πιθανό να καταγράψουν χαμηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα. Επιπλέον, οι χώρες με επαρκώς χρηματοδοτούμενη πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη έτειναν να καταγράψουν χαμηλότερη υπερβάλλουσα θνησιμότητα, δεδομένου ότι οι ασθενείς με Covid-19 μπορούσαν να παρακολουθούνται στενά για να αποτρέψουν την επιδείνωση της υγείας τους, χωρίς να επισκέπτονται το νοσοκομείο, ελαχιστοποιώντας έτσι τον

κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό στους υγειονομικούς και στους ασθενείς και επιτρέποντας στα νοσοκομεία να αντιμετωπίζουν τόσο τους ασθενείς με Covid-19 που χρειάζονται νοσηλεία όσο και τους ασθενείς που πάσχουν από άλλες ασθένειες, χωρίς να μετατρέπονται σε κέντρα μίας μόνο ασθένειας. Όλα αυτά αποτυπώνονται στους πόρους υγειονομικής περίθαλψης που ήταν ζωτικής σημασίας, καθώς οι χώρες με υψηλό αριθμό ιατρών και ιατρικών κλινών ανά 100 χιλ. κατοίκους είχαν λιγότερες πιθανότητες να καταγράψουν υψηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα. Ωστόσο, ακόμη και τα σχετικά ισχυρά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούσαν να υπερφορτωθούν σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, χωρίς αποτελεσματικές κυβερνητικές στρατηγικές. Ο μέσος δείκτης ελέγχου, ανίχνευσης και απομόνωσης (ιχνηλάτηση) κρουσμάτων αποδείχθηκε πολύ σημαντικός παράγοντας της υπερβάλλουσας θνησιμότητας. Οι χώρες με ισχυρή ικανότητα ιχνηλάτησης ήταν πιθανό να έχουν χαμηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα, δεδομένου ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει σε ένα επικαιροποιημένο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης για την ενημέρωση των πολιτικών. Χρήσιμοι αναδείχθηκαν κυρίως οι στοχευμένοι έλεγχοι με επίκεντρο τους χώρους εργασίας, τους οίκους ευγηρίας και τα σχολεία και όχι οι ανοικτές προσκλήσεις για εξέταση σε όλο τον πληθυσμό, ανεξάρτητα από τυχόν συμπτώματα, όπως η Ελλάδα. Σχετικά με το lockdown, την πιο περιοριστική στρατηγική με δραματικές επιπτώσεις στην απασχόληση και την ψυχική υγεία, οι χώρες με τον υψηλότερο μέσο δείκτη απαγόρευσης κυκλοφορίας και τις περισσότερες ημέρες γενικού εγκλεισμού του πληθυσμού ήταν πιθανό να καταγράψουν υψηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα, γεγονός που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις κυρίαρχες αφηγήσεις πολιτικής. Οι χώρες που επικεντρώθηκαν σε αυτή τη στρατηγική υποτίμησαν τον ιό και απέτυχαν να δράσουν εγκαίρως, μη εκμεταλλευόμενες τον χρόνο που δανείστηκαν, καθώς τα πρώτα κρούσματα εντοπίστηκαν επίσημα τουλάχιστον ένα μήνα μετά την εκδήλωση του Covid-19 στην Κίνα. Αφού απέτυχαν να περιορίσουν τον ιό στην αρχή, δίνοντας προτεραιότητα στην οικονομία και τα κέρδη, εφάρμοσαν καθυστερημένα οριζόντια lockdown. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις δεν εκμεταλλεύτηκαν τον πολύτιμο χρόνο που κερδήθηκε με την εφαρμογή του lockdown, καθώς δεν υποστήριξαν δραστικά τα υγειονομικά συστήματα και δεν ενίσχυσαν το σύστημα ιχνηλάτησης. Επιπλέον, το lockdown αναγκάζει τους φτωχότερους ανθρώπους να μένουν σε μικρούς χώρους, αυξάνοντας έτσι δραματικά τον κίνδυνο μόλυνσης για τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η χρονική στιγμής εφαρμογής των μέτρων αναδείχθηκε ως εξέχουσας σημασίας, καθώς έγκαιρα μέτρα, όπως το κλείσιμο των συνόρων, θα μπορούσαν να είναι καθοριστικά.


12

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Ανοσία στην ανθρωπιά Η κυβέρνηση εμφανίζεται ως υπέρμαχη του εμβολιασμού, τιμωρώντας όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται στην 18η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ (1/12), ξεπερνώντας μόνο χώρες της Βαλκανικής και της ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για ξεκάθαρη αποτυχία του κυβερνητικού εμβολιαστικού προγράμματος, σε μεγάλο βαθμό λόγω της επίδρασης σκοταδιστικών συντηρητικών κύκλων, όπως η εκκλησία και οι θρησκευτικές οργανώσεις, τους οποίους η ΝΔ δεν καταπολέμησε. Η κυβέρνηση μίλησε για τους εμβολιασμούς με τελείως λάθος επιχειρήματα: «ελευθερία», «διακοπές», «τείχος ανοσίας» δημιουργώντας φρούδες ελπίδες σε τελείως αντιεπιστημονική βάση. Έτσι, τα εμβόλια από απαραίτητα όπλα, που κι αυτά θα εξελίσσονται για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τον ιό, αναδείχθηκαν σε «μαγικό ραβδί», που από μόνο του θα εξαφανίσει τον κορονοϊό. Η κυβερνητική «ανεμελιά» και η πριμοδότηση της λειτουργίας τουρισμού και αγοράς χωρίς μέτρα είχαν σαν αποτέλεσμα την ενίσχυση της διασποράς του ιού, ενώ επιπλέον φούσκωναν τα πανιά των αντιδραστικών αντιεμβολιαστών και δημιουργούσαν κενά εμπιστοσύνης στον ευρύτερο κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πολιτικάντικου χειρισμού του εμβολιασμού είναι το χρονοδιάγραμμα της τρίτης δόσης (ενισχυτικής και όχι «αναμνηστικής», όπως πάλι απατηλά λένε οι κυβερνητικοί). Όταν, από τον Οκτώβριο ακόμα, είχε φανεί πως η προστασία των εμβολίων εξασθενούσε με την πάροδο του χρόνου, οι κυβερνητικοί αρνούνταν κάθε συζήτηση για άνοιγμα της πλατφόρμας για ραντεβού στους πέντε μήνες. Όταν η κατάσταση στο ΕΣΥ έγινε απελπιστική, πανικόβλητος ο Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε στη βουλή πως «πρότεινε» στην επιτροπή εμβολιασμών (καταργώντας κάθε δεοντολογία) να ανοίξει η πλατφόρμα στους τέσσερις μήνες. Λίγες μέρες αργότερα, ω του θαύματος, η Επιτροπή ανακοίνωσε άνοιγμα της πλατφόρμας στους… τρεις μήνες, με βασικό επιχείρημα την παραλλαγή «Ο», για την οποία γνώριζε ελάχιστα… Την Πέμπτη ο ευρωπαϊκός EMA ανακοίνωσε πως η σύσταση για την τρίτη δόση παραμένει στο εξάμηνο, αλλά δεν είναι επικίνδυνη η λήψη της στους τρεις.

Η άλλη όψη

Γιάννης Ελαφρός

Το μεγάλο σκάνδαλο είναι η υγεία για λίγους και εκλεκτούς

Σ

υγκλονιστικές είναι οι αποκαλύψεις για τα όσα συμβαίνουν στο μέτωπο της πανδημίας και ειδικά στα δημόσια νοσοκομεία. Πρόκειται για γεγονότα που συγκροτούν τρομερό σκάνδαλο, που δεν περιορίζεται μόνο στο εάν υπάρχουν ΜΕΘ VIP στα δημόσια νοσοκομεία (γιατί στις ιδιωτικές κλινικές υπάρχουν έτσι κι αλλιώς), αλλά αφορά συνολικά τις εγκληματικές ευθύνες της κυβερνητικής διαχείρισης και ακόμα παραπέρα της δημιουργίας ενός συστήματος περίθαλψης (από όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών) όπου οι πλούσιοι, οι άνθρωποι του συστήματος, της εκκλησίας κ.λπ., ταξιδεύουν πρώτη θέση, ενώ ο «απλός λαός» αντιμετωπίζεται ως σαβούρα… Την προηγούμενη βδομάδα «μάθαμε» στη βουλή από τον πρωθυπουργό πως δεν έχει διαφορά η νοσηλεία εντός

Τους 186 έφτασαν την Πέμπτη οι διασωληνωμένοι, που βρίσκονταν εκτός ΜΕΘ! Αποκαλύπτεται έτσι η γύμνια της κυβερνητικής πολιτικής. Ταυτόχρονα, συγκλονίζουν οι καταγγελίες για διατήρηση ΜΕΘ για vip ασθενείς!

και εκτός ΜΕΘ! Αυτή την εβδομάδα καταλάβαμε απόλυτα ποια τραγωδία ήθελε να συγκαλύψει η αντιεπιστημονική θέση του Κ. Μητσοτάκη. Την Πέμπτη, 186 διασωληνωμένοι ασθενείς ήταν εκτός μονάδας εντατικής θεραπείας, σε συνθήκες που η θνησιμότητα είναι πολύ αυξημένη! Ο αριθμός αυτός είναι διαρκώς αυξανόμενος τον τελευταίο μήνα. Ενδεικτικά: 9 Νοέμβρη 85 διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ, 120 στις 28/11, 172 στις 2/12. Το σύνολο των διασωληνωμένων ασθενών Covid ήταν 708. Δεκάδες απ’ αυτούς ήταν εκτός ΜΕΘ, μαζί με όσους διασωληνώθηκαν λόγω άλλων αιτιών. Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει πολύ λίγες ΜΕΘ στα δημόσια νοσοκομεία, περίπου 1.000, ενώ υπάρχουν ακόμα 80-90 που είναι κλειστές λόγω έλλειψης προσωπικού, όπως κατήγγειλε ο γενικός γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου! Εξάλλου, κι απ’ αυτές που

λειτουργούν, πολλές είναι «περίπου ΜΕΘ», καθώς ούτε ο εξοπλισμός κι ο χώρος, ούτε –κυρίως– το προσωπικό είναι το προβλεπόμενο με βάση τους διεθνείς ιατρικούς κανονισμούς. Από την αρχή της πανδημίας, οι νοσοκομειακοί γιατροί τονίζουν πως σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ απαιτούνται στην Ελλάδα 3.500 κρεβάτια ΜΕΘ και ΜΑΦ (Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας). Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πανδημίας, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν έχει καμία δικαιολογία για την απογοητευτική και εν πολλοίς δολοφονική αυτή εικόνα, καθώς έκανε τις επιλογές της: Αντί για νοσοκομεία, γιατρούς και ΜΕΘ, αγόρασε φρεγάτες, Ραφάλ και περιπολικά, προσέλαβε αστυνομικούς και ενίσχυσε το κεφάλαιο. Αυτό είναι το πρώτο μεγάλο σκάνδαλο. Το δεύτερο μεγάλο σκάνδαλο είναι πως, ενώ υπάρχει αυτή η τραγική κατάστα-


Η άλλη όψη

Οι ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό είναι τεράστιες και κοστίζουν ζωές ση, η κυβέρνηση αρνείται να επιτάξει πλήρως (χωρίς παχυλές αποζημιώσεις) τον ιδιωτικό τομέα υγείας και ειδικά τις 300 περίπου κλίνες ΜΕΘ που διαθέτει και που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν σήμερα το πρόβλημα. Απεναντίας, η ΝΔ αφήνει τους εμπόρους της υγείας να πλουτίζουν προκλητικά, καθώς όσοι ασθενείς επείγονται και έχουν διαθέσιμα χρήματα κατευθύνονται στα ιδιωτικά θεραπευτήρια και πληρώνουν εξωφρενικά ποσά. Το τρίτο σκάνδαλο αφορά την ύπαρξη κλινών ΜΕΘ vip. Σοβαρά ερωτηματικά δημιουργήθηκαν προ δεκαημέρου, όταν ο 80χρονος (αντιεμβολιαστής) μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας βρήκε αυθημερόν ΜΕΘ, ενώ 50χρονος με υποκείμενα νοσήματα ήταν πέντε μέρες εκτός εντατικής στο νοσοκομείο Αγρινίου. Τελικά, μετά τη δημοσιότητα, μεταφέρθηκε και αυτός ο ασθενής σε ΜΕΘ στα Γιάννενα. Πλήθος καταγγελιών για ανθρώπους που περιμένουν απελπισμένα ένα κρεβάτι ΜΕΘ βγαίνουν στην επιφάνεια. Στον χθεσινό Ριζοσπάστη αναφέρεται πως υπάρχει 59χρονος διασωληνωμένος στο ΑΧΕΠΑ που περιμένει από τις 12 Νοέμβρη! Άλλοι πέντε διασωληνωμένοι, ηλικιών από 42-51 ετών είναι εκτός ΜΕΘ από τις 18/11 σε ΑΧΕΠΑ, Έδεσσα και «Ευαγγελισμό». Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΕΔΗΝ, από το σύνολο των ΜΕΘ, έχουν διατεθεί 647 για Covid περιστατικά. Στην καθημερινή ενημέρωση του υπουργείου Υγείας δηλώνεται πληρότητα 97-98%, άρα μερικά κρεβάτια ΜΕΘ μένουν κενά, παρότι σχεδόν 200 άνθρωποι περιμένουν απ’ έξω. Όπως ανέδειξε όμως η ΠΟΕΔΗΝ, τη

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Δευτέρα υπήρχαν 46 κρεβάτια ΜΕΘ κενά, ενώ πλήθος ασθενών ήταν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ. Ταυτόχρονα, ο Πάνος Παπανικολάου και ο Μιχάλης Γιαννάκος κατήγγειλαν πως, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία, κλίνες ΜΕΘ δεν διατίθενται για τους κοινούς θνητούς, αλλά περιμένουν μεγαλοσχήμονες! Εξάλλου, έτσι εξηγείται το γεγονός πως ποτέ κάποιος απ’ αυτούς δεν έμεινε χωρίς ΜΕΘ. Μάλιστα ο Π. Παπανικολάου μίλησε στο Κόντρα για πανεπιστημιακές κλινικές, τις οποίες διαχειρίζονται καθηγητές που τα πηγαίνουν καλά με το πρωθυπουργικό περιβάλλον! Πρόκειται για απολύτως σοκαριστικές καταγγελίες, καθώς όχι μόνο αναδεικνύεται ένα θανατηφόρο σύστημα, αλλά κι ένα καθεστώς επιλογής εντατικής θεραπείας, συχνά επιλογής για το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει, όχι με κριτήρια ιατρικά αλλά τσέπης και διασυνδέσεων! Κανονικά, και τα τρία αυτά σκάνδαλα που αφορούν τις ΜΕΘ θα έπρεπε να είχαν κλονίσει την κυβέρνηση, η οποία απολαμβάνει την προστασία των συστημικών ΜΜΕ και το χάδι της «αντιπολίτευσης» του ΣΥΡΙΖΑ. Χαρακτηριστικά, ο τομεάρχης Υγείας και πρώην υπουργός Ανδρέας Ξανθός έσπευσε να δηλώσει στο Κόντρα πως «κατά την άποψή μου δεν συμβαίνει αυτό το πράγμα». Στη συνέχεια, ο υπουργός Υγείας Θ. Πλεύρης προσπάθησε να περάσει στην αντεπίθεση, ζητώντας από τον εισαγγελέα να διερευνήσει ευθύνες του Μ. Γιαννάκου για διασπορά «ψευδών ειδήσεων»! Όλα αυτά αποτελούν πλευρές του συνολικού σκανδάλου: Της υποβάθμισης της δημόσιας υγείας και της αντιμετώπισης της πανδημίας με βάση τα συμφέροντα του κεφαλαίου και της κυβέρνησης. Ο βασιλιάς είναι πια γυμνός! Η Ελλάδα κινείται με διπλάσιο ρυθμό θανάτων από κορονοϊό σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Το τέταρτο κύμα προκαλεί σχεδόν εκατόμβη κάθε μέρα. Ένα μικρό χωριό σβήνει καθημερινά. Η κυβέρνηση το μόνο που λέει είναι πως «δεν θα ξανακλείσει η αγορά». Προφανώς οι φανατικοί των lockdown, που κυνηγούσαν με ΔΙΑΣ και πρόστιμα τον κόσμο ακόμα και στις πλατείες, δεν ενδιαφέρονται για την ψυχική υγεία και τα δικαιώματα. Αυτό που τους νοιάζει είναι η κερδοφορία των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα σημειώνουν πως «λεφτά τέρμα» για τους μικρούς· δεν θα αργήσει να σφίξει ξανά η θηλιά των ευρω-μνημονίων. Τι φταίει όμως για τα υψηλά επίπεδα θανάτων στην Ελλάδα, πέρα από το θέμα των ΜΕΘ; Καταρχάς, πολλοί ασθενείς Covid φτάνουν πια στα νοσοκομεία σε βαριά κατάσταση, αποτέλεσμα της έλλειψης πρωτοβάθμιας φροντίδας στις γειτονιές και στις κοινότητες. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό. Δεύτερο, είναι τόσο τεράστιες οι ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό, που στις εφημερίες ένας γιατρός πρέπει να δει δεκάδες ασθενείς, μέχρι και 100! Υπάρχουν τραγικές αναφορές με ασθενείς να επιδεινώνονται ή και να καταλήγουν πριν ακόμα τους δει ο γιατρός! Συγκλονίζουν οι καταγγελίες για το 14χρονο κορίτσι που πέθανε από κορονοϊό στη Λαμία, ενώ περίμενε τέσσερις ώρες σε κοντέινερ στο προαύλιο του νοσοκομείου. Όταν ήρθε γιατρός, ήταν ήδη αργά…

13

Να πάρουμε την υπόθεση και τις ζωές μας στα χέρια μας!

