Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 12-13.3.2022 - Αρ. Φύλλου 1562 by 21aristera

Αλληλεγγύη Με όλους τους πρόσφυγες

Αντιρατσιστικές πορείες στις 19 Μάρτη > σελ. 19

Έμφυλα εγκλήματα με «αίμα και τιμή»

Γεύμα ΕρντογάνΜητσοτάκη: Θα σερβίρει το ΝΑΤΟ

> σελ. 20

> σελ. 5

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

‣ www.prin.gr

€2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

ΕΤΟΣ 31ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.562

Μαυραγορίτες ενέργειας ελέω κυβέρνησης και ΕΕ

Οι τιμές-«φωτιά» των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος δεν οφείλονται κυρίως στον πόλεμο και τις κυρώσεις, αλλά στην καπιταλιστική κερδοσκοπία και στην ιδιωτικοποίηση.

πόλεμος στην Ουκρανία εμφανίζεται σαν «μια κάποια λύση» για την κυβέρνηση, που βρήκε μια βολική δικαιολογία για την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας. Όμως το «ράλι» των τιμών έχει ξεκινήσει πολύ πριν τη ρωσική εισβολή και τις κυρώσεις. Ποιος είναι ο ρόλος των ιδιωτικών «αρπακτικών» της ενέργειας, των κρατικοδίαιτων «golden boys», των χρηματιστηρίων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προκλητικά καλεί σε εθελοντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας! >>> σελ. 7, 8-9

Φάκελος Πόλεμος διαρκείας και ανταγωνισμοί χωρίς τέλος Συνεχίζεται η αιματοχυσία, ενισχύεται η πολεμική απειλή. Συνωστισμός πολεμικών μέσων από τη Σούδα μέχρι την Αλεξανδρούπολη. Μεγάλος κίνδυνος από την ελληνική εμπλοκή. Κλιμακώνεται η διεθνής οικονομική διαμάχη, εν μέσω αμόκ εξοπλισμών. Ξένες σημαίες ακολουθεί μεγάλο μέρος της διεθνούς Αριστεράς. >>> σελ. 11-16

Αντιπολεμικές διαδηλώσεις

>>> σελ. 5

Ξεπουλάνε τη ΛΑΡΚΟ με το νικέλιο στα ύψη Τις μεθοδεύσεις για εκποίηση της ΛΑΡΚΟ από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με «τις ευλογίες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναδεικνύουν οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση, που κινδυνεύουν να βρεθούν χωρίς δουλειά αλλά και χωρίς στέγη. Σε κοινή ανοιχτή επιστολή των πέντε σωματείων, οι εργαζόμενοι τονίζουν ότι το ξεπούλημα της ΛΑΡΚΟ προωθείται την ίδια στιγμή που η τιμή του νικελίου σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, λόγω της αυξημένης ζήτησης που πυροδοτεί η «πράσινη μετάβαση». Τα μεγάλα κοιτάσματα και η τεχνογνωσία των εργατών της επιχείρησης θα μπορούσαν να σημάνουν καλύτερες μέρες για όλους και όχι για τους «αετονύχηδες» ιδιώτες που περιμένουν να εφορμήσουν στον εγχώριο μεταλλευτικό γίγαντα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Η δεύτερη ματιά

editorial

Μαριάννα Τζιαντζή

Αντί για δουλειά, διαγραφή των ανέργων!

Στη Δύση της ανοχής και του Διαφωτισμού εκδηλώνεται μια άνευ προηγουμένου μισαλλοδοξία απέναντι σε ό,τι αμφισβητεί το κυρίαρχο νατοϊκό και μιλιταριστικό αφήγημα. Για να δικαιούται κάποιος να ομιλεί πρέπει να ανήκει στη «σωστή», τη νατοϊκή, πλευρά της ιστορίας.

Τελικά αυτή η κυβέρνηση δεν έχει κανένα ενδοιασμό. Για να πλασάρει πιο πειστικά το νέο νομοσχέδιο διάλυσης του ΟΑΕΔ και των όποιων δικαιωμάτων είχαν απομείνει στους ανέργους με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Δουλειές Ξανά», ο Κ. Χατζηδάκης αποκάλεσε… απατεώνες και καταχραστές τους ανέργους! Με αυτές τις αθλιότητες νομίζουν στο υπουργείο Εργασίας ότι θα περάσουν τις διαγραφές χιλιάδων ανέργων από τα μητρώα του ΟΑΕΔ, για να ρίξουν εικονικά τον αριθμό των ανέργων και το ποσοστό ανεργίας στα πιο «βολικά» επίπεδα που δίνουν ΕΛΣΤΑΤ και Eurostat. Ότι θα φορτώσουν στους… τεμπέληδες ανέργους, που προτιμούν δήθεν να παίρνουν το επίδομα φτώχειας, το γεγονός ότι δεν βρίσκουν κάποια δουλειά. Γι’ αυτό θεσπίζουν τη διαγραφή από το μητρώο ανέργων μετά από τρεις αρνήσεις δήθεν «κατάλληλων θέσεων εργασίας» και αραδιάζουν έρευνες των εργοδοτών, που ψάχνουν αλλά δε βρίσκουν «ειδικευμένους» εργαζόμενους, επειδή τους «προσφέρουν» μισθούς-ψίχουλα, ευέλικτες συμβάσεις και άθλιες συνθήκες εργασίας. Στον «νέο» ΟΑΕΔ θα καθιερώσουν μέχρι και εισοδηματικά κριτήρια για να θεωρείται κάποιος άνεργος μετά τους 12 μήνες! «Πολυτέλεια» ακόμα και το να είσαι άνεργος! Και για τιμωρία, θα κόβουν τα όποια βοηθήματα ή «παροχές» έχουν απομείνει για μετρημένους ανέργους, ενώ ούτε και… μόρια δεν θα δίνουν για τους διαγωνισμούς με τους οποίους ανακυκλώνουν την ανεργία. «Παγίδα ανεργίας» αποκάλεσε ο υπουργός Εργασίας τον σημερινό ΟΑΕΔ. Αλλά με το νομοσχέδιο ονειρεύεται… φάκα για εργάτες μια χρήσης προς όφελος των εργοδοτών και των μηχανισμών ψευτο-κατάρτισης.

Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς

Ψωμί, ειρήνη, ελευθερία

«Θ

α την αλλάξουμε τη ζωή παρ’ όλα αυτά, Μαρία», έλεγε η Κατερίνα Γώγου στο Ιδιώνυμο. «Θα ’ρθει καιρός που θ’ αλλάξουν τα πράματα». Μέσα σε λίγες εβδομάδες, αρχής γενομένης με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα πράγματα άλλαξαν προς το χειρότερο για όλες του κόσμου τις Μαρίες. Παράξενα αλλά όχι ανεξήγητα τα γυρίσματα της Ιστορίας. Κάποτε υπήρχαν ο «ελεύθερος», ο δυτικός κόσμος από τη μια μεριά και οι χώρες του Παραπετάσματος από την άλλη. Η επίσημη Ελλάδα βρέθηκε στη «σωστή πλευρά της ιστορίας», στην πλευρά των νικητών, όχι απλώς του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, αλλά εκείνων που σταμάτησαν τη διείσδυση του κομμουνισμού και αναχαίτισαν τον από Βορρά κίνδυνο. Σήμερα οι επίσημοι εκπρόσωποι του «ελεύθερου κόσμου» μιλούν για τον «εκ Ρωσίας» κίνδυνο, ενώ ο Πούτιν χαρακτηρίζεται είτε παρανοϊκός είτε απευθείας απόγονος του Χίτλερ και του Στάλιν. Μέσα σε λίγες μέρες, η «Αυτοκρατορία του Κακού», όπως ο Ρίγκαν είχε χαρακτηρίσει το 1983 τη Σοβιετική Ένωση, ξαναγεννιέται. Σήμερα, για να δικαιούται κάποιος να ομιλεί, πρέπει καταρχάς να πει το αυτονόητο, δηλαδή ότι καταδικάζει τη ρωσική εισβολή. Παράλληλα, να ταχθεί ολόθερμα στο πλευρό του Τζο Μπάιντεν και του Μπόρις Τζόνσον, στηρίζοντας όχι απλώς τον δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό αλλά και την ουκρανική κυβέρνηση, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και όλη τη «συμμαχία των προθύμων». Μάλιστα, συχνά η ορολογία που χρησιμοποιείται θυμίζει τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας του Μπους του Νεότερου, όταν η στήριξη στις ΗΠΑ δεν έπρεπε να συνοδεύεται από υποσημειώσεις, αστερίσκους και «ναι μεν, αλλά». Ήδη ο Ζελένσκι έχει ανακηρυχθεί Τσόρτσιλ της εποχής μας. Με την πολιορκία του Λένινγκραντ παρομοιάζεται η πολιορκία της Μαριούπολης, με Στάλινγκραντ

Οι τιμές του ψωμιού και του πετρελαίου εκτινάσσονται ανάλογα με την ιλιγγιώδη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών

το Χάρκοβο και ίσως το Κίεβο βαφτιστεί νέο Μεσολόγγι. Κάποιοι δεν μιλούν καν για ρωσικά στρατεύματα, αλλά για «ρωσικές ορδές», ενώ Ουκρανοί πολίτες που υπερασπίζονται τις ζωές και τα σπίτια τους συνυπάρχουν με αποβράσματα, με εθελοντές ύποπτης προέλευσης, με πληρωμένα σκυλιά παντός πολέμου. Στην Ελλάδα, στις περισσότερες ενημερωτικές εκπομπές πολιτικοί της κακιάς ώρας και ατσαλάκωτοι/-ες τηλεστάρ ριγούν, καθώς προφέρουν τη λέξη «προσφυγιά» σαν να την ακούν για πρώτη φορά στη ζωή τους. Η φωνή τους ξεχειλίζει από συμπόνια και τρυφερότητα, όταν η κάμερα ζουμάρει σε μωρά και μητέρες που περνούν τα ουκρανικά σύνορα και δέχονται τη φροντίδα των Πολωνών. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που το καλοκαίρι του 2021 σιωπούσαν μπροστά στην ακύρωση της παρασημοφόρησης του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου από την πρόεδρο της ∆ημοκρατίας ύστερα από κυβερνητική παρέμβαση ή επικροτούσαν αυτή την ενέργεια. Άλλο να σώζεις θαλασσοδαρμένους πρόσφυγες που έρχονται από την Ασία ή την Αφρική και άλλο να υποδέχεσαι Ευρωπαίους αδελφούς στο νατοϊκό πολωνικό έδαφος. Άλλο η διάσωση εν πλω και άλλο η χερσαία φιλοξενία μπροστά σε εκατοντάδες κάμερες.

Αυτή η ασύμμετρη ευαισθησία δεν είναι παρά μια ψηφίδα στη μεγάλη τοιχογραφία της δυτικής προπαγάνδας που ξετυλίγεται αυτές τις μέρες. Μια προπαγάνδας ωμής, ολοκληρωτικής και ξεδιάντροπης. ∆εν είναι μόνο στη Ρωσία του Πούτιν που επιβάλλεται λογοκρισία και διώκεται η αντίθεση στον πόλεμο και την εισβολή. Στη ∆ύση της ανοχής και του ∆ιαφωτισμού εκδηλώνεται μια άνευ προηγουμένου μισαλλοδοξία απέναντι σε ό,τι αμφισβητεί το κυρίαρχο νατοϊκό και μιλιταριστικό αφήγημα. Στη ∆ημοκρατία της Τσεχίας, ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ αφαίρεσε από τον σκηνοθέτη Εμίλ Κουστουρίτσα το βραβείο που του είχε δοθεί πριν λίγα χρόνια, με το αιτιολογικό ότι εκείνος δέχτηκε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο θέατρο του Κόκκινου Στρατού. Και όποιος θέλει να δει το εμβληματικό Underground, πρέπει να το δει αντεργκράουντ. Πάνω από 100 ανάπηροι αθλητές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία αποκλείστηκαν από τους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Στην ελεύθερη ∆ύση ματαιώνονται εκδηλώσεις Ρώσων καλλιτεχνών, που συχνά καλούνται να αποκηρύξουν την ίδια την πατρίδα τους, να υπογράψουν μια σύγχρονη δήλωση μετανοίας. Ακόμα και ο Τσαϊκόφσκι συνδέθηκε, διά χειρός Μενδώνη, με τη ρωσική εισβολή. Σήμερα ζούμε σε μια εποχή νέων διαχωριστικών γραμμών που χαράχτηκαν από τη μια μέρα στην άλλη. Οι τιμές του ψωμιού και του πετρελαίου εκτινάσσονται (και θα εκτιναχτούν) ανάλογα με την ιλιγγιώδη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών και τα θύματα του πολέμου δεν θα βρίσκονται μόνο στα εδάφη της Ουκρανίας. Να σταματήσει ο πόλεμος ζητούν οι ∆υτικοί ενορχηστρωτές του, μόνο που η δική τους ειρήνη έχει τη μυρωδιά του αίματος, αφού εδώ και χρόνια ετοίμαζαν τη σημερινή μακάβρια χορογραφία. Πράγματι, τα πράγματα αλλάζουν· και το «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» θα μπορούσε να γίνει «Ψωμί, ειρήνη, ελευθερία».

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023 ‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα

Το θέμα

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

πόλεμος «ήρθε για να μείνει». Ανεξάρτητα από τη διάρκεια των επιχειρήσεων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τους συμβιβασμούς που θα προκύψουν σε αυτή τη φάση, η σύγκρουση και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός που έχουν ξεσπάσει στην καρδιά της Ευρώπης θα έχουν μακροπρόθεσμες στρατιωτικές, πολιτικές και οικονομικές συνέπειες. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας και όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επανεργοποίηση του ΝΑΤΟ και η πρόθεση περισσότερων χωρών να γίνουν μέλη του. Το εμπάργκο ενάντια στη Ρωσία με τις κολοσσιαίες οικονομικές επιπτώσεις του τόσο στον ρώσικο λαό όσο και σε όλους τους λαούς της Ευρώπης, μαζί με την αντιρωσική υστερία. Οι οικονομικές επιπτώσεις από την καταστροφή της Ουκρανίας, μιας τεράστιας χώρας της οποίας οι υποδομές και η οικονομία διαλύονται… Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν σαν βουνό πάνω στις πληγές που έχει αφήσει στους εργαζόμενους η αστική πολιτική, η υγειονομική κρίση και ευρύτερα η δομική κρίση του καπιταλισμού που ξεκίνησε το 2008 και δεν λέει να κοπάσει. Από τις 24 Φλεβάρη 2022 έχουμε αλλάξει ριζικά και δραματικά σελίδα. Η περίοδος του πολέμου στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού δεν θα αφήσει τίποτα ανέγγιχτο. Οι συνθήκες ζωής των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, η ίδια η ζωή της νεολαίας, οι δημοκρατικές ελευθερίες και τα δικαιώματα, τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών, όλα θα αλλάξουν για να ενταχθούν κάτω από τις «πολεμικές» σημαίες του κεφαλαίου, των αστικών τάξεων και των κυβερνήσεών τους. Η ίδια η βεβαιότητα ότι κατά βάση θα ζήσουμε ειρηνικά αμφισβητείται. Η πάλη για την υπεράσπιση της ειρήνης ενάντια στη γενίκευση των πολέμων του κεφαλαίου και η υπεράσπιση της αξιοπρεπούς ζωής απέναντι στη λυσσαλέα επιδίωξη κυβερνήσεων και κεφαλαίου να πληρώσουν οι λαοί το κόστος των πολέμων, γίνονται αντικειμενικά οι «δίδυμοι πύργοι» που πάνω τους θα στηριχθεί η ανάπτυξη της εργατικής λαϊκής πάλης τα επόμενα χρόνια. Ο αγώνας ενάντια στον σύγχρονο καπιταλισμό, τους ανταγωνισμούς και τους πολέμους του, δεν μπορεί παρά να γίνεται από θέσεις ανεξαρτησίας της εργατικής τάξης και του λαού, ενάντια σε όλους τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και άξονες, από επαναστατικές θέσεις και προοπτική. Αυτό σημαίνει αγώνας για να σταματήσει η ρωσική εισβολή και κατοχή στην Ουκρανία, για να σταματήσει η επέκταση του ΝΑΤΟ, για τη διάλυσή του. Για να μην υπάρξει καμιά ελληνική εμπλοκή. Για έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και κλείσιμο όλων των βάσεων. Πάλη ενάντια στους εξοπλισμούς των αστικών τάξεων που σπρώχνουν τους λαούς στη φτώχεια, την καταπίεση και τον πολεμικό όλεθρο. Σημαίνει αγώνας ενάντια στον αντιδραστικό ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό, ενάντια στην αλλαγή των συνόρων, χωρίς καμιά παραχώρηση στον δήθεν «πατριωτισμό», που στις συν-

Επαναστατικός αγώνας ενάντια στους πολέμους του κεφαλαίου Νέα σελίδα Αντώνης Δραγανίγος

▸ Η πάλη για ειρήνη και ο αγώνας για αξιοπρεπή ζωή ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου είναι οι «δίδυμοι πύργοι» της λαϊκής πάλης θήκες των ανταγωνισμών και των πολεμικών συγκρούσεων των αστικών τάξεων γίνεται το άλλοθι υποταγής στη «δική σου» αστική τάξη. Αυτό, φυσικά, σημαίνει αμφισβήτηση και ρήξη με τις στρατηγικές διεθνείς συμμαχίες του κεφαλαίου, με το «ανήκουμε στη Δύση» με τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Απαιτείται αγώνας για την υπεράσπιση της αξιοπρεπούς ζωής, απέναντι στη λυσσαλέα επίθεση για να φορτώσουν το κόστος της πολεμικής προετοιμασίας και τις επιπτώσεις των καπιταλιστικών ανταγωνισμών (π.χ. εμπάργκο) στους λαούς. Αυτό σημαίνει ρήξη με τους νόμους της αγοράς και τις επιταγές της ΕΕ, με την

προκλητική κερδοφορία του κεφαλαίου γενικού ξεσηκωμού για τη ζωή μας. Δεν μέσα σε αυτές τις συνθήκες. μπορούμε να περιμένουμε τις εκλογές, Όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του το ούτε κάποια κυβερνητική εναλλαγή που ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθα συνεχίσει την ίδια πολιτική με “άλλα θέρωση, χρειάζεται διατίμηση εδώ και ρούχα”. ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, τώρα σε όλα τα βασικά αγαθά, κατάργηεθνικιστές, συναινούν στο βασικό πλαίση της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ, ειδισιο της αντιλαϊκής πολιτικής, όπως έχουν κοί φόροι κατανάλωσης κ.α.), κλείσιμο δείξει τα έργα τους», τονίζει το ΝΑΡ. των χρηματιστηρίων ενέργειας και τροΜόνο με μια ισχυρή λαϊκή οργάνωση, φίμων, εθνικοποίηση όλων αυτών των ένα ισχυρό, πολιτικοποιημένο, ταξικά τομέων με εργατικό και λαϊκό έλεγχο, ανασυγκροτημένο, εργατικό, λαϊκό και χωρίς αποζημίωση. Γενναίες αυξήσεις νεολαιίστικο κίνημα ανατροπής, που θα στους μισθούς και τις συντάξεις. Βαριά επιβάλλει κατακτήσεις τώρα, θα ανατρέφορολογία του κεφαλαίου. Αξιοποίηση ψει την κυβέρνηση της ΝΔ και την πολιόλων των εγχώριων πηγών για τική της, θα διαμορφώσει όρους την παραγωγή ενέργειας και για την εργατική λαϊκή αντετροφίμων από τον εθνιπίθεση, για να εμφανιστεί Διατίμηση κοποιημένο ενεργειακό ένα αντίπαλο δέος στην τώρα σε ενέργεια τομέα, από τους πρωαστική πολιτική και την και τρόφιμα, τοβάθμιους γεωργικαπιταλιστική βαρβακούς συνεταιρισμούς, ρότητα, μπορούμε να αυξήσεις με σεβασμό στο περιοικοδομήσουμε μια στους μισθούς, βάλλον, κόντρα στους άλλη προοπτική, να πληρώσουν κανονισμούς της ΕΕ Μια δυνατή αντικαι τις προτεραιότητες καπιταλιστική κομμουοι κερδοσκόποι του κεφαλαίου. νιστική Αριστερά μπορεί Άρα απαιτείται ρήξη με να δώσει ώθηση, έμπνευση τα παλιά και νέα ευρω-μνημόνια και προοπτική στους νέους αγώπου συνυπέγραψαν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, με νες. Σε τελική ανάλυση, μόνο η εργατους κανονισμούς και τις θεμελιακές τική αντικαπιταλιστική επανάσταση σε επιταγές της ΕΕ που θα σηματοδοτεί μια εθνικό και διεθνικό επίπεδο μπορεί να πορεία ρήξης και αποδέσμευσης. «Κεκατοχυρώσει την ειρήνη, την κοινωνιφάλαιο, κυβερνήσεις και ΕΕ κήρυξαν τον κή χειραφέτηση και την ελευθερία χωπόλεμο σε όλους τους λαούς. Έχει έρθει ρίς όρια, σε μια κοινωνία κομμουνιστιη ώρα του αποφασιστικού αγώνα και του κής απελευθέρωσης.

Από σπόντα *** Θα δίνεις ένα πενηντάρικο στο βενζινάδικο και θα παίρνεις… ένα σφηνάκι * Ό,τι θες, αμόλυβδη, με πολλά οκτάνια, με λίγα * Θα υπάρχει ποικιλία στην αγορά * Απλά θα είναι κάπως τσιμπημένες οι τιμές * Διότι ως γνωστόν πλαφόν δεν μπαίνουν, ούτε διατίμηση * Αυτά είναι μέτρα που θυμίζουν «ολοκληρωτισμό» * Σαν τον Πούτιν θα γίνουμε τώρα; * Δεν είναι πράγματα αυτά. *** Πάντως καταλαβαίνουμε όλοι πως ο Μητσοτάκης έχει ψυλλιαστεί πού πάει το πράγμα * Και δεν αισθάνεται καθόλου καλά * Είναι φανερό αυτό, επειδή μιλάει πολύ για την Ευρώπη και την αλληλεγγύη που πρέπει να δείξουν οι χώρες μεταξύ τους * Την τελευταία φορά που έλεγε τέτοια, ήταν όταν είχε χάσει την μπάλα με τον κορονοϊό το περσινό φθινόπωρο * Γενικά, όταν ζορίζεται, τον… διεθνοποιεί τον πανικό του * Έτσι είναι οι πρωθυπουργοί οι κοσμοπολίτες... *** Στον ΣΥΡΙΖΑ όλα ΟΚ * Ανακάλυψαν ότι οι προτάσεις τους για την ακρίβεια συμπίπτουν με αυτές της ΕΕ * Αλλά δεν φαίνεται να τους πτοεί ιδιαίτερα * Αφού η Κομισιόν συμφωνεί με ένα κόμμα της αριστεράς, μάλλον θα είναι κι αυτή αριστερή * Οπότε όλα καλά. *** Βάζει λουκέτο στους συνδέσμους οπαδών μέχρι 31 Ιουλίου ο Αυγενάκης * Αλλά μπορεί να το… βγάλει και λίγο νωρίτερα * Αν οι σύνδεσμοι και οι ΠΑΕ δείξουν το καλό τους πρόσωπο * Όπως καταλαβαίνετε, σιγά-σιγά ο κυβερνητικός οίστρος κατά της οπαδικής βίας καταλαγιάζει * Τουλάχιστον όσον αφορά τις μεγάλες ομάδες * Τώρα, μια σειρά διατάξεις, ώστε η ΕΛΑΣ να μπορεί να συλλαμβάνει όποιον θέλει, θα μείνουν * Χρήσιμοι είναι τέτοιοι νόμοι, γενικώς. *** Ζόρια στο κόμμα του Γιάννη Βαρουφάκη * Μετά την Αδάμου έφυγε και η Αδαμοπούλου * Θα μπορούσε να πει κανείς ότι χάνει βουλευτές με την ίδια ρίζα επωνύμου * Ακόμη και με αλφαβητική σειρά * Όμως μάλλον δεν είναι αυτός ο λόγος * Βλέπετε εκλογές θα έρθουν (ίσως και νωρίτερα) * Οπότε γίνονται και τα κατάλληλα κονέ * Φήμες λένε ότι η Αδάμου μπορεί να βρεθεί και στη ΝΔ * Η Αδαμοπούλου πάλι όχι, προς ΣΥΡΙΖΑ κλίνει * Άλλωστε στην Κουμουνδούρου την εκτιμούν ιδιαιτέρως...

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Κυβέρνηση

Πολιτική

Γεράσιμος Λιβιτσάνος

«Μητσοτάκης ή αστάθεια»: Δια της

τρομολαγνείας αναζητούν σωτηρία ▸ ∆ιαψεύδουν τις πρόωρες εκλογές, αλλά ανακοινώνουν υποψηφίους

κυβέρνηση διέψευσε για πολλοστή φορά το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να δηλώνει πως «η Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη ώρα, χρειάζεται αρραγή ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα», εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Όμως αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως η κυβέρνηση δεν αναζητά ένα νέο αφήγημα, καθώς συνειδητοποιεί το χρονικό και ποιοτικό εύρος του κύματος ακρίβειας. Φαίνεται μάλιστα να το βρίσκει σε… τρομολαγνικού χαρακτήρα διλήμματα, προβάλλοντας τη συνέχιση της διακυβέρνησής της ως τη μόνη λύση σταθερότητας. Οι δραματικοί τόνοι αναμένεται να είναι το χαρακτηριστικό του Μεγάρου Μαξίμου το επόμενο διάστημα. Η επικοινωνιακή τακτική του θα στηριχθεί στο να «φορτώσει» στην ουκρανική κρίση κάθε κοινωνικό πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η πολιτική στήριξης του κεφαλαίου που θα συνεχίσει να ακολουθεί. Ήδη αυτό κάνει με το ζήτημα της ακρίβειας. Το νέο κυβερνητικό αφήγημα υποστηρίζει πως «πήγαιναν όλα καλά» και το 2022 θα ήταν χρονιά οικονομικής ανάκαμψης, όμως όλα ανατράπηκαν μετά τη ρωσική

εισβολή. Αυτά, παρά το γεγονός ότι οι ανατιμήσεις ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2021, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη θεσμοθετούσε την πλήρη αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων, άρα και των μισθών. Παράλληλα, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να βαπτίσει οποιαδήποτε αμφισβήτηση της πολιτικής και της εξουσίας της ως κίνδυνο για τη χώρα, που βρίσκεται στη δίνη μιας διεθνούς κρίσης. Επικαλούμενη φυσικά την αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας, στην οποία η ίδια εμπλέκει την Ελλάδα όλο και περισσότερο, με συνεχείς πρωτοβουλίες που την αναδει-

κνύουν στους «πρόθυμους» του ατλαντικού δόγματος. Με αυτή τη λογική, θα επιχειρήσει να συσπειρώσει ξανά την πολιτική της βάση, που εξαιτίας των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας δείχνει να την εγκαταλείπει. Παράλληλα, φροντίζει να «εξαφανίσει από τον χάρτη» το ζήτημα του Covid-19, όπου οι «σκληροί δείκτες» (διασωληνώσεις, θάνατοι) παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, καταδεικνύοντας τη συνειδητή υποβάθμιση της λαϊκής υγείας. Πάντως το Μέγαρο Μαξίμου δεν φαίνεται να μπορεί να βρει απαντήσεις απέναντι στο ζήτημα των ανατιμήσεων, που κατά κύριο λόγο πλήττουν –και

θα πλήξουν ακόμη περισσότερο– τα λαϊκά στρώματα. Ενδεικτικές του αδιεξόδου είναι τόσο οι τηλεοπτικές εμφανίσεις του Άδωνι Γεωργιάδη που καλεί να «κάνουμε τον σταυρό μας», όσο και οι εκκλήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στο να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ζήτημα της αγοράς και διάθεσης φυσικού αερίου, προκειμένου να ελεγχθούν οι τιμές. Εκκλήσεις που εισπράττουν αρνητικές απαντήσεις από την Κομισιόν, καλώντας κάθε χώρα να επιλύσει μόνη της τα προβλήματα. Ταυτόχρονα η Νέα Δημοκρατία δρομολογεί τους προεκλογικούς σχεδιασμούς της. Η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, προκειμένου ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη να είναι υποψήφιος στη Β’ Αθήνας, όπως και οι αποφάσεις για το σε ποιες περιφέρειες θα πολιτευτούν πρόσωπα του στενού Μητσοτακικού περιβάλλοντος (π.χ. Γεραπετρίτης στον Πειραιά), είναι ενδεικτικά στοιχεία. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι φημολογίες περί εκτάκτου επιδόματος το Πάσχα, αύξηση του κατώτερου μισθού μετά τον Μάιο, καθώς και η ανακοίνωση Κ. Μητσοτάκη για νέο πρόγραμμα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

ΤΣΙΠΡΑΣ

Ναι στην κούρσα εξοπλισμών αλλά… «με σύνεση»!

