Magazine Forum Groningen (deel 2)

AI: More than Human

De eerste grote tentoonstelling in het Forum heet AI: More than Human. Ontwikkeld samen met the Barbican Centre in Londen. Bright bezocht de tentoonstelling en geeft je een in gestrekte draf naar het Forum voor deze tentoonstelling?

© Justine Emard/ Adagp, Paris 2018

AI: More than Human

of kunstmatige intelligentie is een begrip dat de mensheid al lang bezig houdt. Denken we nu aan computercode, Google of zelfrijdende auto’s, het idee van een apparaat dat zelf denkt of zelf handelt is al veel ouder. In onder andere het Judaïsme is er de Golem. Een Frankenstein avant la lettre. De fascinatie om zelf een denkend wezen te creëren is van ver voor de technologische mogelijkheden die ons nu zo dichtbij lijken te brengen. Daarmee opent de tentoonstelling over kunstmatige intelligentie en het is het begin van een rollercoaster aan emoties. Van fascinatie tot schroom, van vertedering tot afschuw. Ik geef je graag vijf redenen om deze tentoonstelling te zien.

Omdat het onzichtbaar is Kunstmatige intelligentie is overal om ons heen. Als we ons nieuws lezen online, als we een vakantie boeken, als we een lening aanvragen, als we onze sportprestaties bijhouden met een wearable. Maar de beslissingen die genomen worden zijn onzichtbaar voor ons. Op basis van welke informatie wordt mij een cruise naar Noorwegen aangeboden en niet een stedentrip naar Rome? Als het niet werkt, valt kunstmatige intelligentie op. Siri die je niet begrijpt, een irrelevante advertentie die steeds terugkomt omdat je iets verkeerd gespeld had in je Google Search. Maar als kunstmatige intelligentie wel werkt, dan merken we er weinig van, terwijl het onze wereld wezenlijk kan veranderen.

Omdat het zooooo schattig is Eén van de vaste bezoekers van de expositie is Aibo, de robothond van Sony. Hij heeft een plekje waar hij kan slapen, spelen met zijn bal en met grote ogen smekend kan kijken of je met hem wilt spelen. Zelfs het grootste cynist zal smelten voor het hondje dat zelfstandig beslissingen neemt, maar gemaakt is uit kunststof, staal, sensoren, printplaten en een batterij. De interactie met de hond van €2600 versterkt het idee dat je van een object zou kunnen houden.

Aibo new – © Barbican Centre

Myriad (Tulips), Anna Ridler – © Barbican Centre

3 4 5

Omdat het onvoorstelbaar krachtig is Keer op keer bewees de mens een machine te kunnen maken die een onmogelijke taak wist te volbrengen. Van de codekraker op Bletchley park tot de IBM machine Deep Blue die Kasparov wist te verslaan tot Deep Mind van MIT die gehakt wist te maken van tegenstanders bij het spelletje Jeopardy. Machines hebben keer op keer dingen leren doen die we onmogelijk achtten. In de voorstelling word je meegenomen in de baanbrekende momenten voor kunstmatige intelligentie.

Omdat het onze menselijkheid blootlegt

Een robot met een menselijk hoofd, maar een lichaam van aluminium onderdelen wil met je dansen. In eerste instantie is de vervreemding te groot om op het aanbod in te gaan, maar als je over de grens stapt en begint mee te bewegen voelt het niet langer onnatuurlijk. De robot glimlacht en je kunt zelf een glimlach ook niet onderdrukken. Je werd verleid door een machine. Veel van de interacties in de tentoonstelling ontlokken emoties of reacties die je verwacht tussen mensen, maar die blijkbaar ook kunnen ontstaan tussen een mens en een apparaat. Het dwingt je na te denken over hoe we eigenlijk als mensen met elkaar omgaan en op elkaar reageren. Hoe makkelijk we iets of iemand kunnen ontmenselijken of juist menselijk kunnen maken. Hoe oncontroleerbaar onze reacties kunnen zijn.

Omdat het ons leven verandert

De gesprekjes met Mitsuku, de animatie over algoritmes en het aaien van een robothond vergroten het besef van de impact die kunstmatige intelligentie heeft. In toenemende mate. Op dit moment zijn sterk gespecialiseerde taken vaak beter aan een computer over te geven. Schaken bijvoorbeeld, of het zoeken in een enorme berg data, of het in de gaten houden van verkeer in de dode hoek van je auto. Complexe taken zoals een gesprekje voeren lukt zelfs ’s werelds beste chatbot nog niet feilloos. Er is niet veel voor nodig om Mitsuku van haar stuk te brengen. Maar de veranderingen gaan zo snel, dat we hier volgend jaar al heel anders over kunnen denken. Je vakantie laten boeken door Siri. Psychotherapie krijgen van een chatbot. Ziektes vroeger ontdekken door data te laten analyseren. Het is dichtbij.

‘Kunstmatige intelligentie is overal om ons heen.’

Neri Oxman, Apiary 2 – © Barbican Centre

AI Ain’t I A Woman, Joy Buolamwini – © Barbican Centre

Een van de absolute trekkers van de tentoonstelling wordt de What a Loving, and Beautiful World

Deze immersive experience neemt je mee het kunstwerk en de wereld van de kunstenaar in. Het reageert op jou: leun je bijvoorbeeld tegen een muur met een waterval, dan stroomt het water om je heen.

Het kunstenaarscollectief bestaat uit programmeurs, ingenieurs, kunstenaars, wiskundigen, animatoren, architecten en ontwerpers. Dat zie je terug in hun multidisciplinaire werk waarin de verschillende kunstvormen gemixt worden. Een van de oprichters Toshiyuki Inoko stelt: ‘We believe that the digital domain can expand art’. Bijvoorbeeld waar het om grenzen en de relatie van de mens tot het kunstwerk gaat. De digitale werken veranderen de manier waarop we naar kunst kijken en er mee omgaan.

dec 2019 tot mei 2020

Beeld expositie: AI: More than Human – © Barbican Centre

Wat gebeurt er nou?

Jarno Duursma is trendwatcher op het gebied van digitale technologie. Hij heeft vier boeken achter zijn naam over onderwerpen als bitcoins en kunstmatige intelligentie. Jarno verzorgt in het Forum drie avonden over het laatste onderwerp. We vroegen hem wat hij ziet gebeuren in de wereld om hem heen en wat hij met jou zou willen bespreken in het Forum.

Wat hoop jij dat het Forum voor Groningers gaat betekenen?

‘Ik hoop dat we de onvoorziene, de onbedoelde en de onzichtbare gevolgen van de digitalisering kunnen bespreken en bekijken. Daar moeten we over praten. De negatieve én de positieve gevolgen. We zitten elke dag midden in die veranderingen die steeds sneller gaan. Het Forum kan een waardevolle plek zijn om het daarover te hebben.’

Wat voor veranderingen doel je op?

‘Wij mensen, de overheid, bedrijven besteden bijvoorbeeld steeds meer beslissingen uit aan slimme algoritmes. Komt dat wel goed? Is dat wenselijk? Welke invloed heeft dat op het kwetsbare gedeelte van onze samenleving wanneer zij bijvoorbeeld een verzekering, hypotheek of dure behandeling in het ziekenhuis willen? En wanneer we steeds onze smartphone pakken bij iedere vorm van verveling, wat doet dat met ons als mens individueel en als samenleving?’

