Proxecto dixital Un proxecto que che ofrece todos os contidos do curso a través do libro dixital, xunto cunha gran diversidade de recursos. Comunicación Estudo dos textos
COMUNICACIÓN
A comunicación
Establécese entre dúas ou máis
informapolo cal as persoas intercambian A comunicación é o proceso ción, sentimentos, opinións etc. elementos: son imprescindíbeis os seguintes Para que haxa comunicación e código. canle mensaxe, receptor, emisor,
Tipos de códigos Para comunicármonos empregamos dous tipos de códigos: • Códigos verbais: palabras.
Mensaxe: información que se transmite.
• Códigos non verbais: imaxes, xestos, iconas, sinais de tráfico... dos O código verbal é exclusivo emseres humanos e adoitamos cópregalo en combinación cos digos non verbais.
Emisor: persoa que transmite a información.
COMUNICACIÓN
ACTIVIDADES
1 Sabes que significan estas mensaxes
derno sinais para os seguintes – Perigo: pavimento esvaradío.
3
2
1
e debuxa no ca3 Consulta o Código de circulación
non verbais?
formas principais, Os sinais de tráfico teñen tres con cadanseu significado: Redondos: prohibición ou obriga.
Escrita
Escribir
Ler
Escoitar
máis persoque se produce entre dúas ou A comunicación oral é aquela e receptor. O código compartido por emisor as, facendo uso da voz e dun e os sons da lingua, formar palabras emisor válese da voz para reproducir ao receptor. elaborar mensaxes que transmite signos gráficos de través a prodúcese A comunicación escrita, en cambio, que, posteriormente, será recibida mensaxe unha elabora cos que o emisor elecmensaxes instantáneas, correos e descifrada polo receptor. Exemplos: e dixitais… trónicos, xornais e libros impresos entre dous por exemplo unha conversa Hai textos que sempre son orais, unha sempre son escritos, por exemplo veciños no ascensor. Outros, porén, ou hai textos que poden ser orais Pero oficina. nunha instancia presentada pódese recitar ou escribir. escritos, por exemplo, un poema
Sabías que...? Os primeiros textos escritos teñen uns 6000 anos de antigüidade. Corresponden ás civilizacións mesopotámicas.
significados:
ACTIVIDADES
– Entrada prohibida a bicicletas. seguridade. – Uso obrigatorio do cinto de carburante. – Proximidade dun surtidor de 70 km/h. – Velocidade máxima aconsellada
4 Inventade 6
5
4
2 Sabías que….?
persoas
Oral
Falar Código: conxunto de signos que coñecen emisor e receptor e permite que o primeiro elabore a mensaxe e o segundo a interprete.
Canle: medio material a través do cal se transmite a información ou mensaxe (sonora —sons—, visual —textos, imaxes— etc.)
Receptor: persoa que recibe e interpreta a información.
5 Indica que tipo de comunicación
se establece e si.
nala os elementos de comunicación
sinais para os seguintes contidos:
da aula. – Prohibido comer no interior – Zona para colgar as mochilas. – Perigo: pombas famentas. – Espazo libre de monopatíns. – Praia libre de medusas.
Triangulares: perigo. ou indicación. Rectangulares/cadrados: información os sinais da de• Completa esta táboa. Clasifica (cores do reita segundo a súa forma, descríbeos seu significado. bordo e do fondo) e indica o Número
Forma
Cores
Significado
1
Circular
Bordo vermello
Velocidade máxima.
...
...
...
...
21
20
Os Desafíos que deixan pegada incorporan unha situación de aprendizaxe que propicia a reflexión dos alumnos e das alumnas e que teñen un carácter transformador.
As páxinas finais de cada unidade ofrecen propostas deseñadas para reforzar, reflexionar e consolidar o aprendido. Recorda seleccion ar o material de Recorda traballo desta unidade para oseleccionar o material de traballo desta teu portafolio. unidade para o teu portafolio.
