#4 kwiecień 2016 goodlife magazyn by GOODLIFE WROCŁAW

ISSN 2450-4653 kwiecień 2016 Wrocław numer 04

ERITH  ANDRZEJ HEIDRICH ALASKA  HOTEL MONOPOL

 

LACROSSE  ASR CYBERPUNK 2077

SPIS TREŚCI

kalendarium

4-5

KWIECIEŃ 2016

FILM

Bang Gang

14-15 CZAS NA WINO Stary i Nowy Świat cz. I

PASIBUS

28-31

gra

Cyberpunk 2077

18-19

FELIETON

wywiad

DIY kontra LABEL

z Erith

AUTOSTOPEM NA KONIEC ŚWIATA

10-13 32-35

20-22

36-37 WINO

6-9

SPORT Lacrosse

Historia wrocławia

24-27

hotel monopol

ASR

podróże

58-61

Majówka dla zuchwałych

52-57 film Jurek

16-17

edytorial Wiosno, ach to ty!

ALASKA

Garniturowy know-how

48-51

MODA

46-47

Postać

uroda

38-45

Olej Awokado

Andrzej Heidrich

62-64

EDYTORIAL

REDAKCJA: Redaktor naczelna Aneta Lukoszek a.lukoszek@goodlifemagazyn.pl Redaktor prowadzący Błażej Organisty b.organisty@goodlifemagazyn.pl

WROCŁAW NR 4  KWIECIEŃ 2016

REKLAMA Łukasz Czerwiński l.czerwinski@goodlifemagazyn.pl

Wiosna!

WSPÓŁPRACUJĄ: Kinga Czernichowska Agnieszka Kozak Daniel Martyniec Marta Misiak Dawid Tymiński Kama Węcka Marta Konik Michał Pater Katarzyna Duchna PAG Łukasz Buczkowski

„Wiosną ludzie umierają, wiosną ludzie się kochają” – śpiewa urodzona we Lwowie Halina Kunicka. Piękny czas chyba dla wszystkich, bo wtedy „to i milion z nieba kapnie, i dziewczyna kocha Stuk-puk, stuk-puk! Niesie rynek dźwięk znajomy,

łatwiej”. Mamy nadzieję, że Panie-Wiosny

na chodnikach obcas stuka.

wybaczą, że w kwietniowym numerze

Stuk-puk, stuk-puk!

magazynu Goodlife prawie sami męż-

NA OKŁADCE:

Ciska z szafy kozak gromy,

czyźni: piszemy bowiem o Andrzeju Hei-

Kamila Stępińska

już schowany zimy szuka.

drichu, który projektując banknoty po-

Stuk-puk, stuk-puk!

minął kobiety, i o następcy Wiedźmina,

Wyszła wiosna z kobiet domy,

i o spółce bankiera z architektem - oj-

w szpilkach idzie – piękna sztuka!

ców Monopolu, aż wreszcie o wroc-

ZDJĘCIE: Barbara Buda Budka Fotograficzna

ławskich Kosynierach. Niech się jednak Panie nie martwią, zerkną na okładkę i poczekają do maja… „Niech no tylko

WWW.GOODLIFEMAGAZYN.PL FACEBOOK.PL/MAGAZYNGOODLIFE

zakwitną jabłonie”!

Wszelkie zapytania prosimy kierować na adres redakcji:

Zapraszam do lektury!

redakcja@goodlifemagazyn.pl

Błażej Organisty Magazyn GOODLIFE nie odpowiada za poglądy

redaktor prowadzący

zawarte w zamieszczanych tekstach. Nie odpowiadamy także za treści nadsyłane przez naszych reklamodawców. Wszystkie materiały zawarte w magazynie GOODLIFE są chronione prawami autorskimi. WYDAWCA: RIDAZ Łukasz Czerwiński

DZIEJE SIĘ NA MIEŚCIE tydzień kina hiszpańskiego

przegląd kina ukraińskiego

2-29 kwietnia kino nowe horyzonty

8-14 kwietnia kino nowe horyzonty

W dniach 8-14 kwietnia w Kinie

Bezpłatne

pokazy

połączone

Nowe Horyzonty odbędzie się 16. Ty-

z prelekcjami i spotkaniami z twórca-

dzień Kina Hiszpańskiego, największy

mi będą próbą wyłonienia kanonu kina

przegląd hiszpańskiej kinematografii

ukraińskiego.

poza Półwyspem Iberyjskim. Podczas festiwalu

zaprezentowane

Jest to znakomita okazja, aby za-

zostaną

poznać się z kinematografią ukraińską,

najciekawsze filmy z ostatnich lat, re-

która do tej pory nie była w Polsce zbyt

prezentujące bogactwo gatunkowe i te-

popularna. W programie znalazło się

matyczne współczesnego kina hiszpań-

20 filmów, a wśród nich uznane klasyW „Jak zostać Katalonką” spotyka-

ki i kino młodych twórców, zestawy fil-

W tegorocznym programie prze-

my Rafa, który po szalonej przygodzie

mów krótkometrażowych, pełnometra-

glądu znalazły się m.in. największy hi-

w Kraju Basków wraca do rodzinnej

żowe produkcje i dokumenty. Jednym

szpański przebój 2015 roku - „Jak zostać

Sewilli i na nowo musi ułożyć sobie

z filmów, który będziemy mieli szansę

Katalonką” Emilio Martineza- Lázaro.

życie. Komedia utrzymana jest w tym

zobaczyć jest wyróżniony i wielokrotnie

Film

rewelacyjnie

samym, ironicznym stylu, co poprzedni

nagradzany film „Plemię”. To historia

przyjętej na ubiegłorocznym festiwalu,

film reżysera. Opowiada o różnicach

głuchoniemego nastolatka starającego

komedii „Jak zostać Baskiem”, którą bę-

politycznych, kulturalnych i społecznych

się dopasować do systemu istniejącego

dzie można jeszcze raz zobaczyć pod-

w Hiszpanii, tym razem skupiając się na

w nowej szkole z internatem. Uznany

czas 16. Tygodnia Kina Hiszpańskiego.

Andaluzji, Kraju Basków i Katalonii.

przez krytyków na całym świecie, film

skiego.

jest

kontynuacją

Myrosława Słaboszpyćkiego, to pozbawione słów i muzyki studium drama-

CEREMONIA OTWARCIA MIESIĄCA LWOWSKIEGO

tycznego świata młodych Ukraińców. Przegląd otworzy „Gracz” Ołena Sencowa. Film opowiada historię Alexa,

od 1 kwietnia , rynek 25

chłopaka z ukraińskiej wsi, który zamyka Na sześciu poziomach kamienicy

się w odrealnionym świecie wirtualnym

Rynek 25, od piwnicy aż po dach, po-

i staje się prawdziwym królem Quake’a.

wstała najobszerniejsza i najpełniejsza

Reżyser stworzył obraz na wskroś rea-

w Europie wystawa ukraińskiej sztuki

listyczny, kręcąc podczas prawdziwego

współczesnej – malarstwo, rzeźbę, in-

turnieju i angażując do filmu natur-

stalacje, performans, wideoart oraz

szczyków.

sztukę mediów cyfrowych zaprezentuje

Warto także zwrócić uwagę na

ponad pięćdziesięciu artystów z całej

film, który zostanie pokazany na zakoń-

Ukrainy.

czenie przeglądu. „Majdan. Rewolucja

Prezentacja składa się trzech komplementarnych części. Osią prezen-

godności” w reżyserii Siergieja ŁoźniCeremonia

Otwarcia

Miesiąca

cy przedstawia przebieg demonstracji

tacji jest wystawa pn. Ukrajins’kyj Zriz:

Lwowskiego

będzie

przeciwników władz kraju na Placu Nie-

Przeobrażenia. III Triennale Ukraińskiej

zarówno muzycznie (koncerty Vivienne

podległości w Kijowie. Określany mia-

Sztuki Współczesnej, którą uzupełnio-

Mort, Hycz Orchestr, Olesya Zdoro-

nem produkcji o narodzinach narodu,

no o specjalną prezentację poświęconą

vetska Project), jak i literacko: z gośćmi

daje świadectwo głębokich politycznych

historii ukraińskiej sztuki mediów pn.

i mieszkańcami Wrocławia spotka się

i społecznych przemian na Ukrainie. Ta-

De(re)konstruowanie oraz program ukra-

jeden z najpopularniejszych ukraińskich

deusz Sobolewskij określa dokument,

ińskiego performansu.

pisarzy: Jurij Andruchowycz, a Bohdan

jako „Wypraną z wszelkiej propagandy,

Zadura zaprezentuje antologię poezji

pozbawioną emocjonalnego szantażu.

Listy z Ukrainy.

Czystą antropologię. Czyste kino”.

Wernisażowi towarzyszyć będzie performans Kostiantyna Zorkina.

kontynuowana

http://www.esk2016.lviv.ua/

Zdjęcia i informacje o wydarzeniach: materiały prasowe

kwiecień 2016 zespoły. Dokładny skład oraz tematy

rynku muzycznego na Dolnym Śląsku.

paneli dyskusyjnych poznamy wkrótce.

Dyskusje dotyczyć będą tematów zwią-

Music Addicted Festival to wy-

zanych z dziennikarstwem, mediami

darzenie, które daje szansę młodym

oraz organizacją imprez kulturalnych.

wrocławskim artystom zaprezentowa-

Podczas festiwalu pięć młodych

nia swojej muzyki szerszej publiczno-

zespołów podzieli się swoją twórczoś-

ści oraz jest pretekstem do spotkania

cią z publicznością. Cztery z nich po-

się przedstawicieli i działaczy branży

znamy już wkrótce, a ostatni zostanie

muzycznej. Jest to pierwszy tego typu

wyłoniony w drodze internetowego

event organizowany we Wrocławiu.

konkursu. Uczestnicy wydarzenia będą

Główna ideą Music Addicted Fe-

mieli okazję posłuchać artystów obra-

stival jest stworzenie platformy, która

cających się w stylistyce od rock’n’rolla,

integrowałaby środowisko muzyczne

przez elektropop, aż do muzyki ekspe-

na Dolnym Śląsku – muzyków, media

rymentalnej.

związane z muzyką i kulturą, promotorów,

Music Addicted Festival 28 maja, klub firlej

28 maja odbędzie się pierwsza

managerów,

Organizatorkami festiwalu są zało-

przedstawicieli

życielki videobloga o tematyce muzycz-

klubów oraz organizatorów imprez mu-

nej Music Addicted Vlog. Wydarzenie

zycznych. Spotkanie to w dalszej per-

doskonale odzwierciedla cel, dla któ-

spektywie ma doprowadzić do powsta-

rego powstał kanał na Youtubue - pro-

wania synergicznych działań pomiędzy

mocja młodych aspirujących artystów.

wszystkimi

Projekt przedsięwzięcia został docenio-

podmiotami

biorącymi

udział w wydarzeniu.

ny i nagrodzony przez Ośrodek Działań

edycja Music Addicted Festival. We

Oprócz części muzycznej, w której

Artystycznych Firlej w ramach konkursu

wrocławskim klubie Firlej spotkają się

podzielą się swoją twórczością wroc-

„Liczy się pomysł” w lutym bieżacego.

przedstawiciele branży muzycznej na

ławscy artyści, odbędzie się również

Klub Firlej jest również gospodarzem

Dolnym Śląsku , a na scenie pojawią

część merytoryczna obejmująca panele

wydarzenia oraz pełni nad nim opiekę

się najbardziej rokujące wrocławskie

dyskusyjne z udziałem przedstawicieli

merytoryczną.

CAPITAL OF ROCK 27 sierpnia, stadion wrocław

Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016 pod koniec sieprnia zamieni się w prawdziwą stolicę muzyki rockowej! Główną gwiazdą festiwalu jest kultowy już zespół Rammstein, który

Musica Electronica Nova

wraca na scenę po kilkuletniej prze-

19-22 maja, Nfm

rwie. Wystąpi również energiczna amerykańska formacja Limp Bizkit, która we

Festiwal MEN łączy nurty muzy-

Wrocławiu zagra po raz pierwszy i wa-

ki elektronicznej, intrumentalnej i live,

lijski kwartet Bullet For My Valentine.

Polską rockową scenę muzyczną repre-

i sztuką wizualną. Program festiwalu

zentować będzie wrocławskie trio OCN.

został zbudowany wokół idei rodzenia

Spodziewajcie się bezkompromi-

się i powstawania, którą jednoznacznie

sowych dźwięków gitar elektrycznych,

pokaże instalacja Jeana-Luca Hervé,

muzyką

instrumentalną,

teatrem

głębokich basów i mocnych głosów wo-

niezapomniane widowisko. Bilety w ce-

zmieniająca część betonowego placu

kalistów. Dźwięki te, razem z efektami

nie 179zł można kupić od 5 kwietnia na

przed NFM w rosnącą razem z muzyką

pirotechnicznymi na pewno stworzą

stronie www.eventim.pl.

zieleń. Program na stronie: www.musicaelectronicanova.pl

Fot. A.Pasella

artysta

ERITH:

”chciałabym przenikać ludzi i ich oczyszczać” Pod pseudonimem Erith kryje się szczupła, wysoka, młoda istota, która wkradła się w ludzkie dusze kilka miesięcy temu i prawdopodobnie zostanie tam na długo. Dźwięki jej muzyki oraz jej głos wprawiają słuchaczy w trans, z którego trudno wrócić do rzeczywistości. Erith ma wrażenie, że jej muzyka jest po to, żeby leczyć ludzi z tego, co daje im miasto. Niekoniecznie pozytywnego. Rozmawiała: Kama Węcka / Music Addicted

Przygotowując się do roz-

momenty, kiedy ktoś z twoich

mowy natrafiłam na wiele

słuchaczy lub bywalców kon-

wywiadów i artykułów na

certowych podchodził i dzie-

twój temat, na temat twojej

lił z tobą odczuciami na te-

ERITH: Tak, lekiem na korposzczury.

muzyki. Padło wiele mocnych

mat twojej muzyki? Pamiętasz

To był dla mnie tak bardzo pozytywny

słów: nadzieja, objawienie. Po-

jakąś najbarwniejszą historię

cios. Totalny cios po prostu. Pamiętam,

wiedz mi, czy te słowa są dla

z tym związaną?

ze byłam wtedy bardzo szczęśliwa.

Więc może jesteś lekiem na korporację?

ciebie paraliżujące, czy motywujące?

ERITH: Zazwyczaj jest tak, że po kon-

Może to i banalne pytanie,

certach ludzie przychodzą i ja również

ale czym jest dla ciebie muzy-

ERITH: Nadzieja tak – to jest bardzo

schodzę do publiczności. Lubię z nimi

ka? Mam na myśli zawartość

motywujące, natomiast objawienie to-

rozmawiać lub napić się piwa. Oni wte-

twoich piosenek. Są w nich

talnie mnie przeraża. Póki co „nadzieja”

dy mi opowiadają, jak wpływa na nich

twoje emocje, doświadczenie,

bardzo mnie napędza. A czy przeraża?

moja muzyka. Pamiętam kilka takich

historia? A może opowiadasz

Myślę, że bardziej w drugą stronę, bo

słów, szczególnie takiego pana, który

historie innych osób?

z zewnątrz czuję akceptację. Gdy ktoś

podszedł do mnie i powiedział, że moja

mówi „nadzieja”, wtedy wiem, że to, co

muzyka przypomniała mu lata mło-

ERITH: To jest właściwie tak, że za-

robię jest zaakceptowane, to co robię

dości, kiedy palił jointy i że to uwolniło

zwyczaj nie wiem dokładnie, o czym

się podoba i wszystko jest na swoim

w nim to wszystko, co wtedy czuł, ten

piszę. Nie jest tak, ze mam podany te-

miejscu, jest oczekiwanie i to mnie bar-

bunt. Powiedział, że całe korporacyjne

mat, na który muszę napisać tekst. Po

dzo nakręca.

napięcie wtedy z niego zeszło.