Σ

ε αυτές τις σκοτεινές ώρες είναι που πρέπει να λάμψει η φλόγα του αγώνα και της αλληλεγγύης. Δεν μπορεί να συνηθίσουμε τον θάνατο, να αποδεχθούμε ως κανονικότητα τις καθημερινές εκατόμβες, την αντίληψη πως ένα ισχυρό και ποιοτικό σύστημα δημόσιας υγείας είναι «πολυτέλεια» ή να δεχθούμε ως επιλογή την «επιστροφή» σε μια πρότερη «κανονικότητα» (της καπιταλιστικής λεηλασίας), που είναι το πρόβλημα που οδήγησε στη σημερινή βαρβαρότητα. Ούτε μπορούμε να αποδεχθούμε την κατάργηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως τις απαγορεύσεις συγκεντρώσεων και κυκλοφορίας, τα απαράδεκτα ταξικά πρόστιμα, τις αναστολές εργασίας, τους αποκλεισμούς, την αστυνομοκρατία. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρωτοβουλία που πήρε το Ενωτικό Κίνημα για την Ανατροπή, το πανελλαδικό σχήμα της ανατρεπτικής Αριστεράς στην ΟΕΝΓΕ, για τη διοργάνωση παναθηναϊκής σύσκεψης αγώνα την Κυριακή 12/12 στις 11 π.μ. στη ΔΟΕ (Ξενοφώντος 15Α, Σύνταγμα). Το ΕΚΑ καλεί «όλα τα ταξικά σχήματα, κινήσεις, συλλογικότητες για να επεξεργαστούμε από κοινού άμεσο σχέδιο απάντησης και ανατροπής των εγκληματικών κυβερνητικών επιλογών», ξεκαθαρίζοντας πως «η αντιμετώπιση της πανδημίας και της δημόσιας υγείας πρέπει να γίνει υπόθεση του λαϊκού κινήματος». Το Ενωτικό Κίνημα για την Ανατροπή έχει ήδη θέσει σε ΠΟΕΔΗΝ και ΟΕΝΓΕ και σε πολλά πρωτοβάθμια σωματεία νοσοκομείων πρόταση για πανελλαδική πανεργατική απεργία στα μέσα Δεκεμβρίου. Δυστυχώς μέ-

χρι τώρα δεν υπάρχει θετική απάντηση από τις άλλες δυνάμεις. Ανάλογη πρόταση κατέθεσε και η Αγωνιστική Ταξική Ενότητα στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας, κι εκεί χωρίς ανταπόκριση. Και καλά οι δυνάμεις του υποταγμένου συνδικαλισμού, αλλά και το ΠΑΜΕ, παρά τις διακηρύξεις, μένει μόνο στο συλλαλητήριο στις 16/12. Πάντως η λογική της παρέμβασης του κινήματος κερδίζει έδαφος. Από τη Δευτέρα 13/12 ξεκινάει, με απόφαση συνελεύσεων και στήριξη της ΕΙΝΑΠ, επίσχεση εργασίας-απόσυρση των γιατρών από όλες τις τακτικές λειτουργίες των Κέντρων Υγείας της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιαστικών ιατρείων και των προληπτικών τεστ. Κι αυτό γιατί παραμένουν απλήρωτες οι εφημερίες έξι μηνών! Στη Θεσσαλονίκη, διαστάσεις παίρνουν οι κινητοποιήσεις για την επαναλειτουργία του Λοιμωδών, που έκλεισαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Οι συγκεντρωμένοι, την Κυριακή, ύστερα από κάλεσμα του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης και άλλων φορέων, πέρασαν μάλιστα στον προαύλιο χώρο, αλλά και μέσα στο εγκαταλελειμμένο νοσοκομείο. Έδωσαν ραντεβού σε νέες συγκεντρώσεις την Κυριακή 12/12 (στο Λοιμωδών) και το Σάββατο 18/12 στην πλατεία Αριστοτέλους. Ο Συντονισμός Συλλογικοτήτων Θεσσαλονίκης συμμετέχει στις κινητοποιήσεις και απαιτεί το άμεσο άνοιγμα και του άλλου κλειστού νοσοκομείου της πόλης (του «Παναγία») και την επαναλειτουργία/ενίσχυση των τοπικών ιατρείων (Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας), γιατί «οι ζωές μας δεν είναι αναλώσιμες!»


14

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

ΕΠΙ • κοινωνία Ματίνα Παπαχριστούδη

πίσω

Ο Τζορτζ Όργουελ και ο θάνατος του δημοσιογραφάκου

από τις κάμερες

Στις υπόλοιπες διαβάζεις αντιγραφές τηλεγραφημάτων από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, που υπάγεται στο Μέγαρο Μαξίμου, κάπου-κάπου αντιγραφή ορισμένων ρεπορτάζ από εφημερίδες. Στην εποχή κυριαρχίας των έντυπων Μέσων, η δεξιά σελίδα κάθε εφημερίδας δινόταν προς πώληση σε εταιρείες για τοποθέτηση διαφήμισης, η αριστερή ανήκε στα ρεπορτάζ. Σήμερα στο διαδίκτυο ο χώρος των κεντρικών σελίδων «πουλιέται» ΤΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ είναι πως η σε κουτάκια για την τοποεργατική ιστοσελίδα του ΜΕΤΑ είχε θέτηση διαφημιστικών κειδημοσιεύσει, ως όφειλε, το εξώδικο μένων. της εταιρείας με τα επιχειρήματά Μια από τις αρχές που της, αλλά η Commercial Value διδάσκονται στις σχολές προχώρησε στην κατάθεση της δημοσιογραφίας όλου του αγωγής με τον ισχυρισμό ότι κόσμου είναι η ρήση του υπήρξε συκοφαντική δυσφήμιση. Τζορτζ Όργουελ: «Δημοσιογραφία είναι να δημοσιεύΥποστηρίζει, δε, ότι είναι δικαίωμά εις αυτά που κάποιος άλλος της να τροποποιεί τις εργασιακές δεν θέλει να δημοσιευθούν. σχέσεις των υπαλλήλων της αλλά Οτιδήποτε άλλο είναι δημόδεν δέχεται την αντίδραση για τις σιες σχέσεις». Στην πραγβλαπτικές μεταβολές! ματικότητα, αυτό ακριβώς έχει συμβεί, οι δημόσιες σχέσεις έχουν αντικαταστήσει τη δημοσιογραφία. Ο ρόλος των ΜΜΕ ως μέσων άσκησης προπαγάνδας ήταν και είναι σύμ-

«Ξεφυλλίζεις» ειδήσεις στις κεντρικές σελίδες μεγάλων ειδησεογραφικών ιστοσελίδων στο διαδίκτυο. Δύο στις πέντε αφορούν πληρωμένες ανακοινώσεις που πλασάρονται ως «ενημέρωση», με τίτλο είδησης και περιεχόμενο εταιρειών, προϊόντων, εμπορευμάτων.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ της νέας διάταξης του Ποινικού Κώδικα για τις «ψευδείς ειδήσεις», όπως ήταν αναμενόμενο, χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση για καταστείλει την αλήθεια των αποκαλύψεων στην εγκληματική πολιτική διάλυσης της δημόσιας νοσοκομειακής υγείας. Η διάταξη χρησιμοποιήθηκε εκφοβιστικά από τον υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, ενάντια στην αποκάλυψη του προέδρου της ΠΟΕΔΗΝ για τις «αόρατες» ΜΕΘ για διάσημους κάθε είδους.

ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΕΚΦΟΒΙΣΤΙΚΗ αγωγή εναντίον δημοσιογράφου εκδικάζεται την ερχόμενη εβδομάδα, με στόχο την φίμωση της ιστοσελίδας ergasianet.gr. Την αγωγή κατέθεσε η Commercial Value, που είχε αναλάβει την εκκαθάριση της Ασπίς Πρόνοια, εναντίον του δημοσιογράφου Γιώργη Χρήστου, του εκπαιδευτικού Γρηγόρη Καλομοίρη και του Μίλτου Αλικαρίδη, τότε εργαζόμενου της Commercial Value, για άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2017 για αλλαγή εργασιακών σχέσεων.

φυτος με τη λειτουργία τους, το ίδιο και η εμπορευματοποίηση της χειραγώγησης. Οι δημοσιογράφοι ανέκαθεν χρησιμοποιούνταν στα συγκροτήματα των μίντια στις διαπλοκές και συναλλαγές των ιδιοκτητώνολιγαρχών της ενημέρωσης με την πολιτική εξουσία ή στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και διαμάχες. Η δημοσιογραφία, ωστόσο, ως τέχνη και τεχνική με συγκεκριμένους κανόνες και αρχές, κατείχε μια σχετική αυτονομία, τοποθετούνταν απέναντι στην εξουσία. Ο ρόλος της ήταν «να ενοχλεί», να ελέγχει. Πλέον, η λειτουργία αυτή εξαφανίστηκε. Στα μίντια δημοσιεύεται και αναπαράγεται μόνο η κατασκευασμένη ενημέρωση, διανέμεται μόνο η πληροφόρηση της κάθε εξουσίας, κυρίως της κυβερνητικής και πολιτικής εξουσίας. Στη συντριπτική πλειονότητα των συστημικών ΜΜΕ, το ρεπορτάζ και η έρευνα έχουν εξοβελιστεί, οι ιδιοκτήτες δεν θέλουν ρεπορτάζ, δεν θέλουν να απασχολούν δημοσιογράφους. Και ενώ στα ΜΜΕ εξαφανίζονται οι δημοσιογραφικές θέσεις εργασίας, πολλαπλασιάζονται οι αξιοπρεπείς θέσεις σε γραφεία Τύπου και τμήματα μάρκετινγκ εταιρειών.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ ∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος» Οι εκρηκτικά ταχύτατοι μετασχηματισμοί που υφίστανται τα κράτη την τελευταία δεκαετία των κρίσεων (οικονομική, υγειονομική, κλιματική κλπ.) έχουν ως κοινό παρονομαστή την αντιμετώπιση των εκάστοτε απειλών της επιχειρηματικής ανάπτυξης με πολεμικούς όρους. Από την πλευρά του το ελληνικό κράτος από την αρχή της οικονομικής κρίσης, αλλά κυρίως την τελευταία τριετία με αφορμή την υγειονομική κρίση του κορονοϊού, έχει επεκτείνει το δόγμα άμυνας-ασφάλειας σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας. Η ελληνική αστική τάξη κινείται στην στο ίδιο πλαίσιο ολιστικής αντιμετώπισης των ζητημάτων άμυνας-ασφάλειας, επιβάλλοντας μια διαρκή κατάσταση μεταξύ πολέμου και ειρήνης με συναντίληψη για τον εσωτερικό και εξωτερικό εχθρό. Ποντάρει σε ένα διαρκές αφήγημα προστασίας των επενδύσεων, της ιδιοκτησίας και του έθνους, τα οποία κινδυνεύουν από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα (εργαζόμενοι, με-

Μεταξύ πολέμου και ειρήνης ▸ Ενίσχυση του επιχειρηματικού κράτους άμυνας/ ασφάλειας κατά εσωτερικού και εξωτερικού εχθρού τανάστες, ρομά) και τα κινήματά τους, (εργατικά και κοινωνικά), από φυσικά φαινόμενα (πανδημία, πυρκαγιές, σεισμοί, πλημμύρες) και από τα κράτη της γύρω περιοχής με πρωταγωνιστή την Τουρκία. Η απάντηση του ελληνικού κράτους στους παραπάνω εχθρούς γίνεται με όρους πολέμου. Έτσι όχι μόνο η βελτίωση της ποιότητας ζωής (π.χ. αύξηση πραγματικού μισθού) και η αναβάθμιση των δομών προστασίας της ανθρώπινης ζωής ή της φύσης (π.χ. προσλήψεις υγειονομικών και εργαζομένων στα δάση) δεν προκρίνονται ως λύσεις, αλλά το

ελληνικό κράτος απαντά με διαρκή αναβάθμιση του επιχειρηματικού κράτους άμυνας-ασφάλειας. Παράλληλα, επιχειρείται και η αναβάθμιση του ελληνικού στρατού που μεταφράζεται σε αναδιάρθρωση των ενόπλων δυνάμεων (αύξηση θητείας σε 12 μήνες, ανασυγκρότηση Εθνοφυλακής και Λεσχών Εφέδρων), σε υπέρογκα έξοδα για προσλήψεις χιλιάδων μισθοφόρων (ΕΠΟΠ, ΟΒΑ) και εξοπλισμών (αεροπλάνα Rafale, φρεγάτες), αλλά και στη συνεργασία πανεπιστημίων-στρατού για την παραγωγή όπλων (μη επανδρωμένα αεροσκάφη UAV). Το

ελληνικό κράτος χρησιμοποιεί το στρατό απέναντι σε ορατούς και αόρατους εχθρούς στο εσωτερικό της κοινωνίας, ενώ συμμετέχει σε παγκόσμιο επίπεδο στους πολέμους που είτε μαίνονται είτε πιθανόν να ξεσπάσουν. Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στην προσπάθεια περαιτέρω θωράκισης του επιχειρηματικού κράτους άμυνας-ασφάλειας, ως προϋπόθεση για την καπιταλιστική ανάπτυξη και κερδοφορία. Μόνο η πλήρης εξαθλίωση των κατώτερων στρωμάτων και η εμπλοκή στους πολέμους που μαίνονται, μπορούν να εξασφαλίσουν τα αναγκαία κέρδη που χρειάζεται η υπό κρίση ελληνική αστική τάξη ώστε να ισχυροποιήσει τη θέση της ως κύριος ρυθμιστής της περιοχής. Και εδώ καταγράφεται η βαθύτερη συμφωνία ολόκληρου του αστικού κατεστημένου, ενώ αποδεικνύεται η ουσιαστική συναίνεση-συμβολή όλων των αστικών κομμάτων εξουσίας ΝΔ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ,ΣΥΡΙΖΑ αλλά και των εφεδρειών από την ακροδεξιά.