En een onvoorziene of onbedoelde positieve verandering?

‘Ik ben vooral op zoek naar toepassingen van nieuwe technologie die nu nog niet bedacht zijn. Dat mensen bijvoorbeeld uit onderwijs, gezondheidszorg, gemeente, DUO etc. gaan luisteren, praten, hersenkraken en vervolgens bedenken hoe huidige bestaande digitale technologie voor hen een oplossing kan zijn waar ze zelf nog nooit aan hadden gedacht.’

Daar gaan we het over hebben!

‘Ja. We kunnen praten over de nieuwste opvouwbare telefoon, de nieuwe functies van Google Assistant, maar het is veel interessanter en belangrijker om een beetje afstand te nemen van alle ontwikkelingen en ons samen af te vragen: wat gebeurt daar nou in de digitale wereld en hoe raakt ons dat in de toekomst? Daar is een belangrijke rol voor het Forum weggelegd.’

Als je zes jaar geleden een avond had mogen organiseren, hoe had die er dan uitgezien?

‘Toen zaten we in de bloeiperiode van social media. Hyves was dood en Facebook was groot in Nederland. Destijds was ik heel positief over de kansen van social media. Dat lees je ook terug in het boek dat ik er destijds over geschreven heb (Sociale Media strategie in 60 minuten). Als ik daar op terugkijk zie ik het enorme optimisme en het ‘wensdenken’. Ik had in die periode een avond willen organiseren waarbij iemand die voor Facebook

van je opstellen en hoe ze daarmee allerlei gedrag kunnen voorspellen. Die had toen misschien al kunnen zeggen dat ze met 92% zekerheid kunnen voorspellen dat een jongen en meisje die vrienden worden op Facebook en een bepaald patroon volgen drie maanden later verkering krijgen. Dat met mede-Groningers aanhoren en bespreken, dat zou bijzonder waardevol zou zijn geweest in mijn ogen.’

Foto: Nick Otto

Bij de internationale expositie AI: more than Human presenteert het Forum een rijk randprogramma met als titel Mens & Machine. In dit programma wordt op vele manieren stilgestaan bij vragen die tentoonstelling oproept. Wat is menselijk? Wat is intelligentie? Welke kansen of gevaren brengen kunstmatige intelligentie met zich mee? Zijn we in staat om emotionele relaties aan te gaan met machines? Dit documentaires, workshops en talkshows. Een van de partners in dit programma is Jarno Duursma. Hij organiseert gedurende de tentoonstelling drie avonden waarop vanuit drie verschillende invalshoeken wordt belicht.

Randprogrammering Mens & Machine

credits: The Ronald Grant Archive

Verwacht The Art of Aardman, Shaun the Sheep and friends

Een uniek kijkje achter de schermen van de niet te stoppen Oscarwinnende stopmotionkunstenaars van studio Aardman in Bristol.

Wallace & Gromit, Shaun het schaap en Timmy komen volgend jaar naar Groningen. De expositie The Art of Aardman, Shaun the Sheep and Friends toont aan de hand van schetsen,

seconden zichtbaar zijn, kun je nu rustig bekijken. Dan zie je ook hoeveel tijd en energie door deze meesters van het detail in een paar seconden van hun meesterwerkjes is gestopt. Van de eerste letterlijk vorm aan hun verbeelding. Met de nieuwste technieken, maar vooral met vakmanschap en creativiteit weet Studio Aardman jong en oud keer op keer te verwonderen. Het wordt dan ook een echte familie-expositie; aansprekend voor kinderen en iedereen die het kind in zich nog niet kwijt is.

Te zien vanaf oktober 2020

Naast Shaun het schaap komt ook Lu-La, het nieuwe alienkarakter naar Groningen. Daarnaast zijn modellen HET RUIMTESCHAAP straks in het Forum te zien.

STORY WORLD

Verhalen vertellen is een gave. Zeker als je erin slaagt mensen te boeien over alle taal- en cultuurgrenzen heen. Waarin zit ’m nu de kunst van het beeldverhaal? Museum Storyworld ontrafelt de geheimen van de grote verhalenvertellers. Na de sluiting van het Nederlands Stripmuseum opent het Forum Storyworld; hèt museum voor strips, animatie en games. En fans hoeven niet lang meer te wachten, in januari 2020 opent het fonkelnieuwe museum haar deuren.

Elsje. © Gerben Valkema en Hercules

De kunst van het vertellen, dat is in vijf woorden waar Storyworld over gaat. Het museum in Forum Groningen richt zich op de laatste honderd jaar in de verhaalgeschiedenis en dan speciaal op verhaalvormen waarin het beeld de hoofdrol heeft overgenomen van het geschreven woord. Dat begint met de stormachtige opkomst van het stripverhaal in de krantenwereld. Met eenvoudige middelen – zwart-wit getekende karakters en decors en hier en daar een tekstballon - bleken striptekenaars in staat om een miljoenenpubliek te boeien en te binden aan een bepaalde krantentitel. Van perfectioneren, zoals close-ups, emotionele gezichtsuitdrukking en ongebruikelijk ‘camera’-perspectief.

monsters

wereld met tegenspelers en andere uitdagingen, waarin de kijker zelf de heldenrol op zich kan nemen. Zo laat Storyworld zien hoe de verschillende vormen van het beeldverhaal zich tot elkaar verhouden en in welke richting ze zich ontwikkelen.

revolutionair nieuwe ontwikkeling’

‘Mensen verliezen zich graag in verhalen’ zegt Jan-Willem de Vries. is nu op overrompelende wijze de cultuur van games bij gekomen.’

Ongeveer gelijktijdig met de bloeiperiode van de krantenstrip

De Vries weet alles van strips en animaties. Hij maakte ze zelf, studeerde erop af aan de kunstacademie, bezocht de grote animatiestudio’s in Californië, schreef verschillende boeken over strips en animaties en werkte jarenlang in het enige stripmuseum van Nederland. Eerder dit jaar trad hij in dienst bij Forum Groningen om Storyworld tot een succes te maken. ‘Een grote uitdaging! Met de op Nederland georiënteerde collectie van het Stripmuseum hebben we natuurlijk een mooie basis, maar Storyworld wordt heel anders van opzet, breder en internationaler ook. Ik verheug me op het samenspel met andere onderdelen van het Forum. Bij grote

gezichtsuitdrukkingen meegaf. Sterker nog, de hertjes, dwergen, leken wel heftiger emoties op te roepen dan de populairste

Het maken van traditionele animaties is een bewerkelijke

impuls kreeg door de komst van de computer. Zeker toen Appleoprichter Steve Jobs zich ermee ging bemoeien. Zijn bedrijf Pixar Toy

Story en Finding Nemo. Hoewel, van tekenen is eigenlijk geen sprake

driedimensionaal opgebouwd. Allerlei visuele effecten als beweging en schaduweffecten konden daardoor makkelijker en realistischer worden gecreëerd. In de handen van de juiste verhalenvertellers zorgde de nieuwe computeranimatietechniek voor ongekende successen, zowel in de bioscoop als bij de Oscaruitreikingen.

