Agro export

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԵՎՐԱԶԵՍԻ ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԵՎՐԱԶԵՍԻ ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ

ԵՐԵՎԱՆ - 2013 Այս ուղեցույցը ստեղծվել է Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ` ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) միջոցով: Ուղեցույցի բովանդակությունը միմիայն հեղինակներինն է և պարտադիր չէ, որ արտահայտի ԱՄՆ ՄԶԳ կամ ԱՄՆ կառավարության տեսակետները:

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ 1. Ներածություն............................................................................................................................................. 4 2. Գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման ընթացակարգերը Հայաստանում........................... 6 2.1. Արտահանման ստանդարտ փաստաթղթերի պատրաստում..............................................................6 2.2. Արտահանման հսկողության փաստաթղթերի պատրաստում........................................................... 11 2.3. Ապրանքների նախապատրաստում արտահանման համար............................................................ 14 2.4. Մաքսային ձևակերպումներ............................................................................................................ 15 2.5. Սահմանային միջոցառումներ........................................................................................................ 17 3. Գյուղատնտեսական ապրանքների ներմուծման նկատմամբ գործող պահանջները Եվրոպական Միությունում.................................................................................................................................................18 3.1. Մաքսային ընթացակարգեր............................................................................................................ 18 3.2. Մաքսազերծման փաստաթղթեր..................................................................................................... 21 3.3. Հսկողության ենթակա ապրանքների նկատմամբ գործող պահանջներ........................................... 23 3.4. Հարկեր......................................................................................................................................... 27 4. Գյուղատնտեսական ապրանքների ներմուծման նկատմամբ գործող պահանջները Եվրասիական տնտեսական ընկերակցության մաքսային միությունում............................................................................ 29 4.1. Մաքսային ընթացակարգեր............................................................................................................29 4.2. Մաքսազերծման փաստաթղթեր..................................................................................................... 31 4.3. Հսկողության ենթակա ապրանքների նկատմամբ գործող պահանջներ........................................... 32 4.4. Հարկեր.........................................................................................................................................36 5. Գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման ընթացակարգերի և պահանջների ամփոփում..... 38 5.1. Թարմ և վերամշակված մրգեր, բանջարեղեն, հատապտուղներ, խոտեր.........................................38 5.2. Ընթացակարգերի և պահանջների ամփոփում................................................................................40 Հավելված 1. Հաշիվ-ապրանքագրի ձևանմուշ....................................................................................... 42 Հավելված 2. Ապրանքատրանսպորտային բեռնագրերի նմուշներ..........................................................43 Հավելված 3. Ծագման երկրի հավաստագրի տրամադրման դիմումի և հավաստագրերի ձևեր..............46 Հավելված 4. Անասնաբուժական սերտիֆիկատների ձևանմուշներ........................................................ 52 Հավելված 5. Անասնաբուժական պետական հսկողության ենթակա ապրանքներ..................................96 Հավելված 6. Սննդամթերքի անվտանգության սերտիֆիկատների ձևանմուշներ....................................97 Հավելված 7. Բուսասանիտարական հավաստագրի ձևանմուշ..............................................................101 Հավելված 8. Բուսասանիտարական հսկողության ենթակա բույսեր և բուսական արտադրանք............ 103 Հավելված 9. Փայտանյութի կամ դրանից պատրաստված ապրանքների համապատասխանության մասին եզրակացության ձևանմուշ.............................................................. 107 Հավելված 10. ՀՀ տարածքից վայրի կենդանիների և բույսերի արտահանման հայտի և թույլտվության ձևանմուշներ................................................................................................................ 108 Հավելված 11. Մաքսային հայտարարագրի ձևանմուշ............................................................................ 112 Հավելված 12. Մաքսային արժեքի հայտարարագրի ձևանմուշ (ԵՄ)....................................................... 113 Հավելված 13. Միասնական վարչական փաստաթղթի ձևանմուշ (ԵՄ).................................................. 115 Հավելված 14. ԵՄ-ում ԱԱՀ նվազեցված դրույքաչափերի ենթակա ապրանքները................................. 146 Հավելված 15. ԵՄ երկրներում ԱԱՀ դրույքաչափերը (%).......................................................................147 Հավելված 16. Մաքսային արժեքի հայտարարագրի ձևանմուշներ (ՄՄ)................................................ 148 Հավելված 17. Ապրանքների մաքսային հայտարարագրի ձևանմուշ (ՄՄ)............................................. 155 Հավելված 18. 10% ԱԱՀ-ով հարկվող ապրանքների ցանկը Ռուսաստանում..........................................157 Հավելված 19. Սննդամթերքի անվտանգությունը հաստատող վկայականի ձևանմուշ (ՄՄ)................... 158 Հավելված 20. ՀՀ կարգավորող և վերահսկող մարմինների ցանկ....................................................... 160

3

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

1. Ներածություն ­Հա­յաս­տա­նից տար­բեր շու­կա­ներ գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րանք­նե­րի ար­տա­հան­ման նկատ­մամբ գոր­ ծող պա­հանջ­նե­րը սկս­վում են Հա­յաս­տա­նում ար­տա­հան­ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րով, շա­րու­նակ­վում են սահ­մա­նի հատ­ման կե­տում սահ­մա­նային մի­ջո­ցա­ռում­նե­րով և ավարտ­վում են ար­տա­հան­ման շու­կա­ նե­րի երկր­նե­րում Հա­յաս­տա­նից գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րանք­նե­րի ներ­մուծ­ման նկատ­մամբ գոր­ծող պա­հանջ­նե­րի իրա­գործ­մամբ: Այս Ու­ղե­ցույ­ցում դի­տարկ­վում են Հա­յաս­տա­նից ար­տա­հա­նում­նե­րը եր­ կու ուղ­ղու­թյամբ`­ Եվ­րո­պա­կան Միու­թյուն (Ե­Մ) և Եվ­րա­սիական տն­տե­սա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյան մաք­սային միու­թյուն (ՄՄ):

­Հա­յաս­տա­նում ար­տա­հան­ման գոր­ծըն­թա­ցը սկս­վում է ար­տա­հան­ման փաս­տաթղ­թե­րի պատ­րաս­տու­ մով, ին­չը բո­լոր ապ­րանք­նե­րի և բո­լոր իրադ­րու­թյուն­նե­րի հա­մար ման­րա­մաս­նո­րեն նկա­րագր­ված է Ու­ղե­ցույ­ցի 2-րդ մա­սի 1-ին բաժ­նում: Փաս­տաթղ­թե­րը բաղ­կա­ցած են առն­վազն մաք­սային ձևա­կեր­ պում­նե­րի ստան­դարտ փաս­տաթղթե­րի փա­թե­թից, որը նե­րա­ռում է հա­շիվ­-ապ­րան­քա­գի­րը, բեռ­նա­ փո­խադր­ման փաս­տաթղ­թե­րը և ապ­րան­քի ծագ­ման երկ­րի հա­վաս­տա­գի­րը: Հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­նե­րի պա­րա­գա­յում այդ փա­թե­թին ավե­լա­նում են հա­մա­պա­տաս­խան հս­կո­ղու­թյան փաս­ տաթղ­թե­րը: Հս­կո­ղու­թյունն ոչ սա­կագ­նային կար­գա­վոր­ման գոր­ծըն­թաց է, որն ուղ­ղա­կիորեն չի ազ­դում մաք­սային վճար­նե­րի մե­ծու­թյան վրա, սա­կայն կար­գա­վո­րում և վե­րահս­կում է առան­ձին ապ­րանք­նե­րի ար­տա­ հա­նու­մը: Կան ոչ սա­կագ­նային կար­գա­վոր­ման տար­բեր մի­ջոց­ներ, այդ թվում` թույլտ­վու­թյուն, եզ­ րա­կա­ցու­թյուն, հա­վաս­տա­գիր և այլն, որոնք իրա­գործ­վում են Կա­ռա­վա­րու­թյան սահ­մա­նած հա­տուկ կար­գե­րով: Նախ­քան մաք­սա­տա­նը մաք­սային ձևա­կեր­պում­նե­րը սկ­սելը, ար­տա­հա­նո­ղը պետք է ձեռք բե­րի հա­մա­պա­տաս­խան բո­լոր լրա­ցու­ցիչ փաս­տաթղ­թե­րը, որոնց հա­մար պա­հանջ­վող ժա­մա­նա­կը տար­բեր է` կախ­ված ապ­րան­քի տե­սա­կից ու դրա նկատ­մամբ գոր­ծող պա­հանջ­նե­րից: ­Հա­յաս­տա­նում հս­կո­ղու­թյուն պա­հան­ջող գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րանք­ներն են`­ ա­նաս­նա­բու­ժա­կան հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­ներ, սնն­դամ­թերք, ­բույ­սեր, բու­սա­կան ար­տադ­րանք և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան նպա­տակ­նե­րով օգ­տա­գործ­վող քի­

միական նյու­թեր ու պա­րար­տա­նյու­թեր,

­փայ­տա­նյութ, ­վայ­րի բույ­սեր և կեն­դա­նի­ներ1:

­Ու­ղե­ցույ­ցի 2-րդ մա­սի 3-րդ բաժ­նում նկա­րագր­վում են ար­տա­հան­ման հա­մար ապ­րանք­նե­րի նա­խա­ պատ­րաստ­ման տեխ­նի­կա­կան այլ ըն­թա­ցա­կար­գե­րը, այդ թվում` փո­խադ­րող տրանս­պոր­տի ապա­հո­ վու­մը, բե­ռի զն­նու­մը, կշ­ռու­մը և այլն: Ու­ղե­ցույ­ցի 2-րդ մա­սի 4-րդ բաժ­նում դի­տարկ­վում են մաք­սա­տան ձևա­կեր­պում­նե­րը, որոնք նե­րա­ռում են հիմ­նա­կան իրա­վա­կան փաս­տա­թուղ­թը` մաք­սային հայ­տա­րա­ րա­գի­րը: Ու­ղե­ցույ­ցի 2-րդ մա­սի 5-րդ բաժ­նում դի­տարկ­վում են սահ­մա­նային մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը, այդ թվում` փաս­տաթղ­թային և ֆի­զի­կա­կան ստու­գում­նե­րը:­ Ու­ղե­ցույ­ցի 3-րդ և 4-րդ մա­սե­րում ներ­կա­յաց­ված են հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար ԵՄ և ՄՄ ներ­մուծ­ ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րը, որոնք նե­րա­ռում են սահ­մա­նային մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը, վե­րահս­կո­ղու­թյունն ու մաք­սա­զեր­ծու­մը: Դրանց պա­հանջ­նե­րը գրե­թե նույնն են, ինչ Հա­յաս­տա­նից ար­տա­հան­ման ըն­թա­ ցա­կար­գե­րը: Ավե­լին, Հա­յաս­տա­նից ար­տա­հան­ման հս­կո­ղու­թյան, ար­տա­հան­վող ապ­րան­քի ծագ­ման կա­նոն­նե­րը և մյուս կար­ևոր ըն­թա­ցա­կար­գե­րը պայ­մա­նա­վոր­ված են ներ­մու­ծող երկ­րում ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի նկատ­մամբ գոր­ծող պա­հանջ­նե­րով: Մաք­սային վճա­րում­նե­րի առն­չու­թյամբ դի­տարկ­վել են միայն հար­կե­րը: Ինչ վե­րա­բե­րում է մաք­սա­տուր­քե­րին` Հա­յաս­տա­նից ար­տա­հա­նում­նե­րի նկատ­ մամբ ԵՄ «ար­տո­նու­թյուն­նե­րի ընդ­հան­րաց­ված հա­մա­կար­գի» (GSP+) ներ­քո մեծ մա­սամբ գոր­ծում են ար­տո­նյալ 0-ա­կան կամ նվա­զեց­ված մաք­սա­տուր­քեր, իսկ ՄՄ երկր­նե­րի հետ ազատ առևտ­րի հա­մա­ ձայ­նագ­րի ներ­քո` 0-ա­կան մաք­սա­տուր­քեր:­ 1 Ներառված են պայմանականորեն

4

Ու­ղե­ցույցն ամ­փոփ­վում է 5-րդ մա­սով, որը, նախ որ­պես օրի­նակ, տա­լիս է թարմ և վե­րամ­շակ­ված մր­գե­րի ու բան­ջա­րե­ղե­նի ար­տա­հան­ման հս­կո­ղու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րի ամ­փո­փու­մը: Այ­նու­հետև քար­տե­զի ձևա­չա­փով և Ու­ղե­ցույ­ցի տար­բեր բա­ժին­նե­րին հղում­նե­րով տր­վում է գյու­ղատն­տե­սա­ կան ապ­րանք­նե­րի ար­տա­հան­ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րի և պա­հանջ­նե­րի ընդ­հա­նուր պատ­կե­րը` սկ­սած ար­տա­հա­նո­ղի տա­րած­քից ընդ­հուպ մինչև ապ­րանք­նե­րի ԵՄ­-ում կամ ՄՄ­-ում գտն­վող ներ­մու­ծո­ղին դրանց հաս­նե­լը:­ Ու­ղե­ցույցն եզ­րա­փակ­վում է Հա­վել­ված­նե­րով, որոնք տա­լիս են Հա­յաս­տա­նում հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րանք­նե­րի ցան­կե­րը` ըստ հս­կո­ղու­թյան առան­ձին ոլորտ­նե­րի, կար­գա­վո­րող ու վե­րահս­կող պե­տա­կան մար­մին­նե­րի տվյալ­նե­րը, ինչ­պես նաև օգ­տա­կար այլ տե­ղե­կատ­վու­թյուն, որոնց հղում­նե­րը տր­ված են Ու­ղե­ցույ­ցի հա­մա­պա­տաս­խան բա­ժին­նե­րում:

5

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

2. Գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման ընթացակարգերը Հայաստանում 2.1. Արտահանման ստանդարտ փաստաթղթերի պատրաստում

Պայմանագիր ներմ ծողի հետ

Արտահանող կազմակերպ թյ ն

Հաշիվ ապրանքագիր

Այլ փաստաթղթեր

­Հայ ար­տա­հա­նո­ղը նախ պետք է պայ­մա­նա­գիր ու­նե­նա արտահանման երկրում ներ­մու­ծո­ղի հետ և հա­վա­քի ար­տա­հան­ման և հե­տա­գա ներ­մուծ­ման մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գե­րի հա­մար ան­հրա­ժեշտ փաս­տաթղ­թե­րի փա­թե­թը:2 Հս­կո­ղու­թյան ոչ են­թա­կա ապ­րանք­ներ ար­տա­հա­նե­լու դեպ­քում՝ հա­վաք­ վում է փաս­տաթղ­թե­րի ստան­դարտ փա­թե­թը. ­հա­շիվ­-ապ­րան­քա­գիր,­ ապ­րան­քատ­րանս­պոր­տային բեռ­նա­գիր, ­բեռ­նա­փո­խադր­ման ապա­հո­վագ­րու­թյուն (պետք է միայն ներ­մուծ­ման կե­տում),­ ապ­րանք­նե­րի ծագ­ման երկ­րի հա­վաս­տա­գիր:

2.1.1. Հա­շիվ­-ապ­րան­քա­գիր ­Հա­շիվ­-ապ­րան­քա­գիրն (տե՛ս Հավելված 1) ար­տա­հա­նո­ղի և ներ­մու­ծո­ղի միջև գոր­ծար­քի ապա­ցույցն է, որն ար­տա­հա­նո­ղը ներ­կա­յաց­նում է ներ­մու­ծո­ղին` ապ­րանք­նե­րի դի­մաց վճար­ման հա­մար: Փաս­ տաթղ­թում նե­րառ­վող նվա­զա­գույն տվյալ­ներն են3`­ ար­տա­հա­նո­ղի և ներ­մու­ծո­ղի անուն­նե­րը և հաս­ցե­նե­րը, ս­տեղծ­ման ամ­սա­թի­վը, ­հա­մա­րը,­ 2 ՀՀ մաքսային օրենսգիրք, ՀՀ կառավարության 2001 թ. մարտի 24-ի N 236 որոշում, ՀՀ կառավարության 2003 թ. նոյեմբերի 21-ի N 1779-Ն որոշում 3 Ըստ միջազգային գործելակերպի

6

ապ­րանք­նե­րի նկա­րագ­րու­թյու­նը, ­չա­փի միավո­րը,­ ապ­րանք­նե­րի քա­նա­կը, ­միավո­րի ար­ժե­քը, տ­վ յալ ապ­րան­քի ամ­բողջ քա­նա­կի ար­ժե­քը, ­հա­շիվ-ապ­րան­քագ­րի ամ­բողջ ար­ժե­քը և վճար­ման ար­ժույ­թը, նե­րա­ռյալ` ներ­մու­ծող երկ­րի ար­

ժույ­թին ազատ փո­խար­կե­լի ար­ժույ­թով հա­մար­ժեք գու­մա­րը,

վ­ճար­ման պայ­ման­նե­րը,­ ա­ռաք­ման պայ­ման­նե­րը` ըստ հա­մա­պա­տաս­խան Ին­կո­թեր­մի (Incoterm)4, տ­րանս­պոր­տի մի­ջո­ցը:

­Հա­շիվ­-ապ­րան­քագ­րի հա­տուկ ձև չի պա­հանջ­վում: Պետք է ներ­կա­յաց­վի փաս­տաթղ­թի բնօ­րի­նա­կը և առն­վազն մեկ պատ­ճե­նը: Փաս­տա­թուղ­թը կա­րող է կազմ­վել ցան­կա­ցած լեզ­վով, սա­կայն պետք է կցել դրա թարգ­մա­նու­թյու­նը` ան­գլե­րեն կամ ռու­սե­րեն լե­զու­նե­րով:

2.1.2. Ապ­րան­քատ­րանս­պոր­տային բեռ­նա­գիր ­Կախ­ված օգ­տա­գործ­վող տրանս­պոր­տային մի­ջո­ցից` լրաց­վում և ներ­կա­յաց­վում են հետ­ևյալ փաս­ տաթղ­թե­րը (տե՛ս Հավելված 2) ` Կոնոսամենտը (Bill of Lading (B/L)): Բեռ­նա­փո­խադ­րող ըն­կե­րու­թյու­նը տա­լիս է ար­տա­հա­նո­ղին,

ին­չը հաս­տա­տում է, որ ապ­րանք­նե­րը գտն­վում են նա­վի վրա, պար­տա­վո­րեց­նում է բեռ­նա­փո­ խադ­րո­ղին ապ­րանք­նե­րը հասց­նել ստա­ցո­ղին և փո­խան­ցում է ապ­րանք­նե­րի սե­փա­կա­նու­թյան իրա­վուն­քը: Այն կա­րող է լի­նել փոխանցելի և տար­բեր տե­սա­կի` կախ­ված ստաց­ված ապ­րանք­ նե­րի վի­ճա­կից:

­Բեռ­նա­փո­խադր­ման ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի ասո­ցիացիանե­րի մի­ջազ­գային ֆե­դե­րա­ցիայի (Interna-

tional Federation of Freight Forwarders Associations (FIATA)) կոնոսամենտը: Այն նա­խա­տես­ված է օգ­տա­գոր­ծել որ­պես մուլտիմոդալ տրանս­պոր­տի փաս­տա­թուղթ և ու­նի փոխանցելի կար­գա­ վի­ճակ:­

Ավ­տո­ճա­նա­պար­հային բեռ­նա­գի­րը (Road Waybill (CMR))5: Պա­րու­նա­կում է ավ­տո­ճա­նա­պարհ­

նե­րով ապ­րանք­նե­րի մի­ջազ­գային փո­խադր­ման տվյալ­նե­րը, առաքողին հնա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս փո­խադր­ման ըն­թաց­քում ապ­րանք­նե­րը պա­հել իր հս­կո­ղու­թյան տակ: Կազմ­վում է չորս օրի­նա­կից6 և ստո­րագր­վում է առաքողի ու բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի կող­մից: Սո­վո­րա­բար տր­վում է յու­րա­քան­չյուր բեռ­նա­տա­րի հա­մար: Սե­փա­կա­նու­թյան իրա­վուն­քը հավաստող փաս­տա­թուղթ չէ ու փոխանցելի չէ:­

Օ­դային բեռ­նա­գի­րը (Air Waybill (AWB))7: Հան­դի­սա­նում է առաքողի և բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի միջև

փո­խադրման պայ­մա­նագ­րի և ապ­րանք­նե­րի ստաց­ման ապա­ցույց, տր­վում է բեռ­նա­փո­խադ­րո­ ղի գոր­ծա­կա­լի կող­մից: Մեկ փաս­տա­թուղ­թը կա­րող է օգ­տա­գործ­վել ապ­րանք­նե­րի բազ­մա­կի փո­խադր­ման հա­մար, բաղ­կա­ցած է երեք բնօ­րի­նա­կից ու բազ­մա­թիվ պատ­ճեն­նե­րից8:­

Օ­դային տրանս­պոր­տի մի­ջազ­գային ասո­ցիացիայի (International Air Transport Association

(IATA)) ստան­դարտ օդային բեռ­նա­գի­րը: Օգ­տա­գործ­վում է IATA­-ին պատ­կա­նող փո­խադ­րող­նե­ րի կող­մից և նե­րա­ռում է ստան­դարտ պայ­ման­ներ` հա­մա­ձայն Վար­շա­վայի կոն­վեն­ցիայի:­

4 Առևտրի միջազգային պալատի (International Chamber of Commerce) կողմից հրատարակվող միջազգային առևտրային գործարքներում օգտագործվող արժեքների և ռիսկերի նկարագրման կանոններ 5 Սահմանվել է «Convention for the Contract of the International Carriage of Goods by Road 1956» կոնվենցիայով (CMR կոնվենցիա): 6 Մեկը մնում է առաքողի մոտ, երկրորդը մնում է բեռնափոխադրողի մոտ, երրորդը կցվում է ապրանքներին և տրվում է դրանց ստացողին, չորրորդը պետք է ստորագրվի և կնքվի ստացողի կողմից ու վերադարձվի առաքողին: 7 Սահմանվել է «Convention for the Unification of Certain Rules Relating to International Carriage by Air 1929» կոնվենցիայով (Վարշավայի կոնվենցիա): 8 Մեկական բնօրինակ ունենում են առաքողը, ստացողը ու բեռնափոխադրողը, իսկ պատճենները կարող են պահանջվել օդանավակայաններում, առաքման ճանապարհներին, և որոշ դեպքերում հետագա բեռնափոխադրողների կողմից:

7

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Եր­կա­թու­ղային բեռ­նա­գի­րը (Rail Waybill (CIM))9: Տր­վում է բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի կող­մից հինգ

օրի­նա­կով10 և հա­մար­վում է եր­կա­թու­ղային փո­խադր­ման պայ­մա­նա­գիր:

­Ժա­մա­նա­կա­վոր ըն­դու­նե­լու­թյան կառ­նե­տը (Temporary Admission (ATA) Carnet): Մի­ջազ­գային

մաք­սային փաս­տաթղ­թեր են, տր­վում են հա­մա­րյա բո­լոր զար­գա­ցած երկր­նե­րի Առևտ­րային պա­լատ­նե­րի կող­մից` ապ­րանք­նե­րի մաք­սա­տուր­քե­րից և հար­կե­րից ազատ­ված ժա­մա­նա­կա­ վոր ներ­մու­ծու­մը թույլ տա­լու հա­մար: Կա­րող են տր­վել առևտ­րային նմուշ­նե­րի, մաս­նա­գի­տա­ կան սար­քա­վո­րում­նե­րի և ցու­ցա­հան­դես­նե­րում ներ­կա­յաց­ման կամ օգ­տա­գործ­ման հա­մար ապ­րանք­նե­րի հա­մար:­

Ավ­տո­ճա­նա­պար­հային մի­ջազ­գային փո­խադր­ման (Transports Internationaux Routiers (TIR))

կառ­նե­տը11: Մաք­սային տա­րան­ցիկ փաս­տա­թուղթ է, են­թադ­րում է, որ ապ­րանք­նե­րի փո­խադր­ ման ճա­նա­պար­հի մի հատ­վա­ծը պետք է ան­ցնի ավ­տո­ճա­նա­պար­հով և թույլ է տա­լիս ապ­րանք­ նե­րի փո­խադ­րու­մը TIR կոն­վեն­ցիայի ըն­թա­ցա­կար­գով12:

2.1.3. Բեռ­նա­փո­խադր­ման ապա­հո­վագ­րու­թյուն­ Ա­պա­հո­վագ­րու­թյու­նը ծած­կում է բե­ռի սպա­սարկ­ման, պա­հես­տա­վոր­ման, բարձ­ման կամ փո­խադր­ման ըն­թաց­քում ընդ­հա­նուր ռիս­կե­րը, ինչ­պես նաև ապս­տամ­բու­թյուն­նե­րի, գոր­ծա­դուլ­նե­րի և ահա­բեկ­չու­ թյան հազ­վա­դեպ ռիս­կե­րը: Ապա­հո­վագ­րու­թյան հա­շիվ­-ապ­րան­քա­գի­րը պա­հանջ­վում է ներ­մուծ­ման երկ­րում բե­ռի մաք­սա­զերծ­ման հա­մար և միայն այն դեպ­քում, երբ ապ­րանք­նե­րի ապա­հո­վագր­ման հա­մար վճար­ված ապա­հո­վագ­րավ­ճա­րը չի եր­ևում բե­ռի հա­շիվ­-ապ­րան­քագ­րի վրա: ­Տար­բե­րու­թյուն կա ապ­րանք­նե­րի փո­խադր­ման ապա­հո­վագ­րու­թյան և բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի պա­տաս­ խա­նատվու­թյան միջև: Փո­խադր­ման ապա­հո­վագ­րու­թյան պայ­մա­նագ­րով ծածկ­վող ռիս­կե­րը, ամ­ րագրված փոխ­հա­տու­ցու­մը և իրական վնասի վրա հիմն­ված փոխ­հա­տու­ցու­մը թողն­վում են ապա­ հո­վագրա­տի­րոջ ընտ­րու­թյա­նը: Այ­նու­ա­մե­նայ­նիվ, բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան չափը որոշ­վում է մի­ջազ­գային տար­բեր կոն­վեն­ցիանե­րով: Իրական վնասի վրա հիմն­ված փոխ­հա­տու­ցու­մը սահ­մա­նա­փակ­վում է ապ­րանք­նե­րի քա­շով ու ար­ժե­քով, տր­վում է միայն այն դեպ­քում, երբ փո­խադ­րո­ ղը չի կա­րող պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրել: Բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան շր­ջա­նա­կը սահ­ման­վում է կախ­ված տրանս­պոր­տի տե­սա­կից`­ Ավ­տո­ճա­նա­պար­հային բեռ­նա­փո­խադ­րում: Ըստ CMR կոն­վեն­ցիայի, բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը պա­

տաս­խա­նա­տու չէ ապ­րանք­նե­րի կորս­տի կամ դրանց հասց­ված վնաս­նե­րի հա­մար, եթե նա ապա­ցու­ցում է, որ ապ­րան­քը հանձն­վել է իրեն այդ թե­րու­թյուն­նե­րով, ան­հաղ­թա­հա­րե­լի ու­ժի, բար­ձո­ղի կամ ստա­ցո­ղի սխա­լի պատ­ճա­ռով է: Կա­րող են լի­նել իրական վնասի վրա հիմն­ված փոխ­հա­տուց­ման հետ կապ­ված պա­հանջ­ներ:­

Եր­կա­թու­ղային բեռ­նա­փո­խադ­րում: Ըստ CIM կոն­վեն­ցիայի, բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը պա­տաս­խա­

նա­տու չէ ապ­րանք­նե­րի կորս­տի կամ դրանց հասց­ված վնաս­նե­րի հա­մար, եթե նա ապա­ցու­ ցում է, որ ապ­րան­քը հանձն­վել է իրեն այդ թե­րու­թյուն­նե­րով, ան­հաղ­թա­հա­րե­լի ու­ժի, բար­ձո­ղի կամ ստա­ցո­ղի սխա­լի պատ­ճա­ռով է: Կա­րող են լի­նել փոխ­հա­տուց­ման հետ կապ­ված պա­հանջ­ ներ: Իրական վնասի վրա հիմն­ված փոխ­հա­տու­ցու­մը սո­վո­րա­բար սահ­մա­նա­փակ­վում է ինչ­-որ առա­վե­լա­գույն գու­մա­րով` կորց­ված կամ վնաս­ված հա­մա­խառն կի­լոգ­րա­մի հաշ­վով: Մե­ծամա­ սամբ քիչ հա­վա­նա­կան է, որ ըն­կե­րու­թյու­նը ստա­նա իր ապ­րանք­նե­րի ար­ժե­քի փոխ­հա­տու­ցու­ մը` ապ­րանք­նե­րի ար­ժե­քին մոտ որ­ևէ գու­մար:

­Ծո­վային բեռ­նա­փո­խադ­րում: Բրյու­սե­լ յան կոն­վեն­ցիան13 սահ­մա­նում է ծո­վային բեռ­նա­փո­

խադ­րո­ղի պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը: Բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը պա­տաս­խա­նա­տու չէ ապ­րանք­նե­րի կորստի կամ դրանց հասց­ված վնա­սի հա­մար, եթե նա ապա­ցու­ցում է, որ ապ­րան­քը հանձն­վել

9 Սահմանվել է «Convention Concerning International Carriage by Rail 1980» կոնվենցիայով (CIM կոնվենցիա): 10 Բնօրինակը կցվում է ապրանքներին, պատճեն մնում է առաքողի մոտ, իսկ մնացած երեքը մնում են բեռնափոխադրողի մոտ` ներքին օգտագործման համար: 11 Սահմանվել է «TIR Convention 1975» կոնվենցիայով (TIR կոնվենցիա): 12 TIR համակարգը պահանջում է, որ ապրանքները փոխադրվեն ապահով բեռնատարներով կամ կոնտեյներներով, ճանապարհին բոլոր տուրքերի և հարկերի ռիսկը ծածկվի միջազգայնորեն վավերական երաշխավորությամբ, ապրանքներն ուղեկցվեն TIR կառնետով, և մենկման երկրի մաքսային հսկողության միջոցներն ընդունվեն տարանցիկ և ժամանման երկրների կողմից: 13 International Convention on Bill of Lading 1968

8

է իրեն այդ թե­րու­թյուն­նե­րով ու փո­խադր­ման ժա­մա­նակ կշ­ռի կորս­տի, ան­ձնա­կազ­մի նա­վարկ­ ման սխա­լի, հր­դե­հի, նա­վի ծո­վային ոչ պի­տա­նե­լիու­թյան, ան­հաղ­թա­հա­րե­լի ու­ժի, գոր­ծա­դուլ­ նե­րի կամ գոր­ծա­տուի կող­մից աշ­խա­տան­քի դա­դա­րեց­ման, բար­ձո­ղի սխա­լի, նա­վի թաքն­ված թե­րու­թյուն­նե­րի հետ­ևան­քով են, որոնք չեն նկատ­վել ման­րակր­կիտ ստուգ­ման ժա­մա­նակ, ծո­ վում կյան­քեր կամ ապ­րանք­ներ փր­կե­լու ար­դյունք են: Կա­րող են լի­նել փոխ­հա­տուց­ման հետ կապ­ված պա­հանջ­ներ: Սո­վո­րա­բար փոխ­հա­տու­ցու­մը սահ­մա­նա­փակ­վում է որո­շա­կի գու­մա­ րով` կորց­ված կամ վնաս­ված ապ­րանք­նե­րի կի­լոգ­րա­մի հաշ­վար­կով: Ար­տա­հա­նո­ղը հա­վա­նա­ կան է, որ կորց­նի ապ­րանք­նե­րի ար­ժե­քի զգա­լի մա­սը:­ Օ­դային բեռ­նա­փո­խադ­րում: Վար­շա­վայի կոն­վեն­ցիան և Մոն­րեալի կոն­վեն­ցիան14 սահ­մա­նում

են, որ բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը պա­տաս­խա­նա­տու չէ ապ­րանք­նե­րի կորս­տի կամ դրանց հասց­ված վնա­սի հա­մար, եթե կա­րե­լի է ապա­ցու­ցել, որ փո­խադ­րո­ղը ձեռ­նար­կել է բո­լոր ան­հրա­ժեշտ մի­ ջոց­նե­րը վնա­սից խու­սա­փե­լու հա­մար կամ դրանց ձեռ­նար­կու­մը ան­հնար է եղել (ան­հաղ­թա­հա­ րե­լի ուժ), կո­րուստ­նե­րը թռիչ­քի սխա­լի ար­դյունք են, կամ վնաս կրած կող­մը վնա­սի պատ­ճառն է կամ նպաս­տել է դրան: Կա­րող են լի­նել վնաս կրած կող­մի կրած ծախ­սե­րի վրա հիմն­ված փոխ­ հա­տուց­ման հետ կապ­ված պա­հանջ­ներ: Փոխ­հա­տու­ցու­մը սո­վո­րա­բար սահ­մա­նա­փակ­վում է որո­շա­կի գու­մա­րով` կորց­ված կամ վնաս­ված ապ­րանք­նե­րի հա­մա­խառն կի­լոգ­րա­մի հաշ­վար­ կով: Բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը բե­ռը ստա­նա­լու պա­հին կա­րող է հայտ­նել հա­տուկ վե­րա­պա­հում­ներ, որոնք գր­վում են օդային բեռնագրի վրա (օ­դային փո­խադր­ման պայ­մա­նա­գիր) և կարող են օգտագործվել որպես ապացույց: Սա­կայն փո­խադ­րո­ղը սո­վո­րա­բար մեր­ժում է կաս­կա­ծե­լի կամ պայ­մա­նագ­րին չհա­մա­պա­տաս­խա­նող փա­թեթ­նե­րը:

2.1.4. Ծագ­ման երկ­րի հա­վաս­տագ­րում­ Ար­տա­հա­նո­ղին ծագ­ման երկ­րի հա­վաս­տագ­րե­րը15 տր­վում են ՀՀ Առևտ­րաար­դյու­նա­բե­րա­կան պա­լա­ տի կող­մից` ներ­կա­յաց­ված փաս­տաթղ­թե­րի և փոր­ձաքն­նու­թյան հի­ման վրա (տե՛ս Հավելված 3): ԵՄ ար­տա­հան­ման հա­մար տր­վում է «Ա» տե­սա­կի հա­վաս­տա­գիր: ՄՄ ար­տա­հան­ման հա­մար տր­վում է «СТ-1» տե­սա­կի հա­վաս­տա­գիր: Ար­տա­հա­նո­ղը ծագ­ման հա­վաս­տագ­րե­րի հա­մար դի­մում-հայ­տա­րա­ րա­գիր է ներ­կա­յաց­նում ՀՀ առևտ­րաար­դյու­նա­բե­րա­կան պա­լատ և Ար­մեքս­պեր­տի­զա ՍՊԸ16:­ Ա­ռա­ջին ան­գամ ար­տա­հան­վող ապ­րան­քի հա­մար, երբ փորձաքննությունը պարտադիր է, ի լրումն դիմում-հայտարարագրի, ներ­կա­յաց­վում են` տ­վ յալ­ներ հում­քի ձեռք­բեր­ման և ծագ­ման երկ­րի վե­րա­բե­րյալ, ինչ­պես նաև այլ փաս­տաթղ­թեր,

