http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 1
ગઝરવંગ્રશ
નનસ્ફત
કલયમત્રી – પ્રજ્ઞા લળી
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 2
(A page from a printed book)
યનસ્ફત – Nisbat By Pragna Vashi © Pragna Vashi પ્રથભ આલૃયિ : 2014 ISBN : 978-93-84637-06-4 ●ભુદ્રક–પ્રકાળક●
વાહશત્મ વંકુર, ચોટાફજાય, વુયત – 395 003 પન : (0261) 2591 449 ઈ.ભેઈર : sahityasangamnjk@gmail.com
♦અન્મ પ્રાયિસ્થાન♦ (1) વાહશત્મ વંગભ, ફાલાવીદી, ંચરીની લાડી વાભે, ગીુયા, વુયત – 395 001 પન : (0261) 2597 882/ 2592 563 (2) વાહશત્મ યચંતન, કચહયમા , ફારા શનુભાન વાભે, ગાંધી યડ, અભદાલાદ – 380 001 પન : (079) 22 171 929 रु 105-00 http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 3
(A page for eBook)
eBook : Nisbat : By Pragna Vashi
© Pragna Vashi
ઈ.ફુક ભુલ્મ : ની:ળુલ્ક
●ઈ.ફુક પ્રકાળક● ભણી ભારુ 405, વયગભ એાટટભેન્ટ, કૃ ી મુનીલવીટી વાભે, નલવાયી. સ્ટ : એરુ એ. વી.– 396450 વેરપન : 940 946 16 53 ઈ.ભેઈર : manimaru1712@gmail.com
♦ઈ.ફુક અક્ષયાંકન♦ ‘ભણી ભારુ’ પ્રકાળક લતી : ગલીન્દ ભારુ ‘અબીવ્મક્તી’ વેરપન : 9537 88 00 66 ઈ.ભેઈર : govindmaru@gmail.com
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 4
અટણ
શ્રી નાનુફાા
તેભ જ
શ્રી બગલતીકુ ભાય ળભાટને...
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 5
પ્રકાયળત ુસ્તક : 1. સ્ન્દન લન (કાવ્મવંગ્રશ–2002) 2. આકાળે અક્ષય (ગઝરવંગ્રશ–2008) 3. શ્વાવ વજાલી ફેઠાં (ગીતવંગ્રશ–2008) 4. યકયનક લટ (ફાગીત વંગ્રશ–2008) 5. નાયીની ગઈકાર આજ અને આલતીકાર (2011) (રઘુયનફંધ) 6. વત્–અવત્ને ેરે ાય (નલરકથા–2014) http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 6
ફધાાં ભહોયાાં પગાલીને...
આભ ત શં ુ ત્રીવ લટ શે રાં કયલતાની આંગી કડીને વાહશત્મ જગતભાં પ્રલેળી શતી ણ છી ત લાતાટ, યનફંધ, નલરકથા, શાસ્મ–યનફંધ, એકાંકી, યત્રઅંકી તેભ જ કાવ્મનાં દયે ક પ્રકાયભાં ભાંગ અનુવાય તેભ જ યવ રુયચ પ્રભાણે રખાતું યષ્ણું. કયલતાભાં ફાગીત યચલાભાં ણ યનજાનંદ અને ફાણ ફંને ભાણલાની ભજા આલી ગઈ. ઝીણાં ઝીણાં વંલેદન કયલતા ઝીરતી જામ અને આણને બીતયથી વાલ શલાંપૂર કયતી જામ આખું જગત આણી વાલ યનકટ આલતું જામ અને આણે અંદયથી બયે રાં બયે રાં થઈ જઈએ. વીધા વય છદં ભાં અને વીધી વય ફાનીભાં કયલતા રખલી ગભે છે. વયવ રમ, તારની ઝાંઝયી શે યી રૂભઝૂભ રૂભઝૂભ કયતી કયલતા ખુદ ભન ત બાલયલબય કયે જ વાથે વાથે શ્રતાઓને ણ પ્રેભથી સ્ળી જામ અને કદાચ એટરે જ કયલ દુયનમાન વોથી અભીય અને બાગ્મળાી વ્મયક્ત છે એભ કશં ુ ત જયામ ખટું નથી. વાતત્મુણટ યીતે કયે રાં ભાયાં કયલકભટનાં હયાકરૂે ‘યનસ્ફત’ ગઝરવંગ્રશ પ્રગટ થઈ યષ્ણ છે, જ ે ભાયાં બાલકને ગભળે ત રખેરું વપ છે. ભાયી ગઝર વાધનાભાં શંભેળનાં થદળટક એલાં આ ળશે યનાં વાથી ગઝરકાયને આ તકે પ્રેભથી સ્ભરું છુ .ં શ્રી બગલતીકુ ભાય ળભાટ, શ્રી નમન દેવાઈ, શ્રી યલીન્દ્ર ાયે ખ, શ્રી હદરી ભદી, શ્રી યઈળ ભનીઆય, શ્રી હકયણયવંશ ચોશાણ, શ્રી ધ્લયનર ાયે ખ, શ્રી ગોયાંગ ઠાકય, શ્રી ભશે ળ દાલડકય, શ્રી યલલેક ટેરય, વુશ્રી યીના ભશે તા, વુશ્રી માયભની વ્માવ અને શંભેળ વાથે યશે નાય વુશ્રી એા દાદાલારા.
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 7
પ્રસ્તાલના રખી આનાય શ્રી યાજ ેળ વ્માવ ‘યભયસ્કન’, શ્રી ભુકુર ચકવી, શ્રી ફકુ રેળ દેવાઈ, શ્રી શયીળ ઠક્કયન ણ આબાય ભાનું એટર ઓછ છે. વયવ ભઝાનું ભુખૃષ્ઠ ફનાલી આનાય શ્રી વંજમ ચકવીન ણ ખૂફ ખૂફ આબાય ભાનું છુ ં તેભજ પ્રૂપયીહડગ ં કયી આનાય–ચીલટાઈનાં આગ્રશી એલાં શ્રી ળયદબાઈ દેવાઈન ણ ખૂફ ખૂફ આબાય ભાનું છુ .ં વાહશત્મ વંગભ પ્રકાળન વંસ્થાના લડાશ્રી નાનુફાા, શ્રી જનકબાઈ, શ્રી હકયીટબાઈ, વુશ્રી યે ખાફેન તેભ જ વુશ્રી સ્લાયતફેનન ણ આબાય ભાનું એટર ઓછ છે. આ ગઝરવંગ્રશભાં તયશી ભુળામયા ભાટે રખામેર ગઝરભાં જ ે કયલઓની ંયક્ત ઉય કાભ કમુું એલાં શ્રી ભયીઝ, શ્રી ગની દશીંલારા, શ્રી ળયબત દેવાઈ અને શ્રી યાજ ેળ વ્માવને ણ પ્રેભૂલટક સ્ભયી રઉં છુ .ં જ ેભણે ભાયાં પ્રયવદ્ધ ગીત–ગઝર આલ્ફભ ‘વાતત્મ’ની યચનાઓનું પ્રવાયણ કમુું છે એલાં આકાળલાણી યે હડમ વુયત, અભદાલાદ, લડદયા, યાજકટ, ભુંફઈ તેભ જ દૂયદળટન–ચૅનર યગયનાય અને વુયતની તભાભ ચૅનરન આબાય ભાનું છુ .ં તભાભ યળષ્ટ વાભયમક તેભજ તભાભ અખફાયનાં તંત્રીશ્રીઓન ણ આબાય ભાનું છુ .ં ફંને હદકયી જભાઈ ધ્લયન–ફંહકભ, ગયત–ઋય, ભાયી ફા તેભજ વભગ્ર હયલાય, ભાય વભગ્ર ળાા હયલાય અને બાલકને ણ સ્ભયી રઉં છુ .ં અંતે શંભેળના થદળટક શભવપય યત શ્રી હદક લળીને ભાટે આબાય ળબ્દ ટુકં ણ ડે ને ભટ ણ છતાં આબાયી ત યશીળ જ. ભાયાં જ રખેરાં અને ભને ગભતાં કેટરાક ળૅય યજૂ કયીને શં ુ યજા રઈળ. http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 8
‘ફધાં મ્શયાં પગાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ ,ં બીતય ધૂણી જરાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ .ં નકાભ ફજ જીલનન રઈને દડતી’તી ણ, વભમવય એ શટાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ .ં ●
તું કળ યલસ્પટ કય ભાયી બીતય ભારું યનજી ખયણ દઈ દે ભને ●
તું ળું જાણે ભંહદયભાં કેદ થઈ કેભ કયતાં ુષ્ તુજ ભાથે ચડ્ાં ? –
પ્રજ્ઞા દી. લળી
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 9
સર્જકતાનો હૂાંપાો તડકો ભાયી વભક્ષ ‘યનસ્ફત’નાં ત્રીજી–ચથી લખતનાં પ્રૂપ ડ્ાં છે. તેનાં કલયમત્રી પ્રજ્ઞા લળીએ તાની કાવ્મમાત્રા લમ–વંદબે કશીએ ત ચાવેક લટની લમે ળરૂ કયી શતી... ફળતે એ ૂલટનાં કાવ્મને ભનમત્ન ગણીએ ત વુયતની જૂ ની છતાં વના વભી ચભકતી ને ભુલ્મ–લાન ળાાભાં તેણે પ્રાથયભક યલબાગથી ળરૂ કયીને ઉચ્ચતય ભાધ્મયભક યલબાગ વુધી ક્રયભક યલકાવ શાંવર કયતાં કયતાં છેલ્લે છેલ્લે (કાયહકદીની યાકાષ્ઠા વભું બરે, કામટકાયી યંતુ આચામાટદ ળબાલીને ણ !) વાહશત્મ–વજટન કમુું છે, કયતાં આવ્માં છે તે ફાફતન ભાયે વ–ગોયલ ઉલ્લેખ કયલ છે. લાતાટ, નલરકથા, નાટક, એકયક્ત ઉયાંત તેભનું કાવ્મક્ષેત્રે જ ે મગદાન છે તેભાં તેભની ગઝરચમાટ વયલળે ઉલ્લેખનીમ પ્રળંવનીમ છે.
ઘયગૃશસ્થી, ડકાયબયી નકયી, વાભાયજક લટ–લશે લાય ઉયાંત તેભની આ ગદ્ય–દ્યની યિભુખી વજટકવાધનાનું ‘યનસ્ફત’ભાં ઉંચું ળય–વંધાન કયે રું જણામ છે. વંગીત–ગયફાપ્રલૃયિ–નાટ્યપ્રલૃયિ ણ આભાં ઉભેય ત જણાળે કે તેભની યવવૃક્ષા અસ્ખયરત અને ફેઉ કાંઠ ે લશે તી વહયતા વભી છે.
શં ુ 33 લે એ જ ળાાભાં યળક્ષણકામટ કયત યષ્ણ’ત જમાં તેણે ણ, ભાયા કામટકાભાં ભદદનીળ યળયક્ષકા તયીકે કાભ કયીને ભાયી વાથે વાહશત્મચચાટ કયી છે. યજજ્ઞાવાલૃયિ વાથે, નમ્રતા ને આદય વાથે જ ે કંઈ બાથું ભેવ્મું છે તેનું ફીજ ‘સ્ન્દનલન’ (2002) લલામું છી અન્મ ત્રણ કાવ્મવંગ્રશ ફાદ ‘યનસ્ફત’ભાં ાહયજાતનું ળાનદાય લૃક્ષ ફનેરું જણામ છે. ‘યનસ્ફત’ લીળે આછ યનદેળ કયલા ફેઠ છુ ં ત્માયે ભને સ્લ. ભનશયરાર ચકવીન એક ળબ્દ– ‘આભદ’ માદ આલે છે, સ્લમંસ્પૂયણા, નૈવગીક વજટકતાન ધવભવત પ્રલાશ પ્રજ્ઞા લળીભાં છે તેનું અશીં તાદૃળ ઉદાશયણ ભે છે. http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 10
આ વંગ્રશભાંના ફેત્રણ ળૅય જોઈએ :
પ્રેભને યલસ્તાયલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી ને ઘૃણાને નાથલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી ●
ઝયભયે જમાં ભોન શૈ મે ફેઉનાં, ફરલાનું યલડે ? લયવાદભાં ? ●
વારું શજી કે જીતન ચડત નથી નળ ને શાયભાં ‘પ્રજ્ઞા’ શજી કૈં રડખડી નથી.
પ્રથભ ભત્રાભાં શે રાં તેભણે ‘નપયત’ ળબ્દ મજ ેર. તેને સ્થાને ભાયા વૂચનથી ‘ઘૃણા’ ળબ્દ સ્લીકામો શત તે લાત એટરા ભાટે નોંધું છુ ં કે તેભનાભાં જ ે વારવતા, ખુલ્લાણં ને ગુણગ્રાશીતા છે તે ભાયી આવાવના બાગ્મે જ કઈ ગઝરકાયભાં ભેં જોમાં છે. ‘સ્ન્દનલન’ભાં તેભણે ત્માયના યભાણ–યલસ્પટ યીક્ષણ લખતે જાણીતા ફનેર ‘સ્થનાભ–’ ‘ખયણ’ન યલયનમગ કાહપમારેખે કયી ભને ચોંકાલી દીધ શત. એ જ ધયણે અશીં ‘યાલણ–જાત’ ળબ્દ જોલા ભળે. ‘વશે જ ણ સ્શે રું નથી’, ‘તભે ક્માં છ ?’, ‘શજી શભણાં જ આલી છુ ’ં , ‘જ ેલું યદીપ લૈયલધ્મ’ ણ આણને પ્રવન્ન કયળે. એક વજગ, વક્ષભ ભાનૂની તયીકે તેભ જ વજટક તયીકેની આ કલયમત્રીની ખુદ્દાયી ણ ઠેય ઠેય જોલા ભળે.
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 11
અગાઉ વનેટ, અછાંદવ, શાઈકુ લગેયે કાવ્મપ્રકાય અયતરેખનથી તેભનાં વ્માને ઊંડાણ ખઈ ફેઠાં શલાની લાત વજટન પ્રાચુમટને રીધે ગલાઈ–લગલાઈ ગઈ છે. ગઝરે ણ કંઈ ઓછાં આ–આક્ષે અલાદ લેઠ્યા નથી. ચાર, આણે વો ગઝરકાય રૂ–યંગ–અથટ બાલની અલનલી છટાઓ યલકવાલીએ... અન્મ વાથે ત ઠીક ણ તાની વાથેમ નયલી ને ગયલી સ્ધાટભાં ઉતયીએ. ... અને ત જ આણી ગઝર–યનસ્ફત ઉજાગય થળે ને ‘યનસ્ફત’ના પ્રાગટ્યને આલકાયલાની ાત્રતા ાભી ળકાળે (‘ભાયા હકસ્વાભાં ત ખાવ !’ એલી પ્રતીયતજન્મ, બાલબયી અભીનજય કયી આ કલયમત્રીને આલકાયીએ... અયબનંદન ણ ાઠલીએ. અસ્તુ. – ફકુ રેળ દેસાઈ
તારીખ : 08–09–2014
ઈ.મેઈ : beedeesai@gmail.com
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 12
પ્રેભને નલસ્તાયલાનુાં સહેજ િ સ્હેરુાં નથી...
પ્રજ્ઞા લળીની આ ગઝર તાલના જં ેરા જ ઉય ચંદ્ર જોલ ખૂફ ગભે. વુંદય તાલ, તાલની આવાવ લૃક્ષ, વુંદય લાતાલયણ અને ાણીભાં તયત ચંદ્ર...હકનાયે ઉબા ઉબા આ ફધું જોલું ગભે ણ... જ ેલ એ ચંદ્રને રેલા ભાટે શાથ રંફાલીએ છીએ કે તયત ચન્દ્ર યલખેયાઈ જામ છે. ાણી ઉય તયત ચંદ્ર નશત, ભાત્ર ચંદ્રનું પ્રયતયફંફ શતું. ાણી ઉય તયતા ચંદ્રને જોઈને તાલભાં કૂદી ડલા ભાટે ઉત્વુક થઈ ગમેરાં ભનને અનુબલ લગય યકી ના ળકામ. આ ક્ષણે એક ફીજી લાત માદ આલી યશી છે – આણે ઈચ્છતા શઈએ છીએ કે આણ પ્રેભ વભગ્ર લીશ્વભાં યલસ્તયે ણ ખયે ખય ત આણા કુ ટફ ું અને હયયચત વુધી યલસ્તયે ત ણ એ ઘણી ભટી યવયદ્ધ ગણી ળકામ. કાહપમા, યદીપ, ભત્રા, ભક્તા, છદં – ફધું ફયાફય શમ છતાં એ ળબ્દનાં તાલભાં ભાત્ર ગઝરનું પ્રયતયફંફ શમ છે. ગઝર યવદ્ધ થલી એ ફશુ ભટી લાત છે. જીલનભાં એકાદ ગઝર યવદ્ધ થઈ જામ, એકાદ ળૅય યવદ્ધ થઈ જામ એ યજદં ગીની વપતા છે. તાલભાં દેખાત ચંદ્ર એ ખયે ખય ચંદ્ર નથી, ચંદ્રનું પ્રયતયફંફ છે. એન અથટ એ ખય કે ચંદ્રનું અયસ્તત્લ છે, બરે તાલભાં ના શમ, ણ આકાળભાં ત છે જ. એ જ યીતે રખામેરી ગઝરભાં જમાયે જમાયે વજટકતા જં ીને યસ્થય થઈ ગઈ શમ ત્માયે ત્માયે ળુદ્ધ ગઝરનું પ્રયતયફંફ ઝીરામું શમ છે. એ ગઝયરમત, એ ળેહયમત પ્રયતયફંફ જ ેલા છે. પ્રત્મેક ગઝરકાય એ અવરી ચંદ્રની, એ અવરી ગઝરની ળધભાં શમ છે.
