Echt
MAGAZINE VAN S&L ZORG Februari 2016
Zussenliefde met een Hoofdletter Het verhaal van Joke en Corrie Een bijzondere dubbelrol Meer dan alleen sporten In gesprek met Monique en Janneke
Inhoud
In deze Editie van Echt:
6 Gesprek
Meer dan alleen sporten
18 Cliëntbegeleider Jaap van Dijk
2
Trends
Trends in de zorg
24
Dag van...
3 Column 4 Kort 9 Creatief 14 Raad Betrokken bij alles wat de cliënten direct raakt 20 Geld 22 Vrijwilliger De cliënten geven mij inspiratie 26 Gesprek Zussenliefde met een Hoofdletter
11
Gesprek
Een bijzondere dubbelrol Colofon Echt is een uitgave van S&L Zorg, 1e jaargang, nummer 1, februari 2016. Oplage: 1.800, Vormgeving: DGW De Grafische Wereld, Drukwerk: De Bondt, Verspreiding: Business Post, Fotografie: KoopsFoto, Hein en Marc Manné vakfotografen. Redactie: Silke van Dongen en René van Donschot www.slzorg.nl Onderwerpen of inhoud voor de volgende uitgave kunnen aangeleverd worden via communicatie@slzorg.nl.
Column
Oorspronkelijk kom ik uit Groningen. ‘Nait dik doun’, zeggen ze daar. Doe maar gewoon, niet te hoog van de toren blazen. Dat is ook wel een beetje de cultuur in Brabant. Toch vind ik dat we bij S&L Zorg best wel onze trots mogen laten zien. De trots op onze cliënten, onze vrijwilligers en op ons eigen werk. Daarom hebben we ons magazine, dat nu voor u ligt, volledig vernieuwd. Niet alleen de vorm en naam, maar vooral ook de inhoud. Het magazine heeft meer mooie verhalen over cliënten, medewerkers, vrijwilligers en verwanten. We hebben meer ruimte voor foto’s en proberen met minder woorden juist duidelijker te zijn. Onze organisatie zit vol met verhalen en die mogen verteld worden! Echte verhalen over de relatie tussen ouder en kind, of begeleider en cliënt, maar ook verhalen over unieke innovaties en bijzondere ontwikkelingen. Er zijn ook verhalen die we willen vertellen over onze organisatie. Zo leest u in deze editie kort en bondig over de kortingen op ons budget die we moeten verwerken. We willen als S&L Zorg eerlijk en open laten zien wie we echt zijn en wat er in onze woningen en organisatie echt speelt. Daarom heet ons magazine vanaf nu ook Echt! Dat Echt nu uitkomt, is geen toeval. S&L Zorg is de afgelopen paar jaar veel bezig geweest met interne processen. We hebben ook de komende periode nog forse interne uitdagingen, maar het
Een beetje trots mag toch wel?
wordt nu wel tijd om meer te laten zien aan mensen buiten de organisatie waar we voor staan en waar we echt goed in zijn!
Marjolein Bolt Voorzitter raad van bestuur
3
Kort
RENOVATIE TERREIN Lambertijnenhof
Nieuwe vloer en likje verf
afgerond, voor de zomer ligt alles er weer keurig bij.
A
Grote aanpassingen waar we dan van genieten zijn: extra
vloer is vernieuwd. Ook is er hier en daar
parkeerplaatsen, semi ondergrondse afvalcontainers,
een likje verf aangebracht. De nieuwe vloer
betere bewegwijzering, nieuwe straatverlichting en ver-
betekende dat we even dicht waren, maar het
beterde groenvoorziening. Kortom een representatievere
is zeker de moeite waard geweest.
De renovatie van het terrein van Lambertijnenhof is bijna
ls je het Ontmoetingscentrum van Lambertijnenhof binnenloopt, merk je dat er iets veranderd is. Maar wat?
Nou kijk maar eens naar beneden. De gehele
uitstraling van het gehele terrein!
Expositie HetPunt
W
at maken onze cliënten toch prachtige kunst! De expositie ‘Verbinding’ was
eind vorig jaar bij HetPunt in Roosendaal te bewonderen. Verschillende cliënten van onze Kadosjop (Roosendaal) en Kunstsjop (Bergen op Zoom) stelden hun kunst daar tentoon. De expositie werd officieel geopend met cliënten, begeleiders en ouders. Voor de groep van de Kadosjop genoeg reden om er gezellig naartoe te wandelen. Natuurlijk werd er geproost op deze mooie samenwerking. Trotse ouders en cliënten met een enorme glimlach op
Dag CareView
hun gezicht! Extra leuk is dat de cliënten van onze Tuingroep Sterrebos de
Op 1 januari zijn we dan echt overgegaan naar het nieuwe Elektronische
plateaus voor de kunstwerken hebben
Cliëntendossier ONS. We hebben afscheid genomen van CareView.
gemaakt.
De zorgdossiers zijn overgezet en de medewerkers raken steeds meer gewend aan de nieuwe werkwijze. Een fijne, frisse start zo in het nieuwe jaar!
4
Kort
Cliënten aan het werk in de Ontmoetingscentra Sinds dit jaar werken er meer cliënten in onze Ontmoetingscentra. Zij ondersteunen onze OC-medewerkers bij het bereiden van de lunch, het netjes houden van het OC, maar vooral ook bij het helpen van de gasten. Alle cliënten zijn erg enthousiast over hun nieuwe taak en vervullen deze naar hun beste kunnen!
WIST JE DAT ER IN 2015 MAAR LIEFST... 6.885 pakken koekjes
21.000 bananen
18.110 eieren
10.000 peren
24.256 rollen toiletpapier
14.518 mandarijnen
10.107 liter vla
..zijn opgegaan bij S&L Zorg?
