12. Kiliko aldizkaria

Zbakia:

12

Kaixo lagunok!

Hemen gaude berriro.

Gure aldizkariaren hamabigarren alea argitaratu dugu, ahalegin handiz.

Aldizkaria zuen gustokoa izatea espero dugu.

Irakurtzeko eta dastatzeko aukera ederra izango duzue oporaldian.

Ondo pasa!

1. Editoriala.

2. Liburu Astea.Ipuin kontalariak.

3. Liburu Astea.Pello AĂąorga.

4. Liburu Ikasle eta irakasle kontalari.

6. Liburu Museoa eta Liburu Ibiltaria 7. Animalia.

8. Erakusketa: Eguneroko geometria.

10. Matematika jolasak.

11. ACEX erakusketa.

12. Ba al zenekien‌?.

14. Gure txoko.

16. Papiroflexia.

18. Errezeta.

19. Bitxikeriak 20. Entretenigarriak.

1

Liburu Astea ospatu dugu eta ekintza asko eta asko izan ditugu.

Lur Korta ipuin kontalaria

Oso ondo igaro genuen!

Leire Basarrate ipuin kontalaria

2

Pello A単orga; ipuin kontalaria, idazlea...

3

Ikasle kontalariak

4

Irakasle kontalariak

5

6

Pinguinoa igerian dabil ur hotz eta garbietan, eta bertan mugitzen da arrain eta txipiroiak harrapatzeko.

Bat-batean halako itzak ilunak agertzen da, orka gosetia da.

Pinguinoak ahalik eta arinen igeri egiten du eta, ozta-ozta, orkak bere hortz zorrotzekin hartzeko zegoenean, uretatik lehorrera irteten da, salborik.

Informazio iturria: Animalien bizitza. Pinguinoa.(FHER) Argazkia: Wikipedia

Egilea: Mariana Ralde

7

Ikusi makusi... eguneroko geometria.

Horma-irudi batean, geometriari buruzko argazki batzuk ikusi genituen.

Irudi hauetan, laukiak, triangeluak, lauki zuzenak … topatu genituen eta, batzuetan, haien ondoan, informazio apur bat.

Irudi geometrikoak edozein lekutan ikus ditzakegu.

Adibidez: seinaleak, txirrindulak, molinoak, larrosak, baraskiak, eta etxeko kristalak...

Oso polita izan zen.

Honi esker, matematika jolasei buruzko zerbait ikasi egin dugu, eta baita geometriari buruzkoa ere.

Niri gustatu zitzaidan asko, eta zuri?

Etorrri Plentziako Kipuren liburutegira geometria ikastera!.

Han dauden liburu batzuk geometriari buruzkoak dira. Holan, ikasi ahal dituzu gauza asko. Andereinorekin etorri ahal zara Plentziako Kipuren liburutegira……… geometriari buruzko liburuak irakurtzera eta jolasten duzun bitartean matematika ikastera.

Etorri Plentziako Kipuren liburutegira asko ikastera!!!

Egilea: Paula Garay 8

9

Gizon eta emakume bat etorri ziren matematika jolasak azaltzera 4. mailakoei.

Ekarri zituzten matematika jolasak tamaina handikoak eta oso dibertigarriak ziren; TANTRIX, KATAMINO, RUSHOUR ETA HIRU MARRETAN...

Matematikak oso zailak dira baina jolasak...ez. Matematika jolas bakoitzean bi pertsonek baino gehiago jolastu ahal zuten .

Azaltzen zituztenak oso jatorrak ziren.

Egileak: EKAITZ DE BLAS ETA CHRISTIAN GARAY 10

HORRA JOAN ETA...

PRIMERAN IGARO GENUEN!!!

11

1. Henri Giffard-ek 1852 ko irailaren 24an egin zuen lehen hegaldia hidrogenoz betetako lurrun motordun aireontzi batean.

Lehen baloi gidatuak 28 km-ko hegaldia egin zuen. Abiadura, ordea, txikia zuen: pauso bizkor baten antzekoa.

2. Pilâtre de Rozier eta Arlandes-eko markesa izan ziren aire beroz betetako Montgolfier baloian egaz egin zuten lehenak.

Hegaldiak 25 minutu iraun zuen eta 9 km-ko distantzia egin zuten 1783 an Parisen.

