1
2
3
iÇiNDEKiLER
4
Sektör Analiz
6
Samsun Karadeniz’de Mobilya Sektörünün Kalbinin Attıgı Yerdir
10
Sektörde Ortak Aklın Buluşma Noktası; MOBİD
18
Fuarcılığın Duayeninden Tavsiyeler
28
Gölge Oyunları
36
İşletmenizi Büyütmenin En İiyi Yolu: İHRACAT
44
Bol Renkli ve Desenli
52
Kanepeler Hakkında Bilmeniz Gereken 30 ipucu
58
Orada Bir Köy Var Uzakta
68
Ahşabı İşlemek Zordur
74
Dekorasyonda 3. Boyut
80
Kusursuz Ofis
84
Şimdi Onların Zamanı; Kış Bahçeleri
74
Ofis Mobilyasında Tasaramın Önemi Artıyor
96
Sezonun Renk Trendleri
100
Mobilyalara Kış Bakımı
106
Mobilya Sektöründe Müşteri Odaklı Yaklaşım
108
Dekorasyonda Geometrik Çağ
112
Editörden
HABEREXEN
®
www.haberexen.com
İkinci Sayımızla, Tekrar Merhaba...
Dergi Haberexen’in Ücretsiz Ekidir.
Geçtiğimiz Ağustos ayında ilkini verdiğimiz Haberexen Mobilya Dergisi’nin ikincisiyle karşınızdayız. Üretici, perakendeci, tüketici, tedarikçi ve daha birçok değişken arasında iletişim köprüsü kuran dergimiz, aynı zamanda Samsun mobilya sanayini Karadeniz Bölgesi’ne tanıtan en güçlü kaynaklardan biri. Bu sayıda, Samsun gündemini oldukça çok meşgul eden, aynı zamanda mobilya sektöründeki temsilcilerinde çıkış yolu olarak gördüğü “fuar” konusuyla ilgili TÜYAP Fuarcılık ve Türkiye Fuar Yapımcıları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı olan Sn. Bülent Ünal’ın görüşlerini bulabilirsiniz. Yine mobilya sektörü denildiğinde Samsun’da akla gelen ilk isimlerden olan SAMMOB Başkanı Sn. İbrahim Ülker dergimizin konuklarımız arasında.
Marka Evi Ajans ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Adına İmtiyaz Sahibi Mustafa ÇAKIR SORUMLU YAZI iSLERi MÜDÜRÜ
Mustafa BiLiK HABER MERKEZi
Mert Volkan GÜN Tugay BASSAN HALKLA iLiSKiLER
Ekrem Yunus KESiCi Onur NURDEMiR Tel : 0 362 432 64 64 Faks : 0 362 435 47 77 Mail : abone@haberexen.com REKLAM SATIS
Nitelikli eleman bulmakta zorlanan mobilya üreticilerine adres gösteren “Orada Bir Okul Var Uzakta” başlıklı yazımızda OMÜ Vezirköprü Meslek Yüksek Okulu Mobilya ve Dekorasyon Programı Öğretim Görevlileri Yusuf Alperen Şişman ve İrfan Peker’den mobilyacılara mesaj var. Bu sektörde hizmet veren firmaların yetkililerinin mutlaka göz atması gereken bir yazı. Mobilya sektöründe konuşulmayanların konuşulduğu bir ortam oluşturarak üretim ve pazarlamayı tekrar canlandırma niyetinde olan, sektördeki ortak aklın sembolü MOBİD hakkındaki bilgileri yine sizlerle paylaştık. Tüm bunların dışında sektörün kabuğunu kırmasına ön ayak olacak “ihracat” konusu ve ihracat yapılırken geçilecek aşamalar dergimizde sizlerle. Maltepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nazif Gürdoğan’ın bir yazısında bahsettiği gibi “Nasıl ki arılar kovanlarının dışına çıkmadan bal yapamazlarsa, işletmeler de ülkelerinin dışına çıkmadan büyüyemezler.” Büyük keyifle hazırladığımız “kış bahçesi”, “kanepeler hakkında bilmeniz gerekenler”, “mobilyalarınızı korumanın yolları” konuları da sizi sayfalarımızda bekliyor. Keyifli okumalar...
Kürsad Tekoluk
Yavuz YAMAN Kürsad TEKOLUK Rezervasyon Tel : 0 362 432 64 64 Rezervasyon Mail : reklam@haberexen.com HUKUK DANISMANLARI
AV. Hakan KARADUMAN AV. Hasan Tahsin SENGÜL AV. Adem AKSOY GÖRSEL YÖNETMEN
Uğur BIYIK BASIM YERi
Erol Ofset Ltd. Şti. Pazar mah. Necati Efendi Sk. No: 43 / SAMSUN Tel: 0 362 431 98 96 YÖNETiM YERi ADRESi
Ulugazi Mh. 19 Mayıs Bulvarı Sarı Konak Apt. No: 16 / 1 - 3 SAMSUN BASIM TARiHi
14 Kasım 2013 ISSN: 2147-4397
Bu dergi’de yer alan yazı, makale, fotoğraf ve illüstrasyonların elektronik ortamlar da dahil olmak üzere çoğaltılma hakları Marka Evi Ajans ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ‘ye aittir. Yazılı ve ön izin olmaksızın hangi dilde ve hangi ortamda olursa olsun materyalin tamamının ya da bir bölümünün çoğaltılması yasaktır. Bu dergi, basın meslek ilkelerine uymaya söz vermiştir.
5
Sektör Analiz D
ünya ekonomisinde yaklaşık 400 milyar Dolarlık bir hacme sahip olan mobilya sektörünün Türkiye’deki üretim hacminin 11 milyar dolar düzeyinde olduğunu geçtiğimiz sayıda belirtmiştik. Karadeniz Bölgesi’nin mobilya
sektöründeki lokomotifi olan Samsun’un bu pastadaki payı oldukça düşük. Sahip olduğu, tecrübe ve altyapıyla Karadeniz Bölgesi’ni aşmak isteyen Samsunlu üreticiler ulusal ve uluslararası arenada
Güçlü Yanlar ksek İşgücü Potansiyeli t Altyapı t Tecrübe t Yü t Ürün Çeşitliliği t Kalite t Hammaddeye Yakınlık
Fırsatlar MOBİD t Kümelenme Projesi t ve Kongre Merkezi t Küreselleşme t Fuar rı t Ortak İletişim Çalışmala ın Daha Etkin Kullanımı ın lar aç Ar im tiş İle i ek t Eld Rusya Pazarına Yakınlık t Orta Asya, Kafkasya ve
6
boy gösterecek, devlerle rekabet edebilecek bir noktaya gelmek niyetinde.
çizgilerden modern tasarımlara kadar birçok mobilya modeli Samsun’da üretilebiliyor. Önümüzdeki 5 yıl içinde iki veya üç Mobilya sektörüne dair dünyada ne varsa ciddi marka çıkarmayı hedefleyen Samsun bugün Samsun’da da var. Bebek ve genç mobilya sektörünün kısa bir analizini aşaodasından ofis mobilyalarına, avangart ğıda bulabilirsiniz.
Zayıf Yanlar t Lojistik t Aile Şirketi Yapısı t Tasarım t Tanıtım, Reklam ve Pazarlama t Yenilikçi Yaklaşım t Kalifiye Eleman Yetersizliği t Organizasyon ve Koordinasyon Eksikliği
Tehditler t Sektör Temsilcilerin Yaş Ortalaması t Büyük Ölçekli Firmalar t İş Gücü Göçü t Değişime Ayak Uyduramama t Özgün Olmayan Tasarımlar t Mesleki Eğitim Yetersizliği t Tescil ve Fikri Mülkiyetlerdeki Eksiklik
7
8
9
SAMMOB Başkanı İbrahim Ülker:
Samsun Karadeniz’de Mobilya Sektörünün Kalbinin Attıgı Yerdir Samsun Marangozlar, Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası (SAMMOB) Başkanı Sayın İbrahim Ülker mobilya sektörünün bugününü ve yarınını HABEREXEN Mobilya okurları için değerlendirdi. Ülker, verilen ticari destekler, kümelenme ve fuar gibi gündemdeki konuların yanı sıra sektörün yaşadığı genel sıkıntılara ve çözüm yollarına da değindi.
H.E: Öncelikle sizi tanıyarak başlayalım başkanım. Kaç yıldır mobilya sektöründesiniz, kaç yıldır SAMMOB’da başkanlık görevini yürütüyorsunuz? İbrahim Ülker: Ben meslekte alaylı yetişenlerdenim. Yani çıraklıktan yetişerek geldim bu mesleğe. Genel kültür olarak kendimi yetiştirmek için gece tahsilleri yapmak
10
durumunda kaldım. 1965 yılından beri bu sektörün içindeyim. 1974 yılından beri fiili vergi mükellefiyim. Bölgede mobilya sektöründe ne olduğunu bilen, araştırmacı ruha sahip bir insanım. Bu, oda başkanı olmadan öncede böyleydi şimdide böyle. 1999 yılından beri Samsun Marangozlar, Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası’nda başkanlık görevini yerine getiriyorum.
Ayrıca 7 yıl boyunca da Türkiye Mobilyacılar ve Ağaç İşleri Federasyonu’nda bölge adına yönetim kurulu üyeliği yaptım.
H.E: Samsun’da mobilya sektörünün genel durumunu özetler misiniz? İ.Ü: Mobilya sektörü dünya ticaretinde önemli paya sahip bir sektördür. Bugün, İtalya’dan, Almanya’dan, Fransa’dan, Endonezya’dan, Çin’den mobilya geliyor ülkemize. Mobilya sektörü evrim geçiriyor, gelişme kaydediyor bizim de gelişebilmemiz ona ayak uydurabilmemiz lazım. Türkiye Mobilyacılar ve Ağaç İşleri Federasyonu’nda yaptığım görev gereği bölgeyi çok iyi biliyorum. Samsun için Karadeniz’de mobilya sektörünün kalbinin attığı yerdir diyebilirim. Burada alt yapı var, yılların birikimi var. Tabiri caizse, yağ var, un var, şeker var ama helva yapacak adam yok Samsun’da. Bölgemizde Samsun’dan başka kısmen Trabzon’da var mobilya sektörü, biraz da Çorum’da. Amasya’da bilinen birkaç firma var, ama irili ufaklı firmalarıyla, alt yapısıyla ve tecrübesiyle Samsun mobilya sektöründe öncü.
Mobilya ve ağaç işleri sektöründe faaliyet gösteren 2 bin civarında irili ufaklı firma var. Bunun içinde bizim odamıza kayıtlı olan, Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı olan ya da hiç birine kayıtlı olmayanlar da var. Hatta kayıt dışı olan da var. “Bürokratik Anlayışla Gerçek Sonuca Ulaşamayız” Samsun’da mobilya sektörünün gerçek verilerinin ortaya konduğu bir araştırma yapılmalı. Kaç tane gerçek mobilyacı var, hangi durumda, hangi seviyede bu belli değil şu an, araştırılıp ortaya konmalı bu veriler. Valilik ve KOSGEB bir dönem yaptı bunu ancak bürokratik anlayışla bu olmaz. Çünkü resmi görevli geldiği zaman kişi kayıt dışıysa ya da normalde küçük esnafsa “bana cevap veremeyeceğim sorular sorar” çekincesiyle sıcak bakmıyor çalışmaya ya da yanıltıcı cevaplar verebiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’ndan bile bir görevli geldiğinde çekinip doğru yanıt vermiyor ya da dükkânı kapatıp gidiyor küçük esnaf. Dolayısıyla bunu sivil bir yapıyla beraber, dostane bir yaklaşımla yapmak gerçek veriyi ortaya çıkaracaktır. Bu veri şu an Samsun’da yok. Bunun bir örneği Eskişehir’de Anadolu Üniversitesi’nin
11
öncülüğünde Eskişehir Marangozlar ve Mobilyacıları odası ile Eskişehir Ticaret ve Sanayi Odası’nın işbirliğiyle yapıldı. Çok da güzel veriler hazırlandı. Bunun Samsun’da da yapılması lazım. “Son Yıllarda Yeniliklere Ayak Uyduramadık” Açıklamalarında Türkiye’nin mobilya alanında öne çıkan diğer şehirleri hakkında da değerlendirmelerde bulunan Ülker, şöyle konuştu: 80’lerde Ankara Siteler hamle yaptı. Önceden vadeli satış diye bir şey yoktu, mobilyada vadeli satışın önünü açtı Ankara Siteler. Bugünün kredi kartları gibi diyebiliriz vadeli satış için. Dolayısıyla bu stratejiyle mesafe aldılar. Daha sonra üçüncü sınıf parçayla mobilya yaptığı bilinen Kayseri ve İnegöl atağa kalktı. Fuar, katalog, broşür gibi tanıtım faaliyetleri ve birleşerek daha büyük firmalar oluşturmak kaydıyla Türkiye’ye ve hatta dünyanın belli bölgelerine ulaşabildiler. Samsun bu noktada da geç kaldı. Fuarı çok önemsiyorduk biz, bunu yıllarca dile getirdik. En sonunda gerekli olduğuna inandılar ve başladılar fuar projesine. Başlanan her şey biter elbet. Ben büyük faydalar sağlayacağına inanıyorum. Tabi sadece fuar yetmiyor, biz de üretimde kendimizi yenilemek, birleşerek güç birliği yapmak durumundayız. Tanıtım ve pazarlama konusunda sorunlarımız var Samsun’da. İnsanların varlığımızdan haberi yok. Samsun ve çevresi Samsun’da üretilen mobilyanın kalitesini hala bilmiyor. “Kapatıyoruz! Diyerek Mobilya Satanlar Tüketiciye Zarar Veriyor” Mobilya sektöründe iki yıl garanti zorunluluğu vardır. “Kapatıyoruz” diye ürün satan firmalar bu tutumlarıyla hem mobilya sektörüne hem de hem kendilerine hem de tüketicilere zarar veriyor. Kapatıyoruz deyip gerçekten kapatırsa bu ürünün garantisi kim olacak. Garanti veren kurum kapatmış zaten kim tüketicinin o malına sahip çıkacak.
H.E: SAMMOB Samsun mobilya sektörünün ne kadarını temsil ediyor? Mobilyayla ilgili diğer STK’larla koordineli çalışabiliyor mu? İ.Ü: Kanuni yapılanma bütün esnaflarda olduğu gibi mobilya sektöründekileri de kayıt altına alır. Bilanço esasına göre defter tutan büyük şirketler TSO’ya kayıt olur; işletme esası ve onun altındakiler ise esnaf odalarına kayıt olur. Ancak bugün TSO basit usulde olan
12
Türkiye İstatistik Kurumu’ndan bile bir görevli geldiğinde çekinip doğru yanıt vermiyor ya da dükkânı kapatıp gidiyor küçük esnaf. Dolayısıyla bunu sivil bir yapıyla beraber, dostane bir yaklaşımla yapmak gerçek veriyi ortaya çıkaracaktır. Bu veri şu an Samsun’da yok.
Mobilya sektöründe iki yıl garanti zorunluluğu vardır. “Kapatıyoruz” diye ürün satan firmalar bu tutumlarıyla hem mobilya sektörüne hem de hem kendilerine hem de tüketicilere zarar veriyor. Kapatıyoruz deyip gerçekten kapatırsa bu ürünün garantisi kim olacak. Garanti veren kurum kapatmış zaten kim tüketicinin o malına sahip çıkacak.