5
Gesprek
In gesprek met Monique en Janneke bij Sport Lambertijnenhof
Meer dan alleen sporten DE DAGBESTEDING IS NET BEGONNEN. VAN VERSCHILLENDE KANTEN BEGROETEN CLIËNTEN MIJ MET EEN ‘GOEDEMORGEN!’ OP DE GANG. AL SNEL HERKEN IK JANNEKE VELTKAMP AAN HAAR SPORTIEVE WERKKLEDING. IK HEB MET HAAR AFGESPROKEN BIJ DE SPORTZAAL OP LAMBERTIJNENHOF VOOR EEN INTERVIEW SAMEN MET CLIËNTE MONIQUE WILLIGERS. EEN LEUKE MANIER OM EENS EEN KIJKJE TE NEMEN BIJ DE AFDELING SPORT VAN S&L ZORG. 6
Gesprek
SILKE VAN DONGEN
“Wat zie je er mooi uit vandaag!”, roept
gebakken. En o ja, ik ga ook nog naar de
individueel. Meestal is het zo dat we
Janneke als Monique aan komt lopen,
vriendschapskring. In het weekend slaap
in de ochtend óf in de middag in het
“Waarvoor is dat?” “Nou, dat weet jij heus
ik dan uit, dan mag ik zo lang blijven
zwembad of de sportzaal zijn, dit wisselt
wel hoor”, zegt Monique glimlachend.
liggen als ik wil. Niet de hele dag hoor”,
elkaar af. Sommige cliënten hebben een
Monique zegt trots tegen medewerkers
lacht Monique. Een drukke dame kunnen
tijdelijke vraag, het grootste deel komt
die langslopen dat ze gaat praten met
we wel zeggen.
hier structureel. Hoewel we het sporten noemen, gaat het veel verder dan sport
Janneke, en ze lijkt een beetje zenuwachtig. En dat mag natuurlijk, want het is
Vooral veel bewegen!
alleen. We proberen per week zoveel
ook spannend, zeker met in het achter-
Ik vraag Janneke wat meer te vertellen
mogelijk cliënten iets moois te bieden en
hoofd dat ze straks nog mooi op de foto
over de Sport. “Bij de afdeling Sport
proberen hierbij zoveel mogelijk aan te
wordt gezet.
Lambertijnenhof werken we met drie
sluiten bij de behoefte en interesse. Als je rolstoelafhankelijk bent, heb je vaak
Bewegen is gedrag, niet enkel sport. Sport is meer een middel om te leren.
veel baat bij de beleving van het water in het zwembad. Even uit die rolstoel en vrij en ontspannen zijn in het water. Ook als je mobieler bent, is het ontzettend belangrijk om op een laagdrempelige manier te kunnen genieten en om te leren in het zwembad. Bewegen is gedrag, niet enkel sport. Sport is een middel om te leren. Met bewegingsactiviteiten
Monique wil me eerst de kaarsenmakerij
bewegingsagogen. Babette, Kim en ik”,
kunnen we cliënten ervaringen bieden
laten zien; de dagbestedingsgroep waar ze
begint Janneke haar uitleg over de Sport.
die een beroep doen op hun sociale
dagelijks naartoe gaat. Na een korte rond-
“We zijn de hele week werkzaam op het
vaardigheden, cognitieve vaardighe-
leiding zoeken we een rustiger lokaal op.
gebied van sport en cliënten; meestal
den of de lichamelijke mogelijkheden.
In de sportzaal zijn net een aantal cliënten
groepsgewijs en in sommige gevallen
Daarnaast kan het ook bijdragen aan
begonnen met hun programma, dus daar gaan we straks naartoe.
Volle agenda
Eens in de zoveel tijd gaat het even wat minder goed met Monique. Ze is dan wat onzeker en valt sneller. Janneke doet dan extra oefeningen met haar. Monique: “Dan moet ik hard tegen een stok duwen of door hoepels stappen. Iedereen helpt mij altijd.”
“Monique komt iedere week sporten”, begint Janneke, “daarnaast komt ze ook eens per week zwemmen, aquarobics.” “Dat is wel heel leuk, maar ik hou niet zo van haasten. Ik wil liever ook niet elke maandag, dan word ik gek”, lacht Monique. Al snel blijkt waarom ze soms moet haasten. “Ik vind het heel leuk om te knutselen en tekenen, en ook om kaarsen te maken. Soms dansen we ook op dagbesteding, niet elke dag hoor! En ik ga op vrijdag altijd naar de soos en ik dans een avond bij dansvereniging Genie. Op maandag kook ik bij de kookclub; we hebben gisteren pannenkoeken
7
Gesprek
Leren vallen De afdeling Sport is begonnen met een Valpreventiegroep. Cliënten waarbij het risico op valincidenten groot is, komen hiervoor in aanmerking. Met gepaste oefeningen wordt het aantal valincidenten teruggedrongen. Cliënten krijgen handvatten die ze kunnen toepassen in de praktijk. Janneke: “Het is mooi om iets te ontwikkelen. Sport is er altijd geweest bij S&L Zorg, maar vroeger hadden we het wel luxer. We moeten het nu met minder doen en daar proberen we zo goed mogelijk en soms een beetje creatief mee om te gaan. We zijn nu zoveel mogelijk productief met de cliënten bezig en doen minder eromheen. Met een stukje ontlading. Dat kan weer een
grote sportdag voor mensen met een
zijn drietjes hebben we over de honderd
positief effect hebben op het gedrag en
verstandelijke beperking. Daarnaast gaat
cliënten om mee te werken, en we willen
welbevinden van de cliënt.”
er elk jaar een aantal cliënten op win-
ze allemaal bieden wat ze nodig hebben.”
Niet alle cliënten vinden sporten leuk, de uitdaging zit erin om toch een manier te vinden het voor iedereen aantrekkelijk
Janneke: “Ik ben vijftien jaar
te maken. Monique vult aan: “Dat doen
geleden komen werken bij S&L
ze heel erg goed hoor. Ik doe best veel
Zorg. Eerst ben ik begonnen
sport bij Janneke. Soms moeilijke oefe-
als activiteitenbegeleider op
ningen en soms makkelijke oefeningen.”
dagbesteding, vervolgens heb ik één
Janneke: “We doen samen oefeningen
op één gewerkt met cliënten met
die er op gericht zijn haar meer zeker te
gedrags- en autismeproblematiek.
maken, vooral in haar manier van lopen.
Zes jaar geleden heb ik me om
Hiervoor ondernemen we verschillende
laten scholen bij het CIOS tot
bewegingsactiviteiten die een uitdaging
bewegingsagoog.
vormen voor Monique. Omdat het lukt, merkt Monique dat ze dingen wel dege-
8
lijk kan. Deze ervaringen kan ze dan in de
tersportvakantie en op zeilkamp. “Voor
Ik merk aan het verhaal van Janneke
dagelijkse praktijk gebruiken, zodat het
cliënten zijn dit vaak activiteiten waar
dat ze haar werk met passie doet en
letterlijk stap voor stap weer beter gaat.”
enorm naar uitgekeken wordt en die
dat straalt ze uit! Janneke voegt tot
resulteren in grote trots en een overwin-
slot nog toe: “Ik werk hier al bijna mijn
Gezellig met de groep
ningsgevoel! Al deze activiteiten kunnen
halve leven, dat is een lange tijd. Ik ken
Vanuit de afdeling Sport worden ook
we realiseren dankzij de vele vrijwilligers
de meeste cliënten en collega’s dus erg
recreatieve activiteiten met beweging
die helpen. Vrijwilligers ondersteunen
goed. Dat schept een bijzondere band!”
georganiseerd. Denk hierbij onder ande-
ons ook bij activiteiten in het zwembad
re aan de alternatieve wandelvierdaagse,
en de gymzaal. In het zwembad komt
“Janneke is helemaal niet streng, zo af en
de reguliere Bergse fietsvierdaagse of de
het ook voor dat er één op één begelei-
toe maar. Ze geeft mij vaak complimen-
zwemvierdaagse. Ook is er de jaarlijk-
ding noodzakelijk is, dus we kunnen niet
ten, dat werkt goed. Zo kom ik steeds
se deelname aan de Tragelgames, een
zonder hen!”, aldus Janneke.
een stapje verder”, sluit Monique af.
