Μανώλης Αναστασάκης, Editorial στο GRA Review No 8-9/2015 “ΑΘΗΝΑ 2020”, σσ. 7-9
«Η µορφή της πόλης αλλάζει πιο γρήγορα, αλλοίµονο, από την καρδιά ενός θνητού». Ο Charles Baudelaire στο ποίηµά του “Le Cygne” του 1857 συµπυκνώνει στον περίφηµο αυτό στίχο του τη νοσταλγία για το Παρίσι που χάνεται από τις σχεδιασµένες σαρωτικές διανοίξεις λεωφόρων του Haussmann. Κάθε πόλη έχει τους ισχυρούς και ήπιους χρόνους της και, κατ’ αντιστοιχία έντασης, η σύγχρονη Αθήνα µεταµορφώνεται τη δεκαετία του 1960. Η µαζική ανοικοδόµηση επιφέρει καταστροφές και η Αθήνα των χωµατόδροµων και µονώροφων και διώροφων φτωχικών µονοκατοικιών µετατρέπεται ανοργάνωτα σε µία πόλη εξαώροφης πολυκατοικίας. Το κέντρο της πόλης χάνει ένα κοµµάτι µνήµης από ιδιαίτερα νεοκλασικά κτήρια και ανοικοδοµείται µε 8όροφες νέες κατασκευές καθώς και µε αξιόλογα δείγµατα µίας µοντέρνας αρχιτεκτονικής. Με αυτήν την µεταπολεµική αστική και αρχιτεκτονική κληρονοµιά πορεύονται οι τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, όπου η αστικοποίηση εξαπλώνεται άναρχα, µε το λεκανοπέδιο να προσοµοιάζει πλέον από ψηλά µε χαλικοστρωµένο τοπίο. παράλληλα όµως αναπλάθονται οι κεντρικές περιοχές και επανεξετάζεται η αρχιτεκτονική κληρονοµιά του 19ου αιώνα. Οι εγκαταστάσεις και οι υποδοµές για τους ολυµπιακούς αγώνες του 2004 σφραγίζουν αυτήν τη δεύτερη µεταπολεµική περίοδο. Μία νέα µεταµόρφωση της αθηναϊκής µητρόπολης έχει δροµολογηθεί και διαφαίνεται ότι κατά τη δεκαετία του 2020 οι αθηναίοι της τρίτης ηλικίας θα έχουν για 3η φορά την ευκαιρία να βιώσουν ένα µεταλλαγµένο αστικό τοπίο. Η κρίση έχει επιβραδύνει το βηµατισµό των αλλαγών, οι συνθήκες όµως είναι ώριµες και οι πρωταγωνιστές σε ετοιµότητα. Το µεγάλο έργο σε φάση ολοκλήρωσης είναι το «Κέντρο Πολιτισµού Ίδρυµα Σταύρος Νιάρχος» και παραπληρωµατικά σε αυτό η προγραµµατιζόµενη σε φάση οριστικής µελέτης «Ανάπλαση του Φαληρικού Όρµου». Τα δύο αυτά µεγάλα έργα, µε την ευτυχή σφραγίδα του Renzo Piano, αναβαθµίζουν το πολιτιστικό, αρχιτεκτονικό και φυσικό τοπίο της Αθήνας και αναπροσδιορίζουν εµφατικά τη σχέση της µε τη θάλασσα. Η εµβέλειά τους είναι τέτοια ώστε από µόνα τους θα µπορούσαν να υποστηρίξουν το πέρασµα της πόλης σε µια νέα εποχή.