3. 1890 ean, Clement Ader ingeniari frantziar ezagunak 50 mko distantzia hegan egitea lortu zuen. Bere hegazkinak, Éolek, lurrun motorra zuen, baina aginterik ez. Saguzar handi baten itxura zuen. (Begiratu irudian)

Irudigilea: Mariana Ralde

4. Otto Lilienthal-ek ehundaka hegaldi kontrolatu egin zituen 1891 eta 1896 artean diseinatutako planeagailuekin. Airea baino aparatu pisutsuagoekin gizakiak hegan egin zezakeela erakutsi zuen lehen aldiz.

12

5. Samuel Langley estatubatuetarrak 1903an diseinatutako Aerodromeak gasolina motorra zuen. Katapulta bidez, bi aldiz jaurti zuen Potomac ibaiko ur gaineko etxe batetik. Zoritxarrez, bi saioetan zuzen-zuzenean ibaira erori zen aparatua.

Egilea: Javier Zabala Informazio iturria: Munduko errekorrak (Ttarttalo)

EZAUGARRIAK: cladoselache arrainaren ezaugarrietako bat da gorputz fusiformea zuela, tamaina bereko bi bularhegatz handiekin, bi zabelhegatz txikiagoekin, eta oinarrian bi gila horizontal zituen isats asimetriko batekin.

Buruak ez zuen muturr zorrotIrudia: Wikipedia zik, eta bertan bi begi handiak nabarrmentzen ziren.

Bere barailetan hortz puntazorrotz ugari zituen, bakoitza bere alboetan hainbat punta txikiago zituen erpin luze batekin.

Hortz horien atzean zakatzak irekitzen ziren, bakoitza 5 edo7 pintzadurekin. Marrazoen morfologia oso gutxi aldatu da lehendabizikoak agertu zirenetik. Agerikoa den bezala, marrazo arkaikoaren ezaugarriak marrazo urdina, marrazo tigrea edo marrazo zuri beldurgarria bezalako egungo marrazo ozeanikoen ezaugarrien oso antzekoak dira.

Egilea: Paula Garay Informazio iturria: Lehenengo arrainak. Arrainen eboluzioa. (ADEBE)

13

Egunerokoa Egun on !Javier, Sergio, Mariana, Manuel, Carlos, Christian, Ekaitz, Unai eta Melany gara. Plentzia eskolako ikasleak gara eta eguneroko bat egingo dugu.

2012-03-9. Emakumearen Eguna. Ostirala.

Berriak; 1. Atzo Emakumearen Eguna izan zen.

2. Athleticek Manchesterren aurka irabazi zuen.

3. Emakumearen Eguna zenez, filma batzuk ikusi genituen; 6. eta 5. mailakoek, musika gelan; 4. eta 3. mailakoek liburutegian eta 1. eta 2.maiakoek beraien geletan.

4. Jantokiko janaria oso gozo zegoen. Jateko zegoen: makarroiak, gazta eta tomatearekin, ohilazkoa eta mandarinak.

5. Eguraldia: Goizez, euria aritu zen baina arratsaldez, kontrakoa, eguzkitsua izan zen.

1. Ziklokoei ipuin bat kontatu genien Liburu Eguna zenez, 3. mailakook 2. mailakoei ipuin bat kontatu genien. Ipuina Periko Txoriburu zen.

Ahaleginak egin genituen buruz ikasteko eta, are gehiago, 2. mailakoei kontatzeko. Bakoitzak zatitxo bat ikasi genuen.

Guretzat oso erreza izan zen.

Egileak: Izaro Masa eta Hegoa Ocerin 14

PLENTZIA ESKOLAKO INAUTERIAK Haur Hezkuntzako umeak” Errusiarrez“ mozorratu ziren , eta errusiar dantza polit bat egin zuten.

Lehenengo ziklokoak “Pizeroz” mozorratu ziren, eskuan piza bat eraman zuten eta dantza oso arina zen.

Bigarren ziklokoak “Banpiroz” joan ziren. 4.mailako ikasleek “TRILLER” dantzatu zuten. Zelako sorpresa!

5.mailako ikasleak “Txatxoz” mozorratu ziren, oso koloretsuak .“POLKA” dantzatu egin zuten.

6.mailakoak “Errusiarrez” mozorrotu ziren eta dantza lasai eta polit bat egin zuten.

Azkenik, Inauteriei buruzko kartel lehiaketako irabazlei kamisetak banatu zitzaien .

Egilea: Maialen Cossio

15

Materiala •

Koloredun folio batetik

ateratako

lauki

bat. •

Imaginazioa.

Gogoratu; laukia tolestu diagonalean eta gero triangelua tolestu erditik.

Ireki eta hasi.

Hasi egiten:

1. Tolestu erditik bi aldiz, lauki bat osatu arte.

2-3. Ireki berriro goian dagoen bezala. Eskuineko erpina erdian jarri, triangelu bat atera arte.