13
işletmeleri de kaydediyor. Bu bir türlü önlenemiyor ve bu durum bir çifte standart doğuruyor. Son üç yıla kadar Samsun’da bin 400 civarında üyemiz vardı, bu sayı hızla 800-900’lara kadar geriledi. Bunun en büyük sebebi 2001 yılında yaşanan krizden sektörün gördüğü zarar. Hala o krizin etkilerinin devam ettiği düşüncesindeyim. O dönemde sicili bozulan esnaf bankalar ve ticari çevreler nezdinde leke aldı ve hala tam anlamıyla temizlenemedi. Sektörün daralmasının bir diğer önemli sebebi ise holdingler ve büyük işletmeler. Bu büyük kuruluşlar yaptıkları kampanya ve reklamlarla halka kadar inebiliyor ancak küçük esnaf halka ulaşma konusunda bu kadar şanslı değil.
H.E: Mobilya sektörünün faydalanabileceği devlet destekleri nelerdir? Mobilya sektörü bu desteklerden ye-
14
terinde faydalanabiliyor mu? Sizce neden? İ.Ü: Bu konuda büyük zafiyet var. KOSGEB müdürümüz çok idealist bir arkadaş. Kendisi de Samsun’un evladıdır. Ancak KOSGEB’in sadece adı var. Küçük esnaf ve sanatkâra büyümesi için çok ağır mevzuat var uyguluyorlar. Bu konularda sadece KOSGEB yetmiyor. Belediyeler, Valilik gibi diğer kurumlarında yardımcı olması gerekir. Bu destek lafta yapılıyor ama fiili yapılmıyor. Bir arkadaşımız KOSGEB desteklerinden yararlanmaya çalışıyor, başvurusunu yapıyor sonra mevzuat ağır gelince bürokrasiyle uğraşmak yerine kendi yağımda kavrulurum deyip vazgeçiyor. Yani özendirici bir durumu yok olayın. Sadece siyaseten var bu destekler. Bu şekilde sağlıklı bir büyüme söz konusu değil.
H.E: Mobilya sektöründe kümelenme son günlerin önemli konularından birisi.
Sizin bu konu hakkındaki düşünceleriniz nedir? Samsun mobilya sektörüne ne katacak kümelenme? İ.Ü: Kümelenme konusu Samsun’daki koordinasyon eksikliği nedeniyle hayata geçirilebilecek bir proje değil. Sadece bürokratik bir oyalama. Samsun’da hangi mobilya sanayi sitesi var ya da tasarlanıyor. Öyle 100 tane dükkanla bu iş bitmez. Tapusu şahısların üzerine olan yerleri sanayi bölgesi ilan etmişsin, Çorum’da veya diğer şehirlerde böyle olmuyor bu iş.
H.E: Bir diğer önemli konu ise fuar meselesi. Şehrimizde yapılacak bir mobilya fuarının kente ve sektöre katkısı nasıl olacaktır? İ.Ü: Yapılacak fuarı umutla bekliyoruz. Ufku olan, idealleri olan MOBİD’deki arkadaşlar gibi, tabi MOBİD’de olmayanlar da var, en azından bu işte mesafe almaya
gayretli olan arkadaşlarımızın meydana getirdiği mobilya fuarıyla mesafe alınacağı kesin bir gerçek. Bir dönem İnegöl’de aynı bu aşamalardan geçti. Önce çadırda bir fuarla başladı, sonra kurulu bir düzene geçildi, ortak kataloglar yayınlandı ve bugün gelinen noktada İnegöl’ün durumu ortada. Bir aralar İnegöl için “gölgesi kendinden büyük” derdik. Çünkü tanıtımlarda ortaya çıkan sonuç kalitelerinin çok önündeydi, sonradan sonraya kaliteyi de yükselttiler ve marka haline geldiler. Samsun’da bunun bir benzeri yok henüz. Ne yazık ki tanıtım olmadan hiçbir şey olmuyor. Şu an var olanı tanıtma noktasında sıkıntı yaşıyoruz, fuarın bu sıkıntıyı yenmemizde çok büyük katkıları olacak diye düşünüyorum. Ama fuarın yapılması yeterli değil. Fuarın peşinden hem sektör olarak hem de idareciler olarak kendimizi geliştirip yenilemezsek sağlıklı bir büyüme yakalayamayız. Bu
konuya sadece Samsun’un değil, Samsun’un yanında çevresindeki iller ve Rusya, Gürcistan gibi ülkelerin de ihtiyacı var. Oluşacak bu pazarın koordineli bir şekilde yönetilmesi gerekir. Ancak bu şekilde başarı elde edilir.
H.E: Samsun mobilya sektörü kısa ve orta vadede ulusal veya uluslararası bir mobilya markası çıkarabilecek mi? Mobilya sektöründe nasıl marka olunur? Marka olmanın önündeki engeller nelerdir? İ.Ü: Birleşme ve birlikte hareket etme kültürü yerleşmedikçe, tanıtıma inanmadıkça kümelenme ya da markalaşma gibi şeyler hayalden öteye geçemez. Sermaye sahipleri atölyeleri birleştirip, o atölye sahiplerinden işi öğrenip mesafe alıyorlar. Mobilya sektöründe marka olma sürecinin başlayabilmesi için bu kıskaçtan kurtulması lazım. Böyle giderse ne yazık ki yakın zamanda Samsun’dan marka olmuş bir
mobilya firması çıkamayacak. H.E: Büyük hedefleri olan Samsun mobilya sektörü bu yolda nitelikli eleman ihtiyacını nasıl karşılıyor? İ.Ü: Şu an öyle bir altyapımız yok. Endüstri meslek lisenin mobilyayla ilgili bölümü var ama teknolojisini yenilememiş, kendini geliştirmemiş. Bölüme kaydolan öğrenciye mobilya sektöründe yetişince geleceğinin ne olacağı anlatılamıyor haliyle o da bir gelecek göremediği için okulu ve stajı formalite icabı tamamlıyor. Bu sorunun çözümü için muhatap kurumlar birlikte radikal bir karar almalı ve uygulamalı, uygulamadığı sürece sürece bu sektör çöker. Eleman yetiştirilmesi için bir diğer alternatif ise İŞKUR. İŞKUR’un açtığı meslek edindirme kurslarına katılıyor insanlar ancak kursa gelenlerin çoğu verilen harcırahı almak için geliyor. Bu iş bürokratik olarak adet yerini bulsun diye yapıldığı müddetçe gelişme kaydedemeyiz.
15
16
17
Sektörde Ortak Aklın Örneği:
Sektörün önde gelenlerini aynı masa etrafında toparlayan dernek, yıllarca konuşulmayan sıkıntıları ve çözüm yollarını masaya yatırıyor. Kişisel çıkarlar ve hırsların bir kenara bırakıldığı masada ortak akıl ve ortak hareket ilkesiyle Samsun’un mobilya sektöründe daha güçlü temsil edilmesi için çözümler üretiliyor. MOBİD Nedir?
Mobilya İmalatçıları ve İhracatçıları Derneği, 2011 yılının Nisan ayında Samsun İl Özel İdaresi’nin de desteğiyle kurulmuş ve Samsun’da mobilya sektöründe faaliyet gösteren kişi ve kurumları bir araya getirerek, bunları kurumsal bir çatı altında toplayarak sektörün verimliliğini artırmayı hedefleyen bir sivil topluk kuruluşudur. Samsun’da mobilya sektöründe bulunan firmaları ihracat yapmaya teşvik etmeyi asıl amaç olarak ele alan MOBİD, bunu yaparken de diğer sektörlere ve gelecek kuşaklara örnek olmayı hedefliyor. Bu amaçlar doğrultusunda çalışmalarını sürdüren MOBİD şu an tamamı üretim ve toptan bazlı üretim yapan 17 üyeye sahip.
Ne Yapar?
Sahip olduğu üyelerle birlikte Samsun mobilya sektörünün mevcut potansiyelini hareke-
18
te geçirerek verimi artıran ve hem ulusal hem de uluslararası arenada Samsun’un temsilini üstlenen MOBİD, daha kapsayıcı ve daha kurumsal bir mobilya sektörü oluşturmak için kolları sıvamış. Bu amaç ve hedefler doğrultusunda MOBİD’in gerçekleştirdiği bazı faaliyetler şöyle: Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’nın öncülüğünde ortaya konan kümelenme projesine tam destek veren ve aktif rol alan MOBİD, Dünya Bankası ve çeşitli eğitim kurumlarının aracılığıyla seminerler organize edip, iş kursları da düzenliyor. Bir sivil toplum kuruluşu olarak bürokrasi ziyaretlerine de devam eden MOBİD, bu ziyaretlerde sektörün kalkınması için fikir alışverişi yapıyor. Şu sıralar önemli bir projeyi daha hayata geçirmeye çalışan MOBİD, Samsun’da mobilya sektörü altında faaliyet gösteren firmaların profil bilgilerini çıkarmaya çalışıyor.
MOBİD, Samsun TSO, Samsun Marangozlar, Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası ve Canik Belediyesi’nin işbirliğiyle yürütülen proje gerçekleştiğinde, şehirde kaç mobilya firması olduğu, bu firmaların faaliyet alanları, kurumsal yapıları ve benzeri birçok önemli bilgiye tek bir veri tabanından ulaşılabilecek. Sektörde kurumsallaşma, markalaşma ve tanıtım gibi konulara öncelik veren MOBİD, bu hedeflerine ulaşmak için firmaların medya ve diğer iletişim çalışmalarına katkıda bulunuyor.
17 Üye Az Değil mi?
Kurulalı yaklaşık iki buçuk yıl olan MOBİD’in üye sayısı şu an on yedi. İlk bakışta az gibi görünen on yedi üye için MOBİD’in Kurucu Başkanı Ali Akman şöyle diyor: “Şu an üye sayımız on yedi. Bu, az bir sayı olarak görülebilir ancak faaliyet alanımızı genişletmek için görüşmelerimiz ve çalışmalarımız devam ediyor. Orta vadede çok daha geniş bir üye
sayısına ulaşacağız. Ne yazık ki, şehrimizde ticari derneklerin ömrü çok uzun değil, bu on yedi üye bu işin provasını yaptı ve bu işin yapılabileceğini gösterdi.”
Sektörün Potansiyeli
Mobilya sektörü Samsun’un kalkınmasında lokomotif olabilecek kadar büyük bir potansiyeli barındırıyor. Gerek MOBİD’in gerekse Samsun TSO’nun çalışmalarının kesintisiz devam etmesi halinde önümüzdeki 5 yıl içerisinde ulusal boyutta 3 marka çıkarabilecek potansiyele sahip. Bu gelişmenin önündeki en büyük engel gündelik hesaplar ve basit şeylere takılmak olarak gösteriliyor.
Üye Olacak Firmanın Hedefleri Olmalı
Şu an yoluna 17 üyeyle devam eden MOBİD’e üye olmanın en önemli kriteri hedeflerinizin olması. MOBİD Başkanı Ali Akman’ın ve diğer üyelerin konuyla ilgili düşünceleri şu şekilde: “Üye olmak isteyen kişi öncelikle neden üye olmak istediğini bilmeli. Derneğimize üye olacak kişilerin veya firmaların hedefleri olmalı. Çünkü bizim hedeflerimiz var ve üye olacak kişilerin de bu hedefe giden yolda bize ayak uydurabilmesi gerekir.”
Sektörün Sıkıntıları
MOBİD’in yaptığı çalışmalara göre Samsun’da mobilya sektörünün gelişimi önündeki büyük engellerden biri “lojistik” olarak görülüyor. Bu sorunun çözülmesi halinde mevcut potansiyelin %20-25 oranında artacağı bütün üyelerin ortak görüşü. Bu sorunun sadece mobilyacıları veya TSO’yu ilgilendirmediğini de ekleyen üyeler “bu Samsun’un sorunu” diyor.
Sektör İçin Önemi
Kabuğunu kırarak ulusal ve uluslararası arenada rol almak isteyen Samsun mobilya sektörünün bu hedefe giden en büyük engellerinden biri sektör temsilcilerinin aynı masaya oturup dertleşmemeleri olarak gösteriliyor. Sektörün sıkıntıları herkes tarafından bilinmesine rağmen aradaki iletişim kopukluğu ve sorunların konuşulmayarak örtbas edilmesi de bir diğer sorun. Tam da bu noktada MOBİD devreye giriyor. Sektörün önde gelenlerini aynı masa etrafında toparlayan dernek, yıllarca konuşmayan sıkıntıları ve çözüm yollarını masaya yatırıyor. Kişisel çıkarlar ve hırsların bir kenara bırakıldığı masada ortak akıl ve ortak hareket ilkesiyle Samsun’un mobilya sektöründe daha güçlü temsil edilebilmesi için çözümler üretiliyor.
19
20
21
Hem Şık Hem İşlevsel
Y
eri gelince en sıkıcı mekânların bile cankurtaran simidi olan sehpalar şık görüntüleri, işlevselliği, geniş renk ve tasarım yelpazesiyle vazgeçilmezler arasındaki yerini korumaya devam ediyor.
22
Oturma odanızda bütün mobilyalar, her şey yerli yerindedir; ama yine de eksik bir şeyler hissedersiniz. Hem kullanışlı hem de şık bir sehpayla odanıza dekor katabilir eksiği kapatabilirsiniz. Rengârenk, şekilli, ilginç sehpalarla hoş bir görünüm verebilirsiniz.
çok zaman geçirdiğimiz yaşam alanlarında kullanılan sehpaların sadece şık veya sadece işlevsel olması beklenemez. En iyisi ikisini bir arada sunan sehpalar. Belki modern çizgilerden hoşlanıyorsunuzdur, belki de natürel öğeler sizin için önce gelir.
Girdiği ortama renk ve hareket katan bu küçük dostlarımızdan daha iyi faydalanabilmek için onları biraz daha fazla tanıyıp ne istediğinizi bilmelisiniz. Özellikle en
İşte, kahvenizi, çayınızı, derginizi ve hatta notebookunuzu koyabildiğiniz, her derde deva, girdiği ortama şık bir görüntü katan sehpalar.
Sonbahar Saltanatı Seçeneklerin ve tarzların çeşitlendiği günümüzde klasik tarzın yeri hala tartışılmaz. Çünkü o hep modaydı ve şu anda da moda dünyasında zirveye oturmuş durumda. 2013 Sonbaharında klasik tarzlara yönelen mobilya ve dekorasyon dünyasında ibre Osmanlı motiflerinden yana ağır basıyor. Osmanlı, Retro ve vintage gibi klasiklerin boy gösterdiği bu sezonda geçmişin saltanatlı günlerine gönderme yapan ve günümüz anlayışıyla harmanlayan bir üslup çıkıyor karşımıza.
Özellikle sonbaharın gelmesiyle daha da öne çıkan Osmanlı desenleri, renkleri ve motifleri yerini daha sağlamlaştırdı. Ağırlıkla pastel renkler kullanan üreticiler ahşap mobilyalarda klasik detayları, modern aksesuarlarla ve çizgilerle birleştirdi. Tarihin derinliklerinden gelen izleri yumuşatarak günümüze uyarlayabilmek için ise özel cilalar kullandılar. Bu yılın son gününe kadar evlerde Osmanlı ve Selçuklu figürleri hâkim olmaya devam edecek gibi görünüyor.
23
TV Keyfi Şimdi Başlıyor Türk insanının vazgeçilmezleri arasında üst sıralarda yer alan televizyon tutkusu birbirinden şık TV üniteleriyle daha farklı bir anlam kazanıyor. Öyle ki, genellikle evin en geniş odasına yerleştirilen televizyon mekânın tamamına hâkim bir konumda yer alıyor. Özellikle son dönemde elektronik sektöründe yaşanan teknolojik gelişmelerle ortaya çıkan LCD ve LED televizyon modelleri şık ve sade TV üniteleriyle birleşince çok daha gözalıcı mekânlar oluşturuyor. Ayrıca,
24
televizyonlarla birlikte incelen üniteler, mekânı eskiden kalma ağır vitrinlerden kurtararak hem daha geniş kullanım alanı hem de ferah bir iç mekân görüntüsünü sunuyor. Tıpkı modern çizgilere sahip kitaplıklarda olduğu gibi bu TV üniteleri de asli görevlerinin haricinde, dergilerinizi, kitaplarınızı, gazetelerinizi, DVD’lerini hatta oyun konsolunuzu koyabileceğiniz kadar alan sunuyor. Kim bilir, belki birkaç tane de ufak aksesuar koyarsınız. İşte birbirinde modern ve güzel TV üniteleri.
