GIDA PRAKTIKOA
Elkarlanean Indarra
CREATIVE COMMONS
AITORTZA – EZ MERKATARITZARAKO – PARTEKATU BAIMEN BERAREN ARABERA 3.0. MATERIAL HAU LIBRE KOPIATZEKO, BANATZEKO ETA JAKINARAZTEKO BAIMENA EMATEN DA, BETIERE HAREN EGILEA AIPATZEN BADA ETA MERKATARITZA HELBURUETARAKO ERABILTZEN EZ BADA. DOKUMENTUAN ALDAKETARIK EGITEN BADA, BESTE ERA BATEKO DOKUMENTUA SORTZEKO EDO HORRETAN OINARRITUTA BESTE OBRA BAT EGITEN BADA, HAU BEZALAKO LIZENTZIA ESKURATUTA BAINO EZIN DA BANATU. LIZENTZIA OSOA: HTTP: //CREATIVECOMMONS.ORG/LICENSES/BY-NC-SA/ES/
EMAÚS
KOORDINAZIOA: MAIDER SAGREDO LAN TALDEA: ASSUMPTA AYERDI, MAIDER SAGREDO ETA BEÑAT GARIKANO
ITZULPENA: IDOIA LARRAÑAGA DISEINUA ETA MAKETAZIOA: MARIA GUTIÉRREZ ARRILLAGA INPRESIOA: DIGITARTE SAN SEBASTIÁN DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN, EKAINA 2017 ARGITALPENA DOAN DESKARGATZEKO: WWW.EMAUS.COM HTTPS://ISSUU.COM/GRUPOEMAUSFUNDACIONSOCIAL
Babestuta:
aurkibidea 1 . Z e r d a h a u ? 4 2 . s a r e t z e n 8 3 . h e l b u r u a k 1 2 4 . B a l r o e a k 5.Ikaskuntza Etengabea eta Eraikuntza K o l e k t i b o a 1 8
6.Zaintza, Konfiantza eta Partaidetza e s p a z i o a 2 4
7.Oharrak, hausnarketak, kontaktu ​ b e r r i a k . . . i d a z t e k o ‌ e s p a z i o a
46
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
1.zer da hau? “ELKARLANEAN INDARRA” argitalpenean oinarritutako gida praktiko bat da. Bere eguneroko jardueran sarean funtzionatzen duen (edo funtzionatuko duen) edozein motatako taldeentzat egina dago, ekimenak, elkarteak, erakundeak… besteak beste. Gida hau esku artean duzuen pertsonentzat, zuen ekimenaren eta sare-lanaren inguruan bururatzen zaizkizuen burutapen desberdinak idazteko, hausnartzeko, marrazteko tresna bat da. Norbanako mailan edo talde mailan erabil daiteke, baita beteranoak diren ekimenentzat edo oraindik jaio ez diren horientzat. Beraz, nahi duen pertsona orok etekina atera ahal izango dio. Gida oso laburra da, 60 orrialde besterik ez ditu!! Baina oso zehatza eta baliagarria da urrats txikiak edo handiak emateko. Amaitu gabea dago. Hainbat espazio idatzita daude, jarraitzeko interesgarriak diren (edo ez) hainbat punturekin, baina gida guztian zehar espazio zuri asko dago ere ekarpenak, bozetoak… egiteko. Zuen lana da gida idaztea amaitzea. Arkatza eta borragoma erabili, rotuladoreak. Idatzi, marraztu, zirriborratu, amestu, antolatu eta garrantzitsuena… SAREAN MURGILDU.
4
ZER DA HAU?
E S PA Z I O H O N E TA N , H O R M A N JA RT Z E KO G I DA R E N E R A B I L E R A R A KO O I N A R R I Z KO I R I Z P I D E BAT Z U K JA R D I T ZA K E Z U E ( B E T I P E RT S O N A B E R D I N A K E Z E R A M AT E KO , T X A N DA K AT Z E KO … ) , E D O Z U E N E K I M E N A M A R R A Z T U D E ZA K E Z U E E D O E S PA Z I OA H U T S I K U T Z I ( D E N A A R G I I K U ST E N BA D U Z U E ) :
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
ZER DA HAU?
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
2.saretzen... N O R GA R A ?
N O RT Z U K M U R G I L D U KO GA R A SA R EA N ?
N O N M U R G I L D U KO GA R A ?
8
SARETZEN...
B E ST E P E RT S O N A / E L K A RT E / SA R E E K I N SA R E T Z E N / SA R E T U KO GA R A ? ZEIN DIRA?