Computeranimatie zette ook de deur open voor een revolutionair nieuwe ontwikkeling. Wat als we de kijker zelf in de rol van verhalenverteller zetten? Wat als we alleen een denkbeeldige wereld aanreiken waarin de kijker kan bepalen wat de held van het verhaal doet? Dat is in de kern wat de meeste games inhouden. Een virtuele

‘hertjes, dwergen,

en zeemeerminnen leken

Jan-Willem de Vries (tweede persoon van rechts) op werkbezoek bij de Dreamworks Studio’s in Los Angeles.

Naar schatting 2,5 miljard mensen zijn ooit gezwicht voor de verleidingen van games. In 2018 ging er 120 miljard dollar om in de game-industrie. Wat neerkomt op het bruto nationaal product van een land als Hongarije. Of om in entertainmentsferen te blijven: drie keer de omzet van de internationale

verbijsterende cijfers, zeker voor de generaties die niet opgroeiden met Nintendo. Wat is het geheim van de makers van World of Warcraft of Fortnite? Eén ding is zeker: ze hebben de kunst van het verhalen vertellen naar the next level gebracht.

Daan Jippes

blockbusters als Aladdin en Beauty and the Beast

‘Volgens de Amerikaanse letterkundige Joseph Campbell zijn er niet meer dan zes oerverhalen, waar elke roman,

Ik vind het een interessante gedachte van Forum Groningen om niet één uitingsvorm centraal te stellen, maar de kunst van het verhalen vertellen zelf. Ik heb dat tenminste nog niet eerder zo gezien. Ik kom zeker kijken als Storyworld straks de deuren opent.’

Storm, Batman, X-men Unlimited

‘Volstrekt logisch in deze tijd om strips, animatie en games in één museum te combineren. Ik zou het geweldig vinden als jongere generaties via Storyworld in contact komen met de oorsprong van hun digitale superhelden. Elk karakter is toch ooit begonnen met een potloodstreep op een leeg vel papier.’

‘Storyworld is in opzet echt veelbelovend. Het doet mij deugd

het Nederlands Stripmuseum de aandacht voor de strip terugkeert in dit nieuwe museum. De keuze om het beeldverhaal in al zijn aspecten te tonen in dit Groningse(!) cultuurpaleis is uniek in Nederland. Ik heb er alle vertrouwen in dat Storyworld zal bijdragen aan de verbreding van het culturele en educatieve aanbod in Groningen. Een aanwinst, kortom. Succes gewenst!’

Storyworld is mogelijk gemaakt door verschillende fondsen. BankGiro Loterij heeft een genereuze bijdrage geleverd: ‘Storyworld is een interactief en avontuurlijk museum voor de generatie van nu’. Ook het BPD Cultuurfonds heeft Storyworld ondersteund met een bijdrage voor de bijzondere inrichting. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de collectie van Storyworld mogelijk gemaakt.

Romano Molenaar

Victor Boswijk

J.Rom, getekend door Romano Molenaar. © Vandersteen/Standaard Uitgeverij

Stad van Hazewinkel

Frans Hazewinkel en Hansje HazewinkelLoos hadden een idee. Een idee voor ‘Stad’.

Binnenkort wordt hun idee werkelijkheid.

Frans Hazewinkel en Hansje Hazewinkel–Loos

Ze kennen elkaar van de kleuterschool. Dat was vlak voor de oorlog. Na hun trouwen vestigen ze zich in Haren. Ze brengen vier dochters groot. Frans geeft samen met zijn neef Ruurt Hazewinkel leiding aan het familiebedrijf, Hazewinkel Pers, uitgever van onder meer Nieuwsblad van het Noorden (nu NDC en Dagblad van het Noorden). Hansje werkt jarenlang als godsdienstlerares op het Maartenscollege.

Ook na hun pensionering blijven ze op allerlei manieren actief. De betrokkenheid met de stad is groot. In 2007 verdiepen ze zich in de plannen voor de oostzijde van de Grote Markt. In de Martinikerk zien ze de maquettes van de verschillende Forum-ontwerpers. Ze brengen hun stem uit op het voorstel van NL Architects, dat het winnende ontwerp zou worden. Niet lang daarna moet het idee zijn ontstaan. Het idee om het Groninger Forum te verrijken met iets bijzonders. In 2013 schrijven ze een brief aan Dirk Nijdam. Hun idee blijkt mooi aan te sluiten bij bestaande plannen. Daarop besluiten ze een royale gift te doen om de plannen ook echt te realiseren. En zo wordt op dit moment hard gewerkt aan een interactieve en driedimensionale installatie over de belangrijkste episodes uit het bestaan van de stad Groningen. In november bij de opening van het Forum moet alles klaar zijn.

doen voor de gemeenschap.’

Hansje: ‘En we zijn enthousiast over het Forum. Een aanwinst voor de stad!’

Ja, Frans en Hansje Hazewinkel hebben iets met de stad Groningen. En met haar roemrijke geschiedenis. Ze hebben de Grote Markt nog meegemaakt zoals die voor de oorlog was. Frans woonde daar met zijn ouders op nummer 5. In het Huis met de Schone Gevel, een plek met een eeuwenoude historie. Helaas verloren gegaan bij de bevrijding, net als bijna de hele noordzijde en oostzijde.

Frans: ‘Ik weet nog dat ons huis een gevelsteen had met een grote letter R erin. Pas later begreep ik dat dat ter ere van een vroegere bewoner was, ene Carl von Rabenhaupt. Dat was dus de man die Groningen in het rampjaar 1672 met succes wist te verdedigen tegen het leger van Bernard von Galen.’

De belegering van Groningen door ‘Bommen Berend’ is één van de episodes die in het Forum uitgebreid worden belicht. Tot grote tevredenheid van Frans en Hansje Hazewinkel. ‘Vergis je niet, het was een belangrijke overwinning. En niet alleen voor Groningen. Zonder Rabenhaupt had de jonge republiek het misschien niet eens gered. Groningen constant, behoudt van ’t landt, dichtte Vondel al. Onze Rabenhaupt mag best wat meer in het zonnetje worden gezet.’

Heden, verleden en toekomst van ‘Stad’

De installatie Stad bestaat uit een grote witte maquette (3 x 3m.) van het centrum van Groningen. Op de maquette en op beide achterwanden worden beelden geprojecteerd.

gekoppeld aan verschillende verhalen over de geschiedenis en ontwikkeling van Groningen. Ook voor Groningen kenmerkende thema’s als kunnen zelf de verhalen selecteren. Eén van de boeiende geschiedenissen die wordt uitgelicht is uiteraard die van het Groningens Ontzet in 1672. Daarnaast kun je via twee schermen ook verder inzoomen op alle gegevens over de inwoners van de stad. In welke buurt wonen de rijkste mensen, waar de oudste en waar wordt het meest getrouwd? De installatie Stad is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de gemeente Groningen en van Frans en Hansje Hazewinkel.

Een beeld uit het verhaal over Groningens Ontzet op installatie Stad

In het nieuwe Forum is plek gereserveerd voor drie horecagelegenheden. Deze zullen elk een eigen identiteit en sfeer krijgen. Als dit magazine verschijnt wordt nog hard geschaafd aan de menukaart en het interieur van deze horecagelegenheden. Toch bieden we vast een klein kijkje in de keuken.

