1 клас Буквар. Підручник (М. Д. Захарійчук, В. О. Науменко)

Ì. Ä. Çàõàð³é÷óê, Â. Î. Íàóìåíêî

ÁÓÊÂÀРϳäðó÷íèê äëÿ 1 êëàñó çàãàëüíîîñâ³òí³õ íàâ÷àëüíèõ çàêëàä³â

Ðåêîìåíäîâàíî ̳í³ñòåðñòâîì îñâ³òè ³ íàóêè, ìîëîä³ òà ñïîðòó Óêðà¿íè

Êè¿â «Ãðàìîòà» 2012

ÓÄÊ 811.161.2(075.2) ÁÁÊ 81.2Óêð-922 Ç-38 Ðåêîìåíäîâàíî ̳í³ñòåðñòâîì îñâ³òè ³ íàóêè, ìîëîä³ òà ñïîðòó Óêðà¿íè (Íàêàç ÌÎÍìîëîäüñïîðòó Óêðà¿íè â³ä 07.02. 2012 ð. ¹ 118) Åêñïåðòèçó çä³éñíþâàâ ²íñòèòóò ïåäàãîã³êè Íàö³îíàëüíî¿ àêàäå쳿 ïåäàãîã³÷íèõ íàóê Óêðà¿íè Âèäàíî çà ðàõóíîê äåðæàâíèõ êîøò³â. Ïðîäàæ çàáîðîíåíî Õóäîæíèêè: Â. Äóíàºâà, Î. Çäîð, Í. Ìèõàéëè÷åíêî, Þ. ̳ò÷åíêî, Î. Êîëåñíèê, Ò. Ñåìåíîâà, Î. Ôåäüêî

Óìîâí³ ïîçíà÷åííÿ: — òåêñò, ÿêèé ÷èòຠâ÷èòåëü;

— ðîçêàæ³òü, íàçâ³òü;

— ïîñëóõàéòå;

— ñêëàä³òü, çíàéä³òü;

— ïîäóìàéòå;

— ðîç³ãðàéòå;

— ïîâòîð³òü;

— ðîçâ’ÿæ³òü; — ïðî÷èòàéòå;

. — ðå÷åííÿ ç îäíîãî ñëîâà (˳òî.); . — ðå÷åííÿ ç äâîõ ñë³â (Ìîÿ øêîëà.); . — ðå÷åííÿ ç òðüîõ ñë³â (ijòè â øêîë³.); ] — òâåðäèé ïðèãîëîñíèé çâóê; [•] — ãîëîñíèé çâóê; [ [ ] — ì’ÿêèé ïðèãîëîñíèé çâóê;

— ïîçíà÷åííÿ çëèòòÿ çâóê³â, ùî ÷èòàºòüñÿ çëèòî (ÏÃ, Ï++Ã).

Çàõàð³é÷óê Ì. Ä., Íàóìåíêî Â. Î. Ç-38

Áóêâàð : ï³äðó÷. äëÿ 1 êë. çàãàëüíîîñâ³ò. íàâ÷. çàêë. — Ê.: Ãðàìîòà, 2012. — 176 ñ. ÓÄÊ 811.161.2(075.2) ÁÁÊ 81.2Óêð-922

ISBN 978-966-349-347-3

© Çàõàð³é÷óê Ì. Ä., Íàóìåíêî Â. Î., 2012 © Âèäàâíèöòâî «Ãðàìîòà», 2012

вÄÍÀ ÌÎÂÀ Çîëîòå êóð÷àòêî â çîëîò³é êîðçèíö³ ïðèíåñëî ñüîãîäí³ ë³òåðè äèòèíö³. À äèòèíà ç ë³òåð çáóäóâàëà ñëîâî. ² çâó÷èòü, ÿê ï³ñíÿ, óêðà¿íñüêà ìîâà. Ãàííà ×óáà÷

3

ß — øêîëÿð

.

4

ÄÎ ØÊÎËÈ Ñàíüêî ñòàðøèé â³ä Ïåòðóñÿ. Â³í ³äå äî øêîëè. Çàçäð³ñíî ñòàëî Ïåòðóñåâ³. Çàá³ã ó õàòó, ïîêëàâ ó òàò³â ïîðòôåëü êíèæå÷îê òà é ïîäàâñÿ äî øêîëè. Íà âóëèö³ â³í çóñòð³â Ìèøêà. Äîïîì³ã éîìó â ï³ñî÷íèö³ ïå÷åðó çáóäóâàòè, íà âèãîí³ ïîãàñàâ ³ç ïåñèêîì. Á³ëÿ ñòàâêà ïîäèâèâñÿ, ÿê ä³ä êàðàñ³â âóäèòü. ² íàðåøò³ ïîì÷àâ äî øêîëè. dz øêîëè âèñèïàëà ä³òâîðà. Ïåòðóñü ïîáà÷èâ ³ Ñàíüêà â ãóðò³.

— Êóäè öå òè? — çäèâóâàâñÿ Ñàíüêî.

— ß... ÿ... äî øêîëè õîò³â...

— Ìàëèé òè ùå, áî ÿêáè áóâ ñòàðøèé, òî á íå çàï³çíèâñÿ. Ðàïòîì Ïåòðóñü ïîáà÷èâ, ùî âæå é ïîðòôåëÿ íåìàº. Äåñü çàáóâ, òðåáà øóêàòè. Çà Âàñèëåì Øêëÿðåì ßê Ïåòðóñü çáèðàâñÿ äî øêîëè? ×îìó Ïåòðóñü íå âñòèã â÷àñíî ïðèéòè â øêîëó? Êóäè ïîâèíåí ïðèéòè Ïåòðóñü, ùîá çíàéòè ïîðòôåëü? Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â çà ïîäàíîþ íà ñ. 4 ñõåìîþ.

5

ß — øêîëÿðêà ñêëàä ñëîâî ðå÷åííÿ

. !

6

ÏÅÐØÎÊËÀÑÍÈÖß Íàòàëî÷êà-øêîëÿðî÷êà Âæå ðîñòîì íåìàëà. Âîíà ö³º¿ îñåí³ Ó ïåðøèé êëàñ ï³øëà.  äàðóíîê ïåðøîêëàñíèö³ Ùàñëèâèé äåíü ïðèí³ñ ² ñîêîâèò³ ÿáëóêà, ² çîëîòî áåð³ç. Âîíà ³øëà âåñåëîþ Ïî ðàéäóæí³é çåìë³. ² ç íåþ ïðèâ³òàëèñÿ Êóðëèêè-æóðàâë³. Ìèêîëà Ñèíãà¿âñüêèé Äî ÿêèõ ðÿäê³â â³ðøà çðîáëåíî ìàëþíîê?

7

Ìîÿ ðîäèíà

.

,

,

!

8

íåìîâí³ çâóêè

,

!

,

,

?

.

.

9

ßÊ ²ÂÀÑÈÊ ÁÐÀÒÈÊÀ ÊÎËÈÑÀÂ Ó âèõ³äí³ äí³ ï³ñëÿ îá³äó ìàìà äîðó÷èëà ²âàñèêó çàêîëèñàòè Àíäð³éêà. Îõ ³ íåëåãêà æ òî áóëà ñïðàâà! ²âàñèê çàñï³âàâ Àíäð³éêîâ³ ï³ñíþ ïðî êèöþ: áðàòèê çàïëþùèâ î÷³. Àëå íà âóëèö³ ìàøèíè ÿê çàñèãíàëÿòü: ï³-ï³ï, ï³-ï³ï! ² ðîçáóäèëè Àíäð³éêà.

— Ãåé, ìàøèíè, íå ñèãíàëüòå, áðàòèêó ïîñïàòè äàéòå! — ïîïðîñèâ ¿õ ²âàñèê. ² ìàøèíè éîãî ïîñëóõàëèñÿ. Ñòàâ Àíäð³éêî çàñèíàòè. Ðàïòîì çà â³êíîì çàãóðêîò³ëè òðàêòîðè ç ïðè÷åïàìè: òð-ð-ð, äð-ð-ð!

— Òèõøå, òèõøå, ì³é áðàòèê çàðàç ñïèòü! — ñêàçàâ ¿ì ²âàñèê.

10

² òðàêòîðè ïðî¿õàëè ìèìî äâîðó ç ïðèãëóøåíèìè äâèãóíàìè. Îäíàê ó öþ ìèòü äå íå âçÿëèñÿ ë³òàêè: ó-ó-ó, ó-ó-ó!

— ˳òàêè, óá³ê çâåðí³òü, áðàòèêà íå ðîçáóä³òü! — ãóêíóâ ²âàñèê. ² ë³òàêè ïîâåðíóëè äàë³ â³ä ²âàñèêîâî¿ õàòè. Àæ òóò ÿê ç÷èíèòüñÿ ãàëàñ: êó-êó-ð³-êó! êîêî-êî! ãà-ãà-ãà! êðÿ-êðÿ-êðÿ! Öå ïåñèê ѳðêî ïî ïîäâ³ð’þ ãàíÿº ³ ï³âí³â, ³ êóðåé, ³ ãóñåé, ³ êà÷îê.

— ßê òîá³ íå ñîðîìíî? — íàãðèìàâ íà íüîãî ²âàñèê. ѳðêî âèíóâàòî ïîìàõàâ õâîñòîì. ²âàñèê ðàçîì ç Àíäð³éêîì íàðåøò³ çàñíóëè. Çà Àíàòî볺ì Êîíåëüñüêèì ßê çâàòè áðàòèê³â? Õòî ç íèõ ñòàðøèé? Õòî çàâàæàâ Àíäð³éêîâ³ ñïàòè? Ùî çàâàæàëî

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 8–9 ñõåìè öèõ ðå÷åíü.

11

Ìîÿ ðîäèíà

,

,

,

— õòî?

,

,

,

— ùî?

12

ìîâí³ çâóêè

+

[• ]

íàãîëîñ

] [

+ •] •| [

•] [

.

+

.

+

.

13

ÂÅ×ÅÐß Çà âå÷åðåþ ç³áðàëàñÿ âñÿ ðîäèíà. Öå òàòî, ìàìà, áàáóñÿ, ä³äóñü ³ ä³òè. Áàáóñÿ ïðèíåñëà ç êóõí³ ïèð³ã ³ áëþäå÷êà ç âàðåííÿì: êîìó — âèøíåâå, êîìó — ìàëèíîâå, à òàòîâ³ — ïîëóíè÷íå. ijâ÷èíêà ðîçñòàâëÿº ÷àøêè. Õëîï÷èê ïîêëàâ íà ì³ñöå ì’ÿ÷ ³ ñ³â äî ñòîëó. ijäóñü âèìèêຠòåëåâ³çîð. Òàòî â³äêëàäຠãàçåòó é çáèðàºòüñÿ ïèòè ÷àé. Êîæíîãî ðàíêó â³í ³äå íà ðîáîòó. Ó íüîãî çàâæäè áàãàòî ñïðàâ. Ìàìà ïðèíîñèòü ÷àéíèê ³ ðîçëèâຠãàðÿ÷èé ÷àé. Îíóêè äóæå ëþáëÿòü áàáóñþ é ä³äóñÿ. Âîíè äîáð³, ÿê òàòî é ìàìà. Ó áàáóñ³ º ÷àð³âíà êèøåíÿ, ó ÿê³é çàâæäè º öóêåðêè äëÿ âíóê³â. ϳä ÷àñ âå÷åð³ ä³äóñü ðîçïîâ³äຠáåçë³÷ ö³êàâèõ ³ñòîð³é. Çà ²âàíîì Àíäðóñÿêîì

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ.13 ñõåìè öèõ ðå÷åíü.

14

Ñêëàä³òü ñëîâà-â³äïîâ³ä³. áà ïðèí³ñ âàðåííÿ?

ä³â Õòî ðîçñòàâëÿº ÷àøêè? ðîçëèâຠ÷àé? ì â³äêëàâ ãàçåòó?

î

ñÿ

áó

êà ÷èí ì

à

à

à

ò

ò

Ùî ïðèíåñëà áàáóñÿ äî ÷àþ? ßêà áóëà êèøåíÿ â áàáóñ³? Õòî ðîçïîâ³äàâ ö³êàâ³ ³ñòî𳿠ï³ä ÷àñ âå÷åð³?

ß íå êèíó ñë³â íà â³òåð — âèâ÷ó ö³ëå ìîðå ë³òåð! ϳäïèøó òîä³ ïàêóíîê: «Öå — äëÿ ìàìè ïîö³ëóíîê!» Çà÷óäóºòüñÿ ìàìóñÿ: — Äå æ â³í? Ùîñü íå ðîçáåðóñÿ! ϳäêðàäóñü, íåìîâ ëèñè÷êà, ³ ìàìóñþ — öüîì ó ù³÷êó! Ëåñÿ Ìîâ÷óí 15

Ìî¿ äðóç³ õòî öå?

ùî öå?

[•]

] [

] [

.

16

• ] [

! !

• ] [

!

+ •] •| •| [ 17

«ÍÅ ÄÈÂÈÑß ÍÀ ÌÅÍÅ ÒÀÊ, ¯ÆÀ×ÊÓ...» ¯æà÷îê óïàâ ó âîâ÷ó ïàñòêó. Âåäìåäèê òèæäåíü øóêàâ éîãî â ë³ñ³. ¯æà÷êà âèïàäêîâî çíàéøëà Á³ëêà. Ðàçîì âîíè âèòÿãëè ¯æà÷êà ç ïàñòêè òà ïðèíåñëè äîäîìó. ¯æà÷îê ëåæàâ ³ äèâèâñÿ íà Âåäìåäèêà ñóìíèìè î÷èìà.

— Íå äèâèñÿ íà ìåíå òàê, ¯æà÷êó, — ñêàçàâ Âåäìåäèê. — Óñì³õíèñÿ! ¯æà÷îê ñïðîáóâàâ, àëå â íüîãî íå âèéøëî.

— Òåïåð ÿ òåáå ÷àñòóâàòèìó þøêîþ, — ñêàçàâ Âåäìåäèê. — Á³ëêà ïðèíåñëà ñâ³æèõ ãðèáî÷ê³â, à ÿ çâàðèâ þøêó. ³í íàñèïàâ þøêó é ñïðîáóâàâ ïîñàäèòè ¯æà÷êà.

— Íå ìîæó ñ³ñòè, ìåí³ âàæêî, — ñêàçàâ ¯æà÷îê.

— ß òîá³ ïîäóøêó ï³äêëàäó. Îñü òàê. ¯æà÷îê çðîáèâ ê³ëüêà êîâòê³â ³ çàïëþùèâ î÷³. Âòî|ìèâ|ñÿ.

18

— ͳ, ¿æ! — ² Âåä|ìå|äèê ñòàâ ãîäóâàòè ¯|æà÷|êà ç ëî|æå÷|êè.

— Íå ìîæó á³ëü|øå.

— Çà ìåíå! ¯æà÷îê êîâò|íóâ.

— Çà Á³|ëî÷|êó! Çà Çàé|öÿ! ³í, çíà|ºø, ÿê äî|ïî|ìà|ãàâ òåáå øóêàòè!

— ×åêàé, — ñêàçàâ ¯æà÷îê, — ñïî|÷è|íó.

— Ç’¿æ çà Çàé|öÿ, â³í ñòà|ðàâ|ñÿ... ¯æà÷îê êîâòíóâ.

— Çà Õîì’ÿ÷êà!

— À Õîì’ÿ÷îê ùî çðîáèâ?

— Êîæåí äåíü ïðèá³ãàâ ³ çàïèòóâàâ ïðî òåáå. Çà Ñåð㳺ì Êîçëîâèì Ðîç³ãðàéòå ðîçìîâó Âåäìåäèêà ç ¯æà÷êîì. ßêèõ äðóç³â ¯æà÷êà çãàäóâàâ Âåäìåäèê? Ùî âèãàäóâàâ Âåäìåäèê ¯æà÷êîâ³? Äëÿ ÷îãî? äîïîìàãàâ øóêàòè Õòî ¯æà÷êà? ïðèí³ñ ãðèáî÷êè? Çíàéä³òü íà ñ. 17 ñõåìè äî ï³äêðåñëåíèõ ðå÷åíü.

19

Ìî¿ äðóç³

• ] [

ÿêèé?

+ • | • ] •| [

ÿêà?

ÿê³?

20

• ] [

• ] [

ÿêå?

ÑÞÐÏÐÈÇ Áóðàò³íî ÷åêàâ ó ãîñò³ Íåçíàéêà é ×èïîëë³íî. ³í êóïèâ òîðò «Ñþðïðèç». Î ï’ÿò³é ãîäèí³ ïðèéøîâ ×èïîëë³íî: — Ïðèâ³ò! À äå Íåçíàéêî?

— Ó íüîãî âàæëèâ³ ñïðàâè, â³í çàï³çíþºòüñÿ. Äðóç³ íàìàãàëèñÿ íå äèâèòèñÿ íà òîðò.

— ßê³ â Íåçíàéêà ìîæóòü áóòè âàæëèâ³ ñïðàâè? — çàïèòàâ ×èïîëë³íî é â³äëàìàâ øìàòî÷îê òîðòà.

— Íàïåâíî, òåëåâ³çîð äèâèòüñÿ, — ñêàçàâ ãîñïîäàð ³ òåæ â³äëàìàâ øìàòî÷îê òîðòà. Ìèíóëî ï³âãîäèíè, à Íåçíàéêà íå áóëî. Íàðåøò³ â³í ç’ÿâèâñÿ: — Ïðèâ³ò! Äå îá³öÿíèé òîðò «Ñþðïðèç»? Áóðàò³íî é ×èïîëë³íî ïîäèâèëèñÿ îäèí íà îäíîãî, à ïîò³ì íà òàð³ëêó... Òîðò «Ñþðïðèç» áåçñë³äíî çíèê!

— Öå íå ò³ëüêè ñþðïðèç äëÿ òåáå, à é äëÿ íàñ… — ñêàçàâ Áóðàò³íî. ² äðóç³ ðîçñì³ÿëèñÿ. Çà Ðà¿ñîþ Êóëèêîâîþ Õòî ïðèéøîâ ó ãîñò³ â÷àñíî, à õòî çàï³çíèâñÿ? ×îìó Íåçíàéêî íå îáðàçèâñÿ íà äðóç³â? Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â.

21

Ìîÿ øêîëà

+ •] •| [

•+ | • ] [

22

+ •] •| •| [

ùî ðîáèòü?

ùî ðîáëÿòü?

.

.

23

ÍÀ²ÙÎ ÕÎÄßÒÜ ÄÎ ØÊÎËÈ ßê ò³ëüêè ïåðøîêëàñíèêè ñ³ëè çà ïàðòè, ó÷èòåëüêà çàïèòàëà: — À õòî çíàº, íàâ³ùî õîäèòè äî øêîëè? ³òÿ øâèäêî ï³äíÿâ óãîðó ðóêó é â³äïîâ³â: — Ùîá íàâ÷èòèñÿ ÷èòàòè é ïèñàòè!

— Ùîá íàâ÷èòèñÿ ðàõóâàòè! — äîäàâ Þðà.

— Ìîëîäö³! Óñ³ â³äïîâ³ëè ïðàâèëüíî, — ïîõâàëèëà ä³òåé ó÷èòåëüêà. Ðàïòîì Ìàð³éêà ï³äâåëàñÿ, óçÿëà ïîðòôåëü ³ ï³øëà äî äâåðåé.

— À êóäè öå òè? — çäèâóâàëàñü ó÷èòåëüêà.

— À ìåí³ íå òðåáà äî øêîëè õîäèòè. ß âæå ³ ÷èòàòè âì³þ, ³ ïèñàòè, ³ ðàõóâàòè.

— Öå äóæå äîáðå, — ìîâèëà â÷èòåëüêà, — àëå ìåí³ çäàºòüñÿ, ùî òè íå âñå ùå çíàºø

24

³ â쳺ø. Íàïðèêëàä, ñê³ëüêè áóäå, ÿêùî ïîìíîæèìî äâàäöÿòü ï’ÿòü íà äâàäöÿòü ï’ÿòü? Àáî ÿê àíãë³éñüêîþ ñêàçàòè ñëîâî «ê³øêà»? ×è äå æèâóòü ï³íãâ³íè?

— À õ³áà ïðî âñå öå ä³çíàþòüñÿ â øêîë³? — çäè|âó|âà|ëà|ñÿ Ìà|ð³é|êà.

— Àâæåæ! ² ÷îìó ëèñ|òÿ çå|ëå|íå, ÷îìó ñâ³òÿòüñÿ ç³ðêè íà íåá³ òà ùå áåçë³÷ ö³êàâîãî é êî|ðèñ|íî|ãî òè ìîæåø ä³çíàòèñÿ â øêîë³. Íó òî ÿê, çàëèøàºøñÿ?

— Çàëèøàþñü! — ïî|ãî|äè|ëà|ñÿ Ìàð³éêà é ñ³ëà çà ïàðòó. Çà Ëåîí³äîì Êàì³íñüêèì (Ïåðåêëàä Îëåíè Ãîí÷àðåíêî)

Ïðî ùî çàïèòàëà â÷èòåëüêà ïåðøîêëàñíèê³â? Ùî ö³êàâîãî ïðî øêîëó ðîçêàçàëà â÷èòåëüêà? Íà ÿê³ çàïèòàííÿ â÷èòåëüêè âè õî÷åòå äàòè â³äïîâ³äü? ïðèéøîâ, ùîá íàâ÷èòèñÿ ïèñàòè? Õòî õîò³â íàâ÷èòèñÿ ðàõóâàòè? âæå âì³â ÷èòàòè, ïèñàòè é ðàõóâàòè? Íàçâ³òü çâóêè ó âèä³ëåíèõ ñëîâàõ. Çíàéä³òü íà ñ. 22 ñõåìè, ÿê³ â³äïîâ³äàþòü âèä³ëåíèì ñëîâàì. Ñêëàä³òü ñëîâà ç áóêâ ñëîâà ïèñàòè.

à

ñ

ï ò

è 25

è

Ìîÿ øêîëà

•+ | • ] [

• ] [

• ] [

+ •] •| [

[•+ | • ]

• ] [

26

? !

27

ËÀÑÓÍÊÀ ÉÄÅ ÄÎ ØÊÎËÈ Çä³éñíèëàñÿ íàéá³ëüøà Ëàñóí÷èíà ìð³ÿ — ¿¿ çàïèñàëè äî ë³ñîâî¿ øêîëè. Òåïåð âîíà øêîëÿðêà. Óâå÷åð³ ãîñò³ òà ðîäè÷³ â³òàëè Ëàñóíêó é ðàäèëè: — Òè æ, äèâèñü, á³ëÿ äîøêè íå ãðèçè êðåéäó!

— Òà íå äðÿïàé ê³ãòèêîì íà ïàðò³ ñâîº ³ì’ÿ!

— ² íå ïðîáóé íà çóá êíèæêè! Ùî ïîîá³öÿº ãîñòÿì Ëàñóíêà?

— Òà íå á³éòåñü, íå áóäó! — çàøàð³ëàñÿ Ëàñóíêà. Óðàíö³ ìàìà áóäèëà Ëàñóíêó, àëå ¿é äóæå õîò³ëîñÿ ñïàòè.

— Íó, ùå òð³øêè... Äàéòå ìåí³ ïîñïàòè!

— ϳäí³ìàéñÿ, äîíþ, à òî â øêîëó çàï³çíèøñÿ, — ñêàçàëà ìàìà. Ëàñóíêà øâèäåíüêî âìèëàñÿ. Ðåòåëüíî ïî÷èñòèëà çóáè. Ïîò³ì îäÿãëàñÿ. Óçÿëà áóêåòèê êâ³ò³â ³ ïîðòôåëèê. Öìîêíóëà ìàìó â ùîêó é âèá³ãëà.

28

ßêèé ãàðíèé óðàíö³ ë³ñ! Àæ îñü ³ øêîëà. Âîíà íîâà é êðàñèâà. Íà äâåðÿõ ïðèáèòà äîùå÷êà: «Ë³ñîâà øêîëà». Íà ãàëÿâèí³ ïåðåä øêîëîþ âæå ç³áðàëèñÿ áàòüêè. Á³ëÿ âõîäó ñòàâàëè ó÷í³. Ëàñóíêà òàêîæ ñòàëà á³ëÿ âîâ÷èêà.

— ßê òåáå çâàòè? — çàïèòàâ âîâ÷èê.

— Ëàñóíêà.

— ßêå ñîëîäêå ³ì’ÿ! À ÿ — Ãðèçüêî. Òóò ç³ øêîëè âèéøîâ ëîñü. Öå áóâ äèðåêòîð ö³º¿ ÷óäåñíî¿ ë³ñîâî¿ øêîëè. Çà Ìèðîñëàâîþ Ìàñëîâîþ Ùî ãîñò³ é ðîäè÷³ ðàäèëè Ëàñóíö³? ×îìó äëÿ âîâ÷èêà âèäàëîñÿ ñîëîäêèì ³ì’ÿ Ëàñóíêè? Ïîÿñí³òü, ÿê óòâîðåíå ³ì’ÿ âîâ÷èêà. Ùî íå òàê íàìàëþâàâ õóäîæíèê? Íàçâ³òü çâóêè ó âèä³ëåíèõ ñëîâàõ. Çíàéä³òü íà ñ. 26 ñõåìè, ÿê³ â³äïîâ³äàþòü âèä³ëåíèì ñëîâàì. Çíàéä³òü íà ñ. 27 ñõåìè äî ï³äêðåñëåíèõ ðå÷åíü.

