Interview met Heleen Loenen Ik streef er naar om 100% Biologisch te zijn
Maasstroompjes Ontdek het Rotterdamse koekje De Maasstroompjes
Het onstaan van Pomms’
100% Biologisch
Biologische Friettent
1
Pomms’ rekent definitief af met diepgevroren patat en kroketten vol E-nummers en bouillonpoeders. We werken nauw samen met Hollandse biologische boeren en kiezen mooie, eenvoudige en onbewerkte ingrediÍnten. We houden het zo puur mogelijk want de smaak spreekt voor zich.
2
Editorial Biologisch eten en leven, dat is toch voor gekkies? Deze gedachten die ik had is in de afgelopen tijd wĂŠl veranderd. Ik heb bij verschillende mensen gezien hoe zij ernaar streven om zo liefdevol mogelijk met onze planeet om te gaan. Soms waren deze verhalen erg inspirerend. Dit onderwerp is me steeds meer gaan boeien. Vandaar dit onbewerkte tijdschrift met echte en pure verhalen.
3
INHOUD 1 Maasstroompjes 2 Heleen van Loenen 3 Eetcafé Opa 4 De Groene Passage 5 Biologisch eten is duur 6 Buurtbistrot Laurensius 7 Flinke stijging bio-boerderijen 8 Pomms’ 9 Hotspots 10 Colofon
4
5
MAASSTROOMPJES HĂŠt Rotterdamse koekje
In Rotterdam bedacht in 1934 de Rotterdamse banketbakker G. Slob de Maasstroompjes. VVV en de Banketbakkersvereniging bedacht destijds een winactie. G. Slob won hiermee de prijs voor HET Rotterdamse koekje. Tijdens de tweede wereldoorlog lukte het niet meer om het koekje te blijven bakken. Het koekje ging verloren en raakte in de vergetelheid. Tot dat zijn kleindochter Inge Bodmer het inpakpapier tegen kwam na de dood van haar opa. Haar moeder vertelde Inge er alles over. Dit inpakpapier werd namelijk gebruikt om de koekjes mee in te pakken. Hier is dan ook het logo op geĂŻnspireerd. Dit logo is ontworpen door de Rotterdamse grafisch ontwerper Stang Gubbels. In 2013 besloot Inge Bodmer dat dit verhaal een nieuw leven moest krijgen. Ze is dan ook in samenwerking met de bakker van Ekoplaza waar Inge nog steeds werkzaam is, de uitdaging aangegaan om het koekje een nieuw leven te geven en met succes. Inge vind het belangrijk dat er met duurzame en eerlijke grondstoffen wordt gewerkt. Het Rotterdamse koekje is dan ook helemaal biologisch. Je kunt de koekjes op verschillende plekken in Rotterdam vinden maar de ze zijn ook online te bestellen. www.maasstroompjes.nl
r apie uikt p k a br np Dit i elijk ge e in te nam s me werd koekje n de pakke om
6
7
H E L E E N V A N L O E N E N 55 ROTTERDAM Zeer jonge leeftijd
Ik ben op zeer jonge leeftijd als enige in het gezin vegetariër geworden. Dat was toen ik 7 jaar oud was. Ik heb toen pfeiffer gehad en ik moest daarvoor heel veel rood vlees eten. Ik ben toen ik gezond werd verklaard gelijk gestopt met vlees eten en voor mij lag biologisch eten in het verlengde van het vegetariër zijn. Ook al waren mijn ouders en vooral mijn vader het er niet mee eens. Iedereen vond het maar raar.