પ્રેભને યલસ્તાયલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી, ને ઘૃણાને નાથલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 13
* લયવતી વાંજ વ્શે તી ક્ષણ હૃદમ ફેફવ તભે ક્માં છ ? બીતય છે આગ એલી કે ફની યલળ, તભે ક્માં છ ? * જમાં જલાનું શમ છે ત્માં, ક્માં જલાતું શમ છે, ને અગય પ્શોંચ છતાં, ત્માં ભન ભૂંઝાતું શમ છે. પ્રજ્ઞા દી. લળી વુયતના ગઝરકાયભાં ધીભું ણ ભક્કભતાથી વજટન કયી યષ્ણાં છે. તેભની વજટકતા ગઝરનાં સ્લરુને ાભલાન જ ે પ્રમત્ન કયી યશી છે તે અબીનંદનીમ છે. ગઝરના સ્લરુની એક યલળેતા છે, જ ે તેને વભયટત થઈને યનષ્ઠાથી વજટનભાં કામટયત યશે છે તેને ગઝર પે જ છે. તેઓ ગઝરને આલી યનષ્ઠાથી વભયટત યશે ળે એલી આળા ફંધામ છે. આ પ્રવંગે પ્રજ્ઞાફશે નને ખૂફ ખૂફ ળુબેચ્છાઓ અને અબીનંદન. –યાજેળ વ્માસ ‘નભસ્કીન’
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 14
Worthy Daughters Speak of Worthy Mother To know Pragna D. Vashi as a writer, I Think one should look back in the past as her being Pravina R. desai. She belongs to a small village but inspite of all unfavorable background and barriers; she has been a versatile student in her school and college career. She has been much close to all forms of fine arts: right from drama to singing and this can be seen into her writings which reflect the carried experience of her. We sister have always found her just note as mother but also supporting system in the family. Throughout her life she has fought may battles and every time her determination and consistency have given her victory. The inspiration that we sister are getting from her till now, the same way, we hope that her works of art are going to touch her readers too. dhvanibmehta@yahoo.co.in
Dhvani Mehta, Canada
Gati82@gmail.com
GatiVashi, NJ, USA ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 15
‘ગઝરભાાં જ પ્રજ્ઞા ! પ્રકાનળત થલાનુાં’ પ્રજ્ઞાફેન ટી. ઍન્ડ ટી. લી. શાઇસ્કૂરનાં આચામાટ છે, કે ફશુભુખી પ્રયતબાલાન વાહશત્મકાય છે, કે યલયલધ કરાઓભાં એભની ઊંડી અયબરુયચ છે એલું ઘણં ફધું કષ્ણા છી ણ એભની ઓખ અધૂયી યશી જામ છે. તે એ કે તેઓ અસ્વર અનાયલર વન્નાયી છે. જ ેન એક આગલ યભજાજ શમ છે અને આ યભજાજ જ ગઝરભાં પ્રજ્ઞાફેનને અનખું સ્થાન અાલે છે. પ્રજ્ઞાફેનની ગઝરન યભજાજ કેલ છે ? એભનાં વંગ્રશભાંથી વાય થતાં ઊડીને આંખે લગે છે તે એભન યલદ્રશ ! દંબ, વાભાયજક યલભતા અને યલવંલાહદતા, નાયીનું ળણ, ભૂલ્મના હ્રાવ, ળશે યી જીલન, લગેયે ફાફતે એભની અકાભણ છૂ ી નથી યશે તી, જોકે એભાં કરાત્ભક વંમભ છે, જ ે આણને લાગે નશીં ણ સ્ળી અચૂક જામ ! આ ળે’ય જુ ઓ : અને,
‘ઝુરાલે જો કઈ શંુ ઊંઘુ યનયાંતે, પયી હશંચક કઈ ફાંધે પીભાં.’ ગઝર એ એલ કાવ્મ પ્રકાય છે, જ ેભાં ળું કશ છ તે ભશત્લનું નથી, કઈ યીતે કશ છ તે ભશત્લનું છે. વંલેદના જ ેટરી વૂક્ષ્ભ અને યજૂ આત જ ેટરી અનખી, તેટરી ળે’યની ભજા લધાયે ! આ, જ ે અંદાજ ે ફમાં છે તેભાંથી જ યભજાજ પ્રગટે છે. પ્રજ્ઞાફેનન યભજાજ કંઈક આલ છે !
‘તાયી ‘શા’ભાં ‘શા’ યભરાલી, છ જગત ચાલ્મા કયે , ભાયી ‘ના’ ઉલેખલાનું સ્શે જ ણ વશે રું નથી !’
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 16
ત,
‘જીલનભાં નાના પ્રશ્ન ણ રાગે ભટા લટત છે ણ રડલાભાં એની વાભે કેલી બાયે યંગત છે !’ અને આ ભત્રા,
ભારું ન શ વુકાન, ભને યલડે નશીં, ને ના યશંુ વબાન, ભને યલડે નશીં, તગઝઝૂર એ ગઝરન ભુખ્મ યંગ છે અને યલીન ળાકીય જ ેલા અલાદ ફાદ કયતાં તગઝઝૂરનાં ળે’ય આણને કયલઓ ાવેથી જ ભળ્યા છે કલયમત્રીઓ આ યંગને જમાયે પ્રગટ કયે ત્માયે કઈ યીતે કયે ?
‘પૂર બભયાને કશે કે આલ, તું ! ળક્મ શ ત કંઈ ણ કાયણ લગય’ પૂરને ખફય છે કે બભય એની વુંદયતાથી રબાઈને જ આલે છે. ણ ુષ્નું ુષ્ત્લ કેલ એનું ફાષ્ણ વૌંદમટ નથી ફીજુ ં ઘણં ફઘું છે. ષ્ડીવશજ પ્રણમ અયબવ્મયક્તન આ ફીજો ળે’ય જુ ઓ.
યાતબય ાવે શતાં શ્વાવ છતાં, જાગ્મા નશીં વંલેદન કંકણ લગય.
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 17
કંકણ ત જ યણકે, જો વંલેદનાના તાય યણઝણે ! એક જ ગઝરનાં તગઝઝૂરનાં આ ત્રણ ળે’ય ણ ભાણલા જ ેલા છે. જ ેભાં ષ્ડી ુરુની પ્રણમ અયબવ્મયક્તન તપાલત એકદભ સ્ષ્ટ થઈ જામ છે.
ફીજ છે ત એલી યીતે લાલીએ. આંખની બીનાળભાં યાલીએ.
પ્રેભને ભેં નાભ દેલા જમાં કષ્ણું એ કશે , ચર, ાંણે ત્રપાલીએ !
એ કશે , ઝાંખ ડે જો પ્રેભ ત ? ભેં કષ્ણું કે, રે પયી ભંજાલીએ ! અશીંમા ‘ભંજાલીએ’ કાહપમ કલયમત્રી જ લાયી ળકે, કયલઓનું એ કાભ નશીં ! આંખની બીનાળભાં પ્રેભનું ફીજ લાલલાની અને ‘નાભ’ને ાંણે ત્રપાલલાની કલ્ના અને હશંભત કલયમત્રી જ કયી ળકે ! ‘ઘય’ એ ષ્ડીઓ ભાટે વલટસ્લ શમ છે. ‘ઘય ફનાવ્મું છે.’ જ ેલી યદીપ લાયીને ઘય ફનાલલા ભાટે તેઓ ળું કયે છે એ જુ ઓ.
લનથી ાતી ક્ષણભાં ખૂંીને ઘય ફનાવ્મું છે જીલનની આગલી ક્ષણને ટૂં ીને ઘય ફનાવ્મું છે
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 18
ખફય ક્માં કે ગભે ત્માયે ડે થ્થય શલાભાંથી ભેં ામાભાં જ થ્થયને ભૂકીને ઘય ફનાવ્મું છે લનથી ાતી ક્ષણ એટરે ? ક્ષણાધટ ? કે ઝડથી વયી જત વભમ ? અને જીલનની આગલી ક્ષણને ટૂં ીને, એટરે ભનગભતી ફધી ખુળીઓન ફયર ચડાલીને ? યણી જામ છી ષ્ડી, ષ્ડી કેટરી યશે છે ? એ ત્ની, લશુ, કાકી, ભાભી ફની જામ છે. અને એભાં એની ઘણીખયી ખુળીનું ફયરદાન રેલાઈ જામ છે અને વંફંધ વચલાતા જામ છે, ઘય ભટું ફનતું જામ છે. અને અંતે ત,
‘ભટા ઘય શતાં છતાં ખૂણ નવીફ ક્માં ? ને એ છતાં ‘ભા’ શે તને છરકાલી યશે .’ તાની નાની નાની ખુળીઓની ફયર ય ચણામેરા એ ભટા ઘયભાં ણ ાછરી અલસ્થાભાં ત એને ખૂણ ણ નવીફ નથી થત. ત આ વંગ્રશભાં કલયમત્રીની નાયી વશજ વંલેદના તભને દીકયી યપ્રમતભા, ત્ની અને ભા સ્લરૂે ણ મ્શયતી જોલા ભે છે ! ‘લાટકી લશે લાય’ જ ેલ ળબ્દ ણ એકકલયમત્રી જ વુંદય યીતે પ્રમજી ળકે...
‘આ–રેન ક્માં કળ અણવાય છે ? લૃક્ષ વાથે લાટકી લશે લાય છે.’
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 19
પ્રજ્ઞાફેને ‘ભક્તા’ભાં તાનાં નાભન ણ ફેખૂફી ઉમગ કયી જાણ્મ છે.
‘છે એક એનું તેજ કે જ ે શમ ના અગય, ‘પ્રજ્ઞા’ યલના ળું યજદં ગી આલે, પ્રકાળભાં ?’ અને,
‘ફને બાયલ ઝશ અભાવી યનળાભાં ભે જ ેને પ્રજ્ઞા બીતયભાં લવેરી !’ પ્રજ્ઞાફેનન પ્રથભ કાવ્મવંગ્રશ ‘સ્ન્દનલન’ (ગઝર, ગીત, અછાંદવ), ફીજો ગઝરવંગ્રશ ‘આકાળે અક્ષય’, ત્રીજો ગીતવંગ્રશ ‘શ્વાવ વજાલી ફેઠાં’, ચથ ફાગીત વંગ્રશ ‘યકયનક લટ’ અને આ ાંચભ ગઝરવંગ્રશ ‘યનસ્ફત’ શલે આણી વભક્ષ છે. ‘યનસ્ફત’ભાં એભની ગઝર વાથેની ગાઢ યનસ્ફત છતી થામ છે. શલે તે નલી નલી યદીપ ય કાભ કયે છે. પ્રચયરત એલા રગબગ તભાભ છદં ભાં તેભણે ગઝર કશી છે. ન કેલ નાયીપ્રધાન, યંતુ ‘ળેહયમત’ની યીતે ઉિભ કશી ળકામ તેલા ઘણાં ફધા ળે’ય અને વંઘેડાઉતાય ગઝર અઅ વંગ્રશભાંથી ભેછ.ે
‘ભને એટરી ખુળી કે ઉગે વૂમટ તાયે ગાભે, બરે શંુ હકનાયે શોંચી જયી આથભી ગમ છુ .ં ’
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 20
આ ળે’ય થડા વંદબટથી ાભી ળકામ એલ છે. વંતાન ભાટે કશે લામેર ળે’ય છે. જમાયે આણ વૂમટ આથભલાભાં શમ છે ત્માયે આણા વંતાનન વૂમટ ઉગત શમ છે. યલદેળ લવતા વંતાન ય આ ળે’ય કેટર ફંધફેવત છે ! વભગ્ર કથનન વાય એટર જ કે ‘યનસ્ફત’ વંગ્રશથી ગઝર વાથેની પ્રજ્ઞાફેનની યનસ્ફત પ્રગાઢણે છતી થઈ છે અને વજટક તયીકે વલામા થઈને તેઓ ફશાય આવ્મા છે, એટરે જ એ કશે છે કે,
‘ળબ્દ વાથે શય ક્ષણે જીલી ભયી આ શમાતી એટરે થઈ ગઈ અભય’ અને
ગઝરને હૃદમથી તું ચાશે છે તેથી, ગઝરભાં જ પ્રજ્ઞા ! પ્રકાયળત થલાનું
–
ડૉ. હયીળ ઠક્કય
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 21
ઈ.ગઝરસાંગ્રહ ‘નનસ્ફત’ ને આલકાય
ગઝલ મારો શ્વાસ છે... ‘‘કયલતા એ પ્રેભનું યલશ્વ છે, કયલતા એ વંફંધને જોડતી કડી છે અને કયલતા એ આત્ભાન અલાજ ણ છે કદાચ એટરે જ કયલતાને શં ુ શ્વવું છુ ,ં કયલતાને શં ુ જીલી છુ .ં ’’ ‘‘ગઝરને હૃદમથી તું ચાશે છે તેથી ગઝરભાં જ પ્રજ્ઞા ! પ્રકાયળત થલાનુ’’
* ‘‘ળબ્દ વાથે શય ક્ષણે જીલી ભયી આ શમાતી એટરે થઈ ગઈ અભય’’ આભ ત શં ુ ત્રીવ લટ શે રાં કયલતા જગતભાં પ્રલેળી ચૂકી શતી... ણ ગઝરના છદં શં ુ વાહશત્મ વંગભભાં મજાતી ગઝર ફેઠકભાં ળીખી અને છી ત શ્રી ફકુ રેળબાઈ, શ્રી નમનબાઈ, શ્રી ભનશયબાઈ, શ્રી યલીન્દ્રબાઈ અને વુયત ળશે યના દયે ક ભાતફય ગઝરકાય ાવે શં ુ પ્રત્મક્ષ કે યક્ષ યીતે ગઝર ળીખતી યશી તેભ જ રખતી યશી અને એ ક્માયે ભાયાં શ્વાવભાં લણાઈ ગઈ ખફય ણ ના ડી... પ્રથભ ગઝરવંગ્રશ ‘સ્ન્દન લન’ છી ‘આકાળે અક્ષય’ છી ‘ગઝરે વુયત’ વંમુક્તવંગ્રશ, ‘શ્વાવ વજાલી ફેઠાં’ ગીત વંગ્રશ, ‘યકયનક લટ’ ફાગીત વંગ્રશ અને શલે ‘યનસ્ફત’ ઈ.ગઝરવંગ્રશ રૂે લૈયશ્વક પરક ફની યલશ્વબયભાં શોંચલાન છે એન આનંદ ત અનન્મ જ શમ ળકે. ‘યનસ્ફત’ ગઝરવંગ્રશ ભાટે પ્રસ્તાલના રખી આનાય કયલશ્રી ભુકુર ચકવી, કયલશ્રી યાજ ેળ વ્માવ, કયલશ્રી શયીળ ઠક્કય તેભ જ કયલશ્રી ફકુ રેળ http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 22
દેવાઈન તેભ જ પ્રકાળક અને વાહશત્મકાય શ્રી જનક નામકન ણ ખૂફ ખૂફ આબાય ભાનું છુ .ં ભાયા શયશંભેળના શભવપય વાથી શ્રી દીક લળી, દીકયી ધ્લની અને ગયત, ફંકીભકુ ભાય, ઋયકુ ભાય, લટ, ફા તેભ જ ભાયા ફંને હયલાયને ત કેભ બૂરી ળકામ ? પ્રૂપયીડય શ્રી ળયદ દેવાઈ, તભાભ વાભયમક, અખફાય, ટી.લી. ચેનર, યે હડમ સ્ટેળન, વાહશત્મ વંગભ તેભ જ લડીરશ્રી નાનુફાા અને વખી એા દાદાલારા, યીના ભશે તા, માયભની વ્માવ અને શ્રી વંજમ ચકવીને આ તકે સ્ભયી શં ુ આ ઈ.ગઝરને એક ભુક્ત લૈયશ્વક ળબ્દાકાળભાં યલશયલા ભાટેની અયબનંદનની બીની બીની રાગણી અનુબલું છુ .ં વોથી યલળે આબાય ઈ.ગઝરવંગ્રશના કતાટશતાટ શ્રી ગયલંદ ભારુન ણ ખૂફ ખૂફ આબાય ભાનીને યલયભીળ... આબાય.