29

Ìî¿ êíèæêè

. .

30

• | •+ ] [ • | •+ ] [

õòî? ÿêèé? ùî ðîáèòü?

31

•+ | • ] [ •| •+ ] [

ÊÀÇÊÀÐ Äàâíèì-äàâíî æèâ íà ñâ³ò³ îäèí êàçêàð. ³í íå âèãàäóâàâ ñâî¿ êàçêè. ͳ... ö³ äóæå ãàðí³ êàçêè ðîñëè â íüîãî â ñàäó. Êîæíîãî ðàíêó, êîëè ñõîäèëî ñîíöå, êàçêàð áðàâ ë³éêó é ïîëèâàâ òðîÿíäîâîþ âîäîþ ïîêè ùî ìàëåíüê³ êàçî÷êè. À ïîò³ì óâåñü äåíü â³í âèðèâàâ çë³ êîëþ÷êè. Àäæå ÿêùî õî÷ îäíà êîëþ÷êà òîðêíåòüñÿ äî êðàñèâî¿ êàçêè, âîíà âèðîñòå êîëþ÷îþ é çëîþ. À êîìó æ ïîòð³áíà êðàñèâà, àëå çëà êàçêà? Îñü ÷îìó òàê ³ ñòàðàâñÿ êàçêîâèé ñàä³âíèê â³ä ñõîäó äî çàõîäó ñîíöÿ. À êàçêè ðîñëè, ðîñëè... ïóñêàëè ëèñòî÷êè, öâ³ëè í³æíèìè êâ³òàìè é ïî÷èíàëè øåïîò³òè: — Ïîðà, ïîðà, ì³é äîáðèé êàçêàðþ! Ç êèì õîò³ëè çóñòð³òèñÿ êàçêè?

32

² êàçêàð â³äêðèâàâ âîðîòà ñâîãî ñàäó, êëèêàâ óñ³õ ä³òåé ì³ñòà çáèðàòè êàçêîâèé óðîæàé. Çà Îâñ³ºì Äðîçîì

ßê íàçèâàºòüñÿ ëþäèíà, ÿêà ïèøå ÷è ðîçïîâ³äຠêàçêè? ßê êàçêàð äîãëÿäàâ ó ñâîºìó ñàäó çà êàçêàìè? ×îìó êàçêè âèðîñòàëè äîáðèìè? ×è áóâàëè âè â ñàäó êàçêàðÿ? ßê³ éîãî êàçêè âè çíàºòå? ×è ìîæóòü íàñïðàâä³ âèðîñòàòè êàçêè â áóäüÿêîìó ñàäó? ×îìó âîíè âèðîñëè ñàìå â ñàäó êàçêàðÿ? Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 30 ñõåìè öèõ ðå÷åíü. Çíàéä³òü íà ñ. 31 ñõåìè, ÿê³ â³äïîâ³äàþòü âèä³ëåíèì ñëîâàì.

Õîò³ëà á ÿ óì³òè øâèäêî òàê ÷èòàòè, ùîá óñ³ íà ñâ³ò³ êíèæêè ïðî÷èòàòè! Âîëîäèìèð Ëó÷óê

ßê³ êíèæêè âàì ÷èòàëè? Íàçâ³òü ¿õ.

33

ß ÷èòàþ

+ •| •| [

•]

•| •+ | • ] [

.

34

+ •| [

•]

ÏÐÎ ÒÅËÅÑÈÊÀ Ñíèòüñÿ Îëåíö³: ÿâ³ð òð³ùèòü, îñü-îñü ç쳿 ïåðåãðèçóòü ä åðåâî. Âîíà õî÷å äîïîìîãòè õëîï÷èêó. Êîëè öå ëåòèòü ãóñåíÿ. Òåëåñèê ïðîñèòü: «Ãóñåíÿòêî! ³çüìè ìåíå íà êðèëÿòêî...» Îëåíêà ïðîêèíóëàñÿ. Äîá³ãëà äî áåð³çêè é ñïèíèëàñÿ. Á³ëÿ îçåðà õîäèòü õëîï÷èê, à á³ëÿ íüîãî ïàñåòüñÿ ñ³ðå ãóñåíÿ.

— ßê òè îïèíèâñÿ òóò, Òåëåñèêó?

— À ÿ íå Òåëåñèê, à Þðàñü.

— À òè õ³áà íå ÷óâ ïðî Òåëåñèêà?

— ß âïåðøå ïðè¿õàâ äî áàáóñ³. Î|ëåí|êà ñòó|ïè|ëà áëèæ|÷å äî õëîï÷è|êà é òèõî ñêà|çà|ëà: — Õî|÷åø, ÿ ðîç|êà|æó. ² Òå|ëå|ñèê î|áîâ’ÿç|êî|âî ñòà|íå òâî|¿ì äðó|ãîì... Çà Âîëîäèìèðîì Ñåíöîâñüêèì Ùî ïðèñíèëîñÿ Îëåíö³? ×è áóâ Òåëåñèê Îëåíö³ äðóãîì? ×îìó Îëåíêà ñïðèéíÿëà Þðàñÿ çà Òåëåñèêà? Çíàéä³òü íà ñ. 34 ñõåìè âèä³ëåíèõ ñë³â. Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 34 ñõåìó öüîãî ðå÷åííÿ.

35

Ìîÿ êðà¿íà — Óêðà¿íà

. .

.

!

.

36

вÄÍÈÉ ÊÐÀÉ ß òðèìàþ ó ðóö³ Êîëüîðîâ³ îë³âö³. Õî÷ó ÿ íà|ìà|ëþ|âà|òè Êðèì|ñüê³ ãîðè ³ Êàð|ïà|òè. Ñòåï, ³ ïàãîðáè Äí³ïðîâ³, ² îçåðà, ³ ä³áðîâè, ² âå|ñåë|êó, ³ êàëèíó, ×îð|íå ìîðå, ³ Äó|íàé — Âñå öå íàøà Óêðà¿íà, Íàø ÷ó|äî|âèé ð³ä|íèé êðàé. Íàòàë³ÿ Çàð³÷íà

Ùî õî÷å íàìàëþâàòè ä³â÷èíêà? Ùî çîáðàæåíî íà ôîòî? Óñíî ïðîäîâæ³òü ðå÷åííÿ.

Íàøà Óêðà¿íà — öå 37

,

,

.

Àà

Ó Òàðàñèêà áóëà àáåòêà, ÿêà âì³ëà ðîçìîâëÿòè. Êîæíîãî ðàíêó âîíà â³òàëàñÿ ç íèì: «Ïðèâ³ò! Áóäåìî âèâ÷àòè àëôàâ³ò!» À ââå÷åð³ ïðîùàëàñÿ: «Äî ïîáà÷åííÿ!» Âîíà ñï³âàëà âåñåëèõ ï³ñåíü, õâàëèëà õëîï÷èêà, êîëè â³í ïðàâèëüíî â³äïîâ³äàâ, àáî ïîïðàâëÿëà éîãî, êîëè â³í ïîìèëÿâñÿ. Òàðàñèêó áóëî äóæå ö³êàâî ç àáåòêîþ.

[•| •+ | • ] [à|

Çà Íàòàëåþ Ñíÿäàíêî

•+ | à]

[• =| •+ ] [à=| •+ ]

•+ | • ] [

•+ | • ] [

•+ | [

•]

à | • ] [

•+ | à] [

à | [

à]

38

+ •] •| •| [

+ •] [• | •| •|

•+ | • ] [

•+ | • ] [

•+ | à] [

•+ | à] [

ÂÅÐÅÑÅÍÜ Äî âó|ò³í|êè* ó õàò|êó Ïðè|á³ã|ëî çàé|÷å|íÿò|êî: — Áóäü ëàñêà, äîá|ðà âó|ò³í|êî, ðîç|â³é íàä ë³ñîì ñó|ò³í|êè, ùîá ó ë³|ëî|â³ì âå|ðå|ñ³ íå çà|áëó|äèâ|ñÿ âå|ðå|ñåíü. Âàëåíòèíà Êàìåí÷óê

*

Âó ò³íêà — êà÷êà.

39

[•| •| •+ ]

•| •+ ] [

+ • ] [• | •| •|

[à | à | à ]

à | •+ ] [

+ • ] [à | • | •|

ùî?

. ÿê³?

ÿêà?

ÿêèé?

[•| •|

•| + •]

[à| •| à| •]

40

ÿêå?

àá|ðè|êî| ñè ìàí|äà|ð è|íè

ïðî| ñè|ëè à|êðî|á à|ò ³â

øïà| ãàò òàí|öþé|òå

Ìè ïðîñèëè àêðîáàò³â: — Íå òàíöþéòå íà êà|íà|ò³! Ìè õâè|ëþ|º|ìîñü çà âàñ! Ç’¿æòå êðàùå àíàíàñ, àáðèêîñ, êàâóí, ìàñëèíè, àïåëüñèíè, ìàíäàðèíè! Àêðîáàò óñå öå ç’¿â é íà øïàãàò îäðàçó ñ³â. Ìàðèíà Äðóæèí³íà

Ùî ùå íå ïîêëàëè íà ñò³ë äëÿ àêðîáàò³â?

41

Óó •+ | •] [ à | ó ] [

Ó-ó-ó!!! — âèº-çàâèâຠï³ä â³êíàìè â³òåð. Ó-ó-ó!!! — ãîëîäíèì âîâêîì ïåòëÿº äîâêîëà ë³ñíèêîâî¿ õàòè. Ñòðàøíî Êàòðóñ³ é Ìèêîëö³. Ìàìà ç òàòîì ùå çðàíêó äî ì³ñòà ïî¿õàëè. Çâåë³ëè ä³òÿì áóòè ñëóõíÿíèìè. Êàòðóñÿ ñëóõíÿíà — òèõåíüêî ñèäèòü, à îò ìîëîäøèé áðàòèê í³ÿê ñîá³ ì³ñöÿ íå íàãð³º.

— Áîþ-ó-ó-ó-ñÿ! — ïëà÷å Ìèêîëêà. — Õî÷ó äî ìà-à-à-ìè! Ñåñòðè÷êà ðîçêàçàëà éîìó ö³êàâó êàçêó. Ìèêîëêà ïðèòèõ, çàñïîêî¿âñÿ. Çà Ìàðèíîþ Ïàâëåíêî

+ •] •| [

+ =• =] •| [

+ •] •| [

ó| à] [

ó|=• =] [

ó| à] [

.

42

+ • =] •| [

• ] [

— À-ó-ó-ó!

!

,

.

— Ó ë³ñ³ ï³ñëÿ äîùó âè| ðîñ|ëî áàãàòî ãðèá³â, — ñêàçàâ ä³ä Òèì³ø. — Îñü ï³ääóá|êè, îñü ãðóçä³, à îöå îñü êðàñíîãîëîâåöü! ßê³ äîáð³ ãðèáè, ¿ñò³âí³. Çà Íàòàëåþ Çàá³ëîþ ßê³ ãðèáè â êîøèêó? Õòî ðîçêàçàâ ïðî ãðèáè? Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 42–43 ñõåìè öèõ ðå÷åíü.

43

Ùî íàìàëþâàëè ä³òè?

•+ | • ] [

•+ | • ] [

•+ | ó] [

+ ó] •| [

Êîãî íàìàëþâàëè ä³òè?

•| •+ ] [

•+ | • ] [

+ •] •| •| [

•| ó] [

•+ | ó] [

à| ó | ó] [

,

,

.

! .

44

ïðè|ï³|êà|ëî

ñõî|âà|òè|ñÿ

Ïðèï³êàëî ñîíöå. ijòè ñõîâàëèñÿ ï³ä âåðáîþ. ² òóò ïðèá³ã Ìèøêî é âè|ñè|ïàâ ÿáëóêà: — Ïðè|ãî|ùàé|òå|ñÿ! Ç ïîëÿ ¿õàëà ìàøèíà, âåçëà çåðíî. Ìîëîäèé øîôåð çâåðíóâñÿ äî ä³òåé: — Ïðèãîñò³òü ÿáëóêàìè! Êîëè ìàøèíà ïî¿õàëà, Ìèøêî ñêàçàâ: — Äàâàéòå â äóïëî íà| ìîñ| òè| ìî òðàâè é ïîêëàäåìî ÿáëóê, âèøåíü, ÷åðåøåíü ³ ãðóø. Íà çâîðîòíîìó øëÿõó øîôåð çíîâó çóïèíèâ ìàøèíó á³ëÿ âåðáè. Íàä äóïëîì á³ë³â ïàï³ðåöü: «Ñìà÷íîãî!» ³í ï³|ä³|éøîâ äî äóïëà, à òàì — ³ ÿáëóêà, ³ ãðóø³, ³ âèøí³, ³ ÷åðåøí³!.. Çà Âîëîäèìèðîì Ñåíöîâñüêèì

×èì ïðèãîñòèëè ä³òè øîôåðà? Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 44 ñõåìè öèõ ðå÷åíü.

45

Îî • | •+ ] [

î| à] [

CÎÂÈͲ ÎÊÓËßÐÈ

Çàõîò³ëîñÿ ÷èòàòè ñîâ³, òà çãóáèëèñü îêóëÿðè ó òðàâ³. À áåç íèõ íå áà÷èòü ñîâà íàäðóêîâàí³ ó êíèæö³ ñëîâà. Ãåé, ìóðàõè, ñåðåä ëèñòÿ ³ òðàâè â³äíàéä³òå îêóëÿðè äëÿ ñîâè! À çà öå âàì áóäå êðàùà ç íàãîðîä — äîâãà êàçî÷êà ³ç íèçêîþ ïðèãîä. Âàäèì Êðèùåíêî

[• | •+ ]

[î| à]

• | •+ ] [

•| •+ | • ] [

•| •| •+ ] [

î | ó ] [

î| î| à] [

î| î| •+ ] [

,

,

!

46

[•| •+ ]

+ •] [•| •|

+ • ] [•|

?

. .

?

Çâè÷|êà º ó ñî|âå|íÿ|òè: êî|ëè âäåíü ëÿ|ãà|º ñïà|òè, íà|÷³ï|ëÿ|º î|êó|ëÿ|ðè... Ùå é îä|ðà|çó àæ äâ³ ïàðè! Ìà|ëþ|êà ïè|òà|þòü: «Íàùî?» Êàæå: «Ñíè òàê âèä|íî êðà|ùå». Ðîìàí Ñêèáà Äëÿ ÷îãî ñîâåíÿò³ äâ³ ïàðè îêóëÿð³â? î ê ó ë ÿ ð è — _______ , _________ , ______ .

1234567

2 345

47

2 6 74 1

567

—

!

—

. !

.

• | •+ ] [

+ •] •| •| [

•| •| [ + •]

ó | î ] [

+ î] à| •| [

à| ó| • ] [

+ •] •| [

• ] [

•+ | • ] [

+ •] î| [

à ] [

î | • ] [

— 48

.

¿|õàâ ïðè|¿|õàâ

çíà|éî|ìèâ|ñÿ ïî|çíà|éî|ìèâ|ñÿ

íà|çâà íà|çè|âàâ

ÊÐÓÒÈÉ ÃÎËʲÏÅÐ Ó Äàíèëà ç’ÿâèëîñÿ íîâå çàõîïëåííÿ.  ²íòåðíåò³ â³í ãðàâ ó ôóòáîë. Òàì Äàíèëî ïîçíàéîìèâñÿ ç³ ñâî¿ì ñóïåðíèêîì ïî ãð³, íà ïð³çâèñüêî ×èæ. Ñåáå â³í íàçèâàâ Ïåëå. Äàíèëî ïðè¿õàâ ó ãîñò³ äî áàáóñ³ é ïîì÷àâ íà ôóòáîëüíå ïîëå. ϳä ÷àñ ãðè â³í ïî÷óâ, ùî âî|ðî|òà|ðåì º ×èæ. Éîìó íå â³ðèëîñÿ, ùî ìîæå çóñòð³òèñÿ ç³ ñâî¿ì ñó|ïåð|íè|êîì. ϳñëÿ ãðè õëîïö³ ñêàçàëè ãîëê³ïåðó: — Ïîçíàéîìñÿ! Öå Ïåëå.

— Ïåëå?! — çäè|âî|âà|íî ïî|âòî|ðèâ äçâ³íêèì ãî|ëî|ñîì ×èæ, çíÿâøè êåïêó. Ïî ïëå÷àõ ðîç|ñè|ïà|ëî|ñÿ õâèëÿñòå âîëîññÿ. — Îëåíêà ×èæåâñüêà. Äóæå ðàäà íàøîìó çíàéîìñòâó! Çà ͳêîþ ͳêàëåî Ñê³ëüêè ðàç³â ä³òè çíàéîìèëèñÿ? ×îìó ðåàëüíå çíàéîìñòâî âèêëèêàëî â îáîõ çàõîïëåííÿ? ßêèì ñëîâîì ìîæíà çàì³íèòè ñëîâî ãîëê³ïåð? Çíàéä³òü éîãî â òåêñò³. Çíàéä³òü íà ñ. 48 ñõåìè äî ï³äêðåñëåíèõ ðå÷åíü ³ âèä³ëåíèõ ñë³â.

49

Èè •+ | • ] [

ËÈÑÈÖß É ÑÎÐÎÊÀ

— Àï÷õèè-è-è-è!..

— Áóäü çäîðîâà, ëèñîíüêî!

— Áóäåø òóò çäîðîâà... Ñí³ã íàâêðóãè ìîêðèé, ñòðóìêè ðîçëèëèñÿ, ç äåðåâ êàïàº. Íå ò³ëüêè ëàïè — õâ³ñò íàñêð³çü ñèðèé, õî÷ âèêðó÷óé òà ïîâ³ñü íà êóù ë³ùèíè ñóøèòè.

à | è] [

Çà Åäóàðäîì Øèìîì

• | •+ ] [

+ •] • | •| [

• | è] [

è| è | à] [

• | •+ ] [

•| •+ | • ] [

•+ | • ] [

è| î ] [

à| è| à] [

è | • ] [

50

+ •] •| •| [

+ •] •| [

.

. ïî|áà|÷è|ëî

çà|ïè|òà|ëî

ãðèá|êè

Ëèñåíÿ ïîáà÷èëî áàãàòî ãðèá³â.

— Âè õòî? — óâ³÷ëèâî çàïèòàëî ëèñåíÿ.

— ß — ëèñè÷êà. À òè õòî?

— Ïðîáà÷òå, öå ÿ — ëèñè÷êà. Ó íîð³ ëè|ñå|íÿ äîâ|ãî äó|ìà|ëî ïðî ìà|ëåíü|êî|ãî ãðèá|êà, ÿ|êî|ãî òåæ çâà|ëè ëè|ñè÷|êî|þ. Çà Áîãäàíîþ Ñàõíî ßê ðîçìîâëÿëè ëèñè÷êè? Êîãî ìîæíà íàçâàòè ââ³÷ëèâèì? ßê íàçèâàºìî âèä³ëåíå ñëîâî? ×îìó ëèñè÷êè íå ìîãëè ïîðîçóì³òèñÿ?

51

•| • | •+ | • ] [ î| î| è| à] [ [• | •+ | • ] [î| à| à] •+ | • ] [ î| è ] [ •| + [

•]

à| î] [

. .

.

?

52

ë³|ïèâ çë³|ïèâ

ïè|òà|ëà çà|ïè|òà|ëà

ðîá|ëþ çðîá|ëþ

Á²ËÈÉ ÊÎÍÈÊ Àííè÷êà ñè|äèòü íà ´àíêó, äè|âèòü|ñÿ íà ãîðè. Òàì, íà ïîëîíèí³*, òàòî ïàñå îòàðó. ijâ÷èíêà çà íèì äóæå ñêó÷èëà: — Îé, òàòóñþ, ÿê äîâãî íà òåáå ÷åêàòè! ² â³â÷àð ñóìóº: — Ùî òàì Àííè÷êà ðîáèòü? Çðîáëþ ¿é êîíèêà ³ç ñèðó. Âîíà íèì ãðàòèñÿ áóäå. Á³æè, êîíþ, äî Àííè÷êè! Êîíèê îïèíèâñÿ á³ëÿ Àííè÷êè.

— Õòî òè? — çàïèòàëà ä³â÷èíêà.

— ß êîíèê, ìåíå òâ³é òàòî çë³ïèâ. Çðà|ä³|ëà Àííè÷êà: öå æ òàòêî ïðî íå¿ äáàº, áî äóæå ¿¿ ëþáèòü!

— È÷**, ÿêèé òè, êîíèêó, ãàðíèé òà á³ëèé! Àííè÷êà çà|ñì³|ÿ|ëà|ñÿ. ßê æå äîá|ðå, ùî º íà ñâ³|ò³ á³ë³ êî|íè|êè ³ç ñèðó! Çà dzðêîþ Ìåíçàòþê Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 52 ñõåìè öèõ ðå÷åíü ³ ñõåìó, ùî â³äïîâ³äຠï³äêðåñëåíîìó ðå÷åííþ. * Ïîëîíè íà — ä³ëÿíêà â ãîðàõ Êàðïàòàõ. ** È÷ — çäèâóâàííÿ, òå ñàìå, ùî à÷ àáî ³÷.

53

Ìì

×îðíîëàïå, ÷îðíîõâîñòå  õàò³ âòðèìàòè íåïðîñòî: — Ì-ì-ìóð! Ì-ì-ìóð! Ìóð! Ùîá ä³çíàòèñÿ, ùî íèí³ íà îá³ä ó ãîñïîäèí³: — Íÿì-ì, íÿ-ì-ì... Çà Ðîìàíîì Ñêèáîþ

• ] [ [ìó ]

à î ó è

ì

ìà|ìà ìà|ìî ìà|ìó ìà|ìè

à î ó è

ìà

ì

à î ó è

ì

à î ó è

ìà ìî ìè ìó

[ •| •+ | •| • ]

[ • | •| •+ ]

[ ìî| î| è| î]

[ • | •|ìî]

54

•+ | • ] [

• ] [

+ •] [ •| • | •| [ ìà | è]

[ ìó| î|ìî| è] [ ìó| à | à]

íå|ñå íå|ñå|ìî

ñìàê ñìà|êó |º|ìî

äà|ìî ïî|äà|ìî

ÌÎÐÎÇÈÂÎ Ìîðîçèâî, ìîðîçèâî ñìàêóºìî, ¿ìî. Ìîðîçèâî, ìîðîçèâî — ïëîìá³ð ³ åñê³ìî. Ìîðîçèâî, ìîðîçèâî äîäîìó íåñåìî. ² êîòèêó, ³ ïåñèêó ìîðîçèâà äàìî. Àíàòîë³é Êàì³í÷óê Õòî ïðèãîñòèâ ìîðîçèâîì êîòèêà é ïåñèêà? ì î ð î ç è â î — ________, _____ .

123 4 5678

12345

55

16 3

[ •| • | •+ ]

•| •+ ] [

[ ìî| î| î]

+] è| è [ .

.

.

[ •+ | • ]

+ • | • ] [ •|

[ ìî |

[ ìè | î | à]

à]

.

56

ëè|ëà íà|ëè|ëà

ãî|äó|þ íà|ãî|äó|þ

á³ã|ëî ïðè|á³ã|ëî

ÊÀÇÊÀ ÏÐÎ ÊÎØÅÍß Êîøåíÿ ìàëî ìèñî÷êó ç ìîëîêîì, ÿêå íàëèâàëà ä³â÷èíêà. Îäíîãî ðàçó éîìó âñå íà|áðèä|ëî ³ âîíî âèðóøèëî äî ë³ñó. Òàì ñï³âàëè ïòàøêè, ðîñëè êâ³òè, ë³òàëè áàáêè, ó ñòðó|ìî÷|êó ïëàâàëè ðèáêè. Îí á³æèòü ñòåæêîþ ¿æàê.

— ¯æà÷å, ÿ äóæå õî÷ó ¿ñòè! Òè íå áà÷èâ ìèñî÷êè ç ìîëîêîì?

— ͳ, íå áà÷èâ, àëå ÿ íàãîäóþ òåáå ñóøå|íè|ìè ãðè|áà|ìè òà ÿ|áëó|êà|ìè.

— ß òàêîãî íå ¿ì! Á³ëî÷êà òà çàé÷èê òåæ éîãî ïðèãîùàëè. ijâ÷èíêà ñòîÿëà á³ëÿ áóäèíî÷êà. Êîøåíÿ ùîäóõó ïðèá³ãëî äî íå¿. Âîíà íàëèëà éîìó ìî|ëî|êà. Êîøåíÿ ïî¿ëî é çàñíóëî íà ðóêàõ ó ä³â÷èíêè. Çà Ãàëèíîþ Ìàëèê Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 56 ñõåìè öèõ ðå÷åíü. Ïîÿñí³òü âèñë³â.

Óñþäè äîáðå, à âäîìà íàéêðàùå.

57

²³

dz ñâîãî ñò³éëà âèéøîâ áàáóñèí ê³íü Îðëèê. Õîò³â ³ç äâîðó ï³òè. Ïîì³òèâ öå áàáóñèí ïåñ Ðÿáêî, âèë³ç ç³ ñâ áóäè òà ÿê çàãàð÷èòü: — Ð-ð-ð! Íå âèõîäü ³ç äâîð-ð-ðó!

— ²-³-³ ÷îãî? — çà³ðæàâ êîíèê.

— Ð-ð-ð! Íå ìîæíà ç äâîðó âèõîäèòè áåç äîçâîëó! — ñåðäèòüñÿ Ðÿáêî. Çà íèìè ñïîñòåð³ãàâ çäèâîâàíèé ³íäèê.

[ • | •+ ] [³ | è ]

³

Çà ˳볺þ Ëàï³íîþ

•+ | • ] [

[• | •+ | • ]

³ | è ] [

[³ | è | à]

ì à î ó

ì à î ó 58

³

ìà|ìà ìà|ìî ìà|ìè

•| [ + •|

ìà|ì³ ð³ç|í³ ð³ç|íèé

•]

+ •| • ] [•| ìà|ìó

êî|ëüî|ðè êî|ëüî|ðî|âèé

ìè|ìî ïëà|êàâ çà|ïëà|êàâ

— ß õî÷ó áóòè áóç|êî|âèì, æîâòèì, òåìíî-ñèí³ì, íàé|êðà|ñè|â³| øèì! — ñêàçàâ ìàëèé ï³âíèê ìàì³ êâî÷ö³. Óðàíö³ â³í ïðî|êè|íóâ|ñÿ êîëüîðîâèì. ͳõòî íå õîò³â ç íèì ãðàòèñÿ. ³í ñ³â íà êëóìá³ é çàïëàêàâ: — Áóäó ñèä³òè òóò, äîêè íå âèðîñòó êâ³òêîþ! ϳøîâ òåïëèé âåñíÿíèé äîùèê. ² ñòàëîñÿ äèâî. Òàì, äå ç ï³âíèêà íàòåêëà ôàðáà, âèðîñëè ÷óäîâ³ êâ³òè ç áàðâèñòèìè ïåëþñòêàìè. ² íàçâàëè ¿õ ï³âíèêàìè, à íàñïðàâä³ öå — ³ðèñè. Çà Íà䳺þ Êèð’ÿí Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â.

59

.

.

. Ìàìà ³ [ à| î]. Ó

³ ìàìà.

à] ³ [ î| è ].

— [ è | .

60

ãëÿ|íå äî|ãëÿ|íå

÷å|ñà|òè ïðè|÷å|ñà|òè

õî|äèòü âè|õî|äèòü

Ó äîì³, ï³ä ñîíöåì, ì³æ êëåí³â êðèñëàòèõ, æèâ õëîï÷èê ²âàñèê ç ìàìîþ é òàòîì. ³í ÷åìíèé áóâ õëîï÷èê. Óðàíö³, ëèø âñòà|íå, â³í êèö³ äàñòü ¿ñòè ³ ðèáîê äîãëÿíå. Ïîãëÿíå, ÷è âñ³ éîãî ðå÷³ â ïîðÿäêó. ³í âñå ïî|÷è|íàâ íå ç ê³íöÿ, à ç ïî÷àòêó. Òî â³ðøèê â³í âèâ÷èòü, òî êíèæêó ÷èòàº, òî ìàì³, òî òàòîâ³ ùîñü ïîìàãàº. Êîëè êóäè-íåáóäü âèõîäèâ ³ç õàòè — á³ëÿâó ãîë³âêó ëþáèâ ïðè÷åñàòè. Ðàä³þòü ³ òàòî, ³ ìàìà çà ñèíà ³ êàæóòü: «ßêà â íàñ äîáðà äèòèíà!» Çà Ñâ³òëàíîþ Êóçüìåíêî

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 60 ñõåìè öèõ ðå÷åíü. Âèìîâòå çâóêè ó âèä³ëåíèõ ñëîâàõ.

! Çíàéä³òü ðå÷åííÿ ç òåêñòó äî ïîäàíî¿ ñõåìè.

61

Íí

Ùîðàíêó äî ìîãî â³êíà ïðèë³òຠìàëåíüêà æîâòîãðóäà ïòàøêà, öå — ñèíè÷êà. Âîíà ñòóêຠãîñòðèì äçüîáèêîì ó øèáêó. ß ï³äí³ìàþñÿ ç ë³æêà, âèíîøó øìàòî÷îê íåñîëîíîãî ñàëà. Ñèíè÷êà äçüîáຠñàëî é ñï³âàº: ï³íü-ï³íü-ï³íü! ϳíü-ï³íü-ï³íü! — öå âîíà ìåí³ äÿêóº.

•| •+ | • ] [

Çà Âàñèëåì Ñóõîìëèíñüêèì

è|íè | à] [ • ] [ ³í+] [

í

à î ó è ³

à î ó è ³

í

à î ó è ³

íó íó|ìî

íà íà| ìè

ͳíà ³ ²ííà — ____ .

— ͳíî, îí — À îí

è| íè | à]. [

í+³| ó ]. [

à| è | íà]. Ó ²ííè ³ ͳíè — [

62

í

íè íè|ìè

à î ó è ³

+ •| • ] •| [

•| [ + • ]

ìà ìî ì³ ìè

í

íó íè íà í³

çð³|ëà äî|çð³|ëà

óí èí àí ³í

ì

à

êâ³ò|ëè ðîç|êâ³ò|ëè ÎѲÍÜ

Äîçð³ëà øèï|øè|íà. Ðîçêâ³òëè æîð|æè|íè. Ó ñè|íüî|ìó íåá³ — Êëþ|÷³ æó|ðàâ|ëè|í³. ˳ä³ÿ Äÿ÷åíêî ×è ïðàâèëüíî ïîäàí³ ìàëþíêè â ðå÷åííÿõ?

Ìàìà ä³ñòàëà

³ â³ä³ìêíóëà äâåð³.

Ãîëîñíî â íåá³ êóðëè÷å æóðàâëèíèé

.

Ñèäèòü íà ã³ëî÷ö³ â ÷åðâîí³é ñî|ðî|÷å÷|ö³.

63

—

.

.

!

•| • | •+ | • ] [ î| î| è|íà] [

+ | • ] •| • [ à| è|íà ] [

64

íà íàì íà|ìè

í³ ñí³ã ñí³ãóð éøëà ïðè|éøëà

íè íèì íè|ìè

²ííà ͳíà Íà| óì

ð³ äð³ äð³çä

ðè êðè êðè|íè|öÿ

ë³|òà|þòü ïðè|ë³|òà|þòü

Ïðèéøëà îñ³íü. Êëè÷å äî ñåáå øèïøèíà, ãîðîáèíà. Íà øèïøèí³ — ÷åðâîí³ ÿã³äêè. Íà ãîðîáèí³ — ÷åðâîí³ êåòÿãè. Á³ëÿ êðèíèö³ ðîñòå ÷åðâîíà êàëèíà. Äî êàëèíè, øèï|øè|íè, ãî|ðî|áè|íè ïðèë³òàþòü ïòà|õè. Äð³çä ëà|ñó|º ãî|ðî|áèíî|þ, ñí³|ãóð — êà|ëè|íîþ. Îñ³íü ùåä|ðà äëÿ âñ³õ. Çà Íà䳺þ Òàðàñåíêî Çíàéä³òü íà ñ. 64 ñõåìó, ÿêà â³äïîâ³äຠï³äêðåñëåíîìó ðå÷åííþ.

65

Ââ •| •+ ] [

Îäíîãî âå÷îðà ³òóñÿ çä³éíÿëà ñòðàøåííèé ëåìåíò, áî, ïåðåâäÿãàþ÷èñü ó ï³æàìó, ïîáà÷èëà â êóòêó á³ëÿ ñâîãî ë³æêà ìàëåíüêîãî ïàâó÷êà. Ïðèá³ãëà ìàìà, ïðèá³ã òàòî, ñòàëè ¿¿ â³ä òîãî ñòðàøíîãî çâ³ðà ðÿòóâàòè. Êîëè æ ïîáà÷èëè, ùî ïàâóê òàêèé ìàöþïóñüêèé, äóæå ñì³ÿëèñÿ. Îäíàê ³òóñ³ áóëî íå äî ñì³õó. Âîíà ñïðàâä³ áîÿëàñÿ, òîìó òàòî çëîâèâ ïàâó÷êà â ñêëÿíêó òà é âèòðóñèâ çà â³êíî. Çà Íàòàëêîþ Ìàëåòè÷

à|âó ] [

â

î

à â

à î ó è ³

à î ó è ³

ñ

•+ ]|âà [

â

à î ó è ³

à

à ñ

í

•+ ]|âà [

• ]|âà [

66

à î ó è ³

â

à ì

â

• ] âó|[

• | •+ ] [

ìî íè

âà

+ •] [ •| •| ìî íè

áó|äó|âàâ çáó|äó|âàâ

âà|ìè

õìà|ðà õìà|ðèí|êà

Ïàâó÷îê çáóäóâàâ ñîá³ õàòêó íà âèñîê³é òîïîë³. ßê ïëèâå á³ëà õìàðèíêà íàä òîïîëåþ, òî ç íå¿ ñèïëåòüñÿ ïóõ. Ïàâó÷îê ëîâèòü éîãî. Ç íèòî÷îê ò÷å ñîá³ ãí³çäå÷êî. À çàéâ³ íèòî÷êè ïàäàþòü ³ç òîïîë³. ² ëåòÿòü-ëåòÿòü ó ïîâ³òð³ ñð³áí³ ïàâóòèíêè. Çà Âàñèëåì Ñóõîìëèíñüêèì Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â.

67

ìî âè âî âî|íà âî|íè

âà

ðè

ìè

ìî

âà âà âà ñ âà|ë è

âà âàííà âàííè

âà ²âàí ²âàííà

â³ â³í â³|íî ê

âà âàì âà|ìè

âè íî|âè|íà íî|âè|íè

âó ê à|âóí ê à|âó|íè

Îí ê à|âó|íè. Âîíè ____ ³ ____ .

— ²âàííî, îí ìàìà ³ ͳíà.

— Ìàìî, ͳíî, ìè âàì ____ ê à|âó|í³â. !

— 68

ñà|äè|ëè ïî|ñà|äè|ëè

ðîc|ëè ðîç|ðîñ|ëè|ñÿ

Äâ³ Î|ëåí|êè ³ Ñòå|ïàí|êî ïîñàäèëè êà|âó|íè. Çà ñàä|êà|ìè, çà ãàé|êà|ìè ðîçðîñëèñÿ êàâóíè. À îäèí, ùî ïðè ãîð|áî÷|êó, íó òà|êèé, íå|íà|÷å áî÷|êà! Âñ³ êàâóí áå|ðóòü ï³ä áîêè, à êàâóí ç çåì|ë³ — í³ êðî|êó! Ìèõàéëî Ñòåëüìàõ Ç ÷èì ïîð³âíþºòüñÿ êàâóí? Ïîêàæ³òü ðóêàìè. Ïðî÷èòàéòå, äå âèð³ñ âåëè÷åçíèé êàâóí.

Âèð³ñïðèãîðáî÷êóâåëèêèéêàâóí. Îò ÷óäàñ³ÿ! Ëå÷ó íà êîí³, ùî á³ãàòè â쳺, à ñòîÿòè — í³!

69

Ëë

Âåñíÿíèé ë³ñ. Îëåíÿ â³äñòàëî â³ä ñâ ìàòóñ³ é äóæå çëÿêàëîñÿ. Ùî ðîáèòè? Âîíî ã³ðêî çàïëàêàëî. Ðàïòîì ÷óº: — Íå ïëà÷, â³äâåäó òåáå äîäîìó. ß ïîêî÷óñÿ, à òè éäè çà ìíîþ. ² òóò îëåíÿ ïîáà÷èëî â òðàâ³ êîëþ÷èé êëóáî÷îê. Öå áóâ ¿æà÷îê.

• ] [

Çà Ëþäìèëîþ Óëüÿíèöüêîþ

[ë+³ ]

[•| •| •+ ] [î|ë •| à]

à î ó è ³

ë

à

à ë ëè ëè ñ ëè|ñ îì

à î ó è ³

í

à î ó è ³

ë

ë

ì ë³ ë³ ñ ìè ë³|ñ îì 70

ë

î

ó

ëî ëà ëè|ëà

à î ó è ³ è

ì

ëè

â í ìîí ìî|íè

+ • ] •| [

•| •+ ] [

ëà ëàí ëà|íè ëà|íà|ìè

íåñ|ëè ïðè|íåñ|ëè

ëè ëèí ëè|íè ëè|íà|ìè

ëî ëî|âèâ âè|ëî|âèâ íà|ëî|âèâ

áå|ðå|çà áå|ðå|çî|â³

éøîâ âè|éøîâ

ijòè ïðèéøëè â ë³ñ. Äëÿ çâ³ð³â ïðèíåñëè ñ³íà é áåðåçîâèõ â³|íè|ê³â. Íà ãàëÿâèíó âèéøîâ ëîñü ³ ïî÷àâ ïî|â³ëü|íî ¿ñòè. Õëîï÷èê íåíàðîêîì íàñòóïèâ íà ã³ëî÷êó. Âîíà òð³ñíóëà. Ëîñü çëÿêàíî ìåòíóâñÿ âá³ê. ijòè, îáåðåæíî ñòóïàþ÷è, ïîäàëèñÿ ãåòü. Çà Àíàòî볺ì Äàâèäîâèì ßê ä³òè äîïîìîãëè ëîñåâ³? ×îìó â³í çëÿêàâñÿ?

71

è è Ë è è

ï ã ê ì

â ë à ì î í ì î í è

ëî ëî|âè íà|ëî|âè|ëà íà|ëî|âè|ëè

î î+ â à î î â à Ë î î+ ë à î î+ ë à

ëè ìà|ëè ìà|ëè|íà ìà|ëè|íî|âà

ë³ ìà|ë³ âà|ë³| ç à íà|ë³|âî

ëè|ìîí —

ëè ï à —

ìà|ëè|íà —

ê à|ëè|íà —

ëà ëà|âà ëà|âè|íà ëà|âè|íà|ìè

ëè ìëèí ìëè| íè ìëè|íà| ìè

íèâà

âîíà

3 214

3 214 72

âà âàë âà| ëè âà| ëà|ìè

ïî|äÿ|êà â³ä|äÿ|÷è|òè

ïè|òàâ çà|ïè|òàâ

ðî|áè|òè çðî|áè|òè

ËÀÍÖÞÆÎÊ ÄÎÁÐÀ — ×èì ìåí³ òîá³ â³ääÿ÷èòè? — çàïèòàëî îëåíÿ â ¿æà÷êà.

— Çðîáè ïðè íàãîä³ äîá|ðî òîìó, õòî ïîòðàïèâ ó á³äó.

¯|æàê çðî|çó|ì³â, ùî çðîáëåíå íèì äîáðî çàâæäè ïîâåðíåòüñÿ äî íüîãî. Òàê áóâຠâ æèòò³. Çà Ëþäìèëîþ Óëüÿíèöüêîþ Ðîçãëÿíüòå ìàëþíêè. Ðîçêàæ³òü, ÿê çâ³ð³ äîïîìàãàëè îäèí îäíîìó.

73

Ññ

Äå, íå çíàþ, æèâ-áóâ ëèñ, íå òåïåð ³ íå êîëèñü. ѳëî ñîíå÷êî çà ë³ñ — ëèñ íà äåðåâî çàë³ç. Æîâòèé ì³ñÿöü ³ ëèñ íà ã³ëëÿö³ îáíÿëèñü — íå òåïåð ³ íå êîëèñü, äå, íå çíàþ, æèâ-áóâ ëèñ.

• ] [ [ëèñ]

³òü ³òüêî

•| [ + •] [ñ+³ |ëî]

à î ó è ³

à î ó è ³

ñ

ñ

ì

ñ à î ó è ³

ó

à c

à î ó è ³

à

î í

ñ

Ó ë³ñ³ ____ ëèñ. ѳëî __ ë³ñ. Îí ³ ³ ëèñ ____ .

74

.

î ñ

ì

• | •+ ] [

• ] [

ñè ñà ñèí ñàì ñè|íè ñà|ìà ñè|íàì ñà|ì³ ñëî ñî ñëî|âî ñîñ ñëî|âà ñîñ|íà

ñî ñîì ñî|âà ñî|âè

ìî|âèâ ïðî|ìî|âèâ

ëè ëèñ ëè|ñîì ëè|ñî|âà ñ³ ñ³ì ñ³|íî

ïî|äàâ ïî|äàâ|ñÿ

ÇÓÑÒÐ²× Ç ËÈÑÎÌ Çà|â³|ðþ|õà âòèõëà.

— Ãàðíî ÿê! — ðà|ä³â Òà|ðà|ñèê.

— Äè|â³òü|ñÿ, ëèñ! — ïðîìîâèâ Ïåòü|êî. Ëèñ ïî|÷àâ áè|òè ëà|ïà|ìè ïî ëüî|äÿí ³ é ê³ð|ö³. ³í õî|ò³â ïðî|áè|òè ¿¿, ùîá ä³|ñòà|òè ìèøó. Àëå â íüîãî í³÷îãî íå âèéøëî. Ëèñ ïîäàâñÿ ãåòü. Çà Àíàòî볺ì Äàâèäîâèì Ùî ðîáèâ ëèñ? Ñêëàä³òü â³äïîâ³äü ³ç ñë³â: ëèñ, ìèøó, õîò³â, ä³ñòàòè, ëüîäÿíîþ ê³ðêîþ, ï³ä.

75

ë³ í³ ìè

ñ

í íè ëà

ñè

ñ ³íî + •] •| [ [ñ+³ |íî]

ñîì • ] [ [ñîì] ñëà |âà Ñëà|âà

ìà

ìî ëî ñëî

ëèí ëè|íè

îñà îñè

Ìè|ð î|ñëà|âà ³ Ìà|ð è|íà ê îëî ê àñè. À îí Ñëà|âà, ²âàí. Âî|íè â å |ñ å |ë³. Ó ²âàíà À â Ñëàâè

.

Ó Ìè ð îñëàâè ³ Ìà ðèíè ìàëà

ñàìà

3 412

3 412 76

.

.

ïàðê çî|î|ïàðê

ñëîí ñëî|íÿò|êî

òàí|öþ|âà|òè òàí|öþ|ðèñò|êà

ÑËÎÍßÒÊÎ, ßÊÅ ËÞÁÈËÎ ÒÀÍÖÞÂÀÒÈ Ó çîîïàðêó æèëî ñëîíÿòêî, à ðÿäîì ³ç íèì — ñòðàóñèõà, íàéêðàùà òàíöþðèñòêà. Âîíà â÷èëà ñòðàóñÿò: — Íóìî äî òàíö³â! ϳäí³ìàéòå í³æêè! ßêîñü ñëîíÿòêî ïî|ïðî|ñè|ëî ñòðàóñèõó: — Íàâ÷³òü ìåíå òàí|öþ|âà|òè.

— Ñòàíü íà îäíó íîãó, à äðóãó ç³ãíè â êîë³í³. Òè òàíöþºø, ÿê ñëîí! — ñêàçàëà ñòðàóñèõà. Ñëîíÿòêî ëåäâå íå çàïëàêàëî. Âîíî ï³øëî äî âåëèêîãî áóäèíêó, äå ëóíàëà ìóçèêà. Ó çàë³ òàíöþâàëè ä³â÷àòêà. Ñëîíÿòêî òåæ ñòà|ëî ïðè|ñ³| äà| òè, ïî ÷åð|ç³ ï³|ä³éìà|þ÷è í³æ|êè. Òóò éîãî ïî|áà|÷èâ ÷î|ëî|â³ê ³ çàáðàâ ó öèðê. Çà Þð³ºì ßðìèøåì Õòî íàéêðàùà òàíöþðèñòêà â çîîïàðêó? Ùî íàéá³ëüøå ëþáèëî ðîáèòè ñëîíÿòêî?

77

Êê

Êâî÷êà ìàëà ò³ëüêè îäíå êóð÷àòêî. Çàòå õàé ïîïðîáóº õòî éîãî çà÷åïèòè!

— Êâîê-êâîê-êåð-êâîê! Íå ï³äõîäü! Êâîêêâîê-êâîê! Êóä-êó-äàê! Ãåòü! Êóð÷àòêî öÿïàº, ï³ä ìàìó êâî÷êó õîâàºòüñÿ. Êâî÷êà çàõîâàëàñÿ çà êîð÷ ³ õîäèòü íàâêîëî äèòèíè. Çàõèùຠéîãî êðèëàìè.

•+ | • ] [

Çà Âàëåð³àíîì Ïîë³ùóêîì

[êâî |êà]

ê

ê êî êîê êî|êîñ êî|êî|ñè

à î ó è ³ ³

ê

ó

î ê

à î ó è ³

à î ó è ³

à ê

ì ñ â ë

³ê

ñ îê ³ ë

êóëîí

34521

1 4235 78

à î ó è ³

ê ³

ê

ë êà êà| ëè| íà êà| ëèí|êà êà| ëè|íî| â³ îêî

êîê

• ] [

•| [ + •| • ]

îîîàóóà ê • ë •ñ • ê ê • â • í ñ•ìê• êî âî

êâà

ëîñ

íå|áî|ÿç|êà íà|ë³|òà|º

ñ ñîì ñî|ëè|íà

çíå|íàöü|êà øó|ãî|íó|ëî

Íà ïîäâ³ð’¿ â ñàäî÷êó çîçóëÿñòà õîäèòü êâî÷êà. À çà êâî÷êîþ ï³äðÿä õîäèòü ñåìåðî êóð÷àò. Òà çíåíàöüêà ùîñü âåëèêå øóãîíóëî ç íåáà â ñàä — ëþòèé, õèæèé ïòàõ øóë³êà íàë³òຠíà êóð÷àò! Íó é Ìà|ð³é|êà! Îò òàê äèâî! Îí ÿêà âîíà ñì³|ëè|âà! Òà ÿêà æ íåáîÿçêà — íà|ëÿ|êàëà õè|æà|êà! Çà Íàòàëåþ Çàá³ëîþ

79

.

.

.

.

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ çà ïîäàíîþ ñõåìîþ.

?

80

íå|ñè â³ä|íå|ñè

ãî|äó|º íà|ãî|äó|º

ãà|äà|º çäî|ãà|äó|ºòü|ñÿ

Ó ä³äóñÿ º îíóê Òèìêî. Õëîï÷èê áàâèòüñÿ ³ç ñî|áà|êîþ, ãîäóº êðîë³â. À îò áè÷|êà áî | ¿|òüñÿ.

— Îíó÷êó, â³äíåñè áè÷|êî|â³ âîäè, — êàæå ä³äóñü.

— ijäóíþ, ÿ ùî çàâ|ãîä|íî çðîáëþ, ò³ëüêè á íå éòè äî áè÷|êà, áî â³í áóöàºòüñÿ, — ç³òõíóâ õëîï|÷èê.

— Òà òè æ ìóæ|÷è|íà! À ñïðàâæ|í³é ìóæ÷èíà ìóñèòü áóòè õî|ðîá|ðèì. Òèì|êî âçÿâ â³ä|ðî é ïî|á³ã äî êðè|íè|ö³, àëå çà ê³ëü|êà õâè|ëèí âåð|íóâ|ñÿ: — ijäóñþ, ÿ çíàþ, ùî ÿ ìóæ÷èíà ³ ùî ÿ õîðîáðèé. Îò ò³ëüêè áîþñÿ, ùî áè÷îê ïðî öå íå çäîãàäóºòüñÿ... Çà Âîëîäèìèðîì Ñåíöîâñüêèì

Õòî? Òèìêî

áàâèòüñÿ ³ç ãîäóº áî¿òüñÿ

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 80 ñõåìè öèõ ðå÷åíü.

81

Ïàâëèê ãðàâñÿ ó ï³ñî÷êó íà ï³ùàíîìó ãîðáî÷êó, ï³ê ïàìïóøêè, ³ ïàñêè, ³ ïóõêåíüê³ ïèð³æêè. ϳê äëÿ ï³âíèêà, äëÿ ïòàøêè, ùî ñèä³ëà íà ï³ääàøêó. Ïàâëèê ïåêàð ³ ï³÷íèê, çàïîâçÿòèé òðóä³âíèê.

Ïï •| [ + • ] ] [ï •|êà +

˳íà Á³ëåíüêà

à î ó è ³

ï

à î ó è ³ î

à ï

ñ ëà ëè ð³ ìà

ïà

ï

à î ó è ³

³

³ ñ

í

ïà

âà ñêà ñìî ïêà 82

à î ó è ³

ï

î ê

ê

ïî

í³ñ ëèâ êëàâ ñèïàâ

•+ | • ] [

•| [ + •]

ïàñ ïà|ñ³|êà

õâî|ð³|ëà çà|õâî|ð³|ëà

êî|ñè ïî|êî|ñè

ãð³â ï³|ä³|ãð³â

ñóï ñó|ïîì

Áàáóñÿ çàõâîð³ëà. Ïîêè âîíà ñïàëà, îíóê ªãîðêî ï³øîâ íà êóõ|íþ. ϳä³ãð³â íà ïëèò|ö³ ñóï òà êàøó ç êîò|ëå|òî|þ. Ïî|ò³ì â³í íàãî|äó|âàâ áàáóñþ.

— Õòî æ öå ï³ä³ãð³â îá³ä? — çà|ïè|òà|ëà áàáóñÿ.

— Ïëèòêà, — â³ä|ïî|â³â õëîï|÷èê. Çà Îëåêñàíäðîì ªô³ìîâèì Õòî

ï³ä³ãð³â ïðèí³ñ

ùî?

óñì³õíóâñÿ â³äïîâ³â

êîìó? áà

ùî?

áó 83

ñ³

³ Ï î à

ñ ñ â

ïà|ñ³|êà âó| ëè|êè

î ó ó

ê ä ê

å Ï è à ïî| ëèâ âè| ëèâ

ëèâ íà|ëèâ

Ïàâ|ëî Ïà|íàñ

Ó

í ë ë

à ê ê

ë à à

êàâóí êà|âó|íè

Ïî|ë³|íà Ïàâ|ëè|íà

Ïàâëà ïàñ³êà. Âóëèêè â ñà ä ó. Ïàâëî íàëèâ ïîâíó ͳíà íàï å êëà

____. Ï ð èí³ñ . Íàâà ð èëà

Ñìà|êî|ò à! ïî ò îï

Ïèëèï 84

. .

â³ä|ïî|÷è|íîê â³ä|ïî|÷è|âà|þòü

ë³|òà|þòü ïðè|ë³|òà|þòü

ÍÀ ÏÀѲֲ ÂÇÈÌÊÓ Ïî|ë³í|êà æèâå â ì³ñò³. Âîíà ÷àñòî ãîñòþº â ä³äóñÿ é áàáóñ³ â ñåë³. Ó ä³äóñÿ º ïàñ³êà. Âóëèêè ñòîÿòü ó ñàäó. Óë³òêó áäæî|ëè íî|ñÿòü ìåä. Óçèìêó âîíè â³äïî÷èâàþòü. Àëå äî âóëèê³â ÷àñòî ïðèë³òàþòü ñè|íè÷|êè. Âîíè ñòó|êà|þòü ïî ëüîòêó*. Áäæ³ëêè âè|ëà|çÿòü ³ ãèíóòü.

— Ïîë³íêî, — ñêàçàâ ä³äóñü, — òðåáà ðÿòóâàòè áäæ³ëîê. Ñèíè÷êè ëåòÿòü äî âóëèê³â, òîìó ùî ãîëîäí³. Äóìàé, ùî òðåáà çðîáèòè. Çà Íà䳺þ Òàðàñåíêî

Ùî ïðèäóìàëè ä³äóñü ç îíó÷êîþ? ßê äîïîìîãëè ñèíè÷êàì? Ëüîòî ê — îòâ³ð ó âóëèêó, êð³çü ÿêèé ë³òàþòü áäæîëè. *

85

Ðð

— Óðà âåñí³! — ðàä³ñíî çàãóëè äæìåë³, çàñþðêîò³ëè êîíèêè, çàñï³âàëè ïòàõè, ïðîñíóëàñÿ ð³êà. Àëå íàâ³òü ó ñâÿòêîâ³ äí³ òðàïëÿþòüñÿ íåïðèºìíîñò³.

— Îé-îé-îé! — äîëèíóëî ç áåðåçîâîãî ãàþ.

— Ùî 䳺òüñÿ? — ñïèòàëà ñîííà ÷åðåïàõà.

— Ñòàð-ð-ðà ³ñòîð-ð-ð³ÿ! — ïðîêàðêàâ âîðîíáóðêóòóí. — ¯æàê íàäð-ð-ðÿïàâ íà áåð-ð-ðåñò³ çàïð-ð-ð-ðîøåííÿ íà ñâÿòî, ñïð-ð-ð-ðîáóâàâ éîãî äî äåð-ð-ðåâà ïð-ð-ðèáèòè ³ — ð-ð-ðàç! — âëó÷èâ ñîá³ ïî ëàïö³.

•| •+ ] [ [ð+³|êà]

•| [ + • ]

[âî|ðîí]

Çà ïåðåêàçîì Áîãäàíà ×àéêîâñüêîãî

à î ó è ³

ð

ê ðè ðèñ ðè|ñî|âà

à î ó è ³

ð

³

à ð

à î ó è ³ ð

ç

ðà ðà|íà ðà|íîê 86

ð

³

à

ðî ðî|ñà ðî|ïà

à î ó è ³ ³ ê

ð ð³ ð³|ïà ð³ï|êà

•| •+ | • ] [

•| •+ ] [

ðâà|ëè íà|ðâà|ëè

ìóð Ìóð|êî íî ïî êî

êðó êðè

ê

ðà

ìà ø

ðî

êå

ðà

ä³

ðà

êð³

ò ï

êà î òà

ïî|÷à|ëî|ñÿ

çâåð|íó|ëî|ñÿ

êî|ëþ|÷èé

Ó ë³ñ³ ïî÷àëîñÿ âåñ|íÿ|íå ñâÿ|òî.

— Äî|çâîëü|òå çàïðîñèòè âàñ íà òàíåöü, — çâåðíóëîñÿ æàáåíÿ äî ìèøêè.

— ßê ÷óäîâî, ùî âè ìåíå çà|ïðî|ñè|ëè, à íå ¿æàê, — çðà|ä³|ëà ìèøêà. — ¯æàê òàêèé êîëþ÷èé. Çà ïåðåêàçîì Áîãäàíà ×àéêîâñüêîãî 87

Ðî|ìàí Ðóñ|ëàí Ðóñ|ëà|íà

Ìè|ðîí Ìàð|êî Ò à|ðàñ

ò ðàâà

Ðó|ñà|í³â|êà Ðîì|íè Ðî|ìà|í³â|êà

ñèð

ðèñàê

3 4 512

ðèá àëêà

— êðà á , ... .

.

.

Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ çà çì³ñòîì ìàëþíê³â. Ìóçè÷íà ñêðèíüêà — öå 88

.

ñî|ðî|êà

ëà|ñó|âà|ëè

Âåä|ìå|äèê òà ¿|æà|÷îê ïîáà÷èëè â äóïë³ ÷àð³âíó ñêðèíüêó, ç ÿêî¿ ëè|íó|ëè í³æí³ çâóêè. Âåäìåäèê âèé|íÿâ ¿¿.

— Öå ìîÿ ñêðèíüêà! — êðèêíóëà ëèñèöÿ.

— Íå|ïðàâ|äà! Òè öþ ñêðèíüêó âêðàëà â ëþäåé! — ñêà|çà|ëà ñîðîêà. Æó|ðà|âåëü çâ³ëü|íèâ áäæ³ë ³ç ñêðèíüêè. Öå ëèñèöÿ çàêðèëà ¿õ, ùîá âîíè íå âèëåò³ëè.

— Ó-ó-óõ-óõ! — ç³òõíóëè áäæîëè. — Ñïàñèá³ âàì! Çà öå ìè âàñ ìåäîì ïî÷àñòóºìî. Ëèñèöÿ âòåêëà, à âñ³ çâ³ðÿòà é ïòà|øå|íÿòà ëàñóâàëè ìåäîì íà ãàëÿâèí³. Çà Ïåòðîì Êîñòþ÷åíêîì

çàõîâàâ ñêðèíüêó â äóïëî? Õòî âèòÿã ñêðèíüêó ç äóïëà? âèïóñòèâ áäæ³ë?

89

Òò

Ç ë³ñó äîëèíຠãîëîñíà ï³ñíÿ: ïèòü-ïèòüïèòü! Öå ðà䳺 ñï³âî÷èé äð³çä. À â³âñÿíêà íå â³ðèòü, ùî âåñíà ïðèéøëà. Ñèäèòü íà ã³ëö³ é óñå ïåðåïèòóº: — ×è öå òàê? ×è öå òàê?

— Òàê, òàê, òàê! Òàê-òàê-òàê! — â³äïîâ³äຠ¿é äÿòåë.

•| [ + • ] [â+³ |ðèò+]

Çà Ñòåïàíîì Ìàöþöüêèì

• ] [ [òàê]

ò

³

à ò

à î ó è ³

à î ó è ³ ê

à î ó è ³

à î ó è ³ à

ó ò

ò òàê

ò

ò

ñà ñ³

à ì òî

ò ³ ñ òî •+ | • ] [ [ò+³ñ|òî]

òðè •] [ [òðè] 90

ê ìàò ðòè

+ • ] •| [ ò å |ð å í òð å ì|á ³|òà ëèñ|òîê ëèñ|òî|÷îê

+ •] • | •| [

êà|òîê ì³ñ|òîê

êðèê|íóâ ñêðèê|íó|ëà

ëàñ|ò³â|êà ëàñ|ò³â|êó

ËÀÑÒ²ÂÊÀ Ó ë³ñ³ ïàõëî ñóõèìè ëèñòî÷êàìè. Îí æîâòà îñèêà. À òàì — . Ðàï| òîì Îëåíêà ñêðèêíóëà. ϳä ëèñòêîì ïðè| ïà|äàëà íà êðèëî ëàñò³âêà.

— Âîíà ïî|ðà|íå|íà, — ñêà|çà|ëà Îëåíêà. Ëàñò³âêà æèëà â íàñ óñþ çèìó. Îëåíêà ðîç|ïî|â³|äà|ëà ïðî íîâèíè â øêîë³, à ëàñò³âêà ñëóõàëà. ² òàê äî âåñíè. Çà Îëåêñàíäðîì Êîïèëåíêîì ßê âè äóìàºòå, ùî ñòàëîñÿ íàâåñí³?

91

Ë ü â³â

Êè ¿ â

ë ÿ ë ü êîâè é ò å àòð îï å ðíè é ðî|ë³

âè|ñòà |âà àð|òèñ|òè êó| ïè| ëè

êàñà êàñèð êâè|òîê ïàð|ò å ð*

á àë|êîí êð³ñ|ëà á à|ë å ò î|ï å|ðà

Òàòî, ìàìà ³ Òàðàñèê ó ò å àòð³. Âîíè ñèä³ëè â ïàðò å ð³. Òàìàðà òà Ðîìàí — íà á àëêîí³. Îí Ìàðèíà ³ Ìàêñèì. Âîíè êóïèëè êâ³òè. Àðòèñòè âè|êî|íó|âà|ëè ðîë³. Ìàðèíà ä à|ðóâà|ëà àðòèñòàì . * Ïàðòå ð — íèæí³é ïîâåðõ òåàòðàëüíîãî çàëó.

92

çíà|òè ä³|çíà|òè|ñÿ

ðå|ïåð|òó|àð* âè|êî|íó|þòü ÒÅÀÒÐ

Êîæåí òåàòð ìຠñâ³é ðåïåðòóàð. Ùîá ä³çíàòèñÿ, ùî éäå â òåàòð³, òðåáà ïî|äèâè|òè|ñÿ íà àô³øó. Îñü ó Òåàòð³ îïåðè òà áàëåòó éäå äèòÿ÷à îïåðà «Êîçà-Äåðåçà». ϳäí³ìàºòüñÿ çàâ³ñà. Ïåðåä íàìè çàé÷èêîâà õàòêà. Çâó÷èòü ìóçèêà. Ñï³âຠÊîçà-Äåðåçà: ß Êî|çà-Äåðåçà, ï³â|áî|êà ëóï|ëå|íà, çà òðè êîïè êóï|ëå|íà... Ïî|ò³ì ñï³|âà|þòü Çàé|÷èê, Ëè|ñè÷|êà, Âîâê, Âåä|ì³äü, Ðàê. Ðîë³ âèêîíóþòü àðòèñòè.

* Ðåïåðòóà ð — öå òâîðè, ÿê³ âèêîíóþòüñÿ â òåàòð³.

93

Åå • | •+ | • ] [å| åë+|âå |ñè] [•|

å

ð ì ñ í ë

ð ì ñ í ë

å

Êàðïàòñüêà ëåãåíäà

ó

ð å

Íà íàéâèù³é âåðøèí³ ã³ð ó êðèøòàëåâîìó ïàëàö³ æèëà ïðåêðàñíà ôåÿ. Æîäåí ÷îëîâ³ê íå ì³ã ç íåþ îäðóæèòèñÿ, áî âîíà ìàëà êðèæàíå ñåðöå. Ìîëîäèé ìèñëèâåöü âèð³øèâ ¿¿ ïîáà÷èòè. ³í äîëàâ âåðøèíè, óêðèò³ ñí³ãîì ³ ëüîäîì. Êîëè çóñòð³ëèñÿ, ôåÿ çàêîõàëàñÿ â ìèñëèâöÿ. ¯¿ êðèæàíå ñåðöå ðîçòàíóëî. Ç î÷åé ôå¿ ïîêîòèëèñÿ ñëüîçè ùàñòÿ. Âîíè ïåðåòâîðèëàñÿ íà ìàëåíüê³ ñð³áí³ ç³ðî÷êè — åäåëüâåéñè.

à

³

å ë

Óðàí ö ³ ïîñòóêàâ ä î ³í âå|ñå|ëî ã óêàâ:

â

í .

— Å-å-å! Å-å-å! ß âå|ñå|ëè é â³òåð! ³í ëåò³â, íåìîâ â³òåð.

— Å-å-å! Å-å-å! — âîëàâ âåñåëè é . Çà Ñåð㳺ì Êîçëîâèì 94

+ •] •| •| [ ïå ïåðî ïå|ðà

ëå êëåí ëåëåêà

òàë òåëèê

ìå

î|êå|àí î|êå|à|íè

• ] [

ãà|äàâ â³ä|ãà|äàâ

ð³ã íî|ñî|ð³ã

Ó ÷ó|äî|âî|ìó â³êîíö³ áà÷èâ ÿ îêåàíè, ð³êè, ãîðè ³ ìîðÿ. Âî|éîâ|íè|÷èõ íîñîðîã³â ³ ñëî|í³â, êðî|êî|äè|ë³â, áå|ãå|ìî|ò³â ³ êèò³â. Òàì ïàïóãà ùå çåëåíèé ïðî|ë³|òàâ. Ó ÿêîìó öå â³êîíö³, â³äãàäàâ? Îëåã Òèõîìèðîâ (Ïåðåêëàä Íàòàë³ Ãîð³øíî¿) Çáåð³òü ³ç ðîçñèïàíèõ áóêâ ñëîâî-â³äãàäêó.

ò

ë å

î

â ³

ð 95

å ç

ïå ìåòð ìåò|ðî

ðè|íà ðëè|íà

ïåðå

å|ñêà|ëà|òîð* òðàí|ñïîðò

ïðà|âà âåñ|ëî å|êðàí å|êðà|íè

Ìåòðî — âè ä òðàíñïîðòó. Òóò åñêàëàòîðè, âà ã îíè. Ìè íà ïëàò ô îðì³. Òóò âåëèê³ åêðàíè. Íà åêðàí³ — âè ä è ì³ñòà, òåàòðè, ïàðêè.

Çíàéä³òü ñåðåä áóêâ ñëîâà: ìåòðî, åñêàëàòîð, åêðàíè.

è ñ ü í î ì å ò ð î ¿ í ò â å ì ñ ë î í ü å ñ ê à ë à ò î ð ó ³ ü ¿ å ê ð à í è º ÿ ï ç ê òðàíñïîðò

— òîðò, ïîðò, ... .

* Åñêàëàòîð — ðóõîì³ ñõîäè â ìåòðî.

96

á³|ãà|þòü âá³|ãà|þòü

çó|ïèí|êà çó|ïè|íÿ|º|ìîñü Ó ÌÅÒÐÎ

Ñì³|º|òüñÿ ñî|íå÷|êî âãîð³.  ìåòðî âá³ãàþòü øêîëÿð³... Ìè íà äî|ð³æ|êó éäåì ìåðù³é ³ çóïèíÿºìîñü íà í³é. Ìè ò³ëüêè ñòî¿ìî ³ âñå, à öÿ äîð³æêà íàñ âåçå. Òà öå âæå íå äîð³æêà, í³, à ñõîäè ñòàëè ÷àð³âí³. Ìàð³ÿ Ïîçíàíñüêà

97

Ää

Ïòàøêà ïèòàº: — Õòî öå éøîâ ðàíåíüêî ãàÿìè, ÿê ìè äð³ìàëè íà ã³ëêàõ? ...Ö³êàâåíüêà æîâòîáðþøêà ïóðõíóëà... ³ íà âåñü äçüîáèê ñêàçàëà: — Ðÿñò! Ðÿñò!

— Ä-ä-å-äå? Ä-ä-å-äå? — ïèòຠçÿáëèê. Ñèíè÷êà çàñï³âàëà: — Òàì, äå ïåíü! Òàì, äå ïåíü! Ñòàðèé ë³ñ-ä³äóãàí àæ çàñì³ÿâñÿ.

•| •| •+ ] [ [ä+³|äó| àí]

Çà Ìèõàéëîì Êîçîð³ñîì

à î ó è å

à î ó è å

ä

å

è ä

ì

äè |í³ ò³|í³

ïë³ä ïë³ò

ä

à î ó è å

³

à ì

ä

ïëî|äè ïëî|òè 98

à î ó è å

ä ó ê ä³|òè äè|òè|íà

ò

+ •] •| •| •| [

•| •| •+ ] [

ä ³ì [ • ] [ä+³ì]

äèì • ] [ [äèì] äî

ëè|íà ëè|ëà

äè

ãîñ|ïî|äàð ãîñ|ïî|äè|íÿ

ìàð âà âàí

õî|ò³|ëè çà|õî|ò³|ëè

Íà ãîðîä³ â ãîñïîäèí³ ðîñëè ÷åðâîí³ ³ç çåëåíèìè , ³ç ñîëîäêèì ì , ñîêîâèòà òà ïèøíà . Æèòåë³ ãîðîäó çàõîò³ëè âèáðàòè ãîëîâíîãî îâî÷à.

— ×îãî á ìåí³ íå áóòè ãîëîâíèì? ß íàéÿñêðàâ³øèé! — îá³çâàâñÿ .

— À ÿ äóæå êîðèñíèé, — ïðîìîâèâ . Îâî÷³ ñïåðå÷àëèñü, à ñèä³ëà îñòîðîíü.

— Õàé ãîëîâíèì îâî÷åì áóäå , áî ç íå¿ ðîáëÿòü áàãàòî ñòðàâ. Çà Ìàð³ºþ Ñîëòèñ 99

. .

,

?

. Ñêëàä³òü ðîçïîâ³äü çà ìàëþíêàìè.

100

áóá|íÿ|â³|º

øêà|ðà|ëóï|êà

ëàñ|êà ëàñ|êà|â³|øèì

ñìà÷|íè|ìè

ìî|âèâ ïðè|ìîâ|ëÿâ

ÌÎËÎÄÀ ÑËÈÂÊÀ Íàä³ ìíîþ ÿñíå ñîíå÷êî ñ³ÿ. ² ÿ õî÷ó ðîçêàçàòè, çâ³äêè ÿ. Â÷îðà ùèãëèê íàä³ ìíîþ ïðîë³òàâ.

— Äå âçÿëàñü òè, ñëèâîíüêî? — ñïèòàâ. Êàæóòü, õëîï÷èê òóò áðîäèâ ³ â çåìëþ ê³ñòî÷êó ³ç ñëèâêè ïîñàäèâ. Öå áóëî íàäâå÷³ð âîñåíè, ³ ÿ ê³ñòî÷êîþ ñïàëà äî âåñíè. Ðîçòîïèëèñü ì³æ áóäèíêàìè ñí³ãè. Çåëîì âêðèëèñÿ Äí³ïðîâ³ áåðåãè. ×óþ: ñîíå÷êî ëàñêàâ³øèì ñòàº, ³ çåðíÿòêî áóáíÿ⳺ ìîº. ² ùîñèëè øêàðàëóïêó ðîçêðèâà, çåìëþ íàä ñîáîþ ïðîáèâà. ²ç â³äåðöÿ ìåíå õëîï÷èê ïîëèâàâ ³ ùîðàçó í³æíî ïðè|ìîâ|ëÿâ: — Âêî|ðå|íÿé|ñÿ, ëþáà ñëèâî÷êî, ðîñòè ³ ïëîäàìè âñ³õ ñìà÷íèìè ïðèãîñòè! Çà Àíäð³ºì Ì’ÿñòê³âñüêèì Ñêëàä³òü ðå÷åííÿ ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â. Çíàéä³òü íà ñ. 100 ñõåìè öèõ ðå÷åíü. Çíàéä³òü íà ñ. 100 ñõåìó ïèòàëüíîãî ðå÷åííÿ.

101

Çç

Ñîíöå ï³äíÿëîñÿ âæå âèñîêî é äîáðÿ÷å ïðèï³êàëî. Íàä ä³â÷èíêîþ-êâ³òêîþ äçèæ÷àëè áäæîëè é çäèâîâàíî ïåðåìîâëÿëèñÿ: — Öå äç-ç-çâ³íî÷îê?

— Íå ñõîæ-æ-æå...

— Ìîæ-æ-æå, ãâîç-ç-çäèêà?

— ×è íå-ç-ç-çàáóäêà? Ìîæå, ç³ðêà?

— ß — êàçêà, — âèäèõíóëà ÷àð³âíà ìàíäð³âíèöÿ.

— Êàç-ç-çêà! Êàç-ç-çêà! — Áäæ³ëêè çðîäó íå áà÷èëè òàêî¿ ÷óäåðíàöüêî¿ êâ³òêè, à òîìó é ïîëåò³ëè ñïîâ³ñòèòè âóëèêîâ³. Íàäèâóâàëèñÿ áäæ³ëêè é ç³áðàëè òîãî äíÿ ìåäó ñò³ëüêè, íà÷å çà òðè äí³ â³äðàçó!

•+ | • ] [ [ç+³ð |êà] •+ | • ] [ [êàç |êà]

Çà Ìàðèíîþ Ïàâëåíêî

à î ó è ³

à î ó è ³

ç

ç ëî êî

ë çà

ç

³

à

³ ð

ç êîð ëî

à î ó è ³ ³

çè|íà 102

à î ó è ³

ç ³ â áó íè

ç çè|íà

+ •] •| •| [

• | •+ ] [

ç³ ç³ð ç³ð|êà ç³ð|êè

ç³ ð • ] [ [ç+³ð]

çàë • ] [ [çàë]

³ð|æà|â³â çà|³ð|æà|â³â

ïå|ðåä íà|ïå|ðåä

êà êàç|êà êàçêè êàçêàð âòðà|ïè|òè âòðàï|ëþ

ϲÑÅÍÜÊÀ ²ÍͲ-ÏÓÕÀ Ìåøêຠâ äåðåâ³ íàøà ñîâà, ÷óâ ÿ â³ä íå¿ êóìåäí³ ñëîâà: «Çàìîê çàìêíóëà ÿ ñâ³é íà çàìîê. Äîùèê ï³øîâ — ³ çàìîê ì³é çàìîê.  çàìîê íå âòðàïëþ — çà³ðæàâ³â çàìîê, â³í-áî ï³ä äî|ùè|êîì äóæå çàìîê». Îò ÿ é êàæó ãåòü óñ³ì íàïåðåä: — Êðà|ùî|ãî â ñâ³ò³ íåìàº, ÿê ÌÅÄ! Àëàí ̳ëí (Ïåðåêëàä óêðà¿íñüêîþ ²âàíà Ìàëêîâè÷à) ×èì ö³êàâ³ ñëîâà çà ìîê ³ çàìî ê?

103

çà

â³|ñà ë³|çî

çå

ðíî ëå|íà

òî|ïè|ëà íà|òî|ïè|ëà çà|òî|ïè|ëà

çè|ìà çè|ìî|âà çè|ìî|â³

çè

ìè ìíî

âà|ðè|ëà çâà|ðè|ëà íà|âà|ðè|ëà

Ó çèìîâîìó ë³ñ³ ìîðîçíî. Çâ³ð³ çìåðçëè. Îí

. Âîíà íàòîïèëà óçâàðó. Ìàë³

Ìîðîç ïðèìîðîçèâ â’ ÿ çàòè òåïë³

. Íàâàðèëà ç ëóçàëè ëàïêè.

. Ö å — ïîäàðóíîê 104

. ñ³ëà .

âäÿã|íóâ âäÿã|íó|òè

æó|ðèâ|ñÿ çà|æó|ðèâ|ñÿ

ðó|êà ðó|êà|âè÷|êà

ÇÀÉ×ÈÊβ ÂÓÕÀ ѳº, ⳺, çàâ³âà ñí³ãîì çàâ³ðþõà, à ó çàé÷èêà, õî÷ ïëà÷, çìåðç|ëè äóæå âóõà. Â³í ³ âà|ëÿí|êè óçóâ, ³ âäÿãíóâ êîæóõà, à ç-ï³ä øàï|êè, íó õî÷ ïëà÷, âè|ãëÿ|äà|þòü âóõà.

— ² ÷îãî òè çàæóðèâñü? — Öî|êî|òÿòü ñèíè÷êè. — Òè á ñîá³ âäÿãíóâ íà âóõà òåïë³ ðóêàâè÷êè! Âàëåíòèíà Êàìåí÷óê ×è äàëè ñèíè÷êè ñëóøíó ïîðàäó çàé÷èêó? ßê³ ïî÷óòòÿ âèêëèêàâ ó âàñ çàé÷èê (ñï³â÷óòòÿ, æàëü, ñòóðáîâàí³ñòü)?

Çîðÿ-ç³ðíèöÿ, êðàñíà ä³âèöÿ, Ïî ïîëþ õîäèëà, êëþ÷³ çãóáèëà. Ñð³áíèé ì³ñÿöü áà÷èâ — íå ñêàçàâ, À ñîíöå ðàíåíüêî ç³éøëî — êëþ÷³ çíàéøëî.

105

Üü

Òâîÿ äîëîíüêà òàêà ìàëåíüêà. Ïðîòå ñò³ëüêè âæå âì³þòü òâî¿ ïàëü÷èêè: ³ ãîðîä êîïàòè, ³ êàðòîïëþ ñàäèòè, ³ â õàò³ ìåñòè, ³ âîäó íåñòè, ³ ëîæêè ìèòè, ³ ÷àøêè áèòè, ³ êîòèêà ãîäóâàòè, ³ öÿöüêè ðîçêèäàòè. Ïîì³÷íèêè ìàëåíüê³, à ¿ñòè âàðÿòü, ãëèíó ì³ñÿòü, òðàâó êîñÿòü, á³ëèçíó ïåðóòü, øïàëåðè äåðóòü, öâÿøêè çàáèâàþòü, ïàëü÷èêè ïðèáèâàþòü... Îé-éî-éîé!

•+ | •| • ] [

[ïàë+| è|êè]

Çà ͳíîþ Ñàëî

ê³ ò³ ë³

ñ³ ì³ ðî

íü 106

ëü

[

[•| •+ | • ]

+ •] • | •| ðèñ • ] [ [ðèñ]

ñòàí ñòàíü

ïàëü

ìà|ë³ ìà|ëåíü|ê³

ðèñü • ] [ [ðèñ+]

ëàí ëàíü

êî |ðè ðà|ä³

òî ìà

òîí|êà òî|íåíü|êà

ñòü

ñ³|ð³ ñ³|ðåíü|ê³

ÌÀËÅÍÜÊÀ ÃÎÑÏÎÄÈÍß Õî÷ íà çð³ñò ÿ ùå ìàëåíüêà, â ìåíå é ê³ñêà ùå òîíåíüêà, òà ðîáèòè äåùî âì³þ — îñü òàð³ëî÷êó ïîìèþ, îñü ê³ìíàòó çàì³òàþ, âðàíö³ êâ³òè ïîëèâàþ. Âñüîãî ÿ ñàìà íàâ÷óñü, áî ðîáîòè íå áîþñü. Îëåíà Æóðëèâà 107

Áá •| •+ | • ] [

Á³ëèé ê³ò ³ç á³ëîþ ê³øêîþ æèëè â á³ëîìó áóäèíêó — á³ëèé äàõ, á³ë³ ñò³íè, á³ë³ äâåð³. Óñåðåäèí³ âñå áóëî á³ëå — á³ëå ë³æêî ç á³ëîþ ïóõîâîþ êîâäðîþ, á³ëèé ñò³ë ç á³ëîþ ñêàòåðòèíîþ... ʳò ³ ê³øêà ëþáèëè çèìó, áî âîíà áóëà á³ëà. Ñí³ã á³ëèé, êîòè á³ë³, ¿õí³ ñë³äè íà ñí³ãó á³ë³.

[áó|äèí|êó]

á

ó

à á

à î ó è ³

à î ó è ³ ê

áà áàð|âà áàð|â³|íîê áàð|â³í|êî|âà

à î ó è ³

á

á

à î ó è ³ ó

ó ê

á

á

108

³ê àê óê èê

è ò

ñ áî áî|áè áîí|äàð áîí|äàð³

+ •] • | •| [ + • ] • | •| [ áó áóëêà áóê|âà áóê|âàð

ãðà|ëè ãðà|ëè|ñÿ

áðà áðàò áðà|òè áðà|òè

áðó áðóê áðóíü|êà áðó|íüîê

ñí³ã ñí³æ|êè

Ó á³ëèõ êîòà é ê³øêè áóëî áàãàòî á³ëèõ êîøåíÿò. Âîíè áóëè ñõîæ³ íà áàòüê³â. Êîøåíÿòà äóæå ëþáèëè áàâèòèñÿ á³ëÿ á³ëîãî áóäèíêó. Âîíè ãðàëèñÿ â ñí³æêè, ë³ïèëè á³ëó ñí³ãîâó áàáó. Ó êîøåíÿò áóëà á³ëà áàáóñÿ, ÿêà ïðèãîùàëà ¿õ ìîëîêîì ç áóáëèêàìè.

109

ë³|ïè|ëà çë³|ïè|ëà

Áî| ðèñ Áî|ðèñ|êî áî áó á³ áà

ðî|áè |ëè çðî|áè|ëè

Ìà|ðè|íà Ìà|ðèí|êà ðñóê áåð

ëêà

çîê çüêè

áó

äó|ðèñò|êà äó|ðèñò äó|ðèñ|òè

áàí

Íó-òå, õ òî ç âàñ òàì áèñòð³øè é ? Òî ³ä³òü â ñàäîê ñêîð³ øå! Êóïè ñí³ ã ó òàì ëå æ àòü! Õ ëîï ö ³ ïîêëèê ï³ä õ îïèëè, Áàáó ç ñí³ ã ó âðàç çë³ïèëè. Îò òàê áàáà! Ìîëîä ö ³! Íó, äèâó é òåñü, ãîðîáö³! Îëåíà Ï÷³ëêà

áàíêà

áóê

3 4 512

321

áàðàáàí

— áàáà, ... .

110

ìî|÷è|òè ïðî|ìî|÷è|òå

øè|ï³|òè ïðî|øè|ï³|òè

âå|ëè ï³ä|âå|ëè

ÑͲÃÎÂÀ ÁÀÁÀ ² ÇÀÉ×ÈÊ Íàäâîð³ â³ä|ëè|ãà. Ìè ç Ìàðèíêîþ âèð³øèëè çë³ïèòè ñí³ãîâó áàáó. Êîæåí óçÿâ ïî ñí³æö³.

— Ðó|êà|âè÷|êè ïðîìî÷èòå, — çàøèï³â ñòà|ðèé ãó|ñàê. Ç âóãëèíîê çðîáèëè î÷³, ï³äâåëè áðîâè, íàìàëþâàëè ñì³øíîãî ðîòà. Ìàðèíêà çàêóòàëà áàáó õóñ|òèí|êî|þ. Ç ìîðêâèíè çðîáèëà ¿é íîñà.

— À òåïåð, îíó÷àòà, êëàä³òü á³ëÿ áàáè êàïóñòÿíå ëèñòÿ é ìîðêâó. Áóäüòå âïåâíåí³, ùî áàáèíîãî íîñà çàé÷èê óæå í³êîëè íå çàáåðå, — ñêàçàâ ä³äóñü. Çà Ïåòðîì Êîðîëåì Ðîçêàæ³òü, ùî áóëî ïîò³ì.

Ùî ïîðàäèâ ä³äóñü ä³òÿì? ßê³ á õîðîø³ ñëîâà âè ñêàçàëè ä³äóñþ (äÿêóþ, ...)?

111

Ãã • | •+ ] [ [ãàð |áóç]

Íà ãîðîä³ ì³æ îãóäèííÿì çàöâ³ëà ÿñêðàâà æîâòà êâ³òêà.

— Ùî ç òåáå âèðîñòå? — çäèâóâàâñÿ äæìåëèê.

— Çäîðîâåííèé ãàðáóç âèðîñòå... Ðîñòå ãàðáóçèê òà é ðîñòå... Óæå é îñ³íü. Ïðèëåò³â äæìåëèê òà é ïèòàº: — Äå òîé ´óäçèê, ùî íàõâàëÿâñÿ âèðîñòè?

— Îñü äå ÿ, ï³ä òîáîþ! — ãóäå ãàðáóçèùå... Çà dzðêîþ Ìåíçàòþê

à î ó è ³

à î ó è ³

ã

³

à ã

ç ãà ãàð|áóç ãàð|áó|çè ãàð|áó|çèê

à î ó è ³

ã

ã

à î ó è ³ î

³ ã

ð

ãó ãóë ãó|ä³â çà|ãó|ä³â 112

³ ë ãî ãîë ãîëîñ ãî|ëîñ|í³

ñ

•| •+ ] [

ãî

ðî|áè|íà ðî|äè|òè

¿|õà|ëè ïî| ¿|õà|ëè

•| [ + • ]

ãå

ðàíü ïàðä

ãî|äó|âà|ëà íà|ãî|äó|âà|ëà

Îëÿíêà ç ìàìîþ ³ òàòîì ïî¿õàëè çà ì³ñòî. Òàì ä³â÷èíêà íàãîäóâàëà á³ëîê. Ïîò³ì ïîòÿãëàñÿ çà ïðîë³ñ|êîì íà êðàþ ñòðóìêà, ïðîìî|÷è|ëà íîãè é çàõâîð³ëà. Òåïåð òðåáà ïèòè ÷àé ç êàëèíîþ. Îäíàê íàéã³ðøå áóëî òå, ùî âäåíü Îëÿíêà çà|ëè|øà|ëà|ñÿ âäîìà ñàìà é ñóìóâàëà. Çà Ëåñåþ Âîðîíèíîþ ßê âè äóìàºòå, ó ÿêó ïîðó ðîêó ä³â÷èíêà ïîáóâàëà â ë³ñ³? ßêèé íàñòð³é áóâ â Îëÿíêè ñïî÷àòêó? ßêèé ïîò³ì? Çíàéä³òü ïîòð³áí³ ñëîâà ³ç çàïðîïîíîâàíèõ: âåñåëèé, ðàä³ñíèé, ïîõìóðèé, ñóìíèé, óðî÷èñòèé.

113

Ãíàò Ãàâ|ðè|ëî

Ãàëèíà Ãàííà

Ãàâ|ðè |ë³â|êà Ãî|âåð|ëà*

ãî|ëîñ ãî|ëî|ñè íà|ãî|ëîñ

çãàä| êà çà|ãàä|êà äî|ãàä|êà

ãîñ|ò³ ãîñ|òè |íè ïðè|ãîñ|òè |ëè

ã

ó î î

ñ ð ð

ê ³ î

à õ ä

î à ³

ã

ë ë ë

ê ê ê

à à à

ÃÀÐÁÓÇÈ Ãàð|áó|çè, ãàð|áó|çè íå çë ÿ|êà|ëè|ñ ÿ ãðî|çè. Âñìàê âî|äè ÷|êè ïîïèëè, Æ îâ|òèì ö â³|òîì ðîç|ö â³|ëè. Àíàòîë³é Êàì³í÷óê ßêîãî êîëüîðó öâ³ò ãàðáóçà? Ñêëàä³òü áóêâè, ùîá âèéøëî ñëîâî.

ã

ð

î è

í

î

ø è

* Ãîâå ðëà — íàéá³ëüøà âåðøèíà â Êàðïàòàõ.

114

çà|ïëþù êðà|ñà çà|ïëþ|ùó|âà|ëà ïðè|êðà|ñè|ëè ÂÈÍÀÕ²ÄËȲ ÃÍÎÌÈ Êîëè Îëÿ çàïëþùóâàëà î÷³, òî ïî÷èíàëà äóìàòè ïðî ö³êàâ³ ðå÷³... Ðàï|òîì ç’ÿâèâñÿ ãíîì ³ç âå|ëè|êèì ì³øêîì.

— Ùî â íüîìó? — çàïèòàëà ä³â÷èíêà.

— Ïîäèâèñÿ íà íåáî! — ñêàçàâ ãíîì. — Âîíî ïî|õìó|ðå. Ìè ïðèêðàñèìî éîãî... ³í ðîç|â’ÿ|çàâ ì³øîê — óñåðåäèí³ áóëè ÿñêðàâ³ ïàïåðîâ³ ç³ðêè! ...ijâ÷èíêà ïî|áà|÷è|ëà, ùî íà íåá³ çàñâ³|÷ó|þ|òüñÿ ÿñêðàâ³ ç³ðêè. Õòî äîïîìàãຠâè|íà|õ³ä|ëè|âèì ãíîìàì çàïàëþâàòè íà íåá³ ç³ðêè? Îëÿ íå ïîì³òèëà, ÿê çàñíóëà... Çà Ëåñåþ Âîðîíèíîþ ×èì ãíîìè ïðèêðàøàëè íåáî?

ç

à

âèíàõ³äëèâ³

³

ð

ê

è

— âèõ³ä, ë³íèâ³, ... .

115

ì

¥´

ßêîñü óñ³ ÷àñòèíè õàòè çàñïåðå÷àëèñü: õòî íàéâàæëèâ³øèé? Ò³ëüêè ´àíîê ìîâ÷àâ... ³í çíàâ, ùî õàòà ìîæå áóòè ³ áåç ´àíêó... Àëå êîëè ´àçäà ç ´àçäèíåþ ïîñ³äàþòü íà ´àíêó ³ ñï³âàþòü — â³í ùàñëèâèé! Ëþáèòü ´àíîê ¿õí³ ñï³âè...

+ • ] •| [

Çà Äç³íêîþ Ìàò³ÿø

[´à |íîê]

à ó å

´

à ó å

ãðà|òè ´ðà|òè

´

â

´à ´à|íîê ´à|íî|÷ îê

´ êà|âà ´à|âà

à

à

à ó å

ñ ó

´àçäà ´àç|äè|í ÿ ´àç|äó|âà|òè 116

´ ïë³ò ´í³ò

ð ´

à ó å

³ ì

õ

´ðóíò ´ðóí|òè ´ðóí|ò³â|êà

[•+ | • ]

´å ´åë|´³ò ´åë|´î|òà|òè âè|øèâ|êà âè|øè| âà| ëà

• | •+ ] [

´óäç ´ó|äçèê ´ó|äçè|êè

âî|ëîø|êè ïøå|íè|öÿ

Âèøèâàëà ìàìà ñèí³ìè íèòêàìè, Çàöâ³ëè âîëîøêè áóéíî ì³æ æèòàìè. Óçÿëà ìàòóñÿ ÷åðâîíåíüêó íèòêó — Çàïàëàëè ìàêè ó ïøåíèö³ âë³òêó. Ëåñÿ Âîçíþê

Ïðî ùî ì𳺠ìàìà, âèøèâàþ÷è ðóøíèê?

³í ïðèêðàñà êîæí³é áëóçö³, Öåé ìàëåíüêèé êðóãëèé ... .

117

´àçäà — ãîñïîäàð

äçè´à — ³ãðà ø ê à

´åäçü — êîìà õ à

à´ðóñ —

ÿ ãîäà

´åðäàí — ïðèêðàñà

´àâà — ïòà õ

¥àâà é ãóñêà êîëî õ àòè ïî ÷ àëè ï³ñåíü ñï³âàòè. Êàðêàëè òà ´åë´îòàëè, ïîêè ãîëîñ íå ç³ðâàëè. Îëåã Îðà÷ Çíàéä³òü ñåðåä áóêâ ñëîâà: ´åäçü, ´åäçè õ à, ´åäçèê.

è ñ ü í ´ å ä ç ü î ¿ í ò â å ì ñ ë î í ü å ñ ´ å ä ç è õ à ´ å ä ç è ê ð à í è º ÿ ï ç ê 118

âè| õî| âà| òè âè| õî| âà| íèé

ïðî| êè| íóâ| ñÿ ñëóõ ïî| ñêà| êàâ ñëó| õà| ëè

Áàáóñÿ ´å| äçè|õà äóæå ëþáèòü ñâîãî îíóêà. Õî÷å, ùîá â³í âèð³ñ ðî|çóì|íèì ³ âèõîâàíèì. ßêîñü áàáóñÿ çóñòð³ëà êîíèêà: — Êîíèêó, íàâ÷è ìîãî îíóêà ãðàòè íà ñêðèï| ö³.

— Äîáðå, — ïî|ãî|äèâ|ñÿ â³í. Êîíèê ïðîêèíóâñÿ ðàíî. Óçóâ íîâ³ ÷åðåâèêè. Îäÿãíóâ çåëåíèé äîâãèé ï³äæàê ³ ïîñêàêàâ íà óðîê. Öå áóëî íà ëóç³. ¥åäçèê ðàä³â. Éî| ìó ñïî| äî| áà| ëî|ñÿ ãðàòè. Ìóçèêó ñëóõàëè áäæ³ë|êè, êîìàð³ òà êâ³òè. Çà Âàëåíòèíîþ Çàïîðîæåöü

Õòî

õîò³â íàâ÷èòèñÿ ãðàòè íà ñêðèïö³? íàâ÷àâ ´åäçèêà ãðàòè?

119

×÷ + | •] •| •| • [ [ïå|÷å|ðè÷|êà]

Êîëè ò³ëüêè çàñ³ð³ëî, ó ñàäó ³ç çåìë³ âèãóëüêíóëî ùîñü á³ëå.

— Äîáðîãî ðàíêó, òðàâè÷êî! Äîáðîãî ðàíêó, äåðåâà! Öå ÿ, ïå÷åðè÷êà!

— Äîáðîãî ðàíêó! — â³äïîâ³ëè òðàâà é äåðåâà. — Àëå òè ïå÷åðè÷êà íåïðàâèëüíà, áî íåïðàâèëüíî âèðîñëà â íàñ ó ñàäó... Òâîº ì³ñöå â ë³ñ³! Çà dzðêîþ Ìåíçàòþê

è ³ î ó å

è ³ î ó å

÷

÷ ÷å ÷åá|ðå ö ü ÷åò|âåð ÷åò|â³ð|êà

÷ à

à ñ

è ³ î ó å

÷è ÷èñ|òî ÷èñ|òà ÷èñ|òî|òà 120

÷ ³

à ì

è ³ î ó å

ê

ò ÷à ÷àñ ÷àñ|òî ÷àñ|íèê

•| •+ | • ] [

•| •+ | • ] [

ð³÷ ð³÷|êà ïî|ð³÷|êè

÷îð ÷îð|íà ïî|÷îð|í³|ëà

ïàì| ïóø|êè

í³÷ í³÷|êà í³÷|íà

ãîñ|ïî|äè|íÿ

Ñâÿòî. Íà ñòîë³ âàðåíèêè, ïèð³æêè, ïàìïóøêè, þøêà, óçâàð. Ãîñïîäèíÿ ï³|ä³|ãð³|ëà ãî|ëóá|ö³ òà ïå÷åðèö³. *** ²âàñèê çàí³ñ äî õàòè â’ÿçî÷êó ñ³íà ï³ä êóòþ.

— À äå æ êóòÿ? — ñïèòàâ õëîï÷èê.

— Îñü ó ãîð|íÿ ò|êó*, — â³äïîâ³ëà ìàìà.

— Öå æ âàðåíà ïøå|íè÷|êà.

— Àâæåæ, — ó|ñì³õ| íó|ëà|ñÿ ìàìà, — à ìè äîäàìî äî íå¿ ìåäó òà ìàêó — áóäå ñìà÷íà ð³çäâÿíà âå÷åðÿ. Çà Àíäð³ºì Ì’ÿñòê³âñüêèì Äî ÿêîãî ñâÿòà ãîñïîäèíÿ ïðèãîòóâàëà ñòðàâè? Ùî ðîçïîâ³ëà ìàìà ²âàñèêó ïðî êóòþ? * Ãîðíÿ òêî — ãîðùèê, ó ÿêîìó âàðÿòü ñòðàâó.

121

÷å ÷å|ðåç ÷å|ðå|äà ÷å|ðå|âè|êè

ֈ

ï

ë

ÿ

é

ê

à

ø ê

à

÷ó ÷óá ÷óäî ÷ó|äåñ|íà ò

÷ó

á³ëêà — á³|ëî÷|êà ã³ëêà — ã³|ëî÷|êà ×åðí³ã³â ×åðí³â ö ³

ê

à

ì à

ê

ã

í

ó

ðóêà — ðó÷|êà ð³êà — ð³÷| êà

×åðêàñè ×åðåìî ø

×îðí³âêà ×îðíå ìîðå

×ÅÁÐÅ Ö Ü Ïî|ï³ä áîðîì ìî|ëî|äåíü|êèì íà ñè|ïó|÷î|ìó ï³ñêó êâ³òè ñòåë ÿ òüñ ÿ ãóñòåíüê³, ïîâí³ çàïà õ ó é ìåä|êó. Êàòåðèíà Ïåðåë³ñíà

×åðåïà õ à ÷àñòî ÷ õ àëà — ÷àïë ÿ ÷à º ì íàïóâàëà.

122

òðè òðè|ð³÷|íà

ãàð|íà ãàð|íåíü|êà

ëà|ìà|ëà|ñÿ â³ä|ëà|ìà|ëà|ñÿ

ÌÎß ÑÅÑÒÐÈ×ÊÀ Îêñàíêà — ìîÿ òðèð³÷íà ñåñòðà. Õòî ÿê çàõî÷å, òàê ¿¿ íàçèâàº: Îêñÿ, Îêñ, Êñåíÿ, Ñàí³òà. Âîíà äóæå ãàðíåíüêà — êà|ðî|îêåíü|êà, òà ùå é ç êèð|ïà|òåíü|êèì íîñèêîì.

— À äå æ ìîÿ ñåñò|ðè÷|êà? Àãà, îñü! Ìîÿ ñåñòðè÷êà äâ³ í³æêè â ìàìèí ÷îá³òîê çàïõàëà, à «áëèñêàâêó» çàñò³áíóòè íå âäàëîñÿ.

— Çàæäè, Îêñþ, çàðàç ÿ òîá³ äîïîìîæó. Îé... â³äëàìàëàñÿ «ñîáà÷êà»! Öå ÷åðåç òåáå, Îêñàíî! Çíîâó òè âèííà ³ ìåíå ñâàðè|òè|ìóòü! Íàùî âçóâàòè äâ³ íîãè â òàêèé âóçüêèé ÷îá³ò?! Çà Ìàðèíîþ Ïàâëåíêî ßêó ðîçâàãó ïðèäóìàëà Îêñàíêà? Õòî äîïîìàãàâ ¿é çàñò³áíóòè «áëèñêàâêó»? ×èì ö³êàâ³ ñëîâà «áëèñêàâêà», «ñîáà÷êà»?

123

Éé

Ó çàñí³æåí³é ä³áðîâ³ ðîçïî÷àâñÿ äèâíèé ðóõ: ¥ðóíò ïàðóº, í³áè ÷àé, ïî ãîñòåé ïîá³ã ðó÷àé. À éîìó íàçóñòð³÷ ä³òè: — Îé, äèâ³òüñÿ, — ðàíí³ êâ³òè! Ãîì³í àæ çà íåáîêðàé... Âæå âåñíà. Ïðîñíóâñÿ ãàé.

• ] [ [ãàé]

Âàñèëü Ìàðñþê

ë³éêà •+ | • ] [ [ëR³é|êà] à î è ³

êðàé êðàé|í³é

÷ ìèé âè|ìèé

é î

à

ëè ìè ð³ ÷à

é

³

³ ä

ëèé äî|ëèé

é

ì ÷àé ÷àé|íèê

é ãðàé ç³|ãðàé

Ãàé âå|ñå|ëèé. Îí ïîá³ã ìàëèé ðó÷àé. Íà áåðåç³ ïåð ø èé çå|ëå|íèé ëèñ|òî|÷îê. Àí|äð³é|êî é Íà|ä³é|êà éäóòü ó ãàé. Âåñíà. Ïðî|ñíóâ|ñ ÿ ãàé!

124

•+ | •| • ] [

[•+ | • ]

ñóì — ñóì|íèé ñâ³ò — ñâ³ò|ëèé

²äåìî ïèòè ÷àé

á³ëà — á³|ëèé çåëåíà — çå|ëå|íèé

êëè|êà|òè, çà|ïðî|øó|âà|òè íà ÷àé äî ñåáå íà|ïðî|øó|âà|òè|ñÿ íà ÷àé äî êî|ãîñü ÄвÇÄ ² ÄßÒÅË

— Òè ââåñü âå÷³ð êëè÷åø: «Äÿò|ëå, ³äå|ìî ïèòè ÷àé, ³äåìî ïèòè ÷àé!» À äå â òåáå ÷àé?

— Íåìຠ÷àþ, — â³äïîâ³äຠäð³çä.

— À ÷îìó æ òè êëè÷åø ? — çàïèòóº äÿòåë.

— À ÿ íå êëè÷ó. ß ñàì äî òåáå íà ÷àé íàïðîøóþñü! Çà Åäóàðäîì Øèìîì

ßê çðîçóì³â äÿòåë äðîçäà?

125

âè|ñî|êèé — íèçü|êèé òè|õ èé — ãî|ëîñ|íèé ãîñò|ðèé — òó|ïèé ñèëü|íèé — ñëàá|êèé ê

ð

à

ç

í

à

ã

ð

à

éî éîä éîð æ éîð æ èê

ì à

é

÷

à

ë

à

éî Éîñèï Éî|ñè|ïåí|êî Éî|ñè|ï³â|êà

é ø ëà âè|é ø ëà

é

ê

à

ê

à

ê

à

éî ìàéîð ìà|éî|ðè ìà|éî|íåç

cì³ õ âñì³ õ |íó|ëî|ñ ÿ

Ìà|ð³é|êà âèé ø ëà â ñàä. Ñî|íå÷|êî âñì³ õ íóëîñÿ. Êâ³òè çà|ø å|ëåñ|ò³|ëè ëèñòî÷|êà|ìè.

126

õî|ò³|ëà çà|õî|ò³|ëà

ïå|ëþñò|êè ïå|ëþñ|òî÷|êè

ijâ|÷èí|ö³ çàõîò³ëîñÿ öå íà|ìà|ëþ|âàòè. Âîíà âìî÷èëà ïåíç|ëèê ó ôàðáó. Ðàç! Ðàç! ͳ÷îãî íå âè|õî|äè|ëî. Ìàð³éêà çàïëà|êà|ëà.

— ³çü|ìè íàø³ ïåëþñòî÷êè. Âè|êëà|äè ¿õ íà ïàïåð³ òàê, ÿê òîá³ ïî|äî|áà|º|òüñÿ. ijâ|÷èí|êà ñêëàëà ç ïåëþñòîê íà ïàïåð³ ãîðè, ë³ñè, ñàäîê. Ìà|ð³é|êà ïî|î|á³|öÿ|ëà çàâòðà íà|ìà|ëþ|âà|òè ïîðòðåò êîæíî¿ êâ³òî÷êè. Çà Îëåíîþ Ïîãðåáíÿê

Ðîçêàæ³òü çà ìàëþíêîì, ÿê Ìàð³éö³ äîïîìîãëè êâ³òè. Ñêëàä³òü ³ç ñóõèõ êâ³ò³â, ëèñòî÷ê³â ³ ñòåáåë êàðòèíó ïðèðîäè.

127

Õõ

Âèõîð çàëåò³â íà áàøòàí. ³í ñõîïèâ ç ãîëîâè áàøòàííèêà áðèëÿ é çàêðóæëÿâ ³ç íèì íàä áàøòàíîì.

— Õî-õî-õî! — ñì³ÿâñÿ âèõîð ³ êðóòèâ áðèëåì. Êîëè öå éîìó íàáðèäëî, ïîâåðíóâ íà ïøåíè÷íå ïîëå. Áàøòàííèê õóòêî ñõîïèâ áðèëÿ.

— Ðîçáèø-ø-øàêà ç’ÿâèâñÿ, ðîçáèø-ø-øàêà! — øåïîò³ëè çåëåí³ êîëîñêè é ïðèãèíàëèñÿ äî çåìë³.

— Õî-õî-õî! — óæå çà õìàðàìè ñì³ÿâñÿ õâàëüêóâàòèé âèõîð.

+ • ] •| [ [âè|õîð]

Çà Âàñèëåì ×óõë³áîì

î à è ³ å

õ

î à è ³ å ³

å õ õà õàòà õàò|í³ì

ê

õ

î à è ³ å

î

î ì

ò õè õè|æ àê õè|æ èé

õî õîð âè|õîð 128

î à è ³ å

õ

î õ

ð

õ³ õ³ä ïå|ðå|õ³ä

•+ | • ] [

³õ ãî|ð³õ óñ|ï³õ

• | •| + • ] [

óõ äóõ ìó|õà

öå õ äà

õî|âà õè|ëè

õîð âè

ëè|ñ ÿ

ðó| ø èâ ñâ³ò|ëî ñâ³ò|ëî|ôîð

ìîõ ìó|õî|ìîð ѲÒËÎÔÎÐ Íà óçë³ññ³ Ìóõîìîð — ßê ÷åðâîíèé ñâ³òëîôîð. Îáåðåæíî: Ñòèøòå õ³ä: Ó ìóðàøîê Ïåðåõ³ä! Ìèêîëà Çàºöü

Ùîá ñåáå â áåçïåö³ ïî÷óâàòè, ñâ³òëîôîð ïîòð³áíî ïîâàæàòè!

129

õë³á õë³|áî|ðîá

õìà|ðè çà|õìàð|íèé

âó|õà âó|õà|òèé

õëîï|÷èê õëîï|÷èí|êà

õî|äèâ ñõî|äèâ

Õîòèí — ñòàðå ì³ñòî íà Áóêîâèí³.

Õåðñîíåñ — ì³ñòîìóçåé ó Êðèìó.

Õóñò — ì³ñòî ñòàðèõ çàìê³â. õàëâà 15 4 2 3 õâîðîñòèíà

— òèí, ... .

130

ãà|ëàñ ãà|ëà|ñó|âàâ

ãíàâ|ñÿ ðî|ç³|ãíàâ|ñÿ

Âèõîð ãó|ëÿâ ó ïîë³. ³ä íüîãî õî|âà|ëè|ñ ÿ ïî íîðàõ ìèø³, õè|ëè|ëè|ñÿ äîäîëó òðàâè, çà| ìîâ|êà|ëè êîíèêè-ñòðè|áóí|ö³.

— Äîðîãó! Äîðîãó! — ãàëàñóâàâ âèõîð. Ðîç³ãíàâñÿ, íàëåò³â íà ìîãóòíüîãî ñòàðîãî äóáà é ò³ëüêè çîéêíóâ. Çà Âàñèëåì ×óõë³áîì

Çíàéä³òü ñåðåä áóêâ ñëîâà: âèõîð, õèëèòèñÿ, íîðàõ.

ó ï ò ë ³ â è õ î ð ¿ í è õ ÷ â è ÿ º õ è ë è ò è ñ ÿ ü º ³ á ö é ã ç ¿ ô â ü í î ð à õ ü ä ã è ò ä à ³ ã º 131

Ææ + •| • ] •| [ [æî|ëó|ä+³]

Çà Àëàíîì ̳ëíîì

à î ó è ³

æ

à î ó è ³

ê

æà æàðò æàð|òó|âà|òè æàð|ò³â|íèê

à î ó è ³

æ

³

ó æ

...³íí³-Ïóõ çàáð³â íà ãàëÿâèíó... À ïîñåðåä ñàìî¿ ãàëÿâèíè ð³ñ âèñî÷åííèé äóá, à íà íüîìó — æîëóä³. Ç âåðøå÷êà äóáà äîëèíàëî ãîëîñíå ãóä³ííÿ-äçèæ÷àííÿ: æ-æ-æ-æ-æ! ³íí³-Ïóõ ïîäóìàâ: «Îòå “æ-æ-æ” — öå íåñïðîñòà. Äóá “æèêàòè” íå ìîæå, îòæå, “æèêàþòü” áäæîëè».

ò

ø

æî æîâ|òèé æîâ|òåíü æî|ëóäü 132

æ

ó

ó

à î ó è ³ à

ì

ê

æó æóê æó|ðà|âåëü æó|ðàâ|ëè|íà

• | •+ ] [

êíè|ãà êíèæ|êà

äî|ðî|ãà ïî|äî|ðîæ

íî|ãà í³æ|êà

ëå|ò³â ïðî|ëå|ò³â

+ •] • | •| [

ëè|øè|ëî|ñÿ çà|ëè|øè|ëî|ñÿ

³íí³-Ïóõ ïîë³ç íà äåðåâî. ˳ç, ë³ç, ë³ç ³ ìóðêîò³â ï³|ñåíü|êó: ² âåä|ìå|äè|êè, é âåä|ìå|ä³ ëþá|ëÿòü ìåä ³ âñå íà ìåä³. Æ-æè! Æ-æè! Æ-æè! ×îìó öå òàê, ñêàæè? Éîìó çàëèøèëîñÿ ë³ç|òè çîâ|ñ³ì ìàëî. Íó, ò³ëüêè ñòà|òè íà ã³|ëî÷|êó — ³... Ò-ð-ð³ñü!!!

— Ðÿòóéòå! — êðèêíóâ Ïóõ. Ïðîëåò³â òðè ìåòðè äîíèçó é óäàðèâñÿ îá ³íøó ã³ëêó. Çà Àëàíîì ̳ëíîì 133

à è ó è

æ•ð æ•ð æíè|âà æíè|âó|âà|òè ì³ð ìàñ ïåéç

æ•ê ÷•æ

ñòî|ðîæ ñòî|ðîæ|êà æà

àæ

æó|ðà|âåëü æè|ðà ô ëî ðà ñìèí

Æàáåí ÿ ïëàêàëî: — ×îìó ÿ òàêå ìàëå?

— Áî ìàëî ¿ ñè! — êóìêíóëà ìàìà æàáà.

— Êâà! Òî ÿ çíà þ, ùî ìåí³ ðîáèòè. Êîâòü! — ³ ç’ ¿ ëî êîìàðà. Ãë ÿ íóëî íà ñåáå ó âîäó, ÿ ê ó ë þ ñòåðêî. ϳäðîñëî, àëå ìàëî... Çà Þð³ºì ßðìèøåì Ïðî ùî ìð³ÿëî æàáåíÿ?

æàëî 3 412 æàéâîðîíîê — âîðîíà, ... .

134

êà|æó ðîç|êà|æó

äðó|æó äðó|æè|òè

íî|âè|íà íî|âèé

ÒÀÉÍÀ À ó ìåíå íîâèíà:  ìåíå òàéíà º îäíà! À ÿêà ó ìåíå òàéíà — ß í³êîìó íå ñêàæó. Îò Ãàëèíî÷ö³, çâè|÷àé|íî, — ß ³ç Ãàëåþ äðóæó. Ò³ëüêè ÿ ñêàæó ïîòîìó: — Íå êàæè, ãëÿäè, í³êîìó, À ðîçêàæåø õî÷ êîìóñü, ß ç òîáîþ ðîçäðóæóñü. Ìàð³ÿ Ïðèãàðà Çíàéä³òü ñåðåä áóêâ ñëîâà: íîâèíà, ñêàæó, ðîçêàæåø.

à î í î â è í à à ü þ ð â º ô ì á ë ó ï ü ñ ê à æ ó ê à º ï è õ ÷ â è ÿ º à ì è ð ê í à ü ç ð î ç ê à æ å ø Êîëè òàê êàæóòü?

Ñîðîêà íà õâîñò³ ðîçíîñèòü.

135

Êàøòàí ó äîù çãóáèâ êàøòàíåíÿ, ðîçãóáëåíî îáøóêóº êèøåí³. À òå êàøòàíåíÿ, ìîâ êîøåíÿ, ïðèíèøêëî ó òðàâ³ çåëåí³é.

Øø

Íàä³ÿ Êèð’ÿí

• | •+ ] [ [êàø|òàí]

à î ó è å

à î ó è å

ø

ø

ø

³

à ð

à î ó è å

ò

ê øó øóì øó|áà øóá|êà

øà øà|õè øàõ|òà øàõ|òàð

ø

à

³

øàòè

øêîäà

3 41 2

34215 136

à î ó è å è

ì

ð

øêî øêî|äà øêî|ëà øêî|ë ÿ ð

+ •] • | •| [

•+ | • ] [

æè|òè øè|òè

æà|òè øà|òè

³ø|ëà ï³ø|ëà

íå|ñòè ïðè|íå|ñòè

ÎÐÈÑß ÊÎØÈÊÀ ÂÇßËÀ Îðèñÿ êîøèêà âçÿëà  ìà|ëåíü|ê³ ðó|÷å|í ÿ|òà, ² íà áàçàð âîíà ï³øëà Äî äðóãî¿ ê³ì|íà|òè. À ïå|ðåä òèì, êîëè ³òè, Âîíà ñêàçàëà ä³äó, Ùî òðåáà ìîðê|âè ïðèíåñòè É êàðòîïë³ äëÿ îá³äó. Âîëîäèìèð Ñîñþðà Õòî?

âçÿëà ï³øëà ñêàçàëà

137

ùî? êóäè? ùî?

âóñ âó|ñà|òèé

êî|ëî|ñîê ãî|ëî|ñîê

äî|çð³â äî|çð³|âàé

ÊÎËÎÑÎÊ Ò³ëüêè âèéäó íà ïîë ÿ : — Øó-øó-øó... — øóìèòü çäàë ÿ . Òî âóñàòèé êîëîñîê ïîäà º ñâ³é ãîëîñîê: — Øó-øó, øó-øó, øó-øó, øó-øó. À ó òîìó êîëîñêó Ùå çåðí ÿ òêî ó ïóøêó. Êîëîñî÷êó, äîçð³âàé, Çåðíî òóãî íàëèâàé!

— Øó-øó, øó-øó, øó-øó, øó-øó. Òàìàðà Êîëî쳺öü

Çíàéä³òü ðå÷åííÿ, ó ÿêèõ º ñëîâà âóñàòèé, äîçð³âàé.

138

êàø|òàí êàø|òàí|÷èê

øå|ïî|ò³â ïðî|øå|ïî|ò³â

Çà|ê³í|÷ó|âà|ëî|ñÿ ë³òî. Íà êàøòàíîâîìó äåðåâ³ ç’ÿâèëèñÿ êîëþ÷³ êóëüêè. ßêîñü ç îäí³º¿ êóëüêè âè|çèð|íóâ Êàøòàí÷èê ³ óïàâ.

— Äå òâîÿ ìàìà? — çàïèòàâ êîðè÷íåâèé ³ êóäëàòèé Ìèøêî.

— Íå çíàþ, — ïðîøåïîò³â Êàøòàí÷èê. Ìèøêî ç Êàøòàí÷èêîì ï³øëè â ë³ñ øóêàòè éîãî ìàìó.

— Öå íå òâ³é ñèíî÷îê?

— ͳ! ³í æå íå çåëåíèé!..

— Öå íå òâ³é, áóâà, ñèíî÷îê?

— Íó ùî òè? Ó íüîãî æ õâîñòà íåìàº...

— Òè òàêèé æå êî| ðè÷|íå|âèé, ÿê ³ ÿ, áåç õâîñòà, ÿê ³ ÿ. Ó òåáå íåìຠêîëþ÷îê — ³ â ìåíå íåìàº. Óðà! ß çíàþ, òîá³ òðåáà áàðë³ã, — êàæå Ìèøêî. Çà Âîëîäèìèðîì Îðëîâèì Ðîçãëÿíüòå ìàëþíîê. Ðîçêàæ³òü, äî êîãî ùå çâåðòàëèñÿ Ìèøêî ç Êàøòàí÷èêîì. ßê âè äóìàºòå, ùî â³äïîâ³â ¯æà÷îê?

139

¯¿

Çíîâó ë³òå÷êî ïðèéøëî, çíîâó ¿äåìî â ñåëî! Ãåé, ä³äóñþ ³ áàáóñþ, çóñòð³÷àéòå íàñ, àëëî! Îëåêñà Ïàë³é÷óê

+ •| • ] •| [ é ³ |äå|ìî]

[

•| •+ ] [

•| •| •+ | • ] [

ñèðî¿æêà

¿æàê

[ñèðîé³æêà]

[é³æàê]

¯ÆÀ×À ÕÀÒÀ Ïàäàâ, ïàäàâ ñí³ã ëà|ïà|òèé — çà|âà|ëèâ ¿æà÷ó õàòó, à çàé|÷à|òà ïðèá³ãàëè, ñí³ã ëàïàòèé â³ä|êè|äà|ëè, ïðà|ö þ|âà|ëè ö ³ëèé äåíü, â³äêîïàëè ñòàðèé ïåíü. Îëåã ѳ÷êàð

140

+ •| [

ñâ³é — ñâî¿ ì³é — ìî¿ ñâ³ò|ëî ñâ³ò|ëÿ|÷îê

• ]

¿|õàâ çà|¿|õàâ

ñâ³|òèòü ñâ³|òè|òè

¯ÆÀ×ÎÊ ² ѲÒËß×ÎÊ ¯æà÷îê ³øîâ ë³ñîì. ͳñ ÿáëóêî íà ñâî¿õ ãîëêàõ. Àæ áà÷èòü — ñâ³òëÿ÷îê. Öå òàêèé ïåíüîê, ùî ñâ³òèòüñÿ âíî÷³. ³í óçÿâ ñâ³òëÿ÷êà, ùîá ñâ³òèòè ââå|÷å|ð³, áî ä³ò|êè ìàëåíü|ê³ é òåì|ðÿ|âè áîÿòüñÿ. ßñíî ñòàëî â õàòö³. ijòè çðàä³ëè: — ßê ñâ³òëî ñòàëî òåïåð ó íàñ óäîìà! Çà Âàñèëåì Ñóõîìëèíñüêèì

Õòî ñêàçàâ: «ßê ñâ³òëî ñòàëî òåïåð ó íàñ óäîìà!» (¿æà÷îê, ¿æà÷èõà, ¿æà÷åíÿòà)?

141

êðàé êðà|¿ |íà Ó|êðà|¿|íà Êè|¿â êè|¿â|ñüêèé Ìè|êî|ëà|¿â À ÆÈÂÓ ß Â ÓÊÐÀ¯Í²... À æèâó ÿ â Óêðà¿í³, â ð³äí³é, ìèë³é ñòîðîí³, í³æíå ñîí ö å â íåá³ ñèí³ì óñì³õà º òüñ ÿ ìåí³. ͳæ|íå ñîíöå, â³ëü|íèé â³òåð, Äàëèíè ÿ ñíà áëà|êèòü — âñå äëÿ òîãî, ù îá ðàä³òè ³ õî|ò³|ëîñü â ñâ³ò³ æèòü. Ãàííà ×óáà÷ Ñêëàä³òü ñëîâà, ðóõàþ÷èñü çà ñòð³ëî÷êàìè.

Áåç

-êðà- -áè

-º

êà-

íå-

-íè

-íè -¿-

âåð-

Ó-

é 142

-ìà-

-ëè-

ãîð|ä³ñòü ìå|ëî|ä³|ÿ ñí³ã ãîð|äæó|ñÿ ìå|ëî|ä³é|í³ñòü á³|ëî|ñí³æ|í³ ß — ÓÊÐÀ¯ÍÊÀ ß — óêðà¿íêà! Ãîðäæóñÿ é ðàä³þ, Ùî ð³äíîþ ìîâîþ ß âîëîä³þ, Øåâ÷åíêîâèì ñëîâîì Óì³þ ïèñàòè, Ñëîâà ìåëîä³éí³ ² â³ðø³ ñêëàäàòè. ß — óêðà¿íêà! Æèâó â Óêðà¿í³, Íà â³ëüí³é, ºäèí³é Ìî¿é Áàòüê³âùèí³, Äå âñå ìåí³ â ðàä³ñòü: ˳ñè ³ ñàäêè, Îçåðà é ð³÷êè, ² ãëèáîê³ ñòàâêè, Ëàíè íåîñÿæí³, ² ãîðè, é äîëèíè, ² öâ³ò á³ëîñí³æíèé Ó ëóç³ êàëèíè. Îëåñÿ Âàñèëåíêî 143

ßÿ

×âàíüêóâàòî ò³òêà-÷àïëÿ ÷åðåç ð³÷êó ÷àï-÷àëàïà.

— Êóäè, ÷àïëå ÷åïóðíåíüêà, ÷èì÷èêóºø òàê ðàíåíüêî?

— Éäó íà ÿðìàðîê õóòåíüêî, òðåáà ÿáëóê ÷èìàëåíüêî.

•+ | • ] [

Çà Ëåñåþ Âîçíþê

[÷àï|ë+à]

+ • ] •| [ [éà |áëóê ]

òîïîëÿ [òîïî

ëRà

]

ÿõòà

ÿâ³ð

[éàõòà ]

[éàâ³ð]

•] [

— íà [• ] — àí • ] — íÿ [ • ] — ÿí [ ÿ

ñåí ãîäà

ÿ

éöå çèê

+ • ] •| [

•+ | • ] [

+ •] •| •| [

144

òà àò òÿ ÿò

ñà àñ ñÿ ÿñ

•| •+ | • ] [

ï³ñí ç³ëë

•| + • | • ] [

ß|ðèí|êà ß|ê³â

ÿ

ì è|øà ìè|øå|íÿ

ê³ò êî|øå|íÿ

ßêîñü çðàíêó äî ï³â|äíÿ

â÷èëà ìèøêà ìèøåíÿ: — Íå ëÿêàéñü, — ïè|ùèòü éîìó, — ÿê â äâî|ð³ ïî÷óºø: ìó-ó-ó! ² íå á³éñü, ÿê â ïòàø|íè|êó õòîñü ãóêíå: êó-êó-ð³-êó! Òà ÿê íÿâêà ùîñü â äâîð³, — ùîá áóëî ìåí³ â íîð³! Ëåîí³ä Êóë³ø-dzíüê³â

145

ìîñ|òè|ëîñü ïðè|ìîñ|òè|ëîñü

íî|ñèòü ï³ä|íî|ñèòü

ÑÎÍß×ÍÅ ßÁËÓÊÎ

Ìåäîì ÿáëó÷êî íàëèòå Ïðèìîñòèëîñü íà ã³ëë³. Ïî ñàäî÷êó õîäèòü ë³òî Ó ñîëîì’ÿí³ì áðèë³. ˳òî ÿáëóêà çðèâà º ² ï³äíîñèòü ä³ò|ëà|õàì. Ãàðíó ï³ñåíüêó ñï³âà º : — Ö üîìó äàì ³ òîìó äàì. Äëÿ ìî¿õ ìàëÿò õîðîøèõ Ïîäàðó þ ö ³ëèé êîøèê. Ïî|êóø|òóé|òå, ëþá³ ä³òè, Ïî|äà|ðó|íî|÷îê â³ä ë³òà. Âàäèì Êðèùåíêî

Äîïîâí³òü ñëîâà é ïðî÷èòàéòå ç íèìè ðå÷åííÿ: ..áëó÷êî, ë..òî, ñîëîì’..í³ì.

146

õî|äè|òè ïðè|õî|äè|òè

ïè|òà|òè çà|ïè|òó|âà|òè

̲Êʲ ÌÀÓÑ

̳êê³ Ìàóñ — öå âåñåëå ìèøåíÿ. Âîíî âïåðøå ç’ÿâèëîñÿ â ìóëüò|ô³ëü|ìàõ Âîëòà ijñ|íå|ÿ. Ìóëüòô³ëüìè ç ̳êê³ Ìà|ó|ñîì ìàëè âåëèêèé óñ|ï³õ. Ëþäè ïðèõîäèëè â ê³|íî|òå|àòðè é çàïèòóâàëè: «À âè ñüîãîäí³ ïîêàçóºòå ̳êê³?» Çíà|ìå|íè|òå ìèøåíÿ âñòèãëî ïîáóâàòè ïî|æåæ|íè|êîì, äè|ðè|ãåí|òîì ³ òîðãîâöåì. Íèí³ Ì³êê³ Ìàóñ ç³ ñâî¿ìè äðóçÿìè ï³ä|êàçóº ìàëþêàì, ÿê ä³ÿòè â ïåâí³é ñèòóàö³¿.

Ðîçêàæ³òü, ó ÿêèõ ìóëüòô³ëüìàõ âè áà÷èëè ̳êê³ Ìàóñà.

147

Þþ

— Õòî òè ³ çâ³äêè? — çàïèòàâ þíàê ó â³òðà.

— ß — âîëåëþáíèé â³òåð! Ó ñïåêó îáäàþ âñ³õ ïðîõîëîäîþ. Íàïîâíþþ ÷îâíàì â³òðèëà. Çìóøóþ ïðàöþâàòè â³òðÿêè. Çàïèëþþ êâ³òè é òðàâè... Ëþáëþ âîëþ... Çà Àíàòî볺ì Ãðèãîðóêîì

•| •+ ] [

[éó|íàê]

+ •] •| [ [âî|ë+ó]

•+ | • ] [

þíãà [éóíãà]

• ] [

• | •+ ] [

êëþ÷

âåðáëþä

[ê

ëRó ÷]

•] [

— íó [• ] — óí • ] — íþ [ • ] — þí [ 148

[âåðá

òó óò òþ þò

ëRó ä]

ñó óñ ñþ þñ

•| •+ ] [

• ] [

Þ|ð³é

÷è|òà|òè ÷è|òà|þ ¿|õàâ ïðè|¿|õàâ

Þñ|òè|íà

Þ|õèì

ìà|ëþ|âà|òè ìà|ëþ|þ

òÿã|íóâ íà|òÿã|íóâ

îá|ðà|çèâ îá|ðà|çèâ|ñÿ

Ëåñèê ïðè¿õàâ äî ä³äóñÿ é áàáóñ³. Äðóç³ ïî|äà|ðó|âà|ëè éîìó êà|ïå|ëþ|õà. Ëåñèê íàòÿãíóâ éîãî íà ãîëîâó. ² ðàïòîì â³ä íüîãî âñå çàõîâàëîñÿ... Äîâ|êî|ëà çà|ëó|íàâ ðåã³ò. Ëåñèê îáðàçèâñÿ.

— Ëåñèêó, íå îáðàæàéñÿ, — êàæå ä³äóñü, — áî ìàºø ñïðàâæíþ øàïêó-íåâèäèìêó. Çà ßðåìîþ Ãîÿíîì

Îçâó÷òå êîæíó òðåòþ áóêâó íà ìàëþíêó. Ïðî÷èòàéòå íàçâó îïîâ³äàííÿ.

149

çà|ïàõ çà|ïà|õó|ù èé

ãî|æèé íå|ãî|æèé

Çàïàõó ù èé ³ ðîç|ëî|ãèé çð³ñ ëþ|áèñ|òîê êðàé äîðîãè. Òàì éîìó ïðè| º ì|íî äóæå, òàì ç â³í äðó|æèòü. Ç , êî|ëîñ|êîì ³ áà|áó|ñè|íèì ...  òåï|ëèé äåíü ³ äåíü íåãîæèé çóñò|ð³|÷à|º ïå|ðå|õî|æèõ. Òåòÿíà Ïåòðîâñüêà Ñêëàä³òü áóêâè. ijçíàéòåñÿ, ÷èì ïàõíå ë³òî.

ê ³ â à ò

ì è

ã ó ð à ø ì è

Ùî? Ùî ðîáèòü?

˳òî ïàõíå

150

ä î ì å ì ë õ ³ î á ì

êíèæ|êè êíè|ãàð|íÿ

äó|ìà|ëà çà|äó|ìà|ëàñü

ÓѲ ÊÍÈÆÅ×ÊÈ ÕÎÐÎز Ìàìà äàëà Íàñòóñ³ ãðîø³ é ñêàçàëà: — Íàñòóñþ, ï³äè äî êíèãàðí³ é êóïè êíè|æå÷|êè. Ó êíèãàðí³ áóëî äóæå áàãàòî êíèæîê! ijâ÷èíêà ñòî¿òü ïåðåä ïî|ëè|öå|þ.  î÷àõ ó íå¿ ñÿº ðàä³ñòü, áî âîíà âæå â쳺 ÷èòàòè: — Öÿ — ïðî , à öÿ — ïðî , à öÿ ïðî — , à öÿ ïðî — . À îí òà ïðî — , à òà ïðî — ñ³ðîãî , — ÷èòຠÍàñòóñÿ. Âîíà çàäóìàëàñÿ: «Ùî æ ðîáèòè? Ãðîøåé ìàëî, à êíèæå÷îê îí ñê³ëüêè!» Çà Âàñèëåì Ñóõîìëèíñüêèì ßêó ïîðàäó âè á äàëè Íàñòóñ³? Äî ÿêîãî ç ï³äêðåñëåíèõ ñë³â ï³äõîäèòü ñõåìà?

• | •| [ + •]

151

ªº R •] •| [

Âîñåíè áóâຠð³çíà ïîãîäà: ñ³º, ⳺, òóìàí³º, øóìèòü, ãóäå ³ çâåðõó éäå.

— À ÿê æå öå ðîçóì³òè? — çàïèòàëà ªâãåí³ÿ.

— À îñü òàê, — ñêàçàëà áàáóñÿ. — ѳº ³ çâåðõó éäå — çíà÷èòü ïàäຠäîù, ⳺, øóìèòü ³ ãóäå — áóøóº â³òåð, òóìàí³º — îïóñêàºòüñÿ íà çåìëþ òóìàí. Çà ²âàíîì Ñåí÷åíêîì

[âR ³|éå]

•| •R ] [

R

R •] •| [

•| •| • ] [

êâ³òóº

ñèíº

êóº

[êâR³òóéå]

[ñè íRå ]

[êóéå] •] [

[• ]

•] [ • ] [

— íå — åí — íº — ºí

òå åò òº ºò

² áàðâ³íêîì, ³ ðóòîþ, ³ ðÿñòîì êâ³ò÷ຠâåñíà çåìëþ, ìîâ ä³â÷èíó, â çåëåíîìó ãà¿. Òàðàñ Øåâ÷åíêî 152

ñå åñ ñº ºñ

R • ] •| [ ìà|ëþ|º âè|øè|âà|º ì³é ìî|º|ìó

•| •R ] [

ãðà|º ñï³|âà|º

º|äè|íî|ð³ã ºâ|øàí

ñóì ñó|ìó|º

âåñ|íà âåñ|í³|º

dzðêà íå ñïèòü ó ìîºìó â³êí³. dzðö³ íå ñïèòüñÿ. Íå ñïèòüñÿ é ìåí³. dzðêà ñóìóº, ëèø çð³äêà çìèãíå, í³áè, ìàíþíÿ, âò³øຠìåíå, í³áè øåïî÷å: — Ñêîðî æ — âåñíà!.. ß çàñèíàþ — é âîíà çàñèíà. Àíàòîë³é Êîñòåöüêèé ßêà áóâຠç³ðêà (ñð³áíà, ïåðëèñòà, ïðîìåíèñòà, ÿñíà)? ñóìóº — , .

12 3 45 1,2,3 3, 2,1 153

ªÍÎÒÈ Ó êðàì|íè| ö ³ ºíîòè çàïèòàëè: — ª — íîòè?

— ª íîòè, º íîòè, øà|íîâ|í³ ºíîòè! ² òåïåð ºíîòè âèâ÷àþòü íîòè: — Äî, ðå, ì³, ô à, ñîëü, ëÿ, ñ³! Äî, ñ³, ëÿ, ñîëü, ô à, ì³, ðå, äî! Àíàòîë³é Êàì³í÷óê

Ùî çàïèòóâàëè ºíîòè â êðàìíèö³? Ùî ¿ì â³äïîâ³ëè? ×èì ö³êàâ³ ñëîâà º íîòè, ºíîòè? Ïðîñï³âàéòå íîòè â ïðàâèëüíîìó ïîðÿäêó.

ì³ äî

ðå

ñ³

ëÿ äî ôà äî 154

ñîëü

êðè|âèâ ïå|ðå|êðè|âèâ

ðà|äà íà|ðà|äà

ëîâ|ëþ íà|ëîâ|ëþ

... — Îé, òè ìåíå íà|ëÿ|êàâ! — ñêàçàâ Êðîëèê ³ ñïèòàâ: — Òè êóäè?

— ß éäó äî ñòàâêà ðàê³â ëîâèòè, — ñêàçàâ ªíîò.

— À òè íå áî¿øñÿ òîãî, õòî â ñòàâêó ñèäèòü? ªíîò çà|çèð|íóâ ó ñòàâîê. Òàì õòîñü ñèä³â ³ äèâèâñÿ íà íüîãî. ªíîò ïåðåêðèâèâ éîãî. Òîé ïåðåêðèâèâ ªíîòà.

— Òàì õòîñü ó âîä³ ñèäèòü ñòðàøíèé!

— Ñèíêó, — ñêàçàëà ìàìà, — ³äè äî ñòàâêà é ó|ñì³õ|íè|ñÿ òîìó, õòî â ñòàâêó ñèäèòü.

— Òåïåð ìè áóäåìî äðóæèòè ³ ÿ íàëîâëþ ðàê³â. Çà ˳ë³àí Ìóóð

Ïðèäóìàéòå ïî÷àòîê êàçêè. Õòî íàëÿêàâ ºíîòà?

155

Öö •| • | •+ ] [

Ðàíî-âðàíö³ òàòî ç Ãðèöåì çìàéñòðóâàëè ãîä³âíèöþ äëÿ ñèíèö³ ç ãîðîáöåì. ª â í³é ïðîñî ³ ïøåíèöÿ. ¯æ³ òóò íå äëÿ îäíîãî, òîæ áàæàºìî ñìà÷íîãî! Âàäèì Ñëºïöîâ

[ãî|ðîá|öåì]

+ •] •| •| [ [ïøå|íè|ö+à]

à î ó è ³ å

à î ó è ³ å

ö

ö öÿ ñè|íè|öÿ ñó|íè|öÿ ïà|ëè|öÿ

ö

à

à ï

à î ó è ³ å

ì³ñÿöü + • ] •| [ [ì+³ñ+àö+] 156

ö

ó

³ í

à î ó è ³ å

æ ñîíöå •+ | • ] [ [ñîíöå]

ê öå ì³ñ|öå ñåð|öå î|çåð|öå

+ •] •| •| [

•| •| •+ ] [

ïà|ëàö ïà|ëåöü

ãðå|á³íü ãðå|á³|íåöü

ñòðè|áà|òè ñòðè|áó|íåöü

öó|êîð ëàí|öþã

ðóõ âî|ðóõ|íóâ

ßðèê ñèä³â ³ äèâèâñÿ, ÿê õâèëüêà íåñå ëèñòîê âåðáè â ñòðóìêó. Á³ëÿ õëîï÷èêà ãîéäíó|ëà|ñÿ òðàâèíêà. Íà í³é ó|ìîñ|òèâ|ñÿ ìàëåíüêèé çåëåíèé êîíèê-ñòðèáóíåöü. ³í âîðóõíóâ äîâãèìè âóñàìè. Ðîçêèíóâ òî|íåíü|ê³ êðèëüöÿ. ϳäí³ñ äîãîðè êîë³íöÿ çàäí³õ ëàïîê ³ ïîòåð íèìè îá êðèëüöÿ. Ò³º¿ æ ìèò³ — çàáðèí³ëî, çàäçâåí³ëî, íà÷å òðàâà ÷åðêíóëà* îá â³òåð. Òî ñþð÷àâ çåëåíèé êîíèê-ñòðèáóíåöü. Çà ͳíîþ Á³÷óÿ * ×åðêíó ëà — óäàðèëà ÷èì-íåáóäü îá ùîñü.

157

öâ³ñ|òè çà|öâ³|ëà

öó|êîð öó|êðî|âèé

Öå áóëî âë³òêó. Íà ãîðîä³ çàöâ³ëà êàðòîïëÿ, áóéíî çåëåí³ëè áóðÿêè òà ìîðêâà, ïî òèíó ïîïëåëàñÿ êâàñîëÿ. Îäíîãî ðàçó ñþäè ïîòðàïèëà Öóêåðêà. Ó ÿñêðàâîìó âáðàíí³ âîíà ïðîáèðàëàñÿ êð³çü ãóñòó çåëåíü. Òóò îá³çâàëàñÿ Öèáóëÿ: — ³òàþ òåáå, Öóêåðî÷êî, íà ð³äí³é çåìë³!

— Äÿêóþ çà â³òàííÿ. Ö³êàâî, ÷îìó öåé ãîðîä òè íàçèâàºø äëÿ ìåíå ð³äíîþ çåìëåþ?

— Öóêîð, ù î º â òîá³, — â³ä Öóêðîâîãî Áóðÿêà. Öóêðîâèé áóðÿê ³ öóêîð — òâî¿ ðîäè÷³. Öå çàö³êàâèëî Öóêåðêó, ³ âîíà çàïèòàëà â Öóêðîâîãî Áóðÿêà: — Öå ïðàâäà, ùî ìè ðîäè÷³?

— Ö³ëêîì, — ñêàçàâ Áóðÿê. — Õòî öóðàºòüñÿ ñâîãî ðîäó, òîé ù àñòÿ íå ìàº. Çà Îêñàíîþ Áåðåç³é ßêèõ ðîäè÷³â çóñòð³ëà Öóêåðêà íà ãîðîä³? Ïðî÷èòàéòå ñëîâà, ó ÿêèõ º áóêâà ö.

158

ñòî|ÿ|ëè ïî|ëè÷|ö³

ïî|ëþ|þòü çà|ë³|çóòü

íà|áðèä|ëî ïðè|â÷à|òè|ñÿ

ÑËÓÕÍßͲ ÊÀÏÖ² Àíäð³éêîâ³ êàïö³ çàâæäè äåñü á³ãàëè. À òàòîâ³ é ìàìèí³ ñòîÿëè íà ïîëè÷ö³. Àíäð³éêîâ³ êàïö³ òî ïîëþþòü íà êîòà ï³ä äèâàíîì, òî çàë³çóòü íà êíèæêîâó øàôó ïî ì’ÿ÷. À ÷àñîì — ë³âèé ï³äå íà áàëêîí, à ïðàâèé — íà êóõíþ. ßêîñü òàòîâèì êàïöÿì öå íàáðèäëî: — Ïî|ñëó|õàé|òå, ä³òè, — ñêàçàëè âîíè Àíäð³éêîâèì êàïöÿì, — âè âæå íå ìàëåíüê³. Äîñèòü áåø|êå|òó|âà|òè. Ïîðà ïðèâ÷àòèñÿ äî ïîðÿäêó. ² Àíäð³éêîâ³ êàïö³ îäðàçó ñòàëè ïðèâ÷àòèñÿ äî ïîðÿäêó. Íàâ³òü ê³ò Ìàðê³ç çäèâóâàâñÿ. Çà Ãàëèíîþ Ìàí³âîþ

Ðîçêàæ³òü çà ìàëþíêàìè, ó ÿê³é ïîñë³äîâíîñò³ ãóáèëèñÿ Àíäð³éêîâ³ êàïö³. ßêèìè âîíè áóëè ñïî÷àòêó? ßêèìè ñòàëè ïîò³ì?

159

Ùù

ÂÐÀÍÖ²

Ìè ç ²âàñåì âóäêàð³, Õî÷ ³ íåâåëè÷ê³. Âñòàëè âðàíö³ íà çîð³ ² ãàéäà äî ð³÷êè. Òóò çàìîâêíè — ñÿäü ÷è ëÿæ ² íå êë³ïàé îêîì. Êëþíóëî...

— Ó ìåíå ëÿù. À ó òåáå?

— Îêóíü.

• ] [ë+àø÷]

[

Âàäèì Êðèùåíêî

õàùà + • ] •| [ [õàø÷à]

à ³ ó î å

ù

ùà ùà|áåëü ùà|âåëü

ù

ù

ù

à ³ ó î å

è

î ä

à ³ ó î å

à ³ ó î å

ó

à ò

ùå ùå|áåò ùåð|áåò 160

ê

ù ùè ùèðà ùè|ðèé

•+ | • ] [

ùî

ðîêó çèìè âåñíè

âè|áëèñ|êó|º

ùóêà ùó÷êà ùóêàð

[

ùî

â³|ÿ|ëîì

• ] ðàíêó äíÿ íî÷³

ïî|ïà|äà|ëè

Ïðîòè ñîíöÿ âèáëèñêóº îçåðî. Ðàïòîì ïðè áåðåç³ ùîñü áîâòü! Òî ùóêàíå|íà|æå|ðà çà äð³á|íè|ìè ðèáêàìè ïîãíà |ëà|ñÿ. Âîíè â³ÿëîì çíÿëèñÿ âãîðó. Çáëèñ|íó|ëè ñð³á|ëîì. ² çíî|âó ïîïàäàëè ó âîäó. ͳ, íå äî|ãíà|ëà ùóêà. Çà Ãðèãîðîì Òþòþííèêîì

Îé ÷óê, ÷óêè, ÷óê! Íàëîâèâ ä³ä ùóê. Ïðîâåä³òü ðèáêó ïî îçåðó òàê, ùîá ¿¿ íå âï³éìàëà ùóêà.

161

×åðåç ð³÷êó ïî ì³ñòî÷êó ó áàðâèñòîìó â³íî÷êó â ïàð³ ç äîùèêîì âåñåëèì éäå íà ÿðìàðîê âåñåëêà. Çäàâíà ì𳺠ïðî îáíîâó* — âèøèâàíêó âåñåëêîâó. Âèøèâàíêè ïðèì³ðÿëà, â³çåðóíêè** äîáèðàëà. Êàæå äîùèê: — Çóïèíèñÿ òà ó ð³÷êó ïîäèâèñÿ! Äî ëèöÿ òîá³ îáíîâà — âèøèâàíêà âåñåëêîâà. Ëåñÿ Âîçíþê

Ùî ïîðàäèâ äîùèê âåñåëö³? Äîáåð³òü ñëîâà, ùî ïî÷èíàþòüñÿ ñêëàäàìè:

ùàñòÿ, ùåá³ò, ùèð³ñòü, ù³òêà, … . Ó ïóù³ äîù³ ïîëîùóòü êóù³. Íà ïëîù³ äîù³ ïîëîùóòü ïëàù³.

* Îáíî âà — íîâà ð³÷. ** ³çåðó íîê — ìàëþíîê ³ç ð³çíèõ êîëüîð³â.

162

ïî|ëè|âàâ

êðî|êó|âàâ

ñòðèá|íóëà

²âàñèê ñèä³â á³ëÿ ðîç|÷è|íå|íî|ãî â³êíà. Äîùèê ðÿñíî ïîëèâàâ ì³ñüêèé àñôàëüò, êëóìáè, äèòÿ÷³ ìàé|äàí|÷è|êè. ³í êðîêóâàâ âóëèöÿìè, áóäèíêàìè é äåðåâàìè ³ çàëèøàâ ìîêð³ ñë³äè. Îäíà êðàïåëüêà ñòðèáíóëà íà í³ñ êîòîâ³, ÿêèé âèñóíóâ ìîðäî÷êó ç ï³ä’¿çäó âåëèêîãî áóäèíêó. Íàðåøò³ íåáî ó| ñì³õ| íó| ëî| ñÿ. Ñîíÿ÷í³ ïðîì³í| ÷è| êè â³òàëèñÿ ç êðàïåëüêàìè äîùó. ³ä ñòèñ|êàííÿ ¿õ äîëîíüîê ó|òâî|ðþ |âàëèñÿ ð³ç|íî|êî|ëüî|ðî| â³ áàðâè-âåñåëî÷êè: ÷åðâîíà, ïî| ìà| ðàí| ÷å| âà, æîâòà, çåëåíà, áëàêèòíà, ñèíÿ, ô³îëåòîâà. Çà Òåòÿíîþ Ãàðêóøåþ

ßê äîùèê êðîêóâàâ ì³ñòîì? ßê³ êàðòèíè âè óÿâèëè, êîëè ÷èòàëè ïðî íüîãî? Âèìîâòå çâóêè ó âèä³ëåíîìó ñëîâ³. Íàçâ³òü ñ³ì êîëüîð³â âåñåëêè.

163

Ôô

— Ïðèâ³ò! Ìåíå çâàòè Ôóíòèê. ß æèâó íà ôåðì³. Ìåíå ëþáëÿòü ³ äàþòü áàãàòî ê³ñòîê. Íàéñîëîäøó ÿ çàõîâàâ, àëå íå ïàì’ÿòàþ äå. Ìîæå, ä³òè âçÿëè? ͳ. À ìîæå, á³ëÿ ñòàâêà? Çà Åëêîþ Ìàéíàðäóñ

•+ | •] [

[ ôåð|ì+³]

à î ó è ³

ô

³

î ô ôà ôà|òà ôàð|òóõ ôà|ñîí

à î ó è ³

í

à î ó è ³

ô

ô

à î ó è ³ è

î ì

ñ

ô³|î|ëå|òî|âèé ôàí|òàñ|òè|êà ô³ç|êóëü|òó|ðà 164

è ð

ô

ô³ ô³|í³ø ô³ëüì äåëü|ô³í

•| •+ ] [

•|•+ | • ] [

ôóòáîë ôóòëÿð ôëåéòà

òåëå

ôîí ãðàô

ãà|äà|òè ïðè|ãà|äà|òè

ôàðáà ôàêåë ôëîê|ñè

ðîç|ãð³|áà|òè ðîç|ãð³|áà|þ

...À ìîæå, ó ë³ñ³? Á³ëî÷êà íå çíàº, à êîëþ÷èé ¿æà÷îê ò³ëüêè ôèðê|íóâ: ô-ð-ð-ð! Éîãî êðàùå íå çàéìàòè. Ïîá³æó äî ñòàâêà. Ìîæå, êà÷êè çíàþòü? À êà÷êè — øó|áîâñòü ó âîäó! À ëåáåäÿ ÿ ³ ñàì áîþñÿ! ³í òàê çàñè÷àâ: ñ-ñ-ñ-ñ! ² êóäè ÿ ì³ã ¿¿ çà|õî|âà|òè? À-à-à! Ïðèãàäàâ! Ì÷ó äî ïàðíèêà ³ ç óñ³õ ñèë ðîçãð³áàþ çåìëþ. Îñü âîíà, ìîÿ ê³ñòî÷êà! Ôó-ó-ó, ñòîìèâñÿ. Çà Åëêîþ Ìàéíàðäóñ Êîãî çóñòð³â Ôóíòèê?

165

ôëà|ì³í|ãî ôà| çàí

ôîí|òàí ôîí| òà|íè ÔÎÍÒÀÍÈ

Ìàéæå â êîæíîìó êóòî÷êó ñâ³òó ìîæíà ïîáà÷èòè ôîíòàíè. Öå ñïðàâæíº äèâî! Óâå÷åð³, êîëè âìèêàºòüñÿ ñâ³òëî ³ çâó÷èòü ìóçèêà, âîäà ó ôîíòàí³ ïåðåëèâàºòüñÿ ð³çíèìè êîëüîðàìè. Òàêå âðàæåííÿ, í³áè ôîíòàí ñï³âຠ³ òàíöþº. Ëþäè äóæå ëþáëÿòü ãóëÿòè ³ ôîòîãðàôóâàòèñÿ á³ëÿ ôîíòàí³â. ßê³ âè áà÷èëè ôîíòàíè? ßêèé íàñòð³é âîíè ó âàñ âèêëèêàëè? Çáåð³òü ³ ïðî÷èòàéòå ñëîâà.

ô à ì í

ã

³ ë ô

è

î à

ô

³

à ë

ïîðòôåëü— , 12345 678 4234 166

í à í î ò

ê .

523678

ôî|òî ôî|òî|ãðà|ô³¿

ôî|òî|ãðàô ôî|êóñ

ÔÎÒÎÃÐÀÔ Ôîòîãðàô áóâ äóæå òà|ëà|íî|âè|òèé. ³í çðîáèâ ñò³ëüêè ôîòîãðàô³é, ùî é íå çë³÷èòè. Ñïî÷àòêó â³í ðîáèâ çí³ìêè «Çåí³ò», à ïîò³ì ó íüîãî ç’ÿâèâñÿ öèôðîâèé . Óñ³ ôîòîãðàô³¿ ìîæíà ïåðåãëÿíóòè íà . Çí³ìêè ôîòîãðàôà âñ³ì ïî|äî|áà|þ|òüñÿ. Çà Äçâ³íêîþ Ìàò³ÿø

Óñíî ïðîäîâæ³òü ðå÷åííÿ: Ôîòîãðàô áóâ çä³áíèé, ... .

167

äæ + | • ] •| • [ [äæå|ðåë+|öå]

Îäíîãî ðàçó íà ãîëîâí³é ïëîù³ ÷àð³âíîãî ì³ñòà êð³çü òîâñòèé øàð àñôàëüòó ïðîáèëîñÿ ìàëåíüêå äæåðåëüöå. Ó íüîìó âîäà áóëà ÷èñòà é ñòóäåíà. Çãîäîì ³ç íåñïîê³éíîãî äæåðåëüöÿ ëþäè âëàøòóâàëè âîäîãðàé. ³äòîä³ íà ïëîù³ äçâåíèòü ìóçèêà ÿñíîãî âîäîãðàþ, ðàéäóãîþ ñîíÿ÷íîþ ïåðåëèâàºòüñÿ òà ëþäåé çâåñåëÿº. Çà Þð³ºì ßðìèøåì

ß ËÞÁËÞ Ó ËÓDz ʲÒÈ...

• ] [

äæì³ëü [äæìR³ëR]

ß ëþáëþ ó ëóç³ êâ³òè, Äå ãóäóòü âåñü äåíü äæìåë³, ² ìåòåëèê íîñèòü ë³òî Íà ìà|ëåíü|êî|ìó êðèë³. Ã𳺠ñîíå÷êî ãàðÿ÷å ×èñòå äçåðêàëî âîäè. ² çåëåíèé êîíèê ñêà÷å, Ñàì íå â³äຠêóäè.

168

• ] [

Ó äîëèí³ òåïëèé â³òåð ñóøèòü òðàâè â³ä ðîñè. ß êàæó: «Óñå íà ñâ³ò³ ïî|÷è|íà|º|òüñÿ ç êðàñè!»

• ] [

Ãàííà ×óáà÷ Ñòâîð³òü ìàëþíîê çà çì³ñòîì â³ðøà.

Ïîð³âíÿéòå ìàëþíêè. ×èì âîíè â³äð³çíÿþòüñÿ? Çíàéä³òü ó â³ðø³ ñëîâà äæìåë³, äçåðêàëî, êîíèê, â³òåð. Ïðî÷èòàéòå ç íèìè ðå÷åííÿ.

Ç-ï³ä çåìë³ á³æèòü âîäè÷êà, àëå öå íå îçåðöå, íå ñòðóìî÷îê, ³ íå ð³÷êà, à ö³ëþùå [ •| •R | • ] . Âèçíà÷òå çà ñõåìîþ â³äïîâ³äü äî çàãàäêè.

169

äç

Äçüîáíóâ õë³áöÿ ãîðîáåöü, — äçüîá îáòåð îá ñòîâáóðåöü. Áàðàáîëüêè ïîäçüîáàâ — ïî áðóê³âö³ ïîñòðèáàâ. Ãðèöüêî Áîéêî

• ] [ [äçüîá]

R • ] •| [ ´óäçèê [´óäçèê]

R • ] •| [ äçâîíèê

ïîëå ïî|ëüî|âèê

êà|ïå|ëþõ êà|ïå|ëþ|øîê

ÏÎËÜÎÂÈ×ÎÊ Ïîëüîâèê-ïîëüîâè÷îê, çîëîòèé êàïåëþøîê, çîëîòà áîð³äêà, âóñà — íà÷å ù³òêà. Ñîëîì’ÿí³ ïîñòîëüö³* òîï÷óòü çåìëþ çâè÷íî.  íüîãî äçâî|íèê ó ðóö³ — êî|ëî|ñîê ïøå|íè÷|íèé.

[äçâîíèê]

* Ïîñòîëüö³ — ïîñòîëè — ì’ÿêå âçóòòÿ áåç ï³äîøâè.

170

•R | •| • ] [

R •] •| [

Äç³íü-äçåíü! — äçâîíèòü äçâî|íèê âñåíüêèé äåíü. Êëè÷å â³í ùîë³òà êîñàð³â êîñèòè. Ïàâëî Ìîâ÷àí ßêèì áè âè íàìàëþâàëè ïîëüîâè÷êà?

ÄDzÍÎ×ÊÈ Ìè äçâ³íî÷êàìè çâåìîñÿ, Õî÷ í³õòî íå ÷óâ í³êîëè, Ùîá õî÷ ðàç ìè ïîäçâîíèëè Òèìè äçâîíèêàìè â ïîë³. Êàòåðèíà Ïåðåë³ñíà

Ïîêðèâëþñü — ïåðåêðèâëÿº. Çàæìóðþñü — ìåíå íåìàº. Õî÷ âîíî äëÿ âñ³õ íàñ çðÿ÷å, À ñàìî ñåáå íå áà÷èòü.

171

’

ß òàêèé æå, ÿê çíàê ðîçä³ëîâèé, ³ â³äîìèé øê³ëüí³é ä³òâîð³. Òà â ñëîâàõ óêðà¿íñüêî¿ ìîâè ÿ ïèøóñü íå âíèçó, à âãîð³. ß º ó ñëîâàõ ï’ÿòü, ï’ÿò³ðêà ³ ï’ÿòà, à òàêîæ ó ñëîâ³ ì’ÿòà.

• ] [ïéàòR]

[

Çà Äìèòðîì Á³ëîóñîì

R • ] • | •| [

R •] •| [

[êîì|ïéó|òåð]

[ìéà|òà]

ðó|ì’ÿ|íèé ðó|ì’ÿ|í³|òè ðó|ì’ÿ|íåöü

çî|ðÿ ðÿñ|íî ðÿä|íî

ñó|ç³|ð’ÿ ïî|äâ³|ð’ÿ ï³|ð’ÿ

ÊÎÌÏ’ÞÒÅÐÍÀ ÌÈØÊÀ ʳò-âîðê³ò ìóðêî÷å — Ìèøêó ç’¿ñòè õî÷å. Êàæå: — Ó êîìï’þòåðà Ìèøêà º êîìï’þòåðíà. Çàâåä³òü ï³ä ë³æêîì ² äëÿ ìåíå ìèøêó! Îëåíà Ïîëÿíñüêà

Á’þòü ìåíå ñòàð³ é ìàë³ ² â ïîâ³òð³, é íà çåìë³, Òà â³ä öüîãî íå âìèðàþ, Ò³ëüêè âåñåëî ñòðèáàþ.

172

• ] [

R •] •| [ çà|áëó|êà|òè

çðî|çó|ì³â

Óâå÷åð³ âåäìåäèê ³ç ìàìîþ ïîâåðòàëèñÿ äîäîìó.

— Ìàìî, ³äåìî øâèäøå, — ïðîñèëî âåäìåæà, — áî çàáëóêàºìî.

— Íå õâèëþéñÿ, — çàñïîêî¿ëà âåäìåäèöÿ ñèíà. — Áà÷èø ñ³ì ÿñêðàâèõ ç³ðî÷îê? ßêùî ¿õ ç’ºäíàòè, òî âèéäå ê³âø ³ç äîâãîþ ðó÷êîþ. Öå — ñóç³ð’ÿ Âåëèêà Âåäìåäèöÿ.

— Ìàìî, à íàä âåëèêèì êîâøèêîì º ùå ìàëåíüêèé êîâøèê! Öå òåæ ñóç³ð’ÿ?

— Òàê. Öå Ìàëà Âåäìåäèöÿ. Íà ê³íö³ öüîãî ñóç³ð’ÿ ñâ³òèòü Ïîëÿðíà ç³ðêà. Ïî í³é ëåãêî çíàéòè äîðîãó äîäîìó. Âåäìåäèê çðîçóì³â: òåïåð âîíè íå çàáëóäÿòüñÿ. Çà Íàòà볺þ Ãóðê³íîþ ßêó íàçâó ìຠñóç³ð’ÿ, ùî íàãàäóº ê³âø?

173

ØÀÍÎÂͲ ÁÀÒÜÊÈ ÒÀ Â×ÈÒÅ˲! Ïåðåä âàìè íîâèé ï³äðó÷íèê «Áóêâàð». Ïðîñèìî çâåðíóòè óâàãó íà óìîâí³ ïîçíà÷åííÿ. ϳä ï³êòîãðàìîþ ïðîïîíóºòüñÿ òåêñò äëÿ ÷èòàííÿ â÷èòåëåì. Òàêèé âèä ðîáîòè ïåðåäáà÷ຠðîçâèòîê óì³íü îäíîãî ç âèäó ìîâëåííºâî¿ ä³ÿëüíîñò³: ñëóõàííÿ-ðîçóì³ííÿ, ãîâîð³ííÿ, àóä³þâàííÿ. Òåêñò º çàñîáîì çàëó÷åííÿ ïåðøîêëàñíèê³â äî óñâ³äîìëåíîãî ñïðèéíÿòòÿ ñëîâà ÿê íàéãîëîâí³øî¿ ìîâíî¿ îäèíèö³, ó ÿê³é ðåàë³çóþòüñÿ çâóêîâà, ñåìàíòè÷íà é ãðàìàòè÷íà ñêëàäîâ³ óêðà¿íñüêî¿ ìîâè. ϳêòîãðàìà âêàçóº íà òå, ùî â³äïîâ³äíèé òåêñò àáî óðèâîê ìîæå ÷èòàòè ó÷èòåëü àáî ó÷åíü, ÿêèé äîáðå ÷èòàº. ϳêòîãðàìîþ ïîçíà÷åíå çëèòòÿ äâîõ çâóê³â — ïðèãîëîñíîãî ³ ãîëîñíîãî (Ïà ³ ÏRÃ), ÿêå ñïðèéìàºòüñÿ ÿê ãðàô³÷íà îäèíèöÿ é ÷èòàºòüñÿ çëèòî. Äîáóêâàðíèé ïåð³îä. Íàâ÷àëüíèé çì³ñò äîáóêâàðíîãî ïåð³îäó ïîäàíèé íà îñíîâ³ òåìàòè÷íîãî ï³äõîäó. Êîæíà òåìà âêëþ÷ຠñþæåòíèé ìàëþíîê àáî ñåð³þ ìàëþíê³â, òåêñò, ÿêèé çàáåçïå÷óº ðåàë³çàö³þ çàâäàíü òàêîãî âèäó ìîâëåííºâî¿ ä³ÿëüíîñò³, ÿê ñëóõàííÿ-ðîçóì³ííÿ, àóä³þâàííÿ, ãîâîð³ííÿ. Ðîáîòà íàä òåêñòîì ïåðåäáà÷àº: ëåêñè÷íèé àíàë³ç ñëîâà, ÷èòàííÿ òåêñòó ó÷èòåëåì, ðîçâèòîê ìîâëåííÿ íà îñíîâ³ ïî÷óòîãî, àíàë³ç ñþæåòíîãî ìàëþíêà äî òåêñòó, îçíàéîìëåííÿ ç ãðàìàòè÷íèìè ïîíÿòòÿìè. Âàæëèâèì çàâäàííÿì äîáóêâàðíîãî ïåð³îäó º ôîðìóâàííÿ â ó÷í³â ôîíåòè÷íîãî ñëóõó, óäîñêîíàëåííÿ çâóêîâèìîâè, ãðàìàòè÷íîãî ëàäó ìîâëåííÿ. Ó ö³é ðîáîò³ âàæëèâî çâåðíóòè óâàãó íà àðòèêóëÿö³þ çâóê³â, íà ¿õíº òâîðåííÿ ìîâíèì àïàðàòîì. Ïåðåä öèì ïîòð³áíî îçíàéîìèòè ä³òåé ç íåìîâíèìè çâóêàìè (òåìà «Ìîÿ ðîäèíà» (îïîâ³äàííÿ À. Êîíåëüñüêîãî «ßê ²âàñèê áðàòèêà êîëèñàâ»). Íà öüîìó åòàï³ â ó÷í³â ôîðìóþòüñÿ ïî÷àòêîâ³ âì³ííÿ âèä³ëÿòè ðå÷åííÿ ç ìîâíîãî ïîòîêó, áóäóâàòè ¿õí³ ãðàô³÷í³ ìîäåë³, âèä³ëÿòè ç ðå÷åíü îêðåì³ ñëîâà é ä³ëèòè ¿õ íà ñêëàäè (òåìè «ß — øêîëÿð», «ß — øêîëÿðêà»), ñòâîðþâàòè çâóêî-ñêëàäîâ³ ìîäåë³ ñë³â, äîòðèìóþ÷èñü òàêî¿ ñèñòåìè: ìîäåëþâàííÿ îäíîñêëàäîâèõ ñë³â ç îäíèì ïðèãîëîñíèì òâåðäèì çâóêîì, ï³çí³øå — îäíîñêëàäîâèõ ñë³â ³ç ì’ÿêèì ïðèãîëîñíèì, äâîñêëàäîâèõ ñë³â áåç ì’ÿêèõ ïðèãîëîñíèõ, à ïîò³ì — ³ç ì’ÿêèìè ïðèãîëîñíèìè. Ïðàöþþ÷è ç òåìàìè «Ìî¿ äðóç³», «Ìîÿ øêîëà», ó÷èòåëü ìຠìîæëèâ³ñòü îçíàéîìèòè ä³òåé ç³ ñëîâàìè — íàçâàìè ïðåäìåò³â, îçíàê, ÿâèù ä³éñíîñò³ (õòî? ùî? ÿêèé? ÿêà? ÿêå? ÿê³? ùî ðîáèòü? ùî ðîáëÿòü?) áåç âèêîðèñòàííÿ òåðì³í³â. Àíàë³òèêî-ñèíòåòè÷íà ðîáîòà íàä ðå÷åííÿì ó äîáóêâàðíèé ïåð³îä çä³éñíþºòüñÿ çà òðüîìà íàïðÿìàìè: ñêëàäàííÿ ðå÷åíü çà ñþæåòíèìè ìàëþíêàìè, äîá³ð ðå÷åíü, ÿê³ â³äïîâ³äàþòü çàïðîïîíîâàíèì ñõåìàì ³ ñêëàäàííÿ ðå÷åíü ³ç çàïðîïîíîâàíèõ ó÷èòåëåì ñë³â. Ö³ ñëîâà ï³äêðåñëåí³ â òåêñò³. Âàæëèâî, ùîá ó÷èòåëü ÷èòàâ ¿õ íå ö³ë³ñíèì ðå÷åííÿì. Ïðåäìåòîì ïîáóäîâè é àíàë³çó ìàþòü áóòè ðå÷åííÿ, ð³çí³ çà ìåòîþ âèñëîâëþâàííÿ, — ðîçïîâ³äí³, ïèòàëüí³ é ñïîíóêàëüí³ (áåç óæèâàííÿ òåðì³í³â). Áóêâàðíèé ïåð³îä. Ïðîòÿãîì áóêâàðíîãî ïåð³îäó ïåðøîêëàñíèêè âèâ÷àþòü óñ³ áóêâè àáåòêè, îâîëîä³âàþòü ïî÷àòêîâèìè âì³ííÿìè ÷èòàòè çà áóêâàðåì, çä³éñíþâàòè çâóêî-áóêâåí³ ç³ñòàâëåííÿ. Ïðîäîâæóºòüñÿ ðîáîòà íàä ðîçâèòêîì óñ³õ âèä³â ìîâëåííºâî¿ ä³ÿëüíîñò³. Óïåðøå íà ñòîð³íêàõ «Áóêâàðÿ» ïðîïîíóºòüñÿ òåêñò äëÿ ÷èòàííÿ â÷èòåëåì, ùî íàäðóêîâàíèé äð³áíèì øðèôòîì. Öåé òåêñò ó÷èòåëü âèêîðèñòîâóº äëÿ ïîäà÷³ íîâî¿ áóêâè é çàêð³ïëåííÿ âèâ÷åíèõ çâóê³â ó äîáóêâàðíèé ïåð³îä. Ó âèä³ëåíèõ ñëîâàõ òåêñòó ïîòð³áíèé çâóê ñòî¿òü ó çðó÷í³é ïîçèö³¿ ³ ëåãêî âèîêðåìëþºòüñÿ.

174

Íàâåäåìî ïðèêëàä ðîáîòè íàä îäíèì ³ç ðîçâîðîò³â áóêâàðÿ. Òåìà: çàêð³ïëåííÿ çâóê³â [ç ], [ç’], âèâ÷åííÿ áóêâè, ÿêà ¿õ ïîçíà÷àº. Âèâ÷åííÿ íîâîãî ìàòåð³àëó ðîçïî÷èíàºòüñÿ ç ïîâ³äîìëåííÿ òåìè óðîêó, ï³ñëÿ ÷îãî â÷èòåëü ïðîïîíóº ä³òÿì ïîñëóõàòè òåêñò é çàïàì’ÿòàòè ñëîâà ³ç çâóêàìè [ç ], [ç’]. Ïîäàëüøà ðîáîòà ïðîâîäèòüñÿ ïðè çàêðèòèõ áóêâàðÿõ çà òàêèì àëãîðèòìîì: àíàë³çóâàííÿ çì³ñòó òåêñòó; âèîêðåìëåííÿ ñë³â ³ç â³äïîâ³äíèìè çâóêàìè (ö³ ñëîâà âèä³ëåí³); ñòâîðåííÿ çâóêî-ñêëàäîâèõ ìîäåëåé ñë³â; óñòàíîâëåííÿ ì³ñöåçíàõîäæåííÿ çâóêà â ñëîâ³; õàðàêòåðèñòèêà çâóêà; ïîçíà÷åííÿ éîãî â³äïîâ³äíîþ áóêâîþ; õàðàêòåðèñòèêà ñòðóêòóðè áóêâè; ¿¿ ì³ñöåçíàõîäæåííÿ â óêðà¿íñüê³é àáåòö³; ðîáîòà íàä ðîçâîðîòîì áóêâàðÿ; ÷èòàííÿ çëèòòÿ çâóê³â. Íàñòóïíèì âèäîì ðîáîòè º ðîçãëÿä ³ àíàë³çóâàííÿ ñþæåòíîãî ìàëþíêà, ï³ä ÷àñ ÿêîãî äîö³ëüíî çâåðíóòè óâàãó íà â³äïîâ³äí³ñòü ìàëþíêà é òåêñòó. Ïîäàëüøîþ ðîáîòîþ º àíàë³ç çâóêî-ñêëàäîâèõ ñõåì âèä³ëåíèõ ñë³â ³ çâóêî-áóêâåíèõ ç³ñòàâëåíü. Ïðîìåíåâ³ òàáëèö³, ÿê³ ïîäàí³ ï³ä ñþæåòíèì ìàëþíêîì, äàþòü çìîãó ôîðìóâàòè â ó÷í³â òåõí³êó ÷èòàííÿ çëèòòÿ ç âèâ÷åíîþ áóêâîþ, à òàêîæ áóêâîñïîëó÷åíü ³ç íåþ. Íà íàñòóïí³é ñòîð³íö³ çâåðõó ó â³íî÷êó ç³áðàí³ ïðåäìåòè, ó íàçâ³ ÿêèõ º âèâ÷åíèé çâóê — áóêâà. ϳä ìàëþíêîì ïðîïîíóþòüñÿ çâóêî-ñêëàäîâ³ ìîäåë³ ñë³â — íàçâ ïðåäìåò³â. Îïèñàíà ìåòîäèêà ðîáîòè íàä ðîçâîðîòîì «Áóêâàðÿ» ñòîñóºòüñÿ âñ³õ ó÷í³â êëàñó. Ó÷èòåëü ìຠâðàõîâóâàòè ð³âí³ ñôîðìîâàíîñò³ ÷èòàöüêèõ óì³íü êîæíî¿ äèòèíè. Äëÿ öüîãî ïðîïîíóºòüñÿ ìàòåð³àë äëÿ òðèð³âíåâî¿ äèôåðåíö³àö³¿: ïðîìåíåâ³ òàáëèö³ çëèòòÿ, áóêâîñïîëó÷åííÿ, îäíîñêëàäîâ³ ñëîâà, êîëîíêè ñë³â — ïðîïîíóþòüñÿ ó÷íÿì, ÿê³ ìàþòü íåäîñòàòí³é ð³âåíü ñôîðìîâàíîñò³ ÷èòàöüêèõ óì³íü; òåêñòè, ó ÿêèõ íàÿâí³ ê³ëüêà íåâèâ÷åíèõ ë³òåð, äëÿ ó÷í³â, ÿê³ óì³þòü ÷èòàòè â ïîâ³ëüíîìó òåìï³, à òåêñòè, ùî ïîçíà÷åí³ ë³òåðàìè ç àáåòêè, — äëÿ ä³òåé, ÿê³ äîáðå ÷èòàþòü. Ðîáîòà íàä òåêñòîì. Çàïðîïîíîâàí³ ïðèéîìè ðîáîòè ç òåêñòîì óðàõîâóþòü îñîáëèâîñò³ æàíðó, ñþæåòó é êîìïîçèö³¿. Âîíè ñïðÿìîâàí³ íà íàâ÷àííÿ ó÷í³â ñïðèéìàòè òâ³ð íà ñëóõ, óñâ³äîìëþâàòè çì³ñò, çàïàì’ÿòîâóâàòè ðîçâèòîê ïîä³é, ïåðñîíàæ³â òâîðó òà ¿õí³ ä³¿, âèçíà÷àòè ñâîþ îö³íêó, â³ä÷óâàòè îñîáëèâîñò³ õóäîæíüî¿ ìîâè, ñïðèéìàòè çâóêîâó îáðàçí³ñòü ñëîâà. Öå òàê³ ïðèéîìè: ïîñòàíîâêà «æèâèõ» êàðòèí (òîáòî â³äòâîðåííÿ õàðàêòåðó ðîçìîâè ì³ì³êîþ, æåñòàìè), â³äòâîðåííÿ çâóêîíàñë³äóâàííÿ, ðåïë³ê ïåðñîíàæ³â òâîðó çà çðàçêîì ó÷èòåëÿ (ïðîìîâèòè òèõî ÷è ãîëîñí³øå, ãîëîñíî; âèðàçèòè ïî÷óòòÿ — çàõîïëåííÿ, ðàä³ñòü, ñòóðáîâàí³ñòü; íàì³ðè, ïðîõàííÿ); òåàòð (ðîç³ãðóâàííÿ îïèñàíèõ êàðòèí), ïåðåðèâàííÿ òåêñòó çàâäàííÿì äëÿ ïðîãíîçóâàííÿ ðîçâèòêó ïîä³é; ñêëàäàííÿ ñþæåòíî¿ ñõåìè, ìîäåëþâàííÿ ñèñòåìè îáðàç³â. Òàê, íàâ÷àëüíèé ìàòåð³àë äëÿ âèâ÷åííÿ áóêâè «è» âêëþ÷ຠòåêñò (çà Å. Øèìîì), ÿêèé ÷èòàºòüñÿ â÷èòåëåì, ³ òåêñò, ùî ÷èòàºòüñÿ ó÷íÿìè (çà Á. Ñàõíî).  îáîõ òâîðàõ ³äåòüñÿ ïðî ëèñè÷êó. Òåêñò äëÿ â÷èòåëÿ — ä³àëîã ì³æ ëèñèöåþ ³ ñîðîêîþ. Ïðî òå, ùî äðóãèì ñï³âðîçìîâíèêîì º ñîðîêà, ä³òè äîâ³äóþòüñÿ ³ç ñþæåòíîãî ìàëþíêà. ×èòàþ÷è é àíàë³çóþ÷è òâ³ð, ó÷èòåëü ðîáèòü îñîáëèâèé àêöåíò íà ñëîâàõ: «Àï÷õè-è-è-è!», ïîáàæàíí³ ñîðîêè: «Áóäü çäîðîâà, ëèñîíüêî!» ³ â³äïîâ³ä³ ëèñèö³: «Õâ³ñò íàñêð³çü ñèðèé, õî÷ âèêðó÷óé òà ïîâ³ñü íà êóù ë³ùèíè ñóøèòè». Ñïðîáóºìî óÿâèòè îïèñàíó ñèòóàö³þ, ïîñï³â÷óâàºìî ëèñîíüö³. À äðóãèé òåêñò ïðî ðîçìîâó ì³æ äâîìà ëèñè÷êàìè: ãðèáîì ³ òâàðèíêîþ. Ó ö³êàâ³é ôîðì³ ó÷í³ îäåðæóþòü çíàííÿ ïðî áàãàòîçíà÷í³ñòü ñëîâà, âèñëîâëþþòü ì³ðêóâàííÿ, ÷îìó ö³ ïåðñîíàæ³ íå çìîãëè ïîðîçóì³òèñÿ ì³æ ñîáîþ. Îðãàí³çîâóþ÷è ðîáîòó ç õóäîæí³ì òâîðîì, ó÷èòåëü ïîâèíåí ñàì â³ä÷óòè êðàñó õóäîæíüîãî ñëîâà, âèêëèêàòè çàõîïëåííÿ â ó÷í³â, ñèñòåìíî ïðîêëàäàòè äîð³æêó äî ë³òåðàòóðíîãî ÷èòàííÿ â äðóãîìó êëàñ³.

175

Íàâ÷àëüíå âèäàííÿ

ÇÀÕÀвÉ×ÓÊ Ìàð’ÿíà Äìèòð³âíà ÍÀÓÌÅÍÊΠ³ðà Îðåñò³âíà

Áóêâàð ϳäðó÷íèê äëÿ 1 êëàñó çàãàëüíîîñâ³òí³õ íàâ÷àëüíèõ çàêëàä³â Ðåêîìåíäîâàíî ̳í³ñòåðñòâîì îñâ³òè ³ íàóêè, ìîëîä³ òà ñïîðòó Óêðà¿íè Âèäàíî çà ðàõóíîê äåðæàâíèõ êîøò³â. Ïðîäàæ çàáîðîíåíî

Õóäîæíèêè: Â. Äóíàºâà, Î. Çäîð, Í. Ìèõàéëè÷åíêî, Þ. ̳ò÷åíêî, Î. Êîëåñíèê, Ò. Ñåìåíîâà, Î. Ôåäüêî Ôîòî íà îáêëàäèíö³ Â. Ôàë³íà Ðåäàêòîð Í. Çàáàøòàíñüêà Õóäîæíº îôîðìëåííÿ òà ìàêåò Â. ̳ò÷åíêà Õóäîæí³é ðåäàêòîð Î. Çäîð Òåõí³÷íå ðåäàãóâàííÿ ². Ñåëåçíüîâî¿ Êîìï’þòåðíà âåðñòêà Ñ. Ãðóí³íî¿, ². Ñåëåçíüîâî¿ Êîðåêòîð ². Áàðâ³íîê

ϳäïèñàíî äî äðóêó 15.05. 2012. Ôîðìàò 70×100/16. Ãàðí³òóðà Ïåòåðñáóðã. Äðóê îôñåòíèé. Óì. äðóê. àðê. 14,3. Îáë.-âèä. àðê. 12,09+0,54 ôîð. Óì. ôàðáîâ³äá. 58,5. Òèðàæ 196 135 ïðèì. Çàì. ¹

Âèäàâíèöòâî «Ãðàìîòà» âóë. Ïàíüê³âñüêà, 25, ì. Êè¿â, 01033, òåë./ôàêñ: (044)253-98-04, òåë.: 287-11-44, 287-11-66, 287-11-88 E-mail: gramotanew@bigmir.net Ñâ³äîöòâî ñóá’ºêòà âèäàâíè÷î¿ ñïðàâè ÄÊ ¹ 341 â³ä 21.02.2001 ð.

³ääðóêîâàíî ç ãîòîâèõ ä³àïîçèòèâ³â âèäàâíèöòâà «Ãðàìîòà» ó ÂÀÒ «Õàðê³âñüêà êíèæêîâà ôàáðèêà "Ãëîáóñ"» âóë. Åíãåëüñà, 11, Õàðê³â, 61012