კონიაკსა და აფრიკას შორის -
Between Cognac and Africa -
Chairs
სკამები
ფინელი დიზაინერების რუდი მერცისა და პიტერ შმიდის ვორქშოპი
3
Workshop by Finnish designers Rudi Merz and Peter Schmid
ინტერვიუ ნინო სეხნიაშვილთან
6
ესაუბრა ლალი პერტენავა
ინტერვიუ პიტერ შმიდთან
14
ესაუბრა ნინო სეხნიაშვილი
ინტერვიუ რუდი მერცთან
24
ესაუბრა ნინო სეხნიაშვილი
მონაწილეები შედეგები
6 14 24 34 _
An interview with Nino Sekhniashvili By Lali Pertenava
An interview with Peter Shmid By Nino Sekhniashvili
An interview with Rudi MerzBy
Nino Sekhniashvili
Participants Results
34
5
ინტერვიუ ნინო სეხნიაშვილთან ესაუბრა ლალი პერტენავა
6
An interview with Nino Sekhniashvili By Lali Pertenava
>
ლ.: - შეგიძლია, შენი ბიოგრაფია მოყვე? ნ.: - კარგი. დავიბადე 1979 წელს თბილისში. ჩავაბარე სამხატვრო აკადემიაში დაზგურ გრაფიკაზე. 2002 წლიდან ვმუშაობ როგორც მხატვარი. 2013 წელს გავხსენით გალერეა “ნექტარი”. მას შემდეგ ამ სივრცეში ვმუშაობთ. ... ახალი გახსნილი იყო გალერეა, როდესაც გაცვლითი პროექტი მქონდა დუსსელდორფის პატარა “ოფსფეის გალერეასთან”. იქ გამოფენა გავაკეთე და საპასუხოდ ერთ-ერთი გერმანელი არტისტის სოლო გამოფენა მოეწყო „ნექტარში“. არტისტის ტექნიკური ასისტენტი იყო პიტერ შმიდი. შთამბეჭდავი იყო პიტერის მიერ შექმნილი ინსტალაცია - კედელზე დაინსტალირებული 11 სხვადასხვა ხის მასალისგან გაკეთებული უჯრები. გამოფენის გახსნაზე, ჩემმა მეგობარმა (ხეზე მუშაობს - დიზაინერია), მითხრა, რომ ამ ნამუშევრის განხორციელება ჩვენთან შეუძლებელი იქნებოდა. მაშინ გაჩნდა იდეა, რომ პიტერ შმიდის გამოფენა გამეკეთებინა. ეს იყო ორნახევარი წლის წინ. პიტერს შევთავაზე ეს იდეა, რამაც დააინტერესა. მაშინვე თქვა, რომ უნდოდა თავის კოლეგა რუდი მერცთან ერთად ემუშავა. თუმცა ჯერ არ წარმოგვედგინა, რა სახე ექნებოდა ამ ყველაფერს. მერე მოვხვდი ჰელსინკში. შევხვდი პიტერ შმიდს, რომელიც იმ დროისთვის იქ ცხოვრობდა და მუშაობდა. რუდი მერცის სახელოსნოში წავედით, რაც ერთი საათის მანძილზეა ჰელსინკიდან. სკამებს აკეთებს ძირითადად და საკუთარ ეზოში აქვს მშვენიერი პატარა სახელოსნო. ყველა მილიმეტრში ნივთები, მასალა, ფენებად უდევს. ჭერი სავსეა ხის მასალით. ძალიან შთამბეჭდავი სივრცეა. მის გაკეთებულ სკამზე რომ დავჯექი, მივხვდი, რომ გამოფენა კი არა, ვორქშოპი უნდა გავაკეთოთ. იმიტომ, რომ ყველაფერი მოძრაობდა, გესმის?! ისეთი დინამიურია, რასაც აკეთებს, მუსიკალური ინსტრუმენტებივითაა. ვიფიქრე, გამოფენაზე რომ მოვა ადამიანი, იმ ცოდნას, რასაც არტისტები ფლობენ, სათანადოდ ვერ აღიქვამს. ჭდობების ძალიან დიდი ცოდნა აქვთ. მხოლოდ ვორქშოპის საშუალებით გახდებოდა შესაძლებელი ამ ცოდნის გაზიარება. ამ ეტაპზე „საწყისი შეხება“ გვქონდა ამ ცოდნასთან, ყნოსვის დონეზე აღვიქვით, რასთან გვაქვს საქმე, და შემდეგ როგორ გავაგრძელოთ. ლ.: - შენც გაინტერესებს და ადრეც გიმუშავია ხეზე. ნ.: - ხო. მე ქსილოგრაფია გავაკეთე სადიპლომოდ. ველური პანტის ხეზე დიდი ზომის ქსილოგრაფიები.
::
L.: Can you tell us the story of your life? N.: OK. I was born in 1979 in Tbilisi. I entered the Art Academy, the department of print graphic art. I have been working as an artist since 2002. In 2013 we opened a gallery called Nectar. Since then we’ve been working in this sphere. Soon after I opened the gallery, I had an exchange project with small gallery in Dusseldorf. I had an exhibition there, and in return, Nectar hosted the works of a German artist. The artist’s assistant was Peter Schmid. Peter’s installation was spectacular – drawers made of eleven different sorts of wood installed on the wall. At the opening of the exhibition, a friend of mine who is a designer and works on wood told me that nobody here could do something like that. It was then that I had the idea to have an exhibition of Peter Schmid’s works. That was two and a half years ago. I shared the idea with Peter and he seemed interested. Right then he expressed his desire to work in collaboration with his colleague Rudi Merz. At that time we didn’t have a clear vision of how it all would go. Then I got to Helsinki and met Peter Schmid, who by that time was living and working there. We went to Rudi Merz’s workshop, which is one hour’s drive from Helsinki. He mostly makes chairs and has a lovely small workshop in his yard. It is so small that he has to stack things and materials in order to accommodate them in such a limited space. The attic is full of wood. It’s a very impressive space. When I sat on his chair, I knew that we should do his workshop instead of an exhibition, because everything was moving. Do you get it? Everything he makes is so dynamic, like a musical instrument. When people go to an exhibition they don’t perceive the knowledge that artists possess. Artists have great knowledge of joints. Only by workshops would this knowledge be shared. At this stage we had an initial encounter with this knowledge at the olfactory level. L.: You are also interested in wood and have worked with it before. N.: Yes, I made a xylography as a project for my diploma, a large xylography on a wild crab-apple tree. I feel the wood. The thing is I had problem learning from my works, learning visually. For a long time I had a deficit in acquiring new ideas. These five weeks were the times when I was learning – in conversation, in work – I was absorbing the quality, the intensity. L.: The knowledge that you get from Rudi Merz and Peter Schmid’s workshop is important. But when you study art or make art don’t you get this technical knowledge? N.: I don’t mean only technical knowledge… The most important is to make a chair. In visual arts you deal with philosophy. Here philosophy is a functional object. Joints function like the prin-
7
ხეს ვგრძნობ. საქმე იმაშია, რომ ჩემს ნამუშევრებში, ვიზუალურ ფორმებში ვერ ვსწავლობდი. დიდი ხანია ახლის მიღება მინდოდა. 5 კვირის მანძილზე ცოდნას საუბრებსა და მუშაობის დროსაც ვიძენდი.... ხარისხს ვისრუტავდი, ინტენსტიურობას. ლ.: - მნიშვნელოვანია ის ცოდნა, რომელსაც რუდი მერცისა და პიტერ შმიდის ვორქშოფი გაძლევს. მაგრამ ხელოვნებას როცა სწავლობ, ან რაღაცას აკეთებ, ამ ტექნიკურ ცოდნას ვერ იღებ? ნ.: - მხოლოდ ტექნიკურ ცოდნას არ ვგულისხმობ... მთავარია, იდეა - გააკეთო სკამი. ვიზუალურ ხელოვნებაში ფილოსოფიას ეხები. აქ ფილოსოფია ფუნქციონალური ობიექტია. კავშირები და გადაბმები ადამიანის ჩონჩხის პრინციპის მიხედვითაა. ბევრ აზრსა და თემაში შეიძლება გახვიდე. ლ.: - ამიტომ აქციე სამხატვრო გალერეა სადურგლო სამუშაო ადგილად? ნ.: - საინტერესო იყო, როგორ ტრანსფორმირდება გალერეის სივრცე სახელოსნოდ. გალერეაში დამზადდეს რაღაცა და მერე ისევ იქ გამოიფინოს. გალერეა ასევე შეხვედერების ადგილიც იყო, და შედეგად, გვაქვს ეს 10 გამოფენილი... გაპრიალებული სკამი და რა ხდება იმის უკან, რა შრომაა გაწეული, რა ისტორიები ახლავს, ამას შენ ვერ ხედავ... პიტერ შმიდი და რუდი მერცი, როგორც პერსონები საინტერესოა, განსაკუთრებული ბიოგრაფიები აქვთ. ადამიანები, რომლებსაც კოდექსივით აქვთ პროფესია და სჯერათ საკუთარი საქმის. გალერეიდან ხანდახან კავკასიონი ჩანს, რუდი რომ ხედავდა, ყვირილს იწყებდა სიხარულისაგან. ლ.: - ქართველი მონაწილეები კმაყოფილები იყვნენ? ახალი ცოდნა შეიძინეს, გაიუმჯობესეს ცონდა თუ პროცესით ისიამოვნეს?