પ્રજ્ઞા દીપક વશી સાહિત્યકાર–કવયયત્રી તાયીખ : 07-03-2016
મિા યશવરાત્રી ●સરનામ● ું Pragna Dipak Vashi A/02, Silver Palm Appartment Kadampally Society
e.mail: pdvashi@gmail.com Mob: +91 92283 31151
Above ICICI Bank Nanpura, Surat - 395 001 અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 23
000 અનુક્રભ ‘ગઝરનું ળીટક’ કૉરભભાં આની વંદગીની ગઝર ય ક્રીક કયતાં જ તે ગઝરનું ાનું ખુરળે. એ જ પ્રભાણે દયે ક ગઝરના અન્તે રખલાભાં આલેર ‘અનુક્રભયણકા’ ળબ્દ ય ક્રીક કયતાં જ આ અનુક્રભયણકા ખુરળે. આ વુયલધાન રાબ રેલા લીનન્તી છે. ક્રભ
ગઝરનું ળીટક
01
વશે જ ણ સ્શે રું નથી...
ાન ક્રભાંક 028
02
તભે ક્માં છ ?
029
03
ભજા ક્માં છે ?
030
04
લયવાદભાં . ....
031
05
ક્માં ક ત ખાભી શળે . ..
032
06
વં કે ર શલે
033
07
ભૂ ય ત ભને આ
034
08
એકાન્ત થઈ ચાલ્મા
035
09
દાખર ત્માયે જ ખટ શમ છે
036
10
એલું નથી કે . ..
037
11
શજી શભણાં જ આલી છુ ં
038
12
આભ જુ ઓ ત...
039
13
ક્માં જલાતું શમ છે. ..
040
14
ડકાયતી યશે ...
041
15
ે ને જીલી જલાના...
042
16
ભતીને યપ્માં કમુું . ..
043
17
તકરીપ જ લે ું કૈં નથી...
044
18
નથી કઈ કયલ...
045
19
યણઝણતી રાગે છે
046
20
વશી કયી દે જ ે
047
21
ઇચ્છા છી
048
22
ફજાય બરું છુ ં
049
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 24
23
લાં વ ીભાં . ..
050
24
કે વૂ ડ ઘડે ચડીને . ..
051
25
જમાયે ફે ઠી...
052
26
કશે ના કશે આં ખ ...
053
27
એકાં ત લાવી શમ છે. ..
054
28
યલચારું છુ ં. ..
055
29
બીંજાણી શમ છે
056
30
નતય લયવાદભાં . ..
057
31
ફે ઘડી આ ૂ ય ...
058
32
ઘય ફનાવ્મું છે
059
33
કે ળ લ ભે . ..
060
34
નાના પ્રશ્ન ણ...
061
35
તભે સ્શે જ યસ્ભત લે મુું . ..
062
36
શય બીતય લયવાદ જ લે ું . ..
063
37
બાયણ લગય...
064
38
કે લી યીતે લાલીએ ?...
065
39
દડત કે લ યષ્ણ...
066
40
આગ ાછ
067
41
જોઈએ
068
42
ઇશ્વય થલું નથી
069
43
ુ ય લાય કય...
070
44
નકાભાં ‘શં ુ ’ ણાં નાં બાયને . ..
071
45
શમ છે. ..
072
46
ભાન્મ યાખે છે. ..
073
47
સ્થાયત થલાનું
074
48
આભ–તે ભ
075
49
ચારી જામ છે યાશી...
076
50
ભાયાથી નહશ ફને . ..
077
51
વ્શેં ચામ ત ઘણં . ..
078
52
ખટી ભભત
079
53
ભને યલડે નશીં...
080
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 25
54
ભકાન છે. ..
081
55
બટકલાનું થમું ાછુ ં
082
56
083
57
પૂ ટી ગઈ... યલદ્યાથીઓની યલદામલે ાએ
084
58
યાશ જોઈ ફે ઠી છુ ં. ..
085
59
જોલું ન ગભે એ જ ત
086
60
કઈ ળું કયે ?
087
61
કે લી યવપતથી
088
62
એક ગાં ધી જોઈએ...
089
63
જીલતય ભ્રાભક લધાયે ...
090
64
લાલતાં નથી...
091
65
તે છેત યી જલાન...
092
66
ઉે ક્ષા કરું છુ ં
093
67
ૐકાય કય
094
68
લાગત શત...
095
69
યજ દં ગીની ફાં ધ ણી વભજી રીધી...
096
70
નાદને આછ ઉઘાડ તું . ..
097
71
વં બ ાલ તું
098
72
છીની લાત છે
099
73
પ્રભાણી શમ છે
100
74
યજ દં ગી ફદરાઈ ગઈ
101
75
વાલ ખટું થામ ને . ..
102
76
લાત ભાયી વાલ ખુ લ્લી
103
77
જીલતયને ીરલા જ લે ું નથી
104
78
રે ! તું રી જોઈ રે લયવાદભાં
105
79
રે ગઝર યલચાય, આયં બામ છે લયવાદભાં . ..
106
80
ના ૂ છ લું શતું છતાં
107
81
ઘય શ્વાવનું જીલં ત
108
82
‘શં ુ ’ની લચ્ચે થી નીકલાનું ઘણં ભુ શ્કે ર છે
109
83
જીલી જલું જ શમ જો
110
84
તકટ ની કૈં વદી લટાલી છે
111
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 26
85
શય ે કે ભ કચલાતું યશે
112
86
ન જાવ આીએ
113
87
યીત નથી કૈં એ ણ ખટી
114
88
શ્વાવભાં માદ બયીને ફે ઠી છુ ં
115
89
યજ દં ગીના ભં ચ ય ભં ચ ન કમુું છે એટરે
116
90
વભી વાં જ ે વૂ ય જને યજ
117
91
ભાયી શતી જ ે બૂ ર એ જોલા ભથું છુ ં શં ુ
118
92
ાય જાઉં છુ ં
119
93
દદટ જાણે પયાય રાગે છે
120
94
અભે યસ્ત શભે ળાં અન્મથી
121
95
લૃ ક્ષ વાથે લાટકી લશે લાય છે
122
96
ક્ષણને વ્રણની લચ્ચે પયલું તાયા લળની લાત નથી
123
97
એ કાભ ભાીએ જ વભજાલી જલા જ લે ું શતું
124
98
જીલન જ ને ે ન આવ્મું યાવ
125
99
બીંતને ણ...
126
100
તૂ ટેર ફં ધ છુ ં. ..
127
101
નકાયી જાઉં શં ુ ...
128
102
યળક્ષકની યલદામ
129
103
અશમ્ ને એભ ઓગાીએ
130
104
શં ુ કભાઈ, ણ યશી નુ ક વાનભાં
131
105
અં યતભ ટાઈટર ે જ
132
♦
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 27
001
સહેજ િ સ્હેરુાં નથી... પ્રેભને યલસ્તાયલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી, ને ઘૃણાને નાથલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. પ્રશ્ન ઊબ એક ભાય જમાં શલે અયસ્તત્લન, ત્માં તને આકાયલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. બીતયે ડૂભ છુ ાલી ક્માં વુધી શવલું બરાં ? યતી આંખે ફરલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. આંગી કડી ઉછેમાટ ને વીંચ્મું જ પ્રેભનું, છડ એ ઊખેડલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. દુશ્ભનની બીડભાં એક યભત્રને જોમા છી, યભત્રતા યનબાલલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. ક્માં છે અઘરું ન્મામ કયલ આંખે ાટા ફાંધીને ? જુ લ્ભને વશે તા જલાનું વશે જ ણ સ્શે રું નથી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 28
002
તભે ક્ાાં છો ? લયવતી વાંજ વ્શે તી ક્ષણ હૃદમ ફેફવ તભે ક્માં છ ? બીતય છે આગ એલી કે ફની યલળ, તભે ક્માં છ ? યલયશની ડાે ફેવી એક કમર જમાં ટશૂકી ત્માં, ખુંચે લૈળાખન ગયલ ફની કકટળ, તભે ક્માં છ ? શજી ત આગને ના વાંડ્ લેયી લનન વાથ, છતાં તણખ ફને છે માદન આતળ, તભે ક્માં છ ? પ્રલાવી પ્રેભની છુ ં ને આ માદી કૈં ભુકાભની, લચાે તભને ભલાનું કરું વાશવ, તભે ક્માં છ ? ભને લયવાદ ગભત એન ભતરફ એ થમ, યપ્રમે, જગત આખું ફને છે પ્રેભયવ, વાયવ, તભે ક્માં છ ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 29
003 ભજા ક્ાાં છે ? નથી જન્ભથી વૂતી શ્વાવની વડક, ભજા ક્માં છે ? શજી વંલેદના સ્પટક, નશીં અડક, ભજા ક્માં છે ? ઉથર–ાથર કયી ક્માં છે અભે કૈં પ્રેભ નપયતની, છી શ્વાવ કયે છે કેભન બડક, ભજા ક્માં છે ? તેટીભાં ઊબી છુ ં સ્લપ્ન જોતી પ્શાડનું શં ુ ણ, ભને ભાયાંથી કાઢી ફશાય જ ૈ ખડક, ભજા ક્માં છે ? ધુભાતું કેટરા દી’ થી અશીં બીતય ને વગે નશીં, ભેં ભાયે શાથ ત્માં ચાી દીધ બડક, ભજા ક્માં છે ? છે કેલ ભંચ કે જમાં દેલ, દાનલ એક મ્શયાભાં, ડે ઓખ ખયી ત્માં ત ડે ડદ, ભજા ક્માં છે ? શજી શયણીની આંખે ભાંડ પૂટ્યું દુન્મલી ઝાક, ફની શે લાન રૂંટે આવુયી તડક, ભજા ક્માં છે ? યલયાવતભાં ભી ભુજ શ્વાવને શ્વવલા નયી આંધી, શલે લયવાદ ળું ? કે વૂમટન તડક, ભજા ક્માં છે ? અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 30
004 લયસાદભાાં..... લીતી જમાં વાંડે લયવાદભાં, છાનું બીતય ત્માં યડે લયવાદભાં. ઝાટાં ય ઝાટાં ય ઝાટાં, માદના યે રા દડે લયવાદભાં. એક છત્રીભાં જો ફે જણ શમ ત, ચાય આંખ આથડે લયવાદભાં. ઝયભયે જમાં ભોન શૈ મે ફેઉનાં, ફરલાનું યલડે ? લયવાદભાં ? વાંજને નક્કી પ્રતીક્ષા કઈની, થાકી ફેઠી ફાંકડે લયવાદભાં. આલલા અણવાય કયતી, તું – છી, શ્વાવ ધફકે આંકડે લયવાદભાં. દૂય દેળે તું વજાલે ડા ને, ભૂ એનાં અશીં જડે લયવાદભાં. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 31
005 ક્ાાંક તો ખાભી હળે... ક્માંક ત ખાભી શળે ઉછેય કે વંસ્કાયભાં, ફાલમભાં આત્ભશત્મા નાની અભથી શાયભાં !? ગીત આઝાદી તણાં ગાળું અભે આ છી, આલનાયી છી આલી નશીં અંજાયભાં. શ્વાવ પપડે કેભ આછા આ વદીની ઊજ ે ? ‘સ્લ’ને ભૂકી ગીયલે ળું ળષ્ડનાં ઓથાયભાં ? કાળી–કાફા ના કમાટન સ્શે જ ણ અપવવ ક્માં ? કડી, ભેં ત, આંગી, રાચાયની, વંવાયભાં. શી વગાલી છી જ છાંટનાયા શે , લીય ! કૈં વદીથી કેભ શયરકા ફે અંગાયભાં ? બૂખ ળું છે જાણલા ફવ શાથ રંફાલી જુ ઓ, કૈં ગયીફ જીલી જાળે ભુઠ્ઠીબય જુ લાયભાં. કૈં નદીને એક વાથે ફાથભાં રઈ દડત, જાણે ળું એ લધળે ભટ પ્રેભ ને વત્કાયભાં. ♦ અનુક્રમણિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 32
006 સાંકેરો હલે દુશ્ભનીના શાથ વંકેર શલે, ખંજયના નાચ વંકેર શલે. આણં આ ઘય છી ઘય ના યશે , વુિ યાલણજાત વંકેર શલે. ક્માં ભે ગયલ છી ઇન્વાનના, થડી લાનયજાત વંકેર શલે. કૈંક અપલા, ગીધ થૈ ઘટના ચૂંથે, ઘાત–પ્રત્માઘાત વંકેર શલે. આશ, યન:શ્વાવ નથી ભંજૂય ત, નપયતી વગાત વંકેર શલે. છે ક્ષયણક, ભોંઘાભૂરી આ યજદં ગી, ‘શં ુ’ણાન નાદ વંકેર શલે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 33
007
ભૂયત ભને આો ગભે તેલી યસ્થયત શ એક એ હકસ્ભત ભને આ, શં ુ ‘ભા’ના ખે શલી થાઉં એ યાશત ભને આ. શતી એ જમાં વુધી વાથે, નશીં જાણી કદય એની, ડે દુ:ખ છતાં શવતી બરી ભૂયત ભને આ. શં ુ ગરી ધૂભાં ભાંડી, બરે શોંચી અશીં વુધી, વપ થાઉં જમાં શોંચીને ખયી ચાશત ભને આ. વતત જીતી જલાની દડભાં શાયી રીધું ત ણ, ખૂટે શ્રદ્ધા જીલન તયપી ન એ નપયત ભને આ. ચયણ યસ્તા અને આ આબ ણ છને તભે રઈ ર, શં ુ જમાં શોંચી ળકુ ં એ રક્ષ્મની આયત ભને આ. અભે ‘પ્રજ્ઞા’ને ફદરે ક્માં કદી ભાંગ્મું છે એલું કૈ ? રઈ ર રૂ ભારું, ભા વભી વૂયત ભને આ. ંયક્ત વોજન્મ : ‘ગની’ દશીંલારા ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 34
008
એકાન્ત થઈ ચાલ્મા ભુવીફતને શવી નાખીને શ્વાવ ળાંત થઈ ચાલ્મા, એ બજલામા યલના વીધા જ લ્મ, કરુણાંત થઈ ચાલ્મા. વય યીતે ળીખલલાન કમો ત એભણે દાલ, જીલનની આંટીધૂંટી ખરતાં દૃષ્ટાંત થઈ ચાલ્મા. જ ે વાભે છે એ વાચું છે, એ સ્લીકાયી રીધું એથી, વભમનાં વ્શે ણ વાભે ણ જુ ઓ, યનભ્રાન્ત થઈ ચાલ્મા. શતી દીલાનગી એલી કે ભૃગજનેમ ડકારું, અચાનક કેભ વયતી યે ત વંગ વંક્રાન્ત થઈ ચાલ્મા. વલાયે વાલ વૂને ટડરે આલીને ફેઠ કાગ, છતાં ળંકા શતી તેથી અભે એકાંત થઈ ચાલ્મા.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 35
009 દાખરો ત્માયે જ ખોટો હોમ છે દાખર ત્માયે જ ખટ શમ છે, જમાયે ગણલા ય બયવ શમ છે. ત્માં જમાં તૈમાય રક શમ છે, જીલલા જમાં એક ભક શમ છે. તૃિ છે તું એટરે ક્માંથી ખફય, પ્રેભ ભાન વાલ નખ શમ છે. દ રૂંટાલી ને છતાં લધતી યશે , ક્માં શલે એલી ગયાવ શમ છે. લાત ટાની શતી ફવ એટરે, કને દેલાન ખુરાવ શમ છે. વાલ જુ ઠ્ઠા ગાભે ના ૂયલાય થા, છ ને તું ત્માં વાલ વાચ શમ છે. કઈ ણ આલીને કાી જામ જમાં, યજદં ગીન દય કાચ શમ છે. ફરલું ણ ક્માં જરુયી પ્રેભભાં, આંખન ભભી ઇળાય શમ છે. અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 36
010
એલુાં નથી કે ... એલું નથી કે વલટને આપત નડી નથી, ફવ એક એલી શં ુ શતી નજયે ચડી નથી. વૂયજને વાભે ચારીને કશે ળ નશીં કદી, તાયા યલના યજલામ, જા, તાયી ડી નથી ! લૃક્ષ કામાં તે છતાં યચંતા કયી ૂછ,ે આ ભાનલીને શ્વાવભાં અડચણ ડી નથી ? ખારીણં તે રઈ રીધું ભારું, ફધું, છી, ખલાઈ છુ ં શં ુ બીડભાં, ભુજને જડી નથી. એ વારું છે કે જીતન ચડત નથી નળ, ને શાયભાં ‘પ્રજ્ઞા’ શજી કૈં રડખડી નથી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 37
011
હજી હભિાાં જ આલી છુાં ફધાં મ્શયાં પગાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ ,ં ધૂણી બીતય જરાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ .ં નકાભ ફજ વુખન શં ુ ઉઠાલી દડતી’તી ણ, વભમવય એ શટાલીને શજી શભણાં જ આલી છુ .ં હૃદમથી દૂય ક્માં એકેમ ? શયક્ષણ તભે ધફક, એ ધફકાયા ભાલીને, શજી શભણાં જ આલી છુ .ં તભે છ ગેયશાજય તમ કામભ શાજયી રાગે, શં ુ ભનને એ ભનાલીને, શજી શભણાં જ આલી છુ .ં ફધાં ભાને કે ‘પ્રજ્ઞા’ વુખનાં તાાં ફધાં ખરે, શં ુ એ ચાલી ફનાલીને, શજી શભણાં જ આલી છુ .ં
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 38
012
આભ જુઓ તો... આભ જુ ઓ ત વગણ જ ેલું, તેભ જુ ઓ ત કતય જ ેલું. વાભે ચારી આવ્મું એ ણ ? અણધાયે રી અડચણ જ ેલું. યળખય ૂછ ે : જીલન કેલું ? વૂયજ કશે ળે યજકણ જ ેલું. વાચું ખટું કયલા કયતાં, યાખ જયા તું વભજણ જ ેલું. શવલાભાં ણ રાખ યલચાયે , બયમોલનભાં ઘડણ જ ેલું.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 39
013
ક્ાાં જલાતુાં હોમ છે... જમાં જલાનું શમ છે ત્માં ક્માં જલાતું શમ છે ? ને અગય પ્શોંચ છતાં, ત્માં ભન ભૂંઝાતું શમ છે. જાતને વગાલ ના તું જડબયત આખું જગત, રક ભાયે પં ૂ ક, જ ેલું કંઈ, ધૂભાતું શમ છે. આમનાના દેળભાં ચશે ય છુ ાલ ક્માં વુધી ? જ ે બીતય છે એ જ ત મ્શોં ય છલાતું શમ છે. આ વદીની કાયભી ફવ એ જ ઉરયબ્ધ જુ ઓ, શમ શવલાની ઘડી ણ ક્માં શવાતું શમ છે ? કંટકની ફીકથી પૂર વજાવ્માં આંગણે, ણ પૂર ડખ ં ે છી ક્માંથી ફચાતું શમ છે ? જીતલાની ચાર પ્રજ્ઞાની યલયાવત છે, છતાં, વાભે વગણ ઊબાં શ ત, ક્માં યભાતું શમ છે ? ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 40
014
ડકાયતી યહે... વાભે છે ભત તમ વતત ચારતી યશે , એ યજદં ગી છે, શ્વાવને ડકાયતી યશે . ળધી ળકામ ના દલા ત તાલતી યશે , ઇચ્છા ત ચેી યગ છે, શંપાલતી યશે . ના શાંપલું ન શાયલું ને ના યલયાભ કઈ, એલી નદી જ, ગ્રીષ્ભભાં ણ, પાલતી યશે . ભટાં ઘય શલા છતાં ખૂણ નવીફ ક્માં ? ને એ છતાં ભા, શે તને છરકાલતી યશે . આ વાતપે યાની કડી જજી ં ય જો ફને, શવતી યશી યનબાલે, કાં ભન ભાયતી યશે ? ચારે ને ચારતી યશે આ યજદં ગી છતાં, દયચષ્ત એનાં ક્માં કળે અંકાલતી યશે ? બીતયથી ક્માં શજી બરા ભંજાઈ છે કે તું, આ ખયમું તારું શજી ળણગાયતી યશે ! વોયબ વુધી જલા છી યસ્ત ભી જળે ‘પ્રજ્ઞા’ અગય એની ગઝર મ્શેં કાલતી યશે ! અનુક્રભનિકા http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 41