100% biologisch Ik streef ernaar om 100% biologisch te zijn. Soms lukt dit niet altijd. Ik noem dat dan de blinde vlekken. Dingen die ik tegen kom waarvan ik denk o dat zou nog wel wat beter kunnen, tenzij het onbetaalbaar is. Als voorbeeld hoorde ik laatst dat wattenstokjes heel slecht afbreekbaar zijn door het plastic waarvan ze gemaakt zijn. Dus de volgende die ik koop worden van hout of van papier. Daarnaast komt er ook steeds meer biologische kleding op de markt. Dat is kleding dat van biologisch katoen is gemaakt. Dit soort dingen zijn allemaal stukjes bewustwordingen die je kan opslaan en kan meenemen in mijn volgende keuze. Natuurlijk ben ik niet van de een op de andere dag 100% biologisch geworden. Dat ging in kleine stapjes. Maar de echte ommekeer was in een periode waarin ik het financieel niet erg makkelijk had. Dus op dat moment ging ik heel erg opzoek naar verbetering en het plezier wat daarbij hoort. En dat vond ik in biologisch eten. En uiteindelijk heeft me dat veel gebracht.
Keurmerken Er staan heel veel keurmerken op de producten. Een aantal jaren geleden was het wat vaag. Maar tegenwoordig kan je ervanuit gaan dat het biologisch is als het keurmerk er ook op staat. Soms kom ik nog wel eens keurmerken tegen waarvan ik dan echt heel erg diep moet zoeken om te achterhalen waar dat keurmerk voor bestaat.
Overtuigen Overtuigen is heel lastig. Dat heb ik al vanuit het vegetariër zijn ervaren. Ik werd op mijn zevende vegetariër. Dat was nog in de tijd dat het echt geitenwollen sokken was. Mensen schieten meteen in de verdediging. Het is te duur, het is slecht verkrijgbaar. Tegenwoordig is
8
Keuzes
bijna alles bio te krijgen en niet eens zo gek duur. Ik probeer niet zo zeer mensen te overtuigen maar ik wil vooral mensen
Ik zou ook mijn boodschappen bij de goedkoopste
beĂŻnvloeden door het goede voorbeeld te geven. Zelf bak ik
supermarkt kunnen doen. Dan zou ik wat vaker uit eten
graag en neem ik baksels mee naar vriendinnen en dan zeg
kunnen gaan. Maar als ik van mijn buurvrouw hoor dat ze
ik erbij dat het volledig biologisch was. Zo wil ik laten zien
een pot yoghurt voor â‚Ź0,49 verkopen. Dan geloof ik niet
dat het op zijn minst even zo niet lekkerder is dan gewone
dat de boer daar een eerlijke prijs voor heeft gekregen.
producten. Wanneer er interactie is helpt dat altijd. En dan
Dus ik maak de keuze om biologisch te eten en ga wat
wordt het er een ander verhaal. Mensen zijn dan bereid
minder vaak uiteten. Maar ik houd ook heel erg van koken.
erover te praten. Dus die interactie helpt heel erg.
Mensen die niet van koken houden zullen wat vaker uit eten gaan. Buiten de deur is de keuze al beperkt om
Wat ik wel doe is een biologisch vlees pakket samenstellen
biologisch te eten. Ik kook gewoon graag en dan het liefst
voor mijn broer. En mijn broer is een hele grote vleeseter.
met mooie producten en die vind je in de biologische
Hij kan niet ontkennen dat er dan wel hele lekkere dingen
winkel.
bij zitten. Ik hoop op die manier dan wel te bereiken dat hij een keer de moeite neemt om biologisch vlees te kopen.
Steeds populairder
Stimuleren van biologisch eten
Als ik bij de biologische supermarkt mijn boodschappen
Goede voorbeelden geven. Ik denk dat de overheid ook
ga doen. Zie ik dat het steeds drukker wordt. Als ik op
zeker wat kan doen. Dat er meer regelgeving komt over
zaterdag ochtend ga zie en spreek ik mensen die van
wat er aangeboden wordt op openbare plekken. Dus al het
buiten Rotterdam helemaal naar de supermarkt hier komen.
bocht verwijderen en ook is kijken naar wat de overheid kan
Naast de supermarkt zit ook een biologisch restaurant.
doen. Er wordt aardig wat gesubsidieerd aan landbouw.