‘Bij NOK geniet je straks

ETEN

RESTAURANT NOK

Op de tiende verdieping van het nieuwe Groninger Forum opent later dit jaar NOK, een unieke horecagelegenheid met panoramisch uitzicht over de stad en ommeland. NOK gebruikt de bovenste etage van het imposante gebouw niet alleen voor een restaurant, ook kan er geborreld en gedanst worden. Zo vormt de vleugel aan de kant van de Martinitoren het bargedeelte, sfeervol ingericht in een informele setting. De ruimte met uitzicht op de Grote Markt biedt onderdak aan de sky bar, waar een vaste programmering wordt gevuld door dj’s en livemuziek. Aan de

zuidzijde van de etage wordt het restaurantgedeelte vergezeld door de private dining, een ruimte die zich uitstekend leent voor zakelijke en particuliere events.

Het fenomenale uitzicht van NOK vormde de basis van het concept. Het menu bestaat uit gerechten met smaken van ver over de landsgrenzen, in combinatie met al het moois dat er dichtbij huis te vinden is. Op de drankenkaart vind je een keur aan (inter-)nationale bieren en wijnen, terwijl de barkaart wordt gevuld door bites en cocktails.

STACH

Grenzend aan de centrale entreehal komt een café met zo’n 75 zitplaatsen binnen en, als het weer het toelaat, eenzelfde aantal buiten op het terras aan de Nieuwe Markt. De succesformule uit de Randstad krijgt nu ook een plek in Groningen. STACH is de warme binnenkomer van het Forum. Voor de drukke stadsmens, de buurtbewoner, de toerist en dagelijkse passant. Van ’s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat bieden zij voor ieder wat wils. Van cappuccino met echte verse appeltaart of chai tea met een vegan bananabread tot broodje bal met mosterdmayo en rucola of healthy wrap met verse spinazie en hummus. En er is een STACH-winkel waar je snel en makkelijk je verse maaltijd of borrelplankje mee kan nemen.

STACH weet wat lekker is. Lekker vers, lekker gezond, lekker makkelijk, lekker nieuw, lekker lokaal. De bestelling kan ook in to go verpakking. Lekker voor onderweg, lekker om te delen, lekker voor tijdens het studeren, voor het werk of in het weekend.

CAMERA CAFÉ

Op een mooie centrale plek op de vijfde verdieping komt een tweede café. Hier

Je cappuccino, luxe tosti of speciaalbiertje bestel je aan de bar. Vanaf je tafel heb je een schitterend overzicht over het atrium van het Forum. Een plek dus waar ook te zien en te beleven is.

DRINKEN

‘STACH is de warme binnenkomer van het Forum’

SNEA

Groen

Het Forum wordt verwarmd vanuit twee waterbronnen diep in de bodem. Geothermie dus. Geen CO2-uitstoot. Een glaswollen deken ter grootte van twee voetbalvelden houdt de warmte vast. LED-verlichting zorgt dat ook de elektriciteitsrekening laag blijft.

K

Gastvrij

Van de tegeltjes in het toilet tot de

van de het marmer in de entree tot de bamboe trapbekleding. Alles om de bezoeker te laten weten dat hij welkom is.

Hoe het wordt binnen? Eigenlijk wil je er niet te veel over zeggen. Mensen moeten het ervaren. Als het helemaal klaar is. Alleen dat duurt nog even. Daarom hier een sneak preview.

Gek

Geen muur is recht. Vloeren zweven in de lucht. Roltrappen als bruggen. Het kan een beetje vervreemdend overkomen.

PEEK

Grandioos

Etage voor etage verkennen. De ruimte en het licht op je in laten werken. En dan het dakterras. Het uitzicht.

ALTIJD WAT TE BELEVEN

Storyworld: Lois van Baarle

Lois van Baarle ontwerpt personages

waaronder Horizon Zero Dawn (2017). Maar het grootste succes heeft ze momenteel met haar vrije werk waarin vaak jonge vrouwen centraal staan. Soms zijn ze dromerig, maar meestal krachtig en zelfstandig. Met deze portretten wekt ze internationaal bewondering. Te zien vanaf de opening van

In het nieuwe Forum staan zeven dagen in de week van ’s morgens vroeg tot het gebouw grote en kleine evenementen noemen, om je alvast een indruk te geven hebben we hier een aantal uitgelicht.

Maak Festival

Ik maak dus ik ben. Het Maak Festival komt terug! Dit sympathieke festival is hét podium voor techniek, creativiteit en vindingrijkheid. Deze editie staat de relatie tussen mens en machine centraal. Met uiteraard heel veel makers, demonstraties voor jong en oud, talks en workshops. juni 2020

75 jaar vrijheid

In april 2020 is het vijfenzeventig jaar geleden dat Groningen door de Canadezen werd bevrijd. Het Forum sluit aan bij de landelijke en lokale vieringen van vrijheidscolleges. vanaf voorjaar 2020

Animatiefestival

In 2020 lanceert Forum Groningen haar eigen meerdaagse animatiefestival voor een shorts van lokale en internationale artiesten. Ontdek de eindeloze mogelijkheden van animatie in onze loungebioscoop of droom weg onder de sterren in onze rooftop cinema. Steek je handen uit de mouwen bij diverse workshops voor jong en oud en laat je inspireren tijdens een masterclass door een bekende animatieprofessional. voorjaar 2020

Newsnight

Journalistiek en kritische nieuwsgaring spelen, zeker in de discussie van fake news en social media, een steeds grote rol in de beschouwing van de wereld om ons heen.

In de reeks Newsnight staat het Forum samen met o.a. Dagblad van het Noorden stil bij journalistieke trends en thema’s en reiken we jaarlijks de Groningse Persprijs uit. Op 20 december starten we met een wervelend jaaroverzicht onder leiding van Janine Abbring. 20 december 2019

De Forum Sportzomer

Echte sportliefhebbers nemen de zomer van 2020 geen vakantie. Met de Grand Prix van Nederland, het EK voetbal, de Tour de France en de Olympische Spelen belooft het een echte telvisiezomer te worden. Het Forum haakt graag aan bij de zinderende televisiezomer met analyses, Groningse sporthistorie. vanaf juni 2020

Nacht van

Een klassieker in het Forum-programma. In het voorjaar geven we het podium aan tientallen lokale, nationale en internationale denkers. Een lange inspirerende avond delen zij verhalen of gaan met elkaar en het publiek in gesprek gaan over actuele thema’s.

april 2020

Het Grote Gebeuren

Het leukste festival voor lezers en schrijvers, met dit jaar onder andere Oek de Jong, Manon Uphoff, Guus Kuijer, Niña Weijers, Jaap Robben en Henk van Straaten. En als buitenlandse gasten de Britse debutant Ben Smith, Deense schrijfster Dorthe Nors en de Georgische theateregisseuse, toneelen romanschrijfster Nino Haratischwili. Locatie: Forum Hereplein.

9 november 2019

Douze Points Live

Nooit werd er in het Forum harder gejuicht dan bij de winst van Duncan Laurence op het songfestival. Het songfestival is eindelijk terug in Nederland en ook in het nieuwe Forum leggen we weer een live verbinding met de stad waar het allemaal gebeurt, dit keer Rotterdam. Met een heerlijk campy randprogramma voor de voorpret.