LA N EG I T E N D U G U ? N O N ?
Z E I N KO N TA KT U / LAG U N T ZA D I T U G U ?
9
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
SARETZEN...
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
3.helburuak
“SOZIAL MAILAN ONARTUA DEN ERAGILE MOTOR ETA SOLASKIDE BAT IZATEA” “GURE EREMUAN BURUTZEN ARI GAREN LANA ONARTZEA, PARTE GARELA SENTITZEA ETA AURRERA EGITEKO GOGOZ”
12
HELBURUAK
Zer hartu behar da kontutan helburuak finkatzeko/ elaboratzeko/idazteko garaian? -HELBURU ARGIAK - E P E M OT Z , E RTA I N , L U Z EA - E ST R AT EG I KOA K E D O O R O KO R R A K - E S P E Z I F I KOA K E D O Z E H AT ZA K - LO R DA I T E Z K E E N A K E TA E R R EA LA K
13
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
ZEI N DIR A GU RE HE L B U RU AK ?
14
HELBURUAK
H E L B U R U E K I N E R LA Z I O N AT U TA P LA N I F I K A Z I OA E TA K R O N O G R A M A DA U D E . H E M E N U Z T E N D I Z U EG U EG U T EG I BAT , B E RTA N I DAT Z D E ZA K E Z U E : U RT EA N Z E H A R B U R U T U KO D I T U Z U E N JA R D U E R A K , Z U E N E K I M E N E KO EG U N GA KOA K , Z U E N BA LO R E E K I N E R LA Z I O N AT U TA KO E K I TA L D I A K … U RTA R R I LA
OT SA I LA
M A RT XOA
A P I R I LA
M A I AT ZA
EKAINA
U Z TA I LA
ABUZTUA
I R A I LA
URRIA
A ZA R OA
ABENDUA
15
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
AST E L E H E N A
AST EA RT EA
AST EA Z K E N A
O ST EG U N A
O ST I R A LA
LA R U N BATA
I GA N D EA
HELBURUAK
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
4.BALOReak
“BALOREAK SORTU EGITEN DIRA, EGUNERATU ETA BERRIZ ELABORATZEN DIRA PRAKTIKA SOZIALAREN ETA ESPERIENTZIAREN BITARTEZ.”
18
BALOREAK
ko n f i a n t z a gardentasuna
horizontaltasuna
Eraikuntza kolektiboa
Erantzukidetasuna
Lankidetza
EkODEPEDEntzIA
Bizitza erdigunean kokatu PARTAIDETZA
K O M U N I K A Z I O Interdependentzia EZ BORTITZA
Entzu te Aktib oa
A N I Z TAS U N E A N ETA ANIZTASUNAREKIN IKASI 19
BALOREAK
M OZ T U E TA I T SAT S I E D O I DAT Z I H E M E N Z U R E T ZAT GA R R A N T Z I T S U E N A K D I R E N BA LO R EA K E TA G E H I T U B E H A R R E Z KOA I K U ST E N D U Z U N A :
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
5.Ikaskuntza Etengabea eta
Eraikuntza Kolektiboa ••Herri Hezkuntzaz hitz egitea, ikaskuntza eta eraikuntza kolektiboko prozesu etengabeez hitz egitea da, definiziotikekintzatik-hausnarketatik-ebaluaziotik-sistematizaziotikberdefiniziotik. ••Urrats bakoitza ZAINTZA, KONFIANTZA eta PARTAIDETZA espazioetan eraikiz.
“HERRI HEZKUNTZA GIZARTE ERALDAKETARAKO HEZKUNTZA TRESNA BAT DA, JAKINTZEN ERAIKUNTZA PROZESUEN ETA ANTOLATUTAKO EKINTZEN BITARTEZ” “INORK EZ DU INOR ERAKUSTEN, GUZTIOK ELKARREKIN IKASTEN DUGU”
22
I K A S K U N T Z A E T E N G A B E A E TA E R A I K U N T Z A K O L E K T I B O A
“ETAPA HAUEK GUZTIAK, ZAINTZA, KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIO BATEAN BURUTU BEHAR DIRA.”
23
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
6.Zaintza, Konfiantza eta Partaidetza espazioa Espazioen inguruan hitz egitean tailerrez, bilerez, batzarrez, formazioez hitz egiten dugu, hau da, ekimen bakoitzaren egunerokotasunez. Eta nola lor ditzakegu zaintza, konfiantza eta partaidetza espazioak? Kontutan hartu behar diren alderdien ondorengo zerrenda proposatzen dizuegu.
MALGUA, IREKIA ETA MOLDAGARRIA GIRO ATSEGINA/ GOZATZEA PERTSONEN ETA TALDEEN BEHARRETARA EGOKITUTAKO LOGISTIKA KOMUNIKAZIOA: BISUALA, AHOZKOA ETA EZ AHOZKOA ZEREGINAK METODOLOGIA EBALUZIOA PARTE-HARTZAILEA GATAZKEN KONPONKETA BOTEREA
AHALDUNTZE KOLEKTIBOA ETA NORBANAKOAREN ERAIKUNTZA
24
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
E S PA Z I O B E R R I H O N E TA N M U R G I LT Z E KO P R E ST ?
25
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
MALGUA, IREKIA ETA MOLDAGARRIA ••Ikuspuntu hau izan arazoen, eszenatoki edo egoera berrien, partaidetza moten edo ikuspegi berrien aurrean. ••Aniztasunaren printzipioa kontutan izan. ••Kide berrien harrera eta akonpainamendu on bat egin. ••Erritmo desberdinak planteatu pertsona, talde... desberdinentzat ••Ondorengoen artean oreka bilatu: ••Identitatea/entitatea ••Malgutasuna, irekiera eta moldagarritasuna.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
GIRO ATSEGINA/ GOZATZEA (oso funtsezkoa! Ezinbestekoa! Oinarrizkoa!)
••Konfiantzako, gertuko eta errespetuzko klima bat sortu. ••Gozatzeko eta sozializatzeko espazioak sustatu. ••Norbanako mailan, ekimenari ekarpena egiteaz gain, pertsona bezala “hazi”. ••“Humore” batzorde bat sortu, gaiak ikuspegi barregarri batetik lantzeko. ••Ekimenaren lorpenak ospatu.
PERTSONEN ETA TALDEEN BEHARRETARA EGOKITUTAKO LOGISTIKA (Aurreko puntua lortzeko beharrezkoa)
••Iristeko erraza eta elkartzeko segurua den leku bat hautatu, erosoa izatea, NON ELKARTUKO GARA? ••Arazoei denbora eskaini, denbora errespetatu, ongi banatu. Hainbat gaietan gehiegikeriarik ez egin denboraren erabileraz. ••Ordua: Definitzeko zaila/ libre ditugun uneak bilatu eta adoztu (aste bukaerak, ostiral arratsaldeak…). Kontsilazioa kontutan hartu.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
KOMUNIKAZIOA (bisuala, Ahozkoa eta Ez Ahozkoa)
••Lengoaia argia eta erraza erabili. ••Komunikazio inklusiboa eta ez sexistako irizpide batzuk sortu. ••Hizkuntzaren trataera modu kolektiboan erabaki. ••Komunikazio Ez Bortitza erabiltzea (epairik gabe, “auto” enpatia, adierazpen zintzoa). ••Mezu eta kontzeptu adostuak. ••Dinamiken bitartez kontzeptuak definitzeko denbora eskaini. ••Koherentea izan, eta hausnarketaren eta ekintzaren artean bateratze bat egotea.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
ZEREGINAK ••Lana identifikatzeak dispertsioa ekiditea laguntzen du. ••GAI-ZERRENDA bat izatea positiboa da zereginak ZEHAZTEKO. ••Zereginen banaketa eta ardurak: ••Zereginak bikoteka edo hirunaka banatu. Ardurak edo erantzukizunak konfiantzan oinarrituz banatu, txandakako moduan.Ekimenaren zuzendaritza eta erantzukizuna txandakatuz. ••Profilen aniztasuna egotea (gazteak, helduak, emakumeak…). Alderdi, lotura, sinergia… berrietara irekiera sustatu. ••Bakoitzak dagoeneko egiten duen hori kontuan izan. ••Zereginak banatzerako garaian, erantzukizuna norbaiti eman eta honek beste batzuk lotzea (“GANTXO EFEKTUA”) ••Bikoiztasuna ekidin.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
METODOLOGIA ••Prozesua eta bere diseinua berdintasunezko partaidetzako baldintzetara egokitu. ••Funtzio eta erantzukizunen banaketa. ••Pertsona guztien partaidetza ziurtatu. ••Bakoitzaren ekarpena identifikatu, ikustera eman eta balioztatu, beraien gaitasun eta egoeretatik. GURE EKARPENAK ASKO DIRA! Balioztatu beharra dago! ••Esperientziak, hausnarketak, bizipena partekatu eta elkar trukatu elkarrizketatik. ••Espazio informalen garrantzia, konfiantzako klima bat sortzeko.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
EBALUAZIO PARTE-HARTZAILEA (Ebaluazioa -
Planifikazio Etengabea)
••Ekintza planean zereginen banaketa bat egon behar du, planifikazioa. ••Atal honetan talde-lana beharrezkoa da. ••Helburu batzuk zehaztu eta lortzen diren ala ez ikusi. Ikaskuntzak nabarmendu. ••Helburuak eta planing-a kontuan izanik ebaluazioa gauzatu. Horrez gain, sarearen eta parte-hartzaile desberdinen osasuna ebaluatu, zaintzarekin erlazionatuta. ••Formazio laburrak burutzea interesgarria da, ekimenaren beharrak kontuan izanik. ••Maiztasun batekin ebaluazioari denbora eskaini. ••Adierazleak bilatu, ikaskuntzak jasotzeko ebaluazioko tresnak garatu eta praktikan jarri. ••Memoria bat egin (jarduerak, etapak…).
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
GATAZKEN KONPONKETA ••Gatazka, desadostasunak modu positiboan ikasteko identifikatzeko aukera bezala identifikatu eta landu.
eta
••Aldaketak ematen direla onartu eta horietara egokitu. ••Norbanakoaren gatazkak eta erakundeari lotuta dauden gatazkak desberdindu. ••Gatazkak ezin dira kanpora atera! Espazio bakoitzak bere testuingurua du! ••PREBENTZIOA ••Alderdi honetan formatzeak eta denbora eskaintzeak gatazkak ekiditen lagunduko luke. ••Dinamika desberdinek emozioak eta gorputza askatzen lagun diezagukete. ••Egunerokoaren kudeaketa; ••Entzun, hitz egin, presarik gabe… ••Interkooperatu, ez adostasunarekin funtzionatzen ikasi, gutxiengo akordioekin bai
••KONPONKETA ••Gatazka konpondu eta ongi itxi. ••Gaizki egina konpondu eta hasieran elkartzen gintuen eraikuntza kolektibo horren deia nabarmendu. ••“Berbideratze-batzordea” ••Eztabaidarako espazioak izatea, baina errespetuz sortuak. Gatazka lan egiten den espaziotik kanpora ez atera.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
PREBENTZIOA ARAZOA KONPONKETA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
BOTEREA ••Beste erlazio batzuk praktikatu BOTEREKOAK eta BOTEREAREKIN ••BOTEREAREN ariketa deszentralizatu. BOTEREA sortu baina logika deszentralizatzaile batetik. Lidergoak partekatu, boterea partekatu. ••BOTEREAren hausnarketa kolektiboa: Norberaren, gainerako pertsonen eta kolektiboaren boterearen artean desberdindu. ••ZEIN BOTERE eta ZERTARAKO BOTEREA inguruan hausnarketa kolektibo bat burutu. ••Erabakitze sistemak modu kolektiboan definitu. ••Rol eta lidergo EKITATIBOAK. ••Rolen eta lidergoen adostutako orekak. Rolak eta lidergoak identifikatu eta armonian jarri, dituen gaitasun desberdinak aprobetxatzeko, kontuan izateko.
••Lan egiten hasteko espazio kritikoak sortu, ikuspegi deszentralizatu batetik eta boterearekin erlazionatutako beste alderdietatik. ••Deskonpetitibizazioa: barneratzeko kontzeptua. Beti ezin gara lehenengoak izan, norbanako moduan abiapuntu horretatik hasten gara taldean burutzen badugu arazo handiak sortuko dira.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
AHALDUNTZE KOLEKTIBOA ETA NORBANAKOAREN ERAIKUNTZA ••Zalantzan jartze kritikoa sarean/ ekimenean partekatu kontzientzia hartzeko. ••Guztiok zaindu behar gara. Bizitza erdigunean kokatu behar da. ••Bakoitzak eman dezakeena onartu. Guztiok ezin dugu ekarpen berdina egin. Aste sentitu. ••Alde emozionala lantzeko tailerrak gauzatu. ••Ikuspegi kolektibo batetik konexioak, sinergiak eta loturen sorrera partekatu eta eraiki. ••Ezagutza edo jakintzaren sorrera kolektiborako tresnak garatu eta praktikan jarri.
ZAINTZA,KONFIANTZA ETA PARTAIDETZA ESPAZIOA
ELKARLANEAN INDARRA GIDA PRAKTIKOA
7.Oharrak, hausnarketak, kontaktu berriak idazteko espazioa.
46
GIDA PRAKTIKOA
Elkarlanean Indarra