En die hebben pas uitgebreid omdat het vaak vol zit. Dus
Maar dat er ook is gekeken wordt naar welke boeren de
dat geeft wel aan dat het groeiende is. Maar ik denk wel
subsidie gaat. Zodat de boeren die biologisch telen een
dat het meer onder de jonge generatie leeft. Als je de 50
hogere subsidie kunnen krijgen dan de regulieren boeren.
passeert is de kans dat je nog overstapt naar biologisch
En raag jezelf is af wat kan ik bijdragen aan een groenere
heel klein.
wereld. En ik ben ook begonnen. In kleine stapjes. Met groente en fruit. Gewoon wat binnen het budget past. Die kleine stapjes kunnen al heel erg helpen.
Duurder Ja biologische producten zijn nou eenmaal wat duurder. Maar ik heb het ervoor over. Ik laat andere dingen zoals bijvoorbeeld autorijden. Wat mij veel geld scheelt wat ik dan kan uitgeven aan biologische en ecologische producten. Maar als je er zo mee bezig bent wordt het ook verslavend. De biologische supermarkten bieden ook hele specifieke en alternatieve producten die ze in de reguliere supermarkten niet verkopen. Bijvoorbeeld granen, tarwe boekweit en couscous. Maar dan niet 1 soort couscous maar wel 10 soorten. En als je daar eenmaal aan gewend raakt en dat ontdekt hebt. Dan kies ik dat boven de Lassie toverrijst van de supermarkt.
9
EETCAFÉ OPA
Vanavond even geen zin om te koken. Opzoek naar een restaurant. Wel biologisch want ik streef er naar om zo veel mogelijk biologisch te eten. Biologisch eten is niet alleen beter maar vaak ook veel lekkerder. Bij binnenkomst merk ik gelijk op dat het niet heel druk is. Maar goed het is maandag avond. Geen populaire avond om uit eten te gaan. Maar desalniettemin is het niet minder leuk. Het personeel groet mij vriendelijk en ik en mijn vriendin mogen een plekje uit zoeken. Wat mij gelijk al opvalt is dat ze er niet mee te koop lopen dat ze biologisch zijn. Ik vraag dan ook aan de ober of ze nou echt wel biologisch zijn. Op de site stond namelijk van wel. De ober zegt dat ze zo goed als biologisch zijn. Als voorgerecht namen we een mandje brood met kruidenboter. Gewoon lekker niet bijzoder. Als hoofdgerecht kiezen we voor: BIEFSTUK Met pepersaus, groenten en dikke frieten OPA’S JACK DANIELS HAMBURGER van Gasconne rund, met dikke frieten, bacon strips, uienringen en een keuze uit blauwe kaas, cheddar of belegen kaas Beide gerechten zijn erg smaakvol. De biefstuk is heerlijk mals en de pepersaus maakte het helemaal af. De hamburger is lekker sappig en smaakvol. De burger is wel iets te weinig gegaard naar mijn idee. Maar dat is meer een persoonlijke smaak. Ik houd er meer van als de burger goed doorbakken is. De friet is erg lekker en knapperig. Je kan proeven dat dit verse friet is. Mijn vriendin kiest nog lekker voor een dessert en ik ga voor de cappucino. MANDERIJN CHEESECAKE Heerlijke gebakken cheesecake met een lekkere manderijnensaus met framboosjes bovenop.
10
Al onze producten zijn stuk voor stuk met 11zorg geselecteerd op smaak en kwaliteit.
DE GROENE PASSAGE De Groene Passage De Groene Passage bestaat uit zeven enthousiaste winkeliers die in samenwerken een vereniging zijn aangegaan. Samen willen ze ervoor zorgen dat ze niet alleen zelf een goed gevoel krijgen. Maar willen dit ook overbrengen aan anderen die alles op de planeet goed willen doen. De groene passage staat dus voor duurzaam, fairtrade en groen. De Groene Passage is het enige winkelcentrum waar je alleen winkels en activiteiten vindt die goed zijn voor jezelf, voor anderen en voor de planeet. De groene passage is het enige duurzame winkelcentrum in heel Europa. Maar het gaat ze er vooral al om dat de bewuste shopper de kans geven het goede te doen.