Creatief
In de kaarsenmakerij maken we de leukste kaarsen, GROOT en klein.
De kunstenaars van de Kunstsjop maken echte kunst! 9
Creatief
Traktatie aankleden? Onze cliĂŤnten maken de vrolijkste taarten, boten en meer.
De mooiste creaties vliegen je om de oren bij de dagbestedingsgroepen.
10
Trends
Trends in de zorg De zorg verandert continu. Dat is al jaren zo en zal de komende jaren zeker ook zo zijn. In dit artikel kijken we naar de diverse trends die ook de zorg bij S&L Zorg in de nabije toekomst zullen gaan vormen.
TRENDS
25 jaar geleden zag de wereld er heel anders uit Bij de start van Sterrebos in 1989 zag de wereld er heel anders uit. In dat jaar waren er al wel mobiele telefoons; al wogen ze wel meer dan een kilo of zaten vast in een auto. De Berlijnse muur
Professionele zorg op de derde plaats
viel en de wereld was in jubelstemming. Als je genoeg had gespaard, kon je een
De zorgvrager is tegenwoordig eerst zelf aan zet. Wat kan hij
spiksplinternieuwe Hyundai Pony kopen
of zij zelf? In tweede instantie zijn familie en omgeving aan
voor maar 12.000 gulden. De muziek
zet. Wat kunnen zij? Lukt het echt niet meer zelf, dan is er
was ook leuk: Milli Vanilli stond in de
goede professionele hulp. De professionele zorg komt dus
hitlijsten en iedereen danste mee met de
pas in derde instantie aan bod. Ook als de professionele zorg
Lambada. Gelukkig verandert de wereld
eenmaal betrokken is, zal er steeds vraag blijven naar hulp
en gelukkig verandert S&L Zorg ook.
uit de directe omgeving van de zorgvrager. De professionele zorgverlener zal ook steeds meer netwerker en coach zijn, en sturing en advies geven om samen met de omgeving de cliënt een zo zelfstandig mogelijk leven te laten leiden.
Robotpak laat dwarslaesiepatiënt weer lopen en mini robot kan voorkomen dat bijvoorbeeld vergeten wordt medicijnen in te nemen.
TECHNOLOGIE
in de gaten houden, ouderen
doen met apps op hun
zoals in een film, maar kan al
Momenteel speelt
kunnen beeldbellen met
smartphone. In de toekomst
wel helpen bij een specifieke
technologie al een belangrijke
hun begeleider en er zijn
zullen steeds meer diagnoses
taak. In de toekomst zal één
rol in de zorg en dat zal in
zelfs sensoren in woningen
gesteld kunnen worden met
robot steeds meer taken
hoog tempo toenemen.
die alarmeren als mensen
smartphones, zelfs zonder
kunnen combineren. De
Op dit moment zijn er
afwijken van hun normale
arts. Het gebruik van robots
technologie biedt enorme
bijvoorbeeld al horloges die
patroon. Mensen kunnen
in de zorg zal toenemen. Een
kansen, wie weet wat er
continu hartslag en bloeddruk
zelfs al een eerste onderzoek
robot ziet er nu nog niet uit
mogelijk is over tien jaar.
11
Trends
Menselijkheid en gezond verstand Lange tijd is in de zorg alles ‘dichtgeregeld’ met protocollen, richtlijnen en regels. Er is een hoge werkdruk in de zorg door een te groot aantal administratieve lasten en te weinig ruimte voor eigen afwegingen of maatwerk. Er komt steeds meer behoefte aan menselijkheid en gezond verstand. Doe maar gewoon. Wat zou je thuis doen? Een zorgverlener kan veel
ANDERE BANEN
meer dan wat in zijn of haar functieomschrijving staat. De
De verandering in de benadering van de
zorgverlener heeft oog voor wat de cliënt op dat moment
zorg en de toename van de technologie
verder helpt, ook al heeft iets niet direct met zijn of haar
zorgen dat het werk in de zorg ook
functie te maken. De zorgvrager, instanties en omgeving
verandert. Het onderwijs moet aangepast
moeten de zorgverlener steeds meer het vertrouwen geven
worden en er is bijscholing nodig.
dat risico’s vanuit kennis en ervaring goed worden afgewogen.
Sommige functies in de zorg zullen verdwijnen, maar er zullen ook volledig nieuwe functies bij komen. Er komen bijvoorbeeld nu al steeds meer banen ter ondersteuning van mantelzorgers die een steeds belangrijkere rol gaan spelen.
Aandacht verschuift van ‘behandelen’ naar ‘leven met’
UITDAGINGEN
Op dit moment richt de zorg zich nog redelijk op genezen en behandelen van alle problemen. Het
Stijgende zorgvraag
aantal chronisch zieken gaat echter verder stijgen.
De vraag naar zorg neemt toe. Het aantal
De zorgverlening zal steeds
mensen met een chronische ziekte zal
meer aandacht gaan geven
Tussen 2011 en 2030 neemt
toenemen, maar ook het aantal mensen
aan kwaliteit van bestaan
het aantal ouderen toe tot
met meerdere aandoeningen. Naar
en veerkracht, aan het zo
22%. Het aantal mensen
verwachting zal in 2030 38% van de
optimaal mogelijk leven met
tussen de 20 en 64 jaar
ouderen boven de 75 jaar meer dan drie
ziekten en beperkingen.
neemt juist af. Dit betekent
aandoeningen hebben.
VERGRIJZING
dat de zorgvraag stijgt. Het aantal mensen dat werkt, is tegen die tijd nog maar 60% van de totale bevolking. Er zijn dus minder werkenden
Bronnen:
die de kosten voor de zorg
Vilans, vernieuwend zorgen
kunnen dragen.