υμβούλιο των πολιτικών αρχηγών για το θέμα του πολέμου στην Ουκρανία ζήτησε ο Αλέξης Τσίπρας, στην τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε την προηγούμενη βδομάδα στον Νίκο Χατζηνικολάου. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε η Ελλάδα να συνεχίσει να είναι σαφώς υπέρ της Ουκρανικής κυβέρνησης, αλλά χωρίς «επιπολαιότητες». Μάλιστα, για να δείξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κρατά ίσες αποστάσεις, τόνισε ότι εκείνος ως πρωθυπουργός δεν δίστασε να απελάσει Ρώσους διπλωμάτες, επιχειρηματίες, πολίτες, όταν πληροφορήθηκε από τις ελληνικές υπηρεσίες ότι υπάρχει

παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας. Σχετικά με τους εξοπλισμούς, ο Α. Τσίπρας επισήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε τα 18 Rafale και τις φρεγάτες Belharra και καταψήφισε μόνο τις επιπλέον προμήθειες που «δημιουργούν ζήτημα σε σχέση με τα δημοσιονομικά της χώρας»! Χαρακτήρισε ψευτοδίλημμα το «κανόνια ή βούτυρο» και είπε πως η Ελλάδα πρέπει να εξοπλίζεται αλλά… «λελογισμένα, με σύνεση». Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο σημείο να υπερασπιστεί ακόμα και τη στενή σχέση που ανέπτυξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις ΗΠΑ του ακροδεξιού Ντόναλντ Τραμπ, μιλώντας

για «ενεργητική εξωτερική πολιτική» με στόχο την ανάπτυξη της «γεωπολιτικής δυναμικής» της χώρας. Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι αυτός δεν θα υπέγραφε «επ’ αόριστον» ανανέωση των αμερικανικών βάσεων «χωρίς ανταλλάγματα». Όσον αφορά την ακρίβεια, ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε σε καταστροφικές επιλογές του Κ. Μητσοτάκη στην ενέργεια, χωρίς όμως καμία αυτοκριτική για την προώθηση της απολιγνιτοποίησης επί πρωθυπουργίας του, τον κατακερματισμό και την εκχώρηση της ΔΕΗ στο υπερταμείο με ιδιώτες στο μετοχικό του κεφάλαιο ή για την εγκατάλειψη της ΛΑΡΚΟ.

Πολιτική

υτή την Κυριακή 13 Μαρτίου αναμένεται να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, με αφορμή την πολεμική κρίση στην Ουκρανία. «Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, με την κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία, οι δύο χώρες, παρά τις διαφορές τους, αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και ο Κ. Μητσοτάκης προσέρχεται στη συνάντηση με τη λογική του “να λύσουμε ζητήματα”», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Η συνάντηση αυτή έρχεται με την ελληνική πλευρά να βρίσκεται στριμωγμένη σε μια σειρά από ζητήματα, καθώς η πολεμική κρίση ανέδειξε τα αδιέξοδα και τα όρια της εθνικής στρατηγικής, ειδικά όπως διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια. Οι πολεμικές συγκρούσεις έφεραν στο προσκήνιο τον ειδικό ρόλο της νοτιοανατολικής πτέρυγας της ατλαντικής συμμαχίας και τα πλεονεκτήματα μιας «πολυσυλλεκτικής» στρατηγικής. Η Ελλάδα όχι μόνο πρόσφερε «γη και ύδωρ» στις ΗΠΑ, επεκτείνοντας τις βάσεις και τις διευκολύνσεις, αλλά πόνταρε τα πάντα στην –εφήμερη– όπως αποδεικνύεται ρήξη των σχέσεων της Τουρκίας με τη Δύση, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Έτσι, βασισμένη στη λογική του «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου», προχώρησε στη στρατηγική συμμαχία με τον άξονα Ισραήλ και Αιγύπτου, που οικονομικά οδήγησε στο ναυάγιο του EastMed. Το κύριο πρόβλημα με αυτή τη στρατηγική είναι ότι εν τη γενέσει της ήταν υπό την αίρεση της –αναπόφευκτης– επαναπροσέγγισης των ΗΠΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Εξωτερική πολιτική

Δημήτρης Τζιαντζής

ΝΑΤΟϊκό πιόνι η Ελλάδα στη μεγάλη σκακιέρα ▸ Στα απόνερα του πολέμου πνίγεται η αστική εθνική στρατηγική και του Ισραήλ με την Τουρκία, μια μεγαλύτερης χώρα, με πιο ισχυρό στρατηγικό γεωπολιτικό ρόλο και θέση από την Ελλάδα. Η κυβέρνηση του Μπάιντεν έκανε σαφές ότι θεωρεί κάθε σχέδιο παράκαμψης της Άγκυρας ως εστία έντασης στην περιοχή. Η Αθήνα, που έσπευσε να προσφέρει φονικά όπλα στην κυβέρνηση του Ζελένσκι, βρίσκεται τώρα στην αμήχανη θέση να αντιμετωπίζει την οργή της Ρωσίας που την κατηγορεί για μία «άνευ προηγουμένου αντιρωσική εκστρατεία» που έχει ως σκοπό τη δυσφήμιση της Ρωσίας: «Η Αθήνα είναι έτοιμη να μηδενίσει την ίδια την κοινή μας ιστορική κληρονομιά», ανέφερε χαρακτηριστικά η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών. Αυτά τη στιγμή που Ισραήλ και Τουρκία αναλαμβάνουν μεσολαβητικό ρόλο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών, που οδηγεί σε μεγάλη αναβάθμιση του ειδικού ρόλου τους. Επιπλέον, Ισραήλ και Τουρκία, που είχαν διακόψει τις επίσημες διπλωματικές σχέσεις, διαπραγματεύονται την επόμενη μέρα της «ενεργειακής απεξάρτησης» από τη Ρωσία, βάζοντας μπροστά νέα σχέδια μεταφοράς φυσικού αερίου, τα οποία αφήνουν «εκτός νυμφώνος» την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη,

Η Τουρκία διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στις εξελίξεις και δεν μπορεί να αγνοηθεί από ΗΠΑ και ΕΕ

όπως και οι προηγούμενες, φέρουν ακέραιες ευθύνες για την άσκηση επικίνδυνων τυχοδιωκτικών πολιτικών που κατέληξαν να οξύνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στον βωμό και του ενεργειακού ανταγωνισμού, σε μια περίοδο που η γειτονική χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα, τόσο οικονομικά όσο και εσωτερικής συνοχής. Είναι χαρακτηριστικό ότι προτεραιότητα της ελληνικής πλευράς από την αρχή της κρίσης, εκτός από το

να εμφανιστεί ως «ο πιο πρόθυμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ», ήταν ο παραλληλισμός Πούτιν και Ερντογάν και η ανάδειξη της τουρκικής επιθετικότητας ως κύριου κινδύνου αστάθειας στην περιοχή. Ωστόσο, η προσπάθεια της Αθήνας να απομονώσει την Άγκυρα έχει πέσει πλήρως στο κενό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι πολύ νωρίς για ένα new deal της Αθήνας με την Άγκυρα, με το τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο να μυρίζει μπαρούτι.

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Κυριακή Αλεξανδρούπολη και Λάρισα, Τρίτη στην Αθήνα

τους δρόμους που χαράζουν τα βαριά οχήματα της πολεμικής μηχανής του ΝΑΤΟ αυτή την Κυριακή θα αντηχήσουν τα αντιπολεμικά συνθήματα εργαζομένων και νεολαίας. Ο λόγος για την Αλεξανδρούπολη, όπου την Κυριακή 13 Μαρτίου, στις 12.30 μ.μ. στην Πλατεία Ανεξαρτησίας διοργανώνεται από τη συνέλευση αντιπολεμικού συντονισμού αντιπολεμική αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση. Καθώς η πόλη έχει μετατραπεί σε ορμητήριο του ΝΑΤΟ, συγκροτήθηκε μια μαζική αντιπολεμική πρωτοβουλία στον Έβρο, με ανοιχτή σύσκεψη την Τετάρτη 9/3, όπου δεκάδες εργαζόμενοι και νέοι

συζήτησαν για την οργάνωση ενός κινήματος που θα βάλει φραγμό στα σχέδια ελληνικής κυβέρνησης και ΝΑΤΟ να γίνει το λιμάνι της πόλης μια μόνιμη στρατιωτική βάση, εφαλτήριο μεταφοράς στρατευμάτων προς την ανατολική Ευρώπη. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν σωματεία εκπαιδευτικών, φοιτητικά σχήματα, αντιφασιστικές αθλητικές συλλογικότητες, μέλη εργατικών σωματείων, εργαζόμενοι και νέοι της πόλης, καθώς και πολιτικές οργανώσεις. Μετά από πλούσια συζήτηση διαμορφώθηκε το κοινό πλαίσιο αντιπολεμικής παρέμβασης, με πρώτο βήμα την διαδήλωση της Κυριακής.

Στη Λάρισα, επίσης την Κυριακή, πραγματοποιείται συγκέντρωση στην πλατεία Ταχυδρομείου στη 1 μ.μ., με την περιφερειακή κίνηση Αριστερή Παρέμβαση να καλεί σε πανθεσσαλική κινητοποίηση. Θα ακολουθήσει πορεία μέσα στην πόλη προς την 1η Στρατιά. Οι αντιπολεμικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται και σε άλλες πόλεις. Την Τρίτη 15/3 θα γίνει διαδήλωση στην Αθήνα από τα Προπύλαια στις 6.30 μ.μ., με πορεία προς τη βουλή. Στη Θεσσαλονίκη, νέο αντιπολεμικό συλλαλητήριο θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 17/3, στις 7 μ.μ. στο άγαλμα Βενιζέλου, με κάλεσμα από εργατικά σωματεία, φοιτητικούς συλλόγους και πολιτικές οργανώσεις.

Πρινηδόν

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Σχόλια στο ημίφως Ο «αμοραλιστής» Λιβανός πάει ΝΑΤΟ Μόλις ένα μήνα κράτησε η τιμωρία του Σπήλιου Λιβανού, ο οποίος καρατομήθηκε από υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μετά τη διαρροή βίντεο στο οποίο εμφανίζεται να γελάει και να χαρακτηρίζει «εποποιία» τον εμπαιγμό των πυροπαθών στην Ηλεία. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ έσπευσαν να συγχαρούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τη… μηδενική ανοχή που επέδειξε σε φαινόμενα πελατειακού κράτους και πολιτικού αμοραλισμού. Όπως αποδεικνύεται, ωστόσο, η στάση Μητσοτάκη ήταν προσχηματική, καθώς ο Λιβανός τώρα επανέρχεται αναβαθμισμένος ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στο ΝΑΤΟ! ∆εν ξέρουμε, αν ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να τον στείλει στην Ουκρανία με βαλίτσες με χρήματα ή μήπως να πάρει και τον Πέτρο ∆ούκα μαζί του, μπας και… γυρίσουν το παιχνίδι!

Βασίλης Παπαγεωργίου

Να κρυώνουν οι λαοί για του αφέντη το φαΐ Μια «λύση», που δεν αναγκάζει το ευρωπαϊκό διευθυντήριο να βάλει το χέρι στην τσέπη για το ζήτημα των τιμών στην ενέργεια, έδωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ. Καλεί τους ευρωπαίους να μειώσουν τη ζέστη στα σπίτια τους! Στην ίδια κυνική λογική «ατομικής ευθύνης» για την αντιμετώπιση της ακρίβειας κινούνται και οι οδηγίες που έδωσε ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Στέλιος Πέτρας: «Να κρατάει ο κόσμος μικρό καλάθι στο σούπερ μάρκετ», δηλαδή να ψωνίζει λιγότερο! Όμως το να συνιστούμε οικονομία στους φτωχούς είναι κάτι εξωφρενικό, όσο και υβριστικό: «Είναι σαν να λέμε σε κάποιον που πεινάει να τρώει λιγότερο», όπως έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ 130 χρόνια πριν.

Αποχώρηση με αιχμές από ΜέΡΑ25 Την αποχώρησή της από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ25 και την ανεξαρτητοποίησή της ανακοίνωσε η βουλεύτρια Αγγελική Αδαμοπούλου. Στην επιστολή παραίτησης κατηγορεί την ηγεσία του κόμματος για «έλλειμμα δημοκρατίας, ισότητας και υπευθυνότητας… πλεόνασμα διακριτικής μεταχείρισης υπέρ συγκεκριμένων βουλευτών και στελεχών!». Από το MέΡΑ25 μιλούν για προμελετημένη αποχώρηση «τώρα που μύρισε εκλογές» και πως η Α. Αδαμοπούλου έχει βάλει πλώρη για ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε περίπτωση, η νέα αποχώρηση αναδεικνύει το έλλειμμα

Πρόστιμα 5.000 ευρώ στους «μη κανονικούς» πρόσφυγες Επιμένει η Λιμενική Αρχή Χίου στην επιβολή των εξοντωτικών προστίμων των 5.000 ευρώ ατομικώς σε πρόσφυγες, με την αιτιολογία της «παραβίασης των προϋποθέσεων εισόδου προς περιορισμό της διασποράς του Covid-19». Πρόκειται για αιτούσες και αιτούντες διεθνούς προστασίας, κάτι

που αντιβαίνει το διεθνές δίκαιο, ενώ επιπλέον κάποιοι εξ αυτών είναι ήδη αναγνωρισμένοι πρόσφυγες. Σε μια περίοδο που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το δραματικό προσφυγικό δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων, οι ελληνικές αρχές επιμένουν στη λογική διαχωρισμού των προσφύγων σε «καλούς και κακούς». Ενώ οι οδηγίες της ΕΕ για προστασία της δημόσιας υγείας αξιοποιούνται για τον περιορισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο «πατριωτικός ρεαλισμός» του Ανδρουλάκη Στον πόλεμο κατά της Γιουγκο-

σλαβίας, ο Κώστας Σημίτης προέτασσε το σοβινιστικό σύνθημα «πρώτα η Ελλάδα», για να δικαιολογήσει την εμπλοκή της χώρας στους βομβαρδισμούς. Στην ίδια λογική, το σημερινό αντιδραστικό ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ του Νίκου Ανδρουλάκη ποντάρει σε ένα μεταμοντέρνο εμπόριο πατριωτισμού, που όπως σημειώνουν στη Χαριλάου Τρικούπη «αποτελούσε κύριο χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας του κινήματος της αλλαγής». Έτσι, ο Νίκος Ανδρουλάκης στηρίζει τη στάση της κυβέρνησης και καλεί την Ελλάδα να πρωταγωνιστήσει στη δημιουργία ενός πανίσχυρου Ευρωστρατού –δηλαδή σε εκτίναξη των αμυντικών δαπανών– με ρητορική που περιλαμβάνει αντιτουρκικές κορώνες.

Τριπλασιασμός αμοιβών σε στελέχη

Μανόλης Αθανασίου* Τι συμβαίνει, άραγε, στην ΑΣΠΡΟΦΟΣ, την εταιρεία του πρόσφατα πλήρως ιδιωτικοποιημένου Ομίλου ΕΛΠΕ των… holding; Σε μία εταιρεία όπου γίνονται μυστήριες «προϊσταμενοποιήσεις κολλητών και ημετέρων», όπως πρόσφατα έχει καταγγελθεί; Όπου «ανακαλύπτονται» νέα πόστα και μεταφέρονται ολόκληρες υπηρεσίες για… ανάδειξη αρεστών με κομματική και όχι μόνο βούλα; Όπου εργαζόμενοι απολύθηκαν και άλλοι εκδιώχθηκαν, ενώ πολλοί εργαζόμενοι παραμένουν ακόμη με μπλοκάκι (ΔΠΥ), αν και οι περισσότεροι απασχολούνται ήδη αρκετά χρόνια στην εταιρεία; Όπου διευθυντικά στελέχη του Ομίλου ΕΛΠΕ που… δεν χωρούν στα οργανογράμματα των μεγάλων εται-

ιδεολογικής συνοχής και στρατηγικής, σε ένα κόμμα που εξακολουθεί να περιστρέφεται γύρω από τον αρχηγό του.

ζητώ τον λόγο ρειών (Διύλιση-Εμπορία) –κυριολεκτικά– ξεβράζονται ως δυσμενείς μεταθέσεις στην ΑΣΠΡΟΦΟΣ, βέβαια με το… αζημίωτο, που όμως καλείται να καταβάλει η εταιρεία; Όπως αναφέρουν και σε κοινή ανακοίνωσή τους το Ενιαίο Ψηφοδέλτιο και η Πρωτοβουλία Εργαζομένων ΑΣΠΡΟΦΟΣ, οι αλλαγές που έγιναν τα δύο τελευταία χρόνια σε επίπεδο διοίκησης και διευθυντών της πρώην διεύθυνσης

οικονομικών και διοικητικών υπηρεσιών… ζαλίζουν ως προς τα οικονομικά τους. Συγκεκριμένα, ενώ πριν, για πέντε στελέχη με αμοιβές επιπέδου διευθυντή ΑΣΠΡΟΦΟΣ (διευθύνων σύμβουλος, εκτελεστικός πρόεδρος, εκτελεστικό μέλος ΔΣ, σύμβουλος διοίκησης, διευθυντής ΔΟΔΥ), το συνολικό κόστος της ΑΣΠΡΟΦΟΣ σε μισθούς και άλλα έξοδα, δεν ξεπερνούσε τις 350.000 ευρώ, σήμερα, για πέντε στελέχη, με αμοιβές επιπέδου διευθυντή ομίλου (διευθύνων σύμβουλος, πρόεδρος, σύμβουλος διοίκησης, διευθυντής οικονομικών, διευθύντρια διοικητικών υπηρεσιών), η επιβάρυνση ξεπερνάει το 1 εκατ. ευρώ. Δηλαδή σχεδόν τριπλασιάστηκαν! Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι είναι

χωρίς επιχειρησιακή ΣΣΕ και η εταιρεία έχει περί τα 3 εκατ. ευρώ έλλειμμα τον χρόνο, με βάση επίσημα στοιχεία. Η εταιρεία παραπαίει οικονομικά και διοικητικά, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, όλα στον αυτόματο! Ποιοι κανόνες… σούπερ management επιτρέπουν τέτοια αύξηση κόστους διοίκησης, χωρίς κανένα πλάνο ανάκαμψης; Και ιδιαίτερα, όταν όλα τα σημαντικά έργα δίνονται με απευθείας αναθέσεις στους ανταγωνιστές; Δύσκολες οι απαντήσεις σε όλα αυτά, αλλά κάπως πρέπει να δρομολογηθούν από διοικήσεις ΑΣΠΡΟΦΟΣ και Ομίλου. Κουτόχορτο δεν… μασάμε! *Ενιαίο Ψηφοδέλτιο - Πρωτοβουλία Εργαζομένων ΑΣΠΡΟΦΟΣ

Φάκελος / Ενέργεια

Ακρίβεια σε όλα τα μέτωπα

Δημήτρης Σταμούλης

τραγωδία του πολέμου στην Ουκρανία έχει τρομακτικές «παράπλευρες» κοινωνικές απώλειες και στη χώρα μας, από την εκρηκτική αύξηση τιμών στην ενέργεια, σε βασικές πρώτες ύλες (δημητριακά, μέταλλα κ.α.) και σε μια τεράστια γκάμα βασικών αγαθών και υπηρεσιών. Ρεκόρ 25ετίας με 7,2% κατέγραψε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο. Η τιμή στο φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 78,5% και σε ηλεκτρισμό 71,4%, πετρέλαιο θέρμανσης 41,5% και καύσιμαλιπαντικά 23,2%. Βέβαια, η ξέφρενη πορεία του πληθωρισμού έχει ξεκινήσει πολύ πριν τα γεγονότα στην Ουκρανία, κάτι που καταρρίπτει τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς ότι «φταίει ο πόλεμος»: Τον Σεπτέμβριο 2021 ήταν 2,2% τον Νοέμβριο 4,8%, και τον Ιανουάριο 6,2%. Με βάση τις τελευταίες (8/3) τιμοληψίες του Παρατηρητηρίου Τιμών Καυσίμων, η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης ανέρχεται στα 2,031 ευρώ/λίτρο, ενώ σε Δωδεκάνησα και Ευρυτανία ξεπέρασε και τα 2,2 ευρώ/λίτρο. Το πετρέλαιο κίνησης σκαρφάλωσε στα 1,836 ευρώ/λίτρο, ενώ το πετρέλαιο θέρμανσης έχει ξεπεράσει τα 1,60 ευρώ/λίτρο στην Αττική. Σε σχέση με πέρσι, οι αυξήσεις είναι τεράστιες, κατά 29,2% στην αμόλυβδη, 40,6% στο diesel και 56,6% στο πετρέλαιο θέρμανσης, του οποίου η τιμή αυξήθηκε κατά 33% μόλις σε δύο μήνες. Για 500 λίτρα, η επιπλέον επιβάρυνση ανέρχεται σε περίπου 200 ευρώ! Υπό αυτές τις συνθήκες, η νέα κακοκαιρία «Φίλιππος» βρήκε χιλιάδες νοικοκυριά με παγωμένα σπίτια! Γιατί ούτε η στροφή στην ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να είναι λύση, με την τιμή του ρεύματος να προκαλεί… ηλεκτροσόκ. Κι εδώ αρχίζουν τα ελληνικά… παράδοξα. Την Πέμπτη 10/3, σε όλη την Ευρώπη οι χονδρεμπορικές τιμές του ρεύματος σημείωναν μείωση, εκτός από την Ελλάδα. Η χονδρική τιμή στη δική μας Αγορά Επόμενης Ημέρας ήταν αυξημένη κατά 5,58% και διαμορφωνόταν στα 349,80 ευρώ τη μεγαβατώρα. Την ίδια ημέρα, στο ολλανδικό χρηματιστήριο, η τιμή εκκίνησης για τη μεγαβατώρα του φυσικού αερίου ανερχόταν στα 149,50 ευρώ, μειωμένη πάνω από 30% σε σχέση με την προηγούμενη μέρα (είχε ανοίξει σε επίπεδα πάνω από 180 ευρώ τη μεγαβατώρα). Ωστόσο, αυτή η μείωση δεν εμφανίζεται στην Ελλάδα, όπου επίσης παραδόξως και παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί αλλαγής του ενεργειακού μείγματος, το φυσικό αέριο παραμένει κυρίαρχο με 35,6%, οι ΑΠΕ κινούνται υψηλά, στο 34%, ενώ ο λιγνίτης υποχώρησε στο 14% και οι εισαγωγές αυξήθηκαν στο 8,1%. Πώς είναι δυνατόν να υποχωρούν διεθνώς οι τιμές του φυσικού αερίου, να ενισχύεται η συνεισφορά των ΑΠΕ, και οι τιμές χονδρικής του ρεύματος στην Ελλάδα να μην υποχωρούν; Γιατί, επίσης, δεν τίθενται

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Εθνικοποιήσεις

Τομέας ενέργειας στο δημόσιο, υπό εργατικό έλεγχο

Ο λαός παγώνει, οι «μαυραγορίτες» της ενέργειας θησαυρίζουν ▸ Τα 2 δισ. ευρώ που θα διατεθούν για την ενεργειακή κρίση θα καταλήξουν στα ταμεία των εταιρειών ενέργειας σε λειτουργία όλες οι μονάδες της ΔΕΗ (σε Καρδιά Κοζάνης και Αμύνταιο Φλώρινας) με τον πολύ φθηνότερο πλέον σήμερα λιγνίτη, ώστε να αλλάξει το ενεργειακό μείγμα; Γιατί το πανάκριβο (ρωσικό ακόμα!) φυσικό αέριο που καίνε οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής δεν υποχωρεί ως ποσοστό στο ενεργειακό μείγμα; Μήπως οι ιδιώτες πάροχοι θησαυρίζουν με το δράμα του ελληνικού λαού; Ένα άλλο στοιχείο που δείχνει την απίστευτη κερδοσκοπία των ιδιωτικών εταιρειών ενέργειας αλλά και όλων όσοι «τζογάρουν» στα αποκαΐδια του πολέμου, είναι και το πάρτι που στήνεται κάθε μέρα στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας. Για παράδειγμα, στις 7/3 η μέγιστη τιμή παρουσίασε τεράστιες ημερήσιες αποκλίσεις, από 210,09 έως και 600,07 ευρώ/μεγαβατώρα, με τελική στα 426,9 ευρώ. Το ίδιο συμβαίνει και στα πρατήρια, όπου πριν καλάκαλά εκτιναχθεί το αργό Brent στα 139 δολάρια/βαρέλι, είδαμε τιμές πάνω από 2 ευρώ στην αντλία. Όμως, την Πέμπτη

που η τιμή του είχε «κατρακυλήσει» στα 112 δολάρια, παρατήθηκαν νέες αυξήσεις και όχι μειώσεις! Επιλεκτική… ταχύτητα στην τιμολόγηση από τους μεγαλεμπόρους καυσίμων. Εκτός όμως από την κερδοσκοπία των ιδιωτικών εταιρειών, «κερδοσκοπεί» και το ίδιο το κράτος. Ο περιβόητος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στη βενζίνη έχει διαμορφωθεί από το 2017 στα 0,7 ευρώ/λίτρο, διπλάσιος από τον ελάχιστο ΕΦΚ που έχει θεσπίσει η ΕΕ, ο οποίος παραμένει ως έχει από το πρώτο μνημόνιο επί Γ. Παπανδρέου! Ενώ ο ΦΠΑ 24% είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη. Παράδειγμα από πρατήριο Αττικής: Για 14,3 λίτρα απλής αμόλυβδης (τιμή 2.098€/lt), και 30 ευρώ κόστος, 5,81 ευρώ είναι ΦΠΑ και 10 ευρώ ΕΦΚ, δηλαδή πάνω από τα μισά τα εισπράττει το κράτος! Έτσι εξηγείται και το… παράδοξο της Κύπρου όπου η βενζίνη πωλείται περίπου 1,40€/lt, αφού ο ΕΦΚ είναι 0,429 €/lt και ο ΦΠΑ 19%.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι θα δαπανήσει συνολικά πάνω από 2 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μόνο που αυτά τα χρήματα θα καταλήξουν στα ταμεία των ιδιωτών παρόχων ενέργειας, ενώ ο λαός πεινάει και κρυώνει. Επίσης, η κυβέρνηση δηλώνει ότι προτίθεται να αναθεωρήσει τον ενεργειακό σχεδιασμό της για να απαλλαγεί από το ρωσικό αέριο. Ωστόσο, στην πράξη αρνείται να λειτουργήσει στο φουλ τα λιγνιτικά εργοστάσια. Δηλώνει, επίσης, ότι θα στραφεί στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που είναι όμως πολύ πιο ακριβό και απαιτεί νέες υποδομές. Αυτό σημαίνει νέες μπίζνες για το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο που ήδη έχει επενδύσει 3,63 δισ. δολ. για νέα κατάλληλα πλοία, αλλά και τις ενεργειακές/κατασκευαστικές εταιρείες που ετοιμάζουν νέους τερματικούς σταθμούς. Ήδη Motor Oil, Κοπελούζος και Energean ή ΤΕΡΝΑ, ετοιμάζουν ή διαγ(κ)ωνίζονται για νέους σταθμούς σε Κορινθία, Θράκη-Αλεξανρούπολη, Καβάλα. Από την άλλη, η κυβέρνηση προτίθεται για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία να στραφεί στην πυρηνική ενέργεια, χρηματοδοτώντας όμως εργοστάσια εκτός επικράτειας που θα τα διευθύνουν άλλοι! Η λύση απέναντι στη λαίλαπα ανατιμήσεων δεν είναι τα ψωροεπιδόματα για λίγους που ούτε για μαγκάλι δεν φτάνουν. Είναι τώρα η ώρα το μαχόμενο εργατικό και λαϊκό κίνημα να απαιτήσει να περάσει ο τομέας ενέργειας στο δημόσιο υπό εργατικό-κοινωνικό έλεγχο, γιατί το ρεύμα είναι αγαθό και όχι χρηματιστηριακό «προϊόν». Να καταργηθεί ο ΕΦΚ στα καύσιμα και ο ΦΠΑ σε τρόφιμα και βασικά λαϊκά αγαθά. Να αυξηθούν τώρα όλοι οι μισθοί και να φορολογηθούν εκτάκτως τα κέρδη των εταιρειών ενέργειας, των εφοπλιστών και του μεγάλου κεφαλαίου.