4-5.Eman buelta eta egin gauza bera.

Eskuineko eta ezkerreko erpinak erdian jarri.

16

6-7. Ireki berriro eta goiko erpina beheko marran jarri. Jarri berriro triangelu bat bezala eta eskuineko eta ezkerreko erpinak goiko erpinean jarri. Ireki berriro triangelua atera arte

8. Hartu beheko tolesdura erditik eta gorantza eraman.

9.Eskuineko eta ezkerreko erpinak beheko puntan jarri (erdiko marran).

10.Eman buelta paperari eta berriro egin.

11-12. Papera ireki kanpain dendaren forma ematen. Azkenik, sarrerak egin.

EGILEAK: JON ETXEGARAI ETA

JAVIER ZABALA

ARGAZKILARIA: PAULA GARAY

17

OSAGAIAK: Olio goilarakada bat 100 g saltxitxa 100 g beacon Ogia

Argazkia: cocinatipo.com

NOLA EGIN: Lehendabizi, olioa sartaginean bota. Gero saltxitxa eta beacona frijitu. Ondoren, dena zatitu. Jarraian zotz batez saltxitxa, beacona eta ogia lotu. Bukatzeko platerrean jarri, mahaira eraman eta

ON EGIN!!

IRAUNPENA: 10-15 minutu.

Egilea: Maialen Cossio

18

TRAGOPANA Arrak kolore oso biziak ditu; adarren moduko bi gandor ditu, eta lumazko lerde-zapi bat. Gorteiatzean, emea inguratu eta luma distiratsuak altxatu eta mugitu egiten ditu.

HARTZ ZURIA Hartz emeak kobazulo bat egiten du elurretan, eta bertan ematen du negua, jan gabe eta kumeei bularra ematen.

Argazkia: flickr

HONTZA Argi gutxi dagoenean ehizatzen dute, ilunabarrean edo egunsentian, eta ikusmenak eta entzumenak gidatzen dituzte. Lau atzapar kurbatu dituzte, eta horiekin erraz harrapatzen dituzte saguak edo txoriak.

LOROA Loro askok gizakiearen ahotsa eta beste soinu batzuk antzeratzeko gai dira. Imitatzaile onena papagaia da.

Argazkia: taringa.net

Egilea: Melany Castillo 19

Tren-geltokiko txarteldegian galdetu du gizon batek: - Mesedez, ez al dago hau baino txartel merkeagorik ?

- Bai, jauna, baina muturretakoa eraman beharko zenuke.

Festa batean emazteak errieta egin dio senarrari: - Laugarren aldiz hartu duzu tarta izozkiarekin. Ez zara lotsatzen ala?

- Lotsatu? Zer dela eta?

Zuretzat dela esaten diet beti.

Gizon batek jai-aretoko atezainagana hurbildu zen.

- Aizu, hemen al da nagi eta alferren lehiaketa ?

- Bai , jauna sartu barrura.

- Ez, ez, sar nazala norbaitek.

- Aita, aita, ikus al dezaket telebista?

- Bai, baina piztu ez.

- Gaur erdi leloturik nago.

- Orduan, gehienetan baino hobeto zaude.

- Aizu, 999,99,99 al da?

- Ez, 666,66,66 da hau.

- Ene ba! Denak hankaz gora markatu ditut!

Egilea: Irati Cossio

Egileak: Eneko Aced eta Unai Artaza

Informazio iturriak; Txisteak. Igarkizunak.Jolas-Kantak eta 200 Txiste.

(Susaeta) 20

A K

L

A

L

I

A

T

Z

U A

E

I

R

A

I

L

A

A

O

R B

A Z

A

R

O

A

T

N

I

T

A K

A

O

T

S

A

I

L

A N

U C

Z

U

J

P

O

A

P

R D

T

V

T

R

I

B

X

K

Ñ

R U

S B

A

R

X

X

T

E

Q

I

A

U N

I

I

R

P

R

Ñ W L

B

B

A

A

T

G

A W E

A Ñ M O

Y

P M C

L

R

E

A V Ñ Z

ARAUAK: Goitik behera, eskerretik eskuinera, eskuinetik eskerrera eta zeharkatuta 12 hilabeteak aurkituko dituzu.

Egileak: Manuel eta Carlos Castellanos 21

A L I A T Z U A I R A I L A A R B A Z A R O A N T E A

A O T S A I

U

Z U

T

L A N

P O A

R D

T R I

X K

R U

S

A R

T E

I A

U

I

I

R

L

B L A A

A

A

A

M

M

22