FWG Trendrapportage Definitierapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning Sen.se, Deskrobot Mother Innophys, Exoskelet
12
Trends
De zorgmedewerker van morgen RENÉ VAN DONSCHOT
praktijk, al werkenderwijs, door ervaringen op te doen, elkaar te ondersteunen en feedback
Alle veranderingen leiden er toe dat de zorgmedewerker aardig wat uitdagingen heeft. Zijn de ervaring en opleiding van de zorgmedewerkers van nu wel voldoende om in de toekomst optimaal te kunnen werken? We spreken Mariëtte Verschuren, opleidingsadviseur bij S&L Zorg.
te geven en zo met en van elkaar te leren”, zo legt Mariëtte uit.
Zo luisterend lijkt het nogal een forse uitdaging. Kan de zorgmedewerker dit wel aan? De werkdruk is al hoog. “Ja natuurlijk kunnen professionals dit aan, maar het is wel een uitdaging”, vervolgt Mariëtte haar verhaal, “De
Wat komt er op de zorgmedewerkers af?
zorgmedewerker kampt zelf met vragen en
Mariëtte Verschuren: “De zorg moet goed-
de veranderingen uitdragen en geaccepteerd
koper en efficiënter ingericht worden en
zien te krijgen bij cliënten en cliëntverte-
tegelijkertijd worden de zorgvragen steeds
genwoordigers. Een ander dilemma waar de
complexer. Wij vragen onze medewerkers
zorgmedewerker voor staat is, dat hij/zij bij
meer regie op eigen werk te nemen en zich
het geven van meer regie aan de cliënt en het
alle veranderingen eigen te maken. Dat is best
bieden van maatwerk vaak belemmerd wordt
lastig. Thema’s als zelforganisatie, kwaliteit van
door regels, afspraken en administratieve
bestaan, samenwerken met mantelzorgers en
verplichtingen.
onzekerheden en tegelijkertijd moet hij/zij
vrijwilligers en toepassingen van technologie zijn bekend, maar nog niet altijd in het handelen terug te vinden. Veel medewerkers voelen zich soms nog onzeker in deze veranderingen en het roept bij hen vragen op.”
De zorgmedewerker is de spil in de veranderingen. Is het dan geen tijd om snel te starten met het verder opleiden van de medewerkers? “Op veel punten weten we nog niet precies
De echte ontwikkeling naar de zorgmedewerker van morgen gebeurt in de praktijk, al werkenderwijs.
hoe het eindplaatje van alle veranderingen eruit gaat zien. Duidelijk is dat het anders
blijvend zoeken naar kansen en mogelijkheden
Hoe komt de zorg in het algemeen en S&L Zorg specifiek uit dit dilemma?
om meer met minder te doen. Natuurlijk bie-
“Door samen te werken! Als iedereen die
den we trainingen aan om nieuwe kennis en
bij S&L Zorg betrokken is positief meedenkt
vaardigheden aan te leren. Maar dat is abso-
en elkaar waar mogelijk helpt, dan gaan we
luut onvoldoende. De echte ontwikkeling naar
gezamenlijk de klus klaren!”, sluit Mariëtte haar
de zorgmedewerker van morgen gebeurt in de
toelichting af.
moet en dat kan alleen met medewerkers die in beweging komen, zichzelf ontwikkelen en
13
Raad
DE CLIËNTENRAAD VAN S&L ZORG Betrokken bij alles wat de cliënten direct raakt George Verbruggen, Voorzitter:
14
Nieuwe plannen bij S&L Zorg
“Wij als Cliëntenraad worden door de
en belangrijke besluiten willen
bestuurder in een vroegtijdig stadium
we niet vormen vanuit het
nauw betrokken bij de voorgenomen
bestuur of management alleen.
beslissingen en/of plannen die direct of
We betrekken daar graag
indirect van invloed zijn op de persoonlijke
cliënten, vertegenwoordigers en
levenssfeer van de cliënten. Daarnaast
medewerkers bij. Medewerkers
vormt de Cliëntenraad de belangrijke
zijn vertegenwoordigd in
schakel tussen cliëntvertegenwoordigers
onze Ondernemingsraad en
en de organisatie waar het gaat om de
cliëntvertegenwoordigers
belangenbehartiging van de cliënten
vertegenwoordigen onze cliënten
van S&L Zorg. In de clusterraden komt
in de Cliëntenraad. Bij een aantal
Guust Dietze, Penningmeester:
aan bod wat dagelijks op de woningen
zaken is het wettelijk verplicht
“Wij zijn een soort advies- en klank-
en dagbesteding speelt. Vaak lossen de
de beide raden te betrekken, S&L
bordgroep voor de bestuurder en het
leden problemen die spelen, vragen of
Zorg kiest er voor ook bij diverse
managementteam van de organisatie.
wensen al op in het clusteroverleg. Lukt
andere zaken om advies te vragen.
Denk hierbij aan formele zaken als be-
dit niet, dan komt het bij de Centrale
groting, jaarplannen, enzovoorts. Maar
Cliëntenraad op de agenda. Dit is ook het
Wat doet de Cliëntenraad nu
we worden ook betrokken bij de aan-
geval als het onderwerp van belang is of
precies? Wie zijn de mensen
stellingsprocedure van de bestuurder,
wordt voor cliënten op meerdere of alle
achter deze raad, die de laatste
zorgmanagers en andere wat hogere
woningen. Deze afweging wordt altijd
tijd geregeld om advies wordt
functies binnen de zorg. We zijn echt
goed gemaakt en kan ook goed gemaakt
gevraagd? We laten het dagelijks
een adviesorgaan voor zaken die dicht
worden. Er sluiten immers ook altijd
bestuur van de raad aan het woord.
bij onze cliënten komen.”
twee teamleiders bij het overleg aan.”
Frans Standaar, Voorzitter cluster overleg regio Roosendaal
Johan van Nassau, Secretaris clusteroverleg regio Roosendaal
Frans Noldus, Voorzitter cluster overleg regio Bergen op Zoom
Raad
HOE FUNGEERT DE CLIËNTENRAAD? De Cliëntenraad is onderverdeeld in een Centrale Cliëntenraad, ondersteund door twee Clusterraden. In elke clusterraad hebben ongeveer vijftien wettelijk vertegenwoordigers zitting. Bij voorkeur één per woning om te voorkomen dat er vanuit een woning een te sterke stempel wordt gedrukt op de overleggen en besluiten. Zij komen vier keer per jaar bijeen om ontwikkelingen te bespreken. De voorzitter en de secretaris van elk cluster zijn tevens lid van de Centrale
Christine De Vries, Secretaris:
Cliëntenraad. Hiermee is gewaarborgd dat zaken die aan de orde komen in het
“Wat veel mensen niet zien, is dat wij
clusteroverleg worden meegenomen naar de Centrale Cliëntenraad en uiteraard
in het stadium voor het formele advies
visa versa.