որոնք հա­վաս­տում են ար­տա­հան­վող ապ­րան­քի հայ­կա­կան ձեռ­նար­կու­թյու­նում ար­տադր­վե­լու մա­սին,

­տեխ­նո­լո­գիական քար­տեր կամ այլ փաս­տաթղ­թեր, որոնց հի­ման վրա իրա­կա­նաց­վում են ար­

տադ­րա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րը,­

ապ­րանք­նե­րի առաք­ման ձևա­կերպ­ման փաս­տաթղ­թե­րի (հա­շիվ­-ապ­րան­քագ­րի կամ դրան հա­

մար­ժեք` ար­տա­քին տն­տե­սա­կան գոր­ծու­նեու­թյան ըն­թաց­քում օգ­տա­գործ­վող այլ փաս­տաթղ­ թեր) պատ­ճեն­նե­րը,

­հաշ­վա­պա­հա­կան փաս­տաթղ­թեր, որոնք թույլ են տա­լիս պատ­շաճ կեր­պով որո­շել ապ­րան­քի

ծագ­ման եր­կի­րը:

­Հա­վաս­տագ­րի (փոր­ձաքն­նու­թյամբ) ար­ժե­քը կազ­մում է 30.000 դրամ:­ Ամ­բող­ջու­թյամբ Հա­յաս­տա­նում ար­դյու­նա­հան­ված, ծա­գած կամ բու­սած ապ­րան­քի հա­մար, երբ փորձաքննությունը պարտադիր չէ, ի լրումն դիմում-հայտարարագրի, ներ­կա­յաց­վում են` ­հում­քի ար­դյու­նա­հան­ման և վե­րամ­շակ­ման իրա­վուն­քը հաս­տա­տող փաս­տաթղ­թի պատ­ճե­նը, 14 Convention for the unification of Certain Rules for International Carriage by Air 1999 15 Փաստաթուղթ, որը հաստատում է արտահանվող ապրանքների ծագումը տվյալ երկրում: Ներկայացվում է ներմուծման երկրի մաքսային մարմնին` ապրանքների նկատմամբ երկկողմ կամ այլ համաձայնագրով սահմանված արտոնյալ կամ ազատ առևտրի ռեժիմից օգտվելու համար: 16 Իրականացնում է ապրանքների ծագման փորձաքննություններ և տրամադրում է արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի (ԱՏԳԱԱ) դասակարգման ծածկագրերի որոշման ծառայություններ:

9

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

­տե­ղե­կանք կամ հայ­տա­րա­րա­գիր տա­րե­կան ար­տադ­րու­թյան հզո­րու­թյան մա­սին:

­Հա­վաս­տագ­րի (ա­ռանց փոր­ձաքն­նու­թյան) ար­ժե­քը կազ­մում է 10.000 դրամ: ­Մեկ ան­գամ հա­վաս­տա­գիր ստա­ցած ար­տա­հան­վող ապ­րան­քի հա­մար, երբ չի կա­տար­վում փոր­ ձաքն­նու­թյուն և գոր­ծում է պար­զեց­ված ըն­թա­ցա­կարգ, ի լրումն դիմում-հայտարարագրի, ներ­կա­յաց­ վում է փոր­ձաքն­նու­թյան մա­սին ակ­տը: Հա­վաս­տագ­րի (ա­ռանց փոր­ձաքն­նու­թյան) ար­ժե­քը կազ­մում է 10.000 դրամ: ­Հա­յաս­տա­նում ար­տադր­ված մինչև 2,5 տոն­նա գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րանք­նե­րի հա­մար, երբ փորձաքննությունը պարտադիր չէ, ի լրումն դիմում-հայտարարագրի, ներ­կա­յաց­վում են` ­հայ­տա­րա­րա­գիր գյու­ղատն­տե­սա­կան ապ­րան­քի ար­տադ­րու­թյան կամ գն­ման մա­սին, ­տե­ղե­կատ­վու­թյուն ներ­մու­ծո­ղի մա­սին (եր­կի­րը և ան­ձի ան­վա­նու­մը):

­Հա­վաս­տագ­րի (ա­ռանց փոր­ձաքն­նու­թյան) ար­ժե­քը կազ­մում է 2.000 դրամ:­ Ար­տա­հա­նո­ղը կա­րող է նաև հայ­տա­րա­րագ­րել իր ապ­րան­քի հայ­կա­կան ծա­գու­մը, և Առևտ­րաար­դյու­ նա­բե­րա­կան պա­լա­տը գրան­ցում ու վա­վե­րաց­նում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը: Փոր­ձաքն­նու­թյուն պա­հան­ջող ծագ­ման հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է 3 օր­վա ըն­թաց­քում: Առանց փոր­ձաքն­նու­թյան հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է մեկ օր­վա ըն­թաց­քում: Ծագ­ման հա­վաս­տա­գիրն ու­ժի մեջ է 12 ամիս ժամկետով` տր­ման օր­վա­նից: Փաս­տաթղ­թե­րի պատ­շաճ չլի­նե­լու դեպ­քում Առևտ­րաար­դյու­նա­բե­րա­կան պա­լա­տը մեկ օր­ վա ըն­թաց­քում դրա մա­սին տե­ղե­կաց­նում է ար­տա­հա­նո­ղին, ով մեկ օր­վա ըն­թաց­քում պետք է շտ­կի փաս­տաթղ­թե­րը:

10

2.2. Արտահանման հսկողության փաստաթղթերի պատրաստում

Պայմանագիր ներմ ծողի հետ

Հաշիվ

Արտահանող

ապրանքագիր

կազմակերպ թյ ն

Այլ փաստաթղթեր

Ինչ­պես նշ­վել էր, հայ ար­տա­հա­նո­ղը նախ պետք է պայ­մա­նա­գիր ու­նե­նա այլ եր­կիր իր ապ­րան­քը ներ­ մու­ծո­ղի հետ և հա­վա­քի ար­տա­հան­ման ու հե­տա­գա ներ­մուծ­ման մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գե­րի հա­մար ան­հրա­ժեշտ փաս­տաթղ­թե­րի փա­թե­թը:17 Հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­ներ ար­տա­հա­նե­լու դեպ­ քում, ի լրումն փաս­տաթղ­թե­րի ստան­դարտ փա­թե­թի, ձեռք են բեր­վում հս­կո­ղու­թյան փաս­տաթղ­թե­րը: 2.2.1. Անաս­նա­բու­ժա­կան հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­ներ­ Ար­տա­հա­նումն իրա­կա­նաց­վում է ներ­մու­ծող երկ­րի պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան և թույ­լատր­ վում է ՀՀ գյուղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ ռա­յու­թյան» կող­մից զննման ժա­մա­նակ ան­կա­նո­նու­թյուն­ներ չհայտ­նա­բե­րե­լու դեպ­քում տր­ված անաս­ նա­բու­ժա­կան սեր­տի­ֆի­կատ­նե­րի (տե՛ս Հավելված 4) առ­կա­յու­թյան դեպ­քում, որոնք հաս­տա­տում են, որ նշ­ված ապ­րանք­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խա­նում են սահ­ման­ված անաս­նա­բու­ժա­կան պա­հանջ­նե­րին: Սեր­տի­ֆի­կատ­նե­րը տր­վում են ան­վճար, մեկ օր­վա ըն­թաց­քում: Սեր­տի­ֆի­կա­տի հա­մար ար­տա­հա­նողն իր մասին տվյալ­նե­րով դի­մում է ներ­կա­յաց­նում, որի մեջ նե­րառ­վում են հետ­ևյալ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը` ­ներ­մուծ­ման երկ­րում ներ­մու­ծո­ղի մա­սին, ­ներ­մու­ծող եր­կիրն ու նշա­նակ­ման վայ­րը,­ ար­տա­հան­վող ար­տադ­րան­քի նկա­րագ­րու­թյու­նը և ծա­վա­լը, ­սահ­մա­նը հա­տե­լու կե­տը, որ­տե­ղից ապ­րանք­նե­րը դուրս են գա­լու երկ­րից:

­Սեր­տի­ֆի­կատ ստա­նա­լու հա­մար պետք է ներ­կա­յաց­նել «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թյան» վար­չա­տա­րած­քային կենտ­րո­նի կող­մից ձևա­կերպ­ված անաս­նա­բու­ժա­կան վկա­յա­կան­ ներ, որոնք հաս­տա­տում են, որ նշ­ված ապ­րանք­նե­րը դուրս են գա­լիս կեն­դա­նի­նե­րի հա­մար հա­տուկ վտան­գա­վոր և կա­րան­տի­նային հի­վան­դու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ ապա­հով վայ­րե­րից, և որոնց վրա ծա­ռա­յու­թյան տե­սու­չը պետք է դնի «բաց­թո­ղու­մը թույ­լատր­ված է» կնի­քը:18­ 17 ՀՀ մաքսային օրենսգիրքը, ՀՀ կառավարության 2001 թ. մարտի 24-ի N 236 որոշումը, ՀՀ կառավարության 2003 թ. նոյեմբերի 21-ի N 1779-Ն որոշումը 18 ՀՀ կառավարության 2010 թ. հոկտեմբերի 21-ի N 1442-Ն որոշում

11

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Ա­նաս­նա­բու­ժա­կան վկա­յա­կան տրա­մադ­րե­լու հա­մար ան­հրա­ժեշտ է ծա­ռա­յու­թյան «Հան­րա­պե­տա­ կան անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­կան և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան լա­բո­րա­տոր ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի կենտ­ րոն» ՊՈԱԿ­-ի կող­մից իրա­կա­նաց­վող կեն­դա­նա­կան ծագ­ման հում­քի, մթեր­քի, կե­րե­րի, լրա­ցա­կե­րե­րի անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­կան ան­վտան­գու­թյու­նը հա­վաս­տող լա­բո­րա­տոր փոր­ձաքն­նու­թյուն19: Բա­ ցա­սա­կան ար­դյուն­քի դեպ­քում սկս­վում է լրա­ցու­ցիչ զնն­ման, ստու­գում­նե­րի և քն­նու­թյան գոր­ծըն­թաց: Փոր­ձաքն­նու­թյու­նը կա­րող է տևել մինչև 3 օր, ար­ժե­քը, առանց ԱԱՀ, կազ­մում է 20.000 – 90.000 դրամ:20­ Ա­նաս­նա­բու­ժա­կան հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­նե­րի ցան­կը տր­ված է Հա­վել­ված 5-ում21։ 2.2.2. Սնն­դամ­թերք­ Ար­տա­հա­նումն իրա­կա­նաց­վում է ներ­մու­ծող երկ­րի պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան և թույ­լատր­ վում է ՀՀ գյուղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ ռա­յու­թյան» կող­մից տր­ված ան­վտան­գու­թյան սեր­տի­ֆի­կա­տի (տե՛ս Հավելված 6) առ­կա­յու­թյան դեպ­ քում: Սեր­տի­ֆի­կա­տը տր­վում է բե­ռի տվյալ խմ­բա­քա­նա­կի զնն­ման ժա­մա­նակ ան­կա­նո­նու­թյուն­ներ չհայտ­նա­բե­րե­լու դեպ­քում: Սեր­տի­ֆի­կա­տի հա­մար ար­տա­հա­նողն իր մասին տվյալ­նե­րով դի­մում է ներ­կա­յաց­նում, որի մեջ նե­րառ­վում են հետ­ևյալ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը` ­ներ­մուծ­ման երկ­րում ներ­մու­ծո­ղի մա­սին, ­ներ­մու­ծող եր­կիրն ու նշա­նակ­ման վայ­րը,­ ար­տա­հան­վող ար­տադ­րան­քի նկա­րագ­րու­թյու­նը և ծա­վա­լը, ­սահ­մա­նը հա­տե­լու կե­տը, որ­տե­ղից ապ­րանք­նե­րը դուրս են գա­լու երկ­րից:

Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան սեր­տի­ֆի­կատ տրա­մադ­րե­լու հա­մար ան­հրա­ժեշտ է ծա­ռա­յու­թյան «Հան­րա­պե­տա­կան անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­կան և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան լա­բո­րա­տոր ծա­ռա­յու­ թյուն­նե­րի կենտ­րոն» ՊՈԱԿ­-ի կող­մից իրա­կա­նաց­վող լա­բո­րա­տոր փոր­ձաքն­նու­թյուն22։ Փոր­ձաքն­նու­ թյու­նը կա­րող է տևել մինչև 3 օր, ար­ժե­քը, առանց ԱԱՀ, կազ­մում է 35.000 – 90.000 դրամ23։

2.2.3. Բույ­սեր, բու­սա­կան ար­տադ­րանք և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան նպա­տակ­նե­րով օգ­ տա­գործ­վող քի­միական նյու­թեր ու պա­րար­տա­նյու­թեր­ Ար­տա­հա­նումն իրա­կա­նաց­վում է ներ­մու­ծող երկ­րի պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան և թույ­լատր­ վում է ՀՀ գյուղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ ռա­յու­թյան» կող­մից տրված բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տագ­րի (տե՛ս Հավելված 7) առ­կա­յու­թյան դեպ­քում, ին­չը հա­վաս­տում է բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան պա­հանջ­նե­րին բե­ռի հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը: Հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է, եթե բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան ֆի­զի­կա­կան զն­նում ան­ցկաց­նե­լուց ան­կա­նո­նու­ թյուն­ներ չեն հայտ­նա­բեր­վում24։ Հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է ան­վճար, 3 օր­վա ըն­թաց­քում, իսկ բու­սա­ սա­նի­տա­րա­կան ան­ձնա­գիր25 ներ­կա­յաց­նե­լու դեպ­քում` ան­մի­ջա­պես և առանց զննման: Հա­վաս­տա­ գիրն ու­ժի մեջ է 14 օր` տր­ման օր­վա­նից: Հա­վաս­տագ­րի հա­մար ար­տա­հա­նողն իր մասին տվյալ­նե­րով դի­մում է ներ­կա­յաց­նում, որի մեջ նե­րառ­վում են հետ­ևյալ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը` ­ներ­մուծ­ման երկ­րում ներ­մու­ծո­ղի մա­սին, ­ներ­մու­ծող եր­կիրն ու նշա­նակ­ման վայ­րը,­ ար­տա­հան­վող ար­տադ­րան­քի նկա­րագ­րու­թյու­նը և ծա­վա­լը, 19 Կենդանիների դեպքում անասնաբուժասանիտարական փորձաքննություն չի իրականացվում: 20 Փորձաքննության արժեքների գնացուցակ 21 ՀՀ կառավարության 2004 թ. օգոստոսի 19-ի N 1228 որոշում 22 ՀՀ կառավարության 2010 թ. հոկտեմբերի 21-ի N 1442-Ն որոշում 23 Փորձաքննության արժեքների գնացուցակ 24 ՀՀ կառավարության 2007 թ. օգոստոսի 30-ի N 1093 որոշում 25 Փաստաթուղթ, որը տրվում է ծառայության տեսուչների կողմից և հավաստում է, որ բեռը ստուգված է ու զերծ կարանտինային վնասակար օրգանիզմներից

12

­սահ­մա­նը հա­տե­լու կե­տը, որ­տե­ղից ապ­րանք­նե­րը դուրս են գա­լու երկ­րից:­

Ե­թե փաս­տաթղ­թե­րը կար­գին չեն կամ բե­ռի ան­վտան­գու­թյան հետ կապ­ված որ­ևէ կաս­կած կա, ապա «Սնն­դա­մթեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թուն»­-ը բե­ռի նմուշ­ներն ու­ղար­կում է «Հան­րա­ պե­տա­կան անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­կան և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան լա­բո­րա­տոր ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի կենտ­րոն» ՊՈԱԿ` փոր­ձաքննու­թյան հա­մար, որը կա­րող է տևել մինչև 3 օր, առանց ԱԱՀ ար­ժե­քը կազ­մում է 45.000 – 85.000 դրամ:26 ­Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­նե­րի ցան­կը տր­ված է Հա­վել­ված 8-ում: 2.2.4. Փայ­տա­նյութ­ Ար­տա­հա­նու­մը թույ­լատր­վում է ար­տա­հան­վող և ձեռք բեր­ված փայ­տա­նյու­թի կամ դրա­նից պատ­ րաստ­ված ապ­րանք­նե­րի հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան մա­սին եզ­րա­կա­ցու­թյան (տե՛ս Հավելված 9) առ­ կա­յու­թյան դեպ­քում: Եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը տր­վում է ՀՀ գյու­ղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան կող­մից: Այս ըն­թա­ցա­կար­գը չի տա­րած­վում Ար­տա­քին տն­տե­սա­կան գոր­ծու­նեու­թյան ապ­րան­քային ան­վա­նա­ ցանկ (ԱՏ­ԳԱԱ) դա­սա­կարգ­չի 44050000 (փայտի թեփ, ալյուր), 4412-4417 (նրբատախտակ, սեղմված փայտյա կառուցվածքներ, փայտյա շրջանակներ, արկղեր, տակառներ, գործիքների մասեր), 441810 (պատուհաններ), 441820 (դռներ), 441900 (փայտե խոհանոցային պարագաներ), 4420 (փայտե դեկորատիվ պարագաներ), 44211000 (փայտե հագուստի կախիչներ) և 44219091 (փայտաթելքային սալերից իրեր) ծածկագրերին դասվող ապրանքների վրա:27 2.2.5. Վայ­րի բույ­սեր և կեն­դա­նի­ներ­ Ար­տա­հա­նու­մը իրա­կա­նաց­վում է ՀՀ բնա­պահ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան կող­մից տր­ված թույլտ­ վու­թյուն­նե­րի հի­ման վրա (տե՛ս Հավելված 10): Ար­տա­հա­նողն իր տվյալ­նե­րով հայ­տի հետ պետք է ներ­ կա­յաց­նի բույ­սի կամ կեն­դա­նու ձեռք­բե­րու­մը հաս­տա­տող փաս­տա­թուղ­թը, ՀՀ գյուղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թյան» բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան և անաս­նա­բու­ժա­կան հս­կո­ղու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րով տր­ված թույլտ­վու­թյան սեր­տի­ֆի­կա­տը կամ հա­վաս­տա­գի­րը և ներ­մուծ­ման երկ­րի հա­մա­ձայ­նու­թյու­նը:28 2.2.6. Ար­գել­վող ապ­րանք­ներ­ Ապ­րանք­նե­րի ար­տա­հա­նու­մը կա­րող է ար­գել­վել այն դեպ­քե­րում, եթե դրանք վտանգ են ներ­կա­յաց­ նում պե­տա­կան և ազ­գային ան­վտան­գու­թյան, հա­սա­րա­կա­կան կար­գի, մար­դու կյան­քի և առող­ջու­ թյան, կեն­դա­նա­կան և բու­սա­կան աշ­խար­հի, շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի, բնակ­չու­թյան բա­րո­յա­կան ար­ժեք­ նե­րի, պատ­մա­կան, մշա­կու­թային և հնա­գի­տա­կան ար­ժեք­նե­րի, ան­ձանց սե­փա­կա­նու­թյան (այդ թվում մտա­վոր), իրա­վունք­նե­րի և օրի­նա­կան շա­հե­րի հա­մար: ­Հա­յաս­տա­նում գրանց­ված ապ­րան­քային նշան­նե­րով չմակնշ­ված ալ­կո­հո­լային խմիչք­ներ ­Մակնշ­ման են­թա­կա, սա­կայն չմակնշ­ված խմիչք­նե­րի ար­տա­հա­նումն ար­գել­վում է «Ար­տա­հա­նում ազատ շր­ջա­նա­ռու­թյան հա­մար», «Ժա­մա­նա­կա­վոր ար­տա­հա­նում» և «Ժա­մա­նա­կա­վոր ար­տա­հա­նում` վե­րամ­շակ­ման հա­մար» մաք­սային ռե­ժիմ­նե­րով: ­Կեն­դա­նի կեն­դա­նի­ներ և բույ­սեր­ Ե­թե դրանք չեն հան­դի­սա­նում ան­բու­ժե­լի վա­րա­կի աղ­բյուր, ապա ար­գել­վում է դրանց ար­տա­հա­նու­մը «Ոչն­չա­ցում» մաք­սային ռե­ժի­մով:29 26 Փորձաքննության արժեքների գնացուցակ 27 ՀՀ կառավարության 2004 թ. հունիսի 25-ի N 908 որոշում 28 ՀՀ կառավարության 2002 թ. հուլիսի 18-ի N 1173 որոշում, ՀՀ կառավարության 2002 թ. հուլիսի 18-ի N 1174 որոշում 29 ՀՀ մաքսային օրենսգիրք, ՀՀ կառավարության 200թ. դեկտեմբերի 31-ի N 902 որոշում

13

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

2.3. Ապրանքների նախապատրաստում արտահանման համար

Արտահանող կազմակերպ թյ ն

Մաքսային պահեստ

Բեռնատար

Ար­տա­հա­նողն իր ապ­րանք­ներն ու­ղեկ­ցող ան­հրա­ժեշտ մաք­սային փաս­տաթղ­թե­րի փա­թե­թը հա­վա­ քե­լուց հե­տո նա­խա­պատ­րաս­տում է ապ­րանք­ներն ար­տա­հան­ման` կշ­ռում, փա­թե­թա­վո­րում, պի­տա­ կա­վո­րում, պա­հես­տա­վո­րում է և այլն: Ապ­րանք­նե­րը կա­րող են ար­տա­հան­ման նա­խա­պատ­րաստ­վել հա­տուկ մաս­նա­գի­տաց­ված մաք­սային պա­հես­տում կամ ար­տա­հա­նո­ղի տա­րած­քում` նույն ըն­թա­ցա­ կար­գե­րով: Ար­տա­հա­նո­ղը զու­գա­հե­ռա­բար պայ­մա­նա­վոր­վում է բեռ­նա­փո­խադ­րող կազ­մա­կեր­պու­թյան հետ, որը հատ­կաց­նում է բեռ­նա­տար: ­Նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­ներն ավար­տե­լուց հե­տո ար­տա­հա­նո­ղը դի­մում է մաք­սային մարմ­նին` իր բե­ռը զն­նե­լու հա­մար: Մաք­սային մար­մի­նը բե­ռը զն­նե­լուց ու բեռ­նա­տա­րը կն­քե­լուց հե­տո տա­լիս է տե­ղե­կանք զնն­ման մա­սին: Ապ­րանք­նե­րի զն­նումն ու բեռ­նա­տա­րի կն­քու­մը կա­րող է կա­ տար­վել մաք­սային պա­հես­տում կամ ար­տա­հա­նո­ղի տա­րած­քում` կրկ­նա­կի վճար­նե­րով: Տե­ղե­կան­քը տր­վում է այն դեպ­քում, երբ բե­ռի կշ­ռի որոշ­ման հետ կապ­ված տեխ­նի­կա­կան խն­դիր­ներ և բե­ռի հետ կապ­ված ան­կա­նո­նու­թյուն­ներ ու խախ­տում­ներ չեն լի­նում: ­Բե­ռի կշ­ռի որոշ­ման հետ կապ­ված տեխ­նի­կա­կան խն­դիր­նե­րի դեպ­քում ար­տա­հա­նո­ղը բե­ռը կշ­ռում է մաք­սային պա­հես­տում և ստա­նում է կշռ­ման կտ­րոն, որն այ­նու­հետ պետք է կց­վի հա­վաք­ված փաս­ տաթղ­թե­րի փա­թե­թին: Բե­ռի հետ կապ­ված ան­կա­նո­նու­թյուն­նե­րի ու խախ­տում­նե­րի դեպ­քում ար­տա­ հա­նո­ղը շտ­կում է դրանք կամ սկսվում է հե­տա­գա քն­նու­թյուն:30

30 Տես՝ ՀՀ մաքսային օրենսգիրք, ՀՀ կառավարության 2001 թ. մարտի 24-ի N 236 որոշում, ՀՀ կառավարության 2003 թ. նոյեմբերի 21-ի N 1779-Ն որոշում

14

2.4. Մաքսային ձևակերպումներ

Հայտարարագիր

Արտահանող կազմակերպ թյ ն

Մաքսային պահեստ

Մաքսազերծման թ ղթ

Հայտարարագիր

Ար­տա­հա­նողն իր ապ­րանք­ներն ար­տա­հան­ման նա­խա­պատ­րաս­տե­լուց հե­տո, ապ­րանք­ներն ու­ղեկ­ ցող բո­լոր փաս­տաթղ­թե­րով, գնում է մաք­սա­տուն` մաք­սային ձևա­կեր­պում­ներ կա­տա­րե­լու հա­մար: Նա լրաց­նում է մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գի­րը (տե՛ս Հավելված 11), որը հան­դի­սա­նում է մաք­սային ըն­ թա­ցա­կար­գե­րի հա­մար հիմ­նա­կան իրա­վա­կան փաս­տա­թուղ­թը: Մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գի­րը կա­րող է լրաց­վել մաք­սա­տա­նը կամ ար­տա­հա­նո­ղի գրա­սե­նյա­կում` TWM հա­մա­կար­գին միաց­ված հա­մա­ կարգ­չի մի­ջո­ցով: Լրաց­ման ըն­թաց­քում հայ­տա­րա­րա­գի­րը մուտ­քագրվում և գրանց­վում է: ­Մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի լրաց­ման ժա­մա­նակ TWM հա­մա­կար­գը որո­շում է ապ­րանք­նե­րի մաք­սա­ զերծ­ման մաք­սային ու­ղին` ­Կա­նաչ ու­ղի` ապ­րանք­նե­րը պետք է մաք­սա­զերծ­վեն առանց հե­տա­գա զնն­ման կամ ստուգ­ման`

պա­հանջ­վող վճա­րում­նե­րից հե­տո:

­Դե­ղին ու­ղի` ապ­րանք­նե­րը պետք է մաք­սա­զերծ­վեն պա­հանջ­վող վճա­րում­նե­րից և փաս­տաթղ­

թե­րի զննու­մից հե­տո:

­Կար­միր ու­ղի` ապ­րանք­նե­րը պետք է մաք­սա­զերծ­վեն պա­հանջ­վող վճա­րում­նե­րից, փաս­տաթղ­

թե­րի զննու­մից և ապ­րանք­նե­րի ֆի­զի­կա­կան զն­նու­մից հե­տո:­

Այ­նու­հետև ար­տա­հա­նո­ղը հաշ­վար­կում և մուտ­քագ­րում է ար­տա­հան­վող ապ­րանք­նե­րի մաք­ սային ար­ժե­քը` նշելով նաև Արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի դասակարգչի ծածկագրերը: Մաք­սային ար­ժե­քի որոշ­ման հա­մար կի­րառ­վում է հա­շիվ-ապ­րան­քագ­րե­ րով հաս­տատ­ված գոր­ծար­քի գնի մե­թո­դը, երբ հնա­րա­վոր է: Հա­կա­ռակ դեպ­քում մաք­սային մար­մի­նը կա­րող է կի­րա­ռել այլ մե­թոդ­ներ, որոնց դեպ­քում մաքսային արժեքը որոշելու համար օգտագործվում են ապ­րանք­նե­րի Ար­տա­քին տն­տե­սա­կան գոր­ծու­նեու­թյան ապ­րան­քային ան­վա­նա­ցան­կի դա­սա­կարգ­ չի ծած­կագ­րե­րը և ծագ­ման եր­կի­րը: ­Մաք­սային տե­սու­չը ստու­գում է ներ­կա­յաց­ված փաս­տաթղ­թերն ու մուտ­քագր­ված հայ­տա­րա­րա­գի­րը: Նա ըն­դու­նում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը, եթե փաս­տաթղ­թերն ու հայ­տա­րա­րա­գի­րը լրիվ են ու կար­գին: Եթե փաս­տաթղ­թե­րը կամ հայ­տա­րա­րա­գի­րը կար­գին չեն, ապա ար­տա­հա­նո­ղը շտ­կում է դրանք կամ 15

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

սկսվում է հե­տա­գա քն­նու­թյու­նը: ­Մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի ըն­դու­նու­մից հե­տո ար­տա­հա­նո­ղը դի­մում է մաք­սա­տուն` բե­ռը մաք­սա­ զեր­ծե­լու և դուրս հա­նե­լու հա­մար: Մաք­սա­տան ղե­կա­վա­րը մա­կագ­րում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը: Ար­տա­ հա­նո­ղը մաք­սա­տան հաշ­վա­պա­հու­թյու­նից ստա­նում է մաք­սային վճա­րում­նե­րի31 ծա­նու­ցա­գիր, կա­տա­ րում է բո­լոր վճա­րում­նե­րը և ստա­նում է հաս­տա­տող ան­դոր­րա­գիր: Ան­դոր­րա­գի­րը ներ­կա­յաց­վում է մաք­սա­տան հաշ­վա­պա­հու­թյուն, որ­տեղ տր­վում է ստա­ցա­կան: Վ­ճա­րում­նե­րը կա­տա­րե­լուց հե­տո ար­տա­հա­նո­ղը ստա­նում է ապ­րանք­նե­րը մաք­սային պա­հես­տից հա­նե­լու թույ­լատ­վու­թյուն (մաք­սա­զերծ­ման թուղթ)` մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի լրաց­ման ժա­մա­նակ որոշ­ված մաք­սային ուղու գույ­նին հա­մա­պա­տաս­խան ըն­թա­ցա­կար­գով: Մաք­սա­զերծ­ման թուղ­թը ստա­նա­լուց հե­տո ար­տա­հա­նողն իր բե­ռը դուրս է բե­րում մաք­սային պա­հես­տից կամ իր տա­րած­քից և ու­ղար­կում է սահ­մա­նային մաք­սա­կետ` ար­տա­հա­նե­լու հա­մար:32

31 Ընդհանուր առմամբ արտահանվող ապրանքների համար մաքսային վճարումները կարող են բաղկացած լինել մաքսատուրքերից և մաքսավճարներից: Հայաստանում արտահանման նկատմամբ գործող մաքսատուրքեր չկան: Մաքսավճարները սահմանվում են ՀՀ մաքսային օրենսգրքով: 32 ՀՀ մաքսային օրենսգիրք, ՀՀ կառավարության 2001 թ. մարտի 24-ի N 236 որոշում, ՀՀ կառավարության 2003 թ. նոյեմբերի 21-ի N 1779-Ն որոշում

16

2.5. Սահմանային միջոցառումներ ­

Բեռնատար

Տեխնիկական հսկող թյան փաստաթղթեր

Մաքսային սահմանային կետ

Բեռնատար

Մաք­սա­զեր­ծու­մից հե­տո ար­տա­հան­վող ապ­րանք­նե­րը հաս­նում են սահ­մա­նային մաք­սա­կետ, որ­տեղ բե­ռի փաս­տաթղ­թե­րը ներ­կա­յաց­վում են մաք­սա­տան ծա­ռայո­ղին: Բեռ­նա­տա­րը կշ­ռում են, այ­նու­հետև մաք­սա­տան ծա­ռայո­ղը զն­նում է այն: Եթե խախ­տում­ներ չկան և բե­ռի մեջ չկան հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­ներ, ապա բե­ռը կնք­վում ու հա­մա­րա­կալ­վում է: Եթե բե­ռի մեջ կան հսկո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­ներ, ապա այն ան­ցնում է հա­մա­պա­տաս­խան հս­կո­ղու­ թյուն: Հս­կո­ղու­թյան փաս­տաթղթե­րը ներ­կա­յաց­վում են հա­մա­պա­տաս­խան տե­սու­չին, ով կա­տա­րում է դրանց և բե­ռի զննում: Տե­սու­չը փաս­տաթղթե­րի վրա դնում է ար­տա­հան­ման թույլտ­վու­թյան կնիք կամ թո­ղար­կում է պա­հանջ­վող հա­վաս­տագրեր: ­Բե­ռը կն­քե­լուց և հա­մա­րա­կա­լե­լուց հե­տո բեռ­նա­տա­րը սկա­նա­վոր­վում է: Եթե ան­կա­նո­նու­թյուն­ներ չեն լի­նում` բեռ­նա­տա­րը գնում է կա­յա­նա­տե­ղի: Կա­յա­նե­լուց հե­տո բեռ­նա­տա­րի վա­րոր­դը մաք­սա­կե­տի ձևա­կեր­պում­նե­րի բաժ­նից վերց­նում է բո­լոր փաս­տաթղ­թե­րը և ան­ցնում է ան­ձնագ­րային ստու­գում: ­Մի­ջո­ցա­ռում­ներն ավարտ­վում են բեռ­նա­տա­րի ու վա­րոր­դի ռա­դիոակ­տի­վու­թյան ստուգ­մամբ, որից հե­տո բեռ­նա­տա­րը մեկ­նում է:33

33 ՀՀ մաքսային օրենսգիրք, ՀՀ կառավարության 2001 թ. մարտի 24-ի N 236 որոշում, ՀՀ կառավարության 2003 թ. նոյեմբերի 21-ի N 1779-Ն որոշում

17

ี ี ี ิตี ี ี ี ี ิณี ี ี ี ิฑี ี ี ิตี ิฑิฟิฑี ิฑี ี ิฑี ี ี ิตี ิฑี ี ิฑี ิฑี ี ี ี ิตี ิป ี ิฑี ิฑี

3. ิณีตีธึ ีฒีกีฟีถีฟีฅีฝีกีฏีกีถ ีกีบึ ีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ีดีธึ ีฎีดีกีถ ีถีฏีกีฟีดีกีดีข ีฃีธึ ีฎีธีฒ ีบีกีฐีกีถีปีถีฅึ ีจ ิตีพึ ีธีบีกีฏีกีถ ี ีซีธึ ีฉีตีธึ ีถีธึ ีด