Przeczytałam

jednym

z wywiadów, że w czasach wczesnoszkolnych twoi znajomi słuchali mainstreamowej muzyki, lecz ona się tobie nie podobała. Zastanawiałaś się, czy to z tobą jest coś źle, czy z nimi? Gdzie znalazłaś tę muzykę, która ci pasowała? ERITH: To chyba była Nirvana. Tak, zdecydowanie. To była piosenka, która leciała tak: „I’m so happy‚ cause today I’ve found my friends.” Jak ona się nazywa? Nie pamiętam. W każdym razie to była pierwsza piosenka, którą usłyszałam, jeśli chodzi o grunge i zapaliłam się, strasznie się zapaliłam. To było takie podniecenie, że do dziś to pamiętam. Tak samo jak okoliczności, w których usłyszałam tę piosenkę po raz pierwszy. Zaczęłam słuchać Nirvany, potem również innych zespołów tego typu, ale wolałam bardziej stonowany grunge, jak na przykład Pagoda czy Alice in Chains. Wtedy okazało się, że jest muzyka, którą czuję, której potrafię słuchać i która mnie kręci. Czy po koncertach, które ostatnio zagrałaś, były takie Fot. A.Pasella

Fot. G. Kutz

chciałabym, żeby moja muzyka mogła przenikać ludzi i ich oczyszczać. Nie tylko z rutyny, ale także z trosk, pośpiechu, poplątania. Ludzie się gubią, gubią się w swoich głowach. Tracą się.

prostu wychodzą rzeczy, które zbie-

wiem. Będę się starać, żeby to było

kę porównuje się do czegoś ma-

rają się przez jakiś czas i kumulują się

nowe doświadczenie i jeżeli ktoś, kto

gicznego, naturalnego, baj-

w podświadomości, wychodzą ze mnie

się na tym dobrze zna, jest w stanie mi

kowego, tajemniczego. Dużo

właśnie przez słowa. Być może czasem

powiedzieć, co mogę zrobić lepiej, to

podróżujesz? Twoje inspiracje

nawet ja sama tego nie rozumiem.

czemu mam być niezadowolona? Dale-

krajobrazami mają konkretne

Ale jeżeli chodzi stricte o historie, to

ko już zaszłam i wszystko jest na dobrej

rzeczywiste odpowiedniki?

w „Speed of light” opisywałam, jak wy-

drodze, wiec jeżeli może być jeszcze le-

prowadzam mojego psa na spacer po

piej, to jak najbardziej.

lubię słuchać muzyki, jechać samocho-

przestrzeni kosmicznej. Nie wszystkie historie są pozytywne. Czy w tych piosenkach pojawiają się inni ludzie, kreujesz

ERITH: Bardzo lubię podróżować,

Ale faktycznie jest tak, że

dem, autobusem czy pociągiem. Jako

nikomu nie pokazujesz tych

dziecko zawsze miałam kontakt z natu-

utworów? Nawet bliskim oso-

rą. Bardzo lubię nasz gliwicki las, to tam

bom?

jest to drzewo ze zdjęcia.

sobie postacie i o nich piszesz? Czy są to tylko i wyłącznie twoje odczucia? ERITH: To jest chyba bardzo uniwer-

ERITH: Przed publikacją? Mamie. Jak

Więc raczej są to krajobrazy

kończę, zawsze wołam mamę. Mama

natury, czy czerpiesz też coś

najpierw tego słucha, a potem wysyłam

z miejskiego klimatu?

to w świat. ERITH: Miasta mnie trochę przeraża-

salne, bo są to motywy, które spotykają każdego z nas. W większej lub mniejszej

Takich utworów jest już spo-

ją. Mam wrażenie, że moja muzyka jest

części. Próbuję słowami nazwać uczu-

ro - widziałam na twoim Yo-

po to, żeby leczyć ludzi z tego, co daje

cia.

utubie kilkanaście piosenek.

im miasto. Niekoniecznie pozytywnego.

Powiedz nam, jak to jest, że

Nie mówię, ze wszystko w mieście jest

produkujesz tak dużo muzyki?

negatywne, ale chciałabym, żeby moja

I dźwiękami?

muzyka mogła przenikać ludzi i ich ERITH:

przede

ERITH: Był taki moment, że robiłam

oczyszczać. Nie tylko z rutyny, ale także

wszystkim, ale potem uzupełniam to

piosenkę za piosenką. Teraz nie mam

z trosk, pośpiechu, poplątania. Ludzie

jeszcze słowami. Czasami jest to bardzo

już tak dużo czasu, bo przygotowuję

się gubią, gubią się w swoich głowach.

mały zlepek słów, które się powtarzają.

się do koncertów. Natomiast robię to

Tracą się.

Lubię powtarzać coś dobitnie. Sens

takim…jak to się nazywa? Ciągiem alko-

zdania lub słowa, które śpiewam musi

holowym. Dla mnie to jest taki ciąg mu-

Zatem życzę ci, żebyś miała

wybrzmiewać. Za każdym razem mam

zyczny. Ciąg twórczy. Zaczynam tworzyć

bardzo dużo koncertów, na

wrażenie, że odbija się to we mnie ina-

i tak siedzę w jednej pozycji praktycznie

których podzielisz się swoją

czej (przy każdym powtórzeniu). Mam

przez wiele godzin, przez wiele dni

muzyką i będziesz leczyć ludzi

nadzieję, ze ludzie tak samo to odbie-

w pokoju, w ciszy. Wtedy komponuję,

z problemów.

rają.

powstają projekty. Tylko raz zdarzyło

Tak,

dźwiękami

mi się, że zaczęłam jakiś projekt i go poWiadomo, że wszystko robisz sama – piszesz teksty, muzykę,

rzuciłam. Ale nigdy nie jest tak, że robię próbki i je sobie kolekcjonuję.

dziekuję za rozmowę.

produkujesz. Czy nie będzie kiedyś takiej sytuacji, że pojawi

Po prostu robisz piosenkę,

się wytwórnia i będziesz mu-

a gdy jest gotowa, to od razu

siała poddać swój materiał

ją wypuszczasz?

ocenie? Teraz nie przechodzi on przez żadne sito, trafia

ERITH: Tak, to jest nieprzerywalny

prosto do słuchaczy. Nie boisz

proces i ja po prostu wiem, że jak usią-

się, że to odrze cię z autentycz-

dę i będę gotowa, to pomysł przyjdzie

ności? Jaki masz do tego sto-

sam. Nie muszę szukać specjalnie cze-

sunek?

gokolwiek. Po prostu siadam, robię i to faktycznie powstaje. Sama dokładnie

ERITH: Ja jeszcze nie wiem jaki mam

nie wiem, na czym to polega.

do tego stosunek, myślę, że gdy ten moment przyjdzie, to wtedy się do-

ERITH: Z powikłań chorobowych. Z miejskich powikłań chorobowych.

W wielu opisach twoją muzy-

ZOBACZ CAŁY WYWIAD z erith NA KANALE mUSIC ADDICTED www.YOUTUBE.COM/MUSICADDICTEDVLOG

felieton

LABELkontradiy Co roku na alternatywnej scenie muzycznej Polski pojawia się kilka, a może nawet i kilkanaście młodych, rokujących zespołów. Rynek nie jest zbyt pojemny, a prawdopodobnie każdy z tych artystów marzy o światowej karierze, wyprzedanych gigach i zaistnieniu w line-upach największych festiwali muzycznych. Prawdopodobnie każdy z nich nieśmiało myśli również o kontrakcie z wytwórnią i profesjonalnym managemencie. Rzeczywistość niestety często okazuje się mniej kolorowa, a marzenia o labelu zamieniają się w długą i kręta drogę, która w efekcie prowadzi do DIY. Tekst: Marta Konik / Music Addicted

ziś każdy może robić muzykę.

it Yourself, albowiem na polskiej, alter-

muzyka jest tym najbardziej pożąda-

Każdy może wydać płytę, zagrać

natywnej scenie muzycznej mamy kilka

nym. Co za tym idzie? Przeciągające się

koncert, sprzedawać utwory na

bardzo sprawnie działających perełek

w nieskończoność daty wydania klipu,

największych platformach typu Itunes,

kierujących się tą zasadą. Projekty takie

epki czy jakiegokolwiek singla. Dosłow-

Spotify czy Bandcamp. Nie każdy jednak

jak Cosovel, Endy Yden, Lass czy Lord

ne użeranie się z właścicielami klubów

ma szansę na kontrakt płytowy czy do-

&The Liar (swiernalis) to tylko nieliczne

bądź w ogóle nie użeranie się, bo nikt

brego managera, ale czy brak któregoś

przykłady artystów, którzy radzili bądź

nie odpowiada na maile czy telefony.

z powyższych oznacza , że większość

nadal radzą sobie samodzielnie w tym

Odwoływanie koncertów dzień przed,

artystów powinna porzucić swoje ma-

niekiedy okrutnym świecie.

zaległe płatności, bo umowa została

rzenia o wielkiej karierze? Otóż zdecydowanie nie! W przeciągu ostatniej dekady świat muzyczny zmienił się o 180

zawarta na słowo honoru, czy granie DIY nie takie straszne jak je malują

za przysłowiowe piwko. Brzmi strasznie prawda? Spokojnie, każdy kij ma prze-

stopni i daje możliwości, o których nasi

Robić coś samemu niekoniecznie

cież dwa końce.

przodkowie nie śmieli nawet marzyć.

znaczy robić to gorzej, mniej skutecz-

DIY pozwala odczuć również pozy-

Wszystkim młodym muzykom bez kla-

nie. Działanie na własną rękę ma jednak

tywne aspekty nieposiadania kontraktu.

rownych propozycji ze strony branży

swoje minusy. Największym z nich jest

Jak mówi Kasia Klimczyk (LASS): „upra-

muzycznej radzę wziąć głęboki oddech

brak możliwości skupienia się tylko i wy-

wiasz samowolkę”. Nikt nie dyktuje ci,

i powoli zaprzyjaźnić się z domeną Do

łącznie na aspekcie twórczym, który dla

co i kiedy masz wydać, nikt nie wtrąca się w kompozycje, nie chce dokładać swoich trzech groszy - często niekoniecznie dobrych i pasujących do danego zamysłu. Grasz i współpracujesz z kim chcesz. Przykład? Izolda Sorenson (założycielka i liderka zespołu Cosovel) wraz z basistą Aleksem Polakiem zorganizowali około 91 procent zagranych

LASS fot.Adam Rosołowski

przez siebie koncertów. Występowali

ko własnymi siłami! Niedawno Cosovel

że managera nie trzeba szukać daleko.

zarówno w Polsce, jak i zagranicą, po-

powrócił również z zagranicznej trasy

Czasem warto rozejrzeć się dookoła

jawili się m.in. na Tauron Nowa Muzyka,

zorganizowanej z pomocą Instytutu

i nagle okazuje się, że wśród przyjaciół

Orange Warsaw Festival, Waves Bratis-

Adama Mickiewicza, który zajmuje się

czy rodziny jest ktoś, kto idealnie pasuje

lava, Reeperbahn Festival, Fantoche Fe-

promocją kultury polskiej na świecie.

do tej roli.

stival czy Loftas Festival. Brzmi imponu-

Dla przykładu: managerką Pa-

jąco? Izolda oprócz wydania własnego

Bez managera ani rusz

wła Swiernalisa (założyciela i lidera

debiutanckiego albumu, w 2015 roku

Owszem, artystyczna dusza mu-

Lord&Liar/swiernalis) jest jego ukocha-

stała się również częścią płyty Piotra Ro-

zyka nie zawsze idzie w parze z papier-

na - Paulina Jarysz, która to od dwóch

guckiego „J.P. Śliwa”, gdzie użyczyła wo-

kową robotą. Nie każdy odnajdzie się

lat z powodzeniem organizuje trasy

kalu do utworu “Płyń”. A to jeszcze nie

w wysyłaniu maili, dzwonieniu po klu-

koncertowe muzyka. Wspólnymi siła-

koniec. W tym roku zespół zagra na The

bach, przekonywaniu innych do swojej

mi wydali jego pierwszy album „Thrill-

Great Escape w Brighton. I to wszyst-

muzyki. Natomiast prawda jest taka,

-seekers, Pubcrawlers & Shoplifters”.

Na poprzedniej stronie: Lord & the Liar (swiernalis) fot. Kate Kwiatkowsky Na tej stronie: 1. Endy Yden fot. Marta Szczepaniak 2. Izolda Sorenson - Cosovel fot. Magdalena Kimak

Samodzielnie zajęli się również dystrybucją krążka, sprzedając płyty w sieci i na koncertach. Po dwóch latach ciężkiej pracy DIY, dzięki której Paweł zyskał wiele dobrego, jak i złego doświadczenia, zespół przygotowuje się do wydania kolejnej płyty, już pod szyldem wytwórni. A więc z wytwórnią, czy bez? Choć na rynku muzycznym mamy wiele imponujących przykładów DIY, prędzej czy później każdy zespół lub artysta dąży do posiadania managera i labelu. Dlaczego? Otóż trud, który wiążę się z samodzielną pracą jest bardzo wyczerpujący i niekiedy ostudza zapał muzyka do dalszego tworzenia, a co

niezależności, niepodważalnym faktem

mogłaby doprowadzić do rozstroju ner-

gorsza wypala jego wiarę w samego

jest, iż samodzielnie nie zawsze jeste-

wowego, a tego przecież nie chcemy.

siebie i rozwój kariery. Owszem niektó-

śmy w stanie dotrzeć tam, gdzie byśmy

rzy mają to szczęście, że pojawiają się

tego chcieli. Ludziom z branży łatwiej

Umówmy się, że DIY jest dobre do

znikąd pod szyldem wielkich wytwórni

dotrzeć do rozgłośni radiowych, telewi-

czasu. Upór i konsekwencja działania

i nigdy nie doświadczają bolączek po-

zyjnych czy portali muzycznych. Łatwiej

w efekcie prowadzi artystę do osób,

czątkującego twórcy. Większość jednak

też sfinansować reklamę, która jest nie-

które znają inne wpływowe osoby, któ-

dociera do tego momentu wieloletnią,

zbędnym narzędziem promocji muzy-

re to znowuż mogą polecić go innym

ciężką pracą. Wszystko ma swoje dobre

ków. Zespół, songwriter czy wokalista

jeszcze bardziej wpływowym osobom.

i złe strony. Jak mówi Andrzej Strzemżal-

brzydko mówiąc jest towarem, w który

Co się za tym kryje? Jeśli muzyka broni

ski, (lider i założyciel zespołu Endy Yden)

ludzie chcą lub nie chcą inwestować. Je-

się sama, a temu towarzyszy determi-

“nie wydaje mi się, aby opcja za wszelką

śli towar zaczyna zyskiwać na wartości,

nacja i pracowitość, wytwórnie odezwą

cenę była dobrym pomysłem. To żaden

automatycznie potrzebuje wokół siebie

się prędzej czy później.

komfort być gdzieś, gdzie nie wolno ci

większej ilości profesjonalistów, którzy

być sobą. Współpraca artysty z wydaw-

zaplanują strategię public relations,

cą ma sens, jeśli obie strony mają do

zorganizują trasę koncertową, zabuku-

siebie zaufanie.”

ją studio nagrań. Rzeczy, które składają

Jak źle by nie mówić o kontraktach

się na efektywność pracy muzyka jest

muzycznych, które często prowadzą

tak wiele, że próba załatwienia wszyst-

do narzucania wizji i braku poczucia

kich samodzielnie po pewnym czasie

Fo t .: ma te r i ały p r a s ow e

FILM

BANG GANG une histoire d’amour moderne (współczesna historia miłosna) REŻ. e va h u s s o n DATA PR E M IE RY: 1 1 . 03 . 2 01 6 DYS TRY B U CJA : M 2 FIL M S

dąc na Bang Gang, musisz mieć dy-

jest równoznaczne z akceptacją ich uza-

stans. Do siebie i otaczającej cię rze-

leżnień czy decyzji. Z dystansem pokazuje

czywistości. Jeżeli go nie masz, to może

widzom ich świat. W tym świecie człowiek

lepiej odpuść, tak po prostu. To jest ła-

jest uprzedmiotowiony i dąży wyłącznie

twa decyzja. Znacznie trudniej będzie ci

do zaspokojenia swoich popędów. Na-

zdecydować, czy Bang Gang to faktycznie

stępstwem takiego postępowania jest

współczesna historia miłosna.

gra – Bang Gang - która być może ukazuje

Tytuł filmu to nic innego jak przestawienie słów angielskiego określenia gang

wspomnianą w podtytule współczesną historię miłosną.

bang, które oznacza seks grupowy. Eva

Bang Gang, chociaż zakwalifikowany

Husson w swoim debiucie reżyserskim

jako dramat, ociera się o tzw. exploitation

ukazuje na przykładzie francuskiej mło-

movie, czyli film łamiący tabu, poruszają-

dzieży, do czego zdolny jest człowiek, gdy

cy tematykę niemoralną, ukazujący prze-

przestają obowiązywać wszelkie moral-

moc czy dewiacje seksualne. Reżyserka

ne konwenanse. Reżyserka od początku

Eva Husson dobitnie pokazuje sceny or-

prezentuje losy George (Marilyn Lima)

gii i tym samym przekraczania moralnej

i Laetiti (Daisy Broom), które wolny czas

granicy, nie tylko po to, by udowodnić

spędzają w domu Alexa (Finnegan Old-

demoralizację wśród młodzieży, ale by

field), kolegi ze szkoły.

uwrażliwić, zaprezentować skutki takiego

Nieszczęśliwe zauroczenie George

postępowania. Niestety, ostatnie założe-

wyzwala w niej chęć swojego rodzaju

nie filmu nie zostało do końca spełnione.

zemsty, która staje się grą, zwaną Bang

Po długich, monotonnych scenach, zbyt

Gang. Zasady są proste. Aby wziąć w niej

szybko ujawnia się druga strona medalu,

udział, wystarczy przebywać w grupie

co sprawia, że widz emocjonalnie nie ma

znajomych, mieć pod ręką alkohol i narko-

szans nadążyć za zmianami, co w efekcie

tyki. Co jak się okazuje, nie stanowi prob-

daje poczucie niedosytu.

lemu dla bohaterów, bo wspomniana

Sceny filmu emanują prostotą i są

zabawa staje się imprezowym rytuałem.

przewidywalne, przez co - zamiast szoko-

Zarys fabuły jest powierzchowny,

wać i wciskać w fotel - jedynie zniesma-

tak samo jak prezentowany świat fran-

czają i sygnalizują problem. Bez ukazania

cuskich nastolatków, w którym nie ma

procesu zmian, myśli i emocji bohaterów

miejsca na uczucia. Są tylko sponta-

nie ma możliwości, by pojawiły się one

niczne przypadki, wypadki, którym ła-

u osoby oglądającej film. W ostatecz-

two ulec, zdjęcia, filmy, życie toczące

ności, po napisach końcowych można

się w Internecie. Nic więcej. Gra prze-

szybko wyjść z sali kinowej i zapomnieć.

biega sama, można jedynie do niej

Pytanie tylko, czy o filmie, czy o świecie

dołączyć lub nie. Ale zanim podejmiesz

w nim przedstawionym, który zaczyna być

decyzję, pamiętaj: „Jak nie teraz, to kiedy?”

rzeczywistą codziennością.

Eva Husson nie potępia swoich bohaterów, pozwala im doświadczać, co nie

T e k s t : A g n i e s zk a K oza k

JUrek

Film o jerzym kukuczce R EŻ . P a w e ł Wy s o c z a ń s k i DATA PR E MIE RY: 0 8 .10 .201 4r. DYST RYB UC JA: SILE SIA F ILM

ie zajmuj się głupstwami. Głup-

W filmie natomiast jest fragment, zdra-

stwo, błahość ściąga cię w dół.

dzający, jaki stosunek do wzajemnych

Nie daj się. Trzymaj się pazurami

osiągnięć mieli ci dwaj mistrzowie wspi-

wierzchołka. Uprawiaj wspinaczkę. Upra-

naczki. Wspominając o takich osobach

wiaj kult góry”. Słowami Ryszarda Ka-

jak Kukuczka, trzeba pamiętać, że jest

puścińskiego rozpoczyna się film o czło-

to sukces nie tylko jego, ale i żony, która

wieku, który dobrze wiedział, jak wcielić

poświęciła całe swoje życie, by wspierać

powyższe motto w życie. Mowa tutaj

wspomniane już uprawnianie kultu gór.

o Jerzym Kukuczce, polskim himalaiście.

„Jurek” to nie tylko biografia pol-

Reżyser Paweł Wysoczański w fil-

skiego himalaisty, ale też film dokumen-

mie dokumentalnym przedstawił Jerze-

talny, ukazujący, jak w XX wieku osiąga-

go Kukuczkę jako zwykłego człowieka,

no cele pomimo niełatwych warunków.

posiadającego

jak

Początkowo bez udziału sponsorów

i wady. Bez zbędnej gloryfikacji, co łatwo

zarówno

zalety,

młody chłopak wytrwale pracował na

można dostrzec już w samym tytule.

swój sukces, by potem dosłownie zdo-

Jest to autentyczny życiorys himalaisty,

bywać góry.

tak samo jak szczera była jego miłość

Podczas oglądania automatycznie

do wspinaczki. Ciekawym zabiegiem

pomyślałam o filmie „Deep love” Jana P.

wykorzystanym w filmie jest zderzenie

Matuszyńskiego. Ta projekcja jest z ko-

fabuły z dokumentem. Początkowo wi-

lei dokumentem o człowieku pełnym

dzowie zapoznają się z dzieciństwem

pasji, który pomimo udaru nurkował.

tytułowego bohatera poprzez fabu-

Było mu to potrzebne jak jedzenie czy

larne sceny. Później śledzą, jak na ich

powietrze. Bohaterów obu filmów łączą

oczach „chłopak z klasy robotniczej”

dwie kwestie. Siła walki i ciągła potrzeba

osiąga wyznaczane przez siebie cele.

kolejnej dawki adrenaliny, uzależniają-

Prywatne nagrania rodzinne przepla-

cej niespostrzeżenie. Powoli ten nałóg

tają wypowiedzi towarzyszy podróży,

nabiera pozytywnego wydźwięku, do-

żony (Celiny Kukuczki), przyjaciół czy za-

prowadza do sukcesu. Niekoniecznie

granicznych himalaistów.

na skalę międzynarodową, może to być

Dla pasjonatów wspinaczki na

tylko i wyłącznie prywatne osiągnięcie.

pewno cenna będzie wypowiedź Re-

Tego rodzaju opowieści i historie bu-

inholda Messnera, włoskiego alpinisty,

dują u odbiorców siłę do przekraczania

który wyprzedził Jerzego Kukuczkę i jako

wszelkich ograniczeń. Pokazują, że war-

pierwszy zdobył tzw. Koronę Himala-

to mieć pasję i ją pielęgnować, jak się

jów, czyli czternaście ośmiotysięcznych

okazuje, za wszelką cenę - nawet życia.

szczytów Ziemi. Do dzisiaj trwają spekulacje, który z ekspertów był lepszy. Te k st : A gni e s z k a Ko z a k

Fo t .: ma te r ia Ĺ&#x201A;y p r a s ow e

gRA

CYBERPUNK 2077 coraz bliżej

Miejmy nadzieję, że na rynku gier komputerowych ukaże się dużo szybciej niż w 2077 roku. Na razie data premiery jest utrzymywana w tajemnicy. Wiadomo, że Cyberpunk 2077 to ogromne przedsięwzięcie. Pozostaje tylko pytanie, czy cokolwiek jest w stanie przebić „Wiedźmina”. tekst: Kinga Czernichowska

yberpunk 2077 to rozbudowa-

w sumie 800 rozmaitych nagród i wy-

na, rewolucyjna gra RPG, op-

różnień, w tym miano Gry Roku m.in.

arta na kultowej serii gier fabu-

podczas rozdania The Game Awards

larnych Cyberpunk, stworzonych przez

2015. Wielkimi krokami zbliża się z kolei

Mike’a Pondsmith’a. Tytuł, nad którym

gala British Academy Games Awards.

pracujemy, zaliczany jest do kategorii

Odbędzie się ona 7 kwietnia, a nagrody

AAA, czyli wysokobudżetowych przebojów

przyznawane są przez Brytyjską Aka-

o najwyższej jakości wykonania i najwięk-

demię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych

szym potencjale komercyjnym - wyjaśnia

(BAFTA). „Wiedźmin. Dziki Gon” jest

Karolina Gnaś, manager ds. relacji in-

nominowany w siedmiu kategoriach:

westorskich w CD Projekt.

osiągnięcie

artystyczne,

osiągnięcie

Gra fabularna Cyberpunk wydana

w udźwiękowieniu, najlepszy projekt

w 1988 roku przez R. Talsorian Games

gry, najlepszy scenariusz, najlepszy

toczy się w mrocznej przyszłości (tą jest

dubbing, wsparcie technologiczne gry

miniony już rok 2013), a przynajmniej

i gra roku.

taką wizję przedstawia Pondsmith. Autor inspirował się stylem filmów noir. Najprawdopodobniej taką wizję zachowa również CD Projekt. Informacje o współpracy między CD Projekt a Pondsmithem pojawiły się 30 maja 2012 roku. Już wtedy wiadomo było, że gra komputerowa „Cyberpunk 2077” ma czerpać przede wszystkim z „Cyberpunk 2020”, w której nie chodziło wyłącznie o nielegalną broń i narkotyki, lecz głównie o romanse, szybkie akcje i donkiszotowskie poszukiwania, czyli Casablanca z elementami cyberwojny. Czy zespołowi CD Projekt uda się sprostać wyzwaniu? Teaser gry „Cyberpunk 2077”pojawił się w serwisie YouTube już w roku 2013 (ze względu na treści nieodpowiednie dla dzieci dostępny jest dopiero po zalogowaniu). Najprawdopodobniej firma chce pozostawić fanów z niedosytem, bo na końcu pojawia się napis: „Coming when it’s ready”. A kiedy gra będzie gotowa? CD Projekt ten rok poświęca jeszcze promocji ostatniej części „Wiedźmina”, zatem nie wcześniej niż w roku 2017, a to też tylko nieoficjalne informacje, bo - jak wspomnieliśmy wcześniej - data premiery owiana jest na razie tajemnicą. I chociaż CD Projekt zapowiada ją jako wysokobudżetowy przebój, to poprzeczka musiałaby zostać ustawiona naprawdę wysoko. Przypomnijmy, że „Wiedźmin 3. Dziki Gon” (również produkcja CD Projekt) zdobył

Zarząd CD Projekt. Od lewej; Piotr Nielubowicz, Adam Kiciński i Michał Iwiński /mat.prasowe

Fot. Agencja Reklamowa Averni

podr贸偶e

autostopem na koniec świata demoludy cz.1

Nadszedł czas na drugi sezon moich przygód na Wschodzie, który funkcjonuje w Internecie podnazwą „Autostopem Przez Demoludy”. Tym razem punktem zwrotnym całej wyprawy miało być portowe miasto Juznosachalińsk, raptem 60 kilometrów od wybrzeży Japonii. Przygód do opisywania jest co niemiara, dlatego też konieczne jest uprzednie naszkicowanie pewnej ogólnej kanwy, w ramach której będą one występowały.

tym, że „Kołyma” i jej sukces

sprawa

przypadku,

a konkretnie popijawy w jednej

z wrocławskichknajp, przeczytać mogliście w ostatnim numerze magazynu Goodlife. Szykując się do wyprawy w roku 2015 doskonale zdawałem sobie sprawę z tego, że to już nie będzie takie samo nagrywanie do kijka jak przed laty. W pierwszych dniach lipca, kiedy opuszczałem ojczyznę, oficjalna youtube’owa widownia dobijała z wolna do poziomu 50 000 widzów. Dziś, kiedy piszę te słowa przygotowując się do kolejnej prelekcji w Lublinie, kanał lada moment osiągnie 100 000 subskrypcji. Wyruszając na kolejną wielką wyprawę na Wschód, na samym początku zdecydowałem się obrać kierunek południowy, tak aby przez kraje bałkańskie dostać się do Turcji. Południowy szlak miał za zadanie odciążyć wyeksploatowaną przeze mnie Ukrainę. Chciałem odkryć uroki nieznanych mi do tej pory krajów, takich jak Turcja czy Gruzja. Należy zwrócić przy tej okazji uwagę na ogromną rolę, jaką przy planowaniu wyprawy odgrywają wizy. Ich zdobycie to niejednokrotnie wielotygodniowe użeranie się z dyplomatami rożnych republik. Haracze, jakich domagają się od

Elbrus

nas służby konsularne, potrafią mocno

Rosji udało się oszczędzić. To właśnie

zachstan czy Kirgistan to kraje muzuł-

wywindować koszty ekspedycji. To nie

po rosyjskiej stronie łańcucha górskie-

mańskie. Muzułmańskie, ale świeckie.

wszystko. Widełki, w ramach których

go nagrałem jedną z najlepszych scen

Oznacza to, że żadna władza cywilna

należy zmieścić się przy okazji przekra-

całej wyprawy – zjazd na jabłuszku z El-

nie jest tu panem sumień całego naro-

czania granic, ilość wejść czy przepisy

brusa. Więcej na ten temat nie wspo-

du. Jeżeli więc boisz się swojego boga,

migracyjne, skutecznie potrafią znisz-

mnę, bo ta akcja zdecydowanie zasłu-

to zachowujesz jego prawa. Jeśli nato-

czyć marzenia.

guje na osobny artykuł. Najważniejsze,

miast masz go w głębokim poważaniu,

Podobne trudności pojawiły się

że jestem cały i zdrów, a co za tym idzie

to pijesz w biały dzień. Nieco inaczej

przy okazji powstawania drugiej serii

mogę dzielić się tymi przygodami z czy-

wygląda sytuacja w przypadku pozornie

moich przygód. O ile na samą wyprawę

telnikami.

bogobojnych muzułman. To właśnie ci,

rzeczywiście przygotowałem sobie 200

z których śmiejemy się, że „piją kiedy Al-

złotych, tak same wizy wyniosły mnie

W takcie pobytu w Dagestanie, sta-

lah nie patrzy”. Nie ma się co śmiać. Po

ponad 2 tysiące. Należało więc tak do-

nowiącego wschodnią część Kaukazu,

tym względem niejeden chrześcijanin

bierać trasę podróży, aby zamieścić się

załapałem się również na muzułmań-

mógłby zbić sobie z nimi piątkę. W Eu-

w wizach, i tak przekraczać poszczegól-

skie wesele. W błędzie jest ten, komu

ropie ludzie już jakiś czas temu przesta-

ne granice, aby nasze glejty nie wygasły

wydaje się, że wyznawcy Allaha nie piją

li traktować swoją religię poważnie.

zbyt szybko.

alkoholu. Piją i to momentami lepiej

Mając na uwadze powyższe oko-

niż niejeden ruski mużyk, czyli prosty

Dalszym ciągu cyklu o Demolu-

liczności, na rosyjski Kaukaz zdecydo-

człowiek z Rosji. Jak to możliwe? Rzecz

dach wspomnę, co robiłem w takich

wałem się wjechać od strony Gruzji.

to wbrew pozorom bardzo prosta. Kra-

krainach jak Kałmucja, Powołże, Ka-

Trochę na około, ale jeden wjazd do

iny takie jak Turcja, rosyjski Kaukaz, Ka-

zachstan, Kirgistan, Chiny czy Mongolia. Nie zabraknie rzecz jasna Syberii. tekst: Michał Pater

NIEC ŚWIA KO TA

TOPEM S O T U A -

1. Elbrus 2. Muzułmańskie wesele, Machaczkała 3. Rondo, Dagestan, Machaczkała

POLSKA -

historia wrocławia

Ten najstarszy? W jego restauracji rysował Picasso, we wnętrzach film kręcił Andrzej Wajda, zaś z balkonu śpiewał Jan Kiepura. Neobarokowy hotel Monopol już od ponad stu lat jest ozdobą Wrocławia. Nigdy by jednak nie powstał, gdyby nie marki pewnego zamożnego bankiera i architektoniczna wizja zdolnego Żyda. Tekst: Błażej Organisty 24

fot. Zbiory Wratislaviae Amici

dolny-slask.org.pl

Ulica Świdnicka z domem handlowym i hotelem Monopol. W głębi widoczny kościół św. Doroty, Stanisława i Wacława.

to mieszczące się na terenie dzisiejszego Monopolu budynki należały do zakonu franciszkanów. Bracia mniejsi ostatecznie opuścili swoje domy na początku XIX wieku, a rada miejska przekształciła zabudowania klasztorne w cmentarz i więzienie, które później wyburzono. Po zakonnikach ostała się tylko działka oraz kościół pod wezwaniem św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława. Minęło kilkadziesiąt lat, aż wreszcie pod koniec stulecia do drzwi ratusza zapukało dwóch Niemców: majętny bankier, Friedrich Gideon Gotthardt von Wallenberg-Pachaly i poważany architekt, Karl Grosser. Wrocławscy Żydzi na stół wyłożyli zawrotną wówczas sumę 600 tysięcy marek, a także projekt czterokondygnacyjnego budynku hotelowo-handlowego w stylu secesyjnym, na rzucie prostokąta, z wewnętrznym dziedzińcem, fasadą neobarokową i mansardowym dachem z lukarnami. Radni skinęli głowami z aprobatą, sprzedali działkę, , lecz postawili warunki: nowy budynek będzie niski na tyle, żeby

nie zasłonić kościoła Franciszkanów, a zbiegu ulic Heleny Modrzejew-

za prawdziwą przyjąć drugą wersję, to

skiej i Świętej Doroty od 124

tytuł najstarszego należałoby oddać

lat stoi najprawdopodobniej

hotelowi Europejskiemu. Najstarszy czy

najstarszy hotel we Wrocławiu. Naj-

nie, obecny hotel Monopol na pewno

prawdopodobniej,

źródła

można uznać za jeden z najbardziej

podają różne daty budowy Monopolu.

ekskluzywnych (*****) i reprezentacyj-

Według Encyklopedii Wrocławia budy-

nych w całym województwie. Co więcej,

nek powstawał w latach 1863-1865,

to hotel z historią…

ponieważ

natomiast wydany pięć lat później Leksykon architektury Wrocławia podaje

Wrocławscy Żydzi

okres od 1892 do 1894 roku. Gdyby

…która sięga średniowiecza, kiedy

wyglądem będzie przypominał średniowieczne domy i magazyny klasztorne. I tak w roku 1982 w Breslau rozpoczęła się budowa eleganckiego hotelu i ekskluzywnego domu handlowego Monopol. Wejście główne umieszczono niesymetrycznie od wschodu, na parterze hotel, salon towarzyski, jadalnia, salon dla pań, pokój do czytania, pokój do pisania listów, restauracja, piwiarnia oraz pomieszczenia handlowe. Aby

flickr/miejscówka

ozdobić elewację rzeźbami, z Berlina przyjechał sam Otto Lessing.

część handlowa, odbudowana dopiero

W 1948 roku Wrocław był gospoda-

w 1961 roku i przekształcona w ele-

rzem Światowego Kongresu Intelektu-

W 1928 roku część parteru domu

gancką kawiarnię, w której z filiżanek

alistów w Obronie Pokoju. Podczas tej

handlowego (Kaufhaus Rudolf Mosse )

popijała inteligencja, bogata klientela

propagandowej imprezy radzieckich

zaadaptowano na tzw. bar amerykań-

oraz wrocławscy artyści. Pod koniec XX

i polskich komunistów przy ul. Świdni-

ski utrzymywany w stylistyce art déco.

wieku właściciele Monopolu postanowi-

ckiej zatrzymał się Pablo Picasso. W ho-

Większość pokoi hotelowych mieściła

li zamknąć kawiarnię i przywrócić loka-

telowej restauracji narysował wtedy na

się na wyższych piętrach. Prawdopo-

lowi jego pierwotną funkcję.

serwetce gołębia pokoju. Hiszpan za

dobnie było ich wtedy 69, w tym jeden apartament, zwany Królewskim.

Po upadku Festung Breslau hotel Monopol w swoich nieskromnych progach ugościł wiele wyjątkowych postaci.

ten rysunek dostał Leninowską Nagrodę Pokoju. W tym samym czasie co artysta

Pokój 113 To często jednak nie historia i architektura czynią hotele rozpoznawal-

Hitler w Hotelu Monopol w 1938 z okazji Niemieckiego Święta Sportu i Gimnastyki

nymi, a ich sławni goście. Kiedy miastem rządzili naziści, Breslau od czasu do czasu odwiedzał Adolf Hitler, który zwykł przemawiać do mieszkańców z okna pokoju numer 113. Może to właśnie na prośbę samego Führera w 1937 roku do głównego portalu wejścia dobudowano popularny w III Rzeszy trzyarkadowy portyk z tarasem. Od tej pory głos wodza docierał do wiwatującego ludu już nie z okna, a z reprezentacyjnego balkonu. Po wojnie nie zmieniła się ani funkcja, ani nazwa budynku. Podczas oblężenia miasta najbardziej ucierpiała fot. Zbiory Wratislaviae Amici

dolny-slask.org.pl

fot. B.Maliszewska fot. B.Maliszewska

1. Gołąb pokoju, Pablo Picasso, 1948 r. 2.Kolumny w sali restauracyjnej 3. Ozdobny detal fasady

w hotelu mieszkali też inni uczestnicy kongresu: Irena Joliot-Curie, córka polskiej noblistki Marii Skłodowskiej-Curie, najsłynniejszy brazylijski pisarz XX wieku – Jorge Amado, a także laureat literackiej Nagrody Nobla, Michaił Szołochow, z pochodzenia Rosjanin. W czasach PRL-u Monopol był własnością Orbisu, wciąż pozostając miejscem szczególnym, chętnie odwiedzanym przez ludzi związanymi

Cassino”, a przy barze Zbyszek Cybul-

wał rozbudowy. Nie mniej jak renowa-

z kulturą. 10 lat po kongresie, a 21 lat

ski podpalający spirytus w kieliszkach.

cji, bowiem staruszek ma już przecież

po Hitlerze, ze wspomnianego balko-

„Haneczka, Bilga, Kosybucki, Rudy, Kaj-

grubo ponad wiek na karku. Moder-

nu nad głównym wejściem śpiewał Jan

tek.” W hotelowych wnętrzach toczy się

nizacja trwała od 2007 do 2008 roku.

Kiepura. W latach 60. na łóżku z drzewa

większość akcji filmu „Popiół i diament”

Obecny wygląd Monopol zawdzięcza

brzozowego spała Marlena Dietrich. Tu

Andrzeja Wajdy z 1958 roku. Wojciech

głównemu projektantowi, Marcinowi

w hotelowym barze poznała Zbigniewa

Has kręcił tu „Lalkę”, a Mirosław Bo-

Jankowskiemu i jego współpracowni-

Cybulskiego. Natomiast w restauracji

rek „Konsula” z Piotrem Fronczewskim

kowi, Leszkowi Likusowi. Dobudowano

mogła była spotkać m.in. Ewę Demar-

w roli głównej. Co ciekawe, konsul przyj-

jedną kondygnację, a w partii wschod-

czyk, Beatę Tyszkiewicz, Aleksandra

mował interesantów w pokoju numer…

niej dwie, zmieniono pierwotny układ

Bardiniego, Jana Himilsbacha, Stanisła-

113. Po hotelowych korytarzach prze-

i wystrój wnętrz. Wszystkie zabytkowe

wa Tyma czy ściśle związanych z Wroc-

chadzał się także Hans Kloss (Stanisław

i historyczne elementy zostały pieczo-

ławiem: dyrektora Opery Wrocławskiej,

Mikulski) z serialu „Stawka większa niż

łowicie odrestaurowane, wnętrzom zaś

Stanisława Drabika lub reżysera teatral-

życie”.

nadano nowoczesny i autorski wygląd.

nego, Jerzego Grotowskiego. Kamera, akcja i odrobina luksusu W tle „Czerwone maki pod Monte

Prawdopodobnie najstarszy hotel

Na parterze znów jest pasaż handlowy

we Wrocławiu wciąż pamięta wielkich

z siecią ekskluzywnych sklepów z kawą

gości, ale żeby przyjmować ich jeszcze

czy ubraniami.

więcej (chociażby całą reprezentację Czech podczas Euro 2012), potrzebo-

pasibus

rodzina pasibrzuchów Ma być swobodnie, na luzie i po koleżeńsku. Zaczęło się od postawienia food trucka w streetowym klimacie. Dziś twórcy Pasibusa mają dużo ambitniejsze plany. Tekst: Kinga Czernichowska

ood trucki pojawiły się w XIX wieku

my więc mówić już o prężnie działającym

w Teksasie. Charles Goodnight kupił

przedsiębiorstwie. Firmie, w której pracow-

furgon i wyposażył go w patelnie oraz

ników nazywa się Pasiziomkami.

garnki. I kuchenkę, oczywiście. Dzisiaj po Stanach Zjednoczonych jeżdżą 3 miliony Food truck. Moda na knajpy

food trucków. W Polsce pojawiły się w 2013 roku.

na kółkach

To właśnie trzy lata temu we wrześniu

Stworzenie food trucka to koszt 20-

pod Arkadami na Powstańców Śląskich 5 na

80 tysięcy złotych, czyli dokładnie tyle, ile

stałe zaparkował food truck o nazwie Pasi-

niejednokrotnie trzeba zapłacić za czynsz

bus. Był jednym z pierwszych wrocławskich

za lokal będący w trakcie remontu. Dlatego

gastrowozów i z pewnością pierwszym ser-

food truck to dużo mniejsze ryzyko bizne-

wującym burgery. Jednak z czasem jeden

sowe.

bus stał się za mało wystarczalny.

- Na początku nie wiedzieliśmy, czy to

- Ograniczała nas mobilność naszego

się przyjmie, czy będziemy w stanie pociągnąć

wiekowego food trucka, a mieliśmy większe

to dalej. Dlatego właśnie zaczęliśmy od food

ambicje. Chcieliśmy pojawiać się na wydarze-

trucka. To po pierwsze mniejsze koszty. A po

niach masowych, podróżować po okolicach

drugie, w przypadku, gdy lokalizacja okaże

Wrocławia i po Polsce - wyjaśnia Piotr Stasz-

się nietrafiona, można się przemieścić w inne

czyński z Pasibusa.

miejsce. Dobrze, że zaczęliśmy od food tru-

Powstał więc bus eventowy, tzw. Junior. Załoga Pasibusa nazywa go maszyną do zadań specjalnych. Potem pojawił się Przystanek Pasibus - mała, stacjonarna budka o powierzchni zaledwie 35 m2, przy ul. Łukasiewicza 18. Kolejnym krokiem było otworzenie lokalu stacjonarnego, w którym można było poszerzyć menu i wprowadzić alkohole. Wielu Pasibrzuchów (tak potocznie załoga Pasibusa mówi o swoich klientach) nie wyobrażało sobie burgera bez towarzystwa piwa. W końcu powstała wyczekana Stacja Pasibus. Dziś w pracę w Pasibusie jest zaangażowanych około pięćdziesiąt osób. Może-

Dobrze, że zaczęliśmy od food trucków, dzięki temu umiemy się zorganizować na bardzo małej przestrzeni. Jeszcze parę lat temu stworzenie własnego lokalu - takiego, jakim jest teraz Stacja Pasibus, było tak odważnym pomysłem, że nie śmieliśmy o tym nawet marzyć. cków, dzięki temu umiemy się zorganizować

powiedniego przerobienia busa, aby móc

na bardzo małej przestrzeni. Jeszcze parę lat

serwować w nim to, co się chce. Burgery są

temu stworzenie własnego lokalu - takiego, ja-

coraz modniejsze w polskiej gastronomii,

kim jest teraz Stacja Pasibus, było tak odważ-

ale trzeba pamiętać, że jest to jednak coś

nym pomysłem, że nie śmieliśmy o tym nawet

więcej niż bułka z kotletem, którą przez wie-

marzyć. A dzisiaj proszę, wchodzę do Stacji

le lat niektórzy zamawiali w barach szybkiej

Pasibus i widzę wielu młodych, zadowolonych

obsługi.

ludzi - opowiada Piotr Staszczyński.

- Wszystkie składniki przygotowujemy

Zresztą nie tylko młodych. - Kiedyś

sami. Stawiamy na jakość. Dzięki temu, że

podjechałem rowerem do Arkad i zobaczyłem

mamy teraz również Stację Pasibus, mogliśmy

grupkę jedzących osób, wszyscy po sześćdzie-

poszerzyć menu o różne dodatkowe pozycje,

siątce - kontynuuje Staszczyński. - To był

w tym kulki serowe, krewetki, a także alkohole

naprawdę raj dla oczu. Można powiedzieć,

- tłumaczy Piotr - Wkrótce do naszego menu

że burgery przypadły do gustu wszystkim gru-

dojdzie parę nowych pozycji nieburgerowych.

pom wiekowym.

A już teraz można zamówić u nas na przykład

Stworzenie food trucka to również duże wyzwanie logistyczne ze względu na

syr w bułce, tacki pasibrzucha czy szarpaną wołowinę.

surowe wymogi sanepidu. Zgodnie z tymi wymogami w food trucku powinno się znajdować co najmniej kilka zlewów - każdy słu-

Dziesięciometrowy

potwór

Pasibusa

żący do innego celu. To nierealne, dlatego

Chłopaki z Pasibusa mają już kolejne

twórcy food trucków często podnajmują

odważne plany. W remoncie są trzy kolejne

kuchnię, w której przygotowują poszczegól-

foodtrucki, które niebawem wyjadą na ulice

ne składniki.

Wrocławia.

Ekipa Pasibusa ma własną halę pro-

- Jeden z nich to dziesięciometrowy po-

dukcyjną – profesjonalne zaplecze ga-

twór, którym będziemy jeździć na festiwale.

stronomiczne. To wiele ułatwia, a przede

Przed nami w okolicach Wrocławia jest mię-

wszystkim pozwala zachować jakość i świe-

dzy innymi Slot Art Festival, szykujemy się też

żość serwowanych produktów. Codzien-

na zloty food truckowe w stolicy i nie ukrywa-

nie rano wyjeżdżają z niej chłodnie, które

my, że chcielibyśmy też ponownie pojawić się

rozwożą półprodukty. To właśnie w halach

na jeszcze większych masowych eventach –

dzieje się magia i przygotowywane są au-

zapowiada Pasiziomek.

torskie sosy, mielone mięso czy ręcznie robione produkty, jak np. kulki serowe.

Ale to nie wszystko. Ekipa Pasibusa chce też podbić Polskę. Całkiem możliwe więc, że wkrótce rodzina Pasibrzuchów

Burgery to przede wszystkim jakość

powiększy się o mieszkańców innych miast naszego kraju.

W food truckach serwuje się różnego rodzaju potrawy. Wszystko jest kwestią od-

sport

MAŁA WOJNA Naprzeciwko siebie staje jedenastu zawodników. Obudowani w pancerz i wyposażeni w kije z siatką grają piłką zbliżoną rozmiarem do tenisowej, choć dużo cięższą i bardziej skoczną. Kontuzje, krew, przepychanki, bójki i… honor zawodniczy. Zasady? Są, ale bardzo pobłażliwe. W lacrosse można atakować ciałem i kijem. Tekst: Daniel Martyniec Zdjęcia: Jacek Magierowski

Kosynierzy Wrocław - Poznań Hussars

acrosse, czyli „mała wojna” w ję-

tantów. Ba, Kosynierzy to najbardziej

zyku Indian. Współczesne zasady

utytułowany zespół w Polsce , a także

ostatecznie ustalono w pierwszej

jeden z liczących się teamów w naszej

połowie XIX w. w Kanadzie. Gra jest pre-

części Europy. Dorobek wrocławian to

kursorem hokeja na lodzie, a obecnie

trzy tytuły mistrza Polski i dwa wicemi-

najprężniej rozwijającą się dyscypliną

strzostwa. W tradycji polskiej ligi nazwa

zespołową w uniwersyteckich rozgryw-

każdego zespołu związana jest z ele-

kach NCAA w Stanach Zjednoczonych

mentem wojskowym. Stąd w rodzimej

(pod względem przyrostu liczby nowych

rywalizacji uczestniczą między innymi:

drużyn rok do roku). Dlaczego warto

Grom Warszawa, Hussars Poznań czy

przyjrzeć się małej wojnie z bliska?

Spartans Oświęcim.

Bo Wrocław ma swoich reprezen-

Nagła śmierć

we kwarty. Czas nie jest zatrzymywany.

Kosynierzy Wrocław - Poznań Hussars

W środowisku mówi się, że lac-

Każdą część gry, tak jak i jej wznowienie

rosse to najszybszy sport drużynowy

po golach, rozpoczyna tzw. face-off, czyli

na nogach. Zasady czynią tę dyscyplinę

walka dwóch zawodników o piłkę, którą

wodniczy. Podstawą jest kij. Składa

niezwykle widowiskową i kontaktową

sędzia kładzie przed nimi. Mecz wygry-

się z on z główki przewiązanej siatką

(dozwolone jest atakowanie przeciwni-

wa drużyna, która po upływie godziny

i trzonka (rączki). Następnie kask, który

ka ciałem). Warto dodać, że regulamin

strzeli więcej goli. Jeżeli jest remis, to

jest połączniem motocrossowego (wy-

sprzyja ciągłemu napieraniu na bram-

rozpoczyna się 5-minutowa dogrywka.

gląd) i kasku futbolistów amerykańskich

kę rywali. W przeciwieństwie do (przy-

Jeżeli i ta nie wyłoni zwycięzcy, to będzie

(kratka chroniąca twarz). Reszta jest

kładowo) piłki nożnej, po niecelnym

jeszcze jedna. Wciąż bez rozstrzygnię-

bardzo zbliżona do ekwipunku hoke-

strzale piłka przechodzi w posiadanie

cia? Zatem o triumfie zdecyduje nagła

jowego – rękawice, naramienniki oraz

drużyny, której zawodnik, w momencie

śmierć – kto pierwszy zdobędzie punkt,

ochraniacze na łokcie. Niektórzy za-

strzału, był bliżej linii końcowej. Mała

ten schodzi z placu boju w glorii.

wodnicy osłaniają jeszcze nerki, ale tacy

wojna toczy się przez cztery 15-minuto-

Niezwykle istotny jest sprzęt za-

często są przedmiotem drwin: ciotopady – tak mówią na ochraniacze nerek. Chronienie niektórych części ciała jest niezbędne, ponieważ lacrosse to sport niezwykle kontaktowy, niemal

Kosynierzy Wrocław - Korsarze Trójmiasto

Kosynierzy Wrocław - Poznań Hussars

w każdej akcji. Obrońcy mają zatrzymać napastników, czasami nie interesuje ich piłka, a właśnie zawodnik. Napastnicy też nie pozostają dłużni. Często powoduje to urazy, choć poważne kontuzje zdarzają się rzadko. Kontaktowość sprawia też, że gracze szanują się nawzajem. Chodzi tu o brak symulowania. To męski sport, w którym na udawanie nie ma miejsca. Wojna domowa (i europejska)

do przodu, szczerze mówiąc nie mam po-

Musimy teraz zrobić tak, żeby tego nie

jęcia, gdzie będziemy za kilka lat, ale na

zmarnować – mówiąc delikatnie. Przeko-

pewno będzie dobrze!

namy się w lipcu.

W naszym kraju dyscyplina rozwija

Marcin jest również zawodnikiem

Na Mistrzostwa Europy trzeba

się prężnie. - Polska Liga Lacrosse prze-

reprezentacji Polski, z którą z zapałem

poczekać do lata, ale ligowe rozgrywki

żyła w kilku ostatnich latach etap rozwoju

trenuje, aby rozsławić polski lacrosse

we Wrocławiu startują już 10 kwietnia.

i zmian. Do środowiska lacrosse dołączyło

na arenie międzynarodowej. - Na razie

- Zagramy u siebie z Gromem Warszawa.

kilka nowych ośrodków w kraju – na przy-

mamy szeroką kadrę, sztab trenerski bę-

Doping zawsze mile widziany, bo – para-

kład Trójmiasto czy Lublin. Ze względu na

dzie ją ograniczał do wyznaczonego mak-

doksalnie - wcale nie jestem pewien naszej

duże odległości między miastami, władze

simum. Przygotowujemy się intensywnie

roli faworytów. Wiadomo jak jest – każdy

ligi postanowiły podzielić rozgrywki na

do tegorocznych Mistrzostw Europy w Bu-

chce pobić mistrza, a my wiemy, że war-

dwie dywizje – Wschód i Zachód – opo-

dapeszcie – przybliża napastnik.

szawiacy również nie próżnowali w zimie.

wiada Marcin Janiszewski, napastnik wrocławskich Kosynierów.

Polacy mają już za sobą pierwsze w tym roku zgrupowanie, niedługo

I tu zaczyna się zabawa – my też jesteśmy gotowi na walkę!

Nie ma jednak róży bez kolców.

kolejne spotkania kadry narodowej.

Kosynierzy rzeczywiście mogą być

Marcin twierdzi, że z jednej strony po-

Janiszewski i koledzy chcą sprawić na

przygotowani, bo przerwę od trenin-

ziom się wyrównuje, ale z drugiej młode

Węgrzech niespodziankę. Jak twierdzą,

gów mieli tylko w okresie świąteczno-

zespoły mają problem ze skompletowa-

los był dla nich łaskawy, bo wylosowali

-noworocznym. Jeżeli nie ćwiczą na

niem kadry. - Rok temu zakończyliśmy se-

najlepszą możliwą grupę. Polacy skrzy-

odkrytym boisku, to okupują hale, gdzie

zon bez porażki, zdominowaliśmy wszyst-

żują kije z Holendrami, Finami, Francu-

trenują z ciężarami i ogólnorozwojowo.

kie zespoły w kraju, ale w tym nie będzie

zami, Rosjanami i Słowakami. Pomimo

Praca w pocie czoła ma przełożyć się na

już tak łatwo. Kraków i Warszawa zrobiły

tego że nie jest to grupa śmierci, nikt

obronę tytułu mistrza Polski. Mała woj-

znaczący postęp. Walka będzie bardzo

nie odda pola bez walki: - Nie, nie będzie

na trwa!

zacięta. Lacrosse w Polsce cały czas idzie

łatwo, ale i tak dostaliśmy wielką szansę.

wino

czas na wino

część I: Stary i nowy świat „Wino jest rzeczą cudownie przeznaczoną dla człowieka, jeżeli zdrowy lub chory będzie je przyjmował w stosownej porze i umiarkowanie”, powiedział niegdyś Hipokrates – przedstawiciel Starego Świata.

bszary uprawy winogron i pro-

szej Australii, Nowej Zelandii, Kalifornii,

Są również kraje, których klasyfika-

dukcji wina dzielą się na dwa

RPA, Chile i Argentyny, choć tzw. Nowy

cja nie jest jednoznaczna. Do nich zali-

megarejony. Kolebką pierw-

Świat to także winnice położone pomię-

cza się Izrael, Maroko czy Liban, którym

szego z nich są zbocza Kaukazu w oko-

dzy Nowym Jorkiem a Bostonem, czy

jednak z wielu względów bliżej do trady-

licach dzisiejszej Gruzji, której wytwory

niewielkie pola winorośli w Meksyku,

cyjnego winiarstwa Starego Świata.

od dwóch, może trzech lat skutecznie

Indiach, Japonii i paśmie uralsko-mon-

podbijają serca i podniebienia entu-

golskim.

W dziewiętnastym wieku (kiedy to obsesja ludzi do kolekcjonowania

zjastów tego trunku w Polsce. Obecnie trzonem tzw. Starego Świata (jego początki sięgają VII wieku p.n.e.) są Włochy, Hiszpania i Francja. Drugi megarejon powstał dzięki rozwojowi kolonializmu, podczas którego żeglarze oraz misjonarze rozpowszechniali europejskie zwyczaje wśród miejscowej ludności, w tym kulturę picia wina, które początkowo importowano, a w późniejszym okresie wytwarzano ze szczepów przywiezionych z Europy. W owym czasie szczególnie sprzyjające warunki klimatyczne do zakładania winnic znajdowały się na terenach dzisiejObszary uprawy winogron

- Prawdą jest, że alkohol wielu ludziom zaszkodził, ale jakoś nikomu nie przyszło do głowy, że szkodliwe nie było używanie tego, co jest złe, ale nadużywanie tego, co jest dobre. ~ Abraham Lincoln

i klasyfikowania gatunków roślin, a na-

z którego świata pochodzi konkretne

cze nie oznacza, że trafi w indywidualne

stępnie wprowadzania ich do nowego

wino.

gusta. A tylko delektowanie się każdym

środowiska sięgnęła zenitu) doprowa-

W serii poradników „Czas na wino”

kieliszkiem pozwoli w pełni zrozumieć

dzono do serii zniszczeń upraw wino-

przybliżymy świat „cudownej rzeczy”

filozofię picia tego szlachetnego trunku,

gron, poprzez przenoszenie nie tylko

Hipokratesa oraz prawidłowe sposoby

która dla wielu ludzi - w szczególności

roślin, ale także mszyc, mączniaków

degustacji, tak aby każdy mógł bez tru-

mieszkańców

i pleśni, które w nowych warunkach

du zamówić w restauracji butelkę od-

morskich – jest tą podstawową. Niektó-

klimatycznych zaczęły pustoszyć miej-

powiednią pod swoje preferencje. Po

rzy twierdzą nawet, że ów napitek może

scowe plantacje tak winorośli, jak i in-

lekturze naszego cyklu, gdy najdzie was

czynić cuda: „Penicylina leczy chorych,

nych roślin. Skala strat była ogromna

ochota na wieczór z winem w domo-

natomiast wino stawia na nogi umiera-

- w samej Francji zniszczonych zostało

wym zaciszu, przy wyborze nie będzie-

jących.” - Aleksander Fleming.

2,5 miliona hektarów winnic, a poziom

cie musieli już sugerować się jedynie

produkcji spadł o dwie trzecie. Obecnie

ładną etykietą. Bo niestety to, że wino

szacuję się, że 85 procent winorośli na

jest dobrej jakości lub jest drogie, jesz-

świecie rośnie na amerykańskich podkładkach korzennych, które okazały się odporne na większość mszyc. W związku z tym znaczną część szczepów można spotkać we wszystkich regionach, choć pozostały też te nieliczne, charakterystyczne tylko dla danego kraju bądź rejonu winiarskiego. Czym różnią się od siebie dwa tytułowe światy? Przyjmuję się, że cechami win Starego Świata są ich subtelność, zrównoważone skryte aromaty i powściągliwość. Natomiast wina Nowego Świata wyróżnia silny, bogaty, owocowy aromat o mniejszej wytrawności. Na chwilę obecną minimalną różnicę wyczuć niełatwo. Twardy orzech do zgryzienia mają nawet sommelierzy, którzy na degustacjach w ciemno często nie są w stanie jednoznacznie stwierdzić,

rejonów

Tekst: PAG

śródziemno-

Wiosna, ach to Ty !

Barbara Buda www.budkafotograficzna.blogspot.com FB/budkafotograficzna Modelka: Malwina Stępińska make-up: Klaudia Wójcicka Zdjęcia:

URODA

Tekst/modelka/MUA: Marta Misiak www.martamisiak.blogspot.com ZdjÄ&#x2122;cie: Andrea Guetti FB: AndreaGuettiPhotography

OLEJ AWOKADO

MUST HAVE TWOJEJ PIELĘGNACJI Na pewno słyszałaś już o zaletach stosowania kosmetyków naturalnych. Nieważne, czy jesteś osobą, która posiada ich już cały szereg na półce w łazience, czy może wciąż zastanawiasz się czy warto kupić jakiś naturalny produkt. Olej awokado zainteresuje każdą osobę, która lubi dbać o swoją cerę.

O kado.

lej awokado otrzymuje się

całą twarz, delikatnie i powoli. Komplet-

miąż-

ny zabieg nie tylko odpręży cię po cięż-

szu dojrzałego owocu awo-

kim dniu, ale już sam masaż sprawi, że

wyniku

Ten

składnik

tłoczenia

natural-

składniki oleju lepiej i szybciej wniknął

nych kremów do twarzy, maseczek

wielu

w głąb skóry. Całość pozostaw do kom-

czy odżywek do włosów zwany jest

pletnego wyschnięcia. Rano pielęgnuj

olejem 7 witamin (A-B-D-E-H-K-PP).

skórę jak zwykle. Zabieg warto wykonać

Możesz stosować go także osobno -

dwa razy w tygodniu, aby zachować

na rynku dostępnych jest wiele niera-

zdrową i gładką cerę.

finowanych, czystych olejów awokado, które świetnie sprawdzą się jako np.

Dzięki wysokiej zawartości odżyw-

serum dla cery dojrzałej lub maseczka

czych kwasów Omega 3 olej awokado

nawilżająca na noc. Olej jest bezza-

uzupełnia braki w kompozycji lipido-

pachowy i ma zielony kolor. Możesz

wej włosów, co sprawi, że twoje włosy

trzymać go w lodówce na najwyżej

będą odżywione i zregenerowane aż po

półce lub w suchym, ciemnym miejscu.

same końce. Najlepiej sprawdzi się na

IOSSI, krem nawilzający 50ml, 99zł

włosach rozjaśnianych, farbowanych, łatwo

zniszczonych i suchych. Czysty olejek

wchłaniany przez skórę, wnika w jej

możesz nałożyć dwa razy w tygodniu

głębsze warstwy, mocno nawilża, oży-

na godzinę przed umyciem włosów

wia naskórek. Polecany jest do każdego

jako silną maseczkę regenerującą. Po

typu cery, ponieważ nie ma działania

umyciu wetrzyj go w końcówki włosów

drażniącego czy uczulającego. Jest od-

w celu ich zabezpieczenia. Efekty sto-

powiedni zarówno dla skóry młodej,

sowania oleju zauważysz już po pierw-

w celu zapobiegania niedoskonałoś-

szym miesiącu.

Olej

awokado

jest

Ecospa, czysty olej awokado 50ml, 15zł

ciom i walki z trądzikiem, jak i dla cer dojrzałych, które potrzebują intensyw-

Jeżeli chcesz kupić produkt najlep-

nej regeneracji. Zastosowany na dzień

szej jakości, który zawierać będzie olej

ochroni przed złym wpływem czynni-

awokado, przeczytaj skład danego

ków zewnętrznych, nie tylko cerę, ale

kosmetyku. Olej awokado powinien

i włosy.

znajdować się zaraz w pierwszej linij-

Jeżeli chcesz mocno odżywić skó-

ce listy, co oznacza, że jego zawartość

rę twarzy, zamocz dłonie w ciepłej wo-

w produkcie jest duża. Olej awokado

dzie, a następnie rozetrzyj w nich kilka

świetnie współgra z olejem kokosowym

kropli oleju. Okrężnymi ruchami masuj

czy olejem ze słodkich migdałów.

Planeta Organica, maska awokado do włosów 200ml, 16zł

STYL

garniturowy know-how Moda męska, w odróżnieniu od damskiej, jest dziedziną na wskroś techniczną. I właśnie ze względu na ów charakter warto na początku przyswoić sobie pewne podstawy, bez znajomości których podróż po tematyce klasycznej męskiej elegancji może być o wiele trudniejsza i nie tak ekscytująca. Tekst: Dawid Tymiński www.secondhanddandy.pl

Zdjęcia: Maciej Gajdur FB/WroStreetFashion

guziki (obecnie najbardziej popularne) oraz na trzy guziki (będące w odwrocie, choć do niedawna jeszcze bardzo powszechne). Szczególnym zapięciem jednorzędowego garnituru jest to na

tzw. 2,5 guzika - w praktyce marynarka

posiada trzy guziki, ale najwyższy z nich jest ukryty pod prawym wyłogiem, a dedykowana mu dziurka znajduje się na jego wysokości w lewej klapie. Całość zapinana jest wtedy na drugi, środkowy guzik. Jeśli chodzi o marynarki dwurzędowe, istnieje wiele typów, które jednak oparte są na tej samej zasadzie, zawierającej się w prostym matematycznym wzorze: ilość funkcjonalnych, zapinających się guzików x ogólna liczba gu-

zików marynarki. Obecnie największą popularnością wśród marynarek dwurzędowych cieszy się typ 2x6 (2). 2. KLAPY MARYNARKI Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje klap marynarek: 

notch lapel (klapa otwarta) - jest to

obecnie najbardziej powszechny rodzaj marynarkowych i garniturowych klap;

w jego przypadku kołnierz i klapa tworzą między sobą kąt ok. 90. stopni; (3) 

peak lapel (klapa zamknięta, fra-

kowa, ostra, w szpic) - początkowo stosowana w strojach formalnych, takich jak smoking i frak, obecnie także spotykana wśród garniturów. Zgodnie z nazwą charakteryzuje się wydłużoną linią wyłogu i jego spiczastym zakończeniem (4). Przeważnie stosowana w przypad-

ydawać by się mogło, że ku-

ży wszystkie konstrukcyjne aspekty, na

ku garniturów dwurzędowych, stoi wy-

pienie odpowiedniego ele-

które warto zwrócić uwagę przy poszu-

żej w hierarchii formalności niż klapa

mentu garderoby to sprawa

kiwaniu garnituru skrojonego na miarę

notch;

prosta i niewymagająca posiadania wie-

potrzeb.



dla marynarek smokingowych, charak-

dzy graniczącej z fizyką kwantową. Ale przecież nawet przed przygotowaniem

1. ZAPIĘCIE

teryzuje się prostą linią i brakiem kozerki (miejsce łączenia kołnierza marynarki

zdarza

Ze względu na rodzaj zapięcia,

nam się, celem upewnienia się, sięgać

a konkretniej ilość pionowych rzędów

do przepisów, więc dlaczego nie mie-

guzików, rozróżniamy marynarki jedno-

libyśmy podobnej wagi przykładać do

i dwurzędowe.

nieskomplikowanej

potrawy

szalowa (shawl collar) - typowa

i jej klapy). Będąc przy klapach nie sposób nie wspomnieć o bardzo ważnym ele-

jednorzędowych

mencie, jakim jest butonierka (5). Sło-

nasz wizerunek? Wychodząc naprze-

wyróżnia się marynarki zapinane na

wo pochodzi z języka francuskiego,

ciw potrzebom osób, które chciałyby

jeden guzik (rozwiązanie najbardziej

konkretnie od wyrazu boutonierre, co

się wyposażyć w tytułowy garniturowy

formalne, początkowo stosowane tylko

literalnie oznacza dziurkę na guzik. Nie-

know-how, niniejszy poradnik przybli-

w przypadku smokingów), (1) na dwa

gdyś butonierka pełniła funkcje użyt-

kwestii, która w dużej mierze wpływa na

przypadku

kowe (kołnierze marynarek stawiane

5. SPODNIE

garniturowych spodni jest także man-

były na sztorc i dzięki tej dziurce oraz

Choć obecnie w większości przy-

szet (8) (zwany często mankietem), czyli

przyszytemu pod klapą guzikowi można

padków producenci konfekcji promu-

dodatkowy, wywinięty fragment mate-

było marynarkę zapiąć pod samą szyję),

ją spodnie z obniżonym stanem, to

riału u dołu nogawki spodni. Zgodnie

obecnie zaś, w większości przypadków,

w przypadku garnituru nie jest to naj-

z zasadą mówiącą, że im prostsza for-

estetyczne. Do jej ozdabiania posłużyć

bardziej estetyczne, fortunne jak i wy-

ma, tym wyższa formalność, manszet

mogą wpinki (lapel pins) bądź kwiaty.

godne rozwiązanie. Optymalnym wybo-

jest elementem obniżającym formal-

rem będą spodnie ze stanem średnim.

ność garniturowych spodni. Jeśli myśli-

3. KIESZENIE

Wysoki (sięgający ponad pępek) stan

my o garniturze jako ubiorze na spe-

wbudowane

spodni jest już praktycznie niespotyka-

cjalne okazje, warto zdecydować się na

w konstrukcję marynarki nazywane są

ny w ofertach sklepów i wielbiciele tego

model z prostą nogawką.

kieszeniami ciętymi. W przypadku co-

typu rozwiązania muszą zwracać się ku

dziennych garniturów, dla obniżenia

szyciu na miarę.

Kieszenie niejako

formalności, wyposażane są one w pat-

Kwestią kluczową dla formalności

ki, czyli specjalne klapki, które zabezpieczają je przed nadmiernym otwieraniem się (6). Na przeciwległym biegunie formalności znajdują się zaś kieszenie nakładane, które, jak wskazuje nazwa, wykonywane są z osobnego kawałka materiału i naszywane na marynarkę. Najczęściej przybierają one formę zaokrąglonej u dołu kieszeni koszulowej bądź zwężającego się ku górze dzbanka. Gdy mowa o garniturach, istnieją również dwie specjalne kieszenie, któ-

4 7

rym warto poświęcić odrobinę uwagi. Pierwszą z nich jest brustasza (7), której niemiecka nazwa brust tasche, czyli kieszonka piersiowa, jasno wskazuje, gdzie

powinniśmy jej szukać. Umiejscowiona na lewej piersi, służy do eksponowania poszewki. Drugą jest biletówka, niewielka kieszonka umiejscowiona tuż nad lewą kieszenią, będąca reliktem po czasach, kiedy to przechowywano w niej bilety kolejowe. Obie te kieszenie mogą mieć formę zarówno kieszeni ciętych, ciętych z patkami bądź nakładanych. 4. ROZCIĘCIA Zwane szlicami tudzież rozporkami, zostały stworzone, by zapewnić swobodę ruchu, jak również siadania w dopasowanej marynarce. Brak rozcięć (vent less jacket) charakteryzuje się najwyższym stopniem formalności. Rozwiązaniem pośrednim i obecnie najpopularniejszym są dwie szlice (double vented jacket), zaś pojedyncze rozcięcie (single vented jacket) jest rozwiązaniem najbardziej sportowym.

podróże

przystanek alaska

dwa tygodnie na końcu świata Nie tak wyobrażałem sobie Anchorage. Alaska, którą znałem z telewizji to tylko niewielki wycinek rzeczywistości. Jasne, da się spotkać łosia na środku drogi albo grizzly na spacerze. Ale to dopiero początek przygody. Tylko tutaj Boże Narodzenie mają w sierpniu, do eleganckiego hotelu wożą rozsypującą się furgonetką, a za budzik robią wiewiórki. Tekst: Błażej Organisty 52

wsiadłem

fot. Błażej Organisty

Warszawie

rejsowego Boeinga LOT-u. Dwie i pół godziny i byłem

w Paryżu na lotnisku de Gaulle’a. Przesiadka do Air France i jeszcze jedenaście godzin w powietrzu do Salt Lake City. Tu miałem cztery godziny czekania. Żeby nie umrzeć z nudów, pojechałem do centrum. Trzeba było przecież zobaczyć miasto Mormonów z bliska, skoro już się w nim znalazłem. Zajrzałem do ich największej świątyni. To było dziwne wrażenie. Poczułem się trochę jak w Sejmie. Wszędzie wielkie, drewniane ławy. I jeszcze te ogromne, złote organy… Robi wrażenie! Hala Energy Solutions Arena też. Jako fan NBA nie mogłem nie zobaczyć miejsca, gdzie grają Utah Jazz, a Michael Jordan oddał ostatni rzut w barwach Chicago Bulls. Na więcej już nie starczyło czasu. Musiałem wracać na lotnisko. Niewiele pamiętam z tych kolejnych pięciu godzin lotu. Po całym dniu w drodze, zmordowany, wylądowałem w Anchorage. Byłem na końcu świata! Polski dowód Spojrzałem na zegarek - druga w nocy. Po wyjściu z terminala poczułem rześkie, chłodne powietrze. Jakby więcej tlenu. Rozejrzałem się, ale było tak ciemno, że nie widziałem końca własnej ręki. Latem to jedna z niewielu godzin doby, kiedy na Alasce jest naprawdę ciemno. Zwykle świat pogrąża się tylko w półmroku. Na parkingu stały same pick upy. Jedyne samochody z zamykanym bagażnikiem to taksówki. Wy-

1. Denali National Park and Preserve 2. Hotel Princess Wilderness Logdes

ciągnąłem z kieszeni kartkę z adresem hotelu i podałem ją kierowcy. Dobrze,

pokażę dokumentu tożsamości, choć-

Anchorage, wciśnięte między góry

że zapisałem nazwę ulicy, bo taksów-

bym wyglądał na pięćdziesiąt lat. Ekspe-

i Zatokę Cooka, sprawia wrażenie mia-

karz, z pochodzenia Azjata, nie mówił

dientka dziwi się, widząc polski dowód.

sta położonego pośrodku niczego.

po angielsku. Na inny hotel, bez rezer-

Nie zna go, więc spod lady wyciąga gru-

W południowej części największego

wacji, nie mógłbym liczyć. Od czerwca

by klaser ze wzorami z całego świata.

miasta Alaski znajduje się dworzec ko-

do września mają tu niemal pełne ob-

Polskiego nie znajduje. Na szczęście,

lejowy, wkomponowany w górski kra-

łożenie.

mam przy sobie paszport. To załatwia

jobraz. To stacja głównie towarowa, lu-

Co kilka skrzyżowań mijam giełdy

sprawę. Dziewczyna przeprasza, tłuma-

dzie wolą latać samolotami. Niedaleko

samochodowe. Auto łatwiej tu kupić

czy, że to nie jej wymysł. Takie przepi-

torów, na urwistym klifie nad wybrze-

niż alkohol czy papierosy. Nie jestem

sy, bez wylegitymowania się nawet nie

żem zatoki wędkują mężczyźni w prze-

tubylcem, dlatego whisky w plastikowej

wejdziesz na stoisko alkoholowe. Kto

ciwdeszczowych płaszczach i wysokich

butelce i powszechnych tu miękkich

nie przestrzega zasad, naraża się na gi-

gumiakach. Polują na królewskie łoso-

Marlboro nikt mi nie sprzeda, jeżeli nie

gantyczne kary.

- Lot na McKinley, pokryty lodem i śniegiem sześciotysięcznik. To najwyższy punkt Ameryki Północnej. Miałem do wyboru dwie opcje: samolotem lub helikopterem. przekonał mnie gwóźdź programu - lądowanie na języku lodowca. sie. Niektóre złowione okazy są długości

w mgnieniu oka. Czasu nie da się zabić

w Denali. Od razu poczułem się bez-

ręki dorosłego mężczyzny. Podobno ci

książką ani gazetą. Silnie wiało, więc

pieczniej.

na kutrach, których jest tu bez liku, łapią

awionetka trzęsła się niebezpiecznie.

Do hotelu jechaliśmy nieco ponad

jeszcze większe. Z wilgotnej, brunatnej

Miałem wrażenie, że zaraz spadniemy

trzy godziny. Najpierw szutrem, potem

ziemi podnoszę żyjącą jeszcze rybę i je-

w któryś z dziesiątków strumieni łączą-

asfaltem. Stanowa trójka, biegnąca

stem zaskoczony jej ciężarem. Będzie

cych nieduże jeziora o niesymetrycz-

wzdłuż długiego potoku, to jedyna dro-

z dziesięć kilo! Wędkarze są dumni. Po-

nych kształtach. Ktoś z tyłu wylał kawę

ga w okolicy. Darcy pozdrawiała każ-

stawny mężczyzna mówi mi, że to jed-

na kolana i głośno narzekał.

dego mijanego kierowcę machnięciem

nak nie jest dobry dzień. Woda jest za

ręki. Tu wszyscy się znają, przynajmniej

mało wzburzona i nie pada deszcz. Do

Ostatnia granica

z widzenia. Czułem się jakbym trafił do

tego jeszcze muszą odganiać bezpań-

Na szczęście lot nie trwał długo. Na

wielkiej rodziny. Brakowało tylko dra

skie psy, które przyciąga zapach ryb.

lądowisku - ciężko to nazwać lotniskiem

Fleischmana z „Przystanku Alaska”. Przy

Dla mnie lepiej, że nie pada. Za-

- czekała czarna, stara, zdezelowana

drodze stały za to znane z tego serialu

raz startuje mój samolot do Denali

furgonetka z pękniętą przednią szybą.

tablice: „Alaska – ostatnia granica”.

National Park and Preserve – jednego

W środku bałagan, porozrzucane na-

z wielu parków narodowych na terenie

rzędzia i plamy na tapicerce. Transfer

dzę,

Alaski. Tam będzie moja baza wypado-

do hotelu absolutnie nie budził zaufa-

Z geografii nie była dobra, musiałem

wa. Na lotnisku czekało coś w rodzaju

nia. Za to skrzynię miał automatyczną.

wyjaśnić jej, gdzie leży Polska. Zatrzy-

dużej awionetki. Kilka razy mniejszej niż

To tutaj standard nawet w starych sa-

maliśmy się na stacji benzynowej. Dys-

te wszystkie rejsowe giganty. Pilot po

mochodach. Kierowcą była Darcy mło-

pozytor, Jeff, na oko czterdziestolatek,

starcie gwałtownie podrywa maszynę

da, długowłosa blondynka w okularach.

od razu zaczął wściekać się na ceny.

nad zatokę. Niewysokie drzewa maleją

Uroczym uśmiechem powitała mnie

Za jabłko wielkości pięści nastolatka

Darcy była ciekawa, skąd pochodlaczego

odwiedziłem

Alaskę.

zapłaciłem półtora dolara. Alaska więk-

Kiedy trzeba wcześnie wstać, są bar-

przekonał mnie gwóźdź programu - lą-

szość towarów importuje statkami lub

dziej skuteczne niż budzik. Na przykład

dowanie na języku lodowca.

koleją, dlatego jest drogo. Choć jest tu

na łowienie łososia albo pontonowy

Śmigłowiec startuje co kilka go-

ropa i kopalnie minerałów, większość

spływ po spienionej rzece. Nie jestem

dzin, w zależności od ilości chętnych.

ludzi żyje z rybołówstwa i hodowli. Jeff

zwolennikiem kąpieli w zimnej wodzie,

Ian, pilot przewodnik, snuje w czasie

sam kiedyś był poławiaczem krabów,

dlatego na te atrakcje się nie zdecy-

godzinnego lotu mrożące krew w żyłach

na kuter uciekł od szarej rzeczywisto-

dowałem.

obserwowałem

opowieści. A to o tragicznych próbach

ści. Bo lepiej zginąć w pracy na morzu,

z zewnętrznego hotelowego jacuzzi,

zdobycia góry przez amatorów wspi-

niż przez amfetaminę. Narzekał, że

popijając oszronionego drinka. Z kata-

naczki, którzy giną zasypywani przez

narkotyki to tutaj poważny problem.

logu oferowanych przez hotel wypraw

lawiny. Zaraz po tym o przypadkach

Są powodem wysokiego odsetka sa-

wybrałem coś znacznie lepszego. Lot

zabójczej hipotermii i niedotlenienia,

mobójstw, co źle wpływa na wizerunek

na McKinley, pokryty lodem i śniegiem

kiedy ktoś za szybko chce wspiąć się na

Alaski. Wyraźnie ożywił się jednak, kie-

sześciotysięcznik. To najwyższy punkt

szczyt. Zupełnie inaczej patrzy się wte-

dy wspomniał o mroźnej północy sta-

Ameryki Północnej. Miałem do wyboru

dy na granatowe języki i brązowo-szare

nu - lodowych górach na wzburzonym

dwie opcje: samolotem lub helikopte-

szczyty. Wiedziałem już, że mam do czy-

morzu i wycieczkach ekskluzywnym

rem. Wybrałem helikopter. Samolotów

promem. Miałem inne plany, ale kiedyś

miałem dość na jakiś czas, a ostatecznie

Śmiałków

sam pojadę to zobaczyć.

Park Narodowy Denali

Darcy poradziła, żebym tym razem

fot. Błażej Organisty

odwiedził inny park – Katmai oraz wybrał się na górę Healy. Pożegnaliśmy się pod głównym budynkiem Princess Wilderness Logdes, w samym środku Parku Narodowego Denali. Bagażem zajął się boy, który podjechał pojazdem niemal jak z pola golfowego. Zresztą cały hotel był zupełnym przeciwieństwem znikającej w oddali furgonetki. Nowy, zadbany, jeszcze błyszczał impregnatem do drewna. Wielkie, wygodne pokoje z balkonami wychodzącymi na wartką rzekę. Niektóre nawet z jacuzzi. Główny punkt menu w restauracji to łosoś w różnych postaciach, ale są też owoce morza i typowo amerykańskie specjały - hamburgery wielkości obiadowego talerza i soczyste steki. Szczególnie polecam te krwiste. Jeżeli chodzi o ryby, to można być prawie pewnym, że na talerz przyjechały z którejś fabryki. Sezonowo pracują w nich ludzie z całego świata: od Chin, przez Turcję, aż po Brazylię. Zmiany trwają 16 godzin, weekendy nie istnieją, a w środku jest maksymalnie kilka stopni powyżej zera. Wiedząc to, łosoś smakuje lepiej. Zapachy kuchni przyciągają wszędobylskie

wiewiórki.

Niekiedy

pod-

rzucałem im żołędzie, przynajmniej do czasu, kiedy nie nawrzeszczała na mnie pokojówka. Bo nie wolno dokarmiać dzikich zwierząt. Wiewiórek jest mnóstwo, a hałasują jak orkiestra.

nienia z przerażającą mocą natury. Do-

zwiedzić luksusowym pociągiem, który

Nie zawsze podróżowałem wy-

ceniłem maskę tlenową, którą cały czas

odjeżdża z Fairbanks lub wynająć sa-

najętym samochodem. Na Alasce po-

musiałem mieć na twarzy.

mochód. Zdecydowałem się na dru-

wszechny jest autostop. Kierowcy chęt-

Helikopter zatoczył kilka kółek wo-

gą możliwość i nie żałuję. Zobaczyłem

nie podrzucą turystę w potrzebie. Nie

kół potężnej góry. To czas na zachwyty

znacznie więcej, niż ujrzałbym przez

licz jednak na komfort. Bardziej na deja

i na zdjęcia. Po chwili wylądował z łosko-

okno w wagonie. Na przykład całe ro-

vu z furgonetki Darcy, na wiekowy we-

tem. Z przejęcia zapomniałem, że stą-

dziny łosi, które nic nie robią sobie z sa-

hikuł bez hamulców, trzymanie popsu-

pam po lodzie, bynajmniej nie kruchym.

mochodów i zachowują się tak, jakby

tych drzwi, żeby nie wypaść podczas

Poślizgnąłem się i wywinąłem spektaku-

miały pierwszeństwo na drodze. Na-

jazdy albo na ogromnego łososia w ba-

larnego kozła, wywołując śmiech pilota.

uczyłem się też, żeby nie oddalać się od

gażniku. I na udzielanie lekcji historii.

Taki ze mnie himalaista. Wbiłem w śnieg

auta. Górskie, przejrzyste jeziora, przy

Wąsaty mężczyzna w podeszłym wieku,

flagę ze swoim imieniem. To była nie-

których spotkać można bobry, świstaki

który na Alasce mieszkał od urodzenia,

spodzianka od Iana. Z czystym sumie-

i dzikie zające to nierzadki widok. Mniej

zapytał mnie, skąd pochodzę. Na hasło

niem zostawiłem mu napiwek. W końcu

przyjemne jest za to spotkanie z grizzly.

Polska szeroko otworzył oczy. Był prze-

zdobyłem sześciotysięcznik! Wprawdzie

Z duszą na ramieniu czekałem, aż nie-

konany, że nasz kraj jest w trakcie woj-

śmigłowcem, ale co tam.

dźwiedź, który pojawił się niebezpiecz-

ny, a na granicy stoją rosyjskie czołgi.

Są oczywiście bardziej przyziem-

nie blisko, skończy węszyć w trawie

ne sposoby zobaczenia uroków De-

i zejdzie z kamienistego zbocza. Nawet

nali. Park u podnóża McKinley można

nie wiem, kiedy spaliłem dwa papierosy.

Sierpniowa gwiazdka Nigdy nie zapomnę szoku, którego doznałem 24 sierpnia o poranku. Za-

fot. Błażej Organisty

spany zszedłem na śniadanie, a tam… święta Bożego Narodzenia! Pośrodku holu choinka przystrojona bombkami. Grały kolędy i świąteczne piosenki, a cały hotel udekorowany był jak w środku grudnia. Uszczypnąłem się w ramię, ale nie, nie majaczyłem. Recepcjonistka Jennie, która co roku przyjeżdża tu do pracy aż z RPA, wytłumaczyła mi ten fenomen. Większość turystów odwiedza Alaskę latem. Zimą zostają tu tylko najtwardsi traperzy. Miejscowi stworzyli więc tę niecodzienną tradycję, aby pochwalić się atmosferą świąt w szczycie sezonu. Zawsze są na to profesjonalnie przygotowani. Na wystroju się nie kończy. Jest nawet kolacja wigilijna, a w pierwszy dzień tych „świąt” można stracić zęby, potykając się o gwiazdkowy prezent, czekający na progu pokoju. Nigdy nie dowiedziałem się, od kogo dostałem polówkę z logo Parku i termiczny kubek. Sprzątaczki utrzymywały, że w nocy widziały renifery. Wielkie poruszenie wśród gości z Chin wywołał śnieg. Spadł w sierpniu i idealnie wkomponował się w bożonarodzeniowy klimat. Aparaty fotograficzne Chińczyków pracowały wtedy nieustannie. Grudzień w sierpniu na Alasce trwa cały tydzień. 31 sierpnia, tańcząc i śpiewając amerykańskie przeboje, niespodziewanie obchodziłem Nowy Rok.

Co kraj, to obyczaj, jak mówią. Od Jennie dowiedziałem się też, że te sierpnio-

działu Wells Fargo. Zapamiętałem

aby zapach nie drażnił niedźwiedzi. Darcy

Idzie się w pojedynkę, więc pod żadnym

we święta i Sylwester to także sposób

i usiadłem obok pilota. Faktycznie, czu-

zalecenia

pozorem nie wolno schodzić ze ścieżki.

na pokazanie dumy i przywiązania do

łem się tak, jakbym to ja sterował. Pierw-

Można już na nią nie wrócić. Kilka kro-

tego, że są Amerykanami. Miejscowi

szy raz w życiu startowałem z wody.

ków leśnym szlakiem i jestem w samym

cieszą się, że Alaska nie jest częścią Ro-

Strumienie rozbryzgiwały się spod płóz

sercu dziczy. W rzece kąpią się niedź-

sji. Podkreślają na każdym kroku, jak to

we wszystkie strony, ochlapując szyby.

wiedzie brunatne, odgłosy ich kroków

Rosjanie plują sobie w brodę, że sprze-

W rejsowych samolotach wrażenie lotu

płoszą ławice łososi i pstrągów. Z tarasu

dali bogaty w ropę półwysep za bez-

ginie. Dopiero siedząc w hydroplanie

widokowego przez dwie godziny obser-

cen. Amerykańskie flagi rzucają się tu

czułem każdy powiew wiatru i hałas. Nie

wowałem głodne grizzly, łapiące wę-

w oczy. Przed większością domów stoją

wszyscy dobrze to znoszą. Dwie młode

drujące w górę rzeki ryby. Były też wil-

drewniane maszty, a na nich dumnie

Kolumbijki, które siedziały za mną, były

ki, ale w obawie przed niedźwiedziami

powiewa symbol Stanów Zjednoczo-

blade i nienaturalnie trzęsły im się bro-

trzymały dystans. Nad jezioro wróciłem

nych. Szczególnie widać to było w pięć-

dy. Darcy miała rację – trzeba siedzieć

dopiero wieczorem. Ustąpiłem miejsce

dziesiątą rocznicę przyłączenia Alaski

tuż przy kokpicie. Można skupić uwagę

w samolocie Kamili, jednej z Kolumbi-

do Unii.

na niebiesko-zielonym dywanie w dole,

jek. Ona też chciała poczuć się jak pilot.

a nawet… potrzymać przez chwilę ster!

Ostatniego dnia w Denali miałem

Ostatni przystanek

Po pół godzinie pilot wcisnął kilka ma-

wrażenie, że żegnam się z bliskimi. Były

Zgodnie z radą Darcy ostatniego

łych przycisków, pociągnął za jakąś

serdeczne uściski, uśmiechy i wymiana

dnia wybrałem się do Katmai. Śnieg

dźwignię, a samolot błyskawicznie wy-

adresów. W restauracji podali mi po-

zdążył już zniknąć, przez chwilę była

lądował na tafli jeziora. Lotnik ubrany

żegnalnego homara

nawet wiosna. Akurat tego dnia trafiłem

w wodery kolejno przenosił pasażerów

fa kuchni. Do Anchorage nie wracałem

na jesień. Padało i wiało, a przede mną

na brzeg. Głupio mi było dać się nosić.

z Darcy. Wyjeżdżało więcej osób, więc

było kilkadziesiąt mil jazdy, żeby wsiąść

Zdjąłem buty i sam przebrnąłem przez

hotel podstawił autobus na lotnisko.

na pokład jednopłatowego hydroplanu

lodowatą wodę do brzegu.

Do dziś mam wiklinowy kosz, w którym

specjalność sze-

przywiązanego do pomostu. To najbar-

Brzuchaty szeryf w brązowym

dostałem prowiant na drogę, żebym nie

dziej atrakcyjny sposób na zwiedzanie

mundurze i kapeluszu z szerokim ron-

umarł przez kilkadziesiąt godzin podró-

tego parku. Ale uwaga! Nie przyjmują tu

dem udzielił krótkiego szkolenia z za-

ży do Polski.

kart ani czeków. Tylko gotówkę, którą

sad bezpieczeństwa. Jedzenie i suchy

wcześniej zabrałem z drewnianego od-

prowiant musiałem zostawić w altanie,

AUTO STOP RACE

Auto Stop race

MAJÓWKA DLA ZUCHWAŁYCH Pierwszy raz o Auto Stop Race pisaliśmy we wrześniu 2015 r., kiedy jeszcze nie było wiadomo, gdzie będzie meta kolejnego wyścigu. Organizatorzy projektu jeszcze niecały miesiąc temu trzymali wszystkich w niepewności. Ze strony zaintrygowanych studentów padały różne typy, m.in. Francja, Hiszpania, Chorwacja… Znaleźli się śmiałkowie, którzy wróżyli Mielno lub Gdańsk. Nie obyło się też bez głosów rozsądku: „na pewno nie będzie to Sosnowiec”. Tekst: Łukasz Buczkowski

becnie mamy kwiecień 2016 i wiemy już, że destynacją będą Włochy, a konkretniej Tarqui-

nia – urocza miejscowość w środkowej Italii, zamieszkała przez około 15 tysięcy ludzi. Dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą, czym jest ASR, spieszymy z wyjaśnieniami: Auto Stop Race to największy autostopowy wyścig w Europie, organizowany przez Klub Podróżników BIT, który działa przy Samorządzie Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Przebiega co roku podczas majówki i co roku zmieniana jest meta eskapady. Dwa lata temu była to Hiszpania, w zeszłym roku Grecja, a w tym roku będą to właśnie Włochy. Na miejscu na uczestników czekają atrakcje,

WROCŁAW

całkowicie rekompensujące trud włożony w dotarcie do celu: koncerty, eventy, konkursy, imprezy… Co? Brno! Na wieść o destynacji niektórych autostopowiczów

przeszedł

TARQUINIA

zimny

dreszcz. Prawdopodobnie początkowym azymutem uczestników będą Czechy. Tym warto natychmiast przypomnieć, że już w pierwszy dzień zeszłorocznych zmagań ponad 80 par utknęło, czy jak utarło się już mówić: zabrnęło w Brnie. W wyścigu na Półwysep

1. Tarquinia, rynek 2. Tarquinia , Pałac Vitelleschi 3. Tarquinia, Muzeum Narodowe

Apeniński będzie można jednak wybrać przynajmniej kilka wariantów logistycznych – od zachodniego (Niemcy, Szwajcaria), przez centralny (Czechy, Austria), na wschodnim (Słowacja, Węgry, Słowenia) kończąc. Oczywiście to tylko schematy, których nikt nie musi się trzymać, tak jak nie zrobili tego dwaj panowie z Auto Stop Race 2015, którzy na trasie fot. Alexander Van Loon

Polska-Grecja zahaczyli o… Szwajcarię! Podjęcie decyzji o lokalizacji mety to nie lada wyzwanie, o czym przekonuje Grzegorz Nabrdalik - jeden z organizatorów wyprawy i wyjaśnia, dlaczego w tym roku padło właśnie na Tarquinię: - Przy wyborze lokacji docelowej w pierwszej kolejności zawsze kierujemy się bezpieczeństwem uczesntników. Dokonaliśmy dokładnego researchu i zarówno cel podróży, jak i trasa do niego prowadząca są bezpieczne. Inne istotne kwestie to oczywiście odległość i dostępność mety. Dotarcie do niej musi przebiegać sprawnie. Nieodłączny dla Auto Stop Race jest też wakacyjny klimat, dlatego wybierane przez nas kempingi mają basen, są blisko morza, mają infrastrukturę odpowiednią do zorganizowania koncertów itp. Ostatecznie ważne są też ceny, odległość od

fot. louis-garden

sklepu, lekarza, restauracji, od ciekawych historycznych miejsc, a nawet lotniska. Tarquinia spełniła wszystkie te warunki, więc wybór padł właśnie na nią. MAJĄ ROZMACH Auto Stop Race to wydarzenie bezprecedensowe i precedensowe zarazem, które z roku na rok zaskakuje coraz lepszą organizacją i coraz większym rozmachem. Każda kolejna edycja udowadnia, że nie ma rzeczy niemożliwych, a jedyne co ogranicza studentów, to ich własna wyobraźnia. Organizatorzy wyjazdu stają na rzęsach, by każdy szczegół dopięty był na ostatni guzik, a trzeba zaznaczyć, że jest co zapinać. Pierwsza edycja ASR-u z 2009 roku, której metą była chorwacka miejscowość Pula, przyciągnęła 172 śmiałków. W 2011 roku do Barcelony zawitało ponad pół tysiąca

osób, a zeszłoroczna, grecka wyprawa

mieszkańców

w tym roku? Grzegorz uchyla rąbka

zachęciła 1000 oficjalnych i prawie 500

Polski rosła w takim tempie, w jakim

tajemnicy: - Całkowitą nowością będzie

nieofcjalnych uczesnitków! To wielkie

rośnie liczba chętnych do wyjazdu na

strefa chilloutu, gdzie uczestnicy będą

przedsięwzięcie, które musi być odpo-

Auto Stop Race, to za 20 lat stalibyśmy

mieli okazję wypocząć, posłuchać w spo-

wiednio zorganizowane.

się demograficzną potęgą. Rodzi to nie-

koju muzyki i zrelaksować się. Oczywiście

stety problemy organizacyjne.

zaplanowaliśmy ciekawe koncerty i impre-

- Jesteśmy naprawdę zadowoleni

Gdyby

populacja

z pracy, którą wykonaliśmy – przyznaje

- Trudno jest podając decyzję, która

zy na plaży, a sama Tarquinia jest piękną,

Grzegorz. - Wszyscy członkowie Klubu

odpowiadałaby wszystkim – tłumaczy

historyczną miejscowością, jednak reszta

Podróżników BIT to pasjonaci i zapaleń-

Grzegorz. - Tym razem postanowiliśmy

niespodzianek niech pozostanie tajemni-

cy, a przyjemność sprawia nam nie tylko

nie wprowadzać drastycznych ograniczeń

cą.

branie udziału w takich projektach, ale

w kwestii liczby uczestników, lecz niewy-

Sporo zmian zaszło w regulaminie

także ich przygotowanie. Czeka nas jesz-

kluczone, że w przyszłości to ulegnie zmia-

wyjazdu – po raz pierwszy wprowadzo-

cze dużo pracy, ale nie poddajemy się.

nie.

na zostanie opłata dla osób, którym

Chcemy podzielić się z ludźmi naszym za-

Każdy kolejny ASR zmienia się nie

nie udało zapisać się na oficjalną listę

miłowaniem do podróży i wychodzeniem

tylko pod względem objętościowym, ale

uczestników. Ma to pozwolić organiza-

poza schemat. Autostop Race to świetna

także jakościowym. Co roku dodawane

torom na uatrakcyjnienie mety, zwięk-

inicjatywa, która pozwala nam takie war-

są nowe elementy, urozmaicające po-

szenie liczby nagród oraz pokrycie

tości promować.

byt uczestników na mecie. Co nowego

kosztów związanych z dodatkowymi chętnymi. Cześć redakcji naszego magazynu z pewnością pojedzie autostopem do Włoch, zatem… Do zobaczenia na trasie!

Zdjęcia z poprzedniej edycji ASR 2015 Chalkidiki dzięki uprzejmości załogi ASR

grafika; Martyna Franas

postać

ANDRzej heidrich autor sztuki dużego nominału

Jego dzieła ma każdy Polak, bez względu na to, czy interesuje się sztuką czy nie. Są spełnieniem największych marzeń, ale mogą być także udręką. Są też tacy, którzy kwestionują ich wartość. Jedno wiadomo na pewno - nie da się bez nich żyć. To fakt, który jedynie potwierdza, że sztuka Andrzeja Heidricha trafiła pod strzechy, i jak powiedział sam Marek Belka, dobrze się ją wydaje. 62

ndrzej Heidrich jest jednym

przyczyniły się do większej rozpozna-

z najwybitniejszych grafików,

walności jego nazwiska.

którego prace zna cała Polska.

w 1960 roku Narodowy Bank Pol-

Już pół wieku zajmuje się projektowa-

ski zaprosił grafika do zamkniętego

niem odwrotu polskich banknotów,

konkursu na nowy banknot 1000-złoto-

które od lat 70. trafiają do obiegu.

wy, w którym musiał zmierzyć się z pozostałymi dziewięcioma konkurentami.

Twórca wizytówki Polski

Jury wybrało trzy projekty, w tym prace

Jest warszawiakiem. Urodził się

Heidricha, jednak na tym współpraca

w 1928 roku w rodzinie, w której pie-

z bankiem się zakończyła. Do obiegu

lęgnowano wojskowe tradycje. Jego

wprowadzono banknot zaprojektowa-

dziadek był bowiem generałem w armii

ny przez Henryka Tomaszewskiego i Ju-

austriackiej i rosyjskiej, a także organi-

liana Pałkę.

zował Wojsko Polskie w Rosji. Następnie

Dopiero kilka lat później Narodo-

uzyskał stopień generała Polski i walczył

wy Bank Polski zaproponował mu dal-

z bolszewikami w 1920 roku. Jednak An-

szą współpracę, która zaowocowała

drzej Heidrich nie lubi stwierdzenia, że

sukcesem niespełna 15 lat później. To

zasłużył się dla ojczyzny w takim stop-

właśnie w 1975 roku wszedł do obiegu

niu jak jego przodek. Woli mówić, że

pierwszy banknot Andrzeja Heidricha –

przyczynił się, aby wizytówka naszego

500 złotych z wizerunkiem Kościuszki.

kraju, jaką jest waluta narodowa, wyglą-

W rozmowie z Teresą Torańską, która

dała przyzwoicie.

ukazała się w albumie poświęconym

Jest absolwentem powszechnej

twórczości artysty, sam przyznaje: „By-

Szkoły Rodziny Wojskowej na Żolibo-

łem solidnie wzruszony. Chwytałem się

rzu oficerskim, Gimnazjum Graficznego

na tym, że płacąc nim czy obserwując

i Liceum Sztuk Plastycznych. Studiował

innych ludzi, myślałem: to moje dzieło.”

grafikę na Akademii Sztuk Pięknych,

O dziwo współpraca z NBP nie na-

którą ukończył z wyróżnieniem, przed-

leżała do trudnych, a sam bank dawał

stawiając dyplom z ilustracjami do

grafikowi wolną rękę oraz całkiem dużo

czasu, bo aż trzy miesiące na zaprojektowanie jednego odwrotu banknotu. Oczywiście taki projekt musiał opierać się na nadanym odgórnie temacie, jednak elementy, jakie Heidrich dodawał na odwrocie były już jego własną inwencją. Najpierw wykonywał szkice ołówkiem, uwzględniając zabezpieczenia ulokowane w odpowiednim miejscu. Następnie malował kolorowy projekt w formacie 1:1, który miał zostać zaakceptowany. Ostatnim etapem było stworzenie pół raza większego banknotu z dbałością o najmniejsze szczegóły. W taki właśnie sposób powstała cała seria banknotów „Wielcy Polacy”, która funkcjonowała do 1996 roku oraz ta najbardziej rozpoznawalna, bo ówczesna, czyli pięć banknotów z wizerunkami władców Polski, wprowadzonych do obiegu w roku 1995. Denominacja złotego Decyzja o denominacji złotego nie wystraszyła grafika. Zwrócono się do niego z pytaniem o to, kto powinien znajdować się na nowo wprowadza-

1. 200zł, Jarosław Dąbrowski, 1982 r. 2. 200zł, Zygmunt I Stary, 1994 r.

„Świętoszka” Moliera. Podczas studiów jego mentorem był profesor Jan Marcin Szancer, uczeń Józefa Mehoffera, który wiedzę zdobywał u samego Jana Matejki. Heidrich tuż po studiach rozpoczął pracę w wydawnictwie „Czytelnik”, z którym pozostał związany przez 40 lat. Zaczynał jako grafik. Zajmował się projektowaniem okładek i albumów. Ilustrował książki takich autorów jak Ryszard Kapuściński, Jarosław Iwaszkiewicz czy Leszek Kołakowski, a w 1974 roku objął pozycję naczelnego grafika wydawnictwa. Debiut kościuszkowski W latach 50. Andrzej Heidrich zaczął projektować znaczki pocztowe (łącznie stworzył ich około 150), za które był nagradzany w licznych konkursach. Docenione ilustracje i opracowania graficzne do dzieł Juliana Stryjkowskiego czy Jarosława Iwaszkiewicza również

Projekty znaczków pocztowych 1. Fryderyk Chopin, 2.Machairodus 10 mln lat, 1966 r.

mu, pieczęcie dla Kancelarii Prezydenta, odznaki policyjne, herby ziemskie, Krzyż Wojskowy przyznawany żołnierzom walczącym w Afganistanie i Iraku, tysiące okładek i ilustracji do książek dla dzieci oraz… dwa olejne obrazy dla pułkownika z Wojskowej Komisji Rekrutacyjnej, dzięki którym grafik awansował w wojsku na kaprala. Za swoje niepodważalne zasługi artystyczne został odznaczony Krzyżem Komandorskim, Oficerskim oraz Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wręczono mu także odznakę honorową „Zasłużony Dla Bankowości PRL” oraz złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Mała sztuka, a cieszy A co z obawami o wprowadzenie euro? Cenne dzieła Andrzeja Heidricha musiałby zniknąć z obiegu, a zostałyby zamienione banknotami, które są przecież jednolite w całej Europie. Projektowaniem monet zajmują się rzeźbiarze, dlatego też twórczość grafika musiałaby ponownie przejść do historii. To jednak nie zraża artysty. Teraz nych pieniądzach. Heidrich zapropo-

pierwszego kolekcjonerskiego bankno-

może w końcu tworzyć dla siebie: „Po-

nował zatem postaci królów polskich,

tu (łącznie NBP wyemitował sześć spe-

czet władców polskich”, czyli 44 minia-

uznając, że „prawie wszyscy wielcy Po-

cjalnych banknotów), upamiętniającego

turki malowane akwarelą z wizerunka-

lacy już znaleźli się na banknotach”. Ta

postać Papieża Polaka. Gotowy w 2005

mi królów i książąt polskich, zaczynając

grupa zasłużonych wydawała się w tam-

roku wzór musiał zostać zaakceptowa-

od Mieszka I i Dobrawy, a kończąc na

tych czasach najbardziej bezpiecznym

ny nie tylko przez bank, ale też przez

Józefie Piłsudskim, którego notabe-

i apolitycznym rozwiązaniem, do które-

arcybiskupów.

ne pięcioletni Andrzej spotkał na Ale-

go mało kto mógłby mieć pretensje. Początkowo

autor

Co ciekawe, jeden z niewykorzy-

jach Ujazdowskich podczas spaceru

zamierzał

stanych szkiców pana Andrzeja, stwo-

z mamą. Jednak nie tylko polityka inte-

uwzględnić w serii po jednym królu

rzony w latach 90. na potrzeby bankno-

resuje 88-letniego artystę. W jego do-

z dynastii Piastów i Jagiellonów oraz

tu 5-milionowego, został wprowadzony

robku znajduje się także seria miniatu-

kilku królów elekcyjnych (w efekcie na

do sprzedaży w 2014 roku jako kolek-

rek z zasłużonymi dla polskiej literatury

banknotach widnieją wizerunki dwóch

cjonerski banknot upamiętniający set-

- Mikołajem Rejem, Janem Kochanow-

Piastów, Mieszka I i Kazimierza III Wiel-

ną rocznicę utworzenia Legionów Pol-

skim, Adamem Mickiewiczem i Stanisła-

kiego), jednak na realizację jego projek-

skich.

wem Wyspiańskim.

tów zabrakło nominałów. Kolekcjonerskie

dzieła

sztuki

Banknoty to nie jedyne codzienne,

Najwidoczniej dla pana Andrzeja

lecz jakże istotne dla Polski dzieła sztu-

małe nadal jest piękne, a najprawdziw-

ki, które wyszły spod ołówka Heidricha.

sza sztuka to taka, którą możemy po-

Stworzył on również projekt paszpor-

dziwiać na co dzień.

Tuż po śmierci Jana Pawła II grafik

tu czy dowodu osobistego, orzełki na

został poproszony o zaprojektowanie

czapkach Wojska Polskiego, godło SejTekst: Katarzyna Duchna