ook al in gesprek zijn met de organisatie. Dan gaat het vooral om plannen die
Verder bestaat de Centrale Cliëntenraad uit een voorzitter, secretaris en penning-
veel invloed gaan hebben. Zo kan het
meester, samen het dagelijks bestuur vormend. Aangevuld met de twee voorzit-
vrijwilligersbeleid veel invloed hebben
ters en secretarissen van de clusters heeft de CCR dus zeven leden.
op mijn verwant en andere cliënten. Het bestuur is over dit soort zaken vrijwel altijd heel transparant naar ons toe. Het
INTERESSE IN DE CLIËNTVERTEGENWOORDIGING?
overleg binnen de clusterraden is hierbij
Voor nieuwe leden vinden er vooralsnog geen officiële verkiezingen plaats; er
belangrijk. Via deze weg kan er tijdig
wordt gekeken naar passende mensen, die op een positieve wijze hun bijdrage
gesignaleerd worden hoe ouders/fami-
willen leveren. Eens in de drie jaar treedt een derde van de raad af, waarna deze
lieleden/vertegenwoordigers van cliënten
personen direct opnieuw verkiesbaar zijn. Dit gaat volgens een rooster.
en cliënten zelf over de dienstverlening van S&L Zorg denken. Het is een ont-
Het is doorgaans lastig om nieuwe leden te vinden voor de clusterraden.
moetingspunt voor direct betrokkenen.
Interesse of een vraag aan de leden van de Cliëntenraad? Neem dan contact op
Overigens dient elk clusterlid een directe
via clientenraad@slzorg.nl.
binding te hebben met een cliënt, en is in ieder geval wettelijk vertegenwoordiger. De leden hebben vrijwel altijd een
OVERLEGSTRUCTUUR
familiaire binding met een of meerdere
Clusterraden overleggen minimaal 4x per jaar
cliënten, maar ook zonder deze band kan
Centrale Cliëntenraad vergadert minimaal 4x per jaar
iemand zeer betrokken zijn bij een cliënt.”
Centrale Cliëntenraad overlegt 4x per jaar met de bestuurder en MT Dagelijks bestuur Cliëntenraad overlegt maandelijks
Irene Kwik, Secretaris clusteroverleg regio Bergen op Zoom
Daarnaast vindt er ad-hoc overleg plaats als de situatie daarom vraagt en heeft de voorzitter van de CCR regelmatig overleg met Marjolein Bolt over allerlei zaken die binnen de organisatie van belang zijn.
Centrale Cliëntenraad
Clusterraad Bergen op Zoom
Clusterraad Roosendaal 15
Activiteiten
Kerstklokjes, kerstliedjes, kerstbrood... Wat hebben we weer een heerlijke kerstperiode gehad met zijn allen bij S&L Zorg. Zo waren er de kerstdiners voor cliënten en hun familie; met een optreden van een gezellig koor. Er gingen heel wat cliënten in de polonaise tussen de dinergangen door! En we hadden een kerstlunch, waarbij medewerkers van onze ondersteunende diensten gingen lunchen met de cliënten op dagbesteding. De medewerkers namen een krat vol lekkers mee, een extra leuke lunchpauze dus. Ook waren er de kerstmarkten waar de kerstpakketten werden uitgedeeld. Veel bezoekers, een gezellige kerstsfeer, én erg leuke producten gemaakt door de cliënten. Ook al het lekkers viel goed in de smaak. En als verrassing kwam Marjolein Bolt samen met de Kerstman nog langs op de woningen met wat lekkers!
16
Activiteiten
Maak de droom waar Op 15 december vertrokken maar liefst 214 cliënten en begeleiders met de bus naar muziekfestival ‘Maak de Droom Waar’. Dit is een jaarlijks evenement waar 12.000 verstandelijk gehandicapten komen om een hele middag te genieten van optredens van de door hun gekozen artiesten. En wat was het leuk met alle artiesten; waaronder Jan Smit, Gers Pardoel en Nick & Simon!
17
Dag van...
De dag van...
Jaap van Dijk 41 jaar Cliëntbegeleider niveau 3 Woning 193 a-b SILKE VAN DONGEN
“Ik heb veel verschillende baantjes gehad. Van de bouw tot de beveiliging, pakketjes bezorgen, op kantoor, noem maar op. Mijn vrouw werkte al bij S&L Zorg, maar ik had helemaal niets met de zorg. Als ik haar afzette bij haar werk deed ik bij wijze van spreken de deuren van de auto dicht als ik cliënten zag.” “Op een gegeven moment wilde ik wat anders qua werk en ben ik gaan solliciteren op een functie bij SDW. Een bewuste keuze, maar nog wel onzeker over het feit of ik het echt leuk zou vinden. Daar ben ik aangenomen en het werk beviel heel goed. Ik ben een deeltijdopleiding gaan volgen en nu werk ik alweer zo’n tien jaar bij S&L Zorg. In het begin heb ik overal binnen de organisatie gewerkt,
Vroege dienst 07:15 - 14:30 uur
deze groep blijven er een aantal op de
besteding. Ik wilde eerst alles gezien hebben voor ik ergens vast ging werken.”
“Een dag kan heel druk beginnen. Soms
met de was, je maakt een wandeling,
gaat alles heel snel en soms redden we
boodschappen opruimen, andere cliën-
“Ik heb een tijd achterwacht gedraaid.
het niet voor 09.30 uur. Bij een vroe-
ten ophalen.”
Dat was de leukste functie denk ik,
ge dienst houdt een medewerker een
ondersteunen waar nodig. Toen hadden
medicijnrondje en de ander haalt de
we ook veel direct contact met de
eerste cliënten uit bed, er gaan er een
Late dienst 15:00 - 22:00 uur
afdeling Behandeling, de dag beginnen
paar in de douche. Douchen kost erg
“Om 15.00 uur haalt de late dienst de
samen met een kop koffie. Dat is op de
veel tijd en kan niet allemaal op dezelfde
cliënten op van dagbesteding. Daarna
woning wel minder. Nu werk ik vast op
ochtend, dus dit doen we om en om,
mogen alle cliënten iets voor zichzelf
de woning en draai ik hier alle soorten
en sommigen in de avond. We ontbijten
doen, net als jij thuis ook zou doen.
diensten, vroege dienst, late dienst en
gezamenlijk en om 09.30 uur gaan de
Je eigen tijd indelen, met de nodige
dagbesteding.”
meeste cliënten naar dagbesteding. Op
begeleiding. We proberen een rustige
flex, woningen, buitenplekken, dag-
18
woning, daar blijf ik vaak bij. Ze helpen
Dag van...