16 mei 2020

Talkshow met Tim den Besten

Net bevestigd: Tim den Besten (o.a. bekend van Super Stream Me, Tims tent & Tims tent maar dan in een bungalow met sterren) is in 2020 onze vaste talkshow-host. Hij voert elke laatste zondag van de maand rond borreltijd onderhoudende gesprekken met topgasten uit de wereld van gaming, economie, tech, journalistiek en cultuur afgewisseld met guilty pleasures, human interest of dierennieuws.

maandelijks in 2020

Koolhoven’s Helden

Onder de noemer ‘Koolhoven’s Helden’ organiseert Forum Groningen in 2020

Schnitzelparadijs, Oorlogswinter, Brimstone). Aan de hand van diverse fragmenten duikt

volgens hem een onuitwisbare stempel

haar oeuvre, door Martin zelf uitgekozen en ingeleid.

vier edities in 2020

Roald Dahl Festival

Tussen Kerst en Oud en Nieuw eert het Forum Roald Dahl als Grote Verteller: zijn fantasie, creativiteit en humor. Een feestje voor jong en oud, want wie kent deze meesterverteller niet? Dit keer staan slimme kinderen, zoals Matilda, centraal. Neem naast

Bootcamp voor je Brein of je laat je uitdagen in het magische Fantasielab en komt er als een kleine professor uit.

28 dec t/m 30 dec 2019

IFFR in Groningen

Al meer dan 25 jaar is er in Groningen de satellieteditie van het Internationaal Film Festival

alvast op het grote scherm te zien!

jaarlijks eind januari

Elections USA 2020

Met ‘Keep America Great!’ hoopt Donald Trump zijn fascinerend presidentschap in 2020 met vier jaar te verlengen. Forum volgt de hele aanloop en natuurlijk de verkiezingsnacht zelf weer op de voet met Amerika-watchers en politieke analisten, maar op de lange en spannende Election Night in november ook gewoon met muziek, dans en donuts. mei en 3 november

IDFA

Voor de beste documentaires kom je naar het Forum. Dat kan wekelijks, maar

tijdens IDFA, het internationale festival in Amsterdam waar het Forum mee samenwerkt. Van over de hele wereld zijn er een paar dagen lang de meeste verrassende, tedere, schokkende of rockende documentaires te zien.

jaarlijks in november

HELP!

Vanaf januari presenteren we een nieuwe talkshow in Forum Groningen: HELP!

Samen met Eva Waterbolk loodst Wilbert van de Kamp (@ikwilpret) je op olijke wijze door de problemen van deze tijd: de bestedingsruimte van ZZP’ers, woonruimte in de stad, en de machtige witte man; alles komt aan bod.

vanaf januari 2020

CU in 2029!

Of volgend jaar? Of tien

Julian (10), Robin (9) en Elin (11) over de tech die zij nu gebruiken

voor de toekomst. Dan weten wij waar we naar moeten zoeken om de 2029 rond te maken.

‘De tofste gadget vind ik een VR-bril. Daar heb ik een keer virtual paintball mee gespeeld. Je zat echt tussen de gebouwen en moest andere mensen schieten. Het was wel een beetje heet omdat je al die kussens om je oren hebt. En wat ze echt beter moeten maken is dat je rond kunt lopen. Op een loopbandje of zo.

het verhaal of juist naar de kleine details. Dan moeten ze wel echt

waar iemand met een cowboyhoed een een t-shirt in zit!

Er zijn later ook sowieso meer robots. Kijk, voor Christus had je slaven. Straks heb je gewoon robots. Dat is niet zielig hoor. Robots hebben geen gevoelens, tenzij je dat erin programmeert en dat is heel erg moeilijk. Ik denk dat er straks robots zijn die alles kunnen, kunnen. Grasmaaien, of stofzuigen bijvoorbeeld. Die zijn dan goedkoper. Ik wil wel een voetbalrobot met verschillende standen van makkelijk tot moeilijk. En een vriendjerobot, voor als mijn vrienden niet kunnen spelen.’

We kijken graag naar de technologie van morgen in het Forum. Maar overmorgen dan?

Robin

‘Op school hebben we Lego Boost. Daarmee heb ik een raar poppetje gemaakt dat je dan kunt programmeren. Stapjes vooruit, achteruit en je kunt plaatjes neerzetten waar hij op reageert.

Mijn favoriete gadget is een iPad met een pen erbij om erop te kunnen tekenen. Ik teken eigenlijk alles wat niet eng is. Ik vind op papier tekenen wel leuker. Omdat je dan een echt potlood hebt. Dan is het dikker of dunner en zie je de krasjes. Ik kan ook mooier tekenen op papier dan op de iPad.

Thuis hebben we ook een Google Home, die gebruik ik alleen als ik een mop wil horen. En in onze Tesla zit een scheetkussen. Maar die zijn echt niet goed. In de toekomst moeten er echtere scheten in. Gewoon met een microfoon bij een echte scheet. Dit zijn nepscheten.

Ik denk dat er in de toekomst wel heel veel andere apparaten zijn, maar ik hoop het niet. Ik vind juist de natuur heel mooi en dan gaan we de hele tijd met dat soort gadgets rondlopen. Ik hoop echt dat er niet teveel verandert. Er zijn al zoveel spulletjes waar je echt verslaafd aan raakt en dat je geen contact met anderen meer krijgt. Mijn broer zit soms op een schermpje en dan moet ik hem echt drie keer hard roepen. Dat vind ik heel vervelend.

Over tien jaar hoop ik wel dat er een zelf schommelende hangmat is. Dat zou een goeie uitvinding zijn. Dat heb ik echt nodig.’

Elin‘Ik gebruik niet zoveel apparaten. Ik speel liever buiten. Klimmen bij de speeltuintjes, maar dan aan de onderkant hangen bijvoorbeeld. Zoals het niet de bedoeling is. En ik ga graag op het pleintje voetballen met papa en mijn broertje. Ik heb wel een mobiel. Een iPhone 4. Goed hè? Laatst keek ik op mijn mobiel, had ik alleen in de groep 7 app al 4362 gemiste berichten. Dat is een en al spam. ‘Hoi.’ ‘Hoi.’ ‘Hoi.’ ‘Goedemorgen.’ ‘Goedemorgen.’ ‘Goedemorgen.’ Dus dat interesseert me niet zoveel. In een uur had ik laatst al 465 van dat soort gemiste berichten.

Ik gebruik onze iPad om de Sonos te bedienen. Mijn favoriete app is ook Spotify. Wat ik mis is dat je Spotify niet met spraak kan bedienen, zoals Google. Dat zou wel handiger zijn. En dat je niet bijvoorbeeld het refrein in kan typen om het liedje te vinden. Nu moet je de titel precies weten. Dat is niet handig.

er iemand uit springt met wie je kunt praten. Hoe heet dat? Een hologram. Dan kun je de ander gewoon helemaal zien als je belt.

En een hoverboard! Een echte. Die een stuk boven de grond zweeft. Ik longboard heel veel en ik vind het leuk om heel snel te gaan. Dat zou met een hoverboard ook tof zijn. En dat je dan ook nog eens heel hoog kan.’

Wij zijn VERS

Wij bouwen feestjes, discussiëren, stoten onze kop, schreeuwen, laten onze hart overlopen, verdwalen, maken vuurwerk en doen dit het allerliefst met jou. Wij drukken onze stempel op

Hoe dit eruitziet?

