LORA FL AGENDA
DECEMBER 2012 / JANUARI 2013 jaargang 46, nr. 6
wo 19 december
Kerstworkshops o.l.v. Anke Pols
wo 9 januari 2013 aanv. 19.30 uur
Nieuwjaarsbijeenkomst en terugblik op 2012 lokatie: “De Open Hof”, Hoflaan 2,Ede
wo 23 januari aanv. 20.00 uur
Tuinen van de Indische Archipel; impressie van Java, Bali, Lombok, Sarawak en Bali door de heer van Lammeren
wo 27 februari aanv. 20.00 uur
Orchideeën op de vensterbank door de heer Klaassen lokatie: “De Brink”, Brinkstraat 39, Bennekom
wo 13 maart
Algemene Ledenvergadering (20.00 uur) Lezing (21.00 uur)
van het bestuur
Het is nu 12 november en wij, het bestuur, kijken met genoegen en ook wel met een gevoel van opluchting terug op ons jubileumjaar. We hebben veel verschillende activiteiten georganiseerd, omdat we zoveel mogelijk leden wilden betrekken bij onze 50e verjaardag. Vanaf het begin was het onze opzet om met elkaar een feestje te vieren (de startavond van het jubileumjaar in januari met voor iedereen een verjaardagskalender + CD en de 2-daagse jubileumexcursie), maar vooral ook om met de vereniging naar buiten te treden. Dit deden we door 1 aan de gemeente een plantenbak te schenken in samenwerking met Permar en Plantion; dat kreeg een vervolg in de courgette en pompoenactie voor basisschoolleerlingen en daaruit vloeide weer voort onze presentatie op Ede Smakelijk; 2 de Kruidenactiefdag op Kernhem. WWW.EDE.GROEI.NL
3
Deze 2 naar buiten gerichte activiteiten hebben we ingestuurd om mee te dingen naar de jaarlijkse vernieuwingsprijs. Tijdens de landelijke ledenvergadering (alle afdelingen zijn lid) op 10 november in Utrecht hoorden we dat wij DE 2e PRIJS HEBBEN GEWONNEN met de organisatie van de Kruidenactiefdag. En niet onbelangrijk: er hoort een cadeautje bij van â‚Ź 1000. Vrijwilligers en deelnemers aan activiteiten van dit jubileumjaar. Iedereen is druk geweest met zijn of haar taak. Vaak geen tijd om ergens anders te kijken of met anderen te praten. Daarom zal woensdagavond 9 januari 2013 nog eenmaal in het teken staan van het afgelopen jaar. Het wordt dan een combi van nieuwjaarsbijeenkomst, presentatie jaarprogramma en een fotograďŹ sche terugblik (zie oproep op pag. 10) met hier en daar veel humor hopen we. Ook ligt er nog de tweede helft van de zeer geslaagde jubileumplantenquiz. Afgelopen januari was de kennis zo groot of klein dat we maar de helft van de vragen nodig hadden om een winnaar te hebben. Daarom een oproep aan allen die in dit jaar, op welke manier dan ook, met Groei & Bloei iets hebben ondernomen. Kom op 9 januari 2013 (19.30 uur) naar De Open Hof en geniet van een drankje en van de zelf gemaakte hapjes.
4
WWW.EDE.GROEI.NL
We beginnen het jaar 2013 met twee lezingen met een licht tropisch tintje. In januari en februari verlangen we aan de ene kant naar de Elfstedentocht en aan de andere kant dromen we juist dan misschien van warmte en zon. De heer van Lammeren neemt ons in januari mee naar de Indische archipel. In februari wordt iedereen uitgenodigd om zijn/haar orchideeën e.d. mee te nemen naar De Brink in Bennekom. Vooral de planten die er niet zo fraai meer uit zien kunnen dan meegenomen worden. Je krijgt gratis advies. Het lijkt me geweldig om een lange rij Orchideeën, Phalaenopsis en andere exoten te zien staan. DUS MEENEMEN DIE POT VOL MET WORTELS EN EEN PAAR DOFGROENE BLADEREN EN STEELTJES. Het is al snel maart 2013 en dan is er onze algemene ledenvergadering. Welke vrijwilliger wil dan zitting nemen in ons bestuur?! Wacht niet tot je gevraagd wordt, maar bel of mail even om te horen wat je kunt doen. Anneke Florijn, Voorzitter (en aftredend maart 2013) T 0318-484063 / mail: lflorijn@tiscali.nl Er staat nog een Kerstworkshop o.l.v. Anke pols op het programma (19 dec.) en dan is het Groei & Bloei jaar 2012 ten einde. HET BESTUUR WENST ALLEN EEN SFEERVOLLE DECEMBERMAAND TOE. GOEDE KERSTDAGEN, EEN RUSTIGE JAARWISSELING EN GEZONDHEID VOOR DE TOEKOMST.
