ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
1
♦Ma
namataantar♦ ●Dr. Mukul Choksi●
(‘ભનચીકીત્વ ’ અાંગેન ‘અબીવ્મક્તી’ બ્રૉગ ય પ્રગટ થમેર રેખ) ♦આ
‘ઈ.ફુક’ વ થથ જોડણીભ ાં જ છે; એભ ાં એક જ ‘ઈ’–‘ઉ’ લ મ થ છે♦
●ઈ.ફુક
ભુલ્મ : ભફ્ત રશ ણી●
♦રેખક♦
ડૉ. ભુકુર ચકવી ‘અાંગત’, 205, ળાંખેશ્વય, ભજુ ય ગેટ, યે ભન્ડ વ ભે, વુયત. પન : (0261) 3473243/8596 પે ક્વ : (0261) 3460650 ઈ.ભેર : mukulchoksi@gmail.com ●ઈ.ફુક
પ્રક ળક●
ભણી ભ રુ પ્રક ળન
405, વયગભ એ ટથભેન્ટ, કૃ ી મુનીલવીટી વ ભે, નલવ યી. સ્ટ : એરુ એ. વી. – 396 450 વેરપન : 9537 88 00 66 ઈ.ભેર : govindmaru@gmail.com ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
2
અનુક્રમણીકા લ ચકભીત્ર ત ની વન્દગીન રેખ ય ક્રીક કયત ાં જ, તે રેખનુાં નુાં ખુરળે. એ જ પ્રભ ણે દયે ક રેખભ ાં જ ે તે ‘રેખન ળીથક’ની નીચે જભણી ફ જુ એ રખલ ભ ાં આલેર ‘અનુક્રભણીક ’ ળબ્દ ય ક્રીક કયત ાં જ, અનુક્રભણીક નુાં આ નુાં ખુરળે. આ વુલીધ ન ર બ રેલ લ ચકભીત્રને લીનન્તી છે. I પ્ર લેળીક ● ડૉ. ભુકુર ચકવી ● 05 1 કઈ લગય ક યણે ત ન ેટનુાં ઑયે ળન કય લે? ● 08 2 પ્રણ રીને દય ભશીને ઓચીંતુ ળુાં થઈ જતુાં શળે? ● 27 3 એક વ્મક્તીભ ાં જ ેકીર અને શ ઈડ શઈ ળકે? ● 40 4 ઓબ્વેવીલ કમ્લ્ઝીલ ડીવઑડથય ● 56 5 ગ ાંડણ અને ડશ ણ લચ્ચેન બેદ કેટર નજીલ છે? ● 71 6 પ્રબ્રેભ કાંઈક જુ દ જ છે ● 86 ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
3
7 એનયે ક્વીમ નલોઝ ● 104 8 ેય નઈડ સ્કીઝફ્રેનીમ ● 122 9 લ ય ણવીન સ્લ ભી ય ભદ વજી લીકૃ ત, દમ્બી કે ખાંડી શત ? ● 137 10 ભ નવીક યગ ણ ચેી શમ? ● 151 11 એન્ડજીનવ ડીપ્રેળન ● 169 12 ગઝરગ મક જગજીત વીંઘને શાં ુ ફશાં ુ ગભુાં છુ ાં ● 187 13 વ ઈકીઆટરીસ્ટ ણ એક ભ ણવ છે ● 204 II અભ ય ાં પ્રક ળન ● 221 III અન્તીભ ભુખૃષ્ઠ ● 226
●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
4
I
પ્ર લેળીક અનુક્રમણીકા
‘ભનસ્થીતી’ લીળે ત્રણ દ મક ઓ શે ર ાં રખ મેર ાં રેખને, કેટર ાંક ુસ્તકભ ાં વાંચીત કમ થ શત .
તે
વભમગ
એલ
શત
કે
‘ભનચીકીત્વ ’નુાં ળ ષ્ડ આજન વભમ જ ેટરુાં લીકવીત નશતુાં. રકભ ાં લશે ભ અને અન્ધશ્રદ્ધ ફેવુભ ય યીતે વ્મ પ્ત શત ાં. તે વાં્રહશીત થમેર રેખને શ્રી. ગલીન્દબ ઈ ભ રુએ, ત ન યૅ ળનર બ્રૉગ ‘અબીવ્મક્તી’ ય શપ્ત લ ય પ્રગટ કયલ નુાં ક ભ આદમુું છે. તે રેખને લ ચકન વ ય પ્રતીબ લ ણ વ ાંડ્ય છે. શલે તે ૈકીન 13 રેખની એક રુકડી અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
5
રકમગી ‘ઈ.ફુક’ ‘ભનભત ાંતય’ ફન લલ નુાં ક ભ ‘ભણી ભ રુ પ્રક ળને’ ઉ ડ્યુાં છે. તે ફદર ગલીન્દબ ઈને અને ‘ભણી ભ રુ પ્રક ળન’ને ધન્મલ દ આુાં છુ .ાં આજ ે ણ વભ જભ ાં ‘ભેન્ટર ઈરનેવ’ અાંગે જ ે ‘ભીથ’ તથ ‘ટેફુઝ’ છે તેને દુય કયલ ભ ાં આ ‘ઈ.ફુક’ અચુક ભદદરુ થળે એલી ભને આળ છે. લો શે ર ાં ભીત્ર સ્લ. જનક ન નુબ ઈ ન મકે આ ુસ્તક પ્રવીદ્ધ કમ ું શત ાં. શલે તે અપ્ર પ્મ છે. તેનુાં ુન:પ્રક ળન કયલુાં ણ અઘરુાં છે. તેને ડીજીટર સ્લરુે વુરબ કય લલ ફદર ગલીન્દબ ઈ અને ‘ભણી ભ રુ પ્રક ળન’ન શાં ુ આબ યી છુ .ાં ‘ભનચીકીત્વ ’નુાં લીજ્ઞ ન અતી ઝડથી લીકવી યષ્ણુાં છે. છેલ્લ દ મક ભ ાં થમેર ાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
6
નલ ાં વાંળધન અાંગે રખ મેર
રેખ ણ
બલીષ્મભ ાં ડીજીટર સ્લરુે ઉરબ્ધ કય લલ શાં ુ આતુય છુ .ાં તેભ ાં ણ શ્રી. ગલીન્દબ ઈન વશક ય ભળે જ. વશાં ુ લ ચકભીત્રનુાં આ વ થે બ લબીનુાં અબીલ દન છે.
ડૉ. ભુકુર ચકવી 205, ળાંખેશ્વય, ભજુ ય ગેટ, યે ભન્ડ વ ભે, વુયત. પન : (0261) 347 3243/8596 પે ક્વ : (0261) 3460650 ઈ.ભેર : mukulchoksi@gmail.com ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
7
1
કઈ લગય ક યણે ત ન ેટનુાં ઑયે ળન કય લે? અનુક્રમણીકા
એલી વ્મક્તીઓ ણ શમ છે, જ ેઓને ત ન ેટ ઉય ઑયે ળનન ચીય ભુક મ એલી ઈચ્છ શમ છે. ળનીલ ય, 25 ભ ચથ, 1989. ળશે યની ભધ્મભ ાં આલેર ભૅડીકર ઍવવીમેળનન શૉરભ ાં રેક્ચય શજુ શભણ ાં જ ુરુાં થમુાં. આભન્ત્રીત ડૉક્ટયે ત નુાં પ્રવાંળનીમ લક્તવ્મ આપ્મુાં; યન્તુ તે વભમે ત્મ ાં ઉસ્થીત યશે ર ળશે યન યામ તન ભ વજ થન ડૉ. જાની ખુફ અસ્લસ્થ જણ ત શત . રેક્ચય ફ દ વશુ ડીનયભ ાં યલ મ ત્મ ાં વુધી ડૉ. જાની એક ખુણ ભ ાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
8
ઉબ યષ્ણ અને તેભને એ ણ યામ ર ન યષ્ણ કે તેભને ભટે અલ જ ે કઈ ફર લી યષ્ણુાં શતુાં. ‘ળુાં લ ત છે ડૉ. જાની? તભે કેભ ખલ મેર , ભુાંઝ મેર ર ગ છ? શાં ુ તભને કાંઈ ભદદ કયી ળકુાં એભ શમ ત...’ કશીને ડૉ. ભશે ત એ તેભન ધીયગમ્બીય શ થ ડૉ. જાનીન ખબ ઉય ભુક્મ. તેઓ ફન્ને શૉરથી થડે દુય દ દય નીચેન ઝ ાંખ પ્રક ળભ ાં ઉબ યષ્ણ . ‘તભે નશીં ભ ન ભશે ત , શાં ુ નીલૃત્ત થઈ જલ નુાં લીચ રુાં છુ .ાં શાં ુ વજ થયી બુરી જત શઉં એલુાં ર ગે છે.’ આટરુાં કશીને ડૉ. જાનીએ રુભ રથી ક યન યવેલ રુછ્ય; ણ ડૉ. ભશે ત
સ્લસ્થત ુલથક ઉબ
શત . તેભણે
વ ાંબલ નુાં ચ રુ ય યામુાં. ‘શાં ુ કીડનીભ ાંથી એક ઈંચ ભટ સ્ટન ણ નથી ક ઢી ળકત, જ ેને રીધે ભ ય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
9
ેળન્ટ આગ ભ રુાં ભ થુાં ળયભથી ઝુકી જામ છે. ડૉ. ભશે ત ! કશ, શાં ુ ળુાં કરુાં? ‘ક્મ યની લ ત છે?’ ડૉ. ભશે ત એ ળ ાંતીથી ુછ્યુાં. ‘ત્રણ દીલવ શે ર ની. જુ લ ન ેળન્ટ. જભણી કીડનીભ ાં સ્ટન. તે તે રેફયે ટયી ટૅકનીળીમન શત અને જાતે જ એક્વ–યે ડ લી ર લેર. ભેં તયત જ ત યીખ નક્કી કયીને યભ દીલળે ઑયે ળન કમુું; ણ ભને ખફય નથી ડતી કે શાં ુ ક્મ ાં ખટ ડ્ય, ભશે ત ! ણ કર ક ફ દ ણ શાં ુ એક સ્ટન ન ળધી ળક્મ. ભે પયી એક્વ–યે ણ ત સ્મ .’ ડૉ. ભશે ત સ્લસ્થત જાલીને ફલ્મ , ‘છી?’ ‘છી ળુાં?’ ઑયે ળન ફન્ધ કયી ટ ાંક ભ યી દીધ . ફીજ ે દીલવે ેળન્ટે રડ ઈ કયી, કશે કે ભને સ્ટન ફત લ. એક ત એન કઈ વગ ાંલશ ર ાં નશત ાં. ભેં એને વભજાલલ ખુફ પ્રમત્ન કમ થ; ણ તે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
10
ત ગુસ્વ ભ ાં ગભે તેભ ફરલ ભ ાંડ્ય અને આજ ે વ ાંજ ે વ ત લ ગે જોઉં ત ેળન્ટ ગુભ! એ ભ યી યજા રીધ લગય જ શૉસ્ીટર છડીને બ ગી ગમ.’ ડૉ. જાની અટક્મ ને ફલ્મ . ‘તભે ત જાણ છ ભશે ત , ભને ૈવ ની યલ
નથી; ણ આ
નીષ્પત થી વજ થન તયીકેન ભ ય આત્ભલીશ્વ વ તુટી ગમ છે. ડૉ. ભશે ત એ ડૉ. જાનીને ખબે ભૈત્રીુણથ શ થ ભુકીને કષ્ણુાં, ‘ચીંત ન કય, ડૉક્ટય! તભે એક વ ય વજ થન છ એ લ ત શજીમ એટરી જ વ ચી છે. આ કીસ્વ તભ યે લશે રી તકે બુરી જલ જોઈએ.’ અને તેઓએ શૉર તયપ જલ કદભ ઉ ડ્ય તે શે ર ાં ડૉ. ભશે ત એ અભસ્ત જ પ્રશ્ન ુછ્ય : ‘ળુાં ન ભ કષ્ણુાં તભે એ ેળન્ટનુાં?’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
11
‘ભી.
જોગરેકય.
ભય ઠી
શત.
ત્રીવેકની
આવ વન યીણીત શળે. કશે ત શત કે તેનુાં કુટમ્ુ ફ ન ગુય નજીકન કઈ ગ ભભ ાં છે. અશીં ત એકર જ યશે છે અને વ્મલવ મે રેફયે ટયી ટૅકનીળીમન છે.’ જાની અટક્મ . ભશે ત એ ળ ાંતચીત્તે ુછ્યુાં, ‘એણે એક્ષ–યે ક્મ ાં ડ લેર?’ ‘એવ. જી. શૉસ્ીટરભ ાં. એક્વ–યે ની ક્લરીટી ણ વ યી શતી.’ જાની ફલ્મ , અને તેઓ ચ રત ચ રત શૉરની ગીયદીભ ાં આલી શોંચ્મ શત . ટટપ્ –ભજાક અને ડીનય ફ દ તેઓ વો લીખય મ , ત્મ યે ય ત્રીન વ ડ દવ થમ શત અને ડૉ. જાની વીલ મ વો કઈ તત ની નભણી ભટયક ય અને ત ન સ્થુ ળયીયથી વન્તુષ્ટ જણ ત શત . ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
12
ડૉ. ભશે ત ઉપે પ્રળ ાંત એવ. ભશે ત , ળશે યન અ્રહણી પીઝીશ્મનભ ાંન એક શત . ઉંચ, ગોય, વળક્ત દેશ અને આકથક પ્રબ લળ ી વ્મક્તીત્લન સ્લ ભી. ભનુષ્મ અને યગની અનેક નેક જટીરત ન તભેને વ્મ ક અનુબલ. આથી જ અન્મ બ્ ાંચન નીષ્ણ ત ડૉક્ટય ણ તેભન અબીપ્ર મને ભુલ્મલ ન ગણે. અને ડૉ. ભશે ત ને દયે ક પ્રબ્રેભને ઉંડે વુધી વભજલ ની તથ ધીયજથી ઉકેરલ ની ટેલ. જો કે આજની ય ત્રે ડૉ. જાનીન પ્રબ્રેભથી તેઓ થડ ક વ્મથીત થમ શત . આટર વક્ષભ વજ થનને ભઢે નીલૃત્તીની લ ત ઠીક નશતી જણ તી. ભડી ય ત વુધી
લીચ મ થ ફ દ છેલટે એટરુાં નકકી કયીને તેભણે ઉંઘ રીધી
કે
વલ યે
એવ.
જી.
શૉસ્ીટરન
યે ડીમરૉજીસ્ટ વ થે લ ત કયીળ. કદ ચ સ્ટન ન શમ અને નીદ ન જ ખટુાં થમુાં શમ. અથલ કદ ચ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
13
આટીપે ક્ટને (એક્વ–યે યન કૃ ત્રીભ ડ ઘ ને) ણ બુરથી સ્ટન ભ ની રેલ મ શમ. અથલ કઈ ફીજા જ ેળન્ટન એક્ષ–યે બુરભ ાં જોગરેકયને આી દેલ મ શમ. અને વલ યે નલ લ ગે એવ. જી. શૉસ્ીટરન ભુયામ યે ડીમરજીસ્ટ ડૉ. ભલ્શત્ર ન પન યણક્મ. ‘ગુડભનીાંગ ડૉ. ભલ્શત્ર !’ ‘ડૉ. ભશે ત ફરુાં છુ .ાં તભ રુાં એક ત કીદનુાં ક ભ ડ્યુાં છે.’ ડૉ. ભલ્શત્ર ને વશે જ ે નલ ઈ ન ર ગી કેભ કે ડૉ. ભશે ત ને આ યીતે ઘણીલ ય એકવ–યે ને રગત અનેક પ્રશ્ન લીળે પન ય ુછલ ની ટેલ શતી. ‘તભે જય ક એટરુાં મ દ કયીને કશે ળ ડૉ. ભલ્શત્ર , કે ગમે અઠલ ડીમે તભે જ ે એક જભણી કીડનીન સ્ટનનુાં યીટીાંગ કયે રુાં તે...’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
14
‘જય
થબળ
ડૉ.
ભશે ત ?’
ડૉક્ટય
ભલ્શત્ર એ તેભને અડધેથી જ અટક લીને કષ્ણુાં : ‘ભેં છેલ્લ ન્દયે ક દીલવભ ાં જભણી કીડનીન સ્ટનનુાં એકેમ યીટીાંગ કમુું જ નથી. તભે ભને કશી ળકળ કે તભે ચક્કવણે ળુાં જાણલ ઈચ્છ છ?’ ડૉ. ભશે ત ગુાંચલણબમ થ અલ જભ ાં ફલ્મ ‘તભ ય છેલ્લ એક દ ભશીન ન યે કડથઝભ ાં કઈ ભી. જોગરેકય ન ભન ેળન્ટનુાં ન ભ શળે. તેન એક્વ–યે ન યીટથભ ાં ળુાં શતુાં તે કશે ળ. પ્રીઝ?’ અને એક ભીનીટ છી ડૉ. ભલ્શત્ર એ જ ે ભ શીતી આી તે વ ાંબીને ડૉ. ભશે ત ચોંકી ઉઠ્ય . તેભન કશે લ પ્રભ ણે ભી. જોગરેકય ન ભન કઈ ેળન્ટ છેલ્લ ભશીન ભ ાં તેભની શૉસ્ીટરભ ાંથી કઈ પ્રક યન એક્વ–યે ડ વ્મ જ નશત. પન ભુક મ ફ દ ડૉ. ભશે ત ન ભનભ ાં ઝડથી લીચ ય દડલ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
15
ભ ાંડ્ય . તેઓ અચ નક ખુફ ક મથયત ફની ગમ . તે ય ત તેભણે તેભની ર મબ્ેયીભ ાં જુ દ જુ દ ુસ્તક ઉથર લલ ભ ાં ગ ી. ફીજ ે દીલવે વલ યે તેભણે વ ઈકીઆટરીસ્ટ ભીત્ર ડૉ. બ ગથલ વ થે એક ટકાંુ ી ભુર ક ત કયી. અને વ ાંજ ડત વુધીભ ાં ત તેઓ ળશે યન ઘણ ખય જાણીત વજ થન વ થે પન ઉય લ ત કયી ચુક્મ શત . તે વોને તેભણે એટરુાં જ કષ્ણુાં શતુાં કે કઈ ભ ણવ ેટ ઉય ત જ ેતયભ ાં થમેર ઓયે ળનન ટ ાંક કઢ લલ આલે ત ભને જણ લજો. અને ત્રીજ ે જ દીલવે તેભની દડધ ભ, જશે ભત અને લીચ યળીરત નુાં યીણ ભ તેભણે ભેવ્મુાં. આખયે વભ્રહ પ્રશ્નને ઉકેરલ ભ ાં તેઓ વપ થમ શત . અને તે કઈ યીતે ફન્મુાં તે જાણલ –વભજલ ભ ટે ફીજા દીલવની વ ાંજ ે તેભણે ડૉ. જાની તથ ડૉ. બ ગથલને ડીનય ય ફર વ્મ . ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
16
તેઓ
આવ્મ
ત્મ યે
ડૉ.
ભશે ત
કઈ
ઈન્લેસ્ટીગેટીલ જન થરીસ્ટ જ ેલ જણ ત શત . તેભન શ થભ ાં કેટરીક છફીઓ, દસ્ત લેજો, રશી તથ ેળ ફન યીટથવની પ ઈર શતી. ડીનય ુરુાં થમ છી તેભણે તયત ેરી પ ઈર ખરી અને ભુ ભુદ્દ ની
લત
ળરુ
કયી.
‘ડૉ.
જાની!
તભે
વ ઈકીઆટરીસ્ટ ડૉક્ટય બ ગથલને ત ઓખત જ શળ. તભ ય કીડની સ્ટનન ેળન્ટ ભી. જોગરેકય અત્મ યે એભની વે વ યલ ય રઈ યષ્ણ છે.’ આ વ ાંબી ડૉ. જાની ચોંકી ઉઠ્ય . તેઓ અવભાંજવભ ાં ભુક ઈ ગમ . તે લ ત બુરલ ની તેભણે ખુફ કળી કયી શતી જ ે લ ત તેભને પયી મ દ દેલડ લલ ભ ાં આલી શતી. તેઓ અચક ત સ્લયભ ાં ફલ્મ , ‘તભ યી ટરીટભેન્ટ? ળ ભ ટે?’ ડૉ. બ ગથલે ધીભેથી કષ્ણુાં : ‘ભન્ચ ઉવન વીન્ડરભ’ અથલ ભનભત ાંતય
ત ‘પે ક્ટીળીમવ
http://govindmaru.com
17
ઈરનેવ’ તયીકે ઓખ તી એક ભ નવીક ફીભ યીન ઈર જ ભ ટે.’ ડૉ. ભશે ત એ તેભને અટક લત
કષ્ણુાં :
‘ડૉ. બ ગથલ! તભને જો લ ાંધ ન શમ ત આખી લ ત જય લીસ્તય થી કશ ને!’ અને ડૉ. બ ગથલે કશે લ નુાં ળરુ કમુું : ‘આભ ત આ યગ 1951ભ ાં ડૉ. યીચ ડથ આળયે ળધ્મ; યન્તુ એ શે ર ાંન ડૉક્ટયને ણ આલ અનુબલ થત . આ યગન દદીઓની ર ક્ષણીકત એ શમ છે કે તેઓ જાણી જોઈને, શ થે કયીને ત ને કઈ જાણીત યગ થમ છે એલુાં દેખ ડે, ુયલ ય કયલ પ્રમત્ન કયે અને તે ભ ટેની તભ ભ વ યલ ય કય લલ ન આ્રહશ ય ખે. ત ન આ ‘જાતે ઉબ કયે ર ’ યગને ુયલ ય કયલ ભ ટે તેઓ જાતજાતની મુક્તીઓ અજભ લત જોલ ભે છે. દ .ત.; આ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
18
તભ ય જ દદી જોગરેકય ર. તેણે ત ને કીડનીભ ાં થયી છે એલુાં ુયલ ય કયલ એવ. જી. શૉસ્ીટરન જુ ન વાં્રહશભ ાંથી સ્ટનલ ફીજા જ કઈ દદીન એક્વ–યે ઉઠ લી રીધ અને ત વ ભ ટે આેર ેળ ફન નભુન ભ ાં, ત ની જ આાંગી ક ીને ક ઢેર રશીન ટી ાં ઉભેમ થ. આ ત ઠીક છે; ણ અભુક દદીઓ ત રશીલ ેળ ફ અથલ રશીલ ી ઉરટી થ મ એટર ભ ટે બ્રીડીંગ કય લે એલી ‘એન્ટીકએગ્મુરન્ટ’ તયીકે ઓખ તી દલ ઓ ણ ખ ત શમ છે.’ ‘તભે કશ છ તેભ જ થમુાં છે. ભેં એવ. જી. શૉસ્ીટરન યે ડીમરૉજીસ્ટ વેથી ખ તયી કયી છે. અને રશીન યીટથ અાંગે ત દદી તે જ રેફયે ટયી ટેકનીળીમન છે આથી ગભે તે કયી ળકે.’ ડૉ. ભશે ત એ ઉભેમુું. ‘તે વ ચુાં છે. આ પ્રક યન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
19
ઘણ ખય દદીઓ ેય ભેડીકર ભ ણવ; જ ેલ કે ટૅકનીળીમન, નવીાંગ સ્ટ પ, રેફયે ટયી આવીસ્ટન્ટ લગેયેભ ાંથી જ શમ છે, અને તભે જોમુાં ને ભશે ત ! ભી. જોગરેકયન ળયીય ય બુતક ભ ાં થમેર ઓયે ળનન ઘ ન ડ ઘ છે. તેની ફેગભ ાં જાતજાતન ડૉક્ટયન પ્રીસ્ક્રીપ્ળન્વ, ત વન યીટથવ તથ અનેક દલ ઓ–ઈંજ ેક્ળનન ખ રી ખખ ાંઓ છે. લી તેભની વ થે કઈ વગુાંલશ રુાં ણ નથી. આથી તેઓ જરદી કડ ત નથી અને કડ ઈ જલ ની અણી ય શમ ત્મ યે ડૉક્ટય વ થે ઝગડીને બ ગી જત શમ છે.’ ‘ણ તેઓ આલુાં ળુાં ક ભ કયે છે?’ ડૉ. જાનીએ ુછ્યુાં. ‘આણે જાણીએ છીએ કે અકસ્ભ ત લગેયેભ ાં લતય ભેલલ અભુક દદીઓ ખટ ુય લ ઉબ કયત શમ છે. તેલ દદીઓ ળયીયભ ાં જુ દી જુ દી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
20
જગ્મ એ દુખ લ , અળક્તીની ફન લટી પયીમ દ કયત શમ છે; ણ તેભ ાંનુાં કઈ આ યીતે ઓયે ળન કય લલ તૈમ ય નથી થતુાં. ‘એ વ ચુાં છે અને એટરે જ લતય ભેલલ ભ ાંગત દદીઓને ‘ભેરીંગયીંગ (જુ ઠુાં ફરન ય) અથલ ‘કમ્ેનવેળન ન્મુયવીવ’ન દદીઓ કશે લ મ છે. જ્મ યે આણ
ભી. જોગરેકય જ ેલ
દદીઓને
‘ભન્ચ ઉવન’ અથલ ‘શૉસ્ીટર એડીક્ટવ’ અથલ ‘રીવજીથકર’ ેળન્ટ કશે લ મ છે’, ડૉ. બ ગથલે પડ ડ્ય; ‘ણ કઈ વ ભે ચ રીને ળુાં ક ભ ત નુાં ેટ ચીય લે? અને તેમ આટર
ૈવ
ખચીને?’
ડૉ. જાનીન સ્લયભ ાં આશ્ચયમ શતુાં. ‘એ જ ત ભુદ્દ છે કે જ ેને રીધે અભ ય જ ેલ ભનચીકીત્વકએ લચ્ચે આલલુાં ડે છે...’ ડૉ. બ ગથલ ખુફ જ વ શજીકત થી ફરત શત . ‘આલ દદીઓ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
21
તેભની ફ લ્મ લસ્થ ભ ાં તયછડ મેર શલ ની અને ભ –ફ ની ફેક જીન બગ ફન્મ
શલ ની
વમ્બ લન શમ છે. તેઓ જુ એ છે કે, ફીભ ય ભ ણવ રકન પ્રેભ તથ વશ નુબુતી ભેલત શમ છે. આથી તેઓની કઈ ણ બગે ફીભ ય ડલ ની લૃત્તી પ્રફ ફને છે. લી જો દદી તે રઘુત ્રહાંથી, ર ચ યી અથલ નીય ધ યણ ની ર ગણીથી ીડ ત શમ ત તે આલ ફીભ યીન સ્લ ાંગ યચી એક પ્રક યની ભ નવીક યીસ્થીતી ઉબી કયી દે જ ેભ ાં તે જુ એ કે ડૉક્ટય જ ેલ કે ડૉ. જાની; ણ ભ ય યગ ભટ ડી નથી ળકત અને ર ચ ય ફની જામ છે. આભ અન્મ વભથથ ભ ણવને ર ચ ય શ રતભ ાં જોલ થી તેઓ તે ર ચ ય શલ ની ીડ ને વશે જ લ ય ભ ટે દુય કયી ળકે છે.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
22
ડૉ. ભશે ત વ ાંબત લીચ યી યષ્ણ શત કે ભ ણવનુાં ભન કેલુાં લીચીત્ર શમ છે? તેભણે ુછ્યુાં : ‘એટરે કે ભ નવીક ીડ ટ લ ભ ણવ આટઆટરી ળ યીયીક મ તન વશન કયલ ણ તૈમ ય થ મ છે. એભ જ ને?’ ડૉ. બ ગથલે જાણે તેભનુાં લ ક્મ ુરુાં કયત શમ એભ કષ્ણુાં, ‘શ , આ સ્લીડનની એલી પ્રલૃત્તી છે જ ે ડૉક્ટય દ્વ ય કય લલ ભ ાં આલે છે. ડૉ. ભશે ત , તભે જો ફધ વજ થનને વભમવય ચેતવ્મ ન શત ત દદી ગભે ત્મ ાં જઈને, ટ ાંક કઢ લીને લીદ મ રેતે. અને થડ વભમ છી નલ ળશે યભ ાં નલ ડૉક્ટય વે કઈ નલ જ યગ રઈને જતે.’ ડૉક્ટય જાનીએ વીગયે ટ વગ લી. તેઓ શે ર કયત ાં સ્લસ્થ જણ ત શત . ‘એક છેલ્લ પ્રશ્ન ડૉ. બ ગથલ’ કશીને તેભણે શલ સ્લયે ુછી રીધુાં : ‘આની વ યલ ય ત કયળ ણ આ પ્રક યન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
23
દદીઓને ક યણે અભને થત પ્રબ્રેભથી ફચલ અભ યે ળુાં કયલુાં?’ ડૉક્ટય બ ગથલ ભુખ ય સ્ભીત વ થે ફલ્મ : ‘અભેયીક ભ ાં આલ દદીઓન ન ભની મ દી ત્મ ાંની આયગ્મની વાંસ્થ ઓએ તૈમ ય કયી છે. એ મ દી દયે ક ભટી શૉસ્ીટરને ભકરલ ભ ાં આલે છે. જ ેભ જ ેભ આ યગન નલ દદીઓ ઓખ ત જામ, તેભ તેભ તેઓને આ મ દીભ ાં વભ લલ ભ ાં આલે છે. તભે ઈચ્છ ત આણ ળશે ય કે ય જ્મ ભ ટે મ દી તૈમ ય કયલ નુાં ક ભ ઉ ડી ળક.’ ત્મ ાં ડૉક્ટય ભશે ત લચ્ચેથી ફલ્મ : ‘એ ક ભ ડૉ. જાની જ ેલ ઉચ્ચ કટીન વજ થનનુાં નથી. એ ક ભ ત ભ ય જ ેલ ઈન્લેસ્ટીગેટીલ જન થરીસ્ટનુાં છે.’
ભન્ચ ઉવન વીન્ડરભ ભી. જોગરેકય જ ેલ ેળન્ટ આણને બ ગ્મે જ જોલ ભત શમ છે અને તેને લીળે આણે બ ગ્મે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
24
જ કળુાં વ ાંબળ્ુાં શમ છે. આલ દદીઓ એકર , તયછડ મેર , લીચીત્ર સ્લબ લલ , વભજી ન ળક મ એલ શમ છે. ‘પે ક્ટીળીમવ ડીવઑડથય’ ફે પ્રક યન શમ છે. એકનુાં ન ભ ‘પે ક્ટીળીમવ ડીવઑડથય લીથ પીઝીકર વીમ્ટમ્પ્વ’ છે. જ ેભ ાં દદી ેટન દુખ લ, રશી નીકલુાં, વજા, ઝ ડ –ઉરટી લગેયે રક્ષણ ઉબ કયીને ડૉક્ટય વે જામ છે. ફીજા પ્રક યને ‘પે ક્ટીળીમવ
ડીવઑડથય
લીથ
વ ઈકરૉજીકર
વીમ્ટમ્પ્વ’ કશે લ મ છે. જ ેભ ાં દદી બ ન બુરી જલુાં, ચીંત ભ ાં ડફ ુ ી જલુાં, આઘ તન લીચ ય આલલ , મ દળક્તી ક્ષીણ થઈ જલી... લગેયે પ્રક યન ભ નવીક રક્ષણ રઈને ડૉક્ટય વે જામ છે. આ દદીઓ જુ ઠુાં ફરત શમ છે; યન્તુ તેભ કયલ ભ ાં ભનભત ાંતય
તેભને
કઈ
આથીક,
http://govindmaru.com
વ ભ જીક
કે 25
‘ભટીયીમર’ ર બ નથી શત . તેભને જુ ઠુાં ફરીને ત ની જાતને યગીષ્ઠ તયીકે વ્મક્ત કયલ ભ ાં ‘વ ઈકરૉજીકર ગેઈન’ થત ાં શમ છે. આ દદીઓની વ યલ ય કયલી ખુફ અઘયી શમ છે. દદીઓ વ થે ખુફ આત્ભીમ, ઘનીષ્ટ, અાંગત અને વભજુલથકન વાંલેદનળીર વમ્ફન્ધ ફ ાંધલ ડત શમ છે. તેભન ક્રધ, લીચીત્રત ઓને સ્લીક યલ ની તૈમ યી ય ખલી ડતી શમ છે અને તેભને ખ તયી કય લલી ડતી શમ છે કે આણ અશમ્ લ , આણ ‘સ્લ’ને, નીજત્લને ટક લલ આલી જાતને નુકળ નક યક પ્રલૃત્તીઓ કયલ ની જરુય નથી શતી. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
26
2
પ્રણ રીને દય ભશીને ઓચીંતુ ળુાં થઈ જતુાં શળે? અનુક્રમણીકા
ક મભ શવભુખી યશે તી પ્રણ રી ‘પ્રીભેન્સ્ટઅ ુ ર ટેન્ળન’ને ક યણે અચ નક અક ભણ, ચીડીમ ણાં, ગુસ્વ લગેયે કયલ ભ ાંડતી શતી.
કલ્ીત અક ઈ ગમ. તેને પ્રણ રી ય ગુસ્વ આલી ગમ. તેને ર ગ્મુાં કે આજ ે પયી એક લ ય તેની અને પ્રણ રી લચ્ચે ભટી રડ ઈ થળે. ફશુ લીચ યલ છત ાં તેને વભજાતુાં ન શતુાં કે પ્રણ રી આટરી વભજદ ય શલ છત ાં કઈ કઈ લ ય આલુાં લીચીત્ર લતથન કેભ કયી ફેવે છે! ગમ ભશીન ની લ ત ર! શે રી ત યીખે કલ્ીતની લથગ ાંઠ શતી. તેઓ ફન્ને પ્રેભભ ાં ડ્ય ાં ત્મ ય છી શે રી લ યની આ લથગ ઠાં શતી. એક ભશીન શે ર થી ફન્નેએ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
27
એની ઉજલણીન બવ્મ પ્ર્રહ ભ ઘડી ક યો શત. તેભન અાંગત લતુ થ ન દવેક ભીત્ર–ફશે નણીઓ વ થે ળશે યથી દુય જઈને ભજભજા કયલ નુાં પ્ર નીંગ શતુાં. ફધ ને કશે લ ઈ ગમુાં શતુાં. ત્મ ાં ફય ફય ફે જ દીલવ શે ર પ્રણ રીએ ધડ ક કમો. ‘ભ યે ટીભ ાં નથી આલલુ.ાં તભે તભ યે જઈ આલ.’ કલ્ીત ત આ વ બ ાં ીને આબ જ ફની ગમ. તે પ્રણ રીને છ–વ ત ભશીન થી જાણત શત; ણ આલી ન દ ન અને ધડભ થ લગયની લ ત પ્રણ રીએ આ શે ર ક્મ યે મ કયી નશતી. કલ્ીતે ગુસ્વ ને જ ેભતેભ ક ફુભ ાં ય ખીને કષ્ણુાં, ‘જો પ્રણ રી! તુાં કાંઈ વભજ ડે એલી લ ત કય. ફધ ને નીભન્ત્રણ અ ઈ ચુક્મ છે અને–’ પ્રણ રીએ કલ્ીતને લચ્ચેથી અટક લી દીધ. ‘શાં ુ કાંઈ જાણાં નશીં, ભ ય ભુડ નથી... તભ તભ યે જઈ આલજોને! શાં ુ ક્મ ાં નીભન્ત્રણ છ ખેંચી રેલ ની લ ત કરુાં છુ ?ાં ’ અને આટરુાં ફરત ત એને ગે ડુભ બય ઈ આવ્મ. છી, યડત ાં યડત ાં તેણે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
28
કશે લ ભ ડ્ય ાં ુાં, ‘કલ્ીત, આણ યીચમ થમ છીની આ શે રી ફથથ ડે છે. ત એ ત આણે ફન્નેએ એકર જ ઉજલલી જોઈએ ને! તને એલ લીચ ય કેભ નશીં આવ્મ? ળુાં શાં ુ તને એટરી ણ નથી ગભતી? કલ્ીત તે વ ાંબીને શે ફત ઈ જ ગમ. આભ ાં ગભલ ન ગભલ ની લ ત જ ક્મ ાં આલી? તે છી તેણે પ્રણ રીને ધીભેથી ળ ાંત ડી અને વભજાલી–ટ લીને ભન લી રીધી. તેણે લચન આપ્મુાં કે આલતે ભશીને તેઓ ફન્ને એકર ાં જળે. યન્તુ તે જ દીલવે વ ાંજ ે પ્રણ રીએ પયી તકરીપ ઉબી કયી. પ્રણ રી જ ે ઑપીવભ ાં વલીવ કયતી શતી તેન ભેનેજયન પન આવ્મ શત. તેણે પ્રણ રીને લીનન્તી કયી શતી કે, ઑપીવન અન્મ સ્ટ પ યજા ઉય શલ થી પ્રણ રીએ ઑપીવે થડ લશે ર શોંચી જલુાં; ણ પ્રણ રીએ એને બમાંકય ભટુાં સ્લરુ આી દીધુાં. તે જ ેભ પ લે તેભ ફરલ ભ ડાં ી, ‘ભ ય ફવ શય ભખય છે. ફધ ને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
29
એક્વપ્રઈટ કયે છે. ફીજી એક સ્ટેન કે ટ ઈીસ્ટ ય ખી રેત ળુાં જોય ડે છે? પ લે ત્મ યે ઓલયટ ઈભ કય લલ છે; ણ ૈવ છુ ટત નથી.’ દીલવભ ાં ફીજી લ ય કલ્ીતે પ્રણ રીનુાં આલુાં લીચીત્ર અને તપ ની સ્લરુ જોમુાં અને તે ભુાંઝલણભ ાં ભુક ઈ ગમ. અને આટરુાં ઓછુ ાં શમ એભ તે દીલવે ય ત્રે પ્રણ રીએ ખ લ નુાં ણ ખ ધુાં નશીં. ક યણ? તે કશે , એન બ ઈએ શે યીન ખઈ ન ખી શતી. ફીજ ે દીલવે ણ આ જ વીરવીર ચ રુ યષ્ણ. પ્રણ રી લ તલ તભ ાં યડી ડતી. તે ઑપીવે ન ગઈ અને આખ દીલવ પયીમ દ કયતી યશી કે ભ રુાં આખુાં ળયીય કે છે અને ઉંઘ નથી આલતી. ઘયન વશુને ચીંત થલ થી તેને ડૉક્ટય વે ભકરી. ભેરયે ીમ છે એભ કશીને ડૉક્ટયે ત્રણ દીલવની દલ ન કવથ કયલ આપ્મ. ફય ફય ત્રીજ ે દીલવે તે એકદભ સ્લસ્થ અને વયવ થઈ ગઈ અને પયી તેન નીત્મક્રભભ ાં ગઠલ ઈ ગઈ.