Κοινωνία Επιμέλεια: Δημήτρης Σταμούλης

15

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

«Να μην μελετάμε απλώς

τον κόσμο, να τον αλλάξουμε»!

Ε

κλογές πραγματοποιεί το Πανελλαδικό Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΠΣΕΕΤΕ) αυτό το Σαββατοκύριακο (11-12/12) με το σχήμα της Αγωνιστικής Παρέμβασης στην Έρευνα LABour να διεκδικεί την ψήφο των εργαζομένων του κλάδου. Μιλώντας στο Πριν σε σχέση με τον ρόλο που διαδραματίζει ο τομέας της έρευνας ως μοχλός καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης στην προσπάθεια ξεπεράσματος της οικονομικής κρίσης, η Ολίβια Τζουβάρα, ερευνήτρια και μέλος της LABour, μας λέει: «Έχουμε δύο αφετηρίες γι’ αυτήν την απάντηση: Η πρώτη αφετηρία βρίσκεται στην έλλειψη αστικής πρότασης για έξοδο από την κρίση. Άνευ οράματος και θετικής έμπνευσης για τους εργαζομένους, στρέφονται και στη φυγή προς το μέλλον, βλέποντας την έρευνα ως “βραχυπρόθεσμη Διώρυγα του Σουέζ” που μπορεί να οδηγήσει σε άγνωστα αλλά μελλοντικώς ελπιδοφόρα πεδία κερδοφορίας. Η δεύτερη αφετηρία βρίσκεται στον αναβαθμισμένο ρόλο της έρευνας ως οικονομικής διεργασίας. Υιοθετώντας με έναν αντεστραμμένο τρόπο τη σοβιετική νοοτροπία της οργανωμένης, στοχοπροσηλωμένης και παραγωγικής έρευνας, ο καπιταλισμός έχει περάσει από την εποχή των “προσωπικών project” και των “ερευνητικών ομάδων prestige” στην εποχή της “έρευνας ως βιομηχανίας”, της έρευνας που συγκεντρωποιείται σε ερευνητικά κέντρα και δημόσια ιδρύματα, επιτρέποντας οικονομία κλίμακας τόσο στην κατανάλωση των ερευνητικών πόρων, όσο και στην ελαχιστοποίηση του “νεκρού χρόνου” που θα είχε κάθε φυσιολογικό τμήμα έρευνας και ανάπτυξης». Ο Έκτωρ Δελαστίκ, ερευνητής και επίσης μέλος της LABour, προσθέτει: «Μέσω της υποχρηματοδότησης των δομών έρευνας και μέσω τυπικών απαιτήσεων προγραμμάτων χρηματοδότησης όπως το “Ερευνώ-Καινοτομώ”, οι επιχειρήσεις έχουν τη “διευ-

Με αφορμή τις εκλογές του Πανελλαδικού Σωματείου Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αυτό το Σαββατοκύριακο (11-12/12), το Πριν συνομιλεί με νέους ερευνητές. «Το κεφάλαιο βλέπει την έρευνα ως ελπιδοφόρο πεδίο κερδοφορίας», μας λένε.

κόλυνση” να “νοικιάζουν” πόρους μιας δομής έρευνας (π.χ. ενός ΑΕΙ), η οποία θα αναλαμβάνει τη μερίδα του λέοντος της έρευνας, και τις εταιρείες μετά να αποχωρούν έχοντας τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των προϊόντων της έρευνας χωρίς τη διαρκή ευθύνη συντήρησης προσωπικού και εξοπλισμού». Σε ερώτηση του Πριν για τις συνθήκες εργασίας της μέσης ερευνήτριας και ερευνητή και τις σχέσεις που διαμορφώνονται σε ένα ερευνητικό έργο,

η Ολίβια Τζουβάρα σημειώνει: «Η εποχή μας απαιτεί τη δημιουργία ενός επιστημονικού δυναμικού που στα μέτρα της ιδιαίτερης εργασίας του θα είναι εξειδικευμένο και αμειβόμενο στο κατώτερο όριο που επιτρέπει την επιβίωση και την επαρκή εργασία στα πλαίσια του τρέχοντος προγράμματος. Ως εκ τούτου, οι συνθήκες εργασίας των μη μόνιμων ερευνητριών και ερευνητών ορίζονται από την ελαστική εργασία (όπως το μπλοκάκι), τη “μαύρη” εργασία

Η LABour στη μάχη των εκλογών του Σωματείου Εργαζομένων στην Έρευνα

Μαζικό ταξικό σωματείο Όσον αφορά την πρόταση της LABour για ένα μαζικό ταξικό σωματείο, η Ολίβια Τζουβάρα τονίζει πως «πρώτα απ’ όλα, προτάσσουμε τη συνείδηση του εργασιακού κλάδου μας ως τέτοιου. Ύστερα περνάμε στην αφετηρία της δύναμής μας, η οποία μπορεί να είναι μόνο η οργάνωση των ίδιων των εργαζομένων από τα κάτω εφόσον θέλουμε να εδραιώσουμε ενωτική συνείδηση ενός ετερόκλητου και γεωγραφικά διεσπαρμένου κλάδου». Και ο Έκτωρ Δελαστίκ προσθέτει: «Έχοντας βρει το πού στεκόμαστε και πώς έχουμε τοποθετήσει τα

πόδια μας, ακολουθεί το πού εφορμούμε: παλεύουμε για ένα σωματείο που θα οπλίζει με ταξική συνείδηση τα μέλη του, ώστε να μην μελετούν απλώς τον κόσμο γύρω τους, αλλά να προετοιμαστούν να τον αλλάξουν μαζί με την υπόλοιπη τάξη». Οι εκλογές του Πανελλαδικού Σωματείου Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση πραγματοποιούνται στο κτίριο του Νέου Χημείου (Σχολή Επιστημών της Αγωγής, Ναυαρίνου 13Α) ως εξής: Σάββατο 11/12 (9 π.μ.-8 μ.μ) και Κυριακή 12/12 (9 π.μ.-8 μ.μ) στο αμφιθέατρο ΑΔ (1ος όροφος).

(όπως το να εργάζεται κανείς ένα έτος και να έχει πληρωθεί οκτώ μήνες από τρία διάσπαρτα προγράμματα άσχετα με την καθημερινή του δουλειά) και τέλος από τη μη αναγνώριση της εργασιακής του υπόστασης (όπως στοιχειοθετούν η μη αναγνώριση προϋπηρεσίας και η αντιμετώπισή μας ως “μαθητευομένων” με κάθε δυνατή ευκαιρία). Ειδικά στο ερώτημα “από πού θα πληρωθεί το παιδί”, οι υποτροφίες χωρίς ασφάλιση (όπως του Ιδρύματος Μποδοσάκη) φαντάζουν ως ιδανική λύση από πλευράς της εργοδοσίας». Ο Έκτωρ Δελαστίκ, αναφερόμενος στην εργοδοσία του χώρου, εξηγεί ότι «στην πιο εύκολη εκδοχή αποτελείται από τους Λογαριασμούς Έρευνας όσον αφορά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ή το ίδιο το Ερευνητικό Κέντρο. Δεδομένου αυτού όμως, σε αρκετά καθεστώτα οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις έχουν μεγάλο λόγο στην κατεύθυνση της έρευνας που διενεργείται, αφήνοντας όμως το άμεσο διευθυντικό δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης-απόλυσης στους Υπεύθυνους Καθηγητές ή σε προσωπικό που εργάζεται συγκεκριμένα ως “επιβλέπων έργου”. Αυτές οι κατηγορίες φαίνεται να αποτελούν το σκληρό πυρήνα του εργοδοτικού στρώματος στην παρούσα σύνθεση του κλάδου». Αναφερόμενος στην ίδρυση του Πανελλαδικού Σωματείου Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ο Έκτωρ Δελαστίκ ξεχωρίζει τρία σημεία: «Πρώτα και κύρια, το σύνθημα “είμαστε εργαζόμενες και εργαζόμενοι”, δεύτερον, την απαίτηση υπέρβασης των τεχνητών διαχωρισμών καθέτως (όσον αφορά τα αντικείμενά μας, αναδεικνύοντας την ενότητα που μπορούν να έχουν για παράδειγμα οι βιολόγοι με τους ιστορικούς ερευνητές) όσο και οριζοντίως (όσον αφορά την πανσπερμία καθεστώτων εργασίας, ημι-εργασίας και αφάνειας, και τρίτον, την αρχή της πάλης για αναγνώριση της εργασίας μας και της θέσπισης αξιοπρεπών όρων εργασίας, ωραρίων και διαβίωσης».


16

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

∆ΙΚΗ ΓΙΑ ΖΑΚ

ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2021

«Μεγάλη μανία και ασυγκράτητο μίσος»

Πενιχρή αποζημίωση για 12ωρα εργασίας

Με τις καταθέσεις μαρτύρων συνεχίστηκε την Τρίτη στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο η δίκη για το λιντσάρισμα μέχρι θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου στην οδό Γλάδστωνος, στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. Κατηγορούμενοι ως γνωστόν είναι ο κοσμηματοπώλης, ο μεσίτης και τέσσερις αστυνομικοί. «Είδα πάρα πολύ μανία. Μεγάλη μανία. Ένα ασυγκράτητο μίσος, μια οργή. Δεν ξέρω αν ήταν προσωπικό. Δεν έχω δει τέτοια συμπεριφορά, ούτε για εν δυνάμει κλεφτή», είπε μεταξύ άλλων στην κατάθεσή του αυτόπτης μάρτυρας του θανατηφόρου ξυλοδαρμού. Όπως τόνισε ο 40χρονος άνδρας, οι κλωτσιές βρήκαν τόσο το τζάμι όσο και το κεφάλι του Ζακ, ενώ ήταν απολύτως κατηγορηματικός στο ότι δεν υπήρχε μαχαίρι. «Δεν παρουσίαζε κάτι ή μια κίνηση ότι οπλοφορεί. Δεν έτεινε κάτι σε μαχαίρι ή σουγιά. Κατηγορηματικά το λέω», κατέθεσε. Εξίσου κατηγορηματικός ότι ο Ζακ δεν είχε υποστεί ήδη κάποιο καρδιακό επεισόδιο πριν από την επίθεση ήταν στην κατάθεσή του και ο γιατρός Χρήστος Ευτυχιάδης, ο οποίος υπέγραψε την ιστολογική έκθεση. «Η καρδιά του δεν είχε κανένα πρόβλημα. Ήταν φυσιολογικότατη. Το ήπαρ ήταν λιπώδες που προέρχεται από διάφορους λόγους, χρήση φαρμάκων, αλκοόλ και άλλα. Ο θάνατος, όταν σχετίζεται με το ήπαρ δεν είναι άμεσος, είναι μια αργή εξέλιξη, δεν αποδίδονται αιφνίδιοι θάνατοι σε αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά. Παράλληλα, ο γιατρός σημείωσε ότι αν υπήρχε προηγούμενο ισχαιμικό επεισόδιο, θα φαινόταν. Από την πλευρά του, ο ιατροδικαστής-πραγματογνώμονας που ορίστηκε από τον κοσμηματοπώλη επιβεβαίωσε ότι οι ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις στο μυοκάρδιο ήταν η αιτία θανάτου του Ζακ αλλά ισχυρίστηκε, σε αντίθεση με τους δύο συναδέλφους του που έχουν ήδη καταθέσει στο δικαστήριο, ότι δεν σχετίζονται με τα χτυπήματα που δέχτηκε στο κοσμηματοπωλείο. Να σημειωθεί ότι το ύφος του μάρτυρα, ο οποίος κατέθεσε φωνάζοντας, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της έδρας με τον εισαγγελέα να τον ρωτάει «γιατί μιλάτε με τόση ένταση στο δικαστήριο;» και την πρόεδρο να του ζητάει να χαμηλώσει τους τόνους. Η δίκη θα συνεχιστεί την Τρίτη 14 Δεκεμβρίου.

Κοινωνία Ιωάννα Καρδάρα

▸ «Αιματηρά» ωράρια καταγγέλλουν απογραφείς και εργαζόμενοι στην ΕΛΣΤΑΤ

Μ

ε σωρεία προβλημάτων ήρθαν αντιμέτωποι το προηγούμενο διάστημα οι απογραφείς που μοίρασαν κωδικούς πόρτα-πόρτα, ώστε να μπορέσουν όσοι τους παρέλαβαν να ξεκινήσουν τη διαδικασία της αυτοαπογραφής. Κάθε πρωί, τον τελευταίο σχεδόν ένα μήνα, πήγαιναν στα νοικοκυριά που έχουν «χρεωθεί» για να μοιράσουν ηλεκτρονικούς κωδικούς. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, περιμένουν πάνω από το κινητό τους, στο οποίο έχουν «κατεβάσει» ειδική εφαρμογή, για να συνεννοηθούν με τους πολίτες, ώστε να τους βοηθήσουν και να τους καθοδηγήσουν. «Δεν είναι μια απλή διαδικασία, απαιτεί χρόνο και κόπο. Μπορεί να δουλεύεις και 12ωρο αν χρειαστεί», δηλώνει στο Πριν 30χρονη απογραφέας. Ακανθώδες ζήτημα για τους απογραφείς είναι αυτό των χρηματικών απολαβών καθώς, ενώ στην αρχή νόμιζαν πως ο μισθός τους θα είναι 1.200 ευρώ μεικτά, στην πορεία ενημερώθηκαν ότι αυτό δεν ισχύει. «Ενώ όλοι είχαμε την εντύπωση, βάσει της εκστρατείας που είχε γίνει, ότι θα παίρναμε 1.200 ευρώ μεικτά, τελικά στα σεμινάρια που κάναμε μας ενημέρωσαν ότι το ΦΕΚ δεν λέει αυτό, ότι έχουμε καταλάβει “λάθος” κι ότι πάει με το κομμάτι. Τα χρήματα που θα πάρουμε τελικά είναι 2,5 ευρώ περίπου για κάθε άτομο, που σημαίνει ότι αν δεν ολοκληρωθεί η αυτοαπογραφή ενός νοικοκυριού με όλα τα άτομα μέσα, δεν θα τα πληρωθούμε κιόλας», εξηγεί η απογραφέας. Το πρόβλημα με τον μισθό των απογραφέων επιβεβαιώνει και η εργαζόμενη

στην ΕΛΣΤΑΤ και μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Συλλόγου Υπαλλήλων ΕΛΣΤΑΤ, Χρυσούλα Μονιάκη, τονίζοντας ότι οι απογραφείς πληρώνονται με το κομμάτι: «Για να μαζέψουν τόσα λεφτά πρέπει να πάρουν μεγάλα απογραφικά τμήματα. Για να βγάλεις 1.200 ευρώ πρέπει να πάρεις δύο απογραφικά τμήματα, δηλαδή πρέπει να πάρεις 300 κατοικίες. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να βγει». Άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι που δουλεύουν για την απογραφή είναι τα δύσκολα ωράρια, ο ελλιπής εξοπλισμός και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούν τη διαδικασία. Αποκαλυπτική είναι η Χρυσούλα Μονιάκη για την κατάσταση που επικρατεί στην ΕΛΣΤΑΤ: «Δεν έχει κόσμο, είμαστε 5-6 άνθρωποι σε κάθε εποπτεία, στην καλύτερη περίπτωση, μαζί με τους συμβασιούχους. Η Υπηρεσία έπρεπε να έχει πάρει προσωπικό εδώ και έναν χρόνο, ώστε να είμαστε 10 άτομα σε κάθε εποπτεία και να γίνονται οι εργασίες με αξιοπρέπεια, χωρίς αιματηρά ωράρια». Οι απογραφείς φέτος πρέπει να κάνουν πολλαπλή δουλειά. Να τρέξουν στα σπίτια που έχουν αναλάβει να μοιράσουν πόρτα-πόρτα τους κωδικούς, να επιστρέψουν στο σπίτι προσπαθώντας να συνεννοηθούν με τον κόσμο και μετά να ξαναπάνε πόρτα-πόρτα σε όσες κατοικίες έχουν απομείνει. Πέρα από τα ερωτηματολόγια που έχουν μαζί τους, διαθέτουν και μία εφαρμογή για την αυτοαπογραφή, ώστε να επικοινωνεί ο κόσμος μαζί τους για όποιες απορίες προκύψουν. Ωστόσο, αυτή η εφαρμογή δεν είναι και τόσο λειτουργική. «Προϋποθέτει σύνδε-