8
ნ.: - სხვადასხვა ხალხი იყო ამ ჯგუფში: დიზაინერი, რომელიც ხესთან მუშაობს, სახელოსნო აქვს და შეკვეთებზე მუშაობს. არქიტექტორი, რომელიც დიზაინში მუშაობს. სტუდენტები, რომლებიც ახლა შეეხნენ, პირველად გააკეთეს საკუთარი სკამის ესკიზი და ვიზუალური მხატვრები, არტისტები. ყველას სხვადასხვა მოლოდინი ჰქონდა. მურთაზ ბერაია დურგალი დიზაინერია. მისთვის ვორქშოპი თან „ფიდბექი” იყო. დამკვეთი მისი ცოდნის ზომას ვერ გრძნობს. შეკვეთილი
სამზარეულოს დამზადებისას, დამკვეთის მოთხოვნების გამო, იგი თავის ცოდნასა და შემოქმედებითობას ვერ იყენებს. 12 საათიანი სამუშაო დღის შემდეგ მოდიოდა ამ ვორქშოფზე. ამ ადამიანის ცოდნა ვორქშოპში იყო აქტუალური. არქიტექტორმა, რომელსაც რამდენიმე წელია განუხორციელებელი ესკიზი ჰქონდა, აქ განახორციელა ჩანაფიქრი მხატვრები კი ამას პირველად შეეხნენ. 5 კვირის მანძილზე 2 დიზაინერი და 10 მონაწილე ერთდროულად ვერ იმუშავებდა. როდესაც გამოცდილება არ აქვს ადამიანს, დაზგასთან ვერ იმუშავებს. ეს იყო პირველი რაღაც, რაც ჩაისახა და გაკეთდა. მე ემოციის დონეზე გამიჩნდა იდეა. ახლა ბევრი რამე გამოიკვეთა. კარგია, რომ ბევრმა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. თანამშრომლობა შედგა. ეს იყო პირველი, რთული და მოკლევადიანი პროექტი. ლ.: - გამოფენას ჰქვია „კონიაკსა და აფრიკას შორის“. რას გულისხმობს სათაური? ნ.: - გალერეაში შესაძლებელი რომ ყოფილიყო მუშაობა, ოთხად დაპობილი მორები პროფესიონალურ სახელოსნოში უნდა დაგვემუშავებინა. მონაწილეები ძალიან დაგვეხმარენ. სადურგლოები გვაპოვნინეს, სადაც რამოდენიმე დღე უფასოდ შეგვეძლო მუშაობა. ერთი იყო აფრიკაში. მეორე -- კონიაკის დასახლებაში. პროექტის ერთ-ერთი ღირებულება ის არის, რომ მოულოდნელი ჯგუფი შედგა, განსხვავებული პროფესიისა და თაობის ადამიანი ერთმანეთს დაუკავშირდა. ლ.: - შეგიძლია თქვა, რომ სადურგლო კლასი შედგა? ნ.: - ამ ეტაპზე სადურგლო კლასი ვერ შედგა. მაგრამ გამოიკვეთა, ზუსტად რა არის საჭირო. ძირითადად დაზგასთან იმუშავა პიტერმა და რუდიმ. 5 კვირა პატარა დროა კლასის ჩამოსაყალიბებლად. საქართველოში არიან კარგი სპეციალისტები. ელიავაზე შევხვდით ხარატს, რომელიც ძალიან კარგი პროფესიონალია. როდესაც უთხრეს, რომ ის ძალიან კარგი სპეციალისტია, გაუხარდა, რადგან კლიენტები ძირითადად ევაჭრებიან, კმაყოფილებას არ გამოთქვამენ. ძალიან რთული პროფესიაა და ძალიან დაუფასებელი. ბევრი ხალხია ისეთი, ვისთანაც შესაძლებელია მუშაობა მომავალში, პატარა სივრცე რომ გვქონდეს. გვაქვს დაზგები, თუმცა კიდევ უნდა შევიძინოთ. უნდა გაკეთდეს ელემანტარული სახელოსნო
ciples of a human skeleton. You can go to many ideas and themes through one chair. L.: Is it why you have made an art gallery into a carpenter’s workshop? N.: It was interesting to see how the gallery’s space was being transformed into a workshop – to make things in a gallery and display them in the same space. The gallery was also a meeting place, a workshop, and so we have ten polished chairs displayed… You can’t see what’s behind them – work and stories… These people, Peter Schmid and Rudi Merz, are very interesting to me because of their personalities – they have exciting biographies – people who have codified their profession. They are very motivated and believe in what they do. From the gallery sometimes the Caucasus Mountains could be seen. When Rudi saw them he cried for joy. Everyone else and Rudi himself got a kick out of that. L.: Were Georgian participants satisfied? Did they get new knowledge, improved their knowledge or enjoyed the process? N.: There were different kinds of people in the group: designers working on wood, having their own workshop and working on their own, an architect working as a designer, students for whom this was a first practical project, and visual artists. Everyone had a different expectation. Murtaz Bartaia is a carpenter-designer. For him the workshop was a source of feedback. A client does not realize how much knowledge he possesses. The client orders a kitchen, but he doesn’t utilize the knowledge he has. It’s the first time I met people like me, Murtaz says. After twelve hours of work he would come to the workshop. This person’s knowledge was very valuable to the workshop.
9
სივრცე, სადაც არტისტები იმუშავებენ. ჯერ მხოლოდ ვორქშოპები და მასტერკლასები უნდა ჩატარდეს. სწავლება შეუძლია, მაგალითად იმ ხარატს, რომელიც ელიავაზეა. დროს თვითონ მონახავს, რადგან, ჰაერივით სჭირდება, რომ საქმე, რასაც აკეთებს და უყვარს, სხვებს გაუზიაროს და ამით დაფასდეს კიდეც. საინტერესო იქნება, მხატვარმა, დურგალმა და დიზაინერმა ერთად რომ იმუშაოს. დიზაინერები ხშირად არ მუშაობენ მასალასთან. ისინი ესკიზს ვიღაცას უგზავნიან და ნამუშევარს ის ასრულებს. თუ არ იცი მასალა, შეუძლებელია, პროდუქტი გამოვიდეს. ჩვენთან სასწავლებლები კი არის, მაგრამ მათ სახელოსნოები სჭირდება. დიზაინერებმა მასალასთან უნდა იმუშაონ. როდესაც იმისი ცოდნა გაქვს, თუ როგორ კეთდება, ვიზუალური მხარეც მაშინ ვითარდება. ლ.: - გამოფენაზე რას ფიქრობ? ნ.: - გამოფენა არის მართალი, ბევრი იუმორით. ლ.: - შენს გალერეას ჰქვია “ატელიე“. ფუნქციურად ის ნამდვილი ატელიე ამ პროექტის დროს გახდა. თან ძალიან სპეციფიკურ ადგილასაა: ვახუშტის ხიდთან კლდოვანი ბორცვის წვერზე, ბარაკულ საცხოვრებლებს, პრეზიდენტის მოდერნისტულ ბიბლიოთეკასა და საბჭოთა სასწავლებლების შენობებს შორის. როგორ შედგა გალერეა/სამუშაო სივრცე „ატელიედ“? ნ.: - ეს სრულიად განსვავებული სივრცეა და ბევრად უფრო კატეგორიულიცაა. აქ ყველაფერს ვერ გააკეთებ, მაგრამ ამ სივრცეში ვგრძნობ, რა შეიძლება და რა არ შეიძლება. „ნექტარშიც“ იყო გამოფენები - არქიტექტურის, დიზაინის ან გამოყენებითი ხელოვნების გადათარგმნა გალერეაში. ატელიე ჩემთვის ოფისიც არის და ბევრი სხვა ფუნქციაც გააჩნია. ლ.: - საბოლოოდ მაინტერესებს, ფინელ სპეციალისტებს: პიტერ შმიდსა და რუდი მერცს თუ სურთ კვლავ ჩამოსვლა? ნ.: - კი. ეს არ იყო ერთჯერადი პროექტი. მხოლოდ პირველი ეტაპია. ამ მხრივ და ამ ადამიანებთან უნდა გავაგრძელოთ მუშაობა. ⁞ 10
The architect, who had been putting away his project for several years, finally did his project at the workshop. For the artist, this was a first encounter. During five week period, two designers and ten participants couldn’t work simultaneously. When a person has no experience, he cannot work at a machine tool. This was the first thing that was conceived and implemented. I had an idea. Many things took shape. It’s good that many people took part. The collaboration took place. This was the first, difficult and short term project. L.: The exhibition is titled “Between Cognac and Africa”. What does it imply? N.: In order to be able to work at the gallery it was necessary to process logs cut in four at a professional workshop. The participants helped a lot. They found us carpentry workshops where we could work without paying fee for a few days. One of them was in ‘Africa’, the other in ‘Cognac’ (parts of Tbilisi). For me one of the positive sides of the project is that the people get to know each other. One single idea unified a lot of people. L.: Can you say that the carpentry workshop was successful? N.: Carpentry class was not successful at this stage, but it became clear exactly what is needed. It was Peter and Rudi who worked at the machine tool. Five weeks is a short time to form a class. Georgia has amazing specialists. At Eliava Market we met a lathe operator who was a true master. When we praised him, he was happy because clients mostly argue about the price and are never satisfied. It’s a very difficult and little esteemed profession. There are many people with whom we can work in the future. If we have a little space, we have some machine tools and we will get some more. We should organize a basic workshop where artists will work. First, only workshops and masterclasses should be held. Teaching can be done for example by the lathe operator at Eliava. He will find the time because he wants to share his knowledge to others and be respected. It would be interesting if an artist, carpenter, and designer work together. Designers often work with materials, send sketches to somebody
and then he does the job. If you are not familiar with the material, it’s impossible to get a quality product. There are schools here, but they should have workshops. Designers must work with materials. When you have practical knowledge how things are made you develop visual aspects of it as well. L.: What are your thoughts about the exhibition? N.: The exhibition is a real thing to me with lots of humor. L.: Your gallery is called ‘Atelier’. It became a real functioning atelier during this project. Besides, it is located at a very specific place: at the top of a stony hill near Vakhushti Bridge, among wooden barracks, the modern presidential library, and Soviet university buildings. How did gallery/working space – ‘Atelier’ come about? N.: This is a completely different and much more categorical space. You can’t do anything here. But you feel what you can and cannot do. In Nectar there were exhibitions, translation of architecture, design or applied art into a gallery. Atelier is my office and at the same time, it has many other functions. L.: The last thing I’m interested in is whether the Finnish specialists – Peter Schmid and Rudi Merz are willing to come here again. N.: Yes. It was not one time project. It’s only the first stage. We should continue working with this people in that respect. ──
11
ინტერვიუ პიტერ შმიდთან ესაუბრა ნინო სეხნიაშვილი
14
An interview with Peter Shmid By Nino Sekhniashvili
>