015 ેને જીલી જલાના... અબાલની વાભે ન ઝૂકી જલાના, ભેરી ેને જીલી જલાના. જ ે અભને ભાલે અભાયી જ વાથે, ઘડી કઈ એલી ન ચૂકી જલાના. દે પપૂર છામા છતાં જ ે ઝૂકેરાં, અભે છડ એલા જ યી જલાના. યભ વાથે રેણં શતું એટરે ત, અભે કયા કાગ રખાલી જલાના. ડે કાની રાખ થાટ અભ ય, નથી કઈ બેખડ કે તૂટી જલાના. ખફય બેદયે ખા વંફંધની એથી, અભે યભત્રતાને યનબાલી જલાના. તભે શાથ ઝારી ઉગાય, નશીં ત, અભે ખુદ અભાયાભાં ડૂફી જલાના. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 42
016
ભોતીને યોપમાાં કમુયાં... કાન લીંધી ભતીને યપ્માં કમુું, રૂને ફવ એ યીતે ખલ્માં કમુું. તાયી બીતય એક દહયમ હકંભતી, છીરાનાં કાનભાં ફલ્માં કમુું. એક ફાજુ કઈ થ્થય પેં કતું, ભેં આ વગણ કાચ ળું જોડ્ાં કમુું. નાભની ફવ આલે કશે લાની લવંત, ાન જ ેણે ફે લખત તડ્ાં કમુું. ભાયતું તે તું ભેં વાંબળ્યું, ણ અશીં નજયનજય જોમા કમુું.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 43
017
તકરીપ જેલુાં કૈં નથી... જાતને ળણગાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી, કાઢ એની ધાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. રક્ષ્મ તારું, યાશ તાય, બયભમ ણ તું જ છે; ખંત ાયાલાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. પ્શે રું ડગરું ભાંડળે ત પ્શાડ ણ ઝૂકી જળે, તું તને ઉદ્ધાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. શસ્તયે ખાને વશાયે ક્માં વુધી જીવ્મા કયીળ, બાગ્મને ડકાય, ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. જીતનાં છગાં રઈને ચારલું વશે રું જ છે, ણ ચાલે શાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. થડી શ્રદ્ધા, થડ છે યલશ્વાવ ભનભાં ત છી, થ્થય આકાય, ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. છે અગય ‘પ્રજ્ઞા’ની વંગત ત્માં છી ળું ૂછલું ? યણઝણાલે તાય ત તકરીપ જ ેલું કૈં નથી. અનુક્રભનિકા http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 44
018
નથી કોઈ કયલો... નથી કઈ કયલ, જગતને ખુરાવ, બરે યજદં ગી અભને આે છે જાવ. થમા બીડથી જો, અરગ સ્શે જ ણ ત, અશીં રાગત કેભ અભનેમ પાંવ ? ખફય ણ ન ૂછ,ે અશીં જીલતાંની, ભયે રાંની ાછ, કયે કાગલાવ. વભમ અશ્વને, કઈ, જઈને કશને, જયા થબી, એ ણ, કયે યાતલાવ. જયા, જ ેટરા, અન્મ ચશે યાને ભા, એ પ્શે રાં જયા, જાતને ત ચકાવ. લીત્મા, કા થ્થયને કડી જ યાખ, છી, આલનાયાને ક્માંથી તયાવ ?! ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 45
019 યિઝિતી રાગે છે રૂેયી ઝાંઝયી ચંચ ફની યણઝણતી રાગે છે, નદી વંગભને સ્થાને ભુગ્ધ થૈ ખખતી રાગે છે. જો શવતાં ફાને જોતાં શવી ઊઠે અગય ચ્શે ય, વભજ કે બીતયી દુયનમા શજી યલયલતી રાગે છે. ફધાં ડકાય ને યલધ્ન શવીને જમાં લધાવ્માં ત્માં, ભને ત્માં યજદં ગી દુ:ખભાં લધુ ઝશતી રાગે છે. અભનનાં યાજન દાલ અભીયને ભુફાયક શ, ગયીફી શાડકાંને ભાખે ટલતી રાગે છે. અભારું શાસ્મ ળું જોમું, વુખી વભજી રીધાં અભને, અભાયી બીતયે કામભ યચતા બડબડતી રાગે છે. અદારતનાં ફધાં નાટક, ઉય ડદ, શલે ાડ, શજી આ ંયખણીની ાંખ ણ પડપડતી રાગે છે. લીતેરાં લટના એકેમ ચ્શે યા માદ ક્માં યશે તા ? છતાં આંખભાં ભાયી ‘ભા’ શજી તયલયતી રાગે છે. ફધા ભાને કે પ્રજ્ઞાભાં નથી વંલેદના ફાકી, જયા સ્ળી જુ ઓ ઇચ્છા શજી વલતી રાગે છે. અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 46
020
સહી કયી દેજે ળભન થઈ જામ વો અટક, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે, જીલે યનયાંતની ફે , છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. ઉધાભા શ્વાવના, પગટના રઈ દડે જીલનબય ણ, યશી જો જામ તું ાછ, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. નથી વભજી ળકાતું ભોન, ભૂંઝાય આ એન છે, તું ભનને લાંચ ફે, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. અરગ છે પ્રેભની બાા ચતુયાઈ ન ચારે ત્માં, ઠગે તારું, તને જો છ, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. વદીની કાયભી બીંવે ભળ્યાં છે શ્વાવ થીજ ેરા, જડે વંલેદનાની ક, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. અગય છે ડૂફલાની લાત ત હકનાયા ળા ભાટે ? ભે ભઝધાયનું જો ત, છી ત્માં વશી કયી દેજ ે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 47
021
ઇચ્છા છી ક્માંથી ક્માં શોંચામ છે, ઇચ્છા છી ? યજદં ગી ફદરામ છે, ઇચ્છા છી. ફવ ઉાડ એક ડગ કયળ રૂે, યાશ ભત જામ છે, ઇચ્છા છી. ાન ખીરે કે ખયે ? રાચાય શં ુ, જ ે થલાનું થામ છે, ઇચ્છા છી. ધ્મેમ વુધી શોંચલું ભુશ્કેર ક્માં, કેભ ના વભજામ એ, ઇચ્છા છી ? બયક્ત ભીયાં–નયવી જ ેલી શમ જમાં, ઈળ ત્માં દેખામ છે, ઇચ્છા છી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 48
022
ફજાયો બયુાં છુાં શં ુ વંળમ વતત એકધાય કરું છુ ,ં ન શલાન ાક્ક ઇળાય કરું છુ .ં બીતય લેદનાભાં લધાય કરું છુ ,ં વુખી છુ ં શં ુ એલ નજાય કરું છુ .ં શમાતીન ભટ થાય કયીને, ળું શ્વાવભાં ખારી લધાય કરું છુ ં ? આ વંફંધ કાે અને યક્ષે ભુજને, ને એની જ વાભે પ્રશાય કરું છુ ં ! લધાયી ભેં રીટી, કયી ટૂકં ી એની, છતાં કેભ એના યલચાય કરું છુ ં ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 49
023
લાાંસીભાાં... બરે શમ આપત ફધી ભાંગણીભાં, છતાં આલકારું શં ુ એ રાગણીભાં. છે ભાયી શમાતી, ને પ્રશ્નમ ભાયા, છતાં રક ચાે ઝીણી ચાયણીભાં. તભાળાને તેડું નશીં શમ દસ્ત, છતાં; ગભ લશાલું છુ ,ં લાંવીભાં. ભે વાભે તમે ન ઓખ ડે કૈં, ન કડી ળકુ ં ફાણ આંગીભાં. ઝુરાલે જો કઈ શં ુ ઊંઘું યનયાંતે, પયી શીંચક કઈ ફાંધે પીભાં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 50
024
કે સૂડો ઘોડે ચડીને... કેવયી વાપ ચડાલી આલે છે દયફાયભાં, કેવૂડ ઘડે ચડીને શણશણે કુ ંજાયભાં ? શટઘેરી થૈ ચભેરી, યાતયાણી ને જૂ ઈ, પાગણી ગીતની લ્શાણી, લ્મ કયે વંવાયભાં. કેપ જાનૈમા લનન વાલ નખ ને છતાં, સ્શે જ ણ રથડ્ા યલના ોંખામ યળષ્ટાચાયભાં. એક શયરકા ફે ઇરાજ એન થામ ણ, યજ ફતી કૈં અશીં રાચાય નકાટગાયભાં. શ નળ જો બાંગન ‘પ્રજ્ઞા’ શજી ણ ઊતયે , કેપ ળબ્દન ચડે, ળું ઊતયે લાયભાં !?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 51
025
જ્માયે ફેઠી... શં ુ ત જમાયે જમાયે ફેઠી, ઇચ્છાને પૂરક્માયે ફેઠી. ળું કશં ુ ક્માં ને ક્માયે ફેઠી, શં ુ ત ભાયી વ્શાયે ફેઠી ! જોલા જ ેલી થૈ છે ત ણ– બીતયને અંગાયે ફેઠી. ડછામાને પ્રશ્ન કયીને, ઉિયને લયતાયે ફેઠી. આજ નથી જ ે ભારું છડી, કાર ઉય વંથાયે ફેઠી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 52
026
કહે ના કહે આાંખ... ૂછ ે ના ૂછ ે આંખ તભને શે રી, ઘણી ળક્મતા ાંણભાં યશે રી, અને ફંધ તૂટે અગય જો વપયભાં, થળે ભુક્ત શ્વાવની ફયઝર શલેરી. વપયભાં શત વાથ દદે યજગયન, ને એથી ભજર ણ ે શવેરી. શળે ભોનન કઈ ડઘ જ નક્કી, નશીં ત આ લાચા ફને ના વશે રી. શતી એક ભીયાં, શતી એક યાધા; ફધી યબન્ન નાભે હકવનને લયે રી. ફને બાયલ ઝશ અભાવી યનળાભાં, ભે જ ેને ‘પ્રજ્ઞા’ બીતયભાં લવેરી ! ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 53
027
એકાાંતલાસી હોમ છે... પ્રેભ જમાં એકાંતલાવી શમ છે, બીની બીની ત્માં અગાળી શમ છે. શમ તું ત આબ આખું ઝશે, યાત આ છને અભાવી શમ છે ! દૂયથી ણ અન્મને ભાી ળકે, જાતને જ ેણે ચકાવી શમ છે. બયલવંતે પે યલે જ ે ભોં, ફધાં– ાનખયનાં એ પ્રલાવી શમ છે. વાભે ૂયે સ્લપ્ન શડી શાંકળે, એ જ ત વાચ ખરાવી શમ છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 54
028
નલચાયુાં છુાં... શં ુ ૂયાં વત્મ વાથે જાતને ધયલા યલચારું છુ ,ં ફધા પ્રશ્નને એ યીતે જ શર કયલા યલચારું છુ .ં વાટી ય લશી વંલેદના એથી ફધાં ડૂબ્માં, જગત શં ુ બાઈચાયા પ્રેભથી તયલા યલચારું છુ .ં ફધાં તપાન ને ઝંઝા, લભ લચ્ચે યશીને ણ, વભજને ળાંત હકનાયે શં ુ ઊતયલા યલચારું છુ .ં બરેને એક ક્ષણભાં નેટ ય જોડામ છે દુયનમા, શં ુ ભાયી જાતને ધીયે થી વચટ કયલા યલચારું છુ .ં ફચી કડી રખટી ને ફચ્માં છીરાં શથેીભાં, ભૂકી યખસ્વે શં ુ ળૈળલ ઘય તયપ પયલા યલચારું છુ .ં ફીજાંઓ ત યળખય બૂલ્માં અને દહયમામ તયછડ્ા, વક વનાંને ચાશી શં ુ જગત તયલા યલચારું છુ .ં ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 55
029
બીજાિી ાં હોમ છે બાલને અથે બીંજાણી શમ છે, એ ગઝર વોને ઉજાણી શમ છે. દીન– દુ:યખમાઓથી એ, ના છીનલ, આંવુઓ એની કભાણી શમ છે. દડલાન થાક ત્માં રાગે ખય ? ઝાંઝલા ફદરે જમાં ાણી શમ છે. પક્ત એ વૂયજ ફની ઝકી ળકે, યાતને જ ેણે પ્રભાણી શમ છે. એ અબાગી યાત–હદલવ જાગત, યાતને કણે લખાણી શમ છે ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 56
030
નોતયો લયસાદભાાં... રાગણી ના નાંગય લયવાદભાં, માદને વ્શે તી કય લયવાદભાં. પ્રેભ છે ત ર કફૂરી પ્રેભથી, જાતને ના છેતય લયવાદભાં. વૂકુંબઠ જીલન જીવ્માં જો અણે, કેભ કયલ ખયખય લયવાદભાં ? લીજ કશે તી : ‘‘આબભાં ઉકાટ છે..., લાદને નતય લયવાદભાં’’. આજ ‘પ્રજ્ઞા’ કૈ યીતે વુક્કી યશે ? છે લન અલીતય લયવાદભાં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 57
031
ફે ઘડી આ ૂય... ફે ઘડી આ ૂય ાછાં જો ડે, ભારું શલું કે ન શલું વાંડે. જ ફન્મું ભૃગજ છીની માતના, ભત ણ કેલું ચડ્ું છે ચાકડે ? લ્મ, હદલાર ણ ગણે નુકવાન જમાં, લેદનાના શ્વાવ ખૂટ્યા આંકડે. કણ, કને, ક્માં વુધી ટેકા કયે ? સ્લાથટના દટણ લભભાં આથડે. જો લધે લયવાદ ભાયી આંખન, ફંધ તૂટ,ે ાંણને યલડે ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 58
032
ઘય ફનાવ્મુાં છે લનથી ાતી ક્ષણભાં ખૂંીને ઘય ફનાવ્મું છે, જીલનની આગલી ક્ષણને ટૂં ીને ઘય ફનાવ્મું છે. ગઝરની યાજવી ક્ષણને વીંચીને ઘય ફનાવ્મું છે, વપય વંલેદનાની કૈં ખૂંદીને ઘય ફનાવ્મું છે. શતું ત્માં ાનખયનું યાજ એથી કમરે જુ ઓ, કયી ટશુક લવંતી ણ ૂછીને ઘય ફનાવ્મું છે. ભને દુ:ખ છી ક્માંથી ચયરત કયલાભાં પાલે છે ? વુખની ભેં ફધી ગરી રૂછીને ઘય ફનાવ્મું છે. ખફય ક્માં કે ગભે ત્માયે ડે થ્થય શલાભાંથી, ભેં ામાભાં જ થ્થયને ભૂકીને ઘય ફનાવ્મું છે.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 59
033
કે ળલ ભે... એક અનરશક્ થી વબય આવલ ભે, બ્શાય બીતય ફવ ફધે કેળલ ભે. સ્ભૃયતઓનું ગાડું જમાં ાદય છૂ ટ્યું, ત્માં અચાનક ળેયીએ ળૈળલ ભે. એકભાંથી ફે થમાનાં ભાનભાં, વૂહયરી ળશે નાઈન કરયલ ભે. જ ે જહટર પ્રશ્ન વુધી શોંચી ળકે, ઉિય એના છી રાઘલ ભે. ઊડતાં શે રાં જયા ટશુકી ગમું, ટડરે ફવ બૈયલી લૈબલ ભે. પ્રેભ ય વંળમ કયી જ ે તયપડે, ક્માંથી ‘પ્રજ્ઞા’ એભને બાગટલ ભે ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 60
034
નાના પ્રશ્નો િ... જીલનના નાના પ્રશ્ન ણ રાગે ભટા લટત છે, ણ રડલાભાં એની વાભે કેલી બાયે યંગત છે. ળબ્દ ગગનભાં વંલેદનની બીની બીની ફયકત છે, વાચું કશં ુ છુ ં એ જ અભાયી વાચે વાચી યભરકત છે. તું ભાને કે વોથી વાયી જગભાં તાયી ઇજ્જત છે, જગને, લળ કયલાની, જમાયે , ભાયી જૂ ની આદત છે. રેણાંદણ ે ી ની છે ણ યજ વલાયે ભલાનું, જુ ઓ ેરી ઝાકની ણ વૂયજ વાથે વફત છે. બલું, રલું, તયલું, ભયલું એ ત કેલ કભટ ફને, ણ હક્રમાને ાય જળ ત એ ફનતી ઇફાદત છે. આભે ક્માં રખલું છે ભાયે ઇનાભ અકયભ, રારચલળ, ળબ્દ ફનીને ઝશ કયલું વાલ પહકયી શયકત છે. અંધાયાને ાય ઘૂઘલાતા દહયમા જ ે દેખાડે, એ, નાની વયખી આંખભાં ણ કેલી કેલી વલરત છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 61
035
તભે સ્હેજ નસ્ભત લેમુયાં... તભે સ્શે જ શાસ્મ લેમુું, શં ુ ભને બૂરી ગમ છુ ,ં ભને કઈ ત ઉગાય, આ શં ુ ક્માં ખૂંી ગમ છુ .ં ભી એક એ જગાને જયી બીંજલી ગમ છુ ,ં *કઈ ાંણ ઢી ત્માં, શં ુ ઝૂકી ઝૂકી ગમ છુ .ં ભને યજદં ગીએ થડી, જીલલા જગા ળું આી, છી એ જ નાભ ય શં ુ, ખુળીથી જીલી ગમ છુ .ં ન તું રાકડી ફન્મ કે, ન ખફય કદીમ રીધી, તે છતાંમ તાયે નાભે, શં ુ જીલન રખી ગમ છુ .ં ભને એટરી ખુળી કે, ઊગે વૂમટ તાયે ગાભે, બરે શં ુ હકનાયે શોંચી, જયી આથભી ગમ છુ .ં યપ્રમે ! તેં કદીમ જોમું, બયી પ્રેભ આંખભાં ને, છી તૂતટ શં ુ કનડતી, વ્મથા કેલી ી ગમ છુ .ં છી એક દી, ત રબી એ ભ્રભયને કેદ થઈ ગઈ, શલે એ યલચાયે એલું કે શં ુ ક્માં ચૂકી ગમ છુ .ં * સ્મરણ – ‘ગની’ દશીંલારા અનુક્રભનિકા http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 62
036 હય બીતય લયસાદ જેલુાં... શય બીતય લયવાદ જ ેલું રાગતું ભને, બીની બીની ક માદ જ ેલું રાગતું ભને. ફાયી ફધી ખૂરી ગઈ ફવ એક ઝાટે, ક, ાડે ભુજને વાદ જ ેલું રાગતું ભને. તયાં ઉય ટ ટ ટીાં ને ધધ ળું ડે ! ત્માં નાટકી વંલાદ જ ેલું રાગતું ભને. ચટી ીછાંથી ખેયલે આકાળ લાદી, જની પી ભુયાદ જ ેલું રાગતું ભને. નક્કી નગયને ઝાડલે કયલત પયી શળે, એથી બીતય યલાદ જ ેલું રાગતું ભને. શાથે કયીને ભેં ચણી નપયતની બીંત જમાં, બીતય નમાટ યલખલાદ જ ેલું રાગતું ભને. ભતા ગમા છે શ્વાવ ણ ઉધાય ઉછીના, એથી જીલન અલાદ જ ેલું રાગતું ભને.