Come check it out op een van onze events.

@vers_forum

VERSVERSVER

VERS zoekt verVERSing

VERS is op zoek naar enthousiaste jongeren tussen de 16- 24 jaar met een hart voor cultuur. Die samen met ons willen nadenken over wat Groningen mist en hoe we dit op de meest vette manier kunnen bereiken. In VERS werk je

Forum Groningen. Je komt in aanraking met artiesten en schrijvers. Heb jij een creatief brein en wil je dat graag inzetten? Schrijf je in via de site! forum.nl/vers

VERS VERS VERS RVE VERS VERS VERS VERS VERS VERS VERS

Ondernemen in het Forum

Het nieuwe Forum heeft alles in zich om een icoon te worden voor de regio. ‘Dat maakt het ook meteen interessant voor bedrijven en ondernemers’, weet Joyce Hondong.

‘Van beneden tot boven liggen hier kansen. Van partnerschappen tot Business Club, van losse zaalhuur tot complete arrangementen.’

Hondong is binnen Forum Groningen verantwoordelijk voor het contact met fondsen, sponsors en andere zakelijke relaties. Met die bril op gidst ze ons door het fonkelnieuwe Forum. ‘Cultuur heeft een grote verbindende kracht. Culturele ontwikkelingen en activiteiten dringen ongemerkt door in alle lagen van de samenleving. Daarom associëren bedrijven en merken zich graag met cultuur. Hun imago wordt er sympathieker en creatiever van.’ ‘Die positieve verbinding is dan ook de basis van al onze partnerschappen. Kijk, deze zaal heet de Rabo Studio en heeft haar naam te danken aan onze founding partner Rabobank Stad en Midden Groningen. We hebben een mooi partnerschap met hen afgesloten, waarin we elkaar versterken. We bieden de Rabobank een programma op basis van hun speerpunten. Eén zo’n speerpunt is bijvoorbeeld ‘ondernemers laten groeien’. Daar sluiten onze activiteiten op het gebied

Hondong wijst naar de muren van de Rabo Studio. ‘Die vormen één groot projectiescherm. De projectie begint al op 60 cm hoogte en loopt dan bijna door tot aan het plafond. En dat doorgetrokken op drie aangesloten wanden. Dat biedt een heel bijzondere totaalervaring, waarvoor we veel belangstelling verwachten vanuit het bedrijfsleven. Dit is dan ook een van de zalen

in het Forum die te huur zijn. De andere zijn

private dining in restaurant NOK en diverse vergaderruimtes. We krijgen nu al veel respons van geïnteresseerde bedrijven.’

‘In deze tijd moet je je als bedrijf onderdaar graag bij.’

Impressie van de voorloper van de nieuwe Rabo Studio met rondom grote projectieschermen

We lopen verder. Bij Wonderland, de jeugdafdeling van het Forum, staan we stil. ‘Gasterra ondersteunt de uitvindwedstrijd ‘Got it’. Dit is een nieuw project, dat VMBOleerlingen stimuleert buiten de gebaande paden te denken en diverse problemen op het gebied van energie op te lossen.’ Vervolgens stoppen we bij het expoplein. ‘Hier komt Stad, een interactieve stadsmaquette, mede mogelijk gemaakt door een gulle schenking van Frans en Hansje Hazewinkel. Straks gaat in de expozalen onze expositie AI: more than human van start. Die geeft een inkijkje in de wereld van kunstmatige intelligentie. Dat leeft enorm in deze tijd, uiteraard ook in het bedrijfsleven. We bieden daarom ook speciale arrangementen aan om

bijvoorbeeld buiten openingstijden met het bedrijf de expo te bezoeken. In deze tijd moet je je als bedrijf onderscheiden. Wij helpen daar graag bij.’

En daarmee zijn we nog niet aan het eind van de mogelijkheden’, vervolgt Hondong op weg naar de achtste etage. ‘We hebben bijvoorbeeld ook een bijzonder partnerschap met Harryvan, de bekende interieurbouwer uit Hoogezand. Ze hebben veel in onze inrichting gedaan, waaronder de boekenkasten die je natuurlijk in een bibliotheek verwacht. Hier zie je er een voorbeeld van. Dit plein bevat de collectie informatieve boeken. Ook vind je hier een groot aantal studieplekken, die we tijdens tentamenperiodes aan Hanzestudenten beschikbaar stellen. Hierin hebben we een

partnerschap met de Hanzehogeschool, ze zijn onze studiepartner.’

‘De makkelijkste manier om als bedrijf altijd vooraan te staan bij exposities en andere Forumactiviteiten, is lid worden van een businessclub. We hebben er twee. De Forum Business Club is gericht op het hele palet aan activiteiten en netwerken. De andere

Deze club bestaat al meer dan tien jaar en is Ze verhuizen nu mee naar het Forum. Twee in de breedte creatieve mogelijkheden voor het bedrijfsleven aan en tegelijkertijd ondersteun je een nieuw icoon in NoordNederland.’

Wilt u lid worden van onze Business Club of bent u nieuwsgierig geworden naar andere mogelijkheden voor uw bedrijf? neem contact op met Joyce Hondong, Forum Zakelijk via j.hondong@forum.nl of bel 06 19 06 96 06

Zaal huren?

of diner. Verras je publiek met jouw evenement in het Forum.

private dining en vergaderruimtes biedt het Forum diverse mogelijkheden. Wij denken graag met je mee om van jouw evenement een succes te maken.

Rabo Studio

Multifunctionele zaal met state of the art 3-wandige panoramaprojectie en

uitstek geschikt voor discussie- en debatavond, kick-off meeting, bedrijfsfeest, e.d.

Capaciteit: 247 zitplekken of 450 staplaatsen.

Filmzalen

alle gemakken voorzien, bijzondere vormgeving. Bij uitstek geschikt productpresentaties, lezingen, seminars.

Capaciteit resp. 64, 84, 121, 175 personen.

NOK

Op de tiende verdieping komt NOK, een restaurant en bar met uitzicht.

Daarnaast beschikt NOK over twee ruimtes die zich uitstekend lenen voor vergaderingen, borrels, diners en feesten. Capaciteit: vergaderopstelling 22-28 personen per ruimte, borrel/walking dinner: 120 personen.

Newsroom

Deze met bamboe beklede ruimte is geschikt voor persconferenties, kleine lezingen of als horecaruimte bij de Rabo Studio. Capaciteit: 100 staplaatsen of 50 zitplaatsen.

Camera de luxe

Superdeluxe zaal met 30 luxe fauteuils. Bij uitstek geschikt voor bijzondere

feestelijke première van

Vergaderzalen

Diverse vergaderzalen. Bij uitstek geschikt voor vergaderingen, bedrijfstrainingen, workshops, e.d. Capaciteit in vergaderopstelling resp. 12, 16 en 20 personen.

Neem voor meer informatie over verhuur contact op via verhuur@forum.nl of kijk op zakelijk.forum.nl

Lid worden van de Business Club?