ี ีฟึ ีซ ีกีดึ ีธึ ีฐีกีตีฟีกึ ีกึ ีกีฃีซึ

ิฑีบึ ีกีถึ ีถีฅึ

ิฒีฅีผีถีกีฟีกึ

ี ีกึ ีฝีกีตีซีถ ีฃึ ีกีฝีฅีถีตีกีฏ

ี ีฟึ ีซ ีกีดึ ีธึ ีฐีกีตีฟีกึ ีกึ ีกีฃีซึ

ิฒีฅีผีถีกีฟีกึ

ี ีกึ ีฝีกีตีซีถ ีฐีกีตีฟีกึ ีกึ ีกีฃีซึ

3.1. ี ีกึ ีฝีกีตีซีถ ีจีถีฉีกึ ีกีฏีกึ ีฃีฅึ ิตี ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ีดีซีธึ ยญีฉีตีธึ ีถ ีง, ีธึ ีซ ีกีถยญีคีกีด 28 ีฅึ ยญีฏีซึ 34 ึ ี ีธยญีถีกยญีฏีธีถ ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ีถีบีกยญีฟีกีฏยญีถีฅยญึ ีธีพ ีฏีกีฆยญีดีธึ ีด ีฅีถ ีดีฅีฏ ีฟีกยญึ ีกีฎึ : ิตี ีฅึ ีฏึ ยญีถีฅยญึ ีซ ีดีซีปึ ีฟีฅยญีฒีกยญีทีกึ ีชยญีพีธีฒ ีกีบยญึ ีกีถึ ยญีถีฅยญึ ีซ ีฐีกยญีดีกึ ีดีกึ ยญีฝีกยญีฟีธึ ึ ยญึ ีฅึ ีนีฅีถ ีพีณีกึ ยญีพีธึ ีด ึ ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ีฝีฟีธึ ยญีฃีธึ ีดยญีถีฅึ ีนีฅีถ ีซึ ีกยญีฏีกยญีถีกึ ยญีพีธึ ีด: ิตี ีขีธยญีฌีธึ ีฅึ ีฏึ ยญีถีฅยญึ ีจ ีคึ ยญีฝีซึ ีถีฅึ ยญีดีธึ ีฎยญีพีกีฎ ีกีบยญึ ีกีถึ ยญีถีฅยญึ ีซ ีถีฏีกีฟยญีดีกีดีข ีฏีซยญึ ีกยญีผีธึ ีด ีฅีถ ีจีถีคยญีฐีกยญีถีธึ ึ ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ีฝีกยญีฏีกีฃยญีถีฅึ : ิธีฝีฟ ิตี ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ึ ึ ีฅีถีฝีฃึ ยญึ ีซ35 ึ ีคึ ีก ีซึ ีกยญีฃีธึ ีฎยญีดีกีถ ีคึ ีธึ ีตีฉยญีถีฅยญึ ีซ36` ิตี ีขีธยญีฌีธึ ีฅึ ีฏึ ยญีถีฅยญึ ีธึ ีด ีธีน ิตี ีฅึ ีฏึ ยญีถีฅยญึ ีซ ีฐีฅีฟ ีกีผึ ีฟยญึ ีซ ีกีผีถยญีนีธึ ยญีฉีตีกีดีข ีฃีธึ ยญีฎีธึ ีด ีฅีถ ีถีธึ ีตีถ ีดีกึ ยญีฝีกีตีซีถ ีจีถยญีฉีกยญึ ีกยญีฏีกึ ยญีฃีฅยญึ ีจ: 3.1.1. ิฑีบยญึ ีกีถึ ยญีถีฅยญึ ีซ ีคีกยญีฝีกยญีฏีกึ ีฃยญีดีกีถ ีฐีกยญีดีกยญีฏีกึ ีฃ ยญิฒีธยญีฌีธึ ีกีบยญึ ีกีถึ ยญีถีฅยญึ ีจ ีคีกยญีฝีกยญีฏีกึ ีฃยญีพีกีฎ ีฅีถ ีฝีกยญีฏีกีฃยญีถีกีตีซีถ ีฎีกีฎยญีฏีกีฃยญึ ีซ ีถีฅึ ยญึ ีธ, ีธึ ีจ ีฟีฅยญีฒีฅยญีฏีธึ ยญีฉีตีธึ ีถ ีง ีฏึ ีธึ ีด ีดีกึ ยญีฝีกยญีฟีธึ ึ ยญึ ีซ ีคึ ีธึ ีตยญึ ีกยญีนีกยญึ ีฅยญึ ีซ ีธึ ีกีตีฌ ีฐีกึ ยญีฏีธึ ีดยญีถีฅยญึ ีซ, ีฏีซยญึ ีกีผยญีพีธีฒ ีบีกีทีฟยญีบีกยญีถีกยญีฏีกีถ ีดีซยญีปีธึ ยญีถีฅยญึ ีซ, ีกึ ยญีฟีกยญ ึ ีซีถ ีกีผึ ีฟยญึ ีซ ีพีซยญีณีกยญีฏีกีฃึ ีธึ ยญีฉีตีกีถ, ีกีผึ ีฟยญึ ีซ ีจีถยญีฉีกยญึ ีกยญีฏีกึ ยญีฃีฅยญึ ีซ ีธึ ีกีตีฌ ีธีน ีฝีกยญีฏีกีฃยญีถีกีตีซีถ ีบีกยญีฐีกีถีปยญีถีฅยญึ ีซ ีพีฅยญ ึ ีกยญีขีฅยญึ ีตีกีฌ:ยญ ิตี ีคีกยญีฝีกยญีฏีกึ ีฃยญีดีกีถ ีฐีกยญีดีกยญีฏีกึ ยญีฃีจ ีขีกีฒยญีฏีกยญึ ีกีฎ ีง ี ีฅึ ยญีคีกีทยญีถีกยญีฏีฅึ ยญีพีกีฎ ีฐีกยญีดีกยญีฏีกึ ยญีฃีซึ (Harmonized System

34 ิฒีฅีฌีฃีซีก, ิฒีธึ ีฌีฒีกึ ีซีก, ี ีฅีญีซีก, ิฝีธึ ีพีกีฉีซีก, ิดีกีถีซีก (ีขีกึ ีซ ี ีกึ ีฅึ ีตีกีถ ึ ิณึ ีฅีถีฌีกีถีคีซีก ีฏีฒีฆีซีถีฅึ ีซึ ), ิณีฅึ ีดีกีถีซีก (ีขีกึ ีซ ี ีฅีฌีซีฃีธีฌีกีถีค ีฏีฒีฆีธึ ึ ึ ิฒีตีธึ ีฝีซีถีฃีฅีถีซ ีฟีกึ ีกีฎึ ีซึ ), ิทีฝีฟีธีถีซีก, ิปีผีฌีกีถีคีซีก, ี ีธึ ีถีกีฝีฟีกีถ, ิปีฝีบีกีถีซีก (ีขีกึ ีซ ี ีฅีธึ ีฟีก ึ ี ีฅีฌีซีฌีก ึ ีกีฒีกึ ีถีฅึ ีซึ ), ี ึ ีกีถีซีฝีก (ีถีฅึ ีกีผีตีกีฌ ิณีพีกีคีฅีฌีธึ ีบีจ, ิณีกีตีกีถีกีถ, ี ีกึ ีฟีซีถีซีฏีจ, ี ีฅีธึ ีถีตีธึ ีถ ีฏีฒีฆีซีถีฅึ ีจ ึ ีขีกึ ีซ ี ีธึ ิฟีกีฌีฅีคีธีถีซีกีตีซึ , ี ีกีตีธีฟีซึ , ี ีฅีถีฟ-ี ีซีฅีผ ึ ี ีซีฏีฅีฌีธีถีซึ , ี ีกีฌีซีฝ ึ ี ีธึ ีฟีธึ ีถีก ีฏีฒีฆีซีถีฅึ ีซึ , ี ีธีฌีซีถีฅีฆีซีกีตีซึ , ึ ี ึ ีกีถีฝีซีกีฏีกีถ ีฐีกึ ีกีพีกีตีซีถ ีธึ ีกีถีฟีกึ ีฏีฟีซีฏีกีตีซ ีฟีกึ ีกีฎึ ีฅึ ีซึ ), ิปีฟีกีฌีซีก (ีขีกึ ีซ ิผีซีพีซีถีตีธ ึ ิฟีกีดีซีถีซีธีถีฅ ึ ีกีฒีกึ ีถีฅึ ีซึ ึ ิผีธึ ีฃีกีถีธ ีฌีณีซ ีกีฆีฃีกีตีซีถ ีปึ ีฅึ ีซ ีดีซ ีดีกีฝีซึ ), ิฟีซีบึ ีธีฝ (ีขีกึ ีซ ีฏีกีผีกีพีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีธีฒีดีซึ ีนีพีฅึ ีกีฐีฝีฏีพีธีฒ ีฟีกึ ีกีฎึ ีถีฅึ ีซึ ), ิผีกีฟีพีซีก, ิผีซีฟีพีก, ิผีตีธึ ึ ีฝีกีดีขีธึ ึ ีฃ, ี ีธึ ีถีฃีกึ ีซีก, ี ีกีฌีฉีก, ี ีซีคีฅึ ีฌีกีถีคีถีฅึ , ิฑีพีฝีฟึ ีซีก, ิผีฅีฐีกีฝีฟีกีถ, ี ีธึ ีฟีธึ ีฃีกีฌีซีก, ี ีธึ ีดีซีถีซีก, ี ีฌีธีพีฅีถีซีก, ี ีฌีธีพีกีฏีซีก, ี ีซีถีฌีกีถีคีซีก, ี ีพีฅีคีซีก, ี ีซีกึ ีตีกีฌ ินีกีฃีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ (ีถีฅึ ีกีผีตีกีฌ ี ีกีถีฅีฌ ึ ี ีกีถ ีฏีฒีฆีซีถีฅึ ีจ) 35 Council Regulation No 2913/92 (ีฐีฅีฟีกีฃีก ีฌึ ีกึ ีธึ ีดีถีฅึ ีธีพ ึ ึ ีธึ ีธีญีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีธีพ) 36 Commission Regulation No 2454/93 (ีฐีฅีฟีกีฃีก ีฌึ ีกึ ีธึ ีดีถีฅึ ีธีพ ึ ึ ีธึ ีธีญีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีธีพ)

18

(HS))37, Միավոր­ված դա­սա­կարգ­չից (Combined Nomenclature (CN))38 և Ին­տեգր­ված դրույ­քա­չա­փե­րից (TARIC)39:

3.1.2. Նույ­նա­կա­նաց­ման հա­մար ­Մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գե­րի հա­մա­ձայն` ԵՄ մաք­սային օրենսդ­րու­թյամբ կար­գա­վոր­վող որ­ևէ գոր­ ծու­նեու­թյամբ զբաղ­վող բո­լոր տն­տես­վա­րող­ներն ԵՄ որ­ևէ երկ­րի մաք­սային մարմ­նի կող­մից նախ և առաջ գրանց­վում և ստա­նում են հա­տուկ նույ­նա­կա­նաց­ման հա­մար (Economic Operator Registration and Identification number (EORI number)): ԵՄ­-ից դուրս գտն­վող ներ­մու­ծող­նե­րը նույ­նա­կա­նաց­ման հա­մար են ստա­նում առա­ջին ան­գամ մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գիր, մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գիր (Entry Summary Declaration (ENS)) կամ ել­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գիր (Exit Summary Declaration (EXS)) ներ­կա­յաց­նե­լիս: Տն­տես­վա­րող­ներն օգ­տա­գոր­ծում են այդ հա­մա­րը ԵՄ մաք­սային մար­մին­նե­րի հետ բո­լոր այն հա­ղոր­դակ­ցու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ, որ­տեղ պա­հանջ­վում է ԵՄ նույ­նա­կա­նաց­ման հա­մար:

3.1.3. Մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գիր­ Երբ ԵՄ ներ­մու­ծո­ղը հայ ար­տա­հա­նո­ղից գնում է ապ­րանք­ներ, վեր­ջինս բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղին պատ­վի­ րում է ապ­րանք­նե­րը հասց­նել ԵՄ տվյալ երկ­րի որ­ևէ սահ­մա­նային կետ, և մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­ րա­գի­րը, սահ­ման­ված ժամ­կետ­նե­րում, մինչև ապ­րանք­նե­րի ժա­մա­նե­լը, ներ­կա­յաց­վում է այդ սահ­մա­ նային կե­տում, որը մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյակն է: ­Մուտքի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գի­րը պա­րու­նա­կում է նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն ԵՄ մտ­նող բեռ­նա­ փո­խադրում­նե­րի և ար­տա­հա­նո­ղի փաս­տաթղ­թե­րի վե­րա­բե­րյալ: Հետ­ևա­բար, ար­տա­հա­նո­ղի փաս­ տաթղ­թե­րը պետք է նա­խօ­րոք ու­ղարկ­վեն այս հայ­տա­րա­րա­գի­րը ներ­կա­յաց­նող կող­մին: Այն ներ­կա­ յաց­վում է հա­տուկ ձևա­չա­փով40 ապ­րանք­ներ փո­խադ­րո­ղի (ո­րոշ դեպ­քե­րում բե­ռը ստա­ցող ներ­մու­ծո­ղի կամ փո­խադ­րո­ղի կամ ներ­մու­ծո­ղի ներ­կա­յա­ցուց­չի) կող­մից ԵՄ մուտ­քի առա­ջին մաք­սային գրա­սե­ նյա­կում, եթե նույ­նիսկ ապ­րանք­նե­րը չպետք է ներ­մուծ­վեն ԵՄ: Եթե նա­խա­պես ներ­կա­յաց­վող մաք­ սային հայ­տա­րա­րա­գի­րը պա­րու­նա­կում է ան­հրա­ժեշտ տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը, ապա առան­ձին մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գիր պետք չէ: ­Մաք­սային գրա­սե­նյա­կը գրան­ցում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը, ներ­կա­յաց­նո­ղին տա­լիս է գրանց­ման հա­մա­ րը, վեր­լու­ծում է սպաս­վող ապ­րանք­նե­րի հետ կապ­ված վտանգ­նե­րը և ըստ ան­հրա­ժեշ­տու­թյան որո­ շում է հս­կո­ղու­թյան մի­ջո­ցա­ռում­ներ: Մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րագ­րի ներ­կա­յաց­ման վերջ­նա­ժամ­կե­ տը կախ­ված է ապ­րանք­նե­րի փո­խադր­ման տրանս­պոր­տի տե­սա­կից` ­ծո­վային կոն­տեյ­նե­րային բեռ­նա­փո­խադ­րում` օտա­րերկ­րյա նա­վա­հանգս­տում բեռ­նու­մը սկ­սե­

լուց առնվազն 24 ժամ առաջ,

­ծո­վային զանգ­վա­ծային բեռ­նա­փո­խադ­րում` ժա­մա­նե­լուց առն­վազն 4 ժամ առաջ, ­ծո­վային կարճ հե­ռա­վո­րու­թյան փո­խադ­րում` ժա­մա­նե­լուց առն­վազն 2 ժամ առաջ,­ օ­դային կարճ տևո­ղու­թյան (4 ժա­մից քիչ) փո­խադ­րում` առն­վազն մինչև օդա­նա­վի թռիչ­քի պա­

հը,­

օ­դային եր­կար տևո­ղու­թյան (4 ժամ և ավե­լի) փո­խադ­րում` ԵՄ մաք­սային տա­րած­քի առա­ջին

օդա­նա­վա­կա­յան ժա­մա­նե­լուց առն­վազն 4 ժամ առաջ,­

ավ­տո­ճա­նա­պար­հային փո­խադ­րում` ժա­մա­նե­լուց առն­վազն 1 ժամ առաջ:

37 Համաշխարհային մաքսային կազմակերպության կողմից մշակված դասակարգիչ, որը պարունակում է մոտ 5000 ապրանքային խումբ, կազմված է մասերից, գլուխներից (2 նիշ), բաժիններից (4 նիշ) ու ենթաբաժիններից (6 նիշ), և լրացված է իրագործման կանոններով ու բացատրական նշումներով 38 ԵՄ 8 նիշանոց ծածկագրման համակարգը, որը բաղկացած է Ներդաշնակեցված համակարգի դասակարգչից` ԵՄ լրացուցիչ (2 նիշ) ենթաբաժանումներով: Այն կիրառվում է ԵՄ ընդհանուր մաքսային դրույքաչափերի և առևտրի վիճակագրության համար 39 ԵՄ 10 նիշանոց համակարգը, որը տեղեկություն է տալիս ԵՄ-ում առանձին ապրանքների նկատմամբ գործող առևտրային քաղաքականության և սակագնային բոլոր միջոցների վերաբերյալ: Այն բաղկացած է Միավորված դասակարգչի 8 նիշանոց ծածկագրից և 2 լրացուցիչ նիշերից 40 Commission Regulation No 2454/93 Annex 30 A

19

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

­Փո­խադ­րա­մի­ջո­ցի ժա­մա­նե­լուց բեռ­նա­փո­խադ­րողն ԵՄ մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյա­կին տե­ղե­կաց­ նում է դրա մա­սին` տա­լով նա­խա­պես ներ­կա­յաց­ված մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րագ­րի ման­րա­մաս­նե­ րը: Մաք­սային գրա­սե­նյա­կը ստու­գում է վտանգ­նե­րի նա­խա­պես կա­տար­ված վեր­լու­ծու­թյան ար­դյունք­ նե­րը և ըստ ան­հրա­ժեշ­տու­թյան նա­խա­ձեռ­նում է վե­րահս­կո­ղու­թյուն:

3.1.4. Ժա­մա­նած ապ­րանք­նե­րի ներ­կա­յա­ցում և ներ­մուծ­ման մաք­սային ռե­ժիմ­ներ­ Ապ­րանք­ներն ԵՄ մաք­սային տա­րածք ժա­մա­նե­լուց հե­տո ներ­կա­յաց­վում են մաք­սային գրա­սե­նյակ: Եթե ապ­րանք­նե­րը ժա­մա­նում են ավ­տո­ճա­նա­պար­հային կամ եր­կա­թու­ղային փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րով և մնում են դրանց մեջ, ապա ներ­կա­յա­ցու­մը կա­րող է կա­տար­վել ան­մի­ջա­պես մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գիր ներ­կա­յաց­նե­լով: Ծո­վային և օդային փո­խադր­ման դեպ­քում, եթե ապ­րանք­նե­րը պետք է տե­ղա­կայ­վեն ժա­մա­նա­կա­վոր պա­հես­տում, ապա դրանց ներ­կա­յաց­ման հա­մար տր­վում է ամ­փոփ տե­ղե­կատ­վա­կան հայ­տա­րա­րա­գիր41, հա­կա­ռակ դեպ­քում ապ­րանք­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­մը կա­տար­վում է բեռ­նա­թափ­ման պա­հին մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գիր ներ­կա­յաց­նե­լով: ԵՄ մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյակ ժա­մա­նե­լուց հե­տո ապ­րանք­նե­րը տե­ղա­փոխ­վում են մաք­սային հս­ կո­ղու­թյան ժա­մա­նա­կա­վոր պա­հեստ` առա­վե­լա­գույ­նը 45 օրով (ծո­վային փո­խադր­ման դեպ­քում) կամ 20 օրով (մ­նա­ցած բո­լոր դեպ­քե­րում): Այդ ըն­թաց­քում ապ­րանք­նե­րին նշա­նակ­վում է նպա­տա­կին հա­ մա­պա­տաս­խան մաք­սային ռե­ժիմ, այդ թվում` ­Բաց թո­ղում ազատ շր­ջա­նա­ռու­թյան հա­մար: Ապ­րանք­նե­րը բաց են թողն­վում ներ­մուծ­ման բո­

լոր պա­հանջ­նե­րի կա­տա­րու­մից հե­տո, այդ թվում` բո­լոր կի­րա­ռե­լի մաք­սա­տուր­քե­րի, ավե­լաց­ ված ար­ժե­քի հար­կի ու ակ­ցի­զային հար­կե­րի վճա­րում, և բո­լոր կի­րա­ռե­լի թույլտ­վու­թյուն­նե­րի ու հա­վաս­տագ­րե­րի ներ­կա­յա­ցում:

­Տա­րան­ցիկ ըն­թա­ցա­կարգ: Երբ ապ­րանք­նե­րը տե­ղա­փոխ­վում են ԵՄ տար­բեր երկր­նե­րի մաք­

սային գրա­սե­նյակ­նե­րի միջև, մաք­սա­զեր­ծու­մը կա­րող է փո­խանց­վել վերջ­նա­կե­տի մաք­սային գրա­սե­նյա­կին:

­Մաք­սային պա­հես­տա­վո­րում: Ապ­րանք­նե­րը պա­հես­տա­վոր­վում են և մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­

գե­րը դա­դա­րեց­վում են մինչև ապ­րանք­նե­րին մաք­սային այլ ռե­ժիմ նշա­նա­կե­լը:

­Ներ­քին վե­րամ­շա­կում: Ապ­րանք­նե­րը ներ­մուծ­վում են ԵՄ առանց մաք­սա­տուր­քե­րի, հար­կե­րի

և ըն­թա­ցա­կար­գե­րի` մաք­սային հս­կո­ղու­թյան ներ­քո վե­րամ­շակ­վե­լու և ԵՄ­-ից դուրս վե­րաար­ տա­հան­վե­լու հա­մար: Եթե ապ­րանք­ներն ի վեր­ջո չեն ար­տա­հան­վում, ապա դրանք դառ­նում են մաք­սա­տուր­քե­րի և ըն­թա­ցա­կար­գե­րի են­թա­կա:

­Ժա­մա­նա­կա­վոր ներ­մու­ծում: Ապ­րանք­նե­րը մուտք են գոր­ծում ԵՄ առանց ներ­մուծ­ման տուր­քե­

րի վճար­ման, եթե դրանք նա­խա­տես­ված են առանց որ­ևէ փո­փո­խու­թյան վե­րաար­տա­հան­ման: Ժա­մա­նա­կա­վոր ներ­մուծ­ման առա­վե­լա­գույն տևո­ղու­թյու­նը 2 տա­րի է:

­Մուտք դե­պի ազատ գո­տի կամ պա­հեստ: Ազատ գո­տի­ներն ԵՄ մաք­սային տա­րած­քում հա­տուկ

վայ­րեր են, որ­տեղ ապ­րանք­նե­րը կա­րող են մուտք գոր­ծել առանց մաք­սա­տուր­քե­րի, ավե­լաց­ ված ար­ժե­քի ու ակ­ցի­զային հար­կե­րի վճար­ման և առանց ներ­մուծ­ման այլ ըն­թա­ցա­կար­գե­րի` մինչև դրանք մաք­սային այլ ռե­ժիմ ստա­նան կամ վե­րաար­տա­հան­վեն: Ապ­րանք­նե­րը կա­րող են նաև պարզ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի են­թարկ­վել` վե­րամ­շակ­վել կամ վե­րա­փա­թե­թա­վոր­վել:

41 Ձևն ու իրագործումը որոշում են առանձին ԵՄ անդամ երկրները:

20

3.2. Մաքսազերծման փաստաթղթեր 3.2.1. Մաք­սային ար­ժե­քի հայ­տա­րա­րա­գիր ­Մաք­սա­տուր­քե­րի մեծ մա­սը և ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկն ար­տա­հայտ­ված են որ­պես ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի ար­ժե­քի տո­կոս: Մաք­սային մար­մի­նը մաք­սային նպա­տա­կով ապ­րանք­նե­րի ար­ժեքն որո­շում է ԵՄ մուտ­քի կե­տում դրանց առևտ­րային ար­ժե­քի հի­ման վրա` գն­ման գնին ավե­լաց­նե­լով մինչև մաք­սային տա­րածք մուտ­քի կե­տը փո­խադր­ման և ապա­հո­վագ­րու­թյան ծախ­սե­րը: Այդ ար­ժեքն ոչ միշտ է հա­մընկ­նում վա­ճառ­քի պայ­մա­նագ­րում նշ­ված գնի հետ և կա­րող է են­թարկ­վել հա­տուկ ավե­ լա­ցում­նե­րի կամ նվա­զե­ցում­նե­րի: ­ այ­տա­րա­րա­գի­րը պետք է լրաց­վի հա­տուկ D.V.1 (տե՛ս Հավելված 12) ձևաթղ­թի վրա և պետք է ներ­ Հ կա­յաց­վի մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի հետ միասին: Այս պա­հանջն ապա­հո­վում է մաք­սային ար­ժե­քի որոշ­ման հա­մար գոր­ծար­քի ար­ժե­քը գնա­հա­տե­լը: Մաք­սային ար­ժե­քի որոշ­ման հիմ­նա­կան մե­թո­դը գոր­ծար­քի ար­ժե­քի` ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի հա­մար վճար­ված կամ վճար­ման են­թա­կա գնի օգ­տա­ գոր­ծումն է: ­Հայ­տա­րա­րա­գի­րը չպետք է ներ­կա­յաց­վի մաք­սային մարմ­նին այն դեպ­քում, երբ ­միև­նույն առա­քո­ղի և ստա­ցո­ղի միջև ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի մաք­սային ար­ժե­քը չի գե­րա­

զան­ցում 10.000 եվ­րոն, կամ

­ներ­մուծ­վող ապ­րանք­ներն ոչ առևտ­րային բնույթ ու­նեն, կամ ­տե­ղե­կատ­վու­թյան ներ­կա­յա­ցումն ան­հրա­ժեշտ չէ ԵՄ մաք­սային սա­կագ­նե­րի կի­րառ­ման հա­

մար կամ մաք­սա­տուր­քե­րը գանձ­ման են­թա­կա չեն՝ ըստ հա­տուկ մաք­սային դրույթ­նե­րի:

3.2.2. Բե­ռի ապ­րանք­նե­րի ցանկ ­Մաք­սա­զերծ­ման են­թա­կա բե­ռի ապ­րանք­նե­րի ցան­կը կց­վում է ապ­րանք­նե­րի հա­շիվ-ապ­րան­քագ­րին և փո­խադր­ման փաս­տաթղ­թե­րին: Այն, ընդ­հա­նուր առ­մամբ, նե­րա­ռում է`­ ար­տա­հա­նո­ղի, ներ­մու­ծո­ղի և փո­խադ­րող ըն­կե­րու­թյան տվյալ­նե­րը,­ ամ­սա­թի­վը, ­բեռ­նա­փո­խադր­ման հա­շիվ­-ապ­րան­քագ­րի հա­մա­րը, ­փա­թե­թա­վոր­ման տե­սա­կը (ա­րկղ, տա­կառ, պա­յու­սակ և այլն), ­փա­թեթ­նե­րի քա­նա­կը,­ յու­րա­քան­չյուր փա­թե­թի բա­ղադ­րու­թյու­նը (ապ­րանք­նե­րի նկա­րագ­րու­թյուն և փա­թե­թում ապ­

րան­քա­տե­սակ­նե­րի քա­նա­կը),

ն­շում­ներ և թվեր, ­փա­թեթ­նե­րի զտա­քա­շը, հա­մա­խառն քա­շը և չա­փե­րը:

­Բե­ռի ապ­րանք­նե­րի ցան­կը կազ­մե­լու հա­տուկ ձև չի պա­հանջ­վում: Փաս­տա­թուղ­թը կազ­մում է ար­տա­ հա­նո­ղը և ներ­կա­յաց­նում է մեկ բնօ­րի­նակ` առն­վազն մեկ պատ­ճե­նի հետ: Ընդ­հա­նուր առ­մամբ դրանք ստո­րագ­րե­լու կա­րիք չկա, սա­կայն հա­ճախ եր­կուսն էլ ստո­րագր­վում են: Ցան­կը կա­րող է գր­վել ցան­ կա­ցած լեզ­վով, խոր­հուրդ է տր­վում ու­նե­նալ ցան­կի ան­գլե­րեն թարգ­մա­նու­թյու­նը:

21

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

3.2.3. Մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գիր` միասնական վար­չա­կան փաս­տա­թուղթ և մաք­սա­ զեր­ծում­ ԵՄ ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի հա­մար մաք­սային ռե­ժիմ է նշա­նակ­վում և դրանք դր­վում են մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո Միասնական վար­չա­կան փաս­տաթղ­թի (Single Administrative Document (SAD)) (տե՛ս Հավելված 13) մի­ջո­ցով: Այն մաք­սային մարմ­նին է ներ­կա­յաց­վում ներ­մու­ծո­ղի կամ նրա ներ­ կա­յա­ցուց­չի կող­մից` ԵՄ յու­րա­քան­չյուր երկ­րի հա­մար հա­տուկ հա­մա­կար­գում՝ էլեկտ­րո­նային ձևով կամ մաք­սային գրա­սե­նյա­կին՝ թղ­թային առա­քու­մով: Միասնական վար­չա­կան փաս­տա­թուղթն օգ­տա­ գործ­վում է ցան­կա­ցած ապ­րանք մաք­սային ցան­կա­ցած ռե­ժի­մի ըն­թա­ցա­կար­գին են­թար­կե­լու հա­մար՝ տրանս­պոր­տի բո­լոր տե­սակ­նե­րի դեպ­քում: Միասնական վար­չա­կան փաս­տա­թուղ­թը ներ­մուծ­ման հայ­տա­րա­րագր­ման ընդ­հա­նուր ձև է ԵՄ բո­լոր երկր­նե­րի հա­մար: Հայ­տա­րա­րա­գի­րը պետք է լրաց­վի ԵՄ պաշ­տո­նա­կան լե­զու­նե­րից որ­ևէ մե­կով, որն ըն­դու­նե­լի է ԵՄ տվյալ երկ­րի մաք­սային մարմ­նի կող­մից: Հայ­տա­րա­րագր­ման են­թա­կա հիմ­նա­կան տե­ ղե­կատ­վու­թյու­նը նե­րա­ռում է` ­ներգ­րավ­ված կող­մե­րի (ներ­մու­ծող, ար­տա­հա­նող, ներ­կա­յա­ցու­ցիչ և այլն) տվյալ­նե­րը, ­մաք­սային ռե­ժի­մը (բաց թո­ղում ազատ շր­ջա­նա­ռու­թյան հա­մար և այլն),­ ապ­րանք­նե­րի (Taric ծած­կա­գի­րը, քա­շը, միավոր­նե­րը), դրանց գտն­վե­լու վայ­րի և փա­թե­թա­վոր­

ման տվյալ­նե­րը,

տ­րանս­պոր­տի մի­ջո­ցը, ­ծագ­ման երկ­րի, ար­տա­հան­ման և ներ­մուծ­ման երկր­նե­րի տվյալ­նե­րը,­ առևտ­րային և ֆի­նան­սա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն (Incoterm, հա­շիվ-ապ­րան­քագ­րի ար­ժեք, ար­

ժույթ, փո­խարկ­ման դրույք, ապա­հո­վագ­րու­թյուն և այլն),

Միասնական վար­չա­կան փաս­տաթղ­թի հետ կապ­ված այլ փաս­տաթղ­թե­րի ցանկ (ներ­մուծ­ման

լի­ցեն­զիաներ, ստուգ­ման հա­վաս­տագ­րեր, ծագ­ման փաս­տա­թուղթ, փո­խադր­ման փաս­տա­ թուղթ, առևտ­րային հա­շիվ-ապ­րան­քա­գիր և այլն),

­հայ­տա­րա­րա­գիր և ներ­մուծ­ման տուր­քե­րի (մաք­սա­տուր­քեր, ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկ, ակ­ցի­

զային հարկ և այլն) վճար­ման ձևը:

Միասնական վար­չա­կան փաս­տաթղ­թի փա­թե­թը բաղ­կա­ցած է ութ օրի­նա­կից: Լրաց­վում են բո­լոր էջե­ րը կամ դրանց մի մա­սը` կախ­ված գոր­ծո­ղու­թյան տե­սա­կից: Ներ­մու­ծում­նե­րի հա­մար ընդ­հա­նուր առ­ մամբ օգ­տա­գործ­վում է երեք օրի­նակ42: Գոր­ծո­ղու­թյան տե­սա­կի և ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի բնույ­թին հա­մա­պա­տաս­խան` լրա­ցու­ցիչ փաս­տաթղ­թեր պետք է հայ­տա­րա­րագր­վեն Միասնական վարչական փաստաթղթի հետ և ներ­կա­յաց­վեն դրա հետ միասին: Ամե­նա­կար­ևոր փաս­տաթղ­թերն են`­ ապ­րանք­նե­րի հա­շիվ-ապ­րան­քա­գիր, ­բեռ­նա­փոխադր­ման փաս­տա­թուղթ, ­բեռ­նա­փո­խադր­ման ապա­հո­վագ­րու­թյուն, ­ծագ­ման հա­վաստ­ման փաս­տա­թուղ­թը (սո­վո­րա­բար օգ­տա­գործ­վում է ար­տո­նյալ մաք­սա­տուր­

քի կի­րառ­ման հա­մար),

­հա­վաս­տա­գիր, որը հաս­տա­տում է ապ­րան­քի հա­տուկ բնույ­թը, ­մաք­սային ար­ժե­քի հայ­տա­րա­րա­գիր, ս­տու­գում­նե­րի հա­վաս­տագ­րեր (ա­ռող­ջա­պա­հա­կան, անաս­նա­բու­ժա­կան, բույ­սե­րի առող­ջու­

թյան),

­ներ­մուծ­ման լի­ցեն­զիաներ, քանակական սահմանափակումների ենթակա ապրանքների դեպքում վե­ րահս­ կո­ ղու­ թյան

փաս­տա­թուղթ, որը ներմուծողը վերցնում է ներմուծման երկրի համապատասխան մարմնից,

42 Մեկը պահվում է ԵՄ այն երկրի մարմնի մոտ, որտեղ կատարվում են ժամանման ընթացակարգերը, մյուսը օգտագործվում է ԵՄ ներմուծող երկրի կողմից` վիճակագրական նպատակներով, և վերջինը մաքսային մարմնի կնքելուց հետո վերադարձվում է ապրանքների ստացողին:

22

CITES43 հա­վաս­տա­գիր, ­սա­կագ­նային քվո­տայից օգտ­վե­լու պա­հան­ջը հիմ­նա­վո­րող փաս­տաթղ­թեր,­ ակ­ցի­զային նպա­տակ­նե­րով պա­հանջ­ված փաս­տաթղ­թեր,­ ա­վե­լաց­ված ար­ժե­քի հար­կից ազատ­ման պա­հան­ջը հիմ­նա­վո­րող փաս­տեր:

­ ե­րահս­կո­ղու­թյան պա­հանջ­ված մի­ջո­ցա­ռում­ներն ան­ցնե­լուց և մաք­սա­տուր­քե­րի ու հար­կե­րի բո­լոր վճա­ Վ րում­նե­րը կա­տա­րե­լուց հե­տո ապ­րանք­նե­րը մաք­սա­զերծ­վում են, դուրս են բեր­վում մաք­սատ­նից և առաք­ վում են նպա­տա­կա­կետ:

3.3. Հսկողության ենթակա ապրանքների նկատմամբ գործող պահանջներ ԵՄ ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ԵՄ սա­նի­տա­րա­կան և բու­սա­սանի­տա­րա­կան (ՍԲՍ) պա­հանջ­նե­րը` մարդ­կանց և կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյու­նը պաշտ­պա­նե­լու հա­մար: Հիմ­նա­կան պա­հանջ­նե­րը դա­սա­կարգ­վում են հետ­ևյալ ոլորտ­նե­րում` սնն­դի ու կե­րի ան­վտան­գու­թյուն, կեն­դա­նի­ նե­րի և բույ­սե­րի առող­ջու­թյուն: ՍԲՍ վե­րահս­կո­ղու­թյան սկզ­բունք­նե­րը, պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը և կա­ նոն­ներն ու ըն­թա­ցա­կար­գե­րը սահ­ման­վում են ԵՄ հա­մա­պա­տաս­խան կա­նո­նա­կար­գե­րով: Վե­րահս­ կո­ղու­թյունն իրա­կա­նաց­վում է սնն­դի ու կե­րի օրեն­քի և կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյան ու բա­րօ­րու­թյան կա­նոն­նե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան հա­վաս­տումն ապա­հո­վե­լու հա­մար44։ Հա­տուկ կա­նոն­ներ են կի­րառ­վում մարդ­կանց կող­մից սպառ­ման հա­մար նա­խա­տես­ված կեն­դա­նա­կան ծագ­ման մթերք­նե­ րի վե­րահս­կո­ղու­թյան կազ­մա­կերպ­ման հա­մար:45

3.3.1. Սնն­դի և կե­րի ան­վտան­գու­թյուն ­Ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ընդ­հա­նուր պայ­ման­նե­րին, որոնք նե­րա­ռում են` սնն­դի օրեն­քի ընդ­հա­նուր սկզ­բունք­ներն ու պա­հանջ­նե­րը, այդ թվում` սնն­դի ու կե­րի ար­տադ­

րու­թյան ու բաշխ­ման բո­լոր փու­լե­րը, և հե­տագ­ծե­լիու­թյու­նը` ներ­մու­ծող­նե­րը պետք է բա­ցա­հայ­ տեն և գրան­ցեն ծագ­ման երկ­րի մա­տա­կա­րա­րին46,

սնն­դի հի­գիենայի ընդ­հա­նուր կա­նոն­նե­րը47 և կեն­դա­նա­կան ծագ­ման սնն­դի հա­մար հի­գիենայի

պայ­ման­նե­րը48,

սնն­դի միկ­րո­բիոլո­գիական չա­փա­նիշ­նե­րի կա­նոն­նե­րը49, սնն­դի մեջ և սնն­դի վրա մնա­ցորդ­նե­րի, թու­նա­քի­մի­կատ­նե­րի50, անաս­նա­բու­ժա­կան դե­ղե­րի51 և

աղ­տո­տիչ­նե­րի52 վե­րահս­կո­ղու­թյան և առա­վե­լա­գույն թույ­լատ­րե­լի չա­փե­րի կա­նոն­նե­րը,

­գե­նե­տի­կո­րեն փո­փոխ­ված սնն­դի և կե­րի53, կեն­սաս­պի­տա­կուց­նե­րի և նոր տե­սա­կի սնն­դի հա­

տուկ կա­նոն­նե­րը,

սնն­դամ­թեր­քի որոշ խմ­բե­րի (օ­րի­նակ` հան­քային ջրեր54, կա­կաո, արագ սա­ռեց­ված սնունդ55) և

բնակ­չու­թյան հա­տուկ խմ­բե­րի հա­մար նա­խա­տես­ված սնն­դի (օ­րի­նակ` նո­րա­ծին­նե­րի և փոքր

43 Վայրի բուսական և կենդանական աշխարհի վտանգված տեսակների միջազգային առևտրի կոնվենցիա (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) 44 Regulation (EC) No 882/2004 of the European Parliament and of the Council on official controls 45 Regulation (EC) No 854/2004 of the European Parliament and of the Council laying down specific rules 46 Regulation (EC) No 178/2002 of the European Parliament and of the Council laying down the general principles and requirements of food law 47 Regulation (EC) No 852/2004 of the European Parliament and of the Council on the hygiene of foodstuffs 48 Regulation (EC) No 853/2004 of the European Parliament and of the Council laying down specific hygiene rules 49 Commission Regulation (EC) No 2073/2005 on microbiological criteria for foodstaffs 50 Regulation (EC) No 396/2005 of the European Parliament and of the Council on maximum residue levels of pesticides in or on food and feed of plant and animal origin 51 Council Directive 96/23/EC on measures to monitor certain substances and residues thereof in live animals and animal products 52 Commission Regulation (EC) No 1881/2006 setting maximum levels for certain contaminants in foodstaffs 53 Regulation (EC) No 1829/2003 of the European Parliament and of the Council on genetically modified food and feed 54 Directive of 2009/54/EC the European Parliament and of the Council on the exploitation and marketing of natural mineral waters 55 Council Dircetive 89/108/EEC on the approximation of the laws relating to quick-frozen foodstuffs

23

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

երե­խա­նե­րի հա­մար սնունդ56) հա­տուկ կա­նոն­նե­րը,­ ա­նաս­նա­կե­րի, խա­ռը կե­րե­րի և սնն­դային հա­տուկ նպա­տակ­նե­րի հա­մար նա­խա­տես­ված կե­րե­

րի հա­մար շու­կա­յա­հան­ման և պի­տա­կա­վոր­ման հա­տուկ պա­հանջ­նե­րը57:­

Ե­թե որ­ևէ ոչ ԵՄ երկ­րում առա­ջա­նում է որ­ևէ խն­դիր, որը հա­վա­նա­կան է, որ մարդ­կանց կամ կեն­դա­ նի­նե­րի առող­ջու­թյան կամ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի հա­մար լուրջ վտանգ կս­տեղ­ծի, ապա ԵՄ կա­րող է ձեռ­ նար­կել պաշտ­պա­նա­կան մի­ջոց­ներ` կի­րա­ռե­լով հա­տուկ պայ­ման­ներ կամ դա­դա­րեց­նել ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծումն այդ երկ­րից կամ դրա մի մա­սից: ­Պա­րար­տա­նյու­թե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն որո­շա­կի պա­հանջ­նե­րի: Պա­րար­տա­նյու­թե­րի հա­մար գոր­ ծում են նաև պի­տա­կա­վոր­ման և փա­թե­թա­վոր­ման պա­հանջ­ներ58:

3.3.2. Կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյուն ­Կեն­դա­նի­նե­րի և կեն­դա­նա­կան ծագ­ման ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն առող­ ջու­թյան հա­մար կի­րա­ռե­լի չա­փա­նիշ­նե­րին ու մի­ջազ­գային պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րին59, նե­րա­ռյալ հետ­ ևյալ ընդ­հա­նուր կա­նոն­նե­րը`­ ար­տա­հա­նող եր­կի­րը պետք է լի­նի տվյալ ապ­րան­քը ԵՄ ար­տա­հա­նե­լու իրա­վա­սու­թյուն ու­նե­

ցող երկրնե­րի ցան­կում,

­կեն­դա­նա­կան ծագ­ման ապ­րանք­նե­րը կա­րող են ԵՄ ներ­մուծ­վել միայն եթե դրանք գա­լիս են

ար­տա­հա­նող երկ­րի «հաս­տատ­ված վե­րամ­շա­կող ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րից»,

­կեն­դա­նի­նե­րի և կեն­դա­նա­կան ծագման ապ­րանք­նե­րի բո­լոր ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է ու­ղեկց­

վեն ար­տա­հա­նող երկ­րի իրա­վա­սու մարմ­նի անաս­նա­բույ­ժի կող­մից ստո­րագր­ված առող­ջու­ թյան հա­վաս­տագ­րով,­

յու­րա­քան­չյուր բեռ ԵՄ ժա­ման­ման երկ­րի սահ­մա­նային ստուգ­ման կե­տում են­թա­կա է առող­ջա­

պա­հա­կան ստու­գում­նե­րի:­

Ե­թե որ­ևէ ոչ ԵՄ երկ­րում որ­ևէ հի­վան­դու­թյան բռն­կու­մը մարդ­կանց կամ կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյան հա­մար լուրջ վտանգ է ներ­կա­յաց­նում, ապա ԵՄ-ն կա­րող է կի­րա­ռել ժա­մա­նա­կա­վոր պաշտ­պա­նա­կան մի­ջոց­ներ, նե­րա­ռյալ` այդ երկ­րից կամ դրա մի մա­սից ներ­մուծ­ման դա­դա­րե­ցում կամ այդ երկ­րից ապ­ րանք­նե­րի նկատ­մամբ հա­տուկ պայ­ման­ներ:

3.3.3. Բույ­սե­րի առող­ջու­թյուն ­ ույ­սե­րի60 և բու­սա­կան ապ­րանք­նե­րի61 ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ԵՄ բու­սա­սա­նի­տա­րա­ Բ կան պա­հանջ­նե­րը:62 Ել­նե­լով այդ պա­հանջ­նե­րից՝ որոշ ապ­րանք­նե­րում գրանց­ված օր­գան­իզմ­նե­րի (վ­նա­սա­տու­ներ) առ­կա­յու­թյան պատ­ճա­ռով այդ ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծու­մը չի թույ­լատր­վում այն­քան ժա­մա­նակ, քա­նի դեռ ծագ­ման երկ­րում չեն ապա­հով­վել ան­հրա­ժեշտ պայ­ման­նե­րը: Բույ­սե­րի ու բու­ սա­կան ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է`­ ու­ղեկց­վեն բու­սա­կան առող­ջու­թյան հա­վաս­տագ­րով` տր­ված ար­տա­հա­նող երկ­րի իրա­վա­սու

մարմ­նի կող­մից,­

56 Regulation (EC) No 609/2013 of the European Parliament and of the Council on food intended for infants and young children 57 Regulation (EC) No 767/2009 of the European Parliament and of the Council on the placing on the market and use of feed 58 Regulation (EC) No 2003/2003 of the European Parliament and of the Council relating to fertilizers 59 Council Directive 2002/99/EC laying down the animal health rules, Commission Regulation (EC) No 282/2004 introducing a document for the declaration of and veterinary checks on animals 60 Կենդանի բույսեր և դրանց կենդանի մասեր, այդ թվում սերմերը: Ներառում են` մրգերը (բացի խիստ սառեցվածից), բանջարեղենը (բացի խիստ սառեցվածից), արմատները, սոխուկները և այլն, կտրված ծաղիկները, սաղարթով ճյուղերը, սաղարթով կտրված ծառերը, տերևները և սաղարթը, բուսական հյուսվածքների կուլտուրաները, կենդանի ծաղկափոշիները և բողբոջած փայտն ու տնկաշիվերը 61 Բուսական ծագման ապրանքները, որոնք մշակված չեն կամ կրել են պարզ պատրաստում, այդ թվում` այլ ապրանքների փաթեթավորման համար չմշակված փայտից ապրանքները 62 Council Directive 2000/29/EC on protective measures against the introduction of organisms harmful to plants or plant products and against their spread

24

ԵՄ մուտ­քի կե­տում ան­ցնեն մաք­սային և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան ստու­գում­ներ, ­կա­տար­վեն ԵՄ որ­ևէ երկ­րի պաշ­տո­նա­կան գրան­ցա­մա­տյա­նում գրանց­ված ներ­մու­ծո­ղի կող­

մից,

­տե­ղե­կաց­վեն մուտ­քի կե­տում մաք­սային գրա­սե­նյա­կին` մինչև ժա­մա­նու­մը, լ­րա­ցու­ցիչ շու­կա­յա­հան­ման պա­հանջ­ներ են գոր­ծում սեր­մե­րի և տն­կի­նե­րի63 հա­մար:­

Ե­թե ոչ ԵՄ երկ­րից ծա­գող բույ­սե­րի և բու­սա­կան ապ­րանք­նե­րի բեռ­նե­րը կա­րող են վտանգ ներ­կա­ յաց­նել ԵՄ հա­մար, ապա ԵՄ ան­դամ երկր­նե­րը կա­րող են ձեռ­նար­կել ժա­մա­նա­կա­վոր ար­տա­կարգ մի­ջոց­ներ: ­Մինչև ԵՄ շու­կա մտ­նե­լը, բույ­սե­րի պաշտ­պա­նու­թյան ապ­րանք­նե­րը (թու­նա­քի­մի­կատ­ներ) և դրանց բա­ղադ­րիչ­նե­րը պետք է թույլտ­վու­թյուն ստա­նան հա­մա­ձայն ԵՄ ըն­թա­ցա­կար­գե­րի64: Մինչև ԵՄ շու­ կա մտ­նե­լը, բիոցիդ­նե­րը65 պետք է բա­վա­րա­րեն հա­տուկ պա­հանջ­նե­րի66: Այդ պա­հանջ­նե­րը տա­լիս են թույ­լատր­ված նյու­թե­րի ցանկն ու ապ­րան­քի թույլտ­վու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րը և դեռ ամ­բող­ջու­թյամբ ներ­դաշ­նա­կեց­ված չեն ԵՄ բո­լոր երկր­նե­րում: Հետ­ևա­բար, ԵՄ որ­ևէ եր­կիր ար­տա­հա­նե­լուց առաջ պետք է այդ երկ­րի իրա­վա­սու մարմ­նի հետ ճշ­տել այն­տեղ դեռևս գոր­ծող պա­հանջ­նե­րը:

3.3.4. Փա­թե­թա­վո­րում­ ԵՄ շու­կա մուտք գոր­ծած փա­թե­թա­վո­րու­մը պետք է բա­վա­րա­րի շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի և առող­ջու­թյան պաշտ­պա­նու­թյան պա­հանջ­նե­րը, այդ թվում` փա­թե­թա­վոր­ման չա­փի67 և սնն­դի հետ շփ­վող նյու­թե­րի հա­մար հա­տուկ կա­նոն­նե­րը68: Փայ­տից փա­թե­թա­վո­րու­մը կա­րող է կրել որո­շա­կի վնա­սա­տու օր­գա­ նիզմ­ներ, հետ­ևա­բար այն են­թա­կա է կան­խար­գե­լող բու­սա­սանի­տա­րա­կան մի­ջոց­նե­րի՝ այն պետք է ան­ցնի հա­տուկ մշա­կում և ստա­նա դա հա­վաս­տող հա­տուկ մակն­շում69: ­Փա­թե­թա­վո­րու­մից առա­ջա­ցող թա­փոն­նե­րի կանխ­ման կամ նվա­զեց­ման առն­չու­թյամբ ԵՄ-ն կի­րա­ռում է հիմ­նա­կան պա­հանջ­ներ70 փա­թե­թա­վոր­ման բա­ղադ­րու­թյան և վե­րա­կանգ­նե­լիու­թյան վե­րա­բե­րյալ: Մաս­նա­վո­րա­պես, փա­թե­թա­վո­րու­մը պետք է ու­նե­նա նվա­զա­գույն ար­ժեք և քաշ, պա­րու­նա­կի նվա­զա­ գույն քա­նա­կի վտան­գա­վոր նյու­թեր (հատ­կա­պես ծանր մե­տաղ­ներ), հար­մար լի­նի նո­րից օգ­տա­գործ­ ման կամ վե­րա­կանգն­ման հա­մար, ու­նե­նա բա­ղադ­րու­թյան պի­տակ (հա­վա­քու­մը, նո­րից օգ­տա­գոր­ծու­ մը կամ վե­րա­կանգ­նու­մը հեշ­տաց­նե­լու հա­մար):

3.3.5. Շու­կա­յա­հան­ման չա­փա­նիշ­ներ և պի­տա­կա­վո­րում­ ԵՄ ներ­մուծ­ված մթերք­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն որա­կի հա­տուկ չա­փա­նիշ­նե­րին: Գյու­ղատն­տե­սա­ կան թարմ ապ­րանք­նե­րի շու­կա­յա­հան­ման ԵՄ չա­փա­նիշ­նե­րը71 տար­բեր­վում են ըստ ապ­րանք­նե­րի` կախ­ված թար­մու­թյու­նից, չա­փից, որա­կից, ներ­կա­յա­ցու­մից և այլն: Ձկ­նա­բու­ծա­կան թարմ մա­տա­կա­ րար­վող ապ­րանք­նե­րի շու­կա­յա­հան­ման ԵՄ չա­փա­նիշ­նե­րը72 տար­բեր­վում են ըստ որա­կի, չա­փի կամ քա­շի, փա­թե­թա­վոր­ման, ներ­կա­յաց­ման և պի­տա­կա­վոր­ման: ԵՄ երկր­նե­րը իրա­կա­նաց­նում են փաս­ տաթղ­թային և ֆի­զի­կա­կան ստու­գում­ներ` ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի շու­կա­յա­հան­ման չա­փա­նիշ­նե­ 63 Այդ թվում` յուղային և հյուսվածքային բույսերի, հացահատիկների, բանջարեղենի, կարտոֆիլի, եղեգի, խաղողի, մրգատու բույսերի, անասնակերի բույսերի, դեկորատիվ բույսերի և անտառների։ Տես՝ Seed and Propagation Marketing_Requirements 64 Regulation (EC) No 1107/2009 of the European Parliament and of the Council concerning the placing of plant protection products on the market 65 Ախտահանիչ միջոցներ, կոնսերվանտներ, ոչ գյուղատնտեսական թունաքիմիկատներ և այլն 66 Directive 98/8/EC of the European Parliament and of the Council concerning the placing of biocidal products on the market 67 Directive 2007/45/EC of the European Parliament and of the Council laying down rules on nominal quanitities for prepacked products 68 Regulation (EC) No 1935/2004 of the European Parliament and of the Council on materials and articles intended to come into contact with food 69 FAO International Standard for Phytosanitary Measures No. 15 70 European Parliament and Council Directive 94/62/EC on packaging and packaging waste 71 Council Regulation (EC) No 1234/2007 establishing a common organization of agricultural markets 72 Council Regulation (EC) No 104/2000 on the common organization of the markets in fishery products

25

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

րին հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյունն ապա­հո­վե­լու հա­մար:­ ԵՄ շու­կա մտած ապ­րանք­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ԵՄ պի­տա­կա­վոր­ման պա­հանջ­նե­րը, որոնք պաշտ­պա­նում են սպա­ռող­նե­րի առող­ջու­թյու­նը, ան­վտան­գու­թյու­նը և շա­հե­րը` տրա­մադ­րե­լով ապ­րան­ քի բա­ղադ­րու­թյան, ան­վտանգ օգ­տա­գործ­ման հա­տուկ նա­խազ­գու­շա­ցում և այլ տե­ղե­կատ­վու­թյուն: Առան­ձին ապ­րան­քային ոլորտ­նե­րի73 հա­մար կան պի­տա­կա­վոր­ման ԵՄ կա­նոն­ներ:­ ԵՄ օր­գա­նա­կան մշակ­ման կա­նոն­նե­րին74 հա­մա­պա­տաս­խա­նող ապ­րանք­նե­րը կա­րող են կրել ԵՄ օր­ գա­նա­կան մշակ­ման պատ­կե­րա­նի­շը, որը հաս­տա­տում է, որ ապ­րանքն ար­տադր­վել է օր­գա­նա­կան չա­փա­նիշ­նե­րով: Օր­գա­նա­կան մշակ­ման պատ­կե­րա­նիշ կրե­լու և այդ­պես շու­կա­յա­հա­նե­լու իրա­վունքն ար­տադ­րո­ղին շնորհ­վում է ԵՄ հանձ­նա­ժո­ղո­վի կող­մից լիազոր­ված վե­րահս­կող մարմ­նի կող­մից, որը ստու­գում և հա­վաս­տում է օր­գա­նա­կան ար­տադ­րու­թյան կա­նոն­նե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­ նը75: Օր­գա­նա­կան ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծու­մը հնա­րա­վոր է միայն ար­տա­հա­նող երկ­րի ԵՄ հետ երկ­ կողմ ճա­նաչ­ման սկզ­բուն­քով` ԵՄ հանձ­նա­ժո­ղո­վի կող­մից ար­տա­հա­նող երկ­րում ար­տադ­րու­թյան ուղ­ղա­կի վե­րահսկ­ման մի­ջո­ցով: Այդ վե­րահս­կու­մը կա­տար­վում է ԵՄ լիազոր­ված մարմ­նի կող­մից ստու­գում­նե­րի մի­ջո­ցով` հա­վաս­տե­լու հա­մար, որ ար­տա­հան­ման երկ­րում ար­տադրու­թյան կա­նոն­նե­րը հա­ման­ման են ԵՄ կա­նոն­նե­րի հետ:76

3.3.6. Վայ­րի բույ­սեր և կեն­դա­նի­ներ ­Վայ­րի բույ­սեր և կեն­դա­նի­ներ կամ դրան­ցից պատ­րաստ­ված ապ­րանք­ներ ար­տա­հա­նե­լիս պետք է հաշ­վի առ­նել վտանգ­ված տե­սակ­նե­րի վե­րա­բե­րյալ ԵՄ պա­հանջ­նե­րը77: Ար­գել­վում է որոշ տե­սակ­նե­րի ներ­մու­ծու­մը ԵՄ, որոշ այլ տե­սակ­նե­րի ներ­մու­ծու­մը պետք է ու­ղեկց­վի ար­տա­հան­ման և (կամ) ներ­մուծ­ ման հա­տուկ հա­վաս­տագ­րե­րով:78

3.3.7. Ներ­մուծ­ման սահ­մա­նա­փա­կում­ներ­ Ո­րոշ ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է կա­տար­վեն ներ­մուծ­ման լի­ցեն­զիայով: Այդ լի­ցեն­ զիանե­րով ԵՄ մարմին­նե­րը վե­րահս­կում են առևտ­րի հոս­քե­րը և իրա­գոր­ծում են արտոնյալ սա­կագ­ նային քվո­տա­ներն ու պաշտ­պա­նա­կան մի­ջոց­նե­րը: Արտոնյալ սակագնային քվոտաները հաճախ գործում են արտոնյալ համաձայնագրերի շրջա­նակներում և ներկայումս չեն գործում Հայաստանից ներմուծումների նկատմամբ: Պաշտպանական մի­ջոց­ներ կարող են սահմանվել միայն տվյալ ապրանքի բոլոր երկրներից ներմուծումների կտրուկ աճի հանգամանքնե­ րում և գործում են սահմանափակ տևողությամբ` ԵՄ արտադրողներին պաշտպանելու նպատակով: Լի­ցեն­զիա ստա­նա­լու հա­մար ներ­ մու­ծող­նե­րը դի­մում են ԵՄ ներ­մուծ­ման երկ­րի իրա­վա­սու մար­մին­նե­րին և վճա­րում են պա­հա­դիր գու­ մար, որը վե­րա­դարձ­վում է ներ­մուծ­ման ապա­ցույ­ցը ներ­կա­յաց­նե­լուց հե­տո:79

73 Summary of Product labelling and Packaging Legislation 74 Council Regulation (EC) No 834/2007 on organic production and labeling of organic products 75 Commission Regulation (EC) No 889/2008 laying down detailed rules with regard to organic production, labeling and control 76 Commission Regulation (EC) No 1235/2008 laying down detailed rules as regards the arrangements for imports of organic products 77 Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora 78 Council Regulation (EC) No 338/97 on te protection of species 79 Commission Regulation (EC) No 376/2008 laying down rules for the application of the system of import licences for agricultural products

26

3.4. Հարկեր 3.4.1. Ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկ (ԱԱՀ)­ ԱԱՀ-ն` ար­տա­հայտ­ված գնի տո­կո­սով, գանձ­վում է բո­լոր, այդ թվում` ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի վերջ­ նա­կան սպառ­ման գնից: ԱԱՀ օրենսդ­րու­թյու­նը80 ներ­դաշ­նա­կեց­ված է ԵՄ­-ում` ԵՄ բո­լոր երկր­ներն ու­նեն ընդ­հա­նուր ԱԱՀ կա­ռուց­վածք, գնա­հատ­ման հիմ­քեր և նվա­զա­գույն դրույ­քա­չա­փեր: ­Ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի դեպ­քում ԱԱՀ-ն սո­վո­րա­բար գանձ­վում է մաք­սա­զերծ­ման ժա­մա­նակ: Ներ­ մուծ­ման ԱԱՀ գան­ձում­նե­րը կա­տար­վում են մաք­սա­տուր­քե­րի գան­ձում­նե­րի նման: Մա­քսային մարմ­ նին ներ­կա­յաց­վում է լրաց­ված Միասնական վար­չա­կան փաս­տա­թուղ­թը, որը այ­լոց թվում պա­րու­նա­ կում է նաև տե­ղե­կատ­վու­թյուն ԱԱՀ մա­սին: ԱԱՀ հարկ­վող գու­մա­րը բաղ­կա­ցած է մաք­սային ար­ժե­քից, մաք­սա­տուր­քե­րից ու ներ­մուծ­ման հետ կապ­ված այլ հար­կե­րից և ապ­րանք­նե­րի մինչև վերջ­նա­կետ հաս­նե­լու հետ կապ­ված լրա­ցու­ցիչ ծախ­սե­րից:­ Երբ ապ­րանք­նե­րը ներ­մուծ­վում են ԵՄ մի երկ­րում, բայց նա­խա­տես­ված են օգ­տա­գործ­վել կամ սպառ­ վել ԵՄ մեկ այլ երկ­րում, ապա դրանք կա­րող են դր­վել ԱԱՀ հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո: Այս դեպ­քում ԱԱՀ-ն գանձ­վում է ԵՄ վերջ­նա­կետ երկ­րում և ոչ թե մուտ­քի երկ­րում: Քա­նի դեռ ապ­րանք­ նե­րը չեն բաց թողն­վել վերջ­նա­կե­տային օգ­տա­գործ­ման, ԱԱՀ չի գանձ­վում նաև հետ­ևյալ դեպ­քե­րում` ­ժա­մա­նա­կա­վոր պա­հես­տում տե­ղա­կա­յում, ­ներ­քին վե­րամ­շա­կում (ԱԱՀ-ն այլ տուրքերի հետ միասին գանձվում է միայն վերամշակումից

հետո ԵՄ տարածքում ապրանքների ազատ շրջանառության բաց թողնելու դեպքում),

­մաք­սային պա­հես­տում կամ ազատ գո­տի­նե­րում տե­ղա­կա­յում, ­ժա­մա­նա­կա­վոր ներ­մու­ծում, ­տա­րան­ցիկ ըն­թա­ցա­կար­գեր:­

ԵՄ ԱԱՀ ընդ­հա­նուր նվա­զա­գույն դրույ­քա­չա­փե­րը կազ­մում են` Ս­տան­դարտ դրույ­քա­չափ` 15%: Ն­վա­զեց­ված դրույ­քա­չափ` 5%: Պետք է կի­րառ­վեն միայն խիստ հա­տուկ ապ­րանք­նե­րի նկատ­

մամբ, որոնց ցան­կը տր­ված է Հա­վել­ված 14-ում:

«­Կա­յան­ման» նվա­զեց­ված դրույ­քա­չափ` 12%: Կա­րող են կի­րառ­վել որոշ ապ­րանք­նե­րի նկատ­

մամբ:

­Գերն­վա­զեց­ված դրույ­քա­չափ: Կա­րող են ցածր լի­նել 5%­-ի­ց:­

ԵՄ երկր­նե­րում ԱԱՀ դրույ­քա­չա­փե­րը կա­րող են բարձր լի­նել ԵՄ նվա­զա­գույն մա­կար­դա­կից: ԵՄ երկր­ նե­րում ԱԱՀ դրույ­քա­չա­փե­րը տր­ված են Հա­վել­ված 15-ում: 3.4.2. Ակ­ցի­զային հար­կեր­ Ակ­ցի­զային հար­կը գանձ­վում է սպա­ռո­ղի առող­ջու­թյա­նը վնա­սող և շր­ջա­կա մի­ջա­վայրն աղ­տո­տող տե­ղա­կան և ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րից: Ակ­ցի­զային հար­կի օրենսդ­րու­թյու­նը81 ներ­դաշ­նա­կեց­ված է ԵՄ­-ում` ԵՄ բո­լոր երկրներն ու­նեն ընդ­հա­նուր ըն­թա­ցա­կար­գեր և նվա­զա­գոզւյն դրույ­քա­չա­փեր մաս­ նա­վո­րա­պես ալ­կո­հո­լի, ալ­կո­հո­լային ըմ­պե­լիք­նե­րի և ար­տադր­ված ծխա­խո­տի հա­մար:­ Ակ­ցի­զային հար­կը վճար­վում է ապ­րան­քը սպառ­ման բաց թող­նե­լու պա­հին: Երբ ապ­րանք­նե­րը ներ­ մուծ­վում են ԵՄ մի եր­կիր, բայց նա­խա­տես­ված են օգ­տա­գործ­վել կամ սպառ­վել ԵՄ մեկ այլ երկ­ րում, ապա դրանք դր­վում են հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո և ակ­ցի­զային հար­կը գանձ­վում է ԵՄ վերջ­նա­կետ երկ­րում, այլ ոչ թե մուտ­քի երկ­րում: Ակ­ցի­զային հար­կի հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո տե­ղա­փոխ­վող ապ­րանք­նե­րի մա­սին պետք է տե­ղե­կաց­նել հար­կային մար­մին­նե­րին` ու­ղեկ­ ցող վար­չա­կան կամ առևտ­րային փաս­տաթղ­թով, որը կա­րող է փո­խանց­վել հա­մա­կարգ­չային եղա­նա­ 80 Council Directive 2006/112/EC on the common system of value added tax 81 Council Directive 2008/118/EC on the general arrangements for excise duty

27

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

կով, կա­րող է փո­խա­րին­վել ներ­քին տա­րանց­ման և TIR կամ ATA փաս­տաթղ­թե­րով: Ակ­ցի­զային հար­ կի հե­տա­գա վճա­րու­մը պար­տա­վո­րեց­նող փաստաթուղթ` երաշ­խա­վո­րու­թյու­ն, պետք է ներ­կա­յաց­վի ապ­րանք­նե­րի տե­ղա­փոխ­ման նշանակման վայրի, ժամկետների և այլ հանգամանքների հնարավոր փոփոխությունները հաշվի առնելու հա­մար: Հա­ճա­խա­կի և պար­բե­րա­կան տե­ղա­փոխ­ման դեպ­քում ԵՄ երկր­նե­րը կա­րող են թույլ տալ բաց թողն­ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րի կր­ճա­տում:­ Ալ­կո­հո­լի և ալ­կո­հո­լային ըմ­պե­լիք­նե­րի հա­մար ԵՄ ակ­ցի­զային հար­կի ընդ­հա­նուր նվա­զա­գույն դրույ­ քա­չա­փե­րը կազ­մում են`8283848586 Ս­տան­դարտ

Ն­վա­զեց­ված

Գա­րե­ջուր 0.748 Եվ­րո ըստ 100­լիտր/պ­լա­տոյի աս­տի­ճա­նի Ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 50%­-ով ցածր ԵՄ տվյալ երկ­րի ­կամ 1.87 Եվ­րո ըստ 100­լիտր­/ալ­կո­հո­լի աս­տի­ճա­նի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­փից83 Գի­նի 0 Եվ­րո ըստ 100 լիտ­րի Ցածր ԵՄ տվյալ երկ­րի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­ փից84 Ֆեր­մեն­տա­վոր­ված այլ ըմ­պե­լիք­ներ 0 Եվ­րո ըստ 100 լիտ­րի Ցածր ԵՄ տվյալ երկ­րի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­ փից85 Մի­ջան­կյալ ապ­րանք­ներ 45 Եվ­րո ըստ 100 լիտ­րի Ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 40%­-ով ցածր ԵՄ տվյալ երկ­րի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­փից, բայց ոչ ցածր քան գի­նու և ֆեր­մեն­տա­վոր­ված այլ ըմ­պե­լիք­նե­րի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­փե­րից86 Է­թիլ սպիրտ 550 Եվ­րո ըստ մա­քուր սպիր­տի 100 լիտ­րի Ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 50%­-ով ցածր ԵՄ տվյալ երկ­րի ստան­դարտ դրույ­քա­չա­փից87 Ար­տադր­ված ծխա­խո­տի հա­մար ԵՄ ակ­ցի­զային հար­կի ընդ­հա­նուր նվա­զա­գույն դրույ­քա­չա­փե­րը կազ­մում են` ­Սի­գա­րետ` կշռ­ված մի­ջին ման­րա­ծախ գնի 57%, բայց ոչ քիչ, քան 64 Եվ­րո ըստ 1000 հատ սի­

գա­րե­տի87: 2014 թվա­կա­նի հուն­վա­րի 1-ի­ց` կշռ­ված մի­ջին ման­րա­ծախ գնի 60%, բայց ոչ քիչ, քան 90 Եվ­րո ըստ 1000 հատ սի­գա­րե­տի88:

­Սի­գար և սի­գա­րի­լո` կշռ­ված մի­ջին ման­րա­ծախ գնի 5%, կամ 12 Եվ­րո ըստ 1000 միավո­րի կամ

1 կի­լոգ­րա­մի:

­Մանր կտրտ­ված ծխա­խոտ (սի­գա­րետ փա­թա­թե­լու հա­մար)` կշռ­ված մի­ջին ման­րա­ծախ գնի

43%, կամ 47 Եվ­րո ըստ 1 կի­լոգ­րա­մի:­

Այլ ծխա­խոտ` կշռ­ված մի­ջին ման­րա­ծախ գնի 20%, կամ 22 Եվ­րո ըստ 1 կի­լոգ­րա­մի:­

ԵՄ երկր­նե­րում ակ­ցի­զային հար­կի դրույ­քա­չա­փե­րը կա­րող են բարձր լի­նել ԵՄ նվա­զա­գույն մա­կար­դա­կից89: 82 Հնարավոր է անկախ փոքր արտադրողների համար, որոնց ալկոհոլի տարեկան արտադրությունը չի գերազանցում 20 միլիոն լիտրը, կամ ըստ ծավալի 2.8%ը չգերազանցող ալկոհոլի աստիճան ունեցող գարեջրի համար 83 Հնարավոր է ըստ ծավալի 8.5%-ը չգերազանցող ալկոհոլի աստիճան ունեցող գինու համար 84 Հնարավոր է ըստ ծավալի 8.5%-ը չգերազանցող ալկոհոլի աստիճան ունեցող ֆերմենտավորված ըմպելիքի համար 85 Հնարավոր է ըստ ծավալի 15%-ը չգերազանցող ալկոհոլի աստիճան ունեցող միջանկյալ ապրանքի համար 86 Հնարավոր է փոքր արտադրողների համար, որոնց մաքուր սպիրտի տարեկան արտադրությունը չի գերազանցում 1000 լիտրը 87 Առնվազը 101 Եվրո ըստ 1000 սիգարետի ակցիզային հարկի դեպքում 57%-ի պահանջը պարտադիր չէ 88 Առնվազը 115 Եվրո ըստ 1000 սիգարետի ակցիզային հարկի դեպքում 60%-ի պահանջը պարտադիր չէ 89 Ակցիզային հարկի վերաբերյալ ԵՄ կանոնները չեն գործում հետևյալ երկրների հատուկ տարածքներում` Գերմանիա (Հելիգոլանդ կղզի և Բյուսինգենի տարածք), Իտալիա (Լիվինյո և Կամինիոնե քաղաքներ, Լուգանո լճի ազգային ջրեր), Իսպանիա (Սեուտա և Մելիլա քաղաքներ), Հունաստան (Աթոս սար), Ավստրիա (Յունգհոլց և Միտելբերգ քաղաքներ), Դանիա (Ֆարերյան և Գրենլանդիա կղզիներ), Միացյալ Թագավորություն (Չանել կղզիներ, Ջիբրալթար), Ֆինլանդիա (Ալանդ կղզիներ) Ակցիզային հարկի հատուկ ռեժիմներ են գործում հետևյալ երկրների հատուկ տարածքներում` Իսպանիա (Կանարյան կղզիներ), Պորտուգալիա (Ազորես և Մադեիրա կղզիներ), Ֆրանսիա (Կորսիկա և արտերկրյան տարածքներ)