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
30
આ લ તને શજુ ભ ડાં ભશીન થલ આવ્મ શળે, અને પયી તેનુાં લતથન અચ નક ફદર ઈ ગમુાં. ળયીય કલ ની, બુખ ન ર ગલ ની, અનીદ્ર ની, ભ થ ન દુ:ખ લ ની, ઉફક આલલ ની અને ેટભ ાં કતય થલ ની એની એ જ પયીમ દ પયી ળરુ થઈ. પયી તેણે ઑપીવભ ાં યજા ડી દીધી. પયી ડૉક્ટયની ભુર ક ત અને પયી ક્રયક્લીનની ગીઓ. ડૉક્ટયે કષ્ણુાં કે ઘણી લ ય ત લ આવ્મ લગય ણ ભેરેયીમ થત શમ છે. તેઓન કશે લ પ્રભ ણે જ્મ ાં વુધી દય અઠલ ડીમે ફે ક્રયક્લીનની ગી રેલ ની ટેલ ન ડળ ત્મ ાં વુધી આ તકરીપ અલશ્મ યશે લ ની અને થમુાં ણ એલુાં જ. પયી ક્રયક્લીન રીધ છી પ્રણ રી ત્રણ જ દીલવભ ાં વ યી થઈ ગઈ અને અઠલ ડીમે ફબ્ફે ગીઓ રેલ થી તેન ચ યે ક અઠલ ડીમ ઓ ખુફ વ ય ગમ . ત્મ ય
છીન
વભલ યની લ ત છે. કલ્ીતન
પ્
મુ.એવ.એ.થી આલી યષ્ણ શત અને એભને રેલ ભુમ્ફઈ જલ નુાં શતુાં. કલ્ીતે તેન ઘયન વશુને જણ લી દીધુાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
31
શતુાં કે તે અને પ્રણ રી ફે જ જણ પ્ ને રેલ જળે. પ્ ને કઈ યીતે વયપ્ર ઈઝ આલી તે નક્કી કયલ ભ ાં તેણે ખ સ્વ એલ દીલવ લીત વ્મ શત . પ્રણ રી ણ ખુળખુળ ર શતી. આગરે દીલવે યલીલ યે વલ યે ભુમ્ફઈ જલ નીકલ નુાં શતુાં અને યીઝલેળન વશીતની તભ ભ તૈમ યીઓ થઈ ગઈ શતી. ળનીલ યે ભડી ય ત્રે તેઓ છુ ટ ડ્ય ત્મ યે કલ્ીતે ગુડન ઈટ કયતી લખતે કષ્ણુાં, ‘તુાં ભ ય ડેડીને એક લ ય ભ ત ખયી! શાં ુ જીનીમવ છુ ાં ત તેઓ ડફર જીનીમવ છે! જો તને ખફય નશીં શમ કે એ ભ ય ડેડી છે ત તુાં એભન પ્રેભભ ાં જ ડી જામ!’ અને ફન્ને જણ ભુક્ત ભને શવી અને છુ ટ ડ્ય ાં. ફય ફય દઢ કર ક છી કલ્ીતન પનની ઘાંટડી યણકી. કલ્ીતે આાંખ ચત ચત પન ઉઠ વ્મ. વ ભે છેડથે ી પ્રણ રીન ભમ્ભીન દફ મેર–ગબય મેર અલ જ આવ્મ. ‘કલ્ીત ફેટ ! તુાં ત ત્ક રીક ઘયે આલી જા ને! ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
32
પન ય લધુ લ ત થ મ એભ નથી.’ અને કલ્ીત ન ઈટ વુટભ ાં જ વીધ પ્રણ રીને ઘયે શોંચ્મ. ઘયભ ાં સ્ભળ નલત ળ ાંતી શતી. પ્રણ રીન રુભન ફ યણ ફન્ધ શત અને અન્દયથી તેન યડલ ન અલ જ આલત શત. તેન બ ઈએ સ્લસ્થત ુલકથ કષ્ણુાં, ‘ભેં ુછ્યુાં કે આટરી ભડી કેભ આલી અને તે ગુસ્વે થઈ ગઈ. તે પયી તપ ને ચડી છે અને કશે છે કે ક રે ભુમ્ફઈ નથી જલ ની. તેણે ત નુાં ઘડીમ ણ છુ ટુાં પેં ક્મુાં અને તડી ન યામુાં છે.’ કલ્ીતનુાં ભગજ ક ભ કયતુાં ફન્ધ થઈ ગમુાં. ય ત્રે દઢ લ ગે તેને ફીજુ ાં કાંઈ જ વુઝતુાં નશતુાં. તેને ખફય શતી કે જ્મ યે જ્મ યે આલુાં થ મ છે ત્મ યે પ્રણ રી વ થે ત ત્ક રીક કઈ લ તચીત ળક્મ નથી શતી. જ ેભ તેભ ભન ય ક ફુ ભેલીને તેણે કષ્ણુાં ‘કાંઈ નશીં, શ ર ુયતુાં કઈ એને ખીજલળ નશીં. શાં ુ ક રે પ્ ને રઈ આલુાં છી લ ત. ત્મ ાં વુધી એનુાં ધ્મ ન ય ખજો અને ડૉક્ટયને ભી રેજો.’ આટરુાં કશીને એ ઘયે છ પમો; ણ તે ભીનીટથી તે છેક ભુમ્ફઈ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
33
એયટથ ય આઠ લથ છી બ યત આલેર પ્ ને બેટીને યડ્ય ત્મ ાં વુધી તેન ભનભ ાં એક લ ત ઘુભય તી શતી. પ્રણ રીને આ લ યાંલ ય ળુાં થ મ છે? ળુાં તે એફનભથર છે? કલ્ીતે ત ભજાકભ ાં જ કષ્ણુાં શતુાં; યન્તુ તેન ીત જી ખયે ખય ડફર જીનીમવ શત . એયટથની ફશ ય નીકી ટેક્ષીભ ાં ફેઠ ત્મ ાં વુધીભ ાં તેભણે જાણી રીધુાં શતુાં કે કલ્ીતને એક વુાંદય અપે ય છે અને કલ્ીત એ અાંગે વીયીમવ છે. રાંચ ુરુાં થત ાં વુધીભ ાં ત એભણે કલ્ીત વે એમ જાણી રીધુાં કે તેઓ લચ્ચે શ ર અફર છે, ઘયભ ાં રડ ઈ છે અને વ ાંજ ે ભુમ્ફઈ છડત વુધીભ ાં ત તેભણે પ્રણ રી લીળે રગબગ ફધુાં જ જાણી રીધુાં શતુાં. ‘ણ આલ ફેત્રણ દીલવન ટ ઈભ ીયીમડ વીલ મ પ્રણ રી એકદભ નભથર જ શમ છે એભ તેં કષ્ણુાં, આય મુ શ્મય? કલ્ીતન પ્ એ ુછુયછ ચ રુ ય ખી શતી. ઑપકવથ ડેડ! કદ ચ ભ ય કયત મ લધ યે નભથર!’ કલ્ીત ફરી ઉઠ્ય. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
34
‘અને આલ અક ભણ, યડ ય અને ગુસ્વ ન શુભર ઓ એને કેટરીકલ ય આવ્મ છે?’ ‘ભ યી વ થે ત્રીજી લ યનુાં આલુાં ફન્મુાં છે ડેડ! અને તે ણ છેલ્લ ત્રણ ભશીન ન ગ ભ ાં જ.’ આટરુાં ફરત ફરત જ કલ્ીતની આખ બીંજાઈ ગઈ. ભુમ્ફઈથી છ પમ થ ફ દ વો તત ન ક ભભ ાં ડુફી ગમ . પ્રણ રીએ ત ન લતથન ફદર દીરગીયી વ્મક્ત કયી. આથી કલ્ીત ણ એ પ્રવાંગને બુરી જલ ભ ાંડ્ય. પ્ ને આવ્મ ને ભ ડાં વ તેક દીલવ થમ શળે. એલ ભ ાં એક વ ાંજ ે પ્ એ તેને ત ન રુભભ ાં ફર વ્મ. ‘કલ્ીત, ફેટ ! તને ‘ી.એભ.ટી.’ લીળે કાંઈ ખફય છે? કલ્ીતે ડકુાં ધુણ વ્મુાં, ‘વયી ડેડ! શે રી જ લ ય વ ાંબુાં છુ ,ાં ળુાં છે? પ્ એ નીશ્વ વ ન યામ, ‘એનુાં આખુાં ન ભ છે ‘પ્રીભેન્સ્ટઅ ુ ર ટેન્ળન’. એટરે કે ‘ભ વીક’ આલલ શે ર ન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
35
તન લ. જાણે છે એ ળુાં છે?’ કલ્ીતે પયી ડકુાં ધુણ વ્મુાં, ‘નથી જાણત ડેડ! ણ તભે આલુાં ફધુાં ભને ળુાં ક ભ ુછ છ?’ ‘ફીકઝ ધેટ ઈઝ લટ મય ગરથફ્રેન્ડ શે લીંગ, પય ર સ્ટ ફ્મુ ભન્થવ.’ પ્ એ તયત જ પ્રત્મુત્તય લ ળ્ અને કલ્ીતને શે રી લ ય યામ ર આવ્મ કે પ્ કાંઈક ગમ્બીયત ુલથક કશી યષ્ણ છે. ‘જો કલ્ીત! છેલ્લ અઠલ ડીમ ભ ાં ભેં પ્રણ રી વ થે ચ યે ક લ ય ભ ાંડીને એન પ્રશ્ન લીળે ચચ થ કયી છે. દય ભશીને ભ વીક આલલ ન ફે’ક દીલવ આગથી તેને જાતજાતની તકરીપ ળરુ થઈ જામ છે, જ ે ભેન્વીવ ુરુાં થમ છી આઆ ભટી જામ છે. તે ફધુાં આનુાં જ યીણ ભ છે. આ એક પ્રક યની ફીભ યી છે. તે એટરી વ ભ ન્મ છે કે અભેયીક ભ ાં ભટ બ ગની ષ્ડીઓને આની ભ શીતી શમ છે.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
36
કલ્ીતે એકચીત્તે વ ાંબળ્ જ કમુું. ‘તભે આ ક્મ ાં લ ાંચ્મુાં ડેડ? ભને અને પ્રણ રીને લાંચ લળ? પ્ એ શલ સ્લયે કષ્ણુાં, ‘લ ાંચલ ની લ ત છી, ભ મ વન. આભ યઘલ મ ન થઈ જા. શે ર કઈ વ ઈકીઆટરીસ્ટને કન્વલ્ટ કય અને એભન અબીપ્ર મ રે. આ ફીભ યીન ક યણભ ાં ભટે બ ગે ળયીયન
શભોન્વ
(અન્ત:ષ્ડ લ)ભ ાં
થત
પે યપ ય
જલ ફદ ય શમ છે. ભ નવીક યગ નીષ્ણ ત આ યગને એર.એર. ી.ડી.ડી. (રેટ લ્મુટીમર પે ઝ ડીસ્પયીક ડીવઓડથય) કશે છે. ગભે તે યીતે તુાં પ્રણ રીની તકરીપન ઉ મ કય અને આલત ભશીન ની ભેન્વીવની ત યીખ આલે એ શે ર એને વ યી કયી દે.’
કલ્ીતથી ુછ્ય લગય યશે લ મુાં નશીં, ‘એને વ યી કયલ ની એટરી ઉત લ ળુાં છે?’ પ્ એ ધીભેથી ઉભેમુું, ‘અનપચ્મુથનટે રી, ભ યી ફથથ– ડેને દીલવે જ પ્રણ રીની ડેઈટ આલે છે. જો તે લખતન ભ ય પ્ર્રહ ભભ ાં એને રીધે કાંઈ ણ ડીસ્ટફથન્વ થળે ત શાં ુ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
37
તભને યણલ ની યજા નશીં આુાં.’ અને તેભન એ ળબ્દ વ થે લ ત લયણભ ાં શલ ળની એક રશે ય પયી લી.
પ્રીભેન્સ્ટઅ ુ ર ટેન્ળન 15થી 40 લથની ઉમ્ભય લચ્ચેની 30 ટક થી 80 ટક ષ્ડીઓને થત આ યગ ળ ભ ટે થ મ છે તે શજુ ચક્કવણે નક્કી થઈ ળક્મુાં નથી. એલુાં ભન મ છે કે ‘ઈસ્ટરજન’ ન ભન શભોન લધલ થી અથલ ‘પ્રજ ેસ્ટેયન’ ન ભન શભોન ઘટલ થી આ યગ થત શમ છે. અને એટર ભ ટે જ આ યગની વ યલ ય ભ ટે ‘પ્રજ ેસ્ટેયન’ આલ ભ ાં આલે છે. લી કેટર ક ‘કન્ટર વેપ્ટીલ ીલ્વ’ ણ આત શમ છે. કઈક એલુાં ણ ભ ને છે કે ળયીયભ ાં પ્રલ શી અને ઈરેક્ટરર ઈટ્વનુાં વન્તુરન ખયલ ઈ જલ થી આલુાં થ મ છે. એટરે તેઓ લધુ ેળ ફ કય લન યી ‘ડ ઈમુયેટીક્વ’ની ટીકડીઓ આે છે. કેટર ક ડૉક્ટય ભ ને છે કે આ ફધી તકરીપ દદીની ભ નવીક ત ણમુક્ત અલસ્થ ને રીધે થ મ છે. આથી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
38
‘વ ઈકટરીક’ દલ ઓન ઉમગ જ કયે છે; યન્તુ ભટે બ ગન અભ્મ વ, વાંળધન ઉયથી એલુાં જણ મુાં છે કે આ તભ ભ દલ ઓની અવય તે દલ ન ય વ મણીક ગુણધભોને ક યણે નશીં; યન્તુ દદીની વ જા થલ ની ઈચ્છ , તૈમ યી, જરુયીમ ત તથ ડૉક્ટયની વભજાલટ, અેક્ષ ઓ, ક જી અને લીશ્વ વુણથ ખ તયી આન યી લતુથણકને ક યણે થતી શમ છે. આને ‘ેવીફ ઈપે ક્ટ’ કશે લ મ છે. જ ે શમ તે, ક્મ યે ક ત ગ ડાં ણની અલસ્થ વુધી દયી જત આ યગ લીળે વોથી ભશત્ત્લની લ ત શમ ત તે કેલ એક જ છે. આ યગ લીળેની વ ચી ભ શીતી, વભજ અને જાણક યી. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
39
3
એક વ્મક્તીભ ાં જ ેકીર અને શ ઈડ શઈ ળકે? અનુક્રમણીકા
ત ન તીન લ યાંલ ય ફદર ઈ જત ાં સ્લરુ જોઈને ત્ની શે ફત ઈ ગઈ.
‘પ્ ! આ ડૉ. જ ેકીર ઍન્ડ ભી. શ ઈડની લ ત થ વત્મઘટન
ઉય આધ યીત છે? ળુાં
લ સ્તલીક જીલનભ ાં આલુાં ફની ળકે ખરુાં? ટી. લ મ. ફીએવ. વી.ભ ાં બણત ભ ય એકલીવ લથન ુત્ર ભને ુછી યષ્ણ શત. ‘કેભ નશીં, દથણ?’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
40
ભેં કષ્ણુ,ાં ‘લ સ્તલીક જીલનભ ાં ત આન થીમ લધુ યચક ફન લ ફનત શમ છે. ડૉ. જ ેકીરને ‘ભલ્ટીર વથન રીટી ડીવઑડથય’ ન ભન એક ભ નવીક યગ
થમ શત, જ ેને રીધે તે લ ય પયતી ફે અરગ અરગ વ્મક્તીત્લ ધ યણ કયન ય વ્મક્તી ફની જતી. અરફત્ત, આ ત નલરકથ શતી; યન્તુ લ સ્તલીક જગતભ ાં આ યગન બગ ફનન ય વ્મક્તીઓ ઘણી લ ય ત્રણ કે ચ ય અને ક્મ યે ક ત ાંચ, વ ત જુ દ જુ દ વ્મક્તીત્લ ધય લતી શમ છે; ણ દથણ! ત યે આ જાણલ ની જરુય કેભ ડી? ‘ભ ય અભ્મ વક્રભભ ાં આ નલેર છે પ્ ! ભ ય વય કશે ત ’ત કે ત ય પ્ વ ઈકીઆટરીસ્ટ છે. ત તેભની વેથી જાણી ર લજ ે કે આલી લ તભ ાં કેટરુાં તથ્મ શમ!’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
41
અચ નક ભ ય ભનભ ાં એક ઝફક ય થમ. ભને દવેક લથ શે ર ભ યી ભુર ક ત રેન ય એક ફાંગ ી છકય ઋીકેળ અને એની ત્ની લીળ ખ મ દ આવ્મ . ઋીકેળને જ ેકીર ઍન્ડ શ ઈડલ આ યગ થમ શત. તેની વ યલ ય અથે અભ ય વ ઈકરૉજીસ્ટ અને ફીશે લીમય થેય ીન નીષ્ણ ત વશુ એક ભશીન વુધી અત્મન્ત વ્મસ્ત અને ત્રસ્ત યષ્ણ શત . ભેં દથણ વ ભે જોમુાં અને કશે લ નુાં ળરુ કમુું. ‘વ ાંબ! શાં ુ તને લ સ્તલીક જીલનભ ાં ફનેર અને ભેં જાતે જોમેર ‘ભલ્ટીર વથન રીટી ડીવઑડથય’ન એક કીસ્વ કશાં ુ છુ .ાં એનુાં ન ભ ઋીકેળ. 30 લથન પુટડ મુલ ન ણ સ્લબ લે ખુફ ળ ાંત અને એકરટ. તેની ર ગણીઓ તે ક્મ યે મ ખુલ્લ દીરે વ્મક્ત ન કયી ળકત. તે ક્મ યે ક શવત કે યડત જોલ ભે. એટરુાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
42
જ નશીં, તે કઈને ફે લ ક્મ ણ નશીં કશી ળકત. ક્મ યે ક એલુાં ર ગે કે જાણે તેન ભ ાં આત્ભલીશ્વ વન અબ લ છે, ત ક્મ યે ક ર ગે કે તેન ભ ાં કઈ આલડત જ નથી. વત્મ એ શતુાં કે તેન ભ ાં ફન્ને નશત . ‘ભ યી અને ઋીકેળની શે રી ભુર ક ત લીળ ખ દ્વ ય થઈ. લીળ ખ ઋીકેળની ત્નીનુાં ન ભ. તેઓન ાં રગ્નને ાંચેક લથ થમ ાં શળે. લીળ ખ ની ઉમ્ભય 28 જ લથની શતી; યન્તુ એની યીકલત અનેક ગણી લધ યે શતી. તેણે ભને ઋીકેળન લતથન ભ ટે કન્વલ્ટ કમો અને તેઓન રગ્નજીલનની દુ:ખદ ઘટન ઓ ભ યી વભક્ષ લણથલી. લીળ ખ એ ભને જ ે કાંઈ કષ્ણુાં તે વ ાંબીને ળરુઆતભ ાં ત કઈને ણ એભ જ થ મ કે તેન તી ણ આજક રન ફીજા તીઓ જ ેલ જ શળે, જ ેઓ દ રુ ીને, ગ ગરચ કયીને ગ ભન ગુસ્વ ત્ની ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
43
ય ક ઢત શમ અને અત્મ ચ ય કયત શમ; ણ લીળ ખ ન તી કાંઈક જુ દ જ શત. તેનુાં લતથન ઘણી લ ય ઓચીતુાં જ ફદર ઈ જતુાં આલુાં ભટે બ ગે ય ત્રીન વભમે ફનતુાં. ઋીકેળ અચ નક થ યીભ ાંથી ઉબ થઈ જત અને ફીજા રુભભ ાં જઈ કડ ાં ફદરીને નલ કડ ાં શે યી આલત. અને તે ક્ષણથી જ, તેન અલ જ, તેન ચશે ય, તેની આાંખ, તેન શ લબ લ, ચ ર–ચરગત, સ્લબ લ ફધુાં જ ફદર ઈ જતુાં. અચ નક તે એકદભ રુઆફબેય જુ સ્વ થી ફરલ ભ ાંડત : ‘શાં ુ ત ય પ્રેભી છુ ાં લીળ ખ , શાં ુ ઋીકેળ નથી. શાં ુ ઈન્દ્ર છુ ાં અને તુાં ભ યી અપ્વય છે. આજ ે શાં ુ તને ય લ ય પ્રેભ કયીળ. આજ ે તુાં વમ્ુણથણે ભ યી છે.’ જો લીળ ખ જય ણ આન ક ની કયલ જામ ત તે એકદભ ગુસ્વે થઈ જત અને આલેળભ ાં આલી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
44
જત. તે એલ આ્રહશ ય ખત કે લીળ ખ તેને ‘ઈન્દ્ર’ કશીને ફર લે. છી તે લીળ ખ ને કઠય યીતે સ્ળથત. તેને ત ની બીંવભ ાં ગુાંગ લી દેત અને ફેપ ભ આલેગુલથક ચુાંફન કયત. એકલ ય લીળ ખ તેન આ લતથનથી ત્ર વીને દુય ખવી ગઈ ત ઋીકેળે તેને ફયડ ય જોયથી ર ત ભ યી દીધી, લ ત આટરેથી અટકતી નશતી. ઋીકેળનુાં ગ ાંડણ, તેન ઉન્ભ દ ધીભે ધીભે લધત અને ચયભ વીભ એ શોંચત . જ્મ યે તે લીળ ખ ને પ્રેભ ળબ્દથી નલ જત, એ વ થે જ તેન તીક્ષ્ણ નખથી લીળ ખ ની કભ ત્લચ ય ઉઝયડ ડત અને છેલટે લીળ ખ ની ઈચ્છ
લગય તેની વ થે
ળયીયવુખ ભ ણત અથલ ફીજા ળબ્દભ ાં કશીએ ત ફ ત્ક ય કયત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
45
ણ આશ્ચમથ ત એ લ તનુાં છે કે આભ થમ ફ દ તયત જ તેનુાં સ્લરુ ફદર ઈ જતુાં. વમ્બગની ક્ષણ શે ર ન શીંવક, ળલી, ક્રુય, જડ અને ત ને ‘ઈન્દ્ર’ કશે લડ લન ય ઋીકેળ અચ નક એકદભ ઋજુ , કભ અને ર ગણીળીર ફની જત. ત ન ય થમેર
અત્મ ચ યને ક યણે ડવ ુ ક
બયતી
લીળ ખ ને છ ની ય ખત અને આશ્વ વન આત. તેને લ ાંવે શલેકથી શ થ વય લત તે ત્મ ાં જ ફેવી યશે ત અને ક્મ યે ક ધીભે અલ જ ે કશે ત, ‘યડ નશીં લીળ ! આભ જો! શાં ુ આવ્મ છુ !ાં ત ય દેલત ગણેળ! શાં ુ ત રુાં દુ:ખ દુય કયલ આવ્મ છુ .ાં લશ રી! ચ ર યડલ નુાં ફન્ધ કયી દે જોઉં!’ છી તે લીળ ખ ન
ઉઝયડ ય ભરભ રગ ડી આત અને તેને ત ન ખ ભ ાં, ભ ફ કને ઉંઘ ડે તેભ ઉંઘ ડી દેત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
46
લીળ ખ ન કશે લ પ્રભ ણે આલુાં શે રી લ ય ત્મ યે ફન્મુાં શતુાં જ્મ યે તે ચ ય ભશીન ની ર ાંફી ભ ાંદગી છી શૉસ્ીટરભ ાંથી ઘયે આવ્મ શત. ત્મ યે તેને ખફય ડી શતી કે તે ગ ભ ાં લીળ ખ કઈ અન્મ ુરુ વ થે ર ગણીન વમ્ફન્ધ ફ ાંધી ફેઠી શતી. અરફત્ત, એ ુરુ ત તે જ ભશીને ક મભ ભ ટે લીદેળ ચ લ્મ ગમ શત; ણ એની વ થેન લીળ ખ ન ટકાંુ વમ્ફન્ધની ભ શીતી ભત જ તે આઘ તથી ભુઢ થઈ ગમ શત. ફય ફય તે જ ય તે તેણે શે રી લ ય આલુાં લીચીત્ર લતથન કમુું શતુાં. ત્મ ય ફ દ જ્મ યે જ્મ યે તે ત નુાં સ્લભ ન ઘલ મ એલી સ્થીતીભ ાં ભુક ઈ જત શમ ત્મ યે એને આલ લતથનન શુભર ઓ આલત . ઉય ાંત જ્મ યે જ્મ યે લીળ ખ વ થે ળયીયવુખ ભ ણ્મ લગયન ર ાંફ ગ ઓ વ ય થત ત્મ યે ણ તેનુાં લતથન લીચીત્ર થઈ જતુાં. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
47
અને આ પ્રક યનુાં લતથન તેન જીલનન એક બ ગ ફની ગમુાં. જ્મ યે તે વ્મક્તીગત કે જાતીમ ત ણથી ભુક્ત યશે ત ત્મ યે શયશમ્ભેળ જ ેલ ઋીકેળ શત : એક કી, દફ મેર, બીરુ, ળ ાંત, અન્તભુથખી. જ્મ યે તે ત ણ અનુબલત ત્મ યે ઈન્દ્ર ફની જત : લ ચ , જટીર, ળલી, અનલરુદ્ધ, નીફુંધ, અવષ્ણ. અને જ્મ યે તેન ગ ુય થત કે તયત તે ગણેળભ ાં પે યલ ઈ જત : ઉદ ય, વશનળીર, ભ મ ુ,
બ લુક, યક યી, તીક, સ્લજન.’ આટરુાં ફરીને શાં ુ એક અટક્મ; છી દથણ વ ભે જોઈ ફલ્મ. ‘ત ય વયને કશે જ ે કે ડૉ. જ ેકીર ઍન્ડ ભી. શ ઈડ લ સ્તલીક જીલનભ ાં ણ ળક્મ છે.’ યન્તુ દથણને શજુ મ કાંઈક જાણલ ની ઈચ્છ ફ કી શમ તેભ ર ગ્મુાં. તે ફલ્મ, ‘ત ણ ત ઘણ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
48
ભ ણવને શમ છે! તેઓ ફધ કાંઈ ઋીકેળની જ ેભ થડ લતે છે?’ ‘અભે ણ એ જ લીચ મુું શતુાં.’ શાં ુ ફલ્મ ને છી ઉભેમુું, ‘ઋીકેળભ ાં એલુાં કાંઈક શલુાં જોઈએ જ ે એને ફીજા ફધ થી જુ દ ડે અને તેન લતથનન ૃથ્થકયણથી અભે એલ ત યણ ય આલમ કે તે ત ની ર ગણીઓને ફય ફય વ્મક્ત નશત કયી ળકત. તેન ભ ાં એવટીલનેવન અબ લ શત. તેણે ત ની તીવ્ર ઉભીઓને દફ લી ય ખલી ડતી શતી. તેન લતથન ઉય ાંત તેન બુતક ભ ાં ણ કેટરીક લસ્તુઓ એલી ભી આલી જ ે તેની આ ‘ભલ્ટીર વથન રીટી’ (ફદર ત વ્મક્તીત્લ) ભ ટે ક યણબુત શમ. દ .ત.; તેન ળખ. ઋીકેળને ભનલીજ્ઞ નન અભ્મ વન ળખ શત. તે તે વ ઈકરજીન લીમભ ાં સ્ન તક થમ શત. આથી ‘ભલ્ટીર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
49
વથન રીટી’ જ ેલ બ ગ્મે જ થત યગન તેને યીચમ શત. આ ઉય ાંત ‘થ્રી પે ઈવીવ ઑપ ઈલ’ (ઈલન ત્રણ ચશે ય ) ન ભનુાં એક ુસ્તક તેને ખુફ પ્રીમ શતુાં. જ ેભ ાં ‘ભલ્ટીર વથન રીટી’નુાં લીસ્તૃત લણથન છે. અને એટરે જ તેન જીલનભ ાં જ્મ યે શે રીલ ય અવશ મણ અને ર ચ યીની ભનદળ આલી ત્મ યે તેની ફધી ર ગણીઓ એકભેકથી અરગ થઈ (ડીવવીએળન). તેન વ્મક્તીત્લન ઉદ્વ ેગ–આલેળ જાશે ય કયલ, વ ભન કયલ, વખત ઈ દ ખલલી, ફલ ખય લૃત્તીઓ પ્રદળીત કયલી– લગેયે એકઠ થઈ એક નલ
જ ભજફુત, ફેયલ , નીદથમ
વ્મક્તીત્લભ ાં એકત્ર થમ ; જ ે વ્મક્તીનુાં ન ભ તેણે ‘ઈન્દ્ર’ આપ્મુાં. શલે આ ‘ઈન્દ્ર’ ન ભ ણ એટર ભ ટે વુચક છે કે શે રુાં ત તે ન ભ દેલન ય જાનુાં છે અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
50
ફીજુ ાં એ કે લીળ ખ ન જ ેની વ થે વમ્ફન્ધ થમ શત તે મુલ નનુાં ન ભ ણ ઈન્દ્રજીત શતુાં. આભ ઋીકેળ તે જ ે લીશ્વ વ ને આક્રભકત ુલથક નશત લતી ળકત તે શલે ‘ઈન્દ્ર’નુાં ભશરુાં ધ યણ કયીને લતથલ ભ ાંડ્ય. આભ કયલ થી તેને ફે પ મદ થત . એક ત ત ન
ભનભ ાં દફ મેરી તભ ભ અવન્તની
નીફથત ની અને પ્રણમ–લૈપલ્મની લેદન ને તે સ્ષ્ટ સ્લરુે તેની ત્ની વભક્ષ વ્મક્ત કયી ળકત થમ અને વ થવ થ ફીજો પ મદ એ થમ કે અરગ વ્મક્તીત્લ જ ઉબુાં કયી દેલ થી તેને લીળ ખ ન પ્રતીક યન ડય ન યષ્ણ. જો લીળ ખ એ ત ન આલ વ ઓન લીયધ કયલ શમ ત તે ઋીકેળ પ્રત્મે નશીં ફરકે ‘ઈન્દ્ર’ પ્રત્મે ત ન ય કે તીયસ્ક ય દેખ ડતી. આથી ઋીકેળને લીળ ખ ન ાં પ્રેભ તથ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
51
વશ નુબુતી ગુભ લલ ન લ ય ન આવ્મ. અને એટરે જ ઋીકેળનુાં ત્રીજુ ાં વ્મક્તીત્લ ણ નલ જ ન ભ ધય લત ભ ણવ તયીકે પ્રગટ થમુાં. જ ે દ્વ ય ઋીકેળ ત ન લીળ ખ પ્રત્મેન તભ ભ અવ્મક્ત પ્રેભ, કરુણ , શાં ુપ, નીષ્ઠ લગેયે દળ થલી ળકત. જ ેભ ાં તેને લીળ ખ તયપથી કઈ ણ પ્રક યન અન દય કે ઉેક્ષ ન ડય નશીં યશે ત.’ આટરુાં ફરીને શાં ુ અટક્મ. ભ ય ુત્ર દથણ એકચીત્તે ભનજગતની આ વાંકુરત ઓ વ ાંબત ફેઠ શત. ‘છેલ્લ પ્રશ્ન.’ તે ફલ્મ. અને શાં ુ ફરી ઉઠ્ય, ‘ભને ખફય છે તુાં ળુાં ુછલ ભ ગે છે. એ જ ને કે ઋીકેળનુાં ળુાં થમુાં? ત વ ાંબ– ‘ઋીકેળને અભે ‘વળીમર સ્કીલ્વ’ અને ે નીંગ આલ નુાં નક્કી કમુું. ત ની ‘એવટીલનેવ’ ટરઈ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
52
દયે ક વ યી અને ભ ઠી ર ગણીઓ તે વ્મક્ત કયત થ મ તેલુાં તેને ળીખલ ડલ ભ ાં આવ્મુાં અને લીળ ખ ને ળીખલ ડલ ભ ાં આવ્મુાં કે તેન તી ર ગણીઓ વ્મક્ત કયત શમ ત્મ યે કઈ યીતે ધ્મ નુલથક વ ાંબલુાં અને કઈ યીતે તેની પ્રતીક્રીમ અને પ્રતીબ લ આલ . આ ે નીંગ ચક્કવ આમજન અને સ્ષ્ટ ફધી જ ટરઈ વભજ વશીત રેલ ની શતી.’ ‘તુાં ભ નળે દથણ? આ પ્રક યની થેય ીન થડ જ અઠલ ડીમ ઓ ફ દ તેઓન જીલનભ ાં એકદભ પે યપ ય આલી ગમ. ઋીકેળને આલત શુભર ઓ ફન્ધ થઈ ગમ . તે ‘ઈન્દ્ર’ અને ‘ગણેળ’ને બુરી ગમ. શલે તે લધુ સ્લસ્થત અને વયત થી ત ની જાતને અબીવ્મક્ત કયત શત. લીળ ખ ણ નીય ળ ભ ાંથી ફશ ય આલી ગઈ શતી. અને વોથી લધુ ભશત્ત્લનુાં ત એ કે તેઓનુાં અાંગત જીલન લધુ યવપ્રદ ફન્મુાં શતુાં. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
53
જાતીમ જીલનભ થ ાં ી ઉડી ગમેર આનન્દ તેઓએ પયી છ ભેવ્મ અને અભ ય ભ ાંથી છુ ટ ડ મ ન નલ લથ વુધી તેઓને પયીથી કઈ ભુશ્કેરી ડી નશતી.’ એકલીવ લથન દથણને આ ફધુાં વભજલ નુાં અઘરુાં ડતુાં શતુાં; ણ તેને એટરુાં જરુય વભજામુાં કે ભ ણવને તયશતયશની વભસ્મ ઓ શમ છે અને તેન તયશતયશન ઉકેર ણ શમ છે. ‘ભલ્ટીર વથન રીટી ડીવઑડથય’ એક જ ભ ણવ એકથી લધુ વ્મક્તીત્લ રઈને જીલત શમ છે. ક્મ યે ક ફે, ત્રણ, ાંચ, દવ અને ક્મ યે ક ત એથીમ લધ યે . એક વ્મક્તીત્લ ‘યભણબ ઈ’, ફીજુ ાં ‘જ્શન’ અને ત્રીજુ ાં ‘મુવુપ’ શમ ત દયે કને અરગ ન ભ શમ એટરુાં જ નશીં, દયે ક વ્મક્તીત્લને તત ની અરગ ટેલ, ઓખ... ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
54
તત ન અરગ લીચ ય, વ્મલશ ય શમ છે. ટકાંુ ભ ાં
દયે ક
વ્મક્તીત્લની
એક
અરગ
જ
‘આઈડેન્ટીટી’ શમ છે. ઘણી લ ય યભણબ ઈને ‘જ્શન’ કે ‘મુવુપ’ લીળે ખફય નથી શતી; ણ ક્મ યે ક ‘જ્શન’ને ‘મુવુપ’ લીળે ખફય શમ (છત ાં ‘મુવુપ’ને ‘જ્શન’ લીળે ખફય ન શમ) એલુાં ફની ળકે. ‘થ્રી પે વીવ ઑપ ઈલ’થી જાણીત થમેર આ ‘ડીવવીએટીલ’ પ્રક યન યગભ ાં વ્મક્તી એટરી શદે ફદર ઈ
જતી
શમ
છે
કે
ક્મ યે ક
ત
‘યભણબ ઈ’ભ ાંથી ‘જ્શન’ કે ‘મુવુપ’ થતી લખતે વયન ભ , શસ્ત ક્ષય, ચશ્ભ ન નમ્ફય લગેયે વુદ્ધ ાં ફદર ઈ જત ાં શમ છે અને આશ્ચમથની લ ત ત એ છે કે એક વ્મક્તીત્લભ ાંથી ફીજુ ાં ફદર ત આાંખન રક ય જ ેટરમ વભમ નથી ર ગત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
55
4
ઓબ્વેવીલ કમ્લ્ઝીલ ડીવઑડથય અનુક્રમણીકા
નીરમ લ યાંલ ય શ થ ધલ જત શત, લધુ ડતી ચયાખ ઈ ય ખત અને દયે ક ક્રીમ ુયી કયલ ભ ાં લ ય રગ ડત – છ ુાં લ ાંચલ ની ક્રીમ ભ ાં વુદ્ધ ાં. ફયન
ત્રણ લ ગ્મ
છે. વ ઈકીઆટરીસ્ટ
ડૉ. ભશે ય ન લેઈટીંગ રુભભ ાં ફેઠી ફેઠી લીચ યી યશી છુ ાં કે વ ભે ફેઠર ે લૃદ્ધને ળુાં તકરીપ શળે? તે આટર ફધ અજાણ્મ ભ ણવની લચ્ચે યડી યષ્ણ છે! અને ેર ખુણ ભ ાં ફેઠર ે કીળય! કેટરી બી ર ગે છે તેની આાંખ! એ અશીં કેભ આવ્મ શળે? અને આ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
56
થડે જ દુય ફેઠર ે ી વુાંદય મુલતી કન શ થ કડીને ફેઠી છે? એની ફ જુ ભ ાં ફેઠર ે ુરુ ળુાં ભ યી જ ેભ જ? અને તયત જ શાં ુ આઠેક લથ ુલેન બુતક ભ ાં વયી ડી. નીરમ અને શાં ુ એક જ ઑપીવભ ાં વ થે ક ભ કયત ાં શત ાં. નીરમ એક કી જીલ શત. એટરે વુધી કે વ થેન સ્ટ પ ભેમ્ફય તેને અતડ ગણત . ફય ફય અગીમ યને ટકયે તે ઑપીવભ ાં ગ ભુકે. ાંચ ભીનીટ પ ઈર ગઠલલ ભ ાં ક ઢે. ફૉવને ભ વયનુાં સ્ભીત આે અને યીવેવન વભમ થ મ ત્મ ાં વુધી નીચે ભઢે ક ભ કમ થ કયે . તેની નીમભીતત અને ચકવ ઈ એલ નભુનેદ ય કે યજ વ ાંજ ે વોન ઠઠ્ઠ ભશ્કયીન એક લીમ નીરમ અલશ્મ શમ. ‘તેનુાં ટેફર દીલ રને ક ટખુણે જ ગઠલ મુાં શમ,’ તેની ઘડીમ પ્રભ ણે જ ્રહીનીચની ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