“Ik zou nooit meer anders willen. Je bent zo direct met mensen bezig. Mensen zeggen vaak dat ik dankbaar werk heb, maar letterlijk dankjewel zeggen deze cliënten nooit. Ze bedanken me wel, maar op hun eigen manier. Ik zie dit terug in hun gemoedstoestand of als ze me bewust opzoeken. Kijk hoe Jan (hij woont op 193 a-b en is aanwezig in de woonkamer) bij mij komt zitten steeds; hij zoekt dan veiligheid en nabijheid bij mij. Je krijgt feeling met de cliënten. Ik
“Ik hoor vaak al aan de toon van hun geluiden hoe ze in hun vel zitten.”
hoor vaak al aan de toon van hun geluiden hoe ze in hun vel zitten, dat is mooi.” “Het is gewoon heel fijn om te zien dat cliënten verder komen door jouw inzet. Als team hier op woning 193 a-b hebben we veel bereikt met deze cliënten, vooral op het gebied van middelen en maatregelen. Dat is iets waar wij voortdurend mee bezig zijn en dat is ook een punt wat het interessant maakt om met deze cliënten te werken. Geen dag is hier hetzelfde!”
sfeer te creëren, zetten tv aan. Er gaan
werk ik met deze groep cliënten. Het
cliënten zwemmen, spelen en dat soort
is een groep met moeilijk verstaanbaar
dingen. Tijdens een late dienst ben je
gedrag en dat is erg interessant. Je moet
continu bezig; verschonen, douchen,
iedere dag weer aan een cliënt aflezen
etc. Tussendoor eten we samen als
hoe hij zich voelt en hoe de dag zal gaan
groep. We proberen ook veel groepsmo-
verlopen. Wat willen ze wel, wat niet.
menten te creëren en een prikkelende
Wanneer het nodig is, draai ik ook een
omgeving te bieden. Kijk maar naar onze
dienst bij woning b, of pas heb ik nog
themakast. Uiterlijk 21.30 uur ligt alles op
een paar weken dagbesteding gedraaid
bed hier, dagbesteding is vaak intensie-
omdat daar de nood hoog was. Die
ver dan gedacht voor deze doelgroep.
variatie is juist goed voor me. En ik ben
We ruimen alles op, rapporteren naar de
graag heel de tijd bezig, ik ga pas zitten
Nachtdienst en dan zit de dienst erop.”
als ik thuis ben.“
“193 a is mijn woning; vanaf het begin
19
Geld
Bezuinigingen Als je de krant openslaat, lees je er bijna dagelijks wel iets over: in de zorg moet fors bezuinigd worden. We kunnen zelfs lezen dat sommige zorgorganisaties financieel in de problemen komen. Wat betekent deze ontwikkeling voor S&L Zorg? In dit artikel staan alle feiten puntsgewijs op een rij.
Hoe staat S&L Zorg er momenteel financieel voor? Goed! Na een paar moeilijkere jaren schrijven we al drie jaar zwarte cijfers. We hebben voldoende reserves en het merendeel van de terreinen en gebouwen hebben we zelf in bezit. Uiteraard staan hier leningen tegenover. De kosten van de leningen kunnen we goed betalen.
Hoeveel minder krijgt S&L Zorg? Er zijn organisaties die het met 40% minder geld moeten doen. S&L Zorg valt onder de Wet langdurige zorg en daar wordt gelukkig minder hard bezuinigd. In 2015 en 2016 zijn de tarieven die we mogen doorberekenen al gekort en vanaf 2017 moeten we het met nog eens 3% minder aan inkomsten doen.
20
Geld
Betekent dat ook minder personeel? Omdat we bij S&L Zorg intensieve zorg verlenen, hebben we ook veel personeel en personeelskosten. We ontkomen er niet aan dat we bij een daling van inkomsten ook met minder personeel moeten gaan werken. S&L Zorg heeft nu meer dan 700 personeelsleden. We verwachten dat er in 2017 ook circa 3% minder mensen zullen werken bij S&L Zorg dan nu het geval is.
Hoe pakt S&L Zorg het aan? We zijn in 2015 gestart bij ‘de kantoren’ en hebben vijf afdelingen samengevoegd tot twee. We namen daardoor afscheid van een aantal collega’s. Bij de zorg zijn we gestart met een grote scan, waarin onze medewerkers zelf kunnen meedenken. De scan is inmiddels afgerond. Voor de zomer is duidelijk hoe we de zorg anders gaan inrichten.
Kan het wel met minder? We hebben wel een flinke uitdaging de komende periode. We willen met minder personeel de zorg toch op niveau houden. Maar eigenlijk willen we het, ondanks bezuinigingen, de komende jaren juist nog beter gaan doen. We geloven dat we dat zeker kunnen met creativiteit, innovatie en met de hulp van cliënten, verwanten en vrijwilligers!
21
Vrijwilliger
Carl Bouwens, vrijwilliger Kunstsjop bij S&L Zorg
De cliënten geven mij inspiratie “IK REALISEER MIJ DAT IK BEVOORRECHT BEN DOORDAT IK VRIJWILLIGERSWERK BIJ DE KUNSTSJOP MAG DOEN. HET IS EEN MOOIE COMBINATIE VAN MIJN LIEFDE VOOR KUNST EN IETS TERUG WILLEN DOEN IN DE MAATSCHAPPIJ. EN HEEL EERLIJK, HET IS VOOR MIJZELF OOK HARTSTIKKE LEUK OM TE DOEN.”
“Ik ben een enorme kunstliefhebber. Daarom heb ik ook expliciet gekozen voor het vrijwilligerswerk hier. Voor mijn werk als adviseur bij het Leids Universitair Centrum zat ik altijd middenin de harde zorgwereld; laboratoriumwerk, reorganisaties. Dat is een hele andere tak van sport. Het trok mij al langer om iets in het vrijwilligerswerk te gaan doen. Zeker in de sector van de verstandelijke gehandicaptenzorg. De genegenheid die je hier ziet bij cliënten en medewerkers is
SILKE VAN DONGEN
22
erg mooi.”
Vrijwilliger
“Afgelopen zomer ben ik met pensioen
weet meteen hoe het gaat. Dan weet
gegaan. Tijdens het afbouwen van mijn
je ook een beetje wat je de verdere dag
baan ben ik gestart met het langzaam
kunt verwachten. Vaak lopen cliënten er
opbouwen van mijn werk bij S&L Zorg. Zo
tegenaan wat ze moeten gaan maken.
kon ik mooi aftasten of het iets voor me
Ze weten het dan even niet en moeten
was. Toen ik nog in Leiden zat, betrapte
nadenken. Ik probeer ze dan op weg te
ik mezelf erop al eens te zeggen ‘Nee op
helpen door te zeggen dat lijkt hier of
dinsdag dan kan ik niet, dan moet ik wer-
daar op. Dan gaat een cliënt zelf heel
ken’. Toen wist ik dat het goed zat.”
enthousiast vertellen en ontstaat er vanzelf iets. Het zijn echte kunstenaars.”