8 Γιατί ακριβαίνει το ηλεκτρικό ρεύμα Το τελευταίο διάστημα οι λογαριασμοί της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων έχουν προκαλέσει ένα κύμα δυσαρέσκειας και προβλημάτων στα νοικοκυριά. Η κυβέρνηση και άλλες αστικές δυνάμεις προσπαθούν να πετάξουν την μπάλα στην κερκίδα, μιλώντας για «παγκόσμια ενεργειακή κρίση», «επαναφορά της ανάπτυξης στη μετά κορονοϊό εποχή». Έντεχνα ξεχνούν την «απελευθέρωση» –deregulation που σημαίνει απορρύθμιση με την έννοια της κατάργησης των ρυθμιστικών παρεμβάσεων του κράτους– προκειμένου να κυριαρχήσουν οι «νόμοι» της αγοράς και η ιδιωτικοποίηση… που θα έριχναν τις τιμές. Η πραγματικότητα φυσικά βρίσκεται στον αντίποδα αυτών των επιλογών. Οι επιλογές αυτές αποτελούν συνέχεια του μοντέλου φιλελευθεροποίησης που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1970 από τη Σχολή του Σικάγο και εφαρμόστηκε αρχικά στη Χιλή του Πινοσέτ και τη δεκαετία του 1990 στη Μεγάλη Βρετανία με την ιδιωτικοποίηση της βρετανικής κρατικής ηλεκτρικής εταιρείας. Το μοντέλο αυτό επέλεξε η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη δημιουργία της «ενιαίας εσωτερικής αγοράς ενέργειας», που χρονολογείται από το 1986, όταν με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη εξέδωσε την ανακοίνωση «Η Εσωτερική Αγορά Ενέργειας» (Internal Energy Market). Οι διαρθρωτικές αυτές αλλαγές πραγματοποιήθηκαν σταδιακά με τρεις δέσμες νομοθετικών μέτρων, τα γνωστά «ενεργειακά πακέτα», που εκδόθηκαν από το 1996 έως το 2009. Με τα νομοθετικά αυτά μέτρα: ● Επιβλήθηκε ο διαχωρισμός των καθετοποιημένων μονοπωλιακών επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε τέσσερεις διαφορετικούς τομείς (παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια). ● Δημιουργήθηκαν τέσσερεις νέες αγορές: δύο «ανταγωνιστικές» (παραγωγή, προμήθεια) και δύο «μη ανταγωνιστικές» (δίκτυα μεταφοράς και διανομής). ● Δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στις ρυθμίσεις για τους διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς, ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσβαση στο σύστημα μεταφοράς και ο με ίσους όρους ανταγωνισμός μεταξύ των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. ● Ο έλεγχος και η εποπτεία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ανατέθηκε σε ανεξάρτητες εθνικές ρυθμιστικές αρχές. ● Προωθήθηκε η συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών και μεταξύ των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς. ● Ιδρύθηκε ως νέο κοινοτικό όργανο ο «Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας» (ΑCER) με έδρα τη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας. ● Προωθήθηκε η δημιουργία διασυνδέσεων μεταξύ των χωρών-μελών και προβλέφθηκαν ρυθμίσεις για το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα, οι χώρες-μέλη της ΕΕ και οι συνεργαζόμενες χώρες έχουν οργα-

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Φάκελος / Ενέργεια

Χρήστος Βασιλόπουλος | χημικός μηχανικός, μέλος του ΠΣΟ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ Στο έλεος των καπιταλιστών κερδοσκόπων της ενέργειας βρίσκονται τα λαϊκά στρώματα. Τον δρόμο άνοιξε η πορεία «απελευθέρωσης» της αγοράς ενέργειας, την οποία καθοδήγησε η ΕΕ και υλοποίησαν όλες οι κυβερνήσεις (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) από το 1996 και μετά. Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας συστάθηκε το 2018 επί ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ με την «απολιγνιτοποίηση» παρέδωσε την ενέργεια στα αρπακτικά των ιδιωτικών εταιρειών φυσικού αερίου.

Η πορεία ιδιωτικοποίησης της ηλεκτρικής ενέργειας και η σημερινή αχαλίνωτη κερδοσκοπία στο ρεύμα

νωθεί σε οκτώ περιφερειακές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες αποτελούν το ενδιάμεσο στάδιο για την ενιαία εσωτερική αγορά (Internal Energy Market), ενώ η ηλεκτρική ενέργεια έχει μεταβληθεί από κοινωνικό αγαθό σε αντικείμενο εμπορίας σε σχεδόν πανευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της λεγόμενης «σύζευξης των αγορών», που οργανώνεται από κοινού από τα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

Το «μοντέλο στόχος» (target model) της ενοποίησης Με τα νομοθετικά μέτρα που ακολούθησαν το τρίτο «ενεργειακό πακέτο», διαμορφώθηκε το «μοντέλο στόχος» (target model), δηλαδή το κοινό μοντέλο λειτουργίας και συναλλαγών που πρέπει να υιοθετήσουν οι επιμέρους εθνικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ανά την Ευρώπη, ώστε να εναρμονιστεί η λειτουργία τους και να είναι δυνατή η σύζευξή τους. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, η χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας διαρθρώνεται σε τέσσερεις επιμέρους αγορές: στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, στην Ενδοημερήσια Αγορά, στην Αγορά Εξισορρόπησης και στην Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά. Η διαδικασία του «μοντέλου στόχου» προβλέπει την ενιαία σύζευξη των Αγο-

ρών Επόμενης Ημέρας και των Ενδοημερήσιων Αγορών. Τα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας των χωρών των οποίων οι αγορές έχουν συζευχθεί συγκεντρώνουν σε κοινή πλατφόρμα τις προσφορές αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η Αγορά Εξισορρόπησης σχετίζεται με την πραγματική λειτουργία του Συστήματος και είναι η αγορά στην οποία διεξάγονται οι συναλλαγές που αφορούν είτε ενέργεια την οποία χρειάστηκαν τελικά οι καταναλωτές και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, είτε ενέργεια από πηγές που παράχθηκε (ή δεν παράχθηκε) αντίθετα με τις προβλέψεις. Αποτελεί τον κολοφώνα της κερδοσκοπίας, μιας και επιτρέπει μεταπώληση με κερδοφορία έως και 1.500%, σε σχέση με την τιμή που διαμορφώθηκε την προηγούμενη μέρα. Η τέταρτη αγορά, η Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά, συνδέει τον ενεργειακό με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η αγορά αυτή προσφέρει ρευστότητα στις άλλες αγορές μέσω των ενεργειακών παραγώγων.

Ηλεκτρική ενέργεια: Από το κρατικό μονοπώλιο στο χρηματιστήριο ενέργειας Η ΔΕΗ ιδρύθηκε το 1950, αλλά το μονοπώλιο παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας που της παραχώρησε

το Ν.Δ. 3523 της 1/7-8-1956 άρχισε να το ασκεί ουσιαστικά το 1968, αφού εξαγόρασε και την τελευταία από τις 415 ηλεκτρικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα το 1950. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών και Πειραιώς (ΗΕΑΠ) της αγγλικής εταιρείας Power and Traction Finance Company L.T.D., γνωστής ως «Πάουερ» (από το 1925). Η αντίστροφη πορεία ξεκίνησε το 1999 με την «απελευθέρωση» των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την κατάργηση της αυτονομίας του ηλεκτροδοτικού συστήματος της χώρας και την ενοποίησή του με τα ευρωπαϊκά. Στην πορεία αυτή έχουμε ήδη διανύσει τα δύο πρώτα στάδια και βρισκόμαστε στην υλοποίηση του τρίτου και τελικού. Το πρώτο στάδιο αφορά την εφαρμογή των δύο πρώτων ενεργειακών πακέτων για την «απελευθέρωση» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ξεκίνησε με την έκδοση του ν. 2773/1999, βάσει του οποίου επήλθαν οι εξής βασικές αλλαγές: - Επιτράπηκε η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε ιδιώτες. - Διαχωρίστηκε από τη ΔΕΗ το Σύστημα Μεταφοράς και η διαχείριση του παραχωρήθηκε σε μια νέα ανώνυμη εταιρεία, θυγατρική της ΔΕΗ, τον Δ.Ε. Σ.Μ.Η.Ε. - Συστήθηκε η Ρ.Α.Ε. ως ανεξάρτητη αρχή. Το δεύτερο στάδιο ξεκίνησε με την έκδοση του ν. 4001/2011, ο οποίος ενσωμάτωσε στο ελληνικό δίκαιο την Οδηγία 2009/72/ΕΚ του τρίτου «ενεργειακού πακέτου». Με τον νόμο αυτό συντελέσθηκε ο διαχωρισμός της ΔΕΗ από το Σύστημα Μεταφοράς, το οποίο ανατέθηκε στον ΑΔΜΗΕ, και από το Δίκτυο Διανομής, το οποίο ανατέθηκε στον ΔΕΔΔΗΕ και διαμορφώθηκε η χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το μοντέλο της «υποχρεωτικής κοινοπραξίας» («mandatory pool»). Σήμερα βρισκόμαστε στο τρίτο στάδιο, που ξεκίνησε με την εφαρμογή του «μοντέλου στόχου», σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 4425/2016 και 4512/2018. Οι νόμοι αυτοί προβλέπουν την οργάνωση

Φάκελος / Ενέργεια τεσσάρων αγορών χονδρικής (Αγορά Επόμενης Ημέρας, Ενδοημερήσια Αγορά, Αγορά Εξισορρόπησης και Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά) και τη σύσταση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Με την ολοκλήρωση της λειτουργίας αυτών των αγορών πραγματοποιήθηκε η σύζευξη της ελληνικής αγοράς σε πρώτο στάδιο με την Ιταλία και σε δεύτερο στάδιο με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, καθώς σύμφωνα με την από 17/11/2016 απόφαση του ΑCER, στον οποίο παραπέμφθηκε το θέμα λόγω αδυναμίας συμφωνίας μεταξύ των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, η Ελλάδα περιλαμβάνεται σε δύο περιφέρειες υπολογισμού δυναμικότητας (Capacity Calculations Regions): την CCR5 (GrIt) με την Ιταλία και την CCR10 (SEE) με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας συστήθηκε στις 18 Ιουνίου 2018 και μέτοχοι του είναι η ΛΑΓΗΕ Α.Ε. με ποσοστό 22%, η ΑΔΜΗΕ Α.Ε. με ποσοστό 20%, η ΔΕΣΦΑ Α.Ε. με ποσοστό 7%, το Ελληνικό Χρηματιστήριο (Ε.Χ.Α.Ε) με ποσοστό 31% και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) με ποσοστό 20%. Όλοι τους ιδιωτικοί φορείς με το αντίστοιχο παρελθόν και μέλλον κερδοσκοπίας. Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται. Το ΕΧΕ είναι έτσι οργανωμένο ώστε η τιμή της κιλοβατώρας (KWhr) δεν καθορίζεται από την ανάλυση της τιμής του μείγματος, άλλα από την τιμή του ακριβότερου καυσίμου που χρησιμοποιείται! Στην προκειμένη περίπτωση είναι το φυσικό αέριο. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που το 100% της ενέργειας που μπαίνει στο σύστημα περνάει μέσα από το χρηματιστήριο! Δεύτερη είναι η Ελβετία με 38%(!), ενώ στην κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού, τη Μ. Βρετανία, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 13%.

Χρηματιστήριο Φυσικού Αερίου Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώνεται σαν όλη η ενέργεια να παράγεται από φυσικό αέριο, μολονότι αυτό συμμετέχει στο ενεργειακό μίγμα περίπου στα επίπεδα του 50% και κάτω. Παρά τη σύνθεση αυτή, όταν οι τιμές του ΦΑ πενταπλασιάστηκαν στο Χρηματιστήριο Φυσικού Αερίου του Άμστερνταμ, η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στο ΕΧΕ από 50-60 ευρώ/μεγαβατώρα (MWh) αρχές του 2021 σκαρφάλωσε τον Δεκέμβριο του 2021 στα 415,94 ευρώ/MWh. Με την κρίση της Ουκρανίας, η τιμή παραγωγής από ΦΑ έφτασε στις 24/2/2022 την απίστευτη τιμή των 150 ευρώ, ωθώντας

το σύστημα στην εξωφρενική τιμή των 650€/ΜWh, που θα κληθούμε άμεσα να πληρώσουμε. Η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να κλείσει πλήρως τις λιγνιτικές μονάδες έως το 2028, επιταχύνοντας τις εξελίξεις, έχει να κάνει με την αβάντα στους ιδιώτες επιχειρηματίες μονάδων φυσικού αερίου.

Χρηματιστήριο Εκπομπών (Ρύπων), ένα ανύπαρκτο προϊόν Το Χρηματιστήριο Εκπομπών (Ρύπων) στηρίζεται σε ένα ανύπαρκτο χρηματιστηριακό προϊόν, που οικοδομήθηκε στο όνομα της «Πράσινης» Μετάβασης, μοιράζοντας δικαιώματα σε κράτη και εταιρείες, με προτεραιότητα στις ενεργοβόρες, έτσι ώστε να διασφαλίσει την «ανταγωνιστικότητά» τους. Συνέπεια αυτού είναι η μετακύληση του κόστους από τις εταιρείες στους καταναλωτές. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

νεται καθαρό πως η φτώχεια μας είναι τα πλούτη τους.

Οι θέσεις των πολιτικών δυνάμεων Η κυβέρνηση της ΝΔ υλοποιεί με περίσσεια πρεμούρα τις κατευθύνσεις της ΕΕ, με μόνο μέλημα την κερδοφορία των ιδιωτικών εταιρειών, της «δικών» της και το βόλεμα των golden boys με μπόνους σε διευθυντικές παχυλά αμειβόμενες θέσεις. Υπόσχεται επιδότηση των τιμολογίων, αφήνοντας άθικτο τον κερδοσκοπικό μηχανισμό, επιδοτώντας με κρατικό χρήμα την κερδοσκοπία και εμφανίζει αμέτοχους του κερδοσκοπικούς ομίλους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας βάλει καθοριστικά πλάτη στην υλοποίηση του τρίτου σταδίου με την ίδρυση του ΕΧΕ επί της διακυβέρνησής του, καθώς και την περεταίρω ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, καλεί τον κόσμο και ειδικά τους μικρομεσαίους μέσω ενεργειακών κοινοτήτων να

προχωρήσουν σε διμερή συμβόλαια με τους ληστές των μονοπωλίων και ό,τι τύχη έχουν! Ο ληστής με το θύμα αγκαλιά. Στην ίδια ρότα και το ΜέΡΑ25. Ο Γ. Βαρουφάκης στην επίσκεψή του στην Κοζάνη στις 23/2/2022 ανέφερε πως για το ΜέΡΑ25 οι ενεργειακές κοινότητες είναι πρωταρχικό ζήτημα. «Η δυνατότητα ενός δημοκρατικού αποκεντρωμένου δικτύου χρειάζεται σοβαρή χρηματοδότηση, όμως υπάρχει θεσμικό και συστημικό πρόβλημα και γι’ αυτό δεν γίνεται» (KOZANITV). Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ήταν και είναι από τους βασικούς συντελεστές υλοποίησης του σχεδίου από το 1999. Συνεπέστατο, με μόνη γραμμή παρέκκλισης τη Μικρή ΔΕΗ, που τελικά θα απορριφθεί από την ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ. Όλοι οι παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν διαφωνούν με τη λογική του Ελληνικού Χρηματιστήριο Ενέργειας και του μηχανισμού του, που εγγυάται κέρδη για τους ομίλους της ενέργειας και ενεργειακή φτώχεια για τον λαό.

Τι πρέπει να γίνει

η τιμή από 18 ευρώ/τόνο C02 ανέβηκε σε 70 €/tn τον Νοέμβριο του 2021 και στα 150 €/tn στις 24/2/2022. Σε αυτό το περιβάλλον, η κερδοφορία των μεγάλων ομίλων του χώρου υπερπολλαπλασιάζεται. Ενδεικτικά, η ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ ανακοίνωσε κερδοφορία 886 εκ. για το 2020, τα ΕΛΠΕ (Elpedison) 600 εκ. το 2021, ενώ η Protergia Μυτιληναίος προσδοκά υπερδιπλασιασμό το 2022. Σε διεθνές επίπεδο, η ΒP ανακοίνωσε 12,8 δισ., τα υψηλότερα της οκταετίας, η Shell 19 δισ., η ExxonMobil 23 δισ. Από την άλλη πλευρά, διαμορφώνεται μια κατάσταση ανείπωτης ενεργειακής φτώχειας για τα νοικοκυριά, που καλούνται να πληρώσουν την κερδοφορία των ομίλων, πυροδοτώντας εκτός των άλλων και έναν γενικευμένο γύρω αυξήσεων σε όλα τα βασικά είδη και στη γεωργική-κτηνοτροφική παραγωγή. Για μια ακόμα φορά γί-

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που το 100% της ενέργειας τιμολογείται μέσω χρηματιστηρίου! Ακολουθεί η Ελβετία με 38%(!), ενώ στη Μ. Βρετανία είναι 13%

Στην κοινή λογική όλα αυτά φαντάζουν παράλογα. Αλλά αυτή ακριβώς είναι η λειτουργία της «αγοράς» ενέργειας από τη στιγμή που ένα κοινωνικό αγαθό γίνεται «προϊόν» εμπορευματικής εκμετάλλευσης και κερδοφορίας. Αυτές οι επιλογές της ΕΕ υλοποιούνται σε αγαστή συνεργασία με τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση την πραγματικότητα και τις ανάγκες του λαού, η Ενέργεια θα πρέπει να φύγει από την εμπορευματική παραγωγή και να γίνει δημόσιο κοινωνικό αγαθό. Αυτό συνεπάγεται από το λαϊκό εργατικό κίνημα αγώνα για εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση συνολικά του ενεργειακού τομέα (ιδιωτικοποιημένου πλέον), χωρίς αποζημίωση με εργατικό λαϊκό έλεγχο. Μόνο ένας εθνικοποιημένος ενιαίος τομέας ενέργειας, έξω από χρηματιστηριακά «παιχνίδια», μπορεί να εξασφαλίσει για τον λαό φτηνό ρεύμα, αξιοποιώντας όλες τις τεχνολογίες παραγωγής ρεύματος. Προϋπόθεση για φτηνό ρεύμα είναι η απειθαρχία και όχι η υποταγή στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης –και στον χώρο της ηλεκτρικής ενέργειας– σε μια πορεία ρήξης και αποδέσμευσης από αυτήν που επιβάλλει και την ενεργειακή φτώχεια. Αυτός ο στόχος δεν αφορά το μακρινό «μέλλον» αλλά το παρόν. Επίσης, δεν αφορά εξαγγελίες πολιτικών αριστερών δυνάμεων αλλά μάχιμη γραμμή του εργατικού κινήματος, αν θέλουμε να ανατραπεί αυτή η πολιτική. Στη συμβολή μας σε αυτή την γραμμή, τελικά, θα κριθούμε όλοι.

10 Κομμουνιστική Πρωτοβουλία: Συνελεύσεις και συσκέψεις

Εργαζόμενοι ΛΑΡΚΟ: Να σταματήσουν τα εγκληματικά κυβερνητικά σχέδια

Ομόφωνα αθώοι οι τρεις κατηγορούμενοι του ErgasiaNET

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ, συσκέψεις ή άλλες εκδηλώσεις της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα έχουν προγραμματιστεί τις επόμενες ημέρες, καθώς έχουμε μπει σε μια αποφασιστική φάση για τη συγκρότηση της Πρωτοβουλίας με Επιτροπές σε περιοχές καταρχάς. Συγκεκριμένα: Το Σάββατο 12 Μάρτη στις 6 μ.μ. στην αίθουσα του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στην Ηλιούπολη (οδός Μαρίνου Αντύπα και Ελ. Βενιζέλου) θα πραγματοποιηθεί η συνέλευση για την ίδρυση Επιτροπής της Πρωτοβουλίας στις νότιες συνοικίες και δήμους της Αττικής (Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Ηλιούπολη, Αργυρούπολη-Ελληνικό κλπ.). Την ίδια μέρα, στις 6.30 μ.μ., στο στέκι της Αριστερής Κίνησης Περιστερίου (οδός Ακροπόλεως 18 και Ιάσονος), θα γίνει η συνέλευση της Επιτροπής Δυτικών συνοικιών και δήμων της Αθήνας της Πρωτοβουλίας, όπου θα παρουσιαστεί η εισήγηση της Πανελλαδικής Γραμματείας και θα διαμορφωθεί το πρόγραμμα δράσης. Την Κυριακή 13/3, στις 11.30 π.μ. στην αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου του Δήμου Αθηναίων (Δυρραχίου και Λαμπόβου 4), η Πρωτοβουλία για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα στο 4ο Διαμέρισμα Δ. Αθήνας διοργανώνει συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τους ανταγωνισμούς του κεφαλαίου. Τέλος, την Κυριακή 20/3 στις 6 μ.μ. στη Μυτιλήνη στον χώρο OpenSpace (Βουρνάζων 25) διοργανώνεται ανοιχτή σύσκεψη της Πρωτοβουλίας.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ προς τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Βουλής και τους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών κομμάτων, απαιτώντας να υπάρξει άμεση πολιτική πρωτοβουλία για τη ΛΑΡΚΟ, ώστε να σταματήσουν τα σχέδια για τις απολύσεις των εργαζομένων που οδηγούν σε ενδεχόμενο οριστικό κλείσιμο της εταιρείας, έστειλαν τα ΔΣ των σωματείων εργαζομένων. «Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι, με βάση τις ομόφωνες αποφάσεις μας και έχοντας στο πλευρό μας όχι μόνο το σύνολο της εργατικής τάξης από όλη τη χώρα αλλά ολόκληρες τις τοπικές κοινωνίες στους πέντε νομούς που δραστηριοποιείται, θα συνεχίσουμε τον αγώνα με όλες μας τις δυνάμεις», σημειώνουν.

ΠΑΜΨΗΦΕΙ αθώοι κρίθηκαν την Τετάρτη 9/3 οι τρεις κατηγορούμενοι του ErgasiaNET, μετά από μήνυση της εταιρείας «Commercial Value AAE» για άρθρο που είχε αναρτηθεί το 2017. «Η επιχείρηση τρομοκράτησης μέσω των λεγόμενων αγωγών SLAPP αυτή τη φορά δεν πέρασε. Όμως, πολλές παρόμοιες δίκες είναι σε εξέλιξη και ο αγώνας για την ελευθεροτυπία και τα εργατικά δικαιώματα συνεχίζεται», σημειώνει η ΚΕΔΔΑ, αντιπροσωπεία της οποίας βρέθηκε στα δικαστήρια.