Un Un océaocéa no de tico ico no fond no plás de plást o do océa no no no fondo do océa
Arredor de oito millón s de toneladas de Arredor cula que plástico acaban no oito en 20 de anos nosmillóns océano anualmente. mares de do tonelad de plástico acaban mundo as culanta só represe que1% haberá A comunidade científ en do 20 anos no océano anualmente. menos peixes que maresedo mundo total:nos o restant ica calcomunidade científic o. Mais o que A só representa 1% xa é unhahaberá peixesplástic partícumenos abrolla do total: o restante que la de sedime plástico. Mais á superficie tana calnto máis o que abrolla xa é unha partícul á superficie tan a de sedimen Fernand to máis
o arrizado Fernando arrizado Hai máis dunha 5 de maio de 2020 década que a comun Hai máis dunha década idade científica 5 de maio de 2020 vén alertan do do desafío ambien Porén, o plástico que a comunidade máis visíbel que tal que supón a científica Porén, alertando do desafío minacivén o plástico máis abrolla á superfi conta- do mar ón con plástico dos océano ambiental que supón cie que enta menos devisíbel a conta- dorepres s. Esta á superfic minación con plástico 1%. O 99%abrolla e á flora mar represe á fauna mariñas, aos nta menos restante fica ie dos océanos.afecta nas profun de 1%. O 99% Esta afecta á fauna didades mariña ts e aos restante á flora mariñashábita s xunto coa área, nas profundidades emas. non sóeisto: , aos hábitats ecosist as nanopartícula nutrien o lodo os fica mariñas xunto e aos ecosisteMais tes. […] coa s mas. área, o elodo de plástic Mais non o acaban por nutrientes. […] e os isto: as nanopartículas chegar aos só seres humanos a través de plástico acaban Dobre ameaza tóxica da inxestión de chegar aos seres humano por xe ou por Dobre ameaza outras vías. s a través da inxestiópeiAs pequenas partícutóxica n de peixe ou por outras[...] vías. [...] las de plástico son Un sedime pequen partícul nto máis perigoAs almente as de plásticoespeci sas xa queasson Un son especia facilm to lmente perigosas Segundo osedimen que son ente inxerid as e absorbiProgramamáis das polo aparatoxa das Nacións Unidas nte inxerida dixestivo e,facilme s e absorbi das desta o para bienteSegund o polo Program maneir o Am- bar penetr aparato dixestivo e, , arredor de oito a das Nacións a, poden acadesta maneira Unidas para o Amando millóns toneladas órganos e tecidos , poden bar penetraen arredor de oito millóns de plástico a acabanbiente, nos océano ndo en órganos dos organismos acatravés dos s cada ano, toneladas e tecidos fluídos corpor plástico a través ais. A partir de dos organismos nos océanos cadaen moitos casos adetravés dosacaban dos fluídos corpora ríos. De aí, ano, en moitos casos na cadea trófica continuar a tenden —a cadea alimen is. A partir deentran cia, a dos ríos. De continu na cadea trófica científivés ticia— que ten oaí, entran idade a traca calcula —a human ar a tendenccomun cadea que para 2050 o ser aliment como ia, a comunidade humano último elo. Adema icia— que ten o ser a calcula que para superará a cantid existencientífic is, moitas destas como último elo. Ademai ade ou microp te de peixes 2050 superará a cantida nano . artícul minúsc s, moitas destas existent de peixes. de ulas e case invisíb nano micropaas, rtículas, minúscu Series docume humanou eis ao ollo o, están contam las e case invisíbe entais como Blue inadas á súa is ao ollo humano, están Planet, con imaxe Series documentais vez de golfiño contaminadas s químicos que as s xogando con como Blue Planet, os á súapor fan vezprodut por produto bolsas de plástic con imaxes químico s de golfiños xogand s que dobremente tóxicas. un efecto o, tiveron positivo entre ao con bolsas de plástico As que non chegan as fan dobremente tóxicas. poboación, e as , tiveron aos un 5 efecto milíme As des comezaron positivo entre a que non chegan aos tros de lonxitude da- denominadas a tomar medidas poboación,autori son microplásticos. 5 milímetros de lonxitud as autorid para reducier ou acomeza e denomi As minar des ron máis nadas a tomar medidas o uso destas bolsas eli- tamaño igual pequenas, cun son micropl As máis , o das pallaspara ou menor a ásticos. pequenas, cun minar o uso destas eli- tamaño 100 nanómetros 1 1 Comunicación parareducir líquidos Comunicación sorberou mm), igual e o doutros eleme bolsas, o das pallas ou chámanse nanopl menor a 100 nanóme(1/10.0 00 ntos do mesmo para tros (1/10.00 ásticos, tan diminu dun sólíquido 0 materialsorber chámanse nanoplá uso. s e o doutros elementos tos que son imposímm), sticos, beis de do mesmo materia Nesta unidade Nesta tan vas leroofragmento fragmento vas ver unidade dunha diminut dunha sen os que son dun só uso. uso l deler instrumentos ópticos eis de vero sen especiimposíb o uso de ais. novela novela protagonizada protagonizada porinstrum Nereida, unha por Nereida, unha entos ópticos especiais. rapazaque quese sepropón propónsalvar rapaza salvaros osocéanos océanosee https://www.nosd osseus seusanimais. animais. os iario.gal
Que Que vas vas aprender? aprender?