28

4. Գյուղատնտեսական ապրանքների ներմուծման նկատմամբ գործող պահանջները Եվրասիական տնտեսական ընկերակցության մաքսային միությունում

Պարտադիր նախնական տեղեկատվ թյ ն

Ապրանքներ

Բեռնատար

Մաքսային գրասենյակ

Բեռնատար

Մաքսային Պարտադիր նախնական հայտարարագիր տեղեկատվ թյ ն

4.1. Մաքսային ընթացակարգեր Եվ­րա­սիական տն­տե­սա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյան Մաք­սային միու­թյան ան­դամ երկր­նե­րը` Ռու­սաս­տա­նը, Բե­լա­ռու­սը և Ղա­զախս­տա­նը, մաք­սային նպա­տակ­նե­րով կազ­մում են մեկ տա­րածք: ՄՄ երկր­նե­րի միջև տե­ղա­շարժ­վող ապ­րանք­նե­րի հա­մար մաք­սա­տուր­քեր չեն վճար­վում և մաք­սային ստու­գում­ներ չեն իրա­կա­նաց­վում: ՄՄ բո­լոր երկր­նե­րը դր­սից ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի նկատ­մամբ կի­րա­ռում են ընդ­հա­նուր մաք­սային սա­կագ­ներ: Ըստ ՄՄ մաք­սային օրենսգր­քի90` ՄՄ բո­լոր երկր­նե­րում ոչ ան­դամ երկր­նե­րի հետ առևտ­րի առն­չու­թյամբ գոր­ծում են նույն մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գե­րը:

4.1.1. Ապ­րանք­նե­րի դա­սա­կարգ­ման հա­մա­կարգ ­Բո­լոր ապ­րանք­նե­րը դա­սա­կարգ­ված են սա­կագ­նային ծած­կագ­րի ներ­քո, որը տե­ղե­կու­թյուն է կրում մաք­սա­տուր­քի դրույ­քա­չա­փե­րի ու այլ հար­կում­նե­րի, կի­րառ­վող պաշտ­պա­նա­կան մի­ջոց­նե­րի, ար­տա­ քին առևտ­րի վի­ճա­կագ­րու­թյան, առևտ­րի ըն­թա­ցա­կար­գե­րի ու այլ ոչ սա­կագ­նային պա­հանջ­նե­րի վե­ րա­բե­րյալ: ՄՄ դա­սա­կարգ­ման հա­մա­կար­գը բաղ­կա­ցած է Ներ­դաշ­նա­կեց­ված հա­մա­կար­գից, Եվ­րո­պա­կան Միու­ թյան Միավոր­ված դա­սա­կարգ­չից, ԱՊՀ դա­սա­կարգ­չից ու ապ­րանք­նե­րի տա­րան­ջատ­ման դա­սա­ կարգ­չից91:

90 Таможенный кодекс таможенного союза (приложение к Договору о Таможенном кодексе таможенного союза, No 17, 27.11.2009) 91 ՄՄ 10 նիշանոց համակարգը, որը տեղեկություն է տալիս ՄՄ-ում առանձին ապրանքների նկատմամբ գործող առևտրային քաղաքականության և սակագնային բոլոր միջոցների վերաբերյալ: Այն բաղկացած է CN 8 նիշանոց ծածկագրից, 1 ԱՊՀ նիշից և 1 լրացուցիչ նիշից:

29

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

4.1.2. Պար­տա­դիր նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն­ Երբ ՄՄ ներ­մու­ծո­ղը հայ ար­տա­հա­նո­ղից ապ­րանք­ներ է գնում, հայ ար­տա­հա­նո­ղը բեռ­նա­փո­խադ­ րո­ղին պատ­վի­րում է ապ­րանք­նե­րը հասց­նել ՄՄ տվյալ երկ­րի որ­ևէ սահ­մա­նային կետ, Պար­տա­դիր նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը սահ­ման­ված ժամ­կետ­նե­րում, մինչև ապ­րանք­նե­րի ժա­մա­նե­լը, ներ­ կա­յաց­վում է այդ սահ­մա­նային կե­տում, որը հան­դի­սա­նում է մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյակ:­ Այս ըն­թա­ցա­կար­գը պետք է ապա­հո­վի նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն ՄՄ մտ­նող բեռ­նա­փո­խադ­ րում­նե­րի և ար­տա­հա­նո­ղի փաս­տաթղ­թե­րի վե­րա­բե­րյալ: Հետ­ևա­բար, ար­տա­հա­նո­ղի փաս­տաթղ­թե­րը պետք է նա­խօ­րոք ու­ղարկ­վեն այս հայ­տա­րա­րա­գի­րը ներ­կա­յաց­նող կող­մին: Այն պետք է ներ­կա­յաց­վի ապ­րանք­նե­րը փո­խադ­րո­ղի (ո­րոշ դեպ­քե­րում բե­ռը ստա­ցող ներ­մու­ծո­ղի կամ փո­խադ­րո­ղի կամ ներ­ մու­ծո­ղի ներ­կա­յա­ցուց­չի) կող­մից ՄՄ մուտ­քի առա­ջին մաք­սային գրա­սե­նյա­կում, եթե նույ­նիսկ ապ­ րանք­նե­րը չպետք է ներ­մուծ­վեն ՄՄ:­ Ըն­թա­ցա­կար­գը պետք է իրա­գործ­վի տար­բեր փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րի հա­մար առան­ձին որո­շում­նե­րով92։ Ներ­կա­յումս կա միայն մեկ որո­շում` ավ­տո­ճա­նա­պար­հային փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րով ներ­մու­ծում­նե­րի հա­մար93։ Մաք­սային գրա­սե­նյա­կը գրան­ցում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը, ներ­կա­յաց­նո­ղին տա­լիս է գրանց­ ման հա­մա­րը, վեր­լու­ծում է սպաս­վող ապ­րանք­նե­րի հետ կապ­ված վտանգ­նե­րը և ըստ ան­հրա­ժեշ­ տու­թյան որո­շում է մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը: Տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը ներ­կա­յաց­վում է ապ­րանք­նե­րի ժա­մա­նու­մից առն­վազն 2 ժամ առաջ: ­Փո­խադ­րա­մի­ջո­ցի ժա­մա­նե­լուց բեռ­նա­փո­խադ­րո­ղը ՄՄ մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյա­կին տե­ղե­կաց­ նում է այդ մա­սին` տա­լով նա­խա­պես ներ­կա­յաց­ված Պար­տա­դիր նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյան ման­ րա­մաս­նե­րը: Մաք­սային գրա­սե­նյա­կը ստու­գում է վտանգ­նե­րի նա­խա­պես կա­տար­ված վեր­լու­ծու­թյան ար­դյունք­նե­րը և ըստ ան­հրա­ժեշ­տու­թյան նա­խա­ձեռ­նում է վե­րահս­կո­ղու­թյուն:

4.1.3. Ներ­մուծ­ման մաք­սային ռե­ժիմ­ներ ՄՄ մուտ­քի մաք­սային գրա­սե­նյակ ժա­մա­նե­լուց հե­տո ապ­րանք­նե­րը տե­ղա­փոխ­վում են մաք­սային հս­կո­ղու­թյան ժա­մա­նա­կա­վոր պա­հեստ` առա­վե­լա­գույ­նը 2 ամ­սով: Այդ ըն­թաց­քում ապ­րանք­նե­րի հա­ մար նշա­նակ­վում է նպա­տա­կին հա­մա­պա­տաս­խան մաք­սային ռե­ժիմ, այդ թվում` ­Բաց թո­ղում ազատ շր­ջա­նա­ռու­թյան հա­մար­:Ապ­րանք­նե­րը բաց են թողն­վում ներ­մուծ­ման բո­լոր

պա­հանջ­նե­րի կա­տա­րու­մից հե­տո, այդ թվում` բո­լոր կի­րա­ռե­լի մաք­սա­տուր­քե­րի, ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հար­կի ու ակ­ցի­զային հար­կե­րի վճա­րու­մը, բո­լոր կի­րա­ռե­լի թույլտ­վու­թյուն­նե­րի ու հա­ վաս­տագ­րե­րի ներ­կա­յա­ցու­մը:

­Տա­րան­ցիկ ըն­թա­ցա­կարգ: Երբ ապ­րանք­նե­րը տե­ղա­փոխ­վում են ՄՄ տար­բեր երկր­նե­րի մաք­

սային գրա­սե­նյակ­նե­րի միջև, մաք­սա­զեր­ծու­մը կա­րող է փո­խանց­վել վերջ­նա­կե­տի մաք­սային գրա­սե­նյա­կին:

­Մաք­սային պա­հես­տա­վո­րում: Ապ­րանք­նե­րը պա­հես­տա­վոր­վում են, մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գե­

րը դա­դա­րեց­վում են մինչև ապ­րանք­նե­րի հա­մար մաք­սային այլ ռե­ժիմ նշա­նա­կե­լը:

­Ներ­քին վե­րամ­շա­կում: Ապ­րանք­նե­րը ներ­մուծ­վում են ՄՄ առանց մաք­սա­տուր­քե­րի, հար­կե­րի

և ըն­թա­ցա­կար­գե­րի` մաք­սային հս­կո­ղու­թյան ներ­քո վե­րամ­շակ­վե­լու և ՄՄ­-ից դուրս վե­րաար­ տա­հան­վե­լու հա­մար: Եթե ապ­րանք­ներն ի վեր­ջո չեն ար­տա­հան­վում, ապա դրանք դառ­նում են մաք­սա­տուր­քե­րի և ըն­թա­ցա­կար­գե­րի են­թա­կա:

­Ժա­մա­նա­կա­վոր ներ­մու­ծում: Ապ­րանք­նե­րը մուտք են գոր­ծում ՄՄ առանց ներ­մուծ­ման տուր­քե­

րի վճար­ման, եթե դրանք նա­խա­տես­ված են առանց որ­ևէ փո­փո­խու­թյան վե­րաար­տա­հան­վե­լու:

­Մուտք դե­պի ազատ գո­տի կամ պա­հեստ: Ազատ գո­տի­նե­րը ՄՄ մաք­սային տա­րած­քում հա­տուկ

վայ­րեր են, որ­տեղ ապ­րանք­նե­րը կա­րող են մուտք գոր­ծել առանց մաք­սա­տուր­քե­րի, ավե­լաց­

92 Соглашение о представлении и об обмене предварительной информацией о товарах и транспортных средствах перемещаемых через таможенную границу таможенного союза 93 Решение о введении обязательного предварительного информирования о товарах, ввозимых на таможенную територию таможенного союза автомобильным транспортом

30

ված ար­ժե­քի ու ակ­ցի­զային հար­կե­րի վճար­ման և առանց ներ­մուծ­ման այլ ըն­թա­ցա­կար­գե­րի` մինչև դրանք մաք­սային այլ ռե­ժիմ ստա­նան կամ վե­րաար­տա­հան­վեն: Ապ­րանք­նե­րը կա­րող են նաև պարզ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի են­թարկ­վել` վե­րամ­շակ­վել կամ վե­րա­փա­թե­թա­վոր­վել:

4.2. Մաքսազերծման փաստաթղթեր 4.2.1. Մաք­սային ար­ժե­քի հայ­տա­րա­րա­գիր ­Մաք­սա­տուր­քե­րի մեծ մա­սը և ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկն ար­տա­հայտ­ված են որ­պես ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի ար­ժե­քի տո­կոս: Մաք­սային մար­մի­նը մաք­սային նպա­տա­կով ապ­րանք­նե­րի ար­ժեքն որո­շում է ՄՄ մուտ­քի կե­տում դրանց առևտ­րային ար­ժե­քի հի­ման վրա` գն­ման գնին ավե­լաց­նե­լով մինչև մաք­սային մուտ­քի կե­տը փո­խադր­ման և ապա­հո­վագ­րու­թյան ծախ­սե­րը: Այդ ար­ժեքն ոչ միշտ է հա­մընկ­նում վա­ճառ­քի պայ­մա­նագ­րում նշ­ված գնի հետ և կա­րող է հա­տուկ ավե­լա­ցում­նե­րի կամ նվա­ զե­ցում­նե­րի են­թա­կա լի­նել: ­ այ­տա­րա­րա­գի­րը պետք է լրաց­վի հա­տուկ ДТС-1 կամ ДТС-2 ձևաթղ­թի (տե՛ս Հավելված 16) վրա և Հ ներ­կա­յաց­վի մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի հետ միասին: Այս պա­հան­ջի նպա­տա­կը մաք­սային ար­ժե­քի որոշ­ման հա­մար գոր­ծար­քի ար­ժե­քը գնա­հա­տելն է: Մաք­սային ար­ժե­քի որոշ­ման հիմ­նա­կան մե­թո­դը գոր­ծար­քի ար­ժե­քի` ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի հա­մար վճար­ված կամ վճար­ման են­թա­կա գնի օգ­տա­ գոր­ծումն է:

4.2.2. Մաքսային հայտարարագիր և մաքսազերծում ՄՄ ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի հա­մար մաք­սային ռե­ժիմ է նշա­նակ­վում և դրանք դր­վում են մաք­սային ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո` մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի մի­ջո­ցով: Հայ­տա­րա­րա­գի­րը մաք­սային մարմ­նին է ներ­կա­յաց­վում ներ­մու­ծո­ղի կամ նրա ներ­կա­յա­ցուց­չի կող­մից` ՄՄ յու­րա­քան­չյուր երկ­րի հա­մար հա­ տուկ հա­մա­կար­գում էլեկտ­րո­նային ձևով կամ մաք­սային գրա­սե­նյա­կին թղ­թային առա­քու­մով: Մաք­ սային հայ­տա­րա­րա­գիրն օգ­տա­գործ­վում է ցան­կա­ցած ապ­րանք մաք­սային ցան­կա­ցած ռե­ժի­մի ըն­թա­ ցա­կար­գին են­թար­կե­լու հա­մար` տրանս­պոր­տի բո­լոր տե­սակ­նե­րի դեպ­քում: ­Մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գի­րը ներ­մուծ­ման հայ­տա­րա­րագր­ման ընդ­հա­նուր ձև է (տե՛ս Հավելված 17) ՄՄ բո­լոր երկր­նե­րի հա­մար: Հայ­տա­րա­րագր­ման են­թա­կա հիմ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը նե­րա­ռում է` ­ներգ­րավ­ված կող­մե­րի (ներ­մու­ծող, ար­տա­հա­նող, ներ­կա­յա­ցու­ցիչ և այլն) տվյալ­նե­րը, ­մաք­սային ռե­ժի­մը (բաց թո­ղում ազատ շր­ջա­նա­ռու­թյան հա­մար և այլն),­ ապ­րանք­նե­րի (ծած­կա­գի­րը, քա­շը, միավոր­նե­րը), դրանց գտն­վե­լու վայ­րի և փա­թե­թա­վոր­ման

տվյալ­նե­րը,

տ­րանս­պոր­տի մի­ջո­ցը, ­ծագ­ման երկ­րի, ար­տա­հան­ման և ներ­մուծ­ման երկ­րի տվյալ­նե­րը,­ առևտ­րային և ֆի­նան­սա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն (Incoterm, հա­շիվ-ապ­րան­քագ­րի ար­ժեք, ար­

ժույթ, փո­խարկ­ման դրույք, ապա­հո­վագ­րու­թյուն և այլն),

­հայ­տա­րա­րագ­րի հետ կապ­ված փաս­տաթղ­թե­րի ցանկ (ներ­մուծ­ման լի­ցեն­զիաներ, ստուգ­ման

հա­վաս­տագ­րեր, ծագ­ման փաս­տա­թուղթ, փո­խադր­ման փաս­տա­թուղթ, առևտ­րային հա­շիվ-ապ­ րան­քա­գիր և այլն),

­հայ­տա­րա­րագիրը և ներ­մուծ­ման տուր­քե­րի (մաք­սա­տուր­քեր, ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկ, ակ­

ցի­զային հարկ և այլն) վճար­ման ձևը:

­Մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի փա­թե­թը կազմ­վում է երեք օրի­նա­կից94: Լրաց­վում են բո­լոր էջե­րը կամ 94 Մեկը պահվում է այն մաքսային մարմնի մոտ, որտեղ կատարվում է հայտարարագրումը, մյուսը տրվում է մաքսային տարածքից ապրանքների դուրս բերման կետում մաքսային մարմնին, և վերջինը մնում է հայտարարագրողի մոտ:

31

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

դրանց մի մա­սը` կախ­ված գոր­ծո­ղու­թյան տե­սա­կից: Գոր­ծո­ղու­թյան տե­սա­կի և ներ­մուծ­վող ապ­րանք­ նե­րի բնույ­թին հա­մա­պա­տաս­խան լրա­ցու­ցիչ փաս­տաթղ­թե­րը պետք է հայ­տա­րա­րագր­վեն մաք­սային հայ­տա­րա­րագ­րի հետ և ներ­կա­յաց­վեն դրա հետ միասին: Ամե­նա­կար­ևոր փաս­տաթղ­թերն են` ­ծագ­ման հա­վաստ­ման փաս­տա­թուղ­թը (սո­վո­րա­բար օգ­տա­գործ­վում է ար­տո­նյալ մաք­սա­տուր­

քի կի­րառ­ման հա­մար),

­հա­վաս­տա­գիր, որը հաս­տա­տում է ապ­րան­քի հա­տուկ բնույ­թը, ­փո­խադր­ման փաս­տա­թուղթ,­ առևտ­րային հա­շիվ-ապ­րան­քա­գիր, ­մաք­սային ար­ժե­քի հայ­տա­րա­րա­գիր, ս­տու­գում­նե­րի հա­վաս­տագ­րեր (ա­ռող­ջա­պա­հա­կան, անաս­նա­բու­ժա­կան, բույ­սե­րի առող­ջու­

թյան),

­ներ­մուծ­ման լի­ցեն­զիաներ, ­սա­կագ­նային քվո­տայից օգտ­վե­լու պա­հան­ջը հիմ­նա­վո­րող փաս­տաթղ­թեր,­ ակ­ցի­զային նպա­տակ­նե­րով պա­հանջ­ված փաս­տաթղ­թեր,­ ա­վե­լաց­ված ար­ժե­քի հար­կից ազատ­ման պա­հան­ջը հիմ­նա­վո­րող փաս­տեր:

­Վե­րահս­կո­ղու­թյան պա­հանջ­ված մի­ջո­ցա­ռում­ներն ան­ցնե­լուց և մաք­սա­տուր­քե­րի ու հար­կե­րի բո­լոր վճա­րում­նե­րը կա­տա­րե­լուց հե­տո ապ­րանք­նե­րը մաք­սա­զերծ­վում են, դուրս են բեր­վում մաք­սատ­նից և առաք­վում են նպա­տա­կա­կետ:

4.3. Հսկողության ենթակա ապրանքների նկատմամբ գործող պահանջներ ՄՄ ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ՄՄ Սա­նի­տա­րա­կան և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան պա­հանջ­նե­րը` մարդ­կանց և կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյու­նը պաշտ­պա­նե­լու հա­մար: Հիմ­նա­կան պա­ հանջ­նե­րը դա­սա­կարգ­վում են հետ­ևյալ ոլորտ­նե­րում` սա­նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ, անաս­նա­բու­ժա­սա­ նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ: ՍԲՍ վե­րահս­կո­ղու­թյան սկզ­բունք­նե­րը, պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը և կա­նոն­ներն ու ըն­թա­ցա­կար­գե­րը սահ­ման­վում են ՄՄ հա­մա­պա­տաս­խան կա­նո­նա­կար­գե­րով95: Վե­րահս­կո­ղու­թյունն իրա­կա­նաց­վում է հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­նե­րի նկատ­մամբ ընդ­հա­նուր պա­հանջ­նե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյունն ապա­հո­վե­լու հա­մար: ՄՄ ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րը պետք է հա­մա­պա­տաս­խա­նեն ՄՄ տեխ­նի­կա­կան պա­հանջ­նե­րին, որ­ պես­զի պաշտ­պա­նեն սպա­ռող­նե­րի և ապ­րանք­նե­րի ան­վտան­գու­թյու­նը: Հիմ­նա­կան պա­հանջ­նե­րը դա­ սա­կարգ­վում են հետ­ևյալ ոլորտ­նե­րում` տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գեր, ստան­դարտ­ներ և հա­մա­պա­ տաս­խա­նու­թյան հա­վաս­տում:96

4.3.1. Սա­նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ ­Ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ընդ­հա­նուր պա­հանջ­նե­րը97, որոնք նե­րա­ռում են հետ­ևյալ ուղ­ ղու­թյուն­նե­րը` սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան և սնն­դային ար­ժե­քի, շ­շալց­ված խմե­լու ջրի, ­սի­գա­րետ­նե­րի և ծխա­խո­տի հում­քի, ­թու­նա­քի­մի­կատ­նե­րի և գյու­ղատն­տե­սա­կան քի­մի­կատ­նե­րի, սնն­դի հետ շփ­վող պո­լի­մե­րային և այլ նյու­թե­րից ապ­րանք­նե­րի, 95 Соглашение таможенного союза по санитарным мерам, Соглашение таможенного союза по ветеринарно-санитарным мерам, Соглашение о карантине растений 96 Соглашение о единых принципах и правилах технического регулирования, Соглашение об обращении продукции подлежащей обязательной оценке (подтверждению) соответствия 97 Единые санитарно-эпидемиологические и гигиенические требования к товарам, подлежащим санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю)

32

­հան­քային ջրե­րի, սնն­դային և բուր­մուն­քային հա­վե­լում­նե­րի ան­վտան­գու­թյան:

­Հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար, վե­րը նշ­ված ուղ­ղու­թյուն­նե­րին առնչ­վող ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րի նկատ­մամբ գոր­ծում է սահ­մա­նային վե­րահս­կո­ղու­թյուն: Այդ ապ­րանք­ներն են­թա­կա են ՄՄ երկ­րում պե­տա­կան գրանց­ման98։ Գրան­ցու­մից հե­տո տր­վում է վկա­յա­կան, որը հա­վաս­տում է ապ­րան­քի ան­ վտան­գու­թյու­նը (տե՛ս Հավելված 19)99։ Եթե որ­ևէ ոչ ՄՄ երկ­րում առա­ջա­նում է որ­ևէ խն­դիր, որը կա­րող է մարդ­կանց կամ կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյան կամ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի հա­մար լուրջ վտանգ ստեղ­ ծել, ապա ՄՄ-ն կա­րող է ձեռ­նար­կել պաշտ­պա­նա­կան մի­ջոց­ներ` կի­րա­ռել հա­տուկ պայ­ման­ներ կամ դա­դա­րեց­նել ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծումն այդ երկ­րից կամ դրա մի մա­սից:

4.3.2. Անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ ­Կեն­դա­նի­նե­րի և կեն­դա­նա­կան ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն հի­վան­դու­թյուն­ նե­րից և հի­վան­դա­ծին օր­գա­նիզմ­նե­րից զերծ լի­նե­լու չա­փա­նիշ­ներն ու մի­ջազ­գային պար­տա­վո­րու­ թյուն­նե­րը, նե­րա­ռյալ ընդ­հա­նուր պա­հանջ­նե­րը հետ­ևյալ ուղ­ղու­թյուն­նե­րում100` ­խո­շոր եղ­ջե­րա­վոր անա­սուն­ներ և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ,­ ոչ­խար­ներ ու այ­ծեր և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ, ­խո­զեր և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ, ­ձիեր և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ, թռ­չուն­նե­րի ճտեր և ին­կու­բա­ցիոն ձվեր, ­մոր­թի կրող կեն­դա­նի­ներ, ճա­գար­ներ, շներ և կա­տու­ներ, ­վայ­րի, կեն­դա­նա­բա­նա­կան այ­գու և կր­կե­սային կեն­դա­նի­ներ, ­կեն­դա­նի ձկ­ներ ու ջրայի­ն այլ կեն­դա­նի­ներ և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ, ­մե­ղու­ներ և դրանց վե­րար­տադ­րու­թյան մի­ջոց­ներ, ­միս և սնն­դային մսային այլ հումք, թռչ­նա­միս, մ­սամ­թերք, ­կաթ և կաթ­նամ­թերք, ձկ­նամ­թերք և ջրային կեն­դա­նի­նե­րից մթերք, ­մեղր և մեղ­վա­բու­ծու­թյան ապ­րանք­ներ, թռչ­նի ձու և ձվից մթերք­ներ, ­մոր­թի, կա­շի, մազ, փե­տուր և այլն, ­կեն­դա­նա­կան և բու­սա­կան ծագ­ման կե­րեր և հա­վե­լում­ներ,­ որ­սոր­դա­կան ավար­ներ:

­Կեն­դա­նի­նե­րի և կեն­դա­նա­կան ապ­րանք­նե­րի բո­լոր ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է ու­ղեկց­վեն ար­տա­հա­ նող երկ­րի իրա­վա­սու մարմ­նի անասնա­բույ­ժի կող­մից ստո­րագր­ված առող­ջու­թյան հա­վաս­տագ­ րով:101 ­Հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար, առնչ­վող ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րի նկատ­մամ­բ գոր­ծում է սահ­մա­ նային վե­րահս­կո­ղու­թյուն102։ Այդ ապ­րանք­ներն ար­տադ­րող­ներն են­թա­կա են ՄՄ­-ում գրանց­ման103։ 98 Единый перечень товаров, подлежащих санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) на таможенной границе и таможенной територии таможенного союза 99 Единая форма документа 100 Единые ветеринарно-санитарные требования к товарам, подлежащим ветеринарному надзору (контролю) 101 Формы единых ветеринарных сертификатов 102 Единый перечень товаров, подлежащих ветеринарному надзору (контролю) 103 Положение о порядке реестра организаций осуществляющих производство, или хранение товаров, подлежащих ветеринарному надзору (контролю)

33

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Եթե որ­ևէ ոչ ՄՄ երկ­րում որ­ևէ հի­վան­դու­թյան բռն­կու­մը մարդ­կանց կամ կեն­դա­նի­նե­րի առող­ջու­թյան հա­մար լուրջ վտանգ է ստեղ­ծում, ապա ՄՄ կա­րող է կի­րա­ռել ժա­մա­նա­կա­վոր պաշտ­պա­նա­կան մի­ ջոց­ներ, նե­րա­ռյալ` այդ երկ­րից կամ դրա մի մա­սից ներ­մուծ­ման դա­դա­րե­ցում կամ այդ երկ­րից ապ­ րանք­նե­րի նկատ­մամբ հա­տուկ պայ­ման­ներ:

4.3.3. Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան մի­ջոց­ներ ­ ույ­սերի104 և բու­սա­կան ծագ­ման ապ­րանք­ների105 ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն ՄՄ և ՄՄ Բ առան­ձին երկր­նե­րի բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան պա­հանջ­նե­րը106։ Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան պա­հանջ­նե­րից ել­նե­լով մի շարք ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծումն են­թա­կա է կա­րան­տի­նային վե­րահս­կո­ղու­թյան107, որոշ ապ­րանք­նե­րում գրանց­ված օր­գանի­զմ­նե­րի (վ­նա­սա­տու­ներ) առ­կա­յու­թյան պատ­ճա­ռով այդ ապ­րանք­ նե­րի ներ­մու­ծու­մը չի թույ­լատր­վում այն­քան ժա­մա­նակ, քա­նի դեռ ծագ­ման երկ­րում չեն բա­վա­րար­վել ան­հրա­ժեշտ սա­նի­տա­րա­կան պայ­ման­նե­րը: ­Բույ­սե­րի ու բու­սա­կան ծագ­ման ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծում­նե­րը պետք է ու­ղեկց­վեն բու­սա­կան առող­ ջու­թյան հա­վաս­տագ­րով` տր­ված ար­տա­հա­նող երկ­րի իրա­վա­սու մարմ­նի կող­մից: Եթե ոչ ՄՄ երկ­րից ծա­գող բույ­սե­րի և բու­սա­կան ապ­րանք­նե­րի բեռ­նե­րը վտանգ են ներ­կա­յաց­նում ՄՄ հա­մար, ապա ՄՄ ան­դամ երկր­նե­րը կա­րող են ձեռ­նար­կել ժա­մա­նա­կա­վոր ար­տա­կարգ մի­ջոց­ներ:

4.3.4. Տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գեր ­Մա­տա­կա­րար­նե­րը պետք է ապա­հո­վեն տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րով սահ­ման­վող ապ­րանք­նե­րի ան­վտան­գու­թյան ընդ­հա­նուր պա­հանջ­նե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը: ՄՄ ան­դամ երկր­ներն իրա­կա­նաց­նում են շու­կայի վե­րահս­կո­ղու­թյուն և պար­տադ­րում են ապ­րանք­նե­րի ան­վտան­գու­թյան կա­նոն­նե­րը: Բազ­մա­թիվ ապ­րանք­ներ կամ ոլորտ­ներ պետք է աս­տի­ճա­նա­բար են­թա­կա լի­նեն պար­ տա­դիր պա­հանջ­նե­րին108։ Մինչ տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րի մշակ­ման, այ­նու­հետ ՄՄ մա­կար­դա­ կով ըն­դուն­ման և ու­ժի մեջ մտ­նե­լու լայ­նա­ծա­վալ գոր­ծըն­թա­ցը դեռևս ըն­թաց­քի մեջ է, ար­դեն ըն­դուն­ ված տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րը վե­րա­բե­րում են հետևյա­լի ան­վտան­գու­թյա­նը` ­փա­թե­թա­վո­րում, ­ցո­րեն, ­կա­րա­գա­յու­ղային ար­տադ­րանք, սնն­դամ­թերք, մր­գե­րից և բան­ջա­րե­ղե­նից պատ­րաստ­ված հյու­թեր, ­հա­տուկ սնն­դամ­թերք, այդ թվում` բու­ժա­կան և պրո­ֆի­լա­կտիկ դիետիկ սնունդ, սնն­դային հա­վե­լում­ներ, բուր­մուն­քային նյու­թեր և տեխ­նո­լո­գիական օժան­դա­կող մի­ջոց­ներ, սնն­դամ­թեր­քի պի­տա­կա­վո­րում:

104 Կենդանի բույսեր և դրանց կենդանի մասեր, այդ թվում սերմերը: Ներառում են` մրգերը (բացի խիստ սառեցվածից), բանջարեղենը (բացի խիստ սառեցվածից), արմատները, սոխուկները և այլն, կտրված ծաղիկները, սաղարթով ճյուղերը, սաղարթով կտրված ծառերը, տերևները և սաղարթը, բուսական հյուսվածքների կուլտուրաները, կենդանի ծաղկափոշիները և բողբոջած փայտն ու տնկաշիվերը 105 Բուսական ծագման ապրանքները, որոնք մշակված չեն կամ կրել են պարզ պատրաստում, այդ թվում` այլ ապրանքների փաթեթավորման համար չմշակված փայտից ապրանքները 106 Соглашение о карантине растений, Фитосанитарные требования к подкарантинной продукции ввозимой на територию Республики Беларусь, Фитосанитарные требования к подкарантинной продукции ввозимой на територию Республики Казахстан, Правила обеспечения карантина растений при ввозе подкарантинной продукции на територию Российской Федерации 107 Перечень подкаранинной продукции подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе таможенного союза и таможенной територии таможенного союза 108 Единый перечень продукции в отнашении которой устанавливаются обязательные требования в рамках таможенного союза

34

4.3.5. Ստան­դարտ­ներ և հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան հա­վաս­տում ՄՄ-ն խրա­խու­սում է ներ­դաշ­նա­կեց­ված մի­ջազ­գային կամ տա­րա­ծաշր­ջա­նային ստան­դարտ­նե­րի, իսկ դրանց բա­ցա­կա­յու­թյան դեպ­քում` ազ­գային ստան­դարտ­նե­րի կի­րա­ռու­մը բո­լոր ապ­րանք­նե­րի տեխ­նի­ կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րի պա­հանջ­նե­րի կա­տար­ման և հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան գնա­հատ­ման հա­ մար:109 Հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա ապ­րանք­նե­րը պետք է բա­վա­րա­րեն այդ ստան­դարտ­նե­րով սահ­ման­վող չա­ փա­նիշ­նե­րը` ՄՄ շու­կա մուտք գործելու հա­մար: Ստան­դարտ­նե­րը կա­մա­վոր են, սա­կայն ապ­րանք­նե­ րը, որոնք ար­տադր­ված են այդ ստան­դարտ­նե­րի հա­մա­ձայն, հա­մար­վում են առնչ­վող տեխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան մեջ: ­ եխ­նի­կա­կան կա­նո­նա­կար­գե­րի պա­հանջ­նե­րին ապ­րանք­նե­րի110 հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան պար­տա­ Տ դիր գնա­հա­տու­մը կա­տար­վում է ՄՄ երկր­նե­րում եր­րորդ կողմ հան­դի­սա­ցող հա­տուկ մար­մին­նե­րի կող­մից: Ար­տադ­րո­ղի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը, ներ­մու­ծո­ղը կամ վա­ճա­ռողն այդ մարմ­նին ներ­կա­յաց­նում է հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան հայ­տա­րա­րա­գիր111 ու ան­հրա­ժեշտ փաս­տաթղ­թեր և այդ մարմ­նից ստա­ նում է հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան սեր­տի­ֆի­կատ112: ՄՄ և ոչ ՄՄ երկր­նե­րի միջև կա­րող են ձեռք բեր­վել փո­խա­դարձ ճա­նաչ­ման հա­մա­ձայ­նագ­րեր113, ըստ որոնց, այդ ոչ ՄՄ երկր­նե­րում հա­մա­պա­տաս­խա­նու­ թյան գնա­հա­տումն ըն­դուն­վում է ՄՄ­-ում: ­Պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան և հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան գնա­հատ­ման ըն­թա­ցա­կար­գով ան­ ցած ապ­րան­քը ստա­նում է «EAC» մակն­շու­մը114, ին­չը հնա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս, որ ապ­րան­քը մտ­նի ՄՄ շու­կա: ՄՄ երկր­նե­րի հա­մա­պա­տաս­խան մար­մին­ներն իրա­կա­նաց­նում են շու­կայի վե­րահս­կո­ղու­ թյուն` փաս­տաթղ­թե­րի ստուգ­մամբ և (կամ) ֆի­զի­կա­կան ստու­գում­նե­րով: ՄՄ մաք­սային մար­մին­նե­րը կա­րող են կա­սեց­նել այն ապ­րանք­նե­րի բաց­թո­ղու­մը, որոնք առող­ջու­թյան կամ ան­վտան­գու­թյան հա­ մար լուրջ վտանգ կա­րող են ներ­կա­յաց­նել կամ չու­նեն պա­հանջ­վող փաս­տաթղ­թե­րը:

4.3.7. Ներ­մուծ­ման սահ­մա­նա­փա­կում­ներ ՄՄ տա­րած­քում գոր­ծում են ներ­մու­ծում­նե­րի ոչ սա­կագ­նային կար­գա­վոր­ման ընդ­հա­նուր կա­նոն­ներ115։ Ըստ այդ կա­նոն­նե­րի, մի շարք ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծումն ար­գել­վում է ընդ­հան­րա­պես, իսկ որոշ ապ­ րանք­նե­րի ներ­մու­ծու­մը են­թա­կա է քա­նա­կա­կան սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րի, լի­ցեն­զա­վոր­ման կամ թույլտ­ վու­թյուն­նե­րի116։ Մաս­նա­վո­րա­պես` ­շա­քա­րի հում­քի և հան­քային ու քի­միական պա­րար­տա­նյու­թե­րի ներ­մու­ծում­ներն են­թա­կա են

թույլտ­վու­թյուն­նե­րի,

­պատ­րաս­տի կամ պա­հա­ծո­յաց­ված ձկան, թա­ռա­փազ­գի­նե­րի ձկն­կի­թի, Էթիլ սպի­տի, 7%­-ից

բարձր սպիր­տայ­նու­թյան ալ­կո­հո­լային կի­սա­ֆաբ­րի­կատ­նե­րի, գի­նի­նե­րի, վեր­մուտ­նե­րի, ֆեր­ մեն­տա­վոր­ված խմիչք­նե­րի, օղու, սպիր­տային այլ խմիչք­նե­րի, ծխա­խո­տի հում­քի, թա­փոն­նե­րի ու ար­տադ­րան­քի ներ­մու­ծում­ներն են­թա­կա են բա­ցա­ռիկ իրա­վուն­քի,­

ո­րոշ թու­նա­քի­մի­կատ­նե­րի ներ­մու­ծու­մը սահ­մա­նա­փակ­վում է, կան նաև ար­գել­վող թու­նա­քի­մի­

կատ­ներ,

­սահ­մա­նա­փակ­վում է վայ­րի կեն­դա­նի­նե­րի և բույ­սե­րի ներ­մու­ծու­մը: 109 Положение о порядке разработки и утверждения перечней международных и региональных стандартов, а в случае их отсутствия – национальных стадартов 110 Единый перечень продукции подлежащей обязательной оценке (подтверждению) соответствия в рамках таможенного союза 111 Форма декларации соответсвия 112 Форма сертификата соответствия 113 Հայստանի հետ չկա 114 Положение о едином знаке обращения продукции на рынке таможенного союза 115 Соглашение о единых мерах нетарифного регулирования в отношении третьих стран, Соглашение о правилах лицензирования в сфере внешней торговли товарами, Соглашение о порядке введения и применения мер затрагивающих внешнюю торговлю товарами в отношении третьих стран 116 Единый перечень товаров к которым применяются запреты или ограничения на ввоз или вывоз в торговле с третьими странами и Положения о применении ограничений

35

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

4.4. Հարկեր 4.4.1. Ավե­լաց­ված ար­ժե­քի հարկ­ ԱԱՀ-ն` ար­տա­հայտ­ված գնի տո­կո­սով, գանձ­վում է բո­լոր, այդ թվում ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րի վերջ­ նա­կան սպառ­ման գնից: ՄՄ ան­դամ երկր­նե­րից յու­րա­քան­չյուրն ու­նի առան­ձին ԱԱՀ օրենսդ­րու­թյուն, որով սահ­ման­վում է յու­րա­քան­չյու­րի ԱԱՀ կա­ռուց­ված­քը, գնա­հատ­ման հիմ­քե­րը և դրույ­քա­չա­փե­րը: Այ­ նո­ւա­մե­նայ­նիվ, ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի նկատ­մամբ կի­րառ­վող մաք­սային ռե­ժի­մին հա­մա­պա­տաս­ խան ԱԱՀ գան­ձու­մը կար­գա­վոր­վում է ՄՄ մաք­սային օրենսգր­քով: ­Ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի դեպ­քում ԱԱՀ-ն սո­վո­րա­բար գանձ­վում է մաք­սա­զերծ­ման ժա­մա­նակ: Ներ­մուծ­ման ԱԱՀ գան­ձում­նե­րը կա­տար­վում են մաք­սա­տուր­քե­րի գան­ձում­նե­րի նման: Մա­քսային մարմ­նին ներ­կա­յաց­վում է լրաց­ված մաք­սային հայ­տա­րա­րա­գի­րը, որն այ­լոց թվում պա­րու­նա­կում է տե­ղե­կատ­վու­թյուն ԱԱՀ մա­սին: ԱԱՀ հարկ­վող գու­մա­րը բաղ­կա­ցած է մաք­սային ար­ժե­քից, մաք­սա­ տուր­քե­րից ու ներ­մուծ­ման հետ կապ­ված այլ հար­կե­րից և ապ­րանք­նե­րի մինչև վերջ­նա­կետ հաս­նե­լու հետ կապ­ված լրա­ցու­ցիչ ծախ­սե­րից:­ Երբ ապ­րանք­նե­րը ներ­մուծ­վում են ՄՄ մի եր­կիր, բայց նա­խա­տես­ված են օգ­տա­գործ­վել կամ սպառ­վել ՄՄ մեկ այլ երկ­րում, ապա դրանք կա­րող են դր­վել ԱԱՀ հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո: Այս դեպ­ քում ԱԱՀ գանձ­վում է ՄՄ վերջ­նա­կետ երկ­րում և ոչ թե մուտ­քի երկ­րում: Քա­նի դեռ ապ­րանք­նե­րը չեն բաց թողն­վել վերջ­նա­կե­տային օգ­տա­գործ­ման, ԱԱՀ չի գանձ­վում նաև հետ­ևյալ դեպ­քե­րում` ­ժա­մա­նա­կա­վոր պա­հես­տում տե­ղա­կա­յում, ­ներ­քին վե­րամ­շա­կում (հար­կե­րի հե­տաձգ­ման հա­մա­կարգ), ­մաք­սային պա­հես­տում կամ ազատ գո­տի­նե­րում տե­ղա­կա­յում, ­ժա­մա­նա­կա­վոր ներ­մու­ծում, ­տա­րան­ցիկ ըն­թա­ցա­կար­գեր:­

ԱԱՀ դրույ­քա­չա­փե­րը Ռու­սաս­տա­նում հիմ­նա­կա­նում կազ­մում են 18% (բա­ցա­ռու­թյուն­նե­րը տր­ված են Հա­վել­ված 18-ում), Բե­լա­ռու­սում` 20%117 և Ղա­զախս­տա­նում` 12%118:

117 Որոշ սննդամթերքներից և երեխաների համար ապրանքներից գանձվում է 10%։ Տես՝ Налоговый кодекс Республики Беларусь, статья 102 118 Դեղերի, բժշկական նշանակության որոշ այլ ապրանքներից չի գանձվում։ Տես՝ Налоговый кодекс Республики Казахстан, раздел 8

36

4.4.2. Ակ­ցի­զային հար­կեր­ Ակ­ցի­զային հար­կը գանձ­վում է սպա­ռո­ղի առող­ջու­թյա­նը վնա­սող և շր­ջա­կա մի­ջա­վայրն աղ­տո­տող տե­ղա­կան և ներ­մուծ­ված ապ­րանք­նե­րից: ՄՄ ան­դամ երկր­նե­րից յու­րա­քան­չյուրն ու­նի առան­ձին ակ­ ցի­զային հար­կի օրենսդրու­թյուն, որով սահ­ման­վում է յու­րա­քան­չյու­րի ըն­թա­ցա­կար­գե­րը և դրույ­քա­ չա­փե­րը վա­ռե­լի­քի, ար­տադրված ծխա­խո­տի, ալ­կո­հո­լի և ալ­կո­հո­լային ըմ­պե­լիք­նե­րի հա­մար: Այ­նո­ւա­ մե­նայ­նիվ, ներ­մուծ­վող ապ­րանք­նե­րի նկատ­մամբ կի­րառ­վող մաք­սային ռե­ժի­մին հա­մա­պա­տաս­խան ակ­ցի­զային հար­կի գան­ձու­մը կար­գա­վոր­վում է ՄՄ մաք­սային օրենսգր­քով:­ Ակ­ցի­զային հար­կը են­թա­կա է վճար­ման սպառ­ման բաց թող­նե­լու պա­հին: Երբ ապ­րանք­նե­րը ներ­մուծ­ վում են ՄՄ մի եր­կիր, բայց նա­խա­տես­ված են օգ­տա­գործ­վել կամ սպառ­վել ՄՄ մեկ այլ երկ­րում, ապա դրանք դր­վում են հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո, և դրանց ակ­ցի­զային հար­կը գանձ­վում է ՄՄ վերջ­նա­կետ երկ­րում և ոչ թե մուտ­քի երկ­րում: Ակ­ցի­զային հար­կի հե­տաձգ­ման ըն­թա­ցա­կար­գի ներ­քո տե­ղա­փոխ­վող ապ­րանք­նե­րի մա­սին պետք է տե­ղե­կաց­նել հար­կային մար­մին­նե­րին ու­ղեկ­ցող վար­չա­ կան կամ առևտ­րային փաս­տաթղ­թով: ՄՄ ան­դամ երկր­նե­րում ակ­ցի­զային հար­կի դրույ­քա­չա­փերն ալ­կո­հոլ­-ալ­կո­հո­լային ըմ­պե­լիք­նե­րի և ծխա­խո­տի հա­մար կազ­մում են`119 Ապ­րան­քը Գա­րե­ջուր Գի­նի

Ռու­սաս­տան 0.5-8.6%` 9 ռ./լ 8.6%­-ից բարձր` 14 ռ./լ Շամ­պայն` 14 ռ./լ ­Գի­նի` 3.5 ռ./լ

Ալ­կո­հո­լային այլ ըմ­պե­ լիք­ներ

Մինչև 9%` 158 ռ./լ 9%­-ից բարձր` 210 ռ./լս­պիրտ

Է­թիլ սպիրտ

30.5 ռ./լ

Սի­գա­րետ ֆիլտ­րով

205 ռ./1000­հատ+6.5%

Սի­գա­րետ առանց ֆիլտ­րի Սի­գար Սի­գա­րի­լո Ծ­խե­լու ծխա­խոտ

Դ­րույ­քա­չա­փը Բե­լա­ռուս 0.5-7%` 2900 ռ./լ 7%­-ից բարձր` 5800 ռ./լ Ո­րա­կյալ` 50200 ռ./լ-ս­ պիրտ120­ Այլ գի­նի` 780 ռ./լ ­Շամ­պայն` 4700 ռ./լ 1.2%­-ից բարձր` 104500 ռ./լ-ս­պիրտ ­Թույլ բնա­կան` 63400 ռ./լ-ս­պիրտ 29100 ռ./լ

Ղա­զախս­տան 0.2 Եվ­րո/լ 0.4 Եվ­րո/լ

Մինչև 12%` 3.3 Եվ­րո./լս­պիրտ 12%­-ից բարձր` 4.25 Եվ­ րո./լ-ս­պիրտ 80%­-ից բարձր բժշ­կա­ կան` 3 Եվ­րո/լ խ­միչք­նե­րի` 0.3 Եվ­րո/լ ­Մինչև 80% բժշ­կա­կան` 3.75 Եվ­ րո/լ-ս­պիրտ խ­միչք­նե­րի` 0.4 Եվ­րո/լս­պիրտ 3 Եվ­րո/1000­հատ

125 ռ./1000­հատ+6.5%

Գի­նը մինչև 325000 ռ.` 100400 ռ.

325000-450000 ռ.` 160600 ռ.

450000 ռ. բարձր` 180600 ռ.

60200 ռ.

3 Եվ­րո/1000­հատ

25 ռ./­հատ 360 ռ./1000­հատ 422 ռ./կգ

12000 ռ./­հատ 179400 ռ./1000­հատ 206300 ռ./կգ

0.5 Եվ­րո/­հատ 6.5 Եվ­րո/1000­հատ 6.5 Եվ­րո/կգ

119 Ըստ ըմպելիքում պարունակվող 100% էթիլ սպիրտի 1 լիտրի (լ-սպիրտ)

37

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

5. Գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման ընթացակարգերի եվ պահանջների ամփոփում 5.1. Թարմ և վերամշակված մրգեր, բանջարեղեն, հատապտուղներ, խոտեր ­Հա­յաս­տա­նից ԵՄ կամ ՄՄ ար­տա­հա­նումն իրա­կա­նաց­վում է հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար ԵՄ կամ ՄՄ բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան և սնն­դի ան­վտան­գու­թյան պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան: Նախ և առաջ, հայ ար­տա­հա­նո­ղը պայ­մա­նա­գիր է կն­քում ԵՄ կամ ՄՄ ներ­մու­ծո­ղի հետ: Այ­նու­հետև Հա­յաս­տա­նում մաք­սային և ան­վտան­գու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րով ան­ցնում է ար­տա­հա­նո­ղը, իսկ ԵՄ­-ում կամ ՄՄ­-ում մաք­սային և ան­վտան­գու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րով ան­ցնում է ներ­մու­ծո­ղը: Այս բաժ­նում ամ­փոփ­վում են կող­մե­րի միայն ան­վտան­գու­թյան ըն­թա­ցա­կար­գե­րը, որոնք առանձ­նա­հա­տուկ են տվյալ մթեր­քի հա­մար: ­Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյուն: Հա­յաս­տա­նից ար­տա­հա­նու­մը թույ­լատր­վում է ար­տա­հան­ման բու­ սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տագ­րի (տե՛ս Հավելված 7) առ­կա­յու­թյան դեպ­քում, որը տր­վում է յու­րա­ քան­չյուր տե­սա­կի բե­ռի հա­մար` «Սննդամթեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թյան» տե­սու­չի կող­մից: Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տա­գիր ստա­նա­լու հա­մար ար­տա­հա­նողն իր տվյալ­նե­րով հայտ է ներ­կա­յաց­նում «Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թյուն»: Հայ­տի մեջ նե­րառ­վում են հետ­ևյալ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը` ­ներ­մուծ­ման երկ­րում ներ­մու­ծո­ղի մա­սին, ­ներ­մու­ծող եր­կիրն ու նշա­նակ­ման վայ­րը,­ ար­տա­հան­վող ար­տադ­րան­քի նկա­րագ­րու­թյու­նը և ծա­վա­լը, ­սահ­մա­նը հա­տե­լու կե­տը, որ­տե­ղից ապ­րանք­նե­րը դուրս են գա­լու երկ­րից:

­Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան ան­ձնա­գիր ներ­կա­յաց­նե­լու դեպ­քում հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է ան­մի­ջա­պես: Հա­կա­ռակ դեպ­քում` ծա­ռա­յու­թյունն եռօ­րյա ժամ­կե­տում բե­ռը ստու­գե­լուց հե­տո նոր տա­լիս է հա­վաս­ տա­գի­րը: Անհ­րա­ժեշ­տու­թյան դեպ­քում ծա­ռա­յու­թյան «Հան­րա­պե­տա­կան անաս­նա­բու­ժա­սա­նի­տա­րա­ կան և բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան լա­բո­րա­տոր ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի կենտ­րոն» ՊՈԱԿ­-ի կող­մից կա­տար­վում է փոր­ձաքն­նու­թյուն, որի առանց ԱԱՀ գի­նը կազ­մում է` թարմ, չոր, սա­ռեց­ված, աղ դրած, մա­րի­նաց­ ված, թթ­վեց­րած ապ­րանք­նե­րի դե­պում 75.000, պա­հա­ծո­նե­րի դեպ­քում 80.000 և հյու­թե­րի դեպ­քում 85.000 դրամ120: Բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տա­գի­րը տր­վում է ան­վճար և ու­ժի մեջ է 14 օր՝ տր­ման օր­վա­նից մինչև երկ­րի սահ­ման­նե­րից դուրս բե­րե­լը121։­ ԵՄ: Ներ­մուծ­վող մթեր­քը պետք է հա­մա­պա­տաս­խա­նի վնա­սա­տու­նե­րից բույ­սե­րի պաշտ­պա­նու­թյան122, սնն­դի հի­գիենայի123, ինչ­պես նաև սնն­դի մեջ աղ­տո­տիչ­նե­րի124, թու­նա­քի­մի­կատ­նե­րի125 և միկ­րո­կեն­ սա­բա­նա­կան126 չա­փա­նիշ­նե­րի պա­հանջ­նե­րին: Մթերք ար­տա­հա­նո­ղը պետք է ներ­մու­ծո­ղի կող­մից գրանց­վի ԵՄ­-ում127։ ԵՄ ներ­մուծ­ված մթերք­նե­րը պետք է նաև բա­վա­րա­րեն որա­կի հա­տուկ չա­փա­նիշ­ նե­րը: Գյու­ղատն­տե­սա­կան թարմ մա­տա­կա­րար­վող ապ­րանք­նե­րի շու­կա­յա­հան­ման ԵՄ չա­փա­նիշ­նե­ րը128 տար­բեր­վում են ըստ ապ­րանք­նե­րի` կախ­ված թար­մու­թյու­նից, չա­փից, որա­կից, ներ­կա­յա­ցու­մից և այլն:­ ԵՄ օր­գա­նա­կան մշակ­ման կա­նոն­նե­րին129 հա­մա­պա­տաս­խա­նող ապ­րանք­նե­րը կա­րող են կրել ԵՄ 120 Փորձաքննության արժեքների գնացուցակ 121 Տես՝ ՀՀ կառավարության 2007 թ. օգոստոսի 30-ի N 1093 որոշում 122 Council Directive 2000/29/EC on protective measures against the introduction of organisms harmful to plants or plant products and against their spread 123 Regulation (EC) No 852/2004 of the European Parliament and of the Council on the hygiene of foodstuffs 124 Commission Regulation (EC) No 1881/2006 setting maximum levels for certain contaminants in foodstaffs 125 Regulation (EC) No 396/2005 of the European Parliament and of the Council on maximum residue levels of pesticides in or on food and feed of plant and animal origin 126 Commission Regulation (EC) No 2073/2005 on microbiological criteria for foodstaffs 127 Regulation (EC) No 178/2002 of the European Parliament and of the Council laying down the general principles and requirements of food law 128 Council Regulation (EC) No 1234/2007 establishing a common organization of agricultural markets 129 Council Regulation (EC) No 834/2007 on organic production and labeling of organic products

38

օր­գա­նա­կան մշակ­ման պատ­կե­րա­նի­շը, որը հաս­տա­տում է, որ ապ­րանքն ար­տադր­վել է օր­գա­նա­ կան չա­փա­նիշ­նե­րով: Օր­գա­նա­կան մշակ­ման պատ­կե­րա­նիշ կրե­լու և այդ­պես շու­կա­յա­հա­նե­լու իրա­ վունքն ար­տադ­րո­ղին տր­վում է ԵՄ հանձ­նա­ժո­ղո­վի կող­մից լիազոր­ված վե­րահս­կող մարմ­նի կող­մից, որը ստու­գում և հա­վաս­տում է օր­գա­նա­կան ար­տադ­րու­թյան կա­նոն­նե­րի հետ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­ թյու­նը130: Օր­գա­նա­կան ապ­րանք­նե­րի ներ­մու­ծու­մը հնա­րա­վոր է միայն ար­տա­հա­նող երկ­րի ԵՄ հետ երկ­կողմ ճա­նաչ­ման սկզ­բուն­քով` ԵՄ հանձ­նա­ժո­ղո­վի կող­մից ար­տա­հա­նող երկ­րում ար­տադ­րու­թյան ուղ­ղա­կի վե­րահսկ­ման մի­ջո­ցով: Վե­րահս­կու­մը կա­տա­րում է ԵՄ լիազոր­ված մար­մի­նը ստու­գում­նե­րի մի­ջո­ցով և հա­վաս­տում, որ ար­տա­հան­ման երկ­րում ար­տադ­րու­թյան կա­նոն­նե­րը հա­ման­ման են ԵՄ կա­նոն­նե­րին:131 Մ­թերքն ԵՄ սահ­մա­նին ան­ցնում է փաս­տաթղ­թային և ֆի­զի­կա­կան ստու­գում­ներ: Փաս­տաթղ­թային ստու­գու­մը նե­րա­ռում է Հա­յաս­տա­նում տր­ված բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տագ­րի ստու­գու­մը: Ֆի­զի­ կա­կան ստու­գու­մը նե­րա­ռում է նմուշ­նե­րի կամ ամ­բողջ բե­ռի փոր­ձաքն­նու­թյուն` հա­վաս­տե­լու հա­մար, որ մթեր­քը չի պա­րու­նա­կում վնա­սա­տու­ներ և հա­մա­պա­տաս­խա­նում է ԵՄ հի­գիենայի և բա­ղադ­րու­ թյան պա­հանջ­նե­րին: ԵՄ մթերք ներ­մու­ծո­ղը պետք է գրանց­ված լի­նի ներ­մուծ­ման երկ­րի պաշ­տո­նա­ կան գրան­ցա­մա­տյա­նում: ԵՄ մուտ­քի մաք­սային մար­մի­նը պետք է սահ­ման­ված ժամ­կետ­նե­րում մուտ­ քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րագ­րով նա­խա­պես տե­ղե­կաց­վի ժա­մա­նող մթեր­քի մա­սին: ­Մաք­սային միու­թյուն: Ներ­մուծ­վող մթեր­քը պետք է հա­մա­պա­տաս­խա­նի վնա­սա­տու­նե­րից բույ­սե­րի պաշտ­պա­նու­թյան132, սնն­դի հի­գիենայի և սնն­դի բա­ղադ­րու­թյան133 չա­փա­նիշ­նե­րի պա­հանջ­նե­րին: Մթեր­քը պետք է նա­խա­պես գրանց­ված լի­նի ՄՄ երկ­րում134 և ու­նե­նա ան­վտան­գու­թյու­նը հաս­տա­տող վկա­յա­կան: Մթեր­քը ՄՄ սահ­մա­նին ան­ցնում է փաս­տաթղ­թային և ֆի­զի­կա­կան ստու­գում­ներ: Փաս­ տաթղ­թային ստու­գու­մը նե­րա­ռում է Հա­յաս­տա­նում տր­ված բու­սա­սա­նի­տա­րա­կան հա­վաս­տագ­րի և ՄՄ երկ­րի վկա­յա­կա­նի ստու­գու­մը: Ֆի­զի­կա­կան ստու­գու­մը նե­րա­ռում է նմուշ­նե­րի կամ ամ­բողջ բե­ռի փոր­ձաքն­նու­թյուն` հա­վաս­տե­լու հա­մար, որ մթեր­քը չի պա­րու­նա­կում վնա­սա­տու­ներ և հա­մա­պա­տաս­ խա­նում է ՄՄ հի­գիենայի և բա­ղադ­րու­թյան պա­հանջ­նե­րին: ՄՄ մուտ­քի մաք­սային մար­մի­նը պետք է առն­վազն 2 ժամ առաջ պար­տա­դիր նախ­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն ստա­նա ավ­տո­ճա­նա­պար­հային փո­խադ­րա­մի­ջոց­նե­րով ժա­մա­նող մթեր­քի մա­սին:

130 Commission Regulation (EC) No 889/2008 laying down detailed rules with regard to organic production, labeling and control 131 Commission Regulation (EC) No 1235/2008 laying down detailed rules as regards the arrangements for imports of organic products 132 Соглашение о карантине растений, Фитосанитарные требования к подкарантинной продукции ввозимой на територию Республики Беларусь, Фитосанитарные требования к подкарантинной продукции ввозимой на територию Республики Казахстан, Правила обеспечения карантина растений при ввозе подкарантинной продукции на територию Российской Федерации, Перечень подкаранинной продукции подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе таможенного союза и таможенной територии таможенного союза 133 Соглашение таможенного союза по санитарным мерам, Единые санитарно-эпидемиологические и гигиенические требования к товарам, подлежащим санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) – Раздел 1, Требования безопасности и пищевой ценности пищевых продуктов 134 Единый перечень товаров, подлежащих санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) на таможенной границе и таможенной територии таможенного союза

39

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

5.2. Ընթացակարգերի և պահանջների ամփոփում 1

2

3

4

5

6

Փաս­տաթղ­թե­րի պատ­րաս­տում

Ապ­րանք­նե­րի նա­ խա­պատ­րաս­տում

Մաք­սային ձևա­կեր­ պում ­ներ

Սահ­մա­նային մի­ջո­ ցա­ռում ­ն եր

ԵՄ ըն­թա­ցա­կար­ գեր

ՄՄ ըն­թա­ցա­կար­ գեր

1. պայ­մա­նա­գիր ներ­ 1. ապ­րանք­նե­րի մու­ծո­ղի հետ կշ­ռում (կշռ­ման կտ­րոն), փա­թե­թա­ վո­րում, պի­տա­կա­վո­ րում, պա­հես­տա­վո­ րում (2.3.)

1. ներ­կա­յաց­վում են բո­լոր փաս­տաթղ­թե­ րը (2.1.) (2.2.) (2.3.)

1. ապ­րանք­նե­րը բեր­վում են սահ­ մա­նային կետ և ներ­կա­յաց­վում են բո­լոր փաս­տաթղ­թե­ րը (2.1.) (2.2.) (2.3.)

(2.4.)

1. մուտ­քի ամ­փոփ հայ­տա­րա­րա­գի­րը ներ­կա­յաց­վում է մաք­սայի­նին մինչև բե­ռի ժա­մա­նե­լը (3.1.3.)

1. պար­տա­դիր նախ­ նա­կան տե­ղե­կատ­ վու­թյու­նը ներ­կա­յաց­ վում է մաք­սայի­նին մինչև բե­ռի ժա­մա­նե­ լը (4.1.2.)

2. հա­շիվ- ապ­րան­ քա­գիր (2.1.1.)

2. բեռ­նա­տա­րի ստա­ցում բեռ­նա­փո­ խադ­րո­ղից (2.3.)

2. լրաց­վում է մաք­ սային հայ­տա­րա­րա­ գի­րը (2.4.)

2. բեռ­նա­տա­րը կշռվում է (2.5.)

2. բեռ­նա­փո­խադ­ րո­ղը մաք­սայի­նին տե­ղե­կաց­նում է բե­ռի ժա­մա­նե­լու մա­սին (3.1.3.)

2. բեռ­նա­փո­խադ­ րո­ղը մաք­սայի­նին տե­ղե­կաց­նում է բե­ռի ժա­մա­նե­լու մա­սին (4.1.2.)

3. բեռ­նա­գիր (2.1.2.)

3. մաք­սայի­նի կող­ մից բե­ռի զն­նում, բեռ­նա­տա­րի կն­քում և տե­ղե­կանք (2.3.)

3. հաշ­վարկ­վում և մուտ­քագր­վում է մաք­սային ար­ժե­քը (2.4.)

3. մաք­սայի­նը զննում է բեռ­նա­տա­ րը (2.5.)

3. մաք­սայի­նը նա­ խա­ձեռ­նում է հս­կո­ ղու­թյուն (3.1.3.)

3. մաք­սայի­նը նա­ խա­ձեռ­նում է հս­կո­ ղու­թյուն (4.1.2.)

4. ապա­հո­վագ­րու­ թյուն (2.1.3.)

4. մաք­սայի­նը փաս­ տաթղ­թե­րը ստու­գե­ լուց հե­տո ըն­դու­նում է հայ­տա­րա­րա­գի­րը (2.4.)

4. հս­կո­ղու­թյան են­ թա­կա ապ­րանք­ներն ան­ցնում են հս­կո­ղու­ թյուն (2.5.)

4. ապ­րանք­նե­րը ներ­կա­յաց­վում են մաք­սայի­նին, ապ­ րանք­նե­րի հա­մար նշա­նակ­վում է մաք­ սային ռե­ժիմ (3.1.4.)

4. ապ­րանք­նե­րի հա­մար նշա­նակ­վում է մաք­սային ռե­ժիմ (4.1.3.)

5. ծագ­ման երկ­ րի հա­վաս­տա­գիր (2.1.4.)

5. ար­տա­հա­նո­ղը դի­ մում է մաք­սա­զերծ­ ման հա­մար (2.4.)

5. մաք­սայի­նը կնքում ու հա­մա­րա­ կա­լում է բե­ռը (2.5.)

5. ներ­կա­յաց­վում են մաք­սա­զերծ­ման փաս­տաթղ­թե­րը (3.2.)

5. ներ­կա­յաց­վում են մաք­սա­զերծ­ման փաս­տաթղ­թե­րը (4.2.)

6. անաս­նա­բու­ժա­ կան սեր­տի­ֆի­կատ (2.2.1.)

6. ար­տա­հա­նո­ղը կա­տա­րում է բո­լոր վճա­րում­ն ե­րը (2.4.)

6. բեռ­նա­տա­րը սկա­ նա­վոր­վում և գնում է կա­յա­նա­տե­ղի (2.5.)

6. հս­կո­ղու­թյան են­ թա­կա ապ­րանք­նե­րը ան­ցնում են հս­կո­ղու­ թյուն (3.3.)

6. հս­կո­ղու­թյան են­ թա­կա ապ­րանք­նե­րը ան­ցնում են հս­կո­ղու­ թյուն (4.3.)

7. ան­վտան­գու­ թյան սեր­տի­ֆի­կատ (2.2.2.)

7. կա­նաչ ու­ղի` մաք­ սա­զեր­ծումն ան­մի­ ջա­պես (2.4.)

7. վա­րորդն ան­ցնու­մ է ան­ձնագ­րային ստու­գում (2.5.)

7. կա­տար­վում են բո­լոր վճա­րում­ն ե­րը (3.4.)

7. կա­տար­վում են բո­լոր վճա­րում­ն ե­րը (4.4.)

8. բու­սա­սա­նի­տա­ րա­կան հա­վաս­տա­ գիր (2.2.3.)

8. դե­ղին ու­ղի` մաք­ սա­զեր­ծու­մը փաս­ տաթղ­թե­րի ստու­գու­ մից հե­տո (2.4.)

8. բեռ­նա­տարն ու վա­րորդն ան­ցնում են ռա­դի­ոակ­տի­վու­ թյան ստու­գում (2.5.)

8. ապ­րանք­նե­րը մաք­սա­զերծ­վում են (3.2.3.)

8. ապ­րանք­նե­րը մաք­սա­զերծ­վում են (4.2.2.)

9. փայ­տա­նյու­թի ար­տա­հան­ման և ձեռք­բեր­ման հա­մա­ պա­տաս­խա­նու­թյան եզ­րա­կա­ցու­թյուն (2.2.4.)

9. կար­միր ու­ղի` մաք­սա­զեր­ծու­մը փաս­տաթղ­թե­րի և բե­ռի ստու­գու­մից հե­տո (2.4.)

9. Բեռ­նա­տա­րը մեկ­ նում է

10. վայ­րի բույ­սե­ րի և կեն­դա­նի­նե­ րի թույլտ­վու­թյուն (2.2.5.)

40

Հավելվածներ

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Հավելված 1. Հաշիվ-ապրանքագրի ձևանմուշ

гßÇíгßÇí-²åñ³Ýù³·Çñ (ûñÇݳϻÉÇ Ó¨)

42

Հավելված 2. Ապրանքատրանսպորտային բեռնագրերի նմուշներ

43

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

44

45

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Հավելված 3. Ծագման երկրի հավաստագրի տրամադրման դիմումի և հավաստագրերի ձևեր

Դ Ի Մ ՈՒ Մ – Հ Ա Յ Տ Ա Ր Ա Ր Ա Գ Ի Ր ԾԱԳՄԱՆ ԵՐԿՐԻ ՀԱՎԱՍՏԱԳՐԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ 1. Ապրանք արտահանողը _________________________________________ (կազմակերպության լրիվ անվանումը (ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը), հասցեն, հեռախոսահամարը, ֆաքսը)

2. Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության պետական ռեգիստրի գործակալությունում գրանցման համարը, ՀՎՀՀ-ն (ֆիզիկական անձի համար չի լրացվում) _______ 3. Ապրանք ստացողը _____________________________________________ (կազմակերպության լրիվ անվանումը, հասցեն, հեռախոսահամարը, ֆաքսը)

4. Պայմանագրի համարը, ամսաթիվը 4.1. Հաշիվ-ապրանքագրի համարը, ամսաթիվը.

4.2. Փորձաքննության ակտի համարը, ամսաթիվը: ________________________________ 5. Տրանսպորտային միջոցը ________________________________________ Խնդրում եմ տրամադրել (ՍՏ-1, Ա, ընդհանուր) ձևի ծագման երկրի_______________________ հավաստագիր_______________________համար Ապրանքի Ապրանքի Չափի Քանակը Փաթեթավորման Տեղերի Քաշը(նետտո/ Մեկ Ապրանքի անվանումը ծածկագիրը միավորը տեսակը թիվը բրուտտո) միավորի արժեքը գինը 1

2

3

4

5

6

7

8

Սույնով հայտարարում ենք, որ ներկայացված տվյալները հավաստի են, և կրում ենք պատասխանատվություն՝ ներկայացված փաստաթղթերի և տվյալների հավաստիության համար: Խնդրում եմ հավաստագիրն ինձ հանձնել_________________________ մարզային պալատում: Պարտավորվում ենք հետագայում տեղեկացնել սույն դիմում-հայտարարագրում ներկայացված ապրանքների արտադրության համար օգտագործված հումքատեսակների բաղադրության, արտադրական գործընթացների և այլ փոփոխությունների մասին: ՂԵԿԱՎԱՐ ____________________________

________________________

ԳԼԽԱՎՈՐ ՀԱՇՎԱՊԱՀ ____________________________

________________________

(ստորագրությունը)

(ստորագրությունը)

_______ _____________________ 20 թ.

46

(անունը, ազգանունը)

(անունը, ազգանունը)

9

1. Առաքող (արտահանող) (երկրի անվանումը)

4. Հավաստագրի համարը ՀԱՎԱՍՏԱԳԻՐ ԱՊՐԱՆՔԻ ԾԱԳՄԱՆ ՄԱՍԻՆ Ձև CT-1

2. Ստացող (ներմուծող) (երկրի անվանումը և փոստային հասցեն)

Տրված է ___________________________ (երկրի անվանումը)

Ներկայացնելու է ___________________ (երկրի անվանումը)

3. Տրանսպորտային միջոցը և երթուղին (որքանով այն հայտնի է) 6. Հերթական 7. Փաթեթավորման համարը տեսակը, ձևը և քանակը

8. Ապրանքի նկարագիրը

5. Ծառայողական նմուշների համար______ 9. Ծագման չափանիշը

12. Վավերագիր Նշվածով վավերացվում է այն փաստը, որ դիմողի հայտարարագիրը համապատասխանում է իրականությանը։

10. Քաշը (կգ)(բրուտտո/ նետտո)

11. Հաշիվապրանքագրի համարը և տարեթիվը

13. Դիմողի հայտարարագիրը Ստորև ստորագրողը հայտնում է, որ նշված տեղեկությունները համապատասխանում են իրականությանը, բոլոր ապրանքներն ամբողջությամբ արտադրված են կամ ենթարկված բավարար վերամշակման՝ ___________________________ - ում, (երկրի անվանումը)

և դրանք բոլորը համապատասխանում են այդպիսի ապրանքների ծագման նկատմամբ սահմանված պահանջներին։ ____ _________________20 թ ____ _________________20 թ

Կ. Տ _______________________ (ստորագրությունը)

Կ. Տ _______________________ (ստորագրությունը)

47

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

1. Ապրանքն արտահանում է (արտա-հանողի անվանումը, հասցեն, երկիրը) 2. Ապրանքն ստանում է (ստացողի անվանումը, հասցեն, երկիրը)

Վկայակոչում N ____________________ Արտոնությունների գլխավոր համակարգ Ծագման հավաստագիր Ձև Ա Կիրառվում է ______________________ (երկրի անվանումը)

3. Տրանսպորտային միջոցը և երթուղին (որքանով այն հայտնի է) 5.