GIMSEL In de Groene Passage kun je voor je dagelijkse boodschappen terecht in de uitgebreide supermarkt Gimsel. Dat Gimsel alles heeft, betekent overigens niet dat jij ook meteen groot hoeft in te slaan.
Spirit Bij Spirit kan je terrecht om verantwoord en lekker uit eten te gaan. Daarnaast kan je alle maaltijde ook kant-en-klaar afhalen. Met een buffet vol koude en warme gerechten, salades, brood, noten en soepen kan je zelf koken prima overslaan. Het idee van Spirit is simpel: goed eten maken dat beter smaakt. Beter in je mond, in je hoofd ĂŠn in je hart. Dus vind je bij Spirit alleen gerechten die elke dag eigenhandig klaargemaakt zijn met respect voor mens, dier, milieu en economie. Biologisch, vegetarisch, goed zoet en passend bij het seizoen.
De Groeneweg De biologische slager van de Groene Passage is inmiddels een begrip in Rotterdam en omstreken. Slagerij De Groene Weg verkoopt uitsluitend ambachtelijk biologisch vlees – van ajam tot zure zult. De slager is de ideale plek om je vleeswaren of je stukje vlees voor het avond eten te halen. Het is zelfs mogelijk om je bestelling te doen voor bbq, feest of diner. Daarnaast levert De Groeneweg ook aan restaurants.
Van Binnen Alles in de winkel is met respect voor mens en natuur gemaakt. Van Binnen verkoopt meubels, (muur)verf, vloeren, gordijnen en duurzame woonaccessoires.
Wereldwinkel Bij de Wereldwinkel koop je altijd cadeaus die dubbel zo leuk zijn, omdat ze niet alleen de krijger ervan blij maken, maar ook de makers ervan helpen om hun duurzame bedrijf op te bouwen
Aditi Is de schoonheidssalon waar je terrecht kan voor gezichtsbehandelingen, ontspannende lichaamsmassages en adviezen om er ook thuis op je best uit te zien. Aditi werkt uitsluitend met pure producten.
12
13
14
BIOLOGISCH ETEN IS DUUR Man man man wat is dat biologisch eten toch duur. Dit is altijd mijn gedachten als ik in de supermarkt opzoek ga naar de goedkoopste optie en al die groene producten zie. Want ja‌ het studenten leven gaat nou eenmaal niet over rozen. En zeker niet als je op jezelf woont. Al die rekeningen zorgen ervoor dat ik niet voor het biologische alternatief kies. Onlangs had ik een gesprek met iemand die zo goed als 100% biologisch eet. Dit gesprek was wel een eye opener. Want Waarom eten we niet met z’n allen biologisch? Dat zou de wereld een stukje beter maken toch? Biologisch eten is gewoon duur. De productie van voedingsproducten die biologisch zijn is een duurder proces. Dit dure proces is door verwerkt in de prijs. Maar ik vind niet dat we het daardoor maar niet moeten doen. Als je beseft wat er allemaal met onze voedingsproducten gebeurd voordat je het eet, denk je wel 2 keer na over je keuze. De meeste mensen kijken alleen naar de prijs en hebben geen besef van het proces dat eraan voorafgaat. Als we ons daar meer bewust van worden kiezen mensen eerder voor biologische producten. Als meer mensen vraag hebben naar biologische producten zal dat ook wel wat met de prijs doen. Een win-win situatie toch? Biologisch eten hoeft niet per se heel duur te zijn. Als je de juiste plekken weet om biologische producten te kopen kom je al best een heel eind. Hier zouden we met ze allen voor moeten gaan. Het radicaal omgooien en 100% biologisch gaan eten is niet realistisch. Maar probeer het is met kleine stapjes. (Patrick Herbschleb 11-06-18)
h wit
h wi t
de Ma ove L
de Ma ove L
15
out
16