ση με ίντερνετ, με αποτέλεσμα όσοι είναι έξω στη δουλειά τους και δεν έχουν πρόσβαση σε διαδίκτυο, να μην μπορούν να συνδεθούν. Οπότε, αν λάβουν κάποιο μήνυμα από νοικοκυριό, για να επικοινωνήσουν θα πρέπει να το κάνουν με δικά τους έξοδα», εξηγεί η απογραφέας. Η Χρυσούλα Μονιάκη επισημαίνει επίσης λάθη και παραλείψεις στα ερωτηματολόγια, καθώς π.χ. δεν προβλέπουν τα ομόφυλα ζευγάρια ή τα υιοθετημένα παιδιά. Παράλληλα, πολλές είναι οι προσβλητικές και καχύποπτες συμπεριφορές πολιτών. Αρκετοί δεν τους ανοίγουν καν την πόρτα, άλλοι τους μιλάνε με αγένεια. Αρκετοί φοβούνται λόγω της πανδημίας, ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι θέλουν να τους «φακελώσουν» για το εμβόλιο. Όπως εξηγεί η Χρυσούλα Μονιάκη, πολλοί δεν ανοίγουν πλέον και λόγω του ότι δεν συμπαθούν το κράτος. «Το νιώθουν πιο εχθρικό. Έπειτα, ποιος θα ανοίξει, όταν το κράτος του επιβάλλει πρόστιμο 100 ευρώ για να κάνει το εμβόλιο;». Η απογραφέας, από τη μεριά της, προσθέτει ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που τους διώχνουν. «Η εκστρατεία ενημέρωσης γύρω από την απογραφή ήταν περιορισμένη. Πηγαίναμε τις πρώτες μέρες και μας έλεγαν, “τι είναι αυτό”, “πότε ξεκίνησε”». Πάντως, δεν είναι λίγοι οι απογραφείς που έχουν παραιτηθεί λόγω των χαμηλών αποζημιώσεων αλλά και των κακών συμπεριφορών που συναντούσαν. «Γύρω στο 20-30% από όσους ξέρω έχει ήδη παραιτηθεί», λέει στο Πριν η απογραφέας, με ιδιαίτερα μαζικές παραιτήσεις (500 από τους συνολικά 700 απογραφείς) να καταγράφονται στην Πάτρα.

ΣΕΦΚ

Εκλογές το Σαββατοκύριακο για μαζικό σωματείο

Ο

λοκληρώνονται το Σαββατοκύριακο (11-12/12) οι εκλογές του Συλλόγου Εργαζομένων στα Φροντιστήρια Καθηγητών (ΣΕΦΚ), οι οποίες ξεκίνησαν την Παρασκευή και είναι κρίσιμες για το εάν η μετεξέλιξη του ΣΕΦΚ σε κλαδικό σωματείο στην ιδιωτική εκπαίδευση σηματοδοτεί μία νέα πορεία στον κλάδο. Σε μια περίοδο, εν μέσω πανδημίας, που η επίθεση από την πλευρά των εργοδοτών εντάθηκε με υπερεργασία, ελαστικές σχέσεις εργασίας, απλήρωτες υπερωρίες, μείωση ωρομισθίου χωρίς προειδοποίηση και μη καταβολή δώρων και επιδομάτων, ο ΣΕΦΚ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των αγώνων υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των εργαζομένων. Παράλληλα το 2016, με τη συμ-

βολή του σωματείου και τους αγώνες των εργαζομένων, επιβλήθηκε και ψηφίστηκε νόμος για εργασία 21 ώρες/εβδομάδα με κατώτατο ωρο-

μίσθιο 7,43 ευρώ/διδακτική ώρα στα φροντιστήρια. «Μαζικός κλαδικός ΣΕΦΚ για αυξήσεις στους μισθούς, συλλογικές συμβάσεις και δημόσια δωρεάν Παιδεία», τονίζεται στο κάλεσμα του σωματείου. Οι Παρεμβάσεις στην ιδιωτική εκπαίδευση, οι οποίες όλο το προηγούμενο διάστημα βρέθηκαν μπροστά στους πολιτικούς και εργατικούς αγώνες που αναπτύχθηκαν κόντρα στον υποταγμένο συνδικαλισμό και τον συντεχνιασμό, δίνουν και τη μάχη της ενίσχυσης και της μαζικοποίησης του ΣΕΦΚ και στις εκλογές. Η εκλογική διαδικασία θα πραγματοποιηθεί στα γραφεία του σωματείου (Ανδρέα Λόντου 6) το Σάββατο 11 και την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου από τις 10 το πρωί έως τις 8 το βράδυ.


Κοινωνία

«Χ

ρυσό προϊόν» για τους τυποποιητές και τη βιομηχανία το ελληνικό ελαιόλαδο, την ίδια στιγμή που όλο και περισσότεροι παραγωγοί κινδυνεύουν να γίνουν οι σύγχρονοι «παρίες», αφού δεν λαμβάνουν τίποτα από την υπεραξία που παράγουν. Η αύξηση του κόστους παραγωγής, οι «παγωμένες» τιμές για τον αγρότη, οι σχεδόν σε ετήσια βάση ζημιές εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, έχουν εξανεμίσει τα εισοδήματα στην ελληνική ύπαιθρο. «Πρωταθλήτρια» στην ελληνική παραγωγή ελαιολάδου αλλά ουραγός σε ό,τι αφορά τις τιμές που απολαμβάνει ο παραγωγός, η Κρήτη. Οι αιτίες πολλές και έχουν να κάνουν με τον τρόπο που είναι διαρθρωμένη η αγορά, που βρίσκει πολλαπλώς ωφελημένη τη βιομηχανία και την τυποποίηση σε βάρος του παραγωγού αλλά και του καταναλωτή. Ο Γιώργος Πρεκατσάκης, γεωπόνος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Γραμβούσας και αγρότης ο ίδιος, μας δίνει μια εικόνα του πώς ο παραγωγός είναι το μόνιμο θύμα στην αγοραπωλησία ελαιολάδου. «Δίνοντας το προϊόν ο παραγωγός σε μια τιμή, για παράδειγμα, 2,50 ευρώ το κιλό, ο χονδρέμπορας θα βάλει άλλα 5070 λεπτά στο κιλό, ενώ στη συνέχεια η ίδια ποσότητα περνάει στη βιομηχανία. Εκεί γίνεται άλλη μια σοβαρή αλλαγή, καθώς το λάδι που πουλήθηκε ως κιλό από τον παραγωγό και τον έμπορο, μεταπωλείται από τη βιομηχανία ως λίτρο. Η τυποποίηση και το ΦΠΑ θα προσθέσει 1-1,2 ευρώ στην αρχική τιμή και στη συνέχεια έχουμε το 4% του βιομηχάνου και το 15%-20 % το κέρδος του λιανεμπορίου (super market). Ο παραγωγός, αν είναι “δίκαιο” το παιγνίδι, για ένα μπουκάλι λάδι που θα πουληθεί στον καταναλωτή στην τιμή των 7 ευρώ τα 900 ml θα πρέπει να πάρει 3,50 ευρώ το κιλό,

ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο

17

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Γιώργος Κώνστας

«Χρυσός» για μεσάζοντες-βιομήχανους,

τα… κουκούτσια στους παραγωγούς ▸ Στήριγμα των φτωχομεσαίων ελαιοπαραγωγών οι συνεταιρισμοί

ποσό που θεωρώ ότι επί της ουσίας δεν είναι καθόλου δίκαιο για ένα πολύ ποιοτικό προϊόν», αναφέρει ο συνομιλητής μας. Μια ακόμα παγίδα σε βάρος του παραγωγού έχει να κάνει με τις προσμίξεις στις οποίες προχωρούν οι βιομηχανίες. «Αυτό το λάδι που πουλιέται 7 ευρώ στο super market, αν η τυποποίηση δεν προέρχεται από συνεταιριστική δομή (τα τυποποιημένα λάδια από συνεταιρισμούς στα super market είναι ελάχιστα), υπάρχει ο κίνδυνος το αρχικό έξτρα παρθένο

ελαιόλαδο να έχει προσμιχθεί με δεύτερης κατηγορίας λάδια. Να έχει γίνει δηλαδή ανάμιξη με άλλα φυτικά έλαια ή χαμηλής ποιότητας ελαιόλαδα (όπως εξευγενισμένα, όψιμης συγκομιδής ή προσμίξεις με ελαιόλαδα ποιοτικά κατώτερα από τρίτες χώρες). Αυτό είναι το μοντέλο πάνω στο οποίο βασίζεται η αγορά ελαιολάδου που μείζονα στόχο έχει το κέρδος. Ένα μοντέλο που πάντα θα εκβιάζει τον παραγωγό. Που από κινητήριος μοχλός της αγροτικής οικονομίας γίνεται ο παρίας», προσθέτει ο Γιώργος Πρεκατσάκης.

Ο αγρότης και γεωπόνος στον Αγροτικό Συνεταιρισμός Γραμβούσας τονίζει πως αυτή τη στιγμή «βιώσιμη παραγωγή μέσα από τέτοιες αλυσίδες δεν μπορεί να υπάρξει» ακόμα και για τον μεγάλο παραγωγό, πόσο μάλλον για τον μικρό, κάτι που ο ίδιος πιστεύει ότι θέτει σε κίνδυνο ακόμα και την ύπαρξη της ελαιοκαλλιέργειας τα επόμενα χρόνια στην Κρήτη. Όσο για το κόστος παραγωγής, έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που έχει κάνει ασύμφορη την καλλιέργεια. «Ειδικά αυτό που συμβαίνει με τα λιπάσματα δεν το θυμάμαι ποτέ ξανά, είναι κάτι εξωφρενικό. Μέσα σε ένα χρόνο οι τιμές, ειδικά για κάποιες κατηγορίες λιπασμάτων, υπερδιπλασιάστηκαν!». Μοναδικό στήριγμα για τους παραγωγούς –και ίσως ένα φωτεινό παράδειγμα για ένα διαφορετικό μέλλον– η ύπαρξη των συνεταιρισμών. «Χωρίς τους συνεταιρισμούς η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη για τους παραγωγούς. Οι συνεταιρισμοί αποτελούν ένα εργαλείο, στο οποία η ψήφος του κάθε παραγωγού έχει την ίδια αξία, ανεξάρτητα το μέγεθος της περιουσίας του. Στους συνεταιρισμούς υπάρχει ακόμα η κοινωνική ευαισθησία και η λειτουργία τους εξασφαλίζει ότι το λάδι που φτάνει μέσω αυτών στην αγορά, είναι πραγματικό λάδι, είναι από ελιές της περιοχής και όχι προϊόν προσμίξεων» καταλήγει ο Γιώργος Πρεκατσάκης.

Νίκος Μανάβης

Αργοπεθαίνουν οι ελαιώνες σε Λέσβο, Χίο και Σάμο

Τ

ο 2021 είναι μια από τις πιο δύσκολες χρονιές για τους ελαιοπαραγωγούς του Βορείου Αιγαίου. Στα τέλη του Νοεμβρίου, θυελλώδεις άνεμοι που ξεπερνούσαν τα 10 μποφόρ έφεραν μεγάλη καρπόπτωση στους ελαιώνες της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου, προκαλώντας μεγάλη ζημιά στο εισόδημα των λίγων παραγωγών των νησιών οι οποίοι είχαν μια ορισμένη ικανοποιητική παραγωγή καρπού στα λιόδεντρά τους. Είχε προηγηθεί μια μεγάλη περίοδος ανομβρίας, που κράτησε από τα μέσα του Ιουνίου ως τα μέσα του Οκτωβρίου και πολυήμεροι καύσωνες το καλοκαίρι. Πιο πριν, τον Μάιο, την περίοδο της ανθοφορίας, απρόσμενα υψηλές θερμοκρασίες (36 βαθμοί Κελσίου) είχαν ως αποτέλεσμα στα τρία μεγάλα νησιά του Βορείου Αιγαίου να καταγραφεί μειωμένη καρπόδεση και καταστροφή του ανθού. Από τις αρχές του Ιουνίου οι

ελαιοπαραγωγοί των νησιών διαμαρτύρονται πως για τρίτη συνεχόμενη χρονιά αντιμετωπίζουν πρόβλημα ακαρπίας. Τον Φλεβάρη και τον Μάρτη στη Λέσβο και τη βόρεια Χίο επικράτησε παγετός, που κι αυτός είχε προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές στους ελαιώνες. Τα παραπάνω προβλήματα είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους ελαιώνες του Βορείου Αιγαίου. Οι γεωπόνοι ήδη επισημαίνουν πως δεν πρόκειται για προβλήματα συγκυριακά αλλά για μια μόνιμη κατάσταση που θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί. Η κλιματική κρίση ήρθε να προστεθεί στα μακροχρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελαιοκαλλιεργητές των νησιών του Βορείου Αιγαίου και είναι η απουσία εγγειοβελτιωτικών έργων που θα λύσουν το πρόβλημα της άρδευσης των ελαιώνων, της επιστημονικής οργάνωσης των καλλιεργητικών φρο-

ντίδων και της πλήρους φιλελευθεροποίησης της παραγωγικής διαδικασίας που οδηγούν σε καταστροφή τους φτωχομεσαίους ελαιοπαραγωγούς. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2021, παρά τις μεγάλες καταστροφές στους ελαιοπαραγωγούς των νησιών του Βορείου Αιγαίου, δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ αποζημίωσης και δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο προστασίας του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών. Πρόκειται για συνειδητή επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης στο πλαίσιο εφαρμογής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), που στόχο έχει το οριστικό ξεκλήρισμα των φτωχομεσαίων αγροτών.


