aspekt /IPA: [ˈaspɛkt], AS: [aspekt]/ 1 gram. cecha czasownika określająca jego dokonanie lub niedokonanie вид: Oba aspekty polskich czasowników mają swoje formy bezokolicznikowe. ; 2 punkt widzenia, kontekst, w którym dana kwestia jest rozpatrywana: Rozpatrzmy charakter tego słownika w aspektach językoznawczym i prawnym.; 3 położenie gwiazd względem siebie i znaków zodiaku biernik / IPA: [ˈ ɛ k], AS: [ e k]/ gram. czwarty przypadek deklinacji, odpowiada na pytania: kogo? co? винительный падеж celownik /IPA: [ ɛˈ k], AS: [ e k]/ 1 gram. trzeci przypadek deklinacji, odpowiada na pytania: komu? czemu? дательный падеж: W klasie tylko Janek nie wie, na jakie pytania odpowiada celownik.; 2 urządzenie ułatwiające celowanie z broni: Kapral nie trafił w cel, gdyż miał zepsuty celownik.; 3 część aparatu fotograficznego umożliwiająca wstępne kadrowanie obrazu czas /IPA: [ as], AS: [ as]/ 1 gram. sposób odmiany czasownika, polegający na rozróżnianiu chwili wykonania czynności względem momentu wypowiedzi время: W języku polskim są trzy czasy: przeszły, teraźniejszy i przyszły.; 2 wymiar używany do określania kolejności zdarzeń: Czas jest nazywany „czwartym wymiarem”.; 3 chwila, moment; pora: Myślę, że już czas iść. czasownik / IPA: [ aˈs k], AS: [ as k]/ gram. część mowy opisująca czynności lub stany глагол: Orzeczenie w zdaniu najczęściej jest wyrażone osobową formą czasownika. czasownik nieprzechodni /IPA: [ aˈs ɛp ɛˈ ], AS: [ as ep eχ ]/ gram. czasownik, który nie ma formy strony biernej непереходный глагол: Czasownik nieprzechodni
opisuje czynność, którą wykonuje sam podmiot. czasownik przechodni /IPA: [ aˈs k p ɛˈ ], AS: [ as k p eχ ]/ gram. czasownik, który może utworzyć formę strony biernej переходный глагол: Czy istotnie wszystkie czasowniki
przechodnie wymagają dopełnienia bliższego? czas przeszły /IPA: [ˈ as ˈp ɛ ], AS: [ as p e ]/ gram. kategoria gramatyczna czasownika, która najczęściej wskazuje i nazywa wcześniejszą czynność lub wcześniejszy stan niż moment mówienia lub pisania o nich прошедшее время: czas przyszły /IPA: [ˈ as ˈp ], AS: [ as p ]/ gram. kategoria gramatyczna czasownika, która najczęściej wskazuje i nazywa późniejszą czynność lub późniejszy stan niż moment mówienia lub pisania o nich будущее время czas teraźniejszy /IPA: [ˈ as tɛ aˈ ɛ ], AS: [ as te a ]/ gram. kategoria gramatyczna czasownika, która najczęściej wskazuje i nazywa wykonywaną czynność lub stan istniejący w momencie mówienia lub pisania o nich настоящее время: „Czytam” to forma czasu teraźniejszego
czasownika „czytać”. część mowy /IPA: [ˈ ɛ ˈ ], AS: [ ]/ gram. kategoria gramatyczna, grupująca wyrazy ze względu na ich znaczenie i sposób odmiany часть речи: Rzeczowniki i czasowniki należą do
części mowy. deklinacja /IPA: [ ɛk ˈ a a], AS: [ ek
a a]/ 1 gram. odmiana przez przypadki склонение:
Uczniom trudność sprawiła deklinacja słów rodzaju nijakiego. ; 2 astr. jedna ze współrzędnych ciała niebieskiego w układach równikowych: Deklinacja biegunów niebieskich wynosi 90 stopni. dokonany /IPA: [ k ˈ ], AS: [ k ]/ 1 gram. o czasowniku opisujący czynność, która się zakończyła совершенный: Liczne czasowniki dokonane są utworzone od niedokonanych poprzez dodanie przedrostka.; 2 imiesłów przymiotnikowy bierny od słowa "dokonać" dopełniacz /IPA: [ ˈpɛ a ], AS: [ pe a ]/ gram. drugi przypadek deklinacji, odpowiada na pytania: kogo? czego? родительный падеж: Jak brzmi ten wyraz w dopełniaczu? dopełnienie 1 gram. część zdania oznaczająca przedmiot wykonywanej czynności объект: W zdaniu „Chłopiec czyta książkę”, wyraz „książkę” występuje w funkcji dopełnienia.; 2 rzeczownik odczasownikowy od słowa "dopełnić"; 3 część dopełniająca całość; 4 mat. zbiór elementów nie należących do danego zbioru dyftong /IPA: [ˈ t k], AS: [ t k]/ jęz. dźwięk samogłoskowy o zmiennym przebiegu artykulacji, będący złożeniem samogłoski i półsamogłoski; przez użytkowników języka postrzegany jako złożenie dwóch samogłosek ди тонг: Nazwę chińskiej sztuki geomancji, „feng shui”, Polacy wymawiają
jak „feng szuj”, a tymczasem w chińskim „shui” zawiera tryftong [uei], a nie dyftong [ui] i tę sylabę powinno wymawiać się jak „szłej”. fonem /IPA: [ˈ ɛ ], AS: [ ]/ (noun) jęz. najmniejsza jednostka mowy rozróżnialna dla użytkowników danego języka онема imiesłów /IPA: [ ˈ ɛs ], AS: [ es ]/ ) gram. forma czasownika używana jako przymiotnik lub przysłówek причастие: Imiesłów jest formą czasownika.