LORA FL AGENDA
JUNI / JULI 2012 jaargang 46, nr. 3
do 7 juni
Excursie naar Drenthe. Twee tuinen en twee kwekerijen
za 23 juni
Kruiden Actief Dag bij De Kruidentuin op landgoed Kernhem - pag.11 Open tuinen dag - pag.11
za 23 juni wo 18 / do 19 juli
Tweedaagse excursie naar Limburg met o.a. de Floriade - info: excursiecommissie
do 9 augustus aanv. 19.00 uur
Avondexcursie kwekerij Bomenland Langesteeg 11, 6721 NB Bennekom - pag. 13
di 4 september
Dagexcursie Utrechtse Heuvelrug - pag. 13
wo 26 september
Presentatie van de Ommuurde Tuin in Renkum
van het bestuur
Pffffffff……. Dit jubileumjaar heeft het bestuur al diverse keren een zucht van verlichting geslaakt als weer een bijzonder jubileumevenement achter de rug was. Nu was dat op 12 mei na het aanbieden van “het plantenbakje” ( twee m_) aan de gemeente Ede en haar inwoners en het uitdelen van bijna 500 pompoen- en courgetteplantjes aan basisschoolleerlingen. Een geweldige publiciteitsactie. Erg lang kunnen we niet achterover leunen want de Kruiden Actief Dag bij Huis Kernhem op 23 juni staat ons te wachten. Ook kunnen we deze dag 4 tuinen in Ede bezoeken. Dit jaar zijn het twee kleinere stadstuinen en twee grote tuinen. WWW.EDE.GROEI.NL
3
We doen ook wel de “gewone” dingen zoals 2 dagexcursies, een tweedaagse naar Limburg en een avondexcursie. Vanaf september natuurlijk weer onze avondbijeenkomsten en workshops. We hopen dat we bij al deze activiteiten heel veel van onze leden kunnen begroeten Het is altijd: HOE MEER ZIELEN, HOE MEER VREUGD. Anneke Florijn
Een cadeau voor de gemeente Ede
Wat was het een feest, op zaterdag 12 mei! En wat hadden we geluk met het weer! De meegenomen paraplu’s van de gemeente Ede bleven netjes in hun plastic hoesjes en de zon bescheen de formele overdracht van ons cadeau aan de gemeente Ede. De mensen in het centrum van Ede hebben niet meer zoveel groen om zich heen. Door de bezuinigingen zijn er veel bloem- en plantenbakken weggehaald en dat is heel jammer. Als je er naar vraagt, hoor je ook dat men de mooie bloemenaankleding van de binnenstad in de zomer mist. Wat is er dan leuker om het plein van de oude kerk in Ede te versieren met een prachtige plantenbak, en niet zo’n kleintje ook! De afmetingen zijn 1x2x1 meter en hij moet met een vorkheftruck of pompwagen verplaatst worden. Naast mijn activiteiten voor Groei & Bloei zit ik ook in de WSW-raad. Met de raad ging ik vorig jaar op werkbezoek bij alle vestigingen van Permar en kwam ook in Barneveld. Daar maakte ik kennis met het proces van het maken van de plantenbakken. Deze worden door de Permar-vestiging in Barneveld gemaakt van piepschuim. Nu denk je natuurlijk: “Piepschuim? Daar kun je toch geen sterke plantenbak van maken?” Maar dat kan wel. Als je er een deklaag op spuit met Polyurea, een soort heel sterke en vuilafstotende verf, dan lijkt zo’n plantenbak wel van natuursteen en is hij ook heel sterk. Eén van de speerpunten voor ons Jubileum was een cadeau aan de gemeente Ede. Eerst werd gedacht aan een bloembollen-mozaïek op het grasveld van de trapakkers. Ook een heel groot bloemstuk leek wel mooi en we dachten zelfs over iets met Dahlia’s. Eén ding was zeker, we wilden de gemeente Ede graag iets Cadeau geven dat met groen
4
WWW.EDE.GROEI.NL
Met eerlijk Edes water wordt de plantenbak ingewijd door onze voorzitter Anneke Florijn, Roel Kremers (wethouder gemeente Ede) en de directeuren van Permar en Plantion, Johan van Kouterik en AndrĂŠ van Kruissen.
en bloemen te maken had. En zo werd een plan geboren om samen met Permar zo’n mooie plantenbak cadeau te geven aan alle inwoners van Ede en omgeving. Anneke en ik gingen praten bij de afdeling Verkoop en de mensen van Permar vonden het een leuk idee en wilden graag meehelpen. Hoewel er eerst nog over een prijs werd gesproken, kregen we een reeds bestaande plantenbak cadeau! WWW.EDE.GROEI.NL
5
van de ruilbeurs
Ik ben wat blij met mijn prachtig bloeiende witte judaspenning. Vorig jaar, tijdens de ruilbeurs, kreeg ik hem als stekje van Yvonne van Geel. Marianne Lebbing
Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren 0318 - 482726 06 - 20749849 www.bassalunteren.nl
6
WWW.EDE.GROEI.NL
Nu had Groei & Bloei een plantenbak, maar er zat nog niets in. Waar kun je beter planten halen dan op de veiling van Plantion? Daar worden elke dag duizenden bossen bloemen, planten en struiken aangevoerd en geveild voor de bloemenwinkels en tuincentra in het oosten van Nederland. Dus gingen Anneke en ik voor de zoveelste keer tijdens dit jubileum op pad om te gaan praten met de mensen van de veiling en die wilden ook wel meedoen met Het Cadeau. Zij zouden zorgen dat er aarde in de bak kwam en dat deze
gevuld werd met mooie planten en struiken. Zelfs bij het transport van de bak van Permar naar Plantion stonden wij met onze neuzen vooraan om er zeker van te zijn dat alles bij de juiste persoon en op de juiste plek terecht kwam. We hadden geregeld, dat de bak zou worden gevuld met een vier seizoenen beplanting. Het zou een afwisseling worden van bladverliezende en bladhoudende struiken. Sommige gaan bloeien en andere houden ook in de winter hun blad zoals Photinia en Ilex soorten. De gaatjes werden opgevuld met langbloeiend zomergoed. Dit alles maakt dat de plantenbak het hele jaar mooi is. De bak zelf ziet er prachtig uit en is versierd met de vier logo’s van Permar, Plantion, de gemeente Ede en Groei & Bloei. Toen hij van Permar naar Plantion werd gebracht, heeft hij daar een week of twee gestaan voordat hij gevuld kon worden. Dit maakte indruk en veel klanten van Plantion vroegen naar de bak en zijn herkomst. Er was ook belangstelling voor de plantenbak van mensen die bij Plantion, op de veiling, planten en bloemen kwamen kopen. Zij vroegen of die plantenbak ook te koop was. Door contact te leggen tussen de afdeling Verkoop van Permar en het hoofd van het plantencentrum van Plantion kan hier mogelijk iets moois voor Permar ontstaan. Het is nog maar een pril begin maar wie weet....? In de vroege uurtjes van 10 mei zou Plantion de bak naar de locatie bij de Oude Kerk brengen en ik was ter plaatse om ervoor te zorgen, dat hij echt op de juiste plek zou komen te staan. Na een uurtje wachten in een wolkbreuk, waartegen geen paraplu hielp, kwam de vrachtwagen. Omdat we van tevoren het opritje hadden uitgemeten, paste alles precies en kwam de plantenbak keurig, in de juiste positie en op de juiste plek terecht. Op 12 mei 2012 werd deze plantenbak feestelijk aangeboden aan de gemeente Ede. Dat gebeurde samen met de directeuren van Permar en Plantion, Johan van Kouterik en André van Kruissen. Roel Kremers, de wethouder van Ede, die ook over het groen gaat, nam hem in ontvangst. Groei & Bloei wilde de overdracht op een leuke manier vieren. Daarom nodigden zij de vertegenwoordigers van alle deelnemers aan dit project uit om aanwezig te zijn. Vooraf stond er voor hen een lekker kopje koffie klaar bij Stadscafé Oscar. WWW.EDE.GROEI.NL
7
*
TOURINGCARBEDRIJF
SPITSBERGEN-WILLEMSEN
DE GROOT - EDE
GESPECIALISEERD IN HEMEROCALLIS EN HOSTA op zaterdag voor particulieren PRIJSLIJST WORDT OP AANVRAAG TOEGEZONDEN ∗ ∗ ∗ ∗ Buurtlaan ∗Oost 90a, 3907 AC Veenendaal
e-mail: vof@kwekerijwillemsen.nl
T 0318 - 555081 / F 0318 - 520454
12 WWW.EDE.GROEI.NL
De directeuren van de beide bedrijven, de voorzitter van Groei & Bloei en de wethouder, kregen elk een gieter in de kleur van hun logo. Rood voor Permar, groen voor Plantion, blauw voor Ede en oranje voor Groei & Bloei. Ze gaven de plantenbak samen de eerste gietbeurt en bezegelden daarmee de overdracht. Er werden heel veel foto’s gemaakt. De krant was aanwezig en ook Ede TV maakte een reportage om alles vast te leggen. Op initiatief van de gemeente Ede werd er naast de overdracht van het Cadeau op deze dag ook een soort “schoolplanten actie” gehouden. Er werden door Groei & Bloei Ede 500 plantjes uitgedeeld aan de schooljeugd van Ede. Het gaat om plantjes waaraan eetbare vruchten groeien. Dat zijn pompoenen of courgettes. Deze actie is bedoeld voor de kinderen van Ede om kennis te maken met het zelf opkweken van een leuke en lekkere plant. Vrijwilligers van Groei & Bloei zorgden voor het zaaien en opkweken van 500 planten. Eerst werden op een mooie zondagmiddag door leden van het bestuur en vrijwilligers 500 potjes voorzien van goede potgrond en steeds twee pompoen- of courgettezaden. Het ging hier om een niet woekerende soort, zodat ook mensen zonder tuin of met alleen een balkon, ze in bijvoorbeeld een 20 liter emmer konden opkweken. In de kassen van PTC aan de Zandlaan werden deze potjes, keurig gerangschikt met 24 in een krat, goed verzorgd. De laatste twee weken werden ze door vrijwilligers afgehard of snel naar binnen gesleept als er nachtvorst dreigde. Natuurlijk mochten ook een mooie poster voor de actie en een duidelijk verzorgingsadvies niet ontbreken. Ook deze actie werd gesponsord door de gemeente Ede. Op de website van Groei & Bloei Ede: ede.groei.nl vind je recepten om met pompoenen of courgettes lekkere gerechten te maken. We hopen WWW.EDE.GROEI.NL
9
eind september, begin oktober nog een leuke afronding van deze plantjesactie te houden, maar moeten in samenwerking met de gemeente nog even bedenken in welk vat we dat gaan gieten. Ook Groei & Bloei Ede gaat voor gezond, groen en actief. De kinderen van nu zijn onze leden van morgen en met hen zien we de volgende 50 jaar vol vertrouwen tegemoet. Yvonne van Geel
Dwarrel-blad
Nieuwsbrief van KMTP afdeling Groei & Bloei, Ede: nr. 7, 13 mei 2012
met dank aan PTC+
Beste Groei & Bloei leden,
Heel enthousiast begonnen we aan de pompoen- en courgetteactie in
Wat was het gezellig, afgelopen zaterdag! Alles liep op rolletjes, om klokslag 11 uur samenwerking eninwoners gesponsord door de gemeente Ede. Het mochten werd het cadeau met aan de van de gemeente Ede overgedragen aan 500 potjes worden. Geen probleem, maar we waren even dat en wethouder Roel Kremers. Het weer werkte mee, al stond er wel vergeten een fris windje, de plantjes gingen grif van de hand. Hieronder volgt een fotoverslag van het voor het ontkiemen een temperatuur van ongeveer 20 graden nodig cadeau voor en de was.de Engemeente waar laatEde je dan 21plantjesactie. kratten met elk 24 potjes? Niet in de ven-
sterbank! Via via kwamen we terecht bij PTC+ aan de Zandlaan in Ede. Dit opleidingscentrum voor plant en dier en techniek heeft grote kassen. Na een telefoontje en een prettig gesprek met de juiste persoon mochten we de kratten brengen. In de kas was de temperatuur minimaal 15 graden. Ideaal dus. We hoefden zelfs niet elke dag te komen om water te geven. Dat werd volautomatisch en computergestuurd gedaan. Natuurlijk gingen we een paar keer in de week kijken, maar dat was meer voor onze eigen nieuwsgierigheid. Wout Vlasveld en Arjen Ruijssenaars, heel hartelijk dank voor de goede verzorging van onze jonge plantjes.
Veel kijkplezier! De redactie.
De plantenbak gaat van Permar‌
‌naar Plantion
Vooraan de courgettes,
maar de pompoenen kiemden sneller.
10
WWW.EDE.GROEI.NL
23 juni: KRUIDEN-ACTIEF-DAG U komt toch ook naar de kruidenactiefdag op 23 juni? Het is de derde jubileumactiviteit en het wordt een leuk evenement. Kom en beleef, ervaar, ruik, proef de wereld van de kruiden! Doe mee aan de kruidenquiz, laat testen welke kruiden goed zijn voor uw gezondheid of maak een kruidenzakje voor in bad. Of volg een korte workshop ruwe handenzalf maken. Natuurlijk zijn er ook kruidenplanten te koop en is er nog veel meer over kruiden en hun toepassingen. 23 juni van 10.00 – 16.00. Locatie Huis Kernhem tegenover het pannenkoekenrestaurant (kunt u ook nog een lekkere een kruidenpannenkoek eten!) In de vorige Flora kunt u nog informatie over deze dag lezen. En als u als vrijwilliger ook uw steentje wilt bijdragen door twee uurtjes in een kraam te staan dan kunt u zich opgeven bij Anneke Florijn. Informatie bij Annemarie de Leeuw: annemarie@adleones.nl of tel. 0318-610240. Het is de bedoeling dat u in deze flora een poster aantreft van de kruidenactief dag. Het zou fijn zijn als u deze ophing, zodat andere mensen hem zien en ook kunnen komen!
te koop
Op 23 juni zijn in de stand van Groei & Bloei diverse potjes met kruiden te koop. Alles uit de eigen tuin! Om er een paar te noemen: agastache, stachys, iris, oregano, munt, tijm, borage en wat al niet meer. De opbrengst is voor de verenigingskas.
23 juni: OPEN TUINEN DAG
We hebben er dit jaar voor gekozen dat het zwaartepunt ligt op de Kruiden-Actief-Dag. Regelmatig horen we, dat ook bij onze leden de kruidentuin bij Huis Kernhem niet bekend is en omdat vrijwilligers van onze vereniging deze tuin al 20 jaar onderhouden, wilden we deze tuin eens extra in het zonnetje zetten. Kom daarom de 23e juni naar het landgoed Kernhem, Kernhemseweg 3-7, 6718 ZB, Ede WWW.EDE.GROEI.NL
11
Daar ligt tevens een route hoe te fietsen of te rijden naar de vier overige open tuinen. Bezoek ook de drie boerderijen van het landgoed. Hier is, op loopafstand van de kruidentuin, van alles te zien en te beleven. Tuin 1 Tuin 2 Tuin 3 Tuin 4 Tuin 5
Kruidentuin fam. Reus mevr. Kroeske dhr. van Harn mevr. Groeneveld
Kernhemseweg 3-7, Kernhemseweg 18, Doesburgerdijk 40, Sint Hubertus 6, Bauerstraat 19,
6718 ZB Ede 6718 ZB Ede 6718 VG Ede 6713 JE Ede 6717 NK Ede
Voor regelmatige bezoekers van onze open tuinen zijn een paar zgn “gouwe ouwe” weer van de partij. We weten dat tuinen altijd weer veranderen. Soms zijn het maar kleine dingen, soms gooit strenge vorst roet in het eten en zijn b.v. rozen en vlinderstruiken het slachtoffer. Hoe hebben de tuinliefhebbers deze problemen aangepakt? Onze gastvrouwen en –heren willen hier o.a. graag over vertellen. Op onze site ede.groei.nl staan foto’s van deze tuinen.
workshop zaaien door Hans Kramer Donderdagavond, 20 september
Graag vestigen we de aandacht op de workshop zaaien (met feestelijke korting!). Normaal betaalt u voor deze leerzame avond € 20, maar vanwege ons 50-jarigbestaan krijgen onze leden 75% jubileum-korting en betalen slechts € 5. Er kunnen maximaal 25 mensen mee doen en dan is de werkruimte van Hans echt vol. We herinneren ons nog heel goed de avond ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de kwekerij. Ongeveer 120 belangstellenden zaten binnen of stonden buiten. We verwachten niet dat iedereen deze workshop zal willen volgen maar toch moeten we voor deze keer de manier van opgeven aanpassen. Opgeven kan alleen door € 5 over te maken naar rekeningnummer 39 5194 709 o.v.v. zaaien 20 september tnv Groei en Bloei Ede. Dit aanbod geldt alleen op bovengenoemde datum! En... vol=vol
12
WWW.EDE.GROEI.NL
avondexcursie - 9 augustus, 19.00 uur
Bomenland-Schiphorst
Op donderdag 9 augustus is er een avondexcursie naar Bomenland. We gaan met eigen vervoer en zullen, voor zover het mogelijk is, carpoolen. Bomenland is de kwekerij van biologisch geteelde bomen en biologische tuinplanten. Wij gaan erheen voor de buddleia’s. Door de vorst van de afgelopen winter is de heer Huibers weliswaar 80 van de honderden-zoveel buddleia’s verloren, maar hij is hard bezig met vervanging en is optimistisch over de excursie: “gewoon door laten gaan”. We zijn nieuwsgierig. Een voorpoefje is te nemen op www.bomenland.nl
dagexcursie - 4 september, 09.00 uur
op pad over de Utrechtse Heuvelrug Als de zomer al weer achter ons ligt, hebben we toch nog wat in het verschiet. Op 4 september 2012 gaan we op excursie door de Utrechtse heuvelrug. Om 09.00 uur vertrekken we richting Langbroek waar we rond 10.00 uur aankomen bij de Ridderhofstad Hindersteyn. We krijgen daar een uitgebreide rondleiding door de eigenaar, gevolgd door een heerlijk kopje koffie of thee met een punt van zijn zeer beroemde citroentaart. Je kunt kennis maken met deze aloude ridderhofstad, waarvan de oudste vermelding teruggaat tot 1300. De woontoren uit die tijd staat er nog steeds. In de loop der eeuwen is de woontoren uitgebreid met een vleugel en hebben ook de tuin en het park veranderingen ondergaan. Sinds 1972 is er op Hindersteyn hard gewerkt om de buitenplaats weer zijn glorie terug te geven. Uitgangspunt hierbij is de situatie in de tweede helft van de 19de eeuw. Inmiddels zijn alle tuinonderdelen hersteld of teruggebracht in een min of meer originele staat. Er is heel veel te zien en te beleven! Vervolgens vertrekken we weer voor een korte busrit waarbij we de meegebrachte lunch kunnen opeten. De excursiecommissie zorgt voor iets te drinken en wat lekkers. Als het echt mooi weer is, kunnen we de lunch ook opeten tijdens onze wandeling door de Heidetuin van Driebergen. We wandelen van de ene kant van de tuin naar de andere WWW.EDE.GROEI.NL
13
en, indien nodig, kan dat stuk ook per bus afgelegd worden. De volgende stop is de open landschapstuin in Driebergen. Deze Driebergse tuin is een open landschapstuin bij een moderne bungalow. Hij bestaat uit diverse borders op kleur en veel bijzondere planten en struiken en bomen. Een graspad voert langs een hoogstamboomgaard met schapen. Daarachter bevindt zich een natuurgedeelte, bestaande uit een mooie paddenpoel en een vogelbosje. Verder is er nog een fraaie moestuin met een gedeelte plukbloemen en rozen. Als laatste bezoeken we die dag de Crocosmia kwekerij Davelaar in Woudenberg. Een bloembollen en bolbloemen kwekerij en handel, gespecialiseerd in de teelt van crocosmia’s, een van oorsprong Zuid-Afrikaans bolgewas, uniek in Midden-Nederland. Door een ruime wisselteelt toe te passen en zo milieubewust om te gaan met de gewasbeschermingsmiddelen voldoen zij aan de hoogste eisen. Hier kunnen we kennis maken met een uniek bolgewas dat het ook in ons milieu heel goed doet en zich voordoet in tal van prachtige kleuren. Rond 17.30 zijn we weer op de Arnhemse weg in Ede. Datum: dinsdag 4 september Vertrek: 09.00 uur vanaf de Arnhemse weg 94, Ede. Terug: ongeveer 17.30 uur. Prijs: Leden van afd. Ede € 37. Leden van andere verenigingen: € 39. Niet-leden: € 41. Betalingen: op bankrekeningnummer 43.72.63.142 t.n.v. KMTP excursierekening te Ede. U kunt zich tot uiterlijk 1 maand vóór de excursiedatum kosteloos afmelden; dit in verband met de reservering van de bus. Wilt u mee met een excursie? Geef u zich dan op bij Yvonne van Geel of Annemarie de Leeuw, de excursiecommissie (liefst per email maar telefonisch mag ook). Yvonne: yvonnevangeel@gmail.com of T 0318-650 102 / M 06-2726 2440 Annemarie: praktijk@adleones.nl of T 0318-610 240 /M 06-1543 8100
14
WWW.EDE.GROEI.NL
WISTERIA CUP: deel 12
Het was me het wintertje wel, zeg! Eerst lijkt het of in januari de winter bijna voorbij is en begint alles veel te vroeg uit te lopen. Dan krijgen we een korte maar hevige vorstperiode waarbij ik zelfs - 20 op de thermometer zag staan. Gelukkig duurde Bloemen dat alles maar kort en konden we & Planten in maart de prille lente echt verwelkomen. Maar met die lente kwamen ook de zorgen om onze geliefde planten en struiken. De bladhoudende Viburnums en de Photinia’s waren de eer ste slachtoffers. Verdroogd blad dat al heel snel begon af te val len en diep ingevroren stengels en takken. Maar ook de Budleia, zelfs hele grote oude struiken, viel ten prooi aan vadertje vorst. Van sommige planten zag je het direct. Hosta’s in potten die geen neuzen meer boven de grond staken. Kuipplanten die normaal een koude winter in de garage overleven en niet geheel winter harde planten die ondanks hun dikke deklaag toch het loodje hadden gelegd. Eerst denk je: “Ach, het tuincentrum en de kwekers moeten ook hun klandi zie hebben en het is ook wel leuk om ergens weer wat nieuws neer te zetten”. Maar dan gaat het nog niet over je ‘geliefde plantenkinderen’! De wilde citroen of Ponsiris die je na lang twijfelen vorig jaar toch in de grond hebt gezet en nog steeds geen poging doet om bladeren te krijgen. Je Gunera Parkweg 77, 6717 HM Ede, T: 0318-610424 met de machtige bladeren, die je Bezoek ook onze webshop voor 24/7 bestelmet zoveel liefde elk jaar de win len van bloemen op: www.bloombinders.nl ter doorhielp. En oh schrik! Wat
,
t Hofke
• • • •
WWW.EDE.GROEI.NL
15
is er aan de hand met de Wisteria? Dat ziet er niet goed uit! Donkere knoppen die al de hele winter aan de takken zitten maar er gebeurt verder niks! Het zal toch niet waar zijn....? Om even jullie geheugen op te frissen: mijn Wisteria heb ik vorig jaar moeten vervangen omdat hij de winter 2010-2011 niet had overleefd. Om in de race te kunnen blijven heb ik een plant gekocht die net zo oud was als de originele planten die Anneke Florijn en ik gekocht hebben in Beervelde en waarmee het verhaal van de Wisteria Cup drie jaar geleden is begonnen. Natuurlijk haal je er iedereen bij en vraagt: “Wat vindt jij? Zou er nog leven in zitten?” Treurig hoofdgeschud, nog eens erom heen lopen en gemompel. Allerlei hoopgevende uitspraken, maar eigenlijk kwam het allemaal op hetzelfde neer. Een keihard vonnis: “wij denken dat hij dood is”. Eerst ben je even verdrietig, daarna wordt je opstandig. “Nou, dan kap ik er ook mee! Ik ga niet nog een derde keer een plant zetten op een plek waar hij niet wil groeien!!! Ik haal de paal uit de grond en geef Anneke de eer, ook al heeft zij nog geen bloemen aan haar Wisteria!!! En dan wordt het koninginnedag. Met een vriendin rijden we de prachtige tulpenroute in de Noord Oost Polder die we een aantal jaren geleden ook als excursie hebben gedaan. We lopen met een voldaan gevoel en een glas wijn in de hand door de tuin om naar onze eigen tulpen te kijken en ineens zegt de vriendin: “Hee, jullie droogmolen krijgt knoppen!” Met open mond kijken we haar aan en vliegen alle drie naar de ex-antennepaal, die met een kruisconstructie in de top dienst doet als steun voor onze Wisteriaparasol. En wis en waratje...de takken zijn bespikkeld met groene puntjes! OK, hij loopt zeker twee weken achter bij die van Anneke en er is ook
16
WWW.EDE.GROEI.NL
bij ons geen bloemknop te zien maar.... hij doet het nog. We zijn nog in de race en de kaarten zijn nog niet geschud! Dit jaar zal het niet meer worden maar we blijven strijden om de Wisteria Cup en hopelijk valt de beslissing in 2013. Yvonne van Geel
OP WEG NAAR HET JUBILEUM VAN DE KRUIDENTUIN...
20 JAAR VRIJWILLIGERSWERK Uit de kruidentuin:
Karwij (Carum carvi)
Voor deze reeks over kruiden die in de kruidentuin bij Kernhem te bewonderen zijn, loop je nogal eens tegen nieuwe weetjes op. Zo wist ik bijvoorbeeld niet, dat karwij (ook wel kummel genoemd) veel verbouwd werd in Nederland, omdat het zo goed in vruchtwisselingsschema’s past en met zijn diepgaande penwortels goed voor de structuur van de grond is. Zo blijken er rassen te bestaan met onmiskenbare Nederlandse namen als “Mansholt” en “Volhouden”. De oogst aan zaden werd bijna geheel naar Amerika geëxporteerd, waarbij je je dan weer afvraagt wat ze daar met zoveel karwij doen. Maakt men er kruidenbitter van? Of wordt het in broodjes verwerkt? Want dat is toch wel het gebruik dat hier en vooral in Duitsland het meest populair is. Karwij en vruchtwisseling... De link naar de grote man van de kruidentuinen komt weer eens terug. Keizer Karel de Grote (742-814) was de degene die het principe van vruchtwisseling oplegde aan zijn onderdanen en verordonneerde, dat er bij alle kloosters en kastelen tuinen werden aangelegd met een verplichte assortiment van tientallen planten en bomen. Hiermee is de invloed van deze man op de groene geschiedenis van Europa onmetelijk te noemen. Volgens een Duits kruidenboek was Keizer Karel een groot liefhebber van karwij. Hij liet niet alleen planten voor zijn hof kweken, maar gaf ook nauwkeurige instructies aan zijn keukenpersoneel voor de verwerking, omdat het de maaltijd zowel verfijnder als lichter verteerbaar maakte. De goede man bemoeide zich blijkbaar overal mee. Ook nu gelden het verse blad, de wortels en de zaden nog steeds als gunstig voor de spijsvertering. Het gebruik bij gerechten met kool, WWW.EDE.GROEI.NL
17
aardappels, vet vlees en veel uien doet zoiets natuurlijk al vermoeden. En uiteindelijk is karwij gewoon ook erg lekker. Koolsla zonder karwij, persoonlijk zou ik dat toch een beetje jammer vinden. Karwij is een schermbloemige, die goed gedijt in vruchtbare, doorlatende grond. Een plek in de volle zon heeft de voorkeur. Het varenachtige blad en de witte bloemschermen zijn erg decoratief, dus ook in de siertuin is karwij prima op zijn plek. Door de penwortels is het een plant die men het beste ter plekke zaait. Al kun je ze ook in diepe potten voorzaaien en dan voorzichtig uitplanten. Het gebruik van blad en wortels is veel minder bekend dan het gebruik van de zaden. Wat dat betreft is het net als bij koriander: daar kende men ook van oudsher vooral het gebruik van de zaden, maar met de invloed van Aziatische keukens (Indiaas, Thais) worden korianderblad en korianderwortels steeds meer gebruikt. Misschien leuk om dit ook eens met die “oerhollandse� karwij te proberen. Voor de mensen die biologisch tuinieren is dit tenslotte nog een nuttige tip: Karwijbloemen trekken parasitaire wespen en roofvliegen aan, die het voorzien hebben op bladluizen. Zo helpt deze plant een luizenprobleem voorkomen. Annemarie Wolferink
kopij inleveren kan t/m 16 juli adressen en telefoonnummers Anneke Florijn, W. Welgravenlaan 23, 6741 ZH Lunteren, 0318-484 063 Dien Giltjes, Commandeursweg 21, 6721 TW Bennekom, 0318-418 557 redactie Flora: Dien Giltjes / diengiltjes@hetnet.nl Lucie Heuterman / lucie.heuterman@sanomamedia.nl website: www.ede.groei.nl Opgeven excursies (per mail of telefonisch): Yvonne van Geel, yvonnevangeel@gmail.com / 0318-650102, 06-27262440 Annemarie de Leeuw, praktijk@adleones.nl / 0318-610240 Betalen excursies: rek.nr. 43.72.63.142, t.n.v. KMTP-excursierekening, Ede, o.v.v. datum betreffende excursie Ledenadm. KMTP, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer, 079-3681212
18
WWW.EDE.GROEI.NL