57
ઘડીમ ત ન સ્ટ ન્ડડથ ટ ઈભ ભેલે,’ ‘શર નીરમ! ત યી જભણી આાંખ ઉયન લીવભ લ જય ક ય આલી ગમ છે. શ – શ – શ –’ લગેયે.. લગેયે. યન્તુ ભને નીરમ ગભત. બરે તે દીલવભ ાં ફે લ ય જાતે ઈષ્ડી કયત શમ. બરે તે વ ત લથથી એકની એક જ ફરેન ચર લત શમ. ભને નીરમ ગભત. કેભ કે તે નલય ળન વભમભ ાં ફીજાઓની જ ેભ રડી સ્ટ પ ભેમ્ફવથને ત ક્મ નશત કયત. કેભ કે તે, ‘જય ભદદ કયજો ને, પ્રીઝ! કશીને ભ યી વે લ યાંલ ય દડી નશત આલત. તે તેન ફધ ાં ક ભ જાતે જ કયત અને એટરે જ નીરમ ભને ગભત. યન્તુ નીરમ વ થે નીકટત કેલલી અઘયી શતી. ઘણી લ ય ત એલુાં ર ગતુાં કે જાણે તેને જીલતીજાગતી વ્મક્તીઓભ ાં કઈ યવ જ નથી ડત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
58
તે શમ્ભેળ ાં લસ્તુઓભ ાં ખલ મેર યશે ત. ફય ફય ચકવ ઈુલથક ગડી કયે ર રુભ ર, સ્લચ્છ ધમેર ણીન ગ્ર વ, ડ ઘ લગયન ાં લષ્ડ, એકેમ ઘવયક લગયન ફુટ, ભ ી ભ ીને ભુક ત ાં ગર ાં અને ચીી ચીીને ઝીણલટુલથક ફર ત ળબ્દ... આ જ એન અવફ ફ. આ જ એનુાં વલથસ્લ. યન્તુ શાં ુ એની વ થે આત્ભીમત કેલલ અાંગે ભક્કભ શતી. ભેં તેને ભ યી ર ગણી જણ લી દીધી શતી અને દઢ લથની પ્રરમ્ફ ભથ ભણ છી એન ભ ાં એટરી શીમ્ભત આલી શતી કે એ ભને એની ભ ય પ્રત્મેની ર ગણી જણ લી ળકે. શ , એ ભથ ભણ જ શતી. તે લસ્તુઓ, યીતયીલ જો, નીમભ, ટ ઈભટેફર, પ્રણ રીઓ તથ વ્મલસ્થ ઓ અાંગે જ ેટર સ્ષ્ટ, ચક્કવ તથ સ્લસ્થ શત તેટર વ્મક્તીઓ, વમ્ફન્ધ અાંગે નશત. ભને એની જાણ ત્મ યે જ થઈ જ્મ યે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
59
તેણે આ ળબ્દભ ાં તેની ર ગણીઓની યજુ આત કયી : જુ ઓ ભીવ... ભીવ... વુકૃતી... તભે જાણ જ છ કે... આઈ ભીન... તભે કઈ ગેયવભજ ન કયી રેત પ્રીઝ... શાં ુ એભ કશે લ ભ ાંગુાં છુ ાં કે તભે જાણ જ છ કે શાં ુ આલી ફધી લ તથી ફશુ ટેલ મેર... આઈ ભીન... યીચીત નથી... આજથી લયવેક શે ર ાં તભે જ્મ યે ભને... આઈ ડન્ટ પ ઈન્ડ ધ એક્ઝેક્ટ લડથ... ણ તભે ભને ‘પ્રઝ’ કમુું શતુાં ને!... નટ ‘એક્ઝેક્ટરી પ્રઝ’ ફટ લટ આઈ ભીન ઈઝ... ‘વટથ ઓપ પ્રઝ’ કમુું શતુાં ને!... ત્મ યથી જ શાં ુ ફશાં ુ ભુાંઝલણભ ાં છુ .ાં .. ભેં નક્કી
કમુું શતુાં કે આ અાંગે ભ યે ત ત્ક રીક નીણથમ રેલ... ફટ મુ વી, ઘણી લ ય કેલુાં ફને છે કે...’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
60
અને ભેં તેને તે જ ઘડીએ અઘલચ્ચે અટક લીને કશે રુાં, ‘બરે. તભે ભડ નીણથમ રીધ; ણ વ ય નીણથમ રીધ છે. શાં ુ એની જ ય શ જોતી શતી.’ રગ્ન છીન શે ર ાં ફેત્રણ લથભ ાં ભને જોલ ભળ્ુાં કે તેન ભ ાં ભ ત્ર નીણથમળક્તીન જ અબ લ નશત, ફીજી ણ ઘણી ફધી લસ્તુઓન અબ લ શત. તે ૈવ કભ ઈ ળકત; ણ ખચી નશત ળકત. ખફય નશીં કણ જાણે કેભ; ણ તે ફધી લસ્તુ ‘ઓન ેય’ કયલ ન જ આ્રહશ ય ખત. અને તેની જડત તથ અવશીષ્ણત ન આ શે ર ાં ભને યીચમ જ નશત. ભ ય ીત જીન ભૃત્મુન પ્રવાંગ મ દ આલે છે ને શજુ મ ભને ધ્રુજાયી આલી જામ છે. તે ગ ભ ાં નીરમ યજા ય શત. તેને ડ ફ શ થે અકસ્ભ તભ ાં પે ક્ચય થમુાં શતુાં. લીવ દીલવ પ્ર સ્ટયલ શ થ ઝીભ ાં રટક લીને તે યષ્ણ શત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
61
અને એક દીલવ વ ાંજ ે અચ નક વભ ચ ય આવ્મ કે ભ ય પ્ ફશુ વીયીમવ છે. નીરમ ણ આલલ ભ ટે તૈમ ય થઈ ગમ. અભે ફશ ય નીકત ાં જ શત ાં ને અચ નક તે થબી ગમ. કશે કે ભ ય થી નશીં આલી ળક મ. શાં ુ ત શે ફત ઈ જ ગઈ, ‘કેભ?’, ત કશે , ‘શાં ુ ઘયન ઉમ્ફય ઓાંગતી લખતે ફ યવ ખ તથ ઉમ્ફયને ડ ફ શ થે સ્ળુું છુ ાં છી જ ઘયની ફશ ય નીકુાં છુ ;ાં જો ભ યે અત્મ યે ફશ ય નીકલુાં શમ ત આ પ્ર સ્ટય શે ર ાં કઢ લલુાં ડળે.’ અને ર ાંફી ફર ચ રીને અન્તે એટરુાં જ થમુાં; તે ફશ ય ન નીકળ્ અને પ્
અભ રુાં ભઢુાં જોમ
લીન
ચીયલીદ મ રઈ ભૃત્મુ મ્મ . ણ ભ યી જીન્દગીની ખયી કરુણત ત છેલ્લ એક દ લથથી જ ળરુ થઈ છે. નીરમ એકદભ ફદર ઈ ગમેર ર ગે છે. ળરુઆતભ ાં તેણે લ યાંલ ય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
62
શ થ ધલ નુાં ળરુ કમુું. જ ે આજ ે એલી ય ક ષ્ઠ એ શોંચ્મુાં છે, જ ેન કઈ જલ ફ નથી. દીલવભ ાં વયે ય ળ તે વથી વલ વ લ ય શ થ ધુએ છે. એટરે કે કર કભ ાં રગબગ ચ ય લ ય. ભતરફ દય ન્દય ભીનીટે એક લ ય અને દય ન્દય ભીનીટે થતી આ પ્રક્રીમ ત્રણથી ચ ય ભીનીટ ચ રે છે. ક યણ? ‘ભ ણવ અસ્લચ્છ છે; દીલ ર અસ્લચ્છ છે; ફ યી– ફ યણ ાં, લ વણ–કડ ાં, ટેફર–ખુયળી... ઘયની... ફશ યની, તભ ભ લસ્તુઓ અસ્લચ્છ છે. તેને શ થ ર ગી જામ ત આણે અસ્લચ્છ ન થઈ જઈએ?’ નીરમનુાં આ રૉજીક છે. વ ાંબલ ભ ાં શયીફર ર ગે ણ જોલ ભ ાં કરુણ, લેદન ભમ છે. ફીચ ય નીરમ. તેન શ થે છ ર ડી ગમ છે, ચ ભડી ઘી ચી થઈને ઉખડી જલ આલી છે અને તે ણી ઓછુ ાં ડલ થી ઘયભ ાં નલી ટ ાંકી ભુક લ ની લ ત કયે છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
63
અને આ ત શજુ તેની લીચીત્રત ન શે ર નભુન છે. તેન ફ કીન વભમ ણ કમ ાં વુખભ ાં લીતે છે? અચ નક તેને ળુાં વુઝે છે તે કફ ટભ ાંથી રુભ ર, નેકીન, ૈવ , દ ગીન ફધુાં ક ઢીને ગણલ ભ ાંડે છે. ય ત્રે ઉંઘભ ાંથી ઝફકીને જાગી જામ છે અને ફ યણ ની સ્ટય ત વી જુ એ છે; છ ઉંઘલ ડે છે અને એક કભનવીફ ક્ષણે છ ઉબ થ મ છે... પયી એ જ ફ યણ વે છ જામ છે... એ જ જોલ કે ેરી સ્ટય ફય ફય ફન્ધ ત છે ને? અને એથીમ લધુ લીચીત્રત ઓ... એક છી એક તેન લતથનભ ાં પ્રલેળતી જામ છે. લ ત કયત ાં કયત ાં અચ નક તે ઉબ થ મ છે, ગજલ ભ ાંથી રુભ ર ક ઢે છે, જોયથી ભુઠ્ઠી બીડે છે અને શ ળ કશીને પયી ગજલ ભ ાં ભુકી દે છે. શાં ુ ુછુાં છુ ાં કે નીરમ! તુાં આ ફધુાં ળુાં કયે છે! ત કશે , ‘તને ન વભજામ... વુકૃતી! ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
64
આણ વોન કલ્મ ણ ભ ટે જ શાં ુ આભ કરુાં છુ .ાં .. ફધ જ ફચી જળે. ગબય તી નશીં... કઈને ભયલ નશીં દઈળ.’ ‘ડીંગડોંગ’ – અચ નક ફેર યણકે છે અને ભ યી લીચ યભ તુટે છે. વ ત લથન બુતક લટ લીને શાં ુ પયી વ ઈકીઆટરીસ્ટ ડૉ. ભશે ય ન કન્વલ્ટીંગ રુભભ ાં પ્રલેળી. ેર બ કીળય, રુદન કયત લૃદ્ધ અને વુાંદય ષ્ડી તથ એન તી – વશુ ચ લ્મ ગમ છે. તેભની વભસ્મ ઓ અને તેન ઉકેર રઈને. આખ રુભ ખ રી છે, અભ ય જીલન જ ેલ. જ ેન એક છેડે ફેઠ છીએ શાં ુ અને શજુ મ લ યાંલ ય રુભ ર ક ઢીને પયી ગજલ ભ ાં ભુકત ભ ય તી નીરમ. ડૉ. ભશે ય એ શે ર નીરમને તેભની ચેમ્ફયભ ાં ફર વ્મ અને લીવેક ભીનીટ વુધી લ ત કયી; છી ભને ફર લી. ભ યે તેભને ઘણાં ફધુાં ુછલુાં શતુાં. ભ યે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
65
વભજલુાં શતુાં કે નીરમ આલુાં ળુાં ક ભ કયે છે? યન્તુ તેઓ કાંઈ વભજાલે એ શે ર ત નીરમ જ ફરલ ભ ાંડ્ય, ‘ભને લ યાંલ ય એલ લીચ ય આલે છે કે ભ ય થી શભણ ાં આવ વ ડેરી કઈ લસ્તુ ઉંચકીને છુ ટ્ટી ભ યી દેલ ળે. શે ર ભને ફીક ર ગતી શતી કે ભ ય થી તભને કઈને ઈજા શોંચ ડી ફેવ ળે; ણ છી આલી લૃત્તી લધલ ભ ાંડી અને શાં ુ જ ેભતેભ ભને યકત. એક દીલવ જભતી લખતે ફ જુ ભ ાં ચપ્ુ ડેર જોમ અને તયત જ ભને એલુાં થઈ આવ્મુાં કે ભ ય થી કઈને ભ યી દેલ ળે. આ અટક લલ , જ ેટરી લ ય લીચ ય આવ્મ તેટરી લ ય ભેં શ થભ ાં ણીન ગ્ર વ કડી ય યામ; છી ભેં યવડ ભ ાં આલલ જલ નુાં અને જભલ નુાં ફન્ધ કયી દીધુાં. ભટ બ ગન વભમ શાં ુ ભ ય રુભભ ાં લીત લલ ભ ાંડ્ય; ણ ત્મ ાં ભુકેરી દેલની ભુતીને જોઈ એક દીલવ ભને એલુાં થમુાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
66
કે ભ ય થી તેની ઉય ણ ઘ કયી ફેવ ળે. જ્મ યે જ્મ યે આલ લીચ ય આલત ત્મ યે ત્મ યે શાં ુ ભ ય શ થ ગજલ ભ ાં ભુકી દેત અને જોયથી ભુઠ્ઠી બીડી દેત, જ ેથી ભ ય થી દેલની ભુતીને ઈજા શોંચ ડલ નુાં ન આચયી ફેવ મ; ણ એક લ ય એલી લૃતી ભને એટરી તીવ્રત થી થઈ કે છેલ્લે ભેં શ થભ ાં રુભ ર કડી ય યામ, જ ેથી જો ભ ય થી ઘ કયી જ ફેવ મ તમ કઈને ઈજા ત ન જ શોંચે.’ ડૉ. ભશે ય ન કશે લ પ્રભ ણે નીરમ ‘ઓબ્વેવીલ’ પ્રક યની વથન રીટી ધય લત શત અને તેને ‘ઓબ્વેવીલ કમ્લ્ઝીલ ડીવઑડથય’ ન ભન ભ નવીક યગ થમ શત. તેઓએ નીરમને ખ તયી આી કે બરે તેને ગભે તેલ ફીબત્વ, અશ્લીર, શીંવ ત્ભક કે લીચીત્ર લીચ ય આલે, તે કદી એલુાં કયન ય નથી. અરફત્ત, નીરમને આન થી કેટરી શ ળ થઈ શળે તે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
67
ત ભને ખફય નથી; ણ ભને આ વ ાંબીને જરુય ય શત થઈ અને એથીમ લધુ ય શત ત ભને ત્મ યે થઈ જ્મ યે ડૉક્ટયે પ્રીસ્ક્રીપ્ળન આતી લખતે કષ્ણુાં કે ચીંત ન કય ફશે ન, આ યગ વ ય થઈ ળકે એલ યગભ ાંન એક છે. ઓબ્વેવીલ કમ્લ્ઝીલ ડીવઑડથય નીરમને થમેર આ યગ એક પ્રક યન ‘ન્મુયટીક’ યગ કશે લ મ છે. ભનભ ાં જાતજાતન લીચીત્ર લીચ ય આલલ અને તે તેને યકલ અવભથથ ફની યશે લુાં. એ લીચ ય લીચીત્ર, ફીબત્વ, શીંવ ત્ભક કે અશ્લીર પ્રક યન શમ, ત ને ન ગભત શમ છત ાં ણ તે ર ચ ય ફની યશે લુાં ડે. આલ ‘ઈન્ટઝ ુ ીલ’ લીચ યને ‘ઓબ્વેવીલ થૉટસ્’ કશે લ મ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
68
ક્મ યે ક એલુાં ફને છે કે આલ લીચ ય વ્મક્તીને અભુક નીયથથક ક્રીમ ઓ કયલ પ્રેયે. અને જ્મ ાં વુધી એ ક્રીમ ુયી ન થ મ ત્મ ાં વુધી ભનની ત ણ ઓછી ન થ મ, શ ળ ન થ મ! લી ક્મ યે ક વ્મક્તી તે લીચ યને આલત અટક લલ ભ ટે ણ અભુક ફીનજરુયી, શ સ્મ સ્દ, રુઢીગત, અથથશીન ક્રીમ ઓ કયતી જોલ ભે છે. આલી ક્રીમ ઓને ‘કમ્રઝીલ એક્ટ’ કશે લ ભ ાં આલે છે. એલ મ કીસ્વ ઓ નોંધ મ છે કે ચયાખ ઈન આ્રહશી ેળન્ટ, કઈનેમ અડક્મ લગય લોન લો લીત લી દેત શમ છે. એક ષ્ડી દદીને ચયાખ ઈ અને ગન્દકીનુાં એલુાં ‘ઓબ્વેળન’ શતુાં કે તેને દીલવભ ાં ન્દયે ક લ ય નશ લ જોઈતુાં. આ ક ભ તે તેની ુત્રી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
69
વે કય લતી. અને તે દદી ષ્ડીને નલડ લત નલડ લત તેની ુત્રી દવ લથની જ ઉમ્ભયે ક મભ ભ ટે
કભયભ ાંથી
લ ાંકી
ખુાંધલ ી
થઈ
ગઈ
(ક ઈપવીવ). ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
70
5
ગ ાંડણ અને ડશ ણ લચ્ચેન બેદ કેટર નજીલ છે? અનુક્રમણીકા
ઉન્ભ દ લસ્થ ઉત્વ શન
દયભીમ ન
અતીયે કભ ાં
આલી
દદી જઈ
ભ યપ ડ, બ ાંગતડ ણ કયી ડે છે; યન્તુ જ્મ યે તેન શુભર ક ફુભ ાં આલે છે ત્મ યે તે તદ્દન નભથર ફની જામ છે. વતીળ અભ ય ભ નવીક યગન લડથભ ાં દ ખર થમ તે દીલવની લ ત છે. વ ાંજ ે એ આવ્મ ત્મ યે તેનુાં લતથન ગજફનુાં શતુાં. તે ઉંચે અલ જ ે ત્રીદેલન ડ મરગ ફરત શત અને ભશ બ યતન બીષ્ભ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
71
ીત ભશની અદ થી વોને આળીલ દથ આત શત. ક્મ યે ક એટરુાં ઝડથી ફરત શત કે તેન લ ક્મ અધુય ાં અને અસ્ષ્ટ યશી જત ાં શત ાં. ત લી કઈક લ ય તે ઓચીંત તીક્ષ્ણ સ્લયભ ાં ગીત ગ ઈ ઉઠત. તેન શ થ, ગ, ભોં, આાંખ, જીબ ફધુાં જ કઈક ને કઈક યીતે વતત ક્રીમ ળીર યશે તુાં શતુાં. તે તે શવત શવત, ઝડથી ફરત ફરત, લીન ક યણ આભતેભ, ઘુભત પયત શત. એલ ભ ાં એનુાં ધ્મ ન અભ ય લૉડથન વલથન્ટ ક નજી ય ગમુાં. વતીળને તેની ટી ગભી ગઈ. તેણે ક નજીન ભ થેથી ટી ઝુટાં લી રીધી અને ઉછ ત–ઉછ ત, ગ ત ગ ત દડલ ભ ડ્ય ાં . ‘ભ ય ક નુડ ની ટી, એને કઈ ભી નશીં ગી... તેથી ગુસ્વે થઈને ટી, એણે દીધી ભને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
72
વોંી... અડધી તીયછી, અડધી વીધી, ભ ય ક નજીડ ની ટી...’ જોતજોત ભ ાં ત તેને જોલ લડથન ાં ફધ ાં દદીઓ તથ વગ ઓનુાં ભટાંુ ટુાં જભ થઈ ગમુાં. વોને આ દડધ ભભ ાં યભુજ ઉજતી શતી; ણ ક નજી ત યીતવયન ગુસ્વ થી ય તી થઈ ગમ. તેણે વ ભી ય ડ ન ખી. એમ...(ગ )... ભ યી ટી ર લ! કઈ કડ વ ર શય ભીને! અલ્મ એમ મય ! ફકફક ફન્ધ કય!’ ણ તયત જ વતીળે જલ ફ આપ્મ, ‘ેરી ચકરી જો ચકચક ફન્ધ કયે અને ઘડીમ જો ટકટક ફન્ધ કયે અને છ તી જો ધકધક ફન્ધ કયે , ત જ શાં ુ ભ યી ફકફક ફન્ધ કરુાં...’ અને ટ ભ ાંન ફધ ાં જ ખુલ્લે ભોંએ શવી ડ્ય . ણ ફીજા દીલવે ભટી ભુશ્કેરી વજાથઈ. વતીળન આલેગ, ભ ગણીઓ, જીદ, અધીય ઈ, ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
73
ઉશ્કેય ટ લગેયે એટર ાં પ્રફ શત ાં કે આખુાં કુટમ્ુ ફ ત્મ ાંને ત્મ ાં શ જય શલ છત ાં તેને શોંચી લલ અવભથથ શતુાં. આગરી ય ત્રે તે અનેક ઈંજ ેક્ળન છી જ ેભતેભ ઉંધ્મ શત; યન્તુ જ ેલી વલ ય ડી કે તયત જ તે નલ જોભ, નલી ળકતી વ થે શ જય થઈ ગમ. એલી ળક્તી કે, બરબર ફુસ્ટ, કમ્પ્ર ન કે
ફનથલીટ લ એ ણ જો તેને લશે રી વલ યભ ાં દડત, ગ ત, ક ભ કયત જુ એ ત તયત જ ત ની જાશે યખફયન ભડેર તયીકે ક મભી ધયણે ય ખી રે. ઉઠત ાંની વ થે જ તેણે ત ન ધભ રીમ નીત્મક્રભ ચ રુ કમો; ણ આજ ે એની ધભ ર, ગતીળીરત લગેયેભ ાં એક નલુાં તત્ત્લ ઉભેય મુાં શતુાં. તેં વોને જાતજાતન શુકભ કયત શત. શે ર ાં તેણે ફ જુ ન ખ ટર ઉય વુતેર ભાંછ ય ભ ન ભન દદીને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
74
જગ ડી ડ્ય અને કષ્ણુાં, ‘એમ! તુાં ત ભ રુાં સ્કુટય છે, શેં શેં ! અશીં ળુાં કયે છે, ચ ર બ ગ! એક કીક આીળ ત–’ અને ફીચ ય ભાંછ ય ભ ભઢુાં ચત ચત દુય ચ લ્મ ગમ . વતીળ એક ત ડછન્દ, મુલ ન અને તેભ ાં તેન ઘેય ઉંચ અલ જ. આથી ફધ જ ગબય ઈને તે કશે તેભ કયલ ભ ડ્ય ાં . એલ ભ ાં અચ નક વતીળને ળુાં વુઝમુાં તે ન ન ફ કની જ ેભ ક ભુકીને યડલ ભ ડ્ય ાં . યડત યડત તેનુાં ફરલ નુાં ન વભજી ળક મ એલુાં ફની ગમુાં. તે કઈ ણ એક જગ્મ એ સ્થીય ફેવી ળકત નશત. ઉઠીઉઠીને વો વે જઈને કશે ત, ‘ભ યી ઘડીમ આી દ; ભને ભ યી ઘડીમ છી આી દ.’ થડીલ યભ ાં ત તેને ક ફુભ ાં ય ખલ નુાં ભુશ્કેર ફની ગમુાં. તે એકદભ ક્રધી અને ચીડીઓ ફની ગમ. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
75
લડથન એક વલથન્ટ તેને વભજાલલ ગમ, ત તે વલથન્ટને એક તભ ચ ભ યી દીધ. આ ફન્મુાં ત્મ યે વતીળની ફ જુ ભ ાં ળ ાંતીર ર ફેઠ શત . તેઓ વતીળન ીત ન ઓખીત શત અને વતીળની ખફય રેલ આવ્મ શત . અચ નક વતીળે ળ ાંતીર રન શ થ કડ્ય અને કષ્ણુાં, ‘ર લ ભ યી ઘડીમ .’ ળ ાંતીર ર ઉશ્કેય ઈ ગમ અને વતીળને દુય શડવેલ્મ ણ વતીળે ફભણ જોયથી તેભન શ થ ખેંચ્મ અને આ ધભ ચકડીભ ાં ળ ાંતીર રનુાં ક ાંડ ઘડીમ જભીન ય ડલ થી તયડ ઈને ફન્ધ થઈ ગમુાં. ખુફ ફુભ ફુભ અને શ–શ થલ થી શાં ુ ત્મ ાં ગમ અને છુ ટ્ટ ે શે રડત ળ ાંતીર ર અને વતીળને ળ ાંત ડલ ર ગ્મ; ણ ચીડ મેર વતીળે ભ ય કૉરય કડ્ય અને એક ઝ ટકે આખ ળટથને ચીયી ન ાંયામુાં. શે ર ાં ત વો શે ફત ઈ જ ગમ . છેલટે ફધ એ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
76
વ થે ભીને વતીળને જ ેભતેભ કડ્ય અને ઈંજ ેક્ળન આીને ળ ાંત ડ્ય; ણ ળ ાંતીર ર, જ ેભનુાં ઘડીમ તુટ્ુાં શતુાં, તેઓ શજીમ ગુસ્વ થી ય ત ચ શત . વતીળન ીત જીએ તયત જ લીનમ્રત થી તેભની વે ઘડીમ ભ ગ્મુાં અને કષ્ણુાં કે, ‘ર લ, ળ ાંતીર ર! શાં ુ યીેય કય લી આીળ. વતીળન લતથન ફદર શાં ુ ત ભ યી ભ પી ભ ાંગુાં છુ ;ાં ’ ણ ળ ાંતીર ર એભની ક્ષભ મ ચન વ ાંબલ ને ફદરે ક્રધથી ગ છ ડીને ચ લ્મ ગમ . થડ દીલવ છી વતીળન લતથનભ ાં વુધ ય દેખ લ ભ ાંડ્ય. તેને ‘ઉન્ભ દ’ અથલ ‘ભેનીમ ’ તયીકે ઓખ ત યગ થમ શત. અને શે રી લ ય આ પ્રક યન એટેક આવ્મ શત. દલ ઓની અવયથી દવ–ફ ય દીલવભ ાં જ તેનુાં શયલ પયલ નુાં તથ ગ લ –કુદલ નુાં અને ઝઘડ ઓ કયલ નુાં ઓછુ ાં થઈ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
77
ગમુાં. તે ુયતી ઉંઘ રેલ
ભ ાંડ્ય. છીન
અઠલ ડીમ ભ ાં તેન લીચ ય ઘણ વ ભ ન્મ ભ ણવ જ ેલ થત ગમ અને ત્રીજા અઠલ ડીમે ત એ ખુફ ળ ાંત તથ સ્લસ્થ જણ ત શત. ઘણી લ ય એક ાંતની ભ ાં તે તેન બુતક ની લ ત મ દ કયત શત. તેની આ ઉન્ભ દની અલસ્થ ભ ાં તેણે ઘયે ણ ફધ ને ખુફ શે ય ન કમ થ શત . આજુ ફ જુ લ ઓને ન ની ભટી ઈજાઓ ણ શોંચ ડી શતી. ત ન એક ભીત્રની ત્ની વ થે ફેશુદુ લતથન કમુું શતુાં. ડળીન યે ડીમ તડી ન યામ શત. એક લ ય ત એક જ દીલવભ ાં તેણે વ ત શજાય રુીમ ભજભજાભ ાં ઉડ લી દીધ શત . અને ભીત્રની ભટયફ ઈક ગભે તેભ શાંક યી અકસ્ભ ત નતયી ફેઠ શત, જ ેને રીધે તેન ભીત્ર ચ ય શજાય રુીમ ન ખચ થભ ાં ડફ ુ ી ગમ શત. આ ફધુાં મ દ કયીને તે ખુફ વ્મથીત થત શત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
78
ધીભે ધીભે શૉસ્ીટરન ડૉક્ટય, નવો, વલથન્ટ તથ અન્મ દદીઓ વ થે ણ તેને બ ઈફન્ધી થઈ ગઈ શતી. તેને શૉસ્ીટરભ ાંથી યજા આલ ન આગર દીલવે ફયે અચ નક વોને ખફય ડી કે વતીળ લડથભ ાંથી ક્મ ાંક ફશ ય ચ લ્મ ગમ છે. ભડી વ ાંજ વુધી તે છ ન પમો ત્મ યે વશુ ચીંત ભ ાં ડી ગમ . તેણે આ અાંગે કઈને કળુાં જણ વ્મુાં ણ નશતુાં. અભને વશુ ડૉક્ટયને ણ આલુાં ફનલ છ કમુાં ક યણ શઈ ળકે તે ન વભજામુાં. આલ ઉન્ભ દી અલસ્થ લ ાં દદીઓ શૉસ્ીટરભ ાંથી ક્મ યે ક બ ગી અલશ્મ જત શમ છે; ણ તે તેભની ભ ાંદગીન ળરુઆતન ગ ભ ાં જ, જ્મ યે તેઓએ દલ રેલ ની ળરુઆત જ નથી કયી શતી. આ યીતે વ ય થઈ ગમ છી તેઓ આલુાં બ ગ્મે જ કયત શમ છે. અભે દદીન વગ ઓને ઉરટ લી ઉરટ લીને ુછી જોમુાં કે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
79
વતીળે ક્મ યે મ દુ:ખન , શ્ચ ત ન કે આઘ ત કયલ ન લીચ ય વ્મક્ત કમ થ છે ખય ? ણ વશુએ ચક્કવણે ન ડી. આલુાં ુછલ ની જરુય એટર ભ ટે ડતી શમ છે કે ઉન્ભ દની અલસ્થ ભ ાંથી અભુક દદીઓ તયત ઉદ વી અથલ ડીપ્રેળનની અલસ્થ ભ ાં શોંચી જત શમ છે જ ેભ ાં આત્ભશત્મ ન લીચ ય આલલ ની ળક્મત યશે રી શમ છે. છેક ય ત્રે દવેક લ ગે વતીળ છ પમો ત્મ યે ફધ ન જીલ શે ઠ ફેઠ . ફશ યથી આવ્મ છી તે આનન્દભ ાં જણ ત શત; યન્તુ તેણે કઈને જણ વ્મુાં નશીં કે તે ક્મ ાં ગમ શત. તેણે એટરુાં જ કષ્ણુાં, ‘શાં ુ ક રે ડૉક્ટયને કશીળ કે શાં ુ ક્મ ાં ગમ શત.’ ફીજ ે દીલવે વલ યે તેને યજા ભી ગઈ. ય ઉન્ડ છી ડૉક્ટય તેભની કેફીનભ ાં ફેઠ શત . તેભને ભ ટે એક દ દદીને શૉસ્ીટરભ ાંથી યજા આલ નુાં ફશાં ુ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
80
ભશત્ત્લનુાં નશતુાં; ણ દદીઓ ભ ટે એ ખુફ ભશત્ત્લનુાં શમ છે. અચ નક વતીળ અભ યી કેફીનભ ાં દ ખર થમ. અભે તેને ફેવલ કષ્ણુાં. તેન ભઢ ઉય વન્ત અને વાંકચન બ લનુાં ભીશ્રણ શતુાં. તેણે નીચુાં જોઈને ભ ત્ર એટરુાં જ કષ્ણુાં, ‘આ ર વ શે ફ!’ તેન શ થભ ાં એક ેકેટ શતુાં. નલ ઈ વ થે ભેં તે ખલ્મુાં ત અન્દય એક વુાંદય કીભતી ળટથ શતુાં. ‘ન નશીં ડત વ શે ફ, આ બેટ નથી. ભેં તે દીલવે આલેળભ ાં આલી જઈ તભ રુાં ળટથ પ ડી ન ખેરુાં, આથી આને ભ ટે આ ળટથ ર વ્મ છુ .ાં તભને કદ ચ મ દ નશીં શમ ણ ભને ફય ફય મ દ છે. ભને ભ પ કયી દેળને વ શે ફ?’ આટરુાં ફરત ાં ફરત ાં ત તે ગગ થઈ ગમ અને આટરુાં ઓછુ ાં શમ એભ એણે નવો અને વલથન્ટ ભ ટે ભીઠ ઈન ેકેટ ક યો ાં; છી અશ્રુબીની આાંખે શવત ાં શવત ાં તેણે કષ્ણુાં, ‘આ વશુ રકનુાં કેટરીમ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
81
લ યનુાં બજન ભેં ફગ ડ્યુાં છે. અરફત્ત, આ ેકેટથી કાંઈ તે બય ઈ નથી થઈ જલ નુાં; છત ાં ણ... તેભને ભ યે કાંઈક આલુાં જ છે.’ અભને વતીળ ભ ટે ભ નની ર ગણી થઈ આલી; ણ અભ ય વુખદ આશ્ચમથ લચ્ચે તેણે છેલ્લુાંલેલ્લુાં લધુ એક ેકેટ ક યો ુાં. તે તેણે ફ જુ ભ ાં ઉબેર તેન ીત ન
શ થભ ાં
ભુક્મુાં
અને
કષ્ણુાં,
‘આભ ાં
ળ ાંતીર રક ક ભ ટે ઘડીમ છે. ભેં તેભનુાં ઘડીમ તડી ન યામુાં’તુાં ને! આ નલુાં ટીટ ન ક્લ ટથઝનુાં એ જ ભડેર છે ણ યાંગ જય જુ દ છે. તેઓ ભ યી ઉય ખુફ ગુસ્વે થમ શત , નશીં? તભે જ તેભને આ આી દેળ? અને ભ યી દીરગીયીની ર ગણી શોંચ ડળ?’ ણ તેન ીત જીન શ થ એ ઘડીમ રેલ ભ ટે ઉઠ્ય નશીં. તેભણે વાંમભુલથક એટરુાં જ કષ્ણુ,ાં ‘આ આલુાં શલે વ્મથથ છે દીકય . ભેં તેભને ફીજ ે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
82
જ દીલવે એક નલુાં ઘડીમ ખયીદીને ભકર વ્મુાં; છત ાં ળ ાંતીર રે તે દીલવથી આણ કુટમ્ુ ફ વ થેન તભ ભ વમ્ફન્ધ તડી ન યામ છે. તેઓ આણને કદ ી ભ પ કયલ તૈમ ય નથી.’ થડીક ક્ષણન ભોન છી તેભણે એ ઘડીમ લડથભ ાં જ બેટ રુે આલ નુાં નક્કી કમુું અને અભ યી લીદ મ રીધી. તેઓની ર ગણીથી બીંજામેર અભે વશુ વ ાંજ વુધી વતીળ અને ળ ાંતીર ર લીળે જ લીચ યત યષ્ણ . એક ડ ષ્ણ ભ ણવ અને એક ગર; છત ાં ણ ક્મ યે ક ગ ાંડણ અને ડશ ણ લચ્ચેન બેદ કેટર નજીલ થઈ જત શમ છે? ભેનીમ (ઉન્ભ દ) ‘ભેનીમ ’ એ ‘ડીપ્રેળન’ન વ ભ છેડ ની અલસ્થ છે. જ ેભ ાં દદી વતીળની જ ેભ લધુ ડત ઉત્વ શી, ક્રીમ ળીર અને આનન્દી ફનલ ભ ાંડ.ે કેટર ક દદીઓ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
83
લ ય પયતી ‘ભેનીમ ’ અને ‘ડીપ્રેળન’ની અલસ્થ થી ીડ ત શમ છે. તેભન જીલનભ ાં જાણે ‘ભુડ’ન ચડ લ–ઉત ય આલે છે. જ ેને ‘ફઈરય ઈરનેવ’ કશે લ મ છે. વતીળની જ ેભ આલ દદીઓ વમ્ુણથણે વ ય
અને નભથર થઈ જત શમ છે. કઈ ણ પ્રક યની દલ ન રેન ય દદીઓ ણ છ, આઠ કે લધુભ ાં લધુ દવ–ફ ય ભશીન ભ ાં ુયેુય વ જા થઈ જત શમ છે. અને એટરે જ બગત–બુલ કે ીય–દયગ શભ ાં આલ દદીઓને થડ ભશીન ય ખલ ભ ાં આલે છે. વગ ઓ ભ ને છે કે ‘ફશ યનુાં’શતુાં અને તેને ‘કઢ લલ થી’ દદી વ જા થમ . જ્મ યે શકીકતભ ાં દદીઓ તેભન યગન આઆ વ ય થલ ન ‘પ્ર કૃ તીક’ લરણને ક યણે જ વ જા થત શમ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
84
છત ાં ણ દલ કયલી એટર ભ ટે જરુયી ફની યશે છે કે ‘ભેનીમ ’ (ઉન્ભ દ)ન આલ તપ ની, જોખભી રક્ષણને રીધે દદી જ ે આથીક, વ ભ જીક, ળ યીયીક યીતે ભટી મભ રી નતયી ફેવત શમ છે, તે આ યગને તયત ક ફુભ ાં રઈને અટક લી ળક મ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
85
6
પ્રબ્રેભ કાંઈક જુ દ જ છે અનુક્રમણીકા
‘ડૉગ
પૉફીમ ’
ભ ટે
‘પૉફીમ
ક્રીનીક’ભ ાં ‘ફીશે લીમયર ટરીટભેન્ટ’ આલ ભ ાં આલી યશી છે. જ ેભ ાં દીલ ર ઉય ફત લ ત ચીત્ર દ્વ ય , કુતય ન અલ જો તથ અન્મ ટૅકનીકવ દ્વ ય ‘ગેજ્મુઅર ડીવેન્વીટ ઈઝેળન’ કયલ ભ ાં આલી યષ્ણુાં છે.