ნ.: - თუ შეიძლება მოკლედ შენი ბიოგრაფია რომ მოგვიყვე. პ.: - წარმოშობით შვეიცარიიდან ვარ, ფრაუენფელდიდან. სკოლის შემდეგ სამშენებლო ხაზვაზე გავაგრძელე სწავლა ციურიხში. კულტურულად ძალიან აქტიური ქალაქი იყო. თეატრი, კინო, ჯაზი. ამავე დროს, 1969 წლიდან, პოლიტიკურადაც დაძაბული. მე ამ ყოველივეს შუაგულში აღმოვჩნდი. მეგობრებთან ერთად სამშენებლო ხაზვის ბიურო დავაარსე. ამ დროს შვეიცარიაში ადვილი იყო საქმის წამოწყება. ფული ადვილად მოდიოდა. მუშაობასაც ვასწრებდით და სხვა ყველაფერ დანარჩენს. ასეთი აქტიური ცხოვრება მალე მომბეზრდა. ვიცოდი, უნდა გავცლოდი ციურიხს. ასე აღმოვჩნდი ფინეთის ტყეებში 24 წლის ასაკში. ბიუროს წილი გავყიდე და ფინეთის გადაკარგულში პატარა სახლი ვიყიდე, ბაღით. ბედნიერი დრო იყო. ბევრს ვკითხულობდი. ფული რომ გამითავდა, დავიწყე უახლოეს პატარა ქალაქში ბაზრობაზე სამკაულების და ხელნაკეთი ნივთების გაყიდვა, ჩემი სახლი სავსე იყო სხადასხვა მასალით, სპილენძის ფირფიტებით, ტყავის ნაირნაირი ნაჭრებით, რომლისგანაც ათას უცნაურობას ვამზადებდი. დროთა განმავლობაში ხისგან სათამაშოების გაკეთება დავიწყე. ჰელსინკის პორტის ბაზრობაზეც ვყიდდი ჩემს ხელნაკეთ სათამაშოებს. საქმე კარგად მიდიოდა, ორი თანამშრომელიც კი ავიყვანე. ავეჯის კეთება მინდოდა მეცადა. შესაბამისად, სადურგლო კურსი გავიარე. როგორღაც ჰელსინკის დიზაინის სკოლის პროფესორი დამიკავშირდა. ჩემი სათამაშოები ჰქონდა ნანახი. იმ რეგიონში, სადაც მე ვცხოვრობდი, პროექტს გეგმავდა. მონაწილეობის მიღება შემომთავაზა. ასე მოვხვდი საუკეთესო დურგლებთან და დიზაინერებთან. მათთან გავაგრძელე მუშაობა. სახლში ხის სახელოსნო მოვაწყვე. საკუთარ ავეჯს ვაკეთებდი. შემდეგ შემომთავაზეს ერთ-ერთ პროფესიულ სკოლაში დიზაინის კათედრა ამეწყო, სადაც ხესთან მუშაობის პრაქტიკულ მხარეზე გაკეთდებოდა აქცენტი და არა თეორიაზე. მოვიწვიე რამოდენიმე პროფესიონალი დურგალი-დიზაინერი. მათ შორის რუდი მერცი. ძირითადად, მასიურ ხეზე ვმუშაობდით, მაგრამ ასევე სხვა ტექნიკებიც ისწავლებოდა, ხარატობა და ყველაფერი, რაც პროტოტიპების მზადებისთვისაა საჭირო. როცა სკოლა აეწყო, დავტოვე სამსახური და საკუთარ სახელოსნოს დავუბრუნდი. შემდეგ იყო ფისკასში პროექტის განხორციელების შემოთავაზება ფირმა “ნიკარის“ მიერ. ფისკასი ძველი ინდუსტრიული
:: N.: Can you tell us a little about yourself? P.: I come from Frauenfeld, Switzerland. After graduating from high school, I went on to study construction drawing in Zurich. It was a culturally active city: the theatre, the cinema, the jazz. At the same time, since 1969, it became a politically tense place, and I found myself in the middle of all these. I set up a bureau of construction drawing together with my friends. At that time it was easy to start business in Switzerland. Money was flowing in easily. Even though we were busy working, we had enough time for other things as well. I soon got tired of such an active lifestyle. I knew I had to leave Zurich. Thus I found myself in the forests of Finland at the age of 24. I sold my share of the bureau and bought a small house with an orchard in the middle of nowhere in Finland. It was a happy period. I read a lot. When my money ran out, I started selling adornments and handmade items; my house was full of different materials, copper sheets, various leather strips, from which I made different items. As time passed by, I started making toys out of wood. I was selling my toys at Helsinki port fare. The business was picking up; I took on two employees. I wanted to try my hand at making furniture, so I took a carpentry course. Somehow a professor of Helsinki Design School got in touch with me; he had seen my toys. He was planning a project in the region I lived, and offered me to participate. This is how I got among the best carpenters and designers. I carried on working with them. I made a workshop at home, making furniture on my own. Then I was offered to set up a design department at a technical college that would concentrate more on practical aspects of working with wood than theoretical aspects. I invited several professional carpenter-designers, Rudi Mertz among them. We mostly worked on solid wood, but other techniques were also taught: lathe operating and everything that was needed for making prototypes. When the department was set up, I left and returned to my workshop. Then followed an offer by Nikari Company to implement a project in Fiskas, which is an old industrial city with old architecture and the most beautiful location. Nikari CEO had the idea of giving the old buildings to visual artists and designers on the condition that they would renovate them with their own money and thus art village would be founded. For some time I worked in Fiskas too. At the same time I travelled a lot in connection to the projects. Today Fiskas is an art village where there are a lot of designing workshops and is an interesting place. I had to work with sculptors during this time too. Then I moved to Germany. I had hard time at first – disappointment with the partners. I live in Germany to this day.
15
ქალაქია უძველესი არქიტექტურითა და ულამაზესი მდებარეობით. „ნიკარის“ ხელმძღვანელის იდეა იყო ძველი ნაგებობები ვიზუალურ ხელოვანებს და დიზაინერებს გადასცემოდათ იმ პირობით, თუ თავიანთი ხარჯებით გაარემონტებდნენ და, შესაბამისად, არტისტების სოფელს ჩაეყრებოდა საფუძველი. მეც რაღაც პერიოდი ფისკასში ვმუშაობდი. პარალელურად პროექტების გამო ბევრს ვმოგზაურობდი. დღეს ფისკასი არტისტების სოფელია, სადაც მრავალი დიზაინის სახელოსნოა. საინტერესო ადგილია. ამ პერიოდში სკულპტორებთანაც ვმუშაობდი. შემდეგ გერმანიაში გადავედი. აქ რთული დრო მქონდა თავიდან, იმედგაცრუება საქმეში პარტნიორების მხრიდან, დღემდე გერმანიაში ვცხოვრობ. ნ.: - ვორქშოპის თემაა სკამი. რაც დიზაინერისათვის ერთ-ერთ რთულ ამოცანად ითვლება. მოდი ამაზე ვილაპარაკოთ.
16
პ.: - დიახ ასეა, სკამი დიზაინერისთვის განსაკუთრებული გამოწვევაა. ყოველი დიზაინერი თუ დურგალი ცდილობს საკუთარი სკამი შექმნას, არა მაგიდა, არა კარადა, არამედ სკამი. ნუ მკითხავ რატომ, მაგრამ სკამი გამოფენაზე დიზაინერებში უზარმაზარი დისკუსიის გამომწვევია. კარადა იშვიათად არის პროფესიული ყურადღების ღირსი. არიან ადამიანები, მაგალითად რუდი მერცი, სკამების კეთების გარდა არაფერი სურთ. რა თქმა უნდა, რუდი ბევრ სხვა რამეს აკეთებს, მაგრამ ყოველ წელს ორ-სამ სკამს ამზადებს ახალი ტექნიკით. გერმანიაში უფრო რთულია ამ ხრივ, მაგრამ, მე საკმაოდ ბევრი სკამის შეკვეთაზე მიმუშავია, რაც იშვიათია დღესდღეობით, დურგალი არ არსებობს სკამის კეთებით რომ ჰქონდეს შემოსავალი. მაგრამ მე მქონია საინტერესო შეკვეთები, მაგალითად, უზარმაზარი მეცხრამეტე საუკუნის მაგიდისათვის 15 სკამი დამემზადებინა. საინტერესო გამოწვევა იყო. ამ შემთხვევაში ჯერ მაგიდა დეტალურად უნდა შეისწავლო. სწრაფი პროტოტიპები დაამზადო. მასალა, შესაბამისი ზედაპირი იპოვო. სკამის კეთება დღევანდელობაში აბსურდია, თუ დიდი სახელი არ გაქვს და სკამთან ერთად შენ სახელს არ ყიდი. ამას ჩემი სახელი არ ეყოფა. მაგრამ მე სკამებზე დღემდე ვმუშაობ, კოლეგები მეუბნებიან - აფრენ? ვინღა აკეთებს სკამებს. სკამები ჩინეთში უზარმაზარი სერიებით მზადდება, მანამდე იტალიაში პროვინცია ბრიანცაში, მაგრამ იქაც აღარ ღირდა და ეს წარმოება აზიაში გადაიტანეს, ვიეტნამში თუ სადღაც. მაინც მგონია, შესაძლებელია მცირე საწარმოს თავისი ნიშა ჰქონდეს და სკამები აწარმოოს. ნ.: - სკამის ფსიქოლოგიურ მხარეს შევეხოთ რ.: -ამ შემთხვევაში ორი ფაქტორია მნიშვნელოვანი.
N.: The chair is a workshop topic. It is considered one of the most difficult tasks for a designer. Let’s now talk about this. P.: Yes, that’s right. The chair is a particular challenge for a designer. Every designer of carpenter tries to create his own chair; neither table nor wardrobe but chair. Don’t ask me why, but three chairs at the exhibition can start an intense discussion among designers, whereas a cupboard rarely deserves a professional interest. There are people, such as Rudi Merz, who want to only make chairs and nothing else. Of course, Rudi makes many other things besides chairs, but each year he creates two or three chairs using new techniques. In Germany it is hard with this respect, but I have worked on quite a lot orders making chairs, which is a rare occurrence; there is no carpenter nowadays who earns a living by making chairs. I had interesting orders. For example, I had to make fifteen chairs for a large 19th century table. It was a challenge. In this case you have to study the table in detail first; prepare fast prototypes; find proper material and surface. Making a chair is absurd unless you are famous enough to sell your name with the chair. My name is not enough for this, but I am working on chairs. My friends call me crazy, saying that nobody’s working on chairs. Chairs are made in huge quantities in China. Before, they were made in the province of Brianza, Italy but it was non-profitable and was outsourced to an Asian country, Viet Nam or somewhere else. In spite of this, I still believe that it is possible for a small company to find its niche and produce chairs. N.: Let’s touch on the psychological aspects of the chair. P.: There are two important factors in this case. The first is ergonomics; for example, there exist a countless number of chairs that are not fit to sit on. The second factor that needs to be considered is the psychological aspect of it; I once made a sketch of a chair for a big company CEO. The interior designer rejected it saying that he could not seat the company CEO on that small Scandinavian chair. N.: Can you explain what hahmmalli is, because it’s an important point for workshop? P.: In the 70s design schools made models ten times smaller than the original item. When the scale increased, it caused errors. In Switzerland it was customary to make one to one model of a chair. Hahmmalli is a fast model with one to one scale which allows for testing sizes, slopes and firmness. It is a three-dimensional sketch that enables to test chairs with different loads among other things. In the case of hahmmalli it is important to maintain scale of one to one. This way you arrive at the final version of the model much quickly. It facilitates and speeds up the process of creation.