18

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Θεοδώρα: Είμαστε η γενιά που μεγάλωσε μέσα στην κρίση. Αρχίσαμε να διαμορφώνουμε αντίληψη και χαρακτήρα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο. Διαρκώς, στις επιθυμίες και τις ανάγκες μας έμπαινε ένα φρένο, με τον ελεύθερο μας χρόνο να είναι ελάχιστος και την καθημερινότητά μας Θεοδώρα Κατσαράκη, 21, εντατική. Σπουδάζουμε Αθήνα και αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε παράλληλα για να ανταπεξέλθουμε κι όλα αυτά γνωρίζοντας τι μας περιμένει ακόμα και όταν αποφοιτήσουμε με τα χίλια ζόρια από τη σχολή. Χριστίνα: Όντως, είμαστε η γενιά που φοβάται πως θα ζήσει χειροτερα από τους γονείς της. Η ολομέτωπη επίθεση που δεχόμαστε στα μορφωτικα μας δικαιώματα, στις ελευθερίες, στην εργασιακή μας προοπτική, σε κάθε πτυχή της ζωής μας, Χριστίνα Παπαϊωάννου, μας καθιστά μια γενιά 20, Πάτρα με διαλυμένη ελπίδα. Λευτέρης: Απογοήτευση, άγχος, αίσθηση ματαίωσης, απαισιοδοξίας ή και κυνισμού είναι τα συναισθήματα των περισσότερων. Τι άλλο να νιώθειςμ όταν το παρόν είναι αφιλόξενο και το μέλλον αβέβαιο, η ζωή μεταξύ ανεργίας και ακραίας εκμετάλλευσης με τους χειρότερους όρους, όταν ζεις σε πόλεις καταθλιπτικές, μετέχεις σε έναν πολιτισμό ακραία εμπορευματοποιημένο και οι ίδιες οι κοινωνικές σου σχέσεις είναι εύθραυστες κάτω από το βάρος αυτής της καθημερινότητας; Χάρης: Βλέπουμε, βέβαια, και πόσοι συνομήλικοί μας αγωνίζονται για δημόσια δωρεάν παιδεία, για άλλες συνθήκες δουλειάς, αμφισβητώντας στην πράξη την παντοκρατορία των κυβερνήσεων. Εκεί βρίσκεται και η αξία χρήσης μιας σύγχρονης κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας που θα αναδρά Χάρης Μαντάς, 20, με το αυθόρμητο στοιχείο Αθήνα μιας πρωτόλειας αμφισβήτησης και θα προβάλλει ένα συνολικό σχέδιο, γειωμένο στην υλική δυνατότητα και την αναγκαιότητα του σήμερα, που θα συνδέει την πάλη για τη ζωή τώρα με την πάλη για μια άλλη κοινωνία. Θωμάς: Σε αυτές τις συνθήκες και με τις τάσεις ριζοσπαστικοποίησης που ξεπηδούν, πιστεύω πως είναι μονόδρομος η οργάνωση σε μια σύγχρονη κομμουνιστική νεολαία, καθώς μόνο από τον οργανωμένο αγώνα μπορεί η γενιά μας να ονειρευτεί και να κατακτήσει ένα καλύτερο μέλλον. Υρώ: Εκτός των άλλων, η ένταξη σε μία κομμουνιστική οργάνωση σηματοδοτεί προσωπικά και συλλογικά την αρχή του καθημερινού αγώνα για ζωή, ελευθερία και ισότητα, ενός αγώνα συνολικού που δίνει απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα που μπορεί

Νεολαία

Επιμέλεια: Γιώργος Τζίμας Έξι μέλη της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση (νΚΑ) συζητούν, ενόψει του 5ου Συνεδρίου της οργάνωσης, που θα γίνει 17-18-19 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, για τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής κρίσης στις ζωές της νέας γενιάς αλλά και για την ανάγκη και τη δυνατότητα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης σήμερα. Θέτουν ξανά στο προσκήνιο τις έννοιες της επανάστασης και της οργανωμένης πάλης, αναδεικνύοντας εκείνες τις πλευρές που δίνουν νόημα στον αγώνα μέσα από μια σύγχρονη κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας.

Gen Z: Κομμουνιστική οργάνωση, για να ξαναχτιστούν τα γκρεμισμένα όνειρα μιας ολόκληρης γενιάς να απασχολούν κάποιο νέο άτομο. Αυτή ακριβώς η πάλη, οι μικρές καθημερινές νίκες που τις νιώθει το καθένα μας δικές του, το πολιτιστικό αντιπρόταγμα και η συλλογική ζωή μέσα σε μία οργάνωση που είναι πραγματικά safe space για όλα τα μέλη της είναι πράγματα που σπάνε τη μιζέρια που δημιουργεί το σάπιο αυτό σύστημα και η κρίση του.

λογα με τις δυνατότητές του στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του» στην οργάνωση του σήμερα και στην κοινωνία του αύριο.

Υρώ Στιβακτάκη, 20, Χανιά

Θεοδώρα: Η κομμουνιστική οργάνωση, ουσιαστικά, είναι σαν να «ξαναχτίζει» τα γκρεμισμένα μας όνειρα. Μόνο έτσι μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον στο ύψος των αναγκών και των επιθυμιών μας, στο οποίο θα μπορούμε να σπουδάζουμε, να δουλεύουμε, να ζούμε με τους δικούς μας όρους, ελεύθερες και ελεύθεροι. Λευτέρης: Αν θέλουμε να το δούμε συγκεκριμένα για τη νΚΑ, η στράτευση στην υπόθεση της κομμουνιστικής απελευθέρωσης και ο αγώνας μέσα από την οργάνωση όχι μόνο δεν είναι μια διαδικασία καταπιεστική για το άτομο αλλά είναι αντίθετα κατεξοχήν δρόμος προσωπικής και συλλογικής χειραΛευτέρης Σκλάβος, 21, φέτησης, επιστροφής της Ρέθυμνο ελπίδας στις ζωές μας. Μέσα από την καθημερινή οργανωμένη σύγκρουση με κάθε μορφή καταπίεσης και την ανάλυση και κατανόηση της κοινωνίας στην οποία ζούμε, συνειδητοποιείς τα αίτια όσων αισθάνεσαι να σε καταπιέζουν, διαμορφώνεις ένα σχέδιο για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας για την οποία αξίζει να παλεύεις. «Από τον καθένα ανά-

Θωμάς: Είναι ξεκάθαρο ότι αυτό φοβάται η αστική τάξη παγκοσμίως. Φοβάται το πόσο ρεαλιστική είναι η κομμουνιστική απελευθέρωση της ανθρωπότητας σήμερα, για αυτό την αντιπαλεύει με κάθε μέσο. Αν ο σκοπός αυτός ήταν ουτοπικός και ξεπερασμένος, Θωμάς Μαυροματίδης, 21, η κυρίαρχη τάξη ούτε Θεσσαλονίκη θα αντιπάλευε ούτε θα προσπαθούσε με κάθε μέσο να προπαγανδίσει εναντίον του. Χριστίνα: Η κυρίαρχη τάξη πολεμά αυτό που είναι πολιτικά επικίνδυνο για τα συμφέροντά της. Ως γενιά πρέπει να το καταλάβουμε αυτό και να εμφανίσουμε ξανά τις έννοιες του κομμουνισμου και της αντικαπιταλιστικής επανάστασης στον 21ο αιώνα. Να ξεπεράσουμε το σύννεφο της φοβικοτητας που μπορεί να διακρίνει αυτές τις έννοιες, γιατί αυτό προπαγανδίζει η αστική ιδεολογία, και να βγούμε μπροστά για άλλης έντασης αγώνες, κοιτώντας ποιος είναι και ο πραγματικός αντίπαλος και ο δικός του φόβος. Υρώ: Όταν αντιμετωπίζεις στον καπιταλισμό μια ολόπλευρη επίθεση, όταν βλέπεις την καταστροφή του περιβάλλοντος να εντείνεται και τους πολέμους να θερίζουν, όταν καταπιέζεσαι επειδή είσαι γυναίκα ή ΛΟΑΤΚΙ+, όταν η πανδημία κάνει ξεκάθαρο πως το κέρδος είναι σημαντικότερο από τη ζωή, γίνεται επίσης ξεκάθαρο πως μοναδική λύση είναι ο κομμουνισμός. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε να έρθει σιγά-σιγά και από άλλους η αλλαγή, ούτε πρόκειται να γίνει αυτό.


Νεολαία Λευτέρης: Όντως αναρωτιούνται πολλοί μήπως είναι ο κομμουνισμός κάτι το αντίθετο στην ανθρώπινη φύση. Κάποιο θρησκευτικού τύπου όραμα που ενέπνευσε τη γενιά των παππούδων μας να χύσει το αίμα της στα βουνά, αλλά χάνεται στα εκτυφλωτικά φώτα των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Όχι, δεν είναι κάτι τέτοιο ούτε βέβαια είναι απλά μια σανίδα σωτηρίας. Το να ζούμε με όλα τα αναγκαία για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας, χωρίς να χρειάζεται να «πουλάμε» τη δημιουργικότητά μας και τον ιδρώτα μας μέχρι να γεράσουμε, το να συνυπάρχουμε ειρηνικά και αδελφωμένα με τους υπόλοιπους ανθρώπους, δεν είναι κάποια «χίμαιρα». Αντίθετα, με την ανάπτυξη της σημερινής επιστήμης να δημιουργεί αφάνταστες τεχνικές δυνατότητες σε σχέση με παλιά αλλά και με τη διαμόρφωση μιας πλειοψηφικής τάξης ανθρώπων που κουβαλούν στην πλάτη τους την παραγωγή και είναι σε θέση δυνητικά να την ελέγξουν, ένας σύγχρονος κομμουνισμός στον 21ο αιώνα είναι πιο πραγματοποιήσιμος από ποτέ. Χάρης: Ουτοπία, λοιπόν, δεν είναι ο κομμουνισμός, ουτοπία είναι να πιστεύουμε ότι το μέλλον μας και ο καπιταλισμός είναι δύο έννοιες συνυφασμένες. Η ανάγκη μας για μια καλύτερη ζωή και η δυνατότητα για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό μέλλον μας δείχνουν τον δρόμο για την απελευθέρωση σήμερα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

6η ∆εκέμβρη: ∆εν είπαμε ακόμα την τελευταία λέξη

Λευτέρης: Πώς όμως θα πετύχουμε; Εδώ πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για άλλη μια συκοφαντημένη έννοια, την επανάσταση. Η επανάσταση δεν είναι η καταστροφή μιας αρμονικής τάξης πραγμάτων, γιατί καμία τέτοια δεν υπάρχει. Αντίθετα, είναι η διαδικασία μέσα από την οποία θα αποτινάξουμε από πάνω μας τις κοινωνικές σχέσεις και τις δομές που παρασιτούν πάνω στις ζωές μας, όπως η ατομική ιδιοκτησία και το αστικό κράτος. Η επανάσταση δεν είναι μια επιφοίτηση που έρχεται από ψηλά, είναι μια πραγματική πολιτική διεργασία, διαφορετική ριζικά από την αστική πολιτική που η γενιά μας έμαθε από νωρίς να απαξιώνει και να απορρίπτει — και σωστά. Περιλαμβάνει ως αναγκαίο στοιχείο της τη δημιουργία νέων θεσμών και οργάνων, που δεν χωρούν το παζάρι με τις τύχες του κόσμου, στο οποίο επιδίδονται οι αστοί πολιτικοί αλλά, αντίθετα, αλλά εκφράζουν τις ανάγκες και τα όνειρα της καταπιεσμένης σήμερα πλειοψηφίας. Θεοδώρα: Η γενιά μας πρέπει να παλέψει για μια τετοια επανάσταση. Γιατί τελικά, όσο πιο απλά, κομμουνισμός σημαίνει η νεολαία να μπορεί να ονειρεύεται, να ζει ελεύθερα χωρίς να εξοντώνεται. Να ζει σε μια κοινωνία χειραφετημένη χωρίς διακρίσεις οικονομικές, φυλετικές, έμφυλες. Να παράγει συλλογικά, να μορφώνεται ουσιαστικά, να δημιουργεί πολιτισμό, τεχνολογίες, επιστήμες που θα καρπώνεται ολόκληρη η κοινωνία.

Οδοιπορικό «Αναιρέσεων» στα χνάρια του «κόκκινου ∆εκέμβρη» Με μεγάλη επιτυχία και τη συμμετοχή πάνω από 200 ανθρώπων πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή 5 Δεκεμβρίου το δεύτερο Ιστορικό Οδοιπορικό των Αναιρέσεων στην Αθήνα, στο πλαίσιο της επετείου των Δεκεμβριανών του 1944. Όπως εύστοχα σημείωσε σε σχετική του ανάρτηση το Project Αναιρέσεις, για τρεισήμισι ώρες και με την καθοριστική συμβολή του ιστορικού Γιώργου Μιχαηλίδη «μάθαμε, συζητήσαμε, προβληματιστήκαμε, μα κυρίως εμπνευστήκαμε από την ιστορία του λαού μας, από τις κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Περπατήσαμε στους ίδιους δρόμους και τις ίδιες γειτονιές που πριν τόσα χρόνια ο λαός έδινε μάχες, επί 33 ημέρες, για την ελευθερία του από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης»

19

«Α

υτές οι μέρες είναι του Αλέξη». Το σύνθημα-ορόσημο της εξέγερσης του ’08, που έχει εντυπωθεί στη μαζική συνείδηση της νεολαίας, και δη της αγωνιζόμενης, του τότε και του σήμερα, αντήχησε άλλη μία φορά σε όλη την Ελλάδα, 13 χρόνια από τότε που ο Κορκονέας έκοψε το νήμα της ζωής του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Η στυγνή και εν ψυχρώ κρατική δολοφονία του 15χρονου Αλέξη έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στον ιστορικό νου. Τόσο έντονα που τόσο το γεγονός που συνέβη στα Εξάρχεια εκείνο το βράδυ του Δεκέμβρη, όσο και η εξεγερσιακή κατάσταση που πυροδότησε μετέπειτα και η όποια έσπασε την καλογυαλισμένη βιτρίνα της αστικής αφήγησης περί «σταθερότητας, ανάπτυξης και αφθονίας», τη στιγμή που η νεολαία βίωνε τα πρώτα δείγματα ενός μαύρου μέλλοντος, διατηρεί το ισχυρό ανατρεπτικό νόημα και αγωνιστικό στίγμα στις μάχες που δίνει σήμερα. Και φέτος, περίπου 10.000 άτομα στην Αθήνα κράτησαν ζωντανή τη φλόγα του Δεκέμβρη, κόντρα στην «ασυνέχεια» που επιχείρησε να επιβάλλει πέρυσι η κυβέρνηση της ΝΔ με τις αυταρχικές απαγορεύσεις των διαδηλώσεων της αντίστοιχης περιόδου, με πρόσχημα την «προστασία της δημόσιας υγείας». Γιατί, αν κάτι είναι ξεκάθαρο, αυτό είναι ότι ο κόσμος του αγώνα δεν ξεχνάει. Δεν ξεχνάει τους νεκρούς του, τις θυσίες του, τις νίκες, τις ήττες και τις εμπειρίες που έχουν σφυρηλατήσει τις αγωνιστικές συνειδήσεις του τότε και κρατούν ζωντανές τις ανατρεπτικές συνειδήσεις του σήμερα. Ξέρουμε πολύ καλά, καθώς το έχουμε νιώσει πάνω μας, το πραγματικό πρόσωπο του αστικού κράτους. Της μηχανής εκείνης που έχει σκοπό να τσακίσει τις λαϊκές, νεολαιίστικες και εργατικές αντιστάσεις και διεκδικήσεις που απειλούν την αστική εξουσία, πόσο

μάλλον σε περιόδους κρίσης του συστήματος και διαδικασίας ανασυγκρότησής του για να ανακάμψει η κερδοφορία του. Οι σφαίρες του Κορκονέα στο σώμα του Αλέξη, στη φάση της κρίσης του ελληνικού καπιταλισμού του τότε, δεν διαφέρουν από εκείνες στο σώμα του Νίκου Σαμπάνη στη φάση της κρίσης του σήμερα. Μίας κρίσης που, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν τελείωσε και ποτέ, ενώ εξακολουθεί να διατηρεί ζωντανό το σύνθημα «Στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες». Με αυτή τη βαθιά συνειδητοποίηση βγαίνει η νεολαία στους δρόμους, όπως έκανε και στη φετινή επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις. Ότι η οξυμένη και συνεχής καταστολή που δέχεται, το χτύπημα στα δικαιώματα και τις ελευθερίες της στη μόρφωση, τις κοινωνικές σχέσεις, τη δουλειά, τη ζωή της δεν είναι μια ατυχής στιγμή, αλλά ένδειξη του πολέμου που έχει κηρύξει στους «από κάτω» το αστικό στρατόπεδο. Βγαίνει όμως η αγωνιζόμενη νεολαία, στο πλάι των εργαζόμενων και με την πεποίθηση ότι η καταστολή δεν μπορεί να την κρατήσει καθηλωμένη, ότι μόνο με μαζικό ανεξάρτητο ανυποχώρητο αγώνα θα την αποκρούσει και θα επιβάλει το μέλλον που οραματίζεται, παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια της, σε ρήξη με τους «καλοθελητές» του συστήματος, τύπου ΣΥΡΙΖΑ. Η νεολαία, η εργατική τάξη, ο λαός, δεν έχουν πει ακόμη τη τελευταία τους λέξη, σε καμία περίπτωση. Έχουν ακόμη πολλά να πουν, να φωνάξουν, να παλέψουν, να κερδίσουν. Αυτές οι μέρες είναι του Αλέξη, του Νίκου, του Ζακ και όσων «δικών μας» έχουν χαθεί από τα χέρια του κράτους. Αυτές οι «καυτές» μέρες του Δεκέμβρη είναι όλων όσων έχουμε κάνει υπόθεση της ζωής μας να φέρουμε τούμπα αυτόν το σάπιο κόσμο. Νικηφόρος Ζυλάλης


20 Αλέξης Λιανός μέλος του ΚΣ της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Κίνηση ιδεών

Η γνώση ως προϋπόθεση της ελευθερίας ▸ Η σύγχρονη μάχη κατά ανορθολογισμού και αστικού τεχνοκρατισμού

Αν προσπαθούσαμε να ορίσουμε λίγο απλοϊκά την ελευθερία θα μπορούσαμε να πούμε ότι ελευθερία είναι η δυνατότητα του ανθρώπου να επιλέγει ελεύθερα (χωρίς εξαναγκασμό) μέσα από ένα ευρύ φάσμα επιλογών. Αν η μια πλευρά αφορά την απουσία καταναγκασμού, η δεύτερη σχετίζεται άμεσα με τη γνώση, αφού για να επιλέγεις συνειδητά σημαίνει ότι έχεις επίγνωση των διαφορετικών επιλογών (και επιλέγεις με αντικειμενικά κριτήρια την πιο σωστή). Υπάρχει λοιπόν στενή σχέση ελευθερίας και γνώσης και γι’ αυτό υπονόμευση της πρώτης στο βαθμό που η ανάπτυξη της δεύτερης είναι στα «χέρια του κεφαλαίου» και υποταγμένη στην κερδοφορία του.