♦ અનુક્રભનિકા http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 63
037
બાયિ લગય... રાખ ચાશ જીલલા બાયણ લગય, જીલલાનું ક્માં ભે છે, વ્રણ લગય. ાંખ પે રાલી બરાં એ ળું કયે ? ઊડી ળકળે ળું એ અભ્માયણ લગય. કલ્નાનાં યાજભાં એ ળક્મ છે, ભાનલી ભયળે નશીં રાંઘણ લગય. પૂર બભયાને કશે , કે આલ તું, ળક્મ શ ત કઈ ણ કાયણ લગય. ચાર તૂટી બીંત જોડી નાંખીએ, એમ ાછી એક ણ વાંધણ લગય. યાત બય ાવે શતા શ્વાવ છતાં, જાગ્મા નહશ વંલેદન કંકણ લગય. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 64
038
કે લી યીતે લાલીએ ?... ફીજ છે ત એલી યીતે લાલીએ, આંખની બીનાળભાં યાલીએ. પ્રેભને ભેં નાભ દેલા જમાં ચષ્ણું, એ કશે ચર, ાંણે ત્રપાલીએ ! ઓછુ લં િું પ્રેભભાં ક્માં ળક્મ છે ? છે અગય ત ક્માં છી જોખાલીએ ? એ કશે ઝાંખ ડે જો પ્રેભ ત ? ભેં કષ્ણું કે રે પયી ભંજાલીએ. પ્રેભથી ત આણે ઉજાં થમાં, રક વાભે કેભ એ છુ ાલીએ ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 65
039
દોડતો કે લો યહ્યો... દડત કેલ યષ્ણ એ દયફદય, યજદં ગી ! શાંપી યશી કાયણ લગય ! બય લવંતે એટરી મ્શયી ઉઠી, કે છી પયકે નશીં ક, ાનખય. લૃક્ષની ડાે યનયાંતે ઝુરતું, ક્માં ગમું એ ભાતફય રીરું નગય ? કેદ કયલું ભાયે આખું યલશ્વ, ણ, દૃયષ્ટ આી તેમ ાછી ભાવય. ભન થમું ફવ એટરે આલી ડી, ઘય નથી, ત કાપી છે ભીઠી નજય. ચાય બીંતને તભે જમાં ઘય કષ્ણું, ત્માં અભે જીલી રીધું ફવ ઘય લગય. ભોનના વંલાદ એલા ફરકા, ખારી ભુજ થૈ ગમ ફવ તયફતય. ળબ્દ વાથે શય ક્ષણે જીલી–ભયી, આ શમાતી એટરે થઈ ગઈ અભય. અનુક્રભનિકા http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 66
040
આગ ાછ યફંફ અગય ના શ’કૂંડાે, એલાંથી દટણ કંટાે. કઈ નથી જમાં આગ–ાછ, કને કાજ ે આંવુ ખાે ? આગ–ાછ વુખની છે, દુ:ખ આલે છ ને લચગાે. આભ નથી કૈં શાળ છતાંમે, મ્શે કે કેલું ભન ગયભાે !! વૂયજને ાછ લાીને, વનાંને ભૂયખ ંાે. લીત્માં લે યાખ લી ત્માં, બાયલને ળું કયલા ફાે ? બયબય જીલી ગૈ છે પ્રજ્ઞા, શ્વાવનાં યંગીન વયલાે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 67
041
જોઈએ ીંજયે ટ ૂમો તેને ઉડાલી જોઈએ, તે છી જ ે કંઈ ફચે, બીતય વજાલી જોઈએ. આ જગતભાં પ્રેભને યલશ્વાવ લાલી જોઈએ, એ યીતે ફવ, ઝેયનું ભાયણ કયાલી જોઈએ. વો કશે છે આ જગતન ભાનલી વસ્ત થમ, એભની એ લાતને ખટી ઠયાલી જોઈએ. રૂ ભાી, આમનાએ, એટરું કીધું છી, વાજ–વજજાની કરાને ના ચરાલી જોઈએ. ‘શં ુ’ ણં ફવ ઓગે એલાં ભે જમાં શ્વાવ ત, ચાર, એલા ગાભભાં જીલન લવાલી જોઈએ.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 68
042
ઇશ્વય થલુાં નથી યન:શ્વાવ નાંખત શલે ઉંફય થલું નથી, ક’દીકયી યલદામન અલવય થલું નથી. લયવે નમનનાં તીય ત, ફખ્તય થલું નથી, એના ગુરાફી પ્રેભભાં, નડતય થલું નથી. રીર શત યલયશ અશીં કે ભાંડલ રીર, એ માદને શલે પયી કતય થલું નથી. તાયાંણાંની પક્ત ભેં ભાંગી’તી વાયફતી, તું એટરે કશે શલે ઈશ્વય થલું નથી ? ઇચ્છા લવંતી ભેં કયી રીર શં ુ ાથરું, ત્માં ાનખય ફની છી ખયખય થલું નથી. દુગુંધ પે ડલા અશીં, ભવે છે રક ણ, ભવાઉ બાગ્મલળ બરે, અિય થલું નથી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 69
043 ુયલાય કય... એભ તું ાછ યશી ના લાય કય, શ તું યનબટમ ત તને ુયલાય કય. જ ે કયે તે પ્રેભથી વાબાય કય, યજદં ગીને એભ તું, વાકાય કય. યજદં ગીના આમનાનું યફંફ તું, આંખે દેખ્માં વત્મન સ્લીકાય કય. ટીરે ટકે તું અગય થાકી ગમ, બીતયે ફવ એકર ૐકાય કય. જમાં ઊબ એ છાંમડ છે લૃક્ષન, કેભ કયલત તું ફને ? યલચાય કય. શય ક્ષણે જીલી જલા તૈમાય છુ ,ં સ્શે જ આલી ચેતના વંચાય કય. વૂમટને ઝાક ૂછ,ે ભડું થમું ? ઝશાલીને છી તું લાય કય. દેલ–દાનલ ફેઉ બીતય છે છતાં, ભાનલી છે, ભાનલી અલતાય કય. અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 70
044 નકાભાાં ‘હ’ુાં િાાંનાાં બાયને... નકાભાં ‘શં ુ ’ ણાંનાં બાય ને અગ શટાલીને, કરું છુ ં યસ્ભત બીતયની, ફધી હશંભત જુ ટાલીને. તભે દહયમા વભા છ એટરે વૂયજને ડકાય, અભે છ ઓવનાં લાયવ ઉબા ગયદન ઉઠાલીને. નથી થ્થય ભેં આકામાટ, નથી ભેં ાયમા ૂજમા, કયી ભેં કભટની ૂજા, ન લચ્ચે બાગ્મ રાલીને. અશીં ત યાત જાગી રક જોતાં દી તણાં સ્લપ્ન, અભે જમાયે થમાં ઝશ બીતય વૂયજ ઉગાલીને. અભાયાં પ્રેભનાં લાદ, નમનભાં એકઠાં થૈ ને, લયવલાં કેટરાં આતુય, તભાયે ગાભ આલીને. અશીં ક્માં કઈ પાંવીએ ચડાલાનું કે ગબયાઓ, કમો છે પ્રેભ, ગુન નહશ, ને એ ણ હદર રગાલીને. અભે રીટી કયી રાંફી, અભાયી જાત ભશે નત ય, કદી ના અન્મની બૂંવી, કે ના સ્શે જ ે ટુકં ાલીને. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 71
045 હોમ છે... જમાં યલયશ બીની અગાળી શમ છે, દદટ ફવ ત્માંનું યનલાવી શમ છે. ક્માં નડે ક’બીડ કરાશર વભું, શ્વાવ બીતયનાં પ્રલાવી શમ છે. જ ે યભાડે યજદં ગી ભઝધાયભાં, એ જ ત જીલનખરાવી શમ છે. દૂયથી ણ અન્મને ભાી ળકે, જાતને જ ેણે ચકાવી શમ છે. ળય ળબ્દન લધ્મ ત ળું થમું ? અથટ, ત એકાંતલાવી શમ છે. જમાં કાે ચાંદને ચડી દીધ, ચાંદની ત્માં ફાયભાવી શમ છે. ચાંદ જમાં ળયભાઈને નીચે જુ એ, ધયતી ય ફવ ૂણટભાવી શમ છે. ત્માં છી ‘પ્રજ્ઞા’ નશીં ાછ યશે , િાયે જમાં તક મ્શોં લકાવી શમ છે અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 72
046
મ્માન યાખે છે... ગગનભાં ચાંદ, તાયા ને વૂયજ ણ મ્માન યાખે છે, ધયા ય વૂક્ષ્ભ રૂે એ ફધાનું ધ્માન યાખે છે. જીલનભાં માતના બીણ, છતાં યંગને વજીટને, યચતાય કલ્નાનાં યચત્રનું વન્ભાન યાખે છે. તું જાણી રે કે આથભલું એ કુ દયતની ક્રયભકતા છે. ડૂફેર વૂમટ તાની વલાયે ળાન યાખે છે. અયધકાયે નથી ભત, ભે છે પ્રેભથી એ ત, ફતાલી ભંત્ર ૂજાયી, પ્રબુનું ભાન યાખે છે. ખીરેરાં ુષ્ ય ઝાક અયે ! ળાની યનળાની છે ? ફની ટશુકા શલે ચાવ, ભનને ફાન યાખે છે.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 73
047
સ્થાનત થલાનુાં તને ચાશ એલી કે ંહડત થલાનું, અશીં ભાયે અઘરું, છે સ્થાયત થલાનું. અશીં પ્રશ્ન ઊબ છે અયસ્તત્લન, ને, ઉયથી લી ભાયે વાયફત થલાનું ?! બરે ગુંજ ે ટશુક વદીઓ વુધી ણ, પયી ાછુ ડાે જ યનયિત થલાનું. તભે આ જગતને ઝુકાલી ળક ’ગય, ન શ યે ખ, ત ણ, ુયહશત થલાનું. લચન, યજ વીતાને, રાખ ભે ણ, અગનથી અશીં ક્માં છે લંયચત થલાનું. ગઝરને હૃદમથી તું ચાશે છે એથી, ગઝરભાં જ ‘પ્રજ્ઞા’ પ્રકાયળત થલાનું.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 74
048
આભ–તેભ ને આભ કંઈ ભે ત કંઈ તેભ ણ લછૂ ટે, તારું ને ભારું શૈ મું, ળાન હશવાફ ભૂકે ? તાયા ફધા શુકભ જ ે, ઉિય કદી ન ભાગે, ભાયા ફધા જલાફ ભૂંગા યશીને ુછ ે ! રૂંટાઈ જ ે ગમા છે, એને શલે ન ૂછ, ‘સ્લ’ના લજૂ દ વાભે, ળું ળું શલે આ ખૂટે ? જોડ્ું છે શૈ મું રઈને વંલેદનાની વાંક, એ કાચ ત નથી કંઈ કે કાચ જ ેભ તૂટે ! લયવી જળે બરે તું લાદ ફની અાઢી, બીંજાઉં શં ુમ એલી છ જાત ભાયી ડૂફે !