વાંદી દડત દડત ઘયભ ાં ઘુવી ગમ. ફ યણ ફન્ધ કયીને તેણે આાંખ ભીંચી દીધી. તેની છ તી જોયથી ધડકતી શતી. તેન શ્વ વ ઝડથી ચ રત શત અને આખુાં ળયીય યવેલે યે ફઝેફ થઈ ગમુાં શતુાં. ફુટ ક યો લગય જ તેણે થ યીભ ાં રમ્ફ વ્મુાં. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
86
ન્દય ભીનીટ છી તે ળ ાંત ડ્ય ત્મ યે તેને જાત ઉય ખુફ ગુસ્વ આવ્મ. આજ ે પયીલ ય તેની છ કુતય ઓ દડ્ય શત . તેને શે રી લ ય લીચ ય આવ્મ કે આભ ાં કુતય ઓન ઉ મ કયલ કયત ાં જાતન ઉ મ કયલ ની લધ યે જરુય છે. એ લ તને ત્રણેક લથ થમ શળે. વાંદી અઠલ ર ઈન્વ યશે . તેન ભીત્રને ભલ તેણે યજ ગીુય તયપ જલ નુાં થ મ. કેટરીકલ ય ય ત્રે ભડે વુધી તેઓ ગપ્ ભ યત ફેઠ શમ. એક ભડી ય તે ધીભે ધીભે સ્કુટય ચર લત વાંદી ઘય તયપ છ પયત શત એલ ભ ાં એક કુતય ન બવલ ન અલ જ આવ્મ. વાંદીે સ્કુટયની ઝડ લધ યી; ણ એટર ભ ાં ત આવ વથી આઠ–દવ કુતય ાંઓ ધવી આવ્મ . તેભ ાંન એકે જોયથી છર ાંગ ભ યી અને વાંદીે ફેરેન્વ ગુભ વ્મુાં. તે સ્કુટય વ થે ડ્ય અને તેનુાં ળયીય યસ્ત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
87
ય ઘવડ મુાં. એક કુતય એ આલીને વાંદીન ગ ઉય જોયથી ફચકુાં બયી રીધુાં અને તેનુાં ેન્ટ ચીયી ક યો ુાં. વાંદી શે ફત ઈ ગમ. આવ વથી રકએ આલીને તેને ઉબ કમો અને નજીકન દલ ખ ને રઈ ગમ . ત્મ યફ દ ળયીય ય છએક જગ્મ એ ટ ીંડી વશીત વાંદીને ન્દય દીલવ યજા ડલી ડી. ઉયથી શડકલ ન , ધનુયન અને ઘ કલ ન લગેયેન ઈંજ ેક્ળન અને યજન ડરવ ે ીંગની ીડ ઓ ત અરગ. તે દીલવથી વાંદીને એકર જતી લખતે યસ્તે યખડત ાં કુતય ાંઓન ખુફ જ ડય ર ગત; છી ત વાંદીને દુફઈ જલ નુાં થમુાં. વાંદીને બ યત છ પમ થને શજુ ત એક જ ભશીન થમ શત. ન્દયે ક દીલવ શે ર ાં ય ત્રે થડથ ળભ ાં પીલ્ભ જોઈને તે છ પયત શત, ત્મ ાં યસ્ત ભનભત ાંતય
લચ્ચે એકફે વુતેર
http://govindmaru.com
88
કુતય ઓને જોલ થી તેને પયી ધ્રુજાયી આલી ગઈ. આ લખતે પયક એટર શત કે ેર કુતય તેની છ દડ્ય નશત, તેભ છત ાંમ વાંદીને બમાંકય ડય ર ગ્મ. અને છી ત એ ડયપ લધત જ ચ લ્મ. શલે ત તે દીલવન વભમે ણ ખુફ વ લચેતીુલથક ફશ ય નીકત અને ય ત ડે એ શે ર અચુક ઘયે છ આલી જત. ગમ અઠલ ડીમ થી તેણે એલ નીમભ જ ફન લી દીધ કે એકર ફશ ય કદી ન નીકલુાં; ણ એલુાં ક્મ ાં વુધી કયી ળક મ! ભીત્ર કાંઈ દયે ક લખતે થડ ાં તેની વ થે આલી ળકે? લી વાંદીને ભીત્ર આગ ત ન આલ ડયકણ ની લ ત કયત ાં ળયભ ણ ખુફ ર ગતી! તેભ ાં આજ ે ય ત્રે લયવ દને ક યણે ઘયે આલત ાં તેને ભડુાં થઈ ગમુાં અને પયી એક કુતય એની છ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
89
દડ્ય. જો કે તે કયડ્ય નશત; ણ તમ વાંદી આખી ય ત બમથી ધ્રુજત યષ્ણ. અત્મ ય વુધી ત તે ઈન્ડીમ ને, ભશ નગય રીક ને અને કુતય ઓને ભનભ ાં ને ભનભ ાં બ ાંડત શત; ણ આજ ે તેને ર ગ્મુાં કે પ્રબ્રેભ કાંઈક જુ દ જ છે. કુતય ઓ ત આભ જ આડેધડ વોને બવત યશે ત શમ છે; છત ાં વુયતીઓ ત ભડે વુધી ભસ્તીથી ગરીઓભ ાં યખડત ાં શમ છે. તે જ ળ ભ ટે આભ ગબય મ છે? ફીજ ે દીલવે તેણે જમદીને ુછ્યુાં. જમદીે ગમ્બીયત થી આખી લ ત વ ાંબીને કષ્ણુાં : ‘ભ ય એક ભીત્ર ભનચીકીત્વક છે. ત યે એની વર શ રેલી જોઈએ. વાંદીને આલુાં ન ગમ્મુાં. એણે ફશુ અન ક ની કયી; ણ છેલટે જમદી તેને ય ણે ત્મ ાં ઘવડી ગમ. અરફત્ત, ભનચીકીત્વક વ થે ફે કર ક લ ત કમ થ ફ દ વાંદી થડ શલ ફન્મ. ડૉક્ટયે તેને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
90
વભજાલત કષ્ણુાં, ‘આ એક પ્રક યન ‘પફીમ ’છે. ચક્કવ ઍનીભર અાંગેન પફીમ . પફીમ ખુફ ભટ પ્રભ ણભ ાં જોલ ભત ભ નવીક યગ છે. ળુાં– ાંખીન , અન્ધ ય ન , લીભ નભ ાં ઉડલ ન , ણીન , ઈંજ ેક્ળનન , દલ ન , ડૉક્ટયન , ઉંચ ઈન , ઉંડ ઈન , ખુલ્લી જગ્મ ન , ફન્ધ જગ્મ ન , સ્ટેજ યથી ફરલ ન લગેયે અનેક પ્રક યન પફીમ રકને થત શમ છે. તભ ય કીસ્વ ભ ાં એક લ ય કુતય કયડલ ન ક યણે પફીમ થમ છે; યન્તુ ઘણ ભ ણવને કઈ જ દેખીત ક યણ લગય પફીમ થઈ જામ છે.’ ફીજા વેળનભ ાં એથીમ લધ યે લ ત થઈ. ભનચીકીત્વકે વાંદીને નીય ાંતે વ ાંબળ્. તેની ટેલ, તેન ફ ણન પ્રવાંગ, તેન સ્લબ લ લગેયે અનેક લસ્તુઓ લીળે પ્રશ્ન ુછ્ય અને છેલ્લે એક પ્ર ન યજુ કમો. જ ે વાંદીને કુતય ની ફીકભ ાંથી દુય કયલ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
91
ભ ટેની ટરીટભેન્ટન
બ ગ રુે શત. એ પ્ર ન
વભજાલત ભનચીકીત્વકે કષ્ણુાં : ‘તભ યે થડી ધીયજ ય ખલી ડળે. આણે અઠલ ડીમે ફે લ ય ભીળુાં. વો પ્રથભ તભ યે એક મ દી તૈમ ય કયલ ની છે. જ ેભ ાં કુતય ઓ વ થેન કમ કમ ફન લથી તભને કેટર ડય ર ગે છે તેની નોંધ કયલ ની છે; છી એને ચડત ક્રભભ ાં ગઠલલ ની છે. એટરે કે વોથી ઓછ ડય ઉત્ન્ન કયત પ્રવાંગ શે ર અને વોથી લધુ ડય ઉત્ન્ન કયત પ્રવાંગ છેક છેલ્લે દળ થલલ ન. એ મ દી રગબગ આલી થળે. શે ર કેલ લીચ યલ થી થત ડયની મ દી : (1) ભીત્ર વ થે શમ ત્મ યે ન ન ેર ગરુડીમ લીળે લીચ યલુાં (ભ ત્ર વશે જ ડય), (2) ેર કુતય વ થે આણે અકર શઈએ એભ લીચ યલુાં (વશે જ લધ યે ડય), ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
92
(3) ગરીન વુતેર કુતય લીળે લીચ યલુાં (શજી વશે જ લધ યે ડય), (4) ગરીન બવત , કયડત કુતય લીળે લીચ યલુાં (શજી લધ યે ડય), (5) ઘણ ફધ કુતય આણી છ દડત શમ એભ લીચ યલુાં (વ ય એલ ડય), શલે ખયે ખય આલુાં ફને ત ર ગત ડયની મ દી : (6) ેર ગરુડીમ ને શ થભ ાં રઈ યભ ડલુાં (ઘણ ડય), (7) વ ાંક ફ ાંધેર કુતય ને વ થે રઈ પયલ જલુાં (એથીમ લધુ ડય), (8) કુતય લ ી ગરીભ ાં ભડી ય ત્રે એકર પયલ જલુાં (યીતવયની ગબય ભણ), (9) ગરીભ ાં ઘણ કુતય આણી છ દડત શમ (વોથી લધુ ગબય ભણ).’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
93
‘છી?’ વાંદી અક ઈને ફરી ઉઠ્ય. ‘આલુાં ફધુાં કયલુાં ડે? ભને ત એભ કે તભે દલ આળ.’ ભનચીકીત્વકે ળ ાંતીથી ઉત્તય આપ્મ, ‘આલ પફીમ ની કઈ દલ નથી શતી. આ દ્ધતી જ પફીમ દુય કયલ ભ ટેની વલથવમ્ભત દ્ધતી છે. એને ‘વીસ્ટેભેટીક ડીવેન્વીટ ઈઝેળન’ કશે લ ભ ાં આલે છે, જ ે ફીશે લીમય થેય ીન એક પ્રક ય છે. શે ર શાં ુ તભને યીરેકવેળન ટેકનીક્વ ળીખલ ડીળ, જ ે આલડી ગમ છી આણે આ મ દી ળરુ કયીળુાં. તભ યે વમ્ુણથ ળ ાંત અને યીરેકસ્ડ અલસ્થ ભ ાં આ મ દીની એક છી એક આઈટભ બજલલ ની યશે ળે. દ .ત.; વો પ્રથભ નમ્ફય એકભ ાં તભ યે યીરેકસ્ડ અલસ્થ ભ ાં એલુાં લીચ યલ નુાં યશે ળે કે તભે ટીભ ાં કઈન ેર ગરુડીમ ને દુયથી જુ ઓ છ અને નમ્ફય આઠ આલે ત્મ યે તભ યે યીરેકસ્ડ સ્થીતીભ ાં ગરીભ ાં એકર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
94
યખડલ નીકલ નુાં યશે ળે. આની છન વીદ્ધ ાંત એ છે કે ભ ણવ જ્મ યે સ્લસ્થ, ત ણભુક્ત, યીરેકસ્ડ શમ છે ત્મ યે તેણે જો ત ણ જન્ભ લન યી લસ્તુઓન વ ભન કયલ ન આલે ત તે વપત ુલથક કયી ળકે છે. અને જો આણે ઓછી બમજનક લસ્તુઓન વ ભન શે ર કયીએ ત છી ધીભે ધીભે ક્રભળ: લધ યે બમજનક લસ્તુઓન વ ભન કયી ળક ત શમ છે. ણ ભનચીકીત્વક અને જમદીન ઉત્વ શ અને વભજાલટ એે ગમ કેભ કે વાંદી ય ણે આ ટરીટભેન્ટ ભ ટે તૈમ ય થમ શત અને એક–ફે વેળન છી એણે આલલ નુાં વદન્તય જ ફન્ધ કયી દીધુાં. યન્તુ એલ ભ ાં કઈન ભ ન્મ ભ ાં ન આલે એલ એક ચભત્ક ય થમ. એક દીલવ ભનચીકીત્વકન ક્રીનીક રુભન દયલ જો ખુલ્મ અને વાંદી ત ની ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
95
વ થે એક ઉંચ , તગડ આલ્વેળીમન કુતય ને રઈને દ ખર થમ. નલ ઈ ભ ડે એલુાં દૃશ્મ શતુાં. કુતય ક ચ ચ ને ફીલડ લી દે તેલ શત તમ વાંદી આય ભથી તેન ગ ય શ થ પે યલત શત. તેણે ભનચીકીત્વકને શર કમુું અને કષ્ણુાં : ‘વયી, ડૉક્ટય! તભ યી ટરીટભેન્ટ ભેં અડધેથી છડી દીધી. આભ ણ ભને એભ ાં લીશ્વ વ નશત. એની લે! તભે જોઈ ળક છ કે કઈ જ પ્રક યની ટરીટભેન્ટ લગય શાં ુ વ ય થઈ ગમ છુ !ાં ’ ડૉક્ટયે આશ્ચમથબમ થ સ્લયે ુછ્યુાં, ‘બ્ેલ! ભી. વાંદી! શાં ુ એ જ લીચ રુાં છુ ાં કે તભે આલુાં કાંઈ યીતે કયી ળક્મ . આઈ જસ્ટ ક ન્ટ ફીરીલ!’ ‘એ જ ત ખુફી છે ડૉક્ટય! તભ રુાં લીજ્ઞ ન શજુ અધુરુાં છે. શાં ુ તભને આખ પ્રવાંગ કશાં ુ. ચ યે ક દીલવ શે ર ય ત્રે ઘયભ ાં શાં ુ એકર ફેઠ ફેઠ ટી.લી. જોત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
96
શત. એલ ભ ાં દયલ જો ખખડ્ય. ભેં દયલ જો ખલ્મ ણ કઈ દેખ મુાં નશીં. શાં ુ એને ખુલ્લ યશે લ દઈ પયી ટી.લી. જોલ ભ ાંડ્ય. એલ ભ ાં અચ નક આ કુતય ઘયભ ાં દ ખર થમ અને દયલ જો ફન્ધ થઈ ગમ. શાં ુ ત આઘ તથી થીજી જ ગમ. ભ રુાં ળયીય ઠડાં ુ ડલ ભ ાંડ્યુાં. કુતય ત આભતેભ પયલ ભ ડ્ય ાં અને ઘુયકત ઘુયકત ફધુાં વુાંઘલ ભ ાંડ્ય. શાં ુ બ ગલ ગમ ત તે ભ યી નજીક આલી શોંચ્મ. આથી શાં ુ આાંખ ભીંચીને ત્મ ાં જ ફેવી ડ્ય. ભેં લીચ મુું કે આ મભદુતને અશીં કણ અને ળુાં ક ભ છડી ગમુાં શળે? ભને થમુાં કે ભ રુાં હૃદમ ફન્ધ ડી જળે. આાંખ ભીંચીને એક કર કભ ાં ત ભેં જગતન ફધ ધભોન , ફધ દેલી–દેલત ઓન યટણ કયી ન યામ . આભ ને આભ ફીજો એક કર ક લીતી ગમ; છી ભ ય ભ ાં જય ક આળ ન વાંચ ય થમ કેભ કે તે ભને શજુ વુધી કયડ્ય નશત. ભેં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
97
આાંખ ખરીને જોમુાં ત તે શજુ મ રુભભ ાં ઘુયકીમ કયત આાંટ ભ યત શત. છેલટે શીમ્ભત એકઠી કયીને ભેં તેને ફુચક મો અને તે ભ યી વે આવ્મ. ભે શલેથી તેને સ્ળથ કમો ત તેણે ુાંછડી શર લી. ભેં તેને ાં ળ્ ત તે ળ ાંત થઈ ગમ. તેણે ભને ચ ટલ નુાં ળરુ કમુું વ ચુાં કશાં ુ! તે ક્ષણથી જ ભ યી ફીક એકદભ ઓછી થઈ ગઈ. ભેં શ થ ધમો ત એણે ળેકશે ન્ડ કમુું અને છી ત ભ યી શીમ્ભત ખુરી ગઈ. શાં ુ ણ તેની વ થે ગેરગમ્ભત કયલ ભ ાંડ્ય.’ ‘અને આભ તભે વ જા થઈ ગમ , નશીં?’ ડૉક્ટયે ુછ્યુાં. ‘ભને ત એક નલી જીન્દગી ભી વભજો, ડૉક્ટય!’ વાંદીે ફરલ નુાં ચ રુાં ય યામુાં. ‘એક અજાણ્મ જ બ ઈન આ કુતય છે. તેઓ કકનુાં ઘય ળધત શત . ભેં ફ યણાં ખલ્મુાં ત કુતય ઘયભ ાં દ ખર થઈ ગમ. ભ રુાં ધ્મ ન ટી.લી.ભ ાં શતુાં; છી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
98
ફ યણાં કઈ યીતે ફન્ધ થમુાં તે ન વભજામુાં. ફીચ ય ેર બ ઈ ત્રણ કર ક વુધી કુતય ને ળધત યષ્ણ . ભેં છીથી તેભન આબ ય ભ ન્મ અને કષ્ણુાં કે તભ ય કુતય એ ભ યી ફીક બ ાંગી ન ાંખી. આજ ે તભને ફત લલ ભ ટે શાં ુ એ કુતય ને ખ વ રઈને આવ્મ છુ .ાં જુ ઓ, એ ણ તભ યી વે આલલ ભ ાંગે છે.’
ભનચીકીત્વકે શવત ાં શવત ાં કષ્ણુાં : ‘ટભી! કભ ઓન!’ અને કુતય તેભન ખ ભ ાં કુદમ; છી તેભણે કુતય ન ગે શ થ પે યલત કષ્ણુાં, ‘વ રુાં ત ભી. વાંદી, તભે વ ય થઈ ગમ છ! ઓર ધ ફેસ્ટ! એ ફદર ભ યી પી ચુકલત જાઓ.’ વાંદીે કષ્ણુાં : એક વેળનની પી કેલી! તભે ભને થડ વ ય કમો છે?’ ભનચીકીત્વકે ભુછભ ાં ભરક ત ાં કષ્ણુાં, ‘એભ? ત છી ભ ય કુતય ની પી આત જાલ.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
99
‘તભ ય
કુતય?’
વાંદી
ગુાંચલ મ.
‘શ સ્ત લી. આ ભ ય ટભી છે. એને તભ ય ઘયભ ાં ભેં જ છડી ભુક્મ શત. ભેં, જમદીે અને ભ ય બ ઈએ ભીને આ પ્ર ન ફન વ્મ શત. તે દીલવે જાણી જોઈને જ તભ ય ઘયન ફધ ભ ણવને જમદીે ફશ ય ભકરી દીધ શત . ભને ખફય શતી કે ભ યી વુચલેરી ટરીટભેન્ટ તભને પ લે એભ નશતી. આથી આ નલી ટરીટભેન્ટ અજભ લલ ભ ાં આલી. આને ‘પરડીંગ’ અથલ ‘ઈમ્રઝન’ કશે લ મ છે, જ ેભ ાં દદીને જ ેન પફીમ શમ તેની વ ભે ધયી દેલ ન શમ છે. ેર અજાણ્મ ભ ણવ ભ ય બ ઈ શત. શલે ત પી આળ ને?’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
100
વાંદી અલ ચક ફનીને જોઈ યષ્ણ. તેન ભઢ ભ ાંથી આટર જ ળબ્દ નીકળ્ . ‘થેન્ક્મુ ડૉક્ટય! ‘થેન્ક્મુ ટભી!’
પફીમ વાંદીને કુતય ન ડય (પફીમ ) શત. લીયામ ત અભેયીકન રેખીક એયીક મુાંગે ‘પીઅય ઑપ પર ઈંગ’ ન ભની ચચ થસ્દ નલરકથ રખી શતી. આજક ર લી એઈડ્વન પીઅય ઠેય ઠેય જોલ ભે છે.
‘પફીમ ’ એ એક પ્રક યની ‘ન્મયટીક’ ફીભ યી છે જ ેભ ાં વ્મક્તીને ચક્કવ લસ્તુ, યીસ્થીતી કે લ ત લયણન ડય ર ગે છે. જો તેન વ ભન કયલ ન આલે ત વ્મક્તી ખુફ જ અક ભણ, ગબય ભણ અનુબલે છે અને શમ્ભેળ ાં તે સ્થીતીને ‘એલઈડ’ કયલ પ્રમત્ન કયે છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
101
‘પફીમ ’ ત્રણ પ્રક યન શમ છે. ‘વીમ્ર પફીમ ’ભ ાં વ્મક્તીને ળુ–ાંખી, જીલ–જન્તુ કે કઈ ચક્કવ લસ્તુન ડય ર ગત શમ છે. ‘વળીમર પફીમ ’ભ ાં ‘બ્રીક સ્ીકીંગ’ જ ેલી વ ભ જીક યીસ્થીતીઓન ડય ર ગત શમ છે. અને ‘અગય પફીમ ’ભ ાં ખુલ્લી જગ્મ ઓ અથલ જ્મ ાંથી બ ગી ન ળક મ એલી જગ્મ ઓભ ાંથી એકર વ ય થલ ન ડય ર ગત શમ છે. લીભ નભ ાં ઉડલ ન ‘પફીમ ’ શમ ત ભ ણવ ર ાંફ વભમ વુધી તેભ ાં ફેવલ નુાં ટ ીને જીલી ળકે છે; ણ લન્દ કે ગયીન ‘પફીમ ’ શમ ત યજફયજનુાં જીલન જીલલુાં ભુશ્કેર થઈ ડે છે અને વ યલ ય રેલી ડતી શમ છે. ફ કને ઘણી ફધી લસ્તુઓની ફીક ર ગતી શમ છે; યન્તુ તેભની ઉમ્ભયન પ્રભ ણભ ાં તે નભથર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
102
કશે લ મ છે. આભ ાંન ઘણ ખય બમ તેની ઉમ્ભય ભટી થલ ને ક યણે દુય થઈ જત શમ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
103
7
એનયે ક્વીમ નલોઝ અનુક્રમણીકા
‘એનયે ક્વીમ નલોઝ ’ ન ભન યગને રીધે દદીનુાં લજન ચ વથી ઘટીને ત્રીવ કીર થઈ જામ છે. ળનીલ યે વ ાંજ ે ઘયન ફધ જ બેગ ડીનય રઈ યષ્ણ શત ત્મ યની લ ત છે. ફધ તત ની લ તભ ાં ભળગુર શત ; યન્તુ યે ખ ફશે નની નજય તેભની મુલ ન ુત્રી ળેપ રી ઉય જ ભાંડ મેરી શતી. છેલ્લ કેટર ક દીલવથી તેભને ર ગતુાં શતુાં કે ળેપ રી
કાંઈક ભુાંઝલણભ ાં છે. તેનુાં ળયીય વુક તુાં જતુાં શતુાં અને લતથન વભજી ન ળક મ એલુાં ફનલ ભ ડ્ય ાં ુાં શતુાં. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
104
અચ નક યે ખ ફશે ન ચોંકી ઉઠ્ય . તેભણે જોમુાં કે ળેપ રીએ તેની ડીળભ ાંથી કેટરીક ુયીઓ, ટેફર ય ડેર ફ ઉરભ ાં છી ભુકી દીધી અને ફે યવગુલ્લ ફ જુ ભ ાં ફેઠર ે તેન બ ઈની થ ીભ ાં વયક લી દીધ . ળેપ રીએ એટરી વીફ્તુલથક આ કમુું કે કઈની નજયભ ાં ન આવ્મુાં. યે ખ ફશે નને નલ ઈ ર ગી; ણ તેઓ કાંઈ લીચ યે તે શે ર ાં ત તેઓ લધુ જોયથી ચોંકી ઉઠ્ય . આ લખતે ળેપ રીએ તેની ડીળભ ાં ભુકેરી ભીઠ ઈ ઉંચકીને ધીભેથી ત ન ખ ભ ાં ભુકેર વથભ ાં વન્ત ડી દીધી. છીની લીવ ભીનીટ વુધી ળેપ રીની બજન પ્રક્રીમ નુાં; વતત નીયીક્ષણ કયીને યે ખ ફશે ને નોંધ્મુાં કે તેભની ર ડકી ુત્રીએ ુયી ચ રીવ ભીનીટ વુધી થ ી વ ભે ફેવી યશે લ છત ાં બ ગ્મે જ કળુાં ખ ધુાં શળે. તે લ યાંલ ય ખ દ્ય દ થોન લગય ક યણે ટકુ ડ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
105
કમ થ કયતી શતી. તેન શ થ ભઢ ભ ાં લ યાંલ ય જત શત; ણ શ થભ ાં બ ગ્મે જ કળ ખય ક તે ય ખતી. એક બ્ડન ત તેણે વ ઠથી વીત્તેય ઝીણ ઝીણ ટકુ ડ કમ થ શળે. યે ખ ફશે નને ળેપ રીની ચીંત થઈ આલી. તેભને વભજામુાં નશીં કે તે આલુાં કેભ કયતી શળે. ફધ જભીને છુ ટ ડી યષ્ણ શત . ળેપ રી ઝડથી શ થ ધઈને ત ન રુભભ ાં ચ રી ગઈ. યે ખ ફશે ને લીચ મુું કાંઈ નશીં. વ ાંજ ે એન પ્ ને લ ત કયી જોઈળ; ણ ાંચ જ ભીનીટ છી તેઓન વતકથ ક નએ કાંઈક વ ાંબળ્ુાં અને તેઓ ત્લય થી ળેપ રીન રુભભ ાં ગમ . અન્દય જઈને જોમુાં ત ફેઝીનની વ ભે ઉબી યશીને ળેપ રી ભભ ાં આાંગી ન ખીને ઉરટી કયલ ન પ્રમત્ન કયી યશી શતી. અને ભમ્ભી તેની વે શોંચે તે શે ર ત તેણે ભટી ઉરટી કયી ન ખી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
106
શે ફત ઈ ગમેર યે ખ ફશે ને તેને થ યી ય વુલડ લી અને લ વ ાં ે શ થ પે યવ્મ કમો. તે દયભીમ ન તેઓની નજય ળેપ રીન રુભભ ાં પયતી યશી. મુલ ન ુત્રીન રુભભ ાં તેભને બ ગ્મે જ આલલ નુાં થતુાં. આજ ે કદ ચ શે રી જ લ ય તેઓ રુભની એકેએક લસ્તુઓનુાં ઝીણલટુલથક નીયીક્ષણ કયી યષ્ણ ાં શત . તેભણે જોમુાં કે વ ભેન ખુલ્લ કફ ટન ખુણ ભ ાં કેડફયીનુાં એક ભટાંુ ેક ડેરુાં શતુાં. ફ જુ ભ ાં ડેર ટેફરન ડરઅયભ ાં ણ ચકરેટની એક આખી કથી ડેરી શતી. લી ખુણ ભ ાં ભીઠ ઈન એક ડબ્ફમ દેખ ત શત. જ ેભ જ ેભ તેઓ આ ફધુાં જોત ગમ તેભ તેભ તેઓની ભુાંઝલણ લધતી જ ગઈ. તેભને વભજામુાં નશીં કે એક તયપ ળેપ રી બજનભ ાં બ લતી લ નગીઓ શલ છત ાં બુખી યશે છે અને ફીજી તયપ તેન રુભભ ાં ફધે ખય કન ેકેટ જ દેખ મ છે. તેભને ફીજી ભુાંઝલણ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
107
એ થતી કે ળેપ રી ભઢ ભ ાં આાંગી ન ખીને વ ભે ચ રીને ઉરટી ળ ભ ટે કયતી શળે! તે ય ત્રે યે ખ ફશે ને ચીંત તુય સ્લયે ળેપ રીન પ્ ને ુછ્યુાં, ‘તભને ખફય છે ળેપ રીની તફીમત ફગડી છે તે?’ ળેપ રીન પ્ ાંકજબ ઈ ફીઝનેવભેન શત અને એ જ યીતે તેભણે જલ ફ આપ્મ. ‘ળુાં થમુાં છે! દલ ર લી આજ ે.’ ણ યે ખ ફશે નની અક ભણ ઓછી ન થઈ. ‘તભે આભ લ તને ઉડ લી ન દ. ળેપ રી લીચીત્ર યીતે લતી યશી છે. તે ભ ાંદી ન ડી જામ ત વ રુાં.’ તેભણે અચક ત ાં અચક ત ાં કષ્ણુાં. તયત જ ાંકજબ ઈએ શલ સ્લયે જલ ફ આપ્મ, ‘તેને યજ ભસ્કે ચ ય લ ગે ઉઠીને કવયત કયલ ની ળુાં જરુય છે? છી ળયીય ન ફગડે ત ફીજુ ાં ળુાં થ મ?’ અને યે ખ ફશે ન આ વ ાંબી દાંગ યશી ગમ . તેભને ખફય જ નશતી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
108
કે તેભની ર ડકી ુત્રી યજ ભસ્કે ત ની રુભભ ાં શ થ, ગ, ેટ, કભયન સ્ન મુઓની જાતજાતની અનેક કવયત, મગ, પ્ર ણ મ ભ, દાંડ–ફેઠક લગેયે ુય ત્રણ કર ક વુધી નનસ્ટ કયે છે અને તેમ છેલ્લ એક ભશીન થી. ફીજ ે દીલવે ભસ્કે ચ ય લ ગે ળેપ રીન રુભન દયલ જ ે ટકય ડ્ય. શે ર ત ળેપ રીએ એન તયપ ધ્મ ન ન આપ્મુાં ણ પયી ટકય થમ. તેણે દયલ જો ખલ્મ. વ ભે તેની ભમ્ભી ઉબી શતી. ‘ભમ્ભી! તુાં આટરી લશે રી ઉઠીને ળુાં કયે છે?’ ળેપ રીએ શે ર પ્રશ્ન કમો. ‘ત યી ચીંત કરુાં છુ ાં ફેટી! શાં ુ છેલ્લ કેટર ક દીલવથી જોઈ યશી છુ ,ાં તુાં એકરી એકરી જ યશે છે. ગઈ ક રે તને ઉરટીઓ થતી શતી. તુાં ફય ફય ખ તીીતી નથી. ત રુાં ળયીય ત જો! કેલુાં રેલ ઈ ગમુાં છે! શલે આલ લખતે તને આલી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
109
એક્વયવ ઈઝ કયલ ની વર શ કણે આી? ચ ર, જરદીથી ર ઈટ ફન્ધ કયી વુઈ જા જોઉં!’ ‘ત ય પ્ જાગી જળે. વલ યે લધ યે લ ત કયળુ’ાં આટરુાં કશીને ભમ્ભી તેન રુભભ ાં જત ાં યષ્ણ ાં. યે ખ ફશે ને જત ાં જત ાં જોમુાં કે ળેપ રીની રુભની ર ઈટ ફન્ધ થઈ ગઈ શતી; ણ તેભને નશતી ખફય કે અન્ધક યભ ાં ણ ળેપ રી એક્વયવ ઈઝ કયી યશી શતી. એ જ યીતે અને એટર જ જોયથી. ફીજ ે દીલવે
વલ યે
બ્કપ સ્ટન
વભમે
ાંકજબ ઈ ળેપ રીની ય શ જોત ફેઠ શત . તેભણે ળેપ રી વ થે તેની તફીમત અને તેન લતથન અાંગે લ તચીત કયલ નુાં નકકી કમુું શતુાં; ણ ળેપ રી કપી ભ ટે ડ ઈનીંગ રુભભ ાં આલી જ નશીં. છેલટે અક ઈને ાંકજબ ઈએ ળેપ રીન ન ભની ફુભ ડી. ત એન ન ન બ ઈ ફીટ્ટએ ુ જલ ફ આપ્મ. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
110
‘દીદીની તફીમત વ યી નથી ડેડ! તેને રેટીર ન થમ કયે છે! તે કપી ીલ ની ન ડે છે.’ ાંકજબ ઈને શલે ગુસ્વ આલલ ભ ાંડ્ય શત. જો ળેપ રીની તફીમત ખય ફ શમ ત તે ભને જણ લતી કેભ નથી? આટઆટર ડૉક્ટય ળુાં ક ભન છે? અને આલી શ રતભ ાં બુયામ યશીને એક્વયવ ઈઝ કયલ ની ળી જરુય છે? ાંકજબ ઈ ત્મ ાંથી ઉઠીને વીધ
ળેપ રીની
રુભભ ાં શોંચી ગમ . તેભને એભ શતુાં કે તેભની દીકયી ભ ાંદી શલ થી ઉંઘતી શળે; ણ તેભને નલ ઈ ર ગી કે ળેપ રીનુાં ભઢુાં ત ભયકતુાં શતુાં. તે લજનક ાંટ ય ઉબી શતી અને તેનુાં ધ્મ ન નીચે શતુાં. તે કાંઈક ફરલ જતી શતી; ણ પ્ નુાં ગુસ્વ લ ુાં ભઢુાં જોઈને ચુ થઈ ગઈ. ‘શાં ુ ત યી વ થે કેટરીક અગત્મની લ ત કયલ આવ્મ છુ .ાં ત ત્ક રીક. ભને ર ગે છે કે તુાં જાણી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
111
જોઈને ત યી તફીમત ફગ ડી યશી છે. ત યે કાંઈ કશે લુાં છે?’ પ્ એ કયડ કીબમ થ સ્લયે ુછ્યુાં. ‘ન ’, ળેપ રીએ ફને એટરી નમ્રત થી જલ ફ આપ્મ. અને ઉભેમુું, ‘શાં ુ ભ યી તફીમત નથી ફગ ડી યશી... ઉરટી લધ યે ક જી ય ખી યશી છુ .ાં ’ અને પ્ ન ય ઉછી આવ્મ. ‘ક જી ય ખી યશી છે? આને તુાં ક જી કશે છે?’ એભ કશીને તેભણે ગજલ ભ ાંથી ન ની ળીળીઓ ક ઢીને ળેપ રીન રાંગ ય પેં કી. ‘આ દલ ની ફ ટરીઓ ત ય વથભ ાંથી નીકી છે.’ એભ ાં ‘ડરકરેક્વ’ ન ભની ગીઓ છે. જ ે કફજીમ ત ભટ ડલ લય મ છે અને લધુ ભ ત્ર ભ ાં રેલ થી લધુ ડત જુ ર ફ થ મ છે. આ ફીજી ફ ટરીભ ાં ‘ઈીક ક’ છે જ ેન થી ઉરટીઓ થ મ છે. તને એલ કમ યગ થમ છે કે ત યે લધુ ડત જુ ર ફ અને ઉરટીઓ કયલ ની જરુય ડી? અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
112
તેમ ટીકડીઓ ખ ઈને? તે લી છુ ાં ડૉક્ટયની વર શ લગય? ત યે સ્કુરે ન જલુાં શમ અને બણલુાં ન શમ ત ન ડ; આભ ળયીય ફગ ડલ ની જરુય નથી.’ ળેપ રી ળ ાંત ચીત્તે પ્ ન પ્રક વ ાંબતી યશી; છી આટરુાં જ ફરી. ‘ભેં શજુ વુધી એક ણ દીલવ સ્કુર ડી નથી; શાં ુ શજુ મ શે ર જ ેટરુાં જ લ ાંચુાં છુ ાં અને શે રે નમ્ફયે જ વ થ ઉં છુ .ાં ’
‘ણ ત છી શ થે કયીને ઝ ડ –ઉરટીઓ કયીને, બુખી યશીને અને કવયત કયીને ળયીયને કેભ ફગ ડે છે?’ પ્ ન ગુસ્વ શજુ ઠડાં નશત ડ્ય. ‘લજન ઉત યલ .’ ળેપ રી ફરી અને એ જલ ફ વ ાંબીને ાંકજબ ઈ લધુ છેડ ઈ ડ્ય . તેઓ ખુયળીભ ાંથબી ઉબ થઈ ગમ . ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
113
‘ળુાં કષ્ણુાં? લજન ઉત યલ ? ત રુાં ચવકી ત નથી ગમુાં ને? કમ ગધેડ એ તને આલી વર શ આી? કેટરુાં લજન છે ત રુાં? ચ ર, ઉબી યશે આ ક ાંટ ઉય અને ભને ફત લ જોઉં!’ ળેપ રી અનીચ્છ એ લજનક ાંટ ય ઉબી યશી અને પ્ ન ભઢ ભ ાંથી અલ જ નીકળ્. ‘ચ રીવ કીર્રહ ભ; વેન્ડર ને સ્લેટય વ થે.’ ત્મ ય છીન ાંચવ ત દીલવ ળેપ રીને કડક નજયફન્ધી શે ઠ ય ખલ ભ ાં આલી. તેન કફ ટભ ાંથી ડ મેટીંગ અાંગેનુાં તભ ભ વ શીત્મ રઈ રેલ ભ ાં આવ્મુાં. રુભભ ાંથી ણ એ પ્રક યની તભ ભ વ ભ્રહીઓ ખવેડી રેલ ભ ાં આલી. ળેપ રી તેની સ્રીભીંગ વેન્ટય અને બ્મુટી રથય ચર લતી ફ્રેન્ડઝને ન ભી ળકે એનુાં ધ્મ ન ય ખલ ભ ાં આવ્મુાં. ળેપ રી ચતુય શતી, ત પ્ ફભણ ચતુય શત . ફીજ ે અઠલ ડીમે તેભણે જાશે ય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
114
કમુું. ‘ળેપ રી ફબ્ફે કર ક ફ થરુભભ ાં નશ લ ને ફશ ને બય ઈ યશે છે તે નશીં ચર લી રેલ ળે. તેણે ન્દય જ ભીનીટભ ાં સ્ન ન ુરુાં કયલુાં ડળે.’ અને આભ ફ થરુભભ ાં ઉઠ–ફેવ કયી ળયીય ઉત યલ ન ક મથક્રભ ણ નીષ્પ ફન લી દેલ ભ ાં આવ્મ. આ લ તને ન્દયે ક દીલવ થમ શળે. એલ ભ ાં એક ફયે ાંકજબ ઈન નકય તેભની ઑપીવે દડત દડત આવ્મ. તે શ ાંપત શ ાંપત ફરત શત. ‘વ શે ફ, ળેપ રીફશે નને ભ થભ ાં લ ગ્મુાં છે. તેભને શૉસ્ીટરભ ાં દ ખર કમ થ છે.’ ાંકજબ ઈએ શૉસ્ીટર શોંચત શે ર , ળુાં ફન્મુાં અને કેલી યીતે ફન્મુાં તેની જાણક યી ભેલી અને તેભને જબ્ફય આઘ ત ર ગ્મ. ળેપ રી વલ યથી ઘયે થી નીકી શતી. દવ કીરભીટય દુય આલેરી સ્કુરે તે ચ રતી ગઈ શતી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
115
અને ત્મ ાંથી ચ રતી છી પયી યશી શતી. યસ્ત ભ ાં ચક્કય આલલ થી તે ડી ગઈ શતી અને એક થ્થયની ધ ય તેન ક ે લ ગી શતી. વોએ શે ર ત ભ ન્મુાં કે બુખે ેટે આટરુાં ચ રી શલ થી તેને ચકકય આવ્મ શલ જોઈએ; ણ છી તેન વથભ ાંથી જ ે ભળ્ુાં તે જોઈને વો વડક થઈ ગમ . ળેપ રી ડી ગઈ તેન અડધ કર ક શે ર ‘યક્તદ ન’ કયીને આલી શતી, જ ેનુાં ક ડથ તેન વથભ ાં ડ્યુાં શતુાં. ાંકજબ ઈ લીચ યી જ નશત ળકત કે તેભની છકયી લજન ઘટ ડલ ભ ટે ‘યક્તદ ન’ કયલ જ ેલુાં ગરુાં ણ રઈ ળકે. તેભનુાં ભગજ ળુન્મભનસ્ક થઈ ગમુાં શતુાં. અરફત્ત, ળેપ રીને ગમ્બીય ઈજા નશતી શોંચી. વ ાંજ ે તેને શૉસ્ીટરભ ાંથી યજા આી દેલ ભ ાં આલી. શૉસ્ીટર છડતી લખતે તેઓ એ જ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
116
ગડભથરભ ાં શત કે ળેપ રીનુાં ળુાં કયલુાં. એલ ભ ાં ત્મ ન ચીપ ડૉક્ટય વીંશ એ જ તેભને ત ની ચેમ્ફયભ ાં ફર વ્મ અને લ ત ળરુ કયી. ‘જુ ઓ ભીસ્ટય ાંકજ જાની! શાં ુ તભ યી ુત્રીની સ્થીતી લીળે તભ યી વ થે થડી લ ત કયલ ભ ાંગુાં છુ .ાં ઈપ મુ ડન્ટ ભ ઈન્ડ!’ ાંકજબ ઈ તયત જ પ્રત્મુત્તય આપ્મ, ‘શાં ુ આન આબ યી થઈળ. ડૉક્ટય! ભને ળેપ રીની ખુફ જ ચીંત થ મ છે!’ ‘ત તભે ફને એટર જરદી ળેપ રીને કઈ વ ઈકીઆટરીસ્ટને ફત લજો. શાં ુ ભ નુાં છુ ાં ત્મ ાં વુધી તેને ‘એનયે ક્વીમ નલોઝ ’ ન ભન ભ નવીક યગ થમ છે.’ ડૉક્ટયે કષ્ણુાં. ‘ભને જય લીગતે કશ પ્રીઝ! ળેપ રીને ળુાં થમુાં છે?’ ાંકજબ ઈન સ્લયભ ાં અધીય ઈ શતી. ડૉ. વીંશ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
117
ધીભ અલ જ ે ફલ્મ , ‘એનયે કવીમ નલોઝ ’ તયીકે ઓખ ત આ યગ ળેપ રી જ ેલી મુલ ન છકયીઓને થ મ છે. તેભ ાં છકયી તી થલ અને લજન ઉત યલ વખત યીશ્રભ કયે છે. તેઓ એલુાં ભ નતી શમ છે કે તેઓ લધુ લજનલ ી, જાડી અને ફેડ દેખ મ છે. કેટરીક લ ય તેઓ ખુફ બુખી થમ છી ખય ક ખ ઈ રે છે; ણ છી બુર થઈ ગઈ એભ ભ ની ઉરટીઓ કયે છે. શે ર ન જભ ન ભ ાં આ યગ ઓછી ભ ત્ર ભ ાં થત શત; ણ આજની છકયીઓ લધુ ડતી ‘બ્મુટી કૉન્ળીમવ’ અને ‘લેઈટ કૉન્ળીમવ’ ફનલ થી આ યગ વભ જન ઉંચ લગથભ ાં અને શ્ચ ત્મ વાંસ્કૃ તીન પ્રબ લલ કુટમ્ુ ફભ ાં લધુ જોલ ભે છે. અભુક કીસ્વ ઓભ ાં આ યગ વ ય થઈ ળકે છે; ણ દદીની ક જી એટર ભ ટે રેલ લી જોઈએ કે આ યગ ક્મ યે ક ભૃત્મુ વુદ્ધ ાં નતયી ળકે છે. શાં ુ આળ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
118
ય ખુાં છુ ાં કે તભે ળેપ રી ભ ટે વ ઈકીઆટરીસ્ટને કન્વલ્ટ કયળ અને આ યગ લીળે લધુ ત તેઓ જ કશે ળે ખરુાંને!’ એનયે ક્વીમ નલોઝ કીળયીઓને થત આ ભ નવીક યગ ળુાં ક ભ થ મ છે તે અાંગે જાતજાતની થીમયીઝ ઘડી ક ઢલ ભ ાં આલી છે. અભુક વ ઈકીઆટરીસ્ટ ભ ને છે કે આજન મુગ એ ‘ડ મેટીંગ ઍન્ડ સ્રીભીંગ એય ’ છે. ષ્ડીઓ ત ની સ્થુત તથ વૌંદમથ અાંગે લધુ ડતી વજાગ અને વાંલેદનળીર છે, જ ે તેભને ત ફનલ ભ ટે, દ ાંતનુાં લ મયીંગ કય લી, ભોંની વ ઈઝ ઘટ ડલ થી ભ ાંડીને ‘ર ઈવકળન’ જ ેલી ચયફી ક ઢન ય વજ થયી કય લલ ન અખતય ઓ વુધી રઈ જામ છે. અને આભ વૌંદમથ પ્રત્મેની અતીળમ વબ નત તથ ચીંત જ તેભને આ યગ તયપ દયી જામ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
119
ત અભુક ભનચીકીત્વક ભ ને છે કે આ યગ ષ્ડીઓન ળયીયભ ાં થત શભોન્વન પે યપ યને ક યણે થ મ છે. આલુાં ભ નલ છનુાં ક યણ એ છે કે ‘એનયે ક્વીમ
નલોઝ ’ન
દદીઓન
રશીભ ાં
એપ.એવ.એચ, એર.એચ., જી.એચ. જ ેલ શભોન્વન પ્રભ ણ ફદર મેર જોલ ભે છે. અને તે ષ્ડીન ભ વીકષ્ડ લ ઓછ, નશીંલત્ અથલ ફન્ધ થઈ જત જોલ ભે છે. ક યણ જ ે શમ તે, આ યગ એક લ ય થમ છી ઝટ ીછ નથી છડત. દદીનુાં લજન ઘટીને અડધુાં અને ક્મ યે ક ત એથીમ ઓછુ ાં થઈ જામ છે. અને છત ાં ખુફીની લ ત ત એ છે કે દદી ત ત ને
શજુ મ શે ર જ ેટરી જાડી તન્દુયસ્ત જ ભ નતી શમ છે! આને ‘ફડી ઈભેજ ડીસ્ટફથન્વ’ કશે લ મ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
120
જો ુયતી ક જીુલથક વ યલ ય ન કયલ ભ ાં આલે ત આ છકયીઓ એટરી શદે ખ લ ીલ નુાં ઓછુ ાં કયીને બુખે ભયે છે કે ક્મ યે ક તેઓ ગમ્બીય ભ રન્મુટીર ળન, ડીશ ઈડરળ ે ન, એવીડવીવ કે ભૃત્મુનમ બગ ફનતી શમ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
121
8
ેય નઈડ સ્કીઝફ્રેનીમ અનુક્રમણીકા
ળાંક
અને લશે ભને ક યણે અચ નક
ફ જુ ની ક યભ ાં ફેઠર ે ભ ણવ ય ‘ેય નઈડ સ્કીઝફ્રેનીમ ’ન દદી શુભર ણ કયે છે.