A TÚA LINGUA IMPORTA A TÚA LINGUA IMPORTA
linguas que utilizas segundo de investigación sobre as Propoñémosche un estudo cuestionarios dixitais mediante a creación de Propoñémosche túas afeccións, de investigación sobre as linguas de eduque autilizas segundo comunida o contexto ouunasestudo os con toda serán compartid resultados mediante o contexto Os afeccións, as túas a creación de cuestionarios dixitais Forms). (Google ou etc. (Google familias Forms). , Os resultados serán compartidos con toda a comunidade edu-concativa: alumnado terá primeiro trimestre, que neste cativa: alumnado, familias dixital» etc. «Glosario Ademais, iniciaremos un vocabulario que se trimestre. Recollerase o no terceiro e Ademais, iniciaremos un «Glosario segundo dixital» no neste primeiro trimestre, que terá con- ora, a colaborad tinuidade xe nunha Padlet, ferrament de aprendiza tinuidade noensegundo e no terceiro trimestre. Recollerase cada situación o vocabulario que se así a competen traballe unha imaxe (traballando significado enunha o seu traballe en cada situación de aprendizaxe a palabra, Padlet, ferramenta colaboradora, como creative subindo libres de internet e as licenzas e seguro subindo a palabra, o correcto seu significado e unha imaxe (traballando o uso smo e a a competencia dixital, o plurilingüi traballarasí para utilizar pódese Padlet de internet e as licenzas libres como creative cia dixital, mesma o uso correcto e seguro ). Esta commons io estudado. vocabular do escrita e commons). Esta mesma oral Padlet pódese utilizar para traballar o plurilingüismo e a ción comunica comunicación oral e escrita do vocabulario estudado.
o tate o án stelán as as túas o? alego? ia cambia o, galego,
https://www.nosdiario.gal
11
on do con ca música úa e a túa ba estaba os etamos ? encias?
truímos Construímos
Descubre outra forma de aprender sinxela, intui tiva e compatible con calquera plataforma e dis positivo.
U 1
1
Ferramenta TIC Compartimos CompartimosFerramenta TIC
Unidade 2 Unidade 2
Difusión Difusión
Plurilingüismo
Plurilingüismo
Conclusións
Conclusións
Cales son os Calesprincipais son os principais problemas que problemas queos padecen padecen os océanos? océanos?
Somos noticia
Somos noticia
Traballei os elementos comunica GRUPOS da ción. DE TRABALLO comunicac Comprendín o usoión. Comprend diferente 2.1 Repartímonos por grupos que Repartímonos o uso 2.1 se diferente grupos de pode facer ín de traballo traballo para para dunhapor que se pode lingua segundo facer dunha o proxecto as variación proxecto de o lingua segundo de investigación. investigación. s lingüístic
3 Literatura 3 Literatura
As escritoras os escritores tamén se vaAs escritoras eeos escritores tamén se valen das palabras para crear un texto litelen das palabras para crear un texto literario que nos emocione, que nos divirta, rario que nos emocione, que nos divirta, que nos asuste… que nos asuste…
ti que opinas? E tiE que opinas? MARES EN MARES EN PERIGO PERIGO
Coñeces algunha Coñeces algunha asociación asociación ecoloxista en ecoloxista defensa en dos defensa dos mares? mares?
Cal é o teu libro favorito? A que xénero Cal é o teu libro favorito? A que xénero pertence? pertence? Gústache crear os teus propios textos liGústache crear os teus propios textos literarios? terarios?
Unidade 3
Unidade 3
Tes participado Tesnalgunha participado iniciativa nalgunha iniciativa deste tipo? deste tipo?
11
11
12
12
Que podes facer Que podes facer ti para evitar a súa ti para evitar a súa deterioración? deterioración?
Achego suficiente ión para empezar informació
o proxecto de n para empezar o noso proxecto o proxecto 1.2investiga de Iniciamos proxecto de investigación ción. investigación de investigación. Reflexion o sobre se lle dan sobre os usos o uso que dan áá lingua. lingua. Reflexiono sobreque se dá á
Nestaunidade unidadecoñecerás coñecerás aa estrutura, estrutura, os os Nesta compoñenteseeos ostipos tiposde depalabras. palabras. compoñentes Sabescantas cantasletras letras ten ten oo alfabeto alfabeto galegaleSabes go?EEcantos cantosdígrafos? dígrafos?Sabes Sabes explicar explicar en en go? queconsiste consiste unha sílaba? E os seus tipos? que unha sílaba? E os seus tipos?
É hora de tomar conciencia e implicármonos na defensa do medio natural. É hora de tomar conciencia e implicármonos na defensa do medio natural. Todos podemos activistas! Todos podemos serser activistas!
REFLEXIONA REFLEXIONA
Para
mellorar as nosas Para mellora destrezas comun icativa sobre o uso que r as nosas destrez as comuni s podem cativas os empez sobre o uso lle podem ar a reflexio os empeza á lingua quedamos lle damos r a reflexio nar nar en diferen compartir con outras á lingua tes contex en diferent tos eos compartir con outras es context persoas. que nos nos e que gustar ía gustaría SECUENCIA SECUENCIA . APRENDIZAXE persoas ReflexDE iona de xeito individ Reflexio na ual e comparte sobre as activid de xeito individu despo is en grupo te despois ades 1, 2, 3, 4 e al e compar sobre as activida a seguin en grupo te valorac a seguint des 1, 2, 3,54da e valorac ión ión CHUVIA cia de e 5secuen da secuen AspectosDE IDEAS ciaaprend izaxe. de aprend izaxe. Aspectos Totalmente Totalment 1.1 Reflexionamos en grupo Bastante sobre oo uso grupo que sobre uso e que consegui Bastante Conseguido do conseguid Conseguid consegui o o Case Case do conseguid á lingua en diferentes lle damos diferentes contextos. o contextos. Achego suficiente informac consegui
Taménampliarás ampliarásoo vocabulario vocabulario sobre Tamén sobre os os animaiseecrearás crearásas astúas túasinfografías. infografías. animais
Aspalabras palabrasforman formanparte partedos dos textos textos cos cos As quenos noscomunicamos. comunicamos.Con Conelas elasdesignadesignaque mosos osconceptos conceptos que que queremos queremos transtransmos mitir. mitir.
Bolsas plástico, latas refrescos, bastóns algodón, cabichas, redes Bolsas de de plástico, latas dede refrescos, bastóns dede algodón, cabichas, redes pesca... e outros produtos similares aboian superficie dos océanos de de pesca... e outros produtos similares aboian nana superficie 34 dos océanos ouou amoréanse fondos mariños. amoréanse nosnos fondos 34 mariños. residuos plásticos convertéronse no principal elemento contaminante e Os Os residuos plásticos convertéronse no principal elemento contaminante e teñen grande impacto ambiental. Ademais, tardan moitos anos en degrateñen un un grande impacto ambiental. Ademais, tardan moitos anos en degradarse. darse.
texto e realiza as activid ades.des. as activida a) Microplástico g) Divide g) Divide s, micropartícul en sílabas a) Microplásticos, en sílabas as palabr as, nanop as palabra as deste artícul s deste nanómetros comez micropartículas fragme , nanopa as e e fragme texto: ntonto rtículas do do nanómetros an por texto: s. Que por prefixos do teñen? Cal é comezan prefixo signific . Que a- asignific máis do teñen? Cal peque Hai Hai máismáis no? o? é máis dunha pequen década dunha década que que a comuni b) Quen é o autor? a comunid dade ade vén vén científic alertand científica b) Quen é o autor? a o doodesafío En que alertand do desafío medio ambien En que foi public ambient tal que Cando? medio al que supón ado? taminac supón foi a conpublica a conión taminacicon do? Cando? plástico ón con plástico. . c) O texto divíde h) Localiz h) Localiz a noa texto se en tres partes c) O texto divídes no texto anterio anterior e en tres partes: r: : : un titular, ve resumo e a exposi un breun titular, un breve resumo e a exposic ción do 1. Dous dígrafo 1. Dous o repart ióncontid s. s. dígrafo do contido tres partes. ida ena en repartid tres partes. 2. Catro ditong 2. Catro • Localízaas guiánd os. s. ditongo • Localízaas guiándo ote pola letra empre te pola letra empreg gada.ada. 3. Dous d) Por que son hiatos. 3. Dous hiatos. d) Por que tan sas asaspequenas son perigo tan perigos las de plástico? as pequen partícu 4. Catro as partícu palabr 4. Catro las de plástico? as esdrúx palabra s esdrúxu ulas. las. e) Cal é o obxect i) Clasific e) Cal é o obxecti ivo do texto? i) a Clasific as palabr a as as subliña palabra vo do texto? s subliña das das segund segund o sexan variáb o sexan 1. Concienciar dun eis ouisinvariá variábe ou invariáb beis: eis: 1. Concienciar dun proble ma ambiental. problem a ambiental. Segund 2. Protestar pola o o Segundo Program o Program a dasa Nación 2. Protestar pola contam das Nacións inación s Unidas Unidas contam dos océano parapara dio Ambien o Meinación o Medio Ambient te, arredor s. s. dos océano e, arredor 3. Explicar o proces de oito de oito tonelad tonelada as des plástico acaban 3. Explicar o proceso o dos plásticos de plástico nos océano acaban nos océanos s cadacada vertido dos plástico ano.ano. s. s. s vertido f) Resume o contid l) Divide f) Resume o contido o do texto. l) Divide en lexema en lexema do texto. s e morfem s e morfem as as aspalabr as palabra as variábeisbeis s variádo exercic do exercici io anterio o anterior r. .
Despois,coñecerás coñecerásos ostipos tiposde detextos textoscos cos Despois, quenos noscomunicamos, comunicamos, orais orais ou ou escritos, escritos, que endirecto directoou ouaadistancia distanciaaatravés través das das rereen dessociais sociaisetc. etc. des
Estudoda dalingua lingua 22 Estudo
Salvarososocéanos océanos Salvar
U 1U 1
1 Le atentamente 1 Le atentamente esteeste texto e realiza
Plano aberto. Accede ao vídeo de presentación da Plano aberto. Accede ao vídeo de presentación da unidade en anayaeducacion.es. unidade en anayaeducacion.es.
do conseguid o
o uso que se lingua. dá á lingua. Traballei os elemento s da
as, xeográficasas variacións e/ou lingüísticas , xeográfica históricas s e/ou , a partir das nosas 2.2 Repartimos, históricas, de forma consensuada, o rol 2.2 a partir Repartimos, experienc dedas forma rol nosas consensuada, o ias. experiencias. dentro do grupo: Compart dentro o as miñas do grupo: coordinador, coordinador, secretario, secretario, ideas Comparto as miñasdeideas de forma clara, persoa encargada material, etc. e con do formaexprésom persoa clara, encargada do respecto exprésome e correcció con material, etc. n. respecto Comprendín que e corrección. é a linguaxe Comprend literaria mediante ín que é a linguaxe varios PENSAMOS literaria mediante PENSAMOS exemplos varios ao longo do proxecto exemplos . ao longo do proxecto.
3.1 Agora, Agora, en en grupos 3.1 grupos de de traballo, traballo, pensaremos pensaremos PONno A uso PROB usoAque que á lingua A lle ASdamos PON no TÚAS lle damos lingua a a partir partir das das PROBA AS á COMP ETEN Realiza nosas TENCIAS experiencias. TÚAS COMPECIAS a autoav nosas experiencias. aliación compe Realiza a autoava tencialencial liación compet incluíd a en anayae incluída 3.2 Anotamos ducac Anotamos as en anayae ion.es. n.es. ducacio 3.2 as ideas ideas ee propostas propostas do do grupo. grupo. CONSTRUÍMOS CONSTRUÍMOS 4.1 Elaboramos posibles preguntas sobre o 4.1 Elaboramos posibles preguntas sobre o uso da lingua que nos gustaría facerlles a uso da lingua que nos gustaría facerlles a outras persoas. outras persoas.
35
35
COMPARTIMOS COMPARTIMOS 5.1 Compartimos as elaboradas 5.1 Compartimos as preguntas preguntas elaboradas por por cada grupo con toda a clase. cada grupo con toda a clase. 5.2 Consensuamos as posibles propostas 5.2 Consensuamos as posibles propostas ee ideas. ideas. 5.3 Unificamos e eliximos as preguntas 5.3 Unificamos e eliximos as preguntas ee propropostas finais que faremos a outras persoas. postas finais que faremos a outras persoas. 5.4 Repartiremos as preguntas finais para cada 5.4 Repartiremos as preguntas finais para cada grupo de traballo. grupo de traballo. + orientacións en anayaeducacion.es + orientacións en anayaeducacion.es
13 13
7