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 75
049
ચારી જામ છે યાહી... રઈને આડ ફીજાની જો ચારી જામ છે યાશી, ખફય ક્માં ? કેભ ? કની ? લાતે આલી જામ છે યાશી. અયે ! યાશીનું કેલું ? ચારતાં થાક્માં કે આ ફેઠાં, યફચાય થ યલભાવે ત્માં જ જાગી જામ છે યાશી ? જયા જમાં ચારલાન અથટ, વભજામ અને ત્માં ત, જયા ચારે તું એ શે રાં જ શાંપી જામ છે યાશી ? ઘણા ઉદેળકએ અટટા યસ્તા ફતાવ્મા ત, શલે ત ધ્રુલ તાયક ખુદને ભાની જામ છે યાશી. જયા જો ચારલાનું ફંધ કયળે તું અગય ‘‘પ્રજ્ઞા’’ શળે ાછ એ આગ તૂતટ નીકી જામ છે યાશી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 76
050
ભાયાથી નનહ ફને... યનષ્પ્રાણ ભનને ાભલું ભાયાથી નહશ ફને, ભયતાં યશીને જીલલું ભાયાથી નહશ ફને. પ્માદું ફની ચાટભાં, યભત નથી કદી, શામાટ લગયનું જીતલું, ભાયાથી નહશ ફને. છે ભોંઘલાયી આકયી ભૂક્મ છે કા ણ, વંલેદનાનું કાલું ભાયાથી નહશ ફને. જમાં રાકડીની લેદના વભજી રીધી છી, ઘયડાંઘયનું ખરલું ભાયાથી નહશ ફને. ટશુકાનું આબ રૈ રીધું લગડાને કાી જમાં, ત્માં યંજયાને સ્થાલું ભાયાથી નહશ ફને. ભઝધાયથી હકનાયને છેટું નથી છતાં, ઇચ્છા યલના ઝઝૂભલું ભાયાથી નહશ ફને. ઢાલ છુ ં શં ુ આખયી ણ પ્શાડ ળ ઊબ, ત્માં ખીણ વાભે ઝૂકલું ભાયાથી નહશ ફને. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 77
051
વ્હેાંચામ તો ઘિુાં... આ ભત્સ્મ કણટથી જયી લીંધામ ત ઘણં, ઇયતશાવ કાયભ છી વજાટમ ત ઘણં. યણને યનયાંત એ શતી ભૃગજન વાથ છે, ણ ઊંટની તયવ જયા યછામ ત ઘણં. નાયીની તુરના ત વીધી ધયતી વુધી જળે, શે રાં વીતા ને દ્રોદી ચચાટમ ત ઘણં. છે ઊગલાની લાત ત વૂયજ નથી થલુ,ં આ ચંદ્ર જ ેલું ઊગલું યખામ ત ઘણં. છે શાયલાની લાત ને જીતી ગમા તભે, ખટા અશમ્ ન બાય ત્માં લતાટમ ત ઘણં. જીલી જલાની લાતે ત ટૂં ામ છે ગું, આ ચાય કાંધે ફજ જો વ્શેં ચામ ત ઘણં. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 78
052
ખોટી ભભત જમાયથી છડી દીધી ખટી ભભત, ત્માયથી ઠયતું ગમું ભારું જગત. ફજ ળું છે એ ખફય ભડી ડી, ફાકી, ભાયી રાળ રૈ થડી બભત ! શં ુ ભને ાછી જડી ાકટ લમે, ફાણની જમાં યભી થડી યભત. એક ક્ષણભાં યલશ્વથી જોડાઉં ણ, જાતને ભતાં જયા રાગ્મ લખત. રાગણીની કઈ ક રાગે નશીં, એટર તું થા નશીં ાછ વખત. ભાપ કયલાનું ભનફ, ધન્મ છે, લૃક્ષ નહશતય, છાંમ ળું, આી ળકત ?! ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 79
053
ભને યલડે નહી... ાં ભારું ન શ વુકાન ભને યલડે નશીં, ને ના યશં ુ વબાન ભને યલડે નશીં. જાણીને જીદ નહશ કયી યશે લા ભેં કામભી, બાડાનું શ ભકાન ભને યલડે નશીં. જો તાયી કઈ લાતભાં વચ્ચાઈ રાગળે, ત્માં પે યલું જફાન, ભને યલડે નશીં. આ ‘શં ુ’ણાની બીંતને ભેં ખુદ યચી છે ત્માં, તડું નશીં કભાન, ભને યલડે નશીં. ‘પ્રજ્ઞા’ ઘભંડ આલે ત્માં ાછાં ડે ફધાં, રક કશે ભશાન, ભને યલડે નશીં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 80
054
ભકાન છે... યે તી, યવભેન્ટ, ઈંટનું કાચું ભકાન છે, છાંટીળ પ્રેભજ છી ાકુ ં ભકાન છે. ૂછ ે ળું બીંતને શલે ચશે યાઓ માદ ના ? મુગથી ફાયી ફંધ ને ખુલ્લું ભકાન છે. આલે ન કઈ જમાં શલે, ના જામ ત્માંથી કઈ, યશે લા શલાને કેટરું ભટું ભકાન છે ! જ ે ફા’યવાખે કંકુના થાા યશે ઝૂયી, તે ઘય છી ળું ઘય યશે ? વૂનું ભકાન છે. જમાં ૂલટજોની માદનાં તયણ શજી રીરાં, એ માદભાં શજી ઉબું ભારું ભકાન છે.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 81
055
બટકલાનુાં થમુાં ાછુાં ખફય યસ્તાની છે ત ણ, બટકલાનું થમું ાછુ ,ં વભજની બ્શાયનાં નકળે, યઝલાનું થમું ાછુ .ં કયી જો શત નપયત ત કદી આલું ફન્મું ના શત, કમો છે પ્રેભ એથી ત ઝઘડલાનું થમું ાછુ .ં શતી એને ખફય કે જાત ઝાકની છતાં જુ ઓ, વૂયજ ાવે જલાભાં ત વગલાનું થમું ાછુ .ં તભે જીતીને શાય કે અભે શાયીને જીત્માં ણ, છતાં ફંને ચુકાદે લ્મ, તડલાનું થમું ાછુ .ં જગતબયની રીરા ભાણી છતાં ણ વાલ કયીકટ, જયા શં ુ જાતને અડકી, રલાનું થમું ાછુ .ં શજી શં ુ શં ુ ને શં ુથી ફશાય ક્માં આલી ળકી છુ ં શં ુ, છતાં બીતયથી ‘પ્રજ્ઞા’એ ચકલાનું થમું ાછુ .ં ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 82
056
પૂટી ગઈ... યલશ્વાવે, જ ેના શં ુ યશી છેક જ પૂટી ગઈ, ને તમ તીણી કચ્ચય, કેલી ગી ગઈ ! શં ુ કઈની ન થૈ ળકી, ના કઈ ભારું તમ, આ યલશ્વ ફાથભાં બયી ભનબય જીલી ગઈ. ભાયાં વુધી જલા ભને યસ્ત ભળ્ય છતાં, શં ુ કેભ ત્માંમ શોંચીને ાછી લી ગઈ. ક્માયે ક ચાશં ુ રાખ કે અઢક રખું–બૂવું, ળાશીભાં ભાયી લાત જો, કેલી ડૂફી ગઈ ! ભલાનું સ્લપ્ન જમાં છી પ્શોંચે તયવ વુધી, વાકાયલાને યણ ભે ત યણ વુધી ગઈ. લોથી ફંધ જ ે શતી ફાયી ખૂરી કે તૂતટ, ખફ બયી શં ુ કઈના ચ્શે યાને ી ગઈ. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 83
057 નલદ્યાથીયઓની નલદામલેાએ વનું વુંદય ત્માગલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? છડી ળાાને જલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? ઘંટ વાથે વય, ને ટીચય શં ુ અને ચથ વભમ, દડતાં અટકાલલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? ફડટ ય દમાટ અભે જ ે ભય–ટ, આબ–લન, વાથે વોને રૈ જલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? લગટ, ફાયી–ફાયણાં, ભેદાન, ાણીની યફ, વાભટાં તયછડલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? એક ઇચ્છા ફાણની વૉ થૈ ઊઠળે કદીક, વયની વટી ખાલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? આંખભાં અકફંધ માદ ફેલડાળે તે છતાં, નાની ગરી ાડલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? જ્ઞાનની ાંખ દીધી ત ઊડલું ભુશ્કેર ક્માં ? છડી વોને ઊડલાનું કાળ સ્શે રું શત ત ? શા ગભે, હયવેવ ણ ળું આભ છુ ટ્ટી દૈ ળક, કામભી ઘય ફેવલાનું, કાળ સ્શે રું શત ત ? અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 84
058
યાહ જોઈ ફેઠી છુાં... ઊઘડે ફાયી નલી એ યાશ જોઈ ફેઠી છુ ,ં ક્માં ભે એ તેજ ાછુ ં જ ે શં ુ ખઈ ફેઠી છુ .ં કેદ કયલા જ ેલું એ ણ કેદ ના કૈં થઈ ળક્મું, યચત્ર જ ે ઝાંખું શતું તે વાલ ર’ઈ ફેઠી છુ .ં પ્રશ્ન ઊઠે : કેભ ઇચ્છા અશ્વ થૈને શણશણે ? બીતયે ળું લાવનાનું ભૂ ફઈ ફેઠી છુ .ં સ્શે જ ણ સ્ળી નશીં શલાણાંની લેદના, ત છી ભેં ળું ગુભાવ્મું, જ ેનું યઈ ફેઠી છુ ં ? આ છટા ને આ અદા ને આ ખુળયભજાજી ભુખ આ, ળી ખફય તભને કે શં ુ જખભને પ્રઈ ફેઠી છુ .ં
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 85
059
જોલુાં ન ગભે એ જ તો જોલું ન ગભે એ જ ત જોલાઈ યષ્ણું છે, ભનને અયીવે જ ે ફધું તયડાઈ યષ્ણું છે. કનું શતું એ નાભ જ ે કયાઈ યષ્ણું છે, શાથે કયીને છુ દં ણે ત્રપાઈ યષ્ણું છે. એ લેદના ભાયી શતી, ભારું શતું એ દદટ, એ આંખથી તાયી ળીદ છરકાઈ યષ્ણું છે ? ંખી ત ળું જાણે કે કૃ ા કઈની છે આ, ડાે શતું જ ે ઘય શલે વ્શે યાઈ યષ્ણું છે. ૂનભ શજી ખીરે છે, જયી યાખ તું ધીયજ, ઘૂઘ ં ટભાં એનું રૂ વજાલાઈ યષ્ણું છે. ‘પ્રજ્ઞા’ શતી ત શં ુ શતી ને ત શતું જીલન, ફાકી ફધું ત જડ વભું યચતયાઈ યષ્ણું છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 86
060
કોઈ ળુાં કયે ? તું જાતને ના જોતયે ત કઈ ળું કયે ? ચીર નલ ના ચાતયે ત કઈ ળું કયે ? ભાંગે ભદદ ત કઈ ણ યસ્ત ચીંધી ળકે, તુજને અશમ્ જો આંતયે ત કઈ ળું કયે ? જમાં ખાતયી કે પ્રેભથી દુયનમા ઝૂકી જળે, ત્માં તું ઘૃણાને નતયે ત કઈ ળું કયે ? ચ્શે યા ઉય ત વાચન અયબનમ ચભકચભક, લાભાં જૂ ઠ ઠયે ત કઈ ળું કયે ? જીલનના ચક્રવ્મૂશભાં તું ત નલવલ, હકસ્ભત ઉયથી છેતયે ત કઈ ળું કયે ? યણને તયવ છે એલી કે લયવાદ બીંજલે, ણ થય વઘે યલસ્તયે ત કઈ ળું કયે ? ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 87
061
કે લી નસપતથી અભે કેલી યવપતથી બીતયે ડૂભ છુ ાલીને, નલી યીતે જીલી રીધું છી શવલું ફતાલીને. ફધ અંધાય એકીવાથ ક્માંથી દૂય ણ થામે ? અભે ત્માં ભનને અજલાળ્યું બીતય ધૂણી ધખાલીને. બરે તેં પ્રેભની વ્માખ્મા ખુળાભતભાં કયી રીધી, ભેં ફાકી શાથ રંફાવ્મ ફધી ઘૃણા પગાલીને. આ ભાયા દ–દળટનભાં લીતી ગઈ યાત ૂયી ત, વલાયે ભાયે યસ્તે કેભ ચાલ્મ ભન ભનાલીને ? બરે દટણને શંપાલે વભજની બ્શાયના ચ્શે યા, અટૂરી એકરી ‘પ્રજ્ઞા’ ઊબી મ્શરું પગાલીને.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 88
062
એક ગાાંધી જોઈએ... છે તભવન બાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ, બેદલા અંધાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. હશંવા ગાભે ખુયળી, ફારૂદ ય આરૂઢ શ, વત્મ નાભે ઠાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. બૂખ, ભ્રષ્ટાચાય ને આ ભોંઘલાયી કાયભી, ચીવ ણ રાચાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. ફેઉ છેડા, ક્માં અશીં, થામે કદી ણ એકઠા, ચતયપન ભાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. દ, પ્રયતષ્ઠા, ટીરે–ટકે, દેળ ણ લેચી દીધ, ક્માં છી ઉદ્ધાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. એક ય ફીજો અશીં ગ ભૂકીને આગ લધે, કંવ અયંાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. છે લચન ઠારાં અશીં આવું ભગયનાં શમ જમાં, ત્માં પ્રબુ ! ઊગાય, ાછ એક ગાંધી જોઈએ. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 89
063
જીલતય ભ્રાભક લધાયે... જીલતય ભ્રાભક લધાયે , છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું એ છૂ ટે છે કે છી, એક એ છે, જ ે ઉગાયે , છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું, એ છૂ ટે છે કે છી. આભ ત શં ુ છુ ં પ્રલાવી યલશ્વ વાથે ક્માં ભભત યાખી ળકુ ં ને તે છતાં યાખી ભભત, જોલું છે ફવ એ જ ભાયે , છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું, એ છૂ ટે છે કે છી. યાગ ભેં છેડ્ નથી ભલ્શાય ત મે કેભ આ લયવાદ બીતય બીંજલે ભુજને વતત, ભાણલું છડી યલચાયે ! છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું, એ છૂ ટે છે કે છી. કઈ ભાયી બીતયે શયદભ શ્વવે એથી શં ુપાું જીલતય રાગ્મું નશીં ત વ ટકા, શં ુ ને પ્રજ્ઞા ‘શં ુ’ જ બાયે , છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું, એ છૂ ટે છે કે છી. કઈ યલભ, કઈ યબણ માતના શ ત જયા ખભલા શજી ભક્કભ ફને રક બરાં, તયપડે ભુઠ્ઠી જુ લાયે ! છૂ ટતું શ ત જયા છડીને જોલું, એ છૂ ટે છે કે છી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 90
064
લાલતાાં નથી... એ છે ગુન કે ફીજ અભે લાલતાં નથી, ણ ભૂ વતું ઝાડ કદી કાતાં નથી. ને સ્લપ્નભાંમ તું કદી ાછી જતી યશે , ફવ એટરે જ યાત ફધી ઊંઘતા નથી. ભાંગ્મું નથી, અભે શજી, શદનીમ બ્શાયનું, ભાગ્મું નજીલું, જ ે અભે, એ આતાં નથી. ફવ વાંબી ના વાંબી, ભૂકી દીધી છી, એ યજદં ગી છે, યજદં ગી, કૈં લાયતાં નથી. ‘પ્રજ્ઞા’ કયીને લામદ, જ ે આલતાં નથી, લયવાદ શ કે દસ્ત, અભે યાખતાં નથી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 91
065
તે છેતયી જલાનો... આ છેતયી જલાન, તે છેતયી જલાન, એલું ફધું યલચાયી, ભન ખતયી જલાન. ભાનલની જાતભાં તું, યલશ્વાવ ત કયી જો, આખય છે એમ ભાનલ, એ છેતયી જલાન ? ાછ નથી જલાન, લયવાદ પ્રેભન છે, બયૂય બીંજલીને રીરતયી જલાન. ારલ અગય એ ભાન ાછ ભે ભને ત, ઓઢી પયી શં ુ એને, વ બલ તયી જલાન. આ શ્વાવની યભતભાં પ્માદું બરે શં ુ તારું, ણ એ છતાં શં ુ ગરી ભાયી બયી જલાન. લધત ગમ આ ળશે યી, ગાભ ગી ગીને, એથી થમ છે યગી, વ્શે ર ખયી જલાન. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 92
066
ઉેક્ષા કયુાં છુાં યલયશની શંભેળાં ઉેક્ષા કરું છુ ,ં તભે ક્માયે આલ ? પ્રતીક્ષા કરું છુ .ં પી, ઘય કમાટ ગ તે એક ભેં ત, ધીયજની શં ુ કેલી યીક્ષા કરું છુ ં ? ઘણી વાપવૂપી ભેં બીતય કયીને, ફચી રાગણીની શં ુ યક્ષા કરું છુ .ં નથી ક્ષણ છી ળું થલાનું એ જાણં, છતાં ણ જીલનની વભીક્ષા કરું છુ .ં ભળ્યું પૂર ને તું ળું પૂરદાની ચાશે ? વદા રબી ભનને શં ુ યળક્ષા કરું છુ ,ં
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 93
067
ૐકાય કય ીઠ ાછ એભ તું ના લાય કય, વાભવાભે આલીને ડકાય કય. યજદં ગીભાં આમનાનું યફંફ તું, જ ેલું છે ફવ એ રૂે સ્લીકાય કય. ટીરે ટકે તું અગય થાકી ગમ, બીતયે ફવ એકર ૐકાય કય. જમાં ઊબ એ છાંમડ છે લૃક્ષન, કેભ તું કયલત ફન્મ, યલચાય કય. ઝાકે વૂયજને ફવ, ૂછી રીધું : તું ળું જીલન ે છે ? ુયલાય કય. દેલ–દાનલ ફેઉ બીતય છે છતાં, ભાનલી થઈ જીલલા યનધાટય કય. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 94
068
લાગોતો હતો... શાથે કયીને જાતને યંજાડત શત, લીત્મા વભમને કેભ એ લાગત શત ? એ ધાયણાનું યણ શતું કેલું અપાટ ને, આંખ ભીંચી ળું ાભલા એ દડત શત ? વનાને ીંજયે છી ળબ્દ ુયાઈ ગ્મા, ટ વયીખું ? એ કળું કૈં ફરત શત. કેડી શતી ત્માં શાઈલે ઊબા થમા છી, ભાણવને ચારલાની જગા ખત શત. યંજયથી ંખી ક્માયનું ઊડી ગમું છતાં, એ ખયમાને ક્માં વુધી ંાત શત.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 95
069 નજાંદગીની ફાાંધિી સભજી રીધી... ચતયપથી યજદં ગીની ફાંધણી વભજી રીધી, જ ે ખુળી આલી જીલનભાં આખયી વભજી રીધી.* ઊગલાને, ડૂફલાની હપરવૂપી વભજી રીધી, ળું કરું પયીમાદ ? રીરા આગલી વભજી રીધી. ભેં શજી ક્માં કઈણ યણઝણ સ્લીકામુું ણ શતું, કે તભે ભાયી નજયને ઝાંઝયી વભજી રીધી. એક ફાક, યજદં ગીબય, એટરે ફાક યષ્ણ, ભટણની વો યભત અંતાક્ષયી વભજી રીધી. તુંમ ભીયા જ ેભ એ યસ્તે છી પ્શોંચી ળકત, ણ તેં વ્શે તી લાંવીને બૂંગી વભજી રીધી. ઝાંઝલાં છે નાભ ફીજુ ં આ ખુળીનું આભ ત, દડતાં પ્શે રાં ભેં ૂયી તાલણી વભજી રીધી. વશે જ એભ જ લટ ફાફત ભેં જયા ૃચ્છા કયી, ખુળ થલાની એણે ળાને ભાગણી વભજી રીધી ? * સ્મરણ : ભયીઝ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 96
070
નાદને આછો ઉઘાડ તુાં... બીતય ઉઠેરા નાદને થડ ઉઘાડ તું, શય ળબ્દ એક બ્રષ્ઢ છે ધીભે જગાડ તું. ઉત્વલ વભી છે યજદં ગી, ક્ષણને ફગાડ નહશ, શય શ્વાવ છેડી વૂયભાં એને લગાડ તું. યસ્ત ભે નશીં ભને ભાયા જ ગાભન, ભામાલી ળશે ય પયતે છે તે લાડ ઠેક તું. અંકે કયી રીધી ફધી જ ેણે દીલાનગી, એલા જ કઈ એકને બીતય યભાડ તું. પ્રસ્તાલ પ્રેભન ભૂકી, તું થબે ત જયી, શં ુ ના કશં ુ, ને ત્માં છી, ખટું રગાડ તું.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 97
071
સાંબાલ તુાં શ્રાલણી બીની ગઝર વંબાલ તું, આણાં વંફંધને છરકાલ તું. પ્રેભ છે ત છે શમાતી આણી, શય ઘૃણાના શ્વાવને અટકાલ તું. રક ત કશે ણ અયે ! તું ણ કશે ! ‘પ્રેભ છે ત પ્રેભને યનબાલ તું.’ નહશ પ્રરબન શમ ને ળું ચારલું ? યણ લચાે ઝાંઝલાં ચભકાલ તું. કંટકને ાય જો, ધફકે છે એ, પૂર જ ેલી યજદં ગી મ્શે કાલ તું.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 98
072
છીની લાત છે ખુદને વંબાું છીની લાત છે, ‘સ્લ’ને ઓગાું છીની લાત છે. ઉિય ભળે એ શે રા પ્રશ્નભાં, જાતને ઢાું છીની લાત છે. વગણની હયક્તતાને ૂયલા, ઘાલ ંાું છીની લાત છે. ફશાય ળધી ના ળકામા જ ે છી, બીતયે બાું છીની લાત છે. ગેયવભજણ તમ નહશ અટકે, અયે ! ફરલું ટાું છીની લાત છે. હશભયળરા જ ેલું જ યાખું ધ્મેમ ણ, આગ ંાું છીની લાત છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 99
073
પ્રભાિી હોમ છે યજદં ગી જ ેણે પ્રભાણી શમ છે, શ્વાવ વંલેદન ઉજાણી શમ છે. જ ે ખભે અન્મામ ને જુ લ્ભ યવતભ, આંવુઓ એની કભાણી શમ છે. દડલાન થાક ળું ત્માં રાગળે ? ઝાંઝલાં ફદરે જમાં ાણી શમ છે. જાનકી વભ ભશ ને શઠ શમ જમાં, ત્માં જ રક્ષ્ભણયે ખા તાણી શમ છે. જન્ભતાંની વાથ તયછડી ળકે, ભા ળું ભભતાથી અજાણી શમ છે ?