ળનીલ યે વ ાંજ ે વ ત લ ગલ આવ્મ શત . ફૉવ ળપીબ ઈએ આજ ે ભડે વુધી ભને ફેવ ડી ય યામ શત. ભ યી વ થેલ ઈસ્ભ ઈરબ ઈ લશે ર નીકી ગમ શલ થી શાં ુ એકર જ રીફ્ટ આગ આલીને ય શ જોત ઉબ યષ્ણ. ભેં ફે–ત્રણ લ ય ફટન દ બ્મુાં; ણ રીફ્ટ આલી નશીં. આથી ભને ળાંક –કુળાંક થલ ભ ાંડી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
122
આગર ફે–ત્રણ દીલવથી જ ભને ભનભ ાં કાંઈક અજફ પ્રક યનુાં થતુાં શતુાં. ભને કઈક અજાણ્મ પ્રક યન ડય ર ગલ ભ ાંડ્ય શત. આભ ણ શાં ુ શે રેથી જ ખુફ ળાંક ળીર ત શત જ. તેભ ાં છેલ્લ ફે દીલવથી ત ભને આવ વની તભ ભ પ્રલૃત્તીઓભ ાં કઈક ને કઈક પ્રક યન ક લતય ની ગાંધ આલલ ભ ાંડી શતી. કણ જાણે કેભ ણ ભને એલુાં થલ ભ ાંડ્યુાં શતુાં કે ભ ય કઈ છુ દુશ્ભન આટર ભ ાં જ ક્મ ાંક છે અને જ ે ભ યી તભ ભ શીરચ ર ઉય વતત દેખયે ખ ય ખી યષ્ણ છે. એ દુશ્ભનને ઓખલ અને એની ઉય નજય ય ખલ ભેં આાંખ ઉય ભટ ક ચલ ક ગગલ્વ શે યલ ન ળરુ કમ થ શત .
ાંચ ભીનીટ લીતી જલ છત ાં રીફ્ટ આલી નશતી. એલ ભ ાં એક ભ ણવ ભ ય જ ેલ જ ગગલ્વ શે યીને ભ યી ફ જુ ભ ાં આલીને ઉબ યશી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
123
ગમ. શાં ુ ચોંકી ઉઠ્ય. ભને થમુાં કે જરુય કઈ યભત યભ ઈ યશી છે. નશીંતય યજ ફટન દફ લત ની વ થે જ ઉય આલતી રીફ્ટ આજ ે આટરુાં ભડુાં કેભ કયે છે? અને એ જ વભમે ભ ય જ ેલ જ ગગલ્વ શે યેર ભ ણવ ભ યી ફ જુ ભ ાં આલીને ળ ભ ટે ઉબ યશે ? ભેં ગબય ઈને રીફ્ટ છડીને દ દય
તયપ જલ ભ ટે ગ ઉ ડ્ય . ત ેર ભ ણવે ણ તેભ જ કમુું. ભેં ઝડ લધ યી દીધી. રગબગ દડત ાં દડત ાં ગથીમ ઉતયત ચ ય ભ ુય કમ થ અને ેર ભ ણવથી ીછ છડ વ્મ. નીચે આવ્મ ત્મ યે શાં ુ જોયથી શ ાંપત શત અને ભ રુાં હૃદમ ઝડથી ધડકતુાં શતુાં. એક ખુણ ભ ાં શ્વ વ રેલ શાં ુ યક મ. ભ ાંડ દવ–લીવ વેકાંડ વ ય થઈ શળે ત્મ ાં છથી કઈન ભજફુત શ થ ભ ય ખબ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
124
ય ડ્ય અને શાં ુ ફીકથી પપડી ઉઠ્ય. ભેં છ પયીને જોમુાં ત ભ ય ભીત્ર અવરભ શત; ણ ભને ર ગ્મુાં કે એ કાંઈક લીચીત્ર યીતે ભને જોઈ યષ્ણ શત. ભેં ઝડથી યસ્ત કડત કષ્ણુાં. ‘ક રે ભીળુાં, આલજ ે;’ ણ તેણે ભને યકલ ન આ્રહશ કમો. ભને વભજામુાં નશીં કે તે કેભ આટર આ્રહશ કયત શત! ભેં આવ વ જોઈને ખ તયી કયી રીધી કે ેર ભ ણવ ભ યી છ ત નથી આવ્મ ને! એલ ભ ાં અવરભે ુછ્યુાં, ‘તુાં કેભ આટર અસ્લસ્થ છે? કઈ ત ય ીછ ત નથી કયી યષ્ણુાં ને?’ અને ભ યે ભ થે જાણે લીજી ત્ર ટકી. અવરભને કઈ યીતે ખફય ડી કે કઈ ભ ય ીછ કયે છે? એણે કઈ યીતે જાણ્મુાં કે શાં ુ અસ્લસ્થ છુ ?ાં ભને એક વ થે શજાય પ્રશ્ન થલ ભ ાંડ્ય . અવરભ અશીં ળુાં કયે છે? તે ભને કશે ત કેભ નથી કે એને ભ રુાં ળુાં ક ભ છે? ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
125
અને છી ત અવરભની ચકલક થતી આાંખ, તેન આ્રહશ અને તેન લતથનને જોઈને ભને ફધુાં જ વભજાલ ભ ડ્ય ાં ુાં. ભને ખ તયી થઈ ગઈ કે ભને વડ લલ ભ ાં આવ્મ શત. શાં ુ ટરે થઈ ગમ શત. ભ ય ફૉવ ળપીબ ઈએ તે દીલવે ભને જાણી જોઈને ભડ છડેર. યજ ભ યી વ થે આલત
ક્ર કથ
ઈસ્ભ ઈરબ ઈ ણ તે દીલવે જાણી જોઈને જ લશે ર નીકી ગમ શત . રીફ્ટભેન ણ ભ ય ઉતયલ ન વભમે જ ઈય દ ુલથક ગુભ થઈ ગમેર. અને એ એક ત ાં ન ર બ રઈ ેર ગગલ્વલ ભ ણવ ભ યી ખુફ નજીક આલી ગમેર. ભને ખ તયી થઈ ગઈ કે તેઓએ અવરભને ણ ભ યી વ ભેની વ ઝીળભ ાં બ ગીદ ય ફન વ્મ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
126
ણ તેઓ એટરે કણ? અચ નક ભ યી લીચ યળૃાંખર તુટી ગઈ. શજુ અવરભે ભ ય શ થ કડી ય યામ શત. ભેં ક ેથી યવેલ રુછી પયી લીચ યલ નુાં ળરુ કમુું. કણે ભ યી વ ભે આલી વ ઝીળ કયી શળે? ભને રીફ્ટભેનન ચશે ય મ દ આવ્મ. કણ શળે તેની છ? અવરભ? ણ ત છી
અવરભની છ કણ શળે? ભેં ગજલ ભ ાં ય ખેર ભ ય શ થની ભુઠ્ઠીઓ કચકચ લીને બીડી દીધી. અચ નક અવરભે ભ ય લ ાંવ ય શ થ ભુક્મ અને કષ્ણુાં, ‘તુાં ખુફ તાંગ છે ભનવુખ! ચ ર શે ર ાં ચ શ ી રઈએ.’ અને એ ભને વ ભેન સ્ટર વુધી ઘવડી ગમ. ભ ય ભનભ ાં લીચ ય શજુ અલીયતણે ચ રુ જ શત . અવરભને કઈ યીતે ખફય ડી કે શાં ુ તાંગ છુ ?ાં ળુાં એ ભ ય લીચ ય ણ જાણી જામ છે? ળુાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
127
એને ખફય શળે કે ભ ય લીરુદ્ધ થમેરી વ ઝીળની ભને જાણ થઈ ગઈ છે? ત ભ યે વ લચેત યશે લુાં જોઈએ. ભેં શ થ ગજલ ભ ાંથી ફશ ય ક યો અને ભુઠ્ઠીઓ ખરી ન ાંખી. ‘આઈડીમ .’ અચ નક શાં ુ ગણગણ્મ અને ભેં રુીમ નુાં યચુયણ ક ઢીને ફ જુ ભ ાં ઉબેર પે યીમ વ ભે ધમુું. તેણે ભ ય શ થભ ાં એક છ ુાં ભુક્મુાં અને ચ રલ ભ ાંડ્ય. ભેં છ ુાં ખરીને શુાં કમુું અને ભ ય ચશે ય વ ભે ધયી દીધુાં. શ ળ! શલે અવરભ નશીં જાણી ળકે કે શાં ુ કેટર તાંગ છુ ;ાં ણ એલ ભ ાં ભ યી નજય ેર પે યીમ ય ડી અને શાં ુ ચોંકી ઉઠ્ય. અવરભ ેર પે યીમ વ થે કાંઈક છુ ી ભવરત કયત શત અને ૈવ ની આ–રે કયત શત. ઓશ ભ મ ગડ! આ પે યીમ ણ એ રકન જ ભ ણવ નીકળ્. એ ણ ભ ય દુશ્ભનની ટીન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
128
જ વ ગયીત નીકળ્. શાં ુ પયી બમથી ધ્રુજી ઉઠ્ય અને ભેં નજય ત્મ ાંથી શટ લી છ ભ ાં ન ખી; ણ ત્મ ાં ત ભને એથીમ ભટ તીવ્ર આાંચક ર ગ્મ. ‘વદ્દ ભ શુવેનની ચ રભ ાં બેયલ ઈ ગમેર ફુળ... વદ્દ ભની ગણતયીઓ ખુફ ઉંડી અને ર ાંફ ગ ની છે.’ છ ની શે ડર ઈન ય ભ યી આાંખ ચોંટી ગઈ. ચ ર... ગણતયી... વ ઝીળ... ભ ય ભનભ ાં ત ભલ ભ ાંડ્ય. અવરભ એ ભ ય ભીત્ર થઈને ભને પવ લે છે. વ થે રીફ્ટભેનન, ફૉવ ળપીબ ઈન અને ક્ર કથ ઈસ્ભ ઈરબ ઈન વ થ રે છે. તેઓ ફધ ભુસ્રીભ છે. અને તેભની છ કન દયીવાંચ ય છે તેન જલ ફ ભને ભી ગમ છે. તેભની છ વદ્દ ભ શુવેન છે. વદ્દ ભ– ફુળને ખતભ કયી ન ાંખળે. શાં ુ ફુળન ટર ન્ઝીસ્ટય વ ાંબુાં છુ ાં
અને એટરે જ વદ્દ ભ ભને ણ ખતભ કયી ન ાંખળે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
129
આ છ દ્વ ય તેઓએ ભને ચેતલણી આી દીધી છે કે શાં ુ ફુળને નશીં છડુાં ત ભ ય અન્ત નક્કી છે. અને ભેં જોયથી છ ુાં દુય પગ લી દડલ નુાં ળરુ કમુું. અવરભે ફુભ ડી, ‘ભનવુખ! ળુાં કયે છે તુાં! ત રુાં ભગજ ત ઠક ણે છે ને! ઉબ યશે ! ક્મ ાં જામ છે!’ ણ શાં ુ ઉબ યશી ળકુાં એભ નશતુાં. ભ યી જીન્દગીન વલ ર શત. વદ્દ ભ શુવેન ખુફ ચ ર ક શત. તેભણે છ દ્વ ય ભને વન્દેળ ભકરી દીધ શત. અચ નક ભ ય ક નભ ાં એભન અલ જ આવ્મ. ‘તુાં નશીં ફચી ળકે... અભે તને ળધી ક યો છે... અભ ય ભ ણવ ચ યે ફ જુ પે ર મેર છે. તેઓ તને જરુય ળધી ક ઢળે...’ અને ભેં ક નભ ાં આાંગીઓ ખવી દીધી. શાં ુ ડયી ગમ શત. ગબય ટભ ાં ને ગબય ટભ ાં દડત દડત શાં ુ એક થ ાંબર વ થે અથડ ત ફચી ગમ. ભેં એ થ ાંબર વ ભે જોમુાં ત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
130
ઉય ‘ધ ય ળુદ્ધ તેર’નુાં સ્ટય શતુાં. અને પયી ધડધડ ટ લીચ યન પ્રલ શ ભ ય ભનભ ાં ચ રુ થઈ ગમ. ધ ય ... તેર... તેરીમ ય જાઓ... ેટર રીમભન જથ્થ ઓ... અવરભ... કુલૈત... ઈસ્ભ ઈરબ ઈ... ળપીકબ ઈ...
ઈય ક...
શીન્દુ–ભુસ્રીભ...
ફુળ...
વ ઝીળ... વદ્દ ભ શુવેન... ‘ફચ લ, ફચ લ!’ ભ ય થી જોયભ ાં ચીવ ડ ઈ ગઈ. ભને ર ગ્મુાં કે રક ફધ ભને ધ યીધ યીને જોઈ યષ્ણ ાં છે. શાં ુ ફધ થી અરગ ડી ગમ છુ .ાં ફધ ાં જ વ ભેની છ લણીભ ાં ચ લ્મ ગમ છે. દુશ્ભન એક થઈ ગમ છે. ફધ ાં જ વદ્દ ભન ભ ણવ છે. ફધ ાં જ ઈય કીઓ છે. શાં ુ એકભ ત્ર બ યતીમ ન ગયીક યશી ગમ છુ .ાં ભ રુાં જીલન, બ યતનુાં બ લી, બ યતનુાં સ્લ તાંત્ર્મ, બ યતની અખાંડીતત , અસ્ભીત તભ ભ જોખભભ ાં છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
131
ભેં દડલ નુાં ચ રુ ય યામુાં. ઘય ક્મ યે આલી ગમુાં તે ણ ખફય ન ડી. શાં ુ ભ યી રુભભ ાં બય ઈ ગમ અને ફ યણ જોયથી ફન્ધ કયી દીધ . ફશ યન અલ જો ફન્ધ થમ ત ક નભ ાં જોયજોયથી ડઘ ડલ ભ ાંડ્ય , ‘કડ... કડ... એ છટકી ન જલ જોઈએ... એ બ યતીમ છે...’ ઈય કી ક લતય ફ જો ભને વાંકજાભ ાં રેલ ય ડ ય ડ કયત શત . ભેં ક નભ ાં રુન ુભડ ખવી દીધ . કાંઈ જ વભજ ડતી નશતી. શાં ુ પયી ફશ ય આવ્મ. ત્મ ાં ફધ ઘુવુવ કયત શત . ભ ય ખુનન પ્ર ન નક્કી થઈ ગમ શત. ભ ય બ ઈએ ભને કષ્ણુાં, ‘ભનવુખ ચ ર! શે ર જભી રે. ચીંત ન કય. ફધુાં ઠેક ણે આલી જળે.’ અને શાં ુ વભજી ગમ. ભને ઠેક ણે ડી દેલ ભ ાં આલળે અને કઈને ખફય ણ ન ડળે. બ ઈ ભને પ્રેભથી જભ ડળે અને એભ ાં ઝેય શળે. વ ય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
132
યસ્ત ળધી ક યો છે; છી શીન્દુસ્ત ન એ રકનુાં જ થઈ જળે. કુલૈત છી બ યતન લ ય છે. ‘ન વદ્દ ભ! શાં ુ તને એલુાં શયગીજ નશીં કયલ દઈળ.’ શાં ુ જોયથી ચીવ ડી ઉઠ્ય. અને એ ભ યી આખયી ક્ષણ શતી. વશુ ભ યી વે ધવી આવ્મ . ભને કડી રેલ ભ ાં આવ્મ. કઈએ ભ ય ભઢ ભ ાં ડચ ુ ભ યી દીધ ત કઈએ શ થ–ગ ફ ાંધી દીધ . અચ નક ભ ય શ થની નવભ ાં એક તીણી વમ બોંક ઈ, થડકુાં પ્રલ શી ધકેર મુાં અને ભેં આઝ દ બ યતન ભૃત્મુની ઘડીઓ ગણલ ભ ાંડી. ‘એક... ફે... ત્રણ... ચ ય... ાંચ...’ થડ તયપડ ટ થમ... છી ફધુાં ળ ાંત થઈ ગમુાં. શાં ુ જાગ્મ ત્મ યે વલ ય શતી. કઈક અજાણ્મ રુભભ ાં ખ ટર ય ભને વુલડ લલ ભ ાં આવ્મ શત. શૉસ્ીટર જ ેલુાં ર ગતુાં શતુાં. ભ રુાં ળયીય કતુાં શતુાં. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
133
ઝ ાંખુાં ખુાં મ દ આલતુાં શતુાં કે ભને પવ લલ ભ ાં આલેર અને દુશ્ભનએ ભ ય ય શુભર કયે ર. ક નભ ાં શજુ ણ છુ ટ છલ મ અલ જો આલત શત . દુય ચ ય– ાંચ ડૉક્ટય લ ત કયત શત , ‘ેયનઈડ સ્કીઝફ્રેનીઆન કેવ છે’, થડ એક્મુટ છે’... ‘ખુફ લ મરન્ટ શત, વય!’ વગ ઓ બરે કશે છે કે ઓચીંતુ જ થમુાં; ણ આઈ એભ શ્મય એને છેલ્લ કેટર ક ભશીન ઓથી વીમ્ટમ્વ શળે જ.’ એન પે ભીરીભ ાં ણ આલ કેવ નોંધ મ છે’... ‘એસ્ક ઝીન કન્ટીન્મુ ય ખ, જરુય ડે ત ઈ.વી.ટી આજો અને પે ભીરી ભેમ્ફવથને ખ વ વભજાલજો કે આ યગ ળુાં છે... અને શલે ચ ર, શે ર ભનવુખબ ઈને જ ુછીએ’... ‘ેયનઈડ ેળન્ટને ળાંક ડે તે યીતે દુય ખુણ ભ ાં ઉબ યશીને ધીભેથી લ ત ન કયલી જોઈએ. એને લીશ્વ વભ ાં રઈને, ફને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
134
એટર વ ચ અને વ શજીક ફનીને એની વ થે લતથલુાં જોઈએ, ઓ.કે.?’ ેયનઈડ સ્કીઝફ્રેનીમ ત આ શત ભનવુખબ ઈ અને તેભનુાં આાંતયીક જગત. ભુથી જ લધુ ડત ળાંક ળીર સ્લબ લ (ેયનઈડ વથન રીટી) ધય લત ભનવુખબ ઈને 35 લથની ઉમ્ભયે એક વ ાંજ ે અચ નક પ્રબ્રેભ થઈ જામ છે. તેઓને ર ગલ ભ ાંડે છે કે આખુાં જગત તેભનુાં દુશ્ભન થઈ ગમુાં છે, તેભની વ ભે થઈ ગમુાં છે. ‘સ્કીઝફ્રેનીક બ્ેકડ ઉન’ આ યીતે થ મ છે. વદ્દ ભ શુવેનન અલ જો વાંબ મ એને ‘ઓડીટયી શે રુવીનેળન’ કશે લ મ છે અને ધડભ થ લીન ન ખટ લીચ ય ભનભ ાં ઠવી જામ તેને ‘ડીલ્મુઝન’ કશે લ મ છે. ‘સ્કીઝફ્રેનીમ ’ એ લ યવ ગત યગ છે. ભગજભ ાં આલેર ‘ડ ભીન’ન ભન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
યવ મણભ ાં 135
પે યપ ય થલ થી તે યગ થ મ છે. ળાંક ઓ અને ક નભ ાં ડઘ ત અલ જોને ક યણે દદી ફેફ ક, ત્રસ્ત કે શીંવ ખય ફની ળકે છે. ઘણી લ ય તેન શુભર ઓચીંત આલે છે, જ ેભ ાં ભનવુખબ ઈ જ ેલ દદીઓને શૉસ્ીટરભ ાં દ ખર કયીને નવભ ાં ‘ન્મુયપ્રેટીક’ દલ ઓન ાં ઈંજ ેક્ળન આીને ‘ક ભ ડ ઉન’કયલ ડે છે; યન્તુ ભટે બ ગે આ યગ ધીભે ધીભે પ્રગટ થ મ છે અને દદીન વ્મલશ ય, ક ભધાંધ , વ ભ જીકત , ર ગણી, લીચ ય, બ ફધ ય અવય કયે છે.
‘ેયનઈડ’ એ સ્કીઝફ્રેનીમ ન એલ પ્રક ય છે જ ેભ ાં આલ ભનવુખબ ઈ જ ેલ દદીઓ ગુસ્વ, તપ ન કયી ફેવે છે; ણ તની બ વભજી ળક મ એલી શમ છે. અન્મ પ્રક યભ ાં ‘કેટ ટનીક’, ‘શે ફેફ્રેનીક’, ‘વીમ્ર’, ‘યવીડ્યુર’, ‘અનડીપય– ન્ળીમેટડે ’ લગેયેન વભ લેળ થ મ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
136
9
લ ય ણવીન સ્લ ભી ય ભદ વજી લીકૃ ત, દમ્બી કે ખાંડી શત ? અનુક્રમણીકા
સ્લ ભી ય ભદ વજીન લ ણી, વ્મલશ ય, લતથન ધીભે ધીભે ફદર લ ભ ાંડ્ય શત . ‘બ્ેઈન ટ્ુભય’ને ક યણે ણ આલુાં થઈ ળકે છે. લ ય ણવીભ ાં નદી તટે સ્લ ભી ય ભદ વજીન આશ્રભ શત. શજાય બ લીક–બક્તનુાં એ તીથથધ ભ શતુાં. ન નકડી એક કુટીયભ ાં લૃદ્ધ ય ભદ વજી યશે ત . લથભ ાં નલેક ભશીન વુધી તેઓ એકર અટર ુ વભ ધીભ ાં જ રીન યશે ત જનવભુદ મને દળથન આત ભનભત ાંતય
અને જ્મ યે તેઓ ત્મ યે ક શ્ભીયથી
http://govindmaru.com
137
કન્મ કુભ યી વુધીન અનેક ળીષ્મ, ધ ભીકજન તથ ુણ્મલ ાંચ્છુ બ લીક તેભન દળથને આલત . અન્મ વમ્પ્રદ મન વ ધુ–વાંતભ ાં ણ ય ભદ વજીની યામ તી એક વય અને નીભથ આધ્મ ત્ભીક ગુરુ તયીકે વ્મ ેરી શતી. ણ ફય ફય એક લથ શે ર ાં તેભની અને આશ્રભની પ્રતીષ્ઠ ને જફયદસ્ત આાંચક શોંચ ડત એક પ્રવાંગ ફની ગમ. અને ત્મ યથી ય ભદ વજીન આશ્રભ ર ગરગ ટ ળાંક , કુળાંક , આક્ષે અને લીલ દનુાં કેન્દ્ર ફની ગમ. ય ભદ વજીની કુટીયભ ાં તેભની વેલ –વુશ્રુ નુાં ક મથ કલ્મ ણીફશે ન અને નીભથ ફશે નને વોં મુાં શતુાં. તેઓ ફન્ને દવેક લથથી ઘયફ યન ત્મ ગ કયીને અશીં જ ય ભદ વજીની નીશ્ર ભ ાં વ ધ્લીઓ જ ેલુાં જીલન ગ તી શતી. આશ્રભન ભનભત ાંતય
ન ન ાં ભટ ાં તભ ભ ક ભ તેઓ જ http://govindmaru.com
138
વાંબ તી શતી. વો બક્તને ણ તેઓભ ાં અતુટ લીશ્વ વ શત અને આથી જ તેઓએ ય ભદ વજીની વેલ ચ કયીન ફધ બ ય કલ્મ ણીફશે ન અને નીભથ ફશે ન ય છડ્ય શત. આશ્રભભ ાં ધભ ર ભચી ગઈ તે દીલવ ળીલય ત્રીન શત. આશ્રભભ ાં એ નીભીત્તે ઉત્વલ શત. ફ જુ ભ ાં જ આલેર ન ન તલનભ ાં વશુ બજનની તૈમ યીભ ાં વ્મસ્ત શત . એલ ભ ાં આશ્રભની કુટીયભ ાંથી એક ચીવ વાંબ ઈ અને કલ્મ ણીફશે ન દડત ાં દડત ાં ફશ ય આવ્મ ાં. તેઓ શ પત ાં શત ાં અને તેભનુાં ળયીય યવેલે યે ફઝેફ નીતયતુાં શતુાં. બક્તની બીડ સ્તબ્ધ ફનીને તેભની વ ભે જોઈ યશી. વશુ તેભને ઘેયી લળ્
અને
જાતજાતન
પ્રશ્ન
ભ ાંડ્ય ;
ણ
કલ્મ ણીફશે નને ગે ડભ ુ બય ઈ આવ્મ શત. તેઓ એક ણ ળબ્દ ફરી ન ળક્મ અને થડી વેકાંડ છી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
139
ધ્રુવકે ધ્રુવકે યડલ ભ ાંડ્ય . થડી લ ય છી તેઓ તલન છડીને ફશ ય નીકળ્ અને અન્ધક યભ ાં ચ રત ચ રત દુય નદીન તટની લનય ઈભ ાં અદૃશ્મ થઈ ગમ ાં. તે દીલવ છી કલ્મ ણીફશે ન ક્મ યે મ આશ્રભભ ાં છ ન પમ ું અને આશ્રભલ વીઓની વઘન ળધખનુાં ણ કઈ યીણ ભ ન આવ્મુાં. ફય ફય એક ભશીન છી ફીજો ધડ ક થમ. ળનીલ યની ય ત્રે બજન–આયતી ુય થમ છી વોને ખફય ડી કે નીભથ ફશે ન દેખ ત ાં નથી. આભતેભ ત વ છી ણ કઈ ત્ત ન ર ગ્મ. છેલટે આખી ય તની દડ દડ ફ દ ફીજ ે દીલવે નદીન ણીભ ાંથી એભનુાં ળફ તયતુાં ભી આવ્મુાં અને ફધ આઘ તથી થીજી ગમ . ણ આ ત શજુ ળરુઆત શતી. આ ફન લને ત્રણેક દીલવ ભ ાંડ થમ શળે અને એલ ભ ાં અચ નક ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
140
છ ઓએ
ભટ
શફ
ભચ લી
દીધ.