Op zoek naar bijzondere verhalen en evenementen, als eerste het Forum en de expo zien? Word dan lid van de Forum Business Club. Niet alleen bieden wij uiteenlopende bijeenkomsten maar ook een goede netwerkplek. Daarnaast ontvang je 50 kaarten voor de jaarlijkse grote expositie om weg te geven aan relaties en andere voordelen. Met je bijdrage ondersteun je het educatieve programma van het Forum, waarin we jongeren skills meegeven om mee te kunnen doen aan de 21e eeuw.

Wilt u lid worden van onze Business Club neem contact op met Forum Zakelijk via j.hondong@forum.nl of bel 06 19 06 96 06

• Lidmaatschap: € 1.500 per jaar

• Interessante Business Club bijeenkomsten: opening expositie, techtalk, etc.

• Toegangskaarten expo: 50

• Korting op zaalhuur

• Exposure in de vorm van naamsvermelding gebouw en op website Forum

17.000 m2

45 meter hoog

10 verdiepingen

FAQ

Zit het Forum al helemaal vol?

Jazeker, alle vierkante meters zijn gevuld. Zowel de openbaar toegankelijke pleinen als de gesloten ruimtes hebben een invulling. De open pleinen aan het atrium zijn ingericht met studie- en werkplekken, kasten voor de bilbiotheekcollectie, VR-cinema, zitjes waar

installatie over de stad Groningen, horeca en vele zitjes en leestafels. De gesloten delen en Storyworld.

Hoeveel organisaties komen in het Forum?

Eentje. Alle activiteiten (van bibliotheek

7 dagen in de week open

honderden events per jaar

255 studie- en werkplekken

het Forum worden bestierd door Forum Groningen. Alles wordt betaald uit dezelfde begroting, uitgevoerd door één organisatie vallend onder één directie. De horeca is een samenwerking met de Vermaat Groep. En de VVV huurt als externe partij ruimte op de begane grond.

Is het Forum van de gemeente?

Het Forumgebouw is neergezet door de gemeente Groningen. De gemeente blijft eigenaar en zal dus ook verantwoordelijk blijven voor het onderhoud. Forum Groningen huurt het gebouw van de gemeente en exploiteert het gebouw. Het Forum is een zelfstandige stichting die dus niet onder de gemeente Groningen valt.

Hoeveel evenementen per jaar organiseert het Forum?

Veel. Het Forum presenteert per jaar meer

FORUM

200 andere events (denk aan cursussen, kinderactiviteiten, talkshows en festivals). We hosten rond de 800 events van derden d.m.v. partnerprogramma’s, zaalverhuur en andere commerciële activiteiten. In het nieuwe gebouw komt hier nog het nodige bij, o.m: internationale exposities in de expozalen, het museum Storyworld en een hele trits aan nieuwe activiteiten in het Smartlab en Medialab.

Zijn er ook commerciële activiteiten in het Forum?

Jazeker. Het Forum verhuurt zalen en host events van derden. De horeca-activiteiten

Vermaat, hieruit ontvangt het Forum inkomsten. De VVV-winkel op de begane grond wordt verhuurd aan Marketing Groningen. Naast de VVV-winkel heeft het Forum nog een eigen museumwinkel, de Forumshop. De totale inkomsten uit commerciële activiteiten zijn goed voor ruim 40 procent van de begroting

De twee centrumlocaties Oude Boteringestraat en Hereplein worden vanaf vanaf 29 november vervangen door de locatie Nieuwe Markt. Daarnaast zijn er acht bibliotheeklocaties in de wijken Selwerd, De Wijert, Hoogkerk, Vinkhuizen, Lewenborg, en Beijum en de dorpen Haren en Ten Boer.

Wat kost het Forum eigenlijk?

De bouw van het Forum kost 76 miljoen

vanuit Europa, 35 miljoen vanuit de compensatiepot Zuiderzeelijn en 31

miljoen door de Gemeente Groningen. De kosten voor totale project Oostzijde Grote Markt waaronder het Forum valt bedragen 270 miljoen. De aanpassingen die in 2017 zijn gedaan om het gebouw ‘aardbevingsbestendig’ te maken en de vergoedingen voor de vertraging die dat veroorzaakte zijn betaald door NAM.

Wat verwachten jullie qua aantal bezoekers en hoeveel is dat nu?

Voor de exploitatiebegroting van het Forum wordt gerekend met 1,3 miljoen bezoeken waarvan ruim 250.000 betalende bezoeken

en Storyworld). Ter vergelijking: de afgelopen jaren waren de locaties in het centrum goed voor een kleine 1 miljoen bezoeken. Samen met de (toen nog) zes bibliotheeklocaties in de gemeente Groningen trok het Forum in 2018 1.225.166 bezoeken.

Moet ik een kaartje kopen om naar binnen te gaan?

Het Forum is een openbaar gebouw, je kunt er dus zo naar binnen lopen. Wanneer je een bezoek brengt aan museum Storyworld, een

event, dan betaal je entree.

helemaal rond?

Het Forum is een culturele onderneming waar los van subsidie voor activiteiten als de bibliotheek en bijvoorbeeld activiteiten in het sociale domein jaarlijks ruim 6 miljoen euro moet worden verdiend. Hoewel de jaarlijkse kosten van het Forum de laatste 5 jaar zijn afgenomen met ruim een miljoen euro is er

bij de opening nog een begrotingstekort van 430.000 euro op een totale begroting van ruim 15 miljoen. Dit komt onder meer omdat ook het Forum te maken heeft gehad met gemeentelijke bezuinigingen de afgelopen jaren van meer dan 700.000 euro en hogere onderhoudsreserveringen om te voorkomen dat er in de toekomst problemen ontstaan. Om de kans te krijgen ook dit laatste tekort onder controle te krijgen heeft de gemeente een buffer gerealiseerd voor de eerste jaren waarin het Forum zich moet ‘settelen’.

Hoeveel studie- en werkplekken zijn er?

Verdeeld over de tien verdiepingen telt het Forum ruim 250 studie- en werkplekken waaronder stiltewerkplekken.

Klopt het dat het Forum stopt met cursussen?

Zeker niet. Wel stoppen we dit jaar met taalcursussen, omdat er andere vaak uitstekende instellingen in de stad zijn die samen al een breed aanbod aan taalcursussen aanbieden. De cursussen Nederlands voor anderstaligen blijven we overigens wel geven. Na de opening van het nieuwe gebouw zullen we veel nieuwe cursussen aanbieden. Het gaat om cursussen, voor jong en oud – zoveel mogelijk aansluitend bij ons inhoudelijk

en technologie. De komende jaren zullen we een aanbod van circa 50 verschillende cursussen handhaven

In november 2017 trad hij aan als directievoorzitter van Rabobank Stad en Midden Groningen. In oktober 2018 tekende hij een unieke samenwerkingsovereenkomst met Forum Groningen. Bert Roman: ‘Het past precies bij waar wij als bank voor staan.’

‘Die technologie-ambitie vind ik het spannendst’

het Forum en heeft haar naam verbonden aan de grote evenementenzaal. Roman onderstreept dat de contacten er al waren vóór hij kwam en dat het een unaniem directiebesluit was. En toch. Praat een kwartier met Bert Roman en je snapt precies waar de wederzijdse aantrekkingskracht vandaan komt. Niet alleen gelooft hij heilig in de rol die het Forum zal gaan innemen. Ook weet hij, net als het Forum, nogal uiteenlopende interessegebieden in zich te verenigen. En dan natuurlijk die naam, Roman, inderdaad met de klemtoon op de tweede lettergreep. Ben je met zo’n naam niet voorbestemd voor de wereld van de boeken en de verbeelding?

Roman: ‘Ik ben inderdaad een lezer. En niet alleen van managementliteratuur voor alle duidelijkheid. Ik ben ook al zo lang ik me herinner lid van de bibliotheek. Fictie gaat over ‘het onwaarschijnlijke, doch niet onmogelijke’, hoorde ik ooit in een

altijd bijgebleven. Foqué was een warm

verbeelding van het mogelijke, dat vinden wij bij de Rabobank dus ook belangrijk.

‘Wij zien Forum Groningen vooral als een klassieke ontmoetingsplek. Dus de tempel of marktplaats in het hart van een gemeenschap waar mensen samenkomen, waar kennis en cultuur worden overgedragen en waar het debat plaatsvindt dat de

nodige vernieuwing op gang brengt. In Groningen is ruimte voor zo’n plek, daar ben ik van overtuigd. Die voorspelde bezoekersaantallen worden gehaald. Groningen is de vijfde stad van Nederland, met een topuniversiteit, een bloeiende hogeschool en een zeer dynamisch bedrijfsleven. Al die mooie dingen die hier gebeuren moeten we beter laten zien. Niet alleen aan elkaar, maar ook aan de rest van de wereld.

‘Als Rabobank gaan wij natuurlijk zelf ook invulling geven aan die rol. Wij gaan hier veel mensen naar toe halen. Wij zullen met enige regelmaat lezingen organiseren voor onze leden en klanten. Topsprekers die mensen aan het denken zetten en die hen helpen hun positie te bepalen in hun werk en in hun leven. Zelf ben ik intensief bezig geweest met innovatie. Aan de Singularity University in Californië heb ik me een week lang ondergedompeld in technologieën die de wereld zullen veranderen. Héél fascinerend. Het Forum heeft natuurlijk een vergelijkbare ambitie om mensen voor te bereiden op de techniek van de toekomst. Ik vind dat misschien wel het spannendste onderdeel. Als het lukt zou dat geweldig zijn. Wij gaan daar in ieder geval ons best voor doen. Als straks de expositie AI: More than human (over kunstmatige intelligentie, red.) begint, komt er een enorm reclamedoek op ons pand aan de Europaweg.’

Het Forum is niet mogelijk zonder de hulp van deze betrokken fondsen en sponsoren. Wij willen hen dan ook ontzettend bedanken voor hun bijdrage.

Bedankt.

Gemeente Groningen

BankGiro Loterij

Blockbusterfonds

VSBFonds

Rabobank Stad en Midden Groningen

Hanzehogeschool Groningen

Gasterra

Harryvan

ERCO

Fonds voor Cultuurparticipatie

BPD Cultuurfonds

Prins Bernhard Cultuurfonds

Letterenfonds

De Graaf- Drijvers Fonds

Vanden Ende Foundation

Europe Cinemas

Europe Direct

Frans en Hansje Hazewinkel

Provincie Groningen

Een gastvrij welkom in de vernieuwde VVV

Soms moet je net even om het hoekje kijken. Of met tegenwind een dijkje

ontdekken, en daar kun je af en toe wel ontdekkingstocht door Groningen.

Eerlijk en duurzaam

Al bijna 130 jaar zorgt VVV Groningen voor een gastvrij welkom voor alle bezoekers uit binnen-en buitenland. Je kunt er terecht voor informatie over stad en ommeland. Maar ook voor rondleidingen, een bezoek aan de Martinitoren, groepsuitjes, souvenirs of leuke en lekkere producten uut Grunn. Dat blijft gewoon zo. Wel nieuw is dat de nadruk ligt op eerlijk en duurzaam. Als je straks door de VVV loopt zul je veel groen en natuurlijke materialen zien.

Producten met een goed verhaal

Alles wat je straks kunt kopen in de VVV heeft een goed verhaal. De producten zijn niet alleen duurzaam en typisch Gronings. Ze zijn gemaakt en bedacht door Groninger makers of bedenkers. Ook leuk: na 15 jaar hebben de ‘Er Gaat Niets Boven Groningen’ items een make-over gekregen.

Wees welkom

Toe aan wat inspiratie na sluitingstijd? Laat je vooral niet tegenhouden want ook

toegankelijk zolang de deuren van het Forum geopend zijn.

Ondertussen bij de buren

Zoals elders in dit blad al te lezen was: Forum Groningen was ook bedoeld om nieuw leven te brengen in dit deel van de stad. Dat lijkt aardig te lukken. Rondom de Nieuwe Markt is de afgelopen jaren driftig gebouwd en geïnvesteerd. Met name in nieuwe horecaconcepten.

Vapiano opende in voorjaar 2017 met ingangen aan de Poelestraat en de Nieuwe Markt. De omvang en grandeur van dit formulerestaurant liepen duidelijk al vooruit op de komst van talloze Forumbezoekers per dag.

Merckt op de hoek van de Poelestraat, Oosterstraat en Grote Markt is een project van de succesvolle horecaondernemer Patrick Beijk. Nog niet helemaal klaar, maar de website toont alvast hoe de ‘foodhal anno nu’ er ongeveer uit

distilleerderij en een brouwerij.

Recht tegenover het Stadhuis op de Grote Markt wordt de laatste hand gelegd aan het nieuwe The Market Hotel. Met 123 kamers verdeeld over zes etages biedt het onderdak op stand voor Forumbezoekers van elders.

Open entree van Merckt

Zijaanzicht van Merckt

Voorkant Merckt gezien vanaf de Grote Markt

Dakterras van Merckt

Impressie The Westcord Market Hotel

Impressie Merckt gezien vanaf de Poelestraat

Colofon

Uitgave Magazine Forum Groningen, oktober 2019

Teksten Frans Visser, Rutger Middendorp, Peggy Bouwer, Mark Deckers

Eindredactie Annebel Nillessen Blaauw

Marieke Kijk in de Vegte, Stella Dekker, Bob de Vries, Deon Prins, Ewoud Rooks, Groninger Archieven, Gemeente Groningen, Jan-Willem de Vries, Jenne Hoekstra, Knelis, Lois van Baarle, Vincent Lublink

DRAGenDROP, Mark Vletter, Jean-Pierre Jans, Vermaat Groep

Vormgeving G2K Creative Agency

Drukwerk Pijper Media

Verspreiding Volle Zalen

Met dank aan Aardman Animations, Bert Roman, Daan Jippes, Frans en Hansje Hazewinkel, Hans Wieldraaijer, Jarno Duursma, Julian, Robin en Elin, Marieke Verdijk, Paul de Rook, Pieter Bannenberg, Raymund Prinsen, Romano Molenaar, Rutger Middendorp, Sebastiaan Hagewoud, The Barbican Centre London, Tonneke Mulder, Vermaat Groep, Victor Boswijk

Dit magazine is met veel aandacht en zorg samengesteld. Mochten er onverhoopt onjuistheden in het magazine staan kun je contact opnemen met de redactie via info@forum.nl

Forum Groningen

Adres per 29 november 2019: Nieuwe Markt 1 forum.nl info@forum.nl

Wervel

Foto: Jenne Hoekstra