17
18
პირველი საკითხია ერგონომია. მაგალითად არსებობს უამრავი დასაჯდომად გამოუდეგარი სკამი. მეორე, რაც გასათვალისწინებელია, ფსიქოლოგიური მხარე. ერთხელ სკამის ესკიზი გავაკეთეთ დიდი ფირმის ხელმძღვანელისათვის. ინტერიერის დიზაინერმა გამოგვიცხადა: გამორიცხულია, ამ თქვენ პატარა სკანდინავიურ სკამზე ვერ დავსვამ ფირმის ხელმძღვანელსო. ნ.: -შეგიძლია ახსნა რა არის ჰაჰმმალლი (Hahmmalli)? რადგან ეს ვორკშოპის მნიშვნელოვანი პუნქტია. პ.: -სამოცდაათიანებში დიზაინის სკოლებში კეთდებოდა სკამის ერთი ათზე პატარა მოდელები. მასშტაბში რომ იზრდებოდა, ყოველთვის ცდომილებას იწვევდა. შვეიცარიისთვის კი დამახასიათებელი იყო სკამის დეტალური ნახაზის ერთი ერთზე კეთება. ჰაჰმმალლი არის სწრაფი მოდელი ზუსტ მასშტაბში - ერთი ერთზე, რომლის მიხედვით ზომების, დახრების, სიმყარის გამოცდა შეიძლება. ჰაჰმმალლი სამგანზომილებიანი ესკიზია, რომელიც სხვა ფაქტორებთან ერთად დატვირთვაზე გამოცდის საშუალებას იძლევა. ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია მასშტაბი ერთი ერთზე. მოდელის საბოლოო ვერსიასთან ბევრად უფრო სწრაფად მიდიხარ. ძიების პროცესს აადვილებს და აჩქარებს. ნ.: - მხოლოდ სკამების ჰაჰმმალლი მზადდება, თუ სხვა ავეჯსაც ჭირდება ჰაჰმმალლის კეთება? პ.: - ძირითადად სკამის ჰაჰმმალლი კეთდება, ასევე მაგიდის კუთხის ჰაჰმმალლის პრაქტიკაც არსებობს. ფეხის სხვა ნაწილებთან შეერთება, გადაბმები, დახრა რომ მოინახოს. ნ.: -ჩვენი პროექტის შესახებ რას იტყვი? ხუთი კვირა ინტენსიური მუშაობის შედეგზე. პ.: -მე და რუდის ბევრი ვორქშოფი ჩაგვიტარებია არტისტებისთვის, დიზაინერებისთვის. წლინახევრის წინ ჰელსინკში შენი იდეა - გალერეა ტრანსფორმირებულიყო ხის სახელოსნოდ და იქ გვემუშავა ქართველ დიზაინერების ჯგუფთან, საინტერესოდ მომეჩვენა. მაგრამ რაღაცეებზე მუშაობის პროცესში აგვეხილა თვალი. ბევრს ვდაობდი რუდისთან ვორქშოპის პირველ ნაწილზე. აუცილებელი იყო თუ არა ხის მორების დაპობა, და არა ბაზარზე გასვლა და დახერხილი ხის მასალის ყიდვა, როგორც ყველა რაციონალური ადამიანი მოიქცეოდა. ახლა ვფიქრობ, რომ ჩვენი პროექტის დაწყება პირველადი - ხელუხლებელი მასალით, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. ხის მოპოვების და დაპობის პროცესმა გარკვეული დრამატურგია შესძინა მთელ პროექტს. ვორქშოპის მეორე ნაწილის დასაწყისში დაპობილი მასალის მოსამზადებლად,
N.: Is it that only chair hahmmalli were made, or other furniture also required hahmmalli? P.: Mostly, chair hahmmalli were made, but it was also possible to make hahmmalli for table corners in order to find proper junctions for table legs and their slope. N.: What can you say about our project, the five week of intense work? P.: Rudi and I have done many workshops for artists and designers. Your idea in Helsinki a year and a half ago to transform a gallery into a workshop and work there with a group of Georgian designers seemed interesting to me. But in the process of working on certain problems some things became clear. At the beginning I argued with Rudi a lot about the first part of the workshop. Was it necessary to chop logs instead of going to the market and buying already sawed wood, as any rational human being would do? Now I think that it was a very important gesture that we started our project with primary wood material. Obtaining wood and cutting it gave a dramatic feel to the project. At the beginning of the second part of the workshop we spent all days on the road, from one end of Tbilisi to the other. We could not process raw wood in the gallery. Even though the idea of converting the gallery into a workshop made the project extreme, in the end we made it. We started from scratch and in few days we had a primitive workshop and then implementing ten projects was excellent. Among participants were students, a young designer, visual artists, a seasoned architect, two carpenter-designers, but in their case, when they had their own workshops and orders to work on, it was difficult for them to participate in the project. So, these people worked on chair prototypes only after work hours. I know there was no other way round. There was some critique – they expected more collaboration in the process of making chairs. Because of the lack of time and a proper workshop, at this stage it was not possible to better integrate the group. There were two carpenters for ten designers when in reality it should be the other way round. But I think that we made quick and optimal decisions during the project and the result proved it. This experience should be taken into account to better plan for the next workshop. I have to stress that during the project, freedom of ideas was strongly felt. Exactly for this reason anything is possible and executable with you. This freedom is seen in the exhibition displays too. To me it was exhilarating to see as many as ten chairs together in one space. I’m going home with positive emotions. Two days before the exhibition I had a crisis, but after seeing the exhibition all doubts vanished; it was so inspirational. We should definitely continue this kind of work in the gallery. Many things shaped after this project, and we already know much more how to plan the next stage. But we should not strive to attain competence at the expense of limiting free thinking. N.: I don’t think we are facing this threat; we haven’t done anything competently yet. P.: Keep up the good job. ──
19
მთელი დღეები გზაში ვიყავით. თბილისის ერთი ბოლოდან მეორე ბოლოში. აფრიკიდან კონიაკში კონიაკიდან აფრიკაში. ხის მასალის მომზადებას გალერეაში ვერ შევძლებდით. თუმცა იდეამ, გალერეის სივრცე ხის სახელოსნოდ გვექცია, პროექტი ექსტრემალური გახადა, მაგრამ ყველაფერი გამოვიდა. რამოდენიმე დღეში ნულიდან ძალიან პრიმიტიული სახელოსნოს მოწყობა შევძელით და შემდეგ ათი პროექტის განხორციელებაც. შესანიშნავია. მონაწილეების კომბინაციაც - სტუდენტები, ახალგაზრდა დიზაინერი, ვიზუალური არტისტები, უკვე დიდი გამოცდილების მქონე არქიტექტორი, ორი დიზაინერი დურგალი. მაგრამ მათ შემთხვევაში - როდესაც საკუთარი სახელოსნო გაქვს და შეკვეთებზე მუშაობ, იქ ძნელია ასეთ პროექტში ჩაერთო, ამიტომ ეს ხალხი მხოლოდ სამუშაო დღის მერე იწყებდა საკუთარ სახელოსნოში პროექტისთვის სკამის პროტოტიპზე მუშაობას. ვიცი, სხვანაირად არ გამოვიდოდა. იყო მონაწილეების მხრიდან კრიტიკაც. სკამების მზადების პროცესში მეტ თანამშრომლობას მოელოდნენ. ამ ეტაპზე შეუძლებელი იყო დროის უქონლობის და ნორმალურ სახელოსნოზე უარის თქმის გამო ჯგუფის მეტად ინტეგრირება. ორი შემსრულებელი ათ დიზაინერზე, სინამდვილეში პირიქით უნდა იყოს. მაგრამ, ვფიქრობ ჩვენ პროექტის პროცესში მაინც ოპტიმალურად სწრაფად სწორ გადაწყვეტილებებს ვიღებდით და შედეგიც სახეზეა. დანარჩენი შემდეგი ვორკშოპისთვის უნდა იქნას გათვალისწინებული. ერთი უნდა ვახსენო, რომ მუშაობის პროცესში განსაკუთრებულად საგრძნობი იყო აზროვნების თავისუფლება. სწორედ ამის ხარჯზე ყველაფერი შესაძლებელი და განხორციელებადია თქვენთან. ეს თავისუფლება ჩანს გამოფენის ექსპონატებშიც. პირდაპირ აღმაფრთოვანებელია ჩემთვის ერთად ათი სკამის ხილვა ამ სივრცეში. კარგი შეგრძნებით ვბრუნდები უკან. გამოფენის გახსნის წინ ორი დღით ადრე კრიზი მქონდა, გამოფენის ნახვის მერე ყველა ეჭვი გაქრა. აღმაფრენის განცდაა. აუცილებლად უნდა გააგრძელოთ ამ მხრივ მუშაობა გელერეაში. ამ პროექტის მერე ბევრი რამე გამოიკვეთა, უკვე ბევრად მეტი ვიცით, რიგორ უნდა დაიგეგმოს შემდეგი ეტაპი. მაგრამ კომპეტენტურობა თავისუფალი აზროვნების დაკარგვის ხარჯზე არ უნდა მოხდეს. ნ.: - არა მგონია ეს გვემუქრებოდეს, კომპეტენტურად ჯერ არაფერი გაგვიკეთებია 20
პ.: - ასე გააგრძელეთ ⁞
21
ინტერვიუ რუდი მერცთან ესაუბრა ნინო სეხნიაშვილი
24
An interview with Rudi Merz By Nino Sekhniashvili
>
ნ: - პროფესიული ბიოგრაფია, მნიშვნელოვანი ფაქტორები შენს დიზაინერად ჩამოყალიბებაში. რ.მ.: - დავიბადე შვეიცარიაში. თექვსმეტი წლისას სკოლის გაგრძელება აღარ მინდოდა. პროფესიულ სასწავლებელში დურგლობა შევისწავლე. მოგვიანებით სამშენებლო ხაზვის კურსი გავიარე. სამოცდაათიანების დასაწყისში სწავლას მოვრჩი და მინდოდა საზღვარგარეთ პრაქტიკის მიღება. ავეჯის დიზაინის და განსაკუთრებით სპორტის გამო გული ფინეთისკენ მიმიწევდა. ნ: - რომელი სპორტის გამო? რ.: - საერთოდ სკანდინავია შვეიცარიელისათვის დიზაინის და არქიტექტურის თვალსაზრისით მექაა. ამავდროულად მნიშვნელოვანი მოტივაცია “სპორტული ორიენტირება” იყო. თავიდან შვედეთში ერთ არქიტექტორთან ბიუროში პრაქტიკანტად მოვეწყვე, დროის უმეტეს ნაწილს სარდაფში ავეჯის მოდელებს ვაკეთებდი, სკამის ჰაჰმმალლებს (Hahmmalli) ბალსას ხისგან. ეს ძალიან რბილი ხეა და მხოლოდ ავეჯის საცდელ მოდელებისთვის გამოდგება, თვითმფრინავის მაკეტებსაც ამ მასალით აკეთებენ. თუ სახელოსნოში უცხო შემოვიდოდა და სკამის მოდელზე დაჯდებოდა, ყველაფერი თავიდან მქონდა დასაწყები. სტოკჰოლმში ფინელი წარმოშობის ჩემი მომავალი მეუღლე გავიცანი და მალე ჰელსინკში გადავედით. პირველი ნახევარი წელი ძირითადად ფინურს ვსწავლობდი. თითქმის არავინ ლაპარაკობდა სხვა ენაზე, თან ფაბრიკაში ვმუშაობდი პლასტიკის ავეჯის პოლირებაზე. შემდეგ კუკაპუროსთან დავიწყე მუშაობა. მასთან თითქმის ათი წელი ვიმუშავე. რაღაც პერიოდში ვიგრძენი, რომ სტუდიაში ჯდომა და ხაზვა ჩემი არ არის, დამოუკიდებლად მუშაობა მინდოდა როგორც დურგალს და დიზაინერს. ასე დავუბრუნდი ჩემს პროფესიას, კუკაპუროსთვის კიდევ კარგა ხანი ვაკეთებლი ავეჯის მოდელებს და პროტოტიპებს. საერთო გამოფენებსაც ვაწყობდით. იაპონიაში მოგზაურობა მასთან ერთად დაუვიწყარი შთაბეჭდილებაა. მაგრამ, როგორც ვთქვი, გარკვეული ეტაპის შემდეგ, თვითონ გავხდი დიზაინერი. ბევრს ვფიქრობდი და სხვის იდეებს, კრიტიკის გარეშე - უსიტყვოდ ვეღარ ვანხორციელებდი. დიზაინში საკუთარი ხედვა და ინტერესი გამიჩნდა. დამოუკიდებელი მუშაობა დავიწყე.