6. Տեղերի Հերթական թիվը և համարը մակնշումը

4. Պաշտոնապես կիրառելու համար

7. Տեղերի թիվը և 8. Ծագման 9. Քաշը և 10. Հաշիվփաթեթավորման չափանիշը քանակի այլ ապրանքագրի տեսակը, միավորներ համարը և ապրանքների տարե-թիվը նկարագիրը

11. Վավերագիր Նշվածով վավերացվում է այն փաստը, որ դիմողի հայտարարագիրը համապատասխանում է իրականությանը։

12. Արտահանողի հայտարարագիրը Ստորև ստորագրողը հայտնում է, որ նշված տեղեկությունները համապատասխանում են իրականությանը, բոլոր ապրանքները` արտադրված ___________________- ում, (երկրի անվանումը)

իրենց ծագման պահանջներով ամբողջապես համապատասխանում են արտահանող երկրի և արտահանվող երկրին ու ապրանքին ներկայացված պահանջներին, արտահանվում են (ստացող _________________ երկրի անվանումը)

Վավերացնող մարմնի կնիքը, ստորագրությունը, վայրը և ամսաթիվը Իրավասու անձի գտնվելու վայրը, ստորագրությունը, տարեթիվը

48

1. Առաքող (արտահանող) (երկրի անվանումը)

4. N___________________________

ՀԱՎԱՍՏԱԳԻՐ ԱՊՐԱՆՔԻ ԾԱԳՄԱՆ ՄԱՍԻՆ 2. Ստացող (ներմուծող) (երկրի անվանումը Տրված է ___________________________ և փոստային հասցեն) (երկրի անվանումը)

ներկայացնելու ___________________ (երկրի անվանումը)

3. Տրանսպորտային միջոցը և երթուղին (որքանով այն հայտնի է)

5. Ծառայողական նշումների համար____________________ _______________________________________ ___________

6.

7.

8. Ապրանքի 9. Քաշը (կգ) Հերթակա Փաթեթավորման նկարագիրը (բրուտտո/ ն տեսակը, ձևը և նետտո) համարը քանակը

11. Վավերագիր Նշվածով վավերացվում է այն փաստը, որ դիմողի հայտարարագիրը համապատասխանում է իրականությանը։

10. Հաշիվ-ապրանքագրի համարը և տարեթիվը

12. Դիմողի հայտարարագիրը Ստորև ստորագրողը հայտնում է, որ նշված տեղեկությունները համապատասխանում են իրականությանը, բոլոր ապրանքներն ամբողջությամբ արտադրված են կամ ենթարկված բավարար վերամշակման՝ ___________________ -ում, (երկրի անվանումը)

____ _________________20 թ. Կ. Տ.

_______________________ (ստորագրությունը)

և դրանք բոլորը համապատասխանում են այդպիսի ապրանքների ծագման նկատմամբ սահմանված պահանջներին։ ____ _________________20 թ. Կ. Տ. _______________________ (ստորագրությունը)

49

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳԻՐ Ես՝ ____________________________________________________________________ -ս, (անունը, հայրանունը, ազգանունը)

________________________________________________________________________ (բնակության վայրը, հեռախոսահամարը)

________________________________________________________________________, (անձնագրի տվյալները)

իմ սեփական հողատարածքում ______________________________________________ (մարզը, գյուղը)

աճեցրել եմ______________________________________________________________, (ապրանքի անվանումը)

քանակությունը՝ ______________, քաշը՝ ______________________________________ : (տեղ)

(բրուտտո, նետտո)

Արտահանվող երկիրը ______________________________________________________ Տրանսպորտային միջոցը ___________________________________________________ Ներկայացված տեղեկատվության համար կրում եմ պատասխանատվություն: _______________________________________________ (անունը, ազգանունը, ստորագրությունը)

50

ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳԻՐ ______________________________________________________________________ (կազմակերպության անվանումը)

ձեռք է բերել ___________________________________________________________, (ապրանքի անվանումը)

աճեցված՝ _____________________________________________________________, (մարզը, գյուղը)

արտահանելու համար _____________________, քանակությունը՝ _______________, (երկիրը)

(տեղ)

քաշը՝ _________________________________________________: (բրուտտո, նետտո)

Կից ներկայացնում եմ` ↵ ձեռքբերման փաստաթղթերը. ↵ ձեռքբերման փաստաթղթերը պահպանվում են _________________________ հասցեում: Անհրաժեշտության դեպքում պարտավորվում եմ տրամադրել: Ներկայացված տեղեկատվության համար կրում եմ պատասխանատվություն: Տնօրեն ___________________________ ________________________________ (ստորագրությունը)

(անունը, ազգանունը)

51

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Հավելված 4. Անասնաբուժական սերտիֆիկատների ձևանմուշներ

Ø

à

Ü 52

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

53

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 54

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

55

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 56

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

57

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 58

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

59

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 60

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

61

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 62

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

63

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 64

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

65

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 66

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

67

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 68

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

69

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 70

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

71

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 72

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

73

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 74

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

75

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 76

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

77

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 78

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

79

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 80

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

81

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 82

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

83

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 84

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

85

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 86

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

87

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 88

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

89

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 90

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

91

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 92

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

93

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 94

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

95

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Հավելված 5. Անասնաբուժական պետական հսկողության ենթակա ապրանքներ 1

2

3 4 5

96

Ան­վա­նու­մը Կեն­դա­նի­ներ, գե­նե­տի­կա­կան նյու­թեր (սերմ­ն ա­հե­ղուկ, ձվաբ­ջիջ, կեն­դա­նի­նե­րի սաղմ, մեղ­վի որդ և ձու, բեղմ­ն ա­վոր­ված ձկն­կիթ, ին­կու­բա­ցիոն ձու, բջ­ջային կուլ­տու­րա­ներ, գե­նաին­ժե­նե­ րային տեխ­նո­լո­գիանե­րի ար­տադ­րանք), տոհ­մային նյու­թեր` սե­ռա­կան բջիջ­ներ և բեղմ­ն ա­վոր­ ված ձվաբ­ջիջ­ներ (սերմ, բո­ժոժ­ներ, թր­թուր) Կեն­դա­նա­կան ծագ­ման մթերք (միս և մսամ­թերք, կաթ ու կաթ­նամ­թերք, ձուկ, ձկ­նամ­թերք և ծո­վային մթերք­ներ, ձու` սնն­դային ու ձվամ­թերք, մեղր և մեղ­վա­բու­ծա­կան ար­տադ­րանք` մեղ­ րա­մոմ, մեղ­րա­հաց, մո­մա­թերթ և այլն) Կեն­դա­նա­կան ծագ­ման հումք (մոր­թի, բուրդ, մոր­թե­ղեն, աղ­վա­մազ, փե­տուր, էն­դոկ­րի­նային և աղի­քային հումք, արյուն, ոս­կոր­ներ ու հում­քի այլ տե­սակ­ներ) Կեն­դա­նի­նե­րի հա­մար կե­րեր և կե­րային խառ­նուրդ­ներ Կեն­դա­նա­կան ծագ­ման առար­կա­նե­րի հա­վա­քա­ծու

Հավելված 6. Սննդամթերքի անվտանգության սերտիֆիկատների ձևանմուշներ

à

Ø

Ü

Þ õ

97

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 98

Þ õ

à

Ø

Ü

Þ õ

99

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Ø

à

Ü 100

Þ õ

Հավելված 7. Բուսասանիտարական հավաստագրի ձևանմուշ

101

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

102

Հավելված 8. Բուսասանիտարական հսկողության ենթակա բույսեր և բուսական արտադրանք135 ԱՏ­ԳԱԱ Ան­վա­նու­մը ծած­կա­գիր 1. Գյու­ղատն­տե­սա­կան, ան­տա­ռային և գե­ղա­զար­դային մշա­կա­բույ­սե­րի սեր­մեր, տն­կա­նյութ, սո­խուկ­ներ, պա­լար­ներ, ար­մա­տա­պա­լար­ներ, կտ­րոն­ներ, ան­դա­լիս­ներ, սա­ծիլ­ներ 0602 Ծա­ռեր ու թփեր (ան­տա­ռային, պտ­ղա­տու, գե­ղա­զար­դային և այլն), տն­կի­ներ, սա­ծիլ­ներ, բույ­սե­ րի կեն­դա­նի ար­մատ­ներ, առանց ար­մա­տի տն­կի­ներ, պատ­վաս­տա­ցու­ներ, ճյու­ղեր, բե­ղիկ­ներ և ըն­ձյուղ­ներ, սն­կա­մար­մին­ներ (մի­ցե­լիաներ), սուբստ­րա­տում, այդ թվում` հո­ղով և բու­սա­կան նյու­թե­րով 0603 Թարմ, չոր կտ­րած ծա­ղիկ­ներ և կո­կոն­ներ, տերև­ներ, ճյու­ղեր և բույ­սի այլ մա­սեր առանց ծա­ղիկ­ նե­րի և կո­կոն­նե­րի 0604 Ծա­ռե­րի, թփե­րի կտրտ­ված ճյու­ղեր տերև­նե­րով, ծա­ղիկ­նե­րով և կո­կոն­նե­րով, խո­տեր, մա­մուռ­ ներ և քա­րա­քո­սեր, բնա­կան եղև­նի­ներ (ս­ղո­ցած) 07011000 Սեր­մա­ցու կար­տո­ֆիլ 07031011 Սեր­մա­ցու գլուխ սոխ 07131010 Սեր­մա­ցու ոլոռ 07132000 Սեր­մա­ցու սի­սեռ 07133310 Սեր­մա­ցու լո­բի 07134000 Սեր­մա­ցու ոսպ 07135000 Սեր­մա­ցու կե­րային լո­բի և այլ ըն­դե­ղեն­ներ 10019091 Սեր­մա­ցու ցո­րեն 10030010 Սեր­մա­ցու գա­րի 10040000 Սեր­մա­ցու վար­սակ 100510 Սեր­մա­ցու եգիպ­տա­ցո­րեն 10061010 Սեր­մա­ցու բրինձ 10070010 Սեր­մա­ցու սոր­գո 12010010 Սեր­մա­ցու սո­յա 12021010 Սեր­մա­ցու գետ­նըն­կույզ 12040010 Սեր­մա­ցու վուշ (կ­տա­վատ) 12051010 Սեր­մա­ցու կանճ­րակ (հ­լա­ծուկ) 12060010 Սեր­մա­ցու ար­ևա­ծա­ղիկ 1207 Սեր­մեր և պտուղ­ներ յու­ղա­տու այլ մշա­կա­բույսե­րի 1209 Այլ սեր­մեր (ճակն­դե­ղի, առ­վույ­տի, երեք­նու­կի, շյու­ղա­խո­տի, մար­գա­գետ­նային դաշ­տավ­լու­կի, ոլոռ­նա­խո­տի, մար­գա­գետ­նային սի­զա­խո­տի, բան­ջա­րա­նո­ցային մշա­կա­բույ­սե­րի և ան­տա­ռային ծա­ռա­տե­սակ­նե­րի) 2. Թարմ և չոր պտուղ­ներ և բան­ջա­րե­ղեն­ներ 0701 Կար­տո­ֆիլ 07020000 Լո­լիկ 070310 Գ­լուխ սոխ, սոխ-շա­լոտ, սոխ-պ­րաս 07032000 Սխ­տոր 07039000 Սո­խան­ման այլ բան­ջա­րե­ղեն­ներ 07049010 Գ­լուխ կա­ղամբ, կոլ­րա­բի և այլն 07041000 Ծաղ­կա­կա­ղամբ 07051100 Սա­լաթ, կաթ­նուկ 07052100 Ճար­ճա­տուկ 07061000 Գա­զար, շաղ­գամ, բողկ 0706 Սե­ղա­նի ճակն­դեղ 07069090 Այլ ար­մա­տապ­տուղ­ներ 135 ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարի 2007 թ. օգոստոսի 23-ի N 191-Ն հրաման:

103

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

ԱՏ­ԳԱԱ ծած­կա­գիր 07069010 07070005 07070090 0708 0709

Ան­վա­նու­մը

Նե­խուր Վա­րունգ Կոր­նի­շոն Ըն­դա­վոր բան­ջա­րե­ղեն­ներ Այլ թարմ բան­ջա­րե­ղեն­ներ (ծ­նե­բեկ, սմ­բուկ, սն­կեր և գետ­նասն­կեր, տաք­դեղ, մա­սուր, քաղցր եգիպ­տա­ցո­րեն` կո­ղե­րով կամ հա­տիկ­նե­րով, դդում, դդ­միկ, ձի­թապ­տուղ, խո­րոմ­սա­միթ, կա­ պար, թրթն­ջուկ և այլն) 0712 Չո­րաց­րած այլ բան­ջա­րե­ղեն­ներ 120600 Ար­ևա­ծաղ­կի զամ­բյուղ (բա­տատ) 0801 Կո­կո­սյան ըն­կույզ, կե­շյու 0802 Ըն­կույզ­ներ (նուշ, ան­տա­ռային, հու­նա­կան, շա­գա­նակ­ներ, գետ­նա­նուշ­ներ) 080300 Բա­նան­ներ 0804 Խուր­մա­ներ, թուզ, ար­քա­յախն­ձոր, ավո­կա­դո, գո­ա­վա, ման­գո 0805 Ցիտ­րու­սային պտուղ­ներ 0806 Խա­ղող 0807 Սեխ, ձմե­րուկ, պա­պա­յա 0808 Խն­ձոր, տանձ և սերկ­ևիլ 0809 Ծի­րան, բալ, կե­ռաս, դեղձ, սա­լոր 0810 Այլ պտուղ­ներ (գետ­նա­մո­րի, ազն­վա­մո­րի) 08010200 Մոշ, հա­ղարջ, կակ­ռոշ, կի­վի, լո­ռամր­գի և այլն 0813 Չո­րաց­րած պտուղ­ներ` ծի­րան, սև սա­լոր, խն­ձոր, դեղձ, տանձ, ըն­կույզ կամ չոր պտուղ­նե­րի խառ­նուրդ 121291 Շա­քա­րի ճակն­դեղ 12129920 Շա­քա­րե­ղեգ 3. Պա­րե­նային, ֆու­րա­ժային և տեխ­նի­կա­կան հա­ցա­հա­տիկ, կոպ­րա, սո­լոդ (գա­րեջ­րի ածիկ), դեղագոր­ ծա­կան և բու­սա­կան հումք ու բու­սա­կան ծա­գում ու­նե­ցող այլ մթերք 1001 Ցո­րեն 10020000 Տա­րե­կան (ա­շո­րա) 10030000 Գա­րի 10040000 Վար­սակ 1005 Ե­գիպ­տա­ցո­րեն 1006 Բ­րինձ 100630 Կեղ­ևա­հան­ված բրինձ 100700 Հա­տի­կային սոր­գո 1008 Հնդ­կա­ցո­րեն և այլ հա­ցա­հատիկ­ներ 1107 Գա­րեջ­րի ածիկ 120100 Սո­յա 12030000 Ա­լ յուր և քուսպ` ստաց­ված յու­ղա­տու մշա­կա­բույ­սե­րի սեր­մե­րից և պտուղ­նե­րից 1210 Գա­լյու­կի կո­ներ թարմ կամ չոր 1211 Բույ­սե­րը, դրանց առան­ձին մա­սե­րը, նե­րա­ռյալ սեր­մե­րը և պտուղ­նե­րը, որոնք օգ­տա­գործ­վում են պար­ֆյու­մե­րիայում, դե­ղա­գոր­ծա­կան, ին­սեկ­տի­ցիդ, ֆուն­գի­ցիդ նպա­տակ­նե­րով (թարմ կամ չոր եղ­ջե­րե­նու ծա­ռի ուն­դեր, ծո­վային և այլ ջրի­մուռ­ներ, պտուղ­նե­րի կո­րիզ­ներ, բու­սա­կան ծա­գում ու­նե­ցող այլ մթերք) 12130000 Ծ­ղոտ 1214 Խոտ, առ­վույտ, երեք­նուկ, կորն­գան, կե­րային ար­մա­տապ­տուղ­ներ, լյու­պին, վիկ, գոնդև և հա­ ման­ման կե­րային այլ բույ­սեր 1401 Բու­սա­կան ծա­գում ու­նե­ցող նյու­թեր (բամ­բակ, եղեգ, ու­ռե­նի, ռա­ֆիա) 2302 Թեփ, մաղ­վածք­ներ և այլ մնա­ցորդ­ներ, ինչ­պես նաև հա­ցա­հա­տի­կային և ըն­դա­վոր մշա­կա­բույ­ սե­րի աղա­լուց հե­տո ստաց­ված թա­փոն­ներ

104

ԱՏ­ԳԱԱ Ան­վա­նու­մը ծած­կա­գիր 23040000 Քուսպ և կարծր այլ մնա­ցորդ­ներ, որոնք ստաց­վել են սո­յայի յու­ղի լու­ծա­զա­տու­մից 23050000 Քուսպ և կարծր այլ մնա­ցորդ­ներ, որոնք ստաց­վել են գետ­նըն­կույ­զի յու­ղի լու­ծա­զա­տու­մից 2306 Քուսպ և կարծր այլ մնա­ցորդ­ներ, որոնք ստաց­վել են վու­շի, ար­ևա­ծաղ­կի սեր­մե­րի, կո­կո­սյան ըն­կույ­զի կամ կեղ­ևի, բամ­բա­կի, քն­ջու­թի և ձի­թապտ­ղի սեր­մե­րի յու­ղի լու­ծա­զա­տու­մից 230800 Բու­սա­կան ծա­գում ու­նե­ցող մթերք, բու­սա­կան թա­փուկ­ներ, մնա­ցորդ­ներ և կողմ­ն ա­կի մթերք, որոնք օգ­տա­գործ­վում են որ­պես անաս­նա­կեր 520100 Բամ­բա­կի չսանր­ված թե­լեր 5202 Բամ­բա­կի մնա­ցորդ­ներ 52030000 Բամ­բա­կի սանր­ված թե­լեր 5301 Վու­շի մշակ­ված կամ չմ­շակ­ված թե­լեր և այլ թա­փոն­ներ 4. Ալյուր, ձա­վար, սուր­ճի հա­տիկ, կա­կաոյի ուն­դեր, ծխա­խո­տի հումք և հա­մե­մունք­ներ 0901 Սուրճ 0902 Թեյ 0904 Տաք­դեղ չո­րա­ցած, ջար­դած կամ աղա­ցած 09050000 Վա­նի­լին 09061100 Դար­չին 09070000 Մե­խակ 09081000 Մշ­կըն­կույզ (մուս­կատ) 0909 Ա­նի­սի, խո­րոմ­սա­մի­թի, հա­մե­մի, քե­մո­նի սեր­մեր 0910 Իմ­բիր, քր­քում, ուրց, դափ­նե­տերև և այլ հա­մե­մունք­ներ 110100 Ցո­րե­նի կամ այլ հա­ցա­հա­տի­կի ալյուր 1102 Տա­րե­կա­նի, եգիպ­տա­ցո­րե­նի, բրն­ձի, գա­րու, վար­սա­կի ալյուր և այլն 1103 Ձա­վա­րե­ղեն 1104 Հա­ցա­հա­տիկ այլ եղա­նակ­նե­րով վե­րամ­շակ­ված (թե­փա­հան­ված, տա­փա­կեց­ված` դար­մա­նի կամ ջարդ­ված­քի ձևով) 1105 Կար­տո­ֆի­լի ալյուր 1106 Ձա­վար և ալյուր ` ստաց­ված չոր ըն­դա­վոր մշա­կա­բույ­սե­րից, բան­ջա­րե­ղե­նից, ար­մա­վե­նու մի­ջու­ կից, ար­մա­տապ­տուղ­նե­րից 18010000 Կա­կաոյի ուն­դեր 2401 Ծ­խա­խո­տի հումք 5. Հա­րու­ցիչ­ներ հան­դի­սա­ցող կեն­դա­նի սն­կա­կիր, բակ­տե­րիակիր, վի­րու­սա­կիր, նե­մա­տո­դա­կիր, տզա­ վոր և մի­ջա­տա­վոր մշա­կա­բույ­սեր և կեն­սա­բա­նա­կան ակ­տիվ նյու­թեր 3002 Բու­սա­կան ծա­գում ու­նե­ցող վի­րուս­ներ, կեն­սա­բա­նա­կան ակ­տիվ նյու­թեր 010690001 Կեն­դա­նի մի­ջատ­ներ 6. Մի­ջատ­նե­րի, բույ­սե­րի հի­վան­դու­թյուն­նե­րի հա­րու­ցիչ­նե­րի հա­վա­քա­ծու­ներ, սեր­մե­րի և բույ­սե­րի հեր­ բա­րիում ­ն եր ու հա­վա­քա­ծու­ներ 97050000 Որ­ևէ տե­սա­կին պատ­կա­նող մա­հա­ցած օր­գա­նիզմ­ն եր, կեն­դա­նի­ներ` պա­հա­ծո­յաց­ված չոր կամ հե­ղուկ մի­ջա­վայ­րում, ինչ­պես նաև կեն­դա­նի­նե­րի խրտ­վի­լակ­ներ հա­վա­քա­ծու­նե­րի հա­մար, մի­ ջատ­ներ տու­փե­րում, սեր­մեր և բույ­սեր` չոր կամ հե­ղուկ­նե­րում պա­հա­ծո­յաց­ված, հեր­բա­րիում­ն եր 7. Փայ­տա­նյութ և փայ­տե ար­տադ­րանք 4401 Վա­ռե­լա­փայտ` գե­րան­նե­րի, քո­թուկ­նե­րի, ոս­տե­րի, չրի­նե­րի խր­ձե­րի կամ նմա­նա­տիպ այլ ձևե­ րով, փայ­տե տա­շեղ­ներ կամ ռան­դա­տա­շեղ­ներ, փայ­տե թեփ կամ թա­փոն­ներ և կտոր­տանք, շեղ­ջա­քա­րաց­ված (ագ­լո­մե­րաց­ված) կամ չշեղ­ջա­քա­րաց­ված գե­րա­նե­րի, բրի­կետ­նե­րի, հա­տիկ­նե­ րի (գ­րա­նուլ­ներ) կամ նմա­նա­տիպ այլ ձևով 4403 Չմ­շակ­ված ան­տա­ռա­նյութ` ար­մատ­նե­րով կամ առանց ար­մատ­նե­րի, սևա­ցած կամ չս­ևա­ցած չոր­ սու­ներ 4404 Տա­կա­ռա­գոր­ծա­կան փայ­տա­նյութ, կոտրտ­ված գե­րան­ներ, փայ­տե հե­նաց­ցեր կամ ցցեր` սր­ված, բայց եր­կայ­նա­կի չս­ղոց­ված, չսր­ված, չճկ­ված կամ այլ ձևե­րով չմ­շակ­ված ձեռ­նա­փայ­տե­րի, հո­վա­ նոց­նե­րի, գոր­ծիք­նե­րի, բռ­նակ­նե­րի և նմա­նա­տիպ այլ սար­քե­րի պատ­րաստ­ման հա­մար, կեղ­ևա­ հան­ված կամ նմա­նա­տիպ այլ բնա­փայտ

105

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

ԱՏ­ԳԱԱ Ան­վա­նու­մը ծած­կա­գիր 44050000 Փայ­տե բուրդ, փայ­տա­լ յուր 4406 Եր­կա­թու­ղային և տրամ­վայի գծե­րի փայ­տա­կո­ճեր 4407 Ան­տա­ռա­նյութ` եր­կայ­նա­կի սղոց­ված կամ կոտ­րատ­ված, ռան­դած կամ կեղ­ևա­հան­ված, տաշ­ված կամ չտաշ­ված, հղկ­ված կամ չհղկ­ված, սե­պային միացում­ն եր կամ առանց միացում­ն ե­րի` 6 մի­լի­ մետ­րից բա­րակ 4408 Միաշերտ նր­բա­տախ­տա­կի թեր­թեր կամ միաշերտ նր­բա­տախ­տակ (սոսնձ­ված կամ չսոսնձ­ված շպոն)` սոսնձ­ված նր­բա­տախ­տա­կի հա­մար և այլ փայ­տա­նյութ` եր­կայ­նա­կի կտրտ­ված, մա­սե­րի բա­ժան­ված կամ կեղ­ևա­հան­ված, ռան­դած կամ չռան­դած, հար­թեց­ված կամ չհար­թեց­ված, սե­ պային միացում­ն ե­րով կամ առանց միացում­ն ե­րի` 6 մի­լի­մետ­րից բա­րակ 4409 Ս­ղո­ցա­նյու­թեր (նե­րա­ռյալ ման­րա­հա­տա­կի պատ­րաստ­ման հա­մար չհա­վա­քած ծո­փոր­նե­րը և շեր­տա­ձո­ղե­րը)` ձևա­վոր­ված (սան­դեր­քաձև, փո­սիկ­նե­րով, ագուց­ված, հար­թեց­ված եզ­րե­րով, կի­սաշր­ջա­նաձև միաց­ված նախ­շա­ռանդ­ված­քի տես­քով, ձևա­վոր, կլո­րաց­ված և նմա­նաձև)` ցան­կա­ցած եզ­րով կամ հար­թու­թյամբ, ռան­դած կամ չռան­դած, հար­թեց­ված կամ չհար­թեց­ված, սե­պային միացում­ն ե­րով կամ առանց միաց­ման 4410 Փայ­տա­տա­շե­ղային կամ հա­ման­ման սա­լեր` պատ­րաստ­ված բնա­փայ­տից կամ այլ փայ­տա­ցած նյու­թե­րից, ձյու­թե­րով կամ օր­գա­նա­կան կա­պակ­ցող այլ նյու­թե­րով` ներծծ­ված կամ չներծծ­ված 4411 Փայ­տե նր­բա­թե­լային սա­լեր` պատ­րաստ­ված բնա­փայ­տից կամ այլ փայ­տա­ցած նյու­թե­րից, ձյու­ թի կամ օր­գա­նա­կան կա­պակ­ցող այլ նյու­թե­րի ավե­լաց­մամբ կամ առանց ավե­լաց­ման 4412 Սոսնձ­ված նր­բա­տախ­տակ, նր­բա­տախ­տա­կային փայ­տե պա­նել­ներ և շեր­տա­վոր բնա­փայ­տից պատ­րաստ­ված հա­ման­ման նյու­թեր 44130000 Մամլ­ված բնա­փայտ` բլոկ­նե­րի, սա­լե­րի, չոր­սու­նե­րի կամ որո­շա­կի տես­քով ար­տադ­րան­քի և նմա­նա­տիպ այլ ձևե­րով 4415 Փայ­տե արկ­ղեր, տու­փեր, փա­թե­թա­վոր­ման զամ­բյուղ­ներ, թմ­բուկ­ներ և հա­ման­ման ապ­րան­քա­ փա­թեթ­ներ, փայ­տե թմ­բուկ­ներ (մա­լուխ­նե­րի հա­մար), կրկ­նա­տա­կեր, եզ­րա­վոր կրկ­նա­տա­կեր և փայ­տե այլ բեռ­նա­բարձ­ման վա­հա­նիկ­ներ, փայ­տե ոլո­րուկ­ներ, որոնք օգ­տա­գործ­վում են արկ­ղե­ րի կրկ­նա­տախ­տա­կի ձևա­վոր­ման հա­մար 44160000 Տա­կառ­ներ, գլան­ներ, բա­քեր, շաս­սի և տա­կա­ռա­գոր­ծա­կան այլ ար­տադ­րանք և դրանց առան­ ձին փայ­տե մա­սեր` նե­րա­ռյալ փայ­տե երես­վածք 94060020 Փայ­տե կի­սա­պատ­րաստ տնակ­ներ 4501 Բ­նա­կան խցան` չմ­շակ­ված կամ առաջ­նային մշակ­ման են­թարկ­ված, խցա­նի թա­փոն­ներ, ման­ րաց­ված, հա­տի­կա­վոր­ված կամ աղա­ցած խցան 45020000 Բ­նա­կան խցան` ար­տա­քին շեր­տը հե­ռաց­ված կամ հիմ­ն ա­վոր կտրտ­ված կամ ուղ­ղան­կյուն (նե­ րա­ռյալ քա­ռա­կու­սի) տես­քով բլոկ­ներ, սա­լիկ­ներ կամ շեր­տեր (նե­րա­ռյալ չկ­լո­րաց­ված եզ­րեր ու­նե­ցող խցան­նե­րի ար­տադ­րու­թյան հա­մար նա­խա­պատ­րաստ­վածք­նե­րը) 4503 Բ­նա­կան խցա­նից պատ­րաստ­ված ար­տադ­րանք 4601 Ծ­ղո­տից կամ հա­ման­ման այլ նյու­թե­րից պատ­րաստ­ված հյուս­վածք­ներ և հյուս­ման հա­մար նա­խա­տես­ված նմա­նա­տիպ ապ­րանք­ներ` միաց­ված կամ չմիաց­ված շեր­տե­րով, հյուս­ված­քա­ նյու­թեր, հյուս­վածք­ներ և հյուս­ման հա­մար նա­խա­տես­ված ար­տադ­րանք` հյուս­ման նյու­թե­րից` զու­գա­հեռ փն­ջե­րով կապ­ված կամ թեր­թե­րի ձևով գործ­ված, ավարտ­ված կամ չա­վարտ­ված ար­ տադ­րանք (գոր­գիկ­ներ, խսիր­ներ, շեր­տա­վա­րա­գույր­ներ) 4804 Ամ­րա­թուղթ և ոչ կավ­ճա­պատ ստ­վա­րա­թուղթ` գլա­նա­փա­թեթ­նե­րով կամ թեր­թե­րով 4819 Թղ­թից, ստ­վա­րաթղ­թից, թա­ղան­թա­նյու­թային բամ­բա­կից կամ թա­ղան­թա­նյու­թային հյուս­ված­ քա­թե­լից ստաց­ված պաս­տա­ռից պատ­րաստ­ված արկ­ղեր, տու­փեր, պար­կեր, պա­յու­սակ­ներ և այլ ապ­րան­քա­փա­թեթ­ներ, թղ­թա­պա­նակ­ներ, տե­փուր­ներ` նա­մակ­նե­րի հա­մար և թղ­թից ու ստ­ վա­րաթղ­թից պատ­րաստ­ված նմա­նա­տիպ այլ ար­տադ­րանք, որոնք օգ­տա­գործ­վում են հաս­տա­ տու­թյուն­նե­րում, խա­նութ­նե­րում և այ­լուր 4823 Թուղթ, ստ­վա­րա­թուղթ, թա­ղան­թա­նյու­թային բամ­բակ ու թա­ղան­թա­նյու­թային հյուս­ված­քա­թե­ լից պատ­րաստ­ված պաս­տառ­ներ և այլն` կտրտ­ված ըստ չափ­սե­րի կամ ձևի, թղ­թե զանգ­վա­ծից, թղ­թից, ստ­վա­րաթղ­թից, թա­ղան­թա­նյու­թային բամ­բա­կից պատ­րաստ­ված ար­տադ­րանք կամ թա­ղան­թա­նյու­թային հյուս­վածք­նե­րից պատ­րաստ­ված պաս­տառ­ներ և այլն

­ 106

Հավելված 9. Փայտանյութի կամ դրանից պատրաստված ապրանքների համապատասխանության մասին եզրակացության ձևանմուշ Ե Զ Ր Ա Կ Ա Ց ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն ԱՐՏԱՀԱՆՎՈՂ ԵՎ ՁԵՌՔ ԲԵՐՎԱԾ ՓԱՅՏԱՆՅՈՒԹԻ ԿԱՄ ԴՐԱՆԻՑ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾ ՈՐՈՇ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ CERTIFICATE N _________ Արտահանող (կազմակերպության անվանումը, ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը) Exporter (name, address, contacts) Ձեռքբերման անդորրագիր կամ հաշիվապրանքագիր (կազմակերպության անվանումը, գտնվելու վայրը, անդորրագրի կամ հաշիվ-ապրանքագրի համարը) Invoice (name, address, number)

____________________________ ____________________________

____________________________ ____________________________

Ձեռք բերված փայտանյութի տեսակը, քանակը

____________________________

(Type and quantity of wood)

____________________________

Արտահանվող փայտանյութի տեսակը, քանակը ____________________________ ____________________________ (Type and quantity of wood for export) Արտահանվող փայտանյութի համապատասխանությունը ձեռք բերված փայտանյութի տեսակին և քանակին (Type, nature, quantity and Certificate of Origine of wood for export)

Եզրակացության գործողության ժամկետը Validity period of certificate

____________________________ ____________________________ Գործողության սկիզբը ___ _______ 200 թ.

Valid from Գործողության ավարտը ___ _______ 200 թ.

Valid up to

Ձեռք բերված փայտանյութի բացթողման անդորրագիրը օրինական է: Տրված է ____ ______________ 20 թ. Կ. Տ.