Επικαιρότητα

Ακροβασίες

| Βασίλης Παπαγεωργίου

Με ένα ...κλικ νΚΑ: ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΣΠΟΥ∆ΑΖΟΥΣΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΧΑΤΖΗ∆ΑΚΗ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ: ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ

Η Οργάνωση Σπουδάζουσας Αθήνας της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση (νΚΑ) διοργανώνει την Πέμπτη 17/3, στις 3 μ.μ., στο θεατράκι της κεντρικής πλατείας της Πολυτεχνειούπολης (ΕΜΠ), συζήτηση με τίτλο «Ενάντια στους πολέμους του κεφαλαίου - Με τους λαούς, αγώνας για ζωή, ειρήνη, ελευθερία!». Ομιλητές: Π. Μαυροειδής (μέλος ΠΕ του ΝΑΡ) και Ι. Μαρκάτος (μέλος ΚΣ της νΚΑ). Στην πανθεσσαλική αντιπολεμική συγκέντρωση και πορεία που διοργανώνεται την Κυριακή 13/3 στη 1 μ.μ., στην πλατεία Ταχυδρομείου της Λάρισας καλεί η Αριστερή Παρέμβαση στη Θεσσαλία - Ανταρσία για την Ανατροπή. «Αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός μας. Θεσσαλία γη ταξικών διεθνιστικών αντιπολεμικών αγώνων και όχι ορμητήριο πολέμου», σημειώνει. Σε κινητοποίηση για την ανατροπή του αντεργατικού νόμου Χατζηδάκη καλούν την Τρίτη 15/3 στις 6.30 μ.μ. στο Άγαλμα Βενιζέλου σωματεία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το αρχικό κάλεσμα υπογράφουν ο Ζ΄ Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ Θεσσαλονίκης, ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ Λαγκαδά, οι Α΄, Γ΄ και Ε΄ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης, καθώς και το Σωματείο Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου Θεσσαλονίκης. Την Κυριακή 20/3 στις 11.30 π.μ. στην αίθουσα του Α΄ ΚΑΠΗ Ν. Ιωνίας (Δ. Σολωμού και Φιλελλήνων, ΗΣΑΠ Ν. Ιωνίας), θα πραγματοποιηθεί συνέλευση για τη δημιουργία Επιτροπής Βάσης στις βόρειες συνοικίες της Αθήνας της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα. Στη συνέλευση θα παρουσιαστεί η Εισήγηση της γραμματείας της Πρωτοβουλίας και θα ακολουθήσει συζήτηση για την περίοδο, τον ρόλο και τη δράση της επιτροπής.

ΚΟΥΠΟΝΙA για τους αναγνώστες του

θέατρο Με την επίδειξη του παρόντος κουπονιού, το Πριν παρέχει τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες του να παρακολουθήσουν την παράσταση

Αναφορά σε μια Ακαδημία του Φραντς Κάφκα με ένα εισιτήριο αξίας 15 ευρώ! Παραστάσεις: Παρασκευή-Σάββατο στις 9 μ.μ., Κυριακή στις 8 μ.μ.

Θέατρο Άττις - Νέος Χώρος (Λεωνίδου 12, Μεταξουργείο). Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2103225207 (απαραίτητη η τηλεφωνική προκράτηση και η επίδειξη του κουπονιού κατά την παραλαβή των εισιτηρίων).

Με την επίδειξη του παρόντος κουπονιού, το Πριν παρέχει τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες του να παρακολουθήσουν την παράσταση

Οι Γειτονιές του Κόσμου του Γιάννη Ρίτσου με ένα κανονικό εισιτήριο των 12 ευρώ! Πρεμιέρα: Κυριακή 6/3 στις 8 μ.μ. Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 8 μ.μ. Θέατρο Βαφείο - Λάκης Καραλής (Αγ. Όρους 16 και Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός). Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6944189698 (απαραίτητη η τηλεφωνική προκράτηση και η επίδειξη του κουπονιού κατά την παραλαβή των εισιτηρίων).

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία ΤΡΑΓΩ∆ΙΑ

Ντίνα Χαριτάτου

Σύνοδος κορυφής

Πόλεμος διαρκείας σε πολλά μέτωπα ▸ Βομβαρδισμοί, συρροή «εθελοντών», πυρηνικές απειλές, προπαγάνδα

ε πόλεμο διαρκείας εξελίσσεται η «ειδική επιχείρηση», όπως ονομάζει η προπαγάνα του Κρεμλίνου τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες και 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, η αντιπαράθεση του δυτικού ιμπεριαλιστικού μπλοκ ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ με τη Ρωσία, έχει φτάσει στο κόκκινο σε όλα τα επίπεδα πλην του άμεσα στρατιωτικού, εγείροντας τρομερούς φόβους για κλιμάκωση της πολεμικής αντιπαράθεσης εντός ή και εκτός Ουκρανίας. Ενδεικτικό της διάχυτης ανησυχίας αλλά και του πόσο επικίνδυνα είναι τα πράγματα είναι το γεγονός πως η ιστοσελίδα Politico θέτει το ερώτημα, εάν είμαστε κοντά σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και καταγράφει πιθανά σενάρια που μπορεί να οδηγήσουν εκεί! Σε κάθε περίπτωση, η σύγκρουση ήδη κλιμακώνεται, με φιλοΝΑΤΟϊκούς ακροδεξιούς από διάφορες χώρες να σπεύδουν να πολεμήσουν στο πλευρό της κυβέρνησης Ζελένσκι και τον Πούτιν να ανακοινώνει την Παρασκευή πως θα ρίξει στη μάχη «εθελοντές», με ρωσικές πηγές να αναφέρουν πως υπάρχουν 16.000 στη Μέση Ανατολή. Την ίδια ώρα, το ΝΑΤΟ ενισχύει τις θέσεις του στην ανατολική Ευρώπη και συνεχίζει να στέλνει πολεμικό υλικό στην Ουκρανία, αν και απετράπη από τις ΗΠΑ και όχι μόνο –σε αυτή τη φάση τουλάχιστον– η πολωνική προσφορά παλαιών αεροσκαφών Mig-29 στην Ουκρανία. Στο μεταξύ, και μόνο οι αναφορές του Πούτιν και υπουργών του στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας, δηλώσεις που βάζουν στο τραπέζι το ενδεχόμενο της χρήσης του, αρκούν για να γίνει κατανοητή η επικινδυνότητα της κατάστασης. Κάτι που υπογραμμίζουν επίσης οι μάχες και τα σαμποτάζ γύρω από σταθμούς παραγωγής ατομικής ενέργειας, όπως το Τσερνόμπιλ και η Ζαπορίζια, που καθιστούν πιθανή μια νέα πυρηνική καταστροφή. Ανησυχητική είναι και η αντιπαράθεση για βιολογικά και χημικά όπλα στην Ουκρανία. Τις προηγούμενες μέρες, στελέχη των ρωσικών υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας κατηγόρησαν τις ΗΠΑ πως χρηματοδοτούσαν μέσω του Πενταγώνου πρόγραμμα βιολογικών όπλων στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι έχουν σχετικές αποδείξεις. Στο πεδίο των μαχών, η ρωσική εισβολή κινείται αργά αλλά σταθερά, σε μια διαδικασία περικύκλωσης των μεγάλων ουκρανικών πόλεων και

των συγκεντρώσεων του ουκρανικού στρατού, σφίγγοντας τις προηγούμενες ημέρες τον κλοιό γύρω από Κίεβο και Χάρκοβο, ενώ σφυροκοπεί τη Μαριούπολη. Παρ' όλα αυτά, μετά από 15 και πλέον ημέρες πολεμικών επιχειρήσεων, η μόνη μεγάλη πόλη που έχει κατακτηθεί είναι η Χερσώνα. Ο ουκρανικός στρατός έχει επιλέξει να οχυρωθεί στις πόλεις, όπου τα πλεονεκτήματα των ρωσικών δυνάμεων μειώνονται και ταυτόχρονα η κυβέρνηση Πούτιν θα χρεωθεί τους θανάτους αμάχων και τις καταστροφές μέσα σε κατοικημένες περιοχές. Δεν είναι τυχαίος ο επικοινωνιακός πόλεμος που ξέσπασε μετά τον βομβαρδισμό μαιευτηρίου και παιδιατρικής κλινικής στη Μαριούπολη και ψυχιατρικής κλινικής στο Χάρκοβο, με την ουκρανική πλευρά να καταγγέλλει τους Ρώσους για βαρβαρότητα και τη Μόσχα να απαντά πως είχαν μετατραπεί σε στρατιωτικές θέσεις. Στο ίδιο φόντο συνεχίζονται και οι αλληλοκατηγορίες των δύο πλευρών για το ποιος παρεμποδίζει τους «ανθρωπιστικούς διαδρόμους», μέσω των οποίων φεύγουν άμαχοι από τις πόλεις, ενισχύοντας τις θλιβερές στρατιές προσφύγων. Η Ρωσία πάντως ανακοίνωσε πως θα παρέχει δυνατότητα αναχώρησης των αμάχων από τις 10 π.μ. καθημερινά. Στο μεταξύ, χωρίς αποτέλεσμα έληξε η συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και Ντίμτρο Κουλέμπα στην Αττάλεια της Τουρκίας την Πέμπτη. Εντυπωσιακό το γεγονός πως οι διαπραγματεύσεις εξελίσσονται εν μέσω εχθροπραξιών! Η ρωσική πλευρά εμφάνισε τις απαιτήσεις της για τον τερματισμό του

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

πολέμου: Συνταγματική κατοχύρωση της ουδετερότητας της Ουκρανίας, αναγνώριση των αυτοανακηρυγμένων «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, όπως και της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία. Η αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας υλοποιείται από τον ρωσικό στρατό, ενώ η «αποναζιστικοποίηση» ήταν έτσι κι αλλιώς πρόσχημα. Χαρακτηριστικό είναι πως η κυβέρνηση Πούτιν αναγνωρίζει τον πρόεδρο Ζελένσκι, αν και είναι πολύ δύσκολο για μια ουκρανική κυβέρνηση να υπογράψει τέτοιους όρους, ειδικά μετά από πολεμική σύγκροση, χωρίς να υποστεί συντριβή η ουκρανική πλευρά. Ακριβώς γι’ αυτούς τους λόγους το μέλλον είναι άδηλο, αν και οι δηλώσεις Ζελένσκι πως είναι απογοητευμένος και αισθάνεται αδειασμένος από το ΝΑΤΟ δημιουργούν αντικειμενικά μια βάση για να κλείσει το θέμα ένταξης της Ουκρανίας στη λυκοσυμμαχία. Βεβαίως, αυτό θα κριθεί κυρίως όχι από το τι σκέφτεται ο πρόεδρος της Ουκρανίας αλλά από τους καπιταλιστικούς ανταγωνισμούς. Ενδεικτική είναι η κατάσταση στη Βαλτική. Πριν λίγες μέρες ο ρωσικός στόλος πραγματοποίησε άσκηση στον ρωσικό θύλακα Καλίνινγκραντ, ενώ δύο αμερικανικά αντιτορπιλικά εισήλθαν στη Βαλτική. Το κοινοβούλιο της Λιθουανίας αυστηροποίησε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ισχύει από τις 24/2,ενισχύοντας τους περιορισμούς στην ελεύθερη έκφραση και τις ειρηνικές συναθροίσεις. Ο λιθουανικός στρατός έχει αναπτυχθεί στα σύνορα με τη Ρωσία.

Η ΕΕ αλλάζει σε αντιδραστική κατεύθυνση «H Ευρώπη άλλαξε υπό την επίδραση της πανδημίας και θα αλλάξει γρηγορότερα και ισχυρότερα λόγω του πολέμου», είπε εισηγητικά ο Εμανουέλ Μακρόν στην άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε Πέμπτη και Παρασκευή. Ο Γάλλος πρόεδρος κάλεσε τους «27» να λάβουν «ιστορικές αποφάσεις» για «να επανακαθορίσουν πλήρως την αρχιτεκτονική της Ευρώπης μας». Προσδιορίζοντας την ατζέντα, μίλησε για οριστικές αποφάσεις για την ενέργεια και ίσως για τη γεωργία μέχρι τα τέλη Μάρτη, ενώ προανήγγειλε και έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για την Άμυνα τους επόμενους μήνες. Δεν είναι τυχαίο πως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών συζητούν (αν και δύσκολα θα συμφωνήσουν) την προώθηση του δανεισμού από κοινού για την κάλυψη των κονδυλίων που αφορούν τα ενεργειακά αλλά και τους εξοπλισμούς, αποκαλύπτοντας τον αντιδραστικό, μιλιταριστικό προσανατολισμό που προωθεί ακόμα περισσότερο η ΕΕ. Πρωταγωνίστρια στην αντιδραστική πολιτική της ΕΕ η κυβέρνηση της ΝΔ, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ζητάει «να εξαιρέσουμε ένα μέρος –ή ενδεχομένως και όλες τις αμυντικές δαπάνες– από τους υπολογισμούς του ελλείμματος»! Προφανώς. για να βρει η κυβέρνησή του τον «δημοσιονομικό χώρο» να προχωρήσει τα θηριώδη εξοπλιστικά προγράμματα προς όφελος των πολεμοκάπηλων επιλογών της ελληνικής ολιγαρχίας, του ΝΑΤΟ και του ευρωστρατού. Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε και ως πρωτεργάτης της «στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης», κάνοντας λόγο για «βίαιη “ενηλικίωση” της ηπείρου μας», μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Όλα τα προηγούμενα, από την αιματηρή διάλυση της Γιουγκοσλαβίας μέχρι τις πολύνεκρες εισβολές στο Ιράκ, τα είχαν δει με… παιδική ανεμελιά οι ελληνικές και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Βεβαίως, το ουκρανικό αίτημα για φαστ τρακ είσοδο στην ΕΕ παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες μετά πολλών επαίνων…

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Καταχνιά Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν ξέσπασε ως κεραυνός εν αιθρία. Τα σύννεφα της σύρραξης πύκνωναν απειλητικά εδώ και πολλούς μήνες. Αυτό αφορά τόσο τα ρωσικά στρατεύματα που είχαν παραταχθεί κοντά στα σύνορα της χώρας όσο και τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ που εδώ και εβδομάδες έχουν λάβει θέσεις μάχης σε Βαλκάνια και Ανατολική Ευρώπη. Μπορεί ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία δεν θα εμπλακεί στη σύγκρουση, καθώς κάτι τέτοιο θα πυροδοτούσε έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως οι θέσεις που έχουν λάβει οι στρατοί των κρατών-μελών της συμμαχίας δείχνουν ότι το ΝΑΤΟ βρίσκεται «με το δάχτυλο στη σκανδάλη». Με την πολιορκία του Κιέβου να συνεχίζεται και τη μεγάλη πόλη-λιμάνι της Οδησσού –όπως όλα δείχνουν μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές– να αποτελεί τον επόμενο στόχο της ρωσικής επιθετικότητας, η Μόσχα μοιάζει να πλησιάζει ασφυκτικά τα «νατοϊκά εδάφη», όπως χαρακτηρίζονται τελευταία οι χώρες-μέλη της ηγεμονευόμενης από τις ΗΠΑ συμμαχίας. Προφανώς ούτε το Κρεμλίνο από την πλευρά του έχει σκοπό να έρθει σε ευθεία πολεμική αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ, όμως η γειτνίαση των δύο υπερδυνάμεων κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να ανάψει το φιτίλι μιας σύγκρουσης που όμοιά της δεν θα έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Ενδεχόμενη αποστολή πολεμικών αεροσκαφών από την Πολωνία στην Ουκρανία, κάτι που μέχρι στιγμής αρνούνται οι ΗΠΑ, τα οποία θα απογειώνονται από διαδρόμους εντός «νατοϊκού εδάφους», θα μπορούσε κάλλιστα να πυροδοτήσει μια τέτοια εξέλιξη. Όσο για την Ελλάδα, η «σκιά» που προ εβδομάδων γράφαμε στο Πριν ότι απλώνεται στη Θράκη από τα σύννεφα του επερχόμενου πολέμου που πύκνωναν στην Ουκρανία, έχει μετατραπεί σε πυκνή καταχνιά, με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να αποτελεί πια τον βασικό κόμβο μεταφοράς στρατευμάτων και φονικών μέσων προς τα πολύπαθα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη.

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία

Γιώργος Μουρμούρης

«Συνωστισμός»

μηχανών του πολέμου από τον Έβρο ως την Κρήτη

αποστολή πολεμικού υλικού από την Ελλάδα στην Ουκρανία μονοπώλησε τις τελευταίες ημέρες τη συζήτηση για την ανάμειξη της χώρας μας στην ένοπλη σύρραξη που απειλεί να πυροδοτήσει έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και όχι άδικα. Πρόκειται όμως για την κορυφή του παγόβουνου: Κάτω από την τόσο εμφανή ενέργεια εμπλοκής, κρύβεται ένα τεράστιο υπόστρωμα πολεμικής ετοιμότητας, με συμμετοχή σε νατοϊκές ασκήσεις, προετοιμασία ειδικών μονάδων όλων των σωμάτων των ενόπλων δυνάμεων, παραχώρηση βάσεων, θαλάσσιου και εναέριου χώρου, με ενεργή ανάμειξη των ελληνικών όπλων. Προσπαθώντας να σκιαγραφήσουμε τη διάταξη των δυνάμεων, τον βαθμό της πολεμικής προετοιμασίας και της ελληνικής εμπλοκής, καθώς και τον

Το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Χάρι Σ. Τρούμαν» και το γαλλικό «Σαρλ ντε Γκολ» πλέουν σε Αιγαίο και Ιόνιο, συνοδευόμενα από πλοία του ελληνικού Π.Ν. «Συνωστισμός» ρωσικών και ΝΑΤΟϊκών υποβρυχίων στο Ιόνιο και νοτίως της Κύπρου και της Κρήτης

τρόπο που οι εξελίξεις επηρεάζουν (και επηρεάζονται από) τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό, συζητήσαμε με τον Νίκο Αργυρίου, εκπρόσωπο της Επιτροπής Αλληλεγγύης Στρατευμένων. «Το ΝΑΤΟ δηλώνει ότι δεν θέλει να εμπλακεί στην Ουκρανία, όμως ήδη εμπλέκεται: pροετοιμάζεται και υποστηρίζει μισθοφόρους. Έχει δημιουργήσει έναν μεγάλο σχηματισμό σαν “γάμμα” που ξεκινάει από τη Βαλτική, κατεβαίνει στην Πολωνία και τη Ρουμανία και καταλήγει στην Ελλάδα, η οποία παίζει κεντρικό ρόλο στις επιλογές του», μας λέει. Το ενδεχόμενο η Ρωσία να ενοποιήσει στρατιωτικά όλη τη βόρεια ακτή της Μαύρης Θάλασσας, από τη Μαριούπολη μέχρι την Οδησσό, φέρνει τη Μόσχα «στην πόρτα» του ΝΑΤΟ και αυτό αφορά τόσο την περιοχή της Υπερδνειστερίας –που μπορεί να μετατραπεί σε ένα νέο Καλίνινγκραντ, ένα προκεχω-

ρημένο ρωσικό φυλάκιο στα σύνορα των Βαλκανίων - όσο και την Πολωνία, στην οποία βρίσκονται πυραυλικές εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ. «Υπό αυτό τον σχεδιασμό Αμερικανοί και Ρώσοι εισάγουν στη σύγκρουση της Ουκρανίας μισθοφόρους, προετοιμαζόμενοι για ένα παρατεταμένο “αντάρτικο” στο έδαφος της χώρας. Η μεγάλη συγκέντρωση νατοϊκών στρατευμάτων, εκτός από μια προβολή ισχύος προς τη Ρωσία, αποτελεί και μια “γραμμή τροφοδοσίας” για τις δυνάμεις αυτές», προσθέτει ο Νίκος Αργυρίου. Η Ελλάδα παίρνει θέση μπροστά στις επερχόμενες εξελίξεις εμπλεκόμενη ενεργά στην πλευρά του ΝΑΤΟ, προσπαθώντας παράλληλα να επωφεληθεί στο πεδίο του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού. Ήδη από τον Νοέμβριο το Δίκτυο Ελευθέρων Φαντάρων «Σπάρτακος» είχε καταγγείλει τη συνεκπαίδευση ελ-

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία

Σπάρτακος: «Δεν βρίσκεις τόπο που να μην εμπλέκεται στην πολεμική προετοιμασία» ληνικών και ουκρανικών μονάδων ειδικών δυνάμεων στη Νέα Πέραμο. Στις αρχές Φεβρουαρίου, λίγες ημέρες πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, πραγματοποιήθηκε μεγάλη νατοϊκή άσκηση στο Ιόνιο, με τη συμμετοχή του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «Χάρι Σ. Τρούμαν» και την καθοριστική συμμετοχή της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας. Σε Ιόνιο, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο σημειώνεται υπερσυγκέντρωση πολεμικών δυνάμεων. Στην περιοχή, εκτός από το «Χάρι Σ. Τρούμαν» που προσφάτως έφτασε μέχρι το Βορειοανατολικό Αιγαίο κοντά στην έξοδο των Δαρδανελίων, πλέει και το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκολ», το οποίο συνοδεύουν η φρεγάτα «Ύδρα» και το υποβρύχιο «Παπανικολής». Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την Καθημερινή, παρατηρείται «συνωστισμός» ρωσικών και νατοϊκών υποβρυχίων στο Ιόνιο αλλά και νοτίως της Κύπρου και της Κρήτης. Οι Ρώσοι διατηρούν σημαντικές δυνάμεις του στόλου τους στην Ανατολική Μεσόγειο, κοντά στη βάση της Ταρτούς στη Συρία, ενώ όταν το αμερικανικό αεροπλανοφόρο έπλεε προς το Βορειοανατολικό Αιγαίο, στην περιοχή είχαν σπεύσει μία φρεγάτα και ένα καταδρομικό σκάφος του ρωσικού πολεμικού ναυτικού. Η βαρύτητα που δίνεται και από τις δύο πλευρές στο Βορειοανατολικό Αιγαίο δεν είναι τυχαία. Με την Τουρκία να έχει κλείσει τα Στενά κατ’ εφαρμογή της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έχει μετατραπεί στην ουσία σε αποκλειστικό κόμβο

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

μεταφοράς νατοϊκού στρατιωτικού υλικού από τη Μεσόγειο προς τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Φωτογραφίες που έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο, οι οποίες απεικονίζουν δεκάδες άρματα μάχης συγκεντρωμένα στο λιμάνι του Έβρου, περιμένοντας να μεταφερθούν σιδηροδρομικώς προς τη Ρουμανία, είναι αποκαλυπτικές της σημασίας που έχει για τις ΗΠΑ το μοναδικό εναλλακτικό προς τα Δαρδανέλια πέρασμα. Στις 19 Μαρτίου στην εβρίτικη πρωτεύουσα αναμένεται να δέσει το θηριώδες αμερικανικό πλοίο μεταφοράς φορτίου «Liberty Passion», ξεφορτώνοντας επιπλέον τεθωρακισμένα και στρατιωτικό υλικό για την Ανατολική Ευρώπη. «Στην Ελλάδα δεν βρίσκεις τόπο που να μην έχει εμπλοκή στην πολεμική προετοιμασία», λέει ο Νίκος Αργυρίου, τονίζοντας ότι οι καλύτερες μονάδες όλων των όπλων και των σωμάτων βρίσκονται σε ετοιμότητα. «Ο ελληνικός στρατός αντιμετωπίζεται σε δύο επίπεδα: Από τη μία οι φαντάροι στις μονάδες της παραμεθορίου, που προορίζονται να εμπλακούν πρώτοι σε ενδεχόμενη ελληνοτουρκική διένεξη. Από την άλλη, οι φρεγάτες, οι ειδικές δυνάμεις, η αεροπορία στρατού, τα F-16 και τα κατασκοπευτικά αεροσκάφη», εξηγεί ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Αλληλεγγύης Στρατευμένων, τονίζοντας ότι πολλές δυνάμεις από τις μονάδες αιχμής βρίσκονται ήδη σε επιχειρήσεις εκτός συνόρων, ενώ δυνάμεις τεθωρακισμένων από τη Ρουμανία έρχονται στη Θράκη για ασκήσεις στο Πετροχώρι Ξάνθης. Την ίδια στιγμή, η προσπάθεια ταχύτατης απεξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό φυσικό αέριο επαναφέρει στο προσκήνιο διάφορα σχέδια για εναλλακτικούς προμηθευτές και διαδρομές διέλευσης αερίου προς την Ευρώπη. Ήδη από ελληνικής πλευράς εξετάζονται οι δυνατότητες επαναφοράς των σχεδίων εξόρυξης υδρογονανθράκων, κυρίως από τα θαλάσσια οικόπεδα ανατολικά της Κρήτης, ενώ τον –τουλάχιστον μέχρι σήμερα– «νεκρό» αγωγό EastMed εξετάζεται να αντικαταστήσουν σχέδια ενεργειακής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου. Στην αντίπερα ακτή του Αιγαίου, κατά τη συνάντηση που είχε την Τετάρτη ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον ισραηλινό ομόλογό του Ισαάκ Χέρτσογκ, τέθηκαν επί τάπητος σχέδια διέλευσης ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Θεωρείται, δε, βέβαιο ότι το ενεργειακό θα αποτελέσει θέμα συζήτησης στην «ξαφνική» συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν την Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη. «Από τη στιγμή που μπλοκάρεται το φυσικό αέριο της Ρωσίας προς την Ευρώπη, έρχονται ξανά στο προσκήνιο η Μέση Ανατολή, η Ανατολική Μεσόγειος, η Κρήτη. Επί τάπητος ξανά οι ΑΟΖ, τα κοιτάσματα και ο έλεγχος των περασμάτων. Οι όποιες συζητήσεις Ελλάδας-Τουρκίας για τη “μοιρασιά” δεν αίρουν τον κίνδυνο πολεμικού επεισοδίου: το αντίθετο, γιατί οι διαπραγματεύσεις γίνονται με προβολή ισχύος, εξοπλισμούς και κεκτημένα επί του πεδίου», σημειώνει ο Νίκος Αργυρίου.