:: N.: Professional biography, important factors that made you a designer. R.: I was born in Switzerland. When I was 16, I didn’t want to continue studying at school. I studied woodworking in a technical college; later I took a construction drawing course. By early 70s I finished studying and wanted to do practical work abroad. Because of the furniture design and sports I wanted to go to Finland. N.: Because of what sport? R.: Scandinavia is a mecca for the Swiss with respect to architecture and design. Sports orientation was also a big motivation. At first I became a trainee at an architect bureau in Sweden. I spent most of the time in the basement making models of furniture – chair hahmmallis from balsa tree. Balsa is a very soft tree and is used only for experimental models of the furniture; airplane models are also made from this tree. If a stranger came into the workshop and sat on a chair model, I had to do everything anew again. In Stockholm I met my future wife of Finnish descent, and we soon moved to Helsinki. For half an year I mostly studied Finnish, since almost no one spoke a different language. At the same time, I worked at a factory, polishing plastic furniture. Then I started working with Cucapuro. I worked for about ten years with him and then I felt that sitting in a studio and drawing was not my cup of tea; I wanted to work independently as a woodworker and designer. This is how I got back to my original profession. After that I made furniture models and prototypes for Cucapuro for quite a long time. We even made exhibitions together. Trip to Japan with him was an unforgettable experience. But as I said, after a while I became a designer myself. I thought much, and I couldn’t apply others ideas blindly without critique. I developed my own views and interests in designing. I started independent work. N.: Was it
hard? Who were your first customers?
R.: Mostly my acquaintances. I worked a lot with other designers. I moved to a town one hour drive from Helsinki and set up my own workshop there. I was a member the Association of Applied Arts of Finland and took part in exhibitions of furniture design which soon brought me success, fame, and important orders. In 1984 I got a huge order - I made 150 chairs for a church. After this I bought every necessary instrument for my workshop. Catholic church is very advantageous for a chair maker and you orthodox christians don’t need chairs because you kneel.
25
ნ: - რთული იყო? ვინ იყვნენ შენი პირველი დამკვეთები? რ.: - ძირითადად ნაცნობები. ბევრს ვმუშაობდი სხვადასხვა დიზაინერებთან. ჰელსინკიდან ერთი საათით დაშორებულ პატარა ქალაქში გადავედი და იქ დავიწყე საკუთარი სახელოსნოს მოწყობა. ფინეთის გამოყენებითი ხელოვნების გაერთიანების წევრი ვიყავი, ავეჯის დიზაინის გამოფენებში მონაწილეობას ვიღებდი, რამაც მალე წარმატება, სახელი და მნიშვნელოვანი შეკვეთები მოიტანა. 1984 წელს დიდი დაკვეთა მივიღე - ერთ-ერთ ეკლესიას 150 სკამი დავუმზადე. ამის შემდეგ ჩემი სახელოსნოსთვის ყველა საჭირო დანადგარი შევიძინე. კათოლიკური სივრცე ხელსაყრელია სკამის დიზაინერისთვის (Chair maker), მართლმადიდებლებს კი სკამი არ გჭირდებათ, პირდაპირ მუხლებზე იჩოქებთ. ნ.: - ვიცი ერთ ოჯახში ორი წარმატებული დიზაინერი ხართ. რამდენად განსხვავებულია შენი და შენი ვაჟიშვილის ხედვა? რ.: -ჩემი ვაჟი მიკო, თავიდან გაურკვევლობაში იყო, რაღაც პერიოდი იმოგზაურა, შემდეგ ჩემ სახელოსნოში წაიმუშავა. მოეწონა ხესთან მუშაობა. ჩემ კოლეგასთან გაიარა ხეზე მუშაობის სკოლა. შემდეგ არქიტექტურულზე ჩააბარა. მისი მეუღლეც არქიტექტორია. ჰელსინკში დაბალი ბიუჯეტით რესტორნებისთვის დიზაინს აკეთებენ. მიკო პოულობს სივრცეს, არემონტებს, ცდილობს პირვანდელი სახე შეუნარჩუნოს ინტერიერს და მარტივად შექმნას რესტორნისთვის ინდივიდუალური და მყუდრო ატმოსფერო. დიდი წარმატება აქვს ამ მხრივ. ფინეთში ახალგაზრდა მზარეულები მთავარ ინვესტიციას სამზარეულოში და საკვების ხარისხში დებენ, ინტერიერის ფუფუნებაზე ფულს არ ფლანგავენ. დიდებულია პირდაპირ, არა? ნ.: - რომელმა დიზაინერებმა იქონიეს თქვენზე გავლენა?
26
რ.: - რა თქმა უნდა კუკაპურომ, მაგრამ მე სხვა თაობა ვარ. რაღაც ეტაპზე მივხვდი, რომ ძველმა მოდერნიზმმა დაკარგა აქტუალურობა. კრიტიკული ვარ, როდესაც პროდუქტი სწრაფად და მარტივად იწარმოება, მაგრამ ბაზარზე ძალიან ძვირად ფასობს. ჩვენ ისეთი მდიდრები ვართ და იმდენი ავეჯი არსებობს დღესდღეობით, რომ მხოლოდ ხარისხზე მუშაობას აქვს აზრი. ბევრის წარმოება არ არის საჭირო. მე ხეზე მუშაობის ძველ ტრადიციას დავუბრუნდი. შესაძლებელია, ბევრი რამის გავლენის ქვეშ მოექცე, მაგრამ ამავე დროს ყველაფრისადმი კრიტიკულიც უნდა იყო.
N.: I know that there are two successful designers in your family. How your and your son’s visions differ? R.: My son Miko was in a quandary from the start. He travelled for some time, then worked a little in my workshop. He liked working with wood. He took a course on woodworking with a college of mine. Then he studied architecture. His wife is also an architect. They design low budget restaurants in Helsinki. Miko finds a space, does it up trying to preserve the initial look for the interior and creates an individual and calm atmosphere for a restaurant. He is very successful in this. In Finland young cooks mostly care about investing in the kitchen and food quality, they don’t spend much money on the interior. N.: What designer had an influence on you? R.: Cucapuro of course, but I am from the different generation and at some point I understood that the old modernism lost its influence. I am critical when the product is produced fast and easily but costs a lot on the market. We are so rich and there is so much furniture nowadays that only working on the quality matters; there is no need to produce much. I got back to the old tradition of woodworking. Many things may influence your work, but you still have to be critical about everything. You can learn a lot of things from functionalism and modernism, for example constructiveness, ergonomics, but the best chair I have ever seen is in the British Museum in London - 3000-year-old Greek backless chair. This amazing piece is contemporary and modern even today. In 60-70s in Finland there was a tendency that no one wanted to buy anything old; everyone wanted something new. You can also learn a lot from shipbuilding - the old German school of Zimmermans Kunst. By the way, the chair made jointly by our workshop students Shotiko and Giorgi looked a lot like a Zimmermans Kunst model. A lot can also be learned from John Alexander Junior’s book about working with wood. He is a great person with lawer’s qualification, and he makes chairs the way they made a thousand years ago. N.: What is typical of Rudi Merz’s design?
27
28
ფუნქციონალიზმიდან და მოდერნიზმიდან ბევრის აღება შეიძლება. მაგალითად - ერგონომიული საკითხები, კონსტრუქციულობა. მაგრამ მაინც ჩემთვის საუკეთესო სკამის ნიმუში, რაც კი მინახავს, ლონდონში, ბრიტანეთის მუზეუმშია - 3000 წლის წინ შექმნილი ბერძნული უზურგო სკამი. შესანიშნავია, დღევანდელობაშიც საოცრად თანამედროვე და მოდერნისტული. ფინეთში იყო საერთო ტენდენცია 60/70 -ში ძველს არაფერს არ ჰქონდა ღირებულება, ყველას ახლის შეძენა სურდა. ბევრის სწავლა შეიძლება ძველი გემთმშენებლობიდან. გერმანული ძველი სკოლიდან - “zimmermans kunst“. სხვათა შორის ჩვენს ვორკშოპზე სტუდენტების - შოთიკოს და გიორგის ერთობლივი სკამი ძალიან გავს “zimmermans kunst“ -ის ნიმუშს. ჯონ ალექსანდერ ჯუნიორის წიგნიდან შეიძლება ბევრი რამის სწავლა ხის მასალაზე მუშაობის შესახებ. გადასარევი ვინმეა, იურისტი განათლებით, სკამებს ისე აკეთებს, როგორც ამას ათასი წლის წინ აკეთებდნენ. ნ.: - რა არის დამახასიათებელი რუდი მერცის დიზაინისთვის? რ.: - მრავალი სვადასხვა ფაზა გავიარე, მაგრამ ახლა ექსტრემალურად მნიშვნელოვანია მასალის მაქსიმალური გამოყენება - ოპტიმირება. ხესაც ამიტომ ვაპობ, რომ რაც შეიძლება ნაკლები მასალის დანაკარგი მქონდეს. ასევეა იაფიანი მასალის გამოყენება. ნ.: - რა მასალით მუშაობ? რ.: - იფანი. ახალგაზრდა ხე უნდა იყოს, რადგან ამ სახეობის ასაკოვანი ხის დაპობა რთულია. ფინეთში იფანი არ არის, გერმანიაში კი ბევრია. ორი წლის წინ გერმანიაში პიტერმა თავისი ხარატი ნაცნობისგან მაშოვნინა. იფანმა ხშირი ღეროს ამოყრა იცის და გაკაფვა უნდა. ასეთ ხეს მხოლოდ შეშად ხმარობენ, გაცილებით იაფი ღირს. ეს სკამის დასამზადებლად ჩინებული მასალაა. ჩემთვის საშუალოდ 30 სმ დიამეტრის ხეა საუკეთესო. დურგლები ძირითადად 50 სმ დიამეტრიან ხეს იყენებენ. ჩვეულებრივ, ყველა მზა დახერხილ მასალას ყიდულობს. ნ.: - ასეთი მეთოდით ბევრი არ მუშაობს არა ? რ.: - არავინ ჩემს გარდა. ალექსანდრე ჯუნიორი მუშაობდა ასე, არ ვიცი ცოცხალია თუ არა. შტატებშიც რამდენიმეა, გამიგია ბრიტანეთშიცაა ერთიორი. გაზაფხულზე ხეზე მომუშავე ახალგაზრდა დიზაინერებისთვის ვორქშოპი ჩავატარე ფისკასში. ეს ახალგაზრდები ძალიან დაინტერესდნენ ამ მეთოდით. გამიხარდა, ჩემი მეთოდი ხომ დღესდღეობით ძველმოდურია. ახლა ყველაფერი
R.: I went through many different phases, but for the time being it’s extremely important to fully utilize and optimize materials. I chop wood myself in order to minimize material loss. Using cheap materials is also important. N.: Which sort of wood do you use? R.: I use ash-tree. It has to be a young tree because chopping an old one is hard. There are no ash-trees in Finland but there are many in Germany. Two years ago in Germany, Peter helped me get it from a friend who is a turner. Ash-tree often grows additional stems that’s why it needs some cutting down. A tree like this is only used as firewood, so it is cheap. It is a very good material for making chairs. For me a tree with diameter of 30 cm is the best, but carpenters mostly use trees of about 50 cm in diameter. Generally, everyone buys already sawed materials. N: Not many people work using the general method, right? R: No one uses this method except me. Alexander Junior used it, but I don’t know if he is still alive or not. Also a few in the states and one or two in Britain use this method, that I have heard about. In the spring I conducted a workshop for young designers in Fiskas. Those young people got very interested in this method. I was happy because my method is old-fashioned. Now everything is made using machines. I make furniture that can last at least 50 years, but the buyers aren’t interested in this. They take pleasure from changing their furniture every 2-3 years. N.: But Rudi, what you make is a totally different quality and has its own customers. You have your own niche, and mass produced furniture has its own customers. How often do you meet a client who appreciates the cost and quality of your products? R.: Sadly, this kind of people often can’t afford to buy my products. But I personally am lucky to be able to make what I like and I still have my own buyers. On the Swedish market there are some good luxe designers, but we can’t say the same about Finland. Finland is still very nationalistic. For example, alto design is still widely used. N.: How innovatory was Cucapuro for you? R: He was innovatory but he always said, “Let’s make it cheaply”, “It is very simple, so it’s good” this was the cause of our disagreement. I spend a lot of time on every detail. I work like they worked a hundred years ago. At the same time my product is still modern and innovating. It’s not like I’m imprinting flowers on a chair back… N.: Let’s get back to sports orientation.