2 13 tot in
WWW.EDE.GROEI.NL
5
Voor alle nieuwe leden van 2012
U bent nu abonnee van het mooie tuinblad Groei & Bloei, maar ook automatisch gratis lid van de vereniging Groei & Bloei/KMTP afdeling Ede. Groei & Bloei is de naam van het tijdschrift en KMTP staat voor Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Deze bestaat al 140 jaar! Leden van het eerste uur spreken nog vaak over De Maatschappij. In ons verenigingsblad Flora staan alle activiteiten vermeld die afdeling Ede organiseert. Lezingen zijn gratis, u krijgt ledenkorting op workshops en excursies. Door contacten met andere enthousiaste tuin- en plantenliefhebbers krijg je vanzelf gesprekken over het groen in onze omgeving, onze tuinen. De nieuwjaarsbijeenkomst van 9 januari a.s. is een uitgelezen mogelijkheid om kennis te maken met elkaar. (Let op: aanvang 19.30 uur!)
nieuwe leden • Bennekom: mw. M. op den Camp; mw. A.M. Huijgen; mw. H. Leendertz; mw. B. van Luttikhuizen; M. Zandvoort • Driel: mw. E.J. Hogezand • Ede: mw. I. van Beckum; nieuw gezicht... dhr. G. Bos*; mw. G. Hendriksen; mw. P. Korevaar; mw. J.L. Lok; vlnr: Wim Teunissen, Jan van de Meyden, Hemmy van de Brink en Ton van de Meyden mw. L. Marijnissen; mw. M.E. Rietkerk; mw. Rijsemus; dhr. W. Vlastuin; dhr R. Zarks • Lunteren: E. van ‘t Foort; mw. A. van der Horn; mw. W. van Kreuningen • Otterlo: mw. I. Keizer
...of 50 jaar lid
*Dhr. Bos was de 1500ste bezoeker van de Groei & Bloei-stand op de Floriade!!
6
WWW.EDE.GROEI.NL
...we hopen dat velen de weg weten te vinden naar de nieuwjaarsbijeenkomst op woensdag 9 januari!
WORKSHOPS
Bloemschikworkshops KMTP Ede, o.l.v. Anke Pols BIJZONDERE KERSTKRANS, woensdag 19 december De sierlijk gebogen grijze bladeren van de Tillandsia geven deze kerstkrans zijn bijzondere uitstraling. Prachtig in combinatie met bijvoorbeeld rode malusappeltjes, grijsbruine dennenappels en rode, zachtgroene of zilveren kerstballetjes. Als basis maken we eerst een krans van mooi kerstgroen, waarna we de versieringen en de Tillandsiabladeren aanbrengen. Deze krans kan hangend aan een deur of muur, maar ook liggend op een mooie platte schaal de kerstsfeer in huis brengen. Voor de strokrans, krammen, het wikkeldraad en de Tillandsia wordt gezorgd. De groene materialen en de kerstversieringen brengt u zelf mee, vooraf ontvangt u informatie en suggesties. Datum: woensdag 19 december, van 14.00 tot 16.00 uur of van 19.30 tot 21.30 uur. Locatie: Kwekerij De Hessenhof, Hessenweg 41 te Ede. Cursusgeld: voor leden afd. Ede € 5, voor niet-leden € 10. Kosten basismaterialen: € 6,50. Alle kosten ter plekke voldoen. Deelname: Wilt u aan één van deze bloemschikworkshops mee doen, dan kunt u zich opgeven bij Anke Pols, telefonisch 0318-633992 (eventueel voicemail inspreken) of per e-mail anke@jardimages.nl Leden dienen hun lidmaatschapsnummer te vermelden. U kunt zich opgeven tot 7 dagen voor aanvang van de workshop. Opgelet: we maken ook deze keer gebruik van de ‘werkschuur’ van kwekerij De Hessenhof. Hans Kramer en zijn medewerkers kunnen u echter geen informatie verstrekken over deze workshops!! Voor informatie kunt u contact opnemen met Anke Pols. Wie o wie staat er op Anke’s voicemail...? Wil degene, die zich via de voicemail van Anke voor twee personen heeft aangemeld voor de middagworkshop, zich nogmaals melden. Bij de aanmelding heeft betrokkene geen naam of telefoonnummer genoemd; Anke kan nu geen informatie sturen over de zelf mee te brengen materialen.
WWW.EDE.GROEI.NL
7
!! wegens grote belangstelling extra avond !! SNOEIEN VOOR... iedereen die bang is om de snoeischaar of -zaag te gebruiken Woensdag 20 februari 2013 (VOL !!!). Let op: aanvang 19.30 uur In samenwerking met de VAT (Vereniging Amateur Tuinders) organiseren we een avond voor iedereen die nog eens wil horen, zien of doen hoe planten, struiken en bomen gesnoeid moeten of kunnen worden. Vaak is men te bang om eens flink de schaar erin te zetten. Deze avond staat onder leiding van Hans Luiten, bij G&B niet onbekend. Datum: Woensdag 20 februari (VOL). Op dit moment, 12 november, hebben we nog niet definitief een 2e avond gepland Opgeven hiervoor kan nog wel (t/m 24 december). Lokatie: C.S. Het Streek, Bovenbuurtweg 1 in Ede, Aanvang 19.30 uur. Cursusgeld: voor de VRIENDENPRIJS van € 5 p.p voor leden van G&B en de VAT. Opgave: VOOR 25 DECEMBER! door € 5 over te maken op rekeningnr. 39 5194 709 tnv Groei & Bloei Ede ovv Snoeien 2e avond. Betaling is aanmelding. Er is plaats voor 30 personen, ongeveer evenveel voor G&B en de VAT. Zijn er meer aanmeldingen dan komt er een wachtlijst. Wil iedereen die meedoet zijn/haar mailadres (voor zover nog niet bekend bij ons) aan Albert doorgeven (albert@vweerdenburg.demon.nl). Dan kan per mail ook een bevestiging verzonden worden. Deelnemers voor de 1e avond hebben een bevestiging ontvangen.
Parkweg 77, 6717 HM Ede, T: 0318-610424 Bezoek ook onze webshop voor 24/7 bestellen van bloemen op: www.bloombinders.nl
8
WWW.EDE.GROEI.NL
LEZINGEN Tuinen in de Indische archipel Impressies van Java, Bali, Lombok en de Maleisische provincies Sarawak en Sabah Woensdag 23 januari. Presentatie door Andre van Lammeren. Veel mensen hebben herinneringen aan of kennen verhalen over de rijke tropische gebieden waar Nederland lang een verbinding mee heeft gehad. Een wereld van fantastische verhalen over de ‘gordel van smaragd’, overdreven of op waarheid berustend? Om daar achter te komen heeft de spreker van vanavond de afgelopen jaren twee reizen naar Indonesië en naar Maleisië gemaakt en met het oog van een plantenbioloog naar de natuurlijke en cultuurlijke begroeiingen gekeken. Zeker nu in de winter is er geen groter contrast denkbaar tussen de tuinen en akkers in rust in ons land en de uitbundige altijd groene en ook bloeiende wereld van de tropische archipel. Het is daarom wellicht des te verleidelijker een avond in gedachten te toeven in de cultuur- en productietuinen of wouden van Java, Bali, Lombok en Borneo. Door afwisseling van overzicht en detail komt die tropische wereld echt heel dichtbij, soms in een paleistuin, soms gewoon langs de weg. Lokatie: “De Open Hof’, Hoflaan 2 in Ede. Aanvang: 20.00 uur
Orchideeën op de vensterbank Hoe verder met uw orchideeën (m.n. de Phalaenopsis)? Woensdag 27 februari. Presentatie door dhr. A. Klaassen. Voor de pauze houden we het praktisch en gaan we aan de hand van een veel gekweekte orchidee, de Phalaenopsis, bekijken wat wel of niet kan en wanneer. Neem uw eigen orchideeën mee, vooral ook die het wat minder doen of uitgebloeid zijn. Tijdens de lezing een behandelingsadvies! Misschien ziet u het niet meer zitten met die plant en kan een kleine hint voldoende zijn of heeft u juist en mooie bloeiende plant waar u trots op bent. Die willen we ook laten zien. Hint: als u in koudere tijden planten meeneemt, geef ze dan een paar dagen minder of geen water dan zijn ze het minst kwetsbaar. Na de pauze een diaserie met de vormen en kleuren van orchideeën, iets over bestuiving, herkomst, tentoonstellingen. Heel veel aspecten WWW.EDE.GROEI.NL
9
die het kweken van orchideeën zo interessant maken. Deze avond is bestemd voor de liefhebber, die begint, maar ook voor de meer gevorderde kweker, die met zijn ervaring een bijdrage kan leveren aan deze avond. Deze avond is i.s.m. Floralia Bennekom Locatie: “De Brink”, Brinkstraat 39, Bennekom. Aanvang 20.00 uur.
OPROEP!!!
grappige, mooie, bijzondere of hele gewone foto’s van 2012 Bij de Nieuwjaarsreceptie op 9 januari 2013 willen we graag een overzicht laten zien van alle activiteiten die dit jaar hebben plaatsgevonden. Deze worden op het scherm gepresenteerd zodat iedereen nog een keer kan nagenieten van al het leuks dat we in 2012 hebben meegemaakt. Zoals gebruikelijk heeft het bestuur bij diverse gelegenheden foto’s gemaakt. Maar het zou nog leuker zijn als jullie als leden daar ook aan bijdragen. Uiteraard worden bij de voorstelling de namen van de fotografen vermeld, dus je wordt wereldberoemd binnen heel Groei&Bloei Ede! Wees niet te bescheiden (denk aan de prachtige foto’s op onze jubileumkalender) en neem even contact op met: Rob van Geel, rcvangeel@gmail.com, of 0318 - 650102
13 Oktober; Hennie en Albert van Weerdenburg hebben hun slag geslagen tijdens de ruilbeurs in Bennekom. Maar hoe krijgen ze alles heelhuids thuis...?
10
WWW.EDE.GROEI.NL
Meloenpeer
Dit voorjaar kocht ik bij een Duitse grootgrutter kleine stekjes van de meloenpeer, ongeveer 15 cm hoog. Volgens de afbeelding zouden er een soort vruchten aan komen. Nadat ik ze in een pot gezet had, begon het liefdevol verzorgen. Iedere dag gaf ik ze water en eens in de veertien dagen mest. Al spoedig zag ik resultaat: er kwamen kleine paarse bloemetjes aan. Ging ze nog meer vertroetelen en ja hoor daar kwamen de eerste (piepkleine) witte vruchtjes tevoorschijn. Het resultaat is te zien op de foto. Ik kreeg er veel plezier in en zocht op internet of ze eetbaar zijn. En ja hoor! Ze smaken niet zo zoet, maar lekker fris; ik doe ze door de kwark of door een fruitsalade. Probeer het ook eens, als ze komend voorjaar weer te koop zijn bij deze grootgrutter. Er is zelfs een meloenperen kwekerij. Jopie Jacobs WWW.EDE.GROEI.NL
11
Pastinaken oogsten
Hoe is het met jullie pastinaken gegaan? Bij mij zijn ze nog niet zo groot, een potlooddikte, en of ze nog groeien is de vraag. Ik vond in een oude Groei & Bloei deze oogsttip met een recept. Pastinaak is een van de zogenaamde ‘vergeten groenten’. Vroeger werden ze in iedere boerentuin gekweekt, maar met de opkomst van de supermarkt raakten ze in de vergetelheid. Aan de smaak kan het niet liggen, want ze zijn verrukkelijk. Pastinaken worden tussen half april en half mei gezaaid. In het begin groeien ze traag, maar later ontstaan rozetten met veel blad. Onder de grond ontwikkelt zich de witte penwortel. Die blijkt volkomen winterhard en kan in de grond blijven zitten tot er in de keuken behoefte aan is. Recept: Snijd de wortels in vingerdikke stukjes, breng die aan de kook en laat ze maar 1 minuut echt koken. Giet de wortels af en dep ze Bloemen droog. Daarna kort in hete olie lichtbruin bakken en nog 15 minuten in & Planten de oven op 200 0C. De laatste 5 minuten 1 eetlepel honing enkele gesnipperde gemberbolletjes erover. Heerlijk met rijst. Hennie Groeneveld
12
•
WWW.EDE.GROEI.NL
fotoverslag
doe- en proefavond rond pompoen en courgette
Het was gezellig druk tijdens de doe- en proefavond op 24 oktober. De verschillende hapjes vonden gretig aftrek en ook het bloemschikken was een schot in de r... eh pompoen.
excursie verslag
nogmaals de Utrechtse heuvelrug (nu door andere ogen gezien)
Dinsdag 4 september vertrokken we om 9 uur (mooie tijd) naar de Utrechtse heuvelrug. Door een wegomlegging nam onze chauffeur een toeristische route en dat vond iedereen veel leuker. Om kwart over tien werden we verwelkomd door de eigenaar van Ridderhofstad Hindersteyn. De kofďŹ e stond al klaar met een overheerlijke citroentaart (geheim recept). Hij verklapte wel dat er 3 citroenen in gingen. Dus met een beetje fantasie maken we hem gewoon zelf met kwark of yoghurt en room. Daarna volgde de rondleiding door de huidige eigenaar. In de 7 eeuwen dat Hindersteyn bestaat had het altijd adellijke bewoners, totdat de vader van de huidige eigenaar in 1971 het buiten kocht met 5 hectare WWW.EDE.GROEI.NL
13
*
TOURINGCARBEDRIJF
SPITSBERGEN-WILLEMSEN
DE GROOT - EDE
GESPECIALISEERD IN HEMEROCALLIS EN HOSTA op zaterdag voor particulieren PRIJSLIJST WORDT OP AANVRAAG TOEGEZONDEN ∗ ∗ ∗ ∗ Buurtlaan ∗Oost 90a, 3907 AC Veenendaal
e-mail: vof@kwekerijwillemsen.nl
T 0318 - 555081 / F 0318 - 520454
12 WWW.EDE.GROEI.NL
grond. De rest van het landgoed, 60 hectare groot, is van de familie Van Beuningen en dat wordt gebruikt voor natuurontwikkeling. Het geheel valt onder Natuurmonumenten. De afgelopen jaren zijn er diverse historische elementen teruggebracht, zoals de slangenmuur (voor leifruit), een doolhof en het labyrint. Ook werden 3 oude historische kassen van elders herplaatst; een grote voor een collectie vijgen, een druivenkas met diverse druiven en een kas die voor de helft gebruikt werd om te zaaien en te stekken en voor de andere helft vol stond met allerlei soorten tomaten. Dit was erg interessant voor Yvonne. De moestuin bestaat uit een groentetuin, bloemen(pluk)tuin en kruidentuin met een grote collectie munt. Dit alles wordt onderhouden door 25 vrijwilligers die elk een eigen deel beheren. Een deel van de groente e.d. wordt gebruikt voor “koken in de moestuin”. Gezelschappen kunnen onder begeleiding een viergangen menu bereiden met zelf geoogste groente. De gezamenlijke opbrengsten komen ten goede aan de stichting tot behoud van Ridderhofstad Hindersteyn. Daarna verder naar Driebergen waar de inwendige mens werd versterkt met een stukje hartige taart van Anneke en wat drinken. Omdat we verkeerd liepen was het niet 800 meter maar 2 km voor we de heidetuin vonden. De verrassing was groot: mooi aangelegd midden in het bos met verhogingen en met een watertje er door heen. Dan naar een particuliere tuin en daar werden we verwend met koffie of thee en cake. De eigenaresse vertelde dat ze 20 jaar geleden verhuisden van zand naar vruchtbare kleigrond. Ook dat heeft zijn nadelen. De tuin werd door een architect ontworpen, maar door henzelf beplant. De vele achtergebleven doornloze hulst werd in grote blokken gesnoeid. De borders, waaronder een ronde gele border naar voorbeeld van Mien Ruys, waren al een beetje uitgebloeid. Het was lekker wandelen over het verende gazon met gedeeltelijk mos en dan verder door het vogelbosje met veel besdragende struiken en bomen rond een paddenpoel met veel kikkers. Hierna vertrokken we naar de crocosmia kwekerij Davelaar in Woudenberg. Enkelen wisten niet wat voor bloemen dit zijn, maar toen we er waren zeiden ze: oh, die noemen we montbretia’s. De kwekerij voldoet aan de hoogste eisen en er worden nieuwe soorten ontwikkeld. Ook wordt geselecteerd op soorten met mooie zaaddozen die in boeketten WWW.EDE.GROEI.NL
15
worden verwerkt. Niet iedereen was hierin geïnteresseerd, maar Dineke Logtenberg kwam er speciaal voor uit Wolfheze. We kwamen iets later dan gepland in Ede. Het was een prachtige dag met mooi weer. Jammer dat Annemarie er niet bij kon zij. We wensen haar van harte beterschap en tot de volgende excursie. Hennie Groeneveld
Uit de kruidentuin:
Tenslotte?
Om met vadertje Jacob Cats te spreken: “Kruidkenners, wakker volk, en dierlijke geesten die hebben veel geleerd door middel van de beesten. Wat is er menig kruid, voor dezen onbekend, Dat nu het woeste bosch aan d’apothekers zendt. Zie al de dieren aan, die in de velden leven, die zwemmen in de zee, en in de hoogte zweven: Al schijnt hun leven dom, en onvernuft te zijn Een ieder is nogtans zijn eigen medicijn.” Met dit fraaie gedicht besluit drs. A.G.M. (Tedje) van Asseldonk haar interessante artikel “Wat kunnen wolapen ons leren over gezondheidsbevorderend gedrag”. Het gaat over zoöfarmacognosie (wat een onmogelijk woord!) ofwel het gebruik van planten door dieren. In de Apenheul te Apeldoorn is onderzoek gedaan naar het gedrag van apen met betrekking tot het toepassen van (medicinale) kruiden. Om maar eens duidelijk te maken dat we niet de enigen zijn die op dit idee kwamen... Het artikel is te vinden op de website natuurinformatie.nl: http://www.natuurinformatie.nl/ndb.mcp/natuurdatabase.nl/i000387.html In mijn laatste bijdrage aan deze reeks over de kruidentuin van Huize Kernhem (wie neemt het stokje over?) wil ik het hebben over de betekenis van kruidentuinen voor de toekomst. Kruidentuinen zijn meestal historische tuinen, ze kijken terug op het verleden. Tegelijkertijd zijn het botanische collecties, maar wat heeft het eigenlijk voor zin om planten te verzamelen die allang niet meer gebruikt worden? In de vorige stukjes koos ik uitdrukkelijk voor plantensoorten
16
WWW.EDE.GROEI.NL
die nog steeds veel toepassing vinden, maar deze zijn een minderheid in het totaal aantal soorten dat in de kruidentuin staat. Is dat erg? Natuurlijk niet, want verzamelen om het verzamelen is leuk genoeg. Bovendien gaat het vaak om fraaie en heerlijk geurende planten, dus dat is ook al reden genoeg om een kruidentuin aan te leggen en ervan te genieten. En wie weet, blijkt zo’n “vergeten kruid” wel weer eens een nieuwe bron van werkzame stoffen. Bij de vernietiging van tropisch regenwoud wordt altijd gewaarschuwd dat er op deze manier allerlei belangrijke, onontdekte medicijnen verloren kunnen gaan, maar dit kan natuurlijk ook gebeuren wanneer we onze eigen plantaardige archieven niet meer belangrijk genoeg vinden om te onderhouden. Nou ja, aan de vrijwilligers van de kruidentuin zal het niet liggen. De nieuwe rol van kruidentuinen zal naar mijn mening liggen in het “gezondheidsbevorderende gedrag” dat in het bovenstaande artikel zo boeiend wordt uitgemeten. Met een epidemie van welvaartsziekten (lifestyle diseases) en de onbetaalbaar wordende zorg in het vooruitzicht, wordt er vanzelfsprekend meer nadruk op preventie gelegd. En nu de wetenschap steeds meer ontdekt hoe gezondheidsbevorderend gedrag werkt, ligt er een nadrukkelijke uitdaging om van deze kennis toegepaste kennis te maken. De fytonutriënten – bio-actieve stoffen in planten – blijken in veel bredere zin bij te dragen aan een goede gezondheid en een lange levensduur dan een meer medicinaal gebruik van planten doet vermoeden. De levensstijl van “voorkomen is beter dan genezen”, die in veel traditionele culturen nog net aan overeind blijft, wordt gedeeld met dieren. Het gaat dus vaak om halfbewust gedrag dat nauwelijks opgewassen lijkt tegen de invloed van de moderne beschaving. Zelfs dieren blijven niet gevrijwaard: neem nu meeuwen die altijd maar bij de snackbar rondhangen, hoe zou het met hùn cholesterol zijn? Waar het bij de historische kruiGoorsteeg 19 dentuin vaak om de (vroegere) 6741 TB Lunteren geneeskracht van planten draait en om het behoud van soorten, 0318 - 482726 06 - 20749849 daar draait het in de nieuwe tuin www.bassalunteren.nl meer om preventie en het geWWW.EDE.GROEI.NL
17
bruik èn het behoud van soorten. Het is niet toevallig, denk ik, dat Peter Bauwens – de Vlaamse pionier op dit gebied – zijn kwekerij “De Nieuwe Tuin” heeft genoemd. Het gaat om een veel breder assortiment van planten, want alle planten die we in welke vorm dan ook consumeren, bevatten fytonutriënten. De kruiden, bessen, paddenstoelen, etc., die uit de natuur komen, blijken er alleen veel meer te bevatten. Dit komt doordat deze planten de strijd om te overleven heel wat heftiger moeten voeren dan de kasplantjes uit de supermarkt. Ook door plantenveredeling gingen vaak fytonutriënten verloren. Hopelijk lukt het om van de natuurlijke, eetbare tuin de gezondheidstuin van de toekomst te maken. Veel soorten voor die nieuwe tuin werden gelukkig bewaard in de historische tuinen zoals “onze” kruidentuin. En zo zijn er de afgelopen tijd heel wat planten verhuisd van Kernhem naar de ttpermatuin in Wageningen, of de “neuzentuin” van Kinderboerderij De Oude Hofstede, tuinen waar ik ook aan mag bijdragen. Het Groene Leefpark van de Kenniscampus Ede (start deze maand) biedt nieuwe kansen, waarover ik zeker nog eens zal berichten. Maar voor nu is het even mooi geweest. Buiten schijnt de zon en de tuin lonkt... Annemarie Wolferink
kopij inleveren kan t/m 15 januari adressen en telefoonnummers Anneke Florijn, W. Welgravenlaan 23, 6741 ZH Lunteren, 0318-484 063 Dien Giltjes, Commandeursweg 21, 6721 TW Bennekom, 0318-418 557 redactie Flora: Dien Giltjes / diengiltjes@hetnet.nl Lucie Heuterman / lucie.heuterman@sanomamedia.nl website: www.ede.groei.nl Opgeven excursies (per mail of telefonisch): Yvonne van Geel, yvonnevangeel@gmail.com / 0318-650102, 06-27262440 Annemarie de Leeuw, praktijk@adleones.nl / 0318-610240 Betalen excursies: rek.nr. 43.72.63.142, t.n.v. KMTP-excursierekening, Ede, o.v.v. datum betreffende excursie Ledenadm. KMTP, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer, 079-3681212
18
WWW.EDE.GROEI.NL