Biri Kitaplık mı Dedi? Gün geçtikçe mobilyalarımıza bir yenisi ekleniyor. Kitaplıklar da bunlardan en önemlileri haline gelmiş durumda. Bilgi ve teknoloji çağında olmamız kitapların önemini daha da arttırmakta. Bizler için oldukça değerli olan bu bilgi deposu kitapları muhafaza edebileceğimiz kitaplıklar da aynı derecede önem atfetmekte. Yaratıcı kitaplık modellerimiz aynı zamanda göz dolduran şık tasarımlarıyla ev dekorasyonun da önemli parçası haline geldi. Eğer kitap okumanın ve hayal dünyanızın sınırlarını zorlamanın peşindeyseniz bu kitaplık ve kitap rafları tam sizler için.
B
u ilginç kitaplıkların en çok dikkat çekenlerinden biri dekorasyon ve tasarım uzmanı Sebastian Errazuriz’in imzasını taşıyan “ağaç” formundaki kitaplık.
Kitap düşkünleri evlerinde mutlaka küçük de olsa bir kitaplık bulundurmak ister. Hatta kimileri yeterli alanları varsa bunun için bir oda bile ayırır. Ancak herkesin yeterli alanı olmayabilir. Çoğunluğu ahşaptan oluşan kitaplıklar artık çok daha şık. Tasarımda özgünlük anlayışı geliştikçe her seferinde farklı formlarda karşımıza çıkan kitaplıklar artık sadece kitaplarınızı düzenlediğiniz bir yer değil. O evinizin en şık ve farklı köşesi olmaya aday. Özellikle duvara monte raflardan oluşan kitaplıklar kullanım alanı daha dar olan mekânlarda kurtarıcını konumunda. Hemen hemen her renkten bulabileceğiniz bu kitaplıklarda yaratıcılığın da sınırı yok.
Evinizde ya da ofisinizde farklılığın ve özgünlüğün adresi olmaya aday olan bu kitaplık için Errazuriz şöyle diyor: “Bir gün bir gezinti sırasında koca bir ağacın dallarında bakarken doğanın bize sunduklarının ne kadar muazzam olduğunu ve bu ağaç dallarının bir insan zekâsının ötesinde muhteşem tasarım olabileceğini düşündüm. İşte o anda ağaç dallarını anımsatan bu tasarımın aklıma geldi.” Kitaplarınızı, dergilerinizi, DVD’leriniz hatta birkaç küçük aksesuarınızı koyabileceğiniz bu kitaplıklar, evinizde en çok zaman geçireceğiniz mekânlardan biri olmayı hak ediyor.
25
26
27
Ticari Fuar ve İhtisas Fuarları henüz daha iyisi bulunmamış bir pazarlama aletidir.” Fuarların bir kente ve hatta o kentin çevresindeki diğer illere nasıl olumlu katkılarda bulunduğu tartışılmaz bir gerçek. Yıllar önce kazandığı “Fuar Kenti” özelliğini kaybeden Samsun, bugün tekrar o kimliğe bürünmek için çaba sarf ediyor. Çalışmaların devam ettiği Fuar ve Kongre Merkezi özellikle mobilya sektörünü kümelenme ve diğer konularla birlikte heyecanlandırıyor. Hatta kimi çevrelere göre Samsun ve Karadeniz Bölgesi’nde mobilya sektörünün geleceğini yapılacak bu fuarlar belirleyecek. Sektör ya İnegöl örneğinde olduğu gibi fuarla birlikte ayağa kalkacak ya da gündelik hesapların içinde yok olacak deniyor. Mobilya sektörünü bu kadar yakından ve hayati bir biçimde ilgilendiren fuar konusu hakkında Türkiye’nin ve dünyanın sayılı fuarcıları arsında yer alan, sektörün duayeni konumundaki TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş ve Türkiye Fuar Yapımcıları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Bülent Ünal’dan sorularımızı sizin için cevaplamasını istedik.
28
29
Kendisi için en uygun fuara katılım kararı vermemiş olan firma bu işin sonunda para, emek, zaman, moral ve hepsinin ötesinde müşteri kaybeder H.E: Geçmişte “Fuar Kenti” olarak anılan Samsun yeni yapılan Fuar ve Kongre Merkezi’yle birlikte tekrar bu kimliğe bürünebilecek mi?
Bülent Ünal: Karadeniz Bölgesi bir nitelikli fuar alanına ihtiyaç duyuyor. Samsun eskiden genel bir fuarın yapıldığı, bugünkünden farklı alışkanlıklara sahip idi. Bugünün ticari fuar anlayışı İhtisas Fuarları yani belli bir konunun ilgililerini buluşturan fuarlar anlayışına dönüştü. Bir fuar alanının inşa edilebilmesi tabidir ki çok önemli, ancak onun içinde
30
neler yapabileceğiniz daha büyük önem taşıyor. Fuarlar hazırlandığı ülkeleri, şehirleri zenginleştiren uygulamalar. Çok farklı kesimlere alışkanlıklarının dışında ilave iş imkânları sunan uygulamalar. Bölgeye uygun, komşu iller ve ülkeler ile paylaşılabilir bir takım ticari buluşmalar hazırlayıcıları tarafından doğru gerçekleştirildiğinde, şehir imkânları ile ve şehrin yöneticileri tarafından desteklendiğinde bölgenin önemli bir ticari buluşma noktası haline gelebilmesi birkaç yıl içinde mümkün olabilir.
H.E: Fuarların şehir, bölge ve ülke ekonomisine katkılarından kısaca bahseder misiniz?
B.Ü: Doğru planlanmış ticari fuarlar, planlandığı ve pazara sunulduğu andan itibaren, bir çok iş koluna, alışık oldukları gelirlerin dışında ilave gelirler iş imkânları sunar; mimarlar, stant yapımcıları, nakliyeciler, oteller, ulaşım hizmeti verenler, lokantalar, reklamcılar, gümrükçüler ve daha niceleri. Birçok mesleğe ek iş imkânı sunar. Unutulmamalı ki şehirler geleni gideni ile zenginleşir.
H.E: Bir fuarÄąn baĹ&#x;arÄąlÄą sayÄąlabilmesi ve katÄąlÄąmcÄą firmalarÄąn fuardan maksimum faydayÄą elde etmesi için yapÄąlmasÄą gerekenler nelerdir?
B.Ăœ: Bir fuarÄąn baĹ&#x;arÄąlÄą sayÄąlabilmesi için ilk Ĺ&#x;art katÄąlÄąmcÄą firmanÄąn kendisi için en uygun fuara katÄąlÄąma karar vermiĹ&#x; olmasÄądÄąr. Kendisi için en uygun fuara katÄąlÄąm kararÄą vermemiĹ&#x; olan firma bu iĹ&#x;in sonunda para, emek, zaman, moral ve hepsinin Ăśtesinde mĂźĹ&#x;teri kaybeder.
NEDEN FUARLAR? H.E: SektĂśrel fuarlarda fuarÄąn sektĂśre ve katÄąlan firmalara faydalarÄą nelerdir? Bir firma fuara neden katÄąlmalÄą?
Bir fuarda baĹ&#x;arÄąlÄą olmanÄąn diÄ&#x;er Ĺ&#x;artÄą fuar içinde uygun yeri seçmek, yeni ĂźrĂźnler hazÄąrlayabilmek, elemanlarÄąnÄą bu amaç için eÄ&#x;itmek, ĂźrĂźnlerini tanÄątabileceÄ&#x;i iyi hazÄąrlanmÄąĹ&#x; bir katalog, doÄ&#x;ru hazÄąrlanmÄąĹ&#x; bir tanÄątÄąm standÄą, mĂźĹ&#x;teriler ile iyi iliĹ&#x;kiler ve fuar sonrasÄą kendini ziyaret edimlere teĹ&#x;ekkĂźr mektuplarÄą gĂśnderip, çok yakÄąn takipler yapmak ile baĹ&#x;arÄąya ulaĹ&#x;ÄąlÄąr.
B.Ăœ: Firmalar fuarlara; t :FOĆŒ EBǘ‘U‘N LBOBMMBS‘ o ZFOĆŒ TBU‘D‘MBS WF mĂźĹ&#x;teriler bulmak t .FWDVU NĂ ÇľUFSĆŒMFSĆŒOĆŒ LPSVNBL t :FOĆŒ Ă SĂ OMFS UFTU FUNFL t 3BLĆŒQ Ă SĂ OMFSĆŒ UBO‘NBL t 'ĆŒZBUMBOE‘SNB QPMĆŒUĆŒLBMBS‘O‘ CFMĆŒSMFNFL t :FOĆŒ Ă SĂ O BNCBMBKMBS‘O‘ UFTU FUNFL t .FWDVU NĂ ÇľUFSĆŒMFSF HĂ WFO WFSNFL t ÂąBM‘ǾBOMBS‘O NPUĆŒWBTZPOV BSU‘SNBL t 1SFTUĆŒKMFSĆŒ BSU‘SNBL ĆŒĂŽĆŒO LBU‘M‘SMBS
DoÄ&#x;ru hazÄąrlanmÄąĹ&#x; bir fuarÄąn 6 ay ile 4 yÄąl arasÄąnda sĂźren etkisi akÄąldan çĹkartÄąlmamalÄądÄąr.
Bu nedenler firmayÄą ilgilendirmiyor ise bu fuara katÄąlmalarÄąna gerek yoktur.
31
H.E: Son olarak mobilya fuarlarını diğer fuarlardan farklı kılan özellikleri var mıdır? Mobilya sektöründeki firmalar fuardan en başarılı sonucu elde etmek için neler yapmalıdır?
B.Ü: Ticari Fuar ve İhtisas Fuarları henüz daha iyisi bulunmamış bir pazarlama aletidir. Önemli olan bu aleti doğru kullanmayı bilmektir. Mobilya fuarlarını diğer fuarlardan farklı kılan haklı bir neden yoktur. Her fuar için yapılması gerekenler ve başarı ölçüsü aynı kriterler ile ölçülür.
32
33
34
35
36
Hasaan Akkuuş’un 56’llardakkİ İçmİmarllık ofİsİ enndüstrrİyel çİzgİleer ve softt aydınllatmannın huzurr dolu bİrllİktelİğİİnİ yannsıtıyorr. Kullanılaan saat ve dİğerr aksessuarlar da mekâânın bİr ofİstenn dahaa faazlası oldduğunu göstereen türdden.
37
G
ünün büyük kısmını hem de en verimli ofislerimizde geçiriyoruz. Zaman zaman bilim insanlarının da çalışma konusu haline gelen ofis tasarımlarının çalışan ve müşteri üzerindeki etkileri farklılık gösteriyor. Müşteri bir ofise geldiğinde önce görsel açıdan değerlendirirken, çalışan için bir ofiste işlevsellik önce geliyor. Hatta yapılan bazı araştırmalarda ofis tasarımının çalışanın performansını artı ya da eksi yönde etkilediği de tartışılmaz bir gerçek. Samsun’un en elit muhitlerinden biri olan İstiklal Caddesi (56’lar), içmimarlık ofisleri ve reklam ajansları gibi yaratıcılığın üst düzeyde olduğu ofislerinde kümelenme merkezi konumunda deyim yerindeyse. Ofis incelemesi yapmak üzere konuk olduğumuz Hasan Akkuş İçmimarlık Ofisi de bu meşhur cadde üzerindeki yerini almış durumda. Yakın zaman önce tadilatı biten ve yeni yüzüyle karşımıza çıkan ofiste 220 metrekarelik alan optimum seviyede kullanılmış. Üç adet içmimar odası, bir tasarım odası, bir toplantı odası ve bir de 3D Creative Studio olmak üzere toplam altı odadan oluşan ofisin girişinden itibaren gölge oyunları başlıyor.
38
39
O
fiste kullanılan mobilyalar genel itibariyle country ve Retro tarzında. Ofisin işlevselliğinden taviz verilmeden şık bir görünüm yakalanmış görünüyor. Bu iki tarzın endüstriyel çizgilerle kombinasyonunu başarılı bir şekilde sunan ofis dışardan gelenlere buranın bir içmimar ofisi, hatta içmimarın vitrini olduğunu rahatlıkla anlatabiliyor. Nasıl ki bir butikte satış için vitrin önemliyse bir içmimar için de ofisi o anlama geliyor aslında.
O
fisin girişinde sizi inşaat yapımında kullanılan demirlerden oluşan kafesin içindeki doğal taşların oluşturduğu bir dekor karşılıyor. Mekanın tümüne hakim olan siyah, kahverengi ve tonları, gri ve tonları gibi renkler bu dekorla başlıyor. Girişin tavanındaki geometrik ve keskin hatlar mekanda odalar arası geçişi yumuşatan bir hava katmış. Yine bu tavanın yapımı sırasında kullanılan metal parçalar arasındaki kaynak izleri de mekanın hakim yaklaşımı olan endüstriyel çizgiyle bütünlük sağlamış durumda. Girişten sonra İçmimar Hasan Akkuş’un kendi odasına geçiyoruz. Oldukça sade bir dekorasyona sahip olan oda, mekânın neredeyse tüm özelliklerini kendi bünyesinde barındırıyor. Duvarlarında ham beton ve eskimiş tuğla kullanılan odada siyah ve kahverengi tonları hâkim. Duvar-
40
lar genellikle boş bırakılmış, abartılı bir dekorasyon öğesi kullanılmamış. Parlak bir aydınlatmadan özellikle uzak durulan odada soft bir aydınlatma ve bunun duvarlardaki gölgeleri büyüleyici tablolar ortaya çıkarmış. Mekânın statik havasını hareketlendiren bu gölgelere duvardaki Daniel&Asley Clock Company’e ait büyük saat eşlik ediyor. Odadaki dikkat çekici diğer unsur ise kitaplık. Ofisin tamamına yayılan endüstriyel yaklaşım burada da hükmünü sürdürmeye devam ediyor. Belki de en büyük projelerin altına imzaların atıldığı, en hararetli tartışmaların yaşandığı ama ortaya en verimli çalışmaların çıkarıldığı toplantı odası, ofisin geri kalanından biraz daha farklı. Kullanılan renkler ve diğer tasarım öğelerinin ofisin geri kalanıyla pek bir bağlantısı yok. Odanın ortasına yerleştirilmiş olan dikdörtgen beyaz masa odaya giren kişiye bu odanın toplantı odası olduğunu söylüyor.
41
42
43
Isinizi Büyütmenin En Iyi Yolu:
IHRACAT Küresel düşünmek, tüm dünyayı bir pazar olarak görörünmektir. Pek çok ülkeye satış yapabileceğinizi düşünmek yeni bir vizyona sahip olmak demektir. Dünyayadaki pek çok işadamı gibi, siz de küresel düşünün ve vizyonunuzu ihracatla geliştirin. İhracatla firmanızı geliştirin, büyütün, dünya firması ası ğer olun. Hem kendi iç pazarınızı korumak, hem de diğer ülke pazarlarına açılmak rekabetçiliğin ön koşuludur. dur. İhracat işinizi büyütmenin en iyi yoludur.