Het zijn echte kunstenaars “Ik kom elke dinsdag naar de Kunstsjop.
“In mijn werk als adviseur was ik soms
Ik zorg altijd dat ik er al ben voordat de
best ongeduldig. Na twee keer iets te
cliënten er zijn. Het is erg leuk om ze te
hebben uitgelegd, was ik er ook klaar
verwelkomen in de ochtend. Je maakt
mee. Ik merk dat ik dat hier veel minder
dan even een praatje met een cliënt en
heb. Al moet ik het twintig keer vertellen.
“In mijn werk was ik soms best ongeduldig. Ik merk dat ik dat hier veel minder heb.”
Dat is ook zo bijzonder aan de medewerkers hier; het enorme geduld.”
Een toevoeging in mijn leven “Het vrijwilligerswerk is echt een toevoeging in mijn leven. Ik schilder gezellig mee met de kunstenaars hier, maar ook mijn werkachtergrond kan ik af en toe gebruiken. Vanuit de psychologie en mijn medicijnenkennis vanuit het laboratorium. Het is fijn dat af en toe nog eens te kunnen gebruiken. De cliënten geven mij echt inspiratie. Ik kan me nog goed de eerste keer herinneren dat ik met cliënten hier de stad in liep. In alle eerlijkheid dacht ik in het begin, o wat zullen mensen denken als ze mij zo zien. Na vijf minuten was dat gevoel weg en genoot ik ervan.”
23
Gesprek
Annemarie van den Boom • Teamleider Lambertijnenhof 206-208 en lid Team Zorg • Werkzaam bij S&L Zorg sinds 1996
Een bijzondere dubbelrol
RENÉ VAN DONSCHOT
“Als kind groeide ik hier om de hoek op. Het was toen nog een militair terrein. Er stond hier een groot huis met wit balkon, met hekken eromheen. Maar er was ook een gat, daar kropen we dan stiekem doorheen. En dan maar opletten dat de militaire politie je niet zag.” 24
Annemarie van den Boom kent Bergen
Titus (manager Team Zorg) vroeg of ik
op Zoom en Lambertijnenhof al vanuit
mee wilde doen, zei ik direct ja! Die kans
haar jeugd. Voor Echt spreek ik haar
om vanuit de werkvloer mee te denken
omdat ze een bijzondere dubbelrol
over de gehele organisatie liet ik niet
heeft bij S&L Zorg, ze is teamleider en lid
schieten!”.
van Team Zorg. Waarom? “Als meewerkend teamleider, toen nog op de
In het gesprek proef ik direct de gedre-
Portugalstraat, stond ik op de werkvloer.
venheid bij Annemarie. Het is ook niet
Het is heel zinnig dat de werkvloer erbij
vreemd, want al jong koos ze juist uit
zit als er plannen worden gemaakt. Toen
passie haar opleiding en huidige werk.
Gesprek
Team Zorg
“Als kind had ik een bijbaan bij het dierenasiel. Dieren waren
Momenteel staat S&L Zorg voor de grote uitdaging
alles voor mij. Toen ik meekon met een vriendin om te helpen
om met minder geld de zorg toch verder te
bij paardrijles deed ik dat meteen. Maar, al snel ontwikkelde
verbeteren. Daarom is tijdelijk Team Zorg opgericht.
ik meer passie voor de ruiters dan voor de paarden. De rui-
Een uniek team dat bestaat uit zes personen
ters daar waren mensen met een verstandelijke beperking.”
die gezamenlijk leiding geven aan alle urgente
Haar keuze voor een opleiding was daarna eenvoudig. Ze
veranderingen in de zorg. Team Zorg bestaat uit:
rondde uiteindelijk HBO-V af. Ze werkte al snel als case-ma-
twee zorgmanagers (Kathinka Boonman, Ton van
nager op Lambertijnenhof 226-228. Na de reorganisatie in
Gils) drie teamleiders (Roos van Merode, Annemarie
2012 kreeg ze de kans om aan de slag te gaan als teamleider
van den Boom, Marlies de Waal) en een manager
op de Portugalstraat. Recent is ze teamleider geworden van
(Titus Vorstermans). Team Zorg is opgericht in
Lambertijnenhof 206-208.
oktober 2015 en kan weer opgeheven worden als de doelstellingen zijn behaald.
“Al snel ontwikkelde ik meer passie voor de ruiters met een beperking dan voor de paarden.” “In Team Zorg zitten mensen die allemaal nog een andere functie hebben. Dat kan best pittig zijn, maar het geeft vooral dynamiek. We vergaderen bijvoorbeeld exact één uur in de week. Langer vinden we niet nodig. We nemen namelijk alleen kort de lopende zaken met elkaar door en gaan daarna weer verder. Elk lid zoekt juist buiten Team Zorg de juiste mensen om zaken op te starten, samen te werken en vernieuwingen in te voeren.” Een belangrijk thema waar Team Zorg zich op gestort heeft, is het werken met doelgroepen. “Als medewerkers bijvoorbeeld heel veel ervaring hebben met gedragscomplexe cliënten wil je die ervaring bij alle cliënten in die doelgroep kunnen inzetten. Voorheen werkten we met regio’s en bleef een medewerker altijd in de regio Bergen op Zoom of Roosendaal werken, daar zijn we mee gestopt. De doelgroep is het uitgangspunt, de locatie is niet meer leidend”. “Veel van de andere zaken gaan eigenlijk gewoon over beter samenwerken. Slimmer plannen, elkaar vertrouwen, zelfstandig durven werken, niet te veel praten, maar gewoon ook doen. En als er iets fout is dat ook durven zeggen tegen je collega, maar vooral ook als iets juist heel goed gaat.” Na twintig jaar gewerkt te hebben bij S&L Zorg heeft Annemarie veel veranderingen gezien, maar wat vond ze nu het allerleukste? “Ik heb geen voorkeur voor een bepaalde doelgroep of regio, ik hou van mooie mensen en ik wil samen verder komen. Zo kijk ik naar cliënten, maar ook naar mijn collega’s. Ik hou in mijn werk wel van tempo. Daarom is het extra leuk dat ik nu kan werken in twee energieke teams die tempo durven maken!”