1

Η επιστήμη είναι η συνειδητή πνευματική δραστηριότητα του ανθρώπου για την κατανόηση του φυσικού και κοινωνικού κόσμου (συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του ανθρώπου) και για την παρέμβαση σε αυτόν. Η επιστημονική γνώση υπερβαίνει την καθημερινή πείρα και τον εμπειρισμό που όπως έλεγε ο Μαρξ «συλλαμβάνει μονάχα την απατηλή εξωτερική όψη των πραγμάτων». Βασικά πεδία της επιστήμης είναι ο κόσμος που περιβάλλει τον άνθρωπο και η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη, ως βιολογικό, κοινωνικό και πολιτικό ον. Στόχος της είναι η ερμηνεία και η κατανόησή τους, η απάντηση σε ερωτήματα που γεννιούνται, οι αλλαγές-παρεμβάσεις στο υλικό και κοινωνικό περιβάλλον (και στον άνθρωπο), ο εμπλουτισμός του ως ψυχοσωματικο-κοινωνικής οντότητας. Η ανάπτυξη της γνώσης ιστορικά συνδέεται άμεσα με την εργασιακή δραστηριότητα των ανθρώπων. Ειδικά στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες η επιστήμη όχι μόνο σχετίζεται άμεσα με την παραγωγική δραστηριότητα αλλά μετατρέπεται και η ίδια σε παραγωγική δύναμη.

2

Η επιστήμη δίνει για πρώτη φορά στον άνθρωπο τη δυνατότητα διεκδίκησης της ελευθερίας, μιας ζωής χωρίς τον πρωταρχικό περιορισμό της φυσικής αναγκαιότητας. Ο «ελεύθερος άνθρωπος», που για πολλούς αιώνες βρισκόταν στη θρησκευτική φιλολογία και σε κάποια μετά θάνατον ζωή, πλέον μπορούσε να πατήσει στη Γη και να πάρει στα χέρια του τη ζωή του, αλλάζοντας καθοριστικά τον κόσμο που τον περιβάλλει. Οι σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις αλλάζουν άμεσα, καθορι-

3

στικά και πρωτόγνωρα τις ζωές των ανθρώπων σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής. Μια ζωή αξιοβίωτη και όμορφη χωρίς φτώχεια και δυστυχία είναι πλέον υπαρκτή δυνατότητα. Και πράγματι το μέγεθος του κοινωνικού πλούτου (που σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από την επιστήμη), οι συγκλονιστικές εξελίξεις στον τομέα της υγείας και ευρύτερα η συσσωρευμένη γνώση σε μια σειρά από πεδία μπορούν έμπρακτα να θέσουν τις βάσεις για μια άλλη πορεία της ανθρωπότητας. Ακόμη, με την «επανάσταση» των σύγχρονων υπολογιστών και της ρομποτικής και η εξελίξεις σχετικά με την αυτοματοποίηση σημαντικού κομματιού της παραγωγής, διαμορφώνουν ανώτερους όρους για την απελευθέρωση του χρόνου που αποτελεί και πραγματικό μέτρο ελευθερίας και προόδου. Αντανάκλαση όλων των παραπάνω, είναι η συζήτηση για την «κοινωνία της γνώσης» και η γενική αίσθηση ότι η εξέλιξη της επιστήμης και η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογικών ανακαλύψεων στην κοινωνική ζωή θα μας οδηγήσει «αυτόματα» σε μια πολύ καλύτερη τάξη πραγμάτων. Η άποψη αυτή είναι διαδεδομένη σε εκατομμύρια εργαζόμενους ανά τον κόσμο και ειδικά στα πιο προωθημένα τμήματα της διανοητικής εργασίας. Είναι όμως τα πράγματα τόσο απλά; Σε αντίθεση με τις θετικιστικές προσεγγίσεις, η ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης δεν είναι έξω από το κοινωνικό γίγνεσθαι, δεν είναι ουδέτερη ιδεολογικά και πολιτικά. Αντίθετα, ειδικά σήμερα που αποτελεί άμεση παραγωγική δύναμη, καθορίζεται από τις κοινωνικές σχέσεις και σε τελική ανά-

4

λυση από την εξουσία του κεφαλαίου. Δεν αναπτύσσεται ελεύθερα δηλαδή, αλλά με τους όρους που εξυπηρετούν πριν και πάνω απ’ όλα την κερδοφορία του κεφαλαίου, για το οποίο «αληθές είναι ό,τι είναι επικερδές». Σε αυτή την κατεύθυνση, μετασχηματίζονται οι θεσμοί και τα υποκείμενα της εκπαίδευσης με την αγορά να είναι πανταχού παρούσα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, όχι απλά να ευνουχίζονται οι απελευθερωτικές δυνατότητες της γνώσης, αλλά αυτή να στρέφεται ενάντια στην κοινωνία, κάτι που επιβεβαιώνεται αν δούμε την αξιοποίηση τόσων και τόσων ανακαλύψεων να αξιοποιούνται για την καθυπόταξη των εργαζομένων, για τη χειραγώγηση τους, τον πόλεμο κ.α. Όπως σημείωνε πάλι ο Μαρξ άλλωστε: «Στους καιρούς μας το κάθε τι μοιάζει

Δεν μπορεί να είναι νικηφόρα μια οπτική που, αντί να στοχοποιεί την καπιταλιστική ιδιοποίηση της επιστήμης, απορρίπτει συνολικά την επιστήμη και τις αντικειμενικές κατακτήσεις που έχει προσφέρει στον κοινωνικό άνθρωπο

να εγκυμονεί το αντίθετό του. Η μηχανή είναι προικισμένη με τη θαυμαστή δύναμη να μειώνει το μόχθο και να τον κάνει αποδοτικότερο — και όμως βλέπουμε πως γεννάει την πείνα και την εξαντλητική κόπωση. Οι πρόσφατα απελευθερωμένες δυνάμεις του πλούτου γίνονται πηγές στέρησης. Η ανθρωπότητα γίνεται κυρίαρχη της φύσης, αλλά ο άνθρωπος γίνεται σκλάβος του ανθρώπου». Υπό αυτό το πρίσμα είναι πρώτα απ’ όλα ο καπιταλισμός που τροφοδοτεί σήμερα την εχθρότητα απέναντι στην επιστήμη και τον ανορθολογισμό. Ας σκεφτούμε την εμπειρία της πανδημίας, με την περιβόητη επιτροπή των λοιμωξιολόγων που δεν έκανε τίποτα άλλο πέρα από το να προωθεί δήθεν επιστημονικά αναγκαία πορίσματα και μέτρα για να νομιμοποιήσει μια προαποφασισμένη καταστροφική πολιτική (και σε πολλές περιπτώσεις αντιεπιστημονικής) διαχείρισης της πανδημίας εκ μέρους της κυβέρνησης. Ας αναρωτηθούμε σε ποιο βαθμό επέδρασαν αυτά στη διαμόρφωση γνώμης για τα εμβόλια από ένα πολύ μεγάλο κομμάτι εργαζομένων και γενικά για τη στάση του απέναντι στην επιστήμη. Η λύση όμως δεν είναι να γυρίσουμε τη βέργα απ’ την ανάποδη, όπως μας προτείνουν διάφορα μεταμοντέρνα κατά βάση ρεύματα σκέψης που είναι και αρκετά διαδεδομένα. Τα ρεύματα αυτά, έχοντας την αντίληψη ότι αληθές δεν είναι κάτι που ανταποκρίνεται στην αντικειμενική πραγματικότητα αλλά κάτι που επιβάλλεται ως τέτοιο από τους θεσμούς διαχείρισης της γνώσης, οδηγούνται στην άρνηση της συστηματικής θεωρητικής σκέψης και της επιστήμης, ενώ μέσω μιας κατακερματισμένης οπτικής του κόσμου απορρίπτουν τη δυνατότητα ενιαίας εικόνας του και άρα της ευρύτερης υπόθεσης μιας συνολικής αφήγησης και κοινωνικής προοπτικής. Σε τελική ανάλυση, δεν έχει πολλά να προσφέρει και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι νικηφόρα μια οπτική που αντί να στοχοποιεί την καπιταλιστική ιδιοποίηση της επιστήμης, απορρίπτει συνολικά την επιστήμη και τις αντικειμενικές κατακτήσεις που έχει προσφέρει στον κοινωνικό άνθρωπο. Σύμφωνα με τα παραπάνω το ζήτημα της ελευθερίας του ανθρώπου είναι σε τελική ανάλυση ζήτημα κοινωνικών σχέσεων. Όσο όλοι και όλα υποτάσσονται στην εξουσία και στα κέρδη του κεφαλαίου όχι μόνο θα καταπνίγονται οι συγκλονιστικές δυνατότητες απελευθέρωσης του ατόμου και της κοινωνίας αλλά όλο και περισσότερο θα γινόμαστε δέσμιοι.

5


Ρωγμές στον χρόνο 3 Δεκέμβρη 1944 ● Δολοφονικά πυρά της αστυνομίας κατά ειρηνικών διαδηλωτών, 21 νεκροί, 140 τραυματίες.

4 Δεκέμβρη 1944 ● Βρετανική επίθεση με τεθωρακισμένα κατά του ΕΛΑΣ. Η σύγκρουση κλιμακώνεται.

4 Δεκέμβρη 1944 ● Νέο χτύπημα διαδηλωτών απ’ την αστυνομία, 30 νεκροί και πάνω από 100 τραυματίες.

Μέσα Δεκέμβρη 1944 ●

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Δημήτρης Γρηγορόπουλος Οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές και οι Έλληνες αστοί πολιτικοί με τη βία επιδίωκαν την επιβολή και ανασυγκρότηση του αστικού καθεστώτος, με συντριβή του εαμικού κινήματος και ειδικά της κομμουνιστικής πρωτοπορίας και του ένοπλου λαού, για να εκλείψει η απειλή ανατροπής, παρά τις πασιφιστικές και αστικοδημοκρατικές αυταπάτες της ηγεσίας του ΚΚΕ. Γι’ αυτό χτύπησαν πρώτοι τις τεράστιες διαδηλώσεις στις 3 και στις 4 Δεκέμβρη 1944 και κλιμάκωσαν την επιχείρηση κατάληψης της Αθήνας, βομβαρδίζοντας τον «εχθρό λαό».

Ο ΕΛΑΣ απωθεί τους Βρετανούς στο κέντρο της Αθήνας.

5 Γενάρη 1945 ● Σύμπτυξη του ΕΛΑΣ, μαζί με χιλιάδες λαού της Αθήνας.

12 Φλεβάρη 1945 ● Συμφωνία της Βάρκιζας. Αφοπλισμός του ΕΛΑΣ χωρίς αμνηστία.

∆εκέμβρης 1944: Άγγλοι και αστική αντίδραση επιδιώκουν τη βίαιη συντριβή του ΕΑΜ

Τ

ο ΚΚΕ και το ΕΑΜ, ενώ απέδειξαν την ικανότητα τους να καθοδηγήσουν με επιτυχία την πάλη του λαού για την απελευθέρωση της χώρας από τους κατακτητές, δεν μπόρεσαν να ματαιώσουν την επιδίωξη του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής αστικής τάξης να αποκαταστήσουν με τη βία το οικονομικό και πολιτικό αστικό καθεστώς και την επανένταξή του στο ιμπεριαλιστικό πλέγμα. Αυτό συνέβη διότι δεν εκτίμησαν ορθά τις προθέσεις του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας. Αυτή η λανθασμένη εκτίμηση οφειλόταν στην άκριτη αποδοχή των θέσφατων του 7ου συνεδρίου της Τρίτης Διεθνούς για συμμαχία με τις εθνικές δημοκρατικές αστικές δυνάμεις και τον αστικοδημοκρατικό ιμπεριαλισμό. Διατυπώνεται η θέση πως ο μεταπολεμικός χαρακτήρας των απελευθερωμένων χωρών καθορίστηκε από τη συμφωνία της Γιάλτας για τη διαίρεση του μεταπολεμικού κόσμου σε σφαίρες επιρροής μεταξύ ΗΠΑ-Αγγλίας και ΕΣΣΔ. Βάσει αυτής, η Ελλάδα εντάχθηκε στο δυτικό στρατόπεδο και, επομένως, το ελληνικό ριζοσπαστικό κίνημα εύλογα δεν μπορούσε να οδηγήσει στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Αυτή η αντίληψη αποτελεί σχετική και όχι απόλυτη αλήθεια. Πρώτο, δεν σώζεται κάποια γραπτή επίσημη συνθήκη. Σύμφωνα με τις φήμες, κάποιοι απ’ τους ηγέτες των κυρίαρχων χωρών σημείωσαν τα ποσοστά επιρροής τους σε ένα χαρτί, το οποίο σκίστηκε μετά την προφορική συμφωνία. Δεύτερο, μηδενίζεται η δύναμη των κινημάτων στη διαμόρφωση των μεταπολεμικών καθεστώτων, ενώ η λογική της ιστορίας άλλα διδάσκει. Στη συμφωνία δεν περιλαμβανόταν η Κίνα, που προσχώρησε όμως στο σοσιαλιστικό σύστημα, ανατρέποντας τις διεθνείς ισορροπίες. Στη Γιουγκοσλαβία, προβλεπόταν ισοδύναμη επιρροή των Αγγλοα-