44
45
Mobilya sektörü 2002 yılında 131 milyon $ civarında bir ihracat rakamına sahipken 2012 yılında 1,6 milyar $ rakamına ulaşmayı başardı. Hızlı ve güvenli adım atan mobilya sektörünün ihracat rakamları içinde Samsun payı ise 2007 yılında 220 bin $ civarındayken şu an yaklaşık 500 bin $ seviyesinde. Samsun sanayisinin önde gelen sektörlerinden biri olan mobilya sektörü hem Samsun’a hem de ülke ekonomisine kattığı katma değer ve yüksek istihdam ile önemli bir konuma sahip. Son yıllarda yaşadığı gelişme ile gerek tasarım gerekse de kalite anlamında öne çıkan Samsun mobilya sektörü, dünya ile rekabet noktasında da önemli bir yol kat etti. Samsun’un en önemli sorunlarından biri olarak gösterilen “üretmeden tüketiyoruz” anlayışını kırma konusunda önemli adımlar atan sektör, istihdam ve üretimde hızla zirveye tırmanıyor. Yaşanan bu gelişmeler Samsun mobilya sektörünün nihai hedefi
46
değil elbette. Yalnızca hedefe giden yolda bir basamak. Gözünü uluslararası pazara diken sektör için hazırladığımız ihracat rehberi, Samsunlu mobilya sanayicisine hedefe giden yolda ışık tutacaktır. Samsunlu Mobilyacılar Vites Yükseltiyor Türkiye’de mobilya sektörü denince akla ilk olarak Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Eskişehir ve Kayseri gelmekte. Mobilya imalatı konusunda en büyük bölge olma unvanını elinde bulunduran Siteler, Ankara’da 20 binden fazla küçük ve orta ölçekli işletme bulunmakta. Şu an 200’den fazla ülkeye mobilya
ihraç eden Türkiye, hem kaliteli hem de göze hoş gelen tasarımlarıyla mevcut pazarın geliştirilmesi ve yeni pazarlara açılma hedefini bir arada yürütüyor. Pazarın ihtiyaçlarını doğru analiz eden Türk üreticiler ağılık olarak klasik ve modern olmak üzere iki farklı tarzda ürünler ortaya koymakta. Türkiye’de tekstil sektörünün gelişmiş olması ve tekstilin mobilya ürünlerinde geniş bir yelpazede kullanım alanı bulması da Türk mobilya üreticilerine avantaj sağlayan unsurlardan biri. Yaklaşık 300 bin kişiye istihdam sağlayan ve 19 milyar$ değerinde bir hacme ulaşan “Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Sektörü” 2002 yılında yaklaşık
800 milyon$ civarında ihracat gerçekleştirmişken 2012 yılında bu rakam 4,3 milyar $’a kadar yükseltmeyi başardı. Bu sektörün parlayan yıldızı ve lokomotifi konumunda olan mobilya sektörü ise 2002 yılında 131 milyon $ civarında bir ihracat rakamına sahipken 2012 yılında 1,6 milyar $ rakamına ulaşmayı başardı. Hızlı ve güvenli adım atan mobilya sektörünün ihracat rakamları içinde Samsun payı ise 2007 yılında 220 bin $ civarındayken şu an yaklaşık 500 bin $ seviyesinde. Tasarımda özgünlük, inovasyon ve markalaşma çabalarına hız veren Türkiye mobilya sektörü özellikle Irak, Libya, Azerbaycan, Almanya, Suudi Arabistan, Fransa, Türkmenistan, İran, Hollanda ve İngiltere’ye ihracat yapmakta. Birbirinden farklı coğrafyalarda, farklı kültürlere ulaşabilme başarısı gösteren Türk mobilya üreticileri hem kurumsal yapısına hem de üretim anlayışına yeni bir perspektif getirmiştir. Son yıllarda hem ulusal hem de uluslararası arenada daha fazla söz
sahibi olmak isteyen Samsunlu mobilya üreticileri de değişen ve gelişen sektör dinamiklerine
ayak uydurabilmek için hareketlerine hız vermiş durumda.
47
Neden Ihracat? Satış ve Karı Artırmak Eğer firma iç pazarda iyi bir performans gösteriyorsa, yabancı pazarlara girmesi karlılığını artıracaktır.
şirketlere yardım etmek için kurulmuştur. Bu kuruluşlar, ihracat sürecinin her aşamasında firmalara yardımcı olmakta.
Dünya Pazarlarından Pay Almak Dış pazarlara açılan firma, rakiplerinin dış pazarlarda pay almak için neler yaptıklarını ve pazarlama stratejilerini öğrenecektir.
İç Pazara Bağımlılığı Azaltmak Firma dış pazarlara açılarak, pazarlama gücünü artıracak ve iç pazardaki müşterilere olan bağımlılığını azaltacaktır.
Pazar Araştırma Maliyetini Azaltmak İç pazarda denenmiş ve test edilmiş ürünleri ihraç ederek dış pazara girilmesi, pazar araştırması maliyetini azaltır.
Dış Ticaret Açığının Azalmasına Yardımcı Olmak İthalatın ihracattan yüksek olması durumlarında oluşan dış ticaret açığının azalmasına katkıda bulunacaktır. Pazar Dalgalanmalarını Dengede Tutmak Firma dünya pazarlarına açılarak, iç piyasadaki genel ve mevsimsel dalgalanmalardan ve değişen tüketici taleplerinin yarattığı baskıdan kurtulacaktır.
İhracatla İlgili Uzmanlara Ulaşabilmek Pek çok firmanın ihracat yapmama kararı, bilinmeyenin yarattığı korkuya dayanmaktadır. Ülkedeki ticareti geliştirme kuruluşları (İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri, Ticaret Odaları vb.), dış pazarlara henüz girmemiş olan
48
Atıl Kapasiteyi Kullanmak İhracat yaparak, kapasite
kullanım oranı ve üretim vardiyalarının süresi artırılabilir. Böylece ortalama birim maliyetler de azalmış ve ölçek ekonomisine ulaşılmış olunur. Rekabet Gücünü Artırmak İhracat, bir firmanın ve bir ülkenin rekabet gücünü artırmaktadır. Firma yeni teknolojilere, metotlara ve yöntemlere uyarak yarar sağlarken, ülke de ticaret dengesinin iyileşmesinden fayda sağlayacaktır. İstihdam Sağlamak Mal ve hizmet ihracatı, yeni iş olanakları yaratacak, işsizliği azaltacaktır. Teknolojik Gelişmelere Adapte Olabilmek Uluslararası pazarlarda yaşanan yoğun rekabet, ihracatçıları, ürünlerini pazarın ihtiyaçlarına göre uyarlamak için teşvik eder, böylece teknolojik know-how düzeyinde gelişme sağlanır.
49
50
51
Günümüzün dekorasyon trendleri birçok yaşam şifresini bir arada taşıyor. Mutluluğun şifresi de kimi zaman bir desende, kimi zaman bir renkte, kimi zaman ise bir dokuda karşımıza çıkıyor. Birçok tasarım tarzını ve dilini bir arada sunan yaşadığımız çağda, satın alınan ürünün sadece dekorasyonu tamamlaması beklenemez. Geçen zaman ve değişen teknolojilerle birlikte ihtiyaçları değişen günümüz insanı da satın aldığı üründe görsellik kadar, özgün bir tasarıma sahip olması, mekâna pozitif enerji katması ve bir akımı temsil etmesini bekliyor. Mobilya sektörünün tedarik zinciri içinde bulunan döşemelik kumaşlar ve bu kumaşlardaki trendleri İbrahim Özen’den dinledik.
H.E: Döşemelik kumaşlarda moda olan renk ve desenlerden bahseder misiniz? İ.Ö: Günümüz tekstilinin her alanında moda iç içe geçmiş durumda. Gündemde olan renkler, hem evinizde hem de kıyafet seçimlerinizde kendini g ö s t e r e c e k t i r. Mor ve mürdüm renkleri özellikle toprak ve pudra tonlarıyla eşleşmiş durumdadır. Evinizde feminen ve sempatik bir ambiyans için liladan mürdüme tüm menekşe tonları günümüz modasında kullanılacak renkler arasındadır. İlhamını gökyüzünden ve okyanustan alan camgöbeğinden koyu safire uzanan renk skalası da günümüz modasının tercihleri arasında bulunmaktadır. Siz de tepeden tırnağa mavi olmaya hazırlanın. Döşemelik kumaşta bol renkli ve desenli bir dönem başlıyor. Dijital baskılar, vintage dokular, doğal materyal ve geometri tutkusu öne çıkan dört stil arasındadır. Saray desenleri ve büyük çiçek motifleri...
54
Özellikle bol renkli, alabildiğine canlı çiçeklerden oluşan kumaşlar birkaç yılın değişmeyen favorilerindendir.”Minimalizden maksimalizme doğru” diye isimlendirilen yeni akım kumaşlarda kendisini göstermektedir. Çarpıcı çizgilerle desenler bir arada kullanılabilir, bu desenlere sahip kumaşlar sadece tamamlayıcılarla kombine edilebilir.
H.E: Peki seçtiğimiz renkler bizi nasıl etkiler? İ.Ö: Bu renklerin insan psikolojisine etkisi de var, bordo ve mürdüm eriği renkleri genelde sakinleştirici etkiye sahiptir. Ancak fazlası depresyona da yol açabilir. Mor tonları genelde bilgeliği temsil eder bu nedenle dekorasyon da ve kıyafetlerde seçilen bu
renkler başka renklerle beraber kullanıldığında çok olumlu etkiler olur.
H.E: Döşemelik kumaş seçerken nelere dikkat etmek gerekir? İ.Ö: Kumaş seçerken özellikle nerede kullanacağınızı belirlemelisiniz. Salon ve oturma odasına tercih edeceğiniz ürünlerde, silinebilen ve solmayan kumaşları seçebilirsiniz. Şönil, kadife ve sentetik viskon gibi kumaşlar, evinizin bu bölümünde kullanılabilir. Kumaşta ışıltı ve gösterişli unsurlar dönemindeyiz. Malzemelerin zenginliği, yaratıcılık, desen ve renklerin yanında yöntemler de öne çıkıyor. Çizgili desenler, gra-
fik desenler, damask işlemeler yine evlerde çok tercih edilecek unsurlar arasındadır. Modernizmin renklerlerle ve etnik dokularla birleştiği bu sezonda, geometrik desenler yerini çiçek desenlere bırakıyor.
H.E: Mobilyadaki moda ve trendle döşemelik kumaştaki moda ve trend arasında nasıl bir bağ vardır? İ.Ö: Döşemelik kumaştaki moda ve trendi, mobilyadaki modadan ayrı düşünmek mümkün değildir. Hangi moda diğerini yönlendiriyor kestirmek mümkün değil gibi görünüyor her ikisi iç içe geçmiş durumdadır. Dolaylı olarak birbirlerini tamamlayıcı gözüyle görmek en doğru tercih olacaktır. Mobilyalarda öne çıkan renkler arasında gri ve açık pembeyi; bakır ve mermer tamamlıyor. Sürrealist tasarımların fazlalığı mobilyadaki son on yılın gerçeğidir. Etnik kumaşlarla kaplanan mobilyalar modern ürünlerle kombinlenmek üzere tasarlanmıştır. Birbirine en yakışan renklerden biri kuşkusuz yeşil ve kahverengi tonları... Evinizin her köşesinde bu rengi kullanabilirsiniz. Bu iki rengin birlikteliği özellikle retro ve country tarzlara referans oluşturur. Farklı zevk, düşüncelere yer veren mekân yaratan trendlerde kullanılan kumaşlar yaşam sevinciniz olsun.
55
56
57 57
Kanepeler Hakk覺nda
30 襤pucu
58
Evdeki zamanımızın büyük kısmını birlikte geçirdiğimiz kanepeleri daha özel, daha güzel bir hale getirmek; onları daha iyi anlamak ve onların daha uzun ömürlü olmalarını istiyorsanız bu ipuçlarına bakmanızda fayda var.
1
Eğer kanepenizde şekerleme yapmayı seviyorsanız en az 230 santimetre uzunluğunda bir kanepe tercih edin. Hatta odanız elveriyorsa daha uzun bir kanepe de kullanabilirsiniz.
2
Hangi kanepeyi alacağınıza karar vermeden önce renkli bir kâğıda almak istediğiniz kanepe alternatiflerinin şablonunu çıkarıp odanızın zeminine yerleştirin. Odanızın zemininde en güzel duran kanepeyi bu şekilde bulabilirsiniz.
3
Mekânda daha soft ve sükûnet içinde bir ortam oluşturmakk istiyorsanız kanepelerinizi de duvar ve perdelerinizle devamlı-lık oluşturacak şekilde kaplatın.
4
Kanepe yastıklarının dolgu malzemesi genellikle %20 kuş tüyü,, %80 başka malzemeden oluşur. Hatta dekoratif yastıkların %100’ü bile herhangi bir dolgu malzemesinden oluşabilir.
4
3
6
Günlük kullanım için ideal bir kanepenin derinliği 102 san-timetre, uzunluğu 152 santimetre, yüksekliği 92 santimetre, oturma yüksekliği ise 48 santimetredir. Geleneksel bir kanepe,, kıvrımlı; modern olanı ise, geometrik hatlarıyla belirginleşir ancak herr ikisi de temel olarak aynı ölçülere sahiptir.
5 6
Mekânda çok fazla mobilya ayağı görüntüsü şık görüntüyü bozabilir. Eğer etekli kanepeleri tercih ederseniz diğer mobilya-larınızın ayakları için yer kalır ve görüntü kirliliği de oluşmaz.
Aman Dikkat! Kanepe alırken yanınızdan cetvelinizi eksik etmeyin. Alacağınız kanepenin keyfinize uygun olmasının yanında bir diğer önemli noktada onu yerleştireceğiniz yerin ölçüsü. Ayrıca taşıma ve yerleştirme sırasında kanepenizi kapılardan ve koridorlardan geçireceğinizi de unutmayın.
59
Modern tarzın belirgin örneklerinden biri olan çok derin ve lobi tarzındaki kanepeler arka yastıklarıyla 82 santimetre, toplamda 107 santimetre derinliğe ulaşabilir. Bu kanepeler bol yastık kullanımı için de alan bırakan özelliğiyle de öne çıkar.
7
Satın aldığınız kanepenin sağlamlığını ve kalitesini test etmek için önce bir ön ayağını yerden yaklaşık 15 santimetre kaldırın; sonra da diğerini. Kanepe halen yere değiyorsa çerçevesi zayıf demektir.
8
7
9
Kadife şeritler çoğu zaman ürkütücü görünür. Kanepenizi kadife ile döşetmeyi düşünüyorsanız, şeritsiz olmasına dikkat edin. Zıt bir renkte koton, keten kordon veya şeritler kullanarak bu böyle bir görüntüye yer vermezsiniz.
B Bazı kanepelerin k l i modası d hiç hi geçmez. T Tıpkı k üretildikleri ü ildikl i yüzyıldaki ü ld ki gibi ibi popülerliklerini korurlar. Özellikle Chesterfield, Knole ve yuvarlak kollu İngiliz kanepeleri bu durumun en güzel örnekleri.
Kanepenize daha şık bir görüntü katmak için etekten zıt bir dokuda ve kanepenin döşemesinden daha koyu bir renkte 4 santimetrelik bir pervaz diktirebilirsiniz.
10
Anlamsız desenlerle şansınızı zorlayıp görüntü kirliliği oluşturmak istemiyorsanız kanepe yastıklarının deseninde aşırıya kaçmayın.
11
60
Tüm zamanların en sevilen kanepelerinden biri olan kolçaksız Fas tarzı kanepeler özellikle mekânın ortasında ve pencere karşısında uygun bir görüntü çiziyor.
12
13
Keskin köşelere sahip bir odada yuvarlak hatlara sahip bir kanepe kullanmak iyi bir fikir olabilir.
14
Eğer modern tarz seven biriyseniz kanepede fazla kabarıklık size göre değil. İlla ki kabarık bir kanepe kullanmak isterseniz de kabarık ama abartılı olmayan kanepelere bir göz atın.
Aynı anda hem İngiliz asaletini hem de içinizdeki çılgınlığı dışa vurmak istiyorsanız sizin için en güzel seçim çarpıcı renklerdeki yuvarlak kollu ve gergin sırtlı İngiliz kanepeleri olacaktır.
15
17
Kanepe eteklerinde topuk izlerinin oluşturduğu görüntüden kurtulmak istiyorsanız eteklerde daima koyu renkli kumaşları tercih edin.
16
Kanepelerinizin döşemelerinden sıkıldıysanız geometrik baklava desenleri veya balıksırtı desenleri bir gözden geçirin. Aradığınız şeyi bulacağınızdan eminim.
Geniş ve düz kolları olan kanepeler seviyorsanız kanepe dolu olduğunda etrafta gezinen konuklarınıza üzerine tüneyebileceği kadar bir yer de açmış olursunuz. Böylece onlar da sohbete dâhil olabilirler.
61
Odanızın en uzak noktasına büyük bir kanepe yerleştirmeyi deneyin. Göreceksiniz odaya her girdiğinizde kollarını açıp sizi yanına çağıracak.
18
Eğer zaman sıkıntısı çekiyorsanız, kanepenizi internetten almak zorundaysanız ve konforundan emin değilseniz kanepenin yükseklik ve derinlik kombinasyonunu gözden geçirin. Eğer kanepenin oturum yüksekliği 40 cm ise 61 cm derinliği kombine edin.
62
19
Klasik tarzdan sıkıldıysanız modern Tuxedo tarzı kanepeleri deneyebilirsiniz. Hatta onları geleneksel tarzdaki iç mekânlarda bile rahatlıkla kullanabilirsiniz.
20
Modası hiç geçmeyen kanepelerden olan iki oturumlu kanepeler doğal keten kaplamalarıyla şık bir görüntü sunar. Tam bir klasik olan bu tür kanepe yanındaki modern sandalyelerle şık bir görüntü sunacaktır.
63
21
Kanepelerden şık olması kadar dayanıklı olmasını da bekleriz. Bu nedenle bir kanepenin iyi bir iskelete sahip olması gerekir. Çok yaş olmayan sert bir ağaçtan üretilen kanepeler oldukça dayanıklıdır. Fırınlanmış akça ağaç bu konuda iyi bir tercih olabilir.
64
22
Kanepenize iddialı yastıklarla farklı bir hava katmak isterseniz ipek-kadife kumaşları kesinlikle deneyin. Kanepenin ortasına sadece bir tane yerleştirseniz bile istediğiniz görüntüyü sağlayacaktır.
23
SoHo’nun seçkin ve entelektüel görüntüsünü odanıza yansıtmak istiyorsanız geç Victorian döneminin başyapıtlarından olan Chesterfield kanepeleri tercih etmelisiniz. Bu kanepeler modern bir ortamda harika görünebilirler.
24
Elbisede “siyah” neyse mobilya ve dekorasyon dünyasında da yuvarlak kollu İngiliz kanepeler o dur. Her tarzla muazzam uyum sağlayan bu asil İngiliz dekorasyon konusunda işinizi kesinlikle kolaylaştıracak.
25
Daha sempatik ve samimi bir ortam hayal ediyorsanız yumuşak yastıkları olan bir kanepe aradığınız şey olabilir. Kendi sırtının önünde başka bir katman oluşturan bu tip kanepeler konfor, sempati ve samimiyeti bir arada sunar.
26
Kanepelerinizin döşemelerinden sıkıldıysanız geometrik baklava desenleri veya balıksırtı desenleri bir gözden geçirin. Aradığınız şeyi bulacağınızdan eminiz.
27
Konforuyla öne çıkan St. Thomas tarzı kanepeler alçak sırtı ve düz kolçaklarıyla şık bir görüntü çiziyor. Bu kanepeyi duvarın karşısında veya odanın ortasında konumlandırarak sıcak bir hava katabilirsiniz.
28
Modern kanepe almayı düşünüyorsanız oturma yüksekliğini gözden geçirmenizde fayda var. Çünkü çoğu modern kanepe az yükseklikte olduğundan, üstüne bir kadın oturduğunda bacaklarını toparlamakta veya 40 yaşın üstünde bir erkek kalkmakta güçlük çekebiliyor. Dolayısıyla minimum oturma yüksekliği 50 santimetre olmalı.
65
66
67
Orada Bir Okul Var Uzakta...
Kürşad Tekoluk
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Vezirköprü Meslek Yüksek Okulu’nu ziyaret ettiğimde aklıma Ahmet Kutsi Tecer’in “Orada Bir Köy Var Uzakta” şiiri geldi. Yaklaşık bir saat kırk dakikalık bir yolculuktan sonra Vezirköprü’ye ulaştım, ilçe merkezinin dışına inşa edilmiş olan yüksekokula herhangi bir toplu taşıma aracı da gitmiyor, mesleğin verdiği aşkla yürümeye başladım ve yaklaşık yarım saat yürüdükten sonra sora sora buldum yüksekokulu. Yüksekokul bünyesinde öğretim faaliyetine devam eden Mobilya ve Dekorasyon Programı hammaddeye yakın, sektöre uzak yapısıyla dikkat çekiyor. Peki, bu okulda neler oluyor, bu insanlar ne yapıyor? Coğrafi uzaklıkla birlikte ortaya çıkan iletişim kopukluğu yüksekokul ile sanayi arasında set oluşturmuş durumda. Taraflar birbirinden yeterince haberdar değil ve tanışmıyorlar. Dergi Haberexen mobilya sektörünün geleceğine yön verebilecek potansiyele sahip olan Vezirköprü Meslek Yüksekokulu Mobilya Dekorasyon Bölümü’nü sizin için ziyaret etti ve Öğretim Görevlisi Yusuf Alperen Şişman ile Öğretim Görevlisi İrfan Peker’den bölüm hakkında bilgi aldı.
68
“Samsun’daki Mobilyacılardan Talep Yok” Öğretim faaliyetine 2009-2010 döneminde başlayan Mobilya ve Dekorasyon Bölümü her yıl yaklaşık 40 öğrenci alıyor. Mobilya sanayine ara eleman yetiştiren kurumda öğrencilere hammadde seçiminden üretime kadar bütün süreçler detaylarıyla öğretiliyor. Programı başarıyla tamamlayan öğrenciler özellikle üretim, tasarım ve dekorasyon alanında yetkinliğe sahip oluyor. Öğretim Görevlisi Yusuf Alperen Şişman, “Öğrencilerimiz bir mobilya tasarımının nasıl yapıldığını, teknik açıdan nasıl detaylandırılacağını öğreniyorlar. Bir teknik elemanda olmazsa olmazlardan biri olan teknik resim konusunda öğrencilerimiz eğitimler alıyorlar.” derken araya giren Öğretim Görevlisi İrfan Peker ekliyor, “Az da olsa Türkiye mobilya sektörüne etkimiz var. Sanayide üretim yapan öğrencilerimiz de var, büyük firmalara gönderdiğimiz öğrencilerimiz de. Hem mesleki hem de kültürel açıdan yeterliliklere sahip olan öğrenciler yetiştiren okuldan mezun olan öğrencilerin kendi meslek gruplarında istihdam durumu %20’yi geçmiyor. Oldukça az görünen bu oranın nedenini sorduğumuzda Şişman şöyle cevaplıyor: “Ne yazık ki mezun olan öğrencilerimizin büyük bölümü farklı işlere yöneliyorlar. Bunun en önemli nedeni öğrencilerimizin büyük bölümünün Vezirköprü ve çevresinden oluşu ve mobilya sanayinin burada gelişmemiş olması. Samsun’la Vezirköprü arasındaki coğrafi uzaklık ve iletişim kopukluğu da öğrencilerimizin buradaki mobilya sanayine ulaşmasını güçleştiriyor. Tabi bu noktada öğrencilerimize de büyük görev düşüyor. Başarılı bir şekilde mesleklerine devam etmek isteyen öğrencilerimizin bilgiye aç, yeniliğe ve öğrenmeye açık olması gerekmekte.” Öğrencilerinin teorik eğitimin yanında hem okulun atölyesinde hem de staj imkânıyla pratik eğitim de aldığını söyleyen Peker ise, “Staj döneminde öğrencilerimiz staj yapıyorlar. Bazen bizden stajyer talebinde bulunan firmalar da çıkıyor ama bu zamana kadar Samsun’dan hiçbir firma böyle bir talepte bulunmadı. Merzifon’da bulunan Dovi Mobilya, Platform, YMS Mobilya gibi firmalar zaman zaman öğrenci talep ediyor ancak, daha Samsun’dan bir
69
talep yok.” dedi. “Mobilyacıların Birçoğu Böyle Bir Okuldan Haberdar Bile Değildir” Üniversite-sanayi işbirliği kapsamında ne gibi faaliyetler yapıldığını sorduğumuzda “bir dokun bin ah işit” sözünü uygulamalı olarak yaşıyoruz Vezirköprü Meslek Yüksekokulu’nda. Öğretim Görevlisi Yusuf Alperen Şişman, “Gerçekçi olmak gerekirse üniversitesanayi işbirliği adı altında
70
bir faaliyet şu an yapamıyoruz. Sadece buradaki birkaç küçük esnafla ortak hareket edebiliyoruz. Hatta bir esnafımız da aynı zamanda öğrencimiz. Bunun dışında biz Samsun’daki fabrikalarla irtibata geçemiyoruz. Onların da Vezirköprü’ye kapıları kapalı. Dışarıda Marangoz musunuz, tabutçu musunuz gibi sorularla karşılaşıyoruz. Eğitim almış kişiler bile bu şekilde yaklaşıyor durumumuza.
Bizi sadece üretim yapan bir alan zannediyorlar ancak bu işin tasarım kısmında da biz varız. Öğrencilerimize burada çizimden üretime kadar bütün süreci öğretiyoruz. Detay, kesit, görünüş, modelleme bunların hepsini veriyoruz ama her nedense sanayi bizi fazla da umursamıyor. Konumumuz itibariyle sanayiden çok uzak olduğumuzdan bırakın birlikte proje geliştirmeyi görüşemiyoruz bile. Bölümle ilgili konferans verdirmek için birkaç kişiyle görüştük baha-
nelerle geri çevrildik. En büyük sorunumuz Samsun’dan uzak oluşumuz. Samsun’daki Mobilyacıların çoğu böyle bir okulun varlığından bile haberdar değildir. Hâlbuki yarın bir gün buradan çıkan öğrenciler oralarda çalışacak.” “Sanayicilerimizin Öğrencilerimize Hitap Etmelerini İstiyoruz” Samsun’daki mobilya firmalarıyla yeterince irtibat kuramadıklarını belirten Öğretim Görevlisi İrfan Peker, “Bizler
burada mobilya sanayine ara eleman yetiştiriyoruz. Mobilyacılar Vezirköprü’de Mobilya ve Dekorasyon diye bir bölümün olduğundan haberdar olsunlar. Şu anda Samsun’da mobilya sektörüne ara eleman yetiştiren tek yüksekokul var o da biziz. Mobilya firmaları ve mobilya sanayiyle ilgili dernekler meslek liseleri ve yüksekokul ile ilgili konularda elini taşın altına koymalı. Mobilya sanayicileriyle birlikte güzel bir konferans dü-
zenleyebiliriz. Mobilya firması sahipleri gelip öğrencilere okulları bittiğinde nasıl bir iş hayatının onları beklediğini açıklayabilir. Burada verilen teorik ve pratik eğitim gerçek hayattakinden farklılıklar gösterebiliyor. Bunu en iyi mobilya sanayicileri paylaşabilir öğrencilerle. Sanayicilerimizin öğrencilerimize hitap edip biraz motive etmelerini istiyoruz.” diyerek mobilya sanayicilerini okullarına davet etti.
71
72
73
74
Ahsabı Islemek Zordur Onu Sevmek, Ona Emek Vermek Gerekır
• Evimizde, iş yerimizde, gittiğimiz restoranda daha birçok alanda mobilyaları kullanıyoruz. Bu mobilyalar ya tamamen ahşap malzemeyle yapılıyor ya da ahşap malzemeyle tasarım desteklenerek zenginleştiriliyor. Ancak piyasadaki arz-talep dengesi, gelişen teknoloji ve daha birçok nedenden ötürü firmalar daha düz işlere ve seri üretime yöneliyor. Belki sektörün daha hızlı gelişimi ve kalkınması için bu durum doğru gibi görünebilir ancak bu durum kazandırdıkları kadar bir de kaybettirdiği var. O da sanatkâr.
75
•••••••••••••••••••••••••• 1974 yılından beri aralıksız bu işi yaptığını söyleyen Fahri Duran, müşterilerin ihtiyacına göre kapı, vestiyer, merdiven gibi dekorasyon amaçlı işler yapıyor. Yaptığı çalışmalarda her türlü ahşap malzemeyi kullandığına
76
vurgu yapan Fahri Usta, kayın ve çam gibi yerli ağaçların yanı sıra, lareks ve iroko gibi ithal ağaçları da en çok tercih ettiği ağaçlar arasında sayıyor. Ancak, Teak ağacı ailesinin Afrika’daki temsilcisi olan Iroko’nun diğerlerine oranla daha yüksek maliyetli olması
sebebiyle müşteriler tarafından çok fazla tercih edilmediğini de ekliyor. “Mobilyada Sunta Yerine MDF” Dekorasyon amaçlı çalışmalarının dışında mobilya yaparken MDF’yi tercih ettiğini ifade eden
14 yaşından beri mobilya sektörünün içinde olan Fahri Usta, “Artık eskisi gibi sanatkâr yetişmiyor” diyor. Nedenini de hemen peşine ekliyor, “Çünkü ahşabı işlemek zordur, onu sevmek, ona emek vermek gerekir.”
••••••••••••••••••••••••• Fahri Usta, nedenini ise şöyle açıklıyor: “Suntanın mukavemeti düşüktür, nemden ve diğer dış etkenlerden fazlasıyla etkilenir ama MDF öyle değil. Nemden etkilenme oranı suntaya göre çok daha düşüktür ve mukavemeti de çok daha yüksektir.” Sunta kul-
lanmaktan özellikle uzak duran Fahri Usta, sunta kullandığında ve üzerine ahşap kaplama yaptığında ise kenarlarını kayın ağacından masif yaptığı söylüyor. Ve Kereste Mobilya Oluyor Ağacı kereste olarak yani ham
haliyle ele alıyor Fahri Usta. Tabi bu haliyle pek de kullanışlı sayılmaz. Ondan sonra başlıyor ağacın mobilyaya dönüşüm hikâyesi. Önce yapacağı işe göre uygun ebatlarda kesiyor. Ardından ihtiyaç varsa frezeye sokup bıçak vuruyor keresteye. Yapılacak işe
77
••••••••••••••• göre motifler elinde mevcut ama müşteri dilerse kendi de bir motif ya da tasarım getirip gösterebiliyor. Yapılacak işin motifi seçildikten sonra, bu motifler çıkarılıyor, kereste açılı, kavisli kesilerek tekrar şekil almaya başlıyor. Bunu peşinden ise zımpara aşamasına geliniyor. Zımpara ve temizlik işi biten ahşap malzeme en son boyama aşamasına geçiyor. Mobilya imalatının kilit noktaların biri olan boyama işlemi de sonuçlandığında mobilyamız montaja hazır hale geliyor. “Çırak Dahi Bulamıyoruz” Eskisi kadar çok işlenmiyormuş ahşap. Son dönemlerde herkesin düz iş yapmasından şikâyetçi Fahri Usta. Bir diğer deyişle motifli, kavisli, gösterişli iş yapan pek kalmamış piyasada. Neden yapan yok diye sorduğumuzda “sanatkâr yok” diyor Fahri Duran. “Çırak dahi bulamıyoruz, ahşabı işlemek zordur, onu sevmek, ona emek vermek gerekir.” Sanatkâr yetişmediği sürece de ahşabı işleme gücünün azaldığını ve zamanla bu işin hepten kaybolacağı kaygısını yaşıyor. Kimyasaldan Uzak Durun Mobilya alacak müşterilere
78
de
tavsiyelerde bulunan Fahri Usta, müşterilerin bu alandaki bilinçsizliğinden şikâyetçi. İnsanların mobilya seçerken ürünü sadece görsel açıdan değerlendirdiğini kalitenin çok fazla irdelenmediğini söyleyen Fahri Usta durumu şöyle özetliyor: “Müşteri mobilya seçerken bilinçli davranmalı, mobilyanın kalitesine dikkat etmeli, imalatçının kullandığı malzemeyi bilmeli ama ne yazık ki bizdeki müşteri böyle değil sadece görselliğe önem veriyor, sonra herkesi aynı kefeye koyuyor. A ustada aynı mobilyayı yapıyor B ustada deyip kalitesine bakmadan kıyaslama yapıyor.” Ahşap mobilyanın bakımı ve temizlenmesi konusunda kullanıcılara ipucu veren Fahri Usta, özellikle ev hanımlarının cif, vim gibi mutfak temizliğinde kullanılan maddelerin ahşaptan uzak tutulması gerektiğini dile getirdi. Bu tür kimyasalların mobilyayı çizerek zarar verdiğini söyleyen Fahri Usta, “Herhangi bir kimyasal madde kullanımından uzak durulması gerekir. Mobilyanın sadece nemli bir bezle silinmesi yeterlidir. Herhangi bir cilaya veya başka bir kimyasala gerek yok aslında.” dedi.
79
80
Dekorasyonda
3. Boyut G
elişen teknoloji ev ve iş yeri gibi yaşam alanlarımızın da daha renkli hale gelmesini sağladı. Bunun son zamanlardaki en güzel örneği ise 3 Boyut Dekorasyon. Mekânlarda yeni nesil çözümlerle dekoratif mekânlar tasarlamayı ve yaşam alanlarına artı değer katmayı hedefleyen bu yeni dekorasyon tarzıyla ilgili Karadeniz Bölgesi’nin tek 3 Boyut Dekorasyon temsilcisi olan Yunus Emre Öz ve Fatih Yazıcı’dan bilgi aldık.
81
Son zamanlarda özellikle iç mekân tasarımlarında sıkça görmeye başladığımız 3 boyut dekorasyon sistemleri, mekâna kattığı farklı ve özgün havanın yanı sıra ferah mekânlar oluşturulmasına da yardımcı oluyor. Alışılmış ve klasikleşmiş dekorasyon çözümlerinin aksine kişiselleştirilebilir yapısıyla da dikkat çeken bu yeni sistemi en kısa haliyle tanımlayacak olursak, günümüz modern tasarımlarına ve iç mekân dekorasyonuna uygun çözümler üreterek bunu 3 boyutlu formlar ve görüntülerle birleştiren yeni nesil dekorasyon çözümüdür diyebiliriz. Özellikle zemin kaplamalarında ve mutfak dekorasyonunda öne çıkan bu yeni sistem ev, ofis, oteller ve restoranlarda sıkça tercih edilmeye başlandı.
Zeminde 3D Uygulama Mekânda 3 boyutlu görsel etki oluşturan bu uygulama evinizde veya ofisinizde istediğiniz görselleri 3 boyutlu olarak yansıtmanızı sağlıyor. Bu yeni nesil zemin kaplama sisteminde uygulanması istenen görselin üstüne kullanilan malzemeyle katman oluşturuluyor ve bu sayede görsellik darbe ve benzeri diğer dış etkilerden
82
korunuyor. Belli bir süre sonra görselden sıkılma veya değiştirme isteği durumunda ise görsel değiştirilebiliyor. Bu sistem sayesinde kanepenizde uzanırken kendinizi bir şelale kenarında ya da denizin ortasında bir adada bulabilirsiniz
3D Mutfak Mutfak dünyasına farklı bir boyuttan bakmanızı sağlayacak bu sistem sayesinde istediğiniz görselin birebir aynısını ahşap veya cam yüzeylere yansıtabilirsiniz. Hijyenik ve antibakteriyel malzemeden üretilen bu kaplamanın bir diğer avantajı ise kolay temizlenebilmesi.
83
Bölme eler Mevcut ofis biir mekânında ür ü ettim imi iyileştirmek ve e al a an kul ulllanımını artırmak anlam mına gelir. Yan ngı g n gü güve venl n iğ ği, havalandırm ma, a akustik ikk gibi faktörler böl ö melere ayırı rırkken dikkka k te alılnmalıdırr. Bö B lme e ni nitte eliliği ği tümüyle işinin n doğ o asına ve özelllik ikle l rine ne ve fa fark rkllı mek ekân â laar arasıında gizlilik ihtiyacın nıza bağlıdır.
Mobily ya En doğru yaklaaşım mekâ kân de değe ğe erl r eme esinden başlam ma ve ofis estettiği mak tiği ğ nizi güçlendiren bir bir mo m bilya satın n allma m ktır. Alımda mekân n opt ptim imizasyo y nu u, konf konfor ve e ergonomiye öne em ve v rilm mellid idir irr. Fo Fonk nksiyyo one el ve ve esn snek ek bir ir mob o ilyaa, pe pers rsson onel e in ürret e kenliğini artı tırdığ tı ğı gi g bi doğ o ru eki kip p ruhu hu unu da teşşvik eder. de er..
Döşeme ve Tavan Kaplamaları
84
İdea İİd dea eal al de dep po ola lam maa çöz özüm üm mle le eri r ofis fis ala lanı nıını n ınızzıı ve de d ko kora rasy ra syyon onun un nuz uzu tama ta mamlay mlay ml ayan n bir ir uns nsurdu urdu ur dur.r. Ofi fiss dep epol olaam ma si sist ist stem em min ni ta t sa sarl rlar rl aarrke en önce ön ce elilikl lilikklle le depo depo de polla lana lana nan n ma malz lzem lzem emel elerrin in emn mniy iyyet et ve güve güvenl gü venl ve n iğ ği iille gi g zl z ililik ik ik dü d üzeyi ze eyi y ne e diikkka k t ed e ililme melilidi meli me dirr.. Mobi di obililya ob ilya ya seç eçer erke er rke ken n depo de d epo pola lama ma//aarşşiv ma ivle leme leme m ffo onk n si siyo yo onl nlar a ın ar ınıı bi b r aarrada ad da düşü düşü dü şünm mekk me ekkkân ân n mak aksi simi m za mi z sy syon onun unu sağl sa sağl ğ ayan ayyan n en idea id deaal ya y kl k aşşım mdı dır.r.
er ne işş yap apar arsa saanı nız ya nız y pı p n offiiss siz izin in üre r ti tim m al alan a ı-an n zdır. Ya nı Yaln nız ızca c dört duvar ollarrak a algılılan lan anma mama ma massı ma gere ge reke ken n of ofis isle ler,r, çal alış ışma ma performan nsıının ve v işt ştek ekii ek veri ve r ml ri m ililiğ iğ ğin de ar artı tırı rılm ılm lmas aassı iç i in anaa uns nsur urla lard rdan an birrid dir. Yapt Ya ptığ ığın ığ ın nızz işi şi vey eyaa tems te emssil ett ttiğ iğ iğin ğin iniz iz fiirrma m yı yı anl nlat lat atab abililme ab me kab ka bililiye bi yeti ye tine ti ne sahip ah hip p ola lan no offis isle lerr si sizi z hed edefl defl efler erin iniz i e ul iz ulaş aştı aş tırrtı mada ma da yar ardı dımc mcıı ol olac acak ak birr güc üce e de sah ahip ipti ip tir.r Tabi ti ab bi he herr offis için iç in n ayn ynıı şe şeyi yi söy öylleme leme m k mü ümk mkü kün ün değ ğil..
H
ir ofi ir fisi siin de deko k ra ko rasy syon sy onu on u si size ze olu l ml m u yö y nd nde e et etki ki edeb ed ebilillec eb eceğ eğii gi eğ gibi bi olu lums msuz ms u yön uz ö de de ettki ki ede debi b lir. bi liir.r Bura Bu rada da atman an nız ger e ek eken en n en ön önem emlli adı em d m, ofi fiss ta ta-sarımlar arı r ko konu nu usu s nd nda da kend ke end ndin ini ka kanı n tl nı t aam mış bir içm ç imar im mar a ile ç lıışm ça şmak ak ola lacaakt ktır ır.. Tü Tümü üyl yle e ye eni bir i ofiss haazırl zırl rlan anma an maası sı ya da mev evcu cutt of cu ofis fisin isin yen enililen en nmesi sürrec ecin inde in d aşaağııda daki ki tav avsi siy le ye l ri göz öz önü nünd n e bu nd bulund ndur u makk sizi z hem zi e güz üzel e hem de te ems msilili yet e en neğ ği gü g çl ç ü bi b r of ofis is sah ah hib ibi ya y pa paca cakt ca k ır kt ır..
B
Aydınla atma İyi ay a dınl dın atılımı mışş bi birr ça çalışma alanı sadece konfor değil, kurumunuzun n gör örse se sel el bi birr ha hatı tırl tı rlat rl atıc at tıc ıcıs cıs ısıd ıdır. Ayyd dıın nllatma ma, he h m çaalış lışanlarınız he em de ziy iyyar iyar a et etçi ç le erinizin ofisinizde kendilerini nasıl hissedecekle erin er inii ço ok etkile l ye le y n ön nem emlil birr husu ussustu tu Etkinlilik, tur. k, kullanılaan ek e ip i man maanın es este teti tiğ ğinden güvenliğine, tesisattan ışık testlerine kaad darr pekk çokk uns n uru iç için inde de barın ın ndı dırır. Sürdü ürü rüle leb ebilirlik dikk di k ate allınma kk maassıı gere eken bir diğer önemli husustur. Enerji etkin aydıın ınla nlatm ma sa sade dece ce par a a taasa sarr ru rr uffu ve uzun zu ömürrlü ülük deği ğl aynı ay n zam amaanda an çevvrre eci c bir yaklaşım sağlar.
Ekipmanlar Her iş kol o un unun un ken endiine e özgü güçç ve görse el-işittse sel ge ereksinimle eri vardı dır. En yü y kssek gü üvenlik sttan andarttla ları rınd ndaa test ed dilmiş gü üve venl nlii ve esn snekk güç çözümleri işinizzin sorrun u su suzz yü yürü rüm mesi için ollma o mazsa zzssa o ollmaz bi bir hu husu su ussttu tur ur. ur. Uygun arrmatü ürl rler er ve monitör v pro ve ojje ekt ktör örle eri rin in te tesstt edilmesi, etkin bir o offis iç d de ekko orassyon / ora tasa ta sarı rım m ssü ürre eci cin nin bi nin bir parçasıdır. pa
Depolama İd deaal de epola polama am maa çöz özüm üm mler le errii ofis fi alaanı nını nızı zı ve de ekko ora rasy syyon syon o unuz uzu u taama m mlay a an n bir uns nsurdu du ur. Ofis de Ofis epo ola lam ma sis ma iste temi te miini tasar mini arla larkken en önc n el elik ikle kle e de depo ep laana nan n maalz lzem em mel ele erin in n emn mniyye ett ve gü güvenl nlliiğ ği ilile gi g zlilik düz üzey eyine ey in ne diikk kkat edi dilm lmel e id el idir i . Mo ir M bilyya se seçe eççe e erken dep epol o am ol ama/ a arşi şivvl şi vlem e e fo fonk nksi siyo yonl yo n ar arını biir ar b a ada dü üşü ünm me ekk mekkân ân mak a si sim miza miza zasy syo onunu nu n sağ a layaan en n ide d al a yaakklaşı şımd m ır md ır..
Ağ ve İle ettişim Kab ablolamas ası Billg Bi gi te tekn ekn no ollloj ojjililer ojil erii vve e ile eti tişi şim şi m gü ün nü ümü müz mo mode d rrn n iş yyaaşa şamı mını mı nın n ka kalb lbin lb bin nde de ye err alılır.r. İşi ş ni nize ize u gu uy gun, n güvven enil niillir ir ve ssiizi zi gel e ec eceğ ceğ ğe taaşı ş ya yaca cakk ililettişim ca işşim m ve ve eri çöz özüm ümle le eri ri, işşin iniz izi zi iyyi ve e kol o ay yapm ya man nızzı sa sağ sağl ğllayyac acak akktı tır.r. Bu ççö tı tır özü züml mler firrmaan nıızaa özel ze el h haale ale e get etiirril rililec ecek ekk ve işşin niz i in tam m ollar o arak ak iht htiy iyaç aç duy u du duğu ğu ğ u tekkno nollo ojijile ile lerl erl rle d de est est stek ekkle e lene necce ekttir ekt ir. Gü G ve veni n lilirr ve ni veri eri de ep pol o am ma vve e intte tern ern r e ett çöz özü üm mle lerii içi çin ng ge erekl re ekl kli dü düzenl ze enl n em eme elle erri hatı haatı h tırı rıını rını n zd dan çık ıkar arma ar maayı y n. n Eri r şi ş le lebi ebi bililiirlik rllikk kad darr, gü üve venl n iğ ğin inizi izzi de de art rtır ırrac a ak ak enteg nteg nt egre e kablo ab blo lolla lama siste lama iste is teml mler le errin ni di dikkkkat ate al alın ın ın. n.
85
86
87
88
Şimdi Onun Zamanı G
eçmişi çok eskilere dayanan ve Roma İmparatorluğu döneminden bu yana bilinen kış bahçeleri zaman içerisinde özellikle İngiliz soylularının vazgeçilmezleri arasına girmeyi başarmıştır. İlk kullanıldığı yıllardan beri gelişerek günümüze kadar ulaşan kış bahçelerini artık birbirinden farklı formlarda çok daha yaygın biçimde görüyoruz. Günümüzde dört mevsim kullanıma uygun olan bu bahçenin ismi de yine o eski yıllardan kalma. Bugün, birçok değişik tasarımla karşımıza çıkan ilginç kış bahçeleri evlerin neredeyse en değerli mekânları haline geldi. Kış bahçesinin en büyük avantajı ise dışarıda olabileceği gibi evin balkonunda da olabilmesi. İşte soğuk kış günlerinde de doğanın güzellikleriyle kucaklaşmak isteyenlere öneriler.
89
Kıs Bahçesi Nasıl Yapılır? Soğuk, yağmur, kar demeden kışı bahçede yaşamak elinizde. Değişik malzemelerle yapılan kış bahçeleri tam size göre. “Evimin hangi noktasında yer almalı?” diyorsanız, cevap basit: Bahçenizin en bol ışık alan yeri ya da en çok ışık alan balkonunuzu, kış bahçesine dönüştürebilirsiniz. Kış bahçeleri daha çok bahçeli evlerde ve binaların çatı katlarında tercih ediliyor. Burada amaç, güneşin tüm olumsuz etkilerinden arınmış, süzülmüş gün ışığıyla dolu ortamlar yaratmaktır.
90
Alüminyum, PVC ve ahşap gibi çeşitler, soğuk günlerde bitkilerle dolu yemyeşil, çiçekli yeni düş alanlarınız için, seçeneklerden sadece birkaçı. İklimlendirme sistemine sahip kış bahçeleri, evlere dekorasyon yönünden de ayrı bir zenginlik kattığı için son yıllarda sıkça kullanılmaya başlandı. Evinizin dilediğiniz bir noktasına sabit, sürme, katlanabilir kanatlarla her genişlikte pencere yerleştirebilirsiniz. Kış bahçelerinde havalandırma, gölgelendirme sistemleri ve ısı yalıtımı doğru bir şekilde yapılırsa, dört mevsim kullanıma uygun bir alan elde edilir.