25
Gesprek
Zussenliefde met een Hoofdletter Joke Sterkenburg is een cliënte van het eerste uur. Ze stond al ingeschreven op Sterrebos toen de woningen nog gebouwd moesten worden. Tot die tijd heeft ze altijd thuis gewoond, eerst bij haar ouders, later bij haar zus Corrie. Ik zie Corrie vaak een wandeling maken met Joke op het terrein van Sterrebos. Het maakte me nieuwsgierig naar hun verhaal. Daarom zocht ik ze op in de woning van Joke.
mocht blijven. Stiekem was dat wel even prettig in die periode. Maar op een gegeven moment wilde ze ook na de dagbesteding niet meer mee terug naar huis. Ze hoorde van andere cliënten wat zij allemaal voor leuks gingen doen bij hun zorgcentrum. Dat wilde ze ook. Ze
SILKE VAN DONGEN
plaste soms zelfs expres in haar broek, omdat ze dacht dat de taxi dan door zou rijden. Ja, ze weet wel wat ze wil.” Corrie had haar ouders beloofd dat ze voor Joke zou blijven zorgen, maar toen wilde Joke het zelf niet meer. Best een lastige situatie. Samen met de huisarts heeft Corrie Joke ingeschreven bij Sterrebos, dat toen nog in aanbouw was. “Ik heb toen wel gezegd dat we het een jaar aan zouden kijken, om te zien of het iets was. Ze kwam toen ook nog iedere week naar huis.” “Uiteindelijk is ze na het probeerjaar definitief gebleven. Jokes gedrag gaf de
Corrie steekt direct van wal: “Toen onze
maar wilde graag bij ons op de boerderij
doorslag, ze had het zo fijn. Ik heb nog
ouders ouder werden en zelf verzorging
blijven. Eentje meer of minder maakt dan
vaak gehoopt dat ze nee zei als ik vroeg
nodig hadden, ben ik terug verhuisd naar
ook niet uit”, zegt Corrie lachend, “Het
‘Heb je het leuk hier?’. Ik wilde haar zo
de boerderij. Deze hebben ik en mijn
scheelt ook dat de kinderen altijd fijn
graag thuis hebben. De hele boerderij
man destijds overgekocht, en daar heb-
geholpen hebben!”
hadden we toen ze nog thuis woonde verbouwd, een tillift was er, een speciale
ben we de zorg van mijn ouders en Joke
26
op ons genomen. Ik heb altijd gezegd,
“Mijn moeder had steeds meer zorg
badkamer. Maar Joke is altijd steevast”,
als ik nodig ben dan kom ik terug. En dat
nodig en ik had te weinig aandacht en
vertelt Corrie terwijl Joke hard lacht naar
moment was gekomen. Ook mijn zieke
tijd over voor Joke. Als tussenoplossing
haar zus.
schoonvader kwam bij ons wonen. En
ben ik toen zes weken lang samen met
niet veel later kreeg een oude boe-
Joke naar dagbestedingslocatie De
Elke week komt Corrie bij haar zus op
renknecht de diagnose kanker. Hij was
Roefelkei in Waalwijk gegaan. Maar, na
bezoek. “Ik vind het belangrijk langs te
van harte welkom bij zijn beide zussen,
die weken zei Joke zelf dat ik wel thuis
komen, ik ben de enige die ze heeft.
Gesprek
Daarom probeer ik iedere week
en Corrie. “En Joke lacht dan altijd erg
Die herkenningspunten heeft ze nodig,
een avond en een dag langs te ko-
hard, want ik weet vaak niet wie het dan
want morgen bijvoorbeeld snapt ze niet.
men. Iedere week gaan we naar het
is. Joke natuurlijk wel.” “Ja ik wel”, lacht
Of als ik een medewerker wil spreken
Ontmoetingscentrum en dat is echt een
Joke. De meeste mensen op Sterrebos
dan geeft ze de telefoon netjes aan
uitje. We gaan dan ‘uit eten’. Sowieso
zullen Joke herkennen aan de kleur
hen. Maar als ik zeg dat ik die dag niet
zit Joke vrijwel iedere middag in het
rood. Al van kinds af aan wil ze alleen
langskom, hangt ze ook gerust op.” “Een
OC. Vroeger ging ze daar eten, maar in
rode kleren aan. “En dat gaat echt door
goede eigen wil dus”, zeg ik. Direct hoor
verband met slikproblemen drinkt ze nu
tot in het detail: sokken, ondergoed. Ik
ik twee medewerkers in de woning in-
alleen gezellig wat. Ik vul wekelijks haar
weet niet waarom dat is, maar zodra ze
stemmend lachen: “Dat heeft ze zeker!”
portemonnee. Briefgeld moet dan eerst
een andere kleur aankreeg, trok ze de
omgewisseld worden voor vijftig cent-
kleren kapot van haar lijf. Ach, het is een
Tot slot kijkt Corrie terug op de situatie:
jes, want wat zeg je altijd Joke?”, Corrie
mooie, opvallende kleur en Joke vindt
“Joke woont hier fijn. Ik geloof dat ik er
kijkt haar zus glimlachend aan, “Geld
het fijn”, licht Corrie toe.
altijd veel meer moeite mee heb gehad dat ze ‘op zichzelf’ wilde gaan wonen,
moet je opmaken, haha!”, lacht Joke. Corrie en Joke bellen ook vaak. Ze
en soms nog wel. Dat komt vooral voort
Het lijkt wel of echt iedereen Joke kent.
kletsen wat en Corrie vertelt wanneer
uit het gevoel dat het niet nodig was
Als Joke in het Ontmoetingscentrum
ze weer langskomt. “Dat duid ik aan met
dat ze weg ging, we hadden alles thuis
zit begroeten alle medewerkers Joke
over twee dagen of na het warme eten.
om voor haar te zorgen. En ik had het mijn ouders tenslotte beloofd. Maar het
“Al van kinds af aan wil ze alleen rode kleren aan. En dat gaat echt door tot in het detail: sokken, ondergoed.“
is goed zo, ze zit hier op een hele fijne plek en ik kom graag langs.”
27
Echt Bijzonder: Voornaam:
Verhaal:
Katrien
Kort na hun geboorte kwamen twee
uit de vacht. Toen ĂŠĂŠn van de zwijnen
zwijntjes naar de Tuingroep van
overleed, is besloten de overgebleven
Soort:
Lambertijnenhof. Ze kregen de namen
zus te verplaatsen naar Roosendaal,
Zwijn
Geer en Goor. Vrolijk speelden ze
waar ze geen last van de vogels zou
tussen de geitjes. De vogels in Bergen
hebben. Daar kreeg ze de naam Katrien
Woonplaats:
op Zoom vonden de zwijntjes ook leuk.
en leeft ze nog steeds heel gelukkig bij
Roosendaal, Sterrebos
Iets te leuk, ze pikten steeds haren
de Tuingroep van Sterrebos!