21

δικασίες, θα σέβονταν την ετυμηγορία μερικανών και των Σοβιετικών, αλλά η εθνικοαπελευθερωτική επαναστατική του λαού και ότι η χώρα, αβρόχοις ποπλειοψηφία επέλεξε τον σοσιαλισμό. Η σίν, θα προχωρούσε στον σοσιαλιστικό Ινδία, το Βιετνάμ και άλλες χώρες απαλμετασχηματισμό. Πάντως, παρά το έλλάχτηκαν από τον αγγλικό και τον γαλλιλειμμα επαναστατικής θεωρίας, η ηγεκό ιμπεριαλισμό. Και στην ν Ελλάδα, σία του ΚΚΕ ΚΚ είχε αρκετές κραυγαπαρά τις όποιες συμφωνίες ες , θα λέες ευκαιρίες να αντιληφθεί, ε μπορούσε, μετά την αποχώχώέστω έστ και εμπειρικά, ότι οι Οι μαχητές του ρηση των Γερμανών από ό Άγγλοι ιμπεριαλιστές και Ά τη χώρα, να επικρατήσει οι Έλληνες αστοί πολιτιΕΛΑΣ και οι λαϊκές η επανάσταση, αν δεν κοί επιδίωκαν με τη βία μάζες, παρά τα λάθη είχε υιοθετηθεί από την την επιβολή και ανασυτης ηγεσίας, πολέμησαν ηγεσία του ΚΚΕ και του γκρότηση του αστικού ΕΑΜ η στρατηγική της καθεστώτος, με συντριμε σθένος «ομαλής δημοκρατικής βή της κομμουνιστικής και ηρωισμό εξέλιξης». Αυτή η στρατη-πρωτοπορίας και του ένοπ γική βρισκόταν σε κραυγαγαπλου πλο λαού, για να εκλείψει λέα αντίθεση με τη μαρξιστική ιστική η απειλή ανατροπής, παρά τις απε αντίληψη, αφού προϋπέθετε ότι οι πασιφιστικές και αστικοδημοκρατιιμπεριαλιστές Άγγλοι, που είχαν αρχίσει κές αυταπάτες της ηγεσίας του ΚΚΕ. να αποβιβάζονται στη δυτική ΠελοπόνΣτη συμφωνία του Λιβάνου η ηγεσία νησο από τις αρχές του Οκτώβρη του του κινήματος έκανε αποδεκτές τις απα1944 και οι ελληνικές αστικές δυνάμεις, ράδεκτες απαιτήσεις των Άγγλων. Επιμέσα από αστικο-κοινοβουλευτικές διαβεβαίωσε τον ρυθμιστικό ρόλο του Βρε-

τανικού στρατηγείου Μέσης Ανατολής, δέχτηκε να συμμετάσχουν ως ανίσχυρη μειοψηφία η ΠΕΕΑ, το ΕΑΜ, το ΚΚΕ στην κυβέρνηση, όπου πλειοψηφούσαν απόλυτα οι απόλεμοι αστοί ηγέτες, και καταδίκασε την πατριωτική αντιφασιστική πάλη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Τέσσερις μήνες μετά τη συμφωνία του Λιβάνου, έγινε διάσκεψη στην Καζέρτα της Ιταλίας για το στρατιωτικό ζήτημα, που κατέληξε σε απαράδεκτη συμφωνία. Όλες οι αντάρτικες δυνάμεις τέθηκαν υπό τις διαταγές της ελληνικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ο Άγγλος στρατηγός Σκόμπι διορίστηκε διοικητής όλων των ενόπλων δυνάμεων που δρούσαν στην Ελλάδα. Στις αρχές Οκτώβρη 1944, βάσει του σχεδίου «Μάνα», άρχισαν αγγλικές δυνάμεις να αποβιβάζονται στη δυτική Πελοπόννησο, όταν οι χιτλερικοί εγκατέλειπαν την Αθήνα. Άρα, η αποστολή αυτών των στρατευμάτων δεν εξυπηρετούσε κάποιο πολεμικό σκοπό, αλλά τη βίαιη αποτροπή του ΕΑΜ από το να καταλάβει την εξουσία, όπως παραδέχτηκε ο Τσόρτσιλ στη Βουλή (Τimes, 9/12/1944). Η εμμονή στη ρεφορμιστική στρατηγική της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης οδήγησε σε συμφωνίες (Λίβανος, Καζέρτα, Βάρκιζα) τύφλωναν και αποπροσανατόλισαν την ηγεσία, όταν οι συνθήκες απαιτούσαν στρατιωτική δράση με επεξεργασμένη στρατηγική. Συγκεκριμένα, στις 13 Οκτώβρη 1944, μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα, όταν εγκαταστάθηκε σε αυτήν το A’ Σώμα του ΕΛΑΣ, μαζί με τις χιλιάδες λαού που πλημμύρισαν την Αθήνα, θα μπορούσε, αν έπαιρνε εντολή, να καταλάβει σε μία ώρα το κέντρο και όλη την πρωτεύουσα (Σπ. Κωτσάκης, Εισφορά στο Χρονικό της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Αθήνα, σ. 283). Αλλά και όταν η στρατιωτική σύγκρουση κατέστη αναπόφευκτη, μετά το αιματοκύλισμα αθώων διαδηλωτών στις 3 και 4 Δεκέμβρη του 1944 από αστυνομικούς και παρακρατικούς, αλλά και την ανοιχτή στρατιωτική επίθεση του Σκόμπι με βρετανικά τεθωρακισμένα που κύκλωσαν και αφόπλισαν το 2ο Σύνταγμα της 2ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ, η ηγεσία του ΚΚΕ, προσκολλημένη στην "ειρηνική" στρατηγική, χωρίς να έχει επεξεργαστεί και στρατιωτικό σχέδιο, υπέπεσε σε οδυνηρά λάθη. Τέτοιο ήταν η αποστολή των κύριων δυνάμεων του ΕΛΑΣ υπό τον Σαράφη και τον Βελουχιώτη εναντίον του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, αντί να τις συγκεντρώσει στην Αθήνα, όπου θα κρινόταν η μάχη για την εξουσία. Οι μαχητές του ΕΛΑΣ, η πολιτοφυλακή και οι λαϊκές μάζες, παρά τα λάθη και τις αδυναμίες της ηγεσίας, πολέμησαν με σθένος και απαράμιλλο ηρωισμό. Μάλιστα, στα μέσα του Δεκέμβρη υποχρέωσαν τους Βρετανούς να περιχαρακωθούν στο κέντρο της πρωτεύουσας («Κράτος της Σκομπίας»). Τελικά, μπροστά στις κατά πολύ υπέρτερες στρατιωτικές δυνάμεις και στον υπέρτερο οπλισμό τους (τανκς, αεροπλάνα) η αντίσταση του λαού κάμφθηκε...


22

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Δημήτρης Τζιαντζής

«Το φτύνω στα μικρόφωνα για όποιον καταλαβαίνει πως θα τρέχανε ακόμα αν ήμασταν ενωμένοι»

ΣΧΟΛΙΟ

Οι γελωτοποιοί του Βασιλιά και ο Ντάριο Φο ▸ Με αφορμή την εισβολή στην παράσταση Ζαραλίκου Το 1221 ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ θέσπισε έναν νόμο με τίτλο «Εναντίον των γελωτοποιών», με τον οποίο έδινε το δικαίωμα σε κάθε πολίτη να βιαιοπραγήσει εναντίον ενός γελωτοποιού, αν θεωρούσε πως η σάτιρά του προσέβαλε κάποιον. Με αφορμή την εισβολή στην παράσταση του Χριστόφορου Ζαραλίκου, έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε το σχόλιο του ιταλού θεατρικού συγγραφέα Ντάριο Φο σε μια συνέντευξή του στη Libération το 1968. «Η αστική τάξη δεχόταν να την κριτικάρουμε ακόμα και άγρια μέσα από τη σάτιρα και το γκροτέσκο, αλλά με τον όρο να την κριτικάρουμε από το εσωτερικό της δικής της δομής. Όπως ακριβώς ο γελωτοποιός του βασιλιά έχει το ελεύθερο να λέει τα πιο βαριά πράγματα, ακόμα και για τον ίδιο τον βασιλιά, φτάνει να το κάνει μέσα στην αυλή, ανάμεσα στους αυλικούς που γελούν, χειροκροτούν και λένε: Για κοίτα πόσο δημοκρατικός είναι ο μονάρχης μας. Για την αστική τάξη ήταν μάλιστα ένας τρόπος να αποδείξει στον εαυτό της πόση κατανόηση είχε, πόσο δημοκρατική ήταν. Οι μεγάλοι βασιλιάδες, οι ισχυροί που καταλαβαίνουν καλά ορισμένα πράγματα, πληρώνουν πάντα τους γελωτοποιούς της Αυλής για να τους ειρωνεύονται. Αλλά κάθε φορά που κάποιος βγαίνει από αυτήν τη διάσταση και πάει να μιλήσει στους αγρότες, στους εργάτες, στους υπό εκμετάλλευση για να πει ορισμένα πράγματα, τότε πια δεν τον δέχονται άλλο.Μπορείς να περιγελάς την εξουσία μέσα από τα πλαίσιά της, αλλά δεν επιτρέπεται να την περιγελάς από τα έξω». Για την αντιγραφή Βασίλης Τσιράκης

Δ

εν ήταν εύκολο να πάρουμε στα χέρια μας ένα αντίτυπο του βιβλίου Ένα αστέρι από τσιμέντο, καθώς η πρώτη έκδοση που κυκλοφόρησε τον Νοέμβρη από τις εκδόσεις Κυψέλη εξαντλήθηκε μέσα σε λίγες μέρες από τον εκδοτικό οίκο και κανένα αντίτυπο δεν ήταν διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία. Ευτυχώς, μόλις κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοση. Αυτό που είναι ασυνήθιστο για ένα βιβλίο, συνιστά «κανονικότητα» για τον ράπερ Λεξ, που έχει συνηθίσει να βλέπει τους δίσκους, τα εισιτήρια των συναυλιών του και το αντίστοιχο merchandise (εμπόρευμα) να εξαφανίζονται σε λίγες ώρες. Όπως σημειώνεται στον συλλογικό αυτόν τόμο, ο Λεξ είναι μια κραυγή επικοινωνίας για όσες και όσους την έχουν ανάγκη, μια μουσική για μια γενιά υποτίθεται χαμένη, που κρυφοκοιτάζει μέσα απ’ τις γρίλιες, μπας και δει κάπου εκεί έξω να λάμπει ένα αστέρι από τσιμέντο. «Έχω τον σεβασμό των αντιπάλων, είμαι στην playlist μικρών και μεγάλων», είναι οι ρίμες που «φτύνει» ο Λεξ στο τελευταίο του τραγούδι, που κυκλοφόρησε πέρσι μέσα στην πανδημία. Ο σεβασμός και η απήχηση που απολαμβάνει ο Λεξ στα 37 του χρόνια, μέσα από μια πορεία δύο δεκαετιών, αρχικά ως μέλος του συγκροτήματος Βόρεια Αστέρια και στη συνέχεια ως σόλο καλλιτέχνης, φαίνεται και από την ευρύτητα των ονομάτων που γράφουν για αυτόν. Ηθοποιοί και μουσικοί από όλο το καλλιτεχνικό φάσμα, από τον Φοίβο Δεληβοριά μέχρι τη Νατάσσα Μποφίλιου. Σκηνοθέτες όπως ο Γιάννης Οικονομίδης και ο Αλέξανδρος Βούλγαρης και αρθρογράφοι και δημοσιογράφοι όπως η Σεμίνα Διγενή και ο Κωστής Παπαϊωάννου. Από τα κείμενα γίνεται φανερό ότι ο Λεξ έχει καταφέρει να ξεπεράσει τα όρια του ελληνικού hip-hop και της ραπ και ότι αποτελεί αυθεντικό εκφραστή της γενιάς της κρίσης που «ζει τον έρωτα σε νοικιασμένα σπίτια, που έχει κομμένα ρεύματα και απλήρωτα ενοίκια». Απευθύνεται σε

Πολιτισμός Ο Λεξ είναι ο πιο περιζήτητος ράπερ της Ελλάδας, οπότε η αναγγελία ενός βιβλίου αφιερωμένου στο έργο του παρουσιάζει από μόνη της ενδιαφέρον, σαν φαινόμενο των καιρών μας.

Λεξ: Ένα βιβλίο για το «αστέρι από τσιμέντο» της Θεσσαλονίκης

όσους επιθυμούν όχι μόνο να ρινότητα σε ποίηση: «Ποτέ ά και υ περάσουν καλά αλλά δεν υπήρξα ποιητής. Αυτό ούν να προβληματιστούν που κάνω επ’ ουδενί δεν Το βιβλίο μ μέσω της μουσικής. Οι μπορεί να χαρακτηριστίχοι του Λεξ, άλλωστεί υψηλή τέχνη και είναι αφιερωμένο στε, έγιναν σύνθημα δεν φιλοδοξεί κιόλας στο σήμερα, και στις πρόσφατες να είναι. Είμαι ένας στην καθημερινότητα νεανικές εκρήξεις ράπερ στην Ελλάπου σημάδεψαν την δα. Αυτό. Και αυτό των απλών ανθρώπων, ταραχώδη περίοδο ακριβώς είναι που όπως ακριβώς και που διανύουμε, ειδικάνει το βιβλίο τόσο υ σ κά στις γειτονιές που σημαντικό για μένα». τα τραγούδια του νε εύχονται «να πέσουνε Η συγκεκριμένη έκδοση νές». μπορ οι ΔΙΑΣ από τις μηχανές». μπορεί να μην αποτελεί πληρώσ Τα κείμενα συμπληρώμε τη σειρά της κάποιο βαθύ νει η εικονογράφηση από τον στοχαστικό ανάγνωσμα αλλά Λέανδρος και οι επιλεγμέείναι φανερό ότι σχεδιάστηκε νοι στίχοι του Λεξ, που είναι με αγάπη και μεράκι και σε και το πιο δυνατό τμήμα του καμία περίπτωση δεν θα την βιβλίου. Όπως σημειώνουν οι χαρακτηρίζαμε «αρπαχτή». φίλοι του, αν ο όρος «ποίηση» Μπορεί να αποτελέσει ένα θεωρείς ότι είναι υπερβολικαλό εορταστικό δώρο στους κός, μάλλον δεν έχεις ακούσει φίλους του Λεξ που περιμέτον Λεξ. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης νουν εναγωνίως τη νέα του διστον πρόλογο, πάντως, θεωσκογραφική δουλειά ή μια εύρεί υπερβολικό να γράφεται πεπτη εισαγωγή για όσους δεν ότι μετουσιώνει την καθημετον ξέρουν.


∆ιεθνή Ρωσία -- ΗΠΑ Γιώργος Παυλόπουλος

Κλίμα Ψυχρού Πολέμου, με απειλή «θερμού» επεισοδίου

Η τηλεδιάσκεψη Μπάιντεν-Πούτιν, την οποία παρακολούθησαν από το… παρασκήνιο Παρίσι, Βερολίνο, Ρώμη και Λονδίνο, αποδεικνύει την επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η Ουκρανία και ειδικά οι δημοκρατίες του Ντονμπάς.