Κόμβος εφόρμησης στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια η Αλεξανδρούπολη

ε νέα, στρατηγικής σημασίας νατοϊκή βάση στην Ελλάδα έχει μετατραπεί το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, στο πλαίσιο της τελευταίας ελληνοαμερικανικής συμφωνίας που υπεγράφη τον Οκτώβριο του 2021. Με τον πόλεμο να μαίνεται στην Ουκρανία, εκατοντάδες στελέχη του στρατού των ΗΠΑ βρίσκονται πλέον στην πρωτεύουσα του Έβρου. Η γεωγραφική θέση της Αλεξανδρούπολης εξυπηρετεί τα γενικότερα συμφέροντα των Αμερικανών, καθώς είναι εύκολα προσβάσιμη οδικώς, ακτοπλοϊκώς, αεροπορικώς και σιδηροδρομικώς, ενώ παρέχει γρήγορη έξοδο προς την ευρύτερη περιοχή των Ανατολικών Βαλκανίων. Προ μηνών μάλιστα, στο πλαίσιο άσκησης Atlantic, έλαβε χώρα η μεγαλύτερη –μέχρι στιγμής– μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού που αφορά την ανάπτυξη των αμερικανικών δυνάμεων διαμέσου του συγκεκριμένου λιμένα, με τις τελικές περιοχές προορισμού των εξοπλισμών να βρίσκονται στα Βαλκάνια. Ενδεικτικές των βλέψεων των ΗΠΑ στην περιοχή είναι οι δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος στις 3 Δεκεμβρίου δήλωνε ότι «το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης εξελίσσεται στον κεντρικό άξονα της διμερούς συνεργασίας στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας στον βορρά της Ελλάδας, πέρα από τον ρόλο του ως βασική πύλη προς τα Δυτικά Βαλκάνια και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», καθιστώντας σαφές ότι η Αλεξανδρούπολη μπορεί να αποτελέσει πύλη προς τα Βαλκάνια για εν-

δεχόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Είναι βέβαιο πλέον ότι η εμπλοκή της χώρας στα ευρύτερα σχέδια του ΝΑΤΟ, με την ενεργό αξιοποίηση και του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, αναβαθμίζεται. Άλλωστε, είδαμε τις προσπάθειες του Κυριάκου Μητσοτάκη να διαδραματίσει ρόλο στην υπόθεση της Ουκρανίας, ασχέτως εάν ο «απομονωμένος» Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον… πρόλαβε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η επενδυτική κινητικότητα γύρω από την πώληση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Αμερικανικές, ελληνικές και ρωσικών συμφερόντων προσφορές έχουν περάσει στη Β’ φάση του διαγωνισμού πώλησης. Αυτά, την ίδια στιγμή που η εταιρεία Gastrade αναπτύσσει έργο πλωτού Τερματικού Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, κάτι που αναμένεται να αποσχολήσει έντονα το ευρωπαϊκό σκηνικό, λόγω των κυρώσεων που επιβάλλονται στη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία και τη στροφή της ΕΕ σε εναλλακτικούς προμηθευτές αερίου. Ο Τζέφρι Πάιατ έχει χαρακτηρίσει το έργο πλωτού Τερματικού Σταθμού ως «ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για την ενεργειακή ασφάλεια και το κλίμα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». Υπό το πρίσμα όλων αυτών, την Κυριακή 13 Μάρτη σωματεία, φορείς και πολιτικές οργανώσεις καλούν σε μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση στην Αλεξανδρούπολη με προσυγκέντρωση στις 12.30 μ.μ. στο Πάρκο Ανεξαρτησίας. Πάνος Τσίκαλας

14 Τάσος Παπαφράγκος

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία

Αμόκ εξοπλισμών και πολεμικής προετοιμασίας

Η διοίκηση Μπάιντεν αύξησε ήδη τα κονδύλια για εξοπλισμούς, παρότι οι ΗΠΑ καταβάλλουν σχεδόν το 40% του συνόλου των δαπανών παγκοσμίως. Για 26 συνεχόμενα έτη αυξάνονται οι εξοπλιστικές δαπάνες της Κίνας· έτσι και φέτος. Μικρότερες αλλά στοχευμένες οι δαπάνες της πυρηνικής Ρωσίας. Στον πάγο οι κοινωνικές ανάγκες.

ε επικίνδυνη ανοδική τροχιά βρίσκονται οι εξοπλισμοί σε όλο τον κόσμο, την ώρα που οι κοινωνικές ανάγκες, όπως η υγεία, μένουν στο περιθώριο, η ανεργία και η φτώχεια αυξάνονται, η ακρίβεια καταπίνει το λαϊκό εισόδημα. Είναι χαρακτηριστικό πως 2 τρισ. δολάρια δαπανήθηκαν για αγορές εξοπλισμών παγκοσμίως το 2020, ποσό που αποτελεί ρεκόρ. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη στη Στοκχόλμη (SIPRI), οι δαπάνες για εξοπλιστικά συστήματα ανήλθαν στο 2,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ ο πρώτος χρόνος της πανδημίας συρρίκνωσε κατά 4,4% το ΑΕΠ διεθνώς. Μάλιστα, τα πιο ισχυρά αστικά κράτη επενδύουν όλο και περισσότερο σε οπλικά συστήματα που ενσωματώνουν τεχνολογίες αιχμής (π.χ. πυρηνική ενέργεια, διαστημική τεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη), ικανά να καταστρέψουν όλο τον κόσμο! Οι δύο οικονομικοί γίγαντες, οι ΗΠΑ και η Κίνα, καταλαμβάνουν άνω του 50%

του συνόλου των διεθνών εξοπλισμών, διαθέτοντας αντίστοιχα 778 και 252 δισ. δολάρια. Οι δαπάνες των ΗΠΑ αποτελούν διαχρονικά τη μερίδα του λέοντος και αφορούν κυρίως επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, επέκταση του πυρηνικού οπλοστασίου και προμήθεια όπλων, για να συνεχιστούν οι φονικές πολεμικές επιχειρήσεις ανά την υφήλιο. Ο κινεζικός ιμπεριαλισμός προχωράει τα τελευταία χρόνια σε μεγάλης έκτασης ανανέωση των οπλικών του συστημάτων (σύγχρονοι πύραυλοι ξηράς και θάλασσας, πυρηνικά αεροσκάφη), αυξάνοντας τις πολεμικές δαπάνες για 26 συνεχόμενες χρονιές, σε μια προσπάθεια να μειώσει την πολύ μεγάλη απόσταση από τις αμερικανικές δαπάνες. Ινδία, Ρωσία και Ηνωμένο Βασίλειο συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα. Ειδικά ο ρωσικός καπιταλισμός, ο οποίος εξοπλίζεται με ρυθμό άνω του 3% των παγκόσμιων δαπανών, έχει ορισμένα συγκριτικά πλεονεκτήματα, παρά τον περιορισμένο όγκο δαπανών σε σχέση με τις ΗΠΑ, ενσωματώνοντας και εφαρμό-

Οι δαπάνες των ΗΠΑ αποτελούν διαχρονικά τη μερίδα του λέοντος των εξοπλισμών, μαζί με την Κίνα ξεπερνούν το 50% του συνόλου των διεθνών εξοπλισμών ζοντας σύγχρονες μεθόδους αντιπαράθεσης. Πιο συγκεκριμένα, η επέμβαση στην Ουκρανία έχει τον χαρακτήρα υβριδικού πολέμου και φαίνεται πως σχεδιαζόταν για αρκετό διάστημα. Ο υβριδικός πόλεμος αφορά τη συμβατική στρατιωτική ισχύ, σε συνδυασμό με ένα φάσμα πρακτικών που αξιοποιούν οι Ρώσοι, όπως κυβερνοεπιθέσεις στα δίκτυα και σε ψηφιακές υποδομές, διάδοση ψευδών ειδήσεων, άσκηση διπλωματίας και στοχευμένες καταστροφές στρατηγικών υποδομών. Ταυτόχρονα, φαίνεται πως το τελευταίο διάστημα η Ρωσία, η οποία διαθέτει

πανίσχυρο πυρηνικό οπλοστάσιο, επενδύει σε ένα τεράστιο πρόγραμμα τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης σε οπλικά συστήματα (π.χ. μη επανδρωμένα οχήματα σε αέρα, στεριά, θάλασσα και υπέδαφος, διαστημικοί πύραυλοι που δεν θα γίνονται αντιληπτοί από τον εχθρό). Πλέον, εννέα κράτη –οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Βόρεια Κορέα– διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Κοινό στοιχείο αποτελεί το γεγονός των χαμηλών έως ανύπαρκτων επιπέδων διαφάνειας και ενημέρωσης για τις δυνατότητες των πυρηνικών αυτών εξοπλισμών. Αυτό επιβεβαιώνει, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του SIPRI, την τάση για συνεχή επιδείνωση των συνθηκών για τη διεθνή σταθερότητα. Σύμφωνα με το SIPRI, σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη της πολεμικής μηχανής του ΝΑΤΟ αύξησαν τις εξοπλιστικές δαπάνες τους το 2020, ενώ όλο και περισσότερα από αυτά «πιάνουν» τον στόχο των δαπανών του 2% ως προς το ΑΕΠ, που έχει θέσει το ΝΑΤΟ. Οι τάσεις αυτές θα επιταχυνθούν ραγδαία το επόμενο διάστημα. Ακόμα και το γερμανικό κράτος, που για δεκαετίες συγκρατούσε τις πολεμικές του δαπάνες, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανακοίνωσε ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα-μαμούθ αξίας 100 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, θα επενδυθούν μεγάλα ποσά και σε άμεσα, «εθνικά», προγράμματα αλλά και σε πιο μακροχρόνια, ευρωπαϊκά. Η άμεση ανανέωση της γερμανικής πολεμικής μηχανής περιλαμβάνει αμερικανικά αεροσκάφη F-35, μεταγωγικά ελικόπτερα, εκσυγχρονισμό των αμερικανικών αντιαεροπορικών πυραύλων τύπου Patriot, κορβέτες, πυρομαχικά, καθώς και στελέχωση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων με δεκάδες χιλιάδες νέες προσλήψεις.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΕ

Τα κέρδη στις πολυεθνικές, πρωτοπόρα στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ μέρος των 100 δισ. του γερμανικού εξοπλιστικού προγράμματος θα δοθεί για να επιταχυνθούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως ένα αντιπυραυλικό σύστημα για την αντιμετώπιση πολυηχητικών όπλων (σύστημα TWISTER, πρόγραμμα εντός της ΕΕ), ανάπτυξη στρατηγικών αερομεταφορών, νέο ευρωπαϊκό σύστημα αεράμυνας, νέα άρματα και ανάπτυξη οπλισμένων μη επανδρωμένων οπλικών συστημάτων (Eurodrone, σε συνεργασία με Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία), νέα πυρομαχικά (σε συνεργασία με τη Βρετανία) και σύγχρονες φρεγάτες (σε συνεργασία με την Ολλανδία).

Η Ελλάδα, που πρωταγωνιστούσε –μετά τις ΗΠΑ– σε δαπάνες ως προς το ΑΕΠ συγκριτικά με τα άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Πριν την οικονομική κρίση του 2009 διέθετε το 3,2% του ΑΕΠ, ενώ και παρά τα μνημόνια παρέμενε άνω του 2%! Μάλιστα, από πέρυσι η Ελλάδα κατέχει τη θλιβερή πρωτιά μεταξύ των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ με στρατιωτικές δαπάνες 3,8% ως προς το ΑΕΠ το 2021 από 2,8% το 2020! Άλλωστε, οι πρόσφατες συμφωνίες με τις ΗΠΑ για ανανέωση των οπλικών συστημάτων (π.χ. αναβάθμιση F-16, εκσυγχρονισμός πυραυλικού συστήματος MLRS) και αγορά νέου εξοπλισμού από τη Γαλλία (Rafale, φρεγάτες

Belharra) θα κοστίσουν πολλά δισ. ευρώ. Κερδισμένες από τις θηριώδεις κρατικές αγορές όπλων είναι οι πολεμικές βιομηχανίες. Τα αμερικανικά μονοπώλια ηγεμονεύουν, έχοντας μερίδιο αγοράς τουλάχιστον 54%, ενώ ανοδικές τάσεις έχουν οι κινεζικές πολεμικές βιομηχανίες, με τουλάχιστον το 13% του συνολικού τζίρου. Στην πρώτη δεκάδα των μεγαλύτερων εμπόρων όπλων βρίσκονται έξι πολεμικές βιομηχανίες των ΗΠΑ, τρεις της Κίνας και μία του Ηνωμένου Βασιλείου. Από την άλλη, χαμένοι είναι οι λαοί που πληρώνουν τους πολέμους ακριβά. Ο πόλεμος είναι για τους πλουσίους, ενώ για τους φτωχούς είναι οι μάχες.

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία

Κυρώσεις

Γιώργος Παυλόπουλος

Το κεφάλαιο έχει, τελικά, πατρίδα…

ν η Ρωσία διατηρεί την αδιαμφισβήτητη στρατιωτική υπεροπλία έναντι της Ουκρανίας (κάτι που πρέπει να αποδειχθεί στα πεδία των μαχών ότι είναι επαρκές για να πετύχει τους στόχους της εισβολής της…), οι Ηνωμένες Πολιτείες και συνολικά η Δύση έχουν το πάνω χέρι στην οικονομία. Εκεί όπου η ισχύς τους κάνει τη Ρωσία να μοιάζει κυριολεκτικά με «νάνο», όπως αποτυπώνεται και από τα μεγέθη των οικονομιών τους: Το ΑΕΠ της Ρωσίας αντιπροσωπεύει το 7% έναντι του αντίστοιχου των ΗΠΑ, ενώ εάν το συγκρίνουμε συνολικά με εκείνο της Δύσης –μαζί δηλαδή με ΕΕ, Καναδά, Βρετανία, αλλά και Ιαπωνία και Αυστραλία– τότε η αναλογία υποχωρεί μόλις στο 3,2%. Είναι λογικό και αναμενόμενο, λοιπόν, στον ασύμμετρο πόλεμο που διεξάγεται ανάμεσά τους, η καθεμία από τις δύο πλευρές να αξιοποιεί τα όπλα της. Ειδικά όσον αφορά τη Δύση, δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσουμε ότι κάνει επίδειξη ισχύος, αλλά και να διακρίνουμε τους τρεις βασικούς στόχους της. Ο πρώτος είναι να αποδείξει ποιος είναι το «αφεντικό» και είναι σε θέση να επιβάλει βαριές ποινές σε όσους αμφισβητούν την ιεραρχία στο παγκόσμιο καπιταλιστικό οικοδόμημα — επιβεβαιώνοντας, έτσι, ότι η αμερικανική υπερδύναμη βασίζεται σε δύο πυλώνες: Τα αεροπλανοφόρα και το δολάριο, με το βάρος στη συγκεκριμένη αντιπαράθεση να πέφτει στο δεύτερο. Είναι πράγματι εντυπωσιακή η ευκολία με την οποία οι ΗΠΑ απαίτησαν και πέτυχαν την αποβολή της Ρωσίας από το σύστημα διεθνών συναλλαγών Swift και το «πάγωμα» του μεγαλύτερου μέρους των συναλλαγματικών διαθεσίμων της κεντρικής της τράπεζας. Οι κυρώσεις, όμως, δεν περιορίστηκαν σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, αλλά επεκτάθηκαν ταχύτατα σε όλους τους τομείς: Το εμπόριο και τις μετακινήσεις, με τη διακοπή των θαλάσσιων μεταφορών από τις μεγαλύτερες εταιρείες στα ρωσικά λιμάνια και την απαγόρευση πτήσης των ρωσικών αεροσκαφών πάνω από μεγάλο μέρος του πλανήτη. Τον αθλητισμό, με την «έξωση» των ομάδων από όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και της εθνικής ποδοσφαίρου από το Μουντιάλ του Κατάρ. Τη Φόρμουλα 1 με την ακύρωση του ρωσικού γκραν πρι. Τον πολιτισμό, με τον διωγμό που υφίσταται οποιοσδήποτε καλλιτέχνης είναι Ρώσος και κάθε έργο που προέρχεται από τη χώρα... Ο δεύτερος στόχος επικεντρώνει σε μια βίαιη αναδιανομή του πλούτου και των αγορών υπέρ του δυτικού και πρωτίστως του αμερικανικού κεφαλαίου. Η ενέργεια αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς με το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, που πέρυσι αντιστοιχούσε στο 8% των εισαγωγών στις ΗΠΑ, ο Μπάιντεν έκανε ένα τεράστιο δώρο προς τους πετρελαϊκούς ομίλους της χώρας του — τους οποίους, μάλιστα,

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Επίδειξη δύναμης από τη Δύση: Εμείς είμαστε τα αφεντικά του καπιταλισμού! ▸ Οι τρεις βασικοί στόχοι των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που ισοδυναμούν με ολοκληρωτικό οικονομικό πόλεμο έφτασε να… παρακαλάει να μην εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να αποκομίσουν υπερκέρδη. Πρακτικά, όμως, όχι απλώς τους επέτρεψε να ρεφάρουν την αποχώρησή τους από τις κοινοπραξίες στη Ρωσία, αλλά τους οδηγεί σε ένα νέο Ελντοράντο, καθώς οι εξορύξεις και η εκμετάλλευση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων θα αποκτήσουν φρενήρη ρυθμό στο εσωτερικό, ενώ θα ανοίξει γι’ αυτούς διάπλατα και η ευρωπαϊκή αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα –κι αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να υποτιμηθεί– ΗΠΑ, Βρετανία και ΕΕ ξεκίνησαν ένα «σαφάρι» εντοπισμού και κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων των Ρώσων «ολιγαρχών». Πολυτελή γιοτ, βίλες, ιδιωτικά αεροπλάνα, μέχρι και κεφάλαια που βρίσκονται στις τράπεζες, σε θυρίδες ή τα χρηματιστήρια αποτελούν πλέον στόχο, καθώς στη συγκεκριμένη περίπτωση η αρχή της «ιδιοκτησίας» παύει να είναι ιερή. Όσο για τον τρίτο στόχο, επιδιώκει να στερήσει από τους Ρώσους –για την

ακρίβεια, από την αστική τους τάξη και τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας τους– την πρόσβαση στα δυτικά αγαθά και τον δυτικό τρόπο ζωής. Αυτό σηματοδοτεί η αποχώρηση από τη χώρα εταιρειών που αποτελούν σύμβολα, φτάνοντας να ορίζουν πρότυπα διαβίωσης και πολιτισμού, όπως είναι η Coca-Cola, οι πιστωτικές κάρτες Visa και Mastercard, τα ΙΚΕΑ και τα πολυτελή γερμανικά αυτοκίνητα. Οι πιο γνωστές φίρμες ρούχων, παπουτσιών και καλλυντικών, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Το ίδιο συμβαίνει με την απαγόρευση που ουσιαστικά επιβάλλεται στους Ρώσους να ταξιδεύουν στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, είτε για μπίζνες είτε για διακοπές. Είναι προφανές ότι θέλουν να τους κάνουν να καταλάβουν τι χάνουν, εάν στηρίξουν τον Πούτιν στη σύγκρουσή του με τη Δύση. Ελπίζοντας ότι, σε συνδυασμό με τον «πόνο» που προκαλεί όλο το πακέτο των κυρώσεων στον ρωσικό λαό, θα προκαλέσουν ένα κίνημα αμφισβήτησης και, γιατί όχι, ανατροπής του.

Είναι γεγονός ότι μέχρι τη στιγμή που τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία και ξεκίνησε η νέα φάση του πολέμου, μεγάλο μέρος του δυτικού καπιταλισμού και κυρίως οι όμιλοι που είχαν ζωτικά συμφέροντα στη Ρωσία –ενεργειακοί, αυτοκινητοβιομηχανίες, τράπεζες και άλλοι– ήλπιζαν και πίεζαν, ώστε η σύγκρουση να είναι ελεγχόμενη και οι συνέπειες αναστρέψιμες. Μάλιστα, όπως συνέβη στην περίπτωση Γερμανίας και Ιταλίας ή ακόμη και του βρετανικού χρηματοπιστωτικού κέντρου του «Σίτι», το οποίο έχει φτάσει να χαρακτηρίζεται ως «Λόντονγκραντ», ασκούνταν πιέσεις προς τις κυβερνήσεις και υπήρχαν αυτόνομοι δίαυλοι επικοινωνίας με τη Μόσχα και προσωπικά με τον Πούτιν, προκειμένου να αποτραπεί το… μοιραίο. Αυτό, όμως, δεν συνέβη. Η τροπή που έλαβαν οι εξελίξεις και οι πολιτικές επιλογές που έγιναν, κυρίως στην Ουάσιγκτον, έφεραν τους εκπροσώπους του κεφαλαίου ενώπιον ενός διλήμματος. Κι αυτοί, παρά τα όσα είχαν προηγηθεί, δεν δίστασαν να κάνουν τις επιλογές τους, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι στις κρίσιμες καμπές της ιστορίας το κεφάλαιο έχει πατρίδα και αναγνωρίζει σύνορα. Ότι υποτάσσεται –έστω προσαρμόζεται– στις «διαταγές» του συλλογικού καπιταλιστή, που καθορίζει τη γενική κατεύθυνση. Είναι σαφές, παράλληλα, ότι οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων καταφέρνουν ένα ισχυρότατο πλήγμα στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης — ή, πιο ορθά, της καπιταλιστικής διεθνοποίησης. Ουσιαστικά, επιταχύνει τις ανακατατάξεις που είχαν ήδη δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια, με την ένταση των ανταγωνισμών ανάμεσα στα διάφορα καπιταλιστικά κέντρα, που οδήγησαν στην άνοδο του προστατευτισμού, στον πόλεμο των δασμών, στα συνθήματα του τύπου «Πρώτα η Αμερική», στη διάλυση ή το «πάγωμα» μεγάλων εμπορικών συμφωνιών. Εάν, δε, σκεφτεί κανείς ότι το μεγάλο διακύβευμα δεν αφορά τη Ρωσία, αλλά την Κίνα, εύκολα μπορεί να καταλάβει ότι τα πιο δύσκολα και οι πιο σοβαρές και μεγάλες συγκρούσεις είναι μπροστά.

16 ∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Φάκελος / Πόλεμος στην Ουκρανία

Παναγιώτης Ξοπλίδης

Κάτω από ξένες σημαίες Σημαντικό τμήμα της Αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και του αυτόνομου χώρου βλέπουν μόνο τον «πόλεμο του Πούτιν» και παραλείπουν κάθε αναφορά σε ΝΑΤΟ και ΕΕ

αθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία σηματοδοτεί την έναρξη μιας εποχής όπου οι καπιταλιστικοί ανταγωνισμοί θα επιλύονται όλο και πιο συχνά με προσφυγή στα όπλα, η Αριστερά βρίσκεται σε θέση ιστορικών επιλογών. Η εμπειρία των δύο Παγκοσμίων Πολέμων (με την εξαΰλωση ολόκληρων Διεθνών, κομμάτων και ιδεολογικών ρευμάτων) δείχνει ότι η θέση και η δράση για το ζήτημα του πολέμου είναι καθοριστική, ειδικά όταν αυτή δεν αφορά πλέον μόνο τη θεωρία. Δυστυχώς, οργανώσεις με δογματική προσήλωση σε ιστορικά ρεύματα αναλύουν σήμερα τον πόλεμο με τα εργαλεία της παράδοσης τους, ευνουχίζοντας

την αντιπολεμική δράση. Οργανώσεις με αναφορά στον τροτσκιστικό χώρο περιγράφουν τον πόλεμο της Ουκρανίας αποκλειστικά ως «πόλεμο του Πούτιν» και υποτάσσουν τελικά την αντιπολεμική δράση στην προσπάθεια των αστικών τάξεων των δυτικών ιμπεριαλιστικών χωρών να ενισχύσουν τον επεκτατισμό τους και το ακραίο ρεύμα εθνικισμού και μιλιταρισμού. «Απαιτούμε τη διάλυση του ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα που θέτει η απόπειρα προσάρτησης της Ουκρανίας από τον ρωσικό ιμπεριαλισμό», αναφέρει η ανακοίνωση της 4ης Διεθνούς (με το ειδικό βάρος του NPA στη Γαλλία), χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά στον ρόλο του γαλλικού και του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, χωρίς να μπαίνει ως

πρωταρχικός και άμεσος στόχος για τις εργατικές τάξεις κάθε χώρας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να παλέψουν για την αποχώρηση από αυτές. Σε μια στιγμή που όλες οι χώρες της ΕΕ ανακοινώνουν δυσθεώρητα εξοπλιστικά προγράμματα, πολλές οργανώσεις, ακόμα και με αναφορά στην αντικαπιταλιστική αριστερά, δεν έχουν ούτε ως ευχολόγιο το αίτημα διάλυσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αντίθετα, συμμετέχουν και στηρίζουν διαδηλώσεις υπό την ηγεμονία αστικών κομμάτων που απαιτούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή της Δύσης στον πόλεμο. Το Μπλόκο στην Πορτογαλία, το Die Linke στη Γερμανία, αλλά και τροτσκιστικές οργανώσεις σε κάποιες χώρες, στηρίζουν τις δράσεις της εκστρατείας «We stand with Ukraine», η οποία δεν αφορά τη συμπαράσταση στον ουκρανικό λαό κυρίως, αλλά την στήριξη της εθνικιστικής, φιλοπόλεμης κυβέρνησης Ζελένσκι, αναπαράγοντας το κυρίαρχο δόγμα περί σύγκρουσης «δημοκρατίας-απολυταρχισμού» που καθαγιάζει τον δυτικό καπιταλισμό. Τα τελευταία χρόνια βρισκόταν σε εξέλιξη η διαδικασία αναγέννησης της σοσιαλδημοκρατίας όχι μόνο οργανωτικά αλλά και ως ιδεολογικό ρεύμα, με ένα εύρος οργανώσεων και τάσεων, από τα παλιά ευρωκομμουνιστικά κόμματα έως κινήματα βάσης με μονοθεματικό συνήθως περιεχόμενο. Ένας βασικός εκφραστής αυτού του ρεύματος, η Προοδευτική Διεθνής (των Σάντερς, Βαρουφάκη, Κόρμπιν), δύο εβδομάδες

μετά την έκρηξη του πολέμου δεν έχει βγάλει ακόμα οποιαδήποτε θέση στην κεντρική ιστοσελίδα του, αφήνοντας τις ηγετικές μονάδες του ως γυμνούς βασιλιάδες. Ο Κόρμπιν, σε άρθρο για την Ουκρανία, προσφεύγει για άλλη μια φορά σε φλύαρες αοριστολογίες, θυμίζοντας την αδυναμία λήψης θέσης για το Brexit, όταν η νέα σοσιαλδημοκρατία (και κάποιες αριστερές ουρές της) ναυάγησε όπως και τώρα εντός των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων, παραδίδοντας την οργή της εργατικής τάξης προς την ΕΕ στην ακροδεξιά και την αστική διαχείριση. Ακόμα και συλλογικότητες από το αναρχικό, αντιεξουσιαστικό ή αυτόνομο ρεύμα στέκονται με μονομέρεια, προβάλλοντας κυρίως τον ρόλο της Ρωσίας, ενώ από την ανάλυσή τους –όταν αυτή δεν χάνεται στη μετάφραση μιας ελιτίστικης γλώσσας μόνο για μυημένους– απουσιάζει κάθε αναφορά στις καπιταλιστικές ολοκληρώσεις, όπως η ΕΕ. Στο Μεξικό, που είναι μάλλον το κορυφαίο παράδειγμα χώρας της οποίας η σχέση με έναν ιμπεριαλιστικό πόλο (μέσω και της NAFTA) καθορίζει απόλυτα τη θέση της εργατικής τάξης της, από την ανακοίνωση των Ζαπατίστας απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στις ΗΠΑ, ενώ συνολικά έχει εγκαταλειφθεί ο αγώνας για να διαλυθεί η NAFTA, καθώς το παλιό ένοπλο αντάρτικο που εμφανίστηκε τη μέρα υπογραφής της συμφωνίας έχει μετατραπεί σήμερα σε «πυρήνα κοινοτισμού».

ΑΠΟΛΟΓΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Από το «μικρότερο κακό» στον… «μικρότερο ιμπεριαλισμό» Αναγκαιότητα και δυνατότητα για πολιτικά ανεξάρτητη κομμουνιστική Αριστερά

λλες οργανώσεις της αριστεράς, κυρίως με ιστορική αναφορά στην ΕΣΣΔ, επιλέγουν να σταθούν απροκάλυπτα στο πλευρό της Ρωσίας. Το ίδιο το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας γίνεται ουρά του κόμματος του Πούτιν, έχοντας και πριν την επέμβαση στην Ουκρανία θέσεις που στήριζαν τις επιδιώξεις του ρωσικού ιμπεριαλισμού και εθνικισμού. Η αντίθεση πολλών Ρώσων στον πόλεμο παραδίδεται στη φιλοδυτική και νεοφιλελεύθερη αντιπολίτευση, ενώ η εργατική τάξη στη χώρα θα είναι αυτή που θα πληρώσει το κόστος του πολέμου. Ανακοινώσεις αριστερών οργανώσεων στην Ευρώπη αναπαράγουν την αιτιολόγηση του πολέμου από την Ρωσία ως προσπάθεια «αποναζιστικοποίησης», ενώ ο Πούτιν χρηματοδοτεί και στηρίζει ανοιχτά εδώ και πολλά χρόνια τα περισσότερα ακροδεξιά και νεοφασιστικά κόμματα της Ευρώπης (Λεπέν, Σαλβίνι) ακόμα και νεοναζι-

στικές οργανώσεις, της ανατολικής Ευρώπης κυρίως. Η θέση κάποιων κομμουνιστικών οργανώσεων υπέρ ή με ανοχή «του μικρότερου κακού» (της Ρωσίας) είναι επίσης τροχοπέδη για το αντιπολεμικό κίνημα, σε μια στιγμή

μάλιστα που εκδηλώνεται για πρώτη φορά και λαϊκή στήριξη στις φιλονατοϊκές και φιλοΕΕ διαδηλώσεις. Σε αυτό το σκηνικό εμφανίζεται όμως και η προοπτική μιας κομμουνιστικής αριστεράς, με πολιτική ανεξαρτησία και προσπάθεια ανάπτυξης ενός αντιπολεμικού κινήματος που δεν επιλέγει ιμπεριαλιστικό πόλο. Αναδεικνύονται οργανώσεις μέσα από τα συντρίμμια των παλιών Διεθνών αλλά και νέες που τοποθετούνται για τον πόλεμο στην Ουκρανία με κριτήριο τη διεθνιστική, ταξική οπτική και την κομμουνιστική επανεθεμελίωση. Αν η σημερινή εποχή είναι σε ιστορική αναλογία πιο κοντινή με τις απαρχές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η τακτική και η στρατηγική των Μπολσεβίκων για το εθνικό ζήτημα και τον πόλεμο είναι μια εμπειρία που μπορεί να λειτουργήσει όχι ως έτοιμη «συνταγή» αλλά ως οδηγός για τη σύγχρονη κομμουνιστική αριστερά.

Ρωγμές στον χρόνο 1918, 10 Δεκεμβρίου ● Το Διασυμμαχικό Ανώτατο Συμβούλιο Πολέμου αποφασίζει στο Παρίσι την επέμβαση στη Ρωσία.

1919, 3 Ιανουαρίου ● Αναχωρούν τα πρώτα ελληνικά στρατεύματα για τη Ρωσία.

1919, 7 Ιανουαρίου ● Άφιξη των ελληνικών στρατευμάτων στην Οδησσό.

1919, ΦεβρουάριοςΜάρτιος ● Συντριβή των

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Μάκης Γεωργιάδης Η Ελλάδα, αντίθετα με την κυβερνητική προπαγάνδα, πολλές φορές στάθηκε στη «λάθος πλευρά της ιστορίας». Αυτή των ηττημένων. Μια από αυτές τις τραγωδίες ήταν η εκστρατεία 23.351 στρατιωτών και αξιωματικών στην Οδησσό και την Κριμαία το 1919 για την καταστολή της επανάστασης των Μπολσεβίκων. Το τίμημα για τον ελληνικό λαό και τους απανταχού Έλληνες ήταν καταστροφικό. Αυτό μόνο ως λεπτομέρεια δεν μπορεί να λογίζεται σε όσους σήμερα επαναλαμβάνουν ανάλογες πολεμικές εμπλοκές.

συμμαχικών δυνάμεων, εσπευσμένη εκκένωση της Οδησσού.

1919, 28 Απριλίου ● Αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από το λιμάνι της Σεβαστούπολης και τερματισμός της εκστρατείας της Κριμαίας.

Εκστρατεία στην Κριμαία 1919: Η «Μεγάλη Ελλάς» εναντίον του Οκτώβρη

ια τραγικά επαναλαμβανόμενη φάρσα. Αυτή είναι η σχέση της ελληνικής αστικής τάξης και των κυβερνήσεών της με τα εδάφη της Ουκρανίας. Φυσικά δεν μπορεί να υπάρξει καμία σύγκριση ή αναγωγή των ιστορικών περιόδων, καθώς από τη μια πλευρά έχουμε μια γιγαντιαία ιμπεριαλιστική αντίδραση εναντίον της νεαρής Σοβιετικής Ένωσης και από την άλλη τα όσα συμβαίνουν σήμερα στα ίδια εδάφη, αλλά με εισβολέα την ιμπεριαλιστική Ρωσία, η οποία καμία σχέση δεν έχει με τη χώρα των Σοβιέτ. Ένα γεγονός μόνο έχει μείνει αναλλοίωτο στην πορεία 103 ετών μεταξύ των δύο περιόδων: ο τυχοδιωκτισμός και ο κυνισμός των κυβερνήσεων της Αθήνας. Όλα αυτά τέμνονται στον μεγαλοϊδεατισμό του Ελ. Βενιζέλου και την αντίληψη του Κ. Μητσοτάκη ότι η Ελλάδα βρίσκεται διαχρονικά «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Βεβαίως, την πρώτη περίπτωση την έχει ήδη κρίνει η Ιστορία. «Παρακαλώ δηλώσατε στον πρωθυπουργό και υπουργό των Εξωτερικών ότι ο ελληνικός στρατός είναι στη διάθεσή τους και δύναται να χρησιμοποιηθεί διά κοινόν αγώνα πανταχού, όπου η αποστολή του κρίνεται αναγκαία», ήταν το τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου από το Λονδίνο όπου βρισκόταν προς τον Έλληνα πρέσβη στο Παρίσι, Άθω Ρωμανό. Αποδέκτες φυσικά ήταν ο Γάλλος πρωθυπουργός Ζορζ Κλεμανσό, ο οποίος ήταν και ο ιθύνων νους της εκστρατείας εναντίον της Μεσημβρινής Ρωσίας, όπως ονομαζόταν τότε, και ο υπουργός Εξωτερικών Πισόν. Πρωταρχικός στόχος η κατάπνιξη της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ο Βενιζέλος προσέφερε ένα ολόκληρο Σώμα Στρατού, το οποίο θα αποτελούνταν από τρεις μεραρχίες, που αριθμητικά ήταν υπέρτερες ακόμη και των γαλλικών στρατευμάτων.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιθεωρεί στρατιωτικό τμήμα που αναχωρεί για την Ουκρανία συγκρούσεων, περιμετρικά των συνόΦυσικά η γεωπολιτική κατάσταση, ρων της νεαρής Σοβιετικής Ρωσίας. αλλά και η κατάσταση στα πεδία των Η κατάσταση είναι περίπλοκη και μαχών ήταν πολύπλοκη. Ειδικά τον στην Ελλάδα που βγαίνει από την τακαιρό που σχεδιαζόταν η εκστρατεία, ραγμένη περίοδο του «εθνικού διχαδηλαδή το καλοκαίρι του 1918, όταν δεν σμού», με τον Βενιζέλο ιδιαιτέρως είχε ακόμα λήξει ο Α΄ Παγκόσμιος αγκόσμιος ενισχυμένο και ομοτράπεζο Πόλεμος. Στις 11 Νοεμβρίου βρίου ενισχυ των 1918, ωστόσο, υπογράφεται ται τω νικητών. Οι επεκτατικές η επονομαζόμενη «γερ-κ βλέψεις του ελληνικού Μεγάλο μέρος αστικού κόσμου φουντώμανική ανακωχή» της των Ελλήνων της νουν. Είναι κοινό μυστιΚομπιέν, που θα σημάκό ότι ο Κρητικός πολιτινει ουσιαστικά το τέλος Οδησσού στάθηκε κός αποσκοπεί να δώσει του πολέμου. Στις 5 Δεστο πλευρό των τα πάντα στην Αντάντ, κεμβρίου φτάνουν στην Μπολσεβίκων με αντάλλαγμα την προΚριμαία δύο γαλλικές ώθηση των αλυτρωτικών μεραρχίες που ενώνονται αι ώ σχεδιασμών στη Μικρά με την πολωνική 4η μεραρχία χία σχε Ασία. στις περιοχές που βρίσκονταν κονταν Ασία Άλλωστε, η Οθωμανική Αυτοκρατορία βγαίνει βαριά ηττημέυπό τη διοίκηση των Λευκών. Η απρονη από τον πόλεμο, καθώς είχε ταχθεί σχημάτιστη εξωτερική επέμβαση εναντίστο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων. ον της χώρας των Σοβιέτ έχει αρχίσει και Ο Βενιζέλος, στις προκαταρκτικές συθα ενταθεί με τα μέτωπα της Εσθονίας, ζητήσεις με τον Κλεμανσό, έχει αποφατης Κασπίας, της Γεωργίας και της Σιβησίσει ήδη την αποστολή εκστρατευτικού ρίας, ενώ ήδη σοβούσαν και άλλες εστίες

σώματος στην Κριμαία. Είναι η πρώτη υπερπόντια εκστρατεία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Παρά το γεγονός ότι η προετοιμασία των στρατευμάτων αρχίζει μυστικά από το φθινόπωρο του 1918, την κρίσιμη στιγμή η προχειρότητα και η επιπολαιότητα είναι εμφανείς. Στις 3 Ιανουαρίου του 1919 (με το παλαιό ημερολόγιο) αναχωρούν από τη Σκάλα του Σταυρού Χαλκιδικής δύο συμβατικά ατμόπλοια γεμάτα στρατό με προορισμό την Οδησσό, χωρίς να μεταφέρουν ουσιαστικά εξοπλισμό και πολεμοφόδια. Όλα αυτά θα μεταφερθούν σε δεύτερο χρόνο με γαλλικά, κυρίως, μεταγωγικά. Η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται υπό συμμαχική κατοχή και στις 5 Ιανουαρίου, σε κλίμα εθνικιστικού παροξυσμού, τα πλοία γίνονται δεκτά από τους Έλληνες της Πόλης σαν απελευθερωτές. Ωστόσο, σύντομα επέρχεται η απογοήτευση, όταν γίνεται γνωστός ο προορισμός τους. Στις 7 Ιανουαρίου ο ελληνικός στρατός καταφτάνει στο λιμάνι της Οδησσού και στις 13 του ίδιου μήνα η τοπική ελληνική ελίτ υποδέχεται και δεξιώνεται την ηγεσία του εκστρατευτικού σώματος στο Ροδοκανάκειο Παρθεναγωγείο. Είναι ακόμη ο καιρός που τα πράγματα φαντάζουν ευνοϊκά για τα στρατεύματα της Αντάντ. Ωστόσο, σημαντικό μέρος των Ελλήνων της πόλης έχει ήδη ταχθεί με την πλευρά των μπολσεβίκων. Ομάδες Ελλήνων κομμουνιστών τυπώνουν και διακινούν προκήρυξη γραμμένη στα ελληνικά, με την οποία καλούν τους στρατιώτες να προσχωρήσουν στις τάξεις τους. Τα ελληνικά στρατεύματα, με ζέση και λύσσα νεοφώτιστου, ρίχτηκαν σε όλα τα μέτωπα γύρω από την Οδησσό, προκειμένου να αναχαιτίσουν την επαναστατική ορμή του Κόκκινου Στρατού που ήδη από τα μέσα Φλεβάρη είχε συντρίψει τους αντεπαναστάτες της Ουκρανίας και με τρεις στρατιές βάδιζε εναντίον των εισβολέων. Τα κύρια μέτωπα ήταν, όπως και σήμερα, στη Χερσώνα, το Νικολάγεφ, την Μπερεζόφσκα, την ίδια την Οδησσό και τη Σεβαστούπολη. Η απόβαση ελληνικών στρατευμάτων συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα του Μάρτη, αλλά στα μέτωπα ήδη ο Κόκκινος Στρατός είχε αρχίσει τη σφοδρή αντεπίθεση και τη νικηφόρα προέλασή του σε όλες τις πόλεις. Άλλωστε, σημαντικό μέρος του πληθυσμού είχε συνταχθεί με την Επανάσταση και αντιμετώπιζε τα συμμαχικά στρατεύματα ως εισβολείς. Έτσι είχαν να αντιμετωπίσουν στα νώτα τους τις οπλισμένες πολιτοφυλακές, εκτός φυσικά από τον τακτικό Κόκκινο Στρατό. Σύντομα και μέχρι τις 17 Απριλίου όλα τα μέτωπα είχαν καταρρεύσει και υπογράφτηκε δεκαήμερη ανακωχή. Οι ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν εσπευσμένα στην Οδησσό και κατόπιν στη Σεβαστούπολη, όπου άρχισαν να οργανώνουν την αποχώρησή τους. Στις 28 Απριλίου αποχωρούν για την Κωστάντζα. Στα πεδία των μαχών θα αφήσουν περίπου 400 νεκρούς, 700 τραυματίες ενώ 241 θα παραμείνουν αγνοούμενοι, έχοντας αυτομολήσει ή αιχμαλωτιστεί.

ΕΠΙ • κοινωνία

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Ματίνα Παπαχριστούδη

πίσω

Ο πόλεμος της πληροφόρησης έληξε: Νικητής οι «ψευδείς ειδήσεις»

από τις κάμερες

στην ευρεία κριτική για την απαγόρευση των ρώσικων RT και Sputnik, η οποία απειλεί την ελευθερία της ενημέρωσης στην Ευρώπη. Με αυτή την απαγόρευση άρχισε ένας ευρύς πόλεμος για τον έλεγχο της πληροφόρησης σε όλο τον πλανήτη, με μοναδικό χαμένο την ουδέτερη, αποστασιοποιημένη ενημέρωση, τον πλουραλισμό, τη διακίνηση ειδήσεων από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές. Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος πιστοποίησε ΤΟ 30% ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ της εταιπως και για το καθεστώς ρείας του ομίλου ΑΝΤ1 απέκτησε της ΕΕ τα δυτικά ΜΜΕ είο αραβικών συμφερόντων όμιλος ναι επίσης «όπλο χειραγώMBC Group, έναντι 225 εκατ. ευρώ. γησης» και έτσι ακριβώς τα Τα κεφάλαια, σύμφωνα με τον χρησιμοποιεί και το ίδιο. ΑΝΤ1, θα χρησιμοποιηθούν για Στις 15 ημέρες «προπατην κατασκευή νέων ψηφιακών γάνδας για τον πόλεμο» μαστούντιο κινηματογραφικής και τηθαίνουμε πως: Τα κρατικά ρώσικα Μέσα αποκλείστηλεοπτικής παραγωγής, με στόχο την καν από τις δορυφορικές προσέλκυση διεθνών παραγωγών. πλατφόρμες ASTRA, Sky, Ο ΑΝΤ1 μπαίνει σφήνα στο σχέδιο SES, από τις διαδικτυακές της βουλγάρικης Nu Boyana Film πλατφόρμες Facebook, Studios, που κατασκευάζει αντίστοιYouTube, Twitter, Google, χες υποδομές στη Θέρμη. Apple. Η Ρωσία απάντησε με αποκλεισμό όλων των δυτικών ΜΜΕ, το BBC, η TV Monde, η Deutsche Welle έκλεισαν τις δημοσιογραφικές υπηρεσίες τους στη Μόσχα, το

Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωσε πως η Ρωσία διεξάγει έναν «πληροφοριακό πόλεμο», χαρακτηρίζοντας τα Μέσα Ενημέρωσης «όπλα στο οικοσύστημα χειραγώγησης του Κρεμλίνου». Η δήλωση έγινε ως απάντηση

ΣΦΟΔΡΑ ενοχλημένα λέγεται πως είναι τα τηλεοπτικά κανάλια των ολιγαρχών της εγχώριας ενημέρωσης από τη μεγάλη άνοδο ποσοστών τηλεθέασης του Open. Το κανάλι, με τη σαφή επιλογή του να διατηρήσει την πληροφόρηση και των δυο αντιμαχόμενων πλευρών, διπλασίασε –στις μετρήσεις του δείγματος της Nielsen– τον μέσο όρο της εβδομάδας, από το 5% στο 10,6%, ενώ το κεντρικό δελτίο ειδήσεων καθημερινά βρίσκεται στις πρώτες θέσεις.

ΧΑΜΕΝΟΙ στη μάχη τηλεθέασης είναι ο ΣΚΑΙ και η κρατική ΕΡΤ, ενώ ήδη όλα τα κανάλια επέστρεψαν στη μετάδοση των ψυχαγωγικών προγραμμάτων τους. Η πτώση ειδικά για την κρατική τηλεόραση είναι μεγάλη και στο μέγαρο Μαξίμου εκφράζεται έντονη δυσαρέσκεια. Η διοίκησή της δημιούργησε ένα νέο κανάλι, το ert news, το οποίο ανέβασε στη θέση της Deutsche Welle την οποία κατάργησε, το οποίο δεν είναι προσβάσιμο σε όλη την Ελλάδα.

Κρεμλίνο ψήφισε σκληρό νόμο με πρόβλεψη φυλάκισης έως και 15 έτη σε όσους αντιδρούν στην επίσημα χαρακτηριζόμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» και μιλάνε για πόλεμο. Σε όλες τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης απαγορεύτηκε η πληροφόρηση από τη Ρωσία, στην Τσεχία ο γενικός εισαγγελέας ανακοίνωσε ενεργοποίηση του ποινικού κώδικα, με ποινή φυλάκισης 3 ετών σε όποιον μεταφέρει τη «ρώσικη προπαγάνδα». Στην Ελλάδα, απειλούνται με ανάκληση διαπιστεύσεων οι συντάκτες που εργάζονται στα ρώσικα ΜΜΕ. Τη δημοσιογραφική ενημέρωση από τα μίντια αντικατέστησαν επίσημοι κρατικοί ή ανώνυμοι λογαριασμοί «ειδήσεων» στο TikTok ή το Instagram, που διακινούν ταχύτατα ψευδή κατασκευασμένα βίντεο-ρεπορτάζ. Οι ανταποκρίσεις απεσταλμένων των ΜΜΕ έχουν περιορισμένη «ορατότητα», αναλόγως του τόπου στον οποίο βρίσκονται. Υπάρχει απόλυτα ελεγχόμενη πληροφόρηση για όλες τις επιχειρήσεις, οι εικόνες που μεταδίδονται είναι οι ίδιες και οι ίδιες, ενώ η ιδεολογική τοποθέτηση του Μέσου λειτουργεί ως ένα επιπλέον φίλτρο.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ ∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος» Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό ότι φορτηγά μεταφέρουν άρματα μάχης Abrams και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Bradley από τη Ρουμανία στην Ξάνθη, μέσω του νομού Έβρου, για τη διεξαγωγή κοινής ελληνοαμερικανικής άσκησης, το Δίκτυο «Σπάρτακος» πήρε θέση. Καταδικάσαμε τόσο τη συγκεκριμένη άσκηση που εντάσσεται στις συνολικές πολεμικές προετοιμασίες της νατοϊκής ιμπεριαλιστικής φονικής συμμαχίας, όσο και το σύνολο της ασκούμενης αστικής πολιτικής από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, που έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε ένα τεράστιο πολεμικό ορμητήριο, ένα μοναδικό πεδίο βολής που ασκούνται έλληνες και ξένοι στρατιώτες για τους βρώμικους πολέμους της νέας εποχής των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Τα πληρώματα των αμερικανικών τεθωρακισμένων και των ελληνικών του Δ’ Σώματος Στρατού θα συνεκπαιδευτούν για επιχειρήσεις σε εδάφη που προσομοιάζουν με ανάλογα της Ανατο-

Το ΝΑΤΟ στο Πετροχώρι ▸ Φαντάροι και μόνιμο προσωπικό να αρνηθούν τη συμμετοχή στην κοινή άσκηση Ελλάδας-ΗΠΑ λικής Ευρώπης, ενώ άλλα σενάρια αφορούν την προάσπιση της Αλεξανδρούπολης από τυχόν συμβατική ή ασύμμετρη απειλή άλλης χώρας. Ιδιαίτερα τα σενάρια για την προάσπιση της Αλεξανδρούπολης επιβεβαιώνουν τους κίνδυνους για την περιοχή από τη δημιουργία αμερικανικής βάσης στο στρατόπεδο «Γιαννούλη» και τη χρησιμοποίηση του λιμανιού της πόλης για τους νατοϊκούς σχεδιασμούς. Αφού ολοκληρωθούν οι ασκήσεις στις 18 Μάρτη, όλος ο εξοπλισμός θα μεταφερθεί στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και θα φορτωθεί στο γι-

γαντιαίο αμερικανικό οχηματαγωγό πλοίο «Liberty Passion». Θέλουμε να τονίσουμε ότι με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις προετοιμάζονται συστηματικά, αντιμετωπίζοντας τη Ρωσία ως εχθρό, ενώ η κυβέρνηση της ΝΔ εμπλέκει το ελληνικό αστικό κράτος στον πόλεμο της Ουκρανίας, προβαίνοντας σε συνεχείς διευκολύνσεις στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Παράλληλα, μέσω των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα υπάρχει ουσιαστική εμπλοκή των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στον πόλεμο. Η πολεμική προετοιμασία που διε-

ξάγεται στο Πετροχώρι Ξάνθης, αφενός, αποκαλύπτει τον πραγματικό επιθετικό ρόλο των ελληνοαμερικανικών συνεκπαιδεύσεων, αφετέρου, αποδεικνύει ότι υπάρχει κίνδυνος εκδικητικού πλήγματος. Εμείς καλούμε τους συνφάνταρους και το μόνιμο προσωπικό να δηλώσει άρνηση συμμετοχής σε αυτές τις πολεμικές προετοιμασίες. Δεν έχουμε κανένα λόγο να εκπαιδευτούμε μαζί με τις αμερικανικές δυνάμεις. Δεν έχουμε κανένα λόγο να γίνουμε συμμέτοχοι και συνένοχοι στο δράμα των λαών. Καταδικάζουμε τη ρωσική ιμπεριαλιστική εισβολή, τους ανταγωνισμούς ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ και Ρωσίας και την τυχοδιωκτική ακροδεξιά εθνικιστική φιλονατοϊκή πολιτική της ουκρανικής κυβέρνησης. Θέλουμε να συμβάλουμε σε ένα διεθνιστικό ταξικό αντικυβερνητικό αντικαπιταλιστικό κίνημα, ενάντια στην εκμετάλλευση και καταπίεση, στην αιματοβαμμένη πραγματικότητα των καπιταλιστικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.

Κοινωνία Λίτσα Φρυδά

ργισμένοι παρακολουθούμε στις οθόνες μας τρομερές εικόνες που αποτυπώνουν το δράμα των προσφύγων που εκτυλίσσεται, στην Ευρώπη αυτή τη φορά, καθώς οι λαοί της Ουκρανίας εγκαταλείπουν κατά εκατοντάδες χιλιάδες τη χώρα και προσπαθούν να διέλθουν τα σύνορα των γειτονικών χωρών, κυρίως της Πολωνίας, για να γλιτώσουν από τον όλεθρο του πολέμου. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, από τη μια, και Ρωσία, από την άλλη, για τον έλεγχο περιοχών, ενεργειακών πηγών και δρόμων, με στόχο τη διεύρυνση της κυριαρχίας τους στις αγορές, την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κεφαλαιοκρατών και των πολυεθνικών μονοπωλίων που κυβερνούν και την ισχυροποίηση των κερδών τους, έχουν οξυνθεί επικίνδυνα, δοκιμάζοντας σκληρά τις αντοχές των λαών στις περιοχές των πολεμικών συγκρούσεων και όχι μόνο. Καταλυτικό παράγοντα της όξυνσης αποτελεί η αναθέρμανση της δομικής κρίσης του καπιταλισμού που πυροδοτήθηκε και από τη διετή πανδημία. Η περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή, η περικύκλωση της Ρωσίας με την εγκατάσταση νατοϊκών βάσεων και την ανάπτυξη περιμετρικά των συνόρων της οπλικών συστημάτων. τα οποία θα μπορούσαν να απειλήσουν την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας προς εξυπηρέτηση των καπιταλιστικών συμφερόντων, οδήγησαν σε κλιμάκωση των εντάσεων. Οι παρεμβάσεις της Δύσης στην Ουκρανία για τη διαμόρφωση κυβερνητικών σχηματισμών με δεξιό βραχίονα τα ναζιστικά τάγματα εφόδου που προέβησαν σε εθνοκαθάρσεις των ρωσόφωνων πληθυσμών, κυρίως όμως η πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, πυροδότησαν την εισβολή της Ρωσίας, που φαίνεται να μην παραιτείται από τις επεκτατικές της τάσεις, ίδιον του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα της. Η

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Η ρατσιστική ΕΕ «γεννά» και επιλέγει πρόσφυγες Ξεχειλίζει απανθρωπιά και ρατσισμό η στάση της ΕΕ απέναντι στους πρόσφυγες των πολέμων. Από τη μία οι πάνω από 2,5 εκατομμύρια «καλοί» Ουκρανοί πρόσφυγες και από την άλλη οι «κακοί» σκουρόχρωμοι, φτωχοί, απολίτιστοι Αφγανοί, Αφρικανοί, Σύριοι...