અખફ યભ ાં યજ યજ આલ ભથ ઓ ચભકલ ભ ાંડ્ય : ‘ય ભદ વજીન આશ્રભભ ાંથી એક ક મથકય ફશે ન ગુભ અને ફીજી ફશે નનુાં અભૃત્મુ. નદીભ ાં ડફ ુ ીને આઘ ત કયતી આશ્રભલ વી ભશીર . શજાય નીદો બક્તન લીશ્વ વન બાંગ કયત ય ભદ વજી. તેભણે ઉક્ત ફે ષ્ડીઓની છેડતી કયી શલ ની ળાંક .’ આ લીલ દ અને આક્ષેફ જીભ ાં ડલ ન સ્લ ભીજીએ ઈન્ક ય કયી દીધ. ફીજી તયપ આશ્રભ તયપ આદય તથ શ્રદ્ધ ની નજયે જોન ય ઓએ ય ભદ વજીન ફચ લ ભ ટેની રડતન જોયળયથી પ્ર યમ્બ કમો. તેઓ એભ ભ નત શત કે અભુક લીયધીઓએ ય ભદ વજીને ફદન ભ કયલ નુાં ક લતરુાં ઘડ્યુાં છે. એલ ભ ાં એક દીલવ આશ્રભ છડીને બ ગી જન ય ભનભત ાંતય
કલ્મ ણીફશે નની
એક
http://govindmaru.com
વનવન ટીબયી 141
ભુર ક ત છ ભ ાં છ ઈ. એભ ાં કલ્મ ણીફશે ને એલ એકય ય કમો શત કે છેલ્લ કેટર ક વભમથી સ્લ ભી ય ભદ વજી તેભની વ ભે ખય ફ નજયે જોત ાં શત . એક ાંતભ ાં ભલ ન તથ ફ જુ ભ ાં ફેવલ ન આ્રહશ ય ખત શત . તેઓ વશન ન કયી ળકલ થી આશ્રભ છડીને બ ગી ગમ . રકભ ાં ધીભે ધીભે એલી લ ત ણ ચચ થલ ભ ાંડી કે સ્લ ભીજીએ આલી જ ચેષ્ટ નીભથર ફશે ન વ થે ણ કયી શતી. તેથી તેઓ ગબથલતી ફન્મ શત . એટરે જ તેભણે નદીભ ાં ડફ ુ ીને આતભશત્મ કયી. આ ફધ વભમ દયભીમ ન ય ભદ વજીની વ થે એક ડૉક્ટય યશે ત શત . જ ેઓ ચીવેક લથથી સ્લ ભીજીન
વમ્કથભ ાં શત . તેભણે સ્લ ભીજીન
વ્મક્તીત્લની ઉંચ ઈ તથ ઉષ્ભ જોમ ાં શત ાં. એટરે જ
તેઓ ત ન ધીકત વ્મલવ મ છડીને સ્લ ભીજી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
142
વ થે આધ્મ ત્ભ, મગ અને જ્ઞ નભ ગથન અભ્મ વ ભ ટે જોડ મ શત . છેલ્લ ભશીન દયભીમ ન સ્લ ભીજીન ચ યીત્ર્મ ય છ ાંટ ઉડ ડલ ની થતી પ્રલૃત્તીથી તેઓ ખુફ વ્મથીત થત શત ; ણ તેઓ ર ચ ય શત કેભ કે સ્લ ભીજી તે તેભની વ થે આ અાંગે કઈ ચચ થ કયલ ય જી નશત . લી ડૉક્ટયની ભુાંઝલણ એટર ભ ટે લધી જતી શતી કે તેભને ત ને ણ સ્લ ભીજીની કેટરીક અગમ્મ શયકતન શભણ ાં શભણ ાં શે રી લ ય યીચમ થમ શત. દ ખર તયીકે સ્લ ભીજી લ ત કયત કયત અચ નક અક યણ નીમ્ન કક્ષ ની શરકી ભજાક કયત ળીયામ શત . તેઓ આ શે ર ાં આલુાં ક્મ યે મ નશત કયત . લી શભણ ાં શભણ થી ત વભ ધીની સ્થીતીભ ાં ણ ત ક્મ યે ક ેળ ફ કયી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
143
દેત . તેઓ ત ન ાં લષ્ડ, આવન, ફરલ ચ રલ લગેયે લીળે ફેપીકય ફની ગમ શત . આ ફધુાં શલ છત ાં, અનેક રક તથ ઘણ આશ્રભલ વીઓ સ્લ ભીજીની નીમત ય ળાંક કયત થમ શલ છત ાં; ણ કણ જાણે કેભ ડૉક્ટયને સ્લ ભીજી દીત શલ ની શજુ ખ તયી થતી નશતી. તેભણે વત્મ ળુાં છે તે ળધી ક ઢલ ન ભનભન વાંકલ્ કમો અને ત્મ ાં વુધી ભોન જાલલ ન નીધ થય કમો. તેભણે ભટ બ ગન વભમ સ્લ ભીજી વ થે લીત લલ નુાં ળરુ કમુું. તેઓ સ્લ ભીજીને વભજલ ભ ાંગત શત . લી વ થે જ તેભણે ધભથ્રહાંથન અને તફીફી ુસ્તકન લીળદ્ અભ્મ વ ળરુ કમો. તે જ ેન તત્ત્લજ્ઞ નને અને જીલનદળથનને ઉંડે વુધી ચ વ્મુાં શતુાં તેલ સ્લ ભીજી આલી શયકત ળુાં ક ભ કયે એ તેભણે ળધી ક ઢલુાં શતુાં. ક ળ! આજ ે નીભથ ફશે ન કે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
144
કલ્મ ણીફશે ન શત ત તેભન ભનન પ્રશ્ન ક્મ યનમ ઉકેર ઈ ગમ શત. ણ વ ભ જીક ઉશ શ ળ ાંત ડે તે શે ર ાં ત આખ લ ય ણવીને શચભચ લી ભુકે એલ ફીજો એક ફન લ ફન્મ અને પયી આક્ષે, અપલ ઓ, ખુર વ ઓ, ધ યણ ઓથી અખફ યન
નઓ
બય લ ભ ાંડ્ય . એક વ ાંજ ે સ્લ ભીજીન ભૃતદેશ ગાંગ ન ણી ય તયત ભી આવ્મ અને ડૉક્ટય કે જ ેઓ તેભન
નીકટતભ અન્તેલ વી શત
તેઓ
ય લ ય ભુશ્કેરીભ ાં ભુક ઈ ગમ . અત્મ ય વુધી તેભણે જ ેભ તેભ રીવને આશ્રભથી અગી ય ખી શતી ણ શલે તે ળક્મ નશતુાં. રીવને ળાંક શતી કે સ્લ ભીજીનુાં ળફ ણ આ જ યીતે, નીભથ ફશે નન ળફની જ ેભ જ નદીભ ાંથી ભી આવ્મુાં શલ થી કઈક ભેરી યભત યભ ઈ શલી જોઈએ. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
145
યન્તુ ડૉક્ટયનુાં ભન ફીજ ે કળે દડતુાં શતુાં. તેભને છેલ્લ ભશીન ઓભ ાં ફનેરી આશ્રભની તભ ભ ઘટન ઓન બેદ ખુરત શમ એલુાં ર ગલ ભ ાંડ્યુાં. તેભન ભનભ ાં અચ નક ત ભલ ભ ાંડ્ય શત. એક એક તેભણે રીવન લીયધ કયલ ને ફદરે તેભને વશક ય આલ નુાં નક્કી કમુું. તે એટરે વુધી કે અન્મ બક્તની ન ય જગી શલ છત ાં આશ્રભની તર ળી રેલ ભ ાં આલી ત્મ યે ણ ડૉક્ટયે તેન લીયધ ન કમો. ફરકે તેભણે સ્લ ભીજીન
ભૃતદેશનુાં
સ્ટભટથભ કયલ ની વ ભેથી ભ ાંગણી કયી. અને જ્મ યે સ્ટભટથભન યીટથ તેભની ધ યણ ભુજફ જ આવ્મ ત્મ યે તેભની આાંખભ ાં ઝઝીમ ાં આલી ગમ ાં. ડૉક્ટયે તયત જ ળકવબ ગઠલી. જ ેભ ાં શ જય યશે લ ળશે યન તભ ભ અ્રહણી ન ગયીક, ત્રક ય, અનુમ મીઓ લગેયે વલથને લીનન્તી કયી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
146
ત ત્ક રીક
ગઠલ મેરી
આ
ળકવબ
લ ય ણવીન ઈતીશ વની એક અલીસ્ભયણીમ વબ ફની યશી. રક વભક્ષ ડૉક્ટયે બીની આાંખે જ ે લ ત કયી તેન વ ય આ શત : ‘આજ ે આ લીળ જનભેદની વભક્ષ શાં ુ સ્લ ભી ય ભદ વજીન ળીષ્મ તયીકે ઉબ નથી થમ; ણ એક ડૉક્ટય તયીકે ઉબ થમ છુ .ાં આળ છે કે શાં ુ જ ે કશે લ ન છુ ાં તે વભજલ આ પ્રમત્ન કયળ. છેલ્લ ાં કેટર ક વભમથી સ્લ ભી ય ભદ વજીનુાં લતથન ફદર ઈ ગમુાં શતુાં એ વ ચી લ ત છે. ભને કશે ત દુ:ખ થ મ છે કે કલ્મ ણીફશે નન આશ્રભત્મ ગ અને નીભથર ફશે નની આત્ભશત્મ ભ ટે સ્લ ભીજી જ જલ ફદ ય શત ; યન્તુ તેભણે ળુાં અને કેભ કમુું તે કઈ જાણતુાં નથી. આણે સ્લ ભીજીને લીકૃ ત, દમ્બી તથ ખાંડી કશીને ત લી દીધુાં; યન્તુ શકીકત કાંઈક જુ દી જ છે. આજ ે સ્ટભટથભન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
147
યીટથને આધ યે શાં ુ ખ તયીુલથક કશી ળકુાં છુ ાં કે સ્લ ભીજી લીકૃ ત, દમ્બી કે ખાંડી નશત . તેઓને ભગજન કેન્વયની ગ ાંઠ (બ્ેઈન ટ્ુભય) થઈ શતી. બ્ેઈન ટ્ુભયન ભટે બ ગન દદીઓને રકલ, ખેંચ, ચક્કય, ઉરટીઓ લગેયે થત શમ છે; ણ સ્લ ભીજીને આ ગ ાંઠ ભગજભ ાં એલી જગ્મ એ થઈ શતી કે જ ેને ક યણે તેભન સ્લબ લ ફદર ઈ ગમ. તેભની નૈતીક લતુથણાંક કથી ગઈ, તેભને ગભે તેભ ફરલ , લતથલ ની આદત ડી ગઈ અને જાતીમ ઈચ્છ ઓ યન તેભન ક ફુ ચ લ્મ ગમ. તેભની શળીમ યી, વભજળક્તી લગેયે ણ ઘટી ગમ શત . જ ે ખયે ખય ધુતથ કે ખાંડી શમ છે તેભને ફદરી ળક ત નથી શત , જ્મ યે આભ ાં ત તેભ થઈ ળકે એભ શતુાં. જો સ્લ ભીજીન ભગજની ગ ાંઠનુાં લશે રુાં નીદ ન થઈ ળક્મુાં શત ત તેભન જાન અને સ્લબ લ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
148
ફન્ને ફચ લી ળક મ શત. આટરુાં કષ્ણ છી શાં ુ અટકુાં છુ ાં અને સ્લ ભીજી કેલ શત અને તેભન ાં અકૃ ત્મ ભ ટે તેઓ કેટરે અાંળે જલ ફદ ય શત તે નક્કી કયલ નુાં શાં ુ આન ય છડુાં છુ .ાં એભન આશ્રભને અશીં યશે લ દેલ કે દુય કયલ એ શલે આન શ થભ ાં છે.’
બ્ેઈન ટ્ુભય ‘બ્ેઈન ટ્ુભય’ અથલ ‘ભગજની ગ ાંઠ’ ઘણી લ ય ભટી ઉમ્ભયે થતી શમ છે. ડૉક્ટય ભ ટે ણ જ ે ભટ પ્રશ્ન ઉબ કયી ળકે છે તેલી આ ‘બ્ેઈન ટ્ુભય’ ક્મ યે ક ભગજન વોથી અગન બ ગભ ાં (પ્રીફ્રન્ટર રફભ )ાં થ મ છે. અને તે લખતે દુબ ગ્થ મે કઈક કીસ્વ ભ ાં ય ભદ વજી જ ેલુાં ફની જલ થી વ ચુાં નીદ ન ચુકી જલ મ છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
149
ભટે બ ગે ‘બ્ેઈન ટ્ુભય’ થન ય દદીને ખેંચ આલે છે, ઉરટીઓ થ મ છે, ચક્કય આલે છે, ફેબ ન થઈ જલ ન અને રકલ ન એટેક આલે છે. જ ેભ ાં ‘કેટસ્કેન’ કે ‘એભ.આય.આઈ.’ જ ેલ
ભળીનથી
રેલ ત આધુનીક એક્વ–યે થી તયત જ નીદ ન થઈ ળકે છે. યન્તુ જ ેભ ય ભદ વજીન કીસ્વ ભ ાં ફન્મુાં તેભ કઈક લ ય દદીભ ાં ઉયન રક્ષણભ ાંથી કાંઈ જ જોલ ભતુાં નથી અને કેલ ભ નવીક યગન ચીષ્ત જ જોલ ભે છે. દદી વુનભુન, ભુઢ ફની જામ છે, તે ભુખ થઈબમ થ શરક પ્રક યન કટ ક્ષ કયલ ભ ાંડે છે. તેની વભજળક્તી ઓછી થઈ જામ છે. તેને ક્મ ાં કેભ લતથલુાં તેનુાં બ ન યશે તુાં નથી. તે કડ ભ ાં ઉત્વજ થન કયી દે છે અને તેનુાં નૈતીક લતથન કથી જામ છે. વભમવય નીદ ન અને વજીથકર વ યલ યથી દદી ફચી ળકે છે. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
150
10
ભ નવીક યગ ણ ચેી શમ? અનુક્રમણીકા
કરકત્ત ની ટેરીપન એક્ષચેંજની અનેક ભશીર
ઑયે ટયને એક વ થે ‘ભ વ
શીસ્ટીયીમ ’ન યગ ર ગુ ડ્ય. ટેરીપન એક્ષચેંજ, કરકત્ત ન ભેઈન ફૉવ શ્રી. વેનગુપ્ત ગઈ ક રથી બમાંકય ભ નવીક તન લભ ાં આલી ડ્ય છે. તેભન પનની ઘાંટડીઓ દય અડધી ભીનીટન અન્તયે અલીયત યણકતી યશે છે. યભ દીલવે એક્ષચેંજભ ાં એક અનીચ્છનીમ ફન લ ફન્મ, ત્મ યથી તે આ ક્ષણ વુધી તેભને એક ની ળ ાંતી ભી નથી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
151
નન્દીત
ઠ કુય, એક્ષચેંજની એક જુ નીમય
ઓયે ટય; ણ ખુફ આકથક, ચાંચ, આખ ફરી, વેન્ટીભેન્ટર અને પ્રબ લળ ી. લ તની ળરુઆત નન્દીત ઠ કુયથી થઈ. યભ દીલવે ફયે ત્રણ લ ગ્મ ની લ ત. ઈન્પભેળન લીબ ગની ડ્યુટી ય પયજ ફજાલતી નન્દીત એ ઓચીંતી ચીવ ડી કે તેની આવ વન લ મય અને ભળીનભ ાંથી તેને કયાંટ ર ગે છે. વશુ બેગ થઈ ગમ . એ લીબ ગન અધીક યીએ તે ત્મ ાં ફેવીને ભળીન ળરુ કયી જોમ ; ણ કાંઈ કયાંટ ન ર ગત તેભણે નન્દીત ને કડક બ ભ ાં ઠક આપ્મ અને એ વ ાંબત લેંત જ નન્દીત ફેશળ થઈ ગઈ. તે જાગી ત્મ યે તેન ડ ફ અાંગને રકલ થઈ ગમ શત. ચ યે ફ જુ ગબય ટ, શશ અને દડધ ભ
ભચી
ગઈ.
ત ત્ક રીક
નન્દીત ને
શૉસ્ીટરભ ાં દ ખર કયી દેલ ભ ાં આલી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
152
શલે લ ત આટરી જ શત ત એક્ષચેંજન લડ ને ચીંત નુાં કઈ ક યણ નશતુાં; ણ લ ત આટરેથી અટકતી નશતી. ય ત્રે દઢ લ ગે ભી. વેનગુપ્ત ને વભ ચ ય
ભળ્
કે
નન્દીત ની
ચય
અાંગત
વશે રીઓને ણ શ થ–ગ ને ચશે ય ય રકલ ની અવય જણ ત તેઓને ણ એ જ શૉસ્ીટરભ ાં દ ખર કયલ ભ ાં આલી છે. ફીજ ે દીલવે વલ યથી એક્ષચેંજન ઘણ ખય અધીક યીઓ, કભથચ યીઓ, ઓયે ટય લગેયે વો વેન્ટ ભેયી ભીળન શૉસ્ીટરન પ્ર ાંગણભ ાં ચીંત અને આતુયત થી દડધ ભ કયત થઈ ગમ . એક ફ જુ એક્ષચેંજનુાં ક ભક જ ખયલ તુાં જતુાં શતુાં. ફીજી ફ જુ ડૉક્ટય, ભી. વેનગુપ્ત ને ખ તયી આત શત કે કળુાં ગમ્બીય નથી અને છકયીઓ ય ભટે બ ગે આઘ ત તથ ર ગણીળીરત ની અવય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
153
થઈ છે. આ ફધ ભ ાંથી જ ેભતેભ વભમ ક ઢીને ભી. વેનગુપ્ત વ ાંજ ે ાંચ લ ગે ફયનુાં બજન રેલ ફેવે છે; ણ ત્મ ાં જ તેભને વભ ચ ય ભે છે કે ફીજી ન્દય ઓયે ટય છકયીઓ અચ નક ફીભ ય ડી ગઈ છે. કઈકને ખેંચ આલતી શતી, ત કઈકને રકલ થમ શત. કઈને દેખ તુાં ફન્ધ થઈ ગમુાં શતુાં. ત કઈન શ્વ વ ચઢી ગમ શત. એટરુાં ઓછુ ાં શમ એભ તેભન વશ મક ભી. ઘે લધુ ભ શીતી આત ાં કષ્ણુાં, ‘અભૃત ફ ઝ ય’ અને ‘શીન્દુસ્ત ન ટ ઈમ્વ’ન ત્રક ય તેભને ત ત્ક રીક ભલ
ભ ાંગે છે.
શૉસ્ીટરન વાંચ રક શલે લધુ છકયીઓને દ ખર કયલ ની ન ડે છે. ય ત્રે વન્દેળવ્મલશ ય ખ ત ન પ્રધ ન અશીં આલળે ત્મ યે ભશીર મુનીમને તેભને ઘેય લની ધભકી આી છે અને આ છકયીઓન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
154
લ રીઓ તેભની ફીભ ય છકયીઓને ભ નવીક યગન લડથભ ાં વ યલ ય અ લલ ની ન ડે છે. ભી. વેનગુપ્ત એ જભલ નુાં ડતુાં ભુક્મુાં અને ઝડથી વુચન ઓ આલ ભ ાંડી, ‘અત્મ યે કઈ ણ કભથચ યીની યજા ભાંજુય કયલી નશીં. દયભીમ નભ ાં રીવ કભીશ્નયને જાણ કયી દ ખર થમેરી છકયીઓન સ્ટેટભેન્ટ્વ રેલડ લી દ. ભેં આણ ઈરેક્ટરીકર લીબ ગન લડ ને ફર વ્મ છે. કેટરીક છકયીઓએ રકલ થત ાં શે ર આણ ઈરેક્ટરીક ઉકયણભ ાંથી કયાંટ અથલ લ ઈબ્ેળન આલત શલ ની પયીમ દ કયી છે. એટર ભ ટે તેભને ઈન્સ્મુરેળન, રીકેજ, ળટથ–વયકીટ, લ મયીંગ તથ તભ ભ કનેક્ળન ત ત્ક રીક ચેક કયી જલ ની વુચન આલ ભ ાં આલી છે.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
155
છીન ત્રણ દીલવ ભી. વેનગુપ્ત કયત ાં ડૉક્ટય ભ ટે લધુ ભુાંઝલણબમ થ જણ ત
શત .
ઉય છ યી ફીભ ય ડીને વ યલ ય ભ ટે આલન ય છકયીઓની વાંયામ લધીને 85 ઉય શોંચી ગઈ શતી. રશી, ેળ ફ, ભગજન
એક્વ–યે તથ
કભયભ ાંથી ક ઢલ ભ ાં આલેર ણી લગેયે તભ ભન યીટથ નભથર આલત શત . એક્ષચેંજન તભ ભ ઈરેક્ટરીકર ઉકયણની ત વને અન્તે કાંઈ જ લ ાંધ જનક ભળ્ુાં નશતુાં. ડૉક્ટયની એક નીષ્ણ ત વભીતીએ વલથ્રહ શી ત વ કયીને યીટથ આપ્મ. તેઓન જણ વ્મ પ્રભ ણે જ ેન બમ વેલ ઈ યષ્ણ શત તે ‘જા નીવ એનવેપેર ઈટીવ’ન યગચ શલ ની ળક્મત વશે જ ણ નશતી. આ ડૉક્ટયની વર શથી ળશે યન અ્રહણી ભનચીકીત્વકની ફનેરી એક ેનરને નીભલ ભ ાં આલી. એક તયપ મુનીમનન અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
156
ફીજી તયપ લ રીઓન વતત લીયધ લચ્ચે ણ વ ઈકીઆટરીસ્ટની ફનેરી આ ેનરે ળક્મ એટરી તભ ભ છકયીઓની ર ાંફી ઝીણલટુલથકની ભુર ક ત
રીધી અને આખ ફન લનુાં ‘ભ વ (વ ભુશીક) શીસ્ટીયીમ ’ન
ફન લ તયીકે નીદ ન કયલ ભ ાં
આવ્મુાં; યન્તુ ત્મ ાં વુધીભ ાં ત કુર એકવ ાંચ છકયન ન ભ આ યગન ‘એીડેભીક’(વ્મ ક યગચ )ની મ દીભ ાં નોંધ ઈ ચુક્મ શત . ત્મ યફ દ અઠલ ડીમ વુધી રકને આ ઘટન લીળે લધુ કઈ ભ શીતી ન ભી; યન્તુ ફય ફય વ તભે દીલવે વ ાંજ ે અચ નક એક પ્રેવ કન્પયન્વ ફર લલ ભ ાં આલી. જ ેભ ાં ળશે યન ન ભ ાંકીત અખફ યન પ્રતીનીધીઓ, એક્ષચેંજન અધીક યીઓ, વ ઈકીઆટરીસ્ટ, ડૉક્ટય, વ ભ જી સ્રી ક મથકય લગેયે વશુ ભટી વાંયામ ભ ાં શ જય શત . વ ઈકીઆટરીસ્ટ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
157
ડૉ. ભ થુયે તેભન લક્તવ્મની ળરુઆત કયત ાં જ વશથ જાશે ય ત કયી કે ‘ભ વ શીસ્ટીયીમ ’ન બગ ફનેરી એ તભ ભ એકવને ાંચ છકયીઓ શે ર જ ેલી વમ્ુણથ વ જી શયતી, પયતી, ખ તી, ીતી અને ફરતી થઈ ગઈ છે. આ તભ ભ ઓયે ટયએ આજ ે વલ યથી તેભની પયજ ફજાલલ ની ળરુ ણ કયી દીધી છે.
વ ઈકીઆટરીસ્ટ ડૉ. છત્રતીએ ‘શીસ્ટીયીમ ’ ન ભન આ યગ લીળે ભ શીતી આત જણ વ્મુાં, ‘કેટર ક ભ ણવન અજા્રહત ભનભ ાં ઘણી જ ભુાંઝલણ, લૃત્તીઓ દફ મેરી ડેરી શમ છે. આ લૃત્તીઓ જાતીમ અને શીંવ ત્ભક લરણ ધય લતી શલ થી આણાં જા્રહત ભન એને પ્રગટ નથી થલ દેતુાં. આથી એ લૃત્તીઓ અથલ ભુઝ ાં લણ ફીજો લેળ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
158
શે યીને ળ યીયીક યગન રક્ષણ રુે આ યીતે પ્રગટ થ મ છે.’ ણ શીસ્ટીયીમ લીળે ત એલુાં વ ાંબળ્ુાં છે કે તે એક દ જણ ને થ મ છે. આ યીતે વભુશભ ાં વેંકડ છકયીઓને
એક
વ થે
થલ નુાં
ળુાં
ક યણ?
ત્રક યભ ાંથી પ્રશ્ન ુછ લ ળરુ થમ . ‘એભ કય ને... ભને આખી લ ત ળરુઆતથી કશે લ દ...’ ડ. ભ થુય ફલ્મ અને તેભણે ળરુ કમુું. ‘તભે જાણત જ શળ કે કરકત્ત નુાં ટેરીપનબલન એ 1957ભ ાં ફન્ધ મેરુાં વ ત ભજર નુાં ભક ન છે. જ ેભ ાં દઢ શજાય જ ેટરી ભશીર ઓયે ટય ક ભ કયે છે. તભે એ ણ વભજી ળકળ કે તેઓનુાં ક મથ ખુફ એકધ રુાં અને નીયવ શમ છે. આ એક્ષચેંજભ ાં ત્રણેક ભશીન
શે ર
દવ
જ ેટર
નલ ,
અદ્યતન
કમ્પ્મુટય ઈઝડ ઉકયણ ર લલ ભ ાં આવ્મ શત . ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
159
જ ેન ઓયે ટયન મુનીમને તીવ્ર લીયધ કયે ર... કેભ કે આ આધુનીક મન્ત્રવ ભ્રહીન આલલ થી, ઓછી વજ્જત ને ક યણે તેભ ાંન ઘણ ની નકયી જામ એભ શતુાં. આ તયપ નન્દીત ઠ કુય એક એલી છકયી શતી જ ે વોની નેત જ ેલી શતી. રગબગ ફધ ઉય તેન વ્મક્તીત્લન પ્રબ લ શત. જ ે દીલવે નન્દીત ઠ કુયને મન્ત્રભ ાંથી લીજીન ભજા કે કયાંટ નીકત શમ તેલ અનુબલ થ મ છે, તે જ લખતે વ થે વ થે તેનુાં વોની શ જયીભ ાં અભ ન થ મ છે. આ ફેલડ ભ નવીક આઘ તથી તે ફેશળ અને રકલ ્રહસ્ત ફની જામ છે. ભ નવીક આઘ તને ક યણે આલ ળ યીયીક યગન રક્ષણ પ્રગટ થલ એ શીસ્ટીયીમ નુાં એક લીરક્ષણ ચીષ્ત છે. નન્દીત ને એભ જ થમુાં. ‘શાં ુ એક પ્રશ્ન ુછી ળકુાં?’ એક ત્રક યે લચ્ચેથી જ ુછ્યુાં’. ‘ફ કીની એકવ ચ ય ઓયે ટયનુાં ત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
160
કઈએ અભ ન નશતુાં કમુું... છત ાં તેભને આલુાં કેભ થમુાં?’ ‘તેન ણ ક યણ છે.’ ડૉક્ટય ભ થુયે કશે લ નુાં ચ રુાં ય યામુાં : ‘નન્દીત થી વશુ પ્રબ લીત શત ાં એ આણે જાણીએ છીએ. આથી તેની લીજીન ભજાાં અને કયાંટલ ી લ ત વશુએ ભ ની રીધી. ફીજુ ાં એ કે આણે જ ેન થી પ્રબ લીત શઈએ છીએ તેન ન ન ભટ લતથનની અબ નણે નકર કયલ ઉત્વુક શઈએ છીએ. ટકુાં ભ ાં નલ મન્ત્ર પ્રત્મે તીયસ્ક ય, એક્ષચેંજભ ાંથી નકયી જલ ન ડય તથ નન્દીત ન પ્રબ લ લગેયે ક યણવય છકયીઓ અબ નણે નન્દીત જ ેલુાં લતથન કયી ફેઠી.’
એલ ભ ાં એક ત્રક યે ઉંચ વ દે ુછ્યુાં ‘તભે ડૉક્ટય તથ એક્ષચેંજ અધીક યીઓ છેલ્લ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
161
અઠલ ડીમ થી અખફ યને કેભ કાંઈ જ ભ શીતી નશત આત ?’ ડૉ. ભ થુય લીનમ્રત થી ફલ્મ , ‘એ નીણથમ અભે દદીઓની વ યવમ્બ લધુ વ યી યીતે થઈ ળકે એટર ભ ટે જ રીધ શત. કઈ યીતે, એ વભજાલુાં છુ .ાં ‘આ શીસ્ટીયીમ
ન ભની ફીભ યી દદીઓ
અબ નણે અન્મ ભ ણવ વેથી વમ્બ , પ્રેભ, ક જી તથ વ ય વ્મલશ ય ઝાંખત શમ છે. શલે જો આણે તેભની ફીભ યી પ્રત્મે લધુ ડતુાં ધ્મ ન આીએ ત તે વોની વશ નુબત ુ ીનુાં કેન્દ્ર ફની યશે ત શલ થી તેભની ફીભ યી રમ્ફ મ જ કયે . અભે વશુ ડૉક્ટય એભ ભ નીએ છીએ કે આખ ફન લને લધુ ડતી પ્રવીદ્ધી ભી છે જ ેને ક યણે પ્રજાભ ાં એક અબુતુલથ કુતુશુર તથ વશ નુબુતીનુાં ભજુ ાં જન્મ્મુાં છે. જ ેને ક યણે કેટર ક દદીઓની ફીભ યી ર ાંફી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
162
ચ રી છે અને કેટર ક નલ દદીઓ ણ ઉબ થમ છે.’ ડૉ. ચક્રલતીએ ભ ઈક ત ન શ થભ ાં રઈ કષ્ણુાં, ‘આ દદીઓ કઈ યીતે વ જા થમ એ જાણળ એટરે આ ભુદ્દ લધુ સ્ષ્ટ થળે.’ એભ કશીને તેભણે, ડૉક્ટયએ કયે રી વ યલ યની લીગત આલ ની ળરુઆત કયી. અભે શે રુાં ક મથ એ કમુું કે જ ે દવેક છકયીઓની શ રત વ યી નશતી તેભને શૉસ્ીટરભ ાં યશે લ દઈ, ફ કીની વો છકયીઓને એક અર મદી જગ્મ એ યશે લ ન ફન્દફસ્ત કમો. ત્મ ય ફ દ વો પ્રથભ નન્દીત ઠ કુયન વમ્કથ કમો. એ છકયી ખુફ વ્મ્રહ અને વ્મથીત શતી. અભે તેની વ થે કર ક વુધી લ તચીત કયી તેને ઉંડી વભજ, શાં ુપ તથ ધીયજ આપ્મ . ત્મ ય ફ દ ‘ન કોએન રીવીવ’ ન ભની એક ચીકીત્વ દ્ધતી અજભ લી જ ેભ ાં નવ દ્વ ય તેને એક ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
163
દલ આલ ભ ાં આલી. આભ કયલ થી દદી ભનભ ાં ડેરી ભુાંઝલણ, ગુાંચલણ, ફન્ધીમ ય ર ગણીઓનુાં ‘કેથ વીવ’ થ મ છે અને દદી શલ ફને છે. આ તફક્ક ે અભે નન્દીત ને જાતજાતન વુચન આપ્મ અને તેને ખ તયી કય લી કે તેન શ થ, ગ, જીબ લગેયે ફય ફય શર લી ળકે છે. અને તયત જ તેન યગન રક્ષણ ન ટકીમ યીતે દુય થઈ ગમ . ‘ફીજા તફક્ક ભ ાં અભે ફ કીની નલ છકયીઓ
ઉય ણ આ દ્ધતી અજભ લી કે જ ેઓ ફીરકુર શરનચરન નશતી કયી ળકતી. તેઓ જ્મ યે તન્દ્ર લસ્થ ભ ાં શોંચી ત્મ યે નન્દીત ને ણ ત્મ ાં ઉસ્થીત ય ખલ ભ ાં આલી. તે છકયીઓએ જ ેલી નન્દીત ને શયતી, પયતી લ ત કયત જોઈ કે તયત તેઓની ફીભ યી ગ મફ થઈ ગઈ.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
164
‘ત્રીજા અને આખયી તફક્ક ભ ાં અભે ફ કીની છકયીઓને જાણ કયી કે તેઓની વ થી ઓયે ટય વ જી થઈ ગઈ છે. આભ ાંની ભટે બ ગની છકયીઓ ત કઈ ણ પ્રક યન
‘ન કોએન રીવીવ’ કે
‘કેથ વીવ’ લગય ભ ત્ર ઉયક્ત ભ શીતી ભલ થી જ વ યી થઈ ગઈ.’ ત્મ ય છી ત ઘણ
વલ ર ચચ થમ .
બુતક ભ ાં કણ થટકભ ાં છકયીઓની એક ળ ભ ાં તથ બ્ીટનભ ાં શૉસ્ટેરભ ાં આલ ફન લ ફનેર . એક વ થે ફવ ફ ઓને શે ડકી આલલ ભ ાંડર ે ી. અન્તે વભ ન કયતી લખતે ડૉ. ભ થુયે ફે’ક ખુફ વયવ લ ત કશી. ‘જ ેભ કભ, કરેય , ટ ઈપઈડ ને ભેરેયીમ
ચેી શમ છે તેભ ભ નવીક યગ
‘શીસ્ટીયીમ ’ ણ અભુક વાંજોગભ ાં ચેી થઈ ળકે છે.
ળ યીયીક યગભ ાં આણે આ ચે પે ર લન ય ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
165
જીલ ણઓ વ ભે રડલુાં ડે છે. જ્મ યે ભ નવીક યગભ ાં આણી જ ર ગણી કે ઈચ્છ ઓ વ થે આણે રડલ ન લ ય આલે છે. અરફત્ત, આલુાં બ ગ્મે જ ફને છે. ભ વ શીસ્ટીયીમ ત્રણેક લથ ુલે કરકત્ત ટેરીપન એક્ષચેંજભ ાં ફનેર વત્મ ઘટન ઉય આધ યીત આ લ ત છે. ‘એીડેભીક વ ઈકજ ેનીક ઈરનેવ’ અથલ
ત
‘વળીમજ ેનીક ઈરનેવ’ તયીકે ઓખ ત આ યગભ ાં એક વ થે અનેક વ્મક્તીઓ (ભટે બ ગે મુલ ન ઉમ્ભયની છકયીઓ) ફીભ ય ડે છે અને ન ટકીમ ઢફે વ યી ણ થઈ જામ છે. ત જ ેતયભ ાં અભરીકયણ
ભાંડર શ્ચ ત
ાંચની આણે
બર ભણન મુલ ન
લમન
લીદ્ય થીઓભ ાં ‘ભ વ સ્મુવ ઈડ’ન જ ે ‘એીડેભીક’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
166
જોમ, તેભ ાં અને આ ભ વ શીસ્ટીયીમ ભ ાં એક લસ્તુ વયખી છે. લધુ ડતી પ્રવીદ્ધી, જાશે ય ત, ુછયછ તથ બ્રીવીટીથી આ ફન્ને યગ લધુને લધુ ભ ણવને થ મ છે અને પ્રવીદ્ધી ફન્ધ કયી દેલ થી તે કેટરેક અાંળે ક ફુભ ાં ણ આલી જામ છે. આલ યગ એ દળ થલે છે કે આણાં અજા્રહત ભન વ ભ જીક પ્રતીક્રીમ ઓની અવયને કેટરી તીવ્રત થી ઝીરતુાં શમ છે! પૅ ળન કેટરી ઝડથી ફદર ઈ જતી શમ છે અને મુદ્ધ કેટર ઝડથી પે ર ઈ જત ાં શમ છે! ય જક યણીઓ, જાશે યખફય ફન લન ય – ઓ લગેયે આન ર બ રેત શમ છે. રક ઝડથી ફીજાન લતથનભ ાંનુાં કાંઈક ને કાંઈક ‘આઈડેન્ટીપ મ’ કયી રેત શમ છે. અને જો એકવયખ શે તુ, ‘ચ જ્ડથ’ લ ત લયણ અને વ ભુશીક ધયણે વાંડલ લ નુાં ભે ત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
167
તયત જ રક ત ન અજા્રહત ભનન દયીવાંચ ય પ્રભ ણે ‘વ ભુશીક લતથન’ કયલ ભ ાંડત શમ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
168
11
એન્ડજીનવ ડીપ્રેળન અનુક્રમણીકા
શત ળ થઈ જલુાં, અપવવ કયલ, નીશ્વ વ ન ખલ , જાતને બ ાંડલી અને આત્ભશત્મ
વુધી
શોંચી
જલુાં
એ
‘ડીપ્રેળન’ન રક્ષણ છે. અપલ ઓને કઈ વીભ ડ નથી શત . ળશે યન ટેક્ષટ ઈર ઉદ્યગન વોથી ભટ લે યી શ્રીમુત જ ેકીવનદ વન એકન એક મુલ ન દીકય ય શુર ગુભ થમ ન ચલીવ કર કભ ાં ત ળશે ય આખ ભ ાં એ લ ત લનલેગે પે ર ઈ ગઈ. આખી લે યી આરભભ ાં ખબ ટ ભચી ગમ. કેભ કે જ ેકીળનદ વ ટેક્ષટ ઈર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
169
ઉય ાંત કન્સ્ટરકળન, રીઝીંગ, એક્વટથ લગેયે ક્ષેત્રભ ાં ણ વ ય એલ યક ણ, ળ ખ, લગ અને ટનથઓલય ધય લત શત .