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 100
074
નજાંદગી ફદરાઈ ગઈ એક ઠકય જમાં ભી ત્માં યજદં ગી ફદરાઈ ગઈ, પૂર વાથે શમ કંટક, લાત એ, વભજાઈ ગઈ. લાત ળાશીથી રખી ત ડામયી ખયડાઈ ગઈ, લાત જીલનની રખી પ્રત્મેક શયખાઈ ગઈ ! આંખનાં વગન દીધાં ને એટરે ચભક્મું નથી, આંવુ વાથે બીતયે કૈં માદ ણ ધયફાઈ ગઈ. ક્માંથી ઉિય ળધલા ઇચ્છાના અઘયા કમડા, યજદં ગી આ શ્વાવને મ્શે કાલતાં ખયચાઈ ગઈ. યલશ્વ વુંદય શમ એને ાભલા વુંદય ફની, રક કદરૂા ભળ્યા ‘પ્રજ્ઞા’ છી કયભાઈ ગઈ.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 101
075
સાલ ખોટુાં થામ ને... વાલ ખટું થામ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી, યજદં ગી રૂંટામ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. ઝાંઝલાનું જ ભે એ કાભના વાથે બરે દડી તભે યણભાં બ, ણ ગું વુકામ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. વૂમટ વાથે જ ે ઊગે ને ખીરતાં ને મ્શે કતાં, એલાં પૂર ણ આ યીતે, ડાથી ચૂંટામ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. જીતલાની લાત ય ખુળી ભનાલ, ત્માં વુધી ત ઠીક છે ણ ત્માયફાદ, શાયથી દુબાઈ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. કણ કનું છે અશીં ? એ લાત જાણે તું છતાં ખટી યીતે ગૂંચલામેરાં, વગણ યશેં વામ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. યજ ત ગઝર ને ગીત વાલ નખું તેજ રઈ ‘પ્રજ્ઞા’ ખીરે ભન આંગણે, ને છતાં અંજાઈ ને ઊબા યશી જોમા કય, એ યીત ણ વાયી નથી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 102
076
લાત ભાયી સાલ ખુલ્રી લાત ભાયી વાલ ખુલ્લી, સ્શે જ ણ ભઘભ નથી, ભ ભને ળંકાઓ છડી, પ્રેભભાં નાનભ નથી. કેભ તું ભાને નશીં કઈં કઈનું કીધું કદી ? એનું કાયણ ળું લી એણે દીધેરા વભ નથી ? વાલ એલું ત નથી કે કઈ ફંધન નહશ ગભે, વાત પે યાભાં તું ફાંધે ત ભને કંઈ ગભ નથી. ચાર આણ ફેઉ થઈને યલશ્વ નખું સ્થાીએ, એ ફતાલી આીએ કે આણે કૈં કભ નથી. વાચે યસ્તે ચારલાભાં એક આ ખુભાયી યશી, યલશ્વ પ્રજ્ઞાને ઝુકાલે ? લાતભાં કૈં દભ નથી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 103
077
જીલતયને ીરલા જેલુાં નથી જીલતયને ીરલા જ ેલું નથી, ભન યલનાનું જીલલા જ ેલું નથી. ક્માં વુધી ઇજ્જત એ વાચલળે બરાં, જીણટ કડું વીલલા જ ેલું નથી. લૃદ્ધ ફલ્મ ખુદની શારત જોઈને, ફાકએ ખીરલા જ ેલું નથી. ળષ્ડ યલના એ રડત આે છી, ભન કશે કે જીતલા જ ેલું નથી. શાથ તાય શમ ભાથે ત્માં છી, શ્વાવને કૈં ણ થલા જ ેલું નથી. ભાને શારયડે જ ફાક શીંચળે, એને કૈં ણ ળીખલા જ ેલું નથી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 104
078
રે ! તુાં રી જોઈ રે લયસાદભાાં રે ! તું રી જોઈ રે લયવાદભાં, જાતને તું ખઈ રે લયવાદભાં. પ્રેભ ભાા પ્રઈ રે લયવાદભાં, કાં છી તું યઈ રે લયવાદભાં. આટરું યનભટ છી જ ના ભે, રે, ભયરનતા ધઈ રે લયવાદભાં. એક છત્રી, શ્વાવ કયા, ફેઉના, એલું ણ ત શમ, રે લયવાદભાં. પ્રેભભાં ળંકા ડે, ને તે છી, યજદં ગીને ખઈ રે, લયવાદભાં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 105
079
રે ગઝર નલચાય, આયાંબામ છે લયસાદભાાં... રે ગઝર યલચાય, આયંબામ છે લયવાદભાં ! ળબ્દ વાથે અથટ ગયંબામ છે લયવાદભાં ! ટેયલે યન:શ્વાવ તાયા સ્ળટન ળું થૈ ગમ, જો વતત ભારું બીતય છરામ છે લયવાદભાં ! ફેઉ શૈ મે ત સ્ભયણની બીડ જાભી’તી છી, કેભ એકરતામ ખડગ ં ામ છે લયવાદભાં ! કાર ય તું નાખ તાય બાય ને તું જોઈ રે, વાભે ચારી આજ તાયી જામ છે લયવાદભાં. ફીજ ‘પ્રજ્ઞા’એ વીંચ્માં જ ે પ્રેભરૂે ાંગમાું, એટરે વશુ પ્રેભગીત ગામ છે લયવાદભાં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 106
080
ના ૂછલુાં હતુાં છતાાં ના ૂછલું શતું છતાં ુછાઈ જામ છે, છાની શતી જ ે લાત એ ચચાટઈ જામ છે. ખટી યવભનાં નાભ ય ફંધાઈ જામ છે, ફે પ્રેભી એ હયલાજભાં ખચાટઈ જામ છે. ભાય નથી ત તું છી ના કઈન થજ ે, દીલાનગી જ ે આગભાં રટાઈ જામ છે. એ ળૂન્મ છે કે ળે, ફધું બાગલા ભથે, ભભતા યફચાયી પ્રેભભાં છેદાઈ જામ છે. કાંઠ ે ન નાંગયી ળકી એ નાલની વ્મથા, ભઝધાય જાણે તે છતાં લ્શે યાઈ જામ છે ! ‘પ્રજ્ઞા’ ગેરું પ્રેભના ઉંફય વુધી જળે, જ ે રાગણીની વાંકે જકડાઈ જામ છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 107
081
ઘય શ્વાસનુાં જીલાંત ઘય શ્વાવનું જીલંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય, આ છે વપય અનંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય. આંખે કયી કભાર કે ઘય પ્રેભનું ફન્મું, છે ાંણે લવંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય. છનાં રૂેયી આમને આબાવ શ બરે, ાભી રઈને તંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય. ઠગલાની લાત ય ફધાં મ્શોં પે યલે છતાં, ક્માં કઈ અશીં છે વંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય. ‘પ્રજ્ઞા’ અશીં ત ભતને ભથલું ડે ઘણં, જીલલું છે તંતતંત, તું યશે લાની પ્શે ર કય.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 108
082
‘હ’ુાં ની લચ્ચેથી નીકલાનુાં ઘિુાં ભુશ્કે ર છે ‘શં ુ’ની લચ્ચેથી નીકલાનું ઘણં ભુશ્કેર છે, પ્રેભલળ વો વાથ બલાનું ઘણં ભુશ્કેર છે. લાયતા, ગઝર કે ગીત નાનાં નાનાં ઝાટાં, ગથી ભાથા રગ રલાનું ઘણં ભુશ્કેર છે. શસ્તયે ખાને અયીવે ભાલી ક્માં યજદં ગી, જોઈ છામા બાગ્મ કલાનું ઘણં ભુશ્કેર છે. લાત યટીની શતી ને એટરે થબી ગમાં, ખારી ેટે મુદ્ધ રડલાનું ઘણં ભુશ્કેર છે. ાણીંથી વાંઢણીને છે તયવને જોભ ણ, ઝાંઝલાં ાછ યઝલાનં ઘણં ભુશ્કેર છે.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 109
083
જીલી જલુાં જ હોમ જો જીલી જલું જ શમ જો શળશલાવભાં, બૂરીને ાનખય છી શ્વવલું રાળભાં. બીતય ઉરેચી ક્માં વુધી શઠે જલામ છે ? એ યીતે ળું ડૂભા કદી આલે ઉજાવભાં ? ળધે નશીં હદળા અને શંપાલે યણને જ ે, બટકે નશીં એ ક્માંમ જો છની તરાળભાં. તપાન ચાય આંખનું શદથી લધી જળે, કપટ મૂમ નાંખલ ડે, તપાની શ્વાવભાં. યાખી નથી ભેં કઈ ણ ઇચ્છા જીલન યલળે, જીલનને ચાયે ફાજુ તું નાશક ચકાવભાં. છે એક એનું તેજ કે જ ે શમ ના અગય, ‘પ્રજ્ઞા’ યલના ળું યજદં ગી આલે પ્રકાળભાં. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 110
084
તકય ની કૈં સદી લટાલી છે તકટની કૈં વદી લટાલી છે, ખુદને ઓખ છી અાલી છે. શં ુથી તુંની વપય ૂયી કયલા, પ્રેભથ પ્શોંચ ભેં કયાલી છે. તું બરે રાખ માતના આે, યજદં ગી ! ભેં તને વજાલી છે. છ શલે ફરત અકાયણ તું, ભેં ભને ભોનભાં લશાલી છે. વાલ ભઝધાયભાં જ છડીને, નાલ જો ાય ભેં રગાલી છે. લાત ‘પ્રજ્ઞા’ અગય ‘દીક’ની શ, સ્લપ્રમત્ને જગા ફનાલી છે. અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 111
085
હય ે કે ભ કચલાતુાં યહે શય ે કેભ કચલાતું યશે આ શં ુણં, વાલ નખી યીતે બજલાતું યશે આ શં ુણં. ળું શળે ને ળું નથી ને ળું થમું ને ળું થળે, પ્રશ્ન ૂછી ૂછી યઘલાતું યશે આ શં ુણં. વલટની લાત શળે, વંકેરળે એ જાતને, રકે ટે કેભ જલાતું યશે આ શં ુણં. શમ એની લાત ત ભનભાં છી શયખામ ને, જાતનાં દટણ ભશીં ગાતું યશે આ આ શં ુણં. બીડ શ કે ચીડ શ કે ીડ શ જીલન ભશીં, એક ‘પ્રજ્ઞા’ શમ ત, જાતું યશે આ આ શં ુણં.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 112
086
ન જાસો આીએ તયવી આંખને ન જાવ આીએ, પ્રેભ છે એલ હદરાવ આીએ. શ્વાવને ફવ કાચું–ાકુ ં ઘય ભે ! સ્લપ્નને ત્માં યાતલાવ આીએ. પ્રેભનું ભતી ભે બલ વાગયે , ત્માં દુઆઓ વ–વલાવ આીએ. કૈં શળે ના જીલલા ત ચારળે, શાળ ાભે એલા શ્વાવ આીએ.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 113
087 યીત નથી કૈં એ િ ખોટી યીત નથી કૈં એ ણ ખટી, ફખા ભોંએ ભાય યવવટી. શય કાભભાં રાલ શથટી, ભતી જાળે એભ જ યટી. પ્શોંચ્મ છુ ં શં ુ આજ ે જમાં ણ, વય, ટીચયની ખાતાં વટી. વાભે ચારી શાયી જાલું, એલી કેલી થામ કવટી. ડાઘ ડે જો ભનના લષ્ડે, કાભ ન આલે એકે ગટી. ફાક થઈને યભલા રાગ્મ, દીઠી જમાં ભેં એક રખટી. રાગે ભટા, ભનથી નાના, લાત એની ભટી ભટી. અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 114
088
શ્વાસભાાં માદો બયીને ફેઠી છુાં શ્વાવભાં માદ બયીને ફેઠી છુ ં યનયાંતથી, ઘયનું ઘય ઊબું કયીને ફેઠી છુ ં યનયાંતથી. તયણ ઇચ્છારૂી ભેં ઉંફયે ફાંધ્માં છી, ચીતયી કંકતયીને ફેઠી છુ ં યનયાંતથી. રાખ ચાશં ુ ણ કદી બુરામ ના ભુજ ભાલડી, માદ એની આંતયીને ફેઠી છુ ં યનયાંતથી. ફાણની કૈં યભત ઘય આંગણે યભતી યશે , ભીઠી એ ચીતયીને, ફેઠી છુ ં યનયાંતથી.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 115
089
નજાંદગીના ભાંચ ય ભાંચન કમુયાં છે એટરે બૂયભકા ’ગય ખટી શ ત કૈં યીતે ફદરામ ણ, ને વભજની ફશાય શ ત કૈં યીતે વભજામ ણ. યજદં ગીના ભંચ ય ભંચન કમુું છે એટરે, કૈં અદા ંકામ ણ ને કૈં અદા લંકામ ણ, એટરું સ્લીકાયી જ ે, ચાલ્માં ફધાં વુખી થમાં, બરબરાં ઉય ચડી નીચે વુધી ટકામ ણ. લૃક્ષ ટશુકાને ૂછ ે ’ગય ના યશં ુ શં ુ એ છી, શ્વાવભાં કાફટન બયીને કઈ યીતે યજલામ ણ !! વાલ વૂની ળેયીના વૂનકાયને યણકાલલા, ક્માંકથી ગફડે રખટી ભન બરાં શયખામ ણ. યસ્થય થાલાને ભથ ણ મજના ખટી ઠયી, શ ન ‘પ્રજ્ઞા’ વાથ ત આ યજદં ગી છડામ ણ. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 116
090
સભી સાાંજે સૂયજને યોજ વભી વાંજ ે વૂયજને યજ ઢલાન લખત આલે, વખી જ ેલી, યક્ષયતજને એભ ભલાન લખત આલે. વપયન થાક ઊતાયે જઈ વાગયને ઓલાયે , વગતા શ્વાવને દહયમે રલાન લખત આલે. કયે હશવાફ યનયાંતે છી એ પ્શાડ ય ફેવી, અયે બૈ ! એ યીતે ત જાત કલાન લખત આલે. થાયી ાથયે યનળા ચભકતા તાયરા ઓથે, શજી ઊંઘે જયી ને ત્માં જ લલાન લખત આલે. જગત આખાને અજલાે અગય ‘પ્રજ્ઞા’ ફને વૂયજ, બરેને એ છી એને પ્રજલાન લખત આલે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 117
091