πολιορκία του Κιέβου δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι η εισβολή αυτή προσβλέπει στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ρωσικής ολιγαρχίας και όχι τόσο στην προστασία των ρωσόφωνων και ρωσόφιλων πληθυσμών των ανατολικών δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Σε πάνω από 2,5 εκατομμύρια υπολογίζονται οι Ουκρανοί πρόσφυγες που έφτασαν στις χώρες της ΕΕ, κυρίως γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά –οι Ουκρανοί άνδρες ηλικίας 18 έως 60 ετών δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψουν τη

χώρα– όπου τους παρέχεται άμεσα καθεστώς πρόσφυγα με τριετή ισχύ, δωρεάν στέγαση, σίτιση, μεταφορά και περίπου 200 ευρώ σε μετρητά — και αυτό είναι καλό. Όμως βρίθουν υποκρισίας τα λόγια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, όταν μιλάνε για «ανθρωπισμό» και «αλληλεγγύη στους πρόσφυγες», τη στιγμή που όλοι μαζί διεξάγουν δεκάδες πολέμους σε Ασία και Αφρική και δολοφονούν μετακινούμενους πρόσφυγες και μετανάστ(ρι)ες στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ, χτίζοντας τείχη, εγκλωβίζοντάς τους σε στρατόπε-

Αντιρατσιστικές διαδηλώσεις αλληλεγγύης σε όλους τους πρόσφυγες το Σάββατο 19/3

Αγρότες: Πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 18/3 Τα ψίχουλα που ανακοίνωσε το κυβερνητικό κλιμάκιο δεν καλύπτουν ούτε στο ελάχιστο την τεράστια ζημιά των φτωχομεσαίων αγροτών και κτηνοτρόφων από την απογείωση του κόστους παραγωγής, την ακρίβεια στα εφόδια και τις συνέπειες της τριπλής (υγειονομικής, διατροφικής και ενεργειακής) κρίσης. Το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής και η πολιτική του αντιαγροτικού μπλοκ κυβέρνησης-ΕΕκεφαλαίου αποτελούν το μοναδικό υποκινητή της αγροτικής αγανάκτησης. Η αγροτοδιατροφική επιτροπή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ καλεί τη φτωχομεσαία αγροτιά στο πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 18/3 που πραγματοποιεί η Πανελλαδική Επιτροπή των

Μπλόκων αλλά και στην πανεργατική απεργία στις 6 Απρίλη. «Η ουσιαστική μείωση του κόστους παραγωγής και η ικανοποίηση των αιτημάτων επιβίωσης της φτωχομεσαίας αγροτιάς περνά μέσα από την πάλη για να σταματήσει ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, για αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή με κριτήριο τη κάλυψη των διατροφικών αναγκών του λαού, για τη διαγραφή του “χρέους”, την εθνικοποίηση-κρατικοποίηση των τραπεζών και των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας με ενιαίο δημόσιο φορέα τροφίμων, για την αντικαπιταλιστική-διεθνιστική αποδέσμευση από την ΕΕ, για ισοτιμία στις διεθνείς σχέσεις», τονίζει.

δα-φυλακές υπό δραματικές συνθήκες και επαναπροωθώντας τους παράνομα με αμείωτο ρυθμό, παρά το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Ας θυμηθούμε απλά τι συνέβη τον τελευταίο χρόνο στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας, όταν χιλιάδες ιρακινοί και σύριοι πρόσφυγες επιχείρησαν να μπουν στην ΕΕ. Αυτό ονομάστηκε «υβριδικός πόλεμος του Λουκασένκο», με την Πολωνία να ενισχύει τα σύνορά της με 15.000 στρατιώτες επιπλέον και την Ουκρανία να διπλασιάζει τον αριθμό των συνοριοφυλάκων στη μεθόριο με τη Λευκορωσία, για να αποτρέψει τυχόν απόπειρες εισόδου προσφύγων και μεταναστών. Αυτή η προσέγγιση του προσφυγικού ζέχνει απανθρωπιά και ρατσισμό. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ, συνεπικουρούμενες από το μιντιακό κατεστημένο, διακρίνουν τους πρόσφυγες σε καλούς (ξανθοί, λευκοί, γαλανομάτηδες, χριστιανοί, καλοντυμένοι, εύποροι, πολιτισμένοι ευρωπαίοι, πολύ ίδιοι με μας) και σε κακούς (σκουρόχρωμοι, φτωχοί, απολίτιστοι Αφγανοί, Αφρικανοί, Σύριοι, με διαφορετικό θρησκευτικό και πολιτισμικό υπόβαθρο) καλλιεργώντας τον ρατσισμό. Καλοδέχονται τους ουκρανούς πρόσφυγες, αλλά όχι και τους Αφρικανούς που εγκαταλείπουν την Ουκρανία. Εμείς δεν μπορούμε παρά να είμαστε αντίθετοι και να αντιπαλεύουμε κάθε τέτοια λογική. Δεν μπορούμε παρά να είμαστε υπέρ όλων των προσφύγων αδιακρίτως. Κυρίως όμως είμαστε υπέρ της ειρήνης και κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων που προκαλούν αίμα, πόνο, θάνατο, και γεννούν προσφυγιά. Συμμετέχουμε στις αντιρατσιστικές-αντιπολεμικές διαδηλώσεις που καλούν οι αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές οργανώσεις και συντονισμοί, προσφυγικές και μεταναστευτικές συλλογικότητες, εργατικά συνδικάτα, φοιτητικοί σύλλογοι, τοπικές κινήσεις, πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, στις 19 Μάρτη. Ενώνουμε τις φωνές μας, ζητώντας να σταματήσουν οι πόλεμοι και η ρατσιστική πολιτική απέναντι στους πρόσφυγες.

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Κοινωνία

Ιωάννα Καρδάρα

ΒΙΑ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Εγκλήματα με «αίμα και τιμή»

Απολύσεις και ιδιώτες

Δεν έχει τελειωμό η υποστελέχωση του ΕΣΥ, καθώς σε λίγες μέρες από τώρα, στις 31 Μαρτίου, λήγουν οι συμβάσεις εργασίας 8.000 συμβασιούχων ορισμένου χρόνου σε φύλαξη και καθαριότητα των δημόσιων νοσοκομείων, καθώς επίσης και η περίοδος αναστολής εργασίας των 5.500 ανεμβολίαστων υγειονομικών. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να δείξει την πόρτα της εξόδου σε περίπου 13.500 εργαζόμενους, την ώρα που οι δείκτες της πανδημίας διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα και οι θάνατοι κάθε μέρα είναι κατά μέσο όρο γύρω στους 60. Οι συμβασιούχοι, μάλιστα, εργάζονται με ατομικές συμβάσεις εργασίας, κάτι το οποίο σημαίνει ότι σε όποιο νοσοκομείο ολοκληρώνεται ο διαγωνισμός για ιδιώτη εργολάβο, θα απολύονται. «Με την κακή εμπειρία που έχουμε με τους ιδιώτες εργολάβους καθαριότητας, βλέπαμε ότι το δημόσιο πλήρωνε πολύ περισσότερα χρήματα, οι εργαζόμενοι είχαν δουλοκτητικές σχέσεις εργασίας με τον εργοδότη κι επίσης δεν γινόταν και δουλειά. Ο εργολάβος μπορεί να δήλωνε στη βάρδια σε ένα μεγάλο νοσοκομείο ψέματα, ότι τάχα είχε 60 καθαρίστριες και στην πραγματικότητα είχε 30 με τις πλάτες του νοσοκομείου που δεν τον έλεγχε», σχολίασε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο γενικός γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου. Ουσιαστικά, ο σχεδιασμός του υπουργείου Υγείας είναι να απολυθούν οι εργαζόμενοι σε φύλαξη και καθαριότητα και να αντικατασταθούν από ιδιωτικά συνεργεία, κάτι που εντάσσεται στο γενικότερο κυβερνητικό σχέδιο για ένα νέο ΕΣΥ που μετατρέπεται ολοκληρωτικά σε σύστημα ΣΔΙΤ με ιδιωτικοποιημένη λογική. Χαρακτηριστική η πρόταση για λειτουργία απογευματινών ιατρείων και χειρουργείων με ιδιωτικά κριτήρια και αμοιβή στα νοσοκομεία, ακόμα και με ιδιώτες γιατρούς που θα χρησιμοποιούν τις δημόσιες υποδομές. Τέλος, αβέβαιο είναι το μέλλον των 5.500 ανεμβολίαστων υγειονομικών, καθώς στις 31 Μαρτίου λήγει η περίοδος που έχουν τεθεί σε αναστολή εργασίας. Ο υπουργός Υγείας ανέφερε ότι τα δύο πιθανά σενάρια προβλέπουν είτε παράταση της αναστολής εργασίας για όσο διάστημα διαρκεί η πανδημία είτε απόλυση και επαναπροκήρυξη των κενών θέσεων για τη μονιμοποίηση του επικουρικού προσωπικού. «Όποιος αρνείται την επιστήμη του δεν έχει θέση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας», δήλωσε.

Θεοπίστη Καπέτα

▸ ∆ράστες αρκετών δολοφονιών και γυναικοκτονιών με ακροδεξιά ιδεολογία

ία σειρά από νέα εγκλήματα έρχεται να συγκλονίσει την κοινωνία παρά τη συντονισμένη προσπάθεια να παρουσιαστούν σαν μεμονωμένα «τυχαία» περιστατικά. Αντιθέτως, φαίνεται πως συχνά η ακροδεξιά ιδεολογία συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με εγκληματικές ενέργειες και αξιόποινες δράσεις. Το στυγερό τετραπλό φονικό στην Ανδραβίδα, ένα από τα πιο πρόσφατα, αφορά τη δολοφονία ενός ζευγαριού και δύο μικρών παιδιών με αλβανική καταγωγή. Ο δράστης σκότωσε μια οικογένεια μέσα στο ίδιο της το σπίτι, επειδή του χρωστούσαν ενοίκια. Όπως καταγγέλλεται από τις δύο πρώην συζύγους του αλλά και γείτονες, κακοποιούσε αυτές και τα παιδιά του, ενώ στο παρελθόν πυροβόλησε ακόμη και συγχωριανό του χωρίς ουσιαστικό λόγο. Δεν έκρυψε ποτέ τις ακροδεξιές απόψεις του, κάνοντας ρατσιστικές αναρτήσεις, ενώ δεν δίστασε ακόμη να αναπολήσει τις στιγμές που ο Χίτλερ έκαιγε ζωντανούς ανθρώπους σε φούρνους! Αντίστοιχη ιδεολογική αφετηρία είχε και ο δράστης της πιο πρόσφατης γυναικοκτονίας στη Θεσσαλονίκη. Ο 42χρονος αυτόχειρας δολοφόνος που σκότωσε την εν διαστάσει γυναίκα του ήταν επίσης γνωστός για τις ακροδεξιές αντιλήψεις του. Γνωστός ως «Τιτάνας της Χίου» και ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Χρυσαυγίτη Λαγού, είχε αναρτήσει ευχολόγια για τις «ένδοξες» μέρες τόσο του Παττακού όσο και του Παπαδόπουλου. Ήταν μέλος ομάδας που είχε επανατοποθετήσει τον μεγάλο σταυρό στη παραλία Απελλή στη Μυτιλήνη, ενώ είχε εμπλακεί σε πε-

ριστατικά με ξυλοδαρμούς προσφύγων. «Εξοργίστηκα πάρα πολύ όταν είδα αυτές τις φωτογραφίες. Είμαστε Χριστιανοί Ορθόδοξοι, το σύμβολο της θρησκείας μας είναι ο σταυρός…», είχε αναρτήσει σε μια παράκρουση περί πατριωτισμού και θρησκείας. Επίσης, δεν λείπουν και τα πατριαρχικά χαρακτηριστικά. Ήδη, φίλη της δολοφονημένης Βίκυς κατήγγειλε πως είχαν προηγηθεί και άλλα περιστατικά από τον ίδιο, μικρότερης κλίμακας μεν αλλά με ίδια στόχευση. Τα ρατσιστικά και φασιστικά στοιχεία που προχώρησαν σε βίαια εγκλήματα τα τελευταία χρόνια ήταν πολλά, ενώ η έξαρση που υπήρξε σε τέτοιου είδους περιστατικά συμπίπτει και με την περίοδο άνθησης της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή, χωρίς όμως να εξαλειφθούν μετά την καταδίκη της. Πέρα από τις δολοφονίες του Λουκμάν και του Φύσσα, αρκετές ακόμη περιπτώσεις αποδείχτηκαν ότι είχαν άμεση συσχέτιση με τη βίαιη ακροδεξιά ιδεολογία. Η δολοφονία, τον Απρίλιο του 2014, της 23χρονης Φαίης Μπλάχα στη Νέα Μάκρη από χτυπήματα που δέχτηκε από το Β. Στεφανάκη. Ο άγριος ξυλοδαρμός της είχε σαν αποτέλεσμα «η 23χρονη να πέσει σε βαθύ κώμα» και μετά από λίγες μέρες να ξεψυχήσει. Ο Στεφανάκης ήταν γνωστή φιγούρα στα αστυνομικά τμήματα και η ιδεολογία του έτεινε προς τη Χρυσή Αυγή. Τον Ιούνιο του 2018 δολοφονήθηκε 13χρονη τσιγγάνα από τον νεαρό κρεοπώλη Παρασκευά Κοντογιώργο. Ο θάνατος της ανήλικης ήταν ακαριαίος από σφαίρα στο κεφάλι. Τον Νοέμβριο του 2018 ο Πετρίτ Ζίφλε, 63χρονος εργάτης

γης με καταγωγή από την Αλβανία, δολοφονήθηκε με καραμπίνα. Το πτώμα του βρέθηκε πεταμένο σε ένα χαντάκι. Ο δράστης Δ.Κ. κρίθηκε προφυλακιστέος βάσει του αντιρατσιστικού νόμου. Ο δολοφόνος έχει τατουάζ με τη ναζιστική σβάστικα στο στήθος του, ενώ δήλωνε παντού ότι είναι οπαδός της Χρυσής Αυγής. Τον Ιανουάριο του 2020, άγρια επίθεση από ακροδεξιούς δέχθηκε φωτορεπόρτερ της Deutche Welle στο Σύνταγμα. Ο Γερμανός δημοσιογράφος κατήγγειλε πως δέχθηκε χτυπήματα από ομάδα ακροδεξιών που τον αναγνώρισε, καθώς στο παρελθόν έχει κάνει ντοκιμαντέρ για τη Χρυσή Αυγή. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα εγκλήματα τα οποία έχουν αποδειχθεί επίσημα από τις αρχές ότι συνέβησαν λόγω φασιστικών και ρατσιστικών προκαταλήψεων ή ιδεολογιών. Σύμφωνα με το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, το 2020, μια ιδιαίτερη χρονιά εξαιτίας του Covid-19, καταγράφηκαν 107 περιστατικά ρατσιστικής βίας. Σε 50 περιστατικά στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 77 περιστατικά η επίθεση τελέστηκε από ομάδα τουλάχιστον δύο ατόμων. Η νέα πραγματικότητα της πανδημίας επηρέασε έντονα και τις καταγραφές των περιστατικών. Ο περιορισμός της λειτουργίας των υπηρεσιών καθώς και το lockdown διαπιστώνεται ότι είχαν αντίκτυπο στην περιορισμένη έλευση ωφελούμενων σε αυτές, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι πολλαπλές οι περιπτώσεις που ακροδεξιά στοιχεία δεν έχουν καταγγελθεί ακόμη, ενώ εκκρεμούν τα στοιχεία για το περασμένο έτος.

8 ΜΑΡΤΗ

Μαζική συμμετοχή και απεργιακό χρώμα

ντονο απεργιακό χαρακτήρα με σύγχρονο φεμινιστικό και ταυτόχρονα ταξικό χρώμα είχε και φέτος η 8η Μάρτη, Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας. Στην Αθήνα, το μεσημέρι της Τρίτης,

η απεργιακή πορεία με συγκέντρωση στην Πλατεία Κλαυθμώνος ήταν μεγάλη, με τη συμμετοχή δεκάδων εργατικών, φεμινιστικών και πολιτικών συλλογικότήτων. Οι διαδηλωτές κατήγγειλαν την ανισότητα, την έμφυλη βία, την καταπίεση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και τον σεξισμό, ενώ ακούστηκαν συνθήματα ενάντια στον πόλεμο και την εργασιακή εκμετάλλευση. Ακόμα πιο μεγάλη και μαχητική ήταν η απογευματινή συγκέντρωση και διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας, την οποία διοργάνωσαν σωματεία, φεμινιστικές κινήσεις, εργατικές συλλογικότητες και πολιτικές οργανώσεις. Συγκεκριμένα, στις 6 το απόγευμα στην πλατεία Κλαυθ-

μώνος πραγματοποιήθηκε συναυλία και έλαβαν χώρα διάφορα πολιτιστικά δρώμενα, ενώ λίγη ώρα μετά ξεκίνησε και το συλλαλητήριο έξω από τη Βουλή. Κινητοποιήσεις, τόσο το μεσημέρι όσο και το απόγευμα, έγιναν στη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε πολλές ακόμα πόλεις. Το ηχηρό μήνυμα ενάντια στην ανισότητα, τις γυναικοκτονίες, την έμφυλη βία, τις διακρίσεις και την καταπίεση στη δουλειά, στον δρόμο και στο σπίτι ακούστηκε διεκδικητικά και δυνατά σε όλη τη χώρα. Μεγάλες γυναικείες και φεμινιστικές διαδηλώσεις διοργανώθηκαν σε πόλεις όλου του πλανήτη, στην Κωνσταντινούπολη, τη Μαδρίτη, το Παρίσι, την Πόλη του Μεξικό και αλλού.

Κοινωνία

ο 2022 ήρθε με νέα χαράτσια! Πλάι στο αυξανόμενο κύμα ακρίβειας σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης, πλάι στην αύξηση της τιμής του ρεύματος και των καυσίμων, ένα νέο χαράτσι προστίθεται από την αρχή του χρόνου στα ήδη υπέρογκα δημοτικά τέλη και περιορίζει ακόμα περισσότερο το λαϊκό εισόδημα. Το νέο χαράτσι ονομάζεται «τέλος ταφής απορριμμάτων», επιβάλλεται για τα απορρίμματα που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ και αφορά όλους τους δήμους που έχουν πάνω από 1.000 κατοίκους. Βέβαια, το «τέλος ταφής» δεν είναι τόσο νέο. Είχε αρχικά προβλεφθεί με τον νόμο 4042/2012 και αντικαταστάθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων του 2015 από την «περιβαλλοντική εισφορά». Τώρα, η ΝΔ επανήλθε και με διαδοχικές νομοθετικές παρεμβάσεις επανέφερε και το «τέλος ταφής» και την «περιβαλλοντική εισφορά» που είχε ανασταλεί για τα έτη 2020 και 2021. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της νέας φοροληστείας, ενδεικτική είναι η μελέτη του προϋπολογισμού εσόδων του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Αττική. Τα νέα έσοδα που θα εισφέρουν από κοινού το «τέλος ταφής» και η «περιβαλλοντική εισφορά» για το έτος 2022 υπολογίζονται σε 68 εκατ. ευρώ! Το ποσό αυτό θα αυξάνεται κατά 5 ευρώ ανά τόνο, χρόνο με τον χρόνο. Για το 2022, το «τέλος ταφής» αρχίζει από τα 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων που καταλήγουν στο ΧΥΤΑ Φυλής και ανέρχεται στα 55 ευρώ το 2027. Αντίστοιχα, η «περιβαλλοντική εισφορά» διαμορφώνεται, επίσης, στα 20 ευρώ ανά τόνο για το 2022 και καταλήγει στα 35 ευρώ το 2025, με τις ποσότητες των τιμολογούμενων απορριμμάτων να απομειώνονται ανάλογα με την πρόοδο των δράσεων ανακύκλωσης. Πώς θα πληρωθούν όλα αυτά τα ποσά; Είτε με αύξηση των δημοτικών τελών, είτε εις βάρος των ήδη υποστε-

ΧΥΤΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Κώστας Παπαγεωργίου

Επιβάλλουν «τέλος ταφής» για τα απορρίμματα ▸ Νέο χαράτσι σε όσους δήμους έχουν πάνω από 1.000 κατοίκους

λεχωμένων κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, δηλαδή, το βάρος θα πέσει στα λαϊκά νοικοκυριά. Χρησιμοποιώντας ως βασικό οικονομικό εργαλείο για τους δήμους την αρχή «πληρώνω όσο πετάω» μετακυλίουν στους κατοίκους το κόστος λειτουργίας των νέων κατασκευών-εργοστασίων διαχείρισης απορριμμάτων. Ενώ με κάθε ευκαιρία διατυμπανίζουν ότι για τα απορρίμματα «οι ιδιώτες είναι η λύση» ξεχνούν ότι σήμερα που η ανακύκλωση έχει ανατεθεί σχεδόν αποκλειστικά σε εκείνους, ανακυκλώνεται λιγότερο από το 10% των απορριμμάτων! Διαχρονικά, όμως, κυβερνήσεις, περιφερειακές και δημοτικές αρχές επιχειρούν υποκριτικά να καταδείξουν ως

υπεύθυνους τους πολίτες που δεν κάνουν ανακύκλωση. Στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος, ΕΕ και κυβερνήσεις επιβάλλουν χαράτσια, χρεώνουν τη χρήση της πλαστικής σακούλας και νομοθετούν το τέλος επί παντός πλαστικού μικρο-υλικού που συνοδεύει το σερβίρισμα ελαφρών φαγητών, καφέδων και αναψυκτικών, εισάγουν το «τέλος ανακύκλωσης» για τα συσκευασμένα προϊόντα. Μεταθέτουν την ευθύνη από τους πραγματικούς μεγαλοπαραγωγούς των απορριμμάτων και ταυτόχρονα μέσα από το «Πράσινο Ταμείο», τα ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούν το καπιταλιστικό κέρδος σε μια πίτα που διαρκώς μεγαλώνει. Τι μας

επιφυλάσσει το μέλλον; Μεγάλες μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων, προώθηση και ενίσχυση του καρκινογόνου μοντέλου της καύσης απορριμμάτων, ενώ στο τραπέζι μπαίνει και η συζήτηση για αυτοτελή εργοστάσια καύσης, πλήρη ιδιωτικοποίηση μέσω ΣΔΙΤ σε κάθε επίπεδο διαχείρισης απορριμμάτων — όλα αυτά πληρωμένα από την τσέπη μας! Με τον τρόπο αυτό ενισχύουν το κεφάλαιο στη μεγάλη μπίζνα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Άλλωστε, διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις, πιστές στην πολιτική της ΕΕ, αντιμετωπίζουν τη διαχείριση των απορριμμάτων με όρους οικονομικού κόστους-οφέλους. Επιδοτούν τις εταιρείες που αναλαμβάνουν έργα στον τομέα αυτό και ταυτόχρονα εξασφαλίζουν το επιχειρηματικό κέρδος με δεσμευτικά συμβόλαια και ρήτρες για εγγυημένες ποσότητες απορριμμάτων. Αντί να στοχεύουν στη μείωση του όγκου των απορριμμάτων, προτάσσουν το ιδιωτικό κέρδος. Γι’ αυτό και αρνούνται ένα δημόσιο σύστημα διαλογής στην πηγή, με διακριτά ρεύματα για τα υλικά συσκευασίας και πραγματική ανακύκλωση, ανάκτηση, κομποστοποίηση, επαναχρησιμοποίηση. Ενώ απαξιώνουν τις δημόσιες υπηρεσίες καθαριότητας, μειώνοντας τη χρηματοδότηση και απαγορεύοντας τις προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Αρνούνται δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να προστατευτεί το περιβάλλον και η υγεία του λαού.

ΥΜΗΤΤΟΣ

Περιμένοντας το... ΤΑΙΠΕΔ να καθαρίσει το δάσος!

ποκαρδιωτική και ταυτόχρονα άκρως ανησυχητική είναι η κατάσταση που επικρατεί στο δάσος του Υμηττού, λιγότερο από δύο μήνες πριν την επίσημη έναρξη της αντιπυρικής περιόδου (1η Μαΐου). Δεκάδες σπασμένα δέντρα και κλαδιά, περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά λόγω της κακοκαιρίας «Ελπίδα», παραμένουν πεσμένα, αποκλείοντας τους δασικούς δρόμους και αποτελώντας επικίνδυνη εύφλεκτη ύλη. Αυτήν την εικόνα αντίκρισαν κατά την επίσκεψή τους στο δάσος στην περιοχή του Κουταλά, το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, οι επικεφαλείς των παρατάξεων του δήμου Βύρωνα. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για την πραγματοποίηση των επειγουσών δασικών εργασιών για την αποφυγή νέων καταστροφικών πυρκαγιών το καλοκαίρι.

Αν τώρα «ποντάρετε» ότι εκείνη που πρέπει να ανεβάσει «στροφές» είναι η Δασική Υπηρεσία –χωρίς βέβαια τα απαραίτητα κονδύλια και το απαιτούμενο προσωπικό– μαζί με τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) και την απαραίτητη συνδρομή κεντρικού και τοπικού κράτους, δυστυχώς θα χάσετε. Το «Σχέδιο Προστασίας Δασών» (Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης - Σχέδιο Προστασίας Δασών), συνολικού ύψους 50 εκατ. ευρώ, έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ την προώθηση των σχετικών διαδικασιών με τη δυνατότητα απευθείας αναθέσεων αντί δημόσιων διαγωνισμών έχει αναλάβει το… ΤΑΙΠΕΔ! «Στόχος» του προγράμματος είναι «να υλοποιηθούν άμεσα δράσεις αντιπυρικής προστασίας σε περιοχές υψηλού κινδύνου», όπως η Πεντέλη, η Σαλαμίνα και άλλες περιοχές του Πειραιά το πε-

ριαστικό δάσος Θεσσαλονίκης, η Σάμος, η Σκόπελος, η Ικαρία κα. Σίγουρα βαθιά χωμένη, σε κάποιο συρτάρι του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα πρέπει να βρίσκεται καλά «κρυμμένη» η πρόταση που έχουν καταθέσει εδώ και δεκαετίες οι φορείς του δασικού κόσμου για τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Δασοπροστασίας με μόνιμο προσωπικό όλη τη χρονιά, που θα έχει την ευθύνη για όλες τις πλευρές της πυροπροστασίας, πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης.