29
დანადგარებზე კეთდება. პრობლემა ის არის, რომ მე ისეთ ავეჯს ვაკეთებ, რომელიც, ყველაზე ცოტა, 50 წელს გაუძლებს. მყიდველს ეს არ აინტერესებს. ყოველ ორ-სამ წელიწადში ახალი ავეჯით სახლის ინტერიერის განახლებით იღებს სიამოვნებას. ნ.: - მაგრამ რუდი, რასაც შენ აკეთებ, ეს სხვა ხარისხია და თავისი მომხმარებელი ჰყავს. შენ შენი ნიშა გაქვს, მასიური წარმოების ავეჯს - თავისი მომხმარებელი. ხშირად ხვდები მყიდველს ან დამკვეთს, რომელიც სათანადოთ აფასებს შენი შექმნილი ნიმუშის ღირებულებას და ხარისხს? რ.: - სამწუხაროდ, ხშირად ასეთ ადამიანებს არა აქვთ შესაძლებლობა ჩემი ნაკეთობა შეიძინონ. მაგრამ მე პირადად გამიმართლა - შემიძლია ვაკეთო, რაც მომწონს და მყავს ჩემი მყიდველი. შვედეთის ბაზარზე რამდენიმე ძალიან ხარისხიანი ლუქსუს დიზაინერია, რასაც ფინეთზე ვერ ვიტყვი, ფინეთი ჯერ კიდევ ძალიან ნაციონალისტურია. მაგალითად, ალტოს დიზაინს დღესდღეობითაც არ დაუკარგავს აქტუალობა. ნ.: - კუკაპურო რამდენად ნოვატორული იყო შენთვის? რ.: - იყო, მაგრამ ის ამბობდა: “ვაწარმოოთ ძალიან იაფად“, “ძალიან მარტივია ანუ ძალიან კარგია“ ეს იყო ჩვენი უთანხმოების საგანი. მე თითოეულ დეტალს დიდ დროს ვუთმობ. ისე ვმუშაობ, როგორც ასი წლის წინ მუშაობდნენ. ამავე დროს ჩემი პროდუქტი ძალიან თანამედროვე და ნოვატორულია. ყვავილებს ხომ არ ვტვიფრავ სკამის საზურგეზე... ნ.: - მოდი, ისევ “სპორტულ ორიენტირებას” დავუბრუნდეთ
30
რ.: - თავიდან მსოფლიო ჩემპიონობაზე ვოცნებობდი, მაგრამ მერე მივხვდი, რომ კონცენტრაციის უნარი არ მაქვს. ამ სპორტის სახეობის მორბენლები განსაკუთრებული ხალხია, არაჩვეულებრივი კონცენტრაციის უნარი შესწევთ. რუკის კითხვაში შემეძლო პროგრესირება, სირბილში ვარჯიში, მაგრამ კონცენტრაციას ვერაფერი მოვუხერხე, თუმცა მაინც არ ვიყავი ურიგო. დღემდე ვიღებ მონაწილეობას ტურნირებში. ცვალებადობა მნიშვნელოვანია ჩემთვის. პროფესია, სპორტი, მუსიკა. ტუჩის გარმონზე ვუკრავ ჯგუფში. გამოსვლებიც გვაქვს თვეში ერთხელ ჰელსინკში. ბავშვობაში კლარნეტზე ვუკრავდი სამხედრო მუსიკას - მარშს. პომ, პომ, პომ-პო-რო-პომ. ნამდვილი ანტი-მუსიკა იყო, კარგია, კლარნეტს შევეშვი.
ნ.: - რომელი ქვეყანაა შენთვის საინტერესო დიზაინის მხრივ? რ.: - ჩინეთი, საინტერესო იყო დანიელი ავეჯის დიზაინერ ჰანც ვეგნერის ინსპირაცია, ჩინელებს ხის ხელოსნების უძველესი ტრადიცია აქვთ, კომუნიზმმაც კი ვერ შეძლო მისი განადგურება. რასაც საბჭოთა კავშირის ქვეყნებზე ვერ ვიტყვი. ნ.: - ჩვენს პროექტზე ვილაპარაკოთ? შეგიძლია ვორკშოპის შეფასება - მთავარი ასპექტები, პროცესი, ჯგუფი, შედეგები. რ.: - მე საოცრად კმაყოფილი ვარ, მაგრამ მთავარია პროექტის მონაწილეების შეფასება. მშვენიერი იქნება, თუ ამ პროექტის მერე, პატარა ხის სახელოსნოს დაარსებას მოახერხებთ, სადაც ახალგაზრდა დიზაინერები ხის ნაკეთობებს დაამზადებენ. ხალხს შეეძლება ნახვა, როგორ მზადდება ავეჯი და თან პროდუქტის შეძენაც. დღევანდელი თქვენი სივრცე სამოცდაათიანი წლების დასაწყისის ფინეთს მაგონებს. მიმაჩნია, იმ დროს ფინეთში ბევრად უფრო თავისუფალი და კრეატიული აზროვნება იყო, ინიციატივის წამოწყების მეტი შესაძლებლობა. ფინეთში მაშინ ძალიან ცოტა ხის კერძო, შემოქმედებითი სახელოსნო იყო. ომის შემდეგ მასობრივ ინდუსტრიაზე გადართვა რადიკალურად მოხდა და ქვეყანამ ხის ოსტატების ერთი თაობა დაკარგა. მთელი ქვეყანა ლოკომოტივებს და გემების წარმოებას გადაყვა. მაგრამ დღესდღეობით მაინც ფინეთი უკეთესი სივრცეა სამუშაოდ, ვიდრე ევროპის სხვა ქვეყანა. თუმცა ფინელები ამ შესაძლებლობას ვერ იყენებენ, მე კი ამ შესაძლებლობებით ვსარგებლობ. ⁞
R.: At first I dreamt of becoming a world champion, but then I understood that I don’t have a good concentration. Runners of this sport are exceptional people; they have a great capacity for concentration. I could progress in reading maps, running, but I couldn’t do a thing about concentration, although I wass still good enough. I take part in tournaments to this day. A change is very important to me: my profession, sports, music. I play harmonica in a band. We even perform once a month in Helsinki. When I was a child, I played military music - march on the clarinet. Pam pam param. A real anti-music; it‘s good that I dropped it. N.: For you which country is the most interesting with respect to design? R.: China; It was Danish furniture designer Hanz Vegner’s inspiration; They have an old woodworking tradition that even communism couldn’t eradicate. Although we cannot say the same thing about Soviet Union countries. N.: Should we talk about our project? Can you evaluate our workshop’s important aspects, process, group and results? R.: I am extremely satisfied, but the most important is the evaluation by group’s participants. It will be good if we can establish a small workshop after this project, where young designers will create wood products. People will be able to see how furniture is made and they will be able to buy it. Your present day space reminds me of Finland of earyly 70s. I think that in Finland at that time there was much more free and creative thinking. A better chance of starting a new thing. At that time in Finland there were much less private wood workshops that were creative. After the war there was a radical switch to mass production, and the country lost one generation of woodworkers. The country started producing mostly locomotives and ships. But nowadays Finland is still a much better place for working than any other European country. Finnish people don’t use this opportunity, but I make use of it. ──
31
მონაწილეები შოთიკო აფციაური / გიორგი ვარდიაშვილი მურთაზ ბერაია დავით გიორგაძე ლადო ლომიტაშვილი გიორგი მარგიშვილი ნინო სეხნიაშვილი სანდრო სულაბერიძე ია ქუთათელაძე ნინუცა შატბერაშვილი გიორგი ცაგარელი
Participants
34
Shotiko Aptsiauri / Giorgi Vardiashvili Murtaz Beraia David Giorgadze Ia Kutateladze Lado Lomitashvili Giorgi Margishvili Nino Sekhniashvili Ninutsa Shatberashvili Sandro Sulaberidze Giorgi Zagareli
შოთიკო აფციაური
თბილისი 1997 თავისუფალი უნივერსიტეტის ვიზუალური ხელოვნებისა და დიზაინის სკოლა სტუდენტი, ვიზუალური ხელოვნება, ვიჯეინგი. ჩემთვის ეს პროექტი ერთგვარი დებიუტი იყო დიზაინის სფეროში. თავიდანვე ვიცოდი, რომ ჩემი მთავარი აქცენტი ობიექტის ფუნქციაზე იქნებოდა გაკეთებული. პიტერთან და რუდისთან საუბრის შემდეგ მივედი სკამის გარკვეულ კონცეფციამდე, თუმცა რაღაც პერიოდის შემდეგ გიორგიც შემომემატა და ამ კონცეფციაში ცვლილებები შევიტანეთ. ვფიქრობ, კარგი დიზაინი ისაა, რომელსაც ვერ ხედავ, მაგრამ გრძნობ. ვფიქრობ, ჩემი და გიორგის ნამუშევარი იმ ნამუშევართა კატეგორიას არ მიეკუთვნება, რომელიც ადამიანს საკუთარი ეგოს გამოკვებაში დაეხმარება. ეს არის სკამი აქტიური თანამედროვე ადამიანისთვის, რომელიც თავისუფალია ეგოისტური გამოვლინებებისგან და რომელიც საკუთარ თავს ამ გამოვლინებებზე მაღლა აყენებს. ჩემი აზრით, სკამი საკმაოდ კომფორტული გამოვიდა და როცა ჯდები, შენს სხეულს შეუძლია ერთდროულად განიცადოს დასვენებისა და სისხლის დუღილის სიამოვნება. ვორქშოპთან დაკავშირებით არანაირი შენიშვნა არ მაქვს. უბრალოდ ვფიქრობ, ძალიან კარგი იქნება, თუ ეს პროექტი გაგრძელდება, ეს ბევრ ახალგაზრდა არტისტს საშუალებას მისცემს საკუთარი თავი გამოავლინოს, ხოლო პროფესიონალ დიზაინერებს ხესთან მუშაობის გამოცდილებას აუმაღლებს, რაც, ვფიქრობ, საქართველოში ძალიან ცოტას აქვს.