ભાયી હતી જે બૂર એ જોલા ભથુાં છુાં હ ુાં આ બીડભાં, આ ળયભાં ખલા ભથું છુ ં શં ુ, ણ એ ફધાભાં ફવ તને જોલા ભથું છુ ં શં ુ. ભાયી શતી જ ે બૂર એ જોલા ભથું છુ ં શં ુ, ડૂભા ફધા છૂ ાલીને યલા ભથું છુ ં શં ુ. કેલી શતી એ રાગણી, વંફંધ કાચનાં, ે શાયને પયી, પ્રલા ભથું છુ ં શં ુ. તૂટર ભાંડી યભત જો શ્વાવની ત દડલું ડે, ફે ભે યનયાંતની, વૂલા ભથું છુ ં શં ુ. ‘પ્રજ્ઞા’ જ ે તાયી લાતભાં શા–ના કમાટ કયે , એ ાંગા યલલાદને લ્શલા ભથું છુ ં શં ુ . ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 118
092
ાય જાઉાં છુાં અયથની ધાય જોઉં છુ ,ં ળફદની ાય જોઉં છુ ,ં શં ુ એ યીતે ગઝરન આગલ ળણગાય જોઉં છુ .ં નજયનાં કેપથી રથડે બીનાં શ્વાવનું વંલેદન, છી નખાં વનભનાં તય ને વ્શે લાય જોઉં છુ .ં શજી મ્શે કે છે શ્વાવ એન ભતરફ એટર કયલ, બીતય માદની શં ુ ભીઠી ભીઠી લણઝાય જોઉં છુ .ં જડ ખીરા નશીં એને, ગુન ુયલાય ના જ ેન, અશીં એનાથી ફદતય રકની રંગાય જોઉં છુ .ં અલેસ્તા, ફાઇફર ગીતા નથી કુ યાન ઢલા કૈં, શં ુ અદના આદભીભાં યજદં ગીન વાય જોઉં છુ .ં છી ફાકી ન યશે ળે કૈં જયા જો દૂય તું જાળે, યલના ‘પ્રજ્ઞા’ નમુું બીતય શં ુ નકાટગાય જોઉં છુ .ં ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 119
093
દદય જાિે પયાય રાગે છે દદટ જાણે પયાય રાગે છે, આની વાયલાય રાગે છે. બીતયે વૂનકાય રાગે છે, નક્કી ક, આલનાય રાગે છે. કેલાં વો ફેકયાય રાગે છે, ળષ્ડ વાથે કયાય રાગે છે. ચડીનમ બાય રાગે છે, ફા કાંધે લખાય રાગે છે. આભ જોતાં પ્રાંતલાય રાગે છે, તેભ જોતાં ખુલાય રાગે છે. છેલ્લી ફાજીમ તેં જીતી રીધી, જાત ઉય ભદાય રાગે છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 120
094
અભે યસ્તો હભેળાાં અન્મથી અભે યસ્ત શભેળાં અન્મથી નખ ફનાલીને, ઊબા છીએ અભાયી આંખભાં અજુ નટ લવાલીને. બરે શ ભૂ થડ કે ાંદડા ંખીની પયતે ણ, અભે ત ધ્મેમને લીંધ્મું બીતય ધૂણી ધખાલીને. ફધ અંધાય એકી વાથ ક્માંથી દૂય ણ થામે, અભે વૂયજને વગાવ્મ બીતય લયષ્ત જરાલીને. ન એને કઈ વભજાલ કે ફંધન ળું ને ભુયક્ત ળું ? બરે એ સ્લપ્નભાં ઊડે, વતત ાંખ કાલીને. ન ગભતાં કઈના પગટ હદરાવા એટરે જુ ઓ, નલી યીતે શવી રીધું અભે આવું લશાલીને.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 121
095
લૃક્ષ સાથે લાટકી લહેલાય છે આ–રે ન ક્માં કળ અણવાય છે ? લૃક્ષ વાથે લાટકી લશે લાય છે. બ્શાય જમાયે ળબ્દન યણકાય છે, ત્માયે બીતય ભોનન ઝંકાય છે. ળય લચ્ચે ણ ગઝર વાંબલી છે, દસ્ત વાચ એ જ ત ડકાય છે ! બીડ કરાશર નડે ક્માંથી ભને, ળબ્દ ભાય બીતયી ૐકાય છે. ભોનની ઊંચાઈ ભતાં લ્મ જુ ઓ, વાલ ક ળબ્દ અધ્માશાય છે. બીંત યંગી તું યનયાંતે ફેવ ભા, કાટભાે જમાં ઊબાં ઘયફાય છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 122
096 ક્ષિને વ્રિની લચ્ચે પયલુાં તાયા લળની લાત નથી ક્ષણને વ્રણની લચ્ચે પયલું તાયા લળની લાત નથી, શવતાં યભતાં જીલન તયલું તાયા લળની લાત નથી. વાચું ખટું જ ે કૈં છૂ ટ્યું યભલ્કત થડી ફાકી છે ણ, કાને ક્માં ક્માં ળું ળું ધયલું, તાયા લળની લાત નથી. ખેંચાતાણી અંદય અંદય તનથી ભનને લેય ઘણં, વભયાંગણભાં ાય ઊતયલું, તાયા લળની લાત નથી. અડધું ડધું જીલન જીલે, શાયી ફાજી તું જીતે ણ, શય શ્વાવને ફાથે બયલા, તાયા લળની લાત નથી. શા–ના, શા–ના કયત યશે ત ભ્રભણા લચ્ચે તું અટલાત, કુ ંડાાં તડી વંચયલું, તાયા લળની લાત નથી. વનાં વાથે નાલ રઈને વાભે કાંઠ ે વયલું ણ, લાસ્તલના શલ્લેવે તયલું, તાયા લળની લાત નથી. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 123
097
એ કાભ ભાીએ જ સભજાલી જલા જેલુાં હતુાં એ કાભ ભાીએ જ, વભજાલી જલા જ ેલું શતું, તું પૂર છ, વોયબને, પ્રવયાલી જલા જ ેલું શતું. કુ દયત ઉછેયે છે ફધું એ લાત ય શ્રદ્ધા ધયી, જ ે ફીજ આલે શાથ, એ લાલી જલા જ ેલું શતું. ઝાક તણ જાદુ અગય, જો પૂરને ભંજૂય શ, તયકટ છી તડકા તણં, પાલી જલા જ ેલું શતું. ભાયાં ચયણ, તાયાં તયપ, લતાં નથી શં ુ ળું કરું ? ભાયે જ તાયા ધાભભાં, આલી જલા જ ેલું શતું. અશરક ે ક બીતયે , વાકાય થામે એ ઘડી, છડી જગતની આંગી, ચારી જલા જ ેલું શતું. એ યણ શળે કે ઝાંઝલાં કે એ શળે છરના નયી, એ જ ે શળે એને મ તયવાલી જલા જ ેલું શતું. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 124
098
જીલન જેને ન આવ્મુાં યાસ જીલન જ ેને ન આવ્મું યાવ રક એ જ છે ળું આ ? રીધ આલેળભાં લનલાવ, રક એ જ છે ળું આ ? ફધાં જાણે જીલનનાં કૈં ઉધાભા વાલ પગટ છે, છતાં વાભેથી વ્શયે ત્રાવ, રક એ જ છે ળું આ ? ઘણાં લે જૂ ની ડેરીની વાંક ખરતાંભાં જ ે, કયે છે ફે ઘડીની શાળ, રક એ જ છે ળું આ ? ઉછેમાું જ ે શતાં તે ફીજ આંતકી શલે ઊગી, ૂછ ે જડ કેભ તાયા શ્વાવ, રક એ જ છે ળું આ ? ફધી વંલેદનાની ધાય ફુઠ્ઠી થૈ શળે એથી, પયે ખુદની ઉઠાલી રાળ, રક એ જ છે ળું આ ? ફશુ અધ્ધય ઊડ્ાં ધયતીથી જ ેઓ ફશુ ખુભાયીથી, ગણાલાતા’તા જ ેઓ ખાવ, રક એ જ છે ળું આ ? ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 125
099
બીતને ાં િ... બીંતને ણ કાન છે, વંબામ છે, ડામયીભાં યજદં ગી અંકામ છે. એ જ વાભે આલળે ત ળું થળે ? બાગ્મનાં પ ક્માં કદી ફદરામ છે ! કેભ શં ુ પ્શોંચી નથી ભાયા વુધી, ‘શં ુ’ ને આડે ‘શં ુ’ જ આલી જામ છે ! જ ે કથન ળકભંદ અલતયલાં શતું, અલતમુું ત રાખનું રેખામ છે ! કેભ આલું ? વાલ સ્શે રી લાત ણ, ગાભભાં ચચ્માટ છી વભજામ છે ? શં ુ રખું કે તું રખે કે તે રખે, ત યે ળભ શમ ત ંકામ છે. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 126
100
તૂટેરો ફાંધ છુાં... શસ્તયે ખાથી જ ત ાફંદ છુ ,ં બાગ્મથી લાંક લેર સ્કંધ છુ .ં ે ફંધ છુ ,ં ચતયપથી શં ુ તૂટર તમ વ્શે તાં ૂયભાં અકફંધ છુ .ં ‘શં ુ’ણાન છેદ ઊડે એ છી, શં ુ જ ભાય અંત ને આયંબ છુ .ં કની વાથે કણ ઊબ જોઈને, ગઠલણ જ ેલ જ શં ુ વંફંધ છુ .ં ભાયી ગઝર કઈએ નહશ ભૂરલી, કણ વભજ ે ? અટટ શં ુ છદં છુ .ં શં ુ જ ભાયા ફાગન ભાી છતાં, કેભ ઉેયક્ષત શં ુ પયજદં છુ .ં ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 127
101
નકાયી જાઉાં હ.ુાં .. શમ ભઘભ ત નકાયી જાઉં શં ુ, લાત નક્કય શ શકાયી જાઉં શં ુ. તાયે ગરે ક્માં વુધી ગ ભાંડલા ? ભાયે શાથે રેને તાયી જાઉં શં ુ. ક્માં ભે છે એ ભને ૂયેૂય, ભળે ૂય, તે’દી લાયી જાઉં શં ુ. યજદં ગીને ક્માં કળી તકરીપ છે, જીલલાને નાભે ભાયી જાઉં શં ુ ! નાભ ચચાટભાં નથી ત ળું થમું ? કાભ ભુજ આગ લધાયી જાઉં શં ુ. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 128
102
નળક્ષકની નલદામ શં ુ શતી, ળાા શતી ને ઘંટન યણકાય ણ, ણ વભમ વયકી જલાના યંજન યણકાય ણ. એક વાથે કેટરા પ્રશ્ન શતા ત ણ અશીં, દેલા વશુના ઉિયભાં, ખંતન યણકાય ણ. પક્ત શાજી શા કયીને તાીઓ ાડે વશુ ણ, ના કશીને જમાં ઊબા આંતકન યણકાય ણ. કણ કનું છે અશીં ? ને તમ ફધ્ધાં આણાં, અગ્ર થૈને ફરલાભાં, ળંખન યણકાય ણ. છે શજી ત શીય યે ળભભાં રેટી યાખીને, તક ભે ત લાયીળું, વંતન યણકાય ણ.
♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 129
103
અહભ્ ને એભ ઓગાીએ આ અશમ્ ને છી એભ ઓગાીએ, જ ેભ ઝાક લડે વૂમટ અજલાીએ. ભન ભૂકી ચંદ્રને ઊગત બાીએ, ને ળયભથી છી ાંણ ઢાીએ. આ તયપ વીભ છે, તે તયપ છે વડક, ફર ભન, આ ચયણ, કઈ તયપ લાીએ ?! ંખી ઊડી ગમું, આબને ાભલા, તમ, ટશુક શજી, ગૂંજત ડાીએ. દડ છે, શડ છે, ને વતત, બીંવ છે, એક ક્ષણ, થબીને, જાત ંાીએ. કણ, ક્માં, ળું કયે , ના કયે , કે કયે , આણે આણ ધભટ વંબાીએ. ગાભ, દેયી, નદી ઓટરે ફા ઊબી, છે ફચી, જ ે ભૂડી, ચાર, ભભાલીએ. * સ્મરણ : ળયબત દેવાઈ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 130
104
હ ુાં કભાઈ, િ યહી નુકસાનભાાં એલી ણ ના શં ુ શતી ફેધ્માનભાં, ફવ વભમ લીતી ગમ અયબમાનભાં. જમાં ભેં ઝી સ્શે જ ળું ખુલ્લી ભૂકી, રક રૂંટે જાણે શં ુ ફેબાનભાં. બીડ બાયે ને છતાં વશં ુ એકરાં, એટરે ાછી પયી લેયાનભાં. વાચું કાયણ એટરે કશે લામ નહશ, ભ્રભ ભને કે શં ુ શતી વુકાનભાં. રક ટાભાં જીલે છ ને ભયે , શં ુ જીલું ફવ એક ભાયાં તાનભાં. વાલ નયવૈમાની જ ેલું ભારું થમું, શં ુ કભાઈ, ણ યશી નુકવાનભાં. ♦ અનુક્રભનિકા
http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 131
105 અન્તીમ ટાઈટલ પેજ
પ્રજ્ઞા લળીની સાતત્મૂિય ગઝરો આમાભ જમાયે વકાયાત્ભક અને હયણાભરક્ષી શમ છે ત્માયે , યવયનષ્યિ જન્ભાલે છે. પ્રજ્ઞાફશે નની ગઝર િાયા આ ફાફત ઉજાગય થામ છે. વપાઇદાય દ્ય, જીલનની વંલેદનાત્ભક ફાફત, વય છદં , પ્રમગ તથા આછી ચભત્કૃ યતના ચભકાયા િાયા તેઓ ગઝરના યલળા યલશ્વભાં તાન અલાજ રઈને પ્રસ્તુત કાવ્મ વંગ્રશ િાયા પ્રલેળ કયે છે. પ્રણમની નાજુ ક રાગણીને બાલાત્ભક ફાનીભાં કંડાયતા આલા ળે’યની નોંધ રેલી ડે એભ છે.
‘પ્રેભ જમાં એકાંતલાવી શમ છે બીની બીની ત્માં અગાવી શમ છે.’ ત વાથે જ દાલા–દરીરને વભયથટત કયતા ગઝરના ટરહે ડળનર પૉભેટને ભાપક આલે તેલ વયવ ળે’ય આ યષ્ણ :
‘દાખર ત્માયે જ ખટ શમ છે જમાયે ગણલા ય બયવ શમ છે.’ પ્રજ્ઞાફશે ન વાતત્મૂણટ યીતે ગઝર રખી ગંબીયતાથી વહક્રમ યશે નાય જૂ જ કલયમત્રીઓભાંના એક જ છે. ભનયલજ્ઞાન, વંફંધની નાજુ કાઈ, પ્રકૃ યતપ્રેભ, ભાનલસ્લબાલ, જીલનની કઠીનાઈઓ તથા હપરવપીના છાંટણાઓથી વબય તેભની ગઝરભાંથી આલા ભજાના ળે’ય અચૂક ભી આલળે. http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 132
‘શાથે કયીને જાતને યંજાડત શત લીત્મા વભમને કેભ એ લાગત શત ? * શમાતીન ભટ થાય કયીને ળું શ્વાવભાં ખારી લધાય કરું છુ ં ? અને અંતે ભાનલીમ વંફંધની અટટી યલટફ ં ણાઓને કંડાયતી ક્ષણને પ્રજ્ઞાફશે નના ળબ્દભાં ભભાલીએ ચાર :
‘યન:શ્વાવ નાખત શલે ઊંફય થલું નથી ક દીકયી યલદામન અલવય થલું નથી’ પ્રજ્ઞાફશે નને પ્રસ્તુત વંગ્રશના પ્રગટીકયણની ે અયબનંદન અને શાહદટક ળુબેચ્છાઓ. ભુકુર ચોકસી
4 વપ્ટેમ્ફય 2014
વુયત અનુક્રભનિકા
સભાપત http://govindmaru.wordpress.com
નિસ્બત
Page 133