Dekorasyon Önerileri Kış bahçesi evinizin bir parçası olarak düşünün. Dekorasyon evinizle uyumlu olmalı. Bahçeyi evinize çağırıyorsanız, oturma grubunu mümkün olduğunca manzaraya göre yerleştirebilirsiniz. Yer döşemesi olarak ahşap kaplama, ortamı daha sıcak gösterir. Ama bu alanda bol bol bitki yetiştirileceği için, su zaman zaman sorun olacaktır. Bunun için kolaylığı açısından seramik de tercih edilebilir. Cotta, mermer gibi doğala yakın ürünler seçenekler arasındadır.
Kış Bahçelerinde Çatı Tipleri • Tek Eğimli Düz Çatılar: Her tipteki yapıya uyum sağlayabilir. Bahçe katına ya da teraslara uygulanabilir. • Çift Eğimli Beşik Çatılar: Üçgen şeklinde çatı sistemleridir. Mekâna derinlik hissi verir. • Victoria Tipi Çatılar: Üç ya da beş parçalı cepheden oluşan çatı sistemleridir. Çok cepheden oluştuğu için, ışık alana güçlü bir şekilde yayılır. • Georgian Tipi Çatılar: Rönesans saraylarının görüntüsünde olan sistemlerdir. Tüm bu tiplerden mimari açıdan en çok tercih edilenler, Victorian ve Georgian tarzı kış bahçeleridir.
91
Oturma gruplarının seçimine gelince; dört mevsim dayanıklı olmasına dikkat edilmelidir. Pamuklu ya da sentetik, keten tarzı kumaşlar en ideal olanıdır. Suni deri ya da kadife cinsi kumaşlardan uzak durmak gerekir. Canlı renklerde, çiçekli kumaşlarla kaplı yastıklarla oturma grubunuzu çok daha gösterişli bir hale getirebilirsiniz.
92
Mobilya içinse; tercihi ahşap, rattan ya da hasırdan yana kullanılmalı. Camla çevrelenerek kaplı bu yapıda güneşten korunmak için tente sistemlerinden ya da perde olarak jaluziden yararlanabilirsiniz. Bir başka önemli nokta ise saksı seçimidir. Mobilyalarınıza ve aksesuarlarınıza uygun olanları seçin. Hasır, ahşap ya da sırlı toprak saksılar; kaliteli görüntüleriyle kış bahçenize çok yakışacak. Bitkileriniz için kademeli raflar da kullanılabilir. Buralara aksesuarlarınızın bir kısmını yerleştirebilirsiniz.
93
Alanı ısıtmak içinse; merkezi sistem ya da portatif ısıtıcılar kullanılabilir. Günümüzde birçok yeni ürün taşınabilir olmasından dolayı kullanım açısından kolaylık sağlıyor. İçerdeki fazla nemi almak içinse otomatik havalandırma sistemi kullanılabilir. Nem oranını dengede tutmak büyük önem taşır. Ortamdaki nem oranı %80’den az olmamalıdır. Aynı zamanda bitkileriniz için kış bahçenizin belli oranda sabit bir sıcaklığa sahip olması gerekir. 16-18 derecenin altına düşmemesi için termostat destekli ısı sistemleri kullanılabilir.
94
Aydınlatma için gün ışığı veren lamba ya da floresanlar bitkiler için idealdir. Seçeceğiniz ürünün dışarıya ısı vermemesine dikkat edilmelidir. Aydınlatma armatürleriyle, çiçeklerin arsında belli bir mesafe bırakın ki, bitkileriniz zarar görmesin. Yerden aydınlatma elemanları ya da dekoratif abajurlar burada devreye girer.
95
Ofis Mobilyasında Tasarımın Önemi Artıyor Ofis mobilyalarına bakış açısının değişmesiyle birlikte sektörün dinamikleri de değişmeye başladı. Mobilya sektöründe %30’luk paya sahip olan ofis mobilyaları, yurt içi ve yurt dışı pazardaki rekabette geriye düşmemek için tasarım kozunu oynamaya başladı. Ofis mobilyalarını da içinde barındıran, panel ve masif mobilya, yatak, yemek, genç ve çocuk odası, giyinme odası, aksesuar modelleri gibi çok geniş bir ürün portföyüyle iç ve dış pazarlara hitap eden Türkiye mobilya sanayi, son 10 yıldır dış ticarette açık vermeyen nadir sektörler arasında yer alıyor. Son yıllarda Türkiye’de yaşanan ekonomik ve sosyal gelişmeler
96
özellikle büyük metropollerde kaliteli, fonksiyonel ve modern mobilyaya olan talebi artırırken, bu durumun ilerleyen yıllarda sektörün tasarım odaklı büyümesini hızlandıracağına sektör temsilcileri tarafından dikkat çekiliyor. Ayrıca zamanının büyük çoğunluğunun ofislerde geçiren insanların ofislerde kullanılan mobilyalarda ergonomi, tek-
noloji ve tasarımın ön planda olduğu ürünlere yöneldiğini de söyleyen sektör temsilcilerine göre, bu durumu mobilya üreticilerini fonksiyonelliğin önce çıktığı imalatlara sevk etti. Gelen taleplere cevap verebilmenin yanı sıra iç ve dış pazarlarda rekabet edebilmek için tasarımın gerekliliği konusunda birleşen ofis mobilyaları üreticileri, tasarımla hem rekabet güç-
lerini artırmayı hem de 11 milyar Dolarlık bir hacme sahip olan Türkiye mobilya sanayinden alınan %30’luk payı artırmayı hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda ise üreticiler, son yıllarda tasarım ve Ar-Ge’ye yönelik önemli ölçüde yatırım gerçekleştiriyor. Cari Açık Vermeyen Ender Sektörlerden Son 10 yıldır cari açık vermeyen ender sektörlerin arasında yer alan Türkiye mobilya sanayi, istihdam kapasitesi ve üretimi de en yüksek sektörlerden biri konumunda bulunuyor.
97
Toplam pazarı 11 milyar Doları bulan Türkiye mobilya sanayinden ofis mobilyalarına düşen payın %25 ile 30 arasında olduğu söyleniyor. Ofis mobilyalarını da içinde barındıran Türkiye mobilya sanayi, sahip olduğu geniş ürün portföyü ve yurt genelinde hemen hemen her ilçeye dağılmış olması özelliğiyle dikkatleri üzerine çekiyor. Toplam pazarı 11 milyar Doları bulan Türkiye mobilya sanayinden ofis mobilyalarına düşen payın %25 ile 30 arasında olduğu söyleniyor. Ofis Mobilyaları Sanayi ve İşadamları Derneği’nin (OMSİAD) yayınladığı verilere göre, son 18 yılda Türkiye mobilya sanayinde faaliyet gösteren işletme sayısında %19, istihdam edilen kişi sayı-
98
sında ise %17’lik artış yaşandı. Sektörde toplam 64 bin 488 işletme bulunuyor. Bunların 32 bin 382’si ise perakende olarak hizmet veriyor. İmalatta 158 bin 213 kişi iştiham edildiği Türkiye mobilya sanayinde, perakende olarak faaliyet gösteren işletmelerin de 100 bin civarında kişiyi istihdam ettiği tahmin ediliyor. Türkiye günümüz itibariyle ulaştığı 11 milyar Dolarlık üretimle dünyanın önemli mobilya üreticileri arasına girmeye aday konumunda.
İhracat İçin Ön Koşul Markalaşmak 2023 yılında sektörün iç pazarda 15 milyar Dolara, ihracatta ise 3,5 milyar Dolara ulaştırılmasının hedeflendiğini belirten sektör temsilcileri, bu hedeflere ulaşılması için üreticilerin markalaşma ve yeni pazarlara açılma konusundaki çalışmalarını artırması gerektiği noktasında birleşiyor. OMSİAD’ın açıkladığı verilere göre, 2011 yılında 1,6 milyar Dolarlık ihracat yapan Türkiye mobilya sanayi içindeki ofis mobilyaları ihracatı, 381 milyon Dolar olarak gerçekleşti. 2011’de 88 milyon Dolarla “ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer mobilyalar” başlığı altındaki ürünler ise en çok ihracatı yapılanlar oldu. Geçen yıl, 2011’e göre ihracatını %17,6 artıran Türkiye mobilya sanayii, 885 milyon 487 bin Dolar gelir elde etti. 2012 yılı ilk altı ayında ofis mobilyası sektörünün ihracatı yaklaşık 265 milyon Dolar olarak gerçekleşirken, bu da genel mobilya ihracatının %25 ile 30’u arasındaki bir orana tekabül ediyor. Ofis mobilyalarındaki ihracatın artacağına işaret eden sektör temsilcilerine göre, bunun için üretici firmaların üretim kapasitesini artırmasının yanı sıra uluslararası alanda kabul gören ürün sertifikalarına uygun üretim, fiyat, garanti ve teslimat süreleri, ambalaj kalitesi gibi konularda belli bir standardı yakalaması gerekiyor. Ayrıca OMSİAD verilerine göre, Türkiye mobilya sanayii sahip olduğu 1,1 milyar Dolarlık ihracat hacmiyle dünyada 14. Sırada yer alıyor.
99
Sezonun Renk Trendini Kaçırma Dekorasyonda da tıpkı mobilyada olduğu gibi renk seçiminin önemi tartışılmaz bir noktada. Seçtiğiniz renkler bir mekânı olduğundan daha güzel, daha sevimli, daha sıcak veya daha büyük gösterebiliyor. Tabi yanlış tercihler yapıldığında da bunun tersi bir etkiye de sebep olacak kadar güçlü renkler. Eğer siz de evinizi, ofisinizi ya da herhangi bir mekânı son moda renklerle donatmak ve daha sıcak bir ortama sahip olmak istiyorsanız sezona damga vuran renklere bir göz atın.
Güneşin yavaş yavaş hükmü kaybetmeye başladığı şu günlerde sarı rengin önemi bir kat daha artıyor. Dekorasyon dünyasında 2013 yılına damga vuran sarının etkisi yılın son döneminde de hâkimiyetini sürdürüyor. Özellikle sarı renk aksesuarlar kullanarak mekânda güneşin etkisini biraz daha fazla hissedebilirsiniz. Bu sayede odanız hem daha ferah hem de daha sıcak görünecektir. Eğer sarının mekâna katacağı etkiden hoşlanmadıysanız belki de küf yeşili sizin için daha uygundur. Daha yumuşak ve rahatlatıcı bir atmosfer isteyenlerin uğrak limanı olan bu rengi duvarınızda, koltuklarınızda veya halınızda kullanabilirsiniz.
100
Bu sayede hem şık hem de sakinleştirici etkisi olan bir mekâna kavuşmuş olursunuz. Bu dönemin öne çıkan bir diğer rengi ise ardıç mavisi. Bu renk öylesine güzel ve büyüleyici ki, günün bütün yorgunluğunu üstünüzden atmanıza yardımcı olacak. Hatta rengin önemini biraz daha açıklayabilmek için bir adım daha ileri gidecek olursak, bu renk üzerinizdeki bütün kötü enerjiyi alabilecek güce sahip diyebiliriz. Bu kadar dinlendirici ve sakinleştirici etkiye sahip bir rengi yatak odanızda kullanmanız sizin için iyi olacaktır.
Sezona hâkim renkler tabi ki sadece dinlendirici, sakinleştirici özellikte değiller. Eğer mekânda canlılık, hareket ve pozitif enerji arıyorsanız sizin için önerdiğimiz renk mercan kırmızısı. Bu rengin en büyük sıkıntısı ise göz yorucu özelliği.
yerine ufak detaylarda ve aksesuarlarda kullanmak sizin için daha doğru bir seçim olacaktır. Mercan kırmızısını mobilyadan ziyade duvar kâğıdı ya da tekstil ürünlerinde kullanmanız aradığınız enerjiyi katmaya fazlasıyla yetecektir.
Bu nedenle mekânın tamamını bu renkle kaplamak
Tabi ki hangi rengin mekânda nasıl bir etki bırakacağı-
nı bilmek iyidir. Ancak bir mekânda başarılı bir tasarıma imza atabilmek için bütüncül bir bakış açısına sahip olmanız gerekir. Bu saydığımız renkleri neredeyse her dönemin rengi olan beyaz, siyah ve krem tonlarıyla iyi bir şekilde kombinlerseniz trendi tam olarak yakalayabilirsiniz.
101
Mobilyalara Kış Bakımı
.Ahşap Mobilyaların Bakımı .Kumaş Döşemeli Mobilyaların Bakımı .Deri Döşemeli Bakımı .Mermer Yüzeyleri Koruyun .Ahşap Mobilyalardaki Çizik ve Çatlakları Yok Etmenin 10 Yolu
102
Günün tamamına yakını mobilyalarımızla geçiriyoruz. Evde, işte, okulda ya da tatilde olmanız önemli değil. Neredeyse bütün zaman ve mekânınıza hâkim olan mobilyalarınızla daha uzun ve verimli bir birliktelik için mobilyaların bakımında ve temizlenmesinde bu tavsiyeleri uygulayın.
| Ahşap Mobilyaların Bakımı Masalar, büfeler, vitrinler, sandalyeler, dresuarlar, şifonyerler, komodinler, aynalar, sandıklar, dolaplar, kitaplıklar daha sayamadığımız birçok mobilyada ahşap başrol oyuncusu konumunda. Hayatımızı çevreleyen ahşabı korumak için şunları uygulamalıyız. t Ahşap mobilyalar yumuşak, az nemli bir bezle temizlenmelidir. t Ahşap mobilyaların temizliğinde
kesinlikle kimyasal madde kullanılmamalıdır. t Ahşap mobilyalar doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Güneş ışığı yüzeylerin solmasına neden olabilir. t Ahşap mobilyalar doğrudan ısıtıcı ve klima temasından korunmalıdır. t Isı ahşabın nemlilik durumunu olumsuz yönde etkileyebilir.
t Ahşap mobilyalar, uzun süreli sıvı, kimyasal madde, sıcak ya da yapışkan maddelere maruz bırakılmamalıdır. t Ahşap sürgü sistemiyle yapılmış çekmecelerde zamanla sertleşme olabilir. Çekmecedeki kayganlığın tekrar sağlanması için çekmecenin yanlarına parafin veya kuru sabun sürünüz.
| Kumaş Döşemeli Mobilyaların Bakımı Koltuk, kanepe, puf gibi kumaş döşemeli mobilyalarda sıkça karşınıza çıkan “tüylenme” kabusa dönüşmesin. Çoğu döşemelik kumaşın ortak özelliği olan “tüylenme” fazla ipliklerin ve havların yüzeyden ayrılmasıyla oluşur. Çoğu kullanıcının korkulu rüyası olan tüylenme aslında o kadar da kötü bir durum olmamakla birlikte kumaş üreticileri tarafından da garanti altına alınmıştır. Kullanım alışkanlıkları ya da aşınmadan meydana gelen tüylenme, kumaşın kusurlu olduğu anlamına gelmez, ayrıca bu durum kumaşın dokusunu da zayıflatmaz. Fazla havlar temizlendiğinde sona erecek bir süreç olan tüylenme sı-
rasında kumaşta herhangi bir deformasyona sebep olmamak için herhangi bir kimyasal kullanılmamalı. Kumaş döşemeyi belirli aralıklarla elektrik süpürgesiyle temizlemek kumaşın görüntüsünü yenilemek için yeterlidir. Aksi takdirde üretici firmanın sağladığı garanti kapsamının da dışına çıkmış olursunuz. Ayrıca kumaş döşemeli mobilyalarınızı çevresel etkilerden korumak için şunlara dikkat edin: t Kumaş döşemeli mobilyalarınızı doğrudan güneş ışığından koruyun. Doğrudan güneş ışığı, ısıtıcı ya da rutubete maruz kalması kumaşları, özellikle de ipekleri soldurabilir.
103
t Kumaş döşemeli mobilyalarınızı sivri cisimlere, yapışkan ya da sıcak maddeler ile kimyasallara ve ateşe karşı koruyun. t Kuştüyü içeren minder ve yastıkların haftada bir kabartılıp ters
çevirin. Bu işlem kuştüyünün havalanıp minder ya da yastıkların içinde eşit dağılmasını sağlar. t Kumaş döşemeli mobilyalarınızın temizliğini haftada bir elektrik süpürgesiyle, yılda bir defa da
profesyonel temizleyiciler aracılığıyla yapın. t Farklı cinste kumaşlar farklı temizlik şekilleri gerektirir. Bu konuda ürünün üzerinde bulunan açıklamaları dikkatlice okuyun.
| Deri Döşemelerin Bakımı Özellikle ofis ortamındaki koltuk, kanepe, masa, sehpa gibi mobilyalarda tercih edilen bir döşeme olan deri temizliği ve bakımı için özen isteyen bir döşeme türüdür.
siyelere kulak vermelisiniz. İşte o tavsiyeler:
Deri döşemeli mobilyalarınızda daha uzun süre sorunsuz bir şekilde faydalanmak için bazı tav-
t Hemen hemen her mobilya için geçerli olan bu kural deri döşemeli mobilyalar için de geçerli.
t Deri döşemeli mobilyalar doğrudan güneş ışığından, rutubetten korunmalıdır.
Deri döşemeli mobilyaların sivri cisimlere, yapışkan ya da sıcak maddeler ile kimyasallara ve ateşe karşı korunması gereklidir. t Deri döşemeli mobilyaların temizliğinde, nemli ya da kuru bez veya deri bakımı için olan kremler kullanılabilir.
| Mermer Yüzeyleri Koruyun Özellikle sık kullanılan mekânlarda çok fazla tercih edilmeyen mermer yüzeyli mobilyalar, büyük salonların ve otel lobilerinin vazgeçilmezleri arasında.
104
Ülkemizde de çıkan ve doğal bir malzeme olan mermer kendine özgü desen ve renklerle dikkat çekici bir dekoratif öğe. Bu değerli yüzeyler çizilmeye, lekelenmeye
ve keskin cisimlere karşı korunmalıdır. Mermer yüzeylerin temizliğinde, mermer cilaları ve az nemli bez kullanılabilir.
Yaşam alanlarımızın büyük bölümünde yer verdiğimiz ahşap mobilyalar zaman içerisinde çevresel faktörler nedeniyle deforme olabilir. Can sıkıcı bu deformasyonlar mobilyanın onarılmasına müsaade etmeyecek şekilde olabileceği gibi, küçük çizik ve yarıklar şeklinde de olabilir. Mobilyanızın zedesi çok büyük boyutlarda değilse profesyonel hizmetlere yüzlerce lira ödemek zorunda değilsiniz. Evde kendi başınıza uygulayabileceğiniz pratik yöntemlerle mobilyanızın yüzeyindeki çizik veya yarıkları yok edebilirsiniz. Limon suyu, yemeklik sıvı yağ ve bir bez yardımıyla yüzeydeki çizikleri yok edebilir ya da kahve telvesi, mum, boya kalemi gibi gündelik hayatın içindeki malzemelerle mobilyanızdaki yarıkları ortadan kaldırabilirsiniz. İşte ahşap mobilyalarınızın uzun yıllar boyu sizinle kalmasını sağlayacak 10 basit yöntem.
Limon Suyu ve Zeytinyağı
Her Derde Deva Fındık
Ahşap mobilyalarınızın yüzeyindeki küçük çizikler için limon suyu ve zeytinyağını kullanabilirsiniz. Yarım limonun suyu ile bir miktar zeytinyağını karıştırın. Sonra temiz ve tüy bırakmayan bir bezle bol miktarda çizik yüzeye uygulayın. Çizikler kaybolana kadar çiziğin yönünde sıkıca ovalayın. Göreceksiniz, çiziklerinizden eser kalmayacak.
Çizikleri gizlemenin bir diğer güzel yolu ise fındık içidir. Fındığın olmadığı durumlarda ceviz veya badem de kullanabilirsiniz. Fındık, ceviz veya badem içini çiziğin yönünde sıkıca ovalayın.
iyice ovalayın. Sonra birkaç saat bekleyin ve bir kez daha ovalayın. Mobilyanızın rengini tam olarak tutturana kadar bu işleme devam edebilirsiniz.
Kaş Kalemi
Çay Poşetleri Sıcak suyun içinde 2-3 dakika kadar bekletilen çay poşeti çıkarılır. Çizik yüzeye damlatılarak uygulanır. Bu sırada pamuklu bir çubuk veya havlu yardımıyla hem yüzey ovalanır hem de etrafa taşan çay damlaları temizlenir.
106
Kırk Yıl Hatırı Olan Kahve Ahşap yüzeylerdeki daha derin yarıklar için kahve telvesini kullanabilirsiniz. Telveyi yarık yüzeyde
Özellikle derin olmayan çiziklerde etkili olan bu yöntem oldukça da pratiktir. Mobilyanızın rengine uygun kaş kalemini seçin ve çiğin oluştuğu yönü takip ederek boyamaya başlayın.
Mum Boya Mum boya da yüzey çiziklerini yok etmekte sıkça kullanılan yöntemlerden biri. Özellikle içi doldurulabilecek kadar derinlikte olan çiziklerde tercih
edilen bu yöntemin en büyük avantajı uyguladıktan sonra gerekirse çıkartılabilir olması.
mobilyanın doğasını bozabileceğinden seyreltilmiş iyot tercih edin.
İyot
Yağlı Boya
İyot bazlı boya ve ince bir fırça yardımıyla çiziklere veda edebilirsiniz. Bu boyayı kullanırken dikkat etmeniz gereken nokta birden çok katmanda uygulanacaksa belirli aralıklarla bekleyerek yapılması. Bu boyanın içindeki alkol ve diğer kimyasallar
Belki de mobilya çiziklerinin tedavisinde en kolay kullanabileceğiniz yöntemlerden birisi yağlı boya. Uygun rengi seçin ve çiziğin oluştuğu yönde dikkatlice uygulayın. Bu yöntemi kaş kalemi veya diğer boyama yöntemlerinden ayıran en önemli özelliği
daha derin çiziklerde de işe yarıyor olmasıdır.
Keçeli Kalem
Ayakkabı Boyası Sıvı veya macun formlarında bulunabilen ayakkabı boyalarından sizin işinize daha çok yarayacak olanı sıvı olanıdır. İnce bir fırça veya pamuklu bir bezle boyayı yüzeye uygulayın. Bu işlemi uygularken boyayı mümkün mertebe taşırmamaya çalışın.
Ahşap mobilyaların yüzeylerinde kullanabileceğiniz son pratik yöntem keçeli kalemdir. Birçok yerde kolaylıkla bulunabilen keçeli kalemlerin mobilyanız için en uygun olanını bulabilmek için resim malzemelerinin satıldığı yerleri tercih edin. Bu tür yerlerde hem renk hem de çiziğe uygun uç bulabilirsiniz. Uygun kalemi bulduktan sonra çiziğin oluştuğu yönde hafif darbelerle uygulayın.
107
Mobilya Sektöründe Müşteri Odaklı Yaklaşım Bir mobilyanın pazardaki başarısının sırrı ne kadar müşteri odaklı olduğunda yatmakta. Bir mobilya müşterinin ihtiyaçlarına ne kadar uyum sağlıyorsa o kadar başarılı sayılıyor. Tüketicinin ihtiyacı analiz edilmeden, onu anlamadan tasarlanan mobilya pazarda tutunamayacağı gibi satın alan müşterinin de mutsuz olmasına sebep olur. Bu durum sadece üreticiyi ilgilendiren bir durum da değil ayrıca. İhtiyaca yönelik tasarlanmamış bir mobilyayı perakende satış yapan mağazalar da satamaz, mobilya her ne kadar en kaliteli malzemelerle imal edilmiş olsa da.
108
Nasıl Oluyor da Satılmıyor? Örnek olarak bir kanepeyi ele alalım. Ürettiğiniz kanepe oturma yüksekliği, derinliği ve diğer standartları bakımından insan ergonomisinin dışındaysa ya da sadece çok geniş salonlar için uygunsa müşteri odaklı bir tasarım sayılamaz. Günün büyük kısmını
ev dışında çalışarak geçiren insan evine geldiğinde her şeyden önce konfor arar.
şın hiçbir işe yaramaz ve müşteri o kanepeyi hangi fiyata olursa olsun almaz.
Sizin aylarca üzerinde çalıştığınız, eskizler çizip beğenmeyip tekrar çizdiğiniz, defalarca tasarladığınız o kanepe müşterinin ihtiyacını karşılamıyorsa ne kadar uğraşırsanız uğra-
Basit bir mantık temelinde yükselen müşteri odaklı mobilya tasarımındaki bu kilit nokta görmezden gelindiğinde emeğiniz boşa gidebilir.
109
Ne Yapılmalı “Neden” sorusuyla müşterinin nasıl bir ürün aradığını tam olarak öğrenmeniz müşteriyi daha rahat yönlendirmenize yardımcı olur. Eğer müşteri özel bir tasarım istiyorsa da onun ihtiyacına yönelik doğru bir tasarım ortaya konur.
Müşterinin ihtiyacının karşılanması ondaki memnuniyeti üst seviyelere çıkaracağı gibi sizin için de “WOMM” diye tabir edilen ağızdan ağıza pazarlama ağı kuracaktır. Müşterinin ihtiyaçlarının analiz edilmediği tam tersi durumdaysa satış gerçekleşmeyecektir.
Detaylara Odaklanın Müşteriniz hakkında analiz yaparken şehir, kültür ve yapı analizi belirlenmeden tasarım belirlenirse, tasarımmüşteri uyumu sağlanamaz ve satış zayıf olur. İç dekorasyonu ve mobilya tercihlerini etkileyen bu unsurlar hem tasarım sürecinde size kılavuzluk eder hem satış konusunda önünüzü açar. Başarıyla başarısızlık arasındaki fark
110
işin detaylarında gizlidir. Mobilyacılar olarak birçok kişi bu yazılanları “zaten bildiğimiz şeyler” diye yorumlayacak olsa da unutulmamalıdır ki ihtiyaçların doğru analiz edilmediği bir yolda başarıya ulaşmak imkânsızdır. Müşteri memnuniyetinin üst düzeyde olduğu bir mobilya markası için de bu böyledir.
Müşterinize Soru Sorun Mobilya almak maksadıyla mağazanıza gelen müşterinin genellikle aklında bir model veya düşlediği bir tasarım vardır. Ancak herkes düşüncelerini kolaylıkla ifade edemeyebilir. Mobilyanın satışı sürecinde de tıpkı tasarım ve üretim sürecinde olduğu gibi müşteri odaklılık ve müşteri ihtiyacının analizi esastır. Bu tür durumlarda satışı gerçekleştirecek kişi olarak soru sormaktan çekinmeyin. Müşterinin mobilya ihtiyacını daha iyi analiz edebilmek, algısını geliştirmek ve alıcıyı onun için en faydalı olabilecek ürüne yönlendirebilmek için “neden” sorusunu sıkça yöneltin. İstediği bir kumaş türü, desen ya da farklı bir malzeme olabilir.
Neden istediğini, nasıl ve ne amaçla kullanacağını hatta gün de ortalama kaç saat kullanılacağını detaylı bir şekilde sorup öğrenmek müşterinizi en doğru sonuca ulaştırmanızda yardımcı olacaktır. Mobilya’da doğru tasarımı yapmak ve satışı artırmak için önemli olan bir diğer husus ise ürünün satılacağı bölgeyle ilgilidir. Tasarımcı mobilyanın satılacağı bölge hakkında, gelenek ve görenekleri de kapsayan geniş bir analize sahip değilse müşterinin dikkatini çekmekte güçlük çeker. Hatta bu durumda mobilya tasarımcısı içmimarlardan da destek alarak bölgedeki yapıların iç mimari açıdan değerlendirmesini de isteyebilir.
111
112
as
yo
ni çık za m l M ns ge kö arl e a z. ar k şel a ay ve a lar lanı n b di a ı i r : l s tm e ın if m u kk a ö ks ı er G ı r k a ala deZi en zı ve ze esu üç ö ta t e om n ar ük lçü sar et gö kle g rla D kz gö la rü n eo esk sü ım ış ak e d t s d r m n . i ter da eta rin üm ire et tm ka : Kü in k yl Bu r e k rik e in pı e . P a b u nı ld do ar i k lla re s zı d n l ı l na F ed ra ese ap l lin asyo k r orm eb ve ili dış nler an e d ya ge e nk : ı r l sin b e bi om şık olu ler do iz ir ra k f etri bi ştu le i lap . rin f v orm k r g rul yi m ö de e , ö des rü a kom ön tel ze enl ntü sı b e ç ev llik erd s h iık izy le en un aıyo o a r. n kita kü n ün pl ite ık, lem
or
nd
İç fo me rm kâ lar nla ç ra Sa rım arp ha İç rm lar ıcı r rek n m al a i en etl ay okta eka Şek m kl i v n l i n a l ki ı za er e ş si za rı da ler: at le ık de m ya ç m bu bi H ya an rat arp an lu r h pa da an ıc M eyk ıza ştu av ı bi s ka ekâ els liy illü ar o ya ğu a k i t n d m o a çok n a T r. zy al ak rd nd ata a o k olu ş h sa sa ım a n n lar ap ı r e n sen ak cı sır ge Ta ştu k yk at ım ete v ol a om sü ler lar m bi rab e lsi sal lar uy dı s ı e ley e nı lar niz ki ilir sıra ta bi : or şı etr s z e r a s s . b ı V ı ta ik a b ta n i h i n r u g h d lir ip sa D inta z da sarı ku erek rad iz. ışı ıml ava s i i k a
de k a
ge om etr ik
ça g
113
A Ki z ve iç m Ö bi in ç dem z: ha lyal ok iş la tla ara he ki ya rda rın iht ybet idd ra da ku iy li ial ta bi old llan aç v ve ı bi Sp lir u ıl ar gö r Se or sin kça dığ d ste gö t z i nı on f Ş iz id ı s iye. riş rün l . a m n ı di ad M li üm k alı e t in m Ç ge ekâ g renk lık: n ç e bi asa im oD izgi tif işi la om ler r a r i r e y bi sa ka üz ve m ım l r ş ğl ara trik le ek li, nep ren Çu â ık ar sı b n lık h nd de era ya çu e v kli bu s k b ka em a sen ber B öy tıkla ukl eya kum lar: ta d he ler e u l k r. e m tk ec rl k ul or isi e a ve oltu aşla ta yum evd lan m h K i d e k a r g kla r l a m on a uş eki e a ân ek eom rın d G a sp k rtı da et ı ö yu eom ik D or rm ki ka etrik za şenm bi mu etr eta ç ış al ta lat ri şak ik yla olu an bil de izgi iş s o i m e r f l r ku a h o : su de rsin nli nu ri iz ka llan a v n k atla rmla z. nli . ta a e a on ra r bi ra k ik s ği a lir k ses a sin da ua for hip rası iz ha r ml şe nd . yu gib ar kil a m i ı, ler en uş de a d ak ta yd en bi yla ınr h rd av a a
1 Bi Tav a r rd s i y da ada en fa e: etm mo ku zla ey bily llan geo e ö a ır m ze da ken et n dü z rik gö z em d ste re i es rin nk n, en . l e r d u v i bi it a r erc r y ih a
114
115
116