Laguntza gela
10
Paisaiak
EUSKADIKO TONTORRIK ZAHARRENAK Donostiatik hurbil Aiako Harria izeneko parke naturala dago. Oso paisaia ederra da. Baso handia da. Bertan era askotako zuhaitzak daude: pinua, haritza, gaztainondoa‌
Itsasotik hurbil dagoenez klima epela eta euritsua du , eta horregatik erreka asko daude.
Aiako Harri hiru mendik osatzen dute, Euskadiko zaharrenak .
1
Laguntza gela
GOGORATU IKASITAKOA
MENDIALDEA • lurra garaia da. • oso aldapatsua da.
ORDOKIA • lurra oso laua da. • ez du aldaparik.
KOSTALDEA • itsasoa • hondartza • itsaslabarra izaten dira.
IBAIAK Ibaietako ura urtegietan biltzen da.
Ibaia mendian jaiotzen da. Gero ordokitik doa.
Azkenik itsasora doa.
2
Laguntza gela
Barnealdeko paisaiak
BARNEALDEKO bi paisaia mota daude
MENDIALDEKO paisaia
paisaia LAUA
3
Laguntza gela
1- Nolakoak dira MENDIALDEKO paisaiak?
MENDIALDEKO paisaietan daude
MENDIAK
Lur garaiak dira. Oso aldapatsuak dira.
HARANAK Lur lauak dira. Mendiz inguratuta daude.
gailurra / tontorra hegala oina Da
Mendiak lerroan daudenean, horri MENDILERROA esaten zaio.
4
Laguntza gela
2- Nolakoak dira paisaia LAUAK?
paisaia LAUETAN daude
IBARRAK
ORDOKIAK
Lur lauak dira. Inguruko lurrak baino altuagoak dira.
Lur lauak dira. Ibaietatik hurbil daude.
Altuera txikiko goragunea MENDIXKA da.
5
Laguntza gela
3- Paisaiako elementuak paisaian dauden
ELEMENTUAK dira
PERTSONAK EGINDAKOAK
NATURALAK
mendiak
Adibidez
ibaiak
Adibidez
etxeak
haranak …
trenbideak
tunelak
soroak
errepideak
zubiak
meategiak,
harrobiak …
6
Laguntza gela
Kostaldeko paisaia
K
Kostaldeko paisaiak itsasotik hurbil daude.
7
Laguntza gela
1- Nolakoak dira kostaldeko paisaiak?
KOSTALDEKO paisaietan daude
ITSASLABARRAK
Garaiak eta harritsuak dira. Itsasoko olatuak haien kontra jotzen dute.
HONDARTZAK Lauak dira. Hondarrezko edo harrizkoak dira.
8
Laguntza gela
2- Kostaldearen formak kostaldean dauden
FORMAK
UHARTEA edo IRLA
in
PENINTSULA
Urez inguratuta dagoen lurra.
Zati batean izan ezik gainerakoan urez inguratuta dagoen lurra.
dira
LURMUTURRA
Itsasoan sartzen den lurra.
BADIA edo GOLKOA
Itsasoa lurrean sartzen denean.
9
Laguntza gela
3- Gizakiak eta kostaldeko paisaiak
K Kostaldeko paisaietan jende asko bizi da, eta horretarako gizakiok aldaketak egin ditugu. Adibidez
etxeak
errepideak
hotelak
zubiak
portuak edo kaiak 10
Laguntza gela
Ibaiak, aintzirak eta urtegiak 1- Nolakoak dira ibaiak?
K Ibaiak ur-lasterrak dira.
K Ibaiak mendietan sortzen dira.
K Gero, lur lauetara jaisten dira.
K Azkenik, beste ibai batera edo itsasora doaz. It
K Ibaiak daraman ur kantitatea EMARIA da.
It It
K Ibai batzuk ur asko daramate; beste bazuk, ur gutxi. 11
Laguntza gela
2- Ibaien ibilbidea Ibaiak bidea egiten du sortzen denetik ura beste ibai batera edo itsasora isuri arte.
GOIALDEA
Estua da. Menditik doa Ur gutxi du Azkar doa
ERDIALDEA
It
K Ibaiak egiten duen bideari IBILBIDEA esaten zaio.
Zabalagoa da. Lur lauetatik doa. Ur gehiago i du Mantsoago doa
BEHEALDEA
Zabala da. Mantso - mantso doa.
12
Laguntza gela
3- Ibaiertzak
K Ibaiertzetan landare eta zuhaitz asko hasten dira.
K Ibaiertzetako lurrak oso egokiak dira nekazaritzarako. Horregatik soroak egoten dira.
4- Aintzirak eta urtegiak
ItUra paisaiako elementu askotan egoten da: ibaietan eta itsasoetan, alde batetik, eta aintziretan eta urtegietan, bestetik. It AINTZIRAK edo LAKUAK URTEGIAK Lurrez inguratuta dauden Pertsonok eginikoak dira. ur eremuak dira. Ibaietan daude. UR GEZA dute. Ura pilatzeko dira.
in
in
13
Laguntza gela
Ariketak 1-
Idatzi irudi bakoitzaren izena.
itsasoa hondartza
2-
ibaia
urtegia
mendia
ordokia
itsaslabarra
Osatu esaldiak hitz hauekin
ordokiak
haranak
mendiak
 MENDIALDEKO paisaietan daude.  Paisaia LAUETAN egoten dira.
ibarrak eta
eta 14
Laguntza gela
3-
Izenak idatzi.
4- Zer
letra dagokio hitz bakoitzari? Idatzi.
15
Laguntza gela
5-
Begiratu marrazkiari eta erantzun galderei. Lotu.
6- Begiratu
argazkiari eta idatzi. - Bi elementu natural.
- Gizakiak egindako beste bi.
7-Irudi
hauetatik zein da itsaslabarra? Eta zein hondartza?
Idatzi izenak.
16
Laguntza gela
Osatu esaldiak hitz hauekin.
8-
itsaslabarrak  
9-
itsasotik
KOSTALDEKO paisaiak KOSTALDEKO paisaietan daude.
hondartzak hurbil daude. eta
Kostaldearen zer forma dira? Izenak idatzi.
A
B
C
D
E 10-
Erreparatu irudiari eta idatzi gizakiak egindako 2 aldaketa.
17
Laguntza gela
11-
Osatu zure herriko informazioa idatziz.
12-
Begiratu nola irakurtzen diren erliebearen mapak eta erantzun galderei.
18
Laguntza gela
13-
Erantzun.
Zer dira ibaiak?
Nora isurtzen dute ibaiek ura?
14-
Idatzi ibaiaren ibilbidearen zatien izenak.
15-
Ezabatu soberan dauden hitzak.
16-
Erantzun.
Zer da aintzira?
Zer da urtegia? 19
Laguntza gela
17-
Begiratu argazkiari eta erantzun.
abcd-
abcd-
18-
Zein elementutan egoten da ura paisaian? Izenak idatzi.
20
Laguntza gela
19-
21