BUURTBISTROT LAURENSIUS Buurtbistro Laurensius is een Frans-mediterrane eetgelegenheid. De bistrot staat voor smaakvol, puur en biologisch in een gezellige en huiselijke sfeer. In de buurtbistrot worden veel buurt activiteiten georganiseerd en is dan ook erg geliefd in de omgeving. Vandaar de naam Buurtbistrot. Tevens helpen ze kwetsbare jongeren zich te ontwikkelen. Je kan in deze schattige buurtbistro terecht voor een snelle hap of een uitgebreide maaltijd. Ze serveren zowel lunch als diner. Bij Laurensius vind je overheerlijke soepen, salades, fijne crêpes, en de hartige specialiteit, galettes. Dit zijn. Een soort pizza’s van boekweit met een hartig beleg naar keuze. De galette wordt gebakken op een gietijzeren plaat, en is goed geschikt als lunch, diner en voor de echte hartige liefhebbers zelfs als ontbijt. Ze serveren de galettes onder andere met Chorizo kaas en eieren, zeewiertartaar, huisgegaard vlees, of diverse groentebereidingen. Alle gerechten worden vanaf de basis en helemaal zelf gemaakt. De buurtbistro is opgericht door een Nederlands-Frans stel die met veel liefde voor de natuur deze overheerlijke gerechten voor u klaarmaken. Alles is dan ook biologisch van het bier en wijn tot aan topping van de crêpes. Zelfs de servetten zijn gemaakt van gerecycled materiaal.
17
FLINKE STIJGING BIO-BOERDERIJEN In een jaar tijd is het aantal biologische landbouwbedrijven met bijna 20 procent toegenomen. In april van dit jaar waren er 1.687 bioboeren in Nederland. In een jaar tijd zijn er 245 biologische landbouwbedrijven bij gekomen, meldt Localfocus op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De toename is opmerkelijk. De laatste vijf jaar bleef het aantal boerderijen stabiel op ongeveer 1.400. Vooral in Flevoland zijn veel bioboeren. De provincie telt ruim tweehonderd biologische landbouwbedrijven. Van de vijf gemeenten met de meeste biologische landbouwbedrijven liggen er drie in die provincie: Dronten, Noordoostpolder en Lelystad. De andere twee gemeenten in de lijst zijn Ede en Barneveld. In de gemeente Ede zijn er elf biologische boerenbedrijven bijgekomen. In Barneveld steeg het aantal met vijftien. Beide gemeenten tellen inmiddels ruim zestig biologische landbouwbedrijven. (Nu.nl 11 december 2017)
18
pinterest.com/pin/558094578806229745/
BIO HOTSPOTS ROTTERDAM 1
FENIX FOOD FACTORY
Vanuit een liefde voor eten en ambacht vonden de ondernemers elkaar in 2014 in de straten van Rotterdam. Een passie werd gedeeld, een plan werd gemaakt en een droom werd gerealiseerd in een oude havenloods op Katendrecht. Onder de naam Fenix Food Factory bieden deze ondernemers Rotterdam een culinaire broeiplaats; een plek om boodschappen te doen, te leren hoe de producten gemaakt worden en om ambachtelijke smaken te ervaren. VEERLAAN 19D, 3072 AN ROTTERDAM
SAJOER
www.fenixfoodfactory.nl
2
De Sajoer sappen zijn bereid met lokale, seizoensgebonden groenten en fruit die worden bewerkt met de slowjuicer. Met de slowjuicer is het behoud van vitaminen, mineralen en enzymen aanzienlijk groter dan de blender of de sapcentrifuge. Daarnaast neemt het lichaam het sap veel sneller op. Ze verkopen ook salades, ontbijtjes, SUE bites en soepjes. Ze willen graa inspelen op de snelle maatschappij, die juist goede voeding nodig heeft om nog beter te functioneren. BOTERSLOOT 46A, 3011 HH ROTTERDAM www. sajoer.nl
3
SHARP SHARP
Sharp Sharp is ontstaan vanuit passies & het belangrijk vinden dat gezond eten ook smaakvol is en gemaakt van duurzame en verantwoorde ingrediënten. Er is weinig aanbod dat naast glutenvrij ook suikervrij en plantaardig is.
