flora FEBRUARI / MAART 2009
JAARGANG 43, NO 1
AGENDA ma. 16 februari aanv. 20.00 uur
dialezing De Hydrangea (Hortensia) door dhr. Cor van Gelderen van boomkwekerij Plantentuin Esveld, Boskoop i.s.m. Floralia/Bennekom - pag. 14 “De Brink”, Brinkstraat 39, Bennekom
ma. 2 maart
Alg. ledenvergadering (20.00 uur) en dialezing door dhr. Koos Egtberts (21.00 uur) “Rehoboth”, Driehoek 11, Ede
wo. 8 april aanv. 20.00 uur
dialezing Twee weken natuurreis op Lesbos door Koos Dansen - pag. 15 i.s.m. IVN Lunteren/Barneveld “Floor”, Dorpsstraat 36, Lunteren
za. 25 april
Voorjaarsruilbeurs
VAN HET BESTUUR.
Een klein deel van 2009 heeft zich al ontrold. Waarom schrijf ik “ontrold”? Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst hadden we als traktatie bij de koffie een “kniepertje” In het oosten van het land wordt dat wafeltje op nieuwjaarsdag in opgerolde vorm gegeten als symbool voor het nieuwe jaar dat zich nog moet ontrollen. De ingrediënten voor 2009 kunt u lezen in het jaarprogramma maar om er een mooi en smakelijk geheel van te maken zullen we met heel veel mensen moeten meedoen aan allerlei activiteiten. In het begin van het jaar, op 2 maart, zal het bestuur tijdens de ledenvergadering verantwoording afleggen over 2008. Dan kan men ook beFLORA 1 - 2009 3
stuursleden kiezen en herkiezen. Het sociale en financiële jaarverslag staat ook in deze Flora. Toch goed om even te lezen als voorbereiding op de jaarvergadering. Ik weet het…… de meeste leden vinden het wel best zo lang er maar leuke dingen worden georganiseerd maar bestuursleden willen en moeten horen wat er onder de ruim 420 leden van de afdeling leeft. Een aai over de bol en een schouderklopje zijn fijn om te ontvangen maar voor kritische opmerkingen staat dit bestuur ook open. Laat dus van je horen! Namens het bestuur, Anneke Florijn.
2 maart: JAARVERGADERING 2009 + LEZING Het bestuur nodigt u uit voor de jaarvergadering die zal worden gehouden op maandag 2 maart 2009 in Gebouw Rehoboth, Driehoek 11 te Ede.Aanvang 20.00 uur.
Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Notulen jaarvergadering 3 maart 2008 (zie Flora nr. 2, 2008) 4. Sociaal jaarverslag 2008 (zie elders in dit blad) 5. Financieel jaarverslag 2008 en begroting 2008 (zie elders in dit blad) 6. Verslag kascontrolecommissie 7. Benoeming kascontrolecommissieleden Herman Nab en Theo van Liempt zijn aftredend 8. Bestuurswisseling: Anneke Florijn, Albert van Weerdenburg, Rob van Geel, Annemarie de Leeuw en Wim van der Deijl zijn aftredend en verkiesbaar. 9. Afvaardiging naar de Algemene Ledenvergadering en de Rayonraadsvergadering 10. Rondvraag 11. Sluiting. Na de ledenvergadering volgt er een lezing over Floraal glas door de heer Koos Egtberts (zie pag. 15). Aanvang: ± 21.00 uur.
4 FLORA 1 - 2009
SAMENVATTING VAN HET AFGELOPEN JAAR HET SOCIAAL JAARVERSLAG 2008 Dit jaar heeft het bestuur tien keer vergaderd. In de landelijke Algemene Vergadering en de rayonvergaderingen werd de afdeling ook dit jaar vertegenwoordigd door Wim van der Deijl. Het bestuur bestond in 2008 uit Anneke Florijn (voorzitter), Liesbeth van der Hart (secretaris), Albert van Weerdenburg (penningmeester), Rob van Geel (webmaster), Annemarie de Leeuw (excursiecommissie), Wim van der Deijl (Floralia en ďŹ etstochten). Bij de Algemene Ledenvergadering bleek dat volgens het Huishoudelijk Reglement Anneke Florijn niet langer als voorzitter kon aanblijven. Rob van Geel is toen interim voorzitter geworden. Anneke Florijn is bereid gevonden om als adviseur het bestuur te blijven ondersteunen. Op 17 november heeft het bestuur een extra AANTAL LEDEN 2008: Algemene Ledenvergadering uitgeschreven. 1 januari: 419 Dat was noodzakelijk vanwege een voorgestelop 31 december de wijziging van het Huishoudelijk Reglement 2008: 434 met betrekking tot de zittingstermijn van beaanwas: 15 leden stuursleden en commissieleden. De ALV heeft de wijzigingen goedgekeurd. Het bestuur heeft ook een gesprek gehad met regioconsulent Rob Buijs. We hadden vragen en opmerkingen over onderdelen van het landelijk beleid. Rob Buijs heeft de vragen beantwoord en de kritiek gepareerd. We hopen dat de gedachtewisseling effect zal hebben. 28-01: LEZINGEN: 28-01: Zachte Winters, nieuwe kansen Dialezing door de heer H. Kramer. 11-02: Tuinen in Schotland Dialezing door mw. C. Botschuijver (i.s.m. Floralia Bennekom) 03-03: Paleistuin Het Loo Dialezing door dhr. B. Groen. 31-03: Op de heide, in het veen Dialezing door dhr. J. Korenromp (i.s.m. IVN Lunteren) 22-09: De kijktuinen Nunspeet het jaar rond: een impressie gedurende alle seizoenen, dialezing door dhr. L. Goedegebuure. FLORA 1 - 2009 5
Fa
GRAANHANDEL
Kraak
Bloemsierkunst
Dorpsstraat 86-88 - Harskamp - Tel. 0318 - 456588 Edeseweg 63 - Wekerom - Tel. 0318 - 461118
VOOR ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT IN KAMER EN TUIN GAAT U NAAR:
Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren Tel.: 0318 - 482726 6 FLORA 1 - 2009
HARKES Tuin- en Kamerplanten centrum Klinkenbergerweg 29 Ede Tel.: 0318 - 61 26 94
20-10: Tuinen in Nederland Dialezingen (driedimensionaal) door dhr. P. Boersma. 17-11: De geurende tuin Dialezing door mw. L. ten Hallers. 28-01: EXCURSIES: 06-02: Kalmthout (België), als de hamamelissen bloeien; op de terugreis naar Kasteel Ammersoyen 23-04: Bollenroute in de Noord-Oostpolder 16+17-06: Tweedaagse excursie naar Belgisch Limburg met Wim Willemsen 08-08: Avondexcursie naar (beelden)tuin “Aan de Rijn” in Renkum 12-10: Naar Clingendael en de Japanse Watertuin, het Gimbornaboretum en de Botanische Tuin Utrecht 28-01: OVERIGE ACTIVITEITEN 07-01: Nieuwjaarsbijeenkomst. Feestelijke presentatie van het jaarprogramma. 03-03: Jaarvergadering 19-04: Voorjaarsruilbeurs mei/juni: Floralia-schoolplantenactie. In Ede werden 818 plantjes rondgedeeld over acht scholen, waarvan 50,1% terugkwam voor de keuring. 29-03: Drie seizoenen rond de Driesprong 05-07: Drie seizoenen rond de Driesprong, (i.s.m. afd. Barneveld, die ook een opentuinenroute georganiseerd had. We konden bij elkaar kijken en zo vijf extra tuinen in Lunteren bezoeken 17-07: Kijken in andermans Tuin Drie tuinen aan de Zassenkamp in Bennekom. 13-09: Drie seizoenen rond de Driesprong, i.s.m. de VAT, die haar Oogstfeest vierde op de markt in Ede-centrum. 11-10: Najaarsruilbeurs
IN 2008 WAREN DE VOLGENDE COMMISSIES ACTIEF:
• Excursies • Kijken in andermans Tuin • Lezingen • Cursussen • PR • Bibliotheek • Kruidentuin • Floralia-Schoolplantenactie • Nieuwjaarsbijeenkomst.
FLORA 1 - 2009 7
Cursussen: 06-03: Lenteworkshop bloemschikken 20-03: Paasworkshop bloemschikken 22-10 en 05-11: Herfstworkshop bloemschikken 11-12: Kerstworkshops bloemschikken Plus nog een extra avond Anke Pols heeft alle cursussen, tot grote tevredenheid, verzorgd.
PUBLIC RELATIONS Op 21, 22 en 23 februari heeft Groei & Bloei Ede met een stand op de Helleborusdagen van Hans Kramer gestaan. Daar konden we negen nieuwe leden registreren, waarvan drie voor Ede. Op de Lentemarkt in Bennekom (7 nieuwe leden) hebben we onze vereniging en ons blad gepresenteerd. Dit jaar hebben we niet tijdens de Heideweek op de Heidemarkt gestaan. Het bleek na een aantal jaren niet lonend. Op 13 september, tijdens de fietstocht Drie tuinen rond de Driesprongheeft er een stand van onze afdeling gestaan bij de start van de tocht op de Markt in Ede tijdens het Oogstfeest van de VAT. U ziet: het loont vaak om aan public relations te doen. Dank zij de inzet van veel enthousiaste vrijwilligers (als gastvrouw/heer, als bloemschikker of op andere wijze) konden we steeds weer op een aantrekkelijke manier de aandacht vestigen op onze vereniging en haar mooie blad.
De tuinclubs. In onze vereniging zijn twee tuinclubs actief. De leden van die club bepalen zelf welke tuinen men gaat bezoeken. Soms gaat men met 10 deelnemers op pad en het gebeurt ook dat maar 2 of 3 mensen ergens naar toe gaan. Enkele enthousiaste tuinclubleden verlenen o.a. hand- en spandiensten bij de twee ruilbeurzen van de vereniging. Zij stellen bijvoorbeeld hun tuin hiervoor beschikbaar of men bakt de lekkernijen die zo langzamerhand bij een ruilbeurs horen. Veel tuinclubleden zijn regelmatig als vrijwilliger werkzaam voor promotieactiviteiten. Hebt u ook interesse? Praat eens met Anke Pols of Anneke Florijn. 8 FLORA 1 - 2009
Bloemschikclub: Deze club kwam 7 keer bijeen op de maandagavond om onder deskundige leiding van Marri Oosterdijk leuke bloemstukken te maken.
Kruidentuin: Van maart tot en met oktober wordt elke maandagochtend de Kruidentuin bij Landgoed Kernhem in vrijwel perfecte staat gehouden.
Bibliotheek: Deze is geopend tijdens de lezingenavonden. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst zijn oude boeken verkocht. Het boekenbestand is opnieuw geïnventariseerd en opgeschoond.
Rayonraadsvergaderingen en Algemene ledenvergaderingen. Wim van der Deijl heeft namens de afdeling drie keer de rayonraadsvergadering bijgewoond en één keer de Algemene ledenvergadering
Flora: Lucie Heuterman en Liesbeth van der Hart hebben nu één jaar de Flora verzorgd. Wij hebben er plezier in. Het bestuur hoopt u ook. Het bestuur heeft in 2008 veel georganiseerd. Dit alles heeft natuurlijk nooit kunnen plaatsvinden zonder de hulp van vele vrijwilligers. Het bestuur dankt hen allen daar voor heel hartelijk en hoopt ook het volgende jaar weer een beroep op hen te kunnen mogen doen. Liesbeth van der Hart, secretaris
FINANCIEEL JAARVERSLAG 2008 In het midden van deze “Flora” treft u een getalsmatige weergave van het financiële verslag over 2008 en de begroting voor 2009 aan. De begroting voor het afgelopen jaar was aan de voorzichtige kant gehouden met een voorzien verlies van € 700. Dat het resultaat gunstiger zou uitvallen, was daarom niet onverwacht. Wat ons wel heeft verrast, is dat we vrijwel uitsluitend (financiële) meevallers konden noteren. Na een dipje in 2007 mochten we ons in 2008 verheugen in een ledenaanwas van 15, goed voor een bonus van € 273,75. Op de Flora hebben we vorig jaar flink kunnen bezuinigen, zonder dat dit volgens het bestuur ten koste van de kwaliteit is gegaan. Onder andere is de Flora gemiddeld iets dunner geweest. Enkele doorgevoerde besparingen zijn blijvend. Onze trouwe adverteerders hebben ons ook in FLORA 1 - 2009 9
*
TOURINGCARBEDRIJF
DE GROOT - EDE
∗ ∗
∗ ∗ ∗
10 FLORA 1 - 2009
JAAP DUIJS
2008 financieel gesteund. We zijn hen daarvoor erkentelijk. Na verwerking van een factuur en afhandeling van een declaratie zal het tekort op de excursies uitkomen op € 166,95. Tijdens de excursie naar de Noordoostpolder zat de bus bijna vol. Onder de deelnemers waren nogal wat niet-leden, wat zo veel extra inschrijfgeld opleverde, dat meer dan quitte werd gespeeld. Toch houden we er rekening mee dat we ook het komend jaar zullen toeleggen op de excursies. De animo voor de maandagavonden van de bloemschikclub is tegenwoordig zo groot dat de zaal van Rehoboth te krap is geworden. Daarom leek het ons een goed idee dit najaar een bloemschikdemonstratie in plaats van een lezing op het programma te zetten. Deze zal worden verzorgd door de van ons lijfblad Groei&Bloei bekende Birgit Schuurman. Al enkele jaren waren er nauwelijks boeken aangeschaft voor de bibliotheek. We zijn nu met een kleine inhaalslag bezig. Of het nu gaat om het bemannen van een stand tijdens de Helleborusdagen, het bloemschikken in een kraam op de Lentemarkt, het onderhouden van de kruidentuin op Kernhem, het verkopen van lootjes in de pauze van een lezing, het maken van diverse “home made” producten of het verrichten van allerlei hand- en spandiensten, altijd kan het bestuur rekenen op de enthousiaste medewerking van een grote groep vrijwilligers. Zij brengen op een spontane manier (de activiteiten van) de vereniging onder de aandacht en zorgen vaak voor extra inkomsten. De vrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor de vereniging. Tot nu toe beschikten we zowel over een girorekening als over een bankrekening. Wel wat veel voor een lokale afdeling met relatief weinig transacties. We hebben dan ook afscheid genomen van de Postbank. Aan de post overige (bestuurs)kosten valt af te lezen dat het “etentje bestuur” niet heeft plaatsgevonden. In het afgelopen jaar is een resultaat behaald van € 2084,57. Dat bedrag is evenwel geflatteerd. Er staat ook nog in totaal ca. € 950 aan schulden uit. Na aftrek van de schulden komt de winst over 2008 uit op ca. € 1100. Met dit geld kunnen in 2009 nieuwe initiatieven ontplooid worden. Het bestuur staat open voor suggesties van de leden. Een activiteit waarvoor een aanzienlijk bedrag is gereserveerd is het landelijke Open Tuinen weekend van Groei&Bloei op 27 en 28 juni. Afdeling Ede heeft toegezegd daaraan mee te doen. Bij enkele van de deelnemende tuinen zal een cultureel element (muziek, beeldende kunst) worden ingebracht. Albert van Weerdenburg, penningmeester FLORA 1 - 2009 11
12 FLORA 1 - 2009
FLORA 1 - 2009 13
LEZINGEN IN FEBRUARI, MAART EN APRIL Maandag 16 febr. Dialezing door Cor van Gelderen
HYDRANGEA’S
van boomkwekerij Plantentuin Esveld, Boskoop. De passie van de Hydrangea-verzamelaars die Cor van Gelderen (auteur van “Het Grote Hortensiaboek”, een foto-encyclopedie waarin ruim 600 verschillende soorten zijn afgebeeld) op zijn reizen ontmoette is op hem overgeslagen. De kwekerij PlantenTuin Esveld is dan ook de beheerder van de Nederlandse Planten Collectie Hydrangea, de grootste hortensiaverzameling van ons land. In Boskoop zijn deze planten in het echt te bewonderen, maar ook tijdens de lezing komen ze allemaal aan de orde, van kleine dwergstruikjes tot echte bomen, van wintergroene klimplan ten tot de boerenhortensia. Maar vanzelfsprekend zullen we het ook hebben over snoei en bloei. Locatie: “De Brink” Brinkstraat 39, Bennekom. Aanvang 20.00 uur
14 FLORA 1 - 2009
FLORAAL GLAS Maandag 2 maart. Lezing door Koos Egtberts Met enthousiasme geef ik deze bijzondere lezing met wel een héél speciaal thema. Ik ben autodidact op het gebied van glas en ik wordt geïnspireerd door de tuin van mijn vrouw. Het idee van deze lezing, is ontstaan tijdens een bezoek aan een prachtige tuin in Engeland. We maken een “ontdekkingstocht” of “tuinreis” langs glas met prachtige florale afbeeldingen. Art Nouveau glas van Emile Gallé, Gebr. Daum en Argy Rousseau. Hortensia’s, orchideeën, irissen, viooltjes en nog veel meer, bekijken we eens heel anders. Er wordt tijdens de lezing ingegaan op de geschiedenis van het glas en de verschillende technieken van het versieren, zoals “Millifiori” (Duizend bloemen glas). Aspecten die direct of indirect met “Glas in de tuin” te maken hebben komen eveneens aan bod. Bijvoorbeeld de “Heksenbol” , verschillende soorten plantenkassen en vazen. (“Lente vaasjes” van de Bazel en “cactuspotjes” van Copier). Ik ben oud-bestuurslid van het Nationaal Glasmuseum Leerdam en lid van “verzamelaarclub van hyacintglazen”. Ik nodig u uit om alvast de website te bezoeken: www.egtberts.info Locatie: “Rehoboth” Driehoek 11, Ede. Aanvang 21.00 uur (na de ledenvergadering).
TWEE WEKEN VOGELS KIJKEN EN WANDELEN OP LESBOS Woensdag 8 april. Lezing door Koos Dansen Het Griekse eiland Lesbos - pal voor de Turkse westkust en iets groter dan onze provincie Utrecht - is vermaard om zijn gevarieerde landschap en natuur. Zo zijn er 330 vogelsoorten geteld en niet minder dan 70 soorten en ondersoorten wilde orchideeën. Koos Dansen, oud-voorlichter van Het Geldersch Landschap en zijn vrouw struinden er twee weken intensief rond en genoten geweldig. Koos maakte een enthousiast verslag waarin vogels, gesitueerd in het landschap, de boventoon voeren - maar met eveneens ruime aandacht voor wilde planten, andere interessante fauna en wat cultuur. Op Lesbos zijn zoute wetlands en zoutpannen met vooral in de trektijd veel steltlopers. In daaraan grenzend nat grasland verblijven soorten als Vorkstaartplevier en Sporenkievit, terwijl in duintjes en langs strandjes Griel en Strandplevier FLORA 1 - 2009 15
broeden. In riviertjes en watertjes met rietzomen foerageren Woudaap, Purperreiger, Ralreiger en Zwarte Ooievaar. Ook het glooiende tot bergachtige binnenland, met vooral in het westen halfnatuurlijke schapensteppen en in het midden en oosten olijfgaarden en bos, kent een rijke flora en fauna. Wat de vogels betreft komen we hier Bruinkeelortolaan, Blonde Tapuit, Paapje, Bijeneter, Scharrelaar, Hop, Wielewaal en vier soorten klauwieren tegen. En dan hebben we het nog niet eens over de vele roofvogels, uilen, sterns, zwaluwen en vogels van akkers en rotsen. Locatie: zaal Floor, Dorpsstraat 36, Lunteren, aanvang 20.00 uur
PERSBERICHT
SNEEUWKLOKJESFEEST 19, 20 EN 21 FEBRUARI
Kwekerij/Tuin ‘De Boschhoeve’ opent het tuinseizoen met een bruisend Sneeuwklokjesfeest, een must voor iedere liefhebber van vroegbloeiende bolgewassen. Vele soorten sneeuwklokjes zijn ‘in the green’ te koop, zodat u hun bijzondere kenmerken goed kunt bekijken. Er is een uitgebreide collectie stinzenbollen (verwilderde bolgewassen van oude buitenplaatsen) op de pot gezet, evenals kleinbloemige en bijzondere witbloeiende narcissoorten. Tevens is er ruime keus uit vele soorten tuincyclamen, onbekende voorjaarsbloeiende heesters en tientallen kleinbloemige clematissen. De bollenkisten liggen vol zakken met verse, veelbelovende zomerbollen. Alle hoeken en gaatjes van de schuur zijn verder gevuld met kramen vol ‘galanthofilia’, variërend van sneeuwklokjestruien, servies, kaarten en vaasjes tot glas-in-lood sneeuwklokjes. Het lezingenprogramma: donderdag Gert-Jan van der Kolk met ‘Bijzondere Engelse sneeuwklokjes’, vrijdag Trudi Woerdeman met ‘Stinzenplanten, vreugde van een vroege lente’ en zaterdag Harry Pierik met ‘Winterbloei in een stadstuin’. De tuin is bij goed weer opengesteld, hopelijk bloeien de vele soorten sneeuwklokjes. Bij koud weer steken we binnen de kachel aan en kunt u zich verwarmen aan de heerlijke zelfgemaakte ‘koek en zopie’. Entree gratis, openingstijden van 10.00 tot 17.00 uur. Kwekerij/Tuin ‘De Boschhoeve’ / Dineke Logtenberg Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze / 026-4821231 / www.boschhoeve.nl 16 FLORA 1 - 2009
DAGTOCHT ‘PLANTENBEURS BEERVELDE’ Voor de 39ste keer wordt er in de buurt van Gent een grote, voor Europa toonaangevende, plantenbeurs gehouden met meer dan 200 standhouders uit diverse landen, een keur aan kwekers en de nieuwste tuintrends. Deze plantendagen worden jaarlijks in het voor- en najaar gehouden. Behalve dat het park prachtig is, zorgt graaf Renaud de Kerckhove de Denterghem voor een speciale fijne sfeer. Er is altijd een speciaal thema waar door veel standhouders aan wordt gewerkt en er is ongelooflijk veel te koop. Wil je een nieuwe tuinjas of – hoed, ook dat is mogelijk. Gelukkig biedt de bus ruimte om leuke planten en andere dingen aan te schaffen en zo uw eigen tuin met iets moois te verfraaien. Nog nooit op Beervelde geweest? Dit is uw kans! Datum: vrijdag 8 of zaterdag 9 mei Het lijkt de excursiecommissie het leukst als u zich opgeeft voor de zaterdag, zodat we met een groepje uit Ede zijn en we kunnen regelen dat de bus ook Ede aandoet (of dat we gezamenlijk naar Veenendaal gaan). Dus geeft u zich op bij de excursiecommissie (zie laatste pagina), dan regelen wij de opgave met Wim Willemsen. Uiteraard staat het u vrij, als u liever op vrijdag gaat, zich direct op te geven bij Wim Willemsen. Iedere deelnemer aan deze dagtocht krijgt een badge van Kwekerij Spitsbergen, waarmee hij of zij bij diverse standhouders een plant of iets anders cadeau krijgt of een korting van 10 tot 15% op de aankoop ontvangt. Een bijbehorende lijst van deze standhouders ontvangt iedere deelnemer in de bus. Geïnteresseerd? Opgeven kan (liefst voor 15 april) per telefoon of email bij Wim Willemsen: 0318-551749 of wim@kwekerijwillemsen.nl Prijs: € 28 per persoon, voor de bus en de entree voor de Plantendagen. De deelnemerslijst wordt, zoals bij alle door Kwekerij Spitsbergen georganiseerde tuin- en plantenreizen, in volgorde van opgave gemaakt. Vertrek: 07.30 uur bij kwekerij Spitsbergen in Veenendaal Aankomst: ± 18.00 uur in Veenendaal We verblijven ruim vijf uur op het landgoed van Beervelde. Betalen: voor 1 mei op bankrekening 11.11.89.462 o.v.v. datum van de reis én de naam van de persoon die meegaat. Wim Willemsen / Kwekerij Spitsbergen-Willemsen v.o.f. / Buurtlaan-Oost 90-A / 3907 AC Veenendaal / T 0318-555081 / vof@kwekerijwillemsen.nl
FLORA 1 - 2009 17
EXCURSIE STINZENPLANTEN, donderdag 2 april Een Stinzenplant is een plant die in bepaalde gebieden in Nederland alleen voorkomt op oude landgoederen, boerenhoven, pastorietuinen, voormalige stadswallen en dergelijke. Deze planten zijn in het verleden van elders aangevoerd en aangeplant om te verwilderen en hebben weten stand te houden. Sommige soorten, zoals de Vingerhelmbloem, komen van nature wel in Nederland voor. Door de aanplant buiten hun natuurlijk verspreidingsgebied kunnen we ze ook als regionale stinzenplanten beschouwen. Veel van deze stinzenplanten vinden we op de locaties die we bij deze excursie gaan bezoeken. Als eerste gaan we naar landgoed Voorstonden in Empe. Sinds 1825 is na de grootscheepse verbouwing van het oorspronkelijk middeleeuwse huis Voorstonden en na de aanleg van het bijbehorende park een unieke buitenplaats ontstaan. De grachten zijn al gegraven in de 16e eeuw; het Engelse park met landschappelijke vormen en grote vijvers is ontworpen door J.D.Zocher jr. De zuid-tuin met buxus en rozen is geometrisch, naar een ontwerptekening van L. Springer, begin 20e eeuw, en onlangs grotendeels gereconstrueerd. Na een heerlijk kopje koffie of thee met taart (alles biologisch) in de oranjerie van het koetshuis, krijgen we een rondleiding door het park. In de tuinen bloeit een gevarieerde stinzeflora in de vroege lente en als het voorjaar niet te koud is, al wat soorten rhododendrons en azalea’s. U vindt hier eeuwenoude bomen (o.a. de dikste sequoia in Nederland), een druivenkas, een binnentuin, en bij de veranda heeft u een prachtig uitzicht over de vijver en het Engelse park. Tenslotte genieten we nog van een heerlijke biologische (dus lekker gezonde) lunch. Vervolgens rijden we door naar de Warande (bos en watertuin) op het oude landgoed van kasteel Keppel in de Achterhoek. De bostuin met zijn historische “stinzenplanten” is geïnspireerd op historische tuinkunst. We krijgen een lezing, waarna we de tuin bezoeken met een bijzondere groep verwilderende sierplanten, meest bolgewasjes, van oude buitens. Op de Warande zijn ze weer aangeplant. Een lentefeest van bloemen! In de lezing wordt u verteld hoe u zelf uw stinzenplantentuin kunt maken! Of hoe u zelf uw bostuin met stinzenplanten aanlegt onder bomen en struiken. En als u het echt goed wilt weten kunt u het boek kopen van de tuineigenaresse Trudi Woerdeman. Er zijn gezellige zitjes in de tuin, en op het terras aan het water, of in het tuinpaviljoen, kunt u genieten 18 FLORA 1 - 2009
van een kopje koffie of thee. U krijgt veel informatie over stinzenplanten en bostuinieren en bent u enthousiast geworden, dan is er nog een kwekerij met kleinschalige verkoop van stinzenplanten, bos- en--schaduwplanten uit eigen tuin. Opgeven? Bel of mail Yvonne of Annemarie van de excursiecommissie (zie pag. 22). Liefst zo snel mogelijk, maar uiterlijk vóór 2 maart. Dan moeten we beslissen of we met een grote bus kunnen gaan of niet. U kunt zich daarna ook nog opgeven. Als we het minimale aantal voor de grote bus gehaald hebben, dan kunt u altijd mee. Anders gaan we met kleine busjes en is er mogelijk geen plaats meer. Uw deelname is definitief als het verschuldigde bedrag op de rekening staat (43.72.63.142 / t.n.v KMTP excursierekening, Ede). Vertrek: 09.00 vanaf de Willem de Zwijgerlaan, achter de Beatrixkerk Terug: ca. 18.00 uur Prijs: leden van afd. Ede € 40, niet-leden € 48,50
WORKSHOPS BLOEMSCHIKKEN (VOL=VOL) Bloemschikworkshops KMTP Ede, o.l.v. Anke Pols. Ook dit seizoen worden er voor belangstellenden weer twee bloemschikavonden gehouden.
LENTEWORKSHOP, woensdag 11 maart Tijdens de eerste avond maken we ‘Vrolijke lentetaartjes’. Als basis gebruiken we oasis taartvormen, waarvan we de buitenkant bekleden met mooi blad. De bovenzijde versieren we met mooie lentebloemen en fris lentegroen. U brengt zelf de groene materialen en eventueel een taartschaal mee. U kunt kiezen welk formaat taart u wilt maken: groot, middel en/of meerdere kleintjes is mogelijk. Vooraf ontvangt u een brief met de benodigde informatie. De basismaterialen zoals de steekschuimtaarten, draad, houten prikkers en mos brengt de docente mee tegen vergoeding.
PAASWORKSHOP, dinsdag 7 april We maken ‘Fleurig gevulde eieren’ waarbij uitgeblazen ganzeneieren worden gevuld met voorjaarsbloemen. De schikking wordt natuurlijk uitgebreid met kwarteleitjes, veertjes, mos, kronkeltakjes en groen. Zelf brengt u wederom de groene materialen en paasversieringen mee, FLORA 1 - 2009 19
suggesties en informatie staan in de brief die u van tevoren ontvangt. De basismaterialen zoals de steekschuimondergrond, bloemistendraad en krammen alsmede het mos worden door de docente meegebracht tegen vergoeding. Deelname: Wilt u aan een van beide workshops mee doen, dan kunt u zich opgeven bij Anke Pols, tel. 0318-633992 (evt. voicemail inspreken) of per e-mail anke@jardimages.nl Opgave tot uiterlijk 10 dagen voor aanvang van de workshop. Leden dienen hun lidmaatschapnummer te vermelden. Cursusgeld: leden afd. Ede € 5, niet-leden € 10, ter plekke te voldoen. Kosten basismaterialen: Lenteworkshop, afhankelijk van de grootte, max. € 4,50, Paasworkshop € 7, ter plekke te voldoen. Locatie: van 19.30 tot 21.30 uur bij kwekerij De Hessenhof (in de nieuwe “schuur”), Hessenweg 41 te Ede. Opgelet: Hans Kramer en zijn medewerkers kunnen u echter geen informatie over deze workshops verstrekken, hiervoor kunt u alleen bovenstaand telefoonnummer bellen.
DAT IS PAS EEN KLEINE TUIN 3
Niets geen kale donkere stukken in mijn tuin! Sneeuw en ijs maakten mijn tuin wit en de vogels nog hongeriger. Tegen alle weersomstandigheden in, steken de vroege bollen toch al hun groene kopjes boven de sneeuw uit. Wat zou de kracht zijn waarmee het puntje van de opkomende bol te maken heeft? Nu is het afwachten wat doodgevroren is en wat niet. Steeds meer soorten vogels komen eten zoeken. De Vlaamse gaai had zijn familie meegenomen, er was een glanskop (soort mees) te zien en de merels worden steeds minder bang om dichter bij te komen zitten. Met deze kou zullen er komend voorjaar en zomer weinig insec-
Spitsbergen - Willemsen Gespecialiseerd in Hemerocallis en Hosta Op zaterdag voor particulieren Prijslijst wordt op aanvraag toegezonden. Buurtlaan Oost 90a, 3907 AC Veenendaal Tel. 0318 - 555081 Fax 0318 - 520454 E-mail: vof@kwekerijwillemsen.nl
20 FLORA 1 - 2009
ten zijn: dat heeft zo zijn voordelen, maar het bloemetje en de bij moet natuurlijk wel plaatsvinden! Er is niet veel meer te vertellen in de winten, alleen dat we moeten wachten, en dat doen we dan maar. Liesbeth van der Hart
BERICHT UIT DE BIBLIOTHEEK
In het vorige bericht noemde ik “Het grote boek voor de kleine tuin”, dat ontwerpen bevat voor diegenen, die niet over een grote ruimte beschikken. Maar het kan nog kleiner: geen tuin op de grond, maar wel de aanwezigheid van een balkon of dak, dat beplant kan worden. Balkontuin en dakterras van Florentine van Eeghen levert de ideeën om in de hoogte te tuinieren en zo een stukje buiten te creëren waar het aangenaam vertoeven is. Voor wie over een tuin beschikt waar de tomeloze groei van heesters en bomen je tot wanhoop brengt, biedt Donald Farthing met Snoeien, wanneer en waar een leidraad om met kennis van zaken aan de slag te gaan. In heldere bewoordingen en met duidelijke tekeningen geeft dit boek de richtlijnen om niet alleen een teveel aan groen in te tomen, maar planten en bomen ook tot rijkere bloei en grotere oogst te brengen. In de categorie boeken, die alle aspecten van één plant als onderwerp hebben, biedt Charles Chesshire’s Clematis een aantal tips om de juiste keuze te maken uit de enorme diversiteit aan winter- en voorjaarsbloeiers en ze na de aanplant op de goede manier te verzorgen; ook een stukje geschiedenis van de clematis ontbreekt hier niet. Met een lezing over hortensia’s in het vooruitzicht is het wellicht leuk Het grote hortensiaboek van C.J. en D.M. van Gelderen al eens in te zien. De auteurs beschrijven meer dan 1000 hortensiasoorten; alle groepen komen aan de orde, van de overdadige bolbloemige tot de sierlijke schermbloemigen, de eikenbladigen en de klimplanten. En voor wie bang is voor een teveel aan tekst, er zijn maar liefst 800 foto’s in het boek opgenomen. Tijdens de excursie naar Clingendael en de botanische tuinen in Utrecht wist Anneke Florijn de hand te leggen op een groot naslagwerk: Cultivaria, dat beschrijvingen en kweekinstructies bevat van meer dan 10.000 tuinplanten en verlucht is met de nodige illustraties. Dit boek is tijdens de lezingenavonden in te zien. Al eerder had Anneke de bibliotheek verrijkt met een tweetal boeken met het thema “eetbaar”: Eetbare planten van Dagmar Lánská, met prachtige tekeningen in kleur van Pavel Žilák; FLORA 1 - 2009 21
er worden 100 soorten eetbare planten in beschreven: welke als voedsel kunnen dienen, wat hun beschermende en effectieve stoffen zijn, hoe en wanneer je ze kunt verzamelen; maar ook waarschuwt de auteur voor giftige planten. En: Magie der bloemen van Eva Sawada, waarin de symbolische betekenis en de kracht van bloemen en hun invloed op het dagelijks leven worden beschreven; ook hier komt de eetbaarheid van planten aan bod of wordt er juist gewaarschuwd tegen het nuttigen ervan. Dan zijn er een viertal ‘krijgertjes’, waarvan het eerste aansluit bij het hierboven genoemde thema. Plant gezondheid van Elisabeth de Lestrieux, een boekje vol geurige en kleurige gezondheid, zoals zij in de inleiding vermeldt. Eveneens van Elisabeth de Lestrieux is er Speel ’s met bloemen, waarin zij allerlei voorbeelden toont van presentjes die met bloemen versierd kunnen worden, maar ook van tafelversieringen voor allerlei gelegenheden. Ten slotte twee handzame boekjes voor de wandelaar, die onderweg de bermen en velden afspeurt naar alles wat er groeit en bloeit.: “Handige wandelwaaier over wilde bloemen” van Kees Kervels en “Die schönsten Alpenblumen” van K.H. Waggerl. Wie een wandelvakantie in het vooruitzicht heeft, zou ze op de laatste lezingenavond in het voorjaar kunnen lenen om ze de gehele zomer mee te dragen. Dien Giltjes
adressen en telefoonnummers Anneke Florijn, W. Welgravenlaan 23, 6741 ZH Lunteren, 0318-484063 Liesbeth v.d. Hart, Witte de Withstraat 66, 6712 HE Ede, 0318-478463 redactie Flora: Liesbeth v.d. Hart / e-mail: KMTPsecretariaat@pfvanderhart.demon.nl Lucie Heuterman / e-mail: L.Heuterman@Sanoma-uitgevers.nl website: www.ede.groei.nl Opgeven excursies (telefonisch of per email): Yvonne van Geel, 0318-650102, 06-272 62 440 of: v.geel@quicknet.nl Annemarie de Leeuw, 0318-610240 of: praktijk@adleones.nl Betalen excursies: rek.nr. 43.72.63.142, t.n.v. KMTP-excursierekening, Ede, o.v.v. datum betreffende excursie Ledenadm. KMTP, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer, 079-3681212
KOPIJ FLORA 2 INLEVEREN VÓÓR 20 MAART 22 FLORA 1 - 2009