«Ε

ίμαστε έτοιμοι να κάνουμε πράγματα που δεν κάναμε το 2014, εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία». Η δήλωση, την οποία έκανε την περασμένη Τρίτη ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, μετά την τηλεδιάσκεψη του Τζο Μπάιντεν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αποδεικνύει πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος ανάφλεξης σε εκείνο το σημείο της Ευρώπης. Υπενθυμίζεται ότι η σύγκριση γίνεται με το έτος το οποίο σφραγίστηκε από τρία γεγονότα: Προηγήθηκε η «Εξέγερση του Μαϊντάν», που ξέσπασε τον Φεβρουάριο στο Κίεβο, με την ενεργό ανάμιξη των ΗΠΑ και των ΓαλλοΓερμανών και πρωταγωνιστικό ρόλο της πολυπληθούς και φανατικής Ακροδεξιάς, οδηγώντας στην ανατροπή του τότε εκλεγμένου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς και της κυβέρνησης. Ακολούθησε η ανταρσία στην επαρχία του Ντονμπάς, ο λαός της οποίας δεν δέχθηκε το νέο καθεστώς και επέλεξε να αποσχιστεί, συγκροτώντας –με τη στήριξη της Μόσχας– τις Δημοκρατίες του Ντονιέτσκ και του Λουχάνσκ και πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος απέναντι στις νεοναζιστικές συμμορί-

ες.Σχεδόν παράλληλα, μετά και από σχετικό δημοψήφισμα που κρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία, η Ρωσία προσάρτησε τη Χερσόνησο της Κριμαίας, η οποία μέχρι τότε αποτελούσε τυπικά τμήμα της Ουκρανίας. Έτσι, πρακτικά, ο Σάλιβαν έστειλε το μήνυμα ότι σε περίπτωση νέας ανάφλεξης, για την οποία –όποιος κι αν τραβήξει πρώτος τη σκανδάλη– είναι σαφές ότι οι ευθύνες θα ανήκουν και στις δύο πλευρές, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους, δεν θα περιοριστούν σε… ραδιουργίες και σε υπόγεια στήριξη των εκλεκτών τους. Θα στείλουν, όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, σημαντικές ενισχύσεις σε στρατιωτικό υλικό προς το Κίεβο (κάτι που ήδη κάνουν), θα μετακινήσουν μεγάλο αριθμό στρατευμάτων τους πιο κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία (έστω και χωρίς εντολή για άμεση εμπλοκή), ενώ πιθανότατα θα επιταχύνουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, παραβιάζοντας την «κόκκινη γραμμή» που έχει θέσει ο Πούτιν. Παράλληλα, σχεδιάζουν να επιβάλουν εξοντωτικές και άνευ προηγουμένου οικονομικές κυρώσεις, κόβοντας ουσιαστικά τον «ομφάλιο λώρο» που συνδέει τη Ρωσία με τον δυτικό καπιταλισμό και τις

23

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Στο παιχνίδι και ο Nord Stream 2, σε μια εποχή ενεργειακής ακρίβειας για τους λαούς αγορές του. Ανάμεσα στα άλλα, φαίνεται πως έχει υπάρξει συμφωνία και με τη Γερμανία για να μπει στον «πάγο» ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος έχει μεν ολοκληρωθεί, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία. Με τον τρόπο αυτό, το κλίμα του νέου Ψυχρού Πολέμου θα εδραιωθεί για τα καλά στην Ευρώπη. Είναι κάτι, εξάλλου, που επιδιώκουν συστηματικά και με ιδιαίτερη επιμονή τα τελευταία χρόνια οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ, ενώ εσχάτως στον «χορό» έχουν μπει και αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ (πιθανώς και η Γερμανία, με τη νέα της κυβέρνηση), θεωρώντας προφανώς ότι θα αποτελέσει και την ιδανική δικαιολογία για τη συγκρότηση του λεγόμενου «ευρωστρατού». Έτσι ώστε, μέσω αυτού, να αναλάβουν πιο ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο «στα του οίκου τους», δίνοντας το περιθώριο στις ΗΠΑ να επι-

κεντρώσουν την προσοχή και τις δυνάμεις τους στο μέτωπο της Κίνας και του Ειρηνικού. Άλλωστε, σε αυτή την τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο της Ρωσίας –από τον Ιανουάριο έχουν μιλήσει άλλες τρεις φορές εξ αποστάσεως και μία δια ζώσης τον Ιούνιο στη Γενεύη– ο Μπάιντεν φάνηκε να μιλά εξ ονόματος και της ΕΕ. Για του λόγου το αληθές, τόσο πριν όσο και μετά, ο ίδιος είχε απευθείας επικοινωνία με το Βερολίνο, το Παρίσι, τη Ρώμη και το Λονδίνο — προσπαθώντας, εκτός των άλλων, να στείλει το μήνυμα ότι αυτή τη φορά η «Δύση» είναι ενωμένη και ουδείς θα σπάσει το κοινό μέτωπο. Κάπως έτσι, βεβαίως, η Μόσχα αναγκαστικά θα στραφεί ακόμη περισσότερο προς Ανατολάς και κυρίως προς την Κίνα. Κι αυτό, με τη σειρά του, θα ενισχύσει την εικόνα των δύο αντίπαλων στρατοπέδων σε παγκόσμιο επίπεδο και της ανειρήνευτης… μάχης του «καλού» με το «κακό». Δεν είναι τυχαίο ότι, χθες και προχθές, ο Μπάιντεν οργάνωσε τη διεθνή «Διάσκεψη για τη Δημοκρατία», πάνω από την οποία ίπταντο ως φαντάσματα οι μορφές του Πούτιν και του Λουκασένκο, του Σι Τζινπίνγκ και του Κιμ Γιονγκ-ιλ. Υπάρχει σχέδιο, αν μη τι άλλο.

Περσικός

Στα σκαριά ο νέος «αραβικός εθνικισμός» Άνεμος ενός νέου αραβικού εθνικισμού πνέει το τελευταίο διάστημα στις χώρες του Κόλπου. Αν και πηγάζει κυρίως από τα «πάνω», δηλαδή από τα αντιδραστικά και διεφθαρμένα καθεστώτα. Καμία σχέση δεν έχει με την εποχή του νασερισμού και του μπααθισμού, τωνρευμάτων που σάρωσαν την περιοχή και τη Μέση Ανατολή πριν από μισό και πλέον αιώνα, ενσωματώνοντας ορισμένα προοδευτικά και ανατρεπτικά χαρακτηριστικά και έχοντας βαθιές ρίζες στις κοινωνίες. Ωστοσο, όλα δείχνουν ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο στο οποίο αξίζει να δοθεί προσοχή. Η περιοδεία του πρίγκιπαδιαδόχου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, σε άλλες μοναρχίες της Χερσονήσου, ο ασύλληπτος ρυθμός με τον οποίο εξοπλίζονται (τρεις από τις χώρες της περιοχής ανήκουν στην πρώτη δεκάδα των καλύτερων πελατών των πολεμικών βιομηχανιών), η σπουδή του Μακρόν και της Γαλλίας να αποτελέσουν τον τροφοδότη τους σε όπλα, ακόμη και ο δίαυλος επικοινωνίας με το Ιράν αλλά και η τάση προσέγγισης με το Ισραήλ, αποδεικνύουν ότι υπάρχει έντονη κινητικότητα στην περιοχή και μάλιστα με συγκεκριμένο περιεχόμενο. Η υπόθεση αφορά άμεσα, όπως όλα δείχνουν, και την Τουρκία, η οποία μέχρι σήμερα διατηρούσε στενούς δεσμούς ουσιαστικά μόνο με το Κατάρ. Ωστόσο, το άνοιγμα προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σ. Αραβία δείχνει ότι ο Ερντογάν είναι έτοιμος να θυσιάσει μέρος της «περηφάνειας» του. Αφενός, προκειμένου να διασφαλίσει τα απολύτως αναγκαία συναλλαγματικά αποθέματα, σε μια περίοδο που η λίρα γκρεμοτσακίζεται. Αφετέρου, για να μην αποκλειστεί από το μεγάλο «κάδρο» και τις ανακατατάξεις στην περιοχή, ελπίζοντας το χαρτί του «πολιτικού Ισλάμ» και οι σχέσεις του με χώρες όπως το Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν να τον βοηθήσουν να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, δίνοντας νέες διεξόδους στο τουρκικό κεφάλαιο για επέκταση και κερδοφορία.


24

∆ιεθνή

ΣΑΒΒΑΤΟ 11 - ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

περισκ πιο

Η Γερμανία έχει από αυτή την εβδομάδα νέο καγκελάριο. Ο σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς ανέλαβε τα ηνία, με τη σύμπραξη Πρασίνων και Ελεύθερων Δημοκρατών, μετά από 16 χρόνια Ανγκελα Μέρκελ. Οι εταίροι του στην ΕΕ αναμένουν να ακούσουν από τον ίδιο τις προθέσεις του, στη σύνοδο κορυφής αυτής της εβδομάδας. Οι λαοί της Ευρώπης, ωστόσο, δεν έχουν να περιμένουν τίποτα θετικό.

Ο Μακρόν, η προεδρία και η ΕΕ Τα σχέδιά του για την εξάμηνη γαλλική προεδρία της ΕΕ, το πρώτο μισό του 2022, παρουσίασε την Πέμπτη ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος χθες υποδέχθηκε τον Σολτς στο Παρίσι, δείχνοντας ότι ο γαλλογερμανικός «άξονας» ζει και βασιλεύει. Από τα όσα είπε, επιβεβαιώνεται ο επιθετικός και αντιδραστικός ρόλος που επιδιώκει για την ΕΕ: Σφραγισμένα σύνορα, επί τα χείρω αλλαγή της Σένγκεν, περιορισμός του δικαιώματος στο άσυλο, ευρωστρατός, ένταση του οικονομικού ανταγωνισμού, τόσο με την Κίνα όσο και με τις ΗΠΑ. Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι, για να τα εφαρμόσει, πρέπει πρώτα να επανεκλεγεί τον ερχόμενο Απρίλιο, απέναντι στους δύο ακροδεξιούς (Λεπέν και Ζεμούρ) και την υποψήφια των δεξιών Ρεπουμπλικάνων, Βαλερί Πεκρές, η οποία έχει δηλώσει ότι είναι κατά το ένα τρίτο Θάτσερ και κατά τα δύο τρίτα Μέρκελ.

ΗΠΑ και δημοκρατία· ο λύκος και τα πρόβατα Έχουν πραγματοποιήσει όλες τις στρατιωτικές εισβολές τους και έχουν εξαπολύσει όλες τις επιδρομές τους φορώντας τον μανδύα της υπεράσπισης της δημοκρατίας. Έχουν οργανώσει και εκτελέσει πραξικοπήματα, έχουν ανατρέψει ή ακόμη και δολοφονήσει εκλεγμένους ηγέτες και αγωνιστές με το ίδιο ακριβώς πρόσχημα. Χτίζουν Γκουαντάναμο και άλλα κολαστήρια και παρακολουθούν τους πάντες, για να θωρα-

Α κόσμος νάποδα του Γιώργου Μιχαηλίδη

κίσουν τη δημοκρατία. Καταπιέζουν και εκτελούν τους Αφροαμερικανούς και τις άλλες μειονότητες, χτίζουν τείχη στα σύνορα και απελαύνουν πρόσφυγες και μετανάστες για να μην απειληθεί η δημοκρατία. Οι μεγάλες πετρελαϊκές τους καταστρέφουν συστηματικά το περιβάλλον, γιατί έτσι προωθείται η δημοκρατία. Ε, μετά από όλα αυτά, δικαιωματικά οι ΗΠΑ και ο Τζο Μπάιντεν οργάνωσαν τη Διάσκεψη για τη Δημοκρατία αυτή την εβδομάδα, καλώντας τους «φίλους» τους σε συστράτευση. Διότι εχθροί είναι ο Σι και ο Πούτιν.

Εκδίδουν στις ΗΠΑ τον Τζούλιαν Ασάνζ Βορά στην εκδικητική μανία του κράτους των ΗΠΑ παραδίδεται ο Τζούλιαν Ασάνζ. Το ανώτατο δικαστήριο της Βρετανίας έκανε δεκτή την ένσταση που είχε υποβάλει η Ουάσιγκτον και αποφάνθηκε πως ο ιδρυτής των Wikileaks μπορεί να εκδοθεί και να δικαστεί σε αμερικανικό έδαφος, με τις κατηγορίες της προδοσίας και του «σπασίματος» των συστημάτων ασφαλείας των κυβερνητικών και κρατικών

υπολογιστών. Υπενθυμίζεται ότι οι αποκαλύψεις του Ασάνζ κατάφεραν ένα ισχυρό πλήγμα στην εικόνα των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας τα αίσχη (βασανιστήρια, εκτελέσεις, ραδιουργίες) που συνόδευαν τη δήθεν «προάσπιση της δημοκρατίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρωτοβάθμιο βρετανικό δικαστήριο είχε δεχτεί ότι η κατάσταση της ψυχικής και πνευματικής υγείας του Ασάνζ –ο οποίος διώκεται επί χρόνια σε όλο τον κόσμο ως ο χειρότερος εγκληματίας– είναι τόσο άσχημη που δεν μπορεί να αντέξει τόση… δικαιοσύνη.

(Η)λίθιο(ι) οι λαοί των Βαλκανίων

για τις μεγάλες πολυεθνικές

Η

μεθοδολογία είναι γνωστή. Πρώτα έρχεται ο εξευτελισμός κι η απαξίωση και μετά η υποδούλωση. Αυτή θα μπορούσε να είναι η ιστορία των Βαλκανίων τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αφού διασπάστηκαν σε χίλια κομμάτια, αφού λοιδορήθηκαν ως οπισθοδρομικά και οι κάτοικοί τους ως ημιβάρβαροι, αφού ο ελεύθερος ανταγωνισμός διέλυσε τις υποδομές τους και αποστραγγίστηκαν από μεγάλο τμήμα της νεολαίας και του εργατικού δυναμικού τους, με άλλα λόγια, αφού υποβαθμίστηκαν με κάθε τρόπο, τώρα φτάνει η τελική φάση «αφρικανοποίησής» τους. Χωρίς καμία διάθεση ρατσισμού, η υπόθεση αφορά την υποδούλωση ολόκληρων περιοχών και των κατοίκων τους στις ανάγκες πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες εξάγουν πολύτιμες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία. Τελευταίο και πιο γλαφυρό παράδειγμα η Σερβία, η οποία γνώρισε τεράστιες κινητοποιήσεις υπέρ της προ-

στασίας του περιβάλλοντος. Αιτία στάθηκε νομοσχέδιο της κυβέρνησης Βούτσιτς, σύμφωνα με το οποίο διευκολύνεται η απαλλοτρίωση ακόμα και κατοικημένων εκτάσεων, όταν συντρέχουν λόγοι «εθνικού συμφέροντος». Η διάταξη είναι φωτογραφική για επενδύσεις που βρίσκονται στα σκαριά εδώ και καιρό και αφορούν την εξόρυξη λιθίου στη δυτική Σερβία από τον κολοσσό Rio Tinto. Η συγκεκριμένη βρετανο-αυστραλιανή εταιρεία βαρύνεται με σοβαρές κατηγορίες καταστροφής οικολογικών παραδείσων σε νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού και αλλού, αλλά και για σύμπραξη με κράτη και «παρακρατικούς μηχανισμούς», ώστε να καμφθούν τοπικές αντιστάσεις. Ειδικά όσον αφορά την εξόρυξη λιθίου, πρόκειται για μία από τις πιο καταστροφικές επεμβάσεις στη φύση, καθώς οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται αφήνουν πίσω τους κυριολεκτικά κρανίου τόπους. Αν και στην

εποχή της ηλεκτροκίνησης στην οποία εισερχόμαστε το λίθιο αποτελεί υπερπολύτιμο ορυκτό για την κατασκευή μπαταριών, δεν είναι τυχαίο ότι κράτη όπως η Γερμανία, τα οποία διαθέτουν κοιτάσματα, δεν προχωρούν σε εκμετάλλευσή τους. Δεν ισχύει όμως το ίδιο, όταν λίθιο ανακαλύπτεται σε φτωχές περιοχές της Σερβίας, όπως η κωμόπολη Λόζνιτσα. Εκεί, η Rio Tinto αγοράζει γη, διώχνει κατοίκους και περιμένει το πράσινο φως από την κυβέρνηση για μια οικολογική καταστροφή, μπροστά στην οποία οι Σκουριές θα μοιάζουν πταίσμα. Πάλι στη Σερβία, αποκαλύφθηκε πως πεντακόσιοι Βιετναμέζοι εργάτες με κατασχεμένα διαβατήρια ζούσαν σε κοντέινερ και, υπογράφοντας συμβόλαια στα αγγλικά, εργάζονταν μυστικά σε κινέζικη επένδυση στην πόλη Ζρένιανιν. Από «δυτική φαντασίωση», σκουπιδαποθήκη Ανατολικών και Δυτικών μεγα-καπιταλιστών; Ή μήπως το ένα έφερε το άλλο;


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.