Ελληνικό Πρωινό - Κατάλογος by Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο

ελληνικό πρωινό

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ

Μια πρωτοβουλία του ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ για την καθιέρωση του Ελληνικού Πρωινού στα ξενοδοχεία της χώρας

Η φιλοσοφία του ελληνικού πρωινού

το ελληνικό πρωινό προσφέρουμε όχι μόνο το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής αλλά και τη μακρά ιστορία της Ελλάδας και της ελληνικής γης, ενώ πολλά από τα διατροφικά στοιχεία της Μεσογειακής Διατροφής είχαν επισημανθεί 2.500 χρόνια πριν από τον Ιπποκράτη. Το Ελληνικό Πρωινό βασισμένο στη Μεσογειακή διατροφή και στα τοπικά προϊόντα, συνδυάζει το μύθο και την ιστορία (από τη Δήμητρα και τον Ιπποκράτη, τον Αρισταίο και τον Απόλλωνα, τον Όμηρο, τον Αριστοτέλη και τον Διοσκουρίδη,…), την κουλτούρα και την παράδοση («άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας»), με τις σύγχρονες επιστημονικές και καταναλωτικές τάσεις διατροφής (υγιεινή διατροφή, δημιουργική κουζίνα, μοριακή γαστρονομία, slow food, παραδοσιακή κουζίνα, χρησιμοποιώντας και σημαντικό ποσοστό από βιολογικά ή παραδοσιακά προϊόντα). Το Ελληνικό Πρωινό προτείνει: ✔ Πρώτες ύλες διαλεγμένες από παραγωγούς ✔ Απλούς συνδυασμούς τροφών ✔ Το δυνατότερο φυσικές πρώτες ύλες ✔ Υγιεινά πιάτα μαγειρεμένα απλά και ελαφρά. Βασικό στοιχείο της επιλογής των υλικών που συνθέτουν το ελληνικό πρωινό, είναι να αποτυπώνουν σε ένα σημαντικό ποσοστό (όχι μικρότερο του 50%), την παραγωγική και πολιτισμική ταυτότητα των περιοχών- προορισμών, δημιουργώντας αφενός διαφοροποίηση των προορισμών και αφετέρου προστιθέμενη αξία στις περιοχές. Η τοπική - περιφερειακή - εθνική - μεσογειακή ταυτότητα και προέλευση των υλικών, καθώς και ο μύθος που περικλείουν, αποτελούν το κεντρικό στοιχείο και στίγμα του «Ελληνικού Πρωινού». ✔

✔ ✔

✔ ✔ ✔

✔

Ο αέρας των Αγράφων και της Πίνδου σε μια κεφαλογραβιέρα Παραμυθιάς ή ένα καπνιστό τυρί Μετσόβου Η θαλάσσια αύρα σε ένα καλαθάκι Λήμνου ή ένα λαδοτύρι Μυτιλήνης Ο μαΐστρος και ο πουνέντες στα κυκλαδίτικα τυριά (Σαν Μιχάλη, Μανούρα Σίφνου, Νιώτικο σκοτύρι, γραβιέρα Νάξου, αρσενικό, κοπανιστή Μυκόνου, κ.α.) Ο νόστος του Οδυσσέα στις κεφαλλονίτικες ή κερκυραϊκές σπεσιαλιτέ Ο Γαρμπής στη φρουτάλια, τη λούντζα ή το ζαμπόνι Ο αρχαίος πολιτισμός της Σαντορίνης στο ντοματάκι, το λευκό μελιτζανάκι ή το vinsanto Η Αχίλλειος πτέρνα στον Χελμό και τα περίφημα φασόλια Χελμού ή το καλαβρυτινό τυρί Οι κένταυροι σε ένα λιόψωμο Πηλίου ή μήλο Ζαγοράς Η κρητική ιερογλυφική, οι Μινωικές τοιχογραφίες ή ο Καπετάν Μιχάλης στα σκαλτσούνια, τη σφακιανή πίτα, τη τσικουδιά ή στο σταμναγκάθι Ο μύθος, όχι οι κιτς απομιμήσεις αμφορέων, αγαλματιδίων ή τσαρουχιών τσολιά.

Ως αποτέλεσμα της Φιλοσοφίας και των επιλογών για το σχεδιασμό του Ελληνικού Πρωινού αναδεικνύονται: ✔ Παράμετροι ποιότητας των τροφίμων όπως η γεύση, το άρωμα και τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά ✔ Ενισχύεται η περιβαλλοντική διάσταση και η αναπτυξιακή διαδικασία (λιγότερες μεταφορές, τοπικότητα με διατήρηση ή δημιουργία θέσεων εργασίας).

Η επιλογή των υλικών του ελληνικού πρωινού σχεδιάζεται ώστε: ✔ Να έχει ξεκάθαρη αντιστοίχηση με τις σύγχρονες καταναλωτικές τάσεις στον τομέα διατροφής (μεσογειακή διατροφή, βιολογικά προϊόντα κ.α.) ✔ Να αναδεικνύει τα υλικά- συνταγές κάθε επί μέρους περιοχής, ως συμπληρωματικά τοπικά χαρακτηριστικά, ✔ Να αξιοποιεί στοιχεία του τοπικού πολιτισμού και του μύθου της περιοχής, την ελληνική προέλευση και την ιστορία. Tα προτεινόμενα συστατικά του ελληνικού πρωινού κατατάσσονται στις παρακάτω βασικές κατηγορίες: ✔

✔

✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Ψωμί, αρτοσκευάσματα, κουλούρια: φρέσκο ψωμί, 2-3 είδη, επιθυμητή η ιδιοπαρασκευή τουλάχιστον ενός είδους Τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα (γιαούρτι, παραδοσιακό γιαούρτι, βούτυρο, ξινόγαλα κλπ.) Αλλαντικά, κρεατικά Μέλι, ταχίνι και παστέλι Μαρμελάδες τοπικές παραδοσιακές Ελιές και ελαιόλαδο Αυγά (βραστά, μάτια, ομελέτα), κατά προτίμηση ελευθέρας βοσκής, βιολογικά ή με ειδικές ιδιότητες (ω3-ω6)

✔

✔ ✔

✔

Πίτες (τυρόπιτες, παραδοσιακές χορτόπιτες, κ.α.) Τοπικά γλυκά Φρέσκα φρούτα, χυμοί και φρουτοσαλάτες ή λαχανικά εποχής, κατά προτεραιότητα τοπικής παραγωγής ή βιολογικά Ζεστή παραδοσιακή σούπα (τραχανάς, όσπρια, κ.α.) Δημητριακά (στάρι, πληγούρι, κουςκους, τραχανάς, κ.α.) Ροφήματα από βότανα και αρωματικά φυτά Ελληνικός καφές.

Λογότυπος «Ελληνικό Πρωινό» Γραμμική αποτύπωση: ελιά

Η επιλογή ενός τόνου του μπλε, είναι εύληπτη και δηλώνει την ελληνική προέλευση

Περικλείεται σε σχήμα σφραγίδας, που δηλώνει το οριστικό Γραμμική αποτύπωση: στάχυ

ελληνικό πρωινό

Δύο βασικά υλικά στον κύκλο του χρόνου είναι εκείνα που έρχονται από το παρελθόν της ελληνικής γης και ιστορίας και η προώθησή τους θα βοηθήσει να παγιωθεί το ελληνικό γαστρονομικό μέλλον. Το στάχυ και η ελιά με την μορφή

σφραγίδας στοχεύουν στην οριστική επικοινωνιακή εικόνα του ελληνικού πρωινού. Σχεδιασμός λογοτύπου: Φρατζέσκα & Βούλα Χανιώτη // www.h2concept.gr

Ακολουθούν επιλογές ελληνικού πρωινού από τη Θεσσαλία, τις Κυκλάδες και την Κρήτη.

Θεσσαλική διατροφή

τρόπος παρασκευής εδεσμάτων στους διάφορους τόπους της Θεσσαλίας, συνετέλεσε στο να δημιουργηθεί η παραδοσιακή θεσσαλική κουζίνα, μία παράδοση γεύσεων, αρωμάτων, υλικών και τεχνοτροπιών που

ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και φτάνει έως σήμερα με βάση τις πρώτες

ύλες που ήταν διαθέσιμες από την καλλιέργεια της γης ή τα ζώα. Η Θεσσαλία αποτελείται από ένα μωσαϊκό ανθρώπων και φυλών που διατηρούν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα τις παραδόσεις τους. Τα κύρια προϊόντα των Θεσσαλών ήταν: γάλα, γιαούρτι, βούτυρο, διάφορα είδη τυριών (φέτα, μανούρι, κασέρι, γαλοτύρι, μυζήθρα κλπ). Από το τραπέζι τους δεν έλειπε το μαύρο ζυμωτό ψωμί και το ωμό ελαιόλαδο ως βασικό συστατικό κάθε τοπικής συνταγής, καθώς και τα φρούτα και λαχανικά που παρήγαγε κάθε νοικοκυριό στον κήπο του. Στα βουνά συναντάμε τους Βλάχους, Σαρακατσάνους, Χασιώτες και Αντιχασιώτες. Στη διατροφή τους κυριαρχεί το γάλα, το σπιτικό ψωμί, η μαρμελάδα, το τυρί και οι πίτες. Στις δε κρύες μέρες του χειμώνα, δεν λείπει από το τραπέζι ο καυτός τραχανάς τριμμένος με μπόλικο τυρί. Στον κάμπο συναντάμε τους Καραγκούνηδες. Η καθημερινή εικόνα της διατροφής τους συντίθεται από λιγότερο γάλα και τυρί αλλά από γεύματα με λαχανικά, πολλές σαλάτες και βραστά χόρτα. Οι παραδοσιακές συνταγές, διατηρούνται είτε αυτούσιες είτε με κάποιες παραλλαγές και παραδόθηκαν από τις μανάδες στις κόρες τους με κάθε λεπτομέρεια και τεχνική.

ελληνικό πρωινό

από τη Θεσσαλία Ψωμί, αρτοσκευάσματα, κουλούρια:

Πίτες παραδοσιακές:

Ελιόψωμο: Παραδοσιακό χωριάτικο ψωμί (ιδιαίτερα γνωστό του Πηλίου), που συνήθως ψηνόταν πριν από τα συνήθη καρβέλια ψωμιού, λόγω του μικρού πάχους, και «πρόφταινε τα παιδιά που περίμεναν με λαχτάρα το ζεστό ψωμί».

Μπατσίνα: Με βάση χυλό από μαγιά, αλεύρι, νερό, τυρί φέτα, λάδι, ξύδι που αφήνεται να φουσκώσει και ψήνεται στον φούρνο.

Τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα: Φέτα Ελασσόνας: Το χαρακτηριστικό ελληνικό λευκό τυρί άλμης (Π.Ο.Π.), μαλακό έως ημίσκληρο, συμπαγές ή με μικρές τρύπες, χωρίς επιδερμίδα. Από πρόβειο γάλα, αλλά και μίγμα κατσικίσιου με πρόβειο σε αναλογία που δεν υπερβαίνει το 30%. Κασέρι: Ημίσκληρο έως σκληρό τυρί Π.Ο.Π. Θεσσαλίας (αλλά και Μακεδονίας, Ξάνθης και Λέσβου), λευκοκίτρινο. Με απαλή, γλυκιά γεύση και ευχάριστο άρωμα.

Βλάχικη Κοτόπιτα: Με φύλλο και γέμιση κρέμα από βρασμένο κοτόπουλο, γάλα, τυρί, αυγά και αλεύρι.

Τοπικά γλυκά: Χαλβάς Φαρσάλων: Φτιαγμένος από ζάχαρη, καραμελωμένη σε σπορέλαιο, στην οποία προστίθεται σιρόπι, κανέλα και αμύγδαλα, και νεσεστές διαλυμένος σε νερό. Όταν το μίγμα πήξει, στρώνεται σε ταψί και ψήνεται στο φούρνο μέχρι ο χαλβάς να πιάσει κρούστα από πάνω.

Από γάλα πρόβειο ή μίγμα με κατσικίσιο σε μικρή αναλογία (μέχρι 20%) που αναθερμαίνεται μετά την πρώτη πήξη.

Γαλατόπιτα: Παραδοσιακή γλυκιά πίττα με γέμιση από αγελαδινό γάλα, αλεύρι, ζά-

Γαλοτύρι: Μαλακό τυρί αλοιφώδους υφής, χωρίς επιδερμίδα, με υπόξινη, ευχάριστη, δροσερή γεύση και άρωμα -Π.Ο.Π. Ηπείρου και Θεσσαλίας. Από γάλα πρόβειο ή γίδινο ή από μίγμα αυτών.

Ρυζόγαλο: Το παραδοσιακό παρασκεύασμα, φτιαγμένο από γάλα, ρύζι γλασέ, ζάχαρη, κορν φλάουρ και βανίλια, σερβίρεται πασπαλισμένο με κανέλα, ως συστατικό

Βούτυρο Ελληνικό.

χαρη, αυγό.

του ελληνικού πρωινού που προτείνεται ιδιαίτερα και για τους επισκέπτες μας από την Ανατολή.

Αλλαντικά, κρεατικά:

Δημητριακά:

Ψητά Λουκάνικα Τρικάλων: Από καπνιστό χοιρινό κρέας και εντόσθια, με προσθήκη πράσου για πιο γλυκιά γεύση.

Τραχανάς ξινός (σούπα): Μία από τις πιο παλιές, επεξεργασμένες τροφές της Ανατολικής Μεσογείου ο τραχανάς, που γίνεται από σιμιγδάλι ή σιτάλευρο ή πλιγούρι ή σπασμένο σιτάρι, βρασμένο με γάλα, γιαούρτι ή ξινόγαλο. Ο ξινός τραχανάς σούπα, παραδοσιακό πρόγευμα των κτηνοτρόφων και των αγροτών, βράζεται με νερό ώσπου να γίνει ένας παχύρρευστος χυλός και συμπληρώνεται με το τριμμένο τυρί, λάδι ή βούτυρο.

Μέλι θυμαρίσιο: Η βασική γλυκαντική ύλη στον ελληνικό χώρο από την αρχαιότητα, που η χρήση της μαρτυρείται σε μυκηναϊκά μνημεία των 15ου-13ου π.Χ. αι. Μαρμελάδες τοπικές παραδοσιακές: Φτιαγμένες από γυναικείους συνεταιρισμούς με παραδοσιακές συνταγές από φρούτα εποχής, με ζάχαρη και λεμόνι, χωρίς συντηρητικά ή πρόσθετα, αυθεντικοί απόγονοι των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών σκευασμάτων με το όνομα «μελίμηλον» ή «marmelo». Ελαιόλαδο Κορωνέικο και ελιές: Προϊόντα του ιερότερου δέντρου του τόπου μας, από την αρχαία Ελλάδα έως και σήμερα, που συνδέονται άμεσα με την κουλτούρα και τη διατροφή της χώρας μας και τη Μεσογειακή διατροφή (πηγή ω-λιπαρών οξέων). Συνοδεύουν το ψωμί και τα τυριά του πρωινού.Αυγά και παρασκευάσματα. Αυγόφετες: Φέτες ψωμιού σε χτυπημένο αυγό και τηγανισμένες σε καυτό λάδι. Ομελέτα με λουκάνικα.

Ροφήματα: Φρέσκοι Χυμοί φρούτων. Καφές - Ελληνικός. Αφεψήματα από βότανα: Ένας πραγματικός θησαυρός για τον οργανισμό μας με πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων (με αναφορές στα γραπτά του Ιπποκράτη, του Γαληνού και του Διοσκουρίδη), γύρω από τα οποία έχουν αναπτυχθεί πολλοί μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις και ιατρικές εφαρμογές.

Κυκλαδίτικη διατροφή

ι Κυκλάδες αποτελούν ένα μοναδικό νησιώτικο σύμπλεγμα στο κέντρο του Αιγαίου. Γη ορεινή, βραχώδης με ελάχιστα πεδινά χαρακτηρίζουν τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων. Περιορισμένο νερό και άφθονη

αλμύρα, ιδιόμορφα γεωμορφολογικά στοιχεία περιτριγυρισμένα από θάλασσα, ανεμοδαρμένα αλλά και με άπλετο ήλιο. Τα στοιχεία αυτά καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, την ποιότητα και τα είδη που αναπτύσσονται

σε αυτή τη γη. Τυπικές μεσογειακές καλλιέργειες, όπως αμπέλι και ελιά καλλιεργούνται σε αναβαθμίδες, όσπρια και λαχανικά που απαιτούν λίγο νερό, άνυδρες ποικιλίες τομάτας και άλλων φυτών, αλλά και μια σειρά αυτοφυή χόρτα και συχνά άγρια είδη (άγρια αγκινάρα, άγριο σπαράγγι, τσιμπητά, κάπαρη, κρίταμα, κα.) συνθέτουν τις πρώτες ύλες για τη διατροφή των κατοίκων. Τα ψάρια αποτελούν βασικό στοιχείο διατροφής των οικισμών της θάλασσας – αλλά δεν φθάνουν στα ορεινά, παρά μόνο ως συντηρημένα (γούνα, παστά ψάρια). Το κρέας είναι λιγοστό και χρησιμοποιείται κυρίως σε γιορτινές μέρες. Κυρίως αιγοπρόβειο από τις ιδιαίτερες φυλές των Κυκλάδων, θρεμμένες με λιγοστή βλάστηση και ποτισμένες με θαλασσινό νερό. Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στα γαλακτοκομικά προϊόντα που παράγονται σε κάθε νησί. Η παλέτα των τυριών των Κυκλάδων αποτελεί μια εκπληκτική σύνθεση γεύσεων και αρωμάτων που σπάνια βρίσκει κανείς στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας. Στη Σύρο, στην Τήνο και στη Νάξο, οι εδαφοκλιματικές συνθήκες επιτρέπουν την εκτροφή των βοοειδών και την παραγωγή τριών εξαιρετικών γραβιερών από αγελαδινό γάλα: το Σαν Μιχάλη, τη γραβιέρα Τήνου και τη γραβιέρα Νάξου, αντίστοιχα. Επίσης το μοσχαρίσιο κρέας αυτών των νησιών, διαθέτει ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Από το χοίρο παράγεται μια μεγάλη γκάμα αλλαντικών (λούζα, σύγκλινο, πηχτή, λουκάνικα, κ.α.) που ακολουθούσαν τα «χοιροσφάγια», παλιό βυζαντινό έθιμο, στις αρχές του Οκτώβρη ή παραμονές των Χριστουγέννων. Από τα δημητριακά παράγονται κουλούρες, αρανιστά, κλωστά και πιταρίδια, αμυγδαλωτά, μελιτερά, καλτσούνια, κ.α. Τα λιγοστά φρούτα και οι λεμονανθοί δημιουργούν εύγεστα γλυκά του κουταλιού, και στα αμπέλια παράγεται ένα ιδιαίτερο κρασί.

Μαρμελάδες τοπικές παραδοσιακές. Ελαιόλαδο Κορωνέικο και ελιές.

ελληνικό πρωινό

από τις Κυκλάδες Ψωμί, αρτοσκευάσματα, κουλούρια: Παξιμάδια (διάφορους τύπους): Διάφοροι τύποι και παραλλαγές γεύσης από διάφορα νησιά, απόγονοι του παραδοσιακού κριθαρένιου παξιμαδιού που συντήρησε τους Κυκλαδίτες για αιώνες

Τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα: Κοπανιστή Μυκόνου: Μαλακό λευκό τυρί άλμης Π.Ο.Π., με έντονη πικάντικη και πιπεράτη γεύση, αποτέλεσμα της δράσης των ενζύμων που αναπτύσσονται καθώς ωριμάζει με τη ζέστη και τον ήλιο. Από γάλα αγελαδινό, πρόβειο, κατσικίσιο ή μίγματα. Γραβιέρα Νάξου παλαιωμένη: Σκληρό τυρί, υποκίτρινο, με διάσπαρτες οπές και λεπτή, γεμάτη και ευχάριστη γεύση βουτύρου και πρωτεϊνών γάλακτος. Προϊόν Π.Ο.Π. Νάξου, Από γάλα αγελαδινό ή μίγματα με πρόβειο και κατσικίσιο, σε αναλογία όχι μεγαλύτερη του 20% κ.β. Σαν Μιχάλη Σύρου: Σκληρό τυρί, λευκοκίτρινο, με μικρές τρύπες, με αλμυρή, πικάντικη, βουτυράτη γεύση και διακριτικά αρώματα. Προϊόν Π.Ο.Π. Σύρου, από γάλα αποκλειστικά αγελαδινό. Μανούρα Σίφνου: Σκληρό τυρί, υποκίτρινου χρώματος, ανάλατο ή αλμυρό, με ιδιαίτερη γεύση που ωριμάζει μέσα σε κατακάθι κρασιού. Από γάλα των κατσικιών του νησιού που η χλωρή τους τροφή δίνει την ιδιαίτερη γεύση της μανούρας ή γυλωμένης Σίφνου. Σκοτύρι Ίου: Κρεμώδες ανακατεργασμένο τυρί με πικάντικη γεύση. Από αλατισμένη μυζήθρα, με 3μηνη ωρίμανση, που αναμιγνύεται με γάλα (10%), κύβους Νιώτικου Κεφαλοτυριού, θρούμπη -πιπέρι και λίγο ξύδι, σουρώνει (παραδοσιακά σε ασκό βλ. και όνομά του) και ωριμάζει. Βούτυρο Ελληνικό

Αλλαντικά, κρεατικά: Λούζα Μυκόνου ή Σύρου: Από χοιρινό κρέας που αλατίζεται και ξερένεται στον αέρα ή μαρινάρεται σε κόκκινο κρασί, καπνίζεται και τυλίγεται σε έντερο με μπαχαρικά και μυρωδικά, όπου μένει μέχρι να ωριμάσει.

Αυγά και παρασκευάσματα Φρουτάλια Άνδρου: Παραδοσιακή ομελέτα με πατάτες και καπνιστά λουκάνικα γλυκάνισου, που μαγειρεύονται αρχικά σκεπασμένα σε βαρύ τηγάνι πριν υποδεχθούν το χτυπημένο μίγμα αυγών, τυριού και γάλακτος.

Τοπικά γλυκά: Λουκούμια: Από τη Μικρά Ασία με επιτυχία στις Κυκλάδες και ιδιαίτερα τη Σύρα. Με βάση τρία απλά συστατικά: νερό, ζάχαρη, άμυλο που ο λουκουμοποιός βράζει ανακατεύοντας σε μπακιρένια καζάνια. Μορφοποιούνται σε ξύλινα τελάρα και τεμαχίζονται με μεγάλα μαχαίρια πάνω σε πάγκο στρωμένο με άχνη ζάχαρη (λουκουμόσκονη). Παστέλι: Από σουσάμι και ντόπιο μέλι, τονωτικό και ευγονικό, και με ρίζες που χάνονται στην αρχαιότητα, το παστέλι σερβίρεται στις Κυκλάδες σε όλες τις γιορτές, γάμους και βαφτίσια, πάνω σε φύλλα λεμονιάς που του δίνουν μια ξεχωριστή γεύση. Αμυγδαλωτά: Ζαχαρωτά με βάση καλά αλεσμένα ασπρισμένα αμύγδαλα, που μουσκεύονται είτε με λικέρ ή με ανθόνερο, ανακατεύονται με ζάχαρη και πλάθονται σε στενόμακρο σχήμα ή σε μικρά μπαλάκια ή «αχλαδάκια», ψήνονται ή όχι και καλύπτονται με ζάχαρη άχνη. Γιαούρτι με γλυκό «Κουφέτο» Μήλου: Σπεσιαλιτέ της Μήλου, της Σαντορίνης και άλλων νησιών, το «κουφέτο» γίνεται από ασπρισμένα αμύγδαλα βρασμένα στο σιρόπι από ντόπιο μέλι, είναι το παραδοσιακό γλυκό του γάμου. Η εμφάνισή του προδιαθέτει για μια ξεχωριστή γευστική πολυτέλεια. Μελιτίνια Τήνου: Γιορτινό γλύκισμα, τυπικό του Πάσχα, από φύλλο γεμισμένο με φρέσκια ανάλατη μυζήθρα, αμύγδαλα, μέλι και διάφορα αρωματικά και ιδιαίτερο σχήμα, σαν μικρές ταρτούλες ή σαν αστέρια. Φοινίκια: Μελωμένα μελομακάρονα που συναντώνται στη Μύκονο, την Άνδρο και την Τήνο.

Ζεστή παραδοσιακή σούπα: Φάβα Σούπα: Η φάβα παρασκευάζεται από αποφλοιωμένα και σπασμένα σπέρματα λαθουριού. Το Λαθούρι Σαντορίνης, με την τοπική ονομασία «αρακάς», διάσημο για τη μοναδικότητα που του δίνει το έδαφος της Σαντορίνης, σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα καλλιεργείται ανελλιπώς στο νησί για περισσότερα από 3.500 χρόνια.

Ζαμπόνι Νάξου: Χοιρινό μπούτι παστό

Ροφήματα:

Λουκάνικα Μυκόνου: Από άπαχο χοιρινό κρέας που αρταίνονται με θρούμπι και ξεραίνονται στον αέρα.

Καφές - Ελληνικός.

Μέλι θυμαρίσιο: Η βασική γλυκαντική ύλη στον ελληνικό χώρο από την αρχαιότητα, που η χρήση της μαρτυρείται σε μυκηναϊκά μνημεία των 15ου-13ου π.Χ. αι.

Φρέσκοι Χυμοί φρούτων.

Αφεψήματα από βότανα: Ένας πραγματικός θησαυρός για τον οργανισμό μας με πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων (με αναφορές στα γραπτά του Ιπποκράτη, του Γαληνού και του Διοσκουρίδη), γύρω από τα οποία έχουν αναπτυχθεί πολλοί μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις και ιατρικές εφαρμογές.

Κρητική διατροφή

υρήνας της διατροφής των Κρητικών στη δεκαετία του 1960 αποτελούσαν τα τρόφιμα από φυτικές πηγές, ενώ τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης είχαν περισσότερο περιφερειακό χαρακτήρα. Σε γενικές

γραμμές καταναλώνονταν εποχιακά τρόφιμα που υφίστανται ελάχιστη ή και καθόλου επεξεργασία, τα οποία ήταν προϊόντα της ευρύτερης περιοχής. Φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, όσπρια, λαχανικά, ενδημικά άγρια χόρτα και

αρωματικά φυτά, μη επεξεργασμένα δημητριακά και ξηροί καρποί, των οποίων την καλλιέργεια ευνοούσε το κλίμα της περιοχής, καταναλώνονταν σε αφθονία και αποτελούσαν τη βάση της διατροφής των Κρητικών την περίοδο αυτή. Γαλακτοκομικά προϊόντα καταναλώνονταν καθημερινά σε χαμηλές έως μέτριες ποσότητες. Πουλερικά και ψάρια καταναλώνονταν σε εβδομαδιαία βάση σε μέτριες ποσότητες, ενώ αντίθετα το κόκκινο κρέας καταναλωνόταν μόνο λίγες φορές μέσα στο μήνα. Τη βασική πηγή λίπους στη διατροφή αποτελούσε το ελαιόλαδο, το οποίο χρησιμοποιούνταν τόσο στις σαλάτες, όσο και στην παρασκευή των φαγητών, σε αντίθεση με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης στις οποίες καταναλώνονταν κυρίως ζωικά λίπη. Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό της διατροφής της Κρήτης το 1960 ήταν η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως με τη μορφή του κόκκινου κρασιού που συνόδευε τα γεύματα. Τέλος, σύνηθες καθημερινό επιδόρπιο αποτελούσαν τα φρέσκα φρούτα, ενώ διάφορα παραδοσιακά γλυκά με βάση το μέλι καταναλώνονταν λίγες φορές μέσα στην εβδομάδα. Η Κρητική διατροφή εκτός από την υψηλή περιεκτικότητά της σε μονοακόρεστα λιπαρά, λόγω της καθημερινής χρήσης του ελαιολάδου, και τη χαμηλή περιεκτικότητά της σε κορεσμένα λιπαρά, εξαιτίας της χαμηλής κατανάλωσης κόκκινου κρέατος, παρουσιάζει και άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά και παρέχει όλα τα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά (δηλαδή βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία), ενώ είναι πλούσια και σε διάφορα φυτοχημικά, τα οποία ασκούν σημαντικές δράσεις σε διάφορες λειτουργίες, επηρεάζοντας με θετικό τρόπο την υγεία του οργανισμού.

ελληνικό πρωινό

από την Κρήτη Ψωμί, αρτοσκευάσματα, κουλούρια: Παξιμάδια: Ο «διπυρίτης άρτος» των Μινωιτών, δηλαδή ψωμί, ψημένο δυο φορές. Πέντε είδη του Κρητικού παξιμαδιού είναι χαρακτηρισμένα ως Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης ΠΓΕ, το χωριάτικο παξιμάδι, η κριθαροκουλούρα, το επτάζυμο, το σταρένιο και το παξιμάδι σικάλεως Μουστοκούλουρα: Τα κλασσικά λαδοκούλουρα, αρωματισμένα με μούστο, πορτοκαλόζουμο, κονιάκ, και κανελογαρύφαλλα.

Τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα: Γραβιέρα με μέλι: Με γεύση ελαφρά αλμυρή, γεμάτη από βούτυρο και πρωτεΐνες γάλακτος, η Γραβιέρα Κρήτης –Π.Ο.Π.. Σερβιρισμένη σε μακρόστενες μπάρες δίπλα σε ένα μπολ με κρητικό μέλι. Ξυνομυζήθρα: Παραδοσιακό τυρί τυρογάλακτος, με ευχάριστη όξινη γεύση και πλούσιο σε λίπος, παρασκευάζεται στην Κρήτη (Π.Ο.Π.) από τυρόγαλα προερχόμενο από τυροκόμηση γραβιέρας ή κεφαλοτυριού και πρόσγαλα πρόβειο, κατσικίσιο ή μίγμα τους. Μυζήθρα: Μαλακό φρέσκο τυρί, σχεδόν άπαχο, με απαλή και ουδέτερη γεύση που φτιάχνεται σ’ όλη την Ελλάδα με βάση το τυρόγαλο άλλου τυριού, στο οποίο προστίθεται φρέσκο γάλα και πυτιά, και θερμαίνεται. Βούτυρο Ελληνικό.

Αλλαντικά, κρεατικά: Σύγλινο: Παραδοσιακό παρασκεύασμα για τη συντήρηση του χοιρινού κρέατος που τεμαχίζεται, καπνίζεται (στην Ανατολική Κρήτη κυρίως) και τοποθετείται σε πήλινα δοχεία και σκεπάζεται με τη γλίνα (λίπος του χοίρου) Απάκι: Το πιο δημοφιλές αλλαντικό και κρασομεζεδάκι της Κρήτης από την Ενετική Εποχή, από άπαχο χοιρινό κρέας, κομμένο σε λωρίδες που καπνίζεται με ιδιαίτερο παραδοσιακό «κρύο» τρόπο. Λουκάνικο: Λουκάνικο από χοιρινό κρέας με πορτοκάλι και ρίγανη.

Μέλι θυμαρίσιο.

Ελαιόλαδο Κορωνέικο και ελιές: Προϊόντα του ιερότερου δέντρου του τόπου μας, από την αρχαία Ελλάδα έως και σήμερα, που συνδέονται άμεσα με την κουλτούρα και τη διατροφή της χώρας μας και τη Μεσογειακή διατροφή (πηγή ω-λιπαρών οξέων). Συνοδεύουν το ψωμί και τα τυριά του πρωινού.

Αυγά και παρασκευάσματα: Αυγά τηγανητά με στακοβούτυρο: Παραδοσιακό κρητικό βούτυρο, που παράγεται σε υγρή μορφή από αλατισμένη τσίπα (κρέμα) γάλακτος που ζεσταίνεται σε χαμηλή φωτιά με προσθήκη μικρής ποσότητας αλευριού, συσκευάζεται σε γυάλινα βάζα και διατηρείται στο ψυγείο.

Πίτες παραδοσιακές: Λυχναράκια: Με γέμιση από μυζήθρα και ανθότυρο τριμμένα, αβγά και δυόσμο και παραδοσιακό φύλλο που αφήνει ένα τμήμα της γέμισης ορατό (σε κομμάτια στρογγυλά «τσιμπημένα» περιμετρικά ή τετράγωνα διπλωμένα). Πασπαλισμένα με λίγο σουσάμι. Μυζηθροπιτάκια: Με γλυκιά γέμιση από μυζήθρα ή ξινομυζήθρα, διπλωμένη σε στρογγυλά κομμάτια παραδοσιακού φύλλου, τηγανίζονται σε καυτό λάδι. Χορτόπιτα στο τηγάνι: Τηγανισμένα πιττάκια σε σχήμα μισοφέγγαρου από παραδοσιακό φύλλο, με γέμιση από φρέσκια κρεμμυδάκια και σπανάκι -μάραθο ή άλλα άγρια χόρτα, ανάλογα με την εποχή και τις προτιμήσεις μας: μάραθα, καυκαλήθρες, λαγοδόχορτο, γαλατσίδα, πράσο και αγριόπρασο, ζοχό, τσουκνίδα κ.α. Όσο μεγαλύτερη ποικιλία χόρτων τόσο καλύτερο το γευστικό μας αποτέλεσμα.

Τοπικά γλυκά: Χανιώτικο Μπουρέκι: Με γέμιση από κρητική μυζήθρα τυλιγμένη σε φύλλο κρούστας Ξεροτήγανα: Λωρίδες λεπτού φύλλου, από ζύμη φτιαγμένη με αλεύρι, νερό, αυγό, γάλα και τσικουδιά που διπλώνονται σε διάφορα σχέδια, τηγανίζονται σε καυτό λάδι, περιχύνονται με σιρόπι από νερό, ζάχαρη και μέλι και πασπαλίζονται με αμύγδαλα ψιλοκομμένα, κανέλα και λίγο σουσάμι καβουρντισμένο.

Ροφήματα: Φρέσκοι Χυμοί φρούτων.

Μαρμελάδες τοπικές παραδοσιακές:

Καφές – Ελληνικός.

Φτιαγμένες από γυναικείους συνεταιρισμούς με παραδοσιακές συνταγές από φρούτα εποχής, με ζάχαρη και λεμόνι, χωρίς συντηρητικά ή πρόσθετα, αυθεντικοί απόγονοι των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών σκευασμάτων με το όνομα «μελίμηλον» ή «marmelo».

Αφεψήματα από βότανα: Τα εκπληκτικά βότανα της Κρήτης, φυτρώνουν στα απόκρημνα βουνά του νησιού και συλλέγονται από έμπειρους συλλέκτες για να αποξηρανθούν κάτω από φυσικές συνθήκες και να οδηγηθούν στα σύγχρονα συσκευαστήρια, χωρίς καμιά χημική ή άλλα επεξεργασία.

www.greekbreakfast.gr Ειδική ιστοσελίδα του Ξ.Ε.Ε. με πληροφορίες για το Πρόγραμμα «Ελληνικό Πρωινό». Φιλοξενεί καλές πρακτικές ελληνικού πρωινού από ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας.

Τα κείμενα είναι αποσπάσματα από τη μελέτη για τη διαμόρφωση και ανάδειξη του «Ελληνικού Πρωινού», η οποία εκπονήθηκε από την εταιρεία Agropole για λογαριασμό του Ξ.Ε.Ε.

Σταδίου 24, 105 64 ΑΘΗΝΑ, Τηλ: 213 2169900, Fax: 210 3225449,