107

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Հավելված 10. ՀՀ տարածքից վայրի կենդանիների և բույսերի արտահանման հայտի և թույլտվության ձևանմուշներ Ձև ՀԱՅՏ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՑ ԲՈՒՍԱԲԱՆԱԿԱՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐ ԵՎ ԱՌԱՆՁԻՆ ՆՄՈՒՇՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔ ՆԵՐՄՈՒԾԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ __________________________________________________________

(կազմակերպության անվանումը, քաղաքացիների դեպքում՝ անունը, ազգանունը)

___________________________________________________________ (հայտատուի բնակության (գտնվելու) վայրը)

Խնդրում եմ թույլ տալ ներմուծել կամ արտահանել (ընդգծել) _____________________ Վայրի բույսի նկարագիրը ___________________________________________ (անվանումը` լատիներեն, հայերեն)

___________________________________________________________ (քանակը (հատ) կամ կշիռը (կգ)

___________________________________________________________

(կենսաձևը (ծառ, թուփ, խոտ), բույսն ամբողջությամբ կամ նրա որևէ մասը (արմատ, ցողուն, տերև,

___________________________________________________________ ծաղիկ, պտուղ, սերմ), բույսի վիճակը (թարմ, չոր, օդաչոր)

___________________________________________________________

(հերբարիումի դեպքում նշել թերթերի ընդհանուր քանակը` հայտին կցելով բուսատեսակների անվանացանկը)

Ձեռքբերման վայրը և ժամկետը _______________________________________ ___________________________________________________________ Արտահանման կամ ներմուծման (ընդգծել) վայրը և նպատակը ____________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ Հայտին կից ներկայացնում եմ՝ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ____ _____________200 թ. Կ. Տ.»

108

_________________ (ստորագրությունը)

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ Թ ՈՒ Յ Լ Տ Վ ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն N_____ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՑ ԲՈՒՍԱԲԱՆԱԿԱՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐ ԵՎ ԱՌԱՆՁԻՆ ՆՄՈՒՇՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔ ՆԵՐՄՈՒԾԵԼՈՒ Ուժի մեջ է մինչև ___ ________200 թ. Ներմուծել Հայաստանի Հանրապետություն _____________________________ (երկրի անվանումը)

Արտահանել Հայաստանի Հանրապետությունից ___________________________ (երկրի անվանումը)

Ուղարկողը _________________________________________________ Ստացողը __________________________________________________ Վայրի բույսի նկարագիրը ________________________________________ (անվանումը` լատիներեն, հայերեն)

________________________________________________________ (քանակը (հատ) կամ կշիռը (կգ)

________________________________________________________

(կենսաձևը (ծառ, թուփ, խոտ), բույսն ամբողջությամբ կամ նրա որևէ մասը (արմատ, ցողուն, տերև,

________________________________________________________ ծաղիկ, պտուղ, սերմ), բույսի վիճակը (թարմ, չոր, օդաչոր)

________________________________________________________

(հերբարիումի դեպքում նշել թերթերի ընդհանուր քանակը` թույլտվությանը կցելով բուսատեսակների անվանացանկը)

Արտահանման կամ ներմուծման նպատակը _____________________________ ________________________________________________________ Հատուկ պայմաններ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

_________________ (ստորագրությունը)

Կ. Տ.

____ _____________200 թ.

109

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

ՀԱՅՏ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՑ ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐ ԵՎ ԿԵՆԴԱՆԱԲԱՆԱԿԱՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐ ՈՒ ԱՌԱՆՁԻՆ ՆՄՈՒՇՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔ ՆԵՐՄՈՒԾԵԼՈՒ _______________________________________________________________

(կազմակերպության անվանումը, քաղաքացիների դեպքում՝ անունը, ազգանունը)

_______________________________________________________________ (հայտատուի հասցեն, գտնվելու վայրը)

Խնդրում եմ թույլ տալ ներմուծել կամ արտահանել (ընդգծել) _______________________________________________________________ (վայրի կենդանու անվանումը, տեսակը)

_______________________________________________________________ (քանակը (հատ) կամ կշիռը (կգ)

Ձեռքբերման վայրը և ժամկետը ___________________________________________ _______________________________________________________________ Արտահանման կամ ներմուծման (ընդգծել) վայրը և նպատակը_________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ Հայտին կից ներկայացնում եմ՝ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ___ ____________200 թ. Կ.Տ.

110

_________________ (ստորագրությունը)

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԹՈՒՅԼՏՎՈՒԹՅՈՒՆ N_____ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից վայրի կենդանիներ և կենդանաբանական հավաքածուներ ու առանձին նմուշներ արտահանելու և Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներմուծելու Ուժի մեջ է մինչև ____ ___________ 200 թ. Ներմուծել Հայաստանի Հանրապետություն_____________________________________ (երկրի անվանումը)

Արտահանել Հայաստանի Հանրապետությունից___________________________________ (երկրի անվանումը)

Ուղարկողը ________________________________________________________ Ստացողը _________________________________________________________ _______________________________________________________________ (վայրի կենդանու անվանումը, տեսակը)

_______________________________________________________________ (քանակը (հատ) կամ կշիռը (կգ)

Հավաքածուի նկարագրությունը և նմուշների քանակը (հատ) կամ կշիռը (կգ)_______________ _______________________________________________________________ Արտահանման կամ ներմուծման նպատակը_____________________________________ _______________________________________________________________ Հատուկ պայմաններ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարար

_________________

_________________

(ստորագրությունը)

(անունը, ազգանունը)

Կ.Տ. ___ ____________200 թ.

111

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Հավելված 11. Մաքսային հայտարարագրի ձևանմուշ ´»éݳÛÇÝ Ù³ùë³ÛÇÝ Ñ³Ûï³ñ³ñ³·Çñ (´ØÐ)

112

Ò¨ Øì 13

Հավելված 12. Մաքսային արժեքի հայտարարագրի ձևանմուշ (ԵՄ)

113

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

114

Հավելված 13. Միասնական վարչական փաստաթղթի ձևանմուշ (ԵՄ)

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY

Copy for the country of dispatch/export

1

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country first

No

No

11 Trading

destin.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

13 C.A.P. country

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure

19 Ctr.

15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

1 31 Packages and description of goods

27 Place of loading

of transport

29 Office of exit

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number:

Signature and name of declarant/representative:

identity: Time limit (date): Signature:

115

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY

Copy for the country of dispatch/export

1

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country first

No

No

11 Trading

destin.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

13 C.A.P. country

15 Country of dispatch/export

19 Ctr.

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure

15 C. disp./exp. Code

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

1 31 Packages and description of goods

27 Place of loading

of transport

29 Office of exit

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

116

Signature and name of declarant/representative:

39 Quota

E CONTROL BY OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

117

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY

Statistical copy - Country of dispatch/export

2

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country first

No

No

11 Trading

destin.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

13 C.A.P. country

15 Country of dispatch/export

19 Ctr.

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure

15 C. disp./exp. Code

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

2 31 Packages and description of goods

27 Place of loading

of transport

29 Office of exit

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

118

Signature and name of declarant/representative:

39 Quota

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY

3

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

Copy for the consignor/exporter

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country first

No

No

11 Trading

destin.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

13 C.A.P. country

15 Country of dispatch/export

19 Ctr.

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure

15 C. disp./exp. Code

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

3 31 Packages and description of goods

27 Place of loading

of transport

29 Office of exit

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number:

Signature and name of declarant/representative:

identity: Time limit (date): Signature:

119

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

EUROPEAN COMMUNITY

Copy for the office of destination

4

2 Consignor/Exporter

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT 1 DECLARATION No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

8 Consignee

No

IMPORTANT NOTE Where this copy is used exclusively for establishing the COMMUNITY STATUS OF GOODS NOT MOVING UNDER THE COMMUNITY TRANSIT PROCEDURE, only the information in boxes 1, 2, 3, 5, 14, 31, 32, 35, 54 and, where appropriate, 4, 33, 38, 40 and 44 is needed for that purpose.

14 Declarant/Representative

No

15 Country of dispatch/export

17 Country of destination

18 Identity and nationality of means of transport at departure

19 Ctr.

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

25 Mode of transport

27 Place of loading

at the border

4 31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

55 Transhipments

A.I. Code

Place and country:

Place and country:

Ident. and nat. new means transp.:

Ident. and nat. new means transp.:

Ctr.

Ctr.

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO. F CERTIFI CATION BY COMPE TENT AUTHORITIES

New seals: Number:

identity:

Signature:

50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO. New seals: Number: Stamp:

No

identity:

Signature:

Stamp:

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

120

Signature and name of declarant/representative:

56 Other incidents during carriage

G CERTIFICATION BY COMPETENT AUTHORITIES

Details and measures taken

H A POSTERIORI CONTROL (Where this copy is used for establishing the Community status of the goods) REQUEST FOR VERIFICATION

RESULT OF VERIFICATION

Verification of the authenticity of this document and the accuracy of the information contained therein is requested

This document (1) was certified by the Customs office indicated and the information contained therein is accurate.

does not meet the requirements as to authenticity and regularity (see remarks below).

Place and date: Signature:

Place and date: Stamp:

Stamp:

Signature:

Remarks:

(1) Enter X where applicable.

I CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION (COMMUNITY TRANSIT) Date of arrival: Examination of seals:

Copy No 5 returned on after registration under

Remarks:

No

Signature:

Stamp:

121

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

EUROPEAN COMMUNITY

Copy for return - Community transit

5

2 Consignor/Exporter

8 Consignee

1 DECLARATION No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

No

15 Country of dispatch/export

RETURN TO: 18 Identity and nationality of means of transport at departure

17 Country of destination

19 Ctr.

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

25 Mode of transport

27 Place of loading

at the border

5 31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 55 Transhipments

A.I. Code

Place and country:

Place and country:

Ident. and nat. new means transp.:

Ident. and nat. new means transp.:

Ctr.

Ctr.

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO. F CERTIFI CATION BY COMPE TENT AUTHORITIES

New seals: Number:

identity:

Signature:

50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

New seals: Number: Stamp:

No

Place and date:

Result: Seals affixed: Number:

122

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Signature:

Stamp:

Signature:

Code

not valid for

identity:

identity:

Signature:

52 Guarantee

Time limit (date):

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO.

Stamp:

53 Office of destination (and country)

56 Other incidents during carriage

G CERTIFICATION BY COMPETENT AUTHORITIES

Details and measures taken

I CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION (COMMUNITY TRANSIT) Date of arrival:

Copy No 5 returned

Examination of seals:

on after registration under No

Remarks:

Signature:

Stamp:

COMMUNITY TRANSIT - RECEIPT (To be completed by the person concerned before presentation to the office of destination) This is to certify that the document ......................................................................................................................................................... issued by the Customs office at ................................................................................................................................... (name and country) under No ..........................................................................

Stamp of office of destination:

has been lodged and that no irregularity has been observed to date concerning the consignment to which this document refers.

Date:

Signature:

123

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY

6

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

Copy for the country of destination

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country last con-

11 Trad./Prod.

signed 14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

6 31 Packages and description of goods

27 Place of unloading

of transport

29 Office of entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

A.I. Code

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

Total: 50 Principal

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

J CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION

54 Place and date:

Signature and name of declarant/representative:

124

45 Adjustment

46 Statistical value

B ACCOUNTING DETAILS

51 Intended offices of transit (and country)

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

J CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION

125

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY

Statistical copy - Country of destination

7

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country last con-

11 Trad./Prod.

signed 14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

7 31 Packages and description of goods

27 Place of unloading

of transport

29 Office of entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

A.I. Code

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

Total: 50 Principal

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

J CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION

54 Place and date:

Signature and name of declarant/representative:

126

45 Adjustment

46 Statistical value

B ACCOUNTING DETAILS

51 Intended offices of transit (and country)

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY

8

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

Copy for the consignee

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 Country last con-

11 Trad./Prod.

signed 14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

26 Inland mode

at the border

8 31 Packages and description of goods

27 Place of unloading

of transport

29 Office of entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

52 Guarantee

Code

53 Office of destination (and country)

not valid for

J CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION

54 Place and date:

Signature and name of declarant/representative:

127

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

Copy for the country of destination

Copy for the country of dispatch/export

1 6

1 DECLARATION

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 C. first dest./last

11 Trad./Prod.

consig.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure/on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

at the border

1 6 31 Packages and description of goods

26 Inland mode

27 Place of loading/unloading

of transport

29 Office of exit/entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

A.I. Code

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

Total: 50 Principal

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

Code

52 Guarantee

53 Office of destination (and country)

not valid for

D/J CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE/DESTINATION

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

128

45 Adjustment

46 Statistical value

B ACCOUNTING DETAILS

51 Intended offices of transit (and country)

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

Signature and name of declarant/representative:

E/J CONTROL BY OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

129

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY

Statistical copy - Country of destination

Statistical copy - Country of dispatch/export

2 7

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 C. first dest./last

11 Trad./Prod.

consig.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure/on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

at the border

2 7 31 Packages and description of goods

26 Inland mode

27 Place of loading/unloading

of transport

29 Office of exit/entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

A.I. Code

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

Total: 50 Principal

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

Code

52 Guarantee

53 Office of destination (and country)

not valid for

D/J CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE/DESTINATION

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

130

45 Adjustment

46 Statistical value

B ACCOUNTING DETAILS

51 Intended offices of transit (and country)

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

Signature and name of declarant/representative:

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY

3 8

1 DECLARATION

2 Consignor/Exporter

No

Copy for the consignee

Copy for the consignor/exporter

8 Consignee

No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

9 Person responsible for financial settlement

10 C. first dest./last

11 Trad./Prod.

consig.

14 Declarant/Representative

7 Reference number

No

No

12 Value details

15 Country of dispatch/export

16 Country of origin

18 Identity and nationality of means of transport at departure/on arrival

19 Ctr.

13 C.A.P.

country 15 C. disp./exp. Code

17 Country destin. Code

a

a

b

b

17 Country of destination

20 Delivery terms

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

22 Currency and total amount invoiced

25 Mode of transport

28 Financial and banking data

23 Exchange rate

24 Nature of transaction

at the border

3 8 31 Packages and description of goods

26 Inland mode

27 Place of loading/unloading

of transport

29 Office of exit/entry

30 Location of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

47 Calculation of taxes

42 Item price

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

48 Deferred payment

49 Identification of warehouse

B ACCOUNTING DETAILS

Total: 50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

No

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

Code

52 Guarantee

53 Office of destination (and country)

not valid for

D/J CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE/DESTINATION

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number:

Signature and name of declarant/representative:

identity: Time limit (date): Signature:

131

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

EUROPEAN COMMUNITY

Copy for the office of destination

Copy for return - Community transit

4 5

2 Consignor/Exporter

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT 1 DECLARATION No

3 Forms

4 Loading lists

5 Items

6 Total packages

8 Consignee

No

IMPORTANT NOTE Where this copy is used exclusively for establishing the COMMUNITY STATUS OF GOODS NOT MOVING UNDER THE COMMUNITY TRANSIT PROCEDURE, only the information in boxes 1, 2, 3, 5, 14, 31, 32, 35, 54 and, where appropriate, 4, 33, 38, 40 and 44 is needed for that purpose.

14 Declarant/Representative

No

15 Country of dispatch/export

RETURN TO: 18 Identity and nationality of means of transport at departure

17 Country of destination

19 Ctr.

21 Identity and nationality of active means of transport crossing the border

25 Mode of transport

27 Place of loading

at the border

4 5 31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 55 Transhipments

A.I. Code

Place and country:

Place and country:

Ident. and nat. new means transp.:

Ident. and nat. new means transp.:

Ctr.

Ctr.

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO. F CERTIFI CATION BY COMPE TENT AUTHORITIES

New seals: Number:

identity:

Signature:

50 Principal

51 Intended offices of transit (and country)

(1) Identity of new container:

(1) Enter 1 if YES and 0 if NO. New seals: Number: Stamp:

No

identity:

Signature:

Stamp:

Signature:

C OFFICE OF DEPARTURE

represented by Place and date:

Code

52 Guarantee

53 Office of destination (and country)

not valid for

D CONTROL BY OFFICE OF DEPARTURE

Stamp:

54 Place and date:

Result: Seals affixed: Number: identity: Time limit (date): Signature:

132

Signature and name of declarant/representative:

56 Other incidents during carriage

G CERTIFICATION BY COMPETENT AUTHORITIES

Details and measures taken

H A POSTERIORI CONTROL (Where this copy is used for establishing the Community status of the goods) REQUEST FOR VERIFICATION

RESULT OF VERIFICATION

Verification of the authenticity of this document and the accuracy of the information contained therein is requested

This document (1) was certified by the Customs office indicated and the information contained therein is accurate.

does not meet the requirements as to authenticity and regularity (see remarks below).

Place and date:

Place and date:

Signature:

Stamp:

Stamp:

Signature:

Remarks:

(1) Enter X where applicable.

I CONTROL BY OFFICE OF DESTINATION (COMMUNITY TRANSIT) Date of arrival:

Copy No 5 returned

Examination of seals:

on after registration under No

Remarks:

Signature:

Stamp:

COMMUNITY TRANSIT - RECEIPT (To be completed by the person concerned before presentation to the office of destination) This is to certify that the document ......................................................................................................................................................... issued by the Customs office at ................................................................................................................................... (name and country) under No ..........................................................................

Stamp of office of destination:

has been lodged and that no irregularity has been observed to date concerning the consignment to which this document refers.

Date:

Signature:

133

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

1 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

← 1

SUMMARY

Copy for the country of dispatch/export

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

134

G.T.:

MP

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

2 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

�

2

MP

SUMMARY

Statistical copy Country of dispatch/export

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

G.T.:

135

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

3 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

b

37 P R O C E D U R E

38 Net mass (kg)

39 Quota

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units 44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 47 Calculation of taxes

A.I. Code

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

← 3

SUMMARY

Copy for the consignor/exporter

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

136

G.T.:

MP

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT 1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

4 32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

4

Copy for the office of destination

C OFFICE OF DEPARTURE

137

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

5 32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

5

Copy for return Community transit

C OFFICE OF DEPARTURE

138

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

6 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

�

6

MP

SUMMARY

Copy for the country of destination

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

G.T.:

139

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

7 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

← 7

SUMMARY

Statistical copy Country of destination

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

140

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

G.T.:

MP

A OFFICE OF DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

8 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

�

8

MP

SUMMARY

Copy for the consignee

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

G.T.:

141

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

1 6 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

← 1 6

SUMMARY

Copy for the country of dispatch/export Copy for the country of destination

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

142

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

G.T.:

MP

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

2 7 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

�

2 7

MP

SUMMARY

Statistical copy Country of dispatch/export Statistical copy Country of destination

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

G.T.:

143

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT/DESTINATION

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter 8 Consignee

1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

3 8 32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

31 Packages and description of goods

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 34 Country origin Code a

35 Gross mass (kg)

36 Preference

38 Net mass (kg)

39 Quota

b

37 P R O C E D U R E

40 Summary declaration/Previous document

41 Supplementary units

42 Item price

47 Calculation of taxes

A.I. Code

45 Adjustment

46 Statistical value

Type

Tax base

Rate

Amount

MP

Type

Rate

Amount

MP

Type

Total first item: Type

Tax base

Tax base

Rate

Total second item: Amount

MP

Amount

← 3 8

SUMMARY

Copy for the consignor/exporter Copy for the consignee

C OFFICE OF DEPARTURE

Total third item:

144

43 V.M. Code

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

G.T.:

MP

EUROPEAN COMMUNITY 2 Consignor/Exporter

A OFFICE OF DISPATCH/EXPORT 1 DECLARATION

No

C

BIS

3 Forms

31 Packages and description of goods

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

4 5 32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations 31 Packages and description of goods

A.I. Code

Marks and numbers - Container No(s) - Number and kind

32 Item

33 Commodity Code No 35 Gross mass (kg)

38 Net mass (kg)

40 Summary declaration/Previous document

44 Additional information/ Documents produced/ Certificates and authorizations

A.I. Code

4 5

Copy for the office of destination Copy for return Community transit

C OFFICE OF DEPARTURE

145

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Հավելված 14. ԵՄ-ում ԱԱՀ նվազեցված դրույքաչափերի ենթակա ապրանքները136 1

2 3

Ան­վա­նու­մը Սնն­դամ­թերք (նե­րա­ռյալ ըմ­պե­լիք­նե­րը, բա­ցա­ռու­թյամբ ալ­կո­հո­լայի­նից) մարդ­կանց և կեն­դա­ նի­նե­րի սպառ­ման հա­մար, կեն­դա­նի կեն­դա­նի­ներ, սեր­մեր, սնն­դամ­թեր­քի պատ­րաստ­ման հա­մար օգ­տա­գործ­վող բույ­սեր և բա­ղադ­րիչ­ներ, սնն­դամ­թեր­քը լրաց­նող կամ փո­խա­րի­նող ապ­ րանք­ներ Ջուր Գյու­ղատն­տե­սա­կան ար­տադ­րու­թյան մեջ օգ­տա­գործ­վող ապ­րանք­նե­րը, բա­ցա­ռու­թյամբ կա­պի­ տալ նշա­նա­կու­թյան ապ­րանք­նե­րը, օրի­նակ` մե­քե­նա­սար­քա­վո­րում­ն ե­րը

­

136 Council Directive 2006/112/EC on the common system of value added tax

146

Հավելված 15. ԵՄ երկրներում ԱԱՀ դրույքաչափերը (%)137138 Եր­կի­րը139 Ավստ­րի­ա Բել­գի­ա Բուլ­ղա­րի­ա Կիպ­րոս Չե­խի­ա Խոր­վա­թի­ա Դա­նի­ա Էս­տո­նի­ա Ֆին­լան­դի­ա Ֆ­րան­սիա և Մո­նա­կո Գեր­մա­նի­ա Հու­նաս­տան Հուն­գա­րի­ա Իռ­լան­դի­ա Ի­տա­լի­ա Լատ­վի­ա Լիտ­վա Լյուք­սեմ­բուրգ Մալ­թա Նի­դեր­լանդ­ներ Լե­հաս­տան Պոր­տու­գա­լի­ա Ռու­մի­նի­ա Ս­լո­վա­կի­ա Ս­լո­վե­նի­ա Իս­պա­նի­ա Շ­վե­դի­ա Միացյալ Թա­գա­վո­րու­թյուն և Ման կղ­զի

Ս­տան­ դարտ 20 21 20 17 20 25 20 23 19.6 19 23 27 23 21 22 21 15 18 19 23 23 24 20 20 18 25 20

Ն­վա­զեց­ված

Գերն­վա­զեց­ված Կա­յա­նում

10 6 5 14

-

12 12 -

9 9-13 7.0-5.5 7 13 18-5 9-13.5 10 12 9 6 5 6 8 6-13 9 10 8.5 8 6-12 5

2.1 6.5 4.8 4 5 3 5 4 -

13.5 12 -

­

137 Council Directive 2006/112/EC on the common system of value added tax 138 ԱԱՀ ընդհանրապես չի կիրառվում հետևյալ երկրների հատուկ տարածքներում` Գերմանիա (Հելիգոլանդ կղզի և Բյուսինգենի տարածք), Իսպանիա (Սեուտա և Մելիլա քաղաքներ, Կանարյան կղզիներ), Ֆրանսիա (Գվադելուպ, Գայանա, Մարտինիկ, Ռեունյուն կղզիներ), Իտալիա (Լիվինյո և Կամինիոնե քաղաքներ, Լուգանո լճի ազգային ջրեր), Հունաստան (Աթոս սար), Ավստրիա (Յունգհոլց և Միտելբերգ քաղաքներ), Դանիա (Ֆարոե և Գրենլանդիա կղզիներ), Ֆինլանդիա (Ալանդ կղզիներ), Միացյալ Թագավորություն (Չանել կղզիներ, Ջիբրալթար)։ ԱԱՀ հատուկ դրույքաչափեր են կիրառվում հետևյալ երկրների հատուկ տարածքներում` Պորտուգալիա (Ազորես և Մադեիրա կղզիներ), Հունաստան (Էգեյան ծովի որոշ կղզիներ), Ֆրանսիա (Կորսիկա)

147

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Հավելված 16. Մաքսային արժեքի հայտարարագրի ձևանմուշներ (ՄՄ)

148

149

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

150

151

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

152

153

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

154

│A ┌───────────────────────┤ ┌──────┬─────────────────────────────────────────────────────┤1 ДЕКЛАРАЦИЯ │ │ │2 Отправитель/Экспортер N │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ ├─────────┴──┼──────────┤ │ │ │3 Формы │4 Отгр. │ │ │ │ │ │ спец. │ │ │ ├─────┴──────┼──────────┴─────┬────────────────────────────────────────── │ │ │5 Всего │6 Всего мест │7 Справочный номер │ │ │ т-ов │ │ │ │ │ │ │ │ ├─────────────────────────────────────────────────────┼────────────┴────────────────┴────────────────────────────────────────── │ │8 Получатель N │9 Лицо, ответственное за финансовое урегулирование N │ │ │ │ │ ├────────────────┬────────────┬──────────────────────────────┬─────────── │ │ │10 Стр. перв. │11 Торг. │12 Общая таможенная стоимость │13 │ │ │ назн./ │ страна │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │посл. отп.│ │ │ │ │ ├─────────────────────────────────────────────────────┼─────┴──────────┴─────┴──────┴──┬────────────────────┬──────┴─────────── │ │14 Декларант N │15 Страна отправления │15 Код страны отпр. │17 Код страны │ │ │ │ │ назнач. │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │a │ │b │ │a │ │b │ │ │ ├────────────────────────────────┼──┴────────┴──┴─────┴──┴────┴──┴─────── │ │ │16 Страна происхождения │17 Страна назначения │ │ │ │ │ ├───────────────────────────────────────────┬─────────┼────────────────────────────────┴─────────────────────────────────────── │ │18 Идентификация и страна регистрации │19 Конт. │20 Условия поставки │ │ трансп. средства при отправлении/ │ │ │ │ прибытии │ │ │ │ │ │ ├───────────────────────────────────────┴───┴─────────┼─────┴─────────────────────────┬─────────────────────────┬─────┴──────── │ │21 Идентификация и страна регистрации │22 Валюта и общая сумма по │23 Курс валюты │24 Характер │ │ активного трансп. средства на границе │ счету │ │ сделки │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ ├─────────────────┬────────────────┬────────┴─────────┼─────┴─────────────────────────┴─────────────────────────┴──┴──┴──────── │ │25 Вид транспорта│26 Вид транс│27 Место погрузки/│28 Финансовые и банковские сведения │ │ │ порта │ разгрузки │ │ │ │ на границе │ │внутри страны│ . │ │ │ │ │ │ │ . │ ├──────┼──┴──────────────┴──┴─────────────┼──────────────────┤........................................................................ │ │29 Орган въезда/выезда │30 Местонахождение│ │ │ │ товаров │ ─────┴──────┼──────────────────────────────────┴──────────────────┴┬───────────┬─────────────────────────────────────────────────────────── 31 Грузовые│Маркировка и количество - Номера контейнеров │32 Товар │33 Код товара │ │ места │Количество и отличительные особенности │ │ N │ │ │ │ │ и описание │ └──────┴────┼──────────────────┼────────┴────────┴──────┬──┴──────────── товаров │ │34 Код страны │35 Вес брутто (кг) │36 Преференция │ │ происх. │ │

ДЕКЛАРАЦИЯ НА ТОВАРЫ

Հավելված 17. Ապրանքների մաքսային հայտարարագրի ձևանմուշ (ՄՄ)

155

│ │ │ │ │ │ │a │ │b │ │ │ │ ├───┴─────┴──┴─────┼────────────────────────┼─────────────── │ │37 ПРОЦЕДУРА │38 Вес нетто (кг) │39 Квота │ │ │ │ │ │ ├─────────┴────────┴────────────────────────┴─────────────── │ │40 Общая декларация/Предшествующий документ │ │ │ ├─────────────────────────┬─────────────────┬─────────────── ────────────┼──────────────────────────────────────────────────────────────────┤41 Дополнит. единицы │42 Цена товара │43 Код МОС 44 Допол- │ │ │ │ │ нит. │ └─────────────────────────┴───┬─────────────┴──┴──────────── информация/│ │45 Таможенная стоимость Представл. │ │ │ документы │ │ │ │ .......................├──────┴───────────────────────────── │ . │46 Статистическая стоимость │ . │ ────────────┼─────────────────────────────────────────────────────┬─────────────────────────────────┬─┴──────────────────────────────────── 47 Исчис- │Вид │Основа начисления │Ставка │Сумма │СП │48 Отсрочка платежей │49 Реквизиты склада ление ├─────┼───────────────────┼────────┼───────────┼──────┤ │ платежей │ │ │ │ │ ├─────────────────────────────────┴────────────────────────────────────── │ │ │ │ │ │B ПОДРОБНОСТИ ПОДСЧЕТА │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ ├─────┴───────────────────┴────────┴───────────┼──────┤ │ Всего: │ │ ────────────┼──────────────────────────────────────────────┴──────┴─────────────────────────┬─ ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── │ C │ │ ────────────┤ 51 Предпо- │ │ лагаемые │ органы │ │ (и страна) │ транзита │ │ │ └───────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┴ ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── ── │ │ │ │ │ │ ────────────┴──────────────┴───────────────────┴──────────────────┴─────────────────────────┼──────────────────────┴─────────────────────── 52 Гарантия Код │53 Орган (и страна) назначения недейст│ вительна │ для │ │ ─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┼──────┴────────────────────────────────────────────── D │54 Место и дата │ │ │ │

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

156

Հավելված 18. 10% ԱԱՀ-ով հարկվող ապրանքների ցանկը Ռուսաստանում139 1

Ան­վա­նու­մը Ս­նունդ (կեն­դա­նի քա­շով կեն­դա­նի­ներ ու թռ­չուն­ներ, միս ու մսամ­թերք, կաթ ու կաթ­նամ­թերք, ձու, բու­սա­կան յուղ, մար­գա­րին, շա­քար, աղ, հա­ցա­հա­տիկ, անաս­նա­կեր, յու­ղային սեր­մեր ու դրան­ցից մթերք, հաց ու հա­ցամ­թերք, շի­լա­ներ, ալյուր, մա­կա­րո­նե­ղեն, կեն­դա­նի ձուկ` բա­ցի ար­ժե­քա­վոր տե­սակ­նե­րից, ծո­վային սնունդ ու ձկ­նամ­թերք` բա­ցի ար­ժե­քա­վոր տե­սակ­նե­րից, նո­րա­ծին­նե­րի սնունդ, դիաբե­տիկ սնունդ, բան­ջա­րե­ղեն)

139 Налоговый кодекс Российской Федерации, статья 164

157

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

Հավելված 19. Սննդամթերքի անվտանգությունը հաստատող վկայականի ձևանմուշ (ՄՄ) УТВЕРЖДЕНО Решением Комиссии таможенного союза от 28 мая 2010 г. № 299 (в редакции Решений Комиссии Таможенного союза от 17.08.2010 № 341, от 20.09.2010 № 383, от 14.10.2010 № 432, от 02.03.2011 № 568, Решения Коллегии Евразийской экономической комиссии от 06.11.2012 № 206)

Лицевая сторона формы ЛОГОТИП ЕВРАЗЭС ТАМОЖЕННЫЙ СОЮЗ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ, РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН И РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ ______________________________________________________________________________ (уполномоченный орган Стороны) ______________________________________________________________________________ (руководитель уполномоченного органа) ______________________________________________________________________________ (наименование административно-территориального образования) СВИДЕТЕЛЬСТВО о государственной регистрации № __________ от __ _________ ____ Продукция: ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ (наименование продукции, нормативные и (или) технические документы, в соответствии с которыми изготовлена продукция, наименование и место нахождения изготовителя (производителя), получателя) соответствует _________________________________________________________________ прошла государственную регистрацию, внесена в Реестр свидетельств о государственной регистрации и разрешена для производства, реализации и использования Настоящее свидетельство выдано на основании (перечислить рассмотренные протоколы исследований, наименование организации (испытательной лаборатории, центра), проводившей исследования, другие рассмотренные документы)): Срок действия свидетельства о государственной регистрации устанавливается на весь период изготовления продукции или поставок подконтрольных товаров на территорию таможенного союза Подпись, ФИО, должность уполномоченного лица, выдавшего документ, и печать органа (учреждения), выдавшего документ ______________________________________________________________________________ (Ф.И.О./подпись) М.П.

158

ЛОГОТИП ЕВРАЗЭС ТАМОЖЕННЫЙ СОЮЗ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ, РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН И РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ __________________________________________________________________ (уполномоченный орган Стороны) __________________________________________________________________ (руководитель уполномоченного органа) __________________________________________________________________ (наименование административно-территориального образования) ПРИЛОЖЕНИЕ К СВИДЕТЕЛЬСТВУ О ГОСУДАРСТВЕННОЙ РЕГИСТРАЦИИ От «___»___________ _____ г. № ____________________ (информация, не вошедшая в текст свидетельства о государственной регистрации) Подпись, ФИО, должность уполномоченного лица, выдавшего документ, и печать органа (учреждения), выдавшего документ __________________________________________________________________ (Ф.И.О./подпись) М.П.

159

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ ԱՐՏԱՀԱՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Հավելված 20. ՀՀ կարգավորող և վերահսկող մարմինների ցանկ Ան­վա­նում և կոն­տակ­տային տվյալ­ներ Գյու­ղատն­տե­սու­թյան նա­խա­րա­րու­թյուն ­Հաս­ցե` Եր­ևան, Հան­րա­պե­տու­թյան հրա­պա­րակ, Կա­ռա­վա­րա­կան տուն 3 ­Հեռ. 52 46 41­ Էլ-փոստ` agro@minagro.am Կայք` http://www.minagro.am/am/ Բ­նա­պահ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյուն ­Հաս­ցե` Եր­ևան, Հան­րա­պե­տու­թյան հրա­պա­րակ, Կա­ռա­վա­րա­կան տուն 3 ­Հեռ. 51 91 82­ Էլ-փոստ` interdpt@mnp.am Կայք` http://www.mnp.am/ Էկոնոմիկայի նախարարության մտավոր սեփականության գործակալություն ­Հաս­ցե՝ Եր­ևան, Հան­րա­պե­տու­թյան հրա­պա­րակ, Կա­ռա­վա­րա­կան տուն 3 ­Հեռ. 54 34 67­ Էլ-փոստ՝ armpat@aipa.am ­Կայք՝ http://www.aipa.am Պե­տա­կան եկա­մուտ­նե­րի կո­մի­տե, Մաք­սային ծա­ռա­յու­թյուն ­Հաս­ցե` Եր­ևան, Մով­սես Խո­րե­նա­ցու 3 ­Հեռ. 59 43 11­ Էլ-փոստ` info@customs.am Կայք` http://www.customs.am/ Սնն­դամ­թեր­քի ան­վտան­գու­թյան պե­տա­կան ծա­ռա­յու­թյուն ­Հաս­ցե` Եր­ևան, Էրե­բու­նի 12 ­Հեռ. 43 40 40­ Էլ-փոստ` ssfs@ssfs.am Կայք` http://www.snund.am/ Առևտ­րաար­դյու­նա­բե­րա­կան պա­լատ ­Հաս­ցե` Եր­ևան, Խան­ջյան 11 ­Հեռ. 060 27 03 33­ Էլ-փոստ` havastagir@armcci.am Կայք` http://www.armcci.am/am/our_services/certification

160

Այս ուղեցույցը պատրաստված է «Գլոբալ Էս Փի Սի» ընկերության կողմից։ Ուղեցույցում առկա տեղեկատվությունն ամբողջությամբ կամ մասնակի օգտագործելիս՝ հղումը ուղեցույցին պարտադիր է: