2 RO JU ZE LI Z AA AT NS ER TA DA AN G DE APROPO(O)T 248 Juni 2011 Het Groninger Forum heeft mijn hart en ziel Kees van Twist over zijn liefde voor de stad > Over roze stedenbouw en rafelrandjes Een onthullend gesprek met Tjerk Ruimschotel > Anders bij RO/EZ Als geaardheid in het spel is > RO/ZE voor de verandering Een onthulling door Friso Dijkhut
Kees van Twist. Al weer een behoorlijk aantal jaren directeur van het Groninger Museum. Zijn tentoonstellingen, vooral die over Russische kunst, zorgen non stop Door Anneke Miedema
voor hoge bezoekersaantallen. Na een kort uitstapje naar New York, waar hij werkzaam was als cultureel attaché, kwam hij terug naar Nederland en loodste
A
met hernieuwde energie het Groninger Museum door een grondige verbouwing. Die later wat duurder bleek dan de bedoeling was. Van Twist, die deels in Groningen en deels in Amsterdam woont, lag onder vuur toen hij gemeente en provincie daarom een overbruggingskrediet van 6 ton vroeg. Niettemin: Van Twist
Amsterdam, New York, Groningen. Is dat een rijtje of zeg je ‘nou Groningen….’ Dit is zeer zeker een rijtje! Groningen is heel belangrijk en een uiterst prettige omgeving voor mij. Het is een tolerante omgeving, breed georiënteerd, nieuwsgierig. Veel cultuur in een unieke combinatie met een universiteit. Je ziet dat aan het Weekend van Kunst & Wetenschap, dat een enorm succes was. Het is deze combinatie die Groningen boven ieder andere provinciestad uit tilt. Toch wordt Groningen wel eens wat knieperig gevonden als het gaat om geld voor cultuur. Ik moet je zeggen dat de laatste tijd me niet meegevallen is. We vragen om een overbruggingskrediet en ik word neergezet als een soort rupsje nooitgenoeg. Terwijl we de verbouwing met de hulp van sponsors zoveel mogelijk zelf betaald hebben. Politieke partijen zouden meer moeten koesteren wat ze binnen de poorten hebben. Het Groninger Museum is geen speeltje van de linkse kerk, om het zo maar eens te zeggen. Het Groninger Museum is van iedereen. Het maakt de stad leuker en de stad verdient er bovendien aantoonbaar aan.
2 RO JU ZE LI Z AA AT NS ER TA DA AN G DE
Er komen draconische rijksbezuinigingen op cultuur aan. Het Grand Theatre dreigt te sluiten. V-r-e-s-e-l-i-j-k! Ik heb er geen ander
houdt van Groningen, is een fervent voorstander van het Groninger Forum en wil zich ten volle blijven inzetten voor de stad.
H e t G ro n i n g e r Forum heeft mijn hart en ziel woord voor. Juist een theater als het Grand waar geëxperimenteerd wordt, waar vernieuwing plaatsvindt, behoedt Groningen ervoor een ingedutte zooi te worden. We moeten als stad echt proberen te voorkomen dat dit gaat gebeuren. Politieke winden waaien over, economische crises trekken weer aan, dus je moet niet iets waardevols onherstelbaar kapot maken.
Op de voorpagina >
Het hoofdgemaal in het Stadspark als een van de twee locaties in de stad van waaruit het afvalwater richting de zuiveringsinstallatie in Garmerwolde wordt geZaterdag 2 juli is Groningen de Gay-capital Nederland. Maar hoe gay is de gemeente pompt. Een modern meldingssysteem van van storingen scheelt zo’n 400 keer uitrukken pereigenlijk? jaar. Apropos ging op zoek. Verderop in dit nummer een eerste aflevering van een - waarschijnlijk lange - serie: De achterkant van de krant, waarin we op zoek gaan naar wat er achter een opvallende kop in de krant schuilt.
24e jaargang, Juni 2011
APROPO(O)T 248 Juni 2011 Het Groninger Forum heeft mijn hart en ziel Kees van Twist over zijn liefde voor de stad > Over roze stedenbouw en rafelrandjes Een onthullend gesprek met Tjerk Ruimschotel > Anders bij RO/EZ Als geaardheid in het spel is > RO/ZE voor de verandering Een onthulling door Friso Dijkhut
Wrikt de sluiting van het Grand niet met de miljoenen voor het Groninger Forum? Het Groninger Forum is een investering in de toekomst van de stad. Dat Groningen dat durft overtuigt mij er weer van hoe bijzonder deze stad is. Iedere andere stad zou zijn hand op de knip houden. Nou, Groningen dus niet. Dat je de vernieuwing van een bibliotheek, van een historische collectie, van een
Apropos is een uitgave voor (oud-) personeel van de dienst RO/EZ van de gemeente Groningen en verschijnt 11 keer per jaar REDACTIE Mans Schuurman Johan de Boer Alfred Kazemier CORRESPONDENTEN Ingrid Bolhuis Erwin Tollenaar Anneke Miedema Mirjam van der Feen Mark Ronda Froukje Bouma Jan Koops van ‘t Jagt Jeroen Berends Anne Helbig Gilbert Sewnandan Petra Maaskant Janet Stoker Heleen Aarnink ONTWERP EN OPMAAK Groninger Ontwerpers DRUKWERK EN AFWERKING Zodiak Groep Groningen VERZENDWERK DIA-Post en Copy Service REDACTIE-ADRES Ged. Zuiderdiep 98 9711 HL Groningen (kamer 325) Email: apropos@groningen.nl
Roze themanummer Het zal niemand ontgaan zijn, zaterdag 2 juli a.s. zal Groningen roze kleuren. De stad is dan het centrum waar de landelijke Roze Zaterdag wordt gevierd. Om u alvast een beetje warm te laten lopen komt Apropos, voor de gelegenheid omgedoopt tot Apropo(o)t, dit keer met allerlei rozegekleurde bijdragen. Over roze stedenbouw, over de Gay-spot van Peter Rehwinkel, de favoriete vrijetijdsbesteding van Frank de Vries en de coming-out van een collega. En hiernaast direct al de zieleroerselen van Kees van Twist, directeur van het Groninger Museum!
archief op deze manier oppakt getuigt van lef. En het laat zien dat je je niet laat weerhouden door zwartkijkers. Deze vernieuwing, deze progressiviteit past bij Groningen. En progressief bedoel ik niet politiek, maar meer als mentaliteit. Ga jij – als een van de ‘founding fathers’nog een rol spelen in het Groninger Forum? Het Groninger Forum heeft mijn hart en ziel. Laat stad en provincie elkaar
nauwe samenwerking te zoeken met de RuG. Je moet je laven aan de RuG, daar zit zoveel kennis! En kijk of je een permanente verbinding kan leggen met het Filmmuseum in Amsterdam. En probeer of je de wat sleetse formule van De Balie nieuw Gronings leven in kunt blazen. En kijk eens naar Oost-Europa. Daar ligt zoveel culturele rijkdom voor het opscheppen waar we nu nog niets mee doen. En laat je inspireren door het Newseum in Washington. Een ideale mix
‘ G ro n i n g e r M u s e u m m a a k t de stad leuker en de stad verdient eraan’ omarmen en ervoor gaan! En ik wil me er heel erg graag voor inzetten. De verbouwing van het Groninger Museum heeft mijn prioriteit gehad, maar nu wil ik wel los. Er moet een volgende stap gezet worden en de organisatie moet zich verder professionaliseren. We moeten voor een ijzersterke programmering zorgen met manifestaties, seminars, congressen en publicaties. Al enig idee hoe? In de eerste plaats door een zeer
van nieuwe media, de actualiteit en de journalistiek. Mijn vingers jeuken als ik zie wat er allemaal gebeurt in de Arabische wereld! Nog even terug naar het rijtje steden. New York? Een jaar New York is de mooiste ervaring voor een mens. Maar goed, ik heb geprobeerd om daar een onafhankelijk instituut voor kunst, cultuur en wetenschap van de grond te tillen. Dat is niet gelukt. Terwijl wij zo’n
APROPOS 248
3
rijke geschiedenis hebben, zoveel te bieden op het gebied van architectuur, vormgeving, kleding. Duitsland en Spanje hebben wel zo’n instituut, maar wij laten het over aan diplomaten, aan propagandisten! Het mislukken had naar mijn idee te maken met spanningen tussen de ministeries van OCW en BuZa. Enfin, ik ben daar opgehouden. Maar ik vind nog steeds dat het er moet komen en ben er nog steeds mee bezig. Ik las ergens iets over het verstrijken van jouw houdbaarheidsdatum.. Het gebouw is behoorlijk verbeterd en verfraaid. De tentoonstellingen zijn er weer. De bezoekers stromen toe. Verdiep je toch eens in de resultaten, denk ik dan! De tentoonstellingen over de Russen zijn heel belangrijk en goed voor het Groninger Museum en dus voor de stad. Maar ik ben bijzonder trots op Material World, de tentoonstelling die er nu is. Dan heb ik het gevoel dat ik een klein steentje bijdraag aan de vernieuwing. Het Groninger Museum krijgt waarschijnlijk niet heel veel last van de rijksbezuinigingen. Beduchter ben ik voor de gemeentelijke en provinciale bezuinigingen. Maar als het zover is, verzinnen we daar oplossingen voor. Sowieso. Ach, ik word er eigenlijk alleen maar strijdbaarder van!
Door Johan de Boer
E Er is bij de VVV een heel leuke roze stadswandeling te koop. De wandeling biedt een historisch perspectief op de ontwikkeling van de homo-emancipatie in Groningen. Ze voert langs plekken die daarin van belang zijn geweest, die soms schaamte oproepen maar anderzijds ons ook met (gepaste) trots vervullen. Veel urinoirs! Bijvoorbeeld het Bouma-toilet op de Grote Markt, of dat in het Noorderplantsoen, bij de Ebbingebrug en (ooit) naast de Korenbeurs. Lange tijd populaire want kennelijk hoogstnoodzakelijke ontmoetingsplekken. Het thema van de aanstaande Roze Zaterdag is ook niet voor niets ‘ruimte voor ontmoeting’. Want hoe heeft een stad als Groningen – dit jaar landelijk net geen nummer één wat betreft homo-emancipatiebeleid - dat eigenlijk georganiseerd en vormgegeven? Tjerk Ruimschotel: ‘Elke minderheid in ons land bemoeit zich met ons vak. We hebben de roemruchte Vrouwen Advies Commissie die zich ooit druk maakte om de hoogte van aanrechten en zich nu vooral om de sociale veiligheid in de buurt bekommert. En allerhande gehandicapten-clubs eisen – eveneens terecht - hun gerief: blindengeleidelijnen, hellingbanen, noem maar op. En voor kinderen en ouderen ontwerpen we hangplekken. Maar homo’s roeren zich niet. Kennelijk zijn ze tevreden met voldoende kroegen en urinoirs. Maak de wandeling maar!’ Tja, zo beschouwd is het aanbod magertjes. Al flanerend kom je opzij van de Nieuweweg langs het eerste eigen onderkomen van het COC. Jawel, het was écht aan de Achterom, ze wisten wel hun plek te kiezen. En verderop kom je heel wat kroegen tegen: de Ritz die later Rits werd, El Rubio, de onvolprezen
Over roze stedenbouw en s tads e raf elrandjes Of er ook sprake is van andere, meer homoseksueel getinte, stedenbouw in Groningen. En zo ja, hoe uit zich die dan? Hebben we het dan over het altijd vrolijke Groninger Museum van Frans Haks en het blauwe urinoir van Erwin Olaf, gaat het over de oprukkende hoogbouw of gaat het traditioneel over de wat afzijdige plekjes in de stad en minstens zo obscure horecatenten. Een onthullend gesprekje met stedenbouwkundige Tjerk Ruimschotel, (wie weet) gezinsman pur sang maar in elk geval vader van drie dochters.
Duke in het Hoogstraatje natuurlijk waar heterovrouwen zo heerlijk ongestoord konden dansen. En wat te zeggen van de Golden Arm in de Hardewikerstraat waar homo’s elkaar tussen de middeleeuwse kloostermoppen ontmoeten. En natuurlijk komen we langs de (inmiddels gruwelijk lege plek van de) roemruchte Mac aan het Hoge der A, waar naar verluidt altijd de geur van leer en seks hing. Grote uitgesproken roze namen zijn
4
er amper in de wondere wereld van stedenbouw en architectuur. Het zijn net voetballers. Hoe kan dat nou? Tjerk: ‘Samen met mijn maatje van het Amsterdamse ARCAM heb ik daartoe diepgravend onderzoek gepleegd en we konden weinig vinden. Er zijn bekende uitzonderingen natuurlijk: Riek Bakker en Ank Bleeker Stoere vrouwen in power suit met sigaar die en passant de Kop van Zuid (bijvoorbeeld) nieuwe vorm gaven. Wel landschappers overigens…
Maar wat ik maar wil zeggen, men loopt er dus niet mee te koop. Evenmin is de geaardheid zichtbaar in het werk. Er is bijvoorbeeld geen Werkgroep ter Bevordering van de Homoseksualiteit in de Stadsontwikkeling. Terwijl toch een van de kenmerken van de Creatieve Stad – Richard Florida riep het al – juist die tolerantie is, naast technologie en talent. Gerard Marlet, een RUG-wetenschapper heeft in zijn boek De Aantrekkelijke Stad de homo-index van steden onderzocht: is de stad aantrekkelijk om er als gay te wonen, te werken en uit te gaan? Groningen scoort relatief aardig goed. We staan zesde, na steden als Amsterdam, Leiden en Zwolle (!). Dus dat kan nog een stukje beter!’ De stadswandeling voert verder natuurlijk langs het Stadhuis. Want het is tegenwoordig een vertrouwd roze bolwerk: oud-RO/EZ-collega Douwe Anne Walsma werd er in 2001 als eerste homo met zijn Ynte in de echt verbonden door Anton Brand, ook geen onbekende. En afgezien van een handvol homoseksuele wethouders kreeg de stad in 2009 voor het eerst een uitgesproken roze burgemeester. Tijden veranderen. Dik
tweehonderd jaar geleden werd vanuit hetzelfde stadhuis nog opdracht gegeven om mensen op te hangen als min of meer wettelijk gevolg van de ‘grouwelijke zonde van sodomie’. Burgemeesters, tja. Allemaal hebben ze daar in het altijd mooie Helpman wel een eigen straatnaam. En homo’s? Ze moesten wachten tot 1991 toen De Held I werd gebouwd. Een mooi historisch setje emancipatoire homo’s en lesbiennes werd geëerd met een eigen straatnaam. Hulde! Maar dat maakt nog geen roze stedenbouw. Al die nadrukkelijk aanwezige hoogbouw van tegenwoordig misschien, zou dat wat zijn? Tjerk kijkt wat glazig: ‘Evengoed zijn het ook symbolen van pure machoachtigheid. Dat schiet dus niet op. Overigens, in het ‘achtergrondrapport’ bij dat recente rare filmpje over het Forum (de nuloptie) wordt gesproken over de foute vriendschappen tussen architecten, directeuren en wethouders, waarbij de suggestie wordt gewekt dat ‘ze allemaal met de homoparade hebben meegedaan’. Dat is dus kennelijk ook het beeld dat sommige mensen hebben van bouwers aan de stad.’
Dus dan resteren als roze pronkjuwelen toch alleen het Groninger Museum en het mooiste (en duurste) openbaar toilet van de wereld? Tjerk: ‘Nee, ik denk dat we het vooral impliciet moeten zoeken in de kwaliteit van de openbare ruimte. Ook als homo en lesbo moet je je prettig voelen op straat. In Amsterdam misgunnen verschillende minderheden elkaar helaas regelmatig die ruimte. Hier herkennen we ons daarin gelukkig niet. De Stad als geheel is van iedereen. En dat is een compliment aan ons allemaal. Immers, wij worden ervoor betaald om die ontmoetingsruimte overal in volle glorie te organiseren. En dat varieert van de dagelijkse warenmarkt tot de jaarlijkse Bloemetjesmarkt en van ruimte voor achteloos slenteren tot gebieden voor doelgericht dwalen. De binnenstad is een permanente niet-digitale datingsite en een favoriete balts- en paaiplaats voor Stadjers en Ommelanders. Wij gaan dus niet voor urinoirs en obscure stadse rafelrandjes. We doen het voor roze, grijze, blonde, zwarte mensen. Eigenlijk alle kleuren van de regenboog dus. En dat doen we met liefde.’
Vliegangst ach
ter
om
Groningen is in de ban van de baan. En niet die van Glimmermade, de Hoornse Plas of het Stadspark, maar de kabelbaan. Deze luchtkoets is al vele jaren de natte droom van ondernemend en liberaal Groningen. Een kabelbaan is vele malen goedkoper dan een tram, de aanleg is simpel en snel en de vervoerswaarde is hoog. Het is even wennen – grappen en grollen over skipistes of de Efteling liggen voor de hand – maar het is bewezen techniek,
dus een serieus onderzoek waard. Dat is eerder geprobeerd. In 2008 leidde de kabelbaan tot een publicitair triootje tussen de VVD, de Groninger City Club en het Dagblad van het Noorden. De Oostenrijkse firma Doppelmayr, de grootste kabelbanenbouwer ter wereld, kwam zelfs met een demonstratiegondel naar Groningen om het evangelie te brengen. Maar dat was voor de recessie. Toen speelde geld (nog) geen rol. Nu de tering naar de nering moet, ligt alles weer open. De kabelbaan heet nu fly-over en kent vele varianten. Zo transporteert Doppelmayr in Soedan cement over de Nijl, hebben ze een monorail gebouwd in het historische Venetië en loopt er een gondel dwars door een Safaripark met leeuwen en olifanten bij Stockholm. De grootste kabelbaan
APROPOS 248
5
van Duitsland bouwde Doppelmayr in in Koblenz. Daar worden deze zomer bezoekers aan de Bundesgartenschau – de Duitse Floriade – voor 8 euro p.p. collectief over de Rijn geflyerd. Het grootste voordeel van een kabelbaan is niet onbelangrijk: het systeem is flexibel. Je breekt ‘m even snel weer af om ‘m verderop weer op te bouwen. Dat gaat niet met tramrails. Wat mij betreft vliegen we straks van het Julianaplein naar het Hoofdstation, van het Boterdiep naar de Grote Markt, van het Sontplein naar het UMCG en van Station Noord naar Zernike. Korte stukjes door de lucht overbruggen als alternatief voor (tijdelijke) bereikbaarheidsproblemen. Groningen kiest voor een slimme combi van bus en gondel! Kunnen die trams eindelijk van de Grote Markt.
Door Jeroen Berends
Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: Frank de Vries is ook zo. Niet iedereen weet dat, want Frank is best wel macho of in lesbo-termen: butch! Had Frank in 2005 meegedaan aan het RTL programma ‘Herken de homo’ dan was hij beslist niet ‘ontmaskerd’. Want ach die heerlijke creatieve zielepoten met hun mooie kleertjes, maniertjes en truttebelledingetjes die pik je er toch zo uit? Laten we de proef op de som nemen, het boegbeeld van RO/EZ eens langs de feministische meetlat leggen en meteen maar eens alle stereotypen en clichés erbij pakken.
van Philippe Starck die wonderbaarlijk goed matchen met Franks eveneens transparante brilmontuur: gays hebben altijd zo’n gevoel voor detail! Is er dan geen enkele link met The Sound of Music? Toch wel. Want Frank en Hein wandelen ’s zomers graag in de Alpen. Ik ga er dan toch van uit dat zij dan ‘The hills are alive….’ neuriën en edelweiss voor elkaar plukken. Score: 8 uit 20. Cliché nummer 2: Passion for Fashion Gays adore fashion. Niemand die dit beter kan verwoorden dan Karen Walker in gaysitcom Will & Grace: ‘Husbands come and go but the Chanel sling back is forever.’ Hoewel Frank er altijd kek bijloopt bewonderenswaardig coherent qua stijl, een tikje conservatief misschien - kun je zijn kleedstijl niet direct kwalificeren als typisch gay. Onze wethouder is niet bewust met mode bezig. Merken interesseren hem niet, Frank gaat voor klassieke kwaliteit: Duitse kostuums van Italiaanse snit. Een beetje zoals het beeldkwaliteitsplan van de oostwand. Geen double breasted (hoewel helemaal 2011) want dat maakt hem nogal euh breed. Favoriete shops zijn Androesja en The Society Shop. En als altijd: the beauty is in the detail. Dat betekent in de eerste plaats perfect (en mooi) schoeisel (Frank draagt standaard zwarte Crockett & Jones). Verder krijgt zijn das extra aandacht: bijna
6
altijd met een fel gekleurd streepje, maar geen groen en geel! En ’s winters natuurlijk een hoed. Score: 5 uit 20.
Cliché nummer 3: Sporten? Bah! Homo’s haten sport (voetbal) en kijken hooguit schoonspringen (Greg Louganis in speedo’s). Frank is niet alleen wethouder van sport, maar zelf ook heel sportief. Hij gaat zeker twee, soms drie keer per week naar de sportschool. Daar volgt hij geen bodypump en bodyshape klasjes (zo gay) maar crosstraining, roeien, fietsen en krachttraining. Collega-wethouders willen tot zijn spijt nooit mee. Wat dat betreft een niet heel sportief college! Tip: collegevergaderingen vanaf spinningfietsen, voortaan heel B&W mooie billen. Score: 2 uit 20. Cliché nummer 4: Viva la Diva Need I say more: EUROVISION. Ondanks dat Frank alle winnaars tussen 1974 en 1980 uit zijn hoofd kent is hij verder al lang afgehaakt. Hoewel het televisiehoogtepunt van het jaar wel ergens op een feestje aanstond, heeft hij er helemaal niets mee. Op mijn vraag wat hij van de 3J’s vond: ‘Zongen vals als de neten’. Da’s eigenlijk best vals! Score 6 uit 20.Eindscore: 5 uit 20. But let’s get one thing straight - he’s not.
Feministische meetlat
Cliché nummer 1: Gays love Musicals Een beetje gay gaat helemaal uit zijn dak bij het genre musical en heeft de Sound of Music minimaal vier keer gezien en twee exemplaren (op vintage Betamax en Bluray) in de kast. Zo niet Frank. Hij prefereert opera. En dan niet Opera Winfrey (de toekomstige 1ste vrouwelijke president van de USA) en ook niet The Phantom of the Opera maar de muziekdrama’s van Verdi en Wagner. Samen met echtgenoot Hein bezoekt Frank in de vakanties de gerenommeerde operahuizen van Europa (het liefst per trein, very classy!) of luisteren ze thuis naar Don Carlo of Der Rosenkavalier. Madonna, Kylie, Jamai en Ricky Martin, zelfs Lady Gaga ontbreekt in de cdcollectie. In huize De Vries staan trouwens wel de doorzichtige Louis Ghost stoeltjes
The only gay in the village?
100 jaar ervaring weg bij RO/EZ Per 1 juni zijn onze drie controleurs Openbare Ruimte overgegaan naar de nieuwe Vakdirectie Stadstoezicht van de Milieudienst. Met dit vertrek van Geesienus de Boer, Henk Latupeirissa en Lammert Sloots verdwijnt ineens in totaal 100 jaar ervaring bij RO/EZ! Wat houdt dit nieuwe onderdeel van de gemeente in en waarom gaan zij daar heen? En nemen ze hun werkzaamheden mee of gaan ze wat anders doen? We vragen het aan Geesienus.
Door Heleen Aarnink
i In 2009 heeft de raad besloten dat deze directie er zou komen. Het vergde nogal wat voorbereiding, maar nu is het zover. Geesienus: ‘Er komen verschillende disciplines samen op het gebied van handhaving in de openbare ruimte en de vergunningverlening: milieu-inspecteurs, het Centraal Meldpunt Evenementen, twee marktmeesters, parkeercontroleurs, een deel van de stadswachten en wij. Het doel is om alles efficiënter te laten verlopen door een betere informatie-uitwisseling. We komen te zitten in het gebouw van OCSW aan de Europaweg op de 1e verdieping’.
Takenpakket ‘We nemen vrijwel ons hele takenpakket mee’, zegt Geesienus. ‘En we blijven
Precies binnen de halve meter…
alle drie voor ons eigen gebied werken. Ik ben controleur voor het gedeelte binnen de diepenring, Henk voor de noordoostzijde en Lammert voor de noordwestzijde van de gemeente .’ De werkzaamheden van de controleurs hebben onder andere betrekking op ‘gebruik gemeentegrond-vergunning’. Geesienus: ‘Dit houdt het hele traject in van illegale constatering, vergunning aanvragen, vergunningverlening tot aan de controle en handhaving. Denk maar aan vergunningen voor bouwschuttingen, afvalcontainers, rolsteigers en vaste steigers.’ Verder controleren en handhaven zij het uitstallingsbeleid. ‘Dit beleid is twee jaar geleden herzien’, vertelt Geesienus. ‘In het verleden waren uitstallingen binnen de diepenring in de openbare ruimte verboden. Nu mag het binnen de diepenring wel zonder vergunning, maar dan mag een uitstalling niet verder dan 0,50 meter vanuit de gevel staan. Dit geldt niet voor het kernwinkelgebied. Hier is het echt verboden om dingen
APROPOS 248
7
uit te stallen, want het zijn heel drukke straten. In het gedeelte binnen de diepenring is het niet toegestaan om reclame- en stoepborden te plaatsen in de openbare ruimte. Verder besteden de controleurs veel tijd aan de handhaving van ‘caravans en aanhangers’. ‘Deze mogen maximaal 3 dagen op de openbare weg staan’, zegt Geesienus. ‘We controleren zelf in de buurten, maar we krijgen ook klachten van bewoners.’ Er zijn twee onderwerpen die niet meegenomen worden naar naar de nieuwe werkplek: de voorbereiding en het maken van de tekeningen voor de terrasvergunning en de werkzaamheden die betrekking hebben op in- en uitritten.
Nieuwe uitdaging Geesienus ziet het wel zitten dat hij gaat verkassen. ‘Het hele proces heeft wel wat lang geduurd’, geeft hij aan. ‘Maar ik ben al 58 en dan vind ik het wel echt een nieuwe uitdaging. Maar toch, ik heb hier 36 jaar gewerkt en dan doet het me toch wel wat.’
Door Mans Schuurman
L
Anders bij RO/EZ Hoe gaat het nou in de praktijk als RO/EZ-er met een andere geaardheid? Hoe gewoon wordt er door collega’s en leidinggevenden met je omgegaan? Apropoot stak zijn – of is het nu haar
Lieve Heleen, gemiddeld is 10% van de mannelijke bevolking homosexueel. Hoe zit dat bij RO/EZ eigenlijk? Ik vermoed dat het bij RO/EZ om een lager percentage gaat, maar dat zijn geen dingen die we bij P&O registreren. We voeren ook geen speciaal gemeentelijk beleid voor homo’s. Dat zou raar en discriminerend zijn. We vragen er dus niet naar, ook niet naar dingen als geloof of politieke voorkeuren. Het is geen issue. Voor mij is wel duidelijk dat RO/EZ niet representatief is voor de Nederlandse bevolking. Ik denk dat homo’s eerder een andere beroepskeuze maken, bijvoorbeeld voor de zorgsector, de creatieve of de kunstensector. Gemeentebreed zou het best wel weer kunnen kloppen.
vervolgens rekening mee te houden.
Zijn er bij P&O de afgelopen jaren wel eens klachten van RO/EZ-homo’s binnengekomen over een onheuse bejegening of andere zaken waarbij de geaardheid blijkbaar een rol speelt? Nee, dat is mij niet bekend. Ik geloof ook niet dat het bestaat, ik zou er wel van opkijken als er binnen de dienst van discriminatie in welke vorm dan ook sprake zou zijn. Natuurlijk zullen er wel eens misplaatste of foute grappen worden gemaakt. Dat gebeurt overal wel eens, en heus niet alleen over homo’s. Heel belangrijk is dat je zelf aangeeft wat voor jou de grenzen zijn. Mensen zijn over het algemeen wel bereid om daar dan
Anton Brand, hoe zit het met de aandacht op concernniveau? In 1989 stelde de gemeenteraad de nota ‘Homosexualiteit’ vast. In die nota stond een reeks van maatregelen op tal van beleidsterreinen die de discriminatie van homo’s en lesbiënnes moest tegengaan en de integratie bevorderen. Dan heb je het bijvoorbeeld over arbeidsvoorwaarden, anti-discriminatie-bepalingen in statuten van door de gemeente gesubsideerde instellingen, cursussen in zelfverdediging, etc. Als plaatsvervangend directeur P&O was ik verantwoordelijk voor de realisering van die maatregelen. Binnen de gemeente zijn we begin jaren ’90 het HLO begonnen,
Uit de praktijk
wel eens zo van: nou ja, jij valt toch op vrouwen. Er wordt dan eigenlijk al bepaald in welke lijn ik behoor te staan. Vaak zeggen collega’s ‘jouw vriendin’, maar het is wel mijn vrouw, ik ben getrouwd. Ik heb overigens geen vervelende reacties gehad en word denk ik wel geaccepteerd, maar ik denk dan wel ook voor een deel als persoon wie ik ben.
Anne Jaspers, afdelingssecretaresse Economische Zaken - Daar kan ik kort over zijn: ik heb me binnen RO/EZ altijd thuis gevoeld, je wordt beoordeeld op je werk en niet op je seksuele voorkeur. Natuurlijk zal het in de hoofden van mensen wel eens een rol spelen, maar ik kan niet zeggen dat ik in mijn werk daar hinder van ondervind. Werken bij RO/EZ is inderdaad een feest en dat ‘roze’ randje vinden ze hier geen probleem, da’s mijn beleving. Huismeester Francesca de Vries - Ik krijg over het algemeen positieve reacties. Als ik op de werkvloer wel eens naar een leuke man kijk, dan reageren mijn collega’s nog
- licht op bij Heleen van der Kooi, personeelsadviseur, bij Anton Brand ooit voorzitter van het Homo-Lesbisch Overleg binnen de gemeente - en bij enkele collega’s voor hun eigen ervaringen.
Gerard Tolner, beleidsmedewerker kennismanagement - Persoonlijk heb ik bij RO/EZ nooit iets ervaren dat me hindert in het functioneren. In mijn beleving dus beslist een gunstige werkomgeving, want er is geen verschil! Misschien dat de afdeling en het soort werk ietsje verschil
8
het Homo-Lesbisch Overleg. Met collega’s uit alle diensten kwamen we geregeld bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en elkaar te steunen. Ook waren er contacten met vergelijkbare overleggen bij andere grote gemeenten. Het werd natuurlijk gecombineerd met gezelligheid, zoals een borrel na afloop in El Rubio of het Schimmelpenninckhuys. Na verloop van tijd - vijf, zes jaar - viel de behoefte aan dit overleg toch wat weg. Dat had volgens mij vooral met de doorgaande veranderingen in de maatschappij te maken, waarin homoseksualiteit meer en meer gewoon werd gevonden. Ikzelf heb me overigens in al die 32 jaar dat ik bij de gemeente werk als homoseksueel nooit gediscrimineerd of minder geaccepteerd gevoeld. kan maken, en natuurlijk ook hoe je er zelf in staat. Roze uitgaanstips bij de dienstexcursies stuiten ook nooit op bezwaren. Wat me wel eens hindert is ons ICT-beleid, berichten met roze woorden gaan naar de spambox. Vroeger was er positieve discriminatie met concernborrels en ook vrouwennetwerken. En hadden we toen niet ook in de personeelsadvertenties iets staan over voorkeursbeleid ? Ik denk dat dit bij ons niet meer nodig is. Hoewel, dat werd ook gezegd van Roze Zaterdagen en daar kun je nu ook weer anders over denken op grond van incidenten tegenwoordig. Misschien zouden we bij advertenties kunnen nadenken over een wervende zinsnede over een tolerante stad?
Mijn meest gezellige plek Ik was er ooit door Koen Schuiling op geattendeerd. Hij noemde de naam van de toenmalige dancing. The Duke? In mijn periode waarin ik heel veel uitging ben ik er vaak geweest, soms nachten achtereen. Ik herinner mij daar Pim Fortuyn nog gezien te hebben in zijn leren outfit. Maar ik nam er ook mijn toenmalige ‘schoonouders’ mee naar toe. Het kon allemaal. Het was er altijd heel plezierig. Goede muziek. Goede sfeer. Daar zorgden de eigenaren Joop en Pieter wel voor! The Duke was ook een plek waar veel niet-homoseksuelen kwamen. Heel veel vrienden van mij kwamen daar ook. Ze vonden het altijd érg gezellig. ‘It’s raining men…’
De Gay-spot van … Peter Rehwinkel, burgemeester van Groningen Mijn meest bijzondere plek Wat een geweldig idee van de redactie om voor dit speciale nummer ook de rubriek De G-spot van … roze te kleuren. Vandaar dit keer de Gay-spot. Maar zou een homoseksuele man of vrouw echt anders reageren op mooie en minder mooie locaties in de stad? Het Hoge en Lage der A blijven voor zowel de homoseksuele als de heteroseksuele beschouwer prachtige plekken in onze
Roze Giro Groningen kleurde al eens eerder roze op zaterdag. Op 11 mei 2002 wapperde een gigantische roze vlag aan de Martinitoren ter gelegenheid van de start van de 85e Giro d’Italia. Groningen, voor de gelegenheid omgedoopt in Gironingen, was in de ban van het magische roze: de kleur van sportkrant La Gazzetta dello Sport en de bijpassende leiderstrui. De binnenstad van Groningen was weken compleet roze. Etalages, vlaggen, slingers, waslijnen en de niet aan te slepen roze piraten-bandana van Marco Pantani bepaalden het straatbeeld. Op de bewuste zaterdag trokken 200.000 in het roze geklede wielerfanaten naar de Groningse binnenstad. De start van de Giro was het slot van een bizarre week in onze Vaderlandse geschiedenis. Op maandag 6 mei 2002 werd Pim Fortuyn vermoord op het Mediapark in Hilversum. Amper van de schok bekomen, won Feyenoord op woensdag de Uefa Cup onder leiding
Mijn favoriete plek
stad. Hetzelfde geldt voor de singels of het Pioenpark. Wat zou dan wel een echte Gayspot moeten zijn? Dat heeft volgens mij alles te maken met persoonlijke herinneringen aan een plek. En dan kan het niet anders of we komen in mijn geval terecht in het Hoogstraatje, middenin de Groninger binnenstad. Gelegen tussen Herestraat en Gelkingestraat. Voor generaties homoseks-uele mannen en vrouwen was The Duke ‘the place to be’.
van Bert van Marwijk. De huldiging in Rotterdam werd door Ivo Opstelten verboden uit angst voor volkswoede over de moord. Ten slotte moesten we het bij de start van de Giro doen zonder televisiebeelden omdat de NOS de uitzendrechten te duur vond. Ongelofelijk maar waar. Voor de fijnproevers: op zondag 12 mei vertrok de Roze Karavaan – de bijnaam van het Italiaanse wielercircus – van de Grote Markt voor de eerste etappe naar Münster. De renners werden voor de start met wijwater ingezegend door de Groningse bisschop Eijk. Hij beweerde ooit dat homosexualiteit ‘een neurotische ontwikkelingsstoornis’ is. Eijk is tegenwoordig aartsbisschop van Utrecht en draagt nog steeds een jurk! De proloog door de Groningse binnenstad werd gewonnen door de Spanjaard Juan Carlos Dominguez. Hij legde het bochtige parcours van 6,5 kilometer af in 8 minuten en 12 seconden en kreeg de eerste Groningse roze trui. Maar niemand die dat nog weet…
APROPOS 248
9
The Duke bestaat niet meer. Het werd café Koster. Jaren later - ik was ondertussen burgemeester van Groningen geworden – ben ik op een decemberavond nog eens kort aangeweest in café Koster. Eigenlijk moest ik voor een officiële plichtpleging in het etablissement ernaast zijn. Maar mijn nieuwsgierigheid won het. Zou ik nog iets terugvinden van The Duke? Kijk, daar zaten nog een paar bekende stamgasten uit mijn favoriete homo-dancing. Binnen een paar minuten waren we weer terug in de tijd, terug in onze Duke. ‘I will survive …’.
Door Horst van der Pooth
I Ik trof Friso Dijkhut op een regenachtige vrijdagnamiddag in gaybar El Rubio aan de Zwanestraat. Het was al na vijven, want de markt was gesloten. Hij dronk een latte met twee zoetstofjes, het bijgeleverde koekje liet hij liggen. ‘Ik krijg geen hap meer door mijn keel, al weken niet. Verliefdheid stilt de honger, bijkomstig voordeel: het scheelt carbs en dat zie je. Sinds de jaarwisseling ben ik zeker 15 kilo verloren en kan ik mijn 501’s uit 1988 weer aan.’ Je bent pas kortgeleden uit de kast gekomen, op je 48e. Waarom? ‘ Ik herinner me nog goed toen ik, begin jaren 80, stiekem op mijn tienerkamer de Duitse film Taxi zum Klo zag. Een nogal onbekommerd en expliciet relaas over vrije homoseks in West-Berlijnse struiken en openbare toiletten. De VPRO zond die op een zondagavond uit en het was de volgende dag destijds talk of the town. Het leek wel of iedereen die film had gezien, er waren toen ook nog maar twee publieke netten. Maar de meeste reacties waren erg negatief en ik besloot om me volledig op het eindexamen en de zwemtrainingen te concentreren. Het is ongelooflijk dat als je het voor jezelf blijft ontkennen en het op een gegeven moment zo ver hebt weggestopt, dat je er zelf in gaat geloven.’ Je bent jarenlang getrouwd geweest? ‘In mijn studietijd ontmoette ik Martina. Hoewel ik het prototype van het verlegen jongetje ben dat een rood hoofd krijgt als hij op de een of andere manier in het middelpunt van de belangstelling kwam te staan, viel ik toch voor haar charmes met dat lekkere korte koppie. Jarenlang kon ik mijn verlangens wegstoppen, onze dochters en het werk
RO/ZE voor de verandering slokten alle aandacht op. Verbouwingen, zonvakantie en wintersport, twee auto’s. Alles loopt goed en alles gaat prima, niets aan de hand. Met uitzondering van een nicht die lesbisch is, kwam homoseksualiteit niet in mijn familie voor. Tot een jaar of vier geleden.....’ Wat gebeurde er toen? ‘De ommekeer was wederom een film. We hadden een filmavondje thuis met de kids. En hoewel we meestal kijken naar Shrek of iets Steven Spielbergachtig, stond die avond Brokeback Mountain op het programma. Dochters zijn namelijk dol op Jake Gyllenhaal. Dat verhaal over een onmogelijke liefde tussen twee cowboys greep me enorm bij de keel. Die scènes in het tentje op de Rocky Mountains, man! Normaal ben ik een nogal getapte gast, maar ik heb mij toen bijna tweeënhalf uur lang lopen opvreten. Niemand had iets door, want ik verschool me zo af en toe achter werkpaperassen, veinsde dat ik werkte aan een voortgangsrapportage.’ Maar er kwam vooral voortgang in jouw leven? ‘Ja! Ik ging weer zwemmen, werd lid van Zwemgoud, een gayvereniging, maar dat vertelde ik thuis nog maar even niet. Meldde me aan bij allerlei gespreksgroepen, van COC, De Kringen, Schorerstichting, zelfs een mannenwerkgroep van een collega, maar dat bleken toch echte kerels te zijn. Ik heb ze allemaal doorlopen, heb me het lijf uit de kast geluld. Eerst alleen en later met Martina erbij, die zich inmiddels trouwens Martin noemt. Het was niet meer te houden. Ik voelde me net als in dat liedje van Acda en de Munnik “ik ben mezelf niet of al die jaren nooit geweest...”.’
10
Toch heb je ervoor gekozen niet herkenbaar in beeld te komen? Op mijn werk kwam op een gegeven ogenblik een nieuwe collega werken, een bloedmooie jongen die beslist op veel belangstelling van de meiden mocht rekenen. Tussen Merijn en mij groeide langzaam een vriendschap die overging in verliefdheid. Maar relaties op het werk liggen moeilijk, dat soort bijzondere initiatieven moet je eigenlijk melden. Tenzij je verkering hebt met de AD, maar Merijn zit niet zo hoog in de boom. En nu? Ik wil heel graag de homo-emancipatie op de agenda van de dienst. Er heerst een behoorlijke machocultuur die voor holebi’s (homo’s, lesbies en biseksueel) niet altijd even aangenaam is. Nu de jongeren zich georganiseerd hebben en er ook een zangkoortje bestaat, wordt het tijd om ons als gays te organiseren: RO/ ZE voor de verandering. Maar Merijn en ik gaan straks eerst twee weken naar Ibiza. Bedankt Friso voor je openhartig relaas. Ja, jullie ook bedankt. * Om privacyredenen zijn de namen Friso Dijkhut, Martina, Merijn en Horst gefingeerd
Kees Brondijk, gegevens-/ applicatiebeheerder bij de afdeling GEO-informatie, heeft ons verlaten per 18 april.
Richard Smit, medewerker begroting en verantwoording bij de afdeling FIA, gaat per 1 juli naar de dienst OCSW.
Jean Cimetière stopt na 25 jaar Tourspel Een kwart eeuw is-ie er druk mee geweest. Jan Kerkhof - in de zomermaan-den beter bekend als Jean Cimetière -, stond vanaf 1987 borg voor wekenlang plezier op
H
met statistieken zelf hoog te eindigen. Aanteigingen, bedrog! Hoe dan ook, de komende maand is het – ondanks het feit dat er net zoals onder de collega’s natuurlijk ook geen één wielrenner schoon is – weer ouderwets feest aan het Zuiderdiep en de Gotenburgweg. Allemaal dankzij onze Jan die een mooi monument verdient. Want moegestreden hangt hij na deze editie wel zijn racefiets aan de wilgen. Misschien beleven we wel het laatste tourspel. Het zal toch niet waar zijn?!
Sicco van der Brug (40) begon op 1 juni en blijft tot 1 maart 2012 in dienst als specialistisch medewerker IGG (leerling-ambtenaar) bij de afdeling IGG.
Door Johan de Boer
Hotse Heida (43) is op 1 juni begonnen als accountmanager bij de afdeling FIA.
de diverse burelen van RO/EZ. Het Tourspel… De laatste keer?
Stijn Loogman (37) sinds kort werkzaam bij Projectmanagement als de aantrekkelijke 2.0 versie van John Dekker.
Het Tourspel is een begrip. Doping voor de dienst. Sommigen noemen het het hoogtepunt van het jaar, anderen aarzelen niet het aan te duiden als een van de meest succesvolle secundaire arbeidsvoorwaarden van RO/EZ. De belangrijkste spelregel: kies tien juiste renners uit diverse meerijdende ploegen in de Tour de France en scoor daarmee al naar gelang hun prestatie elke dag meer of minder punten en win aan het eind het fameuze Tourspel. Spanning en sensatie!
Regelmatig was er – net als in de Tour zelf – veel opgeklopt gedoe. Over frauduleus meedingende collega’s die niet zelf hun lijstje samenstelden maar dat (hoe flauw!) door kenners-van-buiten lieten doen. En altijd wist ook Jean zelf – werd gezegd - door veel gegoochel
APROPOS 248
11
PERSONALIA
Tineke Kopijn (54) begon op 16 mei als afdelingssecretaresse bij de afdeling Projecten. Zij komt over van de HVD.
Want elke dag hangen ze weer bij de koffieautomaat: de geelgekleurde uitslagen van de dag ervoor. De tussentijdse – eerste plaatsen van absolute nitwits, het in één keer 35 plaatsen omlaagduikelen van gedoodverfde winnaars of doorgewinterde cracks. Vreugde en onbegrip, trends en teleurstellingen, en dat alles op de twee vierkante meter voor het prikbord.
Wannabe’s op de gang Dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken, Postbus 7081, 9701 JB Groningen.
Ontegenzeggelijk is er sprake van een heuse trend. Er komt steeds meer roze op de gangen. Zie hier bijvoorbeeld Remco Andringa en Kees Muller. Dat kan geen toeval zijn! Het zijn dan geen holebi’s, maar dan toch zeker wel wannabe’s! Toch? Overigens, naar verluidt wil de directie het blauw op de gangen ook een ander kleurtje geven. Drie keer raden...
Apropos 24 8
Mans Schuurman
Tien jaar geleden een interview met Wout Veldstra over ecologie, de rol van de korenwolf, de zeggekorfslak en de rivierdonderpad. Die rivierdonderpad was er persoonlijk verantwoordelijk voor dat de Piccardthofplas er vandaag de dag nog net zo bij ligt als tien jaar geleden. Een onooglijk en lelijk beestje, maar wel op de rode lijst, dus daar mocht niks mee gebeuren. Er schijnen trouwens ook buitengewoon mooie roze exemplaren te zijn. Pure humor volgens Wout. Hoewel Wout het een goede zaak vindt dat er natuurorganisaties zijn die opkomen voor de belangen van de bonte vliegenvanger zit hijzelf meer op de lijn van de overbrugging naar
andere belangen. Zoals het realiseren van een stad, een wijk waar mensen moeten wonen. Dan heb je het over leefbaarheid, een goede woonomgeving en ook ecologisch evenwicht. ‘Hoewel ik niet behoudend ben gaan ontwikkelingen zoals bij het Reitdiep dan eigenlijk te ver. Daar zijn èn de weidevogels vertrokken èn is de historische kwaliteit van het eeuwenoude wierdenlandschap verloren gegaan. Maar bij het transferium Hoogkerk is het plan zo aangepast dat het niet meer onacceptabel is. Het ligt nu binnen de hinderzone van de A7, waardoor het kwetsbare weidevogelgebied gespaard kon blijven’. Verder een verslag van Ron van Gent over wat toen nog dienstexcursie heette naar Kopenhagen en Malmö/Lund. De naam Van Gent stond ook hier garant voor een lang en leerzaam verslag.
12