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Λίτσα Φρυδά

Τ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

Ο Ζελένσκι υπηρέτης των ολιγαρχών ▸ Όταν η ζωή αντιγράφει την «τέχνη» Ο ηθοποιός και νυν πολιτικός Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που υποδύθηκε τον πρόεδρο της Ουκρανίας στο πετυχημένο σίριαλ σήριαλ Υπηρέτης του λαού (2015), είναι σήμερα πρόεδρος της χώρας με τη στήριξη του κόμματος Υπηρέτης του λαού, το οποίο ιδρύθηκε το 2018 από ανθρώπους της εταιρείας παραγωγής της σειράς. Όλα ξεκίνησαν από σχόλια τύπου: «μακάρι να είχαμε έναν πρόεδρο όμορφο, νέο και συμπαθητικό σαν αυτόν που παίζει στον «υπηρέτη του λαού». Πολλοί συμφώνησαν και η εταιρεία παραγωγής του ταλαντούχου Ζελένσκι αποφάσισε… «γιατί όχι». Έκανε μια πρωτότυπη προεκλογική εκστρατεία χωρίς προεκλογικές συγκεντρώσεις και ντιμπέιτ, αλλά παραστάσεις τύπου «stand up comedy». H προεκλογική εκστρατεία του Ζελένσκι, όπως και στο σίριαλ, βασίστηκε στην ανέλιξη στην εξουσία ενός –μη διεφθαρμένου– ανθρώπου «του λαού». Το πρόβλημα είναι ότι ο Ζελένσκι εξελίχθηκε στην απόλυτη μαριονέτα σε μια κοσμοϊστορική συγκυρία, με την έλλειψη πολιτικής πείρας και θέσεων να αντικαθίσταται από τη στρατιά συμβούλων με στήριξη της πρεσβείας των ΗΠΑ και των «καλών ολιγαρχών». Είναι εντυπωσιακό πως εν μέσω πολέμου ο ΑΝΤ1 επιλέγει να προβάλει σε ζώνη υψηλής τηλεθέασης τη συγκεκριμένη σειρά, δίνοντας της μάλιστα μια ανθρωπιστική-φιλανθρωπική επικάλυψη ανακοινώνοντας ότι μέρος των εσόδων από τη διανομή της σειράς θα διατεθούν στον Ουκρανικό Ερυθρό Σταυρό και άλλες οργανώσεις της Ουκρανίας. Στην πράξη ωστόσο η προβολή της σειράς δεν είναι δείγμα αλληλεγγύης στον λαό της χώρας αλλά συνιστά ανοιχτή στήριξη-προπαγάνδα της κυβέρνησης του Κιέβου.

ο έργο γράφτηκε σε λιγότερο από 100 ημέρες (Μάιος-Οκτώβριος 1938) και στις 165 πυκνογραμμένες χειρόγραφες σελίδες του εξιστορεί τις μετακινήσεις και τις άθλιες συνθήκες των μεταναστών αγροτών στα νοτιοδυτικά της Αμερικής, στα μέσα περίπου της Μεγάλης Ύφεσης που ακολούθησε το κραχ του ‘29. Προέκυψε από σειρά άρθρων με τίτλο «Οι Τσιγγάνοι της Συγκομιδής» που ο Στάινμπεκ είχε δημοσιεύσει με φωτογραφίες της Ντοροθέα Λαντζ στη San Francisco Chronicle, τον Οκτώβρη του 1936. Ο συγγραφέας, βαθιά πολιτικός, με προλεταριακή καταγωγή, που γεννήθηκε σε φάρμα και μεγάλωσε δουλεύοντας με μετανάστες, θεωρεί χρέος του να γράψει άμεσα για αυτά τα ιστορικά γεγονότα με τρόπο αυθεντικό: «Πρέπει να είναι μακράν το καλύτερο πράγμα που έχω επιχειρήσει ποτέ· αργό αλλά σίγουρο, συσσωρεύοντας λεπτομέρεια στη λεπτομέρεια μέχρι να προκύψει μια εικόνα και μια εμπειρία», έγραφε στο ημερολόγιό του εκείνη την εποχή, δυο χρόνια μετά τη δημοσίευση του Άνθρωποι και Ποντίκια. Το χειρόγραφο με τον μικροσκοπικό γραφικό χαρακτήρα αρχίζει με τις λέξεις «ΝΕΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ». Η μελετήτρια του Στάινμπεκ, Σούζαν Σίλινγκλοου, επισημαίνει πως η σημείωση «μεγάλα γράμματα», στην αρχή του χειρόγραφου, είναι πιθανή υπόμνηση του Στάινμπεκ στον εαυτό του να γράφει ευανάγνωστα για την σύζυγο του Κάρολ, δακτυλογράφο και διορθώτρια των κειμένων του. Ωστόσο, τα γράμματά του γίνονται όλο και μικρότερα, καθώς προχωράει γοργά προς το τέλος, παραλείποντας κόμματα, κεφαλαία γράμματα, τελείες και εισαγωγικά. Η Σίλινγκλοου σημειώνει πως δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου διαγραφές ή επανεγγραφές στο χειρόγραφο, αν και στην πρωτότυπη έκδοση φαίνεται πως ο εκδότης Viking Press επεξεργάστηκε τις δεκάδες χρήσεις της λέξης «fuck» του Στάινμπεκ, σε μια προσπάθεια να κάνει το μυθιστόρημα λιγότερο αμφιλεγόμενο, ενώ αφαίρεσε και δύο φράσεις όπου οι μισθωτοί αγρότες κατηγορούνταν για σοσιαλισμό και μπολσεβικισμό και ότι ήθελαν να επιτεθούν στο ιερό δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Η λέξη «SLUT» (ΤΣΟΥΛΑ) που στο χειρόγραφο ακολουθεί την λέξη END απασχόλησε ιδιαίτερα τους μελετητές του έργου. Η ακαδημαϊκός χαρακτηρίζει δυνατή τη στιγμή που βλέπεις τον γραφικό χαρακτήρα του συγγρα-

Πολιτισμός Η έκδοση του χειρόγραφου του διασημότερου μυθιστορήματος του Τζων Στάινμπεκ, Τα Σταφύλια της Οργής, κυκλοφόρησε από τις ανεξάρτητες εκδόσεις SP Books, αποκαλύπτοντας κρυφές λεπτομέρειες της δημιουργικής διαδικασίας της γραφής,

Τα Σταφύλια της Οργής : H έκδοση του χειρόγραφου

φέα: «Στην αρχή τα γηματικό τέμπο και τα γράμματα είναι μεέντονα οπτικά εφέ που γάλα και καθώς το παραπέμπουν στις φωκείμενο εξελίσσεται τογραφίες της Λαντζ. Νέες πτυχές ενός γίνονται όλο και μικρό-Αρκετές δυνατές αριστουργήματος ίς σ τερα, έτσι μπορεί κανείς στιγμές του έργου σου κόπου εξακολουθεί γοβ να αισθανθεί τον επείγοβουν την ανάσα, με πλέον συ ντα χαρακτήρα της γρασυγκλονιστική την ομιλία να εμπνέει θελε του Τομ Τζόαντ: «Θα βρίφής του Στάινμπεκ. Ήθελε και να συγκινεί τορία σκομ να κατακτήσει την ιστορία σκομαι παντού μέσα στο σκοσονταν τάδι. Θα βρίσκομαι εκεί όπου τη στιγμή που εκτυλίσσονταν ερε. Το δίνουν μάχη για να φάνε οι και πράγματι το κατάφερε. πεινασ χειρόγραφο υποδηλώνειι το βάπεινασμένοι. Θα βρίσκομαι εκεί λαβε –να όπου ο μπάτσος δέρνει τον ανήρος του έργου που ανέλαβε μπορο. Θ συλλάβει τη δυστυχία των μεταΘα βρίσκομαι εκεί όπου οι ια στα τέλη άνθρωπο ναστών στην Καλιφόρνια άνθρωποι φωνάζουν επειδή είναι – καθώς και έξαλλοι κ της δεκαετίας του 1930– και δεν αντέχουν άλλο. ρα της αφήΑλλά θα βρίσκομαι και εκεί όπου τον επείγοντα χαρακτήρα τα παιδιά γελούν επειδή πεινούν, γησής του». Μόλις ο αναγνώστης μα ξέρουν ότι το δείπνο τα περιμέσυνηθίσει τον γραφικό χαρακτήρα μα «αρκετά νει. Και θα βρίσκομαι εκεί, όταν του Στάινμπεκ, πράγμα οι άνθρωπ εύκολο», συνεχίζει η Σίλινγκλοου, άνθρωποι θα τρώνε τους δικούς γραφήσει το τους καρπ μπορεί να αποκρυπτογραφήσει καρπούς και θα ζουν στα σπίχειρόγραφο. «Όταν ο Στάινμπεκ τια που οι ίδιοι έφτιαξαν» (Μτφρ: επεκτείνει την πρόζα του ως την Κ. Πολίτης). Συγκλονιστική και η άκρη των περιθωρίων και την κορυυπέροχη τελική εικόνα της Ρόουζ φή των σελίδων, τα γράμματά του οφ Σάρον που προσφέρει το στήθος γίνονται μικρότερα. [...] Η συγκέτης σε έναν πεινασμένο άνδρα, ντρωση και η εστίαση είναι εμφαπριν την αινιγματική τελευταία νείς σε αυτές τις σελίδες. Είναι εκπρόταση: «Κοίταξε πάνω και πέρα πληκτικό να το βλέπεις», συμπληαπό τον αχυρώνα και τα χείλη της ρώνει. Ο ίδιος είχε πει σε φίλο του: συναντήθηκαν και χαμογέλασαν «Ποτέ πριν δεν δούλεψα τόσο σκλημυστηριωδώς». ρά στη ζωή μου, ούτε τόσο πολύ», Ανάμεσα στα 27 βιβλία του, που συμπληρώνοντας πως φιλοδοξούσε ακόμα συγκινούν και εμπνέουν, πεαπό σελίδα σε σελίδα να «κάνει τα ριλαμβάνονται: Ανατολικά της Εδέμ, νεύρα του αναγνώστη κουρέλια», Άνθρωποι και Ποντίκια, Ο Δρόμος με τις πράγμα που πέτυχε με την τεχνική Φάμπρικες, Τα Σταφύλια της Οργής και jump-cut, το ραδιοφωνικό αφητο σενάριο του Βίβα Ζαπάτα (1952).

∆ιεθνή Πορτογαλία Σάντρα Μοντέιρο (*)

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

Η επαναλαμβανόμενη αφήγηση από δημοσιογράφους, σχολιαστές και «παράγοντες» που έδιναν συνεντεύξεις δεν ξέφυγε καμία στιγμή από το σενάριο που αποσκοπούσε να εγγυηθεί μια κυβέρνηση όσο δυνατόν πιο δεξιά: Ενοχοποίηση της Αριστεράς, θυματοποίησή της για τις εκλογές, αιτήματα για σταθερές ή απόλυτες πλειοψηφίες, κίνητρα για κεντρώο συνασπισμό, κυβέρνηση με οποιαδήποτε κόμματα της Δεξιάς.

τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 30ης Ιανουαρίου, ο φόβος ότι θα έχουμε ακόμα λιγότερα υπερέβη τη θέληση να έχουμε λίγα περισσότερα. Σε αυτή τη χώρα των χαμηλών μισθών και συντάξεων, όπου η φτώχεια αυξάνεται και η πανδημία βασανίζει, είναι πολύ ζωντανή η μνήμη των χρόνων της Τρόικα και της διακυβέρνησης της συνασπισμένης δεξιάς. Πολλά χρόνια, το να ξυπνάς και να ενημερώνεσαι σήμαινε να μαθαίνεις για μία ακόμη περικοπή εισοδημάτων, σήμαινε να χάνεις τη δουλειά σου ή τις μέρες άδειας ή διακοπών, σήμαινε να μεταναστεύεις για να μην παραιτηθείς. Εκείνα τα χρόνια δεν είναι απλώς μια ανάμνηση: Είναι ένα τραύμα που αναβιώνει σε όλα όσα χάθηκαν και δεν ξανάγιναν ποτέ όπως ήταν (μισθοί, αγοραστική δύναμη, συμβόλαια εργασίας, οικογενειακές σχέσεις). Η πανδημία ήρθε μόνο για να προσθέσει περισσότερες δυσκολίες, κινδύνους και κούραση. Ανέβασε τον πήχη του φόβου, κάνοντας περισσότερο παρούσα την αρρώστια και τον θάνατο, ενώ τον ενίσχυσε μεταξύ των πιο απομονωμένων, όσων είχαν πιο περιορισμένη κοινωνικότητα και πληροφόρηση. Ήταν μέσα σε αυτό το πρόσφορο έδαφος που διαμορφώθηκε και ο φόβος για την εκλογική νίκη της Δεξιάς και της ακροδεξιάς. Επί τρεις μήνες, ο δημόσιος χώρος και ο χώρος των ΜΜΕ ήταν η σκηνή όπου επαναλαμβάνονταν οι ίδιες ιδέες, με κάποιες παραλλαγές. Επιδιώκοντας να στείλει σε μια παρένθεση της ιστορίας μια κυβερνητική λύση που στηρίχθηκε από την Αριστερά, η κυρίαρχη αφήγηση απαξίωσε όσα αυτή βελτίωσε στην πραγματική ζωή πολλών ανθρώπων και αποσιώπησε τον ειδικό ρόλο κάθε κόμματος σε αυτή τη βελτίωση. Στα πολιτικά κόμματα στα αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) απέδωσε τον ρόλο των αναλώσιμων, εξορίζοντας από τον χώρο του εφικτού τις προτάσεις –πολύ μετριοπαθείς, το παραδεχόμαστε– στις οποίες αυτά επέμειναν. Η επαναλαμβανόμενη αφήγηση από δημοσιογράφους, σχολιαστές και άτομα που έδιναν συνεντεύξεις δεν ξέφυγε καμία στιγμή από το σενάριο που αποσκοπούσε να εγγυηθεί μια κυβέρνηση όσο το δυνατόν πιο δεξιά: Ενοχοποίηση της Αριστεράς, θυματοποίησή της για τις εκλογές, αιτήματα για σταθερές ή απόλυτες πλειοψηφίες, κίνητρα για κεντρώο συνασπισμό, κυβέρνηση με οποιαδήποτε κόμματα της Δεξιάς. Κάπως έτσι, οι δημοσκοπήσεις και η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης κατασκεύασαν μια εικόνα ανόδου της Δεξιάς, δίπλα στη νίκη του Κόστα, στη βάση μιας υποτιθέμενης «θέλησης για αλλαγή». Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Η απόλυτη πλειοψηφία του Σοσιαλιστικού Κόμματος έγινε δυνατή μόνο με τις ψήφους ενάντια στη λιτότητα που αναζή-

Ο φόβος για τα χειρότερα καθόρισε το αποτέλεσμα Η απόλυτη πλειοψηφία των Σοσιαλιστών και η επόμενη ημέρα ποίησης των δυνάμεων της Δεξιάς (νεοφιλελεύθερων και ακροφιλελεύθερων) και μικρότερου κοινοβουλευτικού βάρους των δυνάμεων στα αριστερά της. Είναι βέβαιο ότι αυτές οι τελευταίες μπορούν σύντομα, με τη χαλάρωση της κατάστασης της πανδημίας, να επωφεληθούν από τις καλύτερες συνθήκες κινητοποίησης για τους συνδικαλιστικούς και εργατικούς αγώνες. Χωρίς αυτό τίποτα δεν θα επιτευχθεί ως προς την κοινωνική δικαιοσύνη. Αλλά, από την άλλη πλευρά, η νέα ευρωπαϊκή και διεθνής συγκυρία δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό. Ζούμε σε μία χώρα στην οποία καταγράφονται κάΗ μάχη για τους όρους ζωής ποιες από τις μεγαλύτερες των λαϊκών τάξεων θα είναι ανισότητες της Ευρώπης και το φαινόμενο εντείνεεπίσης μάχη για τη δημοκρατία ται (5% των Πορτογάλων και θα συνεχιστεί συγκεντρώνουν το 42% του πλούτου), όπου η τιμή της στέγης δεν σταματάει να ανεβαίνει (η αγορά σπιτιού κοστίζει 50% λελεύθερη Πρωτοβουλία μαζί είχαν μόνο περισσότερο από όσο πέντε χρόνια πριν) 0,5% περισσότερες ψήφους από όσες είχε και όπου οι μισθοί και οι συντάξεις εξακοτο Κόμμα του Κοινωνικού Δημοκρατικού λουθούν να χάνουν την αγοραστική τους Κέντρου - Λαϊκό Κόμμα (CDS-PP) στις δύναμη. Μια χώρα στην οποία οι μεσαίες βουλευτικές εκλογές του 2011 [ιστορικό τάξεις μπορούν ακόμα να θεωρούν ότι το κόμμα της Δεξιάς που για πρώτη φορά μεγαλύτερο κακό είναι οι νέες περικοπές δεν εξέλεξε κανένα βουλευτή]. λιτότητας, αλλά περίπου το 20% του πληΗ νέα κυβέρνηση, που τώρα δεν χρειθυσμού συνεχίζει να ζει στη μεγαλύτερη άζεται να συνομιλήσει και πολύ περισσόφτώχεια και δυστυχία. τερο να διαπραγματευτεί με τα κόμματα Στις 17 Δεκεμβρίου 2021, το Εθνικό στα αριστερά της, αναλαμβάνει τα καθήΙνστιτούτο Στατιστικής αποκάλυπτε ότι κοντά της σε ένα πλαίσιο ριζοσπαστικοτησε στα αριστερά του (στο Μπλόκο της Αριστεράς και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα που τιμωρήθηκαν πολύ) και στην αποχή. Η ήττα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος άφησε απογοητευμένο μεγάλο τμήμα του μιντιακού συστήματος. Ακόμα και σε ένα σκηνικό μεγάλης αύξησης του αριθμού των ψηφισάντων, το Σέγκα αύξησε πολύ τους βουλευτές, το οποίο είναι πραγματικά ανησυχητικό, αλλά έχασε 111.214 ψήφους σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2021. Το Σέγκα και η Φι-

τον προηγούμενο χρόνο το 18,4% του πληθυσμού βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας. Κάπου 1,9 εκατομμύριο άνθρωποι ζούσαν με λιγότερα από 554 ευρώ το μήνα, 228 χιλιάδες περισσότεροι από το 2019 — μια αύξηση ρεκόρ που αντιστρέφει τη βελτίωση που διαπιστώθηκε από το 2015. Μεγαλύτερες επίπτωσεις εμφανίζονται στις γυναίκες και μεταξύ αυτών στις άνω των 65 ετών. Μεταξύ των εργαζόμενων, το ποσοστό εκείνων που απειλούνται με φτώχεια επίσης αυξήθηκε, όντας τώρα στο 11,2%, το υψηλότερο ποσοστό εντός της δεκαετίας. Συνολικά, το ποσοστό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού έφτασε στο 22,4% του πληθυσμού, δηλαδή αφορά πάνω από 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους. Τα πιο αδύναμα τμήματα του πληθυσμού αποτελούν ένα τεράστιο μέρος του πορτογαλικού λαού και το 2022 ξεκινάει με σαφώς χειρότερες προϋποθέσεις για την επίλυση των προβλημάτων τους. Οι νέες απειλές λιτότητας θα είναι, για άλλη μία φορά, συγχωροχάρτι για τη συνέχιση αυτών των κύκλων φτώχειας, για την ιδιωτικοποίηση και για την ανισότητα. Αλλά η μάχη για τους όρους ζωής των λαϊκών τάξεων θα είναι επίσης η μάχη για τη δημοκρατία. (*) Διευθύντρια της πορτογαλικής έκδοσης της le Monde Diplomatique. Δημοσιεύτηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου 2022 (https://pt.mondediplo. com/2022/02/01-o-voto-anti-austeridade). Μετάφραση-επιμέλεια: Κ. Σωτηρίου

∆ιεθνή

ΣΑΒΒΑΤΟ 12 - ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022

περισκ πιο Κάθε τόσο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στον Ειρηνικό διαμαρτύρονται και καταγγέλλουν το καθεστώς της Βορείου Κορέας για τις πυραυλικές του δοκιμές και την απειλή που συνιστά για την ειρήνη και την ανθρωπότητα. Για να δούμε τι θα πουν μετά την εκλογή στην προεδρία της Νοτίου Κορέας ενός ανθρώπου ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ του προληπτικού βομβαρδισμού της Πιονγκγιάνγκ…

«Μύλος» με τα πυρηνικά του Ιράν Με «κουβάρι» μοιάζει πλέον η υπόθεση των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, καθώς οι εξελίξεις στην Ουκρανία και ο «πόλεμος» ανάμεσα σε ΗΠΑΕΕ και Ρωσία κλιμακώνεται διαρκώς και οδηγεί σε μεγάλες αλλαγές στις διεθνείς ισορροπίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες ημέρες οι Αμερικανοί επιχειρούν να εμφανιστούν ως οι διαλλακτικοί και να χρεώσουν στη Μόσχα –και τις εγγυήσεις που ζητά– την κωλυσιεργία, σε μια προφανή προσπάθεια να βάλουν «σφήνα» στη συμμαχία της με την Τεχεράνη. Μάλιστα, «φλερτάρουν» την ηγεσία του Ιράν και μέσω πετρελαίου, αφήνοντας να εννοηθεί ότι, εάν υποχωρήσει, θα αγοράσουν σε ευνοϊκούς όρους το δικό του για να καλύψουν το κενό που προκλήθηκε από το εμπάργκο στο αντίστοιχο ρωσικό. Κάπου εκεί, φυσικά, εμπλέκονται τόσο η Σ. Αραβία (που κάνει… μούτρα στην Ουάσιγκτον), αλλά και το Ισραήλ. Μύλος…

«Ανοίγματα» ΗΠΑ στη Βενεζουέλα Το «παζάρι» των Αμερικανών δεν αφορά μόνο το Ιράν, αλλά και έναν ακόμη μισητό εχθρό τους: Την (επίσης πετρελαιοπαραγωγό) Βενεζουέλα, προς την οποία κάνουν ανοίγματα το τελευταίο διάστημα. Για του λόγου το αληθές, το περασμένο Σαββατοκύριακο βρέθηκε στο Καράκας –χωρίς να έχει προαναγγελθεί– μέλος του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ και στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ — η πρώτη φορά που

Α κόσμος νάποδα του Γιώργου Μιχαηλίδη

συμβαίνει κάτι τέτοιο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ούγκο Τσάβες στα τέλη της δεκαετίας του ‘90. Λίγες ώρες αργότερα, η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο έκανε τη δική της κίνηση καλής θέλησης, απελευθερώνοντας δύο Αμερικανούς κρατούμενους και υποσχόμενη να επαναλάβει τις συνομιλίες με την αντιπολίτευση. Φυσικά, είναι πολύ νωρίς να κάνουμε λόγο για επαναπροσέγγιση, ειδικά καθώς ο Μαδούρο έχει ταχθεί στο πλευρό της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Όμως, κάτι κινείται.

Κυβερνώσα Ακροδεξιά στην Ισπανία Το ακροδεξιό και νεοφρανκικό Vox θα συμμετέχει για πρώτη φορά μετά το 1937 σε κυβέρνηση στην Ισπανία, μετά τη συμφωνία που συνήψε με το Λαϊκό Κόμμα στην περιφέρεια της Καστίλης και Λεόν. Είναι πιθανό, μάλιστα, το σενάριο να επαναληφθεί και στην Ανδαλουσία, την πιο πολυπληθή περιφέρεια της Ισπανίας, όπου επίσης θα διεξαχθούν εκλογές τους επόμενους μήνες και οι δημοσκοπήσεις

δίνουν πιθανή πλειοψηφία Δεξιάς και Ακροδεξιάς. Στον βαθμό, δε, που αυτά τα «πειράματα» ευοδωθούν, δεν αποκλείεται η Ακροδεξιά να πάρει θέση και στην κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης μετά τις επόμενες γενικές εκλογές. Η εξέλιξη αυτή έρχεται να προστεθεί στην ανησυχητική άνοδο του ακροδεξιού Chega στη γειτονική Πορτογαλία, καθώς και την ύπαρξη δύο ακροδεξιών υποψηφίων για τις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, στις 10 Απριλίου — της Μαρίν Λεπέν και του Ερίκ Ζεμούρ.

Όταν οι φτωχοί λένε το ψωμί, ψωμάκι…

λάι στην κούρσα της τιμής του πετρελαίου και της ενέργειας ή, για την ακρίβεια, λίγο πιο πίσω, ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα σε ένα άλλο βασικό αγαθό για την ανθρωπότητα: το ψωμί. Το 30% της παγκόσμιας παραγωγής σιταριού προέρχεται από τους σιτοβολώνες της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ενώ η τελευταία παράγει και το 15% του καλαμποκιού παγκοσμίως. Όπως είναι επόμενο, η έναρξη του πολέμου εκτόξευσε την τιμή του σιταριού σε ιστορικό υψηλό για την τελευταία δεκαετία. Για μια ακόμη φορά, η αυξημένη ζήτηση αποκάλυψε την ανισότητα μεταξύ των περιοχών του πλανήτη, καθώς είναι οι φτωχότερες χώρες που αναμένεται να πληγούν χειρότερα από τις ελλείψεις. Πιο συγκεκριμένα, οι χώρες της βορείου Αφρικής, οι οποίες αποτελούν τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σι-

ταριού και δημητριακών, κινδυνεύουν να δουν ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού τους –από 18% στην Αλγερία έως 38% στη Λιβύη– να αντιμετωπίζει μέτρια ή σοβαρά προβλήματα στην προμήθεια των βασικών τροφίμων. Αντίστοιχα προβλήματα φαίνεται να αντιμετωπίζει και ο Λίβανος, ο οποίος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές σιταριού και λαδιού από την Ουκρανία και τη Ρωσία, με τις αρχές της χώρας να δηλώνουν πως τα υπαρκτά αποθέματα αρκούν μόνο για ένα μήνα. Ωστόσο, για ελλείψεις σε αγροτικά προϊόντα ανησυχούν και ισχυρά κράτη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία, γεγονός που αναδεικνύει το ενδεχόμενο βάθος του προβλήματος. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, όμως, ο πόλεμος στην Ουκρανία οξύνει ένα ήδη υπαρκτό πρόβλημα. Μία σειρά παραγόντων, όπως οι μεγάλες πυρκαγιές, οι ξηρασίες και η έλλειψη των ακριβών λιπασμάτων,

αλλά και η αλματώδης αύξηση του πληθυσμού σε μια σειρά χώρες, δημιουργεί μία νέα επισιτιστική πρόκληση αλλά και κοινωνικές αναταραχές. Ήδη τον Ιανουάριο οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως είχαν σημειώσει άνοδο της τάξης του 7,5%. Σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στην ενέργεια, οι αρτοποιοί στην Τυνησία αύξησαν τις τιμές στο ψωμί, όταν όμως η κυβέρνηση επέβαλλε ανώτατο όριο, οι ίδιοι προχώρησαν σε δυναμικές διαμαρτυρίες, καθώς δεν μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν στο κόστος. Στο γειτονικό Μαρόκο, μεγάλες διαδηλώσεις για τις αυξήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα έλαβαν χώρα την τελευταία εβδομάδα. Πρόκειται, άραγε, για μια παροδική αναταραχή που θα ξεπεραστεί με το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία ή για ένα μονιμότερο κρισιακό φαινόμενο, προάγγελο ενός δυσοίωνου μέλλοντος όπου ούτε το ψωμί δεν θα είναι δεδομένο;