De producten zijn geheel plantaardig, gemaakt zonder dierlijke producten, gluten en geraffineerde suikers. Daarnaast maken ze zoveel mogelijk gebruik van biologische ingrediënten, die ook fair zijn voor mens en dier. Dit zijn de randvoorwaarden en hiervoor zijn ze ook steeds op zoek naar de mooiste ingrediënten. HILLELAAN 28, 3072 JD ROTTERDAM www. sharpsharp.nl
19
www.instagram.com/sharpsharp_food/?hl=nl
Niels & Ruud Het is 2009. Het valt Niels en Ruud op dat er op festivals veel geld moet worden betaald voor eten van een bedroevend niveau. Hoe kan dat toch, in een tijd waarin mensen steeds kritischer worden over kwaliteit en herkomst van voeding? Snacken moet toch veel beter en bewuster kunnen? De twee ondernemers zijn er snel over uit, het is hoog tijd voor een andere aanpak! Smaak, kwaliteit en duurzaamheid, daar gaan ze voor. Hun zoektocht naar biologische ingrediënten brengt ze bij boeren van Groningen tot Maastricht. Ze selecteren de mooiste kwaliteit kruiden, het beste vlees voor de kroketten en de lekkerste aardappelen voor de verse friet. In de zomer van 2010 is het dan eindelijk zover en gaan de eerste Pomms’ friet en kroketten over de toonbank. Door de vele goede reacties en vraag naar onze producten op een vaste locatie, zijn we onze eerste winkel in Rotterdam op de Coolsingel begonnen. Inmiddels hebben wij deze verkocht aan een Franchisenemer die het concept met succes prolongeert.
Een friet zaak wat nu? Eerst doe je een onderzoek of de plek op de Coolsingel potentie heeft. De ondernemer die er voor ons in zat heeft er maar drie maanden in gezeten. Wij hebben bestaande zaken kunnen overnemen en kunnen inpassen in ons concept. Dit hebben gedaan in samenwerking met een interieur- en designerbedrijf.
Visie De BV naam van ons is DWESL! BV. Dit staat voor De Wereld Een Stukje Leuker! Dat is de basis gedachte geweest van alles wat we tot nu gedaan hebben.
De huisstijl We hebben de basis in een keer neergezet. Dit is een samenspel geweest van hoe wij zaken heel helder zagen en iemand die dit voor ons kon vertalen naar onze huisstijl. Wij wilden in onze zaken een fun element teruglaten komen. Inspiratie hiervoor hebben wij opgedaan tijdens meerdere werkbezoeken die wij hebben gedaan naar oa Londen. Zo is ook het idee gekomen om schommels te plaatsen in een frietzaak, hetgeen nog niet eerder elders was gedaan.
Biologisch Wij wilden het lekkerste product hebben met pure smaken, waar geen troep in zit. Niet voor niets is onze slogan ‘de lekkerste van het land’.
Herkomst van de ingrediënten Wij hebben voor al onze producten een enorme zoektocht gedaan om tot de beste ingrediënten te komen. Om voor al onze producten het allerbeste resultaat te behalen, zijn wij volledig teruggegaan naar de bron. Wij hebben hier enorm veel tijd in geïnvesteerd en namen alleen genoegen met het allerbeste resultaat. Van bijna elk ingrediënt in onze producten kennen wij de herkomst hiervan tot in detail.
Herkomst producten Wij hebben mensen/bedrijven om ons heen verzameld die met dezelfde passie en energie bezig zijn met hun producten. En werken daar al vele jaren mee samen. (Inge tijthoff)
20
21
22
Colofon Content samengesteld met behulp van: Heleen van Loenen Inge Tijthoff Inge Bodmer Pomms’ De Groene Passage Buurtbistrot Laurensius
Redacteeur
Patrick Herbschleb
Jaar 2018 Illustrator
Patrick Herbschleb
de drukker
Productiehuis Grafisch Lyceum
Papier
130 Gr Core Silk
Lettertype
Avenir (Book) (Heavy) (roman)
23
24