Shotiko Aptsiauri Tbilisi, 1997 The Visual Art and Design School of the Free University Student, visual art, vijeing. For me this project was a debut in the field of design. I knew from the start that the main emphasis would be placed on the function of the object. After discussing with Peter and Rudi, I arrived to a concept of a chair, but after Giorgi joined we made changes to this concept. In my opinion good is design is the one which you don’t see but feel. I think that my and Giorgi’s work is not the kind of work that will help a person to satisfy his ego. This is a chair for a modern human who is free from egotism and who puts himself higher than his ego. I think that the chair turned out quite comfortable, and when you sit on it, you feel the pleasure of relaxation and the boiling of your own blood. I have no remarks about this workshop. I just think that it would be good if this project continues. This will help many young artists show themselves, and help professional designers gain more experience in working with wood, which only few people in Georgia possess.
37
მურთაზ ბერაია საქართველო, 1971 არქიტექტორი სწავლის დამთავრების შემდეგ მუშაობა გავაგრძელე ავეჯის დიზაინის მიმართულებით (ინტერიერი, ავეჯი და აქსესუარები), საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ხის დამუშავებისა და ტექნოლოგიის კათედრის ლაბორატორიაში. 1997 წლიდან ჩამოვაყალიბე საკუთარი სახელოსნო. ვმუშაობ როგორც საკუთარი დიზაინის განხორციელებაზე, ასევე სხვა დიზაინერების და არქიტექტორების პროექტებზე. პროექტში ჩემს მიერ განხორციელებული სკამის მასალაა კოპიტი, მეტალის იმიტაცია.
Murtaz Beraia Georgia, 1971 Architect After graduation I went on to work in furniture design (interior, furniture and accessories) at the laboratory of the Department of Woodworking and Technology of Georgian Technical University. In 1997 I set up my own workshop. I work to implement my own designs as well projects of other designers and architects. The material of the chair implemented in the project is ashtree, an imitation of metal.
39
დავით გიორგაძე
თბილისი, 1985 არქიტექტორი არქიტექტურა, ურბანისტიკა, დიზაინი სკამს აქვს მარტივი სიმეტრიული ფორმა. მის მდგრად ფორმასთან ერთად სკამი ასევე წარმოადგენს დინამიურ, ზევით მისწრაფების მდგომარეობას, რასაც ფეხების სიბრტყეებზე ამოჭრით შექმნილი სივრცე ქმნის და მას ვიზუალურ სიმსუბუქეს სძენს. სკამის სტრუქტურა იძლევა მისი აწყობა-დაშლა-აწყობის შესაძლებლობას და არ გააჩნია რაიმე სახის დამატებითი სამაგრი საშუალებები. სკამი სამი ნაწილისგან შედგება - ორი ურთიერთგადამკვეთი ვერტიკალური სიბრტყე (ფეხები), და ჰორიზონტალური ზედაპირი (დასაჯდომი). სკამის გეომეტრიას განაპირობებს 90 და 45 გრადუსიანი სტრუქტურა. მასალა: plywood სამუშაო პროცესში ინტერაქციის ნაკლებობა.
David Giorgadze Tbilisi, 1985 Architect Architecture, Urbanization, Design The chair has a simple, symmetrical shape. Besides being stable, it also represents a case of striving for heights which is created by the space cut between its legs and gives it visual lightness. The structure of the chair allows for dismantling and assembling it, and has no additional fastening parts. A chair consists of three parts – two intersecting vertical planes (feet) and a horizontal surface to sit on. The chair structure has 90 and 45 degree geometry, the material: plywood. The work process lacked interaction.
41
გიორგი ვარდიაშვილი
თბილისი, 1995 სტუდენტი, თავისუფალი უნივერსიტეტის ვიზუალური ხელოვნებისა და დიზაინის სკოლა (V.A.D.S.) სტუდენტი ჩემთვის ეს იყო პირველი პროექტი, რაშიც მონაწილეობა მივიღე ჩემს მეგობარ შოთასთან ერთად. თავდაპირველად სკამის იდეა და დიზაინი მისი გახლდათ, შემდეგ მეც შევუერთდი და ჩემი იდეებიც გავუზიარე, რის შედეგადაც შედგა ჩვენი კოლაბორაცია და საბოლოო ფორმა და დიზაინი მივეცით სკამს. ეს ყველაფერი განვიხილეთ ორ საინტერესო ადამიანთან ერთად, პიტერთან და რუდისთან, რომლებიც პროფესიონალები არინ ამ საქმეში. ჩვენ მათ ბოლომდე ვენდობოდით და ვიზიარებდით მათ რჩევადარიგებებს. რაც შეეხება სკამს საბოლოო ჯამში გამოვიდა ისეთი, როგორიც გვინდოდა, ანუ მიზანს მივაღწიეთ. სკამი არის სადა, ნაზი, დახვეწილი დიზაინით, რომელიც გათვლილია ყოვედღიური ცხოვრებისთვის, არის ძალიან კომფორტული და მასზე მოთავსებისთანავე გრძნობ ამ ყველაფერს და განიცდი დიდ სიამოვნებას, რაც მთავარი და მნიშვნელოვანია - სკამი არის ნატურალური, მთლიანად ხის მასალისგან დამზადებული და მასში არანაირი სხვა მასალა არ არის გამოყენებული. ძალიან დიდი მადლობელი ვარ ამ პროექტის, რადგან დიდი გამოცდილება მივიღე რუდისთან და პიტერთან მუშაობის შედეგად და ვფიქრობ, რომ ძალიან კარგი იქნება, თუ ეს პროექტი გაგრძელდება და უფრო მეტი ვორკშოპი ჩატარდება, რადგან ეს ხელს შეუწყობს როგორც ჩემი, ასევე ჩემი კოლეგების განვითარებას და წინსვლას.
Giorgi Vardiashvili Tbilisi, 1995 Student, the Free University, Visual Arts and Design School (VADS). For me this was the first project I took part in, with my friend Shota. At first the idea of a chair design came from him. Then I joined him and shared my ideas, which the collaboration took place and we gave the final shape and design to the chair. We discussed all of these with two interesting people: Peter and Rudi, who are professionals. We trusted them completely and we took their advice. As for the chair, it turned out as it was intended. In other words, we reached our goal. The chair is simple, delicate, with refined design and suited for everyday use. It is very comfortable and as soon as you sit on it, you feel all of these and are very satisfied. And most importantly – the chair is natural, only made of wood and has no other material in it. I am very happy with this project because I got a huge experience from working with Rudi and Peter, and I think that it would be nice if this project continues and more workshops are held because this will help me and my colleges to develop and move forward.
43
ლადო ლომიტაშვილი
თბილისი, 1994 თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია, არქიტექტურის ფაკულტეტი სტუდენტი ნამუშევრის ‘Penitentiary Chair N6’ დიზაინი ქართული ტრადიციების სიმბოლიზაციაა. საქართველო 50-მდე სახეობის ყველს აწარმოებს. სწორედ ამიტომ, საქართველოში ამბობენ, თუ სახლში ყველი არ არის, მკვდარი ხარო. ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ყველის სახეობა სულგუნია, რომლის დასახელებაშიც, გადმოცემით, ორი ქართული სიტყვაა წარმოდგენილი - სული და გული.
Lado Lomitashvili Tbilisi, 1994 Tbilisi State Art Academy, Faculty of Architecture. Student The design of work - “Penitentiary Chair N6” is a symbol of Georgian traditions. Georgia produces up to 50 kinds of cheese. This is why people in Georgia say, “if there is no cheese, you are dead”. One of the most popular varieties of cheese is Sulguni, this name consists of two Georgian words: soul and heart.
45
გიორგი მარგიშვილი
თბილისი, 1960 არქიტექტორი არქიტექტურა, დიზაინი ბარის სკამი - სამფეხა, ხე, ლაქი სურვილი მაქვს, რომ წამოწყება გაგრძელდეს და განვითარდეს.
Giorgi Margishvili Tbilisi, 1960 Architect Architecture, design Bar stool – three lagged, tree, lacquer. I have a desire for this workshop to continue and develop.
47
ნინო სეხნიაშვილი
თბილისი, 1979 თბილისის სამხატვრო აკადემია. დაზგური გრაფიკა. მხატვარი, გალერეა ნექტარის და საგამოფენო და სამუშაო სივრცე “ატელიეს” დამაარსებელი. ვორქშოპზე განხორციელებული პროექტის აღწერა: მოყვარული დურგლის მიერ შექმნილი ტელეფონის დასადგმელი „სკოპიო“. ტელეფონის პატარა მაგიდა, რომელშიც წიგნების თაროა მოთავსებული, ირიბად დაჭრილი, შპონგადაკრული დსპ შეკრულია რკინის უხეში კუთხოვანებით. ჩემს სახლში “ტაბურეტის“ ფუნქციას ასრულებს. ჩემი ამოცანა იყო დახვეწილი მასალითა და ჭდობების ტექნიკით, ორი სხვადასხვა ხის მასალის გამოყენებით (წიფელი, აკაციია) ზემოთაღწერილი იმპროვიზირებული სკამის ასლის შექმნა.
Nino Sexniashvili Tbilisi, 1979 Tbilisi Art Academy, Print Graphic Arts Painter, the founder of “Nektari” gallery and exhibition and of work space “Atelier”. Description of the workshop project: A phone stand “Skopio” made by an amateur woodworker. A small phone table with a bookshelf in it, obliquely cut, veneered particle board with rough iron angle bars functions as a chair at my house. My task was to make a copy of this improvised “chair” using refined materials (beech and acacia) and joining techniques.
49
სანდრო სულაბერიძე
თბილისი, 1991 სამხატვრო აკადემია/ მედიახელოვნება/ ფოტოგრაფია 2009-2014 ფოტოგრაფია, დიზაინი წვრილფეხიანი სკამის აწყობა თავიდანვე მინდოდა. პირველადი ჩანახატი რამდენჯერმე შეიცვალა, რადიკალურადაც კი, მაგრამ საბოლოოდ საწყის, პირველად იდეას დავუბრუნდით. დავხვეწეთ, განვავითარეთ და განვახორციელეთ კიდეც. კარგი იყო, მაგრამ ჩვენ მეტი შეგვიძლია.
Sandro Sulaberidze Tbilisi, 1991 The Art academy/ Media Art/ Photography, 2009-2014 Photography, design I have always wanted to make a thin legged chair. We changed the original sketch a few times, even radically, but finally we returned to the initial idea, refined, developed and implemented it. It was good but we have greater potential.
51
ია ქუთათელაძე
თბილისი, 1987 პროდუქტის და ინტერიერის დიზაინი პროდუქტის, ინტერიერის, საიუველირო დიზაინი სკამი Punkt არის მარტივი, მაგრამ კონტრასტული ფორმების კომბინაცია, რომელიც ფუნქციურად არის ერთმანეთთან დაკავშირებული. ვისურვებდი, რომ უფრო ხანგრძლივი ყოფილიყო და მეტად მჭიდროდ მემუშავა პიტერთან და რუდისთან.
Ia Qutatelidze Tbilisi, 1987 Product and interior designer Product, interior, jewelry design Chair “Punkt” is a combination of simple, but contrasted forms that are linked functionally. I would like this workshop to be longer and I wanted to cooperate with Peter and Rudy more closely.
53
ნინუცა შატბერაშვილი
თბილისი, 1993 2011-2015 წლებში ვსწავლობდი სამხატვრო აკადემიაში, ფოტოგრაფიის მიმართულებით, 2016 თანამედროვე ხელოვნების ცენტრში. ამ ეტაპზე არ მაქვს არჩეული კონკრეტული მიმართულება და ვცდილობ ვაკეთო, თავი ვცადო ყველაფერში, რაც მაინტერესებს, მათ შორის - დიზაინში. ბევრი ფიქრის და ხატვის მერე გადავწყვიტე გამეკეთებინა რამე მარტივი. რატომღაც ბოლო დროს ვფიქრობ მრავალფუნქციურ საგნებზე, ამიტომაც საბოლოოდ გამოვიდა ორმხრივი, სკამ-მაგიდა. კარგი იქნებოდა, მეტი დრო გვქონოდა და უფრო მეტად ვყოფილიყავით ჩართული უშუალოდ კეთების პროცესში. ჩვენც გვეცადა თავი პრაქტიკულ საქმეში, რაც, სამწუხაროდ, არ მოხერხდა.
Ninutsa Shatberashvili Tbilisi, 1993 I studied at the Art Academy in 2011-2015, and photography at the Center of Modern Arts in 2016. At this stage I have no chosen direction, and I am trying to do everything that interests me, design among them. After thinking and drawing a lot, I decided to make something simple. For some reason I have been thinking about multifunctional objects recently, so in the end it turned out to be dual chair-table. It would be nice if we had more time and be able to do things with our own hands. Sadly, this was not possible.
55
გიორგი ცაგარელი
თბილისი, 1977 თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია. არქიტექტურის ფაკულტეტი, ინტერიერის დიზაინი დიზაინერი, 2010 წლიდან გაზეთ „დიზაინთბილისის“ დამაარსებელი და რედაქტორი ჩემი აზრით, მოკლე დროში გარკვეული რაოდენობის პროტოტიპების დამზადებამ შედეგზე პოზიტიური გავლენა იქონია, რადგან ერთჯერადად გაკეთდა სამუშაო ნახაზი და არ იყო “დამუშავებული ესკიზის” მიხედვით შექმნილი პროდუქტი. კარგი იქნება მონაწილეების მეტი ჩართულობა სამუშაო პროცესში და სახელოსნოს მოწყობაში.
Giorgi Zagareli Tbilisi, 1977 Tbilisi State Art Academy. Faculty of Architecture, interior design. Designer since 2010, the founder and editor of newspaper “Design-Tbilisi”. In my opinion, making a certain number of prototypes in a short space of time had a positive effect, because the working design was made at one go and was not like making a product with a chewed sketch. It would be good if the participants were more involved in the work process and organizing workshop.
57
58
ტექსტი ლალი პერტენავა ნინო სეხნიაშვილი ფოტო სანდრო სულაბერიძე ნინო სეხნიაშვილი დიზაინი გიორგი ცაგარელ თარგმანი ზაალ ზურაბიშვილი რედაქტირება რეზო მირიანაშვილი თიკა ცენტერაძე
Text Lali Pertenava Nino Sekhniashvili Photo Sandro Sulaberidze Nino Sekhniashvili Design Giorgi Zagareli Translation Zaal Zurabishvili Editing Rezo Mirianashvili Tika Tsenteradze
68
© 2016
Gallery nectar
gallerynectar.ge designtbilisi.ge
//
designtbilisi
ფინელი დიზაინერების რუდი მერცისა და პიტერ შმიდის ვორქშოპი
კონიაკსა და აფრიკას შორის -
სკამები
ავეჯის დიზაინს საქართველოში ტრადიციული საფუძვლები აქვს, თუმცა ტრადიციული და თანამედროვე მიმართულებების დაკავშირება დიზაინში იშვიათად ხდება. ასევე არ არსებობს დიზაინერებისთვის სპეციალური პროგრამები, რომლებითაც შესაძლებელი იქნება საქართველოში მომუშავე სპეციალისტების, ახალი მიმდინარეობებისა და თანამედროვე ავეჯის დიზაინის მიმართულებების გაცნობა. გალერეა “ნექტარის” ინიციატივით ჩატარდა ფინელი დიზაინერების რუდი მერცისა და პიტერ შმიდის ვორქშოპი ხის დამუშავებასა და დიზაინში. ღია კონკურსის შედეგად შეიკრიბა სხვადასხვა გამოცდილებისა და თაობის ვიზუალური არტისტების, არქიტექტორებისა და დიზაინერების ჯგუფი. სასწავლო კურსის პირველი ეტაპი, რომელიც ხის მასალის მოძიებასა და დამუშავებას ითვალისწინებდა 2015 წლის ოქტომბერში გაიმართა. მაშინვე ჩამოყალიბდა კურსის თემა და შედეგების საბოლოო გამოფენის კონცეფცია. ვინაიდან მოძიებულ მასალას გამოშრობა სჭირდებოდა, პროგრამის მეორე ნაწილი 2016 წლის მაისსა და ივნისში განხორციელდა. ამ ეტაპზე თვითოეულმა მონაწილემ საკუთარი სკამის ესკიზი შექმნა. ესკიზები მოგვიანებით რუდი მერცისა და პიტერ შმიდის მიერ დამუშავდა. პროექტისათვის შეძენილი მარტივი დანადგარებით გალერეაში მოეწყო იმპროვიზებული ხის სახელოსნო, სადაც 5 კვირის განმავლობაში პროექტის მონაწილეებმა ათი სკამის პროტოტიპი დაამზადეს. რუდი მერცი შვეიცარიელი დიზაინერია, რომელიც ფინეთში ცხოვრობს და მუშაობს. ის მრავალი წლის განმავლობაში თანამშრომლობდა ირიო კუკაპუროსთან (Yrjö Kukkapuro), რომელმაც ალტოსა (Alvar Aalto) და ტაპიოვარასთან (Ilmari Tapiovaara) ერთად ფინური დიზაინის ინოვაციური მიმდინარეობა შექმნა. პიტერ შმიდი წარმოშობით შვეიცარიელი ფინელი დიზაინერია, რომელმაც 80-იანი წლებიდან ხის დიზაინის სასწავლო პროგრამა შეიტანა ფინეთის უმაღლეს სასწავლებლებში. დღესდღეობით ის გერმანიაში მუშაობს.
Between Cognac and Africa -
Chairs Furniture design has its traditions in Georgia, however, design here rarely extends beyond traditional patterns and connects to contemporary trends. There are no special programs for designers, which would enable them to get acquainted with new directions of contemporary furniture design. “Nectar Gallery” has initiated wood processing and design workshop of Finnish designers Rudy Merz and Peter Schmid and as a result of an open call it brought together a group of visual artists, architects and designers of various experiences and generations. The first round of the study program took place in October 2015. It focused on selection and processing of wood material. At the same time participants and leaders of the course agreed on the topics of the program and developed the concept of the final exhibition. Since the wood needed to dry it was decided to schedule the second part of the program for May and June 2016. During the second phase each of participants produced sketches of chair design. Later Rudy Merz and Peter Schmid worked on the refinement of the suggested ideas. Thanks to simple equipment that was acquired for the project the “Nectar Gallery” turned into an improvised woodwork atelier where participants produced ten prototypes during a period of five weeks. Rudy Merz is a Swiss-born designer who lives and works in Finland. He collaborated for many years with Yrjö Kukkapuro, who together with Alvar Aalto and Ilmari Tapiovaara introduced innovative movement in the Finnish design. Peter Schmid is a Finnish designer of Swiss origin as well. He is responsible for inclusion of the woodwork study program into the Finnish higher education institutions in 1980s. At present he lives and works in Germany. -Project is realized in the frames of the “Regional Art and Culture Project in the South Caucasus”, which is managed by the Culture and Management Lab with financial support of the Swiss Cooperation Office for the South Caucasus (SCO). Project is also supported by: Helsinki International Artist Programme (HIAP), Center of Contemporary Art – Tbilisi (CCA), Ministry of culture and monument protection of Georgia
პროექტი ხორციელდება “სამხრეთ კავკასიის ხელოვნებისა და კულტურის რეგიონული პროექტის” ფარგლებში. პროექტის მართვას უზრუნველყოფს კულტურისა და მენეჯმენტის ლაბორატორია სამხრეთ კავკასიის შვეიცარიის თანამშრომლობის ოფისის (SCO) ფინანსური მხარდაჭერით. პროექტის მხარდამჭერები არიან ასევე: ჰელსინკის ინტერნაციონალური ხელოვანთა პროგრამა (HIAP), თანამედროვე ხელოვნების ცენტრი - თბილისი (CCA), საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო.
ISSN 2298-0385