23ભી ઓક્ટફયની ભધય તે અઢ ય લથન ય શુર જ ેકીળનદ વ રખતીની ર ળ ળશે યથી ાંચેક કીરભીટય દુય આલેર એક પ ભથશ ઉવન અલ લરૂ
ઓયડ ભ થ ાં ી
ભી
આલી
ત્મ યે
અપલ ઓનુાં ફજાય ઓય ગયભ થઈ ગમુાં. કેભ કે એ પ ભથશ ઉવ અને આવ વની જભીનન ભ રીક જ ેકીળનદ વ તે જ શત . ુયતી ક જીને અબ લે એ પ ભથશ ઉવ છેલ્લ કેટર ક લોથી ત્મજામેરી, ફન્ધીમ ય શ રતભ ાં ડી યષ્ણુાં શતુાં. ર ળ ભી આલત ની વ થે જ ય શુરનુાં ૈવ ની ર રચે કદ ચ અશયણ કય મુાં શલ ની ળાંક નીભુથ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
170
થઈ ગઈ અને ફય વુધીભ ાં ત સ્ટભટથભન યીટથ ણ આલી ગમ. તેભ ાં જણ વ્મ પ્રભ ણે ભૃત્મુ ઝેયી દલ ી જલ ને ક યણે થમુાં શતુાં. રીવ યીટથ પ્રભ ણે ણ ય શુરન ળયીયે અન્મ કઈ પ્રક યન જખભ કે ઝ ઝી અથલ ભ ય ભ યીન ઘ લ કે નીળ ન નશત . એન અથથ એભ કે ય શુરે આત્ભશત્મ કયી શતી. અને પયી છ ળશે ય આખ ભ ાં અટકન , ળાંક –કુળાંક ન , ધ યણ ઓન અને અપલ ઓન ઘડ ઓ ફેરગ ભ દડલ ભ ાંડ્ય . શજુ ગમે જ અઠલ ડીમે ય શુરનુાં ફ યભ ધયણનુાં યીણ ભ જાશે ય થમુાં શતુાં. તે વતત ફીજી લ ય નીષ્પ નીલડ્ય શત. યીઝલ્ટન ફીજ ે જ દીલવે ‘ભીત્રને ભલ ભુમ્ફઈ જાઉં છુ ’ાં કશીને ચ લ્મ ગમ શત. તે યભ દીલવે જ ત શજુ છ પમો. ત્મ ય ફ દ એક દીલવ ઘયે લીત વ્મ ફ દ તે પયી ગુભ થઈ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
171
ગમ. આ લખતે ત તે કાંઈ જ કષ્ણ લગય ચ લ્મ ગમ શત અને ચલીવ કર કભ ાં જ તેની ર ળ ભી આલી. તેન ભમ્ભી કર લતીફશે નનુાં રુદન કેભેમ કયી ઓછુ ાં થતુાં નશતુાં. તેભણે જ ેકીળનદ વને ઘણી લ ય કષ્ણુાં શતુાં કે, ય શુર એક ચડીમ ન બણે ત તેને કાંઈ લ ાંધ આલલ ન નથી; ણ જ ેકીળનદ વ તેને ટકલ નુાં, લઢલ નુાં ચ રુ ય યામુાં અને યીણ ભ આટરુાં કરુણ જનક આવ્મુાં. કર લતીફશે ન ખ ધ ીધ લગય વુનભુન ફેવી યશે ત . તેભને કઈનુાં વ ાંત્લન ક ભ ન ર ગ્મુાં. ર ખની ભુડી–ભીરકત તેભની વે ડ્ય શત અને તેને લ યન ય એકન એક દીકય તેભને છડીને ચ લ્મ ગમ શત. ણ તેભન લર ત છ ફીજુ ાં ણ એક ક યણ શતુાં. ફે’ક ભશીન શે ર ય શુરન વથભ ાંથી એક છકયીન પટ ભી આવ્મ શત. તેની વ થે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
172
ય શુરને ઉદ્દ ેળીને રખ મેરી એક ચીઠ્ઠી ણ શતી. કર લતીફશે ને ય શુરને એક ાંતભ ાં ફર લીને કષ્ણુાં શતુાં, ‘કણ છે આ છકયી? તુાં શભણ ત ય અભ્મ વભ ાં ુયતુાં ધ્મ ન આ અને આલ ક ભ કયલ ન છડ!’ ય શુરે તેભને વભજાલલ ન મત્ન કમો શત કે તે છકયી વ ય કુટમ્ુ ફની છે અને તેઓ ફન્ને લચ્ચે ખુફ ભૈત્રીુણથ આત્ભીમ વમ્ફન્ધ છે; યન્તુ કર લતીફશે ન ભ ન્મ નશત . તેભણે અન્તે ય શુરને સ્ષ્ટ ળબ્દભ ાં ચેતલણી આી શતી. ‘જો દીકય ! તુાં ત ય પ્ ન સ્લબ લ જાણત નથી. તેઓ તને જ ેટર ર ડ રડ લે છે તેટર જ તેઓ કડક ણ છે. ત ય આલ ધન્ધ તેઓ કઈ વાંજોગભ ાં ચર લી નશીં રેળે. ત ની પ્રતીષ્ઠ ને બગે તેઓ કાંઈ નશીં કયે ; આથી તુાં વ નભ ાં વભજી જઈ આ યસ્તેથી છ લી જા.’ ત્મ ય ફ દ ય શુરે ઘયભ ાં ફધ વ થે ફરલ –ચ રલ નુાં, ખ લ – ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
173
ીલ નુાં તથ પયલ જલ નુાં ઓછુ ાં કયી ન યામુાં શતુાં. કર લતીફશે નને એભ શતુાં કે, ય શુર યીવ ઈ ગમ છે આથી તેભણે ફશુ ધ્મ ન આપ્મુાં નશતુાં અને શલે આજ ે તેની આત્ભશત્મ છી તેભને વભજામુાં શતુાં કે તેભણે ય શુરની લ ત ન ભ નીને ભટી બુર કયી શતી. ઘયભ ાં તેભન વીલ મ ફીજા કઈને ય શુરન આલ વમ્ફન્ધ અાંગે ખફય નશતી. કર લતીફશે ને તે જ ત ની જાતને આશ્વ વન, વ ાંત્લન આલ ન શત અને તે એકર એ જ શ્ચ ત કયલ ન શત. જ ેકીળનદ વની ભ નવીક શ રત કાંઈક જુ દી જ શતી. તેઓ જભ ન ન ખ ધેર ભ ણવ શત . ત ન દીકય એ આત્ભશત્મ કયલી ડી એ તેભને ભન ળયભજનક ઘટન શતી. તેઓને ર ગ્મુાં કે આભ ત ન ય જમ શત. એક તયપ તેભને ય શુરની ભ પ્રત્મે બ યબ ય ગુસ્વ શત. તેઓ જાણત શત કે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
174
ય શુર કઈ ગયીફ બ્ ષ્ઢણુત્રી વાંધ્મ વ થે લધ યે ડત વભમ ગ ત શત. તેઓ એ ણ જાણત શત કે ભ –દીકય લચ્ચે આ અાંગે થડી ઉ્રહ ટ ટી થઈ ગઈ છે. તેઓએ નક્કી કમુું શતુાં કે ય શુર તેઓની વમ્ભતી ભ ાંગે છી જ તેને લ યલ. ય શુરની ઉમ્ભયન છકય ઓ ફશુ પ્રત્મ ઘ તી શમ છે અને થડ કભઅક્કર. આથી જ્મ ાં વુધી તે અને તેની ભ ભી– વભજીને આલ પ્રશ્ન ઉકેરે અને ત ન કીભતી વભમ ન લેડપે ત્મ ાં વુધી વ રુાં. જ ેકીવનદ વને મ દ આવ્મુાં કે લીવેક લથ શે ર ય શુરની ભ એ ણ આત્ભશત્મ કયલ ન પ્રમ વ કયે ર. ક મય. નભ ર ભ ણવ... તેભણે લીચ મુું... દીકય ણ એની ભ જ ેલ જ નીકળ્. ફીચ ય! ણ આજની ય ત્રે જ ેકીવનદ વને ઉંઘ નશતી આલતી તેનુાં ક યણ ફીજુ ાં જ શતુાં. તેભન ભ ણવ એલી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
175
ભ શીતી ર વ્મ કે ય શુર છેલ્લ કેટર ક વભમથી ડરીંક્વ રેત શત. જો ય શુરે તેન ીત ન ફીઝનેવ વપત ુલથક વમ્બ ી રીધ શત અને વ થે વ થે તે ડરીંક્વ રેલ નુાં ળીયામ શત ત એ લ ત ય જ ેકીવનદ વે ગલથ રીધ શત; ણ અત્મ યે તેભને ય શુર ય ગુસ્વ આવ્મ. તેભને ભૃત છકય ઉય ણ ગુસ્વ આલી ળકત શત. એથી લધુ ગુસ્વ એભને ત ની જાત ઉય આવ્મ. ય શુરની ક જી ન રઈ ળકલ ફદર નશીં; ણ એની આદતથી તે અજાણ યશી ગમ તે ક યણે. તેની આત્ભશત્મ ન ચથે દીલવે એક ભટ લીસ્પટ થમ. જ ેભતેભ થ ે ડલ આલેરી લ તે પયી આખ લ ત લયણને ડશી ન ાંયામુાં. એક સ્થ નીક અખફ યન અન્તીભ ૃષ્ઠ ય વચીત્ર લીગત વ થે ય શુરન ભૃત્મુન લીસ્તૃત અશે લ ર છ મ શત. જ ેનુાં ભથ ુાં શતુાં, ‘ળશે યન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
176
શ્રીભન્ત લે યીન એકન એક નફીય નુાં ખુનને આત્ભશત્મ ભ ાં ખ લી દેલ ન પ્રમ વ : એક શયીપ ધનલ ન ેઢીન ભ રીકન શ થ શલ ની વેલ તી ળાંક ’ એ અશે લ રભ ાં જણ વ્મુાં શતુાં કે ય શુર તેન ભૃત્મુ શે ર કઈક અજાણ્મ ભ ણવ વ થે દેખ મ શત; છી તે એકર એકર ફશ લય જ ેલી દળ ભ ાં ળશે યન ભેઈન યડ ઉય આાંટ ભ યત નજયે ચડ્ય શત. તેને નજયે જોન ય ઓનુાં કશે લુાં શતુાં કે તે ખુફ અસ્લસ્થ, ગબય મેર અને ભુાંઝ મેર શમ એલુાં જણ તુાં શતુાં. અખફ યી અશે લ ર પ્રવીદ્ધ થમ તે જ દીલવે વ ાંજ ે ળશે યન
છેલ ડે એક
વદ
ભક નન
દીલ નખાંડભ ાં ય શુરન ફે–ત્રણ અાંગત ભીત્ર ચીંત મુક્ત દળ ભ ાં એકઠ થમ . તેઓ ફધ જ ભુાંઝ મેર શત . તેભ ન એક નીયજ ે લ તની ળરુઆત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
177
કયી, ‘આણે ગભે તે યીતે વાંધ્મ ને ળધીને ફર લલી ડળે. ત ત્ક રીક!’ યન્તુ તે ક્મ ાં ગઈ છે તે કઈ જાણતુાં નથી. તેન ભ –ફ ણ અશીં નથી યશે ત . તેભને છેક દીલ્શી ટેરી્રહ ભ કયીને ફર લી ળક મ; ણ તેન ળ અથથ? તેઓને ય શુરન અને વાંધ્મ ન વમ્ફન્ધ લીળે કાંઈ જ ખફય નશીં શમ,’ અતુરે કષ્ણુાં. અીત , ય શુર અને વાંધ્મ ની એકભ ત્ર કભન ફ્રેન્ડ શતી. અીત ઝીણી આાંખે કાંઈક લીચ યતી શતી. અચ નક તે ઉબી થઈ ગઈ ને ફરી, ‘ચ ર, આણે વાંધ્મ ન રુભ ય જઈએ. અત્મ યે યલીલ યની વ ાંજ ે ત્મ ાં ુયતુાં એક ાંત શળે. આણે એક ત ુાં તડલુાં ડળે એટરુાં જ!’ અને એક કર ક ફ દ તેઓ ત્રણેમ ઠ કયવી ગલ્વથ શૉસ્ટરન ત્રીજા ભ ે આલેરી ભીવ વાંધ્મ ન રુભભ ાં શત . છીન અડધ જ કર કભ ાં તેઓએ રુભની એકેએક લસ્તુઓ જોઈ–ત વી રીધી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
178
શતી અને જ ે કાંઈ શ થ ર ગ્મુાં તે જોઈને ત્રણેમ ભીત્ર આઘ તથી દીગ્ભુઢ થઈ ગમ શત . નીચે પળથ ઉય એક ચીઠ્ઠી ડેરી શતી જ ે ય શુરે તેન ભૃત્મુને દીલવે વલ યે જ રખી શતી. તેભ ાં તેણે વાંધ્મ ને આજીજીબયી લીનન્તી કયી શતી કે તેને એકર છડી દેલ ભ ાં આલે. એ ચીઠ્ઠીભ ાં તેણે લીવેક લખત વાંધ્મ ની ભ પી ભ ાંગી શતી અને તે ત ન ગુન ન એકય ય કમો શત. ચીઠ્ઠી લ ાંચત લ ાંચત નીયજ, અીત લગેયેને એ ન વભજામુાં કે ય શુરે ળુાં ગુન કે કમ થ શત અને તે આટર ફધ નીય ળુણથ, ર ચ ય કેભ થઈ ગમ શત. ય શુરે અન્દય એલુાં ણ રયામુાં શતુાં કે તે શલે છી ડૉ. અગ્નીશત્રીને ભલ જલ ન નથી. તેણે વાંધ્મ ને એલી ણ લીનન્તી કયી શતી કે તે ત ને લ યાંલ ય ડૉ. અગ્નીશત્રી વે ન ઘવડી જામ ત વ રુાં. આ ચીઠ્ઠીભ ાંની ફધી જ ન વભજામ અથલ અધુયી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
179
વભજામ એલી ભ શીતીઓન અથથ, છેલટે ડરઅય તડત ભી આલેરી વાંધ્મ ની અાંગત ડ મયીભ ાંથી વોને વભજામ. ત્રણે ભીત્રએ છેલ્લ ફે ભશીન દયભીમ ન વાંધ્મ એ રખેરી એ ડ મયી ઉંચે શ્વ વે લ ાંચી અને ય શુરની જીન્દગીન વીરવીર ફન્ધ ઈતીશ વ તેભને જાણલ ભળ્. અઢ ય લથની કુ. વાંધ્મ પ્રધ ન જફરુયની લતની શતી અને તેન ીત તથ કુટમ્ુ ફ દીલ્શીભ ાં સ્થ મી થમ શત . છ ભશીન શે ર વીત ય ળીખતી લખતે તે ય શુરન યીચમભ ાં આલી શતી. ય શુર વયદ ળીખલ આલત શત અને વાંધ્મ ને ગભી જામ તેટર વાંલેદનળીર અને એક કી શત. ત્રણ ભશીન ન વશલ વ છી તેઓને ખફય ડી કે તેઓ પ્રેભભ ાં શત ાં અને એકફીજા લગય લધુ એકર ડી જત ાં શત ાં. વ ાંજ ે દયીમ કીન યે આછ અન્ધક યભ ાં તેઓ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
180
નજાકત–વર ભતઅરીન
કાંઠથી ુયીમ –ધન શ્રી વ ાંબત અને લીચ યત કે આણ ીત શ્રીઓને આટર ફધ ૈવ લડે ણ આટરી ભઝ ક્મ યે મ આલી શળે ખયી! ફે ભશીન શે ર
તેઓ લચ્ચે શે રીલ ય
ફર ચ રી થઈ, જ્મ યે ય શુરે અચ નક વયદ લગ ડલ નુાં ફન્ધ કયી દીધુાં. વાંધ્મ ની ડ મયીભ ાં રખ મેરી લીગત પ્રભ ણે ય શુર તેન પ્ થી ખુફ ન ય જ શત. તે પયીમ દ કયત કે તેભને કઈની કાંઈ ડેરી નથી. તે ભમ્ભી ય ખુફ ડીેન્ડન્ટ થઈ ગમ શત. એ જ ગ ભ ાં ય શુરની ઉંઘ ખુફ ઓછી થઈ ગઈ શતી. તે ભસ્કે ચ ય લ ગે ઉઠી જઈ રફીભ ાં આાંટ ભ મ થ કયત. તેણે ખય ક ણ ખુફ ઓછ કયી ન યામ શત. વાંધ્મ કાંઈ ણ ુછતી ત તે એક જ જલ ફ આત. ‘એન ળુાં અથથ છે? છેલટે ત ફધુાં ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
181
નક ભુાં જ ને?’ અને બણલ નુાં ત તેણે વદન્તય જ ફન્ધ કયી દીધુ શતુાં. દઢ ભશીન શે ર જ્મ યે ય શુરે ડરીંક્વ રેલ ની ચેષ્ટ કયી ત્મ યે વાંધ્મ તેને શે રી લ ય ય શુરની અનીચ્છ શલ છત ાં; ણ ડૉ. અગ્નીશત્રી વે રઈ ગઈ. ડૉ. અગ્નીશત્રી વ ઈકીઆટરીસ્ટ શત અને વાંધ્મ ન યીચીત શત . તેભણે વાંધ્મ ને કષ્ણુાં કે, ય શુરને ‘એન્ડજીનવ’ પ્રક યનુાં ‘ભેજય ડીપ્રેળન’ છે. તેભણે વાંધ્મ ને ુછ્યુાં શતુાં કે ય શુરન
ભમ્ભી
કર લતીફશે ને આત્ભશત્મ ન પ્રમત્ન ક્મ યે અને કમ વાંજોગભ ાં કમો શત તે જાણલુાં જોઈએ. તેભણે ય શુર ભ ટે ‘પ્રથ મ ડીન’ ન ભની દલ રખી આી શતી અને તેન ભ ય –ીત ને ભલ ની ઈચ્છ વ્મક્ત કયી શતી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
182
ત્મ ય છીન રગ ત ય એક ભશીન ય શુર ભ ટે
વ ય ગમ શત. વાંધ્મ ને ણ ખ તયી થતી ગઈ શતી કે, ધીભે ધીભે ય શુર પયી ફીરકુર શે ર જ ેલ થઈ જળે. તે પયી લ ાંચી ળકળે. વયદ લગ ડી ળકળે અને તેની વ થે વ ાંજ ે દયીમ કીન યે ફેવીને નજાકત–વર ભતઅરીન ધ્રુજાયીબમ થ કાંઠભ ાં... ણ એલ ભ ાં ફેત્રણ ઘટન ઓ એકવ થે ફની. ય શુર યીક્ષ ભ ાં અવપ યષ્ણ તે અાંગે પ્ વ થે તેન ઝઘડ થઈ ગમ અને તેણે દલ રેલ ની ફન્ધ કયી દીધી. તે ડૉક્ટયને ભલ ણ નશીં ગમ. વાંધ્મ વ થે ણ પયીથી તે ન નીન ની લ તભ ાં યીવ ઈ જલ ર ગ્મ. તે ખુફ ચીડીમ થઈ ગમ અને અવર ભતીની બ લન થી ીડ લ ભ ાંડ્ય. તેન ભૃત્મુને આગરે દીલવે તેણે વાંધ્મ ન રુભ ય તેની શ જયીભ ાં ચીક્ક ય ડરીંક્વ રીધુાં અને શળ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
183
ગુભ લીને ફેપ ભ લતથન કમુું. વાંધ્મ એ ગબય ઈ જઈને તેને રુભ ય આલલ ની ન ડી દીધી અને ડૉક્ટયને ત્મ ાં આલલ ભ ટે દફ ણ કમુું; ણ ય શુર જ્મ યે ન ભ ન્મ ત્મ યે વાંધ્મ ફીકની ભ યી યજા ભુકીને ય તય ત બ ગી ગઈ. તેની ડ મયીન છેલ્લ ન ય રખેરુાં શતુાં. ‘ભને ય શુરન ડય ર ગે છે. તે કાંઈક કયી
ફેવળે. આજ ે શાં ુ ડૉક્ટયને ફર લી ર લીળ અને તેની ભમ્ભીને જાણ કયીળ. જો ય શુર ભ યી વ થે પયી લ ય આલુાં લતથન કયલ પ્રમત્ન કયળે ત શાં ુ ક્મ ાંક બ ગી જઈળ અને ય શુર વ થે પયી ક્મ યે મ ન ફરીળ.’ ત્રણે ભીત્ર વાંધ્મ ની ડ મયી ફન્ધ કયી, અલ ક થઈને ફેવી યષ્ણ . વોન ભનભ ાં એક જ પ્રશ્ન ઘુભય ત શત. ય શુરની આત્ભશત્મ ભ ટે કણ જલ ફદ ય શતુાં? નીભથભ ીત ? ર ચ ય ભ ત ? વાંલેદનળીર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
184
વાંધ્મ ? અવશ મ, અજાણ ભીત્ર? કે છી ‘એન્ડજીનવ ડીપ્રેળન’? એન્ડજીનવ ડીપ્રેળન ઘણ ફધ કીસ્વ ઓભ ાં આલુાં જ ફને છે. આત્ભશત્મ કયન યની ર ળ ભી આલે છે અને ધ યણ ઓ, અપલ ઓન લ લ ઝડ ભ ાં વત્મ ક્મ મ ાં દુય પાંગ ઈ જામ છે. છ લ ઓ કશે છે કે દશે જ ભ ટેન દફ ણ અને ત્ર વથી આત્ભશત્મ થઈ. રક ભ ને છે કે ત્ની વ થે પ લતુાં નશતુાં એટર ભ ટે તીએ આત્ભશત્મ કયલી ડી. ય શુરની ભ ત જ ેલી ષ્ડી ભ ને છે કે તેભણે ુત્રને ઠક આપ્મ એટરે તેણે આત્ભશત્મ કયલી ડી અને વ ચુાં ક યણ આભ નુાં એકેમ નથી. વત્મ એ શમ છે કે ય શુરની જ ેભ આત્ભશત્મ કયન ય ઘણી ફધી વ્મક્તીઓ તેભને થમેર ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
185
‘એન્ડજીનવ ડીપ્રેળન’ ક યણે આત્ભશત્મ
કયી
ફેવત શમ છે. તેઓન ભ ત –ીત કે બ ઈ– ફશે નભ ાંથી ણ કઈકે આલુાં કમુું શમ છે. તેઓએ ઓચીંતી દલ ઓ ફન્ધ કયી દીધી શમ છે. તેભની નજીકની વ્મક્તીઓ તેભને આધ ય આલ ભ ાં નીષ્પ ગઈ શમ છે અને તેઓ ડરીંક્વ કે ડરગન ફન્ધ ણી ફની ગમ શમ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
186
12
ગઝરગ મક જગજીત વીંઘને શાં ુ ફશાં ુ ગભુાં છુ ાં અનુક્રમણીકા
‘ઈયટભેનીમ ’ન
બગ ફનેરી લૈળી
એકરી ફેઠી ફેઠી ‘જગજીત’ન લીચ ય કમ થ કયતી. અરફત્ત, લ તની ળરુઆત ત એક દ ભશીન શે ર ાંથી થઈ શતી; યન્તુ વોન ધ્મ નભ ાં ર લન ય પ્રવાંગ આ શત. એક ખુશ્ફુદ ય ય ત્રે ‘વપ્તી’ન યવીક શ્રત ઓથી ‘ગ ાંધી સ્ભૃતી બલન’ ચીક્ક ય બમુું શતુાં. જગજીત વીંઘની એક છી એક ગઝર શ્રત ઓન દીરદીભ ગ ય છલ તી જતી શતી. અને શૉર દુફ ય ... દુફ ય ... ફશત ખુફની દ દથી ગુાંજત શત. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
187
ચ યે ક ગઝર ુયી થઈ શળે. જગજીત વીંઘ જય ક અટક્મ અને ણી ભાંગ વ્મુાં. ગઝરયવીક નલી ગઝરની પ્રતીક્ષ કયત શત . વ જીાંદ ઓ વ જન વુય ભેલત ાં શત ાં. એલ ભ ાં એક આકથક મુલ ન છકયી શ્રત ગણભ ાંથી ઉબી થઈ અને ફેપીકય ઈુલથક વડવડ ટ ચ રતી વીધી સ્ટેજ ઉય શોંચી ગઈ. વો એકીટળે જોત ાં યશી ગમ . એ છકયી કઈનીમ દયક ય કમ થ લીન વીધી જગજીત વીંઘ વે શોંચી ગઈ અને તેભની વે ડેરુાં ભ ઈક ઉઠ લીને ફરી, ‘‘શલે છી જગજીતજી ભને ફેશદ ગભતી એક ગઝર ગ ળે. તભને ફધ ને એ નલી ર ગળે ણ ભ યે ભ ટે એ ખુફ જુ ની, ખુફ અાંગત છે. એ ગઝર ભ ત્ર ભ યે ભ ટે જ યચ ઈ છે અને ગલ ઈ છે. એન ળબ્દ છે : ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
188
કીસીકી યાદકી હોતી હૈ ઈસ તરહા આહટ ઉદાસ રાતને જ ૈસે બદ દી હો કરવટ સીતારે આહ ભરેં ગે...ફના હો જાયેંગે અગર હમ ચાાંદ કો પહે ના દે આપકા ઘાંઘટ શાં ુ તભને ખ તયી આુાં છુ ાં કે ભ ય પ્રત્મેની ર ગણી અને ભ ય ભ ટેન પ્રેભને ખ તય જગજીતજી શલે આ જ ગઝર ગ ળે. તેભણે તેભન જીલનભ ાં કઈને આેરી આ વલથશ્રેષ્ઠ બેટ શળે.’’ શ્રત જન સ્તબ્ધ થઈ ગમ . એક ભુગ્ધ છકયીની શીમ્મ્ત ય તેઓ અલ ક્ થઈ ગમ . ક મથક્રભન વાંચ રકને ડય ર ગ્મ કે આલ ભટ ગ મક, આ છકયીની ફ રીળત ય ખીજલ ઈને ક્મ ાંક ક મથક્રભ ફન્ધ ન કયી દે ત વ રુાં! ણ રકએ એક ફીજો આાંચક અનુબવ્મ. વશે જ ણ ખચક ટ લગય જગજીત વીંઘે તેભન ફુરન્દ અલ જભ ાં કીયલ ણીન આર વ થે, છકયીની પયભ ઈળલ ી ગઝરન એ જ ભીવય ઉ ડ્ય : ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
189
‘કીસીકી યાદ કી હોતી હૈ ઈસ તરહા આહટ ....’ –અને પ્રેક્ષ ગ યભ ાં વન્ન ટ વ્મ ી ગમ. એ ક્ષણથી ભ ાંડીને જગજીત વીંઘે વુયત છડ્યુાં ત્મ ાં વુધી એ છકયી તેભની આવ વ જ પયતી યશી. તેન ભીત્ર તથ વગ ાંલશ ર ઓ ાં ને શે રી લ ય ખ તયી થઈ કે લૈળી જરુય જગજીત વીંઘની ખુફ જ નીકટ છે. અત્મ ય વુધી વશુ તેને શવી ક ઢત શત ; યન્તુ આ ફન લ ફ દ તેઓને વભજામુાં કે લૈળી વ ચુાં ફરતી શતી. ત આ શતી લૈળ રી જાગીયદ ય, મ ને કે લૈળી. તેની ભ તેન જન્ભન એક કર ક ફ દ જ ભૃત્મુ ભી શતી અને તેન ીત એક લથ છી. એક દુયન લીધુય ક ક ને ત્મ ાં ઉછયતી ઉછયતી લૈળી લીવ લથની થઈ શતી. આટરે વુધીની એની જીન્દગીભ ાં ન બુરી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
190
ળક મ એલ ત્રણ પ્રવાંગ ફન્મ શત . શે રપ્રવાંગ ફનેર વભે લે. તેન ક ક ઉપે રક ીત એ તેની ઉય ફ ત્ક ય કયે ર. ફીજોપ્રવાંગ ફન્મ અઢ યભેં લે. તેન શે ર પ્રેભ જ ે છકય તયપ ઢળ્ શત તે છકય અન્મ પ્રત્મે ઢી ગમ. અને ત્રીજોપ્રવાંગ ફન્મ લીવભે લે. ત ન ફન્ધ કભય ભ ાં વુતી વુતી તે જગજીત વીંઘન અલ જને વ ાંબતી શતી. ‘કભ અર ઈલ’ન ળબ્દ શલ ભ ાં તયલયત શત : ‚કર ચોદલી કી ય ત થી, ળફબય યશ ચચ થ તેય ‛ ..... અને અચ નક તેન યભયભભ ાંથી
ડઘ
ડ્ય .
તેન
આત્ભ ન
ઉંડ ણભ ાંથી તેણે એ ગઝરન પ્રત્મુત્તય આપ્મ અને જાણે એક વાંલ દ યચ મ. ઓચીંતી તેને ખ તયી થઈ ગઈ કે, જગજીત વીંઘ આ ફધુ તેને ઉદ્દ ેળીને જ ગ ઈ યષ્ણ છે. અને તે આનન્દથી ચીવ ડી ઉઠી. ફીજ ે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
191
દીલવે તેણે ઘયભ ાં, કુટમ્ુ ફભ ાં, ભીત્રભ ાં, કૉરેજભ ાં તથ ળશે યભ ાં વોને જણ લી દીધુાં કે ગઝરગ મકીન ફેત જ ફ દળ શ જગજીત વીંઘ તેન , લૈળ રી જાગીયદ યન , ઉપે લૈળીન પ્રેભભ ાં છે. ત્મ યથી તે આજ વુધીન એન દીલવ અદ્બુત શત . ય ત્રે ત ય ઓ બયે ર આક ળ નીચે તેને જગજીત વીંઘન અલ જ વમ્બ ત. તેને ર ગતુાં કે જગજીત આટરી ફધી યે કડો દ્વ ય ૃથ્લીને ખુણેથી તેને વમ્ફધી યષ્ણ શત . ણ રક ભ નત નશત . ઉરટ નુાં ફધ તેને ગ ાંડી અને ઘેરી કશે ત . રક ત ઠીક, તેની ખ વ વશે રી ગયીભ ણ તેની લ ત ભ નલ તૈમ ય નશતી; ણ લૈળી અચર શતી. એક ય ત્રે ગયીભ ને તેણે ત ને ઘયે યકી ડી. જમ્મ છી તેઓ લૈળીન રુભભ ાં ગમ ાં. રુભભ ાં દ ખર થત ાં જ ગયીભ દીગ્ભુઢ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
192
થઈ ગઈ. ચ યે દીલ ર ઉય જગજીત વીંઘની યે કડથઝન જ ેકેટ ચોંટ ડેર શત અને તેણે ગ મેરી ગઝર આખીને આખી દીલ ર ઉય રખ મેરી શતી અને આ ત શજુ ળરુઆત શતી. લૈળીએ તેન કફ ટ ખલ્મ અને એક પ ઈર ફશ ય ક ઢી. તેભ ાં જુ દ જુ દ ન્મુઝેય અને ભેગેઝીનભ ાંથી ક ેર રખ ણન કટીંગ્ઝની થકડી શતી. ગયીભ અલ ચક બ લે એક્કી ફેઠકે ફધુાં લ ાંચી ગઈ. લચ્ચે લચ્ચે લૈળી તેને વભજાલતી, ‚જો ગયીભ ! આ ગમ ભશીને ‘વન્ડે ઓબ્ઝલથય’ભ ાં જગજીતે આેર ઈન્ટયવ્મુ! તેભ ાં તેણે કષ્ણુાં છે કે, તેન પ્રીમ ગ મક ઉસ્ત દ પૈ મ ઝખ ાં વ શે ફ છે. શલે તુાં જ લીચ ય! પૈ મ ઝખ ાં વ શે ફ ત ફ ણથી જ ભ ય વોથી પ્રીમ ગ મક છે. તેભની વન્દગી ભ ય ભ ટેન તેભન પ્રેભ દળ થલે છે. નશીંતય ફન્નેને એક જ ગ મક ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
193
ળુાં ક ભ ગભે? અને આ ગમ લખતન ‘લીક્રી’નુાં કટીંગ જો! જગજીત–ચીત્ર ડીલવથ રેલ ન છે એ લ તન
તેભણે
જાશે યભ ાં
સ્લીક ય
કમો
છે.
જગજીતજીન ભ ય પ્રત્મેન પ્રેભન આથી લધુ ભટ ત ફીજો કમ ુય લ શમ?‛ ‚ણ જગજીતજી વીંઘને તુાં ભી કેટરી લ ય? અને તેભણે તને એક્ક ેમ ત્ર રયામ છે ખય?‛ ગયીભ એ અક ઈને ુછ્યુાં. લૈળી શવી ડી. ‚તુાં શજુ ન દ ન જ છે ગયીભ ! જગજીતજીને એક લ ય ડીલવથ ભી જલ દે; છી તેઓ ત્ર ણ રખળે અને પ્રેભન એકય ય ત ત્ર વીલ મ ણ થઈ ળકે... તેં જોમુાં નશીં? બય ઓડીટયીમભભ ાં તેભણે ભ ત્ર ભ યે ભ ટે યચેરી ગઝર, ભ યી પયભ ઈળ ય ગ ઈ વમ્બ લી કે નશીં? અને એથી લધુ ભશત્ત્લનુાં ત એ છે કે ‘વપ્તી’ આટર લખતથી પ્રમત્ન કયે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
194
છે; છત ાં જગજીત વુયત આલલ છેક શભણ ાં જ કેભ તૈમ ય થમ ? તુાં જય વભજ કે તેઓ ભ ત્ર ભ ય ભ ટેન પ્રેભને ખ તય જ અશીં વુધી આલલ તૈમ ય થમ છે.‛ એક ક્ષણ ભ ટે ત ગયીભ ણ ભ ની ગઈ; યન્તુ તેને શજુ વભજાતુાં નશતુાં કે આટર ભટ ગઝરગ મક લૈળી જ ેલી છકયીન પ્રેભભ ાં ળી યીતે શઈ ળકે? આટરુાં ઓછુ ાં શમ તેભ છુ ટ ડતી લખતે લૈળીએ ધડ ક કમો : ‚શાં ુ આલત અઠલ ડીમે જગજીતજીને ત્મ ાં યશે લ ભુમ્ફઈ જાઉં છુ .ાં ‛ લૈળી જામ એ શે ર ાં ત ગયીભ ભુમ્ફઈ શોંચી ગઈ. તેને લૈળીની વતત ચીંત થતી શતી; ણ જગજીત વીંઘને ભળ્ ફ દ ગયીભ ને ખ તયી થઈ ગઈ કે લૈળી કેલ દીલ સ્લપ્નભ ાં જ ય ચે છે. ભુમ્ફઈથી છ ભનભત ાંતય
પમ થ ફ દ તેણે શે રુાં ક ભ http://govindmaru.com
195
ભનચીકીત્વકને ભલ નુાં કમુું. તેભની વ થે લૈળીન વભ્રહ જીલન લીળે ખુફ ઉંડ ણુલથક ચચ થઓ કયી અને એ દયભીમ ન ગયીભ એ જ ે કાંઈ જાણ્મુાં તે ખુફ શે યત અને અચમ્ફ ભ ડે તેલુાં શતુાં. લૈળીને એક ભ નવીક યગ થમ શત. આ યગ ‘ઈયટભેનીમ ’ તયીકે ઓખ મ છે. જ ેભ લૈળીને જગજીત વીંઘ ભ ટે થમુાં તેભ આ યગન દદીઓને કઈ ને કઈ પ્રતીષ્ઠીત વ્મક્તી ભ ટે આલુાં થ મ છે. ‘ઈયટભેનીમ ’ન બગ ફનેર દદી એલુાં ભ નલ ભ ાંડે છે કે વભ જની કઈ ચક્કવ ભબ દ ય વ્મક્તી તેન પ્રેભભ ાં છે. નલ ઈબમુું ત એ છે કે આ યગ ભટેબ ગે મુલ ન છકયીઓને જ થત શમ છે. આલી વ્મક્તીઓ અભીત બ, ગ લસ્કય કે કીરદેલ જ ેલી વ્મક્તીઓ લીળે આલુાં ભ નતી શમ છે. અરફત્ત, એભ ત શજાય છકયીઓ આલ સ્ટ યની પે ન શમ છે; યન્તુ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
196
‘ઈયટભેનીમ ’ન દદીઓ અભુક યીતે જુ દ ડે છે. તેઓન ભગજભ ાં એલુાં ઠવી ગમુાં શમ છે કે કઈક સ્ટ ય કે ક્રીકેટય તેભન પ્રેભભ ાં છે. તેઓની આ ભ ન્મત એટરી ફધી દૃઢ અને પ્રફ શમ છે કે ગભે તે બગે ણ તેઓ તે ફદરલ તૈમ ય નથી શત . યદેળભ ાં ભેયડન , ફેકય, ભ ઈકર જ ેક્વન, યીગન, વીલ્લીસ્ટય સ્ટેરન લગેયે જ ેલ ાં પ્રયામ ત યભતલીય, કર ક ય તથ ગ મકને આલ અનુબલ લ યાંલ ય થત શમ છે. આ ‘ઈયટભેનીક’ છકયીઓ ઘણ સ્ટ યને શે ય નયે ળ ન કયી ભુકે છે. એટરે વુધી કે તેભની અાંગત જીન્દગીભ ાં ણ ખરેર શોંચતી શમ છે. દ .ત.; અભેયીક ભ ાં એક છકયીને ‘ઈયટભેનીમ ’ થમ અને તે એલુાં ભ નલ ભ ાંડી કે ડસ્ટીન શૉપભેન તેન પ્રેભભ ાં છે. આ છકયીએ ઓસ્ક યન વભ યમ્બભ ાં ડસ્ટીન શૉપભેન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
197
વે પ્રેભની કફુર ત કય લલ તપ ન કમુું અને છેલ્લે રીવે તેને કડીને ુયી દેલી ડી. ફ્ર ાંવની એક છકયીએ ત ચીત્રક ય ીક વ ઉય કટથભ ાં દ લ ભ ાંડર ે . તેનુાં કશે લુાં શતુાં કે ીક વ લોથી તેન પ્રેભભ ાં શત; ણ શલે રગ્નની ન ડે છે. આથી તેન બયણણની જલ ફદ યી ીક વની છે. આ ફધુાં વ ાંબીને ગયીભ દીગ્ભુઢ થઈ ગઈ. તે લીચ યતી શતી કે ફીજી ફધી જ યીતે લૈળી વમ્ુણથ નભથર શતી. ત છી તેન ભગજભ ાં આલી ખટી લ ત ક્મ ાંથી ઘુવી ગઈ? ગયીભ એ ભનચીકીત્વકને ુછ્યુાં, તેભણ કષ્ણુાં : ‚આન ભુ ખુફ ઉંડ છે. તેને ભ –ફ ન પ્રેભ નથી ભળ્, સ્લજનની શાં ુપ નથી ભી. આટરી વુાંદય, ચ અને આકથક શલ છત ાં તેને કઈએ ઉંડ ણથી વભજુલથક ચ શી નથી. ઉરટાંુ તે કઈની ક ભુકત ન બગ ફની છે. આલ વાંજોગ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
198
ત ખ રી શ્વથ–બુ યચે છે; ણ યગ કઈ યીતે થ મ છે તે ભશત્ત્લનુાં છે. આણ ભનને ઠેવ ન શોંચે તે ભ ટે આણાં અજા્રહત ભન જાતજાતન ઉ મ અજભ લતુાં શમ છે. તેભ ાંન શે ર ઉ મ નક ય. જ ે ઈચ્છ તેને ફશ યથી નક યત શલ. ળ શભૃગ યે તીભ ાં ભઢુાં ન ખીને લીચ યે કે યણભ ાં કઈ તપ ન નથી એન જ ેલુાં. ત ને કેન્વય છે એલુાં જાણ્મ છી તયત જ, ‘એભ ત ઘણ વ ય થત શમ છે’ એલુાં લીચ યન ય ભ ણવ જ ેલુાં. આલ નક યથી આણે આલન ય આઘ તને દુય ઠેરીએ છીએ. લૈળીને જગજીત વીંઘ ખુફ ગભત શળે; ણ એભને ભલ નુાં અળક્મ શલ થી ભનને ઠેવ શોંચે એભ શતુાં. આથી તેને તેભ ન થ મ એ ભ ટે અજા્રહત ભને શે ર ાં નક ય ત્ભક લરણન ઉ મ અજભ વ્મ. જ ે ભુજફ લૈળીએ તે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
199
જ ત ન ભનને કષ્ણુાં : ‚ન . શાં ુ કઈ જગજીત વીંઘને ચ શતી કે ઓખતી નથી.‛ ણ લ ત આટરેથી અટકતી નથી. કેભ કે ભનભ ાં ેરી છુ ી ચ શન ત યશે જ છે. જ ે વ્મક્ત કયલ ફીજા ઉ મ તયીકે લૈળીનુાં ભન એભ લીચ યે છે કે શાં ુ જગજીતને નથી ચ શતી... આ ત જગજીત ભને ચ શે છે. ભ ણવ ત ની વ્મક્ત ન કયી ળક મ એલી ઈચ્છ ઓ આ યીતે વ્મક્ત કયત ાં શમ છે. લૈળી તે જગજીતને ચ શતી શમ ણ એલુાં કશી ળકે એલી સ્થીતીભ ાં એ નશતી. આથી એન અજા્રહત ભને આખી લ તનુાં ઉંધી યીતે ‘પ્રજ ેક્ળન’ કમુું. શાં ુ જગજીતને ચ શાં ુ છુ ાં તેન કયત ાં જગજીત ભને ચ શે છે, એલુાં ભ નીને, અનુબલીને તે આલુાં કયે છે એલુાં લૈળીને ખુદનેમ ખફય નથી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
200
છી ત ગયીભ એ ભનચીકીત્વક વ થે ઘણી લ ત કયી અને ઘણાં ઘણાં જાણ્મુાં. આ ‘ઈયટભેનીમ ’ બ ગ્મે જ જોલ ભત યગભ ાંન એક શત. તે ક્મ યે ક ુણથ ગ ાંડણભ ાં ણ પે યલ ઈ ળકે. આ યગ દલ થી ભટલ ની ળક્મત શમ છે. જો આ યગ ખુફ આગ લધી જામ ત દદીની ભનસ્થીતી કાંઈક આલી શમ છે. દદી એલુાં ભ ને છે કે, તેન પ્રેભભ ાં ડેર ભશ ુરુ (છી તે રુઝલેલ્ટ શમ, ચચીર શમ કે ચ રી શમ) તેન લગય અધુય છે અને દદીન પ્રેભ જીતલ જ તે આખુાં જગત જીતલ નીકત શમ છે. અને છેલ્લી એક લ ત. ભનચીકીત્વકે કષ્ણુાં : ‚લૈળીની ઝડથી વ યલ ય થલી જોઈએ, નશીં ત ક રે ઉઠીને તે એલુાં ભ નતી થઈ જળે કે, જગજીત વીંઘ તેન લગય જીલી નશીં ળકે અને આ જ ક યણે ત ની ભ ન્મત ને ફદરલ ન ઈનક ય કયળે.‛ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
201
ઈયટભેનીમ આ એક જલલ્લે જ જોલ ભત યગ છે જ ેભ ાં મુલ ન ષ્ડી એલુાં ભ નતી થઈ જામ છે કે કઈ ભટ પ્રતીષ્ઠીત ભ ણવ તેન પ્રેભભ ાં છે. દયે ક વ્મક્તી કઈન ને કઈન પ્રેભ ઝાંખતી શમ છે; યન્તુ વોને તે ભત નથી. જ ેઓ ફ ણભ ાં ભ ત ીત થી ભ ાંડીને મુલ ન લમે વભલમસ્કન પ્રેભ નથી ભેલી ળક્મ શત તેઓ શતપ્રબ થઈ જામ છે. ધીભે ધીભે તેઓને ખ તયી થઈ જામ છે કે તે કઈન પ્રેભને ર મક નથી; યન્તુ તેભનુાં જ ભન ત ન આ લરણ વ ભે ફલ કયી ફેવે છે અને ભટ અલ જ ે જાશે યભ ાં ફુભ ડીને કશે છે, ‚કણ કશે છે કે શાં ુ પ્રેભ ભલ ને ર મક નથી? જુ ઓ, જુ ઓ! ભને ળશે યની વોથી વુખવમ્ન્ન, પ્રતીષ્ઠીત વ્મક્તી પ્રેભ કયે છે!‛ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
202
આભ ‘ઈયટભેનીમ ’ એટરે જાગૃત ભને ત ન અજાગૃત ભનભ ાં ઉદ્બલેરી ની:વશ મ ર ચ યી વ ભે ર ક્ષણીક; યન્તુ લીચીત્ર યીતે ક યે ર ફલ! અથલ ફીજા ળબ્દભ ાં કશીએ ત ‘ઈયટભેનીમ ’ એટરે દદી છકયીન ‘ભને કઈ પ્રેભ કય’ળબ્દલ આાંતયીક અણજાણ રુદનનુાં આગલુાં સ્લરુ! જ ે છકયી ‘પે ન’ શળે તે એભ કશે ળે કે ‘ભને આ વ્મક્તી ફશુ ગભે છે’; જ્મ યે જ ે છકયી ‘ઈયટભેનીક’ શળે તે એભ કશે ળે કે ‘આ વ્મક્તીને શાં ુ ફશાં ુ ગભુાં છુ .ાં ’ ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
203
13
વ ઈકીઆટરીસ્ટ ણ એક ભ ણવ છે અનુક્રમણીકા
1982ભ ાં
અભેયીક ભ ાં
‘રલવીક’
ન ભની ફશુચચીત પીલ્ભભ ાં ‘ક ઉન્ટય– ટર ન્વપયન્વ’ની લ ત યજુ
થઈ, જ ેભ ાં
વ ઈકીઆટરીસ્ટ (ડડરે ભુય) તેની ેળન્ટ (એરીઝ ફેથ)ન પ્રેભભ ાં ડે છે.
વભલ યે
વ ાંજ ે વ ત લ ગે ત કની
એઈન્ટભેન્ટ ભે? રવ એન્જ ેરવની આ ફીઝી વ ાંજ ે કમ વ ઈકીઆટરીસ્ટ કે વ ઈકથેય ીસ્ટ ફ્રી શમ? ડૉ. પીયઝ ત ની ઈઝીચેયભ ાં ગુાંગ ભણ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
204
અનુબલત ફેઠ શત . તેઓ અન્દયથી એકદભ બ ાંગી ડ્ય શત . ત્મ ાં અચ નક એભને એક ન ભ મ દ આવ્મુાં : ‘ડૉ. ફેનયજી’, અને તેભન ભનભ ાં આળ નુાં એક કીયણ ચભક્મુાં. ડૉ. ફેનયજી ભુ બ યતીમ ફાંગ ીફ ફુ શત અને છેલ્લ લીવેક લથથી મુન ઈટેડ સ્ટેઈટ્વભ ાં પ્રેક્ટીવ કયત શત . ડૉ. ફેનયજી બરે ઉમ્ભયભ ાં પ્રોઢ શત ણ ડૉ. પીયઝ વ થે તેઓ એક વભલમસ્કની જ ેભ લતથત
અને એટરે જ આજ ે ત ની
જીન્દગીન એક ન જુ ક તથ ગમ્બીય તફક્ક ે ડૉ. પીયઝને– ડૉ. ફેનયજી મ દ આવ્મ . તેભણે અધીય ઈુલથક ડૉ. ફેનયજીન પન નમ્ફય ઘુભ વ્મ, અને વ ભે છેડથે ી એક સ્લસ્થ અલ જ આવ્મ.
શર’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
205
વભલ યની એ ય ત્રે યમર– કથ એલન્મુન એક કનથયભ ાં ડીનય રેત રેત ડૉ. પીયઝે ડૉ. ફેનયજીની ભદદ ભ ાંગત લ તની ળરુઆત કયી, ‘આઈ એભ ઈન એ ડી ટરફર ડૉક્ટય! પ્રીઝ શે લ્ ભી! પ્રીઝ વેલ ભ મ કયીમય! અ થીન્ગ લીચ ળુડ નેલય શે ન ટુ અવ, શે ઝ શે ન્ડ ટુ ભી. ઍન્ડ આઈ એભ રસ્ટ!’ ડૉ. ફેનયજીએ તેભને ળ ાંતીથી વ ાંબળ્ અને ચુ યશે લ નુાં વન્દ કમુું. એભની ભૈત્રીુણથ, ઉસ્ભ વબય દૃષ્ટીન વશ યે ડૉ. પીયઝે આછ , અચક ત અલ જ ે લ ત કયલ ની ળરુઆત કયી : ‘એક દ લથ શે ર ની લ ત શળે. ભીવીવ ડેઈઝીન
શવફન્ડ જ્મજ થ રુક વન
આકસ્ભીક
ભૃત્મુન વ તભે દીલવે ભને ફર લલ ભ ાં આવ્મ. ઈનપે ક્ટ, ડેઈઝી, સ્લ. જ્મજ થ તથ આખ રુક વ પે ભીરીને શાં ુ વ યી યીતે ઓખત શત. લ ત એભ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
206
શતી કે જ્મજનથ ભૃત્મુ છી ડેઈઝી ખ તી, ીતી અને ફરતી ફન્ધ થઈ ગઈ શતી. તે વશે જ ે યડી ણ નશતી. આખ દીલવ ન ષ્ણ , ધમ લગય ળુષ્ક આાંખે તે ફ લ્કનીભ ાં ફેવી યશે તી. તેણે તેની વથનર કેય, જોફ લકથ, વળીમર કન્ટેક્ટ અને રુટીન એક્ટીલીટી ફધુાં જ છડી દીધુાં શતુાં. ભને એક વ ઈકીઆટરીસ્ટ તયીકે, ડેઈઝીની વ યલ ય તથ વ યવમ્બ અથે ફર લલ ભ ાં આવ્મ શત. શાં ુ ડેઈઝીન એ ટથભેન્ટ ય ગમ ત્મ યે ઢતી વ ાંજન વભમ શત. તે ફ લ્કનીભ ાં ળુન્મભનસ્ક લદને ફેઠી શતી. તેન ચશે ય ય કઈ ણ પ્રક યન બ લ નશત ; ઉદ વી કે દુ:ખન મ નશીં. તે એકદભ નીજીથલ જણ તી શતી. લેર! ઈટ લઝ એન ‘એક્મુટ ્રહીપ યીએક્ળન’ ઍન્ડ ળી શે ડ લીડરન શયવેલ્પ ફ્રભ ઓર ક ઈન્ડ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
207
ઓપ વળીમર એક્ટીલીઝ! ઍન્ડ એઝ મુ ન, આણે આ પ્રક યની યીસ્થીતીભ ાં એન્ટીડીપ્રેળન્ટ ડરગ્ઝ ફને ત્મ ાં વુધી આત નથી. ભેં તે દીલવે ત ડેઈઝીની એક ભીત્ર વેથી કેલ ભ શીતીઓ જ એકઠી કયી અને ફીજ ે દીલવે ફન્નેને ક્રીનીક ય ફર વ્મ . તે દીલવથી ભેં ડેઈઝી ઉય લધ યે ધ્મ ન આલ નુાં ળરુ કમુું, જ ેની એને જરુય શતી. શાં ુ તે ફરતી થ મ અથલ યશે તે ભ ટેન તભ ભ પ્રમત્ન કયત. અને જ ે દીલવે તે જય જ ેટરુાંમ ફરી ળકતી તે દીલવે એને ણ વ રુાં ર ગતુાં. શાં ુ એને એલી તક ુયી ડત જ ેથી એ ત ની પીરીંગ્ઝ વાંલેદન, આલેગ, ર ગણીઓ લગેયે વ્મક્ત કયી ળકે અને શલ ળ અનુબલી ળકે. આ પ્રક યનુાં લેન્ટીરેળન એને ખુફ ઉમગી નીલડ્યુાં. ધીભે ધીભે તે બુતક ન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
208
એલ પ્રવાંગ મ દ કયીને યડતી થઈ, જ ેભ ાં તેણે તેન તી જ્મજ થને છેતમ થ શમ. જ ે લ તનુાં ગીલ્ટ ડેઈઝીને ત્મ યે નશતુાં થમુાં તે શલે ફભણી ભ ત્ર ભ ાં થલ ર ગ્મુાં. તે ક્મ યે ક જ્મજ થ પ્રત્મેની તેની તીવ્ર યની ર ગણી ણ પ્રગટ કયતી. આ ‘ઈભળનર કેથ થવીવ’થી દવેક દીલવભ ાં જ તેન લતથનભ ાં પયક જણ લ ભ ાંડ્ય. તેણે ત ની ક જી રેલ નુાં પયીથી ળરુ કમુું. તેણે ખ લ ીલ નુાં ળરુ કમુું અને ત ન ઉંઘ, આય ભ તથ ક ભ ય નીમભીતણે ધ્મ ન આલ નુાં ળરુ કમુું. આ વભમગ ભ ાં શાં ુ તેને ભ ટે જ ે કાંઈ કયત શત તે એ શતુ,ાં જ ે કઈ ણ ઉષ્ભ વબય ભ ણવ ત ન નીકટન સ્લજન ભ ટે ભુશ્કેરીન વભમભ ાં કયલ ચ શે , અને કયે ણ ખય. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
209
જીન્દગીની વ દી વીધી પ્રેભ લ ત. ‘આજ ે તુાં કને ભળે ડઈઝી? ઓશ ન! ન! નેલય! ઘયે ફેવી યશે લ ની લ ત જ નશીં. તને મ દ છે, તે કેટર મ ભશીન ઓથી ળીંગ નથી કમુું! ઍન્ડ મુ ડુ ર ઈક સ્લીભીંગ, ઈઝન્ટ ઈટ? ધેન લ મ ડન્ચ મુ થીન્ક ઓપ સ્ટ ટીાંગ ઈટ અગેઈન? ઉંશુ! થ કનુાં ફશ નુાં નશીં ચ રે.. તુાં ળ યીયીક યીતે ુયતી વળક્ત છે... ડેઈઝી! ત ય બુતક ન દીલવની કેટકેટરી લ ત તેં કેટકેટરી લ ય કયી છે, ખરુાં ને! એ વભમે એ લ ત જરુયી શતી... શલે ફીજુ ાં ઘણાં ફધુાં એન થી લધ યે જરુયી છે : ત રુાં જીન્દગીભ ાં ુન: વયવ યીતે ગઠલ ઈ જલુાં. ત રુાં જીલન પ્રત્મે અબીભુખ થલુાં લગેયે. લેન્ટીરેળન ુરુાં થમુાં.. શલે એડેપ્ટેળન અને એક્ચ્મુઅર રીલીંગન લ ય.’ ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
210
ણ ખફય નશીં કેભ, ડેઈઝી ટરીટભેન્ટન આ નલ તફક્ક ભ ાં ફય ફય પ્રલેળી નશતી ળકતી. ભેં આ ગ ભ ાં આભેમ એન ઉય ધ્મ ન આલ નુાં વશે જ ઓછુ ાં કમુું શતુાં. કેભ કે તેની સ્થીતીભ ાં ળરુઆતભ ાં જ ે
નોંધ ત્ર વુધ ય દેખ મ તેન થી શાં ુ વન્તુષ્ટ શત; ણ જ્મ યે જ્મ યે એકડેએકથી નલી ઈન્ડીેન્ડન્ટ જીન્દગી જીલલ ની ળરુઆત કયલ ની લ ત આલતી કે તયત ડેઈઝી તયપથી કઈક ને કઈક પ્રક યન અન્તય મ આલત . શાં ુ એલુાં ભ નત શત કે શલે ભ ય યર ુય થલ આવ્મ છે. ડેઈઝીને, તેની ઉય આલી ડેર અણધ મ થ આઘ તને ક યણે જ ે ટકુાં ગ ભ ટેની વટીલ વ ઈકથેય ીની જરુય શતી તે ભેં ુયી ડી શતી. અને એટરે જ શલે ભ યે થેય ી/ટરીટભેન્ટ ફન્ધ કયલી શતી. ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
211
અને ભને નીભીત્ત ણ ભી ગમુાં. ઓક્ટફયન અન્તભ ાં ડેઈઝીન શવફન્ડન ભૃત્મુને છ ભશીન ુય થલ આવ્મ શત . એ જ ગ ભ ાં ભ યે એક એકેડભ ે ીક પ્ર્રહ ભ અથે ઝુયીચ જલ નુાં શતુાં. ભેં ડેઈઝીને ફર લીને કષ્ણુાં, ‘શાં ુ દઢ–ફે ભશીન ભ ટે સ્લીટ્ઝયરૅન્ડ જાઉં છુ .ાં સ્ટડી ભ ટે. આભ ણ ભ યે શલે વેળન્વ કન્ટીન્મુ કયલ ની જરુય નથી; છત ાં ત ય પ્ર્રહેવની તુાં ભને જાણ કયતી યશે જ ે. તને એક–ફે ક ભ વોંત જાઉં છુ .ાં ’ ડેઈઝીએ ચુ યશીને જોમ કમુું. તેન ચશે ય ય કાંઈક અજફ પ્રક યન બ લ શત . તે ઓચીંતી ઉબી થઈ અને ‘વ રુાં, જ ે વોંળ તે ત લી દઈળ’ કશીને જતી યશી. શાં ુ જોત જ યશી ગમ. ભને થમુાં કે તેને યકુાં; યન્તુ ભને તેન ઉદ્દડાં જણ ત લતથનની બીતય યશે રી તેની બ લુક વાંલેદનળીરત
સ્ષ્ટ
યીતે
દેખ ઈ,
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
તેની 212
અથથચ્છ મ ઓ વશીત વભજાઈ અને શાં ુ ધ્રુજી ઉઠ્ય. ઓ ગૉડ! તેને શજુ મ ભ ય આધ યની જરુય છે! સ્લીટ્ઝયરેન્ડભ ાં ફે ભશીન યશીને શાં ુ સ્ટેઈટ્વ છ પમો ત્મ યે લ ત લયણભ ાં ક્રીવભીવની ઉજલણીની તૈમ યીઓન તયલય ટ શત. ભેં ભીત્ર વ થે ન નકડ ગેટ–ટુ ગેધય પ્રવાંગ મજ્મ; ણ તેભ ાં નીભન્ત્રેર તભ ભ ભશે ભ ન આવ્મ અને એક ભ ત્ર ડેઈઝી જ ન આલી. ત્મ યે ભને ખ તયી થઈ ગઈ કે તે શજીમ ભ ય ઉય યે બય મેરી છે, અને એ ય તે ભ ય ઉય ઈભળનરી ડીેન્ડન્ટ થઈ ગઈ શતી તેનુાં યીણ ભ છે. ભને જાતજાતન લીચ ય આલલ ભ ાંડ્ય . ેળન્ટને તેન થેય ીસ્ટ પ્રત્મે ઝીટીલ પીરીંગ્ઝ (ટર ન્વપયન્વ) થઈ ળકે છે તેભ ાં આટરુાં ફધુાં ઝેળન અને ડીેન્ડન્વ શમ એ ઠીક ન કશે લ મ; યન્તુ ડેઈઝીને આલુાં થમુાં એની જલ ફદ યી છેલટે ત ભ યી ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
213
જ ને! શાં ુ ડેઈઝીન કેવભ ાં ખુફ ભશે નત કયીને ણ ગભે તે યીતે તેને સ્લતન્ત્ર જીન્દગી જીલત ળીખલ ડીળ. તે જ ે યીતે તેન બુતક ની અવયભ ાંથી ફશ ય નીકી ગઈ છે, તે જ યીતે તેન આ ભ ય પ્રત્મેન ફીનજરુયી રગ લભ ાંથી ણ ફશ ય નીકી જળે. અને ભેં ડેઈઝીને નીમભીત ભલ નુાં ળરુ કયીને તે ભ ટે યીતવયન પ્રમત્ન ળરુ કમ થ. ડેઈઝી ફીજી યીતે યીકલ અને વભજદ ય શલ થી તેની વ થે તભ ભ સ્તયે લ તચીત ળક્મ શતી. ભેં તેને ધીભે ધીભે વભજ આલી ળરુ કયી કે એની જીન્દગીભ ાં આઘ તની ક્ષણભ ાં ભેં એને ન ની ફ કીની જ ેભ વ ચલી શતી. આથી એ જ ર ગણી ને રગ લ એને ત ન થેય ીસ્ટ ભ ટે ટર ન્વપયન્વ રુે થઈ ળકે; ણ આલી ર ગણીઓને વભજુલથક ઉકેરલી અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
214
નીલ યલી ળક્મ શમ છે. ભે ડેઈઝીને તેન ત ન જ વ્મક્તીત્લન ણ તેન થી અજાણ એલ વ ઓન યીચમ કય વ્મ. તે તે ત ની ર ગણીઓને આખે, વભજ ે અને ચક વે એલ આ્રહશ ય યામ. ભેં તેને ફત વ્મુાં કે તે સ્લમાં યીુણથ છે. તે જ ેન થી ઉકૃ ત થઈ શમ અથલ જ ેન ભ ટે આબ યલળ શમ તેને આ યીતે વલથસ્લ વભી દે એને ફદરે ત ન જીલનભ ાં સ્થીયત આલે છી મગ્મ ત્ર ળધે તે લધુ આલક યદ મક ગણ મ. ભ યી અત્મ ય વુધીની ભશે નત–વપત એભ ાં શતી કે ડેઈઝી ભ ય પ્રમત્નને યીણ ભે ધીભે ધીભે ભય
પ્રત્મેની ર ગણીઓન
બ યભ ાંથી ફશ ય
નીકીને સ્લતન્ત્ર થઈ ગઈ અને છેલ્લ તફક્ક ે તેન જ એક નજીકન ભીત્ર જ્શૉન વ થે ખુફ નીકટત ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
215
કેલી ળકી. શાં ુ ખુળ શત. કેભ કે ડેઈઝી અને જ્શૉન એકભેકની નજીક આલી યષ્ણ શત . જ્શૉન ડેઈઝીની ખુફ ક જી રેત શત ભને ખ તયી થઈ ગઈ કે આ તફક્ક ે શાં ુ ક મભ ભ ટેમ જો ઝુયીચ ચ લ્મ જાઉં ત ણ ડેઈઝી બ ાંગી ડે એભ નથી; અને ભજાકભ ાં ક્મ યે ક એ લ ત શાં ુ ડેઈઝીને કશે ત ણ ખય. ડીનય ુરુાં થલ આવ્મુાં શતુાં. આજુ ફ જુ ઉંડી ખ ભળી શતી; યન્તુ આગનુાં લ ક્મ ફરત અચ નક ડૉ. પીયઝને ગે ડભ ુ બય ઈ આવ્મ. તેભની આાંખન ખુણ બીન થઈ ગમ . તેભન અલ જ ધીભ અચક ત શત. ે ેડી ફીગીન્વ ફ્રભ શીમય... ડૉક્ટય! ‘એ ટરજ છીન વભલ યે ડેઈઝી ભને ભલ ન આલી... પન ય ણ ન ભી... ભાંગલ યે ભી ત કશે કે વભમ નથી ભત. આથી ઝડથી ઉઠીને ચ રી ગઈ... તે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
216
ભ ય થી વમ્ુણથ ભુક્ત થઈ ગઈ શતી. ભેં જ તેને એલુાં વુચવ્મુાં, વભજાવ્મુાં અને ળીખલ ડ્યુાં શલ છત ાં કણ જાણે કેભ ણ તે ભને ભી ન ળકી તે ભ ય થી વશન જ ન થઈ ળક્મુાં એટરુાં જ નશીં, ભને ડેઈઝી ઉય ગુસ્વ આલલ ભ ડ્ય ાં . શાં ુ શઠ ્રહશી ફનલ ર ગ્મ. શાં ુ ભ ય લતથન લીળે લીચ યલ ભ ાંડ્ય છુ ાં અને વ ચુાં કશાં ુ ડૉક્ટય! શાં ુ તેન લગય અસ્લસ્થ થઈ જાઉં છુ .ાં શાં ુ તેન લગય યશી ળકત નથી.’ આટરુાં કશીને ડૉ. પીયઝ ન ન ફ કની જ ેભ ધ્રુવકે ધ્રુવકે યડી ડ્ય . ડૉ. ફેનયજીએ તેભન શ થ કડ્ય અને વ ાંત્લન આપ્મુાં. ‘ટેઈક ઈટ ઈઝી ડૉ. પીયઝ! તભ ય ત ન અાંગત જીલનભ ાં ળુન્મ લક ળથી શાં ુ ભ શીતગ ય છુ .ાં તભે વ ઈકીઆટરીસ્ટ બરે શળ; ણ એથીમ શે ર ત એક ભ ણવ છ એ નશીં બુર. એ ભ ણવ જ ે ત ની ળક્તીઓ અને નફ ઈઓ જાણે છે અને ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
217
સ્લીક યે છે. શલે આણ ‘પ્રપે ળનર એથીક્વ’ની લ ત કયીએ ત ભને લીશ્વ વ છે કે તભે આભેે જ આ ર ગણીલળ અલસ્થ ભ ાંથી ફશ ય આલળ. ડેઈઝી જ ે પ્રક્રીમ ભ ાંથી વ ય થઈ તેભ ાંથી જ તભ યે ણ વ ય થલ નુાં છે. અને વદ્બ ગ્મે તભને એની ખફય છે. શાં ુ તભને કાંઈ ણ શે લ્ કયી ળકુાં એભ શઉં ત કશ ડૉક્ટય! આઈ એભ લીથ મુ.’ ટર ન્સ્પયન્વ ‘વ ઈકથેય ી’ દયભીમ ન ઘણી લ ય આલુાં ફનતુાં શમ છે. દદીને ડૉક્ટય ભ ટે જરુયથી લધ યે આદય, પ્રેભ, રગ લ, ખેંચ ણ થ મ. જ ેને ‘ઝીટીલ ટર ન્વપયન્વ’ કશે લ મ છે. અરફત્ત, આને વભજલ થી અને તેન ઉકેર તથ નીલ યણથી થેય ીભ ાં ભદદ થતી શમ છે; યન્તુ ક્મ યે ક તે અન્તય મરુ ણ ફની યશે છે. આ જ યીતે દદીને તેન થેય ીસ્ટ પ્રત્મે ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
218
ગુસ્વ, અક ભણ, અણગભ, અરુચી જ ેલ બ લ ઉત્ન્ન થઈ ળકે છે, જ ેને ‘નેગેટીલ ટર ન્વપયન્વ’ કશે લ મ છે. યન્તુ ડૉ. પીયઝને તેની ક્ર મન્ટ ડેઈઝી ભ ટે જ ે ખેંચ ણ, અનુકાં , તીવ્ર બ લ લેળ, કુણી ર ગણીઓ જન્મ્મ તે થેય ીન વન્દબથભ ાં ફીનજરુયી શત . આલી વાંલેદનળીર અલસ્થ ને ‘ઝીટીલ ક ઉન્ટયટર ન્વપયન્વ’ કશે લ મ છે. જો થેય ીસ્ટનુાં આાંતજ થગત ઉંડી આાંતવુથઝ, ઑથેન્ટીક અનુબુતીઓ તથ દદી અને પ્રપે ળન પ્રત્મેની જલ ફદ યીઓથી વજ્જ શમ ત આ ‘ક ઉન્ટયટર ન્વપયન્વ’ વભજુલથક ઓગ ી ળક ત શમ છે. લી ક્મ યે ક અધુયી ભ શીતી આત , વભજી ન ળક મ એલી પયીમ દ કયત , ગભે તે વભમે ડૉક્ટયને ફર લત , વભમ ન જાલત તથ નીમભીત દલ ન ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
219
કયત દદીઓ પ્રત્મે ડૉક્ટયને ય, ક્રધ, તીયસ્ક ય, દ્વીધ , ચીડ જ ેલ બ લ જન્ભત શમ છે. આને ‘નેગેટીલ ક ઉન્ટયટર ન્વપયન્વ’ કશે લ મ છે. દદીઓ અને ડૉક્ટયન આલ એકભેક પ્રત્મેન તભ ભ પ્રક યન બ લ ક્મ યે ક થેય ીને વશ મરુ ફને છે; યન્તુ ઘણે બ ગે તેને અલયધે છે. આથી વોથી ભશત્ત્લની લ ત એ છે કે વ ઈકથેય ી જ ળુાં ક ભ – કઈ ણ ‘થેય પ્મુટીક વેટઅ’ભ ાં આલ તભ ભ બ લને ઓખલ , જાણલ , વભજલ તથ ઉકેરલ નુાં ખુફ ભશત્ત્લનુાં ફની જામ છે. ●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
220
II
અભ ય ાં પ્રક ળન અનુક્રમણીકા
નલી દૃષ્ટી, નલ લીચ ય, નલુાં ચીન્તન ભ ણલ ઈચ્છત લ ચક ફીય દય ભ ટે ‘ભણી ભ રુ પ્રક ળને’ ઈ.ફુક્વનુાં પ્રક ળન કયલ નુાં ક મથ ઉ ડી રીધુાં છે. અભ રુાં પ્રત્મેક પ્રક ળન ભ ત્ર વદ્વીચ યન પ્રવ ય ભ ટે લ ચકભીત્રને ની:ળુલ્ક ભે છે. અભે 24 જુ ર ઈ, 2020 વુધીભ ાં નીચે ભુજફની 36 ઈ.ફુક્વનુાં પ્રક ળન કમુું છે. 1. 1
પ્ર . યભણ ઠક (લ ચસ્તી)ન 25 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–01 ( ન ાં : 113; ભુલ્મ : ભપત)
2
શ્રી. દીનેળ ાંચ રન 25 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–02 ( ન ાં : 108; ભુલ્મ : ભપત)
3
શ્રી. ભુયજી ગડ ન 25 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–03 ( ન ાં : 127; ભુલ્મ : ભપત)
4
પ્ર . યભણ ઠક (લ ચસ્તી)ન ચીન્તન ત્ભક 37 રેખની ‘ઈ.ફુક’ – ‘લીલેક–લલ્લબ’ ( ન ાં : 190; ભુલ્મ : ભપત)
5
પ્ર . યભણ ઠક (લ ચસ્તી)ન ચીન્તન ત્ભક રેખભ ાંથી 206 યૅ ળનરભુદ્દ ઓ ત યલી ક ઢીને તૈમ ય કયે ર ‘લીલેકલીજમ’ ્રહાંથની ‘ઈ.ફુક’ ( ન ાં : 131; ભુલ્મ : ભપત)
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
221
6
ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ાંત ળ શની ‘ઈ.ફુક’‘આનન્દની ખજ’ ( ન ાં : 53; ભુલ્મ : ભપત)
7
ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ત ાં ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘ટીન–એજ’ભ ાં ફમફ્રેન્ડથી વ લધ ન’ ( ન ાં : 51; ભુલ્મ : ભપત)
8
શ્રી. યશીત ળ શન 25 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ઈ.ફુક –04 ‘અધ્મ ત્ભન આટ ટ ’ ( ન ાં: 111; ભુલ્મ : ભપત)
9
ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ાંત ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘આનન્દનુાં આક ળ’ ( ન ાં : 116; ભુલ્મ : ભપત)
10 પ્ર .
યભણ
ઠક
(લ ચસ્તી)ની
આત્ભકથ ની
‘ઈ.ફુક’
‘આત્ભઝયભય’ ( ન ાં : 257; ભુલ્મ : ભપત) 11 શ્રી. ન થુબ ઈ ડડીમ ની ‘ઈ.ફુક’ ‘દુ:ખનીલ યણન ભ્ર ભક ઉ મ’ ( ન ાં : 26; ભુલ્મ : ભપત) 12 શ્રી. એન. લી. ચ લડ ન 14 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–05 ‘ચ લ થક દળથન’ ( ન ાં : 96; ભુલ્મ : ભપત) 13 શ્રી. દીનેળ ાંચ રન 20 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’– ‘ઈ.ફુક’–06 ‘વત્મવન્દુક’ ( ન ાં : 110) 14 ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ત ાં ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘વમ્ફન્ધભીભ ાંવ ’ ( ન ાં : 83; ભુલ્મ : ભપત) 15 ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ાંત ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘જીન્દગી કઈ યીતે જીલળ?’ ( ન ાં : 75; ભુલ્મ : ભપત)
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
222
16 શ્રી. લલ્લબ ઈટ રીમ ન 10 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’–‘ઈ.ફુક’–07 ‘લીચ યમ ત્ર ’ ( ન ાં : 84; ભુલ્મ : ભપત) 17 શ્રી. ફી. એભ. દલેન રેખની ‘અબીવ્મક્તી’–‘ઈ.ફુક’–08 ‘ભ્રભ બ ાંગ્મ છી...’ ( ન ાં : 90; ભુલ્મ : ભપત) 18 વુશ્રી. ક ભીની વાંઘલીન 11 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–09 ‘કીતની શકીકત, કીતન પવ ન ?’ ( ન ાં : 72; ભુલ્મ : ભપત) 19 શ્રી. દીનેળ ાંચ રન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ઈ.ફુક –10 ‘યૅ ળન રીઝભન ઘાંટન દ’ ( ન ાં : 93; ભુલ્મ : ભપત) 20 શ્રી. દીનેળ ાંચ રન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–11 ‘યૅ ળન રીઝભન ઘાંટન દ–2’ ( ન ાં : 110; ભુલ્મ : ભપત) 21 શ્રી. દીનેળ ાંચ રન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–12 ‘યૅ ળન રીઝભન ઘાંટન દ–3’ ( ન ાં : 122; ભુલ્મ : ભપત) 22 શ્રી. યભેળ વલ ણીન 14 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–13 ‘દેતે શૈં બગલ ન ક ધખ ’ ( ન ાં : 136; ભુલ્મ : ભપત) 23 ળીક્ષણલીદ્
ડૉ.
ળળીક ાંત
ળ શની
‘ઈ.ફુક’
‘વાંત નભ ાં
વાંસ્ક યવીંચન’ ( ન ાં : 95; ભુલ્મ : ભપત) 24 ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ાંત ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘ભૃત્મુભીભ ાંવ ’ ( ન ાં : 34; ભુલ્મ : ભપત) 25 ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ત ાં ળ શની ‘ઈ.ફુક’ ‘જીપ્વીની ડ મયી’ – ‘એક વૈનીકની નોંધથી’ ( ન ાં : 112; ભુલ્મ : ભપત)
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
223
26 ડૉ. ફી. એ. યીખન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–14 ‘ભન્ત્ર–મન્ત્ર–તન્ત્રનુાં અલીજ્ઞ ન’ ( ન ાં : 101; ભુલ્મ : ભપત) 27 શ્રી. ગલીન્દ ભ રુ વમ્ દીત ‘અાંગદ ન’ અાંગેન 11 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–15 ‘અાંગદ નથી નલજીલન’ ( ન ાં : 102; ભુલ્મ : ભપત) 28 શ્રી લીક્રભ દર રન 10 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–16 ‘યૅ ળન રીસ્ટની દૃષ્ટીએ ગીત ન વાંદળ ે ’ ( ન ાં : 81; ભુલ્મ : ભપત) 29 ળીક્ષણલીદ્ ડૉ. ળળીક ાંત ળ શની ડ મયી–વાં્રહશન ાં ‘લીચ યભતી’ની ‘ઈ.ફુક’ ‘ળ ણણન ાં ભતી’ ( ન ાં : 104; ભુલ્મ : ભપત) 30 વુશ્રી. યચન ન ગયીક વમ્ દીત અને પ્ર . યભણ ઠકન 19 લીચ યરેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–17 ‘આચ યી વફ જગ ભીર ’ ( ન ાં : 165; ભુલ્મ : ભપત) 31 વુશ્રી.
યચન
ન ગયીકન
07
કાંઠીભુક્ત લીચ યરેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–18 ‘ફૈઠ થ્થય કી ન લ’ ( ન ાં : 167; ભુલ્મ : ભપત)
32 પ્ર . યભણ ઠક (લ ચસ્તી)ન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–19 ‘સ્લગથ ધયતી ય છે’ ( ન ાં : 170; ભુલ્મ : ભપત) 33 શ્રી. દીનેળ ાંચ રે વુપ્રવીદ્ધ અબીનેત અને યૅ ળન રીસ્ટ નયે ન્દ્ર ભવય ણીન રીધેર ઈન્ટયવ્મુની ‘ઈ.ફુક’ ‘અબીનેત
નયે ન્દ્ર
ભવય ણી’ ( ન ાં : 89; ભુલ્મ : ભપત)
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
224
34 પ્ર . વુમથક ન્ત ળ શન 11 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–20 ‘આણ ભ ાંદ વભ જ’ ( ન ાં : 210; ભુલ્મ : ભપત) 35 ‘લ સ્તુળ ષ્ડ અને પેં ગળુઈ’ અાંગેન 12 રેખની ‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’–20 ‘લ સ્તુળ ષ્ડ : લીજ્ઞ ન કે અલીજ્ઞ ન’ ( ન ાં : 110; ભુલ્મ : ભપત) 36 ‘ભનચીકીત્વ ’
અાંગે
ડૉ.
ભુકુર
ચકવીન
13
રેખની
‘અબીવ્મક્તી’ ‘ઈ.ફુક’ – 21 ‘ભનભત તાંય’ ( ન ાં : 226; ભુલ્મ : ભપત)
ભણી ભ રુ ●‘ઈ.ફુક’ પ્રક ળક● 405, વયગભ એ ટથભેન્ટ, નલવ યી કૃ ી મુનીલવીટી વ ભે, લીજરય. નલવ યી. સ્ટ : એરુ એ. વી. – 396 450 વેરપન : 9537 88 00 66 ઈ.ભેઈર : govindmaru@gmail.com
●
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
225
III
અનુક્રમણીકા
ભનભત ાંતય
http://govindmaru.com
226